ვიკიპედია
kawiki
https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
მედია
სპეციალური
განხილვა
მომხმარებელი
მომხმარებლის განხილვა
ვიკიპედია
ვიკიპედია განხილვა
ფაილი
ფაილის განხილვა
მედიავიკი
მედიავიკის განხილვა
თარგი
თარგის განხილვა
დახმარება
დახმარების განხილვა
კატეგორია
კატეგორიის განხილვა
პორტალი
პორტალი განხილვა
TimedText
TimedText talk
მოდული
მოდულის განხილვა
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
გურიის მხარე
0
1376
4399305
4398690
2022-07-27T20:11:19Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ**|ადმინისტრაციულ რეგიონს|ისტორიული მხარის|გურია}}
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|სურათი = GR-ka.svg
|მმართველის ტიპი = სახელმწიფო რწმუნებული
|სიმჭიდროვე = 55,7
|მმართველი = გიორგი ურუშაძე
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] — 98,07 %;<br />[[სომხები]] — 1,08 %;<br />[[რუსები]] — 0,50 %;<br />[[უკრაინელები]] — 0,12 %.
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]] — 86,7 %;<br />[[მუსლიმები]] — 11,4 %<ref>[https://www.geostat.ge/media/20679/2014-wlis-aRweris-ZiriTadi-Sedegebi.pdf საქართველოს 2014 წლის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები]</ref>
|რუკა = Guria region in Georgia.svg
|რუკის წარწერა =
}}
'''გურიის მხარე''' — მხარე [[საქართველო]]ში. მოიცავს კოლხეთის ბარის სამხრეთ პერიფერიულ ნაწილს და მესხეთის ქედის ჩრდილო-დასავლეთ განშტოებებს. ჩრდილოეთით ესაზღვრება [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]], აღმოსავლეთით — [[იმერეთის მხარე]], სამხრეთით — [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]], დასავლეთით — [[შავი ზღვა]]. ფართობი 2033,2 კმ².<ref>საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები: [https://web.archive.org/web/20151023202029/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf ტომი I]. მთავარი რედაქტორი: თეიმურაზ ბერიძე. თბილისი: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, 2003, გვერდი 52. ISBN 99928-0-768-7</ref> მოსახლეობა — 113 350 კაცი (2014).<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref> ცენტრი — ქ. [[ოზურგეთი]]. მხარეში არის 3 მუნიციპალიტეტი ([[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი]], [[ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი]], [[ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი]]), 2 ქალაქი ([[ლანჩხუთი]], [[ოზურგეთი]]), 7 დაბა ([[ბახმარო]], [[გომისმთა]], [[ლაითური]], [[ნარუჯა]], [[ურეკი]], [[ქვედა ნასაკირალი]], [[ჩოხატაური]]), 186 სოფელი. გურიის მხარე ემთხვევა ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ მხარე [[გურია]]ს. მოსახლლეობის 98,07 % ქართველია, 1,08 % – სომეხი, 0,50 % – რუსი, 0,12 % – უკრაინელი. საშუალო სიმჭიდროვეა 55,7 კაცი 1 კმ²-ზე. მოსახლეობის 28 % ცხოვრობს ქალაქში, 72 % – სოფლად. მოსახლეობის დიდი ნაწილი დასაქმებულია [[სოფლის მეურნეობა]]ში. მოჰყავთ [[სიმინდი]], [[თხილი]], [[ჩაი]], კურკოვანი და კაკლოვანი [[ხილი]], [[ციტრუსები]] (მათ შორის [[მანდარინი]]), [[ყურძენი]] და სხვა. მნიშვნელოვანი კურორტებია: [[ბახმარო]], [[გომისმთა]], [[გრიგოლეთი]], [[ურეკი]], [[შეკვეთილი]]. რეგიონის კოდია — GE-GU.
==გეოგრაფია==
[[ფაილი:Ozurgeti city center.JPG|thumb|300პქ|მხარის ცენტრი, ქალაქი ოზურგეთი]]
გურიის მხარე მდებარეობს [[დასავლეთ საქართველო|დასავლეთ საქართველოში]], [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] პირას. გურიის მხარეს ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე]], რომლისგანაც გამოყოფილია [[მდინარე]] [[ფიჩორი]]თ. სამხრეთით ესაზღვრება [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]], რომლისგანაც გამოჰყოფს [[მესხეთის ქედი]]. გურიის მხარეს ასევე ესაზღვრება [[იმერეთის მხარე]] (ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან) და [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე]] (სამხრეთ-აღმოსავლეთიდან). დასავლეთიდან გურიის მხარეს 22 კილომეტრიანი სანაპირო ზოლი აქვს. გურიის მხარის ნაწილი [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|ოდიშ-გურიის დაბლობზე]] მდებარეობს, ხოლო ნაწილი კი [[მესხეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთებზე. მხარის ფართობი შეადგენს 2033 კვ.კმ–ს, რაც ქვეყნის ტერიტორიის 2,9 %-ია. აქედან 15 000 ჰექტარი დაკავებული აქვს [[კოლხეთის ნაკრძალი|კოლხეთის ეროვნულ პარკს]]. მხარეში მაღალია სტიქიების, კერძოდ, [[მეწყერი|მეწყრული პროცესების]] და [[წყალდიდობა|წყალდიდობების]] რისკი.
===კლიმატი===
მხარე ბუნებრივი პირობების მიხედვით ორ, ბარისა და მთის ნაწილად იყოფა. დაბლობისთვის დამახასიათებელია ნოტიო-სუბტროპიკული ჰავა, ზომიერად ცხელი [[ზაფხული]] და ზომიერად გრილი [[ზამთარი]]. მთის ჰავისთვის დამახასიათებელია ზომიერად თბილი ზაფხული და ზომიერად ცივი ზამთარი. გურიის მხარის მთიანი ნაწილისთვის დამახასიათებელია ზღვისა და მთის ჰაერის შერწყმით. ამითაა გაპირობებული მხარის სამთო კურორტების სამკურნალო თვისებები.
===ტყის და წყლის რესურსები===
[[ფაილი:Natanebi river valley. View from Shemokmedi monastery.jpg|thumb|250პქ|მდინარე [[ბჟუჟი]] სოფელ შემოქმედში]]
მხარე მდიდარია მდინარეებით და ტბებით. ძირითადი მდინარეებია [[სუფსა]] და [[ნატანები]]. მათ ერთმანეთისგან [[ნასაკირალის სერი]] გამოჰყოფს. სხვა მნიშვნელოვანი მდინარეებია [[ბჟუჟი]], [[ბახვისწყალი]] და [[გუბაზეული]]. მხარეში ბევრი მცირე [[ტბა]]ა. მათ შორის შედარებით მოზრდილებია [[იმნათის ტბა]] და [[ჯაპანის ტბა]]. სულ 25 საშუალო და მცირე ზომის მთის მდინარე ჩამოედინება, რომელთა საერთო სიგრძე 598 კმ-ს შეადგენს, ხოლო აუზების საერთო ფართობი 1000 კვ.კმ-ზე მეტია.
მხარის ტერიტორიის 48 % უკავია [[ტყე]]ს (81,2 ათასი [[ჰექტარი]]). მოქმედებს 21 ლიცენზირებული სახერხი. ფოთლოვანებიდან გავრცელებულია [[წიფელი]] (29 370 ჰა), [[მურყანი]] (12 398 ჰა), [[რცხილა]] (2518 ჰა), [[აკაცია]] (9786 ჰა), [[წაბლი]] (466 ჰა) და [[ვერხვი]]. წიწვოვნებიდან ჭარბობს [[ნაძვი]] (5520 ჰა), [[სოჭი]] (2900 ჰა) და [[ფიჭვი]] (166 ჰა). ქვეტყე და ბუჩქნარი წარმოდგენილია [[წყავი]]თ, [[შქერი]]თ და [[იელი (მცენარე)|იელით]]. მხარის ტერიტორიაზე ხშირია [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. [[ბახმარო]]ს მიმდებარე ტერიტორიაზე არის [[პონტოს მუხა|პონტოს მუხის]] საქართველოს ტერიტორიაზე ყველაზე კარგად შემონახული წმინდა კორომი.
===წიაღისეული===
მხარე მმდიდარია [[მინერალური წყლები]]თ და თერმული წყლის რესურსით. ყველაზე ცნობილი წყალია [[ნაბეღლავი (წყალი)|ნაბეღლავი]]. თერმული წყლები ასევე მოდის [[გულიანი|გულიანში]], [[ქვედა ნასაკირალი|ნასაკირალში]], [[კოხნარი|კოხნარში]], [[ზოტი|ზოტში]]. მხარის შავი ზღვის სანაპიროს 22 კილომეტრიან ზოლზე მაგნიტური ქვიშებით ცნობილ ადგილებში განთავსებულია ბალნეოლოგიური კურორტები [[ურეკი]] და [[შეკვეთილი]]. მხარის ტერიტორიაზე არსებული წიაღისეულის მარაგებიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია [[მთისპირის ბენტონიტური თიხის საბადო]], რომლის მოპოვებაც ხდება. სოფელ ვაკიჯვარში არის საქართველოში ერთადერთი [[აპატიტი]]ს მადანი. ამავე სოფელშია წითელი [[რკინა|რკინის]] მადანი, [[სპილენძი]]ს ბუდობები, მცირე ოდენობით [[ტყვია]], [[ვერცხლი]] და [[თუთია]]. გარდა ამისა, მხარის ტერიტორიაზეა [[კაოლინი]] ზემო მაკვანეთში, თიხნარი მიწა აცანაში, ზემო აკეთში და ქვემო აკეთში, [[სიენიტები]]ს საბადო [[შემოქმედი|შემოქმედსა]] და [[გომი (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|გომში]], [[ოქრა]]ს საბადო [[ნაგომარი|ნაგომარში]].
== ისტორია ==
{{მთავარი|გურია}}
==მოსახლეობა==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით გურიის მოსახლეობის რაოდენობა 113 350 ადამიანია, რაც საქართველოს მოსახლეობის 3,1 %-ს შეადგენს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ–ზე არის 55,7 კაცი. მოსახლეობის 98,07 % ეთნიკურად [[ქართველები|ქართველია]], 1,08 % — [[სომხები|სომეხი]]. ძირითადად ცხოვრობენ [[გურულები]], მოსახლეობის დაახლოებით 10-12 % [[აჭარლები|აჭარელია]]. მოსახლეობის 86,7 % მართლმადიდებელია, 11,4 % — მუსლიმი. მხარეში შეინიშნება მოსახლეობის ბუნებრივი ასევე [[მიგრაცია|მექანიკური კლება]].
მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი [[ოზურგეთი]]. მხარეში 189 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის 2 ქალაქი (ოზურგეთი და ლანჩხუთი), 7 დაბა (ჩოხატაური, ბახმარო, გომისმთა, ლაითური, ნარუჯა, ურეკი, ქვედა ნასაკირალი) და 182 სოფელი. მხარის [[ურბანიზაცია|ურბანიზაციის]] დონე დაბალია. ქალაქებსა და დაბებში ცხოვრობს მოსახლეობის 28 %, ხოლო სოფლებში - 72 %. მაღალმთიან დასახლებებს მიეკუთვნება ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის ერთი სოფელი.
===აღწერის შედეგები===
{| class="wikitable"
! მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Georgia division]</ref> !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წ. აღწ.]] !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წ. აღწ.]] !! 2016' !! 2017' !! 2018'
|-
| გურია || 143 357 || {{კლება}} 113 350 || {{კლება}} 112 400 || {{კლება}} 111 500 || {{კლება}} 110 500
|-
| ლანჩხუთის || 40 507 || 31 486 || 31 300 || 31 100 || 30 800
|-
| ოზურგეთის || 78 760 || 62 863 || 62 300 || 61 800 || 61 300
|-
| ჩოხატაურის || 24 090 || 19 001 || 18 800 || 18 600 || 18 400
|}
== მმართველობა ==
მხარეში სახელმწიფოს წარმომადგენელია [[სახელმწიფო რწმუნებული]]. ამ თანამდებობაზე დღემდე მუშაობდნენ:
* 1995–1997 — მიხეილ ჭკუასელი;
* 1997–1998 — ოლეგ ნიკოლეიშვილი;
* 1998–2003 — [[კარლო გუჯაბიძე]];
* 2003–2004 — ვახტანგ გოლიაძე;
* 26 ოქტომბერი 2004 – 9 მაისი, 2005 — [[ბეჟან კალანდაძე]];
* 2005–2006 — ალეკო ცინცაძე;
* 2006–2008 — [[მიხეილ სვიმონიშვილი]];
* 2008–2008 — [[რამაზ ნიკოლაიშვილი]];
* 2008–2013 — ვალერი ჩიტაიშვილი;
* 2013–2014 — გიორგი ჩხაიძე;
* 2015-2017 — გია სალუქვაძე;
* 2017-2018 — [[მერაბ ჭანუყვაძე]];
* 2018-2021 — [[ზურაბ ნასარაია]].
* 2021-დღემდე — გიორგი სახოკია
==ეკონომიკა==
[[ფაილი:Ozurgeti market (A. Muhranoff 2011).jpg|thumb|ოზურგეთის აგრარული ბაზარი]]
[[ფაილი:Hazelnut plantation in Guria.jpg|thumb|საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ [[თხილი]]ს მოყვანა გურიის რურალური მოსახლეობისთვის შემოსავლის ძირითად წყაროდ იქცა]]
გურია [[სოფლის მეურნეობა|სასოფლო–სამეურნეო]] მხარეა. სოფლის მეურნეობაშია დასაქმებული (თვითდასაქმებული) მხარის შრომისუნარიანი მოსახლეობის 56,3 %. სოფლის მეურნეობა არ არის მოდერნიზებული და ნატურალური მეურნეობის ნიშნებს ატარებს. ის ორიენტირებულია არა სარეალიზაციო პროდუქციის წარმოებაზე, არამედ შინამეურნეობის სასურსათო მოთხოვნების დაკმაყოფილებაზე. სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის 22,3 ათასი ჰა შეადგენს სახნავს, 19,7 ათასი ჰა - საძოვარს, 1,2 ათასი ჰა - სათიბს, ხოლო 5,5 ათასი ჰა დაუმუშავებელია.
რეგიონში ნათესი ფართობების მიხედვით ყველაზე მეტად გავრცელებულია [[სიმინდი]], [[თხილი]], [[ციტრუსი]], [[ჩაი]] და [[ხილი]]. სახნავი ფართობების უდიდესი ნაწილი მოდის [[სიმინდი|სიმინდზე]] და შემდეგ [[თხილი|თხილზე]]. თხილის წარმოება განსაკუთრებით გაიზარდა [[1990-იანები]]დან. 2011 წლისთვის თხილის წარმოებამ 7 ათას ტონას მიაღწია. მნიშვნელოვნადაა შემცირებული [[სსრკ|საბჭოთა პერიოდის]] წამყვანი კულტურების, [[ჩაი]]სა და [[ციტრუსი]]ს წარმოება. რეალიზაციის მიხედვით ყველაზე მნიშვნელოვანი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციაა [[თხილი]], [[ჩაი]] და [[ციტრუსი]]. სხვა მნიშვნელოვანი კულტურებია [[კივი]] და [[ლურჯი მოცვი]].
უფრო სუსტადაა განვითარებული [[მეცხოველეობა]]. მხარეში აღირიცხება 68,1 ათასი სული მსხვილფეხა საქონელი, 6,9 ათასი სული ღორი, 528 690 ფრთა ფრინველი, 8,2 ათასი სული ცხვარი და თხა. მხარეში მოქმედებს 15-მდე მცირე ზომის სატბორე მეურნეობა, სადაც მოშენებულია [[კობრი]] და [[კალმახი]]. მხარეში არის 12,2 ათასი ოჯახი [[ფუტკარი]].
[[ფაილი:Bakhmaroview.jpg|thumb|კურორტი [[ბახმარო]]]]
მხარის ეკონომიკის მნიშვნელოვანი ნაწილია მომსახურების სფერო, [[ვაჭრობა]] და [[ტურიზმი]]. ვაჭრობა შედარებით მეტადაა განვითარებული ოზურგეთისა და ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტებში. ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში ვაჭრობას უფრო სეზონური ხასიათი აქვს და ზაფხულში მატულობს. ტურიზმი განსაკუთრებით განვითარებულია მხარის შავიზღვისპირეთში, სადაც განლაგებულია ცნობილი კურორტები - [[ურეკი]], [[შეკვეთილი]] და [[გრიგოლეთი]], შედარებით ნაკლებად მაღალმთიან ალპურ ზონაში - [[ბახმარო]] და [[გომისმთა]]. მხარის ტერიტორიაზეა ასევე, ორი ბალნეოლოგიური კურორტი - [[ნაბეღლავი (ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი)|ნაბეღლავი]] და [[ქვედა ნასაკირალი]]. თუმცა ამ უკანასკნელების წვლილი მხარის ეკონომიკაში მიზერულია. კურორტ შეკვეთილთან მოქმედებს თანამედროვე ტიპის გასართობი ცენტრი „ციცინათელა“, რომლითაც აქტიურად სარგებლობენ როგორც გურიის, ისე [[აჭარა|აჭარის]] კურორტების დამსვენებლები. შეკვეთილში მიმდინარეობს თანამედროვე ტიპის საკონცერტო დარბაზის მშენებლობა.
სუსტად არის განვითარებული მრეწველობა. მნიშვნელოვანი ობიექტებია [[ნაბეღლავი (წყალი)|ნაბეღლავის]] ქარხანა, სადაც ისხმება [[მინერალური წყალი]] „ნაბეღლავი“ და სუფრის წყალი „ბახმარო“. მხარეში წარმოებული სხვა მნიშვნელოვანი პროდუქციაა: ელექტროენერგია, [[ლუდი]], უალკოჰოლო სასმელები, ხორბლის ფქვილი, პურ-ფუნთუშეული, ინერტული მასალები და დაფქული თიხა. მხარეში განთავსებულია სუფსის ნავთობტერმინალი, რომელიც [[ბაქო-სუფსის მილსადენი]]ს დაბოლოებას წარმოადგენს.
2011 წლის მონაცემებით მხარეში დაქირავებით დასაქმებული იყო მოსახლეობის 3,9 %. შრომის საშუალო თვიური ანაზღაურება მხარეში 2011 წლის მონაცემებით 276,4 ლარია. სხვადასხვა ეკონომიკური მაჩვენებლებით ([[სიღარიბე|სიღარიბის დონე]], [[უმუშევრობა]], შრომის საშუალო ანაზღაურება), გურიის მხარეს საქაართველოს სხვა მხარეებთან შედარებით ყველაზე უარესი მაჩვენებლები აქვს [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] შემდეგ.
===ტრანსპორტი===
[[ფაილი:E60 and E692 crossroad in Supsa.JPG|thumb|[[ევროპის ავტომაგისტრალი E60|E60]] ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე]]
მხარის ძირითადი სატრანსპორტო არტერიებია [[რკინიგზა]] და საავტომობილო გზები. რკინიგზა გადის მხოლოდ ოზურგეთისა და ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტების ტერიტორიაზე. მისი სიგრძე 76 კმ-ია. მხარეში საავტომობილო გზებს 2405,4 კმ უკავია. მათ შორის ასფალტ-ბეტონის საფარით დაფარულია 653,2 კმ, ხოლო ხრეშით - 1752,2 კმ. მხარის ტერიტორიაზე გადის 58 კილომეტრის სიგრძის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზები [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს2|ს2]] და [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12|ს12]].
მხარის უახლოესი პორტებია [[ფოთი]]სა და [[ბათუმი]]ს ნავსადგურები, ხოლო უახლოესი აეროპორტები: [[ბათუმის საერთაშორისო აეროპორტი|ბათუმისა]] და [[ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტი|ქუთაისის]].
===ენერგეტიკა===
მხარეში რამდენიმე საშუალო და მცირე ზომის [[ჰიდროელექტროსადგური]]ა. მოქმედი ჰესებია [[ბჟუჟჰესი]] სოფელ [[გომი (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|გომში]], მდინარე [[ბჟუჟი|ბჟუჟზე]] და აჭჰესი [[ლიხაური|ლიხაურში]], მდინარე [[აჭისწყალი|აჭისწყალზე]]. მცირე ზომის ჰესებია მდინარე [[ნატანები|ნატანებზე]] სოფელ [[ვაკიჯვარი|ვაკიჯვარსა]] და [[ბაღდადი (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|ბაღდადში]] (უჩხობჰესი). 2013 წელს გაიხსნა [[ბახვიჰესი]] მდინარე [[ბახვისწყალი|ბახვისწყალზე]] სოფელ [[უკანავა]]ში. მდინარე [[გუბაზეული]]ს ხეობაში დაგეგმილია ზოტიჰესის აშენება.
===კომუნალური მომსახურება===
2011 წლის მონაცემებით [[ბუნებრივი აირი]]თ უზრუნველყოფილია მხარის 14,9 %. ცენტრალური წყალმომარაგების სისტემებით სარგებლობს ქ. ოზურგეთის მოსახლეობის 65 %, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფლების მოსახლეობის 15 %, ქ. ლანჩხუთის მოსახლეობის 45 % და დაბა ჩოხატაურის მოსახლეობის 45 %. მხარეში მოქმედებს 4 ნაგავსაყრელი: 2 ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში და თითო სხვა მუნიციპალიტეტებში. ნაგავსაყრელების საერთო ფართია 13,65 ჰა.
მობილური სატელეფონო კავშირით მოსახლეობის 98 % სარგებლობს. სამივე მუნიციპალიტეტში არის სახანძრო-სამაშველო სამსახურები. სულ მხარეში 7 სახანძრო მანქანაა.
===ჯანდაცვა===
მხარეში მოქმედებს ოთხი [[საავადმყოფო]], რომელთა საწოლების საერთო რაოდენობა 240-ია, ასევე რამდენიმე მცირე კერძო ჯანდაცვის დაწესებულება. მხარეში მოქმედებს 10 სასწრაფო სამედიცინო დახმარების ბრიგადა და 317 ექიმი.
==განათლება და კულტურა==
===განათლება===
მხარეში ფუნქციონირებს 97 საჯარო და 4 სამრევლო [[სკოლა]], რომლებშიც სულ 16 116 მოსწავლე სწავლობს და 2714 მასწავლებელი ასწავლის. მხარეში მოქმედებს 65 საბავშვო ბაღი. მხარეში არ მოქმედებს არც ერთი საჯარო ან კერძო უნივერსიტეტი. ოზურგეთში ფუნქციონირებს ერთი პროფესიული კოლეჯი. მხარეში ოთხი სამუსიკო სკოლა ფუნქციონირებს. ოზურგეთში მოქმედებს [[ანასეული]]ს ჩაისა და სუბტროპიკულ მეცნიერებათა სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი.
===სპორტი===
მხარეში არის სამი საფეხბურთო და ერთი სარაგბო კლუბი. მხარის მდიდარი ტრადიციების მქონე საფეხბურთო კლუბია ლანჩხუთის [[გურია ლანჩხუთი (საფეხბურთო კლუბი)|„გურია“]]. საფეხბურთო კლუბებია ოზურგეთსა ([[მერცხალი ოზურგეთი (საფეხბურთო კლუბი)|„მერცხალი“]]) და ჩოხატაურში ([[ბახმარო ჩოხატაური (საფეხბურთო კლუბი)|„ბახმარო“]]). ოზურგეთში არის სარაგბო კლუბი [[ოზურგეთის ფირალები]].
მხარეში აგრეთვე მოქმედებს [[მძლეოსნობა|მძლეოსნობის]], [[კრივი]]ს, [[თავისუფალი ჭიდაობა|თავისუფალი ჭიდაობის]], [[ჩოგბურთი|ჩოგბურთის]], [[ჭადრაკი]]ს, [[ბალახის ჰოკეი]]ს, [[ძიუდო]]ს, [[ძალოსნობა|ძალოსნობის]], [[ტაიკვანდო]]ს სკოლები. სოფელ [[გრიგოლეთი|გრიგოლეთში]] არსებობს საფეხბურთო ბაზა.
===მუზეუმები===
მხარეში მოქმედებს [[საქართველოს მუზეუმების სია#გურიის მხარე|10 მუზეუმი]], რომელთა დამთვალიერებლების რიცხვი 2011 წელს 12 933 ადამიანს შეადგენდა. მხარის უძველესი მუზეუმია [[ოზურგეთის ისტორიული მუზეუმი]], რომელსაც ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფლებში გააჩნია რამდენიმე ფილიალი. [[ლანჩხუთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი|მხარეთმცოდნეობის მუზეუმია ლანჩხუთსა]] და ჩოხატაურში. ასევე მოქმედებს მხარეში დაბადებული გამოჩენილი პიროვნებების სახლ-მუზეუმები.
==ღირსშესანიშნაობები==
[[ფაილი:Shemokmedi monastery, Guria, Georgia-1.jpg|thumb|200პქ|[[შემოქმედის ეკლესია]]]]
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს არქიტექტურის რამდენიმე ძეგლი. მათ შორის [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია#გურიის მხარე|რვა ეროვნული მნიშვნელობისაა]]. საერო ხასიათის ნაგებობებიდან შემორჩენილია [[ვაშნარი]]ს ნაქალაქარი და ქალაქ ოზურგეთში აღმოჩენილი [[ოზურგეთის აბანოები]]ს ნაშთები. მხარის მნიშვნელოვანი საფორტიფიკაციო ნაგებობებია [[ასკანის ციხე|ასკანისა]], [[ბუკისციხე|ბუკისციხისა]] და [[ლიხაურის ციხე|ლიხაურის ციხეები]].
==ლიტერატურა==
{{ქე|2|220-221|ლოლუა ე.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons|Category:Guria}}
* [http://guria.gov.ge/ სახელმწიფო რწმუნებულის ადმინისტრაცია]
* [http://guria.ge/ საინფორმაციო-ანალიტიკური პორტალი]
* [http://ozurgeti.mun.gov.ge/ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის ოფიციალური საიტი]
* [http://lanchkhuti.org.ge/ ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130607015431/http://lanchkhuti.org.ge/ |date=2013-06-07 }}
* [http://chokhatauri.ge/ ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517080835/http://chokhatauri.ge/ |date=2014-05-17 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{გურია}}
{{საქართველოს ტერიტორიული მოწყობა}}
{{პორტალი გურია}}
[[კატეგორია:გურიის მხარე| ]]
e7zenwibtz9uvmmz72fy7uqota4ucav
იაპონია
0
2891
4399146
4388499
2022-07-27T12:58:11Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = {{lang|ja|日本国}}
|სრული_სახელი = იაპონია
|საერთო_სახელი = იაპონია
|დროშა = Flag of Japan.svg
|გერბი = Japanese Imperial Seal.svg
|რუკა = Japan (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = [[ფაილი:Kimi ga Yo instrumental.ogg|center]]<br />{{ნიჰონგო|[[კიმი გა იო]]|君が代}}
|დევიზი =
|დამსიმბ = [[ფაილი:Goshichi no kiri.svg|95x95px|იაპონიის პრემიერ მინისტრისა და მინისტრთა კაბინეტის ბეჭედი]] <br />იაპონიის პრემიერ მინისტრისა და მინისტრთა კაბინეტის ბეჭედი<br /><small>{{Nihongo|[[პავლოვნია]]|五七桐|''გო-სიჩი ნო კირი''}}</small>
|ოფიციალური_ენები = [[იაპონური ენა|იაპონური]] (დე-ფაქტო)
|დედაქალაქი = [[ტოკიო]]
|latd=35
|latm=41
|latNS=N
|longd=139
|longm=46
|longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = [[ტოკიო]]
|მთავრობის_ტიპი = [[საპარლამენტო დემოკრატია]] [[კონსტიტუციური მონარქია]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[იაპონიის იმპერატორი|იმპერატორი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ნარუჰიტო]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[იაპონიის პრემიერ-მინისტრი|პრ.-მინისტრი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[შინძო აბე]]
|რანგი_ფართობით = 62-ე
|ფართობი = 377 944<ref>{{cite web |title=Japan Statistical Yearbook 2010 |publisher=Statistics Bureau |accessdate=January 15, 2011 |url=http://www.stat.go.jp/data/nenkan/pdf/yhyou01.pdf |page=17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150922153823/http://www.stat.go.jp/data/nenkan/pdf/yhyou01.pdf |archivedate=სექტემბერი 22, 2015 }}</ref>
|წყალი_% = 0.8
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 126 880 000<ref>{{cite web |url=http://www.e-stat.go.jp/ |title=Population Estimates by Age (5-Year Age Group) and Sex|accessdate=June 2, 2015}}</ref>
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = მე-10
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2015
|მოსახლეობის_ცენზი = 128 056 026<ref>{{cite web |url=http://www.stat.go.jp/english/data/kokusei/pdf/20111026.pdf |title=Population Count based on the 2010 Census Released|publisher=Statistics Bureau of Japan |accessdate=October 26, 2011}}</ref>
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2010
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 337,1
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 36-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2007
|მშპ_ppp = $4.346 ტრილიონი
|მშპ_ppp_რანგი = მე-3
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $33 800
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 34-ე
|აგი = 0.953
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = <span style="color:#009900;">მაღალი</span>
|აგი_რანგი = მე-8
|აგი_წელი = 2007
|ვალუტა = [[იენი]] (¥)
|ვალუტის_კოდი = JPY
|ქვეყნის_კოდი = JPN
|დროის_სარტყელი = [[მსოფლიო კოორდინირებული დრო|UTC]] [[UTC+09:00|+09:00]]
|ზაფხულის_დრო =
|cctld = [[.jp]]
|სატელეფონო_კოდი = 81
|სატელეფონო_კოდი_მითითება =
|სქოლიო =
}}
'''იაპონია''' (日本 ''ნიჰონ'' ), ოფიციალურად '''იაპონიის სახელმწიფო''' ({{lang|ja|日本国}}{{audio|help=no|Ja-nippon_nihonkoku.ogg|''ნიპონ-კოკუ''}} ''ან ნიჰონ-კოკუ'') — კუნძულოვანი სახელმწიფო [[აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]]<ref>{{cite web|url=http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm#asia|title=ქვეყნებისა და ტერიტორიების კოდების კლასიფიკაცია - [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია]]|accessdate=2010-07-16|date=2010-04-01|publisher=[[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს სტატისტიკის დეპარტამენტი]]}}</ref>. მდებარეობს [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]], [[იაპონიის ზღვა|იაპონიის ზღვის]] აღმოსავლეთით. ესაზღვრება ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას, [[ჩრდილოეთი კორეა|ჩრდილოეთ]] და [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეასა]] და [[რუსეთის ფედერაცია]]ს. იაპონიის ორიგინალური სახელწოდების ზუსტი [[ქართული ენა|ქართული]] თარგმანია „მზის სამშობლო“<ref name="iaponeli">{{cite web|title=''იაპონელის ბლოგი''|url=http://iaponeli.wordpress.com/2010/09/23/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90/|publisher=იაპონელის ბლოგი|accessdate=2010-23-09}}</ref>.
იაპონია 6852 კუნძულისგან შემდგარი [[არქიპელაგი]]ა<ref>{{cite web|title=''ფაქტები და ციფრები იაპონიის შესახებ 2007 01: მიწა''|url=http://fpcj.jp/old/e/mres/publication/ff/pdf_07/01_land.pdf|publisher=იაპონიის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრეს-ცენტრი|accessdate=2009-07-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090731072744/http://fpcj.jp/old/e/mres/publication/ff/pdf_07/01_land.pdf|archivedate=2009-07-31}}</ref>. იაპონიის ოთხი უდიდესი კუნძულია [[ჰონსიუ]], [[ჰოკაიდო]], [[კიუსიუ]] და [[სიკოკუ]], რომლებიც ერთობლივად ქვეყნის ტერიტორიის 97 %–ს შეადგენენ. იაპონიის [[ლანდშაფტი]] მკაცრია, 4/5-ზე მეტი მთებს უკავია. გვხვდება ბევრი მოქმედი და მიძინებული [[ვულკანი]]. [[ფუძიამა|მთა ფუძი]], რომლის სიმაღლე 3776 მ.-ია, წარმოადგენს იაპონიის ყველაზე მაღალ მთასა და ერთ-ერთ მიძინებულ ვულკანს. ნალექებმა და ზოგადად, რბილმა ტემპერატურამ ქვეყნის უდიდეს ნაწილში წარმოქმნა აყვავებული მცენარეული საფარი და, მთიანი [[რელიეფის ფორმები|რელიეფისა]] და,ზოგადად ცუდი ნიადაგების მიუხედავად, შესაძლებელი გახადა სხვადასხვა, მრავალფეროვანი, კულტურების მოყვანა. მოსახლეობის მიხედვით იაპონიას მსოფლიოში მეათე ადგილი უკავია.
აქ 127 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს. [[დიდი ტოკიო]], რომლის შემადგენლობაში შედის ასევე ქვეყნის [[დე ფაქტო]] დედაქაალაქი [[ტოკიო]] და მის ირგვლივ მდებარე რამდენიმე [[იაპონიის პრეფექტურები|პრეფექტურა]], სადაც 30 მილიონზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს, დედამიწის უდიდესი ქალაქია<ref name="iaponeli" />.
[[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] გამოკვლევების საფუძველზე დადგენილია, რომ ადამიანებმა იაპოონიის ტერიტორია ათობით ათასი წლის განმავლობაში დაიკავეს. თუმცა იაპონია პირველად მოხსენიებულია ჩ. წ. I საუკუნით დათარიღებულ [[ჩინეთი|ჩინურ]] ტექსტში. ადრეულ საუკუნეებში [[ჩინეთი|ჩინეთთან]] და [[კორეა|კორეასთან]] კონტაქტმა ღრმა ცვლილებები შეიტანა იაპონიაში. მათ შორისაა: [[ჩინური დამწერლობა|ჩინური დამწერლობის სისტემა]], [[ბუდიზმი]] და მრავალი მხატვრული ფორმა კონტინენტიდან. ქვეყნის პოლიტიკური გაერთიანების პირველი ნაბიჯები დაახ. IV საუკუნის ბოოსა და V საუკუნის დასაწყისში გადაიდგა [[იამატო]]ს მმართველობის პერიოდში. ეს დიდი ცივილიზაცია თავიდან ვითარდებოდა თავდაპირველად [[ნარა (ქალაქი)|ნარაში]] [[იაპონიის კონსტიტუცია]]მ, რომელიც მიღებული იქნა [[1947|1947 წელს]], გამოაცხადა, რომ იაპონია იქნებოდა უნიტარული კონსტიტუციური მონარქია [[იაპონიის იმპერატორი|იმპერატორითა]] და [[იაპონიის პარლამენტი|არჩევითი პარლამენტით]]<ref name="iaponeli" />.
მსოფლიოს ერთ-ერთ წამყვან ეკონომიკურ ძალას<ref name="ciawfbjapan">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html|title=ინფორმაცია მსოფლიოს შესახებ; იაპონია|publisher=[[CIA]]|date=2007-03-15|accessdate=2007-03-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151220044055/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html|archivedate=2015-12-20}}</ref>, იაპონიას მსოფლიოში სიდიდით მეორე ეკონომიკა აქვს [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს მიხედვით და მესამე — [[მსყიდველობითი უნარის პარიტეტი]]ს მიხედვით. გარდა ამისა, იაპონია არის ერთადერთი [[აზია|აზიური]] ქვეყანა [[დიდი რვიანი|დიდ შვიდეულში]] და [[გაეროს უშიშროების საბჭო|გაეროს უშიშროების საბჭოს]] არამუდმივი წევრი<ref name="iaponeli"/>. მიუხედავად იმისა, რომ [[იაპონიის კონსტიტუციის მეცხრე მუხლი|იაპონიამ ოფიციალურად უარყო ომის წარმოების შესაძლებლობა]], მას გააჩნია ძლიერი და თანამედროვე ჯარი, რომელიც გამოიყენება თავდაცვისა და სამშვიდობო ოპერაციებისათვის. ამომავალი მზის ქვეყანა არის [[განვითარებული სახელმწიფო]] ცხოვრების მაღალი სტანდარტით. [[იაპონელები]]ს სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა მსოფლიოში ყველაზე გრძელია<ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/1087765.html მსოფლიოს ჯანმრთელობის ორგანიზაცია: სიცოცხლის ხანგრძლივობის მოლოდინი ისრაელში არის მსოფლიოში მაღლესთა შორის] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100115220952/http://www.haaretz.com/hasen/spages/1087765.html |date=2010-01-15 }} ჰაარეცი, მაისი, 2009</ref>.
== ეტიმოლოგია ==
[[ფაილი:日本.svg|border|340 პქ|მარცხნივ]]
ქვეყნის [[ქართული ენა|ქართული]] სახელწოდება „იაპონია“ არის [[ეგზონიმი]], რომელიც ქართულში [[რუსული ენა|რუსული ენის]] გავლენითაა დამკვიდრებული (თვითონ რუსული სიტყვა ''Япония'' გერმანული ენიდან მომდინარეობს - {{lang-de|Japan}}), თუმცა ვოკალურად უფრო ფრანგულ ''Japon''-ს ჰგავს<ref>{{წიგნი|ავტორი=მ.ფასმერი|სათაური=რუსული ენის ეტიმოლოგიური ლექსიკონი|ორიგინალი=რუსული ენის ეტიმოლოგიური ლექსიკონი |გამომცემლობა=АСТ |გამოცემის წელი=2004|isbn=5-17-013347-2}}</ref>.
იაპონელები საკუთარ ქვეყანას „ნიპონს“ ან „ნიჰონს“ უწოდებენ. ორივე ვარიანტი იწერება [[კანძი]]ს მეშვეობით — 日本. პირველი ვარიანტი ქვეყნის სახელწოდების ოფიციალური ფორმაა, სახელწოდება „ნიჰონ“ უფრო სახალხო ტერმინია. თვითონ იაპონელები საკუთარ თავს {{ნიჰონგო|''ნიჰონძინ''–ს|日本人}} უწოდებენ, ხოლო ენას — {{ნიჰონგო|''ნიჰონგო''–ს|日本語}}. სახელმწიფოს ოფიციალური სახელია {{ნიჰონგო|„ნიჰონ კოკუ“ ან „ნიპონ კოკუ“|日本国}}<ref name="iaponeli"/>.
„ნიჰონ“ პირდაპირი თარგმანით ნიშნავს „მზის სამშობლოს“, ასევე ხშირად თარგმნიან, როგორც „ამომავალი მზის ქვეყანას“. ასე იხსენიებენ იაპონიას [[ჩინელები]] [[იაპონიის იმპერატორი]]სა და ჩინური დინასტია [[სუი]]სთან მიმოწერაში, რადგანაც იაპონია ჩინეთის აღმოსავლეთით მდებარეობს. მანამ, სანამ იაპონელებმა საკუთარ ქვეყანას „ნიჰონ“ უწოდეს, გავრცელებული იყო სახელწოდებები {{nihongo|''ვა''|倭}} ან {{nihongo|''ვაგოკუ''|倭国}}<ref>{{წიგნი|ავტორი=ჯოან რ. პიგოტი|სათაური=იაპონური მეფობის გაჩენა|გამომცემლობა=სტენფორდის უნივერსიტეტი|გამოცემის წელი=1997|isbn=0-804-72832-1}}</ref>.
== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:Japan topo en.jpg|thumb|[[იაპონიის არქიპელაგი]]ს ტოპოგრაფიული რუკა]]
იაპონია მდებარეობს [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]], ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[ოხოტის ზღვა]], აღმოსავლეთიდან — [[წყნარი ოკეანე]], სამხრეთიდან — [[აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა]], ხოლო დასავლეთიდან [[კორეის სრუტე]] და [[იაპონიის ზღვა]]. იაპონია, სულ, [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] აღმოსავლეთაზიური სანაპიროს გასწვრივ მდებარე 6852 კუნძულისაგან შედგება. ქვეყანა, მის მიერ კონტროლირებადი ყველა კუნძულის ჩათვლით, მდებარეობს ჩრდილოეთ განედის 24 º და 46°-სა და აღმოსავლეთ გრძედის 122 º-სა და 146 °-ს შორის. ძირითადი კუნძულებია, ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ, [[ჰოკაიდო]], [[ჰონსიუ]], [[სიკოკუ]] და [[კიუსიუ]]. [[რიუკიუს კუნძულები]], რომლებიც [[ოკინავა]]ს მოიცავს, კიუსიუს სამხრეთ ჯაჭვს წარმოადგენს. ერთად, მათ [[იაპონიის არქიპელაგი]]ს სახელითაც იცნობენ.<ref>{{cite book|last=McCargo|first=Duncan|title=Contemporary Japan|year=2000|publisher=Macmillan|isbn=0-333-710002 |pages=8–11}}</ref> ქვეყნის საერთო ფართობია 377 944 კმ².
ტერიტორიის დაახლოებით 73 % ტყიანი, მთიანი და სასოფლო-სამეურნეო თუ საცხოვრებელი მიზნებისათვის გამოუსადეგარია,<ref name="cia">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html |title=CIA Factbook: Japan |publisher=Cia.gov |accessdate=November 9, 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151220044055/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html |archivedate=დეკემბერი 20, 2015 }}</ref><ref>{{cite web|title=Japan|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/4142.htm|publisher=US Department of State|accessdate=January 16, 2011}}</ref> შედეგად, საცხოვრებელ არეალს, რომელიც, ძირითადად, სანაპირო ზოლში მდებარე დაბლობებს მოიცავს, მოსახლეობის უაღრესად მაღალი სიმჭიდროვე ახასიათებს. იაპონია ერთ-ერთი ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქვეყანაა მსოფლიოში.<ref>{{cite web |url=http://esa.un.org/unpp/ |title=World Population Prospects |publisher=UN Department of Economic and Social Affairs |accessdate=March 27, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070321013235/http://esa.un.org/unpp/ <!--Added by H3llBot--> |archivedate=March 21, 2007}}</ref>
იაპონიის კუნძულები ვულკანური წყნაროკეანური ცეცხლოვანი რკალის ზონაში მდებარეობენ და უპირველესად, დიდი ოკეანური მოძრაობების შედეგს წარმოადგენენ, რომლებიც ასეულობით მილიონი წლის წინ ხდებოდა შუასილურული პერიოდიდან [[პლეისტოცენი|პლეისტოცენამდე]], როგორც კონტინენტური ამურისა და ოკინავას ფილების ქვეშ [[ფილიპინების ზღვა|ფილიპინების ზღვის]] ფილის სამხრეთისაკენ და ოხოტის ფილის ქვეშ წყნაროკეანური ფილის ჩრდილოეთისაკენ [[სუბდუქცია|სუბდუქციის]] შედეგი. იაპონია, თავდაპირველად, [[ევრაზია|ევრაზიის]] კონტინენტის აღმოსავლეთ სანაპიროს ერთვოდა, თუმცა სუბდუქციურმა ფილებმა დღევანდელი იაპონიის ტერიტორია აღმოსავლეთისაკენ განაცალკევეს და ადგილი დაუთმეს [[იაპონიის ზღვა]]ს დაახლოებით 15 მილიონი წლის წინ.<ref>{{cite web|url=http://shinku.nichibun.ac.jp/jpub/pdf/jr/IJ1501.pdf|last=Barnes|first=Gina L.|title=Origins of the Japanese Islands|publisher=[[University of Durham]]|year=2003|accessdate=August 11, 2009}}</ref>
იაპონიაში 108 აქტიური ვულკანია. მეოცე საუკუნეში გაჩნდა რამდენიმე ახალი ვლკანი, მათ შორისაა ჰოკაიდოზე მდებარე შოვა-სინზანი და მიოჯინ-შო ბაიონეზის კლდეებისაგან წყნარ ოკეანეში. ხშირად [[ცუნამი]]ს გამომწვევი დამანგრეველი მიწისძვრები ყოველ საუკუნეში რამდენიმეჯერ ხდება.<ref>{{cite web |url=http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070204064754/http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archivedate=February 4, 2007 |title=Tectonics and Volcanoes of Japan |publisher=Oregon State University |accessdate=March 27, 2007}}</ref> [[კანტოს დიდი მიწისძვრა|1923 წლის ტოკიოს მიწისძვრამ]] 140 000-ზე მეტი ადამიანი შეიწირა.<ref>{{cite web|last=James|first=C.D.|title=The 1923 Tokyo Earthquake and Fire|url=http://nisee.berkeley.edu/kanto/tokyo1923.pdf|publisher=University of California Berkeley|accessdate=January 16, 2011|year=2002|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140807010932/https://nisee.berkeley.edu/kanto/tokyo1923.pdf|archivedate=აგვისტო 7, 2014}}</ref> ბოლოდროინდელ მიწისძვრათაგან აღსანიშნავია 1995 წლის კობეს მიწისძვრა და 2011 წლის [[მიწისძვრა წყნარ ოკეანეში ტოჰოკუს რეგიონთან|ტოჰოკუს]] 9 ბალიანი <ref name="USGS9.0">{{cite web |url=http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2011/usc0001xgp/neic_c0001xgp_wmt.php |title=USGS analysis as of March 12, 2011 |publisher=Earthquake.usgs.gov |date=June 23, 2011 |accessdate=November 9, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5x9dgiIL8?url=http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eqinthenews/2011/usc0001xgp/neic_c0001xgp_wmt.php |archivedate=მარტი 13, 2011 }}</ref> მიწისძვრა, რომელიც იაპონიას 2011 წლის 11 მარტს დაატყდა თავს და დიდი ცუნამი გამოიწვია.<ref name="nytimes-tsunami">{{cite news|last=Fackler|first=Martin; Drew, Kevin|title=Devastation as Tsunami Crashes Into Japan|url=http://www.nytimes.com/2011/03/12/world/asia/12japan.html?ref=world|accessdate=March 11, 2011|newspaper=The New York Times|date=March 11, 2011}}</ref> წყნაროკეანურ ცეცხლოვან რკალში მდებარეობის გამო, იაპონიისათვი უმნიშვნელოვანეს საფრთხეს წარმოადგენს მიწისძვრა და ცუნამი, რის გამოც იგი განვითარებულ მსოფლიოში ბუნებრივი კატასტროფების ყველაზე მაღალი რისკის მქონე ქვეყანაა.<ref name="2013 World Risk Report">{{Cite web |url=http://www.worldriskreport.com/uploads/media/WorldRiskReport_2013_online_01.pdf |title=2013 World Risk Report |accessdate=2015-07-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140816173655/http://www.worldriskreport.com/uploads/media/WorldRiskReport_2013_online_01.pdf |archivedate=2014-08-16 }}</ref>
=== კლიმატი ===
ქვეყნის [[კლიმატი]] მუსონურ-სუბტროპიკულია, გარკვეული სხვაობებით რაიონების მიხედვით, რაც მისი ჩრდილოეთიდან სამხრეთისკენ მნიშვნელოვანი განფენითაა განპირობებული. გამოყოფენ 4 კლიმატურ ზონას:
* ზომიერი ოკეანური კლიმატის ზონა ცივი ზაფხულით კუნძული ჰოკაიდო.
* ზომიერად ოკეანური კლიმატის ზონა თბილი ზაფხულით კუნძულ ჰონშიუს ნაწილი.
* ტენიანი სუბტროპიკული კლიმატის ზონა კუნძულ ჰონშიუს სამხრეთი ნაწილი, კუნძული შიკოკუ, კიუშიუ და რიუკიუს არქიპელაგის ჩრდილოეთი ნაწილი.
* ტროპიკული კლიმატის ზონა რიუკიუს არქიპელაგის სამხრეთი ნაწილი და კუნძული ოკინავა.
ზამთარი ჩრდილოეთ იაპონიაში ცივია. კუნძულ ჰოკაიდოზე საშუალო ტემპერატურა ზაფხულში 17-დან 22 °C-მდეა, ხოლო ზამთარში, იანვარში 12-დან 40 °C-მდე. სამხრეთ იაპონიაში ზამთარი თბილი და მშრალია, იანვრის ტემპერატურა +17 °C-ა. ზაფხული იაპონიაში ღრუბლიანი, დახუთული და წვიმიანია. ივლისის საშუალო ტემპერატურა +27 °C-ა.
ნალექები იაპონიაში მოდის უფრო მეტი, ვიდრე კონტინენტის მეზობელ ნაწილებში. მუსონური ცირკულაცია კლიმატურ განსხვავებას ქმნის ქვეყნის აღმოსავლეთ და დასავლეთ სანაპიროებს შორის. ნალექების საშუალო ოდენობა 1700-2000 მმ, სამხრეთში კი 4000 მმ-ს აღწევს.
=== მდინარეები და ტბები ===
იაპონია გამოირჩევა პატარა [[მდინარე]]ების ხშირი ქსელით. ისინი, ძირითადად, სულ მთის მდინარეებია, რომლებიც სწრაფი და შედეგად, ნაოსნობისთვის გამოუსადეგარია.
იაპონიის უდიდესი მდინარეა [[იშიკარი]] (სიგრძე 650 კმ), რომელიც კუნძულ ჰოკაიდოზე მდებარეობს. სხვა მდინარეებია: [[შინანო]] ჰონსიუზე (320კმ), [[ტაკატი]], [[ურიუ]], [[კიტაკამი]], [[ომონო]], [[მოგამი]], [[აგანო]], [[კისო]], [[ასაჰი]] და სხვა. კუნძულ სიკოკუს მთავარი მდინარეა [[იოშიკო]]. მდინარეთა ჩამონადენი განსხვავდება სეზონების მიხედვით. ჩამონადენის მაქსიმუმი წყნარი ოკეანისკენ მიქცეული ფერდობების მდინარეებზე ზაფხულში მოდის, დასავლეთის ფერდობებისაზე კი ზამთარში. წვიმიან სეზონზე ზღვისპირა დაბლობებზე ხშირია წყალდიდობები.
იაპონიაში საკმაოდ ბევრი მცირე ზომის [[ტბა]]ა,. ტბები, ძირითადად, ვულკანურია, ზღვის სანაპირო დაბლობებზე კი ლაგუნური ტბები მარილიანი წყლით. ყველაზე დიდია ტექტონიკური წარმოშობის ტბა ბივა (კუნძულ [[ჰონსიუ]]ზე), რომელიც არც ისე ღრმაა.
იაპონიაში მტკნარი წყლის დეფიციტია. განსაკუთრებით იაპონიის ზღვის სანაპიროზე, კუნძულ [[ჰონსიუ]]ს სამხრეთით და კუნძულ [[კიუსიუ]]ს ჩრდილოეთში. მრავლად მოიპოვება თერმული და მინერალური წყარო, რომელთა ტემპერატურა +500 °C-ს აღემატება.
=== ფლორა და ფაუნა ===
ქვეყნის ტერიტორიის 2/3-ზე მეტი ტყეებსა და ბუჩქნარებს უკავია. იაპონიის ფლორაში 700 სახეობის ხესა და 300 სახეობის ბალახს ითვლიან. აქ გავრცელებულია წიწვოვანი მცენარეები, ისინი შეადგენენ ტყის ფართობის 40 %.
ჰოკაიდო მდიდარია წიწვოვანი ტყეებით. სამხრეთ რაიონში კი წიწვოვანი ტყეები ფართოფოთლოვანი ტყეებით იცვლება, რომელიც შედგება: [[მუხა|მუხის]], [[წაბლი|წაბლის]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]], [[ცაცხვი|ცაცხვის]], ადგილობრივი [[კაკალი|კაკლის]] და სხვა ხეებისგან. კუნძულ კიუშიუს სამხრეთ და რიუკიუს კუნძულებზე გავრცელებულია [[მუსონური ტყე|მუსონური ტყეები]], სადაც ვხვდებით: [[პალმები|პალმებს]], [[ფიკუსი|ფიკუსებს]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკებს]] და [[ორქიდეა|ორქიდეებს]].
იაპონიაში 800 სახეობის ფრინველი, 600 თევზი, 270 სახის ძუძუმწოვარა ცხოველია, კუნძულ ჰოკაიდოზე და ჰონსიუზე გვხვდება: [[მელა]], [[მაჩვი]], [[მგელი]] და სხვ. [[მურა დათვი]] მხოლოდ ჰოკაიდოზე ბინადრობს.
== სახელმწიფო მოწყობა ==
== პოლიტიკური მოწყობა ==
{{Main|იაპონიის მთავრობა|იაპონიის პოლიტიკური მოწყობა}}
[[ფაილი:Emperor Akihito and empress Michiko of japan.jpg|thumb|left|[[აკიჰიტო|იმპერატორი აკიჰიტო]] და [[დედოფალი მიტიკო]]]]
იაპონია [[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქიის]] [[სახელმწიფო]]ა, რომელშიც [[იმპერატორი]]ს ძალაუფლება ძალზედ შეზღუდულია. [[იაპონიის კონსტიტუცია|იაპონიის კონსტიტუციის]] თანახმად იმპერატორი არის ''„ქვეყნისა და ერის ერთიანობის სიმბოლო“''.<ref name="iaponeli"/> ძალაუფლებას [[სახელმწიფო]]ში ფლობს [[იაპონიის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]] და [[იაპონიის პარლამენტი|პარლამენტი]], ხოლო სუვერენიტეტს — [[იაპონელები|იაპონელი ერი]].<ref name="Constitution">{{cite web |url=http://www.sangiin.go.jp/eng/law/index.htm |title=იაპონიის კონსტიტუცია |publisher=იაპონიის პარლამენტის მრჩეველთა საბჭო |date=1946-11-03 |accessdate=2007-03-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070317203812/http://www.sangiin.go.jp/eng/law/index.htm |archivedate=2007-03-17 }}</ref> იმპერატორი ეფექტურად მოქმედებს, როგორც [[სახელმწიფო]]ს მეთაური დიპლომატიური საკითხების დროს.<ref name="iaponeli2">{{cite web|title=''იაპონელის ბლოგი'' - იაპონიის პოლიტიკა და კონსტიტუციური მოწყობა|url=http://iaponeli.wordpress.com/2010/10/06/131/|publisher=იაპონელის ბლოგი|accessdate=2010-23-09}}</ref>.
იაპონიის საკონონმდებლო ორგანოა ორპალატიანი [[იაპონიის პარლამენტი|პარლამენტი]]. პარლამენტი შედგება წარმომადგენელთა პალატისგან და მრჩეველთა საბჭოსგან. წარმომადგენელთა პალატაში მსახურობს 480 დეპუტატი, ახლად არჩეული ყოველ ოთხ წელიწადში, ხოლო მრჩეველთა საბჭო შედგება 242 ადამიანისგან, რომლის წევრები ექვსი წლის ვადით ირჩევიან. ხმის მიცემაში და პარლამენტის არჩევაში მონაწილეობის მიღება შეუძლია 20 წელზე უფროს ნებისმიერ [[ადამიანი|ადამიანს]].<ref name="ciawfbjapan" />
[[იაპონიის პრემიერ-მინისტრი]] არის ასევე მთავრობის ხელმძღვანელი. თანამდებობაზე დანიშვნა ხორციელდება [[იაპონიის იმპერატორი]]ს მიერ პარლამენტის მიერ პიროვნების დამტკიცების შემდეგ. იაპონიის პრემიერ-მინისტრი დღევანდელ დღეს არის [[ნაოტო კანი]], რომელიც ამ პოსტზე [[2010|2010 წლის]] [[2 ივნისი|2 ივნისს]] აირჩა და გახდა იაპონიის 94–ე პრემიერ-მინისტრი.<ref>{{cite news|url=http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20100604x1.html|title=პარლამენტმა აირჩია კანი პრემიერად|date=2010-06-04|work=იაპონიის დროება|accessdate=2010-06-04|archiveurl=https://archive.today/20120714185610/http://www.japantimes.co.jp/text/nn20100604x1.html%23.UAHAuago9Rw|archivedate=2012-07-14}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ფორმალურად პრემიერ-მინისტრს იმპერატორი ნიშნავს, [[იაპონიის კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] თანახმად იმპერატორმა უნდა დაამტკიცოს ნებისმიერი პიროვნება, რომელსაც პარლამენტი წარადგენს.<ref name="iaponeli"/>
იაპონიის საკანონმდებლო სისტემა განვითარდა [[ედოს პერიოდი]]ს დროს ტექსტ [[კუძიკატა ოსადამეგაკი]]ს მეშვეობით. [[XIX საუკუნე]]ში იაპონიის კანონმდებლობამ განიცადა ევროპული კანონების ზეგავლენა.<ref name="iaponeli2"/> [[1896|1896 წელს]] იაპონიის მთავრობამ შექმნა ახალი სამოქალაქო კოდექსი გერმანული „Bürgerliches Gesetzbuch-ის“ ბაზაზე. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდგომი პერიოდის შესწორებებით თანამედროვე იაპონია სწორედ ამ კოდექსს იყენებს.<ref name="civilcode">{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/301097/Japanese-Civil-Code |title=იაპონიის სამოქალაქო კოდექსი|publisher=ენციკლოპედია ბრიტანიკა |year=2006 |accessdate=2006-12-28}}</ref> იაპონიის სასამართლო სისტემა დაფუძნებულია ოთხ სასამართლო კიბეზე — უმაღლესსა და სამ უფრო დაბალ სასამართლოზე.<ref>{{cite web |url=http://www.kantei.go.jp/foreign/judiciary/0620system.html |publisher= იაპონიის პრემიერ-მინისტრის ოფისი |title=იაპონიის იურიდიული სისტემა |accessdate=2007-03-27}}</ref>
=== კონსტიტუცია ===
{{მთავარი|იაპონიის კონსტიტუცია}}
[[ფაილი:Nihon Kenpo03.jpg|მინი|მარჯვნივ|200 პქ|იაპონიის კონსტიტუციის პრეამბულა]]
'''იაპონიის კონსტიტუცია''', ოფიციალურად '''იაპონიის სახელმწიფოს კონსტიტუცია''' ({{lang-ja|日本國憲法, 日本国憲法}}, ''ნიჰონ-კოკუ კემპო:/ნიპონ-კოკუ კემპო:'') იაპონიის სახელმწიფოს უმაღლესი კანონი. მიღებული იქნა [[1947|1947 წელს]].<ref name="iapon">[http://iaponeli.wordpress.com/2010/06/07/%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90/ იაპონიის კონსტიტუცია] - iaponeli.wordpress.com-ზე</ref>
კონსტიტუციის თანახმად, იაპონიაში არის მთავრობის პარლამენტური სისტემა, და ადამიანის ფუნდამენტალური უფლებების პატივისცემა და უზრუნველყოფა. კონსტიტუციის თანახმად იაპონიის იმპერატორია არის ''„სახელმწიფოს სიმბოლო და ხალხის ერთიანობის სიმბოლო“'', თუმცა მას აკისრია სუფთა ცერომონიული და ნომინალური როლი.<ref name="iapon"/> კონსტიტუცია ცნობილია რამდენიმე სხვადასხვა სახელით – მათ შორის ''„ომის შემდგომი კონსტიტუცია“'' (სენგო-კენპო) და „მშვიდობის კონსტიტუცია“ (ჰეივა-კენპო). კონსტიტუციის მეცხრე მუხლი უკრძალავს იაპონიას საკუთარი ჯარის ყოლასა და ომის გამოცხადებას. გარდა ამისა, იაპონიის კონსტიტუციაში წერია, რომ ქვეყნის დე-იურე მმართველი არის იმპერატორი.<ref name="iapon"/>
კონსტიტუცია შეიქმნა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ მოკავშირეების მიერ იაპონიის ოკუპაციისას და შეცვალა მილიტარისტების აბსოლუტური მონარქიული წყობა ლიბერალური დემოკრატიით. დღეისათვის იაპონიის კონსტიტუციაში არ იყო შეტანილი არც ერთი დამატება ან შესწორება.<ref name="iapon"/>
== საგარეო ურთიერთობები და თავდაცვა ==
იაპონია არის [[დიდი რვიანი]]ს, [[აზია-წყნარი ოკეანის ეკონომიკური თანამშრომლობა|აპეკისა]] და „ასეანს პლიუს სამის“ წევრი და აღმოსავლეთ აზიის სამიტის მონაწილე. 2007 წლის მარტში იაპონიამ [[ავსტრალია]]სთან ხელი მოაწერა უსაფრთხოების ხელშეკრულებას,<ref>{{cite web|url=http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/australia/joint0703.html |title=Japan-Australia Joint Declaration on Security Cooperation |publisher=Ministry of Foreign Affairs|accessdate=August 25, 2010}}</ref> 2008 წლის ოქტომბერში კი ინდოეთთან.<ref>{{cite web|url=http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/india/pmv0810/joint_d.html |title=Joint Declaration on Security Cooperation between Japan and India |publisher=Ministry of Foreign Affairs |date=October 22, 2008 |accessdate=August 25, 2010}}</ref> ქვეყანა არის ოფიციალური განვითარების დახმარების სიდიდით მესამე დონორი მსოფლიოში აშშ-სა და საფრანგეთის შემდეგ, 2009 წელს მისმა შემოწირულობამ 9,48 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა.<ref>{{cite web|title=Net Official Development Assistance in 2009|url=http://www.oecd.org/dataoecd/17/9/44981892.pdf|publisher=OECD|accessdate=January 16, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110426173037/https://www.oecd.org/dataoecd/17/9/44981892.pdf|archivedate=აპრილი 26, 2011}}</ref>
იაპონიას მჭიდრო ეკონომიკური და სამხედრო ურთიერთობები აქვს [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებთან]]. ამერიკა-იაპონიის უსაფრთხოების ალიანსი მოქმედებს, როგორც ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის ქვაკუთხედი.<ref>{{cite web|url=http://www.realclearpolitics.com/articles/2007/03/japan_is_back_why_tokyos_new_a.html|title=Japan Is Back: Why Tokyo's New Assertiveness Is Good for Washington|author=Michael Green|publisher=Real Clear Politics|accessdate=March 28, 2007}}</ref> იაპონია [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] წევრია 1956 წლიდან. ქვეყანა [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] არამუდმივი წევრი იყო, საერთო ჯამში, 20 წლის განმავლობაში, უკანასკნელად 2009 და 2010 წლებში. იაპონია ერთ-ერთია [[G4 ქვეყნები]]დან, რომლებიც უშიშროების საბჭოს მუდმივი წევრობის მოპოვებას ცდილობენ.<ref>{{cite web|url=http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070221044357/http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm|archivedate=February 21, 2007|title=UK backs Japan for UNSC bid|work=Central Chronicle|accessdate=March 28, 2007}}</ref>
== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
იაპონია შედგება 47 პრეფექტურისაგან, რომელთაგან თითოეული არჩეული გუბერნატორის, საკანონმდებლო და ადმინისტრაციული ბიუროკრატიული აპარატის ზედამხედველობის ქვეშ იმყოფება. თითოეული პრეფექტურა, თავის მხრივ, იყოფა დიდ ქალაქებად, ქალაქებად და სოფლებად.<ref>{{cite book|last=McCargo|first=Duncan|title=Contemporary Japan|year=2000|publisher=Macmillan|isbn=0333710002|pages=84–85}}</ref> ქვეყანა, ამჟამად, ადმინისტრაციული რეორგანიზაციის პროცესშია, რაც მრავალი ქალაქისა და სოფლის ერთმანეთთან შრწყმაში გამოიხატება, რაც შეამცირებს სუბ-პრეფექტურების ადმინისტრაციულ რეგიონებს და სავარაუდოდ, შეამცირებს ადმინისტრაციული ხარჯების მოცულობას.<ref>{{cite web|last=Mabuchi|first=Masaru|url=http://siteresources.worldbank.org/WBI/Resources/wbi37175.pdf|title=''Municipal Amalgamation in Japan''|publisher=World Bank|date=May 2001|accessdate=December 28, 2006}}</ref>
{{იაპონიის რეგიონებისა და პრეფექტურების წარწერებიანი რუკა}}
== ტურიზმი ==
ტურისტები ძირითადად კ.ჰონშიუზე ჩადიან და ტოკიოს სტუმრობენ, რომელიც თავის თავში რამდენიმე რაიონს აერთიანებს: [[ოტემაჩი]], [[კაზუმიგაჩი]], [[შიბუია]], [[უენო]], [[იკებუკორო]], სადაც უამრავი გასართობი თუ საინტერესო ადგილია თავმოყრილი. აქ არის უამრავი პარკი, მ.შ. [[დისნეილენდი]]. აქა არის იმპერატორის სასახლეც. ტოკიოს ღირსშესანიშნაობებს მიეკუთვნება ძველებური პარკები: „[[ჰიბია]]“, „[[შიბა|შიბა“]], „ასაკუსა“, „[[მეიძი|მეიძი“]]. დღესასწაულების დროს პარკი „[[ასაკუსა|ასაკუსა“]] ტურისტებს იზიდავს თეატრალური წარმოდგენებით, ეროვნული თამაშებითა და ესტრადის მსახიობების ხელოვნებით. ტოკიო მნახველს აოცებს თავისი ცათამბჯენებით, რომლებშიც განთავსებულია სასტუმროები, ბანკები, კომპანიების ოფისები, დიდი მაღაზიები. ტოკიოში 333 მ სიმაღლის ტელეანძაა, რომელიც [[ეიფელის კოშკი|ეიფელის კოშკს]] გვაგონებს. ქალაქის მთავარი სავაჭრო ქუჩაა [[გინზა]], რომელიც ფუფუნებითა და საოცარი ფანტაზიით გაფორმებულ უზარმაზარ ულტრათანამედროვე ვიტრინას წააგავს. გინზაზე გასეირნება თავისებურ იაპონურ ტრადიციად ითვლება.
ტოკიოს სტუმრები გულგრილი ვერ რჩებიან ისეთი გასართობი ცენტრების მონახულებისას, როგორიცაა დისნეილენდი და [[აკვაპარკი]]. ასევე დიდ ინეტერსს იწვევს ქალაქი კიოტო ქვეყნის მნიშვნელოვანი სამრეწველო, კულტურული, ისტორიული და რელიგიური ცენტრი. აქ გავრცელებულია ძველი ტრადიციული მეწარმეობა: [[ბრინჯაო]]ს, [[ფაიფური]]ს, მაქმანების, ნაქარგი ნივთების დამზადება. სტუმრების ყურადღებას იპყრობს ეროვნული მუზეუმი „კიოტო“, ბოტანიკური ბაღი, იაპონური კლასიკური არქიტექტურის მრავალი ძეგლი. ყოველწლიურად კიოტოს 30 მლნ ტურისტი ჰყავს. ერთ-ერთი საინტერესო ობიექტია იმპერატორის ვილა კაცურა რიკიუ. აქ შესვლა საკმაოდ რთულია, რადგან ის დღესაც იმპერატორის ოჯახის საკუთრებაა და ისინი სარგებლობენ მისით, ამიტომ ვილის მოსანახულებლად სპეციალური ნებართვაა საჭირო.
იაპონისს პირველი დედაქალაქი იყო [[ნარა]] ([[710]]-[[784]] წლები), სადაც ბუდას ყველაზე დიდი ქანდაკება მდებარეობს, რომელიც ტოდაიძის ტაძრის კომპლექსში მდებარეობს. დიადი ბუდას დარბაზი, რომელიც მსოფლიოში უდიდეს ხის ნაგებობას წარმოადგენს, დღეს მისი პირვანდელი სახის მხოლოდ მესამედიღაა, რადგან ბევრჯერ დაიწვა და აღდგა. ქანდაკება 444 ტ ბრინჯაოსგან ჩამოასხეს. მჯდომარე ფიგურის სიმაღლე 16 მ-ია.
კიდევ ერთი იაპონური ქალაქი, რომელიც ტურისტების ყურადღებას იქცევს, ეს არის ჰიროშიმა, სადაც [[1945]] წლის 6 აგვისტოს ამერიკელებმა პირველი ატომური ბომბი ააფეთქეს. 250 ათასამდე ადამიანი დაიღუპა. ეს ქალაქი ისტორიაშია შესული. 1949 წლისთვის ჰიროშიმა აღადგინეს და დღეს იგი ერთ-ერთი ცნობილი ქალაქია. მხოლოდ ყოფილი სავაჭრო პალატის შენობის კარკასი დატოვეს ხელუხლებლად, ვინაიდან ის აღმოჩნდა აფეთქების ეპიცენტრში. დღეს ამ ნანგრევებს „ატომური ბომბის ტაძარს“ უწოდებენ. იქვეა მშვიდობის პარკი და მასში აღმართულ მემორიალზე ამოკვეთილია აფეთქების შედეგად დაღუპულთა სახელები.
მოგზაურობის სიყვარულს იაპონელებს პატარაობიდან უღვივებენ, ამიტომ ტურიზმი იაპონიაში არის გართობისა და დასვენების მასობრივი ფორმა. როგორც წესი, ის დაკავშირებულია ბუნებრივი და რელიგიური ღირსშესანიშნაობების მონახულებასთან.
იაპონელებისთვის წმინდა მთაა ფუჯი ან [[ფუძიამა]], სადაც წინაპართა სულები განისვენებენ, ისინი თავიანთ წინაპრებს ძალიან დიდი პატივით მოიხსენიებენ. ფუჯიზე პილიგრიმობას ხანგრძლივი ტრადიცია აქვს. მთის დიდი ზომები და სწორი ფორმები ხიბლავენ მნახველს. იაპონელისთვის აუცილებელია, ცხოვრებაში ერთხელ მაინც ავიდეს ამ მთაზე. ტოკიოს ივნისის აღლუმი წმინდა მთაზე ასვლის სეზონის მოახლოების მაუწყებელია. ამ პერიოდში, რომელიც მხოლოდ ორი თვე ([[ივლისი]] და [[აგვისტო]]) გრძელდება, მთის მწვერვალზე, მზის ამოსვლის მოლოდინში, ყოველღამ ათასობით პილიგრიმი-ტურისტი იყრის თავს.
ცეცხლის ზეიმი „[[ხამაცური|ხამაცური“]] ასვლის სეზონს ასრულებს. მთელი მთა ძირიდან მწვერვალამდე ათასობით ჩირაღდნის სინათლითაა განათებული, რაც ძალზე ამაღელვებელი და საზეიმო სანახაობაა.
[[სამოკიტა]]ზე, კ. ჰონშიუს სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, მდებარეობს ყველა იაპონელისთვის ცნობილი მთა „ოსორეძანი“ ანუ საშინელი მთა. ძველებური ლეგენდის თანახმად, აქ არის ჯოჯოხეთში შესასვლელი, რომლითაც ივლისში ოთხი დღე შეუძლიათ ისარგებლონ მიცვალებულთა სულებმა, ისინი ახლობლებთან გასაუბრებას ცდილობენ. ზუსტად ამ დროს აქ მოდის უამრავი ადამიანი, ვისაც სურს, პატივი მიაგოს ახლობელთა სულებს.
ადგილობრივი ტურიზმის მთავარ დესტინაციას წარმოადგენს კ. შიკოკუ, სადაც 88 წმინდა ადგილია ([[ბუდიზმი]]ს). ქვეითი მოგზაურობა გათვლილია 40-60 დღეზე, თუმცა თანამედროვე მომლოცველები ტრანსპორტის სხვადასხვა საშუალების გამოყენებით ამოკლებენ ამ მოგზაურობას. აქვეა ყველაზე ძველი ჩვენამდე მოღწეული იაპონური თეატრი [[კაბუკი]] [[კამარუ-ძა]]. მთელი წლის განმავლობაში შიკოკუს 9 მილიონამდე ტურისტი ჰყავს.
კ. ჰოკაიდოზე, დედაქალაქ [[საპორო|საპოროში]], ტურისტების ყურადღებას იქცევს ზამთრის ფესტივალი, რომლის დროსაც ყინულის ბლოკებისგან საოცარ ნაგებობებსა და ფიგურებს კვეთენ. კუნძულის კიდევ ერთ ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს „სამშობლოსადმი სევდის სახლი“, რომელიც იმ ადგილზეა აგებული, საიდანაც კურილიის კუნძულებამდე მხოლოდ 4 კმ-ია. აქ ყოველ წელს იმართება აქციები ჩრდილოეთ ტერიტორიების დსაბრუნებისათვის ბრძოლის დღეები.
„ონსენ-რეიკანი“ ტრადიციული იაპონური სასტუმროა, რომელიც ცხელი მინერალური წყლის სიახლოვეს შენდება. ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად გაიზარდა მათი პოპულარობა. დიდი და მცირე ზომის ფირმები ხშირად იყენებენ დასვენების ასეთ ფორმას თავისი პერსონალისთვის, რაც კორპორატიული კულტურის შემადგენელ ნაწილად იქცა.
იაპონიაში სტუმრობის ერთ-ერთი საუკეთესო დრო გაზაფხულია, როდესაც საკურა ყვავის. ყვავილებით ტკბობას ჰანამი ეწოდება და იგი ტრადიციული დღესასწაულია იაპონელებისთვის, რომელიც სათავეს VIII საუკუნიდან იღებს. საკურას ყვავილობა ერთი კვირა გრძელდება. ეს არის ყველაზე ლამაზი სანახაობა გაზაფხულზე. წარმოიდგინეთ, უამრავი ვარდისფერი ყვავილოვანი ხე, უმშვენიერესი ბაღები. ნებისმიერი ადამიანი დატკბება ამ სილამაზის ყურებით. საკურა მარტო ვარდისფერი არ არის. ის სხვადასხვა დროსა და ადგილას სხვა ფრად ყვავილობს. გვხვდება ასევე თეთრი ფერის საკურა. თუმცა იაპონიის ბაღებში ძირითადად ვარდისფერი საკურაა გავრცელებული. ტურისტები ამ ხეებს უფრო მეტ სურათს უღებენ, ვიდრე თავიანთ თავებს.
ტურისტებისთვის ასევე საინტერესოა იაპონელების ტრადიციული ჩაცმულობის ([[კიმონო]], გეტა-ქოშები), სტუმრის მომსახურების ([[გეიშა]]), სამზარეულოს (ზღვის პროდუქტები, [[სუში]], [[საკე]]), ყვავილების გაზრდისა (ბონსაი) და გაფორმების ([[იკებანა]]) კულტურა, რომელიც ხელოვნებამდეა აყვანილი.
ახალი წელი არის დღესასწაული, რომელსაც ყველა დიდი სიხარულით ელის.თითოეულ ქვეყანას თავისი ტრადიციები აქვს.არც იაპონიაა გამონაკლისი. იაპონიაში ახალ წელს [[შოგაცუ]] ჰქვია. 1 იანვრიდან 3 იანვრის ჩათვლით არავინ მუშაობს. ტრადიციაა ტაძარში წასვლა და ლოცვა. 31 დეკემბერის ღამით ბუდისტური ტაძრები ზარის რეკვას იწყებენ, რითაც ხალხს ახალი წლის შემოსვლას ამცნობენ.
ზარს რეკავენ 108-ჯერ. საახალწლო კონცერტებზე ყველასთვის საყვარელი ჯგუფები იკრიბებიან და ყველა დროის პოპულარულ ჰიტებს ასრულებენ. კონცერტი ტარდება ტოკიო-დომში, ოსაკა-დომში და ტოკიო-კიოდოში (თეატრი). ღონისძიება 23:45 იწყება და ერთი საათი გრძელდება. სულ 43 სიმღერა სრულდება და ფუჯი ტვ-ის პირდაპირი ჩართვით ყველას შეუძლია კონცერტის თვალყურის დევნება.
== კულტურა ==
იაპონური კულტურა მნიშვნელოვნად განვითარდა თავისი წარმოშობიდან. თანამედროვე კულტურა აერთიანებს აზიურ, ევროპულ და ჩრდილოეთამერიკულ გავლენას. ტრადიციული იაპონური ხელოვნება მოიცავს ისეთ დარგებს, როგორებიცაა კერამიკის, ტექსტილის, ლაქის, ხმლებისა და თოჯინების დამზადება; [[ბუნრაკუ]]ს, [[კაბუკი]]ს, [[ნოო]]ს წარმოდგენები, [[ტრადიციული იაპონური ცეკვა|ცეკვა]] და რაკუგო, ასევე, სხვა ტრადიციები, მაგალითად, [[იაპონური ჩაის ცერემონია|ჩაის ცერემონია]], [[იკებანა]], [[იაპონური საბრძოლო ხელოვნებები|საბრძოლო ხელოვნებები]], [[შიოდო|კალიგრაფია]], [[ორიგამი]], [[ონსენი]], [[გეიშა]] და თამაშები. იაპონიას გააჩნია როგორც მატერიალური, ისე არამატერიალური კულტურული მახასიათებლებისა და ეროვნული საგანძურის დაცვისა და ხელშეწყობის განვითარებული სისტემა.<ref>{{cite web|url=http://www.bunka.go.jp/english/index.html|title=Administration of Cultural Affairs in Japan|publisher=Agency for Cultural Affairs|accessdate=May 11, 2011}}</ref> [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის]] სიაში შედის [[იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იაპონიაში|19 იაპონური ძეგლი]], რომელთაგან 15 კულტურული მნიშვნელობისაა.<ref name="unesco1">{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/statesparties/jp|title=Japan – Properties Inscribed on the World Heritage List|publisher=UNESCO|accessdate=July 5, 2011}}</ref>
== ტრანსპორტი ==
იაპონიას ვრცელი გზა აქვს.<ref>Pollack, Andrew (March 1, 1997). [https://www.nytimes.com/1997/03/01/world/japan-s-road-to-deep-deficit-is-paved-with-public-works.html "Japan's Road to Deep Deficit is Paved with Public Works"]. ''The New York Times''.</ref> ძირითადი სატრანსპორტო საშუალებაზე დაგებულია 1.2 მილიონი კილომეტრი (0.75 მილიონი მილი) გზა<ref>[https://web.archive.org/web/20110427071603/http://www.stat.go.jp/english/data/handbook/c09cont.htm "Transport"]. Statistical Handbook of Japan 2007. Statistics Bureau. Archived from the original on April 27, 2011. Retrieved March 2, 2014.</ref>. 2012 წლის მდგომარეობით, იაპონიას აქვს დაახლოებით 1 215 000 კილომეტრზე (755 000 მილი) გადაჭიმული გზა, რომელიც მოიცავს:
1 022 000 კილომეტრი (635 000 მილი) ქალაქის, სოფელსა და ქალაქს შორის დამაკავშირებელი გზა;
129 000 კილომეტრი (80 000 მილი) იდეალური გზა;
55 000 კილომეტრი (34 000 მილი) ეროვნული მაგისტრალი
და 8050 კილომეტრი (5000 მილი) ეროვნული [[ავტომაგისტრალი]].
მაღალსიჩქარიანი, გაყოფილი, შეზღუდულ საგზაო მისადგომზე ფასიანი გზები აკავშირებს დიდ ქალაქებს ჰონშუზე, შიკოკუსა და კიუშუსთან (ჰოკაიდოს აქვს ცალკე ქსელი). აქ, მანქანების ღირებულება საკმაოდ დაბალია; მანქანის საკუთრების საფასური და საწვავის გადასახადი გამოიყენება ენერგოეფექტურობის გასაძლიერებლად. თუმცა, ყველა დისტანციური მოგზაურობის მხოლოდ 50 პროცენტზე, მანქანის გამოყენება ყველაზე დაბალია G8–ის ყველა ქვეყანაში
1987 წლის პრივატიზაციიდან, ათობით იაპონური სარკინიგზო კომპანია კონკურენციას უწევს რეგიონალურ და ადგილობრივ სამგზავრო სატრანსპორტო ბაზრებში; მთავარი კომნაპინები მოიცავს შვიდ JR საწარმოებს, კინტეცუს, სეიბუს რკინიგზას და კეიოს კორპორაციას. დაახლოებით 250 სიჩქარით, შინკანსენის მატარებლები უკავშირდება მთავარ ქალაქებს. ზოგადად, იაპონური მატარებლები ცნობილია მათი უსაფრთხებითა და პუნქტუალობით. ტოკიოსა და [[ნაგოია]]ს შორის შენდება ახალი მაგნიტური საკიდარის ხაზი სახელად ჩო შინკანსენი, რომელის მშენებლობაც 2027 წლისათვის უნდა დასრულდეს. <ref>[https://web.archive.org/web/20101026015533/http://www.asahi.com/english/TKY201004290320.html "Maglev launch to be delayed to 2027"]. Asahi Shimbun. April 30, 2010. </ref>
იაპონიაში 175 აეროპორტია. ჰანედას აეროპორტი ტოკიოში, უმსხვილეს შიდა აეროპორტს წარმოადგენს, ის აზიის მეორე ყველაზე დაკავებული აეროპორტია<ref>[https://web.archive.org/web/20110111152406/http://www.airports.org/cda/aci_common/display/main/aci_content07_c.jsp?zn=aci&cp=1-5-212-218-222_666_2__ "Year to Date Passenger Traffic"]. Airports Council International. November 11, 2010. </ref>. ყველაზე დიდი საერთაშორისო აეროპორტია: ნარიტას საერთაშორისო აეროპორტი, კანსაიის საერთაშორისო აეროპორტი და ჩოუენტ ცენტრაირის საერთაშორისო აეროპორტი. ნაგოიას პორტი ქვეყნის უდიდესი და ყველაზე დატვირთული ნავსადგურია, რომელიც იაპონიის სავაჭრო ღირებულების 10 პროცენტს შეადგენს. <ref>[https://web.archive.org/web/20101130050032/http://www.port-of-nagoya.jp/english/about_port.htm "Port Profile"]. Port of Nagoya</ref>
== ენები ==
იაპონიაში მცხოვრები მოსახლეობის 99 %-ზე მეტი იაპონურად საუბრობს, როგორც მათი პირველი ენა. იაპონელები წერის დროს იყენებენ კანჯის (ჩინურ იეროგლიფებს) და კანას ორ კომპლექტს (სილაბური, რომელიც ემყარება კურსურ დამწერლობას და კანჯის რადიკალს), აგრეთვე [[ლათინური დამწერლობა|ლათინურ ანბანს]] და [[არაბული ციფრები|არაბულ ციფრებს]].<ref>Miyagawa, Shigeru. [http://web.mit.edu/jpnet/articles/JapaneseLanguage.html "The Japanese Language"]. Massachusetts Institute of Technology. Retrieved January 16, 2011</ref> ზოგადად, კერძო და საჯარო სკოლებში მოსწავლეებს მოეთხოვებათ ისევე, როგორც იაპონური ენის გაკვეთილების გავლა, ასევე ინგლისურენოვანი კურსების აღება.
იაპონურის გარდა, რიუკუას ენები (ამამი, კუნგიამი, ოკინავა, მიაკო, იაეიამა, იონაგუნი), იაპონური ენების ოჯახის ნაწილია, რომელზეც საუბრობენ რიუკის კუნძულებზე. ქვეყანაში, რამდენიმე ბავშვი თუ სწავლობს ამ ენებს<ref>Heinrich, Patrick (January 2004). "Language Planning and Language Ideology in the Ryūkyū Islands". ''Language Policy''. '''3''' (2): 153–179. doi:[https://link.springer.com/article/10.1023/B:LPOL.0000036192.53709.fc 10.1023/B:LPOL.0000036192.53709.fc]</ref>, ამიტომ ბოლო წლებში ადგილობრივი ხელისუფლება ცდილობდა ტრადიციული ენების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას. რეგიონში, ასევე საუბრობენ ოკინავას იაპონურ დიალექტზე. აინუს ენა, უკვე მომაკვდავი ენაა, ვინაიდან ჰოკაიდოში მხოლოდ რამდენიმე მოხუციღა საუბრობს.
== განათლება ==
დაწყებითი და საშუალო სკოლები და უნივერსიტეტები, 1872 წელს მეიჯის რესტავრაციის შედეგად დაინერგა. 1947 წლიდან, აუცილებელი განათლება იაპონიაში მოიცავს დაწყებით და არასრული საშუალო სკოლას (7, 8, 9 კლასები), რომელიც ერთად ცხრა წელი გრძელდება (6 წლიდან-15 წლამდე). ფაქტობრივად ყველა მოსწავლე განათლებას აგრძელებს სრულ საშუალო სკოლაში (ჩვეულ. მოიცავს 10-12 კლასს) სამი წლით. იაპონიაში, ორ, უმაღლესი რანგის უნივერსიტეტს წარმოადგენს ტოკიოს უნივერსიტეტის და კიოტოს უნივერსიტეტი. მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ქვეყანაში ცენტრალურ ნაწილს თამაშობდა ქვეყანაში განათლების სისტემის რეგენერაცია, როდესაც ამოქმედდა განათლების ფუნდამენტური და სასკოლო განათლების კანონი. ამ უკანასკნელმა კანონმა განსაზღვრა სტანდარტული სასკოლო სისტემა. 2016 წლის, აპრილში, სხვადასხვა სკოლამ დაიწყო სასწავლო წელი დაწყებითი სკოლითა და არასრული საშუალო სკოლით, რომელიც ინტეგრირებულია ერთ ცხრა წლიან სავალდებულო სკოლაში. განათლების, კულტურის, სპორტის, მეცნიერების და ტექნოლოგიების სამინისტრო გეგმავს, ამ სისტემის დანერგვას მთელს ქვეყანაში.
[[ფაილი:Photographer taking a group photograph of smiling students in front of the Tokyo station, Marunouchi, Japan.jpg|მარცხნივ|მინი|377x377პქ]]
[[OECD]]–ის მიერ კოორდინირებული საერთაშორისო სტუდენტური შეფასების პროგრამა ამჟამად იაპონიის 15 წლის ასაკის ბავშვთა ცოდნასა და უნარებს მსოფლიოში საუკეთესოთა შორის მესამე ადგილზე აფასებს.<ref>[https://gpseducation.oecd.org/CountryProfile?plotter=h5&primaryCountry=JPN&treshold=10&topic=PI "Japan – Student performance (PISA 2015)"]. OECD.</ref> იაპონია OECD– ის ერთ – ერთი ყველაზე სრულყოფილი ქვეყანაა ლიტერატურის კითხვის, მსთემატიკის და მეცნიერების საკითხებში, საშუალო ქულის შეფასებით 529. OECD-ის ქვეყნებს შორის მსოფლიოში ყველაზე განათლეული სამუშაო ძალა იაპონიას ჰყავს. 2015 წელს იაპონიის სახელმწიფო ხარჯებმა განათლებაზე შეადგინა მისი მშპ-ს მხოლოდ 4.1 პროცენტი, OECD-ის საშუალო 5.0 პროცენტიანი მაჩვენებლით.<ref>[https://gpseducation.oecd.org/Content/EAGCountryNotes/JPN.pdf "Japan" (PDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200809062712/https://gpseducation.oecd.org/Content/EAGCountryNotes/JPN.pdf |date=2020-08-09 }}. OECD</ref> ქვეყნის მაღალკვალიფიციური და გამოცდილი პირების დიდი ნაწილი დიდწილად პასუხისმგებელია იაპონიის ომისშემდგომ ეკონომიკურ ზრდას შუწყონ ხელი. 2017 წელს, ქვეყანა მესამე ადგილზე დასახელდა 25-დან 64 წლამდე ასაკის პირთა პროცენტული მაჩვენებელით, რომელთაც საშუალო საფეხურის განათლება 51 პროცენტით მიიღეს. ამის გარდა, 25-დან 34 წლამდე ასაკის იაპონელთა 60,4 პროცენტს აქვს უმაღლესი განათლების კვალიფიკაცია, ხოლო ბაკალავრის ხარისხს ფლობს 25-დან 64 წლამდე ასაკის იაპონელების 30,4 პროცენტი, OECD-ში იგი, მეორე ადგილზეა სამხრეთ კორეის შემდეგ.
== ჯანმრთელობა ==
სამედიცინო მომსახურება, ეროვნული და ადგილობრივი მთავრობის მიერ არის უზრუნველყოფილი. პირადი სამედიცინო მომსახურებისთვის გადახდა შესაძლებელია ჯანმრთელობის საყოველთაო დაზღვევის სისტემის მეშვეობით, რომელიც სამთავრობო კომიტეტის მიერ დაწესებულ გადასახადებზე უზრუნველყოფს წვდომის თანაბარ შესაძლებლობას. ადამიანებს, ვისაც დაზღვევა არ აქვთ მეპატრონესთან პირდაპირი დაკავშირების მეშვეობით შესაძლებელია მონაწილეობა მიიღონ ჯანმრთელობის დაზღვევის ეროვნულ პროგრამაში, რომელსაც ადგილობრივი მთავრობები ახორციელებენ. 1973 წლიდან, მთავრობის დაფინანსებით, ყველა ხანში შესულ ადამიანს აქვს დაზღვევა. იაპონიას [[თვითმკვლელობა|თვითმკვლელობის]] მაღალი მაჩვენებელი აქვს. 30 წლამდე მყოფი ადამიანთათვის სიკვდილის მთავარ გამომწვევ მიზეზს თვითმკვლელობა წარმოადგენს; ასევე ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საზოგადოებრივ ჯანმრთელობის პრობლემას მოწევა წარმოადგენს. ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციაში იაპონიას დაბალი მაჩვენებელი აქვს გულის დაავადებებზე და განვითარებულ მსოფლიოში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი აქვს დემენციაზე (შეძენილი (და არა თანდაყოლილი) ჭკუასუსტობა).
== ხელოვნება და არქიტექტურა ==
[[ფაილი:Interior of the Tokyo International Forum Glass Building, Japan.jpg|მინი]]
იაპონური, უზარმაზარი ხის სკულპტურები და ნახატები, ამ ქვეყნის ხელოვნების ისტორიის ანტიკურობაზე მეტყველებს, ვინაიდან ყველაზე ადრე შესრულებული ფიგურული ნახატები ძვ.წ 300 წლით თარიღდება. იაპონიის ხელოვნების ისტორია სინთეზურად გვაჩვენებს კონკურენციას ადგილობრივ, იაპონურ ესთეთიკასა და იმპორტირებულ იდეებს შორის. ევროპული და იაპონური ხელოვნების ერთმანეთზე ზემოქმედება ძალიან საყურადღებო იყო. მაგალითად ukiyo-e-ს ანაბეჭდები, რომელმაც XIX საუკუნეში ჯაფონიზმის სახელით ცნობილ მოძრაობაში დაიწყო ექსპორტი. ეს, მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა დასავლეთში თანამედროვე ხელოვნების განვითარებაზე, განსაკუთრებით კი პოსტ-იმპრესიონიზმზე. იაპონური მანგა, XX საუკუნეში განვითარდა და მსოფლიოს მასშტაბით გახდა პოპულარული.
იაპონური არქიტექტურა კომბინაციას წარმოადგენს ადგილობრივსა და სხვა ქვეყნის გავლენას შორის. იგი, ტიპურ, ტრადიციულ შენობებს განასახიერებდა ხის კონსტრუქციებით, ოდნავ ამაღლებული ადგილზე, კრამიტით დაფარული სახურავებით. იესეს სალოცავები, იაპონური არქიტექტურის პროტოტიპად არის მიჩნეული. მეტწილად ხისს, ტრადიციულ საცხოვრებლებსა და მრავალი ტაძრის შენობაში ჩანს ტატამისათვის საჭირო ნივთები და მოძრავი კარი, რომელიც არღვევს ოთახებსა და შიდა და გარე სივრცეებს შორის არსებულ განმასხვავებელ ნიშნებს. თუმცა, XIX საუკუნიდან, იაპონიაში კონსტრუქციებსა და დიზაინში გაერთიანდა ძირითადად ვესტერნული, მოდერნისტული და პოსტ-მოდერნისტული არქიტექტურის სტილი. დასავლელ არქიტექტორებთან მიღებული სწავლის შემდეგ დაბრუნებულმა არქიტექტორებამ იაპონიაში შემოიტანეს მოდერნიზმის საერთაშრისო სტილი. ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომი არ იყო დასრულებული, რომ იაპონელმა არქიტექტორებმა საერთაშორისო სცენაზე შთაბეჭდილება მოახდინეს, პირველ რიგში, ისეთი დიზაინერების ნამუშევრებით, როგორიცაა კენზი ტანგი, შემდეგ კი მეტაბოლიზმის მსგავსი მოძრაობების მეშვეობით.
== დღესასწაულები ==
იშინ-დენშინი (以心伝心) არის იაპონური იდიომი, რომელიც აღნიშნავს ინტერპერსონალური კომუნიკაციის ერთგვარ ფორმას, გაუგებარი ურთიერთგაგების საშუალებით. ისაგიოსა (潔さ) არის გარდაცვალების სიმშვიდით მიღების სათნოების უნარი. ალუბლის ყვავილობა არის ისაგიოსის სიმბოლო, სამყაროს წუთიერობის აღქმის თვალსაზრისით. ჰენსეი არის იაპონიის კულტურის ცენტრალური იდეა, რომელიც გულისხმობს საკუთარი შეცდომის აღიარებას და გაუმჯობესების დაპირებას. კოტოდამა (言霊) მიმართულია იაპონელების რწმენისაკენ, სიტყვებსა და სახელებში მისტიური ძალის არსებობის შესახებ. იაპონიაში უამრავი ყოველწლიური ფესტივალია, რომელსაც უწოდებენ იაპონელების მაცურს (祭). ზოგადად, იაპონიისათვის განსაკუთრებული საფესტივალო დღეები არ არსებობს. თარიღები განსხვავდება რეგიონიდან რეგიონამდე ტერიტორიებზე. კონკრეტულ რეგიონშიც კი, ფესტივალის დღეები ტრადიციულ დღესასწაულებს ეხმიანება, როგორიცაა სეცუბუნ ან ობონი.
ოფიციალურად, იაპონიას აქვს 16 ეროვნული, მთავრობის მიერ აღიარებული დღესასწაული. აქ, 1984 წლიდან, საზოგადოებრივი დღესასწაულები, საჯარო დღესასწაულების სასამართლოს მიერ არის რეგულირებული. 2000 წლის დასაწყსიში, დანერგა ბედნიერი ორშაბათის სისტემა, რომელმაც რიგი ეროვნული დღესასწაულები ორშაბათს გადაიტანა გრძელი უქმეების მოპოვების მიზნით.
იაპონიაში ეროვნულ დღესასწაულს წარმოადგენს ახალი წელი, პირველ იანვარს.
სრულწლოვნების მიღწევის დღეს აღნიშნავენ იანვრის მეორე ორშაბათს.
11 თებერვალს ერპვნული ფონდის დღე.
23 თებერვალს იმპერატორის დაბადების დღე.
20 ან 21 მარტს გაზაფხულის ბუნიობის დღე.
29 აპრილს - Shōwa-ს დღე.
3 მაისი, კონსტიტუციის მემორიალის დღე.
4 მაისი, მცენარეულობის დღე.
5 მაისს, ბავშების დღე
ივლისის მესამე ორშაბათს, საზღვაო ფლოტის დღე
11 აგვისტო, მთების დღე
სექტემბრის მესამე ორშაბათ, ასაკის პატივისცემის დღე
23 ან 24 სექტემბერს, შემოდგომის ბუნიობა
ოქტომბრის მეორე ორშაბათს, ჯანმრთელოპბის და სპორტის დღე
3 ნოემბერი, კულტურის დღე
23 ნოემბერი, შრომისათვის მადლიერების დღე.
== საკვები ==
[[ფაილი:Japanese Cuisine Kaiseki Ryori 1.jpg|მინი|279x279პქ]]
იაპონური სამზარეულოსათვის მთავარ აქცენტს სეზონური საკვები, მაღალი ხარისხის ინგრედიანტები და წარდგენა წარმოადგენს. იაპონურ სამზარეულო სთავაზობს რეგიონალური სპეციალისტების ვრცელ არჩევანს, რომ გამოიყენონ ტრადიციული რეცეპტები და ადგილობრივი ინგრედიანტები. ზღვის პროდუქტები და იაპონური ბრინჯი ან ატრია წარმოადგენს მთავარ პროდუქტებს იაპონურ სამზარეულოში, რა თქმა უნდა ზღვის პროდუქტები კომბინირებული დაშისთან, სოიოს სოუსთან, მირინთან, ძმართან, შაქართან და მარილთან ერთად. კერძიბი უცხოური საჭმელისგან არის ინსპირირებული - ფაქტობრივად ჩინური საჭმელიდან - მაგალითად რამენი და გიოზა, ასევე ისეთი საჭმელები როგორიცაა სპაგეტი, კერი (თევზის ან ხორცის ცხარე საწებელი) და ჰამბურგერი. გადმოიღეს აღნიშნული საჭმელები, თუმცა შეცვალეს იაპონური გემოებითა და ინგრედიენტებით. იაპონური კერი, იაპონიაში შეიტანეს ბრიტანული ინდოეთიდან, მას ისე ფართოდ მოიხმარენ, რომ შეგვიძლია ტრადიციული კერძიც კი ვუწოდოთ. ტრადიციულ იაპონურ ტკბილეულს წარმოადგენს ვაგაში. ისინი, აქტიურად იყენებენ ისეთ ინგრედიენტებს როგორიცაა წითელი პასტას მარცვლები და მოჩი. უფრო თანამედროვე გემოებში შედის მწვანე ჩაი ნაყინით.
[[ფაილი:Japanese Cuisine Kaiseki Ryori 3.jpg|მარცხნივ|მინი]]
ცნობილ იაპონურ სასმელებში შედის საკეც (იაპონური ალკოჰოლური სასმელი ნიჰონსიუ), რომელიც მოდუღული ბრინჯის სასმელს წარმოადგენს, ის ჩვეულებრივ შეიცავს 14–17 % ალკოჰოლს და მზადდება ბრინჯის მრავალჯერადი დუღილის შედეგად. ლუდის დუღილი იაპაონიაში XVII საუკუნის ბოლოს დაიწყო. მწვანე ჩაის აწარმოებენ იაპონიაში და ამზადებენ სხვადსხვანაირ ფორმით, მაგალითად როგორიცაა მაჩა, რომელიც გამოიყენება იაპონიის ჩაის ცერემონიაში.
== რესურსები ინტერნეტში ==
*[[იაპონიის ქალაქების კულტურა ედოს პერიოდში]]
*[https://www.japan.travel/en/ იაპონიის ეროვნული ტურიზმის ორგანიზაცია]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო|3}}
{{commons|Japan|იაპონია}}
{{დ8}}
{{აზიის ქვეყნები}}
{{მონარქიები}}
[[კატეგორია:იაპონია|*]]
[[კატეგორია:აზიის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:კუნძულოვანი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:დიდი რვიანის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:კონსტიტუციური მონარქიები]]
[[კატეგორია:სამეფოები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
6h4098tlk92g7kh3urxwyz9h5ffpezk
ლენტეხი
0
5304
4399377
4238600
2022-07-28T05:35:44Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = დაბა
|ქართული სახელი = ლენტეხი
|მშობლიური სახელი =<nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lentekhi (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა =
|გერბი =
|დროშა =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|lat_deg = 42|lat_min = 47|lat_sec = 20
|lon_deg = 42|lon_min = 43|lon_sec = 25
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE-28
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 295
|რეგიონის რუკის ზომა = 295
|რაიონის რუკის ზომა = 295
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსდა =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან = 1969
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 947<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995 437<ref>{{Cite web |url=http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |title=საქართველოს სატელეფონო კოდები — „სილქნეტი“ |accessdate=2011-08-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160306061204/http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |archivedate=2016-03-06 }}</ref>
|საფოსტო ინდექსი = 2900<ref>[http://georgianpost.ge/index.php?page=101&lang=geo საქართველოს საფოსტო ინდექსები — „საქართველოს ფოსტა“]</ref>
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Lentekhi
}}
'''ლენტეხი''' — [[დაბა]] [[საქართველო]]ში, [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. ლენტეხის ადმინისტრაციული ერთეულში შედის სოფლები: [[ბაბილი]], [[გულიდა]], [[კახურა]], [[ლასკადურა (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)|ლასკადურა]], [[ლექსურა]], [[მაცხვარლამეზური]], [[მელურა]] და [[ყარიში]]. დაბაში არის ადმინისტრაციული, კულტურის, განათლების და ჯანდაცვის დაწესებულებები, მცირე საწარმოები, [[საზოგადოებრივი ცენტრი]].
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთებზე, [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] შენაკადის [[მდინარე]] [[ლასკადურა]]ზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 760 მ, ქალაქ [[ქუთაისი]]დან 102 კმ-ის, [[თბილისი]]დან 323 კმ-ის დაშორებით. ლენტეხში ნოტიო ჰავაა, იცის ცივი [[ზამთარი]] და ხანგრძლივი, გრილი [[ზაფხული]], საშუალო წლიური ტემპერატურაა 9,4 °C, იანვრისა -1,8 °C, ივლისის 20 °C. ნალექები 1240 მმ წელიწადში.
==ისტორია==
ლენტეხი წარმოადგენდა ქვემო სვანეთის ერთ-ერთ თემს. მასში შედიოდა სოფლები: ლენტეხი, [[ფაყი]], [[ლექსურა]], [[გულიდა]]. 1930 წელს გახდა რაიონული ცენტრი. 1953 წლამდე ეწოდებოდა ლექსურა. დაბის სტატუსი მიენიჭა [[1969]] წელს. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[მეცხოველეობა|მეცხოველეობის]] მეურნეობა, სამკერვალო ფაბრიკა, კინოთეატრი, ტურბაზა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით დაბაში ცხოვრობს 947 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1959<ref name="pop-stat.mashke.org">[http://pop-stat.mashke.org/georgia-cities.htm Cities and towns of Georgia] pop-stat.mashke.org</ref> || 854 || ||
|-
| 1970<ref name="pop-stat.mashke.org" /> || {{ზრდა}} 1772 || ||
|-
| 1979<ref name="pop-stat.mashke.org" /> || {{ზრდა}} 1873 || ||
|-
| 1989<ref name="pop-stat.mashke.org" /> || {{ზრდა}} 1995 || -- || --
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">{{cite web |url=http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგბი, ტომი I |date=ნოემბერი 2003 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 დეკემბერი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120830114644/http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate=2012-08-30 }}</ref> || {{კლება}} 1739 || -- || --
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 947 || 423 || 524
|-
| 2020<ref name="pop-stat.mashke.org" /> || {{ზრდა}} 1008 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|189}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
{{რაჭა-ლეჩხუმი-ქვემო სვანეთი}}
{{საქართველოს ქალაქები}}
{{სვანეთის ისტორიული თემები}}
[[კატეგორია:რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის დაბები]]
gme5urutujsmctwlx1a77tmd9qqdvcl
ჩხოროწყუ
0
5325
4399405
4364839
2022-07-28T05:50:46Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = ქალაქი
|ქართული სახელი = ჩხოროწყუ
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = chkhrocku.jpg
|პანორამის სიგანე = 295px
|წარწერა = „ბოროტსა სძლია კეთილმან...“
|დროშა =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 31 |lat_sec = 20
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 07 |lon_sec = 45
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 295
|რეგიონის რუკის ზომა = 295
|რაიონის რუკის ზომა = 295
|რეგიონის ტიპი = რეგიონი
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსდა =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან = 2018
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 3141<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995 417<ref>{{Cite web |url=http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |title=საქართველოს სატელეფონო კოდები — „სილქნეტი“ |accessdate=2011-08-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160306061204/http://silknet.com/storage/uploads/wysiwyg/file/kodebi.pdf |archivedate=2016-03-06 }}</ref>
|საფოსტო ინდექსი = 5000<ref>[http://georgianpost.ge/index.php?page=101&lang=geo საქართველოს საფოსტო ინდექსები — „საქართველოს ფოსტა“]</ref>
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
| კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩხოროწყუ''' — [[ქალაქი]] [[საქართველო]]ში, [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. მოიცავს სოფელ [[გარახა]]ს. მდებარეობს [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყალზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 180 მ-ზე, [[თბილისი]]დან 344 კმ, რკინიგზის სადგურ [[სენაკი]]დან 36 კმ-ის მანძილზე მის ჩრდილოეთით. ქალაქში არის ადმინისტრაციული, კულტურის, განათლების და ჯანდაცვის დაწესებულებები, მცირე საწარმოები.
== ეტიმოლოგია ==
[[მეგრული ენა|მეგრული]] სიტყვა „ჩხოროწყუ“ ქართულად ცხრა წყაროს ნიშნავს. გადმოცემის თანახმად, [[ნიკო დადიანი]]ს სახლის მახლობლად ერთი მჟავე, ერთი ცხელი, ერთი მარილიანი და ექვსი ცივი, ანკარა წყარო ჩამოდიოდა და ადგილმაც სახელწოდება აქიდან მიიღო.<ref>{{cite web |title=როგორ „დაიბადა“ ჩხოროწყუ? |url=https://chkhorotsku.ge/როგორ-დაიბადა-ჩხოროწყუ/ |publisher=''Chkhorotsku.Ge'' |access-date=17 მარტი, 2021}}</ref>
გივი ფარულავას და გრიგოლ შენგელიას თავიანთ წიგნში „ჩხოროწყუს რაიონის ტოპონიმიკა“ მოყავთ ხალხური თქმულება, რომლის მიხედვითაც ოსმალებს ცხრიდან ოთხი წყარო დაუშრიათ.<ref>{{წიგნი | ავტორი1 = ელიავა გივი |ავტორი2= შენგელია გრიგოლ | ავტორი3= ფარულავა გივი | სათაური = ჩხოროწყუს რაიონის ტოპონიმიკა | გვერდი = 54 | ადგილი = თბ. | გამომცემლობა = „ხელოვნება“ |წელი= 1983}}</ref>
==ისტორია==
1930 წელს გახდა [[ჩხოროწყუს რაიონი]]ს ცენტრი. 1960 წელს მიენიჭა დაბის სტატუსი. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო კვების მრეწველობა, მოქმედებდა [[ჩაი]]ს ორი ფაბრიკა, საკონსერვო, ლიმონათის, პურისა და რძის ქარხნები. 2018 წელს მიენიჭა ქალაქის სტატუსი.<ref>{{cite news |title=დაბა ჩხოროწყუს ქალაქის სტატუსი მიენიჭა |url=https://imedinews.ge/ge/politika/85031/daba-chkhorotskus-qalaqis-statusi-mienicha |access-date=17 მარტი, 2021 |work=imedinews.ge}}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობს 3141 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1989<ref name="აღწერა 2002">{{cite web |url=http://geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |title=საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგბი, ტომი I |date=ნოემბერი 2003 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 დეკემბერი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180928055355/http://www.geostat.ge/cms/site_images/_files/georgian/census/2002/I%20tomi%20-%20saqarTvelos%20mosaxleobis%202002%20wlis%20pirveli%20erovnuli%20sayovelTao%20aRweris%20Sedegebi.pdf |archivedate=2018-09-28 }}</ref> || 4727 || -- || --
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || {{ზრდა}} 5040 || -- || --
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 3141 || 1517 || 1624
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|178}}
* [https://chkhorotsku.ge საიტი ჩხოროწყუს შესახებ]
* {{Youtube|id=ldZyj4Wb1kQ|title=ზაურ ჯალაღონია ჩხოროწყუს წარმოშობის შესახებ}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
{{საქართველოს ქალაქები}}
{{სამეგრელო}}
[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის ქალაქები]]
0ii9ux7tmy98wa5n87560hjrnz0mmkc
რაგბი
0
6656
4399286
4351063
2022-07-27T19:22:34Z
2601:86:680:5200:22EE:56DD:6A68:75C2
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Rugby tackle cropped.jpg|right|220px]]
'''რაგბი''' — სპორტული გუნდური თამაშის სახეობა ოვალური ბურთით, რომელსაც ორივე გუნდის თითოეული მოთამაშე ერთმანეთისთვის ხელით და ფეხით ბურთის გადაცემით ცდილობს დაამიწოს იგი ლელოში, მოწინააღმდეგის კარს მიღმა ან გაიტანოს იგი H-ის ფორმის კარში.
== ისტორია ==
[[ფაილი:WWEstatue 700.jpg|thumb|უილიამ უებ ელისის ქანდაკება თავისი სკოლის წინ ქალაქ რაგბიში]]
არსებობს გადმოცემა, რომ რაგბის თამაში დაიბადა [[1823]] წლის [[7 აპრილი|7 აპრილს]]. ამ დღეს [[ინგლისი]]ს ქალაქ რაგბიში (ინგ. Rugby აქედან მოდის თამაშის სახელწოდებაც) 16 წლის მოსწავლემ [[უილიამ უებ ელისი|უილიამ უებ ელისმა]] ფეხბურთის თამაშის დროს ხელი დასტაცა ბურთს და მეტოქის კარისაკენ გაიქცა. დღეისათვის ეს ვერსია, მართალია, ოფიციალურად უარყოფილია, მაგრამ რაგბიში მთავარ ჯილდოს, მსოფლიოს თასს, მაინც ელისის სახელი ჰქვია. სინამდვილეში, მაშინ ფეხბურთის თამაში ფეხითაც შეიძლებოდა და ხელითაც. [[1845]] წელს რაგბის სკოლის მოსწავლეებმა დაწერეს წესები, რომელმაც სათავე დაუდო ახალ თამაშს - Rugby-football-ს. [[1863]] წლამდე, სანამ ინგლისში ფეხბურთის ასოციაცია ჩამოყალიბდებოდა, გუნდები თამაშის წინ თანხმდებოდნენ თუ რომელი წესებით ეთამაშათ. განსხვავება ის იყო, რომ რაგბიში ბურთის ხელში დაჭერა და გაქცევა შეიძლებოდა, ფეხბურთში კი - მხოლოდ დაჭერა. [[1869]] წელს ფეხბურთში საბოლოოდ აიკრძალა ხელით თამაში და ხელით თამაშის მიმდევრებმა [[1871]] წელს დააარსეს ინგლისის რაგბის კავშირი, რომელმაც 21 კლუბი გააერთიანა. იმავე წელს გამოიცა თამაშის პირველი ოფიციალური წესები და გაიმართა პირველი საერთაშორისო მატჩიც: [[ინგლისი]] - [[შოტლანდია]]. ახალმა თამაშმა მალე მოიკიდა ფეხი ბრიტანეთის კუნძულებზე. ზედიზედ შეიქმნა შოტლანდიის ([[1873]] წელს), [[ირლანდია|ირლანდიის]] ([[1875]]) და [[უელსი]]ს ([[1881]]) რაგბის კავშირები.
[[ბრიტანელები|ბრიტანელებმა]] მალე ეს თამაში მსოფლიოსაც გააცნეს. რაგბის კავშირები შეიქმნა [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]ში ([[1889]] წელს), [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიაში]] ([[1892]]), [[არგენტინა]]ში ([[1899]]), [[გერმანია]]ში ([[1990]]) და სხვა.
[[1886]] წელს ირლანდიის, უელსის და შოტლანდიის წარმომადგენლებმა დააარსეს [[რაგბის საერთაშორისო საბჭო]] (International Rugby-football Board) - ირფბ-ი. ორგანიზაციას [[1890]] წელს შეუერთდა ინგლისი. [[1949]] წელს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა, [[ავსტრალია]] და ახალი ზელანდია. მხოლოდ [[1976]] წელს მიიღეს ორგანიზაციაში [[ფრანგები]]. საერთოდ ირბ-ი მეტად კონსერვატული ორგანიზაცია აღმოჩნდა და ფრანგებმა მის ალტერნატივად [[1934]] წელს [[სამოყვარულო რაგბის საერთაშორისო ფედერაცია-ევროპული რაგბის ასოციაცია]] - ფირა, შექმნეს.
XX საუკუნის დასაწყისში ([[1900]], [[1908]], [[1924]] და [[1928]] წლებში) რაგბი [[რაგბი ოლიმპიურ თამაშებზე|ოლიმპიური თამაშების პროგრამაშიც]] შედიოდა, მაგრამ მერე და მერე ირბ-ი მხოლოდ [[ექვსი ერის პირველობა|ხუთი ერის პირველობით]] და ტესტ-მატჩებით შემოიფარგლა. XX საუკუნის ბოლო მეოთხედში რაგბის საერთო განვითარებამ აიძულა ირბ-ი კარი გაეღო დანარჩენი მსოფლიოსათვის და დაეწყო მსოფლიოს ჩემპიონატების ჩატარება. [[1997]] წელს საბჭოს სახელწოდებიდან ამოიღეს სიტყვა „football“ და საბჭომ მიიღო დღევანდელი სახელწოდება.
== თამაში ==
=== თამაშის მიზანი ===
თამაშის მიზანი არის ორმა, 15-კაციანმა გუნდმა, სპორტულ შეჯიბრებაში და წესების დაცვით, ბურთის წაღებით, გადაწოდებით, დარტყმითა და დამიწებით მოაგროვოს შეძლებისდაგვარად მეტი ქულა. გუნდი, რომელმაც მეტოქეზე მეტი ქულა მოაგროვა, ითვლება გამარჯვებულად.
=== ქულები ===
ქულების დაგროვება ხდება ''ლელოს გატანით'' ან დარტყმის ზუსტად შესრულებით. ლელოს გატანა ეწოდება მოთამაშის შესვლას მოწინააღმდეგე გუნდის ჩათვლის მოედანზე და ბურთის მიწაზე დადებას (დამიწებას). ლელოს გამტანი გუნდი იღებს 5 ქულას.
დარტყმა ითვლება გატანილად, თუკი ბურთი გაფრინდება მოწინააღმდეგის კარის ძელებს შორის, ხარიხის თავზე. არსებობს სამი სახის დარტყმა, რომელიც ქულებით ფასდება:
* ''არეკნი'' - თამაშის დროს ბურთის დარტყმა. ფასდება 3 ქულით.
* ''ჯარიმა'' - ინიშნება მაშინ, როდესაც გუნდი დაარღვევს თამაშის წესებს. ფასდება 3 ქულით.
* ''გარდასახვა'' - ინიშნება ლელოს გატანის შემდეგ და ირტყმება ლელოს გატანის ხაზის გასწვრივ, ნებისმიერი მანძილიდან. ფასდება 2 ქულით.
=== სათამაშო პოზიციები ===
მოედანზე რაგბის გუნდი 15 კაცისაგან შედგება. აქედან 8 ფორვარდია (პოზიციები 1-დან 8-მდე), 7 კი ბეკი ანუ უკანახაზელი (9-15). გუნდს უფლება აქვს, მოახდინოს 7 შეცვლა. შესაბამისად, გუნდში 7 სათადარიგო მოთამაშეცაა. განსაკუთრებული შემთხვევაა სისხლის წამოსვლა, რომლის დროსაც დაშავებული ვალდებულია, დაუყოვნებლივ დასტოვოს მოედანი და დაბრუნდეს მოედანზე დახმარების აღმოჩენის შემდეგ, 15 წუთის განმავლობაში. ამ დროს ეს მოთამაშე შეიძლება დროებით შეიცვალოს სამარქაფოთი. თუკი დაშავებული 15 წუთის განმავლობაში უკან დაბრუნდება და სამარქაფოს ჩაენაცვლება, მაშინ შეცვლა არ ჩაითვლება შესრულებულად.
ფორვარდები მონაწილეობენ [[#დერეფანი|დერეფნებსა]] და [[#შერკინება|შერკინებებში]].
{| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" align="center"
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" |რაგბის პოზიციები
|-
|align=center|
<div style="background:lightgreen;border:thin black solid">
<table>
<tr><td>1 მარცხენა ბურჯი </td> <td></td> <td>2 კვაჭი</td> <td></td> <td>3 მარჯვენა ბურჯი</td></tr>
<tr><td></td><td>4 მხტომელი</td><td></td><td>5 მხტომელი</td></tr>
<tr><td>6 მარბიელი</td><td></td><td>8 შემკვრელი</td><td></td><td>7 მღლეტელი</td></tr>
<tr><td> </td></tr>
<tr><td></td><td></td><td>9 ჰავბეკი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td>10 პირველი მგეზავი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td></td><td>12 მეორე მგეზავი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td></td><td></td><td>13 შუამარბი</td></tr>
<tr><td>11 მარცხენა ფრთა</td><td></td><td></td><td></td><td></td><td></td><td>14 მარჯვენა ფრთა</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td>15 ფულბეკი</td></tr>
</table>
</div>
|}
=== სათამაშო ეპიზოდები და ტაქტიკური ხერხები ===
==== წინ თამაში ====
წინ თამაში რაგბის წესების დარღვევის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ნაირსახეობაა. მორაგბე ვალდებულია, ხელით თამაშის დროს ბურთი უკან (და არა წინ) მყოფ თანაგუნდელს გადააწოდოს. შესაბამისად, წინ გადაწოდება დარღვევაა. ბურთის ხელში დაჭერისას მისი წინ გადავარდნაც წინ თამაშად ითვლება და ზუსტად ისევე ისჯება, როგორც წინ გადაწოდება - [[#შერკინება|შერკინებით]], მოწინააღმდეგე გუნდის სასარგებლოდ.
==== შებოჭვა ====
შებოჭვა არის ერთ-ერთი ხერხი რომლის საშუალებითაც გუნდს შეუძლია თავდასხმის შეჩერება. ამ დროს დამხვდური გუნდის მოთამაშე იჭერს მომხდურთა ბურთიან მორაგბეს და აგდებს მას მინდორზე.
==== რაქი ====
რაქი იქმნება იმ შემთხვევაში, როდესაც ბურთი მიწაზე აღმოჩნდება და მის გარშემო ფეხზე მდგარი მეტოქეები ერთმანეთს ებრძვიან მის დასაუფლებლად, ცდილობენ არ მიუშვან ბურთთან მეტოქე და ფეხით მიიგორონ იგი თავისკენ. რაქი, როგორც წესი, შებოჭვების შემდეგ იქმნება, მაგრამ მისი წარმოქმნა შეიძლება მოხდეს ნებისმიერ სხვა სათამაშო ეპიზოდშიც, როდესაც კი ბურთი მიწას შეეხება. აკრძალულია რაქში გვერდიდან ჩართვა და ბურთზე ხელით თამაშიც (თუმცა, თანამედროვე რაგბიში, მოთამაშეს შეუძლია, იდაყვებით გააჩეროს ბურთი და ამით ჰავბეკს მისი გამოტანა გაუადვილოს). თუკი ბურთი რაქიდან დადგენილ დროში არ იქნა გამოტანილი, ინიშნება შერკინება იმ გუნდის სასარგებლოდ, რომელიც რაქში უპირატესობას ფლობდა.
==== მოლი ====
მოლი იქმნება მაშინ, როდესაც ბურთიან მოთამაშეს ეჭიდება მეტოქე გუნდის ერთი ან მეტი მოთამაშე და ამავე დროს ეხმარება ერთი, ან მეტი თანაგუნდელი.
თამაშგარეს ხაზი გადის მოლის განაპირა მონაწილეთა გარე ფეხის გასწვრივ. უროში შესვლა დაშვებულია მხოლოდ უკნიდან. მოლში დაშვებულია ხელით თამაში. მოლის განგებ ჩაქცევა ისჯება ჯარიმით (შენიშნვა: 2008 წლის 1 აგვისტოდან, ირბ-ს წესებით დაშვებულია მოლის ჩაქცევა, თუკი იგი მოხერხდა მეტოქეზე წელს ზემოთ იერიშის შედეგად) თუ ბურთი დროულად არ გამოვიდა მოლიდან, ინიშნება შერკინება მისი ამგორებელი გუნდის საწინააღმდეგოდ.
==== შერკინება ====
შერკინება ინიშნება მაშინ, როდესაც თამაში უნდა გაგრძელდეს წესების დარღვევის შემდეგ. თითოეული გუნდიდან შერკინებაში მონაწილეობენ ფორვარდები, რომლებიც სამ ხაზად არიან განლაგებული. პირველი ხაზის შუაში დგება კვაჭი (ნომერი 2), რომლის მარცხნივ და მარჯვნივ დგებიან ბურჯები (მარცხნივ 1, მარჯვნივ 3). ისინი მჭიდროდ ეკვრებიან ერთმანეთს. მათ უკან დგებიან მეორეხაზელები, რომელთა თავები კვაჭისა და ბურჯების სხეულებს შორის არის მოქცეული და ისინი მთელი სხეულით აწვებიან წინ. მათ უკან კი დგებიან მესამეხაზელები.
ორი გუნდის ფორვარდები დგებიან ერთმანეთის პირისპირ ერთი ხელის გაწვდენაზე. პირველი ხაზი იხრება მოედნის პარალელურად და მსაჯის ბრძანების შემდეგ ეჯახება და აწვება ერთმანეთს. ამ დროს იმ გუნდის მოთამაშე (როგორც წესი, 9 ნომერი), რომლის სასარგებლოდაცაა დანიშნული შერკინება, ბურთს აგდებს შერკინების შუაში. ორივე გუნდი ერთმანეთს აწვება და ორივე კვაჭი (ზოგჯერ ბურჯებიც) ცდილობს, ფეხით გადააგოროს ბურთი თავისი გუნდის მხარეს. ამის შემდეგ გუნდმა, რომელიც უპირატესობას მოიპოვებს, შეიძლება ბურთი ან მაშინვე გამოიტანოს შერკინებიდან და წამოიწყოს შეტევა, ანდა (თუკი ეს შესაძლებელია) მოწინააღმდეგეს ჯერ რამდენიმე მეტრით დაახევინოს უკან და შემდეგ შეუტიოს. როგორც წესი, გუნდი იგებს საკუთარ შერკინებებს.
შერკინება რაგბის მატჩის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და ამავე დროს სახიფათო (ტრავმების თვალსაზრისით) კომპონენტია, რადგან მოთამაშეებზე, განსაკუთრებით პირველხაზელებზე, ძალიან დიდი ზეწოლა მიდის. როგორც წესი, თანამედროვე პროფესიონალურ თამაშებში თითოეული გუნდის მორაგბეთა საერთო მასა შერკინებისას 800 კილოგრამს აღემატება. ამიტომ არსებობს მრავალი წესი, რომელიც არეგულირებს შერკინებას და უმრავლესობა სწორედ უსაფრთხოების ნორმებიდან გამომდინარეობს.
==== დერეფანი ====
როდესაც ერთი გუნდის მოთამაშე გადააგდებს ბურთს მოედნის გვერდით ხაზს იქით, ინიშნება დერეფანი მეორე გუნდის სასარგებლოდ. ამ წესიდან გამონაკლისია ის შემთხვევა, როდესაც ბურთი გადადის საჯარიმო დარტყმიდან. ამ დროს დერეფანი იმ გუნდის სასარგებლოდ ინიშნება, რომელიც ჯარიმას ურტყამდა. ამ მარტივი ხერხის გამოყენებით საჯარიმოს დამრტყმელ გუნდს შეუძლია საკმაო მანძილი მოიგოს და წინ წაიწიოს მოწინააღმდეგის ჩათვლის მოედნისაკენ.
დერეფანი ინიშნება იმ ადგილას, სადაც ბურთი გვერდით ხაზს გადაკვეთს. როგორც წესი, ორივე გუნდის 7 ფორვარდი დგება მოწოდების წერტილიდან, საკუთარი მოედნის მხარეს, ერთ ხაზში - გვერდითი ხაზის მართობულად. მომწოდებელი გუნდის მერვე ფორვარდი (როგორც წესი, ამ როლს ასრულებს კვაჭი, 2 ნომერი) ბურთს აგდებს ზუსტად რიგებს შორის. თითოეული გუნდიდან ერთი ან რამდენიმე მოთამაშე ზემოთ ხტება და ცდილობს რომ მოწოდებული ბურთი დაიჭიროს. როგორც წესი, მხტომელთა ფუნქციებს მეორეხაზელები (4 და 5 ნომრები) ასრულებენ. დანარჩენები კი მათ ახტომაში ეხმარებიან.
თუკი ზემოთ ამხტარი მოთამაშე იჭერს ბურთს, მას შეუძლია დაიჭიროს ის და შეუტიოს მიწაზე დაშვებისას, ან გადააწოდოს თანაგუნდელებს. ყველა ის მოთამაშე, რომელიც დერეფანში არ მონაწილეობს, დერეფნიდან 10 მეტრით მაინც უნდა იყოს დაშორებული.
== დრო ==
=== მატჩის ხანგრძლივობა ===
მატჩი გრძელდება არაუმეტეს 80 წუთს. ამას შეიძლება მიემატოს გაცდენილი და დამატებითი დრო. მატჩი იყოფა ორ ტაიმად (ნახევრად). თითო ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს 40 წუთია.
==== შვიდკაცა ====
მატჩი გრძელდება არაუმეტეს 14 წუთს. ამას შეიძლება მიემატოს გაცდენილი დრო და დამატებითი დრო. მატჩი იყოფა ორ ტაიმად (ნახევრად). თითო ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს შვიდი წუთია.
===== გამონაკლისი =====
შეჯიბრების ფინალი გრძელდება არაუმეტეს 20 წუთს. ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს ათი წუთია.
=== შესვენება ===
პირველი ტაიმის შემდეგ გუნდებმა მოედნის მხარეები უნდა გაცვალონ. ამ დროს ცხადდება არაუმეტეს 10-წუთი შესვენება. შესვენების ხანგრძლივობას ადგენს მატჩის ორგანიზატორი, რაგბის კავშირი ან ის ორგანო, რომლის უფლებებიც ამ მატჩზე ვრცელდება.
შესვენების დროს გუნდებსა და მსაჯებს შეუძლიათ სათამაშო გარემოდან გასვლა.
==== შვიდკაცა ====
პირველი ტაიმის შემდეგ გუნდებმა მოედნის მხარეები უნდა გაცვალონ. ამ დროს ცხადდება არაუმეტეს ერთწუთიანი შესვენება. შეჯიბრების ფინალში შესვენება არაუმეტეს ორი წუთია.
=== დროის აღრიცხვა ===
თამაშის დროს ინიშნავს მსაჯი. მსაჯს ასევე შეუძლია ეს საქმე გადააბაროს ერთ-ერთ ან ორივე თანამსაჯს, ანდა ოფიციალურ დროის მსაჯს. ამ შემთხვევაში მსაჯმა მათ უნდა ანიშნოს საათის ყოველი გაჩერება (გაცდენილი დრო).
თუ მატჩს დროის მსაჯი არ ემსახურება, მსაჯს კი დროის სისწორე დააეჭვებს, მას შეუძლია მოეთათბიროს ერთ-ერთ ან ორივე თანამსაჯს, და მხოლოდ მაინ, როდესაც ამათი რჩევა საკმარისი ვერაა, შეუძლია მსაჯს სხვაც დაიხმაროს.
=== გაცდენილი დრო ===
დრო შეიძლება გაცდეს შემდეგი მიზეზების გამო:
* ტრავმა
მსაჯს შეუძლია თამაში გააჩეროს არაუმეტეს ერთი წუთით, რათა დაშავებულ მოთამაშეს მიხედონ და უწამლონ. მსაჯს შეუძლია გააგრძელებინოს თამაში იმ დროს, როდესაც ექიმი დაშავებულ მოთამაშეს სათამაშო არეში შველის, ან ტრავმირებული კიდესთან თავად მისულა. თუ მსაჯს მიაჩნია, რომ მოთამაშე ტრავმას სიმულირებს, იგი სათამაშო არიდან უნდა გააყვანინოს და თამაში უმალ გაანახლოს. მეორე მხრივ, მსაჯს შეუძლია არ გააჩეროს თამაში მაშინ, როდესაც ექიმი მოთამაშეს სათამაშო არეში სინჯავს. თუ მძიმედ დაშავებული მოთამაშე მოედნიდანაა გასაყვანი, მსაჯს საკუთარი შეხედულებისამებრ შეუძლია თამაში მეტი ხნითაც შეწყვიტოს.
* სამოსის გამოცვლა
ბურთის უქმობის დროს მსაჯი მოთამაშეს ნებას რთავს, რომ მან გამოიცვალოს ან შეაკეთოს გახეული კვართი, შორტი და ბუც(ებ)ი, ან გახსნილი ზონარი შეიკრას.
* მოთამაშის შეცვლა (გამოცვლა)
მსაჯი გუნდს მოთამაშის შეცვლას (გამოცვლას) ადროვებს.
* თანამსაჯის პატაკი
თანამსაჯი მსაჯს ბინძურად თამაშის შესახებ მოახსენებს.
* გაცდენილი დროის ანაზღაურება
გაცდენილი დრო ემატება მატჩის შესაბამის ტაიმს.
== რაგბი საქართველოში ==
საქართველოში რაგბის რამდენიმე საჩვენებელი მატჩი [[1919]], [[1940]] და [[1948]] წლებში გაიმართა. პირველი ქართული კლუბი [[1959]] წლის 15 ოქტომბერს დააფუძნა პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში ფრანგმა იმიგრანტმა ჟაკ ასპეკიანმა. [[1961]] წლის დეკემბერში გივი მრელაშვილის თაოსნობით შეიქმნა პირველი ოფიციალური ორგანო – თბილისის რაგბის საქალაქო სექცია, რომელიც [[1964]] წელს თბილისის რაგბის ფედერაციად გადაკეთდა.
პირველი შეჯიბრება, თბილისის პირველობა, ოთხი გუნდის მონაწილეობით გაიმართა [[1962]] წელს. ჩემპიონობა მოიპოვა პოლიტექნიკურმა ინსტიტუტმა.
[[1963]] წელს საქართველოს დედაქალაქში ჩატარდა პირველი საკავშირო ტურნირი – პროფკავშირების პირველობა, რომელშიც თბილისის „განთიადმა“ III ადგილი დაიკავა. [[1966]] წელს გიორგი ყუფარაძისა და შალვა ქურციკიძის თაოსნობით ქუთაისში დაარსდა რაგბის პირველი კლუბი – „დინამო“. 1966 წელს სსრ კავშირის პირველ ჩემპიონატში თბილისის „დინამო“ (მწვრთნელი – გივი მრელაშვილი) II ადგილზე გავიდა. [[1967]] წელს გაიმართა პირველი უცხოური გუნდის, საფრანგეთის მასწავლებელთა პროფკავშირის ნაკრების ტურნე საქართველოში. ამავე წელს პირველმა ქართულმა გუნდმა მოაწყო ტურნე უცხოეთში (თბილისის „დინამო“, 3 გამარჯვება პოლონეთში).
[[1967]] წელსვე ჩატარდა საქართველოს I ჩემპიონატი.
[[1968]] წელს თბილისის „ლოკომოტივმა“ III ადგილი დაიკავა სსრკ ჩემპიონატში. გუნდმა ეს შედეგი კიდევ სამჯერ გაიმეორა (1972, 78, 81), [[1978]] წელს კი სსრკ თასი მოიპოვა. [[1980]]-იან წლებში ქართულ და საბჭოურ რაგბიში ლიდერობდა ქუთაისის „აია“. გუნდმა ჯერ სსრკ ჩემპიონატის ვერცხლისა ([[1984]]) და ბრინჯაოს ([[1985]]) მედლები მოიპოვა, შემდეგ კი დუგლას კავთელაშვილის ხელმძღვანელობით, ზედიზედ სამჯერ (1987, 88, 89), გახდა სსრკ ჩემპიონი, ორჯერ კი თასის გათამაშებაში გაიმარჯვა (1987, 90). სხვადასხვა დროს სსრ კავშირის ნაკრებში თამაშობდნენ საქართველოს მორაგბეები: თამაზ მგელაძე, ვლადიმერ აბაშიძე, მიხეილ თუშიშვილი, ზურაბ ხარშილაძე, თემურ ბენდიაშვილი, ვახტანგ (ბუკუჩი) შვანგირაძე, მიხეილ ჯვარიძე, დავით კილასონია, მიხეილ ხარშილაძე, [[ავთანდილ გიორგაძე]], ავთანდილ ღიბრაძე, ნუკრი წერეთელი, ვლადიმერ პეტუხოვი, რამაზ სანებლიძე, ოლეგ ლიპარტელიანი, გაიოზ მონიავა, ალექსანდრე ნაჭყებია, ბესარიონ ლილუაშვილი, თენგიზ ტურძელაძე, სერგო უგრეხელიძე, ნუგზარ ძაგნიძე, მამუკა ლოსაბერიძე, მალხაზ ჭეიშვილი, ზაზა ბაკურაძე.
=== საქართველოს ეროვნული ნაკრები ===
[[ფაილი:Lelo Namib.jpg|thumb|200px|right|2007 წლის მსოფლიოს თასი საქართველო-ნამიბია]]
[[1989]] წელს შეიქმნა [[საქართველოს მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები|საქართველოს პირველი ეროვნული გუნდი]], რომელმაც 12 სექტემბერს ქუთაისში საერთაშორისო მატჩი გამართა [[ზიმბაბვე]]ს ნაკრებთან – 16:3. გუნდის პირველი მწვრთნელი იყო დავით კილასონია, პირველი კაპიტანი – [[ლიპარტელიანი, ოლეგ|ოლეგ ლიპარტელიანი]]. [[1990]] წელს მოეწყო მორაგბეთა ნაკრების პირველი ტურნე ზიმბაბვეში. [[1991]] წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, ქართულმა კლუბებმა სსრკ ჩემპიონატი დატოვეს. [[1992]] წლის თებერვალში რაგბის საერთაშორისო საბჭომ საქართველოს რაგბის კავშირი 52-ე წევრად მიიღო. ერთი წლის შემდეგ საქართველოს ნაკრები პირველად ჩაება მსოფლიოს თასის გათამაშების შესარჩევ ტურნირში. საქართველოს რაგბის კავშირის ახალმა ხელმძღვანელობამ (პრეზიდენტი – [[გეგიძე, ბიძინა|ბიძინა გეგიძე]]) მიზნად დაისახა ამ ასპარეზობის ფინალურ ეტაპზე გასვლა. [[1997]] წელს ეროვნული ნაკრების მწვრთნელად დაინიშნა ფრანგი კლოდ [[კლოდ სორელი]]. 2001 წელს საქართველოს ნაკრებმა მოიგო „[[ევროპის ერთა თასი]]“, რითაც ოფიციალურად გახდა ევროპის მე-7 გუნდი. [[2002|2002 წლის]] 13 ოქტომბერს თბილისში, ეროვნულ სტადიონზე, საქართველოს ნაკრებმა დაამარცხა [[რუსეთი]]ს ნაკრები (17:13) და [[2003]] წლის მსოფლიოს თასის ფინალური ტურნირის საგზური მოიპოვა. მორაგბეთა ნაკრები პირველი ქართული გუნდია, რომელმაც მსოფლიოს ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპზე იასპარეზა.
რაგბის საერთაშორისო ფედერაციის [[2005]] წელს გამოქვეყნებულ რეტინგში, საქართველოს რაგბის ნაკრები იმყოფება საუკეთესო ოცეულში. საკმაოდ წარმატებულნი არიან ქართველი მორაგბეები საქართველოს საზღვრებს გარეთ: [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[რუსეთი|რუსეთში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. [[2004]] წელს, SC Neuenheim-ის შემადგენლობაში, გერმანიის უმაღლესი ლიგის ჩემპიონები გახდნენ [[გიგო სანადირაძე]] და [[შალვა დიდებულიძე]]. საფრანგეთის ნაკრების ერთ-ერთ წამყვან მოთამაშედ ითვლება დიმიტრი იაშვილი.
2007 წლის [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მსოფლიოს ჩემპიონატზე [[საქართველო|საქართველოს]] ნაკრებმა წარმატებით იასპარეზა და მსოფლიო ჩემპიონატზე პირველი გამარჯვებაც მოიპოვა [[ნამიბია|ნამიბიის]] ნაკრებთან 30:0, ხოლო საბოლოო ჩათვლაში მე-13 ადგილი დაიკავა.
==== მონაგარი ====
1989-2006: <br />
85 თამაში (33 შინ, 42 გარეთ, 10 ნეიტრალურზე)<br />
49 მოგება - 32 წაგება * 4 ფრე<br />
ქულა 1959:1645, ლელო 236-183
=== ქართული კლუბები ===
==== თბილისი ====
[[აკადემია (რაგბი)|აკადემია]], [[ჯიქები]], [[ტორნადო (რაგბი)|ტორნადო]], [[ამირანი (რაგბი)|ამირანი]], [[გუმარი]], [[ელმავალი (რაგბი)|ელმავალი]], [[ექსპრესი (რაგბი)|ექსპრესი]], [[ვესტა (რაგბი)|ვესტა]], [[ზორდა]], [[თბილისი (რაგბი)|თბილისი]], [[ივერია (რაგბი)|ივერია]], [[ლელო (რაგბი)|ლელო]],
[[ლოკომოტივი (რაგბი)|ლოკომოტივი]], [[მერკური (რაგბი)|მერკური]], [[უნივერსიტეტი (რაგბი)|უნივერსიტეტი]], [[ქორები (რაგბი)|ქორები]], [[ყოჩები (რაგბი)|ყოჩები]], [[შევარდენი (რაგბი)|შევარდენი]], [[ხულიგანა]], [[დევები (რაგბი)|დევები]], [[დინამო (რაგბი)|დინამო]] (სამოყვარულო კლუბი), [[არმია (რაგბი)|არმია]], [[არმაზი (რაგბი)|არმაზი]], [[ხალიბები (სამოყვარულო გუნდი)|ხალიბები]].
==== ქუთაისი ====
[[აია (რაგბი)|აია]], [[გელათი (რაგბი)|გელათი]], [[ერქვანი]], [[ბაგრატი (რაგბი)|ბაგრატი]]
==== ბათუმი ====
[[დათვები]], [[დელფინი (რაგბი)|დელფინი]]
==== დანარჩენები ====
[[წყალტუბოს დინოზავრები]], [[ფოთის კოლხი რაინდები]], [[ბათუმის დელფინები]], [[ბათუმის მე-15]], [[საჩხერის ჯრუჭი]], [[ოზურგეთის არწივები]], [[ჩოხატაურის ჯანი]], [[ხარები (რაგბი)|რუსთავის ხარები]], [[ლომები გორი]], [[მუტრუკები]] (თელავი). დედოფლისწყაროს მიმინო
== მსოფლიო რაგბის რეიტინგი ==
{{მსოფლიო რაგბის რეიტინგი}}
== რაგბის ყველა მსოფლიო თასი ==
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 100%; text-align: center;"
|-
!rowspan=2 width=5 %|წელი
!rowspan=2 width=10 %|ჩატარების ადგილი
|width=1 % rowspan=22|
!colspan=3|ფინალი
|width=1 % rowspan=22|
!colspan=3|მატჩი მესამე ადგილისთვის
|-
!width=15 %|გამარჯვებული
!width=8 %|ანგარიში
!width=15 %|მეორე ადგილი
!width=15 %|მესამე ადგილი
!width=8 %|ანგარიში
!width=15 %|მეოთხე ადგილი
|-
|[[1987]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1987|ვრცლად]]
|{{flag|ავსტრალია}} <br /> {{flag|ახალი ზელანდია}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''29:9'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|WAL}}
|'''22:21'''
|{{rb-big|AUS}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[1991]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1991|ვრცლად]]
|{{flag|ინგლისი}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''12:6'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''13:6'''
|{{rb-big|SCO}}
|-
|[[1995]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1995|ვრცლად]]
|{{flagicon|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა}} [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]
|{{rb-big|RSA}}
|'''15:12'''
|{{rb-big|NZL}}
|{{rb-big|FRA}}
|'''19:9'''
|{{rb-big|ENG}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[1999]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1999|ვრცლად]]
|{{flag|უელსი}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''15:12'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''19:9'''
|{{rb-big|NZL}}
|-
|[[2003]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2003|ვრცლად]]
|{{flag|ავსტრალია}}
|{{rb-big|ENG}}
|'''20:17'''
|{{rb-big|AUS}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''40:13'''
|{{rb-big|FRA}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2007]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2007|ვრცლად]]
|{{flag|საფრანგეთი}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''15:6'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|ARG}}
|'''34:10'''
|{{rb-big|FRA}}
|-
|[[2011]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2011|ვრცლად]]
|{{flag|ახალი ზელანდია}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''8:7'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''21:18'''
|{{rb-big|WAL}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2015]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2015|ვრცლად]]
|{{flag|ინგლისი}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''34:17'''
|{{rb-big|AUS}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''24:13'''
|{{rb-big|ARG}}
|-
|[[2019]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2019|ვრცლად]]
|{{flag|იაპონია}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''32:12'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''40:17'''
|{{rb-big|WAL}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2023]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2023|ვრცლად]]
|{{flag|საფრანგეთი}}
|
|
|
|
|
|
|-
|}
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[შვიდკაცა რაგბი]]
* [[ლელო (სპორტი)|ლელო]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://zveli.comuv.com/Tignakebi/raa_ragbi_2010.pdf მარტივად ახსნილი რაგბი]{{Dead link|date=მარტი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://qaflan.netai.net/matiane50/index.htm ქართული რაგბის მატიანე 1959-2009] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111002160635/http://qaflan.netai.net/matiane50/index.htm |date=2011-10-02 }}
* [http://qaflan.netai.net/GANZI/KA_Borjhalosnebi.htm ყველაფერი ბორჯღალოსანთა გამო 1989-2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923194539/http://qaflan.netai.net/GANZI/KA_Borjhalosnebi.htm |date=2015-09-23 }}
* [http://www.rugby.ge/ საქართველოს რაგბის კავშირი]
* [http://www.fira-aer-rugby.com/forum2007/viewforum.php?f=2 ევროპის რაგბის ასოციაციის ფორუმი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110310180155/http://www.fira-aer-rugby.com/forum2007/viewforum.php?f=2 |date=2011-03-10 }}
* [http://www.irb.com/ რაგბის საერთაშორისო საბჭო]
* [http://qaflan.netai.net/2010/ ზეპური რაგბის დღიური ! ქართულად] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111002125859/http://qaflan.netai.net/2010/ |date=2011-10-02 }}
* [http://www.scrum.com/1197_52.php მსოფლიო რაგბის სიახლენი *სქრამ კომი*]
* [http://www.planet-rugby.com/ მსოფლიო რაგბის სიახლენი *პლანეტ რაგბი*] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006135455/http://www.planet-rugby.com/ |date=2007-10-06 }}
* [http://forum.ge/?showforum=17 თბილისის ფორუმის რაგბის განყოფილება]
* [http://www.devebi.ge/ სამოყვარულო კლუბი "დევები"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025856/http://www.devebi.ge/ |date=2011-07-21 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:რაგბი|*]]
[[კატეგორია:სპორტის სახეობები]]
leykuzqw16q5e7dksa8owg9facs01e6
4399294
4399286
2022-07-27T19:41:41Z
გიო ოქრო
84301
[[Special:Contributions/2601:86:680:5200:22EE:56DD:6A68:75C2|2601:86:680:5200:22EE:56DD:6A68:75C2]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Rugby tackle cropped.jpg|right|220px]]
'''რაგბი''' — სპორტული გუნდური თამაშის სახეობა ოვალური ბურთით, რომელსაც ორივე გუნდის თითოეული მოთამაშე ერთმანეთისთვის ხელით და ფეხით ბურთის გადაცემით ცდილობს დაამიწოს იგი ლელოში, მოწინააღმდეგის კარს მიღმა ან გაიტანოს იგი H-ის ფორმის კარში.
== ისტორია ==
[[ფაილი:WWEstatue 700.jpg|thumb|უილიამ უებ ელისის ქანდაკება თავისი სკოლის წინ ქალაქ რაგბიში]]
არსებობს გადმოცემა, რომ რაგბის თამაში დაიბადა [[1823]] წლის [[7 აპრილი|7 აპრილს]]. ამ დღეს [[ინგლისი]]ს ქალაქ რაგბიში (ინგ. Rugby აქედან მოდის თამაშის სახელწოდებაც) 16 წლის მოსწავლემ [[უილიამ უებ ელისი|უილიამ უებ ელისმა]] ფეხბურთის თამაშის დროს ხელი დასტაცა ბურთს და მეტოქის კარისაკენ გაიქცა. დღეისათვის ეს ვერსია, მართალია, ოფიციალურად უარყოფილია, მაგრამ რაგბიში მთავარ ჯილდოს, მსოფლიოს თასს, მაინც ელისის სახელი ჰქვია. სინამდვილეში, მაშინ ფეხბურთის თამაში ფეხითაც შეიძლებოდა და ხელითაც. [[1845]] წელს რაგბის სკოლის მოსწავლეებმა დაწერეს წესები, რომელმაც სათავე დაუდო ახალ თამაშს - Rugby-football-ს. [[1863]] წლამდე, სანამ ინგლისში ფეხბურთის ასოციაცია ჩამოყალიბდებოდა, გუნდები თამაშის წინ თანხმდებოდნენ თუ რომელი წესებით ეთამაშათ. განსხვავება ის იყო, რომ რაგბიში ბურთის ხელში დაჭერა და გაქცევა შეიძლებოდა, ფეხბურთში კი - მხოლოდ დაჭერა. [[1869]] წელს ფეხბურთში საბოლოოდ აიკრძალა ხელით თამაში და ხელით თამაშის მიმდევრებმა [[1871]] წელს დააარსეს ინგლისის რაგბის კავშირი, რომელმაც 21 კლუბი გააერთიანა. იმავე წელს გამოიცა თამაშის პირველი ოფიციალური წესები და გაიმართა პირველი საერთაშორისო მატჩიც: [[ინგლისი]] - [[შოტლანდია]]. ახალმა თამაშმა მალე მოიკიდა ფეხი ბრიტანეთის კუნძულებზე. ზედიზედ შეიქმნა შოტლანდიის ([[1873]] წელს), [[ირლანდია|ირლანდიის]] ([[1875]]) და [[უელსი]]ს ([[1881]]) რაგბის კავშირები.
[[ბრიტანელები|ბრიტანელებმა]] მალე ეს თამაში მსოფლიოსაც გააცნეს. რაგბის კავშირები შეიქმნა [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]ში ([[1889]] წელს), [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიაში]] ([[1892]]), [[არგენტინა]]ში ([[1899]]), [[გერმანია]]ში ([[1990]]) და სხვა.
[[1886]] წელს ირლანდიის, უელსის და შოტლანდიის წარმომადგენლებმა დააარსეს [[რაგბის საერთაშორისო საბჭო]] (International Rugby-football Board) - ირფბ-ი. ორგანიზაციას [[1890]] წელს შეუერთდა ინგლისი. [[1949]] წელს სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა, [[ავსტრალია]] და ახალი ზელანდია. მხოლოდ [[1976]] წელს მიიღეს ორგანიზაციაში [[ფრანგები]]. საერთოდ ირბ-ი მეტად კონსერვატული ორგანიზაცია აღმოჩნდა და ფრანგებმა მის ალტერნატივად [[1934]] წელს [[სამოყვარულო რაგბის საერთაშორისო ფედერაცია-ევროპული რაგბის ასოციაცია]] - ფირა, შექმნეს.
XX საუკუნის დასაწყისში ([[1900]], [[1908]], [[1924]] და [[1928]] წლებში) რაგბი [[რაგბი ოლიმპიურ თამაშებზე|ოლიმპიური თამაშების პროგრამაშიც]] შედიოდა, მაგრამ მერე და მერე ირბ-ი მხოლოდ [[ექვსი ერის პირველობა|ხუთი ერის პირველობით]] და ტესტ-მატჩებით შემოიფარგლა. XX საუკუნის ბოლო მეოთხედში რაგბის საერთო განვითარებამ აიძულა ირბ-ი კარი გაეღო დანარჩენი მსოფლიოსათვის და დაეწყო მსოფლიოს ჩემპიონატების ჩატარება. [[1997]] წელს საბჭოს სახელწოდებიდან ამოიღეს სიტყვა „football“ და საბჭომ მიიღო დღევანდელი სახელწოდება.
== თამაში ==
=== თამაშის მიზანი ===
თამაშის მიზანი არის ორმა, 15-კაციანმა გუნდმა, სპორტულ შეჯიბრებაში და წესების დაცვით, ბურთის წაღებით, გადაწოდებით, დარტყმითა და დამიწებით მოაგროვოს შეძლებისდაგვარად მეტი ქულა. გუნდი, რომელმაც მეტოქეზე მეტი ქულა მოაგროვა, ითვლება გამარჯვებულად.
=== ქულები ===
ქულების დაგროვება ხდება ''ლელოს გატანით'' ან დარტყმის ზუსტად შესრულებით. ლელოს გატანა ეწოდება მოთამაშის შესვლას მოწინააღმდეგე გუნდის ჩათვლის მოედანზე და ბურთის მიწაზე დადებას (დამიწებას). ლელოს გამტანი გუნდი იღებს 5 ქულას.
დარტყმა ითვლება გატანილად, თუკი ბურთი გაფრინდება მოწინააღმდეგის კარის ძელებს შორის, ხარიხის თავზე. არსებობს სამი სახის დარტყმა, რომელიც ქულებით ფასდება:
* ''არეკნი'' - თამაშის დროს ბურთის დარტყმა. ფასდება 3 ქულით.
* ''ჯარიმა'' - ინიშნება მაშინ, როდესაც გუნდი დაარღვევს თამაშის წესებს. ფასდება 3 ქულით.
* ''გარდასახვა'' - ინიშნება ლელოს გატანის შემდეგ და ირტყმება ლელოს გატანის ხაზის გასწვრივ, ნებისმიერი მანძილიდან. ფასდება 2 ქულით.
=== სათამაშო პოზიციები ===
მოედანზე რაგბის გუნდი 15 კაცისაგან შედგება. აქედან 8 ფორვარდია (პოზიციები 1-დან 8-მდე), 7 კი ბეკი ანუ უკანახაზელი (9-15). გუნდს უფლება აქვს, მოახდინოს 7 შეცვლა. შესაბამისად, გუნდში 7 სათადარიგო მოთამაშეცაა. განსაკუთრებული შემთხვევაა სისხლის წამოსვლა, რომლის დროსაც დაშავებული ვალდებულია, დაუყოვნებლივ დასტოვოს მოედანი და დაბრუნდეს მოედანზე დახმარების აღმოჩენის შემდეგ, 15 წუთის განმავლობაში. ამ დროს ეს მოთამაშე შეიძლება დროებით შეიცვალოს სამარქაფოთი. თუკი დაშავებული 15 წუთის განმავლობაში უკან დაბრუნდება და სამარქაფოს ჩაენაცვლება, მაშინ შეცვლა არ ჩაითვლება შესრულებულად.
ფორვარდები მონაწილეობენ [[#დერეფანი|დერეფნებსა]] და [[#შერკინება|შერკინებებში]].
{| class="toccolours" style="margin: 0 2em 0 2em;" align="center"
! align="center" style="background:#ccccff" width="100%" |რაგბის პოზიციები
|-
|align=center|
<div style="background:lightgreen;border:thin black solid">
<table>
<tr><td>1 მარცხენა ბურჯი </td> <td></td> <td>2 კვაჭი</td> <td></td> <td>3 მარჯვენა ბურჯი</td></tr>
<tr><td></td><td>4 მხტომელი</td><td></td><td>5 მხტომელი</td></tr>
<tr><td>6 მარბიელი</td><td></td><td>8 შემკვრელი</td><td></td><td>7 მღლეტელი</td></tr>
<tr><td> </td></tr>
<tr><td></td><td></td><td>9 ჰავბეკი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td>10 პირველი მგეზავი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td></td><td>12 მეორე მგეზავი</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td></td><td></td><td>13 შუამარბი</td></tr>
<tr><td>11 მარცხენა ფრთა</td><td></td><td></td><td></td><td></td><td></td><td>14 მარჯვენა ფრთა</td></tr>
<tr><td></td><td></td><td></td><td>15 ფულბეკი</td></tr>
</table>
</div>
|}
=== სათამაშო ეპიზოდები და ტაქტიკური ხერხები ===
==== წინ თამაში ====
წინ თამაში რაგბის წესების დარღვევის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ნაირსახეობაა. მორაგბე ვალდებულია, ხელით თამაშის დროს ბურთი უკან (და არა წინ) მყოფ თანაგუნდელს გადააწოდოს. შესაბამისად, წინ გადაწოდება დარღვევაა. ბურთის ხელში დაჭერისას მისი წინ გადავარდნაც წინ თამაშად ითვლება და ზუსტად ისევე ისჯება, როგორც წინ გადაწოდება - [[#შერკინება|შერკინებით]], მოწინააღმდეგე გუნდის სასარგებლოდ.
==== შებოჭვა ====
შებოჭვა არის ერთ-ერთი ხერხი რომლის საშუალებითაც გუნდს შეუძლია თავდასხმის შეჩერება. ამ დროს დამხვდური გუნდის მოთამაშე იჭერს მომხდურთა ბურთიან მორაგბეს და აგდებს მას მინდორზე.
==== რაქი ====
რაქი იქმნება იმ შემთხვევაში, როდესაც ბურთი მიწაზე აღმოჩნდება და მის გარშემო ფეხზე მდგარი მეტოქეები ერთმანეთს ებრძვიან მის დასაუფლებლად, ცდილობენ არ მიუშვან ბურთთან მეტოქე და ფეხით მიიგორონ იგი თავისკენ. რაქი, როგორც წესი, შებოჭვების შემდეგ იქმნება, მაგრამ მისი წარმოქმნა შეიძლება მოხდეს ნებისმიერ სხვა სათამაშო ეპიზოდშიც, როდესაც კი ბურთი მიწას შეეხება. აკრძალულია რაქში გვერდიდან ჩართვა და ბურთზე ხელით თამაშიც (თუმცა, თანამედროვე რაგბიში, მოთამაშეს შეუძლია, იდაყვებით გააჩეროს ბურთი და ამით ჰავბეკს მისი გამოტანა გაუადვილოს). თუკი ბურთი რაქიდან დადგენილ დროში არ იქნა გამოტანილი, ინიშნება შერკინება იმ გუნდის სასარგებლოდ, რომელიც რაქში უპირატესობას ფლობდა.
==== მოლი ====
მოლი იქმნება მაშინ, როდესაც ბურთიან მოთამაშეს ეჭიდება მეტოქე გუნდის ერთი ან მეტი მოთამაშე და ამავე დროს ეხმარება ერთი, ან მეტი თანაგუნდელი.
თამაშგარეს ხაზი გადის მოლის განაპირა მონაწილეთა გარე ფეხის გასწვრივ. უროში შესვლა დაშვებულია მხოლოდ უკნიდან. მოლში დაშვებულია ხელით თამაში. მოლის განგებ ჩაქცევა ისჯება ჯარიმით (შენიშნვა: 2008 წლის 1 აგვისტოდან, ირბ-ს წესებით დაშვებულია მოლის ჩაქცევა, თუკი იგი მოხერხდა მეტოქეზე წელს ზემოთ იერიშის შედეგად) თუ ბურთი დროულად არ გამოვიდა მოლიდან, ინიშნება შერკინება მისი ამგორებელი გუნდის საწინააღმდეგოდ.
==== შერკინება ====
შერკინება ინიშნება მაშინ, როდესაც თამაში უნდა გაგრძელდეს წესების დარღვევის შემდეგ. თითოეული გუნდიდან შერკინებაში მონაწილეობენ ფორვარდები, რომლებიც სამ ხაზად არიან განლაგებული. პირველი ხაზის შუაში დგება კვაჭი (ნომერი 2), რომლის მარცხნივ და მარჯვნივ დგებიან ბურჯები (მარცხნივ 1, მარჯვნივ 3). ისინი მჭიდროდ ეკვრებიან ერთმანეთს. მათ უკან დგებიან მეორეხაზელები, რომელთა თავები კვაჭისა და ბურჯების სხეულებს შორის არის მოქცეული და ისინი მთელი სხეულით აწვებიან წინ. მათ უკან კი დგებიან მესამეხაზელები.
ორი გუნდის ფორვარდები დგებიან ერთმანეთის პირისპირ ერთი ხელის გაწვდენაზე. პირველი ხაზი იხრება მოედნის პარალელურად და მსაჯის ბრძანების შემდეგ ეჯახება და აწვება ერთმანეთს. ამ დროს იმ გუნდის მოთამაშე (როგორც წესი, 9 ნომერი), რომლის სასარგებლოდაცაა დანიშნული შერკინება, ბურთს აგდებს შერკინების შუაში. ორივე გუნდი ერთმანეთს აწვება და ორივე კვაჭი (ზოგჯერ ბურჯებიც) ცდილობს, ფეხით გადააგოროს ბურთი თავისი გუნდის მხარეს. ამის შემდეგ გუნდმა, რომელიც უპირატესობას მოიპოვებს, შეიძლება ბურთი ან მაშინვე გამოიტანოს შერკინებიდან და წამოიწყოს შეტევა, ანდა (თუკი ეს შესაძლებელია) მოწინააღმდეგეს ჯერ რამდენიმე მეტრით დაახევინოს უკან და შემდეგ შეუტიოს. როგორც წესი, გუნდი იგებს საკუთარ შერკინებებს.
შერკინება რაგბის მატჩის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და ამავე დროს სახიფათო (ტრავმების თვალსაზრისით) კომპონენტია, რადგან მოთამაშეებზე, განსაკუთრებით პირველხაზელებზე, ძალიან დიდი ზეწოლა მიდის. როგორც წესი, თანამედროვე პროფესიონალურ თამაშებში თითოეული გუნდის მორაგბეთა საერთო მასა შერკინებისას 800 კილოგრამს აღემატება. ამიტომ არსებობს მრავალი წესი, რომელიც არეგულირებს შერკინებას და უმრავლესობა სწორედ უსაფრთხოების ნორმებიდან გამომდინარეობს.
==== დერეფანი ====
როდესაც ერთი გუნდის მოთამაშე გადააგდებს ბურთს მოედნის გვერდით ხაზს იქით, ინიშნება დერეფანი მეორე გუნდის სასარგებლოდ. ამ წესიდან გამონაკლისია ის შემთხვევა, როდესაც ბურთი გადადის საჯარიმო დარტყმიდან. ამ დროს დერეფანი იმ გუნდის სასარგებლოდ ინიშნება, რომელიც ჯარიმას ურტყამდა. ამ მარტივი ხერხის გამოყენებით საჯარიმოს დამრტყმელ გუნდს შეუძლია საკმაო მანძილი მოიგოს და წინ წაიწიოს მოწინააღმდეგის ჩათვლის მოედნისაკენ.
დერეფანი ინიშნება იმ ადგილას, სადაც ბურთი გვერდით ხაზს გადაკვეთს. როგორც წესი, ორივე გუნდის 7 ფორვარდი დგება მოწოდების წერტილიდან, საკუთარი მოედნის მხარეს, ერთ ხაზში - გვერდითი ხაზის მართობულად. მომწოდებელი გუნდის მერვე ფორვარდი (როგორც წესი, ამ როლს ასრულებს კვაჭი, 2 ნომერი) ბურთს აგდებს ზუსტად რიგებს შორის. თითოეული გუნდიდან ერთი ან რამდენიმე მოთამაშე ზემოთ ხტება და ცდილობს რომ მოწოდებული ბურთი დაიჭიროს. როგორც წესი, მხტომელთა ფუნქციებს მეორეხაზელები (4 და 5 ნომრები) ასრულებენ. დანარჩენები კი მათ ახტომაში ეხმარებიან.
თუკი ზემოთ ამხტარი მოთამაშე იჭერს ბურთს, მას შეუძლია დაიჭიროს ის და შეუტიოს მიწაზე დაშვებისას, ან გადააწოდოს თანაგუნდელებს. ყველა ის მოთამაშე, რომელიც დერეფანში არ მონაწილეობს, დერეფნიდან 10 მეტრით მაინც უნდა იყოს დაშორებული.
== დრო ==
=== მატჩის ხანგრძლივობა ===
მატჩი გრძელდება არაუმეტეს 80 წუთს. ამას შეიძლება მიემატოს გაცდენილი და დამატებითი დრო. მატჩი იყოფა ორ ტაიმად (ნახევრად). თითო ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს 40 წუთია.
==== შვიდკაცა ====
მატჩი გრძელდება არაუმეტეს 14 წუთს. ამას შეიძლება მიემატოს გაცდენილი დრო და დამატებითი დრო. მატჩი იყოფა ორ ტაიმად (ნახევრად). თითო ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს შვიდი წუთია.
===== გამონაკლისი =====
შეჯიბრების ფინალი გრძელდება არაუმეტეს 20 წუთს. ტაიმის ხანგრძლივობა არაუმეტეს ათი წუთია.
=== შესვენება ===
პირველი ტაიმის შემდეგ გუნდებმა მოედნის მხარეები უნდა გაცვალონ. ამ დროს ცხადდება არაუმეტეს 10-წუთი შესვენება. შესვენების ხანგრძლივობას ადგენს მატჩის ორგანიზატორი, რაგბის კავშირი ან ის ორგანო, რომლის უფლებებიც ამ მატჩზე ვრცელდება.
შესვენების დროს გუნდებსა და მსაჯებს შეუძლიათ სათამაშო გარემოდან გასვლა.
==== შვიდკაცა ====
პირველი ტაიმის შემდეგ გუნდებმა მოედნის მხარეები უნდა გაცვალონ. ამ დროს ცხადდება არაუმეტეს ერთწუთიანი შესვენება. შეჯიბრების ფინალში შესვენება არაუმეტეს ორი წუთია.
=== დროის აღრიცხვა ===
თამაშის დროს ინიშნავს მსაჯი. მსაჯს ასევე შეუძლია ეს საქმე გადააბაროს ერთ-ერთ ან ორივე თანამსაჯს, ანდა ოფიციალურ დროის მსაჯს. ამ შემთხვევაში მსაჯმა მათ უნდა ანიშნოს საათის ყოველი გაჩერება (გაცდენილი დრო).
თუ მატჩს დროის მსაჯი არ ემსახურება, მსაჯს კი დროის სისწორე დააეჭვებს, მას შეუძლია მოეთათბიროს ერთ-ერთ ან ორივე თანამსაჯს, და მხოლოდ მაინ, როდესაც ამათი რჩევა საკმარისი ვერაა, შეუძლია მსაჯს სხვაც დაიხმაროს.
=== გაცდენილი დრო ===
დრო შეიძლება გაცდეს შემდეგი მიზეზების გამო:
* ტრავმა
მსაჯს შეუძლია თამაში გააჩეროს არაუმეტეს ერთი წუთით, რათა დაშავებულ მოთამაშეს მიხედონ და უწამლონ. მსაჯს შეუძლია გააგრძელებინოს თამაში იმ დროს, როდესაც ექიმი დაშავებულ მოთამაშეს სათამაშო არეში შველის, ან ტრავმირებული კიდესთან თავად მისულა. თუ მსაჯს მიაჩნია, რომ მოთამაშე ტრავმას სიმულირებს, იგი სათამაშო არიდან უნდა გააყვანინოს და თამაში უმალ გაანახლოს. მეორე მხრივ, მსაჯს შეუძლია არ გააჩეროს თამაში მაშინ, როდესაც ექიმი მოთამაშეს სათამაშო არეში სინჯავს. თუ მძიმედ დაშავებული მოთამაშე მოედნიდანაა გასაყვანი, მსაჯს საკუთარი შეხედულებისამებრ შეუძლია თამაში მეტი ხნითაც შეწყვიტოს.
* სამოსის გამოცვლა
ბურთის უქმობის დროს მსაჯი მოთამაშეს ნებას რთავს, რომ მან გამოიცვალოს ან შეაკეთოს გახეული კვართი, შორტი და ბუც(ებ)ი, ან გახსნილი ზონარი შეიკრას.
* მოთამაშის შეცვლა (გამოცვლა)
მსაჯი გუნდს მოთამაშის შეცვლას (გამოცვლას) ადროვებს.
* თანამსაჯის პატაკი
თანამსაჯი მსაჯს ბინძურად თამაშის შესახებ მოახსენებს.
* გაცდენილი დროის ანაზღაურება
გაცდენილი დრო ემატება მატჩის შესაბამის ტაიმს.
== რაგბი საქართველოში ==
საქართველოში რაგბის რამდენიმე საჩვენებელი მატჩი [[1919]], [[1940]] და [[1948]] წლებში გაიმართა. პირველი ქართული კლუბი [[1959]] წლის 15 ოქტომბერს დააფუძნა პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში ფრანგმა იმიგრანტმა ჟაკ ასპეკიანმა. [[1961]] წლის დეკემბერში გივი მრელაშვილის თაოსნობით შეიქმნა პირველი ოფიციალური ორგანო – თბილისის რაგბის საქალაქო სექცია, რომელიც [[1964]] წელს თბილისის რაგბის ფედერაციად გადაკეთდა.
პირველი შეჯიბრება, თბილისის პირველობა, ოთხი გუნდის მონაწილეობით გაიმართა [[1962]] წელს. ჩემპიონობა მოიპოვა პოლიტექნიკურმა ინსტიტუტმა.
[[1963]] წელს საქართველოს დედაქალაქში ჩატარდა პირველი საკავშირო ტურნირი – პროფკავშირების პირველობა, რომელშიც თბილისის „განთიადმა“ III ადგილი დაიკავა. [[1966]] წელს გიორგი ყუფარაძისა და შალვა ქურციკიძის თაოსნობით ქუთაისში დაარსდა რაგბის პირველი კლუბი – „დინამო“. 1966 წელს სსრ კავშირის პირველ ჩემპიონატში თბილისის „დინამო“ (მწვრთნელი – გივი მრელაშვილი) II ადგილზე გავიდა. [[1967]] წელს გაიმართა პირველი უცხოური გუნდის, საფრანგეთის მასწავლებელთა პროფკავშირის ნაკრების ტურნე საქართველოში. ამავე წელს პირველმა ქართულმა გუნდმა მოაწყო ტურნე უცხოეთში (თბილისის „დინამო“, 3 გამარჯვება პოლონეთში).
[[1967]] წელსვე ჩატარდა საქართველოს I ჩემპიონატი.
[[1968]] წელს თბილისის „ლოკომოტივმა“ III ადგილი დაიკავა სსრკ ჩემპიონატში. გუნდმა ეს შედეგი კიდევ სამჯერ გაიმეორა (1972, 78, 81), [[1978]] წელს კი სსრკ თასი მოიპოვა. [[1980]]-იან წლებში ქართულ და საბჭოურ რაგბიში ლიდერობდა ქუთაისის „აია“. გუნდმა ჯერ სსრკ ჩემპიონატის ვერცხლისა ([[1984]]) და ბრინჯაოს ([[1985]]) მედლები მოიპოვა, შემდეგ კი დუგლას კავთელაშვილის ხელმძღვანელობით, ზედიზედ სამჯერ (1987, 88, 89), გახდა სსრკ ჩემპიონი, ორჯერ კი თასის გათამაშებაში გაიმარჯვა (1987, 90). სხვადასხვა დროს სსრ კავშირის ნაკრებში თამაშობდნენ საქართველოს მორაგბეები: თამაზ მგელაძე, ვლადიმერ აბაშიძე, მიხეილ თუშიშვილი, ზურაბ ხარშილაძე, თემურ ბენდიაშვილი, მიხეილ ჯვარიძე, დავით კილასონია, მიხეილ ხარშილაძე, [[ავთანდილ გიორგაძე]], ავთანდილ ღიბრაძე, ნუკრი წერეთელი, ვლადიმერ პეტუხოვი, რამაზ სანებლიძე, ოლეგ ლიპარტელიანი, გაიოზ მონიავა, ალექსანდრე ნაჭყებია, ბესარიონ ლილუაშვილი, თენგიზ ტურძელაძე, სერგო უგრეხელიძე, ნუგზარ ძაგნიძე, მამუკა ლოსაბერიძე, მალხაზ ჭეიშვილი, ზაზა ბაკურაძე.
=== საქართველოს ეროვნული ნაკრები ===
[[ფაილი:Lelo Namib.jpg|thumb|200px|right|2007 წლის მსოფლიოს თასი საქართველო-ნამიბია]]
[[1989]] წელს შეიქმნა [[საქართველოს მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები|საქართველოს პირველი ეროვნული გუნდი]], რომელმაც 12 სექტემბერს ქუთაისში საერთაშორისო მატჩი გამართა [[ზიმბაბვე]]ს ნაკრებთან – 16:3. გუნდის პირველი მწვრთნელი იყო დავით კილასონია, პირველი კაპიტანი – [[ლიპარტელიანი, ოლეგ|ოლეგ ლიპარტელიანი]]. [[1990]] წელს მოეწყო მორაგბეთა ნაკრების პირველი ტურნე ზიმბაბვეში. [[1991]] წელს, საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ, ქართულმა კლუბებმა სსრკ ჩემპიონატი დატოვეს. [[1992]] წლის თებერვალში რაგბის საერთაშორისო საბჭომ საქართველოს რაგბის კავშირი 52-ე წევრად მიიღო. ერთი წლის შემდეგ საქართველოს ნაკრები პირველად ჩაება მსოფლიოს თასის გათამაშების შესარჩევ ტურნირში. საქართველოს რაგბის კავშირის ახალმა ხელმძღვანელობამ (პრეზიდენტი – [[გეგიძე, ბიძინა|ბიძინა გეგიძე]]) მიზნად დაისახა ამ ასპარეზობის ფინალურ ეტაპზე გასვლა. [[1997]] წელს ეროვნული ნაკრების მწვრთნელად დაინიშნა ფრანგი კლოდ [[კლოდ სორელი]]. 2001 წელს საქართველოს ნაკრებმა მოიგო „[[ევროპის ერთა თასი]]“, რითაც ოფიციალურად გახდა ევროპის მე-7 გუნდი. [[2002|2002 წლის]] 13 ოქტომბერს თბილისში, ეროვნულ სტადიონზე, საქართველოს ნაკრებმა დაამარცხა [[რუსეთი]]ს ნაკრები (17:13) და [[2003]] წლის მსოფლიოს თასის ფინალური ტურნირის საგზური მოიპოვა. მორაგბეთა ნაკრები პირველი ქართული გუნდია, რომელმაც მსოფლიოს ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპზე იასპარეზა.
რაგბის საერთაშორისო ფედერაციის [[2005]] წელს გამოქვეყნებულ რეტინგში, საქართველოს რაგბის ნაკრები იმყოფება საუკეთესო ოცეულში. საკმაოდ წარმატებულნი არიან ქართველი მორაგბეები საქართველოს საზღვრებს გარეთ: [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[რუსეთი|რუსეთში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. [[2004]] წელს, SC Neuenheim-ის შემადგენლობაში, გერმანიის უმაღლესი ლიგის ჩემპიონები გახდნენ [[გიგო სანადირაძე]] და [[შალვა დიდებულიძე]]. საფრანგეთის ნაკრების ერთ-ერთ წამყვან მოთამაშედ ითვლება დიმიტრი იაშვილი.
2007 წლის [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მსოფლიოს ჩემპიონატზე [[საქართველო|საქართველოს]] ნაკრებმა წარმატებით იასპარეზა და მსოფლიო ჩემპიონატზე პირველი გამარჯვებაც მოიპოვა [[ნამიბია|ნამიბიის]] ნაკრებთან 30:0, ხოლო საბოლოო ჩათვლაში მე-13 ადგილი დაიკავა.
==== მონაგარი ====
1989-2006: <br />
85 თამაში (33 შინ, 42 გარეთ, 10 ნეიტრალურზე)<br />
49 მოგება - 32 წაგება * 4 ფრე<br />
ქულა 1959:1645, ლელო 236-183
=== ქართული კლუბები ===
==== თბილისი ====
[[აკადემია (რაგბი)|აკადემია]], [[ჯიქები]], [[ტორნადო (რაგბი)|ტორნადო]], [[ამირანი (რაგბი)|ამირანი]], [[გუმარი]], [[ელმავალი (რაგბი)|ელმავალი]], [[ექსპრესი (რაგბი)|ექსპრესი]], [[ვესტა (რაგბი)|ვესტა]], [[ზორდა]], [[თბილისი (რაგბი)|თბილისი]], [[ივერია (რაგბი)|ივერია]], [[ლელო (რაგბი)|ლელო]],
[[ლოკომოტივი (რაგბი)|ლოკომოტივი]], [[მერკური (რაგბი)|მერკური]], [[უნივერსიტეტი (რაგბი)|უნივერსიტეტი]], [[ქორები (რაგბი)|ქორები]], [[ყოჩები (რაგბი)|ყოჩები]], [[შევარდენი (რაგბი)|შევარდენი]], [[ხულიგანა]], [[დევები (რაგბი)|დევები]], [[დინამო (რაგბი)|დინამო]] (სამოყვარულო კლუბი), [[არმია (რაგბი)|არმია]], [[არმაზი (რაგბი)|არმაზი]], [[ხალიბები (სამოყვარულო გუნდი)|ხალიბები]].
==== ქუთაისი ====
[[აია (რაგბი)|აია]], [[გელათი (რაგბი)|გელათი]], [[ერქვანი]], [[ბაგრატი (რაგბი)|ბაგრატი]]
==== ბათუმი ====
[[დათვები]], [[დელფინი (რაგბი)|დელფინი]]
==== დანარჩენები ====
[[წყალტუბოს დინოზავრები]], [[ფოთის კოლხი რაინდები]], [[ბათუმის დელფინები]], [[ბათუმის მე-15]], [[საჩხერის ჯრუჭი]], [[ოზურგეთის არწივები]], [[ჩოხატაურის ჯანი]], [[ხარები (რაგბი)|რუსთავის ხარები]], [[ლომები გორი]], [[მუტრუკები]] (თელავი). დედოფლისწყაროს მიმინო
== მსოფლიო რაგბის რეიტინგი ==
{{მსოფლიო რაგბის რეიტინგი}}
== რაგბის ყველა მსოფლიო თასი ==
{| class="wikitable" style="font-size:90%; width: 100%; text-align: center;"
|-
!rowspan=2 width=5 %|წელი
!rowspan=2 width=10 %|ჩატარების ადგილი
|width=1 % rowspan=22|
!colspan=3|ფინალი
|width=1 % rowspan=22|
!colspan=3|მატჩი მესამე ადგილისთვის
|-
!width=15 %|გამარჯვებული
!width=8 %|ანგარიში
!width=15 %|მეორე ადგილი
!width=15 %|მესამე ადგილი
!width=8 %|ანგარიში
!width=15 %|მეოთხე ადგილი
|-
|[[1987]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1987|ვრცლად]]
|{{flag|ავსტრალია}} <br /> {{flag|ახალი ზელანდია}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''29:9'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|WAL}}
|'''22:21'''
|{{rb-big|AUS}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[1991]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1991|ვრცლად]]
|{{flag|ინგლისი}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''12:6'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''13:6'''
|{{rb-big|SCO}}
|-
|[[1995]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1995|ვრცლად]]
|{{flagicon|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა}} [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]
|{{rb-big|RSA}}
|'''15:12'''
|{{rb-big|NZL}}
|{{rb-big|FRA}}
|'''19:9'''
|{{rb-big|ENG}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[1999]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 1999|ვრცლად]]
|{{flag|უელსი}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''15:12'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''19:9'''
|{{rb-big|NZL}}
|-
|[[2003]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2003|ვრცლად]]
|{{flag|ავსტრალია}}
|{{rb-big|ENG}}
|'''20:17'''
|{{rb-big|AUS}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''40:13'''
|{{rb-big|FRA}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2007]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2007|ვრცლად]]
|{{flag|საფრანგეთი}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''15:6'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|ARG}}
|'''34:10'''
|{{rb-big|FRA}}
|-
|[[2011]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2011|ვრცლად]]
|{{flag|ახალი ზელანდია}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''8:7'''
|{{rb-big|FRA}}
|{{rb-big|AUS}}
|'''21:18'''
|{{rb-big|WAL}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2015]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2015|ვრცლად]]
|{{flag|ინგლისი}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''34:17'''
|{{rb-big|AUS}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''24:13'''
|{{rb-big|ARG}}
|-
|[[2019]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2019|ვრცლად]]
|{{flag|იაპონია}}
|{{rb-big|RSA}}
|'''32:12'''
|{{rb-big|ENG}}
|{{rb-big|NZL}}
|'''40:17'''
|{{rb-big|WAL}}
|- style="background: {{ფერი|რაგბი}}"
|[[2023]] <br /> [[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2023|ვრცლად]]
|{{flag|საფრანგეთი}}
|
|
|
|
|
|
|-
|}
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[შვიდკაცა რაგბი]]
* [[ლელო (სპორტი)|ლელო]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://zveli.comuv.com/Tignakebi/raa_ragbi_2010.pdf მარტივად ახსნილი რაგბი]{{Dead link|date=მარტი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://qaflan.netai.net/matiane50/index.htm ქართული რაგბის მატიანე 1959-2009] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111002160635/http://qaflan.netai.net/matiane50/index.htm |date=2011-10-02 }}
* [http://qaflan.netai.net/GANZI/KA_Borjhalosnebi.htm ყველაფერი ბორჯღალოსანთა გამო 1989-2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923194539/http://qaflan.netai.net/GANZI/KA_Borjhalosnebi.htm |date=2015-09-23 }}
* [http://www.rugby.ge/ საქართველოს რაგბის კავშირი]
* [http://www.fira-aer-rugby.com/forum2007/viewforum.php?f=2 ევროპის რაგბის ასოციაციის ფორუმი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110310180155/http://www.fira-aer-rugby.com/forum2007/viewforum.php?f=2 |date=2011-03-10 }}
* [http://www.irb.com/ რაგბის საერთაშორისო საბჭო]
* [http://qaflan.netai.net/2010/ ზეპური რაგბის დღიური ! ქართულად] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111002125859/http://qaflan.netai.net/2010/ |date=2011-10-02 }}
* [http://www.scrum.com/1197_52.php მსოფლიო რაგბის სიახლენი *სქრამ კომი*]
* [http://www.planet-rugby.com/ მსოფლიო რაგბის სიახლენი *პლანეტ რაგბი*] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071006135455/http://www.planet-rugby.com/ |date=2007-10-06 }}
* [http://forum.ge/?showforum=17 თბილისის ფორუმის რაგბის განყოფილება]
* [http://www.devebi.ge/ სამოყვარულო კლუბი "დევები"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025856/http://www.devebi.ge/ |date=2011-07-21 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:რაგბი|*]]
[[კატეგორია:სპორტის სახეობები]]
fz2k3l1j1t2c006vlq4ffoza15jfjzo
დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)
0
14226
4399254
4388049
2022-07-27T17:46:29Z
Gaga.vaa
4802
/* 1920-იანები */
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება|დინამო თბილისი|დინამო თბილისი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა საფეხბურთო კლუბი
|სახელი = დინამო თბილისი
|ლოგო = [[ფაილი:დინამო თბილისის ლოგო.png]]
|წარწერა =
|სრული სახელი = საფეხბურთო კლუბი „დინამო“ თბილისი
|მეტსახელი = ლურჯ-თეთრები
|დაარსდა = [[1925]] წლის შემოდგომაზე
|სტადიონი = [[ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონი|ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა]]<br />[[თბილისი]], [[საქართველო]]
|ტევადობა = 55 000
|პრეზიდენტი = {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[რომან ფიფია]]
|მწვრთნელი = {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი ჭიაბრიშვილი]]
|კაპიტანი =
|ლიგა = [[ეროვნული ლიგა]]
|სეზონი = [[ეროვნული ლიგა 2020|2020]]
|ადგილი = [[ფაილი:golden star.svg|20px|მოქმედი ჩემპიონი]] ჩემპიონი
|საიტი = http://www.fcdinamo.ge
|მიმდინარე =
|-
| pattern_la1 = _beziers1819h
| pattern_b1 = _beziers1819h
| pattern_ra1 = _beziers1819h
| pattern_sh1 = _beziers1819h
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 0000FF
| body1 = 0000FF
| rightarm1 = 0000FF
| shorts1 = 0000FF
| socks1 = 0000FF
| pattern_la2 = _alsadd1819a
| pattern_b2 = _alsadd1819a
| pattern_ra2 = _alsadd1819a
| pattern_sh2 = _pumafinal1819b
| pattern_so2 = _pumafinal1819b
| leftarm2 = 000000
| body2 = 000000
| rightarm2 = 000000
| shorts2 = 000000
| socks2 = 000000
| pattern_la3 = _alsadd1819h
| pattern_b3 = _alsadd1819h
| pattern_ra3 = _alsadd1819h
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 = _pumafinal1819w
| leftarm3 = FFFFFF
| body3 = FFFFFF
| rightarm3 = FFFFFF
| shorts3 = FFFFFF
| socks3 = FFFFFF
}}
'''„დინამო“ თბილისი''' — [[საქართველო|ქართული]] [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] კლუბი ქალაქ [[თბილისი]]დან. [[საქართველო]]ს [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] უცვლელი მონაწილე, ყველაზე ტიტულოვანი საფეხბურთო კლუბი ქართული ფეხბურთის ისტორიაში და ერთ-ერთი საუკეთესო გუნდი [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირის არსებობის]] პერიოდში. [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის]] ორგზის ჩემპიონი, ხუთგზის ვიცე-ჩემპიონი და ცამეტგზის ბრინჯაოს პრიზიორი, [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასის]] ორგზის მფლობელი და ექვსგზის ფინალისტი, [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების მფლობელთა თასის]] მფლობელი ([[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|1981]]). [[ეროვნული ლიგა|საქართველოს]] ჩვიდმეტგზის ჩემპიონი და შვიდგზის ვიცე-ჩემპიონი, [[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასის]] ცამეტგზის მფლობელი და ორგზის ფინალისტი, [[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი|საქართველოს სუპერთასის]] შვიდგზის მფლობელი და სამგზის ფინალისტი.
კლუბის ყველაზე დიდ მიღწევად დღემდე რჩება [[1981]] წელს [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების მფლობელთა თასის]] მოპოვება. ამ გათამაშების ფინალში თბილისის „დინამომ“ [[იენა|იენის]] [[კარლ ცაისი (საფეხბურთო კლუბი)|„კარლ ცაისი“]] დაამარცხა ანგარიშით — 2–1.
კლუბს თავის ისტორიაში შთამბეჭდავი გამარჯვებები აქვს მოპოვებული ევროპული ფეხბურთის გრანდებთან. მათ შორის აღსანიშნავია [[ინგლისი|ინგლისური]] [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]],<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1979/matches/round=1016/match=63613/index.html Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool] // European Cup 1st round 2nd leg; Lenin Dinamo Stadium, Tbilisi; 03 October 1979. Goals: Vladimir Gutsaev 55', Ramaz Shengelia 76', Alexandre Chivadze 82' pen. // [http://www.uefa.com ''UEFA.com'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://www.lfchistory.net/SeasonArchive/Game/1108 Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool] // European Cup 1st round 2nd leg; Lenin Dinamo Stadium, Tbilisi; 03 October 1979. Goals: Vladimir Gutsaev 54', Ramaz Shengelia 75', Aleksandr Chivadze 81' pen. // [http://www.lfchistory.net ''LFCHistory.net'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> „[[ვესტ ჰემ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|ვესტ ჰემის“]],<ref>[http://www.footballdatabase.eu/en/match/summary/1055372-west_ham-dinamo_tbilisi West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi] // (C2) Cup Winners' Cup 1980/1981; Quarter-finals; Boleyn Ground (often referred to as Upton Park), London, England; Attendance: 34,957; Referee: Antonio Garrido; March 04, 1981. Goals: Alexandr Chivadze 24', Vladimir Gutsaev 31', Ramaz Shengelia 55', 67' (All players of FC Dinamo Tbilisi); David Cross 54' (West Ham United). // [http://www.footballdatabase.eu ''Footballdatabase.eu'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://www.11v11.com/matches/west-ham-united-v-dinamo-tbilisi-04-march-1981-219575/ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi] // ECW Cup 3rd round 1st leg; Upton Park, London; Attendance: 34,957; 04 March 1981. // [http://www.11v11.com ''Association of Football Statisticians (AFS)'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[უელსი]]ს [[კარდიფ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„კარდიფ სიტის“]],<ref>[http://www.worldfootball.net/report/ec-der-pokalsieger-1976-1977-1-runde-dinamo-tbilisi-cardiff-city/ Dinamo Tbilisi 3–0 Cardiff City] // Cup Winners Cup 1976/1977 » 1. Round; Lenin Dinamo Stadium (now Boris Paichadze Dinamo Arena), Tbilisi, Georgia; Attendance: 100.000; Referee: Werner Spiegl (Austria); Wednesday, 29. September 1976. Goals: Vladimir Gutsaev 23', David Kipiani 73', Peruz Kanteladze 80' pen. (All players of FC Dinamo Tbilisi) // [http://www.worldfootball.net ''WorldFootball.net'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[ნიდერლანდები]]ს [[ფეიენორდი (საფეხბურთო კლუბი)|„ფეიენოორდის“]], [[იტალია|იტალიის]] [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლისა“]] და [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერის“]] დამარცხება.
თავის დროზე „დინამოს“ შემადგენლობაში გამოდიოდნენ ისეთი ცნობილი ფეხბურთელები, როგორებიც არიან [[ბორის პაიჭაძე]],<ref group="კომ.">1995 წლიდან ბორის პაიჭაძის სახელს ატარებს მთავარი და ყველაზე დიდი [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|საფეხბურთო სტადიონი]] [[საქართველო]]ში, რომელიც თბილისის „დინამოსა“ და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს საშინაო მოედანია. 2011 წლიდან — ''ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა.''</ref> [[გაიოზ ჯეჯელავა]], [[ავთანდილ ღოღობერიძე]], [[სლავა მეტრეველი]], [[მიხეილ მესხი]],<ref group="კომ.">2005 წელს ქართული ფეხბურთის გულშემატკივართა, ასევე, ადგილობრივი სპორტული საზოგადოების ინიციატივით და ქალაქის თვითმმართველობის გადაწყვეტილებით [[მიხეილ მესხის სტადიონი|თბილისის „ლოკომოტივის“ სტადიონს]] ''მიხეილ მესხის'' სახელი მიენიჭა.</ref> [[მანუჩარ მაჩაიძე]], [[ვიტალი დარასელია]], [[ვლადიმერ გუცაევი]], [[დავით ყიფიანი]],<ref group="კომ.">2014 წელს ყველაზე ავტორიტეტულმა ქართულმა სპორტულმა გაზეთმა [[ლელო (გაზეთი)|„ლელომ“]] მისი დაარსებიდან 80 წლის განმავლობაში საქართველოს საუკეთესო ქალი და მამაკაცი სპორტსმენები დაასახელა. გამოკითხვის შედეგებით, მამაკაცებში საქართველოს საუკეთესო სპორტსმენად ''დავით ყიფიანი'' აღიარეს. მის სახელს ატარებს ''[[საქართველოს საფეხბურთო თასი]]'' და ''გურჯაანის ცენტრალური სტადიონი''.</ref><ref>[http://www.interpressnews.ge/ka/article/280909-gazetma-lelom-80-clis-ganmavlobashi-sakartvelos-sauketeso-spertsmenebi-daajildova/ გაზეთმა „ლელომ“ 80 წლის განმავლობაში საქართველოს საუკეთესო სპერტსმენები დააჯილდოვა] // გაზეთმა „ლელომ“ 80 წლის განმავლობაში საქართველოს საუკეთესო ქალი და მამაკაცი სპორტსმენები დაასახელა. ''ციტატა:'' „გამოკითხვის შედეგებით, მამაკაცებში საქართველოს საუკეთესო სპორტსმენად ''დავით ყიფიანი'' აღიარეს, მეორე ადგილი [[ლევან თედიაშვილი|ლევან თედიაშვილს]], ხოლო მესამე — [[ვიქტორ სანეევი|ვიქტორ სანეევს]] ერგო“. 7 მაისი, 2014 // [http://www.interpressnews.ge ''საინფორმაციო სააგენტო „ინტერპრესნიუსი“'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[რამაზ შენგელია]],<ref group="კომ.">2015 წლის აპრილში [[ქუთაისი]]ს საფეხბურთო კლუბ [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ტორპედოს“]] გულშემატკივართა, ასევე, ადგილობრივი სპორტული საზოგადოების ინიციატივით და ქალაქის საკრებულოს გადაწყვეტილებით [[რამაზ შენგელიას სტადიონი|ქუთაისის ცენტრალურ სტადიონს]] ''რამაზ შენგელიას'' სახელი მიენიჭა.</ref><ref>[http://goal.ge/news/27641-.html# ქუთაისის ცენტრალური სტადიონი რამაზ შენგელიას სახელობის იქნება] // ქალაქ ქუთაისის საკრებულომ ქუთაისის ცენტრალურ სტადიონს რამაზ შენგელიას სახელი მიანიჭა. ''ციტატა:'' „როგორც ქუთაისური პრესა წერს, ეს გადაწყვეტილება საკრებულომ დღეს მიიღო. რამაზ შენგელია ქუთაისში დაიბადა და ფეხბურთის თამაში სწორედ ამ ქალაქში დაიწყო“. 30 აპრილი, 2015 // [http://goal.ge ''Goal.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[ალექსანდრე ჩივაძე]] და სხვები. მათგან [[რამაზ შენგელია]] ორჯერ იყო დასახელებული [[საბჭოთა კავშირის საუკეთესო ფეხბურთელი|საბჭოთა კავშირის საუკეთესო ფეხბურთელად]] (1978, 1981),<ref>[http://www.rsssf.com/miscellaneous/ussrpoy.html Soviet Union - Player of the Year Awards] // 1978 — 1. R. Shengelia (Dinamo Tbilisi) - 235; 2. O. Blokhin (Dinamo Kiev) - 156; 3. G. Yartsev (Spartak Moscow) - 135 // 1981 — 1. R. Shengelia (Dinamo Tbilisi) - 360; 2. O. Blokhin (Dinamo Kiev) - 217; 3. L. Buryak (Dinamo Kiev) - 112 // 13 დეკემბერი, 2018. ''Rasim Movsumov for the'' [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> ხოლო თითო-თითოჯერ [[დავით ყიფიანი]] (1977)<ref>[http://www.rsssf.com/miscellaneous/ussrpoy.html Soviet Union - Player of the Year Awards] // 1977 — 1. D. Kipiani (Dinamo Tbilisi) - 323; 2. O. Blokhin (Dinamo Kiev) - 198; 3. Y. Degtyarev (Shakhter Donetsk) - 171 // 13 დეკემბერი, 2018. ''Rasim Movsumov for the'' [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://bigenc.ru/sport/text/4855376 Кипиани, Давид Давидович] // В 1977 признан лучшим футболистом страны. Восемь раз включался в список ''„33 лучших футболистов сезона“'' в СССР // ''Мереминский, С.Г.,'' 2017 // [http://bigenc.ru ''Большая российская энциклопедия (БРЭ)'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> და [[ალექსანდრე ჩივაძე]] (1980).<ref>[http://www.rsssf.com/miscellaneous/ussrpoy.html Soviet Union - Player of the Year Awards] // 1980 — 1. A. Chivadze (Dinamo Tbilisi) - 259; 2. O. Blokhin (Dinamo Kiev) - 187; 3. V. Khidiyatullin (Spartak Moscow) - 103 // 13 დეკემბერი, 2018. ''Rasim Movsumov for the'' [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
[[1990]] წლიდან კლუბმა დაასრულა [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატებში]] ასპარეზობა და მას შემდეგ უცვლელად მონაწილეობს [[საქართველო]]ს [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] პირველობაზე. ამ პერიოდისათვის „დინამოს“ სახელი გადაერქვა და „იბერია“ ეწოდა, თუმცა ამ სახელის არაპოპულარობის გამო თავდაპირველი სახელი დაუბრუნდა და დღემდე ამ სახელით აგრძელებს მოღვაწეობას.
== ისტორია ==
=== 1920-იანები ===
[[ფაილი:Dinamo (Baku) & Dinamo Tbilisi (05.02.1926).jpg|thumb|right|279პქ|<div class="center">ბაქოსა და თბილისის დინამოელები, 1926</div>]]
თბილისის „დინამოს“ ისტორია [[1925]] წლის შემოდგომიდან იღებს სათავეს, როცა თბილისში, სპორტსაზოგადოება „დინამოს“ ხელმძღვანელებმა საფეხბურთო გუნდის ჩამოყალიბება გადაწყვიტეს — ფეხბურთი იმ წლებში სულ უფრო და უფრო პოპულარული ხდებოდა.
თბილისის „დინამომ“ ისტორიაში პირველი შეხვედრა [[1926]] წლის 6 იანვარს ჩაატარა ბაქოელ თანაკლუბელებთან. შედარებით გამოცდილმა მეტოქემ დიდ ასპარეზზე პირველად გასულ „დინამოს“ მინიმალური ანგარიშით – 1–0 მოუგო. 3 დღის შემდეგ „დინამომ“ ბაქოს მეორე კლუბს „პროგრესს“ უმასპინძლა და ამჯერად იოლად დაამარცხა მოწინააღმდეგე — 3–0.
ახალშექმნილი გუნდი თავიდან ქალაქის პირველობაზე მეორე ჯგუფში გამოდიოდა, სადაც წარმატებასაც მიაღწა — ფინალში დაამარცხა „არსრაიონის“ ძლიერი გუნდი. ამ გამარჯვებით „დინამოს“ ფეხბურთელებმა პირველ ჯგუფში გამოსვლის უფლება მოიპოვეს. სწორედ ამის შემდეგ დაიწყო საზოგადოების ხელმძღვანელობამ გუნდის გაძლიერება, მისი შევსება ახალგაზრდა, ნიჭიერი ფეხბურთელებით. გუნდში ჩარიცხეს ა. ფოჩხუა, ნ. ქოიავა, ასირ გალპერინი, [[ანდრო ჟორდანია]], ვ. ამკობაძე, ნ. ბლანკმანი, ა. გონელი, ვ. ცომაია, გ. თედეევი, დ. ქსენოფონტოვი, ვ. შებოლდაევი და სხვები. მათ მალე შეემატა რესპუბლიკაში უძლიერესი ბათუმელ მოთამაშეთა ჯგუფი. დინამოელთა პირველი კაპიტანი [[ანდრო ჟორდანია]] იყო.
ამ საზოგადოების მესვეურთა სერიოზულ მიდგომას ფეხბურთისადმი მოწმობდა ის, რომ [[1927]] წელს შეიქმნა „დინამოს“ ჭაბუკთა გუნდი. სწორედ აქ დაიწყეს თავიანთი სახელოვანი სპორტული გზა გამოჩენილმა ფეხბურთელებმა დოროხოვმა, შავგულიძემ, მინაევმა, ბერძენიშვილმა და სხვებმა. დინამოელებმა ასევე პირველად იზრუნეს საკუთარი კეთილმოწყობილი სპორტული ბაზის შექმნისთვისაც. [[1927]] წელს დაიწყო სტადიონის მშენებლობა ქალაქის ცენტრში (მაშინდელ პლეხანოვის გამზირზე), ხოლო რვა წლის შემდეგ უკვე მზად იყო 30 000 ადგილიანი [[ცენტრალური სტადიონი (თბილისი)|დინამოს სტადიონი]], რომელიც იმ დროისათვის საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთი უდიდესი და ულამაზესი სტადიონი იყო.
1926 წლის აგვისტოში დინამოელებმა ერთთვიანი ტურნე მოაწყვეს [[რუსეთი|რუსეთის ფედერაციისა]] და [[უკრაინა|უკრაინის]] ქალაქებში, სადაც 18 შეხვედრა გამართეს. ტურნე წარმატებული გამოდგა.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#12 დინამოს 20-იანი წლების ისტორია].</ref>
=== 1930-იანები ===
[[ფაილი:Boris Paichadze (1915–1990) FC Dinamo Tbilisi Forward (1936–1951).jpg|thumb|left|279პქ|<div class="center">ბორის პაიჭაძე — ყველა დროის ერთ-ერთი უდიდესი ქართველი ფეხბურთელი</div>]]
[[1936]] წლის შემოდგომაზე თბილისელები საბჭოთა კავშირის [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1936 (შემოდგომა)|რიგით მეორე]], „დინამოსთვის“ კი პირველ ჩემპიონატში ჩაებნენ. თბილისის „დინამომ“ [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო პირველობაზე]] ასპარეზობის მანძილზე, საერთო ჯამში 1424 შეხვედრა ჩაატარა.
[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საკავშირო ჩემპიონატების]] ფარგლებში გამართული 1424 კალენდარული მატჩიდან დინამოელთა პირველი შეხვედრა [[1936]] წლის [[7 სექტემბერი|7 სექტემბერს]], თბილისში, „დინამოს“ სტადიონზე შედგა. მასპინძლები [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაუპირისპირდნენ. შეხვედრას 10 ათასი ფეხბურთის გულშემატკივარი დაესწრო. ანგარიში მატჩის მე-3 წუთზე კიეველებმა გახსნეს, ბურთი სტუმართა ფორვარდმა შჩეგოცკიმ გაიტანა — 0–1. მე-17 წუთზე თბილისელთა თავდამსხმელი ნიკოლოზ სომოვი ანგარიშის გაქვითვას ახერხებს — 1–1. პირველი ტაიმის მიწურულს ბორის პაიჭაძეს ზუსტი დარტყმით წინ გაყავს თავისი გუნდი — 2–1. თუმცა შეხვედრის დამთავრებამდე სამიოდე წუთით ადრე კიეველთა ნახევარმცველი ვლადიმერ გრებერი ანგარიშს ათანაბრებს და მატჩიც ფრედ — 2–2 მთავრდება.<ref group="კომ.">ამ ისტორიულ მატჩში დინამოელები ასეთი შემადგენლობით გამოვიდნენ მოედანზე: [[ალექსანდრე დოროხოვი]], [[შოთა შავგულიძე]] ([[ედუარდ ნიკოლაიშვილი]]), [[ბუკა ბერძენიშვილი]], [[ნიკოლოზ ანიკინი]], [[ვლადიმერ ჯორბენაძე]], [[გრიგოლ გაგუა]], [[ილია პანინი]], [[მიხეილ ბერძენიშვილი]], [[ბორის პაიჭაძე]], [[მიხეილ ასლამაზოვი]], [[ნიკოლოზ სომოვი]].</ref><ref>[http://footballfacts.ru/matches/220213-2-2 «Динамо» Тбилиси 2–2 «Динамо» Киев] — Чемпионат СССР 1936 (о); Группа «А»; 1-й тур. [http://footballfacts.ru ''FootballFacts.ru'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
პირველი გამარჯვება „დინამომ“ თვრამეტი დღის შემდეგ, [[25 სექტემბერი|25 სექტემბერს]], მეორე ტურში თბილისში [[მოსკოვი]]ს [[სპარტაკი (მოსკოვი)|„სპარტაკთან“]] მოიპოვა. მიხეილ ბერძენიშვილის ერთადერთმა გოლმა თამაშის ბედი დინამოელთა სასარგებლოდ გადაწყვიტა.
სადებიუტო სეზონში „დინამომ“ საბოლოოდ მესამე საპრიზო ადგილი დაიკავა — ლენინგრადის „კრასნაია ზარიასთან“ 2–3 მარცხმა თბილისელებს ჩემპიონის ტიტულის მოპოვების შანსი მოუსპო.
იმავე [[1936]] წელს ქართველმა ფეხბურთელებმა [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასის]] პირველი გათამაშების მეოთხედფინალში, [[მოსკოვი|მოსკოვში]] ადგილობრივ [[სპარტაკი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|„სპარტაკს“]] 6–3 მოუგეს. ამ გუნდების პირველი დაპირისპირება, [[16 აგვისტო]]ს, ფრედ 3–3 დასრულდა. გამარჯვებულის გასარკვევად 4 დღის შემდეგ, მეტოქეები მეორედ წარდგნენ ერთმანეთის პირისპირ. კვლავ 3–3. დამატებით დროში თბილისელებს სამი უპასუხო ბურთი გააქვთ, საბოლოოდ კი 6–3.
[[1936]] წელს „დინამო“ თასის გათამაშების ფინალში გავიდა, თუმცა გადამწყვეტ შეხვედრაში მოსკოვის [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|„ლოკომოტივთან“]] 0–2 მარცხდება.
საერთოდ, 30-იანი წლების მეორე ნახევარში თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთ უძლიერეს კლუბად ჩამოყალიბდა. გუნდი ორჯერ გახდა ქვეყნის ვიცე-ჩემპიონი, ერთხელ ბრინჯაოს მედალს დაეუფლა, ორჯერ თასის ფინალში გავიდა.
[[1937]] წელს თბილისის „დინამომ“ ისტორიაში პირველი საერთაშორისო მატჩი ჩაატარა — საბჭოეთს ბასკ ფეხბურთელთა ნაკრები ესტუმრა. „დინამო“ ესპანელ მოთამაშეებს თბილისში [[24 ივლისი|24 ივლისს]] დაუხვდა. იმ დროისათვის უფრო თანამედროვე ფეხბურთის მიმდევარმა ბასკებმა 2–0 გაიმარჯვეს.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#13 დინამოს 30-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 1940-იანები ===
[[1941]] წელს [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დაწყებამ საკავშირო ჩემპიონატებზეც იმოქმედა — [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1941|1941 წლის ჩემპიონატი]] შუაში შეწყდა, მაშინ როდესაც თბილისისა და მოსკოვის დინამოელები გათამაშებას ლიდერობდნენ.
საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატების განახლებამდე, [[1944]] წელს თბილისის „დინამო“ პირველ საზღვარგარეთულ ტურნეში გაემგზავრა — ქართველ ფეხბურთელებს [[ირანი|ირანმა]] უმასპინძლა.
[[1944]] წლის ოქტომბერში თბილისის „დინამომ“ ირანის დედაქალაქ [[თეირანი|თეირანში]] ორი შეხვედრა ჩაატარა — [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] [[ირანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ირანის ეროვნული ნაკრები]] დაამარცხა 5–1, ერთ კვირაში კი თეირანის ნაკრებსაც სძლია — 4–0.
[[1945]] წელს საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი განახლდა. მიუხედავად იმისა, რომ ომის გამო დაკარგულმა წლებმა კლუბზე დიდი ზეგავლენა მოახდინა, „დინამო“ კვლავაც ლიდერთა შორის დარჩა.
თბილისელთა შორის გამოჩნდნენ ახალი ლიდერები: [[გაიოზ ჯეჯელავა]], [[ნიაზ ძიაპშპა]], [[ანდრეი ზაზროევი]], [[ვლადიმერ ელოშვილი]], [[ავთანდილ ჭკუასელი]], [[ვლადიმერ მარღანია]], [[გიორგი ანთაძე]] და ა.შ.
=== 1950-იანები ===
სწორედ იმ წლებში გახდა დინამოელი [[ავთანდილ ღოღობერიძე]], ფეხბურთელი, რომელიც დღემდე „დინამოს“ მრავალგზის რეკორდსმენია.
ავთანდილ ღოღობერიძე თბილისის „დინამოში“ 14 წელი თამაშობდა, საკავშირო ჩემპიონატებში 341 შეხვედრა ჩაატარა და გაიტანა 127 გოლი. [[1953]] წელს თბილისის „დინამო“ ახლოს იყო ჩემპიონის ტიტულთან, მაგრამ საქმეში ზემდგომი ორგანოები ჩაერივნენ, ქართველ ფეხბურთელებს მოგებული შეხვედრის გადათამაშება უბრძანეს და ტენდენციური მსაჯობის წყალობით „დინამოს“ ოქროს მედლები დააკარგვინეს.
საბოლოოდ „დინამო“ ვიცე-ჩემპიონობას დასჯერდა. მომდევნო სეზონიდან კი კლუბის ისტორიაში პირველი კრიზისული პერიოდი იწყება — [[1954]] წლიდან [[1958]] წლის ჩათვლით „დინამო“ მეშვიდე ადგილზე მაღლა ასვლას ვერ ახერხებს. იმ წლებში გუნდის შემადგენლობაში ახალი ფეხბურთელები გამოჩნდნენ, რომლებმაც საბოლო ჯამში კლუბს [[1964]] წელს პირველი ჩემპიონის ტიტული მოუტანეს: [[შოთა იამანიძე]]მ, [[ვლადიმერ ბარქაია]]მ, [[სერგო კოტრიკაძე]]მ, [[მიხეილ მესხი|მიხეილ მესხმა]], [[ბორის სიჭინავა]]მ, [[გურამ პეტრიაშვილი|გურამ პეტრიაშვილმა]], [[ზაურ კალოევი|ზაურ კალოევმა]], [[ჯემალ ზეინკლიშვილი|ჯემალ ზეინკლიშვილმა]] და სხვებმა ქართული საკლუბო ფეხბურთის ფლაგმანის თეთრ-ლურჯი მაისური „დინამოსათვის“ წარუმატებელ წლებში მოირგეს.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#14 დინამოს 40-50-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 1960-იანები ===
[[ფაილი:Murtaz Khurcilava.jpg|thumb|thumb|right|279პქ|<div class="center">ბურთით [[მურთაზ ხურცილავა]]</div>]]
[[1964]] წელს „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი ხდება — შესანიშნავი რუსი სპეციალისტის, [[გავრილ კაჩალინი]]ს გაწვრთნილმა „დინამომ“ ჩემპიონატში [[ტორპედო (მოსკოვი)|მოსკოვის „ტორპედოსთან“]] ერთად თანაბარი ქულები დააგროვა, რამაც გუნდს უფლება მისცა დამატებით შეხვედრაში ჩემპიონის ტიტულის მოსაპოვებლად ებრძოლა.
საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის ფედერაციის გადაწვეტილებით, [[1964]] წლის [[18 ნოემბერი|18 ნოემბერს]] [[ტაშკენტი|ტაშკენტში]] გადამწყვეტი შეხვედრა დაინიშნა. „ოქროს მატჩში“ კიდევ ერთხელ გამოჩნდა ქართველ ფეხბურთელთა მაღალი ოსტატობა — „დინამომ“ „ტორპედო“ 4–1 დაამარცხა, არადა თავიდან აგებდა კიდეც. ქართველთაგან გოლები [[ილია დათუნაშვილი|ილია დათუნაშვილმა]] (ორი), [[მიხეილ მესხი|მიხეილ მესხმა]] და [[სლავა მეტრეველი|სლავა მეტრეველმა]] გაიტანეს. „დინამო“ საბჭოთა ფეხბურთის ოლიმპი პირველად დაიპყრო.<ref group="კომ.">„ოქროს მატჩში“ „დინამოს“ ღირსებას იცავდნენ: [[სერგო კოტრიკაძე]], [[ბორის სიჭინავა]], [[ვახტანგ რეხვიაშვილი]], [[ჯემალ ზეინკლიშვილი]], [[გურამ ცხოვრებოვი]], [[გიორგი სიჭინავა]], [[შოთა იამანიძე]], [[სლავა მეტრეველი]], [[ვლადიმერ ბარქაია]], [[ილია დათუნაშვილი]] და [[მიხეილ მესხი]].</ref>
60-იანი წლების მეორე ნახევარსა და 70-იანი წლების პირველ ნახევარში „დინამოს“ რიგებში ბრწყინავდნენ სიცოცხლეშივე ლეგენდად ქცეული [[მიხეილ მესხი]], [[სლავა მეტრეველი]], [[საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საბჭოთა კავშირის ეროვნული ნაკრების]] [[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]] [[მურთაზ ხურცილავა]], [[რევაზ ძოძუაშვილი]], [[კახი ასათიანი]], [[გოჩა გავაშელი]], [[გურამ პეტრიაშვილი]], [[ფირუზ კანთელაძე]], [[გივი ნოდია|გივი]] და [[ლევან ნოდია|ლევან ნოდიები]] და ა.შ.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#15 დინამოს 60-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 1970-იანები ===
[[ფაილი:Elftal Dynamo Tbilisi op Schiphol, spelers van Dymano (September 25, 1972).jpg|thumb|მარცხნივ|279პქ|<div class="center">თბილისის დინამოელები [[ამსტერდამის სხიპჰოლის აეროპორტი|სხიპჰოლის აეროპორტში]], 25 სექტემბერი, 1972</div>]]
სწორედ 70-იანი წლების დასაწყისში მოვიდა „დინამოში“ ნიჭიერ ფეხბურთელთა ის თაობა, რომლებმაც კლუბი უდიდეს გამარჯვებამდე მიიყვანეს — [[დავით ყიფიანი]], [[ვლადიმერ გუცაევი]], [[შოთა ხინჩაგაშვილი]], [[მანუჩარ მაჩაიძე]] და ა.შ.
[[1972]] წლის [[13 სექტემბერი|13 სექტემბერს]] დინამოელები ევროტურნირში ერთვებიან. სადებიუტო სეზონში დინამომ უეფას თასზე იასპარეზა - პირველი შეხვედრა ჰოლანდიის ქალაქ ენსხედეს კლუბ [[ტვენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ტვენტესთან“]] ქართველმა ფეხბურთელებმა 3–2 მოიგეს. ორი ბურთი გივი ნოდიამ გაიტანა, ერთიც დავით ყიფიანმა.<ref group="კომ.">გუნდის შემადგენლობა ასეთი იყო: [[დავით გოგია]], [[რევაზ ძოძუაშვილი]], [[ვახტანგ ჭელიძე (ფეხბურთელი)|ვახტანგ ჭელიძე]], [[მურთაზ ხურცილავა]], [[შოთა ხინჩაგაშვილი]], [[გურამ პეტრიაშვილი]], [[მანუჩარ მაჩაიძე]], [[კახი ასათიანი]], [[ვლადიმერ გუცაევი]] ([[ლევან ნოდია]]), [[გივი ნოდია]], [[დავით ყიფიანი]].</ref>
[[1973]] წელს თბილისის „დინამო“ საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის ე. წ. „კარაველას თასის“ — ტროფეო კოლომბინოს ({{lang-es|Trofeo Colombino de fútbol}}) გამარჯვებული ხდება. [[ესპანეთი]]ს ქალაქ [[უელვა (ქალაქი)|უელვაში]] შეიკრიბნენ ესპანეთის ჩემპიონი [[ატლეტიკო მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „ატლეტიკო“]], პორტუგალიის ჩემპიონი [[ბენფიკა (საფეხბურთო კლუბი)|ლისაბონის „ბენფიკა“]], ინგლისის ჩემპიონი [[დერბი ქაუნთი (საფეხბურთო კლუბი)|„დერბი ქაუნთი“]] და თბილისის „დინამო“. თბილისელები ნახევარფინალში [[ატლეტიკო მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „ატლეტიკოს“]] შეხვდნენ, ძირითადი დრო ფრედ, 0–0 დამთავრდა. თერთმეტრიანების სერიაში კი „დინამოს“ მეკარემ [[დავით გოგია]]მ 2 პენალტი მოიგერია და „დინამოს“ ანგარიშით 4–2 მოაგებინა. მეორე ნახევარფინალში [[ლისაბონი]]ს „ბენფიკამ“ „დერბი ქაუნთი“ დაამარცხა და ფინალში „დინამოს“ დაუპირისპირდა. მატჩი საკმაოდ უხეში გამოდგა, ბევრი ყვითელი დარიგდა, ხოლო „ბენფიკას“ ერთ ფეხბურთელს წითელი ბარათიც უჩვენეს. თბილისელებმა ფინალი ანგარიშით 3–1 მოიგეს, კოლუმბის კარაველას დაეუფლნენ და დიდი თასი თბილისში წამოიღეს.<ref>[http://www.fcdinamo.ge/ge/news?n=1922 კარაველას თასი] // 1973 წლის 19 აგვისტოს „დინამომ“ ესპანეთში, ქალაქ უელვაში კოლუმბის „კარაველას თასი“ მოიგო. „დინამომდე“ ამ თასს მადრიდის „რეალი“, მადრიდის „ატლეტიკო“ და „სან-პაულუ“ ფლობდნენ. ''ციტატა:'' „აღსანიშნავია, რომ ეს იყო პირველი საერთაშორისო ტიტული ჩვენი გუნდისთვის. „დინამომ“ ნახევარფინალში მადრიდის „ატლეტიკო“ დაამარცხა (ძირითადი დრო 0–0 დასრულდა. პენალტების სერიაში დინამომ 4–2 აჯობა მეტოქეს). ფინალში კი თბილისელებმა ლისაბონის „ბენფიკას“ 3–1 მოუგეს. გოლები გუცაევმა (2) და ყიფიანმა გაიტანეს.“ 19 აგვისტო, 2013. // [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/19877 თბილისის „დინამო“ კარაველას თასს დაეუფლა] // ეროვნული ფოტომატიანე. სურათზე მარცხნიდან: [[კახი ასათიანი]], [[დავით ყიფიანი]], [[რევაზ ძოძუაშვილი]], [[ფირუზ კანთელაძე]] და [[ვახტანგ ჭელიძე (ფეხბურთელი)|ვახტანგ ჭელიძე]]. 19 აგვისტო, 1973. // [http://dspace.nplg.gov.ge ''საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/ IX Trofeo Colombino de Fútbol] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200118235221/http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/ |date=2020-01-18 }} // თბილისის „დინამო“: გუნდის ისტორია, სტატისტიკა, ფაქტები // [http://www.dinamo-tbilisi.ru ''Dinamo-Tbilisi.ru'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>[http://www.opentext.org.ge/index.php?y=2013&art=6986 "კარაველას" რაინდები] // 1973 წლის აგვისტო. ესპანეთის ქალაქი უელვა. ოთხთა ტრადიციული, რიგით IX ტურნირი. მონაწილენი: მადრიდის „ატლეტიკო“, ლისაბონის „ბენფიკა“, ინგლისის „დერბი ქაუნთი“ და თბილისის „დინამო“. ''ციტატა:'' „აღსანიშნავია, რომ ამ ტურნირის მთავარმა პრიზმა — „კარაველას თასმა“ მანამდე მხოლოდ ორჯერ დატოვა იქაურობა — ეს ბრაზილიის „სან-პაულუმ“ და უნგრეთის „დოჟა უიპეშტმა“ შეძლეს. დანარჩენ შემთხვევებში ყველას მადრიდის „რეალმა“, სევილიის „ბეტისმა“, ადგილობრივმა „რეკრეატივომ“ და იმავე „ატლეტიკომ“ აჯობეს.“ ავტორი: ბეჟან დოლიძე, „საქართველოს რესპუბლიკა“. 22 აგვისტო, 2013 // [http://www.opentext.org.ge ''ქართული პრესის ელექტრონული არქივი'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
[[1976]] წელს გუნდის მთავარ მწვრთნელად [[ნოდარ ახალკაცი]] ინიშნება, კაცი, რომლის სახელთანაცაა დაკავშირებული „დინამოს“ ყველაზე წარმატებული პერიოდი.
გუნდში ნოდარ ახალკაცის მთავარ მწვრთნელად მოსვლის პირველსავე წელს „დინამო“ ორჯერ ხდება [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (გაზაფხული)|1976 გ.]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (შემოდგომა)|1976 შ.]]) და რაც მთავარია, კლუბის არსებობის ისტორიაში პირველად ეუფლება [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასს]].<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/news?n=102446&i=8 პირველი „ბროლის თასი“] // 1976 წლის 3 სექტემბერი მნიშვნელოვანი დღეა „დინამო“ თბილისის ტიტულოვან ისტორიაში. ჩვენმა გუნდმა პირველად მოიპოვა სსრკ-ს თასი. აღსანიშნავია, რომ თბილისელები მანამდე ხუთჯერ იყვნენ გასული ბროლის თასის გათამაშების ფინალში და ხუთივეჯერ ხელი მოეცარათ. 3 სექტემბერი, 2018. // [http://www.fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი 2019.</ref>
[[1976]] წლის [[3 სექტემბერი|3 სექტემბერს]] ფინალი მოსკოვში შედგა. თბილისელებმა საოცრად დაძაბულ ბრძოლაში 3–0 სძლიეს წინა გათამაშების გამარჯვებულ [[ერევანი|ერევნის]] [[არარატი ერევანი (საფეხბურთო კლუბი)|„არარატს“]] — [[დავით ყიფიანი]]ს, [[ფირუზ კანთელაძე|ფირუზ კანთელაძის]] ([[პენალტი (ფეხბურთი)|პენ.]]) და [[რევაზ ჩელებაძე|რევაზ ჩელებაძის]] გოლებმა „დინამოს“ პირველად არგუნა ბროლის თასი.
[[1977]] წელს თბილისის „დინამო“ ჩემპიონატში ერთი საფეხურით მაღლა იწევს — გუნდი ვიცე-ჩემპიონია.
[[1978]] წელს კი „დინამო“ მეორედ ხდება საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი — ნოდარ ახალკაცის გაწვრთნილმა გუნდმა ტიტული პირველობის დასრულებამდე ერთი ტურით ადრე გაინაღდა.
იმ პერიოდის „დინამოს“ ღირსებას ფეხბურთის სპეციალისტებისა და გულშემატკივართა მიერ საყოველთაოდ აღიარებული საერთაშორისო კლასის, გამორჩეული სათამაშო სტილისა და ინდივიდუალური ხასიათის მქონე ბრწყინვალე ფეხბურთელები იცავდნენ — [[დავით ყიფიანი]],<ref>''Gorgodze, Giorgi'' (27 ოქტომბერი, 2016). [http://georgiatoday.ge/news/5011/Davit-Kipiani--The-%E2%80%98Moving-Feast%E2%80%99-of-Football- Davit Kipiani – The „Moving Feast“ of Football]. ''ციტატა:'' „The legendary Russian goalkeeper ''[[ლევ იაშინი|Lev Yashin]]'' wrote: ''David Kipiani'' is the most illustrious figure in Soviet football; he is simply unparalleled. The intelligent Kipiani, with his exquisite manner of playing, is able to see his teammates excellently and has the capacity to resolve the most difficult of issues on the football field.“ [http://georgiatoday.ge ''Georgia Today'']. წაკითხვის თარიღი: 1 ივნისი, 2019.</ref><ref>{{cite web|first=''Sebastian''|last=''Kahl''|title=Who Was David Kipiani? (Talks and writes about football history)|date=8 ოქტომბერი, 2017|website=|url=http://medium.com/@maltacalcio/who-was-david-kipiani-2df3edf9f7a4|quote=USSR Player Of The Year 1977. As a player he never left his native Tbilisi. And for all intents he was a one club man. A 14 year career with Dinamo Tbilisi was only briefly interrupted, in 1970, by a loan move across town to Lokomotiv. After establishing himself at the senior level Kipiani returned to Dinamo and came to dictate their play for the following decade. In 1977 he was voted Soviet Footballer Of The Year.|publisher=''medium.com''|access-date=1 ივნისი, 2019}}</ref> [[მანუჩარ მაჩაიძე]], [[გოჩა მაჩაიძე]], [[ალექსანდრე ჩივაძე]], [[შოთა ხინჩაგაშვილი]], [[თამაზ კოსტავა]], [[დავით გოგია]], [[ვახტანგ ქორიძე]], [[რამაზ შენგელია]], [[ფირუზ კანთელაძე]], [[ვიტალი დარასელია]], [[ვლადიმერ გუცაევი]], [[თენგიზ სულაქველიძე]], [[რევაზ ჩელებაძე]], [[ოთარ გაბელია]], [[ნოდარ ხიზანიშვილი]] და ა.შ.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#16 დინამოს 70-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 1980-იანები ===
[[ფაილი:DinamoTbilisi-1981.jpg|thumb|left|279პქ|<div class="center">თბილისის „დინამო“ ევროპის თასების თასის მფლობელი, 13 მაისი, 1981</div>]]
[[1981]] წლის [[13 მაისი|13 მაისს]] „დინამო“ [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების მფლობელთა თასს]] დაეუფლა — მაშინდელი [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის]] ქალაქ [[დიუსელდორფი|დიუსელდორფში]] ქართველმა ფეხბურთელებმა [[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა|გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკის]] კლუბი იენის [[კარლ ცაისი (საფეხბურთო კლუბი)|„კარლ ცაისი“]] [[ვლადიმერ გუცაევი]]სა და [[ვიტალი დარასელია]]ს გოლებით დაამარცხეს — 2–1.<ref>[http://www.klisf.net/ek80_15.htm „დინამო“ თბილისი 2–1 „კარლ ცაისი“ იენა] // Кубок обладателей кубков европейских стран сезона 1980 / 81 годов. Финал. Источник данных: проект «Наши в еврокубках». ''ევგენი პუგლო'', 22 მაისი, 2005 // [http://www.klisf.net ''Клуб любителей истории и статистики футбола (КЛИСФ)'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
„დინამო“ გახდა ყველაზე აღმოსავლეთ ევროპული კლუბი ევროტურნირების ისტორიაში, რომელიც ევროთასს დაეუფლა. იმავე 1981 წელს თბილისელებმა მონაწილეობა მიიღეს [[მადრიდი]]ს [[სანტიაგო ბერნაბეუს თასი|სანტიაგო ბერნაბეუს თასზე]], სადაც მე-3 ადგილი დაიკავეს.<ref>[http://www.rsssf.com/tablesb/bernabeu.html#81 Trofeo Santiago Bernabéu (Madrid-Spain) 1979-2008]. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.</ref>
[[ფაილი:Newspaper Lelo № 92 (6903). 1981, May 16.jpg|thumb|right|200პქ|<div class="center">გაზ. „ლელო“, 16 მაისი, 1981</div>]]
[[1982]] წელს გუნდი კვლავ ახლოს იყო თასების მფლობელთა თასის გათამაშების ფინალთან. მეოთხედფინალში, დინამოელები პოლონურ „ლეგიას“ გაცდნენ და ნახევარფინალში, ბელგიის თასის მფლობელთან — ლიეჟის „სტანდარტთან“ მოუწიათ ფინალის საგზურისთვის ბრძოლა. მაგრამ „დინამო“ ნახევარფინალში გამოეთიშა ბრძოლას.<ref name="article-12407">[https://archive.today/20200103054853/https://popsport.com/article/12407-qvelam-vitsit-1981-clis-13-maisis-shesakheb-magram-ra-mokhda-shemdeg ყველამ ვიცით 1981 წლის 13 მაისის შესახებ — მაგრამ რა მოხდა შემდეგ?]''შენიშვნა:'' მასალა თავდაპირველად გამოქვეყნდა საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის ჟურნალში „ფეხბურთი“. 13 მაისი, 2019. დაარქივებულია [http://popsport.com/article/12407-qvelam-vitsit-1981-clis-13-maisis-shesakheb-magram-ra-mokhda-shemdeg ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 3 იანვარი, 2020. ''წყარო:'' [http://popsport.com ''popsport'']. წაკითხვის თარიღი: 3 იანვარი, 2020.</ref>
მომდევნო სეზონში, 1982 წლის სექტემბერში, დინამო უეფას 1982–83 წლების გათამაშებაში ჩაება და ტურნირიდან პირველივე რაუნდში — [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლისთან“]], გასვლაზე გატანილი გოლის წესით გამოვარდა. იმავე შემოდგომაზე, ნოემბერში — [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|საბჭოთა ლიგის სეზონი]], თბილისელებმა მეოთხე ადგილზე დაასრულეს. ხოლო, აქედან ერთ თვეში — [[13 დეკემბერი|13 დეკემბერს]] ტრაგიკულად დაიღუპა გუნდის ერთ-ერთი ლიდერი და [[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981#ფინალი|1981 წლის ფინალში]] „საუკუნის გოლის“ ავტორი [[ვიტალი დარასელია]].<ref name="article-12407" />
[[1983]] წლიდან კი დინამოს ისტორიაში მეორე კრიზისული პერიოდი იწყება — ჩემპიონატში გუნდი მისთვის უჩვეულო ადგილებზე გადის, თასის გათამაშებას იშვიათი გამონაკლისის გარდა პირველ-მეორე ეტაპზევე ეთიშება, ევროტურნირებზე თამაშს კი მხოლოდ ერთხელ ახერხებს. [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლისთან“]] მარცხის შემდეგ, თბილისში ევროპული ფეხბურთი 5 წელი აღარ გამოჩენილა. „დინამო“ ევროთასებს 1987 წლის სექტემბერში — [[სოფია]]ს „ლოკომოტივთან“ მატჩით დაუბრუნდა.<ref>[https://archive.today/20200103060634/https://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1130&1130 1/32 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 30.09.1987]. დაარქივებულია [http://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1130&1130 ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 3 იანვარი, 2020. ''წყარო:'' [http://fcdinamo.ge ''fcdinamo.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 3 იანვარი, 2020.</ref> უკვე ახალი გუნდით და ახალი თაობით — [[გერმან ზონინი]]ს ხელმძღვანელობით მოასპარეზე გუნდმა, 1987–88 წლების [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასის]] კამპანია, „ლოკომოტივთან“ და ბუქარესტის „ვიქტორიასთან“ გამარჯვებების შემდეგ,<ref>[https://archive.today/20200103061113/https://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1131 1/16 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 22.10.1987]. დაარქივებულია [http://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1131 ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 3 იანვარი, 2020. ''წყარო:'' [http://fcdinamo.ge ''fcdinamo.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 3 იანვარი, 2020.</ref> მესამე რაუნდში, კარლ-ჰაინც რიდლეს და ოტო რეჰაგელის [[ბრემენი]]ს [[ვერდერი (საფეხბურთო კლუბი)|„ვერდერთან“]] მარცხით დაასრულა.<ref name="article-12407" /><ref>[https://archive.today/20200103061541/https://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1133 1/8 ფინალი · უეფა-ს თასი 1987–1988 · 25.11.1987]. დაარქივებულია [http://fcdinamo.ge/ge/matches/european-cups?1133 ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 3 იანვარი, 2020. ''წყარო:'' [http://fcdinamo.ge ''fcdinamo.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 3 იანვარი, 2020.</ref>
[[1989]] წლის [[27 ოქტომბერი|27 ოქტომბერს]] თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატებში ნათამაშევი 1424 მატჩიდან უკანასკნელს, 1424-ე შეხვედრას ატარებს. თბილისელები საბჭოთა კავშირის პირველობას იმ გუნდთან თამაშით დაემშვიდობნენ, რომელთან პაექრობითაც დაიწყეს ჩემპიონატში მონაწილეობა — [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოსთან“]] [[უკრაინა|უკრაინის]] დედაქალაქში ჩატარებული შეხვედრა, ისევე როგორც [[1936]] წლის [[7 სექტემბერი|7 სექტემბერს]], ფრედ 2–2 დასრულდა. დინამოელთაგან გოლები [[კახაბერ გოგიჩაიშვილი|კახი გოგიჩაიშვილმა]] ([[პენალტი (ფეხბურთი)|პენ.]]) და [[თემურ ქეცბაია]]მ გაიტანეს.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#17 დინამოს 80-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 1990-იანები ===
[[1990]] წლის იანვარ-თებერვალში [[საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია]] საბჭოთა კავშირის ფეხბურთის მმართველი ორგანოს შემადგენლობიდან გამოდის. ეს კი იმას ნიშნავდა, რომ ქართული კლუბები საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში ასპარეზობაზე უარს ამბობდნენ. ამ დროიდან იწყება თბილისის „დინამოს“ უახლესი ისტორია, რომელიც დღემდე (როგორც კლუბისთვის, ასევე „დინამოს“ გულშემატკივართათვის) გუნდის არსებობის მთელი ისტორიის მანძილზე ყველაზე რთულ პერიოდად რჩება. რიგი ობიექტური თუ სუბიექტური მიზეზების გამო „დინამომ“, რომელსაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ავტორიტეტული საფეხბურთო სპეციალისტები ყოველთვის მაღალ შეფასებას აძლევდნენ<ref>{{cite web|first=''Trevor''|last=''Brooking''|title=My Life in Football|date=25 სექტემბერი, 2014|website=[[Google Books]]|url=http://books.google.ge/books?id=MXN0AwAAQBAJ&pg=PP64&dq=david+kipiani&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwig17n2xMzbAhWC0qYKHRW0C8kQ6AEINDAC#v=onepage&q=david%20kipiani&f=false|quote=Dinamo Tbilisi were an outstanding team and the fact that the [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978 (უმაღლესი ლიგა)|Russian domestic season]] had only just resumed after their winter break meant we had not seen them play. We had to settle for some film clips of their epic 4–2 aggregate triumph against [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|Liverpool]] in the [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|European Cup]] the previous season and their 5–0 aggregate win over Waterford in the [[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|Cup Winner's Cup]] a few months earlier. Technically they were a wonderful side and in the first leg at Upton Park attacked us with breathtaking pace. It was an education to watch them and I was hugely impressed by the movement and individual skills of players such as Aleksandre Chivadze, Vitali Daraselia, David Kipiani and Ramaz Schengeliya. They remain one of the finest European teams I've seen and it was a shame that a broken leg ended Kipiani's career prematurely.|publisher=''Simon & Schuster''|isbn=1471130460|access-date=1 ივნისი, 2019}}</ref><ref>{{cite web|first=''Jamie''|last=''Rainbow''|title=Soviet giants have enjoyed mixed fortunes since the Iron Curtain fell|date=19 იანვარი, 2013|website=[[World Soccer (magazine)|World Soccer]]|url=http://www.worldsoccer.com/blogs/soviet-giants-have-enjoyed-mixed-fortunes-since-the-iron-curtain-fell-338900|quote=The domestic football league of the old USSR was a vast, vibrant, and powerful competition, containing as it did clubs such as the Moscow giants Dynamo, Spartak, CSKA – and occasionally Torpedo – as well as influential teams from the republics, like the Dynamos of Kiev, Tbilisi, and Minsk. Evidently, the league would have been exceptionally strong and closely contested – it was so strong, in fact, that it rose to second place in UEFA’s league rankings.|publisher=[http://www.worldsoccer.com ''World Soccer'']|accessdate=1 ივნისი, 2019}}</ref><ref>{{cite web|first=''Craig''|last=''McCracken''|title=How Dinamo Tbilisi enthralled British football fans in the midst of the Cold War|date=7 სექტემბერი, 2015|website=Guardian Sport Network |url=http://www.theguardian.com/football/beyond-the-last-man/2015/sep/07/dinamo-tbilisi-liverpool-west-ham|quote=By schooling Liverpool and West Ham in the art of fast, passing, composed football, the Dinamo Tbilisi side of the 1970s and 1980s captured the hearts of young British fans who were unaccustomed to watching such expressive play|publisher=[http://www.theguardian.com ''Guardian Sport Network'']|access-date=1 ივნისი, 2019}}</ref><ref>{{cite web|first=''Miguel''|last=''Delaney''|url=http://www.independent.ie/sport/soccer/international-soccer/georgian-pedigree-deserves-respect-35076135.html|title=Georgian pedigree deserves respect. Incredible Dinamo Tbilisi side that outclassed Liverpool 37 years ago was ahead of its time|quote=The Georgians had already been excellent in the first leg, controlling the game like few dared to even try at Anfield. Most of that was orchestrated by the elegant playmaker David Kipiani, who layered his precision with a power Liverpool struggled to deal with.|publisher=[http://www.independent.ie ''Irish Independent'']|date=25 სექტემბერი, 2016|accessdate=1 ივნისი, 2019}}</ref><ref>{{cite web|first=''Manuel''|last=''Veth''|url=http://futbolgrad.com/dinamo-tbilisi-vs-carl-zeiss-jena-cup-winners-cup/|title=Dinamo Tbilisi vs Carl Zeiss Jena – 1981 Cup Winners’ Cup Final Remembered|quote=One can only imagine the modern football hipster galvanising over the limitless talent of Georgian playmaker David Kipiani, striker Ramaz Shengelia or the tactical abilities of Carl Zeiss Jena defender Lothar Kurbjuweit. Kipiani and Shengelia were part of a Dinamo Tbilisi side that dazzled spectators in the Soviet Union.|publisher=[http://futbolgrad.com ''Futbolgrad'']|date=21 დეკემბერი, 2017|accessdate=1 ივნისი, 2019}}</ref> და რომლის თამაშის სტილი და უმაღლესი დონის ოსტატობა ათწლეულების განმავლობაში აღაფრთოვანებდა მრავალი თაობის მილიონობით ფეხბურთის მოყვარულს — ვერ შეინარჩუნა საერთაშორისო კლასის საფეხბურთო გუნდის სტატუსი.
საქართველოს ყველაზე ტიტულოვანმა კლუბმა პირველი შეხვედრა [[უმაღლესი ლიგა|ჩემპიონატში]] [[1990]] წლის [[30 მარტი|30 მარტს]] ჩაატარა [[ფოთი]]ს [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|„კოლხეთი 1913“]]-თან. ყველასათვის მოულოდნელად, თბილისელები 0–1 დამარცხდნენ.<ref>ერთადერთი გოლი „დინამოს“ კაპიტანმა [[გელა კეტაშვილი|გელა კეტაშვილმა]] საკუთარ კარში გაიტანა.</ref> მიუხედავად მარცხიანი სტარტისა, „დინამომ“ დაამტკიცა, რომ მეტოქეებზე ძლიერი იყო და საბოლოოდ მოიგო კიდეც ჩემპიონატი. გუნდმა ტიტული მომდევნო ცხრა პირველობაშიც შეინარჩუნა, მერე კი პოზიციების დათმობა მოუწია.
[[1992]] წელს თბილისის „დინამო“ პირველად ეუფლება [[საქართველოს თასი|საქართველოს თასს]] — ფინალში თბილისელები [[სოხუმი]]ს [[ცხუმი სოხუმი (საფეხბურთო კლუბი)|„ცხუმს“]] ამარცხებენ.
[[1993]] წელს თბილისის „დინამომ“ პირველად შეასრულა დუბლი — ჩემპიონატიც მოიგო და თასიც. მიუხედავად ასეთი წარმატებისა, დინამოელთათვის ის წელი სხვა მოვლენის გამოც იყო აღსანიშნავი — გუნდი დამოუკიდებელი [[საქართველო]]ს სახელით ევროტურნირებზე პირველად გავიდა.
[[1993]] წლის [[18 აგვისტო]]ს, საღამოს 20 საათზე დაიწყო მატჩი, რომლითაც ქართული საკლუბო ფეხბურთი დიდი ევროპული ოჯახის წევრი გახდა. [[ბელფასტი]]ს [[ლინფილდი (საფეხბურთო კლუბი)|„ლინფილდი“]] „დინამომ“ 2–1 დაამარცხა — [[შოთა არველაძე|შოთა არველაძისა]] და [[გელა ინალიშვილი|გელა ინალიშვილის]] გოლებმა მთელი საქართველო გაახარა. საპასუხო შეხვედრა ბელფასტში 1–1 დასრულდა, „დინამოც“ დანიურ [[კოპენჰაგენი (საფეხბურთო კლუბი)|„კოპენჰაგენთან“]] მატჩისთვის ემზადებოდა.
[[უეფა]]-მ საქართველოს ჩემპიონი მსაჯთა მოსყიდვის მცდელობისათვის გათამაშებიდან მოხსნა, ცოტა ხნის შემდეგ კი ორწლიანი დისკვალიფიკაციაც მიუსაჯა. მოგვიანებით ევროპული ფეხბურთის მმართველმა ორგანიზაციამ სასჯელი შეამცირა, თუმცა ამით გულშემატკივართა გატეხილი გული ნამდვილად არ გამთელებულა.
გუნდი ჩემპიონის ტიტულს ერთიმეორის მიყოლებით იგებდა, თასსაც კარგა ხანი არავის უთმობდა, ევროტურნირებზე კი წარმატებას ვერ აღწევდა.
[[1996]] წელს თბილისის დინამომ, რომელსაც [[დავით ყიფიანი]] თავკაცობდა, ევროტურნირებზე ერთბაშად სამი ეტაპი დაძლია — ლუქსემბურგის „გრევენმახერის“ (4–0, 2–2), ნორვეგიული „მიოლდეს“ (2–1, 0–0) და მოსკოვის „ტორპედოს“ (1–0, 1–1) დამარცხების შემდეგ, დინამოელები პორტუგალიურ [[ბოავიშტა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბოავიშტასთან“]] მარცხდებიან (1–0, 0–5).
იმავე [[1996]] წელს თბილისელებმა [[საქართველოს სუპერთასი|სუპერთასის]] პირველი გათამაშებაც მოიგეს. მოვგიანებით, ძლიერ ფეხბურთელთა უცხოეთში უწყვეტმა გადინებამ თავისი უარყოფითი შედეგი მოიტანა — „დინამოს“ სულ უფრო უჭირდა ლიდერის პოზიციის შენარჩუნება, საბოლოოდ კი, [[2000]] წელს ჩემპიონის ტიტულიც დათმო.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/history#18 დინამოს 90-იანი წლების ისტორია]</ref>
=== 2000-იანები ===
[[2000]]-იანი წლების დასაწყისში „დინამო“ ცნობილმა ბიზნესმენმა [[ბადრი პატარკაციშვილი|ბადრი პატარკაციშვილმა]] შეიძინა. კლუბმა [[2003]] წელს დუბლი შეასრულა — ჩემპიონის ტიტული და საქართველოს თასი მოიგო. [[2004]] წელს დინამოელებმა კვლავ იმარჯვეს თასის გათამაშებაში, მომდევნო წელს კი ჩემპიონატში. დიდი ხნის შესვენების შემდეგ, გუნდმა წარმატებას საერთაშორისო არენაზეც მიაღწია. [[2004]] წელს „დინამომ“, [[ხორვატები|ხორვატი]] მწვრთნელის [[ივო შუშაკი|ივო შუშაკის]] ხელმძღვანელობით, [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გამართული [[თანამეგობრობის თასი 2004|თანამეგობრობის თასი]] მოიგო. გუნდმა ფინალში [[მოსკოვი|ლატვიის]] „სკონტო“ დაამარცხა 3–1. იმავე წელს დინამოელებმა წარმატებით დასძლიეს [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასის]] საკვლიფიკაციო ეტაპი. თბილისელმა ფეხბურთელებმა თანამიმდევრობით სძლიეს ბორისოვის „ბატეს“ (1–0, 3–2), პრაღის „სლავიასა“ (2–0, 1–3) და კრაკოვის „ვისლას“ (2–1, 3–4) და [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასის]] ჯგუფურ ეტაპზე თამაშის უფლება მოიპოვეს, სადაც მეტოქეები ინგლისის [[ნიუკასლ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუკასლი“]],<ref>[http://www.11v11.com/matches/newcastle-united-v-dinamo-tbilisi-04-november-2004-26395/ Newcastle United 2–0 Dinamo Tbilisi] // UEFA Cup Group D; St James' Park; 04 November 2004. Goals: Alan Shearer 38', Craig Bellamy 56'. // [http://www.11v11.com ''Association of Football Statisticians (AFS)'']. წაკითხვის თარიღი: 29 მაისი, 2019.</ref> ლისაბონის „სპორტინგი“, ფრანგული „სოშო“ და ბერძნული „პანიონიოსი“ იყვენენ. დინამომ ოთხივე შეხვედრაში მარცხი განიცადა. გუნდს [[გია გეგუჩაძე]] წვრთნიდა. საქართველოს ჩემპიონის მორიგი ტიტული „დინამომ“ [[2008]] წელს მოიპოვა, როდესაც გუნდს ჩეხი სპეციალისტი [[დუშან უჰრინი]] ავარჯიშებდა. [[2009]] წელს კლუბმა დრამატულ ბრძოლაში, პენალტების სერიაში დაამარცხა რუსთავის [[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|„ოლიმპი“]] და საქართველოს თასს დაეუფლა.
=== 2010-იანები ===
[[ფაილი:DinamoTbilisiSquad2013-vs_Tottenham.jpg|thumb|right|279პქ|<div class="center">„დინამოს“ შემადგენლობა [[ტოტენჰემ ჰოტსპური (საფეხბურთო კლუბი)|„ტოტენჰემის“]] წინააღმდეგ, 2013</div>]]
[[2011]] წლის იანვარში „დინამო“ ბიზნესმენმა [[რომან ფიფია]]მ შეიძინა. „დინამოში“ ახალი მფლობელის მისვლის შემდეგ, მოხდა კლუბის სრული მოდერნიზაცია. განხორციელდა დიღმის საწვრთნელი ბაზის რეკონსტრუქცია. „დინამოს“ საწვრთნელი ბაზა დღეს ერთ-ერთი საუკეთესოა რეგიონში. [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] დაიგო უმაღლესი ხარისხის მოედნის საფარი. სტადიონზე ჩატარდა სარეკონსტრუქციო სამუშაოები. [[2013]] წლის ივლისში ფუნქციონირება დაიწყო „დინამოს“ [[ვიტალი დარასელია]]ს სახელობის ბავშვთა საფეხბურთო აკადემიამ.<ref>[http://msy.gov.ge/index.php?sec_id=138&lang_id=GEO&info_id=9064 ფეხბურთი: ვიტალი დარასელიას სახელობის საფეხბურთო აკადემია გაიხსნა]. საქართველოს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტრო. 8.07.2013</ref>
2011 წლის ზაფხულში გუნდმა წარმატებით დასძლია [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს ევროპის ლიგის]] სამი საკვალიფიკაციო ეტაპი, მაგრამ პლეი–ოფში, ორი მატჩის ჯამში, დამატებით დროში დაუთმო ჯგუფური ეტაპის საგზური ათენის „აეკს“. საქართველოს ჩემპიონატის 2011–2012 წლების სეზონი გუნდისათვის წარუმატებელი გამოდგა. დინამოელები მე-4 ადგილზე გავიდნენ და საპრიზო ადგილების მიღმა დარჩნენ.
[[2012]] წლის ივნისში გუნდის თავკაცად [[დუშან უჰრინი (უმცროსი)|დუშან უჰრინი უმცროსი]] დაინიშნა<ref>[http://www.worldsport.ge/ge/page/umcrosi-dushan-uhrini-tbilisshia უმცროსი დუშან უჰრინი თბილისშია]. „მსოფლიო სპორტი“. 22.06.2012</ref>. სადებიუტო სეზონშივე მან „დინამოს“ [[უმაღლესი ლიგა 2012-2013|საქართველოს ჩემპიონობა]] და [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2012-2013|თასი]] მოაგებინა. საშინაო წარმატებების შემდეგ, [[2013]] წლის ზაფხულში, გუნდი ევროტურნირებზეც გააქტიურდა: ჩემპიონთა ლიგის მეორე საკვალიფიკაციო ეტაპზე [[ფარერის კუნძულები]]ს „[[ებ/სტრეიმური]]“ (6–1, 3–1) დაამარცხა, თუმცა მესამე ეტაპზე [[რუმინეთი|რიმუნულ]] [[სტიაუა (საფეხბურთო კლუბი)|„სტიაუასთან]]“ თამაში წარუმატებელი აღმოჩნდა (0–2, 1–1). „დინამომ“ მარცხი განიცადა უეფა-ს ევროპის ლიგის პლეი-ოფშიც, — განადგურდა ინგლისურ [[ტოტენჰემ ჰოტსპური (საფეხბურთო კლუბი)|„ტოტენჰემთან]]“ (0–5, 0–3).
მომდევნო სეზონის შუა პერიოდში, 2013 წლის დეკემბერში, გუნდი დუშან უჰრინმა დატოვა<ref>[http://www.tabula.ge/ge/story/77838-dushan-uhrini-tbilisis-dinamodan-plzenshi-tsavida დუშან უჰრინი თბილისის დინამოდან პლზენში წავიდა]. „ტაბულა“. 5 დეკემბერი, 2013</ref>, თუმცა ამას „დინამოსთვის“ ხელი არ შეუშლია ზედიზედ მეორე დუბლი შეესრულებინა, — [[უმაღლესი ლიგა 2013-2014|საქართველოს ჩემპიონატი]] 6-ქულიანი სხვაობით მოიგო, [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2013-2014|თასის ფინალში]] კი [[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|საჩხერის „ჩიხურა“]] 2–1 დაამარცხა.
== სტადიონი ==
{{main|ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი}}
[[ფაილი:Dinamo Standium 1935.jpg|thumb|right|279პქ|<div class="center">თბილისის ცენტრალური სტადიონი, 1935</div>]]
„დინამოს“ თავდაპირველი სტადიონის პროექტი 1932–1935 წლებში შემუშავდა და მისი მშენებლობა თბილისის მთავარი არქიტექტორის არჩილ ქურდიანის (1903–1988) ხელმძღვანელობით მიმდინარეობდა.<ref>[http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00009309/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი — არჩილ ქურდიანი] // თბილისის მთავარი არქიტექტორი (1936–1944). ნამუშევრები: საქართველოს პავილიონი საკავშირო სასოფლო-სამეურნეო გამოფენაზე მოსკოვში (1939; გ. ლეჟავას მონაწილეობით; სსრკ სახელმწიფო პრემია, 1941); თბილისში - ეროვნული სტადიონი, ტელეცენტრი (I რიგი - 1957; II რიგი - 1974; არქიტექტორებთან ქ. სოკოლოვა-ქურდიანთან, გ. ქურდიანთან და გ. აბაშიძესთან ერთად); ი. სტალინის სახლ-მუზეუმი და სასტუმრო „ინტურისტი“ (1956; ქ. სოკოლოვა-ქურდიანთან ერთად) - გორში; მიღებული აქვს სახელმწიფო ჯილდოები; თბილისში არის არჩილ ქურდიანის ქუჩა. ''წყარო:'' თბილისი: ენციკლოპედია.- თბ., 2002. - გვ.901 // [http://www.nplg.gov.ge ''საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> სტადიონის ტევადობა 23 000 მაყურებელზე იყო გათვლილი. სპეციალისტების შეფასებით, იგი თავისი ნოვატორული არქიტექტურული გადაწყვეტით იმ პერიოდის ქართული არქიტექტურის ერთ-ერთ საუკეთესო ნიმუშს წარმოადგენდა. როგორც კონსტრუქციული, ასევე სპორტულ-ტექნიკური მახასიათებლებიდან გამომდინარე ითვლებოდა სპორტული დანიშნულების პირველ მასშტაბურ ნაგებობად საქართველოში და თავისი არქიტექტურული ღირსებით თავისი დროის საუკეთესო სპორტულ ნაგებობათა რიცხვში შედიოდა.
[[1956]] წელს არჩილ ქურდიანის ავტორობითვე განხორციელდა სტადიონის რეკონსტრუქცია. რიგი არქიტექტურული და საინჟინრო-ტექნიკური ამოცანების გადაჭრისა და მათ შორის მაყურებელთა რაოდენობის გაზრდის მიზნით გადაწყდა ლითონის კონსტრუქციების დამატება. შედეგად სტადიონის ტევადობა 23 000-დან 36 000-მდე გაიზარდა. თუმცა, დინამოელთა შემდგომმა წარმატებებმა და საფეხბურთო მატჩებზე დასწრების მსურველთა რაოდენობის ზრდამ დღის წესრიგში ახალი და კიდევ უფრო მეტი ტევადობის მქონე სტადიონის აგების საჭიროება დააყენა. ამრიგად, უკვე 1960-იანი წლებიდან არქიტექტორების — არჩილ ქურდიანის, [[გია ქურდიანი|გია ქურდიანის]] და კონსტრუქტორ შალვა გაზაშვილის ხელმძღვანელობით, ასევე არქიტექტორთა, ინჟინერთა და სპეციალისტთა შემოქმედებითი ჯგუფის მონაწილეობით იწყება „დინამოს“ სტადიონის ხელახალი, ამჯერად მისი ფუნდამენტური რეკონსტრუქციის, ფაქტობრივად კი ახალი სტადიონის პროექტზე მუშაობა, რის შედეგსაც წარმოადგენს თანამედროვე [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|„დინამოს“ სტადიონი]].<ref>[http://aid.ge/არქიტექტურული-პროექტები/დინამოს-სტადიონი არქიტექტურული პროექტები — თბილისის ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული დინამოს სტადიონი] // დინამოს სტადიონის ისტორიიდან: ''ციტატა:'' „1976 წლის 26 სექტემბერს საზეიმოდ გაიხსნა ახლად რეკონსტრუირებული „დინამოს“ სტადიონი და ამჟამად მას მიენიჭა ვ.ი. ლენინის სახელი. ავტორმა, არჩილ ქურდიანმა, ავტორმა და პროექტის მთავარმა არქიტექტორმა გია ქურდიანმა და ავტორმა, კონსტრუქტორმა შალვა გაზაშვილმა, თავიანთი პროექტის მიხედვით მაყურებელთა რაოდენობა გაზარდეს 75 000 ადგილამდე“. 25 მარტი, 2016 // [http://aid.ge ''Aid.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
[[1976]] წლის 26 სექტემბერს სტადიონის საზემო გახსნის დროს მისი მრავალათასიანი მაყურებელი ფეხზე წამოდგომითა და უდიდესი ოვაციით მიესალმა მის ავტორებს. ხაზგასასმელია, რომ ფეხბურთის გულშემატკივართა მხრიდან გამოვლენილი მადლიერების ამგვარი ემოციური ფორმა მათი მრავალწლიანი შრომისა და მოღვაწეობის სრულიად დამსახურებულ, ღირსეულ და მეტად მაღალ შეფასებას წარმოადგენდა.<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/stadium ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა — ისტორია] // არქიტექტორები: გია ქურდიანი, არჩილ ქურდიანი; ტევადობა: 54 139; საფარი: ბუნებრივსაფარიანი მოედანი; ფაქტები: გახსნა — 1936, რეკონსტრუქცია — 1976, რეკონსტრუქცია — 2006, რეკონსტრუქცია — 2015. 2011 წლიდან მოიხსენიება როგორც ''ბორის პაიჭაძის სახელობის დინამო არენა''. // [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
პირველი თამაში „დინამოს“ ახალ სტადიონზე საერთაშორისო გამოდგა, უეფა-ს თასის 1/32 ფინალში დინამოელებმა უელსის „კარდიფ სიტის“ უმასპინძლეს და 3–0 გაიმარჯვეს.
სტადიონის მაქსიმალური ტევადობა 78 ათასს მაყურებელს შეადგენდა, თუმცა მას დასწრების თავისებური რეკორდებიც ახსოვს, ასე მაგალითად 1979 წელს, „დინამო“ ევროპის ერთ-ერთ საუკეთესო გუნდს [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულს“]] მასპინძლობდა. პირველი თამაში ქართველ ფეხბურთელებს 1–2 ჰქონდათ წაგებული. მაყურებლის ინტერესი იმდენად დიდი იყო, რომ სტადიონზე 110 ათასი გულშემატკივარი მოვიდა.<ref group="კომ.">ფაქტობრივი მონაცემებით აღნიშნულ თამაშზე 110 000 მაყურებელზე ნაკლები არ ყოფილა, თუმცა ოფიციალური პროტოკოლებით, გარკვეული ტექნიკური ხასიათის რეგულაციებიდან გამომდინარე, სხვადასხვა წყაროებში მითითებულია 80 000 მაყურებელი. მაყურებელთა იგივე რაოდენობა (ზოგან 90 000) ფიქსირდება საბჭოთა თუ უცხოურ მედიასა და პრესის ფურცლებზე წარმოდგენილ მასალათა უმრავლესობაშიც.</ref> მათმა მხარდაჭერამ სათანადო შედეგი გამოიღო და დინამოელებმა 3–0 გაიმარჯვეს.<ref>[http://dspace.gela.org.ge/bitstream/123456789/4066/1/Liverpool%20-%E1%83%A5-3.10.79-UEFA.pdf დაუვიწყარი 90 წუთი] // თბილისი. ვ. ი. ლენინის სახელობის „დინამოს“ სტადიონი. 3 ოქტომბერი. „დინამო“ (თბილისი) 3–0 „ლივერპული“. გოლები: გუცაევი 55', შენგელია 75', ჩივაძე 81', პენ. ''ციტატა:'' „გუგუნებს ''90-ათასიანი ტრიბუნა'', გამარჯვების ციფრები ანთია ტაბლოზე.
კიდევ კარგა ხანს იდგება ფეხზე 90 ათასი კაცი, კიდევ კარგა ხანს იგუგუნებს ტრიბუნა და იმ წუთებში, ვინ იცის, რამდენს გაახსენდება ნანა მჭედლიძის ფილმის
„პირველი მერცხალის“ სულ ბოლო კადრი: ტალახში ამოგანგლული თერთმეტი გამწარებული ვაჟკაცი, კაცური ცრემლით და სულისშემძვრელი სიმღერით მიაცილებს გამარჯვებულ ბრიტანელთა გემს, ქედმაღლურად რომ მიგელავს შავი ზღვის ტალღებზე. და როგორც იქნა…“. // ''წყარო:'' ''ი. ბერიაშვილი'', „ლელო“, 4 ოქტომბერი, 1979 // [http://dspace.gela.org.ge ''საქართველოს საბიბლიოთეკო კონსორციუმის ციფრული არქივი'']. წაკითხვის თარიღი: 1 ივნისი, 2019.</ref><ref>[http://www.11v11.com/matches/dinamo-tbilisi-v-liverpool-03-october-1979-219407/ Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool] // European Cup 1st round 2nd leg; Lenin Dinamo Stadium, Tbilisi; 03 October 1979. Goals: Vladimir Gutsaev 54', Ramaz Shengelia 75', Aleksandr Chivadze 81' pen. // [http://www.11v11.com ''Association of Football Statisticians (AFS)'']. წაკითხვის თარიღი: 1 ივნისი, 2019.</ref><ref>[http://www.lfcineurope.com/7980-1.html Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool] // 1979–80 European Cup; Round: One, 2nd Leg; Boris Paichadze Dinamo Arena, Tbilisi; 03 October 1979. Attendance: 90,000; Goals: Vladimir Gutsaev 54', Ramaz Shengelia 75', Aleksandr Chivadze 81' pen. // [http://www.lfcineurope.com ''LFC in Europe'']. წაკითხვის თარიღი: 1 ივნისი, 2019.</ref> საერთოდ ყოფილი საბჭოეთის პერიოდში „დინამოს“ სტადიონი დასწრების მხრივ პირველ ადგილზე იყო, თამაშზე საშუალოდ 45 ათასი მაყურებელი დადიოდა.
[[ფაილი:Geo-Esp_11.09.12.jpg|thumb|left|279პქ|<div class="center">[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]] 2012 წლის 11 სექტემბერს [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]] - [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ესპანეთი]]</div>]]
მოგვიანებით დასწრების რეკორდი, უკვე დამოუკიდებელი ქართული ფეხბურთის პერიოდში განმეორდა, 1995 წელს, როდესაც [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გერმანიის]] ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებთა მატჩზე დასაწრებად ისევ 110 ათასმა მაყურებელმა მოიყარა თავი. 100 ათასი მაყურებელი დაესწრო ეროვნული ჩემპიოპნატის გახსნის მატჩს „დინამოსა“ და ფოთის [[კოლხეთი-1913 ფოთი (საფეხბურთო კლუბი)|„კოლხეთს“]] შორის.
ამავე სტადიონზე საკმაოდ ხშირად თამაშობდა [[საბჭოთა კავშირის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ც, ასევე [[მოსკოვი]]ს [[სპარტაკი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|„სპარტაკი“]], [[დინამო მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|მოსკოვისა]] და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის დინამოელებიც]] ატარებდნენ საერთაშორისო მატჩებს. [[1985]] წელს „დინამოს“ სტადიონზე ჩატარდა ახალგაზრდული მსოფლიო ჩემპიონატის ჯგუფური მატჩები და ერთ-ერთი მეოდხედფინალური მატჩი.
წლების განმავლობაში ამავე სტადიონზე თამაშობდა და თამაშობს [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული ნაკრებიც]].
[[1995]] წლიდან კი სტადიონს ქართული ფეხბურთის ლეგენდარული წარმომადგენელის, „ფეხბურთის კარუზოდ“ წოდებული [[ბორის პაიჭაძე|ბორის პაიჭაძის]] სახელი ეწოდა.
1996 წელს საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციამ შუამდგომლობით მიმართა იტალიურ კომპანია „ფინეირო კონსალტინგს“, რომელმაც ეროვნულ სტადიონზე 20 ათასი ინდივიდუალური სკამის დამონტაჟება უზრუნველყო. თუმცა, ამის შემდეგ სტადიონზე ჩასატარებელი სხვა აუცილებელი სარემონტო სამუშაოებისთვის საჭირო სახსრების მოძიება ვერ მოხერხდა და მისი განახლების პერსპექტივა კვლავ გაურკვეველი ვადით გადაიდო.
2006 წლის აპრილში, მიღებული იქნა გადაწყვეტილება [[უეფა]]-ს მოთხოვნების მიხედვით საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად ეროვნული სტადიონის რეკონსტრუქცია-რეაბილიტაციის თაობაზე. დიდი მოცულობის სარეკონსტრუქციო სამუშაოების ჩატარება რეკორდულად მცირე ვადებში უნდა დამთავრებულიყო. საფრანგეთის ეროვნულ ნაკრებთან 2006 წლის 2 სექტემბერს დანიშნული მატჩისთვის სტადიონს ღირსეულად უნდა ემასპინძლა. აღნიშნული პროექტის მონაწილეებმა შეძლეს ამ უაღრესად შრომატევადი საქმიანობისთვის თავის გართმევა და დასახული ამოცანის დროულად და წარმატებით გადაჭრა. შედეგად, „დინამოც“ და ეროვნული ნაკრებიც კვლავ საქართველოს უმთავრეს არენას დაუბრუნდნენ, რომელიც ამჯერად ყველა თანამედროვე სტანდარტებს აკმაყოფილებდა.<ref>[http://aaf.ge/index.php?menu=2&jurn=0&rubr=0&mas=380 საქართველოს მთავარი სპორტული არენა სახელმწიფომ უკან დაიბრუნა] // 1976 წელს განახლებული არენა, თითქმის 30 წელი ელოდა მზრუნველ ხელს. // ''ფრიდონ კერვალიშვილი. ბიზნესი და მენეჯმენტი : ჟურნალი ბიზნესისა და მართვის ხელოვნების შესახებ''. #3 (23), 2009 // [http://aaf.ge ''აუდიტი, აღრიცხვა, ფინანსები'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
[[უეფა]]-ს ახალი მოთხოვნების თანახმად სტადიონის ტრიბუნებზე გულშემატკივრებისთვის მხოლოდ დასაჯდომი ადგილებია გათვალისწინებული. შესაბამისად, მისი ტევადობა მნიშვნელოვნად შემცირდა და ამ ეტაპზე 55.000-მდე მაყურებელს იტევს. ამასთან, მოხდა მეორე იარუსის სკამების უმეტესობის გადახურვა. სპეციალისტთა შეფასებით ეროვნული სტადიონი ამჟამად ერთ-ერთ საუკეთესო არენად ითვლება აღმოსავლეთ ევროპაში. აღნიშნულ პერიოდში (2006–2009) სტადიონის გენერალური დირექტორის მოვალეობას საქართველოს სპორტის სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი თავმჯდომარე ირაკლი მეძმარიაშვილი ასრულებდა.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/59745 ირაკლი მეძმარიაშვილი — ეროვნული სტადიონის დირექტორი] // ეროვნული ფოტომატიანე // [http://dspace.nplg.gov.ge ''საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
[[2011]] წლის [[25 აგვისტო|25 აგვისტოს]], ეროვნული სტადიონი თბილისის „დინამოს“ 49 წლიანი სარგებლობის უფლებით გადაეცა და დაერქვა '''დინამო არენა'''.<ref>[http://sportall.ge/fexburti/qarthuli-fekhburthi/skhvadaskhva/18112-erovnuli-stadioni-qdinamosq-49-tslith-gadaeca.html ეროვნული სტადიონი საფეხბურთო კლუბ „დინამოს“ 49 წლით გადაეცა] // საფეხბურთო კლუბ „დინამოსთან“ თბილისის მერიამ 49-წლიანი ხელშეკრულება გააფორმა. ''ციტატა:'' „ხელშეკრულებას თბილისის მერიაში დღეს, 25 აგვისტოს მოეწერა ხელი. მემორანდუმი მერის მოადგილე გიორგი ცხაკაიასა და საფეხბურთო კლუბ „დინამოს“ დირექტორ [[ზურაბ პოლოლიკაშვილი|ზურაბ პოლოლიკაშვილს]] შორის გაფორმდა“. საინფორმაციო სააგენტო „ინტერპრესნიუსი“. 25 აგვისტო, 2011 // ''წყარო:'' [http://sportall.ge ''Sportall.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2018 წლის 12 დეკემბრის განკარგულების საფუძველზე, სს „ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონის“ გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე საბა მჟავანაძე დაინიშნა.<ref>[http://www.matsne.gov.ge/ka/document/view/4419012?publication=0 სს „ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონი“-ს გენერალური დირექტორის ცვლილების შესახებ] // ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის მთავრობის 2018 წლის 12 დეკემბრის №18.1017.1431 განკარგულების საფუძველზე, სს „ბორის პაიჭაძის სახელობის ეროვნული სტადიონის“ (ს/კ 202054034) გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე დაინიშნა საბა მჟავანაძე (პ/ნ 01124094773). // [http://www.matsne.gov.ge ''სსიპ „საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე“'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
== ლოგოები ==
<gallery>
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 1.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 2.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 3.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 4.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 5.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 6.jpg
</gallery>
<gallery>
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 7.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 8.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 9.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 10.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 11.jpg
ფაილი:თბილისის დინამოს ლოგო 12.jpg
</gallery>
== მიღწევები ==
[[ფაილი:FC Dinamo Tbilisi — 1977 Soviet Top League Vice-Champion.jpg|thumb|250 პქ|right|<div class="center">თბილისის „დინამო“ 1977 წელს.</div>]]
=== საქართველო ===
* '''[[უმაღლესი ლიგა]]'''
** ჩემპიონი (18): [[უმაღლესი ლიგა 1990|1990]], [[უმაღლესი ლიგა 1991|1991]], [[უმაღლესი ლიგა 1991—1992|1991–92]], [[უმაღლესი ლიგა 1992—1993|1992–93]], [[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]], [[უმაღლესი ლიგა 1998—1999|1998–99]], [[უმაღლესი ლიგა 2002—2003|2002–03]], [[უმაღლესი ლიგა 2004—2005|2004–05]], [[უმაღლესი ლიგა 2007—2008|2007–08]], [[უმაღლესი ლიგა 2012—2013|2012–13]], [[უმაღლესი ლიგა 2013—2014|2013–14]], [[უმაღლესი ლიგა 2015—2016|2015–16]], [[ეროვნული ლიგა 2019|2019]], [[ეროვნული ლიგა 2020|2020]]<ref>[https://archive.today/20191211003402/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=103145&i= „დინამო“ საქართველოს ჩემპიონია]· გუნდმა სამწლიანი პაუზის შემდეგ ჩემპიონის ტიტული დაიბრუნა. ოქროს მედლები და საჩემპიონო თასი ფეხბურთელებს საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტმა ლევან კობიაშვილმა გადასცა. ''წყარო:'' [http://fcdinamo.ge/ ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 11 დეკემბერი, 2019.</ref>
** ვიცე-ჩემპიონი (7): [[უმაღლესი ლიგა 2003—2004|2003–04]], [[უმაღლესი ლიგა 2006—2007|2006–07]], [[უმაღლესი ლიგა 2008—2009|2008–09]], [[უმაღლესი ლიგა 2009—2010|2009–10]], [[უმაღლესი ლიგა 2010—2011|2010–11]], [[ეროვნული ლიგა 2017|2017]], [[ეროვნული ლიგა 2018|2018]]
* '''[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასი]]'''
** თასის მფლობელი (12): [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1991-1992|1991–92]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1992-1993|1992–93]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1993-1994|1993–94]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1994-1995|1994–95]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1995-1996|1995–96]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1996-1997|1996–97]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2002-2003|2002–03]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2003-2004|2003–04]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2008-2009|2008–09]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2012-2013|2012–13]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2013-2014|2013–14]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2014-2015|2014–15]]
** ფინალისტი (2): [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 1997-1998|1997–98]], [[საქართველოს საფეხბურთო თასი 2009-2010|2009–10]]
* '''[[საქართველოს სუპერთასი]]'''
** თასის მფლობელი (8): 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2020
** ფინალისტი (3): 1998, 2009, 2013.
=== საბჭოთა კავშირი ===
* '''[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი]]'''
** გამარჯვებული (2): [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1964|1964]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]]
** ვიცე-ჩემპიონი (5): [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1939|1939]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1940|1940]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1951|1951]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1953|1953]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1977|1977]]
** ბრინჯაოს პრიზიორი (13): [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1936 (შემოდგომა)|1936 (შ.)]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1946|1946]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1947|1947]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1950|1950]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1959|1959]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1962|1962]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1967|1967]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1969|1969]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1971|1971]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1972|1972]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (გაზაფხული)|1976 (გ.)]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (შემოდგომა)|1976 (შ.)]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1981|1981]]
* '''[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასი]]'''
** გამარჯვებული (2): [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1976|1976]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1979|1979]]
** ფინალისტი (6): [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1936|1936]],<ref>{{cite web
|url = https://fc-dynamo.ru/cup/prot.php?id=22600
|title = "Динамо" (Тбилиси) 2–5 "Динамо" (Москва)
|publisher = fc-dynamo.ru
|access-date = 1 ნოემბერი, 2021
}}</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1937|1937]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1946|1946]],<ref>[http://footballfacts.ru/matches/162399-spartak-moskva-dinamo-tbilisi-3-2 «Спартак» Москва 3–2 «Динамо» Тбилиси] // Кубок СССР 1946 · Финал · 20.10.1946 · Москва, Центральный стадион «Динамо» · Зрителей: 70 000. // [http://footballfacts.ru ''FootballFacts.ru'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1959-1960|1959-60]],<ref>''Andrei Balitskiy and Mike Dryomin'' (17 იანვარი, 2012). [http://www.rsssf.com/tabless/su60.html#60c Soviet Union Cup 1959/60] // Torpedo Moskva 4–3 Dinamo Tbilisi // RSSSF. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1970|1970]],<ref>''Andrei Balitskiy and Mike Dryomin'' (29 თებერვალი, 2012). [http://www.rsssf.com/tabless/su70.html#70c Soviet Union Cup 1970] // Dinamo Moskva 2–1 Dinamo Tbilisi. // RSSSF. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი 2019.</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1980|1980]]<ref>''Andrei Balitskiy and Mike Dryomin'' (11 ივლისი, 2013). [http://www.rsssf.com/tabless/su80.html#80c Soviet Union Cup 1980] // Shakhtyor Donetsk 2–1 Dinamo Tbilisi. // RSSSF. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>''Константин Есенин'' (17 აგვისტო, 1980). [http://terrikon.com/i/history/1980/01.jpg Сбылось и не сбылось] // Еженедельник „Футбол-Хоккей“ от 17 августа 1980 года о финале Кубка СССР. // [http://terrikon.com ''terrikon.com'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref><ref>''Вячеслав Шарафудинов'' (20 აგვისტო, 2011). [http://terrikon.com/posts/92860 Кубковые вершины "Шахтера". Год 1980-й] ''ციტატა:'' „В решающем матче за Кубок нам достался очень сильный соперник — тбилисское „Динамо“. Тогда за эту команду играли великие футболисты — Александр Чивадзе, Виталий Дараселия, Владимир Гуцаев, Давид Кипиани, Рамаз Шенгелия, Тенгиз Сулаквелидзе. Короче, еще та компания!“ // [http://terrikon.com ''terrikon.com'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
* '''[[პროგრესის თასი]]'''
** გამარჯვებული (1): 1984
=== ევროპა ===
* '''[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი]]'''
** გამარჯვებული (1): [[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|1980–81]]
* '''[[თანამეგობრობის თასი]]'''
** გამარჯვებული (1): [[თანამეგობრობის თასი 2004|2004]]
** ფინალისტი (1): [[თანამეგობრობის თასი 1995|1995]]
* '''[[სანტიაგო ბერნაბეუს თასი]]'''
** მესამე ადგილი (1): 1981<ref>[http://fcdinamo.ge/ge/club/titles ტიტულები].</ref>
== კლუბის ფერები ==
{| border="1" cellspacing="0"
|-
| style="background:#0B0B61;color:white;padding:2em" |'''ლურჯი'''
| style="background:white;color:#0B0B61;padding:2em" |'''თეთრი'''
|}
== სპონსორები ==
{| class="wikitable" style="text-align: center"
!style="background: #0B0B61;" align=center|<span style="color:#FFFFFF;">პერიოდი</span>
!style="background: #0B0B61;" width=70%|<span style="color:#FFFFFF;">ფორმის მწარმოებელი</span>
!style="background: #0B0B61;" align=center|<span style="color:#FFFFFF;">სპონსორი</span>
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2001–2005</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2K</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|[[ბორჯომი (წყალი)|<span style="color:#000000">ბორჯომი</span>]]
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2005–2009</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Jako</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">BEKO</span>
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2009–2011</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Saller</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">VTB</span>
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2011–2012</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Adidas</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">PrivatBank</span>
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2012–2013</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Nike</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">PrivatBank</span>
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2013–2014</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Nike</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|
|-
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">2014–</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|<span style="color:#000000;">Adidas</span>
!style="background: #F5F5F5;" align=center|
|-
|}
== ფეხბურთელები ==
=== შემადგენლობა 2019 ===
{{Hider
|title = თბილისის „დინამოს“ შემადგენლობა 2019 წლის 6 ოქტომბრის მონაცემებით
|hidden = 1
|content =
{{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=1|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ხოსე პერალესი]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=2|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გუჯა რუხაია]]|პოზ=მცველი|სხვა=[[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=3|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ვიქტორ მონხილი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=5|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[დავით კობოური]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=6|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ბაქარ ქარდავა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=7|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი ზარია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=8|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი კუხიანიძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=9|ნაკ=განა|სახელი=[[კვამე კარიკარი]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=10|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ლევან მჭედლიძე]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=11|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[აკაკი შულაია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=12|ნაკ=უკრაინა|სახელი=[[სერგეი ლიტოვჩენკო]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდი შუა}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=14|ნაკ=სენეგალი|სახელი=[[არფან დაფე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=15|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი პაპავა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=16|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი ქიმაძე]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=19|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ლევან კუტალია]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=23|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ირაკლი აზაროვი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=24|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნოდარ იაშვილი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=29|ნაკ=უკრაინა|სახელი=[[ოლექსანდრ კაპლიენკო]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=32|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნიკა ნინუა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=35|ნაკ=უკრაინა|სახელი=[[მიხაილო შიშკა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=36|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[მათე კვირკვია]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=38|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნოდარ ქავთარაძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}}
|title-style = color: white; background-color: #6AB5FF; border: 1px #aaaaaa solid
|content-style = text-align: left
}}
=== შემადგენლობა 2020 ===
{{Hider
|title = თბილისის „დინამოს“ შემადგენლობა 2020 წლის 17 სექტემბრის მონაცემებით
|hidden = 1
|content =
{{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=2|ნაკ=ნიდერლანდები|სახელი=[[როდნი კლოუსტერი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=3|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ვიქტორ მონხილი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=5|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[დავით კობოური]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=6|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ბაქარ ქარდავა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=7|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი ზარია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=8|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი კუხიანიძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=9|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი გაბედავა]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=11|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[აკაკი შულაია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=13|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ომარ მიგინეიშვილი]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=15|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი პაპავა]]|პოზ=ნახევარმცველი|სხვა=[[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=16|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი ქიმაძე]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=17|ნაკ=ბრაზილია|სახელი=[[პერნამბუკუ (ფეხბურთელი)|პერნამბუკუ]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდი შუა}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=18|ნაკ=სლოვაკეთი|სახელი=[[ფილიპ ორშულა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=19|ნაკ=საფრანგეთი|სახელი=[[საიმონ ბენიო]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=20|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[თორნიკე კაპანაძე]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=21|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი კუცია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=22|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ირაკლი ბუღრიძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=23|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ირაკლი აზაროვი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=24|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნოდარ იაშვილი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=27|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ანზორ მექვაბიშვილი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=29|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[თორნიკე ახვლედიანი]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=30|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[როინ კვასხვაძე]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=31|ნაკ=უკრაინა|სახელი=[[ივან ტრუბოჩკინი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=38|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნოდარ ქავთარაძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}}
|title-style = color: white; background-color: #6AB5FF; border: 1px #aaaaaa solid
|content-style = text-align: left
}}
=== შემადგენლობა 2022 ===
{{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=1|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ანდრეს პრიეტო]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=2|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნიკოლოზ მალი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=3|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ალექსანდრე კალანდაძე]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=4|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[საბა ხვადაგიანი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=6|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ნოდარ ლომინაძე]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=5|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ანზორ მექვაბიშვილი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=7|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[დავით სხირტლაძე]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=8|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი მოისწრაფიშვილი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=9|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი გაბედავა]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=11|ნაკ=უკრაინა|სახელი=[[სტანისლავ ბილენკი]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=12|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ლევან ხარაბაძე]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=14|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ჯადული იობაშვილი]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდი შუა}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=15|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი პაპავა]]|პოზ=ნახევარმცველი|სხვა=[[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=17|ნაკ=საფრანგეთი|სახელი=[[ირაკლი იაკობიძე]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=18|ნაკ=განა|სახელი=[[ბარნს ოსეი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=19|ნაკ=საფრანგეთი|სახელი=[[საიმონ ბენიო]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=21|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი კუცია]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=22|ნაკ=ნიგერია|სახელი=[[გოდფრი სტეფენი]]|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=28|ნაკ=გვინეა|სახელი=[[უსმანე კამარა]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=29|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[გიორგი გვიშიანი]]|პოზ=ნახევარმცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=31|ნაკ=საქართველო|სახელი=გიორგი მაისურაძე|პოზ=მცველი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=30|ნაკ=საქართველო|სახელი=[[ლუკა კუტალაძე]]|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=33|ნაკ=საქართველო|სახელი=დავით კერესელიძე|პოზ=მეკარე}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=40|ნაკ=ბელარუსი|სახელი=[[დმიტრი ანტილევსკი]]|პოზ=თავდამსხმელი}}
{{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}}
=== იჯარით წასული ფეხბურთელები ===
{{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი= |ნაკ=საქართველო |სახელი=[[გიორგი მამარდაშვილი]] |პოზ=მეკარე |სხვა=[[ვალენსია (საფეხბურთო კლუბი)|ვალენსია]]}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=|ნაკ=სენეგალი|სახელი=[[არფან დაფე]]|პოზ=ნახევარმცველი|სხვა= [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]}}
{{საფეხბურთო გუნდი შუა}}
{{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი= |ნაკ=საქართველო |სახელი=[[თამაზ ბაბუნაძე]] |პოზ=ნახევარმცველი |სხვა=[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]}}
{{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}}
== კლუბის მმართველობა ==
=== მენეჯმენტი ===
{| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align: left;"
|-
! პოზიცია !! პერსონალი <ref>[https://fcdinamo.ge/ge/club/management კლუბის მენეჯმენტი] » [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 17 სექტემბერი, 2020.</ref>
|-
| გენერალური დირექტორი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ზაზა დოლიძე
|-
| {{Tooltip|გენერალური დირექტორის მოადგილე|გენერალური დირექტორის მოადგილე, მატჩების მენეჯერი, ტრანსფერების მენეჯერი}} || {{დროშანიშანი|საქართველო}} თეა შამათავა
|-
| იურისტი - ლიცენზირების მენეჯერი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ნინო გიორგიძე
|-
| ფინანსური დაგეგმარების და ანგარიშგების მენეჯერი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ნატო ფიფია
|-
| უსაფრთხოების ოფიცერი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ბეჟან ფარცვანია
|-
| {{Tooltip|მედია ოფიცერი|მედია ოფიცერი. გულშემატკივართან მეკავშირე ოფიცერი}} || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ირაკლი ბუხალი
|-
| {{Tooltip|სოციალური მედიის ადმინისტრატორი|სოციალური მედიის ადმინისტრატორი. შეზღუდული ქმედუნარიანობის პირებთან მეკავშირე ოფიცერ}} || {{დროშანიშანი|საქართველო}} დიმიტრი ჯმუხაძე
|-
| აფგ პროგრამის ხელმძღვანელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ლევან გვანცელაძე
|-
|}
=== მწვრთნელები ===
{| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align: left;"
|-
! პოზიცია !! პერსონალი <ref>[http://www.fcdinamo.ge/ge/team/coaches გუნდის მწვრთნელები] » [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 29 დეკემბერი, 2020.</ref>
|-
| მთავარი მწვრთნელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი ჭიაბრიშვილი]]
|-
| მთავარი მწვრთნელის ასისტენტი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} გიორგი დეკანოსიძე
|-
| მთავარი მწვრთნელის ასისტენტი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ზაურ სვანაძე]]
|-
| მეკარეების მწვრთნელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} გელა ჭანტურია
|-
| ფიზმომზადების მწვრთნელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ოთარ გაგნიძე
|-
| ფიზმომზადების მწვრთნელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} თამაზ ბაბილოძე
|-
| ფიზმომზადების მწვრთნელი ||
|-
| ანალიტიკოსი მწვრთნელი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} დავით გელაშვილი
|-
|}
=== პერსონალი ===
{| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align: left;"
|-
! პოზიცია !! პერსონალი <ref>[http://fcdinamo.ge/ge/team/staff გუნდის პერსონალი] » [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 30 მაისი, 2019.</ref>
|-
| გუნდის უფროსი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} გია ჯიშკარიანი
|-
| ადმინისტრატორი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ბესიკ ბერაძე
|-
| ადმინისტრატორი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ლაშა შამათავა
|-
| გუნდის ექიმი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} დავით ხარაბაძე
|-
| მასაჟისტი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ვალერი ჯალაღონია
|-
| მასაჟისტი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ირაკლი სახვაძე
|-
| ოპერატორი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ნიკოლოზ ხოშტრია
|-
| მედია ოფიცერი || {{დროშანიშანი|საქართველო}} ირაკლი ბუხალი
|}
== დინამოს ბომბარდირები ==
{| bgcolor="#f7f8ff" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#CCCCCC" align="center"
| width="100" | '''წელი'''
| width="200" | '''ფეხბურთელი'''
| width="220" | '''ეროვნება'''
| width="100" | '''გოლები'''
|- align=center
|'''2016'''
|[[ოთარ კიტეიშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 5
|- align=center
|'''2015–16'''
|[[გიორგი ქვილითაია]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 24
|- align=center
|'''2014–15'''
|[[გიორგი პაპუნაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 14
|- align=center
|'''2013–14'''
|[[ჩისკო მუნიოსი]] || {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} ესპანეთი|| 19
|- align=center
|'''2012–13'''
|[[ჩისკო მუნიოსი]] || {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} ესპანეთი|| 24
|- align=center
|'''2011–12'''
|[[ჩისკო მუნიოსი]] || {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} ესპანეთი|| 15
|- align=center
|'''2010–11'''
|[[ალექსანდრე კოშკაძე]]<br />[[ლევან ხმალაძე]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო|| 8
|- align=center
|'''2009–10'''
|[[ჯორჯ აკირემი]] || {{დროშანიშანი|გაბონი}} გაბონი|| 11
|- align=center
|'''2008–09'''
|[[ილია სპასოევიჩი]]<br />[[გიორგი მერებაშვილი]] || {{დროშანიშანი|მონტენეგრო}} მონტენეგრო<br />{{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო|| 13
|- align=center
|'''2007–08'''
|[[მიხეილ ხუციშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 16
|- align=center
|'''2006–07'''
|[[სანდრო იაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 27
|- align=center
|'''2005–06'''
|[[ჯაბა დვალი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 21
|- align=center
|'''2004–05'''
|[[ლევან მელქაძე]] || {{დროშანიშანი|საქართველო}} საქართველო || 27
|- align=center
|'''2003–04'''
|[[ლადო ახალაია]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 12
|- align=center
|'''2002–03'''
|[[ვიტალი დარასელია (უმცროსი)|ვიტალი დარასელია უმც.]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 15
|- align=center
|'''2001–02'''
|[[მიხეილ ბობოხიძე]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 13
|- align=center
|'''2000–01'''
|[[რობერტ ზირაქიშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 21
|- align=center
|'''1999–00'''
|[[რატი ალექსიძე]]<br />[[მიხეილ აშვეთია]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 12
|- align=center
|'''1998–99'''
|[[მიხეილ აშვეთია]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 26
|- align=center
|'''1997–98'''
|[[ლევან ხომერიკი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 23
|- align=center
|'''1996–97'''
|[[გიორგი დემეტრაძე]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 26
|- align=center
|'''1995–96'''
|[[ალექსანდრე იაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 26
|- align=center
|'''1994–95'''
|[[ალექსანდრე იაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 24
|- align=center
|'''1993–94'''
|[[ალექსანდრე იაშვილი]]<br />[[მიხეილ ყაველაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 19
|- align=center
|'''1992–93'''
|[[შოთა არველაძე]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 18
|- align=center
|'''1991–92'''
|[[კახაბერ კაჭარავა]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 26
|- align=center
|'''1990–91'''
|[[მიხეილ ყაველაშვილი]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 12
|- align=center
|'''1989–90'''
|[[გია გურული]] || {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} საქართველო || 23
|}
== დინამოს მწვრთნელები ==
{| class="wikitable"
|-
!rowspan="1"|პერიოდი
!rowspan="1"|მწვრთნელი
!rowspan="1"|ტიტ. რაოდ.
!rowspan="1"|ტიტული
|-
|2022–
|{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი ჭიაბრიშვილი]]
|
|
|-
||2021–2022||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახა ცხადაძე]]
|
|
|-
||2020–2021 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი ნემსაძე]]<ref>[https://archive.today/20201229090117/https://fcdinamo.ge/ge/news/?n=103503 გიორგი ნემსაძე დინამოს მთავარი მწვრთნელია]/ 21 დეკემბერს „დინამოს“ საპრესკონფერენციო დარბაზში გუნდის გენერალურმა დირექტორმა ზაზა დოლიძემ „დინამოს“ მთავარი მწვრთნელი გიორგი ნემსაძე წარადგინა. კლუბსა და მწვრთნელს შორის ხელშეკრულება 1+1 წლით გაფორმდა. დაარქივებულია [https://fcdinamo.ge/ge/news/?n=103503 ორიგინალიდან] - 29 დეკემბერი, 2020. ''წყარო:'' [https://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 29 დეკემბერი, 2020.</ref> || ||
|-
||2020 ||{{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ჩისკო მუნიოსი]] || 1 || 1 ჩემპიონატი
|-
||2019–2020 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახა ჩხეტიანი]]<ref>[https://archive.today/20191226023010/https://imedinews.ge/ge/sporti/124266/tbilisis-dinamos-mtavari-mtsvrtneli-kakha-chkhetiani-gakhda თბილისის „დინამოს“ მთავარი მწვრთნელი კახა ჩხეტიანი გახდა] · თბილისის „დინამოს“ ახალი მთავარი მწვრთნელის ვინაობა ცნობილია. ამ თანამდებობაზე [https://archive.today/20191226032518/https://fcdinamo.ge/file.helix?i=e9639c16-e137-401b-b6e2-3d37297a3f4f&r=P&.jpg კახა ჩხეტიანი] იმუშავებს, რომელმაც კლუბთან ორწლიანი კონტრაქტი გააფორმა. — 23 დეკემბერი 2019. დაარქივებულია [http://imedinews.ge/ge/sporti/124266/tbilisis-dinamos-mtavari-mtsvrtneli-kakha-chkhetiani-gakhda ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019. ''წყარო:'' [http://imedinews.ge ''Imedinews.ge'']. წაკითხვის თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019.</ref><ref name="kakha-chkhetiani">[https://archive.today/20191226024907/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=103165&i= თბილისის „დინამო“ ახალ მთავარ მწვრთნელთან ერთად ახალ ცხოვრებას იწყებს]· კახა ჩხეტიანი: „...სამწვრთნელო შტაბი უკვე დაკომპლექტებულია. გუნდის გაწვრთნაში დამეხმარებიან ზაურ სვანაძე და გიორგი დეკანოსიძე, ფიზმომზადებაზე შალვა ღონღაძე იქნება პასუხისმგებელი. მეკარეებს გია ჭანტურია გაწვრთნის.“ — 25 დეკემბერი 2019. დაარქივებულია [http://fcdinamo.ge/ge/news?n=103165&i= ორიგინალიდან]. დაარქივების თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019. ''წყარო:'' [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019.</ref> || ||
|-
|2019||{{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ფელის ვისენტე]]<ref>[https://archive.today/20191226022227/https://fcdinamo.ge/ge/team/coaches?i=630 ფელის ვისენტე] // [https://archive.today/20191226024103/https://fcdinamo.ge/file.helix?i=c3145749-8d32-49fb-b396-838af69df0e9&r=L&.jpg Félix Vicente Miranda]· პოზიცია: მთავარი მწვრთნელი. დინამოშია: 2019 წლის თებერვლიდან. // [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019.</ref><ref>[https://archive.today/20191226022354/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102730 თბილისის „დინამოს“ ესპანელი თავკაცი: ეროვნული ლიგა ბრძოლისუნარიანი პირველობაა] // თბილისის „დინამომ“ ახალი მთავარი მწვრთნელის, ფელის ვისენტეს დანიშვნის შემდეგ ეროვნული ლიგის 3 მატჩიდან 2 წააგო. ''ციტატა:'' „სანამ ეროვნული ლიგა დაიწყებოდა, „დინამოს“ მწვრთნელად [[ზაურ სვანაძე]] მოიაზრებოდა, თუმცა ჩემპიონატის დაწყებამდე რამდენიმე დღით ადრე კლუბის პრეზიდენტმა რომან ფიფიამ გუნდის მთავარ მწვრთნელად ფელის ვისენტე დანიშნა, რომელიც აქამდე კლუბში სამუშაოდ ფიზმომზადების მწვრთნელად მოვიდა“. ''წყარო:'' [http://sportall.ge/fekhburthi/fekhburthii/erovnuli-liga/127580-thbilisis-qdinamosq-espaneli-thavkaci-erovnuli-liga-brdzolisunariani-pirvelobaa.html ''SportAll.Ge'']. 13 მარტი, 2019. // [http://fcdinamo.ge ''თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი'']. წაკითხვის თარიღი: 26 დეკემბერი, 2019.</ref>|| 1 || 1 ჩემპიონატი
|-
|2018–2019 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ზაურ სვანაძე]]|| ||
|-
|2017–2018 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახა კაჭარავა]]|| ||
|-
|2016–2017 ||{{დროშანიშანი|უკრაინა}} [[ვიაჩესლავ გროზნი]]|| ||
|-
|2016 ||{{დროშანიშანი|სლოვაკეთი}} [[იურაი იარაბეკი]]|| 2 || 1 ჩემპიონატი<br />1 თასი
|-
|2015–2016 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გია გეგუჩაძე]]||1|| 1 თასი
|-
|2014–2015 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახაბერ გოგიჩაიშვილი]]||||
|-
|2014 ||{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}} [[მიხალ ბილეკი]]||||
|-
|2013–2014 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[მალხაზ ჟვანია]]||2||1 ჩემპიონატი<br />1 თასი
|-
|2012–2013 ||{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}} [[დუშან უჰრინი (უმცროსი)|დუშან უჰრინი უმც.]]||2||1 ჩემპიონატი<br />1 თასი
|-
|2012 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ნესტორ მუმლაძე]]||||
|-
|2012–2012 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი დევდარიანი]]||||
|-
|2011–2012||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ალექს გარსია]]||||
|-
|2009–2011||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახა კაჭარავა]]||1||1 თასი
|-
|2008–2009||{{დროშანიშანი|გერმანია}} [[რაინერ ცობელი]]||1||1 სუპერთასი
|-
|2006–2008||{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}} [[დუშან უჰრინი|დუშან უჰრინი უფრ.]]||1||1 ჩემპიონატი
|-
|2006 ||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახა კაჭარავა]]|| ||
|-
|2006 ||{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ანდრეი ჩერნიშოვი]]|| ||
|-
|2005–2006||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[კახაბერ ცხადაძე]]||2||1 ჩემპიონატი<br />1 სუპერთასი
|-
|2004–2005||{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გია გეგუჩაძე]]||1||1 საქართველოს თასი
|-
|2002–2004||{{დროშანიშანი|ხორვატია}} [[ივო შუშაკი]]||3||1 ჩემპიონატი<br />1 თასი <br />1 თანამეგობრობის თასი
|-
|2001 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გივი ნოდია]]|| ||
|-
|2001 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გოჩა ტყებუჩავა]]|| ||
|-
|2000–2001||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[რევაზ არველაძე]]|| ||
|-
|2000 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ჯემალ ჩიმაკაძე]]|| ||
|-
|1999–2000||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ოთარ კორღალიძე]]||1||1 სუპერთასი
|-
|1999 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გია გეგუჩაძე]]|| ||
|-
|1999 ||{{დროშანიშანი|ნიდერლანდები}} [[იოჰან ბოსკამპი]]||1||1 ჩემპიონატი
|-
|1998–1999||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[მურთაზ ხურცილავა]]||1||1 სუპერთასი
|-
|1998 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ნოდარ აკობია]]|| ||
|-
|1996–1997||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[დავით ყიფიანი]]||7||3 ჩემპიონატი<br />2 საქართველოს თასი<br />2 სუპერთასი
|-
|1995 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ვაჟა ჟვანია]]|| ||
|-
|1994–1995||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[სერგო კუტივაძე]]|| ||
|-
|1994 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[თემურ ჩხაიძე]]|| ||
|-
|1992–1994||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გივი ნოდია]]||3||2 ჩემპიონატი<br />1 საქართველოს თასი
|-
|1992 ||{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[რევაზ ძოძუაშვილი]]||2||1 ჩემპიონატი<br />1 საქართველოს თასი
|-
|1988–1991||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[დავით ყიფიანი]]||4||2 ჩემპიონატი<br />2 საქართველოს თასი
|-
|1987–1988||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[გერმან ზონინი]]|| ||
|-
|1987–1988||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[კახი ასათიანი]]|| ||
|-
|1985–1986||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნოდარ ახალკაცი]]|| ||
|-
|1984–1985||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დავით ყიფიანი]]|| ||
|-
|1976–1983||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნოდარ ახალკაცი]]||4||1 საჭოთა კავშირის ჩემპიონატი<br />2 საბჭოთა კავშირის თასი<br />ევროპის თასების თასი
|-
|1974–1975||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[მიხეილ იაკუშინი]]|| ||
|-
|1974 ||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გივი ჩოხელი]]|| ||
|-
|1973 ||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[სერგო კოტრიკაძე]]|| ||
|-
|1971–1972||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[გავრილ კაჩალინი]]|| ||
|-
|1967–1968||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[ვიაჩესლავ სოლოვიოვი]]|| ||
|-
|1966 ||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ალექსანდრე კოტრიკაძე]]|| ||
|-
|1964–1965||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[გავრილ კაჩალინი]]||1||1 საბჭოთა კავშირის ჩემპიონი
|-
|1962–1963||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[მიხეილ იაკუშინი]]|| ||
|-
|1962||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნესტორ ჩხატარაშვილი]]|| ||
|-
|1961||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ავთანდილ ღოღობერიძე]]|| ||
|-
|1958||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[ვასილი სოკოლოვი]]|| ||
|-
|1956–1957||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გაიოზ ჯეჯელავა]]|| ||
|-
|1954||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გრიგოლ გაგუა]]|| ||
|-
|1953–1954||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ბორის პაიჭაძე]]|| ||
|-
|1950–1953||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[მიხეილ იაკუშინი]]|| ||
|-
|1949||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ მინაევი]]|| ||
|-
|1948||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ ბერძენიშვილი]]|| ||
|-
|1945–1947||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ანდრო ჟორდანია]]|| ||
|-
|1942–1945||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ასილ გალპერინი]]|| ||
|-
|1940||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[პეტრე ფილიპოვი]]|| ||
|-
|1940||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ მინაევი]]|| ||
|-
|1939–1940||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[მიხეილ ბუტუსოვი]]|| ||
|-
|1937–1939||{{დროშანიშანი|რსფსრ}} [[ალექსეი სოკოლოვი]]|| ||
|-
|1936–1937||{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} [[ჟიულ ლიმბეკი]]|| ||
|-
|1935–1936||{{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გრიგოლ ფაჩულია]]|| ||
|}
== ცნობილი ფეხბურთელები ==
{{col-begin}}
{{col-break}}
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ანდრო ჟორდანია]] (1925–1928)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ალექსანდრე დოროხოვი]] (1928–1932)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[შოთა შავგულიძე]] (1931–1940)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ ბერძენიშვილი]] (1936–1946)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ბორის პაიჭაძე]] (1936–1951)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გრიგოლ გაგუა]] (1936–1950)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გაიოზ ჯეჯელავა]] (1937–1948)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[არჩილ კიკნაძე (ფეხბურთელი)|არჩილ კიკნაძე]] (1937–1949)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვალტერ სანაია]] (1944–46; 1954)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გიორგი ანთაძე]] (1944–1954)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ავთანდილ ღოღობერიძე]] (1945–1961)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნიაზ ძიაპშიპა]] (1946–1958)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვლადიმერ მარღანია]] (1947–1958)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ანდრეი ზაზროევი]] (1948–51; 1956–57)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ ჯოჯუა (უფროსი)|მიხეილ ჯოჯუა]] (1949–1953)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვლადიმერ ელოშვილი]] (1949–1959)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[იური ვარდიმიადი]] (1950–1955)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ავთანდილ ჭკუასელი]] (1950–1959)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ზაურ კალოევი]] (1953–57; 1959–64)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[შოთა იამანიძე]] (1954–1967)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მიხეილ მესხი]] (1954–1969)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[სერგო კოტრიკაძე]] (1955–1968)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გივი ჩოხელი]] (1956–1965)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ანზორ კავაზაშვილი]] (1957–1959)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვლადიმერ ბარქაია]] (1957–1967)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ბორის სიჭინავა]] (1958–1967)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ჯემალ ზეინკლიშვილი]] (1959–1965)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ილია დათუნაშვილი]] (1959–1968)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გიორგი სიჭინავა]] (1960–1969)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გურამ პეტრიაშვილი]] (1960–65; 1966–73)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მურთაზ ხურცილავა]] (1961–1975)
{{col-break}}
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[სლავა მეტრეველი]] (1963–1971)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გურამ ცხოვრებოვი]] (1964-1970)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[რამაზ ურუშაძე]] (1965–1971)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[კახი ასათიანი]] (1965–1975)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვახტანგ ჭელიძე (ფეხბურთელი)|ვახტანგ ჭელიძე]] (1965–1976)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[სერგო კუტივაძე]] (1967–1973)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გივი ნოდია]] (1967–1975)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ლევან ნოდია]] (1967–1975)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გიორგი გავაშელი]] (1967–1976)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ფირუზ კანთელაძე]] (1967–1979)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[რევაზ ძოძუაშვილი]] (1968–1976)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[მანუჩარ მაჩაიძე]] (1968–1980)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[შოთა ხინჩაგაშვილი]] (1970–1982)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ზორბეგ ებრალიძე]] (1971–1976)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გოჩა მაჩაიძე]] (1971–1980)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დავით ყიფიანი]] (1971–1982)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვლადიმერ გუცაევი]] (1971–1986)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დავით გოგია]] (1972–1979)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვახტანგ კოპალეიშვილი]] (1973–1980)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნოდარ ხიზანიშვილი]] (1973–1982)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ალექსანდრე ჩივაძე]] (1974–1987)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვახტანგ ქორიძე]] (1975–1980)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გიორგი ჭილაია]] (1975–1981)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვიტალი დარასელია]] (1975–1982)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[რევაზ ჩელებაძე]] (1976–82; 1985–87)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[თამაზ კოსტავა]] (1977–1982)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ნუკრი კაკილაშვილი]] (1977–1987)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[რამაზ შენგელია]] (1977–1988)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ოთარ გაბელია]] (1977–82; 1985–90)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[თენგიზ სულაქველიძე]] (1978–1988)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ზაურ სვანაძე]] (1981–1989)
{{col-break}}
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[გია გურული]] (1982–1988)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გელა კეტაშვილი]] (1984–1990)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{flagicon|CIS}}/{{დროშანიშანი|უკრაინა}}/{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ახრიკ ცვეიბა]] (1985–1989)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[ვალერი გაზაევი]] (1986)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{flagicon|CIS}}/{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ომარ თეთრაძე]] (1986–1987)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[თემურ ქეცბაია]] (1987–1992)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{flagicon|CIS}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[კახაბერ ცხადაძე]] (1988–1991)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[კახაბერ გოგიჩაიშვილი]] (1988–91; 1995–97)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[მიხეილ ყაველაშვილი]] (1988–1995)
* {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}}/{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გოჩა ჯამარაული]] (1988–1996; 2005)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[შოთა არველაძე]] (1990–1993)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[რევაზ არველაძე]] (1991–93; 1998–99)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[არჩილ არველაძე]] (1991–1993)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გიორგი ქინქლაძე]] (1991–1995)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[მურთაზ შელია]] (1991–1995)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი ნემსაძე]] (1992–97; 2000; 2007–08)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[კახა კალაძე]] (1993–1997)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ლევან ცქიტიშვილი]] (1993–1998)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ალექსანდრე იაშვილი]] (1993–1997; 2015–16)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[გიორგი დემეტრაძე]] (1994–1997)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[დავით მუჯირი|დავით მუჯირი (უმც.)]] (1994–98; 2010)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[ლევან კობიაშვილი]] (1995–1998)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გიორგი შაშიაშვილი]] (1996–2005)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[მიხეილ აშვეთია]] (1997–2000)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ვლადიმერ ბურდული]] (1997–2004; 2005–06)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ზურაბ ხიზანიშვილი]] (1998–99; 2014)
* {{დროშანიშანი|საქართველო|1990}}/{{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ალექსანდრე ამისულაშვილი]] (2001–03; 2005; 2016)
* {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ჯაბა კანკავა]] (2003–2004)
* {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[გურამ კაშია]] (2003–2010)
* {{დროშანიშანი|საქართველო}} [[ჯაბა დვალი]] (2004–07; 2012–14)
* {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ჩისკო მუნიოსი]] (2011–14)
{{col-end}}
==უეფა-ს კლუბების რეიტინგში==
{{updated|12 მარტი, 2020}}<ref>{{cite web|author= |url=https://kassiesa.net/uefa/data/method5/trank2020.html |title=უეფა-ს კლუბების რეიტინგი 2020 (UEFA 5-year Club Ranking 2020) |publisher=kassiesa.net |date= |accessdate=18 სექტემბერი, 2020}}</ref>
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! ადგილი !! კლუბი !! კოეფიციენტი
|-
|230||align=left|{{დროშანიშანი|ბელარუსი}} [[შახტიორი სოლიგორსკი (საფეხბურთო კლუბი)|შახტიორი სოლიგორსკი]]||align=left|4.750
|-
|231||align=left|{{დროშანიშანი|ბოსნია და ჰერცეგოვინა}} [[სარაევო (საფეხბურთო კლუბი)|სარაევო]]||align=left|4.750
|- style="background:#ffc;"
|'''232'''||align=left|{{დროშანიშანი|საქართველო}} '''დინამო თბილისი'''||align=left|'''4.750'''
|-
|233||align=left|{{დროშანიშანი|ირლანდია}} [[კორკ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|კორკ სიტი]]||align=left|4.750
|-
|234||align=left|{{დროშანიშანი|ლუქსემბურგი}} [[ფოლა ეში (საფეხბურთო კლუბი)|ფოლა ეში]]||align=left|4.750
|}
==სეზონები==
''{{მთავარი|დინამო თბილისის სეზონების სია}}''
'''პირობითი აღნიშვნები'''
{{col-begin}}
{{col-3}}
* თ = სეზონში ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობა
* მ = სეზონში მოგებული შეხვედრების რაოდენობა
* ფ = სეზონში ფრედ დამთავრებული შეხვედრების რაოდენობა
* წ = სეზონში წაგებული შეხვედრების რაოდენობა
* გტ = სეზონში გატანილი გოლების რაოდენობა
* გშ = სეზონში გაშვებული გოლების რაოდენობა
* ქ = სეზონში დაგროვილი ქულების რაოდენობა
* ა = სეზონში დააკვებული ადგილი
{{col-3}}
* ერ = [[ეროვნული ლიგა]]
* უმ = [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სსრკ უმაღლესი ლიგა]]
* პ = [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სსრკ პირველი ლიგა]]
{{col-3}}
*რ1 = პირველი რაუნდი
*რ2 = მეორე რაუნდი
*რ3 = მესამე რაუნდი
*მფ = მეოთხედფინალი
*ნფ = ნახევარფინალი
*ჯგ = ჯგუფური ეტაპი
*სრ1 = პირველი საკვალიფიკაციო რაუნდი
*სრ2 = მეორე საკვალიფიკაციო რაუნდი
*სრ3 = მესამე საკვალიფიკაციო რაუნდი
{{col-end}}
{| class="wikitable"
| style="background-color:#FE2; padding:0.4em;" | ჩემპიონი
| style="background-color:#DDD; padding:0.4em;" | ვიცე-ჩემპიონი
| style="background:#cc9966"| მესამე ადგილი
| style="background-color:#DFD; padding:0.4em;" | აღზევდა
|}
==={{დროშანიშანი|საბჭოთა კავშირი}} საბჭოთა კავშირი===
{| class="wikitable sortable" style="text-align: center"
|+ საჩემპიონატო და სათასო ტურნირების სტატისტიკა სეზონების მიხედვით
|-
!rowspan="2" scope="col"|სეზონი
!scope="col"|ლიგა
!width="20" scope="col"|თ
!width="20" scope="col"|მ
!width="20" scope="col"|ფ
!width="20" scope="col"|წ
!width="20" scope="col"|გტ
!width="20" scope="col"|გშ
!width="20" scope="col"|ქ
!scope="col"|ა
!rowspan="2" scope="col"|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|სსრკ თასი]]
!rowspan="2" scope="col"|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო სუპერთასი|სსრკ სუპერთასი]]
!rowspan="2" scope="col"|[[საბჭოთა კავშირის ფედერაციის თასი|ფედ. თასი]]
!rowspan="2" scope="col"|[[უეფა#შეჯიბრება|უეფა]]<br/>[[ფიფა]]
!scope="col"|სახელი
!scope="col"|გოლები
|- class="unsortable"
!colspan="9" scope="col"|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|ლიგა]]
!colspan="2" scope="col"|ბომბარდირი<ref>{{cite web|title=ბომბარდირები|url=http://www.fcdinamo.ge/club/strikers|website=www.fcdinamo.ge|accessdate=30 მაისი, 2019}}</ref>
|-
! scope="row" | 1936
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|პ]]}}
||6||5||1||0||19||4||17|| style="background-color:#DFD;" |{{sort|1|I}}
|
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||6
|-
! scope="row" | 1936
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1936 (გაზაფხული, ჯგუფი „А“)|უმ]]}}
||7||3||3||1||14||9||16|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[მიხეილ ბერძენიშვილი|ბერძენიშვილი]]||6
|-
! scope="row" | 1937
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1937 (ჯგუფი „А“)|უმ]]}}
||16||7||4||5||30||24||34|| |{{sort|2|IV}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||8
|-
! scope="row" | 1938
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1938|უმ.]]}}
||25||11||9||5||53||38||31|| |{{sort|6|VI}}
|
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||14
|-
! scope="row" | 1939
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1939|უმ]]}}
||26||14||5||7||60||41||33|| style="background-color:#DDD;" |{{sort|2|II}}
| ნფ
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||19
|-
! scope="row" | 1940
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1940|უმ]]}}
||24||15||4||5||56||30||34|| style="background-color:#DDD;" |{{sort|2|II}}
| ა/მ
|
|
|
| [[გაიოზ ჯეჯელავა|ჯეჯელავა]]<br />[[ვიქტორ ბერეჟნოი|ბერეჟნოი]]||13
|-
! scope="row" | 1941
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1941|უმ]]}}
||9||5||3||1||21||11||13||<ref>არ დასრულებულა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დაწყების გამო</ref>
| ა/მ
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||7
|-
| style="text-align:center;" colspan="16"|ჩემპიონატი არ ჩატარებულა 1942–1944
|-
! scope="row" | 1944
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1/16ფ
|
|
|
| ||
|-
! scope="row" | 1945
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1945|უმ]]}}
||22||9||8||5||37||22||26|| |{{sort|4|IV}}
| მფ
|
|
|
| [[გიორგი ანთაძე|ანთაძე]]||9
|-
! scope="row" | 1946
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1946|უმ]]}}
||22||15||3||4||47||26||33|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[ბორის პაიჭაძე|პაიჭაძე]]||15
|-
! scope="row" | 1947
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1947|უმ]]}}
||24||14||5||5||57||30||33|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| მფ
|
|
|
| [[გაიოზ ჯეჯელავა|ჯეჯელავა]]<br />[[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||11
|-
! scope="row" | 1948
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1948|უმ]]}}
||26||13||7||6||54||35||33|| |{{sort|4|IV}}
| ნფ
|
|
|
| [[გაიოზ ჯეჯელავა|ჯეჯელავა]]||11
|-
! scope="row" | 1949
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1949|უმ]]}}
||34||15||10||9||62||45||40|| |{{sort|6|VI}}
| მფ
|
|
|
| [[ანდრეი ზაზროევი|ზაზროევი]]||19
|-
! scope="row" | 1950
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1950|უმ]]}}
||36||20||7||9||78||50||47|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||25
|-
! scope="row" | 1951
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1951|უმ]]}}
||28||15||6||7||59||36||36|| style="background-color:#DDD;" |{{sort|2|II}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||16
|-
! scope="row" | 1952
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1952|უმ]]}}
||13||5||6||2||19||12||16|| |{{sort|4|IV}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ჭკუასელი|ჭკუასელი]]||7
|-
! scope="row" | 1953
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1953|უმ]]}}
||20||11||5||4||39||24||27|| style="background-color:#DDD;" |{{sort|2|II}}
| მფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||14
|-
! scope="row" | 1954
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1954|უმ]]}}
||24||9||5||10||38||47||23|| |{{sort|8|VIII}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||10
|-
! scope="row" | 1955
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1955|უმ]]}}
|22||6|||4||12||25||36||16|| |{{sort|9|IX}}
| მფ
|
|
|
| [[ავთანდილ ღოღობერიძე|ღოღობერიძე]]||9
|-
! scope="row" | 1956
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1956|უმ]]}}
||22||8||4||10||42||46||20|| |{{sort|8|VIII}}
| ა/მ
|
|
|
| [[ავთანდილ ჭკუასელი|ჭკუასელი]]||11
|-
! scope="row" | 1957
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1957|უმ]]}}
|22||8|||5||9||27||33||21|| |{{sort|7|VII}}
| მფ
|
|
|
| [[ბადრი ხასაია|ხასაია]]||7
|-
! scope="row" | 1958
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1958|უმ]]}}
||22||8||3||11||34||55||19|| |{{sort|9|IX}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[შოთა იამანიძე|იამანიძე]]||11
|-
! scope="row" | 1959
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1959|უმ]]}}
||22||12||3||7||48||33||27|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| ა/მ
|
|
|
| [[ზაურ კალოევი|კალოევი]]||16
|-
! scope="row" | 1960
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1960|უმ]]}}
||10||5||2||3||18||12||12|| |{{sort|8|VIII}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[ზაურ კალოევი|კალოევი]]||20
|-
! scope="row" | 1961
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1961|უმ]]}}
||30||13||7||10||50||30||33|| |{{sort|7|VII}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[ზაურ კალოევი|კალოევი]]||14
|-
! scope="row" | 1962
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1962|უმ]]}}
|22||10||8||4||29||20||28||style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[ზაურ კალოევი|კალოევი]]||12
|-
! scope="row" | 1963
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1963|უმ]]}}
|38||17||13||8||56||42||47||{{sort|5|V}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[ვლადიმერ ბარქაია|ბარქაია]]||15
|-
! scope="row" | 1964
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1964|უმ]]}}
|32||18||10||4||48||30||46|| style="background-color:#FE2;" |{{sort|1|I}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[ილია დათუნაშვილი|დათუნაშვილი]]||13
|-
! scope="row" | 1965
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1965|უმ]]}}
|32||12||12||8||37||30||36||{{sort|6|VI}}
| ნფ
|
|
|
| [[ვლადიმერ ბარქაია|ბარქაია]]||9
|-
! scope="row" | 1966
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1966|უმ]]}}
|36||13||14||9||47||34||40||{{sort|7|VII}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[ილია დათუნაშვილი|დათუნაშვილი]]||20
|-
! scope="row" | 1967
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1967|უმ]]}}
|36||16||13||7||53||33||45|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||13
|-
! scope="row" | 1968
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1968|უმ]]}}
|38||16||13||9||53||29||45||{{sort|7|VII}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[გიორგი გავაშელი|გავაშელი]]||22
|-
! scope="row" | 1969
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1969|უმ]]}}
|26||12||11||3||34||17||35|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||10
|-
! scope="row" | 1970
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1970|უმ]]}}
|32||14||8||10||43||30||36|| {{sort|4|IV}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||17
|-
! scope="row" | 1971
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1971|უმ]]}}
||30||14||8||8||33||33||36|| style="background:#cc9966;" |{{sort|13|III}}
| მფ
|
|
|
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||7
|-
! scope="row" | 1972
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1972|უმ]]}}
||30||12||11||7||41||34||35|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| მფ
|
|
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ1
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||8
|-
! scope="row" | 1973
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1973|უმ]]}}
||30||13||5/2||10||42||33||31||{{sort|5|V}}
| 1/16ფ
|
|
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ3
| [[გივი ნოდია|ნოდია]]||11
|-
! scope="row" | 1974
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1974|უმ]]}}
||30||8||14||8||29||34||30||{{sort|9|IX}}
| ნფ
|
|
|
| [[მანუჩარ მაჩაიძე|მაჩაიძე]]||7
|-
! scope="row" | 1975
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1975|უმ]]}}
||30||11||9||10||32||32||31|| {{sort|8|VIII}}
| ნფ
|
|
|
| [[დავით ყიფიანი|ყიფიანი]]||12
|-
! scope="row" | 1976
|style="text-align:center;" rowspan="2"|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (გაზაფხული)|უმ]]
||15||7||4||4||18||10||18|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
|
|
|
|
| [[დავით ყიფიანი|ყიფიანი]]||6
|-
! scope="row" | 1976
||15||6||5||4||16||12||17|| style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| style="background-color:#FE2;" | [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1976|მფლობელი]]
|
|
| [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|თასების თასი]] – რ2
| [[დავით ყიფიანი|ყიფიანი]]<br />[[რევაზ ჩელებაძე|ჩელებაძე]]<br />წერეთელი||3
|-
! scope="row" | 1977
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1977|უმ]]}}
||30||13||13||4||43||26||39|| style="background-color:#DDD;" |{{sort|2|II}}
| 1/32ფ
|
|
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ3
| [[დავით ყიფიანი|ყიფიანი]]||14
|-
! scope="row" | 1978
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|უმ]]}}
||30||17||8||5||45||24||42|| style="background-color:#FE2;" |{{sort|1|I}}
| მფ
|
|
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ2
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||15
|-
! scope="row" | 1979
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1979|უმ]]}}
|34||19||12||3||54||27||46|| {{sort|4|IV}}
| style="background-color:#FE2;" | [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|მფლობელი]]
|
|
| [[ევროპის ჩემპიონთა თასი 1979-1980|ჩემპ. თასი]] – რ2
| [[რევაზ ჩელებაძე|ჩელებაძე]]||9
|-
! scope="row" | 1980
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1980|უმ]]}}
|34||16||7||11||51||32||39||{{sort|4|IV}}
| style="background-color:#DDD"| [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|ფინალისტი]]
|
|
|
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||17
|-
! scope="row" | 1981
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1981|უმ]]}}
|34||16||10||8||62||35||42||style="background:#cc9966;" |{{sort|3|III}}
| 1/16ფ
|
|
| style="background-color:#FE2;"| [[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|თასების თასი]] – [[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|მფლობელი]]
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||23
|-
! scope="row" | 1982
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|უმ]]}}
|34||16||9||9||51||47||41|| {{sort|4|IV}}
| ნფ
|
|
| [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|თასების თასი]] – ნფ
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||16
|-
! scope="row" | 1983
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1983|უმ]]}}
|34||9||9||16||41||48||27|| |{{sort|16|XVI}}
| 1/32ფ
|
|
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ1
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||11
|-
! scope="row" | 1984
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1984|უმ]]}}
|34||14||8||12||36||41||36|| {{sort|7|VII}}
| 1/16ფ
|
|
|
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||9
|-
! scope="row" | 1985
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1985|უმ]]}}
|34||11||10||13||34||39||32||{{sort|8|VIII}}
| 1/32ფ
|
|
|
| [[ალექსანდრე ჩივაძე|ჩივაძე]]||7
|-
! scope="row" | 1986
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|უმ]]}}
|30||12||9||9||36||36||33|| |{{sort|5|V}}
| 1/16ფ
|
| ჯგ
|
| [[რევაზ ჩელებაძე|ჩელებაძე]]||10
|-
! scope="row" | 1987
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|უმ]]}}
|30||9||7||14||31||40||25|| |{{sort|13|XIII}}
| 1/16ფ
|
| ნფ
| [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]] – რ3
| [[რამაზ შენგელია|შენგელია]]||9
|-
! scope="row" | 1988
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|უმ]]}}
|30||9||5||16||28||37||23|| |{{sort|14|XIV}}
| მფ
|
| ჯგ
|
| [[გია გურული|გურული]]||9
|-
! scope="row" | 1989
|{{sort|2|[[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|უმ]]}}
|30||6||13||11||27||32||25||{{sort|11|XI}}
| ნფ
|
| ჯგ
|
| [[კახაბერ კაჭარავა|კაჭარავა]]||9
|-
! scope="row" | 1990
|<ref>1990 წლიდან ქართულმა საფეხბურთო კლუბებმა დაასრულეს საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატებში ასპარეზობა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის ეგიდით გამართულ პირველობებზე ჩაებნენ.</ref>
|
|
|
|
|
|
|
|
| 1/16ფ<ref>გუნდმა დატოვა გათამაშება</ref>
|
|
|
|
|
|-
|}
== ევროთასებზე ==
''{{მთავარი|დინამო თბილისი ევროპულ ფეხბურთში}}''
{| style="color: black;"
|-
| style="width: 50px; background-color:#D0F0C0" |<div class="center">მოგება</div>|| style="width: 50px; background-color:LightYellow |<div class="center">ფრე</div>
| style="width: 50px; background-color:Moccasin|<div class="center">წაგება</div>
|}
{| class="wikitable" border="1"
!სეზონი
!შეჯიბრება
!რაუნდი
!{{Tooltip|ქ|ქვეყანა, რომელსაც წარმოადგენს თბილისის „დინამოს“ მეტოქე გუნდი.}}
!მეტოქე გუნდი
!{{Tooltip|შინ|საკუთარ მოედანზე გამართული მატჩი.}}
!{{Tooltip|სტ.|სტუმრად, მეტოქე გუნდის მოედანზე გამართული მატჩი.}}
!{{Tooltip|წყარო|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსივრცეში არსებული რესურსები.}}
|-
|[[უეფა-ს თასი 1972–73|1972–73]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|ნიდერლანდები}}
|[[ტვენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ტვენტე]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1972-1973-1-runde-dinamo-tbilisi-fc-twente/ '''3–2''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1972-1973-1-runde-fc-twente-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|<ref>[http://www.klisf.net/ek72_13.htm «Динамо» (Тбилиси) 3–2 «Твенте» (Энсхеде, Нидерланды)] / Кубок УЕФА сезона 1972/73 годов. 1/32 финала. I-й матч. Тбилиси. 13 сентября 1972 года. Стадион «Локомотив». 35 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 7 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.klisf.net/ek72_14.htm Твенте» (Энсхеде, Нидерланды) 2–0 «Динамо» (Тбилиси)] / Кубок УЕФА сезона 1972/73 годов. 1/32 финала. II-й матч. Энсхеде. 27 сентября 1972 года. Стадион «Дикман». 10 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 7 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|[[უეფა-ს თასი 1973–74|1973–74]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|ბულგარეთი}}
|[[სლავია სოფია (საფეხბურთო კლუბი)|სლავია სოფია]] <ref group="კომ.">თბილისელთაგან ბურთები გაიტანეს: გივი ნოდიამ 5', გოჩა გავაშელმა 23', ლევან ნოდიამ 53' და მანუჩარ მაჩაიძემ 84'.</ref>
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-1-runde-dinamo-tbilisi-slavia-sofia/ '''4–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-1-runde-slavia-sofia-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|<ref>[http://www.klisf.net/ek73_7.htm «Динамо» (Тбилиси) 4–1 «Славия» (София, Болгария)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/32 финала. I-й матч. Тбилиси. 19 сентября 1973 года. Стадион «Локомотив». 20 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>James M. Ross (4 ივნისი, 2015). [http://www.rsssf.com/ec/ec197374.html#uefa UEFA Cup 1973–74] [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.klisf.net/ek73_8.htm «Славия» (София, Болгария) 2–0 «Динамо» (Тбилиси)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/32 финала. II-й матч. София. 3 октября 1973 года. Стадион им. Васила Левского. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/season=1973/matches/round=1061/index.html 1973–74 UEFA Cup. First round (All matches)] [http://www.uefa.com ''uefa.com'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|იუგოსლავია}}
|[[ოფკ ბელგრადი (საფეხბურთო კლუბი)|ოფკ ბელგრადი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-2-runde-dinamo-tbilisi-ofk-beograd/ '''3–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-2-runde-ofk-beograd-dinamo-tbilisi/ '''5–1''']
|<ref>[http://www.klisf.net/ek73_9.htm «Динамо» (Тбилиси) 3–0 «ОФК» (Белград, Югославия)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/16 финала. I-й матч. Тбилиси. 24 октября 1973 года. Стадион «Локомотив». 30 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://wildstat.ru/p/1/ch/all/club1/YUG_OFK_Beograd/club2/URS_Dinamo_Tbilisi Статистика встреч «ОФК» (Белград, Югославия) – «Динамо» (Тбилиси)] [http://wildstat.ru ''wildstat.ru'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.klisf.net/ek73_10.htm «ОФК» (Белград, Югославия) 1–5 «Динамо» (Тбилиси)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/16 финала. II-й матч. Белград. 7 ноября 1973 года. Стадион ОФК. 3 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/season=1973/matches/all/index.html#/all 1973–74 UEFA Cup. (All matches)] [http://www.uefa.com ''uefa.com'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|ინგლისი}}
|[[ტოტენჰემ ჰოტსპური (საფეხბურთო კლუბი)|ტოტენჰემ ჰოტსპური]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-achtelfinale-dinamo-tbilisi-tottenham-hotspur/ '''1–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1973-1974-achtelfinale-tottenham-hotspur-dinamo-tbilisi/ '''1–5''']
|<ref>[http://www.klisf.net/ek73_11.htm «Динамо» (Тбилиси) 1–1 «Тоттенхэм Хотспур» (Лондон, Англия)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/8 финала. I-й матч. Тбилиси. 28 ноября 1973 года. Стадион «Локомотив». 45 000 зрителей. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.klisf.net/ek73_12.htm «Тоттенхэм Хотспур» (Лондон, Англия) 5–1 «Динамо» (Тбилиси)] Кубок УЕФА сезона 1973/74 годов. 1/8 финала. II-й матч. Лондон. 12 декабря 1973 года. Стадион «Уайт Харт Лейн». 18 602 зрителя. Подготовка документа: Евгений Пугло — ''КЛИСФ''. 27 ნოემბერი, 2004. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი 1976–77|1976–77]]
|[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების თასი]]
|1/16
|{{დროშანიშანი|უელსი}}
|[[კარდიფ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|კარდიფ სიტი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/ec-der-pokalsieger-1976-1977-1-runde-dinamo-tbilisi-cardiff-city/ '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/ec-der-pokalsieger-1976-1977-1-runde-cardiff-city-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|უნგრეთი}}
|[[მტკ ბუდაპეშტი (საფეხბურთო კლუბი)|მტკ ბუდაპეშტი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek76_11.htm '''1–4''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek76_12.htm '''0–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1977–78|1977–78]]
|[[უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|იტალია}}
|[[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|ინტერი მილანი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1977-1978-1-runde-dinamo-tbilisi-inter/ '''0–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1977-1978-1-runde-inter-dinamo-tbilisi/ '''1–0''']
|<ref>Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). [http://www.rsssf.com/tablesi/ital-ec.html Inter 0–1 Dinamo Tbilisi]. 14.09.1977 (Goals: Kipiani 77'. San Siro, Milan. Attendance: 45,000) — Italian Clubs in European Cups. [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). [http://www.rsssf.com/tablesi/ital-ec.html Dinamo Tbilisi 0–0 Inter]. 28.09.1977 (Dinamo Stadium, Tbilisi. Attendance: 90,000) — Italian Clubs in European Cups. [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/season=1977/matches/round=1085/match=65023/postmatch/lineups/index.html|title=Internazionale 0–1 Dinamo Tbilisi — 14 September 1977|website=|quote=|publisher=[http://www.uefa.com UEFA.com]|accessdate=13 აგვისტო, 2019}}</ref>
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|დანია}}
|[[კბ კოპენჰაგენი (საფეხბურთო კლუბი)|კბ კოპენჰაგენი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek77_16.htm '''2–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek77_15.htm '''4–1''']
|
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|შვეიცარია}}
|[[გრასჰოპერი ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|გრასჰოპერი ციურიხი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek77_17.htm '''1–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek77_18.htm '''0–4''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1978–79|1978–79]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|იტალია}}
|[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1978-1979-1-runde-dinamo-tbilisi-ssc-napoli/ '''2–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1978-1979-1-runde-ssc-napoli-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|<ref>{{cite web|url=http://www.klisf.net/ek78_7.htm|title=«Динамо» (Тбилиси) – «Наполи» (Неаполь, Италия) 2–0 |date=17 მარტი, 2005|work=klisf.net|accessdate=13 აგვისტო, 2019}}</ref><ref>Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). [http://www.rsssf.com/tablesi/ital-ec.html Napoli 1–1 Dinamo Tbilisi]. 27.09.1978 (Goals: {{Tooltip|Savoldi 79' (pen.)|Giuseppe Savoldi (Napoli)}}, {{Tooltip|Daraselija 66'|Vitaly Daraselia (Dinamo Tbilisi)}}) — Italian Clubs in European Cups. [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[https://archive.today/20190707081403/http://msy.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=679 ნაპოლი (ნეაპოლი, იტალია) 1:1 დინამო (თბილისი)]/ 27 სექტემბერი, 1978. უეფას თასი, 1/32 ფინალი. იტალია, ნეაპოლი, სან პაოლო. 75000. ნაპოლი (ნეაპოლი, იტალია) 1:1 დინამო (თბილისი) / გოლები: 0:1 ვიტალი დარასელია (66), 1:1 ჯუზეპე სავოლდი (80, პენ) / ნაპოლი: ლუჩანო კასტელინი, ჯუზეპე ბრუსკოლოტი (კაპ), პელეგრინო ვალენტე, ლივიო პინი, მორენო ფერარიო, ვიტორიო კაპორალე, დომენიკო კაზო (კლაუდიო ვინაცანი 65), რობერტო ფილიპი, ჯუზეპე სავოლდი, ვალერიო მაიო, ა.ნუჩო. მწვრთნელი: ჯოვანი დი მარციო / ნაპოლი: დავით გოგია, თამაზ კოსტავა, ფირუზ კანთელაძე, ალექსანდრე ჩივაძე, გოჩა მაჩაიძე, ვიტალი დარასელია, მანუჩარ მაჩაიძე (კაპ), ვახტანგ ქორიძე (ვახტანგ კოპალეიშვილი 81), ვლადიმერ გუცაევი, დავით ყიფიანი, რამაზ შენგელია (თენგიზ სულაქველიძე 26). მწვრთნელი: ნოდარ ახალკაცი / გაფრთხილება: ვლადიმერ გუცაევი / მსაჯები: ა.ვილიანი; ჟ.მუშანბლედი, პ.ალფონსი (საფრანგეთი). დაარქივებულია [http://msy.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=679 ორიგინალიდან] - 7 ივლისი, 2019. ''წყარო:'' [http://msy.gov.ge ''საქართველოს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტრო'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>Maurizio Mariani, Roberto Di Maggio and RSSSF (11 მაისი, 2018). [http://www.rsssf.com/tablesi/ital-ec.html Dinamo Tbilisi 2–0 Napoli]. 13.09.1978 (Goals: Kipiani 39', {{Tooltip|Scenghelija 49'|Ramaz Shengelia}}) — Italian Clubs in European Cups. [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|გერმანია}}
|[[ჰერტა ბერლინი (საფეხბურთო კლუბი)|ჰერტა ბერლინი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek78_10.htm '''1–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek78_9.htm '''0–2''']
|
|-
|1979–80
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ევროპის ჩემპიონთა თასი]]
|1/16
|{{დროშანიშანი|ინგლისი}}
|[[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-1979-1980-1-runde-dinamo-tbilisi-liverpool-fc/ '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-1979-1980-1-runde-liverpool-fc-dinamo-tbilisi/ '''1–2''']
|<ref>{{cite web|url=http://www.klisf.net/ek79_2.htm|title=«Динамо» (Тбилиси) – «Ливерпуль» (Ливерпуль, Англия) 3–0 |date=15 აპრილი, 2005|work=klisf.net|accessdate=13 აგვისტო, 2019}}</ref><ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1979/matches/round=1016/match=63613/index.html Dinamo Tbilisi 3–0 Liverpool] // European Cup 1st round 2nd leg; Lenin Dinamo Stadium, Tbilisi; 03 October 1979. Goals: Vladimir Gutsaev 55', Ramaz Shengelia 76', Alexandre Chivadze 82' pen. // [http://www.uefa.com ''UEFA.com'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|გერმანია}}
|[[ჰამბურგი (საფეხბურთო კლუბი)|ჰამბურგი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek79_4.htm '''2–3''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek79_3.htm '''1–3''']
|
|-
|[[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|1980–81]]
|[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების თასი]]
|1/16
|{{დროშანიშანი|საბერძნეთი}}
|[[კასტორია (საფეხბურთო კლუბი)|კასტორია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_8.htm '''2–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.klisf.net/ek80_7.htm '''0–0''']
|<ref group="კომ.">1980 წლის საბერძნეთის თასის მფლობელი „კასტორია“ „დინამომ“ თბილისში ვლადიმერ გუცაევის და რამაზ შენგელიას გოლებით დაამარცხა.</ref>
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|ირლანდია}}
|[[უოტერფორდი (საფეხბურთო კლუბი)|უოტერფორდი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_10.htm '''4–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_9.htm '''1–0''']
|
|-
|
|
|1/4
|{{დროშანიშანი|ინგლისი}}
|[[ვესტ ჰემ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|ვესტ ჰემ იუნაიტედი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek80_12.htm '''0–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_11.htm '''4–1''']
|<ref>[http://www.footballdatabase.eu/en/match/summary/1055372-west_ham-dinamo_tbilisi West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi] // (C2) Cup Winners' Cup 1980/1981; Quarter-finals; Boleyn Ground (often referred to as Upton Park), London, England; Attendance: 34,957; Referee: Antonio Garrido; March 04, 1981. Goals: Alexandr Chivadze 24', Vladimir Gutsaev 31', Ramaz Shengelia 55', 67' (All players of FC Dinamo Tbilisi); David Cross 54' (West Ham United). // [http://www.footballdatabase.eu ''Footballdatabase.eu'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref><ref>[http://www.11v11.com/matches/west-ham-united-v-dinamo-tbilisi-04-march-1981-219575/ West Ham United 1–4 Dinamo Tbilisi] // ECW Cup 3rd round 1st leg; Upton Park, London; Attendance: 34,957; 04 March 1981. // [http://www.11v11.com ''Association of Football Statisticians (AFS)'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|1/2
|{{დროშანიშანი|ნიდერლანდები}}
|[[ფეიენორდი (საფეხბურთო კლუბი)|ფეიენოორდი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_13.htm '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek80_14.htm '''0–2''']
|
|-
|
|
|bgcolor=gold|[[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981#ფინალი|'''<div class="center">ფინალი</div>''']]
|{{დროშანიშანი|გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
|[[კარლ ცაისი (საფეხბურთო კლუბი)|კარლ ცაისი]]
|
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek80_15.htm '''2–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი 1981–82|1981–82]]
|[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების თასი]]
|1/16
|{{დროშანიშანი|ავსტრია}}
|[[გრაცერი (საფეხბურთო კლუბი)|გრაცერი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek81_7.htm '''2–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.klisf.net/ek81_8.htm '''2–2''']
|
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}}
|[[ბასტია (საფეხბურთო კლუბი)|ბასტია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek81_10.htm '''3–1''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.klisf.net/ek81_9.htm '''1–1''']
|<ref group="კომ.">„დინამო“ გათამაშებაში მეორე რაუნდიდან ჩაერთო და ფრანგულ „ბასტიას“ დაუპირისპირდა, პირველი მატჩი საფრანგეთში, [[როჟე მილა]]ს და გუცაევის გოლებით ფრედ დასრულდა, ხოლო საპასუხო შეხვედრა, თბილისელებმა — 3–1 მოიგეს.</ref>
|-
|
|
|1/4
|{{დროშანიშანი|პოლონეთი}}
|[[ლეგია ვარშავა (საფეხბურთო კლუბი)|ლეგია ვარშავა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek81_12.htm '''1–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek81_11.htm '''1–0''']
|
|-
|
|
|1/2
|{{დროშანიშანი|ბელგია}}
|[[სტანდარდი ლიეჟი (საფეხბურთო კლუბი)|სტანდარდი ლიეჟი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek81_13.htm '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek81_14.htm '''0–1''']
|<ref group="კომ.">[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|„დინამოს“ სტადიონზე]] ერთადერთი გოლი იოს დარდენმა ({{lang-nl|Jozef "Jos" Daerden}}) გაიტანა. დარდენმა გაიტანა ასევე საპასუხო შეხვედრაშიც, რომელიც კვლავ [[ბელგიელები|ბელგიელთა]] სასარგებლოდ — 1–0 დასრულდა. ფინალში გასული რაიმონ გუტალსის ({{lang-nl|Raymond Goethals}}) „სტანდარდი“, „[[კამპ ნოუ]]ზე“ [[უდო ლატეკი]]ს [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონასთან“]] — 2–1 დამარცხდა.</ref><ref>[http://footballfacts.ru/players/712883-darden-zhozef-zhos Дарден, Жозеф («Йос»)]</ref><ref group="კომ.">„დინამოსთან“ მოთამაშე „სტანდარდის“ ამ ფორმაციის გუნდიდან, [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის ესპანეთის მუნდიალზე]], [[ბელგიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ბელგიის ნაკრებში]] ხუთი [[ფეხბურთელი]] მოხვდა, მათ შორის იყო გუნდის კაპიტანი — ერიკ გერეტსი ({{lang-nl|Eric Maria Gerets}}). ლიეჟელთა კარს, შემდეგში ცნობილი [[მეკარე (ფეხბურთი)|მეკარე]] — მიშელ პრიუდომი ({{lang-fr|Michel Jean Georges Ghislain Preud'homme}}) იცავდა. [[ბელგიელები]]ს გარდა, გუნდში თამაშობდნენ [[ნიდერლანდელები|ნიდერლანდელი]] ლეგიონერები, [[აიაქსი (საფეხბურთო კლუბი)|„აიაქსისა“]] და [[ნიდერლანდების ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ნიდერლანდების ეროვნული ნაკრების]] ყოფილი ფეხბურთელები — არი ჰაანი ({{lang-nl|Adrianus "Arie" Haan}}) და [[სიმონ ტაჰამატა]], ასევე [[შვედები|შვედი]] [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|ფორვარდი]] — ბენი ვენდტი ({{lang-sv|Benny Wendt}}) — „კაიზერსლაუტერნის“ ({{lang-de|1. Fußball-Club Kaiserslautern e. V.}}) ყოფილი ფეხბურთელი (1977–1981) და [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის არგენტინის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[შვედეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|შვედეთის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.</ref>
|-
|[[უეფა-ს თასი 1982–83|1982–83]]
|[[უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|იტალია}}
|[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek82_7.htm '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek82_8.htm '''0–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1987–88|1987–88]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|ბულგარეთი}}
|[[ლოკომოტივი სოფია (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი სოფია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek87_21.htm '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek87_20.htm '''1–3''']
|
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|რუმინეთი}}
|[[ვიქტორია ბუქარესტი (საფეხბურთო კლუბი)|ვიქტორია ბუქარესტი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.klisf.net/ek87_23.htm '''0–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.klisf.net/ek87_22.htm '''2–1''']
|
|-
|
|
|1/8
|{{დროშანიშანი|გერმანია}}
|[[ვერდერი (საფეხბურთო კლუბი)|ვერდერი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.klisf.net/ek87_25.htm '''1–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.klisf.net/ek87_24.htm '''1–2''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1993–94|1993–94]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ჩრდილოეთი ირლანდია}}
|[[ლინფილდი (საფეხბურთო კლუბი)|ლინფილდი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.transfermarkt.com/dinamo-tbilisi_linfield-fc/index/spielbericht/2822778 '''2–1''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1993-1994-1-runde-linfield-fc-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1994–95|1994–95]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|რუმინეთი}}
|[[უნივერსიტეტი კრაიოვა (საფეხბურთო კლუბი)|უნივერსიტეტი კრაიოვა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1994-1995-qualifikation-dinamo-tbilisi-fc-universitatea-craiova/ '''2–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1994-1995-qualifikation-fc-universitatea-craiova-dinamo-tbilisi/ '''2–1''']
|
|-
|
|
|1/32
|{{დროშანიშანი|ავსტრია}}
|[[ტიროლი ინსბრუკი (საფეხბურთო კლუბი)|ტიროლი ინსბრუკი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1994-1995-1-runde-dinamo-tbilisi-fc-wacker-innsbruck/ '''1–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1994-1995-1-runde-fc-wacker-innsbruck-dinamo-tbilisi/ '''1–5''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1995–96|1995–96]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ბულგარეთი}}
|[[ბოტევი (საფეხბურთო კლუბი)|ბოტევი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1995-1996-qualifikation-dinamo-tbilisi-botev-plovdiv/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1995-1996-qualifikation-botev-plovdiv-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1996–97|1996–97]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ლუქსემბურგი}}
|[[გრევენმახერი (საფეხბურთო კლუბი)|გრევენმახერი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1996-1997-1-runde-dinamo-tbilisi-cs-grevenmacher/ '''4–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1996-1997-1-runde-cs-grevenmacher-dinamo-tbilisi/ '''2–2''']
|
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|ნორვეგია}}
|[[მიოლდე (საფეხბურთო კლუბი)|მიოლდე]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1996-1997-2-runde-dinamo-tbilisi-molde-fk/ '''2–1''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-1996-1997-2-runde-molde-fk-dinamo-tbilisi/ '''0–0''']
|
|-
|
|
|1/32
|{{დროშანიშანი|რუსეთი}}
|[[ტორპედო მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო მოსკოვი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1996-1997-1-runde-dinamo-tbilisi-torpedo-moskva/ '''1–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1996-1997-1-runde-torpedo-moskva-dinamo-tbilisi/ '''1–0''']
|
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|პორტუგალია}}
|[[ბოავიშტა (საფეხბურთო კლუბი)|ბოავიშტა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1996-1997-2-runde-dinamo-tbilisi-boavista/ '''1–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1996-1997-2-runde-boavista-dinamo-tbilisi/ '''0–5''']
|
|-
|[[უეფა–ს ჩემპიონთა ლიგა 1997–98|1997–98]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ჩრდილოეთი ირლანდია}}
|[[ქრუსეიდერსი (საფეხბურთო კლუბი)|ქრუსეიდერსი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1997-1998-1-runde-dinamo-tbilisi-crusaders-fc/ '''5–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1997-1998-1-runde-crusaders-fc-dinamo-tbilisi/ '''3–1''']
|
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|გერმანია}}
|[[ბაიერი ლევერკუზენი (საფეხბურთო კლუბი)|ბაიერი ლევერკუზენი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1997-1998-2-runde-dinamo-tbilisi-bayer-leverkusen/ '''1–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1997-1998-2-runde-bayer-leverkusen-dinamo-tbilisi/ '''1–6''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 1997–98|1997–98]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|ბელარუსი}}
|[[სლავია მოზირი (საფეხბურთო კლუბი)|სლავია მოზირი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1997-1998-1-runde-dinamo-tbilisi-fk-slaviya-mozyr/ '''1–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1997-1998-1-runde-fk-slaviya-mozyr-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|
|-
|
|
|1/16
|{{დროშანიშანი|პორტუგალია}}
|[[ბრაგა (საფეხბურთო კლუბი)|ბრაგა]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1997-1998-2-runde-dinamo-tbilisi-sporting-braga/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1997-1998-2-runde-sporting-braga-dinamo-tbilisi/ '''0–4''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998–99|1998–99]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ალბანეთი}}
|[[ვლაჟნია (საფეხბურთო კლუბი)|ვლაჟნია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1998-1999-1-runde-dinamo-tbilisi-fk-vllaznia/ '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1998-1999-1-runde-fk-vllaznia-dinamo-tbilisi/ '''1–3''']
|<ref>[http://www.rsssf.com/ec/ec199899.html UEFA Champions' League 1998-99] / Preliminary Round (Jul 22 and 29). Dinamo Tbilisi 3-0/1-3 KS Vllaznia (Shkodër) / ინფორმაციის განახლების თარიღი: 4 ივნისი, 2015. Prepared and maintained by James M. Ross and Karel Stokkermans for the [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|ესპანეთი}}
|[[ატლეტიკი ბილბაო (საფეხბურთო კლუბი)|ატლეტიკი ბილბაო]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1998-1999-2-runde-dinamo-tbilisi-athletic-bilbao/ '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1998-1999-2-runde-athletic-bilbao-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|<ref>[http://www.rsssf.com/ec/ec199899.html UEFA Champions' League 1998-99] / Qualifying Round (Aug 12 and 26). Dinamo Tbilisi 2-1/0-1 Athletic Bilbao / ინფორმაციის განახლების თარიღი: 4 ივნისი, 2015. Prepared and maintained by James M. Ross and Karel Stokkermans for the [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|[[უეფა–ს თასი 1998–99|1998–99]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1/32
|{{დროშანიშანი|ნიდერლანდები}}
|[[ვილემი II (საფეხბურთო კლუბი)|ვილემი II]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1998-1999-1-runde-dinamo-tbilisi-willem-ii-tilburg/ '''0–3''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-1998-1999-1-runde-willem-ii-tilburg-dinamo-tbilisi/ '''0–3''']
|<ref>[http://www.rsssf.com/ec/ec199899.html UEFA Cup 1998-99] / First Round (Sep 15 and 29). Willem II (Tilburg) 3-0/3-0 Dinamo Tbilisi / ინფორმაციის განახლების თარიღი: 4 ივნისი, 2015. Prepared and maintained by James M. Ross and Karel Stokkermans for the [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1999–00|1999–00]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|2Q
|{{დროშანიშანი|მოლდოვა}}
|[[ზიმბრუ (საფეხბურთო კლუბი)|ზიმბრუ]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1999-2000-2-runde-dinamo-tbilisi-fc-zimbru/ '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-1999-2000-2-runde-fc-zimbru-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|<ref>[http://www.rsssf.com/ec/ec199900.html UEFA Champions League 1999-2000] / Qualifying Phase 2 (Jul 28 and Aug 4). Dinamo Tbilisi 2-1/0-2 Zimbru Chisinau / ინფორმაციის განახლების თარიღი: 4 ივნისი, 2015. Prepared and maintained by Karel Stokkermans for the [http://www.rsssf.com ''Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation'']. წაკითხვის თარიღი: 13 აგვისტო, 2019.</ref>
|-
|[[უეფა–ს ინტერტოტოს თასი|2000]]
|[[უეფა–ს ინტერტოტოს თასი|ინტერტოტოს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ბელგია}}
|[[სტანდარდი (საფეხბურთო კლუბი)|სტანდარდი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.footballdatabase.eu/en/match/summary/1030370-standard_liege-dinamo_tbilisi '''2–2''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.transfermarkt.com/spielbericht/index/spielbericht/2234615 '''1–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 2001–02|2001–02]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ბელარუსი}}
|[[ბატე ბორისოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ბატე ბორისოვი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2001-2002-qualifikation-dinamo-tbilisi-bate-borisov/ '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2001-2002-qualifikation-bate-borisov-dinamo-tbilisi/ '''0–4''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 2002–03|2002–03]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ესტონეთი}}
|[[ტვმკ ტალინი (საფეხბურთო კლუბი)|ტვმკ ტალინი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2002-2003-qualifikation-dinamo-tbilisi-fc-tvmk/ '''4–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2002-2003-qualifikation-fc-tvmk-dinamo-tbilisi/ '''1–0''']
|
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}}
|[[სლოვანი ლიბერეცი (საფეხბურთო კლუბი)|სლოვანი ლიბერეცი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-2002-2003-1-runde-dinamo-tbilisi-slovan-liberec/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-2002-2003-1-runde-slovan-liberec-dinamo-tbilisi/ '''2–3''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2003–04|2003–04]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ალბანეთი}}
|[[ტირანა (საფეხბურთო კლუბი)|ტირანა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2003-2004-1-runde-dinamo-tbilisi-kf-tirane/ '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2003-2004-1-runde-kf-tirane-dinamo-tbilisi/ '''0–3''']
|
|-
|[[უეფა-ს თასი 2004–05|2004–05]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ბელარუსი}}
|[[ბატე ბორისოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ბატე ბორისოვი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2004-2005-1-runde-dinamo-tbilisi-bate-borisov/ '''1–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2004-2005-1-runde-bate-borisov-dinamo-tbilisi/ '''3–2''']
|
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|ჩეხეთი}}
|[[სლავია პრაღა (საფეხბურთო კლუბი)|სლავია პრაღა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2004-2005-2-runde-dinamo-tbilisi-slavia-praha/ '''2–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2004-2005-2-runde-slavia-praha-dinamo-tbilisi/ '''1–3''']
|
|-
|
|
|3Q
|{{დროშანიშანი|პოლონეთი}}
|[[ვისლა კრაკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ვისლა კრაკოვი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-1-runde-dinamo-tbilisi-wisla-krakow/ '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-1-runde-wisla-krakow-dinamo-tbilisi/ '''3–4''']
|
|-
|
|
|ჯგუფური
|{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}}
|[[სოშო (საფეხბურთო კლუბი)|სოშო]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-gruppe-d-dinamo-tbilisi-fc-sochaux/ '''0–2''']
|<div class="center">X</div>
|
|-
|
|
|ჯგუფური
|{{დროშანიშანი|ინგლისი}}
|[[ნიუკასლ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუკასლ იუნაიტედი]]
|<div class="center">X</div>
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-gruppe-d-newcastle-united-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|
|-
|
|
|ჯგუფური
|{{დროშანიშანი|პორტუგალია}}
|[[სპორტინგი ლისაბონი (საფეხბურთო კლუბი)|სპორტინგი ლისაბონი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-gruppe-d-dinamo-tbilisi-sporting-cp/ '''0–4''']
|<div class="center">X</div>
|
|-
|
|
|ჯგუფური
|{{დროშანიშანი|საბერძნეთი}}
|[[პანიონიოსი (საფეხბურთო კლუბი)|პანიონიოსი]]
|<div class="center">X</div>
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-2004-2005-gruppe-d-panionios-athen-dinamo-tbilisi/ '''2–5''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2005-2006|2005–06]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ესტონეთი}}
|[[ლევადია ტალინი (საფეხბურთო კლუბი)|ლევადია ტალინი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qualifikation-2005-2006-1-runde-dinamo-tbilisi-levadia-tallinn/ '''2–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qualifikation-2005-2006-1-runde-levadia-tallinn-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|დანია}}
|[[ბრონდბიუ (საფეხბურთო კლუბი)|ბრონდბიუ]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qualifikation-2005-2006-2-runde-dinamo-tbilisi-broendby-if/ '''0–2''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2005-2006-2-runde-broendby-if-dinamo-tbilisi/ '''1–3''']
|
|-
|[[უეფა–ს ინტერტოტოს თასი 2006|2006]]
|[[უეფა–ს ინტერტოტოს თასი|ინტერტოტოს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|სომხეთი}}
|[[კილიკია (საფეხბურთო კლუბი)|კილიკია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/ui-cup-2006-2007-1-runde-dinamo-tbilisi-fc-kilikia/ '''3–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/ui-cup-2006-2007-1-runde-fc-kilikia-dinamo-tbilisi/ '''5–1''']
|
|-
|
|
|2Q
|{{დროშანიშანი|ავსტრია}}
|[[რიდი (საფეხბურთო კლუბი)|რიდი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/ui-cup-2006-2007-2-runde-dinamo-tbilisi-sv-ried/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/ui-cup-2006-2007-2-runde-sv-ried-dinamo-tbilisi/ '''1–3''']
|
|-
|[[უეფა–ს თასი 2007–08|2007–08]]
|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასი]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ლიხტენშტაინი}}
|[[ვადუცი (საფეხბურთო კლუბი)|ვადუცი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-qualifikation-2007-2008-1-runde-dinamo-tbilisi-fc-vaduz/ '''2–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-qualifikation-2007-2008-1-runde-fc-vaduz-dinamo-tbilisi/ '''0–0''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|ავსტრია}}
|[[რაპიდი ვენა (საფეხბურთო კლუბი)|რაპიდი ვენა]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-qualifikation-2007-2008-2-runde-dinamo-tbilisi-rapid-wien/ '''0–3''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/uefa-cup-qualifikation-2007-2008-2-runde-rapid-wien-dinamo-tbilisi/ '''0–5''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2008-2009|2008–09]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ფარერის კუნძულები}}
|[[ნსი რუნავიკი (საფეხბურთო კლუბი)|ნსი რუნავიკი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2008-2009-1-runde-dinamo-tbilisi-nsi-runavik/ '''3–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2008-2009-1-runde-nsi-runavik-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|საბერძნეთი}}
|[[პანათინაიკოსი (საფეხბურთო კლუბი)|პანათინაიკოსი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2008-2009-2-runde-dinamo-tbilisi-panathinaikos/ '''0–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2008-2009-2-runde-panathinaikos-dinamo-tbilisi/ '''0–3''']
|
|-
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა 2009–10|2009–10]]
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
| 2Q
|{{დროშანიშანი|ლატვია}}
|[[მეტალურგი ლიეპაია (საფეხბურთო კლუბი)|მეტალურგი ლიეპაია]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2009-2010-2-runde-dinamo-tbilisi-liepajas-metalurgs/ '''3–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2009-2010-2-runde-liepajas-metalurgs-dinamo-tbilisi/ '''1–2''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|სერბეთი}}
|[[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2009-2010-3-runde-dinamo-tbilisi-crvena-zvezda/ '''2–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2009-2010-3-runde-crvena-zvezda-dinamo-tbilisi/ '''2–5''']
|
|-
| [[უეფა–ს ევროპის ლიგა 2010-11|2010–11]]
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
| 1Q
|{{დროშანიშანი|ესტონეთი}}
|[[ფლორა ტალინი (საფეხბურთო კლუბი)|ფლორა ტალინი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-1-runde-dinamo-tbilisi-flora-tallinn/ '''2–1''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-1-runde-flora-tallinn-dinamo-tbilisi/ '''0–0''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|შვედეთი}}
|[[ევლე (საფეხბურთო კლუბი)|ევლე]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-2-runde-dinamo-tbilisi-gefle-if/ '''2–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-2-runde-gefle-if-dinamo-tbilisi/ '''2–1''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|ავსტრია}}
|[[შტურმი გრაცი (საფეხბურთო კლუბი)|შტურმი გრაცი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-3-runde-dinamo-tbilisi-sturm-graz/ '''1–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2010-2011-3-runde-sturm-graz-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|
|-
| [[უეფა–ს ევროპის ლიგა 2011-12|2011–12]]
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
| 1Q
|{{დროშანიშანი|მოლდოვა}}
|[[მილსამი (საფეხბურთო კლუბი)|მილსამი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-1-runde-dinamo-tbilisi-fc-milsami/ '''2–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-1-runde-fc-milsami-dinamo-tbilisi/ '''3–1''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|უელსი}}
|[[ლანელი (საფეხბურთო კლუბი)|ლანელი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-2-runde-dinamo-tbilisi-llanelli-afc/ '''5–0''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-2-runde-llanelli-afc-dinamo-tbilisi/ '''1–2''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|ისლანდია}}
|[[რეიკიავიკი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიკიავიკი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-3-runde-dinamo-tbilisi-kr-reykjavik/ '''2–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-3-runde-kr-reykjavik-dinamo-tbilisi/ '''4–1''']
|
|-
|
|
| ფლეი-ოფი
|{{დროშანიშანი|საბერძნეთი}}
|[[აეკი ათენი (საფეხბურთო კლუბი)|აეკი ათენი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-playoffs-dinamo-tbilisi-aek-athen/ '''1–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2011-2012-playoffs-aek-athen-dinamo-tbilisi/ '''0–1''']
|
|-
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2013-14|2013–14]]
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|2Q
|{{დროშანიშანი|ფარერის კუნძულები}}
|[[სტრეიმური (საფეხბურთო კლუბი)|სტრეიმური]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2013-2014-2-runde-dinamo-tbilisi-eb-streymur/ '''6–1''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2013-2014-2-runde-eb-streymur-dinamo-tbilisi/ '''3–1''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|რუმინეთი}}
|[[სტიაუა (საფეხბურთო კლუბი)|სტიაუა ბუქარესტი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2013-2014-3-runde-dinamo-tbilisi-steaua-bucuresti/ '''0–2''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2013-2014-3-runde-steaua-bucuresti-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|
|-
|[[უეფა–ს ევროპის ლიგა 2013-14|2013–14]]
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
|ფლეი-ოფი
|{{დროშანიშანი|ინგლისი}}
|[[ტოტენჰემ ჰოტსპური (საფეხბურთო კლუბი)|ტოტენჰემ ჰოტსპური]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2013-2014-playoffs-dinamo-tbilisi-tottenham-hotspur/ '''0–5''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2013-2014-playoffs-tottenham-hotspur-dinamo-tbilisi/ '''0–3''']
|
|-
|2014–15
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|2Q
|{{დროშანიშანი|ყაზახეთი}}
|[[აქტობე (საფეხბურთო კლუბი)|აქტობე]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2014-2015-2-runde-dinamo-tbilisi-fk-aktobe/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2014-2015-2-runde-fk-aktobe-dinamo-tbilisi/ '''0–3''']
|
|-
|2015–16
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}}
|[[გაბალა (საფეხბურთო კლუბი)|გაბალა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2015-2016-1-runde-dinamo-tbilisi-gabala-fk/ '''2–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2015-2016-1-runde-gabala-fk-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|
|-
|2016–17
|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]
|2Q
|{{დროშანიშანი|სომხეთი}}
|[[ალაშკერტი (საფეხბურთო კლუბი)|ალაშკერტი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2016-2017-2-runde-dinamo-tbilisi-fc-alashkert/ '''2–0''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2016-2017-2-runde-fc-alashkert-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|ხორვატია}}
|[[დინამო ზაგრები (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ზაგრები]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2016-2017-3-runde-dinamo-tbilisi-dinamo-zagreb/ '''0–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/champions-league-qual-2016-2017-3-runde-dinamo-zagreb-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|
|-
|2016–17
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
|ფლეი-ოფი
|{{დროშანიშანი|საბერძნეთი}}
|[[პაოკი (საფეხბურთო კლუბი)|პაოკი]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2016-2017-playoffs-dinamo-tbilisi-paok-saloniki/ '''0–3''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2016-2017-playoffs-paok-saloniki-dinamo-tbilisi/ '''0–2''']
|
|-
|2018–19
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|სლოვაკეთი}}
|[[დუნაისკა სტრედა (საფეხბურთო კლუბი)|დუნაისკა სტრედა]]
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2018-2019-1-runde-dinamo-tbilisi-dac-dunajska-streda/ '''1–2''']
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2018-2019-1-runde-dac-dunajska-streda-dinamo-tbilisi/ '''1–1''']
|
|-
|2019–20
|[[უეფა-ს ევროპის ლიგა]]
|1Q
|{{დროშანიშანი|ანდორა}}
|[[ენგორდანი (საფეხბურთო კლუბი)|ენგორდანი]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-1-runde-dinamo-tbilisi-ue-engordany/ '''6–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-1-runde-ue-engordany-dinamo-tbilisi/ '''1–0''']
|
|-
|
|
| 2Q
|{{დროშანიშანი|აზერბაიჯანი}}
|[[გაბალა (საფეხბურთო კლუბი)|გაბალა]]
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-2-runde-dinamo-tbilisi-gabala-fk/ '''3–0''']
|bgcolor=D0F0C0|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-2-runde-gabala-fk-dinamo-tbilisi/ '''2–0''']
|
|-
|
|
| 3Q
|{{დროშანიშანი|ნიდერლანდები}}
|[[ფეიენორდი (საფეხბურთო კლუბი)|ფეიენოორდი]]
|bgcolor=LightYellow|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-3-runde-dinamo-tbilisi-feyenoord/ '''1–1''']
|bgcolor=Moccasin|[http://www.worldfootball.net/report/europa-league-qual-2019-2020-3-runde-feyenoord-dinamo-tbilisi/ '''0–4''']
|
|}
== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* ''აკოფოვი, გრიგოლ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=თბილისის+დინამო+ფეხბურთის+ოლიმპზე თბილისის „დინამო“ ფეხბურთის ოლიმპზე] — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1965. — 44გვ.
* ''აკოფოვი, გ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ასე+ნანატრი+გამარჯვება ასე ნანატრი გამარჯვება : თბილისის „დინამო“ საბჭოთა კავშირის თასის მფლობელია] — თბ. : საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1976. — 78გვ.
* ''ბერიშვილი, ელგუჯა.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ქართული+სპორტის+ოქროს+წიგნი ქართული სპორტის ოქროს წიგნი] — თბ. : პალიტრა L, 2013. — 375 გვ.
* ''გაგუა, ოთარ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=გაგუა%2C+ოთარ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ბორის+პაიჭაძე+%3A+%5Bცხოვრება ბორის პაიჭაძე : ცხოვრება] — თბ. : საქ.კპ ცკ-ის გამ-ბა, 1990. — 197 გვ.
* ''გაგუა, ოთარ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ბორის+პაიჭაძე+%3A+%5Bქართული+ფეხბურთის+ვეტერანი ბორის პაიჭაძე : ქართული ფეხბურთის ვეტერანი] — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1975. — 214 გვ.
* ''გაგუა, ოთარ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=საფეხბურთო+ჩუქურთმის+დიდოსტატი+გაიოზ+ჯეჯელავა საფეხბურთო ჩუქურთმის დიდოსტატი გაიოზ ჯეჯელავა] — თბ. : საქ. სპორტ. ჟურნ. ასოც. გამოცემა, 2015. — 208 გვ.
* ''გორგოძე, გიორგი.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=გორგოძე+გიორგი&qs%5B1%5D%5Bq%5D=დღესასწაულის+წადილი დღესასწაულის წადილი : დავით ყიფიანი] — თბ. : რეინგოლდ და კომპანია, 2003. — 293 გვ.
* ''გორელოვი, იან.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=გორელოვი&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=დინამო-78 „დინამო“-78 (ფოტოალბომი)] — თბ. : საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა და სტ., 1979. — 17 გვ.
* ''თედორაძე, ზურაბ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=თედორაძე%2C+ზურაბ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=თბილისის+დინამო+ციფრებში თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989] — თბ. : „სტამბა-96“, 1999. — 33 გვ.
* ''თედორაძე, ზურაბ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=თედორაძე%2C+ზურაბ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=თბილისის+დინამო+%3A+ციფრები%2C+ფაქტები%2C+კომენტარები თბილისის „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936-1989 (ცნობარი)] — თბ. : 2002. — 41 გვ.
* ''მოსაშვილი, მინდია.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=თბილისის+დინამო+1978+წლის+სსრკ+ჩემპიონი თბილისის „დინამო“ 1978 წლის სსრკ ჩემპიონი] — თბ. : ხელოვნება, 1979. — 30 გვ.
* ''მოსაშვილი, მინდია.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=მოსაშვილი&qs%5B1%5D%5Bq%5D=მარადიული+დღესასწაული მარადიული დღესასწაული : ნარკვევების კრებული ქართული ფეხბურთის ოსტატებზე] — თბ. : ხელოვნება, 1982. — 210 გვ.
* ''პაიჭაძე, ბორის.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ბრძოლა+ოქროს ბრძოლა ოქროს ქალღმერთისათვის : „დინამოს“ ისტორია] — თბ. : ნაკადული, 1960. — 131 გვ.
* ''ჟორდანია, ანდრო.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=+ფიქრები+ქართულ+ფეხბურთზე ფიქრები ქართულ ფეხბურთზე] — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1976. — 100 გვ.
* ''ტორაძე, გულბათ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=ტორაძე%2C+გულბათ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ქართული+ფეხბურთის+დიდოსტატები ქართული ფეხბურთის დიდოსტატები] — თბ. : საბჭ. საქართველო, 1987. — 70 გვ.
* ''ტორაძე, გულბათ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=ტორაძე%2C+გულბათ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ქართული+ფეხბურთი+%3A+მოთამაშეები%2C+გუნდები%2C+წარსულის+ფურცლები ქართული ფეხბურთი : მოთამაშეები, გუნდები, წარსულის ფურცლები] — თბ. : 1997. — 168 გვ.
* ''ღოღობერიძე, ავთანდილ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ბურთით+ცხრა+მთას+იქით ბურთით ცხრა მთას იქით] — თბ. : საქ. ჟურნალისტთა კავშირი, 1963. — 214 გვ.
* ''ჯეჯელავა, გაიოზ.'' [http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=ჯეჯელავა%2C+გაიოზ&qs%5B1%5D%5Bq%5D=ქართველი+ფეხბურთელები+ირანსა+და+რუმინეთში ქართველი ფეხბურთელები ირანსა და რუმინეთში] — თბ. : საბლიტგამი, 1947. — 50 გვ.
* {{წიგნი
|ავტორი = Алимов, И.
|ნაწილი =
|სათაური = Советские клубы в розыгрышах европейских кубковых турнирах 1965–1990 гг.
|ორიგინალი =
|ბმული = http://archive.ph/zGbE9
|გამოცემა =
|პასუხისმგებელი =
|ადგილი = Душанбе
|გამომცემლობა = ЦК КП Таджикистана
|წელი = 1991
|ტომი =
|გვერდები = 40–46
|გვერდნი = 88
|isbn =
|ref = Алимов, И.
}}
{{Refend}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat|FC Dinamo Tbilisi}}
* [http://www.fcdinamo.ge/ კლუბის ოფიციალური საიტი]
* [http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?query=დინამო+თბილისი=ფეხბურთი საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ფოტოარქივი]
* [http://www.facebook.com/DINAMOTB ოფიციალური Facebook გვერდი]
* [http://twitter.com/fcdinamotbilisi ოფიციალური Twitter გვერდი]
* [http://www.uefa.com/teamsandplayers/teams/club=52705/profile/ „დინამო“ თბილისი] – [[უეფა]]-ს ჩანაწერი
* [http://bigenc.ru/sport/text/5162039 „დინამო“ თბილისი] — [[დიდი რუსული ენციკლოპედია]]
* [http://www.dinamo-tbilisi.ru/ კლუბის ისტორია, სტატისტიკა, ფაქტები] – Dinamo-Tbilisi.ru
* [http://footballfacts.ru/clubs/39222-dinamo-tbilisi სტატისტიკური მონაცემები] – Footballfacts.ru
* [http://int.soccerway.com/teams/georgia/fc-dinamo-tbilisi/947/ კლუბის მიმდინარე სტატისტიკა] – Soccerway
* [http://wildstat.com/p/7701/club/GEO_Dinamo_Tbilisi დამოუკიდებლობის პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები] – WildStat
* [http://wildstat.com/p/7701/club/URS_Dinamo_Tbilisi საბჭოთა პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები] – WildStat
* [https://issuu.com/qaflan/docs/dinamo.tbilisi_maxim.arxipov საბჭოთა პერიოდის სტატისტიკური მონაცემები] – მაქსიმ არხიპოვის საიტის მიხედვით
* [https://archive.today/20211130165938/http://footballinussr.fmbb.ru/viewtopic.php?t=4723 კლუბის ფოტოარქივი]
== კომენტარები ==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}
== სქოლიო ==
<div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox">
{{reflist|colwidth=30em}}
</div>
{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ვალენსია (საფეხბურთო კლუბი)|ვალენსია]] | ტიტული=[[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების მფლობელთა თასი]] | წლები=[[ევროპის თასების მფლობელთა თასი 1980-1981|1980–81]]<br /> ფინალისტი:<br /> {{დროშანიშანი|აღმოსავლეთი გერმანია}} [[კარლ ცაისი (საფეხბურთო კლუბი)|კარლ ცაისი]]| შემდეგი ={{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]] }}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{ეროვნული ლიგა}}
{{დინამო თბილისი}}
{{დინამო თბილისის შემადგენლობა}}
{{დინამო თბილისის მწვრთნელები}}
{{დინამო თბილისის ბომბარდირები}}
{{საბჭოთა ჩემპიონატის გამარჯვებულები}}
{{საბჭოთა სუპერთასის მფლობელები}}
{{თანამეგობრობის თასი}}
{{უეფა-ს თასების მფლობელთა თასის გამარჯვებულები}}
{{რჩეული}}
[[კატეგორია:საქართველოს საფეხბურთო კლუბები]]
[[კატეგორია:დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)| ]]
gk7nq3v1oaj553s7ehqzj18iu5e6v3e
ნიგერი
0
16572
4399147
4361699
2022-07-27T13:00:42Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ}}
{{განსხვავება|ნიგერია}}
{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = {{lang-fr|République du Niger}}
|სრული_სახელი = ნიგერის რესპუბლიკა
|საერთო_სახელი = ნიგერი
|დროშა = Flag of Niger.svg
|გერბი = Coat_of_arms_of_Niger.svg
|რუკა = Niger (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = La Nigérienne
|დევიზი = ”Fraternité, Travail, Progrès” (ფრანგ.)
|ოფიციალური_ენები = [[ფრანგული ენა|ფრანგული]]
|დედაქალაქი = [[ნიამეი]]
|latd=13
|latm=32
|latNS=N
|longd=2
|longm=05
|longEW=W
|უდიდესი_ქალაქი = [[ნიამეი]]
|მთავრობის_ტიპი = [[საპარლამენტო დემოკრატია]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[ნიგერის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[მოჰამედ ბაზუმი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[პრემიერ-მინისტრი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[უჰუმუდუ მაჰამადუ]]
|ლიდერის_ტიპი_3 =
|ლიდერის_სახელი_3 =
|რანგი_ფართობით = 22-ე
|ფართობი = 1 267 000
|წყალი_% = 0.02
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 13 957 000
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 64-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2005
|მოსახლეობის_ცენზი = 17 138 707
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2012
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 13,53
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 216-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2005
|მშპ_ppp = $910.951 მილიონი
|მშპ_ppp_რანგი = 132-ე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $872
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 171-ე
|აგი = 0.374
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = <font color="#E0584E">დაბალი</font>
|აგი_რანგი = 174-ე
|აგი_წელი = 2007
|ვალუტა = [[აფრიკული ფრანკი]]
|ვალუტის_კოდი = XOF
|ქვეყნის_კოდი = NE
|დროის_სარტყელი = [[UTC+01:00]]
|ზაფხულის_დრო =
|cctld = [[.ne]]
|სატელეფონო_კოდი = 227
|სატელეფონო_კოდი_მითითება =
|სქოლიო =
}}
'''ნიგერი''' (ნიგერის რესპუბლიკა; {{lang-fr|République du Niger}}) — [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო]] [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთ აფრიკაში]]. ფართობი — 1267 ათასი კვ. კმ. მოსახლეობის რაოდენობა 2012 წლის აღწერის მონაცემებით შეადგენს 17 138 707 ადამიანს<ref name="citypopulation">{{cite web|url=http://www.citypopulation.de/Niger.html|title=Niger: Regions, Major Cities & Urban Centers — Statistics & Maps on City Population|publisher=Citypopulation.de|date= |accessdate=25 April 2014}}</ref><ref name="geohive">{{Cite web |url=http://www.geohive.com/cntry/niger.aspx |title=მოსახლეობის 2012 წლის აღწერა (geohive) |accessdate=2017-03-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150420070414/http://www.geohive.com/cntry/niger.aspx |archivedate=2015-04-20 }}</ref><ref name="statoids">[http://www.statoids.com/une.html მოსახლეობის 2012 წლის აღწერა (statoids)]</ref>. ოფიციალური ენა — [[ფრანგული ენა|ფრანგული]]. მორწმუნეთა უმეტესობა (დაახ. 80 %) [[მუსლიმი]], ხოლო დანარჩენი [[ქრისტიანობა|ქრისტიანი]] (დაახ. 20 %). დაყოფილია 7 დეპარტამენტად. დედაქალაქი — [[ნიამეი]]. სახელმწიფოს მეთაური — [[ნიგერის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]. საკანონმდებლო ორგანო — [[პარლამენტი]].
== ისტორია ==
=== უძველესი ნიგერი ===
[[ფაილი:1997 278-10 Sahara glyph.jpg|thumb|right|250px|კლდეზე შესრულებული ნახატი, გამოსახულია [[ჟირაფისებრნი|ჟირაფების]] ჯოგი]]
ჩვენს წელთაღრიცხვამდე დაახლოებით 2500 წელს დაიწყო [[საჰარა|საჰარის]] [[უდაბნო]]ს შეტევა სამხრეთისკენ. შეტევამდე თანამედროვე ნიგერის მთელი ტერიტორია წარმოადგენდა [[სავანა]]ს, რომლის მოსახლეობას შეადგენდნენ [[ქვის ხანა|ქვის ხანის]] ჯერ კიდევ ლითონის დამუშავების არმცოდნე მონადირეები და მეჯოგეები. ჩვენს წელთაღრიცხვამდე VIII-VI ათასწლეულში თანამედროვე ნიგერის ტერიტორიაზე არსებობდა [[კიფიური კულტურა]], რომლის წარმომადგენლები იყვნენ მაღლები და ჰქონდათ მასიური აღნაგობა. V-III ათასწლეულში ის შეცვალა [[ტენერიული კულტურა|ტენერიულმა კულტურამ]], რომლის წარმომადგენლებს ჰქონდათ გრაცილური აღნაგობა და მიეკუთვნებოდნენ [[კავკასიური რასა|კავკასიური რასის]] [[ხმელთაშუაზღვისპირული რასა|ხმელთაშუაზღვისპირულ ქვერასას]]. ტენერიული კულტურა უკვალოდ გაქრა საჰარის უდაბნოს შემოტევის შემდეგ; სავარაუდოდ, გადარჩენილი მოსახლეობა სხვა ადგილებში გადასახლდა. ქვეყნის ჩრდილოეთში უდაბნოს შემოტევამ ეს ხალხი აიძულა სამხრეთისკენ გადასახლებულიყო. ნიგერის ისლამიზაციამდელი პერიოდიდან შემოგვრჩა მხოლოდ კლდეზე შესრულებული ნახატების ვრცელი კომპლექსი [[აირის მთები|აირის მთებზე]], რომელიც სავარაუდოდ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე დაახლოებით 6000-2000 წლებშია შექმნილი.
=== შუა საუკუნეები ===
[[ფაილი:Niger saharan medieval trade routes.PNG|thumb|right|300px|ნიგერის ტერიტორიაზე XV—XVIII საუკუნეებში გადიოდა [[ტრანსსაჰარული ვაჭრობა|საქარავნო სავაჭრო გზები]]]]
ნიგერი მდებარეობს [[ტრანსსაჰარული ვაჭრობა|ტრანსსაჰარულ სავაჭრო გზებზე]], რაც მას საჰარის უდაბნოში [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] აღმოცენებული სახელმწიფოებისათვის ხდიდა მიმზიდველად. აღმოსავლეთი ნიგერი X საუკუნიდან შედიოდა [[კანემის იმპერია|კანემის იმპერიის]] შემადგენლობაში. 1085 წელს კანემის იმპერიაში შეიცვალა მმართველი დინასტია, რომლის ახალი სულთანი იყო [[მუსლიმი]], რაც ნიშნავდა სახელმწიფო რელიგიად [[ისლამი]]ს გამოცხადებას. ისლამის მიღების შემდეგ კანემის იმპერია მჭიდროდ დაუკავშირდა არაბულ სამყაროს. თვითონ კანემის იმპერია დაიშალა 1376 წელს შიდა არეულობების გამო. მის ადგილას წარმოიშვა ბორნოს სახელმწიფო, რომელმაც იარსება XIX საუკუნემდე.
დასავლეთი ნიგერი XIV—XV საუკუნეებში იყო [[მალის იმპერია|მალის იმპერიის]] ნაწილი, ხოლო მას შემდეგ, რაც ამ იმპერიამ არსებობა შეწყვიტა XVI საუკუნის ბოლომდე იყო [[სონგაის იმპერია|სონგაის იმპერიის]] ნაწილი. თანამედროვე ნიგერის ჩრდილოეთში ცხოვრობდნენ და დღესაც ცხოვრობენ [[ტუარეგები]], რომლებიც აქ ჩრდილოეთიდან XI საუკუნეში მოვიდნენ. ტუარეგების მთავარი ქალაქი იყო [[აგადესი]], რომელმაც თავისი სიმდიდრე [[მარილი]]ს ვაჭრობით მოიპოვა. XVI საუკუნის ბოლოს სონგაის იმპერია განადგურდა და მისი დიდი ნაწილი გადავიდა [[მაროკო]]ს სულთანის კონტროლ ქვეშ. მაგრამ თანამედროვე ნიგერის სამხრეთში წარმოიშვა [[დამაგარამის სასულთნო]], რომლის დედაქალაქი იყო ქალაქი [[ზინდერი]], რომელიც თავდაპირველად კანემის იმპერიას ემორჩილებოდა, მაგრამ შემდეგ გახდა დამოუკიდებელი, ძლიერი სახელმწიფო. სულთანის შემოსავლის ძირითადი წყარო იყო მონებით ვაჭრობა, რომელიც ყვაოდა XIX საუკუნის შუა პერიოდამდე.
=== ევროპელების მოსვლა და კოლონიზაცია ===
XVI-XVII საუკუნეებში [[პორტუგალიელები]]ს მიერ [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთი აფრიკის]] სანაპიროს კოლონიზაციით, სულ უფრო მეტ მნიშვნელობას იძენდა საზღვაო ვაჭრობა, ტრანსსაჰარული ვაჭრობა კი შესაბამისად ძალას კარგავდა. ნიგერმა, რომელსაც არ ჰქონდა ზღვაზე გასასვლელი, მნიშვნელოვნად წააგო მოვლენების ასეთი განვითარების გამო, მისი ქალაქების მოსახლეობა მნიშვნელოვნად შემცირდა.
XIX საუკუნეში ნიგერის ტერიტორიაზე შემოსვლა დაიწყეს [[ფრანგები|ფრანგებმა]]. წინააღმდეგობის დახვედრის გამო მათ დაეხმარა სამხედრო ექსპედიცია, ცნობილი როგორც [[ვულე-შანუანის მისია]] ({{lang-fr|Mission Voulet-Chanoine}}) და რომელმაც 1898-1899 წლებში ფაქტობრივად გააცამტვერა ნიგერის სამხრეთი ნაწილი. შემდეგ ფრანგებმა გეზი აიღეს ჩრდილოეთისკენ, სადაც ტუარეგების წინააღმდეგობები მუდამ თან ხვდებოდათ. კოლონიზაციის ერთ-ერთი ბოლო ეპიზოდი იყო [[კაოსენის აჯანყება]] 1916-1917 წლებში.
1900 წელს [[საფრანგეთი|საფრანგეთმა]] ნიგერი გამოაცხადა სამხედრო ტერიტორიად, რომელიც ზინდერიდან იმართებოდა. 1922 წელს ნიგერი გახდა [[ნიგერი (კოლონია)|საფრანგეთის კოლონია]]. როგორც ფრანგულ კოლონიურ რეჟიმს სჩვეოდა, აქაც კოლონიური ხელისუფლება არ ფიქრობდა მის მფლობელობაში არსებული ტერიტორიის კეთილმოწყობაზე, ხოლო შიდა მართვა გადასცეს ადგილობრივ მმართველებს და ტომების ბელადებს, თვალს ხუჭავდნენ მათ კორუმპირებულ მართველობაზე. ვალუტის სახით ბრუნვაში გაუშვეს [[ფრანგული ფრანკი]], რამაც მოიტანა მოსახლეობის მასიური გადასახლება სოფლებიდან ქალაქებში, ხოლო მარცვლეული კულტურების მასობრივმა შემოტანამ ნიგერი ტრანსსაჰარული ვაჭრობიდან საბოლოოდ გადაერთო საფრანგეთთან ვაჭრობაზე და გაამყარა მისი დამოკიდებულება მეტროპოლიაზე. ამასთან ნიგერი რჩებოდა ერთ-ერთ უღარიბეს ფრანგულ კოლონიად და იღებდა ფრანგული ინვესტიციების მხოლოდ მცირე ნაწილს დასავლეთ და ეკვატორულ აფრიკაში.
=== დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლა ===
1958 წელს, როდესაც საფრანგეთის კოლონიალური იმპერიის კრიზისი თვალსაჩინო გახდა, პრეზიდენტმა [[შარლ დე გოლი|შარლ დე გოლმა]] აფრიკულ კოლონიებს შესთავაზა არჩევანი სრულ დამოუკიდებლობასა და საფრანგეთის შემადგენლობაში თვითმმართველობას შორის, ამასთან გამოხატა აშკარა მხარდაჭერა თვითმმართველობის მიმართ. ყველა [[კოლონია]]ში გაიმართა არჩევნები და ერთადერთი ქვეყანა, რომელმაც [[დამოუკიდებლობა]]ს დაუჭირა მხარი, გახდა [[გვინეა]], რომელიც შარლ დე გოლმა უარყოფით მაგალითად წარმოადგინა, სრულიად შეუწყვიტა ყველანაირი დაფინანსება, იქიდან გამოიყვანა მთელი მოძრავი ფრანგული ქონება და გაანადგურა ყველა უძრავი ქონება, ადმინისტრაციულ შენობებში ელექტროსადენებიც კი<ref>{{წიგნი|ავტორი=Martin Meredith.|სათაური=The State of Africa|გამომცემლობა=Free Press (London)|წელი=2005|ფურცლები=68|isbn=978-0-7432-3222-7}}</ref>. ნიგერმა, როგორც ყველა სხვა დანარჩენმა კოლონიამ, ხმა მისცა ავტონომიას საფრანგეთის შემადგენლობაში. არსებობს მტკიცებულება<ref>Finn Fuglestad. A History of Niger: 1850-1960. Cambridge University Press (1983) ISBN 0521252687</ref>, რომ ხმის მიცემა გაყალბებული იყო. მაგრამ საკმაოდ მალე გამოირკვა, რომ აფრიკული სახელმწიფოების მეთაურები არ იყვნენ კმაყოფილები საფრანგეთის შემადგენლობაში ადმინისტრაციული ტერიტორიების მმართველობის თავიანთი მდგომარეობით და უკვე მოითხოვეს სრული დამოუკიდებლობა. 1960 წელს აფრიკაში ფრანგული კოლონიების უმრავლესობამ გამოაცხადა დამოუკიდებლობა, ამასთან ნიგერი გახდა მეორე ასეთი ტერიტორია [[დაგომეა|დაგომეის]] შემდეგ. ნიგერის დამოუკიდებლობა გამოცხადდა 1960 წლის 3 აგვისტოს.
1958 წლისთვის ნიგერში არსებობდა ორი დიდი პოლიტიკური ძალა. [[საუაბა]]ს პარტია, რომელსაც ხელმძღვანელობდა [[ჯიბო ბაკარი]], აწარმოებდა კამპანიას ქვეყნის დამოუკიდებლობისათვის. [[რეფერენდუმი]]ს საბოლოო შედეგების დათვლის შემდეგ ეს პარტია აიკრძალა, ხოლო ჯიბო ბაკარიმ დატოვა ნიგერი. მეორე პოლიტიკურ ძალას წარმოადგენდა [[ნიგერის პროგრესული პარტია]], რომლის ლიდერმა [[ამანი დიორი]]მ, 1960 წელს, ქვეყნის დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, დაიკავა ქვეყნის [[პრეზიდენტი]]ს პოსტი.
=== დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ===
ამანი დიორიმ ქვეყანაში დაამყარა ერთპარტიული დიქტატორული რეჟიმი. 1968 წელს ნიგერში აღმოჩნდა [[ურანი (ელემენტი)|ურანის]] მსხვილი საბადო, რომელსაც პოტენციურად შეეძლო მნიშვნელოვნად გაეუმჯობესებინა ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობა. რეალობაში ურანის მოპოვებამ გამოიწვია ფასების ზრდა და ეკონომიკური სისუსტეების გაძლიერება. 1968—1974 წლებში [[საჰელი]]ს ზონაში ძლიერმა [[გვალვა]]მ და ხელმძღვანელობის უუნარობამ უზრუნველყო მოსახლეობა საკვები პროდუქტების მარაგით გამოიწვია უკმაყოფილების მნიშვნელოვანი ზრდა. 1974 წელს ნიგერში განხორციელდა სამხედრო გადატრიალება, რის შედეგადაც პრეზიდენტი გახდა [[სეინი კუნჩე]].
სეინი კუნჩეს მმართველობა წარმოადგენდა აფრიკული ხელისუფლებების იშვიათ მაგალითს, რომელმაც შეძლო გადაეწყვიტა ქვეყნის ეკონომიკური პრობლემები<ref>{{წიგნი|ავტორი=Martin Meredith.|სათაური=The State of Africa|გამომცემლობა=Free Press (London)|წელი=2005|ფურცლები=222|isbn=978-0-7432-3222-7}}</ref>. სეინი კუნჩემ ამას მიაღწია არაპოპულარული ეკონომიკური გადაწყვეტილებებით და თავისი პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების განადგურებით. ქვეყნის შიგნით მას ჰქონდა კეთილსინდისიერი და არაკორუმპირებული მმართველის რეპუტაცია, რაც მთავრობას დაეხმარა გადაელახა 1983 წლის ძლიერი გვალვის შედეგები. 1987 წელს სეინი კუნჩე გარდაიცვალა და მისი პოსტი დაიკავა [[ალი საიბუ]]მ. 1989 წელს ალი საიბუმ დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები, რომელშიც თვითონ იყო ერთადერთი კანდიდატი, მაგრამ უკვე 1990 წელს ქვეყანაში დაიწყო უწესრიგობები და დემონსტრაციები დემოკრატიზაციის მოთხოვნით. 1991 წელს მოწვეული იქნა ეროვნული კონფერენცია და მისი შედეგების მიხედვით 1993 წელს ნიგერში გაიმართა ქვეყნის ისტორიაში პირველი მრავალპარტიული არჩევნები. ნიგერის პირველი დემოკრატიულად არჩეული პრეზიდენტი გახდა [[მაჰამან უსმანი]], [[ჰაუსა (ხალხი)|ჰაუსას]] ხალხის წარმომადგენელი.
1996 წელს, ჯერ კიდევ მაჰამან უსმანის მმართველობის ვადის დამთავრებამდე, ნიგერში განხორციელდა სამხედრო გადატრიალება პოლკოვნიკ [[იბრაჰიმ ბარე მაინასარა]]ს ხელმძღვანელობით. იბრაჰიმ ბარე მაინასარამ საკუთარი თავი პრეზიდენტად გამოაცხადა, ხოლო შემდეგ იმავე წელს გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში, რომელშიც სერიოზული დარღვევები გამოვლინდა. 1999 წელს ისევ დაიწყო უწესრიგობები და იბრაჰიმ ბარე მაინასარა გადატრიალების დროს მოკლული იქნა. პრეზიდენტი გახდა მაიორი [[დაუდა მალამ ვანკე]], რომელმაც აღადგინა დემოკრატიული მმართველობა და დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები 1999 წელს. არჩევნებში გაიმარჯვა [[ტანჯა მამადუ]]მ, რომელმაც შემდეგ ხელმეორედ გაიმარჯვა 2004 წელს. მაგრამ 2009 წელს მან უარი განაცხადა უფლებამოსილების გადაბარებაზე, მის ნაცვლად ჩაატარა [[რეფერენდუმი]] და მისი შედეგების მიხედვით საკუთარი თავი პრეზიდენტად გამოაცხადა კიდევ სამი წლით. ამის პასუხად 2010 წელს განხორციელდა მორიგი [[სამხედრო გადატრიალება ნიგერში (2010)|სამხედრო გადატრიალება]], რის შემდეგაც ხელისუფლებაში მოვიდა მაიორი [[სალუ ჯიბო]].
1990 წლიდან 1998 წლის ჩათვლით ნიგერის და [[მალი]]ს ჩრდილოეთით მოხდა [[ტუარეგების აჯანყება (1990-1995)|ტუარეგების აჯანყება]], რომლებიც ავტონომიას ითხოვდნენ. თუმცა 1990 წლისთვის მოხერხდა შეთანხმების მიღწევა ყველა შემხებ მხარესთან, 2007—2009 წლებში მოხდა [[ტუარეგების აჯანყება (2007-2009)|ტუარეგების მეორე აჯანყება]], რომლის დროსაც აჯანყებულთა კონტროლ ქვეშ დიდი ხნის განმავლობაში იმყოფებოდა ნიგერის ჩრდილოეთში მდებარე დიდი ქალაქი, [[აგადესი]].
2011 წლის 12 მარტს გაიმართა საპრეზიდენტო არჩევნები, სადაც გაიმარჯვა [[პარტია ნიგერის დემოკრატიისათვის და სოციალიზმისათვის]] ლიდერმა [[მაჰამადუ ისუფუ]]მ. იმავდროულად გაიმართა საპარლამენტო არჩევნებიც.<ref>Ahmad, Romoke W. [http://allafrica.com/stories/201102030287.html "West Africa: Ecowas, EU Say Niger Elections Satisfactory"], ''Daily Trust'' (republished at AllAfrica.com), 3 February 2011.</ref><ref>Saidou, Djibril.
[http://www.businessweek.com/news/2011-02-04/niger-s-presidential-election-heads-to-march-runoff.html Niger’s Presidential Election Heads to March Runoff"], ''Bloomberg Businessweek'',
4 February 2011.</ref><ref>Look, Anne. [http://www.voanews.com/english/news/africa/Niger-Politicians-Forge-Alliances-Before-March-Election-116159734.html "Niger Politicians Forge Alliances Before March Election"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207212122/http://www.voanews.com/english/news/africa/Niger-Politicians-Forge-Alliances-Before-March-Election-116159734.html |date=2012-02-07 }}, ''Voice of America'', 14 February 2011.</ref>
== გეოგრაფია ==
=== გეოგრაფიული მდგომარეობა ===
[[ფაილი:niger sm03.png|thumb|right|250px|ნიგერის რუკა]]
[[ფაილი:Niger Topography.png|thumb|right|250px|ნიგერის ტოპოგრაფიული რუკა]]
[[ფაილი:Niger sat.png|thumb|right|250px|ნიგერის ხედი ხელოვნური თანამგზავრიდან]]
ნიგერის რესპუბლიკა მდებარეობს [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთი აფრიკის]] ჩრდილო-აღმოსავლეთში. იგი ჩრდილოეთით და ჩრდილო-დასავლეთით ესაზღვრება [[ალჟირი|ალჟირს]], ჩრდილო-აღმოსავლეთით — [[ლიბია]]ს, აღმოსავლეთით — [[ჩადი|ჩადს]], სამხრეთით და სამხრეთ-დასავლეთით — [[ნიგერია]]ს, სამხრეთ-დასავლეთით — [[ბენინი|ბენინს]] და [[ბურკინა-ფასო]]ს, ხოლო დასავლეთით — [[მალი]]ს. ნიგერი ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოა. ქვეყანა მდებარეობს ჩრდილოეთის განედის 11°37′ და 23°33′ (1300 კმ ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ) და აღმოსავლეთის გრძედის 0°06′ და 16° (2000 კმ დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ) შორის. ნიგერის ტერიტორიის ფართობია 1 267 000 კმ² და ფართობის მიხედვით მას მეექვსე ადგილი უკავია აფრიკაში ([[ალჟირი]]ს, [[კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]], [[სუდანი]]ს, [[ლიბია|ლიბიის]] და [[ჩადი]]ს შემდეგ), ხოლო [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთ აფრიკაში]] ყველაზე უფრო დიდი სახელმწიფოა.
=== გეოლოგია ===
ნიგერი მთლიანად მდებარეობს [[აფრიკის ფილაქანი|აფრიკის ფილაქანზე]], რომელიც აგებულია [[პრეკამბრიული პერიოდი]]ს [[კრისტალური ქანები]]საგან, როგორებიცაა [[გრანიტი]] და [[ფიქალი]]. კრისტალური ქანები ტერიტორიის დიდ ნაწილზე გადაფარულია სხვადასხვა ასაკის ფილაქნის სარჩულით: [[პალეოზოური ჯგუფი|პალეოზოური]], [[მეზოზოური ჯგუფი|მეზოზოური]], [[მესამეული სისტემა|მესამეული]] და [[მეოთხეული სისტემა|მეოთხეული]] ერის. ზედაპირზე კრისტალური ქანების სამი გამოსასვლელი მდიდარია [[სასარგებლო წიაღისეული]]თ. ასეთი ყველაზე უფრო დიდი გამოსასვლელია [[აირის მთები]], 60 ათასი კმ² ფართობით. მდინარე [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერის]] მარჯვენა ნაპირზე პრეკამბრიული პერიოდის ქანები გამოდიან კლდოვანი ბორცვების სახით და ქმნიან [[ლიპტაკო]]ს პლატოს, 30 ათასი კმ² ფართობით. სამხრეთში, ქალაქ [[ზინდერი]]ს მახლობლად, უძველესი ქანები ქმნიან გრანიტული ბორცვების ორ ზოლს, 7 ათასი კმ² ფართობით. გრანიტული [[ბორცვი|ბორცვები]]-[[ბიუტი|ბიუტები]] ასევე გამოდიან [[ტენერე]]ს [[უდაბნო]]ში და [[კაუარი]]ს [[ოაზისი|ოაზისებთან]]. ქვეყნის დასავლეთი, სამხრეთი და აღმოსავლეთი ნაწილების ფილაქნის სარჩულები აგებულია [[ზღვა|ზღვის]], [[ტბა|ტბის]] და კონტინენტური დანალექებით, ხოლო ჩრდილოეთი ნაწილი წარმოადგენს [[ქვიშა|ქვიშის]] უზარმაზარ სისქეს. ინტენსიურმა [[ეროზია]]მ და [[გეოლოგია|გეოლოგიური]] პროცესების ხანგრძლივობამ გამოიწვია ნიგერის ტერიტორიის დიდი ნაწილის სიმაღლეში გათანაბრება.
=== სასარგებლო წიაღისეული ===
[[სასარგებლო წიაღისეული]]ს ძირითადი საბადოები მდებარეობენ [[აირის მთები|აირის]] და [[ლიპტაკო]]ს [[პლატო]]ების კრისტალური ქანების გამოსასვლელებში, ასევე ქვეყნის ცენტრალური და აღმოსავლეთის ნაწილების [[დანალექი ქანები|დანალექ ქანებში]]. ქვეყნის მთავარი სიმდიდრეა [[ურანი (ელემენტი)|ურანის მადანი]], რომლის მარაგის მიხედვითაც ნიგერი მსოფლიოში იმყოფება [[ურანი ქვეყნების მიხედვით|მეცხრე ადგილზე]] (მეექვსეზე მოპოვების მიხედვით). ურანის მადნის (ურანის მჟავა) დაზვერვითი მარაგი შეფასებულია 200 ათას ტონად. ურანის ძირითადი საბადოები მდებარეობენ აირის მთების დასავლეთით. მოპოვება მიმდინარეობს ქალაქებში არლიტი და აკუტა. ურანის საძებნი სამუშაოები ასევე მიმდინარეობს [[ჯადოს მთები|ჯადოს მთებში]], დიდი რაოდენობის მარაგი აღმოჩნდა [[კაუარი]]ს [[ოაზისი|ოაზისებში]], არსებობს ვარაუდი, რომ ნიგერში ურანის გავრცელება გაცილებით უფრო ვრცელ ადგილებს მოიცავს{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=322}}.
ურანთან ერთად ქვეყანა მდიდარია სხვა წიაღისეულითაც. ქალაქ აგადესის ჩრდილოეთით მდებარეობს ანუ-არარენის [[ქვანახშირი]]ს საბადო, რომლის მარაგიც შეადგენს დაახლოებით 6 მილიონ ტონას. ქვანახშირის დაბალი ხარისხი კომპენსირდება მისი მდებარეობის დაბალი სიღრმით (დაახლოებით 40 მეტრი). ნიგერის აღმოსავლეთში, მანგის [[ქვაბული]]ს და [[ჩადის ტბა|ჩადის ტბის]] დანალექ ქანებში მდებარეობს [[ნავთობი]]ს შემცველი ფენები. ქალაქ საისთან სიახლოვეს არსებული [[რკინის მადანი|რკინის მადნის]] საბადო შეიცავს 600—700 მილიონ ტონა ნედლეულს{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=213}}. ქალაქ ტაპოის რაიონში მუშავდება [[ფოსფორიტი|ფოსფორიტების]] მსხვილი საბადო (500 მილიონი ტონა). ტიმიის და ელმეკის დასახლებულ პუნქტებთან მოიპოვება [[კასიტერიტი]]{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=80}}, რომელიც შეიცავს [[ვოლფრამი|ვოლფრამს]] და [[ტანტალი|ტანტალს]], ასევე აღმოჩენილია საბადო ქალაქ [[ზინდერი|ზინდერთან]]. ქალაქ მალბაზთან სიახლოვეს არსებობს [[კირქვა|კირქვის]] და [[თაბაშირი]]ს დიდი მარაგი{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=213}}. ბილმის, ფაშის და ტეგიდან-ტესუმის ოაზისებში მუშავდება მოხარშული [[მარილი]]ს საბადოები. მდინარე სირბის დანალექებში აღმოჩენილია [[ოქრო]]ს უმნიშვნელო მარაგი.
ცალკეული გეოლოგიური კვლევებით აღმოჩენილია [[სპილენძი]]ს, [[ნიობიუმი]]ს, [[ლითიუმი]]ს, [[მანგანუმი]]ს, [[კობალტი]]ს, [[ნიკელი]]ს და სხვა სასარგებლო წიაღისეული. გეოლოგიური დაზვერვა, ქვეყნის მადნის შესწავლა და ათვისება მთავარი და პერსპექტიული ამოცანაა ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებისათვის.
=== რელიეფი ===
[[ფაილი:Fachi-Bilma-Dünen.jpg|thumb|right|250px|ერგ ბილმას დიუნების ზღვა]]
ქვეყნის რელიეფში სჭარბობს დაბლობები სიმაღლით [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200—500 მეტრი. ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთში მდებარეობს [[აირის მთები]]ს მასივი — სხვადასხვა სიმაღლის [[პლატო]]ს სისტემა, რომელიც გადაჭიმულია 400 კმ-ზე ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ და 250 კმ-ზე დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ. უმაღლესი წერტილი — [[იდუკალ-ნტაგეზი]]ს მთა, მდებარეობს ზღვის დონიდან 2000 მეტრზე უფრო მაღლა. პლატო დახრილია დასავლეთისკენ, რომელიც საკმაოდ დაკლაკნილია [[უადი|უადებით]] — [[მდინარე]]ების მშრალი კალაპოტებით, რომლებიც მხოლოდ წვიმების სეზონის დროს ივსება. აირის მთების აღმოსავლეთი ნაწილი მკვეთრად ეჯახება უზარმაზარ [[ქვიშა|ქვიშოვან]] [[ტენერე]]ს [[უდაბნო]]ს დაახლოებით 400 ათას კმ² ფართობზე. [[ტენერე]]ს უდაბნოს ჩრდილოეთ ([[ტენერე-ტაფასასეტი]]) და ცენტრალურ ნაწილებში, [[აირის მთები|აირის]] და [[ჯადოს მთები|ჯადოს]] პლატოებს შორის, მდებარეობენ მოძრავი ქვიშოვანი [[დიუნა|დიუნები]]. ტენერეს უდაბნოს ცენტრში მდებარეობს [[კაუარი]] — განცალკევებული ადგილი ბევრი ოაზისებით. ტენერეს უდაბნოს სამხრეთ ნაწილში იშვიათი ბალახი და [[ბუჩქი|ბუჩქნარი]] აკავებენ ქვიშას და ქმნიან გამაგრებულ დიუნებს. აირის მთების დასავლეთით მდებარეობს მოძრავდიუნებიანი [[ტალაკის უდაბნო]]ს დაბლობი ფართობით 2-3 ათასი კმ². აირის მთების მეზობელი დაბლობის ნაწილი აგებულია [[თიხა|თიხებით]] და წვიმების სეზონში ირწყვება [[უადი|უადებიდან]], რაც მათ აქცევს კარგ საძოვრებად მეჯოგეებისთვის.
ჩრდილო-აღმოსავლეთში მდებარეობენ [[ჯადოს მთები]]ს და [[მანგენი]]ს ქვიშოვანი პლატოები. აღმოსავლეთში, [[ჩადი|ჩადთან]] [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვარზე]] — [[აფაფი]]ს და [[ჩიგაი]]ს პლატოები. ამ პლატოებს აქვთ ჩამოშლილი ფერდოები, დაკლაკნილია [[კანიონი|კანიონებით]] და ადამიანისთვის ძნელად მისადგომია. სამხრეთ-აღმოსავლეთში მდებარეობს მანგის ნახევრადუდაბნო — [[ჩადის ტბა|ჩადის ტბის]] გამომშრალი ქვაბული. ქვეყნის სამხრეთი დაკავებულია დაბლობებით, ცალკეული კრისტალური ქანების გამოსასვლელებით.
=== ნიადაგი ===
[[ფაილი:Niger Safari.jpg|thumb|right|250px|ნაყოფიერი ნიადაგი ქვეყნის სამხრეთში მდინარე [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერთან]]]]
ნიგერის [[ნიადაგი]] საკმაოდ ღარიბია. ნიგერის ჩრდილოეთში, ქვიან პლატოებზე და ქვიშოვან უდაბნოებში ნიადაგის საფარი პრაქტიკულად არ არსებობს. მხოლოდ იმ უბნებზე, სადაც ჩნდება წყალი, ეკლიანი ბუჩქები და გვალვაგამძლე მარცვლოვნები აყალიბებენ პრიმიტიულ ქვიშოვან ნიადაგს. ნიგერის სამხრეთში, [[საჰელი]]ს ზონაში, ნიადაგის გავრცელება დამოკიდებულია სინოტივის რაოდენობაზე. ძირითადად ესაა სხვადასხვა სიმძლავრის [[წითელმიწა ნიადაგი]] და [[ქვიშის ნიადაგი]]. საჰელის ზონის ქვიშოვან ნიადაგში ნაკლებია [[ჰუმუსი]], რაც ქაროვანი [[ეროზია|ეროზიისთვის]] ხელსაყრელი პირობაა. ქვეყნის აღმოსავლეთში, [[ჩადის ტბა|ჩადის ტბის]] ქვაბულში გავრცელებულია მარილოვანი ბორცვები. მდინარეების [[ხეობა|ხეობებში]], [[უადი|უადებში]] და ღრმულებში, სადაც წყალი იკრიბება, გვხვდება [[ალუვიონი]]თ გამდიდრებული სოფლის მეურნეობისათვის ხელსაყრელი თიხოვანი ნიადაგი. ნიგერისთვის დამახასიათებელია ნიადაგის დეგრადაციისა და ეროზიის პროცესი, რომელსაც მოაქვს მიწის გაუდაბნოება, ამიტომ ბრძოლა ნიადაგის აღდგენისათვის და შენარჩუნებისათვის ქვეყნის მთავარი ამოცანაა.
=== ჰიდროლოგია ===
ნიგერის ჰიდროგრაფიული ქსელის საფუძველს წარმოადგენენ [[მდინარე]] [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერი]] თავისი შენაკადებით, რომლებიც მიედინებიან ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთში და [[გაუდინარი არე|გაუდინარი]] [[ჩადის ტბა]] [[კომადუგუ-იობე]]ს მდინარით, რომელიც მდებარეობს სამხრეთ-აღმოსავლეთში. ქვეყნის დანარჩენ ტერიტორიაზე მდებარეობენ მხოლოდ დროებითი მდინარეები ([[უადი]]), რომლებიც მხოლოდ მოკლე წვიმიანი სეზონის დროს ივსებიან.
[[ფაილი:Niamey river bridge roof sunset 2006.jpg|thumb|right|250px|[[კენედის ხიდი]] მდინარე [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერზე]] [[ნიამეი]]ს მახლობლად.]]
მდინარე '''[[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერი]]''', სიგრძით მესამე მდინარეა აფრიკაში, ქვეყნის ტერიტორიაზე მიედინება დაახლოებით 600 კმ მანძილზე, ქმნის ვრცელ ნაყოფიერ დაბლობს და ქვეყნის ბეღელს წარმოადგენს. [[მალი]]სთან [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვარს]] მდინარე კვეთავს შედარებით წყალმეჩხერ მდგომარეობაში, უდაბნოებში წყლის მნიშვნელოვანი აორთქლების გამო. 200 კმ-ის მანძილზე მდინარე გადის [[ლიპტაკო]]ს პლატოს კრისტალურ ქანებს. ნიგერის მდინარეზე განლაგებულია ქვეყნის დედაქალაქი [[ნიამეი]], სადაც მდინარეზე გადებულია ერთ-ერთი მცირერიცხოვანი ხიდი — [[კენედის ხიდი]]. ნიამეის სამხრეთით მდინარის კალაპოტი გადის მკვრივ [[ქვიშაქვა|ქვიშაქვებში]], სადაც [[წყალმოვარდნა|წყალმოვარდნის]] დროს ფართედ გადმოდის ნაპირებიდან და აღწევს 5 კმ-მდე სიგანეს. [[ბენინი]]ს სახელმწიფო საზღვართან მდინარე ნიგერი გვერდს უვლის [[ატაკორა (მთები)|ატაკორის]] [[მთიანეთი]]ს [[ქედის ტოტი|ქედის ტოტებს]]. მდინარის კლაკნილმა, რომელიც ასო «[[W (ეროვნული პარკი)|W]]»-ს გვაგონებს, დასახელება მისცა აქ მდებარე [[ეროვნული პარკი|ეროვნულ პარკს]]. ქვეყნის ტერიტორიაზე მდინარე ნიგერს უერთდება რამდენიმე შენაკადი, რომელთაგან მარჯვენა მხრიდან ყველაზე უფრო დიდებია: [[გორუოლი]], [[დარგოლი]], [[სირბა]], [[გორუბი]], [[ტაპოა (მდინარე)|ტაპოა]], [[ალიბორი (მდინარე)|ალიბორი]], [[სოტა]] და [[მეკრუ (მდინარე)|მეკრუ]]. მშრალი სეზონის დროს, დეკემბრიდან ივნისის ჩათვლით, მარჯვენა მხრის შენაკადების უმრავლესობა შრება. წვიმების სეზონის დამთავრების შემდეგ მდინარეების კალაპოტებში ალაგ-ალაგ ჩნდება პატარ-პატარა ტბები, სადაც წყალი ნარჩუნდება საკმაოდ დიდ დროს. მარცხენა მხრიდან მდინარე ნიგერში ჩაედინება მხოლოდ დროებითი მდინარეები, რომელთაგან ყველაზე უფრო დიდია — დასოლი ([[უადი]]), ბოსო და მაური.
'''[[ჩადის ტბა]]''' და მასში ჩამდინარე დიდი მდინარე '''[[კომადუგუ-იობე]]''' ქმნიან ქვეყნის აღმოსავლეთ მდინარეულ ქსელს. მდინარე კომადუგუ-იობე სათავეს იღებს [[ნიგერია|ნიგერიის]] ტერიტორიაზე, მისი დინების უკანასკნელი 150 კმ-ზე იქმნება ბუნებრივი საზღვარი ნიგერსა და ნიგერიას შორის. მშრალი სეზონის დროს მდინარე საკმაოდ წყალმარჩხია, იანვარში ხდება წყალმოვარდნა. ნიგერის რესპუბლიკას ეკუთვნის აფრიკის ერთ-ერთი უდიდესი [[წყალსატევი]]ს — ჩადის ტბის აკვატორიის დაახლოებით 3 ათასი კმ². მისი მთლიანი ფართობი შეადგენს 10-26 ათას კმ²-ს, ხოლო სიღრმე — 1-4 მეტრს. ივლისში წყლის ინტენსიური აორთქლების გამო შეინიშნება მდინარეთა წყალმეჩხერობა, ხოლო იანვარში წყლის დონე ყველაზე უფრო მაღალია. ჩადის ტბა მდიდარია [[თევზი]]თ, მაგრამ ნაპირები ძნელადმისადგომია მცენარეულობის, [[ჭაობი|დაჭაობების]] და სანაპირო ხაზის ცვლილებების გამო.
ქვეყნის ჩრდილოეთში და ცენტრში არსებობენ მხოლოდ დროებითი მდინარეები, რომლებსაც ეძახიან [[უადი]]ს, კორის, [[მაგჯიამი]]ს და [[გულბი]]ს. წვიმების სეზონში — ივლის-აგვისტოში, ისინი რამდენიმე საათში ივსება წყლით, რაც ზოგჯერ იწვევს [[წყალდიდობა|წყალდიდობებს]] და ადგილობრივ მაცხოვრებლებს იძულებულს ხდის დასახლდნენ მაღლობ ადგილებში. წვიმების შემდეგ წყალი იქ ჩერდება რამდენიმე ხანი და მდინარის კალაპოტებს ხდის მიწადმოქმედების და მეცხოველეობის მთავარ წყაროდ. მაგალითად, გულბი ნმარადის ნიგერის ტერიტორიაზე აქვს 150 კმ სიგრძე, რითაც იგი ყველაზე უფრო დიდი დროებითი მდინარეა ქვეყანაში. მიწისქვეშა წყლები [[აირის მთები|აირის]], [[ჯადოს მთები|ჯადოს]] და [[კაუარი]]ს [[პლატო]]ს რაიონებში საკმაოდ უახლოვდებიან მიწის ზედაპირს და ქმნიან [[ოაზისი|ოაზისებს]]. სხვა ადგილებში ისინი მდებარეობენ 650 მეტრამდე სიღრმეზე. ქვეყნის [[გვალვა|გვალვიანობის]] გამო მიწისქვეშა წყლების დაზვერვა და გამოყენება საკმაოდ მთავარი ამოცანაა.
=== კლიმატი ===
[[ფაილი:Niger map of Köppen climate classification.svg|thumb|right|250px|ნიგერის რუკა [[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციის]] მიხედვით.]]
ნიგერი საშუალო ტემპერატურის მიხედვით ერთ-ერთი ყველაზე უფრო ცხელი ქვეყანაა მსოფლიოში. მისი [[კლიმატი]] განპირობებულია კონტინენტური მდგომარეობით, [[საჰარა|საჰარის]] [[უდაბნო]]ს და [[ეკვატორი]]ს სიახლოვით. წლის საშუალო ტემპერატურა დაახლოებით +25 °C-ა, მაღალია ტემპერატურის დღე-ღამის საშუალო მერყეობა. დილით გრილა — დაახლოებით +15 °C, ხოლო შუადღისთვის ტემპერატურამ შეიძლება მიაღწიოს +35 °C-ს და უფრო მაღლა. ნიგერში წელიწადის დროებს გამოყოფენ არა ტემპერატურის მიხედვით, არამედ ატმოსფერული ნალექების რეჟიმის მიხედვით. აქ განასხვავებენ სამ სეზონს: გრილ მშრალს, ცხელ მშრალს და წვიმიანს. გრილი მშრალი სეზონი, გამოწვეული საჰარის უდაბნოდან ჩრდილოეთის კონტინენტური ჰაერის დინებით, გრძელდება ნოემბრიდან თებერვლის ჩათვლით. ღამის ტემპერატურა აღწევს მინიმალურ წლიურ მნიშვნელობას +8 °C-ს, მაგრამ დღისით იწევს +30 °C-მდე. ეს წლის ყველაზე უფრო რბილი დროა — ტურისტული სეზონის ბუმი. ცხელ მშრალ სეზონში, რომელიც გრძელდება თებერვლიდან ივლისის ჩათვლით, დღის ტემპერატურა აღწევს +40 °C-ს, ხოლო ღამის — არა ნაკლები +25 °C-ა. ამ დროს ბატონობს აღმოსავლეთის ქარი — ჰორმატანი, რომელიც აღწევს 10 მ/წმ სიჩქარეს. ჰორმატანი ხშირად იწვევს მტვრიან ქარიშხალს და მტვრიან ნისლს, რომელიც რამდენიმე დღეს გრძელდება და ქვეყნის სამხრეთ რეგიონებსაც აღწევს. აპრილ-მაისში, ხოლო ქვეყნის ჩრდილოეთში ივნის-ივლისში იწყება წვიმიანი სეზონი. ქარი უბერავს სამხრეთ-დასავლეთისკენ, წვიმები [[ჭექა-ქუხილი]]თ მოდის დღეში რამდენიმე საათის განმავლობაში, რაც წყალდიდობებს იწვევს. ნალექების მაქსიმუმი მოდის აგვისტოზე. ნალექები არათანაბრადაა განაწილებული: ქვეყნის ჩრდილოეთში — საჰარის უდაბნოში, ნალექები მოდის მხოლოდ რამდენიმე საათი 2-4 დღის განმავლობაში და შეადგენს დაახლოებით 20 მმ-ს. ზოგიერთ რაიონში წვიმა საერთოდ არ იცის რამდენიმე წლის განმავლობაში. ქვეყნის ცენტრალურ რაიონებში, [[საჰელი]]ს ზონაში, ნალექების წლის საშუალო რაოდენობა შეადგენს 200—250 მმ-ს და წვიმები მოდის ორი-ოთხი თვის განმავლობაში, მაგრამ შეიძლება დააგვიანოს, ან ნაკლები რაოდენობით მოვიდეს. ლოკალური გვალვები — ხშირი მოვლენაა. მხოლოდ უკიდურეს სამხრეთში, ბენინის სახელმწიფო საზღვართან, ყოველწლიურად მოდის 600—800 მმ ნალექი; წელიწადში წვიმიანი დღეების რიცხვი შეადგენს 65-ს.
ნიგერის ტერიტორიის დიდი ნაწილი მიეკუთვნება [[არიდული ჰავა|არიდულ]] და [[ნახევრად უდაბნოს ზონები|ნახევრად უდაბნოს]] კლიმატურ ზონებს. პოტენციური აორთქლება აღწევს 2000-3000 მმ-ს წელიწადში, რაც რამდენიმეჯერ აჭარბებს ნალექების რაოდენობას. პერიოდულად ქვეყანა განიცდის ხანგრძლივ [[გვალვა|გვალვებს]]. გვალვები აღინიშნებოდა 1910—1915, 1940—1944, 1968—1974, 1984—1985 წლებში. ამ დროს ყველგან იკლებს გრუნტის წყლების დონე, შრება ჭები, გაჭირვებას განიცდის მიწადმოქმედება და მეცხოველეობა.
=== ფლორა და ფაუნა ===
[[უდაბნო]]ების და [[ნახევრადუდაბნო]]ების ზონაში მცენარეული საფარი საკმაოდ მეჩხერია. ქვეყნის აღმოსავლეთის [[ოაზისი|ოაზისებში]] იზრდება [[ფინიკის პალმა|ფინიკის პალმები]]. აირის მთების პლატოს [[ხეობა|ხეობებში]] გრუნტის წყლების სიახლოვის და დროებითი მდინარეების გამო მცენარეულობა უფრო ხშირია, იზრდება მაღალი ბალახი, [[ხე]]ები უფრო ბევრია. [[სავანა|სავანის]] [[ფლორა]] წარმოდგენილია მრავალფეროვანი [[აკაცია|აკაციებით]], დაბალი ველური [[მარცვლოვანნი|მარცვლოვნებით]], [[ავშანი]]თ. ბალახები და [[ბუჩქი|ბუჩქები]] ძირითადი საკვებია [[აქლემი|აქლემებისათვის]], [[ცხვარი|ცხვრებისათვის]] და [[თხა|თხებისათვის]]. სავანების ხეებისა და ბუჩქების უმრავლესობა ფოთლებს კარგავს მშრალი სეზონის დასაწყისში. წვიმების სეზონის პერიოდში სავანა იფარება სწრაფადმზარდი ბალახით, სიმაღლით ორ მეტრამდე: [[ურო (მცენარე)|ურო]] და [[სპილოს ბალახი]] ({{lang-la|Pennisetum purpureum}}). ნახევრადუდაბნოების მცენარეულობა საკმაოდ ზარალდება მეცხოველეობისაგან და სათბობის მიზნით გაჩეხვისაგან. სავანის სამხრეთი უფრო კარგად ირწყვება წვიმების სეზონის დროს, ამიტომ აქ მცენარეულობაც ხშირია: იზრდება [[ინდოეთი]]დან შემოტანილი ხე [[ინდური აზადირახტა]] ({{lang-la|Azadirachta indica}}), [[ბამბის ხე]] ({{lang-lat|Ceiba pentandra}}), [[ბაობაბი]], [[ში (ხე)|ში]] ({{lang-la|Vitellaria paradoxa}}). ყველაზე უფრო მეტად მდიდარი და მრავალფეროვანია მდინარე ნიგერის ნაპირების ფლორა. ხეებიდან აქ იზრდება წვნიანი ნაყოფის მომცემი [[ინდური მანგო]] ({{lang-la|Mangífera índica}}) და [[ნესვის ხე]], აკაცია და [[პალმა]]. მდინარის [[ჭალა|ჭალებში]] იზრდება [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]].
[[ფაილი:Hippos niger 2006 river.jpg|thumb|right|250px|ბეჰემოტები მდინარე ნიგერზე]]
ნიგერში ბინადრობს ბევრი [[მწერები|მწერი]], მეურნეობას დიდ ზიანს აყენებენ [[მოსკიტები]], [[კალიები]] და [[ტერმიტები]]. მდინარე ნიგერი, როგორც სხვა მდინარეები, ასევე ტბები მდიდარია [[თევზი]]თ. მრავალფეროვანია სავანის [[ქვეწარმავლები]]: [[გველები]] და [[ხვლიკისნაირნი|ხვლიკები]], [[გეკონისებრნი|გეკონებიდან]] დიდ [[ვარანისებრნი|ვარანებამდე]], მდინარე ნიგერში ბინადრობენ [[ნიანგები]]. [[ფრინველები]]დან ბევრია [[აფრიკული სირაქლემა]], [[არწივი]], [[ორბი]], [[ძერა]]. სამხრეთ სავანაში ბინადრობენ [[იხვები]], [[ბატისნაირნი|ბატები]], [[წინტალები]], [[ყანჩისებრნი|ყანჩები]], [[წეროსნაირნი|წეროები]], [[ივეოსისებრნი|ივეოსები]], [[ყარყატისნაირნი|ყარყატები]], [[მარაბუ]]. ოქტომბრიდან მარტის ჩათვლით ნიგერში ზამთრობენ გადამფრენი ფრინველები ჩრდილოეთიდან, მათ შორის ევროპიდანაც. უდაბნოში ბინადრობენ [[ანტილოპები]] — [[ორიქსი]] და [[ადაქსი]], სავანაში ასევე გვხვდება [[გაზელი|გაზელები]], [[ავაზა|ავაზები]], [[აფთარი|აფთრები]] და [[ტურა|ტურები]]. ადამიანის ჩარევის გამო სამხრეთ სავანაში დიდი [[ძუძუმწოვრები]]ს საბინადროდ არც თუ ისე ბევრი ადგილი დარჩა. მაგრამ აქ მაინც გვხვდებიან [[ჟირაფისებრნი|ჟირაფები]], [[ანტილოპები]], [[გარეული ღორი|გარეული ღორები]], [[ლომი|ლომები]]. ჩადის ტბასთან და მდინარე ნიგერის მარჯვენა ნაპირზე ბინადრობს [[სპილო]]ების ორი ჯოგი, ხოლო თვითონ მდინარეში [[ბეჰემოთი|ბეჰემოთები]].
== სახელმწიფო წყობა ==
ნიგერის სახელმწიფო წყობას განსაზღვრავს ქვეყნის კონსტიტუცია და კანონმდებლობა. ნიგერის 2010 წლის კონსტიტუციის თანახმად მმართველობის არსებულ სისტემას ეწოდება '''ნიგერის მეშვიდე რესპუბლიკა'''. ესაა [[შერეული რესპუბლიკა]], რომელშიც [[ნიგერის პრეზიდენტი]] [[სახელმწიფოს მეთაური]]ა, ხოლო [[ნიგერის პრემიერ-მინისტრი]] — მთავრობის მეთაური. დეპუტატებს თავიანთი პოსტები უკავიათ ეროვნული ან ადგილობრივი დონის არჩევნების შედეგად, მრავალპარტიული კონკურენტუნარიანი სისტემის კონტექსტში. აღმასრულებელი ხელისუფლება ეკუთვნის ნიგერის მთავრობას. საკანონმდებლო ხელისუფლება — მთავრობას და [[ნიგერის ეროვნული კრება|ნიგერის ეროვნულ კრებას]]. სასამართლო ხელისუფლება დამოუკიდებელია აღმასრულებელი და საკანონმდებლო ხელისუფლებისგან: საკონსტიტუციო სასამართლო ფლობს იურისდიქციას კონსტიტუციური და საარჩევნო საკითხების მიმართ.
ნიგერის 2010 წლის კონსტიტუციის თანახმად «ქვეყნის პრეზიდენტი სახელმწიფოს მეთაურია. ის გამოხატავს ერის ერთიანობას. ქვეყნის პრეზიდენტი დგას პოლიტიკურ პარტიებზე მაღლა. ის ეროვნული უსაფრთხოების, ეროვნული ერთიანობის, ტერიტორიული მთლიანობის, კონსტიტუციის დაცვის, საერთაშორისო ხელშეკრულებების და შეთანხმებების გარანტია. ის უზრუნველყოფს სახელმწიფო სტრუქტურების ნორმალურ ფუნქციონირებას.»<ref name="const">{{cite web|url=http://www.presidence.ne/styles/images/doc_pdf/constitution.pdf|title=Constitution|date=|publisher=La Présidence de la République du Niger|accessdate=2011-12-15|archiveurl=https://www.webcitation.org/66NFFk2Lf?url=http://www.presidence.ne/styles/images/doc_pdf/constitution.pdf|archivedate=2012-03-23}}</ref>
«ქვეყნის პრეზიდენტი ირჩევა საყოველთაო, თავისუფალი, პირდაპირი, თანაბარი და ფარული არჩევნების საფუძველზე 5 წლის ვადით. ერთ ადამიანს შეუძლია მხოლოდ ორი ვადით გახდეს ქვეყნის პრეზიდენტი. არავითარ შემთხვევაში, არც ერთ ადამიანს არ აქვს უფლება იყოს პრეზიდენტი ორ ვადაზე მეტი ხნის შემდეგ ან გააგრძელოს მანდატის მოქმედების ვადა ნებისმიერი მიზეზით.» პრეზიდენტად არჩევა შეუძლია 35 წელს მიღწეულ «ეროვნული წარმოშობის» ნებისმიერი სქესის ნებისმიერ ადამიანს. არჩევნების დანიშვნა, ხმების დათვლა და შედეგების გამოცხადება საკონსტიტუციო სასამართლოს კომპეტენციაა.
აღმასრულებელი ხელისუფლება ხორციელდება პრეზიდენტის მიერ დანიშნული და ეროვნული კრების მიერ დამტკიცებული მინისტრთა კაბინეტის მიერ. პრემიერ-მინისტრს ნიშნავს ქვეყნის პრეზიდენტი. მინისტრების კანდიდატურას წარადგენს პრემიერ-მინისტრი ეროვნული კრების წევრებიდან. ეროვნულმა კრებამ პრემიერ-მინისტრს შეიძლება გამოუტანოს უნდობლობის ვოტუმი<ref name=ipu>[http://www.ipu.org/parline-e/reports/CtrlParlementaire/2237_F.htm NIGER, Assemblée nationale, PARLIAMENTARY OVERSIGHT]. 1996-2008 Inter-Parliamentary Union.</ref><ref>[http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/CAFRAD/UNPAN002961.pdf Constitution du Niger du 18 juillet 1999] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002081815/http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/CAFRAD/UNPAN002961.pdf |date=2008-10-02 }} and [http://www.parliament.go.th/parcy/sapa_db/cons_doc/constitutions/data/Niger/Niger(english%20summary)(rev).doc CONSTITUTION OF THE FIFTH REPUBLIC OF NIGER. Adopted on 18 July 1999, promulgated on 9 August 1999] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002081817/http://www.parliament.go.th/parcy/sapa_db/cons_doc/constitutions/data/Niger/Niger%28english%20summary%29%28rev%29.doc |date=2 ოქტომბერი 2008 }}.</ref>
საკანონმდებლო ხელისუფლებას ახორციელებს ნიგერის ეროვნული კრება, რომელიც შედგება 171 წევრისაგან. დეპუტატები ირჩევა 5 წლის ვადით, პარტიული სიებით, პროპორციული საარჩევნო სისტემით. დეპუტატის მანდატის მისაღებად აუცილებელია პოლიტიკურმა პარტიებმა მიიღონ ხმების მინიმუმ 5 %. ეროვნული კრების უკანასკნელი არჩევნები შედგა 2016 წლის 21 თებერვალს, სადაც გაიმარჯვა [[პარტია ნიგერის დემოკრატიისათვის და სოციალიზმისათვის]]. გამარჯვებული პარტიის გარდა ეროვნულ კრებაში ყველაზე ბევრი ადგილი დაიკავა [[ნიგერის დემოკრატიული მოძრაობა აფრიკული ფედერაციისთვის]] (25 ადგილი), [[ეროვნული მოძრაობა საზოგადოების განვითარებისთვის]] (20 ადგილი) და [[პატრიოტული მოძრაობა რესპუბლიკისათვის]] (13 ადგილი).
ცენტრალური მართვა ხორციელდება პროფესიონალური ადმინისტრაციული დაწესებულებების მიერ, რომლებსაც აგზავნის პრეზიდენტის და/ან სამინისტროების ადმინისტრაცია და ხელმძღვანელობს თანამდებობაზე პრეზიდენტის მიერ დანიშნული ეროვნული კრების წევრები. სამინისტროების განყოფილებების დანარჩენი ნაწილი ივსება არაპოლიტიკური პროფესიონალური ადმინისტრატორებით. ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება ადგილობრივი, დარგობრივი და რეგიონალური საბჭოებით, ტერიტორიული კოლექტივების სამინისტროთი, ამ საარჩევნო ორგანოს მიერ არჩეული დეპუტატებით და პროფესიონალი სახელმწიფო მოსამსახურეებით.
== შეიარაღებული ძალები ==
ნიგერის შეიარაღებული ძალები (Forces Armees Nigeriennes, FAN) ქვეყნის სამხედრო ორგანიზაციაა, რომლის დანიშნულებაა ქვეყნის თავდაცვა, თავისუფლების და დამოუკიდებლობის დაცვა. ნიგერის შეიარაღებული ძალები მოიცავს [[არმია]]ს, [[სამხედრო-საჰაერო ძალები|სამხედრო-საჰაერო ძალებს]], ჟანდარმერიას და რესპუბლიკურ გვარდიას. შედგება რეგულარული შემადგენლობის 5300 ადამიანისაგან და მომსახურე პერსონალის დაახლოებით 5400 ადამიანისაგან<ref name=britannica.pdf>{{cite news|title=World data: Niger|url=http://www.britannica.com/new-multimedia/pdf/wordat149.pdf|author=Britannica|accessdate=13-12-2011|lang=en}}</ref>. მოქმედებს სამხედრო სამსახურში არჩევითი გაწვევა. სამხედრო სამსახურში იწვევენ 17—21 წლის დაუქორწინებელ მამაკაცებს 2 წლის ვადით, ქალებს შეუძლიათ სურვილის მიხედვით იმსახურონ სანიტარულ ნაწილებში. სამხედრო საჭიროებისათვის იხარჯება [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს 1,1 — 1,3 %<ref name=CIA>{{cite news|title=CIA - The World Factbook: Niger|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html|author=CIA|accessdate=13-12-2011|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200424124158/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html|archivedate=24-04-2020}}</ref>, რაც შედარებით დაბალი მაჩვენებელია.
== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
[[ფაილი:Niger, administrative divisions - de - colored.svg|thumb|right|350px|ნიგერის რეგიონები]]
ადმინისტრაციული თვალსაზრისით იყოფა [[ნიამეი]]ს ოლქად და 7 რეგიონად, რომლებიც თავისი მხრივ იყოფიან 36 დეპარტამენტად. დეპარტამენტები შედგება საქალაქო და სასოფლო კომუნებისაგან.
{|class="wikitable" style="text-align: left"
! №
! რეგიონი
! ადმინისტრაციული ცენტრი
! ფართობი,<br>კმ²<ref>Institut National de la Statistique du Niger: [http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/Annuaire_ins_2010/serie_longue.pdf ''Annuaire statistique des cinquante ans d’indépendance du Niger''], p.49.</ref>
! მოსახლეობა,<br>ად. (2012)<ref name="citypopulation" /><ref name="geohive" /><ref name="statoids" />
! სიმჭიდროვე,<br>ად./კმ²
|-
| <center>1
| [[აგადესის რეგიონი|აგადესი]]
| [[აგადესი]]
| align="right"|667 799
| align="right"|487 620
| align="right"|0,73
|-
| <center>2
| [[დიფის რეგიონი|დიფა]]
| [[დიფა]]
| align="right"|156 906
| align="right"|593 821
| align="right"|3,78
|-
| <center>3
| [[დოსოს რეგიონი|დოსო]]
| [[დოსო]]
| align="right"|33 844
| align="right"|2 037 713
| align="right"|60,21
|-
| <center>4
| [[მარადის რეგიონი|მარადი]]
| [[მარადი]]
| align="right"|41 796
| align="right"|3 402 094
| align="right"|81,40
|-
| <center>5
| [[ნიამეი]]
| [[ნიამეი]]
| align="right"|255
| align="right"|1 026 848
| align="right"|4026,85
|-
| <center>6
| [[ტაჰუის რეგიონი|ტაჰუა]]
| [[ტაჰუა]]
| align="right"|113 371
| align="right"|3 328 365
| align="right"|29,36
|-
| <center>7
| [[ტილაბერის რეგიონი|ტილაბერი]]
| [[ტილაბერი]]
| align="right"|97 251
| align="right"|2 722 482
| align="right"|27,99
|-
| <center>8
| [[ზინდერის რეგიონი|ზინდერი]]
| [[ზინდერი]]
| align="right"|155 778
| align="right"|3 539 764
| align="right"|22,72
|- style="background: #CCC;"
|colspan="3"|სულ
|1 267 000
|17 138 707
|13,53
|+
|}
== დემოგრაფია ==
* მოსახლეობა — 17 138 707 ადამიანი (2012 წელი)<ref name="citypopulation" /><ref name="geohive" /><ref name="statoids" />.
* წლიური ზრდა — 3,9 % (2012 წელი).
* ქალაქის მოსახლეობა — 3 309 955 ადამიანი 21,0 % (2011 წელი).<ref name="ins-demographics">[http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/AS2007-2011STRUCTUREPOPULATION.pdf Population statistique (2011)], Niger's National Statistics Institute Report</ref>
* სოფლის მოსახლეობა — 12 420 799 ადამიანი 79,0 % (2011 წელი).<ref name="ins-demographics" />
* [[შობადობა]] — 46,01 ბავშვი 1000 ადამიანზე (ფერტილობა — 7,6 დაბადებული ერთ ქალზე) (2012 წელი).
* [[სიკვდილიანობა]] — 11,06 % (2012 წელი).
* ბავშვთა სიკვდილიანობის კოეფიციენტი — 81,0 % (2012 წელი).
* [[სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა]] — 52,6 წელი
** მამაკაცები — 51,39 წელი
** ქალები — 53,85 წელი (2010).
* საშუალი ასაკი — 15,0 წელი
** მამაკაცები — 15,0 წელი
** ქალები — 15,0 წელი (2011 წელი).
* ასაკობრივი ჯგუფები:
** 0-14 წელი: 49,2 %
** 15-64 წელი: 48,1 %
** 65 წელზე უფროსები: 2,7 % (2011 წელი).
* განათლება — 28,7 % (42,9 % მამაკაცებში, 15,1 % ქალებში (2004 წლის შეფასება)).
* [[შიდსი]]ს ვირუსით დაავადება — მოსახლეობის 0,8 % (2008 წელი).
=== ეთნიკური ჯგუფები ===
[[ფაილი:Niger peoples ru.svg|thumb|right|350px|ნიგერში ეთნიკური ჯგუფების განსახლების რუკა. {{ლეგენდა|#ff0000|ჰაუსა|inline}} {{ლეგენდა|#ffff00|სონგაი (ჯერმა)|inline}} {{ლეგენდა|#808000|ტუარეგები|inline}} {{ლეგენდა|#b400b4|ფულბე|inline}} {{ლეგენდა|#00ff00|კანური|inline}} {{ლეგენდა|#64b464|[[გურმა]]|inline}} {{ლეგენდა|#8c8c8c|არაბები|inline}} {{ლეგენდა|#ff8000|ტუბუ|inline}}]]
{{bar box
| title=ეთნიკური შემადგენლობა (2006 წელი)<ref name="WF">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html Niger] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200424124158/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html |date=2020-04-24 }} // [[The World Factbook]]. — [[Central Intelligence Agency]], 2015. ISSN 1553-8133. {{ref-en}}</ref>
| titlebar=#ddd
| left1=ეთნიკური ჯგუფი:
| right1=პროცენტი:
| float=right
| bars= {{bar percent|[[ჰაუსა]]|red|53.1}} {{bar percent|[[სონგაი (ხალხი)|სონგაი]] (ჯერმა)|yellow|21.2}} {{bar percent|[[ტუარეგები]]|olive|11}} {{bar percent|[[ფულბე]]|purple|6.5}} {{bar percent|[[კანური]]|lime|5.9}} {{bar percent|[[გურმა]]|blue|0.8}} {{bar percent|[[არაბები]]|magenta|0.4}} {{bar percent|[[ტუბუ]]|orange|0.4}}{{bar percent|სხვები|gray|0.9}}}}
ნიგერი — მრავალეროვანი სახელმწიფოა. ქვეყნის ტერიტორიაზე გადის განსახლების საზღვარი [[კავკასიური რასა|კავკასიურ]] და [[ნეგროიდული რასა|ნეგროიდულ]] რასებს შორის. ქვეყნის მოსახლეობის 90 %-ზე მეტი მიეკუთვნება ნეგროიდულ რასას. ქვეყნის ჩრდილოეთით მცხოვრები [[ტუარეგები]] მიეკუთვნებიან კავკასიური რასის [[ხმელთაშუაზღვისპირული რასა|ხმელთაშუაზღვისპირულ ტიპს]]. [[ფულბე]] შერეული ეთნიკური ჯგუფია.
ნიგერის მოსახლეობის უმრავლესობას (55,4 %) შეადგენენ ქვეყნის სამხრეთში, [[ნიგერია|ნიგერიის]] [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვრის]] გასწვრივ მცხოვრები '''[[ჰაუსა]]ს''' ხალხი.<ref name=autogenerated1>{{cite web|url=http://www.stat-niger.org/statistique/file//Annuaires_Statistiques/AS_INS_Edition2008.pdf|title=ANNUAIRE STATISTIQUE DU NIGER - 2003-2007, გვ. 84|publisher=Institut National de la Statistique|accessdate=2012-01-06|lang=fr|archiveurl=https://www.webcitation.org/659xsKl37?url=http://www.stat-niger.org/statistique/file//Annuaires_Statistiques/AS_INS_Edition2008.pdf|archivedate=2012-02-02}}</ref>
საკმაოდ მრავალრიცხოვანია '''[[სონგაი (ხალხი)|სონგაის]]''' ხალხი, რომლებიც თავიანთ მონათესავე '''ჯერმას''', '''დენდის''', '''კურტეის''' და '''ვოგოს''' ხალხთან ერთად შეადგენენ ნიგერის მოსახლეობის 21 %-ს. ნიგერის გარდა სონგაის ხალხის ბევრი წარმომადგენელი ცხოვრობს მეზობელ [[მალი]]ში, ხოლო დენდი — [[ბენინი|ბენინში]]. ნიგერში სონგაის და ჯერმას ხალხი ცხოვრობენ ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში, მდინარე ნიგერის ხეობაში. ჯერმას ხალხი დედაქალაქ ნიამეის მოსახლეობის უმრავლესობას შეადგენს. ძველად ჯერმას ხალხი განთქმული იყო სამხედრო ხელოვნებით, დღემდე მათში მაღალია სამხედრო არისტოკრატიის პრესტიჟი. დოსოს რეგიონში მდებარეობს ჯერმას ყველა ხალხის ტრადიციული წინამძღოლის — ჯერმაკოის რეზიდენცია. კოლონიალიზმის დროს ჯერმას ხალხი ეხმარებოდა ფრანგებს სხვა ხალხის აჯანყებების ჩახშობაში. ჯერმას და სონგაის ხალხი სხვა ხალხზე უკეთ აღიქვამენ დასავლურ კულტურას.
'''[[ტუარეგები]]''' შეადგენენ ქვეყნის მოსახლეობის 9,3 %-ს. ისინი ძირითადად ცხოვრობენ ნიგერის ჩრდილოეთში, [[აგადესის რეგიონი|აგადესის რეგიონში]], მისი მოსაზღვრე რეგიონების დეპარტამენტებში, ასევე მდინარე [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერის]] ხეობაში. ტუარეგები ასევე ცხოვრობენ ნიგერის მოსაზღვრე მალიში, ალჟირში და ლიბიაში. ბევრი ტუარეგი ეწევა მომთაბარე ცხოვრებას, ძირითადად დაკავებულები არიან მეცხოველეობით. ნიგერში ტუარეგები გამოჩნდნენ X საუკუნეში, [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკიდან]] [[არაბები]]ს მიერ მათი გამოდევნის შემდეგ. ტუარეგები გაერთიანებულები არიან ტომობრივ კონფედერაციაში, დიდი ავტორიტეტით სარგებლობს სამხედრო არისტოკრატია, თავისი რიგებიდან ირჩევს ტომის და კონფედერაციის ბელადებს, ასევე აირის სულთანს — ნიგერის ყველა ტუარეგის ტრადიციულ მეთაურს.
'''[[ფულბე]]ს''' ხალხი (ჰაუსას ენაზე ფულანი) ცხოვრობს ნიგერის სხვა ხალხთან ერთად და შეადგენს ქვეყნის მოსახლეობის 8,5 %-ს. მთელ [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთ აფრიკაში]] განსახლებულ ფულბეს ხალხს აქვს პროფესიონალი მწყემსების რეპუტაცია. ისინი სახლდებიან მიწადმოქმედ ხალხს შორის, განსაკუთრებით ჰაუსას ხალხს შორის, მწყემსავენ მათ შინაურ ცხოველებს და მეცხოველეობის პროდუქტებს ცვლიან მიწადმოქმედების შედეგად მიღებულ საქონელზე. ფულბეს ხალხი ეწევა მომთაბარე და ნახევრადმომთაბარე ცხოვრებას. ერთ ადგილზე დამაგრებული ფულბეს ხალხი მეცხოველეობასთან ერთად დაკავებულია მიწადმოქმედებით, მშობლიურ სოფლებში ბრუნდებიან მოსავლის აღების დროს.
'''[[კანური]]ს''' და მისი მონათესავე '''მანგას''' ხალხი შეადგენს ნიგერის მოსახლეობის 4,7 %-ს. ისინი ცხოვრობენ ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთში, [[დიფის რეგიონი|დიფის რეგიონში]], [[ჩადის ტბა|ჩადის ტბის]] მახლობლად. კანურის ხალხის დიდი ნაწილი ცხოვრობს ნიგერიაში და ჩადში. [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] მათ შექმნეს სახელმწიფოები [[კანემის იმპერია]] და [[ბორნუ]]. თანამედროვე განსახლების ადგილები კანურის ხალხმა დაიკავა მრავალრიცხოვანი მიგრაციის შედეგად, ამასთან მათ სხვადასხვა ჯგუფებს ახსოვთ საკუთარი წარმოშობის ადგილები. კანურის ხალხი ძირითადად მიწადმოქმედია, მაგრამ ზოგიერთი ტომი დაკავებულია მეცხოველეობით და მისდევს ნახევრადმომთაბარე ცხოვრების წესს. განსაკუთრებით გავრცელებულია ტყავის ნაკეთობების დამზადება.
'''[[ტუბუ]]ს''' ხალხი შეადგენს ქვეყნის აღმოსავლეთის მეცხოველეობით დაკავებული ხალხის ძირითად ნაწილს — ისინი განსახლებულები არიან [[ჯადოს მთები]]ს, [[კაუარი]]ს და [[ტერმიტის პლატო]]ს [[ოაზისი|ოაზისებში]]. ნიგერის სხვა მომთაბარე ხალხისგან — ტუარეგებისგან და ფულბეს ხალხისგან, განსხვავებით ტუბუს ხალხი მიეკუთვნება ნეგროიდულ რასას. მათ ეძახიან «საჰარის შავ მომთაბარეებს». ტუბუს ხალხის უმრავლესობა ცხოვრობს [[ჩადი|ჩადში]] და [[ლიბია]]ში, ნიგერში მათი რაოდენობა დაახლოებით 40 ათასი ადამიანია (მოსახლეობის 0,4 %<ref name=autogenerated1 />). ნიგერის ტუბუს ხალხის ტრადიციული ბელადია სულთანი კავარა. ტუბუს ხალხი ეწევა მომთაბარე და ნახევრადმომთაბარე ცხოვრებას, უვლიან აქლემებს და თხებს. ოაზისებში ადგილზე დამაგრებული ტუბუს ხალხი ფლობენ [[ფინიკის პალმა|ფინიკის პალმებს]] და [[მარილი]]ს კუსტარულ საწარმოებს, ასევე მოჰყავთ [[ქერი]], [[ფეტვი]] და [[ხორბალი]]. ტუბუს ბევრი ხალხი ასევე დაკავებულია საქარავნო ვაჭრობით.
'''[[არაბები]]ს''' რაოდენობა ნიგერში დაბალია და შეადგენს დაახლოებით 40 ათას ადამიანს (მოსახლეობის 0,4 %).<ref name=autogenerated2>{{cite web|url=http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/Annuaire_ins_2010/serie_longue.pdf|title=ANNUAIRE STATISTIQUE DES CINQUANTE ANS D’INDEPENDANCE DU NIGER (2010), გვ. 63|publisher=Institut National de la Statistique|accessdate=2012-01-30|lang=fr|archiveurl=https://www.webcitation.org/659xsyVTW?url=http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/Annuaire_ins_2010/serie_longue.pdf|archivedate=2012-02-02}}</ref> მათი უმრავლესობა მიეკუთვნება ულედ სლიმანის, [[ბაგარები]]ს და კანემის კლანებს. ნიგერში ისინი შემოვიდნენ XX საუკუნის დასაწყისში, დასახლდნენ ლიბიის მოსაზღვრე რაიონებში, ასევე ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთში.
ნიგერში ასევე ცხოვრობს 5-6 ათასი ევროპელი, ძირითადად '''[[ფრანგები]]'''. მათი უმრავლესობა — მასწავლებლები და ტექნიკური დარგის სპეციალისტებია, რომლებიც ქვეყანაში განსაზღვრული ვადის განმავლობაში მუშაობენ. ევროპელების ყველაზე უფრო დიდი ჯგუფები ცხოვრობენ [[ნიამეი]]ში და სხვა დიდ ქალაქებში.
=== ენები ===
[[ფაილი:Karte Niger - Nationalsprachen.png|thumb|right|350px|ნიგერში ეროვნული ენების გავრცელების რუკა]]
ნიგერში არსებობს 11 ოფიციალური ენა, [[ფრანგული ენა|ფრანგული]] ყველაზე უფრო გავრცელებული ენაა ქვეყანაში. ნიგერში არსებობს მკვიდრი მოსახლეობის 8-დან 20 ენა. ამ ენების რაოდენობაში ასეთი სხვაობა გამომდინარეობს იქიდან, რომ ზოგიერთი ენა ერთმანეთთან მჭიდროდაა დაკავშირებული და ისინი ერთადაა დაჯგუფებული, ხოლო დანარჩენი ცალკეულ ენად განიხილება.
ფრანგული ენა, რომელიც კოლონიალური პერიოდის დანატოვარია, ქვეყნის ოფიციალური ენაა. ამ ენას განათლებამიღებული ადამიანები ძირითადად იყენებენ, როგორც მეორე ენას (ნიგერელების 20 %-ს განათლება მიღებული აქვს ფრანგულად, ხოლო ქალაქებში ეს რაოდენობა შეადგენს 47 %-ს, ეს მაჩვენებლები იზრდება, რადგან განათლების დონე თანდათან უმჯობესდება.<ref>[http://www.odsef.fss.ulaval.ca/sites/odsef.fss.ulaval.ca/files/odsef_rr_alphab_niger_2015_final2.pdf L’alphabétisation au Niger, page 18-19].</ref>) მიუხედავად იმისა, რომ ნიგერელების განათლების დონე ჯერ კიდევ დაბალია, ფრანგული ენა გამოიყენება ოფიციალურ ადმინისტრაციაში, (სასამართლოები, მთავრობა და სხვა), მასმედიაში და ბიზნესში.
ფრანგული ენის გარდა ნიგერში არსებობს 10 ოფიციალური ეროვნული ენა, კერძოდ: [[არაბული ენა|არაბული]], [[იედინა (ენა)|იედინა]], [[ფულანი]], [[გურმანშე]], [[ჰაუსა (ენა)|ჰაუსა]], [[კანური (ენა)|კანური]], [[სონგაი (ენა)|ჯერმას და სონგაის ენები]], [[ტუარეგული ენები|ტუარეგული]], [[ტასავაქი (ენა)|ტასავაქი]], [[ტუბუს ენები|ტუბუ]].<ref>[http://www.axl.cefan.ulaval.ca/afrique/niger-loi-2001-037-LNG.htm République du Niger, "Loi n° 2001-037 du 31 décembre 2001 fixant les modalités de promotion et de développement des langues nationales." L'aménagement linguistique dans le monde] (accessed 14 October 2014)</ref> ეს 10 ეროვნული ენა, ენათა ოჯახი, ეთნიკური ჯგუფის მიახლოებითი პროცენტი, განსახლების ძირითადი რეგიონები, ასევე დამატებითი ინფორმაცია მოცემულია ქვემოთ ცხრილის სახით:
{| class="wikitable sortable" border=1
|-
! ენა
! ენათა ოჯახი
! % (დაახლოებით)
! ძირითადი რეგიონი
! შენიშვნა
|-
| [[ჰაუსა (ენა)|ჰაუსა]]
| [[აფრაზიული ენები]]<br>([[ჩადური ენები]])
| 49,6 %
| სამხრეთი, ცენტრალური
| ძირითადად გამოიყენება ვაჭრობაში<ref>[http://www.ethnologue.com/country/NE/languages Ethnologue, 17th ed., Languages of Niger] (accessed 14 October 2014)</ref>
|-
| [[სონგაი (ენა)|ჯერმას და სონგაის ენები]]
| [[ნილო-საჰარული ენები]]
| 25,5 %
| სამხრეთ-დასავლეთი
| [[ჯერმა (ენა)|ჯერმა]] და [[კაადო (ენა)|"კაადო"]] ერთად განიხილება
|-
| [[ტუარეგული ენები|ტუარეგული]]
| [[აფრაზიული ენები]]
| 8,4 %
| ჩრდილოეთი
|
|-
| [[ფულანი]]
| [[ნიგერ–კონგოს ენები]]<br>([[ატლანტიკური ენები]])
| 8,3 %
| ყველა
| დასავლეთი ნიგერის და ცენტრალური აღმოსავლეთის<br>ნიგერის ფულანი ერთად განიხილება
|-
| [[კანური (ენა)|კანური]]
| [[ნილო-საჰარული ენები]]
| 4,8 %
| სამხრეთ-აღმოსავლეთი
|
|-
| [[არაბული ენა|არაბული]]
| [[აფრაზიული ენები]]<br>([[სემიტური ენები]])
| 1,2 %
| ჩრდილოეთი
|
|-
| [[გურმანშე]]
| [[ნიგერ–კონგოს ენები]]<br>([[გურის ენები]])
| <1 %
| სამხრეთ-დასავლეთი კუთხე
|
|-
| [[ტუბუს ენები|ტუბუ]]
| [[ნილო-საჰარული ენები]]
| <1 %
| აღმოსავლეთი
|
|-
| [[იედინა (ენა)|იედინა]]
| [[აფრაზიული ენები]]<br>([[ჩადური ენები]])
| <1 %
| აღმოსავლეთი
|
|-
| [[ტასავაქი (ენა)|ტასავაქი]]
| [[ნილო-საჰარული ენები]]
|<1 %
| ჩრდილოეთი, ცენტრალური
|
|}
=== რელიგია ===
ნიგერში ყველაზე უფრო გავრცელებული [[რელიგია]]ა [[ისლამი]]. 2015 წლის მონაცემებით მისი მორწმუნეა ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით 94 %. [[აფრიკული მითოლოგია|ტრადიციული აფრიკული სარწმუნოების]] მიმდევრები შეადგენენ 5,2 %-ს, [[ქრისტიანობა|ქრისტიანები]] 0,6 %-ს და სხვები 0,3 %-ს.<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2010/148711.htm International Religious Freedom Report 2010: Niger]. United States [[Bureau of Democracy, Human Rights and Labor]] (17 ნოემბერი 2015)</ref>
[[ნიგერის კონსტიტუცია]] რელიგიური აღმსარებლობის თავისუფლების გარანტიას იძლევა. აკრძალულია პოლიტიკური პარტიების შექმნა ისეთი იდეოლოგიით, რომლის საფუძველია რომელიმე რელიგიური აღმსარებლობა. ყველა რელიგიური ორგანიზაცია უნდა იყოს დარეგისტრირებული შინაგან საქმეთა სამინისტროში<ref name="state.gov">{{cite web|author=|authorlink=|datepublished=|url=http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2010/148711.htm|title=2010 Report on International Religious Freedom» Africa» Niger|format=|work=|publisher=Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor|accessdate=|lang=|description=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6AlRxy791?url=http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2010/148711.htm|archivedate=2012-09-18}}</ref>.
პირველი [[მუსლიმი|მუსლიმები]] ნიგერის ტერიტორიაზე გამოჩნდნენ XI საუკუნეში. ისლამის ფართე გავრცელებას ხელი შეუწყო XV საუკუნეში ნიგერის შესვლამ [[სონგაის იმპერია]]ში. XIX საუკუნის დასასრულისთვის მუსლიმები ქვეყანაში გახდნენ რელიგიური უმრავლესობა, ხოლო დღეისათვის ისლამი გაბატონებული რელიგიაა (მოსახლეობის 92 %<ref name="encyc">{{წიგნი|ავტორი=[[J. Gordon Melton]], Martin Baumann|სათაური=Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices|ადგილი=Oxford, England|გამომცემლობა=ABC CLIO|წელი=2010|ფურცლები=3200|ფურცელი=2103|isbn=1-57607-223-1}}</ref>).
მუსლიმების უმრავლესობა (95 %) — [[სუნიზმი|სუნიტები]], [[შიიზმი|შიიტები]] შეადგენენ ნიგერელი მუსლიმების დაახლოებით 5 %-ს. ქვეყანაში ყველაზე უფრო მეტად გავრცელებულია [[მალიქის მაზჰაბი|მალიქის]] [[მაზჰაბი|რელიგიურ-სამართლებრივი სკოლა]]. ქვეყნის სამხრეთის რაიონებში გავლენიანია [[სუფიზმი|სუფიური]] ორდენი [[ტიჯანია]], ცენტრალურში — [[კადირია]]. ქალაქ [[აგადესი|აგადესში]], ქალაქ [[ბილმა]]ში და [[ჩადი]]ს სახელმწიფო საზღვართან არსებობენ [[სანუსია|სანუსიტები]]. მსხვილ ქალაქებში არსებობს [[აჰმადია|აჰმადიტების]] თემები (1956 წლიდან). ქვეყნის დედაქალაქში და ქალაქ [[მარადი]]ში არსებობენ [[ვაჰაბიზმი|ვაჰაბიტები]].
[[ქრისტიანობა|ქრისტიანების]] რაოდენობა (110 ათასი 2010 წელს<ref name="pew">{{cite web|url=http://features.pewforum.org/global-christianity/population-number.php|title=Global Christianity|author=|date=2011-12-19|work=|publisher=The Pew Forum on Religion & Public Life|accessdate=2013-05-13|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Gocow72Q?url=http://features.pewforum.org/global-christianity/population-number.php|archivedate=2013-05-22}}</ref>) მნიშვნელოვნად გაიზარდა უკანასკნელ ათწლეულების განმავლობაში (1970 წელს ნიგერში ცხოვრობდა 17 ათასი ქრისტიანი<ref name="encyc" />, 2000 წელს — 58 ათასი<ref name="encyc-1">{{წიგნი|ავტორი=[[J. Gordon Melton]], Martin Baumann|სათაური=Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices|წყარო=http://books.google.md/books?id=0YYYAAAAIAAJ&q=Gordon+Melton&dq=Gordon+Melton&hl=ru&sa=X&ei=GzhRUqXdHMXOtQb4nID4CQ&ved=0CGYQ6AEwCTge|ადგილი=Oxford, England|გამომცემლობა=ABC CLIO|წელი=2002|ფურცლები=1508|ფურცელი=950|isbn=1-57607-223-1}}</ref>).
2010 წელს ორგანიზაცია Pew Research Center-ის კვლევების შედეგად ნიგერში აღირიცხა 80 ათასი [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]]<ref name="pew"/>. პროტესტანტები ნიგერში ერთ-ერთი ყველაზე უფრო სწრაფად მზარდი რელიგიური ჯგუფია; 1970 წელს ქვეყანაში ცხოვრობდა მხოლოდ 3,4 ათასი პროტესტანტი,<ref name="encyc" /> 2000 წელს ამ რელიგიური მიმდევრობის აღმსარებელთა რიცხვი გახდა 38 ათასი.<ref name="encyc-1" />
ნიგერის ტერიტორიაზე ყველაზე უფრო მსხვილი პროტესტანტული კონფესიებია [[ევანგელური ქრისტიანები|ევანგელისტები]] და [[ორმოცდაათიანელები]].
[[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] სასულიერო პირები ნიგერში შემოვიდნენ 1931 წელს [[დაგომეა|დაგომეიდან]]. 1961 წელს ქვეყანაში შეიქმნა [[კათოლიციზმი|კათოლიკური]] ეპარქია. 1972 წელს ხელდასხმული იქნა პირველი ნიგერელი სასულიერო პირი. 2010 წელს კათოლიკების რაოდენობა შეადგენდა 30 ათას ადამიანს<ref name="pew" />. მათ შორის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნიგერში მცხოვრები უცხოელია (მათ შორის მეზობელი აფრიკული ქვეყნებიდან).
შეფასებების მიხედვით, ქვეყნის მოსახლეობის 7 % მიეკუთვნება [[აფრიკული მითოლოგია|ტრადიციულ აფრიკულ სარწმუნოებას]]<ref name="encyc" />. ანიმისტების წილი ქვეყნის საერთო მოსახლეობაში მუდმივად მცირდება. 1970 წელს ამ რელიგიის მიმდევრები შეადგენდნენ ნიგერის მოსახლეობის 15,5 %-ს.
== ეკონომიკა ==
ნიგერი მსოფლიოს ერთ-ერთი უღარიბესი ქვეყანაა მსოფლიოში. 2009 წელს [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]] ერთ სულ მოსახლეზე შეადგენდა 700 ამერიკულ დოლარს (222-ე ადგილი მსოფლიოში). სიღარიბის დონეზე დაბლა იმყოფება მოსახლეობის დაახლოებით 60-70 %. ქვეყანას აქვს [[ქვეყნების სია ადამიანის განვითარების ინდექსის მიხედვით|მსოფლიოში ყველაზე უფრო დაბალი]] [[ადამიანის განვითარების ინდექსი]].
ნიგერი აგრარული ქვეყანაა განვითარებადი [[ურანი (ელემენტი)|ურანის]] მომპოვებელი წარმოებით. ქვეყანას გააჩნია ურანის უზარმაზარი მარაგი. XX საუკუნის 90-იან წლებში აღმოჩენილია [[ნავთობი]]ს და [[ბუნებრივი აირი]]ს საბადოები. მაგრამ ქვეყანა დამოკიდებულია უცხოურ დახმარებებზე, XX საუკუნის 80-იან წლებში მსოფლიო ბაზარზე ურანის ფასის ვარდნის შემდეგ გაიზარდა ქვეყნის საგარეო ვალი. [[სოფლის მეურნეობა|სოფლის მეურნეობისათვის]] ვარგისია მხოლოდ მიწების 3 % და ხშირია [[გვალვა|გვალვები]]. ქვეყნის ინფრასტრუქტურა საკმაოდ განუვითარებელია.
=== მომპოვებელი მრეწველობა ===
[[ფაილი:MineArlit1.jpg|thumb|right|250px|[[ურანი (ელემენტი)|ურანის]] კარიერი ქალაქ [[არლი (ქალაქი)|არლისთან]].]]
[[ურანი (ელემენტი)|ურანის]] მოპოვება ქვეყნის [[ეკონომიკა|ეკონომიკის]] მთავარი დარგია. ურანის მადნის საბადოები 1958 წელს სრულიად შემთხვევით აღმოაჩინა [[საფრანგეთის ატომური და ალტერნატიული ენერგიის კომისია]]მ. 1966 წელს ქალაქ [[არლი (ქალაქი)|არლიში]] ჩატარებულმა საბადოს კვლევამ და შეფასებამ დაადასტურა მისი ეკონომიკური გამოყენების შესაძლებლობა და 1971 წელს ნიგერმა ექსპორტზე გაიტანა ურანის მადნის პირველი პარტია 400 ტონის რაოდენობით. მოპოვებული ურანის რაოდენობა მუდმივად იზრდებოდა და 1980 წელს მიაღწია 4,5 ათას ტონას, ამასთან ნიგერი გავიდა მეორე ადგილზე მსოფლიოში ურანის მოპოვების მხრივ, ხოლო მისი ექსპორტიდან შემოსავალმა შეადგინა სახელმწიფო ბიუჯეტის 50 %-მდე{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=322}}. 1980-იან წლებში განვითარდა ურანის მოპოვების კრახი — მსოფლიო მოთხოვნილებების შემცირებამ სხვა ქვეყნებში ურანის დიდი რაოდენობით წარმოებამ გამოიწვია მსოფლიოში ფასების შემცირება. 1990-იანი წლების დასაწყისში ნიგერში ურანის მოპოვება შემცირდა 2 ათას ტონამდე. 1990 წლისთვის ქვეყანა დატოვა 80 %-მდე უცხოელმა, რომელთაგან უმრავლესობა დაკავშირებული იყო ურანის მოპოვებასთან{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=324}}. დღეისათვის ურანის მოპოვების დარგი ნელ-ნელა ისევ ძალას იკრებს, ურანის მადნის წლიურმა მოპოვებამ გადააჭარბა 3,5 ათას ტონას, ხოლო სახელმწიფოს შემოსავლების შესაბამისი წილი გაიზარდა 8 %-მდე{{sfn|Historical Dictionary of the Niger|1997|с=323}}.
ურანის გარდა, ნიგერში არსებობს ექსპლოატაციისათვის ვარგისი [[ოქრო]]ს მარაგი მდინარე ნიგერსა და [[ბურკინა-ფასო]]ს შორის არსებულ რეგიონში. 2004 წელს ნიგერში პირველი ოქროს ზოდი ჩამოისხა [[ტილაბერის რეგიონი]]ს ტერის დეპარტამენტის სამირა-ჰილის ოქროს საბადოში. ამ საბადოში ქვეყანაში პირველად მოხდა ოქროს კომერციული მოპოვება. ამ ადგილზე რეზერვების მარაგი შეფასებული იყო 10 073 626 ტონად, რომელშიც ერთი ტონა საშუალოდ შეიცავდა 2,21 გრამ (0,078 უნცია) ოქროს, საიდანაც 19 200 კგ (42 300 ფუნტი) დამუშავებული იქნება საბადოს ექსპლოატაციის 6 წლის განმავლობაში. სავარაუდოდ ოქროს სხვა საბადოები იმყოფება ახლომდებარე რაიონებში, ცნობილი როგორც "სამირა ჰორიზონტი", რომელიც მდებარეობს გოთეიეს კომუნასა და ქალაქ უალამს შორის.<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5474.htm Background Note:Niger], United States State Department, Bureau of Public Affairs: Electronic Information and Publications Office. Bureau of African Affairs. September 2008</ref>
[[ფაილი:Niger 2008 oilrig.jpg|thumb|right|250px|ნავთობის დაზვერვა [[ტენერე]]ს უდაბნოში.]]
ნიგერში [[ნავთობი]]ს საბადოების დაზვერვის და აღმოჩენის ისტორია დაიწყო ქვეყნის დამოუკიდებლობის პერიოდში, როდესაც 1975 წელს აღმოაჩინეს ტინტუმას ნავთობის საბადო.<ref name="oilhistory">[http://www.lesahel.org/index.php/component/k2/item/1651-le-petrole-nigerien--dagadem-a-la-soraz Le Petrole Nigerien] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140714120718/http://www.lesahel.org/index.php/component/k2/item/1651-le-petrole-nigerien--dagadem-a-la-soraz |date=2014-07-14 }} Le Petrole Nigerien: D'Agadem a la Soraz</ref> ის მდებარეობს აგადემის ოაზისში, რომელსაც ყურადღებას ჯერ კიდევ 1970 წლიდან აქცევდა კომპანია texaco, ხოლო შემდეგ 1980 წლამდე კომპანია Esso აწარმოებდა დაზვერვით სამუშაოებს. იმავე რაიონში დაზვერვით სამუშაოებს მიმდევრობით აწარმოებდნენ კომპანიები Elf Aquitaine (1980-1985), Esso-Elf (1985-1998), Esso (1998-2002) და Esso-Petronas (2002-2006). დაზვერვითი სამუშაოების შეფასებით ნავთობის მარაგის რაოდენობა აღმოჩნდა 324 მილიონი ბარელი, ხოლო [[ბუნებრივი აირი]]ს მარაგის 10 მილიარდი მ³, კომპანია Esso-Petronas-მა ნაწარმოები პროდუქციის სავარაუდო სიმცირის გამო უარი თქვა სამუშაოების გაგრძელებაზე.<ref name="oilhistory" />
ნავთობზე ფასების მყისიერი მომატების გამო ეს ვარაუდი უკვე აღარ იყო აქტუალური 2008 წელს. ხელისუფლებამ აგადემის ოაზისზე უფლება გადასცა ''CNPC''-ის ბლოკს ({{lang-zh|中国石油天然气集团公司}}; {{lang-en|China National Petroleum Corporation}}). ნიგერის ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ 5 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი]]ს ინვესტიციის საფასურად, [[ჩინეთი|ჩინური]] კომპანია ააშენებს ჭაბურღილებს, რომელთაგან 11 გაიხსნება 2012 წლისთვის და მოიპოვებს 20 000 ბარელს დღე-ღამეში (3200 მ³/დღ-ღ). ხელისუფლების შეფასებით ამ რაიონში არსებობს 324 მილიონი ბარელი (51 500 000 მ³) ნავთობის მარაგი და მისი მოპოვება კიდევ შესაძლებელია [[ტენერე]]ს [[უდაბნო]]ს რაიონში და ქალაქ ბილმასთან. ნიგერმა ნავთობის პირველი ამოღება დაიწყო 2011 წელს.<ref>[https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hQcHDblgbEGuRpUaW4jhV6n_e5hw?docId=CNG.f2c02c700bcf33947db7403f3c93a92b.81 As refinery opens, Niger joins club of oil producers], Agence France-Presse. 28 November 2011.</ref>
ქვეყანაში ასევე მიმდინარეობს [[ქვანახშირი]]ს მოპოვება. ქალაქ [[აგადესი]]ს ჩრდილოეთით ჩიროზერინის კომუნის ტერიტორიაზე კომპანია SONICHAR ({{lang-fr|Société Nigerienne de Charbon}}) ელექტროსადგურის საწვავით მომარაგებისათვის აწარმოებს ქვანახშირის მოპოვებას ღია წესით, რომელიც ელექტროენერგიით ამარაგებს ურანის საბადოს. ნიგერის ხელისუფლების 2012 წლის ანგარიშის საფუძველზე, 2011 წელს ამ კომპანიის მიერ მოპოვებული იქნა 246 016 ტონა ქვანახშირი.<ref>[http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/INS_2012/AS2007-2011INDUSTRIEEXT.pdf – Coal Production and Utilization 2007–2011 Report P218]</ref> ქვეყანაში არსებობს ქვანახშირის დამატებითი საბადოები ნიგერის სამხრეთში და დასავლეთში, რომლებსაც გააჩნიათ მაღალი ხარისხი.
ნიგერში ასევე არსებობს [[ფოსფატები]]ს, [[რკინა|რკინის]], [[კირქვა|კირქვის]] და [[თაბაშირი]]ს მსხვილი საბადოები.
=== ენერგეტიკა ===
2009 წელს ელექტროენერგიის, გაზის და წყლის წარმოება და განაწილება შეადგენდა [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს დაახლოებით 1 %-ს. კომპანია NIGELEC-ის ({{lang-fr|Société nigérienne d'électricité}}) მიერ განაწილებული ელექტროენერგიის დაახლოებით 89 % იმპორტირდება [[ნიგერია|ნიგერიიდან]].<ref>Cri De Cigogne: [http://www.cridecigogne.org/sites/default/files/20120218-cdc-anif-conference_petrole_au_niger-1-energie.pdf ''Bilan énergétique du Niger'', page 8]</ref>
=== თევზჭერა ===
თევზჭერას მისდევენ ქვეყნის სამხრეთში ([[დიფის რეგიონი|დიფის რეგიონში]]) და მდინარე ნიგერზე. 2003 წელს ქვეყანაში იწარმოებოდა 55 860 ტონა [[თევზი]], მაგრამ 2006 წელს ამ დარგის მკვეთრი ვარდნის შემდეგ 2008 წელს ნაწარმოები იქნა მხოლოდ 3380 ტონა თევზი და ქვეყანამ დაიწყო მისი იმპორტირება.
=== ხე-ტყის დამუშავება ===
ნიგერის [[ტყე]] მოიცავს დაახლოებით 12 000 000 ჰა-ს, რაც შეადგენს ქვეყნის ტერიტორიის 10 %-ს, მაგრამ მისი ნახევარი გამეჩხერებულია. ნიგერის ხელისუფლება ახორციელებს ტყის აღდგენის მთავარ პროგრამას (ქვიშოვან დიუნებში, ტერიტორიის რეაბილიტაციას, დეგრადირებული ადგილების, ქარდამცავი ადგილების), მაგრამ ამ ძალისხმევას ხელს უშლის გვალვები, მოსახლეობის მიერ ხე-ტყის გამოყენება და ხანძრები.
შეშა ენერგიის პირველი წყაროა ნიგერში (9 400 000 მ³ წელიწადში<ref>Organisation des Nations unies pour l'alimentation et l'agriculture: [http://www.fao.org/countries/55528/fr/ner/ ''Pays - Niger''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120726001947/http://www.fao.org/countries/55528/fr/ner/ |date=2012-07-26 }} (informations non datées et non homogènes)</ref>). ტყე ასევე ქმნის გუმიარაბიკს (160 000 ჰა).
=== ტრანსპორტი ===
[[ფაილი:Nigerroadnetwork.png|thumb|right|350px|ნიგერის საგზაო რუკა. ასფალტირებული გზები ნაჩვენებია მწვანე ფერით, "გაუმჯობესებული" მყარი გრუნტიანი გზები ნარინჯისფრად, ადგილობრივი დანიშნულების გრუნტიანი გზები ნარინჯისფერი პუნქტირით.]]
ტრანსპორტი საკმაოდ მნიშვნელოვანია ქვეყნის ეკონომიკაში და კულტურაში, რომელსაც ზღვაზე გასასვლელი არ გააჩნია. იგი ერთმანეთთან აკავშირებს ქალაქებს, რომლებსაც ჰყოფს უზარმაზარი დაუსახლებელი უდაბნოები, მთის ქედები და ბუნების სხვა წინააღმდეგობები. ნიგერის სატრანსპორტო სისტემა საკმაოდ სუსტად იყო განვითარებული კოლონიალური პერიოდის დროს (1899-1960), ადამიანები გადასაადგილებლად იყენებდნენ ცხოველებს, ქვეყნის შორეულ სამხრეთ-დასავლეთში და სამხრეთ-აღმოსავლეთში კი სამდინარო ტრანსპორტს. არანაირი [[რკინიგზა]] არ აშენებულა კოლონიალურ პერიოდში. დიდ ქალაქებს შორის ასფალტირებული ავტოგზების მშენებლობა დაიწყო დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ, როდესაც 1970-1980-იან წლებში ქვეყანაში მიმდინარეობდა ურანის ბუმი. ასფალტირებული გზები იგებოდა დიდ ქალაქებს შორის ქვეყნის სხვადასხვა კუთხეებში, რითაც ნიგერის თითქმის ყველა დიდი დასახლებული პუნქტი ერთმანეთს ასფალტირებული გზებით დაუკავშირდა. ამ გზებიდან სოფლებში გაიყვანეს მყარი გრუნტიანი გზები. 2012 წელს მთელ ქვეყანაში არსებობდა 19 675 კმ საავტომობილო გზა, რომელთაგან 4225 კმ იყო ასფალტირებული.<ref>[http://www.stat-niger.org/statistique/file/Annuaires_Statistiques/INS_2012/AS2008-2012TRANSPORTROUTIER.pdf Transport routier] Reseau routier du Niger</ref>
მდინარე [[ნიგერი (მდინარე)|ნიგერი]], რომელიც მიედინება ქვეყნის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, ვერ გამოდგება სამდინარო ტრანსპორტად დიდი მასშტაბით, რადგან მას არ ჰყოფნის სიღრმე წლის დიდი ნაწილის განმავლობაში და ბევრ ადგილას მდინარეზე წარმოქმნილია [[ჭორომი|ჭორომები]]. აქლემებისგან შემდგარ ქარავანს ისტორიულად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა [[საჰარა|საჰარის]] და [[საჰელი]]ს რეგიონებში, რომლებიც მოიცავს ქვეყნის ჩრდილოეთის დიდ ნაწილს.
საჰაერო ტრანსპორტი ძირითადად თავმოყრილია დედაქალაქ ნიამეიში. ნიგერის საერთაშორისო აეროპორტი — [[ამანი დიორის სახელობის საერთაშორისო აეროპორტი]] მდებარეობს ნიამეიში. ნიგერის სხვა საერთაშორისო აეროპორტებია [[მანო დაიაკის საერთაშორისო აეროპორტი]] ქალაქ [[აგადესი|აგადესში]] და [[ზინდერის აეროპორტი]] ქალაქ [[ზინდერი|ზინდერში]].
2014 წელს დაიწყო [[რკინიგზა|სარკინიგზო]] ხაზის მშენებლობა ქვეყნის დედაქალაქ ნიამეიდან [[ბენინი]]ს დედაქალაქ [[კოტონუ]]ს მიმართულებით ქალაქ [[პარაკუ]]ს გავლით, რომელიც სავარაუდოდ უნდა დამთავრდეს 2016 წელს. უნდა აშენდეს 574 კმ ახალი რკინიგზის ხაზი ნიამეიდან ბენინის ქალაქ პარაკუმდე, რითაც ის მიუერთდება პარაკუდან კოტონუმდე უკვე არსებულ რკინიგზას. მშენებარე რკინიგზა ასევე გაივლის ნიგერის ქალაქებს [[დოსო]]ს და [[გაია]]ს. არსებობს სარკინიგზო ხაზის გაგრძელების პროექტები ბენინიდან, ნიგერიიდან, ასევე ტრანსსაჰარული და ტრანსსაჰელური რკინიგზების მშენებლობის პროექტები.<ref>{{cite web|url=http://www.railwaysafrica.com/blog/2010/10/extending-from-benin-to-niger/|title=EXTENDING FROM BENIN TO NIGER|publisher=Railways Africa Magazine|accessdate=2012-07-03|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/69f2MpL9m?url=http://www.railwaysafrica.com/blog/2010/10/extending-from-benin-to-niger/|archivedate=2012-08-04}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.railwaysafrica.com/blog/2012/05/proposed-senegal-sudan-link/|title=PROPOSED SÉNÉGAL-SUDAN LINK|publisher=Railways Africa Magazine|accessdate=2012-07-03|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/69f2O4DmP?url=http://www.railwaysafrica.com/blog/2012/05/proposed-senegal-sudan-link/|archivedate=2012-08-04}}</ref>
ნიგერის ტერიტორიაზე დაგეგმილია მსოფლიოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გაზსადენის — [[ტრანს-საჰარის გაზსადენი]] მშენებლობა, რომელიც სავარაუდოდ უნდა დამთავრდეს 2015 წელს.<ref name=reuters030709>{{Cite news|agency=[[Reuters]]|url=http://uk.reuters.com/article/idUKL345766620090703?sp=true|title=Nigeria, Algeria agree to build Sahara gas link|first=Randy|last=Fabi|date=2009-07-03|accessdate=2009-07-03}}</ref><ref name=afp>{{Cite news|agency=[[Agence France-Presse|AFP]]|url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hCVwxXjlfPFXbjhKG8AwCifgxtVg|title=Nigeria, Algeria, Niger seal $10 bln gas pipeline deal|first=Ola|last=Awoniyi|date=2009-07-03|accessdate=2009-07-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090709062841/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hCVwxXjlfPFXbjhKG8AwCifgxtVg|archivedate=2009-07-09}}</ref>
=== სოფლის მეურნეობა ===
ნიგერში [[სოფლის მეურნეობა]] და [[მეცხოველეობა]] მთლიანად დამოკიდებულია მოსახლეობის მხოლოდ 18 %-ზე.<ref name=ussd2009>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5474.htm Background Notes for Niger: January 2009] Bureau of African Affairs, United States State Department. Retrieved 2009-02-26. Portions of the "Economy" section are here used verbatim, as this document is in the [[Public Domain]].</ref> ქვეყნის [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს 14 %-ს ქმნის მეცხოველეობა ([[აქლემი|აქლემები]], [[თხა|თხები]], [[ცხვარი|ცხვრები]] და [[მსხვილი რქოსანი საქონელი]]), რაც საკმარისია მოსახლეობის 29 %-სათვის. მოსახლეობის 53 % აქტიურად მონაწილეობს მოსავლის შექმნაში.<ref name=ussd2009 /> ნიგერის მიწების 15 % სახნავ-სათესია, რომელიც უპირატესად მდებარეობს ქვეყნის სამხრეთით, [[ნიგერია]]სთან [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვრის]] გასწვრივ.
ნალექების რაოდენობა ნიგერის ტერიტორიის უმეტეს ნაწილში არასაკმარისია სოფლის მეურნეობისათვის, ქვეყნის ხელისუფლებას უჭირს საკუთარი ხალხის საკვები პროდუქტებით მომარაგება და იძულებულია იგი უცხოეთიდან შეიძინოს მოსახლეობის მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად. [[ფეტვი]], [[სორგო]] და [[მანიჰოტი]] ნიგერის ბუნებრივად ნოტიო მიწებიდან მიღებული ძირითადი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებია. შიდა მოხმარებაში მორწყული მიწებიდან მიღებული [[ბრინჯი]] იმპორტულზე უფრო იაფად იყიდება. [[ძაძა]] და [[ხახვი]] მოჰყავთ კომერციული ექსპორტისთვის, როგორც [[ნიორი]]ს, [[წიწაკა|წიწაკის]], [[კარტოფილი]]ს და [[ხორბალი|ხორბლის]] მცირე რაოდენობა. [[არაქისი]] და უფრო ნაკლები რაოდენობით [[ბამბა (ბოჭკო)|ბამბა]] შემოტანილია კოლონიის ყოფილი მფლობელის — [[საფრანგეთი]]ს მიერ შესაბამისად 1930-იან და 1950-იან წლებში, რომლის დიდი ნაწილი მსოფლიო ბაზარზე გადის [[ინტებსიური სოფლის მეურნეობა|ინტებსიური სოფლის მეურნეობის]] ხარჯზე. 1970-იანი წლების დასაწყისში ურანის მასობრივ გამოყენებამდე, ნიგერის ყველაზე უფრო დიდი საექსპორტო პროდუქტი იყო არაქისის ზეთი.<ref name="Decalo1997">{{Cite book|last=Decalo|first=Samuel|title=Historical Dictionary of the Niger (3rd ed.)|url=https://archive.org/details/historicaldictio0000deca_g1o4|publisher=Scarecrow Press|location=Boston & Folkestone|year=1997|isbn=0-8108-3136-8}}</ref>
ნიგერის მოსახლეობის უმრავლესობას შეადგენენ სოფლის მეურნეობით დაკავებული სოფლის მაცხოვრებლები, ძირითადად ქვეყნის სამხრეთის ცენტრში და სამხრეთ- დასავლეთში. მაშინ როდესაც მოსახლეობა დამოკიდებულია სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის წარმოების და მოხმარების ბაზარზე, ბაზრის ფარგლებს გარეთ ნიგერის მეურნეობის დიდი ნაწილი შეადგენს ნატურალურ სოფლის მეურნეობას.<ref name="Decalo1997" />
=== ტურიზმი ===
[[ტურიზმი]] ნიგერში, მიუხედავად მისი დიდი პოტენციალისა, საკმაოდ სუსტადაა განვითარებული. ტურისტებისათვის ყველაზე უფრო პოპულარულია [[აირის მთები]]ს და [[ტენერე]]ს უდაბნოს მონახულება, მაგრამ ალ-ქაიდას მოქმედებების გამო იქ მისვლა დიდ რისკებთანაა დაკავშირებული. მიუხედავად მისი ბიოლოგიური სიმდიდრეებისა და პეიზაჟების მრავალფეროვნებისა, ნიგერის [[ეროვნული პარკი]] [[W (ეროვნული პარკი)|W]] ისეთი ცნობილი არ არის, როგორც [[კენია|კენიის]] და [[ტანზანია|ტანზანიის]] ეროვნული პარკები.
ტურიზმის ეკონიმიკური ეფექტი დამოკიდებულია ბევრ მის შემადგენელ კომპონენტზე (ოტელები, კვება, ტრანსპორტი), რომელიც საკმაოდ მაღალია.
ნიგერში არსებობს 94 სასტუმრო 2100 ნომრის მოცულობით. აქედან 22-ს სამი ან უფრო მეტი ვარსკვლავის კვალიფიკაცია გააჩნია, ხოლო დაახლოებით 30 მდებარეობს დედაქალაქ ნიამეიში. 2010 წელს შემოსავლებმა სასტუმროებიდან და რესტორნებიდან შეადგინა [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს დაახლოებით 2 %.
2006 წლის მონაცემებით ქვეყანას ყოველწლიურად სტუმრობდა 60 ათასზე მეტი ადამიანი,<ref>{{cite web|url=http://www.stat-niger.org/statistique/file//Annuaires_Statistiques/AS_INS_Edition2008.pdf|title=ANNUAIRE STATISTIQUE DU NIGER - 2003-2007, გვ. 122|publisher=Institut National de la Statistique|accessdate=2012-01-06|lang=fr|archiveurl=https://www.webcitation.org/659xsKl37?url=http://www.stat-niger.org/statistique/file//Annuaires_Statistiques/AS_INS_Edition2008.pdf|archivedate=2012-02-02}}</ref> აქედან 36 ათასი (60 %) აფრიკის ქვეყნებიდან; 17 ათასი ევროპიდან, ძირითადად საფრანგეთიდან.
დედაქალაქ ნიამეიში ყოფნის ღირებულება შეადგენს $128 დღე-ღამეში, ხოლო მის ფარგლებს გარეთ გაცილებით იაფია<ref>{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Niger-TOURISM-TRAVEL-AND-RECREATION.html|title=Niger - Tourism, travel, and recreation|publisher=Encyclopedia of the Nations|accessdate=2012-06-29|lang=en}}</ref>. ვიზის ასაღებად აუცილებელია [[ყვითელი ციებ-ცხელება|ყვითელი ციებ-ცხელების]] და [[ქოლერა|ქოლერის]] საწინააღმდეგო [[ვაქცინაცია|ვაქცინაციის]] ქონა.
=== საგარეო ვაჭრობა ===
* '''ექსპორტი:''' $0,756 მილიარდი (2010 წელი)
* '''ექსპორტის დარგები:''' [[ურანი (ელემენტი)|ურანი]] (61 %), [[მეცხოველეობა|მეცხოველეობის]] პროდუქტები (16,5 %)
* '''ძირითადი მყიდველები:''' [[საფრანგეთი]] — 39,0 %, [[აშშ]] — 14,0 %, [[იაპონია]] — 10,0 %, [[შვეიცარია]] — 9,8 %, [[ნიგერია]] — 6,9 % (2012 წელი)<ref name="Economic Complexity">{{cite web|url=http://atlas.media.mit.edu/country/ner/|title=Import Partners of Niger|publisher=[[The Observatory for Economic Complexity]]|year=2012|accessdate=2014-01-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140128034438/http://atlas.media.mit.edu/country/ner/|archivedate=2014-01-28}}</ref>
* '''იმპორტი:''' $2,188 მილიარდი (2010 წელი)
* '''იმპორტის დარგები:''' მანქანები და მოწყობილობები, საკვები პროდუქტები, საწვავი პროდუქტები
* '''ძირითადი მომწოდებლები:''' [[ჩინეთი]] — 49,0 %, [[საფრანგეთი]] — 8,5 %, [[დიდი ბრიტანეთი]] — 6,2 %, [[იაპონია]] — 4,2 % (2012 წელი)<ref name="Economic Complexity" />
შედის [[აფრიკის, კარიბის აუზის და წყნარი ოკეანის რეგიონის ქვეყნები]]ს საერთაშორისო ორგანიზაციაში.
== სოციალური სფერო ==
=== ჯანდაცვა ===
ნიგერის [[ჯანდაცვა|ჯანდაცვის]] სფერო განიცდის რესურსების ქრონიკულ უკმარისობას და მოსახლეობის რაოდენობასთან შედარებით სამედიცინო მოსამსახურეების მცირე რაოდენობას. ზოგიერთი მედიკამენტი დეფიციტური ან ხელმიუწვდომელია.
ქვეყანის სახელმწიფო საავადმყოფოები არსებობენ დედაქალაქ [[ნიამეი]]ში (სამი მთავარი საავადმყოფო ნიამეიში, ნიამეის ეროვნული ჰოსპიტალისა და ლამორდეს უნივერსიტეტის ჰოსპიტალის ჩათვლით), მარადიში, ტაჰუაში, ზინდერში და სხვა დიდ ქალაქებში, ასევე მცირე სამედიცინო კლინიკები ქალაქების უმრავლესობაში.<ref>[http://www.stone-env.com/docs/atlases/NigerPrelimPov/Map8.pdf REPUBLIC OF NIGER PRELIMINARY ATLAS OF POVERTY/VULNERABILITY. MAP 8: VILLAGES WITH CLINICS/HOSPITALS] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120213133829/http://www.stone-env.com/docs/atlases/NigerPrelimPov/Map8.pdf |date=2012-02-13 }}. Prepared for The World Bank Technical Department, Africa Region. 6 March 2001.</ref>
სამედიცინო დაწესებულებები განიცდიან სამედიცინო პერსონალისა და მედიკამენტების უკმარისობას. სახელმწიფო ჯანდაცვის სუსტ სისტემას ეხმარება კერძო, საქველმოქმედო, რელიგიური და არასახელმწიფო ორგანიზაციების მოქმედი კლინიკები და სამედიცინო პროგრამები (მაგალითად, გალმის ჰოსპიტალი ბირნი-ნ'კონის და მარადის მახლობლად).<ref name=who2006>[http://www.afro.who.int/home/countries/fact_sheets/niger.pdf Niger. Country Health System Fact Sheet, 2006] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100107110212/http://www.afro.who.int/home/countries/fact_sheets/niger.pdf |date=2010-01-07 }}. [[World Health Organisation]]</ref>
სახელმწიფო საავადმყოფოები, ასევე სახელმწიფო სამედიცინო პროგრამები იმყოფებიან ნიგერის ჯანდაცვის სამინისტროს მმართველობის ქვეშ. კერძო კომერციული კლინიკები მუშაობენ ნიამეიში და სხვა დიდ ქალაქებში. ჯანდაცვის საერთო ხარჯები ერთ სულ მოსახლეზე 2005 წელს შეადგენდა $25-ს. 2004 წელს ნიგერში იყო 377 ექიმი, რაც ნიშნავს, რომ ყოველ 10 000 ადამიანზე მოდის 0,03 ექიმი. 2003 წელს მოსახლეობის 89,2 % ჯანდაცვის ხარჯებს საკუთარი ჯიბიდან იხდის.<ref name=who2006/>
ნიგერში ბავშვთა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი (1-დან 4 წლამდე ასაკის ბავშვთა შორის სიკვდილიანობა) მაღალია (1000 ბავშვიდან 248 გარდაცვლილი), საერთო ჯამში ჯანმრთელობის ცუდ მდგომარეობას და არასაკმარის კვებას განიცდის ქვეყნის ბავშვების უმრავლესობა. ორგანიზაცია "Save the Children" მონაცემებით ნიგერს მსოფლიოში აქვს ყველაზე უფრო მაღალი მაჩვენებელი ბავშვთა სიკვდილიანობის სფეროში.<ref>{{cite news|first=Jeff|last=Green|url=http://www.cnn.com/2006/HEALTH/parenting/05/08/mothers.index/index.html|title=U. S. has second worst newborn death rate in modern world, report says|publisher=CNN|date=10 May 2006|accessdate=3 May 2010}}</ref>
ნიგერში ასევე არსებობს ყველაზე უფრო მაღალი შობადობის კოეფიციენტი მსოფლიოში (2013 წლის შეფასებით 7,03 დაბადებული ერთ ქალზე<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2127rank.html|title=The World Factbook|publisher=Cia.gov|date=|accessdate=25 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091028133713/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2127rank.html|archivedate=28 ოქტომბერი 2009}}</ref>); ეს ნიშნავს, რომ ნიგერის მოსახლეობის თითქმის ნახევარი (49 %) 15 წლამდე ასაკისაა. ნიგერი მსოფლიოში დგას 11-ე ადგილზე დედათა მაღალი სიკვდილიანობის მაჩვენებლით, სადაც ყოველ 100 000 დაბადებულზე დაფიქსირებულია 820 გარდაცვლილი.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2223rank.html?countryName=Niger&countryCode=ng®ionCode=afr&rank=11#ng|title=The World Factbook|publisher=Cia.gov|date=|accessdate=25 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140426214840/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2223rank.html?countryName=Niger&countryCode=ng®ionCode=afr&rank=11#ng|archivedate=26 აპრილი 2014}}</ref> 2006 წელს ნიგერში ყოველ 100 000 ადამიანზე მოდიოდა 3 ექიმი და 22 მედდა.<ref>{{cite web|url=http://www.angellite.org.uk/where-we-work.html|title=Niger|accessdate=20 May 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111123142319/http://www.angellite.org.uk/where-we-work.html|archivedate=23 ნოემბერი 2011}}</ref>
=== განათლება ===
[[ფაილი:Niger primary school MCC3500.jpg|thumb|right|250px|ნიგერის დაწყებითი სკოლა.]]
განათლება ნიგერში, როგორც სხვა განვითარებად ქვეყნებში, კერძოდ აფრიკის [[საჰელი]]ს რეგიონში, განიცდის სიღარიბესთან დაკავშირებულ პრობლემებს, რაც ბავშვების სკოლაში სიარულთანაცაა დაკავშირებული. მიუხედავად იმისა, რომ განათლება აუცილებელია 7-დან 15 წლამდე ბავშვებისათვის, ნიგერში მისი დონე ერთ-ერთი ყველაზე უფრო დაბალია მსოფლიოში.<ref name=Behnke>Behnke, p. 40</ref><ref name=ilab>[http://www.dol.gov/ilab/media/reports/iclp/tda2001/Niger.htm "Niger"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081205044526/http://www.dol.gov/ilab/media/reports/iclp/tda2001/niger.htm |date=2008-12-05 }}. ''2001 Findings on the Worst Forms of Child Labor''. [[Bureau of International Labor Affairs]], [[U. S. Department of Labor]] (2002). ''This article incorporates text from this source, which is in the [[public domain]].</ref name=Behnke>Behnke, p. 40</ref>
ნიგერის განათლების სისტემის ორგანიზაცია წარმოადგენს:<ref name="edunigerunicef">[http://www.unesco.org/education/wef/countryreports/niger/rapport_1.html Education]. Last accessed on 9/20/2014.</ref>
* სკოლამდელი (préscolaire)
* დაწყებითი სკოლა (enseignement primaire) (6 წელი)
* საშუალო სკოლა (enseignement secondaire)
** პირველი ციკლი (4 წელი)
** მეორე ციკლი (3 წელი)
* უმაღლესი განათლება
** უნივერსიტეტები: ლიცენზია (3 წელი), მაგისტრატურა (2 წელი), დოქტორანტურა (3 წელი)
** ტექნიკური ინსტიტუტები: ტდუ (ტექნიკური დიპლომის უნივერსიტეტი ({{lang-fr|Diplôme Universitaire de Technologie}})) (2 წელი)
დაწყებით სკოლაში მიიღებიან 7 წლის ასაკის ბავშვები. სასკოლო განათლება აუცილებელია 7-დან (დაწყებითი სკოლის დასაწყისი) 15 წლამდე (საშუალო სკოლის პირველი ციკლის დასასრული).<ref name=Behnke>Behnke, p. 40</ref><ref name="ilab"/>
განათლება ნიგერში ერთ-ერთ ყველაზე უფრო დაბალ დონეზეა მსოფლიოში; 2005 წელს ის შეადგენს მოსახლეობის მხოლოდ 28,7 %-ს (მამაკაცების 42,9 % და ქალების 15,1 %).<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html|title=The World Factbook|publisher=Cia.gov|date=|accessdate=25 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200424124158/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ng.html|archivedate=24 აპრილი 2020}}</ref> სკოლამდელი განათლება ნიგერში სავალდებულოა ექვსი წლის განმავლობაში.<ref name=ilab /> დაწყებით სკოლებში დასწრება საკმაოდ დაბალია, განსაკუთრებით გოგონებისათვის.<ref name=ilab/> 1997 წელს რეგისტრირებული მოსწავლეების დასრების მაჩვენებელი შეადგენდა 29,3 %-ს, ხოლო 1996 წელს 24,5 %-ს.<ref name=ilab/>
ბავშვების დაახლოებით 60 %, რომლებმაც დაამთავრეს დაწყებითი სკოლა არიან ბიჭები, რადგანაც გოგონების უმრავლესობა იშვიათად დადის სკოლებში.<ref name=ilab/> ბავშვები ხშირად იძულებულები არიან უფრო მეტად იმუშაონ, ვიდრე იარონ სკოლებში, განსაკუთრებით დათესვისა და მოსავლის აღების პერიოდში.<ref name=ilab/> ქვეყნის ჩრდილოეთში მცხოვრები მომთაბარე ხალხის ბავშვები საკმაოდ იშვიათად დადიან სკოლებში.<ref name=ilab/>
ნიგერში ფუნქციონირებს 5 [[უნივერსიტეტი]]. პირველი და ყველაზე მთავარი ნიამეის [[აბდუ მუმუნის უნივერსიტეტი]] დაარსდა 1974 წელს, როგორც ნიამეის უნივერსიტეტი. [[ნიგერის ისლამური უნივერსიტეტი]] ქალაქ საიში გაიხსნა 1986 წელს. 2008 წელს გაიხსნა ზინდენის სახელმწიფო უნივერსიტეტი და მარადის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. 2010 წელს ქალაქ ტაჰუაში გაიხსნა ტაჰუას უნივერსიტეტი ([[:fr:Université de Tahoua]]). 2014 წელს გამოცხადდა, რომ 4 დამატებითი უნივერსიტეტები გაიხსნებოდა ქალაქებში აგადესი, დიფა, დოსო და ტილაბერი.<ref>[http://news.aniamey.com/h/14452.html Creation of Four Public University in Some Regions in Niger]. Article published by the Agence Nationale de Presse on March 7th, 2014.''Last accessed on 9/20/2014''.</ref>
== მასმედია ==
ნიგერში სხვადასხვა სახის მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების დანერგვა დაიწყო 1990-იანი წლების ბოლოს. მესამე რესპუბლიკამდე ნიგერელებს საშუალება ჰქონდათ მხოლოდ სახელმწიფოს მხრიდან მკაცრად კონტროლირებადი მასმედიის საშუალებებთან კავშირი.<ref name=sainforeport2002fr>[http://africa.ifj.org/pdfs/sainforeport2002fr.pdf SEMINAIRE-ATELIER DE FORMATION ET DE SENSIBILISATION "Mission de service public dans les entreprises de presse d’Etat et privée"] {{Webarchive|url=https://wayback.archive-it.org/all/20170119090642/http://www.ifj.org/regions/africa |date=2017-01-19 }}. Historical introduction to Press Laws, in conference proceedings, Organised by FIJ/SAINFO/LO-TCO CCOG. NIAMEY, June 2002</ref> დღეისათვის ნიამეიში გამოიცემა ბევრი [[გაზეთი]] და [[ჟურნალი]], რომელთაგან ბევრი, როგორიცაა არასახელმწიფოებრივი ''Le Sahel'', აკრიტიკებს ხელისუფლებას.<ref name=afdevinfo>{{Cite web |url=http://www.afdevinfo.com/htmlreports/ng82.html |title=Media in Niger: the African Development Information Database |accessdate=2017-03-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180101113146/http://www.afdevinfo.com/htmlreports/ng82.html |archivedate=2018-01-01 }}</ref><ref name=Media>[http://www.gret.org/parma/uk2/ressource/edm/pdf/niger.pdf Medias Status Report: Niger] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304011302/http://www.gret.org/parma/uk2/ressource/edm/pdf/niger.pdf |date=2009-03-04 }}. Summary document written for the African Media Partners Network. Guy-Michel Boluvi, Les Echos du Sahel Niamey, January 2001</ref> ქვეყანაში [[რადიო]] ყველაზე უფრო მთავარი მასმედიის საშუალებაა, რადგანაც სიღარიბის გამო [[ტელევიზორი]] ნიგერის მოსახლეობის დიდი ნაწილისათვის, განსაკუთრებით სოფლის მოსახლეობისათვის, ხელმიუწვდომელია, ხოლო მოსახლეობის დიდი ნაწილის გაუნათლებლობის გამო ბეჭვდითი მასმედია ვერ გახდა მასობრივი ინფორმაციის წყარო.<ref name="Geels2006">Geels, Jolijn. ''Niger''. Bradt UK/Globe Pequot Press USA, 2006. ISBN 978-1-84162-152-4</ref>
ხელისუფლება [[ფრანგული ენა|ფრანგულ ენაზე]] გამოსცემს ყოველდღიურ გაზეთს ''Le Sahel''. ქვეყანაში ასევე გამოიცემა დაახლოებით 12 კერძო ფრანგულენოვანი ყოველკვირეული და ყოველთვიური გაზეთი, რომელთაგან ზოგიერთი ნაკლებადაა დაკავშირებული პოლიტიკურ პარტიებთან და რომელთა უმრავლესობა გამოიცემა მესამე რესპუბლიკის ჩამოყალიბების შემდეგ 1990-იანი წლების დასაწყისში. ყველაზე უფრო მთავარი გაზეთებია: ყოველდღიური ''La Nouvelle Tribune du Peuple'', ყოველკვირეული ''Le Républicain'', ''La Canard Dechaine'', ''Infos de l'Air'', ორ კვირაში ერთხელ ''l'Evenement'', ''L'Observateur'' და ''Haské''.<ref name=afdevinfo /><ref name=Media />
ORTN-ის სახელმწიფო მაუწყებლის ეროვნულ და რელიგიურ რადიოპროგრამებთან ერთად, ასევე არსებობს 4 კერძო რადიოქსელი, რომელიც მოიცავს 100-ზე მეტ სადგურს. მათგან 3 — ''Anfani FM'', ''Radio Sarounia'' და ''Radio Tenere'' კომერციული ფორმატისაა და მაუწყებლობს FM დიაპაზონზე დიდ ქალაქებში.<ref name=ussd9506>U.S. Department of State. Report on Human Rights Practices – Niger. [http://dosfan.lib.uic.edu/ERC/democracy/hrp_index.html 1993–1995] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090616143410/http://dosfan.lib.uic.edu/ERC/democracy/hrp_index.html |date=2009-06-16 }} to [http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2006/78750.htm 2006]</ref> ასევე არსებობს 80-ზე მეტი რადიოსადგურის გაერთიანების ქსელი, რომლებიც მდებარეობენ ქვეყნის ყველა შვიდ რეგიონში, რომელსაც არეგულირებს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაცია — რადიოსთან დაახლოების სანავიგაციო კომიტეტი ({{lang-fr|Comité de Pilotage de Radios de Proximité (CPRP)}}). რადიოქსელების დამოუკიდებელი სექტორი არის CPRP-ის ხელმძღვანელობის ერთობლივი შემფასებელი, ხოლო 2005 წლის მონაცემებით რადიოს უსმენდა დაახლოებით 7,6 მილიონი ადამიანი, ანუ ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით 73 %.
ნიგერის რადიოსადგურებთან ერთად [[BBC]]-ის სამსახურის [[ჰაუსა (ენა)|ჰაუსას]] ენაზე მაუწყებელს ქვეყნის სხვადასხვა ნაწილში უსმენენ FM-დიაპაზონზე, განსაკუთრებით ნიგერის სამხრეთში, [[ნიგერია|ნიგერიის]] [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვრის]] სიახლოვეს. [[საფრანგეთის საერთაშორისო რადიო]] ({{lang-fr|Radio France internationale}}) ხელოვნური თანამგზავრებით ზოგიერთი კომერციული სადგურების საშუალებებით ფრანგულ ენაზე აწარმოებს გადაცემების რეტრანსლირებას. ეროვნული დამოუკიდებელი სატელევიზიო სადგურის საშუალებით ასევე მაუწყებლობს ''Radio Tenere''.<ref name=ussd9506 />
ნიგერის სახელმწიფო ტელერადიოკომპანია — ORTN ({{lang-fr|Office de radiodiffusion télévision du Niger}} — «ნიგერის რადიომაუწყებლობისა და ტელევიზიის სამმართველო») შეიქმნა 1967 წლის 11 თებერვალს. პირველი რადიოსადგური — ''Voix du Sahel'' (შედის ORTN-ში) გაიხსნა 1958 წლის 31 ივლისს, პირველი ტელეარხი — ''Télé Sahel'' (შედის ORTN-ში) 1964 წელს, მეორე სახელმწიფო ტელეარხი ''Tal TV'' — 2001 წლის 18 დეკემბერს.
მიუხედავად ეროვნულ დონეზე მასმედიის შედარებითი თავისუფლებისა, ნიგერის ჟურნალისტების თქმით ადგილობრივი ხელისუფლების მხრიდან ისინი ხშირად განიცდიან ზეწოლას.<ref name=issa04>[http://www.panos-ao.org/ipao/spip.php?article39 Niger: Conseil de presse. Les journalistes refusent la mise sous tutelle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131109234423/http://www.panos-ao.org/ipao/spip.php?article39 |date=2013-11-09 }}. Ousseini Issa. Médi@ctions n°37, Institut PANOS Afrique de l'Ouest. March 2004</ref> სახელმწიფო ტელერადიოკომპანია ORTN ფინანსური მხრივ დამოკიდებულია ხელისუფლებაზე. სექტორს არეგულირებს უმაღლესი კომუნიკაციების საბჭო, რომელიც დაარსებულია დამოუკიდებელი ორგანოს სახით 1990-იანი წლების დასაწყისში. საერთაშორისო უფლებადამცველი ჯგუფები კანონებისა და პოლიციის გამოყენებით მინიმუმ 1996 წლიდან აკრიტიკებენ ხელისუფლებას.<ref>[http://asiapacific.amnesty.org/library/Index/ENGAFR430012007?open&of=ENG-2F5 Niger: Emergency legislation infringes non-derogable human rights] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090805181756/http://asiapacific.amnesty.org/library/Index/ENGAFR430012007?open&of=ENG-2F5 |date=2009-08-05 }}. AMNESTY INTERNATIONAL Public Statement. AI Index: AFR 43/001/2007 (Public Document) Press Service Number: 181/07. 21 September 2007</ref>
== კულტურა ==
=== მუსიკა ===
ნიგერის [[მუსიკა]] შექმნილია [[ჰაუსა]]ს, [[სონგაი (ხალხი)|სონგაის]], [[ტუარეგები]]ს, [[ფულბე]]ს, [[კანური]]ს, [[ტუბუ]]ს, [[არაბები]]ს და [[გურმა]]ს ეთნიკური ჯგუფების მუსიკალური ტრადიციების შერწყმით.
ტრადიციების უმრავლესობა არსებობდა სრულიად დამოუკიდებლად საფრანგეთის დასავლეთ აფრიკაში, მაგრამ შერეული სტილის ჩამოყალიბება დაიწყო 1960-იანი წლებიდან. მაშინ როდესაც ნიგერში პოპულარულ მუსიკას ნაკლები ყურადღება ექცეოდა (მეზობელ [[მალი]]ს და [[ნიგერია|ნიგერიის]] მუსიკასთან შედარებით), ტრადიციული და ახალი მუსიკალური სტილი განვითარდა 1980-იანი წლების ბოლოდან.
ჰაუსას ტომის ხალხი, რომელიც შეადგენს ქვეყნის მოსახლეობის ნახევარზე მეტს, იყენებს დასარტყმელ მუსიკალურ ინსტრუმენტ დუმას და [[სიმებიანი საკრავები|სიმებიან საკრავ]] მოლოს მათი [[გრიოტი|გრიოტების]] ტრადიციების შესაბამისად. ამ ინსტრუმენტებს ასევე განგასთან, ალგაიტასთან ([[ჰობოი]]ს ტიპის მუსიკალური ინსტრუმენტი) და კაკაკისთან ([[საყვირი]]ს მსგავსი) ერთად იყენებენ სამხედრო, სახელმწიფო და სადღესასწაულო შემთხვევებში. ამ მნიშვნელობით ხასიათდებოდა დიდი საყვირების ცერემონიალური გამოყენება დამაგარამის სასულთნოს ხელისუფლების გამოსახატავად [[ზინდერის რეგიონი]]ს სამხრეთ-აღმოსავლეთში.
სონგაის ტომის ხალხი ცხოვრობს დედაქალაქ [[ნიამეი]]ს გარშემო რეგიონში. ისინი როგორც წესი მღერიან სოლოს მუსიკალური საკრავებით ლუტი (მოლო), [[ფლეიტა]] და [[ვიოლინო]]. სონგაის ტომის ხალხის ტრადიციული მუსიკა გახდა ფართე კვლევის საგანი კოლონიური პერიოდის ბოლოს და ადრეული დამოუკიდებლობის პერიოდში.<ref>See the works of [[Jean Rouch]], as well as Bernard Surugue. Contribution à l'étude de la musique sacrée zarma songhay (République du Niger). [[Nigerien Studies (series)|Études nigériennes]]; no 30. Niamey, Centre nigérien de recherches en sciences humaines, 1972</ref>
[[ტუარეგები]] ცხოვრობენ ქვეყნის ჩრდილოეთში და როგორც მამაკაცები, ასევე ქალები ასრულებენ რომანტიკულ და სასიყვარულო სიმღერებს ტინდეს ბარაბნების (ქალების სიმღერა) და სიმებიანი [[ვიოლი]]ს (მამაკაცების სიმღერა) თანხლებით.
ფულბეს და მათი მოძმე უდაბნოს მომთაბარე ვოდაბეს ტომის ხალხი ასრულებენ ჯგუფურ სიმღერებს ტაშისკვრის და ზარის კვრის თანხლებით. ვოდაბეს ტომის ხალხის [[გორევალი]]ს ფესტივალი მისი განუმეორებლობის და დასარტყმელი [[გუნდი (მუსიკა)|გუნდური]] ტრადიციების ერთ-ერთი მაგალითია. კანურის ტომის ხალხი (ბერი-ბერი) საკმაოდ ცნობილია [[პოლიფონია|პოლიფონიური]] სიმღერით.
თანამედროვე მუსიკა ნიგერის ხელისუფლებას არ მოსწონდა, თუმცა შეზღუდვები საკმაოდ შემცირდა [[სეინი კუნჩე]]ს გარდაცვალების შემდეგ 1987 წელს. მუსიკოსებმა ჩამოაყალიბეს ჯგუფები, რომ გამხდარიყვნენ ცნობილები, როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე საერთაშორისო დონეზე, სადაც ყველაზე უფრო წარმატებულია ტაკედას ჯგუფი, რომელიც ჩამოაყალიბა [[რეგი]]ს სტილის მომღერალმა ადამს ჯუნიორმა.<ref>[http://www.fofomag.com/Index.asp?affiche=News_Display.asp&articleid=1242&rub=International Disparition de Adams Junior] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304033255/http://fofomag.com/Index.asp?affiche=News_Display.asp&articleid=1242&rub=International |date=2016-03-04 }}. Fofo Magazine. 30 March 2009</ref> ნიგერის [[რეპი]], ქვეყნის სხვადასხვა ენების ნარევი, გაჩნდა 1990-იანი წლების ბოლოს. მუსიკა შენელებული და რბილია, შერეული ქვეყნის ბევრი ეროვნების ტრადიციული მუსიკალური სტილის ხმებით.
=== კინო ===
ნიგერის [[კინო]] წარმოიშვა ეთნოგრაფიული დოკუმენტალური ფილმებისაგან და კოლონიალურ პერიოდში გახდა ერთ-ერთი ყველაზე უფრო აქტიური ეროვნული კინემატოგრაფიული კულტურა აფრიკის ფრანგულენოვან ქვეყნებში.
ნიგერის ფილმების უმრავლესობა გადიოდა საფრანგეთის და ფრანგულენოვანი ქვეყნების ბაზარზე, მაშინ როდესაც ნიგერის კინოთეატრებში აჩვენებდნენ დასავლურ და ნიგერიულ მსუბუქ, გასართობ ფილმებს.
ნიგერის კინო პირველად გამოჩნდა კოლონიალურ პერიოდში. [[ფრანგები|ფრანგი]] ეთნოგრაფი კინორეჟისორი [[ჟან რუში]] ითვლება ნიგერის კინოს მამად. ის ნიგერში ჩამოვიდა 1941 წელს და ქვეყანაში დარჩა დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგაც და აღზარდა არა მარტო ნიგერში პოპულარული მასახიობები და რეჟისორები [[დამურ ზიკა]] და [[უმარუ განდა]]. 1950 წლისათვის ჟან რუშმა გადაიღო რამდენიმე ფილმი.
მიუხედავად ამისა, ჟან რუშის და სხვების მიერ კოლონიალურ ეპოქაში გადაღებული ბევრი ეთნოგრაფიული ფილმი უარყოფილი იქნა აფრიკელი კინემატოგრაფისტების მიერ, რადგან მათი აზრით ეს ფილმები ამახინჯებდნებ აფრიკულ რეალობებს.
შემდგომ პერიოდებში ქვეყანაში გამოჩნდნენ სხვა ახალგაზრდა მსახიობები და რეჟისორები, რომლებმაც გადაიღეს სრულმეტრაჟიანი და ხმოვანი ფილმები. 1980-იან წლებში ქვეყანაში ეკონომიკური კრიზის გამო კინომრეწველობა საკმაოდ შეფერხდა, მაგრამ ნიგერში დღესაც გრძელდება ფილმების გადაღება.
=== სამზარეულო ===
ნიგერის სამზარეულო ბევრი რამით ჰგავს ტრადიციულ აფრიკულ სამზარეულოს და სანელებლების დიდი რაოდენობა გამოიყენება კერძებში. შემწვარი [[ხორცი]], სეზონური [[ბოსტნეული კულტურები|ბოსტნეული]], სალათები და სხვადასხვანაირი სოუსები კვების ერთ-ერთი შემადგენელი პროდუქტებია.
ნიგერელები როგორც წესი კვებას იწყებენ სეზონური ბოსტნეულისგან ლამაზად დამზადებული სალათებით. ნიგერელთა ტიპური სამზარეულო შედგება [[სახამებელი|სახამებლის]] შემცველი (ყველაზე უფრო პოპულარულია [[ბრინჯი]]) საკვების სოუსთან და რაგუსთან ნარევისაგან, ბოსტნეულთან ერთად ჩაშუშული ხორცისაგან. ძირითად პროდუქტებს მოიცავს [[ფეტვი]], [[ბრინჯი]], [[მანიჰოტი]], [[სორგო]], [[სიმინდი]] და [[ლობიო]].<ref name="Mitchell">[https://books.google.com/books?id=dOIubf0ZAPsC&pg=PA110 Hope for a Better World - Monique Mitchell<!-- Bot generated title -->]. p. 110.</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=tn4DljJVXtQC&q=Cuisine+of+Niger&dq=Cuisine+of+Niger&hl=en&sa=X&ei=ytitUqy8BNPdoAS5hID4DA&ved=0CGYQ6AEwCA Niger - Rabah Seffal<!-- Bot generated title -->]. p. 115.</ref> [[კუსკუსი]] გამოიყენება განსაკუთრებული შემთხვევებში. ნიგერში ზოგიერთი პოპულარული კერძებია [[ფაფა]], ხორბლის პელმენები და ბენიე.<ref>{{Cite web |url=http://foodspring.com/content/niger/ |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=4 აპრილი 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419165935/http://foodspring.com/content/niger/ |archivedate=19 აპრილი 2012 }} FoodSpring.com Retrieved 2012-03-22</ref>
ნიგერის სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების რაოდენობა მნიშვნელოვნად დამოკიდებულია ატმოსფერული ნალექების რაოდენობაზე. [[გვალვა|გვალვები]] უარყოფითად მოქმედებს ქვეყნის [[სოფლის მეურნეობა|სოფლის მეურნეობის]] პროდუქტების წარმოებაზე და ქვეყანას საფრთხეს უქმნის ადგილობრივი საკვები პროდუქტებით უზრუნველყოფაში.<ref>Von Braun 1995, p. 176.</ref>
სანელებლების ზოგიერთი სახეობა ნიგერში შემოიტანეს [[არაბები|არაბმა]] მოგზაურებმა, რომლებსაც ჰქვიათ [[ჯანჯაფილისებრნი|ჯანჯაფილი]], [[ჯავზის ხე]], [[დარიჩინი]], [[ზაფრანა]] და [[მიხაკის ხე|მიხაკი]].<ref name="Mitchell" /><ref name="Evans">[https://books.google.com/books?id=FJxlWwrVcKcC&pg=PA101 The Recipes of Africa - Dyfed Lloyd Evans<!-- Bot generated title -->]. pp. 101-103.</ref> სანელებლების სახით ნიგერის სამზარეულოში ასევე გამოიყენება ცხარე [[წიწაკა|წიწაკები]].<ref name="Evans"/> არომატის გასაუმჯობესებლად სანელებლები ზოგჯერ გამოიყენება ხორცის დაკონსერვების დროს.
== სპორტი ==
ნიგერელმა სპორტსმენებმა მონაწილეობა მიიღეს 12 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებში]]. მათი დებიუტი შედგა [[ტოკიო]]ს 1964 წლის [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1964|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]] და მას შემდეგ არ გამოუტოვებიათ არც ერთი ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები, 1976 წლის [[მონრეალი]]ს და 1980 წლის [[მოსკოვი]]ს ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების გარდა. [[ზამთრის ოლიმპიური თამაშები|ზამთრის ოლიმპიურ თამაშებში]] ნიგერელ სპორტსმენებს მონაწილეობა არასოდეს არ მიუღიათ.
ოლიმპიადებზე გამოსვლის შედეგად ქვეყნის სპორტსმენებმა სულ მოიპოვეს ორი [[ოლიმპიური მედალი]]. [[მიუნხენი]]ს 1972 წლის [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1972|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]] [[ბრინჯაო]]ს მედალი მოიპოვა [[კრივი|მოკრივე]] [[ისაკა დაბორე]]მ 63,5 კილოგრამამდე წონით კატეგორიაში.
2016 წლის [[რიო დე ჟანეირო]]ს [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2016|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]] [[ვერცხლი]]ს მედალი მოიპოვა [[ტაეკვონდო]]ელმა [[აბდულ რაზაკ ისუფუ]]მ 80 კილოგრამზე უფრო მძიმე წონით კატეგორიაში.
== დღესასწაულები ==
ნიგერის ხელისუფლება და ხალხი აღნიშნავს 12 ოფიციალურ სახელმწიფო დღესასწაულს.<ref>[http://www.ais-asecna.org/pdf/gen/gen-2-1/12gen2-1-01.pdf NIGER - JOURS FÉRIÉS / PUBLIC HOLIDAYS ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721063839/http://www.ais-asecna.org/pdf/gen/gen-2-1/12gen2-1-01.pdf |date=2011-07-21 }}. SERVICE DE L’INFORMATION AÉRONAUTIQUE - A S E C N A (Niamey), 2005-01-19</ref><ref>Jean-Paul Labourdette, Dominique Auzias. [https://books.google.com/books?id=GXBM4aNaaF8C&pg=PA206&dq=%22Journ%C3%A9e+de+la+Concorde%22+%2BNiger&hl=en&ei=M6y5TfuiK4rh0QGmh9zHDg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=%22Journ%C3%A9e%20de%20la%20Concorde%22%20%2BNiger&f=false Niger 2009]. Petit Futé: Paris (2008) ISBN 978-2-7469-1640-1 p.208</ref> ისინი მოიცავენ საერთაშორისო დღესასწაულებს, ნიგერის ისტორიის მნიშვნელოვან თარიღებს და რელიგიურ დღესასწაულებს. [[ქრისტიანობა|ქრისტიანული]] და [[ისლამი|ისლამური]] დღესასწაულები აღინიშნება, როგორც ოფიციალური.
ქვემოთ მოყვანილია ხელისუფლების მიერ აღიარებული 12 ოფიციალური სახელმწიფო სადღესასწაულო დღეები.<ref>[http://www.worldtravelguide.net/niger/public-holidays List]</ref> დაწესებულებები, სკოლები და სახელმწიფო ორგანოები ამ დღეებში დაკეტილია.
{| class="wikitable"
! თარიღი !! ქართული სახელწოდება !! ინგლისური სახელწოდება
|-
| 1 იანვარი || [[ახალი წელი]] || New Year's Day
|-
| 24 აპრილი || თანხმობის დღე || Concord Day
|-
| 1 მაისი || [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე]] || Labour Day
|-
| 3 აგვისტო || [[დამოუკიდებლობის დღე]] || Independence Day
|-
| 18 დეკემბერი || რესპუბლიკის დღე || Republic Day
|-
| 25 დეკემბერი || [[ქრისტეს შობა]] || Christmas Day
|}
ასევე აღინიშნება რელიგიური სადღესასწაულო დღეები, რომელთა თარიღი მერყევია მათი შესაბამისი კალენდარული დღეების გამო.
{| class="wikitable"
! თარიღი !! ქართული სახელწოდება !! ინგლისური სახელწოდება
|-
| იანვარი-დეკემბერი || [[ყურბან-ბაირამი]] || Eid al-Adha
|-
| იანვარი-დეკემბერი || [[მუჰარამი]] || Muharram
|-
| აპრილი-მაისი || [[ნათელი ორშაბათი]] || Easter Monday
|-
| მარტი-იანვარი || [[მავლიდი]] || Mawlid
|-
| ოქტომბერი-აგვისტო || სიძლიერის დღე || Laylat al-Qadr
|-
| ნოემბერი-სექტემბერი || [[ურაზა-ბაირამი]] || Eid al-Fitr
|}
== ლიტერატურა ==
* Decalo, Samuel. ''Historical Dictionary of Niger'', 3rd ed. (Scarecrow Press, 1997, ISBN 0-8108-3136-8) – a comprehensive collection of Niger topics
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Niger|ნიგერი}}
* {{wikiatlas|Niger}}
* {{Wikivoyage-inline}}
* {{dmoz|Regional/Africa/Niger}}
* {{Official website|http://www.presidence.ne}}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niger.htm ნიგერი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080607085340/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/niger.htm |date=2008-06-07 }}
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13943662 Niger profile] from the [[BBC News]]
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=NE Key Development Forecasts for Niger] from [[International Futures]]
* [http://wits.worldbank.org/CountryProfile/Country/NER/Year/2012/Summary 2012 Niger Trade Summary Statistics]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{აფრიკის ქვეყნები}}
{{აფრიკის კავშირი}}
[[კატეგორია:ნიგერი|*]]
[[კატეგორია:აფრიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ფრანგულენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები]]
9jhocgm4uc9tocw5yb7r983a6e6x7vb
დიდი პანდა
0
30654
4399151
4325700
2022-07-27T13:16:18Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = ბამბუკის დათვი
| სურათის ფაილი = Giant Panda 2004-03-2.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = დიდი პანდა
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| რიგი = [[მტაცებლები]]
| ოჯახი = [[დათვისებრნი]]
| გვარი = [[დიდი პანდები]]
| სახეობა = ბამბუკის დათვი
| ქვესახეობა =
| ლათ = Ailuropoda melanoleuca
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Mapa distribuicao Ailuropoda melanoleuca.png|center
| არეალის რუკის წარწერა = გავრცელების არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი = EN
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn = 712
| itis =
| ncbi =
}}
'''ბამბუკის დათვი''', ''დიდი პანდა'' ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}) — [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარი]] ცხოველი [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახისა, რომელიც მსოფლიოს იშვიათი [[ცხოველები]]ს რიცხვს მიეკუთვნება. სხეულის სიგრძე 1,5 [[მ]]-მდეა, წონა 100 [[კგ]]-მდე. აქვს თეთრი [[ბალანი]] ყურებზე, ფეხებზე, კუდის წვერზე და მხრების მიდამოებში კი - შავი. ძირითადი კბილები მძლავრი და ბლაგვია.მხოლოდ პანდასთვის არის დამახასიათებელი წინა კიდურებზე დიდი ზომის ცერი. ეს არის მაჯის განსაკუთრებული ძვალი, რომელიც დაფარულია სქელი ბეწვით და ეხმარება ცხოველს კვების დროს.
==სად ბინადრობს პანდა ==
პანდა ბინადრობს ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს სამხრეთით მთებში მდებარე ცივ, ნესტიან ტყეებში ([[აღმოსავლეთი ტიბეტი]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]), 1200-4000 მეტრის სიმაღლეზე. სწორედ აქ იზრდება მისი საყვარელი საკვები [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ბამბუკის ტყეები აქ 30 000 კვ. კმ.-ზეა გადაჭიმული, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ პანდებს დაკავებული აქვთ მხოლოდ 6000 კვ. კმ. პანდები იშვიათად ცხოვრობენ ოჯახებში, ისინი თავს არიდებენ ერთმანეთს და მარტოობას ამჯობინებენ. გიგანტური პანდა აქტივობას ღამით გამოხატავს. მთელ დღეს ისინი ძილში ატარებენ. ამისათვის პანდა ადგილს ირჩევს ან კლდის მიყრუებულ ადგილას, ან ხის ფუღუროში. შებინდებისას იგი იღვიძებს და გათენებამდე აქტიურია.
==რითი იკვებება პანდა==
გიგანტური პანდა მიეკუთვნება მცენარეჭამია ცხოველებს. მისი საყვარელი საჭმელია ბამბუკის ფოთლები, ასევე, ტოტები, ყლორტები და ფესვები. პანდა იკვებება ჩაცუცქულ მდგომარეობაში, ტოტების მოტეხაში კი მისი განსაკუთრებული ცერა ეხმარება. გიგანტური პანდების უმრავლესობა, დაახლოებით, 16 საათს კვებას უთმობს. მას დიდი რაოდენობით საკვები სჭირდება დასანაყრებლად. მოზრდილ პანდას დღეში 10-20 კოლოგრამი ბამბუკი სჭირდება, ზოგჯერ მეტიც. თუ სხვა ცხოველი მიღებული საკვების 80 პროცენტს ინელებს, პანდა ინელებს მხოლოდ 17 პროცენტს.
==ახალშობილი პანდა==
ახალშობილი პანდა ბრმაა, უბეწვო და იწონის 150 გრამზე ნაკლებს. დედა-პანდას პატარა სულ ხელში ჰყავს და გაუჩერებლივ არწევს მას. ახალშობილი დედის რძით იკვებება და სწრაფი ტემპით იზრდება. ერთ თვეში მისი ბეწვის საფარი საგრძნობლად გაზრდილია და უკვე ემჩნევა შავი ლაქები, ორ კვირაში კი თვალებს ახელს. სამ თვემდე პანდას ბელი დამოუკიდებლად ვერ გადაადგილდება, ამ დრომდე დედა პანდა მას ხელით ატარებს. ზოგჯერ 1-1,5 წლის ასაკში ბელი ტოვებს დედას და დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს.
==დაცვა==
მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ გიგანტური პანდების რიცხვი ბუნებაში კლებულობს, აღიარეს, რომ ეს ჯიში გადაშენების ზღვარზე იყო. ადრე პანდებზე ნადირობდნენ კიდეც. ამჯერად, მათი გადაშენების ძირითადი მიზეზი პანდების საბინადრო ტყეების უმოწყალოდ გაჩეხვაში მდგომარეობდა. მათ ადგილას შენდება დიდი ცივილიზებული [[ქალაქი|ქალაქები]] და [[რაიონი|რაიონები]]. პანდა არის ბუნების დაცვის მსოფლიო ფონდის სიმბოლო, რამაც მას ერთგვარი რეკლამა გაუკეთა, რის შედეგადაც ჩინეთის მთავრობამ სერიოზული ღონისძიებები გაატარა მათ დასაცავად.
2015 წლის მარტის მონაცემებით, ბამბუკის დათვის პოპულაცია 268 ინდივიდით, ანუ 16.8 %-ით გაიზარდა, საბოლოო ჯამში კი — მათი რაოდენობა 1864-ს შეადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2015/0302-hance-giant-panda-population.html|title=Giant panda population rises by nearly 17 percent|work=Mongabay Environmental News}}</ref> 2016 წლის 4 სექტემბერს, [[IUCN]]-მ, აღნიშნული სახეობა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიიდან ამოიღო.<ref name="panda2016status">{{cite web|url=http://iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|title=Four out of six great apes one step away from extinction – IUCN Red List|date=4 September 2016|publisher=|accessdate=7 სექტემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160908130936/http://www.iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|archivedate=8 სექტემბერი 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|184|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=18 ბამბუკის დათვი] {{en}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ნავდაფა დათვისებრნი}}
[[კატეგორია:დიდი პანდები]]
o66v8cok0ocaifktdf08a433xbnwhbg
4399232
4399151
2022-07-27T17:25:11Z
David1010
704
მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ბამბუკის დათვი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[დიდი პანდა]]“ გადამისამართებაზე
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = ბამბუკის დათვი
| სურათის ფაილი = Giant Panda 2004-03-2.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = დიდი პანდა
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| რიგი = [[მტაცებლები]]
| ოჯახი = [[დათვისებრნი]]
| გვარი = [[დიდი პანდები]]
| სახეობა = ბამბუკის დათვი
| ქვესახეობა =
| ლათ = Ailuropoda melanoleuca
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Mapa distribuicao Ailuropoda melanoleuca.png|center
| არეალის რუკის წარწერა = გავრცელების არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი = EN
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn = 712
| itis =
| ncbi =
}}
'''ბამბუკის დათვი''', ''დიდი პანდა'' ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}) — [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარი]] ცხოველი [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახისა, რომელიც მსოფლიოს იშვიათი [[ცხოველები]]ს რიცხვს მიეკუთვნება. სხეულის სიგრძე 1,5 [[მ]]-მდეა, წონა 100 [[კგ]]-მდე. აქვს თეთრი [[ბალანი]] ყურებზე, ფეხებზე, კუდის წვერზე და მხრების მიდამოებში კი - შავი. ძირითადი კბილები მძლავრი და ბლაგვია.მხოლოდ პანდასთვის არის დამახასიათებელი წინა კიდურებზე დიდი ზომის ცერი. ეს არის მაჯის განსაკუთრებული ძვალი, რომელიც დაფარულია სქელი ბეწვით და ეხმარება ცხოველს კვების დროს.
==სად ბინადრობს პანდა ==
პანდა ბინადრობს ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს სამხრეთით მთებში მდებარე ცივ, ნესტიან ტყეებში ([[აღმოსავლეთი ტიბეტი]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]), 1200-4000 მეტრის სიმაღლეზე. სწორედ აქ იზრდება მისი საყვარელი საკვები [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ბამბუკის ტყეები აქ 30 000 კვ. კმ.-ზეა გადაჭიმული, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ პანდებს დაკავებული აქვთ მხოლოდ 6000 კვ. კმ. პანდები იშვიათად ცხოვრობენ ოჯახებში, ისინი თავს არიდებენ ერთმანეთს და მარტოობას ამჯობინებენ. გიგანტური პანდა აქტივობას ღამით გამოხატავს. მთელ დღეს ისინი ძილში ატარებენ. ამისათვის პანდა ადგილს ირჩევს ან კლდის მიყრუებულ ადგილას, ან ხის ფუღუროში. შებინდებისას იგი იღვიძებს და გათენებამდე აქტიურია.
==რითი იკვებება პანდა==
გიგანტური პანდა მიეკუთვნება მცენარეჭამია ცხოველებს. მისი საყვარელი საჭმელია ბამბუკის ფოთლები, ასევე, ტოტები, ყლორტები და ფესვები. პანდა იკვებება ჩაცუცქულ მდგომარეობაში, ტოტების მოტეხაში კი მისი განსაკუთრებული ცერა ეხმარება. გიგანტური პანდების უმრავლესობა, დაახლოებით, 16 საათს კვებას უთმობს. მას დიდი რაოდენობით საკვები სჭირდება დასანაყრებლად. მოზრდილ პანდას დღეში 10-20 კოლოგრამი ბამბუკი სჭირდება, ზოგჯერ მეტიც. თუ სხვა ცხოველი მიღებული საკვების 80 პროცენტს ინელებს, პანდა ინელებს მხოლოდ 17 პროცენტს.
==ახალშობილი პანდა==
ახალშობილი პანდა ბრმაა, უბეწვო და იწონის 150 გრამზე ნაკლებს. დედა-პანდას პატარა სულ ხელში ჰყავს და გაუჩერებლივ არწევს მას. ახალშობილი დედის რძით იკვებება და სწრაფი ტემპით იზრდება. ერთ თვეში მისი ბეწვის საფარი საგრძნობლად გაზრდილია და უკვე ემჩნევა შავი ლაქები, ორ კვირაში კი თვალებს ახელს. სამ თვემდე პანდას ბელი დამოუკიდებლად ვერ გადაადგილდება, ამ დრომდე დედა პანდა მას ხელით ატარებს. ზოგჯერ 1-1,5 წლის ასაკში ბელი ტოვებს დედას და დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს.
==დაცვა==
მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ გიგანტური პანდების რიცხვი ბუნებაში კლებულობს, აღიარეს, რომ ეს ჯიში გადაშენების ზღვარზე იყო. ადრე პანდებზე ნადირობდნენ კიდეც. ამჯერად, მათი გადაშენების ძირითადი მიზეზი პანდების საბინადრო ტყეების უმოწყალოდ გაჩეხვაში მდგომარეობდა. მათ ადგილას შენდება დიდი ცივილიზებული [[ქალაქი|ქალაქები]] და [[რაიონი|რაიონები]]. პანდა არის ბუნების დაცვის მსოფლიო ფონდის სიმბოლო, რამაც მას ერთგვარი რეკლამა გაუკეთა, რის შედეგადაც ჩინეთის მთავრობამ სერიოზული ღონისძიებები გაატარა მათ დასაცავად.
2015 წლის მარტის მონაცემებით, ბამბუკის დათვის პოპულაცია 268 ინდივიდით, ანუ 16.8 %-ით გაიზარდა, საბოლოო ჯამში კი — მათი რაოდენობა 1864-ს შეადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2015/0302-hance-giant-panda-population.html|title=Giant panda population rises by nearly 17 percent|work=Mongabay Environmental News}}</ref> 2016 წლის 4 სექტემბერს, [[IUCN]]-მ, აღნიშნული სახეობა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიიდან ამოიღო.<ref name="panda2016status">{{cite web|url=http://iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|title=Four out of six great apes one step away from extinction – IUCN Red List|date=4 September 2016|publisher=|accessdate=7 სექტემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160908130936/http://www.iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|archivedate=8 სექტემბერი 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|184|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=18 ბამბუკის დათვი] {{en}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ნავდაფა დათვისებრნი}}
[[კატეგორია:დიდი პანდები]]
o66v8cok0ocaifktdf08a433xbnwhbg
4399236
4399232
2022-07-27T17:26:01Z
David1010
704
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = დიდი პანდა
| სურათის ფაილი = Giant Panda 2004-03-2.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = დიდი პანდა
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| რიგი = [[მტაცებლები]]
| ოჯახი = [[დათვისებრნი]]
| გვარი = [[დიდი პანდები]]
| სახეობა = ბამბუკის დათვი
| ქვესახეობა =
| ლათ = Ailuropoda melanoleuca
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Mapa distribuicao Ailuropoda melanoleuca.png|center
| არეალის რუკის წარწერა = გავრცელების არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი = EN
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn = 712
| itis =
| ncbi =
}}
'''დიდი პანდა''', ''ბამბუკის დათვი'', ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}) — [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარი]] ცხოველი [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახისა, რომელიც მსოფლიოს იშვიათი [[ცხოველები]]ს რიცხვს მიეკუთვნება. სხეულის სიგრძე 1,5 [[მ]]-მდეა, წონა 100 [[კგ]]-მდე. აქვს თეთრი [[ბალანი]] ყურებზე, ფეხებზე, კუდის წვერზე და მხრების მიდამოებში კი - შავი. ძირითადი კბილები მძლავრი და ბლაგვია.მხოლოდ პანდასთვის არის დამახასიათებელი წინა კიდურებზე დიდი ზომის ცერი. ეს არის მაჯის განსაკუთრებული ძვალი, რომელიც დაფარულია სქელი ბეწვით და ეხმარება ცხოველს კვების დროს.
==სად ბინადრობს პანდა ==
პანდა ბინადრობს ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს სამხრეთით მთებში მდებარე ცივ, ნესტიან ტყეებში ([[აღმოსავლეთი ტიბეტი]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]), 1200-4000 მეტრის სიმაღლეზე. სწორედ აქ იზრდება მისი საყვარელი საკვები [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ბამბუკის ტყეები აქ 30 000 კვ. კმ.-ზეა გადაჭიმული, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ პანდებს დაკავებული აქვთ მხოლოდ 6000 კვ. კმ. პანდები იშვიათად ცხოვრობენ ოჯახებში, ისინი თავს არიდებენ ერთმანეთს და მარტოობას ამჯობინებენ. გიგანტური პანდა აქტივობას ღამით გამოხატავს. მთელ დღეს ისინი ძილში ატარებენ. ამისათვის პანდა ადგილს ირჩევს ან კლდის მიყრუებულ ადგილას, ან ხის ფუღუროში. შებინდებისას იგი იღვიძებს და გათენებამდე აქტიურია.
==რითი იკვებება პანდა==
გიგანტური პანდა მიეკუთვნება მცენარეჭამია ცხოველებს. მისი საყვარელი საჭმელია ბამბუკის ფოთლები, ასევე, ტოტები, ყლორტები და ფესვები. პანდა იკვებება ჩაცუცქულ მდგომარეობაში, ტოტების მოტეხაში კი მისი განსაკუთრებული ცერა ეხმარება. გიგანტური პანდების უმრავლესობა, დაახლოებით, 16 საათს კვებას უთმობს. მას დიდი რაოდენობით საკვები სჭირდება დასანაყრებლად. მოზრდილ პანდას დღეში 10-20 კოლოგრამი ბამბუკი სჭირდება, ზოგჯერ მეტიც. თუ სხვა ცხოველი მიღებული საკვების 80 პროცენტს ინელებს, პანდა ინელებს მხოლოდ 17 პროცენტს.
==ახალშობილი პანდა==
ახალშობილი პანდა ბრმაა, უბეწვო და იწონის 150 გრამზე ნაკლებს. დედა-პანდას პატარა სულ ხელში ჰყავს და გაუჩერებლივ არწევს მას. ახალშობილი დედის რძით იკვებება და სწრაფი ტემპით იზრდება. ერთ თვეში მისი ბეწვის საფარი საგრძნობლად გაზრდილია და უკვე ემჩნევა შავი ლაქები, ორ კვირაში კი თვალებს ახელს. სამ თვემდე პანდას ბელი დამოუკიდებლად ვერ გადაადგილდება, ამ დრომდე დედა პანდა მას ხელით ატარებს. ზოგჯერ 1-1,5 წლის ასაკში ბელი ტოვებს დედას და დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს.
==დაცვა==
მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ გიგანტური პანდების რიცხვი ბუნებაში კლებულობს, აღიარეს, რომ ეს ჯიში გადაშენების ზღვარზე იყო. ადრე პანდებზე ნადირობდნენ კიდეც. ამჯერად, მათი გადაშენების ძირითადი მიზეზი პანდების საბინადრო ტყეების უმოწყალოდ გაჩეხვაში მდგომარეობდა. მათ ადგილას შენდება დიდი ცივილიზებული [[ქალაქი|ქალაქები]] და [[რაიონი|რაიონები]]. პანდა არის ბუნების დაცვის მსოფლიო ფონდის სიმბოლო, რამაც მას ერთგვარი რეკლამა გაუკეთა, რის შედეგადაც ჩინეთის მთავრობამ სერიოზული ღონისძიებები გაატარა მათ დასაცავად.
2015 წლის მარტის მონაცემებით, ბამბუკის დათვის პოპულაცია 268 ინდივიდით, ანუ 16.8 %-ით გაიზარდა, საბოლოო ჯამში კი — მათი რაოდენობა 1864-ს შეადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2015/0302-hance-giant-panda-population.html|title=Giant panda population rises by nearly 17 percent|work=Mongabay Environmental News}}</ref> 2016 წლის 4 სექტემბერს, [[IUCN]]-მ, აღნიშნული სახეობა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიიდან ამოიღო.<ref name="panda2016status">{{cite web|url=http://iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|title=Four out of six great apes one step away from extinction – IUCN Red List|date=4 September 2016|publisher=|accessdate=7 სექტემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160908130936/http://www.iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|archivedate=8 სექტემბერი 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|184|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=18 ბამბუკის დათვი] {{en}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ნავდაფა დათვისებრნი}}
[[კატეგორია:დიდი პანდები]]
ohnz7nvpu2yr57cckf0ptxc1d47qxtx
4399237
4399236
2022-07-27T17:26:13Z
David1010
704
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = დიდი პანდა
| სურათის ფაილი = Giant Panda 2004-03-2.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = დიდი პანდა
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| რიგი = [[მტაცებლები]]
| ოჯახი = [[დათვისებრნი]]
| გვარი = [[დიდი პანდები]]
| სახეობა = ბამბუკის დათვი
| ქვესახეობა =
| ლათ = Ailuropoda melanoleuca
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Mapa distribuicao Ailuropoda melanoleuca.png|center
| არეალის რუკის წარწერა = გავრცელების არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი = EN
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn = 712
| itis =
| ncbi =
}}
'''დიდი პანდა''', ''ბამბუკის დათვი'' ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}) — [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარი]] ცხოველი [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახისა, რომელიც მსოფლიოს იშვიათი [[ცხოველები]]ს რიცხვს მიეკუთვნება. სხეულის სიგრძე 1,5 [[მ]]-მდეა, წონა 100 [[კგ]]-მდე. აქვს თეთრი [[ბალანი]] ყურებზე, ფეხებზე, კუდის წვერზე და მხრების მიდამოებში კი - შავი. ძირითადი კბილები მძლავრი და ბლაგვია.მხოლოდ პანდასთვის არის დამახასიათებელი წინა კიდურებზე დიდი ზომის ცერი. ეს არის მაჯის განსაკუთრებული ძვალი, რომელიც დაფარულია სქელი ბეწვით და ეხმარება ცხოველს კვების დროს.
==სად ბინადრობს პანდა ==
პანდა ბინადრობს ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს სამხრეთით მთებში მდებარე ცივ, ნესტიან ტყეებში ([[აღმოსავლეთი ტიბეტი]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]), 1200-4000 მეტრის სიმაღლეზე. სწორედ აქ იზრდება მისი საყვარელი საკვები [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ბამბუკის ტყეები აქ 30 000 კვ. კმ.-ზეა გადაჭიმული, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ პანდებს დაკავებული აქვთ მხოლოდ 6000 კვ. კმ. პანდები იშვიათად ცხოვრობენ ოჯახებში, ისინი თავს არიდებენ ერთმანეთს და მარტოობას ამჯობინებენ. გიგანტური პანდა აქტივობას ღამით გამოხატავს. მთელ დღეს ისინი ძილში ატარებენ. ამისათვის პანდა ადგილს ირჩევს ან კლდის მიყრუებულ ადგილას, ან ხის ფუღუროში. შებინდებისას იგი იღვიძებს და გათენებამდე აქტიურია.
==რითი იკვებება პანდა==
გიგანტური პანდა მიეკუთვნება მცენარეჭამია ცხოველებს. მისი საყვარელი საჭმელია ბამბუკის ფოთლები, ასევე, ტოტები, ყლორტები და ფესვები. პანდა იკვებება ჩაცუცქულ მდგომარეობაში, ტოტების მოტეხაში კი მისი განსაკუთრებული ცერა ეხმარება. გიგანტური პანდების უმრავლესობა, დაახლოებით, 16 საათს კვებას უთმობს. მას დიდი რაოდენობით საკვები სჭირდება დასანაყრებლად. მოზრდილ პანდას დღეში 10-20 კოლოგრამი ბამბუკი სჭირდება, ზოგჯერ მეტიც. თუ სხვა ცხოველი მიღებული საკვების 80 პროცენტს ინელებს, პანდა ინელებს მხოლოდ 17 პროცენტს.
==ახალშობილი პანდა==
ახალშობილი პანდა ბრმაა, უბეწვო და იწონის 150 გრამზე ნაკლებს. დედა-პანდას პატარა სულ ხელში ჰყავს და გაუჩერებლივ არწევს მას. ახალშობილი დედის რძით იკვებება და სწრაფი ტემპით იზრდება. ერთ თვეში მისი ბეწვის საფარი საგრძნობლად გაზრდილია და უკვე ემჩნევა შავი ლაქები, ორ კვირაში კი თვალებს ახელს. სამ თვემდე პანდას ბელი დამოუკიდებლად ვერ გადაადგილდება, ამ დრომდე დედა პანდა მას ხელით ატარებს. ზოგჯერ 1-1,5 წლის ასაკში ბელი ტოვებს დედას და დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს.
==დაცვა==
მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ გიგანტური პანდების რიცხვი ბუნებაში კლებულობს, აღიარეს, რომ ეს ჯიში გადაშენების ზღვარზე იყო. ადრე პანდებზე ნადირობდნენ კიდეც. ამჯერად, მათი გადაშენების ძირითადი მიზეზი პანდების საბინადრო ტყეების უმოწყალოდ გაჩეხვაში მდგომარეობდა. მათ ადგილას შენდება დიდი ცივილიზებული [[ქალაქი|ქალაქები]] და [[რაიონი|რაიონები]]. პანდა არის ბუნების დაცვის მსოფლიო ფონდის სიმბოლო, რამაც მას ერთგვარი რეკლამა გაუკეთა, რის შედეგადაც ჩინეთის მთავრობამ სერიოზული ღონისძიებები გაატარა მათ დასაცავად.
2015 წლის მარტის მონაცემებით, ბამბუკის დათვის პოპულაცია 268 ინდივიდით, ანუ 16.8 %-ით გაიზარდა, საბოლოო ჯამში კი — მათი რაოდენობა 1864-ს შეადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2015/0302-hance-giant-panda-population.html|title=Giant panda population rises by nearly 17 percent|work=Mongabay Environmental News}}</ref> 2016 წლის 4 სექტემბერს, [[IUCN]]-მ, აღნიშნული სახეობა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიიდან ამოიღო.<ref name="panda2016status">{{cite web|url=http://iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|title=Four out of six great apes one step away from extinction – IUCN Red List|date=4 September 2016|publisher=|accessdate=7 სექტემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160908130936/http://www.iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|archivedate=8 სექტემბერი 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|184|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=18 ბამბუკის დათვი] {{en}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ნავდაფა დათვისებრნი}}
[[კატეგორია:დიდი პანდები]]
dvk78apmvzbiwk03nn96bbmbj8aimqm
4399239
4399237
2022-07-27T17:27:07Z
David1010
704
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = დიდი პანდა
| სურათის ფაილი = Giant Panda 2004-03-2.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = დიდი პანდა
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
| რიგი = [[მტაცებლები]]
| ოჯახი = [[დათვისებრნი]]
| გვარი = [[დიდი პანდები]]
| სახეობა = ბამბუკის დათვი
| ქვესახეობა =
| ლათ = Ailuropoda melanoleuca
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა = Mapa distribuicao Ailuropoda melanoleuca.png|center
| არეალის რუკის წარწერა = გავრცელების არეალი
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| დაცვის სტატუსი = EN
| ვიკისახეობები =
| commons =
| iucn = 712
| itis =
| ncbi =
}}
'''დიდი პანდა''', ''ბამბუკის დათვი'' ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}) — [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარი]] ცხოველი [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახისა, რომელიც მსოფლიოს იშვიათი [[ცხოველები]]ს რიცხვს მიეკუთვნება. სხეულის სიგრძე 1,5 [[მ]]-მდეა, წონა 100 [[კგ]]-მდე. აქვს თეთრი [[ბალანი]] ყურებზე, ფეხებზე, კუდის წვერზე და მხრების მიდამოებში კი - შავი. ძირითადი კბილები მძლავრი და ბლაგვია.მხოლოდ პანდასთვის არის დამახასიათებელი წინა კიდურებზე დიდი ზომის ცერი. ეს არის მაჯის განსაკუთრებული ძვალი, რომელიც დაფარულია სქელი ბეწვით და ეხმარება ცხოველს კვების დროს.
==სად ბინადრობს პანდა ==
პანდა ბინადრობს ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს სამხრეთით მთებში მდებარე ცივ, ნესტიან ტყეებში ([[აღმოსავლეთი ტიბეტი]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]), 1200-4000 მეტრის სიმაღლეზე. სწორედ აქ იზრდება მისი საყვარელი საკვები [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ბამბუკის ტყეები აქ 30 000 კვ. კმ.-ზეა გადაჭიმული, მაგრამ ვარაუდობენ, რომ პანდებს დაკავებული აქვთ მხოლოდ 6000 კვ. კმ. პანდები იშვიათად ცხოვრობენ ოჯახებში, ისინი თავს არიდებენ ერთმანეთს და მარტოობას ამჯობინებენ. გიგანტური პანდა აქტივობას ღამით გამოხატავს. მთელ დღეს ისინი ძილში ატარებენ. ამისათვის პანდა ადგილს ირჩევს ან კლდის მიყრუებულ ადგილას, ან ხის ფუღუროში. შებინდებისას იგი იღვიძებს და გათენებამდე აქტიურია.
==რითი იკვებება პანდა==
გიგანტური პანდა მიეკუთვნება მცენარეჭამია ცხოველებს. მისი საყვარელი საჭმელია ბამბუკის ფოთლები, ასევე, ტოტები, ყლორტები და ფესვები. პანდა იკვებება ჩაცუცქულ მდგომარეობაში, ტოტების მოტეხაში კი მისი განსაკუთრებული ცერა ეხმარება. გიგანტური პანდების უმრავლესობა, დაახლოებით, 16 საათს კვებას უთმობს. მას დიდი რაოდენობით საკვები სჭირდება დასანაყრებლად. მოზრდილ პანდას დღეში 10-20 კოლოგრამი ბამბუკი სჭირდება, ზოგჯერ მეტიც. თუ სხვა ცხოველი მიღებული საკვების 80 პროცენტს ინელებს, პანდა ინელებს მხოლოდ 17 პროცენტს.
==ახალშობილი პანდა==
ახალშობილი პანდა ბრმაა, უბეწვო და იწონის 150 გრამზე ნაკლებს. დედა-პანდას პატარა სულ ხელში ჰყავს და გაუჩერებლივ არწევს მას. ახალშობილი დედის რძით იკვებება და სწრაფი ტემპით იზრდება. ერთ თვეში მისი ბეწვის საფარი საგრძნობლად გაზრდილია და უკვე ემჩნევა შავი ლაქები, ორ კვირაში კი თვალებს ახელს. სამ თვემდე პანდას ბელი დამოუკიდებლად ვერ გადაადგილდება, ამ დრომდე დედა პანდა მას ხელით ატარებს. ზოგჯერ 1-1,5 წლის ასაკში ბელი ტოვებს დედას და დამოუკიდებელ ცხოვრებას იწყებს.
==დაცვა==
მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ გიგანტური პანდების რიცხვი ბუნებაში კლებულობს, აღიარეს, რომ ეს ჯიში გადაშენების ზღვარზე იყო. ადრე პანდებზე ნადირობდნენ კიდეც. ამჯერად, მათი გადაშენების ძირითადი მიზეზი პანდების საბინადრო ტყეების უმოწყალოდ გაჩეხვაში მდგომარეობდა. მათ ადგილას შენდება დიდი ცივილიზებული [[ქალაქი|ქალაქები]] და [[რაიონი|რაიონები]]. პანდა არის ბუნების დაცვის მსოფლიო ფონდის სიმბოლო, რამაც მას ერთგვარი რეკლამა გაუკეთა, რის შედეგადაც ჩინეთის მთავრობამ სერიოზული ღონისძიებები გაატარა მათ დასაცავად.
2015 წლის მარტის მონაცემებით, ბამბუკის დათვის პოპულაცია 268 ინდივიდით, ანუ 16.8 %-ით გაიზარდა, საბოლოო ჯამში კი — მათი რაოდენობა 1864-ს შეადგენდა.<ref>{{cite web|url=http://news.mongabay.com/2015/0302-hance-giant-panda-population.html|title=Giant panda population rises by nearly 17 percent|work=Mongabay Environmental News}}</ref> 2016 წლის 4 სექტემბერს, [[IUCN]]-მ, აღნიშნული სახეობა გადაშენების პირას მყოფი სახეობების სიიდან ამოიღო.<ref name="panda2016status">{{cite web|url=http://iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|title=Four out of six great apes one step away from extinction – IUCN Red List|date=4 September 2016|publisher=|accessdate=7 სექტემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160908130936/http://www.iucnworldconservationcongress.org/news/20160904/article/four-out-six-great-apes-one-step-away-extinction-iucn-red-list|archivedate=8 სექტემბერი 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|184|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.edgeofexistence.org/mammals/species_info.php?id=18 დიდი პანდა] {{en}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ნავდაფა დათვისებრნი}}
[[კატეგორია:დიდი პანდები]]
03v4yz2qfjf6fu7dmi5fufpnhleqm5j
გუდაური
0
30841
4399416
4302052
2022-07-28T06:04:04Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გუდაურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გუდაური
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Gudauri 2.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>გუდაურის ხედი ალევის ქედიდან<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|დროშა =
|დროშწარწ =
|გერბი =
|გერბწარწ =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|ჩარჩო =
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 =
|წარწერა2 =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =28 |lat_sec =33
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =28 |lon_sec =43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა =300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|რაიონი2 =
|თემი = გუდაური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2196
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 54<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Gudauri
|add1n=
|add1=
}}
[[ფაილი:Gudauri Georgia Panorama P.Liparteliani.jpg|მინი|350px|გუდაური ზამთარში]]
'''გუდაური''' — სამთო-სათხილამურო კურორტი [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], ცენტრალური [[კავკასიონი|კავკასიონის]] სამხრეთ ფერდობებზე, [[თბილისი]]დან 120 კმ-ში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2196 მ სიმაღლეზე. [[2014|2014 წლის]] აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 54 ადამიანი.
დასახლება გაჩნდა XIX საუკუნის 60-იან წლებში. 1887 წელს გაიხსნა მეტეოროლიგური სადგური. კურორტის პოპულარობა ახლომდებარე [[საქართველოს სამხედრო გზა]]მ განაპირობა. კურორტის პირველი მოთხილამურეები ხელოვნურად შექმნილი საწეველებით სარგებლობდნენ და მთაზე ჩამოსასრიალებლად ავტომობილის ჯალამბარის ('ლებიოდკის') მეშვეობით ადიოდნენ.
პირველი კეთილმოწყობილი სასტუმრო გუდაურში 1988 წელს აშენდა (თავდაპირველად სასტუმრო „მარკო პოლო“, ამჟამად „გუდაური“). ამავე პერიოდში ავსტრიული კომპანია [[Doppelmayr Garaventa Group|Doppelmayr]]-ის მიერ აშენდა საბაგირო გზა, რამაც განაპირობა კურორტის შემდგომი განვითარება. დღესდღეობით მოქმედ სამ და ოთხ ადგილიან საწეველებს მოთხილამურეები 2000 მეტრიდან 3006 მ. სიმაღლეზე (მთა კუდებზე) და 3270 მ. სიმაღლეზე (მთა საძელეზე) აჰყავს. ამჟამად სულ 5 საწეველა ფუნქციონირებს. სათხილამურო ტრასების საერთო სიგრძე 16 კმ-ს შეადგენს. სათხილამურო სეზონი დეკემბრიდან აპრილამდე გრძელდება.
==დემოგრაფია==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 8<ref>{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=2002 წლის აღწერის მონაცემები |accessdate=2016-07-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}</ref>
|-
| 2014 || 54<ref name="აღწერა 2014"/> {{ზრდა}}
|}
==ლიტერატურა==
{{ქე|2||ბალიაური მ., მიქელაძე ვ.}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://geotourism.geoplay.org/ Geotourism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101230152728/http://geotourism.geoplay.org/ |date=2010-12-30 }}, ''შეიცანი საქართველო და მისი კუთხეები'';
* [http://www.harmony.ge/g_gudauri_kurorts.html გუდაური], ტურისტული კომპანია „ჰარმონია“;
* [http://wikimapia.org/5482454/ka/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98 გუდაური ვიკიმაპიაზე];
* [http://www.amindi.ge/?city_id=6 ამინდის პროგნოზი გუდაურისთვის], ''amindi.ge''-ზე
* [http://ge.heliski.travel ჰელისკი გუდაურში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131016050823/http://ge.heliski.travel/ |date=2013-10-16 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მცხეთა-მთიანეთის მხარის კურორტები]]
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
k66qz344t0lknjg3dtiihldqazttyne
სამხრეთი ამერიკა
0
31176
4399142
4383479
2022-07-27T12:56:19Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{სამხრეთი ამერიკა/ინფოდაფა}}
'''სამხრეთი ამერიკა''' ({{lang-es|América del Sur, Sudamérica, Suramérica}}, {{lang-pt|América do Sul}}, {{lang-en|South America}}, {{lang-nl|Zuid-Amerika}}, {{lang-fr|Amérique du Sud}}, [[გუარანის ენა|გუარ.]] Ñembyamérika, {{lang-qu|Urin Awya Yala, Urin Amerika}}) — [[კონტინენტი]] დედამიწის დასავლეთ ნახევარსფეროსა და, ძირითადად, სამხრეთ ნახევარსფეროში; ესაზღვრება სამხრეთით და დასავლეთით [[წყნარი ოკეანე]], ჩრდილოეთითა და აღმოსავლეთით [[ატლანტის ოკეანე]]; [[ჩრდილოეთი ამერიკა]] და [[კარიბის ზღვა]] მდებარეობს ჩრდილო-აღმოსავლეთით. უკიდურესი წერტილებია: ჩრდილოეთით — [[პუნტა-გალინასი|პუნტა-გალინასის კონცხი]] (ჩ. გ. 12°28'), სამხრეთით — [[ფროუორდი]]ს კონცხი (ს. გ. 53°54'), აღმოსავლეთით — [[კაბუ-ბრანკუს კონცხი]] (დ. გ. 34°37') და დასავლეთით — [[პარინიასი]]ს კონცხი (დ. გ. 81°20').
როგორც ამერიკის ნაწილი, ჩრდ. ამერიკის მსგავსად სამხრეთ ამერიკას სახელი [[ვესპუჩი, ამერიგო|ამერიგო ვესპუჩის]] პატივსაცემად დაერქვა. ის პირველი ევროპელი იყო, ვინც ამტკიცებდა, რომ ამერიკა აღმოსავლეთ ინდოეთის ნაწილი კი არ იყო, არამედ მანამდე ევროპელთათვის უცნობი ახალი მსოფლიო.
სამხრეთ ამერიკის ფართობია 17 840 000 [[კმ²]], მისი მოსახლეობა 2005 წლისთვის შეადგენდა 371 000 000 ადამიანს. სამხრეთ ამერიკა ფართობით მეოთხეა აზიის, აფრიკისა და ჩრდ. ამერიკის შემდეგ და მოსახლეობით მეხუთე (აზიის, აფრიკის, ევროპისა და ჩრდ. ამერიკის შემდეგ).
სამხრეთ ამერიკას ეკუთვნის მრავალი კუნძული, მათ შორის: [[ქარზურგა კუნძულები]] და [[კუნძული]] [[ტრინიდადი]], [[ფოლკლენდის კუნძულები]], [[ცეცხლოვანი მიწის არქიპელაგი]], [[გალაპაგოსი]]ს, [[ჩილე]]ს სამხრეთით და დასავლეთით მდებარე [[ჩილეს კუნძულების სია|კუნძულები]] და სხვა.
სამხრეთი ამერიკის ნაპირები სუსტადაა დანაწევრებული, მხოლოდ სამხრეთ-დასავლეთი ნაწილია [[ფიორდი|ფიორდებით]] შეჭრილ-შემოჭრილი. ხმელეთში ღრმადაა შეჭრილი გუაიაკილის და [[ვენესუელის ყურე]]ები, [[მარაკაიბოს ტბა]] და [[რიო-დე-ლა-პლატა|რიო-დე-ლა-პლატის ყურე]]. [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] სანაპირო უმთავრესად სწორხაზოვანი და აბრაზიულ-აკუმულაციურია, [[პერუ]]ში უმთავრესად კლდოვანია. ატლანტის ოკეანის სანაპიროც სწორხაზოვანია. ღია, ნამგლისებრი [[ყურე]]ები დამახასიათებელია [[პატაგონია|პატაგონიის]] სანაპიროსათვის.
== ბუნება ==
=== რელიეფი ===
[[ფაილი:South America satellite orthographic.jpg|thumb|left|სამხრეთ ამერიკის თანამგზავრული ფოტო|250px]]
[[ფაილი:A view towards Torres Del Paine.jpg|300px|thumb|[[ტორეს-დელ-პაინეს ეროვნული პარკი]] [[ჩილე]]ში, [[ანდები]]]]
სამხრეთ ამერიკაში მკაფიოდ განირჩევა ბაქნური [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკე]]-ზეგანი, ანდებს გარე აღმოსავლეთი და [[ანდები]]ს მთების ოროგენიულ სარტყელში მოქცეული ანდური დასავლეთი. სამხრეთ ამერიკის ბაქნის აზევებებს რელიეფში შეესაბამება გვიანის, [[ბრაზილია|ბრაზილიისა]] და [[პატაგონია|პატაგონიის ზეგნები]]; ჩაღრმავებებს — ლიანოს-[[ორინოკო]]ს, [[ამაზონის დაბლობი|ამაზონის]], [[ბენი (მდინარე)|ბენი]]-[[მამორე]]ს, [[გრან-ჩაკო]]სა და სხვა ვაკე-დაბლობები. [[აღმოსავლეთი]]თ ზეგნები შემოფარგლულია სანაპირო ვაკეების ვიწრო, წყვეტილი ზოლით. გვიანის ზეგნის (სიმაღლე 3014 მ-მდე, მთა [[პიკო-და-ნებლინა]]) და ბრაზილიის ზეგნის (სიმაღლე 2890 მ, მთა ბანდიერა) რელიეფში ჭარბობს ცოკოლიანი ტალღოვანი ვაკეები, რომლებზეც მკაფიოდ გამოირჩევა [[კონუსი|კონუსური]] შთენილი მწვერვალები და ჭიუხები (მაგ. სერა-დე-ესპინიასუ) ან მაგიდა მაღლობები — ე. წ. შპადები (აუიან-ტე-პუი, რორაიმა და სხვა). პატაგონიაში უფრო მეტად განვითარებულია კანიონებით დასერილი შრეებრივი, მათ შორის ვულკანური საფეხურებრივი [[პლატო]]ები.
[[კონტინენტი]]ს დასავლეთ კიდეებზე, დაახლოებით 9000 კმ-ზე, გადაჭიმულია [[ანდები|ანდების მთათა სისტემა]]. ჩრდილოეთითა და ჩრდილო-აღმოსავლეთით, [[ვენესუელა]]ში, განლაგებულია რღვევებითა და [[მდინარე|მდინარის]] [[ეროზია|ეროზიით]] ღრმად დანაწევრებული კარიბის ანდების ორი მთაგრეხილი. მათი სამხრეთ-დასავლეთი გაგრძელებაა ჩრდილო-დასავლეთ ანდების ნაოჭა-ლოდა [[ქედი|ქედები]]. [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] სანაპიროზე გადაჭიმულია ანდების ძირითადი სისტემა, რომელიც შედგება უმთავრესად მერიდიანული მიმართულების რამდენიმე [[ქედი]]საგან. ჩრდილოეთი ნაწილისათვის ([[ეკვადორი]]სა და [[პერუ]]ს ანდები) დამახასიათებელია მაღალი ნაოჭა-ლოდა ქედებისა და ღრმა ქვაბულების მონაცვლეობა. [[ეკვადორი|ეკვადორში]] მთათაშუა ქვაბული [[ჩიმბორასო]]სა და [[კოტოპახი]]ს ვულკანური მასალითაა ამოვსებული. ამ რეგიონში ვხვდებით ასევე 2-3 ათასი მეტრის სიმაღლის ძველ ნატბეურ პლატოებს. ცენტრალური [[ანდები]]სათვის დამახასიათებელია კიდური ქედებით შემოზღუდული და 3-5 ათას მეტრამდე აზიდული შიგა ზეგნები, რომელთაგან ყველაზე ვრცელია ზეგანი [[პუნა]]. სამხრეთ ნაწილშია [[ჩილე]]-[[არგენტინა|არგენტინის]] ანდები (აქ მდებარეობს კონტინენტის უმაღლესი მწვერვალი [[აკონკაგუა]], 6960 მ) და პატაგონიის ანდები. ცენტრალურ ანდებთან შედარებით აქ მთათა სისტემა დავიწროებულია, ხოლო უკიდურეს სამხრეთში კუნძულთა ჯგუფად — [[არქიპელაგი|არქიპელაგად]] გადაიქცევა. [[მყინვარი|მყინვარებს]] სამხრეთ ამერიკაში 25 ათასი კმ² ფართობი უკავია.
=== გეოლოგია და სასარგებლო წიაღისეული ===
სამხრეთი ამერიკის კონტინენტი შედგება ორი ძირითადი სტრუქტურული ერთეულისაგან — სამხრეთი ამერიკის ბაქნისა და [[ანდები]]ს ნაოჭა მთიანი სისტემისაგან. ბაქნის ფუნდამენტი შედგება სხვადასხვა დროს (არქაულიდან ადრეული პალეოზოური დროის ჩათვლით) კონსოლიდირებული ბლოკებისაგან. ფუნდამენტის ვრცელი შვერილებია გვიანის, დასავლეთ და აღმოსავლეთ [[ბრაზილია|ბრაზილიის]] ფარები, რომლებიც აგებულია კამბრიულისწინა მეტამორფული [[ქანები]]სა და [[გრანიტი|გრანიტებისაგან]]. გვიანისა და დასავლეთი [[ბრაზილია|ბრაზილიის]] ფარის წყალგამყოფებზე შემორჩენილია ძველი, პროტობაქნური საფრის ნაშთები — წითელი ფერის ტერიგენული ნალექები და [[ბაზალტი]]ს განფენები გაბრო-დიაბაზების დაიკებითა და სილებით. უფრო ახალგაზრდა, შუა-ზედაპალეოზოური და მეზოზოური ასაკის საფარი ავსებს ბაქნის ღრმულებს. [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] სანაპირო აგებულია [[ცარცული სისტემა|ცაცრცული სისტემის]] და კაინოზოური ჯგუფის ნალექებით.
ანდების მთათა სისტემა ძირითადად ჩამოყალიბდა ალპური დანაოჭების შედეგად. იგი ჩაისახა [[ტრიასული პერიოდი|ტრიასულ პერიოდში]] პალეოზოურ და ბაიკალურ დანაოჭებულ სუბსტრატზე. ტერიგენული და ვულკანური ნალექთა დაგროვება [[ცარცული პერიოდი]]ს ბოლომდე გრძელდებოდა; შემდეგ დაიწყო დანაოჭება, რასაც მოჰყვა გრანიტოიდული ინტრუზივების შემოჭრა. [[კაინოზოური ერა|კაინოზოურ ერაში]] ჩაისახა და ჩამოყალიბდა მთათაშუა და კიდური როფები, რომლებიც ამოივსო დიდი სისქის დანალექი წყებებით; ანდებში დაიწყო ასევე [[ვულკანი|ვულკანების]] ინტენსიური მოქმედებები, რომელიც ახლაც გრძელდება. ხშირია მიწისძვრებიც, მათ შორის დამანგრეველიც.
სამხრეთი ამერიკა მდიდარია [[სასარგებლო წიაღისეული]]თ: [[რკინა|რკინის]] მადნის უდიდესი საბადოებია [[ვენესუელა]]სა და [[ბრაზილია]]ში; [[სპილენძი]]სა — ცენტრალურ [[ანდები|ანდებში]]; იშვიათი ელემენტებისა — აღმოსავლეთ [[ბრაზილია]]ში; [[კალა|კალის]], [[სტიბიუმი]]სა და [[ვერცხლი]]ს - [[ბოლივია]]ში; [[ნავთობი]]სა — [[ვენესუელა]]ში; [[ბოქსიტები]]სა - [[გაიანა]]სა და [[სურინამი|სურინამში]]. არის აგრეთვე [[ქვანახშირი]]სა და მურა [[ნახშირი]]ს საბადოები.
=== ჰავა ===
[[კონტინენტი]]ს უმთავრესად დაბალ განედებში მდებარეობა განაპირობებს [[მზე|მზის]] სითბოს დიდი რაოდენობით მიღებას. სამხრეთ [[ტროპიკი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე ტერიტორიაზე ჰაერის საშუალო თვიური [[ტემპერატურა]] 20-28 °C შორის მერყეობს (მაქსიმალური — 49 °C, გრან-ჩაკოში), [[პატაგონია]]ში ზაფხულში ([[იანვარი]]) 10 °C-მდე ეცემა, [[პამპა]]ში ზამთარში (ივლისი) 6-10 °C-მდე, ხოლო უკიდურეს სამხრეთ ნაწილში კი 1 °C-მდე. მაღალმთიან ზეგნებსა და სამხრეთ ნაწილში მინიმალური [[ტემპერატურა]] −30 °C-მდეა. [[ჰაერი]]ს მასების ეკვატორული პასატურ-მუსონური ცირკულაცია იწვევს [[ატლანტის ოკეანე|ოკეანიდან]] კონტინენტის სიღრმეში თბილი და ნოტიო ჰაერის შეჭრას, რაც [[ანდები]]ს აღმოსავლეთ კალთებამდე ვრცელდება და განაპირობებს ნალექების სიუხვეს.
სამხრეთი ამერიკა მდებარეობს ეკვატორულ, ჩრდილოეთ და სამხრეთ სუბეკვატორულ, ტროპიკულ, სუბტროპიკულ და ზომიერ კლიმატურ სარტყლებში. [[ეკვატორული სარტყელი]] მოიცავს ამაზონის დაბლობის დიდ ნაწილს, სადაც მუდმივად ნოტიო და ცხელი ჰავაა. დასავლეთ ნაწილში — [[ანდები|ანდებში]] — მთის ეკვატორული ჰავაა. სუბეკვატორულ სარტყელში [[ზაფხული]] ცხელი და ნოტიო იცის, [[ზამთარი]] — თბილი და მშრალი. სუბეკვატორული [[ჰავა]]ა სამხრეთ ამერიკის ჩრდილოეთში, ლიანოს-ორინოკოს დაბლობზე, [[გვიანა|გვიანის]] ზეგნის ჩრდილოეთით, ბრაზილიის ზეგნის ჩრდილოეთით და ცენტრალურ ნაწილებში, აკრი-ბენი-მამორეს ვაკეებსა და [[ეკვადორი]]ს დასავლეთ რაიონებში. ტროპიკულ სარტყელში დანესტიანება კლებულობს აღმოსავლეთიდან დასავლეთისაკენ. ცენტრალურ [[ანდები|ანდებში]] მდებარე პუნა აღმოსავლეთის ქარებისაგან თითქმის იზოლირებულია; მის ჩრდილოეთ ნაწილში ტროპიკული მაღალი [[მთა|მთის]] ჰავაა (ზაფხულობით იცის წვიმები), ცენტრალურ და სამხრეთ ნაწილში კი — კონტინენტური [[უდაბნო]]სი. სარტყლის წყნაროკეანურ ნაწილში [[ჰავა]] განსაკუთრებით მშრალია, ნალექები ხშირად წლობით არ მოდის; [[სანაპირო]] ზოლი გამოირჩევა [[ზამთარი|ზამთარ]]-[[გაზაფხული]]ს ძლიერი [[ნისლი]]თა და [[ჟინჟღლი]]თ, აგრეთვე შედარებით დაბალი ტემპერატურებით. სუბტროპიკული სარტყელის აღმოსავლეთ ნაწილში (ბრაზილიის ზეგნის სამხრეთი; აღმოსავლეთი პამპა) თბილი და მუდმივად [[ნოტიო ჰავა]]ა. დამახასიათებელია სამხრეთის ძლიერი [[ქარი]] — [[პამპერო]], რომელიც ზამთრობით იწვევს წაყინვებს. დასავლეთით ჰავა უფრო მშრალია, ნალექები მხოლოდ ზაფხულში მოდის. წყნაროკეანისპირა [[სექტორი|სექტორში]] ([[ჩილე]]) ხმელთაშუა ზღვის ტიპის ჰავაა, მშრალი ზაფხულითა და ნოტიო ზამთრით. ზომიერი სარტყლის ჰავაზე დიდ გავლენას ახდენს [[ჰაერი]]ს მასების დასავლური გადატანა. მათ [[ანდები]]ს ქარპირა დასავლეთ კალთაზე დიდი რაოდენობით მოაქვთ ნალექი, [[პატაგონია]] კი "წვიმის ჩრდილში" ხვდება და [[ჰავა]] [[ნახევარუდაბნო]]სია.
=== შიგა წყლები ===
[[ფაილი:Lake Titicaca on the Andes from Bolivia.jpg|300პქ|მინი|ტბა [[ტიტიკაკა]]]]
[[ფაილი:Bariloche- Argentina2.jpg|300პქ|მინი|პატაგონია]]
სამხრეთი ამერიკა მდიდარია ზედაპირული და [[მიწისქვეშა წყლები]]თ. აქაა მსოფლიოში ყველაზე წყალუხვი მდინარე [[ამაზონი]]. სამხრეთ ამერიკაზე მოდის [[დედამიწა|დედამიწის]] მდინარეთა ჩამონადენის 27 %, ჩამონადენის საშუალო ფენა (58 სმ) მთელი ხმელეთის მაჩვენებელზე თითქმის ორჯერ მეტია, მაგრამ არათანაბრადაა განაწილებული — რამდენიმე მმ-იდან ასეულ სმ-მდე. ასევე არათანაბრად არის განაწილებული [[სამხრეთ ამერიკის მდინარეების სია|მდინარეები]] [[ოკეანე]]ების აუზების მიხედვით. წყნარი ოკეანის აუზი თორმეტჯერ მცირეა ატლანტიკურზე (მათი წყალგამყოფი [[ანდები|ანდებზე]] გადის). გარდა ამისა სამხრეთი ამერიკის ტერიტორიის 10 % ჩაკეტილი აუზია, რომელიც იწყება გუაიაკილის ყურიდან, გადის ცენტრალური [[ანდები]]ს მთიანეთზე და გრძელდება სამხრეთ პამპამდე. [[მდინარე]]ები ძირითადად საზრდოობენ [[წვიმა|წვიმის]] წყლით, უკიდურეს სამხრეთში — [[თოვლი]]თა და [[მყინვარი|მყინვარებით]]. [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკის]] მდინარეები გამოყენებულია სანაოსნოდ. მთის [[მდინარე]]ებზე ბევრი [[ჭორომი]] და [[ჩანჩქერი]]ა ([[ანხელი]], [[კაიეტური]], [[იგუასუ]] და სხვა). მდინარეები მდიდარია ჰიდროენერგორესურსებით.
მყინვარული წარმოშობის დიდი [[ტბა|ტბებია]] [[ლაგო-არხენტინო]], [[ბუენოს-აირესი (ტბა)|ბუენოს-აირესი]], [[ლიან-კიუე]], და სხვა. ანდებშია მსოფლიოში ყველაზე მაღლა მდებარე ტბა - [[ტიტიკაკა]], აქვეა შთენილი ტბა [[პოოპო]] და სხვა. ლაგუნური ტბებიდან აღსანიშნავია [[მარაკაიბო]], [[პატუსი]], [[ლაგოა-მირინი]].
=== ნიადაგი და მცენარეულობა ===
სამხრეთი ამერიკის დიდი ნაწილი [[ფლორა|ფლორისტიკულად]] ნეოტროპიკულ ოლქს მიეკუთვნება. სამხრეთი ნაწილი კი (ს. გ. 40°-იდან) — ანტარქტიკის ოლქს. სამხრეთი ამერიკის ტერიტორიაზე ჭარბობს ნოტიო, მარადმწვანე, ძირითადად ეკვატორული [[ტყე]], ე. წ. ჰილეა ([[ბრაზილია]]ში — სელვასი), რომელიც გავრცელებულია ამაზონის დაბლობზე, მის მიმდებარე ზეგნებსა და [[ანდები]]ს კალთებზე, დასავლეთ კოლუმბიასა და ბრაზილიის ზეგნის აღმოსავლეთ ფერდობებზე. ჰილეის ქვეშ განვითარებულია წითელ-ყვითელი ფერალლითური [[ნიადაგი]]. ანდების მთის [[ჰილეა]]ში კარგადაა გამოხატული სიმაღლებრივი სარტყელურობა. აღმოსავლეთ [[ამაზონია]]ში [[ეკვატორი]]დან დაშორებასთან ერთად ჩნდება ფოთოლმცვენი ხემცენარეები, ხოლო გვიანის ზეგნის ჩრდილოეთით და ბრაზილიის ზეგნის ჩრდილოეთ და აღმოსავლეთ ნაწილში ფოთოლმცვენი და მარადმწვანე ტყით იცვლება.
სუბტროპიკულ და ტროპიკულ სარტყლებში, სადაც გვალვიანი სეზონები მკვეთრადაა გამოხატული, განვითარებულია [[სავანა]] და ნათელი [[ტყე]]. ლიანოს-ორინოკოს სამხრეთ ნაწილში გვხვდება მშრალი [[სავანა]] ქსეროფილური [[ხე]]მცენარეებით. ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში კი მნიშვნელოვანი ფართობი უკავია გა[[უდაბნო]]ებულ ნათელ ტყეს — [[კაატინგა]]ს. [[გრანჩაკოს ვაკე]]ზე ყავისფერ-წითელ ნიადაგებზე ხარობს მშრალი [[ტროპიკული ტყე]]. ანდების აღმოსავლეთ კალთებზე სუბეკვატორულ და ტროპიკულ სარტყლებშიც მკაფიოდ გამოხატული ვერტიკალური სარტყელურობაა.
სუბტროპიკულ სარტყელში ნახევარუდაბნოებს დასავლეთით ცვლის ყავისფენ [[ნიადაგი|ნიადაგებზე]] აღმოცენებული „ხმელთაშუაზღვიური“ ზაფხულმშრალი ხეშეშფოთლიანი [[ტყე]] და [[ბუჩქნარი]]. ს. გ. 37-38°-ის სამხრეთით ისინი ნოტიო, მარადმწვანე შერეული ტყით — ჰემიჰილეით იცვლება. აქ ტყის ყომრალ ნიადაგზე ხარობს [[სამხრეთის წიფელი]], [[ნოტოფაგუსი]], [[მაგნოლია]], [[დაფნა]], წიწვოვანებიდან — ჩილეს [[არაუკარია]] და სხვა, ბევრია [[ლიანა]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[ეპიფიტი]], [[გვიმრა]]. ანდების აღმოსავლეთით, არგენტინის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში გაბატონებულია ბუჩქოვანი [[ნახევარუდაბნო]] და [[უდაბნო]], აღმოსავლეთისაკენ სინოტივის მატებასთან ერთად ადგილს იჭერს მარცვლოვან-ნაირბალახოვანი სტეპი — პამპა. ბრაზილიის ზეგნის ამაღლებულ სამხრეთ ნაწილში გავრცელებულია სუბტროპიკული ნოტიო-მარადმწვანე [[ტყე]] — [[პინერაია]].
ზომიერი სარტყლის აღმოსავლეთ ნაწილში რუხ-მურა და დამლაშებულ ნიადაგებზე მშრალი [[სტეპი]] და [[ნახევარუდაბნო]]ა. პატაგონიის ანდების დასავლეთ კალთაზე ტყის ყომრალ ნიადაგზე ხარობს მარადმწვანე და ფოთოლმცვენი [[ტყე]], აღმოსავლეთ კალთაზე - წიწვოვანი და ფოთოლმცვენი ტყე, ხოლო ცეცხლოვანი მიწის ჩრდილოეთით მთისპირა დაბლობებში წაბლა ნიადაგზე გავრცელებულია [[სტეპი]]. კონტინენტის ჩრდილო-დასავლეთი და აღმოსავლეთი სნაპირო (ს. გ. 27°-მდე) შემოფარგლულია მანგროვიანით.
=== ცხოველთა სამყარო ===
[[ფაილი:Llama, peru, machu picchu.jpg|thumb|300px|[[ლამა]] დაჰყურებს [[მაჩუ-პიქჩუ]]ს]]
[[კონტინენტი]]ს პალეოგეოგრაფიული განვითარების განსაკუთრებული პირობების გამო სამხრეთ ამერიკის [[ფაუნა]] იმდენად თავისებურია, რომ იგი [[ვესტ-ინდოეთი]]ს კუნძულებთან და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალურ ამერიკასთან]] ერთად ქმნის დამოუკიდებელ სამეფოს - [[ნეოგეა]]ს, რომელშიც შედის ერთადერთი ნეოტროპიკული ოლქი. ეს ოლქი სამხრეთ ამერიკის ტერიტორიაზე გვიანა-ბრაზილიისა და ჩილე-პატაგონიის ქვეოლქებად იყოფა. სამხრეთ ამერიკის ფაუნა მდიდარია ენდემური სახეობებით. (ზარმაცები, ჭიანჭველაჭამიები, ცხვირფართო მაიმუნები, ლამები და სხვა). სამხრეთ ამერიკაში ჩანთოსნების, მახრჩობელა ბოას და სხვათა არსებობა მიუთითებს იმაზე, რომ წარსულში ეს კონტინენტი დაკავშირებული იყო [[მადაგასკარი|მადაგასკარსა]] და [[ავსტრალია]]სთან. მდიდარი და მრავალფეროვანია სამხრეთი ამერიკის ნოტიო ტროპიკული და ეკვატორული [[ტყე|ტყის]] ფაუნა, სადაც ცხოველთა უმეტესობა სიცოცხლის მეტ ნაწილს [[ხე]]ზე ატარებს; აქ ბინადრობენ [[მაიმუნები]], [[ზარმაცები]], [[ჭიანჭველაჭამიები]], მტაცებლებიდან [[ოცელოტი]] და [[იაგუარი]], აგრეთვე [[ტყის ძაღლი]], ჩლიქოსნებიდან - [[ტაპირი]], პატარა გარეული ღორი [[პეკარი]] და სხვა. [[მღრღნელები]]დან გვხვდება მეხეური მაჩვზღარბა კოენდე, [[ჩანთოსანი ვირთაგვა]], ბევრია [[ღამურა]]. მდიდარია ორნითოფაუნა (თუთიყუში, სვავი, კოლიბრი). ტროპიკულ ტყეებში უამრავი [[მწერი]]ა - ღამისა და დღის [[პეპლები]], 100 ათასი სახეობის [[ხოჭო]]. [[ქვეწარმავლები]]დან აღსანიშნავია [[წყლის ანაკონდა]] და ხმელეთის მახრჩობელა [[ბოა-კონსტრიქტორი]], ბევრია შხამიანი [[გველი]], [[ხვლიკი]]. მდინარეებში ბინადრობს [[ნიანგი]], მდინარის დელფინი [[ინია]], მტაცებელი თევზი [[პირანია]]; აქ თევზის ორიათას სახეობას ითვლიან. სუბეკვატორული და ტროპიკული სარტყლების სავანასა და მეჩხერ ტყეში და სუბტროპიკული სარტყლის სტეპში მტაცებლებიდან გვხვდება [[იაგუარი]], [[პუმა]], [[ოცელოტი]], [[პამპასის კატა]], [[პამპასის მელა]], [[ფაფრიანი მგელი]], [[სავანის მელა]], ჩლიქოსნებიდან - [[პამპასის ირემი]]. მდინარეებსა და ტბებში არის [[ნუტრია]]. ფრინველებიდან აღსანიშნავია სირაქლემა [[ნანდუ]], ბევრია [[თუთიყუში]] და [[კოლიბრი]]. ანდებში ბინადრობს რელიქტური [[სათვალიანი დათვი]], [[ლამა]], [[პუანკო]] და სხვა. უკიდურეს სამხრეთ ნაწილში გვხვდება [[მაგელანის მელა]].
=== ბუნებრივი რაიონები ===
[[რელიეფი]]ს გათვალისწინებით სამხრეთ ამერიკას ყოფენ ორ დიდ ნაწილად — ანდებსგარე აღმოსავლეთად და ანდურ დასავლეთად. ანდებსგარე აღმოსავლეთში გამოყოფილია შემდეგი ბუნებრივი მხარეები:
* '''ლიანოს-ორინოკო''' — სუბეკვატორული სარტყლის [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკეები]], სადაც ნოტიო და ცხელ ზაფხულს თბილი და მშრალი ზამთარი ცვლის. დაფარულია სავანითა და ნათელი ტყით.
* '''ამაზონია''' — [[დაბლობი]] [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკე]] ეკვატორულ სარტყელში. დამახასიათებელია [[მდინარე]]თა ხშირი ქსელი, მარადმწვანე ნოტიო [[ტყე]] — ჰილეა.
* '''გვიანის ზეგანი''' — უმთავრესად ცოკოლიანი დენუდაციური [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკეები]] კრისტალური [[ჭიუხი|ჭიუხებითა]] და ქვიშაქვის მაგიდა მასივებით. შემოსილია ნოტიო (ჩრდილოეთში სეზონურად ნოტიო) მარადმწვანე ტყით. ჰავა ცხელია და მუდმივად ნოტიო. [[მდინარე]]ები წყალუხვია და ჭორომიანი.
* '''ბრაზილიის ზეგანი''' — მააღალი მასივები და ცოკოლიანი ვაკეები. რომელთა ჩრდილო-დასავლეთ სუბეკვატორულ და აღმოსავლეთ ტროპიკულ რაიონებში გავრცელებულია სეზონურად ნოტიო და მუდმივად ნოტიო [[ტყე]]ები, ცენტრალურ ნაწილში — ბუჩქოვანი სავანა, ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში - სუბტროპიკული მარადმწვანე და ფართოფოთლოვანი ტყეები და [[სავანა]].
== ისტორია ==
=== კოლუმბამდელი ცივილიზაციები ===
[[ფაილი:Peru Machu Picchu Sunrise 2.jpg|thumb|მაჩუ-პიქჩუ]]
'''კოლუმბამდელი ცივილიზაციები''' — [[ცივილიზაცია|ცივილიზაციებია]], რომლებიც არსებობდნენ [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ]] და სამხრეთი ამერიკის კონტინენტებზე და გაქრნენ XV საუკუნეში ევროპელი კოლონისტების გამოჩენამდე.
მიაჩნიათ, რომ [[ინდიელები]]ს და [[ესკიმოსები]]ს წინაპრები [[ამერიკა]]ში გადასახლდნენ 30-20 ათასი წლის წინ ჩრდილო-აღმოსავლეთ [[აზია|აზიიდან]] [[ბერინგია|ბერინგიის]] ოლქიდან [[ბერინგის ზღვა|ბერინგის ზღვის]] და [[ბერინგის სრუტე|ბერინგის სრუტის]] გავლით. პირველი გადასახლებულების კულტურის დონე შეესაბამებოდა ძველი სამყაროს [[პალეოლითი|პალეოლითურ]] და [[მეზოლითი|მეზოლითურ]] კულტურებს. ორივე კონტინენტზე ინდიელების განსახლება და მათ მიერ ახალი მიწების ათვისება გრძელდებოდა ბევრი ათასწლეულის განმავლობაში.
[[ამერიკის კოლონიზაცია]]მდე (დაიწყო XVI საუკუნეში) ჩრდილოეთი და სამხრეთ ამერიკის ტომების უმრავლესობა იმყოფებოდა თემურ-ნათესაური წყობის სხვადასხვა სტადიაზე: მათში ბატონობდა ნათესაობის მდედრობითი ხაზი ([[იროკეზები]], [[მასკოგები]], [[ჰოპები]], მდინარე ამაზონის აუზის ბევრი ტომი და სხვა.), სხვებში ჩამოყალიბდა ნათესაობის მამრობითი ხაზი (ჩრდილოეთ ამერიკის ჩრდილო-დასავლეთის და სამხრეთ დასავლეთის ტომები, სამხრეთ ამერიკის ბევრი ტომი). ზოგიერთი ხალხი იმყოფებოდა თემურიდან კლასობრივ საზოგადოებაზე გადასვლის სხვადასხვა გარდამავალ სტადიებზე. [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და სამხრეთი ამერიკის ინდიელები ([[აცტეკები]], [[მაიას ცივილიზაცია|მაია]], [[ინკების იმპერია|ინკები]]) უკვე ცხოვრობდნენ კლასობრივ საზოგადოებაში.
=== ინდიელთა რელიგიები ===
ინდიელთა რელიგია სხვადასხვანაირი იყო, მაგრამ, მას არ ეტყობოდა [[მონოთეიზმი]]ს კვალი, რის გამოც [[მისიონერობა|მისიონერებს]] საკმაოდ უძნელდებოდათ მათთვის [[ქრისტიანობა|ქრისტიანული]] მცნება «[[ღმერთი]]»-ს ახსნა. ოღონდ ეს, არ ეხებოდათ [[ინკების იმპერია|ინკებს]], რომელთა [[ვირაკოჩა]]სადმი თაყვანისცემა თანდათან იძენდა მონოთეისტურ ნიშნებს. ინდიელებისთვის ღვთაების იდეამ ვერ მოასწრო განსაზღვრა და ზუსტი მნიშვნელობის აღქმა; ასევე ძნელია განისაზღვროს მათი შეხედულებები სამყაროს შექმნაზე. ბევრ შემთხვევაში ჩვენ საქმე გვაქვს ვარსკვლავების, მზის და მთვარის გაღმერთებაზე; ზოგჯერ ტომების ბელადები იძულებულები იყვნენ მათთვის მსვერპლიც შეეწირათ. ბუნებრივმა მოვლენებმა გამოიწვიეს წყლის, ჭექა-ქუხილის და ელვის თაყვანისცემაც: შემონახულია ჭექა-ქუხილისადმი მიძღვნილი ჰიმნი პერუში. რიცხვ ოთხს ბევრ ტომებში აქვს მაგიური მნიშვნელობა; ასევე აღიარებულია მრავალრიცხოვანი პრიმატები. კოსმოგონური და სხვა მითოლოგიური მონათხრობები დიდი რაოდენობითაა შეგროვილი ინდიელთა შორის; ისინი ყველა ძალიან ჰგავს პოლინეზიურს. მათ ასევე გააჩნიათ საკუთარი თქმულება [[წარღვნა]]ზე.
ცხოველები, განსაკუთრებით ჩიტები, დიდ როლს თამაშობენ ბევრ თქმულებებში, ზუსტად ისევე, როგორც ისინი ყველაზე უფრო ხშირად გვხვდება [[ტოტემიზმი|ტოტემიზმში]]. ამასთან დაკავშირებით ხდება დათვების, მგლების, გველების და სხვა ცხოველების თაყვანისცემა. გავრცელებულია სიკვდილის შემდეგ სიცოცხლის არსებობის ცნება. კერპთაყვანისმცემლობა ინდიელებში იშვიათობაა, ასე რომ მათ რელიგიას უფრო [[პოლითეიზმი]]ს სახე კი არა აქვს, არამედ [[პანდემონიზმი|პანდემონიზმურია]]; გვიანდელ პერიოდში მსხვერპლად სწირავდნენ სიმინდს და ერთადერთ შინაურ ცხოველ — ძაღლს.
ინკები ეთაყვანებოდნენ მზის ღმერთ [[ინტი]]ს, როგორც მთავარ ღმერთს. ინკების მმართველი ითვლებოდა მზის ღმერთის სახედ დედამიწაზე, ამიტომ ყველაფერს, რასაც ის ეხებოდა, სწვავდნენ. მზის კულტის გამო საკმაოდ გავრცელებული იყო ოქროს სხვადასხვა ნაკეთობები.
ინკებს ჰყვდათ ასევე მეორეხარისხოვანი ღმერთები: ესენი იყვნენ, უპირველეს ყოვლისა, რეგიონალური ანუ ტომობრივი ღმერთები, მეორე, რაიონული ანუ კლანური, და ბოლოს, გვაროვნული. პირველებს ისტორიკოსი კრისტობალ დე ალბორნოსი უწოდებს ''პაკარისკებს''. ''პაკარისკები'' შეიძლება ყოფილიყვნენ მითური დიდი ეთნიკური ჯგუფის პირველი წინაპრები. მათ შორის შეიძლება მოვიხსენიოთ ისეთი ღმერთები, როგორებიცაა: პარიაკაკა, კარუა, ვანკა, აისავილკა, ჩინჩაკოჩა ანუ იანარამანი. ავგუსტიანელი ბერები მოიხსენებენ რეგიონალურ კერპებს გუამაჩუკოში.
ინკების რელიგიაში არსებობდა [[მონოთეიზმი|მონოთეისტური]] ტენდენციები, ჩათვლილიყო ყველა ღმერთი [[ვირაკოჩა]]-[[პაჩა კამაკი]]ს იპოსტასებად. ცნობილია ვირაკოჩას რამდენიმე აშკარად მონოთეისტური ჰიმნი, რომლებიც მიეკუთვნება [[პაჩაკუტი]]ს.
[[კანიბალიზმი|კანიბალიზმს]], რომელიც დაფიქსირებულია ბევრ ადგილებში, ყველგან ჰქონდა რელიგიური საფუძველი. [[ქურუმი|ქურუმების]] ადგილს იკავებდნენ განსაკუთრებული [[ჯადოქარი|ჯადოქრები]], რომლებიც იმავდროულად ექიმებიც იყვნენ. დაკრძალვის ცერემონიები, ერთნაირია ყველა ინდიელისათვის, რომელსაც თან ახლავს ხმამაღალი ტირილი, თმების დაგლეჯა, იმ ქოხის დანგრევა, სადაც ის გარდაიცვალა; ცხედარს მარხავენ დამჯდარ მდგომარეობაში, რაც შესაძლებელია მხოლოდ მიცვალებულის განსაკუთრებული გათოკვით. ძველ პერუში გამოიყენებოდა ცხედრების განსაკუთრებული მუმიფიკაცია.
=== კოლონიზაციის დასაწყისი ===
1494 წელს [[პორტუგალია]]მ და [[ესპანეთი|ესპანეთმა]], რომლებიც იმ დროისთვის ყველაზე უფრო დიდი საზღვაო იმპერიები იყვნენ, ხელი მოაწერეს
[[ტორდესილასის ხელშეკრულება]]ს. ხელშეკრულების საფუძველზე, დადგენილ იქნა გამყოფი ხაზი, დასავლეთის გრძედის 46° [[მერიდიანი]], რომლის დასავლეთით აღმოჩენილი ყველა ახალი ტერიტორია ცხადდებოდა ესპანეთის საკუთრებად, ხოლო მისგან აღმოსავლეთით აღმოჩენილი ახალი მიწები პორტუგალიის სამფლობელოებად. მაგრამ შემდგომში [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელებმა]] დაარღვიეს ეს ხელშეკრულება, როდესაც მერიდიანის დასავლეთითაც აითვისეს მიწები და შექმნეს კოლონია [[ბრაზილია]].
1498 წელს ამერიკისკენ მესამედ გაცურვისას, [[ქრისტეფორე კოლუმბი|ქრისტეფორე კოლუმბმა]] ჩაუარა [[ორინოკოს დელტა]]ს, ხოლო შემდეგ გადაჯდა [[პარია]]ს ყურეში (ფაქტობრივად ვენესუელა). იქ მას დახვდა საოცრად ლამაზი ბუნება და მტკნარი წყლის დიდი რაოდენობა.
1499 წლიდან სამხრეთ ამერიკის მოსახლეობამ, რომელიც სავარაუდოდ 30 მილიონს აღემატებოდა, და ბუნებრივმა რესურსებმა არაერთხელ განიცადეს ექსპლუატაცია ევროპელი [[კონკისტადორი|კონკისტადორების]] მხრიდან, ჯერ [[ესპანელები]]ს, ხოლო შემდეგ [[პორტუგალიელები]]ს მიერ. ეს ორივე ურთიერთკონკურენტული მხარე პრეტენზიას აცხადებდა სამხრეთ ამერიკის მიწებზე და რესურსებზე, ისე როგორც საკუთარზე და დაყვეს კოლონიებად.
ევროპულმა დაავადებებმა ([[ოსპა]], [[გრიპი]], [[წითელა]] და [[ტიფი]]), რომელთა წინააღმდეგ ადგილობრივ მაცხოვრებლებს იმუნიტეტი არ გააჩნდათ, ასევე იძულებითმა შრომამ გაანადგურა სამხრეთ ამერიკის მოსახლეობის დიდი ნაწილი. ამის შემდეგ ესპანელებმა და პორტუგალიელებმა დაიწყეს აფრიკიდან [[მონათმფლობელობა|მონების]] ჩამოყვანა განადგურებული მოსახლეობის შესაცვლელად.
ევროპელებმა მაშინვე დაიწყეს ადგილობრივი მოსახლეობის და აფრიკელი მონების [[ქრისტიანობა|ქრისტიანულ]] რელიგიაზე მოქცევა. ისინი ცდილობდნენ ადგილობრივ მოსახლეობას სწრაფადვე დაევიწყებინა საკუთარი ტრადიციები და ჩვეულებები, რომლებიც ხელს უშლიდა ქრისტიანული რელიგიის სწრაფ გავრცელებას. მაგრამ საწყის ეტაპზე ევროპელთა მცდელობებს ადგილობრივმა მოსახლეობამ დიდი წინააღმდეგობა გაუწია. შემდგომში ესპანელებმა დიდი წინააღმდეგობის რაიონებში ოდნავ შეარბილეს მკაცრი პოლიტიკის გატარება, [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] ზოგიერთმა [[მისიონერობა|მისიონერებმა]] შეისწავლეს [[კეჩუა (ენა)|კეჩუას]], [[ნაუატლი]]ს და [[გუარანის ენა]], ამ ენებზე შექმნეს დამწერლობა და გარკვეულწილად განავითარეს კიდეც.
თანდათანობით ესპანელების და ადგილობრივების მნიშვნელოვანი ნაწილი ერთმანეთთან შეჯვარდა, რის შედეგადაც წარმოიშვა [[მეტისები]]. მეტისები და ინდიელები ხშირად იძულებულები იყვნენ ესპანური მთავრობისათვის გადაეხადათ არასამართლიანი გადასახადები და მკაცრად ისჯებოდნენ დაუმორჩილებისთვის. ბევრი ადგილობრივი ხელოვნების ნიმუში, ნაკეთობა და ძეგლი ევროპელებმა ჩათვალეს კერპთაყვანისმცებლურად და გაანადგურეს ისინი. ეს მოიცავდა დიდი რაოდენობით ოქროს და ვერცხლის სკულპტურებს, რომლებიც ესპანელებმა გადაადნეს სამშობლოში ტრანსპორტირებამდე.
=== კოლონიზაცია XVII და XVIII საუკუნეებში ===
1616 წელს [[ნიდერლანდები]] დაინტერესდა [[ელ-დორადო]]ს ლეგენდით, დააარსა ფორტი [[გაიანა]] და შექმნა სამი კოლონია: [[დემერარა]], [[ახალი ზელანდია (გაიანა)|ახალი ზელანდია]] და [[ესეკიბო (კოლონია)|ესეკიბო]].
1624 წელს [[საფრანგეთი]] შეეცადა დაფუძნებულიყო თანამედროვე [[საფრანგეთის გვიანა]]ს ტერიტორიაზე, მაგრამ იძულებული იყო დაეტოვებინა იგი პორტუგალიის მხრიდან აგრესიული პოლიტიკის გამო, რომელიც საფრანგეთის ამ ქმედებას განიხილავდა ტორდესილასის ხელშეკრულების დარღვევად. მაგრამ ფრანგი დასახლებულები დაბრუნდნენ 1630 წელს, ხოლო 1643 წელს მათ შეძლეს დაეარსებინათ დასახლება [[კაიენა]] და რამდენიმე პატარა პლანტაცია.
XVI საუკუნიდან დაწყებული ესპანურ და პორტუგალიურ კოლონიებში გაჩნდა უკმაყოფილებები კოლონიური ადმინისტრაციის მიმართ. ამ მოძრაობებიდან ყველაზე ცნობილია მონა [[მარონები]]ს გამოსვლა, რომლებიც გაექცნენ თავიანთ პატრონებს და შექმნეს საკუთარი თავისუფალი თემები. სამეფო არმიამ მათი დამორჩილება ვერ შეძლო, რისი ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი იყო ის, რომ მარონებმა კარგად შეისწავლეს სამხრეთ ამერიკის ჯუნგლებში ბრძოლა.
1721 წელსა და 1735 წელს შორის პერიოდში მოხდა [[პარაგვაელი კომუნარების აჯანყება]], რომლის დროსაც ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ პარაგვაელი დასახლებულები და ადგილობრივი ინდიელები.
1742 წელსა და 1756 წელს შორის პერიოდში [[პერუ]]ს ცენტრალურ ჯუნგლებში მოხდა [[ხუან სანტოს ატაუალპა]]ს აჯანყება. 1780 წელს პერუს ვიცე-სამეფოში მოხდა [[ტუპაკ ამარუ II]]-ის აჯანყება, რომელიც გააგრძელა ტუპაკ კატარიმ ზემო პერუში.
1763 წელს აფრიკელი [[კუფუ]]ს ხელმძღვანელობით მოხდა აჯანყება გაიანაში, რომელიც სასტიკად ჩაახშეს ჰოლანდიელებმა. 1781 წელს მოხდა [[კომუნარების აჯანყება (ახალი გრანადა)|კომუნარების აჯანყება]] [[ახალი გრანადის ვიცე-სამეფო]]ში, რომელიც იყო სახალხო აჯანყება და რომელმაც ერთმანეთთან გააერთიანა ადგილობრივი მაცხოვრებლები და მეტისები. აჯანყებულები ცდილობდნენ კოლონიაში ხელში აეღოთ ძალაუფლება და მიუხედავად იმისა, რომ ვიცე-მეფე [[მანუელ ანტონიო ფლორეს მალდონადო]]მ აჯანყებულებს ბევრ დათმობებს დაპირდა, მან არანაირი პირობა არ შეასრულა და პირიქით აჯანყების ხელმძღვანელი [[ხოსე ანტონიო გალანი]] ჩამოახრჩო.
1796 წელს ნიდერლანდური კოლონია ესეკიბო დაიკავა [[დიდი ბრიტანეთი|დიდმა ბრიტანეთმა]], რომლებსაც ადრე იქ მონები შეჰყავდათ.
XVIII საუკუნეში ესპანელი მღვდელი, მათემატიკოსი და ბოტანიკოსი [[ხოსე სელესტიანო მუტისი]] (1732-1808) ვიცე-მეფე [[ანტონიო კაბალიერო ი გონგორა]]მ გააგზავნა [[ახალი გრანადის ვიცე-სამეფო]]ს ინვენტარიზაციის ჩასატარებლად, რომელიც როგორც ცნობილია იყო ბოტანიკური ექსპედიცია, რომელმაც ჩაატარა მსენარეულობის და ცხოველთა სამყაროს აღწერა და ქალაქ [[ბოგოტა]]ში დააარსა პირველი ასტრონომიული [[ობსერვატორია]].
1801 წლის 15 აგვისტოს პრუსიელმა მეცნიერმა [[ალექსანდერ ჰუმბოლდტი|ალექსანდერ ჰუმბოლდტმა]] მიაღწია დასახლება ფონტიბონს, სადაც მუტისმა დაიწყო ახალი გრენადის თავისი ექსპედიცია [[კიტო]]ში. ორი მეცნიერის შეხვედრა ითვლება ყველაზე ნათელ მოვლენად ბოტანიკურ ექსპედიციაში. ჰუმბოლდტმა ინახულა [[ვენესუელა]], [[მექსიკა]], [[აშშ]], [[ჩილე]] და [[პერუ]]. მისი დაკვირვებებისას წყნარი ოკეანის ტემპერატურათა ცვლილებებზე ჩილედან პერუმდე წელიწადის სხვადასხვა პერიოდში, მან აღმოაჩინა ცივი დინებები, რომელთა მიმართულება იყო სამხრეთიდან ჩრდილოეთისკენ პერუს სანაპიროს გასწვრივ, რომელსაც მის პატივსაცემად ჰუმბოლდტის დინებები დაერქვა.
1806 წელსა და 1807 წელს შორის პერიოდში ბრიტანეთის შეიარაღებულმა ძალებმა სცადეს რიო-დე-ლა-პლატას რაიონში შეჭრა. ეს აგრესია მოგერიებული იქნა, მაგრამ ესპანეთის ხელისუფლებაზე მძლავრად იმოქმედა.
=== XIX საუკუნე და დამოუკიდებლობა ===
ესპანურმა კოლონიებმა საკუთარი დამოუკიდებლობის მოპოვება დაიწყეს XIX საუკუნის პირველ მეოთხედში, [[ომი დამოუკიდებლობისათვის ესპანეთის ამერიკულ კოლონიებში|ესპანეთის ამერიკულ კოლონიებში დამოუკიდებლობისათვის ომის]] დროს. [[სიმონ ბოლივარი]] ([[დიდი კოლუმბია]], [[პერუ]], [[ბოლივია]]), [[ხოსე სან-მარტინი]] ([[რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები]], [[ჩილე]], [[პერუ]]) და [[ბერნარდო ო’ჰიგინსი]] ([[ჩილე]]) მეთაურობდნენ დამოუკიდებლობისაკენ მიმავალ ბრძოლებს. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლივარი ცდილობდა ესპანურენოვანი დამოუკიდებელი სახელმწიფო ყოფილიყო ერთიანი, ის მაინც დაიშალა რამდენიმე დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ.
==== ვენესუელის რესპუბლიკა ====
სიმონ ბოლივარმა აქტიური მონაწილეობა მიიღო [[ვენესუელა]]ში ესპანური ბატონობის დამხობაში (1810 წლის 19 აპრილი) და მის დამოუკიდებელ რესპუბლიკად გამოცხადებაში (1811 წლის 5 ივლისი). იმავე წელს ბოლივარი რევოლუციურმა ხუნტამ (სახალხო კრება) გააგზავნა [[ლონდონი|ლონდონში]], რათა მოეპოვებინა მხარდაჭერა ბრიტანეთის მთავრობისგან. მაგრამ ბრიტანელებმა ნეიტრალური პოზიციის დაკავება აირჩიეს. ბოლივარმა ლონდონში დატოვა აგენტი [[ლუი ლოპეს მენდესა]] ვენესუელასთან შეთანხმების დასამყარებლად ჯარისკაცების ფულის საშუალებით აყვანის თაობაზე და იარაღთან ერთად უკან დაბრუნდა.
მალე ესპანელმა გენერალმა მონტევერდემ თანადგომისთვის მიმართა ვენესუელის სტეპების ნახევრად ველური მაცხოვრებლების — "ლიანოსების" მეომრებს — ''ლიანეროსებს''. ლიანეროსების ფორმირებების მეთაურად დაინიშნა [[ასტურია|ასტურიელი]] [[ხოსე ტომას ბოვესი]], მეტსახელად "ბოვესი-მყვირალა". ომმა მიიღო მეტად სასტიკი ხასიათი. ბოლივარმა გადაწყვიტა ეპასუხა იგივე მეთოდით და ბრძანა მოეკლათ ყველა ტყვე. ესპანეთის [[ჯარი]]ს მიერ ბოლივარის არმიის განადგურების შემდეგ, ბოლივარი 1812 წელს დაფუძნდა ახალ გრანადაში (დღევანდელი [[კოლუმბია]]), სადაც დაწერა «[[მანიფესტი კარტახენადან]]», ხოლო 1813 წლის დასაწყისში დაბრუნდა სამშობლოში. 1813 წლის აგვისტოში მისმა არმიამ დაიკავა [[კარაკასი]]. კარაკასის მუნიციპალიტეტმა საზეიმოდ გამოაცხადა ბოლივარი — "ვენესუელის გამანთავისუფლებლად" (El Libertador). შეიქმნა ვენესუელის II რესპუბლიკა, ბოლივარის ხელმძღვანელობით. ვენესუელის ეროვნულმა კონგრესმა დაამტკიცა მისთვის გამანთავისუფლებელის წოდების მინიჭება. მაგრამ, იმის გამო, რომ ვერ გადაწყვიტეს ხალხის ქვედა ფენების ინტერესებისთვის რეფორმების ჩატარება, მან ვერ შეძლო მათგან დახმარების მიღება და 1814 წელს დამარცხდა. 1814 წლის 6 ივლისს ესპანეთის არმიის ფართე შეტევების შემდეგ სიმონ ბოლივარის არმია იძულებული გახდა დაეტოვა დედაქალაქი. [[იამაიკა]]ში თავშესაფარის მოძებნის შემდეგ, ბოლივარმა 1815 წლის სექტემბერში იქ გამოაქვეყნა ღია წერილი, სადაც გამოხატა თავისი რწმენა ესპანეთის ამერიკის სწრაფი განთავისუფლების შესახებ.
==== კოლუმბიის დაარსება ====
ბოლივარი ბოლოს და ბოლოს მიხვდა, რომ აუცილებელი იყო მონების განთავისუფლება და სხვა სოციალური პრობლემების გადაწყვეტა. მან დაარწმუნა [[ჰაიტი]]ს რესპუბლიკის პრეზიდენტი [[ალექსანდრ პეტიონი]], რათა მას აჯანყებულებისთვის გაეწია სამხედრო დახმარება და 1816 წლის დეკემბერში იგი გადავიდა ვენესუელის სანაპიროზე. 1816 წლის მონობის გაუქმებამ და 1817 წელს გამოცემულმა დეკრეტმა გამანთავისუფლებელი არმიის მეომრებისათვის მიწის ნაკვეთების გამოყოფაზე მას მისცა საშუალება გაეფართოებინა სოციალური ბაზა. სიმონ ბოლივარის მხარეს გადავიდა ''ლიანეროსების'' რაზმები, რომლებსაც ბოვესის გარდაცვალების შემდეგ (1814 წელი) გაუჩნდათ ახალი ლიდერი — [[ხოსე ანტონიო პაესი]], მკვიდრი ''ლიანერო''.
რევოლუციის ყველა წინამძღოლის ერთად შეკრება, საერთო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად სიმონ ბოლივარს არ გამოუვიდა. მან, ჰოლანდიელი ბრიონის დახმარებით, 1817 წლის მაისში დაიკავა ქალაქი [[ანგოსტურა]] და ესპანეთის წინააღმდეგ აამხედრა მთელი გვიანა. შემდეგ ბოლივარმა გასცა ბრძანება დაეპატიმრებინათ თავისი ყოფილი თანამებრძოლები პიარი და მარინო (პირველი დახვრიტეს 1817 წლის 16 ოქტომბერს). 1818 წლის თებერვალში, ლონდონიდან დაქირავებული ჯარისკაცების ჩამოსვლის შედეგად, მან შეძლო ჩამოეყალიბებინა ახალი არმია. ვენესუელაში წარმატებული ბრძოლების შემდეგ, მისმა [[ჯარი|ჯარმა]] 1819 წელს გაათავისუფლა [[ახალი გრანადის ვიცე-სამეფო|ახალი გრანადა]]. 1819 წლის დეკემბერში ის აირჩიეს ქალაქ ანგოსტურაში (დღეისათვის [[სიუდად-ბოლივარი]]) ეროვნული კონგრესის მიერ გამოცხადებული კოლუმბიის რესპუბლიკის პრეზიდენტად, სადაც შევიდნენ [[ვენესუელა]] და [[ახალი გრანადის ვიცე-სამეფო|ახალი გრანადა]]. 1822 წელს კოლუმბიელებმა გაყარეს ესპანელი სამხედროები [[კიტო]]ს პროვინციიდან (დღეისათვის [[ეკვადორი]]), რომელიც შეუერთდა [[კოლუმბია]]ს.
==== კოლუმბიის ფედერაციის დაშლა ====
სიმონ ბოლივარის აზრით უნდა ჩამოყალიბებულიყო სამხრეთის შეერთებული შტატები (Sur de Estados Unidos), რომელშიც უნდა შესულიყვნენ კოლუმბია, პერუ, ბოლივია, ლა-პლატა და ჩილე. 1826 წლის 22 ივნისს ბოლივარმა [[პანამა]]ში მოიწვია კონგრესი ყველა ამ სახელმწიფოს წარმომადგენლებისგან, რომელიც მალე დაიშალა. პანამის კონგრესის დაშლის შემდეგ, ბოლივარმა გულში წარმოთქვა: ''მე ვგავარ იმ სულელ ბერძენს, რომელიც, იჯდა კლდეზე, ცდილობდა ეხემძღვანელა იმ გემებისათვის, რომლებიც მიცურავდნენ სხვა მიმართულებით!..''
მას შემდეგ სულ მალე, როგორც კი ბოლივარის პროექტი ფართედ გახდა ცნობილი, მას დააბრალეს იმპერიის შექმნის მცდელობა, სადაც ის იქნებოდა ხელისუფალი და ნაპოლეონის როლის შემსრულებელი. კოლუმბიაში დაიწყო პარტიული დაპირისპირება. დეპუტატების ნაწილი, გენერალ პაესის მეთაურობით, აცხადებდა ავტონომიას, სხვებს უნდოდათ ბოლივიური კოდექსის მიღება.
ბოლივარი უმალ ჩავიდა კოლუმბიაში და საკუთარ თავზე აიღო დიქტატორული უფლებამოსილება, 1828 წლის 2 მარტს ოკანიეში მოიწვია ეროვნული კრება საკითხის განხილვის მიზნით: «უნდა შეცვლილიყო თუ არა სახელმწიფოს კონსტიტუცია?» კონგრესმა ვერ მიიღო საბოლოო გადაწყვეტილება და რამდენიმე სხდომის შემდეგ დაიხურა.
ამ დროს პერუელებმა უარი თქვეს ბოლივიურ კოდექსზე და ჩამოართვეს ბოლივარს სამუდამო პრეზიდენტის ტიტული. პერუში და ბოლივიაში ხელისუფლების დაკარგვის შემდეგ, ბოლივარი 1828 წლის 20 ივნისს ჩავიდა [[ბოგოტა]]ში და დააფუძნა საკუთარი რეზიდენცია, როგორც კოლუმბიის მმართველი. მაგრამ უკვე 1828 წლის 25 სექტემბერს ფედერალისტები შევარდნენ მის სასახლეში, დახოცეს დაცვა, ხოლო თვითონ ბოლივარი სასწაულად გადარჩა. მაგრამ მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი გამოვიდა ბოლივარის მხარეზე, და ამან უშველა ბოლივარს აჯანყების ჩაქრობაში, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ვიცე-პრეზიდენტი სანტანდერი. აჯანყებულთა მეთაურს ჯერ მიესაჯა სიკვდილი, ხოლო შემდეგ ეს სასჯელი შეიცვალა ქვეყნიდან მისი გაძევებით 70 მომხრესთან ერთად.
მეორე წელს იმატა ანარქიამ. 1829 წლის 25 ნოემბერს თვითონ კარაკასში 486 [[არისტოკრატი|არისტოკრატმა]] მოქალაქემ გამოაცხადა კოლუმბიის შემადგენლობიდან ვენესუელის გამოსვლის შესახებ.
==== რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები ====
რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები ({{lang-es|Provincias Unidas de Sud América}}) იყო სახელმწიფო სამხრეთ ამერიკაში, რომელიც არსებობდა 1810 წლიდან 1830 წლამდე პერიოდში. სახელმწიფო ჩამოყალიბდა [[მაისის რევოლუცია|მაისის რევოლუციის]] შედეგად ესპანეთის [[რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფო]]ს დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ და რომელსაც ასევე ერქვა '''რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები'''. სახელმწიფოს ტერიტორია შედგებოდა თანამედროვე [[არგენტინა|არგენტინის]] და [[ურუგვაი]]ს ტერიტორიებისგან და თანამედროვე [[ბოლივია|ბოლივიის]] და [[ბრაზილია|ბრაზილიის]] რამდენიმე პროვინციებისგან.
რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციების არსებობა დაიწყო 1810 წლის 25 მაისის რევოლუციიდან, როდესაც ჩამოაგდეს ვიცე-მეფის ხელისუფლება და აირჩიეს [[არგენტინის პირველი ხუნტა]]. 1816 წლის 9 ივლისს ესპანეთისაგან დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ [[სან-მიგელ-დე-ტუკუმანი]]ს კონგრესზე რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებულ პროვინციებს ეწოდა სამხრეთ ამერიკის გაერთიანებული პროვინციები ({{lang-es|Provincias Unidas de Sud América}}) და ოფიციალურად ასე იწოდებოდა 1820 წლამდე.
1825 წელს რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებულ პროვინციებს გამოეყო [[ბოლივია]], ხოლო 1828 წელს, [[არგენტინა-ბრაზილიის ომი]]ს შედეგად — [[სისპლატინა]]ს პროვინცია, რომელიც შემდეგ გახდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო [[ურუგვაი]]. ამიტომ სახელმწიფოს დასახელება შეიცვალა და მას ეწოდა [[არგენტინის კონფედერაცია]].
==== ბრაზილიის დამოუკიდებლობის გამოცხადება ====
სამხრეთ ამერიკაში პორტუგალიის კოლონიების დამოუკიდებლობა მიღებული იქნა გაცილებით უფრო უსისხლოდ და მშვიდობიანად, ვიდრე ესპანურ კოლონიებში.
1808 წელს, როდესაც [[ნაპოლეონ ბონაპარტი]]ს არმიამ ომი დაუწყო პორტუგალიას, მიღებული იქნა გადაწყვეტილება გადაეყვანათ მეფე და მისი ოჯახი [[რიო-დე-ჟანეირო]]ში, სადაც ისინი დარჩნენ 1821 წლამდე. ამ გადაყვანის დროს პირდაპირი მონაწილეობა მიიღო ბრიტანეთის მთავრობამ. მან ისარგებლა პორტუგალიის მძიმე მდგომარეობით და, მიზნად ჰქონდა რა მიეღო კიდევ უფრო მეტი პრივილეგიები ვაჭრობაში, გაიღო სამეფო ოჯახის გადაყვანისთვის საჭირო გემების აუცილებელი რაოდენობა.
დონ [[ჟუან VI (პორტუგალია)|ჟუან VI-მ]] რიო-დე-ჟანეიროში გადაიტანა პორტუგალიის სახელმწიფო დაწესებულებები, დააარსა სამეფო ბიბლიოთეკა, სამხედრო აკადემია, სამედიცინო და სამართლის სკოლები. 1815 წლის 16 დეკემბრის თავისი დეკრეტით მან პორტუგალიის ყველა სამფლობელოს მისცა [[პორტუგალიის, ბრაზილიისა და ალგარვეს გაერთიანებული სამეფო]]ს სტატუსი, ამითი ბრაზილია პორტუგალიის თანასწორი გახდა.
1811 წელს, ჟუანმა ისარგებლა [[არგენტინის დამოუკიდებლობისთვის ომი]]ს დროს ლა-პლატის რაიონში არასტაბილურობით და [[პორტუგალია-ბრაზილიის შეჭრა აღმოსავლეთის ზოლში (1811)|გაგზავნა ჯარი აღმოსავლეთის ზოლში]] (დღეისათვის ურუგვაი), მაგრამ 1812 წლის 26 მაისს [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთის]] მეშვეობით ხელი მოეწერა [[ერერა — რეიდმეიკერის ტრაქტატი|ერერა — რეიდმეიკერის ტრაქტატს]]. ტრაქტატის მესამე მუხლის შესაბამისად პორტუგალიის [[ჯარი|ჯარს]] უნდა დაეტოვებინა «ესპანეთის ტერიტორია».
მაგრამ 1816 წელს ჟუანმა ისევ [[პორტუგალია-ბრაზილიის შეჭრა აღმოსავლეთის ზოლში (1816—1820)|გაგზავნა ჯარი აღმოსავლეთის ზოლში]] და დაიპყრო იგი 1817 წელს.
1821 წელს მეფე ჟუან VI იძულებული გახდა დამორჩილებოდა პორტუგალიის პოლიტიკურ დაწოლას და დაბრუნდა [[ლისაბონი|ლისაბონში]], რიოში დატოვა თავისი მემკვიდრე პედრო და მიანიჭა მას ვიცე-მეფის რეგენტის ტიტული.
1821 წლის სექტემბერში პორტუგალიის პარლამენტმა კენჭი უყარა ბრაზილიის სამეფოს და სამეფო დაწესებულებების გაუქმებას რიო-დე-ჟანეიროში, შედეგად დაუქვემდებარა ბრაზილიის ყველა პროვინცია უშუალოდ ლისაბონს. ამავე დროს ბრაზილიაში გაიგზავნა სამხედრო ნაწილები, ხოლო ბრაზილიის ყველა სამხედრო ერთეული გადავიდა პორტუგალიის მეთაურობის ქვეშ. 1822 წლის 7 სექტემბერს დონ პედრომ ბრძანების შესრულებაზე უარი განაცხადა და ბრაზილიის დამოუკიდებლობა გამოაცხადა. 1822 წლის 12 ოქტომბერს იგი მეფედ აკურთხეს, როგორც ბრაზილიის პირველი იმპერატორი [[პედრუ I (ბრაზილია)|პედრუ I]].
=== XX საუკუნე ===
XX საუკუნის დასაწყისში სამხრეთ ამერიკაში დაიწყო სამხედრო-საზღვაო შეიარაღების შეჯიბრი [[არგენტინა|არგენტინის]], [[ბრაზილია|ბრაზილიის]] და [[ჩილე]]ს შორის. სამხედრო-საზღვაო შეიარაღებაში მეტოქეობის საფუძველი გახდა 1907 წელს ბრაზილიის მიერ დიდ ბრიტანეთში შეკვეთილი სამი [[დრიდნოუტი (გემების კლასი)|დრიდნოუტი]] ({{lang-en|Dreadnought}}), რომელიც იმ მომენტში წარმოადგენდა დიდი წყალსზედა გემების უახლოეს კლასს და ჰქონდათ ყველაზე უფრო დიდი დაბომბვის ძალა. არგენტინა-ჩილეს შეიარაღებაში შეჯიბრი (1887—1902 წლები), დაემთხვა ბრაზილიის მონარქიის დამხობას და [[ბრაზილიის ძველი რესპუბლიკა|ბრაზილიის ძველი რესპუბლიკის]] შექმნას, რამაც ქვეყანაში გამოიწვია საერთო არასტაბილურობა და ბრაზილიის ფლოტი ჩააყენა ისეთ მდგომარეობაში, რომელშიც ის ჩამორჩებოდა მეტოქეებს, როგორც ხარისხით, ასევე ტონაჟით. 1904 წელს ბრაზილიელმა პოლიტიკოსებმა პირველად დააყენეს საკითხი ეროვნული ფლოტის გაძლიერების შესახებ და მიზნად დაისახეს გაეყვანათ ბრაზილია მსოფლიო ლიდერების რიცხვში. 1905 წლის ბოლოს მათ შეუკვეთეს სამი ჯავსნოსანი გემი, მაგრამ შეკვეთა გაუქმდა 1906 წელს, მაშინვე, როდესაც დიდმა ბრიტანეთმა შექმნა იმ დროისათვის რევოლუციური «[[HMS Dreadnought (1906)]]». ჯავსნოსანი გემების ნაცვლად მათ შექმნეს ორი ბრაზილიური დრიდნოუტი [[«მინას ჟერაისის» ტიპის სახაზო გემები|«მინას ჟერაისი»]], იმაზე გათვლით, რომ მომავალში შეიქმნებოდა კიდევ ერთი.
არგენტინამ და ჩილემ ვადამდე შეწყვიტეს 1902 წელს დადებული საზღვაო შეიარაღების შეზღუდვის შეთანხმების მოქმედება და შეუკვეთეს საკუთარი ტიპის ორ-ორი გემი: [[«რივადავიას» ტიპის სახაზო გემი|«რივადავიას»]] არგენტინისთვის აშენებდნენ [[აშშ]]-ში, [[«ალმირანტე ლატორეს» ტიპის სახაზო გემი|«ალმირანტე ლატორეს»]] ჩილესთვის — ბრიტანეთში. ამავე დროს მესამე ბრაზილიური დრიდნოუტის — «[[HMS Agincourt (1913)]]» აშენება — გაუქმდა კიდევ უფრო მძლავრი გემის შექმნის სასარგებლოდ. ამ გემის პროექტი რამდენიმეჯერ შეიცვალა მისი მშენებლობის დროს, მაგრამ პროექტის უკვე საბოლოოდ დამტკიცების შემდეგ ბრაზილიის მთავრობაში მთავრობაში მიხვდნენ, რომ ახალი გემი მაინც ჩამორჩებოდა იმ დროისათვის ახლად შექმნილ სუპერდრიდნოუტებს. აუშენებელი «HMS Agincourt (1913)» გამოიტანეს გაყიდვაზე და მალევე მიჰყიდეს [[ოსმალეთის იმპერია]]ს. ამის მაგივრად დაგეგმეს [[Armstrong Whitworth]]-ში აეშენებინათ სუპერდრიდნოუტი «რიაჩუელო», მაგრამ მალე დაწყებულმა [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველმა მსოფლიო ომმა]] ამ გეგმის განხორციელებას ხელი შეუშალა: ბრიტანულმა გემთმშენებლებმა შეწყვიტეს მუშაობა უცხოურ დაკვეთებზე და მთელი ყურადღება გადაიტანეს [[სამეფო ფლოტი|დიდი ბრიტანეთის სამეფო სამხედრო-საზღვაო ფლოტის]] მოთხოვნებზე. ჩილეს ორივე დრიდნოუტი გამოისყიდა დიდმა ბრიტანეთმა და შეიყვანა საკუთარი სამხედრო ფლოტის შემადგენლობაში. არგენტინული ორივე გემი, რომელიც ნეიტრალურ აშშ-ში შენდებოდა, გადაეცა დამკვეთს 1915 წელს.
პირველმა მსოფლიო ომმა დაამთავრა სამხრეთამერიკულ ქვეყნებს შორის დრიდნოუტების შეჯიბრი.
==== დიქტატურები სამხრეთ ამერიკაში ====
1912 წელს არგენტინაში მიიღეს [[საენს პენის კანონი]] საყოველთაო საარჩევნო უფლებაზე ფარული კენჭისყრის დროს; ეს იყო ერთ-ერთი მთავარი პოლიტიკური რეფორმა, რომელიც როდესმე ჩატარებულა ქვეყანაში. ახალმა კანონმა შესაძლებლობა მისცა უმრავლესობაში მყოფ რადიკალთა პარტიის ლიდერს [[იპოლიტო ირიგოიენი|იპოლიტო ირიგოიენს]] არჩეულიყო პრეზიდენტის პოსტზე. ხელისუფლებაში მისი ყოფნის დროს (1916—1922) ხელისუფლება დიდ ყურადღებას უთმობდა სოციალური უზრუნველყოფისა და განათლების საკითხებს. ირიგოიენმა შეძლო შეენარჩუნებინა არგენტინის ნეიტრალიტეტი პირველი მსოფლიო ომის დროს. მეორე რადიკალის, დოქტორ [[მარსელო ტორკუატო დე ალვეარი]]ს ექვსი წლის საპრეზიდენტო მმართველობის (1922—1928) შემდეგ, ირიგოიენი ხელმეორედ აირჩიეს 1928 წელს.
კრიზისის პირობებში ირიგოიენის ქვეყნის მართვის უუნარობამ საფუძველი ჩაუყარა ქვეყანაში სახელმწიფო გადატრიალებას; 1930 წლის სექტემბერში პრეზიდენტი გადააყენეს. ეს გადატრიალება განხორციელდა უმაღლესი ოფიცრების და კონსერვატიული პარტიის (სახელი შეიცვალეს და გახდნენ ეროვნულ-დემოკრატები) სამოქალაქო ლიდერების, ასევე რადიკალების ოპოზიციური ფრთის, რომლებიც გამოეყვნენ რადიკალურ პარტიას ერთობლივი ძალისხმევით. მთავრობას სათავეში ჩაუდგა გენერალი [[ხოსე ფელიქს ურიბურუ]], ავტორიტატული ხელისუფლების მომხრე, რომელმაც წამოიწყო წარუმატებელი ცდა დაემყარებინა ფაშისტური დიქტატურა მსხვილი კორპორაციების სასარგებლოდ.
1931 წელს ურიბურუს მოწინააღმდეგეებმა, სამხედრო პირების მხრიდან, აიძულეს გენერალი დაენიშნა არჩევნები. მაგრამ რადიკალურ პარტიას აკრძალული ჰქონდა მასში მონაწილეობის მიღება და მმართველი კოალიციის ძირითადი მოწინააღმდეგები გახდნენ ერთობლივად გამოსული სოციალისტები და პროგრესული დემოკრატები. 1932 წელს გაიმარჯვა გენერალმა [[აგუსტინ პედრო ხუსტო]]მ, რადიკალმა, რომელიც სარგებლობდა კონსერვატორების მხარდაჭერით. მისი უფლებამოსილების ვადის გასვლის შემდეგ, კოალიციამ პრეზიდენტის პოსტზე წამოაყენა საკუთარი კანდიდატი — [[რობერტო მარია ორტისი]], ხოლო ვიცე-პრეზიდენტის პოსტზე — კონსერვატორი რამონ კასტილიო. 1938 წელს გამოცხადდა არჩევნებზე მათი გამარჯვების შესახებ, მიუხედავად მრავალრიცხოვანი განცხადებებისა შედეგების გაყალბების შესახებ.
===== სამხედრო დიქტატურების ქრონოლოგია სამხრეთ ამერიკაში =====
<div class="center">
<timeline>
ImageSize = width:1000 height:auto barincrement:25
PlotArea = left:100 bottom:60 top:0 right:10
Alignbars = justify
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/1950 till:01/01/2001
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
Colors =
id:argentina value:blue legend:არგენტინა
id:bolivia value:brightgreen legend:ბოლივია
id:brazil value:green legend:ბრაზილია
id:chile value:purple legend:ჩილე
id:colombia value:pink legend:კოლუმბია
id:ecuador value:yellow legend:ეკვადორი
id:paraguay value:brightblue legend:პარაგვაი
id:peru value:red legend:პერუ
id:suriname value:darkblue legend:სურინამი
id:uruguay value:black legend:ურუგვაი
id:venezuela value:orange legend:ვენესუელა
Legend = orientation:horizontal position:bottom
ScaleMajor = increment:2 start:1950
ScaleMinor = increment:1 start:1951
BarData =
bar:arg text:"არგენტინა"
bar:bol text:"ბოლივია"
bar:bra text:"ბრაზილია"
bar:chi text:"ჩილე"
bar:col text:"კოლუმბია"
bar:ecu text:"ეკვადორი"
bar:par text:"პარაგვაი"
bar:per text:"პერუ"
bar:sur text:"სურინამი"
bar:uru text:"ურუგვაი"
bar:ven text:"ვენესუელა"
PlotData =
width:10 textcolor:black align:left anchor:from shift:(10,-4)
bar:arg from:16/09/1955 till:01/05/1958 color:Argentina
bar:arg from:28/06/1966 till:25/05/1973 color:Argentina
bar:arg from:24/03/1976 till:10/12/1983 color:Argentina
bar:bol from:05/11/1964 till:08/08/1979 color:Bolivia
bar:bol from:01/11/1979 till:16/11/1979 color:Bolivia
bar:bol from:17/07/1980 till:10/10/1982 color:Bolivia
bar:bra from:31/03/1964 till:15/05/1985 color:Brazil
bar:chi from:11/09/1973 till:11/03/1990 color:Chile
bar:col from:13/06/1953 till:19/05/1957 color:Colombia
bar:ecu from:01/01/1950 till:01/09/1952 color:Ecuador
bar:ecu from:07/11/1961 till:01/09/1968 color:Ecuador
bar:ecu from:15/02/1972 till:08/10/1979 color:Ecuador
bar:par from:01/01/1950 till:01/05/1989 color:Paraguay
bar:per from:01/01/1950 till:28/07/1957 color:Peru
bar:per from:03/10/1968 till:28/07/1980 color:Peru
bar:per from:28/07/1990 till:22/11/2000 color:Peru
bar:sur from:25/02/1980 till:25/01/1988 color:Suriname
bar:sur from:24/12/1990 till:16/09/1991 color:Suriname
bar:uru from:27/06/1973 till:01/03/1985 color:Uruguay
bar:ven from:01/01/1950 till:13/02/1959 color:Venezuela
</timeline>
</div>
==== სამხრეთ ამერიკა მეორე მსოფლიო ომში ====
4 სექტემბერს ევროპაში საბრძოლო მოქმედებების დაწყებისთანავე, არგენტინამ გამოაცხადა ნეიტრალიტეტის შესახებ. ხელისუფლებაში არჩევნების გაყალბების შედეგად მოსული მმართველი პრეზიდენტი — [[რობერტო მარია ორტისი]] იყო [[ანტიჰიტლერული კოალიცია|ანტიჰიტლერული კოალიციის]] მომხრე, მაგრამ არმიაში ოპოზიციის გამო არ წყვეტდა ურთიერთობებს [[ღერძი ბერლინი-რომი-ტოკიო|ფაშისტური ქვეყნების ალიანსი]]ს ქვეყნებთან. ფაშისტური ქვეყნების ალიანსის ქვეყნების პორტები ინგლი-ამერიკულმა ფლოტმა დაბლოკა და შედეგად არგენტინის ვაჭრობა ევროპის ქვეყნებთან მინიმუმამდე შემცირდა. საწყობებში დაიწყო სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების დიდი მარაგის დაგროვება. დაირღვა სავაჭრო-ეკონომიკური ცხოვრება ქვეყანაში. თუ ომამდე დედაქალაქის პორტში ყოველდღიურად შემოდიოდა 150-მდე სავაჭრო გემი, უკვე საბრძოლო მოქმედებების პირველ თვეებში ეს რიცხვი შემცირდა კვირაში 26-მდე. ამ პირობებში ბუენოს-აირესმა ორიენტირება აიღო [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონზე]] და [[ლონდონი|ლონდონზე]]. ამას გარდა, 1939—1940 წლების განმავლობაში, დაიდო შეთანხმებები [[ლათინური ამერიკა|ლათინური ამერიკის]] რეგიონის ქვეყნებთან, ასევე, [[დანია]]სთან და [[იაპონია]]სთან. თუ 1939 წელს ლათინური ამერიკის რეგიონის ქვეყნებზე მოდიოდა ექსპორტის 21 % და იმპორტის 32 %, უკვე 1945 წელს ამ მაჩვენებლებმა შესაბამისად შეადგინეს 49 % და 61 %.
ეკონომიკის გარკვეულწილად გაუმჯობესებას ხელი შეუწყო 1940 წლამდე ნეიტრალურმა [[იტალია]]მ, ფრანკისტულმა [[ესპანეთი|ესპანეთმა]] და [[პორტუგალია]]მ, რომლებიც გახდნენ არგენტინის და [[გერმანია|გერმანიის]] სავაჭრო ბრუნვის [[რეექსპორტი]]ორები. [[პერლ-ჰარბორზე თავდასხმა|პერლ-ჰარბორზე თავდასხმის]] შემდეგ, როდესაც იაპონიასთან ღია ვაჭრობა გახდა თავდასხმის ობიექტი ანტიჰიტლერული კოალიციის ქვეყნების მხრიდან, არგენტინული პროდუქციით დატვირთული გემები გაემართნენ პორტუგალიის კოლონია [[მაკაო]]ში.
1939 წლის 13 დეკემბერს არგენტინის ნაპირებთან, მდინარე [[რიო-დე-ლა-პლატა]]სთან, მოხდა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პირველი დიდი საზღვაო ბრძოლა — [[ლა-პლატას ბრძოლა]], გერმანულ მძიმე კრეისერ «[[Admiral Graf Spee (1934)]]»-სა და ბრიტანულ გემებს შორის. მძიმე ბრძოლების შემდეგ, რომელშიც ინგლისურმა გემებმა მიიღეს დაზიანებები, [[«დოიჩლანდის» ტიპის მძიმე კრეისერი]] წავიდა [[მონტევიდეო]]ში, ხოლო 17 დეკემბერს გემი ჰიტლერის პირადი ბრძანებით ააფეთქეს და ჩაძირეს ნეიტრალურ წყლებში, კოორდინატებით {{coord|34|58|25|S|56|18|01|W}} ეკიპაჟი [[ჰანს ლანგსდორფი]]ს მეთაურობით გადაიყვანეს ბუენოს-აირესში, სადაც 20 დეკემბერს ლანგსდორფმა თავი მოიკლა.
1940 წელს პრეზიდენტი ორტისი მძიმედ დაავადმყოფდა და სახელმწიფოს მეთაურად დე-ფაქტო გახდა არგენტინის ვიცე-პრეზიდენტი [[რამონ კასტილიო]]. პერლ-ჰარბორზე თავდასხმის შემდეგ კასტილიომ ქვეყანაში შემოიღო [[სამხედრო მდგომარეობა]], რომელიც ომის დამთავრებამდე გაგრძელდა. ბრიტანეთის სპეცსამსახურების ისტორიკოსი ე. ჰ. კუკრიჯი თავის წიგნში ამტკიცებდა, რომ ის კითხულობდა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი]]ს მიერ მოპოვებული კასტილიოს [[ადოლფ ჰიტლერი]]სადმი გაგზავნილი შეტყობინებების შესახებ მოხსენებებს, სადაც ის სთხოვდა ჰიტლერს გამოეგზავნა იარაღი და თვითმფრინავები, რათა არგენტინა ჩართულიყო ომში აშშ-ისა და დიდი ბრიტანეთის წინააღმდეგ.
1942 წლის იანვარში [[რიო-დე-ჟანეირო]]ში შედგა ამერიკის სახელმწიფოების საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრა. მან რეკომენდაციის სახით მიიღო გადაწყვეტილება გაწყვეტილიყო ურთიერთობა ნაცისტური ბლოკის ქვეყნებთან და შეჩერებულიყო ყველა სავაჭრო კავშირი მათთან. მიუხედავად აშშ-ის ზეწოლისა, არგენტინა, ბრიტანელების მხარდაჭერით, უარს ამბობდა შეესრულებინა ეს რეკომენდაცია. 1942 წლის ივნისში, ორტისი ავადმყოფობის გამო გადადგა და ერთი თვის შემდეგ გარდაიცვალა.
არგენტინელი მოხალისეები მონაწილეობდნენ საბრძოლო მოქმედებებში ფრონტის ორივე მხარეს. ანტიჰიტლერული კოალიციის მხარეზე ყველაზე უფრო ცნობილი მებრძოლები იყვნენ [[მორინ დანლოპი]] ({{lang-en|Maureen Dunlop}}) და [[კენეტ ჩარნი]] ({{lang-en|Kenneth Charney}}). მორინი, ქალაქ [[კილმესი|კილმესში]] დაბადებული, მსახურობდა ATA-ს ({{lang-en|Air Transport Auxiliary}}) დამხმარე საზაფხულო ნაწილში — თვითმფრინავები მიჰყავდა საბრძოლო მოქმედების ადგილებზე. საყოველთაოდ ცნობილი გახდა თვითმფრინავ [[Fairey Barracuda]]-სთან გადაღებული ფოტოგრაფიის გამო, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალ ''Picture Post''-ში. ომის შემდეგ დაბრუნდა არგენტინაში<ref name=TelgObit>{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/9334827/Maureen-Dunlop-de-Popp.html|title=Maureen Dunlop de Popp|publisher=[[Daily Telegraph]]|date=15 June 2012|accessdate=18 June 2012}}</ref><ref name=InpObit>{{cite web|url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/maureen-dunlop-pilot-for-the-air-transport-auxiliary-who-made-the-cover-of-picture-post-7834571.html?origin=internalSearch|title=Maureen Dunlop: Pilot for the Air Transport Auxiliary who made the cover of Picture Post|author=Anne Keleny|publisher=[[The Independent]]|date=11 June 2012|accessdate=18 June 2012}}</ref><ref name=DMailObit>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/femail/article-2160959/Pioneering-female-pilot-flew-Spitfires-Second-World-War-magazine-cover-girl-dies-aged-91.html#ixzz1y98SzqZG|title=Pioneering female pilot who flew Spitfires during Second World War and became magazine cover girl dies aged 91|author=Lucy Waterlow|publisher=Daily Mail|date=18 June 2012|accessdate=18 June 2012}}</ref>. კენეტ ჩარნი, ასევე ქალაქ კილმესში დაბადებული, [[მალტის თავდაცვა|მალტის თავდაცვის]] საჰაერო ბრძოლაში მიიღო მეტსახელი «მალტის შავი რაინდი». მის ანგარიშზეა 18 გამარჯვება<ref name="PC2010">{{cite web|url=http://modelingmadness.com/review/allies/gb/calspit9.htm|title=ICM 1/48 Spitfire IX|author=Pablo Calcaterra|date=2010|lang=en|accessdate=2013-10-24}}</ref>.
ჯერ კიდევ ომში ოფიციალურად ჩართვამდე დაახლოებით 600 არგენტინელი მოხალისე, უპირველეს ყოვლისა, ინგლის-არგენტინული წარმოშობის, შეუერთდა ბრიტანულ და [[კანადა|კანადურ]] სამხედრო-საჰაერო ძალებს. დიდი ბრიტანეთის [[სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალები|სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალებში]] მათგან ჩამოყალიბდა [[164-ე (არგენტინული) ესკსდრილია (დიდი ბრიტანეთი)|164-ე არგენტინული ესკსდრილია]]. 1944 წელს ეს ქვედანაყოფი მონაწილეობდა ნორმანდიაში მოკავშირეების გადასხმის ოპერაციაში. შემდგომში, 21-ე არმიის ჯგუფის შემადგენლობაში მონაწილეობდა ბრძოლებში [[საფრანგეთი]]ს ჩრდილოეთში და [[ბელგია]]ში<ref>{{cite web|author=Jan Josef Safarik|url=http://math.fce.vutbr.cz/safarik/ACES/aces1/argentina-ww2.html|title=Air Aces: List of Argentine Participants|publisher=Math.fce.vutbr.cz|accessdate=|archiveurl=https://www.webcitation.org/6AdjreQbz?url=http://math.fce.vutbr.cz/safarik/ACES/index.html|archivedate=2012-09-13}}</ref><ref>[http://www.clarin.com/diario/2005/04/08/elpais/p-02201.htm «Condecoran a aviadores argentinos que pelearon en la II Guerra para Gran Bretaña», [[Clarin]], 08.04.2005] Report about the ceremony at St. Clement Danes church, remembering the Argentines (including approximately 600 pilots) that fought in World War II on the allied side {{ref-es}}</ref>.
[[ბრაზილია]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] მონაწილეობდა [[ანტიჰიტლერული კოალიცია|ანტიჰიტლერული კოალიციის]] მხარეს 1942 წლის 22 აგვისტოდან ომის დამთავრებამდე. ბრაზილია — სამხრეთ ამერიკის ერთადერთი ქვეყანაა, რომელმაც მონაწილეობა მიიღო საბრძოლო მოქმედებებში, მიუხედავად იმისა, რომ [[კონტინენტი]]ს ყველა ქვეყანა ადრე თუ გვიან ჩაერთო ომში.
როდესაც 1939-1945 წლებში მეორე მსოფლიო ომი მიმდინარეობდა, [[ჟეტულიუ ვარგასი]]ს მთავრობა ბრაზილიაში არ იყო გულხელდაკრეფილი. ხალხის მასების ზეწოლით, რომლებიც შეშფოთებულები იყვნენ გერმანული გემების მტრული მანევრებით ბრაზილიის სანაპიროებთან ახლოს, პრეზიდენტი იძულებული გახდა უარი ეთქვა ნეიტრალიტეტის პოლიტიკისათვის. 1942 წლის აგვისტოში ვარგასმა ომი გამოუცხადა ფაშისტურ კოალიციას. ბრაზილიამ შეაიარაღა 25-ათასიანი [[ბრაზილიის საექსპედიციო კორპუსი იტალიაში|საექსპედიციო კორპუსი]], რომელიც ამერიკის 5-ე არმიასთან ერთად იბრძოდა [[იტალია]]ში. ბრაზილია იყო ერთადერთი ლათინოამერიკული ქვეყანა, რომელმაც გააგზავნა საკუთარი ჯარისკაცები საომრად [[ევროპა]]ში.
==== მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ====
სამხრეთ ამერიკა, ისევე როგორც სხვა კონტინენტებზე, [[ცივი ომი]]ს დროს გადაიქცა მსხვილი დაპირისპირებული სახელმწიფოების საბრძოლო მოედნათ XX საუკუნის ბოლოს.
1960-იან და 1970-იან წლებში, არგენტინის, ბრაზილიის, ჩილეს და ურუგვაის მთავრობები ჩამოაგდეს ან გადააყენეს და მის მაგივრად დამყარდა [[სამხედრო დიქტატურა|სამხედრო დიქტატურები]]. სამხედრო დიქტატურის პერიოდში დააკავეს ათობით ათასი [[პოლიტიკური პატიმარი]], რომელთაგან ბევრი აწამეს ან მოკლეს ([[ოპერაცია "კონდორი"]]). ეკონომიკურად, მათ დაიწყეს [[ნეოლიბერალიზმი|ნეოლიბერალურ]] ეკონომიკურ პოლიტიკაზე გადასვლა. მათ ცივი ომის პერიოდში მიიღეს საკუთარი "ეროვნული უსაფრთხოების" დოქტრინა და შეიმუშავეს ღონისძიებები შიდა ძირგამომთხრელი მოქმედებების წინააღმდეგ. 1980-იანი და 1990-იანი წლების განმავლობაში, პერუში მიმდინარეობდა [[პერუს შიდა კონფლიქტი|შიდა კონფლიქტი]] ([[ტუპაკ ამარუს რევოლუციური მოძრაობა]] და [[ნათელი გზა]]). რევოლუციური მოძრაობები და სამხედრო დიქტატურები ერთმანეთს ბევრ მოქმედებებში ჰგავდნენ, განსაკუთრებით სამხედრო ძალის და იარაღის გამოყენებაში, მაგრამ 1980-იანი წლებიდან დაწყებული დემონსტრაციების ტალღამ ფართოდ შემოაღო კარი კონტინენტზე და დღეისათვის დემოკრატიული მართველობა თითქმის ყველა ქვეყანაშია დამკვიდრებული. კორუფციაში ბრალდებებს ჯერ კიდევ აქვს გავრცელებულ ხასიათი, და რიგ ქვეყნებში უკვე ჩანს კრიზისები, რომლებსაც მოჰყვა პრეზიდენტების გადადგომა, თუმცა სამოქალაქო ხელისუფლების დემოკრატიული არჩევნების გზით გადაბარება თითქმის ყველგან გრძელდება. საერთაშორისო ფინანსური დავალიანებები შესამჩნევი პრობლემა გახდა.
ბოლო წლებში ღრმა ეკონომიკური და სოციალური კრიზისის პირობებში, რომელიც გამოწვეულია ნეოლიბერალური პოლიტიკისაგან, რეგიონში პოლიტიკური პარტიების მემარჯვენე ფრთამ დაკარგა მიმზიდველობა (კოლუმბიის გამოკლებით)<ref name="FAff">[http://www.foreignaffairs.com/articles/61702/jorge-g-castaneda/latin-americas-left-turn Foreignaffairs.com]</ref> და არჩევნებზე თანმიმდევრობით იმარჯვებენ მემარცხენე პარტიების პრეზიდენტები, რომელიც დაიწყო 1998 წელს [[უგო ჩავესი]]ს გამარჯვებით ვენესუელაში საპრეზიდენტო არჩევნების დროს. [[დილმა რუსეფი]] აირჩიეს ბრაზილიის პრეზიდენტად 2010 წელს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ და შეფასდა როგორც [[ვაშინგტონის კონსენსუსი]]ს მარცხად.<ref>Kenneth Rapoza. [http://www.thenation.com/article/155799/brazils-first-lady "Brazil's First Lady"]. ''The Nation''. November 3, 2010.</ref>
მიუხედავად მარცხნივ გადახრისა, სამხრეთ ამერიკა მნიშვნელოვანი ხარისხით რჩება კაპიტალისტურად და განიცდის თავის საუკეთესო ეკონომიკური განვითარების წლებს.<ref name="FAff" /> მაგალითად ბრაზილიის [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]], როგორც ვარაუდობენ, გაიზრდება 7,5 %-ით 2010 წელს<ref name="FAff" /> და მსოფლიოში ეკონომიკის ზრდის ტემპით იქნება მეორე, [[ჩინეთი]]ს შემდეგ.
2008 წელს [[სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი]] შეიქმნა, რომელიც სამხრეთ ამერიკის ქვეყნების ეკონომიკის ინტეგრაციას ემსახურება და ჰგავს [[ევროპის კავშირი]]ს პოლიტიკური ინტეგრაციის სტილს. ამერიკელმა პოლიტიკოსებმა ეს მიიღეს, როგორც შემობრუნებითი მომენტი რეგიონში აშშ-ის ჰეგემონიის დაკარგვის შესახებ.<ref>Sperber, Joshua. [http://www.counterpunch.org/sperber11042006.html "How the US Lost Latin America"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061205093757/http://www.counterpunch.org/sperber11042006.html |date=2006-12-05 }}. CounterPunch. November 4, 2006.</ref> [[ნოამ ჩომსკი]]ს თანახმად, სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირმა განაცხადა, რომ მან "პირველად ლათინური ამერიკის ევროპელთა დაპყრობის შემდეგ დაიწყო მოძრაობა ინტეგრაციის მიმართულებით".<ref>Giovana Sanchez. [http://g1.globo.com/Noticias/Mundo/0,,MUL1322738-5602,00-NOAM+CHOMSKY+CRITICA+OS+EUA+E+ELOGIA+O+PAPEL+DO+BRASIL+NA+CRISE+DE+HONDURAS.html "Noam Chomsky critica os EUA e elogia o papel do Brasil na crise de Honduras"]. G1. September 30, 2009. {{pt icon}}</ref>
== მოსახლეობა ==
{{main|სამხრეთ ამერიკის ქვეყნების სია მოსახლეობის მიხედვით}}
=== ეთნიკური ჯგუფები ===
ეთნიკურ დონეზე სამხრეთ ამერიკის მოსახლეობა შეიძლება დავყოთ სამ ჯგუფად: [[ინდიელები]], [[კავკასიური რასა|თეთრკანიანები]] და [[ნეგროიდული რასა|შავკანიანები]]. ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა კოლუმბია, ეკვადორი, პარაგვაი და ვენესუელა დემოგრაფიის მხრივ ჭარბობენ მეტისები (ესპანელების ადგილობრივ ინდიელებთან შეჯვარების გზით დაბადებული შთამომავლები). მხოლოდ ორ ქვეყანაში (პერუ და ბოლივია) ინდიელები ქმნიან უმრავლესობას. ბრაზილიაში, კოლუმბიაში და ვენესუელაში ცხოვრობს მოსახლეობის აფრიკული წარმოშობის მნიშვნელოვანი რაოდენობა.
ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა არგენტინა, ურუგვაი, ჩილე და ბრაზილია მოსახლეობის უმრავლესობას აქვს ევროპული წარმოშობა, მათგან არგენტინაში და ურუგვაიში მოსახლეობის უმრავლესობა — ესპანეთიდან და იტალიიდან ჩამოსულების შთამომავლებია. ბრაზილიის სამხრეთში და სამხრეთ-აღმოსავლეთით ცხოვრობენ [[პორტუგალიელები]]ს, [[გერმანელები]]ს, [[იტალიელები]]ს და [[ესპანელები]]ს შთამომავლები.
ჩილემ მიიღო ემიგრანტთა ტალღა [[ესპანეთი]]დან, [[გერმანია|გერმანიიდან]], [[ინგლისი]]დან, [[საფრანგეთი]]დან, [[იტალია|იტალიიდან]], [[ავსტრია|ავსტრიიდან]], [[შვეიცარია|შვეიცარიიდან]], სკანდინავიის ქვეყნებიდან, [[საბერძნეთი]]დან და [[ხორვატია|ხორვატიიდან]] XVIII საუკუნის და XX საუკუნის დასაწყისის განმავლობაში. ამ ქვეყანაში სხვადასხვა მონაცემებით ცხოვრობენ, 1 600 000-დან (მოსახლეობის 10 %) 4 500 000-მდე (27 %) [[ბასკების ქვეყანა|ბასკების ქვეყნიდან]] ჩამოსულები. 1848 წელი იყო გერმანელების მასობრივი ემიგრაციის წელი (ასევე [[ავსტრიელები]]ს და [[შვეიცარიელები]]ს) და, ნაწილობრივ, [[ფრანგები]]ს, რომლებიც ძირითადად დასახლდნენ ქვეყნის სამხრეთ რაიონებში, თითქმის სრულიად დაუსახლებელ, მაგრამ ბუნებით და სასარგებლო წიაღისეულით მდიდარ რაიონებში. გერმანელების ეს იმიგრაცია გრძელდებოდა პირველი და მეორე მსოფლიო ომების შემდეგ ისეთნაირად, რომ დღეისათვის დაახლოებით 500 000 ჩილელს აქვს გერმანული წარმოშობა. ამას გარდა, ჩილეს მოსახლეობის დაახლოებით 5 % — შუა აღმოსავლეთიდან ([[პალესტინელები]], [[სირიელები]], [[ლიბანელები]], [[სომხები]]) წამოსული იმიგრანტი ქრისტიანების შთამომავლებია. ასევე ჩილეს მოსახლეობის დაახლოებით 3 % — გენეტიკური [[ხორვატები|ხორვატია]]. [[ბერძნები]]ს შთამომავლები შეადგენენ დაახლოებით 100 000 ადამიანს, მათი უმრავლესობა ცხოვრობს [[სანტიაგო]]ში და [[ანტოფაგასტა (ქალაქი)|ანტოფაგასტა]]ში. მოსახლეობის დაახლოებით 5 % — ფრანგული წარმოშობისაა. 600 000-დან 800 000-მდე — იტალიური.
ბრაზილიაში გერმანელები, უპირველეს ყოვლისა, XIX და XX საუკუნეების განმავლობაში სამშობლოში პოლიტიკურ-სოციალური სიტუაციიდან გამომდინარე ჩამოვიდნენ. დღეისათვის ბრაზილიელთა დაახლოებით 10 %-ს (18 მილიონი) აქვს გერმანული წარმოშობა. ამას გარდა, ბრაზილია — ლათინური ამერიკის ქვეყანაა, სადაც ცხოვრობს ყველაზე უფრო მეტი ეთნიკური [[უკრაინელები|უკრაინელი]] (1 მილიონი).
სამხრეთ ამერიკაში ეთნიკური უმცირესობები ასევე წარმოდგენილია [[არაბები]]თ და [[იაპონელები]]თ ბრაზილიაში, [[ჩინელები]]თ პერუში და ინდოელებით გაიანაში და სურინამში.
=== ენები ===
[[ფაილი:Languages of South America.svg|thumb|left|სამხრეთ ამერიკის სახელმწიფოების და ტერიტორიების ოფიციალური ენები]]
[[ფაილი:Map-Most Widely Spoken Native Languages in Latin America.png|thumb|200px|ინდიელთა ენების გავრცელების არეალი ლათინურ ამერიკაში:{{legend|#39f|'''კეჩუა'''}}
{{legend|#ff3|'''გუარანი'''}}
{{legend|#f93|'''აიმარა'''}}
{{legend|#001|'''მაპუჩე'''}}]]
სამხრეთ ამერიკაში ყველაზე უფრო ფართედ გავრცელებული ენებია [[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიური]] და [[ესპანური ენა|ესპანური]]. პორტუგალიურ ენაზე საუბრობენ [[ბრაზილია]]ში, რომლის მოსახლეობაც შეადგენს ამ კონტინენტის მოსახლეობის დაახლოებით 50 %-ს. ესპანური ენა ოფიციალური ენაა ამ კონტინენტის ქვეყნების უმრავლესობისთვის. სამხრეთ ამერიკაში ასევე ლაპარაკობენ სხვა ენებზეც: [[სურინამი|სურინამში]] [[ნიდერლანდური ენა|ნიდერლანდურად]], [[გაიანა]]ში — [[ინგლისური ენა|ინგლისურად]], ხოლო [[საფრანგეთის გვიანა]]ში — [[ფრანგული ენა|ფრანგულად]].
არც თუ ისე იშვიათად შეიძლება გავიგონოთ [[სამხრეთ ამერიკის ინდიელთა ენები]]ც: [[კეჩუა (ენა)|კეჩუა]] ([[ეკვადორი]], [[ბოლივია]] და [[პერუ]]), [[გუარანის ენები]] ([[პარაგვაი]] და [[ბოლივია]]), [[აიმარა (ენა)|აიმარა]] ([[ბოლივია]] და [[პერუ]]) და [[მაპუდუნგუნი]] (არაუკანული ენა) ([[ჩილე]]ს და [[არგენტინა|არგენტინის]] სამხრეთი). ყველა ამ ენას (მაპუდუნგუნის გარდა) თავისი ენობრივი არეალის ქვეყნებში აქვს ოფიციალური სტატუსი.
რადგანაც სამხრეთ ამერიკის მოსახლეობის მნიშვნელოვანი წილი შეადგენს ევროპიდან ჩამოსულებს, ამიტომ ბევრი მათგანი დღემდე ინარჩუნებს საკუთარ ენას, მათ შორის ყველაზე უფრო გავრცელებულია [[იტალიური ენა|იტალიური]] და [[გერმანული ენა|გერმანული]] ენები ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა: არგენტინა, ბრაზილია, ურუგვაი, ვენესუელა და ჩილე.
სამხრეთ ამერიკის ქვეყნებში სასწავლად ყველაზე უფრო პოპულარული უცხოური ენებია: ინგლისური, ფრანგული, გერმანული და იტალიური.
{| class="wikitable"
|- style="background:#efefef;"
!
!ენა
!მოლაპარაკეთა რაოდენობა
|-
|[[ფაილი:Lang-es.gif|25px]]
|[[ესპანური ენა|ესპანური]]
|align="right"|233 600 108
|-
|[[ფაილი:Lang-pt.gif|25px]]
|[[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიური]]
|align="right"|191 480 630
|-
|[[ფაილი:Lang-en.gif|25px]]
|[[ინგლისური ენა|ინგლისური]]
|align="right"|800 000
|-
|[[ფაილი:Lang-nl.gif|25px]]
|[[ნიდერლანდური ენა|ნიდერლანდური]]
|align="right"|510 000
|-
|[[ფაილი:Lang-fr.gif|25px]]
|[[ფრანგული ენა|ფრანგული]]
|align="right"|230 000
|}
== პოლიტიკა ==
[[ფაილი:Flag of Mercosur (Portuguese).svg|border|thumb|left|right|200px|ორგანიზაცია [[მერკოსური]]ს ემბლემა.]]
[[ფაილი:Flag of South America (proposal).svg|border|thumb|right|200px|[[სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი]]ს დროშა.]]
სამხრეთ ამერიკაში პოლიტიკურ არენაზე XXI საუკუნის დასაწყისი აღინიშნა მემარცხენე მიმართულების ძალების მოსვლით, [[სოციალიზმი|სოციალისტი]] ლიდერები არჩეულები იყვნენ ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა: [[ჩილე]], [[ურუგვაი]], [[ბრაზილია]], [[არგენტინა]], [[ეკვადორი]], [[ბოლივია]], [[პარაგვაი]] და [[ვენესუელა]]. ამ ფონზე სამხრეთ ამერიკაში ყველგან აღინიშნება საბაზრო ეკონომიკის და საერთაშორისო თანამშრომლობის განვითარება, ასე მაგალითად, შეიქმნა ორგანიზაცია ''[[მერკოსური]]'' და ''[[ანდური თანამეგობრობა]]'', რომელთა მიზანია მოქალაქეთა თავისუფალი გადაადგილება, ეკონომიკური განვითარება, საბაჟო გადასახადების გაუქმება და საერთო თავდაცვის პოლიტიკა.
2004 წლიდან არსებობს და ვითარდება ''[[სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი]]'', აგრეთვე ცნობილი როგორც ''Unasur'' — ორგანიზაცია, რომელიც აერთიანებს სამხრეთ ამერიკის თითქმის ყველა ქვეყანას და შექმნილია [[ევროპის კავშირი]]ს მოდელის მიხედვით. კავშირის ფარგლებში შექმნილია საკონსულტაციო ''სამხრეთამერიკული თავდაცვის საბჭო'', იგეგმება საერთო პარლამენტის შექმნა, ასევე საერთო ბაზრის შექმნა და მონაწილე ქვეყნებს შორის საბაჟო ტარიფების ლიკვიდაცია.
== პოლიტიკური დაყოფა ==
=== დამოუკიდებელი ქვეყნები ===
სამხრეთ ამერიკაში მდებარეობს 12 დამოუკიდებელი ქვეყანა.
{| class="wikitable sortable"
|- bgcolor="#ececec" style="text-align:center;"
! №
! ქვეყნები
! [[დედაქალაქი]]
! ფართობი (კმ²)
! მოსახლეობა<br />(2008 წლის 1 ივლისისთვის)
! მოსახლეობის სიმჭიდროვე<br />(ად./კმ²)
|-
| 1
| style="text-align:left;" |{{დროშა|არგენტინა}}
| [[ბუენოს-აირესი]]
| align="right" | 2 766 890
| align="right" | 40 677 348
| align="right" | 14,3
|-
| 2
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ბოლივია}}
| [[სუკრე]], [[ლა-პასი]]
| align="right" | 1 098 580
| align="right" | 8 857 870
| align="right" | 8,1
|-
| 3
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ბრაზილია}}
| [[ბრაზილია (ქალაქი)|ბრაზილია]]
| align="right" | 8 514 877
| align="right" | 191 908 598
| align="right" | 22,0
|-
| 4
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ვენესუელა}}
| [[კარაკასი]]
| align="right" | 912 050
| align="right" | 26 414 815
| align="right" | 27,8
|-
| 5
| style="text-align:left;" |{{დროშა|გაიანა}}
| [[ჯორჯტაუნი]]
| align="right" | 214 970
| align="right" | 770 794
| align="right" | 3,6
|-
| 6
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ეკვადორი}}
| [[კიტო]]
| align="right" | 283 560
| align="right" | 13 927 650
| align="right" | 47,1
|-
| 7
| style="text-align:left;" |{{დროშა|კოლუმბია}}
| [[ბოგოტა]]
| align="right" | 1 138 910
| align="right" | 45 013 674
| align="right" | 37,7
|-
| 8
| style="text-align:left;" |{{დროშა|პარაგვაი}}
| [[ასუნსიონი]]
| align="right" | 406 750
| align="right" | 6 347 884
| align="right" | 15,6
|-
| 9
| style="text-align:left;" |{{დროშა|პერუ}}
| [[ლიმა]]
| align="right" | 1 285 220
| align="right" | 27 925 628
| align="right" | 21,7
|-
| 10
| style="text-align:left;" |{{დროშა|სურინამი}}
| [[პარამარიბო]]
| align="right" | 163 270
| align="right" | 438 144
| align="right" | 2,7
|-
| 11
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ურუგვაი}}
| [[მონტევიდეო]]
| align="right" | 176 220
| align="right" | 3 477 778
| align="right" | 19,4
|-
| 12
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ჩილე}}
| [[სანტიაგო]]
| align="right" | 756 950
| align="right" | 16 454 143
| align="right" | 21,1
|- class="highlight"
|
| align="left" | '''სულ'''
|
| align="right" | '''17 718 247'''
| align="right" | '''382 214 326'''
| align="right" | '''21,57'''
|}
=== დამოკიდებული ტერიტორიები ===
სამხრეთ ამერიკაში მდებარეობს [[დიდი ბრიტანეთი]]ს და [[საფრანგეთი]]ს კუთვნილი დამოკიდებული ტერიტორიები, ხოლო ფოლკლენდის კუნძულები სადავოა [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთსა]] და [[არგენტინა]]ს შორის.
{| class="wikitable sortable"
|- bgcolor="#ececec" style="text-align:center;"
! №
! ტერიტორია
! მეტროპოლია
! [[დედაქალაქი]]
! ფართობი (კმ²)
! მოსახლეობა<br />(2008 წლის 1 ივლისისთვის)
! მოსახლეობის სიმჭიდროვე<br />(ად./კმ²)
|-
| 1
| style="text-align:left;" |{{დროშა|საფრანგეთის გვიანა}}
| [[საფრანგეთი]]
| [[კაიენა]]
| align="right" | 91 000
| align="right" | 209 000
| align="right" | 2,1
|-
| 2
| style="text-align:left;" |{{დროშა|სამხრეთი გეორგია და სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულები}}
| [[დიდი ბრიტანეთი]]
|
| align="right" | 3 093
| align="right" | 0
| align="right" | 0
|-
| 3
| style="text-align:left;" |{{დროშა|ფოლკლენდის კუნძულები}}
| სადავო [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთსა]] და [[არგენტინა]]ს შორის
| [[სტენლი (ფოლკლენდის კუნძულები)|სტენლი]]
| align="right" | 12 173
| align="right" | 2 967
| align="right" | 0,24
|- class="highlight"
|
| align="left" | '''სულ'''
|
|
| align="right" | '''106 266'''
| align="right" | '''211 967'''
| align="right" | '''1,99'''
|}
სამხრეთ გეორგიაზე და სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულებზე არ არსებობს მუდმივი მოსახლეობა. ეკუთვნის დიდ ბრიტანეთს, შედის ზღვისიქითა ტერიტორია — ფოლკლენდის კუნძულების თვითმმართველობაში.
'''სამხრეთი გეორგია და სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულები ითვლება ანტარქტიდის შემადგენელ ნაწილად'''.
== ეკონომიკა ==
[[ფაილი:Banco del Sur.jpg|thumb|[[რაფაელ კორეა]], [[ევო მორალესი]], [[ნესტორ კირხნერი]], [[კრისტინა ფერნანდესი]], [[ლუის ინასიუ ლულა და სილვა]], [[ნიკანორ დუარტე ფრუტოსი]] და [[უგო ჩავესი]] სამხრეთის ბანკის დაარსების დოკუმენტებზე ხელმოწერა.]]
ლათინური ამერიკის ქვეყნების ეკონომიკამ 2010-2011 წლების კრიზისის შემდგომ პერიოდში აჩვენა ზრდის სერიოზული ტემპი, რომელიც წინ უსწრებდა მსოფლიოს საშუალო მაჩვენებლებს: 2010 წელს ზრდამ შეადგინა 6 %, ხოლო პროგნოზი 2011 წლისთვის იქნება 4,7 %. ისტორიულად მაღალი [[ინფლაცია|ინფლაციის]] გამო სამხრეთი ამერიკის თითქმის ყველა ქვეყანაში, [[საპროცენტო განაკვეთი|საპროცენტო განაკვეთები]] რჩება მაღალი, ისინი, როგორც წესი, ორჯერ მაღალია, ვიდრე აშშ-ში. მაგალითად, საპროცენტო განაკვეთი ვენესუელაში დაახლოებით 22 %-ია და 23 % სურინამში. გამონაკლისია ჩილე, რომელიც თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკურ პოლიტიკას ახორციელებს 1973 წელს დამყარებული სამხედრო დიქტატურის შემდეგ და აქტიურად ზრდის სოციალურ ხარჯებს დემოკრატიული მმართველობის აღდგენის მომენტიდან 1990-იანი წლების დასაწყისში. ამან მოიტანა ეკონომიკური სტაბილურობა და საპროცენტო განაკვეთი დაბალ დონეზე.
სამხრეთ ამერიკა ეყრდნობა საქონლის და ბუნებრივი რესურსების ექსპორტს. ბრაზილია (მსოფლიოში სიდიდით მეშვიდე და ამერიკაში სიდიდით მეორე ეკონომიკა) ლიდერობს ექსპორტის საერთო მოცულობით $ 137.8 მილიარდი დოლარი, შემდეგ მოდის ჩილე $ 58.12 მილიარდი დოლარი და არგენტინა 46.46 მილიარდი დოლარი<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html|title=CIA - The World Factbook - Rank Order - Exports|publisher=Cia.gov|date=2009-04-09|accessdate=2009-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160819103836/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html|archivedate=2016-08-19}}</ref>.
ეკონომიკური სხვაობა მდიდრებსა და ღარიბებს შორის სამხრეთ ამერიკის ქვეყნების უმრავლესობაში დიდია, ვიდრე სხვა კონტინენტების უმრავლეს ქვეყნებში. ვენესუელაში, პარაგვაიში, ბოლივიაში და სამხრეთ ამერიკის ბევრ სხვა ქვეყნებში, ყველაზე მდიდრების 20 % ფლობს ქვეყნის სიმდიდრის 60 %-ზე მეტს, იმ დროს, როდესაც უღარიბესი 20 % ფლობს 5 %-ზე ნაკლებს. ასეთი დიდი სხვაობა აღინიშნება სამხრეთ ამერიკის ბევრ მსხვილ ქალაქებში, სადაც დროებითი ქოხები და ღამის გასათევები დგანან ცათამბჯენების გვერდით.
{| class="wikitable sortable" style="font-size:85%;"
|-
! [[ქვეყანა]]
! [[ქვეყნების სია მშპ-ის (ნომინალი) მიხედვით|მთლიანი შიდა პროდუქტი (ნომინალი) 2011 წელს]]<ref name=PPP_GDP>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=44&pr1.y=10&c=336%2C213%2C218%2C223%2C228%2C288%2C233%2C293%2C248%2C366%2C298%2C299&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2004rank.html |title=World Economic Outlook Database |publisher=IMF |date=April 2012 |accessdate=2012-05-24}}</ref>
! [[ქვეყნების სია მშპ-ის (მუპ) მიხედვით|მთლიანი შიდა პროდუქტი (მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის მიხედვით) 2011 წელს]]<ref name=PPP_GDP/>
! [[ქვეყანათა სია ერთ სულ მოსახლეზე მშპ-ის (PPP) მიხედვით|მთლიანი შიდა პროდუქტი (მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის მიხედვით) ერთ სულ მოსახლეზე 2011 წელს]]<ref name=PPP_GDP />
! [[ქვეყნების სია ექსპორტის მიხედვით|საქონლის ექსპორტი]]<br />($ მილიარდი), 2011 წელს<ref name=wfex>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html?|title=Country Comparison:Exports|work=The World Factbook|year=2011|publisher=CIA|accessdate=2015-03-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160819103836/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2078rank.html|archivedate=2016-08-19}}</ref>
! [[ქვეყნების სია ადამიანის განვითარების ინდექსის მიხედვით|ადამიანის განვითარების ინდექსის კოეფიციენტი 2011 წელს]]<ref name="UN">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Complete.pdf|title=Human Development Report 2011. Human development indices. p.23 |publisher=The United Nations|accessdate=2011-05-24}}</ref>
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|არგენტინა}}
| {{Nts|447 644}}
| {{Nts|716 419}}
| {{Nts|17 516}}
| {{Nts|83,7}}
| {{Nts|0,797}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ბოლივია}}
| {{Nts|24 604}}
| {{Nts|50 904}}
| {{Nts|4 789}}
| {{Nts|9,1}}
| {{Nts|0,663}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ბრაზილია}}
| {{Nts|2 492 908}}
| {{Nts|2 294 243}}
| {{Nts|11 769}}
| {{Nts|250,8}}
| {{Nts|0,718}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ჩილე}}
| {{Nts|248 411}}
| {{Nts|299 632}}
| {{Nts|17 222}}
| {{Nts|86,1}}
| {{Nts|0,805}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|კოლუმბია}}
| {{Nts|328 422}}
| {{Nts|471 964}}
| {{Nts|10 249}}
| {{Nts|56,5}}
| {{Nts|0,710}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ეკვადორი}}
| {{Nts|66 381}}
| {{Nts|127 426}}
| {{Nts|8 492}}
| {{Nts|22,3}}
| {{Nts|0,720}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ფოლკლენდის კუნძულები}}<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fk.html|title=Falkland Islands|work=The World Factbook|year=2011|publisher=CIA|accessdate=2015-03-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200614153040/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fk.html|archivedate=2020-06-14}}</ref> ([[გაერთიანებული სამეფო]])
| {{Nts|165}}
| {{Nts|165}}
| {{Nts|55 400}}
| {{Nts|0,1}}
|
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|საფრანგეთის გვიანა}}<ref>{{cite web|url=http://www.iedom.fr/IMG/pdf/ra2009_guyane-.pdf|title=Guyane|year=2009|publisher=IEDOM}}</ref> ([[საფრანგეთი]])
| {{Nts|4 456}}
| {{Nts|4 456}}
| {{Nts|19 728}}
| {{Nts|1,3}}
|
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|გაიანა}}
| {{Nts|2 480}}
| {{Nts|5 783}}
| {{Nts|7 465}}
| {{Nts|0,9}}
| {{Nts|0,633}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|პარაგვაი}}
| {{Nts|21 236}}
| {{Nts|35 346}}
| {{Nts|5 413}}
| {{Nts|9,8}}
| {{Nts|0,665}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|პერუ}}
| {{Nts|173 502}}
| {{Nts|301 967}}
| {{Nts|10 062}}
| {{Nts|46,3}}
| {{Nts|0,725}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|სურინამი}}
| {{Nts|3 790}}
| {{Nts|5 060}}
| {{Nts|9 475}}
| {{Nts|1,6}}
| {{Nts|0,680}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ურუგვაი}}
| {{Nts|46 872}}
| {{Nts|50 908}}
| {{Nts|15 113}}
| {{Nts|8,0}}
| {{Nts|0,783}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|ვენესუელა}}
| {{Nts|315 841}}
| {{Nts|374 111}}
| {{Nts|12 568}}
| {{Nts|92,6}}
| {{Nts|0,735}}
|-
! style="text-align:left;"| ჯამი || {{Nts|4 176 712}} || {{Nts|4 738 384}} || {{Nts|11 962}} || {{Nts|669,1}} || {{Nts|0,729}}
|}
== ტურიზმი ==
[[ტურიზმი]] ხდება უფრო მთავარი შემოსავლების წყარო სამხრეთ ამერიკის ბევრი ქვეყნისთვის<ref>{{cite web|url=http://bigtravelweb.com/travel/2008/10/13/tourism-trends-visitor-numbers/|title=Bigtravelweb|publisher=Bigtravelweb|date=2008-10-13|accessdate=2009-04-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/618XKtopj?url=http://bigtravelweb.com/travel/2008/10/13/tourism-trends-visitor-numbers/|archivedate=2011-08-22}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://bibemp2.us.es/turismo/turismonet1/economia%20del%20turismo/turismo%20zonal/america%20del%20sur/tourism%20and%20economic%20growth%20in%20latin%20america.pdf |title=Latin American tourism growth |accessdate=2015-03-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090325002145/http://bibemp2.us.es/turismo/turismonet1/economia%20del%20turismo/turismo%20zonal/america%20del%20sur/tourism%20and%20economic%20growth%20in%20latin%20america.pdf |archivedate=2009-03-25 }}</ref>. ისტორიული ძეგლები, არქიტექტურული და ბუნებრივი საოცრებები, საკვები პროდუქტების და კულტურის ნაირფეროვანი ასორტიმენტი, მომხიბვლელი ქალაქები და ულამაზესი ლანდშაფტები ყოველწლიურად იზიდავს მილიონობით ტურისტს სამხრეთ ამერიკაში. ზოგიერთი ყველაზე უფრო მოსანახულებელი ადგილები რეგიონში: [[მაჩუ-პიქჩუ]], [[კუსკო]], [[რიო-დე-ჟანეირო]], [[სალვადორი (ბრაზილია)|სალვადორი]], [[ნატალი (რიუ-გრანდი-დუ-ნორტი)|ნატალი]], [[ბუენოს-აირესი]], [[სან-პაულუ]], [[კარტახენა (კოლუმბია)|კარტახენა]], [[ამაზონის დაბლობი]]ს ტროპიკული ტყეები, [[ჩანჩქერი]] [[ანხელი]], [[ტბა]] [[ტიტიკაკა]], [[გალაპაგოსის კუნძულები]], კუნძული [[მარგარიტა (ვენესუელა)|მარგარიტა]] და რეგიონი [[პატაგონია]]<ref>{{cite web|url=http://gosouthamerica.about.com/od/topdestinations/tp/Attractions2006.htm|title=Top attractions|publisher=Gosouthamerica.about.com|date=2007-12-04|accessdate=2009-04-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/65AkRrLyh?url=http://gosouthamerica.about.com/od/topdestinations/tp/Attractions2006.htm|archivedate=2012-02-03}}</ref>.
== კულტურა ==
სამხრეთამერიკელების კულტურაზე გავლენა მოახდინა ევროპასთან ისტორიულმა კავშირებმა, განსაკუთრებით [[ესპანეთი|ესპანეთთან]] და [[პორტუგალია]]სთან, ასევე — აშშ-დან წამოსულ [[მასობრივი კულტურა|მასობრივ კულტურასთან]].
სამხრეთამერიკულ ქვეყნებს აქვთ [[მუსიკა|მუსიკის]] მდიდარი ტრადიციები. ყველაზე უფრო ცნობილი ჟანრებია: [[კუმბია]] კოლუმბიიდან, [[სამბა (მუსიკა)|სამბა]], [[ბოსა-ნოვა]] ბრაზილიიდან, და [[ტანგო]] არგენტინიდან და ურუგვაიდან. ასევე კარგად ცნობილია არაკომერციული სახალხო ჟანრი [[ნუევა კასიონი]] — მუსიკალური მიმართულება, რომელიც დაარსებული იყო არგენტინაში და ჩილეში, და სწრაფად გავრცელდა ლათინური ამერიკის დანარჩენ ნაწილებში. პერუს სანაპიროებზე მცხოვრებმა ხალხმა შექმნა მშვენიერი დუეტები და ტრიოები [[გიტარა]]ზე და [[კახონი|კახონზე]] სამხრეთამერიკული რიტმების შერეულ სტილზე, ისეთები, როგორიცაა [[მარინერა]] (Marinera) ქალაქ [[ლიმა]]ში, [[ტონდერო]] (Tondero) ქალაქ [[პიურა]]ში, XIX საუკუნეში პოპულარული იყო [[კრეოლური ვალსი]] ანუ [[პერუული ვალსი]], გულიანი Arequipan Yaravi, ხოლო XX საუკუნის დასაწყისში პარაგვაული [[გუარანია]] (Guarania). XX საუკუნის ბოლოს ბრიტანული და ამერიკული პოპ-როკის გავლენით გაჩნდა ესპანური როკი. ბრაზილიისთვის დამახასიათებელი იყო პორტუგალიური პოპ-როკი.
სამხრეთ ამერიკის [[ლიტერატურა]] პოპულარული გახდა მთელ მსოფლიოში, განსაკუთრებით 1960-იანი და 1970-იანი წლების ლათინოამერიკული ბუმის დროს, და ისეთი ავტორების გამოჩენის შემდეგ, როგორებიცაა: [[მარიო ვარგას ლიოსა]], [[გაბრიელ გარსია მარკესი]], [[პაბლო ნერუდა]], [[ხორხე ლუის ბორხესი]].
ფართე ეთნიკური კავშირების გამო, სამხრეთამერიკულმა სამზარეულომ ბევრი გადაიღო აფრიკელი, ამერიკელი ინდიელების, აზიელი და ევროპელი ხალხებისაგან. მაგალითად, [[ბაია (შტატი)|ბაიას შტატის]] სამზარეულო ბრაზილიაში, კარგადაა ცნობილი თავისი დასავლეთ-აფრიკული ფესვებით. არგენტინელები, ჩილელები, ურუგვაელები, ბრაზილიელები და ვენესუელელები რეგულარულად ხმარობენ [[ღვინო]]ს, ამავე დროს არგენტინელები პარაგვაელებთან, ურუგვაელებთან ერთად, და ჩილეს და ბრაზილიის სამხრეთ ნაწილში მცხოვრები ხალხი უპირატესობას ანიჭებენ [[მატე]]ს ან ამ სასმისის პარაგვაულ ვერსიას — [[ტერერე]]ს, რომელიც სხვებისაგან იმით განსხვავდება, რომ მას სვავენ ცივს. [[პისკო (სასმელი)|პისკო]] — პერუში და ჩილეში დამზადებული ყურძნის [[დისტილაცია|დისტილირებული]] [[კონიაკი]]ა, მაგრამ, არსებობს მუდმივი კამათი ამ ორ ქვეყანას შორის მისი წარმომავლობის თაობაზე. პერუს სამზარეულო ჩინური, იაპონური, ესპანური, აფრიკული და [[ანდები]]ს ხალხის სამზარეულოს ელემენტების ნარევია.
=== სპორტი ===
სპორტი მთავარ როლს ასრულებს სამხრეთ ამერიკაში. ყველაზე უფრო პოპულარული სპორტის სახეობაა — [[ფეხბურთი]], რომელსაც პროფესიონალურ დონეზე წარმოადგენს [[ფიფა]]ს წევრი [[სამხრეთ ამერიკის ფეხბურთის კონფედერაცია]] ('''CONMEBOL''') და ატარებს ისეთ მთავარ ტურნირებს, როგორიცაა [[კოპა ამერიკა]] (საერთაშორისო ტურნირი) და [[ლიბერტადორესის თასი]] (კლუბებს შორის შეჯიბრება). ურუგვაიში, სამხრეთ ამერიკულ ქვეყანაში 1930 წელს ჩატარდა პირველი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1930|მსოფლიო ჩემპიონატი ფეხბურთში]], და მთელი მსოფლიო ჩემპიონატების ისტორიაში სამხრეთ ამერიკის ქვეყნებმა ცხრაჯერ გაიმარჯვეს 19 შემთხვევიდან (ბრაზილიამ 5-ჯერ, არგენტინამ და ურუგვაიმ 2-2-ჯერ).
სხვა პოპულარული სპორტის სახეობებია: [[კალათბურთი]], [[ცურვა]] და [[ფრენბურთი]]. ზოგიერთ ქვეყანაში არსებობენ სპორტის ეროვნული სახეობები, როგორებიცაა პატო არგენტინაში, ტეხო კოლუმბიაში და [[ჩილეს როდეო|როდეო]] ჩილეში.
რაც შეეხება სპორტის სხვა მიმართულებებს, შეიძლება გამოიყოს, მაგალითად, [[რაგბი]]ს, [[პოლო]]ს და [[ბალახის ჰოკეი]]ს პოპულარობა არგენტინაში, [[ავტოსპორტი]]ს ბრაზილიაში და [[ველოსპორტი]]ს კოლუმბიაში. არგენტინა, ჩილე და ბრაზილია [[დიდი სლემი]] [[ჩოგბურთი|საჩოგბურთო]] ტურნირის ჩემპიონები გახდნენ.
== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ჩრდილოეთი ამერიკა]]
* [[ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია]]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მსოფლიოს კონტინენტები}}
{{მსოფლიოს რეგიონები}}
[[კატეგორია:კონტინენტები]]
[[კატეგორია:სამხრეთი ამერიკა]]
ihj3pcmf0h441cjr8yaegx449gy0xst
გაბონი
0
31251
4399311
4306167
2022-07-28T00:34:31Z
InternetArchiveBot
124291
გადარჩენა 1 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.8.8
wikitext
text/x-wiki
{{ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = {{lang-fr|République gabonaise}}
|სრული_სახელი = გაბონის რესპუბლიკა
|საერთო_სახელი = გაბონი
|დროშა = Flag_of_Gabon.svg
|გერბი = Coat of arms of Gabon.svg
|რუკა = Gabon (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = La Concorde
|დევიზი = „კავშირი, სამუშაო, სამართლიანობა“
|ოფიციალური_ენები = [[ფრანგული ენა]]
|დედაქალაქი = [[ლიბრევილი]]
|latd=0 |latm=23 |latNS=N |longd=9 |longm=27 |longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = [[ლიბრევილი]]
|მთავრობის_ტიპი = [[რესპუბლიკა]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[გაბონის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ალი ბონგო ონდიმბა]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[პრემიერ-მინისტრი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[ემანუელ ისოზე-ნგონდე]]
|ლიდერის_ტიპი_3 =
|ლიდერის_სახელი_3 =
|რანგი_ფართობით = ა/მ
|ფართობი = 267 668
|წყალი_% = 3,76
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 1 454 867
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 150-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2005
|მოსახლეობის_ცენზი = 1 811 079
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2013
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 6,77
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 216-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2005
|მშპ_ppp = $9.621 მილიარდი
|მშპ_ppp_რანგი = 136-ე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $7,055
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 89-ე
|აგი = 0.677
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = <span style="color:#fc0">საშუალო</span>
|აგი_რანგი = 119-ე
|აგი_წელი = 2007
|ვალუტა = ფრანკი
|ვალუტის_კოდი = XAF
|ქვეყნის_კოდი = GAB
|დროის_სარტყელი = [[UTC+01:00]]
|cctld = [[.ga]]
|სატელეფონო_კოდი = 241
|სქოლიო =
}}
'''გაბონი''' ({{lang-fr|République gabonaise}}) — სახელმწიფო [[ცენტრალური აფრიკა|ცენტრალურ აფრიკაში]]. [[საფრანგეთი]]ს ყოფილი კოლონია. დედაქალაქი [[ლიბრევილი]]. სახელმწიფო ენა – [[ფრანგული ენა|ფრანგული]]. 2013 წლის აღწერით ქვეყნის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 1 811 079 ადამიანს,<ref name="RGPL-2013">[http://www.mays-mouissi.com/wp-content/uploads/2016/07/Recensement-general-de-la-population-et-des-logements-de-2013-RGPL.pdf 2013 წლის მოსახლეობის აღწერა (RGPL-2013)]</ref><ref name="geohive">{{Cite web |url=http://www.geohive.com/cntry/gabon.aspx |title=2013 წლის მოსახლეობის აღწერა (geohive) |accessdate=2016-12-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906035204/http://www.geohive.com/cntry/gabon.aspx |archivedate=2011-09-06 }}</ref><ref name="citypopulation">[https://www.citypopulation.de/php/gabon-admin.php 2013 წლის მოსახლეობის აღწერა (citypopulation)]</ref><ref name="statoids">[http://www.statoids.com/uga.html 2013 წლის მოსახლეობის აღწერა (statoids)]</ref> ტერიტორია — 267 668 კმ².
[[უნიტარული სახელმწიფო]], რომელიც დაყოფილია 9 პროვინციად. [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა]] — 2009 წლის 30 აგვისტოს ქვეყნის [[გაბონის პრეზიდენტი|პრეზიდენტად]] არჩეული იქნა [[ალი ბონგო ონდიმბა]].
ქვეყანა მდებარეობს ცენტრალური აფრიკის დასავლეთში, დასავლეთიდან მას გარს ერტყმის [[გვინეის ყურე|გვინეის ყურის]] წყლები [[ატლანტის ოკეანე]]ში. ჩრდილო-დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ეკვატორული გვინეა]], ჩრდილოეთიდან – [[კამერუნი]], აღმოსავლეთიდან და სამხრეთიდან – [[კონგოს რესპუბლიკა]].
მორწმუნეთა დიდი ნაწილი თავისი აღმსარებლობით სხვადასხვა მიმართულების [[ქრისტიანობა|ქრისტიანია]] (პირველ რიგში [[კათოლიციზმი|კათოლიკები]]).
ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე მდიდარ და სტაბილურ სახელმწიფოდ აფრიკაში. 2012 წლის შეფასებით, [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]] შეადგენდა 24,5 მილიარდ ამერიკულ დოლარს. ფულადი ერთეული — [[აფრიკული ფრანკი]].
== სახელწოდება ==
ქვეყნის სახელწოდება „გაბონი“ წარმოშობილია მდინარე [[მბე]]ს პორტუგალიური სახელისაგან: „Gabão“ (რაც ნიშნავს „თავსაბურავიან ქურთუკს“), რომელიც წარმოიშვა მდინარის შესართავის სპეციფიკური ფორმისაგან.
== ისტორია ==
=== კოლონიამდელი პერიოდი ===
[[ფაილი:Eepa a0287-02.jpg|thumb|right|250px|გაბონის მაცხოვრებლების ტრადიციული საცხოვრებელი. 1905 წლის ფოტოგრაფია]]
[[ლოპესის კონცხი|ლოპესის კონცხზე]] აღმოჩენილი კლდეზე დახატული ნახატების ასაკი სავარაუდოდ მიეკუთვნება 8000 წელს. ეს თანამედროვე გაბონის ტერიტორიაზე ადამიანთა არსებობის უძველესი მტკიცებულებაა.
ქვეყნის პირველი მაცხოვრებლები იყვნენ [[პიგმეები]]<ref>[http://www.worldtravelguide.net/data/gab/gab580.asp World Travel Guide — Gabon — History & Government]</ref>, რომლებიც აქ მოვიდნენ ცენტრალური აფრიკიდან. ისინი ცხოვრობდნენ მცირე ჯგუფებად ტროპიკულ [[ტყე]]ებში, რომელთა ძირითადი საქმიანობა იყო ნადირობა და შემგროველობა.
XI საუკუნის ბოლოს დაიწყო [[ბანტუს ხალხი]]ს ტომების მიგრაცია<ref>[http://www.worldrover.com/history/gabon_history.html History of Gabon]</ref> ატლანტის ოკეანის სანაპიროებისკენ. ისინი თანამედროვე გაბონის ტერიტორიაზე სახლდებოდნენ მტრებისგან თავდასაცავად ან ახალი მიწების მოსაპოვებლად. გაბონის აღმოსავლეთით და სამხრეთით დასახლდა [[ბატეკე]]ს ტომის ხალხი, ჩრდილოეთით — [[მპონგვე]]ს ტომის ხალხი. ორივე ტომი ჩრდილოეთიდან მოვიდა, თანამედროვე [[კამერუნი]]ს ტერიტორიიდან. მათი ცხოვრების შესახებ, ევროპელების მოსვლამდე, ცოტა რამ თუ იყო ცნობილი, მაგრამ შენარჩუნებული ხელოსნების მიერ დამზადებული ნაკეთობები და კულტურის ნიმუშები ლაპარაკობენ მდიდარ კულტურულ ტრადიციებზე.
XIX საუკუნეში გაბონში მოვიდა [[ფანგი (ხალხი)|ფანგის]] ტომის ხალხი, რომლებმაც შეავიწროვეს არსებული მაცხოვრებლები და გახდნენ ქვეყნის მოსახლეობის ყველაზე მრავალრიცხოვანი ეთნიკური ჯგუფი.
გაბონში ევროპელების მოსვლის დროისთვის ადგილობრივი მოსახლეობა ცხოვრობდა [[პირველყოფილი საზოგადოება|პირველყოფილი საზოგადოების]] წყობის პირობებში და არ გააჩნდათ სახელმწიფოებრიობის ჩანასახიც კი.
თანამედროვე გაბონის ტერიტორიის სანაპიროზე ევროპელთაგან პირველები გამოჩნდნენ [[პორტუგალიელები]]. 1472 წელს კაპიტანმა [[რუი დი სიკეირა]]მ აღმოაჩინა [[უბე]] [[მდინარე]] [[კომო (მდინარე)|კომოს]] შესართავთან. ამ უბის ფორმის გამო მან ტერიტორიას უწოდა პორტუგალიური სიტყვა gabão, რაც ნიშნავს თავსაბურავიან ქურთუკს. რუი დი სიკეირას მიერ აღმოჩენილი სანაპირო გახდა მონათვაჭრობის ცენტრი.
XVI—XVII საუკუნეებში გაბონის სანაპიროებთან მოცურავდნენ [[ნიდერლანდელები]], [[ფრანგები]], [[ესპანელები]] და [[ინგლისელები]]. ისინი საკუთარ საქონელს ცვლიდნენ ([[მარილი]], კაჟიანი თოფი, [[დენთი]], [[ალკოჰოლური სასმელი]] და სხვა) სპილოს ძვალზე, [[აბანოზი]]ს [[ხე]]ზე, [[ცვილი|ცვილზე]], [[თაფლი|თაფლზე]], [[პალმის ზეთი|პალმის ზეთზე]]. სანაპირო რაიონებში იქმნებოდა სავაჭრო ფაქტორიები და კათოლიკური მისიები.
XVIII საუკუნის დასაწყისში გაბონის სანაპიროზე აღმოცენდა [[ორუნგუ]]ს სამეფო, რომელიც აკონტროლებდა ევროპელებთან ვაჭრობას. ორუნგუს სამეფო გახდა მონების დიდი რაოდენობის მომწოდებლათ და მან იარსება თავის დაშლამდე 1873 წელს. მისი დაცემა დაკავშირებულია მონათვაჭრობის აკრძალვასთან.
=== კოლონიალური პერიოდი (1839 − 1960 წლები) ===
[[ფაილი:Colonial Gabon natives postcard 1905.jpg|thumb|right|250px|„საფრანგეთის კონგო. გაბონის ადგილობრივი მაცხოვრებლები“: კოლონიალური პერიოდი, 1905 წელი]]
საფრანგეთის მიერ გაბონის ტერიტორიის კოლონიზაციის დასაწყისს საფუძველი დაუდო კაპიტანმა [[ლუი ედუარდ ბუე-ვილიომე]]მ, რომელმაც გაბონის უბეში [[გემი|გემებისათვის]] დააარსა გაჩერება და 1839 წელს შეთანხმება დადო მპონგვეს ტომის ბელად ანჩუვე კოვე რაპონჩომბესთან, რომელიც ფრანგმა კაპიტანმა გააქრისტიანა და უწოდა «მეფე დენი».
1840-1860 წლებში ფრანგმა კოლონიზატორებმა შეთანხმებები დადეს სანაპიროზე მცხოვრები ადგილობრივი ტომების ყველა ბელადთან — «საფრანგეთის მხრიდან დაცვისა და მფარველობის შესახებ».<ref>[http://www.nationbynation.com/Gabon/History1.html Gabon History]</ref>
1849 წელს ფრანგებმა დაიპყრეს მონებით მოვაჭრე [[პორტუგალია|პორტუგალიური]] გემი და განთავისუფლებულმა შავკანიანებმა დააარსეს დასახლება [[ლიბრევილი]], გაბონის თანამედროვე დედაქალაქი.
XIX საუკუნის შუა პერიოდიდან დაიწყო ფრანგების შეღწევა ქვეყნის სიღრმისეულ რაიონებში. 1875-1880 წლებში [[პიერ სავორნიან დე ბრაზა]]მ, რომელმაც გამოიკვლია მდინარე [[კონგო (მდინარე)|კონგოს]] აუზი, დადა მთელი რიგი შეთანხმებები ადგილობრივი ტომების ბელადებთან. 1880 წელს დღევანდელი გაბონის აღმოსავლეთში დე ბრაზამ დააარსა ქალაქი [[ფრანსვილი]]. 1883 წელს დე ბრაზა დაინიშნა საფრანგეთის რესპუბლიკის სამთავრობო კომისრად [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთ აფრიკაში]] (თანამედროვე გაბონისა და კონგოს რესპუბლიკის ტერიტორიები).
XIX საუკუნის ბოლოდან ფრანგმა კოლონიზატორებმა გაბონში შექმნეს საექსპორტო კულტურების — [[ყავა|ყავის]] და [[კაკაო]]ს პლანტაციები, ხე-ტყის მასალის დამამზადებელი საწარმოები, ასევე ააშენეს გზები და საზღვაო პორტები.
1910 წელს გაბონი გახდა ოთხიდან ერთ-ერთი ტერიტორია, რომელიც შედიოდა [[საფრანგეთის ეკვატორული აფრიკა|საფრანგეთის ეკვატორულ აფრიკაში]].
[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს გაბონელი ჯარისკაცები მონაწილეობდნენ საბრძოლო მოქმედებებში საფრანგეთის საჯარისო ნაწილების შემადგენლობაში. [[ვოლო-ნტემი]]ს პროვინციაში ხდებოდა შეტაკებები [[სენეგალი|სენეგალელ]] მსროლელებსა და [[კამერუნი]]დან გადმოსროლილ გერმანულ ქვედანაყოფეფს შორის.
[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პერიოდში გაბონში მიმდინარეობდა ბრძოლები ადგილობრივ კოლონიურ ჯარებსა (შავკანიანთა რაზმები) და 1940 წლის ნოემბერში გადმოსხმულ გენერალ [[შარლ დე გოლი]]ს ჯარებს შორის. გაბონელები გამოვიდნენ შარლ დე გოლის წინააღმდეგ, რადგანაც ისინი მას თვლიდნენ ამბოხებულად, რომელიც იბრძოდა [[საფრანგეთი]]ს კანონიერი ხელისუფლების წინააღმდეგ.
=== დამოუკიდებლობის პერიოდი ===
გაბანმა [[დამოუკიდებლობა]] მიიღო 1960 წელს. მას შემდეგ გაბონი რჩება [[კონტინენტი]]ს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო სტაბილურ ქვეყნად, სადაც შემოსავალი ერთ სულ მოსახლეზე ერთ-ერთი ყველაზე უფრო მაღალია [[აფრიკა]]ში.
გაბონის დამოუკიდებლობის მთელი ისტორიის განმავლობაში ქვეყანაში სულ სამი პრეზიდენტი შეიცვალა. პირველი იყო [[ლეონ მბა]], რომელმაც 1961 წლის თებერვალში გამოქვეყნებული კონსტიტუციის თანახმად მიიღო პრაქტიკულად შეუზღუდავი უფლებამოსილება.
1964 წლის თებერვალში ქვეყანაში მოხდა [[სახელმწიფო გადატრიალება გაბონში (1964)|სამხედრო გადატრიალება]]. შეთქმულებმა ხელისუფლების სადავეები შესთავაზეს გაბონის დემოკრატიული და სოციალური კავშირის პარტიის ({{lang-fr|Union Démocratique et Sociale Gabonaise}}) ლიდერს [[ჟან-ილერ ობამი|ჟან-ილერ ობამს]]. მაგრამ სენეგალიდან და კონგოს რესპუბლიკიდან გადმოსროლილმა საფრანგეთის ჯარის ორმა ქვედანაყოფმა აღადგინა პრეზიდენტ ლეონ მბას ხელისუფლება.
1967 წლის ნოემბერში ლეონ მბას გარდაცვალების შემდეგ პრეზიდენტი გახდა 32 წლის [[ომარ ბონგო]] (1973 წელს მან ქრისტიანული რელიგია შეცვალა ისლამით და სახელად გახდა ელ-ხაჯ ომარ ბონგო). ბონგო იყო [[ბატეკე (ხალხი)|ბატეკეს]] ტომის ხალხის ბელადის შვილი, 1964 წლიდან ასრულებდა თავდაცვის მინისტრის მოვალეობას და იყო სპეციალური სამთავრობო კომისარი სახელმწიფო უსაფრთხოების დარგში. შემდეგ მან ასევე მიიღო ინფორმაციის მინისტრისა და ტურიზმის მინისტრის პოსტები, ხოლო 1967 წლის მარტიდან კიდევ ქვეყნის ვიცე-პრეზიდენტის პოსტი.
1968 წელს ბონგომ ქვეყანაში ოფიციალურად დაამტკიცა ერთპარტიული რეჟიმი, მხოლოდ [[გაბონის დემოკრატიული პარტია|გაბონის დემოკრატიულ პარტიას]] მიეცა არსებობის უფლება (საკუთარი თავი დანიშნა ამ პარტიის გენერალურ მდივნად). ტომებს შორის დაპირისპირების შესასუსტებლად ბონგომ გაზარდა მინისტრების პოსტების რაოდენობა, ამ პოსტებზე დანიშნა გაბონის ყველაზე უფრო დიდი ტომების ბელადები.
1991 წლის მარტში ბონგომ გამოაქვეყნა ქვეყნის ახალი კონსტიტუცია, რომლის თანახმადაც გაბონში ნებადართული იქნა მრავალპარტიული სისტემა.
2005 წლის 29 ნოემბერს გამოცხადდა მორიგი საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგები. ამ არჩევნებზე მორიგი გამარჯვება მოიპოვა პრეზიდენტმა [[ომარ ბონგო]]მ, რომელმაც ხმების თითქმის 80 % მოიპოვა და ეს პოსტი უკვე 38 წელი უკავია.
ომარ ბონგო [[ესპანეთი]]ს კლინიკაში გარდაიცვალა 2009 წლის 8 ივნისს, რის შემდეგაც პრეზიდენტის მოვალეობას 16 ოქტომბრამდე ასრულებდა [[როზა როგომბე]].
2009 წლის 30 აგვისტოს გაიმართა საპრეზიდენტო არჩევნები, რომელშიც მონაწილეობა მიიღო დაახლოებით ორმა ათეულმა კანდიდატმა. იმავე დღეს საკუთარი გამარჯვების შესახებ გამოაცხადა გარდაცვლილი პრეზიდენტის ვაჟმა — [[ალი ბონგო ონდიმბა]]მ, რომელმაც თანამდებობა დაიკავა 2009 წლის 16 ოქტომბერს. მისი ძირითადი მოწინააღმდეგე იყო შინაგან საქმეთა ყოფილი მინისტრი [[ანდრე მბა ობამე]]<ref>[http://www.20min.ch/news/ausland/story/Der-Sohn-sieht-sich-als-Praesident-gewaehlt-20535045 Der Sohn sieht sich als Präsident gewählt] {{ref-de}}</ref>.
== გეოგრაფია ==
=== გეოგრაფიული მდგომარეობა ===
[[ფაილი:Topographic map of Gabon-en.svg|thumb|right|250px|გაბონის რუკა]]
[[ფაილი:Gabon Topography.png|thumb|right|250px|გაბონის ტოპოგრაფიული რუკა]]
[[ფაილი:Gabon_sat.png|Gabon.|thumb|right|250px|გაბონის ხედი ხელოვნური თანამგზავრიდან]]
გაბონი მდებარეობს [[ცენტრალური აფრიკა|ცენტრალური აფრიკის]] დასავლეთში. აღმოსავლეთიდან და სამხრეთიდან ესაზღვრება [[კონგოს რესპუბლიკა]] ([[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვრის]] სიგრძე — 1903 კმ), ჩრდილოეთიდან — [[კამერუნი]] (298 კმ), ჩრდილო-დასავლეთიდან — [[ეკვატორული გვინეა]] (350 კმ), დასავლეთით ქვეყანა გადის [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] [[გვინეის ყურე|გვინეის ყურის]] წყლებზე.
[[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვრის]] საერთო სიგრძეა 2551 კმ, სანაპირო ზოლის სიგრძე — 885 კმ. ქვეყნის სანაპირო ზოლს ორ ნაწილად ჰყოფს [[ლოპესის კონცხი]]. მისგან სამხრეთით ნაპირი სწორხაზოვანი და ვაკიანია, წყალმარჩხი [[ლაგუნა|ლაგუნებით]]. კონცხიდან ჩრდილოეთით სანაპირო ზოლს აქვს უფრო რთული მოხაზულობა, აქ მდებარეობენ მოსახერხებელი [[უბე]]ები — [[მდინარე]]ების [[ესტუარი|ესტუარები]].
გაბონის საერთო ფართობია 267 667 კმ², საიდანაც წყლის ზედაპირზე მოდის 10 000 კმ² (მთლიანი ფართობის 3,7 %), ხოლო ხმელეთს უკავია 257 667 კმ²<ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|title=CIA - The World Factbook: Gabon|accessdate=21 მაისი 2016|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200422221000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|archivedate=2020-04-22}}</ref>. მიწის ფონდის დიდი ნაწილი დაკავებულია [[ტყე]]ებით (77 %), საძოვრებზე მოდის მიწის 18 %, ხოლო 2 % გამოყოფილია სახნავ-სათესად.
=== რელიეფი, გეოლოგიური აგებულება და სასარგებლო წიაღისეული ===
გაბონის შიდა ნაწილს უკავია სამხრეთ-გვინეის [[მაღლობი]]ს [[მთიანეთი]] და [[პლატო]]. ყველაზე უფრო მაღალ სიმაღლეებს აღწევენ [[შაიიუ|შაიიუს ქედის]] მთები ([[მილონდოს მთა|მილონდო]] (1020 მეტრი),<ref name="Britannica">{{cite web|langue=en|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/104382/Chaillu-Massif?anchor=ref215424|title=Chaillu Massif|publisher=[[Encyclopædia Britannica]]}}</ref><ref>[http://www.peakbagger.com/peak.aspx?pid=11106 Mont Milondo, Gabon], peakbagger.com {{en}}</ref>), რომლებიც მდებარეობენ გაბონის ცენტრალურ ნაწილში და აგებულია ადრეული [[პრეკამბრიული პერიოდი]]ს [[მეტამორფული ქანები|მეტამორფული]] მთის [[ქანი (გეოლოგია)|ქანებით]] და [[გრანიტი|გრანიტებით]]. აქ არსებობენ [[მანგანუმი]]ს და [[ოქრო]]ს საბადოები. მისგან ჩრდილო-დასავლეთით მდებარეობენ [[ბროლის მთები]] ([[დანის მთა]], 1000 მეტრი), აგებული პრეკამბრიული პერიოდის კრისტალური ქანებით. მიუხედავად ამისა [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] ქვეყნის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილია [[ბენგუს მთა]] (1070 მეტრი), რომელიც მდებარეობს გაბონის ჩრდილო-აღმოსავლეთში.
სამხრეთ-დასავლეთიდან შაიიუს ქედთან შეხებაშია დაბალი სიმაღლის მთების და [[ბორცვი|ბორცვების]] რამდენიმე ჯაჭვი — [[პროტეროზოური ეონი|გვიანპროტეროზოური]] დასავლეთი კონგოლიდის ნაოჭა სისტემის ჩრდილოეთი დაბოლოება. ხოლო აღმოსავლეთიდან — თანდათან დადაბლებული ფრანსვილის ჩანაზნექი, შევსებული იმავე დასახელების [[პროტეროზოური ეონი|შუაპროტეროზოური]] [[დანალექი ქანები]]საგან, რომელიც შეიცავს [[მანგანუმი|მანგანუმის მადანს]]. ფრანსვილის რაიონში მდებარეობს მსოფლიოში ერთ-ერთი უდიდესი მანგანუმის საბადო, რომლის საერთო მარაგი შეფასებულია 225 მილიონ ტონად. აქვე მდებარეობს [[ურანი (ელემენტი)|ურანის მადნის]] საბადოები (დადასტურებული მარაგი — 5830 ტონა). [[რკინის მადანი|რკინის მადნის]] საბადოები (1400 მილიონი ტონა) მდებარეობენ ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთში (ბელინგა), ძირითადად [[მაგიდა მთა]]ზე (სიმაღლე 500—600 მეტრი), და სამხრეთ-დასავლეთში (ჩიბანგა).
ქვეყნის დასავლეთში, ატლანტის ოკეანის სანაპიროს გასწვრივ, გადაჭიმულია 200 კმ-მდე სიგანის [[დაბლობი]] [[ვაკე (გეოგრაფია)|ვაკე]]. ის წარმოადგენს ინტენსიურ ოლქს, რომლის ჩაძირვაც [[ცარცული სისტემა|ცარცული პერიოდის]] დროს დაიწყო და გამოიწვია [[დანალექი ქანები]]ს რამდენიმეკილომეტრიანი ფენის დაგროვება, ჯერ კონტინენტურ-ლაგუნიანი, შემდეგ მარილოვანი და ზღვის. ჭრილის ქვედა ნაწილში [[მარილები]]ს არსებობამ გამოიწვია მარილოვანი ტექტონიკის გამოვლენა. ამ ადგილას მდებარეობენ [[ნავთობი]]ს (ჯამური დადასტურებული მარაგი — 275 მილიონი ტონა) და [[ბუნებრივი აირი]]ს (28 მილიარდი მ³) ძირითადი საბადოები.
=== შიდა წყლები ===
გაბონის სამდინარო ქსელი საკმაოდ ხშირი და ბევრწყლიანია. მთავარი [[მდინარე]]ა — [[ოგოუე]], მის აუზს მიეკუთვნება ქვეყნის ტერიტორიის მნიშვნელოვანი ნაწილი. მისი ყველაზე უფრო დიდი [[შენაკადი|შენაკადებია]] — [[ივინდო]] და [[ნგუნიე (მდინარე)|ნგუნიე]]. უფრო ნაკლებად მნიშვნელოვანია სანაპირო მდინარეები — [[ნიანგა (მდინარე)|ნიანგა]] და [[კომო (მდინარე)|კომო]]. მდინარეები წყალუხვია მთელი წლის განმავლობაში, ზედა დინებაში [[ჭორომი]]ანია, ქვედა [[დინება]]ში უმეტესწილად სანაოსნოა. ჰიდროენერგიის წარმოების პოტენციალური შესაძლებლობები შეფასებულია, როგორც 48 მილიარდი კვტ/სთ წელიწადში.
ქვეყნის ყველაზე დიდი [[ტბა|ტბებია]]: [[ნდუგუ]], [[ნკომი]] და [[ონანგი]].
=== კლიმატი ===
[[ფაილი:Gabon map of Köppen climate classification.svg|thumb|right|250px|გაბონის რუკა [[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციის]] მიხედვით.]]
[[კლიმატი]] ცხელი და ნოტიოა, ჩრდილოეთის [[ეკვატორული სარტყელი|ეკვატორული სარტყლიდან]] გადადის დასავლეთის და სამხრეთის [[სუბეკვატორული სარტყელი|სუბეკვატორულ სარტყელში]] მოკლე მშრალი სეზონით (ივნის-ივლისიდან აგვისტო-სექტემბრამდე).
[[ტემპერატურა|ტემპერატურის]] საშუალო თვიური მაჩვენებელია 22 °C-დან 24 °C-მდე ივლისში და 25 °C-დან 27 °C-მდე აპრილში, სამხრეთ-აღმოსავლეთში ცხელ თვეებში აჭარბებს 32 °C-ს. [[ატმოსფერული ნალექები]]ს წლის საშუალო რაოდენობა 1500—2000 მმ-ია წელიწადში, ჩრდილოეთის სანაპირო ზოლში 2500-4000 მმ-მდე.
=== ბუნება ===
გაბონი მდებარეობს [[ეკვატორული სარტყელი|ეკვატორულ]] და [[სუბეკვატორული სარტყელი|სუბეკვატორულ]] [[გეოგრაფიული სარტყელი|გეოგრაფიულ სარტყლებში]]. ცხელი და ნოტიო [[კლიმატი]]ს გამო ქვეყნის ტერიტორიის დაახლოებით 80 % უკავიათ ხშირ [[ტროპიკული ტყეები|ტროპიკულ მარადმწვანე ტყეებს]]. ტერიტორია მაღლდება დასავლეთიდან, სადაც მდებარეობს 30-200 კმ-ის სიგანის [[ჭაობი|დაჭაობებული]] ზღვისპირა [[დაბლობი]], აღმოსავლეთისკენ, სადაც მდებარეობენ [[ზეგანი|ზეგნები]] და [[მთიანეთი|მთის მასივები]].
=== მცენარეულობა და ნიადაგი ===
გაბონის ტერიტორიის დაახლოებით 80 % დაფარულია ხშირი, ნოტიო [[მარადმწვანე მცენარეულობა|მარადმწვანე]] და [[ფოთლოვანი მცენარეულობა|ფოთლოვან-მარადმწვანე]] [[ტროპიკული ტყე]]ებით წითელ-ყვითელ [[ლატერიტი|ლატერიტულ]] [[ნიადაგი|ნიადაგზე]]. ტყეებში გავრცელებულია [[ხე]]ების ბევრი ჯიში, რომლებსაც აქვთ ფასიანი [[მერქანი]] — [[ოკუმე]], [[ოზიგო]], [[ლიმბა (ხე)|ლიმბა]], [[წითელი ხე|წითელი]] და [[ყვითელი ხე|ყვითელი]] ხეები, [[აბანოზი]], [[სანტალი]] და სხვა. სამხრეთით და სამხრეთ-აღმოსავლეთით [[ტყე]]ები ნაწილობრივ შეთხელებულია და მასში შერეულია მაღალბალახოვანი [[სავანა|სავანები]]. სანაპიროზე არსებობენ [[მანგროს ტყეები]].
=== ცხოველთა სამყარო ===
[[ფაილი:Male silverback Gorilla.JPG|thumb|right|250px|დასავლეთის გორილა — გაბონის ფაუნის წარმომადგენელი]]
გაბონის ცხოველთა სამყარო თავისი [[სახეობა|სახეობების]] შემადგენლობით დამახასიათებელია [[აფროტროპიკის ოლქი]]ს დასავლეთ-აფრიკული ქვეოლქისათვის. დიდი [[ცხოველები]]დან ბინადრობენ: [[სპილოსებრნი|სპილოები]], [[მეჭეჭებიანი ღორი|მეჭეჭებიანი ღორები]], [[აფრიკული კამეჩი|აფრიკული კამეჩები]], ტყის [[ანტილოპები]]ს რამდენიმე სახეობა; [[მტაცებლები]]დან — [[ჯიქი|ჯიქები]], [[აფთარი|აფთრები]] და სხვა. ფართედაა გავრცელებული [[მაიმუნები]], მათ შორის [[ადამიანის მსგავსი მაიმუნები]] — [[გორილა]] (ყველაზე დიდი [[პოპულაცია]] [[მსოფლიო]]ში<ref>{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Gabon-ENVIRONMENT.html|title=Encyclopedia of the Nations|accessdate=16 მარტი 2009|lang=en}}</ref>) და [[შიმპანზე]]. მდინარეებში ბინადრობენ [[ბეჰემოთი|ბეჰემოთები]], [[ნიანგები]]; გაბონის უბეში, სანაპირო ლაგუნებში და მდინარე [[ოგოუე]]ში გვხვდება [[ლამანტინისებრნი|ლამანტინები]]. ქვეყანაში საკმაოდ ბევრი [[ფრინველები]] და [[გველები]]ა, რომელთა შორის ბევრი შხამიანია. ფართედაა გავრცელებული [[მწერები]], მათ შორის სახიფათო დაავადებების გადამტანები — [[ბუზი]] [[ცეცე]], [[ქინქლები|ქინქლა]] Simulium.
=== ბუნების რაიონები ===
გაბონის ტერიტორია შეიძლება დაიყოს 4 ფიზიკურ-გეოგრაფიულ რაიონად. [[ნაპირის ზონა|ნაპირის ზონის]] გასწვრივ გადაჭიმულია სანაპირო რაიონი. მთიანი რაიონები მოიცავენ მდინარე [[ოგოუე]]ს ჩრდილოეთით მდებარე [[ბროლის მთები|ბროლის მთებს]] და ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში მდებარე [[შაიიუ|შაიიუს ქედს]]. გაბონის სამხრეთ-აღმოსავლეთში მდებარეობს [[ბატეკეს პლატო]], ხოლო ჩრდილო-აღმოსავლეთში — ვოლო-ნტემის პლატო.
'''''სანაპირო რაიონი''''' მოიცავს სამხრეთში მდებარე დაბლობ, ტყით დაფარულ [[მაიომბეს მთები|მაიომბეს მთებს]] და მთელი სანაპიროს გასწვრივ გადაჭიმულ [[დაბლობი|დაბლობს]], სიგანით 30 კმ-დან 200 კმ-მდე. მას კვეთავენ რამდენიმე მდინარის ქვედა [[დინება|დინებები]], მათ შორის ქვეყნის მთავარი სავაჭრო არტერია ოგოუე. ოგოუეს შესართავის ჩრდილოეთით ნაპირი დაკლაკნილია მდინარის [[ესტუარი|ესტუარებით]], სადაც მდებარეობენ მოხერხებული ბუნებრივი ნავსაყუდლები. მდინარე ოგოუეს სამხრეთით ნაპირი [[ქვიშა|ქვიშოვანია]], განცალკევებული [[ხეობა|მდინარის ხეობებით]]. აქ მდებარეობენ [[ლაგუნა|ლაგუნები]], დაგრეხილი [[ლერწამი|ლერწმის]] მცენატრრბით და [[მანგროს ტყეები]]თ. მცენარეულობიდან სჭარბობენ ვრცელი [[ტროპიკული ტყე]]ები, ნაკლებადაა წარმოდგენილი [[სავანა|სავანები]]. [[ატმოსფერული ნალექები]]ს საშუალო წლიური რაოდენობა მერყეობს სამხრეთში 1500 მმ-დან ჩრდილოეთის 4000 მმ-მდე. თვის საშუალო [[ტემპერატურა]] სამხრეთში შეადგენს 21-27 °С-ს, ჩრდილოეთში 25-28 °С-ს. წლის განმავლობაში ხდება ოთხი სეზონის ცვალებადობა — ნოტიო და მშრალის, თანაც მშრალი სეზონი სამხრეთში გამოირჩევა დიდი ხანგრძლივობით და უფრო მკვეთრად გამოკვეთილია. [[ბენგელის დინება]] დიდ ზიანს აყენებს სანაპიროს [[კლიმატი|კლიმატზე]].
'''''ბროლის მთები''''', რომლებიც მდებარეობენ მდინარე ოგოუეს ჩრდილოეთით, საკმაოდ დაცალკევებულია. სიმაღლეები მერყეობს 150 მეტრიდან 600 მეტრამდე. მდინარეები, რომლებიც ამ მთებს კვეთავენ, ქმნიან [[ჭორომი|ჭორომებს]] და [[ჩანჩქერი|ჩანჩქერებს]]. ტყის საფარი ხშირია, მაგრამ [[ეროზია|ეროზიის]] განვითარების ადგილებში გაიშვიათებულია. გაბონის ყველაზე მაღალი და ვრცელი მთებია — '''''შაილუ''''', რომელიც სამხრეთ ნაწილში აღწევს ყველაზე უფრო დიდ სიმაღლეს. აქ მდებარეობს [[შაიიუ]]ს უმაღლესი წერტილი — მილონდოს მთა (1020 მეტრი). ამ ადგილებში იკვეთება კლიმატის და ლანდშაფტის [[სიმაღლის ზოლი]].
'''''ვოლო-ნტემის პლატო''''' — მკვრივი ძველი [[ქანი (გეოლოგია)|მთის ქანებისგან]] აგებული, 760 მეტრამდე სიმაღლის პლატო. მდებარეობს ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთში — ბროლის მთების აღმოსავლეთით და მდინარე ოგოუეს ჩრდილოეთით. [[პლატო]]ს ზედაპირში ღრმად შეჭრილი მდინარეები ქმნიან მრავალრიცხოვან [[ჭორომი|ჭორომებს]]. ფართედაა გავრცელებული ნოტიო [[ტროპიკული ტყეები]]. ნალექების წლის საშუალო რაოდენობაა 1800 მმ, ტემპერატურის თვის საშუალო მაჩვენებელი მერყეობს 23 °С-დან 27 °С-მდე, სამხრეთში გავრცელებულია მაღალბალახოვანი [[სავანა|სავანები]] დაბალი სიმაღლის ხეებით.
'''''ბატეკეს პლატო''''' — [[ქვიშაქვა|ქვიშაქვებით]] აგებული, 830 მეტრამდე სიმაღლის დაბალი [[პლატო]], მდებარეობს გაბონის სამხრეთ-აღმოსავლეთში. ეს ქვეყნის ყველაზე უფრო ცხელი და მშრალი რაიონია. ცხელ თვეებში საშუალო ტემპერატურა აჭარბებს 32 °С-ს, ხოლო ნალექების წლის საშუალო რაოდენობა შეადგენს 1500 მმ-ს. სჭარბობს მაღალბალახოვანი [[სავანა|სავანები]] და მხოლოდ ნელი დინების მდინარეების გასწვრივაა გადაჭიმულია ტყეები.
=== ეკოლოგიური პრობლემები ===
[[ბუნებრივი გარემო]]ს [[გარემოს დაბინძურება|დაბინძურება]] მნიშვნელოვან ზარალს აყენებს გაბონის ბუნებას. მყარი სამრეწველო და [[მყარი საყოფაცხოვრებო ნარჩენები|საყოფაცხოვრებო ნარჩენები]] (დაახლოებით 100 ათასი ტონა წელიწადში) ქალაქებში იწვევენ მიწების დაჭუჭყიანების ზრდას. ქვეყნის [[წყლის რესურსები|წყლის რესურსებზე]] ნეგატიურ გავლენას ახდენს ნავთობმომპოვებელი მრეწველობის ნარჩენები.
საკმაოდ გაზრდილი ხე-ტყის მრეწველობა ხელს უწყობს გაბონის სანაპირე რაიონების ტყეების გამეჩხერებას. სიტუაციის გამოსასწორებლად ხელისუფლება ახორციელებს ტყეების აღდგენის ეროვნულ პროგრამას. ქვეყნის შიდა ტერიტორიის დიდი ნაწილი ჯერ კიდევ დაფარულია ტყის ხშირი საფარით.
ტყის გაჩეხვას და [[ბრაკონიერობა]]ს მოაქვს ცოცხალი სამყაროს რაოდენობის და მრავალფეროვნების შემცირება. 2001 წლისთვის გაბონში გაქრობის საფრთხის ქვეშ იმყოფებოდა [[ძუძუმწოვრები]]ს 12 [[სახეობა]], [[ფრინველები]]ს 466 სახეობა, [[ქვეწარმავლები]]ს ორი სახეობა და [[მცენარეები]]ს 78 სახეობა. გაქრობის პირას მყოფი ცხოველების დასაცავად 2 [[ეროვნული პარკი|ეროვნულ პარკში]] და 4 [[ნაკრძალი|ნაკრძალში]] აკრძალულია [[ნადირობა]]. დაცული ტერიტორიებისათვის გამოყოფილია ქვეყნის მიწის ფონდის 2,7 %<ref>{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Gabon.html|title=Encyclopedia of the Nations|accessdate=16 მარტი 2009|lang=en}}</ref>.
== სახელმწიფო წყობა ==
[[ფაილი:Omar Bongo crop.jpg|thumb|right|გაბონის ყოფილი პრეზიდენტი [[ომარ ბონგო]]. 2004 წელი.]]
გაბონი — [[რესპუბლიკა]] მმართველობის საპრეზიდენტო ფორმით. მოქმედი [[კონსტიტუცია]] მიღებულია 1961 წელს (ცვლილებები შეტანილია 1975, 1991 და 2003 წლებში).
=== აღმასრულებელი ხელისუფლება ===
სახელმწიფოს მეთაური — რესპუბლიკის პრეზიდენტი, რომელსაც მოსახლეობა ირჩევს 7-წლიანი ვადით. 2003 წლის კონსტიტუციის ცვლილების თანახმად გაუქმდა შეზღუდვა საპრეზიდენტო ვადის რაოდენობაზე. პრეზიდენტი ნიშნავს და ხსნის პრემიერ-მინისტრს, მინისტრთა კაბინეტს და უზენაესი სასამართლოს დამოუკიდებელ მოსამართლეებს. პრეზიდენტს აქვს უფლება დაშალოს ეროვნული ასამბლეა, შეაჩეროს კანონების ძალაში შესვლა და დანიშნოს [[რეფერენდუმი]].
=== საკანონმდებლო ხელისუფლება ===
საკანონმდებლო ხელისუფლება ეკუთვნის ორპალატიან [[პარლამენტი|პარლამენტს]], რომელიც შედგება [[გაბონის ეროვნული ასამბლეა|ეროვნული ასამბლეისაგან]] და [[გაბონის სენატი|სენატისაგან]]. ეროვნული ასამბლეის 120 დეპუტატი ირჩევა საყოველთაო არჩევნების გზით, 5 წლიანი ვადით. სენატი შედგება 102 წევრისაგან, რომლებსაც ირჩევს მუნიციპალური საბჭოები და რეგიონალური ასამბლეები 6 წლის ვადით. სენატი შეიქმნა 1990—1991 წლებში, კონსტიტუციაში შესული ცვლილებების შემდეგ, ფუნქციონირება დაიწყო 1997 წლის არჩევნების შემდეგ. სენატის პრეზიდენტი ცვლის პრეზიდენტს, თუ მას არ შეუძლია შეასრულოს თავისი მოვალეობები.
== შეიარაღებული ძალები ==
გაბონის შეიარაღებული ძალები ({{lang-fr|Forces Armées Gabonaises}}) — გაბონის რესპუბლიკის სამხედრო ორგანიზაცია, რომლის დანიშნულებაა თავისუფლების, დამოუკიდებლობის და ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის დაცვა. შედგება [[სახმელეთო ჯარები]]საგან, [[სამხედრო-საზღვაო ძალები]]საგან, [[სამხედრო-საჰაერო ძალები]]საგან, ეროვნული ჟანდარმერიისაგან და ეროვნული პოლიციისაგან.<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html |title=Military of Gabon, CIA — The World Factbook |accessdate=2016-12-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200422221000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html |archivedate=2020-04-22 }}</ref>
გაბონის შეიარაღებული ძალები დაკომლექტებულია 20 წლის ასაკს მიღწეული გაბონის მოქალაქეებისგან, მხოლოდ ნებაყოფლობით საფუძველზე; სამხედრო სამსახურში გაწვევა არ არსებობს. სამხედრო ხარჯები — [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს 0,9 %, 141-ე ადგილი მსოფლიოში<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2034rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=141#gb |title=Gabon |accessdate=2016-12-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220125829/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2034rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=141#gb |archivedate=2016-12-20 }}</ref> (2009 წლის მდგომარეობით).
== ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფა ==
[[ფაილი:Gabon provinces numbered.png|thumb|right|200px|გაბონის ადმინისტრაციული რუკა]]
გაბონი დაყოფილია 9 პროვინციად, რომლებიც თავის მხრივ იყოფიან 50 დეპარტამენტად.
{| class="wikitable sortable" style="text-align: left;"
|+
! |№<br />რუკაზე
! |პროვინცია<br />(ქართ.)
! |პროვინცია<br />(ფრანგ.)
! |ადმინისტრაციული<br />ცენტრი
! |ფართობი<br />კმ²
! |მოსახლეობა<br />ად. (2013)<ref name="RGPL-2013" /><ref name="geohive" /><ref name="citypopulation" /><ref name="statoids" />
! |სიმჭიდროვე<br />ად./კმ²
|-----
| 1
| [[ესტუარის პროვინცია|ესტუარი]]
| Estuaire
| [[ლიბრევილი]]
| align="right"|20 740
| align="right"|895 689
| align="right"|43,19
|-----
| 2
| [[ზემო ოგოუე]]
| Haut-Ogooué
| [[ფრანსვილი]]
| align="right"|36 547
| align="right"|250 799
| align="right"|6,86
|-----
| 3
| [[შუა ოგოუე]]
| Moyen-Ogooué
| [[ლამბარენე]]
| align="right"|18 535
| align="right"|69 287
| align="right"|3,74
|-----
| 4
| [[ნგუნიე]]
| Ngounié
| [[მუილა]]
| align="right"|37 750
| align="right"|100 838
| align="right"|2,67
|-----
| 5
| [[ნიანგა]]
| Nyanga
| [[ჩიბანგა]]
| align="right"|21 285
| align="right"|52 854
| align="right"|2,48
|-----
| 6
| [[ოგოუე-ივინდო]]
| Ogooué-Ivindo
| [[მაკოკუ]]
| align="right"|46 075
| align="right"|63 293
| align="right"|1,37
|-----
| 7
| [[ოგოუე-ლოლო]]
| Ogooué-Lolo
| [[კულამუტუ]]
| align="right"|25 380
| align="right"|65 771
| align="right"|2,59
|-----
| 8
| [[ოგოუე-მარიტიმი]]
| Ogooué-Maritime
| [[პორტ-ჟანტილი]]
| align="right"|22 890
| align="right"|157 562
| align="right"|6,88
|-----
| 9
| [[ვოლო-ნტემი]]
| Woleu-Ntem
| [[ოემი]]
| align="right"|38 465
| align="right"|154 986
| align="right"|4,03
|- style="background: #CCC;"
| ||სულ|| || ||267 667||1 811 079||6,77
|}
== დემოგრაფია ==
* მოსახლეობის რაოდენობა — 1 811 079 ადამიანი ([[2013]])<ref name="RGPL-2013" /><ref name="geohive" /><ref name="citypopulation" /><ref name="statoids" />.
* წლიური ზრდა — 1,93 % (2015 წელი).
* ქალაქის მოსახლეობა — 1 577 646 ადამიანი 87,1 % (2013 წელი).<ref name="RGPL-2013" />
* სოფლის მოსახლეობა — 233 433 ადამიანი 12,9 % (2013 წელი).<ref name="RGPL-2013" />
* [[შობადობა]] — 34,49 ბავშვი 1000 ადამიანზე (ფერტილობა — 4,46 დაბადებული ერთ ქალზე) (2015 წელი).
* [[სიკვდილიანობა]] — 13,12 % (2015 წელი).
* ბავშვთა სიკვდილიანობის კოეფიციენტი — 46,07 % (2015 წელი).
* [[სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა]] — 52,04 წელი (2015).
* საშუალი ასაკი — 18,6 წელი
** მამაკაცები — 18,4 წელი
** ქალები — 18,8 წელი (2015 წელი).
** 0-14 წელი: 42,06 %
** 15-64 წელი: 54,15 %
** 65 წელზე უფროსები:, 3,79 % (2015 წელი).
* განათლება — 83,2 % (85,3 % მამაკაცებში, 81,0 % ქალებში (2015 წლის შეფასება)).
* [[შიდსი]]ს ვირუსით დაავადება — მოსახლეობის 3,76 % (2015 წელი).
=== ეთნიკური ჯგუფები ===
გაბონის მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი [[ბანტუს ხალხი]]ს წარმომადგენელია. გაბონში ცხოვრობს სულ ცოტა 40 [[ეთნოსი|ეთნიკური ჯგუფი]] სხვადასხვა ენებით და კულტურით.<ref name=bn>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2826.htm Background note: Gabon]. [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი]] (4 აგვისტო 2010).</ref> [[ფანგი (ხალხი)|ფანგის]] ტომის ხალხი ითვლება ყველაზე უფრო მრავალრიცხოვან წარმომადგენლად,<ref name=bn /> რომელთა რაოდენობა 2005 წლის შეფასებით, შეადგენდა ქვეყნის მოსახლეობის 32 %-ს.<ref name="laval">{{cite web|lang=fr|url=http://www.axl.cefan.ulaval.ca/afrique/gabon.htm|title=Gabon|éditeur=[[Université Laval]]}}</ref> რაოდენობის მიხედვით შემდეგ მოდიან [[მპონგვე]]ს (15 %), [[მბამა]]ს (14 %) და [[პუნუ (ხალხი)|პუნუს]] (12 %) ხალხი.<ref name="laval" /> ქვეყანაში ასევე ცხოვრობენ [[პიგმეები]]ს სხვადასხვა ტომის წარმომადგენლები: [[ბონგო (ხალხი)|ბონგო]], [[კოლა (ხალხი)|კოლა]] და [[ბაკა (ხალხი)|ბაკა]].
ეთნიკური ჯგუფების უმრავლესობა გაბნეულია გაბონის მთელ ტერიტორიაზე და ერთმანეთთან აქვთ მუდმივი კონტაქტი და ურთიერთობა. ეთნიკურ ჯგუფებს შორის შერეული ქორწინებები საკმაოდ ხშირად ხდება, რაც ხელს უწყობს მათ შორის შესაძლო მოსალოდნელი დაპირისპირებების შემცირებას. მმართველი გაბონის დემოკრატიული პარტია (PDG) ხელისუფლებაში მთელი თავისი ყოფნის განმავლობაში ცდილობს გააერთიანოს სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფები ქვეყნის საერთო ინტერესებისათვის ბრძოლაში. გაბონში ასევე ცხოვრობს 10 000-ზე მეტი ადგილობრივი [[ფრანგები|ფრანგი]] ადამიანი, მათ შორის დაახლოებით 2000 ადამიანს აქვს ორმაგი მოქალაქეობა.<ref name=bn />
=== ენები ===
[[ფაილი:Idioma fang.png|thumb|right|275px|ფანგის ენის გავრცელების არეალი]]
გაბონის ოფიციალური ენაა [[ფრანგული ენა]]. ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით 32 % ლაპარაკობს [[ფანგი (ენა)|ფანგის]] ენაზე და მას თვლის მშობლიურ ენად.<ref name="ulaval">{{cite web|last=Ouellon|first=Conrad|title=Gabon|language=French|publisher=|date=|url=http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/gabon.htm|accessdate=2012-11-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100529221022/http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/gabon.htm|archivedate=2010-05-29}}</ref>
[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] ფრანგულ ენას ფლობდა გაბონის მოსახლეობის საკმაოდ მცირე ნაწილი. მათი დიდი უმრავლესობა მუშაობდა ბიზნესის სფეროში ან ხელისუფლების ადმინისტრაციაში. ომის შემდეგ ფრანგული ენა ქვეყანაში გახდა საგანმანათლებლო ენა. 1960-1961 წლების აღწერის თანახმად 14 წელზე უფროსი ასაკის გაბონელების 47 %-ს შეეძლოთ ელაპარაკათ ფრანგულად, მაგრამ მხოლოდ 13 % იყო განათლების მქონე. 1990 წლისთვის განათლების დონე გაიზარდა 60 %-მდე.
ამასთან, საკმაოდ მცირე პროცენტს, სულ რამდენიმე ათას ადამიანს, აქვთ საშუალო და უმაღლესი განათლება და შეუძლიათ გამართულად ილაპარაკონ ფრანგულად. სავარაუდოდ, გაბონის მოსახლეობის რაოდენობის დაახლოებით 80 %-ს შეუძლია ფრანგულ ენაზე ლაპარაკი.<ref name="2007_report">[http://www.amazon.fr/dp/2098821778 ''La Francophonie dans le monde 2006-2007''] published by the [[Organisation internationale de la Francophonie]]. [[Nathan (publisher)|Nathan]], [[Paris]], 2007 {{fr_icon}}</ref> დედაქალაქ [[ლიბრევილი]]ს მოსახლეობის მესამედი ფრანგულ ენას მშობლიურ ენად თვლის. გაბონში ასევე ცხოვრობს 10 000-ზე მეტი [[ფრანგები|ფრანგი]]. საზღვარგარეთ ფრანგული ენა ჭარბობს გაბონის სავაჭრო და კულტურულ კონტაქტებში.
გაბონის ყველა ადგილობრივი ენა მიეკუთვნება [[ბანტუს ენები]]ს ოჯახს, ქვეყანაში ლაპარაკობენ დაახლოებით 40 ენაზე. ძირითადად ეს დამწერლობის არ მქონე სალაპარაკო ენებია. 1840 წლიდან დაწყებული, ფრანგმა და [[აშშ|ამერიკელმა]] [[მისიონერობა|მისიონერებმა]] ბევრი ადგილობრივი ენისთვის დაამუშავეს [[ფონეტიკური ტრანსკრიფცია]] და ლათინურ ენაზე დაფუძნებული ალფავიტი, მათ ასევე გადათარგმნეს [[ბიბლია]] ზოგიერთ ამ ადგილობრივ ენაზე. მაგრამ საფრანგეთის კოლონიალური ადმინისტრაციის პოლიტიკამ გამოიწვია ის, რომ ადგილობრივმა აფრიკულმა ენებმა ვერ გაუწია კონკურენცია ფრანგულ ენას და ის აბსოლუტურად დომინანტური გახდა განათლების, ბიზნესის და კულტურის სფეროში.
ადგილობრივი ენები შთამომავლობას გადაეცემა ოჯახის, სანათესაოს და ტომის შიგნით. როგორც წესი, გაბონის მაცხოვრებლები ლაპარაკობენ ბანტუს რამდენიმე ენაზე. 1970-იანი წლებიდან დაწყებული გაბონის ხელისუფლება აფინანსებს ბანტუს ენების კვლევებს. 1989 წელს შემუშავდა [[გაბონის ენების სამეცნიერო ალფავიტი]].
გაბონში არსებობს სამი ყველაზე მრავალრიცხოვანი სალაპარაკო ენა: [[ფანგი (ენა)|ფანგი]], [[მბერე (ენა)|მბერე]] და [[სირა (ენა)|სირა]]. თითოეულ მათგანს ფლობს მოსახლეობის 25-30 %. დანარჩენ ენებს ფლობენ რამდენიმე ათასობით ადამიანი, რაც შეადგენს ერთეულ პროცენტებს.
=== რელიგია ===
გაბონის მოსახლეობის დიდი ნაწილი [[ქრისტიანობა|ქრისტიანია]] ([[კათოლიციზმი]] და [[პროტესტანტიზმი]]), არცთუ ისე ცოტანი არიან ადგილობრივი ტრადიციული რელიგიის მიმდევრები, ასევე არსებობენ [[ისლამი|მუსლიმთა]] და [[იუდაიზმი|იუდაველთა]] თემები. ბევრი მაცხოვრებელი ერთდროულად აღასრულებს, როგორც ქრისტიანული, ასევე ტრადიციული რელიგიის ელემენტებს.
მოსახლეობის დაახლოებით 73 % ქრისტიანული რელიგიის მიმდევარია. 12 % ისლამს სცემს თაყვანს (მათ შორის 90 %-მდე ადამიანი გაბონში მცხოვრები უცხოელია), 10 % თაყვანს სცემს ადგილობრივ ტრადიციულ რელიგია [[ბვიტი]]ს, 5 % არც ერთი რელიგიის მიმდევარი არაა ან არიან [[ათეიზმი|ათეისტები]].<ref name="britannica">{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/223148/Gabon|title=ბრიტანიკა - სტატია გაბონის შესახებ|accessdate=24 მარტი 2009|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/61749w8oO?url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/223148/Gabon|archivedate=2011-08-21}}</ref> საინტერესოა, რომ გაბონის ყოფილი პრეზიდენტი [[ომარ ბონგო]] ეკუთვნოდა მუსულმანურ უმცირესობას.
გაბონის კონსტიტუციის თანახმად, ქვეყნის ყველა მოქალაქეს გააჩნია რელიგიური თავისუფლება, მთლიანობაში ხელისუფლება პატივს სცემს მორწმუნეთა რელიგიურ უფლებებს.
გაბონში საკმაოდ აქტიურები არიან უცხოელი [[მისიონერობა|მისიონერები]].
== ეკონომიკა ==
=== მრეწველობა ===
გაბონის [[მრეწველობა|მრეწველობის]] მთავარი აქცენტია [[ნავთობი]]ს, [[მანგანუმი]]ს მოპოვება და ხე-ტყის გადამუშავება. სამრეწველო საწარმოების უმრავლესობა მდებარეობს დედაქალაქ ლიბრევილის და პორტ-ჟანტილის გარშემო. თითქმის ყველა სამრეწველო საწარმო სახელმწიფო სუბსიდიებით შეიქმნა 1970-იან წლებში ნავთობის ბუმის დროს. ხე-ტყის გადამამუშავებელი საწარმოები მოიცავენ ხუთ მცირე და ერთ დიდ, 50 წლის ძველ ფაბრიკას პორტ-ჟანტილში, ორ სხვა პატარა ფანერის ფაბრიკასთან ერთად. მრეწველობის სხვა დარგები შედგება [[ტექსტილი]]ს, [[ცემენტი]]ს, ქიმიური, ლუდსახარში, [[სიგარეტი]]ს და [[გემი|გემების]] ქარხნებისაგან. გაბონის მრეწველობა საკმაოდ ძლიერად არის დამოკიდებული უცხოურ რესურსებზე. იმპორტის ხარჯები მნიშვნელოვნად გაიზარდა 1994 წელს, როდესაც აფრიკული ფრანკი დევალვირებული იქნა. გადამამუშავებელ მრეწველობაში ხარჯების გაზრდამ იგი უფრო ნაკლებად კონკურენტუნარიანი გახადა და მისი პროდუქცია მხოლოდ შიდა ბაზარს მიეწოდება. ხელისუფლება ღონისძიებებს იღებს სახელმწიფო საწარმოების პრივატიზაციაზე გასატანად.
იმის გამო, რომ გაბონის ეკონომიკა დამოკიდებულია ნავთობზე (ნავთობზე მოდის ქვეყნის ექსპორტის 80 %-ზე მეტი, [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს 43 % და სახელმწიფო შემოსავლების 65 %), ის დაკავშირებულია მთელ მსოფლიოში მისი ფასების მერყეობასთან. გაბონი აფრიკაში მესამეა ნავთობის წარმოების და ექსპორტის მოცულობის მიხედვით, თუმცა არსებობს საფრთხე, რომ დადასტურებული მარაგი მცირდება, თანაც წარმოება შემცირდა აფრიკის [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარულ]] ქვეყნებში. შედეგად ქვეყანაში მიღებული იქნა ეკონომიკის დივერსიფიკაციის და ნავთობის შემდგომი დაზვერვის ზომები. 2014 წელს ქვეყანაში ნაწარმოები იქნა 240 000 ბარელი (38 000 მ³) ნავთობი დღეში, რაც 35 %-ით ნაკლებია 1997 წლის პიკურ დონესთან შედარებით. გაბონში 2015 წელს ნავთობის დადასტურებული მარაგი შეფასებულია 2,0 მილიარდ ბარელად (320×106 მ³), ხოლო მისი [[ბუნებრივი აირი]]ს დადასტურებული მარაგი შეფასებულია 1,0 ტრილიონ კუბურ ფუტად (28 კმ³).
Sogara-ს ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა პორტ-ჟანტილში ერთადერთი ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანაა გაბონში, რომელიც 1968 წელს ააშენა კონსორციუმმა, რომელშიც შედიან: Shell, Mobil, [[Texaco]], Petrofina და Agip. Sogara (Societe Gabonaise de Raffinage) ეკუთვნის გაბონის ხელისუფლებას (25 %), Total-ს (43,8 %), Shell-ს (17 %) და Agip-ს (2,5 %).<ref>{{cite web|url=https://www.mbendi.com/indy/oilg/ogrf/af/ga/p0005.htm|title=Oil Refining in Gabon|publisher=MBendi Information Services|date=29 August 2016|accessdate=18 დეკემბერი 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060305235459/http://www.mbendi.com/indy/oilg/ogrf/af/ga/p0005.htm|archivedate=5 მარტი 2006}}</ref> 2012 წელს გაბონმა ხელი მოაწერა შეთანხმებას [[Samsung Group]]-თან ახალი ნავთობგადამამუშავებელი ქარხნის აშენებაზე პორტ-ჟანტილში.<ref>{{cite web|publisher=Economist|url=http://country.eiu.com/article.aspx?articleid=989133883&Country=Gabon&topic=Economy&subtopic=Current+policy&oid=48123589&aid=1|title=Samsung will build a replacement oil refinery|date=21 June 2012}}</REF>
=== სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვება ===
გაბონი საფრანგეთის ყოფილი ეკვატორული აფრიკის კოლონიებს შორის ყველაზე მდიდარი ქვეყანაა [[სასარგებლო წიაღისეული]]ს ცნობილი საბადოების მიხედვით. [[ნავთობი]]ს მოპოვების გარდა, რომელზეც 2004 წელს მოდიოდა ქვეყნის ექსპორტის 80 %, გაბონი მსოფლიო ლიდერია [[მანგანუმი]]ს მოპოვებაში. ქვეყანაში აღმოჩენილია [[პოტაში]]ს, [[ურანი (ელემენტი)|ურანის]], [[ნიობიუმი]]ს, [[რკინის მადანი|რკინის მადნის]], [[ტყვია|ტყვიის]], [[თუთია|თუთიის]], [[ალმასი]]ს, [[მარმარილო]]ს და [[ფოსფატები]]ს მარაგი და რამდენიმე საბადო მუშაობს კომერციულ საფუძველზე. საკუთრების უფლება სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების ყველა უფლებაზე გააჩნია სახელმწიფოს, რითაც მან გაზარდა შემოსავლების თავისი წილი, მიღებული უცხოური კომპანიებისგან.
მაღალხარისხიანი მანგანუმის საბადო ფრანსვილის მახლობლად მდებარე ქალაქ [[მოანდა]]ში ერთ-ერთი ყველაზე უფრო მდიდარია [[მსოფლიო]]ში. მარაგი შეფასებულია 250 მილიონ ტონად ლითონის შემცველობით 48-52 %. წარმოება მიმდინარეობს 2,8 მილიონი ტონის ფარგლებში წელიწადში, რომელსაც ემსახურება 76 კმ-იანი [[საბაგირო გზა]], აფრიკაში ყველაზე უფრო გრძელი ტრანსპორტის ერთ-ერთი სახეობა გამოიყენება სასარგებლო წიაღისეულის ტრანსპორტირებისთვის კონგოს რესპუბლიკის საზღვრამდე, საიდანაც ის [[რკინიგზა|რკინიგზით]] გადააქვთ [[პუენტ-ნუარი]]ს პორტში. ახალი [[ტრანსგაბონის რკინიგზა|ტრანსგაბონის რკინიგზის]] ამოქმედების შემდეგ მისი ექსპორტი ხორციელდება გაბონის პორტ [[ოუენდო]]ს მეშვეობით, რითაც საბაგირო გზის არსებობას აზრი დაეკარგა. რკინიგზის გამოყენებით შესაძლებელი გახდა შემცირებულიყო სატრანსპორტო ხარჯები 20 მილიონი ამერიკული დოლარით წელიწადში. მანგანუმის მოპოვებას ახორციელებს სამთო კომპანია L’Ougoué (COMILOG Cableway, საერთაშორისო კონსორციუმი). 2004 წელს მოპოვებული იქნა 2,4 მილიონი ტონა მეტალურგიული მადანი, როცა 2003 წელს მხოლოდ 1,95 მილიონი ტონა იქნა მოპოვებული. წარმოების წლიურმა მოცულობამ მოანდუს შახტებში შეადგინა 2,5 მილიონი ტონა, რაც შეადგენს დაახლოებით $5 442 000 000 წელიწადში.
2012 წლიდან კომპანია [[BHP Billiton]] ამუშავებს მანგანუმის მეორე საბადოს.<ref>http://au.ibtimes.com/articles/290110/20120131/australia-gabon-africa-china-iron-ore-bhp.htm#.UKcLyWfcBR4</ref>
გაბონში 2004 წელს ასევე აწარმოებდნენ დაახლოებით 350 000 ტონა კლინკერს და ცემენტს. იმავე წელს ასევე ნაწარმოები იქნა დაახლოებით 500 კარატი (100 გრ) ალმასი (ძვირფასი ქვა და დამუშავებული), 70 კგ [[ოქრო]]სთან ერთად.
გაბონის ჩრდილო-აღმოსავლეთში მდებარე ქალაქ [[მეკამბო]]ს და [[ბელინგა|ბელინგის]] რკინის მადნის სამთო საბადოები შედიან მსოფლიოს ყველაზე უფრო მდიდარი საბადოების რიცხვში. მადნის მარაგი შეფასებულია 1 მილიარდ ტონად, 60-65 % რკინის შემცველობით და წარმოებამ შეიძლება მიაღწიოს 20 მილიონ ტონას წელიწადში. მიუხედავად იმისა, რომ რკინის მადანი იქ აღმოჩენილია 1895 წელს, მისი წარმოება 1955 წლამდე არ დაწყებულა, სანამ მათ მოპოვებაზე არ იქნა გაცემული კომერციული ლიცენზია. მისი სრული ექსპლოატაცია ჯერ კიდევ ელოდება ტრანსგაბონის რკინიგზის 225 კმ-იანი მონაკვეთის აშენებას ქალაქ [[ბოუე]]დან ბელინგის რკინის მადნის სამთო საბადოებამდე; რკინიგზის მშენებლობა არარენტაბელურად იქნა მიჩნეული არასაიმედო საბაზრო პირობების გამო.
ნიობიუმის, ოქროს, მანგანუმის, და სავარაუდოდ, ფოსფატების ახალი მოპოვების პოტენციალმა გააძლიერა სამთომომპოვებელი მრეწველობის როლი ქვეყნის ეკონომიკაში. ადეკვატური ინფრასტრუქტურის არქონა ამუხრუჭებს ახალ გეოლოგიურ დაზვერვებს და რჩება სერიოზულ ფაქტორად, რომელიც აფერხებს ბელინგის რკინის მადნის სამთო საბადოს სრულ ამოქმედებას.
=== ჰიდროენერგეტიკა ===
2013 წელს ჰიდროენერგია შეადგენდა გაბონის ელექტროენერგიის მოხმარების 11 %-ს.
2002 წელს გაბონში ჰიდროელექტროსადგურები ფუნქციონირებდა მდინარე მობუს [[კინგელე]]ს და [[ტშიმბელე]] [[კაშხალი|კაშხლებზე]] და მდინარე ოგოუეზე, ქალაქ [[მაკოკუ]]ს სიახლოვეს მდებარე მცირე პუბარის კაშხალზე. [[ელექტრობა|ელექტროენერგიის]] წარმოებას და განაწილებას ახორციელებს კომპანია Energy and Water Company of Gabon (SEEG), რომელიც შეიქმნა 1963 წელს და მოიცავს მთელ რიგ უფრო მცირე კერძო და საერთო-სახალხო ობიექტებს. 2002 წელს ელექტროენერგიის გამომუშავებამ შეადგინა 1,16 მილიარდი კვტ/სთ, 2002 წლის იანვრის მდგომარეობით სიმძლავრით 406 მგვტ. 2002 წელს ელექტროენერგიის მოხმარება შეადგენდა 1,275 მილიარდ კვტ/სთ-ს. [[ბუნებრივი აირი]] ძირითადი საწვავია თბოელექტროსადგურებისთვის.
=== ხე-ტყის წარმოება ===
გაბონის [[ტყე]]ები, რომლებსაც უკავიათ მისი მიწის ფართობის დაახლოებით 77 %, მუდამ აწვდიდა ქვეყანას არსებობისთვის ბევრ აუცილებელ პროდუქტს, განსაკუთრებით საწვავს და დასაბინავებელ ხე-ტყის მასალას. ტყეები შეიცავენ 400-ზე მეტი სახეობის [[ხე]]ებს, აქედან დაახლოებით 100 სახეობა გამოსადეგია სამრეწველო გამოყენებისთვის. კომერციული ექსპლუატაცია დაიწყო ჯერ კიდევ 1892 წელს, მაგრამ მხოლოდ 1913 წელს, გაბონში ყველაზე უფრო ფასიანი ხის ჯიში — [[Aucoumea klaineana]], გავიდა საერთაშორისო ბაზარზე.
ხე-ტყის წარმოება ქვეყნის ეკონომიკური აქტივობის ძირითადი წყარო იყო 1968 წლამდე, სანამ ის არ ჩამოიშორა ნავთობმა, როგორც უცხოური ვალუტის ძირითადმა წყარომ. გაბონი რეგიონში დაუმუშავებელი ხე-ტყის მსხვილი ექსპორტიორია და მისი გაყიდული რაოდენობა შეადგენს აფრიკის საექსპორტო ხის ნედლეულის 20 %-ს. საექსპორტო შემოსავლებში ხე-ტყის წარმოებას უკავია მეორე ადგილი ნავთობის სექტორის შემდეგ — 2003 წელს 319,4 მილიონი დოლარი. გაბონში დასამუშავებლად გამოსადეგი ხე-ტყის მარაგი შეადგენს: Aucoumea klaineana — 100 მილიონი მ³; [[Burseraceae]] — 25-35 მილიონი მ³; [[Pycnanthus angolensis]] — 20-30 მილიონი მ³; [[Lophira alata]] — 15-25 მილიონი მ³ და [[Pterocarpus]] — 10-20 მილიონი მ³.
გაბონი მსოფლიოში აწარმოებს Aucoumea klaineana-ს 90 %-ს, რომლისგანაც მზადდება საუკეთესო [[ფანერა|ფანერები]], ასევე აწარმოებს ფოთლოვანი ხის ჯიშებს, როგორებიცაა [[წითელი ხე]], [[Guibourtia tessmannii]] და [[აბანოზი]]. სხვა ჯიშებია: [[Lovoa trichilioides]] (აფრიკული კაკალი), [[Distemonanthus behthamianus]] (ნიგერიული წითელი ხე) და [[Microberlinia]] (ზებრანო ანუ ზებრანოს ხე). მრგვალი ხის გატანის მოცულობა 2004 წელს შეფასებულია, როგორც 4 მილიონი მ³, ქვეყნის ხე-ტყის 13 % გამოიყენება საწვავის სახით.
კეთილმოუწყობელი სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის გამო ხე-ტყის ექსპლოატაცია გაძნელებული იყო, რომელიც დღეისათვის შესამჩნევად გამოსწორებულია ტრანსგაბონის რკინიგზის და ნჯოლე-ბიტამის ავტოგზის საშუალებით. მუდმივად მიმდინარეობს ხე-ტყის სელექციური აღდგენის პროცესი, რამაც შეიძლება Aucoumea klaineana განდევნოს სხვა ჯიშებმა. გაბონის ტყეების ექსპლოატაციას ახორციელებს 50-ზე მეტი ფირმა. დაახლოებით 50 000 კმ² ფართობზე ხე-ტყის დამამზადებელი კონცესიები ყველაზე უფრო მისადგომ ადგილებში დასამუშავებლად ხელისუფლებამ ძირითადად გადასცა უცხოურ ფირმებს. უკანასკნელ წლებში ევროპაში აფრიკულ პროდუქციაზე ტრადიციული მოთხოვნა შემცირდა, 1980-იან წლებში Aucoumea klaineana-ზე ევროპული მოთხოვნა შემცირდა თითქმის მესამედით. სამაგიეროდ [[იაპონია|იაპონიის]], [[მაროკო]]ს და [[ისრაელი]]ს ბაზრები უფრო დაინტერესდენ აფრიკული იმპორტით.
=== თევზჭერა ===
მიუხედავად უახლოეს პერიოდში [[თევზჭერა|თევზჭერის]] დარგში მიღწეული წარმატებებისა, იგი ჯერ კიდევ დაბალ დონეზე დგას. ტრადიციული მეთევზეობისგან მიღებული პროდუქტი შეადგენს საერთო რეწვის ორ მესამედს. გაბონის სანაპიროს წყლებში დაცურავს დიდი რაოდენობით [[თევზი]]. სავარაუდოდ გაბონის წყლებს შეუძლიათ ქვეყანას ყოველწლიურად მისცეს 15 000 ტონა [[თინუსი]] და 12 000 ტონა [[სარდინი]]. თევზსაჭერი ფლოტის დიდი ნაწილი ადრე ბაზირებდა ლიბრევილში. ახალი თევზსაჭერი პორტი 1979 წელს აშენდა პორტ-ჟანტილში, რომელიც დღეისათვის სამრეწველო ფლოტის ძირითადი ოპერაციების ცენტრია. იგეგმება საკონსერვო ქარხნების, თევზის გადამამუშავებელი ქარხნების და გასაცივებელი საცავების მშენებლობა. 2003 წელს თევზჭერის მთლიანი რაოდენობა შეადგენდა 44 855 ტონას, აქედან 80 % ატლანტის ოკეანიდან. გაბონის კანონმდებლობით და საერთაშორისო შეთანხმებებით [[განსაკუთრებული ეკონომიკური ზონა]] ვრცელდება სანაპიროდან 320 კმ-ზე, რომელიც უკრძალავს ნებისმიერ უცხოურ კომპანიას ხელისუფლების ნებართვის გარეშე ამ ზონაში აწარმოოს თევზის რეწვა. მაგრამ იმის გამო, რომ გაბონს არ გააჩნია საპატრულო კატერები, უცხოური ტრაილერები (განსაკუთრებით ფრანგული და ესპანური) გაბონის წყლებში ხშირად უკანონოდ იჭერენ თევზს.
=== ტრანსპორტი ===
==== რკინიგზა ====
[[ფაილი:Railways in Gabon.svg|thumb|right|275px|გაბონის რკინიგზის სქემა]]
1970-იან წლებამდე გაბონში არ არსებობდა [[რკინიგზა]]. პროექტით დაგეგმილი 936 კმ-იანი [[ტრანსგაბონის რკინიგზა|ტრანსგაბონის რკინიგზის]] მშენებლობა დაიწყო 1974 წლის ოქტომბერში. 1983 წელს დამთავრებულ პირველ ეტაპზე პორტი [[ოუენდო]] (ლიბრევილთან ახლოს) შეუერთდა ქვეყნის სიღრმეში არსებულ ქალაქ [[ბუე (ქალაქი)|ბუეს]] (332 კმ). 1986 წლის დეკემბერში დამთავრებულმა მეორე ეტაპმა ქალაქ [[მოანდა|მოანდის]] გავლით ქალაქი ბუე დააკავშირა [[ფრანსვილი|ფრანსვილთან]] (357 კმ), რითაც გააადვილა [[მანგანუმი]]ს ექსპორტი და ხე-ტყის წარმოების პროდუქციის გატანა ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთი ნაწილიდან. დაგეგმილმა მესამე ეტაპმა უნდა გააგრძელოს რკინიგზის ხაზი ქალაქ ბუედან ჩრდილო-აღმოსავლეთში მდებარე [[ბელინგა|ბელინგის]] რკინის მადნის სამთო საბადოსკენ. 2014 წლისთვის რკინიგზის ხაზის სიგრძე შეადგენს 669 კმ-ს (1435 მმ-იანი სიგანის ლიანდაგი)<ref name="CIA World Factbook: Gabon">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|title=CIA World Factbook: Gabon|accessdate=2016-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200422221000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|archivedate=2020-04-22}}</ref>.
გაბონს სარკინიგზო კავშირი მეზობელ ქვეყნებთან არ გააჩნია.
==== ავტოგზები ====
მთავარი ავტოგზები ერთმანეთს უკავშირებს პრაქტიკულად ყველა დიდ ქალაქს, მაგრამ მათი მომსახურება გართულებულია ხშირი თავსხმა წვიმების გამო. 2007 წელს ავტოგზების ქსელი მოიცავდა 9170 კმ-ს, რომელთაგან 1097 კმ მყარსაფარიანია და 8073 კმ გრუნტიანი<ref name="CIA World Factbook: Gabon"/>. ავტომაგისტრალი ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ გადაჭიმულია ქვეყნის მთელ სიგრძეზე [[ბიტამი]]დან [[ნდენდე]]მდე. ეს გზა გრძელდება ჩრდილოეთით [[კამერუნი|კამერუნამდე]] და სამხრეთით [[კონგოს რესპუბლიკა]]მდე. ავტოგზა აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ გადაჭიმულია ლიბრევილიდან და მეკამბოდან. სამხრეთისაკენ ასევე მიემართება მეორე ავტოგზა, ქალაქ [[მაიუმბა|მაიუმბიდან]] ქალაქ [[ლასტურვილი|ლასტურვილამდე]] და ფრანსვილამდე. 1995 წელს ავტოგზებზე მოძრაობდა დაახლოებით 23 000 ავტომანქანა და 10 000 სატვირთო მანქანა.
==== საწყლოსნო გზები ====
ქვეყნის ყველაზე მნიშვნელოვანი პორტებია: [[პორტ-ჟანტილი]], ნავთობპროდუქტების ექსპორტის და სამთო შახტების მოწყობილობების იმპორტის ცენტრი, და ახალი პორტი [[ოუენდო]], რომელიც გაიხსნა 1974 წელს დედაქალაქ ლიბრევილიდან 10 კმ-ით ჩრდილოეთით. ოუენდოს მოცულობამ, რომელიც საწყის ეტაპზე იყო 300 000 ტონა, პორტის გაფართოებისას — 1979 წელს მიაღწია 1,5 მილიონ ტონას. მაიუმბის უფრო მცირე პორტი მუშაობს ხე-ტყის გადატვირთვაზე.
1998 წელს გაბონის სავაჭრო ფლოტი ფლობდა საერთო 13 613 ბრუტო-რეგისტრირებული ტონაჟის (GRT) ორ გემს. 2002 წლის მდგომარეობით გაბონს ჰყავდა ერთი სავაჭრო საზღვაო გემი, მოცულობით 2419 GRT/3205 ტონა დიდვეიტი (DWT)
გაბონს აქვს 1600 კმ მუდმივი სანაოსნო გზა, მათ შორის 310 კმ მდინარე ოგოუეზე.
==== საჰაერო ტრანსპორტი ====
2004 წელს გაბონში ფუნქციონირებდა 56 [[აეროპორტი]], რომელთაგან მხოლოდ 11 აქვს მყარი [[ასაფრენ-დასაჯდომი ზოლი]]. არსებობს სამი საერთაშორისო აეროპორტი: ლიბრევილის, პორტ-ჟანტილის და ფრანსვილის. მრავალრიცხოვანი ავიაკომპანიები ახორციელებენ საერთაშორისო რეისებს. ავიაკომპანია Nouvelle Air Affaires Gabon ახორციელებს შიდა სარეისო მომსახურებას. 2003 წელს ავიაკომპანიებმა რეგულარულ შიდა და საერთაშორისო რეისებზე გადაიყვანეს დაახლოებით 386 000 მგზავრი.
==== მილსადენები ====
ნავთობის — 270 კმ; ნავთობპროდუქტების — 14 კმ.
=== სოფლის მეურნეობა ===
დამოუკიდებლობის მოპოვების მომენტიდან, ნავთობის სექტორში დომინირებული მდგომარეობის შედეგად გაბონში მნიშვნელოვნად მცირდება [[სოფლის მეურნეობა|სოფლის მეურნეობის]] როლი. მისი წილი [[მთლიანი შიდა პროდუქტი|მთლიან შიდა პროდუქტში]] საშუალოდ შეადგენს დაახლოებით 8 %-ს. სახნავ-სათესად გამოიყენება მიწის საერთო ფართობის მხოლოდ 1,9 %. 2004 წელს გაბონის სასოფლო-სამეურნეო იმპორტმა შეადგინა მთლიანი იმპორტის თითქმის 19 %.
გაბონის კვების და სხვა სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების დიდი ნაწილი მნიშვნელოვანწილად დამოკიდებულია აფრიკის და ევროპის სხვა სახელმწიფოებზე. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] (1939-1945), სოფლის მეურნეობა პირველ რიგში დაყვანილია ნატურალურ მეურნეობაზე და ისეთი კულტურების მოყვანაზე, როგორებიცაა: [[მანიჰოტი]], [[ბანანი]], [[სიმინდი]], [[ბრინჯი]], [[ტარო (მცენარე)|ტარო]] და [[იამსი]]. დამოუკიდებლობის მოპოვების მომენტიდან შეიმჩნევა ინტენსიური ძალისხმევა სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის წარმოების გაზრდისათვის და დივერსიფიკაციისათვის. ექსპერიმენტალური სადგურები, საჩვენებელი მეურნეობები და კოოპერატივები შეიქმნა სასოფლო თემების გაერთიანების გზით. მაგრამ სოფლის მეურნეობამ მიიღო დაბალი შედეგები 1976-1981 წლების განვითარების გეგმის განხორციელების დროს, ხოლო იქ დასაქმებული პირები სამუშაოს საძებნელად ქალაქში გაემართნენ. სოფლის მეურნეობის და მცირე ბიზნესის განვითარებას ხელს უშლის საერთაშორისო კონკურენციის არქონა. კიდევ ერთი პრობლემაა გასაყიდ ბაზრამდე პროდუქტის ტრანსპორტირება.
2004 წელს გაბონში ნაწარმოებია დაახლოებით 230 000 ტონა [[მანიჰოტი]], 155 000 ტონა [[იამსი]], 61 800 ტონა სხვა [[ფესვი|ფესვოვანი]] და [[გორგლი]]ანი ნაყოფი, 270 000 ტონა [[ბანანი]], 35 410 ტონა [[ბოსტნეული კულტურები|ბოსტნეული]] და 31 000 ტონა [[სიმინდი]]. [[შაქრის ლერწამი|შაქრის ლერწმის]] წარმოებამ შეადგინა დაახლოებით 235 000 ტონა. [[კაკაო]]ს წარმოებამ 2004 წელს შეადგინა 600 ტონა.
ქალაქ [[ლამბარენე]]სთან ახლოს მდებარე სახელნწიფოს ხელში არსებულმა 7500 ჰა [[პალმის ზეთი]]ს პლანტაციებმა წარმოება დაიწყო 1986 წელს. პალმის ზეთის წარმოებამ 2004 წელს შეადგინა 6400 ტონა. 4300 ჰა-ზე მუშავდება [[კაუჩუკი]]ს დამზადების პროექტი; 2004 წელს კაუჩუკის წარმოებამ შეადგინა 11 000 ტონა.
=== მეცხოველეობა ===
[[მეცხოველეობა]]ზე მავნე ზეგავლენას ახდენს [[ბუზი]] [[ცეცე]]ს არსებობა. 2005 წელს ქვეყანაში არსებობდა დაახლოებით 212 000 [[ღორი]], 195 000 [[ცხვარი]], 90 000 [[თხა]], 35 000 სული [[მსხვილი რქოსანი საქონელი]] და 3,1 მილიონი [[ქათამი]]. გაბონის ხელისუფლება ცდილობს ხორცის იმპორტის შემცირებას და ამ მიზნით მან [[ნგუნიე]]ს, [[ნიანგა|ნიანგის]] და ლეკაბის პროვინციების დაუსახლებელ სავანებში გამოყო 200 000 ჰა მიწა. მაგრამ დღეისათვის გაყინული ხორცის იმპორტი მსხვილი რქოსანი საქონლის ხორცის ყველაზე უფრო მთავარი წყაროა, ფასით ოთხჯერ ნაკლები, ვიდრე ადგილობრივი წარმოების მსხვილი რქოსანი საქონლის ხორცი. [[ფრინველი]]ს ხორცის წარმოება აკმაყოფილებს გაბონის მოთხოვნილებების დაახლოებით ნახევარს. ფრინველის ხორცის წარმოების წლიური მოცულობა შეადგენს 3600 ტონას.
=== ტურიზმი ===
გაბონის [[ტურიზმი]]ს დარგი სუსტადაა განვითარებული.<ref name=ne>{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Gabon-TOURISM-TRAVEL-AND-RECREATION.html|title=Gabon: Tourism, travel, and recreation|accessdate=2008-08-19|publisher=Nations Encyclopedia|date= }}</ref> მიუხედავად ამისა ქვეყანას გააჩნია ბევრი ისეთი ღირსშესანიშნაობა, როგორებიცაა: [[პლაჟი|პლაჟები]], შიდა და საოკეანო თევზჭერის მიმზიდველი ადგილები, [[ჩანჩქერი]] მდინარე ოგოუეზე და ბროლის მთები.<ref name=ne/> ტურისტები ჩამოდიან, რათა იხილონ ქალაქ ლამბარენეში დოქტორ [[ალბერტ შვაიცერი]]ს ({{lang-de|Albert Schweitzer}}) მიერ დაარსებული განთქმული საავადმყოფო.<ref name=ne/> [[ნადირობა]] კონკრეტულ რაიონებში კანონიერია დეკემბრიდან სექტემბრის ჩათვლით.<ref name=ne/>
უახლოეს პერიოდამდე ტურიზმს არანაირი ყურადღება არ ექცეოდა, მის ნაცვლად აქცენტი გამახვილებული იყო ნავთობის და ხე-ტყის ექსპორტზე.<ref name="oil">{{cite news|url=http://www.hartford-hwp.com/archives/35/254.html|title=Gabon turns from oil to dream tourism|date=2000-07-31|work=[[ფრანს-პრესი|AFP]]|accessdate=2008-08-19}}</ref> მაგრამ 2000 წელს გაბონის ხელისუფლებამ შეიმუშავა ამ დარგის განვითარების გეგმა, რომელიც მოიცავდა, როგორც ლუქს კლასის, ასევე ყველასთვის მოსახერხებელი ტურიზმის სფეროების გაუმჯობესებას. მასში ასევე შედიოდა ექსპედიციები ბუშის და საფარის ზონებში.<ref name="oil"/> ყველაზე უფრო მთავარი, რაც აფერხებს ამ ღონისძიებების წარმატებით შესრულებას არის [[კორუფცია]]. ორგანიზაცია Guardian Book of Statistics-ის ცნობით, გაბონი ერთ-ერთი ყველაზე უფრო კორუმპირებული ქვეყანაა მსოფლიოში.<ref name="oil"/>
2002 წლის 4 სექტემბერს გაბონის პრეზიდენტმა [[ომარ ბონგო]]მ განაცხადა, რომ მისი ქვეყანა თავისი მიწის ფართიდან გამოჰყოფს 10 %-ს [[ეროვნული პარკი|ეროვნული პარკების]] სისტემის გასავითარებლად.<ref name="gabonnationalparks">{{cite news|url=http://www.gabonnationalparks.org/gnp-pressrelease|title=AFRICAN NATION OF GABON ESTABLISHES NATIONAL PARK SYSTEM|date=2002-09-04|work=Gabon National Parks|accessdate=2008-08-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130627121332/http://www.gabonnationalparks.org/gnp-pressrelease|archivedate=2013-06-27}}</ref> ადრე ქვეყანას არ გააჩნდა ეროვნული პარკები, დღეისათვის იგი თანამშრომლობს ორგანიზაცია [[ველური ბუნების დაცვის საზოგადოება]]სთან ბუნების შენარჩუნების სისტემის საკითხებზე.<ref name="gabonnationalparks"/> დღეისათვის სისტემა მოიცავს 26 000 კმ²-ზე მეტს, ჩამორჩება მხოლოდ [[კოსტა-რიკა]]ს მიწის ფართის მხრივ.<ref name="gabonnationalparks"/> ეს ახალი პარკები გამოიყენება ეკოტურიზმისთვის, როგორც გაბონის ტყეების ხე-ტყის მასალებად დამზადების ეკონომიკური ალტერნატივა.<ref name="gabonnationalparks"/> პროექტი მოწონებულია ველური ბუნების დაცვის საზოგადოების პრეზიდენტის და მთავარი აღმასრულებელი დირექტორის დოქტორ [[სტივენ სანდერსონი]]ს ({{lang-en|Steven Sanderson}}) მიერ, როგორც "ერთ-ერთი ყველაზე უფრო გაბედული ბუნების დაცვის პროექტი, რომელიც მოქმედებს უკანასკნელი 20 წლის განმავლობაში".<ref name="gabonnationalparks"/>
13 ეროვნული პარკი მდებარეობს გაბონის რეგიონებში, მისი სანაპირო ზოლის გასწვრივ, სადაც ხელუხლებელ პლაჟებზე ბინადრობენ [[ბეჰემოთი|ბეჰემოთები]], ხოლო ტყიან მდელოებზე [[გორილა|გორილები]].<ref name="gabonnationalparks"/>
2000 წელს გაბონის სასტუმროებში არსებობდა დაახლოებით 2450 ნომერი.<ref name=ne/> ამავე წელს ქვეყანას დაახლოებით 155 000 ტურისტი ესტუმრა და ტურიზმიდან შემოსავალმა შეადგინა დაახლოებით $7 მილიონი.<ref name=ne/> ერთ წელიწადში ქვეყანაში ჩამოვიდა 120 000-მდე უცხოელი ტურისტი, რაც მხოლოდ 1 %-ია ტურიზმისთვის<ref name="oil"/> და შეადგენს [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]]ს 1-3 %-ს.<ref name="oil"/> სტუმარს, თუ ის იმყოფება საფრანგეთიდან, გერმანიიდან და აფრიკის ზოგიერთი ქვეყნიდან, თან აუცილებლად უნდა გააჩნდეს პასპორტი და ვიზა.<ref name=ne/> მას ასევე უნდა გააჩნდეს ყვითელი ციებ-ცხელების საწინააღმდეგოდ ჩატარებული ვაქცინაციის დამადასტურებელი საბუთი.<ref name=ne/> [[აშშ]] სახელმწიფო დეპარტამენტმა 2002 წელს შეაფასა გაბონის დედაქალაქ ლიბრევილში ყოფნის საშუალო დღიური ღირებულება $182-დ, ქვეყნის სხვა ადგილებში დანახარჯები დღე-ღამეში შეადგენს $70-ს.<ref name=ne/>
=== საგარეო ვაჭრობა ===
ექსპორტი 2015 წელს — 5,56 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი]]<ref name="cia" />. ექსპორტის დაახლოებით 70 % შეადგენს [[ნავთობი]] და ნავთობპროდუქტები, სხვა ძირითადი საექსპორტო საქონელია — ხე-ტყე, [[მანგანუმი]], [[ურანი (ელემენტი)|ურანი]].
ძირითადი მყიდველები: [[ჩინეთი]] — 15,8 %, [[იაპონია]] — 14,6 %, [[ავსტრალია]] — 11 %, [[აშშ]] — 7,9 %, [[ინდოეთი]] — 7,8 %, [[სამხრეთი კორეა]] — 6,3 %, [[ტრინიდადი და ტობაგო]] — 4,6 %, [[ესპანეთი]] — 4,4 % (2014 წელი).
იმპორტი 2015 წელს — 2,42 მილიარდი ამერიკული დოლარი<ref name="cia" />. ძირითადად — სამრეწველო საქონელი და კვების პროდუქტები.
ძირითადი მომწოდებლები: [[საფრანგეთი]] — 20 %, [[კოტ-დ’ივუარი]] — 15,3 %, ჩინეთი — 9,6 %, აშშ — 9,3 %, [[ალჟირი]] — 5,1 %, [[ბელგია]] — 4,5 % (2014 წელი).
1975 — 1994 წლებში შედიოდა [[ნავთობის ექსპორტიორ ქვეყანათა ორგანიზაცია]]ში.
შედის [[აფრიკის, კარიბის აუზის და წყნარი ოკეანის რეგიონის ქვეყნები]]ს საერთაშორისო ორგანიზაციაში.
== სოციალური სფერო ==
=== ჯანდაცვა ===
გაბონის სამედიცინო მომსახურების ობიექტების უმრავლესობა ეკუთვნის სახელმწიფოს, მაგრამ არსებობს ზოგიერთი კერძო დაწესებულება, რომელთაგან ყველაზე უფრო ცნობილია საავადმყოფო, რომელიც 1913 წელს ქალაქ ლამბარენეში დაარსდა დოქტორ [[ალბერტ შვაიცერი]]ს მიერ. გაბონის სამედიცინო ინფრასტრუქტურა ერთ-ერთი საუკეთესოა [[დასავლეთი აფრიკა|დასავლეთ აფრიკაში]]. 1985 წლისთვის არსებობდა 28 საავადმყოფო, 87 სამედიცინო ცენტრი და 312 სამედიცინო ცენტრი. 2004 წლის მდგომარეობით სამედიცინო სფეროში მუშაობდა 29 ექიმი 100 000 ადამიანზე. მოსახლეობის დაახლოებით 90 %-ს შეუძლია მიიღოს [[ჯანდაცვა|ჯანდაცვის]] მომსახურება.
2000 წელს მოსახლეობის 70 %-ს შეუძლია ისარგებლოს უსაფრთხო სასმელი წყლით და 21 %-ს ჰქონდა შესაძლებლობა ესარგებლა შესაბამისი სანიტარიით. ჯანდაცვის კომპლექსური სახელმწიფო პროგრამა კურნავს ისეთ დაავადებებს: როგორებიცაა [[კეთრი]], [[აფრიკული ტრიპანოსომოზი]], [[მალარია]], [[ფილარიოზი]], კუჭ-ნაწლავის პარაზიტების დაავადება და [[ტუბერკულოზი]]. ერთ წლამდე ასაკის ბავშვების იმუნიზაციის კოეფიციენტი შეადგენს 97 %-ს ტუბერკულოზით და 65 %-ს [[პოლიომიელიტი]]თ დაავადებულებისათვის. [[DPT ვაქცინა|DPT ვაქცინის]] და [[წითელა|წითელის]] იმუნიზაცია შესაბამისად შეადგენს 37 %-ს და 56 %-ს. გაბონს აქვს წამლების საკუთარი შიდა მომარაგება დედაქალაქ ლიბრევილის ფაბრიკიდან.
შობადობის ჯამური კოეფიციენტი შემცირდა 1960 წლის 5,8 %-დან 2000 წლის ერთ ქალზე 4,2 ბავშვამდე. ყველა ახალშობილთა 10 % დაბადებისას განიცდის მცირე მასას. დედათა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 1998 წელს შეადგენდა 520-ს 100 000 მშობიარეზე. 2005 წელს ბავშვთა სიკვდილიანობა შეადგენდა 55,35 ბავშვს 1000 დაბადებულზე, ხოლო სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა შეადგენდა 55,02 წელს. 2002 წლის შეფასებით, სიკვდილიანობის საერთო კოეფიციენტი შეადგენდა 17,6 ადამიანს 1000 მოსახლეზე.
ზრდასრული ასაკის (15-49 წელი) მოსახლეობაში [[შიდსი]]ს გავრცელება შეფასებულია 5,2 %-ად.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2155rank.html?countryName=Lesotho&countryCode=LT®ionCode=af#gb|title=COUNTRY COMPARISON: HIV/AIDS - ADULT PREVALENCE RATE|work=CIA World Factbook|accessdate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120307101419/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2155rank.html?countryName=Lesotho&countryCode=LT®ionCode=af#gb|archivedate=2012-03-07}}</ref> 2009 წლის მდგომარეობით შიდსით დაავადებული იყო დაახლოებით 46 000 ადამიანი.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2156rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=59#gb|title=COUNTRY COMPARISON: HIV/AIDS - PEOPLE LIVING WITH HIV/AIDS|work=CIA World Factbook|accessdate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120521170133/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2156rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=59#gb|archivedate=2012-05-21}}</ref> იმავე წლის მონაცემებით შიდსის დაავადებისგან გარდაიცვალა დაახლოებით 2400 ადამიანი, როდესაც 2003 წელს იყო 3000 გარდაცვალების ფაქტი.<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2157rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=52#gb|title=COUNTRY COMPARISON: HIV/AIDS - DEATHS|work=CIA World Factbook|accessdate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120521170527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2157rank.html?countryName=Gabon&countryCode=gb®ionCode=afr&rank=52#gb|archivedate=2012-05-21}}</ref>
=== განათლება ===
გაბონის [[განათლება|განათლების]] სისტემა იმყოფება ორი სამინისტროს მართვის ქვეშ. განათლების სამინისტრო აკონტროლებს სკოლამდელ და სასკოლო განათლებას. უმაღლესი განათლების და ინოვაციური ტექნოლოგიების სამინისტრო მართავს უნივერსიტეტებს პროფესიონალურ სასწავლებლებს.
გაბონში განათლების სისტემის საფუძვლად აღებულია ფრანგული მოდელა, თუმცა ის ნაწილობრივ შეცვლილია, მისი ადგილობრივ მოთხოვნებსა და ტრადიციებთან შესათავსებლად.
განათლების შესახებ აქტის თანახმად, განათლება სავალდებულოა 6-დან 16 წლამდე ასაკის ბავშვებისათვის და იგი უფასოა. გაბონში ბავშვების უმრავლესობა დადის ბაგა-ბაღებში („Crèche“), შემდეგ გადადიან საბავშვო ბაღებში, ხოლო 6 წლის ასაკიდან შედიან დაწყებით სკოლაში („École Primaire“), რომელიც მოიცავს 6 კლასს. შემდეგი დონეა საშუალო სკოლა („École Secondaire“), რომელიც 7 კლასისგან შედგება. როგორც წესი ამ სისტემით ბავშვები სკოლას ამთავრებენ 19 წლის ასაკში. სწავლების მთლიანი კურსის დამთავრების შემდეგ მათ შეუძლიათ სწავლა განაგრძონ უმაღლესი განათლების სისტემის [[უნივერსიტეტი|უნივერსიტეტებში]] და პროფესიონალურ სასწავლებლებში. გაბონში მოსახლეობის განათლების დონე შეადგენს 83,2 %-ს.<ref name="cinnwk">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|title=Gabon|work=CIA World Factbook|accessdate=2016-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200422221000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gb.html|archivedate=2020-04-22}}</ref>
ქვეყნის მთავარი უნივერსიტეტი მდებარეობს მის დედაქალაქ [[ლიბრევილი|ლიბრევილში]] და ატარებს [[ომარ ბონგო]]ს სახელს. მის შემადგენლობაში არსებობს იურისპრუდენციის, ბუნებისმეტყველების და ჰუმანიტარული მეცნიერებების ფაკულტეტები. ასევე არსებობს პროფესიონალური სასწავლებლები, რომლებიც ამზადებენ მასწავლებლებს, ინჟინრებს, ხე-ტყის მეურნეობის და ჰიდრავლიკის სპეციალისტებს, ადმინისტრატორებს და მენეჯერებს.
განათლების სფეროში იხარჯება სახელმწიფო ბიუჯეტის დაახლოებით 9,6 %. განათლების სრული კურსი შედგება 13 კლასისაგან, 1-დან 13-ს ჩათვლით. სასკოლო განათლების ენა [[ფრანგული ენა|ფრანგულია]].
ხელისუფლება ნავთობიდან მიღებულ შემოსავლებს იყენებს სკოლების ასაშენებლად, სკოლის მასწავლებლებისთვის ხელფასის დასარიგებლად და განათლების სფეროს გასავითარებლად, მათ შორის სოფლებში. მაგრამ სკოლის შენობების მოვლა-შენახვა, ასევე მასწავლებელთა ხელფასი მცირდება. 2002 წელს დაწყებითი განათლების სკოლებში მოსწავლეთა საერთო რაოდენობამ შეადგინა 132 %, ხოლო 2000 წელს დაწყებითი განათლების სკოლებში მოსწავლეთა რეალურმა რაოდენობამ შეადგინა 78 %. საერთო და რეალური მაჩვენებლები დამოკიდებულია დაწყებით სკოლებში ფორმალურად დარეგისტრირებულ მოსწავლეთა რაოდენობაზე და ამიტომ ყოველთვის ვერ ასახავს სკოლებში ბავშვების დასწრების ნამდვილ მაჩვენებლებს. 2001 წლიდან დაწყებული ბავშვთა 69 %-მა, რომლებმაც დაიწყეს სიარული დაწყებით სკოლებში, მიაღწიეს მხოლოდ მე-5 კლასს. განათლების სისტემის პრობლემები მოიცავს ცუდ მართვას და დაგეგმვას, კონტროლის არქონას, მასწავლებელთა დაბალ კვალიფიკაციას და მოსწავლეებით გადაჭედილ კლასებს.<ref name=ilab>"Gabon". [http://www.dol.gov/ilab/media/reports/iclp/tda2005/tda2005.pdf ''2005 Findings on the Worst Forms of Child Labor''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140109071239/http://www.dol.gov/ilab/media/reports/iclp/tda2005/tda2005.pdf |date=2014-01-09 }}. [[Bureau of International Labor Affairs]], [[U. S. Department of Labor]] (2006)</ref>
== მასმედია ==
გაბონის მასმედიას მთლიანად აკონტროლებს ქვეყნის ხელისუფლება. მიუხედავად იმისა, რომ მთავარი გაზეთები დაკავშირებულია ხელისუფლებასთან, ქვეყანაში იბეჭდება კერძო ყოველდღიური და ყოველკვირეული გაზეთები, რომლებსაც ძირითადად აკონტროლებენ ოპოზიციური პარტიები. ფუნქციონირებს ორი დიდი სატელევიზიო სადგური. ერთი ფრანგული რადიოქსელი და სხვა პროვინციალური სადგურები. მასმედიის ძირითადი კატეგორიებია: [[პრესა]], [[ტელევიზია]], [[რადიო]] და [[ინტერნეტი]].<ref name="Gabon profile">{{cite web|author=BBC News Africa|title=Gabon profile|work=Gabon profile|publisher=BBC|location=London, England|year=2012|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13376336|accessdate=2013-05-09}}</ref>
ეროვნული პრესის სერვისია Gabonese Press Agency, რომელშიც იბეჭდება ყოველდღიური [[გაზეთი|გაზეთები]]. ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი ყოველდღიური გაზეთი L'Union გამოიცემა ლიბრევილში, რომლის საშუალო ყოველდღიური ტირაჟი 2002 წელს იყო 40 000. ყოველკვირეულ Gabon d'Aujourdhui-ს გამოსცემს კავშირგაბმულობის სამინისტრო. იბეჭდება დაახლოებით 9 კერძო პერიოდული გამოცემა, რომლებიც დამოუკიდებელია და არ არიან დამოკიდებულები პოლიტიკურ პარტიებზე. ისინი გამოიცემა მცირე რაოდენობით და ხშირად მათი გამოცემა ყოვნდება ფინანსური სიძნელეების გამო. ეს გამოცემებია: Le Temps, Le Temoin, Le Journal, La Lowe, La Relance და სხვა<ref name="Gabon profile" />
Radio Télévision Gabonaise (RTG), რომელიც ეკუთვნის და მართავს სახელმწიფოს, მაუწყებლობს ფრანგულ და ადგილობრივ ენებზე. სატელევიზიო მაუწყებლობის ფერი დაინერგა დიდ ქალაქებში. Radio Télévision Gabonaise — ერთ-ერთი სახელმწიფო სატელევიზიო სადგურია. მათ ქსელში მუშაობს ორი არხი. ასევე ფუნქციონირებს 2 სახელმწიფო და 4 კერძო სატელევიზიო სადგური. TeleAfrica ოთხიდან ერთ-ერთი კერძო სატელევიზიო სადგურია.<ref name="Gabon profile" /> 2003 წელს დადგინდა, რომ თითოეულ 1000 ადამიანს შეუძლია უყუროს დაახლოებით 308 სატელევიზიო არხს. ყოველი 1000 ადამიანიდან დაახლოებით 11,5 იყო საკაბელო არხების აბონენტი.
კომერციულმა რადიოსადგურმა Africa No. 1-მა 1981 წელს დაიწყო მაუწყებლობა. ის ყველაზე მძლავრი რადიოსადგურია კონტინენტზე, ის გაბონისა და საფრანგეთის სახელმწიფოებისა და აგრეთვე კერძო ევროპული მასმედიის ერთობლივი ორგანიზაციაა. 2004 წელს ქვეყანაში ფუნქციონირებდა 2 სახელმწიფო და 7 კერძო რადიოსადგური. 2003 წლის მონაცემებით ქვეყნის მოსახლეობის დაახლოებით 50 % ფლობს [[რადიო]]ს.
Agence Gabonaise de Presse (AGP) — ფრანგულენოვანი ონლაინ საინფორმაციო სააგენტოა. უცხოური ინტერნეტ-მასმედიები მოიცავენ: Africa Intelligence, Africa Time, Afrik, Afrol, All Africa, Ici Cemac, Index Mundi, IRIN, IZF, Relif Web და Topix.
2003 წელს 1000 ადამიანზე აღრიცხული იყო 22,4 პერსონალური [[კომპიუტერი]], ხოლო 1000 ადამიანიდან 26-ს შეეძლო ესარგებლა [[ინტერნეტი]]თ. 2004 წელს ქვეყანაში იყო 6 დაცული ინტერნეტ-სერვისი. 2011 წლისთვის ინტერნეტ-მომხმარებლად დაახლოებით 109 000 ადამიანი იყო მიჩნეული.<ref name="Gabon profile" />
1999 წელს ბაზარზე მოხდა ტელეკომუნიკაციების ლიბერალიზაცია. ხელისუფლებამ შექმნა დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანო. დაწესებულია ლიცენზიები მობილური ტელეფონის და ორი ინტერნეტ სერვისის (ISP) მომსახურებაზე. 2008 წელს განხორციელდა გაბონის ტელეკომის პრივატიზაცია, როდესაც კომპანია „Maroc Telecom“-მა შეიძინა აქციების დიდი რაოდენობა. ინფორმაციის, ფოსტის და ტექნოლოგიების სამინისტრო ახორციელებს გაბონის საყოფაცხოვრებო მომსახურებას და მონაწილეობს საერთაშორისო მომსახურებებშიც. არსებობს პირდაპირი რადიო და სატელეფონო კავშირი [[პარიზი|პარიზთან]] და სხვა უცხოურ დასახლებულ პუნქტებთან. ტელეკომის ეს ოპერაციები პრივატიზირებულია და შეძენილია ახალი ლიცენზიები. ის მოიცავს სტაციონარულს, მობილურს და სიხშირეთა ზოლს. გაბონს აქვს ერთ-ერთი ყველაზე უფრო დიდი მობილური ბაზარი აფრიკაში. გაბონში მომსახურების მსხვილი პროვაიდერებია: Zain, Gabon's Telecom's Libertis და Etisalat's Moov.<ref name="Gabon - Telecoms, Mobile and Broadband">{{cite web|author=BuddeComm|title=Gabon - Telecoms, Mobile and Broadband|work=Executive Summary|publisher=BuddeComm|location=Gabon|year=2013|url=http://www.budde.com.au/Research/Gabon-Telecoms-Mobile-and-Broadband.html=2013-05-10-|accessdate=2016-12-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222155538/http://www.budde.com.au/Research/Gabon-Telecoms-Mobile-and-Broadband.html=2013-05-10-|archivedate=2014-02-22}}</ref>
გაბონის კონსტიტუცია მიღებული იქნა 1991 წლის 26 მარტს. კონსტიტუცია იცავს სიტყვის და პრესის თავისუფლებას. კონსტიტუციის ფუნდამენტური პრინციპების და უფლებების მეორე თავში ნათქვამია: „სინდისის, აზრების, შეხედულების, თვითგამოხატვის, ურთიერთობის და რელიგიური წეს-ჩვეულებების თავისუფალი გამოხატვის თავისუფლება გარანტირებული აქვთ ყველას, საზოგადოებრივი წესრიგის მყარი დაცვის პირობებში“.<ref name="CONSTITUTION OF THE GABONESE REPUBLIC">{{cite web|author=World Intellectual Property Organization|title=Constitution of the Gabonese Republic|work=Constitution/Basic Law|publisher=World Intellectual Property Organization|location=Gabon|year=2003|url=http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7439=2013-05-1-}}</ref>
== კულტურა ==
გაბონის [[კულტურა]] მოიცავს მდიდარი ზეპირსიტყვიერების ტრადიციებს, თვითმყოფად [[მუსიკა]]ს, ტრადიციული ნიღბების დამზადების ხელოვნებას. დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდგომ პერიოდში ვითარდება [[ლიტერატურა]] და [[კინო]].
=== სამზარეულო ===
გაბონის სამზარეულო — ესაა [[ცენტრალური აფრიკა|ცენტრალური აფრიკის]] დასავლეთ სანაპიროზე მდებარე სუვერენულ ქვეყანასთან დაკავშირებული კულინარიული ტრადიციები, წეს-ჩვეულებები, პროდუქტები და კერძები. ფრანგული სამზარეულო ქვეყანაში ფართედაა გავრცელებული და მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს მასზე.<ref name="Foster">Foster, Dean (2002). [https://books.google.com/books?id=ObyrcJ-Ksv8C&pg=PA177#v=onepage&q&f=false ''The Global Etiquette Guide to Africa and the Middle East: Everything You Need to Know for Business and Travel Success'']. John Wiley & Sons. p. 177. ISBN 0471272825</ref> გაბონის დიდ ქალაქებში ფრანგული სამზარეულოს სხვადასხვა კერძები ყველასთვის ხელმისაწვდომია.<ref name="foodspring">{{Cite web |url=https://www.foodspring.com/content/gabon/ |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=29 ნოემბერი 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110816135522/https://www.foodspring.com/content/gabon/ |archivedate=16 აგვისტო 2011 }} Foodspring.com. Accessed June 2011.</ref> სოფლებში ხშირად გამოიყენება კვების ისეთი პროდუქტები, როგორებიცაა [[მანიჰოტი]], [[ბრინჯი]] და [[იამსი]].<ref name="foodspring"/><ref name="worldtraveltips">[http://www.worldtraveltips.net/africa/view.cgi?country=Gabon "Gabon."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111015012326/http://worldtraveltips.net/africa/view.cgi?country=Gabon |date=2011-10-15 }} [http://www.worldtraveltips.net Worldtraveltips.net]. Accessed June 2011.</ref> [[ხორცი]]ანი კერძები შედგება [[ქათამი|ქათმისაგან]], [[თევზი]]საგან და ნადირობის შედეგად მოპოვებული [[ანტილოპები|ანტილოპის]], [[გარეული ღორი]]ს და [[მაიმუნი]]ს ხორცისაგან.<ref name="foodspring"/> [[სოუსი|სოუსში]] ხშირად იხმარება მწარე [[წიწაკა|წითელი წიწაკისგან]] დამზადებული სანელებელი ბერბერე.<ref name="foodspring"/> სუფრაზე ხშირად იხმარება [[ხილი]]: [[ბანანი]], [[ნესვის ხე|პაპაია]], [[გუავა]], [[მანგო]], [[ანანასი]], [[ქოქოსი]], [[ავოკადო]] და [[არაქისი]].<ref name="everyculture">[http://www.everyculture.com/Cr-Ga/Gabon.html "Culture of Gabon."] [http://www.everyculture.com Everyculture.com]. Accessed June 2011.</ref> ასევე გამოიყენება [[პლანტანი]], [[ჩვეულებრივი პომიდორი|პომიდორი]], [[სიმინდი]] და [[ბადრიჯანი]].<ref name="everyculture"/>
=== მუსიკა ===
გაბონის მუსიკა შედარებით ნაკლებადაა ცნობილი. ამავე დროს, გაბონს შეუძლია იამაყოს ბევრი ხალხური სტილით, ასევე პოპ-ვარსკვლავებით, როგორიცაა [[პასიანს დაბანი]]. მიუხედავად იმისა, რომ პასიანს დაბანის ალბომები ჩაწერილია აშშ-ში, მასში გამოკვეთილად სჩანს გაბონური ელემენტები. ის პოპულარულია აფრიკის ფრანგულად მოლაპარაკე ხალხს შორის. სხვა მუსიკოსებს შორის შეიძლება დავასახელოთ გიტარისტი [[ჯორჯ ოიენდე]], [[ლა როზ მბადუ]] და [[სილვენ ავარა]], ასევე მომღერალი [[ოლივერ ნ’გომუ]]. უცხოური სტილებიდან გაბონში პოპულარულია [[აშშ]]-დან და [[დიდი ბრიტანეთი]]დან წამოსული [[როკ-მუსიკა|როკი]] და [[ჰიპ-ჰოპი]], ასევე აფრიკული მუსიკალური სტილი [[მაკოსა]] და [[სუკუსი]].
გაბონის ხალხური ინსტრუმენტებია: [[ბარაბანი]], ნგომბი და ობალა.
=== ლიტერატურა ===
როგორც აფრიკის ქვეყნების უმრავლესობაში, უახლოეს პერიოდამდე ზეპირსიტყვიერების ტრადიცია დომინირებს გაბონის კულტურაში.
გაბონში შექმნილი პირველი მხატვრული ნაწარმოებები გამოჩნდა XIX საუკუნის ბოლოში, რომლებიც ფრანგულ ენაზე იყო დაწერილი. მაგრამ ორიგინალური ლიტერატურა ფრანგულ ენაზე გაბონში გამოჩნდა მხოლოდ 50-იან წლებში. თანაც, პირველად გაჩნდა [[პოეზია|პოეზიის]] ჟანრი, რომელსაც წარმოადგენდნენ ისეთი ავტორები, როგორებიცაა: ნდუნა დეპენო (Ndouna Depenaud), ვიზი მაგანგ-მა-მბუჟუ (Wisi Magangue-Ma-Mbuju), [[ჟორჟ რავირი]] (Georges Rawiri) და სხვები.
გაბონელ მწერლებს შორის შეიძლება ავღნიშნოთ: როჟერ ზოტუმბა (Roger Zotoumbat), ოკუმბა ნკოგე (Okoumba-Nkoghé), ლორენ ოვონდო (Laurent Owondo), ლუდოვიკ ობიანგი (Ludovic Obiang) და ჟან-მატიო ანგუე-ონდო (Jean-Mathieu Angoué-Ondo).
=== კინო ===
გაბონში შექმნილი პირველი ფილმი იყო 1936 წელს საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროსათვის გადაღებული ჯორჯ მანუელის ნაწარმოები ხე-ტყის მეურნეობის შესახებ, რომელსაც მან დაარქვა „გაბონი — ტყის სამეფო“.
1960 წელს გაბონის მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ შეიქმნა ქვეყნის [[კინემატოგრაფია|კინემატოგრაფიის]] ეროვნული ცენტრი ({{lang-fr|Centre National du Cinema du Gabon}}). 1962 წელს რობერ დარენმა გადაიღო გაბონის პირველი მხატვრული ფილმი „Mamy Watta“. 1972 წელს ფილიპ მორიმ, რომელიც ითვლება „გაბონის კინემატოგრაფიის მამად“, გადაიღო თავისი პირველი მხატვრული ფილმი „ტამ-ტამები დუმან“ ({{lang-fr|Les Tam tams se sont tus}}).
მთლიანობაში, გაბონის თანამედროვე კინემატოგრაფია ნაკლებადაა ცნობილი ქვეყნის ფარგლებს გარეთ. გაბონში ნაწარმოები ფილმები უფრო მეტად გამიზნულია შიდა მოხმარებისათვის.
=== ნიღბები ===
გაბონი ცნობილია თავისი ცერემონიალური [[ნიღაბი (რიტუალი)|ნიღბებით]], როგორებიცაა [[ფანგი (ხალხი)|ფანგის]] ხალხის ნ'გოტლანგი. თითოეულ ეთნიკურ ჯგუფს (ისინი გაბონში 40-ზე მეტია) სხვადასხვა რიტუალებისთვის აქვს ტრადიციული ნიღბების საკუთარი კოლექცია. ისინი გამოიყენება ისეთი ტრადიციული ცერემონიების დროს, როგორებიცაა: ქორწილი, ბავშვის დაბადება, დაკრძალვა. ნიღბები მზადდება ხის იშვიათი ჯიშებისგან და სხვა ღირებული მასალებისაგან.
== სპორტი ==
გაბონში ყველაზე უფრო პოპულარული [[სპორტი]]ს სახეობებია — [[ფეხბურთი]], [[კალათბურთი]] და [[ჩოგბურთი]].
ქვეყანაში არსებობს რამდენიმე საფეხბურთო კლუბი, ტარდება ეროვნული ჩემპიონატები. ქვეყნის ძირითადი საფეხბურთო კლუბებია: 1962 წელს დაარსებული AS Mangasport ქალაქ [[მოანდა|მოანდიდან]], 1975 წელს დაარსებული FC 105 დედაქალაქ ლიბრევილიდან და Sogéa, ასევე ლიბრევილიდან.
საერთაშორისო მატჩებზე გაბონს წარმოადგენს [[გაბონის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]. გაბონის ნაკრებს არასოდეს არ მიუღია მონაწილეობა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი]]ს ფინალურ ეტაპზე. მისი ყველაზე უფრო დიდი მიღწევაა — [[აფრიკის ერთა თასი]]ს 1/4. ევროპაში წარმატებით თამაშობენ საფრანგეთში დაბადებული [[პიერ-ემერიკ ობამეიანგი]] და გაბონში დაბადებული [[მარიო ლემინა]].
2002 წელს საერთაშორისო შეჯიბრებებში პირველად მიიღო მონაწილეობა გაბონის ქალთა ეროვნულმა საფეხბურთო ნაკრებმა.
კალათბურთის საერთაშორისო შეჯიბრებებში ქვეყანას წარმოადგენს [[გაბონის ეროვნული საკალათბურთო ნაკრები]]. მაგრამ მან ვერასდროს ვერ შეძლო საკვალიფიკაციო ეტაპის გადალახვა [[კალათბურთი ოლიმპიურ თამაშებზე|ოლიმპიურ თამაშებზე]] და [[ფიბა-ს მსოფლიო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატებზე]] მონაწილეობის მისაღებად. მისი ყველაზე უფრო დიდი მიღწევაა — მე-8 ადგილი 2015 წლის აფრიკის ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპზე. გარდა ამისა 1993 და 2005 წლების ამავე ტურნირზე მას დაკავებული აქვს მე-9 ადგილები.
ჩოგბურთში [[დევისის თასი]]ს ტურნირში გაბონის გუნდი მონაწილეობს 2001 წლიდან.
გაბონის სპორტსმენებს მონაწილეობა მიღებული აქვთ 10 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებში]]. ქვეყანის დებიუტი ოლიმპიურ თამაშებში შედგა [[მიუნხენი]]ს [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1972|1972 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]]. გაბონის სპორტსმენებმა, როგორც მთელი რიგი სხვა ქვეყნების სპორტსმენებმაც, ბოიკოტი გამოუცხადეს [[მონრეალი]]ს [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1976|1976 წლის]] და [[მოსკოვი]]ს [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1980|1980 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებს]]. სულ [[ოლიმპიური თამაშები|ოლიმპიურ თამაშებზე]] გაბონს წარმოადგენდა 45 მამაკაცი და 9 ქალი სპორტსმენი, რომლებიც მონაწილეობდნენ [[კრივი]]ს, [[ძიუდო]]ს, [[მძლეოსნობა|მძლეოსნობის]] და [[ტაეკვონდო]]ს შეჯიბრებებში. [[ლონდონი]]ს [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2012|2012 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]] პირველად მონაწილეობა მიიღო [[გაბონის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გაბონის კაცთა ეროვნულმა საფეხბურთო ნაკრებმა]]. ყველაზე უფრო მრავალრიცხოვანი დელეგაცია ქვეყანას წარმოადგენდა ლონდონის 2012 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე (28 ადამიანი).
[[ზამთრის ოლიმპიური თამაშები|ზამთრის ოლიმპიურ თამაშებში]] გაბონის წარმომადგენლებს მონაწილეობა არასოდეს არ მიუღიათ.
გაბონელი სპორტსმენებიდან პირველი ოლიმპიური მედალი ლონდონის 2012 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე მოიპოვა ტაეკვონდოისტმა ენტონი ობამემ: [[ვერცხლი]]ს მედალი 80 კგ-ზე მძიმე წონით კატეგორიაში.
გაბონის ოლიმპიური კომიტეტი შეიქმნა 1965 წელს, [[საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტი|საერთაშორისო ოლიმპიურმა კომიტეტმა]] აღიარა 1968 წელს.
== დღესასწაულები ==
გაბონში სადღესასწაულო დღეებია:<ref>[http://www.journeymart.com/tools/world-holidays/gabon.aspx List]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.africas-eden.com/Public-Holidays-in-Gabon.asp |title=Public-Holidays-in-Gabon |accessdate=2016-12-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160710084104/http://www.africas-eden.com/Public-Holidays-in-Gabon.asp |archivedate=2016-07-10 }}</ref><ref>[http://www.worldtravelguide.net/gabon/public-holidays public-holidays]</ref>
{| cellpadding=4 cellspacing=0 border=1 style="font-family: verdana, sans-serif; margin: 0 0 1em 1em; font-size:90%; background-color: #f7f8ff;"
|'''თარიღი'''
|'''დასახელება'''
|----
|1 იანვარი
|[[ახალი წელი]]
|----
|12 მარტი
|აღორძინების დღე
|----
|1 აპრილი
|[[ნათელი ორშაბათი]]
|----
|17 აპრილი
|ქალთა დღე
|----
|1 მაისი
|[[მშრომელთა საერთაშორისო დღე]]
|----
|6 მაისი
|ტანჯულთა დღე
|----
|20 მაისი
|სულიწმინდის დღე
|----
|8 აგვისტო
|Eid al-Fitr (რამადანის დასასრული)
|----
|15 აგვისტო
|პასუხისმგებლობის დღე
|----
|16 აგვისტო
|[[დამოუკიდებლობის დღე]]
|----
|15 ოქტომბერი
|Eid al-Adha (მსხვერპლშეწირვის დღესასწაული)
|----
|1 ნოემბერი
|[[ყველა წმინდანის დღე]]
|----
|25 დეკემბერი
|[[შობა]]
|----
|}
==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons|Gabon}}
* {{Wikiatlas|Gabon}}
* {{dmoz|Regional/Africa/Gabon}}
* {{Official website|http://www.legabon.org/}}
* [http://www.gabon-nature.com/ Virtual Tour of the National Parks]
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/gabon.htm Gabon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090122231258/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/gabon.htm |date=2009-01-22 }} from ''UCB Libraries GovPubs''.
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13376333 Gabon] from the [[BBC News]].
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=GA Key Development Forecasts for Gabon] from [[International Futures]].
* [http://www.stat-gabon.org/documents/PDF/Donnees%20stat/Compteannuaire/Ann09.pdf 2009 report (PDF)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140514044931/http://www.stat-gabon.org/documents/PDF/Donnees%20stat/Compteannuaire/Ann09.pdf |date=2014-05-14 }} from [[Direction générale de la statistique et des études économiques]]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{აფრიკის ქვეყნები}}
{{აფრიკის კავშირი}}
[[კატეგორია:აფრიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ფრანგულენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
70332tqfya10uhwnvn3ele2cfgop90u
ვედები
0
48679
4399270
4086464
2022-07-27T18:56:33Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ვედები (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინდუიზმის თემები}}
'''ვედები''' ([[სანსკრ.]] वेद „ცოდნა“) — უძველესი ინდური სიბრძნისმეტყველების წიგნები, რელიგიურ-ლიტერატურული ძეგლები, მორალისა და სამართლის კოდექსები, ფილოსოფიური, მხატვრული, მითოლოგიური შინაარსების შემცველნი, რომელთა შექმნის საიდუმლო [[ძვ. წ. II ათასწლეული|ძვ. წ. მეორე ათასწლეულის]] მიღმა იკარგება.
[[ფაილი:Rigveda MS2097.jpg|მინი|მარცხნივ|[[რიგვედა]], [[დევანაგარი|დავანაგარზე]] შესრულებული მანუსკრიპტი, ადრეული მეცხრამეტე საუკუნე]]
სულ ოთხი მთავარი წიგნია (ჩაწერა უფრო მოგვიანებით მოხდა, [[ძვ. წ. 1500]]-[[ძვ. წ. 1000|1000]] წლებში): 3 წოდების ცოდნა: [[რიგვედა]] (ანუ ჰიმნების ვედა), [[იაჯურვედა]] (ეს არის მსხვერპლის შეწირვასთან დაკავშირებული ვედა), [[სამავედა]], [[ათარვავედა]] (მოგვთა ვედას) მათ მიეკუთვნება და მათგან გამომდინარეობს [[ბრაჰმანა]] (ე. ი. ვედების კომენტარები), [[სუტრა]], ეროვნული [[ეპოსი|ეპოსების]] — [[მაჰაბჰარატა]]ს და [[რამაიანა]]ს ძირები და სხვა, შემდეგ მოდის [[გვიანი ვედის ლიტერატურა]] (დაახ. [[ძვ. წ. 500]] წელი). ათარვავედა შეიცავდა ცეცხლის [[ქურუმი|ქურუმთა]] [[მაგიური ფორმულები|მაგიურ ფორმულებს]], [[ავსული|ავსულთა]] განმარიდებელ [[შელოცვა|შელოცვებს]], სამავედა — სამსხვერპლო გალობას და მისთ.
ვედები დაედო საფუძვლად [[ვედური რელიგია|ვედური რელიგიის]] შექმნას. ვედური ღმერთებიდან ცნობილია: ცის ღმერთი [[დიაუსი]], ცეცხლის ღმერთი [[აგნი]], წვიმის და მეხისა — [[ინდრა]], მზის ღმერთი — [[სურია]] (ინდრას ორეულია [[რუდრა]]). ვედები ცნობენ ბოროტ [[დემონი|დემონებს]]. მთავარი დემონი იყო წყლის გამტაცებელი [[ვრიტრა]], [[გვალვა|გვალვის]] განსახიერება. დედამიწას აქაც ქალღმერთი ჰყავს — [[პრითხივი]], განთიადს — [[უშასი]] (ინდოელთა [[ეოსი]]), ღმერთების დედა იყო [[ადითი]]. ვედური რელიგიის კულტი ითხოვდა [[მსხვერპლთშეწირვა]]ს, მაგიური ადათ-წესების დაცვას. მისი შემდგომი განვითარების შედეგად შეიქმნა [[ბრაჰმანიზმი]], რაც უკვე ცნობს უზენაეს ღმერთს — [[ბრაჰმა]]ს და წმინდა სამებას, [[ტრიმურტი|ტრიმურტს]]: [[ბრაჰმა]]-[[ვიშნუ]]-[[შივა]]. ხელოვნების ძეგლებში სამთავიანი ელდის მომგვრელი ღვთაებაა.
ვედების კრებული ხალხთა ერთ-ერთი მთავარი რელიგიის თავისებური „კოდექსია“, „ინდუიზმის ბიბლია“. [[ქრისტიანობა]] თავიდანვე მტრულად შეხვდა, სხვა [[ინდური რელიგიები|ინდურ რელიგიებთან]] ერთად, [[წარმართობა|წარმართულ]] [[მწვალებლობა]]დ გამოაცხადა., „უაზრო სიგიჟე“ და „ღვთის გარეგანი“ უწოდა. [[ვედიზმი]] — ხალხური რელიგია (მთავარი ღმერთი — [[ინდრა]]). სამსხვერპლო კულტი, მითური სიმბოლიკა, მისნობა — მთავარი მოტივებია.
== ლიტერატურა ==
* [[აკაკი გელოვანი]] „მითოლოგიური ლექსიკონი“
* {{citation |last=Apte |first=Vaman Shivram |authorlink= |coauthors= |title=The Practical Sanskrit Dictionary |year=1965 | edition=4th revised & enlarged |publisher=Motilal Banarsidass |location=Delhi |isbn=81-208-0567-4 }}.
* {{citation |last=Avari |first=Burjor |authorlink= |coauthors= |title=India: The Ancient Past|year=2007 |publisher=Routledge|location=London |isbn= 978-0-415-35616-9}}
* {{citation |last=Flood |first=Gavin |authorlink= |coauthors= |title=An Introduction to Hinduism |year=1996 |publisher=Cambridge University Press |location= |isbn= 0-521-43878-0}}
* {{citation |editor-last=Flood |editor-first=Gavin |authorlink= |coauthors= |title=The Blackwell Companion to Hinduism|year=2003 |publisher=Blackwell|location=Malden, MA|isbn=1-4051-3251-5 }}
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Vedas}}
* [http://www.aryasamajjamnagar.org/veda.htm Veda In Hindi & Sanskrit]
* [http://www.sub.uni-goettingen.de/ebene_1/fiindolo/gretil.htm#Veda GRETIL etexts]
* [http://www.sacred-texts.com/hin/index.htm#vedas The Vedas at sacred-texts.com]
* [http://www.comparative-religion.com/hinduism/vedas/ Vedas: Rig, Sama, Yajur, and Atharva] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080504160357/http://www.comparative-religion.com/hinduism/vedas/ |date=2008-05-04 }}
* [http://www.gayathrimanthra.com/Library.html Vedas and Upanishads Complete set] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090828134133/http://www.gayathrimanthra.com/Library.html |date=2009-08-28 }}
{{ინდუიზმი}}
[[კატეგორია:ინდუისტური ტექსტები]]
[[კატეგორია:სანსკრიტული ტექსტები]]
[[კატეგორია:ვედები| ]]
d9v36zfjvafht0jtho92rqr482lk489
ხაბუმე
0
53841
4399402
4364710
2022-07-28T05:50:03Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხაბუმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხაბუმე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Khobistskhali.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = [[ხობისწყალი]] ხაბუმეს მიდამოებში
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =34 |lat_sec =15
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =08 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაბუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1413<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხაბუმე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[მოიდანახე]], ხაბუმე, [[ჯუმითი (ხაბუმის თემი)|ჯუმითი]]).
ითვლებოდა [[დადიანები]]ს ერთ-ერთი შტოს მამულად — ე. წ. „სამანჩო“.
არსებობს მისი წარმოშობის რამდენიმე ვერსია: 1. '''ხაბო რუმე''' — ბნელი, ჩაქცეული, უფსკრულიანი ადგილი ([[მეგრული ენა|მეგრულად]]); 2. '''ხაბა''' — ქვა ([[მეგრული ენა|მეგრულად]]), ქვიანი ადგილი; 3. სოფლის ცენტრში გაუვალი ტყე ყოფილა, მის ცენტრში ღრმად ჩაქცეული ინწროხით, ყაჩაღების და მხეცების საბუდარი, ამიტომ მისთვის „ხაბორუმე“ შეურქმევიათ; 4. '''ხაბუმე''' ბალახი ყოფილა, რომლითაც მოფენილი იყო თურმე ეს ადგილი. ამიტომ შეერქვა ამ ადგილს ეს სახელი — „ხაბუმე“.
სოფელი შედგება რამდენიმე უბნისგან — ჯუმითი, პირველი და მეორე მოიდანახე, ჟუღუ, საკუთრივ ხაბუმე. სოფელი განლაგებულია [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარცხენა სანაპიროს მიდამოებში.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1413 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1834 || 862 || 972
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 1413 || 691 || 722
|}
== გალერეა ==
<gallery>
ფაილი:Tskurgilikhabume.jpg|[https://chkhorotsku.ge/%e1%83%a1%e1%83%9d%e1%83%a4%e1%83%94%e1%83%9a-%e1%83%ae%e1%83%90%e1%83%91%e1%83%a3%e1%83%9b%e1%83%98%e1%83%a1-%e1%83%98%e1%83%a1%e1%83%a2%e1%83%9d%e1%83%a0%e1%83%98%e1%83%98%e1%83%93%e1%83%90%e1%83%9c/ დადიანების წყარო. 1919 წელს აქ გამოცხადდა ხაბუმე დამოუკიდებელ თემად]
ფაილი:Jumiti.jpg|მდინარე ხობისწყალი
ფაილი:სკოლახაბუმე.jpg|alt=ხაბუმესკოლა|სოფელ ხაბუმეს სკოლა
ფაილი:ოლდხაბუმე.jpg|სოფელ ხაბუმეს ცენტრი 80-იან წლებში. ვერა ჭკადუას საოჯახო ალბომიდან
ფაილი:Khobistskali.jpg|alt=ტკილები|მდინარე ხობისწყალი („ტკილები“), მეორე (ხაბუმეს) ჯუმითი. <small>გიორგი ნაჭყებიას ფოტო</small>
</gallery>
==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://www.chkhorotsku.ge/khabume სოფელი ხაბუმე ჩხოროწყუს ელექტრონულ ქსელში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210226003416/https://chkhorotsku.ge/khabume |date=2021-02-26 }}
*[https://chkhorotsku.ge/khabumematiane სოფელ ხაბუმეს ციფრული არქივი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210303091723/https://chkhorotsku.ge/khabumematiane |date=2021-03-03 }}
*[https://chkhorotsku.ge/%e1%83%a9%e1%83%ae%e1%83%9d%e1%83%a0%e1%83%9d%e1%83%ac%e1%83%a7%e1%83%a3%e1%83%a1-%e1%83%a0%e1%83%90%e1%83%98%e1%83%9d%e1%83%9c%e1%83%98%e1%83%a1-%e1%83%a2%e1%83%9d%e1%83%9e%e1%83%9d%e1%83%9c%e1%83%98/ ჩხოროწყუს რაიონის ტოპონიმიკა (ელექტრონული ვერსია)]
*{{YouTube|id = 9X860oERdu0|title =ვიდეოინფორმაცია სოფელ ხაბუმეს შესახებ}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1qch9d1aqbnd5m4gwd7lzjshld41r4e
თარგი:ნავდაფა დათვისებრნი
10
59962
4399243
3300193
2022-07-27T17:29:34Z
David1010
704
wikitext
text/x-wiki
{{ნავდაფა
| სახელი = ნავდაფა დათვისებრნი
| state = collapsed
| სათაური = [[დათვისებრნი|დათვისებრთა]] ოჯახის დღეისთვის არსებული სახეობები
| სიასტილი = background:#ffffff;
| სურათი =
| ზედა = სამეფო: [[ცხოველები]]{{·}} ტიპი: [[ქორდიანები]]{{·}} კლასი: [[ძუძუმწოვრები]]{{·}} რიგი: [[მტაცებლები]]
| ჯგუფი1 = [[Ailuropodinae]]
| სია1 = {{ნავდაფა მარტივი ქვეჯგუფი
| შიგსტილი =
| ჯგუფსტილი = text-align:right; width:6.5em;
| სიასტილი = text-align:left;
| oddstyle =
| evenstyle = background:#f7f7f7;
| ჯგუფი1 = ''[[Ailuropoda]]''
| სია1 =[[დიდი პანდა|დიდი პანდა ''(Ailuropoda melanoleuca)'']]
}}
| ჯგუფი2 = [[დათვისებრნი]]
| სია2 = {{ნავდაფა მარტივი ქვეჯგუფი
| შიგსტილი =
| ჯგუფსტილი = text-align:right; width:6.5em;
| სიასტილი = text-align:left;
| oddstyle =
| evenstyle = background:#f7f7f7;
| ჯგუფი1 = ''[[Ursus]]''
| სია1 = [[ბარიბალი|ბარიბალი ''(Ursus americanus)'']]{{·}} [[მურა დათვი|მურა დათვი ''(Ursus arctos)'']]{{·}} [[თეთრი დათვი|თეთრი დათვი ''(Ursus maritimus)'']] {{·}}[[ჰიმალაიური დათვი|ჰიმალაიური დათვი ''( Selenarctos thibetanus)'']]
| ჯგუფი2 = [[Tremarctos]]
| სია2 = [[სათვალიანი დათვი|სათვალიანი დათვი ''(Tremarctos ornatus)'']]
| ჯგუფი3 = ''[[Helarctos]]''
| სია3 = [[მალაიური დათვი|მალაიური დათვი ''(Helarctos malayanus)'']]
| ჯგუფი4 = ''[[Melursus]]''
| სია4 = [[ტუჩა დათვი|ტუჩა დათვი ''(Melursus ursinus)'']]
}}
| ქვედა = '''[[:კატეგორია:კატისებრნი|კატეგორია]]'''{{·}} '''[[პორტალი:ცხოველები|პორტალი]]'''
}}<noinclude>
[[კატეგორია:დათვისებრნი|*]]
[[კატეგორია:ძუძუმწოვარი სახეობების სანავიგაციო დაფები|{{PAGENAME}}]]
</noinclude>
4o6p9e6chpyrjci2gz89mjnpafou32v
მონოკარპული მცენარეები
0
64041
4399150
3983827
2022-07-27T13:12:09Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
'''მონოკარპული მცენარეები''' ([[მონო...]] და {{lang-el|karpos}} — ნაყოფი) — [[მცენარეები]], რომლებიც მთელი სიცოცხლის განმავლობაში მხოლოდ ერთხელ ყვავილობენ და ნაყოფმსხმოიარობის შემდეგ იღუპებიან. მონოკარპულია თითქმის ყველა [[ერთწლოვანი მცენარეები|ერთწლოვანი]] და [[ორწლოვანი მცენარეები|ორწლოვანი]], აგრეთვე ზოგიერთი [[მრავალწლოვანი მცენარეები|მრავალწლოვანი]] ([[აგავა]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], ზოგიერთი [[პალმა]] და სხვა) მცენარე.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|98}}
[[კატეგორია:მცენარეები]]
s6fn663ghxxpxgvz2zly1b8nfemwol4
ჟახუნდერი
0
65352
4399354
3795223
2022-07-28T05:31:50Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჟახუნდერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 46
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 01 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 161<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჟახუნდერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფ: ჟახუნდერი, [[ლამფალაში]], [[ლეკოსანდი]], [[ლემზაგორი]], [[ლუჯი]], [[მებეცი]], [[სასაში]], [[ჩუკული]], [[ხერია]]). [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1350 [[მეტრი]], [[თბილისი]]დან 346 [[კილომეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 35 კმ.
სოფელში განლაგებულია საშუალო სკოლა, საბავშვო ბაღი, ბიბლიოთეკა, კულტსახლი, ამბულატორია. 2007 წელს სოფელში აგებულ იქნა სპორტული დარბაზი.
ჟახუნდერში შემონახულია შუა საუკუნეების (VIII-IX სს) თლილი ქვით ნაგები წმინდა გიორგის დარბაზული ეკლესია. ეკლესიას შესასვლელი განლაგებული აქვს დასავლეთიდან და სამხრეთიდან, სარკმელი მოჩუქურთმებულია, ჟახუნდერის ეკლესიის ხის მოჩუქურთმებული კარი დაცულია საქართველოს ხელოვნების მუზეუმში.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 161 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 364 || 170 || 194
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 161 || 78 || 83
|}
==ეტიმოლოგია==
[[სვანური ენა|სვანურად]] ჟახვ არყის ხეს ნიშნავს, უნდ კნინობითი სუფიქსია, შესაბამისად ჟახუნდერი ნორჩი ან პატარა არყნარის ამღნიშვნელია.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
fez8f1scpj08zoxrx9ue7hgzibjppp0
ლეკოსანდი
0
65796
4399336
3795204
2022-07-28T05:29:46Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეკოსანდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =47 |lat_sec =45
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min =00 |lon_sec =30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 59<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეკოსანდი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] ფიშხორის ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1250 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 25 [[კილომეტრი]], [[ჟახუნდერი]]დან 0,5 კმ. საშუალო სკოლა სოფელ [[ჟახუნდერი|ჟახუნდერში]] (0,5 კმ). სოფელში არის საბავშვო ბაღი, ბიბლიოთეკა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 59 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 143 || 67 || 76
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 59 || 29 || 30
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|165}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
osbesu3zbpoa3datva1x198ml33qcwp
ლემზაგორი
0
65797
4399337
3795206
2022-07-28T05:29:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლემზაგორი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 38
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 01 |lon_sec = 48
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 79<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლემზაგორი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1200 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 27 [[კილომეტრი]]. საშუალო სკოლა სოფელ [[ჟახუნდერი|ჟახუნდერში]] (1 კმ). სოფელში არის ბიბლიოთეკა, საბავშვო ბაღი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 79 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 150 || 74 || 76
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 79 || 39 || 40
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
deydjm83bfhtz9c62faf3ioembilwsn
ლუჯი
0
65799
4399341
3795210
2022-07-28T05:30:09Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლუჯი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 49 |lat_sec = 28
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 57 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 73<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლუჯი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 21 [[კილომეტრი]], საშუალო სკოლა სოფელ [[სასაში|სასაშში]] (3.5 კმ). სოფელში არის ბიბლიოთეკა, მედპუნქტი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 73 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 130 || 70 || 60
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 73 || 39 || 34
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
i0iti7udajbfh2txxbqq0694k3kya9v
მებეცი
0
65801
4399347
3795216
2022-07-28T05:30:57Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მებეცი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 40
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 00 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 69<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მებეცი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1250 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 25 [[კილომეტრი]], საშუალო სკოლა სოფელ [[სასაში|სასაშში]] (2.5 კმ). სოფელში არის ბიბლიოთეკა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 69 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 97 || 48 || 49
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 69 || 39 || 30
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|533}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4wgyrgrleikt0j1nk4iy0m54sfmwbxz
ჟაბეში
0
72636
4399478
4355823
2022-07-28T06:19:41Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჟაბეში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჟა̄ბეშ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Zhabeshi.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფელი ჟაბეში
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =50
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =52 |lon_sec =03
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 90<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Zhabeshi
}}
'''ჟაბეში'''<ref>{{სგსოლ|139}}</ref><ref>{{სგსოლ|84|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჟა̄ბეშ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], ჟაბეში, [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] (მდინარე [[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1680 მეტრზე, [[მესტია|მესტიიდან]] 15 კილომეტრზე.
სოფელში დგას XI საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი ― შირიმის თლილი კვადრებით ნაგები მაცხოვრის ეკლესია. აღმოსავლეთით სამწახნაგა შვერილი [[აფსიდი]] აქვს. ინტერიერში, სამმალიანი ქვის [[კანკელი]]ს წინ, ქვისავე ოთხუთხა კვარცხბეკზე აღმართულია ხის ჯვარი. საკურთხევლის კედელში დატანებულია ორი ღრმა უბე, სადაც სამალავში შესასვლელია მოწყობილი. ინტერიერში შემონახულია მოხატულობის ფრაგმენტები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 90 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 152 || 81 || 71
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 90 || 48 || 42
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|236}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის არქიტექტურული ძეგლები]]
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
91nwql38dbbgvzuzy81hgo9277i1ezo
ჭალა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
72749
4399630
4377669
2022-07-28T08:33:04Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიბათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ჭალა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭალა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =01.37
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =00|lon_sec =13.98
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიბათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 40
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 288<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭალა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიბათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ზემო ჩიბათი]], [[ქვემო ჩიბათი]], ჭალა). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 40 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 2,5 კმ., ჩიბათიდან 2 კმ. სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|379-80}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
aes8eopi2myejsc9o36junak8xhnui5
ჭალე
0
72865
4399583
4366247
2022-07-28T06:45:45Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭალის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ჭალე (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჭალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =42 |lat_sec = 00
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =01 |lon_sec = 30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭალე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 900<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭალე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ეწერფერდი]] და [[ფოცხოეწერი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა|აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის]] ადმინისტრაციული საზღვრის სიახლოვეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 [[მეტრი|მეტრზე]], ქ. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 24 [[კილომეტრი]]თ, ქ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 6 კმ-ით. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|2008 წ. რუსეთ-საქართველოს ომის]] პერიოდში სოფლის შესასვლელთან განლაგებული იყო [[რუსეთი]]ს საოკუპაციო ჯარების ბლოკ-საგუშაგო.<ref>[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19353&search=%E1%83%AD%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94 შსს საქართველოში რუსეთის ჯარებზე მონაცემებს აქვეყნებს]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია. [[30 აგვისტო]] [[2008]].</ref>
ჭალის თემის ტერიტორიაზე ფუნქციონირებს სამი სკოლა, ორი საბავშვო ბაღი, ამბულატორია, საკონცერტო დარბაზი, ოთხი საფეხბურთო მოედანი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 900 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1244 || 590 || 654
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 900 || 437 || 463
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|380}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
qxhpm0yamlt9zztstjy7qku2zq5hbt8
ჭანჭათი
0
73472
4399631
4377688
2022-07-28T08:33:11Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აკეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭანჭათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =50
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =07|lon_sec =10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აკეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = ქვის ხანა
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 130
|კლიმატი =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 499<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭანჭათი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[აკეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გაგური]], [[ზემო აკეთი]], [[ქვემო აკეთი]], ჭანჭათი). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 130 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 16 კმ. სოფელში არის საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3937 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
ადამიანის ცხოვრების კვალი [[ქვის ხანა|ქვის ხანიდან]] დასტურდება. სოფელში დგას ნაეკლესიარი. მთავარანგელოზის ეკლესია ნაგები იყო ხით. 1958 წელს ჭანჭათში აღმოჩნდა [[ვერცხლი]]ს ორი პოლონური მონეტა. მონეტები ადასტურებენ [[რეჩ პოსპოლიტა]]სთან [[გურიის სამთავრო]]ს ურთიერთობას XVII საუკუნის დასაწყისში. გურიაში პოლონური მონეტების გავრცელების კიდევ ორი შემთხვევაა დაფიქსირებული. 1900 წელს [[ზედუბანი (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|ზედუბანში]] აღმოჩნდა ორი, ხოლო 1979 წელს მაკვანეთში ოთხი მონეტა.<ref>{{სტატია |ავტორი = გოგუაძე ე. |სათაური = „XVII საუკუნის მონეტები სოფელ მაკვანეთიდან“|ბმული = |ენა = |გამოცემა = ლენინის დროშა |სახეობა = |წელი = 1980|ტომი = |ნომერი = 13|გვერდები = -34 |doi = |issn =}}</ref> 1920 წელს შეიქმნა ჭანჭათის თემი.<ref>{{სტატია |ავტორი = |სათაური = თემთა ცხოვრებიდან|ბმული =http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/207774 |ენა = |გამოცემა = გურიის ერობის მოამბე |სახეობა = |წელი = 1920 |ტომი = |ნომერი = 21|გვერდები = 11 |doi = |issn =}}</ref> საბჭოთა პერიოდიდან ჭანჭათი შევიდა კვლავ აკეთის სასოფლო საბჭოში.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=408 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 1206 ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=268 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{კლება}} 781 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 669 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 499 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადნენ:
*[[ვლადიმერ გოგუაძე]] — სამხედრო მოღვაწე
*[[სოლომონ ვადაჭკორია]] — საქართველოს ეროვნული საბჭოსა და დამფუძნებელი კრების წევრი
*[[ვასილ წულაძე]] — საქართველოს ეროვნული საბჭოსა და დამფუძნებელი კრების წევრი
*[[აპოლონ წულაძე]] — მეფუტკრე და ეთნოგრაფი
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|383}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8fyaks5mhe74tqvr8nx14b9sbnncw14
ჭელირი
0
74385
4399524
4358821
2022-07-28T06:31:59Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჭელირი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =10
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =47
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1520
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 62<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი <ref></ref>= 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭელირი'''<ref>{{სგსოლ|218}}</ref><ref>{{სგსოლ|132|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], ჭელირი, [[ჰებუდი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1520 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 32 კმ. მდიდარია მინერალური წყლებით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 62 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 120 || 62 || 58
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 62 || 28 || 34
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|389|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8vmcee9w7jq3nb9vsje5udptyiutsdx
სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
75207
4399424
4365614
2022-07-28T06:05:18Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სიონის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ|სიონი|სიონი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სიონი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Sioni Church, Khevi, Georgia.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =16
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =35 |lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სიონი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1860
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 325<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Sioni village (Qazbegi)
}}
'''სიონი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1860 [[მეტრი|მეტრზე]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 8 კმ.
==სიონის ეკლესია==
სოფელში დგას [[IX საუკუნე|IX]]-[[X საუკუნე]]ების მიჯნის სამნავიანი [[ბაზილიკა]], ე. წ. ხევის სიონი. ნაგებია სხვადასხვა ზომის [[ქვა|ქვის]] კვადრატებით. ტაძარში დასავლეთ კედელზე შემორჩენილია მოხატულობის კვალი. ეკლესიის მახლობლად, ციცაბო [[კლდე|კლდის]] პირას დგას ოთხსართულიანი, პირამიდისებრი სადარაჯო კოშკი. იქვე, კვარცხლბეკზე აღმართულია მემორიალური ქვა-სტელა, რომელსაც თავდაპირველად ჯვარი აგვირგვინებდა. ერთ ქვაზე შემორჩენილია [[ღვთისმშობელი|ღვთისმშობლისა]] და ჩვილის გამოსახულების ნაშთი. ხოლო ფუძის რვაკუთხა ქვაზე [[ასომთავრული]] წარწერაა ამოკვეთილი. ეკლესიის შესასვლელთან [[ხევი (მხარე)|ხევის]] უხუცესთათვის განკუთვნილი ქვის სავარძლები და სკამებია.
==ისტორია==
გზაზე სიონი ხევის ერთ-ერთი უძველესი დასახლებაა. სტრატეგიული თვალსაზრისით მას ადრინდელ შუა საუკუნეებში უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭებოდა. ნ. ბერძენიშვილის აზრით, მთიულეთისაგან ადმინისტრაციულად ცალკე გამოყოფილ ხევს თავიდანვე სამხედრო-ადმინისტრაციული მოხელე განაგებდა. „ძეგლისდების“ მიხედვით, XIV საუკუნეში ამ მოხელეს „სიონის ერისთავი“ ერქვა და, მაშასადამე, ხევის მმართველის ადგილსამყოფელიც სიონი უნდა ყოფილიყო. სიონის ერისთავი საქართველოს სამეფო კარს ემორჩილებოდა. XVII საუკუნეში სამეფო ხელისუფლების დასუსტებისა და ხევზე არაგვის ერისთავთა უფლებების გავრცელების შემდეგაც, მათ კვლავ ძველი სახელით სიონის ერისთავებად იხსენიებდნენ. სიონში თავდაცვით ნაგებობათა მშენებლობას ადრინდელ შუა საუკუნეებში უნდა ჩაყროდა საფუძველი. სოფელს დამატებითი სახიზრებიც ჰქონდა. ეკლესიის მახობლად, ბორცვზე, ორი გამოქვაბულია („ზემგორის ქოხნი“), უფრო შორს, მწვერვალ ქაბარჯინის სამხრეთ-აღმოსავლეთითაც კიდევ რამდენიმე სახიზარ-გამოქვაბულია. არაგვის საერისთავოს გაუქმების შემდეგ სიონი უშუალოდ აღმოსავლეთ საქართველოს სამეფო კარს, ერთ-ერთ ბატონიშვილს ექვემდებარებოდა. რუსეთის მიერ საქართველოს მიერთების შემდეგ, რუსეთის მმართველობა საქართველოს სამხედრო გზასთან ერთად სიონსაც დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა. სიონის ციხეში გამაგრდნენ 1804 წელს რუსეთის წინააღმდეგ აჯანყებული აღმოსავლეთ საქართველოს მთიელები. დიდი ბრძოლების შემდეგ რუსების ჯარმა ციხე აიღო. XIX საუკუნის II ნახევრიდან სოფელი გაშლილ ადგილზე გადავიდა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 325 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 453 || 196 || 257
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 384 || 187 || 197
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 325 || 157 || 168
|}
==გალერეა==
<gallery>
Village sioni.jpg|სოფელი
Village Zion.jpg|ხევის სიონი. XIX საუკუნის ფოტო
Sioni, Georgia.jpg|სოფლის ხედი
Sioni church, Kazbegi municipality-1.jpg|სიონის ბაზილიკა
Sioni Church, Icons, Khevi, Georgia.jpg
Sioni, Georgian Military Road, Khevi, Georgia.jpg
Sioni, Khevi, Bell tower, Georgia.jpg
Sioni, Tower, Khevi, Georgia.jpg
</gallery>
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|9|379|ჯორბენაძე ბ.}}
{{სძა|2|469|კახაძე კ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tcdz2re836cd825n3dubc0o2f5lpojd
მარიუპოლი
0
86333
4399368
4375524
2022-07-28T05:33:40Z
ფეოენიქსი
136036
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი =ქალაქი
|ქართული სახელი = მარიუპოლი
|მშობლიური სახელი =Маріуполь
|ქვეყანა = უკრაინა
|პანორამა = Mariupol postcard.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა =
|დროშა = Flag of Mariupol.svg
|გერბი = Mariupol gerb.png
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|lat_dir = N|lat_deg= 47|lat_min= 7|lat_sec=0
|lon_dir = E|lon_deg= 37|lon_min= 33|lon_sec=0
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = ოლქი
|რეგიონი = დონეცკის ოლქი{{!}}დონეცკი
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა = 4 რაიონი
|რაიონის ტიპი=
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი = ქალაქის მერი
|მმართველი =[[ვადიმ ბოიჩენკო]]
|დაარსების თარიღი = 1778
|დაქვემდებარება =
|პირველი ხსენება = 1734
|წინა სახელები = პავლოვსკი, ჟდანოვი
|სტატუსი-დან = 1779
|ფართობი = 244
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|მოსახლეობა = 431 859
|აღწერის წელი = 2021
|სიმჭიდროვე =1800
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[უკრაინელები]], [[რუსები]], <br />[[ბერძნები]], [[ბელარუსები]],<br /> [[ებრაელები]]
|დროის სარტყელი = +2
|DST = 3
|სატელეფონო კოდი =+780 629
|საფოსტო ინდექსი = 87500—87590
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი = mariupolrada.gov.ua/en
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Mariupol
}}
'''მარიუპოლი''' ({{lang-uk|Маріу́поль}}, [[1948]]—[[1989]] წლებში — '''ჟდანოვი''', 1948 წლამდე — '''მარიუპოლი''') — ქალაქი [[უკრაინა|უკრაინის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთში, [[აზოვის ზღვა|აზოვის ზღვის]] ჩრდილოეთ სანაპიროზე, მდინარე [[კალმიუსი]]ს შესართავთან. 2021 წლის მონაცემებით, მარიუპოლის მოსახლეობა 431 859 ადამიანს შეადგენს და ამ მაჩვენებლით, წარმოადგენს უკრაინის სიდიდით მეათე და [[დონეცკის ოლქი]]ს მეორე უდიდეს ქალაქს.<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/total_population1/structure_population/sel_1.php/?box=1.1W&data1=1&k_t=14&rn=&out_type=&id=&data=1&botton=cens_db Ukrcensus.org.ua] – All-Ukrainian population census '2001</ref>
მარიუპოლი [[კაზაკები]]ს ყოფილი ბანაკის, სახელად კალმიუსის ადგილას დაარსდა,<ref>{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/365548/Mariupol|title=Mariupol|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|access-date=9 February 2015}}</ref> ქალაქის სტატუსი კი 1778 წელს მიენიჭა. იყო მარცვლეულით ვაჭრობის, მეტალურგიის და მძიმე მრეწველობის ცენტრი. მარიუპოლმა საკვანძო როლი ითამაშა უკრაინის ინდუსტრიალიზაციაში. დღეისათვის, მარიუპოლი კვლავ რჩება მრეწველობის, უმაღლესი განათლებისა და ბიზნესის ცენტრად.
1948 წლიდან 1989 წლამდე, საბჭოთა მოხელის, [[ანდრეი ჟდანოვი]]ს პატივსაცემად ქალაქს ჟდანოვი ერქვა; ქალაქებისთვის კომუნისტი ლიდერების სახელების დარქმევა საბჭოთა კავშირში გავრცელებული პრაქტიკა იყო.<ref>{{cite web|url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zhdanov,+Ukraine|title=Mariupol|publisher=The Free Dictionary}}</ref>
2014 წელს [[ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში|დონბასში მიმდინარე ომის]] შემდეგ, როდესაც [[დონეცკი]] თვითგამოცხადებული [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის]] დედაქალაქად გამოაცხადეს, მარიუპოლო [[დონეცკის ოლქი]]ს დროებითი ადმინისტაციული ცენტრი გახდა.
ამჟამად ქალაქი [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|უკრაინაში შეჭრილი]] რუსი ოკუპანტების [[მარიუპოლის ალყა|ალყაშია]] და მძიმედ არის დაზიანებული. ვრცელდება ცნობები, რომ რუსეთის საოკუპაციო ძალები მარიუპოლში მშვიდობიან მოსახლეობას ბომბავს, ხოცავს და ომის დანაშაულს სჩადის.
2022 წლის 13 მარტს, მარიუპოლს [[უკრაინის გმირი ქალაქი]]ს ტიტული მიენიჭა.<ref>{{Cite web |last=Богданьок |first=Олена |date=2022-03-06 |title=Харків, Чернігів, Маріуполь, Херсон, Гостомель і Волноваха тепер міста-герої |url=https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/? |access-date=2022-03-13 |website=Суспільне {{!}} Новини |language=uk |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220313224944/https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/ |archivedate=2022-03-13 }}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.panoramio.com/user/1232816 ისტორიული შენობები მარიუპოლის ძველ ნაწილში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924150748/http://www.panoramio.com/user/1232816 |date=2015-09-24 }} {{uk icon}}
* [http://www.3dmariupol.com/en/ photo Mariupol: panoramic photos of Mariupol in 360 degrees] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130319015548/http://www.3dmariupol.com/en/ |date=2013-03-19 }} {{en icon}}
* [https://mariupolrada.gov.ua/en ოფიციალური საიტი]
*[https://web.archive.org/web/20111007194923/http://www.welcome-to-mariupol.org.ua/ welcome-to-mariupol.org.ua] – Welcome to Mariupol! – support and assistance for foreign visitors
*[https://web.archive.org/web/20060307100342/http://www.ilyich.ua/ Ilyich Mariupol steel and iron works]
*[http://photoua.net/show_en.php?cur_cat_id=149&size=little photos of Mariupol]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{დონეცკის ოლქი}}
[[კატეგორია:დონეცკის ოლქის ქალაქები]]
fnccoq2k5v0nrhgq7ftbdw8s6tiva9l
4399638
4399368
2022-07-28T08:34:02Z
DerFuchs
6187
[[Special:Contributions/ფეოენიქსი|ფეოენიქსი]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი =ქალაქი
|ქართული სახელი = მარიუპოლი
|მშობლიური სახელი =Маріуполь
|ქვეყანა = უკრაინა
|პანორამა = Mariupol postcard.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა =
|დროშა = Flag of Mariupol.svg
|გერბი = Mariupol gerb.png
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|lat_dir = N|lat_deg= 47|lat_min= 7|lat_sec=0
|lon_dir = E|lon_deg= 37|lon_min= 33|lon_sec=0
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = ოლქი
|რეგიონი = დონეცკის ოლქი{{!}}დონეცკი
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა = 4 რაიონი
|რაიონის ტიპი=
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი = ქალაქის მერი
|მმართველი =[[ვადიმ ბოიჩენკო]]
|დაარსების თარიღი = 1778
|დაქვემდებარება =
|პირველი ხსენება = 1734
|წინა სახელები = პავლოვსკი, ჟდანოვი
|სტატუსი-დან = 1779
|ფართობი = 244
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|მოსახლეობა = 431 859
|აღწერის წელი = 2021
|სიმჭიდროვე =1800
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[უკრაინელები]], [[რუსები]], <br />[[ბერძნები]], [[ბელარუსები]],<br /> [[ებრაელები]]
|დროის სარტყელი = +2
|DST = 3
|სატელეფონო კოდი =+380 629
|საფოსტო ინდექსი = 87500—87590
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი = mariupolrada.gov.ua/en
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Mariupol
}}
'''მარიუპოლი''' ({{lang-uk|Маріу́поль}}, [[1948]]—[[1989]] წლებში — '''ჟდანოვი''', 1948 წლამდე — '''მარიუპოლი''') — ქალაქი [[უკრაინა|უკრაინის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთში, [[აზოვის ზღვა|აზოვის ზღვის]] ჩრდილოეთ სანაპიროზე, მდინარე [[კალმიუსი]]ს შესართავთან. 2021 წლის მონაცემებით, მარიუპოლის მოსახლეობა 431 859 ადამიანს შეადგენს და ამ მაჩვენებლით, წარმოადგენს უკრაინის სიდიდით მეათე და [[დონეცკის ოლქი]]ს მეორე უდიდეს ქალაქს.<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/total_population1/structure_population/sel_1.php/?box=1.1W&data1=1&k_t=14&rn=&out_type=&id=&data=1&botton=cens_db Ukrcensus.org.ua] – All-Ukrainian population census '2001</ref>
მარიუპოლი [[კაზაკები]]ს ყოფილი ბანაკის, სახელად კალმიუსის ადგილას დაარსდა,<ref>{{cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/365548/Mariupol|title=Mariupol|encyclopedia=Encyclopædia Britannica|access-date=9 February 2015}}</ref> ქალაქის სტატუსი კი 1778 წელს მიენიჭა. იყო მარცვლეულით ვაჭრობის, მეტალურგიის და მძიმე მრეწველობის ცენტრი. მარიუპოლმა საკვანძო როლი ითამაშა უკრაინის ინდუსტრიალიზაციაში. დღეისათვის, მარიუპოლი კვლავ რჩება მრეწველობის, უმაღლესი განათლებისა და ბიზნესის ცენტრად.
1948 წლიდან 1989 წლამდე, საბჭოთა მოხელის, [[ანდრეი ჟდანოვი]]ს პატივსაცემად ქალაქს ჟდანოვი ერქვა; ქალაქებისთვის კომუნისტი ლიდერების სახელების დარქმევა საბჭოთა კავშირში გავრცელებული პრაქტიკა იყო.<ref>{{cite web|url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zhdanov,+Ukraine|title=Mariupol|publisher=The Free Dictionary}}</ref>
2014 წელს [[ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში|დონბასში მიმდინარე ომის]] შემდეგ, როდესაც [[დონეცკი]] თვითგამოცხადებული [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის]] დედაქალაქად გამოაცხადეს, მარიუპოლო [[დონეცკის ოლქი]]ს დროებითი ადმინისტაციული ცენტრი გახდა.
ამჟამად ქალაქი [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|უკრაინაში შეჭრილი]] რუსი ოკუპანტების [[მარიუპოლის ალყა|ალყაშია]] და მძიმედ არის დაზიანებული. ვრცელდება ცნობები, რომ რუსეთის საოკუპაციო ძალები მარიუპოლში მშვიდობიან მოსახლეობას ბომბავს, ხოცავს და ომის დანაშაულს სჩადის.
2022 წლის 13 მარტს, მარიუპოლს [[უკრაინის გმირი ქალაქი]]ს ტიტული მიენიჭა.<ref>{{Cite web |last=Богданьок |first=Олена |date=2022-03-06 |title=Харків, Чернігів, Маріуполь, Херсон, Гостомель і Волноваха тепер міста-герої |url=https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/? |access-date=2022-03-13 |website=Суспільне {{!}} Новини |language=uk |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220313224944/https://suspilne.media/214620-harkiv-cernigiv-mariupol-herson-gostomel-i-volnovaha-otrimali-zvanna-misto-geroj-prezident/ |archivedate=2022-03-13 }}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.panoramio.com/user/1232816 ისტორიული შენობები მარიუპოლის ძველ ნაწილში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924150748/http://www.panoramio.com/user/1232816 |date=2015-09-24 }} {{uk icon}}
* [http://www.3dmariupol.com/en/ photo Mariupol: panoramic photos of Mariupol in 360 degrees] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130319015548/http://www.3dmariupol.com/en/ |date=2013-03-19 }} {{en icon}}
* [https://mariupolrada.gov.ua/en ოფიციალური საიტი]
*[https://web.archive.org/web/20111007194923/http://www.welcome-to-mariupol.org.ua/ welcome-to-mariupol.org.ua] – Welcome to Mariupol! – support and assistance for foreign visitors
*[https://web.archive.org/web/20060307100342/http://www.ilyich.ua/ Ilyich Mariupol steel and iron works]
*[http://photoua.net/show_en.php?cur_cat_id=149&size=little photos of Mariupol]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{დონეცკის ოლქი}}
[[კატეგორია:დონეცკის ოლქის ქალაქები]]
duj36hd0kxh3rv3b6vmc8j3h0i8cnkw
გრიგოლეთი
0
90699
4399596
4375920
2022-07-28T08:13:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გრიგოლეთი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Grigoleti Beachfront.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ტიპური კოტეჯები გრიგოლეთში
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =13
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =44|lon_sec =21
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 3
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 286<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 82,5 %<br />[[რუსები]] 15,0 %<br />[[აზერბაიჯანელები]] 1,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Grigoleti
}}
'''გრიგოლეთი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], გრიგოლეთი, [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]], [[ტაბანათი]], [[ჩქუნი]], [[ხიდმაღალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] პირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 3 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 25 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსიდან]] 7 კმ, [[ურეკი]]დან (რკინიგზის უახლოესი სადგური) 6 კმ. სოფელში გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს2]]. სოფელში დგას გრიგოლ ღვთისმეტყველის სახელობის ეკლესია. სოფლის ტერიტორიაზე მდებარეობს [[ტბა]] [[გრიგოლეთი (ტბა)|გრიგოლეთი]]. სოფლის ტერიტორიაზე არის [[ტორფი]]ს საბადო.
==კურორტი==
გრიგოლეთი ზღვისპირა კლიმატური კურორტია. ჰავა სუბტროპიკულია. იცის რბილი და უთოვლო ზამთარი (იანვრის საშუალო ტემპერატურა 5,2 °C) და ცხელი ზაფხული (აგვისტოს საშუალო ტემპერატურა 23,2 °C). ნალექები 1770 მმ წელიწადში. ზამთარში ქრის დასავლეთისა და აღმოსავლეთის ქარები. მისი ტერიტორია დაფარულია მრავალწლოვანი ფიჭვნარით, ზღვის სანაპირო ზოლი წარმოადგენს სამკურნალო თვისებების მქონე [[მაგნეტიტი|მაგნიტური ქვიშის]] პლაჟს, რომელიც გამოირჩევა სასარგებლო თვისებებით ძვლების და სახსრების გასაკაჟებლად ბავშვებისთვის და მოზრდილებისთვის. კურორტს გააჩნია პროფილაქტიკური, პულმონოლოგიური და ნევროლოგიური პროფილი.
==ისტორია==
1614 წელს გრიგოლეთში ჩავიდნენ [[იეზუიტები|იეზუიტი]] მისიონერები [[ლუი გრანჟე]] და ეტიენ ვიო, რომლებიც შემდეგ ეწვივნენ გურიის მთავარს [[მამია II გურიელი|მამია II გურიელს]].<ref>[https://konstantineshistory.wordpress.com/2015/07/25/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90-ii-%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-1600-1625-%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A/ მამია II გურიელის (1600-1625) ერთი რელიგიური და დიპლომატიური აქტის შესახებ]</ref>
XVIII საუკუნის 10-იან წლებში [[გიორგი IV გურიელი|გიორგი IV გურიელმა]] წყალობის წიგნით ბეჟია, მამუკა და პეპე თავართქილაძეებს უბოძა გრიგოლეთის მებაჟეობა.
{{ციტატა|ჩვენ ბატონმან გურიელმან გიორგიმ, შენ თავართქილაძეს ბეჟიას, და შენ შვილს მამუკას და პეპეს გიბოძეთ გრიგოლეთის მებაჟეობა: რაც უნდა მოხდეს ყველას ბაჟს შენ აიღებდე და მომიტანდე, შენ სარგებელს შენთვის აიღებდე}}
თავართქილაძეებს მებაჟეობის უფლება დაუდასტურა გიორგი IV-ის მემკვიდრე მამია IV გურიელმაც, მაგრამ უკვე [[გიორგი V გურიელი]]ს დროს, 1784 წელს მდინარე [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა მხარე საბატონიშვილოდ გამოეყო [[ვახტანგ III გურიელი|ვახტანგ III გურიელს]]. ვახტანგისა და შემდეგ, მისი შვილის, დავითის იყო ნავების საბაჟო შემოსავალი გრიგოლეთსა და [[მალთაყვა]]ში. 1788-92 წლებში [[სიმონ III გურიელი|სიმონ III გურიელმა]] კაცო, ბეჟან და ლომკაც ნაკაშიძეებს უბოძა გურიის მთელი სანაპირო ზოლის, ერმენის მებაჟეობა. აკრეფილი გადასახადებიდან ნახევარი ნაკაშიძეებს დარჩებოდათ, ხოლო ნახევარი გურიელებისთვის უნდა გადაეხადათ.
1805 წელს გურიაში იმოგზაურა [[რუსები|რუსმა]] ოფიცერმა ლაშქარევმა, რომელსაც შავი ზღვის სანაპიროზე ნავმისადგომის შერჩევა ევალებოდა. ლაშქარევი იმყოფებოდა გრიგოლეთში, რადგან [[პავლე ციციანოვი|პავლე ციციანოვს]] აინტერესებდა, გამოდგებოდა თუ არა გრიგოლეთი ნავმისადგომის მოსაწყობად, რომ [[რუსეთი]]ს გემები ზამთარში იქ შესულიყვნენ. ლაშქარევმა გრიგოლეთის სანაპირო ნავმისადგომის მოსაწყობად შეუფერებლად ცნო. 1841 წლის 20-23 აგვისტოს გრიგოლეთში, დედაბერას წყლებთან გაიმართა ბრძოლა გურულ აჯანყებულებსა და ოდიშის სამთავროს მილიციას შორის, რომელსაც [[დავით დადიანი]] მეთაურობდა. ბრძოლა გურულთა გამარჯვებით დასრულდა. 1886 წელს გრიგოლეთში [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] გათხრებს აწარმოებდა [[ფრანგები|ფრანგი]] არქეოლოგი ჟან მურიე.<ref>''ხოშტარია, ნ.'', „ურეკის არქეოლოგიური გამოკვლევები“ მასაალები საქართველოსა და კავკასიის ისტორიისთვის ტ 1, N8, გვ. 50 — ივ. ჯავახიშვილის ისტორიის ინსტიტუტი, 1952 წ.</ref> რუსეთის იმპერიის პერიოდში გრიგოლეთი [[ჩოჩხათი]]ს სასოფლო საზოგადოებაში შედიოდა. 1918 წლიდან სოფელში დასახლდნენ [[ძველმართლმადიდებლები]].<ref>{{წიგნი | ავტორი= | series=| სათაური=„რელიგიები საქართველოში“| გამომცემლობა=[[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2008| origyear=|ბმული=| isbn=978-9941-0-0902-0| edition=|გვერდები=175-177}}</ref>
საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოქმედებდა თევზის მეურნეობა. 1949 წელს მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება ქობულეთიდან ფოთამდე გურიის საზღვაო ზოლში საკურორტო ზოლის მოწყობის შესახებ, 50 კმ სიგრძის მანძილზე გაშენდა [[ბიჭვინთის ფიჭვი]]ს კორომი.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|267}}
{{ქე|2|150|უშვერიძე გ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის კურორტები]]
[[კატეგორია:შავიზღვისპირა კურორტები]]
qbvo4qi1q3hdd23gc8xywh4g4sc0qo6
სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
90700
4399646
4382780
2022-07-28T08:35:26Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|სუფსა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სუფსა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = E60 and E692 crossroad in Supsa.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = საავტომობილო გზატკეცილების გზაჯვარედინი სუფსაში
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =29
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =48|lon_sec =42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 7
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 273<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,2 %<br />[[სომხები]] 1,1 %<br />[[უკრაინელები]] 0,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Supsa community
}}
'''სუფსა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სუფსა, [[ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], [[გრიგოლეთი]], [[ტაბანათი]], [[ჩქუნი]], [[ხიდმაღალა]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 7 მ. სოფელში დგას ყოველთა წმინდათა სახელობის ეკლესია, არის საბავშვო ბაღი, საჯარო სკოლა.<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3928 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
დასახლება გაჩნდა 1883 წელს ბათუმის რკინიგზის გაყვანის შემდეგ, რკინიგზის სადგურის ირგვლივ. 1890-იან წლებში სუფსაში იყო ხე-ტყის საწყობი. სუფსაში ცხოვრობდა ტელემაკ გურიელი. ამჟამად მისი სასახლის ერთი სვეტი სუფსის საჯარო სკოლის შენობაშია მოქცეული. 1895 წელს ტელემაკ გურიელს სუფსაში სტუმრობდნენ [[მარჯორი უორდროპი|მარჯორი]] და [[ოლივერ უორდროპი|ოლივერ უორდროპები]].<ref>{{წიგნი|ავტორი=[[გურამ შარაძე|შარაძე, გ.]]|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/293835 |სათაური=ბედნიერებისა და სათნოების საუნჯე|გვერდები= |ადგილი= თბილისი|წელი=1984 |გამომცემლობა=საბჭოთა საქართველო|გვერდები=446-447}}</ref> 1896 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა-სამკითხველო.<ref>[http://society.iliauni.edu.ge/visualisation?fbclid=IwAR2lkZsKzx42UTaOmlGx_1rrvNfuxtE5eFftxjiY60rArJnYibJYCSpIFtA ქ შ წ კ გ საზოგადოების პროსოპოგრაფიული ბაზა]</ref> 1911 წელს სოფელში გაიხსნა საკრედიტო ამხანაგობა, რომელშიც 3000 ადამიანი იყო გაწევრებული.<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824986#?page=449 Кавказский календарь на 1914 год]</ref> საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოქმედებდა ტორფის ქარხანა.
==ეკონომიკა==
სუფსაში არის რკინიგზის სადგური [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე, გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში არის საჯარო და სამუსიკო სკოლები, [[ნავთობი]]ს მომპოვებელი ჭაბურღილი.
მდ. სუფსის მარცხენა ნაპირზე განლაგებულია სუფსის ნავთობტერმინალი, რომელიც ექსპლუატაციაში 1999 წლის აპრილში შევიდა და წარმოადგენს [[ბაქო-სუფსის მილსადენი]]ს დაბოლოებას. ტერმინალის სასაწყობე ავზების მთლიანი მოცულობა 160 000 კუბური მეტრია. ოთხივე ავზი თანაბარი ზომისაა. სასაწყობე ავზების ავსების შემდეგ ნავთობის ტრანსპორტირება მილსადენების მეშვეობით ხდება სანაპიროდან მოცილებულ ტანკერებზე.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=368 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 381 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=251 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 2333 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 365 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 273 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
* [[ვალერიან კანდელაკი (დრამატურგი)|ვალერიან კანდელაკი]] — დრამატურგი
* [[ტარიელ ჭანტურია]] — პოეტი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|615}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
fr3p2pb59snfbo6tl3djxxqpl392y2s
კონჭკათი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91181
4399603
4376089
2022-07-28T08:28:08Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მამათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|კონჭკათი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კონჭკათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg =42|lat_min =00|lat_sec =34
|lon_dir = E|lon_deg =42|lon_min =01|lon_sec =24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მამათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 270
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 261<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კონჭკათი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[მამათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: კონჭკათი, [[მამათი]], [[ქვედა მამათი]], [[შათირი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვნივ, [[ზღვის დონე|ზღის დონიდან]] 270 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 17 კმ, [[მამათი]]დან 3 კმ. სოფელში იდგა მთავარანგელოზის ხის ეკლესია. სოფელი ჯვარისმამის კუთვნილებას წარმოადგენდა.<ref>''თეა ქართველიშვილი'', „გურიის საეპისკოპოსოები“ გვ. 84 — „არტანუჯი“, თბილისი, 2006 ISBN 99940-11-89-8</ref>
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|5|654}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4aphl0uv1fdxf5duk1y51brxexg8v0p
მამათი
0
91417
4399605
4394093
2022-07-28T08:28:31Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მამათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მამათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = მამათი.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =14
|lon_dir = E|lon_deg =42|lon_min =02|lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მამათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = XVII საუკუნე
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 300
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 254<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,8 %, [[სომხები]] 1,2 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Mamati
}}
'''მამათი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: მამათი, [[კონჭკათი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|კონჭკათი]], [[ქვედა მამათი]], [[შათირი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]] [[აცაურა|აცაურის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 300 მეტრ სიმაღლეზე, ლანჩხუთიდან 16 კმ. სოფელში გადის [[ლანჩხუთი]]-[[ოზურგეთი]]ს საავტომობილო გზა. სოფელში დგას ეკლესია, მოქმედებს საექიმო ამბულატორია.<ref>''ამბულატორია მამათში'', გაზეთი „ლანჩხუთი +", 3.05.2012, N45 გვ. 1</ref> და საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3943 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
მამათი მოხსენებულია XVII საუკუნის დასაწყისის გულანებში. სავარაუდოდ სოფელმა სახელწოდება აქ არსებული მამათა მონასტრის გამო მიიღო. მამათის წმინდა იაკობ მოციქულის ეკლესია სხვა ეკლესიებთან ერთად ([[ბაილეთის ეკლესია]], [[ჩეხედანას ეკლესია]]) იერუსალიმის უფლის საფლავისთვის იყო შეწირული. იერუსალიმის პატრიარქი წელიწადში ერთხელ სტუმრობდა ამ სოფლებს. აქ ინახებოდა იერუსალიმიდან გადმოსვენებული წმინდა იაკობის ხატი. ხით ნაგებ ეკლესიას გარს ქვის გალავანი ერტყა. XIX საუკუნის დამდეგს მისი მამული [[გიორგი ბატონიშვილი|გიორგი ბატონიშვილმა]] მიიტაცა.
ადრე სოფელში წაბლის ხის 4 ეკლესია იდგა, მათგან ორი წმინდა კვირიკეს და წმინდა იაკობის სახელობისა. ცნობილია ბოლო მღვდლების სახელებიც: თევდორე და კალისტრატე ხელაძეები. ამჟამად წმინდა კვირიკეს სახელობის ეკლესიის ნატაძრალთან ახლოს, სოფელ მამათისა და ძიმითის საზღვარზე აშენებულია [[წმინდა გიორგი]]ს სახელობის ეკლესია. მამათი [[ძიმითი]]ს სასოფლო საზოგადოებას მიეკუთვნებოდა. 1859 წელს სოფელში გაიხსნა ორკლასიანი სკოლა, სადაც 1869-74 წლებში [[გიგო შარაშიძე]] ასწავლიდა. 1899 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა-სამკითხველო.<ref>[http://society.iliauni.edu.ge/visualisation?fbclid=IwAR2lkZsKzx42UTaOmlGx_1rrvNfuxtE5eFftxjiY60rArJnYibJYCSpIFtA ქ შ წ კ გ საზოგადოების პროსოპოგრაფიული ბაზა]</ref>
საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და [[მემინდვრეობა]]. მოქმედებდა [[ჩაი]]ს ფაბრიკა.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=312 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 715
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=226 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1432
|-
| 2002 || {{კლება}} 356
|-
| 2014 || {{კლება}} 254<ref name="აღწერა 2014"/>
|}
==ცნობილი ადამიანები==
მამათში დაიბადბენ:
*[[ნესტორ მალაზონია]] — პოეტი
*[[ედუარდ შევარდნაძე]] — საქართველოს მე-2 პრეზიდენტი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|393}}
*{{წიგნი | | first=| ავტორი= ქართველიშვილი თ.| series=| სათაური=გურიის საეპისკოპოსოები| გამომცემლობა=„არტანუჯი“ |ადგილი=თბილისი|წელი=2006| origyear=| isbn=99940-11-89-8| edition=|გვერდები=81}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
q8arnyjoeaev981g6xykndp12zrmlyu
ქვედა მამათი
0
91418
4399617
4377128
2022-07-28T08:30:53Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მამათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვედა მამათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =24
|lon_dir = E|lon_deg =42|lon_min =00|lon_sec =20
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მამათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 260
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 163<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა მამათი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]]. [[მამათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[კონჭკათი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|კონჭკათი]], [[მამათი]], ქვედა მამათი, [[შათირი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 260 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 17 კილომეტრი, მამათიდან 3 კილომეტრი. რუსეთის იმპერიის დროს სოფელი შედიოდა [[ჯუმათი]]ს სასოფლო საზოგადოებაში. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=312 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 630 || ||
|-
| 2014 || 163<ref name="აღწერა 2014"/> {{კლება}} || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|509}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
m8huqg7qqwsqvecgjkcedhc56j7eldh
შათირი
0
91419
4399623
4377342
2022-07-28T08:32:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მამათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შათირი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = შათირი.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =34
|lon_dir = E|lon_deg =42|lon_min =02|lon_sec =50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მამათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 260
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 152<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შათირი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]]. [[მამათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[კონჭკათი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|კონჭკათი]], [[მამათი]], [[ქვედა მამათი]], შათირი). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]] [[აცაურა|აცაურის]] ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 260 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 15 კმ, მამათიდან 1 კმ. სოფელში გადის [[ლანჩხუთი]]-[[ოზურგეთი]]ს საავტომობილო გზა. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 196 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 152 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|676}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
aosq06f7h7aadxhbn5u70fqysrh22gw
ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91933
4399592
4375610
2022-07-28T08:11:09Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ახალსოფელი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ახალსოფელი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = ბაქანი კოლშრომა.png
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =03 |lat_sec =18
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =50 |lon_sec =18
|CoordAddon = type:city(425000)_region:US-GA
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = 1890
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 35 - 110
|კლიმატი = ნოტიო სუბტროპიკული
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 811<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = მართლმადიდებლები, მუსლიმები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 2812
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ახალსოფელი'''<ref>{{სგსოლ|20|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: ახალსოფელი, [[გრიგოლეთი]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]], [[ტაბანათი]], [[ჩქუნი]], [[ხიდმაღალა]]). 2002 წლის საყოველთაო აღწერის მიხედვით, სოფელში ცხოვრობდა 938 ადამიანი. თუმცა, შეუქცევადი მიგრაციული პროცესის გამო, სოფლის მოსახლეობა მცირდება. მოსახლეობის მნიშვნელოვანი უმრავლესობა [[ქართველები|ქართველია]]. უმეტესი ნაწილი მართლმადიდებელი ქრისტიანია, გარკვეული ნაწილი კი - მუსლიმი. სოფელის ცენტრში ფუნქციონირებს საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3938 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref> და საბავშვო ბაღი.
== გეოგრაფია ==
ახალსოფელი მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|ოდიშ-გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 35 მ - 110 მ. სოფლის რელიეფი ძირითადად ორი ტიპისგან შედგება: ჩრდილოეთით - ვაკე და სამხრეთით - გორაკ-ბორცვოვანი, რომელსაც ჰყოფს მდ. [[ფიჩორი]]ს აუზის რამდენიმე ვიწროხეობიანი ღელე; მათ შორის უდიდესია „ბუჟღელე“, რომლის სახელიც ბუს ღელედანაა მიღებული, ადგილობრივი მეტყველების გავლენით. ღელეების აუზებს ერთმანეთისგან წყალგამყოფი სერები გამოყოფენ. გურიის სერის, რომელიც მდ. [[რიონი]]სა და მდ. სუფსის წყალგამყოფია, უკიდურესი ჩრდილო-დასავლეთი კალთები სოფლის ტერიტორიაზე სრულდება და კონტრასტულ ლანდჩაფტს ქმნის კოლხეთის დაბლობისთვის დამახასიათებელ ბუნებასთან.
სოფლისთვის დამახასიათებელია ალუვიური, ყვითელმიწა და ყომრალი ნიადაგის ტიპები, რომლებიც აგებულია ნეოგენური (მესამეული) და ანთროპოგენური (მეოთხეული) დანალექი ქანებით. რელიეფის თავისებურებებიდან გამომდინარე, ხშირია მსუბუქი მეწყრული პროცესები, რასაც ხელს უწყობს ფერდობების მასიური კაფვა მოსახლეობის მიერ.
=== ფლორა ===
სოფლის ტერიტორიიის ჩრდილოეთ ნაწილი [[კოლხეთის დაბლობი]]ს [[ტყე|ტყის]], ხოლო სამხრეთ ზოლი შერეული (პოლიდომინანტური) ტყითაა დაფარული. ყველაზე გავრცელებული ხეა მურყანი (ადგ. „თხემლა“). ასევე, ტყეებში წარმოდგენილია თელა, კოპიტი, მუხა, ცხემლა, ნეკერჩხალი, თუთა და მისთ. ტყის საფარი ხშირად გაუვალია, რადგან გახლართულია ლიანებით (ადგ. „ინგრეხა“). ქვეტყეს ქმნის ჭიაფერა, ანწლი, ჭილოფი, გვიმბრა, და სხვა.
=== ფაუნა ===
სოფლის ტყეები ადრე მდიდარი იყო და მასში ირემიც კი ბინადრობდა, რომელიც ახლა სრულებით არ გვხდება ტყეების არასათანადო მოვლისა და წლების განმავლობაში წესების გარეშე ნადირობის გამო. ამოწყვეტას გადაურჩა, მაგრამ დღესითვის მცირე რაოდენობით გვხვდება ევროპის შველი, ჩლიქოსნებიდან გვხვდება გარეული ღორი, მტაცებლებიდან – მგელი და ტურა. წინათ დიდი რაოდენობით ცხოვრობდა ფოცხვერი, მაგრამ იგი მხოლოდ იშვიათ შემთხვევებში გვხვდება, კვერნების ოჯახიდან – ამიერკავკასიის მაჩვი, ტყის კვერნა, წავი, როგორც დაბლობის, ასევე მთიანი ზონის ტყეებში ცხოვრობს კავკასიის კურდღელი. აკლიმატიზირებული ცხოველებიდან გამოირჩევა ნუტრია, რომელიც სამხრეთ ამერიკიდან შემოიყვანეს და რაიონის ტერიტორიაზე ახლა დიდი რაოდენობით გვხვდება. მალარიის კოღოს წინააღმდეგ ბრძოლის საქმეში დიდი როლი ითამაშა ცოცხალმშობიარე თევზმა „გამბუზიამ“.
ძლიერ იგრძნობა გარეული და სეზონურად გადამფრენი ფრინველების (გარეული იხვი, მწყერი, გარეული ქათამი) მრავალფეროვნება. წარსულში სოფლის ტერიტორიის მეტი ნაწილი წარმოადგენდა გაუვალ ტყესა და დაჭაობებულ ადგილებს, ახლა კი მათი ადგილი დაიკავეს დასახლებამ, ბაღებმა და სხვა მრავალმა ბიოტოპმა, რამაც შექმნა სასურველი გარემო ისეთი ფრინველთათვის, როგორებიცაა: წივწივები, მინდვრისა და სახლის ბეღურები, ჩიტბატონები, შაშვები, ბუზიჭერიები, მერცხლები და სხვა. სოფელში გავრცელებულია შემდეგი ფრინველები: სახლის ბეღურა, მერცხალი, შაშვი, მინდვრის ბეღურა, სკვინჩა, წივწივა, ჩიტბატონა, ღაჟო, ბოლოქანქარა (ადგ. „მაბზაკუნა“), კულუმბური, ჭივჭავი, ბულბული, ჭინჭრაქა, ჩხიკვი, ყვავი, წიწყანა, თოხიტარა, ჭყვინტა, მეჩალია, მოლაღური და ქინქლი.
=== კლიმატი ===
ახალსოფელი, ზღვასთან სიახლოვის გამო, ნოტიო სუბტროპიკული ჰავით ([[:en:Humid_subtropical_climate|Cfa]]) და შესაბამისი ფლორით ხასიათდება. ნალექების მაჩვენებელი და ტენიანობა მაღალია მთელი წლის განმავლობაში. [[ზაფხული]] ზომიერად ცხელია, [[ზამთარი]] კი - ზომიერად ცივი. ჰაერის საშუალო წლიური ტემპერატურაა 14.4 °C, ნალექი კი - 1983 მმ.<ref>http://en.climate-data.org/location/358740/</ref>
==== საშუალო თვიური ტემპერატურა °C ====
<graph>{"version": 2,"width": 379,"height": 192,"data": [{"name": "table","values": [{"x": 1,"y": 6},{"x": 2,"y": 7},{"x": 3,"y": 10},{"x": 4,"y": 14},{"x": 5,"y": 17},{"x": 6,"y": 20},{"x": 7,"y": 22},{"x": 8,"y": 23},{"x": 9,"y": 20},{"x": 10,"y": 17},{"x": 11,"y": 10},{"x": 12,"y": 8}]}],"scales": [{"name": "x","type": "ordinal","range": "width","zero": false,"domain": {"data": "table","field": "x"}},{"name": "y","type": "linear","range": "height","nice": true,"domain": {"data": "table","field": "y"}}],"axes": [{"type": "x","scale": "x"},{"type": "y","scale": "y"}],"marks": [{"type": "rect","from": {"data": "table"},"properties": {"enter": {"x": {"scale": "x","field": "x"},"y": {"scale": "y","field": "y"},"y2": {"scale": "y","value": 0},"fill": {"value": "steelblue"},"width": {"scale": "x","band": "true","offset": -1}}}}]}</graph>
ყველაზე ცხელი პერიოდია [[ივლისი]]-[[აგვისტო]] (საშუალო თვიური ტერმპერატურა 23 °C), ხოლო ყველაზე ცივი პერიოდია [[იანვარი]]-[[თებერვალი]] (საშუალო თვიური ტერმპერატურა 6-7 °C). ზამთარში ყივნა იშვიათი და სუსტია, მაგრამ არის გამონაკლისებიც. თოვლი საკმაოდ იშვიათია და რამდენიმე დღეში დნება. გაზაფხულსა და შემოდგომაზე ხშირია უეცარი ძლიერი ტროპიკული წვიმა, რომელიც სწრაფად წევს წლის დონეს მცირე ღელეებში და იწვევს მოსახლეობის საკარმიდამო და სასოფლო-სამეურნეო ნაკვეთების დატბორვას.
==== საშუალო თვიური ნალექი (მმ) ====
<graph>{"version": 2,"width": 379,"height": 169,"data": [{"name": "table","values": [{"x": 1,"y": 178},{"x": 2,"y": 148},{"x": 3,"y": 118},{"x": 4,"y": 100},{"x": 5,"y": 74},{"x": 6,"y": 151},{"x": 7,"y": 158},{"x": 8,"y": 202},{"x": 9,"y": 217},{"x": 10,"y": 217},{"x": 11,"y": 208},{"x": 12,"y": 220}]}],"scales": [{"name": "x","type": "linear","range": "width","zero": false,"domain": {"data": "table","field": "x"}},{"name": "y","type": "linear","range": "height","nice": true,"domain": {"data": "table","field": "y"}}],"axes": [{"type": "x","scale": "x"},{"type": "y","scale": "y"}],"marks": [{"type": "area","from": {"data": "table"},"properties": {"enter": {"x": {"scale": "x","field": "x"},"y": {"scale": "y","field": "y"},"y2": {"scale": "y","value": 0},"fill": {"value": "steelblue"},"interpolate": {"value": "monotone"}}}}]}</graph>
ნალექების რაოდენობა ყველაზე დაბალია მაისში (74 მმ), ხოლო ყველაზე მაღალი - დეკემბერში (219 მმ). ძლიერი წვიმები დამახასიათებელია წლის მშრალ პერიოდშიც.
== ისტორია==
თანამედროვე სოფლის ისტორია უკავშირდება [[სამტრედია]]-[[ბათუმი]]ს სარკინიგზო ხაზის გაყვანას. პირველი მუდმივი დასახლება სოფელში გამოჩდნა 1890-იან წლებში. მანამდე სოფლის ტერიტორია გამოიყენებოდა მახლობელი მთიანი სოფლების მოსახლეობის მიერ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულებით, გეოგრაფიული მდებარეობის გათვალისწინებით. სოფლის გვიანდელ პერიოდში დაარსების გამო, მას „ახალისოფელი“ ეწოდა. გასაბჭოებისას სოფლის რკინიგზის სადგურს „კოლშრომა“ უწოდეს.
სოფლის ტერიტორიაზე, უკიდურეს სამხრეთით, შემორჩენილია ციხის ნანგრევები, რომელსაც ადგილობრივი მოსახლეობა „ნაციხარას“ უწოდებს. ივარაუდება, რომ ციხე უკავშირდებოდა ციხის დიდ კომპლექსს ([[ჯიხანჯირი]] - ზან. ციხის ძირი) და წამოადგენდა კარგად გამაგრებულ და მომარაგებულ საფორტიფიკაციო ნაგებობას. დეტალური გამოკვლევა ჯერჯერობით ჩატარებული არ არის.
სოფელში გავრცელებული ზანური ტოპონიმიკის ელემენტებით თუ ვიმსჯერებთ, ადრეული დასახლება აქ ორი ქართველური ენის თანაცხოვრების პერიოდში უნდა არსებულიყო. სოფლის ერთ-ერთი ქვა-ღორღიანი უბნის დასახელებაა „ქვაშკიანა“, რაც [[მეგრული ენა|ზანურიდან]] (მეგრულ-ლაზური) ითარგმნება როგორც ქვის ქვეყანა, სოფლის ტერიტორიაზე გურიის სერის ერთ ნაწილს, რომელიც შედარებით ციცაბოა, ეწოდება „კიბულა“, ზანურიდან - დაკიდული.[[ფაილი:ს12 - სამტრედია-გრიგოლეთი.png|მინი|262x262px]]
მიუხედავად ისტორიული ჰიპოთეზებისა, სოფლის ოფიციალური ისტორია XIX საუკუნის ბოლოდან იწყება, მეზობელი მთა-გორიანი სოფლებიდან მიგრაციის გამო გაჩენილი მოსახლეობის ხარჯზე. 1990 წლებიდან მოყოლებული სოფელში ცხოვრობენ ეკომიგრანტები აჭარიდან.
==დემოგრაფია==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=190 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 879 || ||
|-
| 2002 || {{ზრდა}} 938 || ||
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 811 || ||
|}
== ეკონომიკა==
მოსახლეობის დიდი ნაწილი თვითდასაქმებულია, ძირითადად სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოებზე. მოჰყავთ როგორც ერთწლიანი (სიმინდი, სოიო, ლობიო) და ბოსტნეული, ასევე მრავალწლიანი კულტურები (ციტრუსი, კივი, თხილი, ტყემალი, ალუბალი, ქლიავი, მსხალი, ვაშლი, [[მუშმულა სუბტროპიკული|მუშმალა]], [[წყავი]]). ფართოდაა გავრცელებულია მეცხოველეობა. სოფლის მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი სეზონურად საქმდება ახლომდებარე ურბანულ ზონებში. ასევე ფუნქციონირებს რამდენიმე კერძო სამშენებლო მასალების საწარმო.
=== ტრანსპორტი და კომუნიკაცია ===
სოფელი გადაჭიმულია დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ დაახლოებით 5 კმ-ის მანძილზე და ძირითადად წარმოდგენილია ორი პარალელური დასახლებული რიგით, რომელთა შორისაც გადის საავტომობილო გზა და რკინიგზა. სოფლის ტერიტორიაზე გადის [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს რკინიგზის ხაზი და საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]] (თბილისი-ბათუმი). სოფლის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს კვეთს სამტრედია-გრიგოლეთის მშენებარე ჩქაროსნული გზაც.
საავტომობილო გზით და რკინიგზით გაყოფილი სოფელი ერთმანეთთან 2 არარეგულირებად სარკინიგზო გადასასვლელითაა დაკავშირებული. სოფლიდან უახლოეს ზღვის სანაპირობმდე ([[გრიგოლეთი]]) მანძილი 7 კმ-ია, მუნიციპალურ ცენტრამდე ([[ლანჩხუთი]]) - 17 კმ, თბილისამდე - 316 კმ, ბათუმამდე - 62 კმ, ქუთაისამდე - 99 კმ, ურეკამდე - 12 კმ, ოზურგეთამდე - 36 კმ, ბახმარომდე - 101 კმ. სოფელში არის მუნიციპალური მნიშვნელობის რკინიგზის სადგური, რომელსაც საბჭოთა ეპოქიდან "კოლშრომას" უწოდებენ. რკინიგზის სადგურზე ჩერდება ოზურგეთი-თბილისის ღამით მოძრავი და ბათუმი-ქუთაისის საგარეუბნო მოძრაობის შემადგენლობები.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|285}}
{{ქსე|2|95}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
hacnmv5zeir69xfgh2odz1ysrp4vcda
ტაბანათი
0
91937
4399615
4377092
2022-07-28T08:30:34Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტაბანათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =56
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =48|lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 5
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 974<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტაბანათი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], [[გრიგოლეთი]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]], ტაბანათი, [[ჩქუნი]], [[ხიდმაღალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 5 მ. სოფელში გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 1155 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 974 || ||
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|9|633}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
14g2lnq187b06pfl3dmc3nqbef5uzdd
ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91938
4399647
4377168
2022-07-28T08:35:33Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ღრმაღელის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ღრმაღელე}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ღრმაღელე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =38
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =50|lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ღრმაღელე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 25
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 835<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,2 %, [[რუსები]] 0,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ღრმაღელე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ღრმაღელე, [[ომფარეთი]], [[ორმეთი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ორმეთი]], [[წყალწმინდა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|წყალწმინდა]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 25 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 20 კმ, სუფსის რკინიგზის სადგურიდან 1 კმ. სოფელში არის საჯარო [[სკოლა]] და საბავშვო ბაღი.
==ისტორია==
[[VI საუკუნე]]ს განეკუთვნება სოფელ ღრმაღელეში აღმოჩენილი ბაზილიკა სანათლავით. ეკლესიის ნანგრევებში აღმოჩნდა ბრინჯაოს ჯვარი ჯაჭვით და ქვის ფილა [[ბოლნური ჯვარი|ბოლნური ჯვრის]] გამოსახულებით, რომელიც [[ლანჩხუთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი|ლანჩხუთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმშია]] დაცული.<ref>არქეოლოგიური კვლევა-ძიებანი გურიაში, კრებული „გურია“ წ. III გვ. 28 — თბილისი, 2001 წ.</ref>
1930 წლამდე სოფელი შედიოდა [[შრომა (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|მიქელგაბრიელის]] სასოფლო საზოგადოებაში. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეციტრუსეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 749
|-
| 2014 || 835 {{ზრდა}}
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|599}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
sfxywzabszgrek4r7oha0umffu8264c
ჩქუნი
0
91940
4399628
4377373
2022-07-28T08:32:50Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩქუნი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg = 42|lat_min = 02|lat_sec = 23
|lon_dir = E|lon_deg = 41|lon_min = 50|lon_sec = 26
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 20
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 97<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩქუნი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], [[გრიგოლეთი]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]], [[ტაბანათი]], ჩქუნი, [[ხიდმაღალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 20 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 23 კმ., სუფსა-[[გულიანი]]ს საავტომობილო გზაზე.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|172}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
5kmme7kfqcmqcp1l16dhqwwwq6zk27r
ხიდმაღალა
0
91941
4399635
4377990
2022-07-28T08:33:45Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:სუფსის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხიდმაღალა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =06
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =46|lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}სუფსა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 3
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 756<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,2 %, [[ქურთები]] 0,4 %, [[რუსები]] 0,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხიდმაღალა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახალსოფელი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ახალსოფელი]], [[გრიგოლეთი]], [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]], [[ტაბანათი]], [[ჩქუნი]], ხიდმაღალა). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 3 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 20 კმ., სუფსიდან 3 კმ. ხიდმაღალა ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის ყველაზე უხვნალექიანი ადგილია (2400 მმ წელიწადში).<ref>{{ქსე|6|123||არა}}</ref> სოფელში გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოქმედებდა საავადმყოფო და ლიმონარიუმი.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 1022 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 756 || ||
|}
==რესურსები ინტერნეტში==
{{ქსე|11|480}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
5dk5f6n3xjnxw31z0580um6grdrljj9
წყალწმინდა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91943
4399629
4377382
2022-07-28T08:32:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ღრმაღელის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|წყალწმინდა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = წყალწმინდა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Fish Market in Tskaltsminda.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = თევზის ბაზარი წყალწმინდაში
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =00|lat_sec =38
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =47|lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ღრმაღელე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 1268<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 94,2 %, [[რუსები]] 3,8 %, [[სომხები]] 1,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''წყალწმინდა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ომფარეთი]], [[ორმეთი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ორმეთი]], [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელე]], წყალწმინდა). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარცხენა ნაპირზე, მდინარის [[შავი ზღვა|შავ ზღვაში]] შესართავის სამხრეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 25 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] რკინიგზის სადგურიდან 1 კმ. სოფელში არის საჯარო [[სკოლა]]<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3944 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>, [[სტადიონი]], [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]], პოლიციის განყოფილება, რესტორნები, თევზის ბაზარი.
==ისტორია==
შედიოდა [[შრომა (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|მიქელგაბრიელის]] სასოფლო საზოგადოებაში. 1897 წელს სოფელში დაარსდა ერთკლასიანი სკოლა.<ref>გაზეთი [[ივერია (გაზეთი)|„ივერია“]], [http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/70735/1/Iveria_1897_N164.pdf N164, გვ. 4] 12 აგვისტო 1897</ref> საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეციტრუსეობა]]. მოქმედებდა ბავშვთა რესპუბლიკური კარდიოლოგიური სანატორიუმი „ყვავილნარი“. [[1999]] წლის 17 აპრილს წყალწმინდაში გაიხსნა სუფსის ტერმინალი, [[ბაქო-სუფსის ნავთობსადენი]]ს ბოლო წერტილი. ტერმინალის შემადგენლობაში შედის 4 რეზერვუარი, თითო 40 000 ტონა ნავთობის ტევადობით.
==დემოგრაფია==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 1352
|-
| 2014 || {{კლება}} 1268
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|362}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4fm4bt0urjys4awp4invbz45o4f9b5j
ჩოჩხათი
0
91944
4399627
4377370
2022-07-28T08:32:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩოჩხათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =01 |lat_sec =43
|lon_dir =E |lon_deg =41 |lon_min =53 |lon_sec =30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = I საუკუნე
|წინა სახელები = ჩირგვეთი, წითელუბანი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 130
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 580<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩოჩხათი''' (ყოფილი ''ჩირგვეთი'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (ჩოჩხათი, [[გულიანი]], [[კოკათი]], [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ხორეთი]], [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს მთისწინეთში, [[მდინარე]] [[შუთი]]ს ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 130 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 27 კმ, [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსიდან]] 7 კმ. სუფსა-გულიანის საავტომობილო გზაზე. სოფელში არის ბიბლიოთეკა<ref>''ბიბლიოთეკის დღე ჩოჩხათში'', გაზეთი „ლანჩხუთი +", 5.2.2012, N46, გვ.</ref>
==ისტორია==
ჩოჩხათი წარმოადგენდა [[სამოურავო]]ს [[გურიის სამთავრო]]ში. ჩოჩხათის მოურავები იყვნენ [[ნაკაშიძეები]]. ჩოჩხათი იყო [[გიორგი V გურიელი]]ს ძის, დავითის საბატონიშვილო, მაგრამ დავითმა ეს მხარე დაკარგა 1820 წელს [[იმერეთის აჯანყება (1819-1820)|იმერეთის აჯანყებაში]] მონაწილეობის გამო. ჩოჩხათის მოურავად კი მაიორი გიორგი ნაკაშიძე დაინიშნა, თუმცა ეს სამოურავო მალევე გაუქმდა.<ref>{{cite book| | first=| last= სოსელია, ო.| title=მასალები საქართველოსა და კავკასიის ისტორიისათვის | chapter=ფეოდალური საქართველოს პოლიტიკური დაშლის ისტორიიდან| publisher=საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობა |series=ნაკვეთი XXX|location=თბილისი |year=1954| origyear=| isbn=| edition=|page=170|url=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/266518}}</ref> რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში ჩოჩხათის სასოფლო საზოგადოება მოიცავდა სოფლებს ჩოჩხათს, არჩეულს, ღრმაღელეს, გრიგოლეთს, მალთაყვას, სადგურ სუფსას.
საბჭოთა პერიოდში, 1951 წლამდე, ეწოდებოდა წითელუბანი. განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და [[მესიმინდეობა]]. მოქმედებდა საავადმყოფო.
==ეტიმოლოგია==
[[მეგრული ენა|მეგრულად]] „ჩოჩხ“ ნიშნაცს [[ცაცხვი|ცაცხვს]], შესაბამისად ჩოჩხათი აღნიშნავდა ცაცხვებით გაშენებულ ადგილს. მიუხედავად ამისა, სოფლის სახელწოდების შესახებ არსებობს ხალხური [[ლეგენდა]]. თქმულების თანახმად, სოფელში ყველაზე მაღალ მთაზე იყო ეკლესია, რომელშიც ესვენა ძვირფასი ქვებით და ოქროთი შემკული ღვთისმშობლის ხატი. ეკლესია [[ოსმალები|ოსმალებს]] დაუნგრევიათ. მოსახლეობამ ხატი სხვა ეკლესიაში დამალა. შემდგომი ლაშქრობის დროს ეს ეკლესიაც დაუნგრევია მტერს. ხატი ამჯერადაც გადამალეს და XIX საუკუნის შუა წლებამდე იყო თურმე ღვედის ეკლესიაში. ღვედის ეკლესია სიძველის გამო დაინგრა, ხატი კი დაიკარგა. ხატსა და სოფელს მჩოჩავი ხატი უწოდეს. სოფლის სახელწოდებამ ცვლილება განიცადა: მჩოჩავი ხატი - ჩოჩხატი - ჩოჩხათი.
==ღირსშესანიშნაობები==
ჩოჩხათში სამი ციხის ნაშთია: ნასტეფნარი, გორგაშაული და კიბულაი.
ნასტეფნარი მაღალი გორაკია, რომელიც სოფელს აღმოსავლეთის მხრიდან გადასცქერის. მისი მწვერვალიდან კარგად მოჩანს [[კოლხეთის დაბლობი]]. ნასტეფნარის გორაკზე აღმოჩენილია ვერცხლის მონეტების განძი. ის შედგება 334 თურქული ვერცხლის მონეტისაგან - ახჩისგან, რომლებიც [[XVI საუკუნე]]ს განეკუთვნება. განძი დაცულია ს. ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმში.
ნასტეფნარის აღმოსავლეთით მდებარეობს გორგოშაულის ციხის ნაშთები. კიბულაის ციხის ნაშთები უფრო დიდია და შთამბეჭდავი. იგი შორიდანაც კარგად მოჩანს. ცენტრალურ ნაწილში სიმაგრის წყლის რეზერვუარია შემორჩენილი. არქეოლოგიური დაზვერვებისას სამივე გორაკზე აღმოჩნდა ჩამოქცეული კედლის და დუღაბის გროვები, წითელკეციანი დიდი და მცირე კერამიკული ჭურჭლის სხვადასხვა სახით შემკული ფრაგმენტები.
ჩოჩხათში არის ხელოვნური გამოქვაბული. იგი გარედან ძნელად შესამჩნევია მცენარეთა საფარის გამო. სიღრმეში იდგა მრგვალი ტრაპეზი, რაც ბერებისთვის საკურთხეველს წარმოადგენდა. იქ აღმოჩენილი ქვითკირის ნამტვრევები ადასტურებენ, რომ გამოქვაბული ორი ნაწილისგან – სამლოცველოსა და მლოცველთა მოსაცდელისგან შედგებოდა. ლეგენდის თანახმად გამოქვაბულს ჰქონია ხის მოჩუქურთმებული შესასვლელი კარი, რომელიც ვიღაცას ჩამოუხსნია და სახლში წაუღია. ამის შემდეგ ქურდს თურმე სიზმრები არ ასვენებდა, ამიტომ კარი უკან დაუბრუნებია.<ref>''გრძელიძე გ''. „საველე ეთნოგრაფიული დღიური“ — თბილისი, 2012</ref>
==საჯარო სკოლა==
ჩოჩხათში დაწყებითი სკოლა გაიხსნა 1879 წელს. სკოლაში 1879—1885 წლებში ასწავლიდა ქართველი მწერალი [[ეგნატე ნინოშვილი]]. [[1925]] წელს ჩოჩხათის სკოლა გადაკეთდა 7-კლასიან სკოლად. [[1938]] წლიდან ის საშუალო სკოლა გახდა.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1883<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825016#?page=215 Кавказский календарь на 1885 год გვ. 215]</ref> || 2405 || ||
|-
| 1893<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825007#?page=340 Кавказский календарь на 1894 год გვ. 340]</ref> || {{ზრდა}} 3509 || ||
|-
| 1902<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003824999#?page=395 «Кавказский календарь» на 1902 год: 57-й год - Тифлис, 1901]</ref> || {{ზრდა}} 3863 || 1992 || 1871
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=415 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || {{კლება}} 890 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{კლება}} 709 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 580 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადნენ:
* [[გიორგი გურიელი]] — რუსეთის არმიის გენერალი
* [[ვასიფ მეჰმედ-ფაშა (გუჯაბიძე)|ვასიფ მეჰმედ-ფაშა]] — ოსმალეთის იმპერიის სამხედრო მოღვაწე
* [[გიორგი მურვანიძე]] — საქართველოს ეროვნული საბჭოსა და დამფუძნებელი კრების წევრი, ოზურგეთის ქალაქის თავი
* [[სოლომონ თავაძე]] — მწერალი
* [[ვახტანგ ბლაგიძე]] — ოლიმპიური ჩემპიონი ბერძნულ-რომაული სტილით ჭიდაობაში.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3k52i5j259f71on0zx6fel6nifu9w0h
გულიანი
0
91945
4399597
4388957
2022-07-28T08:14:11Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გულიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =Guliani.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 397<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გულიანი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: გულიანი, [[კოკათი]], [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ჩოჩხათი]], [[ხორეთი]], [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[გურიის სერი]]ს მთისწინეთში, მთა გულიანის ძირას, [[მდინარე]] [[შუთი]]ს ([[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 100 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 17 კმ. საავტომობილო გზით უკავშირდება ლანჩხუთს, [[ოზურგეთი|ოზურგეთსა]] და [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსას]]. სოფლის სახელწოდება მომდინარეობს გულიანის მთიდან, რომელსაც გულის ფორმის გამო შეერქვა ეს სახელი. ამავე მთაზე იდგა ციხე. სოფელში მოდის გოგირდოვანი წყალი. სოფელში იდგა წმინდა გიორგის ქვის ეკლესია.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=228 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 938 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=191 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1101 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 545 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 397 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|301}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
o2mk5ldxwg709fqaxqjuvgkwec5vpaw
კოკათი
0
91946
4399602
4376086
2022-07-28T08:27:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კოკათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =02
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =54|lon_sec =02
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 160
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 120<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,2 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კოკათი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გულიანი]], კოკათი, [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ჩოჩხათი]], [[ხორეთი]], [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 160 მ. [[ჩოჩხათი]]დან 4 კმ., [[ლანჩხუთი]]დან 32 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] რკინიგზის სადგურიდან 10 კმ. სოფელში იდგა მთავარანგელოზის ხის ეკლესია. საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==ეტიმოლოგია==
ლეგენდის თაახმად, როცა სოფელში საყდარს აშენებდნენ, აზნაურებმა ერთ გლეხს დაავალეს კოშკის ძირიდან, სადაც ამჟამად საგირგოლო ღელე ჩამოდის, წყალი კოკით აეტანა და თან ეთვალა, რამდენ ხანში ავიდოდა მშენებარე ეკლესიამდე. გლეხს წყლით სავსე კოკა მხარზე შემოუდგამს და თვლა დაუწყია: კოკ-ერთი, კოკ-ორი, კოკ-სამი . . . კოკ-ათი. ამ დროს წაქცეულა და კიდეც მომკვდარა.
==ღირსშესანიშნაობები==
სოფელში არის ხელოვნური გამოქვაბული. ის მდებარეობს ზღვის დონიდან 230 მეტრ სიმაღლეზე, მთის ძირიდან გამოქვაბულამდე 150 მეტრია. შესასვლელის სიმაღლეა 90 სმ, უდიდესი სიგანე 4,1 მეტრი, სიღრმე 4,7 მეტრი. მარცხენა მხრიდან გამოქვაბულისკენ მიდის პატარა საცალფეხო ბილიკი. შორიახლოს წყაროს წყალია. გამოქვაბულში ნაპოვნია თიხის ჭურჭლის ნამტვრევები, ნახშირი, კეცის ნატეხი. გამოქვაბულში ასვლა დღეს შეუძლებელია.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|574}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
btpu1ep8syw0tj7p23sor4zmnzcva72
მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91947
4399607
4376260
2022-07-28T08:28:53Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|მოედანი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მოედანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_deg = 42|lat_min = 00|lat_sec =34
|lon_deg = 41|lon_min = 52|lon_sec =50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|სტატუსი-დან =
|წინა სახელები =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 10
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 351<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მოედანი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გულიანი]], [[კოკათი]], მოედანი, [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ჩოჩხათი]], [[ხორეთი]], [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ნაპირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 10 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 28 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 7 კმ., [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბნიდან]] (უახლოესი სკოლა) 1,5 კმ. სოფელში მდებარეობს ორკარის კანიონი.
==ისტორია==
[[კათოლიციზმი|კათოლიკე]] მისიონერებს სოფლის ტერიტორიაზე ძველად ხეხილის ბაღები ჰქონდათ გაშენებული. აქ იმართებოდა რელიგიური დღესასწაული - „ღვთისმშობლობა“ და ბაზრობა. ამ ადგილს მოედანს უწოდებდნენ, შემდეგ სახელწოდება აქ გაშენებულ სოფელსაც შერჩა. საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]], [[მესიმინდეობა]], [[მეციტრუსეობა]], [[მეხილეობა]].
==მოედნის ეკლესია==
სოფლის ცენტრში დგას [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობლის]] სახელობის ეკლესია. ეკლესია გეგმით ჯვარ-გუმბათოვანია და აქვს სამი მრგვალი აბსიდი აღმოსავლეთ მხარეს და ოთხი თავისუფლად მდგომი გუმბათქვეშა ბურჯი. მკვლევარების ვარაუდით ის X-XI საუკუნეებს უნდა მიეკუთვნებოდეს.
ეკლესია დაანგრიეს [[1921]] წელს. ამჟამად გუმბათი და სამივე აბსიდის კონქი ჩამონგრეულია. შესასვლელებიდან მთლიანად შემორჩენილია მხოლოდ სამხრეთი კარის ქვის ზღურბლი, წირთხლები, ბალავარი და აგურის ტიმპანი. ეკლესიას არც პერანგი შემორჩენია. კედლის წყობა გაშიშვლებულია და ჩანს სამშენებლო მასალა: რიყის ქვა, აგური და გათლილი რუხი ქვა ღია ნაცრისფერ სამშენებლო ხსნარზე. ჩრდილოეთი და დასავლეთი შემოსასვლელების ღიობათა თავდაპირველი მოხაზულობა თითქმის მთლიანად დარღვეულია. აგურით ნაგები თაღები გააჩნია მხოლოდ სამხრეთ და ჩრდილოეთ კარებს. ეკლესიის კედლებში გაჭრილია რვა თაღოვანი სარკმელი, რომელთა უმეტესობას შემორჩა მარტივი მოჩარჩოება. შენობის სამხრეთ-დასავლეთ და ჩრდილო-დასავლეთ შიგა კუთხეებში შემონახულია აგურით ნაგები კვადრატული კვეთის პილასტრები. რიყის ქვით ნაშენი კედლები მიწის ზედაპირიდან დაახლოებით 2 მ. ზემოთ გარედანაც და შიგნიდანაც შებურულია სუროს ხშირი საფარით, რის გამოც ძნელი გასარჩევია კედლების ზედა მოხაზულობა და სარკმელთა განლაგება. ხვიარა მცენარისგან კედლების გაწმენდის ყოველი ცდა კი ქვის ზედაპირის ჩამოფშვნას იწვევს.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 439 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 351 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|64}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
661xa7nonrd7ueux8sya8p1czfrpvi5
შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91948
4399624
4377344
2022-07-28T08:32:23Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|შრომისუბანი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შრომისუბანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =01 |lat_sec =48
|lon_dir =E |lon_deg =41 |lon_min =51 |lon_sec =52
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ოკვანე
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 35
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 350<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,3 %, [[სომხები]] 0,6 %, [[აფხაზები]] 0,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შრომისუბანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გულიანი]], [[კოკათი]], [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], შრომისუბანი, [[ჩოჩხათი]], [[ხორეთი]], [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ხეობაში, მდინარე [[შუთი]]ს პირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 35 მ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსა]]-[[გულიანი]]ს საავტომობილო გზაზე.
სოფელში დგას [[ნავთობი]]ს მომპოვებელი ჭაბურღილი. სოფელში არის საჯარო სკოლა. სოფლის ძველი სახელი მომდინარეობს ამავე სახელწოდების მდინარიდან, რომელიც სოფელში მოედინება. სოფელში დგას XX საუკუნის დასაწყისში აშენებული ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია, რომლის რეკონსტრუქცია მიმდინარეობს 2015 წლიდან.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 350 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 588 || 294 || 294
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 350 || 172 || 178
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bwld206jnouxmoet1b20i9opgbxixyg
ჯიხანჯირი
0
91949
4399639
4380207
2022-07-28T08:34:05Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯიხანჯირი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =41
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =52|lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 365<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯიხანჯირი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გულიანი]], [[კოკათი]], [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ჩოჩხათი]], [[ხორეთი]], ჯიხანჯირი). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 100 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 28 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსიდან]] 8 კმ.
==ისტორია==
[[მეგრული ენა|მეგრულად]] ჯიხა ნიშნავს ციხეს, ჯირი - ძირს. სოფელში შემორჩენილია კლდეზე მდგარი ციხე-სიმაგრის ნანგრევები. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]], რომელიც სოფელში იდგა, დაანგრიეს [[1921]] წელს. ახალი ეკლესია აშენდა 2000 წელს. სოფელში „ნასტეფნარის“ გორაზე გათხრების შედეგად აღმოჩნდა XVI-XVII საუკუნეების თიხის ჭურჭლის ფრაგმენტები და XVII-XIX საუკუნეების თიხის ჩიბუხები, რომლებიც, სავარაუდოდ, [[თურქეთი]]დან იყო შემოტანილი.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=242 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 902 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=197 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1614 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 317 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{ზრდა}} 365 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|569}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
eth8f2rztgqolnl4aumrdxg9jiyvo8o
ხორეთი
0
91950
4399636
4377993
2022-07-28T08:33:51Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოჩხათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხორეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოჩხათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ყორეთი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 80
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 251<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხორეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოჩხათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გულიანი]], [[კოკათი]], [[მოედანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|მოედანი]], [[შრომისუბანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|შრომისუბანი]], [[ჩოჩხათი]], ხორეთი, [[ჯიხანჯირი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს მთისწინეთში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 80 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 30 კმ., [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] რკინიგზის სადგურიდან 9 კმ., [[ჩოჩხათი]]დან 3 კმ.
==სახელწოდება==
სახელწოდება ხორეთი ნაწარმოებია ყორეთიდან, ყორე ქვებისგან აშენებულ ღობეს ნიშანვს.
==გამოქვაბული==
სოფელში არის ორი ხელოვნური გამოქვაბული ზღვის დონიდან 230 მეტრზე. ერთ-ერთი ბერების საცხოვრებელ ადგილს წარმოადგენდა. აქ არის მაგიდა სამი მხრიდან საჯდომით და ბუხარი ნაცეცხლარის კვალით. მეორე მცირე გამოქვაბული სადარაჯოს წარმოადგენდა. მტრის შემოსევისას აქ თავს აფარებდნენ ქალები, ბავშვები და მოხუცები.
ლეგენდის თანახმად მონადირე, რომელსაც ჰყავდა ცოლი და ერთადერთი ვაჟი, ხშირად უგებდა ნადირს ხაფანგს. ერთ დღესაც შვილი ცდილობდა დაესწრო მამისთვის ხაფანგის შემოწმება და თავად გაება მასში. როდესაც ის მამამ იპოვა, უკვე ცოცხალ-მკვდარი იყო. სახლში მიყვანილი ვაჟი გარდაიცვალა და მის დარდს გადაჰყვა დედაც. მარტო დარჩენილმა მონადირემ გამოთხარა გამოქვაბული ხორეთის მთის კალთაზე და აღიკვეცა ბერად. მოგვიანებით მას შეუერთდნენ ბედისგან დაჩაგრული სხვა ადამიანები და ასე წარმოიშვა ხორეთის ეკლესია-მონასტერი.<ref>გაზეთი „სოციალისტური შრომა“ VII გვ. 3 — 1960</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=397 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 852 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=264 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1232 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 317 || ||
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 251 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|499}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8rk4k56uyh1qudes99p0zfcct4lca6u
ნიგვზიანი
0
91964
4399608
4376755
2022-07-28T08:29:02Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგვზიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ვ]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნიგვზიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =27
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =54|lon_sec =24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგვზიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = რკინის ხანა
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 35
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 1046<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნიგვზიანი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: ნიგვზიანი, [[არჩეული]], [[ჩანჩეთი]], [[ხაჯალია]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სვიანა]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 35 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 12 კმ. სოფელში გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]], არის რკინიგზის სადგური „ჯუმათი“, საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3941 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
სოფელში გვხვდება ადრინდელი [[რკინის ხანა|რკინის ხანის]] მასობრივი [[კრემაცია|კრემაციული]] სამარხები. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[ჩაი]]ს ფაბრიკა.
==დემოგრაფია==
სოფლის მოსახლეობის უმრავლესობას მუსლიმი [[აჭარლები]] შეადგენენ.<ref>[https://emc.org.ge/ka/products/guriashi-muslimta-mdgomareobis-mokle-aghtsera გურიაში მუსლიმთა მდგომარეობის მოკლე აღწერა]</ref>
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002 || 1320 || ||
|-
| 2014|| {{კლება}} 1046 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადნენ
*[[ნიკოლოზ გოგიჩაიშვილი]] (1903-1945) – საბჭოთა კავშირის გმირი
*[[ილია აფხაზავა]] – გეოგრაფი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|412}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ვ]]
794ed8riusq6qmqo6mzvp6ovzqd7caz
4399609
4399608
2022-07-28T08:29:15Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ვ]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნიგვზიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =27
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =54|lon_sec =24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგვზიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = რკინის ხანა
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 35
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 1046<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნიგვზიანი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: ნიგვზიანი, [[არჩეული]], [[ჩანჩეთი]], [[ხაჯალია]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სვიანა]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 35 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 12 კმ. სოფელში გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]], არის რკინიგზის სადგური „ჯუმათი“, საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3941 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
სოფელში გვხვდება ადრინდელი [[რკინის ხანა|რკინის ხანის]] მასობრივი [[კრემაცია|კრემაციული]] სამარხები. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[ჩაი]]ს ფაბრიკა.
==დემოგრაფია==
სოფლის მოსახლეობის უმრავლესობას მუსლიმი [[აჭარლები]] შეადგენენ.<ref>[https://emc.org.ge/ka/products/guriashi-muslimta-mdgomareobis-mokle-aghtsera გურიაში მუსლიმთა მდგომარეობის მოკლე აღწერა]</ref>
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002 || 1320 || ||
|-
| 2014|| {{კლება}} 1046 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადნენ
*[[ნიკოლოზ გოგიჩაიშვილი]] (1903-1945) – საბჭოთა კავშირის გმირი
*[[ილია აფხაზავა]] – გეოგრაფი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|412}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
578k7x1z5c89yc1t0ddtb82hmzwjd4r
ჩანჩეთი
0
91966
4399625
4377363
2022-07-28T08:32:30Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგვზიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩანჩეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =50
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =55|lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგვზიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 154<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩანჩეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგვზიანი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[არჩეული]], [[ნიგვზიანი]], ჩანჩეთი, [[ხაჯალია]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 120 მ. ნიგვზიანიდან 5 კმ., [[ლანჩხუთი]]დან 19 კმ. სოფელში იდგა წმინდა გიორგის ხის ეკლესია. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]], [[მესიმინდეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 236 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 154 || ||
|}
==გამოქვაბული==
მდინარე უკანღელის ხეობაში, ზღვის დონიდან 75 მ სიმაღლეზე არის გამოქვაბულების ორი ჯგუფი. ერთი ჯგუფი ქანების დაშლა-გამოფიტვის გამო თითქმის განადგურებულია, ხოლო მეორე ჯგუფის გამოქვაბულებში ასვლა უთოკოდ შეუძლებელია.
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადა მწერალი და პოეტი [[გრიგოლ ცეცხლაძე]]. სოფელში დაკრძალულია მწერალი [[ეგნატე ნინოშვილი]].
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|81}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
2tei2cwcodo7bc1jt9fzzsdowau3rj1
ხაჯალია
0
91968
4399634
4377986
2022-07-28T08:33:39Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგვზიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხაჯალია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =03|lat_sec =35
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =52|lon_sec =52
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგვზიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = [[1871]]
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 40-120
|კლიმატი =
|მოსახლეობა = 1018<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხაჯალია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგვზიანი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[არჩეული]], [[ნიგვზიანი]], [[ჩანჩეთი]], ხაჯალია). სოფელში არის რკინიგზის ბაქანი [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე. სოფელში მოქმედებს საბავშვო ბაღი და საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3932 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]]ების [[სვიანა|სვიანის]] და [[უსკუბანი]]ს ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 40 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 17 კმ., [[ჯუმათი]]ს რკინიგზის სადგურიდან 3 კმ. სოფლის დაბლობ ნაწილს თაღარა ჰქვია. გორაკ-ბორცვიან ზოლში გამოიყოფა ნასტეფნარის, წიაღუბნის და ჯიხანჯირის წყალგამყოფი სერები. მათ შორის მდებარეობს მდინარეების სვიანას, ფეხსაბანას და ხირხილას ხეობები. აღნიშნული მდინარეები მიეკუთვნებიან მდინარე [[ფიჩორი]]ს აუზს. სოფლის ტერიტორია აგებულია ნეოგენისა და მეოთხეულის დანალექი ქანებით.
სოფლის ტერიტორიის დიდი ნაწილი [[კოლხეთის დაბლობი]]ს [[ტყე|ტყის]] და ანთროპოგენურ ლანდშაფტებს უჭირავს დამახასიათებელი ყვითელმიწა, ალუვიური და ტყის ყომრალი [[ნიადაგი|ნიადაგებით]]. პოლიდომინანტური ტყეები ძირითადად გვხვდება გორაკბორცვიან ზოლში. 1990-2003 წლებში ადგილი ჰქონდა ტყის მასობრივ გაჩეხვას, რის გამოც გაძლიერდა [[მეწყერი|მეწყრული]] პროცესები.
===კლიმატი===
სოფლის ჰავა ნოტიო სუბტროპიკულია. მიკროკლიმატური განსხვავება შეიმჩნევა სოფლის დაბლობ და გორაკბორცვიან ზოლს შორის. [[ზაფხული]] ზომიერად ცხელია, [[ზამთარი]] - თბილი. ნალექების საშუალო რაოდენობა 1800-2000 მმ-ია. უხვნალექიანი თვეა [[ოქტომბერი]]. მცირე ნალექებით გამოირჩევა [[მაისი]]. თოვლის საფარი არის მცირე და რამდენიმე დღის შემდეგ ქრება.
===სასარგებლო წიაღისეული===
სოფლის [[სასარგებლო წიაღისეული]] სიმდიდრეებით ღარიბია. მცირე რაოდენობით ამოდის [[ბუნებრივი აირი]], რომელიც არ გამოიყენება. სოფელში არის წყალი, რომელსაც მოსახლეობა სამკურნალოდ იყენებს. მდინარეებში მოიპოვება საკმაო რაოდენობით [[ღორჯო]], [[კიბორჩხალა]], [[ქაშაყი]].
==ისტორია==
ხაჯალია [[გურიელები]]ს საბატონიშვილო მამულს წარმოადგენდა. შედიოდა [[ჯურუყვეთი]]ს სასოფლო საზოგადოებაში. სოფელში რკინიგზის სადგურის გაყვანამ გაზარდა სოფლის მოსახლეობის რაოდენობა. 1910 წელს სოფელში გაიხსნა სკოლა. 1920 წელს შეიქმნა ნიგვზიანის თემი, რომელშიც შევიდა სოფლები ებალაური და ხაჯალია.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/207768 გურიის ერობის მოამბე] N14 გვ. 4 — 11 აპრილი 1920</ref> სოფელი იყო დაფარული ბუჩქნარით, უვარგისი გზებით, იდგა ისლითა და ჭილით დაფარული ქოხები. სოფელში მოჰყავდათ ერთწლიანი კულტურები: [[სიმინდი]], [[ლობიო]], [[ბრინჯი]], [[ღომი]]. [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა მმართველობის]] დროს სოფელში დაიწყო ტექნიკური კულტურების მოყვანა: [[ჩაი]], [[ციტრუსი|ციტრუსები]], [[ტუნგი]].
==დემოგრაფია==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=396 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 500 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=263 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 799 || ||
|-
| 2002 || {{ზრდა}} 1121 || ||
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 1018 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|449}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lax3h0dixv1rfo0rn759czy9flrbw4x
ჯურუყვეთი
0
91969
4399644
4388956
2022-07-28T08:35:03Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯურუყვეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯურუყვეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =Jurukveti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =27
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =55|lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯურუყვეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 30
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 711<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯურუყვეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (ჯურუყვეთი, [[ბაღლები]], [[ეწერი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ეწერი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 30 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 4 კმ., [[ჯუმათი]]ს რკინიგზის სადგურიდან 3 კმ. სოფელში არის საჯარო სკოლა, დგას წმინდა ნინოს სახელობის ეკლესია, გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში მოდის გოგირდოვანი წყალი. სოფელში დაიბადა პოეტი [[საფო მგელაძე]].
==ისტორია==
სოფელ ჯურუყვეთის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია [[ნეოლითი|ნეოლითური ხანის]] ქვის იარაღები, კვირისთავები და საფხეკები, რომლებიც ლანჩხუთის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმშია დაცული. [[გურიის სამთავრო]]ს პერიოდში [[ჩიბათი|ჩიბათთან]] ერთად შეადგენდა ერთ [[სამოურავო]]ს. მისი მოურავები იყვნენ [[ნაკაშიძეები]].<ref>{{cite book| | first=| last=სოსელია, ო.| title=მასალები საქართველოსა და კავკასიის ისტორიისათვის | chapter=ფეოდალური საქართველოს პოლიტიკური დაშლის ისტორიიდან| publisher=საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობა |series=ნაკვეთი XXX|location=თბილისი |year=1954| origyear=| isbn=| edition=|page=170|url=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/266518}}</ref> სოფელში იდგა წმინდა ნიკოლოზის ეკლესია.<ref>''ენვერ გოგუაძე'', „გურიანას ქუეყანა“ — ბათუმი, „ალიონი“ 2001</ref> სოფელში განვითარებული იყო [[მეთუნეობა]].<ref>მასალები გურიის ეთნოგრაფიული შესწავლისათვის, გვ 369. — თბილისი, „მეცნიერება“ 1980 წ.</ref> 1879 წელს სოფელში გაიხსნა ორკლასიანი სკოლა. 1912 წელს სოფელში გაიხსნა საკრედიტო ამხანაგობა, რომელშიც 2500 ადამიანი იყო გაწევრებული.<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824986#?page=448 Кавказский календарь на 1914 год]</ref> საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და [[მესიმინდეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=243 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 910 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=197 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1317 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 1011 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]|| {{კლება}} 711 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|580}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9hpq6o927pvgsugtzrqxikz98q8xhkc
არჩეული
0
91970
4399590
4376756
2022-07-28T08:10:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგვზიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = არჩეული
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Egnate Ninoshvili House Museum Exerior.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ეგნატე ნინოშვილის სახლ-მუზეუმი
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =03|lat_sec =38
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =55|lon_sec =18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგვზიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ჩიქვეთი, ებალაური
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 45
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 352<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Archeuli
}}
'''არჩეული'''<ref>{{სგსოლ|17|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგვზიანი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: არჩეული, [[ნიგვზიანი]], [[ჩანჩეთი]], [[ხაჯალია]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[უჩაღალი]]ს ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 45 მ.
==ისტორია==
დღევანდელი სოფელი არჩეული მოიცავს ისტორიული სოფლების, ჩიქვეთისა და ებალაურის ტერიტორიას. სოფლები შედიოდნენ [[ჯურუყვეთი]]ს სასოფლო საზოგადოებაში. ებალაური შეტანილია 1911 და 1917 წლების კავკასიის კალენდარში. 1920 წელს ებალაური [[ხაჯალია]]სთან ერთად შევიდა ახალშექმნილ [[ნიგვზიანი]]ს თემში.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/207768 გურიის ერობის მოამბე] N14 გვ.4 — 11 აპრილი 1920</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=270 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || 673 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 391 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 352 || ||
|}
== მუზეუმი ==
{{მთავარი|არჩეულის ეგნატე ნინოშვილის მუზეუმი}}
სოფელში მდებარეობს [[ეგნატე ნინოშვილი]]ს [[არჩეულის ეგნატე ნინოშვილის მუზეუმი|მუზეუმი]]. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა 1950 წლის 18 იანვარს. მუზეუმში დაცულია 6 ათასამდე ექსპონატი, ეთნოგრაფიული, თეატრალური მასალები... ექსპონატები ინახება ასლების სახით, რადგანაც დედნები განადგურებულია, აქვე ინახება მწერლის საათი, დურბინდი, კალამი, მაგიდა, სკამი, ტახტი.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|1|614}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9qkbp0jebaw1j8mrppyebigj6sfh4yn
ბაღლები
0
91971
4399593
4375629
2022-07-28T08:11:37Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯურუყვეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ბაღლები
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Vill.baghlebi.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =03|lat_sec =00
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =57|lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯურუყვეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = კიროვი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 80
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 367<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Baghlebi
}}
'''ბაღლები''' (ყოფილი ''კიროვი'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯურუყვეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ბაღლები, [[ეწერი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ეწერი]], [[ჯურუყვეთი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 80 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 10 კმ., [[ოზურგეთი]]-ლანჩხუთის საავტომობილო გზაზე. სოფელში მოდის ჰიდროკარბონატული ნატრიუმიანი წყალი. სოფელში ფუნქციონირებს ჯურუყვეთის N1 საჯარო სკოლა. სოფლის სახელწოდება [[მეგრული ენა|მეგრული ენიდან]] მოდის და ნიშნავს ბაღებს.
==ეკლესია==
სოფელში იდგა მაცხოვრის სახელობის ძველი მომცრო [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]]. ეკლესია მოხატულია, შესასვლელში აქვს წარწერა.<ref>{{cite book| | first=| last= [[დიმიტრი ბაქრაძე|ბაქრაძე, დ .]]| series=| title=არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში| publisher=„საბჭოთა აჭარა“ |location=ბათუმი|year=1987| origyear=1878| isbn=| edition=|page=214}}</ref> ეკლესია ნაგებია ქვით. სამხრეთ შესასვლელის მარცხნივ გამოსახული იყო ახალგაზრდა კაცი, ბეშქენ ვარდანისძე, რომელიც XIV საუკუნის მოღვაწე იყო და ტაძარიც სავარაუდოდ მან ააშენა. წარწერაზე გაირჩევა ბეშქენის, მეუღლე მარიამისა და ვაჟი მიქაელის სახელები. დასავლეთ შესასვლელში მოთავსებული წარწერიდან ირკვევა, რომ მხატვარი ვინმე მანუელი იყო. ბეშქენ და მიქაელ გურიელები იხსენიებიან [[ჯუმათის მონასტერი|ჯუმათის ეკლესიის]] წმინდა გიორგის ოქროს ხატის წარწერაში.<ref>{{cite book| | first=| last= ქართველიშვილი, თ.| series=| title=გურიის საეპისკოპოსოები| publisher=„არტანუჯი“ |location=თბილისი|year=2006| origyear=| isbn=99940-11-89-8| edition=|page=115-116}}</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=192 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 1061 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=176 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{კლება}} 854 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 488 || ||
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 367 || ||
|}
==გალერეა==
<gallery>
Baghlebi village center.jpg|სოფლის ცენტრი
Baghlebi church ruins.jpg|ეკლესიის ნანგრევები
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|533}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bi2iuwfwa5pb1ltha07s0iitpcdpk16
ეწერი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
91972
4399598
4376761
2022-07-28T08:14:24Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯურუყვეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ეწერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ეწერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Vill.etseri.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =00
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =57|lon_sec =05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯურუყვეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = წინაფეოდალური ხანა
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 75
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 372<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Etseri (Lanchkhuti district)
}}
'''ეწერი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯურუყვეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაღლები]], ეწერი, [[ჯურუყვეთი]]). სოფელში არის მშენებარე მართლმადიდებლური ეკლესია. სოფელში დგას ჯურუყვეთის N2 საჯარო სკოლა.
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[ლესისწყალი|ლესისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 75 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 9 კმ., [[ჯურუყვეთი]]დან 1 კმ. სოფელში გადის [[ოზურგეთი]]-ლანჩხუთის საავტომობილო გზა.
==ისტორია==
სოფლის ტერიტორია დასახლებულია წინაფეოდალური ხანიდან. 1960-იანი წლებში სოფელში აღმოჩნდა [[კირქვა|კირქვის]] ბლოკები, [[კერამიკა|კერამიკის]], [[კრამიტი]]ს და ადამიანის ძვლების ფრაგმენტები. მათ შორის იყო ქვა წარწერით „ქრისტე შეიწყალე იოანე ბერი“. წარწერა შესრულებულია კუთხოვანი [[ასომთავრული]]თ, რომელშიც [[ნუსხური]]ც ურევია. ამ ადგილას იდგა X-XI სს. ეკლესია თავისი სამაროვნით.<ref>''აფხაზავა ნ., გოცაძე მ''. „ძველი ქართული წარწერა ეწერიდან“ — გაზეთი „კომუნისტური შრომა“ 19 მაისი, 1982</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქე|3|126}}
{{ქსე|4|259}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4lw74ty0b2i7iijab7ymr94zdsg40gt
ლესა
0
92126
4399604
4376765
2022-07-28T08:28:24Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლესის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლესა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლესა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Vill.lesa.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =53
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =57|lon_sec =34
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლესა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = გვიანდელი შუა საუკუნეები
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 30
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1152<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Lesa (Lanchkhuti district)
}}
'''ლესა''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ლესა, [[ჭინათი]]).
==გეოგრაფია==
ლესა მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[ლესისწყალი|ლესისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 30 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 8 კმ. სოფელში გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]] და [[ოზურგეთი]]-ლანჩხუთის საავტომობილო გზა. სოფელში არის რკინიგზის ბაქანი [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე. სოფელში არის საბავშვო ბაღი და საჯარო სკოლა.<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3929 სკოლების მონაცემთა ბაზა]</ref>
==ისტორია==
ლესა წყაროებში იხსენიება გვიანდელი შუა საუკუნეებიდან. წარმოადგენდა [[გურიელები]]ს საუფლისწულო სოფელს. ლესაში ცხოვრობდა გურიის [[გურიის სამთავრო|მთავრის]], [[ვახტანგ III გურიელი]]ს შვილის, დავით გურიელის ოჯახი. ლესაში დაიბადა და გაიზარდა [[გურიელები]]ს საგვარეულოს შთამომავალი, პოეტი [[მამია გურიელი]]. სოფელში შემორჩენილია გურიელთა ძველი შენობების თაღები. სოფელში იდგა ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია. 1914 წელს გაიხსნა სოფლის ბიბლიოთეკა.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=307 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 1050
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=224 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1068
|-
| 2002 || {{კლება}} 1416
|-
| 2014 || {{კლება}} 1152 <ref name="აღწერა 2014"/>
|}
==ეკონომიკა==
საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოჰყავდათ [[ჩაი]], [[სიმინდი]], [[ციტრუსები]].
==ცნობილი ადამიანები==
*[[მამია გურიელი]] — პოეტი
*[[კიტა აბაშიძე]] — პუბლიცისტი და პოლიტიკოსი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|199}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
j60qwb5i0rc73d2kmu41eyfzfdjf2sp
ჭინათი
0
92129
4399632
4377691
2022-07-28T08:33:23Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლესის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭინათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =03|lat_sec =20
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =59|lon_sec =02
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლესა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 80
|კლიმატი =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 285<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭინათი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ლესა|ლესის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლესა]], ჭინათი). მდებარეობს [[გურიის სერი]]ს ჩრდილოეთით, [[მდინარე]]ებს [[ლესისწყალი|ლესისწყალსა]] ([[ფიჩორი]]ს შენაკადი) და [[ორაგვისღელე]]ს შუა, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 80 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 10 კმ., [[ლესა]]დან 3 კმ. სოფელში იდგა წმინდა კვირიკეს ხის ეკლესია. სოფელში დგას ეკლესია. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და [[მეციტრუსეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=328 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 701 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=270 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 794 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 528 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 285 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|400}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rvq3du54czt032sh6j264ntdlx8xfo0
ქვემო ჩიბათი
0
92135
4399620
4388955
2022-07-28T08:31:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიბათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვემო ჩიბათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =Chibati.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =07
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =59|lon_sec =05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიბათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = გომახური
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 16
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 915<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %<br/>[[რუსები]] 0,3 %<br/>[[უკრაინელები]] 0,2 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვემო ჩიბათი''' (ყოფ. ''გომახური'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიბათი]]ს [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: ქვემო ჩიბათი, [[ზემო ჩიბათი]], [[ჭალა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 16 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 5 კმ. სოფელში არის რკინიგზის ბაქანი [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე.
==ისტორია==
სოფელში არის საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_id=1278 საჯარო სკოლების მონაცემთა ბაზა]</ref>, რომელიც XIX საუკუნის 80-იან წლებში დაარსდა. 1900 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა.<ref>[http://society.iliauni.edu.ge/visualisation?fbclid=IwAR2lkZsKzx42UTaOmlGx_1rrvNfuxtE5eFftxjiY60rArJnYibJYCSpIFtA ქ შ წ კ გ საზოგადოების პროსოპოგრაფიული ბაზა]</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=411 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 934 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=270 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1415 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 1125 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 915 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|517}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mzvjzjuspjzmw3kxcacbbak0tryjowm
მაჩხვარეთი
0
92137
4399606
4376257
2022-07-28T08:28:46Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მაჩხვარეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაჩხვარეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =25
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =01|lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მაჩხვარეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 110
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 525<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაჩხვარეთი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: მაჩხვარეთი, [[ორაგვე]], [[ჯუნმერე]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ორაგვისღელე|ორაგვისღელის]] ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 110 მ. სოფელში დგას ძველი ეკლესია, არის საბავშვო ბაღი. სოფელში ექვსი ქუჩაა: ფერისცვალების, ნათლისმცემლის, სამების, წმინდა გიორგის, ჯვართამაღლების, მეგობრობის.<ref>''მაჩხვარეთში ქუჩებს სახელები დაერქვა'', გაზეთი „გურიის მოამბე" 7.05.2012. N18 გვ.2</ref>
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://guria.tv/2012/06/1906 რეპორტაჟი მაჩხვარეთიდან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304234936/http://guria.tv/2012/06/1906 |date=2016-03-04 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4hcul0srczbznkvv0b3qjk05eddyu9z
ორაგვე
0
92138
4399613
4376811
2022-07-28T08:29:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მაჩხვარეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ორაგვე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Oragve view.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფლის ცენტრის ხედი
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =58
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =00|lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მაჩხვარეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 43<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Oragve
}}
'''ორაგვე''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[მაჩხვარეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[მაჩხვარეთი]], ორაგვე, [[ჯუნმერე]]).
==სახელწოდება==
ორაგვე ლაზური წარმოშობის ტოპონიმია და „სარაგვეს“, „რაგვით“ ანუ მცირე მახეებით გარეულ ფრინველზე სანადირო ადგილებს ნიშნავს.
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[მდინარე]] [[ორაგვისღელე|ორაგვისღელის]] ([[ფიჩორი]]ს აუზი) ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 6 კმ. სოფელში არის გურიელის, თავისუფლებისა და მშვიდობის ქუჩები.<ref>''მაჩხვარეთში ქუჩებს სახელები დაერქვა'', გაზეთი „გურიის მოამბე" 7.05.2012. N18 გვ.2</ref> სოფელში მოდის [[ჩაი]], [[ციტრუსი]], [[ტუნგი]], [[დაფნა]].
==გამოქვაბული==
სოფელში, ორაგვისღელის მარცხენა მხარეს, კრაკალას მთის ფერდობზე არის გამოქვაბული, რომელიც მოცულობით ყველაზე დიდია ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში. მარჯვნივ არის სამგანყოფილებიანი გამოქვაბული, რომლებიც ერთმანეთთან დაკავშირებულია ხვრელებით.
==ისტორია==
სოფელში იდგა მაცხოვრის სახელობის ეკლესია. ტაძარი ძველად ქვით ყოფილა აგებული, მაგრამ სიძველის გამო დანგრეულა, შემდეგ კი ხის აუშენებიათ. მისი სამრევლო 15 კომლს აერთიანებდა.<ref>''თეა ქართველიშვილი'', „გურიის საეპისკოპოსოები“ გვ. 83 — „არტანუჯი“, თბილისი, 2006 ISBN 99940-11-89-8</ref> ორაგვეში იდგა [[გრიგოლ გურიელი]]ს სახლი და ბიბლიოთეკა. ამ ბიბლიოთეკაში მუშაობდა 1887 წლის აპრილიდან 1888 წლის ნოემბრამდე [[ეგნატე ნინოშვილი]] და აქ დაიწყო მან დაწერა რომანისა „[[ჯანყი გურიაში]]“.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=338 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 212
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=238 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 229
|-
| 2002 || {{კლება}} 84
|-
| 2014 || {{კლება}} 43<ref name="აღწერა 2014"/>
|}
==გალერეა==
<gallery>
Oragve Administrative Building.jpg|ადმინისტრაციული შენობა
WWII Memorial in Oragve.jpg|მეორე მსოფლიო ომის მემორიალი
Waterfall in Oragve.jpg|ჩანჩქერი
Oragve.jpg|სოფლის ერთ-ერთი ქუჩა
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|551}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pgh36hrae5v2kdoikuxnn6bos7jtlmf
ჯუნმერე
0
92139
4399643
4380605
2022-07-28T08:34:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მაჩხვარეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯუნმერე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =00
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =00|lon_sec =30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მაჩხვარეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 146<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯუნმერე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[მაჩხვარეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[მაჩხვარეთი]], [[ორაგვე]], ჯუნმერე). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ორაგვისღელე|ორაგვისღელის]] ([[ფიჩორი]]ს სისტემა) ნაპირებზე, [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 120 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 3 კმ. საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]], მოქმედებდა კირის ქარხანა და მოზაიკის საამქრო. სოფელში ორი ქუჩაა: აკადემიკოს ალექსანდრე ბარამიძისა და მთაწმინდის.<ref>''მაჩხვარეთში ქუჩებს სახელები დაერქვა'', გაზეთი „გურიის მოამბე" 7.05.2012. N 18, გვ. 2</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|580}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0eq6rpquse6u5kdp8qveegucptoas5y
გვიმბალაური
0
92141
4399595
4388953
2022-07-28T08:12:46Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:გვიმბალაურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გვიმბალაური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Gvimbalauri.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =25
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =01|lon_sec =10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გვიმბალაური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 12
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 746<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გვიმბალაური''', ''გვიმრალაური'' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: გვიმბალაური, [[ჯუნეწერი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ორაგვისღელე|ორაგვისღელის]] ხეობაში, [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 12 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 2 კმ. სოფელში გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში მოქმედებს ბენზინგასამართი სადგური.<ref>''გვიმბრალაურში „სოკარის" ბენზინგასამართი სადგური გაიხსნა'', გაზეთი „ლანჩხუთის მოამბე", 7.5.2012, N34 გვ. 2</ref> სოფელში დაიბადა ფირალი და ტერორისტი [[ერასტი ჯორბენაძე]]. სოფელში იდგა წმინდა გიორგის ქვის ეკლესია. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1893<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825007#?page=340 Кавказский календарь на 1894 год გვ. 340]</ref> || 1057 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{კლება}} 805 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 746 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|143}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9tcdc1fdt9wmsv4jsqz19xoztxx0mqs
ჯუნეწერი
0
92142
4399642
4380604
2022-07-28T08:34:51Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:გვიმბალაურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯუნეწერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =27
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =00|lon_sec =58
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გვიმბალაური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ჯუნჯუათი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 351<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯუნეწერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[გვიმბალაური]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გვიმბალაური]], ჯუნეწერი). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ორაგვისღელე|ორაგვისღელის]] ([[ფიჩორი]]ს სისტემა) ნაპირებზე, [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კლათის ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 100 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 3 კმ. სოფლის ძველი სახელწოდებაა ჯუნჯუათი. სოფელში 4 ქუჩაა: დავით ბოლქვაძის, წმინდა ლაზარეს, ჯაბელის და სერგო ბარამიძის.<ref>''გაზეთი „გურიის მოამბე", 13.2.2012., N6 გვ. 5</ref>
სოფელში არის ჯუნჯუათის მერკელიანი [[კირქვა|კირქვის]] საბადო, რომელიც [[კირი]]ს დასამზადებლად გამოიყენება.
==ისტორია==
სოფელში იდგა მაცხოვრის ეკლესია, ნაგები ქვით, ირგვლივ ქვის გალავნით. აქ ინახებოდა მამია გურიელის შეწირული მაცხოვრის ხატი. მისი სამრევლო მოიცავდა 37 კომლს.<ref>''*{{cite book| | first=| last=ქართველიშვილი, თ.| series=| title=გურიის საეპისკოპოსოები| publisher=„არტანუჯი“ |location=თბილისი|year=2006| origyear=| isbn=99940-11-89-8| edition=|page=83}}</ref> 1916 წელს ჯუნჯუათში გაიმართა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციების კონფერენცია [[ნოე ჟორდანია]]ს ხელმზღვანელობით, რომელმაც გადაწყვიტა, რომ [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს [[რუსეთი]]ს დამარცხების შემთხვევაში შესაძლებელი იქნებოდა საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადება. საბჭოთა დროს სოფელში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=243 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 581 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=197 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{კლება}} 532 || ||
|-
| 2002 || {{ზრდა}} 559 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 351 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
*[[ალექსანდრე ბარამიძე]] — ფილოლოგი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|580-581}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tclcbrh775b476pwb728vv3z5j0s84x
ყელა
0
92144
4399622
4377338
2022-07-28T08:32:10Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნინოშვილის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყელა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =42
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =56|lon_sec =32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნინოშვილი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ნინოშვილი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 249<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ყელა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნინოშვილი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ნინოშვილის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნინოშვილი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ნინოშვილი]], ყელა). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ღვედისწყალი|ღვედისწყლის]] ნაპირებზე, [[გურიის ქედი]]ს მთისწინეთში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 120 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 18 კმ., [[ჯუმათი]]ს რკინიგზის სადგურიდან 4 კმ., ნინოშვილიდან 3,5 კმ. სოფელში იდგა მთავარანგელოზისა და წმინდა გიორგის ხის ეკლესიები, ასევე წმინდა ნიკოლოზის ქვის ეკლესია.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=281 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 608 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=214 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 643 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 467 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 249 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
*[[ეგნატე ნინოშვილი]] - მწერალი
*[[ვიქტორ კუპრაძე]] - მათემატიკოსი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|633}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
smj21u5d4t35r68ok1grv8iii4auen7
ქვემო შუხუთი
0
92200
4399619
4377162
2022-07-28T08:31:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:შუხუთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვემო შუხუთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Shukhuti Cemetery.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =28
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =04|lon_sec =14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = შუხუთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = II საუკუნე
|პირველი ხსენება = 1708
|წინა სახელები = [[შუხუთი]]
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 15
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 1248<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვემო შუხუთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[შუხუთი]]ს [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: ქვემო შუხუთი, [[ზემო შუხუთი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 15 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 3 კილომეტრი. სოფლის ტერიტორიაზე გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზის - [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]–ის მონაკვეთი. სოფელში არის საჯარო [[სკოლა]], სოფელში ჩამოედინება [[მდინარე]] [[უკანღელე]]. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 1642
|-
| 2014 || 1248 {{კლება}}
|}
==ღირსშესანიშნაობები ==
ქვემო შუხუთი მდიდარია კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებით. სოფლის სამხრეთით საირაოს ქედის ჩრდილოეთით დადასტურებულია წმ .გიორგის მონასტრის ნანგრევები, ე.წ. გორისგვერდზე. რომელიც ამჟამად სასაფლაოს ტერიტორიაზე არის.
სოფელში ასევე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად დადასტურდა ერთნავიანი ბაზილიკას კვალი, რომელიც V-VI საუკუნეებით არის დათარიღებული. ეკლესია მაცხოვრის სახელობისა იყო, თუმცა აღდგენის შემდეგ მას წმ. ნიკოლოზის სახელი მიენიჭა. ეკლესიას გარს გალავანი აკრავს.
სოფელში არის ასევე ღვთისმშობლის შობის სახელობის ჯვარგუმბათოვანი ტაძრის ნანგრევები, რომელიც 1920-იან წლებში დაანგრიეს. გადმოცემის თანახმად ტაძარი ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი ტაძარი იყო გურიასა და დასავლეთ საქართველოში. მის გუმბათზე ასასვლელად საჭირო ყოფილა 49 საფეხურის ავლა. ტაძრის გარშემო არის სოფლის მთავარი სასაფლაო.
სოფლის სამხრეთით, საირაოს ქედის ჩრდილოეთით აღმოჩენილ იქნა [[შუხუთის ციხე-ქალაქი]]ს არქეოლოგიური ნაშთები. ამჟამად ძეგლი შემორჩენილი არ არის.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|517}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
r7ul7ivfyhsvouda3yozgx9zau6rd8e
ზემო შუხუთი
0
92201
4399600
4376019
2022-07-28T08:27:30Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:შუხუთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ზემო შუხუთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg = 42|lat_min = 04|lat_sec =41
|lon_dir =E |lon_deg = 42|lon_min = 05|lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = შუხუთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = II საუკუნე
|პირველი ხსენება = 1708
|წინა სახელები = [[შუხუთი]]
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 30
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 359<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზემო შუხუთი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[შუხუთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ზემო შუხუთი, [[ქვემო შუხუთი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დaბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 30 მ-ზე., [[ლანჩხუთი]]დან 5 კმ., [[ქვემო შუხუთი]]დან 2 კმ.
==ღირსშესანიშნაობები==
ზემო შუხუთში ძველი სასაფლაოს ტერიტორიაზე შემორჩენილია წმ. მარინეს სახელობის ტაძრის ნანგრევები, რომელიც 1920-იან წლებში ააფეთქეს. ეკლესიის სამხრეთ კედელი შემორჩენილის 2-3 მ-ის სიმაღლეზე და მასში მოთავსებული კარით. დანარჩენი სამი მხარე 1 მ-ის სიმაღლემდე იკითხება. ტაძარი თავისი ფორმებით ერთნავიანი [[ბაზილიკა]]ა. ტაძრის ნანგრევები მდებარეობს დოფლის აღმოსავლეთით, შემაღლებულ გორაზე, [[გურიის სერი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|511}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rqfw14aw8du7mcgroevo7fdkwmp6hwg
ნიგოითი
0
92668
4399610
4376773
2022-07-28T08:29:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნიგოითი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =04|lat_sec =59
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =06|lon_sec =29
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგოითი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = განვითარებული შუა საუკუნეები
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ნიგოეთი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 40
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 615<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნიგოითი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ნიგოითი, [[ქვიანი]], [[ჩოლაბარგი]], [[ჭყონაგორა]], [[ჯაპანა]], [[ჯიხეთის მონასტერი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ლანჩხუთი]]დან 6 კმ. სოფელში არის რკინიგზის სადგური [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე, გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში არის საჯარო [[სკოლა]].<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_id=983 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref> ასევე ფუნქციონირებს [[საზოგადოებრივი ცენტრი]].
==ისტორია==
ნიგოითი თავად [[მაჭუტაძეები]]ს საკუთრებას წარმოადგენდა და სამაჭუტაძეოში შედიოდა. 1854 წელს [[ყირიმის ომი]]ს დროს სოფელში გაიმართა [[ნიგოითის ბრძოლა]], რომელშიც რუსეთის იმპერიის ჯარმა დაამარცხა ოსმალეთის იმპერიის ჯარი. 1870-იან წლებში სოფელში შენდებოდა ახალი ქვის ეკლესია, რომელსაც ფუნქციურად უნდა შეეცვალა ძველი პატარა ტაძარი. ამ დროს სოფელში 180 კომლი ცხოვრობდა. 1872 წელს სოფელში გაიხსნა ორკლასიანი სკოლა. 1895 წლის იანვარში ნიგოითს სტუმრობდა [[მარჯორი უორდროპი]]. მას დიმიტრი მაჭუტაძის მეუღლე ჰანა ტარსი მასპინძლობდა.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/276998/1/Alioni_2018_N33.pdf გაზეთი ალიონი N33 2018 წ. გვ. 7]</ref> 1902 წლის მაისში სოფელში მოხდა გლეხთა შეიარაღებული გამოსვლა. გლეხები სტიქიურად გამოვიდნენ თავადი მაჭუტაძეების საძოვრებზე დავის გამო. გამოსვლაში მონაწილეობდა ნიგოითის სკოლის მასწავლებელი [[გრიგოლ ურატაძე]]. 1912 წელს სოფელში გაიხსნა საკრედიტო ამხანაგობა, რომელშიც 2000 ადამიანი იყო გაწევრებული.<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824986#?page=448 Кавказский календарь на 1914 год]</ref>
==ღირსშესანიშნაობები==
სოფელში დგას განვითარებული [[შუა საუკუნეები]]ს ეკლესია და შუა საუკუნეების სამრეკლო. ტაძარი სავარაუდოდ XIV საუკუნის შუა წლების უნდა ყოფილიყო. წმინდა გიორგის ეკლესია დგას პატარა ბაქანზე, ავლია ქვის გალავანი. შესასვლელი დატანებულია ქვის სამრეკლოს ქვეშ. ეკლესია მაღალი კვადრატული შენობაა, უგუმბათო, დახურული [[ყავარი|ყავრით]]. აღმოსავლეთ ფასადზე შემონახულია ლომთან მებრძოლი მამაკაცის ბარელიეფი და წარწერა. გალავანი დასავლეთიდან ეკვრის ეკლესიას და ხუთ მსხვილ ტლანქ სვეტს ეყრდნობა. გალერეა ეკლესიიდან გამოყოფილია კარიბჭით. ეკლესიის კედლები დაფარულია ჭრელი მხატვრობითა და დაზიანებული [[ფრესკა|ფრესკებით]].
იქვე მდებარეობდა ნიგოითის ციხე და თავად დავით მაჭუტაძის სასახლე.<ref>''ენვერ გოგუაძე'', „გურიანას ქუეყანა“ — ბათუმი, „ალიონი“ 2001</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=332 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 764
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=235 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 881
|-
| 2002 || {{კლება}} 789
|-
| 2014 || {{კლება}} 615<ref name="აღწერა 2014"/>
|}
==ცნობილი ადამიანები==
*[[იოსებ დოლიძე]] — აბრეშუმის ტექნოლოგი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|412}}
*{{წიგნი |ავტორი= [[დიმიტრი ბაქრაძე|ბაქრაძე, დ .]] |ნაწილი= |სათაური=„არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში“ |ორიგინალი= |ბმული= |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი= თბილისი |გამომცემლობა = საბჭოთა აჭარა|წელი = 1987|ტომი= |გვერდები = 210-213 |გვერდნი = |isbn= }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
fo2aomes3baphb6oajhzxthaw8om3hs
ქვიანი
0
92671
4399621
4377167
2022-07-28T08:31:29Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =30
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =10|lon_sec =19
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგოითი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 45
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 715<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვიანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგოითი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნიგოითი]], ქვიანი, [[ჩოლაბარგი]], [[ჭყონაგორა]], [[ჯაპანა]], [[ჯიხეთის მონასტერი]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 45 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 10 კმ. სოფელში არის რკინიგზის ბაქანი [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე, ასევე გადის [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში არის საჯარო სკოლა და საბავშვო ბაღი. სოფელში შემორჩენილია „ნასაყდრის“ არქეოლოგიური კომპლექსი<ref>[http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/8994 საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა]{{Dead link|date=ივნისი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
==ისტორია==
[[XIX საუკუნე]]ში სოფელში იდგა წმინდა გიორგის ეკლესია.<ref>''ე. გვენეტაძე, გ. გაგუა'' „საჯავახოს მხარე“ „პარალელი“ N5, გვ. 222 — თბილისი, 2013 წ. ISSN 0235-8417</ref> 1908 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა, რომლის დირექტორი იყო [[თეოფანე კალანდარიშვილი]].<ref>[http://society.iliauni.edu.ge/visualisation?fbclid=IwAR2lkZsKzx42UTaOmlGx_1rrvNfuxtE5eFftxjiY60rArJnYibJYCSpIFtA ქ შ წ კ გ საზოგადოების პროსოპოგრაფიული ბაზა]</ref>
==მოსახლეობა==
1908 წლის მონაცემებით სოფლის მოსახლეობას შეადგენდნენ [[მეგრელები]].
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=280 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 550 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=213 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 665 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{ზრდა}} 882 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 715 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადნენ:
*[[დავით ართმელაძე]] (1865-1938) — გენერალი
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|520}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
26b9rjijakr0rg198frtpvt1bzw08rd
ჩოლაბარგი
0
92672
4399626
4377365
2022-07-28T08:32:36Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩოლაბარგი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =11.033
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =07|lon_sec =25.356
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგოითი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 80
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 433<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩოლაბარგი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგოითი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნიგოითი]], [[ქვიანი]], ჩოლაბარგი, [[ჭყონაგორა]], [[ჯაპანა]], [[ჯიხეთის მონასტერი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 80 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 7 კმ., [[ნიგოითი]]ს რკინიგზის სადგურიდან 0,3 კმ. სოფელში გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა, [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. სოფელში არის საჯარო [[სკოლა]]. სოფელში დაიბადა ქართველი გრაფიკოსი [[ანტონ გოგიაშვილი]].
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=414 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 602 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=271 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 714 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 604 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 433 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|146}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bzvyh6oamik90xch2wqr7ff4dhrf8wn
ჭყონაგორა
0
92673
4399633
4377692
2022-07-28T08:33:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭყონაგორა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =05|lat_sec =15
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =08|lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგოითი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 50
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 420<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭყონაგორა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგოითი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნიგოითი]], [[ქვიანი]], [[ჩოლაბარგი]], ჭყონაგორა, [[ჯაპანა]], [[ჯიხეთის მონასტერი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 50 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 9 კმ., [[ნიგოითი]]დან 2 კმ. სოფელში გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. 1917 წელს სოფელში გაიხსნა ბიბლიოთეკა-სამკითხველო.<ref>[http://society.iliauni.edu.ge/visualisation?fbclid=IwAR2lkZsKzx42UTaOmlGx_1rrvNfuxtE5eFftxjiY60rArJnYibJYCSpIFtA ქ შ წ კ გ საზოგადოების პროსოპოგრაფიული ბაზა]</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=413 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 672 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=271 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{კლება}} 640 || ||
|-
| 2002 || {{ზრდა}} 653 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 420 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|409}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ms01o3bj486njhgkrp8ro5t6l2h1qdr
ჯაპანა
0
92674
4399637
4377995
2022-07-28T08:33:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯაპანა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = ჯაპანა.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N|lat_deg = 42|lat_min = 05|lat_sec = 47.3
|lon_dir = E|lon_deg = 42|lon_min = 12|lon_sec = 04.2
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნიგოითი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 50
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 306<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,7 %, [[უკრაინელები]] 1,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯაპანა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგოითი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნიგოითი]], [[ქვიანი]], [[ჩოლაბარგი]], [[ჭყონაგორა]], ჯაპანა, [[ჯიხეთის მონასტერი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 50 მ. ქალაქ [[ლანჩხუთი]]დან დაშორებულია 12 [[კილომეტრი]]თ. სოფელში არის რკინიგზის სადგური [[სამტრედია]]-[[მახინჯაური]]ს ხაზზე, გადის საერთაშორისო მნიშვნელობის გზა, [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12]]. ასევე გადის შიდასახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის გზა ჯაპანა-[[აბაშა]]. სოფლის ტერიტორიაზე არის სამი [[ტბა]]: [[ჯაპანის ტბა]], [[დიდი ნარიონალი]] და [[მცირე ნარიონალი]].
==ციხე==
სოფელში შემორჩენილია ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი – [[შუა საუკუნეები]]ს ციხე. ციხე მდებარეობს კლდოვან ბორცვზე. ყველაზე მაღალ ადგილას აღმართულია ციხის ციტადელი, რომელსაც გარს ერტყმის ბურჯებითა და კოშკებით გამაგრებული [[გალავანი]]. კედლები ნაგებია „ფარდაგულად“ – ქვით, აგურითა და ბათქაშის ხსნარით. ციხის მახლობლად დიდი ნასოფლარია, სადაც შემორჩენილია 3 [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] ნაშთი, მათ შორის ერთია „პატარა ჯიხეთად“ წოდებული ეკლესია.<ref>{{Cite web |url=http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/9032 |title=საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი |accessdate=2019-09-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190928170224/http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/9032 |archivedate=2019-09-28 }}</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=239 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 350 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=196 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 407 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 361 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 306 || ||
|}
==თევზის მეურნეობა==
საბჭოთა პერიოდში, 1934 წელს სოფელში მოეწყო [[თევზი]]ს მეურნეობა 140 [[ჰექტარი|ჰექტარ]] ფართობზე. ტბორები წყალს იღებდა [[მდინარე]] [[რიონი]]სა და [[ხევისწყალი|ხევისწყლისგან]]. მისი მწარმოებლურობა 70-80 ტონას შეადგენდა.<ref>''ღლონტი გ., ცერცვაძე გ.'', „გურიის რეგიონის აგრარული სექტორის ეკონომიკა“ გვ. 97 — თბილისი, 2014, ISBN 978-9941-10-913-3</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|541|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4zzr1i4uwoiof0t232by5ovtiik3wfy
აცანა
0
92859
4399591
4377103
2022-07-28T08:10:52Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აცანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = აცანა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Atsana.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = აცანას ცენტრი
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =03|lat_sec =00
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =04|lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა = lanchkhuti.png
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აცანა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 150
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 586<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Atsana
}}
'''აცანა'''<ref>{{სგსოლ|19|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: აცანა, [[ტელმანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ტელმანი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]] [[აცანურა|აცანურის]] ([[აცაურა|აცაურის]] მარცხენა შენაკადი) ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 150 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 8 კმ. სოფელში გადის [[ლანჩხუთი]]-[[ნასაკირალი]]ს საავტომობილო გზა. სოფელში არის საჯარო სკოლა, საბავშვო ბაღი, ბიბლიოთეკა, სამედიცინო პუნქტი, კულტურის სახლი.
==ისტორია==
სახელწოდება აცანა არის [[ლაზური ენა|ლაზურ-ჭანური]] წარმოშობის, აცანა მოიხსენიება ანტიკური ხანიდან. სოფელში შემორჩენილია უძველესი სპორტული ინვენტარი — საჯილდაო ქვა, რომელიც სოფლის განაპირას თინა გუგუშვილის ეზოში ინახებოდა. სოფელში განვითარებული იყო [[მექვევრეობა]]. ცხოვრობდნენ აზნაური ტუსკიები. XVII საუკუნის შუიდან წარმოადგენდა [[თავდგირიძეები]]ს საკუთრებას.<ref>{{cite book| | first=ო.| last= სოსელია| title=ნარკვევები ფეოდალური ხანის დასავლეთ საქართველოს სოციალურ-პოლიტიკური ისტორიიდან| chapter=| publisher=მეცნიერება |series=წიგნი II|location=თბილისი |year=1981| origyear=| isbn=| edition=|page=178|url=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/229693}}</ref> 1850-იან წლებში [[შემოდგომა]]ზე იმართებოდა ერთკვირიანი ბაზრობა.<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825049#?page=213&view=list Кавказский календарь на 1852 год გვ. 213]</ref> 1883 წელს სოფელში გახსნილი იყო სკოლა. 1914 წელს გაიხსნა სოფლის ბიბლიოთეკა. საბჭოთა პერიოდში სოფელში მოქმედებდა [[ჩაი]]ს ფაბრიკა. კოლმეურნეობის წამყვანი კულტურა იყო ჩაი, ასევე გაშენებული იყო [[სიმინდი]], [[ტუნგი]], [[ციტრუსი]].
== ღირსშესანიშნაობები ==
სოფელში იდგა შუა საუკუნეების მონასტერი „[[ოქონის მონასტერი]]”, ეკლესია და გალავანი. მონასტერი XIX საუკუნეში მიტოვებული იყო. 2000-იან წლებამდე შემორჩენილი იყო გალავნის მცირე ნაშთი. ამჟამად მის ადგლზე აშენებულია ახალი ტაძარი.
სოფელში იდგა ხის გუმბათიანი მაცხოვრის სახელობის ეკლესია, რომელიც XIX საუკუნეში იყო აშენებული, თუმცა დღემდე არ შემორჩენილა. სოფელში შემორჩენილია წმინდა გიორგის ნაეკლესიარი გალავნით.<ref>{{Cite web |url=http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/9071 |title=საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი |accessdate=2019-09-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190928173009/http://memkvidreoba.gov.ge/Home/Immovable/9071 |archivedate=2019-09-28 }}</ref>
[[მამათი]]სკენ მიმავალ გზაზე, მდინარე [[აცანურა]]ს მარჯვენა შენაკადზე არის საქვიხიას ჩანჩქერი.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1874<ref>{{cite book| | first=| last= [[დიმიტრი ბაქრაძე|ბაქრაძე, დ .]]| series=| title=არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში| publisher=„საბჭოთა აჭარა“ |location=ბათუმი|year=1987| origyear=1878| isbn=| edition=|page=207}}</ref> || 169 || ||
|-
| 1883<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825016#?page=215 Кавказский календарь на 1885 год გვ. 215]</ref> || {{ზრდა}} 1123 || ||
|-
| 1894<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825006#?page=272 Кавказский календарь на 1895 год გვ. 272]</ref> || {{ზრდა}} 1555 || ||
|-
| 1902<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003824999#?page=395 «Кавказский календарь» на 1902 год: 57-й год - Тифлис, 1901]</ref> || {{ზრდა}} 1672 || 870 || 802
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=484 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || {{ზრდა}} 1696 || 851 || 845
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=175 Кавказский календарь на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 1764 || ||
|-
| 1914 || {{ზრდა}} 1775 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{კლება}} 1095 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 586 || ||
|}
==ცნობილი ადამიანები==
აცანაში დაიბადნენ:
*[[გრიგოლ ურატაძე]] – ქართველი პოლიტიკოსი და დიპლომატი, [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრების]] წევრი
*[[ვასილ ჩხაიძე]] (1905-1986) — ქართველი მსახიობი
*[[დავით თავაძე]] (1916-1979) — საბჭოთა კავშირის გმირი, მაიორი
==გალერეა==
<gallery>
აცანა.jpg|სოფლის შესასვლელი
Oqona.jpg|ოქონას მონასტერი
Oda House in Guria.jpg|გურული ოდა აცანაში
Atsana view.jpg|სოფლის ხედი
Atsaura.jpg|მდინარე აცაურა
Sakvikhia.jpg|საქვიხია
Oqona monastery 6.jpg|საჯილდაო ქვა ოქონის მონასტერში
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|72}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
69cwwdsw9d1i7jyox7jgysm0avwii9f
გაგური
0
92860
4399594
4376771
2022-07-28T08:11:53Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აკეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გაგური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =33
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =05|lon_sec =47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აკეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი =ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 181<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გაგური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[აკეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: გაგური, [[ზემო აკეთი]], [[ქვემო აკეთი]], [[ჭანჭათი]])<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>. მდებარეობს [[მდინარე]] [[აცაურა|აცაურის]] ნაპირებზე, [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვნივ, [[გურიის სერი]]ს სამხრეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 მ. სოფელში არის ხელოვნური გამოქვაბული.
== გამოქვაბული ==
გამოქვაბული „ეშმაკის საყდარი“ აღწერილი აქვს [[თედო სახოკია]]ს. ის იწყებოდა [[გურიის სერი]]ს ერთი ბორცვის აღმოსავლეთის კალთიდან. შესასვლელი ბალახებით დაფარული იყო, ნიადაგი კი ქვანარევი. გვირაბის შიგნით უკვე მხოლოდ წითელი მიწა იყო, ადამიანის მიერ სწორად გამონათხარი. გამოქვაბულის დანიშნულება მოსახლეობის გახიზვნა იყო.<ref>''სახოკია თ.'', „მოგზაურობანი“, — ბათუმი, „საბჭოთა აჭარა“ 1985, გვ. 98-99</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=214 «Кавказский календарь» на 1910 год]</ref> || 310 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=185 «Кавказский календарь» на 1912 год]</ref> || {{ზრდა}} 475 || ||
|-
| 2002 || {{კლება}} 283 || ||
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 181 || ||
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|2|614|ვ. შალიკაშვილი}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mr43ol0jfijfn8r252txjctbicbl73x
ზემო აკეთი
0
92861
4399599
4376014
2022-07-28T08:14:36Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აკეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ზემო აკეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Church in upper Aketi.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ეკლესია სოფლის სასაფლაოზე
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =48
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =05|lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აკეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = 1911
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = [[აკეთი]]
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი =ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 267<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Zemo Aketi
}}
'''ზემო აკეთი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[აკეთი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გაგური]], ზემო აკეთი, [[ქვემო აკეთი]], [[ჭანჭათი]]). მდებარეობს [[გურიის სერი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 9 კმ. სოფელში არის თიხნარი მიწა. სოფელში დგას XIX საუკუნის [[აკეთის წმინდა გიორგის ეკლესია]]. სოფელში არის საჯარო სკოლა.<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3940 საგანმანათლებლო დაწესებულებების კატალოგი]</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=168 «Кавказский календарь» на 1912 год]</ref> || 825 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{კლება}} 408 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 267 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|506}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9psrwmrl0z1lvnkkun1khodr29lmpfv
ქვემო აკეთი
0
92862
4399618
4377135
2022-07-28T08:31:08Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აკეთის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვემო აკეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Aketi Church of the Saviour 2.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = [[აკეთის მაცხოვარი]]
|lat_dir = N|lat_deg = 42|lat_min = 00|lat_sec = 40
|lon_dir = E|lon_deg = 42|lon_min = 05|lon_sec = 22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აკეთი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = ადრეული შუა საუკუნეები
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = [[აკეთი]]
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 70
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 587<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვემო აკეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი: (სოფლები: ქვემო აკეთი, [[გაგური]], [[ზემო აკეთი]], [[ჭანჭათი]]). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 70 მ, [[ლანჩხუთი]]დან 16 კმ. სოფელში არის საჯარო სკოლა<ref>[http://catalog.edu.ge/index.php?module=school_info&page=detals&school_code=3948 საგანმანათლებლო დაწესებულებათა კატალოგი]</ref>
==ისტორია==
1772-76 წლებში გურიელებმა აკეთი უბოძეს ქვემო [[გურია|გურიიდან]] დევნილ [[თავდგირიძეები|მამუკა თავდგირიძეს]]. გიორგი თავდგირიძემ და მისმა შვილებმა, როსტომმა, მამუკამ და მაქსიმემ ქვემო აკეთში, [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარჯვენა ნაპირას ააშენეს სასახლე, ციხე და აღადგინეს [[აკეთის მაცხოვარი|მაცხოვრის ტაძარი]]. თავდგირიძეების ციხის ნანგრევები შემორჩენილი იყო [[XIX საუკუნე]]ში. სოფელში არის თიხნარი ნიადაგი. ამის საფუძველზე განვითარებული იყო [[მეთუნეობა]]. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და მოქმედებდა ჩაის ფაბრიკა.
==გურიის სახალხო ბიბლიოთეკა==
1893 წლის 22 აგვისტოს აკეთში გაიხსნა გურიის სახალხო ბიბლიოთეკა. მისი გახსნის ინიციატორები იყვნენ [[ისიდორე რამიშვილი]], არსენ წითლიძე და ლავრენტი წულაძე. ბიბლიოთეკის გახსნისთვის ისინი განიხილავდნენ [[ნაგომარი|ნაგომრის]], [[ბახვი]]სა და [[ჩოხატაური]]ს ვარიანტებსაც, თუმცა საბოლოოდ აკეთი აირჩიეს. გლეხმა ნიკო ქურიძემ ბიბლიოთეკას საკუთარი სახლი ნახევარ ფასად მიჰყიდა. რადგანაც ბიბლიოთეკის მთავარი მისია სოფლად გლეხობაში წიგნიერების გავრცელება იყო, ბიბლიოთეკის დამფუძნებლებმა შემოიღეს წიგნების ჩამოტარება სოფლებში. მათ სხვადასხვა გამოცემები სხვადასხვა დასახლებებში მიჰქონდათ და ადგილზე აცნობდნენ მოსახლეობას. 1895 წელს ორი თვის განმავლობაში ბიბლიოთეკით 21 სოფლიდან 315-მა ადამიანმა ისარგებლა. მომდევნო ორ თვეში 200-მა მკითხველმა 600 გამოცემა გაიტანა წასაკითხად. [[ოზურგეთის მაზრა|მაზრის]] ადმინისტრაცია ცდილობდა ხელი შეეშალა ბიბლიოთეკის ფუნქციონირებისთვის, რადგან იქ მთავრობისთვის მიუღებელი იდეები ვრცელდებოდა. არსენ წითლიძე [[შრომა (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|მიქელგაბრიელის]] თემში გადაიყვანეს მასწავლებლად, ლავრენტი წულაძე ფოთის სამრევლო სკოლაში გადავიდა, ხოლო ახალი მასწავლებელი ვალერიან მებუკე ადმინისტრაციამ მიიმხრო. ჯამლეთ სიმონის ძე ბაჟუნაშვილმა, ვინც ხელმძღვანელობდა ბიბლიოთეკას წითლიძისა და წულაძის შემდგომ ის ახალ შენობაში, სოფლის კანცელარიასთან გადაიტანა, სადაც მოსახლეობის თავშეყრის ადგილი იყო. ბიბლიოთეკათა ქსელი განვითარდა სხვა სოფლებშიც. აკეთის ბიბლიოთეკა რამდენიმე წელიწადში უკვე მხოლოდ აკეთის საზოგადოებას ემსახურებოდა. მიუხედავად მასშტაბის შემცირებისა, 1905 წლამდე ბიბლიოთეკა ფუნქციონირებდა. გურიაში [[გურიის რესპუბლიკა|1905 წლის რევოლუციური მოვლენების]] გამო ხელისუფლებამ ბიბლიოთეკა-სამკითხველოები დახურა. 1906 წლისთვის აკეთის ბიბლიოთეკის შენობა და სახურავი დაზიანდა, წიგნადი ფონდი შემცირდა. მოსახლეობამ შეძლო შენობის განახლება, მაგრამ ბიბლიოთეკა ძველებურად ფეხზე ვეღარ დადგა და მან ასეთი სახით 1921 წლამდე იარსება.<ref>''ხვადაგიანი ი''. „გურიის სახალხო ბიბლიოთეკა“, კრებული „ინიციატივა ცვლილებებისთვის“ გვ. 60-71 — თბილისი, 2015, ISBN 978-9941-0-8204-7</ref>
==ისტორიული ძეგლები==
{{მთავარი|აკეთის მაცხოვარი}}
სოფელში დგას მაცხოვრის სახელობის გუმბათოვანი ეკლესია. გუმბათი ამჟამად ჩამონგრეულია. შემორჩენილია მხოლოდ კედლები თავისი შესასვლელებით და სამრეკლო. ეკლესია მოხატული ყოფილა, მაგრამ XIX საუკუნეში რუს სამღვდელო მოხელეებს კირით შეუთეთრებიათ. ჩრდილოეთის შესასვლელ კარზე არის ჩუქურთმა, რომელზეც გამოსახულია ორი გველეშაპი. ეკლესიაზე დაშენებულია სამრეკლო, რომელშიც კიბე შიგნიდან ადის.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=174 «Кавказский календарь» на 1910 год]</ref> || 1307 || ||
|-
| 1911<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824988#?page=168 «Кавказский календарь» на 1912 год]</ref> || {{კლება}} 760 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || {{ზრდა}} 843 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 587 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|512}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mghqej3b9exja6h1jr6sf87y3nmc99q
ტყარშეტი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
93168
4399443
3803352
2022-07-28T06:09:36Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გორისციხის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტყარშეტი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Tkarsheti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელი ტყარშეტი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =46
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =34 |lon_sec =40
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გორისციხე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = ძვ. წ. IV ათასწლეული
|პირველი ხსენება = XV საუკუნე
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1920
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 107<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Tkarsheti (Kazbegi Municipality)
}}
'''ტყარშეტი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[გორისციხე|გორისციხის]] [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1920 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 12 [[კილომეტრი]]. სოფლის მახლობლადაა შუა საუკუნეების ეკლესია და ნასახლარები. სოფლის ტერიტორია [[მტკვარ-არაქსის კულტურა|მტკვარ-არაქსის პერიოდში]] (ძვ.წ. IV ათასწლეულის შუა ხანები-ძვ. წ. III ათასწლეულის შუა ხანები) იყო დასახლებული. მოიხსენიება XV და XVIII საუკუნის ისტორიულ წყაროებში. სოფლის განაპირას მდებარეობს განვითარებული შუა საუკუნეების ეკლესია. დარბაზული ეკლესია ქვის მოზრდილი კვადრებითაა ნაგები. ეკლესიას არ აქვს აფსიდი და აღმოსავლეთით სწორი კედლით მთავრდება. შესასვლელი სამხრეთიდან აქვს.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 107 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 128 || 58 || 70
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{ზრდა}} 218 || 110 || 108
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 107 || 52 || 55
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|84}}
{{სძა|2|477|ბაგრატიონი გ., მაცაბერიძე ბ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
s3cx42ys3k4avlt9kd98g84gg05iw1l
ფანშეტი
0
93171
4399453
3803353
2022-07-28T06:11:44Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სიონის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფანშეტი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = სოფ. ფანშეტი.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ფანშეტი
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =38 |lat_sec =6
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =37 |lon_sec =9
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სიონი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1790
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 54<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Pansheti
}}
'''ფანშეტი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|სიონის]] [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1790 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 4 [[კილომეტრი]]. XVIII საუკუნეში ფანშეტი იყო [[ხევი (მხარე)|ხევის]] ოთხი სამოურავოდან ერთ-ერთის ცენტრი.
==ისტორია==
ფანშეტი, სოფელი, ისტორიული ძეგლი მდებარეობს მდინარე თერგის მარცხენა ნაპირზე, დაბა სტეფანწმინდიდან 4 კილომეტრზე. იგი ხევის ერთ-ერთი ძველი დასახლებაა. თანამედროვე სოფლის ჩრდილოეთით შემორჩენილია ნასოფლარი, რომელსაც ადგილობრივი მოსახლეობა ძველ ფანშეტს უწოდებს, წმინდა ადგილად თვლის და იქ დღეობებს მართავს. ფანშეტს მნიშვნელოვანი როლი ეკისრებოდა თერგის ხეობის მარცხენა სანაპიროს დაცვაში. სოფლის ეკონომიკურ ცხივრებაში გარკვეული წვლილი შეჰქონდა ქვის კარიერს, რომელიც მდებარეობს ფანშეტ-გერგეტის საძოვრების საზღვარზე. ადგილ დოხტელურებში. აქ შემორჩენილია ნასახლარები და საქონლის სადგომი ბაკის ნაშთები. გადმოცემით, ამ ადგილას ცხოვრობდნენ წმინდა სამების ეკლესიის ამშენებელი კალატოზები, რომლებიც აქედან „სამებამდე“ გაყვანილი სამარხილე („სახარმარხილე“) გზით, მარხილში შებმული ხარებით ეზიდებოდნენ ქვას ეკლესიის ასაშენებლად. თანამედროვე სოფლის შედარებით ძველი დასახლება ორი საგვარეულო კოშკის (ჩონიაშვილებისა და სამქანაშვილების) ირგვლივ იყო გაშენებული. სოფელში ცხოვრობენ საბაურებიც, მათაც ჰქონდათ საგვარეულო კოშკი. სოფლის ჩრდილოეთით, ყაზბეგის გზაზე, ადგილ ახადეში, შვეულ კლდეში გამოკვეთილია ეგრეთ წოდებული „ცოდვილთ ქოხები“, სადაც იზამთრებდნენ ბეთლემის სავანის ბერები. ფანშეტის შემოგარენში, „ჩხეტის მთაზე“, იყო ფანშეტისა და მეზობელი სოფლების მოსახლეობათა სახიზარი. შემორჩენილია თავშესაფართა ნაშთები, ხელსაფქვავის ნატეხი და ხელით სატყორცნი მრგვალი ქვები. XX საუკუნიდან სოფელი ბარში ჩამოსახლდა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 54 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 151 || 63 || 88
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 58 || 34 || 24
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 54 || 28 || 26
|}
==გალერეა==
<gallery>
Vom Kaukasus zum Persischen Meerbusen b 039.jpg
Pansheti in the 19th century.jpg
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|218}}
{{სძა|2|478|კახაძე კ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tngsgf1wmvo7n7mqqwfxe0f0p2b9vfi
ფხელშე
0
93172
4399454
3803355
2022-07-28T06:11:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გორისციხის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფხელშე
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Pkhelshe.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელ ფხელშეს ხედი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec = 03
|lon_dir = E |lon_deg =44 |lon_min =33 |lon_sec = 45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გორისციხე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1940
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 167<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo|title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Pkhelshe
}}
'''ფხელშე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[გორისციხე|გორისციხის]] [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1940 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 12 [[კილომეტრი]]. სოფლის მახლობლად ერთ-ერთ მთაზე, სადაც ფხელშეს მოსახლეობა სახალხო [[დღესასწაული|დღესასწაულ]] მამაწმინდობას აღნიშნავს, [[2012|2012 წელს]] ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოაჩინეს უძველესი ტაძრის ნაშთები, ქვის ჯვარი და სხვა საეკლესიო ნივთები.
==ეტიმოლოგია==
გადმოცემის თანახმად [[კავთისხევი|კავთისხეველ]] ელიოზს და მის ძმას საკუთარი სოფლიდან წასვლა მოუწიათ. წასვლის წინ ძმებს დედამ ქადა გამოუცხო და მის ნაჭრევზე ჯვარი ჩაუდო, გზა დაულოცა და სოფლიდან გამოისტუმრა. წამოსული ძმები სოფელ [[ვარდისუბანი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ვარდისუბნის]] მახლობლად გამოქვაბულში დასახლებულან. გამოქვაბულში მყოფმა ელიოზმა გადაწყვიტა ბინა დაედო ადგილზე, რომელიც „ფხას გავდა“. სოფელ ფხელშეს მცხოვრებთა თქმით, სწორედ აქედან მკვიდრდება [[ტოპონიმიკა|ტოპონიმი]] „ფხელშე“.
==კვირეღვთისშვილის ხატი==
სოფლის სამხრეთით, კლდეზე, ძველ კოშკში მოთავსებულია ე.წ. ქალების ხატი. კოშკი ფიქალის მშრალი წყობითაა აშენებული. 1966 წლისთვის ის უკვე დანგრეული იყო. სალოცავი წარმოადგენს სხვადასხვა დონეზე მდებარე ორ ნაგებობას. ქვედა ზედას ებჯინება აღმოსავლეთის კედელზე და მართკუთხა ზომისაა. ქვედა ნაგებობის აღმოსავლეთ კედელი ინტერიერში წრიული ფორმისაა. ასევე წრიულია ზედა ნაგებობის ჩრდილო-დასავლეთ კედელი. სალოცავს შემოვლებული აქვს ბაზალტის ქვის გალავანი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 167 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 166 || 79 || 87
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{ზრდა}} 184 || 87 || 97
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 167 || 79 || 88
|}
==გალერეა==
<gallery>
ზედვაკის წმინდა გიორგი.jpg|ზედვაკის [[წმინდა გიორგი]]ს ეკლესია ([[XIX საუკუნე]]).
Village Pkhelshe1.jpg|სოფელ ფხელშეს ხედი
Village Pkhelshe2.jpg|სოფელ ფხელშეს ხედი ეკლესიიდან
Cross in Fkhelshe.jpg|სოფლის მახლობლად არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ჯვარი
გამოქვაბული ვარდისუბანთან.jpg|გამოქვაბული სოფელ [[ვარდისუბანი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ვარდისუბნთან]], საიდანაც გადმოცემით ელიოზმა ფხელშეს ტერიტორია არჩია სამოსახლოდ.
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|437}}
{{სძა|2|482-483|რუსიშვილი თ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
91a30rounyhi9t18p30zmyhl4qpgi11
ქვემო ოქროყანა
0
93173
4399456
4304695
2022-07-28T06:11:53Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:კობის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვემო ოქროყანა
|მშობლიური სახელი = <noinclude></noinclude>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Truso (7).jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფელი ქვემო ოქროყანა (ცენტრში)
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =35 |lat_sec =02
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =27 |lon_sec =44
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კობი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ოსები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Kvemo Okrokana
}}
'''ქვემო ოქროყანა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[კობი]]ს [[თემი]]), მდებარეობს [[თრუსოს ხეობა]]ში, [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2000 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 25 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
[[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში 1 ადამიანი ცხოვრობს.
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 0<ref>{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=2002 წლის აღწერის მონაცემები |accessdate=2016-07-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}</ref>
|-
| 2014 || 1<ref name="აღწერა 2014"/> {{ზრდა}}
|}
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ოქროყანა (ყაზბეგი)]]
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|515}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
jf4m0lftvtnfx4fzsn3mcs4r9eur7uf
ქოსელი
0
93174
4399457
3803357
2022-07-28T06:11:57Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქოსელი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =35 |lat_sec =29
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =39 |lon_sec =54
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი2 =
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|რაიონი2 =
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}}1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქოსელი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[სნო]]ს [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[სნოსწყალი|სნოსწყლის]] ([[თერგი]]ს მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 11,5 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში 1 ადამიანი ცხოვრობს.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="აღწერა 1926">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 109 || 44 || 65
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 0 || 0 || 0
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{ზრდა}} 1 || 1 || 0
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|552}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
b1r6fnh0mtwkgfh3yxu1fuogn7crsh4
ქუმლისციხე
0
93175
4399465
3803362
2022-07-28T06:13:45Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გუდაურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქუმლისციხე
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village kumlistsikhe.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელ ქუმლისციხის შესასვლელი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =27 |lat_sec =17
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =29 |lon_sec =07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გუდაური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1840
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 35<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,1 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Qumlistsikhe
}}
'''ქუმლისციხე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[გუდაური]]ს [[თემი]]), მდებარეობს [[ჯვრის უღელტეხილი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მთიულეთის არაგვი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1840 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 40 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 35 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 21.</ref> || 129 || 72 || 57
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 38 || 18 || 20
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 35 || 18 || 17
|}
1926 წლის აღწერის მონაცემებით სოფლის მაცხოვრებლები ოსები იყვნენ.<ref name="მაკალათია" />
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|574}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
fyncoyjnfm6mom0srsz00qi9eyrdfy6
ყანობი
0
93176
4399466
3803364
2022-07-28T06:13:51Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გორისციხის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყანობი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Kanobi.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელ ყანობის საერთო ხედი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =35 |lat_sec =24
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =31 |lon_sec =34
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გორისციხე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = XIV საუკუნე
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2040
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 86<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Kanobi
}}
'''ყანობი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[გორისციხე|გორისციხის]] [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2040 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 17 [[კილომეტრი]]. სოფელი საისტორიო წყაროებში იხსენიება XIV საუკუნიდან. იყო [[სვეტიცხოველი|სვეტიცხოვლის]] კუთვნილება.
==ისტორია==
სოფლის სახელწოდება მოდის სიტყვა ყანიდან და ნაყანარს უნდა ნიშნავდეს. ქართულ საისტორიო წყაროებში ყანობი მოიხსენიება 1398 წლიდან. იგი სვეტიცხოვლის კუთვნილება იყო. სოფელი სამების ტაძრის „სულის მატიანეშიც“ (1439 წ.) არის მოხსენიებული. დოკუმენტი ცხადყოფს, რომ ხევისბერთა მმართველობის მიუხედავად, სოფელზე მტკიდეც ვრცელდებოდა სამეფო ხელისუფლება. 1781 წლის აღწერით, სოფელი არაგვის საერისთავოშია მოხსენიებული. აქ 17 კომლი ცხოვრობდა. სოფლის პირდაპირ მდებარე მწვერვალის („ქაბარჯინა“) ერთ ფერდობზე („ასახედი“) შემორჩენილია ნამოსახლარის ნაშთები, ადგილობრივი მაცხოვრებლები ამ ნამოსახლარს სოფლის ადრეულ სამოსახლოდ თვლიდნენ. 1903 წელს სოფელში გაიხსნა ერთკლასიანი სკოლა, რომელიც მოგვიანებით 6-წლიანად გადაკეთდა.
==სალოცავები==
სოფლის სალოცავებია მთავარანგელოზის ხატი, არყოვნის წმინდა გიორგი და კვირე. არყონის წმინდა გიორგი მდებარეობს სოფლის სამხრეთით, გორაკზე. ესაა ოთხკუთხა სვეტის მსგავსი მასიური ნაგებობა, რომელიც ნაგებია ფიქალის და რიყის ქვით, მშრალი წყობით. მთავარი ფასადი აღმოსავლეთითაა. ამავე სახელწოდების ნიში დგას სოფლის შუაში. ესაა ოთხკუთხა პრიზმის ფორმის ენობა, რომელიც ნაგებია ფიქალის ქვით, მშრალი წყობით. მთავარი ფასადი ჩრდილოეთითაა. ყანობელები [[ხურთისი|ხურთისელებთან]] ერთად ტრადიციულად აღნიშნავდნენ გაზაფხულის [[გიორგობა]]ს.
==მოსახლეობა==
სოფელში გავრცელებული გვარებია კობიაშვილი, ჭიალაშვილი, ითონიშვილი, ტატიშვილი, კურკუმული, ვარდიშვილი, აიდარიშვილი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 285 || 131 || 154
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 182 || 94 || 88
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 86 || 45 || 41
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|10|622}}
*{{cite book| | first=| last= ''ღამბაშიძე ნ., ალავერდაშვილი ქ.''| series=| title=აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული კულტურა| publisher=[[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]] |location=თბილისი |year=2018| origyear=| isbn=| edition=|page=262-264|url=https://ijhei.files.wordpress.com/2018/05/for_web_final_pro.pdf}}
{{სძა|2|484|ჭყონია თ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
j1of075orl73gliwejbna1kw0xbw80r
ცდო
0
93178
4399467
4170992
2022-07-28T06:14:33Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სტეფანწმინდის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ცდო
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Tsdo.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ცდო
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =41 |lat_sec =33
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =38 |lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სტეფანწმინდა
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 17<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Tsdo
}}
'''ცდო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდის]] [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[დარიალის ხეობა]]ში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 6 [[კილომეტრი]].
==ისტორია==
ქართულ საისტორიო წყაროებში მოიხსენიება XV საუკუნიდან. „გერგეტელ საყდრიშვილთა საბუთში“ სამების მძევლებად ამ სოფლის მოსახლეებიც არიან დასახელებული. სოფელში უმეტესად წიკლაურები ცხოვრობენ. ზოგიერთ გვიანდელ საბუთში ცდო „წიკლაურებადაც“ იწოდება. სოფლიდან აღმოსავლეთით, ბორცვზე, შემორჩენილია ნასახლარები. სოფლის ბოლოს, კლდეში მოზრდილი გამოქვაბულ - სახიზარია. კლდის ძირას კვირიას ხატია, სადაც სალოცავად სოფელი კობიდან და ქალაქ ვლადიკავკაზიდანაც დადიან. სოფლის საურმე გზის მარცხნივ ეგრეთ წოდებული „თათრის სასაფლაოა“. გადმოცემით, ამ ადგილზე მოხევეებს სპარსელები დაუმარცხებიათ და დახოცილები აქვე დაუმარხავთ. სოფლის სავარგულებს ყაზბეგელები და გერგეტელებიც ფლობდნენ. სოფელში ამუშავებდნენ ანდეზიტს.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 17 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 161 || 60 || 101
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 28 || 11 || 17
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 17 || 7 || 10
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|188}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gbpk6imw9v9b7c1b0w9pkbjdca5tlrk
ხურთისი
0
93180
4399468
4395326
2022-07-28T06:14:39Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გორისციხის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხურთისი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =35 |lat_sec =54
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =32 |lon_sec =18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გორისციხე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = XV საუკუნე
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ჭეჟე
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1960
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 47<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხურთისი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[გორისციხე|გორისციხის]] [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[ხოხის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1960 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 15 [[კილომეტრი]]. სოფელი XV საუკუნისთვის უკვე დასახლებული იყო. იგი მოიხსენიება [[გერგეტი (სტეფანწმინდა)|გერგეტელ]] საყდრისშვილთა საბუთებში.
==სახელწოდება==
სოფლის სახელწოდების შესახებ არსებობს ლეგენდა, რომლის მიხედვით მოხევე ხურთის ჰყოლია სამი ვაჟი, რომლებსაც აუკლიათ [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდელები]]. მათ გასწორებიან თავიანთივე დეიდაშვილები. ამის შემდეგ ხურთის ოჯახის ქალები მცირეწლოვანი ბავშვებით დასახლდნენ თერგის გაღმა.
==სალოცავები==
სოფელში განსაკუთრებით აღნიშნავდნენ [[გიორგობა]]ს, კვირესძლობას და პეტრე-პავლობას. გამორჩეულად მნიშვნელოვანი დღესასწაული იყო გაზაფხულის გიორგობა, რომელსაც ხურთისი და [[ყანობი]] ერთად აღნიშნავდა. ყველაზე დიდი დღეობა იყო პეტრე-პავლობა.
სოფლის ჩრდილო-დასავლეთით, დიდი კლდის ძირში მდებარეობს კვირაძალის ხატი. სოფლიდან ჩრდილო-აღმოსავლეთ მხარეს, ზღვის დონიდან 2115 მ.-ზე მდებარეობს წმინდა გიორგის ეკლესია. 1960-იანი წლებისთვის ეკლესია სანახევროდ ჩაქცეული იყო. ეს იყო [[ბაზილიკა|ბაზილიკის]] ტიპის ეკლესია, რომელიც ნაგები იყო ქვა-კირით. ეკლესიის გვერდით, ჩრდილოეთის მხარეს დგას მაღალი, სამხრეთის მხარეს მომრგვალებული ციხე, რომელსაც გიორგობის ციხეს ან ხატის ციხეს ეძახიან.
ხურთისშივე მდებარეობს ძლევის წმინდა გიორგის ხატი და ქაშეთის ანუ ბალღების ხატი. ქაშეტა მდებარეობს სოფლის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, ტყეთანაში, ბორცვზე. ესაა პრიზმის მსგავსი ყრუ ნაგებობა, რომელსაც სამხრეთ-დასავლეთის კუთხე მომრგვალებული აქვს. ნაშენია რიყის დიდი ქვით, მშრალი წყობით. ქაშეტობას დღესასწაულობენ გაზაფხულზე, კვირა დღეს. ქაშეტა სავარაუდოდ [[ქაშვეთი (მრავალმნიშვნელოვანი)|ქაშვეთის]] დამახინჯებული ფორმა უნდა იყოს.
==მოსახლეობა==
ხურთისში დასახლებულია შემდეგი გვარები: ტუჩაშვილი, ჩქარეული, წიკლაური, ბადაშვილი, ქემაშვილი, ჩოჩოშვილი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 266 || 114 || 152
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 76 || 38 || 38
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 47 || 24 || 23
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|517}}
*{{cite book| | first=| last= ''ღამბაშიძე ნ., ალავერდაშვილი ქ.''| series=| title=აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული კულტურა| publisher=[[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]] |location=თბილისი |year=2018| origyear=| isbn=|page=109, 266-268| edition=|url=https://ijhei.files.wordpress.com/2018/05/for_web_final_pro.pdf}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mskzm1diq08usdoat6oc2b6j07tyfz6
ჯუთა
0
93181
4399469
4134941
2022-07-28T06:14:45Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯუთა
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Khevi, Georgia — Mountainous Village Juta.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ჯუთა
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =34 |lat_sec =49
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =44 |lon_sec =43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 26<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Juta
}}
'''ჯუთა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[სნო]]ს თემში. მდებარეობს [[ხევის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[სნოსწყალი|სნოსწყლის]] ([[თერგი]]ს მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2200 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 20 [[კილომეტრი]].
==ისტორია==
[[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნეში]] აქ მეფე [[ერეკლე II|ერეკლე II-ის]] ნებართვით ხევსურები ჩასახლებულან. ამჟამად სოფელში არაბულები ცხოვრობენ. სოფელში მცირე რაოდენობით გვხვდება მთის ბროლი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 26 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="აღწერა 1926">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 134 || 60 || 74
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 62 || 30 || 32
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 26 || 13 || 13
|}
==გალერეა==
<gallery>
Waterfall in June - panoramio.jpg
Juta - Mountain Chaukhebi Rd, Juta, Georgia - panoramio.jpg
Kazbegi-Djuta (1).jpg
Khevi, Georgia — Village Juta area.jpg
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|579}}
{{სძა|2|490|ჯამბურია ზ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7xps086pppd6rm7xn8z8op36k8u638a
სნო
0
93182
4399427
4365610
2022-07-28T06:06:24Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სნო
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Sno & Mt Kazbegi.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სნო
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =20
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =38 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|რაიონი2 =
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 263<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Sno
}}
'''სნო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ართხმო]], [[აჩხოტი]], [[ახალციხე (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ახალციხე]], [[კარკუჩა]], [[ქოსელი]], [[ჯუთა]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სნოსწყალი|სნოსწყლის]] ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 8 [[კილომეტრი]]. XVIII საუკუნეში სნო იყო [[ხევი (მხარე)|ხევის]] ოთხი სამოურავოდან ერთ-ერთის ცენტრი. სოფელს მთიდან გადაჰყურებს ეკლესია და ზურგიანი ციხე. ეკლესია 1987 წელსაა აშენებული ძველი ეკლესიის საფუძველზე.
== ისტორია ==
[[1900]] წელს „ქრისტიანობის აღმადგენელმა საზოგადოებამ“ სოფელში დააარსა საეკლესიო-სამრევლო სკოლა. სოფლის მცხოვრებლებმა სკოლის შენობის ასაგებად ოთხ-ოთხი მანეთი გაიღეს. [[1902]] წლის თებერვალში მათი თხოვნით სკოლა ორკლასიანად გადაკეთდა. [[1903]] წელს სოფელში გახსნეს კიდევ ერთი მსგავსი სკოლა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 263 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="აღწერა 1926">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 605 || 272 || 333
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 418 || 204 || 214
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 263 || 122 || 141
|}
==გალერეა==
<gallery>
Darki Church of St George.jpg|დარყის წმინდა გიორგი
Sno Fort, Georgia.jpg|სნოს ციხე
Sno, Snostskali Valley, Khevi, Georgia.jpg
Sno, Snostskali River, Khevi, Georgia.jpg
Snostskali Valley, Water pond, Khevi, Georgia.jpg
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|446}}
{{სძა|2|471-472|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
l7akmeqsi8zck7rs6y32bd717vdzg6e
კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები
14
93225
4399406
3803691
2022-07-28T05:51:07Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|სოფლები]]
[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის სოფლები]]
ji0mkne0d9z3r99628gizhhqysf679t
კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები
14
93475
4399376
3795099
2022-07-28T05:35:31Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის სოფლები]]
h79irvndh08syxt63rvxj3180fr25ac
4399379
4399376
2022-07-28T05:36:24Z
Jaba1977
3604
დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის სოფლები]]
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტი]]
ajhpwmdjvi7ucl4y9ujoki8bz6hvtyx
მარი აბრამიშვილი
0
95846
4399650
4291465
2022-07-28T09:07:56Z
217.147.224.6
/* შემოქმედება */ შევიტანეთ გამომცემლობათა დასახელებები
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|აბრამიშვილი}}
{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''მარიამ (მარი) აბრამიშვილი''' (დ. [[21 სექტემბერი]], [[1922]], [[საჩხერე]] — გ. [[1 ივნისი]], [[2008]], [[თბილისი]]) — ქართველი პოეტი, სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი.
==ბიოგრაფია==
1940 წელს დაამთავრა თბილისის მე-18 (ახლანდელი 51-ე) საშუალო სკოლა, ხოლო 1944 წელს — [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ფილოლოგიის ფაკულტეტი. 1945 წლის 27 მარტს რამდენიმე ახალგაზრდა პოეტთან ერთად ხელნაწერი ჟურნალის („ანათემა“) გამოცემის გამო დააპატიმრეს და გადაასახლეს. სასჯელს იხდიდა ვიატკის ბანაკებში. ის ერთადერთი ქალია ქართველ [[რეპრესია|რეპრესირებულ]] მწერალთა შორის. გადასახლებიდან დაბრუნებულმა კვლავ განაგრძო ლიტერატურული საქმიანობა. 1951 წელს მისი ლექსი პირველად დაიბეჭდა ჟურნალ „[[მნათობი (ჟურნალი)|მნათობში]]“, ხოლო ლექსების პირველი კრებული 1957 წელს გამოვიდა. 1970 წელს მიიღეს მწერალთა კავშირის წევრად. რეაბილიტირებულია 1998 წლიდან. გარდაიცვალა 2008 წელს.
== შემოქმედება ==
მარი აბრამიშვილს გამოცემული აქვს 20-მდე წიგნი:
*1957: „ციცინათელა“ გამომც. "საჭოთა მწერალი", თბ.
*1960: „ნაცნობი მერცხალი“ გამომც. "ნაკადული", თბ., (საბავშვო წიგნი)
* 1963: „აი, სად შემხვდი“ გამომც. "ნაკადული", თბ.
*1968: „საკუთარ თავთან“ გამომც. "ლიტერატურა და ხელოვნება", თბ.
*1973: „ლექსები“ გამომც. "საბჭოთა საქართველო", თბ.
*1975: „ტრაბახა თაგვი“ გამომც. "ნაკადული", თბ. (საბავშვო წიგნი)
* 1977: „ლირიკა“ გამომც. "მერანი", თბ.
*1979: „წამიერი გაზაფხული“ გამომც. "ნაკადული", თბ.
*1982: „ძველი სიყვარული“ გამომც. "საბჭოთა საქართველო", თბ.
*1983: „გიყვარდეს“ გამომც. "მერანი", თბ.
*1986: „ლექსები“ გამომც. "საბჭოთა საქართველო", თბ.
*1987: „ოდეს ცისა ვარ“ გამომც. "მერანი", თბ.
*1990: „შემობრუნება“ გამომც. "ნაკადული", თბ.
*1992: „მემახსოვრება თვით სიკვდილშიაც“ გამომც. "მერანი", თბ.
*1999: „ერთტომეული“ გამომც. "მერანი", თბ.
*2003: „მცირე რჩეული“ გამომც. "მერანი", თბ.
*2004: „სატრფიალო ლირიკა“ გამომც. "მერანი", თბ.
*2006: „ფერადი ფანქრები“ („დილის“ საყმაწვილო ბიბლიოთეკა), თბ. (საბავშვო წიგნი)
*2007: „განთიადის მოლოდინში“ გამომც. "სიესტა", თბ.
* 2016: „ბედისწერის განაჩენი“ (სხვადასხვა დროის ჩანაწერები) გამომც. „ინტელექტი“, თბ.
მის შემოქმედებაში ძირითადად პატრიოტული და ლირიკული მოტივებია. მარი აბრამიშვილის ლექსები თარგმნილია [[რუსული ენა|რუსულ]], [[ოსური ენა|ოსურ]] და [[თურქული ენა|თურქულ ენებზე]]. მან თარგმნა [[ალექსანდრე პუშკინი]]ს, [[მიხეილ ლერმონტოვი]]ს, [[ალექსანდრე ბლოკი]]ს, [[სერგეი ესენინი]]ს, [[ბელა ახმადულინა]]ს, [[ევგენი ევტუშენკო]]ს, [[რიჩარდ ოლდინგტონი]]ს ლექსები.
==ჯილდოები==
1993 წელს აბრამიშვილს მიღებული აქვს მწერალთა კავშირის ყოველწლიური ლიტერატურული პრემია, 2000 წელს კი მიენიჭა სახელმწიფო პრემია. 2002 წელს დაჯილდოვდა [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]]თ. დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|დიდუბის მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში]].
== მარი აბრამიშვილის ლექსებზე დაწერილი სიმღერები ==
* „სიმღერა თბილისზე“ (ლექსზე „თბილისო“), კომპოზიტორი [[სანდრო მირიანაშვილი]],ასრულებენ ციცინო ციცქიშვილი და ეთერ გვაზავა;
* „იქნებ მართლა“ (ამავე სახელწოდების ლექსზე), მუსიკა [[ნანა ხვიბლიანი]]ს, ასრულებენ [[ია ნინიძე]] და [[მერაბ ნინიძე]];
* „ელეგია“(ლექსზე „აი, სად შემხვდი“), მუსიკა [[ადოლფ ოვანოვი]]ს, ასრულებს [[მანანა თოდაძე]];
* „ისევ და ისევ“ (ლექსებზე „ოღონდ მოვიდეს“ და „იქნებ მართლა“), კომპოზიტორი [[გენო მანჯგალაძე]], ასრულებს [[ეკა მამალაძე]];
* „ისევ და ისევ გაზაფხულია“ (ლექსებზე „ისევ და ისევ გაზაფხულია“ და „როგორ დაიჯერე“), კომპოზიტორი გენო მანჯგალაძე, ასრულებს [[ნანა თედიაშვილი|ნანა თედიაშვილი]];
* „ხომ არ დავაგვიანე“ (ლექსზე „აი, სად შემხვდი“), კომპოზიტორი გენო მანჯგალაძე, ასრულებს ტრიო „პალიტრა“ (ხელმძღვ. ლეილა წვერიკმაზაშვილი), აგრეთვე [[მაია ჯაბუა]], [[ლელა სიხარულიძე]];
* „აი, სად შემხვდი“ (ამავე სახელწოდების ლექსზე), მუსიკა [[ირმა სოხაძე|ირმა სოხაძის]], ასრულებენ ირმა სოხაძე და [[რეზო ასათიანი]];
* „გახსენება“ (ლექსზე „იქნებ მართლა“), მუსიკა [[სოსო აბრამიშვილი]]ს, ასრულებენ ანსამბლ „რუსთავის“ წევრები: სოსო აბრამიშვილი და მურვანიძე;
* „აი, სად შემხვდი“ (ამავე სახელწოდების ლექსზე), კომპოზიტორი [[ნოდარ ნიკოლაიშვილი|ნოდარ ნიკოლაიშვილი]], ასრულებს ნუკრი კაპანაძე;
* „ტირიფი“ (ამავე სახელწოდების ლექსზე), მუსიკა — ?, ასრულებს გორის ვოკალურ-ინსტრუმენტული ანსამბლი;
* „ერთიან საქართველოს“ (ლექსზე „ერთი ქუდი“), მუსიკა [[ეკატერინე თევზაძე|ეკატერინე თევზაძის]], ასრულებს ანსამბლი „[[ქართული ხმები]]“;
* „სიყვარული და მაისი“ (ამავე სახელწოდების ლექსზე), მუსიკა [[ნინო ომიაძე|ნინო ომიაძის]], ასრულებს კვარტეტი „სიესტა“ (ყოფილი „თაიგული“);
* „ნუთუ მართლა აღარ შევრიგდებით“ (ლექსზე „იქნებ მართლა“), მუსიკა — ? ასრულებს კაკული გურიელაშვილი;
* „მითხარი ხომ არ დავაგვიანე“ (ლექსზე „აი, სად შემხვდი“), მუსიკა [[არტემ ერქომაიშვილი]]ს, ასრულებს [[სანდრა რულოვსი]] ანსამბლ „[[რუსთავი (ანსამბლი)|რუსთავთან]]“ ერთად;
* „როგორ დაიჯერე ჩემი დაბერება“ (ლექსზე „როგორ დაიჯერე“), მუსიკა [[ესმა გურამიშვილი|ესმა გურამიშვილი]]ს, ასრულებს [[ნინო ჩხეიძე (მომღერალი)|ნინო ჩხეიძე]].
==რესურსები ინტერნეტში==
{{Nplg ბიოგრაფია|00001629|მარი აბრამიშვილი}}
{{DEFAULTSORT:აბრამიშვილი, მარი}}
[[კატეგორია:ქართველი პოეტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1922]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2008]]
[[კატეგორია:საჩხერეში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:აბრამიშვილები|მ]]
kfaew8swmih7245nukn23j6mud614o2
გორისციხე
0
96752
4399415
4031002
2022-07-28T06:01:00Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:გორისციხის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გორისციხე
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village goristsixe.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელ გორისციხის ხედი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec = 6
|lon_dir = E |lon_deg =44 |lon_min =34 |lon_sec = 5
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = გორისციხე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1870
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 187<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Goristsikhe
}}
'''გორისციხე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], მდებარეობს [[ტყარშეტი|ტყარშეტის მთის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთ კალთის ძირას, [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ტყარშეტი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ტყარშეტი]], [[ფხელშე]], [[ყანობი]], [[ხურთისი]]). [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1870 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 10 [[კილომეტრი]].
== ისტორია ==
[[ვახუშტი ბაგრატიონი]] გორისციხეს მოიხსენიებს „გორის სოფლის“ სახელწოდებით. სოფელში შემორჩენილია ორი კოშკის ნანგრევები, რომელთაგან ერთს „[[ავსაჯანიანთ ციხე]]“ ეწოდება, მეორეს — „[[მამაწმინდის ხატი]]“.
==ქალების ხატი==
გორისციხიდან დასავლეთით, მთაზე მდებარეობს სრულიად დაშლილი უზარმაზარნი ნაგებობები, რომლებიც ციკლოპურ ნაგებობებს ჰგავს. მათ გვერდითაა აკლდამები. ამ ნაგებობებს შორისაა მოქცეული გორიციხის ქალების ხატი. ქალების ხატი წარმოადგენს ლოდს, რომელიც ჩრდილოეთ მხრიდან ყორით არის შემოზღუდული. ყორეს შესასვლელი აქვს დასავლეთის მხრიდან. აღმოსავლეთისა და დასავლეთის მხრიდან კლდე ამოშენებულია<ref>
{{cite book| | first=| last= ''ღამბაშიძე ნ., ალავერდაშვილი ქ.''| series=| title=აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული კულტურა| publisher=[[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]] |location=თბილისი |year=2018| origyear=| isbn=|page=108| edition=|url=https://ijhei.files.wordpress.com/2018/05/for_web_final_pro.pdf}}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 187 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 385 || 174 || 211
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 283 || 128 || 155
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 187 || 81 || 106
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|229}}
{{ქე|2|121|გვასალია ჯ., ზაქარაია პ.}}
*ითონიშვილი ვ., ხევის ტოპონიმიკა, თბ., 1971;
*მაკალათია ს., ხევი, თბ., 1934.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
p52iho56o3q8602rmnck7zy03xt9nv9
გველეთი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
96753
4399414
4119689
2022-07-28T06:00:56Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სტეფანწმინდის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|გველეთი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გველეთი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Gveleti.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = გველეთი
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =42 |lat_sec =41
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =37 |lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სტეფანწმინდა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1560
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 2<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Gveleti (Kazbegi Municipality)
}}
'''გველეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდის]] [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[დარიალის ხეობა]]ში, [[მდინარე]] [[დევდარაკი (მდინარე)|დევდარაკის]] ([[თერგი]]ს მარცხენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1560 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 9 [[კილომეტრი]].
== ისტორია ==
სოფელში შემორჩენილია [[ფეოდალიზმი|ფეოდალური]] ხანის ციხე, რომელსაც იხსენიებენ [[ჟამთააღმწერელი]] ([[XIV საუკუნე]]) და „ძეგლი ერისთავთას“ ავტორი ([[XIV საუკუნე]]). [[მონღოლები]]ს წინააღმდეგ აჯანყებულმა მეფე [[დავით VIII]]-მ [[1301]] წელს თავი [[გველეთის ციხე]]ს შეაფარა. 1888 წლის მაისში რუსეთის ხელისუფლებამ გზებზე ყაჩაღობის საბაბით გველეთის ძირითადი მოსახლეობა, 50-მდე ქისტური კომლი, ახალქალაქისა და ახალციხის მაზრებში გადაასახლა.<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/48270/1/Iveria_1888_N109.pdf „ივერია“ №109 (26 მაისი, 1888 წ.), გვ. 2]</ref>
[[ვახუშტი ბაგრატიონი]]ს ცნობით, სოფლის სახელწოდება მომდინარეობს დევდარაკის ხევის ადრინდელი სახელიდან, რომელსაც ადრე გელათის ხევი ერქვა. სოფელი ისტორიული ხევის ერთ-ერთი უძველესი სამოსახლო იყო. მას ჯერ კიდევ ადრინდელ [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] ენიჭებოდა დიდი მნიშვნელობა [[დარიალის ხეობა|დარიალის ხეობის]] დაცვაში. ამ დროს განეკუთვნება სათავდაცვო ნაგებობების შემორჩენილი საძირკველი. მაშინ სოფელი სამეფო საკუთრება იყო. გველეთის ციხესიმაგრემ განვითარებულ შუა საუკუნეებში დიდი როლი შეასრულა ქვეყნის მიერ წარმოებულ თავდაცვით ბრძოლებში. როდესაც მონღოლთა დიდმა ყაენმა [[ყაზან-ყაენი|ყაზანმა]] [[ხუტლუბუღა]] ნოინის მეთაურობით ქართლის მოსაოხრებლად თავისი ჯარი გამოგზავნა, საქართველოს მეფე [[დავით VIII]]-მ [[1301]] წელს გველეთის ციხეს შეაფარა თავი. გველეთზე ორგზის წარუმატებელი ლაშქრობის შემდეგ, მონღოლთა მესამე ლაშქრობა წარმატებით დასრულდა. დავით VIII იძულებული გახდა [[ჯავახეთი]]სა და ალასტანის სანაცვლოდ გველეთის ციხე მისი ძმისთვის, მონღოლთა ხელშეწყობით გამეფებული ვახტანგისათვის დაეთმო.
გველეთის მოსახლეობა უძველესი დროიდანვე ქართული იყო. [[1439]] წლის საბუთის მიხედვით, გერგეტელ საყდრისშვილთა მძევლებს შორის გველეთელებიც არიან დასახელებული. XVII-XVIII საუკუნეებში სოფელში ჩამოსახლებულან ინგუშები, რომლებიც შემდეგ რუსეთის მთავრობამ გაასახლა და მხოლოდ ხუთი კომლი დატოვა. ინგუშთა ცხოვრებამ თვისი კვალი დააჩნია ადგილობრივ ტოპონიმიკას. [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] 30-იანი წლებისთვის სოფელში ოთხი კომლი ინგუშიღა ცხოვრობდა. 1944 წელს გველეთში სოფელ [[ცდო]]დან და ყაზბეგიდან მოხევეთა თხუთმეტი კომლი ჩაასახლეს. გველეთზე გადიოდა მყინვარწვერისკენ მიმავალი გზა. გველეთის მიდამოებში გ. ხატისოვის მიერ 1882 წელს ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩნდა მუხლზამბარიანი საკინძები, სამაჯურები, მძივები და სხვა. არქეოლოგიური მასალა თრიღდება გვიანდელი [[რომი|რომაული]] და ადრინდელი შუა საუკუნეებით და ინახება სანქტ-პეტერბურგში — [[ერმიტაჟი (სანქტ-პეტერბურგი)|ერმიტაჟში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 14 || 6 || 8
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 1 || 0 || 1
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{ზრდა}} 2 || 0 || 2
|}
1926 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობდა 14 კაცი, რომელთაგან 6 ქართველი და 8 [[ქისტები|ქისტი]] იყო.<ref name="მაკალათია" />
==გალერეა==
<gallery>
ფაილი:Gveleti castle.JPG|გველეთის ციხე
ფაილი:Gveleti falls.JPG|გველეთის ჩანჩქერი
ფაილი:Gveleti1.JPG|გველეთი
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|138|}}
{{სძა|2|450|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
at7nd89m87thufsogddj0j2dohzb4u9
კატეგორია:ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფლები
14
97082
4399383
3782356
2022-07-28T05:44:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ასპინძის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:სამცხე-ჯავახეთის მხარის სოფლები]]
9qc1zjya15o7vphwbcx2sh7ruv77zyp
4399384
4399383
2022-07-28T05:44:22Z
Jaba1977
3604
დაემატა [[კატეგორია:ასპინძის მუნიციპალიტეტი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:სამცხე-ჯავახეთის მხარის სოფლები]]
[[კატეგორია:ასპინძის მუნიციპალიტეტი]]
103qhpda5ipfu6npnl88536zhow35qu
კოკი
0
97275
4399139
4382008
2022-07-27T12:40:50Z
192.164.5.210
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = კოკი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg = 42 |lat_min = 28 |lat_sec = 49
|lon_dir = E |lon_deg = 41 |lon_min =42 |lon_sec = 24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კოკი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = XVI საუკუნე
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 887<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კოკი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი|ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: კოკი, [[ხურჩა]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა სანაპიროზე.
სოფელი კოკი ზუგდიდიდან დასავლეთით შავიზღვისპირეთის მიმართულებით 15 კმ-ს დაშორებით მდებარეობს. სოფლის ძირითადი ნაწილი მდინარე ენგურის მარცხენა მხარეს არის გაშენებული, ხოლო მარჯვენა ნაპირზე კოკში შემავალი პატარა სოფელი ხურჩა მდებარეობს. კოკში ენგურის ძირითადი დინების გარდა, მისგან გამომავალი ტოტები: პატარა ენგური და გაჭედილი ენგური გაედინება. სოფლის სახელწოდებაც ამ მდინარესთანაა დაკავშირებული. სოფლის თავსა და ბოლოში ხმელეთის სიღრმეზე იჭრება მდინარის შენაკადები, რომელსაც [[მეგრელები]] „ნოღელას“ უწოდებენ, სწორედ ეს შენაკადები ქმნიან „კოკიას“, ([[მეგრული ენა|მეგრულად]] [[კუნძული]]) ნიშანდობლივია, რომ სოფლის სახელწოდებაც აქედან იშვა. წყაროებში მოხსენიებულია XVI საუკუნიდან.
კოკში, სოფლის სასაფლაოსთან დგას წმინდა გიორგის სახელობის ახლად აღდგენილი ეკლესია, რომელშიც ჩაშენებულია ძველი ეკლესიის კედლის ნაწილი და ერთი მოჩუქურთმებული ქვა. ადგილობერივები ამ ეკლესიას XI საუკუნის ძეგლად მიიჩნევენ.<ref>დ. ჭითანავა, ეკლესიები და თავდაცვითი ნაგებობები სამეგრელოში (თბილისი, 2010), გვ.159-160</ref>
კოკის საკრებულოში შედის პატარა კოკი, სადაც სოფელ ორსანტიის საზღავრთან, სახუბუოს უბანში, ე.წ. „გაჭედილი ენგურის“ მარჯვენა მხარეს არის ღვთისმშობლის ნასაყდარალი. ამ უბანს კადარესაც ეძახიან.<ref>პ.ცხადაია, დასახ. ნაშრომი, გვ.169</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 887 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 2463 || 1125 || 1338
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 887 || 444 || 443
|}
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[კოკის ეკლესია]]
==ლიტერატურა==
*გაბიოსნია პ. ზუგდიდის რაიონის ისტორიული გეოგრაფიიდან; ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტის შრომები (XII -XIII), 2012/2013, თბილისი, ISSN 1987-6564, გვ. 369 - 379
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{თარგი:ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
c0gdevo8j9s7sudryspr1d4e6fvcj00
ქალაღალი
0
97474
4399578
4366201
2022-07-28T06:44:45Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფახულანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ქალაღალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =40 |lat_sec =40
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =56 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფახულანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 292<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქალაღალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ფახულანი]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ფახულანი]], ქალაღალი, [[წყოუში]], [[ჭველე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა სანაპიროზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 350 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 38 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 18 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 292 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 626 || 280 || 346
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 292 || 149 || 143
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|448|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0yb1gzkmof21hrwr9u0qyf65pbec5eb
ჭველე
0
97475
4399584
4366259
2022-07-28T06:45:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფახულანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჭველე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =40 |lat_sec = 28
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =00 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფახულანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 230
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 412<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭველე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ფახულანი]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ფახულანი]], [[ქალაღალი]], [[წყოუში]], ჭველე).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა სანაპიროზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 230 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 30 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 10 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 412 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 721 || 386 || 335
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 412 || 206 || 206
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|392-393|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
a0hu3t12do2r3s9x2inoplhkpkzyqo8
ჯგალი
0
97476
4399586
4272254
2022-07-28T06:46:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯგალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჯგალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =39 |lat_sec = 03
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =07 |lon_sec = 51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯგალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 230
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1022<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯგალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლეთკანთი]], [[ლეკაკულე]], [[ლესალე]], [[ლეხარჩილე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] მარცხენა სანაპიროზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 230 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 7 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან 29 კმ-ით.
სოფელში იდგას მთავარანგელოზის სახელობის ეკელსია, რომელიც ამჟამად დანგრეულია.<ref>{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|10376||არა}}</ref> XX საუკუნის დასაწყისში მასში ინახებოდა ისტორიული ხატი.<ref>{{წიგნი|ავტორი= [[ექვთიმე თაყაიშვილი|თაყაიშვილი ე.]]|ნაწილი=„არხეოლოგიური მოგზაურობიდან სამეგრელოში“|სათაური= ძველი საქართველო|პასუხისმგებელი = |ადგილი= ტფილისი|წელი= 1914|ტომი= III|გვერდები=240-241|ბმული=https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79529 |გამომცემლობა=ელექტრო მბეჭდავი სტამბა სპირიდონ ლოსაბერიძის}}</ref>
==გეოგრაფია==
სოფელი უბნებად არის დაყოფილი. თითოეული მათგანი ერთგვარი შენაკადია, რომელსაც რაღაც ნიშან-თვისება, თვითმყოფადობა გააჩნია და საკუთარი ელფერი დაჰკრავს, რაც უპირველეს ყოვლისა დაკავშირებულია მოსახლეობის წარმომავლობასა და ცხოვრების ადგილობრივ პირობებთან. ესენია: სქური, ლეთოფურე, კანთი.
ჯგალიდან [[თბილისი|თბილისამდე]] მანძილი საავტომობილო გზით 374 კმ-ია. ჯგალიდან [[ზუგდიდი|ზუგდიდამდე]] 30 კმ-ია, [[წალენჯიხა]]მდე 7 კმ, [[ფოთი|ფოთამდე]] კი - 72 კმ. ჯგალს ესაზღვრება შემდეგი სოფლები: ჩრდილო-დასავლეთით — სოფ. [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინო]], ჩრდილო-აღმოსავლეთით — სოფ. [[მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|მედანი]], სამხრეთით — სოფ. [[მიქავა (სოფელი)|მიქავა]] (ფუქი) და აღმოსავლეთით — სოფ. [[მუხური (ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი)|მუხური]].
სოფ. ჯგალი მდიდარია ბუნებრივი რესურსებით. გვხვდება ჰიდრორესურსები, ხე-ტყის რესურსები, მინერალური წყალი [[სქური (მინერალური წყალი)|სქური]], მინერალი [[დოლომიტი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1022 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 975 || 470 || 505
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 1022 || 486 || 536
|}
==გალერეა==
<gallery>
სურათი:Squri5.jpg|
სურათი:Squri4.jpg
სურათი:Jgali (calenjikha).jpg
სურათი:Squri (calenjikha).jpg
სურათი:ჯგალი. წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი.jpg
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|550|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pacmgh4cjjpioa7zd5bfw4g7d1y6z0r
ჩქვალერი
0
97477
4399581
3956484
2022-07-28T06:45:18Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩქვალერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჩქვალერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =43 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =04 |lon_sec =48
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩქვალერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 320
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 409<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩქვალერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფელი: [[ლეშამუგე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ინწრა|ინწრის]] ([[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ზემოთში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 320 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 18 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 6 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 409 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 702 || 344 || 358
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 409 || 202 || 207
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|172|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3wxej47rl54axyy1mcy4yv9hqyhezgo
წყოუში
0
97478
4399582
4366222
2022-07-28T06:45:30Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფახულანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = წყოუში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =39 |lat_sec =52
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =58 |lon_sec =44
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფახულანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 343<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 %, [[რუსები]] 0,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''წყოუში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ფახულანი]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ფახულანი]], [[ქალაღალი]], წყოუში, [[ჭველე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა სანაპიროზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 34 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 14 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 343 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1139 || 524 || 615
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 343 || 163 || 180
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|373|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8zk1u91rie9l7f5lp177kc5m8mi921o
ფახულანი
0
97479
4399576
4267021
2022-07-28T06:44:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფახულანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ფახულანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =39 |lat_sec =15
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =57 |lon_sec =25
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფახულანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება = XIII საუკუნე
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 273<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფახულანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ქალაღალი]], [[წყოუში]], [[ჭველე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა სანაპიროზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200 [[მეტრი|მეტრზე]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 273 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1342 || 646 || 696
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 273 || 134 || 139
|}
==ისტორია==
ფახულანი ისტორიულ წყაროებში პირველად [[XIII საუკუნე]]ში იხსენიება.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|244|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ruj49t2hfb5fa3e3kmykpfvzvco47kb
ლია
0
97714
4399558
3955887
2022-07-28T06:40:45Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლიის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =39 |lat_sec = 23
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =00 |lon_sec = 23
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლია
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1523<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ზედა ლია]], [[მახარია]], [[პალური]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[ზუგდიდი]]–[[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრის]] საავტომობილო და სარკინიგზო გზაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა სანაპირო.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1523 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 2081 || 979 || 1102
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 1523 || 733 || 790
|}
==ისტორია==
{{მთავარი სტატია|ლიის არქეოლოგიური ძეგლები}}
არქეოლოგიური გათხრების შედეგად სოფლის ტერიტორიაზე აღმოჩნდა ძვ.წ. I ათასწლეულის პირველი ნახევრის რიყის ქვით ნაგები შენობის ნაშთი და I და II საუკუნეების ხეთის სამარხი, რომელშიც დგას შუა ფეოდალური ხანის ციხესიმაგრე.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bhtf0lkde2qumrcvbyvw83bnb2xu9e9
აბანო (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
98515
4399408
4228274
2022-07-28T06:00:24Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:კობის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|აბანო}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = აბანო
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|წარწერა = ხედი [[თრუსო]]დან
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კობი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2160
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა =
|აღწერის წელი =
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''აბანო'''<ref>{{სგსოლ|13}}</ref><ref>{{სგსოლ|13|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარის]] [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], ([[კობი]]ს [[თემი|თემში]]).<ref name="აღწერა 2014"/> მდებარეობს [[თრუსოს ხეობა]]ში, [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2160 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] დაშორებულია 28 [[კილომეტრი]]თ. სოფლის განაპირას მდებარეობს [[ზაკაგორი]]ს ნასოფლარი და [[ზაკაგორის კოშკები]].
==ისტორია==
აბანო [[თრუსოს ხეობა|თრუსოს ხეობის]] ერთ-ერთი უძველესი დასახლებაა. ფაქტობრივად, ამ ხეობის ცენტრი. სოფელზე გადიოდა [[საქართველოსა და ჩრდილოეთ კავკასიის დამაკავშირებელი გზა|საქართველოსა და ჩრდილოეთ კავკასიის დამაკავშირებელი გზის]] ერთ-ერთი განშტოება. აბანოს მოსახლეობა ძველთაგანვე ქართული იყო. [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნიდან]] შეერია [[ოსური]] წარმომავლობის ელემენტი. ადრინდელ შუა საუკუნეებში აბანო წანართის ხევში შედიოდა. [[XIV საუკუნე|XIV საუკუნიდან]] [[ქსნის საერისთავო|ქსნის ერისთავებს]] ემორჩილებოდა, ხოლო [[XVI საუკუნე|XVI]]–[[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნეებში]] [[არაგვის საერისთავო]]ს. [[რუსეთი]]ს მიერ საქართველოს მიერთების შემდეგ ჯერ [[ანანურის მაზრა|ანანურის]], შემდგომ [[დუშეთის მაზრა|დუშეთის მაზრის]] მთის ოლქის გამგეობაში იყო. აბანო შუა საუკუნეებში, როგორც თრუსოს ხეობის ცენტრი და აქ გამავალი გზის დამცველი, გარკვეულ სამხედრო-სტრატეგიულ პუნქტს წარმოადგენდა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში 3 ადამიანი ცხოვრობს.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 21.</ref> || 121 || 51 || 70
|-
| 1989 || 18 || - || -
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 0 || 0 || 0
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref> || {{ზრდა}} 3 || 1 || 2
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|1|13}}
{{ქე|1|13}}
{{სძა|2|436|კახაძე კ.}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
502jhpuh8i0m01tdvy6y2orc9gkuxov
ალმასიანი
0
98516
4399409
4157442
2022-07-28T06:00:28Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:კობის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ალმასიანი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 33 |lat_sec = 26
|lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 29 |lon_sec = 58
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კობი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1960
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 22<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 86,4 %<br />[[ოსები]] 13,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ალმასიანი'''<ref>{{სგსოლ|15|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[კობი]]ს [[თემი|თემში]].<ref name="აღწერა 2014"/> მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1960 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] დაშორებულია 18 [[კილომეტრი]]თ.
==ისტორია==
სოფლის დასახლებისა და კეთილმოწყობისათვის საგანგებოდ ზრუნავდა აღმოსავლეთ საქართველოს სამეფო კარი. ჯერ კიდევ [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] 20-იან წლებში ისა აბაშვილი ბატონიშვილისადმი გაგზავნილ წერილში წერია: „თქვენის ბრძანებით დავდექ და სოფელი ავაშენე, ეხლა 8 კომლი სახლობს აქ“. სოფელში იყო სასტუმრო-ფუნდუკი, დუქანი და მგზავრთათვის საჭირო სხვა სათავსები. საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ ალმასიანში სამხრეთ სადარაჯოც ააგეს. 1818 წელს მთავარსარდალ [[ალექსი ერმოლოვი]]ს ბრძანებით, [[დუშეთის მაზრა|დუშეთის მაზრიდან]] ალმასიანში გადაიყვანეს მოხელეები, რათა კიდევ უფრო კეთილმოეწყოთ დუქნები და ხანაგები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 22 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 21.</ref> || 201 || 107 || 94
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 13 || 6 || 7
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{ზრდა}} 22 || 7 || 15
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|1|319}}
{{სძა|2|437|კახაძე კ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
he8uqks98q6dtamyu0tfaz2flhpkmpn
არშა
0
98518
4399410
3803298
2022-07-28T06:00:34Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სიონის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = არშა
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Arsha.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელი არშა<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =37 |lat_sec =8
|lon_dir = E |lon_deg =44 |lon_min =36 |lon_sec =7
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი){{!}}სიონი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 440<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Arsha
}}
'''არშა'''<ref>{{სგსოლ|17|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|სიონის]] [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 5 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 440 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 140 || 61 || 79
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{ზრდა}} 565 || 281 || 284
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 440 || 230 || 210
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|1|613}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ht3vfm2oszxee1qv187p532arm2j40t
მურყმელი
0
98531
4399460
4355463
2022-07-28T06:12:34Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:უშგულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მურყმელი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Murymeli.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 54 |lat_sec = 49
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 59 |lon_sec = 55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = უშგულის თემი{{!}}უშგული
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2040
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 38<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Murqmeli
}}
'''მურყმელი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[უშგულის თემი|უშგულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლამჯურიში]], მურყმელი, [[ჟიბიანი]], [[ჩაჟაში]], [[ჩვიბიანი]]).
==გეოგრაფია==
მურყმელი მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2040 მეტრზე, [[ჩაჟაში]]დან 1 კმ., [[მესტია|მესტიიდან]] 48 კმ.
==ისტორია==
მურყმელი [[სვანური ენა|სვანურად]] ნიშნავს კოშკების სოფელს (მურყვამ „კოშკი“). გასული საუკუნის 80-იან წლებში სოფელში 80-მდე სვანური საბრძოლო კოშკი იდგა, ამჟამად შემორჩენილია 10-მდე კოშკი. საბჭოთა პერიოდში სოფელში განვითარებული იყო [[მეცხოველეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 38 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 32 || 18 || 14
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 38 || 17 || 21
|}
==ღირსშესანიშნაობები==
სოფელში დგას ორი ეკლესია.
XI საუკუნით დათარიღებული [[მურყმელის მაცხოვრის ეკლესია]] ეროვნული მნიშვნელობის ძეგლია. ტაძარი დარბაზული ტიპისაა. ეკლესიის კედლებზე ჩანს ფრესკების არსებობის კვალი. ეკლესიაში შენახულია აშენების დროინდელი [[ანალოღია]]. სამრეკლოზე ჰკიდია XIX საუკუნის ზარი რუსული წარწერით.
შუა საუკუნეების წმინდა ბარბარეს ეკლესია დგას სოფლის განაპირას. ეკლესია დარბაზული ტიპისაა. შესასვლელი სამხრეთიდან აქვს, საიდანაც მიშენებული აქვს დამხმარე სათავსო.
== გალერეა ==
<gallery>
სურათი:Murymeli barbare.JPG|წმ. ბარბარეს ეკლესია
სურათი:მურყმელი.JPG|სოფელ მურყმელის ხედი ზემოდან
სურათი:Jusus church in murkmeli.JPG|მაცხოვრის სახელობის ეკლესია
სურათი:Village Murkmeli.jpg|სოფლის ხედი
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|202}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{უშგული}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
b3uawjnqur8fpj1vjro89n803zlsl5v
ჩაჟაში
0
98586
4399513
4358531
2022-07-28T06:29:25Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:უშგულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩაჟაში
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Chazhashi.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = ჩაჟაში 2016 წელს
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 54 |lat_sec = 54
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 00 |lon_sec = 31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა2 = mestia.png
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = უშგულის თემი{{!}}უშგული
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2160
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 28<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Chazhashi
}}
'''ჩაჟაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[უშგულის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლამჯურიში]], [[მურყმელი]], [[ჟიბიანი]], ჩაჟაში, [[ჩვიბიანი]]).
==ეტიმოლოგია==
ჩაჟაში [[სვანური ენა|სვანურად]] ნიშნავს ცხენების სადგომს (ჩაჟ „ცხენი“). ლეგენდის თანახმად, [[უშგულის თემი|უშგულში]] ასული [[თამარ მეფე]] ცხენებს ამ სოფელში აჩერებდა.
==მდებარეობა==
ჩაჟაში მდებარეობს სვანეთის კავკასიონის მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]]ების [[ენგური]]სა და შავწყალა-ქვიშარას შესართავთან, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2160 მეტრზე, [[მესტია|მესტიიდან]] 45 კმ. სოფელში არის საჯარო სკოლა.
==ღირსშესანიშნაობები==
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|709}}
ამჟამად ჩაჟაში მუზეუმადაა გამოცხადებული. მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა ნუსხაში დაცული კომპლექსი აერთიანებს 13 კოშკს, 4 ციხე-სახლს, 21 მაჩუბს, 11 ხალხურ საცხოვრებელსა და 1 ათეულზე მეტ დამხმარე ნაგებობას. უშგულის თემის სოფლებიდან ყველაზე მეტი სვანური კოშკი ჩაჟაშშია შემორჩენილი. სოფელში არის [[უშგულის არქეოლოგიური მუზეუმი]].
სოფლის სამხრეთით, მთაზე დგას XII-XIII საუკუნეების ციხე-სიმაგრე, რომელიც შედგება გალავნისა და სამი კოშკისაგან. მათგან ორი სანახევროდ დანგრეულია, ხოლო ერთი თითქმის პირვანდელი სახითაა შემონახული. ციხე უშგულის ოთხივე სოფელს გადაჰყურებს. გადმოცემის თანახმად, ეს თამარ მეფის საზამთრო რეზიდენცია იყო.
სოფლის ახლოს დგას ასევე [[შუა საუკუნეები]]ს კოშკი, რომელსაც თამარ მეფის საზაფხულო კოშკს უწოდებენ. რეზიდენცია მოიცავდა მეორე კოშკსაც, რომლის მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი და ეკლესიას. ეკლესია X საუკუნისაა და წმინდა გიორგის სახელზეა აგებული. გეგმით მართკუთხა ქვის მცირე ზომის ნაგებობაა, ინტერიერში ქვისავე კანკელია.
სოფელში დგას მაცხოვრის XI-XII საუკუნეების ეკლესია, რომელსაც შემორტყმული აქვს გალავანი. ნაშენია ქვით და აქვს ქვისავე კანკელი. დასავლეთის მხრიდან მიშენებული აქვს სტოა. სტოაში შესასვლელი სამხრეთის მხრიდანაა. ჩაჟაშის ეკლესიას აქვს ფრესკა გარე ფასადზე, რაც საქართველოში მხოლოდ სვანეთშია დაფიქსირებული. ფრესკაზე ასახულია მოსე ხონელის „[[ამირანდარეჯანიანი]]ს“ სცენები. ეკლესია მოხატულია, საკურთხევლის კონქში გამოსახული არის ვედრების სცენა და მთავარანგელოზები, ჩრდილოეთ კედელზე — ჯვარცმა, ხარება, ღვთისმშობლის მიძინება, სამხრეთ კედელზე — ამაღლება, ფერისცვალება და სხვ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 28 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 34 || 18 || 16
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 28 || 16 || 12
|}
==გალერეა==
<gallery>
სურათი:Tamarqueentower.JPG|თამარ მეფის საზამთრო კოშკი
სურათი:Tamarqueentowersummer.JPG|თამარ მეფის საზაფხულო კოშკი
სურათი:Chazhashi church.JPG|ჩაჟაშის ეკლესია
სურათი:ჩაჟაში.jpg|სოფელი ჩაჟაში
სურათი:Chazhashi (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi church & towers (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi church and Mt Shkhara (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi towers (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi towers -2 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi towers -3 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Chazhashi towers -4 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
სურათი:Чажаши (Photo Русудан Цискрели).jpg
სურათი:Village Chajashi.jpg
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|82-83}}
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://heritagesites.ge/?lang=geo&page=328 საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{უშგული}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები მესტიის მუნიციპალიტეტში]]
bowtuh4ia1il6tcjift1tnff99pdb22
ჩვიბიანი
0
98595
4399515
4358562
2022-07-28T06:29:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:უშგულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩვიბიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Chvibiani.JPG
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 54 |lat_sec = 57
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 00 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = უშგულის თემი{{!}}უშგული
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2080
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 27<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Chvibiani
}}
'''ჩვიბიანი''', ''ჩუბიანი'' ([[სვანური ენა|სვანურად]] ქვემო სოფელი) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[უშგულის თემი|უშგულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლამჯურიში]], [[მურყმელი]], [[ჟიბიანი]], [[ჩაჟაში]], ჩვიბიანი).
ჩვიბიანი მდებარეობს [[კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთით, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2080 მეტრზე, [[ჩაჟაში]]დან 0,5 კმ.
სოფელში დგას მაცხოვრის სახელობის შუა საუკუნეების ეკლესია. ეკლესია დარბაზული ტიპისაა და შესასვლელი დასავლეთიდან აქვს. ყოველ 3 აგვისტოს იმართება სახალხო დღესსასწაული ''ლივსხვარი'', რომელზეც ერთი წლის მონაცვლეობით ერთმანეთს აჯიბრებენ ვერძებსა და ხარებს, საბოლოოდ გამარჯვებულსაც და დამარცხებულსაც აუცილებლად დაკლავენ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 27 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 58 || 27 || 31
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 27 || 15 || 12
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{უშგული}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8k157heh211ho6zsvqrc7pvotxctdwj
ჟიბიანი
0
98601
4399480
4355826
2022-07-28T06:20:15Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:უშგულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჟიბიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Ushguli Svaneti 1822.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 55 |lat_sec = 05
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 00 |lon_sec = 55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = უშგულის თემი{{!}}უშგული
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 2100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 87<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Zhibiani
}}
'''ჟიბიანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[უშგულის თემი|უშგულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლამჯურიში]], [[მურყმელი]], ჟიბიანი, [[ჩაჟაში]], [[ჩვიბიანი]]).
==ეტიმოლოგია==
ჟიბიანი [[სვანური ენა|სვანურად]] ნიშნავს ზემო სოფელს.
==მდებარეობა==
ჟიბიანი მდებარეობს [[კავკასიონი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2100 მეტრზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 87 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 164 || 76 || 88
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 87 || 43 || 44
|}
==ღირსშესანიშნაობები==
ჟიბიანში დგას სამი ეკლესია. [[შუა საუკუნეები]]ს მაცხოვრის სახელობის ეკლესია დგას სოფელში ერთადერთ ხიან ადგილას. ეკლესია [[ბაზილიკა|ბაზლიკის]] ტიპისაა, აღმოსავლეთით გამოყოფილი აქვს საკურთხევლის აფსიდი. შესასვლელი დასავლეთის მხრიდანაა.
სოფელის განაპირას დგას წმინდა გიორგის ეკლესია „ჯგრაგ”. ეკლესია განვითარებული შუა საუკუნეებისაა, [[ბაზილიკა|ბაზილიკის]] ტიპის. ეკლესიას გარს არტყია გალავანი.
სოფლის ჩრდილოეთით დგას [[სვანეთი]]ს დიდი სალოცავი - [[უშგულის ლამარია]].
==გალერეა==
<gallery>
სურათი:Zhibiani church.JPG|ჟიბიანის მაცხოვრის ეკლესია
სურათი:Ushgul, Georgia.jpg|[[უშგულის ლამარია]]
სურათი:Jgrag.JPG|წმ. გიორგის ეკლესია ”ჯგრაგ”
</gallery>
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{უშგული}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ocmz8dxskhksrmmm0a21uqlk5rfhlt1
იფრარი
0
98630
4399177
4352904
2022-07-27T15:21:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:კალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = იფრარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Iprali (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =12
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =55 |lon_sec =28
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კალის თემი{{!}}კალა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1800
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 14<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Iprari
}}
'''იფრარი''', ''იფრალი'' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[კალის თემი|კალის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[დავბერი]], [[ვიჩნაში]], იფრარი, [[ლალხორი]], [[ხალდე]], [[ხე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხე]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1800 მ. სოფელში დგას XI საუკუნის ეკლესია.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 14 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 41 || 18 || 23
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 14 || 5 || 9
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|285}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
p7txhnn6l10u941558jo98a2g40zcik
ლალხორი
0
98632
4399419
4353386
2022-07-28T06:04:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:კალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლალხორი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lalkhori (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =53
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =55 |lon_sec =18
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კალის თემი{{!}}კალა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 24<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Lalkhori
}}
'''ლალხორი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[კალის თემი|კალის]] [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ლალხორი, [[აგრაი]], [[დავბერი]], [[ვიჩნაში]], [[იფრარი]], [[ლასკრალი]], [[ხალდე]], [[ხე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხე]]). მდებარეობს [[კავკასიონი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]]ების [[ხალდეჭალა|ხალდეჭალის]] და [[ენგური]]ს შესართავთან, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 მ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 24 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 54 || 22 || 32
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 24 || 12 || 12
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|114}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
jgv98186oaw5lbq55k9fw4x9eit8ppz
ხე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
98636
4399531
4359009
2022-07-28T06:33:38Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:კალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ხე (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ხე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Khe.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = <center>სოფელ ხის საერთო ხედი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =24
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =54 |lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კალის თემი{{!}}კალა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1780
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხე'''<ref>{{სგსოლ|224}}</ref><ref>{{სგსოლ|135|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[კალის თემი|კალის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[დავბერი]], [[ვიჩნაში]], [[იფრარი]], [[ლალხორი]], [[ხალდე]], ხე). მდებარეობს [[ჩხუტნერის ქედი]]ს სამხრეთით, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვნივ, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1780 მ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 3 || 2 || 1
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 4 || 2 || 2
|}
==ისტორიული ძეგლები==
სოფლის მახლობლად მთაზე დგას წმ. კვირიკესა და ივლიტას სახელობის [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] ეკლესია [[ლაგურკა]], სადაც ყოველი წლის [[28 ივლისი|28 ივლისს]] იმართება რელიგიური და სახალხო დღესასწაული — [[კვირიკობა]]. სოფელში მდებარეობს [[წმინდა ბარბარე]]ს ეკლესია „[[ხის წმინდა ბარბარეს ეკლესია|ბარბალი]]“.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|450}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0lpl07lvp2j1igitya5571y4pzw97sk
ხალდე
0
98638
4399530
4358970
2022-07-28T06:33:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:კალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ხალდე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Khalde ruins, Georgia (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =46
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =56 |lon_sec =57
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = კალის თემი{{!}}კალა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1900
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 3<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Khalde
}}
'''ხალდე'''<ref>„[[საქართველოს გეოგრაფიული სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონი]]“, თბ. 2009, გვ. 222</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[კალის თემი|კალის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[დავბერი]], [[ვიჩნაში]], [[იფრარი]], [[ლალხორი]], ხალდე, [[ხე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხე]]). მდებარეობს [[ჩხუტნერის ქედი]]ს სამხრეთით, [[ხალდეჭალა|ხალდეჭალის]] ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1900 მ. [[მესტია|მესტიიდან]] 40 კმ.
==ისტორია==
ხალდე მოთავე იყო [[სვანეთის აჯანყება|აჯანყებისა]] [[რუსეთის იმპერია|მეფის რუსეთის]] წინააღმდეგ. სოფლის მოსახლეობამ ბოლომდე იბრძოლა აჯანყების დროს, რის გამოც სოფელი თავის კოშკებიანად პირწმინდად გაანადგურეს. მას შემდეგ ხალდე დაცარიელდა, რუსეთის მთავრობამ აკრძალა ხალდეში დასახლება და მას „ახალი იფრარი“ დაარქვა. ხალდეს გმირებს [[სვანები]] დღესაც დიდი პატივით მოიხსენიებენ, მათზე შექმნილია სიმღერა-ფერხული „გაულ-გავხე“.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 3 || 3 || 0
|}
==ლიტერატურა==
* ნ. შოშიტაშვილი, ხალდეს აჯანყება (1875-1876), ჟურნალი „ისტორიანი“, N 2, 2012 წ. გვ. 40-47
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1wg3xbql1rapn5zr09w0rzle3id9515
აჩხოტი
0
98641
4399411
4239076
2022-07-28T06:00:38Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = აჩხოტი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Achkhoti.jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა = <center>სოფელ აჩხოტის ერთ-ერთი უბანი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small></center>
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 37 |lat_sec = 23
|lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 37 |lon_sec = 02
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 167<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Achkhoti
}}
'''აჩხოტი'''<ref>{{სგსოლ|19|სსრ}}</ref> — [[ისტორიული ძეგლი]], [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[სნო]]ს [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[საქართველოს სამხედრო გზა|საქართველოს სამხედრო გზაზე]]. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 5 [[კილომეტრი]].
==ისტორია==
სოფელზე გადიოდა თბილის-ჟინვალ-დარიალის უძველესი სავაჭრო გზა. [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] I მეოთხედში არაგვის ერისთავების მოურავმა შიოლა ღუდუშაურმა აქ [[ოსები]] ჩამოასახლა და ყმებად გაიხადა. შემდგომში ეს უფლებები ხელში ჩაიგდეს აზნაურმა ყაზბეგებმა. თანდათან ოსების უმრავლესობა სოფლიდან ჩრდილოეთ ოსეთში გადასახლდა. მათ ნაცვლად აქ სოფელ [[სნო|სნოდან]] გადმოსული ოჯახები დასახლდნენ.
==დემოგრაფია==
2014 აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 167 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 73 || 33 || 40
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{ზრდა}} 251 || 127 || 124
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 167 || 88 || 79
|}
1926 წლის აღწერის მონაცემებით სოფლის მოსახლეობის 12 %-ს წარმოადგენდნენ ქართველები, ხოლო 88 %-ს [[ოსები]].<ref name="მაკალათია" />
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|72}}
{{სძა|2|438|ჯამბურია ზ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ngxz71rjc9wcqjc2s8tmp5n8bsutd0m
ახალციხე (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
98642
4399412
4239078
2022-07-28T06:00:44Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ახალციხე (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ახალციხე
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 35 |lat_sec = 23
|lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 39 |lon_sec = 42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1800
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 35<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,1 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ახალციხე'''<ref>{{სგსოლ|20|სსრ}}</ref> — [[ისტორიული ძეგლი]], [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]], [[სნო]]ს [[თემი|თემში]], [[კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[სნოსწყალი|სნოსწყლის]] ([[თერგი]]ს შენაკადი) მარცხენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1800 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 12 [[კილომეტრი]]. სოფელში დგას IX-X საუკუნის ბაზილიკა, რომელიც აღდგენილია XIX საუკუნეში.<ref>{{cite book| | first=| last= ''ღამბაშიძე ნ., ალავერდაშვილი ქ.''| series=| title=აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული კულტურა| publisher=[[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]] |location=თბილისი |year=2018| origyear=| isbn=| edition=|url=https://ijhei.files.wordpress.com/2018/05/for_web_final_pro.pdf}}</ref>
==ისტორია==
სოფელი შედიოდა არაგვის საერისთავოში, მისი მოურავი იყო არაგვის ერისთავის ყმა მარტია ღუდუშაური. [[1439]] წლის საბუთში გერგეტელ საყდრისშვილთა მძევლებს შორის მოხსენიებულია ორი ახალციხელიც. სოფელში იყო სალოცავი ხატები — კვირეხვთიშვილის (კვირელობის) [[ნიში]], ლანგურის წმინდა გიორგი, [[კოპალე]] (ბიჭების), ელია (გოგონების).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 35 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="აღწერა 1926">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 155 || 70 || 85
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 129 || 66 || 63
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 35 || 13 || 22
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|100}}
{{სძა|2|438|ჯამბურია ზ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gh4836mshte07jy9alce7jp21p5w53p
გარბანი
0
98646
4399413
4387829
2022-07-28T06:00:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სიონის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გარბანი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Garbani, Khevi, Georgia.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =32
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =35 |lon_sec =29
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სიონი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1830
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 329<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გარბანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|სიონის]] [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარივენა ნაპირზე. [[მდინარე]] [[ტერხენა|ტერხენის]] შესართავთან ახლოს, [[საქართველოს სამხედრო გზა]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1830 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 8 [[კილომეტრი]].
==ისტორია==
[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] დასაწყისში მას მოიხსენიებს ჰ. ი. კლაპროთიც. სოფლის ხევის ერთ-ერთი დასახლებაა. მასზე გამავალი გზა დიდ მნიშნელობას ანიჭებდა ამ დასახლების პუნქტს. სოფლის ზემოთ ტერასებზე, რომლებსაც „ძველ გარბანს“ უწოდებდნენ, ჩანს ნასახლარები. სოფელი მეწყერსა და ზვავს დაუნგრევია, რომლის გამოც მოსახლეობა მდინარე თერგის პირას დასახლენულა. ამ ახალ დასახლებას „ქვემო გარბანი“ ეწოდა. მისგან შემორჩენილია ნამოსახლარები და კოშკის ნანგრევები. გარკვეული დროის შემდეგ დასახლებას უფრო ზევით აუწევია, რომ [[IX საუკუნე|IX]]-[[X საუკუნე|X საუკუნის]] მიჯნაზე ხევში და არაგვის ხეობის სათავეებში თავის გავლენას ავრცელებდნენ კახეთის ქორეპისკოპოსები. შუა საუკუნეებში სოფელი ჩართული იყო ხევის სათავდაცვო სისტემებში.
==გარბანის ეკლესია==
{{მთავარი|გარბანის ეკლესია}}
სოფლის მახლობლად დგას IX-X საუკუნეების წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია. ძეგლი ერთანავიანი ბაზილიკაა. ტაძარი რესტავრირებამდე მოხატული იყო ფრესკებით, რომლებიც დროთა განმავლობაში განადგურდა, რესტავრაციის შემდგომ კი ისინი სრულად დაიკარგა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 329 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 18.</ref> || 250 || 119 || 131
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{ზრდა}} 342 || 162 || 180
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 329 || 156 || 173
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|693}}
{{სძა|2|442|კახაძე კ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9yny4ovgy8wnoddyh1e2tl7ytpxi19t
ვარდისუბანი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)
0
98651
4399420
3984209
2022-07-28T06:04:48Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სიონის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ვარდისუბანი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ვარდისუბანი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =11
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =34 |lon_sec =36
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|თემი = სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი){{!}}სიონი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1860
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 48<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ვარდისუბანი''' (ყოფილი '''ტორნისა''') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში]] ([[სიონი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|სიონის]] [[თემი]]), მდებარეობს [[ხევის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარჯვენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1860 [[მეტრი]], [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 10 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 48 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 97 || 46 || 51
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 48 || 23 || 25
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|300}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
t6hvhnyjy64u9n7hgkuz62joi973t59
შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია
0
98965
4399656
4393954
2022-07-28T09:19:32Z
Island
40
ლაურეატები
wikitext
text/x-wiki
'''შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია''' (ყოფ. '''შოთა რუსთაველის სახელობის რესპუბლიკური პრემია''') — საქართველოს სახელმწიფო პრემია, რომელიც დააარსა საქართველოს მინისტრთა საბჭომ 1965 წელს. შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიაზე განაცხადები მიიღება შემდეგ დარგებში: მხატვრული ლიტერატურა, მუსიკალური, კინო, სახვითი და თეატრალური ხელოვნება, არქიტექტურა, [[რუსთველოლოგია]], სოციალური და ჰუმანიტარული მეცნიერებები.
შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია ენიჭება:
ა) ხელოვნების დარგში — ლიტერატურის, მთარგმნელობითი და კვლევითი, ხელოვნებისა და არქიტექტურის უმნიშვნელოვანესი ნაწარმოებისათვის, რომელმაც მხატვრულ ღირსებათა გამო საერთო ეროვნული აღიარება მოიპოვა და გამსჭვალულია თავისუფლების, ჰუმანიზმისა და პატრიოტიზმის ზოგადსაკაცობრიო იდეალებით;
ბ) მეცნიერების დარგში — მაღალ მეცნიერულ დონეზე შესრულებული და საყოველთაოდ აღიარებული სამეცნიერო ნაშრომის ან ნაშრომთა ციკლისათვის, რომელსაც განსაკუთრებული წვლილი შეაქვს არა მარტო ჩვენი ქვეყნის მეცნიერების, არამედ მსოფლიოს სულიერ, სოციალურ და/ან ეკონომიკურ განვითარებაში.
პირს, რომელიც მოიპოვებს შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიას, მიენიჭება შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატის წოდება, გადაეცემა ლაურეატის დიპლომი, ოქროს მედალი და ფულადი ჯილდო. ავტორთა კოლექტივისთვის პრემიის მინიჭების შემთხვევაში, საპრემიო თანხა ნაწილდება თანაბრად. შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია გაიცემა 10 000 (ათი ათასი) ლარის ოდენობით.
==ლაურეატები==
{| class="wikitable"
|-
! წელი !! ლაურეატები
|-
| 1965 || [[კონსტანტინე გამსახურდია]]
|-
| 1966 || [[ირაკლი აბაშიძე]]
|-
| 1967 ||
|-
| 1968 ||
|-
| 1969 ||
|-
| 1970 ||
|-
| 1971 || [[ელენე ახვლედიანი]], [[გურამ პატარაია]], [[არჩილ სულაკაური]]
|-
| 1972 ||
|-
| 1973 || [[მურმან ლებანიძე]]
|-
| 1974 || [[აკაკი ვასაძე]]
|-
| 1975 || [[მერაბ ბერძენიშვილი]], [[მირზა გელოვანი]], [[ნოდარ დუმბაძე]], [[ნიკო კეცხოველი]], [[შოთა ნიშნიანიძე]]
|-
| 1976 ||
|-
| 1977 || [[რევაზ ინანიშვილი]]
|-
| 1978 || [[სულხან ნასიძე]]
|-
| 1979 || [[თენგიზ აბულაძე]], [[ფრიდონ ხალვაში]]
|-
| 1980 ||
|-
| 1981 || [[რევაზ თაბუკაშვილი]], [[ჯუნა მიქატაძე]], [[იოსებ ნონეშვილი]], [[გურამ ფანჯიკიძე]], [[შოთა ყავლაშვილი]], [[გია ყანჩელი]], [[სულხან ცინცაძე]]
|-
| 1982 ||
|-
| 1983 || [[ელისო ვირსალაძე]], [[ოთარ ჭილაძე]]
|-
| 1984 || [[ოთარ თაქთაქიშვილი]]
|-
| 1985 || [[თენგიზ არჩვაძე]], [[ანა კალანდაძე]], [[ბიძინა კვერნაძე]], [[ჯანსუღ ჩარკვიანი]]
|-
| 1986 ||
|-
| 1987 || [[მერაბ კოკოჩაშვილი]], [[მუხრან მაჭავარიანი]], [[ცისანა ტატიშვილი]], [[აკაკი შანიძე]], [[ვახტანგ ცინცაძე]]
|-
| 1988 ||
|-
| 1989 ||
|-
| 1990 ||
|-
| 1991 ||
|-
| 1992 || [[თამაზ ჭილაძე]]
|-
| 1993 ||
|-
| 1994 ||
|-
| 1995 || [[თეიმურაზ ბაბლუანი]], [[ვახტანგ დავითაია]], [[ნათელა იანქოშვილი]], [[ალექსანდრე ხომერიკი]]
|-
| 1996 ||
|-
| 1997 ||
|-
| 1998 || [[ოთარ მეღვინეთუხუცესი]]
|-
| 1999 ||
|-
| 2000 ||
|-
| 2001 ||
|-
| 2002 ||
|-
| 2003 || [[კოტე მახარაძე]]
|-
| 2004 ||
|-
| 2005 ||
|-
| 2006 || [[დიმიტრი ერისთავი (მხატვარი)|დიმიტრი ერისთავი]]
|-
| 2007 ||
|-
| 2008 ||
|-
| 2009 || [[იზა ორჯონიკიძე]]
|-
| 2010 || [[კახი კავსაძე]]
|-
| 2011 || [[ნოდარ გურაბანიძე]], [[თამაზ კვაჭანტირაძე]]
|-
| 2012 || [[ნიკოლოზ რაჭველი]]
|-
| 2013 || [[მაგალი თოდუა]]
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|8|510}}
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[:კატეგორია:შოთა რუსთაველის სახელობის პრემიის ლაურეატები]]
==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4110900?publication=0 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება]
* [https://matsne.gov.ge/ka/document/download/2901242/0/ge/pdf საქართველოს მთავრობის დადგენილება]
* [http://www.culture.gov.ge/News/კონკურსი-შოთა-რუსთაველის-სახელობისა-და-საქართველოს.aspx საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.tavisupleba.org/content/article/1558485.html მთავრობამ რუსთაველისა და ეროვნული პრემიები აღადგინა (რადიო თავისუფლება)]
[[კატეგორია:საქართველოს ჯილდოები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურული ჯილდოები]]
kydc6o0qf24qxasvvjt7g1pzgog0t4k
ეწერი (ჯვრის თემი)
0
99185
4399540
4365782
2022-07-28T06:37:07Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯვრის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ეწერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ეწერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42|lat_min = 43|lat_sec = 31
|lon_dir = E |lon_deg = 42|lon_min = 02|lon_sec = 24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯვრის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 320
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 3157<ref name="აღწერა 2014" />
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 %, [[რუსები]] 0,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ეწერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], ჯვარის საქალაქო შემადგენლობაში (სოფლები: ეწერი, [[ნაკა]], [[ოჭანე]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 320 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 7 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 2 [[კილომეტრი]]თ. [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წლის აღწერის]] მონაცემებით სოფელ ეწერის მოსახლეობა შეადგენდა 2172 ადამიანს,<ref>{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=2002 წლის მოსახლეობის აღწერის მონაცემები |accessdate=2011-09-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}</ref> [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წლისათვის]] — 3157 ადამიანს.<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქე|3|126}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pb038dus82x0t8de2c44fawbryktact
ეწერფერდი
0
99187
4399541
4365053
2022-07-28T06:37:19Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭალის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ეწერფერდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =43 |lat_sec =15
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =01 |lon_sec =39
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭალე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 320
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 260<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ეწერფერდი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭალე]]ს [[თემი]] (სოფლები: ეწერფერდი, [[ფოცხოეწერი]], [[ჭალე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 320 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 26 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 8 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 260 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 433 || 220 || 213
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 260 || 136 || 124
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|260}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pjk55cyul0u6h7smufdzoeqc3ro36ys
ზედა ლია
0
99188
4399542
4365114
2022-07-28T06:37:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლიის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ზედა ლია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =40 |lat_sec = 18
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =01 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლია
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ლებოხა
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 320
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 402<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზედა ლია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]]. [[ლია|ლიის]] [[თემი]] (სოფლები: ზედა ლია, [[ლია]], [[მახარია]], [[პალური]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა სანაპიროზე, [[ზუგდიდი]]–[[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრის]] საავტომობილო გზაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 320 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 14 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 402 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1513 || 738 || 775
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 402 || 199 || 203
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|495}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
jvjo4enhouv1rpo3bdqbhi3h80ozqsn
მუჟავა
0
99189
4399563
4365740
2022-07-28T06:42:05Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მუჟავის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = მუჟავა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =43 |lat_sec =43
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =00 |lon_sec =15
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მუჟავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 360
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 298<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მუჟავა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: მუჟავა, [[ნაშამგუ]], [[ოლორი (სოფელი)|ოლორი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ოლორი]]ს ([[ენგური]]ს შენაკადი) ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 360 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 30 [[კილომეტრი]]თ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 6 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 298 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 455 || 228 || 227
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 298 || 149 || 149
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|197|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
45jbm2kjkny57ir6u6i3ti3xvrdn5p1
ნაგურუ
0
99190
4399564
4365746
2022-07-28T06:42:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:საჩინოს თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ნაგურუ
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =41 |lat_sec = 35
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =06 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}საჩინო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 280
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 320<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაგურუ''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინოს]] [[თემი]] (სოფლები: [[ზედა საჩინო]], [[კუხეში]], ნაგურუ, [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინო]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ინწრა|ინწრის]] ([[ჭანისწყალი|ჭანისწლის]] შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 280 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 11 [[კილომეტრი]]თ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვარიდან]] 2 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 320 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 455 || 215 || 240
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 320 || 169 || 151
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|284|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1xuntr48bl3wh71lp121zmisza07j2c
ნაშამგუ
0
99191
4399568
4365800
2022-07-28T06:42:53Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მუჟავის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ნაშამგუ
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =43 |lat_sec =12
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =58 |lon_sec =12
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მუჟავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 157<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაშამგუ''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[მუჟავა|მუჟავის]] [[თემი]] (სოფლები: [[მუჟავა]], ნაშამგუ, [[ოლორი (სოფელი)|ოლორი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ოლორი]]ს ([[ენგური]]ს შენაკადი) ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 350 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 26 [[კილომეტრი]]თ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 8 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 157 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 316 || 159 || 157
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 157 || 79 || 78
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|338|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ipnv1aepuh7ge9x9r9gj1of5zfss9t8
მიქავა (სოფელი)
0
99192
4399562
4376818
2022-07-28T06:41:29Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მიქავას თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|მიქავა}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = მიქავა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =37 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =06 |lon_sec = 20
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მიქავა (სოფელი){{!}}მიქავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ფუქი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 230
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 393<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მიქავა''' ([[1939]]–მდე ფუქი) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლეღვინჯილე]], [[ლეჯოლიხე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 230 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 6 [[კილომეტრი]]თ. [[ზუგდიდი]]დან 30 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 393 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 576 || 280 || 296
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 393 || 196 || 197
|}
==ისტორია==
[[სოფელი|სოფელს]] მიქავა ეწოდა [[სამეგრელო]]ს გლეხთა აჯანყების მეთაურის [[უტუ მიქავა]]ს პატივსაცემად.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|25|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lzbutn9467trmkcisl0wpnkz5f715pu
პალური
0
99193
4399572
4365920
2022-07-28T06:43:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლიის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = პალური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =40 |lat_sec =33
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =02 |lon_sec =34
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლია
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 439<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''პალური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ლია|ლიის]] [[თემი]] (სოფლები: [[ზედა ლია]], [[ლია]], [[მახარია]], პალური).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 350 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 16 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 439 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 708 || 328 || 380
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 439 || 220 || 219
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|654|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
021r5mivlmaw53l3v108150q8dxnp3b
ობუჯი
0
99194
4399569
4272244
2022-07-28T06:43:04Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ობუჯის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ობუჯი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =32 |lat_sec = 54
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =02 |lon_sec = 32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ობუჯი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 160
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 706<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ობუჯი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[სამესხიო]], [[ჯაღირა]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 160 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 6 [[კილომეტრი]]თ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 17 კმ-ით.
XX საუკუნის დასაწყისში ობუჯში ინახებოდა XIII-XIV საუკუნეების ხატი.<ref>{{წიგნი|ავტორი= [[ექვთიმე თაყაიშვილი|თაყაიშვილი ე.]]|ნაწილი=„არხეოლოგიური მოგზაურობიდან სამეგრელოში“|სათაური= ძველი საქართველო|პასუხისმგებელი = |ადგილი= ტფილისი|წელი= 1914|ტომი= III|გვერდები=238-240|ბმული=https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79529 |გამომცემლობა=ელექტრო მბეჭდავი სტამბა სპირიდონ ლოსაბერიძის}}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 706 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1049 || 520 || 529
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 706 || 358 || 348
|}
==ისტორიული ძეგლები==
სოფლის სამხრეთ–დასავლეთ მთაზე XIII-XIV საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრული ძეგლი – ობუჯის მონასტრის ნანგრევები. სოფელში შემორჩენილია [[ჯაღირის ციხე]].
==ცნობილი ადამიანები==
სოფელში დაიბადა ქართველი კინორეჟისორი [[ნიკოლოზ შენგელაია]]. სოფელ ობუჯში არის [[ლეო ქიაჩელი]]ს სახლ–მუზეუმი.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|497|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cwhkafwfj0ftc8ywkffdj0xiq14idvd
საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)
0
99309
4399574
3956358
2022-07-28T06:43:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:საჩინოს თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|საჩინო}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = საჩინო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =38 |lat_sec = 45
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =04 |lon_sec = 45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}საჩინო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 838<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''საჩინო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ზედა საჩინო]], [[კუხეში]], [[ნაგურუ]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ინწრა|ინწრის]] ([[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 8 [[კილომეტრი]], [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 7 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 838 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1334 || 625 || 709
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 838 || 415 || 423
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|211-212|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
dkadcgem17u6y987nlh6fw3akmi1edw
სამესხიო
0
99346
4399573
4366070
2022-07-28T06:43:47Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ობუჯის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = სამესხიო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =33 |lat_sec =48
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =02 |lon_sec =56
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ობუჯი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 150
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 333<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სამესხიო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ობუჯი]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ობუჯი]], სამესხიო, [[ჯაღირა]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 150 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 9 [[კილომეტრი]]თ. [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] 20 კმ-ით. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]] და [[მესიმინდეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 333 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 467 || 221 || 246
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 333 || 157 || 176
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|8|717}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
264f4mirwla6wlls9lm89o6cb8oggh0
კარკუჩა
0
100336
4399421
4239084
2022-07-28T06:04:52Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:სნოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კარკუჩა
|მშობლიური სახელი =<nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Karkucha, Georgia (7335673400).jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა = სოფელი კარკუჩა
|lat_dir =N |lat_deg =42 |lat_min =34 |lat_sec =42
|lon_dir =E |lon_deg =44 |lon_min =40 |lon_sec =42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|რაიონი2 =
|თემი = სნო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1900
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 50<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,0 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Karkucha
}}
'''კარკუჩა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიცპალიტეტში]] ([[სნო]]ს [[თემი]]), მდებარეობს [[მდინარე]] [[სნოსწყალი|სნოსწყლის]] ([[თერგი]]ს მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1900 [[მეტრი]]. [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 13 [[კილომეტრი]].
== ისტორია==
[[1774]] წლის აღწერით, შედიოდა [[არაგვი]]ს საერისთავოში. სახლობდნენ ყამარაულები და მარსაგიშვილები. სოფელში წმ. გიორგის სახელობის სამი ნიში დგას — ნადარბაზევის, [[ღალანგური]]ს და [[ყანანოზი]]სა. ნადარბაზევის ნიში სოფელ [[ჯუთა|ჯუთისაკენ]] მიმავალ გზაზეა. ხატობა იმართება ზაფხულობით, შაბათ დღეს. ნიშს საყანე მიწებიც ჰქონდა, რასაც ყამარაულები ამუშავებდნენ. ღალანგურის ნიში ართხმოელების, ჯუთელებისა და ხევსურების სალოცავია. აქ ხატობა იმართება 14 ივლისს.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 50 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="აღწერა 1926">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 19.</ref> || 294 || 121 || 173
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 82 || 38 || 44
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 50 || 25 || 25
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|407}}
{{სძა|2|461|ჯამბურია ზ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1j9s9f7yl9qn0hk8wxk5e18t8x0d8wf
კობი
0
100338
4399423
3909460
2022-07-28T06:05:14Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:კობის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კობი
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki>
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა = Village Kobi.jpg
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = სოფელი კობის ხედი
|lat_dir = N|lat_deg= 42|lat_min= 33|lat_sec=34
|lon_dir = E|lon_deg= 44|lon_min= 30|lon_sec=43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = მცხეთა-მთიანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსდა =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1970
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 3<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=27 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 66,7 %<br />[[ოსები]] 33,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Kobi
}}
'''კობი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი|ყაზბეგის მუნიცპალიტეტში]], მდებარეობს [[მდინარე]] [[თერგი]]ს მარჯვენა ნაპირზე. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[აბანო (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|აბანო]], [[ალმასიანი]], [[ბურმასიგი]], [[ჯიმარა (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ჯიმარა]], [[დესი]], [[კართაყაუ]], [[კეტრისი]], [[მნა (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|მნა]], [[ნოგყაუ (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|ნოგყაუ]], [[რესი]], [[სუათისი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|სუათისი]], [[ტეფი]], [[უხათი]], [[ქვემო ოქროყანა]], [[შევარდენი (ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი)|შევარდენი]], [[ცოცოლთა]]). [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1970 [[მეტრი]]. [[სტეფანწმინდა|სტეფანწმინდიდან]] 20 [[კილომეტრი]].
==ისტორია==
ხევის ერთ-ერთი უძველესი დასახლებაა. სოფლის აღმოცენებას ხელი შეუწყო [[მთიულეთი]]დან ხევში გადასასვლელ უმოკლეს გზაზე მდებარეობამ, რასაც უდიდესი ეკონომიკური და სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა. ამასთან, კობი წარმოადგენდა ისტორიული ხევის სამი ხეობის — [[თერგი]]ს, [[თრუსო]]სა და [[სნო]]ს — შეერთების ადგილს და მათ დამაკავშირებელ პუნქტს. წერილობით წყაროებში იგი პირველად XIV საუკუნის შუა წლებში იხსენიება („ძეგლი ერისთავთა“). ქსნის ერისთავს, გირშელს, მნის ციხის აღების შემდეგ, მოხევეებთან ბრძოლის საწყის პუნქტად კობი აურჩევია და იქ გამაგრებულა. ადრინდელ შუა საუკუნეებში და საქართველოს ერთიანი სამეფოს არსებობის დროსაც კობს, როგორც მნიშვნელოვან სტრატეგიულ პუნქტს, სამეფო ხელისუფლება დიდ ყურადღებას აქცევდა. XIV-XVII საუკუნეში, ქსნისა და [[არაგვი]]ს ერისთავები დროდადრო ეცილებოდნენ საქართველოს მეფეებს ხევის ამ მნიშვნელოვან პუნქტს, მაგრამ იმ ხანებში მთელ ხევსა და მასზე გამავალ მნიშვნელოვან ტრასებს უმეტესად საქართველოს მეფეები ფლობდნებ. თუ როგორი იყო მეფის ძალაუფლების გავლენა ამ მხარეზე, ნათლად ჩანს [[1439]] წელს, სამების ტაძრის „სულთა მატიანეში“ ჩართული მეფე ალექსანდრე I-ისადმი მთიელთა მიერ მიცემული ფიცისა და განჩინებიდან.
კობი იყო მთიელთა წარმომადგენლების თავშეყრის ადგილი. აქ გადასცემდნენ ხოლმე მეფეებს მძევლებს. XVII-XVIII საუკუნეებში, კობი კვლავ გახდა სამეფო ხელისუფლებისა და [[არაგვის საერისთავო|არაგვის ერისთავთა]] ცილობის ობიექტი, მაგრამ საერისთავოს გაუქმების შემდეგ ქართლ-კახეთის სამეფო ხელისუფლებამ მთელ ხევთან ერთად კობიც დაიბრუნა და იგი საგამგებლოდ ერთ-ერთ ბატონიშვილს უბოძა. XVIII საუკუნის მიწურულისთვის ხევს [[ვახტანგ ბატონიშვილი]] განაგებდა. რუსეთთან რეგულარული ურთიერთობის დაწყების შემდეგ, აქ გამავალი მნიშვნელოვანი გზის კობის მონაკვეთს ადგილობრივი მოსახლეობა ემსახურებოდა. აქვე იყო მგზავრთა დასასვენებელი და ცხენების გამოსაცვლელი საგზაო სადგური, რამაც მთელი XIX საუკუნის განმავლობაში იარსება.
[[1769]] წლის ივნისში, სოფელ კობთან, თერგის ნაპირზე, ველზე (ადოს მინდორი), ერთმანეთს შეხვდნენ და მოლაპარაკება გამართეს [[ქართლ-კახეთის სამეფო|ქართლ-კახეთის]] მეფე [[ერეკლე II]]-მ და რუსეთის გენერალმა გრაფმა ტოტლებენმა.
==დემოგრაფია==
კობში, უძველესი დროიდან ქართველები სახლობდნენ, მხოლოდ XVIII საუკუნეში, გაჩნდა სოფელში [[ოსი|ოსური]] მოსალეობა.
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3 კაცი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1926|1926]]<ref name="მაკალათია">სერგი მაკალათია, „ხევი“, ტფილისი, სახელმწიფო სასწავლო-პედაგოგიური გამომცემლობა, 1934 წ., გვ. 21.</ref> || 205 || 102 || 103
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || {{კლება}} 25 || 13 || 12
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]<ref name="აღწერა 2014"/> || {{კლება}} 3 || 3 || 0
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|5|566|}}
{{სძა|2|464|კახაძე კ.}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{Commonscat|Kobi}}
{{ყაზბეგის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ყაზბეგის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bifyxq26qx8rjiderlqnkutmtg6lsui
ჯიხეთის მონასტერი
0
103078
4399640
4380568
2022-07-28T08:34:15Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნიგოითის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი = ჯიხეთის მონასტერი
| infobox_width = 250px
| სურათი = Jikheti church summer 2018.jpg
| სურათი_ზომა =
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა = 250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა = [[ნიგოითი]]ს ადმინისტრაციული ერთეული
| გეო = {{coord|42|04|09|N|42|09|22|E|}}
| რელიგიური_წევრობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია]]
| წესჩვეულება =
| პროვინცია = [[გურიის მხარე]]
| რაიონი = [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი = მოქმედი
| ფუნქციური_სტატუსი = დედათა [[მონასტერი]]
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = [[ჯუმათის საეპისკოპოსო]]
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება = დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი = ჯვარ-გუმბათოვანი ეკლესია
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება = [[1896]]
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი = 42.069167
| გრძედი = 42.156111
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა = {{GEO}}
}}
'''ჯიხეთის მონასტერი''', ''სამება-ჯიხეთის მონასტერი'' — [[სოფელი]] და მონასტერი [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ნიგოითი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ნიგოითი]], [[ქვიანი]], [[ჩოლაბარგი]], [[ჭყონაგორა]], [[ჯაპანა]], ჯიხეთის მონასტერი). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 12 კმ., ნიგოითიდან 3 კმ. ჯიხეთის მონასტერი XIX საუკუნის კომპლექსური ძეგლია და მოიცავს ორ ტაძარს, სამრეკლოს, წყაროს, სამწირველოს, გალავანს. მინიჭებული აქვს [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის]] სტატუსი<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/99220 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 665, 2006 წლის 7 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ]</ref>. ჯიხეთის მონასტერში სამონასტრო ცხოვრება არ შეწყვეტილა [[საქართველოს სსრ|საბჭოთა პერიოდშიც]], ამიტომ მონასტერი სოფლად იყო აღრიცხული. ყოველ [[4 დეკემბერი|4 დეკემბერს]] - ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანების დღეს - მონასტერში იმართება დღესასწაული - ჯიხეთობა.
==მდებარეობა==
ჯიხეთის მონასტერი მდებარეობს [[გურიის სერი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, ნიგოითის მთაზე, ზღვის დონიდან 250 მ. [[ლანჩხუთი]]დან 12 კმ, [[ნიგოითი]]დან 3 კმ, [[საქართველოს საავტომობილო მაგისტრალი ს12|ავტომაგისტრალიდან]] 6 კმ.
==ლეგენდა==
ჯიხეთის მონასტრის ადგილმდებარეობის შესახებ არსებობს ლეგენდა. ჯიხეთის მთაზე, მეტად მიუდგომელ ალაგს ყოფილა ნაგები მენელსაცხებლე დედათა სახელობის მონასტერი. დედებს მეტად აწვალებდათ უწყლობა, ამიტომ გადაუწყვეტიათ ტაძრისათვის ახალი ადგილი შეერჩიათ. ეს არჩევანი, წარღვნის მსგავსად, სამი მტრედისათვის მიუნდვიათ. იმ ადგილას, სადაც მტრედები დაფრინდნენ, აუშენებიათ ახალი მონასტერი.
==ისტორია==
სავარაუდოდ ჯიხეთის მთაზე ერთ დროს ციხე იყო აღმართული, რადგან „ჯიხა“ [[ზანური ენა|ზანურად]] ციხეს ნიშნავს. ზეპირი გადმოცემის თანახმად ეკლესია თამარ მეფის დროს აშენდა, თუმცა XIX საუკუნეში უკვე ნანგრევებიღა იყო შემორჩენილი. 1886 წელს ჯიხეთის ტერიტორიაზე დასახლდა მონაზონი ელენე მგალობლიშვილი. თავადმა [[მაჭუტაძეები|მაჭუტაძეებმა]] მონაზვნებს მიწები შესწირეს. მათ 1893 წელს სინოდისგან ტაძრის მშენებლობის უფლება მოიპოვეს და 1896 ილარიონ მენაბდის თაოსნობით ააშენეს მთავარი, [[ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანება|ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანების]] ქვის ტაძარი. 1893 წელს მონასტერი დააყაჩაღეს, მღვდელი კი დაჭრეს.<ref>{{სტატია|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/59094/1/Iveria_1893_N282.pdf |სახეობა=გაზეთი|ავტორი=წულაძე ლ.|სათაური=კორესპონდენცია: გურია|გამოცემა=„ივერია“|ნომერი=282|გვერდები=2|წელი=1893}}</ref> ელენა იყო მონასტრის წინამძღვარი 1896 წლიდან 1914 წლამდე.
მონასტერში სკოლაც გაუხსნიათ. აქ ასწავლიდნენ წერა-კითხვას, საოჯახო საქმესა და ხელგარჯილობას. მონასტრის ისტორიული წყაროების მიხედვით ჯიხეთის მონასტერს მჭიდრო ურთიერთობა ჰქონდა [[ათონი]]ს [[იოანე მახარებელი|იოანე მახარებლის]] მონასტერთან. 1905 წელს იოანე მახარებლის მონასტრის წინამძღვარმა მღვდელ-მონაზონმა იონამ ჯიხეთის მონასტერს [[ათონის ივერიის ღვთისმშობლის ხატი|ათონიდან ღვთისმშობლის ხატი]] გამოუგზავნა. 1914 წლიდან მონასტრის წინამძღვარი იყო ანასტასია.
1987 წელს ღვთისმშობლის ტაძრად მიყვანების ტაძარს მიუშენდა სამრეკლო. 1988 წელს აიგო [[წმინდა გიორგი]]ს ბაზილიკური ტიპის ტაძარი. 2002 წელს აიგო წმ. [[იოანე ნათლისმცემელი|იოანე ნათლისმცემლის]] მუცლადღების ტაძარი. ეზოში მოწყობილის [[სანათლავი]] აუზი, რომელშიც წყაროს წყალი ჩაედინება („იორდანეს წყარო“). წყალს სამკურნალო თვისებები აქვს.
==მოსახლეობა==
ჯიხეთის მონასტერში სამონასტრო ცხოვრება არ შეწყვეტილა [[საქართველოს სსრ|საბჭოთა პერიოდშიც]], ამიტომ მონასტერი სოფლად იყო აღრიცხული. სოფლის მოსახლეობად მხოლოდ მონასტერში მუდმივად მცხოვრები პირები არიან აღრიცხულნი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002 || 9 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{ზრდა}} 21 || ||
|}
==გალერეა==
<gallery>
Jikheti Monastery2.jpg|მთავარი ტაძრის ფასადი
Jikheti Monastery33.jpg|ძველი საფლავები
Georgia Sameba Jikheti monastery church central dome mural Christ.jpg|ეკლესიის გუმბათი
Jikheti Monastery4.jpg|მონასტრის ეზო
Jikheti Monastery8.jpg|შესასვლელი
Jikheti Monastery7.jpg|ერთ-ერთი ეკლესია
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|569}}
*{{წიგნი | ავტორი= ქართველიშვილი თ.| series=| სათაური=„გურიის საეპისკოპოსოები“| გამომცემლობა=„არტანუჯი“ |ადგილი=თბილისი|წელი=2006| origyear=| isbn=99940-11-89-8| edition=|გვერდები=81-82}}
==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Jikheti church}}
*{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|9118|წმინდა მარიამის ეკლესია}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები გურიის მხარეში]]
[[კატეგორია:გურიის მონასტრები]]
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
8bxuvjymgwr48vemq4ukfi8hjj3jnbr
ნაქალაქევი
0
103793
4399381
4398541
2022-07-28T05:43:30Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაქალაქევის თემის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაქალაქევი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 24 |lat_sec = 55
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 20 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა =
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ასპინძის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაქალაქევი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = [[წუნდა]]
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1360
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 426<ref name="აღწერა 2014">{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,1 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაქალაქევი''' — [[სოფელი]] სამხრეთ [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ასპინძის მუნიციპალიტეტი|ასპინძის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[თმოგვი (ასპინძის მუნიციპალიტეტი)|თმოგვი]], [[მირაშხანი]], [[ფია]]).<ref name="აღწერა 2014" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[მტკვარი|მტკვრის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1360 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[ასპინძა|ასპინძიდან]] დაშორებულია 24 [[კილომეტრი]]თ. სოფლის მიდამოებში იყო ძველი ქალაქი [[წუნდა]]. სოფელში არის [[ტეშენიტი]]ს საბადო.
==დემოგრაფია==
[[2014|2014 წლის]] აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 426 კაცი.<ref name="აღწერა 2014" />
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 476<ref name="აღწერა 2002">{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}</ref>
|-
| 2014 || 426 {{კლება}}
|}
==კურორტი==
სოფელი ბალნეოლოგიური კურორტია.
* სამკურნალო საშუალებაა: თბილი (33 °C) რადიოაქტიური წყაროების წყალი; იყენებენ აბაზანებისათვის.
* სამედიცინო ჩვენება: სამოძრაო ორგანოების, გულსისძარღვთა, ნერვული სისტემის, გინეკოლოგიური და კანის დაავადებანი.
* სეზონი მაისიდან ივნისამდე.
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[კვარშის ეკლესია]]
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|334}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ასპინძის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
payc5h3mqgymu34lcbuzaa8ajkcnyvn
ლეწურწუმე
0
110415
4399385
3949958
2022-07-28T05:46:26Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლეწურწუმეს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეწურწუმე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =31 |lat_sec =16
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =06 |lon_sec =01
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლეწურწუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 246
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 801<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეწურწუმე''' (''ლერწუმე'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ნაგვაზუ]], [[ჯუმითი (ლეწურწუმეს თემი)|ჯუმითი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, მუნიციპალიტეტის ცენტრიდან დასავლეთით 4,8 კმ–ის დაშორებით. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 246 მეტრის სიმაღლეზე. ლეწურწუმე მოქცეულია სოფლების: [[ნაკიფუ]]ს, [[ჯაღირა]]ს, [[სარაქონი]]ს, [[ქვედა ჩხოროწყუ]]ს და [[ჯუმითი (ლეწურწუმეს თემი)|ჯუმითს]] შორის. ლეწურწუმე განფენილია ყალიჩონას, საპერტაიოს, ლეცანეს, ნაკათის მაღლობებზე. სოფელის შემადგენლობაში შედის შემდეგი უბნები: [[ჯუმითი]], [[საპერტაიო]], [[საკვინჩიო]], [[ლეჟა (უბანი)|ლეჟა]], [[ეგიარზენი]], [[ნაკათი]], [[საესართიო]], [[ლეჯობე]], [[ჭალე (უბანი)|ჭალე]], [[საახალაიო]], [[როკონა]], [[ნაკოპერატუ]], [[მიკოხი]], [[ენწერი]]. მთავარი ქუჩაა შოთა ესართიას ქუჩა.
სოფელი მდებარეობს ლეწურწუმის გორაკ–ბორცვებზე, რომელიც ძირითადად აგებულია კირქვებით, ამიტომაც სოფელში ბევრი მღვიმე (მაგ. [[საპერტაიოს მღვიმე|საპერტაიო]], [[ლეწურწუმის მღვიმე|ლეწურწუმე]], [[ყალიჩონას მღვიმე|ყალიჩონა]]) და კირქვული წარმონაქმნია.
გარდა [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლისა]], სოფელში ჩამოედინება მდინარეები: [[სქურჩა]], [[ქორთუ]] და [[ჯაღრაფონი]].
სოფლიში არის ლეწურწუმის საშუალო სკოლა და ნაკათის პირველდაწყებითი საშუალო სკოლა. სოფლის ცენტრში კომუნისტური ეპოქისთვის დამახასიათებელი არქიტექტურული ნიმუშებია: საბავშვო ბაღი, ე.წ. ლეწურწუმის კანტორა, სოფლის გამგეობა, მაღაზიები, [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] დაღუპული ლეწურწუმელების მემორიალი, სამეგრელოს გლეხთა აჯანყების ([[1856]]–[[1858]]) სიმბოლური მემორიალი, რომლის ერთ–ერთ შეტაკება სწორედ სოფლის ცენტრში მოხდა. სოფლის ცენტრში აღმართულია სატელევიზიო ანძა, რომელიც ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის რადიოფიცირებას ახდენს.
სოფელი დასახლებულია გვარებით: წურწუმია, ესართია, პერტაია, კვინჩია.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 801 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 736 || 355 || 381
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 801 || 381 || 420
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
akgbws2oa8c9xqs1ejk33phefz4drzf
თეკალი
0
132049
4399330
4186621
2022-07-28T05:28:59Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|თეკალი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = თეკალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =50 |lat_sec =33
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =52 |lon_sec =14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 51<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''თეკალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]].<ref name="აღწერა 2002" /> [[ჩოლური]]ს [[თემი]]. მდებარეობს მდინარე [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1200 მ სიმაღლეზე, [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 15 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 51 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 92 || 49 || 43
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 51 || 31 || 20
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|643}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gpa9533ubwxmsldue2hw2lhkisrzthp
ლახამულა
0
144063
4399437
4353710
2022-07-28T06:08:29Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლახამულა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Lakhamula.jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =02
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =26 |lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 82<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Lakhamula
}}
'''ლახამულა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში. [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], ლახამულა, [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], [[ხელრა]], [[ჰამაში]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა ნაპირას. ჯვარი-მესტიის საავტომობილო გზაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 მ. [[მესტია|მესტიიდან]] 37 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 82 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 118 || 63 || 55
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 82 || 42 || 40
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|VI|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gbu8ynx01dw53j16uxd0990injuyodw
ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
144162
4399436
4353695
2022-07-28T06:08:19Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლახამი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლახამი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლახამ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =59 |lat_sec =37
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =10 |lon_sec =55
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 168<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლახამი'''<ref>{{სგსოლ|101}}</ref><ref>{{სგსოლ|60|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლახამ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], ლახამი, [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ნენსკრა|ნენსკრის]] მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 მ. [[მესტია|მესტიიდან]] 70 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 168 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 229 || 121 || 108
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 168 || 87 || 81
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mz349oghlctjz14uk1r2tsvfaofpdh5
ლახანი
0
144163
4399438
4354062
2022-07-28T06:08:41Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლახანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =59 |lat_sec =07
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =14 |lon_sec =35
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლახანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], ლახანი, [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]). მდებარეობს [[შდავლერის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 მ. [[მესტია|მესტიიდან]] 60 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 10 || 3 || 7
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 4 || 2 || 2
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|VI|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7r6izb2i5nci5fw5n2swljf8w3dke5c
ომფარეთი
0
145370
4399612
4376806
2022-07-28T08:29:37Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ღრმაღელის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ომფარეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =01|lat_sec =05
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =48|lon_sec =43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ღრმაღელე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 491<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ომფარეთი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: ომფარეთი, [[ორმეთი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ორმეთი]], [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელე]], [[წყალწმინდა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|წყალწმინდა]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] ხეობაში. სოფელში მოქმედებს [[ასფალტი]]ს ქარხანა, მოდის [[მინერალური წყალი]].
==ისტორია==
ომფარეთი [[მეგრული ენა|მეგრული]] წარმოშობის ტოპონიმია და ნიშნავს სამალავ ადგილს. შედიოდა [[შრომა (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|მიქელგაბრიელის]] სასოფლო საზოგადოებაში. 1885-1900 წელს მიქელგაბრიელის საზოგადოებაში (ომფარეთში) იაკობის მთაზე [[ნავთობი]]ს მოპოვებას ცდილობდა ელიზავეტოპოლის გუბერნატორი [[ალექსანდრე ნაკაშიძე]].<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/47232/1/Iveria_1887_N130.pdf გაზეთი „ივერია“ N130 გვ. 2 1887 წ.]</ref><ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/56198/1/Iveria_1892_N232.pdf გაზეთი „ივერია“ N232 გვ. 2 1892 წ.]</ref><ref>გაზეთი [[ივერია (გაზეთი)|„ივერია“]], [http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/60303 N25 გვ. 2] 2 თებერვალი, 1895</ref> გაყვანილი იქნა 31 მეტრი სიღრმის ბურღები. 1912 წელს გაყვანილ იქნა ახალი ბურღები, მაგრამ ძიება შეწყდა [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს გამო. 1926-1929 წლებში გაითხარა 890 მეტრი სიღმის ბურღი, მიღებულ იქნა 5 ტონა ნავთობი სამ დღე-ღამეში. 1932 წელს ნავთობის ძიება ომფარეთში შეწყდა.<ref>{{სტატია|რაიონის ბუნებრივი სიმდიდრენი|სახეობა=გაზეთი|გამოცემა=ლენინის დროშა|ნომერი=54|წელი=22 ივლისი 1938}}</ref>
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 1908<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003824991#?page=339 Кавказский календарь на 1910 год]</ref> || 496
|-
| 2002 || {{ზრდა}} 912
|-
| 2014 || {{კლება}} 491<ref name="აღწერა 2014"/>
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kpz0xuc6iev124ctxkwz9lm7lsbjri1
ნინოშვილი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
145373
4399611
4376786
2022-07-28T08:29:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნინოშვილის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ნინოშვილი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნინოშვილი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Baghlebi view of Ninoshvili.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფლის ხედი [[ბაღლები]]დან
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =18
|lon_dir =E|lon_deg =41|lon_min =56|lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნინოშვილი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ცაცხვიანი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 80
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{ზრდა}} 318<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნინოშვილი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ნინოშვილი, [[ყელა]]). მდებარეობს [[გურიის სერი]]ს მთისწინეთში, [[მდინარე]] [[ღვედისწყალი|ღვედისწყლის]] ([[ფიჩორი]]ს სისტემა), ნაპირებზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 80 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 18 კმ., [[ნიგვზიანი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 4 კმ. სოფელში გადის [[ოზურგეთი]]-ლანჩხუთის საავტომობილო გზა, მოქმედებს საბავშვო ბაღი.<ref>[http://guria.tv/2012/05/1563 რეპორტაჟი სოფელ ნინოშვილიდან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131114112815/http://guria.tv/2012/05/1563 |date=2013-11-14 }} გურია tv, 2012 წლის 16 მაისი</ref> და საჯარო სკოლა. სოფელში მოქმედებს [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] სახელობის მონასტერი.
==ისტორია==
სოფლის ძველი სახელწოდებაა ცაცხვიანი, სოფელს სახელი ეწოდა [[ეგნატე ნინოშვილი]]ს პატივსაცემად. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეჩაიეობა]], [[მეციტრუსეობა]], [[მესიმინდეობა]], აშენებდნენ [[ტუნგი|ტუნგს]].
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|440}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
11mz857aqypi7iajev3lsfmnutk4zo0
ზემო ჩიბათი
0
145374
4399601
4376060
2022-07-28T08:27:42Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიბათის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ზემო ჩიბათი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიბათი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 40
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 300<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზემო ჩიბათი''' — [[სოფელი]] [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიბათი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ზემო ჩიბათი, [[ქვემო ჩიბათი]], [[ჭალა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ჭალა]]). მდებარეობს [[ოდიშ-გურიის დაბლობი|გურიის დაბლობზე]], [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 40 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 5 კმ., [[ქვემო ჩიბათი]]დან 2 კმ. [[2014]] წლის აღწერის მიხედვით სოფელში ცხოვრობს 300 კაცი.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|4|512}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
llf7qqpoxdoo5v9hb079iqtboix4qvj
ტელმანი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
145379
4399616
4377102
2022-07-28T08:30:39Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:აცანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტელმანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lanchkhutis municipaliteti.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir =N|lat_deg =42|lat_min =02|lat_sec =30
|lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =03|lon_sec =30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = აცანა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = შრომისუბანი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 130
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = {{კლება}} 204<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტელმანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[აცანა|აცანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[აცანა]], ტელმანი). მდებარეობს [[გურიის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[აცაურა]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 130 მ., [[ლანჩხუთი]]დან 10 კმ., აცანადან 3 კმ.
==ისტორია==
სოფლის ძველი სახელწოდებაა შრომისუბანი. სოფელში [[XIX საუკუნე]]ში განვითარებული იყო [[მეთუნეობა]]. [[საბჭოთა კავშირი]]ს დროს კი [[მეჩაიეობა]] და [[მეციტრუსეობა]]. ამავე პერიოდში სოფელს სახელი ეწოდა გერმანელი პოლიტიკოსის [[ერნსტ ტელმანი]]ს პატივსაცემად.
==მოსახლეობა==
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 306 || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 204 || ||
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|689}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6r57p2you984wrj60d84gbbjyl3pevk
ლასკადურა (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)
0
152463
4399333
4195508
2022-07-28T05:29:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლასკადურა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლასკადურა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 00
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 43 |lon_sec = 42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 75<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლასკადურა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ლენტეხი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ლასკადურა|ლასკადურის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1120 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 2 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 75 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 89 || 40 || 49
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 75 || 37 || 38
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|133}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
dn5vay54wdun6nt08e8ciwsdgaugfrm
მელურა
0
152469
4399349
4195590
2022-07-28T05:31:06Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მელურა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 42
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 44 |lon_sec = 12
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 900
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 28<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მელურა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ლენტეხი]]ს სადაბო [[თემი]]), [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 900 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 3 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 28 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 62 || 32 || 30
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 28 || 19 || 9
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|560}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tldb7yqd52fopb5ktphf18cyyf40335
ლაღარვაში
0
152471
4399334
3795202
2022-07-28T05:29:17Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:რცხმელურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაღარვაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|დროშა =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|ქვეყნის რუკა2 = Municipality of Lentekhi, Racha-Lechkhumi Mkhare, Georgia.svg
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 300
|წარწერა2 =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =42 |lat_sec =30
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =45 |lon_sec =21
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = რცხმელური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 750
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 9<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაღარვაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[რცხმელური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 750 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 15 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 9 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 25 || 10 || 15
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 9 || 2 || 7
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|146}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
koj5rotj1dcx1bwwadlsptv92i31zcr
მარგვიში
0
152473
4399345
3795214
2022-07-28T05:30:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მარგვიში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 24
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 05 |lon_sec = 05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1300
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 22<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მარგვიში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩიხარეში]]ს [[თემი]]), [[ლეჩხუმის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ღობიშური]]სა და [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] შესართავთან. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1300 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 41 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 22 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 50 || 24 || 26
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 22 || 12 || 10
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|429}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7cg18fp6xn3e53ls0dfef7jyx9e95zz
მელე
0
152475
4399348
4195583
2022-07-28T05:31:01Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მელე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 42
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 04 |lon_sec = 14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1320
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 116<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მელე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩიხარეში]]ს [[თემი]]), [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1320 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 40 [[კილომეტრი]]. სოფელში არის ონიანების კოშკი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 116 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 231 || 116 || 115
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 116 || 54 || 62
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|556}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
72pa8i2nlatrhuhs1a7sj4ecci1rrkp
ლეუშერი (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)
0
152544
4399339
4195536
2022-07-28T05:29:59Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლეუშერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეუშერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 16
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 53 |lon_sec = 37
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1040
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 48<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეუშერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[ლეჩხუმის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1040 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 16 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 48 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 112 || 59 || 53
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 48 || 29 || 19
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|203}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
alwehyld4vpa0359qveygrfqhfacx1b
მამი
0
152546
4399343
3795212
2022-07-28T05:30:19Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება**|საქართველოს სოფელს|ირლანდიის სოფლის|მამი (ირლანდია)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მამი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 41
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 52 |lon_sec = 54
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 31<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მამი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1100 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 16 [[კილომეტრი]]. სოფელში დგას ბაბლუანების კოშკი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 31 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 84 || 42 || 42
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 31 || 18 || 13
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|396}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
d4qgu0w8n7wlqgwegieqx4qprxtvzyo
ლესემა
0
152547
4399338
4331367
2022-07-28T05:29:54Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლესემა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 43
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 41 |lon_sec = 35
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 820
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 81<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლესემა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხელედი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 820 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 3 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 81 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 132 || 73 || 59
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 81 || 43 || 38
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|200}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9rk8uswa9dmum2w0ltgnuyet2lvcmlq
მანანაური
0
152549
4399344
3795213
2022-07-28T05:30:44Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მანანაური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 49 |lat_sec = 22
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 31 |lon_sec = 14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 2<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მანანაური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხელედი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 18 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 15 || 9 || 6
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 2 || 0 || 2
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|402}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ddcu2ps886vkv665b42rcehielysava
მაზაში
0
152551
4399342
3795211
2022-07-28T05:30:15Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხოფურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაზაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 44 |lat_sec = 12
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 20
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხოფური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 48<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაზაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხოფური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 11 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 48 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 103 || 56 || 47
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 48 || 20 || 28
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|348}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6pguqfnwfxyc3cc8es6wagx6diwacpf
ლაბსყალდი
0
152842
4399185
4353322
2022-07-27T15:23:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაბსყალდი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლაბსყალდ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 59 |lat_sec = 44
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 34 |lon_sec = 32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1600
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 19<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაბსყალდი'''<ref>{{სგსოლ|98}}</ref><ref>{{სგსოლ|59|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლაბსყალდ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]] (სოფლები: ლაბსყალდი, [[ლეზგარა]], [[მაგარდელი]], [[სვიფი (ცხუმარის თემი)|სვიფი]], [[ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტვიბერი]], [[ღვებალდი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1600 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 24 კმ.
სოფლის მახლობლად მდებარეობს [[შუა საუკუნეები]]ს ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი – [[მიქაელ მთავარანგელოზი]]ს დარბაზული ეკლესია. იგი ნაგებია ნატეხი ქვით [[კირი]]სა და [[ქვიშა|ქვიშის]] დუღაბზე. დასავლეთით ეკვრის ქვის [[ეგვტერი]], რომელზეც [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] II ნახევარში ხის მეორე სართული დაუშენებიათ. აღმოსავლეთ მხარეს აქვს ერთი სარკმელი. შესასვლელი დასავლეთის მხრიდანაა. [[საკურთხეველი]] გადატიხრულია სამმალიანი ქვის [[კანკელი]]თ. ნაგებობა შელესილია და გადახურულია ყავრით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 19 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 58 || 29 || 29
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 19 || 10 || 9
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|96}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3t8wmwggwq27060o9ek20yfr522kq13
ლადრერი
0
152843
4399417
4353323
2022-07-28T06:04:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლადრერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 30 |lon_sec = 07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 37<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლადრერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], ლადრერი, [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 27 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 37 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 80 || 39 || 41
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 37 || 20 || 17
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|100}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
jm46weyaj6k6w9c0wbveytp52ps78tc
ლალხორალი
0
152844
4399418
4353325
2022-07-28T06:04:34Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლალხორალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 56 |lat_sec = 09
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 09 |lon_sec = 09
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 530
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 9<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლალხორალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], ლალხორალი, [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 530 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 72 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 9 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 9 || 5 || 4
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|114}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
g17t453xljz567v10a5ixs57pus1j20
ლამხერი
0
152846
4399422
4353506
2022-07-28T06:04:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლამხერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლამხერ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 57
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 29 |lon_sec = 20
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1600
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 14<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლამხერი'''<ref>{{სგსოლ|99}}</ref><ref>{{სგსოლ|59|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლამხერ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], ლამხერი, [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1600 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 28 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 14 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 19 || 9 || 10
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 14 || 8 || 6
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|118}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
p4jgkg692fdwg8slw1muqerz2165xjc
ლანტელი
0
152847
4399426
4353615
2022-07-28T06:06:15Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლანტელი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 12
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 30 |lon_sec = 50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1500
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 54<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლანტელი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], ლანტელი, [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1500 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 26 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 54 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 52 || 21 || 31
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 54 || 22 || 32
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|122}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
e0cf1dh9sc650wavayos4vqvhedsfmi
ლარილარი
0
152849
4399429
4353633
2022-07-28T06:06:47Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლარილარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლარილა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 23
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 11 |lon_sec = 17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 880
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 83<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლარილარი'''<ref>{{სგსოლ|99}}</ref><ref>{{სგსოლ|60|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლარილა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], ლარილარი, [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]]ების [[ნენსკრა|ნენსკრისა]] და [[ნაკრა (მდინარე)|ნაკრის]] წყალგამყოფი [[შდავლერის ქედი]]ს სამხრეთ-დასავლეთ კალთის ძირას, მდინარე ნენსკრის მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 880 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 75 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 83 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 84 || 37 || 47
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 83 || 38 || 45
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|130}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
huywqbcclcznbd5tcqznviypdocytpj
ლაყვრი
0
152850
4399430
4353634
2022-07-28T06:07:02Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაყვრი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლაყუ̂რი}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 03 |lat_sec = 42
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 28 |lon_sec = 35
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1600
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაყვრი'''<ref>{{სგსოლ|100}}</ref>, ''ლაყვირი''<ref>{{სგსოლ|60|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლაყუ̂რი}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], ლაყვრი, [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1600 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 31 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 1 || 0 || 1
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|147}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
47a6d3k3ioyr86nuj0493lavr7igp74
ლაშთხვერი
0
152856
4399431
4353638
2022-07-28T06:07:17Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაშთხვერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 04
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 41 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1380
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 92<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაშთხვერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: [[კაერი]], ლაშთხვერი, [[ლემსია]], [[ნესგუნი]], [[სოლი]], [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], [[ჰეშკილი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1380 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 3 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 92 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 194 || 88 || 106
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 92 || 52 || 40
|}
==ღირსშესანიშნაობა ==
{{მთავარი|ლაშთხვერის მთავარანგელოზის ეკლესია}}
სოფელში შემონახულია ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი – [[შუა საუკუნეები]]ს მთავარანგელოზის მცირე ზომის ეკლესია ([[სვანური ენა|სვან.]] თარნგზელ). ეკლესიის შიგნითა კედლის მოხატულობა ეთმობა მთავარანგელოზის თემას. გარედან კედლების ზედა ნაწილი შელესილია და დაფარულია [[XIV საუკუნე|XIV]]-[[XV საუკუნე]]ების მოხატულობით. დასავლეთ ფასადზე ვედრების კომპოზიციაა, აღმოსავლეთ ფასადზე გამოსახულია წმინდა ევსტათეს ნადირობის სცენა, ხოლო სამხრეთისაზე – ცხენზე ამხედრებული წმინდა მეომრები. განსაკუთრებით საინტერესოა ჩრდილოეთ ფასადის მოხატულობა საერთო შინაარსის სიუჟეტზე – მოსე ხონელის რომანის „[[ამირანდარეჯანიანი|ამირან-დარეჯანიანის]]“ ილუსტრაციები. მოხატულობა გასდევს კედლის მთელ სიგრძეს. ცალკეულ სცენებსა და ფიგურებს ახლავს [[ასომთავრული]] წარწერები. ფერადოვან გამას ქმნის ცისფერის, რუხის, ყავისფერის, აგურისფერისა და მოოქროსფრო-ყვითელის შეხამება. საქართველოში ეს სიუჟეტი გვხვდება [[ჩაჟაში]]ს ([[უშგულის თემი]]) ეკლესიის ფასადის მოხატულობაშიც (XVII ს.).
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|100}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gho8zwr3fszyu3d6uizjbeb0b9uao8p
ლაშხრერი
0
152857
4399433
4353645
2022-07-28T06:07:40Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაშხრერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 05
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 30 |lon_sec = 30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 8<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაშხრერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], ლაშხრერი, [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 26 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 8 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 31 || 20 || 11
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 8 || 3 || 5
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|149}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7hgcvz7nyrsbnfuww3myxn6yb07jgs0
ლახირი
0
152860
4399439
4354069
2022-07-28T06:08:54Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლახირი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლახირ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 03 |lat_sec = 17
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 48 |lon_sec = 53
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 83<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლახირი'''<ref>{{სგსოლ|101}}</ref><ref>{{სგსოლ|61|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლახირ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], ლახირი, [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1760 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 11 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 83 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 165 || 85 || 80
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 83 || 43 || 40
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7zb6x6nlui3ay7advj5mwqecoq88icc
ლახუშდი
0
152862
4399440
4354073
2022-07-28T06:09:07Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლახუშდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Lakhushti (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 00 |lat_sec = 18
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 38 |lon_sec = 51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ლახუშტი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1340
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 84<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Lakhushdi
}}
'''ლახუშდი''' (ყოფილი ''ლახუშტი'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], ლახუშდი, [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1340 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 11 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 84 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 61 || 35 || 26
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 84 || 47 || 37
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|150}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0l7jbs9bhe153u8f2dh58vogl80rr3i
ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
152863
4399441
4354074
2022-07-28T06:09:18Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლაჰილი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაჰილი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec = 11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec = 10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 6<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაჰილი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], ლაჰილი, [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1350 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 12 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 6 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 24 || 9 || 15
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 6 || 2 || 4
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|151}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mn5442e88j6ctfj5njp0b1zx307otd8
ლეზგარა
0
152865
4399444
4354148
2022-07-28T06:09:43Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეზგარა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლეზგარა}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = სვანეთის სოფლები (G.N. 2010).jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 00 |lat_sec = 07
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 32 |lon_sec = 57
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1380
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 41<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეზგარა'''<ref>{{სგსოლ|102}}</ref><ref>{{სგსოლ|61|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლეზგარა}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]] (სოფლები: [[ლაბსყალდი]], ლეზგარა, [[მაგარდელი]], [[სვიფი (ცხუმარის თემი)|სვიფი]], [[ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტვიბერი]], [[ღვებალდი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1380 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 19 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 41 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 72 || 34 || 38
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 41 || 21 || 20
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|161}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ql5foms8co904qn2wx9ofr2em9iz9fq
ლელბაგი
0
152893
4399446
4354182
2022-07-28T06:10:29Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლელბაგი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec = 27
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec = 27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 12<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლელბაგი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], ლელბაგი, [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 11 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 12 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 26 || 15 || 11
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 12 || 7 || 5
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|165}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
epq6j7vyn4ubp926ndwzd3e9bbu7fg2
ლემსია
0
152895
4399447
3944917
2022-07-28T06:10:40Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლემსია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 06
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 41 |lon_sec = 25
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 139<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლემსია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერი]]ს [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ლემსია, [[კაერი]], [[ლაშთხვერი]], [[ნესგუნი]], [[სოლი]], [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], [[ჰეშკილი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 3 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 139 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 261 || 128 || 133
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 139 || 67 || 72
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|167-168}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
m43e8o49iq3g0zn07xkrjt92ocviam1
ლეშუკვი
0
152896
4399449
4354196
2022-07-28T06:11:02Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეშუკვი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 01 |lat_sec = 20
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 37 |lon_sec = 10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1450
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 33<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეშუკვი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], ლეშუკვი, [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]). მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1450 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 11 კმ. სოფელში შემორჩენილია რამდენიმე კოშკი.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 33 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 31 || 13 || 18
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 33 || 17 || 16
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|208}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mebxvg98lztx2eztopnnnadj2q0of5g
ლეწფერი
0
152897
4399450
4354886
2022-07-28T06:11:14Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეწფერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლეწფერ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 00
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 11 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 800
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 88<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეწფერი'''<ref>{{სგსოლ|104}}</ref><ref>{{სგსოლ|62|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლეწფერ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], ლეწფერი, [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[კოდორის ქედი]]ს აღმოსავლეთ კალთის ძირას, [[მდინარე]] [[ნენსკრა|ნენსკრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 800 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 73 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 88 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 110 || 59 || 51
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 88 || 44 || 44
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|209}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6mbsl3p0iqad4h3ilyq8fe5s81vbyx1
ლუხი
0
152898
4399451
4354892
2022-07-28T06:11:26Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლუხი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =58 |lat_sec = 15
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec = 14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 750
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 43<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლუხი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], ლუხი, [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ნენსკრა|ნენსკრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 750 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 66 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 43 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 41 || 23 || 18
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 43 || 24 || 19
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|319}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
dbvje50jx4ue16mk5zij813owd2w5l4
მაგარდელი
0
152901
4399452
4354913
2022-07-28T06:11:37Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაგარდელი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|მაგარდელ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 00 |lat_sec = 14
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 33 |lon_sec = 25
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1280
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 60<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაგარდელი'''<ref>{{სგსოლ|107}}</ref><ref>{{სგსოლ|65|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|მაგარდელ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლაბსყალდი]], [[ლეზგარა]], მაგარდელი, [[სვიფი (ცხუმარის თემი)|სვიფი]], [[ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტვიბერი]], [[ღვებალდი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს ჩრდილოეთ კალთის ძირას, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1280 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 18 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 60 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 160 || 82 || 78
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 60 || 39 || 21
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|322}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3pv34065npycia5w27ibhpcj3xfang8
მაზერი
0
152902
4399455
4354918
2022-07-28T06:11:52Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაზერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|მაზერ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 04 |lat_sec = 31
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 36 |lon_sec = 33
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1660
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 159<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაზერი'''<ref>{{სგსოლ|107}}</ref><ref>{{სგსოლ|65|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|მაზერ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]]. (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], მაზერი, [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]])<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[მდინარე]] [[დოლრაჭალა|დოლრაჭალის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1660 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 25 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 159 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 195 || 90 || 105
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 159 || 76 || 83
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|348}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
t2c0ei80oipa2j4y54wd2ytekk46kqb
მაცხვარიში
0
152903
4399458
4354922
2022-07-28T06:12:05Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაცხვარიში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 00 |lat_sec = 50
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 37 |lon_sec = 11
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1360
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 185<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაცხვარიში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], მაცხვარიში, [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1360 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 9 კმ.
სოფლის მახლობლად, გორაკზე შემორჩენილია [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] დასასრულის — [[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] დასაწყისის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი — [[მაცხვარიშის მაცხოვრის ეკლესია|ერთნავიანი ეკლესია]]. თავდაპირველად მას სამხრეთიდან გარშემოსავლელი ჰქონია (ამჟამად დარჩენილია მხოლოდ მცირე ნაწილი). ეკლესია შიგნით კედელკამარიანად მოხატულია. წარწერიდან ირკვევა, რომ კედლები XII საუკუნის დასაწყისში მოუხატავს [[მიქაელ მაღლაკელი|მიქაელ მაღლაკელს]]. ეკლესიის გვერდით აღმართული სამრეკლო [[XVII საუკუნე|XVII]]-[[XVIII საუკუნე]]ებს მიეკუთვნება.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 185 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 320 || 150 || 170
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 185 || 93 || 92
|}
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[მაცხვარიშის მთავარანგელოზის ეკლესია]]
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|511}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
am7ubrp33hsljdy1u6o0ac66lcwru3f
მაჯვდიერი
0
152905
4399459
4354927
2022-07-28T06:12:19Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაჯვდიერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|მაჯუ̂დჲე̄რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec = 37
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =50 |lon_sec = 24
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 14<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაჯვდიერი'''<ref>{{სგსოლ|112}}</ref><ref>{{სგსოლ|68|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|მაჯუ̂დჲე̄რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], მაჯვდიერი, [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1680 მ, [[მესტია|მესტიიდან]] 12 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 14 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 26 || 15 || 11
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 14 || 6 || 8
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|522}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bpbexqw3ztsvabgrc2znb9oymx5vllu
ლეახალე
0
153845
4399389
4363848
2022-07-28T05:47:07Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეახალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 31 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 13 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 58<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეახალე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკიანი]]ს [[თემი]] (სოფლები: ლეახალე, [[ლექარჩე]], [[ნაკიანი]]). მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ზანა|ზანის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 მ, [[ჩხოროწყუ]]დან 10 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 58 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 132 || 70 || 62
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 58 || 29 || 29
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|152}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
n3k1f2hu8apt7tcwdh5ucgksrzgvvk4
ლედარსალე
0
153848
4399393
4363876
2022-07-28T05:47:53Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაფიჩხოვოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლედარსალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 35 |lat_sec = 48
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 13 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაფიჩხოვო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 230
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 501<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლედარსალე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ნაფიჩხოვო]]ს [[თემი]] (სოფლები: ლედარსალე, [[ნაფიჩხოვო]], [[ხანწკი]]). მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ოჩხომური]]ს ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 230 მ, [[ჩხოროწყუ]]დან 15 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 501 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 768 || 359 || 409
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 501 || 232 || 269
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|156}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
f562s4347p6yoqbhofh9j9x24sso14w
ლექარჩე
0
153852
4399390
4364083
2022-07-28T05:47:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლექარჩე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 32 |lat_sec = 11
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 12 |lon_sec = 42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 220
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 102<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლექარჩე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკიანი]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ლეახალე]], ლექარჩე, [[ნაკიანი]]). მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 220 მ, [[ჩხოროწყუ]]დან 7 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 102 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 154 || 77 || 77
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 102 || 56 || 46
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|203}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
soecz2jtbgu3dsjwd93jvjwlmo63580
მეორე ჭოღა
0
153858
4399398
4364257
2022-07-28T05:49:30Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჭოღის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მეორე ჭოღა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 33 |lat_sec = 00
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 11 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭოღა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 220
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 661<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მეორე ჭოღა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ჭოღა|ჭოღის]] [[თემი]] (სოფლები: [[ლექობალე (ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი)|ლექობალე]], მეორე ჭოღა, [[პირველი ჭოღა]]). მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ჭოღა (მდინარე)|ჭოღის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] აუზი) მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 220 მ, [[ჩხოროწყუ]]დან 10 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 661 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 785 || 382 || 403
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 661 || 343 || 318
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|585}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rqajculotza99j2l9kjrgs5odsr7ewa
კუხეში
0
153962
4399546
4365119
2022-07-28T06:38:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:საჩინოს თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კუხეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 40 |lat_sec = 35
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 05 |lon_sec = 05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}საჩინო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 220
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 355<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კუხეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ზედა საჩინო]], კუხეში, [[ნაგურუ]], [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინო]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ინწრა|ინწრის]] ([[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 220 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 10 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 6 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 355 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 508 || 242 || 266
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 355 || 184 || 171
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|93}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
b8u4lfeyn8bie6u6sqvrax26yjr2s61
ლარა
0
153963
4399547
4365177
2022-07-28T06:38:33Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მედანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლარა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 40 |lat_sec = 40
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 07 |lon_sec = 07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}მედანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 360
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 240<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლარა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|მედანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|მედანი]], ლარა).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე|ოდიშის ვაკის]] ჩრდილოეთ ნაწილში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 360 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 13 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 9 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 240 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 376 || 180 || 196
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 240 || 112 || 128
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|129}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bn3q6m4e2ma9lcrtp7ry2w82qtta99p
ლეთკანთი
0
153964
4399548
4365183
2022-07-28T06:38:43Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯგალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეთკანთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =38 |lat_sec = 57
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =09 |lon_sec = 36
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯგალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 300
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 252<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეთკანთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯგალი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლეთკანთი, [[ლეკაკულე]], [[ლესალე]], [[ლეხარჩილე]], [[ჯგალი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]]ების [[ხობისწყალი|ხობისწყლისა]] და [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] შუამდინარეთში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 300 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 12 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 35 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 252 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 519 || 232 || 287
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 252 || 124 || 128
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|162}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
oc2pypykmm7q395ujiiby3g8a4shb4q
ლეკაკულე
0
153965
4399549
4365189
2022-07-28T06:38:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯგალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეკაკულე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =38 |lat_sec =35
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =08 |lon_sec =07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯგალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 420<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეკაკულე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯგალი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლეთკანთი]], ლეკაკულე, [[ლესალე]], [[ლეხარჩილე]], [[ჯგალი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 6 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 28 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 420 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 661 || 317 || 344
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 420 || 199 || 221
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|163}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
42g3yyen6lylrhahzel63jm5fl5zdih
ლესალე
0
153966
4399551
4365196
2022-07-28T06:39:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯგალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლესალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 39 |lat_sec = 30
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 06 |lon_sec = 30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯგალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 169<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლესალე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯგალი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლეთკანთი]], [[ლეკაკულე]], ლესალე, [[ლეხარჩილე]], [[ჯგალი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 8 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 30 კმ-ით.
==ისტორია==
ადრე ლესალე სოფელ [[ჯგალი]]ს ერთ-ერთი უბანი იყო. შემორჩენილია [[XV საუკუნე|XV]]-[[XVI საუკუნე]]ების ციხე-დარბაზის ნანგრევები, რომელიც შესაძლოა 1616-1621 წლების ერთ საბუთში მოხსენიებული ჯგალის ციხე იყოს. ჯგალის ციხის მართვა-გამგეობა ქოჩაკიძეთა გარს ჰქონდა ჩაბარებული. 2009 წელს ციხის აღმოსავლეთით, ბორცვზე შემთხვევით აღმოჩნდა დიდი რაოდენობით ბრინჯაოს სხვადასხვა ნივთი: საბრძოლო იარაღი, სამკაულები და ნახევრადძვირფასი ქვების მძივები, რომელბიც ძვ. წ. VI-III საუკუნიდან ახ. წ. II საუკუნით თარიღდება. 2014 წლიდან მიმდინარეობს დაზვერვითი არქეოლოგიური სამუშაოები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 169 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 226 || 105 || 121
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 169 || 81 || 88
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|199}}
* ლაზიკის ისტორიული გეოგრაფიიდან: (ლესალეს ციხე) / ვახტანგ ჯაფარიძე // სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის შრომები / სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. - თბილისი, 2013-2014. - ISSN 1987-6998. - [ტ.] XI. - გვ. 469-478.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
t02q3yhzkexv4th0k0xyu5ge58rp05h
ლეშამუგე
0
153968
4399553
4365198
2022-07-28T06:39:50Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჩქვალერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეშამუგე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 43 |lat_sec = 26
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 04 |lon_sec = 04
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩქვალერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 360
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 276<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეშამუგე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩქვალერი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლეშამუგე, [[ჩქვალერი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[მაგანა|მაგანის]] ([[ენგური]]ს მარცხენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 360 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 19 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 4 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 276 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 390 || 196 || 194
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 276 || 147 || 129
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|207}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
d57k2gubi9w4jnkfn98gpa8v0u86opv
ლეხარჩილე
0
153969
4399554
4365202
2022-07-28T06:40:01Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯგალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეხარჩილე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 38 |lat_sec = 23
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 07 |lon_sec = 51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯგალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 176<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეხარჩილე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჯგალი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლეთკანთი]], [[ლეკაკულე]], [[ლესალე]], ლეხარჩილე, [[ჯგალი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 240 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 7 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 29 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 176 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 292 || 139 || 153
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 176 || 78 || 98
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|209}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
elkyym9nfqtsyv8372345g4ck3e7y54
ლეჯოლიხე
0
153970
4399557
4365219
2022-07-28T06:40:33Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მიქავას თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეჯოლიხე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =36 |lat_sec =12
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =07 |lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მიქავა (სოფელი){{!}}მიქავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 210<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეჯოლიხე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[მიქავა (სოფელი)|მიქავას]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ლეღვინჯილე]], ლეჯოლიხე, [[მიქავა (სოფელი)|მიქავა]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 7 [[კილომეტრი]]თ, [[ზუგდიდი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 32 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 210 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 500 || 231 || 269
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 210 || 94 || 116
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|209}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
dbcbby9khuudbiqmh0nrtmigaqzn1q6
მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)
0
153971
4399561
4365295
2022-07-28T06:41:17Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მედანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|მედანი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მედანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 40 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 08 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მედანი (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}მედანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 328<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მედანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფელი: [[ლარა]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ოდიშის ვაკე|ოდიშის ვაკის]] ჩრდილოეთ ნაწილში, [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 [[მეტრი|მეტრზე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 10 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 12 კმ-ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 328 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 458 || 232 || 227
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 328 || 172 || 156
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|537}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
iq4qz2esxwf2hglwwamevwu06unu9u7
ბაბილი
0
154994
4399323
4372116
2022-07-28T05:27:55Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ბაბილი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 44
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 760
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 151<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბაბილი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენტეხი]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს განშტოების ([[მდინარე]]ების [[ლონაური]]სა და [[ჩოლური]]ს წყალგამყოფი) სამხრეთ კალთაზე, მდინარე [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 760 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 3 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 151 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 329 || 164 || 165
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 151 || 81 || 70
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|2|119}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
aorfzca3sbc4m84h89o1v3sl3adq8dx
გულიდა
0
154995
4399328
3846479
2022-07-28T05:28:24Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გულიდა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 51
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 44 |lon_sec = 37
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 900
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 59<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გულიდა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენტეხი]]ს ადმინისტრაციულ ერთეულში, მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 900 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 3 [[კილომეტრი]]თ. სოფელში შემონახულია შუა საუკუნეების ციხის ნანგრევები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 59 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 141 || 68 || 73
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 59 || 28 || 31
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|301}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
i84gkbev8hlazooo3s95w0sled84m82
გვიმბრალა
0
154996
4399327
3795119
2022-07-28T05:28:22Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:რცხმელურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გვიმბრალა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 42 |lat_sec = 39
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 46 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = რცხმელური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 77<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''გვიმბრალა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[რცხმელური]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[ლეჩხუმის ქედი]]ს სამხრეთ-დასავლეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1120 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 15 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 77 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 159 || 78 || 81
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 77 || 40 || 37
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|143}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
sc49sblhoe8ggv0sof6r097ewtj6bfh
ბულეში
0
154997
4399326
3795117
2022-07-28T05:28:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ბულეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 58
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 50 |lon_sec = 31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბულეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოლური]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1120 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 13 [[კილომეტრი]]ით.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 10 || 8 || 2
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 4 || 3 || 1
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|566}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3y10xhh0wjcqbrnw9hynzqiwok9h9o2
დურაში
0
154999
4399329
3795123
2022-07-28T05:28:29Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = დურაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 56
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 48 |lon_sec = 32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 30<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 96,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''დურაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩოლური]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ჩოლური (მდინარე)|ჩოლურის]] (მდინარე [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 14 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 30 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 74 || 32 || 42
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 30 || 15 || 15
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|655}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rk82sxqxvlb40bm9lgiq73d9knycqzr
ბავარი
0
155000
4399324
3795112
2022-07-28T05:28:01Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ბავარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 49 |lat_sec = 28
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 30 |lon_sec = 01
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 11<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბავარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ხელედი]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ხელედული]]ს მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1240 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 22 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 11 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 80 || 35 || 45
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 11 || 7 || 4
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|2|138}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gbjjrw1o3n2zdygzmb7zkiweoxll0tz
ახალშენი (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)
0
155001
4399322
4195290
2022-07-28T05:27:48Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ახალშენი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ახალშენი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 50
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 03 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 15<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ახალშენი'''<ref>{{სგსოლ|20|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიხარეში]]ს [[თემი|თემში]], მდებარეობს [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[აშხაშური]]ს (მდინარე [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] შენაკადი) მარჯვენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან დაშორებულია 34 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 15 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 98 || 46 || 52
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 15 || 7 || 8
|}
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|290}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mg6wyc1x857pmg9ucvkamdk3hiuccf6
განხილვა:ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი
1
161171
4399285
4388807
2022-07-27T19:18:56Z
212.58.121.142
/* მაწაკი */ ახალი სექცია
wikitext
text/x-wiki
ორტომეულიც არსებობს და ერთტომეულიც ამავე სახელწოდებებით. ამ სტატიას ალბათ უნდა ერქვას [[ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი (რვატომეული)]]. — [[User:Dawid Deutschland|<font color="black">დავით</font>]] <sup><span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurl:მომხმარებლის განხილვა:Dawid Deutschland|action=edit§ion=new}}</span> <font color="green">პასუხი</font>]</sup> 08:21, 24 აპრილი 2011 (UTC)
:ეგენი ხო ერთმანეთის გაგრძელებებია? ერთტომეული საერთოდ გადაწერაა და ორტომეული მაგის ახალი ვერსიაა უბრლოდ და მაგათზე არ ღირს ცალკე და აქვე მოვაქციოთ.— [[მომხმარებელი:Dixtosa|დიქსტოსა]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Dixtosa|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Dixtosa|წვლილი]]</sub> 08:27, 24 აპრილი 2011 (UTC)
::ერთტომეული კი არის ორტომეულის გაერთიანება, მაგრამ ორტომეული არაა რვატომეულის ასლი. – ეს უფრო შემოკლებაა... შეიძლება გავაერთიანოთ ერთ სტატიაში, მაგრამ... სხვები რას ფიქრობენ? — [[User:Dawid Deutschland|<font color="black">დავით</font>]] <sup><span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurl:მომხმარებლის განხილვა:Dawid Deutschland|action=edit§ion=new}}</span> <font color="green">პასუხი</font>]</sup> 08:29, 24 აპრილი 2011 (UTC)
აღდგომას გილოცავთ, მეგობრებო, მრავალს დაესწარით! მე ჩემს აზრსაც მოგახსენებთ, მგონია, რვატომეული ცალკე უნდა იყოს და ერთტომეული ცალკე, მაინც სხვადახვა ლექსიკონებია. ერთტომეული და ორტომეული ფაქტობრივად ერთნაირია, მაგრამ რვატომეულის შემოკლებას წარმოადგენს და არა მის ანალოგს, როგორც უკვე აღნიშნა დათომ, ასე რომ, სრულიად სხვა გამოდის.--[[მომხმარებელი:Leovizza|ლევან ინასარიძე]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Leovizza|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Leovizza|წვლილი]]</sub> 12:04, 24 აპრილი 2011 (UTC)
მოგესალმებით და მე გილოცავთ ყველას. მეც ჩემს აზრს დავაფიქსირებ. როდესაც საუბარია ქართული ენის განმატრებით ლექსიკონზე, ავტომატურად იგულისხმება ქართული სალიტერატურო ენის რვატომიანი აკადემიური ლექსიკონი (გამოცემა). მემგონია არ უნდა იყოს პრობლემა ამ სათაურით ეს სტატია. თუმც შეიძლება ვდები--[[მომხმარებელი:Otogi|Otogi]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Otogi|წვლილი]]</sub> 15:40, 24 აპრილი 2011 (UTC)
:ამ სტატიას ნუ დავარქმევთ რვატომეულს. მართალია ძირითად მის შესახებ წერია. უბრალოდ ტექტში ჩავწეროთ ერთტომეულის შესახებ და ორტომეულის შესახებ. ყველაზე სრული არის რვატომეული.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ([[მომხმარებელი განხილვა:Zangala|გ]]) 09:25, 28 აპრილი 2011 (UTC)
::ავთანდილ არაბულის თაოსნობით და რედაქტორობით ქეგლის ახალი რედაქცია გამოვიდა, ჯერ სულ სამი ტომია გამოცემული და ინფო ისევ აქ შევიტანოთ? ახალი რედაქცია უფრო მდიდარია ლექსიკურად და წინამორბედ რვატომეულს ბევრად აღემატება მოცულობითაც და სიმდიდრითაც, თუმცა ჯერ დასრულებული არ არის. (ანუ პირველი სამი ტომის მასალა ბევრად მეტია, ვიდრე ქეგლის პირველი სამი ტომისა)--[[მომხმარებელი:Leovizza|ლევან ინასარიძე]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Leovizza|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Leovizza|წვლილი]]</sub> 07:45, 9 დეკემბერი 2011 (UTC)
:::ჩემი აზრით აქ ჯობია დამატება და ყველა ქ.ე.გ.ლ.-ის შესახებ ერთ სტატიაში იქნება ინფორმაცია.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ([[მომხმარებელი განხილვა:Zangala|გ]]) 09:44, 9 დეკემბერი 2011 (UTC)
::::ვეთანხმები ზემოთ გამოთქმულ აზრს. ამ სტატიაში უნდა მოიყაროს თავი ყველა განმარტებითმა ლექსიკონმა, რადგან ისინი ან ერთმანეთის გაგრძელებები, ან დაკავშირებული გამოცემებია. ახლა გამოდის ახალი განმარტებითი ლექსიკონი, რომელიც რვატომეულის გადამუშავებული და დამატებული გამოცემაა. მასზეც უნდა ჩავწეროთ ქვეთავი. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 17:03, 25 ივნისი 2022 (UTC)
== მაწაკი ==
მაწაკი [[სპეციალური:წვლილი/212.58.121.142|212.58.121.142]] 19:18, 27 ივლისი 2022 (UTC)
38izg7gqk6x94r490xtoaf28w84xc7j
4399292
4399285
2022-07-27T19:41:00Z
გიო ოქრო
84301
[[Special:Contributions/212.58.121.142|212.58.121.142]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
wikitext
text/x-wiki
ორტომეულიც არსებობს და ერთტომეულიც ამავე სახელწოდებებით. ამ სტატიას ალბათ უნდა ერქვას [[ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი (რვატომეული)]]. — [[User:Dawid Deutschland|<font color="black">დავით</font>]] <sup><span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurl:მომხმარებლის განხილვა:Dawid Deutschland|action=edit§ion=new}}</span> <font color="green">პასუხი</font>]</sup> 08:21, 24 აპრილი 2011 (UTC)
:ეგენი ხო ერთმანეთის გაგრძელებებია? ერთტომეული საერთოდ გადაწერაა და ორტომეული მაგის ახალი ვერსიაა უბრლოდ და მაგათზე არ ღირს ცალკე და აქვე მოვაქციოთ.— [[მომხმარებელი:Dixtosa|დიქსტოსა]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Dixtosa|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Dixtosa|წვლილი]]</sub> 08:27, 24 აპრილი 2011 (UTC)
::ერთტომეული კი არის ორტომეულის გაერთიანება, მაგრამ ორტომეული არაა რვატომეულის ასლი. – ეს უფრო შემოკლებაა... შეიძლება გავაერთიანოთ ერთ სტატიაში, მაგრამ... სხვები რას ფიქრობენ? — [[User:Dawid Deutschland|<font color="black">დავით</font>]] <sup><span class="plainlinksneverexpand">[{{fullurl:მომხმარებლის განხილვა:Dawid Deutschland|action=edit§ion=new}}</span> <font color="green">პასუხი</font>]</sup> 08:29, 24 აპრილი 2011 (UTC)
აღდგომას გილოცავთ, მეგობრებო, მრავალს დაესწარით! მე ჩემს აზრსაც მოგახსენებთ, მგონია, რვატომეული ცალკე უნდა იყოს და ერთტომეული ცალკე, მაინც სხვადახვა ლექსიკონებია. ერთტომეული და ორტომეული ფაქტობრივად ერთნაირია, მაგრამ რვატომეულის შემოკლებას წარმოადგენს და არა მის ანალოგს, როგორც უკვე აღნიშნა დათომ, ასე რომ, სრულიად სხვა გამოდის.--[[მომხმარებელი:Leovizza|ლევან ინასარიძე]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Leovizza|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Leovizza|წვლილი]]</sub> 12:04, 24 აპრილი 2011 (UTC)
მოგესალმებით და მე გილოცავთ ყველას. მეც ჩემს აზრს დავაფიქსირებ. როდესაც საუბარია ქართული ენის განმატრებით ლექსიკონზე, ავტომატურად იგულისხმება ქართული სალიტერატურო ენის რვატომიანი აკადემიური ლექსიკონი (გამოცემა). მემგონია არ უნდა იყოს პრობლემა ამ სათაურით ეს სტატია. თუმც შეიძლება ვდები--[[მომხმარებელი:Otogi|Otogi]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Otogi|წვლილი]]</sub> 15:40, 24 აპრილი 2011 (UTC)
:ამ სტატიას ნუ დავარქმევთ რვატომეულს. მართალია ძირითად მის შესახებ წერია. უბრალოდ ტექტში ჩავწეროთ ერთტომეულის შესახებ და ორტომეულის შესახებ. ყველაზე სრული არის რვატომეული.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ([[მომხმარებელი განხილვა:Zangala|გ]]) 09:25, 28 აპრილი 2011 (UTC)
::ავთანდილ არაბულის თაოსნობით და რედაქტორობით ქეგლის ახალი რედაქცია გამოვიდა, ჯერ სულ სამი ტომია გამოცემული და ინფო ისევ აქ შევიტანოთ? ახალი რედაქცია უფრო მდიდარია ლექსიკურად და წინამორბედ რვატომეულს ბევრად აღემატება მოცულობითაც და სიმდიდრითაც, თუმცა ჯერ დასრულებული არ არის. (ანუ პირველი სამი ტომის მასალა ბევრად მეტია, ვიდრე ქეგლის პირველი სამი ტომისა)--[[მომხმარებელი:Leovizza|ლევან ინასარიძე]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Leovizza|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Leovizza|წვლილი]]</sub> 07:45, 9 დეკემბერი 2011 (UTC)
:::ჩემი აზრით აქ ჯობია დამატება და ყველა ქ.ე.გ.ლ.-ის შესახებ ერთ სტატიაში იქნება ინფორმაცია.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ([[მომხმარებელი განხილვა:Zangala|გ]]) 09:44, 9 დეკემბერი 2011 (UTC)
::::ვეთანხმები ზემოთ გამოთქმულ აზრს. ამ სტატიაში უნდა მოიყაროს თავი ყველა განმარტებითმა ლექსიკონმა, რადგან ისინი ან ერთმანეთის გაგრძელებები, ან დაკავშირებული გამოცემებია. ახლა გამოდის ახალი განმარტებითი ლექსიკონი, რომელიც რვატომეულის გადამუშავებული და დამატებული გამოცემაა. მასზეც უნდა ჩავწეროთ ქვეთავი. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 17:03, 25 ივნისი 2022 (UTC)
r5bkr9bvv2ng6k3mz6y0rmdo27tvb87
კახურა
0
167348
4399331
3795131
2022-07-28T05:29:03Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კახურა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 14
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 43 |lon_sec = 17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1100
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 32<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კახურა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ლენტეხი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1100 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 4 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 32 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 61 || 27 || 34
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 32 || 17 || 15
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|452}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bq7112xqgp1xn6z498lgncmtj9h8gif
ნაღომარი
0
167349
4399352
3795221
2022-07-28T05:31:41Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:რცხმელურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაღომარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =40 |lat_sec =09
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =46 |lon_sec =16
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = რცხმელური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ნაგომარი
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 500
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 15<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაღომარი''' (ყოფილი ''ნაგომარი'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[რცხმელური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 500 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 19 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 15 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 40 || 19 || 21
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 15 || 9 || 6
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|336}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pkjf6yn34odw2jtkk9l5sn1o4hgmq2m
ნაცული
0
167350
4399353
3795222
2022-07-28T05:31:46Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაცული
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 05 |lon_sec = 46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1480
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 61<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაცული''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩიხარეში]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1480 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 39 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 61 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 82 || 43 || 39
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 61 || 30 || 31
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|342}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0qt98k9i2baqffudhcawr433g5rw6nt
მუწდი
0
167352
4399350
3795219
2022-07-28T05:31:11Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მუწდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =51 |lat_sec =23
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =50 |lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მუწდი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 18 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 43 || 20 || 23
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 4 || 3 || 1
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|228}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
00qtwa2v5i31r45zijfp91a7dxrj5qu
ზესხო (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)
0
167353
4399321
4195472
2022-07-28T05:27:26Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ცანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ზესხო (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ზესხო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 53 |lat_sec = 28
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 11 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცანა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები = ზერია
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1800
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზესხო''' (ყოფილი ''ზერია'') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ცანა|ცანის]] [[თემი]]), [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ზესხო]]ს ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1800 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 62 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 29 || 17 || 12
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 5 || 4 || 1
|}
==ლიტერატურა==
{{ქე|3|364}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
buguo74bhlrpnge2kd1f3m20f0zhar7
ნანარი
0
167354
4399351
4195599
2022-07-28T05:31:37Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხოფურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნანარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 44 |lat_sec = 22
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 47 |lon_sec = 31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხოფური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 930
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 101<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნანარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხოფური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხოფური (მდინარე)|ხოფურის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 930 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 17 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 101 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 210 || 109 || 101
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 101 || 48 || 53
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|311}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
93jup9f8bcv16ahv4pmgoktzyixbssg
რცხმელური
0
167355
4399355
3795224
2022-07-28T05:31:56Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:რცხმელურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = რცხმელური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 40 |lat_sec = 55
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 46 |lon_sec = 05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = რცხმელური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 520
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 232<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''რცხმელური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[გვიმბრალა]], [[ლაღარვაში]], [[ნაღომარი]], [[ყვედრეში]]). [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ცაგერი|ცაგერ]]–[[ლენტეხი]]ს საავტომობილო გზაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 520 [[მეტრი]], ლენტეხიდან 18 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 232 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 424 || 205 || 219
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 232 || 108 || 124
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|8|522}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
nl2h57yxzuvypmwfwk80cxz81xqgom2
სასაში
0
167404
4399356
4195642
2022-07-28T05:32:01Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სასაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 39
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 59 |lon_sec = 17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 182<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სასაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1240 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 29 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 182 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 306 || 143 || 163
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 182 || 73 || 109
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|119}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
bu39th0ns8ctk7eagbxlgifstvhlg04
საყდარი (სოფელი)
0
167405
4399357
3795226
2022-07-28T05:32:05Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = საყდარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 35
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 49 |lon_sec = 10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1110
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 37<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''საყდარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1110 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 12 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 37 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 104 || 52 || 52
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 37 || 22 || 15
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|202}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
c5jpcniwyp7pmsdr4v92w15f3xm2zuz
ტვიბი
0
167407
4399358
3795227
2022-07-28T05:32:10Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტვიბი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 51 |lat_sec = 43
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 51 |lon_sec = 54
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1140
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 36<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტვიბი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1140 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 15 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 36 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 91 || 47 || 44
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 36 || 19 || 17
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|710}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kd89949w80hadr4aptvbqau3b2oezan
ფანაგა
0
167412
4399359
3795228
2022-07-28T05:32:36Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფანაგა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 49 |lat_sec = 50
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 56 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1040
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 44<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n=
|add1=
}}
'''ფანაგა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1040 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 18 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 44 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 194 || 98 || 96
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 44 || 23 || 21
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|216}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ესკიზი-საქართველო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
75oh4e5xjmf2hnv9lzde2ik3cknddgf
ფაყი
0
167413
4399360
3795229
2022-07-28T05:32:45Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფაყი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 07
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 41 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 22<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title= მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფაყი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხელედი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1120 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 6 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 22 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 173 || 83 || 90
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 22 || 10 || 12
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|242}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9xnb6eylw257is0xupp6gucp5g3j830
ღობი
0
167417
4399361
3795230
2022-07-28T05:32:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ღობი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 24
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 06 |lon_sec = 32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1480
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ღობი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩიხარეში]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1480 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 37 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 13 || 4 || 9
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 1 || 1 || 0
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|596}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ozekmra8esz16r5pbuh8d8eggycaamu
ყარიში
0
167418
4399362
3795232
2022-07-28T05:32:54Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყარიში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 15
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 44 |lon_sec = 43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 780
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 37<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ყარიში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ლენტეხი]]ს სადაბო [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 780 [[მეტრი]], ლენტეხიდან 1 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 37 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 95 || 46 || 49
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 37 || 17 || 20
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|630}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8s9erclt5eoso7rlgxx19kdtkck0qan
ყვედრეში
0
167420
4399363
4195664
2022-07-28T05:32:59Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:რცხმელურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყვედრეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 42 |lat_sec = 10
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = რცხმელური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 700
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 110<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ყვედრეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[რცხმელური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს, [[ცაგერი|ცაგერ]]–[[ლენტეხი]]ს საავტომობილო გზაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 700 [[მეტრი]], ლენტეხიდან 16 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 110 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 163 || 91 || 72
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 110 || 56 || 54
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|638}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
28hx8yl6lqwlq8hc7utweye0fceav21
შკედი
0
167427
4399364
3795234
2022-07-28T05:33:03Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შკედი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 09
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 04 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 140<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შკედი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩიხარეში]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 40 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 140 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 341 || 178 || 163
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 140 || 66 || 74
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|10}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
f20utzs4eu87dshoz05i3jcrs1uvj2j
ჩუკული
0
167474
4399366
3795236
2022-07-28T05:33:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩუკული
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 25
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 00 |lon_sec = 58
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 58<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩუკული''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი]]ს [[თემი]]), [[სვანეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 32 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 58 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 129 || 64 || 65
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 58 || 26 || 32
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|170}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
oeiyc6bgvojcv887h3m8qmhb361s31c
ჩიხარეში
0
167476
4399365
4195684
2022-07-28T05:33:08Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩიხარეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 37
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 02 |lon_sec = 48
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 158<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩიხარეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ახალშენი (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)|ახალშენი]], [[ბენიერი]], [[ლაშხარაში]], [[მარგვიში]], [[მახაში (ლენტეხის მუნიციპალიტეტი)|მახაში]], [[მელე]], [[ნაცული]], [[ღობი]], [[შკედი]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1200 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 34 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 158 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 318 || 155 || 163
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 158 || 80 || 78
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|144}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
g7flcxzm0kpsbmdu0a3thk4zfly3tk4
წანაში
0
167483
4399367
3795237
2022-07-28T05:33:17Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = წანაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 37
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 40 |lon_sec = 50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 119<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''წანაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხელედი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ნაპირებზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 4 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 119 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 186 || 102 || 84
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 119 || 61 || 58
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|290}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
sla9zeulbn2iqpcnb95lw6o77fl249r
წიფლაკაკია
0
167484
4399369
3795238
2022-07-28T05:33:49Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხოფურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = წიფლაკაკია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 43 |lat_sec = 38
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხოფური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 9<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''წიფლაკაკია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხოფური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 11 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 9 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 33 || 14 || 19
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 9 || 6 || 3
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|334}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1yv1wo8y2y1i60rj1z4xqvengn7n6vh
ჭველიერი
0
167485
4399370
3795239
2022-07-28T05:33:53Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭველიერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 50 |lat_sec = 46
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 50 |lon_sec = 32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1080
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 59<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭველიერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1080 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 10 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 59 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 140 || 66 || 74
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 59 || 27 || 32
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|393}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
iaop0i71excvdie14d58eyizpk0ngvc
ჭველფი
0
167486
4399371
4195695
2022-07-28T05:33:59Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩოლურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭველფი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 49 |lat_sec = 40
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 57 |lon_sec = 07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩოლური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1120
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 62<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭველფი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჩოლური]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1120 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 18 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 62 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 149 || 73 || 76
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 62 || 29 || 33
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|393}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
iyih8goqnwawf5q3ezc04dz2ntmo2fi
ხერია
0
167487
4399374
3795244
2022-07-28T05:34:12Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჟახუნდერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხერია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 17
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 01 |lon_sec = 42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჟახუნდერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხერია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ჟახუნდერი|ჟახუნდრის]] [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1240 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 37 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 36 || 20 || 16
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 5 || 2 || 3
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|471}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
329mnc66jm2zhtumg57qomm5l0vcrt5
ხელედი
0
167488
4399373
3795243
2022-07-28T05:34:08Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხელედი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 16
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 38 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 850
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 258<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხელედი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბავარი]], [[ლესემა]], [[მანანაური]], [[ფაყი]], [[ცხუმალდი]], [[წანაში]], [[ხაჩეში]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 850 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 7 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 258 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 553 || 277 || 276
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 258 || 123 || 135
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|457}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
40o7x4vgz48tegk35dfmgr60utp5tcq
ხაჩეში
0
167490
4399372
3795241
2022-07-28T05:34:03Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხელედის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხაჩეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 07
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 34 |lon_sec = 07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხელედი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1000
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 18<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხაჩეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხელედი]]ს [[თემი]]), [[მდინარე]] [[ხელედულა|ხელედულის]] ([[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 14 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 18 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 137 || 71 || 66
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 18 || 10 || 8
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|446}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
b6z6pedcnjtnnyxp63elmh0ebb3cg7e
ხოფური
0
167491
4399375
3795246
2022-07-28T05:34:16Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხოფურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხოფური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 43 |lat_sec = 54
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 40
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხოფური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 102<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხოფური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლამანაშური]], [[მაზაში]], [[ნანარი]], [[წიფლაკაკია]]). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ცხენისწყალი|ცხენისწყლის]] მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 680 [[მეტრი]], [[ლენტეხი]]დან 12 [[კილომეტრი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 102 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 167 || 87 || 80
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 102 || 49 || 53
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|504}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
slppjsbt72171fujrteq9emovlksc0m
სოჭის ცენტრალური სტადიონი
0
169296
4399140
3866425
2022-07-27T12:41:53Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სტადიონი
| სახელი = სოჭის ცენტრალური სტადიონი
| მეტსახელი =
| სურათი = Жемчужина - Краснодар 2000 3.jpg
| წარწერა =
| სრული სახელი = სლავა მეტრეველის სახელობის სოჭის ცენტრალური სტადიონი
| წინა სახელები = „სამხრეთი“
| მდებარეობა = [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭი]], [[კრასნოდარი (მხარე)|კრასნოდარის მხარე]], [[რუსეთი]]
| კოორდინატები =
| აშენდა = [[1964]]
| გაიხსნა = [[19 აპრილი]], [[1964]]
| აღდგა = 1984–1991 წწ.
| დაიხურა =
| მესაკუთრე =
| ოპერატორი =
| საფარი =
| ღირებულება =
| არქიტექტორი =
| ტევადობა =
| კლუბები = „[[ჟემჩუჟინა-სოჭი]]“
}}
'''სლავა მეტრეველის სახელობის სოჭის ცენტრალური სტადიონი''' ({{lang-ru|Центральный стадион имени Славы Метревели}}) — [[სპორტი|სპორტული]] [[სტადიონი]] ქ. [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭში]], [[კრასნოდარი (მხარე)|კრასნოდარის მხარე]], [[რუსეთი]].
გაიხსნა [[1964]] წლის 19 აპრილს და ეწოდა „სამხრეთი“ ({{lang-ru|„Юг“}}). აქვს ორი ტრიბუნა (დასავლეთი და აღმოსავლეთი). იტევს 10 200 მაყურებელს. ამჟამად ატარებს ცნობილი ქართველი ფეხბურთელის [[სლავა მეტრეველი]]ს სახელს, რომელიც სოჭში დაიბადა.
არის რუსეთის საფეხბურთო კლუბ „[[ჟემჩუჟინა-სოჭი]]ს“ საშინაო მოედანი.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://allstadiums.ru/evropa/stadiony-rossii/centralnyy-stadion-imeni-slavy-metreveli.html Центральный стадион имени Славы Метревели (Сочи)]. Все стадионы. {{ref-ru}}
[[კატეგორია:რუსეთის საფეხბურთო სტადიონები]]
[[კატეგორია:სოჭი]]
4gzwxj8bw0xzk7mb9ufar75inhs9zfb
ნაკიფუ
0
172133
4399566
3956142
2022-07-28T06:42:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიფუს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ნაკიფუ
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =34 |lat_sec =07
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =05 |lon_sec =17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა =300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიფუ
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 230
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 753<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკიფუ''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ნაკიფუ, [[ლეჟა (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|ლეჟა]], [[ნანჯარუ]], [[ულურია]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 230 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 8 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 19 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 753 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1589 || 747 || 842
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 753 || 372 || 281
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|303|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
5bik4g2pe6p5ovkaug3duqrlx70q3ls
ულურია
0
172134
4399575
4366144
2022-07-28T06:44:08Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიფუს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ულურია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =35 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =06 |lon_sec =50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიფუ
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 220
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 275<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ულურია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკიფუ]]ს [[თემი]]ს შემადგენლობაში (სოფლები: [[ლეჟა (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|ლეჟა]], [[ნაკიფუ]], [[ნანჯარუ]], ულურია).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 220 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 7 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 275 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 381 || 178 || 203
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 275 || 147 || 128
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|141|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lzmnvq3scb9auq3m8xw47mawhhimrnr
ფოცხოეწერი
0
172135
4399577
4366166
2022-07-28T06:44:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭალის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ფოცხოეწერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =44 |lat_sec =44
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =02 |lon_sec =17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭალე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 250
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 306<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 93,5 %, [[რუსები]] 4,6 %, [[უკრაინელები]] 1,0 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფოცხოეწერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭალე|ჭალის]] [[თემი]]ს შემადგენლობაში (სოფლები: [[ეწერფერდი]], ფოცხოეწერი, [[ჭალე]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარჯვენა ნაპირზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 250 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 22 [[კილომეტრი]]თ, [[ჯვარი (ქალაქი)|ჯვრიდან]] (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 4 [[კილომეტრი]]თ.
ფოცხოეწერი დაარსდა ენგურჰესის მშენებლობასთან დაკავშირებით. [[1972]] წლიდან წარმოადგენდა მუშათა დასახლებას.
[[2010]] წელს საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებით, [[თბილისი|თბილისში]] მცხოვრები [[აფხაზეთი]]დან იძულებით გადაადგილებული 80-მდე ოჯახი ფოცხოეწერში ჩაასახლეს<ref>[https://www.ghn.ge/news/21310 გიორგი ბარამიამ სოფელ ფოცხოეწერში ჩასახლებული დევნილები მოინახულა]</ref>.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 306 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 399 || 192 || 207
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 306 || 152 || 154
|}
==გალერეა==
<gallery>
Potskhoetseri, Tsalenjikha Municipality, Georgia 01.jpg|
Potskhoetseri, Tsalenjikha Municipality, Georgia 03.jpg|
Potskhoetseri, Tsalenjikha Municipality, Georgia 04.jpg|
Potskhoetseri, Tsalenjikha Municipality, Georgia 08.jpg|
Potskhoetseri, Tsalenjikha Municipality, Georgia 09.jpg|
</gallery>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|387|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
btlmmaur0se34u42u6amiabr340yhq7
ჯაღირა
0
172161
4399585
4366380
2022-07-28T06:46:10Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ობუჯის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჯაღირა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =32 |lat_sec =17
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =03 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ობუჯი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|სტატუსი-დან =
|წინა სახელები =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 210
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 237<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯაღირა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ობუჯი]]ს [[თემი]]ს შემადგენლობაში (სოფლები: [[ობუჯი]], [[სამესხიო]], ჯაღირა).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლის]] ([[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა მხარეს. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 210 [[მეტრი|მეტრზე]]. ქალაქ [[წალენჯიხა|წალენჯიხიდან]] დაშორებულია 12 [[კილომეტრი]]თ.
წყაროებში პირველად იხსენიება XVII საუკუნის შუა წლებში. მაღალ გორაკზე შემორჩენილია XV-XVI საუკუნეების ციხე-დარბაზის (კოშკისა და გალავნის) ნანგრევები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 237 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 357 || 176 || 181
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 237 || 120 || 117
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|546|}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
381rcrt80xdmx2jm272kuy54egkh5p1
ვიკიპედია:ფორუმი/მრავალენოვანი
4
173175
4399160
4394916
2022-07-27T14:03:04Z
MediaWiki message delivery
56643
/* Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election */ ახალი სექცია
wikitext
text/x-wiki
{{/თავი}}
== Wiki Loves Folklore is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest.
You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.
Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 13:15, 9 იანვარი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 -->
== Feminism and Folklore 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.
You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].
You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language.
Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance...
Thank you.
'''Feminism and Folklore Team''',
[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--05:49, 11 იანვარი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 -->
== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022.
With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]
Best,
Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:04, 15 იანვარი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22610145 -->
== Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear community members,
Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context.
If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories.
Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]].
More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]].
For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org.
------
<div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|<sup><span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span></sup>]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 -->
== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="ucoc-newsletter"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
<div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:27, 29 იანვარი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.
The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.
The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''
To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''
The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''
Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process.
Sincerely,
Movement Strategy and Governance<br/>
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:55, 4 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.
The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:35, 9 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22796821 -->
== Sandbox link ==
Apologies for writing in English. Please feel free to translate my text.
I'm holding a global RFC regarding Sandbox link ([[:en:User:4nn1l2/sandbox|example]]) at Meta: [[metawiki:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias|m:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias]]. I was told by User:Lucas Werkmeister that Georgian Wikipedia as a large project does not have Sandbox link enabled.
* Does Georgian Wikipedia want the Sandbox link enabled?
If there is consensus for enabling that on Georgian Wikipedia, I will do that as part of the global settings. But if Georgian Wikipedia does not want that, I can simply omit the Georgian Wikipedia from my proposal. No hard feelings at all :) I have personally not found Sandbox links harmful in any way, shape, or form. Thanks [[მომხმარებელი:4nn1l2|4nn1l2]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:4nn1l2|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/4nn1l2|წვლილი]]</sub> 02:58, 19 თებერვალი 2022 (UTC)
:მარტივად რომ აგიხსნათ, ზემოთ მოხსენებული მომხმარებელი მეტა-ვიკიზე შემოიტანა ინიციატივა, რომ ყველა ვიკიპედიაში გამოჩნდეს „სავარჯიშო“ გვერდის ლინკი „განხილვა“-სა და „კონფიგურაცია“ ღილაკს შორის. ჩვენთან ეს გააქტიურებული არ არის, თუმცა, კონსენსუსის არსებობის შემთხვევაში ჩამატებაც შეიძლება. ახლა კი გვეკითხება, თუ წინააღმდეგნი არ ხართ, თქვენთანაც ჩავრთავთ ამ ფუნქციას. პ.ს. მაგალითის სახით, თუ როგორ გამოიყურება ეს, შეგიძლიათ ინგლისურ ვიკიპედიაში შეხვიდეთ და იქ ნახეთ „Sandbox“. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 01:37, 20 თებერვალი 2022 (UTC)
::ჩემი აზრით ძალიან მოსახერხებელია, განსაკუთრებით კი ახალბედა მომხმარებლებისთვის. მე პირადად მხარს ვუჭერ ჩართვას.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:22, 20 თებერვალი 2022 (UTC)
:Hi @[[მომხმარებელი:4nn1l2|4nn1l2]], we don't see an issue to activate this button for us, you can enable it for us too. Thanks, — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 23:33, 23 თებერვალი 2022 (UTC)
{{ჰო}} ვისაც სჭირდება, საჭიროებისამებრ გამოიყენებს, ვისაც არა — არც არაფერს შეუშლის. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 15:18, 23 თებერვალი 2022 (UTC)
== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,
We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.
We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.
Best wishes,
'''International Team'''<br />
'''Wiki Loves Folklore'''
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 04:50, 22 თებერვალი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== Coming soon ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).
All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12:38, 28 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Remember to Participate in the UCoC Conversations and Ratification Vote!</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|'''vote in SecurePoll from 7 to 21 March 2022''']] is scheduled as part of the ratification process for the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement guidelines. Eligible voters are invited to answer a poll question and share comments. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information|Read voter information and eligibility details.]] During the poll, voters will be asked if they support the enforcement of the Universal Code of Conduct based on the proposed guidelines.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|revised enforcement guidelines]] were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. A [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC|Wikimedia Foundation Board statement]] calls for a [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|ratification process]] where eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the UCoC Enforcement guidelines in a vote. Wikimedians are invited to [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/Volunteer|translate and share important information]]. For more information about the UCoC, please see the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|project page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|frequently asked questions]] on Meta-wiki.
There are events scheduled to learn more and discuss:
* A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|community panel]] recorded on 18 February 2022 shares perspectives from small- and medium-sized community participants.
* The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on 4 March 2022 at 15:00 UTC. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022 and 25 February 2022.
You can comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance <br />
Wikimedia Foundation <br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:17, 2 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22916674 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].
The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].
You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 00:52, 8 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22962850 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />Hello!
The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about "Regional and Thematic Hubs". The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet.
Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.
The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.
Best regards,
[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Movement Strategy
<section end="announcement-content" />
</div>
01:31, 10 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners.
([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])
The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]
A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 14:40, 14 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.
Thank you,
From the Community Development team<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:20, 18 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i>
Keep an eye on the project page for declaration of Winners.
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 14:28, 26 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Greetings,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.
The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Best regards,
Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:53, 30 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23079949 -->
== Kartographer coming soon to your wiki ==
''Apologies for writing in English. It would be great if you could help translate this message.''
[[File:Screenshot of map with several automatic counters.png|thumb|Screenshot of a Kartographer map with multiple markers]]
Hello, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer extension]], a feature for making interactive maps, works on most wikis – but it doesn’t work on this Wikipedia and eight others. ([[phab:T138057|T138057]]) The reason is that Kartographer has not been able to handle different page revisions so far, so it doesn’t work on wikis that are using the FlaggedRevision extension for [[mw:Special:MyLanguage:Help:Extension:FlaggedRevs|page stabilization]].
It looks very promising that Wikimedia Deutschland’s [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team can soon offer a solution for this problem and will be able to deploy Kartographer to your wiki within the next few weeks. You don’t need to take any action to get Kartographer, but you can prepare for the deployment by
* '''creating templates''' that use the <code>mapframe</code> or <code>maplink</code> tag, if this is something your wiki wants. They could be based on examples like [[w:en:Template:Maplink|Template:Maplink]] from English Wikipedia.
* '''translating the Kartographer documentation''' [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer] to your language. We’re currently working on it. As soon as it's updated (within the next few days), you can start translating.
* '''telling others''' about the feature!
Here’s our [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|project page with more information]], and the [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|talk page where we’d love to hear any feedback]]. – [[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Johanna Strodt (WMDE)|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Johanna Strodt (WMDE)|წვლილი]]</sub> 07:50, 13 აპრილი 2022 (UTC)
:Hi @[[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] and thank you for this update, this is great news, and also, a special thanks to the WMDE Tech team. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 18:48, 13 აპრილი 2022 (UTC)
::@[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]]: Thanks a lot for your kind message. We noticed that [[phab:T229726|Georgian Wikipedia is in fact already using Kartographer]]. But the good news is that the existing problem with pages pending review will be solved once we have deployed our solution. Wishing you all a good week! -- [[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Johanna Strodt (WMDE)|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Johanna Strodt (WMDE)|წვლილი]]) 09:47, 2 მაისი 2022 (UTC)
:::Thank you! — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 15:16, 2 მაისი 2022 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 6</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="msg-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 6, April 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
</div><section end="msg-newsletter"/>
</div>
Also, a draft of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|'''2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan''']] has been published. Input is being sought on-wiki and during [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations|'''several conversations''' with Wikimedia Foundation CEO Maryana Iskander]].
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|See full announcement on Meta-wiki]]. [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:45, 22 აპრილი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23184989 -->
== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research
Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
<br>--The Wikipedia Library Team 13:16, 26 აპრილი 2022 (UTC)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 -->
== Coming soon: Improvements for templates ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<!--T:11-->
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''':
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]
In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]
Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”.
We would love to hear your feedback on our talk pages!
</div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 11:13, 29 აპრილი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i>
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/>
</div>
[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 18:55, 2 მაისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 -->
== 2022 Board of Trustees Call for Candidates ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.
The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.
The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.
;Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].
Thank you for your support,
Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees<br /><section end="announcement-content" />
10:39, 10 მაისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello all,
We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct. After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.
Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments! The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month.
Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]].
Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.
On behalf of the UCoC project team <br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 ივნისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== Global bot approval request for Dušan Kreheľ (bot) ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{int:hello}}!
I apologize for sending this message in English. {{int:please-translate}}.
In accordance to [[:m:Bot policy#Global bots|the policy]], this message is to notify you that there is a new approval request for a global bot.
The discussion is available at [[:m:Steward requests/Bot status#Global bot status for Dušan Kreheľ (bot)|Steward requests/Bot status#Global bot status for Dušan Kreheľ (bot)]] on Meta.
Thank you for your time.
Best regards,<br />
—'''''<span style="font-family:Candara">[[User:Tks4Fish|<span style="color:black">Thanks for the fish!</span>]] <sup>[[User Talk:Tks4Fish|<span style="color:blue">talk</span>]]•[[Special:Contribs/Tks4Fish|contribs]]</sup></span>''''' 21:07, 11 ივლისი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tks4Fish@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Bot_policy/New_global_bot_discussion&oldid=23231392 -->
== Propose statements for the 2022 Election Compass ==
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hi all,
Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]
An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.
;Here is the timeline for the Election Compass:
* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision
The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.
Best,
Movement Strategy and Governance
''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" />
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="msg-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.
The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
</div><section end="msg-newsletter"/>
</div>
Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 -->
== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==
<section begin="announcement-content"/>
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hi everyone,
'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:
* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])
You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.
Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.
Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.
Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.
'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.
Best,
Movement Strategy and Governance
''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
</div><section end="announcement-content"/>
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23530132 -->
19v0we7pu0y6va15w8hd0a8wfzxn9ih
4399307
4399160
2022-07-27T21:01:19Z
MediaWiki message delivery
56643
/* Vote for Election Compass Statements */ ახალი სექცია
wikitext
text/x-wiki
{{/თავი}}
== Wiki Loves Folklore is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest.
You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.
Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 13:15, 9 იანვარი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 -->
== Feminism and Folklore 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.
You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].
You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language.
Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance...
Thank you.
'''Feminism and Folklore Team''',
[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--05:49, 11 იანვარი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 -->
== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022.
With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]
Best,
Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:04, 15 იანვარი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22610145 -->
== Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear community members,
Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context.
If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories.
Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]].
More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]].
For more information, please contact spatnaik{{@}}wikimedia.org.
------
<div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|<sup><span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span></sup>]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 -->
== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="ucoc-newsletter"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
<div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:27, 29 იანვარი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.
The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.
The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''
To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''
The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''
Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process.
Sincerely,
Movement Strategy and Governance<br/>
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 03:55, 4 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.
The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:35, 9 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22796821 -->
== Sandbox link ==
Apologies for writing in English. Please feel free to translate my text.
I'm holding a global RFC regarding Sandbox link ([[:en:User:4nn1l2/sandbox|example]]) at Meta: [[metawiki:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias|m:Requests for comment/Enable sandbox for all Wikipedias]]. I was told by User:Lucas Werkmeister that Georgian Wikipedia as a large project does not have Sandbox link enabled.
* Does Georgian Wikipedia want the Sandbox link enabled?
If there is consensus for enabling that on Georgian Wikipedia, I will do that as part of the global settings. But if Georgian Wikipedia does not want that, I can simply omit the Georgian Wikipedia from my proposal. No hard feelings at all :) I have personally not found Sandbox links harmful in any way, shape, or form. Thanks [[მომხმარებელი:4nn1l2|4nn1l2]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:4nn1l2|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/4nn1l2|წვლილი]]</sub> 02:58, 19 თებერვალი 2022 (UTC)
:მარტივად რომ აგიხსნათ, ზემოთ მოხსენებული მომხმარებელი მეტა-ვიკიზე შემოიტანა ინიციატივა, რომ ყველა ვიკიპედიაში გამოჩნდეს „სავარჯიშო“ გვერდის ლინკი „განხილვა“-სა და „კონფიგურაცია“ ღილაკს შორის. ჩვენთან ეს გააქტიურებული არ არის, თუმცა, კონსენსუსის არსებობის შემთხვევაში ჩამატებაც შეიძლება. ახლა კი გვეკითხება, თუ წინააღმდეგნი არ ხართ, თქვენთანაც ჩავრთავთ ამ ფუნქციას. პ.ს. მაგალითის სახით, თუ როგორ გამოიყურება ეს, შეგიძლიათ ინგლისურ ვიკიპედიაში შეხვიდეთ და იქ ნახეთ „Sandbox“. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 01:37, 20 თებერვალი 2022 (UTC)
::ჩემი აზრით ძალიან მოსახერხებელია, განსაკუთრებით კი ახალბედა მომხმარებლებისთვის. მე პირადად მხარს ვუჭერ ჩართვას.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 05:22, 20 თებერვალი 2022 (UTC)
:Hi @[[მომხმარებელი:4nn1l2|4nn1l2]], we don't see an issue to activate this button for us, you can enable it for us too. Thanks, — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 23:33, 23 თებერვალი 2022 (UTC)
{{ჰო}} ვისაც სჭირდება, საჭიროებისამებრ გამოიყენებს, ვისაც არა — არც არაფერს შეუშლის. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 15:18, 23 თებერვალი 2022 (UTC)
== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,
We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.
We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.
Best wishes,
'''International Team'''<br />
'''Wiki Loves Folklore'''
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 04:50, 22 თებერვალი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== Coming soon ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).
All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12:38, 28 თებერვალი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Remember to Participate in the UCoC Conversations and Ratification Vote!</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|'''vote in SecurePoll from 7 to 21 March 2022''']] is scheduled as part of the ratification process for the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement guidelines. Eligible voters are invited to answer a poll question and share comments. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information|Read voter information and eligibility details.]] During the poll, voters will be asked if they support the enforcement of the Universal Code of Conduct based on the proposed guidelines.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|revised enforcement guidelines]] were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. A [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC|Wikimedia Foundation Board statement]] calls for a [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|ratification process]] where eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the UCoC Enforcement guidelines in a vote. Wikimedians are invited to [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/Volunteer|translate and share important information]]. For more information about the UCoC, please see the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|project page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|frequently asked questions]] on Meta-wiki.
There are events scheduled to learn more and discuss:
* A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|community panel]] recorded on 18 February 2022 shares perspectives from small- and medium-sized community participants.
* The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on 4 March 2022 at 15:00 UTC. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022 and 25 February 2022.
You can comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance <br />
Wikimedia Foundation <br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:17, 2 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22916674 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].
The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].
You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 00:52, 8 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22962850 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />Hello!
The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about "Regional and Thematic Hubs". The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet.
Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.
The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.
Best regards,
[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Movement Strategy
<section end="announcement-content" />
</div>
01:31, 10 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners.
([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])
The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]
A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 14:40, 14 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.
Thank you,
From the Community Development team<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 02:20, 18 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i>
Keep an eye on the project page for declaration of Winners.
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]</sub> 14:28, 26 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Greetings,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.
The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Best regards,
Movement Strategy and Governance<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:53, 30 მარტი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23079949 -->
== Kartographer coming soon to your wiki ==
''Apologies for writing in English. It would be great if you could help translate this message.''
[[File:Screenshot of map with several automatic counters.png|thumb|Screenshot of a Kartographer map with multiple markers]]
Hello, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer extension]], a feature for making interactive maps, works on most wikis – but it doesn’t work on this Wikipedia and eight others. ([[phab:T138057|T138057]]) The reason is that Kartographer has not been able to handle different page revisions so far, so it doesn’t work on wikis that are using the FlaggedRevision extension for [[mw:Special:MyLanguage:Help:Extension:FlaggedRevs|page stabilization]].
It looks very promising that Wikimedia Deutschland’s [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team can soon offer a solution for this problem and will be able to deploy Kartographer to your wiki within the next few weeks. You don’t need to take any action to get Kartographer, but you can prepare for the deployment by
* '''creating templates''' that use the <code>mapframe</code> or <code>maplink</code> tag, if this is something your wiki wants. They could be based on examples like [[w:en:Template:Maplink|Template:Maplink]] from English Wikipedia.
* '''translating the Kartographer documentation''' [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer] to your language. We’re currently working on it. As soon as it's updated (within the next few days), you can start translating.
* '''telling others''' about the feature!
Here’s our [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|project page with more information]], and the [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|talk page where we’d love to hear any feedback]]. – [[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] <sup>[[მომხმარებლის განხილვა:Johanna Strodt (WMDE)|განხილვა]]</sup><sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Johanna Strodt (WMDE)|წვლილი]]</sub> 07:50, 13 აპრილი 2022 (UTC)
:Hi @[[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] and thank you for this update, this is great news, and also, a special thanks to the WMDE Tech team. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 18:48, 13 აპრილი 2022 (UTC)
::@[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]]: Thanks a lot for your kind message. We noticed that [[phab:T229726|Georgian Wikipedia is in fact already using Kartographer]]. But the good news is that the existing problem with pages pending review will be solved once we have deployed our solution. Wishing you all a good week! -- [[მომხმარებელი:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Johanna Strodt (WMDE)|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Johanna Strodt (WMDE)|წვლილი]]) 09:47, 2 მაისი 2022 (UTC)
:::Thank you! — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 15:16, 2 მაისი 2022 (UTC)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 6</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="msg-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 6, April 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
</div><section end="msg-newsletter"/>
</div>
Also, a draft of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|'''2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan''']] has been published. Input is being sought on-wiki and during [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations|'''several conversations''' with Wikimedia Foundation CEO Maryana Iskander]].
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|See full announcement on Meta-wiki]]. [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 01:45, 22 აპრილი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23184989 -->
== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research
Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
<br>--The Wikipedia Library Team 13:16, 26 აპრილი 2022 (UTC)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 -->
== Coming soon: Improvements for templates ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<!--T:11-->
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''':
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]
In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]
Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”.
We would love to hear your feedback on our talk pages!
</div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 11:13, 29 აპრილი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i>
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/>
</div>
[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 18:55, 2 მაისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 -->
== 2022 Board of Trustees Call for Candidates ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.
The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.
The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.
;Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].
Thank you for your support,
Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees<br /><section end="announcement-content" />
10:39, 10 მაისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello all,
We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct. After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.
Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments! The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month.
Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]].
Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.
On behalf of the UCoC project team <br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 ივნისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== Global bot approval request for Dušan Kreheľ (bot) ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{int:hello}}!
I apologize for sending this message in English. {{int:please-translate}}.
In accordance to [[:m:Bot policy#Global bots|the policy]], this message is to notify you that there is a new approval request for a global bot.
The discussion is available at [[:m:Steward requests/Bot status#Global bot status for Dušan Kreheľ (bot)|Steward requests/Bot status#Global bot status for Dušan Kreheľ (bot)]] on Meta.
Thank you for your time.
Best regards,<br />
—'''''<span style="font-family:Candara">[[User:Tks4Fish|<span style="color:black">Thanks for the fish!</span>]] <sup>[[User Talk:Tks4Fish|<span style="color:blue">talk</span>]]•[[Special:Contribs/Tks4Fish|contribs]]</sup></span>''''' 21:07, 11 ივლისი 2022 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Tks4Fish@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Bot_policy/New_global_bot_discussion&oldid=23231392 -->
== Propose statements for the 2022 Election Compass ==
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hi all,
Community members in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass|propose statements to use in the Election Compass.]]
An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.
;Here is the timeline for the Election Compass:
* July 8 - 20: Community members propose statements for the Election Compass
* July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements
* July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
* August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
* August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
* August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision
The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August. The Elections Committee will oversee the process, supported by the Movement Strategy and Governance team. MSG will check that the questions are clear, there are no duplicates, no typos, and so on.
Best,
Movement Strategy and Governance
''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''<br /><section end="announcement-content" />
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)|talk]]) 11:34, 14 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23215441 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 7</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="msg-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 7, July-September 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.
The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
</div><section end="msg-newsletter"/>
</div>
Thank you for reading! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 01:37, 18 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23529147 -->
== Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election ==
<section begin="announcement-content"/>
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hi everyone,
'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:
* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])
You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.
Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.
Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.
Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.
'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.
Best,
Movement Strategy and Governance
''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
</div><section end="announcement-content"/>
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 14:03, 27 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23530132 -->
== Vote for Election Compass Statements ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hi all,
Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.
An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.
Here is the timeline for the Election Compass:
*<s>July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass</s>
*<s>July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements</s>
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision
The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August
Best,
Movement Strategy and Governance
''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
</div><section end="announcement-content" />
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] 21:01, 27 ივლისი 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=23530132 -->
jdyv3f0so0kxac15c7wavg8w4qm2v3o
ლექსურა
0
175023
4399340
3795209
2022-07-28T05:30:05Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლექსურა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 20
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 44 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 157<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლექსურა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]]<ref>საქართველოს სსრ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფა, თბ., 1987 წ. გვ., 56</ref><ref>[http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=69&kan_det=det&kan_id=200 კანონი მაღალმთიანი რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული განვითარების შესახებ]</ref>, [[ლენტეხი]]ს [[თემი|თემში]].<ref>[http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=q-00000-00---off-0civil2-civil2-01-1--0-10-0---0---0prompt-10-TX--4----Sec---0-1l--11-ka-50---20-about-%e1%83%9a%e1%83%94%e1%83%a5%e1%83%a1%e1%83%a3%e1%83%a0%e1%83%90--00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&c=civil2&srp=0&srn=0&cl=search&d=HASHf6ff38cdc036e4012ee04d.2 მოხელის სამაგიდო ლექსიკონი, დანართი 4. საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 157 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 46 || 22 || 24
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 157 || 72 || 85
|}
==ცნობილი ადამიანები==
* [[ლატავრა ფოჩიანი]] – ქართველი მოცეკვავე
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1f1mqktpmr0301e8wdjnewkq02qmdkh
ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
176121
4399529
4304950
2022-07-28T06:33:14Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ხაიში}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ხაიში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Khaishi (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა = ქვემო ხაიში და მდინარე ხაიშურა
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =36
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =11
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 700
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 174<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Khaishi
}}
'''ხაიში'''<ref>{{სგსოლ|222}}</ref><ref>{{სგსოლ|134|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ჯორკვალი]]).<ref>[http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=q-00000-00---off-0civil2-civil2-01-1--0-10-0---0---0prompt-10-TX--4----Sec---0-1l--11-ka-50---20-about-%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90--00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00&a=d&c=civil2&srp=0&srn=0&cl=search&d=HASHf6ff38cdc036e4012ee04d.2 საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები]</ref>
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]სა და მისი მარცხენა შენაკადის, [[ხაიშურა]]ს ნაპირებზე, [[ბალსქვემო სვანეთი|ბალსქვემო სვანეთში]], ზუგდიდი-მესტიის გზატკეცილზე, [[ზუგდიდი]]სა და [[მესტია|მესტიისგან]] დაახლოებით 70 კილომეტრის დაშორებით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 700 მეტრის სიმაღლეზე. მდინარეები სოფელს სამ ნაწილად ჰყოფენ: მდინარე ენგურის მარჯვნივ, ჩრდილოეთით მდებარეობს მეჩხერი დასახლება [[გაღმა ხაიში]], მდინარე ხაიშურას მარჯვნივ [[ზედა ხაიში]], ხოლო მარცხნივ - ქვემო ხაიში, რომლებიც მჭიდრო დასახლებებს წარმოადგენენ. ქვემო ხაიშში მდებარეობს სოფლის ცენტრი.
==ისტორია==
XX საუკუნის 50-იან წლებამდე სოფელში ათამდე ოჯახი ცხოვრობდა. სოფლის გარშემო არსებული დიდი [[ტყე|ტყის]] მასივისა და დასახლების ხელსაყრელი მდებარეობის გამო, ამ პერიოდში, აქ სატყეო მეურნეობა და მეცხოველეობის ფერმა გაიხსნა. ამ გარემოებებმა ხელი შეუწყო დროთა განმავლობაში სოფლის შემდგომ განვითარებას. სოფელში გაიხსნა საავადმყოფო, აფთიაქი, ფოსტა, სახანძრო ბრიგადა, საგზაო მეურნეობა, სხვადასხვა დარგობრივი მაღაზიები და ბაზარი, რამაც ხაიში არა მარტო თემის, არამედ მთლიანად ბალსქვემო სვანეთის ეკონომიკური ცენტრად აქცია.
[[2002]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 554 კაცი<ref>{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=2002 წლის მოსახლეობის აღწერის მონაცემები |accessdate=2011-11-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}</ref>. სოფელში მოქმედებს სკოლა, საბავშვო ბაღი, საექიმო პუნქტი, პოლიცია, [[აფთიაქი]], [[სასტუმრო]]. 2011 წელს ხაიშის ტერიტორიაზე არსებული 1536 ჰექტარი მიწა გადაეცა კომპანია „ტრანსელექტრიკას“ [[ხუდონჰესი]]ს ასაშენებლად.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 174 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 554 || 251 || 303
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 174 || 84 || 90
|}
==ეკონომიკა==
სოფლის ეკონომიკის ძირითადი დარგებია [[ვაჭრობა]] და [[სოფლის მეურნეობა]]. მოქმედებს რამდენიმე სახერხი, თუმცა მათი წილი ეკონომიკაში უმნიშვნელოა. [[ზუგდიდი]]--[[მესტია|მესტიის]] ავტომაგისტრალზე მდებარეობა ხელს უწყობს სოფელში ვაჭრობისა და [[ტურიზმი]]ს განვითარებას. ხაიშისთვის სოფლის მეურნეობა შედარებით სუსტადაა განვითარებული. მაღალმთიანი სოფლებისგან განსხვავებით აქ ზომიერი კლიმატია, რაც [[მებაღეობა|მებაღეობის]], [[მებოსტნეობა|მებოსტნეობის]] და მარცვლეული კულტურების (მაგ. [[სიმინდი]]) წარმოების საშუალებას იძლევა. შედარებით უკეთაა განვითარებული [[მესაქონლეობა]]. ხაიშიდან სამხრეთ აღმოსავლეთით მდებარეობს კასლეთის საზაფხულო სავარგულები, რომლებიც საძოვრებად და [[კარტოფილი]]ს წარმოებისთვისაა გამოსადეგი. დაბალია სოფლიდან [[მიგრაცია|მიგრაციის]] დონე.
==ხუდონჰესი==
[[2011]] წელს ხაიშის ტერიტორიაზე არსებული 1536 ჰექტარი მიწა 1 აშშ დოლარად გადაეცა კომპანია „ტრანსელექტრიკას“ [[ხუდონჰესი]]ს ასაშენებლად. 650 მეგავატი სიმძლავრის [[ჰიდროელექტროსადგური]]ს მშენებლობა სოფლის 250-მდე ოჯახს დატბორვით ემუქრება.<ref>[http://www.radiotavisupleba.ge/content/khudoni_plant_construction/24382478.html ხუდონჰესი, დასატბორი ხაიში და გაურკვევლობაში მყოფი ხაიშელები]</ref><ref>[http://www.interpressnews.ge/ge/specialuri-reportazhi/183677-am-sofels-male-tsyali-dafaravs-.html ამ სოფელს მალე წყალი დაფარავს]</ref> აღნიშნული ფაქტი ეკოლოგებისა და სოფლის მოსახლეობის მკვეთრ უკმაყოფილებას იწვევს.<ref>[http://www.voanews.com/georgian/news/11-55-66-132999338.html ეკოლოგები და მოსახლეობა ხუდონჰესის წინააღმდეგ]</ref>
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|415}}
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://urbanreactor.blogspot.com/2014/05/blog-post.html ხუდონ ჰესის მშენებლობის და მისი მნიშვნელობის შესახებ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305120536/http://urbanreactor.blogspot.com/2014/05/blog-post.html |date=2016-03-05 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ar9s5s21dgqhwjetb93wsnunkt2a40g
ნაკიანი
0
178022
4399391
4364584
2022-07-28T05:47:16Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაკიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 31 |lat_sec = 07
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 11 |lon_sec = 44
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 280
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 182<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკიანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლეახალე]], [[ლექარჩე]], ნაკიანი). საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[თხა|თხების]] სანაშენე [[საბჭოთა მეურნეობა]].
==გეოგრაფია==
მდებარეობს [[მდინარე]]ებს [[ზანა]]სა და [[ოჩხომური|ოჩხომურს]] შორის მდებარე ვაკეზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 280, [[ჩხოროწყუ]]დან 10 კმ. სოფელს დასავლეთით ესაზღვრება [[გარახა]], სამხრეთ-აღმოსავლეთით — [[ახუთი]], ჩრდილო დასავლეთით — [[ლექარჩე]] და ჩრდილო-აღმოსავლეთით — [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 182 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 179 || 90 || 89
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 182 || 95 || 87
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|303}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
felsbo4ynopaozgps6hb1qr4tbmyiel
ნაფიჩხოვო
0
178023
4399394
4364600
2022-07-28T05:47:58Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაფიჩხოვოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაფიჩხოვო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 35 |lat_sec = 25
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 14 |lon_sec = 11
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაფიჩხოვო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 628<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაფიჩხოვო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლედარსალე]], ნაფიჩხოვო, [[ხანწკი]]).
სოფელს სამხრეთით ესაზღვრება [[ხანწკი]], დასავლეთით — [[ლედარსალე]], აღმოსავლეთით — [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 628 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 759 || 380 || 379
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 628 || 322 || 306
|}
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.khabume.ge საიტი ხაბუმეზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160110091713/http://khabume.ge/ |date=2016-01-10 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
n19ilpa8tekmgvlqhxwdsiw2b7a2294
პირველი ჭოღა
0
178095
4399399
4364663
2022-07-28T05:49:35Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჭოღის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = პირველი ჭოღა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 34 |lat_sec = 02
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 11 |lon_sec = 26
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭოღა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 724<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''პირველი ჭოღა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[ჭოღა|ჭოღის]] [[თემი]] (სოფლები: [[ლექობალე (ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი)|ლექობალე]], [[მეორე ჭოღა]], პირველი ჭოღა).
სოფელს დასავლეთით ესაზღვრება [[ხაბუმე]], ჩრდილოეთით — [[თაია]] და [[ნაფიჩხოვო]], ხოლო სამხრეთ-აღმოსავლეთით — [[ნაკიანი]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 724 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1018 || 487 || 531
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 724 || 367 || 357
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6ul9bfq0qq79nh3yhavqbu0wdvldqqr
ავეჯი
0
185258
4399300
4280557
2022-07-27T20:04:40Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Faltlehnstuhl KGM F164.jpg|მინი|Faltlehnstuhl KGM F164]]
'''ავეჯი''' — ნაკეთობა, რომელიც გამოიყენება საცხოვრებელი და საზოგადო შენობების გაფორმებისას. ავეჯის უმეტესობას კონკრეტული დანიშნულება აქვს. მაგალითად, სკამი დასაჯდომად გამოიყენება, ბუფეტი კი ჭურჭლის შესანახავად. არის მრავალფუნქციური ავეჯიც, მაგალითად, დივან-საწოლი. ზოგიერთი ავეჯი ამა თუ იმ კონკრეტული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზადდება, მაგალითად, [[ტელევიზორი]]ს მაგიდა.
ავეჯის დასამზადებლად ხეტყე, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[მინა]], [[ლითონი]], პლასტმასი და სხვა მრავალი მასალა გამოიყენება. მყარი და მსუბუქი ავეჯი მზადდება ისეთი მასალისაგან, როგორიცაა ლითონის ღრუ მილები, ლამინირებული ხე და მინაბოჭკოვანა. რბილი ავეჯის დასამზადებლად პარალონსა და ახალი კონტრუქციის ზამბარებს იყენებენ.
== ავეჯის სტილი სხვადასხვა ქვეყანაში ==
ავეჯის წარმოება სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარად ვითარდებოდა და ამა თუ იმ რეგიონის მოსახლეობის მოთხოვნებზე იყო დამოკიდებული. მაგალითად, ტრადიციული [[ჩინეთი|ჩინური]] ავეჯის სახსრები მჭიდროდ ერგება ერმანეთს და საამისოდ არც წებოს იყენებს, არც ხრახნებსა და არც შტიფტებს, ამიტომ ხე ტემპერატურის ცვლილებასთან ერთად ფართოვდება და იკუმშება. იაპონურ ტრადიციულ სახლში ავეჯი თითქმის არ არის. ოთახში მოძრავი ტიხრებია, რომელსაც შენობის ამა თუ იმ ნაწილის გამოსაცალკევებლად იხმარება, ამიტომ ავეჯი მომცრო და ადვილად გადასატანი უნდა იყოს. ძველად იაპონელები იატაკზე ისხდნენ და ჭილოფებზე ეძინათ, ამიტომ არც საწოლი სჭირდებოდათ და არც სკამი.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Furniture}}
*[http://www.fabrooms.de/dictionary-of-the-history-of-furniture ავეჯის ისტორიის ლექსიკონი]
{{ესკიზი}}
[[კატეგორია:სახლი]]
kjzqwz0tcj0flg42eq7e3c7jp6v010t
4399302
4399300
2022-07-27T20:05:55Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Faltlehnstuhl KGM F164.jpg|მინი|Faltlehnstuhl KGM F164]]
'''ავეჯი''' — ნაკეთობა, რომელიც გამოიყენება საცხოვრებელი და საზოგადო შენობების გაფორმებისას. ავეჯის უმეტესობას კონკრეტული დანიშნულება აქვს. მაგალითად, სკამი დასაჯდომად გამოიყენება, ბუფეტი კი ჭურჭლის შესანახავად. არის მრავალფუნქციური ავეჯიც, მაგალითად, დივან-საწოლი. ზოგიერთი ავეჯი ამა თუ იმ კონკრეტული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზადდება, მაგალითად, [[ტელევიზორი]]ს მაგიდა.
ავეჯის დასამზადებლად ხეტყე, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[მინა]], [[ლითონი]], პლასტმასი და სხვა მრავალი მასალა გამოიყენება. მყარი და მსუბუქი ავეჯი მზადდება ისეთი მასალისაგან, როგორიცაა ლითონის ღრუ მილები, ლამინირებული ხე და მინაბოჭკოვანა. რბილი ავეჯის დასამზადებლად პარალონსა და ახალი კონტრუქციის ზამბარებს იყენებენ.
== ავეჯის სტილი სხვადასხვა ქვეყანაში ==
ავეჯის წარმოება სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარად ვითარდებოდა და ამა თუ იმ რეგიონის მოსახლეობის მოთხოვნებზე იყო დამოკიდებული. მაგალითად, ტრადიციული [[ჩინეთი|ჩინური]] ავეჯის სახსრები მჭიდროდ ერგება ერმანეთს და საამისოდ არც წებოს იყენებს, არც ხრახნებსა და არც შტიფტებს, ამიტომ ხე ტემპერატურის ცვლილებასთან ერთად ფართოვდება და იკუმშება. იაპონურ ტრადიციულ სახლში ავეჯი თითქმის არ არის. ოთახში მოძრავი ტიხრებია, რომელსაც შენობის ამა თუ იმ ნაწილის გამოსაცალკევებლად იხმარება, ამიტომ ავეჯი მომცრო და ადვილად გადასატანი უნდა იყოს. ძველად იაპონელები იატაკზე ისხდნენ და ჭილოფებზე ეძინათ, ამიტომ არც საწოლი სჭირდებოდათ და არც სკამი.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Furniture}}
*[http://www.fabrooms.de/dictionary-of-the-history-of-furniture ავეჯის ისტორიის ლექსიკონი]
{{ესკიზი}}
[[კატეგორია:ავეჯი]]
[[კატეგორია:სახლი]]
r3e918p9qvrehvfechrcpa9uha05ain
4399303
4399302
2022-07-27T20:06:51Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Faltlehnstuhl KGM F164.jpg|მინი|Faltlehnstuhl KGM F164]]
'''ავეჯი''' — ნაკეთობა, რომელიც გამოიყენება საცხოვრებელი და საზოგადო შენობების გაფორმებისას. ავეჯის უმეტესობას კონკრეტული დანიშნულება აქვს. მაგალითად, სკამი დასაჯდომად გამოიყენება, ბუფეტი კი ჭურჭლის შესანახავად. არის მრავალფუნქციური ავეჯიც, მაგალითად, დივან-საწოლი. ზოგიერთი ავეჯი ამა თუ იმ კონკრეტული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზადდება, მაგალითად, [[ტელევიზორი]]ს მაგიდა.
ავეჯის დასამზადებლად ხეტყე, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[მინა]], [[ლითონი]], პლასტმასი და სხვა მრავალი მასალა გამოიყენება. მყარი და მსუბუქი ავეჯი მზადდება ისეთი მასალისაგან, როგორიცაა ლითონის ღრუ მილები, ლამინირებული ხე და მინაბოჭკოვანა. რბილი ავეჯის დასამზადებლად პარალონსა და ახალი კონტრუქციის ზამბარებს იყენებენ.
== ავეჯის სტილი სხვადასხვა ქვეყანაში ==
ავეჯის წარმოება სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარად ვითარდებოდა და ამა თუ იმ რეგიონის მოსახლეობის მოთხოვნებზე იყო დამოკიდებული. მაგალითად, ტრადიციული [[ჩინეთი|ჩინური]] ავეჯის სახსრები მჭიდროდ ერგება ერმანეთს და საამისოდ არც წებოს იყენებს, არც ხრახნებსა და არც შტიფტებს, ამიტომ ხე ტემპერატურის ცვლილებასთან ერთად ფართოვდება და იკუმშება. იაპონურ ტრადიციულ სახლში ავეჯი თითქმის არ არის. ოთახში მოძრავი ტიხრებია, რომელსაც შენობის ამა თუ იმ ნაწილის გამოსაცალკევებლად იხმარება, ამიტომ ავეჯი მომცრო და ადვილად გადასატანი უნდა იყოს. ძველად იაპონელები იატაკზე ისხდნენ და ჭილოფებზე ეძინათ, ამიტომ არც საწოლი სჭირდებოდათ და არც სკამი.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Furniture}}
*[http://www.fabrooms.de/dictionary-of-the-history-of-furniture ავეჯის ისტორიის ლექსიკონი]
{{ესკიზი}}
[[კატეგორია:ავეჯი]]
[[კატეგორია:დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნება]]
[[კატეგორია:სახლი]]
kfk196jv8mokie06kac8p7xfnsk5s9x
4399304
4399303
2022-07-27T20:07:57Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Faltlehnstuhl KGM F164.jpg|მინი|Faltlehnstuhl KGM F164]]
'''ავეჯი''' — ნაკეთობა, რომელიც გამოიყენება საცხოვრებელი და საზოგადო შენობების გაფორმებისას. ავეჯის უმეტესობას კონკრეტული დანიშნულება აქვს. მაგალითად, სკამი დასაჯდომად გამოიყენება, ბუფეტი კი ჭურჭლის შესანახავად. არის მრავალფუნქციური ავეჯიც, მაგალითად, დივან-საწოლი. ზოგიერთი ავეჯი ამა თუ იმ კონკრეტული მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად მზადდება, მაგალითად, [[ტელევიზორი]]ს მაგიდა.
ავეჯის დასამზადებლად ხეტყე, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[მინა]], [[ლითონი]], პლასტმასი და სხვა მრავალი მასალა გამოიყენება. მყარი და მსუბუქი ავეჯი მზადდება ისეთი მასალისაგან, როგორიცაა ლითონის ღრუ მილები, ლამინირებული ხე და მინაბოჭკოვანა. რბილი ავეჯის დასამზადებლად პარალონსა და ახალი კონტრუქციის ზამბარებს იყენებენ.
== ავეჯის სტილი სხვადასხვა ქვეყანაში ==
ავეჯის წარმოება სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვაგვარად ვითარდებოდა და ამა თუ იმ რეგიონის მოსახლეობის მოთხოვნებზე იყო დამოკიდებული. მაგალითად, ტრადიციული [[ჩინეთი|ჩინური]] ავეჯის სახსრები მჭიდროდ ერგება ერმანეთს და საამისოდ არც წებოს იყენებს, არც ხრახნებსა და არც შტიფტებს, ამიტომ ხე ტემპერატურის ცვლილებასთან ერთად ფართოვდება და იკუმშება. იაპონურ ტრადიციულ სახლში ავეჯი თითქმის არ არის. ოთახში მოძრავი ტიხრებია, რომელსაც შენობის ამა თუ იმ ნაწილის გამოსაცალკევებლად იხმარება, ამიტომ ავეჯი მომცრო და ადვილად გადასატანი უნდა იყოს. ძველად იაპონელები იატაკზე ისხდნენ და ჭილოფებზე ეძინათ, ამიტომ არც საწოლი სჭირდებოდათ და არც სკამი.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Furniture}}
*[http://www.fabrooms.de/dictionary-of-the-history-of-furniture ავეჯის ისტორიის ლექსიკონი]
{{ესკიზი}}
[[კატეგორია:ავეჯი]]
[[კატეგორია:დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნება]]
[[კატეგორია:სახლი]]
[[კატეგორია:სამრეწველო დიზაინი]]
rv1q94t7hyita76edmskm09b2ak8jzc
უაინაპუტინა
0
185520
4399308
4304519
2022-07-27T22:25:09Z
CommonsDelinker
635
- "Huaynaputina.jpg". ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ [[commons:User:Rosenzweig|Rosenzweig]]-ს მიერ. მიზეზი: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Huaynaputina.jpg|]].
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მთა
| სახელი = უაინაპუტინა
| სურათი =
| სურათის_წარწერა =
| ქვეყანა = {{დროშა|პერუ}}
| ტერიტორიული ერთეული =
| სიმაღლე = 4850
| შეფარდებითი სიმაღლე =
|lat_dir = S |lat_deg =16 |lat_min =36 |lat_sec = 30
|lon_dir = W |lon_deg =70 |lon_min =51 |lon_sec = 00
| პოზრუკა = პერუ
| პოზრუკა2 =
| იზოლაცია =
| დაკავშირებული მთა =
| სია =
| მთის მასივი =
| ქედი =
| ლანდშაფტი =
| ტიპი = [[სტრატოვულკანი]]
| ვულკანური რკალი =
| ვულკანური სარტყელი =
| ამგებელი ქანები =
| ასაკი =
| პირველი ასვლა =
| უმარტივესი მარშრუტი =
| ბოლო ამოფრქვევა = 1600 წ.
| საიტი =
}}
'''უაინაპუტინა''' ({{lang-es|Huaynaputina}}, [[კეჩუა (ენა)|კეჩ]]. ''ახალგაზრდა ვულკანი'') — [[სტრატოვულკანი]] სამხრეთ [[პერუ]]ს ვულკანურ მთიანეთში. [[ვულკანი|ვულკანს]] არ გააჩნია მთის აშკარა მახასიათებლები, მაგრამ აქვს ფართო [[ვულკანური კრატერი]]ს ფორმა. აწარმოებს დიდი რაოდენობით [[კალიუმი|კალიუმს]], [[ანდეზიტი|ანდეზიტსა]] და [[დაციტი|დაციტს]].<ref>{{cite web|url=http://horizon.documentation.ird.fr/exl-doc/pleins_textes/divers4/010008661.pdf|title=The Geochemistry of Huaynaputina Volcano, Southern Peru|publisher=Third ISAG|accessdate=2009-02-18}}</ref> [[1600]] წლის [[19 თებერვალი|19 თებერვალს]], იგი კატასტროფულად აფეთქდა (ვულკანური აფეთქების ინდექსით VEI—6 ბალი), რაც უდიდესი ამოფრქვევა იყო მთელი [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] ისტორიაში. ამოფრქვევას მოჰყვა მოვლენათა მთელი სერია მარტში.
დამტკიცებულია, რომ ამ ამოფრქვევამ მნიშვნელოვანი [[კლიმატი|კლიმატური]] ცვლილებები გამოიწივია ე. წ. „პატარა გამყინვარების ხანაში“.
==გეოგრაფია და სტრუქტურა==
უაინაპუტინა პერუს სამხრეთში, [[მოკეგუა (რეგიონი)|მოკეგუას რეგიონში]] მდებარეობს, ქალაქ [[არეკიპა|არეკიპიდან]] 80 კმ-ში. მიეკუთვნება ცენტრალურ ვულკანურ ზონას — [[ანდები]]ს სეგმენტს, რომელიც გადაჭიმულია [[პერუ]]სა და [[ჩილე]]ს გასწვრივ.<ref name=O609>Oliver, et. al., გვ. 609.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ვულკანი [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 4 800 მეტრზე მდებარეობს, მას პატარა ამოზნექილობა გააჩნია, 1 000 მეტრზე ნაკლები. იგი აღმართულია ნალის ფორმის 2,5 კმ სიგანის კრატერში,<ref name=MH16>McCoy and Heiken, გვ. 16.</ref> რომელიც ასევე მოიცავს სამ 100 მ სიღრმის [[ვულკანური კონუსი|კონუსს]], რომლებიც წარმოიქმნა [[1600]] წლის ამოფრქვევის მტვრის ნალექებისგან.
==ისტორია==
ამერიკის ესპანურ კოლონიზაციამდე, რეგიონის ისტორიაზე ბევრი რამ არაა ცნობილი. მაგრამ ცნობილია, რომ ადგილობრივები მთაზე რიტუალურად სწირავდნენ მსხვერპლად ადამიანებსა და ცხოველებს. მას შემდეგ, რაც ესპანელებმა [[კათოლიციზმი]] შეიტანეს და მსხვერპლშეწირვის ტრადიციას ბოლო მოეღო, 1600 წლის ამოვრქვევას ადგილობროვები სწორედ მსხვერპლის ნაკლებობას მიაწერდნენ, რადგან მიაჩნდათ, რომ ამან სიკვდილის ღმერთი [[სუპაი]] განარისხა.<ref name=MH17>McCoy and Heiken, გვ. 17.</ref>
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[პერუს ვულკანების სია]]
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.sciencenews.org/view/feature/id/35245/title/Disaster_Goes_Global Science News on tie to Russian famine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121022110155/http://www.sciencenews.org/view/feature/id/35245/title/Disaster_Goes_Global |date=2012-10-22 }}
*[http://www.sciencecentric.com/news/article.php?q=08042402 The 1600 eruption of Huaynaputina in Peru caused global disruption] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100428052829/http://www.sciencecentric.com/news/article.php?q=08042402 |date=2010-04-28 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ანდების ვულკანები}}
[[კატეგორია:პერუს ვულკანები]]
qiztzolfpj2xzjh908quwy8kdvqqqk3
კატეგორია:ავიაკომპანიები ქვეყნების მიხედვით
14
186961
4399207
3394147
2022-07-27T15:58:00Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Airlines by country}}
[[კატეგორია:ავიაკომპანიები]]
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით| ]]
[[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]]
ktpelflspmf0q1uz515yu7hfi19y8h5
ნაგვაზუ
0
189697
4399386
4364502
2022-07-28T05:46:30Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლეწურწუმეს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაგვაზუ
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 31 |lat_sec = 21
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 04 |lon_sec = 51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლეწურწუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 210
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 52<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაგვაზუ''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[ლეწურწუმე]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ლეწურწუმე]], ნაგვაზუ, [[ჯუმითი (ლეწურწუმეს თემი)|ჯუმითი]]). მდებარეობს [[მდინარე]]ების [[ჭანისწყალი|ჭანისწყლისა]] და [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] შუამდინარეთში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 210 მ სიმაღლეზე. დაბა [[ჩხოროწყუ]]დან დაშორებულია 8 [[კილომეტრი]]თ, [[სენაკი]]დან (უახლოესი რკინიგზის სადგური) 43 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 52 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 248 || 121 || 127
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 52 || 27 || 25
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|7|283}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
h7x89c2k8dj96zti8fpxw9nud5dfeqq
მოიდანახე
0
189703
4399401
4364261
2022-07-28T05:49:58Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხაბუმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მოიდანახე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 32 |lat_sec = 39
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 09 |lon_sec = 39
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაბუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 785<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მოიდანახე''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ხაბუმე]]ს [[თემი]] (სოფლები: მოიდანახე, [[ხაბუმე]], [[ჯუმითი (ხაბუმის თემი)|ჯუმითი]]). მდებარეობს ოდიშის დაბლობზე, [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200 მ სიმაღლეზე. დაბა [[ჩხოროწყუ]]დან დაშორებულია 3 [[კილომეტრი]]თ. ვრცელდება ჩხოროწყუ–წალენჯიხის საავტომობილო გზაზე. სოფელში დგას ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია.<ref>''დ. ჭითანავა'', „ეკლესიები და თავდაცვითი ნაგებობები სამეგრელოში“ გვ. 481-482 - თბილისი, 2010</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 785 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1154 || 556 || 598
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 785 || 313 || 472
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|7|68}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
hz58jrneuh0629atdzh8th0yb4i9qmk
ხანწკი
0
189706
4399395
4364712
2022-07-28T05:48:02Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ნაფიჩხოვოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხანწკი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 34 |lat_sec = 27
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 13 |lon_sec = 31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაფიჩხოვო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 280
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 443<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხანწკი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ნაფიჩხოვო]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ლედარსალე]], [[ნაფიჩხოვო]], ხანწკი). მდებარეობს [[მდინარე]] [[შებე]]ს ([[ცივი (მდინარე)|ცივის]] მარცხენა შენაკადი) მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 280 მ სიმაღლეზე. დაბა [[ჩხოროწყუ]]დან დაშორებულია 11 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 443 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 535 || 268 || 267
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 443 || 235 || 208
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|434}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
epyrn10xtrbelrfekz4goj5rshqdupq
ჯუმითი (ლეწურწუმეს თემი)
0
189707
4399387
4364713
2022-07-28T05:46:34Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლეწურწუმეს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯუმითი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =32 |lat_sec =20
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min = 07 |lon_sec =00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლეწურწუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 190
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 331<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯუმითი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]]. [[ლეწურწუმე]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ლეწურწუმე]], [[ნაგვაზუ]], ჯუმითი). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 190 მ სიმაღლეზე. დაბა [[ჩხოროწყუ]]დან დაშორებულია 2 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 331 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 511 || 239 || 272
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 331 || 160 || 171
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|579}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
i1iskk4n8zyg1ksptvdgbywlaanou2z
ჯუმითი (ხაბუმის თემი)
0
189708
4399403
4364721
2022-07-28T05:50:07Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხაბუმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯუმითი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 34 |lat_sec = 36
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 08 |lon_sec = 14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაბუმე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 200
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 411<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯუმითი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ხაბუმე]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[მოიდანახე]], [[ხაბუმე]], ჯუმითი). მდებარეობს [[მდინარე]] [[ხობისწყალი|ხობისწყლის]] მარცხენა ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 200 მ სიმაღლეზე. დაბა [[ჩხოროწყუ]]დან დაშორებულია 5 [[კილომეტრი]]თ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 411 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 635 || 303 || 332
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 411 || 195 || 216
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|579}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
t7uosc5yyrao6in8fo9v0u3ae64q21n
ლექობალე (ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი)
0
200364
4399397
4364161
2022-07-28T05:49:26Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჭოღის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლექობალე (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლექობალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 33 |lat_sec = 25
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 14 |lon_sec = 47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭოღა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 76<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლექობალე''' — [[სოფელი]] [[დასავლეთი საქართველო|დასავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში]], [[ჭოღა|ჭოღის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლექობალე, [[მეორე ჭოღა]], [[პირველი ჭოღა]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 76 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 83 || 40 || 43
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 76 || 40 || 36
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
nhknwupjqkm12qryl2lefau3vzec8vh
განხილვა:დიდი პანდა
1
200530
4399234
4319464
2022-07-27T17:25:12Z
David1010
704
მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[განხილვა:ბამბუკის დათვი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[განხილვა:დიდი პანდა]]“
wikitext
text/x-wiki
ეს არსება დათვისებრთა ოჯახს მიეკუთვნება და არა ენიტისებრთა, როგორც ეს სტატიაშია წარმოდგენილი. იხილეთ [[:en:Giant panda|სტატია ინგლისურ ვიკიში]], ასევე მისი პირველივე წინადადება, რომელიც წყაროთია გამყარებული. — [[User:ITshnik|G.]][[User Talk:ITshnik|G.]] 05:26, 10 ივლისი 2012 (UTC)
== სახელწოდება ==
ქართულ ენაში ბამბუკის დათვზე უფრო მეტად პანდა ეწოდება. [https://bio.dict.ge/ka/word/66679/panda/ ბიოლოგიურ ლექსიკონშიც] ამ სახელს აქვს უპირატესობა, მაგრამ რადგან მეორე პანდაც არსებობს (წითელი, ანუ მცირე პანდა), ამ სტატიას შეიძლება ერქვას დიდი პანდა (ეს სახელი დადასტურებულია როგორც ძველ, ისე ახალ წყაროებში). [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 17:18, 29 იანვარი 2022 (UTC)
sz3of48urdmtgx2wz185me8gj79nf9g
4399240
4399234
2022-07-27T17:28:22Z
David1010
704
/* სახელწოდება */ პასუხი
wikitext
text/x-wiki
ეს არსება დათვისებრთა ოჯახს მიეკუთვნება და არა ენიტისებრთა, როგორც ეს სტატიაშია წარმოდგენილი. იხილეთ [[:en:Giant panda|სტატია ინგლისურ ვიკიში]], ასევე მისი პირველივე წინადადება, რომელიც წყაროთია გამყარებული. — [[User:ITshnik|G.]][[User Talk:ITshnik|G.]] 05:26, 10 ივლისი 2012 (UTC)
== სახელწოდება ==
ქართულ ენაში ბამბუკის დათვზე უფრო მეტად პანდა ეწოდება. [https://bio.dict.ge/ka/word/66679/panda/ ბიოლოგიურ ლექსიკონშიც] ამ სახელს აქვს უპირატესობა, მაგრამ რადგან მეორე პანდაც არსებობს (წითელი, ანუ მცირე პანდა), ამ სტატიას შეიძლება ერქვას დიდი პანდა (ეს სახელი დადასტურებულია როგორც ძველ, ისე ახალ წყაროებში). [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 17:18, 29 იანვარი 2022 (UTC)
:{{გაკეთდა}} [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 17:28, 27 ივლისი 2022 (UTC)
mvqajfupnadhaitd1qst68boo5y85yw
ბენიერი
0
201156
4399325
3795116
2022-07-28T05:28:05Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ბენიერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 38
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 06 |lon_sec = 37
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 2<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბენიერი''' — [[სოფელი]] [[დასავლეთი საქართველო|დასავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიხარეში]]ს [[თემი|თემში]].<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 17 || 10 || 7
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 2 || 1 || 1
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7uq4lyfyi3lq3495dtm5q4k123630tj
ლაშხარაში
0
201158
4399335
4195511
2022-07-28T05:29:22Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ჩიხარეშის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაშხარაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 47 |lat_sec = 47
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 02 |lon_sec = 27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჩიხარეში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 17<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაშხარაში''' — [[სოფელი]] [[დასავლეთი საქართველო|დასავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[ჩიხარეში]]ს [[თემი|თემში]].<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 17 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 37 || 20 || 17
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 17 || 8 || 9
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
91jaii91kxp5mrdrin9fan6ijg9rlqx
მაცხვარლამეზური
0
201159
4399346
3795215
2022-07-28T05:30:53Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ლენტეხის სადაბო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მაცხვარლამეზური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 48 |lat_sec = 15
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 46 |lon_sec = 15
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენტეხი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 37<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მაცხვარლამეზური''' — [[სოფელი]] [[დასავლეთი საქართველო|დასავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]], [[დაბა]] [[ლენტეხი]]ს [[თემი|თემში]].<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 37 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 66 || 30 || 36
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 37 || 17 || 20
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6kf8srbb7tjad9zo7esrfggdtkdoxwp
ეწერი (ეწერის თემი)
0
207554
4399539
4205147
2022-07-28T06:36:51Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეწერის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ეწერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ეწერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =38 |lat_sec =48
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =02 |lon_sec =01.4
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეწერი (ეწერის თემი){{!}}ეწერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 386<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ეწერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლექარდე]], [[ლეძაძამიე]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 386 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 1064 || 505 || 559
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 386 || 195 || 191
|}
==ლიტერატურა==
{{ქე|3|126}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
loazfr0krnr423pasxfo8w6a2ku60nu
ოლორი (სოფელი)
0
207555
4399570
4365912
2022-07-28T06:43:13Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მუჟავის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ოლორი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ოლორი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =43 |lat_sec =40
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =59 |lon_sec =56
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მუჟავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 264<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ოლორი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[მუჟავა|მუჟავის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[მუჟავა]], [[ნაშამგუ]], ოლორი).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 264 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 355 || 168 || 187
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 264 || 134 || 130
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
j26hormry2ojcwb1m8ejliwdz38vbeu
თოთანი
0
208530
4399164
4352678
2022-07-27T14:37:42Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = თოთანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =53 |lat_sec =25
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =02 |lon_sec =31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 7<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''თოთანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], თოთანი, [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 7 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 7 || 4 || 3
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mc5wqh5245nfe6l7au3r7jteq5onzf3
იდლიანი
0
208532
4399173
4352715
2022-07-27T15:20:51Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:იდლიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = იდლიანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =47
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =05 |lon_sec =28
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = იდლიანის თემი{{!}}იდლიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 292<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''იდლიანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[იდლიანის თემი|იდლიანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: იდლიანი, [[ლებურცხილა]], [[ნაშიხვი]], [[ჭალე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭალე]]).<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1745125 მესტიის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება №18, 2012 წლის 17 სექტემბერი, დ. მესტია]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 292 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 321 || 152 || 169
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 292 || 142 || 150
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
380nu7jd247ltxmg06al9803r3hz0ne
იელი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208534
4399174
4352756
2022-07-27T15:21:02Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წვირმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|იელი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = იელი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = ენგურის ხეობა (G.N. 2010).jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =30
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =45 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წვირმის თემი{{!}}წვირმი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 44<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,7 %, [[აფხაზები]] 2,3 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Ieli
}}
'''იელი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[წვირმის თემი|წვირმის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ასკარტი]], [[აცი]], იელი, [[ჩობანი]], [[წვირმი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 44 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 186 || 91 || 95
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 44 || 22 || 22
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
aiux8273zyb77jphvt4vf21j0ffyvb4
იენაში
0
208536
4399175
4352896
2022-07-27T15:21:12Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = იენაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =47
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 227<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''იენაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: იენაში, [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 227 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 605 || 285 || 325
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 227 || 115 || 112
|}
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იენაშის იონა წინასწარმეტყველის ეკლესია]]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1vvyd686xygctbsji1154m6zxai7i7s
ისკარი
0
208537
4399176
4352900
2022-07-27T15:21:23Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ისკარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =40
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =09
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 99<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,0 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ისკარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], ისკარი, [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 99 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 148 || 71 || 77
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 99 || 44 || 55
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lv68398tgbkpvukx5ruglrlvg5rn3p5
იფხი
0
208538
4399178
4352908
2022-07-27T15:21:46Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = იფხი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =19
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 35<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''იფხი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], იფხი, [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
ცხოვრობენ გვარები: გვიჩიანი (ძვ. ფორმა - გვიჭიანი), ნანსყანი. სოფელში დგას X ს-ის დარბაზული ეკლესია, წმ. გიორგის (ჯგრააგ) სახელობისა. ეკლესია შიგნიდანაც და გარედანაც (სამხრ. ფასადი) მოხატული ყოფილა. ინტერიერის მხატვრობა ამჟამად გამურულია, ექსტერიერისა კი - გადაცრეცილი და ალაგ-ალაგ განზრახ დაზიანებული. აღმ. ფასადზე რელიეფური გამოსახულებებია. ტაძრის კედლებზე არის ძველი ნაკაწრი წარწერები. ეკლესიის გარშემო სოფლის სასაფლაოა. არის ძველი აკლდამის (გადმოცემით, ჩარკვიანების) ნაშთებიც. სოფელში ადრე რამდენიმე კოშკი მდგარა. მათგან, დაზიანებული სახით, მხოლოდ ორი-სამია შემორჩენილი. ძველად ზედა უბანში, ძველ სასაფლაოზე, იდგა ლამარიას სალოცავიც.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 35 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 135 || 75 || 60
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 35 || 19 || 16
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rqhylqf5sboz7fmf2uvdndgsnweu9pc
კაერი
0
208539
4399179
4352912
2022-07-27T15:21:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კაერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =55
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =40 |lon_sec =57
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 81<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კაერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: კაერი, [[ლაშთხვერი]], [[ლემსია]], [[ნესგუნი]], [[სოლი]], [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], [[ჰეშკილი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 81 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 47 || 16 || 31
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 81 || 34 || 47
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
18o7w9hfczjq8ss8fexgfgwejwa0k1x
კალაში
0
208540
4399180
4352915
2022-07-27T15:22:09Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კალაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =38
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =36
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 26<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კალაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], კალაში, [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 26 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 77 || 35 || 42
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 26 || 15 || 11
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cmudgq5cqmioeqcc75lox3feqxsuhmy
კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208541
4399181
4352919
2022-07-27T15:22:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|კაცხი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კაცხი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =24
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =29 |lon_sec =53
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 21<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კაცხი'''<ref>{{სგსოლ|90}}</ref><ref>{{სგსოლ|54|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|კა̈ცხ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], კაცხი, [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 21 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 42 || 18 || 24
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 21 || 11 || 10
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lbq7kv4cnu0g5ranqk6567vdkqztx3w
კვანჭიანარი
0
208542
4399182
4353315
2022-07-27T15:22:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კვანჭიანარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =32
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 119<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,2 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კვანჭიანარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], კვანჭიანარი, [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 119 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 174 || 85 || 89
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 119 || 64 || 55
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4arunx8zpw8c5ch2x1e9dvlaodia7yp
კიჩხულდაში
0
208543
4399184
4353321
2022-07-27T15:23:03Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კიჩხულდაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =20
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =26 |lon_sec =58
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 6<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კიჩხულდაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], კიჩხულდაში, [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 6 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 6 || 2 || 4
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
97s8eoslgkguf92cv0o2fswm0gd6sl3
ლანხვრი
0
208544
4399428
4353628
2022-07-28T06:06:31Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლანხვრი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლანხვრი}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =33 |lon_sec =14
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 19<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლანხვრი'''<ref>{{სგსოლ|99}}</ref>, ''ნანხვრი''<ref>{{სგსოლ|74|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ლანხვრი}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], ლანხვრი, [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 19 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 29 || 17 || 12
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 19 || 9 || 10
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lezrw1m42mm5ajbphhxgdyro7fgj5ym
ლებურცხილა
0
208545
4399442
4354145
2022-07-28T06:09:32Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:იდლიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლებურცხილა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =09
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =04 |lon_sec =21
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = იდლიანის თემი{{!}}იდლიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 34<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლებურცხილა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[იდლიანის თემი|იდლიანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[იდლიანი]], ლებურცხილა, [[ნაშიხვი]], [[ჭალე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭალე]]).<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1745125 მესტიის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება №18, 2012 წლის 17 სექტემბერი, დ. მესტია]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 34 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 71 || 38 || 33
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 34 || 19 || 15
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1o2i44uz8o9cqkuj7s79w0dflnjcem7
მურშკელი
0
208546
4399461
4355478
2022-07-28T06:12:49Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მურშკელი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|მჷრშკე̄ლ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =18
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =47 |lon_sec =40
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1680
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 27<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მურშკელი'''<ref>{{სგსოლ|119}}</ref><ref>{{სგსოლ|71|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|მჷრშკე̄ლ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], მურშკელი, [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[მულხრა|მულხრის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1680 მ., [[მესტია|მესტიიდან]] 10 კმ. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეცხოველეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 27 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 47 || 21 || 26
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 27 || 13 || 14
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|202}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9q27gh7o5reutpktky744rjp33g10me
მუხაშურა
0
208547
4399462
4355488
2022-07-28T06:13:07Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = მუხაშურა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =58 |lat_sec =39
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =16 |lon_sec =11
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მუხაშურა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], მუხაშურა, [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 5 || 1 || 4
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
0iesea1gmuxj95zkin0p3qjn3r1nd7m
ნაკიფარი
0
208548
4399464
4355550
2022-07-28T06:13:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:იფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაკიფარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Nakifari.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფელ ნაკიფარის ხედი<br /><small>ჯაბა ლაბაძის ფოტო</small>
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =35
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =49 |lon_sec =10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = იფარის თემი{{!}}იფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1600
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 34<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკიფარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[იფარის თემი|იფარის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ადიში]], [[ბოგრეში]], [[ზეგანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზეგანი]], ნაკიფარი)<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>. მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1600 მ. [[მესტია|მესტიიდან]] 22 კმ.
სოფელში დგას [[X საუკუნე|X საუკუნის]] [[ნაკიფარის წმინდა გიორგის ეკლესია|წმინდა გიორგის ეკლესია]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 34 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 82 || 39 || 43
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 34 || 20 || 14
|}
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|7|303}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
07gxxntkntg4e311zaumydskkilv3bh
ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208549
4399470
4355560
2022-07-28T06:17:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ნაკრა}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაკრა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =05 |lat_sec =10
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =23 |lon_sec =09
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 178<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკრა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], ნაკრა, [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 178 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 384 || 200 || 184
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 178 || 88 || 90
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8q1q5p42es4sax8t1xilirdanowew83
ნალქორვალი
0
208550
4399471
4355563
2022-07-28T06:17:35Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნალქორვალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =25
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =06 |lon_sec =01
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 17<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნალქორვალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], ნალქორვალი, [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 17 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 18 || 9 || 9
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 17 || 9 || 8
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
loynhmz3rtio9gn52fpnc4rlabtexzf
ნანყვამ-ზაგრალი
0
208551
4399473
4355771
2022-07-28T06:17:59Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნანყვამ-ზაგრალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =12
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =33
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 16<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნანყვამ-ზაგრალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], ნანყვამ-ზაგრალი, [[სიდიანარი]], [[შყალერი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 16 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 55 || 27 || 28
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 16 || 9 || 7
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
3vib4gvmw657g9bgeadttch595m8q0w
ნაშთქოლი
0
208552
4399474
4355775
2022-07-28T06:18:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაშთქოლი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ნა̈შთქოლ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =51
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 19<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაშთქოლი'''<ref>{{სგსოლ|125}}</ref><ref>{{სგსოლ|75|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ნა̈შთქოლ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], ნაშთქოლი, [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 19 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 43 || 17 || 26
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 19 || 12 || 7
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
k72eqjl1xemcark36lkxgfh9eknvv3s
ნესგუნი
0
208553
4399587
4355818
2022-07-28T06:46:56Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნესგუნი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =16
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =41 |lon_sec =55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 121<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნესგუნი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: [[კაერი]], [[ლაშთხვერი]], [[ლემსია]], ნესგუნი, [[სოლი]], [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], [[ჰეშკილი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 121 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 318 || 145 || 173
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 121 || 54 || 67
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ilf9stm1nyl0346ifteauyjg3t8wrd5
ნოდაში
0
208554
4399476
4355819
2022-07-28T06:19:02Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნოდაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =22
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =24 |lon_sec =58
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნოდაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], ნოდაში, [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], [[ხელრა]], [[ჰამაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 16 || 8 || 8
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 4 || 3 || 1
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
iotbwagp0ydopk0n15ihr4z2gzzo4uh
ჟამუში
0
208555
4399479
4355824
2022-07-28T06:19:57Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჟამუში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჟა̄მეშუ̂}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =00
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =48 |lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 25<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჟამუში'''<ref>{{სგსოლ|139}}</ref><ref>{{სგსოლ|84|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჟა̄მეშუ̂}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], ჟამუში, [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით, სოფელში ცხოვრობს 25 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 35 || 18 || 17
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 25 || 14 || 11
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
f2ypguhwx69a0sxybipy6mxp63oej60
სგურიში
0
208556
4399481
4355828
2022-07-28T06:20:30Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სგურიში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|სგურიშ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =52
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =10 |lon_sec =51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 159<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სგურიში'''<ref>{{სგსოლ|155}}</ref><ref>{{სგსოლ|93|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|სგურიშ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], სგურიში, [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 159 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:2002_Census_of_village_population_of_Georgia.pdf საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]</ref> || 208 || 102 || 106
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 159 || 83 || 76
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
aocelytgvajlroc1k8bcg8jlc2qsi2d
სვიფი (ფარის თემი)
0
208557
4399482
4355829
2022-07-28T06:20:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|სვიფი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სვიფი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|სუ̂იფ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =35
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =30 |lon_sec =07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1550
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სვიფი'''<ref>{{სგსოლ|156}}</ref><ref>{{სგსოლ|93|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|სუ̂იფ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], სვიფი, [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1550 მ., [[მესტია|მესტიიდან]] 37 კმ. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] მეცხოველეობის მეურნეობა. სოფელში დგას X საუკუნის ძეგლი — [[სვიფის წმინდა გიორგის ეკლესია|წმინდა გიორგის სახელობის ქვის ეკლესია]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 11 || 3 || 8
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 1 || 1 || 0
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|317}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
o6sza4bd7m9w5xi6krxusclee2cgxm7
სვიფი (ცხუმარის თემი)
0
208558
4399483
4355838
2022-07-28T06:20:56Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|სვიფი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სვიფი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|სუ̂იფ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =45
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =32 |lon_sec =23
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1240
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 123<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სვიფი'''<ref>{{სგსოლ|156}}</ref><ref>{{სგსოლ|102|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|სუ̂იფ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ლაბსყალდი]], [[ლეზგარა]], [[მაგარდელი]], სვიფი, [[ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტვიბერი]], [[ღვებალდი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[ენგური]]ს მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1240, [[მესტია|მესტიიდან]] 20 კმ. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[მეცხოველეობა|მეცხოველეობის]] მეურნეობა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 123 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 118 || 46 || 72
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 123 || 61 || 62
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|317}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
j6e65qbnfmutdf6g4yhmgpyd3yafsb8
სიდიანარი
0
208559
4399484
4355840
2022-07-28T06:21:10Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სიდიანარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =21
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec =55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 10<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სიდიანარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], სიდიანარი, [[შყალერი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 10 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 9 || 4 || 5
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 10 || 4 || 6
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kap0j011erxn4fj7pgi9b0070xaob19
სკორძეთი
0
208560
4399485
4355942
2022-07-28T06:21:25Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სკორძეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =22
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =07 |lon_sec =40
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 23<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სკორძეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], სკორძეთი, [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 23 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 59 || 29 || 30
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 23 || 11 || 12
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
2v5j5uvmmyq0iuyib10a0f96gh4jxjq
სოლი
0
208561
4399486
4355972
2022-07-28T06:21:36Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = სოლი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Soli.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფელი სოლი
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =46
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =40 |lon_sec =36
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 92<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''სოლი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: [[კაერი]], [[ლაშთხვერი]], [[ლემსია]], [[ნესგუნი]], სოლი, [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], [[ჰეშკილი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 92 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 161 || 80 || 81
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 92 || 47 || 45
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
j2axdb8t7xz175q5lgnzwo7ehiqmt4n
ტვებიში
0
208562
4399487
4355979
2022-07-28T06:21:48Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტვებიში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ტვებიშ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =21
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =35 |lon_sec =56
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 28<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტვებიში'''<ref>{{სგსოლ|162}}</ref><ref>{{სგსოლ|98|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ტვებიშ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], ტვებიში, [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 28 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 49 || 20 || 29
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 28 || 14 || 14
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lx70o3hyxkpyrn5mwsa87hkhmb3oyxt
ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208563
4399488
4356002
2022-07-28T06:22:05Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ტვიბერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტვიბერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ტუ̂იბერ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =27
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =32 |lon_sec =56
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 77<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტვიბერი'''<ref>{{სგსოლ|162}}</ref><ref>{{სგსოლ|98|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ტუ̂იბერ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]] (სოფლები: [[ლაბსყალდი]], [[ლეზგარა]], [[მაგარდელი]], [[სვიფი (ცხუმარის თემი)|სვიფი]], ტვიბერი, [[ღვებალდი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 77 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 106 || 52 || 54
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 77 || 42 || 35
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
n8099w3ab6fn7ueasmmv09f9v1uudni
ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208564
4399489
4356099
2022-07-28T06:22:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ტიტა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტიტა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ტიტა}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =05 |lat_sec =31
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =08
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 11<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 90,9 %, [[რუსები]] 9,1 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტიტა'''<ref>{{სგსოლ|163}}</ref><ref>{{სგსოლ|98|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ტიტა}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], ტიტა, [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 11 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 7 || 2 || 5
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 11 || 4 || 7
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cb9epurl4bzsut2f0mhj4hwtk75chb4
ტობარი
0
208565
4399490
4356187
2022-07-28T06:23:08Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ტობარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =57 |lat_sec =50
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =42
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 24<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ტობარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], ტობარი, [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 24 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 28 || 17 || 11
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 24 || 12 || 12
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1wtvg7eivu4ezljfqx2g60ndo9bjh7x
უსგვირი
0
208566
4399491
4356188
2022-07-28T06:23:19Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = უსგვირი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =57 |lat_sec =06
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =24 |lon_sec =51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 3<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''უსგვირი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], უსგვირი, [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 3 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 15 || 8 || 7
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 3 || 2 || 1
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
f72trz2nyeabc9wgblk06t032o7d308
უღვალი
0
208567
4399492
4356193
2022-07-28T06:23:31Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = უღვალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =13
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =26
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''უღვალი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], უღვალი, [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 16 || 7 || 9
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 5 || 3 || 2
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ad7njd9l1y1sfgmqkd1vz7y1yyv5wde
უშხვანარი
0
208568
4399588
4356194
2022-07-28T06:47:06Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = უშხვანარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|უშხვანა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =04
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =37
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 150<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''უშხვანარი'''<ref>{{სგსოლ|167}}</ref><ref>{{სგსოლ|101|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|უშხვანა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], უშხვანარი, [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
== ისტორია ==
[[2011]]-[[2018]] წლების არქეოლოგიური კვლევა-ძიების შედეგად სოფელ უშხვანარის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია [[შუა საუკუნეები]]ს ნამოსახლარი.<ref>თსუ არქეოლოგიური ექსპედიციის უნიკალური აღმოჩენა, გაზ. „უნივერსიტეტი“, № 9, 2019, გვ., 1-3</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 150 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 206 || 108 || 118
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 150 || 75 || 75
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
hij0fq9xis0c17789xlvcgs0i5pf131
ფალედი
0
208569
4399493
4356972
2022-07-28T06:23:59Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფალედი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ფალედ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =27 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფალედი'''<ref>{{სგსოლ|168}}</ref><ref>{{სგსოლ|102|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ფალედ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], ფალედი, [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 1 || 1 || 0
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gb6xagu0jo2xezlv74xekejl4j0uzjn
ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208570
4399494
4356973
2022-07-28T06:24:13Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ფარი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ფა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Village Pari.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = სოფელი ფარი
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =29 |lon_sec =39
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1400
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 80<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 98,8 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფარი'''<ref>{{სგსოლ|168}}</ref><ref>{{სგსოლ|102|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ფა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], ფარი, [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1400 მ., [[მესტია|მესტიიდან]] 34 კმ. საბჭოთა პერიოდში მოქმედებდა [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[მეცხოველეობა|მეცხოველეობის]] მეურნეობა.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 80 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 83 || 42 || 41
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 80 || 43 || 37
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|229}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lz8mikd4e6gcxc3q1qrji7z6piebm5n
ფხუტრერი
0
208571
4399495
4357088
2022-07-28T06:24:26Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ფხუტრერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =42
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =30 |lon_sec =47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1040
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 30<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ფხუტრერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], ფხუტრერი, [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1040 მ., [[მესტია|მესტიიდან]] 27 კმ., [[ისკარი]]დან 1 კმ. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეცხოველეობა]].
სოფლის ახლოს დგას X საუკუნის ქართული არქიტექტურის ძეგლი მთავარანგელოზის ეკლესია. ნაშენია თლილი ქვით. სამი მხრიდან გარშემოსასვლელი აკრავს. შესასვლელი სამხრეთიდან აქვს. ეკლესია შიგნით მთლიანად მოხატული იყო. აქვს [[ურთხელი]]ს ხის მოხარატებული კარი, რომელსაც ამკობს წმინდადენის 6 ფიგურა და ჩუქურთმები.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 30 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 58 || 31 || 27
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 30 || 14 || 16
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|439}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
saps0sc0k17kacau67zpra24cyez9hh
ქართვანი
0
208572
4399496
4357094
2022-07-28T06:24:40Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქართვანი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ქართვა̈ნი}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =59
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =33 |lon_sec =26
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 53<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქართვანი'''<ref>{{სგსოლ|173}}</ref><ref>{{სგსოლ|105|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ქართვა̈ნი}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], ქართვანი, [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-10-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 53 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 88 || 47 || 41
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 53 || 28 || 25
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6ji877m7rpfc68m37iwqzwjaikr5ayy
ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208573
4399497
4357209
2022-07-28T06:24:54Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ქაშვეთი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქაშვეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =53
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =41 |lon_sec =35
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 125<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,2 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქაშვეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: [[კაერი]], [[ლაშთხვერი]], [[ლემსია]], [[ნესგუნი]], [[სოლი]], ქაშვეთი, [[ჰეშკილი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 125 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 111 || 52 || 59
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 125 || 55 || 70
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
282rqxk95c4yukoghtrrv7ret6wt3fg
ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208574
4399498
4357374
2022-07-28T06:25:07Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ქედანი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქედანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =59 |lat_sec =29
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =13 |lon_sec =04
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 4<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქედანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], ქედანი, [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 4 || 2 || 2
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
m97zlehkchj6nw7gc2314vllvcgnjqr
ქვედა ვედი
0
208575
4399499
4357381
2022-07-28T06:25:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვედა ვედი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =54 |lat_sec =59
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =44
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 81<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა ვედი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], ქვედა ვედი, [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 81 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 82 || 47 || 35
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 81 || 46 || 35
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
nzu5v1zzh177bxrzirncv9n8ubmeg0g
ქვედა იფარი
0
208576
4399500
4357387
2022-07-28T06:25:31Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვედა იფარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =19
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =17 |lon_sec =13
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 33<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა იფარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], ქვედა იფარი, [[შდიხირი]], [[ხელრა]], [[ჰამაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 33 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 19 || 12 || 7
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 33 || 18 || 15
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
q136wmxgl0hzple44ko3p08wn3nw3r9
ქვედა ლუჰა
0
208577
4399501
4357389
2022-07-28T06:25:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვედა ლუჰა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჩუ̂აბე ლჷჰა}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =51
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =28 |lon_sec =31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 26<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა ლუჰა'''<ref>{{სგსოლ|176}}</ref><ref>{{სგსოლ|107|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჩუ̂აბე ლჷჰა}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], ქვედა ლუჰა, [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 26 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 86 || 40 || 46
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 26 || 11 || 15
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
incm20ero77qtnnjtf1njq76eqal7fa
ქვედა წვირმინდი
0
208578
4399502
4357477
2022-07-28T06:25:58Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვედა წვირმინდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =17
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =53
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 19<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა წვირმინდი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], ქვედა წვირმინდი, [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 19 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 38 || 19 || 19
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 19 || 10 || 9
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tqjfcppfimzw0j2pjzk6uxpi5syajjs
ქვემო მარღი
0
208579
4399503
4357490
2022-07-28T06:26:10Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქვემო მარღი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჩუბე მა̈რღ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =25
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =32
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 135<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვემო მარღი'''<ref>{{სგსოლ|178}}</ref>, ''ქვედა მარღი''<ref>{{სგსოლ|107|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჩუბე მა̈რღ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], ქვემო მარღი, [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
== ისტორია ==
[[2011]]-[[2018]] წლების არქეოლოგიური კვლევა-ძიების შედეგად სოფელ ქვემო მარღის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ძვ. წ. VIII-VII საუკუნეების მეტალურგიული წარმოების კერა<ref>თსუ არქეოლოგიური ექსპედიციის უნიკალური აღმოჩენა, გაზ. „უნივერსიტეტი“, № 9, 2019, გვ., 1-3</ref>.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 135 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 183 || 95 || 88
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 135 || 67 || 68
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
lbag2x8bmps1ej26rubpb2aryaajqfy
ქურაში
0
208580
4399504
4357502
2022-07-28T06:26:23Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ქურაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =55
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1440
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 15<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქურაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], ქურაში, [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1440 მ., [[მესტია|მესტიიდან]] 28 კმ., [[ისკარი]]დან 1 კმ. სოფელში დგას წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესია ([[შუა საუკუნეები]]). მასში დაცულია ქურაშის ოთხთავი. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეცხოველეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 15 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 17 || 9 || 8
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 15 || 8 || 7
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|10|574}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
nlemvuzcgy4zaea6yth6723dqvy8j4j
ღეშდერი
0
208581
4399505
4357540
2022-07-28T06:26:36Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ღეშდერი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ღეშდერ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =09
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =28 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 17<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ღეშდერი'''<ref>{{სგსოლ|184}}</ref><ref>{{სგსოლ|111|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ღეშდერ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], ღეშდერი, [[ყვანა]], [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 17 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 35 || 16 || 19
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 17 || 8 || 9
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
2nsx5whj5fjdtezd3d6z01a22uzfqse
ღვებალდი
0
208582
4399506
4357544
2022-07-28T06:26:48Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ცხუმარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ღვებალდი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ღუ̂ებალდ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =00
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =31 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხუმარის თემი{{!}}ცხუმარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 26<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ღვებალდი'''<ref>{{სგსოლ|184}}</ref><ref>{{სგსოლ|111|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ღუ̂ებალდ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხუმარის თემი]] (სოფლები: [[ლაბსყალდი]], [[ლეზგარა]], [[მაგარდელი]], [[სვიფი (ცხუმარის თემი)|სვიფი]], [[ტვიბერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტვიბერი]], ღვებალდი).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 26 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 89 || 43 || 46
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 26 || 15 || 11
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kl8zbsy2hvoncuo9r07uswaxp7fjr83
ღვებრა
0
208583
4399507
4357553
2022-07-28T06:27:11Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ღვებრა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ღუ̂ებრა}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =53
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =46 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 10<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ღვებრა'''<ref>{{სგსოლ|184}}</ref><ref>{{სგსოლ|111|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ღუ̂ებრა}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], ღვებრა, [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 10 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 49 || 20 || 29
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 10 || 4 || 6
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1w2thnjsd00oig3t9qjwiql2ts6mfbv
ყვანა
0
208585
4399509
4357559
2022-07-28T06:27:41Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყვანა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ყვანა}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =33
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =28 |lon_sec =50
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 6<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ყვანა'''<ref>{{სგსოლ|188}}</ref><ref>{{სგსოლ|114|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ყვანა}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], ყვანა, [[ხოსრარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 6 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 6 || 4 || 2
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
p47oijp60tz11oinl4hz0o7orz9tybc
შდიხირი
0
208586
4399511
4357779
2022-07-28T06:28:09Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შდიხირი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =42
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =22 |lon_sec =30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 6<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შდიხირი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], შდიხირი, [[ხელრა]], [[ჰამაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 6 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 14 || 6 || 8
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 6 || 2 || 4
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cch75zbtuyhscpzg43bjwnw0272ntro
შყალერი
0
208587
4399512
4357780
2022-07-28T06:28:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლატალის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შყალერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =01 |lat_sec =03
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =37 |lon_sec =03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლატალის თემი{{!}}ლატალი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1350
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 52<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შყალერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლატალის თემი]] (სოფლები: [[იენაში]], [[იფხი]], [[კვანჭიანარი]], [[ლახუშდი]], [[ლაჰილი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლაჰილი]], [[ლელბაგი]], [[ლეშუკვი]], [[მაცხვარიში]], [[ნანყვამ-ზაგრალი]], [[სიდიანარი]], შყალერი).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[ენგური]]ს ხეობაში, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1350 მეტრზე, [[მესტია|მესტიიდან]] 9,5 კმ, [[იენაში]]დან 1,5 კმ. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეცხოველეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 52 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 38 || 20 || 18
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 52 || 20 || 32
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|61}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kg2ugib5qafpfc6ozexu749w36ze6o6
ჩვაბიანი
0
208588
4399514
4358560
2022-07-28T06:29:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჩვაბიანი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჩუ̂ა̄̈ბჲა̄̈ნი}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =32
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =51 |lon_sec =07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 111<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩვაბიანი'''<ref>{{სგსოლ|199}}</ref><ref>{{სგსოლ|120|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჩუ̂ა̄̈ბჲა̄̈ნი}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], ჩვაბიანი, [[ცალდაში]], [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 111 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 194 || 107 || 87
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 111 || 56 || 55
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pu5n5kztp65dw1pkfleov1q9w6emtc5
ცალანარი
0
208590
4399517
4358588
2022-07-28T06:30:31Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ცალანარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =30
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =30 |lon_sec =45
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 35<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ცალანარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი|ეცერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], ცალანარი, [[ჭელირი]], [[ჰებუდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 35 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 48 || 22 || 26
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 35 || 19 || 16
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
1ypv9ptaklkma3y8b28thycsark2nr9
ცალდაში
0
208591
4399518
4358592
2022-07-28T06:30:45Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ცალდაში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ცა̄ლდა̈შ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = სოფელი ცალდაში.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =37
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =51 |lon_sec =34
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 41<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ცალდაში'''<ref>{{სგსოლ|203}}</ref><ref>{{სგსოლ|122|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ცა̄ლდა̈შ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი|მულახის თემში]] (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], ცალდაში, [[ჭოლაში]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 41 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 69 || 32 || 37
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 41 || 20 || 21
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
53vq0wm2fe4om96gg56xohk9ozganrt
ცალერი
0
208592
4399519
4358594
2022-07-28T06:31:01Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ცალერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =43
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =25 |lon_sec =55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ცალერი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], ცალერი, [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 5 || 4 || 1
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
abo9ikpr6kmuh9alconj4o2o5je505z
ციცხვარი
0
208593
4399520
4358602
2022-07-28T06:31:14Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ციცხვარი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42|lat_min = 55|lat_sec = 55
|lon_dir = E |lon_deg = 42|lon_min = 06|lon_sec = 55
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 18<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ციცხვარი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], ციცხვარი, [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 18 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 18 || 7 || 11
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
nb3k31xzvondemjd6hdxh5yfpcxoq4m
წვირმი
0
208594
4399522
4358610
2022-07-28T06:31:38Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წვირმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = წვირმი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =50
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =48 |lon_sec =18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წვირმის თემი{{!}}წვირმი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 157<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''წვირმი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]. [[წვირმის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[ასკარტი]], [[აცი]], [[იელი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|იელი]], [[ჩობანი]], წვირმი).<ref name="აღწერა 2014" /> XX საუკუნის დასაწყისში შედიოდა [[იფარის თემი|იფარის თემში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 157 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 410 || 210 || 200
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 157 || 78 || 79
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
gz5f6z69om4nqkjrrpgye2f82ph4kgc
ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
208595
4399525
4358824
2022-07-28T06:32:15Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ჭერი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭერი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =58 |lat_sec =34
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =13 |lon_sec =09
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭერი'''<ref>{{სგსოლ|218}}</ref><ref>{{სგსოლ|132|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], ჭერი, [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 87 || 36 || 51
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 5 || 3 || 2
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|391}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6yofp4gxt36focv8817gfi70bovmw56
ჭკიდანარი
0
208596
4399526
4358888
2022-07-28T06:32:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭკიდანარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჭკიდანა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =35 |lon_sec =01
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 20<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭკიდანარი'''<ref>{{სგსოლ|220}}</ref><ref>{{სგსოლ|133|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჭკიდანა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], ჭკიდანარი, [[ჭოხულდი]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 20 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 76 || 37 || 39
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 20 || 11 || 9
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|403-404}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7p071zilbjmho7lxhl33hco9djhdfby
ჭოლაში
0
208597
4399527
4358892
2022-07-28T06:32:41Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მულახის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭოლაში
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჭო̄ლა̈შ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =54
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =49 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მულახის თემი{{!}}მულახი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 132<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭოლაში'''<ref>{{სგსოლ|220}}</ref><ref>{{სგსოლ|133|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჭო̄ლა̈შ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[მულახის თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: [[არცხელი]], [[ზარდლაში]], [[ლახირი]], [[მაჯვდიერი]], [[მურშკელი]], [[ჟაბეში]], [[ჟამუში]], [[ღვებრა]], [[ჩვაბიანი]], [[ცალდაში]], ჭოლაში).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 132 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 179 || 85 || 94
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 132 || 73 || 59
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|405}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
e8fxhth2x8r2zfb5bm50sjndy0crw28
ჭოხულდი
0
208598
4399528
4358897
2022-07-28T06:32:54Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭოხულდი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ჭოხულდ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =07
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =36
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1520
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 51<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭოხულდი'''<ref>{{სგსოლ|220}}</ref><ref>{{სგსოლ|133|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ჭოხულდ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], [[ცხეკვანი]], [[ჭკიდანარი]], ჭოხულდი).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[დოლრაჭალა|დოლრის]] ([[ენგური]]ს მარჯვენა შენაკადი) მარცხენა ნაპირას. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1520 [[მეტრი]]. [[მესტია|მესტიიდან]] 24 კმ.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 51 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 77 || 37 || 40
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 51 || 22 || 29
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|406}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
i906ynyz54exv3cd7ibh8i0q2pmygoi
ხელრა
0
208599
4399532
4359016
2022-07-28T06:33:50Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხელრა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 59 |lat_sec = 17.5
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 18 |lon_sec = 59.64
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 25<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხელრა'''<ref>{{სგსოლ|225}}</ref><ref>{{სგსოლ|136|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], ხელრა, [[ჰამაში]]).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 25 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 58 || 35 || 23
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 25 || 18 || 7
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|465}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
kj0cry6tvxn13fbeh4zmnz9w5kcy3c6
ხერხვაში
0
208600
4399533
4359018
2022-07-28T06:34:10Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხერხვაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 03 |lat_sec = 54
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 25 |lon_sec = 07
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 1<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხერხვაში'''<ref>{{სგსოლ|226}}</ref><ref>{{სგსოლ|136|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], ხერხვაში).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 1 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 1 || 1 || 0
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|473}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
06y7x0zwqm7htdal86zheclxy97x5pz
ხოსრარი
0
208601
4399534
4359019
2022-07-28T06:34:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ფარის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ხოსრარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ხოსრა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 03 |lat_sec = 49
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 28 |lon_sec = 10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ფარის თემი{{!}}ფარი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 11<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხოსრარი'''<ref>{{სგსოლ|229}}</ref><ref>{{სგსოლ|137|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ხოსრა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ფარის თემი|ფარის თემში]] (სოფლები: [[ზაგარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ზაგარი]], [[ზედა ლუჰა]], [[კაცხი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|კაცხი]], [[ლამხერი]], [[ლაყვრი]], [[სვიფი (ფარის თემი)|სვიფი]], [[ფალედი]], [[ფარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ფარი]], [[ქვედა ლუჰა]], [[ღეშდერი]], [[ყვანა]], ხოსრარი).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 11 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 12 || 5 || 7
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 11 || 6 || 5
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|503}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ja87xl66nctxu12uk48s7q21is1kmct
ჯორკვალი
0
208603
4399535
4359021
2022-07-28T06:34:40Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჯორკვალი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 59 |lat_sec = 35
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 16 |lon_sec = 00
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 40<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჯორკვალი'''<ref>{{სგსოლ|234}}</ref><ref>{{სგსოლ|140|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], ჯორკვალი).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 40 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 34 || 16 || 18
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 40 || 18 || 12
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|572}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
6z1wkkcz0yal9qd16nmium0xo66xb36
ჰებუდი
0
208605
4399537
4359418
2022-07-28T06:35:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეცერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჰებუდი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 01 |lat_sec = 43.41
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 33 |lon_sec = 13.7
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეცერის თემი{{!}}ეცერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 48<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჰებუდი'''<ref>{{სგსოლ|235}}</ref><ref>{{სგსოლ|142|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ეცერის თემი]] (სოფლები: [[ბარში]], [[გვალდერი]], [[ისკარი]], [[კალაში]], [[ლადრერი]], [[ლანტელი]], [[ლაშხრერი]], [[უსგვირი]], [[უღვალი]], [[ფხუტრერი]], [[ქურაში]], [[ცალანარი]], [[ჭელირი]], ჰებუდი).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 48 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 126 || 60 || 66
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 48 || 24 || 24
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cgeb3c0wphyxm13ktj2hiz0aq9s23jw
ჰეშკილი
0
208606
4399538
4359199
2022-07-28T06:35:43Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლენჯერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჰეშკილი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 01 |lat_sec = 02
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 42 |lon_sec = 26
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლენჯერის თემი{{!}}ლენჯერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 7<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჰეშკილი'''<ref>{{სგსოლ|235}}</ref><ref>{{სგსოლ|142|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლენჯერის თემი|ლენჯერის თემში]] (სოფლები: [[კაერი]], [[ლაშთხვერი]], [[ლემსია]], [[ნესგუნი]], [[სოლი]], [[ქაშვეთი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქაშვეთი]], ჰეშკილი).<ref name="აღწერა 2002" /> მდებარეობს [[სვანეთის კავკასიონი]]ს მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთ კალთაზე.
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 7 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 87 || 40 || 47
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 7 || 3 || 4
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|638}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
26bv1okrj09zy1la928kdw4ycrypoqd
გერი მარშალი
0
241527
4399309
3568855
2022-07-27T23:46:03Z
FMSky
130557
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი =
| სახელი = გერი მარშალი
| ფოტო = Garry Marshall 2013 cropped.jpg
| ფოტოს სიგანე = 220პქ
| წარწერა = გერი მარშალი (2013)
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1934|11|13}}
| დაბადგილი = [[ნიუ-იორკი]], [[აშშ]]
| გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2016|07|19|1934|11|13}}
| გარდადგილი = [[ბარბანკი]], [[აშშ]]
| საქმიანობა = სცენარისტი, რეჟისორი, პროდიუსერი, მსახიობი
| სხვა სახელები=
| აქტიურობის წლები = 1961-2016
| მეუღლე=
| მამა =
| რეზიდენცია=
| საიტი=
| აკადემიის ჯილდოები=
| ემმის ჯილდოები=
| სხვა ჯილდოები=
| BAFTA ჯილდოები
| ოქროს გლობუსის ჯილდოები=
| ტონის ჯილდოები
}}
'''გერი მარშალი''' ({{lang-en|Garry Marshall}}; დ. [[13 ნოემბერი]], [[1934]], [[ნიუ-იორკი]], [[აშშ]] — გ. [[19 ივლისი]], [[2016]], [[ბარბანკი]], [[აშშ]]) — ამერიკელი კინორეჟისორი, სცენარისტი, პროდიუსერი და მსახიობი. ცნობილია ფილმებით [[ლამაზმანი (ფილმი)|„ლამაზმანი“]] და [[„გაქცეული პატარძალი“]].
==ფილმოგრაფია==
*1990 - [[ლამაზმანი (ფილმი)|ლამაზმანი]] ''(Pretty Woman)''
*1991 - [[ფრენკი და ჯონი (1991 წლის ფილმი)|ფრენკი და ჯონი]] ''(Frankie and Johnny)''
*1999 - [[გაქცეული პატარძალი]] ''(Runaway Bride)''
*2010 - [[წმინდა ვალენტინის დღე (ფილმი)|წმინდა ვალენტინის დღე]] ''(Valentine's Day)''
==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Garry Marshall}}
*{{IMDb name|0005190}}
{{DEFAULTSORT:მარშალი, გერი}}
[[კატეგორია:ამერიკელი კინორეჟისორები]]
[[კატეგორია:ამერიკელი სცენარისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 13 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1934]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 19 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2016]]
f4shs2f0zsdom81n147xgmvq1sbos9b
სუბტროპიკული კულტურები
0
242426
4399148
2521170
2022-07-27T13:02:17Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|სუბტროპიკული კულტურები (ჟურნალი)}}
'''სუბტროპიკული კულტურები''' — უმთავრესად [[მრავალწლოვანი მცენარეები|მრავალწლოვანი]], მარადმწვანე იშვიათად ფოთოლმცვივანი ხეები, ბუჩქები აბ ბალახოვანი მცენარეები, რომლებიც მოჰყავთ სუბტროპიკულ რაიონებში. სუბტროპიკული კულტურებს განეკუთვნებიან [[ფორთოხალი]], [[ლიმონი]], [[მანდარინი]], [[გრეიფრუტი]], [[ხურმა]], [[ბროწეული]], [[ლეღვი]], [[ზეთისხილი]], [[იაპონური ზღრმარტლი]], [[ფეიჰოა]] და სხვა. კაკალნაყოფიანები: [[ნუში]], [[პეკანი]], [[თხილი]] და სხვა. ტექნიკური კულტურები: [[ევკალიპტი]], [[ტუნგი]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[კეთილშობილი დაფნა]], [[შაქრის ლერწამი]], [[ჩაი]] და სხვა. დეკორატიული მერქნიანები: [[კვიპაროზი]], [[მაგნოლია]], [[პალმები]], [[სეკვოია]] და სხვა.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|9|591}}
[[კატეგორია:სუბტროპიკული კულტურები]]
02e8553mmsjml3lybhgg8nbqrcr8thf
ცინლინი
0
272556
4399257
4187181
2022-07-27T18:00:42Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მთა
| სახელი = ცინლინი
| სურათი = Part of Qinling mountains.jpg
| სურათის_წარწერა = ცინლინი
| ქვეყანა = {{დროშა|ჩინეთი}}
| ტერიტორიული ერთეული =
| უმაღლესი წერტილი = [[ტაიბაი]]
| სიმაღლე = 3767
| ფართობი =
| სიგრძე = 1000
| სიგანე =
|lat_dir = N |lat_deg = 33 |lat_min = 57 |lat_sec = 48
|lon_dir = E |lon_deg = 107 |lon_min = 37 |lon_sec = 05
| პოზრუკა = ჩინეთი
| ლანდშაფტი =
| ამგებელი ქანები =
| ასაკი =
| საიტი =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ცინლინი''' — ქედი [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]], [[ჩინეთი|ჩინეთში]]. აღმოსავლეთით ეკვრის [[კუნლუნი|კუნლუნის მთებს]]. სიგრძე დაახლოებით 1000 კმ, სიმაღლე 3767 მ (მთა [[ტაიბაი]]). უმთავრესად აგებულია [[კირქვა|კირქვებითა]] და [[ფიქალი|მეტამორფული ფიქლებით]]. დასავლეთით ქედი გადაკვეთილია ღრმა გამჭოლი ხეობებით. აღმოსავლეთით იყოფა ოთხ შტოქედად. ჩრდილოეთი კალთები მოკლე და ციცაბოა, სამხრეთი — დამრეცი. ჩრდილოეთი კალთები შემოსილია ზომიერი სარტყლის მშრალი სტეპითა და ფოთოლმცვივანი ტყით, სამხრეთი კალთები — მარადმწვანე სუბტროპიკული შერეული ტყით, რომელშიც გვხვდება [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], [[კამელია]], [[მაგნოლია]]. არის მოლიბდენის საბადო. ჩრდილოეთ მთისძირში არის ქალაქები: [[სიანი]] და [[სიანიანი]].
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{დრე|4677693|ცინლინი}}
{{ბრიტანიკა|607772}}
[[კატეგორია:ჩინეთის ქედები]]
jjuvqthy0egybks2td00uesbm7pxdic
რუსეთის სამხედრო ინტერვენცია უკრაინაში 2014
0
293589
4399315
4346364
2022-07-28T01:20:46Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
ltogj8046acujth1340xux220vphpxg
ვასილ რცხილაძე
0
298682
4399161
3576640
2022-07-27T14:07:12Z
Surprizi
14671
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|რცხილაძე}}
'''ვასილ ილიას ძე რცხილაძე''' (დ. [[1 აგვისტო]], [[1860]], სოფ. [[შაშიანი]], ახლანდელი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[17 აპრილი]], [[1920]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პედაგოგი, მწიგნობარი.
==ბიოგრაფია==
დაამთავრა თბილისის სამასწავლებლო ინსტიტუტი და მთლიანად მიეცა პოლიტიკურ მოღვაწეობას. ეს არც მეფის ხელისუფლებას გამოპარვია და ამიტომ იძულებული შეიქმნა შვეიცარიაში წასულიაყო, სადაც დაუახლოვდა ცნობილ რევოლუციონერებს მათ შორის [[ელიზე რეკლიუ]]ს, [[პეტრე კროპოტკინი|პეტრე კროპოტკინს]], და სხვებს. აქ ვ. რცხილაძემ სწავლა ჟენევის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც 2 წელი დაჰყო. მთავრობის უნდობლობის მიუხედავად დაბრუნდა სამშობლოში და მუშაობა დაიწყო ფიზიკისა და მათემატიკის მასწავლებლად თბილისის სახელოსნო სკოლაში. მოგვიანებით გახდა სასკოლო ინსპექტორი. საბოლოოდ მან თავი დაანება პედაგოგობას დამთლიანად საზოგადოებრივ საქმიანობას მიჰყო ხელი. იყო დრამატული საზოგადოების წევრი, ეწეოდა პუბლიცისტურ მოღვაწეობას. [[1905]] წელს მისი ხელმძღვანელობით დაარსდა სახალხო უნივერსიტეტი მუშებისათვის, სადაც [[1917]] წლამდე მასწავლებლობდა კიდეც. იმავე ხანებში შეადგინა მოხსენება საქართველოს ავტონომიის შესახებ.
ვასილ რცხილაძემ დიდი ამაგი დასდო ქართული სამეურნეო საზოგადოების შექმნას, მონაწილეობდა სხვადასხვა სამეურნეო და საქველმოქმედო საზოგადოებებში და წამოწყებებში. [[1911]] წელს აირჩიეს კავკასიის სასოფლო სამეურნეო საზოგადოების წევრ-მდივნად, დააარსა და თავისი ხარჯით სცემდა ჟურნალ მეურნეს. ამ დაურალავი მოღვაწის კალამს ეკუთვნის მრავალი სტატია და წერილი, აგრეთვე ცალკეული წიგნები: „მცენარენი და ცხოველნი“, „არითმეტიკული ამოცანების კრებული“, თარგმნა და გამოსცა როსკოს ქიმიის სახელმძღვანელო.
[[1914]] წლიდან ვ. რცხილაძე მეღვინეთა კომიტეტის წევრი, ხოლო [[1918]] წელს აირჩიეს ადგილობრივი მრეწველობის კომიტეტის თავმჯდომარედ. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს ის დიდი როლი, რომელიც შეასრულა გარე კახეთის ახალგაზრდობის აღზრდის საქმეში.
დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]].
==ლიტერატურა==
* ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, გვ. 317, თბ., 1994
==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/173032/1/Vazi_Da_Gvino_N6.pdf ჟურნალი „ვაზი და ღვინო“, 1920]
{{DEFAULTSORT:რცხილაძე, ვასილ}}
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1860]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 17 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
5hum1bjzaui8vgy50upmz4uz9t5va28
აეტა
0
329587
4399264
3444655
2022-07-27T18:54:40Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Ati woman.jpg|220px|მინიატიურა|აეტას ტომის ქალი]]
'''აეტა''' ([[ტაგალური ენა|ტაგალ]].), ნეგრიტო ([[ესპანური ენა|ესპ]].), საერთო თვითსახელწოდება არ გააჩნია — მცირესიმაღლიანი ავსტრალოიდური ტომების ჯგუფი, ფილიპინების კუნძულთა მკვიდრი მოსახლეობა, უძველესი ავტოქტონური მოსახლეობის შთამომავლები.
ცხოვრობენ მთიან რაიონებში და კუნძულ [[ლუსონი]]ს აღმოსავლეთ ნაწილში (ტომები ეტა, ატა, აგტა, ბალუგა, დუგამატი). აეტას მცირე ჯგუფები ცხოვრობენ, აგრეთვე, კუნძულების - [[ნეგროსი]], [[პანაი]], [[პლემია ატი]] - შიდა რაიონებში, აგრეთვე, კუნძულების [[მინდანაო]], [[მამანუა]] და [[ტასადაი-მანუბე]]ს ჩრდილო-აღმოსავლეთ რაიონებში. ზოგჯერ აეტასთან აკავშირებენ სხვა კუნძულების - [[მინდორო]]ს, [[პალავანი]]ს და [[ბატაკი]]ს სხვა ავსტრალოიდურ ჯგუფებს, რომელთა რიცხოვანება 50 ათასამდეა. (1967 წლის მონაცემებით), მათ შორის კუნძულ ლუსონზე ცხოვრობს 30 ათასამდე ადამიანი. ისინი საუბრობენ ინდონეზიური ჯგუფის მალაურ-პოლინეზიური ენათა ოჯახის მრავალრიცხოვან დიალექტებზე, საერთო სახელით აეტა (აგტა). უკანასკნელ წლებში თითქმის მთლიანად გადავიდნენ მეზობელი ფილიპინელი ხალხების ენაზე.
==წარმომავლობა==
ანთროპოლოგიური აეტა — [[ნეგრიტოსები]], როგორც [[ანდამანელები]] და [[სემანგები]], დაბალსიმაღლისანები არიან, რითაც წააგავნან [[აფრიკა|აფრიკელ]] [[პიგმეები|პიგმეებს]]. აღიარებული თეორიის თანახმად, სამხრეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია უძველეს დროში დასახლებული იყო [[ავსტრალოიდები]]თ, რომლებიც თანდათანობით განდევნეს [[მონგოლოიდები|მონგოლოიდებმა]] და სხვა ხალხებმა. მათი შთამომავლები ცხოვრობენ, აგრეთვე, [[ინდოეთი|ინდოეთში]] და [[ინდოჩინეთი|ინდოჩინეთში]] ([[ვედები (მრავალმნიშვნელოვანი)|ვედები]], [[პანია]], [[სემანგები]] და სხვა). ისინი, ძირითადად, მცირერიცხოვანი ხალხია და მათი განსახლების არეალი გარშემორტყმულია სხვა ხალხების არეალებით.
აეტა (ეტა) — [[ტაგალური ენა|ტაგალური]] ტერმინია, იანაგები მათ უწოდებენ ატას, ილოკანები — იტას, სხვები პუგუტეს. თავად საკუთარ თავს უწოდებენ ატას, ან პუგუტს, იმის მიხედვით, თუ რომელ ენაზე ლაპარაკობენ. აეტა [[ანთღოპოლოგია|ანთროპოლოგიურად]] არაერთგვაროვანია. შემჩნეულია, რომ შიგნით, ერთი ჯგუფი წააგავს [[პაპუასები|პაპუასებს]], სხვები შერეულია მეზობელ ხალხებთან.
==ტრადიციული მეურნეობა==
ძირითადი საქმიანობა — ფრინველებზე, ირმებზე, გარეულ ღორებზე ნადირობა, გარეული ფუტკრის თაფლისს და ტყის პროდუქტების შეგროვება, მეთევზეობა. იარაღად გამოიყენება მშვილდი მოწამლული ისრებით, ხაფანგი, მახე. კუნძულ [[პალავანი|პალავანზე]] ცნობილია [[სუმპიტანი]] ([[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] იარაღი მოწამლული ისრებით). თევზს იჭერენ ისრებით. გარეული ღორებისთვის აწყობენ ხაფანგებს. ცნობილია, ნადირობის სახეობა დევნით, [[ცეცხლი]]სა და [[კვამლი]]ს დახმარებით. თაფლს გამოიყენებენ მეზობლებთან პროდუქტების გადასაცვლელად.
[[რეწვა]] — ბამბუკის, როტანგის (პალმა-ლიანა) დაწვნა, ბუნებრივი მასალებით ტანსაცმლის და სხვა მორთულობების დამზადება.
* ტრადიციული სამოსი — [[თეძო]]ს ვიწრო სარტყელი მამაკაცების, შეუკერავი ქვედაბოლო ქალებს.
* მორთულობები — ლერწმის ხელისა და ფეხის სამაჯურები, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] სავარცხლები, საყურეები, გარეული [[ღორი]]ს [[ეშვები]]ს მძივები
* თმებს იჭრიან, ზოგჯერ იპარსავენ, კბილებს იღებავენ, კანს იპოხავენ ცხიმითა და ნაცრით. არ გამოიყენებენ [[ტატუირება]]ს.
* არ იციან კერამიკული წარმოება. კერამიკულ ჭურჭელს ყიდულობენ. მათი ჭურჭელი, ძირითადად, ბამბუკის მასალით არის დამზადებული.
* ტრადიციული საცხოვრებელი — ბამბუკის ფოთლებით დაფარული ქოხი, ბამბუკისავე ბოძებით ორფად ამოყვანილი კედლები.
* ტრადიციული საკვები — მცენარეულობა, ხორცი და თევზი, მეზობელი ხალხების ზეგავლენით აეტას ხალხში მოხდა ცვლილებები. ვითარდება სოფლის მეურნეობა, ვაჭრობა ბუნებრივი პროდუქტებითა და სუვენირებით, ხდება შრომის ანაზღაურება.
* სიგარები და ბეტელი ისესხეს მეზობელი ხალხებისგან.
==სოციალური ორგანიზაცია==
ძირითადი სოციალური ერთეული — კომერციული ფართის მქონე ლოკალური ჯგუფი, რომელიც შედგება რამდენიმე სისხლით ნათესაური ოჯახისაგან. ქორწინება — ნეოლოკალური ან ბიოლოკალური. ოჯახი — [[მონოგამია]]. კლასობრივი დაყოფა არ არსებობს. მამაკაცებსა და ქალებს აქვთ თანაბარი უფლებები.
==სულიერი კულტურა==
აეტას ხალხის ტრადიციული რწმენა მოიცავს ანიმიზმს, მაგიას, [[პოლითეიზმი|პოლითეისტური]] [[პანთეონი]]ს ელემენტებს, ბუნების ძალების კულტს, სიხზმრების ინტერპრეტირებას. შენარჩუნებული აქვთ მუსიკალური და საცეკვაო [[ფოლკლორი]]. დღეისათვის ხალხური კულტურა გადაშენების პირას იმყოფება.
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ვედები (ხალხი)]]
*[[ანდამანელები]]
*[[ნეგრიტოსები]]
*[[პიგმეები]]
*[[სემანგები]]
==ლიტერატურა==
* ენციკლოპედია "მსოფლიოს ხალხები და რელიგიები" მ. 1988 წ.
* "მალაიზიის, ინდონეზიისა და ფილიპინების მცირე ხალხები". ნ. ჩებოქსაროვი. ა. ი. კუზნეცოვი. მ. "მეცნიერება", 1982 წ.
* ფილიპინების ხალხები//სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ხალხები.//ა. ა. გუბერი, ი. ბ. მარეტინი, დ. დ. ტუმარკინი, ნ. ნ. ჩებოქსაროვი.მ. "მეცნიერება", 1966.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.peoplesoftheworld.org/text?people=Aeta აეტას ხალხი]
*[http://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/3317989/Pygmies-life-expectancy-is-between-16-and-24.html პიგმეების სიცოცხლის ხანგრძლივობა]
[[კატეგორია:მონადირე-შემგროვებლები]]
[[კატეგორია:აზიელები]]
[[კატეგორია:ფილიპინების ხალხები]]
[[კატეგორია:ნეგრიტოსები]]
709z99lcnd5wlig8910js56z83y0t4j
4399265
4399264
2022-07-27T18:55:37Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Ati woman.jpg|220px|მინიატიურა|აეტას ტომის ქალი]]
'''აეტა''' ([[ტაგალური ენა|ტაგალ]].), ნეგრიტო ([[ესპანური ენა|ესპ]].), საერთო თვითსახელწოდება არ გააჩნია — მცირესიმაღლიანი ავსტრალოიდური ტომების ჯგუფი, ფილიპინების კუნძულთა მკვიდრი მოსახლეობა, უძველესი ავტოქტონური მოსახლეობის შთამომავლები.
ცხოვრობენ მთიან რაიონებში და კუნძულ [[ლუსონი]]ს აღმოსავლეთ ნაწილში (ტომები ეტა, ატა, აგტა, ბალუგა, დუგამატი). აეტას მცირე ჯგუფები ცხოვრობენ, აგრეთვე, კუნძულების - [[ნეგროსი]], [[პანაი]], [[პლემია ატი]] - შიდა რაიონებში, აგრეთვე, კუნძულების [[მინდანაო]], [[მამანუა]] და [[ტასადაი-მანუბე]]ს ჩრდილო-აღმოსავლეთ რაიონებში. ზოგჯერ აეტასთან აკავშირებენ სხვა კუნძულების - [[მინდორო]]ს, [[პალავანი]]ს და [[ბატაკი]]ს სხვა ავსტრალოიდურ ჯგუფებს, რომელთა რიცხოვანება 50 ათასამდეა. (1967 წლის მონაცემებით), მათ შორის კუნძულ ლუსონზე ცხოვრობს 30 ათასამდე ადამიანი. ისინი საუბრობენ ინდონეზიური ჯგუფის მალაურ-პოლინეზიური ენათა ოჯახის მრავალრიცხოვან დიალექტებზე, საერთო სახელით აეტა (აგტა). უკანასკნელ წლებში თითქმის მთლიანად გადავიდნენ მეზობელი ფილიპინელი ხალხების ენაზე.
==წარმომავლობა==
ანთროპოლოგიური აეტა — [[ნეგრიტოსები]], როგორც [[ანდამანელები]] და [[სემანგები]], დაბალსიმაღლისანები არიან, რითაც წააგავნან [[აფრიკა|აფრიკელ]] [[პიგმეები|პიგმეებს]]. აღიარებული თეორიის თანახმად, სამხრეთი და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია უძველეს დროში დასახლებული იყო [[ავსტრალოიდები]]თ, რომლებიც თანდათანობით განდევნეს [[მონგოლოიდები|მონგოლოიდებმა]] და სხვა ხალხებმა. მათი შთამომავლები ცხოვრობენ, აგრეთვე, [[ინდოეთი|ინდოეთში]] და [[ინდოჩინეთი|ინდოჩინეთში]] ([[ვედები (ხალხი)|ვედები]], [[პანია]], [[სემანგები]] და სხვა). ისინი, ძირითადად, მცირერიცხოვანი ხალხია და მათი განსახლების არეალი გარშემორტყმულია სხვა ხალხების არეალებით.
აეტა (ეტა) — [[ტაგალური ენა|ტაგალური]] ტერმინია, იანაგები მათ უწოდებენ ატას, ილოკანები — იტას, სხვები პუგუტეს. თავად საკუთარ თავს უწოდებენ ატას, ან პუგუტს, იმის მიხედვით, თუ რომელ ენაზე ლაპარაკობენ. აეტა [[ანთღოპოლოგია|ანთროპოლოგიურად]] არაერთგვაროვანია. შემჩნეულია, რომ შიგნით, ერთი ჯგუფი წააგავს [[პაპუასები|პაპუასებს]], სხვები შერეულია მეზობელ ხალხებთან.
==ტრადიციული მეურნეობა==
ძირითადი საქმიანობა — ფრინველებზე, ირმებზე, გარეულ ღორებზე ნადირობა, გარეული ფუტკრის თაფლისს და ტყის პროდუქტების შეგროვება, მეთევზეობა. იარაღად გამოიყენება მშვილდი მოწამლული ისრებით, ხაფანგი, მახე. კუნძულ [[პალავანი|პალავანზე]] ცნობილია [[სუმპიტანი]] ([[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] იარაღი მოწამლული ისრებით). თევზს იჭერენ ისრებით. გარეული ღორებისთვის აწყობენ ხაფანგებს. ცნობილია, ნადირობის სახეობა დევნით, [[ცეცხლი]]სა და [[კვამლი]]ს დახმარებით. თაფლს გამოიყენებენ მეზობლებთან პროდუქტების გადასაცვლელად.
[[რეწვა]] — ბამბუკის, როტანგის (პალმა-ლიანა) დაწვნა, ბუნებრივი მასალებით ტანსაცმლის და სხვა მორთულობების დამზადება.
* ტრადიციული სამოსი — [[თეძო]]ს ვიწრო სარტყელი მამაკაცების, შეუკერავი ქვედაბოლო ქალებს.
* მორთულობები — ლერწმის ხელისა და ფეხის სამაჯურები, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] სავარცხლები, საყურეები, გარეული [[ღორი]]ს [[ეშვები]]ს მძივები
* თმებს იჭრიან, ზოგჯერ იპარსავენ, კბილებს იღებავენ, კანს იპოხავენ ცხიმითა და ნაცრით. არ გამოიყენებენ [[ტატუირება]]ს.
* არ იციან კერამიკული წარმოება. კერამიკულ ჭურჭელს ყიდულობენ. მათი ჭურჭელი, ძირითადად, ბამბუკის მასალით არის დამზადებული.
* ტრადიციული საცხოვრებელი — ბამბუკის ფოთლებით დაფარული ქოხი, ბამბუკისავე ბოძებით ორფად ამოყვანილი კედლები.
* ტრადიციული საკვები — მცენარეულობა, ხორცი და თევზი, მეზობელი ხალხების ზეგავლენით აეტას ხალხში მოხდა ცვლილებები. ვითარდება სოფლის მეურნეობა, ვაჭრობა ბუნებრივი პროდუქტებითა და სუვენირებით, ხდება შრომის ანაზღაურება.
* სიგარები და ბეტელი ისესხეს მეზობელი ხალხებისგან.
==სოციალური ორგანიზაცია==
ძირითადი სოციალური ერთეული — კომერციული ფართის მქონე ლოკალური ჯგუფი, რომელიც შედგება რამდენიმე სისხლით ნათესაური ოჯახისაგან. ქორწინება — ნეოლოკალური ან ბიოლოკალური. ოჯახი — [[მონოგამია]]. კლასობრივი დაყოფა არ არსებობს. მამაკაცებსა და ქალებს აქვთ თანაბარი უფლებები.
==სულიერი კულტურა==
აეტას ხალხის ტრადიციული რწმენა მოიცავს ანიმიზმს, მაგიას, [[პოლითეიზმი|პოლითეისტური]] [[პანთეონი]]ს ელემენტებს, ბუნების ძალების კულტს, სიხზმრების ინტერპრეტირებას. შენარჩუნებული აქვთ მუსიკალური და საცეკვაო [[ფოლკლორი]]. დღეისათვის ხალხური კულტურა გადაშენების პირას იმყოფება.
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ვედები (ხალხი)]]
*[[ანდამანელები]]
*[[ნეგრიტოსები]]
*[[პიგმეები]]
*[[სემანგები]]
==ლიტერატურა==
* ენციკლოპედია "მსოფლიოს ხალხები და რელიგიები" მ. 1988 წ.
* "მალაიზიის, ინდონეზიისა და ფილიპინების მცირე ხალხები". ნ. ჩებოქსაროვი. ა. ი. კუზნეცოვი. მ. "მეცნიერება", 1982 წ.
* ფილიპინების ხალხები//სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ხალხები.//ა. ა. გუბერი, ი. ბ. მარეტინი, დ. დ. ტუმარკინი, ნ. ნ. ჩებოქსაროვი.მ. "მეცნიერება", 1966.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.peoplesoftheworld.org/text?people=Aeta აეტას ხალხი]
*[http://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/3317989/Pygmies-life-expectancy-is-between-16-and-24.html პიგმეების სიცოცხლის ხანგრძლივობა]
[[კატეგორია:მონადირე-შემგროვებლები]]
[[კატეგორია:აზიელები]]
[[კატეგორია:ფილიპინების ხალხები]]
[[კატეგორია:ნეგრიტოსები]]
4u10g8vugfpmgng50ay2c5a0wz2ekzo
რუსეთის სამხედრო ინტერვენცია უკრაინაში 2014-2015
0
331754
4399316
4346365
2022-07-28T01:20:51Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
ltogj8046acujth1340xux220vphpxg
Marvel-ის კინოსამყარო
0
332176
4399380
4397805
2022-07-28T05:40:33Z
Lado85
35378
/* ტელესერიალები */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მედია ფრენჩაიზი
|სათაური = Marvel-ის კინოსამყარო
|სურათი = Marvel Cinematic Universe logo.png
|imagesize =
|ტიტრი =
|შემქმნელი = [[Marvel Studios]]
|ორიგინალური = ''[[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]]'' (2008)
|წიგნები =
|კომიქსები = [[Marvel-ის კინოსამყარო#კომიქსები|მარველის კინოსამყაროს კომიქსები]]
|ფილმები = [[Marvel-ის კინოსამყარო#ფილმები|მარველის კინოსამყაროს ფილმები]]
|მოკლე = [[Marvel One-Shots]]
|ტვ = [[Marvel-ის კინოსამყარო#სერიალები|მარველის კინოსამყაროს ტელესერიალები]]
}}
'''Marvel-ის კინოსამყარო''' ({{lang-en|Marvel Cinematic Universe}}) — ამერიკული მედია ფრენჩაიზი და გამოგონილი სამყარო [[მარველის კომიქსები]]ს სუპერგმირების შესახებ. სამყარო ძირითადად ასოცირდება [[Marvel Studios]]-ის მიერ დამოუკიდებლად გადაღებულ ფილმებთან, თუმცა ასევე მოიცავს კომიქსებს, მოკლემეტრაჟიან ფილმებსა და სატელევიზიო სერიალებს. ფიქციური სამყარო, ისევე როგორც მარველის სამყარო კომიქსებში, ჩამოყალიბდა სხვადასხვა ისტორიებისა და პერსონაჟების გადაკვეთით. კლარკ გრეგი ფილ კოლსონის როლში ფრენჩაიზის ყველაზე მეტ ნაწარმოებში გამოჩნდა.
სამყაროს პირველი ფილმი, [[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]], 2008 წელს გამოვიდა, რითაც დაიწყო ფილმების პირველი ფაზა, რომელიც 2012 წელს დასრულდა მისი პერსონაჟების გადამკვეთი ფილმით, [[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]. მეორე ფაზა დაიწყო 2013 წელს [[რკინის კაცი 3]]-ით და დასრულდა 2015 წელს [[ადამიანი-ჭიანჭველა (ფილმი)|ადამიანი-ჭიანჭველათი]]. მარველმა მესამე ფაზა დაიწყო 2016 წელს ფილმით [[კაპიტანი ამერიკა: სამოქალაქო ომი]]. Marvel Television-მა ასევე განავრცო ფრენჩაიზი „პატარა ეკრანზე“ ტელესერიალებით ABC-სა და [[Netflix]]-ზე. მარველის კინოსამყარო ასევე მოიცავს დაკავშირებულ კომიქსების სერიასა და Marvel One-Shots მოკლემეტრაჟიანი ფილმების სერიას.
ფრენჩაიზი გამოირჩევა სხვა და სხვა მედიის ნაწარმოებების წარმატებული გაერთიანებით საზიარო სამყაროში, თუმცა კრიტიკოსების აზრით ზოგიერთი ფილმი თუ სერიალი ამის გამო დაზარალდა. მისი გავლენით სხვა სტუდიებმა სცადეს კომიქსების პერსონაჟების საერთო სამყაროების შექმნა.
== ფილმები ==
<onlyinclude>
=== უსასრულობის საგა===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
|-
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | პირველი ფაზა
|-
|-<section begin=One />
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2008|5|2|df=yes}}
| [[ჯონ ფავრო]]<ref name="April2006Variety" />
|მარკ ფერგუსი და ჰოუკ ოსტბი და არტ მარკუმი და მეტ ჰოლოუეი<ref name="April2006Variety">{{cite news |date=April 27, 2006 |first=Pamela |last=McClintock |title=Marvel Making Deals for Title Wave |url=http://www.variety.com/article/VR1117942193 |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=March 1, 2008 |archivedate=მაისი 1, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5yMj0t8bu?url=http://www.variety.com/article/VR1117942193 |url-status=dead }}</ref><ref name="FergusOstbyIM">{{cite news |date=April 17, 2008 |last=Jensen |first=Jeff |title=''Iron Man'': Summer's first Marvel? |work=[[Entertainment Weekly]] |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20192634_3,00.html |accessdate=April 21, 2008 |archivedate=მარტი 28, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6FSZjS9xS?url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20192634_3,00.html |url-status=live }}</ref>
| ავი არადი და [[კევინ ფაიგი]]
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[წარმოუდგენელი ჰალკი (ფილმი)|წარმოუდგენელი ჰალკი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2008|6|13|df=yes}}
| ლუი ლეტერიე<ref name="LeterrierTIH">{{cite news |date=October 3, 2011 |first=Bryan |last=Cairns |title=Director Louis Leterrier Talks Incredible Hulk |publisher=[[Newsarama.com]] |url=http://www.newsarama.com/film/080602-hulk-leterrier.html |accessdate=February 23, 2013 |archivedate=თებერვალი 23, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6EdlkxSd8?url=http://www.newsarama.com/film/080602-hulk-leterrier.html |url-status=live }}</ref>
| ზაკ პენი<ref name="PennUnhappy">{{cite news |date=July 26, 2008 |title=Comic-Con: 'Incredible Hulk' screenwriter Zak Penn discusses strife with Edward Norton |first=Vanessa |last=Juarez |url=http://popwatch.ew.com/2008/07/26/comic-con-adapt/ |work=[[Entertainment Weekly]] |archiveurl=https://www.webcitation.org/6EbOuxqJr?url=http://popwatch.ew.com/2008/07/26/comic-con-adapt/ |archivedate=თებერვალი 21, 2013 |url-status=live |accessdate=იანვარი 31, 2016 }}</ref>
| ავი არადი, გეილ ენ ჰარდი და კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი 2]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2010|5|7|df=yes}}
| ჯონ ფავრო<ref name="FavreauSignsIM2">{{cite news |date=July 9, 2008 |first=Nikki |last=Finke |title=So What Was All The Fuss About? Marvel Locks In Jon Favreau For 'Iron Man 2′ |url=http://www.deadline.com/2008/07/marvel-locks-in-jon-favreau-for-iron-man-2/ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=August 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6A5U1OGPy?url=http://www.deadline.com/2008/07/marvel-locks-in-jon-favreau-for-iron-man-2/ |archivedate=აგვისტო 21, 2012 |url-status=live }}</ref>
| ჯასტინ თერუ<ref name="TherouxWriting">{{cite news |date=July 15, 2008 |first=Marc |last=Graser |title=Theroux to write 'Iron Man' sequel |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |url=http://www.variety.com/article/VR1117989003.html |accessdate=July 16, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6AADQ49Gu?url=http://www.variety.com/article/VR1117989003 |archivedate=აგვისტო 24, 2012 |url-status=live }}</ref>
| rowspan="4" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი (ფილმი)|თორი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2011|5|6|df=yes}}
| [[კენეთ ბრანა]]<ref name="BranaghThor">{{cite news |date=September 28, 2008 |first=Michael |last=Fleming |title=Branagh in talks to direct 'Thor' |url=http://variety.com/2008/film/markets-festivals/branagh-in-talks-to-direct-thor-1117993032/ |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=September 29, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxs9bFYL?url=http://www.variety.com/article/VR1117993032.html?categoryid=13 |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=dead }}</ref>
| ეშლი ედუარდ მილერი და ზაკ სტენცი და დონ პეინი<ref name="ThorScreenwriters">{{cite web |url=http://marvel.com/news/movies/2010/1/7/10857/thor_movie_new_release_date_may_6_2011 |title=Thor Movie: New Release Date! May 6, 2011 |publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]] |date=January 7, 2010 |accessdate=February 6, 2014 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6Ny5sVR2m?url=http://marvel.com/news/movies/2010/1/7/10857/thor_movie_new_release_date_may_6_2011 |archivedate=მარტი 10, 2014 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: პირველი შურისმაძიებელი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2011|7|22|df=yes}}
| [[ჯო ჯონსტონი]]<ref name="JohnstonCapTFA">{{cite news |date=November 9, 2008 |first=Borys |last=Kit |title='Captain America' recruits director |work=[[The Hollywood Reporter]] |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-recruits-director-122606 |accessdate=November 10, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zsl3VRxw?url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-recruits-director-122606 |archivedate=ივლისი 2, 2011 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyCapTFA">{{cite news |date=November 18, 2008 |first1=Borys |last1=Kit |first2=Jay A. |last2=Fernandez |title='Captain America' enlists two scribes |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-enlists-two-scribes-123195 |work=[[The Hollywood Reporter]] |accessdate=November 19, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxs4qFXf?url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-enlists-two-scribes-123195 |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=live }}. (First paragraph; subscription required for full story.)</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2012|5|4|df=yes}}
| colspan="2" |ჯოს უიდონი<ref name="WhedonAvengers">{{cite news |date=April 13, 2010 |first=Marc |last=Graser |title=Whedon to head 'Avengers{{'-}} |url=http://www.variety.com/article/VR1118017689.html |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=April 14, 2010 |archivedate=აპრილი 25, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5yDehLvaA?url=http://www.variety.com/article/VR1118017689?refCatId=10 |url-status=live }}</ref>
|-
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | მეორე ფაზა
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი 3]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2013|5|3|df=yes}}
| შეინ ბლეკი<ref name="ShaneBlack">{{cite web |date=March 7, 2011 |url=http://www.aintitcool.com/node/48768 |title=Shane Black talks direction of Iron Man 3 and whether or not to expect more Marvel cameos! |publisher=[[Ain't It Cool News]] |accessdate=September 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6APIn23Bo?url=http://www.aintitcool.com/node/48768 |archivedate=სექტემბერი 3, 2012 |url-status=live }}</ref>
| დრიუ პირსი და შეინ ბლეკი<ref name="ShaneBlack" /><ref name="DrewPearce">{{cite web |date=March 31, 2011 |url=http://www.deadline.com/2011/03/marvel-taps-its-runaways-scribe-drew-pearce-to-write-iron-man-3-script/ |title=Marvel Taps Its 'Runaways' Scribe Drew Pearce To Write 'Iron Man 3′ Script |first=Mike |last=Fleming |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=September 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6APILhOof?url=http://www.deadline.com/2011/03/marvel-taps-its-runaways-scribe-drew-pearce-to-write-iron-man-3-script/ |archivedate=სექტემბერი 3, 2012 |url-status=live }}</ref>
| rowspan="6" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი: ბნელი სამყარო]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2013|11|8|df=yes}}
| ალან ტეილორი<ref name="TaylorThorTDW">{{cite web |date=December 24, 2011 |last=Fleming Jr. |first=Mike |title='Thor 2′ Director Will Be 'Game Of Thrones' Helmer Alan Taylor |url=http://www.deadline.com/2011/12/thor-2-director-will-be-game-of-thrones-helmer-alan-taylor/ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=March 27, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6FR59GkO9?url=http://www.deadline.com/2011/12/thor-2-director-will-be-game-of-thrones-helmer-alan-taylor/ |archivedate=მარტი 27, 2013 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერი იოსტი და კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="ThorTDWScreenwriters">{{cite web |date=October 12, 2012 |title=‘Thor: The Dark World’ Official Synopsis Released |url=http://www.stitchkingdom.com/disney-thor-2-dark-world-synopsis-40279/ |publisher=StitchKingdom.com |accessdate=October 12, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6JkYxwrqJ?url=http://www.stitchkingdom.com/disney-thor-2-dark-world-synopsis-40279/ |archivedate=სექტემბერი 19, 2013 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: ზამთრის ჯარისკაცი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2014|4|4|df=yes}}
| [[ძმები რუსოები|ენტონი და ჯო რუსოები]]<ref name="RussoBros">{{cite web |date=June 6, 2012 |first=Jeff |last=Sneider |title=Russo brothers tapped for 'Captain America 2': Disney and Marvel in final negotiations with 'Community' producers to helm pic |url=http://www.variety.com/article/VR1118055101 |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=July 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/69D0LgrF6?url=http://www.variety.com/article/VR1118055101?refCatId=13 |archivedate=ივლისი 16, 2012 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyCapSequel">{{cite web |date=April 14, 2011 |url=http://splashpage.mtv.com/2011/04/14/captain-america-movie-sequel-avengers |title='Captain America' Writers Talk Sequel, Post-'Avengers' Plans, And The Marvel Movie-Verse |first=Rick |last=Marshall |publisher=[[MTV News]] |accessdate=April 14, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxsAqHPq?url=http://splashpage.mtv.com/2011/04/14/captain-america-movie-sequel-avengers |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[გალაქტიკის მცველები (ფილმი)|გალაქტიკის მცველები]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2014|8|1|df=yes}}
| ჯეიმზ განი<ref name="GuardiansPress">{{cite web|url=http://marvel.com/news/story/20914/marvel_studios_begins_production_on_guardians_of_the_galaxy|title=Marvel Studios Begins Production on Guardians of the Galaxy|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=July 20, 2013|accessdate=July 20, 2013|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IGhiVR0H?url=http://marvel.com/news/story/20914/marvel_studios_begins_production_on_guardians_of_the_galaxy|archivedate=ივლისი 21, 2013|url-status=live}}</ref>
| ჯეიმზ განი და ნიკოლ პერლმანი<ref name="GuardiansSequel2">{{cite web|url=http://variety.com/2014/film/news/james-gunn-to-write-direct-guardians-of-the-galaxy-sequel-1201269345/|title=James Gunn to Write, Direct ‘Guardians of the Galaxy’ Sequel|last=Graser|first=Marc|work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]]|date=July 25, 2014|accessdate=July 26, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6RLcPf5sa?url=http://variety.com/2014/film/news/james-gunn-to-write-direct-guardians-of-the-galaxy-sequel-1201269345/|archivedate=ივლისი 26, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები: ულტრონის ეპოქა]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2015|5|1|df=yes}}
| colspan="2" | ჯოს უიდონი<ref name="VarietyWhedonAvengers2">{{cite web |date=August 7, 2012 |first=Marc |last=Graser |url=http://www.variety.com/article/VR1118057576 |title=Joss Whedon will return for 'The Avengers 2' |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=August 7, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/69kUk8dbj?url=http://www.variety.com/article/VR1118057576 |archivedate=აგვისტო 7, 2012 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[ადამიანი-ჭიანჭველა (ფილმი)|ადამიანი-ჭიანჭველა]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2015|7|17|df=yes}}
| პეიტონ რიდი<ref name="ReedMcKay">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/2014/6/7/22643/director_peyton_reed_and_writer_adam_mckay_join_marvels_ant-man|title=Director Peyton Reed and Writer Adam McKay Join Marvel's Ant-Man|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=June 7, 2014|accessdate=June 7, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6MV82zqpX?url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/|archivedate=იანვარი 9, 2014|url-status=live}}</ref>
| ედგარ რაიტი და ჯო კორნიში და ადამ მაკ-კეი და პოლ რადი<ref name="AntManScreenwriters">{{cite web|url=http://www.thewrap.com/marvels-ant-man-resolves-writing-credit-dispute-exclusive/|title=Marvel’s ‘Ant-Man’ Resolves Writing Credit Dispute (Exclusive)|last=Sneider|first=Jeff|publisher=[[The Wrap]]|date=April 22, 2015|accessdate=April 22, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XzkaHUGV?url=http://www.thewrap.com/marvels-ant-man-resolves-writing-credit-dispute-exclusive/|archivedate=აპრილი 23, 2015|url-status=live}}</ref>
|-<section end=Two />
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | მესამე ფაზა <ref name="PhaseThree">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/23547/marvel_studios_announces_full_phase_3_slate_at_special_event|title=Marvel Studios Announces Full Phase 3 Slate at Special Event|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=October 28, 2014|accessdate=October 28, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6TfsFJ4XY?url=http://marvel.com/news/movies/23547/marvel_studios_announces_full_phase_3_slate_at_special_event|archivedate=ოქტომბერი 29, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: სამოქალაქო ომი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2016|5|6|df=yes}}
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="Cap3DirectorsConfirm">{{cite web|url=http://collider.com/captain-america-3-script-joe-anthony-russo/|title=Directors Joe & Anthony Russo Confirm They'll Direct Captain America 3; Say They're Breaking the Story Now with Screenwriters Christopher Markus & Stephen McFeely|last=Weintraub|first=Steve|publisher=Collider.com|date=March 11, 2014|accessdate=March 14, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6O0IlAJ2d?url=http://collider.com/captain-america-3-script-joe-anthony-russo/|archivedate=მარტი 11, 2014|url-status=live}}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="Cap3DirectorsConfirm" />
| rowspan="3" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[დოქტორი სტრეინჯი (ფილმი)|დოქტორი სტრეინჯი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2016|11|4|df=yes}}
| სკოტ დერიკსონი<ref name="Derrickson">{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/scott-derrickson-direct-marvels-doctor-709117|title=Scott Derrickson to Direct Marvel's 'Doctor Strange'|last1=Siegel|first1=Tatiana|last2=Kit|first2=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=June 3, 2014|accessdate=June 3, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Q47TnPvy?url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/scott-derrickson-direct-marvels-doctor-709117|archivedate=ივნისი 3, 2014|url-status=live}}</ref>
| ჯონ სპეიტსი და კ. რობერტ კარგილი<ref name="CumberbatchOfficial">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/23754/benedict_cumberbatch_to_play_doctor_strange|title=Benedict Cumberbatch to play Doctor Strange|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=December 4, 2014|accessdate=December 4, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Ua9dXxNI?url=http://marvel.com/news/movies/23754/benedict_cumberbatch_to_play_doctor_strange|archivedate=დეკემბერი 5, 2014|url-status=live}}</ref><ref name="Cargill">{{cite web|url=http://collider.com/doctor-strange-movie-images-c-robert-cargill-script/|title=‘Doctor Strange’ Re-Teams Director Scott Derrickson With ‘Sinister’ Writer C. Robert Cargill|last=Romano|first=Nick|publisher=[[Collider.com]]|date=December 14, 2015|accessdate=December 14, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6dmVqqlRZ?url=http://collider.com/doctor-strange-movie-images-c-robert-cargill-script/|archivedate=დეკემბერი 15, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[გალაქტიკის მცველები: ნაწილი 2]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|5|5|df=yes}}
| colspan="2" | ჯეიმზ განი<ref name="GuardiansSequel2" />
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[ადამიანი ობობა: დაბრუნება]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|7|7|df=yes}}
| ჯონ უოტსი<ref name="SpidermanActorDirector">{{cite press release| url = http://marvel.com/news/movies/24758/sony_pictures_and_marvel_studios_find_their_spider-man_star_and_director|title=Sony Pictures and Marvel Studios Find Their 'Spider-Man' Star and Director | date=June 23, 2015|publisher=Marvel.com|accessdate=June 23, 2015| archivedate= July 9, 2015 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150709052438/http://marvel.com/news/movies/24758/sony_pictures_and_marvel_studios_find_their_spider-man_star_and_director | url-status=live}}</ref>
|ჯონათან მ. გოლდშტაინი & ჯონ ფრენსის დეილი და ჯონ უოტსი & კროსტოფერ ფორდი და კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი <ref name="SpideyScreenwriters">{{cite web|url=http://www.npr.org/2015/07/25/424643616/back-to-walley-world-the-griswolds-go-on-vacation-again|title=Back To Walley World: The Griswolds Go On 'Vacation' Again|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|publisher=[[NPR]]|date=July 25, 2015|accessdate=July 26, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6aJYzKg8C?url=http://www.npr.org/2015/07/25/424643616/back-to-walley-world-the-griswolds-go-on-vacation-again|archivedate=ივლისი 26, 2015|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი: რაგნაროკი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|11|3|df=yes}}
| ტაიკა ვაიტიტი<ref name="WaititiOnBoard">{{cite web |last=Fleming |first=Mike |date=October 15, 2015 |url=http://deadline.com/2015/10/mark-ruffalo-bringing-hulk-into-thor-ragnarok-1201584404/ |title=Mark Ruffalo Bringing Hulk Into ‘Thor: Ragnarok’ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=October 16, 2015 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6cJrs3JmM?url=http://deadline.com/2015/10/mark-ruffalo-bringing-hulk-into-thor-ragnarok-1201584404/ |archivedate=ოქტომბერი 16, 2015 |url-status=live }}</ref>
| ერიკ პირსონი, და კრეიგ კაილი & კრისტოფერ იოსტი
| rowspan="3" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შავი ავაზა (ფილმი)|შავი ავაზა]]''
| style="text-align:left" |{{Start date|2018|2|16|df=yes}}
| [[რაიან კუგლერი]]<ref name="Coogler">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/25616/ryan_coogler_to_direct_marvels_black_panther|title=Ryan Coogler to Direct Marvel's 'Black Panther'|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=January 11, 2016|accessdate=January 11, 2016|archiveurl=https://www.webcitation.org/6eT6peEu0?url=http://marvel.com/news/movies/25616/ryan_coogler_to_direct_marvels_black_panther?linkId=20280214|archivedate=იანვარი 12, 2016|url-status=live}}</ref>
| [[რაიან კუგლერი]] & ჯო რობერტ კოული
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები: უსასრულობის ომი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2018|5|3|df=yes}}
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="RussosIWOfficial">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/24399/joe_anthony_russo_to_direct_2-part_marvels_avengers_infinity_war_event|title=Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel's 'Avengers: Infinity War' Event|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=April 7, 2015|accessdate=April 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XcFsLKrg?url=http://marvel.com/news/movies/24399/joe_anthony_russo_to_direct_2-part_marvels_avengers_infinity_war_event|archivedate=აპრილი 7, 2015|url-status=live}}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyIW">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/24589/christopher_markus_stephen_mcfeely_to_write_marvels_2-part_avengers_infinity_war_event|title=Christopher Markus & Stephen McFeely to Write Marvel's 2-Part 'Avengers: Infinity War' Event|last=Strom|first=Mark|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=May 7, 2015|accessdate=May 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6YMOLHv92?url=http://marvel.com/news/movies/24589/christopher_markus_stephen_mcfeely_to_write_marvels_2-part_avengers_infinity_war_event|archivedate=მაისი 8, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | [[ადამიანი-ჭიანჭველა და ბზიკი]]
| style="text-align:left" |{{Start date|2018|7|6|df=yes}}
| პეიტონ რიდი<ref name="ReedReturn">{{cite web|url=http://collider.com/ant-man-and-the-wasp-michael-douglas/|title=‘Ant-Man and the Wasp': Michael Douglas Eyeing Return for Sequel|last=Cabin|first=Chris|publisher=Collider|date=November 13, 2015|accessdate=November 13, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6d0wHJ0sY?url=http://collider.com/ant-man-and-the-wasp-michael-douglas/|archivedate=ნოემბერი 13, 2015|url-status=live}}</ref>
| კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი და პოლ რადი & ენდრიუ ბარერი & გაბრიელ ფერარი
|კევინ ფაიგი და სტივენ ბრუსარი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი მარველი]]''
| style="text-align:left" |{{Start date|2019|3|8|df=yes}}
| ანა ბოდენი და რაიან ფლექი
| მეგ ლეფოვი და ნიკოლ პერლმანი და ჯენიევა რობერტსონ-დუორეტი და ლიზ ფლეჰეივი & კარლი მენჩი და ანა ბოდენი & რაიან ფლექი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''[[შურისმაძიებლები: დასასრული]]''
| style="text-align:left"| 26 აპრილი 2019<ref name="EndgameTitle">{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/life/entertainthis/2018/12/07/avengers-endgame-watch-first-trailer-marvels-anticipated-film/2212076002/|title=It's finally here! Watch the first trailer for Marvel's newly titled 'Avengers: Endgame'|last=Truitt|first=Brian|work=[[USA Today]]|date=December 7, 2018|accessdate=December 7, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/74UMYKsjQ?url=https://www.usatoday.com/story/life/entertainthis/2018/12/07/avengers-endgame-watch-first-trailer-marvels-anticipated-film/2212076002/|archivedate=დეკემბერი 7, 2018|url-status=live}}</ref>
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="RussosIWOfficial" />
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyIW" />
|-
! scope="row" style="text-align:left" | [[ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს]]
| style="text-align:left|5 ივლისი 2019
|ჯონ უოტსი
|კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი
|კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-<section end=Three/>
|-
|}
===მულტისამყაროს საგა===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
! scope="col" | სტატუსი
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეოთხე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+|ასევე მოიცავს სტრიმინგ-სერვის,Disney+ -ის სერიალებს.}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შავი ქვრივი''
| style="text-align:left| 9 ივლისი 2021{{შენიშვნა|''შავი ქვრივი'' ერთდროულად კინოთეტრებში და Disney+-ზე გამოვა.<ref name="BWShangChiRelease" />}}<ref name="BWShangChiRelease">{{Cite web |last=Rubin |first=Rebecca |date=March 23, 2021 |title='Black Widow,' 'Cruella' to Debut on Disney Plus and in Theaters as Disney Shifts Dates for Seven Films |url=https://variety.com/2021/film/news/disney-postpones-black-widow-shang-chi-1234935874/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210323190428/https://variety.com/2021/film/news/disney-postpones-black-widow-shang-chi-1234935874/ |archive-date=March 23, 2021 |access-date=March 23, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| კეიტ შორტლანდი<ref name="BWShortland">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-widow-movie-be-directed-by-cate-shortland-1126708|title='Black Widow' Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=July 12, 2018|accessdate=July 12, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/70riB79jH?url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-widow-movie-be-directed-by-cate-shortland-1126708|archivedate=July 12, 2018|url-status=live}}</ref>
|ერიკ პირსონი<ref name="BWWriters">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2020/01/14/black-widow-writer-eric-pearson-thor-ragnarok-marvel-studios/|title=Thor: Ragnarok Writer Gets Sole Screenwriting Credit on Black Widow|last=Barnhardt|first=Andrew|work=ComicBook.com|date=January 14, 2020|accessdate=January 16, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200115171142/https://comicbook.com/marvel/2020/01/14/black-widow-writer-eric-pearson-thor-ragnarok-marvel-studios/|archivedate=January 15, 2020|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი
| rowspan="6" | გამოვიდა
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''შან-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდა''
| style="text-align:left" | 3 სექტემბერი 2021<ref name="BWShangChiRelease" />
| დესტინ დენიელ კრეტონი<ref name="DestinDanielCretton">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-shang-chi-sets-director-destin-daniel-cretton-1194443|title=Marvel's 'Shang-Chi' Sets Director Destin Daniel Cretton|last1=Couch|first1=Aaron|last2=Kit|first2=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=March 13, 2019|accessdate=March 13, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190314225847/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-shang-chi-sets-director-destin-daniel-cretton-1194443|archivedate=March 14, 2019|url-status=live}}</ref>
|დევიდ კალაჰემი<ref name="CallahamShangChi">{{cite web|url=https://deadline.com/2018/12/shang-chi-marvel-studios-first-asian-film-superhero-dave-callaham-kevin-feige-black-panther-1202512660/|title='Shang-Chi' Marvel's First Asian Film Superhero Franchise; Dave Callaham Scripting, Search on For Director of Asian Descent|last=Fleming Jr.|first=Mike|website=Deadline|date=December 3, 2018|accessdate=December 3, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181203210147/https://deadline.com/2018/12/shang-chi-marvel-studios-first-asian-film-superhero-dave-callaham-kevin-feige-black-panther-1202512660/|archivedate=December 3, 2018|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ჯონატანი შვარცი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''მარადიულები''
| style="text-align:left| 5 ნოემბერი 2021<ref name="Phase4DelayAgain2">{{Cite web|last=Gonzalez|first=Umberto|last2=Welk|first2=Brian|date=September 23, 2020|title=Disney Pushes 'Black Widow' Back to 2021|url=https://www.thewrap.com/disney-pushes-black-widow-back-to-2021/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923173000/https://www.thewrap.com/disney-pushes-black-widow-back-to-2021/|archive-date=September 23, 2020|access-date=September 23, 2020|website=[[TheWrap]]}}</ref>
| ქლოე ჩჟაო<ref name="EternalsZhao">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/chloe-zhao-direct-marvel-studios-eternals-1143547|title=Marvel Studios' 'The Eternals' Finds Its Director With Chloe Zhao|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=September 21, 2018|accessdate=September 21, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180921215407/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/chloe-zhao-direct-marvel-studios-eternals-1143547|archivedate=September 21, 2018|url-status=live}}</ref>
| მეთიუ კ. ფირპო და რაიან ფირპო<ref name="EternalsWriters">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-sets-black-list-writers-eternals-movie-1112084|title=Marvel Sets Black List Writers for 'Eternals' Movie (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=May 15, 2018|accessdate=May 15, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180516035214/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-sets-black-list-writers-eternals-movie-1112084|archivedate=May 16, 2018|url-status=live|df=}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ნეიტ მური
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის''<ref>https://www.kinoafisha.ge/movie/coming_soon/?id=618b7f13956167bd5de6fc61{{Dead link|date=იანვარი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
| style="text-align:left" |17 დეკემბერი 2021<ref name="Spidey3Delay">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=July 23, 2020 |title='Spider-Man: Far From Home' Sequel Delayed to December 2021 |url=https://variety.com/2020/film/news/spider-man-far-from-home-sequel-delayed-1234715451/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200724163713/https://variety.com/2020/film/news/spider-man-far-from-home-sequel-delayed-1234715451/ |archive-date=July 24, 2020 |access-date=July 23, 2020 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ჯონ უოტსი<ref name="WattsSM3Confirm">{{Cite web |url=https://screenrant.com/mcu-spider-man-homecoming-3-aunt-may-role/ |title=MCU's Spider-Man 3: Marisa Tomei Teases What To Expect Of Aunt May |last=Labonte |first=Rachel |website=[[Screen Rant]] |date=June 10, 2020 |access-date=June 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612035720/https://screenrant.com/mcu-spider-man-homecoming-3-aunt-may-role/ |archive-date=June 12, 2020 |url-status=live}}</ref>
| კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი
| კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''დოქტორი სტრეინჯი სიგიჟის მულტისამყაროში''
| style="text-align:left" | 6 მაისი 2022<ref name="October2021Delay">{{Cite web |last=Rubin |first=Rebecca |date=October 18, 2021 |title=Disney Delays 'Doctor Strange,' 'Thor 4,' 'Black Panther' Sequel and 'Indiana Jones 5' |url=https://variety.com/2021/film/news/disney-delays-doctor-strange-thor-black-panther-1235091673/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211018154442/https://variety.com/2021/film/news/disney-delays-doctor-strange-thor-black-panther-1235091673/ |archive-date=October 18, 2021 |access-date=October 18, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| [[სემ რეიმი]]<ref name="RaimiDS2Confirm">{{Cite web |last=Evangelista |first=Chris |date=April 15, 2020 |title=Sam Raimi Confirms He's Directing 'Doctor Strange in the Multiverse of Madness' |url=https://www.slashfilm.com/sam-raimi-doctor-strange/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415211918/https://www.slashfilm.com/sam-raimi-doctor-strange/ |archive-date=April 15, 2020 |access-date=April 15, 2020 |website=[[/Film]]}}</ref>
|[[სემ რეიმი]]<ref name="RaimiDS2Confirm" />
| ჯეიდ ბარტლეტი და მაიკლს ვალდრონი<ref name="Bartlett">{{Cite web |url=https://collider.com/doctor-strange-2-writer-jade-bartlett/ |title=Exclusive: Marvel Taps Jade Bartlett to Write 'Doctor Strange in the Multiverse of Madness' |last=Sneider |first=Jeff |date=October 17, 2019 |website=[[Collider (website)|Collider]] |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191017235649/https://collider.com/doctor-strange-2-writer-jade-bartlett/ |archive-date=October 17, 2019 |access-date=October 17, 2019}}</ref><ref name="WaldronDS2">{{cite web|url=https://collider.com/doctor-strange-2-michael-waldron-rewrite-script/|title='Doctor Strange 2' Taps 'Loki' Scribe Michael Waldron to Rewrite Script|last=Sneider|first=Jeff|work=[[Collider (website)|Collider]]|date=February 7, 2020|accessdate=February 7, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200208043052/https://collider.com/doctor-strange-2-michael-waldron-rewrite-script/|archivedate=February 8, 2020|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''თორი: სიყვარული და ქუხილი''
| style="text-align:left" | 8 ივლისი 2022<ref name="October2021Delay" />
|ტაიკა ვაიტიტი<ref>{{cite web|last=Kit|first=Borys|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/taika-waititi-direct-thor-4-1224464|title=Taika Waititi to Direct 'Thor 4' (Exclusive)|date=July 16, 2019|website=[[The Hollywood Reporter]]|accessdate=July 21, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190718164942/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/taika-waititi-direct-thor-4-1224464|archivedate=July 18, 2019|url-status=live}}</ref>
|ტაიკა ვაიტიტი და ჯენიფერ კაიტინ რობინსონი<ref name="RobinsonVariety">{{Cite web|url=https://variety.com/2020/film/news/thor-love-and-thunder-jennifer-kaytin-robinson-taika-waititi-1203499576/|title='Thor' Sequel Writing Staff Recruits 'Someone Great's' Jennifer Kaytin Robinson (Exclusive)|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|last=Kroll|first=Justin|date=February 10, 2020|access-date=February 11, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200211092819/https://variety.com/2020/film/news/thor-love-and-thunder-jennifer-kaytin-robinson-taika-waititi-1203499576/|archivedate=February 11, 2020|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ბრედ უინდერბაუმი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შავი ავაზა: ვაკანდა სამუდამოდ''
| style="text-align:left" | 11 ნოემბერი 2022<ref name="October2021Delay" />
| colspan="2" | [[რაიან კუგლერი]]<ref name="CooglerBPSequel">{{cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-panther-2-ryan-coogler-write-direct-sequel-1151626 |title=Ryan Coogler Signs on to Write and Direct 'Black Panther' Sequel (Exclusive) |last=Kit |first=Borys |website=[[The Hollywood Reporter]] |date=October 11, 2018 |accessdate=October 11, 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181012003436/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-panther-2-ryan-coogler-write-direct-sequel-1151626 |archivedate=October 12, 2018 |url-status=live}}</ref> და ჯო რობერ კოული
|კევინ ფაიგი
|პოსტწარმოება
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეხუთე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ადამიანი-ჭიანჭველა და ბზიკი: კვანტომანია''
| style="text-align:left" |17 თებერვალი 2023<ref name="AM3TheMarvelsReleases">{{Cite web |last=D'Alessandro |first=Anthony |date=April 29, 2022 |title='Ant-Man and the Wasp: Quantumania' & 'The Marvels' Swap Release Dates |url=https://deadline.com/2022/04/ant-man-and-the-wasp-quantumania-the-marvels-swap-release-dates-1235013181/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220429191235/https://deadline.com/2022/04/ant-man-and-the-wasp-quantumania-the-marvels-swap-release-dates-1235013181/ |archive-date=April 29, 2022 |access-date=April 29, 2022 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| პეიტონ რიდი
| ჯეფ ლავნესი
| rowspan="3" |კევინ ფაიგი
| rowspan="3" |პოსტწარმოება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''გალაქტიკის მცველები: ნაწილი 3''
| style="text-align:left" |5 მაისი 2023<ref name="October2021Delay" />
| colspan="2" |ჯეიმზ განი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''მარველები''
| style="text-align:left" |28 ივლისი 2023<ref name="AM3TheMarvelsReleases" />
| ნია დაკოსტა<ref name="CMSequelDaCosta">{{Cite web|last=Kroll|first=Justin|date=August 5, 2020|title='Captain Marvel 2': 'Candyman's Nia DaCosta To Direct Sequel|url=https://deadline.com/2020/08/captain-marvel-sequel-nia-dacosta-director-1202992213/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806000118/https://deadline.com/2020/08/captain-marvel-sequel-nia-dacosta-director-1202992213/|archive-date=August 6, 2020|access-date=August 5, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| მეგან მაკდონელი<ref name="CMSequelMcDonnell">{{Cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/captain-marvel-2-movie-works-wandavision-writer-1272259 |title='Captain Marvel 2' in the Works With 'WandaVision' Writer |last=Kit |first=Borys |date=January 22, 2020 |website=[[The Hollywood Reporter]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123023858/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/captain-marvel-2-movie-works-wandavision-writer-1272259 |url-status=live |archive-date=January 23, 2020 |access-date=January 22, 2020}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ბლეიდი''
| style="text-align:left" |3 ნოემბერი 2023
|ბასამ ტარიკი
|სტეისი ოსეი-კუფური<ref name="Osei-KuffourBlade">{{Cite web |last=Kit |first=Borys |date=2021-02-05 |title=Marvel's «Blade» Movie Finds Its Writer in «Watchmen» Scribe (Exclusive) |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-blade-movie-finds-its-writer-in-watchmen-scribe-exclusive |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210205221927/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-blade-movie-finds-its-writer-in-watchmen-scribe-exclusive |archivedate=2021-02-05 |accessdate=2021-02-05 |website=[[The Hollywood Reporter]]}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ერიკ კეროლი
|პრეწარმოება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''კაპიტან ამერიკა: ახალი მსოფლიო წესრიგი''
| style="text-align:left" |3 მაისი 2024
|ცნობილი გახდება
|მალკოლმ სპელმანი და დალან მუსონი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
| rowspan="2" |მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''მქუხარები''
| style="text-align:left" |26 ივლისი 2024
| ჯეიკ შრეიერი
| ერიკ პირსონი
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეექვსე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ფანტასტიკური ოთხეული''
| style="text-align:left" |8 ნოემბერი 2024
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| rowspan="3" |კევინ ფაიგი
| rowspan="3" | მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შურისმაძიებლები: კანგის დინასტია''
| style="text-align:left" |2 მაისი 2025
| დესტინ დენიელ კრეტონი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შურისმაძიებლები: საიდუმლო ომები''
| style="text-align:left" |7 ნოემბერი 2025
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|-
|}{{reflist|group=georgian}}<br /></onlyinclude>
===მომავალი===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
! scope="col" | სტატუსი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი დედპულზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|შონ ლევი
| რეტ რიზი, პოლ ვერნიკი, ვენდი მოლინო და ლიზი მოლინო-ლოგელინი<ref name="DP3Writers">{{Cite web |last=Kroll |first=Justin |date=November 20, 2020 |title='Deadpool 3': Marvel Studios And Ryan Reynolds Tap The Molyneux Sisters To Pen The Sequel |url=https://deadline.com/2020/11/deadpool-3-marvel-ryan-reynolds-the-molyneux-sequel-1234617182/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201120190754/https://deadline.com/2020/11/deadpool-3-marvel-ryan-reynolds-the-molyneux-sequel-1234617182/ |archive-date=November 20, 2020 |access-date=November 20, 2020 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>.
|კევინ ფაიგი და [[რაიან რეინოლდსი]]
| rowspan="4" |მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი ადამიან-ობობაზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''უსახელო ფილმი შან-ჩიზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
| colspan="2" |დესტინ დენიელ კრეტონი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი მუტანტებზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|}
== ტელესერიალები ==
=== Marvel Television-ის სერიალები ===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |აღმასრულებელი პროდიუსერ(ებ)ი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | Marvel-ის გმირები
|- <section begin=ABC />
! rowspan="7" scope="row" |''S.H.I.E.L.D.-ის აგენტები''
! scope="row" style="width:12px; background:#F77F00;" |
|1
| 22
|{{Start date|2013|9|24|df=yes}}
|{{End date|2014|5|13|df=yes}}
| rowspan="10" |ABC
| rowspan="7" |ჯედ უიდონი, მორისა ტანჩაროენი და ჯეფრი ბელი<ref name="AoSShowrunners">{{cite web | url=http://www.variety.com/article/VR1118058399 | title=ABC orders Marvel 'S.H.I.E.L.D' pilot | last=Littleton | first=Cynthia | work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] | date=August 28, 2012 | accessdate=August 29, 2012 | archiveurl=https://www.webcitation.org/6AHlU4huV?url=http://www.variety.com/article/VR1118058399 | archivedate=აგვისტო 29, 2012 | deadurl=no }}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#9E1B1B;" |
|2
| 22
|{{Start date|2014|9|23|df=yes}}
|{{End date|2015|5|12|df=yes}}
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#BEBEBE;" |
|3
| 22
|{{Start date|2015|9|29|df=yes}}
|{{End date|2016|3|1|df=yes}}
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#663F38;" |
|4
| 22
|{{Start date|2016|9|20|df=yes}}
| 16 მაისი 2017
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#322D39;" |
|5
|22
|1 დეკემბერი 2017
|18 მაისი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#25427D;" |
|6
|13
|10 მაისი 2019
|2 აგვისტო 2019
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#EEDAC4;" |
|7
|13
| 27 მაისი 2020
| 12 აგვისტო 2020
|-
! rowspan="2" scope="row" |''[[აგენტი კარტერი (ტელესერიალი)|აგენტი კარტერი]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#A6C5C8;" |
|1
| 8
|{{Start date|2015|1|6|df=yes}}
|{{End date|2015|2|24|df=yes}}
| rowspan="2" | ტარა ბატერსი, მიშელ ფაზეკასი და კრის დინგესი<ref name="CarterShowrunners">{{cite web|url=http://herocomplex.latimes.com/tv/agent-carter-hayley-atwell-reprises-capable-1940s-spy-for-marvel-tv-show/#/0|title=‘Agent Carter': Hayley Atwell reprises capable 1940s spy for Marvel TV show|last=McIntrye|first=Gina|work=[[Los Angeles Times]]|date=January 2, 2015|accessdate=January 3, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6VJSpovgW?url=http://herocomplex.latimes.com/tv/agent-carter-hayley-atwell-reprises-capable-1940s-spy-for-marvel-tv-show/#/0|archivedate=იანვარი 3, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#3F4B60;" |
|2
| 10
|{{Start date|2016|1|19|df=yes}}
|{{End date|2016|3|1|df=yes}}
|-
! scope="row" |''არაადამიანები''
! scope="row" style="width:12px; background:#271338;" |
| 1
| 8
|29 სექტემბერი 2017
|10 ნოემბერი 2017
|სკოტ ბაკი
|- <section end=ABC />
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | Marvel-ის რაინდები
|- <section begin=Netflix />
! rowspan="3" scope="row" |''[[თავზეხელაღებული (ტელესერიალი)|თავზეხელაღებული]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#0A2252;" |
|[[თავზეხელაღებული (სეზონი 1)|1]]
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2015|4|10|df=yes}}
| rowspan="13" |[[Netflix]]
|სტივენ ს. დენაითი<ref name="GoddardDaredevilExit">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/2014/5/24/22578/steven_s_deknight_joins_marvels_daredevil|title=Steven S. DeKnight Joins 'Marvel's Daredevil'|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=May 24, 2014|accessdate=May 24, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PoioSo02?url=http://marvel.com/news/tv/2014/5/24/22578/steven_s_deknight_joins_marvels_daredevil|archivedate=მაისი 24, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#395971;" |
|[[თავზეხელაღებული (სეზონი 2)|2]]
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2016|3|18|df=yes}}
|დაგ პეტრი და მარკო რამირესი<ref name="DaredevilS2">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/24478/netflix_orders_a_second_season_of_marvels_daredevil|title=Netflix Orders a Second Season of 'Marvel's Daredevil'|last=Cavanaugh|first=Patrick|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=April 21, 2015|accessdate=April 21, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Xy1H2ouq?url=http://marvel.com/news/tv/24478/netflix_orders_a_second_season_of_marvels_daredevil|archivedate=აპრილი 22, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#AA0506;" |
| 3
|13
| colspan="2" |19 ოქტომბერი 2018
|ერიკ ოლესონი
|-
! rowspan="3" scope="row" |''ჯესიკა ჯონსი''
! scope="row" style="width:12px; background:#6A498D;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2015|11|20|df=yes}}
| rowspan="3" |მელისა როსენბერგი<ref name="THRTVNov2013">{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/melissa-rosenberg-oversee-marvels-jessica-655571|title=Melissa Rosenberg to Oversee Marvel's Jessica Jones Series for Netflix|last=Couch|first=Aaron|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 12, 2013|accessdate=February 6, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6QfiFJtwR?url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/melissa-rosenberg-oversee-marvels-jessica-655571|archivedate=ივნისი 28, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#242217;" |
| 2
| 13
| colspan="2" |8 მარტი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#461447;" |
| 3
|13
| colspan="2" | 14 ივნისი 2019
|-
! rowspan="2" scope="row" |''ლუკ კეიჯი''
! scope="row" style="width:12px; background:#3E290C;" |
| 1
| 13
| colspan="2" | 30 სექტემბერი 2016
| rowspan="2" | ჩეო ჰოდარი კოკერი<ref name="CageCoker">{{cite web|url=http://variety.com/2015/digital/news/netflix-marvel-pick-luke-cage-showrunner-cheo-hodari-coker-1201463456/|title=Netflix, Marvel Pick ‘Luke Cage’ Showrunner, Cheo Hodari Coker|last=Spangler|first=Todd|work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]]|date=March 31, 2015|accessdate=March 31, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XRgthlOw?url=http://variety.com/2015/digital/news/netflix-marvel-pick-luke-cage-showrunner-cheo-hodari-coker-1201463456/|archivedate=მარტი 31, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#93a9a7;" |
| 2
|13
| colspan="2" |22 ივნისი 2018
|-
! rowspan="2" scope="row" |[[რკინის მუშტი (ტელესერიალი)|''რკინის მუშტი'']]
! scope="row" style="width:12px; background:#6A543F;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |17 მარტი 2017
|სკოტ ბაკი<ref name="FistBuck">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/25516/scott_buck_to_showrun_the_netflix_original_series_marvels_iron_fist?linkId=19388163|title=Scott Buck to Showrun the Netflix Original Series 'Marvel's Iron Fist'|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=December 7, 2015|accessdate=December 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6dbbtixml?url=http://marvel.com/news/tv/25516/scott_buck_to_showrun_the_netflix_original_series_marvels_iron_fist|archivedate=დეკემბერი 7, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#314548;" |
| 2
|10
| colspan="2" |7 სექტემბერი 2018
|რეივენ მეცნერი
|-
! scope="row" |''მცველები''
! scope="row" style="width:12px; background:#020D1B;" |
| 1
| 8
| colspan="2" |18 აგვისტო 2017
|დაგ პეტრი და მარკო რამირესი
|-
! rowspan="2" scope="row" |''დამსჯელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#161719;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |17 ნოემბერი 2017
| rowspan="2" |სტივ ლაითფუტი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#2A2C27;" |
| 2
|13
| colspan="2" |18 იანვარი 2019
|- <section end=Netflix />
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | ახალგაზრდული სერიალები
|- <section begin=HULU />
! rowspan="3" |''გაქცეულები''
! scope="row" style="width:12px; background:#D8DAC5;" |
| 1
|10
|21 ნოებმერი 2017
|9 იანვარი 2018
| rowspan="3" |HULU
| rowspan="3" |ჯო შვარცი და სტეფანი სევაჯი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#5E4530;" |
|2
|13
| colspan="2" |21 დეკემბერი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#191970;" |
| 3
| 10
| colspan="2" |13 დეკემბერი 2019
|-
! rowspan="2" scope="row" |''მოსასხამი და სატევარი''
! scope="row" style="width:12px; background:#51505a;" |
| 1
| 10
| 7 ივნისი 2018
|2 აგვისტო
| rowspan="2" |Freeform
| rowspan="2" |ჯო პოკასკი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#0BB10D;" |
|2
|10
|4 აპრილი 2019
|30 მაისი 2019
|-
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | თავგადასავალი შიშში
|-
! scope="row" |''ჰელსტრომი''{{შენიშვნა|Marvel Television დახურვის შემდეგ «ჰელსტრომის» წარმოება გადავიდა Marvel Studios-თან, მაგრამ მას აკონტროლებს Marvel Television-ის ხელმძვანელობა<ref name="MarvelTVFolded">{{Cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |title=Marvel TV Division Folded Into Studio Unit, Layoffs Expected |last=Goldberg |first=Lesley |date=December 8, 2019 |work=[[The Hollywood Reporter]] |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191211034642/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |archive-date=December 11, 2019 |access-date=December 11, 2019}}</ref>.}}
! scope="row" style="width:12px; background:#b41900;" |
| 1
| 10
| colspan="2" | 16 ოქტომბერი 2020
|HULU
| პოლ ზბიშევსკი<ref name="HuluGRH" />
|}
{{reflist|group=georgian}}
=== Marvel Studios-ს სერიალები ===
==== მეოთხე ფაზა ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''[[ვანდავიჟენი]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#B30E0E" |
| 1
| 9
| 15 იანვრი 2021
| 19 თებერვალი 2021
| rowspan="11" |Disney+
| ჟაკ შეფერი<ref name="SchaefferVSW">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-vision-scarlet-witch-disney-series-lands-captain-marvel-writer-1174937|title=Marvel's 'Vision and Scarlet Witch' Series Lands 'Captain Marvel' Writer (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=January 9, 2019|accessdate=January 10, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190110011254/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-vision-scarlet-witch-disney-series-lands-captain-marvel-writer-1174937|archivedate=იანვარი 10, 2019|url-status=dead}}</ref>
|მეტ შეკმანი
| rowspan="7" |გამოვიდა
|-
! scope="row" |''შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი''
! scope="row" style="width:12px; background:#814140;" |
| 1
| 6
|19 მარტი 2021
| 23 აპრილი 2021
| მალკოლმ სპელმანი<ref name="FalconWinterSoldier">{{cite web|url=https://variety.com/2018/tv/news/falcon-winter-soldier-limited-series-marvel-1203015438/|title=Falcon-Winter Soldier Limited Series in the Works With ‘Empire’ Writer (EXCLUSIVE)|last1=Kroll|first1=Justin|last2=Otterson|first2=Joe|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=October 30, 2018|accessdate=October 31, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/73ZWax4zv?url=https://variety.com/2018/tv/news/falcon-winter-soldier-limited-series-marvel-1203015438/#|archivedate=October 31, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref>
|კარი სკოგლანდი
|-
! scope="row" |''ლოკი''
! scope="row" style="width:12px; background:#754925;" |
| 1
| 6
| 11 ივნისი 2021
| 14 ივლისი 2021
|მაიკლ ვალდრონი<ref name="WaldronLoki">{{cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-loki-series-adds-rick-morty-writer-1187204 |title=Marvel's 'Loki' Series Lands 'Rick and Morty' Writer (Exclusive) |work=[[Hollywood Reporter]] |first=Borys |last=Kit |date=February 15, 2019 |accessdate=February 16, 2019}}</ref>
|კეიტ ხერონი
|-
! scope="row" |''რა იქნებოდა თუ...?''
! scope="row" style="width:12px; background:#281C3A;" |
| 1
| 9
| 11 აგვისტო 2021
| 6 ოქტომბერი 2021
|ეი. სი. ბრედლი<ref name="WhatIfBradleyAndrews">{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/8/24/20830613/d23-2019-disney-plus-marvel-she-hulk-wyatt-russell-star-wars-mandalorian-werner-herzog-new-shows|title=Everything we learned at D23’s Disney Plus presentation|last=Radulovic|first=Petrana|work=[[Polygon (website)|Polygon]]|date=August 24, 2019|accessdate=August 24, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190824170847/https://www.polygon.com/2019/8/24/20830613/d23-2019-disney-plus-marvel-she-hulk-wyatt-russell-star-wars-mandalorian-werner-herzog-new-shows|archivedate=August 24, 2019|deadurl=no}}</ref>
|ბრაიან ენდრუსი
|-
! scope="row" |''ქორისთვალა''
! scope="row" style="width:12px; background:#D3C743;" |
| 1
| 6
| 24 ნოემბერი 2021
| 29 დეკემბერი 2021
| ჯონატანი იგლა<ref name="HawkeyeIgla">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-hawkeye-series-finds-showrunner-1237432|title=Marvel's 'Hawkeye' Series Finds Its Writer With 'Mad Men' Scribe (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=September 6, 2019|accessdate=September 6, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190906222232/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-hawkeye-series-finds-showrunner-1237432|archivedate=September 6, 2019|url-status=live}}</ref>
|რიზ ტომასი და ბიორტ & ბერტი
|-
! scope="row" |''მთვარის რაინდი''
! scope="row" style="width:12px; background:#5B9BCF;" |
| 1
| 6
| 30 მარტი 2022
| 4 მაისი 2022
| ჯერემი სლეიტერი<ref name="SlaterMoonKnight">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-moon-knight-series-finds-head-writer-umbrella-academy-series-creator-1252850|title=Marvel's 'Moon Knight' Series Finds Its Head Writer With 'Umbrella Academy' Series Creator (Exclusive)|last1=Kit|first1=Borys|last2=Goldberg|first2=Lesley|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 8, 2019|accessdate=November 8, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191108213615/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-moon-knight-series-finds-head-writer-umbrella-academy-series-creator-1252850|archivedate=November 8, 2019|url-status=live}}</ref>
| მოჰამედ დიაბი და ჯასტინ ბენსონი & აარონ მურხედი
|-
! scope="row" |''მის მარველი''
! scope="row" style="width:12px; background:#334075;" |
| 1
| 6
| 8 ივნისი 2022
| 13 ივლისი 2022
| ბიშა კ. ალი<ref name="MsMarvelTHR">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/ms-marvel-series-works-disney-1234216|title='Ms. Marvel' Series in the Works for Disney+ (Exclusive)|last1=Kit|first1=Borys|last2=Goldberg|first2=Lesley|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=August 23, 2019|accessdate=August 23, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190823211208/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/ms-marvel-series-works-disney-1234216|archivedate=აგვისტო 23, 2019|url-status=live}}</ref>
| ტომას ბეზუჩა და ალი სელიმი
|-
! scope="row" |''მე ვარ გრუტი''
! scope="row" style="width:12px; background:#50d800;" |
| 1<ref>https://deadline.com/2020/12/guardians-of-the-galaxy-holiday-special-baby-groot-series-set-disney-plus-1234654602/</ref>
| 5
| colspan="2" |10 აგვისტო 2022<ref name="EpisodeCount">{{Cite web |last=Lerner |first=Jessica |date=June 6, 2022 |title=Disney+ Adds I Am Groot to Summer Lineup |url=https://www.adweek.com/lostremote/disney-add-i-am-groot-summer-lineup/62146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220606204803/https://www.adweek.com/lostremote/disney-add-i-am-groot-summer-lineup/62146 |archive-date=June 6, 2022 |access-date=June 6, 2022 |website=[[Adweek]]}}</ref>
| რაიან ლიტლი
| კირსტენ ლეპორე
| rowspan="4" | პოსტწარმოება
|-
! scope="row" |''ქალი-ჰალკი: ადვოკატი''
! scope="row" style="width:12px; background:#03AE09;" |
| 1
| 9
| 17 აგვისტო 2022
| 12 ოქტომბერი 2022
| ჯესიკა გაო<ref name="GaoSheHulk">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/rick-morty-scribe-write-marvels-she-hulk-1253300|title=Marvel's 'She-Hulk' Finds Its Head Writer With 'Rick and Morty' Scribe (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 8, 2019|accessdate=November 8, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191108214846/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/rick-morty-scribe-write-marvels-she-hulk-1253300|archivedate=November 8, 2019|url-status=live}}</ref>
| კეტ კოირო და ანუ ვალია
|-
! scope="row" |''ჰელოუინის სპეციალური გამოშვება ''<ref name="HalloweenSpecial">{{Cite web |last=Gonzalez |first=Umberto |date=August 26, 2021 |title=Marvel is Seeking Latino Lead for Disney+ Halloween Special (Exclusive) |url=https://www.thewrap.com/marvel-seeking-latino-lead-for-disney-halloween-special-exclusive/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827030123/https://www.thewrap.com/marvel-seeking-latino-lead-for-disney-halloween-special-exclusive/ |archive-date=August 27, 2021 |access-date=August 26, 2021 |website=[[TheWrap]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#b8d255;" |
| colspan="2" |სპეციალური გამოშვება
| colspan="2" |ოქტომბერი 2022
| ცნობილი გახდება
| [[მაიკლ ჯაკინო]]
|-
!''გალაქტიკის მცველები: სპეციალური სადღესასწაულო გამოშვება''<ref name=":0">https://screenrant.com/guardians-galaxy-holiday-special-gunn-disney-plus-2022/</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#61E80B;" |
| colspan="2" |სპეციალური გამოშვება
| colspan="2" |დეკემბერი 2022
| colspan="2" | ჯეიმზ განი
|}
==== მეხუთე ფაზა ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''რა იქნებოდა თუ...?''
! scope="row" style="width:12px; background:#FF4500;" |
| 2<ref name="WhatIfSeason2">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|title=Kevin Feige Reveals What If…? Has More Episodes Than Marvel Studios’ Other Disney+ Series|last=Bonomolo|first=Cameron|website=Comicbook.com|date=December 19, 2019|accessdate=December 20, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191220170031/https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|archivedate=December 20, 2019|url-status=live}}</ref>
| 9<ref name="WhatIfSeason2">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|title=Kevin Feige Reveals What If…? Has More Episodes Than Marvel Studios’ Other Disney+ Series|last=Bonomolo|first=Cameron|website=Comicbook.com|date=December 19, 2019|accessdate=December 20, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191220170031/https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|archivedate=December 20, 2019|url-status=live}}</ref>
| 2023 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| rowspan="7" |Disney+
|ეი. სი. ბრედლი
|ბრაიან ენდრუსი
| წარმოება
|-
! scope="row" |''საიდუმლო შემოსევა''
! scope="row" style="width:12px; background:#769A39;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries">{{cite web|url=https://tvline.com/2020/12/10/secret-invasion-samuel-l-jackson-marvel-disney-plus-series/|title=Secret Invasion, Marvel Series Starring Samuel L. Jackson, Coming to Disney+|last=Gelman|first=Vlada|work=[[TV Line]]|date=December 10, 2020|accessdate=December 10, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201211030539/https://tvline.com/2020/12/10/secret-invasion-samuel-l-jackson-marvel-disney-plus-series/|archivedate=December 11, 2020|url-status=live}}</ref>
|6<ref name="SIEps">{{Cite web |last=Chitwood |first=Adam |date=January 11, 2021 |title=Kevin Feige Explains Why Marvel's 'Secret Invasion' Is a Disney+ Series and Not a Movie |url=https://collider.com/why-marvels-secret-invasion-is-disney-plus-show-not-movie-kevin-feige-interview/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112032302/https://collider.com/why-marvels-secret-invasion-is-disney-plus-show-not-movie-kevin-feige-interview/ |archive-date=January 12, 2021 |access-date=January 11, 2021 |website=[[Collider (website)|Collider]]}}</ref>
| 2023 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| კაილი ბრედსტრიტი<ref name="FurySeries">{{Cite web|last=Otterson|first=Joe|date=September 25, 2020|title=Samuel L. Jackson to Play Nick Fury in New Marvel Disney Plus Series (Exclusive)|url=https://variety.com/2020/tv/news/nick-fury-series-samuel-l-jackson-disney-plus-1234782313/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925180006/https://variety.com/2020/tv/news/nick-fury-series-samuel-l-jackson-disney-plus-1234782313/|archive-date=September 25, 2020|access-date=September 25, 2020|website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
|ადილ ელ არბი & ბილალ ფალა, შარმინ ობაიდ-ჩინოი და მირა მენონი
| პოსტწარმოება
|-
! scope="row" |''ექო''
! scope="row" style="width:12px; background:#F4F1F0;" |
| 1<ref name="EchoSeries">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=March 22, 2021 |title='Hawkeye' Spinoff Series About Echo in Early Development for Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322183405/https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |archive-date=March 22, 2021 |access-date=March 22, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| შუა 2023
| ცნობილი გახდება
| მერიონ დეიერი
| სიდნი ფრილენდი და კატრიონა მაკკენზი
| colspan="3" | გადაღება
|-
! scope="row" |''ლოკი''
! scope="row" style="width:12px; background:#064A0C;" |
|2 <ref name="LokiS2">{{Cite web |last=Kroll |first=Justin |date=January 7, 2021 |title=‘Loki’ Exec Producer Michael Waldron Tapped To Write Kevin Feige’s ‘Star Wars’ Movie As Part Of New Deal With Disney |url=https://deadline.com/2021/01/loki-michael-waldron-kevin-feiges-star-wars-movie-as-part-of-newoverall-deal-with-disney-1234665495/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107175251/https://deadline.com/2021/01/loki-michael-waldron-kevin-feiges-star-wars-movie-as-part-of-newoverall-deal-with-disney-1234665495/ |archive-date=January 7, 2021 |access-date=January 7, 2021 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| 6
| შუა 2023
| ცნობილი გახდება
| ერიკ მარტინი
| ჯასტინ ბენსონი და აარონ მურჰედი
|-
! scope="row" |''რკინის გული''
! scope="row" style="width:12px; background:#ae0e00;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries" />
| 6
| გვიანი 2023
| ცნობილი გახდება
| ჩინაკა ხოდჟი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''აგატა: ქაოსის ქოვენი''
! scope="row" style="width:12px; background:#3D2F94;" |
| 1<ref name="EchoSeries">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=March 22, 2021 |title='Hawkeye' Spinoff Series About Echo in Early Development for Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322183405/https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |archive-date=March 22, 2021 |access-date=March 22, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| 2023-24
| ცნობილი გახდება
| ჟაკ შეფერი<ref name="WVSpinoffSeries">{{Cite web |last=Otterson |first=Joe |date=October 7, 2021 |title='WandaVision' Spinoff Starring Kathryn Hahn in the Works at Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/wandavision-spinoff-kathryn-hahn-1235082445/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211007151103/https://variety.com/2021/tv/news/wandavision-spinoff-kathryn-hahn-1235082445/ |archive-date=October 7, 2021 |access-date=October 7, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| colspan="2"| მუშავდება
|-
! scope="row" |''თავზეხელაღებული: ახლიდან დაბადებული''<ref name="DaredevilRebootComicBook">{{Cite web |last=Barnhardt |first=Adam |date=March 17, 2022 |title=Daredevil Reboot Series Reported to Begin Filming This Year |url=https://comicbook.com/marvel/news/daredevil-reboot-series-may-begin-filming-this-year/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220317152647/https://comicbook.com/marvel/news/daredevil-reboot-series-may-begin-filming-this-year/ |archive-date=March 17, 2022 |access-date=March 17, 2022 |website=[[ComicBook.com]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#800000;" |
| 1
| 18
| 2024 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| მეტ კორმანი და კრის ორდი
| ცნობილი გახდება
|}
==== მომავალი ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''Marvel ზომბები''
! scope="row" style="width:12px; background:#FCFCAA;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| 2024
| ცნობილი გახდება
| rowspan="7" |Disney+
|ზებ უელსი
|ბრაიან ენდრუსი
|rowspan="3"| წარმოება
|-
! scope="row" |''ადამიანი-ობობა: პირველი წელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#B22222;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| 2024
| ცნობილი გახდება
| ჯეფ ტრამელი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''ადამიანი-ობობა: მეორე წელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#979797;" |
| 2
| ცნობილი გახდება
| 2024
| ცნობილი გახდება
| ჯეფ ტრამელი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''ჯავშნიანი ომები''
! scope="row" style="width:12px; background:#22314c;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries" />
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| იასერ ლესერი
| ცნობილი გახდება
| პრეწარმოება
|-
! scope="row" |''უსახელო სერიალი ნოვაზე''<ref name="SpaceSeriesComicBook">{{Cite web |last=Outlaw |first=Kofi |date=March 17, 2022 |title=Marvel Studios Working on New "Space Project" for Disney+ |url=https://comicbook.com/marvel/news/marvel-untitled-space-project-tv-series-disney-plus/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220318145924/https://comicbook.com/marvel/news/marvel-untitled-space-project-tv-series-disney-plus/ |archive-date=March 18, 2022 |access-date=March 18, 2022 |website=[[ComicBook.com]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#ADD4DA;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| საბირ პირზადა
| ცნობილი გახდება
| rowspan="3"| მუშავდება
|-
! scope="row" |''უსახელო სერიალი ვაკანდაზე''
! scope="row" style="width:12px; background:#C0C0C0;" |
| 1<ref name="CooglerSeries">{{Cite web |last=Fleming Jr. |first=Mike |date=February 1, 2021 |title='Black Panther' Helmer Ryan Coogler Stakes His Proximity Media Banner To 5-Year Exclusive Disney Television Deal; Wakanda Series In Works For Disney+ |url=https://deadline.com/2021/02/black-panther-ryan-coogler-wakanda-series-disney-plus-exclusive-disney-television-deal-proximity-media-1234684707/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210201205753/https://deadline.com/2021/02/black-panther-ryan-coogler-wakanda-series-disney-plus-exclusive-disney-television-deal-proximity-media-1234684707/ |archive-date=February 1, 2021 |access-date=February 1, 2021 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''ადამიანი-საოცრება''
! scope="row" style="width:12px; background:#7556A1;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ენდრიუ გესტი
| ცნობილი გახდება
|}
== მოკლემეტრაჟიანი ფილმები ==
=== Marvel One-Shots ===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:99%;"
! ფილმი
! გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! რეჟისორ(ებ)ი
! სცენარისტ(ებ)ი
! პროდიუსერ(ებ)ი
! DVD/Blu-ray გამოცემა
|-
! scope="row" style="text-align:left"|''კონსულტანტი''
| style="text-align:center"|{{Start date|2011|9|13|df=yes}}
| rowspan="2" | ლეითუმი<ref name="ShortsAnnouncement">{{cite web|last=Strom|first=Marc|title=Marvel One-Shots: Expanding the Cinematic Universe|url=http://marvel.com/news/story/16398/marvel_one-shots_expanding_the_cinematic_universe#ixzz1XWSoJ8UQ|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=August 2, 2011|accessdate=September 26, 2011|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PCNnwys0?url=http://marvel.com/news/movies/2011/8/2/16398/marvel_one-shots_expanding_the_cinematic_universe#ixzz1XWSoJ8UQ|archivedate=აპრილი 29, 2014|url-status=live}}</ref>
| rowspan="4" | ერიკ პერსონი<ref name="Item47">{{cite web|last=Breznican|first=Anthony|title=First Look: Marvel unveils top-secret 'Avengers' short film 'Item 47' – Exclusive|url=http://insidemovies.ew.com/2012/07/03/first-look-item-47/|work=[[Entertainment Weekly]]|date=July 3, 2012|accessdate=January 13, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PCO9x0vG?url=http://insidemovies.ew.com/2012/07/03/first-look-item-47/|archivedate=აპრილი 29, 2014|url-status=live}}</ref><ref name="CBRCarter">{{cite web|url=http://www.comicbookresources.com/?page=article&id=46815|title=SDCC: Marvel Debuts Atwell's "Agent Carter One-Shot"|last=Manning|first=Shaun|publisher=[[Comic Book Resources]]|date=July 22, 2013|accessdate=January 11, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6OwWFpA3R?url=http://www.comicbookresources.com/?page=article|archivedate=აპრილი 19, 2014|url-status=live}}</ref>
| rowspan="5" | [[კევინ ფაიგი]]
| ''[[თორი (ფილმი)|თორი]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''სახალისო ამბავი თორის უროსკენ მიმავალ გზაზე''
| style="text-align:center"|{{Start date|2011|10|25|df=yes}}
| ''[[კაპიტანი ამერიკა: პირველი შურისმაძიებელი]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''ობიექტი 47''
| style="text-align:center"|{{Start date|2012|9|25|df=yes}}
| rowspan="2" | ლუი დ’ესპოზიტო<ref name="Item47" /><ref name="CBRCarter" />
| ''[[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"|''აგენტი კარტერი''
| style="text-align:center"|{{Start date|2013|9|3|df=yes}} <small>(ციფრული)</small><br />{{Start date|2013|9|24|df=yes}} <small>(ფიზიკური)</small>
| ''[[რკინის კაცი 3]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''დიდება მეფეს''
| style="text-align:center"|4 თებერვალი 2014 (ციფრული)<br />25 თებერვალი 2014 (ფიზიკური)
| colspan="2" | დრიუ პირსი<ref name="Kingsley">{{cite web |last=Breznican |first=Anthony |date=January 9, 2014 |url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/ |title=Marvel One-Shot: First Look at Ben Kingsley's Mandarin encore in 'All Hail the King' short film -- Exclusive |work=[[Entertainment Weekly]] |accessdate=January 9, 2014 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6MV82zqpX?url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/ |archivedate=იანვარი 9, 2014 |url-status=live }}</ref>
| ''[[თორი: ბნელი სამყარო]]''
|}
=== პიტერის საქმეების სია ===
„პიტერის საქმეების სია“ ({{lang-en|Peter's To-Do List}}) არის მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, რომელშიც ნაჩვენები არის ფილმიდან „''სპაიდერმენი: სახლიდან შორს''“ ''ა''მოჭრილები სცენები, სადან პიტერ პარკერი მოგზაურობის წინ სხვადასხვა საქმეებს აგვარებს. ფილმი გამივიდა 2019 წლის 1 ოტობმერს, „''სპაიდერმენი: სახლიდან შორს''“ Blu-Ray რელიზთან ერთად.
== ვებ-სერიალები ==
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
! rowspan="2" |სერიალი
! rowspan="2" |სეზონი
! colspan="2" rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
!პირველად
!ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" rowspan="2" |'''''WHIH Newsfront'''''
|1
| colspan="2" |5
| style="text-align:center" | 2 ივლისი 2015
| style="text-align:center" |16 ივლისი 2015
| rowspan="2" |[[YouTube]]
| rowspan="7" |გამოვიდა
|-
|2
| colspan="2" |5
|style="text-align:center"|22 აპრილი 2016
|style="text-align:center"|3 მაისი 2016
|-
! scope="row" |'''''S.H.I.E.L.D.-ის აგენტები: იო-იო'''''
|1
| colspan="2" |6
| colspan="2" style="text-align:center"|13 დეკემბერი 2016
|ABC.com
|-
! rowspan="4" scope="row" |'''''TheDailyBugle.net'''''
|1 ([[ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს|''ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს'']])
| colspan="2" |6
|23 ოქტომბერი 2019
|20 ნოემბერი 2019
|Youtube
|-
| rowspan="2" |2 (''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის)''
| rowspan="2" |19
|13
|24 ნოემბერი 2021
|6 იანვარი 2022
|[[TikTok]]
|-
|6{{შენიშვნა|პირველი, მესამე და მეექვსე ეპიზოდები პირველად 2022 წლის 15 მარტს გამოვიდა, ფილმი ''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის'' (2021) ციფრული რელიზისას, ბონუსის სახით.}}
|5 აპრილი 2022
|29 აპრილი 2022
|Youtube
|-
|3 (''მორბიუსი'')
| colspan="2" |4
|18 მარტი 2022
|31 მარტი 2022
|[[TikTok]]
|}{{reflist|group=georgian}}
== დაკავშირებული მედია ==
=== Marvel Studios: ლეგენდები ===
20 დეკემბერი Disney+ -ის ახალი პროექტი, „Marvel Studios: ლეგენდები“ დაანონსდა. ამ პროექტში მე-4 ფაზის ახალი ფილმების გამოსვლის წიმ გამხილული იქნება წალკეული გმირები, ბოროტმოქმედები და კინოსამყაროს მნიშვნელოვანი მომენტები . პირველი ორი ეპიზოდის პრემიერა 2021 წლის 8 იანვარს შედგა.
{{Episode table |background=#4F3275 |overall= |title= |airdate= |released=y |aux3= |aux3T= MCU-ს დაკავშირებული პროექტი |episodes=
{{Episode list
|EpisodeNumber = 1
|Title = ვანდა მაქსიმოფი
|AltTitle = ''Wanda Maximoff''
|Aux3 = ვანდავიჟენი
|OriginalAirDate = 8 იანვარი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 2
|Title = ვიჟენი
|AltTitle = ''Vision''
|Aux3 = ვანდავიჟენი
|OriginalAirDate = 8 იანვარი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 3
|Title = შავარდენი
|AltTitle = ''Falcon''
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 4
|Title = ზამთრის ჯარისკაცი
|AltTitle = ''Winter Soldier''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 5
|Title = ზემო
|AltTitle = ''Zemo''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 6
|Title = შერონ კარტერი
|AltTitle = ''Sharon Carter''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 7
|Title = ლოკი
|AltTitle = ''Loki''
|OriginalAirDate = 4 ივნისი 2021
|Aux3 = ლოკი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 8
|Title = ტესერაკტი
|AltTitle = ''The Tesseract''
|OriginalAirDate = 4 ივნისი 2021
|Aux3 = ლოკი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 9
|Title = შავი ქვრივი
|AltTitle = ''Black Widow''
|OriginalAirDate = 7 ივლისი 2021
|Aux3 = Black Widow
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 10
|Title = პეგი კარტერი
|AltTitle = ''Peggy Carter''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 11
|Title = ინიციატივა შურისმაძიებლები
|AltTitle = ''The Avengers Initiative''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 12
|Title = გამანადგურებლები
|AltTitle = ''The Ravagers''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 13
|Title = ათი ბეჭედი
|AltTitle = ''The Ten Rings''
|OriginalAirDate = 1 სექტემბერი 2021
|Aux3 = შანგ-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდა
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 14
|Title = ქორისთვალა
|AltTitle = ''Hawkeye''
|OriginalAirDate = 12 ნოებერი 2021
|Aux3 = ქორისთვალა
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
}}
=== Marvel Studios: საერთო კრება ===
გადაცემა მოგვიყვება ფილმების და სერიალების შექმაზე, და შეიცავს კადრმიღმა ინტერვიუებს, რომლებიც გახსნიან პროექტების შექმნის პროცესს.
{{Episode table |background=#000000 |overall= |title= |director= |writer= |airdate= |released=y |episodes=
{{Episode list
|EpisodeNumber = 1
|Title = "ვანდავიჟენის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of WandaVision'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 2
|Title = "შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of The Falcon and the Winter Soldier'<ref>{{Cite web |last=Griffin |first=David |date=March 17, 2021 |title=New on Disney+ in April: Falcon and The Winter Soldier, Tartakovsky's Clone Wars, and More |url=https://www.ign.com/articles/new-to-disney-plus-april-2021-movies-tv-shows-originals |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210318071021/https://www.ign.com/articles/new-to-disney-plus-april-2021-movies-tv-shows-originals |archive-date=March 18, 2021 |access-date=March 19, 2021 |website=[[IGN]]}}</ref>
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 30 აპრილი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 3
|Title = "ლოკის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Loki'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 21 ივლისი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 4
|Title =" შავი ქვრივის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Black Widow '
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ბრენტონ კობინგტონი
|OriginalAirDate = 20 ოქტომბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 5
|Title = "რა იქნებოდა თუ...?"-ს შექმნა
|AltTitle = 'The Making of What If...?'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 27 ოქტომბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 6
|Title = "შანგ-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Shang-Chi and The Legend of The Ten Rings'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ამირ შუკრი და ჯეისონი ჰილჰაუსი
|OriginalAirDate = 12 ნოემბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 7
|Title = "ქორისთვალას" შექმნა
|AltTitle = ''The Making of Hawkeye ''
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 9 თებერვალი 2022
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 8
|Title = "მარადიულების" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Eternals '
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ჩარლი ვისნიკი
|OriginalAirDate = 16 თებერვალი 2022
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://marvelcinematicuniverse.wikia.com/wiki/ Marvel-ის კინოსამყაროს ვიკი]
* [http://www.cnet.com/how-to/marvel-cinematic-universe-timeline-avengers/ Marvel-ის კინოსამყაროს ქრონოლოგია]
== სქოლიო ==
<div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox">
{{სქოლიოს სია|colwidth=30em}}
</div>
{{Marvel-ის კინოსამყარო|მდგომარეობა=collapsed}}
{{Marvel Comics}}
[[კატეგორია:Marvel Studios]]
[[კატეგორია:ამერიკული ფილმების სერიები]]
618bzteis1yaqa8jzd3swmvasfmeidi
4399435
4399380
2022-07-28T06:08:06Z
Lado85
35378
/* მოკლემეტრაჟიანი ფილმები */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მედია ფრენჩაიზი
|სათაური = Marvel-ის კინოსამყარო
|სურათი = Marvel Cinematic Universe logo.png
|imagesize =
|ტიტრი =
|შემქმნელი = [[Marvel Studios]]
|ორიგინალური = ''[[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]]'' (2008)
|წიგნები =
|კომიქსები = [[Marvel-ის კინოსამყარო#კომიქსები|მარველის კინოსამყაროს კომიქსები]]
|ფილმები = [[Marvel-ის კინოსამყარო#ფილმები|მარველის კინოსამყაროს ფილმები]]
|მოკლე = [[Marvel One-Shots]]
|ტვ = [[Marvel-ის კინოსამყარო#სერიალები|მარველის კინოსამყაროს ტელესერიალები]]
}}
'''Marvel-ის კინოსამყარო''' ({{lang-en|Marvel Cinematic Universe}}) — ამერიკული მედია ფრენჩაიზი და გამოგონილი სამყარო [[მარველის კომიქსები]]ს სუპერგმირების შესახებ. სამყარო ძირითადად ასოცირდება [[Marvel Studios]]-ის მიერ დამოუკიდებლად გადაღებულ ფილმებთან, თუმცა ასევე მოიცავს კომიქსებს, მოკლემეტრაჟიან ფილმებსა და სატელევიზიო სერიალებს. ფიქციური სამყარო, ისევე როგორც მარველის სამყარო კომიქსებში, ჩამოყალიბდა სხვადასხვა ისტორიებისა და პერსონაჟების გადაკვეთით. კლარკ გრეგი ფილ კოლსონის როლში ფრენჩაიზის ყველაზე მეტ ნაწარმოებში გამოჩნდა.
სამყაროს პირველი ფილმი, [[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]], 2008 წელს გამოვიდა, რითაც დაიწყო ფილმების პირველი ფაზა, რომელიც 2012 წელს დასრულდა მისი პერსონაჟების გადამკვეთი ფილმით, [[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]. მეორე ფაზა დაიწყო 2013 წელს [[რკინის კაცი 3]]-ით და დასრულდა 2015 წელს [[ადამიანი-ჭიანჭველა (ფილმი)|ადამიანი-ჭიანჭველათი]]. მარველმა მესამე ფაზა დაიწყო 2016 წელს ფილმით [[კაპიტანი ამერიკა: სამოქალაქო ომი]]. Marvel Television-მა ასევე განავრცო ფრენჩაიზი „პატარა ეკრანზე“ ტელესერიალებით ABC-სა და [[Netflix]]-ზე. მარველის კინოსამყარო ასევე მოიცავს დაკავშირებულ კომიქსების სერიასა და Marvel One-Shots მოკლემეტრაჟიანი ფილმების სერიას.
ფრენჩაიზი გამოირჩევა სხვა და სხვა მედიის ნაწარმოებების წარმატებული გაერთიანებით საზიარო სამყაროში, თუმცა კრიტიკოსების აზრით ზოგიერთი ფილმი თუ სერიალი ამის გამო დაზარალდა. მისი გავლენით სხვა სტუდიებმა სცადეს კომიქსების პერსონაჟების საერთო სამყაროების შექმნა.
== ფილმები ==
<onlyinclude>
=== უსასრულობის საგა===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
|-
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | პირველი ფაზა
|-
|-<section begin=One />
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი (ფილმი)|რკინის კაცი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2008|5|2|df=yes}}
| [[ჯონ ფავრო]]<ref name="April2006Variety" />
|მარკ ფერგუსი და ჰოუკ ოსტბი და არტ მარკუმი და მეტ ჰოლოუეი<ref name="April2006Variety">{{cite news |date=April 27, 2006 |first=Pamela |last=McClintock |title=Marvel Making Deals for Title Wave |url=http://www.variety.com/article/VR1117942193 |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=March 1, 2008 |archivedate=მაისი 1, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5yMj0t8bu?url=http://www.variety.com/article/VR1117942193 |url-status=dead }}</ref><ref name="FergusOstbyIM">{{cite news |date=April 17, 2008 |last=Jensen |first=Jeff |title=''Iron Man'': Summer's first Marvel? |work=[[Entertainment Weekly]] |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20192634_3,00.html |accessdate=April 21, 2008 |archivedate=მარტი 28, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6FSZjS9xS?url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20192634_3,00.html |url-status=live }}</ref>
| ავი არადი და [[კევინ ფაიგი]]
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[წარმოუდგენელი ჰალკი (ფილმი)|წარმოუდგენელი ჰალკი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2008|6|13|df=yes}}
| ლუი ლეტერიე<ref name="LeterrierTIH">{{cite news |date=October 3, 2011 |first=Bryan |last=Cairns |title=Director Louis Leterrier Talks Incredible Hulk |publisher=[[Newsarama.com]] |url=http://www.newsarama.com/film/080602-hulk-leterrier.html |accessdate=February 23, 2013 |archivedate=თებერვალი 23, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6EdlkxSd8?url=http://www.newsarama.com/film/080602-hulk-leterrier.html |url-status=live }}</ref>
| ზაკ პენი<ref name="PennUnhappy">{{cite news |date=July 26, 2008 |title=Comic-Con: 'Incredible Hulk' screenwriter Zak Penn discusses strife with Edward Norton |first=Vanessa |last=Juarez |url=http://popwatch.ew.com/2008/07/26/comic-con-adapt/ |work=[[Entertainment Weekly]] |archiveurl=https://www.webcitation.org/6EbOuxqJr?url=http://popwatch.ew.com/2008/07/26/comic-con-adapt/ |archivedate=თებერვალი 21, 2013 |url-status=live |accessdate=იანვარი 31, 2016 }}</ref>
| ავი არადი, გეილ ენ ჰარდი და კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი 2]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2010|5|7|df=yes}}
| ჯონ ფავრო<ref name="FavreauSignsIM2">{{cite news |date=July 9, 2008 |first=Nikki |last=Finke |title=So What Was All The Fuss About? Marvel Locks In Jon Favreau For 'Iron Man 2′ |url=http://www.deadline.com/2008/07/marvel-locks-in-jon-favreau-for-iron-man-2/ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=August 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6A5U1OGPy?url=http://www.deadline.com/2008/07/marvel-locks-in-jon-favreau-for-iron-man-2/ |archivedate=აგვისტო 21, 2012 |url-status=live }}</ref>
| ჯასტინ თერუ<ref name="TherouxWriting">{{cite news |date=July 15, 2008 |first=Marc |last=Graser |title=Theroux to write 'Iron Man' sequel |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |url=http://www.variety.com/article/VR1117989003.html |accessdate=July 16, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6AADQ49Gu?url=http://www.variety.com/article/VR1117989003 |archivedate=აგვისტო 24, 2012 |url-status=live }}</ref>
| rowspan="4" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი (ფილმი)|თორი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2011|5|6|df=yes}}
| [[კენეთ ბრანა]]<ref name="BranaghThor">{{cite news |date=September 28, 2008 |first=Michael |last=Fleming |title=Branagh in talks to direct 'Thor' |url=http://variety.com/2008/film/markets-festivals/branagh-in-talks-to-direct-thor-1117993032/ |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=September 29, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxs9bFYL?url=http://www.variety.com/article/VR1117993032.html?categoryid=13 |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=dead }}</ref>
| ეშლი ედუარდ მილერი და ზაკ სტენცი და დონ პეინი<ref name="ThorScreenwriters">{{cite web |url=http://marvel.com/news/movies/2010/1/7/10857/thor_movie_new_release_date_may_6_2011 |title=Thor Movie: New Release Date! May 6, 2011 |publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]] |date=January 7, 2010 |accessdate=February 6, 2014 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6Ny5sVR2m?url=http://marvel.com/news/movies/2010/1/7/10857/thor_movie_new_release_date_may_6_2011 |archivedate=მარტი 10, 2014 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: პირველი შურისმაძიებელი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2011|7|22|df=yes}}
| [[ჯო ჯონსტონი]]<ref name="JohnstonCapTFA">{{cite news |date=November 9, 2008 |first=Borys |last=Kit |title='Captain America' recruits director |work=[[The Hollywood Reporter]] |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-recruits-director-122606 |accessdate=November 10, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zsl3VRxw?url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-recruits-director-122606 |archivedate=ივლისი 2, 2011 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyCapTFA">{{cite news |date=November 18, 2008 |first1=Borys |last1=Kit |first2=Jay A. |last2=Fernandez |title='Captain America' enlists two scribes |url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-enlists-two-scribes-123195 |work=[[The Hollywood Reporter]] |accessdate=November 19, 2008 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxs4qFXf?url=http://www.hollywoodreporter.com/news/captain-america-enlists-two-scribes-123195 |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=live }}. (First paragraph; subscription required for full story.)</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2012|5|4|df=yes}}
| colspan="2" |ჯოს უიდონი<ref name="WhedonAvengers">{{cite news |date=April 13, 2010 |first=Marc |last=Graser |title=Whedon to head 'Avengers{{'-}} |url=http://www.variety.com/article/VR1118017689.html |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=April 14, 2010 |archivedate=აპრილი 25, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5yDehLvaA?url=http://www.variety.com/article/VR1118017689?refCatId=10 |url-status=live }}</ref>
|-
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | მეორე ფაზა
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[რკინის კაცი 3]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2013|5|3|df=yes}}
| შეინ ბლეკი<ref name="ShaneBlack">{{cite web |date=March 7, 2011 |url=http://www.aintitcool.com/node/48768 |title=Shane Black talks direction of Iron Man 3 and whether or not to expect more Marvel cameos! |publisher=[[Ain't It Cool News]] |accessdate=September 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6APIn23Bo?url=http://www.aintitcool.com/node/48768 |archivedate=სექტემბერი 3, 2012 |url-status=live }}</ref>
| დრიუ პირსი და შეინ ბლეკი<ref name="ShaneBlack" /><ref name="DrewPearce">{{cite web |date=March 31, 2011 |url=http://www.deadline.com/2011/03/marvel-taps-its-runaways-scribe-drew-pearce-to-write-iron-man-3-script/ |title=Marvel Taps Its 'Runaways' Scribe Drew Pearce To Write 'Iron Man 3′ Script |first=Mike |last=Fleming |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=September 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6APILhOof?url=http://www.deadline.com/2011/03/marvel-taps-its-runaways-scribe-drew-pearce-to-write-iron-man-3-script/ |archivedate=სექტემბერი 3, 2012 |url-status=live }}</ref>
| rowspan="6" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი: ბნელი სამყარო]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2013|11|8|df=yes}}
| ალან ტეილორი<ref name="TaylorThorTDW">{{cite web |date=December 24, 2011 |last=Fleming Jr. |first=Mike |title='Thor 2′ Director Will Be 'Game Of Thrones' Helmer Alan Taylor |url=http://www.deadline.com/2011/12/thor-2-director-will-be-game-of-thrones-helmer-alan-taylor/ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=March 27, 2013 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6FR59GkO9?url=http://www.deadline.com/2011/12/thor-2-director-will-be-game-of-thrones-helmer-alan-taylor/ |archivedate=მარტი 27, 2013 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერი იოსტი და კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="ThorTDWScreenwriters">{{cite web |date=October 12, 2012 |title=‘Thor: The Dark World’ Official Synopsis Released |url=http://www.stitchkingdom.com/disney-thor-2-dark-world-synopsis-40279/ |publisher=StitchKingdom.com |accessdate=October 12, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6JkYxwrqJ?url=http://www.stitchkingdom.com/disney-thor-2-dark-world-synopsis-40279/ |archivedate=სექტემბერი 19, 2013 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: ზამთრის ჯარისკაცი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2014|4|4|df=yes}}
| [[ძმები რუსოები|ენტონი და ჯო რუსოები]]<ref name="RussoBros">{{cite web |date=June 6, 2012 |first=Jeff |last=Sneider |title=Russo brothers tapped for 'Captain America 2': Disney and Marvel in final negotiations with 'Community' producers to helm pic |url=http://www.variety.com/article/VR1118055101 |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=July 3, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/69D0LgrF6?url=http://www.variety.com/article/VR1118055101?refCatId=13 |archivedate=ივლისი 16, 2012 |url-status=live }}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyCapSequel">{{cite web |date=April 14, 2011 |url=http://splashpage.mtv.com/2011/04/14/captain-america-movie-sequel-avengers |title='Captain America' Writers Talk Sequel, Post-'Avengers' Plans, And The Marvel Movie-Verse |first=Rick |last=Marshall |publisher=[[MTV News]] |accessdate=April 14, 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5zxsAqHPq?url=http://splashpage.mtv.com/2011/04/14/captain-america-movie-sequel-avengers |archivedate=ივლისი 6, 2011 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[გალაქტიკის მცველები (ფილმი)|გალაქტიკის მცველები]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2014|8|1|df=yes}}
| ჯეიმზ განი<ref name="GuardiansPress">{{cite web|url=http://marvel.com/news/story/20914/marvel_studios_begins_production_on_guardians_of_the_galaxy|title=Marvel Studios Begins Production on Guardians of the Galaxy|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=July 20, 2013|accessdate=July 20, 2013|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IGhiVR0H?url=http://marvel.com/news/story/20914/marvel_studios_begins_production_on_guardians_of_the_galaxy|archivedate=ივლისი 21, 2013|url-status=live}}</ref>
| ჯეიმზ განი და ნიკოლ პერლმანი<ref name="GuardiansSequel2">{{cite web|url=http://variety.com/2014/film/news/james-gunn-to-write-direct-guardians-of-the-galaxy-sequel-1201269345/|title=James Gunn to Write, Direct ‘Guardians of the Galaxy’ Sequel|last=Graser|first=Marc|work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]]|date=July 25, 2014|accessdate=July 26, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6RLcPf5sa?url=http://variety.com/2014/film/news/james-gunn-to-write-direct-guardians-of-the-galaxy-sequel-1201269345/|archivedate=ივლისი 26, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები: ულტრონის ეპოქა]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2015|5|1|df=yes}}
| colspan="2" | ჯოს უიდონი<ref name="VarietyWhedonAvengers2">{{cite web |date=August 7, 2012 |first=Marc |last=Graser |url=http://www.variety.com/article/VR1118057576 |title=Joss Whedon will return for 'The Avengers 2' |work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] |accessdate=August 7, 2012 |archiveurl=https://www.webcitation.org/69kUk8dbj?url=http://www.variety.com/article/VR1118057576 |archivedate=აგვისტო 7, 2012 |url-status=live }}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[ადამიანი-ჭიანჭველა (ფილმი)|ადამიანი-ჭიანჭველა]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2015|7|17|df=yes}}
| პეიტონ რიდი<ref name="ReedMcKay">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/2014/6/7/22643/director_peyton_reed_and_writer_adam_mckay_join_marvels_ant-man|title=Director Peyton Reed and Writer Adam McKay Join Marvel's Ant-Man|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=June 7, 2014|accessdate=June 7, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6MV82zqpX?url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/|archivedate=იანვარი 9, 2014|url-status=live}}</ref>
| ედგარ რაიტი და ჯო კორნიში და ადამ მაკ-კეი და პოლ რადი<ref name="AntManScreenwriters">{{cite web|url=http://www.thewrap.com/marvels-ant-man-resolves-writing-credit-dispute-exclusive/|title=Marvel’s ‘Ant-Man’ Resolves Writing Credit Dispute (Exclusive)|last=Sneider|first=Jeff|publisher=[[The Wrap]]|date=April 22, 2015|accessdate=April 22, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XzkaHUGV?url=http://www.thewrap.com/marvels-ant-man-resolves-writing-credit-dispute-exclusive/|archivedate=აპრილი 23, 2015|url-status=live}}</ref>
|-<section end=Two />
! colspan="5" style="background-color:#ccccff;" | მესამე ფაზა <ref name="PhaseThree">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/23547/marvel_studios_announces_full_phase_3_slate_at_special_event|title=Marvel Studios Announces Full Phase 3 Slate at Special Event|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=October 28, 2014|accessdate=October 28, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6TfsFJ4XY?url=http://marvel.com/news/movies/23547/marvel_studios_announces_full_phase_3_slate_at_special_event|archivedate=ოქტომბერი 29, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი ამერიკა: სამოქალაქო ომი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2016|5|6|df=yes}}
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="Cap3DirectorsConfirm">{{cite web|url=http://collider.com/captain-america-3-script-joe-anthony-russo/|title=Directors Joe & Anthony Russo Confirm They'll Direct Captain America 3; Say They're Breaking the Story Now with Screenwriters Christopher Markus & Stephen McFeely|last=Weintraub|first=Steve|publisher=Collider.com|date=March 11, 2014|accessdate=March 14, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6O0IlAJ2d?url=http://collider.com/captain-america-3-script-joe-anthony-russo/|archivedate=მარტი 11, 2014|url-status=live}}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="Cap3DirectorsConfirm" />
| rowspan="3" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[დოქტორი სტრეინჯი (ფილმი)|დოქტორი სტრეინჯი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2016|11|4|df=yes}}
| სკოტ დერიკსონი<ref name="Derrickson">{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/scott-derrickson-direct-marvels-doctor-709117|title=Scott Derrickson to Direct Marvel's 'Doctor Strange'|last1=Siegel|first1=Tatiana|last2=Kit|first2=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=June 3, 2014|accessdate=June 3, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Q47TnPvy?url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/scott-derrickson-direct-marvels-doctor-709117|archivedate=ივნისი 3, 2014|url-status=live}}</ref>
| ჯონ სპეიტსი და კ. რობერტ კარგილი<ref name="CumberbatchOfficial">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/23754/benedict_cumberbatch_to_play_doctor_strange|title=Benedict Cumberbatch to play Doctor Strange|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=December 4, 2014|accessdate=December 4, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Ua9dXxNI?url=http://marvel.com/news/movies/23754/benedict_cumberbatch_to_play_doctor_strange|archivedate=დეკემბერი 5, 2014|url-status=live}}</ref><ref name="Cargill">{{cite web|url=http://collider.com/doctor-strange-movie-images-c-robert-cargill-script/|title=‘Doctor Strange’ Re-Teams Director Scott Derrickson With ‘Sinister’ Writer C. Robert Cargill|last=Romano|first=Nick|publisher=[[Collider.com]]|date=December 14, 2015|accessdate=December 14, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6dmVqqlRZ?url=http://collider.com/doctor-strange-movie-images-c-robert-cargill-script/|archivedate=დეკემბერი 15, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[გალაქტიკის მცველები: ნაწილი 2]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|5|5|df=yes}}
| colspan="2" | ჯეიმზ განი<ref name="GuardiansSequel2" />
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[ადამიანი ობობა: დაბრუნება]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|7|7|df=yes}}
| ჯონ უოტსი<ref name="SpidermanActorDirector">{{cite press release| url = http://marvel.com/news/movies/24758/sony_pictures_and_marvel_studios_find_their_spider-man_star_and_director|title=Sony Pictures and Marvel Studios Find Their 'Spider-Man' Star and Director | date=June 23, 2015|publisher=Marvel.com|accessdate=June 23, 2015| archivedate= July 9, 2015 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20150709052438/http://marvel.com/news/movies/24758/sony_pictures_and_marvel_studios_find_their_spider-man_star_and_director | url-status=live}}</ref>
|ჯონათან მ. გოლდშტაინი & ჯონ ფრენსის დეილი და ჯონ უოტსი & კროსტოფერ ფორდი და კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი <ref name="SpideyScreenwriters">{{cite web|url=http://www.npr.org/2015/07/25/424643616/back-to-walley-world-the-griswolds-go-on-vacation-again|title=Back To Walley World: The Griswolds Go On 'Vacation' Again|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|publisher=[[NPR]]|date=July 25, 2015|accessdate=July 26, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6aJYzKg8C?url=http://www.npr.org/2015/07/25/424643616/back-to-walley-world-the-griswolds-go-on-vacation-again|archivedate=ივლისი 26, 2015|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[თორი: რაგნაროკი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2017|11|3|df=yes}}
| ტაიკა ვაიტიტი<ref name="WaititiOnBoard">{{cite web |last=Fleming |first=Mike |date=October 15, 2015 |url=http://deadline.com/2015/10/mark-ruffalo-bringing-hulk-into-thor-ragnarok-1201584404/ |title=Mark Ruffalo Bringing Hulk Into ‘Thor: Ragnarok’ |publisher=[[Deadline.com]] |accessdate=October 16, 2015 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6cJrs3JmM?url=http://deadline.com/2015/10/mark-ruffalo-bringing-hulk-into-thor-ragnarok-1201584404/ |archivedate=ოქტომბერი 16, 2015 |url-status=live }}</ref>
| ერიკ პირსონი, და კრეიგ კაილი & კრისტოფერ იოსტი
| rowspan="3" | კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შავი ავაზა (ფილმი)|შავი ავაზა]]''
| style="text-align:left" |{{Start date|2018|2|16|df=yes}}
| [[რაიან კუგლერი]]<ref name="Coogler">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/25616/ryan_coogler_to_direct_marvels_black_panther|title=Ryan Coogler to Direct Marvel's 'Black Panther'|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=January 11, 2016|accessdate=January 11, 2016|archiveurl=https://www.webcitation.org/6eT6peEu0?url=http://marvel.com/news/movies/25616/ryan_coogler_to_direct_marvels_black_panther?linkId=20280214|archivedate=იანვარი 12, 2016|url-status=live}}</ref>
| [[რაიან კუგლერი]] & ჯო რობერტ კოული
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[შურისმაძიებლები: უსასრულობის ომი]]''
| style="text-align:left" | {{Start date|2018|5|3|df=yes}}
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="RussosIWOfficial">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/24399/joe_anthony_russo_to_direct_2-part_marvels_avengers_infinity_war_event|title=Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel's 'Avengers: Infinity War' Event|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=April 7, 2015|accessdate=April 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XcFsLKrg?url=http://marvel.com/news/movies/24399/joe_anthony_russo_to_direct_2-part_marvels_avengers_infinity_war_event|archivedate=აპრილი 7, 2015|url-status=live}}</ref>
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyIW">{{cite web|url=http://marvel.com/news/movies/24589/christopher_markus_stephen_mcfeely_to_write_marvels_2-part_avengers_infinity_war_event|title=Christopher Markus & Stephen McFeely to Write Marvel's 2-Part 'Avengers: Infinity War' Event|last=Strom|first=Mark|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=May 7, 2015|accessdate=May 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6YMOLHv92?url=http://marvel.com/news/movies/24589/christopher_markus_stephen_mcfeely_to_write_marvels_2-part_avengers_infinity_war_event|archivedate=მაისი 8, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | [[ადამიანი-ჭიანჭველა და ბზიკი]]
| style="text-align:left" |{{Start date|2018|7|6|df=yes}}
| პეიტონ რიდი<ref name="ReedReturn">{{cite web|url=http://collider.com/ant-man-and-the-wasp-michael-douglas/|title=‘Ant-Man and the Wasp': Michael Douglas Eyeing Return for Sequel|last=Cabin|first=Chris|publisher=Collider|date=November 13, 2015|accessdate=November 13, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6d0wHJ0sY?url=http://collider.com/ant-man-and-the-wasp-michael-douglas/|archivedate=ნოემბერი 13, 2015|url-status=live}}</ref>
| კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი და პოლ რადი & ენდრიუ ბარერი & გაბრიელ ფერარი
|კევინ ფაიგი და სტივენ ბრუსარი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''[[კაპიტანი მარველი]]''
| style="text-align:left" |{{Start date|2019|3|8|df=yes}}
| ანა ბოდენი და რაიან ფლექი
| მეგ ლეფოვი და ნიკოლ პერლმანი და ჯენიევა რობერტსონ-დუორეტი და ლიზ ფლეჰეივი & კარლი მენჩი და ანა ბოდენი & რაიან ფლექი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''[[შურისმაძიებლები: დასასრული]]''
| style="text-align:left"| 26 აპრილი 2019<ref name="EndgameTitle">{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/life/entertainthis/2018/12/07/avengers-endgame-watch-first-trailer-marvels-anticipated-film/2212076002/|title=It's finally here! Watch the first trailer for Marvel's newly titled 'Avengers: Endgame'|last=Truitt|first=Brian|work=[[USA Today]]|date=December 7, 2018|accessdate=December 7, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/74UMYKsjQ?url=https://www.usatoday.com/story/life/entertainthis/2018/12/07/avengers-endgame-watch-first-trailer-marvels-anticipated-film/2212076002/|archivedate=დეკემბერი 7, 2018|url-status=live}}</ref>
| ენტონი და ჯო რუსოები<ref name="RussosIWOfficial" />
| კრისტოფერ მარკუსი და სტივენ მაკ-ფილი<ref name="MarkusMcFeelyIW" />
|-
! scope="row" style="text-align:left" | [[ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს]]
| style="text-align:left|5 ივლისი 2019
|ჯონ უოტსი
|კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი
|კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-<section end=Three/>
|-
|}
===მულტისამყაროს საგა===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
! scope="col" | სტატუსი
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეოთხე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+|ასევე მოიცავს სტრიმინგ-სერვის,Disney+ -ის სერიალებს.}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შავი ქვრივი''
| style="text-align:left| 9 ივლისი 2021{{შენიშვნა|''შავი ქვრივი'' ერთდროულად კინოთეტრებში და Disney+-ზე გამოვა.<ref name="BWShangChiRelease" />}}<ref name="BWShangChiRelease">{{Cite web |last=Rubin |first=Rebecca |date=March 23, 2021 |title='Black Widow,' 'Cruella' to Debut on Disney Plus and in Theaters as Disney Shifts Dates for Seven Films |url=https://variety.com/2021/film/news/disney-postpones-black-widow-shang-chi-1234935874/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210323190428/https://variety.com/2021/film/news/disney-postpones-black-widow-shang-chi-1234935874/ |archive-date=March 23, 2021 |access-date=March 23, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| კეიტ შორტლანდი<ref name="BWShortland">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-widow-movie-be-directed-by-cate-shortland-1126708|title='Black Widow' Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=July 12, 2018|accessdate=July 12, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/70riB79jH?url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-widow-movie-be-directed-by-cate-shortland-1126708|archivedate=July 12, 2018|url-status=live}}</ref>
|ერიკ პირსონი<ref name="BWWriters">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2020/01/14/black-widow-writer-eric-pearson-thor-ragnarok-marvel-studios/|title=Thor: Ragnarok Writer Gets Sole Screenwriting Credit on Black Widow|last=Barnhardt|first=Andrew|work=ComicBook.com|date=January 14, 2020|accessdate=January 16, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200115171142/https://comicbook.com/marvel/2020/01/14/black-widow-writer-eric-pearson-thor-ragnarok-marvel-studios/|archivedate=January 15, 2020|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი
| rowspan="6" | გამოვიდა
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''შან-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდა''
| style="text-align:left" | 3 სექტემბერი 2021<ref name="BWShangChiRelease" />
| დესტინ დენიელ კრეტონი<ref name="DestinDanielCretton">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-shang-chi-sets-director-destin-daniel-cretton-1194443|title=Marvel's 'Shang-Chi' Sets Director Destin Daniel Cretton|last1=Couch|first1=Aaron|last2=Kit|first2=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=March 13, 2019|accessdate=March 13, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190314225847/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-shang-chi-sets-director-destin-daniel-cretton-1194443|archivedate=March 14, 2019|url-status=live}}</ref>
|დევიდ კალაჰემი<ref name="CallahamShangChi">{{cite web|url=https://deadline.com/2018/12/shang-chi-marvel-studios-first-asian-film-superhero-dave-callaham-kevin-feige-black-panther-1202512660/|title='Shang-Chi' Marvel's First Asian Film Superhero Franchise; Dave Callaham Scripting, Search on For Director of Asian Descent|last=Fleming Jr.|first=Mike|website=Deadline|date=December 3, 2018|accessdate=December 3, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181203210147/https://deadline.com/2018/12/shang-chi-marvel-studios-first-asian-film-superhero-dave-callaham-kevin-feige-black-panther-1202512660/|archivedate=December 3, 2018|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ჯონატანი შვარცი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''მარადიულები''
| style="text-align:left| 5 ნოემბერი 2021<ref name="Phase4DelayAgain2">{{Cite web|last=Gonzalez|first=Umberto|last2=Welk|first2=Brian|date=September 23, 2020|title=Disney Pushes 'Black Widow' Back to 2021|url=https://www.thewrap.com/disney-pushes-black-widow-back-to-2021/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923173000/https://www.thewrap.com/disney-pushes-black-widow-back-to-2021/|archive-date=September 23, 2020|access-date=September 23, 2020|website=[[TheWrap]]}}</ref>
| ქლოე ჩჟაო<ref name="EternalsZhao">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/chloe-zhao-direct-marvel-studios-eternals-1143547|title=Marvel Studios' 'The Eternals' Finds Its Director With Chloe Zhao|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=September 21, 2018|accessdate=September 21, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180921215407/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/chloe-zhao-direct-marvel-studios-eternals-1143547|archivedate=September 21, 2018|url-status=live}}</ref>
| მეთიუ კ. ფირპო და რაიან ფირპო<ref name="EternalsWriters">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-sets-black-list-writers-eternals-movie-1112084|title=Marvel Sets Black List Writers for 'Eternals' Movie (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=May 15, 2018|accessdate=May 15, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180516035214/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvel-sets-black-list-writers-eternals-movie-1112084|archivedate=May 16, 2018|url-status=live|df=}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ნეიტ მური
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის''<ref>https://www.kinoafisha.ge/movie/coming_soon/?id=618b7f13956167bd5de6fc61{{Dead link|date=იანვარი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
| style="text-align:left" |17 დეკემბერი 2021<ref name="Spidey3Delay">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=July 23, 2020 |title='Spider-Man: Far From Home' Sequel Delayed to December 2021 |url=https://variety.com/2020/film/news/spider-man-far-from-home-sequel-delayed-1234715451/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200724163713/https://variety.com/2020/film/news/spider-man-far-from-home-sequel-delayed-1234715451/ |archive-date=July 24, 2020 |access-date=July 23, 2020 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ჯონ უოტსი<ref name="WattsSM3Confirm">{{Cite web |url=https://screenrant.com/mcu-spider-man-homecoming-3-aunt-may-role/ |title=MCU's Spider-Man 3: Marisa Tomei Teases What To Expect Of Aunt May |last=Labonte |first=Rachel |website=[[Screen Rant]] |date=June 10, 2020 |access-date=June 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612035720/https://screenrant.com/mcu-spider-man-homecoming-3-aunt-may-role/ |archive-date=June 12, 2020 |url-status=live}}</ref>
| კრის მაკკენა & ერიკ სომერსი
| კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''დოქტორი სტრეინჯი სიგიჟის მულტისამყაროში''
| style="text-align:left" | 6 მაისი 2022<ref name="October2021Delay">{{Cite web |last=Rubin |first=Rebecca |date=October 18, 2021 |title=Disney Delays 'Doctor Strange,' 'Thor 4,' 'Black Panther' Sequel and 'Indiana Jones 5' |url=https://variety.com/2021/film/news/disney-delays-doctor-strange-thor-black-panther-1235091673/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211018154442/https://variety.com/2021/film/news/disney-delays-doctor-strange-thor-black-panther-1235091673/ |archive-date=October 18, 2021 |access-date=October 18, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| [[სემ რეიმი]]<ref name="RaimiDS2Confirm">{{Cite web |last=Evangelista |first=Chris |date=April 15, 2020 |title=Sam Raimi Confirms He's Directing 'Doctor Strange in the Multiverse of Madness' |url=https://www.slashfilm.com/sam-raimi-doctor-strange/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200415211918/https://www.slashfilm.com/sam-raimi-doctor-strange/ |archive-date=April 15, 2020 |access-date=April 15, 2020 |website=[[/Film]]}}</ref>
|[[სემ რეიმი]]<ref name="RaimiDS2Confirm" />
| ჯეიდ ბარტლეტი და მაიკლს ვალდრონი<ref name="Bartlett">{{Cite web |url=https://collider.com/doctor-strange-2-writer-jade-bartlett/ |title=Exclusive: Marvel Taps Jade Bartlett to Write 'Doctor Strange in the Multiverse of Madness' |last=Sneider |first=Jeff |date=October 17, 2019 |website=[[Collider (website)|Collider]] |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191017235649/https://collider.com/doctor-strange-2-writer-jade-bartlett/ |archive-date=October 17, 2019 |access-date=October 17, 2019}}</ref><ref name="WaldronDS2">{{cite web|url=https://collider.com/doctor-strange-2-michael-waldron-rewrite-script/|title='Doctor Strange 2' Taps 'Loki' Scribe Michael Waldron to Rewrite Script|last=Sneider|first=Jeff|work=[[Collider (website)|Collider]]|date=February 7, 2020|accessdate=February 7, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200208043052/https://collider.com/doctor-strange-2-michael-waldron-rewrite-script/|archivedate=February 8, 2020|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''თორი: სიყვარული და ქუხილი''
| style="text-align:left" | 8 ივლისი 2022<ref name="October2021Delay" />
|ტაიკა ვაიტიტი<ref>{{cite web|last=Kit|first=Borys|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/taika-waititi-direct-thor-4-1224464|title=Taika Waititi to Direct 'Thor 4' (Exclusive)|date=July 16, 2019|website=[[The Hollywood Reporter]]|accessdate=July 21, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190718164942/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/taika-waititi-direct-thor-4-1224464|archivedate=July 18, 2019|url-status=live}}</ref>
|ტაიკა ვაიტიტი და ჯენიფერ კაიტინ რობინსონი<ref name="RobinsonVariety">{{Cite web|url=https://variety.com/2020/film/news/thor-love-and-thunder-jennifer-kaytin-robinson-taika-waititi-1203499576/|title='Thor' Sequel Writing Staff Recruits 'Someone Great's' Jennifer Kaytin Robinson (Exclusive)|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|last=Kroll|first=Justin|date=February 10, 2020|access-date=February 11, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200211092819/https://variety.com/2020/film/news/thor-love-and-thunder-jennifer-kaytin-robinson-taika-waititi-1203499576/|archivedate=February 11, 2020|url-status=live}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ბრედ უინდერბაუმი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შავი ავაზა: ვაკანდა სამუდამოდ''
| style="text-align:left" | 11 ნოემბერი 2022<ref name="October2021Delay" />
| colspan="2" | [[რაიან კუგლერი]]<ref name="CooglerBPSequel">{{cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-panther-2-ryan-coogler-write-direct-sequel-1151626 |title=Ryan Coogler Signs on to Write and Direct 'Black Panther' Sequel (Exclusive) |last=Kit |first=Borys |website=[[The Hollywood Reporter]] |date=October 11, 2018 |accessdate=October 11, 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181012003436/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/black-panther-2-ryan-coogler-write-direct-sequel-1151626 |archivedate=October 12, 2018 |url-status=live}}</ref> და ჯო რობერ კოული
|კევინ ფაიგი
|პოსტწარმოება
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეხუთე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ადამიანი-ჭიანჭველა და ბზიკი: კვანტომანია''
| style="text-align:left" |17 თებერვალი 2023<ref name="AM3TheMarvelsReleases">{{Cite web |last=D'Alessandro |first=Anthony |date=April 29, 2022 |title='Ant-Man and the Wasp: Quantumania' & 'The Marvels' Swap Release Dates |url=https://deadline.com/2022/04/ant-man-and-the-wasp-quantumania-the-marvels-swap-release-dates-1235013181/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220429191235/https://deadline.com/2022/04/ant-man-and-the-wasp-quantumania-the-marvels-swap-release-dates-1235013181/ |archive-date=April 29, 2022 |access-date=April 29, 2022 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| პეიტონ რიდი
| ჯეფ ლავნესი
| rowspan="3" |კევინ ფაიგი
| rowspan="3" |პოსტწარმოება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''გალაქტიკის მცველები: ნაწილი 3''
| style="text-align:left" |5 მაისი 2023<ref name="October2021Delay" />
| colspan="2" |ჯეიმზ განი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''მარველები''
| style="text-align:left" |28 ივლისი 2023<ref name="AM3TheMarvelsReleases" />
| ნია დაკოსტა<ref name="CMSequelDaCosta">{{Cite web|last=Kroll|first=Justin|date=August 5, 2020|title='Captain Marvel 2': 'Candyman's Nia DaCosta To Direct Sequel|url=https://deadline.com/2020/08/captain-marvel-sequel-nia-dacosta-director-1202992213/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200806000118/https://deadline.com/2020/08/captain-marvel-sequel-nia-dacosta-director-1202992213/|archive-date=August 6, 2020|access-date=August 5, 2020|website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| მეგან მაკდონელი<ref name="CMSequelMcDonnell">{{Cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/captain-marvel-2-movie-works-wandavision-writer-1272259 |title='Captain Marvel 2' in the Works With 'WandaVision' Writer |last=Kit |first=Borys |date=January 22, 2020 |website=[[The Hollywood Reporter]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200123023858/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/captain-marvel-2-movie-works-wandavision-writer-1272259 |url-status=live |archive-date=January 23, 2020 |access-date=January 22, 2020}}</ref>
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ბლეიდი''
| style="text-align:left" |3 ნოემბერი 2023
|ბასამ ტარიკი
|სტეისი ოსეი-კუფური<ref name="Osei-KuffourBlade">{{Cite web |last=Kit |first=Borys |date=2021-02-05 |title=Marvel's «Blade» Movie Finds Its Writer in «Watchmen» Scribe (Exclusive) |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-blade-movie-finds-its-writer-in-watchmen-scribe-exclusive |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210205221927/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-blade-movie-finds-its-writer-in-watchmen-scribe-exclusive |archivedate=2021-02-05 |accessdate=2021-02-05 |website=[[The Hollywood Reporter]]}}</ref>
| კევინ ფაიგი და ერიკ კეროლი
|პრეწარმოება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''კაპიტან ამერიკა: ახალი მსოფლიო წესრიგი''
| style="text-align:left" |3 მაისი 2024
|ცნობილი გახდება
|მალკოლმ სპელმანი და დალან მუსონი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
| rowspan="2" |მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''მქუხარები''
| style="text-align:left" |26 ივლისი 2024
| ჯეიკ შრეიერი
| ერიკ პირსონი
|-
! colspan="6" style="background-color:#ccccff;" | მეექვსე ფაზა{{შენიშვნა|name=Disney+}}
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''ფანტასტიკური ოთხეული''
| style="text-align:left" |8 ნოემბერი 2024
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| rowspan="3" |კევინ ფაიგი
| rowspan="3" | მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შურისმაძიებლები: კანგის დინასტია''
| style="text-align:left" |2 მაისი 2025
| დესტინ დენიელ კრეტონი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''შურისმაძიებლები: საიდუმლო ომები''
| style="text-align:left" |7 ნოემბერი 2025
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|-
|}{{reflist|group=georgian}}<br /></onlyinclude>
===მომავალი===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" border="1" width=99%
! scope="col" | ფილმი
! scope="col" | გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! scope="col" | რეჟისორ(ებ)ი
! scope="col" | სცენარისტ(ებ)ი
! scope="col" | პროდიუსერ(ებ)ი
! scope="col" | სტატუსი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი დედპულზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|შონ ლევი
| რეტ რიზი, პოლ ვერნიკი, ვენდი მოლინო და ლიზი მოლინო-ლოგელინი<ref name="DP3Writers">{{Cite web |last=Kroll |first=Justin |date=November 20, 2020 |title='Deadpool 3': Marvel Studios And Ryan Reynolds Tap The Molyneux Sisters To Pen The Sequel |url=https://deadline.com/2020/11/deadpool-3-marvel-ryan-reynolds-the-molyneux-sequel-1234617182/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201120190754/https://deadline.com/2020/11/deadpool-3-marvel-ryan-reynolds-the-molyneux-sequel-1234617182/ |archive-date=November 20, 2020 |access-date=November 20, 2020 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>.
|კევინ ფაიგი და [[რაიან რეინოლდსი]]
| rowspan="4" |მუშავდება
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი ადამიან-ობობაზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|კევინ ფაიგი და ემი პასკალი
|-
! scope="row" style="text-align:left" |''უსახელო ფილმი შან-ჩიზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
| colspan="2" |დესტინ დენიელ კრეტონი
| rowspan="2" |კევინ ფაიგი
|-
! scope="row" style="text-align:left" | ''უსახელო ფილმი მუტანტებზე''
| style="text-align:left" |ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|ცნობილი გახდება
|}
== ტელესერიალები ==
=== Marvel Television-ის სერიალები ===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |აღმასრულებელი პროდიუსერ(ებ)ი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | Marvel-ის გმირები
|- <section begin=ABC />
! rowspan="7" scope="row" |''S.H.I.E.L.D.-ის აგენტები''
! scope="row" style="width:12px; background:#F77F00;" |
|1
| 22
|{{Start date|2013|9|24|df=yes}}
|{{End date|2014|5|13|df=yes}}
| rowspan="10" |ABC
| rowspan="7" |ჯედ უიდონი, მორისა ტანჩაროენი და ჯეფრი ბელი<ref name="AoSShowrunners">{{cite web | url=http://www.variety.com/article/VR1118058399 | title=ABC orders Marvel 'S.H.I.E.L.D' pilot | last=Littleton | first=Cynthia | work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]] | date=August 28, 2012 | accessdate=August 29, 2012 | archiveurl=https://www.webcitation.org/6AHlU4huV?url=http://www.variety.com/article/VR1118058399 | archivedate=აგვისტო 29, 2012 | deadurl=no }}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#9E1B1B;" |
|2
| 22
|{{Start date|2014|9|23|df=yes}}
|{{End date|2015|5|12|df=yes}}
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#BEBEBE;" |
|3
| 22
|{{Start date|2015|9|29|df=yes}}
|{{End date|2016|3|1|df=yes}}
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#663F38;" |
|4
| 22
|{{Start date|2016|9|20|df=yes}}
| 16 მაისი 2017
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#322D39;" |
|5
|22
|1 დეკემბერი 2017
|18 მაისი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#25427D;" |
|6
|13
|10 მაისი 2019
|2 აგვისტო 2019
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#EEDAC4;" |
|7
|13
| 27 მაისი 2020
| 12 აგვისტო 2020
|-
! rowspan="2" scope="row" |''[[აგენტი კარტერი (ტელესერიალი)|აგენტი კარტერი]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#A6C5C8;" |
|1
| 8
|{{Start date|2015|1|6|df=yes}}
|{{End date|2015|2|24|df=yes}}
| rowspan="2" | ტარა ბატერსი, მიშელ ფაზეკასი და კრის დინგესი<ref name="CarterShowrunners">{{cite web|url=http://herocomplex.latimes.com/tv/agent-carter-hayley-atwell-reprises-capable-1940s-spy-for-marvel-tv-show/#/0|title=‘Agent Carter': Hayley Atwell reprises capable 1940s spy for Marvel TV show|last=McIntrye|first=Gina|work=[[Los Angeles Times]]|date=January 2, 2015|accessdate=January 3, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6VJSpovgW?url=http://herocomplex.latimes.com/tv/agent-carter-hayley-atwell-reprises-capable-1940s-spy-for-marvel-tv-show/#/0|archivedate=იანვარი 3, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#3F4B60;" |
|2
| 10
|{{Start date|2016|1|19|df=yes}}
|{{End date|2016|3|1|df=yes}}
|-
! scope="row" |''არაადამიანები''
! scope="row" style="width:12px; background:#271338;" |
| 1
| 8
|29 სექტემბერი 2017
|10 ნოემბერი 2017
|სკოტ ბაკი
|- <section end=ABC />
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | Marvel-ის რაინდები
|- <section begin=Netflix />
! rowspan="3" scope="row" |''[[თავზეხელაღებული (ტელესერიალი)|თავზეხელაღებული]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#0A2252;" |
|[[თავზეხელაღებული (სეზონი 1)|1]]
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2015|4|10|df=yes}}
| rowspan="13" |[[Netflix]]
|სტივენ ს. დენაითი<ref name="GoddardDaredevilExit">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/2014/5/24/22578/steven_s_deknight_joins_marvels_daredevil|title=Steven S. DeKnight Joins 'Marvel's Daredevil'|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=May 24, 2014|accessdate=May 24, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PoioSo02?url=http://marvel.com/news/tv/2014/5/24/22578/steven_s_deknight_joins_marvels_daredevil|archivedate=მაისი 24, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#395971;" |
|[[თავზეხელაღებული (სეზონი 2)|2]]
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2016|3|18|df=yes}}
|დაგ პეტრი და მარკო რამირესი<ref name="DaredevilS2">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/24478/netflix_orders_a_second_season_of_marvels_daredevil|title=Netflix Orders a Second Season of 'Marvel's Daredevil'|last=Cavanaugh|first=Patrick|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=April 21, 2015|accessdate=April 21, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Xy1H2ouq?url=http://marvel.com/news/tv/24478/netflix_orders_a_second_season_of_marvels_daredevil|archivedate=აპრილი 22, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#AA0506;" |
| 3
|13
| colspan="2" |19 ოქტომბერი 2018
|ერიკ ოლესონი
|-
! rowspan="3" scope="row" |''ჯესიკა ჯონსი''
! scope="row" style="width:12px; background:#6A498D;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |{{Start date|2015|11|20|df=yes}}
| rowspan="3" |მელისა როსენბერგი<ref name="THRTVNov2013">{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/melissa-rosenberg-oversee-marvels-jessica-655571|title=Melissa Rosenberg to Oversee Marvel's Jessica Jones Series for Netflix|last=Couch|first=Aaron|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 12, 2013|accessdate=February 6, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6QfiFJtwR?url=http://www.hollywoodreporter.com/live-feed/melissa-rosenberg-oversee-marvels-jessica-655571|archivedate=ივნისი 28, 2014|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#242217;" |
| 2
| 13
| colspan="2" |8 მარტი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#461447;" |
| 3
|13
| colspan="2" | 14 ივნისი 2019
|-
! rowspan="2" scope="row" |''ლუკ კეიჯი''
! scope="row" style="width:12px; background:#3E290C;" |
| 1
| 13
| colspan="2" | 30 სექტემბერი 2016
| rowspan="2" | ჩეო ჰოდარი კოკერი<ref name="CageCoker">{{cite web|url=http://variety.com/2015/digital/news/netflix-marvel-pick-luke-cage-showrunner-cheo-hodari-coker-1201463456/|title=Netflix, Marvel Pick ‘Luke Cage’ Showrunner, Cheo Hodari Coker|last=Spangler|first=Todd|work=[[Variety (ჟურნალი)|Variety]]|date=March 31, 2015|accessdate=March 31, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6XRgthlOw?url=http://variety.com/2015/digital/news/netflix-marvel-pick-luke-cage-showrunner-cheo-hodari-coker-1201463456/|archivedate=მარტი 31, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#93a9a7;" |
| 2
|13
| colspan="2" |22 ივნისი 2018
|-
! rowspan="2" scope="row" |[[რკინის მუშტი (ტელესერიალი)|''რკინის მუშტი'']]
! scope="row" style="width:12px; background:#6A543F;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |17 მარტი 2017
|სკოტ ბაკი<ref name="FistBuck">{{cite web|url=http://marvel.com/news/tv/25516/scott_buck_to_showrun_the_netflix_original_series_marvels_iron_fist?linkId=19388163|title=Scott Buck to Showrun the Netflix Original Series 'Marvel's Iron Fist'|last=Strom|first=Marc|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=December 7, 2015|accessdate=December 7, 2015|archiveurl=https://www.webcitation.org/6dbbtixml?url=http://marvel.com/news/tv/25516/scott_buck_to_showrun_the_netflix_original_series_marvels_iron_fist|archivedate=დეკემბერი 7, 2015|url-status=live}}</ref>
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#314548;" |
| 2
|10
| colspan="2" |7 სექტემბერი 2018
|რეივენ მეცნერი
|-
! scope="row" |''მცველები''
! scope="row" style="width:12px; background:#020D1B;" |
| 1
| 8
| colspan="2" |18 აგვისტო 2017
|დაგ პეტრი და მარკო რამირესი
|-
! rowspan="2" scope="row" |''დამსჯელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#161719;" |
| 1
| 13
| colspan="2" |17 ნოემბერი 2017
| rowspan="2" |სტივ ლაითფუტი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#2A2C27;" |
| 2
|13
| colspan="2" |18 იანვარი 2019
|- <section end=Netflix />
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | ახალგაზრდული სერიალები
|- <section begin=HULU />
! rowspan="3" |''გაქცეულები''
! scope="row" style="width:12px; background:#D8DAC5;" |
| 1
|10
|21 ნოებმერი 2017
|9 იანვარი 2018
| rowspan="3" |HULU
| rowspan="3" |ჯო შვარცი და სტეფანი სევაჯი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#5E4530;" |
|2
|13
| colspan="2" |21 დეკემბერი 2018
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#191970;" |
| 3
| 10
| colspan="2" |13 დეკემბერი 2019
|-
! rowspan="2" scope="row" |''მოსასხამი და სატევარი''
! scope="row" style="width:12px; background:#51505a;" |
| 1
| 10
| 7 ივნისი 2018
|2 აგვისტო
| rowspan="2" |Freeform
| rowspan="2" |ჯო პოკასკი
|-
! scope="row" style="width:12px; background:#0BB10D;" |
|2
|10
|4 აპრილი 2019
|30 მაისი 2019
|-
! colspan="8" style="background-color:#ccccff;" | თავგადასავალი შიშში
|-
! scope="row" |''ჰელსტრომი''{{შენიშვნა|Marvel Television დახურვის შემდეგ «ჰელსტრომის» წარმოება გადავიდა Marvel Studios-თან, მაგრამ მას აკონტროლებს Marvel Television-ის ხელმძვანელობა<ref name="MarvelTVFolded">{{Cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |title=Marvel TV Division Folded Into Studio Unit, Layoffs Expected |last=Goldberg |first=Lesley |date=December 8, 2019 |work=[[The Hollywood Reporter]] |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191211034642/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/marvel-tv-division-folded-studio-unit-layoffs-expected-1261586 |archive-date=December 11, 2019 |access-date=December 11, 2019}}</ref>.}}
! scope="row" style="width:12px; background:#b41900;" |
| 1
| 10
| colspan="2" | 16 ოქტომბერი 2020
|HULU
| პოლ ზბიშევსკი<ref name="HuluGRH" />
|}
{{reflist|group=georgian}}
=== Marvel Studios-ს სერიალები ===
==== მეოთხე ფაზა ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''[[ვანდავიჟენი]]''
! scope="row" style="width:12px; background:#B30E0E" |
| 1
| 9
| 15 იანვრი 2021
| 19 თებერვალი 2021
| rowspan="11" |Disney+
| ჟაკ შეფერი<ref name="SchaefferVSW">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-vision-scarlet-witch-disney-series-lands-captain-marvel-writer-1174937|title=Marvel's 'Vision and Scarlet Witch' Series Lands 'Captain Marvel' Writer (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=January 9, 2019|accessdate=January 10, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190110011254/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-vision-scarlet-witch-disney-series-lands-captain-marvel-writer-1174937|archivedate=იანვარი 10, 2019|url-status=dead}}</ref>
|მეტ შეკმანი
| rowspan="7" |გამოვიდა
|-
! scope="row" |''შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი''
! scope="row" style="width:12px; background:#814140;" |
| 1
| 6
|19 მარტი 2021
| 23 აპრილი 2021
| მალკოლმ სპელმანი<ref name="FalconWinterSoldier">{{cite web|url=https://variety.com/2018/tv/news/falcon-winter-soldier-limited-series-marvel-1203015438/|title=Falcon-Winter Soldier Limited Series in the Works With ‘Empire’ Writer (EXCLUSIVE)|last1=Kroll|first1=Justin|last2=Otterson|first2=Joe|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=October 30, 2018|accessdate=October 31, 2018|archiveurl=https://www.webcitation.org/73ZWax4zv?url=https://variety.com/2018/tv/news/falcon-winter-soldier-limited-series-marvel-1203015438/#|archivedate=October 31, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref>
|კარი სკოგლანდი
|-
! scope="row" |''ლოკი''
! scope="row" style="width:12px; background:#754925;" |
| 1
| 6
| 11 ივნისი 2021
| 14 ივლისი 2021
|მაიკლ ვალდრონი<ref name="WaldronLoki">{{cite web |url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-loki-series-adds-rick-morty-writer-1187204 |title=Marvel's 'Loki' Series Lands 'Rick and Morty' Writer (Exclusive) |work=[[Hollywood Reporter]] |first=Borys |last=Kit |date=February 15, 2019 |accessdate=February 16, 2019}}</ref>
|კეიტ ხერონი
|-
! scope="row" |''რა იქნებოდა თუ...?''
! scope="row" style="width:12px; background:#281C3A;" |
| 1
| 9
| 11 აგვისტო 2021
| 6 ოქტომბერი 2021
|ეი. სი. ბრედლი<ref name="WhatIfBradleyAndrews">{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/8/24/20830613/d23-2019-disney-plus-marvel-she-hulk-wyatt-russell-star-wars-mandalorian-werner-herzog-new-shows|title=Everything we learned at D23’s Disney Plus presentation|last=Radulovic|first=Petrana|work=[[Polygon (website)|Polygon]]|date=August 24, 2019|accessdate=August 24, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190824170847/https://www.polygon.com/2019/8/24/20830613/d23-2019-disney-plus-marvel-she-hulk-wyatt-russell-star-wars-mandalorian-werner-herzog-new-shows|archivedate=August 24, 2019|deadurl=no}}</ref>
|ბრაიან ენდრუსი
|-
! scope="row" |''ქორისთვალა''
! scope="row" style="width:12px; background:#D3C743;" |
| 1
| 6
| 24 ნოემბერი 2021
| 29 დეკემბერი 2021
| ჯონატანი იგლა<ref name="HawkeyeIgla">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-hawkeye-series-finds-showrunner-1237432|title=Marvel's 'Hawkeye' Series Finds Its Writer With 'Mad Men' Scribe (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=September 6, 2019|accessdate=September 6, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190906222232/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-hawkeye-series-finds-showrunner-1237432|archivedate=September 6, 2019|url-status=live}}</ref>
|რიზ ტომასი და ბიორტ & ბერტი
|-
! scope="row" |''მთვარის რაინდი''
! scope="row" style="width:12px; background:#5B9BCF;" |
| 1
| 6
| 30 მარტი 2022
| 4 მაისი 2022
| ჯერემი სლეიტერი<ref name="SlaterMoonKnight">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-moon-knight-series-finds-head-writer-umbrella-academy-series-creator-1252850|title=Marvel's 'Moon Knight' Series Finds Its Head Writer With 'Umbrella Academy' Series Creator (Exclusive)|last1=Kit|first1=Borys|last2=Goldberg|first2=Lesley|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 8, 2019|accessdate=November 8, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191108213615/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/marvels-moon-knight-series-finds-head-writer-umbrella-academy-series-creator-1252850|archivedate=November 8, 2019|url-status=live}}</ref>
| მოჰამედ დიაბი და ჯასტინ ბენსონი & აარონ მურხედი
|-
! scope="row" |''მის მარველი''
! scope="row" style="width:12px; background:#334075;" |
| 1
| 6
| 8 ივნისი 2022
| 13 ივლისი 2022
| ბიშა კ. ალი<ref name="MsMarvelTHR">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/ms-marvel-series-works-disney-1234216|title='Ms. Marvel' Series in the Works for Disney+ (Exclusive)|last1=Kit|first1=Borys|last2=Goldberg|first2=Lesley|work=[[The Hollywood Reporter]]|date=August 23, 2019|accessdate=August 23, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190823211208/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/ms-marvel-series-works-disney-1234216|archivedate=აგვისტო 23, 2019|url-status=live}}</ref>
| ტომას ბეზუჩა და ალი სელიმი
|-
! scope="row" |''მე ვარ გრუტი''
! scope="row" style="width:12px; background:#50d800;" |
| 1<ref>https://deadline.com/2020/12/guardians-of-the-galaxy-holiday-special-baby-groot-series-set-disney-plus-1234654602/</ref>
| 5
| colspan="2" |10 აგვისტო 2022<ref name="EpisodeCount">{{Cite web |last=Lerner |first=Jessica |date=June 6, 2022 |title=Disney+ Adds I Am Groot to Summer Lineup |url=https://www.adweek.com/lostremote/disney-add-i-am-groot-summer-lineup/62146 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220606204803/https://www.adweek.com/lostremote/disney-add-i-am-groot-summer-lineup/62146 |archive-date=June 6, 2022 |access-date=June 6, 2022 |website=[[Adweek]]}}</ref>
| რაიან ლიტლი
| კირსტენ ლეპორე
| rowspan="4" | პოსტწარმოება
|-
! scope="row" |''ქალი-ჰალკი: ადვოკატი''
! scope="row" style="width:12px; background:#03AE09;" |
| 1
| 9
| 17 აგვისტო 2022
| 12 ოქტომბერი 2022
| ჯესიკა გაო<ref name="GaoSheHulk">{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/rick-morty-scribe-write-marvels-she-hulk-1253300|title=Marvel's 'She-Hulk' Finds Its Head Writer With 'Rick and Morty' Scribe (Exclusive)|last=Kit|first=Borys|website=[[The Hollywood Reporter]]|date=November 8, 2019|accessdate=November 8, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191108214846/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/rick-morty-scribe-write-marvels-she-hulk-1253300|archivedate=November 8, 2019|url-status=live}}</ref>
| კეტ კოირო და ანუ ვალია
|-
! scope="row" |''ჰელოუინის სპეციალური გამოშვება ''<ref name="HalloweenSpecial">{{Cite web |last=Gonzalez |first=Umberto |date=August 26, 2021 |title=Marvel is Seeking Latino Lead for Disney+ Halloween Special (Exclusive) |url=https://www.thewrap.com/marvel-seeking-latino-lead-for-disney-halloween-special-exclusive/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827030123/https://www.thewrap.com/marvel-seeking-latino-lead-for-disney-halloween-special-exclusive/ |archive-date=August 27, 2021 |access-date=August 26, 2021 |website=[[TheWrap]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#b8d255;" |
| colspan="2" |სპეციალური გამოშვება
| colspan="2" |ოქტომბერი 2022
| ცნობილი გახდება
| [[მაიკლ ჯაკინო]]
|-
!''გალაქტიკის მცველები: სპეციალური სადღესასწაულო გამოშვება''<ref name=":0">https://screenrant.com/guardians-galaxy-holiday-special-gunn-disney-plus-2022/</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#61E80B;" |
| colspan="2" |სპეციალური გამოშვება
| colspan="2" |დეკემბერი 2022
| colspan="2" | ჯეიმზ განი
|}
==== მეხუთე ფაზა ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''რა იქნებოდა თუ...?''
! scope="row" style="width:12px; background:#FF4500;" |
| 2<ref name="WhatIfSeason2">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|title=Kevin Feige Reveals What If…? Has More Episodes Than Marvel Studios’ Other Disney+ Series|last=Bonomolo|first=Cameron|website=Comicbook.com|date=December 19, 2019|accessdate=December 20, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191220170031/https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|archivedate=December 20, 2019|url-status=live}}</ref>
| 9<ref name="WhatIfSeason2">{{cite web|url=https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|title=Kevin Feige Reveals What If…? Has More Episodes Than Marvel Studios’ Other Disney+ Series|last=Bonomolo|first=Cameron|website=Comicbook.com|date=December 19, 2019|accessdate=December 20, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191220170031/https://comicbook.com/marvel/2019/12/20/marvel-what-if-episode-count-more-episodes-other-marvel-studios-disney-plus-series/|archivedate=December 20, 2019|url-status=live}}</ref>
| 2023 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| rowspan="7" |Disney+
|ეი. სი. ბრედლი
|ბრაიან ენდრუსი
| წარმოება
|-
! scope="row" |''საიდუმლო შემოსევა''
! scope="row" style="width:12px; background:#769A39;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries">{{cite web|url=https://tvline.com/2020/12/10/secret-invasion-samuel-l-jackson-marvel-disney-plus-series/|title=Secret Invasion, Marvel Series Starring Samuel L. Jackson, Coming to Disney+|last=Gelman|first=Vlada|work=[[TV Line]]|date=December 10, 2020|accessdate=December 10, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201211030539/https://tvline.com/2020/12/10/secret-invasion-samuel-l-jackson-marvel-disney-plus-series/|archivedate=December 11, 2020|url-status=live}}</ref>
|6<ref name="SIEps">{{Cite web |last=Chitwood |first=Adam |date=January 11, 2021 |title=Kevin Feige Explains Why Marvel's 'Secret Invasion' Is a Disney+ Series and Not a Movie |url=https://collider.com/why-marvels-secret-invasion-is-disney-plus-show-not-movie-kevin-feige-interview/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112032302/https://collider.com/why-marvels-secret-invasion-is-disney-plus-show-not-movie-kevin-feige-interview/ |archive-date=January 12, 2021 |access-date=January 11, 2021 |website=[[Collider (website)|Collider]]}}</ref>
| 2023 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| კაილი ბრედსტრიტი<ref name="FurySeries">{{Cite web|last=Otterson|first=Joe|date=September 25, 2020|title=Samuel L. Jackson to Play Nick Fury in New Marvel Disney Plus Series (Exclusive)|url=https://variety.com/2020/tv/news/nick-fury-series-samuel-l-jackson-disney-plus-1234782313/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200925180006/https://variety.com/2020/tv/news/nick-fury-series-samuel-l-jackson-disney-plus-1234782313/|archive-date=September 25, 2020|access-date=September 25, 2020|website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
|ადილ ელ არბი & ბილალ ფალა, შარმინ ობაიდ-ჩინოი და მირა მენონი
| პოსტწარმოება
|-
! scope="row" |''ექო''
! scope="row" style="width:12px; background:#F4F1F0;" |
| 1<ref name="EchoSeries">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=March 22, 2021 |title='Hawkeye' Spinoff Series About Echo in Early Development for Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322183405/https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |archive-date=March 22, 2021 |access-date=March 22, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| შუა 2023
| ცნობილი გახდება
| მერიონ დეიერი
| სიდნი ფრილენდი და კატრიონა მაკკენზი
| rowspan="3" | გადაღება
|-
! scope="row" |''ლოკი''
! scope="row" style="width:12px; background:#064A0C;" |
|2 <ref name="LokiS2">{{Cite web |last=Kroll |first=Justin |date=January 7, 2021 |title=‘Loki’ Exec Producer Michael Waldron Tapped To Write Kevin Feige’s ‘Star Wars’ Movie As Part Of New Deal With Disney |url=https://deadline.com/2021/01/loki-michael-waldron-kevin-feiges-star-wars-movie-as-part-of-newoverall-deal-with-disney-1234665495/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210107175251/https://deadline.com/2021/01/loki-michael-waldron-kevin-feiges-star-wars-movie-as-part-of-newoverall-deal-with-disney-1234665495/ |archive-date=January 7, 2021 |access-date=January 7, 2021 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| 6
| შუა 2023
| ცნობილი გახდება
| ერიკ მარტინი
| ჯასტინ ბენსონი და აარონ მურჰედი
|-
! scope="row" |''რკინის გული''
! scope="row" style="width:12px; background:#ae0e00;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries" />
| 6
| გვიანი 2023
| ცნობილი გახდება
| ჩინაკა ხოდჟი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''აგატა: ქაოსის ქოვენი''
! scope="row" style="width:12px; background:#3D2F94;" |
| 1<ref name="EchoSeries">{{Cite web |last=Moreau |first=Jordan |date=March 22, 2021 |title='Hawkeye' Spinoff Series About Echo in Early Development for Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322183405/https://variety.com/2021/tv/news/hawkeye-disney-plus-echo-spinoff-1234934667/ |archive-date=March 22, 2021 |access-date=March 22, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| 2023-24
| ცნობილი გახდება
| ჟაკ შეფერი<ref name="WVSpinoffSeries">{{Cite web |last=Otterson |first=Joe |date=October 7, 2021 |title='WandaVision' Spinoff Starring Kathryn Hahn in the Works at Disney Plus (Exclusive) |url=https://variety.com/2021/tv/news/wandavision-spinoff-kathryn-hahn-1235082445/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211007151103/https://variety.com/2021/tv/news/wandavision-spinoff-kathryn-hahn-1235082445/ |archive-date=October 7, 2021 |access-date=October 7, 2021 |website=[[Variety (magazine)|Variety]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| rowspan="2" | მუშავდება
|-
! scope="row" |''თავზეხელაღებული: ახლიდან დაბადებული''<ref name="DaredevilRebootComicBook">{{Cite web |last=Barnhardt |first=Adam |date=March 17, 2022 |title=Daredevil Reboot Series Reported to Begin Filming This Year |url=https://comicbook.com/marvel/news/daredevil-reboot-series-may-begin-filming-this-year/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220317152647/https://comicbook.com/marvel/news/daredevil-reboot-series-may-begin-filming-this-year/ |archive-date=March 17, 2022 |access-date=March 17, 2022 |website=[[ComicBook.com]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#800000;" |
| 1
| 18
| 2024 დასაწყისი
| ცნობილი გახდება
| მეტ კორმანი და კრის ორდი
| ცნობილი გახდება
|}
==== მომავალი ====
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
|-
! rowspan="2" |სერიალი
! colspan="2" rowspan="2" |სეზონი
! rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |მთავარი
სცენარისტ(ებ)ი
! rowspan="2" |რეჟისორ(ებ)ი
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
! პირველად
! ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" |''ჯავშნიანი ომები''
! scope="row" style="width:12px; background:#22314c;" |
| 1<ref name="DisneyInvestorDayNewSeries" />
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|
| იასერ ლესერი
| ცნობილი გახდება
|პრეწარმოება
|-
! scope="row" |''უსახელო სერიალი ვაკანდაზე''
! scope="row" style="width:12px; background:#C0C0C0;" |
| 1<ref name="CooglerSeries">{{Cite web |last=Fleming Jr. |first=Mike |date=February 1, 2021 |title='Black Panther' Helmer Ryan Coogler Stakes His Proximity Media Banner To 5-Year Exclusive Disney Television Deal; Wakanda Series In Works For Disney+ |url=https://deadline.com/2021/02/black-panther-ryan-coogler-wakanda-series-disney-plus-exclusive-disney-television-deal-proximity-media-1234684707/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210201205753/https://deadline.com/2021/02/black-panther-ryan-coogler-wakanda-series-disney-plus-exclusive-disney-television-deal-proximity-media-1234684707/ |archive-date=February 1, 2021 |access-date=February 1, 2021 |website=[[Deadline Hollywood]]}}</ref>
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|მუშავდება
|-
! scope="row" |''ადამიანი-ობობა: პირველი წელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#B22222;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| 2024
| ცნობილი გახდება
|
| ჯეფ ტრამელი
| ცნობილი გახდება
| rowspan="3" |წარმოება
|-
! scope="row" |''ადამიანი-ობობა: მეორე წელი''
! scope="row" style="width:12px; background:#979797;" |
| 2
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|
| ჯეფ ტრამელი
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''Marvel ზომბები''
! scope="row" style="width:12px; background:#FCFCAA;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| 2024
| ცნობილი გახდება
| rowspan="3" |Disney+
|ზებ უელსი
|ბრაიან ენდრუსი
|-
! scope="row" |''ადამიანი-საოცრება''
! scope="row" style="width:12px; background:#7556A1;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ენდრიუ გესტი
| ცნობილი გახდება
| rowspan="2" |მუშავდება
|-
! scope="row" |''უსახელო სერიალი ნოვაზე''<ref name="SpaceSeriesComicBook">{{Cite web |last=Outlaw |first=Kofi |date=March 17, 2022 |title=Marvel Studios Working on New "Space Project" for Disney+ |url=https://comicbook.com/marvel/news/marvel-untitled-space-project-tv-series-disney-plus/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220318145924/https://comicbook.com/marvel/news/marvel-untitled-space-project-tv-series-disney-plus/ |archive-date=March 18, 2022 |access-date=March 18, 2022 |website=[[ComicBook.com]]}}</ref>
! scope="row" style="width:12px; background:#ADD4DA;" |
| 1
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| საბირ პირზადა
| ცნობილი გახდება
|-
! scope="row" |''რა იქნებოდა თუ...?''
! scope="row" style="width:12px; background:#3D2F94;" |
| 3
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
| საბირ პირზადა
| ცნობილი გახდება
| ცნობილი გახდება
|წარმოება
|}
== მოკლემეტრაჟიანი ფილმები ==
=== Marvel One-Shots ===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center; width:99%;"
! ფილმი
! გამოსვლის თარიღი (აშშ)
! რეჟისორ(ებ)ი
! სცენარისტ(ებ)ი
! პროდიუსერ(ებ)ი
! DVD/Blu-ray გამოცემა
|-
! scope="row" style="text-align:left"|''კონსულტანტი''
| style="text-align:center"|{{Start date|2011|9|13|df=yes}}
| rowspan="2" | ლეითუმი<ref name="ShortsAnnouncement">{{cite web|last=Strom|first=Marc|title=Marvel One-Shots: Expanding the Cinematic Universe|url=http://marvel.com/news/story/16398/marvel_one-shots_expanding_the_cinematic_universe#ixzz1XWSoJ8UQ|publisher=[[Marvel Comics|Marvel.com]]|date=August 2, 2011|accessdate=September 26, 2011|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PCNnwys0?url=http://marvel.com/news/movies/2011/8/2/16398/marvel_one-shots_expanding_the_cinematic_universe#ixzz1XWSoJ8UQ|archivedate=აპრილი 29, 2014|url-status=live}}</ref>
| rowspan="4" | ერიკ პერსონი<ref name="Item47">{{cite web|last=Breznican|first=Anthony|title=First Look: Marvel unveils top-secret 'Avengers' short film 'Item 47' – Exclusive|url=http://insidemovies.ew.com/2012/07/03/first-look-item-47/|work=[[Entertainment Weekly]]|date=July 3, 2012|accessdate=January 13, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6PCO9x0vG?url=http://insidemovies.ew.com/2012/07/03/first-look-item-47/|archivedate=აპრილი 29, 2014|url-status=live}}</ref><ref name="CBRCarter">{{cite web|url=http://www.comicbookresources.com/?page=article&id=46815|title=SDCC: Marvel Debuts Atwell's "Agent Carter One-Shot"|last=Manning|first=Shaun|publisher=[[Comic Book Resources]]|date=July 22, 2013|accessdate=January 11, 2014|archiveurl=https://www.webcitation.org/6OwWFpA3R?url=http://www.comicbookresources.com/?page=article|archivedate=აპრილი 19, 2014|url-status=live}}</ref>
| rowspan="5" | [[კევინ ფაიგი]]
| ''[[თორი (ფილმი)|თორი]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''სახალისო ამბავი თორის უროსკენ მიმავალ გზაზე''
| style="text-align:center"|{{Start date|2011|10|25|df=yes}}
| ''[[კაპიტანი ამერიკა: პირველი შურისმაძიებელი]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''ობიექტი 47''
| style="text-align:center"|{{Start date|2012|9|25|df=yes}}
| rowspan="2" | ლუი დ’ესპოზიტო<ref name="Item47" /><ref name="CBRCarter" />
| ''[[შურისმაძიებლები (2012 წლის ფილმი)|შურისმაძიებლები]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"|''აგენტი კარტერი''
| style="text-align:center"|{{Start date|2013|9|3|df=yes}} <small>(ციფრული)</small><br />{{Start date|2013|9|24|df=yes}} <small>(ფიზიკური)</small>
| ''[[რკინის კაცი 3]]''
|-
! scope="row" style="text-align:left"| ''დიდება მეფეს''
| style="text-align:center"|4 თებერვალი 2014 (ციფრული)<br />25 თებერვალი 2014 (ფიზიკური)
| colspan="2" | დრიუ პირსი<ref name="Kingsley">{{cite web |last=Breznican |first=Anthony |date=January 9, 2014 |url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/ |title=Marvel One-Shot: First Look at Ben Kingsley's Mandarin encore in 'All Hail the King' short film -- Exclusive |work=[[Entertainment Weekly]] |accessdate=January 9, 2014 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6MV82zqpX?url=http://insidemovies.ew.com/2014/01/09/marvel-one-shot-ben-kingsley-mandarin-all-hail-the-king/ |archivedate=იანვარი 9, 2014 |url-status=live }}</ref>
| ''[[თორი: ბნელი სამყარო]]''
|}
=== პიტერის საქმეების სია ===
„პიტერის საქმეების სია“ ({{lang-en|Peter's To-Do List}}) არის მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, რომელშიც ნაჩვენები არის ფილმიდან „''სპაიდერმენი: სახლიდან შორს''“ ''ა''მოჭრილები სცენები, სადან პიტერ პარკერი მოგზაურობის წინ სხვადასხვა საქმეებს აგვარებს. ფილმი გამივიდა 2019 წლის 1 ოტობმერს, „''სპაიდერმენი: სახლიდან შორს''“ Blu-Ray რელიზთან ერთად.
== ვებ-სერიალები ==
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" width="99%" border="1"
! rowspan="2" |სერიალი
! rowspan="2" |სეზონი
! colspan="2" rowspan="2" |ეპიზოდები
! colspan="3" |საპრემიერო ჩვენება
! rowspan="2" |სტატუსი
|-
!პირველად
!ბოლოს
!ქსელი
|-
! scope="row" rowspan="2" |'''''WHIH Newsfront'''''
|1
| colspan="2" |5
| style="text-align:center" | 2 ივლისი 2015
| style="text-align:center" |16 ივლისი 2015
| rowspan="2" |[[YouTube]]
| rowspan="7" |გამოვიდა
|-
|2
| colspan="2" |5
|style="text-align:center"|22 აპრილი 2016
|style="text-align:center"|3 მაისი 2016
|-
! scope="row" |'''''S.H.I.E.L.D.-ის აგენტები: იო-იო'''''
|1
| colspan="2" |6
| colspan="2" style="text-align:center"|13 დეკემბერი 2016
|ABC.com
|-
! rowspan="4" scope="row" |'''''TheDailyBugle.net'''''
|1 ([[ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს|''ადამიანი ობობა: სახლიდან შორს'']])
| colspan="2" |6
|23 ოქტომბერი 2019
|20 ნოემბერი 2019
|Youtube
|-
| rowspan="2" |2 (''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის)''
| rowspan="2" |19
|13
|24 ნოემბერი 2021
|6 იანვარი 2022
|[[TikTok]]
|-
|6{{შენიშვნა|პირველი, მესამე და მეექვსე ეპიზოდები პირველად 2022 წლის 15 მარტს გამოვიდა, ფილმი ''ადამიანი-ობობა: სახლისკენ გზა არ არის'' (2021) ციფრული რელიზისას, ბონუსის სახით.}}
|5 აპრილი 2022
|29 აპრილი 2022
|Youtube
|-
|3 (''მორბიუსი'')
| colspan="2" |4
|18 მარტი 2022
|31 მარტი 2022
|[[TikTok]]
|}{{reflist|group=georgian}}
== დაკავშირებული მედია ==
=== Marvel Studios: ლეგენდები ===
20 დეკემბერი Disney+ -ის ახალი პროექტი, „Marvel Studios: ლეგენდები“ დაანონსდა. ამ პროექტში მე-4 ფაზის ახალი ფილმების გამოსვლის წიმ გამხილული იქნება წალკეული გმირები, ბოროტმოქმედები და კინოსამყაროს მნიშვნელოვანი მომენტები . პირველი ორი ეპიზოდის პრემიერა 2021 წლის 8 იანვარს შედგა.
{{Episode table |background=#4F3275 |overall= |title= |airdate= |released=y |aux3= |aux3T= MCU-ს დაკავშირებული პროექტი |episodes=
{{Episode list
|EpisodeNumber = 1
|Title = ვანდა მაქსიმოფი
|AltTitle = ''Wanda Maximoff''
|Aux3 = ვანდავიჟენი
|OriginalAirDate = 8 იანვარი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 2
|Title = ვიჟენი
|AltTitle = ''Vision''
|Aux3 = ვანდავიჟენი
|OriginalAirDate = 8 იანვარი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 3
|Title = შავარდენი
|AltTitle = ''Falcon''
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 4
|Title = ზამთრის ჯარისკაცი
|AltTitle = ''Winter Soldier''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 5
|Title = ზემო
|AltTitle = ''Zemo''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 6
|Title = შერონ კარტერი
|AltTitle = ''Sharon Carter''
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
|Aux3 = შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 7
|Title = ლოკი
|AltTitle = ''Loki''
|OriginalAirDate = 4 ივნისი 2021
|Aux3 = ლოკი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 8
|Title = ტესერაკტი
|AltTitle = ''The Tesseract''
|OriginalAirDate = 4 ივნისი 2021
|Aux3 = ლოკი
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 9
|Title = შავი ქვრივი
|AltTitle = ''Black Widow''
|OriginalAirDate = 7 ივლისი 2021
|Aux3 = Black Widow
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 10
|Title = პეგი კარტერი
|AltTitle = ''Peggy Carter''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 11
|Title = ინიციატივა შურისმაძიებლები
|AltTitle = ''The Avengers Initiative''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 12
|Title = გამანადგურებლები
|AltTitle = ''The Ravagers''
|OriginalAirDate = 4 აგვისტო 2021
|Aux3 = რა იქნებოდა თუ...?
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 13
|Title = ათი ბეჭედი
|AltTitle = ''The Ten Rings''
|OriginalAirDate = 1 სექტემბერი 2021
|Aux3 = შანგ-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდა
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
{{Episode list
|EpisodeNumber = 14
|Title = ქორისთვალა
|AltTitle = ''Hawkeye''
|OriginalAirDate = 12 ნოებერი 2021
|Aux3 = ქორისთვალა
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 4F3275
}}
}}
=== Marvel Studios: საერთო კრება ===
გადაცემა მოგვიყვება ფილმების და სერიალების შექმაზე, და შეიცავს კადრმიღმა ინტერვიუებს, რომლებიც გახსნიან პროექტების შექმნის პროცესს.
{{Episode table |background=#000000 |overall= |title= |director= |writer= |airdate= |released=y |episodes=
{{Episode list
|EpisodeNumber = 1
|Title = "ვანდავიჟენის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of WandaVision'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 12 მარტი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 2
|Title = "შავარდენი და ზამთრის ჯარისკაცის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of The Falcon and the Winter Soldier'<ref>{{Cite web |last=Griffin |first=David |date=March 17, 2021 |title=New on Disney+ in April: Falcon and The Winter Soldier, Tartakovsky's Clone Wars, and More |url=https://www.ign.com/articles/new-to-disney-plus-april-2021-movies-tv-shows-originals |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210318071021/https://www.ign.com/articles/new-to-disney-plus-april-2021-movies-tv-shows-originals |archive-date=March 18, 2021 |access-date=March 19, 2021 |website=[[IGN]]}}</ref>
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 30 აპრილი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 3
|Title = "ლოკის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Loki'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 21 ივლისი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 4
|Title =" შავი ქვრივის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Black Widow '
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ბრენტონ კობინგტონი
|OriginalAirDate = 20 ოქტომბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 5
|Title = "რა იქნებოდა თუ...?"-ს შექმნა
|AltTitle = 'The Making of What If...?'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 27 ოქტომბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 6
|Title = "შანგ-ჩი და ათი ბეჭედის ლეგენდის" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Shang-Chi and The Legend of The Ten Rings'
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ამირ შუკრი და ჯეისონი ჰილჰაუსი
|OriginalAirDate = 12 ნოემბერი 2021
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 7
|Title = "ქორისთვალას" შექმნა
|AltTitle = ''The Making of Hawkeye ''
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = მეგან ლეონი
|OriginalAirDate = 9 თებერვალი 2022
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
{{Episode list/sublist|Assembled
|EpisodeNumber = 8
|Title = "მარადიულების" შექმნა
|AltTitle = 'The Making of Eternals '
|DirectedBy = ბრედფორდი ბარუ
|WrittenBy = ჩარლი ვისნიკი
|OriginalAirDate = 16 თებერვალი 2022
<!--|ShortSummary = -->
|LineColor = 000000
}}
}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://marvelcinematicuniverse.wikia.com/wiki/ Marvel-ის კინოსამყაროს ვიკი]
* [http://www.cnet.com/how-to/marvel-cinematic-universe-timeline-avengers/ Marvel-ის კინოსამყაროს ქრონოლოგია]
== სქოლიო ==
<div style="height:250px; overflow:auto; padding:3px; border:1px solid #aaa;" class="scrollbox">
{{სქოლიოს სია|colwidth=30em}}
</div>
{{Marvel-ის კინოსამყარო|მდგომარეობა=collapsed}}
{{Marvel Comics}}
[[კატეგორია:Marvel Studios]]
[[კატეგორია:ამერიკული ფილმების სერიები]]
5hnqk2js6nkfi8cpxu1q8r0ewiim6c0
ილია წინამძღვრიშვილი
0
333156
4399162
4261619
2022-07-27T14:12:56Z
Surprizi
14671
wikitext
text/x-wiki
'''ილია ივანეს ძე წინამძღვრიშვილი''' (დ. {{OldStyleDate|13|სექტემბერი|1834|1||}}, [[წინამძღვრიანთკარი]], [[მცხეთის რაიონი]], — გ. {{OldStyleDate|15|სექტემბერი|1920|2||}}, იქვე) — ქართველი საზოგადო მოღვაწე, პედაგოგი და პუბლიცისტი.
==ბიოგრაფია==
16 წლის ილია პირველ კლასიკურ გიმნაზიაში მიაბარეს, სადაც გაიცნო და დაუმეგობრდა [[ილია ჭავჭავაძე]]ს. 1858 წელს ილია დანიშნეს შტატგარეშე მოხელედ თბილისის გუბერნიის მმართველობაში, სადაც 10 წელი დაჰყო სხვადასხვა პოზიციაზე. 1868 წელს ილია წინამძღვრიშვილი აირჩიეს თბილისის მესამე განყოფილების მომრიგებელ მოსამართლედ. ილიამ ცოლად შეირთო ოლღა მიხეილის ასული არღუთაშვილი, რომელიც მალე დასნეულდა. იგი ილიამ საზღვარგარეთ წაიყვანა სამკურნალოდ, თუმცა მისი გადარჩენა ვერ მოხერხდა. შვილი არ ჰყოლიათ, რასაც განსაკუთრებით განიცდიდა წინამძღვრიშვილი. ოლღას ძალიან უნდოდა სოფლის გლეხებისთვის სკოლის გახსნა. ილიამ გადაწყვიტა თავისი და მეუღლის სურვილი განეხორციელებინა და სკოლა გაეხსნა, ვინაიდან იმ დროისთვის საგურამოს მხარეში არცერთი სკოლა არ არსებობდა. ილია წინამძღვიშვილის აზრით, „მამულის გაკეთება და ნივთიერის ცხოვრების წინ წასვლა შეიძლება მხოლოდ წერა-კითხვის, სოფლის სამეურნეო და სახელოსნო ცოდნის გავცელებით მცხოვრებთა შორის“. წინამძღვრიშვილმა მიიჩნია, რომ მხოლოდ წერა-კითხვის ცოდნა საკმარისი არ იქნებოდა, მოსწავლეებს უნდა შეესწავლათ ოჯახში საჭირო ყველა საქმე: მევენახეობა, ღვინის დაყენება, მებაღეობა, მებოსტნეობა, ფუტკრის და აბრეშუმი ჭიის მოვლა, ხვნა-თესვა, საქონლის მოვლა-მოშენება, დურგლობა, მჭედლობა.
{{ციტატა|გლეხებსა და აზნაურებს, თუმცა ხელთ აქვთ უძრავი სიმდიდრე ბუნებისა, არ შეუძლიათ მითი სარგებლობა. იმათ, გარდა წარღვნისდროინდელი საშუალებებისა, არ იციან არავითარი სხვაგვარი მამულისა და ბაღ-ვენახის შემუშავება. არ არის საჩვენებელი ფერმა, სადაც მათ და მათ შვილებს შეეძლოთ ენახათ შეკეთება მიწის და სამეურნეო იარაღებისა, რომელნიც გაუადვილებენ მამულის მეპატრონეთ მუშაობას}} — წერდა ი. წინამძღვრიშვილი 1883 წელს გაზეთ „[[დროება (XX საუკუნე)|დროებაში]]“.
წინამძღვრიშვილმა საკუთარ სახლში მიიწვია თორმეტი პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე სკოლის წესდების, სასწავლო გეგმის და პროგრამების შესამუშავებლად. 1883 წლის 4 სექტემბერს ილია წინამძღვრიშვილის დიდი ძალისხმევით და მოწინავე ქართველი ინტელიგენციის მხარდაჭერითა და დახმარებით, წინამძღვრიანთკარში გაიხსნა [[საქართველო]]ში პირველი სასოფლო-სამეურნეო სკოლა. სკოლაში სწავლა [[იაკობ გოგებაშვილი]]ს მიერ შედგენილი წესდებით და [[ნიკო ცხვედაძე|ნიკო ცხვედაძის]] მიერ შემუშავებული პროგრამებით მიმდინარეობდა. აღსანიშნავია, რომ სკოლაში სწავლება [[ქართული ენა|ქართულ ენაზე]] მიმდინარეობდა. ილიამ მთელი თავისი ქონება სასწავლებელს გადასცა. სასწავლებლის გახსნაზე სიტყვა წარმოთქვა [[ილია ჭავჭავაძე]]მ.
როგორც ცნობილია [[ილია ჭავჭავაძე]]მ პოემა „[[აჩრდილი (პოემა)|აჩრდილი]]“ ილია წინამძღვრიშვილს მიუძღვნა.
==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|327|ნარსია გ.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00001460/ ილია წინამძღვრიშვილი — ბიოგრაფიული ლექსიკონი]
* [https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/173017/1/Vazi_Da_Gvino_1920_N10.pdf ჟურნალი „ვაზი და ღვინო“, 1920]
{{DEFAULTSORT:წინამძღვრიშვილი, ილია}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1834]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი პუბლიცისტები]]
2q304ywu9gq5torrl6fsnkau5szgztk
სემანგები
0
336206
4399277
3444638
2022-07-27T19:03:04Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[სურათი:Semang Negroid Negrito Australoid Malaysia.png|thumb|მალაიზიელი სემანგი მამაკაცი]]
'''სემანგები''' თვითსახელწოდება — მენიკი, მენდი, მონიკი, ნგოკი. [[მალაკის ნახევარკუნძული]] შიდა უბნებში მცხოვრები ხალხი. ეწევიან მომთაბარე ცხოვრებას. ინარჩუნებენ თვითმყოფად პრიმიტიულ კულტურას მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად განიცდიდნენ მალაიელთა ზეგავლენას. რაოდენობა — 8 ათასი ადამიანი. ენა — სემანგური, მიეკუთვნებიან ავსტროაზიური ენების მალაკურ ჯგუფს. ესმით მალაიური. ინარჩუნებენ ტრადიციულ რწმენა-წარმოდგენებს.
იყოფიან 6 ჯგუფად: ჯაჰაი, ბატეკი, მენდრიკი, ლანოჰი, კენტაკი, კენსიუ.
==წარმომავლობა==
ესენი არიან მალაკის ნახევარკუნძულის უძველესი მოსახლეობა, რომლებიც განდევნილ იქნენ მალაიელთა და სენოიელთა მიერ შიდა რაიონებიდან უღრან ტყეებში. ენობრივად მათ ენათესავებიან ქჰმერები, მონები, ვიეტები, მიონგები, სედანგები და სხვა ავსტროაზიური ენათა ოჯახის ხალხები. ანთროპოლოგიურად ისინი წარმოადგენენ [[ნეგრიტოსები]]ს ტიპს და სამხრეთ [[აზია|აზიის]] ისეთ ხალხების, როგორიცაა [[ანდამანელები]], [[აეტა]] და სხვა. სენოიელებთან და ჯაკუნელებთან ერთად ისინი შეადგენენ [[მალაიზია|მალაიზიის]] აბორიგენთა ჯგუფს მიუხედავად იმისა, რომ სხვადასხვა რასობრივ ტიპებს მიეკუთვნებიან. მათ შორის სემანგები ყველაზე მცირერიცხოვანია.
მალაიელები მათ უწოდებენ «ორანგ ასლს» (თარგმანში — აბორიგენი ადამიანი), «ორანგ ხუტანს» (ტყის ხალხი), «ორანგ დალამს» (შიდა რაიონების ხალხი), «ორანგ ბუკიტს» (ბორცვების ხალხი), «ორანგ ულუს» (მდინარის სათავეების ხალხი).
==მეურნეობა==
მოხეტიალე ცხოვრების წესის გამო, სემანგები ეწევიან შემგროვებლობას, მეთევზეობასა და ნადირობას. მხოლოდ მე-20 საუკუნეში მათი ნაწილი გადავიდა ბინადარი ცხოვრების წესზე და ხელი მიჰყო მიწათმოქმედებას. ამუშავებენ [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკს]], მალაიელებთან ცვლიან ძვირფასმერქნიან ხეებსა და ცვილს ბრინჯზე და რკინაზე, ვაჭრობენ სუვენირებით. არსებობს შრომის დანაწილება. მამაკაცები მისდევენ ნადირობას, ქალები — შემგროვებლობას. ქალები, ასევე, ამზადებენ საკვებს, ზოგჯერ დასაქმებული არიან მალაიელებთან მოსავლის აღებაზე.
საცხოვრებელი — [[პალმა|პალმის]] ფოთლების ქოხი, [[შალაში]]. იგება ბამბუკის სამი ბოძისგან, რომლებიც გადაბმულია ხვიარა მცენარეებით და დაფარულია პალმის ფოთლებით. ასეთი შალაში გათვლილია მხოლოდ ერთ პატარა ოჯახზე. ზოგჯერ ცხოვრობენ გამოქვაბულებში ან აშენებენ ფაცხებს ხეებზე. რაც უფრო უახლოვდებიან თანამედროვე ყოფას, მით უფრო მეტად აგებენ მალაიური ტიპის სახლებს.
სამოსი — მამაკაცებს თეძოს სახვევი, ქალებს ლუბას ან როტანგის ქვედატანები და წინსაფარი. დღეისათვის მიღებულია სამოსად მალაიური ტიპის სარონგები. სხეულზე იკეთებენ ტატუირებას, იხატავენ, კბილებს ილესავენ ნაცრით და ა.შ.
საზოგადოება შედგება ეგზოგამიური ჯგუფებისაგან, რომლებიც ფლობენ ტერიტორიას და სხვა ქონებას. ნათესაური ურთიერთობა ორმხრივია. ტომის უფროსი მამაკაცია, ხშირად [[შამანი]]. დასახლება შედგება 5-10 შალაშისგან. ერთ შალაშს ერთი პატარა ოჯახი ფლობს. მთელი დასახლება, ჩვეულებრივ, ერთი დიდი ოჯახია ე.ი. 3 თაობა - ქმარი, ცოლი, მათი დაქორწინებული შვილები და შვილიშვილები. შალაში შეიძლება დაიდგას რიგებში ან წრეზე.
==სულიერი კულტურა==
სემანგებში განვითარებულია [[ანიმიზმი]], [[შამანიზმი]] და [[მითოლოგია]]. ჰყავთ მკურნალი-[[შამანი|შამანები]] (ბ-ლიანი, ხალა). რწმენის თანახმად, მათ შეუძლიათ შევიდნენ ვეფხვში, ესაუბრონ სულებს, აგრეთვე, ბალახებით განკურნონ ადამიანი. სჯერათ, რომ გარდაცვლილთა სულები მიდიან სადღაც დასავლეთში, თუმცა შეუძლიათ დაბრუნდნენ ფრინველების სახით და აშინებენ ცოცხლებს. განიცდიან შიშს და ცრურწმენას ქარიშხლის წინაშე.
მთავრი [[ღვთაება]]ა კარეი, მრისხანე, ბოროტი სული - [[ელვა|ელვისა]] და [[ჭექა-ქუხილი]]ს ღმერთი და ტა პედნი - [[სამყარო]]ს შემქმნელი. მისი სინონიმებია — კეტო, მოლტეკი, ანგლაი, პლე. მისი მეუღლეა — მანოი. ზოგჯერ ტა პედნი ითვლება კარეის უფროს ძმად, ზოგჯერ კი ერთი და იგივე პირად და სამყაროს სემქმნელის როლს მათ შორის მკვეთრად არ მიჯნავენ.
კულტურული გმირი — ტა პიაგო და ტა ტანგოი, ქმარი და ცოლი. თავდაპირველად ისინი ყოფილან ნაყოფიერი ხეები. შემდეგ ასწავლეს ადამიანებს ნადირობა, მოსართვების დამზადება. ტა ტანგოიმ ასწავლა ქალებს ყოფილიყვნენ მიმზიდველნი (დაემზადებინათ მორთულობები და დაეტანათ მათზე ორნამენტები).
ბატუ რიბნი — წმინდა მთა. ასეთი სახელწოდების რეალური მთა მდებარეობს [[ტაილანდი]]სა და [[მალაიზია|მალაიზიის]] საზღვარზე. ზოგიერთი ტომი წმინდა მთას თვლის ე.წ. „გურონგ ბერაპად“ ანუ [[ბრინჯი]]ს მთად, პირველი ადამიანის საარსებო გარემოდ. არსებობს კეთილი სულების „ზენოების“ რწმენა, რომლებიც ყვავილებში ცხოვრობენ.
სემანგების რწმენა-წარმოდგენები შეისწავლეს ვოგან სტიფენსმა (1891—1892), უილიამ სკიტმა (1899—1900), ეთნოგრაფმა პაულ შებესტმა (1925).
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[აეტა]]
*[[ვედები (ხალხი)]]
*[[ნეგრიტოსები]]
*[[პიგმეები]]
*[[ანდამანელები]]
==ლიტერატურა==
* ენციკლოპედია «მსოფლიოს ხალხები და რელიგიები», რედ. ვ. ა. ტიშკოვი. მ., 1998.
* ბ. ე. ლექსიკონი «მითოლოგია», რედ. ე. მ. მეტელინსკი. მ., 1998.
* ბიჩკოვი ს. ბ. მალაიზიის მწვანე ბორცვები. მ., 1979.
* პოგადაევი, ვიქტორ ალექსანდრეს ძე «აბორიგენები მალაიზიაში: ინტეგრაცია თუ ასიმილაცია?» — ჟურნალი «აზია და აფრიკა დღეს». მოსკოვი: რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია, 2008, № 2, 36—40.
* კატალოგი «მსოფლიოს ენები და დიალექტები». მ., 1982.
* ტოკარევი ს. ა. რელიგია მსოფლიოს ხალხთა ისტორიაში. მ., 1976.
* ინდონეზიის, მალაიზიის და ფილიპინების მცირე ხალხები. მ.: «მეცნიერება», 1982.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.pereplet.ru/text/pogadaev05apr10.html მალაიზიელი აბორიგენები ძველად და ახლა]
*[http://www.garshin.ru/linguistics/languages/australo-asian/austric/austro-asiatic/aslian.html სემანგ-საკაის ჯგუფის ენები]
*[http://happy-camper.jp/ მალაიზიელი ნეგრიტოსები-სემანგები]
*[http://www.jstor.org/stable/3623034?seq=1#page_scan_tab_contents სემანგები]
*[https://joshuaproject.net/people_groups/14839/TH მალაიზია, ტაილანდი.]
[[კატეგორია:მონადირე-შემგროვებლები]]
[[კატეგორია:მალაიზიის ეთნიკური ჯგუფები]]
[[კატეგორია:ნეგრიტოსები]]
fqi0o05avvgw02wt0c205l10ae8wvht
კავკასიის ოლქი
0
337580
4399138
3081279
2022-07-27T12:38:31Z
Ongoingday
143424
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Герб Кавказской области.png|მინიატიურა|კავკასიის ოლქის 1828 წლის გერბი]]
[[ფაილი:Карта Кавказской области и Земли Горских Народов (1821).jpg|მინიატიურა|კავკასიის ოლქის რუკა 1825 წელი]]
'''კავკასიის ოლქი''' ({{lang-ru|Кавказский область}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში [[1822]]-[[1847]] წლებში. ადმინისტრაციული ცენტრი [[სტავროპოლი]].
წარმოიქმნა [[1822]] წლის 10 აგვისტოს [[კავკასიის გუბერნია|კავკასიის გუბერნიის]] ბაზაზე<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003825055#?page=66&view=list Кавказский календарь на 1846 годъ]</ref>.
[[1828]] წლის 22 ნოემბერს დამტკიცდა კავკასიის გუბერნიის გერბი<ref>[http://www.nlr.ru/e-res/law_r/search.php Полное собрание законов Российской империи, Собрание (1825 - 1881) : Том 3 (1828), ук. 2446, ст. 1012]</ref>. გუბერნიის გერბი წარმოადგენდა ორად გაყოფილ ფარს. ზედა ნახევარში ოქროსფერ ფონზე წარმოდგენილია კავკასიის მთაზე მჯდომარე ორთავიანი არწივი, რომელსაც ცალ ხელში გვირგვინი უკავია, ფეხებთან [[პრომეთე]]ს გაწყვეტილი ჯაჭვია მოთავსებული. ქვედა ნახევარში კი ციხფერ ფონზე თეთრ ცხენზე ამხედრებული კავკასიის მთიელი მეომარია წარმოდგენილი, რომელიც მწვანე ბილიკზე მიჰქრის და თან მშვილდს ესვრის მდევრებს. შორს მოჩანს კავკასიის თოვლისნი მთები.
[[1847]] წლის 2 მაისს კავკასიის ოლქის ბაზაზე შეიქმნა [[სტავროპოლის გუბერნია]]<ref>[http://dlib.rsl.ru/viewer/01003825053#?page=158 Кавказский календарь на 1848 годъ]</ref>.
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[საქართველოს გუბერნია]]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:კავკასიის ოლქი]]
iidgmxphrgxu8l1ccgpgejocwab9xsn
ბორორო
0
343495
4399290
4083666
2022-07-27T19:37:57Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ეთნიკური ჯგუფი
|ჯგუფი = ბორორო
|მოსახლეობა = 1686 (2012)
|სურათი = BororoMatoGrosso2.jpg
|რეგიონი1 =
|მოს1 =
|სქო1 =
|რეგიონი2 =
|მოს2 =
|სქო2 =
|რეგიონი3 =
|მოს3 =
|სქო3 =
|რეგიონი4 =
|მოს4 =
|სქო4 =
|რეგიონი5 =
|მოს5 =
|სქო5 =
|რეგიონი6 =
|მოს6 =
|სქო6 =
|რეგიონი7 =
|მოს7 =
|სქო7 =
|რეგიონი8 =
|მოს8 =
|სქო8 =
|რეგიონი9 =
|მოს9 =
|სქო9 =
|რეგიონი10 =
|მოს10 =
|სქო10 =
|ენები = [[ბორორო ენა|ბორორო]], [[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიური]]<ref name=ethno>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=api "Bororo."] ''Ethnologue.'' 2009. Retrieved 28 March 2012.</ref>
|რელიგიები = ტრადიციული ტომური რელიგია
}}
'''ბორორო''' — სამხრეთამერიკული ცივილიზაცია. საერთო მოსახლეობა დაახლოებით 1686 კაცი (2012).<ref name=intro>Instituto Socioambiental. ''Povos Indígenas no Brasil''. [http://pib.socioambiental.org/pt/povo/bororo Bororo - Introdução]. Por Paulo Serpa, janeiro de 2001.</ref> ბოროროს წარმომადგენელი ცხოვრობს 9 სოფელში, ცენტრალურ [[მატუ-გროსუ]]ში, [[ბრაზილია]]ში. მათი ცივილიზაცია გადაშენების საფრთხის ქვეშაა. ბოროროს ხალხი გამოირჩევა შრომისუნარიანობით. ისინი უძველესი მიწათმოქმედები, მეთევზეები და მონადირეები არიან. შემუშავებული აქვთ თევზჭერის მრავალი სტრატეგია. გამოირჩევიან ლოიალური, ჰუმანური კანონებით, რელიგიურ-მითოლოგიური რწმენა-წარმოდგენებითა და წეს-ჩვეულებებით. სამხრეთ ამერიკელი ტომების მსგავსად, აგნოსტიკური იდეები აქვთ სამყაროსთან მიმართებით. გააჩნიათ საკუთარი ზეპირი მეტყველება (Gé), სოციალური სტატუსის, გენდერული როლების გადანაწილებისა და ნათესაობის ნორმები. აქვთ საკუთარი ხელოვნება, გართობისა და თამაშების ტრადიციები.
== ისტორია, გეოგრაფიული გარემო და განსახლების არეალი ==
[[ფაილი:Indio bororo.jpg|მინი|ტომის წევრის დამახასიათებელი სახის ნაკვთები|მარცხნივ]]
ბოროროს ლინგვისტური ოჯახი მოიცავს ორ ძირითად შტოს: თავად ბორორო და ოთიუკი (Otuké), რომელიც კულტურულად შეიძლება ჩიქუიტოს პროვინციის ტომებსაც კი მივაკუთვნოთ. ეთნოგრაფიულად ბორორო ყველაზე მეტად ცნობილია.
ბოროროს ხალხი მაღალი და ათლეტური ინდიელები არიან. კაცები 1,75 მეტრზე მაღლები არიან. მატუ-გროსუს პლატოს კლიმატსა და წყალს დადებითი გავლენა აქვს ბოროროს ხალხის ჯანმრთელობაზე. ტერიტორიის ჰავა მათ ფიზიკურ მხარეზეც აისახება. თუმცა ბოროროს ხალხთა ჯანმრთელობას ამავდროულად ზიანიც კი ადგებოდა მათი ტერიტორიის მიმზიდველი გეოგრაფიის გამო. მიწისაგან ნაგებ მისიონერულ სახლებს ისინი ხშირად ფხვნიდნენ, მიუხედავად იმისა, რომ წელიწადში სამჯერ უხდებოდათ ხოლმე აღდგენა. მათ ძალიან უყვარდათ ამ კედლების ნამცეცების ჭამა. ქალი იქნებოდა ეს, კაცი თუ ბავშვი, როცა ბოროროს წარმომადგენელი მოხვდებოდა ამ კედლების სიახლოვეს, ის იღებდა ნამცეცებს და გემრიელად შეექცეოდა.<ref name=":1">Baldus, H., & Lillios, I. (1937). Social Position Of The Woman Among The Eastern Bororo.''Ensaios De Etnologia Brasileira, By Herbert Baldus''. Sao Paulo, Brazil: Companhia Editora Nacional. Retrieved from <nowiki>http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-005</nowiki></ref>
ბოროროს მიწები ტიპიურად ხასიათდება, როგორც ტროპიკული სავანა, რომლისთვისაც დამახასიათებელია ფართო საძოვრები, ცალკეული, დაქსაქსული ტყეები, მცენარეულობით მდიდარი მდინარისპირა ადგილები და ჭაობები. რეგიონი ასევე ხასიათდება სხვადასხვა ტიპის უკიდურესობებით. მაგალითად, ნახევარი წლის განმავლობაში წვიმს და შედეგად ყველაფერი მწვანეში იფარება, უხვი სანაოსნო გზები გადმოდის ნიადაგზე და ფარავს მნიშვნელოვან ტერიტორიებს, მწვანე მიწები იქცევა ჭაობებად. რაც შეეხება მშრალ პერიოდს, ამ დროს ტერიტორია გადამხმარი და გამომშრალია, მიწები ხდება ყავისფერი, ამასთან ერთად მთავარი ნაკადულები და მდინარეები იწყებს დაშრობას, ირგვლივ კი უფრო ხშირი ხდება ქვიშიანი მიწები, ვიდრე ნოტიო და ტალახიანი.<ref>"Space-time of the Bororo of Brazil" by Fabian, Stephen Michael. Date Published-1992</ref>
რაც შეეხება ტომობრივ განაწილებას, ბოროროს ქვეოჯახი ძირითადად ცენტრალიზდება მატუ-გროსუში, თუმცა ასევე ფართოვდება ბოლივიის საზღვრის გასწვრივ და დასავლეთ გოიაზში. ჩვენ შეგვიძლია გამოვყოთ დასავლეთ და აღმოსავლეთ ქვეჯგუფები ამ ტომებისა. პირველ ნაწილში ერთიანდება ბორორო და კამპანა (campanha), კერძოდ კი, ქვედა რიო ჯაურუს (რომელიც წარმოადგენს მდინარე პარაგუაის შენაკადს) სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, ბარში მცხოვრები ხალხი. ასევე დასავლეთ ქვეჯგუფს განეკუთვნება ბორორო კაბაკასი (Cabaçaes), რომელიც მდებარეობს მდინარე ჯაურუს ჩრდილოეთით რიო კაბაკალის ორივე სანაპიროზე. აღმოსავლეთ ბოროროს კი იგივე ,,ორარიმუგუდოუგს’’ (Orarimugudoge), ასევე მოიხსენიებენ როგორც კოროადოს, განეკუთვნება სამი პატარა ტომი, რომლებიც მდებარეობენ: 1)-მაღალ და შუა საო ლოურენცოს მდინარის მიდამოებში,2)-რიო დეს გარკას, არაგუაის მდინარის შენაკადის მიდამოებში და 3) რიო ვერმელჰოს მიდამოებში, სადაც მდებარეობს სოფლები კეჯარა, პობორლი და ჯარუდორლი.
1888 წელს ფონ დენ შტეინენი ესტუმრა საო ლორენცოს ჯგუფს, რომელიც იმ პერიოდისათვის დასახლებული იყო ტერეზა კრისტინასთან, მდინარეების პრატა და საო ლორენცოს შეერთების ადგილას, ქუიაბას სამხრეთ-აღმოსავლეთით. მან განსაზღვრა, რომ მოსახლეობის რაოდენობა იყო 350 ადამიანი, მაგრამ ამავდროულად შეიტყო ისიც, რომ თავდაპირველად 1000 ადამიანი ცხოვრობდა. შემდგომი ჯგუფი დასახლებული იყო იზაბელთან (პიქუირისა და საო ლორენცოს შეერთების ადგილთან).
სალესიანები მისიონერული მიზნებით მოგზაურობდნენ რიო დეს გარკას მიდამოებში 1902 წლიდან. კოლბაჩინი ადგილობრივებს თავის მთავარ ტრაქტატში აღწერს. 1934 წელს ბალდუსები ეწვივნენ სანგრადუროს, მერურისა და ტორი-პარუს იმ ტერიტორიაზე მდებარე სოფლებს და დაადგინეს, რომ მდინარე პარაგუაის აღმოსავლეთ სანაპიროზე დაახლოებით 1000 ბოროროს წარმომადგენელი ცხოვრობდა. ტორი-პარუში კი დაახლოებით 100 მცხოვრები აღმოჩნდა, რომელთაგან 35 მამაკაცი იყო.
ლევი-სტრაუსმა 1936 წელს გამოიკვლია ვერმეჰლოს დივიზიის სოფელი კეჯარა და დაადგინა, რომ მოსახლეობის რაოდენობა იყო 140 ადამიანი. 1894 წელს კი კოსლოვსკიმ მოინახულა დასავლეთ ბოროროს ნაწილი, კერძოდ კი, დესკავალდოსა და ბოლდივიის საზღვრის მიმდებარე ტერიტორიები. 1931 წელს ბორორო და კამპანასა და საო ლორენცოს მდინარეს პეტრულომ ფოტოები გადაუღო. მის მიერ ჩატარებულმა არქეოლოგიურმა გათხრებმა გამოავლინა თიხის ჭურჭელი და ასევე დაკრძალვის მეთოდი, რომელსაც იყენებდნენ ბოროროსა და, სავარაუდოდ, პრე-ბოროროს ტომი.
== ეკონომიკა, საკვები და სასიცოცხლო რესურსების მოპოვება ==
ტრადიციული ეკონომიკა დაფუძნებული იყო ნადირობაზე, თევზაობაზე, შემგროვებლობასა და აგრარულ საქმიანობაზე. ნადირობდნენ [[მშვილდ-ისარი|მშვილდ-ისრითა]] და [[შუბი|შუბებით]], ისინი ხშირად ინადირებდნენ [[იაგუარი|იაგუარს]], [[კურდღელი|კურდღელს]], [[მაიმუნი|მაიმუნებს]], [[ჩიტი|ჩიტებს]]. თევზაობდნენ [[ბადე|ბადით]], [[მშვილდ-ისარი|მშვილდ-ისრით]], [[ანკესი|ანკესით]].
ბოროროს ხალხი, მთელი თავისი არსებობის მანძილზე, აქტიური მონადირნი იყვნენ, ნადირობისას ისინი საკმაოდ ფართო ტერიტორიებს მოიცავდნენ ხოლმე. მათი ნადირობის არეალი ხშირად ვრცელდებოდა დასავლეთი გრძედის 50° 30' - 57° 30' და სამხრეთის განედის 15° - 20°- ს შორის. თუმცა, ბოროროს ხალხი არ იყო უბრალოდ მომთაბარე. ისინი წელიწადში მხოლოდ სამ თვეს ატარებდნენ ფართომასშტაბიან სამონადირეო ექსპედიციებში. დარჩენილი დრო ისინი დაფუძნებული იყვნენ: თესავდნენ სიმინდს, რომელსაც ისინი საკმაოდ დიდი ხანია იცნობენ, აგროვებდნენ ველურ ხილს, ნადირობდნენ და თევზაობდნენ საკუთარი საცხოვრებლის მიდამოებში.<ref name=":1" />
ბოროროს ხალხი ცურვაში საოცრადაა გაწაფული და უმაღლესი დონის მეთევზეები არიან. ნადირობის ერთ-ერთი სტილი შემდგომში მდგომარეობს: ბოროროს ხალხი, წყალში ჩამდგარი, მდინარეს სათავისაკენ აუყვება სპეციალური უზარმაზარი ბადით, რომელსაც მიმაგრებული აქვს ორი პარალელური ჯოხი, იმგვარად, რომ საჭიროების შემთხვევაში ამ ორმა ჯოხმა ბადე ჩაკეტოს, ამგვარი ბადის ოსტატურად ხმარებით ისინი მდინარეს ჩამოყოლილ თევზს თითქმის უკლებლივ იჭერენ, შემდგომ თევზს ამოიტანენ ხმელეთზე, ხოცავენ და ინაწილებენ. ამ სახის თევზაობას დაახლოებით 1-2 საათი სჭირდება, და მეთევზეობა საკმაოდ დიდ ძალასთან ასოცირდება ბოროროში.<ref>Cook, W. A. (1907). Bororó Indians Of Matto Grosso, Brazil. ''Smithsonian Miscellaneous Collections''. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. Retrieved from <nowiki>http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-007</nowiki></ref>
ბოროროს ხალხებში არსებობს ასეთი მითი, რომ დიდი წყალდიდობის შემდეგ, რომელმაც ყველაფერი დაანგრია, დედამიწაზე სიცოცხლე განახლდა ირემთან ქორწინების შედეგად, ამ მითიდან გამომდინარე ბოროროს ხალხის კვების რაციონში ირმის ხორცს იშვიათად შეხვდებით, მათ სჯერათ, რომ ირმის ხორცი დაავადებას გამოიწვევს მათში.<ref name=":1" />
სანგრადუროში (12° 45' 0" სამხრეთით, 41° 49' 0" დასავლეთით, ბრაზილიის ტერიტორიაზე) 1933 წლის ივნისის ყინვებმა გაანადგურა ბანანი, ავოკადო, მანგო, ამიტომ ამ ტერიტორიაზე ბოროროს ხალხი გადავიდა ფორთოხილისა და ლიმონის მოყვანაზე. მერურის ტერიტორიაზე (15°33.38' სამხრეთით 53°4.52 დასავლეთით) ისინი თესავდნენ სიმინდს, ბრინჯს, შაქრის ლერწამს, მანიჰოტს, ჰქონდათ ვენახები, თამბაქო ანანასის ხეები და სხვა ხილი.<ref name=":1" />
ხშირად ინდიელებს შორის შრომაში ქალისა და მამაკაცის საქმიანობა მკაცრად იყო განსაზღვრული. კაცის ტიპური საქმიანობები იყო: ნადირობა, ხის ჭრა, დაჩეხვა, სახლების შენება. თუმცა ამ საკითხში ბოროროს ხალხი გამონაკლისია. ბოროროს ეკონომიკაში რომელიმე სქესს უპირატესი როლი არ აქვს. მრავალ ტომში ქალი კომპანიონობას უწევდა კაცს ნადირობაში, დახელოვნებული იყო მშვილდის ტყორცნაში, ქალი ჭრიდა ხეებს, რათა მიეღო მოსავალი მისგან ან ხიდან მოეპოვებინა თაფლი, მონაწილეობდა სახლის შენებაში, ეზიდებოდა კუნძებს და მორებს.<ref name="William Azel Cook" />
ბოროროს კულტურაში არსებული მრავალფეროვანი სოციალური სამკაულების და მორთულობების წინაპირობაც ნადირობა იყო, მათ ძირითადად რელიგიური დანიშნულება ჰქონდა. მონადირებული ცხოველების ძვლებისა და კბილებისაგან, ასევე ფრინველის ბუმბულებისაგან მზადდება საყურეები, რომელსაც ორივე სქესი აქტიურად მოიხმარს, ყელსაბამები, სამაჯურები.<ref name=":1" />
დღეს ბოროროს ხალხი ისევ ნადირობს, თევზაობს, თუმცა მათი მეურნეობის ზონები შემცირებულია, რაც გამოწვეულია სხვა ბრაზილიური კულტურების გაფართოებული აგრარული საქმიანობით. რამდენიმე დაბრკოლებაა ასევე ბოროროს სოფლის მეურნეობასთან მიმართებაში, კერძოდ: მიწის სიმცირის გამო არსებული ტერიტორიების ნიადაგი საკმაოდ გამოიფიტა და ხელახლა გამოყენება ნაკლებ მომგებიანია, სოფლის მოსახლეობა საკმაოდ მცირდება და ტრადიციული მეურნეობების მიმდევრებიც ნაკლებნი არიან,ვინაიდან ადგილი აქვს ეკონომიკურ მიგრაციებს. მეორეს მხრივ, ტურისტების რაოდენობის ზრდა ხელს უწყობს მოსახლეობაში ამ სფეროზე ორიენტაციების ზრდას, რაც გულისხმობს ბოროროს კულტურული მახასიათებლების: ჩაცმის სტილის (ნახევრად შიშველი სხეულები), სასოფლო საქმიანობის იარაღების ტრადიციული ფორმების ხელოვნურად შენარჩუნებაზე ზრუნვას.<ref name=":2">Fabian, S. M. (1992). Space-Time Of The Bororo Of Brazil. Gainesville, Fla.: University Press of Florida. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-010</ref>
== საცხოვრებელი ==
[[ფაილი:Plan_de_Kejara.png|მარცხნივ|მინი|ბოროროს ერთ-ერთი სოფლის ქოხების განაწილების ზედხედი. [[ლევი სტრაუსი]]ს ნახაზი]]
ბოროროს ხალხი საცხოვრებლად ძირითადად ქოხებს იყენებს. თითო სოფელში დაახლოებით ოცდაათამდე საცხოვრებელი დგას. ქოხს, რომელიც ყველაზე დიდია და ცენტრში დგას, ბაიჰიტუს, დანარჩენებს კი ბაის უწოდებენ. ბაიჰიტუ, რომელიც სიმაღლეში ზოგჯერ 6 მეტრი სიმაღლისაა, არის დაუქორწინებელი მამაკაცების საცხოვრებელი. ის შედგება ადგილისაგან, სადაც სხვადასხვა იარაღებს, ინსტრუმენტებსა და ორნამეტნებს ამზადებენ.ბოროროს ხალხი ძირითად იარაღად იყენებს სამნაირ მშვილდს [[პეკარი|პეკარზე]], [[იაგუარი|იაგუარზე]] სანადიროდ და სათევზაოდ. მათი ისრები მრავალფეროვანია. ქოხში არის ასევე სასადილო და სასტუმრო ოთახები. ჭერთან ახლოს დაკიდებულია მშვილდი, ისრების კონა, ინსტრუმენტები და ორნამენტები, რომლებსაც იმ დროს არ იყენებენ. საცხოვრებლები აგებულია დახურული ტიპის, რათა მწერებმა არ შეაწუხონ, თუმცა ნაგავს ისინი იქვე, ქოხებში ტოვებენ. როდესაც ნაგავი მომრავლდება და უკვე აუტანელი ხდება მაცხოვრებლებისათვის, ისინი არ ასუფთავებენ სცხოვრებელ ადგილს, უბრალოდ წვავენ მას და ახალ ქოხს აშენებენ. თითო ქოხში საშუალოდ ორი ოჯახი ცხოვრობს, თუმცა ზოგში სამი, ოთხი ან ხუთი ოჯახიც შეიძლება იყოს დასახლებული. თითო ოჯახს საკუთარი კოცონი აქვს, რომელიც ძალიან პატარაა, იქიდან გამომდინარე, რომ მოსახლეებს ცეცხლისათვის შეშის შოვნა ურთულდებათ. ცეცხლის სიახლოვეს საკიდია, რომელზეც ხშირად რაღაც ჭურჭელია ჩამოკიდებული ხორცის, თევზისა და ბოსტნეულის მოსამზადებლად. კოცონთან ახლოს ოჯახს აქვს დიდი საკუჭნაო, სადაც ისეთ საკვებს ინახავენ, რომელიც მალე ფუჭდება. ყველა მაცხოვრებელს აქვს ინდივიდუალური ლეიბი ან ნოხი, რომელიც პალმის ფოთლებისგანაა დაწნული და რომელსაც ისინი დასაძინებლად იყენებენ.<ref name=":0">Cook, W. A. (1907). The Bororó Indians of Matto Grosso. ''Sci Am Scientific American,'' ''64''(1663supp), 316-319. doi:10.1038/scientificamerican11161907-316supp</ref>
== სამართალი და კანონები ==
ტომის კანონები დამყარებულია ძირითადად წინაპართა ჩვევებზე. მათ შორის არც მსაჯულია და არც სასჯელი, ვერ შეხვდებით სიკვდილით დასჯას (ზოგადად ბოროროს ტომში იშვიათად კლავენ ერთმანეთს). ერთადერთი სანქცია საზოგადოების წინაშე დაძრახვა და გმობაა ტომის ხელმძღვანელის მიერ. უდიდესი სირცხვილი შემდეგი ფრაზის გაგონებაა დამნაშავისათვის: “poguro bokwareugue e roinno“, რომელიც ნიშნავს „უსირცხვილონი იქცევიან ამგვარად“. ტრადიციის დამრღვევნი ამ წინადადებით განიკიცხებიან ყველას წინაშე და განწირულნი ხდებიან საზოგადო ზიზღისათვის. ესაა მაქსიმუმი სასჯელისა. ამ სასჯელისადმი ყველა სოცარი შიშითაა განწყობილი. იმდენად აუტანელია ამგვარი ქმედება მათთვის, რომ განსჯილნი ხშირად ტოვებენ საკუთარ ტომს.<ref name="Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana" />
ტომის ბელადები ძალიან გავლენიანნი არიან, თუმცა მოკლებული არიან ძალაუფლებას იმ მხრივ, რომ ვინმე აიძულონ გააკეთოს რაიმე. ისინი საღამოობით განაცხადებენ მომავალი დღის გეგმებს, მტრებთან გამკლავების სტრატეგიებს, ქოხების განლაგებას განსაზღვრავენ, წინ უძღვიან ომისას ხალხს, თუმცა ინდივიდუალურ წევრებს ტომისას აქვთ თავისუფლება არ დაემორჩილონ მას, მათ მორჩილებას მხოლოდ საზოგადო უარყოფის შიში განაპირობებს.
“Mori” - არის რაიმე სახის გადასახადი, საზღაური, ხშირად ჯიქი ან სხვა ნანადირევი, რომელიც დანაშაულს გამოისყიდის გარკვეულ შემთხვევებში. “Mori” - შეიძლება იყოს არამატერიალური, მაგალითად გაწეული სამსახურიც კი.
არსებობს რამდენიმე დაუწერელი კანონი, რომელიც აწესრიგებს ადამიანურ ურთიერთობებს:
* თუ ბავშვებს შორის მოხდა დაპირისპირება, და ერთ-ერთმა მათგანმა მეორე დააშავა, დამნაშავის მამამ უნდა გამოისყიდოს დანაშაული „mori”s - ით. ხოლო თუ ორივე ბავშვი დაზიანდა ჩხუბისას პასუხისგება აღარაა საჭირო.
* თუ ვინმე დაარბევს ან დააზიანებს სხვის საკუთრებას (სახლს, იარაღს...) ის ვალდებულია საზღაური გადაიხადოს “mori”-ით.
* ტომის ორ წევრს შორის შეიძლება მოხდეს დაგეგმილი ორთაბრძოლა. თუ რამიმე უთანხმოებაა, დაპირისპირება იწყება საკუთარი სახლის წინ საქმიანობის პარალელურად ერთ-ერთი მამაკაცის მიერ უკმაყოფილო მონოლოგით, მეორისადმი ბრალის დადებით, და მოგვიანებით ბრძოლაში გამოწვევით. ბრძოლისას არ არსებობს წესები მხოლოდ სასიკვდილო იარაღის გამოყენება არ შეიძლება. ხშირად ბრძოლა საათობით გრძელდება, ერთ-ერთის დანებებამდე. ეს დაპირისპირება სანახაობად, სპორტადაც კი ითვლება, მას მთელი სოფელი უყურებს. დამარცხებული ტოვებს სოფელს.
* ბოროროს რელიგიით, აბსოლუტურად იკრძალება ერთი დინასტიის კაცი დაელაპარაკოს, გაუღიმოს, შეხედოს სხვა დინასტიის ქალს. თუ შემთხვევით გზაზე გადაეყრებიან არამარტო უნდა გაჩერდნენ და სხვა გზით წავიდნენ, არც კი უნდა შეხედონ. სხვადასხვა დინასტიური შტოს ჩამომავლებს ეკრძალებათ ერთმანეთი დაინახონ ჭამის, სმის პროცესში. თუ მამაკაცი და ქალი საუბრობს, ანუ სხვადასხვა დინასტიის არიან. საკმაოდ დისტანციურია ცოლ-ქმრის ურთიერთობა, მათ საზოგადოებაში ერთად ყოფნა ეკრძალებათ, გარდა როდესაც რაიმე საკვების შესაგროვებლად ან სამუშაოდ მიდიან. როგორც ყოველთვის ხდება დღესდღეობით ზოგიერთი კანონი უფრო ლოიალურია გამხდარი.<ref name=":1" />
საკმაოდ საინტერესოა ბორორს ხალხის მიუსაფრ, სუსტ და მოხუცი ხალხისადმი დამოკიდებულება და მათთან მოპყრობის კანონები. როდესაც ბავშვი კარგავს მშობლებს, ის არ რჩება მარტო. ძირითადად დედის დებს ან მამის დედას ან დას ევალება მასზე ზრუნვა. მოხუცი ან ინვალიდი, დავრდომილი ადამიანიც დამოკიდებულია მის ნათესავებზე, რომელთ ვალია იზრუნონ მასზე. დავრდომილზე ზრუნვა ძირითადად ნათესავთაგან ქალებს ევალებათ.<ref name=":3">Levak, Z. D. (1974). Kinship System And Social Structure Of The Bororo Of Pobojari. Ann Arbor, Michigan: University Microfilms. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-004</ref>
=== საზოგადოებრივი წყობა ===
ეყრდნობიან რა რწმენებსა და მითებს, მათ დიდი ძალაუფლება აქვთ სხვებზე. ამიტომ, მათ ბრძანებებს ასრულებენ და აკრძალვებს იღებენ. რაც ბელადის მიერ არის აკრძალული, იმას არავინ გააკეთებს. ხელისუფლება არის მორალური, ისინი არანაირ ძალადობას არ იყენებენ, გარდა სიტყვისა.
ბაკორორო არის ტომის ერთ-ერთი წარმომადგენელი. მისი სხეული დაფარულია ფართო წითელი და შავი ზოლებით. ხელები, იდაყვები, ტერფები და წვივები შავად აქვს შეღებილი, სახეც შეღებილი აქვს იმავე ფრად, ზედა ტუჩიდან შუბლამდე შავი ზოლები დასდევს, რომელიც ყბებამდე ჩამოდის. სახის დანარჩენი ნაწილი წითელია. თმაში ფრინველის ბუმბულები აქვს გაკეთებული, ეს ბუმბულები მჭიდროდ არის ჩამაგრებული თმაში და რქის ფორმას ქმნიან. ყურზე საყურეები უკეთია. ამბობენ, რომ როდესაც ბაკორორო ცოცხალი იყო, მას ზუსტად ასე ჰქონდა შეღებილი კანი. სხვა წარმომადგენელი არის უტუბორე, რომელიც ბაკოროროს მსგავსად არის შეღებილი. განსხვავება არის ზოლების რაოდენობაში და კიდეეები შავი და თეთრი ლაქებით არის შეფერილი. ბოკვოგება მთლიანად შავად არის შეღებილი. ბურეიკაიბეიო არის მთლიანად მუქი და შავი სამკუთხედებით მკერდზე და ზურგზე. ბუტუტორი არის ორი დიდი ქვა, რომელიც მორთულია ბუმბულებით და არის განთავსებული საფლავზე. ერთი ქვა საფლავზე დევს და შავად არის შეღებილი და მეორე წითელია.
== ენა, კომუნიკაცია და ინფორმაციის გაზიარება ==
ბოროროს დამწერლობის შესახებ არაფერია ცნობილი, ბოროროს ენამ (Gé), რომელზეც დღეს დაახლოებით 1500 ადამიანი ლაპარაკობს, ლეგენდებმა, ტრადიციებმა ჩვენამდე ზეპირი გადმოცემით მოაღწია. ეს ლეგენდები არის ბოროროს სულის ანარეკლი, მათი აზროვნების გამომსახველი, ენაში ვლინდება ამ ხალხის ინტელექტი და სპირიტუალიზმი, აქედან ვიგებთ მათ კულტურაზე, ჩვევებზე, გმირებზე, ეს ზეპირი მეტყველება ხშირად ძალიან ლამაზ მორალურ მოძღვრებებს შეიცავს. ბოროროს ენას ძალიან მცირე მსგავსებები აქვს მეზობელი ცივილიზაციების, მაგალითად, Tupi-ის ენასთან. ენის უნიკალურობა ბოროროს ხალხის უნიკალურობის კიდევ ერთი დასტურია.
ბოროროს ხალხს აქვს ბევრი საინტერესო სიმღერა. სიმღერებში გამოყენებული ენა არაა ყოველთვის სასაუბრო ენასთან ახლოს, სიმღერის ტექსტებში ბევრი სიტყვა ჩანაცვლებულია მათი არქაული სინონიმებით.
ბორორს ხალხი დახელოვნებულია სტვენაში და კომუნიკაციის ერთ-ერთი ფორმა სწორედ ესაა. სტვენის ტექნიკა მათთვის განსაკუთრებით გამოსადეგია დიდ დისტანციაზე ურთიერთობისას.
=== კომუნიკაცია ტომელებს შორის ===
ზოგჯერ, შებინდებისას სოფლის მამაკაცები იკრიბებიან სოფლის დასავლეთით, მოედანზე, წამოწვებიან ხალიჩებზე, ჩამოჯდებიან ან უბრალოდ იდგებიან, ამავე დროს ქალები მეზობლის ან საკუთარი სახლების წინ გამოვლენ, შეიკრიბებიან. ყველა საუბრობს, ერთმანეთს უზიარებენ საინტერესო ისტორიებს, განსჯიან მნიშვნელოვან საკითხებს, და განიტვირთებიან, გეგმავენ შემდეგ დღეს. ერთ-ერთ სოფელში (Garças) ახალ გეგმებს მეთაური აცნობს ყველას, ის მამაკაცებს შორის ჩადგება და მთელი სოფლის გასაგონად წარმოთქვავს სიტყვას. როდესაც ის დაასრულებს, სხვა უხუცესები იწყებენ განსჯას ან ყვებიან ანეგდოტებსა და მითებს.
ხანდახან კი, საღამოობით, როდესაც ბინდდება, ქალები ანთებენ ცეცხლს მათი საცხოვრებელი ადგილის, პატარა ქოხის, წინ და უვლიან თავიანთ სამფლობელოს. კაცები დიდ ცეცხლს ანთებენ შიდა ეზოს შუა გულში და მის გარშემო სხდებიან. ბელადი ლაპარაკობს და ყველას, ქალებსაც და კაცებსაც, უყვება ახალ, სხვადასხვა ამბავს მათ ახლო მახლო მდებარე დასახლებების შესახებ. შემდეგ ბელადი ადგენს, რა უნდა გააკეთონ შემდეგ დღეს, არიგებს მათ და უგეგმავს დღის განრიგს. ბელადების შემდეგ სხვა ინდიელები, რომლებიც სანადიროდ იყვნენ წასული, ყვებიან ნადირობის ამბებს. ვინც ყველაზე კარგად იცის ბალადები, ლეგენდები და ტრადიციები უყვებიან მსმენელებს. ცეცხლის გარშემო, შეიძლება მსჯავრი დადონ ვინმეს, უსაყვედურონ ან დაადანაშაულონ ისინი, ვისი ქმედებებიც კანონს ეწინააღმდეგება. წვეულებები იმართება ქორწილის და სიკვდილის დროს.<ref name="Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana" />
== სოციალური ტრადიციები ==
=== დაბადება ===
ბავშვს შეიძლება ჰყავდეს ერთი ან ერთზე მეტი მამა. ნებისმიერი კაცი, რომელსაც ჰქონდა სექსუალური ურთიერთობა ბავშვის დედასთან ფეხმძიმობამდე ან ფეხმძიმობის პერიოდში, შეიძლება ჩაითვალოს ბავშვის ერთ-ერთ მამად. ორივე მამა (ან მამები) და დედა თანაბრად არიან პასუხისმგებელნი ბავშვის ფიზიკურ და გონებრივ განვითარებაზე. ხშირად ბორორო აკეთებს კომენტარს ბავშვების შესახებ, ამბობს ლამაზები არიან ისინი თუ მახინჯები, კარგები თუ ცუდები, ზოგი დედას ჰგავს, ზოგი მამას. სხვადასხვა მამისგან სხვადასხვა ხასიათი შეიძლება მიიღოს ბავშვმა. ერთ-ერთი ბელადი საკუთარ ისტორიას შემდეგნაირად გადმოსცემს: „მე ორი მამა მყავდა. პირველი მათგანისგან მემკვიდრეობით აღნაგობა მივიღე და იმიტომაც ვარ ასეთი დაბალი. მეორე მამისგან გული მერგო მემკვიდრეობით.“ მისი მეორე მამა იყო დიდი ბელადი და ძალიან გონიერი კაცი, რომლისგანაც მან ისწავლა ტომის ტრადიციები და სიმღერები. ბოროროსთვის არ არსებობს ისეთი ცნება, როგორიცაა უმამო ბავშვი. ყველას ჰყავს მამა და რაც უფრო მეტი მამა ჰყავს უკეთესია მისთვის.ამ კულტურაში განსწავლული ადამიანების ცნობით, თუ ბოროროში რომელიმე ბავშვი იყო გარყვნილი ქალის შვილი მას ყველა მისი მამა და კიდევ დანარჩენი კაცები ასწავლიდნენ სიმღერებს და მათი კულტურის სხვა წეს-ჩვეულებებს. ბავშვის დედის მოვალეობააა გააგებინოს შვილს, ვინ არიან მისი ბიოლოგიური მამები და ვინ ეკუთვნის მას ძმებად, დედებად და დებად.
დღესაც კი იდეალური არის ქორწინება, თუ კონტაქტი არის ზრდასრულ მამაკაცსა და მასზე გაცილებით პატარა გოგონას შორის. მამაკაცი პასუხისმგებლობას იღებს სახლის ეკონომკურ მხარესა და მის მოწყობაზე (უკეთებს ორნამენტებს). თავის ახალგაზრდა მეუღლეს, იცავს სექსუალური ძალადობისაგან სხვა კაცების მხრიდან, და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ის პასუხისმგებელია გოგონას ფიზიკურ განვითარებაზე. ბოროროს სჯერა, რომ მკერდის გაზრდა ნიშნავს ახალგაზრდა ცოლის სქესობრივად მომწიფებას. კარგი ქმარი ვალდებულია პირველი სექსუალური ურთიერთობა იყოს უმტკივნეულო. ის უნდა იყოს მომთმენი და კარგი მეწყვილე. ხოლო ქალწულობის დაკარგვის შემდეგ, ახალ მთვარეობისას უნდა ჰქონდეს ქალს პირველი მენსტრუაცია. სავარაუდოდ, ამ დროს ქალს და კაცს არ აქვთ ხშირი სექსუალური ურთიერთობა. ყურადღებიანი მეუღლე არ უნდა სვამდეს ისეთ სითხეებს, რომლებიც სპერმის მომატებას გამოიწვევს. ორივე, ცოლიც და ქმარიც, ამ პერიოდში ერიდება დალევას და აბაზანის მიღებას. გოგონა, რომელსაც სხვადასხვა მამაკაცთან ჰქონდა სექსუალური ურთიერთობა, უნდა დაასახელოს ისინი და დაუკვირდეს მათ საქციელს.
სანამ ბავშვი დაიბადება, ფეხმძიმე ქალი, მისი ქმარი, საყვარლები (თუ, რა თქმა უნდა, მას ჰყავს) ცდილობენ არ დაიძინონ, რათა ცუდი სიზმრები არ ნახონ. როდესაც სამშობიარო ტკივილები დაიწყება, ქალი დედასთან და ქმრის დედასთან ან დასთან ერთად მიდის ტყეში, სადაც ბავშვი უნდა გააჩინოს. როდესაც ბავშვი იბადება, თუ ქალს ცუდი სიზმრები არ დასიზმრებია, მისი ქმრის დედა ბრუნდება სოფელში და ეკითხება თავის ვაჟიშვილს სიზმრების შესახებ. თუ არც ქმარს და არც საყვარლებს ცუდი სიზმრები არ ჰქონიათ, მხოლოდ ამ შემთხვევაში ახალშობილს ჭიპლარს ჭრიან და მიჰყავთ სოფელში. მაგრამ, თუ ქმარს ცუდი სიზმრები დაესიზმრა, დედამ უნდა გაგუდოს ბავშვი და დამარხოს ის ტყეში ყოველგვარი ცერემონიის გარეშე. განსხვავება ძირითადად პირდაპირ მამასა და სხვა მამებს შორის არის იმ მოვალეობებში, რომლებიც მათ ბავშვის დაბადების შემდეგ ეკისრებათ. ბავშვის დაბადების შემდეგ, ქმარი და დანარჩენი მამებიც არ მიდიან სანადიროდ, სათევზაოდ და არც დედა და არც ისინი არ ჭამენ, არ სვამენ, არ ეწევინ და არ ბანაობენ. დამატებით ქალის ქმარი წვრილ ჯოხს ირჭობს პირში და იდენს სისხლს, რათა „ბავშვის სისხლი“, რომელიც დარჩა მის ორგანიზმში, ნელ-ნელა გამოვიდეს. ეს ქმედება რამდენიმეჯერ მეორდება, სანამ სისხლი არ იქნება მუქი და ბლანტი და არ გახდება თხელი და ღია. შემდეგ ის ახვევს შედედებულ სისხლს დიდ ფოთოლში და მიაქვს სახლში თავისი პასუხისმგებლობის დასადასტურებლად. რამდენიმე დღის შემდეგ ის და მისი ცოლი იწყებენ ჭამას, მხოლოდ ცოტ-ცოტას. საჭმელს ამზადებს ცოლის დედა ან და, ვინაიდან ქალს არ შეუძლია საჭმელი მოამზადოს, სანამ სისხლის დენა არ შეუწყდება. ამის შემდეგ ცოლი შავ ტანსაცმელს, რომელიც მას ბავშვის დაბადებიდან ეცვა, ცვლის თეთრი ტანსაცმლით. არცერთ მშობელს არ შეუძლია სექსუალური ურთიერთობა, სანამ ბავშვი, თუ ბიჭია, ლაპარაკს იწყებს და მშვილდ-ისრით ჭამას და თუ გოგოა, თოჯინებით და კალათებით თამაშს. სხვა შემთხვევაში ბავშვი დასუსტდება და მოკვდება. როდესაც ეს პერიოდი დასრულდება, დაბადებაც ოფიციალურად სრულდება. ქმარი აღნიშნავს ამ მოვლენას, თვითონაც იხატავს ტანს და ცოლ-შვილსაც.
=== ქორწინება ===
უმრავლეს შემთხვევაში დაქორწინების ინიციატივას ქალი იჩენს. ახალგაზრდა ქალი, რომელიც პატივსაცემად მიიჩნევს კაცს და აქვს მასთან დაქორწინების სურვილი, თავდაპირველად მიმართავს დედას, თუ იგი ჯერ კიდევ ცოცხალია, ან უფროს დას და ისმენს მის მოსაზრებას. თუ დედა თანახმაა, იწყება შესაბამისი აქტივობების განხორციელება, რომელშიც დედაც ჩართულია.დედა ცდილობს იმის გარკვევას საკუთარ მეგობრებსა და ბიჭის ნათესავებს შორის, მიიღებს თუ არა ადვილად ბიჭის ოჯახი მის გოგონას ცოლად. დადებითი პასუხის შემთხვევაში, დედა და გოგონა იწყებენ საჭმლის მომზადებას, რომელსაც შემდგომ აგემოვნებენ და განსჯიან, მოეწონება თუ არა ის ბიჭს. შემდეგ დედა ან, თუ იგი გარდაცვლილია, გოგონას უფროსი და, გაიგებს რა, რომ ბიჭი სახლშია, შუადღეს მიდის მასთან შესახვედრად, მიაქვს მომზადებული დელიკატესები კალათით, რათა ბიჭს ოფიციალურად შესთავაზოს გოგონაზე დაქორწინება. სახლში შესვლის შემდეგ, დედა მოიკითხავს ბიჭს, რომელიც იჯდება ცეცხლთან ახლოს. იგი ეტყვის მას: „მე შენ სანახავად მოვედი“ და შესთავაზებს მას წინადადებას. თუ ბიჭი ისურვებს ამ წინადადების მიღებას, ის არაფერს იტყვის, უბრალოდ გაშლის ხელებს საჩუქრის მისაღებად. ამ ჟესტით შეთავაზება მიღებულია. მიღწეული შეთანხმებით გახარებული დედა, ბრუნდება შინ, რათა კარგი სიახლე შვილს ახაროს. ამის შემდეგ დედაც და პატარძლის ნათესავებიც იწყებენ სამზადისს. ტრადიციის მიხედვით, მამაკაცის ქალის სახლში გადადის საცხოვრებლად. ისინი აწესრიგებენ სახლს, ზრუნავენ ბუხრის მომზადებაზე, დასაძინებლად საჭირო ჩალის საგებზე, წყლის რეზერვუარზე. შებიდნებისას, ბიჭი მიდის გოგონას სახლში და რამის თქმის გარეშე, შედის შიგნით და დგება იმ ქალის გვერდით, რომელიც ამ მომენტიდან უკვე მისი ცოლია. პატარძლის დედა ან და შედის ახალდაქორწინებულების სახლში, რათა გადასცეს მათ ის, რაც სიძეს ეკუთვნის: მშვილდი, ისრები და ა.შ. ისინი ამ ყველაფერს აძლევენ არა თავად ბიჭს, არამედ გოგონას, რომელიც მიიღებს ამ ყველაფერს და მიუჩენს მათ შესაბამის ადგილს, ამ დროს ქმარი არაფერს არ აკეთებს, ინარჩუნებს საწყის პოზიციას. ამ ცერემონიის შესრულების შემდეგ, ქორწინების პროცედურა შესრულებულია, ისინი იწყებენ ერთად ცხოვრებას და მიმართავენ ერთმანეთს სახელებით It'ore-do (ჩემი ცოლი) და it'ore-duje (ჩემი ქმარი).<ref name=":1" />
=== დაქვრივება ===
ქვრივი ქალები არიან თავისუფლები და სარგებლობენ იმავე პოზიციით საზოგადოებში, როგორ უწინ. ქვრივობა არ ახდენს გავლენას მათ უფლებებსა და მოვალეობებზე. მათ შეუძლიათ კვლავ დაქორწინდნენ, ასევე მათი მხრიდან არ იგრძნობა არანაირი უარყოფითი დამოკიდებულება ქვრივ კაცებზე დაქორწინებასთან დაკავშირებით. ქმრის გარდაცვალების შემდეგ, ქალები კვლავ ინარჩუნებენ ურთიერთობას გარდაცვლილის ნათესავებთან.<ref name=":1" />
=== ცოლის ძმისთვის გადაბარების ტრადიცია ===
სიკვდილის პირას მყოფმა კაცმა, შესაძლებელია თავის დაუქორწინებელ ძმას უხმოს და უთხრას, რომ იგი მალე გარდაიცვლება და სურს, რომ მას (ძმას) ჩააბაროს თავის ცოლი. ძმა ვალდებულია იზრუნოს ქალზე ისე, როგორც მისი ძმა ზრუნავდა. ასევე მას ეკისრება პასუხისმგებლობა შვილებზე, რათა მათ არ მოაკლდეთ საჭმელი. ამის შემდეგ, ძმა მიდის სათევზაოდ და სანადიროდ, ამ ყველაფრის შედეგად მოპოვებული ნადავლი მას მიაქვს ავადმყოფ ძმასთან. როდესაც ძმა გარდაიცვლება და დასრულდება დაკრძალვის ცერემონია, გარდაცვლილის ძმა იკავებს ახალი ქმრის ადგილს. ბოროროს ხალხს ეს შეთანხმება ძალიან გონივრულად მიაჩნიათ. ოჯახი უზრუნველყოფილია საკვებით მამაკაცის ავადმყოფობის დროს, ხოლო მისი გარდაცვალების შემდეგ, ქალს ეყოლება სხვა კაცი და არ დაირღვევა მისი სიმშვიდე, მას არ მოუწევს ახალი ქმრის მოძებნა სოფელში.<ref name=":3" />
=== ცოლის დაზე დაქორწინების ტრადიცია ===
ცოლის გარდაცვალების შემდეგ მის დაზე დაქორწინების აუცილებლობა ბოროროს ხალხს შორის არ არსებობს, თუმცა ეს უფრო ხშირად ხდება, ვიდრე ქალის გარდაცვლილი ქმრის ძმაზე დაქორწინება. როდესაც გარდაცვლილი ქალის ოჯახს მოსწონს მისი ქმარი, ისინი ცდილობენ მის შენარჩუნებას უმცროს ქალიშვილზე დაქორწინების გზით. გოგონას დედა მიდის ბიჭის მშობლების სანახავად, მიაქვს საჩუქრად ამ შემთხვევისთვის საგანგებოდ მომზადებული კერძები. იგი უხსნის მათ, რომ სურთ ბიჭის დატოვება სახლში. ახალი ცოლი ასევე ამზადებს სხვადასხვა კერძებს და სიგარებს, რომლებსაც მომავალი საქმრო წაიღებს თავის სახლში და შესთავაზებს თავის ძმებს. ეს არ არის აუცილებელი პროცედურა, მაგრამ მას ხშირად ასრულებენ ქორწინებების შემდეგ.<ref name=":3" />
=== განქორწინება ===
ისევე, როგორც არ არსებობს ქორწინების დასაწყისის აღმნიშვნელი კარგად გამოხატული ნიშნები, ასევე არ აღინიშნება ქორწინების დასასრული. განქორწინება არის, და წარსულშიც იყო, საკმაოდ ჩვეულებრივი მოვლენა ბოროროს ხალხს შორის.<ref name=":2" /> ინიციატივა განქორწინების შესახებ მოდის როგორც ქმრისგან, ისე ცოლისგან.<ref name=":1" /> განქორწინების შემთხვევაში, ცოლი ქმარს უბრუნებს სამაჯურებს, რომლებიც მისგან მიიღო ქორწინების შემდეგ. ბავშვები რჩებიან დედასთან, ხოლო ქმარი უბრუნდება ძველ საცხოვრებელს ან გადადის ახალი ცოლის სახლში.<ref name="Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana" />
=== ავადმყოფობა, მკურნალობა და დაკრძალვის ცერემონია ===
ბოროროს ხალხი ხშირად მკურნალობს სხვადასხვა სამკურნალო მცენარეების ფესვებითა და ფოთლებით, რომლებსაც ისინი ღეჭავენ ან ნაყენის სახით იღებენ. მათ კარგად აქვთ ათვისებული მასაჟის ტექნიკაც და ამით ისინი რევმატიზმის დაავადებებისაგან მიყენებულ ტკივილს იყუჩებენ. მაცხოვრებლები ქოხების შესასვლელში ერთ-ერთი მცენარის ფოთლებს კიდებენ, რადგან მათ სჯერათ, რომ ის იქნება დაავადებების შემაკავებელი.<ref name="Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana">Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana Matto Grosso. 1942. “Eastern Bororo Orarimogodogue Of The Eastern Plateau Of Mato Grosso.” Brasiliana (Grande Formato). Rio De Janiero, Brazil: Companhia Editora Nacional.</ref>
მეოცე საუკუნის დასაწყისში მკვლევარი [[უილიამ აზელ კუკი]] ჩავიდა ბოროროს ტომის ერთ-ერთ სოფელში, სადაც ის რამდენიმე რიტუალის მომსწრე გახდა. მის სტატიაში მან აღწერა ბოროროს ცხოვრების სხვადასხვა უცნაური დამახასიათებლები, მათ შორისაა მკურნალობისა და მიცვალებულის დასაფლავების რიტუალები. მეცნიერი ბრაზილიაში ყოფნის დროს მკურნალობის უჩვეულო წესს გაეცნო: თუ ტომის რომელიმე წევრის ჯანმრთელობა მკვეთრად გაუარესდება, მისთვის მიჰყავთ ქურუმი, რომელიც უნდა მიხვდეს მის დაავადებას და შემდეგ თქვას, გადარჩება თუ დაიღუპება ის. როდესაც ის დაავადებულის ქოხში შედის, სათითაოდ ითვლის მის თითებს და თითო შეხებაზე ამბობს გარკვეულ სიტყვებს. თუ ამის შემდეგ დაავადებული მაინც ცოცხალი დარჩება და ქურუმი თვლის, რომ ის მომაკვდინებელი სენითაა შეპყრობილი, ქოხში შემოდის ადამიანი, რომელიც ქურუმის დავალებით დაავაადებულის მუცელზე ჯდება და ახრჩობს მას. რა თქმა უნდა, ამ ადამიანების სიკვდილი ქურუმის ბრალია, რომელიც თვლის, რომ შეუძლია კავშირი ჰქონდეს პარალელურ სამყაროსთან და სულებთან. მას ტომში ძალიან დიდ პატივს სცემენ და ეშინიათ კიდეც მათი. პატივისცემის გამოსახატად კი ქურუმი ყოველთვისაა მომარაგებული საკვებით მისი ტომელებისაგან.
[[ფაილი:Kuhnert,_Wilhelm._Tetenfeier_der_Bororó-Indianer_(Zentralbrasilien).jpeg|მარცხნივ|მინი|296x296პქ|დაკრძალვის ცერემონია]]
უილიამ კუკი სოფელში ყოფნის დროს მოესწრო დაკრძალვის ცერემონიასაც: როდესაც ტომის ერთ-ერთი წევრი იღუპება, მას იმ [[პალმა|პალმის]] ფოთლებში ახვევენ, რომლისგანაც მისივე საწოლი იყო დაწნილი. მის პატივსაცემად უკრავს სხვადასხვა ინსტრუმენტზე შიშველი, მრავალფრად შეღებილი [[კვარტეტი]]. მათ უკან რამდენიმე მომტირალი ქალი დგას, რომლებსაც ხშირად [[მარაო]] უჭირავთ მწერების მოსაგერიებლად. ოდნავ მოშორებით ორი კაცია, რომლებიც მოზრდილ [[ფლეიტა]]ზე უკრავენ. მიცვალებულს თუ დედა ჰყავს, ის ვალდებულია სხეული საკუთარი სისხლით შეიღებოს, შვილის ცხედართან დაიჩოქოს და დაიტიროს. მის უკან სხვა ქალია, ძირითადად ოჯახის წევრი, რომელიც პერიოდულად მიცვალებულის დედას თმებს ქაჩავს. დედის პირდაპირ დაჩოქილია მკვდარი ტომელის მამა. მათ ირგვლივ კი ოჯახის ნათესავები და მეგობრები მთელ სხეულს [[ნიჟარა|ნიჟარებით]] ისახიჩრებენ. ეს ცერემონია მზის ჩასვლამდე გრძელდება. შემდეგ ცხედარი მისი ქოხის მიდამოებში მიაქვთ და მიწას აყრიან.<ref>"Meckien, R", [http://www.iea.usp.br/en/news/funeral-bororo "Anthropologist creates support campaign for the funeral of the Bororo’s master of chants "]</ref> სხეული ამ მდგომარეობაშია იქამდე, სანამ ხორცი და ძვლები ერთმანეთისაგან არ განცალკევდება. ყოველ საღამოს კი ოჯახის წევრები გამოდიან და ცხედრის სიახლოვეს ტირიან და ასხამენ ცოტა რაოდენობით წყალს, რათა სხეულის [[გახრწნა]] დააჩქარონ. რამდენიმე კვირის შემდეგ კიდევ ერთი რიტუალი ტარდება ფრინველების ბუმბულებით მორთული [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] საკრავების თანხლებით, რათა გამოიძახონ სხვადასხვა სულები, რომლებისაც მათ სწამთ. ამ დროს კი ქოხში მამაკაცია, რომელიც უშუალოდ იძახებს ავ სულ ბოპს, რათა მკვდრის უკვდავყოფა შესთხოვოს. მას ხელში [[თუთიყუში]]ს ბუმბულით გაფორმებული ორნამენტი უჭირავს, რისი დახმარებითაც ის მზის ჩასვლას განასახიერებს. შემდეგ ტომი ყველა მამაკაცი ცეკვით მიემართება სოფლის გაღმა, რათა განაგრძონ სულის გამოძახების პროცედურა, რის შემდეგაც, მათი რწმენით, ერთ-ერთ მათგანში ჩასახლდება ეს სული. მამაკაცი, რომელიც იქცევა ისე, თითქოს მასში სული ჩასახლდა, ცხოველური ხმების გამოცემით მიუახლოვდება მის გამომძახებელს. საბოლოოდ ის ფეხზე წამოხტება და გაიქცევა ადგილისაკენ, რომელიც მისთვის წინასწარაა მომზადებული. დანარჩენები კი ცდილობენ ხელი შეუშალონ სულის გაქცევას მანამ, სანამ ის მიცვალებულს არ უკვდავყოფს. ისინი ისევ გაემართებიან სოფლისაკენ და მზის ჩასვლამდე ასრულებენ სხვადასხვა ცეკვებსა და სიმღერებს, რის შემდეგაც მიცვალებულის ძვლებს კალათში ჩააწყობენ და სოფლის გარეთ მოათავსებენ საგანგებოდ გამზადებულ პატარა საფლავში.<ref name=":0" />
== რწმენა-წარმოდგენები ==
=== რელიგია ===
ეს ინდიელებიც, სხვა სამხრეთ ამერიკელი ტომების მსგავსად, აგნოსტიკები არიან სამყაროს შექმნასთან დაკავშირებული იდეებისა და ამ სამყაროში მცხოვრები არსებების წარმოშობის შესახებ. ისინი ამ საკითხით დიდად არ ინტერესდებიან და არც ღმერთზე ფიქრობენ, როგორც სამყაროს შემქნელსა და ადამიანების თავისუფალი ქმედებების მსაჯულზე.
მეორე მხრივ, მათ აქვთ მრავალი სულთან დაკავშირებული რელიგიური რწმენა-წარმოდგენა. ისინი სულს ეძახიან აროეს, ეს სახელი არის როგორც კრებითი, ისე ინდივიდუალური. ასევე მათ შორის გავრცელებულია რწმენები ბოპთან დაკავშირებით.<ref name=":4">Colbacchini, A., Albisetti, C., Lillios, I., & Missao Salesiana, B. (State), Matto Grosso. (1942). Eastern Bororo Orarimogodogue Of The Eastern Plateau Of Mato Grosso.''Brasiliana (Grande Formato)''. Rio De Janiero, Brazil: Companhia Editora Nacional. Retrieved from <nowiki>http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-009</nowiki></ref>
=== ბოპი ===
ბოროროებს რელიგიურ რწმენებთან დაკავშირებული ორი სისტემა აქვთ. პირველი მათგანი მოიცავს ავ სულებს, რომლებიც არ ცხოვრობენ დედამიწაზე და დასახლებულები არიან ზეცის ქოხებსა და გამოქვაბულებში, მაგრამ შეიძლება ჩამოვიდნენ იქიდან სხვადასხვა მიზეზით. მდგომარეობის შესაბამისად მათ აქვთ განსხვავებული სახელები: მარებო (maeréboe), ბოპი (bope), ვაიკურუ (waikuru). მათ ბოპებს უწოდებენ მაშინ, როდესაც ისინი დედამიწაზე ჩამოდიან. ბოპი არის კრებითი სახელი, რომელიც ხანდახან მხოლობითი, ზოგჯერ კი მრავლობითი ფორმით გამოიყენება.<ref name=":4" />
ამ სულებს შეუძლიათ ვარსკვლავების და მეტეორების ჩამოგდება, დაავადებების გამოწვევა და მათი განკურნება, მათ იციან მომავალი ან შეუძლიათ იწინასწარმეტყველონ ის.<ref name="Colbacchini, Antonio, Cesar Albisetti, Ivana Lillios, and Brazil (State) Missao Salesiana" />
ბოროროებს სჯერათ, რომ სიკვდილიც ბოპზეა დამოკიდებული. მათ გონებაში იგი ასოცირდება იაგუართან და როდესაც ვინმე კვდება, ბოროროები დანაკლისის გამო შურის საძიებლად კლავენ იაგუარს. ამას აქვს რიტუალური წესი, რამდენიმე დღის შემდეგ შამანი უკვე საფლავში მოთავსებულ გვამთან გადის კონსულტაციას, რათა დაადგინოს იაგუარის ადგილსამყოფელი. მას შემდეგ, რაც გაიგებს, თუ სად შეიძლება იაგუარის პოვნა, იგი ატყობინებს ამ ინფორმაციას გარდაცვლილის ნათესავებს. ისინი ტომის მეორე ერთეულის რომელიმე მონადირეს სთავაზობენ, რომ საკუთარ თავზე აიღოს იაგუარის პოვნისა და მოკვლის საქმე.<ref>Kozák, V. (1963). Ritual Of A Bororo Funeral. ''Natural History'', ''72''(1), 38–49. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=sp08-006</ref>
=== აროე ===
რელიგიური რწმენების მეორე სისტემა დაკავშირებულია აროეს კულტთან, რომელიც არის „სულები მკვდრების, სულები წინაპრების“. აროე, რომელიც არის უკვდავი, ცხოვრობს ხორციელი სხეულის გარეშე. მას შეუძლია დროებით ჩასახლდეს სხვადასხვა ცხოველის სხეულში, როდესაც მოუნდება ჭამა, თამაში ან რაიმე სხვა ქმედების განხორციელება. აროე დაკავშირებულია წესრიგთან, იდენტობასთან და სტრუქტურის არსებობასთან.<ref name=":2" /> ის წარმოადგენს „უცვლელ, კატეგორიულ ფორმას“.
ბოროროს ხალხი აროეს დიდი პატივს სცემს. მასთან არის დაკავშირებული სხვადასხვა ცხოვრებისეული მოვლენა, მათგან გამორჩეულია წვიმიანი სეზონის დროს აროეს ჩართულობა. ამ პერიოდში ბოროროს სოციალურ სივრცეში ჩნდება აროე. მისი მოსვლის ან წასვლის აღსანიშნავი წინასწარ დადგენილი ცერემონია არ არსებობს, მაგრამ მისი ყოფნა თვალსაჩინო და აუცილებელია წვიამიანის სეზონის შესაბამისი რიტუალების ჩასატარებლად.
თითოეული გარდაცვლილის აროე შეიძლება იყოს ორგვარად წარმოდგენილი:
* '''მაივო''' (''maíwo'') აროე - ეს არის ინდიელი, რომელიც წარმოადგენს გარდაცვლილს დაკრძალვის ცერემონიაზე. იგი მორთულია გარდაცვლილის ტომში არსებული ტოტემური წესების შესაბამისად.
* '''პოარი''' (''poari'') აროე - ეს არის სასულე მუსიკალური ინსტრუმენტი, გაკეთებული პატარა გოგრისგან. მას იყენებენ მომავალში სულის მოსახმობად.<ref name=":4" />
=== ბოპისა და აროეს კავშირი ===
ბოროროები გამოხატავენ კულტურასა და ბუნებას შორის განსხვავება აროესა და ბოპის კონცეფციებით. ბოპი და აროე მოიცავენ ერთი და იმავე სივრცეს. აროე არის ყველგან, ბოპიც ასევე ყველგან რის. „ბოპი ყველაფერშია, არ არსებობს ისეთი რამე, რაშიც ბოპი არ არსებობს“ - ასე ფიქრობენ ბოროროები. მეორე მხრივ, ორივე მათგანს აქვს მათთვის გამორჩეული სივრცეები. ბოპი ცხოვრობს ცაში, აროე - დედამიწაზე. ციდან ჩამომავალ ბოპს დედამიწამდე მისაღწევად სულ სამი ნაბიჯი სჭირდება, როგორც ეს ბოროროების ერთ-ერთ მითშია აღწერილი. ეს პროცესი განასახიერებს ბუნების კულტურად გადაქცევის მცდელობას ანუ ბოპისა აროედ.<ref name=":3" />
== ხელოვნება ==
ბოროროს ტომის წამომადგენლები ხატავდნენ ნადირობის სცენებს ქვიშაზე, ამისათვის თხრიდნენ მიწასაც, რათა მკვეთრად გამოეყოთ ნადირის კონტური, მოხაზულობა. შემდგომ ამ ღრმულებს ავსებდნენ მონაცრისფრო-თეთრი ფერფლით, იაგუარის თვალებსა და ლაქებს კი გამოხატავდნენ შავი წერტილებით. ფონ დენ შტეინენი აღწერს ორ მთავარ თემას, ფორმას ხელოვნების ნამუშევრებში - ეს არის ქალის მერქნისაგან დამზადებული სარტყელი ან ქამარი და ნახევარწრეები, რომლებიც გარშემორტყმულია წერტილებით, რათა გამოსახოს თავის ქალა, რომელსაც დაკრძალვის რიტუალისთვის იყენებენ. მის მიერ აღწერილი ნახევარწრეები იყოფა ორ სიმეტრიულ ნაწილად, რომელთა თავზე კიდევ ერთი ნახევარწრეა მოქცეული, თუმცა ლევი-სტრაუსის ილუსტრაციაში ვხვდებით ორ ვერტიკალურ სერიებად გაწყობილ წერტილოვან ნახევარწრეებს, რომელიც განსხვავდება ფონ დენ შტეინენის მაგალითისგან, რომლის შემთხვევაშიც წრეები ჰორიზონტალურად არიან გაწყობილნი. ფერადი დიზაინის ფიგურები დეკორატიულ ისრებზე და მოხატული ქამრების სიგრძე უფრო მნიშვნელოვანი და მრავლისმეტველი სიმბოლოები იყო მაშინ, ვიდრე თავად კლანის ემბლემები. ასევე იყენებდნენ ლურჯ და ყვითელ ფერებს. ეს დეკორაციები არ იყო ყოველთვის მთლიანად გეომეტრიული, მაგალითად, ტაპირის ტომის დროშა ფორმით ძალიან ჰგავდა პუმას.
ორარიმოგუს ტომში ესთეტიკურობის შეგრძნება ძალიან ჰქონდათ განვითარებული, სრულყოფილება, სიზუსტე და სილამაზე იკვეთება მათ მიერ შესრულებულ ორნამენტებსა და სხვადასხვა ხელოვნების ნაწარმში. მათ ძალიან კარგად იცოდნენ, როგორ უნდა გამოეყენებინათ ყველაფერი, რასაც მათ ბუნება უბოძებდა და შეექმნათ სილამაზე. ხელოვნების ნიმუში შესაქმნელად ისინი იყენებდნენ სხვადასხვა ნივთებს, მათ შორის: კანს, კლანჭებს, კბილებს, ველური ცხოველების ძვლებს, სირაქლემას კვერცხს, სადაფის ნიჟარებს, ხილს, ფოთლებს, მარცვლებსა და ბასრ საგნებს. იმისათვის, რომ შეეწებებინათ ორნამენტების ნაწილები ისინი იყენებდნენ ‘’ბოსტნეულის ფისს’’, ბამბის ძაფსა და ბოსტნეულის ბოჭკოებს.
ორნამენტებს მარტივი დიზაინი ჰქონდათ, თუმცა ისინი იყო დაწნული სხვადასხვა ტონალობის მქონე ბუმბულებისაგან. ნაწნავები კი იყო სხვადასხვა ფორმის:
* სწორი და ერთმანეთის პარალელური
* სწორი და კუთხით გადაფარული
* წრიული <ref name="William Azel Cook">"Through the wilderness of Brazil by horse, canoe and float" by Cook, William Azel. Date Published-1909</ref><ref name="Robert H. Lowie">"The Bororo" Lowie, Robert H. Date Published-1946</ref>
=== ფოლკლორი ===
[[ფაილი:Flute,_bamboo_with_feathers,_Bororo_-_AMNH_-_DSC06179.JPG|მინი|421x421პქ|ფრინველის ბუმბულით გაფორმებული ფლეიტა, რომელსაც გასვენების ცერემონიის დროს იყენებდნენ]]
მარიდო არის ბოროროს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ხალხური ცეკვა, მანოსთან ერად. ორივე ცეკვის არსი არის იგივე, რაც ძველი ბერძნული ოლიმპიური თამაშებისა: ცეკვებში ისინი ერთმანეთს ეჯიბრებიან, ცდილობენ მაყურებელს დაანახონ მათი ძალა და შესაძლებლობები. ასევე ბოროროელი ინდიელები ამ ცეკვებით იხსენებენ და უკვდავყოფენ იმ ადამიანების სახელებს, რომლებიც სხვადასხვა ბრძოლებში გმირულად დაეცნენ. მანო და მარიდოს შორის პრინციპული განსხვავებაა ის, რომ მანოში მონაწილეები ორად არიან გაყოფილნი და ამგვარად ასრულებენ ცეკვებს. მანო მათ ენაზე არის ბანანის მსგავსი მცენარის სახელი, რომელსაც ისინი ცეკვის დაწყებამდე ჭრიან და მისი დახმარებით განასახიერებენ ჭიანჭველებს.
ბაჰიტო, ანუ მამაკაცების სახლი, არის ერთგვარი სასწავლებელი, სადაც ბავშვები ითვისებენ დართვას, ქსოვას, სხვადასხვა საბრძოლო თუ სანადირო იარაღის დამზადებას და მათთვის ყველაზე მნიშვნელოვანს - სიმღერას. თუ რატომ არის სიმღერა ბოროროებისათვის ყველაზე მნიშვნელოვანი, ამაზე მკვლევრები [[ფრიჩი]] და [[პოლ რადინი]] მეოცე საუკუნის სტატიაში წერენ: თუ ტომის წინამძღოლის შვილი ცუდი მომღერალია, ის ერთ-ერთ რიგით ტომელად დარჩება. იმ შემთხვევაში, თუ სოფელში ორი კარგი მომღერალია, ან ის ხდება წინამძღოლი, რომელიც ოდნავ უკეთესია, ან ის, რომელიც ტომს ჩამოშორდება და საკუთარ მომხრეებთან ერთად ახალ სოფელს დააარსებს. სტატიაში საუბარია ასევე ბაკურურუს შესახებ, ანუ „სიმღერები, რომლებსაც ტომის წინამძღოლი მღერის, რაიმე მნიშვნელოვანი მოვლენის წინ და შემდგომ, ბავშვები კი წარმოდგენილნი არიან როგორც დამხმარე გუნდი.“ მათი მუსიკალური ინსტრუმენტებია: იჩა - [[საყვირი]]ს მსგავსი, პანა - ოთხი ყელიანი გოგრისაგან დამზადებული ინსტრუმენტი, ზევიდან ჩასაბერად გახვრეტილი, პარირა - [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკისაგან]] დამზადებული ფლეიტა, გოგრის საჩხარუნოები.<ref name="Chamberlain, A. F. (1902). Work accomplished in the study of American Indian folk-lore. The Journal of American Folklore, 15(57), 127.">Chamberlain, A. F. (1902). Work accomplished in the study of American Indian folk-lore. The Journal of American Folklore, 15(57), 127. doi: 10.2307/533481</ref>
=== სამკაულები და სხეულის მოსართავები ===
[[ფაილი:Bororo002.jpg|მარცხნივ|მინი|228x228პქ|სამკაულები და სხეულის მოსართავები]]
ბოროროს ხალხი სამკაულებს დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს. ყველა მოსახლე, იქნება ის კაცი, ბავშვი, თუ სუსტი სქესის წარმომადგენელი, ატარებს მრავალი სახის სამკაულს. მათ სწამთ, რომ ამით ისინი სხვადასხვა დაავადებებისაგან დაცულნი იქნებიან.
მამაკაცებში გავრცელებულია სხეულის სხვადასხვა ნაწილის: მკერდის, ყელის, წელის სამკაულები. ქალები კი, რომლებიც ექვსი წლის ან მეტის არიან, ხშირად იყენებენ ტყავის [[კორსეტი|კორსეტს]] და სახვევს, რომელიც [[ხრალი]]საგანაა დამზადებული. გამორჩეულია ასევე იაგუარის ბრჭყალებისაგან დამზადებული გვირგვინები და გარეული ფრინველის ბუმბულისაგან შეკერილი დიადემები. ბევრი ბორორო ატარებს ტუჩზე ჯაჭვს, რომელსაც ნოგოდაუს უწოდებენ და რომლებიც დაახლოებით 15 სანტიმეტრის სიგრძისაა. ჯაჭვებს ძირითადად ოვალური ფორმის ბრტყელი ნიჟარებისაგან ამზადებენ. მოხუცებს ხშირად ჯაჭვთან ერთად, ტუჩზე საცობის მსგავსი სამკაული აქვთ გაკეთებული. ახალგაზრდა მამაკაცებს წელზე პალმის ფოთლებისაგან დაწნული ქამრები აქვთ შემოხვეული. მკერდზე დაკიდებული აქვთ დაახლოებით 20 სანტიმეტრი სიგრძის თილისმა, რომელიც მაიმუნის კბილებისგანაა აწყობილი. ასევე მკერდზე იკიდებენ მოზრდილი ცხოველების რქას, რომლის ტარებაც ტომში დიდ პატივადაა მიჩნეული. ახალგაზრდებს ხშირად ტანი მორთული აქვთ თეთრი ბუმბულებით.<ref name=":0" />
==== მოსართავები თავისათვის ====
საკუთარი თავების მოსართავად იყენებდნენ სხვადასხვა საგნებს, რომლებსაც წინასწარ ამზადებდნენ. არსებობდა კაცების თავის მოსართავებიც, რომლებიც მზადდებოდა 63 სხვადასხვა ფერის ბუმბულისაგან. ბუმბულს კი იღებდნენ სხვადასხვა ჯიშისა და სახეობის ფრინველებისაგან, მათ შორის თუთიყუშებისგანაც კერძოდ კი იყენებდნენ მანოპას, კორაოს, კურიტაგასა და კუნოს. იყენებდნენ არწივის ბუმბულსაც. ორარიმოგოდოგის ტომი გასაკუთრებულად დაოსტატებული იყო ამ საქმეში. ისინი აკეთებდნენ პარიკოს, ანუ ნახევარი წრის ფორმის, ბუმბულებით გაწყობილ მარაოს მაგვარ თავსართავს, რომელსაც თავზე ზემოდან იდებდნენ. კურუგუგუას სახეობის ქორის ბუმბულისაგან, კერძოდ კი, მისი კუდის ბუმბულისაგანაც აკეთებდნენ თავსართავებს, რომლებსაც ვერტიკალურად იდებდნენ თავზე. სამ ხის რკალს აიღებდნენ, ამაგრებდნენ ბუმბულებს და აძლევდნენ ცილინდრის ფორმას.
კიდევ ერთი სახის თავსართავი მზადდებოდა ხის ქინძისთავისაგან, რომელსაც აფორმებდნენ სხვადასხვა ფორმისა და ფერის ბუმბულებით. ქინძისთავს ერთი ბოლო ძალიან ბასრი და წვეტიანი ჰქონდა, ხოლო მეორეზე ბუმბულს ამაგრებდნენ. წვეტიანი თავით კი მოცემულ ორნამენტს თმაში იმაგრებდნენ. ისინი ასევე ატარებდნენ ბუმბულებით მორთულ ძვლებსა და ხილის მჭამელი ჩიტების ნისკარტებს. ქინძისთავების ჩამაგრების დროს თმას ორ ან სამ ნაწილად იყოფდნენ და თითოეულ შეკრულ ნაწილში ქინძისთავს არჭობდნენ. გვირგვინებს ამზადებდნენ დამყოლი და დრეკადი ხის მასალისაგან, ზუსტად თავის გარშემოწერილობის ზომის გათვალისწინებით, მასზე ამაგრებდნენ ძაფებს, მტაცებლის ეშვებსა და კლანჭებს. თავის მოსართავად ასევე იყენებდნენ ცხვირის სამკაულსაც, რომელსაც ცხვირის ზღუდეში იკეთებდნენ ორი ხის ჩხირის მეშვეობით, რომელთაგან ერთ მათგანს ცილინდრული ფორმა ჰქონდა, მეორეს კი წვეტიანი, შესაბამისად ერთმანეთში ჯდებოდა და იკვრებოდა. ისინი გაფორმებული იყო სხვადასხვა ტიპის ბუმბულებით. მოცემულ ორნამენტებს ჰქონდა ორი გრძელი ულვაშის ფორმა.
რაც შეეხება ყურსაკიდებს, ზოგიერთი მათგანი ისეთი გრძელი იყო, რომ მხრებამდე სწვდებოდათ. ასევე სახეს იფარავდნენ დრეკადი მარაოს მაგვარი ბუმბულებით, რომლებიც ნაწილობრივ ფარავდა მათ თვალებს და თავის ირგვლივ იყო გარშემორტყმული და ხან ზევით, ხან კი ქვემოთ მიმართული. მათ ჰქონდათ უცნაური თმის სტილიც, ისინი ინარჩუნებდნენ შავ, გრძელ და საკმაოდ სქელ თმას, თუმცა იჭრიდნენ განსხვავებულად: თავდაპირველად საფეთქლის წინ ჰორიზონტალური მიმართულებით იჭრიდნენ, შემდგომ ვერტიკალურად სასმენ ორგანომდე მიდიოდნენ და ყურის უკან ისევ ჰორიზონტალურად იჭრიდნენ, აქედან კი უკვე თმის სიგრძეს აღარ ეხებოდნენ და თმები მხრებმდე ეშვებოდა.
რაც შეეხება თმის მოვლას, ისინი ფრთხილად ივარცხნიდნენ სავარცხლით, რომელიც შედგებოდა ბამბუკის ხის ნაფოტებისაგან და ლამაზი ბამბის ნაქსოვი ძაფებისაგან, რომლებიც ამავე ნაფოტებზე იყო დამაგრებული. სავარცხელი მთლიანად ნაქსოვი ძაფითაა დაფარული გარდა კბილების ნაწილისა, რომელიც ორივე მხარეს არის დაუფარავი. რაც შეეხება დაწნულ ნამუშევრებს, მკვეთრად იყო განსაზღვრული მათი ფერიც. აკრძალული იყო წითელისა და შავის გამოყენება, ფერის არჩევას ორნამენტის შესაქმნელად და დაწვნის დროს იმდენად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა, რომ როცა ბოროროს წარმომადგენლები დილემის წინაშე აღმოჩნდებოდნენ და ვერ ირჩევდნენ ფერს, ისინი მიდიოდნენ ადამიანთან (aroetawaraare), რომელიც იძახებდა სულს და წყვეტდა ამ პრობლემას. საბოლოო ჯამში, ისინი ძირითადად იყენებდნენ ნათელ ფერებს.<ref name="Antonio Colbalchini, Cesar Albisetti, Ivana Lillios.">"The eastern Bororo Orarimogodogue of the eastern plateau of Mato Grosso" Antonio Colbalchini, Cesar Albisetti, Ivana Lillios. Date Published-1942</ref>
== მასალები ინტერნეტში ==
* http://www.everyculture.com/South-America/Bororo-Bibliography.html
* http://lucy.ukc.ac.uk/EthnoAtlas/Hmar/Cult_dir/Culture.7832 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040618235415/http://lucy.ukc.ac.uk/EthnoAtlas/Hmar/Cult_dir/Culture.7832 |date=2004-06-18 }}
* http://www.folkways.si.edu/brazil-bororo-world-of-sound/world/music/album/smithsonian
== დამატებითი ლიტერატურა ==
* Diacon, Todd A. 2004. ''Stringing Together a Nation: Cândido Mariano da Silva Rondon and the Construction of a Modern Brazil, 1906-1930''. Duke U. Pr.
* Landor, Arnold Henry Savage. 1913. [http://www.gutenberg.org/ebooks/22483 Across Unknown South America]. London: Hodder and Stoughton.
* Langfur, Hal. 1999. [http://findarticles.com/p/articles/mi_m2005/is_4_32/ai_55084003 Myths of Pacification: Brazilian Frontier Settlement and the Subjugation of the Bororo Indians]. ''Journal of Social History''; 32, no. 4: 879.
* [[Claude Lévi-Strauss|Lévi-Strauss, Claude]]. [http://findarticles.com/p/articles/mi_m3575/is_n1189_v199/ai_18305380 Tristes Tropiques]. New York: Atheneum, 1974. ISBN 0-689-10572-X.
* [[David Maybury-Lewis|Maybury-Lewis, David]]. 1979. ''Dialectical Societies: The Ge and Bororo of Central Brazil'' ISBN 0-674-20285-6.
* Viertler, Renate B. [http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/custom/portlets/recordDetails/detailmini.jsp?_nfpb=true&_&ERICExtSearch_SearchValue_0=ED252076&ERICExtSearch_SearchType_0=eric_accno&accno=ED252076 Greeting, Hospitality, and Naming among the Bororo of Central Brazil]. ''Working Papers in Sociolinguistics'' Number 37. 1976.
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ბორორო]]
[[კატეგორია:ბრაზილიის ეთნიკური ჯგუფები]]
[[კატეგორია:ბოლივიის ეთნიკური ჯგუფები]]
nuej7comqmtnvf2pehn9swasoec97ck
პანდა
0
348027
4399242
3143071
2022-07-27T17:29:04Z
David1010
704
გადამისამართების სამიზნის შეცვლა „[[ბამბუკის დათვი]]“-დან „[[დიდი პანდა]]“-ზე
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[დიდი პანდა]]
95ipucyihav3ylvqflyi46h5o0hvlnf
სტენლი (მთა)
0
351141
4399156
4258646
2022-07-27T13:39:09Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მთა
| სახელი = სტენლი
| სურათი = Mount Stanley.jpg
| სურათის_წარწერა = სტენლის მთა. მარცხნივ ალექსანდრას პიკი, მარჯვნივ — მარგერიტის პიკი
| ქვეყანა = {{დროშა|კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}<br>{{დროშა|უგანდა}}
| ტერიტორიული ერთეული =
| სიმაღლე = 5109<ref>[http://peakbagger.com/peak.aspx?pid=11158 Peakbagger.com]</ref>
| შეფარდებითი სიმაღლე =
|lat_dir = N |lat_deg = 00 |lat_min = 23 |lat_sec = 09
|lon_dir = E |lon_deg = 29 |lon_min = 52 |lon_sec = 18
| პოზრუკა = კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
| პოზრუკა2 = უგანდა
| იზოლაცია =
| დაკავშირებული მთა =
| სია =
| მთის მასივი =
| ქედი = [[რუვენზორი]]
| ლანდშაფტი =
| ტიპი =
| ვულკანური რკალი =
| ვულკანური სარტყელი =
| ამგებელი ქანები =
| ასაკი =
| პირველი ასვლა = 1906
| უმარტივესი მარშრუტი =
| ბოლო ამოფრქვევა =
| საიტი =
}}
'''სტენლი''' ({{lang-fr|Mont Stanley}}) — [[მთა]], [[რუვენზორი]]ს [[მთიანეთი]]ს ნაწილი.
მთა, რომელსაც სახელი [[აფრიკა|აფრიკის]] მკვლევარის სერ [[ჰენრი მორტონ სტენლი]]ს პატივსაცემად დაერქვა და მდებარეობს [[კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] და [[უგანდა|უგანდის]] [[სახელმწიფო საზღვარი|სახელმწიფო საზღვარზე]], ამ ქვეყნების ყველაზე უფრო მაღალი წერტილია. სტენლის მთა შედგება რამდენიმე [[მწვერვალი]]საგან, რომელთაგან სამი, ''მარგერიტა'' (5109 მ), ''ალექსანდრა'' (5091 მ) და ''ალბერტი'' (5087 მ), 5 კმ-ით აღემატება [[ზღვის დონე]]ს. აფრიკაში სიმაღლის მიხედვით მთას უკავია მესამე ადგილი და მხოლოდ [[კილიმანჯარო]]ს და [[კენია (მთა)|კენიის]] მთებს ჩამორჩება.
[[გეოლოგია|გეოლოგიურად]], როგორც [[რუვენზორი]]ს მთები, სტენლის მთაც აგებულია უძველესი [[კრისტალური ფიქლები]]თ. მასზე პირველი ასვლა 1906 წელს განახორციელა პრინცმა [[ლუიჯი ამედეო]]მ და მისმა გუნდმა.<ref>[http://www.vqronline.org/articles/2000/winter/bridges-prince-climbers/ Peter Bridges, ‘A Prince of Climbers’, Virginia Quarterly Review, 76-1 (Winter 2000), 38-51.]</ref> პირველმა ამსვლელმა უმაღლეს მწვერვალს სახელი [[იტალიის მეფეები|იტალიის დედოფლის]] — [[მარგარიტა სავოელი]]ს პატივსაცემად დაარქვა.
[[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2600 მეტრ სიმაღლემდე ჭარბობს ტროპიკული [[ტყე]]ები, უფრო მაღლა — უპირატესად [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]] და [[ხისევრი მანანა]] (Erica aborea), 3800 მეტრზე უფრო მაღლა — ალპური მდელოები, 4000 მეტრზე ზემოთ — [[ხავსები]] და [[ლიქენები]]. მიუხედავად იმისა, რომ სტენლის მთა [[ეკვატორი|ეკვატორზე]] მდებარეობს, მწვერვალები დაფარულია [[ყინული]]თ, რომელთა ფართობი ყოველწლიურად კლებულობს.<ref>{{Cite web |url=http://www2.geog.ucl.ac.uk/~rtaylor/rwenzori.htm |title=Climate Change and the Aquatic Ecosystems of the Rwenzori Mountains |accessdate=2016-10-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120211202631/http://www2.geog.ucl.ac.uk/~rtaylor/rwenzori.htm |archivedate=2012-02-11 }}</ref>
რაიონის [[ფლორა]] და [[ფაუნა]] [[ენდემები|ენდემურია]] და სტენლის მთა შედის [[რუვენზორის მთების ეროვნული პარკი|რუვენზორის მთების ეროვნულ პარკში]], 1994 წლიდან [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ობიექტია.<ref>{{Cite web |url=http://heritage.unesco.ru/index.php?id=988&L=9 |title=რუვენზორის მთების ეროვნული პარკი-მაუნტინსი |accessdate=2016-10-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080411182443/http://heritage.unesco.ru/index.php?id=988&L=9 |archivedate=2008-04-11 }}</ref>
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.skimountaineer.com/ROF/ROF.php?name=Stanley Information about Mount Stanley and the Ruwenzori Range]
* [http://www.peakbagger.com/peak.aspx?pid=11158 Mount Stanley on Peak Bagger]
* [http://www.peakware.com/peaks.html?pk=1084 Mount Stanley on the Peakware World Mountain Encyclopedia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927004850/http://www.peakware.com/peaks.html?pk=1084 |date=2007-09-27 }}
* [http://www.summitpost.org/mt-stanley/212349]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთები]]
[[კატეგორია:უგანდის მთები]]
ojl4wvq0ugee6c8nfxuyvfiu1zcedn0
ჩინური სამზარეულო
0
355137
4399149
3994230
2022-07-27T13:11:01Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:文會圖.jpg|250px|მინი|სონგის დინასტია, საიმპერატორო ოჯახის სადილი]]
'''ჩინური სამზარეულო''' — მსოფლიოში აღიარებულია, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი, რთული და მრავალფეროვანი. ჩინელებისათვის მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ფერი, გემო და სურნელება, არამედ, ასევე მნიშვნელოვანია, თუ როგორ გამოიყურება კერძი. ჩინური სამზარეულოს ისტორია [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითის ეპოქიდან]] იღებს სათავეს. იგი მოიცავს სტილის მრავალფეროვნებას ჩინეთის სხვადასხვა რეგიონებიდან, ისევე როგორც ჩინელი ხალხი მთელ [[მსოფლიო]]ში მოიცავს [[აზია|აზიის]] უმეტეს ნაწილს. ჩინური სამზარეულოს ისტორია ათასობით წელს ითვლის, ის ამ ხნის განმავლობაში მუდივად იზრდებოდა და ვითარდებოდა. რეგიონების ჩამოყალიბებამ და [[კლიმატი]]ს მრავალფეროვნებამ, საიმპერატორო მოდამ და მოსახლეობის მრავალფეროვანმა გემოვნებამ შეცვალა და მრავალფეროვანი გახადა ჩინური სამზარეულო. დროთა განმავლობაში, სხვა ქვეყნების სამზარეულოს ტექნიკა და ინგრედიენტები ერეოდა ჩინურ სამზარეულოს ვაჭრობის და სხვა ფაქტორების გამო. დღესდღეობით ის უკვე მსოფლიოში ფართოდაა გავრცელებული.
ჩინური სამზარეულოს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ინგრედიენტია [[ბრინჯი]], რომელიც გამოიყენება ჩინეთის ყველა რეგიონში. მისი გამოყენებისა და დამზადების პროცესი კი ყველა რეგიონში განსსხვავებულია.
რაც შეეხება საჭმელ ჩხირებს (ჩინურად „ქუაიწ“), ის ჩინური სამზარეულოს განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს. ძირითადად გამოიყენება მყარი საჭმელებისთვის, ხოლო წვნიანი საჭმელებისთვის, ჩვეულებისამებრ, კოვზით სარგებლობენ. ბოლო დროს უფრო მეტად გამოიყნება [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკისა]] და [[პლასტმასი]]ს ჩხირები.
[[ფაილი:Manchu Han Imperial Feast Tao Heung Museum of Food Culture.jpg|250px|მინი|მარცხნივ]]
ზოგადად, განხვავებული კლიმატური პირობების გამო, სხვადასხვა რეგიონებში ჩინური კერძების მომზადების წესი და გემო განსხვავებულია, ეს ასევე დამოკიდებულია [[ეთნიკური ჯგუფი|ეთნიკურ ჯგუფზე]]. სამხრეთელებს უყვართ ნაკლებად მლაშე კერძები, რომელთაც ნაკლები სურნელება ახასიათებს., ხოლო ჩრდილოელებს უყვართ კერძები [[მარილი]]თა და სოიოს სოუსით. სიჩუანელებისთვის წარმოუდგენელია კერძი [[წიწაკა|წიწაკის]] გარეშე, შანსიში მოსწონთ ძმრიანი საჭმელები. ამდენად, ჩინეთში უამრავი რეგიონალური სამზარეულოა.
არსებობს ჩინეთის ოთხი ყველაზე ცნობილი რეგიონული სამზარეულოს სკოლა, ესენია: „ჩუანცაი“ – სიჩუანური სამზარეულო, „იუეცაი“ – კანტონური სამზარეულო, „ლუცაი“ – შანტუნგის სამზარეულო და „ხუაი'იანგ ცაი“ – უ ძიანგსუს სამზარეულო.
==სიჩუანის სამზარეულო==
[[ფაილი:La Zi Ji (Chicken with Chiles) (2269517013).jpg|250px|მინი|შემწვარი ქათამი ცხარე წიწაკით სიჩუანის სტილში]]
სიჩუანის სამზარეულო ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილია ჩინურ სამზარეულოთა შორის. მისი თავისებურებაა კერძის სიცხარე. ამ სამზარეულოსთვის დამახასიათებელია [[წიწაკა|წიწაკის]] უხვი მოხმარება. ამას გარდა, გამოიყენებენ უამრავ სუნელს, ასევე [[ნიორი|ნიორს]], [[ლეღვი|ლეღვს]] და ფერმენტულ [[სოიო]]ს. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული კერძია ღორის ხორცი [[თევზი]]ს არომატით.
==კანტონური სამზარეულო==
[[ფაილი:Cooked_Frog_2.jpg|250px|მინი|მარცხნივ|შემწვარი ბაყაყი]]
კანტონური სამზარეულო მოდის კანტონიდან (ჩინეთის სამხრეთ პროვინცია). მიჩნეულია, რომ კანტონური სამზარეულო ყველაზე პოპულარულია, რასაც ხსნიან იმით, რომ ყველაზე მეტი ადამიანი, სწორედ ჩინეთის ამ [[პროვინცია|პროვინციიდანაა]] გასული საზღვარგარეთ. კანტონელები მიჩნეულნი არიან თავგადასავლების მოყვარულ ხალხად, რომელსაც შეუძლია ჭამოს [[ხორცი|ხორცეულიც]] და [[ბოსტნეული]]ც. კანტონური სამზარეულო გამოიყენებს დიდი რააოდენობით სხვადასხვა სახის პროდუქტს. ყველა კერძში გამოიყენება ახალი სურსათი და არავითარ შემთხვევაში – გაყინული პროდუქტი. ამ სამზარეულოსთვის არ არის დამახასიათებელი სიცხარე. ცდილობენ, ბუნებრივი გემო შეუნარჩუნონ ხორცსა და ბოსტნეულს. ორიგინალური კერძების მოსამზადებლად ხშირად იყენებენ [[ხვლიკები|ხვლიკებსა]] და გარეულ ცხოველებს. კერძების მომზადების საბაზისო ტექნიკა შეიცავს შეწვას, ღრმად შეწვას, მოხარშვას, ჩაშუშვას და [[ორთქლზე მომზადება]]ს. ბუნებრივი გემოს შესანარჩუნებლად კი, ყველაზე ხშირად, ორთქლზე მომზადებას და შეწვას მიმართავენ. ამ კუთხის მზარეულები ცდილობენ კერძების მრავალფეროვნად და მხატვრულად მორთვას. ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი კერძი ზეთში მომზადებული კრევეტებია.
==ძიანგსუს სამზარეულო==
ძიანგსუს სამზარეულო, რომელსაც ასევე „ხუაი'იანგ ცაი“-ს სამზარეულოს უწოდებენ, გამოირჩევა [[ზღვის პროდუქტები]]ს სიჭარბით, რომლებიც კერძებს ახალ და განსაკუთრებულ გემოს ანიჭებს, ასევე, ხშირად გამოიყენება ნადირიც. ამ სამზარეულოსთვის დამახასიათებელია გემოს სიტკბო და ჰაეროვნება. ასევე ცნობილიაა, რომ ძიანგსუს სამზარეულო დიდ ყურადღებას უთმობს ინგრედიენტების შერჩევას და კერძების მომზადების მეთოდოლოგიას. სეზონურ ცვლილებასთან ერთად, იცვლება კერძების სახეობებიც. დიდი ყურადღება ექცევა კერძების ლამაზ გაფორმებას. ერთ-ერთი ცნობილი კერძია - მარილიან წყალში მომზადებული ქათმის ხორცი.
==შანტუნგის სამზარეულო==
[[ფაილი:Peking Duck.jpg|200px|მინი|პეკინური იხვი]]
მომზადების ძირითადი ხერხია მაღალ ცეცხლზე შეწვა (ზოგჯერ ტაფაში ზეთს ცეცხლი ეკიდება ხოლმე). ამ სამზარეულოსთვის მნიშვნელოვანია გემრიელად შეკაზმული და რძიანი სუპები. ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კერძია ყვითელი მდინარის თევზი მოტკბო-მომჟავო სოუსში.
[[პეკინი|პეკინში]] ყველაზე ცნობილი კერძია „პეკინური იხვი“, რომელიც განსაკუთრებულად გემრიელად მზადდება რესტორანში „ციუენძიუტე“.
==გალერეა==
<gallery>
Beijing_China_Barbecue-sticks-at-Donghuamen-Night-Market-01.jpg|ჩინეთი, პეკინი. დაუჭრელად შემწვარი ხორცი დონგჰუამენის ღამის მაღაზიაში
Bthl.jpg|თანგჰულუ. ჯოხზე აცმული ხილი
DouFu_Gan.JPG|ჩინური ტოფუ
%E9%BB%9E%E5%BF%8314.jpg|ჩინური დესერტი
Chinese_fried_rice.jpg| ჩაო ფანი, პოპულარული ჩინური კერძი
Baozi_Chengdu.JPG|ბაო წ, ორთქლზე მომზადებული ფუნთუშა
Longjing_tea_3.jpg|ჩინური ჩაი ლონგჯინგი, ჩინური სამზარეულოს განუყოფელი ნაწილი
</gallery>
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ჩინური ჩაის კულტურა]]
* [[ჩინური ტრადიციული მედიცინა]]
==ლიტერატურა==
*ცნობარი „რა ვიცით ჩინეთის შესახებ?“, თბ., 2015, გვ. 35.
==რესურსები ინტერნეტში==
* K.C. Chang [http://asiasociety.org/lifestyle/food-recipes/food/meats/food-chinese-culture "Food in Chinese Culture"]
*{{dmoz|Home/Cooking/World_Cuisines/Asian/Chinese}}
* "[http://www.bbc.co.uk/chinesefoodmadeeasy/ Chinese food made easy]"
* "[http://guides.library.stonybrook.edu/content.php?pid=190666&sid=1599362 Chinese Culinary History (Websites for Research)] Stony Brook University Libraries.
[[კატეგორია:ჩინური სამზარეულო]]
gfzvdjgpserbruy1k4lj92o4solf6lk
ფუსი
0
355823
4399256
3651317
2022-07-27T17:58:26Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Anonymous-Fuxi and Nüwa.jpg|250px|მინი|უძველესი ფუსისა (მარჯვნივ) და [[ნიუვა]]ს ნახატი, აღმოჩენელი სინ ძიანგში.]]
'''ფუსი''' ({{lang-zh|伏羲}}) — ასევე მოხსენიებული, როგორც ფუ-ჰსი, არის კულტურული გმირი ჩინურ ლეგენდებსა და მითოლოგიაში, იგი გვევლინება კაცობრიობის შექმნელად (მის დასთან- [[ნიუვა]]სთან ერთად), ასევე მან გამოიგონა [[ნადირობა]], [[თევზაობა]], [[კულინარია]] და ჩინური ცანგძიეს იეროგლიფური დამწერლობის სისტემა. ის ცნობილია, როგორც პაოსი, ასევე პაო-ში. ფუსის თვლიან პირველ იმ სამ მონარქს შორის, რომლებიც [[ჩინეთის დინასტიები|ჩინეთის დინასტიური]] პერიოდის დასაწყისში მოღვაწეობდნენ.
==წარმომავლობა==
[[ფანკუ]] არის პირველი მგრძნობიარე არსება და შემოქმედი. თავდაპირველად სამყაროში სუფევდა უფორმო ქაოსი. ამ ქაოსში 18 000 წლის მანძილზე კვერცხში ეძინა ფანკუს. როდესაც [[ინი და იანი]] სამყაროში დაბალანსდა, ფანკუმ გამოიღვიძა. დააცილა ერთმანეთს ინი და იანი. ინი გადაიქცა [[დედამიწა]]დ, ხოლო იანი [[ცა]]დ. ფანკუ მათ შროის მოექცა და აკავებდა ცას. 18 000 წლის შემდეგ ფანკუ წამოწვა დასასვენებლად, ანუ გარდაიცვალა. მისი ამონასუნთქი გადაიქცა ნიავად, ხმა [[ჭექა-ქუხილი|ჭექა-ქუხილად]] გაისმა, მარცხენა თვალი [[მზე]]დ, მარჯვენა [[მთვარე]]დ, თმა და წვერ-ულვაში - ცაზე გაბნეულ ვარსკვლავებად იქცა. მისი ხმა გახდა სამყაროს ოთხი პოლუსი, ტანი - გზებად და ბილიკებად, კუნთები - სახნავ მიწებად, ნაყოფიერ ნიადაგად, ხოლო კბილები, ძვლები და ძვლის ტვინი- თეთრ იასპად, მწვანე ნეფრიტად და სხვა ძვირფას თვლებად იქცა. ბალანი, რომელიც ტანს უფარავდა უღრან ტყეებად და გაუვალ ბარდებად იქცა, მისი ოფლი კი კეთილშობილ წვიმად გარდაიქმნა, ის პატარა არსებები კი, რომლებიც ტანზე დაცოცავდნენ, ადამიანებად გადაიქცნენ. ფანკუ გვევლინება სამყაროს შემქმნელად. მათ შორის ასევე ძლევამოსილია ხუა ხსუ. ხუა ხსუს შეეძინა ტყუპები ძმა და და, ფუსი და ნიუვა. ფუსი და ნიუვა ნახევრად გველ ნახევრად ადამიან არსებებად წარმოედგინათ.
ფუსი ასევე ცნობილია, როგორც „ორიგინალი ადამიანი“ (ტექნიკურად, რომ ვთქვათ ის არ იყო ადამიანი) და ის ამბობდა, რომ დაიბადა ყვითელი მდინარის ქვედა-შუა დინებაზე, ადგილზე სახელად ჩენგძი (შესაძლოა თანამეედროვე ლანთიანის, შაანსის პროვინციის ან თიანშუის და განსუს პროვინციაში).
სინამდვილეში, ბევრ ჩინელს სჯერა, რომ ხუა ხსუ იყო ლიდერი [[მატრიარქატი]]ს დროს, უფრო ადრეულ პერიოდში ფუსი და ნიუვა იყვნენ მატრიარქატის საზოგადოებისს ლიდერები, როდესაც ჩინელებმა დაიწყეს საქორწნიო რიტუალები.
==შექმნის ლეგენდა==
მთებისა და ზღვების წიგნის მიხედვით ფუსი და ნიუვა იყვნენ ორიგინალი ადამიანები, რომლებიც ცხოვრობდნენ მითოლოგიურ მთაზე კუნლუნზე (დღევანდელი ხუაშანი). ერთ მშვენიერ დღეს ორი გაყოფილი ცეცხლი გაერთიანდა. ცეცხლის ქვეშ ნიუვამ და ფუსიმ გადაწყვიტეს გამხდარიყვნენ ცოლ-ქმარი. ფუსიმ და ნიუვამ გამოიყენეს [[თიხა]], რომ შეექმნათ შთამომავლობა და ღვთაებრივი ძალით თიხისგან შექმნილი ფიგურები გაცოცხლდნენ. ეს თიხის ფიგურები იყვნენ პირველყოფილი ადამიანები. ფუსი და ნიუვა იყვნენ სამიდან ორი [[იმპერატორი|იმპერატორები]] [[პატრიარქატი]]ს საზოგადოების დასაწყისში ჩინეთში, რომელიც ეფუძნება მითს ფუსის მიერ თავის ტომში საქორწინო რიტუალის დამყარების. ადამიანების შექმნა იყო სიმბოლური ამბავი დიდი ოჯახური სტრუქტურის, რომელიც შეიცავს მამის გამოხატულებას.
==სოციალური მნიშვნელობა==
ფუსის [[ტაძარი|ტაძრის]] ერთ-ერთი სვეტი განსუს პროვინციაში შემდეგი კუპლეტის მიხედვით ფუსის მნიშვნელობას აღწერს: "იმ სამი წინაპრების ხუასია ცივილიზაციისა, ფუსი ხუაიანგში იკავებს პირველ ადგილს". მისი წინამორბედის [[ნიუვა]]ს დროს (რომელიც რამდენიმე რესურსებზე დაყრდნობით მისი ცოლიც იყო და დაც) მატრიარქატი იყო.
{{ციტატა|დასაწყისში ჯერ კიდე არ იყო ზნეობრივი ან სოციალური წესრიგი. კაცები მხოლოდ თავიანთ დედებს იცნობდნენ, მამებს კი არა. როდესაც მშივრები იყვნენ, ეძებდნენ საკვებს. როდესაც დაკმაყოფილდებოდნეენ, ნარჩენებს უბრალოდ ისვრიდნენ. ისინი შთანთქავდნენ საჭმელს, მალავდნენ თმას, სვამდენენ სისხლს და მოსავდნენ თავიანთ თავებს ტყავში და ბეწვში. მაშინ გამოჩნდა ფუსი, აიხედა მაღლა განჭვრიტა სურათები ზეცაში, დაიხედა დაბლა და განჭვრიტა მოვლენები დედამიწაზე. მან გააერთიანა კაცი და ცოლი და ჩაუდო კაცობრიობას კანონები. მან შექმნა რვა ტრიგრამი, რათა მოეპოვებინა ძალაუფლება მსოფლიოში.}}
—ბან გუ, ბაიხუ თონგი
ფუსიმ ასწავლა თავის სუბიექტებს კულინარია, ბადეებით თევზაობა და ნადირობა ძვლის, ხისა და [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] იარაღებით. მან დააფუძნა ქორწინება და შესთავაზა ღია ცის ქვეშ პირველი მსხვერპლი ზეცას.
ტრადიციულად ფუსი ითვლება აი ჩინგის (აგრეთვე ცნობილი როგორც ი ძინგი ან ჭოუ ი) შემქმნელად, რომელსაც ჰე რუკის (ან ყვითელი მდინარისს რუკა) წასაკითხად იყენებდა. ფუსი ასევე ითვლება მუსიკალური ინსტრუმენტის გუ ცინის შემქმნელად, მიუხედავად იმისა, რომ მის შემქმნელად ასევე იწოდებიან [[შენნონგი]] და [[ცინ შიხუანდი|ყვითელი იმპერატორი]].
პატარა ამოკვეთილ ფიგურებში ფუსი ჩანს, როგორც ენოჩი, ბიბლიური პატრიარქი. მირზა ტაჰირ აჰმადის მიხედვით, მეოთხე ხალიფა მუსლიმური ერთობის, ყველა ჩინური რელიგია დაფუძნებულია ფუსის სწავლებებზე.
[[ფაილი:Ma-Lin-Fuxi-and-turtle.jpg|150px|მინი|მარჯვნივ|ფუსი, ავტორი მა ლინი, სონგის დინასტია]]
[[ფაილი:Guo Xu album dated 1503 (1).jpg|300px|მინი|ცენტრი|ფუსი, რომელიც უყურებს ტრიგრამს, ავტორი გუო სუ, მინგის დინასტია]]
==გარდაცვალება==
თვლიან, რომ ფუსი ცხოვრობდა 197 წელი და გარდაიცვალა ადგილზე, რომელსაც უწოდებენ ჩენს (თანამედროვე ხუაიანგი, ჰენანი), სადაც დგას ფუსის ძეგლი. დღესდღეობით ტურისტებს შეუძლიაათ ეწვიონ ამ ადგილს.
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ნიუვა]]
==ლიტერატურა==
{{commons category|Fuxi}}
*ცნობარი „რა ვიცით ჩინეთის შესახებ?“ გვ.6
*Birrell, Anne (1993), ''Chinese Mythology: An Introduction'', Johns Hopkins University Press.
*{{cite book|last1=Lewis|first1=Mark Edward|title=The Flood Myths of Early China|date=2006|publisher=State University of New York Press|location=Albany|isbn=978-0-7914-6663-6}}
*{{cite book|author1=Major, John S.|author2=Queen, Sarah A.|author3=Meyer, Andrew Seth|author4=Roth, Harold D.|title=The Huainanzi: A Guide to the Theory and Practice of Government in Early Han China|date=2010|publisher=Columbia University Press|location=New York|isbn=978-0-231-14204-5}}
[[კატეგორია:ჩინური მითოლოგია]]
[[კატეგორია:ჩინეთის იმპერატორები]]
[[კატეგორია:ჩინეთის ისტორია]]
8kwg9lgparw0i2cnydva7wh74w19dqc
ჩაანგი
0
357285
4399251
4200991
2022-07-27T17:43:10Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ალკოჰოლური სასმელი
| სახელი= ჩანგი ან ჩაანგი<br/> <small>{{lang-bo|ཆང་}}<br/> {{lang-ne|छ्याङ}}</small>
| ლოგო=
| ლოგოტიპის აღწერა=
| სურათი =
| ხელმოწერა=
| დევიზი=
| ტიპი= ლუდი
| ქვეყანა= {{NEP}}<br/> [[ტიბეტი]]
| დამაარსებელი=
| დაარსდა=
| სიმაგრე=
| მარკები=
| დაკავშირებული მარკები=
| მდგომარეობა=
| პერიოდი=
| მწარმოებელი=
| საიტი=
}}
[[ფაილი:Chhyang or Chhaang - Fermented rice drink! (8902831091).jpg|მინი|ჭიქა სასმელით ჩაანგ]]
'''ჩაანგი''' ({{lang-bo|ཆང་}}, {{lang-ne|छ्याङ}}) — [[ნეპალი|ნეპალური]] და [[ტიბეტი|ტიბეტური]] ტრადიციული [[ალკოჰოლური სასმელი]], ასევე პოპულარული [[ჰიმალაი]]ს აღმოსავლეთ რეგიონებში და [[ნევარი ვიკიპედია|ნევარის]] ხალხებს შორის. ტრადიციულად ჩანგი გამოიყენება ნეპალერების, ტიბეტელების და მცირე ოდენით მეზობელი ხალხების, [[ინდოეთი]]ს ტერიტორიაზე მცხოვრებლების მიერ, განსაკუთრებით [[სიკიმი]]ს შტატში და [[ბუტანი|ბუტანში]]. სასმელი ინახება ოთახის [[ტემპერატურა]]ზე [[ზაფხული]]ს სეზონზე და ადუღებული სახით წელიწადის ცივ დროს. ჩანგის მომზადება და გამოყენება დამახასიათებელია ბევრი [[ტიბეტური მითოლოგია|ტიბეტური]] რიტუალისთვის.
ჩანგი წარმოადგენს [[ლუდი]]ს ერთ-ერთ ნაირსახეობას, რომლის მომზადებისთვისაც გამოიყენება [[ქერი]], [[ფეტვი]] ან [[ბრინჯი]]. გადადუღების შემდგომ გაციებულ მარცვლებს ან ფქვილს ამატებენ [[ბაქტერიები]]ს, [[საფუარები]]სა და [[ობის სოკოები]]ს ნარევში, შემდგომ მასას ალაგებენ [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] კალათში და ახვევენ [[ფოთლები|ფოთლებში]], მთელ კონსტრუქციას ერთი-ორი დღით ტოვებენ თბილ ადგილას. შემდგომ ნარევი გადადის [[კერამიკა|კერამიკულ]] ქოთანში, რომელიც ილუქება, [[ჟანგბადი]]ს მიწოდების დაბლოკვით. შედუღება გრძელდება ერთი ან ორი კვირა, რის შემდეგაც სასმელი კიდევ ნახევარი წელიწადით მიეცემა მომზადებას.<ref>Das, Sarat Chandra. (1902). ''Lhasa and Central Tibet'', p. 23 and note. Reprint: (1988). Mehra Offset Press, Delhi.</ref><ref>Jaschke, H. Ä. ''A Tibetan-English Dictionary'', p. 154. (1881). Reprint: (1987). Motilal Banarsidass, Delhi. ISBN 81-208-0321-3.</ref>
დადუღებულ [[მარცვლეული კულტურები|მარცვლებს]] ათავსებენ ბამბუკის კონტეინერებში, და შემდგომ ზემოდან ადუღებულ [[წყალი|წყალს]] ასხავენ. სასმელი ისმევა სპეციალური ბამბუკის სასრუტის საშუალებით, ერთი მხირდან ღრუ ხოლო მეორედან პერფორირებული. ჩვეულებრივსამებრ მარცვლეული ნარევი დუღდება ორჯერ, თუმცა წყლის ჩამატება უფრო ხშირადაცაა შესაძლებელი.<ref>Mayhew, Bradley and Kohn, Michael. (2005) ''Tibet''. 6th Edition, p. 75. ISBN 1-74059-523-8.</ref>
ლიმბუს ერი ამ სასმელს ''ტონგბას'' ან ''ჯანდს'' უწოდებს, თანაც უკანასკნელი დიდი ჭიქებით მიირთმევა, სასმელის ავტორი არის მურჩა სწორედ, რომელმაც გამოიყენა თავისი სასმელის ვარიანტში დადუღებისთის საფუარი და ობიანი სოკოს ბალახები.
გემოთი ჩანგი ლუდის ერთ-ერთ სახეობას ელს ჰგავს. ალკოჰოლური შემადგენლობა საკმაოდ დაბალია, მაგრამ სასმელს დათბობის ეფექტი გააჩნია, რაც მეტად დაფასებულია ცივი [[კლიმატი]]ს დროს. ასევე მას გააჩნია ბევრი სამკურნალო თვისებაც მაგალითად გამოიყენება ციებცხელების სამკურნალოდ, ალერგიული რანიტის, [[ალკოჰოლიზმი]]ს და ა.შ
ჰიმალაის ზოგიერთ რაიონში მაგალითად [[ლადაქი]]ში, ნარევს უმატებენ აკონითს, მეტად შხამიანი [[მცენარე]], გავრცელებული ამ რეგიონის ტრადიციულ მედიცინაში. აკონითი შეიცავს სხვადასხვა სახის [[ალკალოიდები|ალკალოიდს]], აკონითისა და ფსევდოაკონითის ჩათვლით. აკონითის მცირე დოზაც კი ტოქსიკურ ეფექტს იწვევს. ტრადიციულ მედიცინაში გამოყენბამდე მას რამდენიმეჯერ ამუშავებენ რითაც ცდილობენ მისი ამ თვისების შემცირებას და სამკურნალო საშუალების შენარჩუნებას, მიუხედავად ამისა ასეთი მკურნალობის შედეგად ბევრი დაშავებულია ცნობილი.
პოპულარულ ლიტერატურაში შესაძლებელია შევხვდეთ იმის მტკიცებას, ვითომ ტიბეტური რწმენის მიხედვით [[იეტი|იეტს]] ისე უყვარს ჩანგი, რომ მათი გულისთვის ისინი თავს ესხმიან მთის იზოლირებულ [[სოფელი|სოფლებს]].
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.momotours.com/recipech.htm Recipe]
* [http://plantsforuse.com/index.php?page=1&id=2262 Recette de marwa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160728084727/http://plantsforuse.com/index.php?page=1&id=2262 |date=2016-07-28 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ტიბეტური მითოლოგია]]
[[კატეგორია:ნეპალური სამზარეულო]]
[[კატეგორია:სასმელები]]
[[კატეგორია:ლუდის სახეობები]]
[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]
05e2qtxh81th04ocr8qkb5bjj1qjibd
ეროვნული საგანძური (სამხრეთ კორეა)
0
360556
4399159
4306548
2022-07-27T13:52:46Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Seokguram Buddha.JPG|250px|მინი|[[ბუდა]] სეოკგურამში, [[სამხრეთ კორეა]]ში, მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის სურათი]]
'''ეროვნული საგანძური''' (국보; 國寶 : გუგბო) — მატერიალური [[განძი]], არტეფაქტები, [[ნაკვეთი]], ან შენობა, რომელიც აღიარებულია [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეის]] მთავრობის მიერ, როგორც განსაკუთრებული მხატვრული ან ისტორიული ძეგლი, ღირებული ქვეყისთვის.<ref name="EncyKorea">{{cite web|title=National Treasure (국보 國寶) |url=http://100.empas.com/dicsearch/pentry.html?s=K&i=286573&v=45 |publisher=[[Empas]]/[[EncyKorea]] |language=Korean |accessdate=2008-04-14}}</ref> სახელწოდება არის დანიშნული მემკვიდრულად ერთ-ერთი რვა სახელმწიფოსგან, რომელიც დაერქვა კულტურლი მემკვიდრეობის ადმინისტრაციის (CHA) ადმინისტრატორის მიერ კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის კანონების თანახმად კულტურული განვრცელების კომიტეტთან ბჭობის შემდეგ.<ref>{{cite web |url=http://www.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp |title=Heritage classification |publisher=[[Cultural Heritage Administration]] |accessdate=2017-01-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525150348/http://www.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp |archivedate=2011-05-25 }}</ref>
[[ეროვნული საგანძური]]დან ბევრი პოპულარულია ტურისტული მიმართულებით, მაგალითად როგორიცაა ჯონგმიო- სამეფო საგვარეულო სალოცავი, ბულგუკსა, სეოკგურამი და ტრიპიტაკა კორეანა [[ხეინსა]]ში. დღესდღეობით ეროვნული საგანძურის სიაში 307 განსხვავებული პუნქტია, ზოგიერთი მათგანი კიდევ შეიცავს რამდენიმე ქვეპუნქტს.<ref name="EncyKorea"/> საგანძურს ნომერი მიენიჭა ბრძანების თანახმად, თუ როდის აღმოაჩინეს ის, და არა მათი ინდივიდუალური ღირებულების მიხედვით.
ეროვნული საგანძურები ინიშნებიან ქვეყნის მემკვიდრეობის დაცვის სისტემის ფარგლებში.
==ისტორია==
პირველი სია კორეის კულტურული საგანძურისა შეადგინა კორეის გენერალ-გუბერნატორმა [[1938]] წელს [[იაპონია|იაპონიის]] ოკუპაციის დროს, „[[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დროინდელი აქტის“ დახმარებით.
[[1955]] წელს [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეის]] მთავრობამ გამოსცა დეკლარაცია [[ეროვნული საგაძური]]ს შესახებ, რომ ეროვნული საგანძურის ხელშეუხებლობის ბრძანება გაიცა [[იაპონია|იაპონიის]] მიერ კორეის ოკუპაციის დროს. მიმდინარე სია თარიღდება [[1962]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბრით]], როდესაც კულტურული დაცვის აქტი ძალაში შევიდა უმაღლესი საბჭოს მიერ, ეროვნული რეკონსტრუქციის დროს. იმ დროს არსებობდა 116 პუნქტი „ეროვნული საგანძურის“ სიაში, სხვებთან ერთად აღნიშნული, როგორც „საგანძური“.<ref>{{cite web |url=http://kr.dic.yahoo.com/search/enc/result.html?p=%B1%B9%BA%B8&pk=11212000&subtype=&type=enc&field=id |publisher=[[Yahoo!|Yahoo! Korea Encyclopedia]] |language=Korean |title=국보 (國寶 national treasure) |accessdate=2017-01-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120210103727/http://kr.dic.yahoo.com/search/enc/result.html?p=%B1%B9%BA%B8&pk=11212000&subtype=&type=enc&field=id |archivedate=2012-02-10 }}</ref>
მრავალი ცვლილებები იქნა შეტანილი სიაში, ცოტა ხნის წინ, [[2004]] წელს.
==ეროვნული საგანძურის სია==
===დამატებული 1962 წლის 20 დეკემბერს===
[[ფაილი:Korea-Seoul-Namdaemun-Sungnyemun-03.jpg|200px|მინი|ნამდაემუნი (სუნგნიემუნი), კორეის პირველი ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Stele of Silla.jpg|200px|მინი|ბუხანსანის მონუმენტი, კორეის მესამე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Korea-Gyeongju-Cheomseongdae-02.jpg|200px|მინი|ჩეომსეონგდეს [[ობსერვატორია]], კორეის ოცდამეთერთმეტე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Korea - Seoul - National Museum - Incense Burner 0252-06a.jpg|200px|მინი|ნო.98 [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიის]] დროინდელი საკმევლის სანათური. [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]].]]
[[ფაილი:Hunmin jeong-eum.jpg|200px|მინი|ჰუნმინ ჯეონგეუმი ეონჰე. თავადპირველი ჰუნმინ ჯეონგეუმი არის კორეის სამოცდამეათე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:경주 구황동 금제여래좌상.jpg|200px|მინი|მჯომარე [[ბუდა]], კორეის სამოცდამეცხრამეტე ეროვნული საგანძური.]]
[[ფაილი:Pensive Bodhisattva 02.jpg|200px|მინი|ჩაფიქრებული ბოდჰისატვა, ეროვნული საგანძური ნო.83]]
[[ფაილი:Goryeo Pagoda.jpg|200px|მინი|გიეონგჩეონსას [[პაგოდა]], კორეის ოთხმოცდამეექვსე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:경주 부부총 금귀걸이.jpg|200px|მინი|ოქროს საყურეები, კორეის ოთხმოცდამეათე ეროვნული საგანძური]]
# ნამდემუნი, ცნობილი როგორც სუნგნიემუნი, ჯუნგის ოლქი, [[სეული]]. მძიმედ დაზიანდა [[2008]] წელს [[ნამდემუნის ხანძარი|ნამდემუნის ხანძრის]] დროს, 2008 წლის [[10 თებერვალი|10 თებერვალს]]. რესტავრაცია ჩაუტარდა [[2013]] წლის [[5 მაისი|5 მაისს]].
# ვოგაკსას [[პაგოდა]], ათ სართულიანი ქვის პაგოდა, ტაპგოლის პარკი, ჯონგდოს ოლქი, სეული
# ბუხანხასანის მონუმენტი ბუხანსანის სასაზღვრო ინსპექციის წლისთავისადმი მიძღვნილი [[სილა]]ს მმართველი ჯინჰეუნგის მიერ, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# გოდალსას [[სტუპა]], ქვეყანა იეოჯუ
# სანგსაჯასეოკდეუნგი, ბეოპჯუსას ტყუპი ლომების ქვის ფარანი, ქვეყანა ბოეუნი
# შვიდ სართულიანი ქვის პაგოდა ტაპ-პიეონგ-რიში, ჩუნგჯუ
# ბონგსეონ ჰონგიეონგსას [[სტელა]], ჩეონანი
# სტელას თანმხლები პაგოდა - ნანგჰიეჰვასანგის, ბუდისტელი მღვდლის, სეონგჯუსა, ბორიეონგი
# ჯეონგნიმსას ტაძრის ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა, ქვეყანა ბუიეო
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა ბეკჯანგამის ერმიტაჟის პირდაპირ, სილსანგსა, ნამვონი
# მირეუკსას [[ქვა|ქვის]] [[პაგოდა]], იკსანი
# ჰვაეომსაში გახვანგჯეონის დარბაზის მოპირდაპირე მხარეს მდებარე ქვის ფარანი, ქვეყანა გურიე
# მუვისაში მდებარე გეუნგნაკჯეონის დარბაზი, ქვეყანა განგჯინი
# გეოჯოამის ერმიტაჟის დარბაზი იეონგსანჯეონი, ეუნჰაესა, იეონგჩეონი
# ბონგჯეონგსას ტაძრის დარბაზი გეუნგნაკჯეონი, ანდონგი
# შვიდ სართულიანი [[აგური]]ს [[პაგოდა]] სინსე-დონგში, ანდონგი
# ქვის ფარანი ბუსეოკსას დარბაზის მურიანგსუჯეონის მოპირდაპირე მხარეს, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას დარბაზი მურიანგსუჯეონი, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას დარბაზი ჯოსადანგი, [[იეონგჯუ]]
# დაბოტაპი (დიდ განძიანი პაგოდა) ბულგუკსაში, [[გიეონგჯუ]]
# სეოკგატაპი (საკიამუნის პაგოდა), სამ სართულიანი პაგოდა ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# იეონჰვაგიო და ჩილბოგიოს ხიდები ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# ჩეონგუნგიო და ბაეგუნგიოს ხიდები, ორმაგი სექციის კიბეები და ხიდები, რომელიც წინ უძღვება ბულგუკსას შესასვლელს, გიეონგჯუ
# სეოკგურამის [[მღვიმე]] და [[ბუდა]]ს ქანდაკება, გიეონგჯუ
# სილას მეფის [[თეჯონგ მუიეოლი]]ს ქანადკება, გიეონგჯუ
# მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ვაიროკანა ბუდას ქანდაკება ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ამიტაბჰა ბუდას ქანდაკება ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბჰაისაჯიაგურუ ბუდას ქანდაკება ბაენგნიულსადან, გიეონგჯუ
# მეფე სეონგდეოკის ზარი. მეფე სეონგდეოკ დიდის სასულიერო ზარი, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# ბუნჰვანგსას ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# ჩეომსეონგდე, გიეონგჯუ
# [[ტრიპიტაკა კორეანა]] ჰეინსაში, ქვეყანა ჰაპჩეონი
# მეფე ჯინჰეუნგის სასაზღვრო ინსპექციის წლისთვისადმი მიძღვნილი ჩანგნიეონგის მონუმენტი, ქვეყანა ჩანგნიეონგი
# სამ სართულიანი ქვის [[აღმოსავლეთი]]ს პაგოდა სულჯეონგ-რიში, ქვეყანა ჩანგნიეონგი
# ოთხი [[ლომი]]თ მხარდაჭერილი სამ სართულიანი პაგოდა ჰვაეომსაში, ქვეყანა გურიე
# სანგვონსას [[ბრინჯაო]]ს ზარი, ქვეყანა პიეონგჩანგი
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა გუჰვაგანგ-დონგში, გიეონგჯუ
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა გოსეონსაში, გიეონგჯუ
# ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა ნავონ-რიში, ვოლსეონგი, გიეონგჯუ
# ჯეონგჰიესას ცამეტ სართულიანი ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# რკინის ბუდისტური ფლაგშტოკი იონგდუსაში, ჩეონგჯუ
# სონგგვანგსას [[ხე|ხის]] კარედის ბუდისტური ქანდაკება, სუნჩეონი
# [[კორეს დინასტია|კორეს]] მმართველის [[გოჯონგი]]ს ედიქტი, სონგგვანგსა, სუნჩეონი
# ბორიმსას სამ სართულიანი ქვის პაგოდა და ქვის ფარანი, ქვეყანა ჯანგჰეუნგი
# ბუსეოკსას მჯდომარე [[თიხა|თიხის]] ბუდას ქანდაკება, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას კედლის მოხატულობა ჯოსადანგის დარბაზში, იეონგჯუ
# სანგგიესას ბუდისტი მღვდლის ქანდაკება ჯინგამსეონსა, ქვეყანა ჰადონგი
# ვოლჯეონგსას რვაკუთხა ცხრა სართულიანი პაგოდა, ქვეყანა პიეონგჩანგი
# სუდეოკსას დარბაზი დეუნგჯეონი, ქვეყანა იესანი
# დოგაპსას კარიბჭე ჰეტალმუნი, ქვეყანა იეონგამი
# ოფიციალური ინნის კარიბჭე განგნეუნგში
# ჰეინსას ჯანგკიეონგპანჯეონი, ტრიპიტაკა კორეანას სტრუქტურული მშენებლობა
# იეონგოკსას აღმოსავლეთ სტუპა, სილას პერიოდის ტაძარი ჯირისანის მთის ფერდობებზე, ქვეყანა გურიე
# იეონგოკსას ჩრდილოეთ სტუპა, ქვეყანა გურიე
# ბეოპჯუსას დარბაზი პალსანგჯეონი, ქვეყანა ბოეუნი
# სონგგვანგსას დარბაზი გუკსაჯეონი, სუნჩეონი
# სანგბონგსას ბუდისტი მღვდლის ქვის პაგოდა ჩეოლგამსეონსა, ქვეყანა ჰვასუნი
# მჯდომარე [[რკინა|რკინის]] ბუდას ქანდაკება ბჰაისაჯიაგურუ ჯანგგოკსაში, ქვეყანა ჩეონგიანგი
# [[სტელა]], რომელიც თან ახლავს სტუპას ბეოპჩეონსას ეროვნული მოძღვრის ჯიგვანგუკის, ვონჯუ
# კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა [[ლომი]]ს ფორმის სახურავით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]]
# დრაკონის ფორმის კელადონის [[ღვინო|ღვინის]] თასი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გეუმსანსას დარბაზი მირეუკჯეონი, გიმჯე
# დოპიანსას მჯდომარე რკინის ვაიროცანას ბუდას ქანდაკება, ქვეყანა ჩეოლვონი
# ბეოპჯუსას [[ლოტოსი]]ს ფორმის ქვის აუზი, ქვეყანა ბოეუნი
# კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა [[მარტორქა|მარტორქის]] ფორმის სახურავით, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# კელადონის კუნდიკა მოზაიკური [[ტირიფი]]ს, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]], ლოტოსის, [[ლერწამი]]სა და მანდარინ იხვის დიზაინით, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# ჰვეომსას დარბაზი გახვანგჯეონი, ქვეყანა გურიე
# კელადონის ვაზა მოზაიკური [[წერო]]სა და ღრუბლის დიზაინით, გასონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# სიმ ჯიბეკის სერტიფიკატი განსაკუთრებული დამსახურებისთვის, მან გამორჩეული წვლილი შეიტანა [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დაფუძნებაში, დონგ-ას უნივერსიტეტი, [[პუსანი]]
# ჰუნმინ ჯეონგეუმი
# დონგგუკ ჯეონგუნი, [[კორეული ენა|კორეულის]] სწორი გამოთქმების ლექსიკონი
# გიემის [[ბრინჯაო]]თი მოპირკეთებული [[ბუდა]]ს ტრიადა ციკლური წლის წარწერით (563 CE)
# ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ტრიადა მინიატურულ ტაძარში
# [[იხვი]]ს ფორმის კელადონის წყლის საწვეთური
# პიოჩუნგსას ბრინჯაოს საკმევლის სანთურა მოზაიკური [[ვერცხლი]]ს დეკორაციით, მირიანგი
# ომის დღიური, ადმირალ ი სუნსინის წერილის ფაილი და გეგმის ასლები ომის მიმდინარეობის შესახებ, ჰიენჩუნგსა, ასანი
# ტამნში მდებარე ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა, ქვეყანა უისეონგი
# ბრინჯაოთი მოპირკეთებული მედიტაციაში მყოფი მაიტრეია, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]]
# გუჰვანგ-რიში მდებარე მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, გიეონგჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გუჰვანგ-რიში მდებარე ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, გიეონგჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გამსანსას ფეხზე მდგომი ქვის მაიტრეიას ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# გამსანსას ფეხზე მდგომი ქვის ამიტაბჰას ქანდაკება, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# მედიტაციაში მყოფი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული მაიტრეია, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[ქვა|ქვით]] მოჩუქურთმებული ბუდას ტრიადა სეოსანში
# სინმიოს ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ტრიადა ციკლური წლის წარწერით (571 CE), იონგინი
# გიეონგჩეონსას ათ სართულიანი ქვის პაგოდა გიეონგჩეონსადა, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# [[სილა]]ს გვირგვინი სამეფო ტახტის [[ოქრო]]ს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# [[კორეა|კორეის]] სამეფო სარტყელი სამეფო ტახტის ოქროს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# ოქროს ბალთა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# წყვილი ოქროს საყურეები, ძველი სილას პერიოდი ([[500]]-[[600]]). ნაპოვნია პუბუჩონგის საფლავში, პომუნ-დონგი, გიეონგჯუ, ჩრდილოეთ გიეონგსანგის პროვინცია
# თიხის ჭურჭელი, რომელსაც ცხენზე ამხედრებული მეომრის ფორმა აქვს, ძველი სილას პერიოდიდან, თარიღდება დაახლოებით 500-600 წლით. ნაპოვნია გეუმნიეონგ-ჩონგში, ნოსეო-დონგი, ქალაქი გიეონგჯუ, ჩრდილოეთ გიეონგსანგის პროვინცია
# კელადონის კუნდიკა ვერცხლის [[ტირიფი]]სა და წყლის ფრინველის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# თეთრი [[ფაიფური]]ს დოქი ყურძნის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[საზამთრო]]ს ფორმის კელადონის ჭურჭელი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის საკმევლის სანთურა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[კუ]]ს ფორმის კელადონის დოქი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის ლარნაკი ლოტოსისა და [[არაბესკი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის დოქი მოზაიკური [[ტყის ყაყაჩო]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა- გალჰანგსა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# შვიდ სართულიანი ქვის პაგოდა- ნამგიევონი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ბეოპჩეონსას ყველაზე პატივსაცემი მმართველისადმი ჯიგვანგისადმი მიძღვნილი მემორიალური [[სტუპა]], კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ჯეონგტოსას ყველაზე პატივსაცემი მმართველისადმი ჰონგბეოპისადმი მიძღვნილი მემორიალური სტუპა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ჯუნგჰეუნგსანსეონგის ტყუპი [[ლომი|ლომების]] ქვის [[ფარანი]], ბუკის ოლქი, გვანგჯუ
# მღვდელი იეომგეოს სტუპა ჰეუნგბეოპსადან, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა ბეომჰაკ-რიში, სანჩეონგი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ქვის ტრიადა ამიტაბჰა, დამსწრეებითა და 28 სხვა ბუდისტური სურათებით, ასევე ციკლური წლის წარწერით- გიეიუ, ჩეონგჯუ
# თეთრი ფაიფურის დოქი რკინის [[ყურძენი|ყურძნის]] მოხატულობით, ევჰას ქალთა უნივერსიტეტი, სეული
# ათასი ბუდას სტელა გიეიუს წარწერით, გონგჯუ
# გუნვის ბუდას ტრიადა და [[მღვიმე]], ქვეყანა გუნვი
# ი ჯე-ჰიეონის პორტრეტი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[ან ჰიანგი]]ს [[პორტრეტი]], იეონგჯუ
# გამეუნსას სამ სართულიანი ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# კელადონის ჭურჭელი რკინის ტირიფის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კანტალოპის ფორმის კელადონის ჭურჭელი მოზაიკური ტყის ყაყაჩოსა და [[ქრიზანთემა]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის თასი მოზაიკური [[არაბესკი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[გოგრა]]ს ფორმის კელადონის დოქი მოზაიკური ტყის ყაყაჩოს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1964 წლის 3 მარტს===
117. მჯდომარე რკინის ბუდას ქანდაკება ბორიმსას ტაძარში, ქვეყანა ჯანგჰეუნგი<br/>
118. ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ჩაფიქრებული მაიტრეია ბოდჰისატვა, სანმსუნგის ხელოვნების მუზეუმი, [[სეული]]<br/>
119. ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ფეხზე მდგარი ბუდა იეონგა ერას მეშვიდე წლის წარწერით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული <br/>
120. იონგჯუსას ზარი, იონგჯუსას ტაძარი, ჰვასეონგი<br/>
121. ჰაჰოეტალისა და ბიეონგსანტალის [[ნიღაბი (მრავალმნიშვნელოვანი)|ნიღბები]], ანდონგი<br/>
122. ჯინჯეონსას ტაძრის ტერიტორიაზე მდგარი სამ სართულიანი [[ქვა|ქვის]] [[პაგოდა]], ქვეყანა იანგიანგი
===დამატებული 1966 წლის 28 თებერვალს===
123. ხუთ სართულიან ქვის პაგოდაში ნაპოვნი ნაშთები ვანგუნგ-რიში, იკსანი, [[ჯეონჯუს ეროვნული მუზეუმი]], ჯეონჯუ<br/>
124. ჰანსონგსას ტაძრის [[მარმარილო]]ს მჯდომარე ბოდჰისატვას ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
125. ქვის მწვანედ მოჭიქული სამგლოვიარო ურნა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1967 წლის 16 სექტემბერს===
126. სამ სართულიანი სეოკგატაპის [[პაგოდა|პაგოდის]] შიგნით აღმოჩენილი ნაშთები, გიეონგჯუ
===დამატებული 1968 წლის 19 დეკემბერს===
127.სამიანგ-დონგის ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
128. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
129. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს [[ქანდაკება]], ლეეუმის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
130. ჯუკჯანგ-დონგის ხუთ სართულიანი ქვის [[პაგოდა]], სეონსანი, გუმი
===დამატებული 1969 წლის 7 ნოემბერს===
131. მეფე [[თაეჯო|თაეჯოს]] საოჯახო ნუსხა, [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დამფუძნებელი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
132. ჯინგბიროკი, იუ სეონგრიონგის ომის მემუარები, ანდონგი<br/>
133. [[ლოტოსი]]ს ყვავილის ფორმის [[ფაიფური]]ს ჩაიდანი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
134. მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს [[ტრიადა]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1970 წლის 30 დეკემბერს===
[[ფაილი:Hyewon-Dano.pungjeong.jpg|250px|მინი| ნო.135 სცენა დანოს დღიდან ჰიევონ პუნგსოკდო]]
[[ფაილი:Gold Crown access NT138.jpg|250px|მინი|ოქროს გვირგვინი და აქსესუარები, ას ოცდამეთვრამეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
135. ჰიევონ პუნგსოკდო, [[სინ იუნბოკი]]ს ფერწერული ჟანრის ოცდაათ გვერდიანი ალბომი, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული<br/>
136. [[დრაკონი]]ს თავიანი [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სვეტი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1971 წლის 21 დეკემბერს===
137. [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] [[არტეფაქტი|არტეფაქტები]] ბისან-დონგიდან, დაეგუ, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
138. [[ოქრო|ოქროს]] [[გვირგვინი]] და აქსესუარები, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
139. დანვონის მიერ დახატული უკვდავთა თავყრილობა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
140. დედა-[[მარგალიტი|მარგალიტის]] [[სარკე]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
141. ბრინჯაოს სარკე წვრილი ხაზოვანი დიზაინით და წყვილი სახელურით, სუნგსილის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
142. დონგგუკ ჯეონგუნის 6 ტომის კომპლექტი, კონკუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1972 წლის 2 მარტს===
143. [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] [[არტეფაქტები]], თარიღდება დაახლოებით ძვ.წ. 200-100 წლებით. ბრინჯაოს ჟღარუნა რვა ზარით და ბრინჯაოს სარკე 14.5 სანტიმეტრი დიამტერის. აღმოჩენილია ქვეყანა ჰვასუნში, ჯეოლანამ-დო. ინახება გვანგჯუს ეროვნულ მუზეუმში, გვანგჯუ<br/>
144. [[ქვა|ქვით]] მოპირკეთებული მჯდომარე [[ბუდა|ბუდას]] გამოსახულება [[მთა]] ვოლჩულსანზე, ქვეყანა იეონგამი
===დამატებული 1972 წლის 4 ივნისს===
145. [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] [[თოქმაჩი]] [[დემონი|დემონის]] ნიღბის დეკორაციით, იონგსან-გუ, სეული<br/>
146. განგვონ-დოში გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ნაშთები, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1973 წლის 4 მაისს===
147. ჩეონჯეონ-რიში მყოფი [[პეტროგლიფები]], ულჯუ-გუნი, ულსანი
===დამატებული 1973 წლის 10 ივლისს===
148. სიპჩილსაჩანგოგეუმტონგიო ([[ჩინეთის ისტორია|ჩინეთის ისტორიის]] ტომები 16,17)(წიგნი), [[სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი]], სეული<br/>
149. ლუ ძუ ციანის კომენტარები ჩინელ კლასიკოსებზე, 4-6 ტომი, სეონგბუკ-გუ, სეული<br/>
150. სონგჯოპიოჯეონჩონგნიუ მოძრავი [[ლითონი|ლითონის]] ტიპის თარგებზე ნაბეჭდი გიემი, სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1973 წლის 31 დეკემბერს===
151. [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] მატიანე<br/>
152. ბიბიეონსა დეუნგნოკი ([[საზღვარი (სახელმწიფო)|საზღვრის]] დაცვის საბჭოს ჩანაწერები), [[სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი]], [[სეული]]<br/>
153. ილსეონგნოკი (სამეფო [[სასამართლო|სასამართლოსა]] და ხელისუფლების პირების მნიშვნელოვანი ყოველდღიური ჩანაწერები), სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1974 წლის 9 ივლისს===
[[ფაილი:Baekje Diadem King 3.jpg|250px|მინი|ბეკჯეს გვირგვინი, ას ორმოცდამეთოთხმეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
154. ბეკჯეს გვირგვინი. წყვილი 30.7 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროს [[დიადემა]] ორნამენტებით, VI საუკუნის დასაწყისი (ბეკჯე). აღმოჩენილია მეფე მურიეონგის საფლავში, გონგჯუ-სი, ჩუნგჩეონგნამ-დო<br/>
155. ბეკჯეს გვირგვინი. მეფე მურიეონგის დედოფლის ოქროს [[დიადემა]] ორნამენტებით, 22.6 სანტიმეტრი<br/>
156. მეფის წყვილი საყურეები, დამზადებულია ოქროსა და [[ნეფრიტი|ნეფრიტისგან]], [[VI საუკუნე|VI საუკუნის]] დასაწყისი (ბეკჯე). მეფე მურიეონგის საფლავიდან<br/>
157. დედოფლის წყვილი ოქროს საყურეები.მეფე მურიეონგის საფლავიდან<br/>
158. მეფე მურიეონგის დედოფლის ორი ოქროს ყელსაბამი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
159. VI საუკუნის ([[ბეკჯეს დინასტია]]) 18.4 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროს მეფის თმის სარჭი, აღმოჩენილია მეფე მურიეონგის საფლავში<br/>
160. მეფე მურიეონგის დედოფლის წყვილი [[ვერცხლი|ვერცხლის]] სამაჯური, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
161. ბრინჯაოს სარკეები მეფე მურიეონგის საფლავიდან, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
162. სეოკსუ, მცველის სულის ქანდაკება რკინის ირმის რქებით, მეფე მურიეონგის საფლავის შესასვლელიდან<br/>
163. ორი გრანიტის ეპიტაფი მეფე მურიეონგის და მისი ერთ-ერთი დედოფლის საფლავიდან. 5 სანტიმეტრი და 4.7 სანტიმეტრი<br/>
164. თავის საყრდენი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
165. მეფის ფეხის დასასვენებელი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
166. თეთრი [[ფაიფური|ფაიფურის]] [[დოქი]] რკინის [[ქლიავი|ქლიავის]] და ბამბუკის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
167. ადამიანის ფიგურის ფორმის კელადონის ღვინის თასი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
168. თეთრი ფაიფურის ჭურჭელი რკინის ქლიავისა და [[ქრიზანთემა|ქრიზანთემას]] დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
169. ფაიფურის ფლაკონი ბამბუკის საფუძველზე [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიიდან]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
170. ლურჯი და თეთრი [[ფაიფური|ფაიფურის]] დოქი [[ქლიავი|ქლიავის]], ჩიტისა და [[ბამბუკი (მრავალმნიშვნელოვანი)|ბამბუკის]] დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
171. ბრინჯაოს თასი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
172. არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი არტეფაქტები ჯინიანგის ოჯახის საფლავიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
173. მჯდომარე კელადონის არჰატი რკინის წერტილოვანი დიზაინით, განგნამ-გუ, სეული<br/>
174. წყვილი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული სასანთლე [[სილა]]ს პერიოდიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
175. თეთრი ფაიფურის თასი მოზაიკური [[ლოტოსი|ლოტოსისა]] და [[არაბესკი|არაბესკის]] დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
176. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის [[დოქი]] [[ფიჭვი|ფიჭვისა]] და ბამბუკის დიზაინით, ასევე ჰონგჩის წარწერით, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
177. ბუნჩეონგის დოქი შტამპის დიზაინით, კორეის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
178. ბუნჩეონგის გაბრტყელებული დოქი ამოკვეთილი [[თევზი|თევზის]] დიზაინით, სეოდაემუნ-გუ, სეული<br/>
179. ბუნჩეონგის გაბრტყელებული დოქი ლოტოსისა და თევზის დიზაინით, ჰორიმის მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1974 წლის 31 დეკემბერს===
180. [[ზამთარი|ზამთრის]] [[პეიზაჟი]], კიმ ჯეონგ-ჰუის მიერ შესრულებული ნახატი, ჯონგნო-გუ, [[სეული]]
===დამატებული 1975 წლის 13 ნოემბერს===
181. სახელმწიფო გამოცდის ჩაბარების ჯანგ რიანგსუს სერტიფიკატი, ქვეყანა ულჯინი
===დამატებული 1976 წლის 23 აპრილს===
182. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
183. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
184. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
185. სადდჰარმაპუნდარიკა სუტრა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1976 წლის 14 დეკემბერს===
186. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა|ბოდჰისატვას]] ქანდაკება იანგპიეონგიდან, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
===დამატებული 1977 წლის 22 აგვისტოს===
187. ხუთ სართულიანი [[აგური|აგურის]] პაგოდას იმიტაცია სანჰაე-რიში, ქვეყანა იეონგიანგი
===დაამატებული 1978 წლის 7 დეკემბერს===
[[ფაილი:Korea-Seoul.National.Museum-Silla-Crown-01.jpg|250px|მინი|ნო.191 [[ოქრო|ოქროსა]] და [[ნეფრიტი|ნეფრიტის]] გვირგვინი, რომელიც ინახება კორეის ეროვნულ მუზეუმში ]]
188. ოქროსა და ნეფრიტის გვირგვინი კულონებით, ძველი სილას პერიოდი. ზეციური [[ცხენი|ცხენის]] საფლავი (ჩეონმა-ჩონგი), ჰვანგნამ-დონგი, ქალაქი გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო.<br/>
189. 19 სანტიმეტრი სიმაღლის ოქროს თავსახურავი, ძველი სილას პერიოდი, ზეციური ცხენის საფლავიდან<br/>
190. ოქროს [[სარტყელი]] სამკაულებით ზეციური ცხენის საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ<br/>
191. ოქროსა და ნეფრიტის გვირგვინი სამკაულებით, ძველი სილას პერიოდი. აღმოჩენილია გათხრების შედეგად ჰვანგნამთაეჩონგის საფლავში. [[2005]] წელს გვირგვინი გამოფინეს კორეის ეროვნულ მუზეუმში, მაგრამ ის გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმის საკუთრებაა<br/>
192. 120 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროსა და ნეფრიტის სარტყელი სამკაულებით, ძველი სილას პერიოდი. აღმოაჩინეს ჰვანგნამთაეჩონგის საფლავის ჩრდილოეთ ბორცვზე, ქალაქი გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო<br/>
193. მწვანე-ლურჯი [[მინა|მინის]] დოქი, 25 სანტიმეტრი სიმაღლის (აღდგენილი), ძველი სილას პერიოდიდან. აღმოაჩინეს ჰვანგნამდაეჩონგის საფლავის სამხრეთ ბორცვზე, გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო<br/>
194. ძველი სილას პერიოდის ოქროს ყელსაბამი. აღმოაჩინეს ჰვანგნამდაეჩონგის საფლავის სამხრეთ ბორცვზე<br/>
195. ცხენოსანთა თასი პატარა ამოკვეთილი ფიგურებით მეფე მიჩუს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
===დამატებული 1979 წლის 8 თებერვალს===
196. ავატამსაკა სუტრა თეთრ ქაღალდზე სილას პერიოდიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1979 წლის 22 მაისს===
197. ჩეონგნიონგსას ტაძრის ბუდისტი მღვდლის ბოგაკის სტუპა<br/>
198. სილას პერიოდის მეფე ჯინჰეუნგის სტელა ქვეყანა დანიანგში<br/>
199. სინსეონსას ტაძრის ბუდისტი მოღვაწეების მღვიმე დანსეოკსანის მთაზე, გიეონგჯუ
===დამატებული 1979 წლის 30 აპრილს===
200. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა|ბოდჰისატვას]] ქანდაკება, [[პუსანის მუზეუმი]], [[პუსანი]]
===დამატებული 1980 წლის 16 სექტემბერს===
201. ქვით მოჩუქურთმებული მჯდომარე ბუდისტის ძეგლი ბუკჯი-რიში, ბონგჰვა
===დამატებული 1981 წლის 18 მარტს===
202. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
203. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
204. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
205. გოგურიოს ძეგლი ჯუნგვონში, ჩუნგჯუ
===დამატებული 1982 წლის 22 მაისს===
206. კორეს ბუდისტური ნაბეჭდი თარგები ჰაეინსას ტაძარში, ქვეყანა ჰაპჩეონი
===დამატებული 1982 წლის 16 ნოემბერს===
107. უნაგირის ნაჭერი „ზეციური ცხენის“ მოხატულობით, ზეციური ცხენის საფლავიდან, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1982 წლის 7 დეკემბერს===
208. ექვსკუთხა ბრინჯაოთი მოპირკეთებული სარირას ყუთი, ჯიკჯისას ტაძარი, გიმჩეონი<br/>
209. ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა „ბოჰიეოპის“ წარწერით, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1984 წლის 30 მაისს===
210. კორეს პერიოდის სუტრა [[ვერცხლი|ვერცხლის]] ტუშში (ვოლ. 30), იონგინი<br/>
211. სადჰარმაპუნდარიკა სუტრა ტუშში თეთრ ქაღალდზე, სონგბოს კულტურის ფონდი, სეული<br/>
212. სურამაგმა სუტრა, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1984 წლის 6 აგვისტოს===
[[ფაილი:Jeong Seon-Geumgangjeondo.jpg|200px|მინი|გეუმგანგჯეონდო, ორას მეჩვიდმეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
213. მინიატურული მოვარაყებული პაგოდა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
214. ბრინჯაოს [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა ჰეუნგვანგსას ტაძრიდან, კესონგი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
215. სუტრა [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიიდან]] ვერცხლის [[ტუში|ტუშში]] (ვოლ. 31), იონგინი<br/>
216. ინვამგჯესაეკდო, [[წვიმა|წვიმის]] შემდეგ გამოდარება [[მთა]] ინვანგსანზე, ჯეონგ სეონის მიერ შესრულებული ნახატი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
217. გეუმგანგჯეონდო, ჯეონგ სეონნის მიერ შესრულებული კუმგანგსანის ნახატი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
218. [[ამიტაბჰა|ამიტაბჰას]] ეშმაკობის შესახებ ნახატი ორი [[ბოდჰისატვა|ბოდჰისატვას]] მიერ შესრულებული, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
219. ფაიფურის დოქი ადრეული ჩოსონის დინასტიიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
220. ფაიფურის [[თასი]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1984 წლის 15 ნოოემბერს===
221. მჯდომარე ხის მანჯუსურის ქანდაკება, სანგ-ვონსას ტაძარი, ქვეყანა პიეონგჩანგი
===დამატებული 1984 წლის 7 დეკემბერს===
222. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი ქლიავისა და ბამბუკის დიზაინით, ჰორიმის მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1985 წლის 8 იანვარს===
[[ფაილი:Gyeongbokgung-GeunJeongJeon.jpg|200px|მინი|გეუნჯეონგჯეონის დარბაზი, ორას ოცდამესამე კორეის ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Gyeongbokgung-Gyeonghoeru-03.jpg|200px|მინი|ნო. 224 გიეონგჰოერუს პავილიონი [[გიეონგბოკგუნგი|გიეონგბოკგუნგის]] სასახლეში]]
223. გეუნჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, [[სეული]]<br/>
224. გიეომგჰოერუს პავილიონი [[გიეონგბოკგუნგი|გიეონგბოკგუნგის]] სასახლეში, სეული<br/>
225. ინჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, სეული<br/>
226. მიეონგჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, სეული<br/>
227. მთავარი დარბაზი, ჯენგჯეონი, ჯონგმიოს სამეფო საგვარეულო [[სალოცავი]], სეული
===დამატებული 1985 წლის 3 მარტს===
228. ჩეონსანგ იეოლჩა ბუნიაჯიდო, ქვით მოჩუქურთმებული პლანისფერი. [[კორეის სამეფო მუზეუმი]], სეული<br/>
229. ბორუგაკის პავილიონის წყლის საათი, კორეის სამეფო მუზეუმი, სეული<br/>
230. ასტრონომიული ინსტრუმენტი და საათი, კორეის უნივერისტეტი, სეული
===დამატებული 1986 წლის 14 მარტს===
231. ცამეტი ფორმა ბრინჯაოს ტყვიებისა და იარაღის, სუნგსილის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1986 წლის 15 ოქტომბერს===
232. ი ჰვას დამსახურებული სერტიფიკატი მისი გამორჩეული წვლისისა ჩოსონის სამეფოს დაფუძნებაში, ჯეონგეუპი<br/>
233. აგალმატოლიტის დოქი იეონგტეს ეპოქის მეორე წლის წარწერით, [[პუსანის მუზეუმი]], [[პუსანი]]
===დამატებული 1986 წლის 29 ნოემბერს===
234. სადჰარმაპუნდარიკა სუტრა ვერცხლში მუქ ლურჯ ქაღალდზე, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
235. ავატამსაკა სუტრა ოქროში მუქ ლურჯ ქაღალდზე, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1987 წლის 9 მარტს===
236. [[დასავლეთი|დასავლეთის]] ხუთ სართულიანი პაგოდა ტაძრის ტერიტორიაზე ჯანგჰანგ-რიში, ვოლსეონგი, გიეონგჯუ
===დამატებული 1987 წლის 16 ივლისს===
237. გოსან გუგოკსი ჰვაბიეონგი, [[კალიგრაფია|კალიგრაფიისა]] და ნახატების დასაკეცი [[შირმა]], გოიანგი<br/>
238. პრინც ი იონგის ამონაჭრების დასაწებებელი ალბომი, შუა [[XV საუკუნე]], გოიანგი
===დამატებული 1987 წლის 26 დეკემბერს===
239. სონგ სიეოლის [[პორტრეტი]], კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
240. იუნ დუსეოს პორტრეტი, ქვეყანა ჰენამი
===დამატებული 1988 წლის 16 ივნისს===
241. მაჰაპრაჯნაპარამიტა სუტრა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1988 წლის 14 ნოემბერს===
242. სილას ძეგლი ბონგპიეონგში, ქვეყანა ულჯინი
===დამატებული 1988 წლის 28 დეკემბერს===
243. კომენტარი იოგაცარიაბჰუმი სუტრაზე, ტომი 11, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
244. იოგაცარიაბჰუმ სუტრა, ტომი 17, მიონგჯის უნივერსიტეტის მუზეუმი, იონგინი<br/>
245. ტრიპიტაკას კოეფიციენტი, ტომი 20, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
246. დაებოჯეოკგიეონგ სუტრა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1989 წლის 10 აპრილს===
146. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვა უიდანგში, გონგჯუ
===დამატებული 1989 წლის 1 აგვისტოს ან იმის შემდეგ===
[[ფაილი:Crown of Baekje National Treasure of Korea No295.jpg|250px|მინი|ნო. 295 ბეკჯეს გვირგვინი, ბრინჯაოთი მოპირკეთებული გვირგვინი [[ყორღანი|ყორღანიდან]] სინჩონ-რიში, ნაჯუ ]]
[[ფაილი:Korea-NT-296-Chiljangsa.Obulhoe.Gwaebul.taeng-Joseon.jpg|250px|მინი|ნო. 296 ჩილჯანგსას ტაძრის ხუთი ბუდისტის ნახატი, ანსეონგი]]
[[ფაილი:King Taejo Yi 02.jpg|250px|მინი|ნო. 317 ჩოსონის მმართველის მეფე თაეჯოს სამეფო პორტრეტი, ჯეონჯუ-სი, ჯეოლაბუკ-დო]]
248. [[კორეა|კორეის]] [[რუკა]], რომელიც დახატულია ჩოსონის პერიოდში, გვაჩეონი<br/>
249. დონგგვოლდო, ჩანგდეოკგუნგისა და ჩანგგიეონგგუნგის სასახლეების პანორამული ხედის ნახატი<br/>
250. ი ვონგილის დამსახურებული სერტიფიკატი მისი გამორჩეული წვლილისა ჩოსონის სამეფოს დაფუძნებაში, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
251. დესეუნგ აბიდჰარმა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
252. [[ფაიფური|ფაიფურის]] ჭურჭელი ლოტოსის მოტივით, იონგინი<br/>
253. კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა მოზაიკური ტყის ყაყაჩოს დიზაინით რელიეფური ლოტოსისა და არაბესკის დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
254. კელადონის ლარნაკი ამოკვეთილი ლოტოსისა და ტოტის დიზაინით, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
255. ბრინჯაოს ზარები, ითვლება რომ ის არის ჩუნგჩეონგნამ-დოდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
256. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 1, გიეონგგის პროვინციის მუზეუმი, იონგინი<br/>
257. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 29, გუინსას ტაძარი, ქვეყანა დანიანგი<br/>
258. თეთრი [[ფაიფური|ფაიფურის]] ჭურჭელი ბამბუკის დიზაინით, იონგინი<br/>
259. ბუნჩეონგის დოქი [[დრაკონი|დრაკონის]] დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
260. უნჩეონგ ჯარაბიეონგის [[ლარნაკი]] [[რკინა|რკინის]] ტყის ყაყაჩოს დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
261. თეთრი ფაიფურის ორი დოქი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
262. თეთრი ფაიფურის დიდი დოქი, უჰაკის კულტურის ფონდი, სეული<br/>
263. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი, [[ბუნება|ბუნების]], ყვავილებისა და ჩიტების დიზაინით, უჰაკის კულტურის ფონდი, სეული<br/>
264. ნენგსუ-რის [[სტელა]], იეონგილი, პოჰანგი<br/>
265. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 13, ჯონგნო-გუ, სეული<br/>
266. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 2 და 75, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
267. აბიდჰარმა სუტრა ნაწილი 12, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
268. აბიდამბიპასა სუტრა 11, 17, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
269. მაჰა სუტრა ნაწილი 6, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
270. კელადონის [[მაიმუნი|მაიმუნის]] ფორმის [[ღვინო|ღვინის]] თასი, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული<br/>
271. კომენტარი იოგაკარიაბჰუმი სუტრაზე ტომი 12, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
272. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 32, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
273. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 15 , კორეის ეროვნული მუზეუმი, [[სეული]]<br/>
274. (ამჟამად ცარიელია, აღმოჩენილი იყო ბრინჯაოს [[ქვემეხები]] კუს ხომალდიდან, მაგრამ შემდგომში გაირკვა, რომ ის ყალბი იყო)<br/>
275. ცხენზე ამხედრებული კაცის ფორმის თიხის ჭურჭელი, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ<br/>
276. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 53, გაჩეონის მუზეუმი, ინჩეონი<br/>
277. ავატამსაკა სუტრა ტომი 36, ჰანსოლის კულტურის ფონდი <br/>
278. ი ჰიეონგის სერტიფიკატი განსაკუთრებული დამსახურებისთვის ჩოსონის დიანსტიის მმართველის მეფე თეჯონგის მმართველობის მეშვიდე წელს, ქვეყანა იეონგდონგი<br/>
279. ავატამსაკა სუტრა ტომი 74, გუინსა, ქვეყანა დანიანგი<br/>
280. ჩეონჰეუნგსას ტაძრის ბრინჯაოს [[ზარი]] სეონგგეოსანის მთაზე, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
281. თეთრი ფაიფურის ღვინის თასი, ჰორიმის მეზეუმი, სეული<br/>
282. მჯდომარე [[ხე|ხის]] ამიტაბჰა [[ბუდა|ბუდას]] ქანდაკება და მისი თანმხლები ნაშთები ჰეუკსეოკსას ტაძარში, იეონგჯუ<br/>
283. ტონგგამის მეორე გამოცემა, გიეონგჯუ<br/>
284. მაჰაპრაჯნაპარამიტა სუტრა ნაწილი 162, 170, 463, განგნამ-გუ, სეული<br/>
285. ბანგუდაეს [[პეტროგლიფები]] დაეგოკ-რიში, ულსანი<br/>
286. თეთრი ფაიფურის თასი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
287. ბეკჯეს ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა ნეუნგსან-რიდან, ბუიეოს ეროვნული მუზეუმი, ქვეყანა ბუიეო<br/>
288. მეფე ვიდეოკის ქვის ბუდისტური რელიქტური ყუთი, ქვეყანა ბუიეო<ref>[http://kdaq.empas.com/tkn/knowhow_view.html?num=64203&ps=kl&type=kdb&pq=cn%3D171%26type%3Dkdb kdaq.empas.com]</ref><br/>
289. ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა ვანგგუნგ-რიში, იკსანი<br/>
290. დაეუნგჯეონის დარბაზი და ტონგდოსას ტაძრის კიბეები, იანგსანი<br/>
291. იონგგამსუგიეონგი, კორეის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
292. [[ეპისტოლე]] სანგვონის ტაძრის აღდგენის წლისთავისადმი მიძღვნილი ოდეს მთაზე, ქვეყანა პიეონგჩანგი, განგვონი <br/>
293. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა ბოდჰისატვას ქანდაკება, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული <br/>
294. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი რკინის ქრიზანთემას დიზაინით, სეონგბუკ-გუ, სეული<br/>
295. ბეკჯეს გვირგვინი, ბრინჯაოთი მოპირკეთებული გვირგვინი ტუმულუსიდან სინჩონ-რიში, ნაჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
296. ჩილჯანგსას ტაძრის ხუთი ბუდისტური მხატვრობა, ანსეონგი<br/>
297. ანსიმსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა ჩეონგვონი<br/>
298. გაპსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, გონგჯუ<br/>
299. სინვონსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, გონგჯუ<br/>
300. ჯანგგოკსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა ჩეონგიანგი<br/>
301. ჰვეომსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა გურიე<br/>
302. ჩეონგგოკსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ჯინჯუ<br/>
303. სეუნგჯეონგვონის დღიურის ჩანაწერები, სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული<br/>
304. იეოსუჯინნამგვანის დარბაზი, იეოსუ<br/>
305. ტონგიეონგსებიეონგგვანი, ტონგიეონგი<br/>
306. სამგუნგნიუსა ნაწილი 3, 4, 5<br/>
307. [[ქვა|ქვით]] მოჩუქურთმებული [[ბუდა]]ს [[ტრიადა]] ქვეყანა ტაეანში<br/>
308. დაეჰეუნგსას ტაძრის [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთის]] ქვის მჯდომარე მაიტრეია ბუდა, ჰენამი<br/>
309. დიდი [[ფაიფური]]ს [[დოქი]]<br/>
310. დიდი ფაიფურის დოქი<br/>
311. ბონგჯეონგსას დეუნგჯეონის დარბაზი, ანდონგი<br/>
312. მჯდომარე ბუდას სურათი ქვის სვეტზე ამოკვეთილი ჩილბურამის ერმიტაჟის მახლობლად ნამსანზე, გიეონგჯუ<br/>
313. მუვისას ამიტაბა კედლის მხატვრობა გეუნგნაკჯეონის დარბაზში, ქვეყანა განგჯინი<br/>
314. სონგგვანგსას ტაძრის ჰვეომტენგის მხატვრობა ჰვეომჯეონის დარბაზში, სუნჩეონი<br/>
315. ბონგამსას [[სტელა]] ბუდისტი მღვდლის ჯიჯეუნგდესას [[სტუპა|სტუპასთან]] ერთად, მუნგიეონგი<br/>
316. ჰვეომსას გეუნგნაკჯეონის დარბაზი, ქვეყანა ვანჯუ, ჩრდილოეთ ჯეოლას პროვინცია<br/>
317. [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის]] მმართველის მეფე [[თეჯონგი]]ს სამეფო [[პორტრეტი]], ჯეონჯუ, ჩრდილოეთ ჯეოლას პროვინცია
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[კორეის ეროვნული მუზეუმი]]
*[[კორეის ისტორია]]
*[[გიეონგბოკგუნგი]]
*[[გიეონგჰუიგუნგი]]
*[[სამხრეთი კორეა]]
==ლიტერატურა==
* Национальный музей Кореи (1985). ''Selected Treasures of National Museums of Korea''. Сеул: Самхва.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://english.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp?mc=EN_03_01/ Heritage Classification] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304043214/http://english.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp?mc=EN_03_01%2F |date=2016-03-04 }}, Cultural Heritage Administration of Korea
*[http://www.heritage.go.kr/eng/nat/nat_01.jsp Korean National Heritage Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041230053927/http://heritage.go.kr/eng/nat/nat_01.jsp |date=2004-12-30 }}
==სქოლიო==
[[კატეგორია:კორეის ისტორია]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სამხრეთი კორეა]]
qm6jsjbvrlvcc893vldb5l5iaf0chkn
4399163
4399159
2022-07-27T14:27:40Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Seokguram Buddha.JPG|250px|მინი|[[ბუდა]] სეოკგურამში, [[სამხრეთ კორეა]]ში, მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის სურათი]]
'''ეროვნული საგანძური''' (국보; 國寶 : გუგბო) — მატერიალური [[განძი]], არტეფაქტები, [[ნაკვეთი]], ან შენობა, რომელიც აღიარებულია [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეის]] მთავრობის მიერ, როგორც განსაკუთრებული მხატვრული ან ისტორიული ძეგლი, ღირებული ქვეყისთვის.<ref name="EncyKorea">{{cite web|title=National Treasure (국보 國寶) |url=http://100.empas.com/dicsearch/pentry.html?s=K&i=286573&v=45 |publisher=[[Empas]]/[[EncyKorea]] |language=Korean |accessdate=2008-04-14}}</ref> სახელწოდება არის დანიშნული მემკვიდრულად ერთ-ერთი რვა სახელმწიფოსგან, რომელიც დაერქვა კულტურლი მემკვიდრეობის ადმინისტრაციის (CHA) ადმინისტრატორის მიერ კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის კანონების თანახმად კულტურული განვრცელების კომიტეტთან ბჭობის შემდეგ.<ref>{{cite web |url=http://www.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp |title=Heritage classification |publisher=[[Cultural Heritage Administration]] |accessdate=2017-01-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525150348/http://www.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp |archivedate=2011-05-25 }}</ref>
[[ეროვნული საგანძური]]დან ბევრი პოპულარულია ტურისტული მიმართულებით, მაგალითად როგორიცაა ჯონგმიო- სამეფო საგვარეულო სალოცავი, ბულგუკსა, სეოკგურამი და ტრიპიტაკა კორეანა [[ხეინსა]]ში. დღესდღეობით ეროვნული საგანძურის სიაში 307 განსხვავებული პუნქტია, ზოგიერთი მათგანი კიდევ შეიცავს რამდენიმე ქვეპუნქტს.<ref name="EncyKorea"/> საგანძურს ნომერი მიენიჭა ბრძანების თანახმად, თუ როდის აღმოაჩინეს ის, და არა მათი ინდივიდუალური ღირებულების მიხედვით.
ეროვნული საგანძურები ინიშნებიან ქვეყნის მემკვიდრეობის დაცვის სისტემის ფარგლებში.
==ისტორია==
პირველი სია კორეის კულტურული საგანძურისა შეადგინა კორეის გენერალ-გუბერნატორმა [[1938]] წელს [[იაპონია|იაპონიის]] ოკუპაციის დროს, „[[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დროინდელი აქტის“ დახმარებით.
[[1955]] წელს [[სამხრეთ კორეა|სამხრეთ კორეის]] მთავრობამ გამოსცა დეკლარაცია [[ეროვნული საგაძური]]ს შესახებ, რომ ეროვნული საგანძურის ხელშეუხებლობის ბრძანება გაიცა [[იაპონია|იაპონიის]] მიერ კორეის ოკუპაციის დროს. მიმდინარე სია თარიღდება [[1962]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბრით]], როდესაც კულტურული დაცვის აქტი ძალაში შევიდა უმაღლესი საბჭოს მიერ, ეროვნული რეკონსტრუქციის დროს. იმ დროს არსებობდა 116 პუნქტი „ეროვნული საგანძურის“ სიაში, სხვებთან ერთად აღნიშნული, როგორც „საგანძური“.<ref>{{cite web |url=http://kr.dic.yahoo.com/search/enc/result.html?p=%B1%B9%BA%B8&pk=11212000&subtype=&type=enc&field=id |publisher=[[Yahoo!|Yahoo! Korea Encyclopedia]] |language=Korean |title=국보 (國寶 national treasure) |accessdate=2017-01-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120210103727/http://kr.dic.yahoo.com/search/enc/result.html?p=%B1%B9%BA%B8&pk=11212000&subtype=&type=enc&field=id |archivedate=2012-02-10 }}</ref>
მრავალი ცვლილებები იქნა შეტანილი სიაში, ცოტა ხნის წინ, [[2004]] წელს.
==ეროვნული საგანძურის სია==
===დამატებული 1962 წლის 20 დეკემბერს===
[[ფაილი:Korea-Seoul-Namdaemun-Sungnyemun-03.jpg|200px|მინი|ნამდაემუნი (სუნგნიემუნი), კორეის პირველი ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Stele of Silla.jpg|200px|მინი|ბუხანსანის მონუმენტი, კორეის მესამე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Korea-Gyeongju-Cheomseongdae-02.jpg|200px|მინი|ჩეომსეონგდეს [[ობსერვატორია]], კორეის ოცდამეთერთმეტე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Korea - Seoul - National Museum - Incense Burner 0252-06a.jpg|200px|მინი|ნო.98 [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიის]] დროინდელი საკმევლის სანათური. [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]].]]
[[ფაილი:Hunmin jeong-eum.jpg|200px|მინი|ჰუნმინ ჯეონგეუმი ეონჰე. თავადპირველი ჰუნმინ ჯეონგეუმი არის კორეის სამოცდამეათე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:경주 구황동 금제여래좌상.jpg|200px|მინი|მჯომარე [[ბუდა]], კორეის სამოცდამეცხრამეტე ეროვნული საგანძური.]]
[[ფაილი:Pensive Bodhisattva 02.jpg|200px|მინი|ჩაფიქრებული ბოდჰისატვა, ეროვნული საგანძური ნო.83]]
[[ფაილი:Goryeo Pagoda.jpg|200px|მინი|გიეონგჩეონსას [[პაგოდა]], კორეის ოთხმოცდამეექვსე ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:경주 부부총 금귀걸이.jpg|200px|მინი|ოქროს საყურეები, კორეის ოთხმოცდამეათე ეროვნული საგანძური]]
# ნამდემუნი, ცნობილი როგორც სუნგნიემუნი, ჯუნგის ოლქი, [[სეული]]. მძიმედ დაზიანდა [[2008]] წელს [[ნამდემუნის ხანძარი|ნამდემუნის ხანძრის]] დროს, 2008 წლის [[10 თებერვალი|10 თებერვალს]]. რესტავრაცია ჩაუტარდა [[2013]] წლის [[5 მაისი|5 მაისს]].
# ვოგაკსას [[პაგოდა]], ათ სართულიანი ქვის პაგოდა, ტაპგოლის პარკი, ჯონგდოს ოლქი, სეული
# ბუხანხასანის მონუმენტი ბუხანსანის სასაზღვრო ინსპექციის წლისთავისადმი მიძღვნილი [[სილა]]ს მმართველი ჯინჰეუნგის მიერ, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# გოდალსას [[სტუპა]], ქვეყანა იეოჯუ
# სანგსაჯასეოკდეუნგი, ბეოპჯუსას ტყუპი ლომების ქვის ფარანი, ქვეყანა ბოეუნი
# შვიდ სართულიანი ქვის პაგოდა ტაპ-პიეონგ-რიში, ჩუნგჯუ
# ბონგსეონ ჰონგიეონგსას [[სტელა]], ჩეონანი
# სტელას თანმხლები პაგოდა - ნანგჰიეჰვასანგის, ბუდისტელი მღვდლის, სეონგჯუსა, ბორიეონგი
# ჯეონგნიმსას ტაძრის ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა, ქვეყანა ბუიეო
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა ბეკჯანგამის ერმიტაჟის პირდაპირ, სილსანგსა, ნამვონი
# მირეუკსას [[ქვა|ქვის]] [[პაგოდა]], იკსანი
# ჰვაეომსაში გახვანგჯეონის დარბაზის მოპირდაპირე მხარეს მდებარე ქვის ფარანი, ქვეყანა გურიე
# მუვისაში მდებარე გეუნგნაკჯეონის დარბაზი, ქვეყანა განგჯინი
# გეოჯოამის ერმიტაჟის დარბაზი იეონგსანჯეონი, ეუნჰაესა, იეონგჩეონი
# ბონგჯეონგსას ტაძრის დარბაზი გეუნგნაკჯეონი, ანდონგი
# შვიდ სართულიანი [[აგური]]ს [[პაგოდა]] სინსე-დონგში, ანდონგი
# ქვის ფარანი ბუსეოკსას დარბაზის მურიანგსუჯეონის მოპირდაპირე მხარეს, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას დარბაზი მურიანგსუჯეონი, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას დარბაზი ჯოსადანგი, [[იეონგჯუ]]
# დაბოტაპი (დიდ განძიანი პაგოდა) ბულგუკსაში, [[გიეონგჯუ]]
# სეოკგატაპი (საკიამუნის პაგოდა), სამ სართულიანი პაგოდა ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# იეონჰვაგიო და ჩილბოგიოს ხიდები ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# ჩეონგუნგიო და ბაეგუნგიოს ხიდები, ორმაგი სექციის კიბეები და ხიდები, რომელიც წინ უძღვება ბულგუკსას შესასვლელს, გიეონგჯუ
# სეოკგურამის [[მღვიმე]] და [[ბუდა]]ს ქანდაკება, გიეონგჯუ
# სილას მეფის [[თეჯონგ მუიეოლი]]ს ქანადკება, გიეონგჯუ
# მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ვაიროკანა ბუდას ქანდაკება ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ამიტაბჰა ბუდას ქანდაკება ბულგუკსაში, გიეონგჯუ
# ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბჰაისაჯიაგურუ ბუდას ქანდაკება ბაენგნიულსადან, გიეონგჯუ
# მეფე სეონგდეოკის ზარი. მეფე სეონგდეოკ დიდის სასულიერო ზარი, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# ბუნჰვანგსას ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# ჩეომსეონგდე, გიეონგჯუ
# [[ტრიპიტაკა კორეანა]] ჰეინსაში, ქვეყანა ჰაპჩეონი
# მეფე ჯინჰეუნგის სასაზღვრო ინსპექციის წლისთვისადმი მიძღვნილი ჩანგნიეონგის მონუმენტი, ქვეყანა ჩანგნიეონგი
# სამ სართულიანი ქვის [[აღმოსავლეთი]]ს პაგოდა სულჯეონგ-რიში, ქვეყანა ჩანგნიეონგი
# ოთხი [[ლომი]]თ მხარდაჭერილი სამ სართულიანი პაგოდა ჰვაეომსაში, ქვეყანა გურიე
# სანგვონსას [[ბრინჯაო]]ს ზარი, ქვეყანა პიეონგჩანგი
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა გუჰვაგანგ-დონგში, გიეონგჯუ
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა გოსეონსაში, გიეონგჯუ
# ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა ნავონ-რიში, ვოლსეონგი, გიეონგჯუ
# ჯეონგჰიესას ცამეტ სართულიანი ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# რკინის ბუდისტური ფლაგშტოკი იონგდუსაში, ჩეონგჯუ
# სონგგვანგსას [[ხე|ხის]] კარედის ბუდისტური ქანდაკება, სუნჩეონი
# [[კორეს დინასტია|კორეს]] მმართველის [[გოჯონგი]]ს ედიქტი, სონგგვანგსა, სუნჩეონი
# ბორიმსას სამ სართულიანი ქვის პაგოდა და ქვის ფარანი, ქვეყანა ჯანგჰეუნგი
# ბუსეოკსას მჯდომარე [[თიხა|თიხის]] ბუდას ქანდაკება, იეონგჯუ
# ბუსეოკსას კედლის მოხატულობა ჯოსადანგის დარბაზში, იეონგჯუ
# სანგგიესას ბუდისტი მღვდლის ქანდაკება ჯინგამსეონსა, ქვეყანა ჰადონგი
# ვოლჯეონგსას რვაკუთხა ცხრა სართულიანი პაგოდა, ქვეყანა პიეონგჩანგი
# სუდეოკსას დარბაზი დეუნგჯეონი, ქვეყანა იესანი
# დოგაპსას კარიბჭე ჰეტალმუნი, ქვეყანა იეონგამი
# ოფიციალური ინნის კარიბჭე განგნეუნგში
# ჰეინსას ჯანგკიეონგპანჯეონი, ტრიპიტაკა კორეანას სტრუქტურული მშენებლობა
# იეონგოკსას აღმოსავლეთ სტუპა, სილას პერიოდის ტაძარი ჯირისანის მთის ფერდობებზე, ქვეყანა გურიე
# იეონგოკსას ჩრდილოეთ სტუპა, ქვეყანა გურიე
# ბეოპჯუსას დარბაზი პალსანგჯეონი, ქვეყანა ბოეუნი
# სონგგვანგსას დარბაზი გუკსაჯეონი, სუნჩეონი
# სანგბონგსას ბუდისტი მღვდლის ქვის პაგოდა ჩეოლგამსეონსა, ქვეყანა ჰვასუნი
# მჯდომარე [[რკინა|რკინის]] ბუდას ქანდაკება ბჰაისაჯიაგურუ ჯანგგოკსაში, ქვეყანა ჩეონგიანგი
# [[სტელა]], რომელიც თან ახლავს სტუპას ბეოპჩეონსას ეროვნული მოძღვრის ჯიგვანგუკის, ვონჯუ
# კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა [[ლომი]]ს ფორმის სახურავით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]]
# დრაკონის ფორმის კელადონის [[ღვინო|ღვინის]] თასი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გეუმსანსას დარბაზი მირეუკჯეონი, გიმჯე
# დოპიანსას მჯდომარე რკინის ვაიროცანას ბუდას ქანდაკება, ქვეყანა ჩეოლვონი
# ბეოპჯუსას [[ლოტოსი]]ს ფორმის ქვის აუზი, ქვეყანა ბოეუნი
# კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა [[მარტორქა|მარტორქის]] ფორმის სახურავით, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# კელადონის კუნდიკა მოზაიკური [[ტირიფი]]ს, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]], ლოტოსის, [[ლერწამი]]სა და მანდარინ იხვის დიზაინით, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# ჰვეომსას დარბაზი გახვანგჯეონი, ქვეყანა გურიე
# კელადონის ვაზა მოზაიკური [[წერო]]სა და ღრუბლის დიზაინით, გასონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული
# სიმ ჯიბეკის სერტიფიკატი განსაკუთრებული დამსახურებისთვის, მან გამორჩეული წვლილი შეიტანა [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დაფუძნებაში, დონგ-ას უნივერსიტეტი, [[პუსანი]]
# ჰუნმინ ჯეონგეუმი
# დონგგუკ ჯეონგუნი, [[კორეული ენა|კორეულის]] სწორი გამოთქმების ლექსიკონი
# გიემის [[ბრინჯაო]]თი მოპირკეთებული [[ბუდა]]ს ტრიადა ციკლური წლის წარწერით (563 CE)
# ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ტრიადა მინიატურულ ტაძარში
# [[იხვი]]ს ფორმის კელადონის წყლის საწვეთური
# პიოჩუნგსას ბრინჯაოს საკმევლის სანთურა მოზაიკური [[ვერცხლი]]ს დეკორაციით, მირიანგი
# ომის დღიური, ადმირალ ი სუნსინის წერილის ფაილი და გეგმის ასლები ომის მიმდინარეობის შესახებ, ჰიენჩუნგსა, ასანი
# ტამნში მდებარე ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა, ქვეყანა უისეონგი
# ბრინჯაოთი მოპირკეთებული მედიტაციაში მყოფი მაიტრეია, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], [[სეული]]
# გუჰვანგ-რიში მდებარე მჯდომარე ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, გიეონგჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გუჰვანგ-რიში მდებარე ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, გიეონგჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# გამსანსას ფეხზე მდგომი ქვის მაიტრეიას ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# გამსანსას ფეხზე მდგომი ქვის ამიტაბჰას ქანდაკება, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# მედიტაციაში მყოფი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული მაიტრეია, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[ქვა|ქვით]] მოჩუქურთმებული ბუდას ტრიადა სეოსანში
# სინმიოს ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ტრიადა ციკლური წლის წარწერით (571 CE), იონგინი
# გიეონგჩეონსას ათ სართულიანი ქვის პაგოდა გიეონგჩეონსადა, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
# [[სილა]]ს გვირგვინი სამეფო ტახტის [[ოქრო]]ს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# [[კორეა|კორეის]] სამეფო სარტყელი სამეფო ტახტის ოქროს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
# ოქროს ბალთა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# წყვილი ოქროს საყურეები, ძველი სილას პერიოდი ([[500]]-[[600]]). ნაპოვნია პუბუჩონგის საფლავში, პომუნ-დონგი, გიეონგჯუ, ჩრდილოეთ გიეონგსანგის პროვინცია
# თიხის ჭურჭელი, რომელსაც ცხენზე ამხედრებული მეომრის ფორმა აქვს, ძველი სილას პერიოდიდან, თარიღდება დაახლოებით 500-600 წლით. ნაპოვნია გეუმნიეონგ-ჩონგში, ნოსეო-დონგი, ქალაქი გიეონგჯუ, ჩრდილოეთ გიეონგსანგის პროვინცია
# კელადონის კუნდიკა ვერცხლის [[ტირიფი]]სა და წყლის ფრინველის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# თეთრი [[ფაიფური]]ს დოქი ყურძნის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[საზამთრო]]ს ფორმის კელადონის ჭურჭელი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის საკმევლის სანთურა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[კუ]]ს ფორმის კელადონის დოქი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის ლარნაკი ლოტოსისა და [[არაბესკი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის დოქი მოზაიკური [[ტყის ყაყაჩო]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა- გალჰანგსა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# შვიდ სართულიანი ქვის პაგოდა- ნამგიევონი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ბეოპჩეონსას ყველაზე პატივსაცემი მმართველისადმი ჯიგვანგისადმი მიძღვნილი მემორიალური [[სტუპა]], კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ჯეონგტოსას ყველაზე პატივსაცემი მმართველისადმი ჰონგბეოპისადმი მიძღვნილი მემორიალური სტუპა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ჯუნგჰეუნგსანსეონგის ტყუპი [[ლომი|ლომების]] ქვის [[ფარანი]], ბუკის ოლქი, გვანგჯუ
# მღვდელი იეომგეოს სტუპა ჰეუნგბეოპსადან, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# სამ სართულიანი ქვის პაგოდა ბეომჰაკ-რიში, სანჩეონგი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# ქვის ტრიადა ამიტაბჰა, დამსწრეებითა და 28 სხვა ბუდისტური სურათებით, ასევე ციკლური წლის წარწერით- გიეიუ, ჩეონგჯუ
# თეთრი ფაიფურის დოქი რკინის [[ყურძენი|ყურძნის]] მოხატულობით, ევჰას ქალთა უნივერსიტეტი, სეული
# ათასი ბუდას სტელა გიეიუს წარწერით, გონგჯუ
# გუნვის ბუდას ტრიადა და [[მღვიმე]], ქვეყანა გუნვი
# ი ჯე-ჰიეონის პორტრეტი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[ან ჰიანგი]]ს [[პორტრეტი]], იეონგჯუ
# გამეუნსას სამ სართულიანი ქვის პაგოდა, გიეონგჯუ
# კელადონის ჭურჭელი რკინის ტირიფის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კანტალოპის ფორმის კელადონის ჭურჭელი მოზაიკური ტყის ყაყაჩოსა და [[ქრიზანთემა]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# კელადონის თასი მოზაიკური [[არაბესკი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
# [[გოგრა]]ს ფორმის კელადონის დოქი მოზაიკური ტყის ყაყაჩოს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1964 წლის 3 მარტს===
117. მჯდომარე რკინის ბუდას ქანდაკება ბორიმსას ტაძარში, ქვეყანა ჯანგჰეუნგი<br/>
118. ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ჩაფიქრებული მაიტრეია ბოდჰისატვა, სანმსუნგის ხელოვნების მუზეუმი, [[სეული]]<br/>
119. ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ფეხზე მდგარი ბუდა იეონგა ერას მეშვიდე წლის წარწერით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული <br/>
120. იონგჯუსას ზარი, იონგჯუსას ტაძარი, ჰვასეონგი<br/>
121. ჰაჰოეტალისა და ბიეონგსანტალის [[ნიღაბი (მრავალმნიშვნელოვანი)|ნიღბები]], ანდონგი<br/>
122. ჯინჯეონსას ტაძრის ტერიტორიაზე მდგარი სამ სართულიანი [[ქვა|ქვის]] [[პაგოდა]], ქვეყანა იანგიანგი
===დამატებული 1966 წლის 28 თებერვალს===
123. ხუთ სართულიან ქვის პაგოდაში ნაპოვნი ნაშთები ვანგუნგ-რიში, იკსანი, [[ჯეონჯუს ეროვნული მუზეუმი]], ჯეონჯუ<br/>
124. ჰანსონგსას ტაძრის [[მარმარილო]]ს მჯდომარე ბოდჰისატვას ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
125. ქვის მწვანედ მოჭიქული სამგლოვიარო ურნა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1967 წლის 16 სექტემბერს===
126. სამ სართულიანი სეოკგატაპის [[პაგოდა|პაგოდის]] შიგნით აღმოჩენილი ნაშთები, გიეონგჯუ
===დამატებული 1968 წლის 19 დეკემბერს===
127.სამიანგ-დონგის ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
128. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
129. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს [[ქანდაკება]], ლეეუმის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
130. ჯუკჯანგ-დონგის ხუთ სართულიანი ქვის [[პაგოდა]], სეონსანი, გუმი
===დამატებული 1969 წლის 7 ნოემბერს===
131. მეფე [[თაეჯო|თაეჯოს]] საოჯახო ნუსხა, [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] დამფუძნებელი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
132. ჯინგბიროკი, იუ სეონგრიონგის ომის მემუარები, ანდონგი<br/>
133. [[ლოტოსი]]ს ყვავილის ფორმის [[ფაიფური]]ს ჩაიდანი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
134. მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს [[ტრიადა]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1970 წლის 30 დეკემბერს===
[[ფაილი:Hyewon-Dano.pungjeong.jpg|250px|მინი| ნო.135 სცენა დანოს დღიდან ჰიევონ პუნგსოკდო]]
[[ფაილი:Gold Crown access NT138.jpg|250px|მინი|ოქროს გვირგვინი და აქსესუარები, ას ოცდამეთვრამეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
135. ჰიევონ პუნგსოკდო, [[სინ იუნბოკი]]ს ფერწერული ჟანრის ოცდაათ გვერდიანი ალბომი, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული<br/>
136. [[დრაკონი]]ს თავიანი [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სვეტი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1971 წლის 21 დეკემბერს===
137. [[ბრინჯაო]]ს [[არტეფაქტი|არტეფაქტები]] ბისან-დონგიდან, დაეგუ, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
138. [[ოქრო]]ს [[გვირგვინი]] და აქსესუარები, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
139. დანვონის მიერ დახატული უკვდავთა თავყრილობა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
140. დედა-[[მარგალიტი]]ს [[სარკე]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
141. ბრინჯაოს სარკე წვრილი ხაზოვანი დიზაინით და წყვილი სახელურით, სუნგსილის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
142. დონგგუკ ჯეონგუნის 6 ტომის კომპლექტი, კონკუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1972 წლის 2 მარტს===
143. [[ბრინჯაო]]ს [[არტეფაქტები]], თარიღდება დაახლოებით ძვ.წ. 200-100 წლებით. ბრინჯაოს ჟღარუნა რვა ზარით და ბრინჯაოს სარკე 14.5 სანტიმეტრი დიამტერის. აღმოჩენილია ქვეყანა ჰვასუნში, ჯეოლანამ-დო. ინახება გვანგჯუს ეროვნულ მუზეუმში, გვანგჯუ<br/>
144. [[ქვა|ქვით]] მოპირკეთებული მჯდომარე [[ბუდა]]ს გამოსახულება [[მთა]] ვოლჩულსანზე, ქვეყანა იეონგამი
===დამატებული 1972 წლის 4 ივნისს===
145. [[ბრინჯაო]]ს [[თოქმაჩი]] [[დემონი]]ს ნიღბის დეკორაციით, იონგსან-გუ, სეული<br/>
146. განგვონ-დოში გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ნაშთები, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1973 წლის 4 მაისს===
147. ჩეონჯეონ-რიში მყოფი [[პეტროგლიფები]], ულჯუ-გუნი, ულსანი
===დამატებული 1973 წლის 10 ივლისს===
148. სიპჩილსაჩანგოგეუმტონგიო ([[ჩინეთის ისტორია|ჩინეთის ისტორიის]] ტომები 16,17)(წიგნი), [[სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი]], სეული<br/>
149. ლუ ძუ ციანის კომენტარები ჩინელ კლასიკოსებზე, 4-6 ტომი, სეონგბუკ-გუ, სეული<br/>
150. სონგჯოპიოჯეონჩონგნიუ მოძრავი [[ლითონი]]ს ტიპის თარგებზე ნაბეჭდი გიემი, სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1973 წლის 31 დეკემბერს===
151. [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის დინასტიის]] მატიანე<br/>
152. ბიბიეონსა დეუნგნოკი ([[საზღვარი (სახელმწიფო)|საზღვრის]] დაცვის საბჭოს ჩანაწერები), [[სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი]], [[სეული]]<br/>
153. ილსეონგნოკი (სამეფო [[სასამართლო]]სა და ხელისუფლების პირების მნიშვნელოვანი ყოველდღიური ჩანაწერები), სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1974 წლის 9 ივლისს===
[[ფაილი:Baekje Diadem King 3.jpg|250px|მინი|ბეკჯეს გვირგვინი, ას ორმოცდამეთოთხმეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
154. ბეკჯეს გვირგვინი. წყვილი 30.7 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროს [[დიადემა]] ორნამენტებით, VI საუკუნის დასაწყისი (ბეკჯე). აღმოჩენილია მეფე მურიეონგის საფლავში, გონგჯუ-სი, ჩუნგჩეონგნამ-დო<br/>
155. ბეკჯეს გვირგვინი. მეფე მურიეონგის დედოფლის ოქროს [[დიადემა]] ორნამენტებით, 22.6 სანტიმეტრი<br/>
156. მეფის წყვილი საყურეები, დამზადებულია ოქროსა და [[ნეფრიტი]]სგან, [[VI საუკუნე|VI საუკუნის]] დასაწყისი (ბეკჯე). მეფე მურიეონგის საფლავიდან<br/>
157. დედოფლის წყვილი ოქროს საყურეები.მეფე მურიეონგის საფლავიდან<br/>
158. მეფე მურიეონგის დედოფლის ორი ოქროს ყელსაბამი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
159. VI საუკუნის ([[ბეკჯეს დინასტია]]) 18.4 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროს მეფის თმის სარჭი, აღმოჩენილია მეფე მურიეონგის საფლავში<br/>
160. მეფე მურიეონგის დედოფლის წყვილი [[ვერცხლი]]ს სამაჯური, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
161. ბრინჯაოს სარკეები მეფე მურიეონგის საფლავიდან, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
162. სეოკსუ, მცველის სულის ქანდაკება რკინის ირმის რქებით, მეფე მურიეონგის საფლავის შესასვლელიდან<br/>
163. ორი გრანიტის ეპიტაფი მეფე მურიეონგის და მისი ერთ-ერთი დედოფლის საფლავიდან. 5 სანტიმეტრი და 4.7 სანტიმეტრი<br/>
164. თავის საყრდენი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
165. მეფის ფეხის დასასვენებელი, გონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გონგჯუ<br/>
166. თეთრი [[ფაიფური]]ს [[დოქი]] რკინის [[ქლიავი]]ს და ბამბუკის დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
167. ადამიანის ფიგურის ფორმის კელადონის ღვინის თასი, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
168. თეთრი ფაიფურის ჭურჭელი რკინის ქლიავისა და [[ქრიზანთემა]]ს დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
169. ფაიფურის ფლაკონი ბამბუკის საფუძველზე [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიიდან]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
170. ლურჯი და თეთრი [[ფაიფური]]ს დოქი [[ქლიავი]]ს, ჩიტისა და [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
171. ბრინჯაოს თასი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
172. არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი არტეფაქტები ჯინიანგის ოჯახის საფლავიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
173. მჯდომარე კელადონის არჰატი რკინის წერტილოვანი დიზაინით, განგნამ-გუ, სეული<br/>
174. წყვილი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული სასანთლე [[სილა]]ს პერიოდიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
175. თეთრი ფაიფურის თასი მოზაიკური [[ლოტოსი]]სა და [[არაბესკი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
176. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის [[დოქი]] [[ფიჭვი]]სა და ბამბუკის დიზაინით, ასევე ჰონგჩის წარწერით, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
177. ბუნჩეონგის დოქი შტამპის დიზაინით, კორეის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
178. ბუნჩეონგის გაბრტყელებული დოქი ამოკვეთილი [[თევზი]]ს დიზაინით, სეოდაემუნ-გუ, სეული<br/>
179. ბუნჩეონგის გაბრტყელებული დოქი ლოტოსისა და თევზის დიზაინით, ჰორიმის მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1974 წლის 31 დეკემბერს===
180. [[ზამთარი|ზამთრის]] [[პეიზაჟი]], კიმ ჯეონგ-ჰუის მიერ შესრულებული ნახატი, ჯონგნო-გუ, [[სეული]]
===დამატებული 1975 წლის 13 ნოემბერს===
181. სახელმწიფო გამოცდის ჩაბარების ჯანგ რიანგსუს სერტიფიკატი, ქვეყანა ულჯინი
===დამატებული 1976 წლის 23 აპრილს===
182. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბუდას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
183. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
184. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვას ქანდაკება, დაეგუს ეროვნული მუზეუმი, დაეგუ<br/>
185. სადდჰარმაპუნდარიკა სუტრა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1976 წლის 14 დეკემბერს===
186. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება იანგპიეონგიდან, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული
===დამატებული 1977 წლის 22 აგვისტოს===
187. ხუთ სართულიანი [[აგური]]ს პაგოდას იმიტაცია სანჰაე-რიში, ქვეყანა იეონგიანგი
===დაამატებული 1978 წლის 7 დეკემბერს===
[[ფაილი:Korea-Seoul.National.Museum-Silla-Crown-01.jpg|250px|მინი|ნო.191 [[ოქრო]]სა და [[ნეფრიტი]]ს გვირგვინი, რომელიც ინახება კორეის ეროვნულ მუზეუმში]]
188. ოქროსა და ნეფრიტის გვირგვინი კულონებით, ძველი სილას პერიოდი. ზეციური [[ცხენი]]ს საფლავი (ჩეონმა-ჩონგი), ჰვანგნამ-დონგი, ქალაქი გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო.<br/>
189. 19 სანტიმეტრი სიმაღლის ოქროს თავსახურავი, ძველი სილას პერიოდი, ზეციური ცხენის საფლავიდან<br/>
190. ოქროს [[სარტყელი]] სამკაულებით ზეციური ცხენის საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ<br/>
191. ოქროსა და ნეფრიტის გვირგვინი სამკაულებით, ძველი სილას პერიოდი. აღმოჩენილია გათხრების შედეგად ჰვანგნამთაეჩონგის საფლავში. [[2005]] წელს გვირგვინი გამოფინეს კორეის ეროვნულ მუზეუმში, მაგრამ ის გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმის საკუთრებაა<br/>
192. 120 სანტიმეტრი სიგრძის ოქროსა და ნეფრიტის სარტყელი სამკაულებით, ძველი სილას პერიოდი. აღმოაჩინეს ჰვანგნამთაეჩონგის საფლავის ჩრდილოეთ ბორცვზე, ქალაქი გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო<br/>
193. მწვანე-ლურჯი [[მინა|მინის]] დოქი, 25 სანტიმეტრი სიმაღლის (აღდგენილი), ძველი სილას პერიოდიდან. აღმოაჩინეს ჰვანგნამდაეჩონგის საფლავის სამხრეთ ბორცვზე, გიეონგჯუ, გიეონგსანგბუკ-დო<br/>
194. ძველი სილას პერიოდის ოქროს ყელსაბამი. აღმოაჩინეს ჰვანგნამდაეჩონგის საფლავის სამხრეთ ბორცვზე<br/>
195. ცხენოსანთა თასი პატარა ამოკვეთილი ფიგურებით მეფე მიჩუს საფლავიდან, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ
===დამატებული 1979 წლის 8 თებერვალს===
196. ავატამსაკა სუტრა თეთრ ქაღალდზე სილას პერიოდიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1979 წლის 22 მაისს===
197. ჩეონგნიონგსას ტაძრის ბუდისტი მღვდლის ბოგაკის სტუპა<br/>
198. სილას პერიოდის მეფე ჯინჰეუნგის სტელა ქვეყანა დანიანგში<br/>
199. სინსეონსას ტაძრის ბუდისტი მოღვაწეების მღვიმე დანსეოკსანის მთაზე, გიეონგჯუ
===დამატებული 1979 წლის 30 აპრილს===
200. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[ბოდჰისატვა]]ს ქანდაკება, [[პუსანის მუზეუმი]], [[პუსანი]]
===დამატებული 1980 წლის 16 სექტემბერს===
201. ქვით მოჩუქურთმებული მჯდომარე ბუდისტის ძეგლი ბუკჯი-რიში, ბონგჰვა
===დამატებული 1981 წლის 18 მარტს===
202. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
203. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
204. ავატამსაკა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
205. გოგურიოს ძეგლი ჯუნგვონში, ჩუნგჯუ
===დამატებული 1982 წლის 22 მაისს===
206. კორეს ბუდისტური ნაბეჭდი თარგები ჰაეინსას ტაძარში, ქვეყანა ჰაპჩეონი
===დამატებული 1982 წლის 16 ნოემბერს===
107. უნაგირის ნაჭერი „ზეციური ცხენის“ მოხატულობით, ზეციური ცხენის საფლავიდან, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1982 წლის 7 დეკემბერს===
208. ექვსკუთხა ბრინჯაოთი მოპირკეთებული სარირას ყუთი, ჯიკჯისას ტაძარი, გიმჩეონი<br/>
209. ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა „ბოჰიეოპის“ წარწერით, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1984 წლის 30 მაისს===
210. კორეს პერიოდის სუტრა [[ვერცხლი]]ს ტუშში (ვოლ. 30), იონგინი<br/>
211. სადჰარმაპუნდარიკა სუტრა ტუშში თეთრ ქაღალდზე, სონგბოს კულტურის ფონდი, სეული<br/>
212. სურამაგმა სუტრა, დონგგუკის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1984 წლის 6 აგვისტოს===
[[ფაილი:Jeong Seon-Geumgangjeondo.jpg|200px|მინი|გეუმგანგჯეონდო, ორას მეჩვიდმეტე კორეის ეროვნული საგანძური]]
213. მინიატურული მოვარაყებული პაგოდა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
214. ბრინჯაოს [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა ჰეუნგვანგსას ტაძრიდან, კესონგი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
215. სუტრა [[კორეს დინასტია|კორეს დინასტიიდან]] ვერცხლის [[ტუში|ტუშში]] (ვოლ. 31), იონგინი<br/>
216. ინვამგჯესაეკდო, [[წვიმა|წვიმის]] შემდეგ გამოდარება [[მთა]] ინვანგსანზე, ჯეონგ სეონის მიერ შესრულებული ნახატი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
217. გეუმგანგჯეონდო, ჯეონგ სეონნის მიერ შესრულებული კუმგანგსანის ნახატი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
218. [[ამიტაბჰა]]ს ეშმაკობის შესახებ ნახატი ორი [[ბოდჰისატვა]]ს მიერ შესრულებული, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
219. ფაიფურის დოქი ადრეული ჩოსონის დინასტიიდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
220. ფაიფურის [[თასი]], ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1984 წლის 15 ნოოემბერს==
221. მჯდომარე ხის მანჯუსურის ქანდაკება, სანგ-ვონსას ტაძარი, ქვეყანა პიეონგჩანგი
===დამატებული 1984 წლის 7 დეკემბერს==
222. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი ქლიავისა და ბამბუკის დიზაინით, ჰორიმის მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1985 წლის 8 იანვარს===
[[ფაილი:Gyeongbokgung-GeunJeongJeon.jpg|200px|მინი|გეუნჯეონგჯეონის დარბაზი, ორას ოცდამესამე კორეის ეროვნული საგანძური]]
[[ფაილი:Gyeongbokgung-Gyeonghoeru-03.jpg|200px|მინი|ნო. 224 გიეონგჰოერუს პავილიონი [[გიეონგბოკგუნგი]]ს სასახლეში]]
223. გეუნჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, [[სეული]]<br/>
224. გიეომგჰოერუს პავილიონი [[გიეონგბოკგუნგი]]ს სასახლეში, სეული<br/>
225. ინჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, სეული<br/>
226. მიეონგჯეონგჯეონის დარბაზი გიეონგბოკგუნგის სასახლეში, სეული<br/>
227. მთავარი დარბაზი, ჯენგჯეონი, ჯონგმიოს სამეფო საგვარეულო [[სალოცავი]], სეული
===დამატებული 1985 წლის 3 მარტს===
228. ჩეონსანგ იეოლჩა ბუნიაჯიდო, ქვით მოჩუქურთმებული პლანისფერი. [[კორეის სამეფო მუზეუმი]], სეული<br/>
229. ბორუგაკის პავილიონის წყლის საათი, კორეის სამეფო მუზეუმი, სეული<br/>
230. ასტრონომიული ინსტრუმენტი და საათი, კორეის უნივერისტეტი, სეული
===დამატებული 1986 წლის 14 მარტს===
231. ცამეტი ფორმა ბრინჯაოს ტყვიებისა და იარაღის, სუნგსილის უნივერსიტეტი, სეული
===დამატებული 1986 წლის 15 ოქტომბერს===
232. ი ჰვას დამსახურებული სერტიფიკატი მისი გამორჩეული წვლისისა ჩოსონის სამეფოს დაფუძნებაში, ჯეონგეუპი<br/>
233. აგალმატოლიტის დოქი იეონგტეს ეპოქის მეორე წლის წარწერით, [[პუსანის მუზეუმი]], [[პუსანი]]
===დამატებული 1986 წლის 29 ნოემბერს===
234. სადჰარმაპუნდარიკა სუტრა ვერცხლში მუქ ლურჯ ქაღალდზე, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
235. ავატამსაკა სუტრა ოქროში მუქ ლურჯ ქაღალდზე, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1987 წლის 9 მარტს===
236. [[დასავლეთი]]ს ხუთ სართულიანი პაგოდა ტაძრის ტერიტორიაზე ჯანგჰანგ-რიში, ვოლსეონგი, გიეონგჯუ
===დამატებული 1987 წლის 16 ივლისს===
237. გოსან გუგოკსი ჰვაბიეონგი, [[კალიგრაფია|კალიგრაფიისა]] და ნახატების დასაკეცი [[შირმა]], გოიანგი<br/>
238. პრინც ი იონგის ამონაჭრების დასაწებებელი ალბომი, შუა [[XV საუკუნე]], გოიანგი
===დამატებული 1987 წლის 26 დეკემბერს===
239. სონგ სიეოლის [[პორტრეტი]], კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
240. იუნ დუსეოს პორტრეტი, ქვეყანა ჰენამი
===დამატებული 1988 წლის 16 ივნისს===
241. მაჰაპრაჯნაპარამიტა სუტრა, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი
===დამატებული 1988 წლის 14 ნოემბერს===
242. სილას ძეგლი ბონგპიეონგში, ქვეყანა ულჯინი
===დამატებული 1988 წლის 28 დეკემბერს===
243. კომენტარი იოგაცარიაბჰუმი სუტრაზე, ტომი 11, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
244. იოგაცარიაბჰუმ სუტრა, ტომი 17, მიონგჯის უნივერსიტეტის მუზეუმი, იონგინი<br/>
245. ტრიპიტაკას კოეფიციენტი, ტომი 20, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
246. დაებოჯეოკგიეონგ სუტრა, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული
===დამატებული 1989 წლის 10 აპრილს===
146. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ბოდჰისატვა უიდანგში, გონგჯუ
===დამატებული 1989 წლის 1 აგვისტოს ან იმის შემდეგ===
[[ფაილი:Crown of Baekje National Treasure of Korea No295.jpg|250px|მინი|ნო. 295 ბეკჯეს გვირგვინი, ბრინჯაოთი მოპირკეთებული გვირგვინი [[ყორღანი|ყორღანიდან]] სინჩონ-რიში, ნაჯუ ]]
[[ფაილი:Korea-NT-296-Chiljangsa.Obulhoe.Gwaebul.taeng-Joseon.jpg|250px|მინი|ნო. 296 ჩილჯანგსას ტაძრის ხუთი ბუდისტის ნახატი, ანსეონგი]]
[[ფაილი:King Taejo Yi 02.jpg|250px|მინი|ნო. 317 ჩოსონის მმართველის მეფე თაეჯოს სამეფო პორტრეტი, ჯეონჯუ-სი, ჯეოლაბუკ-დო]]
248. [[კორეა|კორეის]] [[რუკა]], რომელიც დახატულია ჩოსონის პერიოდში, გვაჩეონი<br/>
249. დონგგვოლდო, ჩანგდეოკგუნგისა და ჩანგგიეონგგუნგის სასახლეების პანორამული ხედის ნახატი<br/>
250. ი ვონგილის დამსახურებული სერტიფიკატი მისი გამორჩეული წვლილისა ჩოსონის სამეფოს დაფუძნებაში, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
251. დესეუნგ აბიდჰარმა სუტრა, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
252. [[ფაიფური]]ს ჭურჭელი ლოტოსის მოტივით, იონგინი<br/>
253. კელადონის [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა მოზაიკური ტყის ყაყაჩოს დიზაინით რელიეფური ლოტოსისა და არაბესკის დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
254. კელადონის ლარნაკი ამოკვეთილი ლოტოსისა და ტოტის დიზაინით, ჯუნგ-გუ, სეული<br/>
255. ბრინჯაოს ზარები, ითვლება რომ ის არის ჩუნგჩეონგნამ-დოდან, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
256. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 1, გიეონგგის პროვინციის მუზეუმი, იონგინი<br/>
257. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 29, გუინსას ტაძარი, ქვეყანა დანიანგი<br/>
258. თეთრი [[ფაიფური]]ს ჭურჭელი ბამბუკის დიზაინით, იონგინი<br/>
259. ბუნჩეონგის დოქი [[დრაკონი]]ს დიზაინით, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
260. უნჩეონგ ჯარაბიეონგის [[ლარნაკი]] [[რკინა|რკინის]] ტყის ყაყაჩოს დიზაინით, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
261. თეთრი ფაიფურის ორი დოქი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
262. თეთრი ფაიფურის დიდი დოქი, უჰაკის კულტურის ფონდი, სეული<br/>
263. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი, [[ბუნება|ბუნების]], ყვავილებისა და ჩიტების დიზაინით, უჰაკის კულტურის ფონდი, სეული<br/>
264. ნენგსუ-რის [[სტელა]], იეონგილი, პოჰანგი<br/>
265. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 13, ჯონგნო-გუ, სეული<br/>
266. ავატამსაკა სუტრა ნაწილი 2 და 75, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
267. აბიდჰარმა სუტრა ნაწილი 12, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
268. აბიდამბიპასა სუტრა 11, 17, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
269. მაჰა სუტრა ნაწილი 6, ჰორიმის მუზეუმი, სეული<br/>
270. კელადონის [[მაიმუნი]]ს ფორმის [[ღვინო|ღვინის]] თასი, განსონგის ხელოვნების მუზეუმი, სეული<br/>
271. კომენტარი იოგაკარიაბჰუმი სუტრაზე ტომი 12, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
272. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 32, [[კორეის ეროვნული მუზეუმი]], სეული<br/>
273. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 15 , კორეის ეროვნული მუზეუმი, [[სეული]]<br/>
274. (ამჟამად ცარიელია, აღმოჩენილი იყო ბრინჯაოს [[ქვემეხები]] კუს ხომალდიდან, მაგრამ შემდგომში გაირკვა, რომ ის ყალბი იყო)<br/>
275. ცხენზე ამხედრებული კაცის ფორმის თიხის ჭურჭელი, გიეონგჯუს ეროვნული მუზეუმი, გიეონგჯუ<br/>
276. იოგაკარიაბჰუმი სუტრა ტომი 53, გაჩეონის მუზეუმი, ინჩეონი<br/>
277. ავატამსაკა სუტრა ტომი 36, ჰანსოლის კულტურის ფონდი <br/>
278. ი ჰიეონგის სერტიფიკატი განსაკუთრებული დამსახურებისთვის ჩოსონის დიანსტიის მმართველის მეფე თეჯონგის მმართველობის მეშვიდე წელს, ქვეყანა იეონგდონგი<br/>
279. ავატამსაკა სუტრა ტომი 74, გუინსა, ქვეყანა დანიანგი<br/>
280. ჩეონჰეუნგსას ტაძრის ბრინჯაოს [[ზარი]] სეონგგეოსანის მთაზე, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
281. თეთრი ფაიფურის ღვინის თასი, ჰორიმის მეზეუმი, სეული<br/>
282. მჯდომარე [[ხე|ხის]] ამიტაბჰა [[ბუდა]]ს ქანდაკება და მისი თანმხლები ნაშთები ჰეუკსეოკსას ტაძარში, იეონგჯუ<br/>
283. ტონგგამის მეორე გამოცემა, გიეონგჯუ<br/>
284. მაჰაპრაჯნაპარამიტა სუტრა ნაწილი 162, 170, 463, განგნამ-გუ, სეული<br/>
285. ბანგუდაეს [[პეტროგლიფები]] დაეგოკ-რიში, ულსანი<br/>
286. თეთრი ფაიფურის თასი, ჰოამის ხელოვნების მუზეუმი, იონგინი<br/>
287. ბეკჯეს ბრინჯაოთი მოპირკეთებული [[საკმეველი|საკმევლის]] სანთურა ნეუნგსან-რიდან, ბუიეოს ეროვნული მუზეუმი, ქვეყანა ბუიეო<br/>
288. მეფე ვიდეოკის ქვის ბუდისტური რელიქტური ყუთი, ქვეყანა ბუიეო<ref>[http://kdaq.empas.com/tkn/knowhow_view.html?num=64203&ps=kl&type=kdb&pq=cn%3D171%26type%3Dkdb kdaq.empas.com]</ref><br/>
289. ხუთ სართულიანი ქვის პაგოდა ვანგგუნგ-რიში, იკსანი<br/>
290. დაეუნგჯეონის დარბაზი და ტონგდოსას ტაძრის კიბეები, იანგსანი<br/>
291. იონგგამსუგიეონგი, კორეის უნივერსიტეტი, სეული<br/>
292. [[ეპისტოლე]] სანგვონის ტაძრის აღდგენის წლისთავისადმი მიძღვნილი ოდეს მთაზე, ქვეყანა პიეონგჩანგი, განგვონი <br/>
293. ფეხზე მდგომი ბრინჯაოთი მოპირკეთებული ავალოკიტესვარა ბოდჰისატვას ქანდაკება, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული <br/>
294. ლურჯი და თეთრი ფაიფურის დოქი რკინის ქრიზანთემას დიზაინით, სეონგბუკ-გუ, სეული<br/>
295. ბეკჯეს გვირგვინი, ბრინჯაოთი მოპირკეთებული გვირგვინი ტუმულუსიდან სინჩონ-რიში, ნაჯუ, კორეის ეროვნული მუზეუმი, სეული<br/>
296. ჩილჯანგსას ტაძრის ხუთი ბუდისტური მხატვრობა, ანსეონგი<br/>
297. ანსიმსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა ჩეონგვონი<br/>
298. გაპსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, გონგჯუ<br/>
299. სინვონსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, გონგჯუ<br/>
300. ჯანგგოკსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა ჩეონგიანგი<br/>
301. ჰვეომსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ქვეყანა გურიე<br/>
302. ჩეონგგოკსას ტაძრის ბუდისტური მხატვრობა, ჯინჯუ<br/>
303. სეუნგჯეონგვონის დღიურის ჩანაწერები, სეულის ეროვნული უნივერსიტეტი, სეული<br/>
304. იეოსუჯინნამგვანის დარბაზი, იეოსუ<br/>
305. ტონგიეონგსებიეონგგვანი, ტონგიეონგი<br/>
306. სამგუნგნიუსა ნაწილი 3, 4, 5<br/>
307. [[ქვა|ქვით]] მოჩუქურთმებული [[ბუდა]]ს [[ტრიადა]] ქვეყანა ტაეანში<br/>
308. დაეჰეუნგსას ტაძრის [[ჩრდილოეთი]]ს ქვის მჯდომარე მაიტრეია ბუდა, ჰენამი<br/>
309. დიდი [[ფაიფური]]ს [[დოქი]]<br/>
310. დიდი ფაიფურის დოქი<br/>
311. ბონგჯეონგსას დეუნგჯეონის დარბაზი, ანდონგი<br/>
312. მჯდომარე ბუდას სურათი ქვის სვეტზე ამოკვეთილი ჩილბურამის ერმიტაჟის მახლობლად ნამსანზე, გიეონგჯუ<br/>
313. მუვისას ამიტაბა კედლის მხატვრობა გეუნგნაკჯეონის დარბაზში, ქვეყანა განგჯინი<br/>
314. სონგგვანგსას ტაძრის ჰვეომტენგის მხატვრობა ჰვეომჯეონის დარბაზში, სუნჩეონი<br/>
315. ბონგამსას [[სტელა]] ბუდისტი მღვდლის ჯიჯეუნგდესას [[სტუპა]]სთან ერთად, მუნგიეონგი<br/>
316. ჰვეომსას გეუნგნაკჯეონის დარბაზი, ქვეყანა ვანჯუ, ჩრდილოეთ ჯეოლას პროვინცია<br/>
317. [[ჩოსონის დინასტია|ჩოსონის]] მმართველის მეფე [[თეჯონგი]]ს სამეფო [[პორტრეტი]], ჯეონჯუ, ჩრდილოეთ ჯეოლას პროვინცია
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[კორეის ეროვნული მუზეუმი]]
*[[კორეის ისტორია]]
*[[გიეონგბოკგუნგი]]
*[[გიეონგჰუიგუნგი]]
*[[სამხრეთი კორეა]]
==ლიტერატურა==
* Национальный музей Кореи (1985). ''Selected Treasures of National Museums of Korea''. Сеул: Самхва.
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://english.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp?mc=EN_03_01/ Heritage Classification] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304043214/http://english.cha.go.kr/english/search_plaza_new/state.jsp?mc=EN_03_01%2F |date=2016-03-04 }}, Cultural Heritage Administration of Korea
*[http://www.heritage.go.kr/eng/nat/nat_01.jsp Korean National Heritage Online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041230053927/http://heritage.go.kr/eng/nat/nat_01.jsp |date=2004-12-30 }}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:კორეის ისტორია]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სამხრეთი კორეა]]
k54tv6n1jv4thqovu989tzd9truqaga
ლილიან ბლანდი
0
366568
4399171
3559242
2022-07-27T15:17:30Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Bland Mayfly.png|350px|მინი|მაისის ბუზი]]
'''ლილიან ბლანდი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1878]] — გ. [[11 მაისი]], [[1971]]) — ანგლო-ირლანდიელი [[ჟურნალისტი]] და მფრინავი, რომელიც [[1910]]–[[1911]] წლებში გახდა მსოფლიოში პირველი ქალი, რომელმაც დაგეგმა და ააგო [[თვითმფრინავი]], რომლითაც გაფრინდა.
==ადრეული ცხოვრება==
ბლანდი დაიბადა [[მაიდსტოუნი|მაიდსტოუნში]], [[კენტის სამეფო|კენტში]] [[1878]] წლის 22 სექტემბერს ანგლო-ირლანდიელ თავადაზნაურთა ოჯახში. ის იყო მესამე შვილი ჯონ ჰამფრი ბლანდისა და მისი მეუღლის ემილი შარლოტე ბალნდის, ისინი ცხოვრობდნენ ვილინგტონის სახლში, ვილინგტონის ქუჩაზე (ყოფილი ვილინგტონის გზა). მან დაიწყო მუშაობა [[ჟურნალისტი|ჟურნალისტად]] და [[ფოტოოპერატორი|ფოტოოპერატორად]] [[ლონდონი]]ს სხვადასხვა ჟურნალებში. ის ცხოვრობდა იმ პერიოდისთვის მიუღებელი ცხოვრების სტილით, ლილიანი ეწეოდა, ეცვა შარვალი და ვარჯიშობდა საბრძოლო ხელოვნებაში.
[[1900]] და [[1906]] წლებს შორის დედის გარდაცვალების შემდეგ, ბლანდი და მამამისი გადავიდნენ ტობერკორანის სახლში კარნმანიში, [[ბელფასტი]]ს ჩრდილოეთით, რათა ეცხოვრათ მამიდა სარასთან ერთად. სარა ბლანდი დაქორწინებული იყო გენერალ ვილიამ ჯეიმზ სმიტზე, რომელიც [[1887]] წელს გარდაიცვალა, მათ არ ყოლიათ შვილები, ამიტომ და-ძმამ გადაწყვიტეს ეცხოვრათ ერთად. ამის შემდეგ ლილიანმა განაგრძო თავისი ფოტოგრაფიული კარიერა. ის დღეებს ატარებდა [[შოტლანდია|შოტლანდიის]] კუნძულების ზღვის ფრინველების სურათების გადაღებაში.
==საავიაციო კარიერა==
ბლანდის ბიძამ რობერტმა გაუგზავნა მას ბლერიოტ მონოპლანის ბარათი [[პარიზი]]დან, სადაც შთააგონებდა ლილიანს გამხდარიყო მფრინავი. იმ ეტაპზე [[ირლანდია]]ში ვერავინ შეასრულა ძლიერი ფრენა - პირველი უნდა ყოფილიყო ჰარი ფერგუსონი დეკემბერში. ლილიანს ასევე თავად უნდა აეწყო საფრენი აპარატი. მისმა ბიძამ, გენერალმა ჯეიმზ სმიტმა, რომელიც [[ასტრონომია|ასტრონომი]] და სამეფო საზოგადოების წევრი იყო, ლილიანი უზრუნველყო სახლით, რომელიც სრულად იყო აღჭურვილი სახელოსნოთი და ძმები ვრაითების ხელოსნობის ცოდნის დახმარებით ბლანდმა წარმატებით ააშენა [[ბიპლანი]]ს საფრენი მოდელი.
ამის შემდეგ მან განავითარა სრულმაშტაბიანი პლანერი, რომელიც აგებული იყო [[ნაძვი]]ს, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკისა]] და ტილოსგან, ხოლო დასრულებულ იქნა [[1910]] წელს. შედეგად მაისის ბუზი გამოსცადეს სრიალში კარმანი ჰილიდან, ის თანდათანობით გაძლიერდა და გამოცდაც გაიარა მძიმე ტვირთის ტარებაში, ამის შემდეგ ბლანმა იგრძნო, რომ ეს ძრავის ჩასადგმელად საკმარისად ძლიერი იყო. მან შეუკვეთა 20 ცხენის ძალის მქონე ორ ინსულტიანი ძრავა A. V. Roe & Co-სგან. და რამდენიმე შეფერხების შემდეგ ივლისში ჩაუვიდა მას კარმანიში.
ჰორიზონტალურად საწინააღმდეგო ორ ცილინდრიანმა ძრავამ მიაღწია 20 ცხენის ძალასა და 1000 ბრუნვა წამში. ბლანდი მოწადინებული იყო ძრავით აღჭურვილი [[თვითმფრინავი]]ს გამოსაცდელად, სანამ მისი ბენზინის ავზი მზად იქნებოდა. მაშასადამე მან მოახდინა იმპროვიზაცია: ძრავის შლანგის ნაცვლად უნდა გამოეყენებინათ ცარიელი [[ვისკი]]ს ბოთლი, მაგრამ ლილიანმა მის ნაცვლად გამოიყენა ყრუ დეიდის ყურის აპარატის შლანგი. ეს კონსტრუქცია წარმატებული არ აღმოჩნდა - ძრავის ვიბრაციამ საფრთხეში ჩააგდო თვითმფრინავის კაკალები და ჭანჭიკები, ამიტომ ბლანდის გაფრენას კიდევ მოუწევდა შეყოვნება.
საშინელი ამინდის შემდეგ პირველი წარმატებული ფრენა განხორციელდა აგვისტოს დასასრულს რანდალსტაუნში, რომელიც მოიცავდა მიწიდან მოკლე აფრენას. ირლანდიაში ბლანდი ამ აფრენამ მხოლოდ პირველ ქალ მფრინავად არ აქცია, არამედ მისი შექმნილი მაისის ბუზი გახდა პირველი ძლიერი ბიპლანი ირლანდიაში. მან განაგრძო ექსპერიმენტები შორს ფრენებით, სიგრძეში უმეტესად ოცდაათი ნაბიჯისა (ათი მეტრი). ზოგჯერ მოითხოვდა ადგილის გამოკვლევას, რათა განესაზღვრათ, როდის დაეშვებოდა მაისის ბუზი. ცხადი იყო, რომ ყველაფრის მიუხედავად თვითმფრინავი ვერ შეძლებდა უფრო მეტს და ვერ გაუმკლავდებოდა უფრო დიდ ძრავას.<ref name="Lewis-141">Lewis (1964), p. 141</ref> ლილიანმა დაიწყო გაუმჯობესებული ვერსიის დაგეგმარება და სთავაზობდა ეყიდათ მაგალითები და ძრავა 250 ფუნტ სტერლინგად, ამით კი დაეფინანსებინათ მაისის ბუზის შემდგომი განვითარება.<ref name="HistoryIreland">Andrews (2010)</ref>
==შემდგომი ცხოვრება==
ბლანდის ფრენებმა მამის შეშფოთება გამოიწვიეს, რომელიც ფიქრობდა, რომ ეს ძალიან სახიფათო იყო, ასევე ახალგაზრდა ქალისთვის უღირსი საქციელი. წლის ბოლოს მამამ დაარწმუნა ლილიანი, რომ დაეთმო მაისის ბუზი, ამის ნაცვლად კი უყიდა მანქანა. [[1911]] წლის აპრილში ის აწარმოებდა გარიგებებს მანქანაზე [[ბელფასტი|ბელფასტში]], მაგრამ ოქტომბერში ლილიანმა დათმო ეს ბიზნესიც, რათა ცოლად გაჰყოლოდა თავის ბიძაშვილ ჩარლს ლოფტუს ბლანდს. ის გადავიდა [[კანადა]]ში.<ref name="HistoryIreland">Andrews (2010)</ref>
ბლანდი [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთში]] დაბრუნდა [[1935]] წელს და დაბინავდა [[კენტის სამეფო|კენტში]]. [[1950]] წელს კი გავიდა პენსიაზე კორნუოლში, სადაც [[1971]] წლის [[11 მაისი|11 მაისს]], 92 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ის უკვდავყოფილია ლურჯი ტაბლეტით Ulster History Circle კარმონიში ოჯახის სახლში.
==თვითმფრივანი==
*[[ბლანდის მაისის ბუზი]]
==ლიტერატურა==
*{{cite journal |last=Bland |first=Lilian |title=The Mayfly: the first Irish biplane and how she was built |journal=Flight |date=17 December 1910 |pages=1025–1029 |url=http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1910/1910%20-%201027.html |accessdate=9 December 2013}}
*{{citation |title=Before Amelia: Women Pilots in the Early Days of Aviation |first=Eileen |last=Lebow |publisher=Potomac Books |year=2002 |isbn=9781574884821}}
*{{cite news |last=McIlwaine |first=Eddie |title=Journalist, photographer, crackshot and the first woman to fly an aeroplane... the amazing Lilian Bland |url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/lifestyle/features/journalist-photographer-crackshot-and-the-first-woman-to-fly-an-aeroplane-the-amazing-lilian-bland-14909190.html|accessdate=5 October 2012 |newspaper=Belfast Telegraph |date=12 August 2010}}
*{{cite web |last=Newmann |first=Kate |title=Lilian Bland (1878–1971) |url=http://www.newulsterbiography.co.uk/index.php/home/viewPerson/117 |work=Dictionary of Ulster Biography |publisher=Ulster History Circle |accessdate=5 October 2012}}
*{{citation |title=The Blessings of a Good Thick Skirt |first=Mary |last=Russell |publisher=HarperCollins |year=2012 |isbn=9780007464142}}
*{{citation |title=Lilian Bland |first=Guy |last=Warner |publisher=Nicholson and Bass |year=2010 |isbn=9781905989515}}
* {{cite news|title=Lilian Bland remembered|date=31 August 2010|work=BBC Cornwall|url=http://news.bbc.co.uk/local/cornwall/hi/people_and_places/history/newsid_8956000/8956919.stm}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ბლანდი, ლილიან}}
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 11 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1971]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი ავიატორები]]
[[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
9abvfu8k6b0bqdmwlk0isnd3ufy1a92
4399187
4399171
2022-07-27T15:27:02Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Bland Mayfly.png|350px|მინი|მაისის ბუზი]]
'''ლილიან ბლანდი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1878]] — გ. [[11 მაისი]], [[1971]]) — ანგლო-ირლანდიელი [[ჟურნალისტი]] და მფრინავი, რომელიც [[1910]]–[[1911]] წლებში გახდა მსოფლიოში პირველი ქალი, რომელმაც დაგეგმა და ააგო [[თვითმფრინავი]], რომლითაც გაფრინდა.
==ადრეული ცხოვრება==
ბლანდი დაიბადა [[მაიდსტოუნი|მაიდსტოუნში]], [[კენტის სამეფო|კენტში]] [[1878]] წლის 22 სექტემბერს ანგლო-ირლანდიელ თავადაზნაურთა ოჯახში. ის იყო მესამე შვილი ჯონ ჰამფრი ბლანდისა და მისი მეუღლის ემილი შარლოტე ბალნდის, ისინი ცხოვრობდნენ ვილინგტონის სახლში, ვილინგტონის ქუჩაზე (ყოფილი ვილინგტონის გზა). მან დაიწყო მუშაობა [[ჟურნალისტი|ჟურნალისტად]] და [[ფოტოოპერატორი|ფოტოოპერატორად]] [[ლონდონი]]ს სხვადასხვა ჟურნალებში. ის ცხოვრობდა იმ პერიოდისთვის მიუღებელი ცხოვრების სტილით, ლილიანი ეწეოდა, ეცვა შარვალი და ვარჯიშობდა საბრძოლო ხელოვნებაში.
[[1900]] და [[1906]] წლებს შორის დედის გარდაცვალების შემდეგ, ბლანდი და მამამისი გადავიდნენ ტობერკორანის სახლში კარნმანიში, [[ბელფასტი]]ს ჩრდილოეთით, რათა ეცხოვრათ მამიდა სარასთან ერთად. სარა ბლანდი დაქორწინებული იყო გენერალ ვილიამ ჯეიმზ სმიტზე, რომელიც [[1887]] წელს გარდაიცვალა, მათ არ ყოლიათ შვილები, ამიტომ და-ძმამ გადაწყვიტეს ეცხოვრათ ერთად. ამის შემდეგ ლილიანმა განაგრძო თავისი ფოტოგრაფიული კარიერა. ის დღეებს ატარებდა [[შოტლანდია|შოტლანდიის]] კუნძულების ზღვის ფრინველების სურათების გადაღებაში.
==საავიაციო კარიერა==
ბლანდის ბიძამ რობერტმა გაუგზავნა მას ბლერიოტ მონოპლანის ბარათი [[პარიზი]]დან, სადაც შთააგონებდა ლილიანს გამხდარიყო მფრინავი. იმ ეტაპზე [[ირლანდია]]ში ვერავინ შეასრულა ძლიერი ფრენა - პირველი უნდა ყოფილიყო ჰარი ფერგუსონი დეკემბერში. ლილიანს ასევე თავად უნდა აეწყო საფრენი აპარატი. მისმა ბიძამ, გენერალმა ჯეიმზ სმიტმა, რომელიც [[ასტრონომია|ასტრონომი]] და სამეფო საზოგადოების წევრი იყო, ლილიანი უზრუნველყო სახლით, რომელიც სრულად იყო აღჭურვილი სახელოსნოთი და ძმები ვრაითების ხელოსნობის ცოდნის დახმარებით ბლანდმა წარმატებით ააშენა [[ბიპლანი]]ს საფრენი მოდელი.
ამის შემდეგ მან განავითარა სრულმაშტაბიანი პლანერი, რომელიც აგებული იყო [[ნაძვი]]ს, [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკისა]] და ტილოსგან, ხოლო დასრულებულ იქნა [[1910]] წელს. შედეგად მაისის ბუზი გამოსცადეს სრიალში კარმანი ჰილიდან, ის თანდათანობით გაძლიერდა და გამოცდაც გაიარა მძიმე ტვირთის ტარებაში, ამის შემდეგ ბლანმა იგრძნო, რომ ეს ძრავის ჩასადგმელად საკმარისად ძლიერი იყო. მან შეუკვეთა 20 ცხენის ძალის მქონე ორ ინსულტიანი ძრავა A. V. Roe & Co-სგან. და რამდენიმე შეფერხების შემდეგ ივლისში ჩაუვიდა მას კარმანიში.
ჰორიზონტალურად საწინააღმდეგო ორ ცილინდრიანმა ძრავამ მიაღწია 20 ცხენის ძალასა და 1000 ბრუნვა წამში. ბლანდი მოწადინებული იყო ძრავით აღჭურვილი [[თვითმფრინავი]]ს გამოსაცდელად, სანამ მისი ბენზინის ავზი მზად იქნებოდა. მაშასადამე მან მოახდინა იმპროვიზაცია: ძრავის შლანგის ნაცვლად უნდა გამოეყენებინათ ცარიელი [[ვისკი]]ს ბოთლი, მაგრამ ლილიანმა მის ნაცვლად გამოიყენა ყრუ დეიდის ყურის აპარატის შლანგი. ეს კონსტრუქცია წარმატებული არ აღმოჩნდა - ძრავის ვიბრაციამ საფრთხეში ჩააგდო თვითმფრინავის კაკალები და ჭანჭიკები, ამიტომ ბლანდის გაფრენას კიდევ მოუწევდა შეყოვნება.
საშინელი ამინდის შემდეგ პირველი წარმატებული ფრენა განხორციელდა აგვისტოს დასასრულს რანდალსტაუნში, რომელიც მოიცავდა მიწიდან მოკლე აფრენას. ირლანდიაში ბლანდი ამ აფრენამ მხოლოდ პირველ ქალ მფრინავად არ აქცია, არამედ მისი შექმნილი მაისის ბუზი გახდა პირველი ძლიერი ბიპლანი ირლანდიაში. მან განაგრძო ექსპერიმენტები შორს ფრენებით, სიგრძეში უმეტესად ოცდაათი ნაბიჯისა (ათი მეტრი). ზოგჯერ მოითხოვდა ადგილის გამოკვლევას, რათა განესაზღვრათ, როდის დაეშვებოდა მაისის ბუზი. ცხადი იყო, რომ ყველაფრის მიუხედავად თვითმფრინავი ვერ შეძლებდა უფრო მეტს და ვერ გაუმკლავდებოდა უფრო დიდ ძრავას.<ref name="Lewis-141">Lewis (1964), p. 141</ref> ლილიანმა დაიწყო გაუმჯობესებული ვერსიის დაგეგმარება და სთავაზობდა ეყიდათ მაგალითები და ძრავა 250 ფუნტ სტერლინგად, ამით კი დაეფინანსებინათ მაისის ბუზის შემდგომი განვითარება.<ref name="HistoryIreland">Andrews (2010)</ref>
==შემდგომი ცხოვრება==
ბლანდის ფრენებმა მამის შეშფოთება გამოიწვიეს, რომელიც ფიქრობდა, რომ ეს ძალიან სახიფათო იყო, ასევე ახალგაზრდა ქალისთვის უღირსი საქციელი. წლის ბოლოს მამამ დაარწმუნა ლილიანი, რომ დაეთმო მაისის ბუზი, ამის ნაცვლად კი უყიდა მანქანა. [[1911]] წლის აპრილში ის აწარმოებდა გარიგებებს მანქანაზე [[ბელფასტი|ბელფასტში]], მაგრამ ოქტომბერში ლილიანმა დათმო ეს ბიზნესიც, რათა ცოლად გაჰყოლოდა თავის ბიძაშვილ ჩარლს ლოფტუს ბლანდს. ის გადავიდა [[კანადა]]ში.<ref name="HistoryIreland">Andrews (2010)</ref>
ბლანდი [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთში]] დაბრუნდა [[1935]] წელს და დაბინავდა [[კენტის სამეფო|კენტში]]. [[1950]] წელს კი გავიდა პენსიაზე კორნუოლში, სადაც [[1971]] წლის [[11 მაისი|11 მაისს]], 92 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ის უკვდავყოფილია ლურჯი ტაბლეტით Ulster History Circle კარმონიში ოჯახის სახლში.
==თვითმფრივანი==
*[[ბლანდის მაისის ბუზი]]
==ლიტერატურა==
*{{cite journal |last=Bland |first=Lilian |title=The Mayfly: the first Irish biplane and how she was built |journal=Flight |date=17 December 1910 |pages=1025–1029 |url=http://www.flightglobal.com/pdfarchive/view/1910/1910%20-%201027.html |accessdate=9 December 2013}}
*{{citation |title=Before Amelia: Women Pilots in the Early Days of Aviation |first=Eileen |last=Lebow |publisher=Potomac Books |year=2002 |isbn=9781574884821}}
*{{cite news |last=McIlwaine |first=Eddie |title=Journalist, photographer, crackshot and the first woman to fly an aeroplane... the amazing Lilian Bland |url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/lifestyle/features/journalist-photographer-crackshot-and-the-first-woman-to-fly-an-aeroplane-the-amazing-lilian-bland-14909190.html|accessdate=5 October 2012 |newspaper=Belfast Telegraph |date=12 August 2010}}
*{{cite web |last=Newmann |first=Kate |title=Lilian Bland (1878–1971) |url=http://www.newulsterbiography.co.uk/index.php/home/viewPerson/117 |work=Dictionary of Ulster Biography |publisher=Ulster History Circle |accessdate=5 October 2012}}
*{{citation |title=The Blessings of a Good Thick Skirt |first=Mary |last=Russell |publisher=HarperCollins |year=2012 |isbn=9780007464142}}
*{{citation |title=Lilian Bland |first=Guy |last=Warner |publisher=Nicholson and Bass |year=2010 |isbn=9781905989515}}
* {{cite news|title=Lilian Bland remembered|date=31 August 2010|work=BBC Cornwall|url=http://news.bbc.co.uk/local/cornwall/hi/people_and_places/history/newsid_8956000/8956919.stm}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ბლანდი, ლილიან}}
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 11 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1971]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი ქალი ავიატორები]]
[[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
o4m30pp5h5pfm2bpcjbrp40gugezplw
ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
373251
4399508
4357554
2022-07-28T06:27:21Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება**|მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფელს|ქართული ასოს|ყარი}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ყარი
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ყა̈რ}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =46
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =10 |lon_sec =51
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 180<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ყარი'''<ref>{{სგსოლ|187}}</ref><ref>{{სგსოლ|113|სსრ}}</ref> ({{lang-sva|ყა̈რ}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]<ref>[http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0dictiona--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-10&a=d&c=dictiona&cl=CL4&d=HASH01891fda93d10d5a69c2363d.3.1 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი]</ref>, [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], [[ლეკულმახა]], [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], ყარი).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 180 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 215 || 107 || 108
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 180 || 96 || 84
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
arzupajfp9jtgnihycwza3m3d190nex
ლეკულმახა
0
373255
4399445
4354155
2022-07-28T06:10:17Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჭუბერის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეკულმახა
|მშობლიური სახელი = {{lang-sva|ლაკჷლმა̈ხი/ლეკჷლმახე}}
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =00 |lat_sec =16
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =19
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჭუბერის თემი{{!}}ჭუბერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 35<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეკულმახა'''<ref>{{სგსოლ|103}}</ref><ref name="აღწერა 2002" /><ref>[https://www.gpost.ge/?site-lang=ka&site-path=help/zipcodes/&group=3&letter=%E1%83%9A საქართველოს ფოსტა, საფოსტო ინდექსები]</ref>, ლეკულმახი<ref name="აღწერა 2014" />, ლეკულმახე<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2914521 მესტიის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება №29, 2015 წლის 16 ივლისი]</ref>, ''ლეკალმახი''<ref>{{სგსოლ|61|სსრ}}</ref><ref name="უელ">[http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0dictiona--00-1----0-10-0---0---0prompt-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-10&a=d&c=dictiona&cl=CL4&d=HASHca7547527a5f08be80d59a.2.4 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი]</ref>, ''ლეკალმახა''<ref>{{სგსოლ|103}}</ref> ({{lang-sva|ლაკჷლმა̈ხი/ლეკჷლმახე}}) — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]]<ref name="უელ" />, [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] (სოფლები: [[დევრა]], [[ზემო მარღი]], [[ლარილარი]], [[ლახამი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ლახამი]], ლეკულმახა, [[ლეწფერი]], [[სგურიში]], [[ტიტა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ტიტა]], [[ქვემო მარღი]], [[ყარი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ყარი]]).<ref name="აღწერა 2002" />
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 35 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 49 || 25 || 24
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 35 || 17 || 18
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
91w5zjx59hs5fqwa9qp61cvp5pv2znh
ორმეთი (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)
0
373920
4399614
4376859
2022-07-28T08:29:50Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ღრმაღელის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ორმეთი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ორმეთი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =00 |lat_sec =43
|lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =51 |lon_sec =31
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = გურიის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი){{!}}ღრმაღელე
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 45
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 224<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ორმეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[გურიის მხარე|გურიის მხარის]] [[ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი|ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში]], [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ომფარეთი]], ორმეთი, [[ღრმაღელე (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|ღრმაღელე]], [[წყალწმინდა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|წყალწმინდა]]).<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2560094 ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ერთეულების შექმნისა და მათი საზღვრების დადგენის შესახებ (2014 წლის 30 ოქტომბერი)]</ref> მდებარეობს [[მდინარე]] [[სუფსა|სუფსის]] მარცხენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 45 მეტრზე, [[სუფსა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|სუფსის]] რკინიგზის სადგურიდან 5 კმ, [[წყალწმინდა (ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი)|წყალწმინდიდან]] 3 კმ. შედიოდა [[შრომა (ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი)|მიქელგაბრიელის]] სასოფლო საზოგადოებაში. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეციტრუსეობა]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 224 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 342 || 173 || 169
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 224 || 118 || 106
|}
==ლიტერატურა==
{{ქსე|7|581}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
alqj4q3yk80jkhg4wbcpwfui0w9hj7p
შოთა გოლიაძე
0
419643
4399231
4282788
2022-07-27T17:24:50Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|გოლიაძე}}
'''შოთა კირილეს ძე გოლიაძე''' (დ. [[1 სექტემბერი]], [[1925]], სოფ. [[ცხემლისხიდი]], ახლანდ. [[ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[19 აგვისტო]], [[2008]], იქვე) — [[ქართველები|ქართველი]] აგრონომ-სუბტროპიკოსი; სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი (1993), საქართველოს დამსსახურებული აგრონომი (1979), საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (1994).
==ბიოგრაფია==
მონაწილეობდა [[II მსოფლიო ომი|II მსოფლიო ომში]]. 1953 წელს დაამთავრა [[საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტი|საქართველოს სასოფლო–სამეურნეო ინსტიტუტის]] სუბტროპიკული კულტურების ფაკულტეტი. 1963–2006 წლებში [[ანასეული]]ს ჩაის, სუბტროპიკული კულტურებისა და ჩაის მრეწველობის სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანების სუბტროპიკული კულტურების სელექციისა და გენეტიკის განყოფილების გამგე იყო. გოლიაძე იკვლევდა სუბტროპიკული კულტურების სელექციის თეორიულ და პრაქტიკულ საკითხებს, მისი უშუალო ხელმძღვანელობითა და მონაწილეობით გამოყვანილია სუბტროპიკული კულტურების ([[ციტრუსები]], [[ფეიხოა]], [[აქტინიდია]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]] და სხვ.) 24 ახალი პერსპექტიული ჯიში და ფორმა; დარაიონებულია ლიმონის, მანდარინის, ბამბუკის ჯიშები. ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას. იყო II მსოფლიო ომის მონაწილე. მიღებული აქვს სახელმწიფო ჯილდოები, მ. შ. [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] (1999).
== ლიტერატურა ==
{{ქე|2|85}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|/00002435}}
{{DEFAULTSORT:გოლიაძე, შოთა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1925]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2008]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 19 აგვისტო]]
[[კატეგორია:ქართველი აგრონომები]]
[[კატეგორია:ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:გოლიაძეები|შ]]
8v5r0lh31ff4i2axp6suk711vj6u2rd
4399238
4399231
2022-07-27T17:26:20Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|გოლიაძე}}
'''შოთა კირილეს ძე გოლიაძე''' (დ. [[1 სექტემბერი]], [[1925]], სოფ. [[ცხემლისხიდი]], ახლანდ. [[ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[19 აგვისტო]], [[2008]], იქვე) — [[ქართველები|ქართველი]] აგრონომ-სუბტროპიკოსი; სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი (1993), საქართველოს დამსსახურებული აგრონომი (1979), საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი (1994).
==ბიოგრაფია==
მონაწილეობდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]]. 1953 წელს დაამთავრა [[საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტი|საქართველოს სასოფლო–სამეურნეო ინსტიტუტის]] სუბტროპიკული კულტურების ფაკულტეტი. 1963–2006 წლებში [[ანასეული]]ს ჩაის, სუბტროპიკული კულტურებისა და ჩაის მრეწველობის სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანების სუბტროპიკული კულტურების სელექციისა და გენეტიკის განყოფილების გამგე იყო. გოლიაძე იკვლევდა სუბტროპიკული კულტურების სელექციის თეორიულ და პრაქტიკულ საკითხებს, მისი უშუალო ხელმძღვანელობითა და მონაწილეობით გამოყვანილია სუბტროპიკული კულტურების ([[ციტრუსები]], [[ფეიხოა]], [[აქტინიდია]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]] და სხვ.) 24 ახალი პერსპექტიული ჯიში და ფორმა; დარაიონებულია [[ლიმონი]]ს, [[მანდარინი]]ს, ბამბუკის ჯიშები. ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას. იყო II მსოფლიო ომის მონაწილე. მიღებული აქვს სახელმწიფო ჯილდოები, მ. შ. [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] (1999).
== ლიტერატურა ==
{{ქე|2|85}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|/00002435}}
{{DEFAULTSORT:გოლიაძე, შოთა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1925]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2008]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 19 აგვისტო]]
[[კატეგორია:ქართველი აგრონომები]]
[[კატეგორია:ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:გოლიაძეები|შ]]
4wuw4jgx5hqtkgxwjc4uj1bpkcpuypd
აზრა კოჰენი
0
426370
4399685
4355796
2022-07-28T11:26:13Z
Atakhanli
130750
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''აზრა ''აკილაჰ'' კოჰენი''' ({{lang-tr|Azra "Akilah" Kohen}}; დ. [[1979]], [[იზმირი]], [[თურქეთი]]) — თურქი მწერალი, რომელიც ცნობილია თავისი რომანებით. პირველი რომანი „[[Fi (რომანი)|Fi]]“ მეტსახელით ''აკილაჰით'' გამოქვეყნების შემდეგ, მეორე და მესამე რომანი, „[[Çi (რომანი)|Çi]]“ და [[Pi (რომანი)|Pi]]“ ნამდვილი სახელით, აზრა კოჰენით გამოაქვეყნა.
== ადრეული წლები და კარიერა ==
აზრა კოჰენი, მანდვილი სახელით „აზრა სარიზეიბეკი“ 1979 წელს, [[თურქეთი]]ს ქალაქ [[იზმირი|იზმირში]] დაიბადა.<ref>{{cite web |url=http://web.archive.org/web/20170331030502/http://www.sozcu.com.tr/hayatim/magazin-haberleri/akilah-azra-kohen-kimdir/ |title=Akilah Azra Kohen kimdir? |accessdate=30 მარტი 2017 |last= |first= |coauthors= |date=21 დეკემბერი 2016 |work= |publisher=Sözcü |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170331030502/http://www.sozcu.com.tr/hayatim/magazin-haberleri/akilah-azra-kohen-kimdir/ |archivedate=2017-03-31 }}</ref> [[სტამბოლის უნივერსიტეტი]]ს საკომუნიკაციო ფაკულტეტის რადიოს, ტელევიზიისა და კინოს მიმართულების დასრულების შემდეგ, კოჰენმა სწავლა [[კანადა|კანადის]] ოტავის უნივერსიტეტში გააგრძელა. განათლების მიმართ თავისი დამოკიდებულება კოჰენმა ერთ-ერთი რეპორტაჟში შემდეგი სიტყვებით გამოხატა: „ამ სამყაროზე სწავლისთვის მოვევლინეთ“. ფლობს ინგლისურ და იტალიურ ენებს.<ref>{{cite web |url=http://web.archive.org/web/20160927051450/http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 |title=Dünyayı değiştirmek için yazdım |accessdate=14 მარტი 2017 |last=Arman |first=Ayşe |coauthors= |date=16 აგვისტო 2015 |work= |publisher=Hürriyet |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160927051450/http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 |archivedate=2016-09-27 }}</ref>
კოჰენის მიერ დაწერილი სამი რომანი „Fi“, „Çi“ და „Pi“ მალე ბესტსელერი გახდა თურქეთში, ხოლო პირველ რომანზე „Fi“-ზე დაყრდნობით ინტერნეტ სერიალი გადაიღეს.<ref name="haberturk">{{cite web |url=http://web.archive.org/web/20170315002658/http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1346118-akilah-azra-kohen-bilinmeyenlerini-anlatti |title=Akilah Azra Kohen: "Akilah ismi aslında..." |accessdate=15 მარტი 2017 |last=Şener |first=Nuri Mertcan |coauthors= |date=8 იანვარი 2017 |work= |publisher=HaberTürk |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170315002658/http://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/1346118-akilah-azra-kohen-bilinmeyenlerini-anlatti |archivedate=2017-03-15 }}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, კოჰენმა ერთ-ერთ რადიო გადაცემაში განაცხადა, რომ ახალ ორ რომანზე დაიწყო მუშიაობა, სახელად „მნახე“ ({{lang-tr|Gör Beni}}) და „მომისმინე“ ({{lang-tr|Dinle Beni}}).<ref name="radyoMarmara">{{cite web |url=http://haber.radyotrafikmarmara.com/haber-detay.php?id=2209 |title=Yazarın Dilinden |accessdate=30 იანვარი 2018 |last= |first= |coauthors= |date=22 დეკემბერი 2017 |work= |publisher=Radyo Trafik Marmara |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180131024249/http://haber.radyotrafikmarmara.com/haber-detay.php?id=2209 |archivedate=2018-01-31 }}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
2001 წელს, აზრა კოჰენი სადოკ კოჰენზე დაქორწინდა, 2009 წელს წყვილს ვაჟი შეეძინათ.<ref name="posta1">{{Cite web |url=http://www.posta.com.tr/ozge-ozpirincci-fi-ci-pi-dizisinde-haberi-1274693 |title=Akilah Azra Kohen'in çok satan Fi Çi Pi kitap üçlemesinden uyarlanan aynı isimdeki diziye sürpriz bir isim daha katılıyor |accessdate=2017-03-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170323222621/http://www.posta.com.tr/ozge-ozpirincci-fi-ci-pi-dizisinde-haberi-1274693 |archivedate=2017-03-23 }}</ref> კოჰენი თავის ერთ-ერთ ინტერვიუში განაცხადა, რომ ვეგეტარიანელი არ არის, თუმცა, შეეცადა რომ გამხდარიყო.<ref name="haberturk" />
== ბიბლიოგრაფია ==
* ''[[Fi (რომანი)|Fi]]''
* ''[[Çi (რომანი)|Çi]]''
* ''[[Pi (რომანი)|Pi]]''
* ''Aeden''
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.akilah.co ოფიციალური საიტი]
*[http://sosyal.hurriyet.com.tr/yazar/ayse-arman_12/dunyayi-degistirmek-icin-yazdim_29823238 აიშე არმანთან რეპორტაჟი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:კოჰენი, აზრა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:თურქი მწერლები]]
spnjt9p4yki5u6okl7gt79qhaj919kh
მომხმარებელი:დავით ბერუაშვილი
2
427355
4399289
3617379
2022-07-27T19:37:02Z
დათა ბერუაშვილი
143439
wikitext
text/x-wiki
დაბადების თარიღი:2008 წელი (ამჟამად 13 წლის)
საცხოვრებელი ადგილი:საქართველო/თბილისი
4meh3ynyamufvu3l8hn7z2zf5eloy6k
სპეციალური ძალების სარდლობა (თურქეთი)
0
427893
4399154
4163969
2022-07-27T13:28:25Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= სპეციალური ძალების სარდლობა
|სურათი=[[ფაილი:Özel Kuvvetler Komutanlığı Brövesi.png|200პქ]]
|წარწერა=სპეციალური ძალების სარდლობის ლოგო
|თარიღები= 1952–დღემდე<ref>{{Cite journal|title=Tackling the PKK: New Directions for Turkey's Special Forces|first=Emrullah|last=Uslu|volume=VI|issue=14|date=July 10, 2008|journal=Terrorism Monitor|publisher=[[Jamestown Foundation]]|pages=9–11|url=http://www.jamestown.org/single/?no_cache=1tx_ttnews[tt_news]=5045|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303210203/http://www.jamestown.org/single/?no_cache=1tx_ttnews|archivedate=March 3, 2016|df=}}</ref>
|ქვეყანა= {{დროშა|თურქეთი}}
|allegiance=[[თურქეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბი|გენერალური შტაბი]]
|შემადგენლობა=
|ტიპი= სპეციალური ძალები
|როლი= [[არატრადიციული ომი]]<br />[[სპეციალური ოპერაციები]]<br />[[საბრძოლო ძიები და გადარჩენა]]
|რაოდენობა= კლასიფიცირებული
|სამეთაურო სტრუქტურა=
|გარნიზონი=გიოლბაში, [[ანკარა]], [[თურქეთი]]
|garrison_label=
|მეტსახელი=წაბლისფერი ბერეტები<br />Bordo Bereliler
|patron=
|დევიზი=„სიკვდილი ჩვენთან ერთად მოდის“<br />„ერთი კვდება, ათასი იბადება“
|ფერები=წაბლისფერი {{ფერის დაფა|maroon}}
|colors_label=
|მარში=Alay Marşı (პოლკის მარში)
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები=<br />
*[[ატილა (ოპერაცია)|ატილა]]
*[[ჩრდილოეთი ერაყის ოპერაცია]]
*[[თურქეთის არმიის ზამთრის კამპანია (1994-1995)|თურქეთის არმიის ზამთრის კამპანია]]
*[[ფოლადი (ოპერაცია)|ფოლადი]]
*[[ჩაქუჩი (ოპერაცია)|ჩაქუჩი]]
*[[აისი (ოპერაცია)|აისი]]
*[[მზე (ოპერაცია)|მზე]]
*[[გმირი იალჩინი (ოპერაცია)|გმირი იალჩინი]]
*[[თურქულ-ქურთული კონფლიქტი (2015-დან დღემდე)|თურქულ-ქურთული კონფლიქტი]]
*[[ჰაქიარის თავდასხმა (2015)|ჰაქიარის თავდასხმა]]
*[[ევფრატის ფარი]]
*[[ზეთისხილის რტო]]
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
|მეთაური1=[[აჰმეთ ერჯან ჩორბაჯი]]
|commander1_label=ბრიგადის გენერალი
|ცნობილი მეთაურები=[[ქორქუთ ექენი]]<br />[[ენგინ ალანი]]<br />[[ზექიაი აქსაქალი]]<br />[[აიდოღან აიდინი]]
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
}}
'''თურქეთის შეიარაღებული ძალების სპეციალური ძალების სარდლობა''' ({{lang-tr|Özel Kuvvetler Komutanlığı}}) და '''წაბლისფერი ბერეტები''' ({{lang-tr|Bordo Bereliler}}; თავსაბურავის ფერის გამო) — [[თურქეთი|თურქეთის]] [[თურქეთის შეიარაღებული ძალები|შეიარაღებული ძალების]] სპეციალური ოპერაციების დანაყოფი, რომელიც შედგება შეიარაღებული ძალების ყველა ფორმირებიდან შერჩეული მოხალისეებისგან. OKK (''Özel Kuvvetler Komutanlığı'') შეიძლება ჩაითვალოს [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალები]]ს (''მწვანე ბერეტები'') თურქულ ვერსიად.<ref>{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/world/europe/tu-army-okk.htm|title=Turkey - Special Forces Command, General Staff Headquarters (Ozel Kuvvetler Komutanligi - O.K.K.)|first=John|last=Pike|website=www.globalsecurity.org}}</ref>
== ისტორია ==
სპეციალური ძალების სარდლობა არ შედის შეიარაღებული ძალების სამი სარდლობიდან არცერთის შემადგენლობაში და ბრძანებებს იღებს პირდაპირ [[თურქეთი|თურქეთის რესპუბლიკის]] [[თურქეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბი|გენერალური შტაბისგან]].<ref>askerenes.blogcu.com/ozel-kuvvetler-komutanligi/1756260</ref><ref name="sabah">{{cite web|url=http://www.sabah.com.tr/fotohaber/gundem/onlar_tsknin_bel_kemigi?albumId=20579&tc=35&page=8|title=Onlar TSK'nın bel kemiği - Sayfa 8 Sabah - Fotohaber - Gündem - 05 Eylül 2015 Cumartesi|publisher=sabah.com.tr|accessdate=2015-09-05|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151006072457/http://www.sabah.com.tr/fotohaber/gundem/onlar_tsknin_bel_kemigi?albumId=20579&tc=35&page=8|archivedate=2015-10-06|df=}}</ref> წინამორბედი სტრუქტურა [[ომის სპეციალური დეპარტამენტი]] იყო.
წაბლისფერი ბერეტების გარდა, თურქეთის სხვა ორი სპეციალური სამხედრო ერთეულია „წყალქვეშა შეტევის ჯგუფი“ ({{lang-tr|Su Altı Taarruz}}) და „წყალქვეშა თავდაცვის ჯგუფი“ ({{lang-tr|Su Altı Savunma}}).
მიუხედავად იმისა, რომ სპეცრაზმელები განიხილებიან სამმართველოს შიარაღებულ ძალებად, სარდლობა ასევე მოიცავს არა შეიარაღებულ ქვედანაყოფებსაც და ადმინისტრაციულ პერსონალსაც. აგრეთვე, სარდლობის შიარაღებული პერსონალის რაოდენობა 500-ზე მეტს არ აღემატება.<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/europe/tu-army-okk.htm www.globalsecurity.org]</ref>
მას შემდეგ, რაც სარდლობა შეიქმნა, მის მთავარ ამოცანად ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლა გახდა. სარდლობის თითოეული წევრი მაღალკვალიფიციური პირია და იცის საშუალოდ 2 ენაზე საუბარი, აგრეთვე შეუძლია სხვადასხვა სახის ცეცხლსასროლი იარაღი და აღჭურვილობის გამოყენება.
=== შექმნა და კორეის ომი ===
სარდლობა დაარსდა [[1952|1952 წელს]], სახელწოდებით ''სპეციალური და დამხმარე საბრძოლო ერთეული'' ({{lang-tr|Hususi ve Yardımcı Muharip Birlikleri}}). ერთეულის მოვალეობაში შედიოდა ფარული ოპერაციების ჩატარება მტრის ზურგს უკან, ასევე სადაზვერვო საქმიანობა. 1990-იან წლებში, სამხედრო მდგომარეობის შეცვლასთან ერთად, 1992 წელს ერთეულის სახელი შეიცვალა „წაბლისფერ ბერეტებად“ ({{lang-tr|Bordo Bereliler}}).
სარდლობის ამჟამინდელი ფერი და სახელწოდება მოდის ახალი ერთეულის შემქმნელისგან, ქაშიფ ქოზინოღლუსგან, რომელიც [[თურქეთი]]ს საფეხბურთო კლუბ „[[ტრაბზონსფორი]]“-ს გულშემატკივარი იყო.<ref>[http://www.haber61.net/spor/neden-bordo-bereli-oldular-h101683.html www.haber61.net]</ref>
[[ნატო]]-ში გაწევრიანების სანაცვლოდ, [[თურქეთის რესპუბლიკა]]მ [[კორეის ომი]]ს დროს, შეიარაღებული ჯარები გააგზავნა. იმ დროს, როდესაც აშშ-ის ჯარებს არ გააჩნდათ სპეციალური დანიშნულების ძალები, თურქული სპეცრაზმელები — წაბლისფერი ბერეტები, ერთადერთი სპეციალური დანიშნულების ძალები იყვნენ ომში. წაბლისფერი ბერეტების საქმიანობაში ჩრდილოეთ კორეის ტერიტორიაზე შედიოდა თავდასხმის განხორციელება და ჩინეთში სადაზვერვო საქმიანობის წარმოება. იმ დროისთვის, წაბლისფერი ბერეტების სადესანტო-დივერსიული რაზმები ერთადერთი უცხოური შეიარაღებული ძალები იყო, რომელიც ჩინეთის ტერიტორიაზე მოქმედებდა. წაბლისფერი ბერეტების საქმიანობის ზუსტი დეტალები და ოპერაციები კორეის ომში, დღეისთვის საიდუმლოდ რჩება.
=== 1974 წლის კვიპროსის კამპანია ===
წაბლისფერი ბერეტები აქტიურად მონაწილეობდნენ 1974 წლის კვიპროსის სამხედრო კამპანიაში (ასევე ცნობილია, როგორც 1974 წლის თურქულ-ბერძნული ომი) და ითამაშეს მნიშვნელოვანი როლი ([[თურქეთი]]ს გამარჯვება) ომში. თურქეთის სპეციალური ძალების უპირატესობა მთელი ომის მანძილზე იყო კვიპროსში ბერძნული ხუნტის შეიარაღებული ძალების განადგურება, რომელიც საბოლოოდ გამოიწვია ბერძნული ხუნტის პოლიტიკურ-სამხედრო ძალის კრახი.
წაბლისფერი ბერეტები და თურქეთის არმია ამას მიაღწია ორი ინტერვენციის — A და B მეშვეობით, წინასწარი დაზვერვის მისიის მეშვეობით. წაბლისფერი ბერეტების კომანდოსები სადაზვერვოთ იყენებდნენ მაღალსიჩქარიან კატერებს, სანამ თურქეთის არმია შეიჭრებოდა კუნძულზე.
სპეციალური ძალები წინდაწინ ადგილს ათავისუფლებდნენ სადესანტო გემების გაჩერებისთვის, ასევე საკოორდინატო წერტილებს გადაცემდნენ საჰაერო ძალებისთვის, შემდგომ დაბომბვისთვის. სახმელეთო ჯარებისთვის კი დანაღმულ ტერიტორიებს აღწერდნენ.
მათი სადაზვერვო სამუშაოები 3 საათიდან 3 დღემდე გრძელდებოდა. წაბლისფერი ბერეტების მისიები ხშირად ძალზედ სარისკო და კრიტიკული იყო.
=== ბრძოლა PKK-ის წინააღმდეგ და ოპერაციები ჩრდილოეთ ერაყში ===
წაბლისფერი ბერეტები ატარებენ ყოველდღიურ ოპერაციებს ტერორისტული ორგანიზაცია [[ქურთისტანის მუშათა პარტია|PKK-ის]] წინააღმდეგ, რაც თურქეთის უშიშროების ძალების PKK-ის ტერორისტებთან შეტაკებების ფარგლებში მიმდინარეობს, სადაც ქურთ ტერორისტებს სურთ დამოუკიდებელი ქურთული სახელმწიფოს შემქნა, სამხრეთ თურქეთსა და ჩრდილოეთ ერაყში. ყოველდღიური ოპერაციების გარდა, წაბლისფერმა ბერეტებმა მონაწილეობა მიიღეს ჩრდილოეთ ერაყში თურქეთის არმიის 5 ოპერაციაში.
გარდა ამისა, წაბლისფერმა ბერეტებმა მონაწილეობა მიიღეს „[[ევფრატის ფარი]]სა“ და „[[ზეთისხილის რტო]]ს“ ოპერაციებში.
===შერჩევა===
მოხალისეებს თავდაპირველად უწევთ საწერი გამოცდის ჩაბარება, ასევე ფიზიკური და ფსიქოლოგიური ტესტების ჩაბარება. მოხალისეები, რომლებიც წარმატებულად ჩააბარებენ გამოცდებეს, ხდებიან სპეციალური ძალების კანდიდატებად. ადეკვატური ენობრივი უნარ-ჩვევები მინიმუმ ერთი უცხო ენაში, ითვლება უპირატესობად. ამის შემდეგ, კანდიდატებმა უნდა გაიარონ რთული სასწავლო პერიოდი, რომელიც დაახლოებით 3,5 წელს გრძელდება. ბევრი ეთიშება პროცესს ამ ინტენსიური სწავლების დროს. სწავლება მოიცავს ფიტნესტს, დაბრკოლების გადალახვის კურსებს, საბრძოლო ხელოვნების სპექტრს, მაღალმთიანი საბრძოლო სკოლას, ახლო საბრძოლო ხელოვნების შესწავლას, ბიოლოგიურ/ქიმიურ/ბირთვულ ომს, პარაშუტირებას (პარაშუტით დაშვებას), დაივინგს (ჩაყვინთვას), დახურული ადგილებიდან სროლას, დანგრევას, ტერორიზმთან ბრძოლას, ძიებასა და სამაშველო საქმეს, გატაცებასა და განადგურებას, დაზვერვას და გადარჩენას. უცხო ენების სწავლება არის სწავლების ნაწილი. სწავლების დროს, კანდიდატები შესაძლებლობის მაქსიმუმზე სწავლობენ, როგორც ფიზიკურად, ისე გონებრივათ. სწავლების პერიოდი მოიცავს თანამედროვე რეგულარული და ფსიქოლოგიური ომის ყველა ასპექტს.
== სწავლება და რეკრუტირება ==
განათლებისა და სწავლების მხრივ არსებობს სამი კატეგორია, რომელსაც გაივლის წაბლისფერი ბერეტის ოფიცერი. ეს არის შიდა, საერთაშორისო და სპეციალური სწავლება.
ამ სამ კატეგორიაში არსებობს 47 სხვადასხვა ქვე-სწავლების კატეგორია. შიდა სწავლება მოიწავს 72 კვირის ძირითად ტრენინგს, ხოლო საერთაშორისო სწავლება მოიცავს სხვადასხვა ქვეყნებში სპეციალურ ტრენინგს 10-დან 52 კვირამდე. სწავლების პერიოდი 3,5-დან 5 წლამდე მიმდინარეობს.
წაბლისფერი ბერეტები საჯაროდ ყურადღების ცენტრში მოექცნენ, როდესაც ისინი დაიჭირეს [[ქურთისტანის მუშათა პარტია|PKK-ის]] ტერორისტული ორგანიზაციის ლიდერი [[აბდულაჰ ოჯალანი]] [[კენია]]ში. ოპერაციაში მონაწილე ძალოვანი პირების ვინაობა გასაიდუმლოებულია. სხვა სპეციალური ოპერაციების ჯგუფებისგან განსხვავებით, MB ოფიცრები მუდმივად საბრძოლო ველზე არიან და აქტიურად მონაწილეობენ ბრძოლებში, როგორც თურქეთის ტერიტორიაზე, ისე ერაყში.
==ლიტერატურა==
*Lale Sariibrahimoglu, 'Live-fire exercises shine spotlight on Turkey's special forces,' [[Jane's Defence Weekly]], 7 January 2004
==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Special forces of Turkey}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:თურქეთის სპეციალური ძალები]]
pmnaqbjy3gjrs5hsvowlajpa5qqvhfj
გიორგი ბოლქვაძე
0
432585
4399157
4397184
2022-07-27T13:43:24Z
Surprizi
14671
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1921]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან. მის მიერ შექმნილ სასმელებს მიღებული აქვს უამრავი ჯილდო. დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|I|461}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
2coj8o62a41oaiexldjanxc48738sbe
4399158
4399157
2022-07-27T13:45:51Z
Surprizi
14671
/* ლიტერატურა */
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1921]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან. მის მიერ შექმნილ სასმელებს მიღებული აქვს უამრავი ჯილდო. დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|461}}
* Мирианашвили М. «Развитие капиталистической промышленности в Грузии». — Тбилиси, 1982 год — на груз. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Грузинский специалист коньяка Г. К. Болквадзе. 1860—1900 гг. Двенадцатая научно-техническая конференция специалистов коньячной промышленности Грузии, посвященной памяти В. Д. Цицишвили» — Тбилиси, 1981 год — на рус. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Меня влечет неизведанное» — газета «Вечерний Тбилиси» № 237 — на рус. яз.;
* Записи ЦГИА СССР, ЦГИА ГССР, фонд 5, д 1732 К.К. 1865 и 1874 годы. — на рус. яз.;
* «Грузинскому коньяку 128 лет! Месадзирквлени — Георгий Болквадзе, Давид Сараджишвили» — Журнал «ВАЗИ да ГВИНО» («Лоза и вино»). Тбилиси, 1993 год 1-2 (14-15). — на груз. яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Сабчота Сакартвело» — Тбилиси, 1989 год — на рус/англ яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Мерани» — Тбилиси, 1984 год — на груз/рус/англ яз.;
* «Пионер производства грузинских крепких напитков» — газета «Кутаиси» № 98 — на груз. яз.;
* «И теплым пламенем он душу согревает, доря нам радость и восторг». Грузинскому коньяку — 135 лет" (материалы специализированной выставки) — газета «Свободная Грузия», 17.06.2000 — на рус. яз.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
dt42famhuq4fxepbfiw32gohxyl1uud
4399214
4399158
2022-07-27T16:07:44Z
Surprizi
14671
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1920]]/[[1921]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან.
გ. ბოლქვაძის პროდუქციამ 1865-1900 წლებში 100-ზე მეტი ჯილდო მოიპოვა, მათ შორის პარიზისა და ბრიუსელის აკადემიების საპატიო ორდენები, ორი ფრანგული ორდენი "Merite agricole" ვაზის რესტავრაციისათვის.
1890 წელს გ. ბოლქვაძე საფრანგეთის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრად აირჩიეს.
დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|461}}
* Мирианашвили М. «Развитие капиталистической промышленности в Грузии». — Тбилиси, 1982 год — на груз. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Грузинский специалист коньяка Г. К. Болквадзе. 1860—1900 гг. Двенадцатая научно-техническая конференция специалистов коньячной промышленности Грузии, посвященной памяти В. Д. Цицишвили» — Тбилиси, 1981 год — на рус. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Меня влечет неизведанное» — газета «Вечерний Тбилиси» № 237 — на рус. яз.;
* Записи ЦГИА СССР, ЦГИА ГССР, фонд 5, д 1732 К.К. 1865 и 1874 годы. — на рус. яз.;
* «Грузинскому коньяку 128 лет! Месадзирквлени — Георгий Болквадзе, Давид Сараджишвили» — Журнал «ВАЗИ да ГВИНО» («Лоза и вино»). Тбилиси, 1993 год 1-2 (14-15). — на груз. яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Сабчота Сакартвело» — Тбилиси, 1989 год — на рус/англ яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Мерани» — Тбилиси, 1984 год — на груз/рус/англ яз.;
* «Пионер производства грузинских крепких напитков» — газета «Кутаиси» № 98 — на груз. яз.;
* «И теплым пламенем он душу согревает, доря нам радость и восторг». Грузинскому коньяку — 135 лет" (материалы специализированной выставки) — газета «Свободная Грузия», 17.06.2000 — на рус. яз.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
gquv7c8z7451ictkcxxgyyts8gyc1nw
4399217
4399214
2022-07-27T16:22:26Z
Surprizi
14671
/* ბიოგრაფია */
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1920]]/[[1921]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან.
<gallery>
Example.jpg|აღწერა1
Example.jpg|აღწერა2
</gallery>
გ. ბოლქვაძის პროდუქციამ 1865-1900 წლებში 100-ზე მეტი ჯილდო მოიპოვა, მათ შორის პარიზისა და ბრიუსელის აკადემიების საპატიო ორდენები, ორი ფრანგული ორდენი "Merite agricole" ვაზის რესტავრაციისათვის.
1890 წელს გ. ბოლქვაძე საფრანგეთის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრად აირჩიეს.
დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|461}}
* Мирианашвили М. «Развитие капиталистической промышленности в Грузии». — Тбилиси, 1982 год — на груз. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Грузинский специалист коньяка Г. К. Болквадзе. 1860—1900 гг. Двенадцатая научно-техническая конференция специалистов коньячной промышленности Грузии, посвященной памяти В. Д. Цицишвили» — Тбилиси, 1981 год — на рус. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Меня влечет неизведанное» — газета «Вечерний Тбилиси» № 237 — на рус. яз.;
* Записи ЦГИА СССР, ЦГИА ГССР, фонд 5, д 1732 К.К. 1865 и 1874 годы. — на рус. яз.;
* «Грузинскому коньяку 128 лет! Месадзирквлени — Георгий Болквадзе, Давид Сараджишвили» — Журнал «ВАЗИ да ГВИНО» («Лоза и вино»). Тбилиси, 1993 год 1-2 (14-15). — на груз. яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Сабчота Сакартвело» — Тбилиси, 1989 год — на рус/англ яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Мерани» — Тбилиси, 1984 год — на груз/рус/англ яз.;
* «Пионер производства грузинских крепких напитков» — газета «Кутаиси» № 98 — на груз. яз.;
* «И теплым пламенем он душу согревает, доря нам радость и восторг». Грузинскому коньяку — 135 лет" (материалы специализированной выставки) — газета «Свободная Грузия», 17.06.2000 — на рус. яз.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
r7x479cj8mxv5aif8jmhk4y78qerydm
4399218
4399217
2022-07-27T16:39:50Z
Surprizi
14671
/* ბიოგრაფია */
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1920]]/[[1921]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან.
<gallery>
Вики 10 1 новая.jpg|
Вики 2 2 новая.jpg|
Вики 1 2 новая.jpg|
Торговый знак завода.jpg|
Водка 3.jpg|
</gallery>
გ. ბოლქვაძის პროდუქციამ 1865-1900 წლებში 100-ზე მეტი ჯილდო მოიპოვა, მათ შორის პარიზისა და ბრიუსელის აკადემიების საპატიო ორდენები, ორი ფრანგული ორდენი "Merite agricole" ვაზის რესტავრაციისათვის.
[[1890]] წელს გ. ბოლქვაძე საფრანგეთის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრად აირჩიეს.
დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|461}}
* Мирианашвили М. «Развитие капиталистической промышленности в Грузии». — Тбилиси, 1982 год — на груз. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Грузинский специалист коньяка Г. К. Болквадзе. 1860—1900 гг. Двенадцатая научно-техническая конференция специалистов коньячной промышленности Грузии, посвященной памяти В. Д. Цицишвили» — Тбилиси, 1981 год — на рус. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Меня влечет неизведанное» — газета «Вечерний Тбилиси» № 237 — на рус. яз.;
* Записи ЦГИА СССР, ЦГИА ГССР, фонд 5, д 1732 К.К. 1865 и 1874 годы. — на рус. яз.;
* «Грузинскому коньяку 128 лет! Месадзирквлени — Георгий Болквадзе, Давид Сараджишвили» — Журнал «ВАЗИ да ГВИНО» («Лоза и вино»). Тбилиси, 1993 год 1-2 (14-15). — на груз. яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Сабчота Сакартвело» — Тбилиси, 1989 год — на рус/англ яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Мерани» — Тбилиси, 1984 год — на груз/рус/англ яз.;
* «Пионер производства грузинских крепких напитков» — газета «Кутаиси» № 98 — на груз. яз.;
* «И теплым пламенем он душу согревает, доря нам радость и восторг». Грузинскому коньяку — 135 лет" (материалы специализированной выставки) — газета «Свободная Грузия», 17.06.2000 — на рус. яз.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
r7231erb4zfu828oihvuyy58z9yyb4m
4399219
4399218
2022-07-27T16:40:56Z
Surprizi
14671
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|27|07|2022}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = გიორგი ბოლქვაძე
| ფოტო =Bolkvadze2.jpg
| ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
| მშობლსახელი =
| დაბთარიღი = [[1835]]
| დაბადგილი = [[ქუთაისი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდთარიღი = [[1921]]
| გარდადგილი =
| სხვა_სახელები =
| განათლება =
| ალმა-მატერი =
| საქმიანობა = მეწარმე
| აქტიურობის წლები =
| რეზიდენცია =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|რუსეთის იმპერია}}</br>{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}
| ცნობილია როგორც =
| ცნობილი ნაშრომები =
| მეუღლე =
|შვილები =
}}
'''გიორგი ბოლქვაძე''' (დ. [[1835]], [[ქუთაისი]], [[ქუთაისის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[1920]]/[[1921]], [[ქუთაისი]], [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მეწარმე, პარიზის ეროვნული აკადემიის, ბრიუსელის მეცნიერებისა და ინდუსტრიული ხელოვნებების მსოფლიო აკადემიის და პარიზის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრი. მიღებული აქვს 100–ზე მეტი ჯილდო და 49 ოქროსა და ვერცხლის მედალი.
==ბიოგრაფია==
გიორგი [[ბოლქვაძე]] დაიბადა [[1835]] წელს ქუთაისში. სწავლობდა სტამბოლში, საფრანგეთსა და გერმანიაში. [[1853]] წელს ათენში დაამთავრა სამიწათმოქმედო აკადემია. [[1860]] წელს, ქუთაისში გახსნა [[ამიერკავკასია]]ში პირველი [[ლიქიორი|ლიქიორ]]–[[არაყი|არყის]] ქარხანა. ნედლეული, რისგანაც მაგარი სასმელები მზადდებოდა, ქართული იყო. ქარხანაში მზადდებოდა ქართული [[კონიაკი]], ლიქიორი, რომი, სამკურნალო და მწარე არაყი. სავაჭრო ნიშანი – არწივი – ფირმას „ბოლქვაძე და Ko“ [[1873]] წლიდან გააჩნდა, ხოლო ბოლქვაძის გვარისა და სახელის რუსულენოვანი მონოგრამა „ГБК“ – [[1865]] წლიდან.
<gallery>
Вики 10 1 новая.jpg|
Вики 2 2 новая.jpg|
Вики 1 2 новая.jpg|
Торговый знак завода.jpg|
Водка 3.jpg|
</gallery>
გ. ბოლქვაძის პროდუქციამ 1865-1900 წლებში 100-ზე მეტი ჯილდო მოიპოვა, მათ შორის პარიზისა და ბრიუსელის აკადემიების საპატიო ორდენები, ორი ფრანგული ორდენი "Merite agricole" ვაზის რესტავრაციისათვის.
[[1890]] წელს გ. ბოლქვაძე საფრანგეთის სამიწათმოქმედო აკადემიის წევრად აირჩიეს.
დიდი პოპულარობით სარგებლობდა არაყი „ქინაქინა“. საფირმო და სავაჭრო ნიშნების გარდა, მას რუსულ და ფრანგულ ენებზე დარეგისტრირებული ჰქონდა საექსპორტო ეტიკეტები, სარეკლამო ფირნიშები, სავიზიტო და სატიტულო ფურცლები, რომლებზეც გამოსახული იყო ლომისა და ცხენის ფიგურები და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] გვირგვინები. იგი იყო [[XIX საუკუნე]]ში სამეცნიერო კონგრესისა და „საერთაშორისო ევროპულ სამეცნიერო საზოგადოებათა“ ამპელოგრაფიისა და მეღვინეობის კონკურსების მონაწილე. დაჯილდოებულია მრავალი ქვეყნის ორდენით.
გიორგი ბოლქვაძე გარდაიცვალა [[1921]] წელს.
==ლიტერატურა==
{{ქე|1|461}}
* Мирианашвили М. «Развитие капиталистической промышленности в Грузии». — Тбилиси, 1982 год — на груз. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Грузинский специалист коньяка Г. К. Болквадзе. 1860—1900 гг. Двенадцатая научно-техническая конференция специалистов коньячной промышленности Грузии, посвященной памяти В. Д. Цицишвили» — Тбилиси, 1981 год — на рус. яз.;
* Шошитаишвили М. Г. «Меня влечет неизведанное» — газета «Вечерний Тбилиси» № 237 — на рус. яз.;
* Записи ЦГИА СССР, ЦГИА ГССР, фонд 5, д 1732 К.К. 1865 и 1874 годы. — на рус. яз.;
* «Грузинскому коньяку 128 лет! Месадзирквлени — Георгий Болквадзе, Давид Сараджишвили» — Журнал «ВАЗИ да ГВИНО» («Лоза и вино»). Тбилиси, 1993 год 1-2 (14-15). — на груз. яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Сабчота Сакартвело» — Тбилиси, 1989 год — на рус/англ яз.;
* «Грузинское вино» — издательство «Мерани» — Тбилиси, 1984 год — на груз/рус/англ яз.;
* «Пионер производства грузинских крепких напитков» — газета «Кутаиси» № 98 — на груз. яз.;
* «И теплым пламенем он душу согревает, доря нам радость и восторг». Грузинскому коньяку — 135 лет" (материалы специализированной выставки) — газета «Свободная Грузия», 17.06.2000 — на рус. яз.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002878}}
* {{nplg მეღვინე |00001541}}
{{DEFAULTSORT:ბოლქვაძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1835]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბოლქვაძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:ქართველი მეღვინეები]]
ncips5jsuotbqo3zsafbs6jpcr01pcq
ჯონკა
0
439348
4399297
3693079
2022-07-27T19:50:11Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Guangzhou, Chinese Boats by Lai Afong, cа 1880.jpg|250px|მინი|მარჯვნივ|ჯონკები]]
'''ჯონკა''' — ხის იალქნიანი ორ-ოთხანძიანი [[ხომალდი]]. განკუთვნილია სამდინარო და საზღვაო ცურვისათვის. გავრცელებულია [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში]]. იალქნიანი ფლოტის ეპოქაში ჯონკა სამხედრო დანიშნულებითაც გამოიყენებოდა; თანამედროვე დროში ჯონკებით გადააქვთ ტვირთი, ზოგჯერ საცხოვრებლადაც გამოიყენება. აქვს მცირე წყალშიგი; ტვირთამწეობა — 600 ტონამდე. მისი დამახასიათებელი თავისებურებებია ძალიან ფართო, გეგმით თითქმის სწორკუთხოვანი ცხვირი და კიჩო, ოთხკუთხა ფორმის იალქნები, რომლებიც დამზადებულია ჭილოფითა და [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] ლარტყებით.
== ლიტერატურა ==
* Джонка // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. [[პროხოროვი, ალექსანდრე|А. М. Прохоров]]. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://web.archive.org/web/20110613074446/http://www.worldofboats.org/boats/view/keying_ii/22/junk World of Boats (EISCA) Collection ~ Keying II Hong Kong Junk]
* [https://web.archive.org/web/20070203063801/http://www.chinaseas.org/ China Seas Voyaging Society]
* [http://www.chinesejunkpreservation.com/ The Free China], homepage of one of the last remaining 20th century junks, with video.
[[კატეგორია:იალქნიანი ხომალდები]]
e6qtycq922frjvifo4sum53j4zd3eer
ლამანაშური
0
443544
4399332
3795132
2022-07-28T05:29:07Z
Jaba1977
3604
წაიშალა [[კატეგორია:ხოფურის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლამანაშური
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე = 300
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 45 |lat_sec = 12
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 45 |lon_sec = 30
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ლენტეხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხოფური
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 20<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლამანაშური''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე|რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარის]] [[ლენტეხის მუნიციპალიტეტი|ლენტეხის მუნიციპალიტეტში]] ([[ხოფური]]ს [[თემი]]).
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ლენტეხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:ლენტეხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
b7m1tvbxt588ztezokb52tek4ar0d2w
კჰაო-სოკის ეროვნული პარკი
0
450625
4399152
4341575
2022-07-27T13:20:49Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[სურათი:Sunrise in Khao Sok National Park.jpg|thumb|right|240px|მზის ამოსვლა კჰაო-სოკის ეროვნულ პარკში]]
'''კჰაო-სოკის ეროვნული პარკი''' ([[ტაი ენა|ტაი:]] เขาสก) — [[ეროვნული პარკი]] [[ტაილანდი|ტაილანდში]], სურატ ტჰანის პროვინციაში. ეროვნული პარკი 739 კმ² ფართობზეა გადაჭიმული და მოიცავს 185 კმ² ფართობის ჩეოუ ლანის ტბას. ეროვნული პარკი სამხრეთ ტაილანდის ტყეებს შორის ყველაზე დიდი სივრცეა.
==გეოგრაფია==
[[სურათი:Karst formations on Cheow Lan Lake, Thailand.jpg|thumb|left|180px|კარსტული წარმონაქმნები ჩეოუ ლანის ტბის მახლობლად]]
ეროვნული პარკის ქვიშაქვისა და შავი კლდეები ზღვის დონიდან 300-600 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. მის ტერიტორიაზე ჩრდილოეთიდან სამხრეთის მიმართულებით კირქვოვანი მთებია გადაჭიმული, რომლის უმაღლესი მწვერვალიც 950 მეტრია. ქედებისკენ მუსონური წვიმები გადაადგილდება როგორც ტაილანდის ყურიდან, ისე [[ანდამანის ზღვა|ანდამანის ზღვიდან]], რის გამოც ეროვნული პარკი ტაილანდის ერთ-ერთი ყველაზე ნალექიანი რეგიონია. საშუალო წლიური ნალექების რაოდენობა 3500 მმ.-ს უტოლდება. ძლიერი წვიმები და ჩამოცვენილი ფოთლები კირქვის კლდეების ძლიერ ეროზიას იწვევს, რის გამოც დღეისთვის ამ ადგილებში კარსტული მღვიმეებია წარმოქმნილი.
==ფლორა==
[[სურათი:Rafflesia kerrii Khao Sok.jpg|thumb|right|160px|Rafflesia kerrii]]
ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე არობს [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]], რომელიც ბორცვებსა და მდინარეთა ნაპირებზე ნიადაგის ეროზიას ხელს უშლის. პარკის ტერიტორიაზე სწრაფად იზრდება ლიანების რიცხვი. ხეებს დიდი და სქელი ფესვები აქვთ განვითარებული. თეორიის თანახმად, მსგავსი ფესვები ხეებს ქარიშხლისა და წვიმის დროს ნიადაგში სიმყარეს უნარჩუნებს და საკვები ნივთიერებების მოპოვებაში ეხმარება.
ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე სხვადასხვა სახის ველური ხილი ხარობს, მათ შორის: ჯეკფრუტი, [[მანგოსტანი]], დურიანი, რამბუტანი, [[თურინჯი]] და ველური ბანანი. ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე ხარობს ველური წიწაკა და ჯანჯაფილი. კჰაო-სოკის ეროვნული პარკი ცნობილია ყვავილით ''bua phut''.
==ველური ბუნება==
[[სურათი:Thailand, Khao Sok, Elephant - panoramio.jpg|thumb|left|180px|აზიური სპილო კჰაო-სოკის ეროვნულ პარკში]]
კჰაო-სოკის ეროვნული პარკის მსოფლიოს ველური ბუნების სახეობათა 5%-ს შეიცავს. გარეულ [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვართა]] შორის აქ ბინადრობს: [[მალაიური ტაპირი]], [[აზიური სპილო]], [[ვეფხვი]], ინდური ზამბარი, [[დათვი]], [[გაური (ცხოველი)|გაური]], [[ბანტენგი]], სერაუ, [[გარეული ღორი]], [[თეთრხელა გიბონი]], [[ციყვი]], [[ირმულასებრნი|ირმულა]] და სხვ.
მსოფლიოში ცნობილი ერთადერთი [[ტუჩფეხიანები|ტუჩფეხიანი]] ამფიბია, Scolopendra cataracta (ჩანჩქერის ტუჩფეხიანი) [[2001]] წელს ეროვნული პარკის მახლობლად აღმოაჩინეს.<ref>{{cite news|title = It’s always a joy to discover a new species. But there is a downside...|date = 3 July 2016|accessdate = 3 July 2016|url = https://www.theguardian.com/commentisfree/2016/jul/02/giant-centipede-peacock-spiders-new-species-environment|newspaper = [[The Guardian]]|first = M.|last = Nijhuis}}</ref>
==კლიმატი==
ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე [[წვიმების სეზონი]] გვიანი აპრილიდან დეკემბრის ჩათვლით გრძელდება. ტემპერატურა მთელი წლის მანძილზე 22-36 °C-ს შორის ვარირებს. ტენიანობა და თბილი ტემპერატურა ტროპიკული წვიმიანი ტყეების მდიდარი ეკოსისტემის განვითარებისთვის შესაბამის პირობებს უზრუნველყოფს.
{| Class= "wikitable sortable collapsible"
!style="background:#d0e5f5"|
!style="background:#d0e5f5"|იან
!style="background:#d0e5f5"|თებ
!style="background:#d0e5f5"|მარ
!style="background:#d0e5f5"|აპრ
!style="background:#d0e5f5"|მაი
!style="background:#d0e5f5"|ივნ
!style="background:#d0e5f5"|ივლ
!style="background:#d0e5f5"|აგვ
!style="background:#d0e5f5"|სექ
!style="background:#d0e5f5"|ოქტ
!style="background:#d0e5f5"|ნოე
!style="background:#d0e5f5"|დეკ
|-valign="top"
|მაქს. დღის ტემპ., °C||30||32||33||33||31||30||30||30||30||29||29||29
|-
|მინ. დღის ტემპ., °C||20||20||21||22||23||22||22||22||22||22||21||21
|-
|წყლის ტემპ., °C||27||28||28||29||29||29||28||28||28||28||28||27
|-
|დღის სინათლე, სთ||12||12||12||12||13||13||13||12||12||12||12||12
|-
|ნალექი, მმ.||41||33||62||148||320||373||372||369||447||332||210||89
|}
==ბუნების ისტორია==
[[სურათი:Thai fisherman casts his net.JPG|thumb|right|180px|ტაი მებადური თევზაობისას]]
კჰაო-სოკის ეროვნული პაფკი 160 მლნ წელზე დიდი ხნისაა. პარკი ტექტონიკური მოძრაობების, კლიმატური ცვლილებების, ეროზიებისა და დანალექთა დაგროვებით ჩამოყალიბდა. დაახლოებით 300 მლნ. წლის წინ წყალმარჩხი სივრცეებისა და თბილი ტემპერატურის გამო რეგიონში უზარმაზარი მარჯნული რიფი ჩამოყალიბდა, მიახლოებით 5-ჯერ დიდი, ვიდრე [[დიდი ბარიერული რიფი]]ა. თავდაპირველდ რიფი [[ჩინეთი]]დან [[ბორნეო]]მდე იყო გადაჭიმული. შემდეგ ინდოეთისა და ევრაზიის ფილების შეჯახებას [[ჰიმალაები]]სა და რეგიონში კირქვის კარსტების ჩამოყალიბება მოჰყვა. საბოლოოდ, ყინულის დნობის შემდეგ ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე მდინარეებითა და ჩანჩქერებით უხვი ლანდშაფტი ჩამოყალიბდა.
==აქტივობები==
[[სურათი:Khao Sok National Park, Khlong Sok, Thailand (Unsplash).jpg|thumb|left|180px|კოტეჯები კჰაო-სოკის ეროვნულ პარკში]]
კჰაო-სოკის ეროვნულ პარკში გარე აქტივობების მოყვარული ტურისტებისთვის ისეთი სათავგადასავლო მარშრუტებია შედგენილი, როგორიცაა: ტრეკინგი, კანოეთი ცურვა, ბამბუკის რაფტინგი და ნავით სეირნობა ჩეოუ ლანის ტბაზე.<ref>[http://www.khaosok.com/facts/ ''KHAO SOK'', Facts about Khao Sok]</ref> ეროვნული პარკი ტროპიკული წვიმიანი ტყეა და აქ უამრავი ველური ცხოველი ბინადრობს, როგორებიცაა: ველური სპილოები, სეროუები, ვეფხვები, მალაიური ტაპირები და 180-ზე მეტი სახოების ფრინველი, რომლებზე დაკვირვებაცაა შესაძლებელი. ტრეკინგ ტურებით დაინტერესებულ ტურისტებს გიდების დაქირავებაც შეუძლიათ. ტრეკინგ ტურების დროს შესაძლებელია ჩანჩქერებისა და Rafflesia Kerri Meijer-ის ნახვა.<ref>{{Cite web |url=http://www.khaosok-tourism.com/khaosok-attraction.htm |title=''Srepaotong R.'',Khao Sok Attraction |accessdate=2019-11-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180302045958/http://www.khaosok-tourism.com/khaosok-attraction.htm |archivedate=2018-03-02 }}</ref> სურვილის შემთხვევაში ტურისტებს ტყეში დარჩენაც შეუძლიათ. კანოეთი ცურვისა და ბამბუკის რაფტინგისთვის მდინარე სოკი გამოიყენება. მდინარეზე სეირნობისას სხვადასხვა სახეობის ცხოველისა და თევზის შემჩნევაა შესაძლებელი. ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე არაერთი მღვიმე მდებარეობს, მათ შორის: ბრილიანტის მღიმე, ხანგ კოუს მღვიმე და ნამ ტალუს მღვიმე, რომლებიც ჩეოუ ლანის ტბასთან არის დაკავშირებული. ნამ ტალუს მღვიმე კჰაო-სოკის ეროვნული პარკის შტაბ-ბინიდან 12 კმ-ის მოშორებით მდებარეობს.<ref>[http://www.tourdoi.com/doi/khaosok/tharu_cave.htm ''ถ้ำน้ำทะลุ อุทยานแห่งชาติเขาสก'']</ref>
==რესურსები ინტერნეტში==
*{{Wikivoyage-inline|Khao Sok National Park}}
*[http://www.tmd.go.th/en/archive/thailand_climate.pdf The Climate of Thailand]
*[http://www.thaibirding.com/locations/south/ksok.htm Birdwatching Khao Sok]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ტაილანდის ეროვნული პარკები}}
{{სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციის მემკვიდრეობის პარკები}}
[[კატეგორია:IUCN კატეგორია II]]
[[კატეგორია:ტაილანდის ეროვნული პარკები]]
[[კატეგორია:1980 წელს დაარსებული დაცული ტერიტორიები]]
[[კატეგორია:ტაილანდის ტურისტული ღირსშესანიშნაობები]]
5ckamprc9ydf4ceeicg237wrp3t0k65
კიმონო
0
450921
4399299
4297482
2022-07-27T20:03:02Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[სურათი:Wedding kimono.jpg|thumb|ტრადიციული საქორწილო კიმონო ცუნოკაკუშით (საქორწილო თავსაფარი)]]
[[სურათი:Stylish person at Fukuoka City Hall.jpg|thumb|ქალი კიმონოში, ქალაქ [[ფუკუოკა]]ს [[მერია]]ში.]]
'''კიმონო''' ([[იაპონური|Jap]].) — იაპონური ეროვნული ტანსაცმელი, ფართოსახელოებიანი [[ხალათი]]. იკვრება სპეციალური ქამრით. მას იცვამენ როგორც ქალები ასევე მამაკაცები დღესასწაულებსა და ღირსშესანიშნავ დღეებში. კიმონო წარმოადგენს [[გეიშა]]ს ან [[მაიკო]]ს (მომავალი გეიშა) სამუშაო ტანსაცმელს.
ტრადიციულ სამოსს თან ახლავს ოცამდე აქსესუარი (ელემენტი) რომელიც აუცილებელია ჩაცმის დროს. კიმონოს ჩაცმას დაახლოებით 3 ადამიანი უნდება, არსებობს სპეციალური ლიცენზირებული სამსახური კიმონოს კოსტუმერები, რომლებსაც სპეციალურად ქირაობენ, რათა სრულყოფიალდ ჩაიცვან იაპონური კიმონო. [[იაპონელები]] არ უარყოფენ, რომ კიმონო ყოველდღიურ ცხოვრებაში ძალიან მოუხერხებელი და არაკომფორტულია. იაპონელი ქალები დღესდღეობით კიმონოს იცვამენ გამარტივებული მეთოდებით, არ იკეთებენ ყველა ელემენტს და აქსესუარს. მხოლოდ ქორწილებსა და ოფიციალურ მიღებებზეა აუცილებელი კიმონოს სრულყოფილი ჩაცმა. იაპონელები ძალიან დიდ ყურადღებას აქცევენ, თუ რა არის გამოსახული კიმონოზე. ამით ისინი მეტ ყურადღებას იმსახურებენ გარშემომყოფებისგან. ძალიან პოპულარულია ის კიმონო, რომელზეც გამოსახულია წლის სეზონები. აუცილებლად ნახატი უნდა ემთხვეოდეს წლის სეზონს. მაგალითად, იაპონელი ქალი არასოდეს ჩაიცვამს კიმონოს, თუ ზედ გამოსახულია [[ზამთარი]] და [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] ხეები და ამ დროს [[ზაფხული]]ა. არსებობს სხვადასხვა სახის კიმონოები, რომლებსაც იმის მიხედვით იცვამენ - გასათხოვარია თუ ახალგათხოვილი ქალი, ოფიციალურ წვეულებაზე მიდის თუ სტუმრების სახლში მისაღებად ემზადება და ა.შ.
==დამატებითი აქსესუარები==
იმისათვის, რომ კიმონოში იგრძნოთ თავი კომფორტულად და სრულყოფილად, აუცილებელია გეტას - იაპონური ფეხსაცმელის ჩაცმა. [[გეტა]] კეთდება ხის მასალისგან. მას ებმება ორი [[ტყავი]]ს ზონარი, რომელზეც [[ფეხი]]ს თითები თავსდება. [[ქუსლი]]ს ზომა უნდა იყოს 10 სმ-მდე.
უცხოელებისთვის გეტაზე დგომა არც თუ უსაფრთხოა. რაც უნდა საოცარი იყოს, იაპონელები გეტათი აქტიურად გადაადგილდებიან, მშვენივრად ხმარობენ ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ძველად მეომრებს გეტა ეცვათ [[ომი]]ს დროსაც კი. გეტასთან ერთად კიმონოზე ქალს უნდა ჰქონდეს გაკეთებული ლამაზი თმის ვარცხნილობა, რომელზეც ცალკე აქსესუარები და ელემენტები მაგრდება. ასევე, უნდა ჰქონდეს სახის [[მაკიაჟი]] იაპონურ სტილში.
კიმონოს ჩაცმა ყველასთვის არ არის ხელმისაწვდომი, რადგან ის თავისი აქსესუარებით საკმაოდ ძვირი ფუფუნებაა. მისი ფასი შესაბამისი აქსესუარებით მერყეობს 500-2000 [[იენი]]ს ფარგლებში.
[[სურათი:Kimono parts.png|thumb|კიმონოს ნაწილების დიაგრამა]]
==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://web.archive.org/web/20041205120141/http://www.tnm.go.jp/en/ ტოკიოს ეროვნული მუზეუმი]
*[https://www.kyohaku.go.jp/eng/syuzou/meihin/senshoku/index.html კიოტოს ეროვნული მუზეუმი]
*[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=3&t=19036 უცხო სიტყვათა ლექსიკონი]
*[http://www.iz2.or.jp/english/index.htm იაპონიის კოსტუმების ისტორია]
*[http://kimono.fraise.net/ კიმონო ლიტერატურაში]
*[https://web.archive.org/web/20120324224115/http://immortalgeisha.com/ig_bb/ უკვდავი გეიშას ფორუმი. ყოვლისმომცველი რესურსი კიმონოს თანამედროვე კულტურის შესახებ]
*[https://www.oldkimonos.com/ ძველი კიმონოს კულტურა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190709201036/https://www.oldkimonos.com/ |date=2019-07-09 }}
*[https://sites.google.com/site/lovekimono/ მიყვარს კიმონო. (ყველაფერი კიმონოზე)]
*[https://kislarodman.wordpress.com/2017/12/23/%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90-%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0/ რამდენიმე სიტყვა იაპონურ კიმონოსა და კორეულ ჰანბოკზე.]
*[http://www.vam.ac.uk/page/k/kimono/ კიმონო. (ვიქტორია და ალბერტის მუზეუმი)]
*[https://web.archive.org/web/20070513220418/http://www.vam.ac.uk/collections/asia/past_exhns/kimono/index.html კიმონო მოდაში: ჩაცმის კულტურა XX საუკუნის დასაწყისის იაპონიაში]
[[კატეგორია:ხელოვნება იაპონიაში]]
[[კატეგორია:იაპონური კულტურა]]
[[კატეგორია:იაპონია]]
[[კატეგორია:კულტურა]]
sbpf02npfn6l6sl04t8n1ofo8po3b0g
გიორგი გოცირიძე (არქიტექტორი)
0
461604
4399247
4284335
2022-07-27T17:37:07Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება|გიორგი გოცირიძე|გიორგი გოცირიძე}}
'''გიორგი გიორგის ძე გოცირიძე''' (დ. [[14 ნოემბერი]], [[1910]], [[თბილისი]], — გ. [[1 მაისი]], [[1977]], [[მოსკოვი]]; დაკრძალულია [[ტროეკუროვის სასაფლაო]]ზე) — [[ქართველები|ქართველი]] არქიტექტორი, საბჭოთა კავშირის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი ([[1950]], [[1951]]); გვარდიის პოდპოლკოვნიკი, [[საბჭოთა კავშირის გმირი]] ([[23 ოქტომბერი]], [[1943]]).
დაამთავრა თბილისის საინჟინრო–სამშენებლო ინსტიტუტი [[1934]] წელს და მოსკოვის კომუნალური მეურნეობის აკადემია [[1938]] წელს. მუშაობდა მოსკოვში. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს იბრძოდა საბჭოთა არმიის რიგებში [[სტალინგრადის ბრძოლა|სტალინგრადთან]], მდ. დონთან. მეთაურობდა საპერულ ბატალიონს. [[დნეპრი]]ს გადალახვის დროს გამოჩენილი მამაცობისთვის მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირი წოდება. 1945 წელს თადარიგში გავიდა გვარდიის პოდპოლკოვნიკის წოდებით. ომის შემდეგ ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა მოსკოვში. [[1968]] წლიდან იყო მოსკოვის ოლქის მთავარი არქიტექტორი. ძირითადი ნამუშევრებია: ცენტრალური აეროჰიდროდინამიკის ინსტიტუტი კომპლექსი, აკად. ა. ტუპოლევის ექსპერიმენტული ბაზა (1951, 1953), მოსკოვის ოლქის რაიონული დაგეგმარების პროექტი (1973), მოსკოვის საგარეუბნო ზონის დაგეგმარების პროექტი (1976).
==ლიტერატურა==
{{ქე|2|129|ჩინჩილაკაშვილი, ტ.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002779|გიორგი გოცირიძე}}
{{DEFAULTSORT:გოცირიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 14 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1910]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი არქიტექტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის გმირები საქართველოდან]]
[[კატეგორია:გოცირიძეები|გ]]
e6anwk2mr29tljhrj2mjqlwt6jolv0f
4399319
4399247
2022-07-28T04:55:39Z
David1010
704
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება|გიორგი გოცირიძე|გიორგი გოცირიძე}}
'''გიორგი გიორგის ძე გოცირიძე''' (დ. [[14 ნოემბერი]], [[1910]], [[თბილისი]], — გ. [[1 მაისი]], [[1977]], [[მოსკოვი]]; დაკრძალულია [[ტროეკუროვის სასაფლაო]]ზე) — [[ქართველები|ქართველი]] არქიტექტორი, საბჭოთა კავშირის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი ([[1950]], [[1951]]); გვარდიის პოდპოლკოვნიკი, [[საბჭოთა კავშირის გმირი]] ([[23 ოქტომბერი]], [[1943]]).
დაამთავრა თბილისის საინჟინრო–სამშენებლო ინსტიტუტი [[1934]] წელს და მოსკოვის კომუნალური მეურნეობის აკადემია [[1938]] წელს. მუშაობდა მოსკოვში. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს იბრძოდა საბჭოთა არმიის რიგებში [[სტალინგრადის ბრძოლა|სტალინგრადთან]], მდ. დონთან. მეთაურობდა საინჟინრო ბატალიონს. [[დნეპრი]]ს გადალახვის დროს გამოჩენილი მამაცობისთვის მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირი წოდება. 1945 წელს თადარიგში გავიდა გვარდიის პოდპოლკოვნიკის წოდებით. ომის შემდეგ ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა მოსკოვში. [[1968]] წლიდან იყო მოსკოვის ოლქის მთავარი არქიტექტორი. ძირითადი ნამუშევრებია: ცენტრალური აეროჰიდროდინამიკის ინსტიტუტი კომპლექსი, აკად. ა. ტუპოლევის ექსპერიმენტული ბაზა (1951, 1953), მოსკოვის ოლქის რაიონული დაგეგმარების პროექტი (1973), მოსკოვის საგარეუბნო ზონის დაგეგმარების პროექტი (1976).
==ლიტერატურა==
{{ქე|2|129|ჩინჩილაკაშვილი, ტ.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002779|გიორგი გოცირიძე}}
{{DEFAULTSORT:გოცირიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 14 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1910]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი არქიტექტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის გმირები საქართველოდან]]
[[კატეგორია:გოცირიძეები|გ]]
egf1igcpsjly2ztt9ietq8b6f2jbkyr
4399320
4399319
2022-07-28T05:24:43Z
Jaba1977
3604
wikitext
text/x-wiki
{{მრავალმნიშვნელოვნება|გიორგი გოცირიძე|გიორგი გოცირიძე}}
'''გიორგი გიორგის ძე გოცირიძე''' (დ. [[14 ნოემბერი]], [[1910]], [[თბილისი]] — გ. [[1 მაისი]], [[1977]], [[მოსკოვი]]; დაკრძალულია [[ტროეკუროვის სასაფლაო]]ზე) — [[ქართველები|ქართველი]] არქიტექტორი, საბჭოთა კავშირის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი ([[1950]], [[1951]]); გვარდიის პოდპოლკოვნიკი, [[საბჭოთა კავშირის გმირი]] ([[23 ოქტომბერი]], [[1943]]).
დაამთავრა თბილისის საინჟინრო–სამშენებლო ინსტიტუტი [[1934]] წელს და მოსკოვის კომუნალური მეურნეობის აკადემია [[1938]] წელს. მუშაობდა მოსკოვში. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს იბრძოდა საბჭოთა არმიის რიგებში [[სტალინგრადის ბრძოლა|სტალინგრადთან]], მდ. დონთან. მეთაურობდა საინჟინრო ბატალიონს. [[დნეპრი]]ს გადალახვის დროს გამოჩენილი მამაცობისთვის მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირი წოდება. 1945 წელს თადარიგში გავიდა გვარდიის პოდპოლკოვნიკის წოდებით. ომის შემდეგ ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა მოსკოვში. [[1968]] წლიდან იყო მოსკოვის ოლქის მთავარი არქიტექტორი. ძირითადი ნამუშევრებია: ცენტრალური აეროჰიდროდინამიკის ინსტიტუტი კომპლექსი, აკად. ა. ტუპოლევის ექსპერიმენტული ბაზა (1951, 1953), მოსკოვის ოლქის რაიონული დაგეგმარების პროექტი (1973), მოსკოვის საგარეუბნო ზონის დაგეგმარების პროექტი (1976).
==ლიტერატურა==
{{ქე|2|129|ჩინჩილაკაშვილი, ტ.}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00002779|გიორგი გოცირიძე}}
{{DEFAULTSORT:გოცირიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 14 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1910]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი არქიტექტორები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის გმირები საქართველოდან]]
[[კატეგორია:გოცირიძეები|გ]]
sgrzjlpkjwkistsgi8qziqi0ve79dq0
ცხეკვანი
0
467967
4399521
4358608
2022-07-28T06:31:28Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ბეჩოს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ცხეკვანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =02 |lat_sec =37
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =36 |lon_sec =05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ბეჩოს თემი{{!}}ბეჩო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 37<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ცხეკვანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ბეჩოს თემი|ბეჩოს]] [[თემი]] (სოფლები: [[ბაგვდანარი]], [[გალაში]], [[დოლასვიფი]], [[დოლი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|დოლი]], [[ლანხვრი]], [[მაზერი]], [[ნაშთქოლი]], [[ტვებიში]], [[უშხვანარი]], [[ქართვანი]], ცხეკვანი, [[ჭკიდანარი]], [[ჭოხულდი]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 37 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || 37 || 14 || 23
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
971g7gor00ck7tkws93diuvop4jvsjx
ნაშიხვი
0
468223
4399475
4355776
2022-07-28T06:18:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:იდლიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაშიხვი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =56 |lat_sec =09
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =05 |lon_sec =46
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = იდლიანის თემი{{!}}იდლიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 12<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაშიხვი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[იდლიანის თემი|იდლიანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[იდლიანი]], [[ლებურცხილა]], ნაშიხვი, [[ჭალე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭალე]]).<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1745125 მესტიის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება №18, 2012 წლის 17 სექტემბერი, დ. მესტია]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 12 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || — || — || —
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 12 || — || —
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ad6c7b4y9jndw9dpu4zg9mi71y5fkng
ნოღარი-კეცლანი
0
468228
4399477
4355820
2022-07-28T06:19:24Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნოღარი-კეცლანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =20
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =25 |lon_sec =16
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 5<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნოღარი-კეცლანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], ნოღარი-კეცლანი, [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], [[ხელრა]], [[ჰამაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 5 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || — || — || —
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 5 || — || —
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
mnz2nw0vu6aupg1cp898kg6z84u58ro
ლაწომბა
0
468235
4399434
4353683
2022-07-28T06:07:51Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაწომბა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =46
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =23 |lon_sec =41
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 20<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაწომბა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], ლაწომბა, [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 20 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 20 || - || -
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
h0qzqnm5nbd3t2rnjmm7zdhzcog33h2
კვიცანი
0
468244
4399183
4353319
2022-07-27T15:22:49Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = კვიცანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =05 |lat_sec =14
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =23 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 51<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კვიცანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], კვიცანი, [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 51 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 51 || - || -
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
o56lsvogstibg8kp90i56d8vum402ul
ლენკვაში
0
468261
4399448
4354192
2022-07-28T06:10:52Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლენკვაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =05 |lat_sec =28
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =23 |lon_sec =06
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 19<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლენკვაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], [[ლაშხრაში]], [[ლაწომბა]], ლენკვაში, [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 19 ადამიანი.
{| class="wikitable" style="text-align:right"
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref> || 0 || 0 || 0
|-
| 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{ზრდა}} 19 || - || -
|}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
a87x0dty2rw72pnrfma1i3zgpe96sqg
მონალი
0
468345
4399298
4016611
2022-07-27T19:56:57Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ტაქსოდაფა
| სახელი = მონალი
| სურათის ფაილი = Himalayan Monal Adult Male East Sikkim Sikkim India 11.05.2014.png
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა = ♂ [[ჰიმალაიური მონალი]] (Lophophorus impejanus)
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ქორდიანები]]
| კლასი = [[ფრინველები]]
| რიგი = [[ქათმისნაირნი]]
| ოჯახი = [[ხოხბისებრნი]]
| გვარი = [[მონალი]]
| ლათ = {{Btname|Lophophorus|([[Temminck]], [[1813]])}}
| სექციის სახელი =
| სექციის ტექსტი =
| არეალის რუკა =
| არეალის რუკის წარწერა =
| არეალის რუკის სიგანე =
| არეალის ლეგენდა =
| ვიკისახეობები = Lophophorus
| commons = Lophophorus
}}
'''მონალი''' ({{lang-la|Lophophorus}}) — [[ფრინველები|ფრინველთა]] [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარი]] [[ხოხბისებრნი|ხოხბისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახისა]]. ცნობილია მთებში გავრცელებული სამი სახეობა. [[ჰიმალაიური მონალი|ჰიმალაიური]] (''L. impejanus'') და [[სკლეტერის მონალი]]ს (''L. sclateri'') სიგრძეა 63–72 [[სმ]], მასა 1,8–2,3 [[კგ]]; [[ჩინური მონალი]]სა (''L. lhuysii'') 75–80 სმ და დაახლ. 3 კგ შესაბამისად. თავზე წაგრძელებული ან დახვეული [[ბუმბული|ბუმბულების]] ქოჩორი აქვთ; [[ნისკარტი]] გრძელია, ქვემოთკენ ოდნავ მოხრილი, მოკაუჭებული; ბოლო საშუალო სიგრძის, მომრგვალებული; ფეხები მოკლე, სქელი. მამლები ყველაზე მეტად კაშკაშა შეფერილობის ფრინველებს განეკუთვნებიან თავიანთი ინტენსიური ლითონისებრი ბზინვარებით: ზემოდან ჭარბობს მოწითალო-ბრინჯაოსფერი, იისფერ-ლურჯი, მწვანე ან ოქროსფერი ტონები, წელი ჩვეულებრივ თეთრია, მუცელი შავი. დედალი მუქი მურაა, თეთრი და წითური წინწკლებითა და თეთრი ყელით. ჰიმალაიური მონალის მამალს გამოარჩევს ქოჩრის ძაფისებრი ბუმბულები ფართო წვეროებით და წითური ბოლო; სკლეტერის მონალის წითური ბოლო წვეროში თეთრია; ჩინურ მონალს კი იგი შავი აქვს, აყრია თეთრი წინწკლები და მომწვანო-ლურჯი არშიები. გავრცელებული არიან [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის]] მაღალმთიანეთში, აღმოსავლეთ [[ჰინდუქუში]]დან, [[ჰიმალაი]]ს გავლით, ცენტრალური [[ჩინეთი]]ს მთებამდე ([[განსუ]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]]). ბინადრობენ შერეულ და წიწვოვან ტყეებში, სადაც [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]] და [[როდოდენდრონი]]ა, და სუბალპური ბუჩქნარის ზოლში; ზაფხულში გვხვდებიან [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2500–4500 [[მეტრი|მეტრზე]], ზამთარში 2000 მეტრამდე აღწევენ. ჩინური მონალი მკვიდრად ცხოვრობს სუბალპური და [[ალპური მდელო]]ების ზოლში 3000–4900 მეტრის სიმაღლეზე. კარგად ფრენენ, სხედან ხეებზე, ზოგჯერ გუნდებად იკრიბებიან. იკვებებიან [[ფოთოლი|ფოთლებით]], [[ბოლქვი (მცენარე)|ბოლქვებით]], ამონაზარდებით, [[ყვავილი|ყვავილებით]], [[თესლი (მცენარე)|თესლებით]], [[კენკრა|კენკრით]], [[მწერები]]თა და მათი [[მატლი|მატლებით]], რისთვისაც ნიადაგს 30 სმ სიღრმეზე თხრიან. ტიპური ბუდეა მიწაზე არსებული ორმო, მწირი ამონაფენით ან მის გარეშე. ბუდეში 2–8 (ჩვეულებრივ 3–5) კვერცხია; კრუხობს დედალი, 27–28 დღის განმავლობაში. ჩინური და სკლეტერის მონალები შეტანილი არიან [[IUCN]]-ის წითელ ნუსხაში როგორც [[მოწყვლადი სახეობები]]; ჰიმალაიური მონალი [[ნეპალი]]ს ეროვნული სიმბოლოა.
== ლიტერატურა ==
* {{დრე წიგნი | ავტორი = Лоскот В. М. | სათაური = МОНАЛЫ | ტომი = 20 | გვ = 716–717 | id = 2226039}}
[[კატეგორია:მონალი|*]]
2uztihboc28eptmu1u1acfl77mjw9cb
ომარ მეტრეველი
0
473543
4399167
4231642
2022-07-27T14:56:10Z
212.58.121.125
/* ძირითადი შედეგები */
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი s
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
mfdf59jp9s2itzlo6dzn5fmwezemq57
4399168
4399167
2022-07-27T14:57:40Z
212.58.121.125
/* ძირითადი შედეგები */
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of goergia|მინი]]
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
bu0ztx2hpv7vmncqbxas8mcey8of5k5
4399169
4399168
2022-07-27T14:58:42Z
212.58.121.125
/* ძირითადი შედეგები */
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
kqbymt12nxq2hyrqqjp4hvdoo320wef
4399170
4399169
2022-07-27T15:03:20Z
212.58.121.125
/* რესურსები ინტერნეტში */
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტშ ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
jdavtuyauab5exbt9d54bgt6y5wp52n
4399241
4399170
2022-07-27T17:28:25Z
Giorgivar
143435
/* ძირითადი შედეგები */
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' ომარ მეტრეველი- დაბადების ადგილი [[რუსთავი|რუსთვი]] დაბადების წელი 1976 — ქართველი სპორტსმენი (სამბო). ომარი მეტრეველი არის 1997 წლის ევროპის ჩემპიონატის პრიზიორი დიდებში (ქ. [[ბაქო]], [[აზერბაიჯანი]] 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი), ასევე ჭაბუკთა შორის ევროპის პრიზიორი 1994 წელს (ქ. [[ვილნიუსი]], [[ლიეტუვა|ლიტვა]] 75კგ მე-3 ადგილი), მსოფლიო პრიზიოზი ჭაბუკებში 1994 წელს(ქ. [[ნოვი-სადი]], [[იუგოსლავია]] 75კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), ევროპის პრიზიორი ახალგაზრდებში 1995 წელს (ქ. [[მინსკი]], [[ბელარუსი|ბელარუსია]] 74კგ მე-2 ადგილი ვერცხლის მედალი), მსოფლიო პრიზიორი 1995 ახალგაზრდებში (ქ. [[სოფია]] [[ბულგარეთი]] 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), მსოფლიო პრიზიორი ახალგაზრდებში 1996 წელს (ქ. არანდელოვაკი [[იუგოსლავია]] 75კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), მსოფლიო ჩემპიონი ახალგაზრდეში 1996 წელს (ქ. ხარკოვი, უკრაინა 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი) , მსოფლიო ჩემპიონი ვეტერან-ოსტატებს შორის 2013-2014 წლებში (2013წელი ქ. [[სოფია]], [[ბულგარეთი]], 2014წ [[საბერძნეთი]], [[ქალკედონის ნახევარკუნძული]] ოქროს მედლები)
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტშ ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
9mux7j6cpdsawuury8skczwgx0r1wkj
4399641
4399241
2022-07-28T08:34:42Z
DerFuchs
6187
[[Special:Contributions/Giorgivar|Giorgivar]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:212.58.121.125|212.58.121.125]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტშ ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
jdavtuyauab5exbt9d54bgt6y5wp52n
4399645
4399641
2022-07-28T08:35:13Z
DerFuchs
6187
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' ომარ მეტრეველი- დაბადების ადგილი [[რუსთავი|რუსთვი]] დაბადების წელი 1976 — ქართველი სპორტსმენი (სამბო). ომარი მეტრეველი არის 1997 წლის ევროპის ჩემპიონატის პრიზიორი დიდებში (ქ. [[ბაქო]], [[აზერბაიჯანი]] 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი), ასევე ჭაბუკთა შორის ევროპის პრიზიორი 1994 წელს (ქ. [[ვილნიუსი]], [[ლიეტუვა|ლიტვა]] 75კგ მე-3 ადგილი), მსოფლიო პრიზიოზი ჭაბუკებში 1994 წელს(ქ. [[ნოვი-სადი]], [[იუგოსლავია]] 75კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), ევროპის პრიზიორი ახალგაზრდებში 1995 წელს (ქ. [[მინსკი]], [[ბელარუსი|ბელარუსია]] 74კგ მე-2 ადგილი ვერცხლის მედალი), მსოფლიო პრიზიორი 1995 ახალგაზრდებში (ქ. [[სოფია]] [[ბულგარეთი]] 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), მსოფლიო პრიზიორი ახალგაზრდებში 1996 წელს (ქ. არანდელოვაკი [[იუგოსლავია]] 75კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი ), მსოფლიო ჩემპიონი ახალგაზრდეში 1996 წელს (ქ. ხარკოვი, უკრაინა 74კგ მე-3 ადგილი ბრინჯაოს მედალი) , მსოფლიო ჩემპიონი ვეტერან-ოსტატებს შორის 2013-2014 წლებში (2013წელი ქ. [[სოფია]], [[ბულგარეთი]], 2014წ [[საბერძნეთი]], [[ქალკედონის ნახევარკუნძული]] ოქროს მედლები)
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტშ ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
9mux7j6cpdsawuury8skczwgx0r1wkj
4399648
4399645
2022-07-28T08:35:36Z
DerFuchs
6187
wikitext
text/x-wiki
'''ომარ მეტრეველი''' (დაბადების თარიღი უცნობია) — [[ქართველები|ქართველი]] სპორტსმენი ([[სამბო]]). ევროპის ჩემპიონატის ბრინჯაოს მედლის მფლობელი. ეს ჩემპიონატი [[1997]] წელს ჩატარდა [[ბაქო|ბაქოში]] ([[აზერბაიჯანი]]).
== ძირითადი შედეგები ==
{| class="wikitable"
|+
!დისციპლინა
!ადგილმდებარეობა
!ტურნირი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|სამბო
|[[ფაილი:Flag of Azerbaijan.svg|მარცხნივ|28x28პქ]]ბაქო, აზერბაიჯანი
[[ფაილი:Flag of Goergia|მარცხივ
|ევროპის ჩემპიონატი 1997
| -74 კგ
|{{Bronze3}}
|}
== რესურსები ინტერნეტშ ==
* [http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 ომარ მეტრეველი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200703190906/http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=623 |date=2020-07-03 }} — ქართული სპორტი.
{{DEFAULTSORT:მეტრეველი, ომარ}}
[[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]]
[[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]]
jdavtuyauab5exbt9d54bgt6y5wp52n
მიხეილ დავითაშვილი (ჟურნალისტი)
0
474480
4399246
4309211
2022-07-27T17:36:01Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
'''მიხეილ დანიელის ძე დავითაშვილი''' (დ. [[15 ივნისი]], [[1914]], [[ქუთაისი]], — გ. [[5 სექტემბერი]], [[1991]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პუბლიცისტი, მწერალი. საქართველოს დამსახურებული ჟურნალისტი ([[1965]]).
მონაწილეობდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]]. დაამთავრა [[თბილისის პედაგოგიური ინსტიტუტი]]ს რუსული ენისა და ლიტერატურის ფაკულტეტი ([[1953]]). მუშაობდა გაზეთ „[[ზარია ვოსტოკა|ზარია ვოსტოკას]]“ სოფლის მეურნეობის განყოფილების გამგედ (1938–1960), გაზეთ „[[სოფლის ცხოვრება|სოფლის ცხოვრების]]“ რედაქტორად (1960–1985), ჟურნალ „[[საქართველოს სოფლის მეურნეობა (ჟურნალი)|საქართველოს სოფლის მეურნეობის]]“ მთავარ რედაქტორად (1985-1988). 1960-იანი წლებიდან იყო საქართველოს ჟურნალისტთა კავშირის პრეზიდიუმის წევრი. გამოქვეყნებული აქვს წიგნები სოფლის მეურნეობის თემებზე, მათ შორის: „საქართველოს გზებსა და სოფლებში“, „რეპორტაჟი საქართველოდან“, „ოქროს თაროები“, „საქართველოს ცის ქვეშ“, „ჩაი ჩვენი ქართული“ (1967, საკავშირო ჟურნალისტთა კავშირის პრემია).დ-ის წიგნები თარგმნილია რუსულ, უკრაინულ და სლოვაკურ ენებზე. „კონსტანტინე ლესელიძის“ მიხედვით კი გადაღებულია დოკუმენტური ტელეფილმი. დავითაშვილის ინიციატივით თბილისში აშენდა „ჩაის სახლი“. მიღებული აქვს ჟურნალისტთა საერთაშორისო ფედერაციის ი. ფუჩიკის სახელობის მედალი (1984).
==ბიბლიოგრაფია==
* ჩაი ჩვენი, ქართული (ავტორი). - თბილისი, საქ. კპ ცკ-ს გამ-ბა, 1966. - 155 გვ.
* ძვირფასი მცენარე (ავტორი). - თბილისი, სახელგამი, 1955. - 38 გვ.
* გენერალი ლესელიძე : ნარკვევი (ავტორი). - თბილისი, სახელგამი, 1950. - 102 გვ.
==ლიტერატურა==
{{ქე|2|277}}
* საქართველოში მოღვაწე ებრაელები / გივი მეფისაშვილი, სამსონ იაკობაშვილი; რედაქტორი: თამაზ ხარაბაძე. [ქუთაისი]: გამომცემლობა "ქუთაისი", 1994.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004491}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, მიხეილ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1914]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1991]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 5 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:ქართველი პუბლიცისტები]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველები მეორე მსოფლიო ომში]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დავითაშვილები|მ]]
8oenkm4yyk12hqwkyg8pgqn82onpjq0
განხილვა:სალვადორი
1
475407
4399589
3926231
2022-07-28T07:46:21Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{ქვეყნები და დედაქალაქები ვიკიპედიაში}}
==სახელი==
ქვეყნის სახელი '''ელ სალვადორია'''. -[[მომხმარებელი:ზურა6446|<span style="color:#000080;">'''''ზურა'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#008000">'''''6446'''''</span>]] 07:46, 28 ივლისი 2022 (UTC)
9qk2bd1c4sa74o9lq10l53d1gglq5rl
თოთელეში
0
476868
4399165
4352683
2022-07-27T14:38:18Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = თოთელეში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =54
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =27 |lon_sec =10
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 7<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''თოთელეში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], თოთელეში, [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], [[ხელრა]], [[ჰამაში]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 7 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
tfa1tyl2v0w29ei6unt6xjf53ar3ewb
ლამჯურიში
0
476904
4399425
4358530
2022-07-28T06:05:59Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:უშგულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლამჯურიში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 54 |lat_sec = 54
|lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 01 |lon_sec = 03
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = უშგულის თემი{{!}}უშგული
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 48<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლამჯურიში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[უშგულის თემი|უშგულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლამჯურიში, [[მურყმელი]], [[ჟიბიანი]], [[ჩაჟაში]], [[ჩვიბიანი]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 48 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{უშგული}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
cnvnuqgbgo288kwzlwudbso5rsnnaia
ლაშხრაში
0
476916
4399432
4353640
2022-07-28T06:07:29Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკრის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლაშხრაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =04 |lat_sec =35
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =25 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკრის თემი{{!}}ნაკრა
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 2<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლაშხრაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკრის თემი|ნაკრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ანილი]], [[თავრალი]], [[კვიცანი]], [[კიჩხულდაში]], ლაშხრაში, [[ლაწომბა]], [[ლენკვაში]], [[ნაკრა (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკრა]], [[ცალერი]], [[ხერხვაში]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 2 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
dkl7nch85j3u4s6yireiqwosj59cem0
მიხეილ ზანდუკელი (ფიზიოთერაპევტი)
0
476989
4399245
4398013
2022-07-27T17:34:17Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ზანდუკელი}}
'''მიხეილ ოთარის ძე ზანდუკელი''' (დ. [[1 მაისი]], [[1881]], სოფ. [[არანისი]], [[დუშეთის მაზრა]], — გ. [[22 ნოემბერი]], [[1950]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფიზიოთერაპევტი და კურორტოლოგი. საქართველოს წითელი ჯვრის საზოგადოების ერთ-ერთი დამფუძნებელი და საკურორტო საქმის ერთ-ერთი პირველი ორგანიზატორი იყო [[საქართველო]]ში.
==ბიოგრაფია==
დაამთავრა [[მოსკოვის უნივერსიტეტი]]ს სამედიცინო ფაკულტეტი 1909 წელს. 1907 წელს პირველმა წამოაყენა წინადადება [[მოსკოვი|მოსკოვში]] ქართველთა საზოგადოების დაარსების შესახებ და იყო ამ საზოგადოების გამგეობის წევრი და თავმჯდომარის (ა. სუმბათაშვილი) მოადგილე, მოსკოვში ქართული საღამოების მოწყობის ერთ-ერთი ინიციატორი, განაგებდა და უსასყიდლოდ ემსახურებოდა ქართული საზოგადოების მიერ მოსკოვში მოწყობილ ლაზარეთს. 1912 მისი ინიციატივით მოსკოვში დაარსდა საექიმო შრომის სამედიცინო ბიურო, რომლის თავმჯდომარე თვითონ იყო.
[[1918]] წლიდან მოღვაწეობდა საქართველოში. დიდი საექიმო დახმარება გაუწია ქ. [[გორი]]ს მოსახლეობას [[გორის მიწისძვრა (1920)|1920 წლის მიწისძვრის]] დროს. ზანდუკელის ხელმძღვანელობით გაიხსნა სანატორიუმები [[ბორჯომი|ბორჯომსა]] და [[აბასთუმანი (დაბა)|აბასთუმანში]], თბილისში (გოგირდის წყლითა და ტალახით სამკურნალო), თბილისის ბალნეოლოგიური კურორტი (1937, იყო მისი პირველი დირექტორი). ზანდუკელმა დააარსა და ხელმძღვანელობდა თბილისის ფიზიოთერაპიული მეთოდებით მკურნალობის ინსტიტუტს (1926–1941). [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს განაგებდა ამ ინსტიტუტის ბაზაზე გახსნილ საევაკუაციო ჰოსპიტალს, 1946–1950 წლებში კი — თბილისის ფიზიოთერაპიულ საავადმყოფოს. ზანდუკელი საქართველოს ფიზიოთერაპევტთა საზოგადოების ერთ-ერთი დამაარსებელი და თავმჯდომარე იყო (1938–1950). მისი სამეცნიერო შრომები ეხება ძირითადად ფიზიოთერაპიული მეთოდებით მკურნალობის საკითხებს. მიღებული აქვს სახელმწიფო ჯილდოები. მიხეილ ზანდუკელის ძმა [[ნიკოლოზ ზანდუკელი (ოფიცერი)|ნიკოლოზი]], საქართველოს არმიის კაპიტანი, დაიღუპა წითელ არმიასთან ბრძოლაში 1921 წელს.
== ლიტერატურა ==
{{ქე|3|307}}
{{ქსე|4|481|ნოდია, მ.}}
* ''ტატიშვილი ირ., დეკანოსიძე თ.,'' მოსკოვის უნივერსიტეტი და ქართული ახალგაზრდობა, თბ., 1960;
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00008632}}
{{DEFAULTSORT:ზანდუკელი, მიხეილ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1881]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 22 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1950]]
[[კატეგორია:ქართველი ექიმები]]
[[კატეგორია:ქართველი კურორტოლოგები]]
[[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
e4i59becrzt9f868uc9oks417jchtn2
ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
477209
4399463
4355549
2022-07-28T06:13:20Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ნაკი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნაკი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =11
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =11 |lon_sec =59
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 12<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], ნაკი, [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 12 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
5liw3il6j72jqyhgkfi62k6lceqmf2z
ნანყბული
0
477214
4399472
4355565
2022-07-28T06:17:47Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ნანყბული
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =45
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =12 |lon_sec =05
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 13<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნანყბული''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], ნანყბული, [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], [[შგედი]], [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 13 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
8xxtjz47wjxsjnxlrtixaadaihood1r
შგედი
0
477374
4399510
4357778
2022-07-28T06:27:55Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ხაიშის თემის სოფლები (მესტიის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = შგედი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =18
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =05 |lon_sec =27
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ხაიშის თემი{{!}}ხაიში
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 31<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''შგედი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ხაიშის თემი|ხაიშის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბარჯაში]], [[გაღმა ხაიში]], [[ზედა ვედი]], [[ზედა წვირმინდი]], [[ზედა ხაიში]], [[ზემო ვედი]], [[თოთანი]], [[ლალხორალი]], [[ლახანი]], [[ლუხი]], [[მუხაშურა]], [[ნაკი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ნაკი]], [[ნალქორვალი]], [[ნანყბული]], [[სკორძეთი]], [[ტობარი]], [[ქედანი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ქედანი]], [[ქვედა ვედი]], [[ქვედა წვირმინდი]], შგედი, [[ციცხვარი]], [[ჭერი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ჭერი]], [[ხაიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|ხაიში]], [[ჯორკვალი]]).<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 31 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
ojhrw4pzqwlim1xe3mg18qmm6ez307c
ჩობანი
0
477399
4399516
4358581
2022-07-28T06:30:16Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წვირმის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჩობანი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 00 |lat_sec = 49
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 47 |lon_sec = 57
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წვირმის თემი{{!}}წვირმი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 56<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჩობანი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[წვირმის თემი|წვირმის]] [[თემი]] (სოფლები: [[ასკარტი]], [[აცი]], [[იელი (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|იელი]], ჩობანი, [[წვირმი]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 56 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
msndfqn2objdqkdnz3s6877ye9153n7
ჭალე (მესტიის მუნიციპალიტეტი)
0
477416
4399523
4366246
2022-07-28T06:31:49Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:იდლიანის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ჭალე (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ჭალე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =55 |lat_sec =52
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =04 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = იდლიანის თემი{{!}}იდლიანი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 17<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჭალე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[იდლიანის თემი|იდლიანის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[იდლიანი]], [[ლებურცხილა]], [[ნაშიხვი]], ჭალე).<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1745125 მესტიის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება №18, 2012 წლის 17 სექტემბერი, დ. მესტია]</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 17 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
9a9azh9sie04qefrbydg3vpzwjr5puj
ჰამაში
0
477443
4399536
4359197
2022-07-28T06:35:06Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლახამულის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ჰამაში
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =43 |lat_min =03 |lat_sec =16
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =26 |lon_sec =59
|CoordAddon = type:city(466100)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელოს და ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = მესტიის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლახამულის თემი{{!}}ლახამულა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 10<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ჰამაში''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში. [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[მესტიის მუნიციპალიტეტი|მესტიის მუნიციპალიტეტში]], [[ლახამულის თემი|ლახამულის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[გენწვიში (მესტიის მუნიციპალიტეტი)|გენწვიში]], [[დიზი]], [[თოთელეში]], [[ლახამულა]], [[ნოდაში]], [[ნოღარი-კეცლანი]], [[ქვედა იფარი]], [[შდიხირი]], [[ხელრა]], ჰამაში).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 10 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{მესტიის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
drm9jq8qv8ndbkk2ivl5v1oms29zip2
ზედა მაზანდარა
0
478432
4399543
3955450
2022-07-28T06:37:44Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წალენჯიხის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ზედა მაზანდარა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =37 |lat_sec = 11
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =02 |lon_sec = 43
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წალენჯიხის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 492<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზედა მაზანდარა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 492 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4y7z73k7b3iptap1ed1gq1wst5pviwa
ზედა საჩინო
0
478435
4399544
4365115
2022-07-28T06:37:55Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:საჩინოს თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ზედა საჩინო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =39 |lat_sec = 43
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =03 |lon_sec = 33
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი){{!}}საჩინო
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 193<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზედა საჩინო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინოს]] [[თემი]] (სოფლები: ზედა საჩინო, [[კუხეში]], [[ნაგურუ]], [[საჩინო (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|საჩინო]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 193 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
eip7oej7ql0jpx67owyzkmbv0uutwry
ზღვაია
0
478452
4399545
3955519
2022-07-28T06:38:08Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წალენჯიხის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ზღვაია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =34 |lat_sec = 39
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =01 |lon_sec = 06
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წალენჯიხის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 775<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 97,0 %, [[რუსები]] 1,4 %, [[უკრაინელები]] 0,9 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზღვაია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 775 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
rp2bw7lipzf6nljsj5ok2gbn2ifzvwh
ლეჟა (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)
0
478502
4399550
4365194
2022-07-28T06:39:09Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიფუს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{მმ*|ლეჟა (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეჟა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =33 |lat_sec = 20
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =06 |lon_sec = 12
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიფუ
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 188<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეჟა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკიფუ]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლეჟა, [[ნაკიფუ]], [[ნანჯარუ]], [[ულურია]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 188 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
i5fw8jmpnz0rp6db48hdgmiohl2d1mz
ლექარდე
0
478504
4399552
4365197
2022-07-28T06:39:34Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეწერის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლექარდე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =38 |lat_sec =08
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =00 |lon_sec =47
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეწერი (ეწერის თემი){{!}}ეწერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 168<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლექარდე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ეწერი (ეწერის თემი)|ეწერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ეწერი (ეწერის თემი)|ეწერი]], ლექარდე, [[ლეძაძამიე]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 168 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
m8ca0s9whuv0awouw32wsxiit4o4t3s
ლეძაძამიე
0
478517
4399555
4365207
2022-07-28T06:40:12Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ეწერის თემის სოფლები (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეძაძამიე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =37 |lat_sec =32
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =01 |lon_sec =38
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ეწერი (ეწერის თემი){{!}}ეწერი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 186<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეძაძამიე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ეწერი (ეწერის თემი)|ეწერის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ეწერი (ეწერის თემი)|ეწერი]], [[ლექარდე]], ლეძაძამიე).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 186 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
jdiaz05pbt1m8m9jtfuaijzgp7mhdsw
ლეღვინჯილე
0
478530
4399556
4365217
2022-07-28T06:40:23Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:მიქავას თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = ლეღვინჯილე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =37 |lat_sec =25
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =07 |lon_sec =22
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მიქავა (სოფელი){{!}}მიქავა
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 167<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,4 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლეღვინჯილე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[მიქავა (სოფელი)|მიქავას]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: ლეღვინჯილე, [[ლეჯოლიხე]], [[მიქავა (სოფელი)|მიქავა]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 167 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
2hrc67txw5n927ctikdfupk6y3nrrnx
ლუღერა-სამცაცხვი
0
478544
4399559
3955948
2022-07-28T06:40:56Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წალენჯიხის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ლუღერა-სამცაცხვი
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =35 |lat_sec = 25
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =04 |lon_sec = 17
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წალენჯიხის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 215<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლუღერა-სამცაცხვი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 215 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
qnwgw8qy1ig1b13ksuakjy5qxu1tndf
მახარია
0
478557
4399560
4365260
2022-07-28T06:41:06Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ლიის თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = მახარია
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =37 |lat_sec = 48
|lon_dir = E |lon_deg = 41 |lon_min =59 |lon_sec = 10
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ლია
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 370<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მახარია''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ლია|ლიის]] [[თემი]] (სოფლები: [[ზედა ლია]], [[ლია]], მახარია, [[პალური]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 370 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
4jl1e0z0n0srcrj1w71uc907g6srt6j
ნაკა
0
478582
4399565
4365762
2022-07-28T06:42:27Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯვრის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ნაკა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =44 |lat_sec =08
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =03 |lon_sec =04
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯვრის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 42<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნაკა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], ჯვარის საქალაქო [[თემი]]ს შემადგენლობაში (სოფლები: [[ეწერი (ჯვრის თემი)|ეწერი]], ნაკა, [[ოჭანე]]).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 42 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
pveqfdi3p1f7orms1yi7lqpc8f5kppp
ნანჯარუ
0
478589
4399567
4365793
2022-07-28T06:42:43Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ნაკიფუს თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ნანჯარუ
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =34 |lat_sec = 31
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =04 |lon_sec = 25
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ნაკიფუ
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 170<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნანჯარუ''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], [[ნაკიფუ]]ს [[თემი]] (სოფლები: [[ლეჟა (წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი)|ლეჟა]], [[ნაკიფუ]], ნანჯარუ, [[ულურია]]).
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 170 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
7zvkxch93a7ylkqhx9kag5myjjo8var
ოჭანე
0
478613
4399571
4365918
2022-07-28T06:43:26Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:ჯვრის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ოჭანე
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =41 |lat_sec =27
|lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =03 |lon_sec =09
|CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ჯვრის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 399<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ოჭანე''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]], ჯვარის საქალაქო [[თემი]]ს შემადგენლობაში (სოფლები: [[ეწერი (ჯვრის თემი)|ეწერი]], [[ნაკა]], ოჭანე).<ref>{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}</ref>
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 399 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
63dw401dgkaiffg7jyi3jfuimt7dqt9
ქვედა მაზანდარა
0
478639
4399579
3956463
2022-07-28T06:44:56Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წალენჯიხის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ქვედა მაზანდარა
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =37 |lat_sec = 51
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =04 |lon_sec = 18
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წალენჯიხის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 680<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,7 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ქვედა მაზანდარა''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 680 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
64q2zvcnx16hfh1h0w8vynx73rknoyu
ხვითერი-საკალანდიო
0
478644
4399580
3956476
2022-07-28T06:45:06Z
AkakiBalanchivadze
92095
წაიშალა [[კატეგორია:წალენჯიხის საქალაქო თემის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = [[სოფელი]]
|ქართული სახელი = ხვითერი-საკალანდიო
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min =34 |lat_sec = 38
|lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min =03 |lon_sec = 33
|CoordAddon = type:city(40361)_region:
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = მხარე
|რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი
|თემი = წალენჯიხის საქალაქო თემი
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 379<ref name="აღწერა 2014">{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref>
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი = +4
|DST =
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ხვითერი-საკალანდიო''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] [[წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი|წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში]].
==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 379 ადამიანი.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{წალენჯიხის მუნიციპალიტეტი}}
[[კატეგორია:წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
sus4kp2hqunoioufki83biw1kochzal
ოლონგაპო
0
486851
4399280
4386436
2022-07-27T19:10:14Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული
|სტატუსი =
|ქართული სახელი =
|მშობლიური სახელი =
|ქვეყანა =
|დაქვემდებარება =
|პანორამა =
|ფოტოს_სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|ქვეყნის რუკის ზომა =
|ქვეყნის რუკა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი =
|რეგიონი =
|ადმინისტრაციული ცენტრი =
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი =
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა =
|აღწერის წელი =
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი =
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|პარამეტრის სახელი1 =
|პარამეტრი1 =
}}
'''ოლონგაპო''' (ოფიციალურად '''ქალაქი ოლონგაპო'''; [[ტაგალური ენა|ტაგ]]: ''Lungsod ng Olongapo''; [[ილოკანური ენა|ილოკ]]: ''Siudad ti Olongapo''; [[კამპანგანის ენა|კამპ]]: ''Lakanbalen ning Olongapo''; [[პანგასინანის ენა|პანგ]]: ''Siyudad na Olongapo'') — პირველი კლასის მაღალურბანიზებული ქალაქი [[ცენტრალური ლუსონი|ცენტრალური ლუსონის]] რეგიონში (III რეგიონი), [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. მდებარეობს [[სამბალესი]]ს პროვინციაში, თუმცა პროვინციისგან დამოუკიდებლად იმართება. 2015 წლის აღწერით ქალაქის მოსახლეობა 233 040 ადამიანია.
[[სუბიკი (სამბალესი)|სუბიკის]] მუნიციპალიტეტთან ერთად აყალიბებს ოლონგაპოს რეგიონულ აგლომერაციას, რომელიც ერთ-ერთია ფილიპინების 12 რეგიონულ აგლომერაციას შორის.<ref>{{cite web|url=http://www.neda.gov.ph/devpulse/pdf_files/Devpulse%20factsheet%20-%20Aug%2030%20issue.pdf |title=Building Globally Competitive Metro Areas in the Philippines |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004221432/http://www.neda.gov.ph/devpulse/pdf_files/Devpulse%20factsheet%20-%20Aug%2030%20issue.pdf |archivedate=October 4, 2013 }}</ref>
==ეტიმოლოგია==
პოპულარული ლეგენდის თანახმად, თანამედროვე ოლონგაპოს ადგილას მეომარი ტომები ცხოვრობდნენ. მოხუცმა ბრძენმა კაცმა, აპომ დიდი ძალისხმევა გაიღო მეომარი ტომების გასაერთიანებლად. მოხუცის იდეას ზოგი ეწინააღმდეგებოდა და ერთ დღესაც იგი უკვალოდ გაუჩინარდა. ხანგრძლივი ძიების შემდეგ მოხუცის უთავო სხეული იპოვეს. ტომებმა მოხუცის თავის ძებნა დაიწყეს. სამბალებში სიკვდილის დასჯის ერთადერთი დასაშვები ფორმა თავის მოკვეთა იყო.<ref>It was [http://www.elaput.org/loarca05.htm recorded] as customary for the Sambal to execute those who have taken another person's life, unless done by decapitation. Their manner of execution was to bore a hole at the top of the skull and then scrape out the brains.</ref> ერთმა ახალგაზრდამ დაიფიცა, რომ ძებნას მანამ არ შეწყვეტდა, სანამ მოხუცის თავს არ იპოვიდა. კვირების მანძილზე ეძებდა და საბოლოოდ თავი [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკის]] სარზე წამოცმული იპოვა. ატირებული ბიჭი ''Olo nin apo! Olo nin apo!''-ს ძახილით თავის ხალხთან გაიქცა (სამბალების ენაზე „მოხუცის თავს“ ნიშნავს და [[ტაგალური ენა|ტაგალურ ენაზე]] ითარგმნება როგორც ''ulo ng apo''). ბიჭი ერთი სახლიდან მეორეში დარბოდა და ამას გაიძახოდა. ლეგენდის თანახმად, ოლონგაპომ სწორედ აქედან მიიღო სახელწოდება. დღეისთვის მოხუცის თავი ქალაქის მოსახლეობის ერთიანობის სიმბოლოა.
==ისტორია==
===ესპანური ხანა===
[[1884]] წელს ესპანეთის მეფე ალფონსო II-ის სამეფო დეკრეტის თანახმად სუბიკის ყურე (შემდეგსი სუბიგი) შორეულ აღმოსავლეთში ესპანეთის საყრდენად გამოცხადდა. ვიცე ადმირალმა ხუან ბაუტისტა დე ანტიკუერამ ოლონგაპო საზღაო სამხედრო ძალების დასახლებად აქცია. [[1885]] წლის 18 მარტს ესპანეთის საზღვაო სამხედრო კომისიამ ოლონგაპოში არსენალის განთავსება დაიწყო. ესპანელებმა ოლონგაპოს საზღვაო სადგურად გადაკეთება და ამბოხებულთა წინააღმდეგ გამოყენება გადაწყვიტეს. ესპანეთის მთავრობამ სამ დეკადაზე მეტი დრო მოანდომა საზღვაო სადგურის განვითარებას. ბრძანების თანახმად, ესპანელებს სუბიკის ყურეში გრანდეს კუნძულის ფორტიფიცირებისთვის ყურე ზარბაზნებით უნდა გაემაგრებინათ და დაენაღმათ. პროექტის განხორციელებას ხელი იმან შეუშალა, რომ მანილის ყურე აშშ-ის ადმირალ [[ჯორჯ დიუი]]ს ძალებმა დაიკავეს.<ref name=historyspain1>{{cite web|url= http://olongapo-subic.com/olongapo_city_subic_bay_zambales_museum_history.htm|title= History of Subic Bay and Olongapo City|archive-url= https://web.archive.org/web/20120313035911/http://olongapo-subic.com/olongapo_city_subic_bay_zambales_museum_history.htm|archive-date= March 13, 2012|url-status= dead|accessdate= ნოემბერი 14, 2020|archiveurl= https://web.archive.org/web/20120313035911/http://olongapo-subic.com/olongapo_city_subic_bay_zambales_museum_history.htm|archivedate= მარტი 13, 2012}}</ref><ref name=historyspain2>{{cite web|url= http://www.subicbaypi.com/sub_stories_olongapostory.htm|title= The Olongapo Story|accessdate= 2020-11-14|archiveurl= https://web.archive.org/web/20200219173144/http://www.subicbaypi.com/sub_stories_olongapostory.htm|archivedate= 2020-02-19}}</ref><ref name=historyspain3>{{cite web|url= http://olongapo-city-philippines.blogspot.com/2009/11/olongapo-city-barangay-and-history.html|title= Olongapo City Barangay and History}}</ref><ref name=historyspain4>{{cite web|url= https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:m51J0h_0nXMJ:www.olongapocity.gov.ph/History.html&client=firefox-a&hl=en&gl=ph&strip=1|title= History of Olongapo City}}{{Dead link|date=აპრილი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
==გეოგრაფია==
[[სურათი:Olongapo City seal.svg|thumb|left|ქალაქის გერბი]]
ოლონგაპო მდებარეობს სამბალესის სამხრეთ ნაწილში, სუბიკის ყურის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. ქალაქი ფილიპინების დედაქალაქ [[მანილა|მანილიდან]] 126 კმ-ით ჩრდილოეთით მდებარეობს.
ოლონგაპოს ფართობი 103,3 კმ²-ია. უჩვეულო გეოგრაფიული მდებარეობის გამო ქალაქის მიწის განვითარება შეზღუდულია. აღსანიშნავია, რომ მახლობელ ქალაქებთან ტერიტორიული საზღვრები ზუსტად არაა დადგენილი.<ref>{{cite web|url =http://www.philtravelcenter.com/philippines/subic.php |title =Philippines Travel and Hotel Guide}}</ref>
==კლიმატი==
[[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციის]] მიხედვით ოლონგაპო ტროპიკული მუსონური კლიმატის სარტყელში მდებარეობს. ტემპერატურა შედარებით დაბალია დეკემბერში, იანვარსა და თებერვალში, ხოლო ყველაზე მაღალია მარტში, აპრილსა და მაისში. ფილიპინების ამ ნაწილში მაისი ყველაზე ცხელი თვეა. დეკემბრიდან აპრილამდე პერიოდი ექსტრემალურად მშრალია. აგვისტოში საშუალო თვიური ნალექების რაოდენობა 1038 მმ-ს აღწევს. საშუალო წლიური ნალექიანობის მაჩვენებელი 3375 მმ-ია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 26.3 °C-ია (79.3 °F), ხოლო აპრილის — 29.4 °C (84.9 °F).<ref>{{cite web|url=http://weatherspark.com/averages/33310/Subic-Bay-Freeport-Zone-Central-Luzon-Philippines |title=Average Weather For Subic Bay Freeport Zone, Philippines |accessdate=2013-05-11}}</ref>
===ადმინისტრაციული დაყოფა===
[[სურათი:Olongapo City Hall.jpg|thumb|right|ოლონგაპოს მერიის შენობა]]
ქალაქი პოლიტიკურად 17 ბარანგაიდ იყოფა.
==დემოგრაფია==
2015 წლის აღწერით ქალაქის მოსახლეობა 233 040 ადამიანია, ხოლო მოსახლეობის სიმჭიდროვის მაჩვენებელი კვადრატულ კმ-ზე 1300 ადამიანია.
===ენები===
ქალაქის მოსახლეობა ძირითადად: [[ტაგალური ენა|ტაგალურ]], სამბალის, კაპამპანგანის, პანგასინანისა და ილოკანურ ენებზე. მოსახლეობის ლინგვისტური სურათისთვის დამახასიათებელია ეროვნული ენებისა და [[ინგლისური ენა|ინგლისურის]] ნაზავი (მაგალითად, ტაგლიში, რომელიც ტაგალური და ინგლისური ენების ნაზავია), უმეტესწილად ახალგაზრდებს შორის.
===რელიგია===
ოლონგაპოს მოსახლეობის დიდი ნაწილი რომაული კათოლიკური ეკლესიის მიმდევარია. რელიგიურ უმცირესობას მიეკუთვნებიან [[ქრისტეს ეკლესია (ფილიპინები)|ქრისტეს ეკლესიის]], [[პროტესტანტიზმი]]ს, [[ევანგელიზმი]]ს მიმდევრები. ქალაქში ცხოვრობენ მორმონები, [[ისლამი]]სა და გაერთიანებულ მეთოდისტთა ეკლესიის მიმდევრებიც.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{Wikivoyage}}
{{Commons category}}
*[https://www.philatlas.com/luzon/r03/olongapo.html Olongapo Profile at PhilAtlas.com]
*[http://www.sangunian.com Olongapo City City Council]
*[http://olongapo-city-philippines.blogspot.com Olongapo City Officials and Government Offices Telephone Directory]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ფილიპინების ქალაქები}}
{{ცენტრალური ლუსონი}}
[[კატეგორია:ოლონგაპო]]
[[კატეგორია:ცენტრალური ლუსონის ქალაქები]]
[[კატეგორია:ფილიპინების დამოუკიდებელი ქალაქები]]
qagrh3xcjiwd11fqfged101byvmf3bk
გაბრიელ კალდერონი
0
502283
4399312
4395661
2022-07-28T00:37:08Z
InternetArchiveBot
124291
გადარჩენა 29 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.8.8
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|მოთამაშის სახელი = გაბრიელ კალდერონი
|სურათი = Persepolis V Pars Jam FC, 22 August 2019 1112.jpg
|სურათის ზომა =
|წარწერა =
|სრული სახელი = გაბრიელ უმბერტო კალდერონი
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1960|2|7}}
|დაბადების ადგილი = [[რავსონი]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე = 180 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 1974–1975
|ახალგაზრდული კლუბი1 = ჟერმინალ დე რავსონი
|ახალგაზრდული წელი2 = 1975–1976
|ახალგაზრდული კლუბი2 = ელ-პორვენირი
|წელი1 = 1976–1977
|კლუბი1 = ელ-პორვენირი
|მატჩი1 = 25
|გოლი1 = 3
|წელი2 = 1977–1981
|კლუბი2 = [[რასინგ კლუბ დე აველიანედა (საფეხბურთო კლუბი)|რასინგ კლუბი]]
|მატჩი2 = 113
|გოლი2 = 16
|წელი3 = 1978
|კლუბი3 = {{იჯარა}} [[ლანუსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლანუსი]]
|მატჩი3 = 24
|გოლი3 = 0
|წელი4 = 1981–1983
|კლუბი4 = [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
|მატჩი4 = 74
|გოლი4 = 15
|წელი5 = 1983–1987
|კლუბი5 = [[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ ბეტისი]]
|მატჩი5 = 131
|გოლი5 = 38
|წელი6 = 1987–1990
|კლუბი6 = [[პარი სენ-ჟერმენი]]
|მატჩი6 = 102
|გოლი6 = 20
|წელი7 = 1990–1992
|კლუბი7 = სიონი
|მატჩი7 = 47
|გოლი7 = 17
|წელი8 = 1992–1993
|კლუბი8 = სტად მალერბ კანი
|მატჩი8 = 36
|გოლი8 = 2
|წელი9 = 1993–1994
|კლუბი9 = ლოზან-სპორტი
|მატჩი9 = 31
|გოლი9 = 5
|სულ მატჩი = 583
|სულ გოლი = 116
|ეროვნული წელი1 = 1979
|ეროვნული ნაკრები1 = არგენტინა 20-წლამდე
|ეროვნული მატჩი1 = 6
|ეროვნული გოლი1 = 3
|ეროვნული წელი2 = 1980–1990
|ეროვნული ნაკრები2 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი2 = 23
|ეროვნული გოლი2 = 1
|მედლის თარგები =
|გაწვრთნის წელი1 = 1997
|გაწვრთნილი კლუბი1 = სტად მალერბ კანი
|გაწვრთნის წელი2 = 1997
|გაწვრთნილი კლუბი2 = სტად მალერბ კანი {{Tooltip|<small>(გენ. დირ. მ.)</small>|გენერალური დირექტორის მოადგილე}}
|გაწვრთნის წელი3 = 1997–2002
|გაწვრთნილი კლუბი3 = სტად მალერბ კანი {{Tooltip|<small>(ახალგ.)</small>|კლუბის ახალგაზრდა ფეხბურთელთა მომზადების ხელმძღვანელი}}
|გაწვრთნის წელი4 = 2003
|გაწვრთნილი კლუბი4 = ლოზან-სპორტი
|გაწვრთნის წელი5 = 2004–2005
|გაწვრთნილი კლუბი5 = [[საუდის არაბეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საუდის არაბეთი]]
|გაწვრთნის წელი6 = 2007–2008
|გაწვრთნილი კლუბი6 = [[ომანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ომანი]]
|გაწვრთნის წელი7 = 2008–2010
|გაწვრთნილი კლუბი7 = ალ-იტიჰადი
|გაწვრთნის წელი8 = 2010–2011
|გაწვრთნილი კლუბი8 = ალ-ჰილიალი
|გაწვრთნის წელი9 = 2011–2012
|გაწვრთნილი კლუბი9 = ბანი იასი
|გაწვრთნის წელი10 = 2012–2013
|გაწვრთნილი კლუბი10 = [[ბაჰრეინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ბაჰრეინი]]
|გაწვრთნის წელი11 = 2014
|გაწვრთნილი კლუბი11 = [[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ ბეტისი]]
|გაწვრთნის წელი12 = 2014–2016
|გაწვრთნილი კლუბი12 = ალ-ვასლი
|გაწვრთნის წელი13 = 2017
|გაწვრთნილი კლუბი13 = კატარი სკ
|გაწვრთნის წელი14 = 2019–2020
|გაწვრთნილი კლუბი14 = [[პერსეპოლისი (საფეხბურთო კლუბი)|პერსეპოლისი]]
}}
'''გაბრიელ უმბერტო კალდერონი''' ({{lang-es|Gabriel Humberto Calderón}}; დ. [[7 თებერვალი]], [[1960]], [[რავსონი]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]] და [[ფეხბურთი]]ს მწვრთნელი.<ref>{{cite web
|url= https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/gabriel-calderon-of-argentina-poses-during-the-technical-news-photo/101953412
|title= Gabriel Calderon of Argentina poses during the Technical Study Group Photo Session
|work= Getty Images
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> თამაშობდა [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველის]] პოზიციაზე. 1979 წლის მსოფლიო ჩემპიონი არგენტინის ახალგაზრდული ნაკრების შემადგენლობაში.<ref>{{cite web
|url= https://www.elgrafico.com.ar/articulo/1098/33629/1979-la-revista-del-juvenil-campeon-mundial
|title= 1979: La Revista del Juvenil Campeón Mundial
|work= El Gráfico
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref name="wyc79">{{cite web
|url= http://rsssf.com/tablesw/wyc79.html
|title= World Youth Cup (U-20) 1979 (Japan)
|last= Ciullini
|first= Pablo
|last2= Garin
|first2= Erik
|last3= Villa Martínez
|first3= Héctor
|date= 28 თებერვალი, 2013
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref name="Michael Lynch">{{cite web
|url= https://archive.vn/KPRPR
|title= Coach vows Oman will attack
|last= Lynch
|first= Michael
|date= 8 ივლისი, 2007
|work= The Age
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210223194018/https://www.theage.com.au/sport/soccer/coach-vows-oman-will-attack-20070708-ge5avw.html
|archivedate= 2021-02-23
}}</ref> 1989 წლის [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ბრინჯაოს პრიზიორი<ref name="Martín Tabeira">{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tables/89safull.html
|title= Copa América 1989
|last= Tabeira
|first= Martín
|date= 2 მაისი, 2013
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|1990 წლის მსოფლიოს ვიცე-ჩემპიონი]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.<ref>{{cite web
|url= http://www.planetworldcup.com/CUPS/1990/squad_arg90.html
|title= Argentina's World Cup squad 1990
|work= Planet World Cup
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1990
|title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1990)
|last= Pelayes
|first= Héctor Darío
|date= 16 იანვარი, 2009
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://web.archive.org/web/20110511104746/http://www.rsssf.com/tables/90full.html#arg
|title= Argentina's World Cup squad 1990
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე.<ref>{{cite web
|url= http://www.planetworldcup.com/CUPS/1982/squad_arg82.html
|title= Argentina's World Cup squad 1982
|work= Planet World Cup
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1982
|title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1982)
|last= Pelayes
|first= Héctor Darío
|date= 16 იანვარი, 2009
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tables/82full.html
|title= World Cup 1982 finals
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://archive.fo/vk9bU
|title= არგენტინის ეროვნული ნაკრების შემადგენლობა 1982 წლის ესპანეთის მსოფლიო ჩემპიონატზე
|accessdate= 1 მარტი, 2021
|work= Solofutbol.cl
|archiveurl= https://archive.today/20191002174510/http://www.solofutbol.cl/albunes%20de%20futbol/argentina/argentina%201982.html
|archivedate= 2019-10-02
}}</ref><ref name="Michael Lynch" />
== სათამაშო კარიერა ==
[[File:Gabriel calderon independiente.jpg|thumb|right|200px|[[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეში“]] 1983 წელს]]
=== საკლუბო ===
გაბრიელ კალდერონი [[1960]] წლის 7 თებერვალს, [[ჩუბუტის პროვინცია|ჩუბუტის პროვინციის]] ქალაქ [[რავსონი|რავსონში]], ხოსე მარია და ისაბელ კალდერონების ხელმოკლე ოჯახში დაიბადა. გაბრიელი ყველაზე უფროსი იყო ცხრა და-ძმას შორის და ხუთი წლის ასაკიდან აქტიურად ეხმარებოდა მშობლებს უმცროს და-ძმებზე ზრუნვასა და საოჯახო მეურნეობის გაძღოლაში.<ref name="Cristian Grosso">{{cite web
|url= https://archive.vn/7cwyL
|title= Los secretos de Gabriel Calderón: del piso de tierra en Rawson a los palacios en el Golfo Pérsico
|last= Grosso
|first= Cristian
|date= 2 ნოემბერი, 2020
|work= La Nación
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225010856/https://www.lanacion.com.ar/deportes/futbol/gabriel-calderon-del-piso-tierra-rawson-palacios-nid2496699
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref>
საფეხბურთო კარიერა [[1974]] წელს, მშობლიური ქალაქის საფეხბურთო კლუბ „ჟერმინალ დე რავსონის“ რიგებში დაიწყო.<ref name="Cristian Grosso" /> მომდევნო წელს საფეხბურთო კლუბ „ელ-პორვენირის“ ჯერ მეორე გუნდში, ხოლო შემდეგ პირველი გუნდის ძირითად შემადგენლობაში განაგრძო თამაში. „ელ-პორვენირის“ ღირსებას [[1976]] წლის ჩათვლით იცავდა, რომლის შემადგენლობაშიც 25 მატჩი ითამაშა და სამი გოლი გაიტანა.
====რასინგ კლუბი====
[[1977]] წელს 17 წლის ასაკში [[რასინგ კლუბ დე აველიანედა (საფეხბურთო კლუბი)|„რასინგ კლუბის“]] რიგებში ჩაირიცხა.<ref name="Cristian Grosso" /> იმ პერიოდში კლუბს ცნობილი არგენტინელი სპეციალისტი ალფიო ბასილე ედგა სათავეში, რომელიც ახალწვეული ფეხბურთელების მიმართ განსაკუთრებული გულისხმიერებით გამოირჩეოდა. კალდერონს არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ მას ნამდვილად გაუმართლა, როდესაც კარიერის დასაწყისში მას ასეთ მწვრთნელთან მოუწია მუშაობა, რომლის მხრიდანაც იგი ყოველთვის გრძნობდა თანადგომასა და მხარდაჭერას.<ref name="Diario Jornada">{{cite web
|url= https://archive.vn/RXHfo
|title= La vida de Gabriel Calderón en Medio Oriente
|last= Albacete
|first= Agustina
|last2= Galeano
|first2= Gerónimo
|date= 29 დეკემბერი, 2012
|work= Diario Jornada
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225024210/https://www.diariojornada.com.ar/60000/deportes/La_vida_de_Gabriel_Calderon_en_Medio_Oriente
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref>
[[1978]] წელს იჯარით გადავიდა არგენტინის მეორე დივიზიონში მოასპარეზე ქალაქ [[ლანუსი]]ს ამავე სახელწოდების საფეხბურთო კლუბ „ლანუსში“,<ref name="Diario Jornada" /> რომლის მაისურითაც 24 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. 1979 წელს კვლავ [[რასინგ კლუბ დე აველიანედა (საფეხბურთო კლუბი)|„რასინგს“]] დაუბრუნდა, სადაც 1981 წლის ჩათვლით ითამაშა. საერთო ჯამში მის რიგებში 113 შეხვედრაში გამოვიდა მოედანზე და 16 გოლი გაიტანა.
====ინდეპენდიენტე====
1981–1983 წლებში [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეს“]] რიგებში თამაშობდა. აქ მან 74 მატჩი ჩაატარა და 15-ჯერ შეძლო მეტოქეთა კარის აღება. „ინდეპენდიენტეს“ შემადგენლობაში იგი 1981 წელს [[ნასიონალის ჩემპიონატი]]ს ბრინჯაოს პრიზიორი, ხოლო 1982 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ვიცე-ჩემპიონი ხდება.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesa/arg82.html
|title= Campeonato Metropolitano 1982 (Metropolitano Championship)
|last= Ciullini
|first= Pablo
|date= 13 დეკემბერი, 2018
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> 1983 წელს საკლუბო კარიერაში თავის პირველ საჩემპიონო ტიტულს ისაკუთრებს, როდესაც კლუბთან ერთად [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატში]] იმარჯვებს. იმავე წელს იგი [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალის]] ვიცე-ჩემპიონობას ამატებს თავის საკლუბო მიღწევებს.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesa/arg83.html
|title= Argentina 1983 - Campeonato Nacional
|last= Gorgazzi
|first= Osvaldo José
|date= 2 ოქტომბერი, 2005
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
====რეალ ბეტისი====
[[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეს“]] შემდეგ არგენტინიდან ესპანეთში გადაინაცვლა და [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი]]ს მონაწილე საფეხბურთო კლუბ [[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|„რეალ ბეტისის“]] რიგებში განაგრძო საკლუბო კარიერა, სადაც 1983–1987 წლების განმავლობაში ჩატარებულ 131 მატჩში 38 გოლი გაიტანა.<ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=DB_ENcEQZH8
|title= Gabi Calderón's unforgettable magic!
|work= Real Betis Balompié / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ესპანურ კლუბთან ერთად მან [[ესპანეთის ლიგის თასი]]ს ფინალში გასვლა შეძლო, სადაც [[სევილია|სევილიელებს]] ორმატჩიან დაპირისპირებაში [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონასთან“]] უნდა გაერკვიათ ურთიერთობა. ფინალის პირველი შეხვედრა 1986 წლის 11 ივნისს, [[სევილია]]ში, „ესტადიო ბენიტო ვილიამარინზე“ გაიმართა. მატჩის მე-16 წუთზე კალდერონის მიერ გატანილი ერთადერთი გოლის წყალობით შეხვედრა [[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|მასპინძელთა]] გამარჯვებით დასრულდა. ფინალის მეორე შეხვედრა ორი დღის შემდეგ 14 ივნისს, [[ბარსელონა]]ში, „[[კამპ ნოუ]]ზე“ შედგა. გადამწყვეტ შეხვედრაში კატალონიელებმა ორი უპასუხო ბურთი გაიტანეს სტუმართა კარში და არგენტინელის გუნდი [[ესპანეთის ლიგის თასი|ლიგის თასის]] გარეშე დატოვეს, რომლის ესპანურ კარიერაშიც [[ესპანეთის ლიგის თასი]]ს ფინალში თამაში ყველაზე დიდ მიღწევად დარჩა.<ref name="spanleagcuphist" />
====პარი სენ-ჟერმენი====
საკლუბო კარიერა კვლავ ევროპაში, ამჯერად, საფრანგეთში, საფეხბურთო კლუბ „[[პარი სენ-ჟერმენი]]ს“ შემადგენლობაში განაგრძო. პირველად პარიზული კლუბის მაისურით მოედანზე 1987 წლის 15 აგვისტოს საფეხბურთო კლუბ „ნიორის“<ref group="კომ.">საფეხბურთო კლუბი „ნიორი“ ({{lang-fr|Niort}}) ამჟამად გამოდის [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] სახელწოდებით „შამუა ნიორტე“ ({{lang-fr|Chamois Niortais Football Club}}) — ჩამოყალიბდა 1925 წელს და არსებობის ისტორიაში მხოლოდ ერთი სეზონის (1987–88) განმავლობაში იასპარეზა [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის პირველ დივიზიონში]], რა დროსაც მე-18 ადგილი დაიკავა და კვლავ საფრანგეთის მეორე დივიზიონში დაქვეითდა.</ref> წინააღმდეგ გამოვიდა, ხოლო ბოლო შეხვედრა — [[ოლიმპიკი მარსელი (საფეხბურთო კლუბი)|მარსელის „ოლიმპიკთან“]] 1990 წლის 21 აპრილს ითამაშა.<ref name="Histoire du PSG">{{cite web
|url= https://archive.vn/XP6k3
|title= Gabriel Calderón
|work= Histoire du PSG
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225215609/https://histoiredupsg.fr/gabriel-calderon
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref> სულ 1987–1990 წლების განმავლობაში ჩატარებულ [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] 102 მატჩში 20 გოლი გაიტანა, ხოლო საფრანგეთის ჩემპიონატის, [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|თასისა]] და ევროთასების ჩათვლით — 113 შეხვედრა ჩაატარა და 23-ჯერ აიღო მეტოქეთა კარი.<ref name="Histoire du PSG" />
კალდერონის პირველი ფრანგული საფეხბურთო სეზონი მისი კლუბისთვის წარუმატებელი აღმოჩნდა. „პარი სენ-ჟერმენმა“ სატურნირო ცხრილში 34 ქულით 20 გუნდს შორის მხოლოდ მე-15 ადგილი დაიკავა,<ref name="Saison 1987/1988 Ligue 1">{{cite web
|url= https://archive.vn/N7GCm
|title= Saison 1987/1988 Ligue 1
|work= Pari-et-gagne.com
|access-date= 25 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20130131021841/http://www.pari-et-gagne.com/saison198788.html
|archivedate= 2013-01-31
}}</ref><ref name="Classement Ligue 1 1987-1988">{{cite web
|url= https://archive.vn/W5ti0
|title= Classement Ligue 1 1987-1988
|work= L’Équipe
|access-date= 25 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210226000611/https://www.lequipe.fr/Football/d1/saison-1987-1988/page-classement-equipes/general
|archivedate= 2021-02-26
}}</ref> ხოლო არგენტინელმა 38 საჩემპიონატო მატჩიდან 32 შეხვედრა ითამაშა და 4 ბურთი შეაგდო.
გაცილებით წარმატებული გამოდგა პარიზელთათვის მომდევნო 1988–89 წლების სეზონი. კლუბმა მოახერხა ორწლიანი კრიზისის დაძლევა და კალდერონმაც გუნდთან ერთად საფრანგეთის ვიცე-ჩემპიონობა მოიპოვა.<ref name="Saison 1988/1989 Ligue 1">{{cite web
|url= https://archive.vn/KzbN0
|title= Saison 1988/1989 Ligue 1
|work= Pari-et-gagne.com
|access-date= 25 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20130131014349/http://www.pari-et-gagne.com/saison198889.html
|archivedate= 2013-01-31
}}</ref><ref name="Classement Ligue 1 1988-1989">{{cite web
|url= https://archive.vn/2DgTV
|title= Classement Ligue 1 1988-1989
|work= L’Équipe
|access-date= 25 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225235136/https://www.lequipe.fr/Football/d1/saison-1988-1989/page-classement-equipes/general
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref> ამ სეზონზე მან კლუბის მიერ საფრანგეთის ჩემპიონატის ფარგლებში ჩატარებულ ყველა შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და 7 გოლი გაიტანა. „პარი სენ-ჟერმენი“, რომელმაც 38 მატჩიდან 19 მოიგო, 6 დათმო, 13 ფრედ დაამთავრა და 70 ქულით სატურნირო ცხრილში მეორე ადგილი დაიკავა — მხოლოდ სამი ქულით ჩამორჩა ქვეყნის ჩემპიონ [[ოლიმპიკი მარსელი (საფეხბურთო კლუბი)|მარსელის „ოლიმპიკს“]], სადაც იმ დროს სხვა ფეხბურთელებთან ერთად [[ჟან-პიერ პაპენი]] და [[ერიკ კანტონა]]ც გამოდიოდნენ.
====სიონი====
„[[პარი სენ-ჟერმენი]]ს“ შემდეგ [[საფრანგეთი]]დან [[შვეიცარია]]ში გადავიდა და ქალაქ [[სიონი (შვეიცარია)|სიონის]] [[შვეიცარიის სუპერლიგა|შვეიცარიის სუპერლიგის]] მონაწილე, ამავე სახელწოდების საფეხბურთო კლუბ „სიონში“ განაგრძო გამოსვლა, სადაც მთავარ მწვრთნელად მისი თანამემამულე, [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტესა“]] და არგენტინის ეროვნულ ნაკრებში მისი ყოფილი თანაგუნდელი ენსო ტროსერო მუშაობდა.<ref name="Diario Jornada" /> აქ მან 1990–1992 წლების განმავლობაში ჩატარებულ 47 მატჩში 17 გოლი შეაგდო. 1991 წელს გუნდთან ერთად მან შვეიცარიის თასისა<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesz/zwit91.html
|title= Switzerland 1990/91 · Cup 1990/91
|last= Garin
|first= Erik
|date= 10 ოქტომბერი, 2006
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და [[შვეიცარიის სუპერლიგა|შვეიცარიის სუპერლიგის]] ვიცე-ჩემპიონობის მოპოვება შეძლო,<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesz/zwit91.html
|title= Switzerland 1990/91 · Nationalliga A - Final Group
|last= Garin
|first= Erik
|date= 10 ოქტომბერი, 2006
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ხოლო მომდევნო 1992 წელს [[შვეიცარიის სუპერლიგა|შვეიცარიის სუპერლიგის]] ჩემპიონობა მოიპოვა. ამასთან ერთად, ლიგის სეზონის საუკეთესო მოთამაშედაც აღიარეს.<ref name="Diario Jornada" />
შვეიცარიის თასის ფინალი [[1991]] წლის 20 მაისს [[ბერნი]]ს „ვანკდორფის“ სტადიონზე შედგა, სადაც კალდერონის „სიონს“ და ადგილობრივი „იანგ ბოიზი“ დაუპირისპირდა. თავდაპირველად მასპინძლები დაწინაურდნენ, რომლებიც შეხვედრის პირველი ნახევრის შემდეგ „სიონის“ ნახევარმცველის ალვარო ლოპესის [[ავტოგოლი]]სა და დარიო ზუფის გოლის წყალობით ორბურთიან უპირატესობას ფლობდნენ, თუმცა „სიონმა“ ჯერ დევიდ ორლანდოს დუბლით გაათანაბრა ანგარიში, ხოლო შემდეგ ალექსანდრე რეის გამარჯვების მომტანი გოლით — 3–2 დაამარცხა მეტოქე და ქვეყნის თასს დაეუფლა. სპეციალისტთა შეფასებით ეს იყო ერთ-ერთი ყველაზე უფრო სანახაობრივი და მეტად დრამატული ფინალი შვეიცარიის თასის გათამაშების ისტორიაში.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesz/zwitcuphist.html
|title= Switzerland Cup Finals
|last= Stokkermans
|first= Karel
|date= 1 სექტემბერი, 2020
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref name="Coupe de Suisse">{{cite web
|url= https://archive.vn/W8SFB
|title= Coupe de Suisse: Orlando et Rey, les héros du rêve de 1991
|last= Perruchoud
|first= Ludovic
|date= 3 ივნისი, 2015
|work= Radio Télévision Suisse
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20151002191616/http://www.rts.ch/sport/football/suisse/coupe-de-suisse/6832427-coupe-de-suisse-orlando-et-rey-les-heros-du-reve-de-1991.html
|archivedate= 2015-10-02
}}</ref><ref name="Finale Coupe Suisse">{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=20cTiNMVUHw
|title= Finale Coupe Suisse 1991: BSC Young Boys - FC Sion 2:3. Commentaires: Pierre Mercier
|work= infog / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
====კანი====
1992–1993 წლების სეზონი ქალაქ [[კანი (ნორმანდია)|კანის]] საფეხბურთო კლუბ „სტად მალერბ კანის“ რიგებში გაატარა, სადაც 36 შეხვედრაში ორჯერ აიღო მეტოქეთა კარი.
====ლოზან-სპორტი====
საკლუბო კარიერა 34 წლის ასაკში, [[შვეიცარია]]ში, ამჯერად ქალაქ [[ლოზანა|ლოზანის]] საფეხბურთო კლუბ „ლოზან-სპორტის“ შემადგენლობაში დაასრულა. 1993–1994 წლების სეზონში მან გუნდის მაისურით 31 შეხვედრა ჩაატარა და ხუთჯერ შეძლო გოლის გატანა.
===სანაკრებო ===
1977–1980 წლებში არგენტინის ახალგაზრდულ ნაკრებში თამაშობს, სადაც 20 მატჩში ხუთჯერ იღებს მეტოქეთა კარს. 1979 წელს [[იაპონია]]ში გამართულ მსოფლიო ახალგაზრდულ საფეხბურთო ჩემპიონატზე გუნდთან ერთად ტურნირის გამარჯვებული ხდება.<ref name="wyc79" /> პოლონეთის ახალგაზრდული ნაკრების წინააღმდეგ გამართულ ჯგუფური ეტაპის მესამე მატჩში კალდერონს ორი ბურთი გააქვს პოლონელთა კარში. შეხვედრა არგენტინელთა გამარჯვებით, ანგარიშით 4–1 მთავრდება.<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/poland-v-argentina-30-august-1979-261254/
|title= Poland 1–4 Argentina, 30 August 1979
|work= AFS
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> კიდევ ერთი ბურთი ალჟირის ახალგაზრდულ ნაკრებთან გამართულ მეოთხედფინალურ შეხვედრაში გააქვს. მატჩს კვლავ არგენტინელები იგებენ (5–0).<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/algeria-v-argentina-02-september-1979-261256/
|title= Algeria 0–5 Argentina, 02 September 1979
|work= AFS
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ნახევარფინალში ურუგვაის (2–0),<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-uruguay-04-september-1979-261259/
|title= Argentina 2–0 Uruguay, 04 September 1979
|work= AFS
|access-date= 22 თებერვალი, 2021
}}</ref> ხოლო ფინალში სსრ კავშირის ახალგაზრდული ნაკრების დამარცხების შემდეგ (3–1), კალდერონი თანაგუნდელებთან ერთად ახალგაზრდებს შორის მსოფლიო ჩემპიონის ტიტულს ისაკუთრებს.<ref name="argentina-v-ussr-07-september-1979">{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-ussr-07-september-1979-261262/
|title= Argentina 3–1 USSR, 07 September 1979
|work= AFS
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref>
1980–1990 წლებში [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას იცავს,<ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/gXScz
|title= გაბრიელ კალდერონი ეროვნულ ნაკრებში (უკანა რიგში: მარცხნიდან მესამე)
|work= Getty Images
|quote= Argentina, qualified for the final round of the 1982 World Cup. Standing, from L to R: Daniel Passarella, Jorge Olguin, Gabriel Calderon, Luis Galvan, Alberto Tarantini and Ubaldo Fillol. First row: Ruben Americo Gallego, Juan Barbas, Ramon Diaz, Diego Maradona and Mario Kempes.
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222172008/https://media.gettyimages.com/photos/file-picture-dated-03-may-1982-of-the-soccer-team-of-argentina-for-picture-id984949660?s=2048x2048
|archivedate= 2021-02-22
}}</ref> რომლის შემადგენლობაში 23 შეხვედრას ატარებს და ერთი ბურთი გააქვს. ეს ერთადერთი სანაკრებო გოლი მან [[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გფრ-ს ეროვნულ ნაკრებთან]] ბუენოს-აირესში, 1982 წლის 24 მარტს<ref>{{cite web
|url= https://globalsportsarchive.com/competition/soccer/fifa-friendlies-1982/regular-round/39217/
|title= FIFA Friendlies · Matches · 1982-03-24
|work= Global Sports Archive
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> გამართულ საერთაშორისო ამხანაგური შეხვედრის 67-ე წუთზე, გერმანელთა ყველა დროის ერთ-ერთი საუკეთესო მეკარის ჰარალდ შუმახერის კარში [[დიეგო მარადონა|მარადონასთან]] გათამაშებული „კედლის“ შემდეგ გაიტანა.<ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=5570&v=ERIv9yj_CTU&feature=youtu.be
|title= Friendly Match 1982: Argentina vs Germany
|publisher= Pedro Nedved / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.national-football-teams.com/player/14498/Gabriel_Calderon.html
|title= გაბრიელ კალდერონის საკლუბო და სანაკრებო სტატისტიკა
|work= National Football Teams.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html
|title= Argentina National Team Players 1964-1998: Calderón Gabriel Humberto
|last= Vandenberghe
|first= Luc
|date= 30 აპრილი, 2020
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
=== სანაკრებო მატჩები ===
{{{!}} style="background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center" align="center" border="1" cellpadding="2" width=70%
{{!}}- style="background:#DDDDDD"
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=110{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=50{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}30.04.1980
{{!}}<div class="center">[[ბუენოს-აირესი]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{დროშანიშანი|ირლანდია}} ირლანდია<ref group="კომ.">ირლანდიის საფეხბურთო ლიგის ნაკრები ({{lang-en|League of Ireland}}).</ref>
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}<div class="center"><ref group="კომ.">მატჩი გაიმართა „რივერ-პლეიტის“ „ელ მონუმენტალზე“ ({{lang-es|Monumental de Nuñez, ან უბრალოდ El Monumental}}) ამ სახელწოდებას სტადიონი ატარებდა 1938–86 წლებში. 1986 წლის 29 ნოემბერს სტადიონს მიენიჭა ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტის სახელი და მას შემდეგ სტადიონის ოფიციალური სახელწოდებაა „ესტადიო მონუმენტალ ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტი“ ({{lang-es|Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti}}).</ref></div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-league-of-ireland-30-april-1980-235861/
|title= Argentina v League of Ireland, 30 April 1980
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}16.05.1980
{{!}}<div class="center">[[დუბლინი]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|IRL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|73}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/republic-of-ireland-v-argentina-16-may-1980-235876/
|title= Republic of Ireland v Argentina, 16 May 1980
|work= AFS
|quote= მატჩი გაიმართა „ლენსდაუნ როუდზე“ ({{lang-en|Lansdowne Road}}).
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}09.03.1982
{{!}}<div class="center">[[მარ-დელ-პლატა]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|TCH}}
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-czechoslovakia-09-march-1982-237039/
|title= Argentina v Czechoslovakia, 09 March 1982
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}24.03.1982
{{!}}<div class="center">[[ბუენოს-აირესი]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{დროშანიშანი|გერმანია}} [[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გფრ]]
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}<div class="center">{{გოლი|67}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-west-germany-24-march-1982-237066/
|title= Argentina v West Germany, 24 March 1982
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=381&v=IcRr8gcRXsU&feature=youtu.be
|title= Argentina v Germany 24th Mar 1982
|publisher= Thomas Häßler TV / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}18.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–1'''
{{!}}{{fb|HUN|1957}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|24}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-hungary-18-june-1982-237229/
|title= Argentina v Hungary, 18 June 1982
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}23.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე გამოყვანა|78}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-el-salvador-23-june-1982-237246/
|title= Argentina v El Salvador, 23 June 1982
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/3Fxy6
|title= Gabriel Calderon of Argentina during the FIFA World Cup 1982 match between Argentina and El Salvador, at Estadio Jose Rico Perez, Alicante on 23 June 1982
|work= Photo by Alain de Martignac / Onze / Icon Sport
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222193810/https://media.gettyimages.com/photos/gabriel-calderon-of-argentina-during-the-fifa-world-cup-1982-match-picture-id1229873420?s=2048x2048
|archivedate= 22 თებერვალი 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}29.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|ITA}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|58}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/italy-v-argentina-29-june-1982-237260/
|title= Italy 2–1 Argentina, 29 June 1982. Estadio Sarriá
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/zHjQf
|title= Sport, Football, pic: 29th June 1982, 1982 World Cup Finals in Spain, Italy 2 v Argentina 0 in Barcelona, Argentina's Gabriel Calderon on the ball challenged by Italy's Fulvio Collovati
|work= Bob Thomas Sports Photography
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222194402/https://media.gettyimages.com/photos/sport-football-pic-29th-june-1982-1982-world-cup-finals-in-spain-2-v-picture-id78986165?s=2048x2048
|archivedate= 2021-02-22
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}02.07.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–3'''
{{!}}{{fb|BRA|1968}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-02-july-1982-237264/
|title= Brazil 3–1 Argentina, 02 July 1982. Estadio Sarriá
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/Gy5AY
|title= Gabriel Calderon of Argentina during the World Cup match between Argentina and Brazil in Stade de Saria at Barcelona on the 02 july 1982
|work= Photo by Michel Barrault / Onze / Icon Sport via Getty Images
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222183740/https://media.gettyimages.com/photos/gabriel-calderon-of-argentina-during-the-world-cup-match-between-and-picture-id1158933426?s=2048x2048
|archivedate= 22 თებერვალი 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}12.05.1983
{{!}}<div class="center">[[სანტიაგო]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე გამოყვანა|68}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/chile-v-argentina-12-may-1983-237675/
|title= Chile v Argentina, 12 May 1983
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=BLCQWMrHS-c
|title= Amistoso Internacional - Chile vs. Argentina (Completo, 12 de Mayo de 1983)
|work= Asierde / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}23.06.1983
{{!}}<div class="center">[[ბუენოს-აირესი]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}<div class="center">[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-23-june-1983-237784/
|title= Argentina v Chile, 23 June 1983
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}14.07.1983
{{!}}<div class="center">[[ასუნსიონი]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|PAR}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">ბოგადოს თასი</div>
{{!}}<div class="center"><small>'''(1)'''</small></div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.worldfootball.net/teams/paraguay-team/1983/3/
|title= Paraguay » Fixtures & Results 1983
|work= WorldFootball.net
|quote=
|accessdate= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.international-football.net/match-details?id=13137#title
|title= Bogado Cup 1983 (14 Jul. Asunción. Paraguay 1-0 Argentina)
|work= International-football.net
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''12'''
{{!}}12.10.1988
{{!}}<div class="center">[[სევილია]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|SPA}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/spain-v-argentina-12-october-1988-241385/
|title= Spain v Argentina, 12 October 1988
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=C2Raw_rgEAk
|title= 1988 (October 12) Spain 1-Argentina 1 (Friendly)
|work= sp1873 / YouTube
|quote= მატჩი გაიმართა [[რამონ სანჩეს პისხუანი (სტადიონი)|„რამონ სანჩეს პისხუანზე“]]
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''13'''
{{!}}02.07.1989
{{!}}<div class="center">[[გოიანია]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}<div class="center">[[კოპა ამერიკა]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-02-july-1989-241911/
|title= Argentina v Chile, 02 July 1989
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=Rts5HKaDGws
|title= 02/07/1989 Argentina v Chile
|work= gr8footy / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''14'''
{{!}}04.07.1989
{{!}}<div class="center">[[გოიანია]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|ECU}}
{{!}}<div class="center">[[კოპა ამერიკა]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-ecuador-04-july-1989-241916/
|title= Argentina v Ecuador, 04 July 1989
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''15'''
{{!}}08.07.1989
{{!}}<div class="center">[[გოიანია]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|URU}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[კოპა ამერიკა]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე გამოყვანა|80}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/uruguay-v-argentina-08-july-1989-241928/
|title= Uruguay v Argentina, 08 July 1989
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''16'''
{{!}}12.07.1989
{{!}}<div class="center">[[რიო-დე-ჟანეირო]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA|1968}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[კოპა ამერიკა]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე გამოყვანა|55}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-12-july-1989-241939/
|title= Brazil v Argentina, 12 July 1989
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''17'''
{{!}}16.07.1989
{{!}}<div class="center">[[რიო-დე-ჟანეირო]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|PAR|1954}}
{{!}}<div class="center">[[კოპა ამერიკა]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე გამოყვანა|46}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-paraguay-16-july-1989-241950/
|title= Argentina v Paraguay, 16 July 1989
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''18'''
{{!}}28.03.1990
{{!}}<div class="center">[[გლაზგო]]</div>
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|SCO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}<div class="center">[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]</div>
{{!}}
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/scotland-v-argentina-28-march-1990-242326/
|title= Scotland v Argentina, 28 March 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/s22ee
|title= Scotland 1-0 Argentina: When Roxburgh's side humbled world champions
|last= Lyall
|first= Jamie
|date= 28 მარტი, 2020
|work= BBC Scotland
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210223091640/https://www.bbc.com/sport/football/52063372
|archivedate= 2021-02-23
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''19'''
{{!}}08.06.1990
{{!}}align=center{{!}}[[მილანი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|CMR}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|იტალია 90]]
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|69}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-cameroon-08-june-1990-242410/
|title= Argentina v Cameroon, 08 June 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=5266&v=C6uIUg9ovP0&feature=youtu.be
|title= Argentina v Cameroon · 1990 FIFA World Cup · Full Match
|publisher= FIFATV / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''20'''
{{!}}24.06.1990
{{!}}align=center{{!}}[[ტურინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|BRA|1968}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|იტალია 90]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|62}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-24-june-1990-242450/
|title= Brazil v Argentina, 24 June 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/svKDM
|title= 1990 World Cup Finals, Second Phase, Turin, Italy, 24th June, 1990, Argentina 1 v Brazil 0, Argentina's Gabriel Calderon moves away from Brazil's Dunga with the ball
|work= Photo by Bob Thomas Sports Photography via Getty Images
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222185457/https://media.gettyimages.com/photos/world-cup-finals-second-phase-turin-italy-24th-june-argentina-1-v-0-picture-id79036037?s=2048x2048
|archivedate= 2021-02-22
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''21'''
{{!}}30.06.1990
{{!}}align=center{{!}}[[ფლორენცია]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[დამატებითი დრო|'''0–0''']]
{{!}}{{fb|YUG}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|იტალია 90]]</div>
{{!}}<div class="center"><small>'''(2)''' </small>{{შეცვლაზე გამოყვანა|87}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-yugoslavia-30-june-1990-242458/
|title= Argentina v Yugoslavia, 30 June 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/jAqkL
|title= 1990 World Cup Quarter Final, Florence, Italy, 30th June, 1990, Argentina 0 v Yugoslavia 0 (Argentina win 3-2 on penalties), Yugoslavia's Dragan Stojkovic is chased for the ball by Argentina's Gabriel Calderon
|work= Photo by Bob Thomas Sports Photography via Getty Images
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222195035/https://media.gettyimages.com/photos/world-cup-quarter-final-florence-italy-30th-june-argentina-0-v-0-picture-id79038590?s=2048x2048
|archivedate= 2021-02-22
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''22'''
{{!}}03.07.1990
{{!}}align=center{{!}}[[ნეაპოლი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[დამატებითი დრო|'''1–1''']]
{{!}}{{fb|ITA}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|იტალია 90]]</div>
{{!}}<div class="center"><small>'''(3)''' </small>{{შეცვლაზე გამოყვანა|46}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/italy-v-argentina-03-july-1990-242460/
|title= Italy v Argentina, 03 July 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/IaNFd
|title= 1990 World Cup Semi Final, Naples, Italy, 3rd July, 1990, Italy 1 v Argentina 1 (Argentina win 3-2 on penalties), Argentina's Gabriel Calderon on the ball watched by Italy's Paolo Maldini
|work= Photo by Bob Thomas Sports Photography via Getty Images
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210223084403/https://media.gettyimages.com/photos/world-cup-semi-final-naples-italy-3rd-july-italy-1-v-argentina-1-picture-id79035564?s=2048x2048
|archivedate= 2021-02-23
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}'''23'''
{{!}}08.07.1990
{{!}}align=center{{!}}[[რომი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{დროშანიშანი|გერმანია}} [[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გფრ]]
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|იტალია 90]]</div>
{{!}}<div class="center">{{შეცვლაზე შესვლა|53}}</div>
{{!}}<ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/germany-v-argentina-08-july-1990-242463/
|title= Germany v Argentina, 08 July 1990
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=3996&v=z9ZiZYZZ34Q&feature=youtu.be
|title= Germany vs Argentina 1990 FIFA World Cup Final
|publisher= FIFA World Cup / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{{!}}-
{{!}}}
<div class="center"><small>'''(1)'''<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesb/bogado.html
|title= Copa Félix Bogado 1983 (14 Jul. Asunción. Paraguay 1-0 Argentina)
|last= Pierrend
|first= José Luis
|date= 1 ოქტომბერი, 1998
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://eloratings.net/Paraguay
|title= World Football Elo Ratings: Paraguay
|work= World Football Elo Ratings
|quote= Date: July 14 1983. Match: Paraguay 1-0 Argentina. Tournament: Bogado Cup in Paraguay
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/paraguay-v-argentina-15-july-1983-237808/
|title= Paraguay v Argentina, 15 July 1983
|work= AFS
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref group="კომ.">[https://www.11v11.com/matches/paraguay-v-argentina-15-july-1983-237808/ აღნიშნულ წყაროში] შეჯიბრების გრაფაში ფელიქს ბოგადოს თასის ({{lang-es|Copa Félix Bogado}}) ნაცვლად შეცდომით მითითებულია — Competition: Rosa Chevallier ({{lang-es|Copa Rosa Chevallier Boutell}} — La Copa Rosa Chevallier Boutell fue un certamen amistoso de fútbol disputado por las selecciones nacionales de Argentina y Paraguay, entre 1923 y 1971), ხოლო თარიღის გრაფაში 14 ივლისის ნაცვლად 15 ივლისი.</ref>
<ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?v=mu8zlA7rTSw
|title= 1983 (July 14) Paraguay 1-Argentina 0 (Friendly).mpg
|work= sp1873/YouTube
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> '''(2)''' [[პენალტების სერია (ფეხბურთი)|(პენ.)]] '''3–2'''<ref>{{cite web
|url= https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/31/#match-lineups
|title= Argentina 0–0 Yugoslavia. Argentina win on penalties (3–2)
|work= FIFA.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> '''(3)''' [[პენალტების სერია (ფეხბურთი)|(პენ.)]] '''4–3'''<ref>{{cite web
|url= https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/28/#match-lineups
|title= Argentina 1–1 Italy. Argentina win on penalties (4–3)
|work= FIFA.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref></small></div>
== სამწვრთნელო კარიერა ==
სათამაშო კარიერის დასრულების შემდეგ, გარკვეული პერიოდის განმავლობაში მუშაობდა სატელევიზიო კომენტატორად. ამის შემდეგ სამწვრთნელო კარიერის დაწყება გადაწყვიტა.
1997 წლიდან 2000 წლამდე ფრანგულ საფეხბურთო კლუბ „სტად მალერბ კანში“ ეწეოდა მოღვაწეობას. თავიდან მთავარი მწვრთნელის რანგში 1997 წლის ივლისიდან ოქტომბრის ბოლომდე, შემდეგ, წლის ბოლომდე, როგორც კლუბის გენერალური დირექტორის მოადგილე, ხოლო ბოლოს, როგორც კლუბის ახალგაზრდა ფეხბურთელთა მომზადების ხელმძღვანელი.
2003 წლის მარტიდან ივნისის ჩათვლით შვეიცარულ საფეხბურთო კლუბ „ლოზან-სპორტში“ ეკავა მთავარი მწვრთნელის პოსტი. კლუბმა მისი ხელმძღვანელობით 15 ოფიციალური შეხვედრა ჩაატარა, რომელთაგან ხუთი მატჩი მოიგო, ხუთი დათმო და ხუთიც ფრედ დაამთავრა.
=== საუდის არაბეთის ეროვნული ნაკრები ===
2004 წლის ნოემბრის ბოლოს კალდერონი საუდის არაბეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების მთავარ მწვრთნელად დაინიშნა.<ref name="Diario Jornada" /><ref name="ksa-team" /><ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/sau-coach.html
|title= Saudi Arabia National Team Coaches. 2004-2005: Gabriel Calderón (Argentina)
|last= Mubarak
|first= Hassanin
|date= 21 აგვისტო, 2019
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ეს იყო პირველი ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები მის სამწვრთნელო კარიერაში. პირველი ოფიციალური შეხვედრა, რომელიც კალდერონის ხელმძღვანელობით საუდის არაბეთის ეროვნულმა ნაკრებმა გამართა იყო [[კატარი|კატარში]] გამართული სპარსეთის ყურის ერთა თასის B ჯგუფის მატჩი ქუვეითის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ. შეხვედრა 2004 წლის 11 დეკემბერს [[კატარი]]ს ქალაქ ერ-რაიანის „აჰმედ ბინ ალის“ სტადიონზე<ref group="კომ.">Ahmed bin Ali Stadium ({{Lang-ar|ملعب أحمد بن علي}}) — მრავალფუნქციური სტადიონი კატარის ქალაქ ერ-რაიანში, ცნობილია აგრეთვე, როგორც Al-Rayyan Stadium, აშენდა 2003 წელს.</ref> შედგა და ქუვეითელთა მინიმალური გამარჯვებით, ანგარიშით 2–1 დამთავრდა.<ref name="ksa-team-matches-1">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=105
|title= Saudi Arabia (1–2) Kuwait
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> B ჯგუფის მომდევნო შეხვედრა იემენის ეროვნულ ნაკრებთან საუდელებმა 2–0 მოიგეს,<ref name="ksa-team-matches-2">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=106
|title= Yemen (0–2) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> თუმცა ჯგუფური ეტაპის მესამე და გადამწყვეტი მატჩი ბაჰრეინის ეროვნულ გუნდთან ანგარიშით 0–3 დათმეს<ref name="ksa-team-matches-3">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=107
|title= Bahrain (3–0) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref> და ტურნირს გამოეთიშნენ.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tablesg/gulf04a.html
|title= Gulf Cup 2004 (in Qatar)
|last= Qayed
|first= Mohammed
|date= 19 იანვარი, 2007
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
სპარსეთის ყურის ერთა თასზე წარუმატებელი გამოსვლის შემდეგ საუდის არაბეთის ეროვნულმა ნაკრებმა მისი ხელმძღვანელობით წარმატებით განვლო 2005 წლის 9 თებერვლიდან 17 აგვისტოს ჩათვლით ჩატარებული [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|2006 წლის გერმანიის მსოფლიო ჩემპიონატის]] შესარჩევი ციკლის მეორე რაუნდი და ფინალური ეტაპის საგზური მოიპოვა.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tables/2006q.html#asi
|title= World Cup 2006 Qualifying (Asia)
|last3= Goloboy
|first3= Jim
|last2= Aarhus
|first2= Lars
|last= Stokkermans
|first= Karel
|date= 26 ნოემბერი, 2009
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|2006 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ციკლის ორივე რაუნდის ფარგლებში წაუგებლად ჩატარებულ 12 შეხვედრაში,<ref group="კომ.">შესარჩევი ციკლის მეორე რაუნდის 6 შეხვედრა, რომელთაგან 4 მოიგო და ორი ფრედ დაამთავრა, საუდელთა ეროვნულმა გუნდმა კალდერონის ხელმძღვანელობით ჩაატარა. რაც შეეხება შესარჩევი ციკლის პირველი რაუნდის 6 შეხვედრას (რომელთაგან საუდელებმა ექვსივე მოიგეს), აქედან პირველი სამი მატჩი (2004 წლის 18 თებერვალს, 31 მარტს და 9 ივნისს) მათ ნიდერლანდელი სპეციალისტის ხერარდ ვან დერ ლემის ({{lang-nl|Gerard van der Lem}}), ხოლო მომდევნო სამი შეხვედრა (2004 წლის 8 სექტემბერს, 12 ოქტომბერს და 17 ნოემბერს) საუდელი სპეციალისტის ნასერ ალ-ჯოჰარის ({{lang-ar|ناصر الجوهر}}) ხელმძღვანელობით ჩაატარეს.</ref> რომელთაგან საუდელებმა 10 მოიგეს და ორი ფრედ დაამთავრეს, საუდელთა ეროვნული გუნდის შემადგენლობაში 59 ფეხბურთელს მიეცა თავის გამოჩენის საშუალება.<ref name="ksa-team">{{cite web
|url= https://archive.vn/JXzJa
|title= Gabriel Calderon Coach Statistics
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210221215835/http://www.ksa-team.com/english/coaches.php?id=7
|archivedate= 2021-02-21
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/LaPyr
|title= Flash Facts by team and group for the 2006 FIFA World Cup Germany
|work= FIFA.com
|quote= Saudi Arabia. No other coach has tried out more players in the 2006 FIFA World Cup preliminary competition than Gabriel Calderon: no fewer than 57 players were lined up in their 12 games, but none of them played more than nine matches.
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210221202845/https://www.fifa.com/worldcup/news/flash-facts-team-and-group-for-the-2006-fifa-world-cup-germany-16817
|archivedate= 2021-02-21
}}</ref>
[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|2006 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე მიღწეული ასეთი მნიშვნელოვანი წარმატების შემდეგ მოულოდნელი აღმოჩნდა საუდელთა ეროვნული გუნდის წარუმატებელი გამოსვლა დასავლეთ აზიური თამაშების საფეხბურთო ტურნირზე, რომელიც კვლავ [[კატარი|კატარში]] გაიმართა 2005 წლის პირველიდან ათი დეკემბრის ჩათვლით. ჩატარებული ოთხი მატჩიდან საუდელებმა სამი დათმეს და მხოლოდ ერთი მოიგეს.<ref name="ksa-team-matches-17">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=678
|title= Saudi Arabia (2–0) Palestine
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 1 მარტი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= http://rsssf.com/tablesw/westasia05.html
|title= West Asian Games (Qatar) 2005
|last= Mubarak
|first= Hassanin
|date= 28 ივლისი, 2006
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> აღნიშნულ ტურნირზე ასეთი სუსტი გამოსვლა გახდა ნაკრების მთავარი მწვრთნელის პოსტიდან კალდერონის წასვლის უმთავრესი მიზეზი. სულ საუდის არაბეთის ეროვნულმა ნაკრებმა მისი ხელმძღვანელობით 19 ოფიციალური შეხვედრა ჩაატარა, რომელთაგან რვა მატჩი მოიგო — იემენთან (2–0),<ref name="ksa-team-matches-2" /> ტაჯიკეთთან (3–0),<ref name="ksa-team-matches-4">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=689
|title= Saudi Arabia (3–0) Tajikistan
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> თურქმენეთთან (1–0),<ref name="ksa-team-matches-5">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=688
|title= Saudi Arabia (1–0) Turkmenistan
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ორჯერ [[სამხრეთ კორეის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|სამხრეთ კორეასთან]] (2–0)<ref name="ksa-team-matches-10">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=395
|title= Saudi Arabia (2–0) Korea Republic
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და (1–0),<ref name="ksa-team-matches-15">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=399
|title= Korea Republic (1–0) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ქუვეითთან (3–0),<ref name="ksa-team-matches-13">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=397
|title= Saudi Arabia (3–0) Kuwait
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> უზბეკეთთან (3–0)<ref name="ksa-team-matches-14">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=398
|title= Saudi Arabia (3–0) Uzbekistan
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და პალესტინასთან (2–0);<ref name="ksa-team-matches-17" /> შვიდი დათმო — ქუვეითთან (1–2),<ref name="ksa-team-matches-1" /> ბაჰრეინთან (0–3),<ref name="ksa-team-matches-3" /> ეგვიპტესთან (0–1),<ref name="ksa-team-matches-8">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=686
|title= Saudi Arabia (0–1) Egypt
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> [[ფინეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ფინეთთან]] (1–4),<ref name="ksa-team-matches-9">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=685
|title= Saudi Arabia (1–4) Finland
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> [[განის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|განასთან]] (1–3),<ref name="ksa-team-matches-16">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=683
|title= Saudi Arabia (1–3) Ghana
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ორჯერ [[ერაყის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ერაყის ეროვნულ ნაკრებთან]] (1–5)<ref name="ksa-team-matches-18">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=679
|title= Saudi Arabia (1–5) Iraq
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და (0–2)<ref name="ksa-team-matches-19">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=680
|title= Iraq (2–0) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და ოთხიც ფრედ დაამთავრა — [[უნგრეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|უნგრეთთან]] (0–0),<ref name="ksa-team-matches-6">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=687
|title= Hungary (0–0) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> უზბეკეთთან (1–1),<ref name="ksa-team-matches-7">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=394
|title= Uzbekistan (1–1) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ქუვეითთან (0–0)<ref name="ksa-team-matches-11">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=396
|title= Kuwait (0–0) Saudi Arabia
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და ბაჰრეინთან (1–1).<ref name="ksa-team-matches-12">{{cite web
|url= http://www.ksa-team.com/english/matches.php?id=684
|title= Saudi Arabia (1–1) Bahrain
|work= ksa-team.com
|quote=
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ნაკრებიდან წასვლის შემდეგ მის ნაცვლად ბრაზილიელი სპეციალისტი მარკოს პაკეტა დაინიშნა.
=== ომანის ეროვნული ნაკრები ===
2007 წლის აპრილის დასაწყისში კალდერონმა ომანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების მთავარი მწვრთნელის პოსტი დაიკავა.<ref name="Diario Jornada" /> მისი ხელმძღვანელობით გუნდმა 2007 წლის [[აზიის საფეხბურთო თასი]]ს გათამაშებაზე იასპარეზა, რომელსაც პირველად ტურნირის ისტორიაში ერთდროულად ოთხმა ქვეყანამ [[ინდონეზია]]მ, [[მალაიზია]]მ, [[ტაილანდი|ტაილანდმა]] და [[ვიეტნამი|ვიეტნამმა]] 7-დან 29 ივლისის ჩათვლით უმასპინძლა.<ref>{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tables/07asch.html
|title= Asian Nations Cup 2007
|last= Zlotkowski
|first= Andre
|last2= Riaz Hai Naveed
|first2= Malik
|date= 3 ივლისი, 2008
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> პირველი მატჩი, რომელიც არგენტინელი სპეციალისტის თავკაცობით ომანის ეროვნულმა ნაკრებმა გამართა აღნიშნულ ტურნირზე იყო A ჯგუფის მატჩი [[ავსტრალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ავსტრალიის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ]].<ref name="Michael Lynch" /> შეხვედრა 2007 წლის 8 ივლისს [[ტაილანდი]]ს დედაქალაქ [[ბანგკოკი]]ს „რაჯამანგალას“ სტადიონზე<ref group="კომ.">Rajamangala National Stadium ({{lang-th|ราชมังคลากีฬาสถาน}}) — მრავალფუნქციური სტადიონი ტაილანდის დედაქალაქ ბანგკოკში, ოფიციალურად გაიხსნა 1998 წლის 6 დეკემბერს.</ref> შედგა და ფრედ, ანგარიშით 1–1 დამთავრდა.<ref name="Australia vs Oman">{{cite web
|url= https://web.archive.org/web/20120309175541/http://images.the-afc.com/Documents/competitions/fixtures/AUSvOMA070807.pdf
|title= Australia (1–1) Oman. 08.07.2007
|work= AFC.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref group="კომ.">აღსანიშნავია, რომ ომანის ნაკრები ბადარ ალ-მაიმანის მატჩის 32-ე წუთზე გატანილი გოლით იგებდა ამ შეხვედრას და ავსტრალიელებმა მხოლოდ მსაჯის მიერ დამატებულ 92-ე წუთზე [[ტიმ კეჰილი]]ს ზუსტი დარტყმის შედეგად შეძლეს ანგარიშის გათანაბრება.</ref> A ჯგუფის მომდევნო შეხვედრა ტაილანდის ეროვნულ ნაკრებთან ომანელებმა 0–2 დათმეს.<ref name="Oman vs Thailand">{{cite web
|url= https://web.archive.org/web/20120309171544/http://images.the-afc.com/Documents/competitions/fixtures/OMAvTHA120707.pdf
|title= Oman (0–2) Thailand. 12.07.2007
|work= AFC.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> ტურნირის მომდევნო ეტაპზე გასასვლელად კალდერონის გუნდს A ჯგუფის მესამე და გადამწყვეტ შეხვედრაში მინიმუმ სამბურთიანი სხვაობით უნდა დაემარცხებინა ერაყის ეროვნული ნაკრები, თუმცა შეხვედრა უგოლო ფრით დასრულდა<ref name="Oman vs Iraq">{{cite web
|url= https://web.archive.org/web/20120309173224/http://images.the-afc.com/Documents/competitions/fixtures/OMAvIRQ160707.pdf
|title= Oman (0–0) Iraq. 16.07.2007
|work= AFC.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და ომანელები, რომლებმაც მხოლოდ ორი ქულის მოპოვება შეძლეს და ჯგუფში ბოლო ადგილი დაიკავეს, ტურნირს გამოეთიშნენ.<ref>{{cite web
|url= https://www.transfermarkt.com/gabriel-calderon/leistungsdatenDetail/trainer/2546/verein_id/14165/datum_zu/2007-04-04/datum_ab/2008-01-14
|title= Oman national football team statistic at the Asian Nations Cup 2007
|work= Transfermarkt
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
== სტატისტიკა ==
===საკლუბო===
{| style="background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center" align="center" border="1" cellpadding="2" width=60%
|- style="background:#DDDDDD"
! rowspan="2" width="220px" | კლუბი
! rowspan="2" width="100px" | დივიზიონი
! rowspan="2" width="85px" | სეზონი
! colspan="2" width="30px" | ლიგა
! colspan="2" width="30px" | თასი <sup>([[#1|1]])</sup>
! colspan="2" width="30px" | {{Tooltip|საერთ|საერთაშორისო მატჩები}} <sup>([[#2|2]])</sup>
! colspan="2" width="80px" | ჯამში <sup>([[#3|3]])</sup>
|- style="background:#DDDDDD"
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''ელ-პორვენირი'''<br /><small>{{ARG}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|D2
|1976
|25||3||-||-||-||-
!25
!3
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 25!! 3!! 0!! 0!! 0!! 0!! 25!! 3
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[რასინგ კლუბ დე აველიანედა (საფეხბურთო კლუბი)|რასინგ კლუბი]]'''<br /><small>{{ARG}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|[[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|D1]]
|1977
|28||3||-||-||-||-
!28
!3
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 28!! 3!! 0!! 0!! 0!! 0!! 28!! 3
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''ლანუსი'''<br /><small>{{ARG}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|D2
|1978
|24||0||-||-||-||-
!24
!0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 24!! 0!! 0!! 0!! 0!! 0!! 24!! 0
|- style="text-align: center;"
|rowspan=3 valign="center"|'''[[რასინგ კლუბ დე აველიანედა (საფეხბურთო კლუბი)|რასინგ კლუბი]]'''<br /><small>{{ARG}}</small>
|rowspan=2 valign="center"|[[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|D1]]
|1979
|40||5||-||-||-||-
!40
!5
|- style="text-align: center;"
|1980
|45||8||-||-||-||-
!45
!8
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 85!! 13!! 0!! 0!! 0!! 0!! 85!! 13
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]'''<br /><small>{{ARG}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|[[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|D1]]
|1981–83
|74||15||-||-||-||-
!74
!15
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 74!! 15!! 0!! 0!! 0!! 0!! 74!! 15
|- style="text-align: center;"
|rowspan=5 valign="center"|'''[[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ ბეტისი]]'''<br /><small>{{ESP}}</small><br /><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/BhHcI
|title= Gabriel Humberto Calderón
|last= Del Castillo
|first= Alfonso
|date= 9 ივნისი, 2016
|work= Manquepierda.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210224014310/https://www.manquepierda.com/historiarealbetis/gabriel-humberto-calderon/
|archivedate= 2021-02-24
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/gHqz6
|title= Entrevista Gabriel Humberto Calderón 1984
|last= Del Castillo
|first= Alfonso
|date= 2 მაისი, 2016
|work= Manquepierda.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210224015227/https://www.manquepierda.com/historiarealbetis/entrevista-gabriel-humberto-calderon-1984/
|archivedate= 2021-02-24
}}</ref>
|rowspan=4 valign="center"|[[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|D1]]
|1983–84
|33||7||5||1||-||-
!38
!8
|- style="text-align: center;"
|1984–85
|29||5||11||2||0||0
!40
!7
|- style="text-align: center;"
|1985–86
|32||8||8||2||-||-
!40
!10
|- style="text-align: center;"
|1986–87
|37||18||5||2||-||-
!42
!20
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 131!! 38!! 29!! 7!! 0!! 0!! 160!! 45
|- style="text-align: center;"
|rowspan=4 valign="center"|'''[[პარი სენ-ჟერმენი]]'''<br /><small>{{FRA}}</small><br /><ref name="Histoire du PSG" />
|rowspan=3 valign="center"|[[საფრანგეთის ლიგა 1|D1]]
|1987–88
|32||4||2||0||-||-
!34
!4
|- style="text-align: center;"
|1988–89
|38||7||4||2||-||-
!42
!9
|- style="text-align: center;"
|1989–90
|32||9||1||0||4||1
!37
!10
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 102!! 20!! 7!! 2!! 4!! 1!! 113!! 23
|- style="text-align: center;"
|rowspan=3 valign="center"|'''სიონი'''<br /><small>{{SUI}}</small>
|rowspan=2 valign="center"|[[შვეიცარიის სუპერლიგა|D1]]
|1990–91
|22||8||-||-||-||-
!22
!8
|- style="text-align: center;"
|1991–92
|25||9||-||-||2||0
!27
!9
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 47!! 17!! 0!! 0!! 2!! 0!! 49!! 17
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''სტად მალერბ კანი'''<br /><small>{{FRA}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|[[საფრანგეთის ლიგა 1|D1]]
|1992–93
|36||2||3||1||2||0
!41
!3
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 36!! 2!! 3!! 1!! 2!! 0!! 41!! 3
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''ლოზან-სპორტი'''<br /><small>{{SUI}}</small>
|rowspan=1 valign="center"|[[შვეიცარიის სუპერლიგა|D1]]
|1992–93
|31||5||-||-||-||-
!31
!5
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan="2"| სულ !! 31!! 5!! 0!! 0!! 0!! 0!! 31!! 5
|- align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"| სულ ჯამში!! 583!! 116!! 39!! 10!! 8!! 1!! 630!! 127
|-
| colspan="16"|
<div id="1"><sup>'''(1)'''</sup><small> [[ესპანეთის საფეხბურთო თასი|ესპანეთის თასის]], [[ესპანეთის ლიგის თასი]]სა და [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] მონაცემების ჩათვლით.</small>
<div id="2"><sup>'''(2)'''</sup><small> [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასისა]] და [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|ევროპის თასების მფლობელთა თასის]] მონაცემების ჩათვლით.</small>
<div id="3"><sup>'''(3)'''</sup><small> ამხანაგურ შეხვედრებში გატანილი გოლების გარდა.</small>
|}
=== სანაკრებო ===
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=140px|ეროვნული<br/>ნაკრები
!rowspan="2"|წლები
!colspan="2"|ამხანაგური
!colspan="2" align=center|'''[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მუნდიალი]]'''
!colspan="2" align=center|'''[[კოპა ამერიკა]]'''
!colspan="2"|სხვა
!colspan="2"|ჯამში
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|მატჩი
!width=30px|გოლი
!width=30px|მატჩი
!width=30px|გოლი
!width=30px|მატჩი
!width=30px|გოლი
!width=30px|მატჩი
!width=30px|გოლი
!width=30px|მატჩი
!width=30px|გოლი
|- style="text-align: center;"
|rowspan="6" align=center valign="center"|'''[[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]'''<br/><small>{{დროშანიშანი|არგენტინა}}</small>
|1980
|2||0||-||-||-||-||-||-||2||0
|- style="text-align: center;"
|1982
|2||1||4||0||-||-||-||-||6||1
|- style="text-align: center;"
|1983
|0||0||-||-||-||-||3||0||3||0
|- style="text-align: center;"
|1988
|1||0||-||-||-||-||-||-||1||0
|- style="text-align: center;"
|1989
|0||0||-||-||5||0||-||-||5||0
|- style="text-align: center;"
|1990
|1||0||5||0||-||-||-||-||6||0
|- style="background:#DDDDDD"
! colspan=2|სულ ჯამში !! 6 !! 1 !! 9 !! 0 !! 5 !! 0 !! 3 !! 0 !! 23 !! 1
|-
|}
===სამწვრთნელო===
{| style="background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center" align="center" border="1" cellpadding="2" width=60%
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan=2|{{Tooltip|გუნდი|საფეხბურთო კლუბი/საფეხბურთო ნაკრები}}
!rowspan=2|-დან
!rowspan=2|-მდე
!colspan=8|მონაცემები
|- style="background:#DDDDDD"
!{{Tooltip|თ|თამაში}}!!{{Tooltip|მ|მოგება}}!!{{Tooltip|ფ|ფრე}}!!{{Tooltip|წ|წაგება}}!!{{Tooltip|გბ|გატანილი ბურთები}}!!{{Tooltip|მბ|მიღებული ბურთები}}!!{{Tooltip|ბს|ბურთების სხვაობა}}!!{{Tooltip|მ %|მოგების პროცენტული მაჩვენებელი}}
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად მალერბ კანი
|01/07/1997
|31/10/1997
|118||43||39||36||158||131||+27||36.44
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|შვეიცარია}} ლოზან-სპორტსი
|20/03/2003
|30/06/2003
|15||5||5||5||23||22||+1||33.33
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|საუდის არაბეთი}} [[საუდის არაბეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საუდის არაბეთი]]
|26/11/2004
|19/12/2005
|20||9||4||7||26||22||+4||45.00
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|ომანი}} [[ომანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ომანი]]
|04/04/2007
|14/01/2008
|28||13||11||4||34||27||+7||46.43
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|საუდის არაბეთი}} ალ-იტიჰადი
|22/05/2008
|08/11/2009
|63||44||11||8||153||76||+77||69.84
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|საუდის არაბეთი}} ალ-ჰილიალი
|05/11/2010
|18/06/2011
|37||25||9||3||73||31||+42||67.57
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}} ბანი იასი
|27/11/2011
|30/05/2012
|24||11||7||6||40||33||+7||45.83
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|ბაჰრეინი}} [[ბაჰრეინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ბაჰრეინი]]
|27/10/2012
|13/08/2013
|21||9||8||4||22||16||+6||42.86
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[რეალ ბეტისი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ ბეტისი]]<ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/qavEH
|title= Gabriel Calderón takes over from Garrido at Betis
|work= LaLiga official website
|quote= The Andalusian club announces that the Argentine coach will take charge of the Liga BBVA side for the rest of the season, after the Valencian manager was sacked.
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210222152508/https://www.laliga.com/en-GB/news/gabriel-calderon-takes-over-from-garrido-at-betis
|archivedate= 2021-02-22
}}</ref>
|20/01/2014
|16/06/2014
|21||6||3||12||23||37||−14||28.57
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}} ალ-ვასლი<ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/WpLoz
|title= Al Wasl confirm Calderon as Jorginho replacement
|last= Read
|first= Barnaby
|work= Sport360
|quote= Argentine Gabriel Calderon has today been confirmed as the tenth Al Wasl manager in four years following the sacking of Brazilian Jorginho yesterday evening.
|date= 14 ოქტომბერი, 2014
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225212845/https://sport360.com/article/football/arabian-gulf-league/27406/wasl-properties-sign-8-year-deal-al-wasl-fc
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://archive.vn/ve2al
|title= Comment: Al Wasl risk slipping back by sacking Calderon
|last= Monaghan
|first= Matt
|work= Sport360
|quote= The impending official acknowledgement of Gabriel Calderon’s demise at Al Wasl will mark a sad return to form.
|date= 12 მაისი, 2016
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
|archiveurl= https://archive.today/20210225214833/https://sport360.com/gallery/football/178140/arabian-gulf-league-review-al-ahli-omar-abdulrahman-and-omar-khrbin-take-the-plaudits
|archivedate= 2021-02-25
}}</ref>
|14/10/2014
|25/05/2016
|19||7||6||6||32||31||+1||36.84
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|კატარი}} კატარი სკ
|04/07/2017
|25/11/2017
|9||1||1||7||8||21||−13||11.11
|- style="text-align: center;"
|align="left"|{{დროშანიშანი|ირანი}} [[პერსეპოლისი (საფეხბურთო კლუბი)|პერსეპოლისი]]
|01/07/2019
|12/01/2020<br />
|19||14||1||4||24||7||+17||73.68
|- align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan=3|'''ჯამში'''
!394||187||105||102||621||454||+167||47.46
|}
<div class="center"><small>''წყარო: [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/16040 FootballDatabase.eu] - [https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/trainer/2546 Transfermarkt] - [http://www.ksa-team.com/english/coaches.php ksa-team.com].</small></div>
== მსოფლიო ჩემპიონატებზე ==
გაბრიელ კალდერონმა მსოფლიო ჩემპიონატების 9 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა.<ref name="Cristian Grosso" /> მათ შორის იტალიის 1990 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალში, რომელიც არგენტინელებმა მინიმალური სხვაობით 0–1 დათმეს გფრ-ს ნაკრებთან. მატჩის ერთ-ერთ ეპიზოდში, კერძოდ 78-ე წუთზე, როდესაც ანგარიში ჯერ კიდევ 0–0 იყო, გერმანელთა კაპიტნის [[ლოთარ მათეუსი]]სა და კალდერონის ორთაბრძოლისას, ეს უკანასკნელი მეტოქის საჯარიმო მოედანზე წაიქცა, რის გამოც სპეციალისტების უმრავლესობის შეფასებით, მატჩის არბიტრს თავისუფლად შეეძლო თერთმეტმეტრიანის დანიშვნა, თუმცა შეხვედრის მექსიკელმა მსაჯმა ედგარდო კოდესალმა არგენტინელის წაქცევა [[პენალტი (ფეხბურთი)|პენალტის]] დადების საკმარის მიზეზად არ მიიჩნია და მატჩი განაგრძო.<ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=38&v=XYKC8SEzWgg&feature=youtu.be
|title= Penal no cobrado a Calderón - Final Mundial Italia '90
|work= Diario Sierras / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.youtube.com/watch?t=33&v=QmPnOoZjiGY&feature=youtu.be
|title= Gabriel Calderón recordó el polémico penal que no le cobrar en la final del Mundial de 1990
|work= Diario Panorama / YouTube
|quote=
|accessdate= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
ქვემოთ მოყვანილია [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის ესპანეთისა]]<ref>{{cite web
|url= https://www.fifa.com/worldcup/archive/spain1982/teams/team/43922/
|title= Argentina national football team at the 1982 FIFA World Cup Spain™
|work= FIFA
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.national-football-teams.com/country/9/1982/Argentina.html
|title= Football statistics of the country Argentina in the year 1982
|work= National Football Teams.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.worldfootball.net/teams/argentinien-team/wm-1982-in-spanien/2/
|title= Argentina National Team » Squad World Cup 1982 Spain
|work= WorldFootball.net
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> და [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|1990 წლის იტალიის]]<ref>{{cite web
|url= https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/teams/team/43922/
|title= Argentina national football team at the 1990 FIFA World Cup Italy™
|work= FIFA
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.national-football-teams.com/country/9/1990/Argentina.html
|title= Football statistics of the country Argentina in the year 1990
|work= National Football Teams.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref><ref>{{cite web
|url= https://www.worldfootball.net/teams/argentinien-team/wm-1990-in-italien/2/
|title= Argentina National Team » Squad World Cup 1990 Italy
|work= WorldFootball.net
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref> [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატების]] სტატისტიკა და მატჩები მისი მონაწილეობით.<ref>{{cite web
|url= https://www.thesoccerworldcups.com/players/gabriel_calderon.php
|title= Gabriel Calderon in the World Cups
|work= The Soccer World Cups.com
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
{| style="background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center" align="center" border="1" cellpadding="2" width=60%
|- style="background:#DDDDDD"
! {{Tooltip|ჩემპ.|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი}} !! {{Tooltip|მასპინძელი|მსოფლიო ჩემპიონატის მასპინძელი ქვეყანა}} !! {{Tooltip|№|საფეხბურთო მაისურის ნომერი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|პოზიცია|სათამაშო პოზიცია მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|შ|ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|ბ|გატანილი ბურთების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|მ|მოგება}} !! {{Tooltip|ფ|ფრე}} !! {{Tooltip|წ|წაგება}} !! {{Tooltip|შედეგი|ეროვნული გუნდის მიერ მიღწეული შედეგი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}}
|- style="text-align: center;"
| [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982]] || {{ESP}} || {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|5]] || [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]] || 4 || 0 || 2 || 0 || 2 || [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#მეორე რაუნდი|{{Tooltip|<div class="center">მეორე რაუნდი</div>|მეორე ჯგუფური ეტაპი (C ჯგუფი)}}]]
|- style="text-align: center;"
| [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|1990]] || {{ITA}} || {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|6]] || [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]] || 5 || 0 || 1 || 2 || 2 || bgcolor=silver|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|<div class="center">'''ვიცე-ჩემპიონი'''</div>]]
|}
===ჩატარებული მატჩები===
{{Hider
|title = ესპანეთის მსოფლიო ჩემპიონატის მატჩები გაბრიელ კალდერონის მონაწილეობით
|hidden = 1
|content =
{{{!}} class="wikitable" style="font-size: 95 %"
{{!}}-style="background:#DDDDDD"; align: center;"
{{!}}<div class="center">'''№'''</div>
{{!}}<div class="center">'''თარიღი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''შეხვედრის ადგილი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''გუნდი პირველი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''ანგარიში'''</div>
{{!}}<div class="center">'''გუნდი მეორე'''</div>
{{!}}<div class="center">'''რაუნდი'''</div>
{{!}}<div class="center">{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}</div>
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}18.06.1982
{{!}}ესტადიო ხოსე რიკო პერესი, [[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/spain1982/matches/match/752/ 4–1]'''
{{!}}{{fb|HUN|1957}}
{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|პირველი რაუნდი, ჯგუფი 3]]
{{!}}
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}23.06.1982
{{!}}ესტადიო ხოსე რიკო პერესი, [[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/spain1982/matches/match/751/ 2–0]'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|პირველი რაუნდი, ჯგუფი 3]]
{{!}}
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}29.06.1982
{{!}}ესტადიო დე სარია, [[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/spain1982/matches/match/753/ 1–2]'''
{{!}}{{fb|ITA}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|მეორე რაუნდი, ჯგუფი C]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}02.07.1982
{{!}}ესტადიო დე სარია, [[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/spain1982/matches/match/750/ 1–3]'''
{{!}}{{fb|BRA|1968}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|მეორე რაუნდი, ჯგუფი C]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}}
|title-style = color: white; background-color: #6AB5FF; border: 1px #aaaaaa solid
|content-style = text-align: left
}}
{{Hider
|title = იტალიის მსოფლიო ჩემპიონატის მატჩები გაბრიელ კალდერონის მონაწილეობით
|hidden = 1
|content =
{{{!}} class="wikitable" style="font-size: 95 %"
{{!}}-style="background:#DDDDDD"
{{!}}<div class="center">'''№'''</div>
{{!}}<div class="center">'''თარიღი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''შეხვედრის ადგილი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''გუნდი პირველი'''</div>
{{!}}<div class="center">'''ანგარიში'''</div>
{{!}}<div class="center">'''გუნდი მეორე'''</div>
{{!}}<div class="center">'''რაუნდი'''</div>
{{!}}<div class="center">{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}</div>
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}08.06.1990
{{!}}[[სან სირო]], [[მილანი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/26/ 0–1]'''
{{!}}{{fb|CMR}}
{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|პირველი რაუნდი, ჯგუფი B]]
{{!}}
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}24.06.1990
{{!}}[[დელე ალპი]], [[ტურინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/25/ 1–0]'''
{{!}}{{fb|BRA|1968}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|მერვედფინალი]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}30.06.1990
{{!}}სტადიო კომუნალე, [[ფლორენცია]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/31/ 0–0]''' ([[პენალტების სერია (ფეხბურთი)|პენ.]] '''3–2''')
{{!}}{{fb|YUG}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|მეოთხედფინალი]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}03.07.1990
{{!}}[[დიეგო არმანდო მარადონა (სტადიონი)|სან-პაოლო]], [[ნეაპოლი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/28 1–1]''' ([[პენალტების სერია (ფეხბურთი)|პენ.]] '''4–3''')
{{!}}{{fb|ITA}}
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|ნახევარფინალი]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}08.07.1990
{{!}}[[სტადიო ოლიმპიკო]], [[რომი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''[https://www.fifa.com/worldcup/archive/italy1990/matches/match/27/ 0–1]'''
{{!}}{{დროშანიშანი|გერმანია}} [[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გფრ]]
{{!}}<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|ფინალი]]</div>
{{!}}
{{!}}-
{{!}}}
|title-style = color: white; background-color: #6AB5FF; border: 1px #aaaaaa solid
|content-style = text-align: left
}}
== ლიტერატურა ==
{{Refbegin}}
* {{წიგნი
|ავტორი = გოდუაძე, ლაშა.
|ნაწილი =
|სათაური = მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)
|ორიგინალი =
|ბმული = https://archive.ph/7g7D0
|გამოცემა =
|პასუხისმგებელი = ჯანთიშვილი, გ.
|ადგილი = თბ.
|გამომცემლობა = მსოფლიო სპორტი
|წელი = 2010
|ტომი =
|გვერდები = 359, 389
|გვერდნი = 496
|isbn =
|ref = გოდუაძე, ლ.
}}
* {{წიგნი
|ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
|ნაწილი =
|სათაური = Soccer: The International Line-ups & Statistics Series; Argentina 1971-1997
|ორიგინალი =
|ბმული = https://archive.ph/Fv9my
|გამოცემა =
|პასუხისმგებელი =
|ადგილი = Cleethorpes
|გამომცემლობა = Soccer Books Ltd
|წელი = 1998
|ტომი =
|გვერდები =
|გვერდნი =
|isbn =
|ref = Robinson, Michael.
}}
{{Refend}}
==მიღწევები==
[[ფაილი:Argentina algeria calderon.jpg|thumb|right|309პქ|<div class="center">კალდერონის საგოლე დარტყმა. <small>02.09.1979</small><ref>არგენტინისა და ალჟირის ახალგაზრდულ ნაკრებთა მეოთხედფინალური მატჩის ფრაგმენტი. [[ტოკიო]], ეროვნული სტადიონი. 2 სექტემბერი, 1979.</ref></div>]]
[[ფაილი:Passarella vs brazil.jpg|thumb|right|309პქ|<div class="center">[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|ესპანეთის მუნდიალზე]]. <small>02.07.1982</small><ref>არგენტინისა და ბრაზილიის ეროვნულ ნაკრებთა მეორე ჯგუფური ეტაპის მატჩის ფრაგმენტი. მარჯვნიდან მეორე: №5 გაბრიელ კალდერონი. [[ბარსელონა]], „ესტადიო დე სარია“. 2 ივლისი, 1982.</ref></div>]]
[[ფაილი:Argentina vs italy worldcup.jpg|thumb|right|309პქ|<div class="center">[[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნულ ნაკრებში]]. <small>03.07.1990</small><ref>The Argentina national football team before playing Italy at the 1990 World Cup. Players are: fltr (up): Ricardo Giusti, José Serrizuela, Sergio Goycochea, Oscar Ruggeri, Juan Simón, Diego Maradona; (down): Jorge Burruchaga, Claudio Caniggia, Julio Olarticoechea, José Basualdo, Gabriel Calderón. 3 July 1990.</ref></div>]]
===საკლუბო===
; ინდეპენდიენტე
* [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]]: [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1983]]
* [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]] ვიცე-ჩემპიონი: [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1982]], [[ნასიონალის ჩემპიონატი|1983]]
* [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]] ბრინჯაოს პრიზიორი: [[ნასიონალის ჩემპიონატი|1981]]
; რეალ ბეტისი
* [[ესპანეთის ლიგის თასი]] ფინალისტი: 1986 <ref name="spanleagcuphist">{{cite web
|url= http://www.rsssf.com/tabless/spanleagcuphist.html#1986
|title= Spain - List of League Cup Finals. 1986: FC Barcelona – Real Betis
|last= Torre
|first= Raúl
|date= 29 იანვარი, 2009
|work= RSSSF
|access-date= 26 თებერვალი, 2021
}}</ref>
; პარი სენ-ჟერმენი
* [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატი]] ვიცე-ჩემპიონი: 1988–89
; სიონი
* [[შვეიცარიის სუპერლიგა]]: 1991–92
* [[შვეიცარიის სუპერლიგა]] ვიცე-ჩემპიონი: 1990–91
* შვეიცარიის თასი: 1991 <ref name="Coupe de Suisse" /><ref name="Finale Coupe Suisse" />
=== სანაკრებო ===
; არგენტინა 20-წლამდე
* [[ფიფა-ს ოც წლამდე მსოფლიო ჩემპიონატი]]: 1979 <ref name="wyc79" /><ref name="argentina-v-ussr-07-september-1979" />
; არგენტინა
* [[კოპა ამერიკა]] ბრინჯაოს პრიზიორი: 1989 <ref name="Martín Tabeira" />
* [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი]] ვიცე-ჩემპიონი: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|1990]]
=== სამწვრთნელო ===
; ალ-იტიჰადი
* საუდის არაბეთის პროფესიონალური ლიგა: 2008–09
* [[აზიის ფეხბურთის კონფედერაციის ჩემპიონთა ლიგა]] ფინალისტი: 2009
* სამეფო თასი: 2010
; ალ-ჰილიალი
* საუდის არაბეთის პროფესიონალური ლიგა: 2010–11
* კრონპრინცის თასი: 2011
==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Gabriel Calderón}}
{{Refbegin}}
{| style="color: black;"
|-
| style="width: 250px; background-color:Lavender |<div class="center">'''სოციალური ქსელები'''</div> || style="background: white;"|[https://www.instagram.com/gabriel_calderon_coach/ Instagram] · [https://twitter.com/gabihcalderon Twitter]
|}
{| style="color: black;"
|-
| style="width: 250px; background-color:Lavender |<div class="center">'''თემატური საიტები'''</div> || style="background: white;"|[https://www.11v11.com/players/gabriel-calderon-54930/ AFS] · [https://bdfa.com.ar/jugadores-2265.html BDFA] · [https://www.bdfutbol.com/en/j/j3234.html BDFutbol] · [https://web.archive.org/web/20200203130326/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/gabriel-calderon/ Calcio.com] · [http://www.ceroacero.es/player.php?id=27909&edicao_id=21 Ceroacero.es (player)] · [https://www.ceroacero.es/coach.php?id=3745 Ceroacero.es (coach)] · [https://www.eurosport.com/football/gabriel-calderon_prs75696/person.shtml Eurosport] · [https://fbref.com/en/players/16e3fc25/ FBref.com] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/16040 FootballDatabase.eu] · [http://www.footballtop.com/coaches/gabriel-calderon Football Top.com] · [http://www.footballplayers.ru/players/Calderon_Gabriel-.html Footballplayers.ru] · [https://archive.today/20210225212031/https://www.clubworldranking.com/coaches/gabriel-humberto-calderon Football World Rankings] · [https://www.national-football-teams.com/player/14498/Gabriel_Calderon.html National Football Teams.com] · [http://www.pesmitidelcalcio.com/viewtopic.php?t=4982 Pes Miti del Calcio] · [https://www.playmakerstats.com/coach.php?id=3745 PlaymakerStats.com] · [http://www.ksa-team.com/english/coaches.php?id=7 Saudi Team] · [http://www.solofutbol.cl/albunes%20de%20futbol/argentina/argentina%201982.html Solofutbol.cl] · [https://web.archive.org/web/20150518041447/http://sport360.com/tags/gabriel-calderon Sport360] · [https://www.transfermarkt.com/gabriel-calderon/profil/spieler/106973 Transfermarkt (P)] · [https://www.transfermarkt.com/gabriel-calderon/profil/trainer/2546 Transfermarkt (M)] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/gabriel-calderon/ WorldFootball.net]
|}
{| style="color: black;"
|-
| style="width: 250px; background-color:Lavender |<div class="center">'''ფოტო'''</div> || style="background: white;"|[https://archive.today/20210223200159/https://www.alamy.com/search.html?qt=Gabriel%20Calderon%20Argentina&imgt=0&pn=1&ps=100&qt_raw=Gabriel%20Calderon%20Argentina&pseudoid=178068&pl=%23BHM=foo%3Dbar%26st%3D0%26pn%3D1%26ps%3D100%26sortby%3D2%26qt%3DGabriel%2520Calderon%2520Argentina%26qt_raw%3DGabriel%2520Calderon%2520Argentina%26qn%3D%26lic%3D3%26edrf%3D0%26mr%3D0%26pr%3D0%26aoa%3D1%26creative%3D%26videos%3D%26nu%3D%26ccc%3D%26bespoke%3D%26apalib%3D%26ag%3D0%26hc%3D0%26et%3D0x000000000000000000000%26vp%3D0%26loc%3D0%26ot%3D0%26imgt%3D0%26dtfr%3D%26dtto%3D%26size%3D0xFF%26blackwhite%3D%26cutout%3D%26archive%3D1%26name%3D%26groupid%3D%26pseudoid%3D178068%26userid%3D%26id%3D%26a%3D%26xstx%3D0%26cbstore%3D1%26resultview%3DsortbyPopular%26lightbox%3D%26gname%3D%26gtype%3D%26apalic%3D%26tbar%3D1%26pc%3D%26simid%3D%26cap%3D1%26customgeoip%3D%26vd%3D0%26cid%3D%26pe%3D%26so%3D%26lb%3D%26pl%3D%26plno%3D%26fi%3D0%26langcode%3Den%26upl%3D0%26cufr%3D%26cuto%3D%26howler%3D%26cvrem%3D0%26cvtype%3D0%26cvloc%3D0%26cl%3D0%26upfr%3D%26upto%3D%26primcat%3D%26seccat%3D%26cvcategory%3D*%26restriction%3D%26random%3D%26ispremium%3D1%26flip%3D0%26contributorqt%3D%26plgalleryno%3D%26plpublic%3D0%26viewaspublic%3D0%26isplcurate%3D0%26imageurl%3D%26saveQry%3D%26editorial%3D1%26t%3D0%26filters%3D0 Alamy (player)] · [https://archive.today/20210223195553/https://www.alamy.com/search.html?qt=Gabriel%20Calderon%20coach%20&imgt=0&pn=1&ps=100&qt_raw=Gabriel%20Calderon%20coach%20&pseudoid=178068&pl=%23BHM=foo%3Dbar%26st%3D0%26pn%3D1%26ps%3D100%26sortby%3D2%26qt%3DGabriel%2520Calderon%2520coach%2520%26qt_raw%3DGabriel%2520Calderon%2520coach%2520%26qn%3D%26lic%3D3%26edrf%3D0%26mr%3D0%26pr%3D0%26aoa%3D1%26creative%3D%26videos%3D%26nu%3D%26ccc%3D%26bespoke%3D%26apalib%3D%26ag%3D0%26hc%3D0%26et%3D0x000000000000000000000%26vp%3D0%26loc%3D0%26ot%3D0%26imgt%3D0%26dtfr%3D%26dtto%3D%26size%3D0xFF%26blackwhite%3D%26cutout%3D%26archive%3D1%26name%3D%26groupid%3D%26pseudoid%3D178068%26userid%3D%26id%3D%26a%3D%26xstx%3D0%26cbstore%3D1%26resultview%3DsortbyPopular%26lightbox%3D%26gname%3D%26gtype%3D%26apalic%3D%26tbar%3D1%26pc%3D%26simid%3D%26cap%3D1%26customgeoip%3D%26vd%3D0%26cid%3D%26pe%3D%26so%3D%26lb%3D%26pl%3D%26plno%3D%26fi%3D0%26langcode%3Den%26upl%3D0%26cufr%3D%26cuto%3D%26howler%3D%26cvrem%3D0%26cvtype%3D0%26cvloc%3D0%26cl%3D0%26upfr%3D%26upto%3D%26primcat%3D%26seccat%3D%26cvcategory%3D*%26restriction%3D%26random%3D Alamy (coach)] · [https://www.gettyimages.com/photos/gabriel-calderón?family=editorial&phrase=gabriel%20calderón&sort=mostpopular Getty Images]
|}
{| style="color: black;"
|-
| style="width: 250px; background-color:Lavender |<div class="center">'''მედია'''</div> || style="background: white;"|[https://archive.today/20210225010856/https://www.lanacion.com.ar/deportes/futbol/gabriel-calderon-del-piso-tierra-rawson-palacios-nid2496699 La Nación] · [https://www.tehrantimes.com/tag/Gabriel+Calderon Tehran Times]
|}
{{Refend}}
==კომენტარები==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{არგენტინის შემადგენლობა 1990 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:კალდერონი, გაბრიელ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1960]]
[[კატეგორია:დაბადებული 7 თებერვალი]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ინდეპენდიენტეს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:რეალ ბეტისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:პარი სენ-ჟერმენის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1989 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1990 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთის მწვრთნელები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის მწვრთნელები]]
5hy1t8rcizcmmw0qo2nylnenzojgq03
ავღანეთის ომი (2001–2021)
0
505427
4399686
4392805
2022-07-28T11:51:24Z
ზურა6446
102258
/* ალ-კაიდა */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
|კონფლიქტი=ავღანეთის ომი (2001–2021)
|ნაწილი=[[ომი ტერორზე|ტერორზე ომის]] და [[ავღანეთის კონფლიქტი (1978–დღემდე)|ავღანეთის კონფლიქტის]]
|სურათი=[[File:Collage of the War in Afghanistan (2001-present).png|frameless|upright=1.35]]
|სათაური=''საათის ისრის მიმართულებით ზემოდან, მარცხნიდან:''' ბრიტანეთის [[სამეფო საზღვაო ქვეითები]] [[ჰელმანდის პროვინცია|ჰელმანდის პროვინციაში]]; [[აშშ]]-ის სამხედროები [[თალიბანი|თალიბანებთან]] დაპირისპირევისას კუნარის პროვინციაში; ავღანეთის ეროვნული არმიის სამხედრო; ავღანელი და ამეიკელი სამხედროები ლოგარის პროვინციაში; კანადელი სამხედროები ისვრიან [[M777|M777 howitzer]]-ით [[ჰელმანდის პროვინცია|ჰელმანდის პროვინციაში]]; ავღანელი სამხედრო [[ფარვანის პროვინცია|ფარვანის პროვინციაში]]; ბრიტანელი სამხედროები ემზადებიან [[CH-47 Chinook|შინოკში]] ჩასასხდომად [[ოპერაცია „ტორ შეზდას“]] შესრულებისას.
|თარიღი=2001 წლის 7 ოქტომბერი – 2021 წლის 30 აგვისტო ({{ასაკი წლებში, თვეებში, კვირებსა და დღეებში|month1=10|day1=7|year1=2001|month2=8|day2=30|year2=2021}})
----
{{Center|
* [[ოპერაცია „შეუზღუდავი დავისუფლება“|პირველი ფაზა:]] 2001 წლის 7 ოქტომბერი – 2014 წლის 28 დეკემბერი
* [[ოპერაცია „თავისუფლების სენტინელი“|მეორე ფაზა:]] 2015 წლის 1 იანვარი – 2021 წლის 30 აგვისტო
}}
|მდებარეობა=[[ავღანეთი]]
|კოორდინატები=
|მიზეზი=
|casus=
|შედეგი=*[[აშშ-ის შეჭრა ავღანეთში]], [[ავღანეთის ისლამური საამირო|თალიბანური მთავრობის]] დაცემა, [[ალ-კაიდა|ალ-კაიდას]] და [[თალიბანი|თალიბანების]] ტერორისტული საწვრთნო ბანაკების განადგურება (2001 წელი)
*[[ალ-კაიდა|ალ-კაიდას]] მებრძოლების 2/3-ზე მეტის ლიკვიდაცია ან ტყვედ ჩაგდება 2003 წლისთვის.<ref>‘‘Al Qaeda’s Profile: Slimmer but More Menacing,’’ Christian Science Monitor, Sept. 9, 2003</ref>
*[[ავღანეთი|ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკის]] ჩამოყალიბება [[ჰამიდ ქარზაი|ჰამიდ ქარზაის]] ადმინისტრაციის მეთაურობით (2001-2004 წლები)
*[[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალების]] (ISAF) ჩამოყალიბება
*[[თალიბანური აჯანყება|თალიბანური აჯანყების]] დაწყება (2002 წელი)
*[[დრონების თავდასხმები პაკისტანში]]
*[[ოსამა ბინ ლადენის ლიკვიდაცია]] 2001 წლის მაისში
*[[მუჰამედ ომარი|მუჰამედ ომარის]] ლიკვიდაცია 2013 წლის ივლისში და [[ახტარ მანსოუ|ახტარ მანსოუს]] ლიკვიდაცია 2016 წლის მაიში
*[[ბატულა მენსუდი]]ს ლიკვიდაცია 2009 წლის აგვისტოში, [[ჰაკიმულა მენსუდი]]ს ლიკვიდაცია 2013 წლის და [[ფაზლულა |ფაზლულას]] ლიკვიდაცია 2018 წლის ივნისში
*[[მტკიცე მხარდაჭერის მისია]] დაწყება 2014 წელს, რომელმაც ჩაანაცვლა [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები]]
*[[დოჰას სამშვიდობო შეთანხმება|დოჰაში]] სამშვიდობო შეთანხმების ხელმოწერა აშშ-სა და თალიბანებს შორის 2020 წელს, შეთანხმების შედეგად [[აშშ-ის ძალების გამოსვლა ავღანეთიდან (2020-2021)|აშშ-ის ძალებმა სრულიად დატოვეს ავღანეთი]] 2021 წლის 30 აგვისტოს
*[[თალიბანის თავდაასხმა (2021) |2021 წლის თალიბანის თავდაასხმა]] დასრულდა [[ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკა|ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკის]] მთავრობის დამხობით და ბრძოლების შეწყვეტით
*[[ავღანეთის დროებითი მთავრობა|დროებითი ეროვნული მთავრობა]] გამოცხადდა 2021 წლის 7 სექტემბერს
|სტატუსი=
|ტერიტორია=თალიბანმა დაიკავა მთლიანი ავღანეთი, გარდა [[პანჯშირის პროვინცია|პანჯშირის პროვინციისა]], სადაც ანტითალიბანური ძალები გამაგრდნენ
|მხარე1='''შეჭრის ფაზა (2001 წელი):'''<br />{{flagicon|Afghanistan|1992}} [[ჩრდილოეთის ალიანსი]]<br />{{დროშა|აშშ}}<br />{{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}<br />{{დროშა|კანადა}}<br />{{დროშა|ავსტრალია}}<br />{{დროშა|იტალია}}<br />{{დროშა|ახალი ზელანდია}}<ref>{{cite book | first=Ron|last=Crosby| title=NZSAS: The First Fifty Years| publisher=Viking| year=2009 | isbn=978-0-67-007424-2}}</ref><br />{{დროშა|გერმანია}}<ref name="fast facts">{{cite web|title=Operation Enduring Freedom Fast Facts|url=http://edition.cnn.com/2013/10/28/world/operation-enduring-freedom-fast-facts/|website=CNN|access-date=11 July 2017}}</ref>
|მხარე2='''შეჭრის ფაზა (2001 წელი):'''<br />{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[ავღანეთის ისლამური საამირო]]<br />{{flagicon image|Flag_of_Jihad.svg}} [[ალ-კაიდა]]<br />{{flagicon image|Flag_of_Jihad.svg}} [[055 ბრიგადა]]<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2001/oct/27/afghanistan.terrorism6|title=The elite force who are ready to die|publisher=the Guardian|date=27 October 2001}}</ref><ref>Neville, Leigh, '' Special Forces in the War on Terror (General Military)'', Osprey Publishing, 2015 {{ISBN|978-1472807908}}, p.48</ref><br />{{flagicon image|AQMI Flag asymmetric.svg}} [[უზბეკეთის ისლამური მოძრაობა|IMU]]<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-27801257|title=Pakistan's 'fanatical' Uzbek militants|publisher=BBC|date=11 June 2014}}</ref><br />{{flagicon image|Tnsm-flag.svg}} [[ტეჰრიკ-ე-ნაფაზ-ე-შარიატ-ე-მუჰამედი|TNSM]]<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/1758534.stm|title=Pakistan's militant Islamic groups|publisher=BBC|date=13 January 2002}}</ref><br />{{flagicon image|Flag of Turkistan Islamic Party.svg}} [[აღმოსავლეთ თურქესტანის ისლამური პარტია|ETIM]]<ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2008/10/evaluating_the_uighu.php|title=Evaluating the Uighur Threat|publisher=the long war journal|date=9 October 2008}}</ref><br />
|მხარე1a='''ISAF/RS ფაზა (2001-2021):'''<br />[[file:flag of Afghanistan (2002-2004).svg|25პქ]] [[ავღანეთი|ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკა]]<br>{{collapsible list
| bullets = yes
| titlestyle = background:transparent;font-weight:normal;text-align:left;
| title = {{flagicon image|Flag of the International Security Assistance Force.svg}} [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|ISAF]](2001–2015)
| {{დროშა|აშშ}}
| {{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}
| {{დროშა|კანადა}}
| {{დროშა|ავსტრალია}}
| {{დროშა|იტალია}}
| {{დროშა|გერმანია}}
| {{დროშა|საქართველო}}
| {{დროშა|იორდანია}}
| {{დროშა|თურქეთი}}
| {{დროშა|ბულგარეთი}}
| {{დროშა|პოლონეთი}}
| {{დროშა|რუმინეთი}}
| {{დროშა|ესპანეთი}}
| {{დროშა|ჩეხეთი}}
| {{დროშა|ჩრდილოეთი მაკედონია}}
| {{დროშა|დანია}}
| {{დროშა|სომხეთი}}
| {{დროშა|აზერბაიჯანი}}
| {{დროშა|ფინეთი}}
| {{დროშა|საფრანგეთი}}
| {{დროშა|ხორვატია}}
| {{დროშა|უნგრეთი}}
| {{დროშა|ნორვეგია}}
| {{დროშა|ლიეტუვა}}
| {{დროშა|მონღოლეთი}}
| {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
| {{დროშა|ბელგია}}
| {{დროშა|პორტუგალია}}
| {{დროშა|სლოვაკეთი}}
| {{დროშა|ნიდერლანდები}}
| {{დროშა|მონტენეგრო}}
| {{დროშა|ლატვია}}
| {{დროშა|შვედეთი}}
| {{დროშა|ალბანეთი}}
| {{დროშა|უკრაინა}}
| {{დროშა|ბოსნია და ჰერცეგოვინა}}
| {{დროშა|საბერძნეთი}}
| {{დროშა|ირლანდია}}
| {{დროშა|ისლანდია}}
| {{დროშა|ესტონეთი}}
| {{დროშა|მალაიზია}}
| {{დროშა|სლოვენია}}
| {{დროშა|ავსტრია}}
| {{დროშა|შვეიცარია}}
| {{დროშა|ბაჰრეინი}}
| {{დროშა|სალვადორი}}
| {{დროშა|ლუქსემბურგი}}
| {{დროშა|ახალი ზელანდია}}
| {{დროშა|სამხრეთ კორეა}}
| {{დროშა|ტონგა}}
| {{დროშა|სინგაპური}}
}}{{flagicon image|Flag of the Resolute Support Mission.svg}} [[მტკიცე მხარდაჭერის მისია]]<br>(2015-2021)<ref name="News – Resolute Support Mission">{{cite web|url=http://www.rs.nato.int/troop-numbers-and-contributions/index.php|title=News – Resolute Support Mission|accessdate=18 მარტი 2021|archiveurl=https://archive.is/20150228192832/http://www.rs.nato.int/troop-numbers-and-contributions/index.php|archivedate=28 თებერვალი 2015}}</ref>
|მხარე2a='''ISAF/RS ფაზა (2001-2021):'''<br>{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[თალიბანი]]
*[[ისლამური ჯიჰადის კავშირი]]<ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2015/09/taliban-storm-kunduz-city.php|title=Taliban storm Kunduz city|work=The Long War Journal|access-date=30 September 2015}}</ref>
*{{nowrap|[[ჰაქანის ქსელი]]<ref name="longwarjournal.org">[http://www.longwarjournal.org/archives/2015/07/the-talibans-new-leadership-is-allied-with-al-qaeda.php The Taliban's new leadership is allied with al Qaeda], The Long War Journal, 31 July 2015</ref> (2002-2021)}}
{{flagicon image|Flag of Jihad.svg}} [[ალ-კაიდა]]<hr>{{nowrap|{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[თალიბანი]]:}}
*[[ფიდაი მაჰაზი]] (2013-2021)
*[[მუჰამედ რესული]] (2015-2021)<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/06/19/world/asia/afghanistan-taliban-faction-renouncers.html |title=Afghan Government Quietly Aids Breakaway Taliban Faction |author1=Rod Nordland |author2=Jawad Sukhanyar |author3=Taimoor Shah |work=[[The New York Times]] |date=19 June 2017 |access-date=6 September 2017}}</ref><ref name="red on red">{{Cite web|url=https://ctc.usma.edu/red-red-analyzing-afghanistans-intra-insurgency-violence/ |title=Red on Red: Analyzing Afghanistan’s Intra-Insurgency Violence |author=Matthew DuPée |work=[[Combating Terrorism Center]] |date=January 2018 |access-date=18 February 2018}}</ref>
<hr>{{flagicon image|AQMI Flag asymmetric.svg}} [[ისლამური სახელმწიფო – ხორასნის პროვინცია|ISIL–KP]]<ref>{{Cite news|url=https://www.voanews.com/a/afghan-officials-islamic-state-finds-sanctuary-in-afghanistan/4122270.html|title=Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan|last=Seldin|first=Jeff|date=18 November 2017|work=VOA News|issn=0261-3077|access-date=18 November 2017}}</ref>
*[[უზბეკეთის ისლამური მოძრაობა|IMU]]<ref name="IMU joins ISIL">{{cite web|url=http://www.khaama.com/uzbek-militants-in-afghanistan-pledge-allegiance-to-isis-in-beheading-video-9962|title=Uzbek militants in Afghanistan pledge allegiance to ISIS in beheading video|publisher=khaama.com}}</ref>
----
{{Collapsible list
|title='''მხარდამჭერები:'''
|1=[[ჰეზბ-ე-ისლამი გულბუდინი]]<br>(2001-2016)
|2=[[ისლამური ჯიჰადის კავშირი]]<ref>{{cite web| title =Central Asian groups split over leadership of global jihad| url =http://www.longwarjournal.org/archives/2015/08/central-asian-groups-split-over-leadership-of-global-jihad.php| website = The Long War Journal| date = 24 August 2015 | access-date = 27 August 2015}}</ref><br>(2002-2021)
|3=[[უზბეკეთის ისლამური მოძრაობა]] (2001-2015)
|4=[[აღმოსავლეთ თურქესტანის ისლამური პარტია]]
|5=[[ლაშქარ-ე-ჟანგვინი]]<ref>{{cite web|url=http://www.voanews.com/a/lashkar-e-jhangvi/3565322.html |title=Who is Lashkar-e-Jhangvi? |publisher=Voanews.com |date=25 October 2016 |access-date=2 June 2017}}</ref>
|6=[[ტეჰრიკ-ი თალიბანი]]<ref>{{cite news|work=[[Newsweek]]|title=ISIS 'OUTSOURCES' TERROR ATTACKS TO THE PAKISTANI TALIBAN IN AFGHANISTAN: U.N. REPORT|url=http://www.newsweek.com/down-its-luck-syria-and-iraq-isis-outsources-terror-attacks-pakistani-taliban-650926|date=15 August 2017}}</ref>
|7=[[ლაშქარ-ე-ისლამი]]
|8={{დროშა|ირანი}} (სავარაუდოდ)<ref>{{cite news |title=Report: Iran pays $1,000 for each U.S. soldier killed by the Taliban |url=http://www.nbcnews.com/id/39014669/ns/world_news-south_and_central_asia/t/report-iran-pays-each-us-soldier-killed-taliban/ |publisher=NBC News |date=9 May 2010}}</ref><ref>{{cite news |title=Iran's cooperation with the Taliban could affect talks on U.S. withdrawal from Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/politics/2019/08/09/irans-cooperation-with-taliban-could-affect-talks-us-withdrawal-afghanistan/ |first=Ariane M. |last=Tabatabai |work=The Washington Post |date=9 August 2019}}</ref>
|9={{დროშა|რუსეთი}} (სავარაუდოდ)<ref>{{cite news |title=Top Pentagon officials say Russian bounty program not corroborated |url=https://abcnews.go.com/Politics/top-pentagon-officials-russian-bounty-program-corroborated/story?id=71694167 |first=Luis |last=Martinez |publisher=ABC News |date=10 July 2020}}</ref>
|10={{დროშა|პაკისტანი}} (სავარაუდოდ)<ref>{{cite news |title=US-Taliban deal: How Pakistan's 'Islamist support' finally paid off |first=Shamil |last=Shams |url=https://www.dw.com/en/us-taliban-deal-how-pakistans-islamist-support-finally-paid-off/a-52634369 |work=[[Deutsche Welle]] |date=4 March 2020}}</ref><ref>{{cite news |title=Understanding Pakistan's Take on India-Taliban Talks |first=Umair |last=Jamal |url=https://thediplomat.com/2020/05/understanding-pakistans-take-on-india-taliban-talks/ |work=The Diplomat |date=23 May 2020}}</ref>
|11={{დროშა|საუდის არაბეთი}} (სავარუდოდ)<ref>{{cite news |title=Saudis Bankroll Taliban, Even as King Officially Supports Afghan Government |url=https://www.nytimes.com/2016/12/06/world/asia/saudi-arabia-afghanistan.html |work=The New York Times |date=12 June 2016}}</ref>
|12={{დროშა|ჩინეთი}} (სავარაუდოდ)<ref>{{cite news |title=China offered Afghan militants bounties to attack US soldiers: reports |url=https://www.dw.com/en/china-offered-afghan-militants-bounties-to-attack-us-soldiers-reports/a-56103735 |work=Deutsche Welle |date=31 December 2020}}</ref>
}}
|მეთაური1=[[file:flag of Afghanistan (2002-2004).svg|25პქ]] [[აშრაფ ღანი]]<br />{{flagicon|USA}} [[ჯო ბაიდენი]]<br />{{flagicon|UK}} [[ბორის ჯონსონი]]<br />{{დროშანიშანი|კანადა}} [[ჯასტინ ტრიუდო]]<br />{{flagicon|Australia}} [[სკოტ მორისონი]]<br />{{flagicon|Italy}} [[მარიო დრაგი]]<br />{{flagicon|Germany}} [[ანგელა მერკელი]]<br />{{flagicon|Croatia}} [[ზორან მილანოვიჩი]]<br />{{დროშანიშანი|NATO|size=23px}} [[აუსტინ სკოტ მილერი]]<br />{{flagicon image|Flag of the International Security Assistance Force.svg}} [[ჯონ ფრანცის კემბელი]]<br>{{collapsible list|title='''ყოფილი:'''|[[file:flag of Afghanistan (2002-2004).svg|25პქ]] [[ჰამიდ ქარზაი]]<br />{{nowrap|{{flagicon|Germany}} [[გერჰარდ შრედერი]]}}<br />{{Flagicon|Italy}} [[სილვიო ბერლუსკონი]]<br />{{Flagicon|Italy}} [[რომანო პროდი]]<br />{{flagicon|Italy}} [[მარიო მონტი]]<br />{{flagicon|Italy}} [[ენრიკო ლეტა]]<br />{{flagicon|Italy}} [[მატეო რენცი]]<br />{{flagicon|Italy}} [[პაოლო ჯენტილონი]]<br />{{flagicon|Italy}} [[ჯუზეპე კონტე]]<br />{{flagicon|UK}} [[ტონი ბლერი]]<br />{{flagicon|UK}} [[გორდონ ბრაუნი]]<br />{{flagicon|UK}} [[დეივიდ კამერონი]]<br />{{flagicon|UK}} [[ტერეზა მეი]]<br />{{flagicon|United States|1960}} [[ჯორჯ ბუში უმცროსი|ჯორჯ ბუში]]<br />{{flagicon|USA}} [[ბარაკ ობამა]]<br />{{flagicon|USA}} [[დონალდ ტრამპი]]<br />{{flagicon|Canada}} [[ჟან ჩერეტინი]]<br />{{flagicon|Canada}} [[პოლ მარტინი]]<br />{{flagicon|Canada}} [[სტივენ ჰარპერი]]<br />{{flagicon|Australia}} [[ჯონ ჰოვარდი]]<br />{{flagicon|Australia}} [[კევინ რადი]]<br />{{flagicon|Australia}} [[ჯულია გილარდი]]<br />{{flagicon|Australia}} [[ტონი ებოტი]]<br />{{flagicon|Australia}} [[მალკომ თურნბული]]<br>{{flagicon image|Flag of the International Security Assistance Force.svg}} [[ISAF-ის ყოფილი მეთაურების სია|ISAF-ის ყოფილი მეთაურები]]}}
|მეთაური2={{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[მუჰამედ ომარი]] [[ბუნებრივი მიზეზებით გარდაცვალება|#]]<br />{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[ახტარ მანსური]]{{KIA}}<br />{{nowrap|{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[აბულ ღანი ბარადარი]]{{POW}}<ref name="tribune.com.pk">{{cite web| title ='Afghan Taliban leader Mullah Omar is dead'| url =http://tribune.com.pk/story/928571/afghan-taliban-leader-mullah-omar-is-dead/| website =The Express Tribune | date = 29 July 2015| access-date = 29 July 2015}}</ref>}}<br />{{nowrap|{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[ჰიბატულა ახუნძადა]]<ref name="longwarjournal.org"/>}}<br />{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[ჯალალედინ ჰაქანი]]{{KIA}}<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/haqqani-network-s-founder-dies-after-long-illness-afghan-taliban-n906116|title='The Kennedys of the Taliban movement' lose their patriarch|website=NBC News|language=en|access-date=19 March 2019}}</ref><br />{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[აბდულაია ახუნდი]]{{KIA}}<ref name="tribune.com.pk"/><br />{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[დადულაია ახუნდი]]{{KIA}}<ref name="tribune.com.pk"/><br />{{Flagicon image|Flag of Hezbi Islami Gulbuddin.svg}} [[გულბუდინ ჰექმატიარი]]<br />{{flagicon image|Flag of al-Qaeda.svg}} [[ოსამა ბინ ლადენი]]{{KIA}}<br />{{flagicon image|Flag of al-Qaeda.svg}} [[აიმან ალ-ზაუჰირი]]<hr>{{nowrap|{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[მუჰამედ რასული]]{{POW}}<ref name="red on red"/>}}<br/>{{flagicon image|Flag of Jihad.svg}} [[ჰაჯი ნაჯბულაია]]<ref name="newsweek.com">{{cite web| title =Mullah Najibullah: Too Radical for the Taliban| url =http://www.newsweek.com/2013/08/30/mullah-najibullah-too-radical-taliban-237894.html| website =Newsweek| date = 30 August 2013| access-date = 22 August 2015}}</ref>
|ძალა1=[[file:flag of Afghanistan (2002-2004).svg|25პქ]] [[ავღენთის ეროვნული უსაფრთხოების ძალები]]: '''352 000 სამხედრო'''<ref name="ssrresourcecentre">{{cite web |url=http://www.ssrresourcecentre.org/wp-content/uploads/2014/02/eSeminar-Primer-No.-2.pdf |title=The Afghan National Security Forces Beyond 2014: Will They Be Ready? |publisher=Centre for Security Governance |date=February 2014 |accessdate=2021-03-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140726020958/http://www.ssrresourcecentre.org/wp-content/uploads/2014/02/eSeminar-Primer-No.-2.pdf |archivedate=2014-07-26 }}</ref><br />
{{flagicon image|Flag of the Resolute Support Mission.svg}} მტკიცე მხარდაჭერის მისია: '''~17 000 სამხედრო'''<ref>https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_8189.htm</ref><br />'''სამხედრო კონტრაქტორები:''' 20 000+ სამხედრო<ref>{{cite web |last1=Peters |first1=Heidi M. |last2=Plagakis |first2=Sofia |title=Department of Defense Contractor and Troop Levels in Afghanistan and Iraq: 2007-2018 |url=https://crsreports.congress.gov/product/pdf/R/R44116 |website=crsreports.congress.gov |publisher=[[Congressional Research Service]] |access-date=4 December 2019 |language=en |date=10 May 2019}}</ref>
|ძალა2={{flagicon|Afghanistan|Taliban}} [[თალიბანი]]: '''60 000 მებრძოლი'''<br /><ref name="voanews.com">{{cite web |author=Akmal Dawi |url=http://www.voanews.com/content/despite-massive-taliban-death-toll-no-drop-in-insurgency/1866009.html |title=Despite Massive Taliban Death Toll No Drop in Insurgency |publisher=Voanews.com |access-date=10 August 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160803073608/http://www.voanews.com/content/despite-massive-taliban-death-toll-no-drop-in-insurgency/1866009.html |archivedate=3 აგვისტო 2016 }}</ref>
*[[ჰაქანის ქსელი]]: '''4 000–15 000 მებრძოლი'''<ref name="rassler">{{cite web |title=The Haqqani Nexus and the Evolution of al-Qaida|work=Harmony Program|date=14 July 2011|first=Don|last=Rassler|author2=Vahid Brown |publisher=[[Combating Terrorism Center]]|url=http://www.ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2011/07/CTC-Haqqani-Report_Rassler-Brown-Final_Web.pdf|format=PDF|access-date=2 August 2011}}</ref><ref>{{cite web|author=Reuters |url=http://tribune.com.pk/story/259314/sirajuddin-haqqani-dares-us-to-attack-n-waziristan/ |title=Sirajuddin Haqqani dares US to attack N Waziristan, by Reuters, Published: September 24, 2011 |work=Tribune |access-date=10 April 2014}}</ref><ref name="nytimes 15haqqani">{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2009/12/15/world/asia/15haqqani.html |title=Rebuffing U.S., Pakistan Balks at Crackdown|newspaper=The New York Times|date=14 December 2009|first=Jane|last=Perlez}}</ref>
{{Flagicon image|Flag of Hezbi Islami Gulbuddin.svg}} [[ჰეზბი ისლამი გულბუდინი|HIG]]: '''1 500–2 000+ სამხედრო'''<ref>{{cite web| title =Afghanistan after the Western Drawdown| url =https://books.google.com/books?id=DOk1CgAAQBAJ&pg=PA214 | website = Google books | date = 16 January 2015| access-date = 13 August 2015}}</ref><br />[[File:Flag of al-Qaeda.svg|24px]] [[ალ-კაიდა]]: '''~300 სამხედრო'''<ref name="working more closely" /><ref>{{cite web|author=Bill Roggio |url=http://www.longwarjournal.org/threat-matrix/archives/2011/04/how_many_al_qaeda_operatives_a.php |title=How many al Qaeda operatives are now left in Afghanistan? – Threat Matrix |publisher=Longwarjournal.org |date=26 April 2011 |access-date=10 April 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140706151045/http://www.longwarjournal.org/threat-matrix/archives/2011/04/how_many_al_qaeda_operatives_a.php |archive-date=6 July 2014 }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.huffingtonpost.com/2012/10/21/al-qaeda-afghanistan-comeback_n_1997994.html |title=Al Qaeda in Afghanistan Is Attempting A Comeback |work=The Huffington Post |date=21 October 2012 |access-date=10 April 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131210132513/http://www.huffingtonpost.com/2012/10/21/al-qaeda-afghanistan-comeback_n_1997994.html |archive-date=10 December 2013 }}</ref> (~ '''3,000''' in 2001)<ref name="working more closely">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2016/05/06/in-afghanistan-al-qaeda-is-working-more-closely-with-the-taliban-pentagon-says/|title=In Afghanistan, al-Qaeda is working more closely with the Taliban, Pentagon says|publisher=the Washington post|date=6 May 2016}}</ref>
----
{{flagicon|Afghanistan|Taliban}} IEHCA: '''3 000–3 500 სამხედრო'''<ref name="red on red"/><br/>{{flagicon image|Flag of Jihad.svg}} [[ფიდაი მაჰაზი]]: '''8 000 სამხედრო'''<ref name="newsweek.com"/>
----
{{flagicon image|AQMI Flag asymmetric.svg}} ISIL–KP: '''3 500–4 000 სამხედრო''' (2018 წელს, ავღანეთში)<ref>http://undocs.org/S/2018/705</ref>
|დანაკარგები1='''[[ავღენთის ეროვნული უსაფრთხოების ძალები]]:'''<br />67 558–70 558+ გარდაცვლილი<ref>[https://watson.brown.edu/costsofwar/files/cow/imce/papers/2018/Human%20Costs%2C%20Nov%208%202018%20CoW.pdf Human Cost of the Post-9/11 Wars: Lethality and the Need for Transparency]</ref><ref name="2019begins">[https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/2019-begins-ends-with-bloodshed-in-afghanistan/1692741 2019 begins, ends with bloodshed in Afghanistan]</ref><br />'''ჩრდილოეთის ალიანსი:'''<br />{{nowrap|200 გარდაცვლილი<ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/story/0,2933,39408,00.html |title=Scores Killed in Fresh Kunduz Fighting|publisher=Foxnews.com|date= 26 November 2001 |access-date=2 October 2008}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.post-gazette.com/headlines/20011206war1206p4.asp |title=Friendly fire kills 3 GIs |work=Post-Gazette |access-date=2 October 2008 |first1=Carol |last1=Morello |first2=Vernon |last2=Loeb |author-link2=Vernon Loeb|date=6 December 2001}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,184982,00.html |archive-url=https://archive.is/20120530063411/http://www.time.com/time/printout/0,8816,184982,00.html |url-status=dead |archive-date=30 May 2012 |title=A Volatile State of Siege After a Taliban Ambush |work=Time |author=Terry McCarthy/Kunduz |access-date=2 October 2008 |date=18 November 2001}}</ref><ref>{{cite web |author=John Pike |url=http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2001/12/mil-011209-29caacd9.htm |title=VOA News Report |publisher=Globalsecurity.org |date=9 December 2001 |access-date=9 February 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://rawa.org/us-bomb.htm |title=US Bombs Wipe Out Farming Village |publisher=Rawa.org |access-date=9 February 2010}}</ref>}}<br />'''კოალიცია:'''<br />'''გარდაცვლილი:''' 3 576 სამხედრო
*[[აშშ]]: 2 420 გარდაცვლილი
*[[დიდი ბრიტანეთი]]: 456 გარდაცვლილი<ref>[https://www.bbc.com/news/uk-10634173 UK military deaths in Afghanistan]</ref>
*[[კანადა]]: 159 გარდაცვლილი
*[[საფრანგეთი]]: 89 გარდაცვლილი
*[[გერმანია]]: 62 გარდაცვლილი
*[[იტალია]]: 53 გარდაცვლილი
*სხვა: 337 გარდაცვლილი
'''დაჭრილი:''' 22 773 სამხედრო
*აშშ: 19 950 დაჭრილი<ref>[http://www.defenselink.mil/news/casualty.pdf OPERATION ENDURING FREEDOM (OEF) U.S. CASUALTY STATUS FATALITIES as of: December 30, 2014, 10 a.m. EDT] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20090706234900/http://www.defenselink.mil/news/casualty.pdf |date=6 July 2009 }}</ref>
*{{nowrap|დიდი ბრიტანეთი: 2 188 დაჭრილი<ref>{{cite web|url=https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/387658/Op-herrick-casualty-tables-to-30-November-2014.pdf|title=Number of Afghanistan UK Military and Civilian casualties (7 October 2001 to 30 November 2014)|website=www.gov.uk|access-date=28 June 2017}}</ref>}}
*კანდა: 635 დაჭრილი<ref>{{cite web|url=http://news.nationalpost.com/2012/02/01/over-2000-canadians-were-wounded-in-afghan-mission/ |title=Over 2,000 Canadians were wounded in Afghan mission: report |publisher=National Post |access-date=1 February 2012}}</ref>
'''კონტრაქტორები:'''<br />გარდაცვილი: 3 937<ref name="dol.gov">{{cite web |url=http://www.dol.gov/owcp/dlhwc/dbaallnation.htm |title=U.S. Department of Labor – Office of Workers' Compensation Programs (OWCP) – Defense Base Act Case Summary by Nation |publisher=Dol.gov |access-date=2 August 2011}}</ref><ref name="projects.propublica.org">{{cite web |author=T. Christian Miller|url=http://projects.propublica.org/tables/contractor_casualties |title=U.S. Government Private Contract Worker Deaths and Injuries |publisher=Projects.propublica.org |date=23 September 2009 |access-date=2 August 2011}}</ref><br />დაჭრილი: 15 000+<ref name="dol.gov" /><ref name="projects.propublica.org" /><br />'''საერთო ჯამში: '''73 295+ დაღუპული<ref name="deal to end">{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2019/01/26/world/asia/afghanistan-taliban-peace-deal.html|title=U.S. and Taliban Edge Toward Deal to End America’s Longest War|author1=Rod Nordland|author2=Mujib Mashal|publisher=The New York Times|date=26 January 2019|access-date=28 January 2019}}</ref>
|დანაკარგები2='''თალიბანი:''' 52 893+ გარდაცვლილი<ref name="deal to end" /><ref name="voanews.com" /><ref>{{cite web|url=http://www.tolonews.com/en/afghanistan/16394-deadliest-year-for-the-ansf-mohammadi|title=Deadliest Year for the ANSF: Mohammadi|author=Iraj|access-date=17 July 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150101201604/http://www.tolonews.com/en/afghanistan/16394-deadliest-year-for-the-ansf-mohammadi|archivedate=1 იანვარი 2015}}</ref><ref>7,000 killed (2015),[https://news.brown.edu/articles/2016/08/costs-war] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190306044448/https://news.brown.edu/articles/2016/08/costs-war |date=2019-03-06 }} 18,500 killed (2016),[http://www.voanews.com/a/officials-count-around-30000-war-dead-in-afghanistan-this-year/3650044.html] total of 25,500 reported killed in 2015–16</ref><ref name="death tolls">[https://www.usnews.com/news/articles/2015-12-30/isis-taliban-surge-in-afghanistan-could-provoke-us-escalation New Year May Bring Renewed War to Afghanistan]<br />[https://www.dailysabah.com/asia/2017/08/01/over-2500-afghan-soldiers-killed-from-jan-may-us-report Over 2,500 Afghan soldiers killed from Jan-May: US report]<br />{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/01/27/world/asia/afghanistan-kabul-attack.html|title=‘It’s a Massacre’: Blast in Kabul Deepens Toll of a Long War|publisher=New York Times|date=27 January 2018 }}</ref><ref name="2019begins"/><br />
'''ალ-კაიდა:''' 2 000+ გარდაცვლილი<ref name="working more closely" />
----
'''ISIL–KP:''' 2 400+ გარდაცვლილი<ref name="find sanctuary">{{Cite news|url=https://www.voanews.com/a/afghan-officials-islamic-state-finds-sanctuary-in-afghanistan/4122270.html|title=Afghan Officials: Islamic State Fighters Finding Sanctuary in Afghanistan|last=Seldin|first=Jeff|date=18 November 2017|work=VOA News|issn=0261-3077|access-date=18 November 2017}}</ref>
|დანაკარგები3='''46 319 მოკლული სამოქალაქო პირი<ref name="WatsonBrown2022">{{Cite web|title=Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001-2022 {{!}} Figures {{!}} Costs of War|url=https://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2021/human-and-budgetary-costs-date-us-war-afghanistan-2001-2022|access-date=2021-09-02|website=The Costs of War|language=en}}</ref>
----
'''სულ მოკლული: 176 206<ref>{{cite web|url=https://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2021/WarDeathToll|title=Costs of War Figures|website=Watson Institute, Brown University}}</ref><br/> ან 212 191+'''<ref>{{Cite web|url=https://www.ucdp.uu.se/country/700|title=UCDP - Uppsala Conflict Data Program|website=www.ucdp.uu.se}}</ref>
|შენიშვნა=
}}
'''ავღანეთის ომი''' — მიმდინარე ომი ავღანეთში შეერთებული შტატების შეჭრის შემდეგ რომელიც დაიწყო მაშინ, როდესაც ამერიკის [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულმა შტატებმა]] და მისმა მოკავშირეებმა წარმატებით განდევნეს [[თალიბანი|თალიბები]] ხელისუფლებიდან, რათა [[ალ-კაიდა|ალ-ქაიდას]] არ ჰქონოდა საიმედო სამალავი [[ავღანეთი|ავღანეთში]].<ref>{{Cite book|title=Enduring the Freedom: A Rogue Historian in Afghanistan|url=https://archive.org/details/enduringfreedomr0000malo|last=Maloney|first=S|publisher=Potomac Books Inc.|year=2005|location=Washington, D.C}}</ref><ref>{{Cite news|last=Darlene Superville and Steven R. Hurst|title=Updated: Obama speech balances Afghanistan troop buildup with exit pledge|publisher=cleveland.com|agency=Associated Press|url=http://www.cleveland.com/nation/index.ssf/2009/12/obamas_speech_on_adding_30000.html|url-status=live|access-date=13 June 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140715002711/http://www.cleveland.com/nation/index.ssf/2009/12/obamas_speech_on_adding_30000.html|archive-date=15 July 2014}}</ref> თავდაპირველი მიზნების დასრულების შემდეგ, 40-ზე მეტმა ქვეყანამ ([[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] ყველა წევრის ჩათვლით) შექმნეს კოალიცია, რომელსაც ეწოდება [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|საერთაშორისო უსაფრთხოების დახმარების ძალები]] (ISAF, რომლის მემკვიდრეც [[მტკიცე მხარდაჭერის მისია]] (RS) გახდა, 2014 წელს), რომელთაგან გარკვეული წევრები მონაწილეობდნენ ავღანეთის მთავრობის მხარდამჭერ სამხედრო საბრძოლო მოქმედებებში.<ref name="books.google.com">{{Cite book|title=Alliance Persistence within the Anglo-American Special Relationship: The Post-Cold War Era|last=Xu|first=Ruike}}</ref> შემდეგ ომი ძირითადად შედგებოდა თალიბანის მეამბოხეების ბრძოლისგან [[ავღანეთის შეიარაღებული ძალები|ავღანეთის შეიარაღებული ძალებისა]] და მოკავშირე ძალების წინააღმდეგ; ISAF/RS ჯარისკაცებისა და პერსონალის უმეტესობა ამერიკელია. აშშ-ის მხრიდან ომმა კოდური სახელი: ''ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება'' (2001–14 წლებში) და ''ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი'' (2015 წლიდან).<ref><span data-segmentid="1949" class="cx-segment">{{Cite web}}</span><cite class="citation web cs1"><span class="cx-segment" data-segmentid="1950">Council on Foreign Relations. 2014. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="1951">Archived from [http://www.cfr.org/afghanistan/us-war-afghanistan/p20018 the original] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150302014738/http://www.cfr.org/afghanistan/us-war-afghanistan/p20018 |date=2015-03-02 }} on 2 March 2015<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="1952"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2015</span>.</span></cite></ref><ref name="Auer & Said2">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&pg=PA87|title=NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone|author1=David P. Auerswald|author2=Stephen M. Saideman|date=5 January 2014|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4867-6|pages=87–88|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&pg=PA87|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}</ref>
[[2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტები|2001 წლის 11 სექტემბერს]] თავდასხმების შემდეგ, რომელიც განახორციელა [[ალ-კაიდა|ალ-ქაიდას]] ტერორისტულმა ორგანიზაციამ [[ოსამა ბინ ლადენი|ოსამა ბინ ლადენის მეთაურობით]], რომელიც ცხოვრობდა ან იმალებოდა ავღანეთში და მას უკვე ეძებდნენ 1998 წლის შეერთებული შტატების საელჩოს დაბომბვების შემდეგ, პრეზიდენტმა [[ჯორჯ უოკერ ბუში|ჯორჯ ბუშმა]] მოითხოვა ''[[დე ფაქტო|ავღანეთის დე ფაქტო]]'' მმართველი თალიბების მიერ ბინ ლადენის გადაცემა. თალიბებმა უარი თქვეს მისი [[ექსტრადიცია|ექსტრადიციაზე]], თუ მათ არ მიეწოდებოდათ მკაფიო მტკიცებულება მისი მონაწილეობის შესახებ თავდასხმებში, რომლის მიწოდებაზე აშშ-მ უარი თქვა და გააუქმა, როგორც შეფერხების ტაქტიკა.<ref name="theguardian.com">{{Cite news|title=Bush rejects Taliban offer to hand Bin Laden over|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2001/oct/14/afghanistan.terrorism5|url-status=live|access-date=24 January 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20130825195435/http://www.theguardian.com/world/2001/oct/14/afghanistan.terrorism5|archive-date=25 August 2013}}</ref> 2001 წლის 7 ოქტომბერს შეერთებულმა შტატებმა გაერთიანებულ სამეფოსთან ერთად დაიწყო ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება. ომის გასამართლებლად ბუშის ადმინისტრაციამ განაცხადა, რომ ავღანეთს მხოლოდ „შერჩევითი სუვერენიტეტი“ ჰქონდა და რომ ჩარევა აუცილებელი იყო, რადგან თალიბები სხვა სახელმწიფოების სუვერენიტეტს ემუქრებოდნენ. მოგვიანებით ორს შეუერთდა სხვა ძალები, მათ შორის [[ჩრდილოეთის ალიანსი]] — ავღანეთის ოპოზიცია, რომელიც 1996 წლიდან იბრძვის თალიბანის წინააღმდეგ მიმდინარე სამოქალაქო ომში.<ref name="The Guardian">{{Cite news|last=Vulliamy|first=Ed|last2=Wintour|first2=Patrick|last3=Traynor|first3=Ian|last4=Ahmed|first4=Kamal|date=7 October 2001|title=After the September Eleventh Terrorist attacks on America, "It's time for war, Bush and Blair tell Taliban – We're ready to go in – PM|Planes shot at over Kabul"|work=The Guardian|location=London|url=https://www.theguardian.com/world/2001/oct/07/politics.september11|url-status=live|access-date=2 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20130825194117/http://www.theguardian.com/world/2001/oct/07/politics.september11|archive-date=25 August 2013}}</ref><ref name="Canada in Afghanistan 2001">{{Cite news|title=Canada in Afghanistan: 2001|work=National Post|url=http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|url-status=live|access-date=7 June 2013|archiveurl=https://archive.is/20130615215843/http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|archivedate=15 ივნისი 2013}}</ref> 2001 წლის დეკემბრისთვის თალიბები და მათი ალ-ქაიდას მოკავშირეები ძირითადად დამარცხდნენ ქვეყანაში, ხოლო ბონის კონფერენციაზე ავღანეთის ახალმა დროებითმა ხელისუფლებამ (ძირითადად ჩრდილოეთის ალიანსის წარმომადგენელმა) [[ჰამიდ ქარზაი|ჰამიდ კარზაი]] აირჩია ავღანეთის დროებითი ადმინისტრაციის ხელმძღვანელად. [[გაეროს უშიშროების საბჭო|გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ]] დააარსა ISAF, რათა დაეხმაროს ახალ ხელისუფლებას [[ქაბული|ქაბულის]] უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში, რომელიც 2002 წლის ლოიას ჯირგას (დიდი ასამბლეის) შემდეგ გახდა ავღანეთის გარდამავალი ადმინისტრაცია. ქვეყნის მასშტაბით აღდგენითი ძალისხმევა განხორციელდა [[ტოტალიტარიზმი|თალიბების ტოტალიტარული]] რეჟიმის დასრულების შემდეგ. 2004 წლის სახალხო არჩევნებში კარზაი აირჩიეს ქვეყნის პრეზიდენტად, რომელსაც ახლა [[ავღანეთი|ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკა]] ეწოდა. [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]] ISAF–ში ჩაერთო 2003 წლის აგვისტოში, ხოლო იმავე წელს მას ხელმძღვანელობდა. ამ ეტაპზე ISAF–მა შეიარაღებული ძალების 43 ქვეყანა ნატოს წევრი ქვეყნებით, რომლებიც უზრუნველყოფენ ძალების უმეტესობას.<ref name="Rubin">{{Cite news|last=Rubin|first=Alyssa J.|date=22 December 2009|title=NATO Chief Promises to Stand by Afghanistan|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html|url-status=live|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305182726/http://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html|archive-date=5 March 2014}}</ref> ავღანეთში აშშ-ს ძალების ერთი ნაწილი მოქმედებდა ნატოს მეთაურობით; დანარჩენი აშშ-ის უშუალო მეთაურობით დარჩნენ.
თავდასხმის დროს დამარცხების შემდეგ, თალიბებმა რეორგანიზაცია მოახდინა მისმა ლიდერმა მოლა ომარმა და 2003 წელს აჯანყება დაიწყეს ავღანეთის მთავრობისა და ISAF-ის წინააღმდეგ.<ref name="cfr.org">{{Cite web|url=http://www.cfr.org/publication/10551/|title=The Taliban Resurgence in Afghanistan|accessdate=2021-03-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060927101915/http://www.cfr.org/publication/10551/|archivedate=2006-09-27}}</ref><ref name="rothstein">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w7fmg1cCjskC&q=Al+Qaeda|title=Afghanistan: and the troubled future of unconventional warfare By Hy S. Rothstein}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ თალიბანის (და მისი მოკავშირე ჰაქანის ქსელის) მეამბოხეები ყველამხრივ არასახარბიელო მგომარეობაში იყვნენ, ისინი მაინც აწარმოებდნენ ასიმეტრიულ ომებს პარტიზანების დარბევებით და ქალაქგარეთ ჩასაფრებულებით, თვითმკვლელობებით თავდასხმებს ურბანული მიზნების წინააღმდეგ, და [[რენეგატი|კოლუმბიის]] მკვლელობები კოალიციური ძალების წინააღმდეგ. თალიბებმა გამოიყენეს სისუსტეები ავღანეთის მთავრობაში, რათა განემტკიცათ გავლენა სამხრეთ და აღმოსავლეთ ავღანეთის სოფლებზე. 2006 წლიდან თალიბებმა მნიშვნელოვან მიღწევებს მიაღწიეს და გამოხატეს მზაობა დანაშაულების ჩადენისა მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ, ISAF-მა ამ ყოველივეს პასუხი ჯარების გაზრდით უპასუხა სოფლების „გასუფთავებისა და დასაკავებლად “.<ref name="Tolonews">{{Cite news|date=13 January 2011|title=AIHRC Calls Civilian Deaths War Crime|work=Tolonews|url=http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110624161358/http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|archive-date=24 June 2011|access-date=18 მარტი 2021}}</ref><ref name="The Scotsman">{{Cite news|last=Starkey|first=Jerome|date=30 September 2010|title=Karzai's Taliban talks raise spectre of civil war warns former spy chief|work=The Scotsman|location=Edinburgh|url=http://news.scotsman.com/world/Karzai39s-Taleban-talks-raise-spectre.6557817.jp|url-status=live|access-date=3 February 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20101203030945/http://news.scotsman.com/world/Karzai39s-Taleban-talks-raise-spectre.6557817.jp|archive-date=3 December 2010}}</ref> ძალადობა მკვეთრად გაიზარდა 2007 წლიდან 2009 წლამდე.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/events/tenstories/07/afghanistan.shtml|title=Ten Stories the world should know more about, 2007}}</ref> ჯარების რაოდენობამ ზრდა 2009 წელს დაიწყო და 2011 წლის ჩათვლით გაიზარდა, როდესაც ავღანეთში ISAF-ისა და აშშ-ის მეთაურობით მოქმედებდა დაახლოებით 140,000 უცხოელი სამხედრო<ref>{{Cite web|url=http://www.nato.int/isaf/placemats_archive/2011-03-04-ISAF-Placemat.pdf|title=International Security Assistance Force (ISAF): Key Facts and Figures}}</ref> საიდანაც 100 000 აშშ–დან იყვნენ.<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2016/07/06/484979294/chart-how-the-u-s-troop-levels-in-afghanistan-have-changed-under-obama|title=CHART: How The US Troop Levels In Afghanistan Have Changed Under Obama}}</ref> 2011 წლის 1 მაისს, [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|შეერთებული შტატების საზღვაო ფლოტებმა]] [[ოსამა ბინ ლადენის ლიკვიდაცია|მოკლა ოსამა ბინ ლადენი]] პაკისტანში, [[აბოტაბადი|აბოტაბადში.]] [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] ლიდერებმა 2012 წელს დაიწყეს გასვლის სტრატეგია მათი ძალების გაყვანისთვის,<ref>{{Cite news|date=21 May 2012|title=NATO to endorse Afghan exit plan, seeks routes out|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521|url-status=live|access-date=12 March 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190327092142/https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521|archive-date=27 March 2019}}</ref> და მოგვიანებით შეერთებულმა შტატებმა განაცხადა, რომ მათი ძირითადი საბრძოლო მოქმედებები დასრულდება 2014 წლის დეკემბერში, ხოლო დარჩენილი ნარჩენი ძალა დარჩება ქვეყანაში.<ref name="WP20140527">{{Cite news|last=DeYoung|first=Karen|date=27 May 2014|title=Obama to leave 9,800 US troops in Afghanistan|work=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|url-status=live|access-date=29 May 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140528130848/http://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|archive-date=28 May 2014}}</ref> 2014 წლის ოქტომბერში ბრიტანულმა ძალებმა [[ჰელმანდის პროვინცია|ჰელმანდის]] ბოლო ბაზები გადასცეს [[ავღანეთის შეიარაღებული ძალები|ავღანელ სამხედროებს]],ოფიციალურად დაასრულეს მათი მონაწილეობა ომის საბრძოლო მოქმედებებში.<ref>{{Cite news|last=Rogers|first=Simon|last2=Chalabi|first2=Mona|date=10 August 2010|title=Afghanistan civilian casualties|work=The Guardian|location=London|url=https://www.theguardian.com/news/datablog/2010/aug/10/afghanistan-civilian-casualties-statistics|url-status=live|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140209090516/http://www.theguardian.com/news/datablog/2010/aug/10/afghanistan-civilian-casualties-statistics|archive-date=9 February 2014}}</ref> 2014 წლის 28 დეკემბერს ნატომ ოფიციალურად დაასრულა ISAF–ის საბრძოლო მოქმედებები ავღანეთში და ოფიციალურად გადასცა უსაფრთხოების სრული პასუხისმგებლობა ავღანეთის მთავრობას. ნატოს ეგიდით ჩატარებული ოპერაცია „მტკიცე მხარდაჭერა“ შეიქმნა იმავე დღეს, როგორც ISAF–ის მემკვიდრე.<ref name="2014APcessation">{{Cite news|date=28 December 2014|title=US formally ends the war in Afghanistan|publisher=CBA News|agency=Associated Press|issue=online|url=https://www.cbsnews.com/news/america-formally-ends-the-war-in-afghanistan/|url-status=live|access-date=28 December 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141228152651/http://www.cbsnews.com/news/america-formally-ends-the-war-in-afghanistan/|archive-date=28 December 2014}}</ref><ref name="Guardian28">{{Cite news|last=Sune Engel Rasmussen in Kabul|date=28 December 2014|title=Nato ends combat operations in Afghanistan|work=The Guardian|agency=The Guardian|location=Kabul|url=https://www.theguardian.com/world/2014/dec/28/nato-ends-afghanistan-combat-operations-after-13-years|url-status=live|access-date=11 January 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150102134349/http://www.theguardian.com/world/2014/dec/28/nato-ends-afghanistan-combat-operations-after-13-years|archive-date=2 January 2015}}</ref>
ოსამა ბინ ლადენის ლიკვიდაციის შემდეგ [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ს ლიდერებმა დაიწყეს ავრანეთის დატოვების სტრატეგიის ასრულება.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521 |title=NATO to endorse Afghan exit plan, seeks routes out |access-date=12 March 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190327092142/https://www.reuters.com/article/us-nato-summit1/nato-to-endorse-afghan-exit-plan-seeks-routes-out-idUSBRE84K05V20120521 |archive-date=27 March 2019 |url-status=live |newspaper=Reuters |date=21 May 2012 }}</ref><ref name="WP20140527">{{Cite news|last=DeYoung|first=Karen|date=27 May 2014|title=Obama to leave 9,800 US troops in Afghanistan|work=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|url-status=live|access-date=29 May 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140528130848/http://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-to-leave-9800-us-troops-in-afghanistan-senior-official-says/2014/05/27/57f37e72-e5b2-11e3-a86b-362fd5443d19_story.html|archive-date=28 May 2014}}</ref> 2014 წლის 28 დეკემბერს NATO-მ ფორმალურად დაასრულა [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|ISAF]]-ის ოპერაციები და უსაფრთხოების მოვალეობები გადასცა ავღანეთის მთავრობას. თალიბანის სამხედრო ძალით განადგურების გეგმის ჩავარდნის შემდეგ კოალიციის ძალებმა და პრეზიდენტ [[აშრაფ ღანი|აშრაფ ღანის]] მთავრობამ ცალ-ცალკე დაიწყეს კონფლიქტის დიპლომატიური გზით მოგვარების მცდელობები.<ref>{{Cite web|title=Afghan Taliban Cool To Ghani Peace Offer While UN, 20 Countries Support It|url=https://www.rferl.org/a/afghan-taliban-cool-ghani-peace-offer-while-20-countries-kabul-process-support-it/29069945.html|access-date=2021-10-02|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref> ეს მცდელობები დასრულდა 2020 წლის თებერვალში, როცა აშშ-მ და თალიბანმა [[დოჰა|დოჰაში]] ხელი მოაწერეს სამშვიდობო ხელშეკრულებას, რომელიც ითვალისწინებდა ავღანეთიდან აშშ-ის ძალების გასვლას 2021 წლის აპრილისათვის. თალიბანს კი დაევალა ავღანეთის ტერიტორიაზე აშშ-სა და მის მოკავშირეებზე განხორციელებული თავდასხმების აღკვეთა.<ref name="proposedwithdrawal">{{cite news|last1=Dadouch |first1=Sarah |last2=George |first2=Susannah |last3=Lamothe |first3=Dan |title=U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |access-date=1 March 2020 |work=Washington Post |date=29 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301051555/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |archive-date=1 March 2020 |url-status=live}}</ref><ref name="stillproposedwithdrawal">{{cite news|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL |access-date=29 February 2020 |agency=Reuters |via=MSN}}</ref> ავღაბეთის მტავრობამ მოლაპარაკებებში არ მიიღო მონაწილეობა და უარყო პატიმრების გათავისუფლების პირობა.<ref name=nprreject>{{cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|last=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref><ref name=apreject>{{cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|author=[[Associated Press]]|publisher=Politico|access-date=1 March 2020}}</ref>
[[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-ის მიერ ჯარების გაყვანის თარიღი გადაიდო 31 აგვისტომდე.<ref name=":9">{{Cite web|last1=Miller|first1=Zeke|last2=Madhani|first2=Aamer|date=8 July 2021|title='Overdue': Biden sets Aug. 31 for US exit from Afghanistan|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|url-status=live|access-date=9 July 2021|website=AP NEWS}}</ref> [[თალიბანი|თალიბანმა]] თავდაპირველად დათქმული დროის გასვლის შემდეგ დაიწყო თავდასხმა, ზაფხულში, რომლის შედეგადაც დაიკავეს თითქმის მთლიანი ავღანეთი და ქაბული აიღეს 15 აგვისტოს, ამავე დღეს აშრაფ ღანმა დატოვა ქვეყანა და თალიბანმა გამარჯვება გამოაცხადა.<ref>{{Cite web|last=AGENCIES|first=DAILY SABAH WITH|date=30 August 2021|title=Afghan President Ghani relinquishes power, Taliban form interim gov't|url=https://www.dailysabah.com/world/asia-pacific/afghan-president-ghani-relinquishes-power-taliban-form-interim-govt|access-date=15 August 2021|website=Daily Sabah}}</ref> თალიბანური რეჟიმის აღდგენა დააფასტურა აშშ და 30 აგვისტოს უკანასკნელმა ამერიკულმა თვითმფრინავმა დატოვა ავღანეთი. 20 წლის შემდეგ ომი დასრულდა.<ref name=":4">{{Cite web|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/08/16/remarks-by-president-biden-on-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on Afghanistan|date=16 August 2021|website=The White House}}</ref><ref name="NYT300821">{{cite news|last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Katzenberg|first2=Lauren|date=2021-08-30|title=The U.S. military finishes its evacuation, and an era ends in Afghanistan.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/08/30/world/afghanistan-news|access-date=2021-08-30|issn=0362-4331}}</ref>
[[ომის ფასის პროექტი|ომის ფასის პროექტზე]] დაყრდნობით, ომში 176 000 ადამიანი დაიღუპა, 46 319 სამოქალქო პირი, 69 095 სამხედრო და 52 893 პარტიზანი.<ref name=":2">{{Cite web|title=Human and Budgetary Costs to Date of the U.S. War in Afghanistan, 2001–2022 {{!}} Figures {{!}} Costs of War|url=https://watson.brown.edu/costsofwar/figures/2021/human-and-budgetary-costs-date-us-war-afghanistan-2001-2022|access-date=2021-09-01|website=The Costs of War}}</ref> [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროზე]] დაყრდნობით, [[2001]] წლის შემდეგ 5.7 მილიონზე მეტი [[ლტოლვილი]] დაბრუბდა ავღანეთში,<ref>Afghan Refugees, Costs of War, {{cite web |url=http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |title=Archived copy |access-date=30 May 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130310001659/http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |archive-date=10 March 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130310001659/http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |archivedate=10 მარტი 2013 }}, 2012</ref> თუმცა [[2021]] წლის შემდეგ კვლავ 2.6 მილიონი ადამიანი იქცა დევნიდალად,<ref name="bbc2021">{{Cite web|title=In numbers: Life in Afghanistan after America leaves|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57767067|access-date=2021-07-15|website=BBC News|date=13 July 2021}}</ref> უმეტესად ირანში და პაკისტანში და კიდევ 4 მილიონი ავღანელი ითვლება ქვეყნის საზღვრებს შიგნით იძულებით გადაადგილებულ პირად.<ref>*{{cite web|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=2021|title=US War in Afghanistan: 1999–2021|url=https://www.cfr.org/timeline/us-war-afghanistan|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|publisher=Council on Foreign Relations}}
* {{cite web|url=https://www.nbcnews.com/id/33210358/ns/world_news-south_and_central_asia/t/us-war-afghanistan/#.VOj0EHzF-8A|title=US War in Afghanistan|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=2015|work=NBC News|access-date=21 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150221233410/http://www.nbcnews.com/id/33210358/ns/world_news-south_and_central_asia/t/us-war-afghanistan/#.VOj0EHzF-8A|archive-date=21 February 2015|url-status=live}}
* {{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/01/06/this-new-graphic-shows-the-state-of-the-u-s-war-in-afghanistan/|title=This new graphic shows the state of the US war in Afghanistan|last=Lamothe|first=Dan|date=6 January 2015|newspaper=The Washington Post|access-date=21 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150110133525/http://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/01/06/this-new-graphic-shows-the-state-of-the-u-s-war-in-afghanistan/|archive-date=10 January 2015|url-status=live}}
* {{cite book|url=https://books.google.com/books?id=9nGmUJ9HwwgC&pg=PA140|title=US Foreign Policy|author1=Michael Cox|author2=Doug Stokes|date=9 February 2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-958581-6|page=140|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=9nGmUJ9HwwgC&pg=PA140|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}
* {{cite book|url=https://books.google.com/books?id=wEvUeAAXjHQC&pg=PA243|title=Peacekeeping in the Abyss: British and American Peacekeeping Doctrine and Practice After the Cold War|author=Robert M. Cassidy ()|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2004|isbn=978-0-275-97696-5|page=243|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=wEvUeAAXjHQC&pg=PA243|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}</ref><ref name="Auer & Said2">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&pg=PA87|title=NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone|author1=David P. Auerswald|author2=Stephen M. Saideman|date=5 January 2014|publisher=Princeton University Press|isbn=978-1-4008-4867-6|pages=87–88|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160125144442/https://books.google.com/books?id=XXtAAQAAQBAJ&pg=PA87|archive-date=25 January 2016|url-status=live}}</ref>
== სახელები ==
ომს ჰქვია ''ავღანეთის ომი 2001 წლიდან 2021 წლამდე'', რათა იგი გამორჩეული იყოს სხვა ომებისგან, განსაკუთრებით [[ავღანეთის ომი (1979-1989)|სსრკ-ს ავღანეთში შეჭრისგან]]. დასავლური ხედვით ორი იყოფა ორ ნაწილად, პირველი – 2001-2014 წლები ([[ISAF]] მისია), როდესაც კოალიციის ოპერაციების უმეტესობა ჩატარდა, და მეორე – 2014 წლიდან 2021 წლამდე ([[მტკიცე მხარდაჭერის მისია|RS]] მისია), როდესაც ბრძოლების უმეტესობას ავღანეთის შეიარაღებული ძალები აწარმოებდა. ომს აშშ-ს შეიარაღებულ ძალებში მიენიჭა კოდური სახელი [[ოპერაცია „შეუზღუდავი თავისიფლება“|''ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება'']] 2001-2014 წლებში და ''[[ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]'' 2014-2021 წლებში. ალტერნატიულად ომს უწოდებენ „''აშშ-ის ომს ავღანეთში“.'' თავად ავღანეთში ომს ეწოდება „''ომი ავღანეთში''“ ({{lang-prs|جنگ در افغانستان}}, იანგ დარ ავღანისტან; {{lang-ps|د افغانستان جګړه}}, და ავღანისტან იანგრა).
== ომამდე ==
=== ავღანეთის სამოქალაქო ომის დაწყებამდე ===
{{მთავარი|ავღანეთის კონფლიქტი (1978–დღემდე)|3=ავღანეთის ომი (1979-1989)|4=მოჯაჰიდი|5=ავღანეთის სამოქალაქო ომი (1989-1992)}}
[[File:Saur Revolution stamp 1979.jpg|thumb|left|1979 წლის ავღანური საფოსტო მარკა, რომელიც ასახავს მემარცხენე [[საურის რევოლუცია|საურის რევოლუციას]]]]
[[ავღანეთი|ავღანეთის]] სტრატეგიული გეოგრაფიული პოზიცია აზიაში მუდმივად იწვევდა ავღანეთში წარუმატებელ შეჭრებს, რამაც ქვეყანას „იმპერიების სასაფლაოს“ სახელი შესძინა.<ref name="Caryl">{{cite web|last=Caryl|first=Christian|date=2010-07-26|title=Bury the Graveyard|url=https://foreignpolicy.com/2010/07/26/bury-the-graveyard/|archive-url=https://web.archive.org/web/20210504122636/https://foreignpolicy.com/2010/07/26/bury-the-graveyard/|archive-date=2021-05-04|access-date=2021-08-12|website=Foreign Policy}}</ref> [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანელებმა]] ავღანეთის გაკონტროლების მცდელობა დაიწყეს [[1838]] წლიდან, მათ ამაში ეცილებოდათ რუსეთის იმპერია, საბოლოოდ ბრიტანელებმა იმპერიათა ჭიდილში დაამარცხეს რუსეთი, თუმცა აღიარეს, რომ ავღანეთს პირდაპირ ვერ გააკონტროლებდნენ და ქვეყანაში ნახევრად მარიონეტული მთავრობა დასვეს. ავღანეთმა დამოუკიდებლობა დაიბრუნა [[1919]] წელს და გახდა [[მონარქია]].<ref name=":5">{{Cite book|last=Malkasian|first=Carter|url=https://www.worldcat.org/oclc/1240264784|title=The American war in Afghanistan : a history|date=2021|publisher=[[Oxford University Press]]|isbn=978-0-19-755077-9|location=New York|oclc=1240264784}}</ref>{{Rp|15}}
ავღანეთის პოლიტიკურმა წესრიგმა რღვევა დაიწყო [[1970-იანები|1970-იან]] წლებში, თავდაპირველად, [[მუჰამედ დაუდ ხანი|მუჰამედ დაუდ ხანმა]] აიღო ძალაუფლება 1973 წლის ივლისის გადატრიალებაში, როდესაც მონარქია ჩაანაცვლა ავტოკრატიულმა რესპუბლიკამ, დაუდ ხანი მოკლეს 1978 წლის აპრილის [[საურის რევოლუცია|საურის რევოლუციაში]], როდესაც [[ავღანეთის სახალხო დემოკრატიული პარტია|ავღანეთის სახალხო დემოკრატიულმა პარტიამ]] (PDPA) ხელში ჩაიგდო ძალაუფლება და დაიწყო 40-წლიანი უწყვეტი კონფლიქტი.<ref>{{cite web|url=http://www.afghanland.com/history/biography/daoud.html|title=Mohammad Daud Khan|date=2000|website=Afghanland.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170817040633/http://www.afghanland.com/history/biography/daoud.html|archive-date=17 August 2017|access-date=11 March 2018}}</ref> PDPA-მ სცადა ქვეყნის [[სოციალიზმი|სოციალისტური]] ტრანსფორმაცია გარიგებით ქორწინებების აკრძალვით, წერა-კითხვის მასობრივი გავრცელებით და მიწის მფლობელობის რეფორმით. ეს ავღანეთის ეწინააღმდეგებოდა ტრადიციულ წესრიგს და გამოიწვია დიდი წინააღმდეგობა ძნელად მისაღწევ ადგილებში. PDPA-ს რეპრესიებს და ათასობით პოლიტიკური პატიმრის სიკვდილით დასჯას მოჰყვა ღია აჯანყებები, 1979 წლის [[ჰერატის აჯანყება|ჰერატის აჯანყების]] ჩათვლით.<ref name="Kepel">{{cite book|last=Kepel|first=Gilles|title=Jihad: The Trail of Political Islam|url=https://archive.org/details/jihad00gill_0|url-access=registration| year=2002|publisher=Harvard University Press| oclc=685132509 |isbn=978-0-674-01090-1}}</ref>{{Rp|138}} PDPA დაასუსტა შიდადაპირისპირებებმა პარტიის ლიდერებს შორის. პარტიაში მოხდა შიდაგადატრიალება, როდესაც [[ჰაფიზულა ამინი|ჰაფიზულა ამინმა]] ძალაუფლებას ჩამოაშორა [[ნურ მუჰამედ თარაქი]]. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]], PDPA-ს სისუსტის გათვალისწინებით, ავღანეთში სამი თვის შემდეგ შეიჭრა, ამინის ჩამოსაგდებად.
{{multiple image | width = 160|align=left | image1 = Reagan sitting with people from the Afghanistan-Pakistan region in February 1983.jpg | image2 = RIAN archive 24609 Troop withdrawal from Afghanistan.jpg | footer = [[Soviet–Afghan War]]: President [[Ronald Reagan|Reagan]] meeting with [[Afghan Mujahideen]] leaders in the [[Oval Office]] in February 1983; Soviet troops in Afghanistan in October 1986}}
[[1979]] წლის დეკემბერში [[ავღანეთის ომი (1979-1989)|სსრკ-ის შეჭრამ ავღანეთში]] გაამწვავა [[ცივი ომი]]<ref>{{cite web|url=https://www.history.com/this-day-in-history/soviet-tanks-roll-into-afghanistan|title=Soviet Union invades Afghanistan|publisher=History|access-date=30 August 2021}}</ref> და გამოიწვია სსრკ-ის მოწინააღმდეგეების, [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]], [[პაკისტანი]], [[საუდის არაბეთი]] და [[ჩინეთი]], მხარდაჭერა ავღანელი მეამბოხეების მიმართ. ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ სეკულარული და სოციალისტური მთავრობა, რომელიც აკონტროლებდა ქალაქებს, და რელიგიურად მოტივირებული [[მოჯაჰიდი]], რომელიც აკონტროლებდა სოფლებს და ძნელად მისაღწევ დასახლებებს. [[CIA]] მუშაობდა პაკისტანის დაზვერვასთან ერთად და მოჯაჰიდებს აწვდიდნენ უცხოურ დახმარებას. ომმა ასევე მიიზიდა არაბი მოხალისეები „<nowiki/>[[ავღანელი არაბები]]<nowiki/>“, [[ოსამა ბინ ლადენი|ოსამა ბინ ლადენის]] ჩათვლით.
ავღანეთიდან სსრკ-ის გასვლის შემდეგ, [[1989]] წლის მაისში, PDPA-ს რეჟიმმა გაძლო [[1992]] წლამდე და უზბეკი გენერალ [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|აბდულ რაშიდ დოსტუმის]] დახმარებით დატოვეს [[ქაბული]]. მოჯაჰიდმა აიღო ქაბული [[1992]] წლის 16 აპრილს და გამოაცხადეს [[ავღანეთის ისლამური სახელმწიფო|ავღანეთის ისლამური სახელმწიფოს]] შექმნა.
=== სამოქალაქო ომი, მხედართმთავრების ერა (1992–1996) ===
{{მთავარი|ავღანეთის სამოქალაქო ომი (1992–1996)}}
[[1992]] წელს [[მოჯაჰიდი|მოჯაჰიდის]] მეთაური [[ბურჰანუდინ რაბანი]] ოფიციალურად გახდა ავღანეთის პრეზიდენტი, თუმცა მას მოუწია სხვა მხედართმთავრებთან ბრძოლა [[ქაბული|ქაბულის]] კონტროლისთვის. [[1994]] წლის ბოლოს რაბანის თავდაცვის მინისტრმა, [[აჰმად შაჰ მასუდი|აჰმად შახ მასუდმა]], დაამარცხა [[ჰეკმატიარი]] ქაბულში და შეაჩერა დედაქალაქის დაბომბვა.<ref name="Afghanistan Justice Project">{{cite web|year=2005 |url=http://www.afghanistanjusticeproject.org/warcrimesandcrimesagainsthumanity19782001.pdf |title=Casting Shadows: War Crimes and Crimes against Humanity: 1978–2001 |publisher=Afghanistan Justice Project |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131004221455/http://www.afghanistanjusticeproject.org/warcrimesandcrimesagainsthumanity19782001.pdf |archive-date=4 October 2013 }}</ref><ref name="amnesty.org">{{cite web|publisher=Amnesty International|title=Afghanistan: Further Information on Fear for Safety and New Concern: Deliberate and Arbitrary Killings: Civilians in Kabul|date=16 November 1995|url=https://www.amnesty.org/en/library/info/ASA11/015/1995/en|access-date=19 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121018211431/http://www.amnesty.org/en/library/info/ASA11/015/1995/en|archive-date=18 October 2012|url-status=live}}</ref><ref name="International Committee of the Red Cross">{{cite web|year=1995|url=http://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jly2.htm|title=Afghanistan: escalation of indiscriminate shelling in Kabul|publisher=International Committee of the Red Cross|access-date=3 February 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110510012006/http://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jly2.htm|archive-date=10 May 2011|url-status=live}}</ref> მასუდმა სცადა პოლიტიკური პროცესების წამოწყება ეროვნული კონსოლიდაციის მიზნით. სხვა მხედართმთავრები, დასავლეთში [[ისმაილ ხანი|ისმაილ ხანისა]] და ჩრდილოეთში [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმის]] ჩათვლით, ინარჩუნებდნენ ავტონომიას. მხედართმთავრებს შორის ბრძოლები [[ავღანეთის კონფლიქტი (1978–დღემდე)|ავღანეთის კონფლიქტის]] ყველაზე სასტიკი პერიოდი იყო. ქაბული, რომელიც ადრე ბრძოლებისგან შორს იყო, ახლა ეპიცენტრი გახდა და ქალაქში დაახლოებით 25 000 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. ხშირი იყო მასობრივი მკვლელობები, გაუპატიურებები, წამებები და სხვა ომის დანაშაულები. აქედან აღზევდა [[თალიბანი]].<ref name=":5" />{{Rp|33}}
1994 წელს [[მუჰამედ ომარი]], მოჯაჰიდი, რომელიც სწავლობდა პაკისტანის [[მედრესე|მადრესეში]], დაბრუნდა [[კანდაჰარის პროვინცია|კანდაჰარში]] და ჩამოაყალიბა უმეტესად [[პუშტუნები|პუშტუნებისგან]] შემდგარი თალიბანის მოძრაობა. მისი მიმდევრების უმეტესობა იყვნენ რელიგიური მოსწავლეები ცნობილნი, როგორც ''თალიბები'', მათ სურდათ დაესრულებინათ მხედართმთავრების ერა [[შარიათი|შარიათის კანონის]] მეშვეობით. ქვეყანაში გავრცელებულმა ანარქიამ, განსაკუთრებით გაუპატიურებებმა, ძარცვებმა და მკვლელობებმა, განარისხა თალიბანი. 1994 წლის ნოემბრისთვის თალიბანი დაეპატრონა [[კანდაჰარის პროვინცია|კანდარის პროვინციას]]. მათ უარყვეს შეთავაზება კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შესახებ და [[1995]] წელს დაიძრნენ ქაბულისაკენ.<ref name="Webster University Press Book">{{cite book |last=Marcela Grad |title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|date=1 March 2009 |page=310 |publisher=Webster University Press}}</ref><ref name=":5" />{{Rp|36–37}}
1994 წელს თალიბანის გამარჯვებებს მალევე მოჰყვა მძიმე დამარცხებები.<ref name="Human Rights Watch (5)">{{cite web|url=https://www.hrw.org/reports98/afghan/Afrepor0-01.htm#P81_13959 |title=II. BACKGROUND |publisher=Human Rights Watch |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081102042606/http://www.hrw.org/reports98/afghan/Afrepor0-01.htm |archive-date=2 November 2008}}</ref> [[პაკისტანი|პაკისტაინი]] „ძლიერ მხარდაჭერას უწევდა“ თალიბანს.<ref name="Amin Saikal">{{cite book|last=Amin Saikal |author-link=Amin Saikal|title=Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival|edition=2006 first |page=352|publisher=I.B. Tauris & Co Ltd., London New York |isbn=1-85043-437-9|date=13 November 2004}}</ref><ref name="George Washington University">{{cite web|year=2007|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB227/index.htm#17|title=Documents Detail Years of Pakistani Support for Taliban, Extremists|publisher=[[National Security Archive]]|access-date=19 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20080708224453/http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB227/index.htm#17|archive-date=8 July 2008|url-status=live}}</ref> ანალიტიკოსებმა თალიბანი დაახასიათეს, როგორც პაკისტანის ინტერესების დამაკმაყოფილებელი დაჯგუფება.<ref name="Amin Saikal" /> თალიბანმა ქაბულის დაბომბვა დაიწყო 1995 წელს, თუმცა მალევე უკან დაახევინა მასუდმა.<ref name="amnesty.org" /><ref>{{youTube|id=zzPcMB9SQz0}}</ref> [[1996]] წლის 27 სექტემბერს თალიბანმა, პაკისტანის დახმარებით და [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთის]] დაფინანსებით, აიღო [[ქაბულის ბრძოლა (1996)|ქაბული]] და გამოაცხადა [[ავღანეთის ისლამური საამირო]].{{sfn|Coll|2004|p=14}}
=== თალიბანის საამირო ჩრდილოეის ალიანსის წინააღმდეგ ===
{{მთავარი|ავღანეთის სამოქალაქო ომი (1996–2001)}}
[[ავღანეთის ისლამური საამირო|ავღანეთის ისლამუტი საამირო]] აღიარა მხოლოდ [[პაკისტანი|პაკისტანმა]], [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთმა]] და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულმა საამიროებმა]]. [[თალიბანი|თალიბანმა]] თავის კონტროლირებად განაწესა ისლამის ფუნდამენტალისტური ინტერპრეტაცია, ქალებს აეკრძალათ მუშაობა, სკოლაში სიარული და სახლის დატოვება მამაკაცი ნათესავის თანხლების გარეშე.<ref name="Physicians for Human Rights">{{cite web|year=1998|title=The Taliban's War on Women: A Health and Human Rights Crisis in Afghanistan|url=http://www.law.georgetown.edu/rossrights/docs/reports/taliban.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140103210524/http://www2.law.georgetown.edu/rossrights/docs/reports/taliban.pdf|archive-date=3 January 2014|access-date=30 January 2014|publisher=[[Physicians for Human Rights]]}}</ref> პაკისტანელ ექსპერტ აჰმედ რაშიდზე დაყრდნობით, „1994-1999 წლებში 80 000-100 000 პაკისტანელი ემზადებოდა და იბრძოდა ავღანეთში“ თალიბანის მხარეს.<ref name="Maley">{{cite book|last=Maley|first=William|title=The Afghanistan wars|publisher=Palgrave Macmillan|year=2009|isbn=978-0-230-21313-5|page=288}}</ref><ref name="Tomsen">[[Peter Tomsen]] said that up until 9/11, Pakistani military and [[Inter-Services Intelligence|ISI]] officers along with thousands of regular Pakistani armed forces personnel had been involved in the fighting in Afghanistan.{{cite book|last=Tomsen|first=Peter|title=Wars of Afghanistan|url=https://archive.org/details/warsofafghanista0000toms|publisher=PublicAffairs|year=2011|isbn=978-1-58648-763-8|page=[https://archive.org/details/warsofafghanista0000toms/page/322 322]}}</ref>
მასუდი და დოსტუმი, ყოფილი მოსისხლე მტრები, გაერთიანდნენ თალიბანის წინააღმდეგ და შექმნეს [[ჩრდილოეთის ალიანსი]].<ref>{{youTube|id=EvYglyjbHkI}}</ref> მასუდის ტაჯიკურ და დოსტუმის უზბეკურ ძალებთან ერთად, გაერთიანებაში შედიოდნენ [[ჰაზარელები|ჰაზარული]] და [[პუშტუნები|პუშტუნი]] ძალები [[აბდულ ჰაქი|აბდულ ჰაქისა]] და [[ჰაჯი აბდულ ყადირი|ჰაჯი აბდულ ყადირის]] მეთაურობით. აბდულ ჰაქმა ასევე შეკრიბა თალიბანიდან დეფექტორი პუშტუნები.<ref name="autogenerated5">{{cite book|last=Tomsen|first=Peter|title=Wars of Afghanistan|url=https://archive.org/details/warsofafghanista0000toms|year=2011|publisher=PublicAffairs|isbn=978-1-58648-763-8|page=[https://archive.org/details/warsofafghanista0000toms/page/565 565]}}</ref> ყველა მხარე შეთანხმდა თანამშრომლობაზე ავღანეთის დევნილ მეფე [[მუჰამედ ზაჰირ შაჰი|ზაჰირ შაჰთან]] ერთად.<ref name="Tomsen" /> ჩრდილოეთის ალიანსს მხარი დაუჭირა [[რუსეთი|რუსეთმა]], [[ირანი|ირანმა]], [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთმა]] და [[ინდოეთი|ინდოეთმა]]. 1998 წელს თალიბანმა [[მაზარ-ი-შარიფი]] აიღო და დოსტუმს დევნილობაში წასვლა აიძულა.
[[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროზე]] დაყრდნობით, თალიბანი ცდილობდა ძალაუფლების კონსოლიდაციას ჩრდილოეთ და დასავლეთ ავღანეთში და ხოცავდნენ მშვიდობიან მოსახლეობას. გაეროს წარმომადგენლება განაცხადეს, რომ 1996-2001 წლებში 15 ხოვცა-ჟლეტა ჩაიდინა თალიბანმა. თალიბანი განსაკუთრებით დევნიდა [[შიიზმი|შიიტ]] ჰაზარელებს.<ref name="Newsday 2001">{{cite news|author=Newsday|date=October 2001|title=Taliban massacres outlined for UN|work=Chicago Tribune|url=http://articles.chicagotribune.com/2001-10-12/news/0110120312_1_taliban-fighters-massacres-in-recent-years-mullah-mohammed-omar|url-status=live|access-date=3 February 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110916074935/http://articles.chicagotribune.com/2001-10-12/news/0110120312_1_taliban-fighters-massacres-in-recent-years-mullah-mohammed-omar|archive-date=16 September 2011}}</ref><ref name="papillonsartpalace.com">{{cite web|url=http://www.papillonsartpalace.com/massacre.htm|title=Confidential UN report details mass killings of civilian villagers|access-date=12 October 2001|author=Newsday|year=2001|publisher=newsday.org|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20021118162327/http://www.papillonsartpalace.com/massacre.htm|archive-date=18 November 2002|archiveurl=https://web.archive.org/web/20021118162327/http://www.papillonsartpalace.com/massacre.htm|archivedate=18 ნოემბერი 2002}}</ref> 1998 წელს 3 000 თალიბანი პატიმრის სიკვდილის დასჯის საპასუხოდ, თალიბანმა დახოცა 4 000 მშვიდობიანი მაცხოვრებელი მაზარ-ი-შარიფში 1998 წელს.<ref name="UNHCR 1999">{{cite web|url=http://www.refworld.org/docid/3ae6aab050.html|title=Afghanistan: Situation in, or around, Aqcha (Jawzjan province) including predominant tribal/ethnic group and who is currently in control|author=Immigration and Refugee Board of Canada|date=February 1999|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013062635/http://www.refworld.org/docid/3ae6aab050.html|archive-date=13 October 2013|url-status=live}}</ref><ref name="Human Rights Watch 1998">{{cite web|url=https://www.hrw.org/reports98/afghan/Afrepor0-03.htm#P186_38364|title=Incitement of Violence Against Hazaras by Governor Niazi|access-date=27 December 2007|publisher=[[Human Rights Watch]]|date=November 1998|work=Afghanistan: the Massacre in Mazar-I Sharif|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20071215095339/http://www.hrw.org/reports98/afghan/Afrepor0-03.htm|archive-date=15 December 2007}}</ref>
2001 წლისთვის თალიბანი აკონტროლებდა ავღანეთის 90%-ს და ჩრდილოეთის ალიანსი შევიწროებული იყო ქვეყნის ჩრდილო-დასავლეთისკენ. თალიბანის მხაარეს იბრძოდა 28 000-30 000 პაკისტანელი (ასევე პუშტუნები) და 2000-3000 [[ალ-კაიდა|ალ-კაიდას]] მილიტანტი.<ref name="Webster University Press Book" /><ref name="Ahmed Rashid/The Telegraph">{{cite news|author=Ahmed Rashid|date=11 September 2001|title=Afghanistan resistance leader feared dead in blast|work=The Telegraph|location=London|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|url-status=live|access-date=6 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131108225950/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/1340244/Afghanistan-resistance-leader-feared-dead-in-blast.html|archive-date=8 November 2013}}</ref>{{sfn|Girardet|2011|p=416}}{{sfn|Rashid|2000|p=91}} სხვა პაკისტანელები [[ფრონტის კორპუსი (პაკისტანი)|ფრონტის კორპუსიდან]] იბრძოდნენ ავღანეთში, პაკისტანის არმია ასევე პირდაპირ უჭერდა მხარს თალიბანს.<ref name="George Washington University" /><ref name="Human Rights Watch">{{cite news|year=2000|title=Pakistan's support of the taliban|publisher=[[Human Rights Watch]]|url=https://www.hrw.org/reports/2001/afghan2/Afghan0701-02.htm|url-status=live|access-date=4 December 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20100615184800/http://www.hrw.org/reports/2001/afghan2/Afghan0701-02.htm|archive-date=15 June 2010}}</ref>[[File:Massoud and Qadir 2.PNG|thumb|left|ავღანელი პარტიზანების ლიდერი [[აჰმად შაჰ მასუდი |აჰმად შაჰ მასუდი]] (მარჯვნივ) და პუშტუნი ანტითალიბანი ლიდერი და შემდეგ [[ჰამიდ ქარზაი|ჰამიდ ქარზაის]] ვიცე-პრეზიდენტი, [[ჰაჯი აბდულ ყადირი]]]]
[[File:Afghanistan Civil War, Northern Alliance-Taliban.png|thumb|left|სამხედრო სიტუაცია ავღანეთის სამოქალაქო ომში 1996 წელს, [[თალიბანი|თალიბანსა]] (წითელი) და [[ჩრდილოეთის ალიანსი|ჩრდილოეთის ალიანსს]] (ლურჯი) შორის]]
==== ალ-კაიდა ====
{{მთავარი|ალ-კაიდა}}
1996 წლის აგვისტოს [[ოსამა ბინ ლადენი]] იძულებული გახდა დაეტოვებინა [[სუდანი]] და გადავიდა [[ჯალალაბადი|ჯალალაბადში]], [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. მან დაარსა [[ალ-კაიდა|ალ-კაიდას]] საერთაშორისო ქსელი [[1980-იანები|1980-იანი]] წლების მიწურულს, [[მოჯაჰიდი|მოჯაჰიდის]] დასახმარებლად სსრკ-ს წინააღმდეგ, თუმცა მისი მიზნები მალე შეცვალა მთავარსარდლების დაპირისპირებებმა. იგი დაუახლოვდა [[მულა ომარი|მულა ომარს]] და ალ-კაიდას ოპერაციები გადაიტანა აღმოსავლეთ ავღანეთში, სადაც მას [[თალიბანი]] მფარველობდა.<ref>{{cite web |title=DEADLY COOPERATION: THE SHIFTING TIES BETWEEN AL-QAEDA AND THE TALIBAN |url=https://warontherocks.com/2018/09/deadly-cooperation-the-shifting-ties-between-al-qaeda-and-the-taliban/ |website=War on the Rocks |date=11 September 2018 |access-date=28 August 2021}}</ref>
[[9/11-ის კომისია|9/11-ის კომისიამ]] აშშ-ში დაადგინა, რომ თალიბანის მფრაველობის ქვეშ, ალ-კაიდა ავღანეთს იყენებდა საწვრთნელ, მოსამზადებელ, იარაღების საწყობ, სხვა ჯიჰადისტებთან საკოორდინაციო და ტერორისტული აქტების დასაგეგმავ ბაზად.{{sfn|9-11 Commission|2004|p=66}} ალ-კაიდა ავღანეთში მხარს უჭერდა სხვა ორგანიზაიცებსაც. დაახლოებით 10 000-20 000 მამაკაცი გაიწვრთნა ალ-კაიდას ბაზაზე [[2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტები|11 სექტემბრის ტერაქტამდე]], მათი უმეტესობა თალიბანის მხარეს იბრძოდა [[ჩრდილოეთის ალიანსი|ჩრდილოეთის ალიანსის]] წინააღმდეგ, მცირე რაოდენობით შეუერთდნენ ალ-კაიდას.{{sfn|9-11 Commission|2004|p=67}}
1998 წლის აგვისტოს აშშ-ის საელჩოების დაბომბვის შემდეგ, აშშ-ის პრეზიდენტ [[ბილ კლინტონი|ბილ კლინტონმა]] ალ-კაიდას ბაზებზე საჰაერო თავდასხმის ბრძანება გასცა. აშშ თალიბანს დიპლომატიური ზეწოლით აიძულებდა ბინ ლადენის დათმობას. 1999 წლეს საერთაშორისო საზოგადოებამ თალიბანს სანქციები დააწესა და ბინ ლადენის გადაცემა მოითოხვა. თალიბანმა უარყო მოთხოვნები.
[[Central Intelligence Agency|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) სპეციალური საქმიანობის დივიზიის პარტიზანული ჯგუფები აქტიური იყო ავღანეთში [[1990-იანები|1990-იან]] წლებში, ოსმა ბინ ლადენის ლიკვიდაციის ან დატყვევების მიზნით. ამ გუნდემა დაგეგმეს რამდენიმე ოპერაცია, თუმცა კლინტონისგან არ მიიღეს მათი გამოყენების ბრძანება. ავღანეთის ლიდერებთან ამ დროს ჩამოყალიბებული ურთიერთობები აუცილებელი გახდა 2001 წლის შეჭრისას.{{sfn|Coll|2004}}
==== აშშ-ის პოლიტიკის ცვლილება ====
[[ბილ კლინტონი|ბილ კლინტონის]] პრეზიდენტობისას [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]] უპირატესობას ანიჭებდა [[პაკისტანი|პაკისტანს]] და 1998-1999 წლებამდე არ ჰქონდა აშკარა პოლიტიკა ავღანეთის მიმართ. მაგალითად, 1997 წელს [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] [[რობინ რაფაელი|რობინ რაფაელმა]] [[აჰმად შაჰ მასუდი|მასუდს]] უთხრა, რომ დანებებულიყო თალიბანთან ბრძოლის მაგივრად. მასუდმა თქვა, რომ თუ ის გააკონტროლებდა თავისი ქუდის ზომის ტერიტორიას, მაშინ დაიცავდა მას თალიბანისგან.<ref name="Webster University Press Book" /> ამავე დროს კლინტონის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის უმაღლესი თანამდებობების პირები გაემგზავრნენ ჩრდილოეთ ავღანეთში, რათა დაერწმუნებინათ ჩრდილოეთის ფრონტი, არ გამოეყენებინათ მნიშვნელოვანი შანსი თალიბანის წინააღმდეგ. ისინი ითხოვდნენ ემბარგოსა და ცეცხლის შეწყვეტას, ამავე დროს პაკისტანმა დაიწყო ბერლინის საჰაერო მომარაგების მსგავსი მოქმედებები თალიბანის ძალების აღსადგენად, დაფინანსებული [[საუდები|საუდების]] ფული.<ref name="US Congressman Dana Rohrabacher">{{cite web|year=2004|url=http://rohrabacher.house.gov/911-represented-dramatic-failure-policy-and-people|title=9/11 Represented a Dramatic Failure of Policy and People|publisher=US Congressman Dana Rohrabacher|access-date=5 March 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130306015402/http://rohrabacher.house.gov/911-represented-dramatic-failure-policy-and-people|archive-date=6 March 2013|url-status=dead}}</ref>
აშშ-ის პოლიტიკა ავღანეთის მიმართ შეიცვალა 1998 წელს აშშ-ის საელჩოს დაბომბვის შემდეგ. [[ოსამა ბინ ლადენი|ოსამა ბინ ლადენს]] მიეწერა ტერაქტში მონაწილეობა. 1999 წელს აშშ-მ და [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაერომ]] დაასანქცირეს თალიბანი [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 1267]]-ის მიხედვით, რომელიც ითხოვდა ოსამა ბინ ლადენის ექსტრადაციასა და ტერორისტების ყველა ბაზის დახურვას ავღანეთში.<ref>{{cite press release|title=Security Council demands that Taliban turn over Osama bin Laden to appropriate authorities|url=https://www.un.org/News/Press/docs/1999/19991015.sc6739.doc.html|publisher=United Nations|date=15 October 1999|access-date=29 June 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20130816074745/http://www.un.org/News/Press/docs/1999/19991015.sc6739.doc.html|archive-date=16 August 2013|url-status=live}}</ref> ერთადერთი კოლაბორაცია აშშ-სა და მასუდს შორის გაიმართა სწორედ ამ დროს, როცა [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო]] ცდილობდა ოსამა ბინ ლადენის ადგილსამყოფელის დადგენას.{{sfn|Risen|2008}} აშშ და [[ევროკავშირი]] არ დაეხმარნენ მასუდს თალიბანთან ბრძოლაში.
2001 წელს დაიწყო ცვლილებები აშშ-ის პოლიტიკაში [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CIA]]-ის ოფიცრების დამსახურებით, რომლებიც იცნობდნენ მასუდს.{{sfn|Coll|2004|p=720}} CIA-ის ადვოკატებმა, ახლო აღმოსავლეთის დივიზიისა და კონტრტერორისტული ცენტრის ოფიცრებთან ერთად, დაიწყეს დოკუმენტების შედგენა პრეზიდენტი [[ჯორჯ უოკერ ბუში|ბუშის]] ხელმოწერის მოსაპოვებლად, ფარული ქმედებების პროგრამისთვის ავღანეთში. ეს იყო აშშ-ის პირველი ქმედება ომის მასუდის სასარგებლოდ წასაყვანად.{{sfn|Coll|2004|p=14}}
ცვლილებები დაიწყო 2001 წლის აგვისტოში.{{sfn|Coll|2004|p=14}} ბუშის ადმინისტრაცია დათანხმდა მასუდის მხარდაჭერის გეგმას. ეროვნული უსაფრთხოების უმაღლესი თანამდებობის პირების შეხვედრაზე გადაწყდა, რომ თალიბანს წარუდგენდნენ ულტიმატუმს ბინ ლადენისა და [[ალ-კაიდა|ალ-კაიდას]] სხვა ოპერატორების გადაცემის შესახებ. თუ თალიბანი უარს განაცხადებდა, აშშ ფარულ სამხედრო დახმარებას გაუწევდა ანტითალიბანურ დაჯგუფებებს. თუ ორივე მცდელობა წარუმატებელი იქნებოდა „აშშ თალიბანის რეჟიმს დამხობას ეცდებოდა უფრო პირდაპირი მოქმედებებით“.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2004/mar/24/september11.usa2 |author=Julian Borger |title=Bush team 'agreed plan to attack the Taliban the day before September 11' |work=The Guardian |location=London |date=24 March 2004 |access-date=18 December 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161203065522/https://www.theguardian.com/world/2004/mar/24/september11.usa2 |archive-date=3 December 2016 |url-status=live }}</ref>
== ლიტერატურა ==
* {{cite web |url=http://www.cfr.org/afghanistan/us-war-afghanistan/p20018 |title=US War in Afghanistan |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2014 |publisher=[[Council on Foreign Relations]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150302014738/http://www.cfr.org/afghanistan/us-war-afghanistan/p20018 |archive-date=2 March 2015 |accessdate=18 მარტი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150302014738/http://www.cfr.org/afghanistan/us-war-afghanistan/p20018 |archivedate=2 მარტი 2015 }}
* [[Robert Gates]], ''[[Duty: Memoirs of a Secretary at War]]'', New York, [[Alfred A. Knopf]], 2014.
* [[Thomas Powers]], "The War without End" (review of [[Steve Coll]], ''Directorate S: The CIA and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan'', Penguin, 2018, 757 pp.), ''[[The New York Review of Books]]'', vol. LXV, no. 7 (19 April 2018), pp. 42–43. "Forty-plus years after our failure in [[Vietnam]], the [[United States]] is again fighting an endless war in a faraway place against a culture and a people we don't understand for political reasons that make sense in [[Washington, D.C.|Washington]], but nowhere else." (p. 43.)
* {{cite book|first=Steve |last=Coll|title=Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and Bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001|url=https://archive.org/details/ghostwarssecreth00coll|url-access=registration |year=2004|publisher=Penguin|isbn=978-1-59420-007-6 |author-link=Steve Coll }}
* {{cite book |first=Edward |last=Girardet |title=Killing the Cranes: A Reporter's Journey Through Three Decades of War in Afghanistan |url=https://archive.org/details/killingcranesrep0000gira |year=2011|edition=3 August 2011 |page=[https://archive.org/details/killingcranesrep0000gira/page/416 416] |publisher=Chelsea Green Publishing}}
* {{cite web |url=http://www.9-11commission.gov/ |title=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States |access-date=17 February 2010 |date=20 September 2004 |last=9-11 Commission|archive-url=https://web.archive.org/web/20100211154714/http://www.9-11commission.gov/|archive-date=11 February 2010 }}
* {{cite book|first=James |last=Risen|title=State of War: The Secret History of the CIA and the Bush Administration|url=https://books.google.com/books?id=xBFbzzGg71cC|date=4 September 2008 |publisher=Simon & Schuster UK|isbn=978-1-84737-511-7 }}
* Auerswald, David P. & Stephen M. Saideman, eds. ''NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone'' (Princeton U.P. 2014) This book breaks down the history of the US effort in Afghanistan down by deployed commander. Also useful in this fashion are Kaplan, "The Insurgents", and "A Different Kind of War."
* Mikulaschek, Christoph and Jacob Shapiro. (2018). [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0022002716669808 Lessons on Political Violence from America's Post-9/11 Wars]. ''Journal of Conflict Resolution'' 62(1): 174–202.
* Münch, Philipp. "Creating common sense: getting NATO to Afghanistan." ''Journal of Transatlantic Studies'' (2021): 1-29 [https://link.springer.com/article/10.1057/s42738-021-00067-0 online].
* {{cite book |others=BG [[John S. Brown (general)|John S. Brown]] |first=Richard W. |last=Stewart |title=Operation Enduring Freedom |url=http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20071214152935/http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm |url-status=dead |archive-date=14 December 2007 |year=2004 |publisher=United States Army |page=46 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080216121209/http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm |date=16 თებერვალი 2008 }}
* {{cite web |url=https://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20150404000410/http://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/ |url-status=dead |archive-date=4 April 2015 |title=America and the War on Terror |last=AEI |publisher=AEI Public Opinion Study |date=24 July 2008 |accessdate=18 მარტი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150404000410/http://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/ |archivedate=4 აპრილი 2015 }}
* {{cite book|first=Steve |last=Call|title=Danger Close|url=https://books.google.com/books?id=ObYsOXiEtxgC|date=15 January 2010|publisher=Texas A&M University Press|isbn=978-1-60344-304-3 }}
* {{cite book|last=Rashid|first=Ahmen|author-link=Ahmed Rashid|title=[[Taliban: Militant Islam, Oil and Fundamentalism in Central Asia]]|publisher=[[Yale University Press]]|date=2000|isbn=0-300-08340-8}}
* {{cite book|first=Bob |last=Woodward|title=Obama's Wars|url=https://archive.org/details/obamasw_woo_2010_00_4700|url-access=registration |date=27 September 2010|publisher=Simon & Schuster|isbn=978-1-4391-7251-3 }}
* {{cite web|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=2021|title=US War in Afghanistan: 1999–2021|url=https://www.cfr.org/timeline/us-war-afghanistan|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=|publisher=Council on Foreign Relations}}
* Bose, Srinjoy, ed. ''Afghanistan – Challenges and Prospects'' (Routledge, 2018).
* [[Robert Gates]], ''[[Duty: Memoirs of a Secretary at War]]'', New York, [[Alfred A. Knopf]], 2014.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Wikiquote}}
* {{cite book|first=Steve|last=Coll|title=Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and Bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001|url=https://archive.org/details/ghostwarssecreth00coll|url-access=registration|year=2004|publisher=Penguin|isbn=978-1-59420-007-6|author-link=Steve Coll}}
* {{cite book|first=Edward|last=Girardet|title=Killing the Cranes: A Reporter's Journey Through Three Decades of War in Afghanistan|url=https://archive.org/details/killingcranesrep0000gira|year=2011|edition=3 August 2011|page=[https://archive.org/details/killingcranesrep0000gira/page/416 416]|publisher=Chelsea Green Publishing}}
* {{cite web|url=http://www.9-11commission.gov/|title=National Commission on Terrorist Attacks Upon the United States|access-date=17 February 2010|date=20 September 2004|last=911 Commission|archive-url=https://web.archive.org/web/20100211154714/http://www.9-11commission.gov/|archive-date=11 February 2010}}
* {{cite book|first=James|last=Risen|title=State of War: The Secret History of the CIA and the Bush Administration|url=https://books.google.com/books?id=xBFbzzGg71cC|date=4 September 2008|publisher=Simon & Schuster UK|isbn=978-1-84737-511-7}}
* Auerswald, David P. & Stephen M. Saideman, eds. ''NATO in Afghanistan: Fighting Together, Fighting Alone'' (Princeton U.P. 2014) This book breaks down the history of the US effort in Afghanistan down by deployed commander. Also useful in this fashion are Kaplan, "The Insurgents", and "A Different Kind of War."
* Mikulaschek, Christoph and Jacob Shapiro. (2018). [https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0022002716669808 Lessons on Political Violence from America's Post-9/11 Wars]. ''Journal of Conflict Resolution'' 62(1): 174–202.
* {{cite book|others=BG [[John S. Brown]]|first=Richard W.|last=Stewart|title=Operation Enduring Freedom|url=http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20071214152935/http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm|url-status=dead|archive-date=14 December 2007|year=2004|publisher=United States Army|page=46|accessdate=18 მარტი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080216121209/http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm|archivedate=16 თებერვალი 2008}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080216121209/http://www.history.army.mil/brochures/Afghanistan/Operation%20Enduring%20Freedom.htm |date=16 თებერვალი 2008 }}
* {{cite web|url=https://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/|archive-url=https://web.archive.org/web/20150404000410/http://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/|url-status=dead|archive-date=4 April 2015|title=America and the War on Terror|last=AEI|publisher=AEI Public Opinion Study|date=24 July 2008|accessdate=18 მარტი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150404000410/http://www.aei.org/publication/america-and-the-war-on-terror/|archivedate=4 აპრილი 2015}}
* {{cite book|first=Steve|last=Call|title=Danger Close|url=https://books.google.com/books?id=ObYsOXiEtxgC|date=15 January 2010|publisher=Texas A&M University Press|isbn=978-1-60344-304-3}}
* {{cite book|first=Bob|last=Woodward|title=Obama's Wars|url=https://archive.org/details/obamasw_woo_2010_00_4700|url-access=registration|date=27 September 2010|publisher=Simon & Schuster|isbn=978-1-4391-7251-3}}
* [https://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-12024253 ავღანეთის პროფილი - ძირითადი მოვლენების ქრონოლოგია,] როგორც მოწოდებულია [[BBC|BBC-ის მიერ]]
* [http://wardiary.wikileaks.org/ 75,000 დოკუმენტი Wikileaks-ზე]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აშშ-ის ომები]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ომები]]
[[კატეგორია:უკრაინის ომები]]
[[კატეგორია:თურქეთის ომები]]
[[კატეგორია:შვეიცარიის ომები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ომები]]
[[კატეგორია:პოლონეთის ომები]]
[[კატეგორია:იტალიის ომები]]
[[კატეგორია:უნგრეთის ომები]]
[[კატეგორია:საბერძნეთის ომები]]
[[კატეგორია:გერმანიის ომები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ომები]]
[[კატეგორია:დანიის ომები]]
[[კატეგორია:ბულგარეთის ომები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ომები]]
[[კატეგორია:ავსტრიის ომები]]
[[კატეგორია:სომხეთის ომები]]
[[კატეგორია:ავღანეთის ომები]]
[[კატეგორია:კანადის შეჭრები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიის შეჭრები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის შეჭრები]]
[[კატეგორია:თალიბანი]]
[[კატეგორია:2010-იანი წლების კონფლიქტები]]
[[კატეგორია:2020-იანი წლების კონფლიქტები]]
r9bt8se9p3vwmvoqmffytszxeuz88h6
გრანადის მუნიციპალიტეტები
0
512407
4399141
4379491
2022-07-27T12:53:46Z
Lopezsuarez
132969
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Localización_de_la_provincia_de_Granada.svg|300px|მინი|გრანადის მდებარეობა ესპანეთის რუკაზე]]
[[გრანადის პროვინცია]] შედის [[ანდალუსია|ანდალუსიის ავტონომიურ გაერთიანებაში]] და შედგება 174 მუნიციპალიტეტისაგან. ესპანეთის ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონის ({{lang-es|Ley reguladora de las Bases del Régimen Local}}) თანახმად მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის ძირითად სუბიექტს, რომლის ძირითადი ელემენტებია ტერიტორია, მოსახლეობა და ადგილობრივი ადმინისტრაცია. თითოეულ მუნიციპალიტეტს აქვს საბჭო, კომისია (მინისტრთა კაბინეტის მსგავსი) და ყავს მერი (ალკალდი). მუნიციპალური საბჭოს წევრებს ირჩევენ პროპორციული არჩევნების გზით.<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029162123/http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html |date=2020-10-29 }} art.11</ref><ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|title=Spain. Local government|publisher=''britannica.com''|lang=en|accessdate=2020-11-17|archive-date=2020-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914224528/https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|dead-url=no}}</ref>
გრანადის მუნიციპალიტეტები ერთიანდებიან 10 კომარკაში: [[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]], [[ალამის კომარკა|ალამა]], [[ბასის კომარკა|ბასა]], [[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]], [[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]], [[გუადისის კომარკა|გუადისი]], [[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]], [[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]], [[ლოხის კომარკა|ლოხა]], [[უესკარის კომარკა|უესკარი]].
გრანადის პროვინციის ფართობია 12 531 კმ² და [[2020]] წლის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 914 678 მაცხოვრებელს.<ref name="ine.es"></ref> დედაქალაქია [[გრანადა]], რომელიც მოსახლეობის მიხედვით ყველაზე დიდი მუნიციპალიტეტია. ფართობით ყველაზე დიდი მუნიციპალიტეტია ქალაქი [[ბასა (ქალაქი)|ბასა]] (545 კმ²), ხოლო ყველაზე პატარა — [[კახარი]] (1,65 კმ²)<ref name="infolaso"></ref>.
==მუნიციპალიტეტების სია==
{| class="sortable wikitable" style="text-align: center; font-size: 95%"
|-
!class="unsortable"|სახელწოდება
!class="unsortable"|ფოტო
!class="unsortable"|გერბი
!ფართობი (კმ²)<ref name="infolaso">{{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Asturias|author=|lang=es|date=|work=|publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Астурии по площади|accessdate=2020-11-18|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118233218/https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|dead-url=no}}</ref>
!მოსახლეობა (2019)<ref name="ine.es">{{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2886#!tabs-tabla|title=Asturias: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-18}}</ref>
!class="unsortable"|კოორდინატები
!კომარკა
!class="unsortable"|რუკა
!class="unsortable"|სქოლიო
|-align="center"
|[[აგრონი]]<br><small>{{lang-es|Agrón}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de Agrón.jpg|170px|[[Агрон]]]]||[[ფაილი:Escudo de Agrón (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Агрон]]]]||27,0||274||{{coord|37.030585083817215|-3.8300751162941284}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationAgrón.png|140px|Расположение муниципалитета [[Агрон]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://agron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Агрон|publisher=''agron.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003348/https://agron.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003348/https://agron.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ალამედილია]]<br><small>{{lang-es|Alamedilla}}</small>
|[[ფაილი:Alamedilla IMG 20140828 174822 283.jpg|170px|[[Аламедилья]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аламедилья]]]]||90,71||574||{{coord|37.58157325290464|-3.244312458606461}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationAlamedilla.png|140px|Расположение муниципалитета [[Аламедилья]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.alamedilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аламедилья|publisher=''alamedilla.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003727/https://www.alamedilla.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალბოლოტე]]<br><small>{{lang-es|Albolote}}</small>
|[[ფაილი:Metropolitano Granada - Jacobo Camarero 01.jpg|170px|[[Альболоте]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albolote (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альболоте]]]]||78,58||18808||{{coord|37.230537252730805|-3.65698122608693}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationAlbolote.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альболоте]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://albolote.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Альболоте|publisher=''albolote.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019211015/https://albolote.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალბონდონი]]<br><small>{{lang-es|Albondón}}</small>
|[[ფაილი:Albondón (Granada).jpg|170px|[[Альбондон]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albondón (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альбондон]]]]||35,0||728||{{coord|36.828104769726835|-3.2110773199953124}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationAlbondón.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альбондон]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.albondon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альбондон|publisher=''albondon.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002843/http://www.albondon.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114002843/http://www.albondon.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ალბუნიანი]]<br><small>{{lang-es|Albuñán}}</small>
|[[ფაილი:Albuñán.jpg|170px|[[Альбуньян]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альбуньян]]]]||8,53||406||{{coord|37.22704069491937|-3.1331994972516513}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationAlbuñán.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альбуньян]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.albunan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альбуньян|publisher=''albunan.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2008-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20080322001613/http://www.albunan.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080322001613/http://www.albunan.es/|archivedate=2008-03-22}}</ref>
|-align="center"
|[[ალბუნიოლი]]<br><small>{{lang-es|Albuñol}}</small>
|[[ფაილი:Albuñol (Granada).jpg|170px|[[Альбуньоль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albuñol (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альбуньоль]]]]||62,94||7233||{{coord|36.791145125757275|-3.2034006893135643}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationAlbuñol.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альбуньоль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.albunol.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альбуньоль|publisher=''albunol.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003101/http://www.albunol.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალბუნიუელასი]]<br><small>{{lang-es|Albuñuelas}}</small>
|[[ფაილი:Albuñuelas (Granada).jpg|170px|[[Альбуньуэлас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albuñuelas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альбуньуэлас]]]]||140,05||821||{{coord|36.92870592987818|-3.623176897903858}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationAlbuñuelas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альбуньуэлас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.xn--albuuelas-o6a.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альбуньуэлас|publisher=''xn--albuuelas-o6a.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2017-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170519182800/http://xn--albuuelas-o6a.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალდეირე]]<br><small>{{lang-es|Aldeire}}</small>
|[[ფაილი:Aldeire (Granada).jpg|170px|[[Альдейре]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeire (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдейре]]]]||70,07||615||{{coord|37.16341913000035|-3.0721922199850864}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationAldeire.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альдейре]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://aldeire.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдейре|publisher=''aldeire.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002342/https://aldeire.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალფაკარი]]<br><small>{{lang-es|Alfacar}}</small>
|[[ფაილი:Ayuntamiento de Alfacar.jpg|170px|[[Альфакар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alfacar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альфакар]]]]||16,73||5400||{{coord|37.2366372379887|-3.570603214440298}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationAlfacar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альфакар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientodealfacar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альфакар|publisher=''ayuntamientodealfacar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20201207085701/https://ayuntamientodealfacar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალგარინეხო]]<br><small>{{lang-es|Algarinejo}}</small>
|[[ფაილი:Vista de Algarinejo, en Granada (España).jpg|170px|[[Альгаринехо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Algarinejo (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альгаринехо]]]]||92,11||2520||{{coord|37.324811789737666|-4.15864962977903}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationAlgarinejo.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альгаринехо]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://algarinejo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альгаринехо|publisher=''algarinejo.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125194851/http://algarinejo.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალამა-დე-გრანადა]]<br><small>{{lang-es|Alhama de Granada}}</small>
|[[ფაილი:Alhama from the hill.jpg|170px|[[Альхама-де-Гранада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alhama de Granada (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альхама-де-Гранада]]]]||433,5||5979||{{coord|37.002445630280455|-3.987811710752436}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationAlhama de Granada (municipality).png|140px|Расположение муниципалитета [[Альхама-де-Гранада]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://news.alhamadegranada.info/|title=Официальный сайт муниципалитета Альхама-де-Гранада|publisher=''news.alhamadegranada.info''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201030072833/http://news.alhamadegranada.info/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალენდინი]]<br><small>{{lang-es|Alhendín}}</small>
|[[ფაილი:La torre del Fuerte y la iglesia del pueblo.jpg|170px|[[Альхендин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alhendín (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альхендин]]]]||50,81||9349||{{coord|37.10775119840409|-3.64532317452383}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationAlhendín.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альхендин]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://alhendin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альхендин|publisher=''alhendin.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125055744/https://alhendin.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალიკუნ-დე-ორტეგა]]<br><small>{{lang-es|Alicún de Ortega}}</small>
|[[ფაილი:Alicún de Ortega 02.jpg|170px|[[Аликун-де-Ортега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alicún de Ortega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Аликун-де-Ортега]]]]||22,83||480||{{coord|37.60785648592776|-3.1372800027824543}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationAlicún de Ortega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Аликун-де-Ортега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.alicundeortega.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аликун-де-Ортега|publisher=''alicundeortega.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001144/http://www.alicundeortega.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001144/http://www.alicundeortega.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ალმეხიხარი]]<br><small>{{lang-es|Almegíjar}}</small>
|[[ფაილი:Cortijada en la Contraviesa I.JPG|170px|[[Альмехихар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Almegíjar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альмехихар]]]]||30,0||365||{{coord|36.902445606476|-3.299617087462665}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationAlmegíjar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альмехихар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://almegijar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альмехихар|publisher=''almegijar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003420/http://almegijar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალმუნიეკარი]]<br><small>{{lang-es|Almuñécar}}</small>
|[[ფაილი:Castillo de San Miguel, Almuñ 24J 43.jpg|170px|[[Альмуньекар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Almuñécar (Granada) 3.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альмуньекар]]]]||83,36||26514||{{coord|36.733721796575|-3.691041472126377}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationAlmuñécar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альмуньекар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.almunecar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альмуньекар|publisher=''almunecar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20201116131205/https://www.almunecar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201116131205/https://www.almunecar.es/|archivedate=2020-11-16}}</ref>
|-align="center"
|[[ალპუხარა-დე-ლა-სიერა]]<br><small>{{lang-es|Alpujarra de la Sierra}}</small>
|[[ფაილი:Mecina Bombarón (4011466777).jpg|170px|[[Альпухарра-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alpujarra de la Sierra (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Альпухарра-де-ла-Сьерра]]]]||69,0||989||{{coord|36.98082745639777|-3.1555569046492407}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationAlpujarra de la Sierra.png|140px|Расположение муниципалитета [[Альпухарра-де-ла-Сьерра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.alpujarradelasierra.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альпухарра-де-ла-Сьерра|publisher=''alpujarradelasierra.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20200926220903/https://www.alpujarradelasierra.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ალკიფე]]<br><small>{{lang-es|Alquife}}</small>
|[[ფაილი:Alquife.jpg|170px|[[Алькифе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Alquife (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Алькифе]]]]||12,19||601||{{coord|37.17874654924839|-3.114856970265289}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationAlquife.png|140px|Расположение муниципалитета [[Алькифе]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.alquife.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Алькифе|publisher=''alquife.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2007-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20070825083613/http://www.alquife.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160811142323/http://www.alquife.es/|archivedate=2016-08-11}}</ref>
|-align="center"
|[[არენას-დელ-რეი]]<br><small>{{lang-es|Arenas del Rey}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de San Sebastián - Arenas del Rey.jpg|170px|[[Аренас-дель-Рей]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arenas del Rey (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Аренас-дель-Рей]]]]||107,2||666||{{coord|36.95777499446935|-3.8938765242477626}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationArenas del Rey.png|140px|Расположение муниципалитета [[Аренас-дель-Рей]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.arenasdelrey.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аренас-дель-Рей|publisher=''arenasdelrey.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124210611/http://www.arenasdelrey.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201124210611/http://www.arenasdelrey.es/|archivedate=2020-11-24}}</ref>
|-align="center"
|[[არმილია]]<br><small>{{lang-es|Armilla}}</small>
|[[ფაილი:Instituto Andaluz de Ciencias de la Tierra.jpg|170px|[[Армилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Armilla (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Армилья]]]]||4,42||24174||{{coord|37.14266227664576|-3.6278695623150066}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationArmilla.png|140px|Расположение муниципалитета [[Армилья]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://armilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Армилья|publisher=''armilla.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021044219/https://armilla.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201021044219/https://armilla.es/|archivedate=2020-10-21}}</ref>
|-align="center"
|[[ატარფე]]<br><small>{{lang-es|Atarfe}}</small>
|[[ფაილი:Atarfe hdr - panoramio.jpg|170px|[[Атарфе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Atarfe (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Атарфе]]]]||47,25||18706||{{coord|37.22271107702447|-3.6863031414285645}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationAtarfe.png|140px|Расположение муниципалитета [[Атарфе]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.atarfe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Атарфе|publisher=''atarfe.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127083118/http://www.atarfe.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბასა (ქალაქი)|ბასა]]<br><small>{{lang-es|Baza}}</small>
|[[ფაილი:Bazaiglesias.JPG|170px|[[Баса (город)|Баса]]]]||[[ფაილი:Escudo de Baza (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Баса (город)|Баса]]]]||545,0||20412||{{coord|37.49034802017651|-2.7743170757982405}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationBaza (municipality).png|140px|Расположение муниципалитета [[Баса (город)|Баса]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientodebaza.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Баса|publisher=''ayuntamientodebaza.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003410/https://ayuntamientodebaza.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბეას-დე-გრანადა]]<br><small>{{lang-es|Beas de Granada}}</small>
|[[ფაილი:Beas de Granada.jpg|170px|[[Беас-де-Гранада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Beas de Granada (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Беас-де-Гранада]]]]||23,2||977||{{coord|37.218564067652174|-3.4811334739590976}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationBeas de Granada.png|140px|Расположение муниципалитета [[Беас-де-Гранада]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.beasdegranada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беас-де-Гранада|publisher=''beasdegranada.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003829/https://www.beasdegranada.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბეას-დე-გუადიქსი]]<br><small>{{lang-es|Beas de Guadix}}</small>
|[[ფაილი:BeasDeGuadix.jpg|170px|[[Беас-де-Гуадикс]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беас-де-Гуадикс]]]]||22,41||329||{{coord|37.279663432619344|-3.2048152009450592}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationBeas de Guadix.png|140px|Расположение муниципалитета [[Беас-де-Гуадикс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.beasdeguadix.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беас-де-Гуадикс|publisher=''beasdeguadix.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225135242/http://www.beasdeguadix.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201225135242/http://www.beasdeguadix.es/|archivedate=2020-12-25}}</ref>
|-align="center"
|[[ბენალუა]]<br><small>{{lang-es|Benalúa}}</small>
|[[ფაილი:Benalúa de Guadix, Granada (22721981971).jpg|170px|[[Беналуа]]]]||[[ფაილი:Escudo de Benalúa (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Беналуа]]]]||8,69||3318||{{coord|37.34989557598508|-3.168787494062912}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationBenalúa.png|140px|Расположение муниципалитета [[Беналуа]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.benalua.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беналуа|publisher=''benalua.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201214231443/http://www.benalua.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბენალუა-დე-ლას-ვილიასი]]<br><small>{{lang-es|Benalúa de las Villas}}</small>
|[[ფაილი:Plaza de España en Benalúa de las Villas.JPG|170px|[[Беналуа-де-лас-Вильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Benalúa de las Villas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Беналуа-де-лас-Вильяс]]]]||21,65||1066||{{coord|37.43152462566468|-3.6824470432696685}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationBenalúa de las Villas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Беналуа-де-лас-Вильяс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.benaluadelasvillas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беналуа-де-лас-Вильяс|publisher=''benaluadelasvillas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20201116000202/http://www.benaluadelasvillas.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201116000202/http://www.benaluadelasvillas.es/|archivedate=2020-11-16}}</ref>
|-align="center"
|[[ბენამაურელი]]<br><small>{{lang-es|Benamaurel}}</small>
|[[ფაილი:View of Benamaurel Village in Andalucia Spain and of Jabalcon in the Distance - panoramio.jpg|170px|[[Бенамаурель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Benamaurel (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Бенамаурель]]]]||127,4||2293||{{coord|37.60909776407599|-2.698839907681856}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationBenamaurel.png|140px|Расположение муниципалитета [[Бенамаурель]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.benamaurel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бенамаурель|publisher=''benamaurel.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202074031/http://www.benamaurel.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბერჩულესი]]<br><small>{{lang-es|Bérchules}}</small>
|[[ფაილი:Bérchules (4084534858).jpg|170px|[[Берчулес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bérchules (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Берчулес]]]]||69,0||716||{{coord|36.97424177950135|-3.1904055199908754}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationBérchules.png|140px|Расположение муниципалитета [[Берчулес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://berchules.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Берчулес|publisher=''berchules.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000742/http://berchules.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბუბიონი]]<br><small>{{lang-es|Bubión}}</small>
|[[ფაილი:Bubión (6900446555).jpg|170px|[[Бубион]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bubión (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Бубион]]]]||15,0||296||{{coord|36.94879305250104|-3.3567585248910845}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationBubión.png|140px|Расположение муниципалитета [[Бубион]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.bubion.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бубион|publisher=''bubion.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031215959/http://www.bubion.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ბუსკისტარი]]<br><small>{{lang-es|Busquístar}}</small>
|[[ფაილი:Busquístar.JPG|170px|[[Бускистар]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бускистар]]]]||18,03||289||{{coord|36.937812093989635|-3.294354267822922}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationBusquístar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Бускистар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.busquistar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бускистар|publisher=''busquistar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123183047/http://www.busquistar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201123183047/http://www.busquistar.es/|archivedate=2020-11-23}}</ref>
|-align="center"
|[[კასინი]]<br><small>{{lang-es|Cacín}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de la Virgen de los Dolores en Cacín.jpg|170px|[[Касин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cacín (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Касин]]]]||39,6||569||{{coord|37.059875333200125|-3.916858927939637}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationCacín.png|140px|Расположение муниципалитета [[Касин]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cacin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Касин|publisher=''cacin.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001649/http://www.cacin.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001649/http://www.cacin.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კადიარი]]<br><small>{{lang-es|Cádiar}}</small>
|[[ფაილი:IGLESIA DE CÁDIAR.jpg|170px|[[Кадиар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cádiar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кадиар]]]]||47,32||1453||{{coord|36.94627423517229|-3.180304029790599}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationCádiar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кадиар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://cadiar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кадиар|publisher=''cadiar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001321/https://cadiar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კახარი]]<br><small>{{lang-es|Cájar}}</small>
|[[ფაილი:Cumbres Verdes, Barrio de la Vega and Cájar (Granada).jpg|170px|[[Кахар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cájar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кахар]]]]||1,65||5129||{{coord|37.13411100768295|-3.570869455205897}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCájar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кахар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://cajar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кахар|publisher=''cajar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001517/https://cajar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლა-კალაორა]]<br><small>{{lang-es|La Calahorra}}</small>
|[[ფაილი:Castillo de la Calahorra01.jpg|170px|[[Ла-Калаорра]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Calahorra (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Калаорра]]]]||39,45||673||{{coord|37.18156112762817|-3.0639919040000083}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationLa Calahorra.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ла-Калаорра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://lacalahorra.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Калаорра|publisher=''lacalahorra.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200723142734/https://lacalahorra.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კალიკასასი]]<br><small>{{lang-es|Calicasas}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia Mudéjar Calicasas.jpg|170px|[[Каликасас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Calicasas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Каликасас]]]]||11,25||617||{{coord|37.27339178794392|-3.618404216286691}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCalicasas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Каликасас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.calicasas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каликасас|publisher=''calicasas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002122/https://www.calicasas.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კამპოტეხარი]]<br><small>{{lang-es|Campotéjar}}</small>
|[[ფაილი:Campotéjar (5832066180).jpg|170px|[[Кампотехар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Campotéjar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кампотехар]]]]||35,81||1237||{{coord|37.48131422148529|-3.616847208328867}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationCampotéjar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кампотехар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.campotejar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кампотехар|publisher=''campotejar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003514/http://www.campotejar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003514/http://www.campotejar.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კანილესი]]<br><small>{{lang-es|Caniles}}</small>
|[[ფაილი:Caniles 10.jpg|170px|[[Канилес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Caniles (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Канилес]]]]||216,75||4047||{{coord|37.43627717982754|-2.7219745125866615}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationCaniles.png|140px|Расположение муниципалитета [[Канилес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.caniles.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Канилес|publisher=''caniles.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000432/http://www.caniles.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000432/http://www.caniles.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კანიარი]]<br><small>{{lang-es|Cáñar}}</small>
|[[ფაილი:CAÑAR MAYO 2012 (11).JPG|170px|[[Каньяр]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cáñar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Каньяр]]]]||26,35||350||{{coord|36.926201976423606|-3.4277285451326645}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationCáñar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Каньяр]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.xn--caar-hqa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каньяр|publisher=''xn--caar-hqa.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003018/http://www.xn--caar-hqa.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003018/http://www.xn--caar-hqa.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კაპილეირა]]<br><small>{{lang-es|Capileira}}</small>
|[[ფაილი:Capileira 2000.jpg|170px|[[Капилейра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Capileira (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Капилейра]]]]||56,9||554||{{coord|36.96136903318006|-3.358619844529384}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationCapileira.png|140px|Расположение муниципалитета [[Капилейра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.capileira.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Капилейра|publisher=''capileira.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001130/https://www.capileira.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კარატაუნასი]]<br><small>{{lang-es|Carataunas}}</small>
|[[ფაილი:Floating above the clouds.jpg|170px|[[Каратаунас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Carataunas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Каратаунас]]]]||4,66||194||{{coord|36.922894790063786|-3.4083242731870262}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationCarataunas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Каратаунас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.carataunas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каратаунас|publisher=''carataunas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003238/http://www.carataunas.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003238/http://www.carataunas.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კასტარასი]]<br><small>{{lang-es|Cástaras}}</small>
|[[ფაილი:Cástaras 2.JPG|170px|[[Кастарас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cástaras (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастарас]]]]||28,36||249||{{coord|36.9314027396392|-3.253758354851806}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationCástaras.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кастарас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.castaras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастарас|publisher=''castaras.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001907/http://www.castaras.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001907/http://www.castaras.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კასტილიეხარი]]<br><small>{{lang-es|Castilléjar}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia Inmaculada Concepción Castillejar.jpg|170px|[[Кастильехар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Castilléjar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастильехар]]]]||131,33||1318||{{coord|37.714556381978454|-2.643032345005583}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationCastilléjar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кастильехар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.castillejar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастильехар|publisher=''castillejar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114004132/http://www.castillejar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კასტრილი]]<br><small>{{lang-es|Castril}}</small>
|[[ფაილი:Castril 5.jpg|170px|[[Кастриль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Castril (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастриль]]]]||243,26||2070||{{coord|37.79572514605716|-2.779029700825678}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationCastril.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кастриль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.castril.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастриль|publisher=''castril.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2007-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20071020075633/http://www.castril.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სენეს-დე-ლა-ვეგა]]<br><small>{{lang-es|Cenes de la Vega}}</small>
|[[ფაილი:Casas en Cenes de la Vega (Granada).jpg|170px|[[Сенес-де-ла-Вега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cenes de la Vega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сенес-де-ла-Вега]]]]||6,49||8002||{{coord|37.15944677827137|-3.5384458720120215}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCenes de la Vega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сенес-де-ла-Вега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.cenesdelavega.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сенес-де-ла-Вега|publisher=''cenesdelavega.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101133610/https://www.cenesdelavega.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ჩაუჩინა]]<br><small>{{lang-es|Chauchina}}</small>
|[[ფაილი:Aeropuerto de Granada.png|170px|[[Чаучина]]]]||[[ფაილი:Escudo de Chauchina (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Чаучина]]]]||21,21||5565||{{coord|37.20152815642366|-3.772601321731485}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationChauchina.png|140px|Расположение муниципалитета [[Чаучина]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.chauchina.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Чаучина|publisher=''chauchina.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003138/https://www.chauchina.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ჩიმენეასი]]<br><small>{{lang-es|Chimeneas}}</small>
|[[ფაილი:Castillo tajarja2.jpg|170px|[[Чименеас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Chimeneas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Чименеас]]]]||90,33||1257||{{coord|37.13119865826682|-3.823107612494232}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationChimeneas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Чименеас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.chimeneas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Чименеас|publisher=''chimeneas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001032/http://www.chimeneas.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ჩურიანა-დე-ლა-ვეგა]]<br><small>{{lang-es|Churriana de la Vega}}</small>
|[[ფაილი:Ermita de Nuestra Señora de la Cabeza en Churriana de la Vega.jpg|170px|[[Чурриана-де-ла-Вега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Churriana de la Vega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Чурриана-де-ла-Вега]]]]||6,6||15200||{{coord|37.14764686942089|-3.646016043177}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationChurriana de la Vega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Чурриана-де-ла-Вега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://churrianadelavega.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Чурриана-де-ла-Вега|publisher=''churrianadelavega.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124031045/http://churrianadelavega.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სიხუელა]]<br><small>{{lang-es|Cijuela}}</small>
|[[ფაილი:Vista de Cijuela (Granada, España) 2.jpg|170px|[[Сихуэла]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cijuela (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сихуэла]]]]||17,92||3322||{{coord|37.19980725067595|-3.8105141720106652}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCijuela.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сихуэла]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.ayuntamientocijuela.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Сихуэла|publisher=''ayuntamientocijuela.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000425/https://www.ayuntamientocijuela.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კოგოლოს-დე-გუადიქსი]]<br><small>{{lang-es|Cogollos de Guadix}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de la Anunciación en Cogollos de Guadix.JPG|170px|[[Когольос-де-Гуадикс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cogollos de Guadix (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Когольос-де-Гуадикс]]]]||30,26||673||{{coord|37.224032648838666|-3.160984087351502}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationCogollos de Guadix.png|140px|Расположение муниципалитета [[Когольос-де-Гуадикс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://cogollosdeguadix.sedelectronica.es/|title=Официальный сайт муниципалитета|publisher=''cogollosdeguadix.sedelectronica.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005849/https://cogollosdeguadix.sedelectronica.es/info.0|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კოგოლოს-დე-ლა-ვეგა]]<br><small>{{lang-es|Cogollos de la Vega}}</small>
|[[ფაილი:Cogollos Peñon de la mata.JPG|170px|[[Когольос-де-ла-Вега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cogollos Vega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Когольос-де-ла-Вега]]]]||49,87||2031||{{coord|37.27539760704717|-3.573290798995586}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCogollos Vega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Когольос-де-ла-Вега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cogollosdelavega.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Когольос-де-ла-Вега|publisher=''cogollosdelavega.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000603/http://www.cogollosdelavega.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კოლომერა]]<br><small>{{lang-es|Colomera}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de la Encarnación de Colomera (y el castillo detrás).jpg|170px|[[Коломера]]]]||[[ფაილი:Escudo de Colomera (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Коломера]]]]||113,02||1309||{{coord|37.3689920399483|-3.712800404536182}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationColomera.png|140px|Расположение муниципалитета [[Коломера]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.colomera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Коломера|publisher=''colomera.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114004015/http://www.colomera.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114004015/http://www.colomera.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კორტეს-დე-ბასა]]<br><small>{{lang-es|Cortes de Baza}}</small>
|[[ფაილი:Church in Cortes de Baza, Spain - panoramio.jpg|170px|[[Кортес-де-Баса]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cortes de Baza (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кортес-де-Баса]]]]||140,56||1869||{{coord|37.653966691530584|-2.7700912352097937}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationCortes de Baza.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кортес-де-Баса]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.cortesdebaza.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кортес-де-Баса|publisher=''cortesdebaza.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000649/https://www.cortesdebaza.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კორტეს-ი-გრაენა]]<br><small>{{lang-es|Cortes y Graena}}</small>
|[[ფაილი:Los Baños, en Cortes y Graena (Granada).jpg|170px|[[Кортес-и-Граэна]]]]||[[ფაილი:Marquesado de Cortes de Graena (Linaje Pérez de Barradas).svg|95px|Герб муниципалитета [[Кортес-и-Граэна]]]]||22,45||996||{{coord|37.30374327659812|-3.218912893494123}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationCortes y Graena.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кортес-и-Граэна]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cortesygraena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кортес-и-Граэна|publisher=''cortesygraena.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000408/http://www.cortesygraena.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კუევას-დელ-კამპო]]<br><small>{{lang-es|Cuevas del Campo}}</small>
|[[ფაილი:Calle Violín en Cuevas el Campo.jpg|170px|[[Куэвас-дель-Кампо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cuevas del Campo (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Куэвас-дель-Кампо]]]]||96,61||1735||{{coord|37.608507984933084|-2.9307957180217357}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationCuevas del Campo.png|140px|Расположение муниципалитета [[Куэвас-дель-Кампо]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cuevasdelcampo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Куэвас-дель-Кампо|publisher=''cuevasdelcampo.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125110824/http://www.cuevasdelcampo.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კულიარი]]<br><small>{{lang-es|Cúllar}}</small>
|[[ფაილი:Cúllar, Granada, Spain - panoramio.jpg|170px|[[Кульяр]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cúllar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кульяр]]]]||427,66||4129||{{coord|37.14319770060116|-3.627723347713839}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationCúllar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кульяр]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.cullar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кульяр|publisher=''cullar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000621/http://www.cullar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[კულიარ-ვეგა]]<br><small>{{lang-es|Cúllar Vega}}</small>
|[[ფაილი:Empedrao Granaino - panoramio.jpg|170px|[[Кульяр-Вега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cúllar Vega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кульяр-Вега]]]]||4,35||7429||{{coord|37.15320511981176|-3.6705790045434963}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationCúllar Vega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кульяр-Вега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.cullarvega.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Кульяр-Вега|publisher=''cullarvega.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126044649/https://www.cullarvega.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დარო]]<br><small>{{lang-es|Darro}}</small>
|[[ფაილი:PanoriaSep18.jpg|170px|[[Дарро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Darro (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Дарро]]]]||50,65||1599||{{coord|37.34906807496595|-3.2926745757014304}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationDarro.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дарро]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://darro.sedelectronica.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дарро|publisher=''darro.sedelectronica.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005850/https://darro.sedelectronica.es/info.0|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დეესას-დე-გუადიქსი]]<br><small>{{lang-es|Dehesas de Guadix}}</small>
|[[ფაილი:Dehesas de Guadix 07.jpg|170px|[[Деэсас-де-Гуадикс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dehesas de Guadix (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Деэсас-де-Гуадикс]]]]||56,95||419||{{coord|37.58984465732294|-3.102712275795161}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationDehesas de Guadix.png|140px|Расположение муниципалитета [[Деэсас-де-Гуадикс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.dehesasdeguadix.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Деэсас-де-Гуадикс|publisher=''dehesasdeguadix.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003902/http://www.dehesasdeguadix.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დეესას-ვიეხასი]]<br><small>{{lang-es|Dehesas Viejas}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de Nuestra Señora del Rosario, Dehesas Viejas 01.jpg|170px|[[Деэсас-Вьехас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dehesas Viejas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Деэсас-Вьехас]]]]||13,72||705||{{coord|37.47249958631156|-3.5517481855976785}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationDehesas Viejas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Деэсас-Вьехас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.dehesasviejas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Деэсас-Вьехас|publisher=''dehesasviejas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2016-02-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20160214150702/http://www.dehesasviejas.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160214150702/http://www.dehesasviejas.es/|archivedate=2016-02-14}}</ref>
|-align="center"
|[[დეიფონტესი]]<br><small>{{lang-es|Deifontes}}</small>
|[[ფაილი:Ayuntamiento de Deifontes.jpg|170px|[[Дейфонтес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Deifontes (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Дейфонтес]]]]||40,48||2627||{{coord|37.32649179097541|-3.594358216183433}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationDeifontes.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дейфонтес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.ayuntamientodeifontes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дейфонтес|publisher=''ayuntamientodeifontes.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125195320/https://www.ayuntamientodeifontes.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დიესმა]]<br><small>{{lang-es|Diezma}}</small>
|[[ფაილი:Diezma 05.jpg|170px|[[Дьесма]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Дьесма]]]]||42,09||764||{{coord|37.319226033691805|-3.3322654720065783}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationDiezma.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дьесма]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.diezma.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дьесма|publisher=''diezma.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027040409/http://www.diezma.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დილარი]]<br><small>{{lang-es|Dílar}}</small>
|[[ფაილი:Panoramicadilar.jpg|170px|[[Дилар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dílar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Дилар]]]]||79,28||2054||{{coord|37.075091180989354|-3.6021157603690566}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationDílar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дилар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.dilar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дилар|publisher=''dilar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000222/http://www.dilar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000222/http://www.dilar.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[დოლარი (გრანადა)|დოლარი]]<br><small>{{lang-es|Dólar}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia Parroquial de Dólar.JPG|170px|[[Долар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dólar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Долар]]]]||78,59||622||{{coord|37.178309912658904|-2.9914929916504533}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationDólar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Долар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://dolar.sedelectronica.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Долар|publisher=''dolar.sedelectronica.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005850/https://dolar.sedelectronica.es/info.0|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დომინგო-პერეს-დე-გრანადა]]<br><small>{{lang-es|Domingo Pérez de Granada}}</small>
|[[ფაილი:Placa conmemorativa Domingo Pérez.jpg|170px|[[Доминго-Перес-де-Гранада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Domingo Pérez de Granada (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Доминго-Перес-де-Гранада]]]]||48,93||890||{{coord|37.49707811063965|-3.508474831621231}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationDomingo Pérez.png|140px|Расположение муниципалитета [[Доминго-Перес-де-Гранада]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.ayuntamientodomingoperez.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Доминго-Перес-де-Гранада|publisher=''ayuntamientodomingoperez.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124034142/https://www.ayuntamientodomingoperez.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დუდარი]]<br><small>{{lang-es|Dúdar}}</small>
|[[ფაილი:Dúdar.jpg|170px|[[Дудар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dúdar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Дудар]]]]||8,37||330||{{coord|37.18587585821523|-3.4835491585173877}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationDúdar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дудар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.dudar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дудар|publisher=''dudar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001900/http://www.dudar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[დურკალი]]<br><small>{{lang-es|Dúrcal}}</small>
|[[ფაილი:Puente de Lata (Dúrcal).png|170px|[[Дуркаль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Dúrcal (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Дуркаль]]]]||76,63||7015||{{coord|36.98792897064482|-3.566338008244979}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationDúrcal.png|140px|Расположение муниципалитета [[Дуркаль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.adurcal.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Дуркаль|publisher=''adurcal.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003338/http://www.adurcal.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ესკუსარი]]<br><small>{{lang-es|Escúzar}}</small>
|[[ფაილი:EscúzarA 07.jpg|170px|[[Эскусар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Escúzar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эскусар]]]]||46,39||791||{{coord|37.061958734233485|-3.7611913585215824}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationEscúzar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Эскусар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.escuzar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Эскусар|publisher=''escuzar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2009-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090312064349/http://www.escuzar.com/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090312064349/http://www.escuzar.com/|archivedate=2009-03-12}}</ref>
|-align="center"
|[[ფერეირა (გრანადა)|ფერეირა]]<br><small>{{lang-es|Ferreira}}</small>
|[[ფაილი:Alm10Ferreira.jpg|170px|[[Феррейра (Гранада)|Феррейра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ferreira (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Феррейра (Гранада)|Феррейра]]]]||43,58||299||{{coord|37.17240900093713|-3.0362253259865475}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationFerreira.png|140px|Расположение муниципалитета [[Феррейра (Гранада)|Феррейра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ferreira.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Феррейра|publisher=''ferreira.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2009-03-12|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ფონელასი]]<br><small>{{lang-es|Fonelas}}</small>
|[[ფაილი:Fonelas - 2008-10-29 - MiguelGonzalezNovo.jpg|170px|[[Фонелас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fonelas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фонелас]]]]||96,0||978||{{coord|37.41352251511233|-3.173518362205506}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationFonelas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Фонелас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fonelas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фонелас|publisher=''fonelas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2012-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120615171449/http://www.fonelas.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120615171449/http://www.fonelas.es/|archivedate=2012-06-15}}</ref>
|-align="center"
|[[ფორნესი]]<br><small>{{lang-es|Fornes}}</small>
|[[ფაილი:EL VIEJO Y LA VIRGEN DE LAS FLORES.jpg|170px|[[Форнес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fornes (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Форнес]]]]||||555||{{coord|36.95430139134176|-3.855344172119654}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationFornes.png|140px|Расположение муниципалитета [[Форнес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientofornes.upplication.com/#!/|title=Официальный сайт муниципалитета Форнес|publisher=''ayuntamientofornes.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2012-06-15|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ფრეილა]]<br><small>{{lang-es|Freila}}</small>
|[[ფაილი:Guadiana menor.JPG|170px|[[Фрейла]]]]||[[ფაილი:Escudo de Freila (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фрейла]]]]||60,0||918||{{coord|37.52887799530448|-2.9070306622015494}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationFreila.png|140px|Расположение муниципалитета [[Фрейла]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.freila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фрейла|publisher=''freila.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124090747/http://www.freila.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201124090747/http://www.freila.es/|archivedate=2020-11-24}}</ref>
|-align="center"
|[[ფუენტე-ვაკეროსი]]<br><small>{{lang-es|Fuente Vaqueros}}</small>
|[[ფაილი:Casa de federico.JPG|170px|[[Фуэнте-Вакерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuente Vaqueros (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнте-Вакерос]]]]||16,01||4406||{{coord|37.21926918157918|-3.7830358891996116}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationFuente Vaqueros.png|140px|Расположение муниципалитета [[Фуэнте-Вакерос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.fuente-vaqueros.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнте-Вакерос|publisher=''fuente-vaqueros.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054401/http://www.fuente-vaqueros.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლას-გაბიასი]]<br><small>{{lang-es|Las Gabias}}</small>
|[[ფაილი:LAS GABIAS.jpg|170px|[[Лас-Габьяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Gabias (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Габьяс]]]]||39,06||21115||{{coord|37.13658441492624|-3.6694930566711155}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationLas Gabias.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лас-Габьяс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.lasgabias.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лас-Габьяс|publisher=''lasgabias.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101144715/http://www.lasgabias.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გალერა (გრანადა)|გალერა]]<br><small>{{lang-es|Galera}}</small>
|[[ფაილი:View over the Rooftops of Galera, Spain - panoramio.jpg|170px|[[Галера (Гранада)|Галера]]]]||[[ფაილი:Escudo de Galera (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Галера (Гранада)|Галера]]]]||117,89||1075||{{coord|37.74299997986424|-2.5511483413087586}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationGalera.png|140px|Расположение муниципалитета [[Галера (Гранада)|Галера]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.ayuntamientogalera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Галера|publisher=''ayuntamientogalera.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125021824/https://www.ayuntamientogalera.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გობერნადორი]]<br><small>{{lang-es|Gobernador}}</small>
|[[ფაილი:Gobernador (Granada).JPG|170px|[[Гобернадор]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гобернадор]]]]||23,0||233||{{coord|37.47727497914248|-3.3200883333679054}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationGobernador.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гобернадор]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gobernador.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гобернадор|publisher=''gobernador.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002139/http://www.gobernador.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გოხარი]]<br><small>{{lang-es|Gójar}}</small>
|[[ფაილი:GójarA 09.jpg|170px|[[Гохар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gójar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гохар]]]]||12,01||5795||{{coord|37.10433337010661|-3.6058652431784752}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationGójar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гохар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gojar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гохар|publisher=''gojar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101003919/http://www.gojar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101003919/http://www.gojar.es/|archivedate=2020-11-01}}</ref>
|-align="center"
|[[გორი (გრანადა)|გორი]]<br><small>{{lang-es|Gor}}</small>
|[[ფაილი:Gor.JPG|170px|[[Гор (Гранада)|Гор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gor (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гор (Гранада)|Гор]]]]||181,03||733||{{coord|37.36953444050294|-2.9693113585111157}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationGor.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гор (Гранада)|Гор]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytogor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гор|publisher=''aytogor.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125044334/http://www.aytogor.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201125044334/http://www.aytogor.es/|archivedate=2020-11-25}}</ref>
|-align="center"
|[[გორაფე]]<br><small>{{lang-es|Gorafe}}</small>
|[[ფაილი:Gorafe vista.JPG|170px|[[Горафе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gorafe (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Горафе]]]]||77,05||381||{{coord|37.47945746715277|-3.0428548161782274}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationGorafe.png|140px|Расположение муниципалитета [[Горафе]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gorafe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Горафе|publisher=''gorafe.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101002119/http://www.gorafe.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101002119/http://www.gorafe.es/|archivedate=2020-11-01}}</ref>
|-align="center"
|[[გრანადა]]<br><small>{{lang-es|Granada}}</small>
|[[ფაილი:Vista de la Alhambra.jpg|170px|[[Гранада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Granada (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гранада]]]]||88,02||232462||{{coord|37.17414297631713|-3.5987109252542724}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationGranada, Spain.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гранада]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.granada.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Гранада|publisher=''granada.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2007-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610015520/http://www.granada.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გუადაორტუნა]]<br><small>{{lang-es|Guadahortuna}}</small>
|[[ფაილი:Talgo train on viaduct.jpg|170px|[[Гуадаортуна]]]]||[[ფაილი:Escudo de Guadahortuna (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гуадаортуна]]]]||121,24||1935||{{coord|37.55643275862355|-3.4009203468589466}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationGuadahortuna.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гуадаортуна]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://guadahortuna.sedelectronica.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гуадаортуна|publisher=''guadahortuna.sedelectronica.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005851/https://guadahortuna.sedelectronica.es/info.0|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გუადიქსი (ქალაქი)|გუადიქსი]]<br><small>{{lang-es|Guadix}}</small>
|[[ფაილი:Cathedral - Guadix - Spain - 20110808.jpg|170px|[[Гуадикс (город)|Гуадикс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Guadix (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гуадикс (город)|Гуадикс]]]]||324,26||18422||{{coord|37.30040830766895|-3.134493514336404}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationGuadix (municipality).png|140px|Расположение муниципалитета [[Гуадикс (город)|Гуадикс]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://guadix.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гуадикс|publisher=''guadix.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201104111224/https://guadix.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლოს-გუახარესი]]<br><small>{{lang-es|Los Guájares}}</small>
|[[ფაილი:Guájar Fondón visto desde Guájar-Faragüit.jpg|170px|[[Лос-Гуахарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Los Guájares (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лос-Гуахарес]]]]||89,32||1057||{{coord|36.84144451744251|-3.5841075315415676}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationLos Guájares.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лос-Гуахарес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.losguajares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лос-Гуахарес|publisher=''losguajares.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118101557/http://www.losguajares.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118101557/http://www.losguajares.es/|archivedate=2020-11-18}}</ref>
|-align="center"
|[[გუალჩოსი]]<br><small>{{lang-es|Gualchos}}</small>
|[[ფაილი:Castell de Ferro.JPG|170px|[[Гуальчос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gualchos (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гуальчос]]]]||31,03||5193||{{coord|36.72240718519992|-3.3591781431913805}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationGualchos.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гуальчос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.gualchos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гуальчос|publisher=''gualchos.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101125024/http://www.gualchos.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101125024/http://www.gualchos.es/|archivedate=2020-11-01}}</ref>
|-align="center"
|[[გუეხარი-სიერა]]<br><small>{{lang-es|Güéjar Sierra}}</small>
|[[ფაილი:Güéjar Sierra. Vista desde el valle.jpg|170px|[[Гуэхар-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Güéjar Sierra (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гуэхар-Сьерра]]]]||238,95||2820||{{coord|37.15893498094804|-3.4399658063912524}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationGüéjar Sierra.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гуэхар-Сьерра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.guejarsierra.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гуэхар-Сьерра|publisher=''guejarsierra.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101032952/http://www.guejarsierra.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[გუევეხარი]]<br><small>{{lang-es|Güevéjar}}</small>
|[[ფაილი:Ayuntamiento Güévejar.jpg|170px|[[Гуэвехар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Güevéjar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гуэвехар]]]]||9,75||2595||{{coord|37.256906319348126|-3.5975202124899512}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationGüevéjar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Гуэвехар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientoguevejar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Гуэвехар|publisher=''ayuntamientoguevejar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003443/http://ayuntamientoguevejar.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[უელაგო]]<br><small>{{lang-es|Huélago}}</small>
|[[ფაილი:070527-Huelago 007.jpg|170px|[[Уэлаго]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huélago (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэлаго]]]]||32,79||403||{{coord|37.420576947196714|-3.2621477603573332}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationHuélago.png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэлаго]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.huelago.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэлаго|publisher=''huelago.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001021/http://www.huelago.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001021/http://www.huelago.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[უენეხა]]<br><small>{{lang-es|Huéneja}}</small>
|[[ფაილი:Panoramica pantano flickr.jpg|170px|[[Уэнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huéneja (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэнеха]]]]||116,69||1184||{{coord|37.17699534089753|-2.9484180603656274}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationHuéneja.png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэнеха]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.hueneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэнеха|publisher=''hueneja.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003253/http://www.hueneja.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003253/http://www.hueneja.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[უესკარი]]<br><small>{{lang-es|Huéscar}}</small>
|[[ფაილი:Colegiata SMaria (4).jpg|170px|[[Уэскар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huéscar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэскар]]]]||473,46||7253||{{coord|37.809243139703696|-2.5394656603439905}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationHuéscar (municipality).png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэскар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.aytohuescar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэскар|publisher=''aytohuescar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001045/https://www.aytohuescar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[უეტორ-დე-სანტილიანი]]<br><small>{{lang-es|Huétor de Santillán}}</small>
|[[ფაილი:Huétor Santillán.jpg|170px|[[Уэтор-де-Сантильян]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huétor Santillán (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэтор-де-Сантильян]]]]||93,27||1877||{{coord|37.21837608930936|-3.517144405142841}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationHuétor Santillán.png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэтор-де-Сантильян]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.huetorsantillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэтор-де-Сантильян|publisher=''huetorsantillan.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126042754/https://www.huetorsantillan.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[უეტორ-ტახარი]]<br><small>{{lang-es|Huétor Tájar}}</small>
|[[ფაილი:Plaza1mayo huetor.jpg|170px|[[Уэтор-Тахар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huétor Tájar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэтор-Тахар]]]]||39,94||10352||{{coord|37.19404333345532|-4.046814918637426}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationHuétor-Tájar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэтор-Тахар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.huetortajar.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэтор-Тахар|publisher=''huetortajar.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2012-02-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20120226185108/http://www.huetortajar.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[უეტორ-ვეგა]]<br><small>{{lang-es|Huétor Vega}}</small>
|[[ფაილი:Pérgola. Poste de ladrillo y viga de hormigón.jpg|170px|[[Уэтор-Вега]]]]||[[ფაილი:Escudo de Huétor Vega (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Уэтор-Вега]]]]||4,24||12039||{{coord|37.14531479969702|-3.5694809296833196}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationHuétor-Vega.png|140px|Расположение муниципалитета [[Уэтор-Вега]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://sede.huetorvega.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уэтор-Вега|publisher=''sede.huetorvega.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005852/http://sede.huetorvega.es/portal-huetorvega/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ილორა]]<br><small>{{lang-es|Illora}}</small>
|[[ფაილი:Illora.jpg|170px|[[Ильора]]]]||[[ფაილი:Escudo de Íllora (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ильора]]]]||197,43||10054||{{coord|37.28839523294829|-3.8796407204821324}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationÍllora.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ильора]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.illora.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ильора|publisher=''illora.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000644/http://www.illora.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000644/http://www.illora.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[იტრაბო]]<br><small>{{lang-es|Itrabo}}</small>
|[[ფაილი:Ítrabo 24J 02.jpg|170px|[[Итрабо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ítrabo (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Итрабо]]]]||19,08||988||{{coord|36.7995428613854|-3.6385605873658537}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationÍtrabo.png|140px|Расположение муниципалитета [[Итрабо]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.itrabo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Итрабо|publisher=''itrabo.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000659/http://www.itrabo.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000659/http://www.itrabo.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ისნალიოსი]]<br><small>{{lang-es|Iznalloz}}</small>
|[[ფაილი:Iznalloz (Granada).jpg|170px|[[Иснальос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Iznalloz (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Иснальос]]]]||296,39||5134||{{coord|37.39286741648087|-3.5276721315228214}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationIznalloz.png|140px|Расположение муниципалитета [[Иснальос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.iznalloz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Иснальос|publisher=''iznalloz.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001900/http://www.iznalloz.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ხატარი]]<br><small>{{lang-es|Játar}}</small>
|[[ფაილი:Játar (Granada, España).jpg|170px|[[Хатар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Játar (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хатар]]]]||9,57||614||{{coord|37.134282073341545|-3.5716955755285147}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationJátar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Хатар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villadejatar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хатар|publisher=''villadejatar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000918/http://www.villadejatar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000918/http://www.villadejatar.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ხაიენა]]<br><small>{{lang-es|Jayena}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de Jayena.JPG|170px|[[Хайена]]]]||[[ფაილი:Escudo de Jayena (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Хайена]]]]||79,51||1060||{{coord|36.948872831643506|-3.823029477562941}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationJayena.png|140px|Расположение муниципалитета [[Хайена]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.jayena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хайена|publisher=''jayena.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002850/http://www.jayena.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114002850/http://www.jayena.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ხერეს-დელ-მარკესადო]]<br><small>{{lang-es|Jerez del Marquesado}}</small>
|[[ფაილი:Plaza del Molino en Jerez del Marquesado.JPG|170px|[[Херес-дель-Маркесадо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Jérez del Marquesado (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Херес-дель-Маркесадо]]]]||82,29||968||{{coord|37.18379176497788|-3.1597662585174544}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationJérez del Marquesado.png|140px|Расположение муниципалитета [[Херес-дель-Маркесадо]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.jerezdelmarquesado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Херес-дель-Маркесадо|publisher=''jerezdelmarquesado.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2012-01-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20120130234600/http://www.jerezdelmarquesado.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ხეტე]]<br><small>{{lang-es|Jete}}</small>
|[[ფაილი:Jete05 24J.jpg|170px|[[Хете]]]]||[[ფაილი:Escudo de Jete (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Хете]]]]||13,91||919||{{coord|36.79732052397945|-3.66805483339095}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationJete.png|140px|Расположение муниципалитета [[Хете]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientojete.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хете|publisher=''ayuntamientojete.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125090335/https://ayuntamientojete.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ხუნი (ესპანეთი)|ხუნი]]<br><small>{{lang-es|Jun}}</small>
|[[ფაილი:Vista de Jun.png|170px|[[Хун (город, Испания)|Хун]]]]||[[ფაილი:Escudo de Jun (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Хун (город, Испания)|Хун]]]]||3,69||3833||{{coord|37.221864472978545|-3.5943011026932643}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationJun.png|140px|Расположение муниципалитета [[Хун (город, Испания)|Хун]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientojun.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Хун|publisher=''ayuntamientojun.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2019-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190701201700/http://www.ayuntamientojun.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ხუვილესი]]<br><small>{{lang-es|Juviles}}</small>
|[[ფაილი:Juviles.jpg|170px|[[Хувилес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Juviles (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Хувилес]]]]||15,0||153||{{coord|36.94825714252169|-3.225758450575502}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationJuviles.png|140px|Расположение муниципалитета [[Хувилес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.juviles.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Хувилес|publisher=''juviles.net''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002559/http://www.juviles.net/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლაჩარი]]<br><small>{{lang-es|Láchar}}</small>
|[[ფაილი:Castillodelachargranada.png|170px|[[Лачар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Láchar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лачар]]]]||13,12||3471||{{coord|37.194975469449744|-3.8338597856062013}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationLáchar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лачар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lachar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лачар|publisher=''lachar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002649/http://www.lachar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლანხარონი]]<br><small>{{lang-es|Lanjarón}}</small>
|[[ფაილი:Lanjarón Kastell.jpg|170px|[[Ланхарон]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lanjarón (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ланхарон]]]]||60,38||3507||{{coord|36.91800071397997|-3.480315685614715}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationLanjarón.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ланхарон]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.lanjaron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ланхарон|publisher=''lanjaron.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101040900/https://www.lanjaron.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლანტეირა]]<br><small>{{lang-es|Lanteira}}</small>
|[[ფაილი:Centro de Lanteira.jpg|170px|[[Лантейра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lanteira (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лантейра]]]]||52,78||588||{{coord|37.16882013433093|-3.1384119856069943}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationLanteira.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лантейра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientolanteira.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лантейра|publisher=''ayuntamientolanteira.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2017-08-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170818173950/http://www.ayuntamientolanteira.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170818173950/http://www.ayuntamientolanteira.es/|archivedate=2017-08-18}}</ref>
|-align="center"
|[[ლეკრინი]]<br><small>{{lang-es|Lecrín}}</small>
|[[ფაილი:El Molino de Lecrín 01.jpg|170px|[[Лекрин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lecrín (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лекрин]]]]||40,49||2134||{{coord|36.948432493076275|-3.5513675923464323}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationLecrín.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лекрин]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://nuevo.eslecrin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лекрин|publisher=''nuevo.eslecrin.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123220512/http://nuevo.eslecrin.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლენტეხი (ესპანეთი)|ლენტეხი]]<br><small>{{lang-es|Lentegí}}</small>
|[[ფაილი:View of Lentegi.jpg|170px|[[Лентехи (Испания)|Лентехи]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lentegí (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лентехи (Испания)|Лентехи]]]]||23,84||326||{{coord|36.834375531815375|-3.674430527845945}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationLentegí.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лентехи (Испания)|Лентехи]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://lentegi.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лентехи|publisher=''lentegi.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029041809/http://lentegi.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლობრასი]]<br><small>{{lang-es|Lobras}}</small>
|[[ფაილი:Lobras.JPG|170px|[[Лобрас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lobras (Granada).2017.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лобрас]]]]||16,05||145||{{coord|36.92935377213472|-3.2127890579028873}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationLobras.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лобрас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://lobras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лобрас|publisher=''lobras.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002619/https://lobras.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლოხა (გრანადა)|ლოხა]]<br><small>{{lang-es|Loja}}</small>
|[[ფაილი:Vistaloja.JPG|170px|[[Лоха (Гранада)|Лоха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Loja (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лоха (Гранада)|Лоха]]]]||447,53||20342||{{coord|37.16698378689384|-4.151985139480474}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationLoja (municipality).png|140px|Расположение муниципалитета [[Лоха (Гранада)|Лоха]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytoloja.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Лоха|publisher=''aytoloja.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2017-04-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20170421202616/http://aytoloja.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლუგროსი]]<br><small>{{lang-es|Lugros}}</small>
|[[ფაილი:Rio alhama-lugros.jpg|170px|[[Лугрос]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лугрос]]]]||63,0||323||{{coord|37.22922062715978|-3.2413018161867493}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationLugros.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лугрос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lugros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лугрос|publisher=''lugros.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002813/http://www.lugros.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114002813/http://www.lugros.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ლუხარი]]<br><small>{{lang-es|Lújar}}</small>
|[[ფაილი:Th 9884a105155d2d5abab95f407ee25a91 U4T1711-Iglesia-parroquial-del-Santo-Cristo-de-Cabrilla-Lujar-Granada.jpg|170px|[[Лухар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lújar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Лухар]]]]||36,96||488||{{coord|36.78656861037004|-3.4045183757204884}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationLújar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Лухар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lujar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лухар|publisher=''lujar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114004254/http://www.lujar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114004254/http://www.lujar.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ლა-მალაა]]<br><small>{{lang-es|La Malahá}}</small>
|[[ფაილი:MunicipioLaMala.jpg|170px|[[Ла-Малаа]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Malahá (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Малаа]]]]||25,42||1781||{{coord|37.1012978390618|-3.722918916191086}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationLa Malahá.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ла-Малаа]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.lamalaha.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Малаа|publisher=''lamalaha.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003022/https://www.lamalaha.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მარასენა]]<br><small>{{lang-es|Maracena}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia maracena.jpg|170px|[[Марасена]]]]||[[ფაილი:Escudo de Maracena (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Марасена]]]]||4,89||22116||{{coord|37.20751726507572|-3.63295952968123}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationMaracena.png|140px|Расположение муниципалитета [[Марасена]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://maracena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Марасена|publisher=''maracena.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219080009/https://maracena.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მარჩალი]]<br><small>{{lang-es|Marchal}}</small>
|[[ფაილი:Marchal desde El Llano.JPG|170px|[[Марчаль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Marchal (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Марчаль]]]]||7,84||417||{{coord|37.296314705347314|-3.2024506775511528}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationMarchal.png|140px|Расположение муниципалитета [[Марчаль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.marchal.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Марчаль|publisher=''marchal.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001222/http://www.marchal.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001222/http://www.marchal.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[მოკლინი]]<br><small>{{lang-es|Moclín}}</small>
|[[ფაილი:Muralla Moclin.jpg|170px|[[Моклин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Moclín (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Моклин]]]]||113,11||3651||{{coord|37.33991764058742|-3.7857877450183666}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationMoclín.png|140px|Расположение муниципалитета [[Моклин]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientodemoclin.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Моклин|publisher=''ayuntamientodemoclin.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001020/https://ayuntamientodemoclin.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მოლვისარი]]<br><small>{{lang-es|Molvízar}}</small>
|[[ფაილი:Molvízar (Granada).jpg|170px|[[Мольвисар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Molvízar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мольвисар]]]]||21,47||2794||{{coord|36.78682614093699|-3.60758118921424}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationMolvízar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Мольвисар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.molvizar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мольвисар|publisher=''molvizar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027121338/http://molvizar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მონაჩილი]]<br><small>{{lang-es|Monachil}}</small>
|[[ფაილი:Convento agustino recoleto de Nuestra Señora del Buen Consejo. Monachil, Granada, España..jpg|170px|[[Моначиль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Monachil (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Моначиль]]]]||88,92||7939||{{coord|37.13219129843276|-3.5399635603671586}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationMonachil.png|140px|Расположение муниципалитета [[Моначиль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.monachil.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Моначиль|publisher=''monachil.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125052333/https://monachil.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მონტეფრიო]]<br><small>{{lang-es|Montefrío}}</small>
|[[ფაილი:Montefrío.JPG|170px|[[Монтефрио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Montefrío (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монтефрио]]]]||253,92||5433||{{coord|37.320957744196576|-4.011188243171118}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationMontefrío.png|140px|Расположение муниципалитета [[Монтефрио]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://montefrio.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Монтефрио|publisher=''montefrio.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200922193615/http://montefrio.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მონტეხიკარი]]<br><small>{{lang-es|Montejícar}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de San Andrés en Montejícar.JPG|170px|[[Монтехикар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Montejícar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монтехикар]]]]||87,73||2113||{{coord|37.571796454951865|-3.504524418022978}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationMontejícar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Монтехикар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://aytomontejicar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Монтехикар|publisher=''aytomontejicar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002611/https://aytomontejicar.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მონტილიანა]]<br><small>{{lang-es|Montillana}}</small>
|[[ფაილი:Montillana, casa consistorial.jpg|170px|[[Монтильяна]]]]||[[ფაილი:Escudo de Montillana (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монтильяна]]]]||75,17||1189||{{coord|37.49996337409113|-3.672088527823333}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationMontillana.png|140px|Расположение муниципалитета [[Монтильяна]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.montillana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Монтильяна|publisher=''montillana.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225192200/http://www.montillana.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201225192200/http://www.montillana.es/|archivedate=2020-12-25}}</ref>
|-align="center"
|[[მორალედა-დე-საფაიონა]]<br><small>{{lang-es|Moraleda de Zafayona}}</small>
|[[ფაილი:Renault Type NN 1 oder Type NN 2 Limousine.JPG|170px|[[Мораледа-де-Сафайона]]]]||[[ფაილი:Escudo de Moraleda de Zafayona (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мораледа-де-Сафайона]]]]||48,15||3153||{{coord|37.169715736616766|-3.9651000603658586}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationMoraleda de Zafayona.png|140px|Расположение муниципалитета [[Мораледа-де-Сафайона]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.moraledadezafayona.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мораледа-де-Сафайона|publisher=''moraledadezafayona.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003839/http://www.moraledadezafayona.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114003839/http://www.moraledadezafayona.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[მორელაბორი]]<br><small>{{lang-es|Morelábor}}</small>
|[[ფაილი:Moreda estación.png|170px|[[Морелабор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Morelábor (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Морелабор]]]]||38,56||607||{{coord|37.43990183112095|-3.3312378161795686}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationMorelábor.png|140px|Расположение муниципалитета [[Морелабор]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.morelabor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Морелабор|publisher=''morelabor.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001203/http://www.morelabor.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001203/http://www.morelabor.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[მოტრილი]]<br><small>{{lang-es|Motril}}</small>
|[[ფაილი:Teatro Calderón, Motril.jpg|170px|[[Мотриль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Motril (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мотриль]]]]||109,77||58020||{{coord|36.742952600603196|-3.5161628974679444}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationMotril.png|140px|Расположение муниципалитета [[Мотриль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.motril.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мотриль|publisher=''motril.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2007-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20070519064725/http://www.motril.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[მურტასი]]<br><small>{{lang-es|Murtas}}</small>
|[[ფაილი:Plaza de Murtas.JPG|170px|[[Муртас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Murtas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Муртас]]]]||71,7||467||{{coord|36.8872605555666|-3.1083275738691625}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationMurtas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Муртас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.murtas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муртас|publisher=''murtas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20200926222601/http://www.murtas.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200926222601/http://www.murtas.es/|archivedate=2020-09-26}}</ref>
|-align="center"
|[[ნევადა (გრანადა)|ნევადა]]<br><small>{{lang-es|Nevada}}</small>
|[[ფაილი:Fuente en Nevada.png|170px|[[Невада (Гранада)|Невада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Nevada (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Невада (Гранада)|Невада]]]]||77,31||1050||{{coord|37.00853150537521|-3.0129046431817272}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationNevada, Spain.png|140px|Расположение муниципалитета [[Невада (Гранада)|Невада]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.nevada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Невада|publisher=''nevada.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20201107114257/http://www.nevada.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ნიგუელასი]]<br><small>{{lang-es|Nigüelas}}</small>
|[[ფაილი:RK1502 P1020198 Niguelas.jpg|170px|[[Нигуэлас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Nigüelas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Нигуэлас]]]]||31,05||1173||{{coord|36.9767770936929|-3.540438425993193}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationNigüelas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Нигуэлас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.niguelas.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Нигуэлас|publisher=''niguelas.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101014555/https://www.niguelas.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ნივარი]]<br><small>{{lang-es|Nívar}}</small>
|[[ფაილი:16092018-DSC 0831.jpg|170px|[[Нивар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Nívar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Нивар]]]]||11,18||994||{{coord|37.26089883528451|-3.574812914742913}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationNívar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Нивар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientodenivar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Нивар|publisher=''ayuntamientodenivar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124084227/http://ayuntamientodenivar.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ოხიხარესი]]<br><small>{{lang-es|Ogíjares}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de Santa Ana. Vista general.jpg|170px|[[Охихарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ogíjares (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Охихарес]]]]||6,91||14160||{{coord|37.12000042140294|-3.6068949026967094}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationOgíjares.png|140px|Расположение муниципалитета [[Охихарес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientodeogijares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Охихарес|publisher=''ayuntamientodeogijares.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003856/http://ayuntamientodeogijares.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ორსე (გრანადა)|ორსე]]<br><small>{{lang-es|Orce}}</small>
|[[ფაილი:PANORAMICA DE ORCE - panoramio.jpg|170px|[[Орсе (Гранада)|Орсе]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Орсе (Гранада)|Орсе]]]]||324,96||1190||{{coord|37.72121847455255|-2.4792355584990706}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationOrce.png|140px|Расположение муниципалитета [[Орсе (Гранада)|Орсе]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.orce.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Орсе|publisher=''orce.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-03-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20200320031327/http://www.orce.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ორხივა]]<br><small>{{lang-es|Órgiva}}</small>
|[[ფაილი:Casa-palacio de los condes de Sastago-Orgiva (2).jpg|170px|[[Орхива]]]]||[[ფაილი:Escudo de Órgiva (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Орхива]]]]||134,14||5725||{{coord|36.90046663929417|-3.4238542167994326}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationÓrgiva.png|140px|Расположение муниципалитета [[Орхива]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientodeorgiva.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Орхива|publisher=''ayuntamientodeorgiva.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203180805/http://ayuntamientodeorgiva.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ოტივარი]]<br><small>{{lang-es|Otívar}}</small>
|[[ფაილი:Otívar04 24J.jpg|170px|[[Отивар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Otívar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Отивар]]]]||57,52||1034||{{coord|36.813256295500935|-3.6794242732701448}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationOtívar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Отивар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.otivar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Отивар|publisher=''otivar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126013354/http://otivar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ოტურა]]<br><small>{{lang-es|Villa de Otura}}</small>
|[[ფაილი:Ayuntamiento de Otura.jpg|170px|[[Отура]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villa de Otura (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Отура]]]]||24,34||6952||{{coord|37.09419670201082|-3.634755445026761}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationVilla de Otura.png|140px|Расположение муниципалитета [[Отура]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamientodeotura.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Отура|publisher=''ayuntamientodeotura.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000051/http://ayuntamientodeotura.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პადული]]<br><small>{{lang-es|Padul}}</small>
|[[ფაილი:Casa Grande (El Padul).jpg|170px|[[Падуль]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Padul (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Падуль]]]]||89,15||8420||{{coord|37.022249423106366|-3.6274454757125483}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationEl Padul.png|140px|Расположение муниципалитета [[Падуль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.padul.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Падуль|publisher=''padul.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101003538/http://www.padul.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პამპანეირა]]<br><small>{{lang-es|Pampaneira}}</small>
|[[ფაილი:Pampaneira general view.jpg|170px|[[Пампанейра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pampaneira (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пампанейра]]]]||17,47||321||{{coord|36.93987655287659|-3.3613992450319627}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationPampaneira.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пампанейра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.turismopampaneira.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пампанейра|publisher=''turismopampaneira.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021023246/http://turismopampaneira.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პედრო-მარტინესი]]<br><small>{{lang-es|Pedro Martínez}}</small>
|[[ფაილი:Pedro Martínez, en Granada (España).jpg|170px|[[Педро-Мартинес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Martínez (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Мартинес]]]]||136,87||1107||{{coord|37.50164144520133|-3.2304683296711993}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationPedro Martínez.png|140px|Расположение муниципалитета [[Педро-Мартинес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pedromartinez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Мартинес|publisher=''pedromartinez.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002322/http://www.pedromartinez.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პელიგროსი]]<br><small>{{lang-es|Peligros}}</small>
|[[ფაილი:Mercadona en Peligros (Granada).jpg|170px|[[Пелигрос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Peligros (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пелигрос]]]]||10,14||11394||{{coord|37.230760098804396|-3.6287841045408773}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationPeligros.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пелигрос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientopeligros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пелигрос|publisher=''ayuntamientopeligros.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201145841/http://ayuntamientopeligros.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ლა-პესა]]<br><small>{{lang-es|La Peza}}</small>
|[[ფაილი:La Peza (Granada).jpg|170px|[[Ла-Песа]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Peza (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Песа]]]]||101,29||1178||{{coord|37.27553168174203|-3.284897291045623}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationLa Peza.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ла-Песа]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lapeza.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Песа|publisher=''lapeza.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124202357/http://www.lapeza.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ელ-პინარი]]<br><small>{{lang-es|El Pinar}}</small>
|[[ფაილი:Pinos del Valle (Granada).jpg|170px|[[Эль-Пинар]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Pinar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Пинар]]]]||38,01||877||{{coord|36.912810624270655|-3.5535033315274935}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationEl Pinar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Эль-Пинар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytoelpinar.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Пинар|publisher=''aytoelpinar.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021155851/https://www.aytoelpinar.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პინოს-ხენილი]]<br><small>{{lang-es|Pinos Genil}}</small>
|[[ფაილი:Ayuntamiento de Pinos Genil.png|170px|[[Пинос-Хениль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pinos Genil (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пинос-Хениль]]]]||13,99||1457||{{coord|37.16362593031231|-3.5020027738598283}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationPinos Genil.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пинос-Хениль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.pinosgenil.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пинос-Хениль|publisher=''pinosgenil.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031234822/http://www.pinosgenil.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201031234822/http://www.pinosgenil.es/|archivedate=2020-10-31}}</ref>
|-align="center"
|[[პინოს-პუენტე]]<br><small>{{lang-es|Pinos Puente}}</small>
|[[ფაილი:Río Cubillas.jpg|170px|[[Пинос-Пуэнте]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pinos Puente (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пинос-Пуэнте]]]]||91,88||9930||{{coord|37.250816157120795|-3.7520569341070957}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationPinos Puente.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пинос-Пуэнте]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.pinos-puente.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Пинос-Пуэнте|publisher=''pinos-puente.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000536/https://www.pinos-puente.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პინიარი]]<br><small>{{lang-es|Píñar}}</small>
|[[ფაილი:Landscape andalusia pinar.jpg|170px|[[Пиньяр]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пиньяр]]]]||125,72||1138||{{coord|37.44280857030004|-3.4406140296732275}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationPíñar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пиньяр]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://ayuntamientopinar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пиньяр|publisher=''ayuntamientopinar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201028142121/http://ayuntamientopinar.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პოლიკარი]]<br><small>{{lang-es|Polícar}}</small>
|[[ფაილი:Parque Nevado en Polícar.JPG|170px|[[Поликар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Polícar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Поликар]]]]||5,34||276||{{coord|37.257398725969225|-3.233158202692052}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationPolícar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Поликар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.policar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Поликар|publisher=''policar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000414/http://www.policar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000414/http://www.policar.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[პოლოპოსი]]<br><small>{{lang-es|Polopos}}</small>
|[[ფაილი:Polopos (Granada, España).jpg|170px|[[Полопос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Polopos (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Полопос]]]]||26,58||1756||{{coord|36.79412510961543|-3.297795889747046}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationPolopos.png|140px|Расположение муниципалитета [[Полопос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.polopos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Полопос|publisher=''polopos.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101044946/http://www.polopos.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101044946/http://www.polopos.es/|archivedate=2020-11-01}}</ref>
|-align="center"
|[[პორტუგოსი]]<br><small>{{lang-es|Pórtugos}}</small>
|[[ფაილი:Fuente Agria-Pórtugos (2).jpg|170px|[[Португос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pórtugos (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Португос]]]]||21,0||382||{{coord|36.942337105414396|-3.3104006180444085}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationPórtugos.png|140px|Расположение муниципалитета [[Португос]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.portugos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Португос|publisher=''portugos.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003843/http://www.portugos.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პუებლა-დე-დონ-ფადრიკე]]<br><small>{{lang-es|Puebla de Don Fadrique}}</small>
|[[ფაილი:Puebla de Don Fadrique - Granada.jpg|170px|[[Пуэбла-де-Дон-Фадрике]]]]||[[ფაილი:Escudo de Puebla de Don Fadrique (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пуэбла-де-Дон-Фадрике]]]]||523,38||2250||{{coord|37.95783589408837|-2.4348815468451175}}||[[უესკარის კომარკა|უესკარი]]
|[[ფაილი:LocationPuebla de Don Fadrique.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пуэбла-де-Дон-Фадрике]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://ayuntamiento.puebladedonfadrique.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пуэбла-де-Дон-Фадрике|publisher=''ayuntamiento.puebladedonfadrique.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003052/https://ayuntamiento.puebladedonfadrique.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პულიანასი]]<br><small>{{lang-es|Pulianas}}</small>
|[[ფაილი:Media Markt de Granada.png|170px|[[Пульянас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pulianas (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пульянас]]]]||6,33||5429||{{coord|37.222591933750316|-3.6078120566682137}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationPulianas.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пульянас]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.pulianas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пульянас|publisher=''pulianas.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025072858/https://www.pulianas.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[პურულიენა]]<br><small>{{lang-es|Purullena}}</small>
|[[ფაილი:Iglesi de san Martin de Purullena.jpg|170px|[[Пурульена]]]]||[[ფაილი:No coats of arms.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пурульена]]]]||21,19||2293||{{coord|37.314650954602406|-3.1894411873483954}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationPurullena.png|140px|Расположение муниципалитета [[Пурульена]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.purullena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пурульена|publisher=''purullena.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000225/http://www.purullena.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000225/http://www.purullena.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[კენტარი]]<br><small>{{lang-es|Quéntar}}</small>
|[[ფაილი:Quéntar 04.JPG|170px|[[Кентар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Quéntar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Кентар]]]]||66,49||933||{{coord|37.19213093373073|-3.466730980004165}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationQuéntar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Кентар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://sedequentar.dipgra.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кентар|publisher=''sedequentar.dipgra.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28}}</ref>
|-align="center"
|[[რუბიტე]]<br><small>{{lang-es|Rubite}}</small>
|[[ფაილი:Casarones.JPG|170px|[[Рубите]]]]||[[ფაილი:Escudo de Rubite (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Рубите]]]]||28,55||394||{{coord|36.80915562049921|-3.348048049333801}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationRubite.png|140px|Расположение муниципалитета [[Рубите]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.rubite.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Рубите|publisher=''rubite.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124200615/http://www.rubite.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201124200615/http://www.rubite.es/|archivedate=2020-11-24}}</ref>
|-align="center"
|[[სალარი (გრანადა)|სალარი]]<br><small>{{lang-es|Salar}}</small>
|[[ფაილი:Ancient Roman villa of Salar 000 (43472931315).jpg|170px|[[Салар (Гранада)|Салар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Salar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Салар (Гранада)|Салар]]]]||85,6||2631||{{coord|37.15216885761685|-4.066793487353958}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationSalar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Салар (Гранада)|Салар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://salar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Салар|publisher=''salar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125111850/https://salar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სალობრენია]]<br><small>{{lang-es|Salobreña}}</small>
|[[ფაილი:Castillo de Salobreña (Granada) (2).jpg|170px|[[Салобренья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Salobreña (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Салобренья]]]]||34,91||12381||{{coord|36.746468314036726|-3.5870385757218313}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationSalobreña.png|140px|Расположение муниципалитета [[Салобренья]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayto-salobrena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Салобренья|publisher=''ayto-salobrena.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125113457/http://ayto-salobrena.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სანტა-კრუს-დელ-კომერსიო]]<br><small>{{lang-es|Santa Cruz del Comercio}}</small>
|[[ფაილი:Plaza de la Constitución en Santa Cruz del Comercio.jpg|170px|[[Санта-Крус-дель-Комерсио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Cruz del Comercio (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-дель-Комерсио]]]]||16,89||528||{{coord|37.060514163992025|-3.9763616296862176}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationSanta Cruz del Comercio.png|140px|Расположение муниципалитета [[Санта-Крус-дель-Комерсио]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santacruzdelcomercio.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-дель-Комерсио|publisher=''santacruzdelcomercio.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001314/http://www.santacruzdelcomercio.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სანტა-ფე (გრანადა)|სანტა-ფე]]<br><small>{{lang-es|Santa Fe}}</small>
|[[ფაილი:El Pósito - Santa Fe (Granada).jpg|170px|[[Санта-Фе (Гранада)|Санта-Фе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Fe (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Фе (Гранада)|Санта-Фе]]]]||38,2||15157||{{coord|37.18954290979232|-3.7183637082381518}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationSanta Fe.png|140px|Расположение муниципалитета [[Санта-Фе (Гранада)|Санта-Фе]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.santafe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Фе|publisher=''santafe.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201102111154/http://www.santafe.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სოპორტუხარი]]<br><small>{{lang-es|Soportújar}}</small>
|[[ფაილი:Soportújar01.jpg|170px|[[Сопортухар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Soportújar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сопортухар]]]]||14,16||268||{{coord|36.92838739162483|-3.4051263622219734}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationSoportújar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сопортухар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.soportujar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сопортухар|publisher=''soportujar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029040130/http://www.soportujar.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201029040130/http://www.soportujar.es/|archivedate=2020-10-29}}</ref>
|-align="center"
|[[სორვილანი]]<br><small>{{lang-es|Sorvilán}}</small>
|[[ფაილი:Sorvilan4.jpg|170px|[[Сорвилан]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sorvilán (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сорвилан]]]]||34,33||538||{{coord|36.79465291399498|-3.265550791061899}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationSorvilán.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сорвилан]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.sorvilan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сорвилан|publisher=''sorvilan.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002058/http://www.sorvilan.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114002058/http://www.sorvilan.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ლა-ტაა]]<br><small>{{lang-es|La Taha}}</small>
|[[ფაილი:Atalbeitar.jpg|170px|[[Ла-Таа]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Taha (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Таа]]]]||25,59||653||{{coord|36.935989950581245|-3.325517087361263}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationLa Taha.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ла-Таа]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.lataha.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Таа|publisher=''lataha.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125135947/http://www.lataha.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ტორე-კარდელა]]<br><small>{{lang-es|Torre-Cardela}}</small>
|[[ფაილი:Tdtc.jpg|170px|[[Торре-Кардела]]]]||[[ფაილი:Escudo de Torre-Cardela (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Торре-Кардела]]]]||15,19||736||{{coord|37.50465807890695|-3.356017162202405}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationTorre-Cardela.png|140px|Расположение муниципалитета [[Торре-Кардела]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.torre-cardela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Торре-Кардела|publisher=''torre-cardela.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000641/http://www.torre-cardela.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000641/http://www.torre-cardela.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ტორენუევა-კოსტა]]<br><small>{{lang-es|Torrenueva Costa}}</small>
|[[ფაილი:PLAYA DE TORRENUEVA.jpg|170px|[[Торренуэва-Коста]]]]||[[ფაილი:Escudo de Torrenueva Costa (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Торренуэва-Коста]]]]||||2682||{{coord|36.70185346280639|-3.4857277181516357}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationTorrenueva, Granada.png|140px|Расположение муниципалитета [[Торренуэва-Коста]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.torrenuevagranada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Торренуэва-Коста|publisher=''torrenuevagranada.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-09-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200929092508/http://www.torrenuevagranada.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200929092508/http://www.torrenuevagranada.es/|archivedate=2020-09-29}}</ref>
|-align="center"
|[[ტორვისკონი]]<br><small>{{lang-es|Torvizcón}}</small>
|[[ფაილი:Torvizcón.jpg|170px|[[Торвискон]]]]||[[ფაილი:Escudo de Torvizcón (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Торвискон]]]]||51,4||648||{{coord|36.87844393060773|-3.298703260375715}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationTorvizcón.png|140px|Расположение муниципалитета [[Торвискон]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.torvizcon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Торвискон|publisher=''torvizcon.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005850/http://www.torvizcon.es/noticias|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ტრეველესი]]<br><small>{{lang-es|Trevélez}}</small>
|[[ფაილი:Trevélez (Granada).jpg|170px|[[Тревелес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Trevélez (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Тревелес]]]]||91,0||732||{{coord|37.00235623919917|-3.266589816194448}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationTrevélez.png|140px|Расположение муниципалитета [[Тревелес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.trevelez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тревелес|publisher=''trevelez.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027180354/http://www.trevelez.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201027180354/http://www.trevelez.es/|archivedate=2020-10-27}}</ref>
|-align="center"
|[[ტურონი]]<br><small>{{lang-es|Turón}}</small>
|[[ფაილი:Municipio de Turón.jpg|170px|[[Турон]]]]||[[ფაილი:Escudo de Turón (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Турон]]]]||55,0||239||{{coord|36.863627063807435|-3.0575033818199397}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationTurón.png|140px|Расположение муниципалитета [[Турон]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.turon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Турон|publisher=''turon.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114000500/http://www.turon.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114000500/http://www.turon.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[უხიკარი]]<br><small>{{lang-es|Ugíjar}}</small>
|[[ფაილი:Iglesia de Ugíjar.JPG|170px|[[Ухихар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ugíjar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ухихар]]]]||66,96||2523||{{coord|36.96109523711531|-3.0543744063519176}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationUgíjar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ухихар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ugijar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ухихар|publisher=''ugijar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201228005852/http://www.ugijar.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვალდერუბიო]]<br><small>{{lang-es|Valderrubio}}</small>
|[[ფაილი:001 Casa de la familia García Lorca (Valderrubio).jpg|170px|[[Вальдеррубио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Valderrubio (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вальдеррубио]]]]||6,59||2086||{{coord|37.23435181208177|-3.8236380432757233}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationValderrubio.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вальдеррубио]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientovalderrubio.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вальдеррубио|publisher=''ayuntamientovalderrubio.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20201207212205/http://www.ayuntamientovalderrubio.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ელ-ვალიე]]<br><small>{{lang-es|El Valle}}</small>
|[[ფაილი:Saleres (2680591168).jpg|170px|[[Эль-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Valle (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Валье]]]]||25,91||914||{{coord|36.92939756068871|-3.581938246409044}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationEl Valle.png|140px|Расположение муниципалитета [[Эль-Валье]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.elvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Валье|publisher=''elvalle.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125170943/https://www.elvalle.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვალიე-დელ-სალაბი]]<br><small>{{lang-es|Valle del Zalabí}}</small>
|[[ფაილი:Valle del Zalabí's Bullring.jpg|170px|[[Валье-дель-Салаби]]]]||[[ფაილი:Escudo de Valle del Zalabí (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Валье-дель-Салаби]]]]||108,48||2128||{{coord|37.262499947425006|-3.0998925278314235}}||[[გუადიქსის კომარკა|გუადიქსი]]
|[[ფაილი:LocationValle del Zalabí.png|140px|Расположение муниципалитета [[Валье-дель-Салаби]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.valledelzalabi.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Валье-дель-Салаби|publisher=''valledelzalabi.org''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002159/https://www.valledelzalabi.org/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვალორი]]<br><small>{{lang-es|Válor}}</small>
|[[ფაილი:Válor (Granada, España).jpg|170px|[[Валор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Válor (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Валор]]]]||59,0||675||{{coord|36.99620954726915|-3.080904846878012}}||[[ალპუხარა-გრანადინის კომარკა|ალპუხარა-გრანადინა]]
|[[ფაილი:LocationVálor.png|140px|Расположение муниципалитета [[Валор]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientodevalor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Валор|publisher=''ayuntamientodevalor.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124204344/http://ayuntamientodevalor.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვეგას-დელ-ხენილი]]<br><small>{{lang-es|Vegas del Genil}}</small>
|[[ფაილი:Puente del Francés, en Vegas del Genil.png|170px|[[Вегас-дель-Хениль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vegas del Genil (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вегас-дель-Хениль]]]]||14,15||11166||{{coord|37.171617587595605|-3.6673593585178788}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationVegas del Genil.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вегас-дель-Хениль]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.vegasdelgenil.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вегас-дель-Хениль|publisher=''vegasdelgenil.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002711/https://www.vegasdelgenil.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ველეს-დე-ბენაუდალია]]<br><small>{{lang-es|Vélez de Benaudalla}}</small>
|[[ფაილი:Eglise de Velez de Benaudalla.jpg|170px|[[Велес-де-Бенаудалья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vélez de Benaudalla (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Велес-де-Бенаудалья]]]]||79,11||2841||{{coord|36.83218083083034|-3.5157288143522805}}||[[კოსტა-ტროპიკალის კომარკა|კოსტა-ტროპიკალი]]
|[[ფაილი:LocationVélez de Benaudalla.png|140px|Расположение муниципалитета [[Велес-де-Бенаудалья]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.velezdebenaudalla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Велес-де-Бенаудалья|publisher=''velezdebenaudalla.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101075217/http://www.velezdebenaudalla.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვენტას-დე-უელმა]]<br><small>{{lang-es|Ventas de Huelma}}</small>
|[[ფაილი:Ventas de HuelmaA 05.jpg|170px|[[Вентас-де-Уэльма]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ventas de Huelma (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вентас-де-Уэльма]]]]||42,44||640||{{coord|37.06677977106187|-3.8209091413318124}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationVentas de Huelma.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вентас-де-Уэльма]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ventasdehuelma.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вентас-де-Уэльма|publisher=''ventasdehuelma.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114002045/http://www.ventasdehuelma.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვილიამენა]]<br><small>{{lang-es|Villamena}}</small>
|[[ფაილი:Conchar 002.jpg|170px|[[Вильямена]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villamena (Granada) 2.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильямена]]]]||20,18||948||{{coord|36.991010463372|-3.589134173865653}}||[[ვალიე-დე-ლეკრინის კომარკა|ვალიე-დე-ლეკრინი]]
|[[ფაილი:LocationVillamena.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вильямена]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://sites.google.com/site/ayuntamientovillamena/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильямена|publisher=''sites.google.com/site/ayuntamientovillamena''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201103222054/https://sites.google.com/site/ayuntamientovillamena/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[ვილიანუევა-დე-ლას-ტორესი]]<br><small>{{lang-es|Villanueva de las Torres}}</small>
|[[ფაილი:Villanueva de las Torres 04.jpg|170px|[[Вильянуэва-де-лас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de las Torres (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-лас-Торрес]]]]||66,5||582||{{coord|37.55659204810097|-3.089691404529757}}||[[ლოს-მონტესის კომარკა|ლოს-მონტესი]]
|[[ფაილი:LocationVillanueva de las Torres.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вильянуэва-де-лас-Торрес]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevadelastorres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-лас-Торрес|publisher=''villanuevadelastorres.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114001054/http://www.villanuevadelastorres.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201114001054/http://www.villanuevadelastorres.es/|archivedate=2020-11-14}}</ref>
|-align="center"
|[[ვილიანუევა-მესია]]<br><small>{{lang-es|Villanueva Mesía}}</small>
|[[ფაილი:El río Genil a su paso por Villanueva Mesía (Granada).jpg|170px|[[Вильянуэва-Месия]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva Mesía (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-Месия]]]]||11,18||2021||{{coord|37.215018716210686|-4.012718644421126}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationVillanueva Mesía.png|140px|Расположение муниципалитета [[Вильянуэва-Месия]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.villanuevamesia.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-Месия|publisher=''villanuevamesia.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200624212427/http://www.villanuevamesia.com/|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200624212427/http://www.villanuevamesia.com/|archivedate=2020-06-24}}</ref>
|-align="center"
|[[ვისნარი]]<br><small>{{lang-es|Víznar}}</small>
|[[ფაილი:Fuente Palacio del Cuzco en Víznar.JPG|170px|[[Виснар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Víznar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Виснар]]]]||13,0||976||{{coord|37.23120790880858|-3.553949737673703}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationVíznar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Виснар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.ayuntamientodeviznar.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Виснар|publisher=''ayuntamientodeviznar.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201208153204/http://www.ayuntamientodeviznar.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[საფარაია]]<br><small>{{lang-es|Zafarraya}}</small>
|[[ფაილი:Zafarrayaiglesia.jpg|170px|[[Сафаррая]]]]||[[ფაილი:Escudo de Zafarraya (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сафаррая]]]]||57,86||2137||{{coord|36.973514408824826|-4.141660693505357}}||[[ალამის კომარკა|ალამა]]
|[[ფაილი:LocationZafarraya.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сафаррая]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www.zafarraya.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сафаррая|publisher=''zafarraya.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114003029/https://www.zafarraya.es/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[საგრა (გრანადა)|საგრა]]<br><small>{{lang-es|Zagra}}</small>
|[[ფაილი:Castillo de Zagra.jpg|170px|[[Сагра (Гранада)|Сагра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Zagra (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сагра (Гранада)|Сагра]]]]||11,19||834||{{coord|37.25354080041139|-4.167955856667169}}||[[ლოხის კომარკა|ლოხა]]
|[[ფაილი:LocationZagra.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сагра (Гранада)|Сагра]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.zagra.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сагра|publisher=''zagra.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2014-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20140104085346/http://zagra.es/|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104085346/http://zagra.es/|archivedate=2014-01-04}}</ref>
|-align="center"
|[[ლა-სუბია]]<br><small>{{lang-es|La Zubia}}</small>
|[[ფაილი:Biblioteca de La Zubia.JPG|170px|[[Ла-Субия]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Zubia (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Субия]]]]||20,11||19155||{{coord|37.120637415540266|-3.584776883659155}}||[[ვეგა-დე-გრანადის კომარკა|ვეგა-დე-გრანადა]]
|[[ფაილი:LocationLa Zubia.png|140px|Расположение муниципалитета [[Ла-Субия]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=https://www2.ayuntamientolazubia.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Субия|publisher=''www2.ayuntamientolazubia.com''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20201213065416/https://www2.ayuntamientolazubia.com/|deadlink=no}}</ref>
|-align="center"
|[[სუხარი (ესპანეთი)|სუხარი]]<br><small>{{lang-es|Zújar}}</small>
|[[ფაილი:Zujarkuevas.JPG|170px|[[Сухар (Испания)|Сухар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Zújar (Granada).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сухар (Испания)|Сухар]]]]||102,12||2548||{{coord|37.5413789658261|-2.841573485492734}}||[[ბასის კომარკა|ბასა]]
|[[ფაილი:LocationZújar.png|140px|Расположение муниципалитета [[Сухар (Испания)|Сухар]] на карте провинции]]||<ref>{{cite web|url=http://www.aytozujar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сухар|publisher=''aytozujar.es''|lang=es|accessdate=2020-12-28|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124031736/http://www.aytozujar.es/|deadlink=no}}</ref>
|}
==რუკა==
{{პოზრუკა+|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|width=1100|float=center|caption=გრანადის პროვინციის მუნიციპალიტეტები|places=
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[აგრონი]]|lat=37.030585083817215|long=-3.8300751162941284|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალამედილია|7]]|lat=37.58157325290464|long=-3.244312458606461|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალბოლოტე|8]]|lat=37.230537252730805|long=-3.65698122608693|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალბონდონი|100]]|lat=36.828104769726835|long=-3.2110773199953124|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალბუნიანი|10]]|lat=37.22704069491937|long=-3.1331994972516513|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალბუნიოლი]]|lat=36.791145125757275|long=-3.2034006893135643|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალბუნიუელასი|11]]|lat=36.92870592987818|long=-3.623176897903858|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალდეირე|12]]|lat=37.16341913000035|long=-3.0721922199850864|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალფაკარი|13]]|lat=37.2366372379887|long=-3.570603214440298|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალგარინეხო]]|lat=37.324811789737666|long=-4.15864962977903|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალამა-დე-გრანადა|14]]|lat=37.002445630280455|long=-3.987811710752436|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალენდინი|15]]|lat=37.10775119840409|long=-3.64532317452383|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალიკუნ-დე-ორტეგა|3]]|lat=37.60785648592776|long=-3.1372800027824543|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალმეხიხარი|16]]|lat=36.902445606476|long=-3.299617087462665|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალმუნიეკარი]]|lat=36.733721796575|long=-3.691041472126377|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალპუხარა-დე-ლა-სიერა|17]]|lat=36.98082745639777|long=-3.1555569046492407|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ალკიფე|18]]|lat=37.17874654924839|long=-3.114856970265289|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[არენას-დელ-რეი]]|lat=36.95777499446935|long=-3.8938765242477626|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[არმილია|19]]|lat=37.14266227664576|long=-3.6278695623150066|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ატარფე|20]]|lat=37.22271107702447|long=-3.6863031414285645|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბასა (ქალაქი)|ბასა]]|lat=37.49034802017651|long=-2.7743170757982405|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბეას-დე-გრანადა|21]]|lat=37.218564067652174|long=-3.4811334739590976|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბეას-დე-გუადიქსი|22]]|lat=37.279663432619344|long=-3.2048152009450592|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბენალუა|23]]|lat=37.34989557598508|long=-3.168787494062912|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბენალუა-დე-ლას-ვილიასი]]|lat=37.43152462566468|long=-3.6824470432696685|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბენამაურელი]]|lat=37.60909776407599|long=-2.698839907681856|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბერჩულესი|25]]|lat=36.97424177950135|long=-3.1904055199908754|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბუბიონი|26]]|lat=36.94879305250104|long=-3.3567585248910845|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ბუსკისტარი|27]]|lat=36.937812093989635|long=-3.294354267822922|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კასინი|28]]|lat=37.059875333200125|long=-3.916858927939637|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კადიარი|29]]|lat=36.94627423517229|long=-3.180304029790599|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კახარი]]|lat=37.13411100768295|long=-3.570869455205897|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლა-კალაორა|30]]|lat=37.18156112762817|long=-3.0639919040000083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კალიკასასი|31]]|lat=37.27339178794392|long=-3.618404216286691|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კამპოტეხარი|32]]|lat=37.48131422148529|long=-3.616847208328867|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კანილესი]]|lat=37.43627717982754|long=-2.7219745125866615|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კანიარი|34]]|lat=36.926201976423606|long=-3.4277285451326645|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კაპილეირა|35]]|lat=36.96136903318006|long=-3.358619844529384|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კარატაუნასი|36]]|lat=36.922894790063786|long=-3.4083242731870262|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კასტარასი|37]]|lat=36.9314027396392|long=-3.253758354851806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კასტილიეხარი]]|lat=37.714556381978454|long=-2.643032345005583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კასტრილი]]|lat=37.79572514605716|long=-2.779029700825678|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სენეს-დე-ლა-ვეგა|40]]|lat=37.15944677827137|long=-3.5384458720120215|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ჩაუჩინა|41]]|lat=37.20152815642366|long=-3.772601321731485|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ჩიმენეასი|42]]|lat=37.13119865826682|long=-3.823107612494232|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ჩურიანა-დე-ლა-ვეგა|43]]|lat=37.14764686942089|long=-3.646016043177|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სიხუელა|99]]|lat=37.19980725067595|long=-3.8105141720106652|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კოგოლოს-დე-გუადიქსი|44]]|lat=37.224032648838666|long=-3.160984087351502|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კოგოლოს-დე-ლა-ვეგა|84]]|lat=37.27539760704717|long=-3.573290798995586|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კოლომერა]]|lat=37.3689920399483|long=-3.712800404536182|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კორტეს-დე-ბასა]]|lat=37.653966691530584|long=-2.7700912352097937|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კორტეს-ი-გრაენა|46]]|lat=37.30374327659812|long=-3.218912893494123|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კუევას-დელ-კამპო]]|lat=37.608507984933084|long=-2.9307957180217357|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კულიარი|95]]|lat=37.14319770060116|long=-3.627723347713839|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კულიარ-ვეგა|89]]|lat=37.15320511981176|long=-3.6705790045434963|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დარო]]|lat=37.34906807496595|long=-3.2926745757014304|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დეესას-დე-გუადიქსი|48]]|lat=37.58980214987635|long=-3.1027551910348947|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დეიფონტესი]]|lat=37.32649179097541|long=-3.594358216183433|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დიესმა]]|lat=37.319226033691805|long=-3.3322654720065783|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დილარი]]|lat=37.075091180989354|long=-3.6021157603690566|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დოლარი (გრანადა)|დოლარი]]|lat=37.178309912658904|long=-2.9914929916504533|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დუდარი|80]]|lat=37.18587585821523|long=-3.4835491585173877|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დურკალი]]|lat=36.98792897064482|long=-3.566338008244979|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ესკუსარი|69]]|lat=37.061958734233485|long=-3.7611913585215824|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ფერეირა (გრანადა)|75]]|lat=37.17240900093713|long=-3.0362253259865475|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ფონელასი]]|lat=37.41352251511233|long=-3.173518362205506|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ფრეილა]]|lat=37.52887799530448|long=-2.9070306622015494|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ფუენტე-ვაკეროსი|49]]|lat=37.21926918157918|long=-3.7830358891996116|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლას-გაბიასი|87]]|lat=37.13658441492624|long=-3.6694930566711155|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გალერა (გრანადა)|გალერა]]|lat=37.74299997986424|long=-2.5511483413087586|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გობერნადორი|33]]|lat=37.47727497914248|long=-3.3200883333679054|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გოხარი|74]]|lat=37.10433337010661|long=-3.6058652431784752|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გორი (გრანადა)|გორი]]|lat=37.36953444050294|long=-2.9693113585111157|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გორაფე]]|lat=37.47945746715277|long=-3.0428548161782274|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გრანადა|94]]|lat=37.17414297631713|long=-3.5987109252542724|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გუადაორტუნა|50]]|lat=37.55643275862355|long=-3.4009203468589466|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გუადიქსი (ქალაქი)|გუადიქსი]]|lat=37.30040830766895|long=-3.134493514336404|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლოს-გუახარესი|77]]|lat=36.84144451744251|long=-3.5841075315415676|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გუალჩოსი]]|lat=36.72240718519992|long=-3.3591781431913805|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გუეხარი-სიერა]]|lat=37.15893498094804|long=-3.4399658063912524|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[გუევეხარი|82]]|lat=37.256906319348126|long=-3.5975202124899512|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უელაგო]]|lat=37.420576947196714|long=-3.2621477603573332|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უენეხა]]|lat=37.17699534089753|long=-2.9484180603656274|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უესკარი]]|lat=37.809243139703696|long=-2.5394656603439905|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უეტორ-დე-სანტილიანი|51]]|lat=37.21837608930936|long=-3.517144405142841|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უეტორ-ტახარი|52]]|lat=37.19404333345532|long=-4.046814918637426|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უეტორ-ვეგა|88]]|lat=37.14531479969702|long=-3.5694809296833196|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ილორა]]|lat=37.28839523294829|long=-3.8796407204821324|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[იტრაბო|97]]|lat=36.7995428613854|long=-3.6385605873658537|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ისნალიოსი]]|lat=37.39286741648087|long=-3.5276721315228214|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხაიენა]]|lat=36.948872831643506|long=-3.823029477562941|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხერეს-დელ-მარკესადო|53]]|lat=37.18379176497788|long=-3.1597662585174544|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხეტე]]|lat=36.79732052397945|long=-3.66805483339095|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხუნი (ესპანეთი)|9]]|lat=37.221864472978545|long=-3.5943011026932643|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხუვილესი|92]]|lat=36.94825714252169|long=-3.225758450575502|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლაჩარი]]|lat=37.194975469449744|long=-3.8338597856062013|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლანხარონი|101]]|lat=36.91800071397997|long=-3.480315685614715|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლანტეირა|62]]|lat=37.16882013433093|long=-3.1384119856069943|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლეკრინი]]|lat=36.948432493076275|long=-3.5513675923464323|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლენტეხი (ესპანეთი)|ლენტეხი]]|lat=36.834375531815375|long=-3.674430527845945|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლობრასი|73]]|lat=36.92935377213472|long=-3.2127890579028873|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლოხა (გრანადა)|ლოხა]]|lat=37.16698378689384|long=-4.151985139480474|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლუგროსი]]|lat=37.22922062715978|long=-3.2413018161867493|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლუხარი]]|lat=36.78656861037004|long=-3.4045183757204884|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლა-მალაა|70]]|lat=37.1012978390618|long=-3.722918916191086|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მარასენა|4]]|lat=37.20751726507572|long=-3.63295952968123|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მარჩალი|58]]|lat=37.296314705347314|long=-3.2024506775511528|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მოკლინი]]|lat=37.33991764058742|long=-3.7857877450183666|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მოლვისარი|76]]|lat=36.78682614093699|long=-3.60758118921424|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მონაჩილი|85]]|lat=37.13219129843276|long=-3.5399635603671586|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მონტეფრიო]]|lat=37.320957744196576|long=-4.011188243171118|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მონტეხიკარი]]|lat=37.571796454951865|long=-3.504524418022978|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მონტილიანა]]|lat=37.49996337409113|long=-3.672088527823333|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მორალედა-დე-საფაიონა|54]]|lat=37.169715736616766|long=-3.9651000603658586|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მორელაბორი|45]]|lat=37.43990183112095|long=-3.3312378161795686|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მოტრილი]]|lat=36.742952600603196|long=-3.5161628974679444|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[მურტასი]]|lat=36.8872605555666|long=-3.1083275738691625|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ნევადა (გრანადა)|ნევადა]]|lat=37.00853150537521|long=-3.0129046431817272|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ნიგუელასი|71]]|lat=36.9767770936929|long=-3.540438425993193|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ნივარი|83]]|lat=37.26089883528451|long=-3.574812914742913|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ოხიხარესი|86]]|lat=37.12000042140294|long=-3.6068949026967094|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ორსე (გრანადა)|ორსე]]|lat=37.72121847455255|long=-2.4792355584990706|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ორხივა]]|lat=36.90046663929417|long=-3.4238542167994326|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ოტივარი]]|lat=36.813256295500935|long=-3.6794242732701448|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ოტურა|38]]|lat=37.09419670201082|long=-3.634755445026761|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პადული]]|lat=37.022249423106366|long=-3.6274454757125483|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პამპანეირა|98]]|lat=36.93987655287659|long=-3.3613992450319627|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პედრო-მარტინესი|55]]|lat=37.50164144520133|long=-3.2304683296711993|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პელიგროსი|6]]|lat=37.230760098804396|long=-3.6287841045408773|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლა-პესა]]|lat=37.27553168174203|long=-3.284897291045623|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ელ-პინარი|90]]|lat=36.912810624270655|long=-3.5535033315274935|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პინოს-ხენილი|56]]|lat=37.16362593031231|long=-3.5020027738598283|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პინოს-პუენტე|57]]|lat=37.250816157120795|long=-3.7520569341070957|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პინიარი]]|lat=37.44280857030004|long=-3.4406140296732275|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პოლიკარი|39]]|lat=37.257398725969225|long=-3.233158202692052|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პოლოპოსი|96]]|lat=36.79412510961543|long=-3.297795889747046|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პორტუგოსი|103]]|lat=36.942337105414396|long=-3.3104006180444085|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პუებლა-დე-დონ-ფადრიკე]]|lat=37.95783589408837|long=-2.4348815468451175|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პულიანასი|59]]|lat=37.222591933750316|long=-3.6078120566682137|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[პურულიენა|60]]|lat=37.314650954602406|long=-3.1894411873483954|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[კენტარი]]|lat=37.19213093373073|long=-3.466730980004165|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[რუბიტე]]|lat=36.80915562049921|long=-3.348048049333801|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სალარი (გრანადა)|სალარი]]|lat=37.15216885761685|long=-4.066793487353958|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სალობრენია|61]]|lat=36.746468314036726|long=-3.5870385757218313|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სანტა-კრუს-დელ-კომერსიო]]|lat=37.060514163992025|long=-3.9763616296862176|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სანტა-ფე (გრანადა)|5]]|lat=37.18954290979232|long=-3.7183637082381518|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სოპორტუხარი|78]]|lat=36.92838739162483|long=-3.4051263622219734|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სორვილანი|93]]|lat=36.79465291399498|long=-3.265550791061899|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლა-ტაა|79]]|lat=36.935989950581245|long=-3.325517087361263|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ტორე-კარდელა|63]]|lat=37.50465807890695|long=-3.356017162202405|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ტორვისკონი|102]]|lat=36.87844393060773|long=-3.298703260375715|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ტრეველესი]]|lat=37.00235623919917|long=-3.266589816194448|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ტურონი]]|lat=36.863627063807435|long=-3.0575033818199397|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[უხიკარი]]|lat=36.96109523711531|long=-3.0543744063519176|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ელ-ვალიე|91]]|lat=36.92939756068871|long=-3.581938246409044|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვალიე-დელ-სალაბი]]|lat=37.262499947425006|long=-3.0998925278314235|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვალორი]]|lat=36.99620954726915|long=-3.080904846878012|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვეგას-დელ-ხენილი|64]]|lat=37.171617587595605|long=-3.6673593585178788|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ველეს-დე-ბენაუდალია|65]]|lat=36.83218083083034|long=-3.5157288143522805|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვენტას-დე-უელმა|2]]|lat=37.06677977106187|long=-3.8209091413318124|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვილიამენა]]|lat=36.991010463372|long=-3.589134173865653|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვილიანუევა-დე-ლას-ტორესი|1]]|lat=37.55659204810097|long=-3.089691404529757|background=#FEFEE9|position=left}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვილიანუევა-მესია|66]]|lat=37.215018716210686|long=-4.012718644421126|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვისნარი|47]]|lat=37.23120790880858|long=-3.553949737673703|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[საფარაია]]|lat=36.973514408824826|long=-4.141660693505357|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[საგრა (გრანადა)|საგრა]]|lat=37.25354080041139|long=-4.167955856667169|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ლა-სუბია|72]]|lat=37.120637415540266|long=-3.584776883659155|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[სუხარი (ესპანეთი)|სუხარი]]|lat=37.5413789658261|long=-2.841573485492734|background=#FEFEE9|position=right}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დეესას-ვიეხასი|24]]|lat=37.47249958631156|long=-3.5517481855976785|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[დომინგო-პერეს-დე-გრანადა|67]]|lat=37.49707811063965|long=-3.508474831621231|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ფორნესი]]|lat=36.95430139134176|long=-3.855344172119654|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ხატარი|81]]|lat=37.134282073341545|long=-3.5716955755285147|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ტორენუევა-კოსტა]]|lat=36.70185346280639|long=-3.4857277181516357|background=#FEFEE9|position=bottom}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი ანდალუსია გრანადა|label=[[ვალდერუბიო|68]]|lat=37.23435181208177|long=-3.8236380432757233|background=#FEFEE9|position=top}}
}}
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1174-extension-geografica-de-los-municipios-de-granada.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Granada|lang=es|website=Infolaso.com|description=''Список муниципалитетов провинции Гранада по площади''|accessdate=2020-12-28}}
* {{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Tabla.htm?t=2871|title=Granada: Población por municipios y sexo|website=Instituto Nacional de Estadística|lang=es|accessdate=2020-12-28}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ესპანეთის მუნიციპალიტეტები}}
[[კატეგორია:გრანადის მუნიციპალიტეტები|*]]
hucapo0e59g909wcuuar4cymjhn3a26
აბუკაი
0
519870
4399296
4348200
2022-07-27T19:48:41Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი =
|ქართული სახელი = აბუკაი
|დაქვემდებარება =
|სურათი =
|სურათის აღწერა =
|დროშა =
|დროშის სიგანე =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|ქვეყანა =
|შიდა დაყოფა =
|რეგიონის ტიპი =
|რეგიონი =
|რეგიონი ცხრილში =
|რაიონის ტიპი =
|რაიონი =
|თემის ტიპი =
|თემი =
|თემი ცხრილში =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|კლიმატი =
|ენები =
|add1n=
|add1=
}}
'''აბუკაი''' (ოფიციალურად '''აბუკაის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-tl|Bayan ng Abucay}}) ― მესამე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბატაანი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 42 984 ადამიანს შეადგენს.
აბუკაი მეწილად სასოფლო-სამეურნეო და თევზის მრეწველობის მუნიციპალიტეტია. მდებარეობს [[ბატაანის ნახევარკუნძული]]ს ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, [[მანილის ყურე|მანილის ყურის]] გასწვრივ. მუნიციპალიტეტის ფართობი 79,72 კმ²-ია. [[მანილა|ქვეყნის დედაქალაქიდან]] 116 კმ-ის დაშორებით მდებარეობს. მუნიციპალიტეტის უკიდურეს დასავლეთ ნაწილში [[ბატაანის ეროვნული პარკი]] მდებარეობს.
==ისტორია==
არქიპელაგის მასტაბით პირველი სტამბა აბუკაის მუნიციპალიტეტში დაარსდა. [[1647]] წლის 23 ივნისს ნიდერლანდელ დამპყრობლებსა და [[პამპანგა|პამპანგის]] მკვიდრებს შორის დიდი ბრძოლა გაიმართა აბუკაის ეკლესიის მახლობლად. ბრძოლაში 200-ზე მეტი პამპანგელი დაიღუპა, მათ შორის პამპანგის ესპანელი ქალაქის მერიც, ანტონიო დე კაბრერა.
==გეოგრაფია==
აბუკაის სამხრეთით [[ბალანგა (ბატაანი)|ბალანგა]] მდებარეობს, ჩრდილოეთითა და ჩრდილო-დასავლეთით ― [[სამალი (ბატაანი)|სამალი]], დასავლეთით ― [[მორონგი (ბატაანი)|მორონგი]] და აღმოსავლეთით ― [[მანილის ყურე]].
ფილიპინების სტატისტიკის სააგენტოს მონაცემებით, მუნიციპალიტეტის ფართობი 79,72 კმ²-ია, რაც პროვინციის საერთო ფართობის (1372,98 კმ²) 5,81 %-ს შეადგენს. აბუკაის [[ტოპოგრაფია]] დასავლეთით ნატიბის მთის [[კალდერა|კალდერის]] მთიანი რელიეფიდან აღმოსავლეთისკენ სანაპირო ტერიტორიებისკენ იცვლება, მანილის ყურის გასწვრივ. ექვსი მდინარე, რომელთა საერთო სიგრძე 37 კმ-ს შეადგენს, ნატიბის მთაზე იღებს სათავეს და დასავლეთიდან აღმოსავლეთით მიედინება.
მეორეული ტყეები მუნიციპალიტეტის დასავლეთ მთიან ნაწილს ფარავს. მეორეული ტყეები მუნიციპალიტეტის საერთო ფართობის 38 %-ს იკავეენ.
აბუკაი 9 [[ბარანგაი]]ს მოიცავს: ბანგკალი, კალაილაიანი (პობლასიონი), კაპიტანგანი, გაბონი, ლაონი, მაბატანგი, ომბოი, სალიანი, ვავა.
==დემოგრაფია==
[[2020]] წლის აღწერით, აბუკაის მოსახლეობა 42 984 ადამიანს შეადგენ. [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე|მოსახლეობის სიმჭიდროვის]] მაჩვენებელი 540 ადამიანი 1 კმ²-ზე. მოსახლეობის უმრავლეობას ტაგალურ ენებზე საუბრობს. მოსახლეობის ნაწილი კაპამპანგანის დიალექტზეც საუბრობს, ძირითადად მაბატანგის ბარანგაიში.
==ეკონომიკა==
აბუკაის ეკონომიკის წამყვანი დარგები სოფლის მეურნება და თევზის მრეწველობაა. მანილის ყურის გასწვრივ არსებული თევზის გუბურების ფართობი 1521 ჰექტარს მოიცავს, რომელთაგანაც 319 ჰექტარი ინტენსიურად გამოიყენება. დანარჩენი არ ფუნქციონირებს, თუმცა გამოყენებისთვის მზადაა. სათევზაო გუბურები მდიდარია კომერციული სახეობებით, როგორებიცაა: ჰანოსი, ტილაპია, კრევეტები და პლა-პლა.
აბუკაის სასოფლო-სამეურნეო მიწებზე ბრინჯი, სიმინდი, ბოსტნეული და ხილი, ისევე, როგორც [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]]. ''ვალის ტამბო'' ადგილობრივი წარმოების ცოცხია, რომელსაც ძირითადად [[ბაგიო]]ში ყიდიან.
==მმართველობა==
მუნიციპალური მთავრობა მუნიციპალურ მერიაშია განთავსებული. ესპანური კოლონიური ხანის დროს აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაური გუბერნატორი იყო, რომელიც ქალაქის მერიას ხელმძღვანელობდა.
ამერიკული მმართველობის პერიოდში (1898-1946), არჩეული მერისა და ადგილობრივი მოხელეების ოფისები მუნიციპალურ მერიაში იყო განთავსებული. აღმასრულებელი და საკანონმდებლო განყოფილებების ფუნქციებს მუნიციპალური საბჭო (''Sangguniang Bayan'') და მუნიციპალური სასამართლო ახორციელებენ, შესაბამისად. [[2021]] წლისთვის აბუკაის მერია ლიბერატო პ. სანტიაგო, ხოლო ვიცე-მერი ― კრისტინე გ. დელა ფუენტე. აბუკაის მუნიციპალური საბჭო 8 წევრისგან შედგება, რომელთაც ვიცე-მერი ხელმძღვანელობს.
==ღირსშესანიშნაობები==
აბუკაის ტერიტორიაზე პირველი ეკლესია [[1587]] წელს დააარსეს დომინიკელთა ორდენის მისიონერებმა დააარსეს. აბუკაის მონასტერი ფილიპინების მასშტაბით ერთ-ერთი უძველესი ტაძარია. ამჟამინდელი ტაძარი 1600-იანი წლების დასაწყისში აშენდა, თუმცა ზუსტი თარიღი უცნობია. ტაძარი [[1852]] წლის 16 სექტემბერს მომხდარმა მიწისძვრამ ძლიერ დააზიანა და კიდევ ერთხელ დაზიანდა [[1870]] წლის ხანძრის დროს. ტაძარი ხელახლა მამა ხოსე დიეგო პალაესმა აღადგინა.
ტაძარში დღემდე შემონახულია 1839 და 1859 წლებში გადაცემული ზარები. აბუკაის ხუთი ზარი [[1978]] წლის 17 იანვარს აღადგინეს სუბიკის ყურეში, აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ბაზაზე.
წმინდა დომინიკ დე გუსმანის სამრევლოში 19 501 კათოლიკეა. ტაძრის მფარველი წმინდანი დომინიკ დე გუსმანია, ხოლო ხსენების დღე [[8 აგვისტო]]ა. ტაძარი ბალანგის რომის კათოლიკური ეკლესიის ეპარქიას მიეკუთვნება.
===სხვა ღირსშესანიშნაობები===
აბუკაის ტურისტულ ღირსშესანიშნაობებს შორის აღსანიშნავია: ''ტომას პინპინის ძეგლი'' ― მდებარეობს იბაიოს ბარანგაიში. ძეგლი ტომას პინპინის სახელობის დაწყებითი სკოლის ცენტრში დგას; ''პასუკულანის ჩანჩქერი'' ― მდებარეობს აბუკაის დასავლეთ ნაწილში, ნატიბის მთის ხეობაში; ''სიბულის წყაროები'' ― ბუნებრივი წყარო, რომელიც აბუკაის დასავლეთ ნაწილში მდებარეობს და კუნთების სამკურნალოდ გამოიყენება, და სხვ.
==განათლება==
აბუკაის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარეობს: ბატაანის ნახევარკუნძულის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აბუკაის კამპუსი, ყოფილი ბატაანის ეროვნული სასოფლო-სამეურნეო სკოლა, რომელიც ამჟამად ბატაანის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ნაწილს წარმოადგენს; სან ხუან დე ლეტრანის კოლეჯის აბუკაის კამპუსი, რომელიც დომინიკელთა ბორცვზე, მუნიციპალიტეტის ცენტრიდან 8 კმ-ით დასავლეთით მდებარეობს, ნატიბის მთის კალთაზე, ზღვის დონიდან 260 მეტრის სიმაღლეზე.
==გალერეა==
<gallery widths=200 heights=150>
File:Abucay,Bataanjf3687.JPG|ქალაქის მთავარი მოედანი
File:Abucay,Bataanjf3700 06.JPG|ქალაქის ცენტრი
File:Abucay,Bataanjf3688 02.JPG|აბუკაის პარკი
File:Abucay,Bataanjf3688 04.JPG|ქალაქის მთავარი მოედანი
File:ParishChurchofSt.DominicdeGuzmanjf3681_06.JPG|აბუკაის [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს გმირთა ძეგლი
</gallery>
==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.philatlas.com/luzon/r03/bataan/abucay.html Abucay Profile at PhilAtlas.com]
* [http://www.mybataan.com/content/view/76/237/ Abucay General Information] on MyBataan
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ბატაანი}}
[[კატეგორია:ბატაანის მუნიციპალიტეტები]]
[[კატეგორია:1587 წელს დაარსებულები ფილიპინებში]]
[[კატეგორია:1587 წელს დაარსებული დასახლებული ადგილები]]
[[კატეგორია:მანილის ყურის დასახლებული ადგილები]]
7hwvci7z0lvbnrvnkmndb3n4pqgrog3
თაიჭოუ (ჯეძიანი)
0
520130
4399155
4386852
2022-07-27T13:32:54Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = საოლქო დონის ქალაქი
|ქართული სახელი = თაიჭოუ
|მშობლიური სახელი = 台州市
|ქვეყანა = ჩინეთი
|დაქვემდებარება =
|პანორამა = Taizhou City 01.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა =
|დროშწარწ =
|გერბი =
|გერბწარწ =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|ჩარჩო =
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 =
|წარწერა2 =
|lat_dir =N |lat_deg =28 |lat_min =39 |lat_sec =21
|lon_dir =E |lon_deg =121 |lon_min =25 |lon_sec =15
|CoordScale =
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის რუკა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = პროვინცია
|რეგიონი = ჯეძიანი
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი =
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი = 9411
|სიმაღლის ტიპი =
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი =
|ოფიციალური ენა =
|მოსახლეობა = 6 662 888<ref>{{Cite web|url=https://www.citypopulation.de/en/china/zhejiang/admin/|title=China: Zhèjiāng (Prefectures, Cities, Districts and Counties) - Population Statistics, Charts and Map|website=www.citypopulation.de}}</ref>
|აღწერის წელი =
|სიმჭიდროვე = 710
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი =
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საავტომობილო კოდი =
|საიტი = http://www.zjtz.gov.cn/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n=
|add1=
}}
'''თაიჭოუ''' ({{lang-zh|台州市}}, [tʰái.ʈʂóu], თაიჭოუს დიალექტი: Thecieu) — საოლქო დონის ქალაქი [[აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვა|აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვის]] ცენტრალური ნაწილის სანაპიროზე, [[ჯეძიანი]]ს პროვინციაში, [[ჩინეთი]]. ის [[შანხაი]]დან 300 [[კილომეტრი]]თ სამხრეთით და ხანგჭოუდან 230 კილომეტრით სამხრეთ-აღმოსავლეთით. თაიჭოუ დამატებით არის მუნიციპალიტეტი, რომელიც მოიცავს 3 რაიონს, 2 საოლქო დონის ქალაქსა და 3 მცირე ზომის ადმინისტრაციულ ერთეულს. [[2020]] წლის მონაცემებით, ქალაქის მოსახლეობამ 6 662 888 ადამიანი შეადგინა, რომელთაგან 3 578 660 ქალაქის ურბანულ ნაწილში (მეტრო არეალი) ცხოვრობს.<ref>https://www.citypopulation.de/en/china/zhejiang/admin/</ref>
==ეტიმოლოგია==
ლეგენდის თანახმად ტერმინი „თაიჭოუ“ მომდინარეობს მთა თიენთაის სახელწოდებიდან.
==ისტორია==
ხუთი ათასი წლის წინ, თაიჭოუს ტერიტორიაზე თანამედროვე მაცხოვრებლების წინაპრებმა დაიწყეს დასახლება. [[სიას დინასტია|სიას]], [[შანის დინასტია|შანისა]] და [[ჯოუს დინასტია|ჯოუს დინასტიების]] პერიოდში, მაშინ როდესაც მთელი ჩინეთი მხოლოდ [[ხუანხე|ყვითელი მდინარის]] აუზით შემოიფარგლებოდა, თანამედროვე თაიჭოუს ტერიტორია ტუნგოუს ნაწილს წარმოადგენდა. ძველი წელთაღრიცხვით III საუკუნეში, [[ცინი]]ს იმპერიის მიერ მიმდებარე ტერიტორიის დაპყრობის შემდეგ, თანამედროვე თაიჭოუს ტერიტორიაზე არსებული დასახლება ცნობილი იყო, როგორც ხუეიფუ. ეს დასახლება გაერთიანებული იყო მინჭონგის პრეფექტურაში, [[ხანის დინასტია|ხანის დინასტიის]] მმართველობის პერიოდში კი ქუაიძის შემადგენლობაში შედიოდა.
[[1994]] წლის [[22 აგვისტო]]ს, თაიჭოუს მუნიციპალიტეტი შეიქმნა თაიჭოუს პრეფექტურის ადგილას, რაც სახელმწიფო საბჭოს დადგენილების საფუძველზე გადაწყდა. [[199]] წელს თაიჭოუ სახელმწიფო საბჭომ ჯეძიანისწრბანიზაციის სტრუქტურის წამყვან ქალაქად დაამტკიცა, ასევე პირველი დონის ეკონომიკის სუბ-ზონად. ეროვნული განვითარებისა და რეფორმის კომისიის გადაწყვეტილებით, თაიჭოუ ფორმალურად გახდა მდინარე [[იანძი]]ს [[დელტა|დელტის]] 16 ქალაქის შემადგენელი ნაწილი ([[2003]] წლის [[15 აგვისტო]]ს დადგენილება).
==გეოგრაფია==
თაიჭოუს დაქვემდებარებაშია გძელი სანაპირო ზოლი, რომელიც ასევე მოიცავს კუნძულებს. უდიდესი კუნძული არის იუხუანის კუნძული, რომელიც სამხრეთ ნაწილში მდებარეობს.<ref name=tz>[http://english.zjtz.gov.cn/01/01/02/201106/t20110608_104141.htm Location] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303223802/http://english.zjtz.gov.cn/01/01/02/201106/t20110608_104141.htm |date=2016-03-03 }} Taizhou Information Center, Taizhou Government</ref> აღმოსავლეთით სანაპირო ზონები ძირითადად დაბლობია, ხშირია ბორცვებიც. თაიჭოუს აღმოსავლეთი და ჩრდილოეთი ნაწილები მთიანია, იანდაგის მთიანეთი სამხრეთ-დასავლეთით, ქუოცანგის მთები ({{lang-zh|括苍山}}, [[ფინინი]]: Kuòcāng Shān) დასავლეთით და თიენთაის მთა ჩრდილო-დასავლეთით. თაიჭოუს უმაღლსეი წერტილია მიშალანგი ({{lang-zh|米筛浪}}, [[ფინინი]]: Mǐshāilàng), 1382.4 [[მეტრი]]ს სიმაღლისაა, რომელიც ქუოცანგის ქედზე მდებარეობს. ეს მთა ასევე არის აღმოსავლეთ [[ჯეძიანი]]ს პროვინციის უმაღლესი წერტილი.<ref name=tz/>
===კლიმატი===
თაიჭოუსათვის დამახასიათებელია ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი ([[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია]] ''Cfa'') და ქალაქში არის მკვეთრად გამოხატული ოთხი სეზონი. [[ზაფხული|ზაფხულობით]] ქალაქში ხშირია[[ტაიფუნი (ციკლონი)|ტაიფუნი]]. კლიმატი ხასიათდება ცხელი, ნოტიო ზაფხულითა და შედარებით მშრალი და ცივი [[ზამთარი|ზამთრით]]. ზამთარში თაიჭოუში იშვიათად თოვს. წლიური საშუალო ტემპერატურა თაიჭოუში 16.6 °C-დან 17.5 °C-მდე მერყეობს. ნალექიანობის საშუალო წლიური მაჩვენებელი 1185-დან 2029 [[მილიმეტრი|მილიმეტრამდე]] იცვლება.
{{Weather box|width=auto
|width=auto
|location=თაიჭოუ, 2013-2015
|metric first= Y
|single line= Y
| Jan high C= 12.2
| Feb high C= 12.4
| Mar high C= 17.0
| Apr high C= 21.3
| May high C= 25.5
| Jun high C= 28.6
| Jul high C= 32.6
| Aug high C= 32.3
| Sep high C= 28.8
| Oct high C= 25.0
| Nov high C= 19.4
| Dec high C= 12.8
|year high C= 22.3
| Jan mean C = 8.4
| Feb mean C = 9.1
| Mar mean C = 13.1
| Apr mean C = 17.3
| May mean C = 22.1
| Jun mean C = 25.6
| Jul mean C = 29.1
| Aug mean C = 28.8
| Sep mean C = 25.7
| Oct mean C = 21.3
| Nov mean C = 16.0
| Dec mean C = 9.1
|year mean C = 18.8
| Jan low C= 4.6
| Feb low C= 5.9
| Mar low C= 9.2
| Apr low C= 13.2
| May low C= 18.8
| Jun low C= 22.6
| Jul low C= 25.5
| Aug low C= 25.3
| Sep low C= 22.5
| Oct low C= 17.7
| Nov low C= 12.6
| Dec low C= 5.4
|year low C= 15.3
|precipitation colour = green
| Jan precipitation mm= 37.6
| Feb precipitation mm= 79.7
| Mar precipitation mm= 79.1
| Apr precipitation mm= 74.5
| May precipitation mm= 178.3
| Jun precipitation mm= 262.3
| Jul precipitation mm= 131.8
| Aug precipitation mm= 260.9
| Sep precipitation mm= 145.6
| Oct precipitation mm= 101.4
| Nov precipitation mm= 89.5
| Dec precipitation mm= 116.2
|year precipitation mm= 1556.8
|source 1= Tianqi.com,<ref name=tianqi.2345.com>
{{cite web
|url=http://tianqi.2345.com
|title=Weather History for Taizhou
|access-date= 2016-02-26
|publisher=tianqi.2345.com
}}</ref>
|source 2= Jiaojiang Agricultural and Forestry Website<ref name=JJNL>{{cite web
|url= http://qxj.jj.gov.cn/wnfw
|title= Weather Information for Agriculture(Jiaojiang, Taizhou)
|accessdate= 2021-11-05
|archiveurl= https://web.archive.org/web/20120717221906/http://qxj.jj.gov.cn/wnfw/
|archivedate= 2012-07-17
}}</ref>
|date=February 2016
}}
==დემოგრაფია==
[[სურათი:Huangyan District.JPG|456x256px|center|thumb|ხუანგიანის რაიონი, თაიჭოუ]]
[[2010]] წლის აღწერის მიხედვით, თაიჭოუს მთლიანმა მოსახლეობამ 5 968 838 ადამიანი შეადგინა, რომელთაგან 3 269 304 ქალაქის ურბანულ ნაწილში ცხოვრობს. ურბანული ნაწილი შექმნილია ძიაოძიანგის, ხანგიანის, ლუციაოსა და უენლინგის რაიონებისაგან.
==ეკონომიკა და ინდუსტრია==
[[სურათი:Taizhou City 002.jpg|thumb|right|240px|თაიჭოუ]]
თაიჭოუ არის [[ჩინეთი]]ს კერძო ეკონომიკის ერთ-ერთი სამშობლო, რაც ჩინეთის ეკონომიკური რეფორმითაა განპირობებული.<ref name="chinese private economy">{{Cite web|url=http://www.zjupress.com/en/redir.php?catalog_id=64&book_id=1192&type=book|title=on Endogenous Development Mode of Private Economy|accessdate=2021-11-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131015212608/http://www.zjupress.com/en/redir.php?catalog_id=64&book_id=1192&type=book|archivedate=2013-10-15}}</ref><ref name="Taizhou Model">{{Cite web|url=https://ssrn.com/abstract=1138052|title=Model: Institutional Innovation and the Development of Private Economy}}</ref>
ჩინური საავტომობილო მწარმოებელი კომპანია Geely<ref name="Geely History">{{Cite web|url=http://global.geely.com/general/CompanyProfile.html|title=About Geely|accessdate=2021-11-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014152302/http://global.geely.com/general/CompanyProfile.html|archivedate=2013-10-14}}</ref> დაარსდა თაიჭოუში. ეს არის ჩინეთის ათ ავტომობილების მწარმოებელ კომპანიას შორის ერთ-ერთი.
ჩინური ავტო ნაწილების მწარმოებელი Yuanhuan<ref name="Yuhuan History">{{Cite web|url=http://www.yuhuan.com/|title=About Yuhuan}}</ref> ერთ-ერთი მთავარი ავტონაწილების მწარმოებელი კომპანიაა, რომელიც მანქანებისათვის ყველა ტიპის ნაწილებს აწარმოებს.<ref>[http://www.cinaautoparts.com auto parts for vehicles]</ref>.
თაიჭოუ ასევე არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი [[მანდარინი]]ს მწარმოებელი რეგიონი. აქ ასევე მოჰყავთ: [[მუშმულა სუბტროპიკული|იაპონური ზღმარტლი]], უენდანი ([[თურინჯი]]ს სახეობა), მირიკა რუბრა. სხვა სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებს შორისაა: [[ბრინჯი]], კანოლა, [[ზიზანია]] (გარეული ბრინჯი), ედო, ჩინეთის წყლის [[წაბლი]], [[ბამბუკი (გვარი)|ბამბუკი]].
==დაძმობილებული ქალაქები==
*{{flagicon|US}} ფორტ უეინი, აშშ (2012)
*{{Flagicon|Germany}} [[ჰანაუ]], გერმანია<ref>{{cite web|url=https://www.hanau.de/stadtentwicklung/internationale-beziehungen/index.html|title=Internationale Beziehungen|website=hanau.de|publisher=Hanau|language=de|access-date=2019-11-29}}</ref>
==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.zjtz.gov.cn/ თაიჭოუს სამთავრობო ვებ-გვერდი]
*[http://www.geely.com/english/index.html Geely Group]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ჯეძიანის ქალაქები]]
ewuiiekuwesos1or7jfu8m1nx3fn3ba
ანტონინ სკალია
0
523366
4399263
4386959
2022-07-27T18:48:04Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{არაქართული}}
{{ინფოდაფა მმართველი
|სახელი = ანტონინ გრეგორი სკალია
|ორიგინალური სახელი = {{lang-en|Antonin Gregory Scalia}}
|სურათი = Antonin Scalia Official SCOTUS Portrait.jpg
|წარწერა = ოფიციალური პორტრეტი, 2013 წელი
<!-- პირველი თანამდებობა -->
|ქვეყანა =
|თანამდებობა = [[აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს ასოცირებული მოსამართლე]]
|რიგი =
|კორონაცია =
|მმართველობის წლები =
|მმართველობის დასაწყისი = სექტემბერი 26, 1986
|მმართველობის დასასრული = თებერვალი 13, 2016
|პრეზიდენტი = {{plainlist|
* [[რონალდ რეიგანი]]
* [[ჯორჯ ჰერბერტ უოკერ ბუში]]
* [[ბილ კლინტონი]]
* [[ჯორჯ უოლკერ ბუში]]
* [[ბარაკ ობამა]]
}}
|ვიცე-პრეზიდენტი =
|პრემიერ-მინისტრი =
|წინამორბედი =
|მემკვიდრე =
<!-- მეორე თანამდებობა -->
|ქვეყანა2 =
|თანამდებობა2 = [[კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლო|კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოს]] მოსამართლე
|რიგი2 =
|კორონაცია2 =
|მმართველობის წლები2 =
|მმართველობის დასაწყისი2 = აგვისტო 17, 1982
|მმართველობის დასასრული2= სექტემბერი 26, 1986
|პრეზიდენტი2 = [[რონალდ რეიგანი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი2 =
|პრემიერ-მინისტრი2 =
|წინამორბედი2 = უილიამ რენქუისტი
|მემკვიდრე2 = ნილ გორსუჩი
<!-- მესამე თანამდებობა -->
|ქვეყანა3 =
|თანამდებობა3 = აშშ-ის ასისტენტი პროკურორი სამართლებრივი მრჩევლის ოფისში
|რიგი3 =
|კორონაცია3 =
|მმართველობის წლები3 =
|მმართველობის დასაწყისი3 = აგვისტო 22, 1974
|მმართველობის დასასრული3= იანვარი 20, 1977
|პრეზიდენტი3 = [[ჯერალდ ფორდი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი3 =
|პრემიერ-მინისტრი3 =
|წინამორბედი3 = როჯერ რობი
|მემკვიდრე3 = დეივიდ სენტელი
<!-- მეოთხე თანამდებობა -->
|ქვეყანა4 =
|თანამდებობა4 = აშშ-ის ადმნისტრაციული კონფერენციის მდივანი
|რიგი4 =
|კორონაცია4 =
|მმართველობის წლები4 =1972–1974
|მმართველობის დასაწყისი4 =
|მმართველობის დასასრული4=
|პრეზიდენტი4 = [[რიჩარდ ნიქსონი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი4 =
|პრემიერ-მინისტრი4 =
|წინამორბედი4 =
|მემკვიდრე4 =
<!-- მეხუთე თანამდებობა -->
|ქვეყანა5 =
|თანამდებობა5 =
|რიგი5 =
|კორონაცია5 =
|მმართველობის წლები5 =
|მმართველობის დასაწყისი5 =
|მმართველობის დასასრული5=
|პრეზიდენტი5 =
|ვიცე-პრეზიდენტი5 =
|პრემიერ-მინისტრი5 =
|წინამორბედი5 =
|მემკვიდრე5 =
<!-- მეექვსე თანამდებობა -->
|ქვეყანა6 =
|თანამდებობა6 =
|რიგი6 =
|კორონაცია6 =
|მმართველობის წლები6 =
|მმართველობის დასაწყისი6 =
|მმართველობის დასასრული6=
|პრეზიდენტი6 =
|ვიცე-პრეზიდენტი6 =
|პრემიერ-მინისტრი6 =
|წინამორბედი6 =
|მემკვიდრე6 =
<!-- მეშვიდე თანამდებობა -->
|ქვეყანა7 =
|თანამდებობა7 =
|რიგი7 =
|კორონაცია7 =
|მმართველობის წლები7 =
|მმართველობის დასაწყისი7 =
|მმართველობის დასასრული7=
|პრეზიდენტი7 =
|ვიცე-პრეზიდენტი7 =
|პრემიერ-მინისტრი7 =
|წინამორბედი7 =
|მემკვიდრე7 =
|თანამმართველი =
<!-- პირადი მონაცემები -->
|სხვა წოდებები =
|რეგენტი =
|მონარქი =
|სულთანი =
|პრემიერ-მინისტრები =
|პარტია =
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1936|3|11}}
|დაბადების ადგილი = [[ტრენტონი]], [[ნიუ-ჯერსი]], [[აშშ]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2016|2|13|1936|3|11}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[შაფტერი]], [[ტეხასი]], [[აშშ]]
|დაკრძალვის ადგილი = [[ფეარფქსის მემორიალური პარკი]], [[ფეარფაქსი]], [[ვირჯინია]], [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]
|ქორწინება = {{marriage|მაურინ მაკკართი|1960}}
|შვილები = 9 შვილი
|სრული სახელი =
|დინასტია =
|მამა =
|დედა =
|რელიგია =
|ხელმოწერა =
<!-- სამხედრო კარიერა -->
|მეტსახელი =
|ეროვნება =
|კუთვნილება =
|სამხედრო წლები =
|წოდება =
|ჯარის სახეობა =
|მეთაურობდა =
|ნაწილი =
|ბრძოლები/ომები =
|ჯილდოები =
|კავშირი =
|სამსახურიდან გადადგომა =
}}
'''ანტონინ გრეგორი სკალია''' ({{lang-en|Antonin Scalia}}, {{IPAc-en|audio=Scalia Name.ogg|ˌ|æ|n|t|ə|n|ɪ|n|_|s|k|ə|'|l|iː|ə}}; დ. 1936 წლის 11 მარტი – გ. 2016 წლის 13 თებერვალი)<ref name=officialbio>{{cite web|url=https://www.supremecourt.gov/about/biographyScalia.aspx|title=Biography of Former Associate Justice Antonin Scalia|publisher=Supreme Court of the United States|archive-date=June 26, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170626231649/https://www.supremecourt.gov/about/biographyScalia.aspx|url-status=live|accessdate=იანვარი 11, 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170626231649/https://www.supremecourt.gov/about/biographyScalia.aspx|archivedate=ივნისი 26, 2017}}</ref>{{refn|Journalistic sources are divided as to whether Scalia died on the night of February 12, 2016 or on the morning of February 13, 2016.<ref name="NYT-20160213-al"/><ref name=kvia>{{Citation |title=Supreme Court Justice Scalia dies during hunting trip near Marfa |url=http://www.kvia.com/news/breaking-surpreme-court-justice-scalia-dies-during-hunting-trip-in-marfa/37981652 |publisher=[[KVIA-TV]] |access-date=February 13, 2016 |first=Darren |last=Hunt |date=February 13, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160213215554/http://www.kvia.com/news/breaking-surpreme-court-justice-scalia-dies-during-hunting-trip-in-marfa/37981652 |archive-date=February 13, 2016 |url-status=dead |accessdate=იანვარი 11, 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160213215554/http://www.kvia.com/news/breaking-surpreme-court-justice-scalia-dies-during-hunting-trip-in-marfa/37981652 |archivedate=თებერვალი 13, 2016 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160213215554/http://www.kvia.com/news/breaking-surpreme-court-justice-scalia-dies-during-hunting-trip-in-marfa/37981652 |date=თებერვალი 13, 2016 }}</ref><ref name="Guardian">{{citation |last=Smith |first=David |title=Antonin Scalia obituary: conservative supreme court justice dies aged 79 |url=https://www.theguardian.com/us-news/2016/feb/13/antonin-scalia-dead-us-supreme-court-justice-obituary |access-date=February 14, 2016 |work=[[The Guardian]] |date=February 13, 2016 |archive-date=February 14, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160214093700/http://www.theguardian.com/us-news/2016/feb/13/antonin-scalia-dead-us-supreme-court-justice-obituary |url-status=live }}</ref><ref name="heartattack">{{cite news |url=https://www.usatoday.com/story/news/nation/2016/02/14/official-scalia-died-heart-attack/80375798/ |title=Official: Scalia died of heart attack |last=Whitely |first=Jason |date=February 14, 2016 |work=[[USA Today]] |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 14, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160214222646/http://www.usatoday.com/story/news/nation/2016/02/14/official-scalia-died-heart-attack/80375798/ |url-status=live }}</ref><ref name="heart">{{cite news |url=https://www.huffingtonpost.com/entry/antonin-scalia-heart-attack_us_56c0cae3e4b0b40245c70f1b |title=Antonin Scalia Died Of A Heart Attack: Report |last=Bobic |first=Igor |date=February 14, 2016 |work=[[The Huffington Post]] |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 15, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215071746/http://www.huffingtonpost.com/entry/antonin-scalia-heart-attack_us_56c0cae3e4b0b40245c70f1b |url-status=live }}</ref><ref name="WashingtonPost"/>|group=n}} — ამერიკელი იურისტი და 1986 წლიდან 2016 წელს გარდაცვალებამდე [[ამერიკის უზენაესი სასამართლოს უვადო მოსამართლე ]]. ანტონინ სკალია იყო უზენაესი სასამართლოს კონსერვატული ფრთის წამყვანი ინტელექტუალი [[ორიგინალიზმი|ორიგინალისტურ]] და [[ტექსტუალიზმი|ტექსტუალისტურ]] მიდგომაში. სწორედ სკალიაა ორიგინალისტური და ტექსტუალური მიდგომის ფუძემდებელი ამერიკულ სამართალში. იგი აღიარებულია XX საუკუნის ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან და შთამაგონებელ იურისტად<ref name=":0" /> და ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან მოსამართლედ ამერიკის უზენაესი სასამართლოს ისტორიაში.<ref name=":1" /> 2018 წელს, გარდაცვალების შემდგომ, აშშ-ის პრეზიდენტმა [[დონალდ ტრამპი|დონალდ ტრამპმა]] სკალია [[თავისუფლების საპრეზიდენტო მედალი|თავისუფლების საპრეზიდენტო მედლით]] დააჯილდოვა. მის სახელს ატარებს [[ჯორჯ მესონის უნივერსიტეტი|ჯორჯ მესონის უნივერსიტეტის]] [[ანტონინ სკალიას სამართლის სკოლა|სამართლის სკოლა]].
სკალია დაიბადა [[ტრენტონი (ნიუ ჯერსი)|ნიუ ჯერსის შტატში]]. როგორც მორწმუნე კათოლიკემ, მან დაამთავრა [[ჯორჯტაუნის უნივერსიტეტი]]. შემდეგ დაამთავრა [[ჰარვარდის სამართლის სკოლა]] და დააგროვა 6 წლიანი სამუშაო გამოცდილება [[კლივლენდი|კლივლენდის]] იურიდიულ ფირმაში, სანამ სამართლის პროფესორი გახდებოდა [[ვირჯინიის უნივერსიტეტი|ვირჯინიის უნივერსიტეტში]]. ადრეულ 1970-იან წლებში მსახურობდა [[ნიქსონი]]-სა და [[ფორდი]]-ს ადმინისტრაციებში და საბოლოოდ გახდა [[გენერალური პროკურორის მოადგილე]]. [[ჯიმი კარტერი|ჯიმი კარტერის პრეზიდენტობის]] პერიოდში, სკალია ასწავლიდა [[ჩიკაგოს უნივერსიტეტი|ჩიკაგოს უნივერსიტეტში]], სადაც იგი გახდა [[ფედერალიზმი|ფედერალისტური საზოგადოების]] ერთ-ერთი პირველი მრჩეველი და აქტიურად იღწვოდა ფაკულტეტის აღორძინებისთვის. 1982 წელს პრეზიდენტმა [[რონალდ რეიგანი|რონალდ რეიგანმა]] სკალია წარადგინა [[კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლო|კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოს]] მოსამართლედ. 1986 წელს რეიგანმა სკალია [[ამერიკის შეერთებული შტატების სენატი|ამერიკის შეერთებული შტატების სენატს]] წარუდგინა ამერიკის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლედ დასანიშნად და სენატმაც მის არჩევას მხარი დაუჭირა, ამრიგად, სკალია გახდა ამერიკის ისტორიაში უზენაესი სასამართლოს პირველი [[იტალიელი-ამერიკელი]] მოსამართლე.
სკალია ემხრობოდა კონსერვატორულ იურისპრუდენციას და იდეოლოგიას. მხარს უჭერდა [[კანონმდებლობის ინტერპრეტაცია|კანონმდებლობის ინტერპრეტაციის]] ტექსტუალისტურ მიდგომას და ორიგინალიზმს [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია|კონსტიტუციის ინტერპრეტაციაში]]. სკალია თავის კოლეგებზე იდეოლოგიური ზეგავლენის მოხდენას ცდილობდა ''ნინოგრამებით'' (''ნინოგრამა'' ერქვა სკალიას მიერ დაწერილ სამართლებრივ მემორანდუმებს, რომლებსაც უწოდებდნენ „ნინოს“ - სკალიას არაფორმალურ სახელს). სწორედ აღნიშნული ნინოგრამებით ცდილობდა სკალია კოლეგების დარწმუნებას, რომ მისი ხედვები გაეზიარებინათ. სკალია აღმასრულებელ ხელისუფლებაზე დელეგირებული ძალის დიდი დამცველი იყო. მას სჯეროდა, რომ [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია]] იძლეოდა [[სიკვდილით დასჯის]] უფლებას და არ ითვალისწინებდა [[აბორტი]]სა და [[ერთნაირსქესიანთა ქორწინების]] უფლებას. სკალია [[პოზიტიურ დისკრიმინაციას]], რომელიც [[უმცირესობებს]] მიემართებოდა, არაკონსტიტუციურად მიიჩნევდა. სწორედ ამ ხედვების გამო მიიჩნევა სკალია ერთ-ერთ ყველაზე კონსერვატორ მოსამართლედ ამერიკის ისტორიაში. სკალიას უზენაესი სასამართლოს ბევრ გამოტანილ გადაწყვეტილებაში აქვს დაწერილი განსხვავებული აზრი, რომლითაც ხშირად სასტიკად უპირისპირდებოდა საკუთარ კოლეგებს და საკმაოდ ხისტ ენასაც ხმარობდა განსხვავებული აზრის წერისას. მაგალითისთვის, სკალიას განსხვავებული აზრი აქვს დაწერილი საქმეში „[[მორისონი ოლსონის წინააღმდეგ]]“ (სადაც სკალია უარყოფდა [[დამოუკიდებელი მრჩეველის კანონი|დამოუკიდებელი მრჩეველის კანონის]] კონსტიტუციურობას). სკალიას დაწერილი აქვს უმრავლესობის აზრი საქმეში „[[კრაუფორდი ვაშინგტონის წინააღმდეგ]]“ (ამ გადაწყვეტილებაში განიმარტა [[ბრალდებულის მიერ მოწმის დაკითხვის უფლება]] [[კონსტიტუციის მეექვსე შესწორება|კონსტიტუციის მეექვსე შესწორების]] ქვეშ). ასევე სკალიას ეკუთვნის უმრავლესობის აზრი საქმეში „[[კოლუმბიის ოლქი ჰელერის წინააღმდეგ]]“ (ამ საქმეში სასამართლომ დაადგინა, რომ ამერიკის კონსტიტუცის [[მეორე შესწორება]] იცავს იარაღის ფლობის უფლებას).
==ცხოვრების ადრეული წლები და განათლება==
ანტონინ სკალია დაიბადა 1936 წლის 11 მარტს [[ტრენტონი, ნიუ ჯერსის შტატი|ტრენტონი, ნიუ ჯერსის შტატში]]. იგი იყო დედისერთა.<ref name="maninthenews">{{Citation |last=Molotski |first=Irwin |title=The Supreme Court: Man in the News; Judge with tenacity and charm: Antonin Scalia |periodical=The New York Times |date=June 18, 1986 |url=https://www.nytimes.com/1986/06/18/us/the-supreme-court-man-in-the-news-judge-with-tenacity-and-charm-antonin-scalia.html |access-date=January 12, 2010 |archive-date=August 11, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140811185356/http://www.nytimes.com/1986/06/18/us/the-supreme-court-man-in-the-news-judge-with-tenacity-and-charm-antonin-scalia.html |url-status=live }}</ref> მისმა მამამ, სალვატორე იუჯინ სკალიამ (1903-1986), რომელიც იყო იტალიელი ემიგრანტი [[სომატინო|სომატინოდან]], [[სიცილია|სიცილიიდან]], დაამთავრა [[რუტგერსის უნივერსიტეტი|რუტგერსის]] და [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის]] უნივერსიტეტები. სკალიას დაბადებისას მამამისი იყო კლერკი.<ref name="rents">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=11–15}}</ref> სკალიას მამა უნდა გამხდარიყო [[რომაული ენის]] პროფესორი [[ბრუკლინის კოლეჯი|ბრუკლინის კოლეჯში]], სადაც იგი იყო [[ახალი კრიტიკული]] [[ფორმალიზმის]] მიმდევარი ლიტერატურაში.<ref>{{Citation |last=Talbot |first=Margaret |author-link=Margaret Talbot |title=Supreme confidence: The jurisprudence of Antonin Scalia |magazine=The New Yorker |date=March 28, 2005 |url=https://www.newyorker.com/magazine/2005/03/28/supreme-confidence |access-date=February 15, 2016 |archive-date=February 15, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215095519/http://www.newyorker.com/magazine/2005/03/28/supreme-confidence |url-status=live }}</ref> სკალიას დედა, კატერინ ლუის ([[ნი]] პანარო) სკალია (1905–1985), დაიბადა ტრენტონში, იტალიელი იმიგრანტების ოჯახში და მუშაობდა დაწყებით სკოლაში მასწავლებლად.<ref name="rents" /><ref>{{cite news |url=http://www.cnn.com/2013/03/08/us/antonin-scalia-fast-facts/ |title=Antonin Scalia Fast Facts |date=March 8, 2013 |publisher=CNN |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 14, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160214055527/http://www.cnn.com/2013/03/08/us/antonin-scalia-fast-facts/ |url-status=live }}</ref>
1939 წელს, სკალია და მისი ოჯახი გადავიდნენ [[ელმჰურსტი, ქვინზი|ელმჰურსტი, ქვინზში]], სადაც სკალია დადიოდა. 13 Clement C. Moore-ის სახელობის სკოლაში.{{sfn|Murphy|2014|p=10}}<ref>{{cite news | last=Barker | first=Kim | title=In Queens, Antonin Scalia Took Pride in Melting Pot and Confrontation | website=The New York Times | date=February 14, 2016 | url=https://www.nytimes.com/2016/02/15/nyregion/in-queens-antonin-scalia-took-pride-in-melting-pot-and-confrontation.html | access-date=February 15, 2016 | archive-date=February 15, 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160215031722/http://www.nytimes.com/2016/02/15/nyregion/in-queens-antonin-scalia-took-pride-in-melting-pot-and-confrontation.html | url-status=live }}</ref> After completing საჯარო სკოლაში{{sfn|Biskupic|2009|pp=17–19}} [[მერვე კლასი|მერვე კლასის]] დამთავრების შემდეგ, იგი ჩაირიცხა [[ხავიერის სკოლა|ხავიერის სკოლაში]], რომელიც იყო [[იეზუიტები|იეზუიტთა]] სამხედრო სკოლა [[მანჰეტენი|მანჰეტენზე]].{{sfn|Biskupic|2009|p=21}} სკალიამ იეზუიტთა სამხედრო სკოლა დაამთავრა 1953 წელს და იგი აკადემიური მოსწრებით პირველი იყო კლასში.<ref name="washpostbio">{{Citation |last=Marcus |first=Ruth |author-link=Ruth Marcus (journalist) |title=Scalia tenacious after staking out a position |periodical=The Washington Post |date=June 22, 1986 |url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/08/22/AR2007082200970.html |access-date=January 12, 2010 |archive-date=September 9, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130909200012/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/08/22/AR2007082200970.html |url-status=live }}</ref> მოგვიანებით მან განმარტა, რომ დროის უმეტეს ნაწილს სკოლას და დავალებებს უთმობდა და აღარა: „მაგარი არასდროს ვიყავი.“<ref name="sixty" /> იგი საკმაოდ აქტიური[[ბოისკაუტი|ბოისკაუტიც]] გახლდათ, იგი იყო სკაუტების ეროვნული ღირსების საზოგადოების, [[„ისრის ორდენი“|„ისრის ორდენის“]] წევრი.<ref>{{cite web|last1=Wendell|first1=Bryan|title=Before he served on the Supreme Court, Antonin Scalia was a Boy Scout|url=http://blog.scoutingmagazine.org/2016/02/16/before-he-served-on-the-supreme-court-antonin-scalia-was-a-boy-scout/|access-date=February 18, 2016|date=February 16, 2016|archive-date=February 25, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160225064057/http://blog.scoutingmagazine.org/2016/02/16/before-he-served-on-the-supreme-court-antonin-scalia-was-a-boy-scout/|url-status=live}}</ref> მისი თანაკლასელი და ნიუ იორკის შტატის ოფიციალური პირი, უილიამ სტერნი, სკალიას სკოლის წლებს იხსენებს და ამბობს: „სკალია უკვე კონსერვატორი იყო 17 წლის ასაკში. არქიკონსერვატორი კათოლიკე. იგი შეიძლებოდა [[კურია|კურიის]] წევრი ყოფილიყო. იგი იყო კალსის წამყვანი მოსწავლე. იგი იყო შეუდარებელი, ყველაზე მაღლა მდგომი.“<ref name="maninthenews" />{{sfn|Staab|2006|pp=3}}
1953 წელს, სკალია ჩაირიცხა [[ჯორჯტაუნის უნივერსიტეტი|ჯორჯტაუნის უნივერსიტეტში]], სადაც დაიწყო [[ისტორია|ისტორიის]], როგორც მთავარი პროფესიის შესწავლა. იგი გახდა ჩემპიონი კოლეგიის მოდებატე ჯორჯტაუნის [[ფილოდემიური საზოგადოება|ფილოდემიურ საზოგადოებაში]], სადაც ყოველთვის გამოირჩეოდა დრამატურგიული ნიჭით.{{sfn|Murphy|2014|pp=22–27}} სკალია აგრეთვე სწავლობდა [[შვედეთი|შვედეთში]], [[ფრიბურგის უნივერსიტეტში]].<ref name="maninthenews" /> სკალიამ დაამთავრა ჯორჯტაუნის უნივერსიტეტი 1957 წელს [[წარჩინებით]] და მიენიჭა [[ხელოვნების ბაკალავრის]] [[წარჩინების]] ხარისხი. შემდგომ სწავლა გააგრძელა [[ჰარვარდის სამართლის სკოლა|ჰარვარდის სამართლის სკოლაში]], სადაც იყო „[[ჰარვარდის სამართლის მიმოხილვა|ჰარვარდის სამართლის მიომხილვის]]“ რედაქტორი.<ref name="hlrecord">{{citation |title=Scalia Speaks in Ames, Scolds Aggressive Student |newspaper=Harvard Law Record |date=December 7, 2006 |url=http://media.www.hlrecord.org/media/storage/paper609/news/2006/12/07/News/Scalia.Speaks.In.Ames.Scolds.Aggressive.Student-2528117.shtml?sourcedomain=www.hlrecord.org&MIIHost=media.collegepublisher.com |access-date=January 12, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100410232937/http://www.hlrecord.org/2.4463/scalia-speaks-in-ames-scolds-aggressive-student-1.578356 |archive-date=April 10, 2010}}</ref> სკალიამ [[ჰარვარდის სამართლის სკოლა]] წარჩინებით დაამთავრა 1960 წელს. მაღალი აკადემიური მოსწრების გამო [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი|ჰარვარდის უნივერსიტეტმა]] სკალიას მიანიჭა სპეციალური სტატუსი, რამაც მას საშუალება მისცა ემოგზაურა ევროპაში 1960 და 1961 წლებში.<ref name="pbs">{{citation |last=Fox |first=John |title=Biographies of the Robes: Antonin Gregory Scalia |publisher=PBS |url=https://www.pbs.org/wnet/supremecourt/future/robes_scalia.html |access-date=January 12, 2010 |archive-date=September 6, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170906090649/https://www.pbs.org/wnet/supremecourt/future/robes_scalia.html |url-status=live }}</ref>
==ადრეული იურიდიული კარიერა (1961-1982 წლები)==
სკალიამ იურიდიული კარიერა დაიწყო „ჯონსის დეის ქოქლის და რივის“ იურიდიულ ფირმაში (ახლა ამ ფირმას ეწოდება[[ჯონს დეი]]) [[კლივლენდი ოჰაიო|კლივლენდში , ოჰაიოში]], სადაც იმუშავა 1961 წლიდან 1967 წლამდე.<ref name="hlrecord" /> მისი ადრეული კარიერა საკმაოდ წარმატებული იყო, შესაბამისად, დიდი ალბათობით, მალე იურიდიული ფირმის პარტნიორიც გახდებოდა, თუმცა, მოგვიანებით, სკალიამ განმარტა, რომ მისი მოწოდება სწავლება იყო. სწორედ ამიტომ, იგი გახდა სამართლის პროფესორი [[ვირჯინიის სამართლის სკოლა|ვირჯინიის სამართლის სკოლაში]] 1967 წელს და თავის ოჯახთან ერთად გადავიდა [[შარლოტსვილი|შარლოტსვილში]].<ref name="canteach">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=37–38}}.</ref>
შარლოტსვილში ოთხი წლის გატარების შემდეგ, 1971 წელს სკალიამ საჯარო სამსახურში დაიწყო მუშაობა. პრეზიდენტმა [[რიჩარდ ნიქსონი|რიჩარდ ნიქსონმა]] იგი დანიშნა [[ტელეკომუნიკაციების სააგენტო|ტელეკომუნიკაციების სააგენტოში]], სადაც მისი მთავარი ფუნქცია იყო საკაბელო ტელევიზიის განვითარებისთვის ფედერალური კანონების შემუშავება. 1972 წლიდან 1974 წლამდე იყო [[ამერიკის შეერთებული შტატების ადმინისტრაციული კონფერენცია| ამერიკის შეერთებული შტატების ადმინისტრაციული კონფერენციის]] თავმჯდომარე. ადმინისტრაციული კონფერენცია იყო პატარა [[დამოუკიდებელი სააგენტო]], რომლის ფუნქციაც იყო ფედერალური ბიუროკრატიის ფუნქციონირების განვითარების ხელშეწყობა.<ref name="pbs" /> 1974 წელს ნიქსონმა სკალია წარადგინა [[გენერალური პროკურორის მოადგილე|გენერალური პროკურორის მოადგილედ]] [[OLC|OLC-ში]].<ref name="pbs" /> ნიქსონის გადადგომის შემდეგ პრეზიდენტმა [[ჯერალდ ფორდი|ფორდმა]] სკალია კვლავ წარადგინა გენერალური პროკურორის მოადგილის თანამდებობაზე და მის კანდიდატურას სენატმა მხარი დაუჭირა 1974 წლის 22 აგვისტოს.{{sfn|Biskupic|2009|p=40}}
[[ვატერგეიტის სკალნდალი|ვატერგეიტის სკანდალის]] შემდეგ, პრეზიდენტ ფორდის ადმინისტრაციას კონფლიქტური ურთიერთობა ჰქონდა კონგრესთან. სანამ სკალია გენერალური პროკურორის მოადგილედ დაინიშნებოდა, მას ჰქონდა მოსმენები კონგრესის სხდომებამდე, სადაც იგი აქტიურად იცავდა ფორდის ადმინისტრაციას და მის [[აღმასრულებელი პრივილეგია|აღმასრულებელ პრივილეგიას]] რომელიც ფორდს საშუალებას აძლევდა უარი ერთქვა გარკვეული დოკუმენტების გასაჯაროვებაზე.{{sfn|Biskupic|2009|pp=49–53}} სკალია აგრეთვე მხარს უჭირდე საპრეზიდენტო ვეტოს გამოყენებას [[ინფორმაციის საჯაროობის კანონპროექტი|ინფორმაციის საჯაროობის კანონპროექტის]] წინააღმდეგ, რომლის მიღების შემთხვევაში ინფორმაციის საჯაროობის ხარისხი მკვეთრად გაიზრდებოდა. საბოლოოდ პრეზიდენტმა ფორდმა გაიზიარა სკალიას რჩევა და ვეტო დაადო აღნიშნულ კანონპროექტს, თუმცა კონგრესმა ვეტო დაძლია.{{sfn|Biskupic|2009|pp=45–47}} 1976 წლის დასაწყისში, სკალია წარმოადგენდა მხარეს საქმეში „კომპანია ლონდონის ალფრედ დანჰილი“ კუბის რესპუბლიკის წინააღმდეგ, რომელსაც ამერიკის უზენაესი სასამართლო განიხილავდა. ამ საქმეში სკალია იცავდა ამერიკის მთავრობის ინტერესებს და მხარს უჭერდა კომპანია დანჰილის პოზიციას. ეს საქმე სკალიასთვის წარმატებული აღმოჩნდა.{{sfn|Biskupic|2009|pp=63, 374}}
მას შემდეგ, რაც ფორდი [[ჯიმი კარტერი|ჯიმი კარტერთან]] დამარცხდა საპრეზიდენტო არჩევნებში და ამერიკის პრეზიდენტი ჯიმი კარტერი გახდა, სკალია რამდენიმე თვე [[ამერიკის საწარმოების ინსტიტუტი|ამერიკის საქარმოების ინსტიტუტში]]{{sfn|Staab|2006|pp=13–14}} მუშაობდა.
მოგვიანებით სკალია კვლავ აკადემიურ საქმიანობას დაუბრუნდა [[ჩიკაგოს სამართლის სკოლა|ჩიკაგოს სამართლის სკოლაში]] სადაც იგი მუშაობდა 1977 წლიდან 1982 წლამდე.<ref name="chic" /> tაგრეთვე, ერთი წლის განმავლობაში სკალია იყო [[მოწვეული პროფესორი]] [[სტენფორდის სამართლის სკოლა|სტენფორდის სამართლის სკოლაში]].{{sfn|Staab|2006|p=19}} სკალიას ჩიკაგოში ყოფნის პერიოდში, [[პიტერ რასელმა]] იგი დაიქირავა კანადის მთავრობის ინტერესების დასაცავად, კერძოდ, სკალიას დაევალა დაეწერა ანგარიში, სადაც აღწერილი იქნებოდა, თუ როგორ უზღუდავდა ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობა [[მაკდონალდის კომისია|მაკდონალდის კომისიას]] შესაძლებლობებს, რომელიც იძიებდა [[კანადის სამეფო კავალერია|კანადის სამეფო კავალერიის]] მიერ ჩადენილ დარღვევებს. ანგარიშის მომზადება დამთავრდა 1979 წელს, სწორედ ამ ანგარიშმა უბიძგა მაკდონალდის კომისიას, რომ დაედგინა ბალანსის დარღვევა ადამიანის უფლებებსა და თავისუფლებებსა და კანადის სამეფო კავალერიის ქმედებებს შორის..<ref>{{Cite news|url=https://www.theglobeandmail.com/news/politics/antonin-scalia-the-untold-story/article33614417/|title=The untold story of how a young Antonin Scalia's 'gift to Canada' shaped our spy services|last=Fine|first=Sean|date=January 13, 2017|newspaper=[[The Globe and Mail]]|access-date=January 13, 2017|archive-date=August 15, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200815092305/https://www.theglobeandmail.com/news/politics/antonin-scalia-the-untold-story/article33614417/|url-status=live}}</ref> 1981 წელს, სკალია გახდა ჩიკაგოს უნივერსიტეტის [[ფედერალისტური საზოგადოება|ფედერალისტური საზოგადოების]] ფაკულტეტის პირველი მრჩეველი. „ფედერალისტური საზოგადოება“ იყო ახლად დაარსებული ფაკულტეტი ჩიკაგოს უნივერსიტეტში.<ref name="chic">{{Citation |last=Shipp |first=E. R. |periodical=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/07/26/us/scalia-s-midwest-colleagues-cite-his-love-of-debate-poker-and-piano.html |title=Scalia's Midwestern colleagues cite his love of debate, poker, and piano |date=July 26, 1986 |access-date=January 13, 2010 |author-link=E. R. Shipp |archive-date=December 30, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191230131314/https://www.nytimes.com/1986/07/26/us/scalia-s-midwest-colleagues-cite-his-love-of-debate-poker-and-piano.html |url-status=live }}</ref>
==ამერიკის შეერთებული შტატების კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლო (1982-1986 წლები)==
[[File:President Ronald Reagan and Judge Antonin Scalia confer in the Oval Office, July 7, 1986.jpg|right|thumb|[[რონალდ რეიგანი]] და მისი [[აშშ-ის უზენაესი სასამართლო|უზენაესი სასამართლოს]] ნომინანტი სკალია [[ოვალური ოფისი|ოვალურ ოფისში]] 1986 წლის 7 ივლისს]]
1980 წლის ნოემბერში [[რონალდ რეიგანი|რონალდ რეიგანის]] პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ, სკალია იმედოვნებდა, რომ იგი ახალი პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში გავლენიან თანამდებობაზე დაინიშნებოდა. მას ჰქონდა გასაუბრება [[ამერიკის შეერთებული შტატების გენერალური პროკურორი|ამერიკის შეერთებული შტატების გენერალური პროკურორის]] პოზიციაზე, თუმცა, აღნიშნულ თანადმდებობაზე [[რექს ი ლი]] დაინიშნა, რამაც სკალიას დიდი იმედგაცრუება გამოიწვია.{{sfn|Biskupic|2009|pp=73–74}} სკალიას შესთავაზეს [[ამერიკის შეერთებული შტატების მეშვიდე ოლქის სააპელაციო სასამართლო|ამერიკის შეერთეუბლი შტატების მეშვიდე ოლქის სააპელაციო სასამართლოში]] მოსამართლეობა 1982 წელს, თუმცა მან ამ შეთავაზებაზე უარი თქვა, ვინაიდან ჰქონდა იმედი, რომ [[კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლო|კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოს]] მოსამართლედ დაინიშნებოდა. მართლაც, იმავე წელს რეიგანმა სკალიას შესთავაზა კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლედ წარდგენა, რასაც სკალია დათანხმდა.{{sfn|Biskupic|2009|p=80}} სენატმა 1982 წლის 5 აგვისტოს მის კანდიდატურას მხარი დაუჭირა, სკალიამ ფიცი დადო 1982 წლის 17 აგვისტოს.
კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოში სკალიამ დაიწყო კონსერვატორული იდეოლოგიის გატარება და იურისტთა წრეში დიდი პატივისცემა დაიმსახურა გამორჩეულად კარგი, მახვილგონივრული სამართლებრივი წერის გამო, სადაც ხშირად აკრიტიკებდა უზენაესი სასამართლოს პრეცენდენტებს, რომელიც მისთვის, როგორც ქვედა ინსტანციის მოსამართლისთვის მბოჭავი ძალის იყო. სკალიას მოსაზრებებმა რეიგანის ადმინისტრაციის წევრების ყურადღება მიიპყრო, „ნიუ იორკ თაიმსის“ მიხედვით, რეიგანის ადმინისტრაციის წევრებს მოსწონდათ ყველაფერი, რასაც სკალია წერდა ...და მას განიხილავდნენ როგორც უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის ერთ-ერთ მთავარ კანდიდატს.<ref>{{Citation |last=Taylor |first=Stuart |author-link=Stuart Taylor, Jr. |title=Scalia's views, stylishly expressed, line up with Reagan's |periodical=The New York Times |date=June 19, 1986 |url=https://www.nytimes.com/1986/06/19/us/scalia-s-views-stylishly-expressed-line-up-with-reagan-s.html |access-date=January 13, 2010 |archive-date=May 12, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110512151022/http://www.nytimes.com/1986/06/19/us/scalia-s-views-stylishly-expressed-line-up-with-reagan-s.html |url-status=live }}</ref>
==ამერიკის შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლო (1986-2016 წლები)==
1986 წელს [[უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარე|უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარემ]] [[ვარენ ბარგერი|ვარენ ბარგერმა]] შეატყობინა თეთრ სახლს, რომ გადადგომას აპირებდა. თავდაპირველად რეიგანი მის პოზიციაზე უზენაესი სასამართლოს მოსამართლე [[უილიამ რენქუისტი|უილიამ რენქუისტის]] წარდგენას აპირებდა, რაც ნიშნავდა იმას, რომ რეიგანს რენქუისტის პოზიციაზეც უნდა წარედგინა მოსამართლობის კანდიდატი.<ref name="nosmoke" /> [[ედვინ მისი]], რომელიც რეიგანს ამ გადაწყვეტილების მიღებაში ეხმარებოდა, სერიოზულად მხოლოდ სკალიას და [[რობერტ ბორკი|რობერტ ბორკის]], კოლუმბიის ოლქის სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლის, კანდიდატურებს განიხილავდა.{{sfn|Toobin|2008|p=21}} იმის მხედველობაში მიღებით, რომ ეს შანსი შეიძლებოდა რეიგანისთვის უკანასკნელი ყოფილიყო, წარედგინა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის კანდიდატურა, რეიგანმა და მისმა მრჩევლებმა ბორკს სკალია არჩიეს. ბევრმა ფაქტორმა მოახდინა გავლენა ამ გადაწყვეტილებაზე. რეგიანს სურდა წარედგინა პირველი იტალიელი-ამერიკელი მოსამართლე.<ref>{{citation |last=Wallison |first=Peter |author-link=Peter Wallison |contribution=Of loyalty, leaks, and the White House staff |editor-last=Wallison |editor-first=Peter |editor-link=Peter Wallison |title=Ronald Reagan: the power of conviction and the success of his Presidency |publisher=Basic Books |year=2004 |page=151 |isbn=9780813390475 |postscript=.}}</ref> გარდა ამისა, სკალია იყო ბორკზე 10 წლით ახალგაზრდა, შესაბამისად, უფრო დიდი ხნის განმავლობაში შეძლებდა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის პოზიციაზე ყოფნას.<ref name="nosmoke" /> სკალიას ბორკთან შედარებით აგრეთვე ჰქონდა ის უპირატესობა, რომ ბორკისგან განსხვავებით მას არ ჰქონდა ადამიანის უფლებებზე წინააღმდეგობრივი მოსაზრებების წერის ისტორია;{{sfn|Staab|2006|p=24}}<ref>{{Citation |last=Biskupic |first=Joan |title=Timing and luck crucial for seat on high court |periodical=USA Today |date=December 22, 2008 |url=https://www.usatoday.com/news/washington/judicial/2008-12-22-court_N.htm |access-date=February 9, 2010 |archive-date=May 6, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090506145436/http://www.usatoday.com/news/washington/judicial/2008-12-22-court_N.htm |url-status=live }}</ref> სკალია გამოიძახეს თეთრ სახლში და იგი დათანხმდა, რომ წარდგენილიყო რეიგანის მიერ უზენაესი სასამართლოს მოსამართლობის კანდიდატად.<ref name="nosmoke">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=104–09}}. ბორკი უზენაესი სასამართლოს მოსამართლობის კანდიდატად წარდგენილ იქნა ერთი წლის შემდეგ, თუმცა მას სენატმა მხარი არ დაუჭირა.</ref>
[[სენატის სასამართლო კომიტეტი|სენატის სასამართლო კომიტეტში]] სკალიას მოსმენები დაიწყო 1986 წლის აგვისტოში. ეს იყო სწორედ ის კომიტეტი, რომელსაც ნამსჯელი ჰქონდა რენქუისტის კანდიდატურაზე და მათი აზრები საკმაოდ გაყოფილი იყო. მოწმეები და დემოკრატი სენატორები ამტკიცებდნენ, რომ სანამ მოსამართლე გახდებოდა, რენქუისტი მონაწილეობდა ისეთ აქტივობებში, რომლებიც უმცირესობებს ხმის მიცემის უფლების გამოყენებისგან თავის შეკავებას აიძულებდა. სწორედ აღნიშნული ფონის გათვალისწინებით, კომიტეტს კიდევ ერთი დაპირისპირება აღარ სურდა, შესაბამისად არ აპირებდა წინააღმდეგობის გაწევას უზენაესი სასამართლოს მოსამართლობის პირველი იტალიელი-ამერიკელი კანდიდატისთვის.{{sfn|Biskupic|2009|pp=100, 109–10}} სწორედ ამიტომ, სკალია მოსმენების დროს არ მოაქციეს წნეხის ქვეშ ისეთ სადავო საკითხებზე, როგორიც იყო აბორტი და ადამიანის უფლებები.<ref>{{Citation |title=Scalia hearings muted |periodical=[[The Milwaukee Journal]] |date=August 5, 1986 |url=https://news.google.com/newspapers?nid=1499&dat=19860806&id=dF0aAAAAIBAJ&pg=6785,3534231 |access-date=August 9, 2016 }}{{Dead link|date=თებერვალი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> სკალიას მოსმენებს ესწრებოდნენ, მეუღლე და ცხრა შვილი. სკალიას მოსმენების მიმდინარეობისას იმის დროც კი გამონახა, რომ [[ჰოვარდ მეტზენბაუმი|ჰოვარდ მეტზენბაუმთან]] ერთად ეხუმრა.{{sfn|Biskupic|2009|p=109}}
შეიძლება ითქვას, სკალიას, კომიტეტის მოსმენების დროს, წინააღმდეგობა არ შეხვედრია. სენატმა სკალიას კანდიდატურაზე მხოლოდ ზედაპირულად იმსჯელა და მას მხარი დაუჭირა 1986 წლის 17 სექტემბერს 98 ხმით ნულის წინააღმდეგ, სწორედ ასე გახდა სკალია უზენაეს სასამართლოს პირველი იტალიელი-ამერიკელი მოსამართლე. იმავე დღეს რენქუისტი აირჩიეს უზენაესი სასამართლოს თავჯდომარის თანამდებობაზე 65 ხმით 33 ხმის წინააღმდეგ. სკალიამ თანამდებობა დაიკავა 1986 წლის 26 სექტემბერს. კომიტეტის ერთ-ერთმა წევრმა, სენატორმა და მომავალმა პრეზიდენტმა [[ჯო ბაიდენი|ჯო ბაიდენმა]] (D-DE), მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ინანა, რომ სკალიას წინააღმდეგ ხმა არ მისცა, რადგან მისი გამოსვლა ძალიან ეფექტური იყო
.{{sfn|Biskupic|2009|p=121}}
===სამთავრობო სტრუქტურა და უფლებამოსილება===
====ხელისუფლების დანაწილების პრინციპი====
[[File:Justice Antonin Scalia on Separation of Powers and Checks and Balances.webm|thumb|left|upright=1.15|Justice Scalia testified before the [[United States Senate Committee on the Judiciary|Senate Judiciary Committee]] about [[separation of powers]] and checks and balances of the U.S. Government]]
სკალიას შეხედულებით, საკანონამდებლო, აღმასრულებელ და სასამართლო ხელისუფლებას შორის ხელისუფლების დანაწილების პრინციპი იყო კონსტიტუციური პრინციპი, რაც გულისხმობდა იმას, რომ არც ერთი მათგანი არ უნდა შეჭრილიყო ერთმანეთის კომპეტენციაში და არ უნდა განეხორციელებინა ის ხელისუფლება, რომელიც არა მასზე, არამედ ხელისუფლების სხვა შტოზე იყო დელეგირებული.{{sfn|Ring|2004|pp=44–45}} უზენაესი სასამართლოს მოსამართლობის ადრეულ წლებში, სკალიამ დაწერა თავისი ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული<!-- word used by source -->—განსხვავებული აზრი საქმეში „[[მორისონი ოლსონის წინააღმდეგ]]“ (1988), სადაც მოსამართლეთა უმრავლესობამ [[დამოუკიდებელი მრჩეველის კანონი]] კონსტიტუციურად სცნო. სკალიას 30 გვერდიანმა განსხვავებულმა აზრმა, მისი ემოციური შინაარსის გამო, გააოცა მოსამართლე [[ჰარი ბლეკმუნი]]. ბლეკმუნმა აღნიშნა, რომ სკალიას თავის განსხვავებულ აზრში „ყვირილისგან“ თავი რომ შეეკავებინა, მისი განსხვავებული აზრის შემცირება თავისუფლად იქნებოდა შესაძლებელი 10 გვერდამდე.<ref name="wolf">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=136–38}}.</ref> სკალიამ განსხვავებულ აზრში აღნიშნა, რომ სადავო კანონით საკანონამდებლო ხელისუფლება აღმასრულებელი ხელისუფლების უფლებამოსილებას ხელყოფდა. სკალიამ აღნიშნა, „ხშირად, ასეთი საკითხები სასამართლოს წინაშე ცხვრის ტყავში გადაცმული მოდის ... თუმცა, ეს მგელი მგლის ტყავში გადაცმული მოვიდა“.<ref name="wolf" />
1989 წლის საქმეში „[[მისტრეტა ამერიკის შეერთებული შტატების წინააღმდეგ]]“ განიხილებოდა [[ამერიკის შეერთებული შტატების სასჯელის კომისია|ამერიკის შეერთებული შტატების სასჯელის კომისიის]] საკითხი, რომელიც იყო დამოუკიდებელი ორგანო სასამართლო შტოსგან, რომლის წევრებიც, რომელთაგან ზოგიერთი ფედერალური მოსამართლეც კი იყო, შეიძლება მოხსნილიყვნენ დისკრეციული უფლებამოსილების გამოყენებით. განმცხადებელი დაობდა, რომ ის სამართლებრივი მოწყობა, რომელიც კომისიას ჰქონდა, არღვევდა ხელისუფლების დანაწილების პრინციპს და ის [[დირექტივა|დირექტივები]] რომლებსაც ეს კომისია გამოსცემდა, იყო არაკანონიერი. მოსამართლეთა უმრავლესობის აზრი დაწერა ბლეკმუნმა, რომლის პოზიციაც რვა მოსამართლემ გაიზიარა. მათ კომისიის მიერ გამოცემული დირექტივები კონსტიტუციურად სცნეს{{sfn|Staab|2006|pp=74–75}} სკალიამ დაწერა განსხვავებული აზრი, სადაც ამტკიცებდა, რომ დირექტივების შემუშავება იყო კანონშემოქმედების პროცესის ნაწილი, შესაბამისად ამ ფუნქციის გადაცემა კომისიისთვის კონგრესს არ შეეძლო{{sfn|Staab|2006|p=76}}, ხოლო კომისიას ამ უფლებამოსილების განხორციელების გამო „მცირე კონგრესი“ უწოდა.{<ref name="wolf" />
1996 წელს, კონგრესმა მხარი დაუჭირა [[ვეტოს შესახებ კანონი|ვეტოს შესახებ კანონის]], რომელიც პრეზიდენტს აღჭურავდა უფლებით ვეტო დაედო [[ბიუჯეტის კანონპროექტი|ბიუჯეტის კანონპროექტის]] კონკრეტული ნაწილებისთვის მას შემდეგ, რაც იგი კანონიერ ძალაში შევიდოდა. აღნიშნული კანონის კონსტიტუციურობის საკითხი განიხილა ამერიკის უზენაესმა სასამართლომ საქმეში [[კლინტონი ნიუ იორკის წინააღმდეგ]] და შეაფასა სადავო კანონის [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია|კონსტიტუციის იმ მუხლთან]] შესაბამისობის საკითხი, რომელიც რომელიც განსაზღვრავდა პრეზიდენტის ვეტოს უფლებამოსილების გამოყენებას იმ კანონპროექტებზე, რომელიც უკვე იყო მიღებული კონგრესის მიერ.{{sfn|Staab|2006|pp=78–79}} სკალიამ ამ გადაწყვეტილებაშიც დაწერა განსხვავებული აზრი, სადაც განმარტა, რომ სადავო კანონით არ ირღვეოდა ხელისუფლების დანაწილების პრინციპი. სკალია ამბობდა, რომ პრეზიდენტის უფლება ვეტო დაედო ბიუჯეტზე, შინაარსობრივად იგივე იყო რაც მის მიერ ბიუჯეტის დახარჯვის დისკრეციული უფლებამოსილება, რაც კონსტიტუციურად იყო მიჩნეული.{{sfn|Staab|2006|pp=80–82}}
====პატიმართა საქმეები====
[[File:Obamacourt.jpg|thumb|left|upright=1.15|alt=Nine judges in black robes pose for a photograph with three other men in suits.|The 2009–2010 Court, with President [[Barack Obama]], Vice President [[Joe Biden]] and retiring justice [[David Souter]] with Scalia fourth from right]]
2004 წელს საქმეში „[[რასელი ბუშის წინააღმდეგ]]“, სასამართლომ დაადგინა, რომ ფედერალურ სასამართლოებს ჰქონდათ [[იურისდიქცია]] განეხილათ [[გუანტანამოს ციხე|გუანტანამოს ციხის პატიმრების]] მიერ შეტანილი „[[ჰაბეას კორპუსი|ჰაბეას კორპუსის]]“ პეტიციები. ამ გადაწყვეტილებაში სკალიამ მოსამართლეთა უმრავლესობა დაადანაშაულა „აღმასრულებელი ხელისუფლებისთვის მახის დაგებაში“<nowiki>[ing]</nowiki>"{{sfn|Biskupic|2009|pp=328–29}}.
2004 წლის საქმეში „[[ჰამდი რამსფილდის წინააღმდეგ]]“ სკალიამ კიდევ ერთხელ დაწერა განსხვავებული აზრი, რომელსაც შეუერთდა მოსამართლე [[ჯონ პოლ სტივენსი]]. აღნიშნულ საქმეში [[იასერ ჰამდი]], ამერიკის მოქალაქე, დააკავეს ამერიკაში ბრალდებით, რომ იგი იყო [[მტრის მებრძოლი]]. სასამართლომ დაადგინა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ კონგრესს თანხმობა ჰქონდა გაცემული ჰამდის დაკავებაზე, კონსტიტუციის მეხუთე შესწორება ჰამდისნაირ მოქალაქეებს, რომლებსაც აკავებენ ამერიკაში „მტრის მებრძოლის“ სტატუსით, აძლევს უფლებას დაიცვან თავი ნეიტრალური ორგანოს წინაშე. სკალიამ გამოთქვა მოსაზრება, რომ [[ტერორისტების წინააღმდეგ სამხედრო ძალის გამოყენების გამართლება|ტერორისტების წინააღმდეგ სამხედრო ძალის გამოყენების გამართლების]] ინტერპრეტაცია შეუძლებელი იყო მომხდარიყო ისე, რომ ამგვარი ინტერპრეტაციით ტერორისტების წინააღმდეგ სამხედრო ძალის გამოყენების უფლებას დაერღვია ჰაბეას კორპუსი.<!-- caps in original -->{{sfn|Rossum|2006|pp=84–85}}
2006 წელს სკალიას, შვედეთში, ფრიბურგის უნივერსიტეტში სიტყვით გამოსვლისას, ჰკითხეს პატიმართა უფლებების შესახებ „ჰამდის“ საქმის კონტექსტში. სკალიამ თქვა: „ერთი წუთით, ... ჩემი შვილი იბრძოდა მაგ ომში და ისინი ჩემს შვილს ესროდნენ, ახლა კი, მე მიწევს მივცე სასამართლოს წინაშე წარდგომის უფლება იმ კაცს, რომელიც ამ ომის დროს დააკავეს. სიგიჟეა“.<ref name="bbc">{{Citation |title=Judge 'rejects Guantanamo rights' |work=BBC News |date=March 27, 2006 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4848834.stm |access-date=January 29, 2010 |archive-date=August 19, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100819131913/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4848834.stm |url-status=live }}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ სკალია კონკრეტულად არც ერთი პატიმრის მისამართით არ საუბრობდა, სწორედ ამ დროს განიხილავდა უზენაესი სასამართლო [[სალემ აჰმედ ჰამდანი|სალემ აჰმედ ჰამდანის]] საქმეს, რომელიც სავარაუდოდ იყო [[ოსამა ბინ ლადენი|ოსამა ბინ ლადენის]] მძღოლი და რომელიც [[გუანტანამოს სამხედრო ტრიბუნალი|გუანტანამოს სამხედრო ტრიბუნალს]] გადაეცა გასასამართლებლად.<ref name="bbc" /> ყოფილმა სამხედრო ოფიცრების ჯგუფმა, რომელიც ჰამდანის პოციზიას იცავდა, სკალიას სთხოვა, რომ ან [[საკუთარი რეპუტაცია გადაერჩინა]], ან ეს საქმე აეცილებინა, მაგრამ სკალიამ აცილებაზე უარი თქვა.<ref>{{Citation |title=U.S. justices cast doubt on tribunal |periodical=The New York Times |date=March 28, 2006 |url=https://www.nytimes.com/2006/03/28/world/americas/28iht-scotus.html |access-date=January 27, 2010 |archive-date=February 29, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160229031745/http://www.nytimes.com/2006/03/28/world/americas/28iht-scotus.html |url-status=live }}</ref> სასამართლომ ხუთი ხმით სამის წინააღმდეგ საქმეში „[[ჰამდანი რამსფილდის წინააღმდეგ]]“ დაადგინა, რომ ფედერალურ სასამართლოებს ჰქონდათ იურისდიქცია განეხილათ ჰამდანის საქმე. სკალიამ განსხვავებულ აზრში დაწერა, რომ სასამართლოს [[იურისდიქცია]] განეხილა ჰამდანის პეტიცია გამორიცხული იყო [[პატიმართა სპეციალური იურისდიქციის დამდგენი აქტი|პატიმართა სპეციალური იურისდიქციის დამდგენი აქტით]], რომელიც მიღეს 2005 წელს.<ref>{{Citation |last=Greenhouse |first=Linda |title=The ruling on tribunals; the overview; Justices, 5–3, broadly reject Bush plan to try detainees |periodical=The New York Times |date=June 30, 2006b |url=https://www.nytimes.com/2006/06/30/washington/30hamdan.html |access-date=January 27, 2010 |archive-date=May 5, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110505213531/http://www.nytimes.com/2006/06/30/washington/30hamdan.html |url-status=live }}</ref>
====ფედერალიზმი====
[[ფედერალიზმი|ფედერალიზმის]] საქმეებში სადაც ფედერალური მთავრობის უფლებამოსილება უპირისპირდებოდა შტატების უფლებამოსილებას, სკალია ხშირად იცავდა შტატების პოზიციას. 1997 წელს, უზენაესმა სასამართლომ განიხილა საქმე „[[პრინტზი ამერიკის შეერთებული შტატების წინააღმდეგ]]“, რომელიც შეეხებოდა [[ბრადი ჰენდგანის ძალადობის პრევენციის აქტი|ბრადი ჰენგდანის ძალადობის პრევენციის აქტის]] ცალკეული ნორმების კონსტიტუციურობას, სადავო აქტი გარვეული მოვალეობების შესრულების ვალდებულებას უშუალოდ შტატის და არა ფედერალურ დონეზე აკისრებდა სამართალდამცველ ოფიცრებს. „პრინტზის“, საქმეში სკალიამ დაწერა მოსამართლეთა უმრავლესობის აზრი. უზენაესმა სასამართლომ ეს აქტი არაკონსტიტუციურად მიიჩნია, ვინაიდან იგი არღვევდა [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუციის მეათე შესწორება|კონსტიტუციის მეათე შესწორებას]], რომელიც გარკვეულ უფლებამოსილებას უზღუდავს ფედერალურ მთავრობას, მაგრამ ასეთი უფლებამოსილებით აღჭურავს შტატებს. {{sfn|Rossum|2006|pp=61–63}} 2005 წელს, სკალიამ დაწერა თანმხვედრი აზრი საქმეში „[[გონზალესი რიჩის წინააღმდეგ]]“, სადაც სასამართლომ დაადგინა, რომ [[კომერციული კლაუზულა]] კონგრესს აძლევდა უფლებას აეკრძალა [[მარიხუანა|მარიხუანას]] გამოყენების უფლება, მაშინაც კი, როცა შტატები მისი გამოყენების უფლებას იძლეოდნენ, უფრო კონკრეტულად კი [[სამედიცინო მარიხუანა|სამედიცინო მარიხუანის გამოყენების უფლება სამედიცინო მიზნებით]]. სკალიამ გამოთქვა მოსაზრება, რომ კომერციული კლაუზულა [[საჭირო და შესაბამის კლაუზულა|საჭირო და შესაბამის კლაუზულასთან]] ერთად, იძლეოდა ამ რეგულაციის გამოყენების უფლებას. გარდა ამისა, სკალიამ განმარტა, რომ კონგრესმა შესაძლოა დააწესოს ასევე შტატთაშორისი რეგულაციებიც, თუ აღნიშნული აუცილებელია შტატთაშორისი კომერციის უფრო ზოგადი რეგულირებისთვის.<ref>{{citation |url=http://balkin.blogspot.com/2010/12/criticism-of-judge-hudsons-opinion.html |title=''Virginia v. Sebelius'': Judge Hudson & Justice Scalia |last=Mazzone |first=Jason |date=December 13, 2010 |work=[[Balkinization (blog)|Balkinization]] |access-date=December 14, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110107201541/http://balkin.blogspot.com/2010/12/criticism-of-judge-hudsons-opinion.html |archive-date=January 7, 2011 |url-status=live}}</ref> აღნიშნული გადაწყვეტილება სკალიამ დააფუძნა გადაწვეტილებაზე, რომელიც მიღებულ იქნა საქმეში ''[[ვიკარდი ფილბარნის წინააღმდეგ]]'', სადაც მან აღნიშნა: "კომერციული კლაუზულა უნდა გაფართოვდეს ყოველგვარ მიზეზს მიღმა".<ref>{{Cite news |last=Campos |first=Paul |url=http://www.salon.com/2012/06/24/scalias_scary_thinking/ |title=Scalia's scary thinking |work=[[Salon (website)|Salon]] |date=June 24, 2012 |access-date=June 24, 2012 |archive-date=June 24, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120624165406/http://www.salon.com/2012/06/24/scalias_scary_thinking/ |url-status=live }}</ref>
სკალია ეწინააღდეგებოდა [[ნეგატიური კომერციული კლაუზულა|ნეგატიური კომერციული კლაუზულის]] დოქტრინას,<ref>{{citation |last=Dorf |first=Michael |title=Is the Dormant Commerce Clause a 'Judicial Fraud'? |url=https://verdict.justia.com/2015/05/20/is-the-dormant-commerce-clause-a-judicial-fraud |publisher=Justia |date=May 20, 2015 |access-date=November 23, 2015 |archive-date=November 23, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151123205757/https://verdict.justia.com/2015/05/20/is-the-dormant-commerce-clause-a-judicial-fraud |url-status=live }}</ref><ref>{{cite journal |last=Friedman |first=Richard D. |title=Putting the Dormancy Doctrine out of its misery |journal=[[Benjamin N. Cardozo School of Law|Cardozo Law Review]] |volume=12 |issue=6 |pages=1745–61 |publisher=[[Benjamin N. Cardozo School of Law]] |date=June 1991 |url=http://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/cdozo12&div=73&src=home |access-date=November 8, 2021 |archive-date=February 24, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210224183536/https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals%2Fcdozo12&div=73&src=home |url-status=live }} [http://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1176&context=articles Pdf via University of Michigan Law School Scholarship Repository.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160308203133/http://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1176&context=articles |date=March 8, 2016 }}</ref> ეძახდა რა მას სამოსამართლო თაღლითობას.<ref>{{citation |last=Scalia |first=Antonin |title=Comptroller of the Treasury of Maryland, petitioner v. Brian Wynne et ux. |url=https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/13-485_o7jp.pdf |page=33 |quote=The fundamental problem with our negative Commerce Clause cases is that the Constitution does not contain a negative Commerce Clause... The clearest sign that the negative Commerce Clause is a judicial fraud is the utterly illogical holding that congressional consent enables States to enact laws that would otherwise constitute impermissible burdens upon interstate commerce. |access-date=June 27, 2017 |archive-date=June 15, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170615235824/https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/13-485_o7jp.pdf |url-status=live }}</ref>
სკალია მხარს უჭერდა [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია|კონსტიტუციის მეთერთმეტე შესწორების]], ფართო ინტერპრეტაციას, რომელიც კრძალავს ფედერალურ სასამართლოებში შტატების წინააღმდეგ ზოგიერთი ტიპის სარჩელის შეტანის უფლებას. 1989 წელს საქმეში „[[პენსილვანია]] [[უნიონ გას]] კოს.“ წინააღმდეგ, სკალიამ დაწერა განსხვავებული აზრი, სადაც აღიშნა, რომ კონსტიტუციის შექმნისას შემქმნელებს არ ჰქონდათ განზრახვა შტატების წინააღმდეგ სახელმწიფოსთვის დაეტოვებინათ [[სუვერენული იმუნიტეტი]] და საქმე, რომელმაც მეთერთმეტე შესწორებაში ეჭვი შეიტანა, „[[ჩიშოლმი ჯორჯიის წინააღმდეგ]]“, მათთვის დიდი სიურპრიზი იქნებოდა. პროფესორი რალფ როსუმი, რომლმაც დაწერა სკალიას კონსტიტუციური ხედვების მიმოხილვა, განმარტავს, რომ მეთერთმეტე შესწორების სკალიასეული აღქმა რეალურად წინააღმდეგობაში მოდის მეთერთმეტე შესწორების ტექსტუალურ შინაარსთან.{{sfn|Rossum|2006|pp=110–12}}
====ადამიანის უფლებები====
====აბორტი====
სკალია ამტკიცებდა, რომ აბორტის უფლება არ იყო დაცული კონსტიტუციით, თუმცა თუ ხალხის ნება იქნებოდა აბორტის ლეგალიზაცია, მაშინ უნდა მომხდარიყო შესაბამისი კანონის მიღება.<ref name="sixty" /> 1992 წელს საქმეში „[[Planned Parenthood v. Casey|Planned Parenthood v. Casey]]“, სკალიამ დაწერა:
{{quote|
თუ შტატები მოისურვებენ, შეუძლიათ მოქალაქეთა მოთხოვნა დააკმაყოფილონ და დაუშვან აბორტის გაკეთები სულფება, თუმცა კონსტიტუციით მათ ამის ვალდებულება არ გააჩნიათ. აბორტის უფლების და იმ შეზღუდვების ფარგლების საკითხი, რომლებიც უნდა დაწესდეს მის წინააღმდეგ, ისე უნდა გადაწყდეს, როგორც წყდება ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხები დემოკრატიულ საზოგადოებაში: ეს საკითხი უნდა გადაწყდეს მოქალაქეების მიერ ერთმანეთის დარწმუნებით და არჩევნებში ხმის მიცემის გზით.<ref>{{Citation |title=Planned Parenthood v. Casey, „505 U.S. 833, 979 (Scalia, J., dissenting)“ |publisher=United States Supreme Court |via=FindLaw |date=June 29, 1992 |url=http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&vol=505&invol=833 |access-date=January 13, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100107184430/http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&vol=505&invol=833 |archive-date=January 7, 2010 |url-status=live}}</ref>
}}
სკალია ხშირად მოუწოდებდა თავის კოლეგებს შეეცვალათ პრეცედენტი, რომელიც შეიქმნა საქმით „[[როი ვეიდის წინააღმდეგ|როი ვეიდის წინააღმდეგ]]“. სკალია ცდილობდა გადმოებირებინა ხუთი მოსამართლე, რომელთა ხმები საკმარისი იქნებოდა „როის“ საქმის პრეცედენტის დასაძლევად 1989 წლის საქმეში „[[ვებსტერი რეპროდუქციული ჯანმრთელობის სერვისების წინააღმდეგ|ვებსტერი რეპროდუქციული ჯანმრთელობის სერვისების წინააღმდეგ]]“ თუმცაღა სკალიამ აღნიშნული ვერ შეძლო. ამ საქმეში მოსამართლე [[სანდრა დეი ო კონორი|სანდრა დეი ო კონორის]] ხმა აღმოჩნდა გადამწვეტი, საბოლოოდ უზენაესმა სასამართლომ დაადგინა, რომ კონსტიტუციური იყო აბორტის რეგულირება, თუმცა სასამართლომ არ შეცვალა „როის“ საქმეში დადგენილი პრეცედენტი. სკალიამ თანმხვედრი აზრი დაწერა გადაწყვეტილების ერთ ნაწილში,{{sfn|Biskupic|2009|pp=193–95}} სადაც აღნიშნა რომ, „მოსამართლე ო კონორის აზრს, როდედაც ის ამბობდა, რომ სამოსამართლო თავშეკავების ფუნდამენტური პრინციპი მოითხოვდა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეებისგან, რომ მათ არ შეეცვალათ „როის“ საქმეში დადგენილი პრეცედენტი, სერიოზულად ვერ აღიქვამდა“.{{sfn|Ring|2004|p=108}} სკალიამ განმარტა, რომ უზენაესი სასამართლოს ამ გადაწყვეტილების შემდეგ სახალხო პროტესტის კიდევ ერთი ტალღა იყო მოსალოდნელი.{{sfn|Ring|2004|p=109}}
უზენაესი სასამართლო აბორტის საკითხს მიუბრუნდა 2000 წელს საქმეში „[[სტენბერგი კარჰარტის წინააღმდეგ|სტენბერგი კარჰარტის წინააღმდეგ]]“, სადაც მან არაკონსტიტუციურად სცნო ნებრასკას აქტი, რომელიც კრძალავდა [[ორსულობის მეორე და მესამე ტრიმესტრის დროს აბორტის გაკეთება|ორსულობის მეორე და მესამე ტრიმესტრის დროს აბორტის გაკეთების]] უფლებას. მოსამართლე [[სტეფან ბრეიერი|სტეფან ბრეიერმა]] დაწერა მოსამართლეთა უმრავლესობის აზრი, სადაც განმარტებული იყო, თუ რატომ იყო კანონი არაკონსტიტუციური, მისი არაკონსტიტუციურობა მდგომარეობდა იმაში, რომ იგი არ უშვებდა გამონაკლისს, რომელიც ემსახურებოდა ქალის ჯანმრთელობას. სკალიამ დაწერა განსხვავებული აზრი, სადაც სტენბერგის საქმე შეადარა უზენაესი სასამართლოს ორ ყველაზე რეზონანსულ საქმეს: „მე საკმარისად ოპტიმისტი ვარ იმისათვის, რომ მჯეროდეს, რომ ერთ დღეს საქმეს „სტენბერგი კარჰარტის წინააღმდეგ“ მიენიჭება უზენაესი სასამართლოს ისტორიაში დამსახურებული ადგილი შემდეგ საქმეებთან ერთად: „[[კორემაცუ ამერიკის შეერთებული შტატების წინააღმდეგ|კორემაცუ ამერიკის შეერთებული შტატების წინააღმდეგ]]“ და „[[დრედ სკოტი სენდფორდის წინააღმდეგ|დრედ სკოტი სენდფორდის წინააღმდეგ]]“. ჩანასახის მკვლელობის მეთოდი, ... რომელიც ამ სტატუტშია აღწერილი ზიზღის კანკალს იწვევს“.{{sfn|Ring|2004|pp=137–38}}
2007 წელს სასამართლომ კონსტიტუციურად სცნო ფედერალური კანონი, რომელიც აბორტს კრძალავდა, საქმეში „[[გონზალესი v. კარჰარტის წინააღმდეგ|გონზალესი v. კარჰარტის წინააღმდეგ]]“.{{sfn|Biskupic|2009|pp=202–03}} ჩიკაგოს უნივერსიტეტის სამართლის პროფესორმა [[ჯოფრი არ სტონმი|ჯოფრი არ სტონმა]], სკალიას ყოფილმა კოლეგამ, გააკრიტიკა „გონზალესის“ საქმე და აღნიშნა, რომ ამ გადაწყვეტილების მიღებაზე რელიგიამ მოახდინა გავლენა, ვინაიდან ხუთივე მოსამართლე, რომლებმაც ჩამოაყალიბეს უმრავლესობის აზრი, იყვნენ კათოლიკეები, მაშინ როცა, ის მოსამართლეები, რომლებმაც განსხვაებული აზრი დაწერეს, იყვნენ პროტესტანტები ან იუდევლები.<ref>{{citation |author-link=Geoffrey Stone |last=Stone |first=Geoffrey |date=April 20, 2007 |url=https://www.huffingtonpost.com/geoffrey-r-stone/our-faithbased-justices_b_46398.html |title=Our Faith-Based Justices |work=[[The Huffington Post]] |access-date=February 18, 2020 |archive-date=November 5, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171105042816/https://www.huffingtonpost.com/geoffrey-r-stone/our-faithbased-justices_b_46398.html |url-status=live }}</ref> ამ განცხადებამ ისე განარისხა სკალია, რომ მან განაცხადა, რომ ჩიკაგოს უნივერსიტეტში სიტყვით აღარ გამოვიდოდა მანამ, სანამ სტოუნი იქ იქნებოდა.{{sfn|Biskupic|2009|pp=203–04}}
====რასა, სქესი და სექსუალური ორიენტაცია====
სკალიამ ხმა მისცა კანონების გაუქმებას, რომლებიც განასხვავებენ რასის, სქესის და სექსუალური ორიენტაციის მიხედვით. 1989 წელს, იგი დაეთანხმა სასამართლოს გადაწყვეტილებას საქმეში „[[City of Richmond v. J.A. Croson Co|City of Richmond v. J.A. Croson Co.]]“, რომელშიც სასამართლომ [[მკაცრი კონტროლი|მკაცრი კონტროლი]] გამოიყენა სამოქალაქო პროგრამაზე, რომელიც მოითხოვდა კონტრაქტების გარკვეულ პროცენტს უმცირესობისთვის გადასასვლელად და გააუქმა პროგრამა. თუმცა სკალია არ შეუერთდა უმრავლესობის აზრს. ის არ ეთანხმებოდა ო'კონორის მოსაზრებას სასამართლოსთვის, რომელიც ამტკიცებდა რომ შტატებსა და ადგილობრივებს შეუძიათ დააწესონ რასობრივი პროგრამები, თუ ისინი გამოავლენენ წარსულში დისკრიმინაციას და თუ პროგრამები შექმნილია წარსული რასიზმის გამოსასწორებლად.{{sfn|Ring|2004|pp=87–88}} ხუთი წლის შემდეგ, საქმეში „[[Adarand Constructors, Inc. v. Peña|Adarand Constructors, Inc. v. Peña]]“,ის დაეთანხმა სასამართლოს გადაწყვეტილებას და ნაწილობრივ მოსაზრებას, რომელიც ავრცელებს მკაცრი კონტროლის ფედერალურ პროგრამებს. სკალიამ ამ საკითხში აღნიშნა მისი შეხედულება, რომ მთავრობას ვერასოდეს ექნება დამაჯერებელი ინტერესი წარსული დისკრიმინაციის ანაზღაურებაში რასობრივი უპირატესობებით:
რასობრივი უფლებამოსილების კონცეფციის გატარება - თუნდაც ყველაზე აღფრთოვანებული და კეთილგანწყობილი მიზნებისთვის - არის აზროვნების განმტკიცება და შენარჩუნება მომავალი ბოროტებისთვის, რამაც გამოიწვია რასობრივი მონობა, რასობრივი პრივილეგიები და რასობრივი სიძულვილი. ხელისუფლების თვალში ჩვენ აქ მხოლოდ ერთი რასა ვართ. ეს არის ამერიკა.{{sfn|Ring|2004|pp=56–57}} 2003 წლის საქმეში „[[Grutter v. Bollinger|Grutter v. Bollinger]]“, რომელიც მოიცავს რასობრივ უპირატესობას [[მიჩიგანის უნივერსიტეტი |მიჩიგანის უნივერისტეტის]] სამართლის სკოლაში, სკალიამ დასცინა <!-- როგორც წყარო ამბობს --> სასამართლო უმრავლესობის დასკვნა, რომ სკოლას ჰქონდა უფლება რასის ფაქტორი ყოფილიყო განმაპირობებელი სკოლაში მიღებისთვის, რათა ხელი შეეწყო მრავალფეროვნებისთვის და გაზრდილიყო „რასობრივი გაგება“. სკალიამ აღნიშნა,
{{quote|ეს, რა თქმა უნდა არ არის, „საგანმანათლებლო სარგებელი“ რომლითაც სტუდენტები შეაფასებენ თავიანთი სამართლის სკოლის ჩანააწერს (მუშაობს და კარგად თამაშობს სხვებთან ერთად : B+) ან შეამოწმებენ ადვოკატთა მისაღებ გამოცდებს(Q: აღწერენ 500 სიტყვით ან ნაკლებით რასობრივ გაგებას). ეს არის ცხოვრების გაკვეთილი ვიდრე კანონი, რომელსაც ასწავლიდნენ (უფრო სწორად ისწავლეს, რადგან არ შეიძლება „ასწავლონ“ ჩვეულებრივი გაგებით)ადამიანები სამი ფუტით უფრო დაბალი და ოცი წლით უმცროსი, ვიდრე ზრდასრული მიჩიგანის უნივერსიტეტის იურიდიული სკოლა, დაწესებულებებში, დაწყებული სკაუტური ჯარებიდან დაწყებული საჯარო სკოლის საბავშვო ბაღებით.{{sfn|Rossum|2006|pp=159–60}}}}
სკალია ამტკიცებდა, რომ კანონები, რომლებიც განასხვავებენ გენდერებს შორის, უნდა დაექვემდებაროს [[შუალედურ შემოწმებას]],რაც მოითხოვს, რომ გენდერული კლასიფიკაცია არსებითად იყოს დაკავშირებული მთავრობის მნიშვნელოვან მიზებთან.{{sfn|Ring|2004|p=194}} როდესაც 1996 წელს, სასამართლომ დააკმაყოფილა ქალის სარჩელი, რომელსაც სურდა შესულიყო [[ვირჯინიის სამხედრო ინსტიტუტი|ვირჯინიის სამხედრო ინსტიტუტში]] საქმეზე „[[United States v. Virginia|United States v. Virginia]]“, სკალიამ გამოთქვა განსხვავებული აზრი. სკალიამ თქვა, რომ სასამართლომ, როდესაც მოითხოვა ვირჯინიის "უკიდურესად დამაჯერებელი დასაბუთება" ერთი სქესის დაშვების პოლიტიკისთვის, ხელახლა განსაზღვრა შუალედური შემოწმება ისე "რაც განასხვავებს მას მკაცრი შემოწმებისგან".{{sfn|Ring|2004|p=195}}
ერთ-ერთ საბოლოო გადაწყვეტილებაში Burger-ის სასამართლომ, სასამართლომ 1986 დაადგინა საქმეში „[[Bowers v. Hardwick|Bowers v. Hardwick]]“ რომ „ჰომოსექსუალი სოდომია“<ref>{{cite web |url=https://www.law.cornell.edu/supct/html/historics/USSC_CR_0478_0186_ZO.html |title=Bowers v. Hardwick |publisher=Law.cornell.edu |access-date=September 25, 2016 |archive-date=November 4, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131104192359/http://www.law.cornell.edu/supct/html/historics/USSC_CR_0478_0186_ZO.html |url-status=live }}</ref> არ იყო დაცული [[კონფიდენციალურობის უფლება|კონფიდენციალურობის უფლებით]] და შეიძლება სისხლისსამამრთლებრივი დევნა ყოფილიყო სახელმწიფოების მიერ. {{sfn|Ring|2004|pp=279–80}} თუმცა, 1995 წელს ეს გადაწყვეტილება ფაქტობრივად გააუქმა საქმეში „[[Romer v. Evans|Romer v. Evans]]“, რომელმაც გააუქმა კოლორადოს შტატის საკონსტიტუციო ცვლილება, რომელიც მიღებული იყო ხალხის კენჭისყრით, რომელიც კრძალავდა ანტიდისკრიმინაციული კანონების გავრცელებას სექსუალურ ორიენტაციაზე.[.<ref name="as">{{Harvnb|Tushnet|2005|pp=167–69}}.</ref> სკალია ეთანხმებოდა კენედის მოსაზრებას, თვლიდა, რომ „Bowers“ იცავდა სახელმწიფოების უფლებას მიეღოთ ასეთი ზომები და რომ კოლორადოს შესწორება არ იყო დისკრიმინაციული, არამედ უბრალოდ ხელს უშლიდა ჰომოსექსუალებს მიეღოთ უპირატესი სტატუსი კოლორადოს კანონით.{{sfn|Ring|2004|pp=280–81}} მოგვიანებით სკალიამ „Romer“ - ზე თქვა, „უზენაესმა სასამართლომ განაცხადა, '„დიახ, ეს არაკონსტიტუციურია.“' არ ვიცი კანონპროექტის სექსუალური უპირატესობის პუნქტის საფუძველზე, სავარაუდოდ. და ლიბერალებს ეს მოსწონთ, ხოლო კონსერვატორები კბილებს ილესავენ“.{{sfn|Biskupic|2009|p=283. There is no such clause in the Bill of Rights}}
2003 წელს, „Bowers“-მა ოფიციალურად გააუქმა „[[Lawrence v. Texas|Lawrence v. Texas]]“, რომელსაც სკალია დაეთანხმა. [[Mark V. Tushnet|Mark V. Tushnet]] თანახმად,რენკვისტის სასამართლოს გამოკითხვაში, საქმეზე ზეპირი კამათის დროს, ჩანდა რომ სკალიას განზრახული ჰქონდა სახელმწიფოს სასარგებლოდ გაემოეტანა გადაწყვეტილება, რათა მთავარი მოსამართლე ჩაერია. {{sfn|Tushnet|2005|pp=170–72}} მისი ბიოგრაფიის, [[Joan Biskupic|Joan Biskupic]]თქმით, სკალიამ „დასცინა“ უმრავლესობას თავისი განსხვავებული აზრის გამო, რომ მზად იყო განეშორებინა „Bowers“ როდესაც იგივე მოსამართლემ უარი თქვა „Roe“ დამხობაზე საქმეში „[[Planned Parenthood|Planned Parenthood]] v. Casey“.{{sfn|Biskupic|2009|pp=225–27}} 2009 წლის მარტში, ღიად გეი კონკრესმენმა [[Barney Frank]]- მა მას უწოდა "ჰომოფობი".<ref>{{Citation |title=''"Rep. Frank calls Scalia a 'homophobe' in interview"'' |work=ABC News |agency=Associated Press |date=March 23, 2009 |url=https://abcnews.go.com/Politics/wireStory?id=7154174 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327001319/https://abcnews.go.com/Politics/wireStory?id=7154174 |archive-date=March 27, 2009 |url-status=dead |access-date=February 18, 2010}}</ref> [[Maureen Dowd]]-მა 2003 წელს სკალია თავის სვეტში დაახასიათა როგორც „[[Archie Bunker|Archie Bunker]] მაღალ სკამზე“.<ref>{{Citation |last=Dowd |first=Maureen |title=Nino's Opéra Bouffe |periodical=The New York Times |date=June 29, 2003 |url=https://www.nytimes.com/2003/06/29/opinion/29DOWD.html |access-date=February 18, 2010 |archive-date=September 25, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100925122740/http://www.nytimes.com/2003/06/29/opinion/29DOWD.html |url-status=live }}</ref> In an op-ed for ''[[The New York Times]]-თვის'' გამოქვეყნებულ სტატიაში, ფედერალური სააპელაციო მოსამართლე [[Richard Posner|Richard Posner]] და [[ჯორჯიის სახელმწიფო უნივერისტეტი|ჯორჯიის სახელმწიფო უნივერისტეტის]] სამართლის პროფესორი ერიკ სეგალი სკალიას პოზიციებს ჰომოსექსუალიზმის შესახებ რადიკალურად მიიჩევდნენ და ახასიათებდნენ სკალიას „პოლიტიკური[იდეალი] როგორც [[მაჟორიტარული|მაჟორიტარული]] [[თეოკრატია|თეოკრატიის]] ზღვარი“.<ref>{{citation |url=https://www.nytimes.com/2015/12/03/opinion/justice-scalias-majoritarian-theocracy.html |title=Justice Scalia's Majoritarian Theocracy |date=December 2, 2015 |work=The New York Times |access-date=February 5, 2017 |archive-date=February 16, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216080413/https://www.nytimes.com/2015/12/03/opinion/justice-scalias-majoritarian-theocracy.html |url-status=live }}</ref> ყოფილმა კლერმა ედ უელანმა სკალიას უწოდა „ლაქა და გონების დაბინდვა.“<ref>{{Cite web|url=https://www.nationalreview.com/bench-memos/puerile-posner-ed-whelan/|title=Puerile Posner|date=December 3, 2015|access-date=January 29, 2020|archive-date=August 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808065350/https://www.nationalreview.com/bench-memos/puerile-posner-ed-whelan/|url-status=live}}</ref> პროფესორმა ჯონ მაკგინსმაც უპასუხა,<ref>{{Cite web|url=https://www.lawliberty.org/2015/12/03/posners-unjustified-attack-on-scalia/|title=Posner's Unjustified Attack on Scalia|date=December 3, 2015|website=Law & Liberty|access-date=January 29, 2020|archive-date=January 29, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200129191702/https://www.lawliberty.org/2015/12/03/posners-unjustified-attack-on-scalia/|url-status=live}}</ref> რამაც შემდგომი გაცვლა გამოიწვია.<ref>{{Cite web|url=http://www.dorfonlaw.org/2015/12/more-on-justice-scalia-reply-to-two.html|title=More on Justice Scalia: A Reply to Two Critics|first=Eric|last=Segall|access-date=January 29, 2020|archive-date=January 29, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200129195235/http://www.dorfonlaw.org/2015/12/more-on-justice-scalia-reply-to-two.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nationalreview.com/bench-memos/feeble-posnersegall-response-ed-whelan/|title=Feeble Posner/Segall Response|date=December 7, 2015|access-date=January 29, 2020|archive-date=March 12, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210312213301/https://www.nationalreview.com/bench-memos/feeble-posnersegall-response-ed-whelan/|url-status=live}}</ref>
2013 წელს საქმეში „[[Hollingsworth v. Perry|Hollingsworth v. Perry]]“,რომელიც მოიცავდა კალიფორნიის კენჭისყრის ინიციატივას, რომელიც ცნობილია როგორც [[Proposition 8|Proposition 8]] რომელმაც შეცვალა კალიფორნიის შტატის კონსტიტუცია ერთნაირსქესიანთა ქორწინების აკრძალვის მიზნით, სკალიამ მხარი დაუჭირა ქვედა სასამართლოს გადაწყვეტილებას, რომელიც გააუქმა აკრძალვა. გადაწყვეტილება ეფუძნებოდა მომჩივანთა სააპელაციო უფლებამოსილებას და არა მე-8 წინადადების კონსტიტუციურობის არსებით საკითხს.<ref name="slip-opinion">{{cite web | url = https://www.supremecourt.gov/opinions/12pdf/12-144_8ok0.pdf | title = Hollingsworth v. Perry, 570 U.S. ___ | author = Supreme Court of the United States | publisher = [[Supreme Court of the United States]] | date = June 26, 2013 | author-link = Supreme Court of the United States | access-date = January 12, 2019 | archive-date = February 5, 2019 | archive-url = https://web.archive.org/web/20190205234747/https://www.supremecourt.gov/opinions/12pdf/12-144_8ok0.pdf | url-status = live }}</ref>
ასევე 2013 წელს, სკალიამ უარყო უმრავლესობის მოსაზრება საქმეში „[[United States v. Windsor|United States v. Windsor]]“. In „Windsor“, სასამართლომ ქორწინების დაცვის კანონის [[Defense of Marriage Act|Defense of Marriage Act]] (DOMA) მესამე ნაწილი (რომელიც ფედერალური მთავრობის მიზნებისთვის განსაზღვრავდა ტერმინებს „ქორწინება“ და „მეუღლე“, როგორც მხოლოდ საპირისპირო სქესის გაერთიანებებისთვის გამოიყენება) არაკონსტტუციურად მიიჩნია [[სათანადო პროცესი|სათანადო პროცესის ]]პუნქტის შესაბამისად [[მეხუთე შესწორება|მეხუთე შესწორების]].<ref name="Opinion">„United States v. Windsor“,. Retrieved June 26, 2013.</ref> სკალიას განსხვავებული აზრი, რომელსაც შეუერთდა მოსამართლე თომასი და ნაწილობრივ მთავარი მოსამართლე რობერთსი ,<ref>''Windsor'', (Scalia, J., dissenting slip op.).</ref> გაიხსნა:
{{quote|ეს საქმე ეხება ძალაუფლებას რამდენიმე ასპექტში. საუბარია ჩვენი ხალხის ძალაუფლებაზე, მართოს საკუთარი თავი და ამ სასამართლოს უფლებამოსილება გამოაცხადოს კანონი. დღევანდელი მოსაზრება ამ უკანასკნელს ადიდებს, პროგნოზირებადი შედეგი კი პირველის შემცირებით. ჩვენ არ გვაქვს უფლება გადავწყვიტოთ ეს საქმე. და რომც მოვიქცეთ, კონსტიტუციით ჩვენ არ გვაქვს უფლება გავაუქმოთ ეს დემოკრატიულად მიღებული კანონმდებლობა.}}
სკალია ამტკიცებდა, რომ გადაწყვეტილება ფაქტობრივად ახასიათებდა ერთნაირსქესიანთა ქორწინების მოწინააღმდეგეებს, როგორც „ადამიანთა რასის მტრებს“:<ref>{{cite news|title=Scalia: 'High-Handed' Kennedy Has Declared Us 'Enemies of the Human Race'|author=Tim Grieve|url=http://www.nationaljournal.com/domesticpolicy/scalia-high-handed-kennedy-has-declared-us-enemies-of-the-human-race-20130626|newspaper=National Journal|date=June 26, 2013|access-date=June 26, 2013|archive-date=September 13, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913005801/http://www.nationaljournal.com/domesticpolicy/scalia-high-handed-kennedy-has-declared-us-enemies-of-the-human-race-20130626|url-status=live}}<br/>{{cite magazine|title=Scalia's Blistering Dissent on DOMA|author=Tim Grieve|url=https://www.theatlantic.com/national/archive/2013/06/scalias-blistering-dissent-on-doma/277245/#comments|magazine=The Atlantic|date=June 26, 2013|access-date=June 26, 2013|archive-date=June 30, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130630001836/http://www.theatlantic.com/national/archive/2013/06/scalias-blistering-dissent-on-doma/277245/#comments|url-status=live}}</ref> ის ამტკიცებდა, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილება გავლენად მოახდენდა [[ერთნაირსქესიანთა ქორწინება და სახელმწიფო აკრძალვები|ერთნაირსქესიანთა ქორწინებაზე და სახელმწიფო აკრძალვებზეც]] :
{{quote|რაც შეეხება სასამართლოს,არავინ უნდა მოატყუოს; და მოლოდინი გარდაუვალია... ერთნაირსქესიანთა ქორწინების მოწინააღმდეგე პირის ოფიციალურად გამოცხადებით ადამიანური წესიერების მტრად, უმრავლესობა აწვდის ყველა მოწინააღმდეგეს სახელმწიფო კანონის, რომელიც ზღუდავს ქორწინებას მისი ტრადიციული განმარტებით.<ref>{{Cite web|url=http://www.politico.com/story/2013/06/doma-decision-gay-marriage-ripple-effect-93479.html?hp=t1_3|title=The DOMA decision ripple effect|last=Gerstein|first=Josh|date=June 26, 2013|publisher=Politico.com|access-date=July 2, 2013|archive-date=June 30, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130630151413/http://www.politico.com/story/2013/06/doma-decision-gay-marriage-ripple-effect-93479.html?hp=t1_3|url-status=live}}</ref>}}
სკალიამ დაასკვნა იმით, რომ უზენაესმა სასამართლომ „მოატყუა ორივე მხარე, წაართვა გამარჯვებულებს პატიოსანი გამარჯვება და დამარცხებულებს მშვიდობა, რომელიც მოდის სამართლიანი დამარცხებიდან“."<ref name="Opinion"/>
2015 წელს, სკალიამ უარყო უმრავლესობის მოსაზრება საქმეში „Obergefell v. Hodges“,რომელშიც სასამართლომ დაადგინა, რომ ქორწინების ფუნდამენტური უფლება გარანტირებული იყო ერთსქესიანი წყვილებისთვის როგორც სათანადო პროცესის პუნქტით, ასევე მეთოთხმეტე შესწორების თანაბარი დაცვის პუნქტით.თავის წინააღმდეგობაში, სკალიამ განაცხადა, რომ სასამართლოს გადაწყვეტილებამ ფაქტობრივად წაართვა ხალხს „თავის მართვის თავისუფლება“ და აღნიშნა, რომ მიმდინარეობდა მკაცრი დებატები ერთნაირსქესიანთა ქორწინებაზე და რომ - ამ საკითხის გადაწყვეტით ქვეყნის მასშტაბით - დემოკრატიულმა პროცესი შეჩერდა.<ref>''Obergefell v. Hodges'', No. 14-556, [https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf slip op.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191002050103/https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf |date=October 2, 2019 }} at 2 (U.S. June 26, 2015) (Scalia, J., dissenting).</ref> [[მეთოთხმეტე შესწორება|მეთოთხმეტე შესწორების]] დარღვევასთან დაკავშირებით, სკალიამ განაცხადა რომ ერთნაირსქესიანთა ქორწინების აკრძალვა არ ჩაითვლებოდა არაკონსტიტუციურად მეთოთხმეტე შესწორების მიღების დროს, ასეთი აკრძალვები არ არის არაკონსტიტუციური 2015 წელს.<ref name="ReferenceA">''Obergefell'', [https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf slip op.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191002050103/https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf |date=October 2, 2019 }} at 4 (Scalia, J., dissenting).</ref> ის ამტკიცებდა, რომ არ არსებობდა „არავითარი საფუძველი“ სასამართლოსთვის, გაეტეხა კანონმდებლობა, რომელსაც მეთოთხმეტე შესწორება პირდაპირ არ კრძალავდა, და პირდაპირ შეუტია უმრავლესობის აზრს „კანონის თუნდაც თხელი ფენის არარსებობის გამო“.<ref name="ReferenceA"/> დაბოლოს, სკალიამ დაადანაშაულა მოსაზრებაში არსებული სტატია „შეამცირა სასამართლოს რეპუტაცია მკაფიო აზროვნებისა და ფხიზელი ანალიზისთვის“ და [[ჯონ მარშალი|ჯონ მარშალის]] და [[ჯოზეფ სტორი|ჯოზეფ სტორის]] დისციპლინირებული სამართლებრივი მსჯელობიდან მისტიკურ აფორიზმებამდე.“ <ref>''Obergefell'', [https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf slip op.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191002050103/https://www.supremecourt.gov/opinions/14pdf/14-556_3204.pdf |date=October 2, 2019 }} at 9, 8 n.22 (Scalia, J., dissenting).</ref>
====სისხლის სამართალი====
[[File:Scalia toplak harvard.jpg|upright=1.15|thumb|alt=Scalia, wearing a beige jacket over shirt and tie, shakes hands with Jurij Toplak of European Election Law Association, while looking forward towards the camera.|right|Scalia (right) at [[Harvard Law School]] on November 30, 2006]]
სკალიას სჯეროდა,რომ [[სიკვდილით დასჯა]] კონსტიტუციური იყო.{{sfn|Ring|2004|p=144}}<ref>{{cite book|last1=Brisbin|first1=Richard|title=Justice Antonin Scalia and the Conservative Revival|date=1998|publisher=JHU Press|isbn=9780801860942|pages=488|url=https://archive.org/details/justiceantoninsc00rich|url-access=registration}}</ref> ის ეთანხმებოდა გადაწყვეტილებებს, რომლებიც სიკვდილით დასჯას არაკონსტიტუციურად თვლიდნენ, როგორც ეს გამოიყენება გარკვეული ჯგუფების მიმართ, მაგალითად, მათ, ვინც დანაშაულის ჩადენის დროს 18 წლამდე ასაკის იყო. საქმეში „[[Thompson v. Oklahoma|Thompson v. Oklahoma]]“ (1988), იგი არ ეთანხმებოდა სასამართლოს გადაწყვეტილებას, რომ სიკვდილით დასჯა არ შეიძლებოდა გამოეყენებინათ დანაშაულის ჩადენის დროს 15 წლის ასაკში და მომდევნო წელს დაწერა სასამართლოს მოსაზრება საქმეში „[[Stanford v. Kentucky|Stanford v. Kentucky]]“, სიკვდილით დასჯა მათთვის, ვინც 16 წლის ასაკში მოკლა. თუმცა, 2005 წელს სასამართლომ გააუქმა „Stanford“ საქმეში „[[Roper v. Simmons|Roper v. Simmons]]“, სკალიამ კვლავ გააპროტესტა, დასცინოდა უმრავლესობის პრეტენზიებს იმის შესახებ, რომ ეროვნული კონსენსუსი გაჩნდა [[არასრულწლოვანი|არასრულწლოვანთა]] სიკვდილით დასჯის წინააღმდეგ. აღნიშნა, რომ იმ შტატთა ნახევარზე ნაკლები, რომლებიც ნებადართული იყო სიკვდილით დასჯა, აკრძალული იყო არასრულწლოვანი მკვლელებისთვის. მან გააკრიტიკა უმრავლესობა იმ ქვეყნების რიცხოვნობის გამო, რომლებმაც მთლიანად გააუქმეს სიკვდილით დასჯა და თქვა, რომ ეს იყო „ძველი რიგის ამიშმენების ჩართვა ელექტრომობილზე მომხმარებელთა უპირატესობის გამოკითხვაში. რა თქმა უნდა, მათ ეს არ მოსწონთ. , მაგრამ ეს არ მოჰფენს ნათელს სადავო საკითხს“.{{sfn|Rossum|2006|pp=192–93}} 2002 წელს, საქმეში „[[Atkins v. Virginia|Atkins v. Virginia]]“, სასამართლომ სიკვდილით დასჯა არაკონსტიტუციურად ცნო, როგორც ეს გონებით ჩამორჩენილთა მიმართ გამოიყენება. სკალიამ თქვა, რომ არ ჩაითვლებოდა სასტიკ ან უჩვეულოდ მსუბუქად გონებრივად ჩამორჩენილთა სიკვდილით დასჯა 1791 წელს უფლებათა ბილის მიღების დროს და რომ სასამართლომ ვერ აჩვენა, რომ ეროვნული კონსენსუსი ჩამოყალიბდა ამ პრაქტიკის წინააღმდეგ.{{sfn|Ring|2004|p=148}}
სკალიამ კატეგორიულად დაუჭირა მხარი სასამართლოს გადაწყვეტილებას „[[Miranda v. Arizona|Miranda v. Arizona]]“, რომელმაც დაადგინა, რომ დაპატიმრებული ეჭვმიტანილის აღიარება, რომელსაც არ ჰქონდა ინფორმაცია მისი უფლებების შესახებ, დაუშვებელი იყო სასამართლოში და მან ხმა მისცა გააუქმოს „მირანდა“ 2000 წელს საქმეში „[[Dickerson v. United States|Dickerson v. United States]]“ მაგრამ მოსამართლე [[Clarence Thomas|Clarence Thomas]]ერთად უმცირესობაში იყო კიდევ ორი მოსამართლე. „მირანდას“ გადაწყვეტილებას ეწოდა „სასამართლო გადაჭარბების ეტაპი“, სკალიამ განაცხადა, რომ სასამართლოს არ უნდა ეშინოდეს შეცდომების გამოსწორების.{{sfn|Toobin|2008|p=146}}
მიუხედავად იმისა, რომ ბევრ სფეროში სკალიას მიდგომა არახელსაყრელი იყო კრიმინალური ბრალდებულებისთვის, მან მხარი დაუჭირა ბრალდებულებს [[მეექვსე შესწორება|მეექვსე შესწორების]] [[კონფრონტაციის პუნქტი|კონფრონტაციის პუნქტთან]] დაკავშირებულ საკითხებში, რომელიც გარანტიას აძლევს ბრალდებულებს უფლებას დაუპირისპირდნენ მათ ბრალდებულებს.მრავალ შემთხვევაში, სკალია ეწინააღმდეგებოდა კანონს, რომლითაც ნებადართული იყო ბავშვზე ძალადობის სავარაუდო მსხვერპლის ჩვენება ეკრანებზე ან დახურული ტელევიზიით.{{sfn|Rossum|2006|pp=182–84}} 2009 წელს სკალიამ დაწერა უმრავლესობის მოსაზრება საქმეში „[[Melendez-Diaz v. Massachusetts|Melendez-Diaz v. Massachusetts]]“, რომელიც ამტკიცებდა, რომ ბრალდებულებს უნდა ჰქონდეთ შესაძლებლობა დაუპირისპირდნენ ლაბორატორიულ ტექნიკოსებს ნარკოტიკების საქმეებში და რომ ანალიზის სერტიფიკატი არ არის საკმარისი იმისათვის, რათა დამტკიცდეს ნივთიერება არის თუ არა ნარკოტიკი.{{sfn|Biskupic|2009|p=354}}
სკალია ამტკიცებდა, რომ ყველა [[დანაშაულის ელემენტი|დანაშაულის ელემენტი]] რომელიც ხელს უწყობს სასჯელის განსაზღვრას, ან უნდა იყოს აღიარებული ბრალდებულის მიერ ან ნაფიც მსაჯულთა მიერ ნაფიც მსაჯულთა მეექვსე შესწორების გარანტიით. 2000 წლის საქმეში „[[Apprendi v. New Jersey|Apprendi v. New Jersey]]“, სკალიამ დაწერა სასამართლოს უმრავლესობის მოსაზრება, რომელიც არღვევს შტატის წესდებას, რომელიც ნებას რთავდა საქმის განმხილველ მოსამართლეს გაეზარდა სასჯელი, თუ მოსამართლე აღმოაჩენდა, რომ დანაშაული იყო [[სიძულვილის დანაშაული|სიძულვილის დანაშაული]]. სკალიამ ეს პროცედურა დაუშვებლად მიიჩნია, რადგან იყო თუ არა ეს სიძულვილის დანაშაული, ნაფიც მსაჯულთა მიერ არ იყო გადაწყვეტილი.<ref name="coy" /> 2004 წელს მან დაწერა სასამართლოსთვის საქმეში „[[Blakely v. Washington|Blakely v. Washington]]“, სადაც გააუქმა ვაშინგტონის შტატის სასჯელის მითითებები მსგავსი საფუძვლებით. „Blakely“-ში მოწინააღმდეგეებმა იწინასწარმეტყველეს, რომ სკალია გამოიყენებდა საქმეს სასჯელის ფედერალურ მითითებებზე თავდასხმისთვის (რომელიც მან ვერ გაანადგურა „Mistretta“), და ისინი მართალი აღმოჩნდნენ, რადგან სკალია ხელმძღვანელობდა ხუთკაციან უმრავლესობას „[[United States v. Booker|United States v. Booker]]“, ეს გაიდლაინები აღარ გახდა სავალდებულო ფედერალური მოსამართლეებისთვის (მათ აქვთ საკონსულტაციო ხასიათი).<ref name="coy">{{Harvnb|Rossum|2006|pp=184–86}}.</ref>
2001 წლის საქმეში „[[Kyllo v. United States|Kyllo v. United States]]“, სკალიამ დაწერა სასამართლოს მოსაზრება 5–4 გადაწყვეტილებაში, რომელიც გასცდა იდეოლოგიურ ხაზებს.<ref>Scalia was joined by Justices Thomas, Souter, Breyer, and Ginsburg.</ref> ამ გადაწყვეტილებამ მიიჩნია, რომ სახლის თერმული გამოსახულება [[მეოთხე შესწორება|მეოთხე შესწორების]] მიხედვით არაგონივრული ძებნა იყო.სასამართლომ გააუქმა ნასამართლობა მარიხუანას წარმოებაზე, რომელიც ეფუძნებოდა ჩხრეკის ორდერს, რომელიც გაცემული იყო ასეთი სკანირების შემდეგ, რომელიც აჩვენა, რომ ავტოფარეხი ბევრად უფრო ცხელი იყო, ვიდრე სახლის დანარჩენ ნაწილებში შიდა მზარდი განათების გამო.<ref>{{Citation |title=''Kyllo v. United States'', 533 U.S. 27 |publisher=United States Supreme Court |via=FindLaw |date=June 11, 2001 |url=http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&vol=533&invol=27 |access-date=January 24, 2010 |archive-date=July 18, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718202600/http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&vol=533&invol=27 |url-status=live }}</ref> მეოთხე შესწორების აკრძალვის გამოყენებით არაგონივრული ჩხრეკისა და ამოღების მიზნით დაპატიმრებაზე, სკალიამ უარყო სასამართლოს 1991 წლის გადაწყვეტილება „[[County of Riverside v. McLaughlin|County of Riverside v. McLaughlin]]“,რომელიც 48-საათიანი დაყოვნების საშუალებას აძლევდა, სანამ ორდერის გარეშე დაკავებული პირი მიიღებდა მოსამართლეს, ადგილზე. მეოთხე შესწორების მიღების დროს დაკავებული პირი უნდა წარედგინათ მაგისტრატის წინაშე რაც შეიძლება სწრაფად.{{sfn|Rossum|2006|p=175}} 1990 წლის [[პირველი შესწორების]] საქმეში, „[[R.A.V. v. St. Paul|R.A.V. v. St. Paul]]“, სკალიამ დაწერა სასამართლოს მოსაზრება, რომელიც არღვევს [[St. Paul, Minnesota|St. Paul, Minnesota]], [[სიძულვილის ენა|სიძულვილის ენის]] განკარგულება ჯვრის დაწვის გამო დევნაში.{{sfn|Tushnet|2005|pp=140–42}} სკალიამ აღნიშნა, „არავითარი შეცდომა არ დაგვრჩეს ჩვენს რწმენაში, რომ ვიღაცის წინა ეზოში ჯვრის დაწვა საყვედურია. მაგრამ წმინდა პავლეს აქვს საკმარისი საშუალებები, რათა თავიდან აიცილოს ასეთი ქცევა ცეცხლზე პირველი შესწორების დამატების გარეშე“.{{sfn|Rossum|2006|p=2}}
====მეორე შესწორება====
2008 წელს სასამართლომ განიხილა კოლუმბიის ოლქის იარაღის შესახებ კანონების გასაჩივრება. სკალიამ დაწერა უმრავლესობის მოსაზრება „[[District of Columbia v. Heller|District of Columbia v. Heller]]“, რომელმაც დაადგინა ცეცხლსასროლი იარაღის ფლობის ინდივიდუალური უფლება [[მეორე შესწორება|მეორე შესწორების ]] მიხედვით. სკალიამ მეორე შესწორებაში ნაპოვნი სიტყვა „militia“, მიაკვლია, როგორც ეს გაგებული იქნებოდა მისი რატიფიკაციის დროს და აღნიშნა, რომ ის მაშინ ნიშნავდა „ყველა მოქალაქის სხეულს“.<ref name="second" /> სასამართლომ დააკმაყოფილა ჰელერის მოთხოვნა უბანში ცეცხლსასროლი იარაღის ფლობის შესახებ.<ref name="second" />
სკალიას მოსაზრება „Heller“ სასამართლოსთვის გააკრიტიკეს ლიბერალებმა და ტაშით მოიწონეს კონსერვატორებმა.<ref name="second2">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=347–51}}.</ref> მეშვიდე ოლქის მოსამართლე [[Richard Posner|Richard Posner]] არ დაეთანხმა სკალიას აზრს და თქვა, რომ მეორე შესწორება „არ ქმნის იარაღის კერძო საკუთრების უფლებას“. პოზნერმა სკალიას მოსაზრებას უწოდა „ყალბი ორიგინალიზმი“ და „ისტორიული მინანქარი პიროვნულ ღირებულებებსა და პოლიტიკის უპირატესობებზე“.<ref>{{Citation |last=Posner |first=Richard |title=In defense of looseness |magazine=The New Republic |date=August 27, 2008 |url=https://newrepublic.com/article/62124/defense-looseness |access-date=February 13, 2014 |archive-date=November 15, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151115075301/https://newrepublic.com/article/62124/defense-looseness |url-status=live }}</ref> 2008 წლის ოქტომბერში სკალიამ განაცხადა, რომ სასამართლოს ორიგინალისტებს მხოლოდ ის უნდა ეჩვენებინათ, რომ მეორე შესწორების რატიფიცირების დროს იარაღის ტარების უფლებას არ ჰქონდა ექსკლუზიურად სამხედრო კონტექსტი და რომ ისინი წარმატებით აჩვენებდნენ ამას.<ref>{{Citation |last=McArdle |first=Elaine |title=In inaugural Vaughan Lecture, Scalia defends the "methodology of originalism" |publisher=Harvard Law School |date=October 3, 2008 |url=http://www.law.harvard.edu/news/spotlight/constitutional-law/scalia-vaughan-lecture.html |access-date=January 14, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100129043832/http://www.law.harvard.edu/news/spotlight/constitutional-law/scalia-vaughan-lecture.html |archive-date=January 29, 2010 |url-status=live}}</ref>
====სასამართლო და სარჩელის შეტანის უფლებამოსილება====
სკალიას გარდაცვალების შემდეგ, პოლ ბარეტმა, რომელიც წერდა Bloomberg Businessweek-ისთვის, იტყობინება, რომ: „სკალიამ შეცვალა წესები იმის შესახებ, თუ ვის შეეძლო ჩივილი სასამართლოში“.ამ საკითხმა აამაღლა სკალიას აღიარება, როგორც მნიშვნელოვანი გავლენა იმ პირობების დადგენასა და დადგენაზე, რომლითაც შეიძლებოდა საქმეების განხილვა და სასამართლო განხილვა - და ვის მიერ შეიძლება წარმოებულიყო ასეთი სამართალწარმოება.<ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-02-16/how-scalia-kept-the-little-guys-out-of-court|title=How Scalia Kept the Little Guys Out of Court|newspaper=Bloomberg.com|date=February 16, 2016|via=www.bloomberg.com|access-date=January 30, 2017|archive-date=February 2, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202035748/https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-02-16/how-scalia-kept-the-little-guys-out-of-court|url-status=live}}</ref> დევიდ რივკინმა, კონსერვატიული თვალსაზრისით, თქვა: „მან (სკალიამ) უფრო მეტი გააკეთა სასამართლო ძალაუფლების საზღვრებისა და ფარგლების გასარკვევად და შეზღუდვისთვის, ვიდრე უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეებმა ისტორიაში, განსაკუთრებით სარჩელის შეტანის უფლებამოსილების სფეროში“.სკალიამ მიუთითა თავისი დიდი ხნის პოზიციაზე 1983 წლის კანონის მიმოხილვის სტატიიდან, სახელწოდებით „სარჩელის შეტანის უფლებამოსილების დოქტრინა, როგორც ძალაუფლების დანაწილების არსებითი ელემენტი“. როგორც ბარეტმა შეაჯამა, „მან (სკალიამ) დაწერა, რომ სასამართლოებმა მიითვისეს ხელისუფლების სხვა შტოების უფლებამოსილება, რაც საშუალებას აძლევდა ძალიან ბევრ ადამიანს უჩივლოს კორპორაციებსა და სამთავრობო უწყებებს, განსაკუთრებით გარემოსდაცვით საქმეებში“.პრაქტიკული გაგებით სკალიამ დიდი წვლილი შეიტანა სარჩელის შეტანის უფლებამოსილების მქონე პირის განსაზღვრაში, განსაკუთრებით კი ჯგუფური სარჩელების შემთხვევაში. მხარეები განისაზღვრება შესაბამისი ტერმინებით და მხოლოდ ცალსახად არ მიიჩნევა მხარედ.<ref>Paul Barrett, "Justice for the Big Guys," ''Bloomberg News Weekly'', February 15, 2016, p. 13.</ref>
===დანარჩენი შემთხვევები===
სკალია დაეთანხმა 1990 წელს საქმეს „[[Cruzan v. Director, Missouri Department of Health|Cruzan v. Director, Missouri Department of Health]]“, სადაც ვეგეტატიურ მდგომარეობაში მყოფი ქალის ოჯახი ცდილობდა მისი კვების მილის ამოღებას, რათა ის მოკვდებოდა, რადგან თვლიდა, რომ ეს მისი სურვილი იყო.სასამართლომ მოითხოვა დამაჯერებელი მტკიცებულება. სკალიამ თქვა, რომ სასამართლო დავისგან შორს უნდა დარჩენილიყო და რომ ეს საკითხები „სასამართლოს ცხრა მოსამართლისთვის <nowiki>[არ]</nowiki> არის ცნობილი, ვიდრე კანზას სიტის სატელეფონო დირექტორიადან შემთხვევით შერჩეული ცხრა ადამიანისთვის ცნობილია“.<ref name="second">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=135–36}}.</ref>
სკალია შეუერთდა უმრავლესობის „[[თითო გადაწყვეტილება|თითო გადაწყვეტილებას]]“ მოსაზრებას 2000 წელს საქმეში „[[Bush v. Gore|Bush v. Gore]]“, რამაც ფაქტობრივად დაასრულა ბიულეტენების გადათვლა ფლორიდაში 2000 წლის აშშ-ს საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, და ასევე ორივე დაეთანხმა ცალ-ცალკე და შეუერთდა რენკვისტის თანხმობას.[.{{sfn|Biskupic|2009|p=243}} 2007 წელს მან თქვა საქმის შესახებ: „მე და ჩემს სასამართლოს ბოდიშის მოხდა არ გვმართებს ბუშის წინააღმდეგ გორის წინააღმდეგ. ჩვენ სწორად მოვიქეცით. ასე რომ“.<ref>{{Citation|title=Justice Scalia on the record |work=CBS News |date=September 14, 2007 |url=http://www.cbsnews.com/stories/2008/04/24/60minutes/main4040290_page3.shtml?tag=contentMain;contentBody |access-date=January 31, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100205194142/http://www.cbsnews.com/stories/2008/04/24/60minutes/main4040290_page3.shtml?tag=contentMain%3BcontentBody |archive-date=February 5, 2010 |url-status=live }}</ref> [[„ჩარლი როუზის“ შოუ|„ჩარლი როუზის“ შოუში]], ინტერვიუს დროს მან დაიცვა სასამართლოს მოქმედება:
{{quote|
გადაწყვეტილება არ იყო დაახლოებული, იყო 7–2 პრინციპულ საკითხზე, იყო თუ არა კონსტიტუციის დარღვევა... მაგრამ თუ არაკონსტიტუციური იქნებოდა ამ გადათვლა? აპირებ ასე გაგრძელდეს და დასკვნამდე მიხვიდე? და მერე გააუქმოს? ამის ადრე შეჩერების მიზეზი არ იყო: „ოჰ, ჩვენ ვწუხვართ, რომ ეს არასწორი გზით გამოვა“... თქვენ დაივიწყებთ რა ხდებოდა იმ დროს. ჩვენ ვიყავით მსოფლიოს სასაცილო. მსოფლიოს უდიდესი დემოკრატია, რომელმაც არჩევნების ჩატარება ვერ შეძლო. ჩვენ არ ვიცოდით, ვინ იქნებოდა ჩვენი მომავალი პრეზიდენტი. ხანგრძლივი გადასვლა, რომელიც გახდა სტანდარტული, როდესაც ერთი პრეზიდენტიდან მეორეზე გადადიხარ, ვერ დაიწყება, რადგან არ იცი ვინ იქნება ახალი პრეზიდენტი. ძალიან სერიოზული პრობლემა ხდებოდა. შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლოს წინაშე დგას საკითხი: საქმის გადაწყვეტა, არაკონსტიტუციური გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ, უნდა დავუშვათ თუ არა არჩევნები გაგრძელდეს? ანუ დროა გაწყვიტოს და გავაგრძელოთ?<ref>{{Citation |title=A Conversation with Justice Antonin Scalia |work=Charlie Rose |date=June 20, 2008 |url=http://www.charlierose.com/view/interview/9141 |access-date=January 31, 2010 |format=video |archive-url=https://web.archive.org/web/20090705104255/http://www.charlierose.com/view/interview/9141 |archive-date=July 5, 2009 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090705104255/http://www.charlierose.com/view/interview/9141 |date=ივლისი 5, 2009 }}</ref>
}}
[[File:Antonin Scalia 2010.jpg|thumb|right|სკალია 2010 წელს]]
==იურიდიული ფილოსოფია და მიდგომა==
===სასამართლო შესრულება===
სასამართლოს წინაშე ზეპირი კამათის დროს სკალიამ უფრო მეტი კითხვა დასვა და უფრო მეტი კომენტარი გააკეთა, ვიდრე ნებისმიერ სხვა მოსამართლემ.<ref name="auf">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=304–05}}.</ref> 2005 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ის უფრო პროვოკაციული იყო ვიდრე მისი კოლეგები.<ref>{{Citation |last=Liptak |first=Adam |author-link=Adam Liptak |title=So, guy walks up to a bar and Scalia says ... |periodical=The New York Times |date=December 31, 2005 |url=https://www.nytimes.com/2005/12/31/politics/31mirth.html |access-date=January 30, 2010 |archive-date=October 13, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101013032134/http://www.nytimes.com/2005/12/31/politics/31mirth.html |url-status=live }}</ref> მისი მიზანი ზეპირი კამათის დროს იყო თავისი პოზიციის სხვა მოსამართლეებისთვის გაცნობა.<ref name="oral">{{Harvnb|Biskupic|2009|pp=307–08}}.</ref>
[[კანზას უნივერსიტეტის ]] სოციალური ფსიქოლოგი ლოურენს რაიტსმენი წერდა, რომ სკალია ავრცელებდა"მას ჰქონდა განსაკუთრებული სტილი და ის იყო ძლიერი.<ref name="auf" /> მას შემდეგ, რაც მთავარი მოსამართლე [[ჯონ რობერტსი|ჯონ რობერტსი]] შეუერთდა სასამართლოს 2005 წელს, მან ადვოკატთა გამოკითხვა სკალიას მსგავსი გზით მიიღო; ზოგჯერ ორი დაკითხული ადვოკატი თითქოს კოორდინირებულია.<ref name="oral" /> [[დალია ლიტვიკი|დალია ლიტვიკმა]] „[[Slate ჟურნალი|Slate ჟურნალში]]“ აღწერა სკალიას ტექნიკა შემდეგნაირად:
{{quote|
სკალია არ შედის ზეპირ კამათში ფარულად ის შემოდის შუა საუკუნეების რაინდივით, საბრძოლველად შემოსილი. მან იცის რა არის კანონი. მან იცის, რა აზრი უნდა გამოხატოს და ის იყენებს კამათისთვის გამოყოფილ საათს, შეთანხმების მისაღწევად.<ref>{{Citation |last=Lithwick |first=Dahlia |author-link=Dahlia Lithwick |title=Scalia hogs the ball |periodical=Slate |date=January 15, 2003 |url=http://www.slate.com/id/2077031/ |access-date=September 8, 2011 |archive-date=June 5, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110605230413/http://www.slate.com/id/2077031/ |url-status=live }}</ref>
}}
სკალიამ მრავალი მოსაზრება დაწერა უზენაეს სასამართლოზე თავისი კარიერის დაწყებიდან. თავისი მოღვაწეობის დროს მან დაწერა უფრო მეტად თანხვედრი მოსაზრებები, ვიდრე ნებისმიერი სხვა მართლმსაჯულება. მხოლოდ ორმა მოსამართლემ დაწერა მეტი განსხვავებული აზრი.<ref name="frosh">{{Harvnb|Staab|2006|p=27}}.</ref> კევინ რინგის თქმით, რომელმაც შეადგინა სკალიას განსხვავებული და თანხვედრილი მოსაზრებების წიგნი: „მისი მოსაზრებები ... წაკითხვა ხშირად ხდება. მის საინტერესო წერის სტილს შეუძლია კანონის ყველაზე უინტერესო სფეროებიც კი საინტერესო გახადოს“.{{sfn|Ring|2004|p=xi}} სლეიტის კონორ კლარკი კომენტარს აკეთებს სკალიას წერილობით მოსაზრებებზე, განსაკუთრებით მის აზრზე:
{{quote|
მისი წერის სტილი საუკეთესოდ აღწერს როგორც სიბრაზეს ისე თავდაჯერებულობას და აქვს თავისი ხიბლი. სკალიას აქვს გაურკვეველი ანალოგების და არაჩვეულებრივი მინიშნებების გამოყენების უნარი - ხშირად ძალიან სასაცილო. მისი ლაპარაკი არის გასაგები ყველასთვის ის და ცდილობს არ ჩაიძიროს აბსტრაქტულ იურიდიულ ტერმინებში. მაგრამ ყველაზე მეტად, სკალიას მოსაზრებები იკითხება, თითქოს ისინი ცეცხლის გაჩენას აპირებენ აღშფოთების გამო. ის არ წერს, მოკლედ.<ref>{{Citation |last=Clarke |first=Conor |title=How Scalia lost his mojo |periodical=Slate |date=July 5, 2006 |url=http://www.slate.com/id/2145069/ |access-date=January 30, 2010 |archive-date=February 14, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090214005929/http://www.slate.com/id/2145069/ |url-status=live }}</ref>
}}
უზენაეს სასამართლოში მოსამართლეები საქმის განხილვისა და კამათის შემდეგ იკრიბებიან და კენჭს უყრიან შედეგს. დასკვნის დაწერის დავალებას აკისრებს მთავარი მოსამართლე, ან - თუ მთავარი მოსამართლე უმცირესობაშია ან არ მონაწილეობს - უმრავლესობის უფროსი მოსამართლე. დავალების დასრულების შემდეგ, მოსამართლეები, როგორც წესი, ურთიერთობენ საქმის შესახებ შენიშვნებისა და მოსაზრებების პროექტების გაგზავნით ერთმანეთის პალატაში.{{sfn|Tushnet|2005|pp=64–65}} ] აზრის წერისას, სკალიამ არ დათმო თავისი შეხედულებები, რათა მიეღო ხუთი ხმა უმრავლესობისთვის (განსხვავებით გარდაცვლილი მოსამართლე უილიამ ჯ. ბრენანი, უმცროსი, რომელიც მიიღებდა იმაზე ნაკლებს, ვიდრე სურდა იმისათვის. ნაწილობრივი გამარჯვების მოსაპოვებლად.{{sfn|Biskupic|2009|p=132}} სკალია ცდილობდა ზეგავლენა მოეხდინა თავის კოლეგებზე „ნინოგრამების“ გაგზავნით — მოკლე მემორანდუმებით, რომლებიც მიზნად ისახავდა მათი შეხედულებების სისწორეში დარწმუნებას.<ref name="frosh" /><ref name="Ward">{{Cite journal |last=Ward |first=Artemus |title=Book review: ''The Political Thought of Justice Antonin Scalia: A Hamiltonian of the Supreme Court'' by James B. Stabb |journal=[[American Political Science Association|Law & Politics Book Review]] |volume=17 |issue=2 |pages=96–100 |publisher=[[American Political Science Association]] |date=February 2007 |url=http://lawcourts.org/LPBR/reviews/staab0207.htm |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 23, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160223002146/http://lawcourts.org/LPBR/reviews/staab0207.htm |url-status=live }}</ref>
ნიუ-იორკის ჟურნალის 2013 წლის ოქტომბრის ნომერში სკალიამ გამოავლინა, რომ სკანირებდა “[[The Wall Street Journal|The Wall Street Journal]]“ and „[[The Washington Times|The Washington Times]],“ ახალ ამბებს იგებდა უმეტესად ტოქ-რადიოდან და არ კითხულობდა „[[The New York Times|The New York Times]]“ ან „[[The Washington Post|The Washington Post]].“ მან „The Washington Post“ აღწერა როგორც „საშინლად“ ლიბერალური“.<ref name = "senior">{{citation |last=Senior |first=Jennifer |url=https://nymag.com/news/features/antonin-scalia-2013-10/index3.html |title=In conversation: Antonin Scalia |periodical=New York |date=October 14, 2013 |page=26 |access-date=February 18, 2020 |archive-date=February 20, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200220021150/https://nymag.com/news/features/antonin-scalia-2013-10/index3.html |url-status=live }}</ref>
===ნორმატიული და კონსტიტუციონალური ინტერპრეტაცია===
[[File:Rhenswear.jpg|thumb|left|alt=An elderly white haired man in judicial robes swears in a middle-aged man in a suit as several people look on.|მოსამართლე და მისის სკალია (მარცხნივ) და პრეზიდენტი რეიგანი (მარჯვნივ) უყურებენ უფროს მოსამართლეს [[ვარენ ბურგერი|ვარენ ბურგერს]] როგორ ადებინებს ფიცს [[ვილიამ რენქუისთი|ვილიამ რენქუისთს]] მომავალ უფროს მოსამართლედ,26 სექტემბერი, 1986.]]
სკალია [[ნორმატიული ინტერპრეტაცია|ნორმატიულ ინტერპრეტაციაში]] [[ტექსტუალისტი|ტექსტუალისტი]], სჯეროდა, რომ ნორმის ზოგადი მნიშვნელობა უნდა ყოფილიყო მარეგულირებელი. .<ref>{{Citation |last=Rossum |first=Ralph |title=The textualist jurisprudence of Justice Scalia |publisher=Claremont McKenna College |url=http://www.claremontmckenna.edu/salvatori/publications/RARScalia.asp |access-date=January 14, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100125150847/http://www.claremontmckenna.edu/salvatori/publications/RARScalia.asp |archive-date=January 25, 2010 |accessdate=იანვარი 11, 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100125150847/http://www.claremontmckenna.edu/salvatori/publications/RARScalia.asp |archivedate=იანვარი 25, 2010 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100125150847/http://www.claremontmckenna.edu/salvatori/publications/RARScalia.asp |date=იანვარი 25, 2010 }}</ref>
1998 წელს, სკალია ხმამაღლა შეეწინააღმდეგა [[ცოცხალი კონსტიტუცია|ცოცხალი კონსტიტუციის]] იდეას, რაც აღნიშნავდა მოსამართლისთვის უფლების მიცემას, გარდაექმნა კონსტიტუციური ნორმები, მათი აწმყოსთან შესაბამისობაში მოყვანისთვის.<ref name="sixty" /> სკალიამ აღნიშნა, რომ თუ კონსტიტუციური სტანდარტების, ადამიანთან ერთად ევოლუცია, მიღებული იქნებოდა, „რისკი, ევოლუციური სტანდარტების შეფასებისას, არის ის, რომ ძალიან მარტივია, იმაზე ფიქრი, რომ ევოლუციამ, კულმინაციას მიაღწია“.<ref>{{Citation |title=''Thompson v. Oklahoma'', 487 U.S. 815, 865 (Scalia, J., dissenting) |publisher=United States Supreme Court |via=[[FindLaw]] |date=June 29, 1988 |url=http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?navby=CASE&court=US&vol=487&page=815 |access-date=January 13, 2010 |archive-date=May 15, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110515051941/http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?navby=CASE&court=US&vol=487&page=815 |url-status=live }}</ref> ის ადარებდა კონსტიტუციას იმ კანონებს, რომლებზეც დაჟინებით ამტკიცებდა, რომ მათი დროსთან ერთად ცვლილება, შეუძებელი იყო.<ref name="hlrecord" />
კონსტიტუციური ცვლილებები, როგორებიცაა 1868 წლის [[მეთოთხმეტე შესწორება|მეთოთხმეტე შესწორება]], სკალიას მიხედვით, ახსნილი უნდა ყოფილიყო იმ დროის მიხედვით, როდესაც იგი რატიფიცირებული იყო.<ref>{{Citation |last=Greenhouse |first=Linda |author-link=Linda Greenhouse |title=Washington talk: High Court still groping to define due process |periodical=The New York Times |date=May 31, 1990 |url=https://www.nytimes.com/1990/05/31/us/washington-talk-high-court-still-groping-to-define-due-process.html |access-date=February 12, 2010 |archive-date=May 25, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150525204537/http://www.nytimes.com/1990/05/31/us/washington-talk-high-court-still-groping-to-define-due-process.html |url-status=live }}</ref> სკალიას ხშირად ეკითხებოდნენ, თუ როგორ ამართლებდა ეს მიდგომა, 1954 წლის საქმის „[[ბრაუნი - განათლების საბჭოს წინააღმდეგ|ბრაუნი - განათლების საბჭოს წინააღმდეგ]]“, შედეგს, რომლის მიხედვითაც სკოლების სეგრეგაცია არაკონსტიტუციური იყო, ამ დასკვნას კი მეთოთხმეტე შესწორებაზე აყრდნობდა.<ref>{{Citation |last=Talbot |first=Margaret |author-link=Margaret Talbot |title=Supreme confidence: The jurisprudence of Antonin Scalia |magazine=The New Yorker |date=March 28, 2005 |url=https://www.newyorker.com/magazine/2005/03/28/supreme-confidence |access-date=February 12, 2010 |archive-date=September 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140901170905/http://www.newyorker.com/magazine/2005/03/28/supreme-confidence |url-status=live }}</ref> სკალია ორი გზით პასუხობდა ამ არგუმენტს. იგი მიუთითებდა მაიკლს მაკკონელის კვლევაზე, რომელიც „თავდაჯერებულად ამოწმებს, რომ ეს იყო პოსტ სამოქალაქო ომის შესწორებათა რეალური გაგება.“ თუმცა სკალია, აგრძელებდა, იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც არა-ორიგინალისტური მეთოდები ორიგინიალიზმზე უკეთეს შედეგს დებენ, „ის არანაირად არ არის აღსანიშავი... ,რომ ძალაუფლების ხალხისთვის წართმევა და მათი სასამართლო არისტოკრატიზმისთვის გადაცემას , შეუძლია ისეთი შედეგების მოტანა, რისი მიღწევაც დემოკრატიას არ შეუძლია. იგივე შეიძლება ითქვას, მონარქიასა და ტოტალიტაიზმზე. თუმცა, როდესაც ერი გადაწყვეტს, რომ დემოკრატია... საუკეთესო მართვის სისტემაა, მთავარი კითხვა იქნება, ტექსტუალური ინტერპრეტაციის, რომელი თეორია შეესაბამება დემოკრატიას. ორიგინალიზმი უკითხავად შეესაბამება. მისგან განსხვავებით, არა-ორიგინალიზმი კი, ისეთ ნორმებს დააწესებს საზოგადოებისთვის, რომლებიც დემოკრატიულად არასდროს არ ყოფილა მიღებული. კონსტიტუციის ჭრილში, არაორიგინალიზმი დემოკრატიის პროცესს ზღუდავს, იმ კანონების აკრძალვით, რომელთა უკანონოდ გამოცხადება, „ჩვენ ადამიანებს“, არასდროს გვისურვია.<ref>[https://www.amazon.com/Reading-Law-Interpretation-Legal-Texts/dp/031427555X Reading Law: The Interpretation of Legal Texts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190407171751/https://www.amazon.com/Reading-Law-Interpretation-Legal-Texts/dp/031427555X |date=April 7, 2019 }} pp. 87–88</ref>
ნორმატიული ინტერპრეტირების დროს, სკალია, არასდროს უყურებდა [[საკანონმდებლო ისტორია|საკანონმდებლო ისტორიას]]. 2006 წლის საქმეში, „[[ზედნერი - აშშ-ს წინააღმდეგ|ზედნერი - აშშ-ს წინააღმდეგ]]“, ის შეუერთდა უმრავლესობას და დაეთანხმა [[სამუელ ალიტო|სამუელ ალიტოს]]—ტექსტს- ერთი აბზაცის გარდა, რომელშიც ალიტო საკანონმდებლო ისტორიას ციტირებდა. ამ საქმის განსხვავებულ აზრში, სკალია აყალიბებდა, „საკანონმდებლო ისტორიის გამოყენება ნებისმიერი ნომრის ინტერპრეტაციისას არალეგიტიმური და არასწორია“.<ref>{{Citation |last=Greenhouse |first=Linda |title=Court to weigh race as factor in school rolls |periodical=The New York Times |date=June 6, 2006a |url=https://www.nytimes.com/2006/06/06/washington/06scotus.html |access-date=January 13, 2010 |archive-date=December 6, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111206105338/http://www.nytimes.com/2006/06/06/washington/06scotus.html |url-status=live }}</ref>
სწორედ მისი აზრი იყო, შესაძლო განმაპირობებელი იმისა, რომ სხვა მოსამართლეებმა, შეამცირეს საკანოდებლო ისტორიის გამოყენება.<ref name="leghist" /> გრეგორი მეგსმა „საზოგადო ინტერესის სამართლის მიმოხილვაში“ 1995 წელს წერდა, რომ 1990ანი წლების დასაწყისში, საკანონმდებლო ისტორია, უზენაესი სასამართლოს საქმეების მხოლოდ ორმოც პროცენტში მოიხსენებოდა, რომლებშიც გამოყენებული იყო მხოლოდ ნორმატიული ინტერპრეტაციის საფუძვლად და არც ერთი საქმეში ამ ეპოქაში, არ იყო გამოყენებული საკანონმდებლო ისტორია, როგორც შედეგის მიზეზი. მეგსი ამბობდა,
{{quote|მოსამართლე სკალიას თავზე დგომამ , ყველასთვის ვინც სენატის ანგარიშს, ან კონგრესის ჩანაწერს გადაშლის, აიძულა სასამართლოს დანარჩენი მოსამართლეები, მისულიყვნენ დასკვნამდე, რომ საკანონმდებლო ისტორიის ციტირება, არ იწვევს ნორმის ღირებულების გადაწონვას. სავარაუდოა, რომ სწორედ ამ მიზეზის გამო დრამატულად შემცირდა საქმეთა პროცენტულობა, სადაც მათი ციტირება ხდება. არავის უყვარს უსარგებლო ჩხუბი, მითუმეტეს მაშინ, როდესაც მათი ოპონენტი, მოსამართლე სკალიაა.<ref name="leghist">{{Harvnb|Rossum|2006|p=44}}.</ref>}}
სკალია საკუთარ თავს, [[ორიგინალიზმი| ორიგინალისტი]]-ად აღწერდა, რაც ნიშნავდა, რომ ის უყურებდა [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია|ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუციას]], ისე, როგორც იმ დროს, როცა მიღებულ იქნა. 2008 წელს, სკალიას მიხედვით „ნორმა არის იმ მნიშვნელობის, რასაც ის სიტყვები ნიშნავდა ხალხისთვის, ვინც მოახდინა უფლებების ბილის ან კონსტიტუციის რატიფიცირება“.<ref name="sixty">{{Citation |title=Justice Scalia on the record |work=CBS |date=August 24, 2008 |url=http://www.cbsnews.com/stories/2008/04/24/60minutes/main4040290.shtml |access-date=January 13, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100104040614/http://www.cbsnews.com/stories/2008/04/24/60minutes/main4040290.shtml |archive-date=January 4, 2010 |url-status=live}}</ref>
2006 წელს, სანამ [[ჯორჯ ბუში|ჯორჯ ბუშის]] დანიშნულ [[ჯონ რობერტსი|ჯონ რობერტსს]] და [[სამუელ ალიტო|სამუელ ალიტოს]] ცვლილების საშუალება ექნებოდათ, როსუმმა დაწერა, რომ სკალიამ წააგო და ვერ გადაიყვანა კონსერვატორი კოლეგები,[[ორიგინალიზმი|ორიგინალიზმის]] გამოყენებაზე,{{sfn|Rossum|2006|p=198}} თუმცა რობერტსი და ალიტო, ახალგაზრდა მამაკაცები, ორიგინალისტური მიდგომით, პატივს სვემდნენ სკალიას, იმისთვის ბრძოლის გამო, რისიც სწამდა.{{sfn|Biskupic|2009|p=275}} რობერტსის და ალიტოს დანიშვნის შემდგომ, მოსამართლე გორუში და კავანო, მათი სასამართლო ტემპერამენტით, მიჩნეულნი არიან ორიგინალისტებად, კავანო კი სკალიას ტრადიციული „ორიგინალიზმის ერთგულ მიმდევრად“ აღიქმება. <ref>Alana Abramson. "President Trump Names New Supreme Court Justice". ''Time''. July 10, 2018. [http://time.com/5333655/donald-trump-supreme-court-pick/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180717215120/http://time.com/5333655/donald-trump-supreme-court-pick/ |date=July 17, 2018 }}.</ref><ref>Brian Bennett. "Trump's Justice". ''Time''. July 23, 2018, p. 22. [http://time.com/5336621/brett-kavanaugh-supreme-court/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180716223928/http://time.com/5336621/brett-kavanaugh-supreme-court/ |date=July 16, 2018 }}.</ref>
2009 წლის საჯარო განხილვისას, მოსამართლე [[სტივენ ბრეიერი|სტივენ ბრეიერმა]] ეჭვი შეიტანა სკალიას აზრებში და მიუთითა, რომ მათი მიზანი, ვინც მეთოთხმეტე შესწორება მიიღო, არ ყოფილა სკოლის სეგრეგაციის დასრულება. სკალიამ ამ არგუმენტს „ბრაუნის [[სისხლიანი მაისურის ქნევა|სისხლიანი მაისურის ქნევა]]" უწოდა და მიუთითა, რომ იგი მოსამართლე [[ჯონ მარშალ ჰარლანი|ჯონ მარშალ ჰარლანის]] განდეგილ განსხვავებულ აზრს დაეთანმებოდა, „[[პლესი - ფერგუსონის წინააღმდეგ|პლესი - ფერგუსონის წინააღმდეგ]]“, საქმეში, რომელიც ბრაუნმა უარყო.<ref>{{Citation |last=Liptak |first=Adam |title=Sidebar: From 19th Century view, desegregation is a test |periodical=The New York Times |date=November 9, 2009 |url=https://www.nytimes.com/2009/11/10/us/10bar.html |access-date=February 12, 2010 |archive-date=October 5, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131005215137/http://www.nytimes.com/2009/11/10/us/10bar.html |url-status=live }}</ref>
სკალიას ორიგინალისტური მიდგომის გამო აკრიტიკებდნენ და ამბობდნენ, რომ იგი „ამით ფარავს რეალურ მიზნებს: „დააბრუნოს სასამართლოს საყრდენი გადაწყვეტილებები 1960-70 იანი წლებიდან“ რომლებიც გამოტანილ იქნა [[უარენი|უარენის]] და ბურგერის სასამართლოების მიერ.<ref name="sixty" /> [[რალფ ნადერი|რალფ ნადერის]] მტკიცებით, სკალიას ორიგინალისტური ფილოსოფია კორპორაციების შემთხვევისთვის ნაკლოვანი იყო,რადგან ის ეთანხმებოდა მეთოთხმეტე შესწორების დროს მიჩნეულ აზრს, რომ კორპორაციებს უნდა ჰქონოდათ კონსტიტუციური უფლებები..<ref>{{Citation |last1=Nader |first1=Ralph |last2=Weissman |first2=Robert |title=Letter to the Editor: Ralph Nader on Scalia's "originalism" |publisher=Harvard Law Record |date=November 13, 2008 |url=http://hlrecord.org/?p=11026 |access-date=April 29, 2014 |archive-date=April 30, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140430053830/http://hlrecord.org/?p=11026 |url-status=live }}</ref> ნადერის აზრი, წინ უძღვოდა სასამართლოს გადაწყვეტილებას „[[მოქალაქეთა გაერთიანება - ფედერალური საარჩევნო კომისიის წინააღმდეგ|მოქალაქეთა გაერთიანება - ფედერალური საარჩევნო კომისიის წინააღმდეგ]]“. სკალიამ მისი განსხვავებული აზრი დააფიქსირა, რომლის მიხედვითაც მას სჯეროდა, რომ ინდივიდთა ჯგუფი გაგებული უნდა ყოფილიყო, უფლებების ბილის დროინდელი განმარტებით. მისი არგუმენტი დაფუძნებული იყო, კორპორაციებისათვის, სიტყვის თავისუფლების გარანტორებისათვის, უფლებების ბილის დროინდელი , გამონაკლისად დაშვების ნაკლებობაზე. <ref>{{Citation |title=''Citizens United v. Federal Election Commission'' (Scalia, J., concurring) |publisher=United States Supreme Court |via=FindLaw |date=January 21, 2010 |url=http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&navby=case&vol=000&invol=08-205#concurrence2 |access-date=January 27, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100127170829/http://caselaw.lp.findlaw.com/scripts/getcase.pl?court=US&navby=case&vol=000&invol=08-205 |archive-date=January 27, 2010 |url-status=live}}</ref> [[ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტი ნაციონალური სამართლის ცენტრი |ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ნაციონალური სამართლის ცენტრის ]] პროფესორი თომას კოლბი, დაობდა, რომ [[პირველი შესწორება|პირველი შესწორების]] საქმეებში გამომდინარეობდა არა ორიგინალისტური, არამედ კონსერვატიული პოლიტიკური მიდგომებისგან.{{sfn|Biskupic|2009|p=208}} სკალიამ მის კრიტიკოსებს უპასუხა, რომ მისი ორიგინალიზმს „მიუყვანიათ სანანებელ გადაწყვეტილებებამდე, როგორიცაა [[დროშის დაწვა|დროშის დაწვის]] კონსტიტუციურად ცნობა“, რომელიც სკალიას მიხედვით პირველი შესწორებით იყო დაცული.<ref name="sixty" />[[File:Supreme Court US 2010.jpg|thumb|upright=1.35|The Roberts Court (October 2010 – February 2016). Front row: [[Clarence Thomas]], Antonin Scalia, [[John Roberts]] ([[Chief Justice of the United States|Chief]]), [[Anthony Kennedy]], [[Ruth Bader Ginsburg]]. Back row: [[Sonia Sotomayor]], [[Stephen Breyer]], [[Samuel Alito]], [[Elena Kagan]].]]
2009 წელს, უზენაეს სასამართლოში დაახლოებით მეოთხედი საუკუნის შემდეგ, სკალიამ დაახასიათა მისი გამარჯვებები, როგორც „ძალიან ცოტა“.<ref name="decade">{{Harvnb|Biskupic|2009|p=363}}.</ref>
''[[Jewish Daily Forward]]''-ში , 2009 წელს, ჯეი ჯეი გოლდბერგი აღწერდა სკალიას, როგორც "სასამართლოში კონსერვატორული უმრავლესობის ღუზას".<ref>{{Citation |last=Goldberg |first=J.J. |title=Antonin Scalia's uncivil religion |periodical=The Jewish Daily Forward |date=October 23, 2009 |url=http://www.forward.com/articles/116767/ |access-date=February 12, 2010 |archive-date=October 21, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091021132920/http://www.forward.com/articles/116767/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://penguinrandomhousesecondaryeducation.com/book/?isbn=9780385527200|title=Book Page – Tabbed|website=Penguin Random House Secondary Education|archive-date=October 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201008191928/https://penguinrandomhousesecondaryeducation.com/book/?isbn=9780385527200|url-status=live|accessdate=იანვარი 11, 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201008191928/https://penguinrandomhousesecondaryeducation.com/book/?isbn=9780385527200|archivedate=ოქტომბერი 8, 2020}}</ref> სკალია ხშირად დადიოდა სამართლის სკოლებში, სადაც საუბრობდა სამართალსა და დემოკრატიაზე.<ref name="frosh" /> იგი ყველაზე ხშირად ჩნდებოდა მხოლოდ [[ფეხზა მდგომთა ოთახები |ფეხზე მდგომთა ოთახებში]].<ref name="lawsch" /> მოსამართლე [[რუთ ბეიდერ გინზბურგი]] აღნიშნავდა, რომ „სკალია ძალიან კარგად ეწყობოდა სამართლის სტუდენტების თაობას... იმ სტუნდეტებს, რომლებმაც ... რომლებმაც „[[ფედერალისტი საზოგადოება|ფედერალისტი საზოგადოება]]“ შეაჩერეს".<ref name="legacy">{{Harvnb|Biskupic|2009|p=362}}.</ref> [[ჯონ პოლ სტივენსი|ჯონ პოლ სტივენსი]], რომელიც სკალიას პენსიაზე გასვლამდე მსახურობდა, საუბრობდა სკალიას გავლენებზე, „მან უზარმაზარი ცვლილება გამოიწვია. მათი ნაწილი კონსტრუქტიული, ნაწილი კი უიღბლო იყო“.<ref name="legacy" /> ცხრა მოსამართლეს შორის, სკალია ყველაზე ხშირად განიხილიებოდა [[სამართლებრივი მიმოხილვა|სამართლებრივი მიმოხილვის]] სტატიებში.<ref name="lawsch">{{Harvnb|Biskupic|2009|p=276}}.</ref>
==საჯარო ყურადღება==
===აცილების მოთხოვნები===
[[File:garnerscalia.jpg|thumb|left|alt=Two men in shirtsleeves work at a table, there are quantities of paper in front of them..|სკალია (მარჯვნივ) მუშაობს თავის წიგნზე [[ბრაიან გარნერთან]] ერთად.]]
„[[ელკ გროვის გაერთიანებული სკოლის რაიონი ნიუვდოვის წინააღმდეგ| ელკ გროვის გაერთიანებული სკოლის რაიონი ნიუვდოვის წინააღმდეგ]]" (2004),რომელიც სასამართლოში ათეისტი [[მაიკლს ნიუდოვი|მაიკლს ნიუდოვის]] მიერ იქნა შეტანილი,მოსარჩელის მტკიცებით სკოლაში [[ერთგულების ფიცი|ერთგულების ფიცის]] წარმოთქმა (რომელიც შედგებოდა ფრაზისგან „ღმერთის წინაშე“) არღვევდა მისი ქალიშვილის უფლებებს, რომელიც ასევე ათეისტი იყო. სკალამ ამ საქმეზე [[თვითაცილება|თვითაცილება]] დააყენა. საქმის [[მეცხრე ოლქის სააპელაციო სასამართლო|მეცხრე ოლქის სააპელაციო სასამართლოში ]] ნიუდოვის სასარგებლოდ დასრულების შემდეგ შემდეგ, სანამ ის უზენაეს სასამართლომდე მივიდოდა, სკალიამ [[კოლუმბუსის რაინდები|კოლუმბუსის რაინდების]] ღონისძიებაზე, [[ფრედერიკსბურგი, ვირჯინია|ფრედერიკსბურგ, ვირჯინიაში]],განცხადება გააკეთა და თქვა, რომ ამ საქმის შედეგი იყო, მაგალითი იმისა, თუ როგორ ცდილობს სასამართლო, ღმერთი ჩამოაშოროს საზოგადოებრივ ცხოვრებას. საქმე, უზენაეს სასამართლოში გაასაჩივრა სკოლამ, ხოლო ნიუდოვმა სკალიას აცილება მოითხოვა, რომელსაც იგი უკომენტაროდ დათანხმდა. <ref>{{Citation |last=Greenhouse |first=Linda |title=Justices take case on Pledge of Allegiance's reference to God |periodical=The New York Times |date=October 14, 2003 |url=https://www.nytimes.com/2003/10/14/national/14CND-SCOTUS.html |access-date=January 29, 2010 |archive-date=February 5, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120205204528/http://www.nytimes.com/2003/10/14/national/14CND-SCOTUS.html |url-status=live }}</ref>
თუმცა საქმეში „[[ ჩენი - ამერიკის შერთებული შტატების კოლუმბიის რაიონული სასამართლოს წინააღმდეგ|ჩენი - ამერიკის შერთებული შტატების კოლუმბიის რაიონული სასამართლოს წინააღმდეგ]]“ (2005),სკალიამ აცილება არ დააკმაყოფილა. საქმეში განიხილებოდა, შეეძლო თუ არა ვიცე-პრეზიდენტ [[დიკ ჩენი|დიკ ჩენის]] ენერგეტიკის პოლიტიკის მრჩეველთა გუნდში, საიდუმლო წევრად დარჩენა.სკალიას აცილების მოთხოვნის მიზეზი, გახლდათ ის, რომ იგი დიკ ჩენისთან და კიდევ რამდენიმე პიროვნებასთან ერთად, იყო სანადიროდ წასული, როდესაც ერთად იმოგზაურეს [[Air Force Two|Air Force Two]] -მდე. სკალიამ შეადგინა [[პალატის შიდა მოსაზრება|პალატის შიდა მოსაზრება]] რომელშიც აცხადებდა, რომ ჩენი იყო მისი დიდიხნის მეგობარი, რომელსაც უჩიოდნენ ოფიციალური თანამდებობის ფარგლებში და თუ მოსამართლეების აცილება მოხდებოდა და მოსამართლეები მხარედ მიიჩნეოდნენ, ყველა ისეთ საქმეში, სადაც ოფიციალური თანამდებობის ფარგლებში იქნებოდა დავა, უზენაესი სასამართლო შეწყვეტდა ფუნქციონირებას.სკალიას მითითებით არც თუ ისე რთულად წარმოსადგენია, რომ უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეს, შესაძლოა სხვა ხელისუფლების პირთან ჰქონდეს სოციალური ურთიერთობა, მან გაიხსენა, რომ უფროსმა მოსამართლემ [[ფრედ ვინსონი|ფრედ ვინსონმა]] ითამაშა პოკერი პრეზიდენტ [[ჰარი ტრუმანი|ჰარი ტრუმანთან]] ერთად და მოსამართლე [[ბაირონ უაითი|ბაირონ უაითი]] კი, გენერალურ პროკურორ [[რობერტ კენედი|რობერტ კენედისთან]] ერთად თხილამურებით სასრიალოდ იყო წასული. სკალიას განცხადებით, ნადირობის დროს, ჩენისთან მარტო არც ერთხელ არ დარჩენილა, ორს არ განუხილავს საქმე..<ref>{{Citation |last=Janofsky |first=Michael |title=Scalia refuses to take himself off Cheney case |periodical=The New York Times |date=March 19, 2004 |url=https://www.nytimes.com/2004/03/19/us/scalia-refusing-to-take-himself-off-cheney-case.html |access-date=January 29, 2010 |archive-date=November 9, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121109224635/http://www.nytimes.com/2004/03/19/us/scalia-refusing-to-take-himself-off-cheney-case.html |url-status=live }}</ref> საქმის სასამართლოში განხილვის დროს, სკალია იყო უმრავლესობის მხარეს ხმათა რაოდენობით, 7-2-ზე, გადაწყვეტილებით ჩენის პოზიცია გამართლდა.<ref>{{Citation |last=Greenhouse |first=Linda |title=Justices' ruling postpones resolution of Cheney case |periodical=The New York Times |date=June 25, 2004 |url=https://www.nytimes.com/2004/06/25/us/justices-ruling-postpones-resolution-of-cheney-case.html |access-date=January 29, 2010 |archive-date=December 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191221074731/https://www.nytimes.com/2004/06/25/us/justices-ruling-postpones-resolution-of-cheney-case.html |url-status=live }}</ref> სკალიამ მოგვიანებით მისი აცილების უარყოფა აღწერა, როგორც „ყველაზე გმიერული საქციელი“, რადგან ამ საქმემ მას დიდი კრიტიკა მოუტანა.<ref>{{cite news|title=Scalia Defends Involvement in Cheney Case|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/12/AR2006041201905.html|work=The Washington Post|agency=AP|date=April 13, 2006|access-date=August 24, 2017|archive-date=November 13, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161113092803/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/04/12/AR2006041201905.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Senior|first1=Jennifer|title=In Conversation: Antonin Scalia|url=https://nymag.com/news/features/antonin-scalia-2013-10/index7.html|work=NYMag.com|date=October 6, 2013|access-date=February 18, 2020|archive-date=December 22, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191222102801/http://nymag.com/news/features/antonin-scalia-2013-10/index7.html|url-status=live}}</ref>
სააპელაციო სასამართლოს მეექვსე ოლქის მოსამართლე [[გილბერტ მერიტ უმც|გილბერტ მერიტ უმც.]] მოითხოვა სკალიას აცილება, საქმეში „ ბუში - გორეს წინაარმდეგ“.<ref name=Sinnot-Armstrong2002>{{cite journal |last1=Sinnot-Armstrong |first1=Walter |date=2002 |title=Recusal and Bush v. Gore |url=https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |journal=Law and Philosophy |publisher=Kluwer Academic Publishers |volume=21 |issue=2 |page=221 |issn=1573-0522 |access-date=July 14, 2019 |archive-date=February 4, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210204071224/https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |url-status=live |accessdate=იანვარი 11, 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210204071224/https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |archivedate=თებერვალი 4, 2021 }}</ref> მოგვიანებით უალტერ სინო-არმსტრონგმა, წიგნში „სამართალი და ფილოსოფია“ დაწერა, რომ „თუ სკალია ბუშის სასარგებლოდ მისცემდა ხმას, მისი შვილები ამით ძალიან იხეირებდნენ. ეს სარგებელი, არსებითი იქნებოდა. შესაბამისად კანონი მოითხოვდა აცილებას.”.<ref>{{cite journal |last1=Sinnot-Armstrong |first1=Walter |date=2002 |title=Recusal and Bush v. Gore |url=https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |journal=Law and Philosophy |publisher=Kluwer Academic Publishers |volume=21 |issue=2 |pages=201, 238 |issn=1573-0522 |access-date=July 14, 2019 |archive-date=February 4, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210204071224/https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |url-status=live |accessdate=იანვარი 11, 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210204071224/https://sites.duke.edu/wsa/papers/files/2011/05/wsa-recusalandbushvgore2002.pdf |archivedate=თებერვალი 4, 2021 }}</ref> რესპუბლიკელები, ასეთ აცილებებს პარტიზანულს უწოდებდნენ და ამბობდნენ, რომ მერიტი იყო გორესის ახლო მეგობარი და გორეს უზენაეს სასამართლოში წარმდგენის ახლო მეგობარი.<ref name=Sinnot-Armstrong2002 />
===რელიგიური რწმენა===
სკალია იყო [[რომაელი კათოლიკე|რომაელი კათოლიკე]], მისი ვაჟი პოლი, კი მოძღვარი გახდა. სკალია დიდ მანძილს გადიოდა იმისათვის, რომ ისეთ რევლთან ყოფილიყო, რომლებთანაც მეტ რწმენით კავშირს გრძნობდა, რადგან ის ცვლილებები, [[ვატიკან II]] მოყვა, ის იმ მრევლის ნაწილი იყო, რომლებიც [[ტრიდენტინის ლათინური მესა|ტრიდენტინის ლათინურ მესას]] აღნიშნავდნენ ჩიკაგოსა და ვაშინგტონში,<ref>{{Harvnb|Biskupic|2009|p=185}}.</ref> <ref>{{cite web |first=Katie |last=Collins |title=Parish Profile: Great Falls St. Catherine of Siena |url=http://catholicherald.com/stories/Willing-to-say-it-like-it-is,14166 |work=[[Arlington Catholic Herald]] |date=October 27, 2010 |archive-date=February 22, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160222044159/http://catholicherald.com/stories/Willing-to-say-it-like-it-is,14166 |url-status=live |accessdate=იანვარი 11, 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160222044159/http://catholicherald.com/stories/Willing-to-say-it-like-it-is,14166 |archivedate=თებერვალი 22, 2016 }}</ref> ასევე [[პოლ მეექვსე მესა|პოლ მეექვსეს მესა]]-ს წმ. სიენას კატერინას ტაძარში [[Great Falls, Virginia]]-ში.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=xUEEQy9mKB0C&pg=PA120|contribution=Mondays are for dead drops|title=The Spy Who Stayed Out in the Cold: The Secret Life of FBI Double Agent Robert Hanssen|first=Adrian|last=Havill|date=November 18, 2002|publisher=Macmillan|via=Google Books|page=120|isbn=9780312986292|access-date=January 5, 2016|archive-date=April 27, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160427062031/https://books.google.com/books?id=xUEEQy9mKB0C&pg=PA120|url-status=live}}</ref> 2013 წელს ჯენიფერ სინიორთან, „The New York“ ჟურნალისთვის სტატიის ჩაწერისას, სკალიას კითხეს თუ აღწევდა მისი რწმენა ეშმაკამდე, რაზეც მან უპასუხა, „რა თქმა უნდა! დიახ, ის რეალური ადამიანია. ეს სტანდარტული კათოლიკური დოქტრინაა! ყველა კათოლიკეს სჯერა მისი“. როდესაც სკალიას ჰკითხეს, ჰქონდა თუ არა ეშმაკის არსებობის მტკიცებულებები, მან განაცხადა: „იცით, ის ცნობისმოყვარეა. სახარებაში, ეშმაკი ბევრნაირ ქმედებას ჩადის. ის ღორებს აიძულებს კლდიდან გადახტომას, ადამიანებს იპყრობს ... ის ახლა ადამიანებს აჯერებს, რომ არც ის არსებობს და არც ღმერთი. ამ მხრივ ის ბევრად უფრო წარმატებულია.".<ref name="senior"/> 2013 წელს, სხვა ინტერვიუში სკალიამ განაცხადა "იმისათვის, რომ კაპიტალიზმმა იმუშაოს, იარსებობს კარგმა და სტაბილურმა საზოგადოებამ, ტრადიციული, ქრისტიანული რწმენა, გადამწყვეტია".<ref>{{cite news |last=Slevin |first=Jeremy |url=https://www.msnbc.com/now-alex-wagner/elizabeth-warren-slams-pro-corporate |title=Elizabeth Warren slams "pro-corporate" Supremes |work=[[Now with Alex Wagner|NOW with Alex Wagner]] |publisher=MSNBC |access-date=November 18, 2013 |date=September 11, 2013 |archive-date=April 16, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140416220255/http://www.msnbc.com/now-alex-wagner/elizabeth-warren-slams-pro-corporate |url-status=live }}</ref>
2006 წელს, ტაძრის დატოვებისას, სკალიას კითხეს, თუ გამოუწვევია, მის ტრადიციულ კათოლიკურ რწმენას, პრობლემები, მან კი პასუხი კითხვით გასცა „იცით რას ვეუბნები ასეთ ადამიანებს?“ და შემდგომ ჟესტით დაასრულა: ხელის შეკვრით, მისი ნიკაპქვეშ ამოდებით და თითების ტკაცუნით. ჟესტი, რომელიც ფოტოგრაფმა გადაიღო,„[[Boston Herald|Boston Herald]]“ მიერ, შემდგომ უხამსოდ შეფასდა. სკალიამ რედაქტორს წერილით უპასუხა, სადაც წერდა, რომ უნდა შეეწყვიტა, ზედმეტად ბევრი „[[The Sopranos|The Sopranos]]“ ეპიზოდების ყურება, რომ ეს ჟესტი მხოლოდ ძლიერი თავის არიდების საშუალება იყო. სხეულის ენის ექსპერტმა, როჯერ აქსტელმა, ამ ჟესტს უწოდა „საკმარისია, წადი“ და დასძინა, რომ „ეს საკმაოდ ძლიერი ჟესტი იყო“.<ref>{{Cite news |last=Brand |first=Madeline |others=Roger Axtell (guest) |title=Justice Scalia's under-the-chin gesture |publisher=NPR |date=March 30, 2006 |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5312065 |access-date=November 18, 2013 |archive-date=October 21, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131021001112/http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5312065 |url-status=live }}</ref> [[თეთრი სახლის კორესპონდენტთა ასოციაციის ვახშამი|თეთრი სახლის კორესპონდენტთა ასოციაციის ვახშამზე]] , კომიკოსმა, [[სტივენ კოლბერტი|სტივენ კოლბერტმა]] ამ ჟესტის პაროდია შეასრულა, მოსამართლის თანდასწრებით, კამერებმა აჩვენა, რომ კოლბერტის ბევრი სხვა ხუმრიბისგან განსხვავებით, ამ პაროდიაზე, სკალიას გაეცინა.<ref>{{cite web|url=http://www.slate.com/id/2140921/nav/tap2|first=Tray|last=Patterson|title=Dinner Theater: Why Stephen Colbert didn't bomb in D.C.|newspaper=[[Slate (magazine)|Slate]]|date=May 2, 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20101023003705/http://www.slate.com/id/2140921/nav/tap2 |archive-date=October 23, 2010}}</ref><ref name="colbert20160215">{{cite episode | title=Stephen's Tribute To Antonin Scalia | series=The Late Show with Stephen Colbert | network=CBS | airdate=February 15, 2016 | url=http://www.cbs.com/shows/the-late-show-with-stephen-colbert/video/9F55BEB7-1D3C-F255-AE28-E7CE078D0C1E/stephen-s-tribute-to-antonin-scalia/ | access-date=May 8, 2016 | archive-date=May 10, 2016 | archive-url=https://web.archive.org/web/20160510102350/http://www.cbs.com/shows/the-late-show-with-stephen-colbert/video/9F55BEB7-1D3C-F255-AE28-E7CE078D0C1E/stephen-s-tribute-to-antonin-scalia/ | url-status=live }}</ref>
===1996 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები===
[[რესპუბლიკური კონფერენცია|რესპუბლიკური კონფერენციის]] თავმჯდომარის, [[ჯონ ბონერი|ჯონ ბონერის]] განცხადებით, ის ცდილობდა დაერწმუნებინა სკალია, 1996 წელს, ვიცე პრეზიდენტობაზე კენჭი ეყარა,[[ბობ დოლესი|ბობ დოლესთან]] ერთად. ბონერის თქმით, სკალიამ წინადადების მოსმენის შემდგომ, მას დაახლოებით იგივე პასუხი გასცა, როგორიც [[ჩარლზ ევანს ჰიუმი|ჩარლზ ევანს ჰიუმ]] მსგავს შემოთავაზებაზე: „ჩემი პოზიციიდან გამომდინარე, შესაძლებლობა იმდენად მცირეა, რომ კომენტარის გაკეთება არ ღირს“. დოლმა მაინც ჩაწერა სკალია, მისი კანდიდატების სიაში, თუმცა საბოლოოდ [[ჯეკ კემპი|ჯეკ კემპი]] არჩია.<ref>{{cite news|last1=Boehner|first1=John|title=The Time I Tried To Persuade Antonin Scalia To Run For Vice President|url=http://opinion.injo.com/2016/02/253148-time-tried-persuade-antonin-scalia-run-vice-president-united-states/|access-date=February 16, 2016|work=Independent Journal|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160218211901/http://opinion.injo.com/2016/02/253148-time-tried-persuade-antonin-scalia-run-vice-president-united-states/|archivedate=თებერვალი 18, 2016}}</ref>
==პირადი ცხოვრება==
10 სექტემბერს, 1960 წელს, <!--possibly November 10-->, სკალია დაქორწინდა მაურინ მაკკარტიზე, წმ. პიუს იქსის ეკლესიაში, [[იარმუთი, მასაჩუსეტსი|იარმუთ, მასაჩუსეტსში]].<ref name=pius/> მათ ერთმანეთი გაიცნეს, როდესაც სკალია ჰარვარდის სამართლის სკოლაში სწავლობდა <!--implies she no longer was when they met; is that true? source is clear she was a student at the time--> მაურენი იყო დამამთავრებელი კურსის სტუნდენტი, [[რედკლიფის კოლეჯი|რედკლიფის კოლეჯში]]; <!--to their meeting, or marriage? Radcliffe prohibited its students from marrying for a long time--> მან დაასრულა ინგლისური ენის ფაკულტეტი.{{sfn|Biskupic|2009|pp=30–31}}
სკალიებს, ჰყავდათ ხუთი ვაჟი და ოთხი ქალიშვილი.{{sfn|Biskupic|2009|p=361}} მათი ორი ვაჟი, იუჯინ და ჯონ სკალიები, გახდნენ ადვოკატები, <ref name = "growing" /> იუჯინი შემდგომ გახდა [[შრომის მდივანი|შრომის მდივანი]] [[ტრამპის ადმინისტრაცია|ტრამპის ადმინისტრაციაში]].<ref>{{cite web |url=https://www.washingtonpost.com/politics/senate-poised-to-confirm-eugene-scalia-as-labor-secretary/2019/09/26/5ff2bfe2-e067-11e9-b199-f638bf2c340f_story.html |title=Senate confirms Eugene Scalia as labor secretary, succeeding Alex Acosta who resigned in July amid outcry over Epstein plea deal |date=September 26, 2019 |access-date=September 26, 2019 |url-access=subscription |newspaper=[[The Washington Post]] |archive-date=September 26, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190926212738/https://www.washingtonpost.com/politics/senate-poised-to-confirm-eugene-scalia-as-labor-secretary/2019/09/26/5ff2bfe2-e067-11e9-b199-f638bf2c340f_story.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wsj.com/articles/senate-confirms-eugene-scalia-as-labor-secretary-11569522438|title=Senate Confirms Eugene Scalia as Labor Secretary|date=September 26, 2019|work=[[The Wall Street Journal]]|access-date=September 26, 2019|archive-date=September 26, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190926214545/https://www.wsj.com/articles/senate-confirms-eugene-scalia-as-labor-secretary-11569522438|url-status=live}}</ref> პოლ სკალია გახდა კათოლიკე მოძღვარი, მეთიუ სკალიას ჰქონდა სამხედრო კარიერა, ხოლო კრისტოფერ სკალია გახდა მწერალი. ოთხივე სკალიას ქალიშვილს- კატერინას, ანას, მარგარეტსა და მერის- ჰყავთ ოჯახები. სკალიას თქმით, მაურინმა აღზარდა ცხრავე შვილი „ჩემგან ძალიან მცირე დახმარებით“ .<ref name = "growing" >{{cite web|url=http://time.com/4226411/antonin-scalia-family-children/|title=Antonin Scalia: Growing Up With The Supreme Court Justice|author=Melissa Chan|work=Time.com|access-date=February 19, 2016|archive-date=February 19, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160219190704/http://time.com/4226411/antonin-scalia-family-children/|url-status=live}}</ref> ოჯახი ცხოვრობდა [[მაკლინ, ვირჯინიაში]], ვაშინგტონის გარეუბანში. {{sfn|Biskupic|2009|p=211}}
სკალიას აკავშირებდა ახლო მეგობრობა, მოსამართლე [[რუთ ბეიდერ გინზბურგი|რუთ ბეიდერ გინზბურგთან]], რომელიც მიჩნეული იყო სასამართლოს ლიბერალური ფრთის წევრად.
მეგობრები ერთად ესწრებოდნენ ოპერას და ერთად გამოჩნდნენ სცენაზე [[სუპერნუმერერიები|სუპერნუმერერიები]] [[ვაშინგტონის ნაციონალური ოპერა|ვაშინგტონის ნაციონალურ ოპერაში]] 1994 წლის „[[არიადნე ნაქსოსზე|არიადნე ნაქსოსზე]]“.<ref name="auf" /> გინზბურგი სკალიას კოლეგა იყო, დი.სი.-ს ოლქში, სკალიები და გინზბურგები, ახალი წლის ღამეს, ყოველწლიურ ვახშამს მართავდნენ.{{sfn|Biskupic|2009|p=88}}
სკალია ასევე მეგობრობდა მოსამართლე [[ელენა კაგანი|ელენა კაგანთან]], რომელიც ასევე მიიჩნეოდა სასამართლოს ლიბერალური ფრთის წარმომადგენლად. როდესაც, მოსამართლე [[დეივიდ სოუტერი|დეივიდ სოუტერი]] პენსიაზე გავიდა, სკალიამ განუცხადა [[დეივიდ ექსელორდი|დეივიდ ექსელორდს]], პრეზიდენტი [[ბარაკ ობამა|ბარაკ ობამას]] მრჩეველს, რომ იმედოვნებდა მის შემცვლელად, ობამა კაგანს წამოაყენებდა. ობამამ, კანდიდატად [[სონია სოტომაიორი|სონია სოტომაიორი]] წამოაყენა, ხოლო ჯონ პოლ სტივენსის, პენსიაზე გასვლის შემდგომ, შემცვლელად კაგანი წამოაყენა.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2016/02/14/opinions/david-axelrod-surprise-request-from-justice-scalia/index.html|title=David Axelrod: A surprise request from Justice Scalia|first=David Axelrod, CNN Senior Political|last=Commentator|website=CNN|date=February 14, 2016|access-date=June 15, 2020|archive-date=June 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200617204706/https://www.cnn.com/2016/02/14/opinions/david-axelrod-surprise-request-from-justice-scalia/index.html|url-status=live}}</ref> როგორც არაჩვეულებრივმა მონადირემ, სკალიამ, მოსამართლე კაგანს, ნადირობა ასწავლა; მეგობრები ნადირობდნენ იხვებზე, ჩიტებზე, ირმებსა და ანტილოპებზე.<ref name="Death">{{cite web|url=https://www.philly.com/health/antonin-scalia-cause-of-death-sleep-apnea-20190308.html|title=Medical mystery: Could Supreme Court justice's death have been prevented?|first=Allan B.|last=Schwartz|work=[[The Philadelphia Inquirer]]|date=March 8, 2019|access-date=May 23, 2019|archive-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108153021/https://www.inquirer.com/health/antonin-scalia-cause-of-death-sleep-apnea-20190308.html|url-status=live}}</ref><ref name="Hunting_Buddies">{{bulleted list |{{cite web|url=https://www.azcentral.com/story/news/local/arizona/2016/08/31/supreme-court-justice-elena-kagan-antonin-scalia/89676192/|title=Justice Elena Kagan talks about her warm relationship with her late colleague Antonin Scalia|website=[[AZCentral]]|author1=Eaton, Elizabeth S|date=August 31, 2016|df=mdy-all}} |{{cite magazine|url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2013/06/justice-kagan-and-justice-scalia-are-hunting-buddies-really/277401/|title=Justice Kagan and Justice Scalia Are Hunting Buddies – Really|first=Garance|last=Franke-Ruta|date=June 30, 2013|magazine=[[The Atlantic]]|df=mdy-all|access-date=May 23, 2019|archive-date=December 8, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181208124356/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2013/06/justice-kagan-and-justice-scalia-are-hunting-buddies-really/277401/|url-status=live}}}}</ref>
===გარდაცვალება და დაკრძალვა===
<!-- Do NOT add unnecessary detail from "eyewitness" accounts, without gaining consensus on the talk page first. - User:Coffee (admin) -->
სკალია 79 წლის ასაკში, ძილში გარდაიცვალა.<ref name="NYT-20160213-al">{{citation |last=Liptak |first=Adam |title=Justice Antonin Scalia, Who Led a Conservative Renaissance on the Supreme Court, Is Dead at 79 |url=https://www.nytimes.com/2016/02/14/us/antonin-scalia-death.html |date=February 13, 2016 |work=[[The New York Times]] |access-date=February 13, 2016 |archive-date=February 18, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160218013819/http://www.nytimes.com/2016/02/14/us/antonin-scalia-death.html |url-status=live }}</ref> მისი სხეული იპოვეს მეორე დილით 2016 წლის 13 თებერვალს, მის ოთახში,<ref name="WashingtonPost">{{cite web |url=https://www.washingtonpost.com/politics/texas-tv-station-scalia-died-of-a-heart-attack/2016/02/14/938e2170-d332-11e5-9823-02b905009f99_story.html |title=The death of Antonin Scalia: Chaos, confusion and conflicting reports |work=[[The Washington Post]] |last1=Straub |first1=Lana |last2=Moravec |first2=Eva Ruth |last3=Horwitz |first3=Sari |last4=Markon |first4=Jerry |date=February 14, 2016 |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 15, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215002715/https://www.washingtonpost.com/politics/texas-tv-station-scalia-died-of-a-heart-attack/2016/02/14/938e2170-d332-11e5-9823-02b905009f99_story.html |url-status=live }}</ref> [[Cibolo Creek Ranch]]-ში [[შაფტერ, ტექსასში]]. ის წინა დღით მწყერზე სანადიროდ იყო წასული, ხოლო შემდგომ, რანჩოს მესაკუთრე, [[ჯონ პოინდექსტერთან]], ერთად ივახშმა.<ref name="usatodaywildlife">{{cite news |last1=Abramson |first1=Ben |last2=Bacon |first2=John |title=Cibolo Creek Ranch: Wildlife, movie sets, luxury |url=https://www.usatoday.com/story/travel/hotels/2016/02/13/cibolo-creek-ranch-resort-texas/80356210/ |access-date=February 14, 2016 |work=USA Today |date=February 14, 2016 |archive-date=February 14, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160214173551/http://www.usatoday.com/story/travel/hotels/2016/02/13/cibolo-creek-ranch-resort-texas/80356210/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Citation | last1=Berman | first1=Mark | last2=Markon | first2=Jerry | date=February 17, 2016 | title=Why Justice Scalia was staying for free at a Texas resort | newspaper=[[The Washington Post]] | url=https://www.washingtonpost.com/news/post-nation/wp/2016/02/17/justice-scalias-death-and-questions-about-who-pays-for-supreme-court-justices-to-visit-remote-resorts/ | access-date=September 20, 2019 | archive-date=June 24, 2017 | archive-url=https://web.archive.org/web/20170624001801/https://www.washingtonpost.com/news/post-nation/wp/2016/02/17/justice-scalias-death-and-questions-about-who-pays-for-supreme-court-justices-to-visit-remote-resorts/ | url-status=live }}</ref> როდესაც პოინდექსტერმა სკალია გარდაცვლილი იპოვა, იგი დაუკავშირდა [[პრესიდიოს ოლქის]] შერიფის დეპარტამენტს [[აშშ-ს მარშალთა სამსახურის]] საკონტაქტო ინფორმაციის გასარკვევად, რათა მათთვის, გარდაცვალების შესახებ შეეტყობინებინა. პოინდექსტერს არ უნდოდა შერიფი დენი დომინგეზისთვის, გარდაცვალებულის ვინაობის გავლენა. დომინგეზმა ისინი ერთმანეთს დააკავშირა, რის შემდეგაც მარშალი და შერიფიმ რანჩოს ეწვივნენ, სადაც მათ ნახეს სკალიას სხეული. დომინგეზმა ოფისი გააფრთხილა, დაკავშირებოდნენ [[justice of the peace]] ეპისკოპოს ხუანიტას, თუმცა ის ქალაქიდან გამგზავრებული აღმოჩნდა.<ref>{{cite web|title=Presidio County Sheriff's Office Report on Justice Antonin Scalia's death.|url=https://www.washingtonpost.com/apps/g/page/politics/presidio-county-sheriffs-office-report-on-justice-antonin-scalias-death/1968/?tid=a_inl|date=February 23, 2016|access-date=September 20, 2019|archive-date=May 10, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200510083413/https://www.washingtonpost.com/apps/g/page/politics/presidio-county-sheriffs-office-report-on-justice-antonin-scalias-death/1968/?tid=a_inl|url-status=live}}</ref>
[[ოლქის მოსამართლე]] სინდერელა გევარამ სკალიას სიკვდილის მიზეზად გამოაცხადა, [[ბუნებრივი მოვლენა]].<ref>{{Cite web|title = Texas judge disclosed details about Scalia's health|url = https://apnews.com/507b286c0caf4dbab00c245119f66e5d|website = The Big Story|date = February 15, 2016|language = en-US|access-date = September 20, 2019|archive-date = September 20, 2019|archive-url = https://web.archive.org/web/20190920163647/https://apnews.com/507b286c0caf4dbab00c245119f66e5d|url-status = live}}</ref> მას არ უნახავს სხეული, თუმცა ტექსასის კანონით, ეს სავალდებულო არ იყო, მოსამართლეს არც აუტოპსია მოუთხოვია.<ref name="WashingtonPost"/> ეპისკოპოსი, ისევე, როგორც დეივიდ ბიიბი, მშვიდობის მოსამართლე, საბოლოოდ არ დაეთანხმა სკალიაზე აუტოფსიის ჩაუტარებლობას.<ref name="WashingtonPost"/><ref name="NPR">{{cite news |url=http://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/02/14/466745476/the-trials-of-pronouncing-antonin-scalia-dead-in-west-texas |title=The Trials Of Pronouncing Antonin Scalia Dead In West Texas |newspaper=[[NPR]] |last1=Michael |first1=Tom |date=February 14, 2016 |access-date=September 20, 2019 |archive-date=September 20, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190920163658/https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/02/14/466745476/the-trials-of-pronouncing-antonin-scalia-dead-in-west-texas |url-status=live }}</ref> გევარამ, რომელიც ტელეფონით გაესაუბრა სკალიას პირად ექიმს, განაცხადა, რომ ადმირალი [[ბრაიან მონაჰანის]], სკალიას გულზე ჩივილები ჰქონდა, მაღალი წნევის ჩათვლით და გარდაცვალებამდე ცოტახნით ადრე, ექიმებმა ზედმეტად დასუსტებულად ჩათვალეს, [[მკლავის სახსარის]] ოპერაციის ჩატარება.<ref name=Hananel15Feb>{{cite news|url=https://apnews.com/507b286c0caf4dbab00c245119f66e5d|title=Texas Judge Disclosed Details About Scalia's Health|first1=Sam|last1=Hananel|first2=David|last2=Warren|work=Associated Press|date=February 15, 2016|access-date=September 20, 2019|archive-date=September 20, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190920163647/https://apnews.com/507b286c0caf4dbab00c245119f66e5d|url-status=live}}</ref><ref name=Warren23Feb>{{cite news|url=https://www.apnews.com/a625688daed3426781d4385f4b7af5e4|title=Scalia suffered from many health problems|work=Associated Press|first=Brian|last=Warren|date=February 23, 2016|access-date=September 20, 2019|archive-date=September 20, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190920164111/https://www.apnews.com/a625688daed3426781d4385f4b7af5e4|url-status=live}}</ref> კრის ლუჟანის, სანსეთ დაკრძალვის ბიუროს, დირექტორის თქმით, სკალიას ოჯახმა, ასევე უარყო აუტოფსიის ჩატარება და იგი გადაყვანილ იქნა [[ელ პასოს]] დამკრძალავ ბიუროში, მის [[ფეარფაქს, ვირჯინიაში]] დაბრუნებამდე.<ref name=Fiske14Feb>{{cite news|url=https://www.latimes.com/nation/la-na-scalia-ranch-20160214-story.html|title=Scalia's last moments on a Texas ranch – quail hunting to being found in 'perfect repose'|date=February 14, 2016|access-date=September 20, 2019|first=Molly|last=Hennessy-Fiske|work=Los Angeles Times|archive-date=February 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160218033658/http://www.latimes.com/nation/la-na-scalia-ranch-20160214-story.html|url-status=live}}</ref>
სკალიას გარდაცვალების შემდგომ, მისი პანაშვიდი იმართებოდა, [[ამერიკის შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლოს, დიდ დარბაზში]] 2016 წლის 19 თებერვალს.<ref name=NPR20>{{cite news|url=https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/02/19/467339863/antonin-scalias-coffin-is-placed-in-the-supreme-courts-great-hall|title=Antonin Scalia Lies In Repose As Mourners Pay Respects At Supreme Court|date=February 19, 2016|access-date=September 25, 2020|first=Bill|last=Chappell|work=National Public Radio|archive-date=October 5, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201005032644/https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/02/19/467339863/antonin-scalias-coffin-is-placed-in-the-supreme-courts-great-hall|url-status=live}}</ref> სკალიას შვილმა, მამაო პოლ სკალიამ, გამართა დაკრძალვა და იქადაგა 2016 წლის 20 თებერვალს, [[უმწიკვლო ცნების ნაციონალური აკლდამის ბაზილიკში]], ვაშინგტონ D.C.-ში. <ref name="auto1">{{cite news|url=https://abcnews.go.com/Politics/funeral-burial-justice-antonin-scalia-takes-place-today/story?id=37056619 |title=Thousands Attend Funeral Mass for Late Supreme Court Justice Antonin Scalia |date=February 20, 2016 |access-date=May 24, 2016 |last=Phelps |first=Jordyn |work=[[ABC News]] |archive-date=May 28, 2016 |archive-url=https://www.webcitation.org/6hqGLZaCY?url=http://abcnews.go.com/Politics/funeral-burial-justice-antonin-scalia-takes-place-today/story?id=37056619 |url-status=live }}</ref> ობამას ადმინისტრაცია, წარმოდგენილი იყო დაკრძალვაზე, ვიცე პრეზიდენტის, [[ჯო ბაიდენის]] სახით; პრეზიდენტი [[ბარაკ ობამა]] დაკრძალვას არ დაესწრო.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-court-scalia-idUSKCN0VS0DP|title=Obama, justices pay respects to Scalia|newspaper=Reuters|date=February 20, 2016|via=www.reuters.com|last1=Hurley|first1=Lawrence|access-date=May 23, 2019|archive-date=May 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190505220529/https://www.reuters.com/article/us-usa-court-scalia-idUSKCN0VS0DP|url-status=live}}</ref> სკალია დაკრძალეს კერძო სასაფლაოზე, [[Fairfax Memorial Park]]ში [[Fairfax, Virginia]]ში.<ref name="auto1"/>
==მემკვიდრეობა==
===გავლენები===
ამერიკულ სპექტატორში, ადამ კარინგტონი აღნიშნავს:
<blockquote> 2016 წლის თებერვალში, მისი გარდაცვალების შემდგომ, სკალიას გავლენა რა თქმა უნდა გრძელდება, სამი დეკადის, სასამართლო პრაქტიკიდან გამომდინარე. თუმცა ის დიდი შთაგონებაა, სხვა, ნაკლებად განხილვადი გზითაც. 2012 წელს, ის იყო წიგნის, „სამართლის კითხვა : სამართლებრივი ტექსტების ინტერპრეტაციის “ თანაავტორი ,ბრაიან გარნერთან ერთად. წიგნი განიხილავს კანონებისა და ნორმების დიდ ოდენობას და გვასწავლის, როგორ შეიძლება სამართლებრივი დოკუმენტების ინტერპრეტაცია ... მისი გამოცემიდან მხოლოდ შვიდი წლის შემდეგ, იგი ციტირებულ იქნა 1 000 სახელმწიფო და ფედერალურ საქმეში. მხოლოდ ამ გაზაფხულს, ნაშრომი, ნახსენები იქნა უზენაესი სასამართლოს 10 საქმეში..<ref>{{Cite web|url=https://spectator.org/reading-law-justice-scalias-other-legacy/|title=Reading Law: Justice Scalia's Other Legacy | The American Spectator | Politics Is Too Important To Be Taken Seriously.|website=The American Spectator|access-date=July 16, 2019|archive-date=July 16, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190716204134/https://spectator.org/reading-law-justice-scalias-other-legacy/|url-status=live}}</ref></blockquote>
სკალიას მიერ ტექსტუალიზმისა და ორიგინალიზმის პოპულარიზაციამ, უმაღლეს სასამართლოში, ამერიკული სასამართლო მიდგომა ტექსტუალური ინტერპრეტაციისადმი სრულიად შეცვალა, ყურადღების უფრო დიდი ნაწილის სწორედ ტექსტზე დათმობით. ლიბერალმა, პოლიტიკურმა ფილოსოფოსმა [[რონალდ დვორკინმა]] თქვა, რომ სკალიას დამსახურებაა, რომ „ჩვენ ყველანი ორიგინალისტები ვართ.“ ამ მიზეზით, სკალია ხშირად აღწერილია, როგორც მეოცე საუკუნის, ყველაზე გავლენიანი იურისტი.<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2016/02/what-made-antonin-scalia-great/462837/|title=What Made Antonin Scalia Great|last=Rosen|first=Jeffrey|date=February 15, 2016|work=[[The Atlantic]]|access-date=July 24, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190713024756/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2016/02/what-made-antonin-scalia-great/462837/|archive-date=July 13, 2019|url-status=live}}</ref>
=== კულტურაზე ===
დერიკ ვენგის ოპერა ''[[სკალია/გინზბურგი]]'' აღწერს სკალიასა და მოსამართლე რუთ ბადერ გინზბურგის მეგობრობას, რომლებსაც საზიარო ოპერის სიყვარული ჰქონდათ.<ref>{{Cite web|last=Rubenstein|first=David|date=July 17, 2020|title=Justice Ginsburg Explains the 'Scalia/Ginsburg' Opera|url=https://www.youtube.com/watch?v=9LNzQ-wIgBs|website=YouTube|access-date=November 1, 2020|archive-date=November 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201103124017/https://www.youtube.com/watch?v=9LNzQ-wIgBs&feature=youtu.be|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Edgers|first=Geoff|date=July 8, 2015|title=From 'rage aria' to 'lovely duet,' opera does justice to court, Ginsburg says|language=en-US|work=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/from-rage-aria-to-lovely-duet-opera-does-justice-to-court-ginsburg-says/2015/07/08/1a8079a2-2515-11e5-b72c-2b7d516e1e0e_story.html|access-date=October 15, 2020|issn=0190-8286|archive-date=November 4, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201104200409/https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/from-rage-aria-to-lovely-duet-opera-does-justice-to-court-ginsburg-says/2015/07/08/1a8079a2-2515-11e5-b72c-2b7d516e1e0e_story.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Dohony|first=Erin|title=OperaDelaware presents 'Trial by Jury' and 'Scalia/Ginsburg'|url=https://www.broadstreetreview.com/theatermusic/operadelaware-presents-trial-by-jury-and-scalia-ginsburg|website=www.broadstreetreview.com|archive-date=October 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201017084937/https://www.broadstreetreview.com/theatermusic/operadelaware-presents-trial-by-jury-and-scalia-ginsburg|url-status=live|accessdate=იანვარი 11, 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201017084937/https://www.broadstreetreview.com/theatermusic/operadelaware-presents-trial-by-jury-and-scalia-ginsburg|archivedate=ოქტომბერი 17, 2020}}</ref><ref>{{cite web|last=Apel|first=Susan B.|date=October 2, 2018|title=Opera Preview: 'Scalia/Ginsburg'—Mining (and Minding) the Political Gap|url=http://artsfuse.org/174230/opera-preview-ginsburg-scalia-mining-and-minding-the-political-gap/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104141036/https://artsfuse.org/174230/opera-preview-ginsburg-scalia-mining-and-minding-the-political-gap/|archive-date=January 4, 2020|access-date=April 1, 2019|website=The Arts Fuse}}</ref> ოპერის პირველი წარდგენა, 2013 წელს სკალიასა და გინზბურგის დასწრებით, უზენაეს სასამართლოში გაიმართა,<ref>{{Cite news|title=Scalia V. Ginsburg: Supreme Court Sparring, Put To Music|url=https://www.npr.org/2013/07/10/200137481/scalia-v-ginsburg-supreme-court-sparring-put-to-music|access-date=November 1, 2020|website=NPR.org|language=en|archive-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200108193612/https://www.npr.org/2013/07/10/200137481/scalia-v-ginsburg-supreme-court-sparring-put-to-music|url-status=live}}</ref> ხოლო პრემიერა, [[ქესლტონის ფესტივალზე]] 2015 წელს შედგა, ,<ref>{{Cite news|last=Heil|first=Emily|title='Scalia/Ginsburg' opera draws VIPs of the legal world|language=en-US|work=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/news/reliable-source/wp/2015/07/20/scaliaginsburg-opera-draws-vips-of-the-legal-world/|access-date=November 1, 2020|issn=0190-8286|archive-date=December 23, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151223152613/https://www.washingtonpost.com/news/reliable-source/wp/2015/07/20/scaliaginsburg-opera-draws-vips-of-the-legal-world/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Gallagher|first=Nicholas M.|date=August 6, 2015|title=Opera Dicta|url=https://www.the-american-interest.com/2015/08/06/opera-dicta/|access-date=November 1, 2020|website=The American Interest|language=en-US|archive-date=October 31, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031221947/https://www.the-american-interest.com/2015/08/06/opera-dicta/|url-status=live}}</ref> რომელიც სკალიას გარდაცვალების შემდგომ 2015 წელს განახლდა,<ref>{{Cite web|title=Composing the Law: An Interview with Derrick Wang, Creator of the Scalia/Ginsburg Opera|url=https://www.americanbar.org/groups/intellectual_property_law/publications/landslide/2019-20/january-february/composing-law-interview-derrick-wang-creator-the-scaliaginsburg-opera/|access-date=November 1, 2020|website=www.americanbar.org|language=en|archive-date=October 29, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029055829/https://www.americanbar.org/groups/intellectual_property_law/publications/landslide/2019-20/january-february/composing-law-interview-derrick-wang-creator-the-scaliaginsburg-opera/|url-status=live}}</ref> ახალი ვერსიით კი, ნაციონალურ რადიოში გაჟღერდა 2020 წლის, 7 ნოემბერს.<ref>{{Cite web|title=OD Radio broadcasts {{!}} Trial by Jury & Scalia/Ginsburg|url=https://www.operade.org/radio|access-date=November 1, 2020|website=OperaDelaware|language=en-US|archive-date=November 5, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201105150245/https://www.operade.org/radio|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Dobrin|first=Peter|date=September 22, 2020|title=Philadelphia's opera community pours its love for Ruth Bader Ginsburg|url=https://www.inquirer.com/arts/ruth-bader-ginsburg-supreme-court-opera-denyce-graves-20200922.html|access-date=October 15, 2020|website=The Philadelphia Inquirer|archive-date=October 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201017060853/https://www.inquirer.com/arts/ruth-bader-ginsburg-supreme-court-opera-denyce-graves-20200922.html|url-status=live}}</ref> სკალიამ და გინზბურგმა დაწერეს ლიბრეტოს წინასიტყვაობა,<ref>{{Cite journal|last1=Scalia|first1=Antonin|last2=Ginsburg|first2=Ruth Bader|date=2015|title=Prefaces to Scalia/Ginsburg: A (Gentle) Parody of Operatic Proportions|url=https://journals.library.columbia.edu/index.php/lawandarts/article/view/2118|journal=The Columbia Journal of Law & the Arts|language=en|volume=38|issue=2|pages=237|doi=10.7916/jla.v38i2.2118|issn=2161-9271|access-date=November 1, 2020|archive-date=November 5, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201105011521/https://journals.library.columbia.edu/index.php/lawandarts/article/view/2118|url-status=live}}</ref> გინზბურგმა კი, სკალიას გარდაცვალებასთან დაკავშირებულ სიტყვასა<ref>{{Cite web|title=Read Justice Ginsburg's Touching Tribute to Scalia: 'We Were Best Buddies'|url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/justice-ruth-bader-ginsburg-justice-antonin-scalia-we-were-best-n518671|access-date=November 1, 2020|website=NBC News|language=en|archive-date=November 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201108092148/https://www.nbcnews.com/news/us-news/justice-ruth-bader-ginsburg-justice-antonin-scalia-we-were-best-n518671|url-status=live}}</ref> და მისი წიგნის წინასიტყვაობაში „სკალია საუბრობს“ , მოახდინა პერის ციტირება.
<ref>{{Cite book|last=Scalia|first=Antonin|url=https://www.worldcat.org/oclc/993996596|title=Scalia Speaks: Reflections on Law, Faith, and Life Well Lived|publisher=Crown Publishing Group|others=Scalia, Christopher J.; Whelan, Edward|year=2017|isbn=978-0-525-57332-6|edition=1st|location=New York|pages=x-xi|oclc=993996596|access-date=November 1, 2020|archive-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108153029/https://www.worldcat.org/title/scalia-speaks-reflections-on-law-faith-and-life-well-lived/oclc/993996596|url-status=live}}</ref>
ჯონ სტრენდის სპექტაკლი''[[ორიგინალისტი]]'' გაიმართა ვაშინგტონში 2015 წელს; მას დადებითი შეფასებები მოყვა „New York Times“-ს მიერ. სპექტაკლი აღწერდა მოსამართლე სკალიას ურთიერთობას (გამოგონილ) ლიბერალ სასამართლოს მდივანთან, მათ კრიტიკას და საბოლოოდ მხარდაჭერას ერთმანეთისადმი. სპექტაკლს ქვეყნის-გარშემო ტური ჰქონდა ვაშინგტონ დი. სი.-დან [[პასადენას თეატრამდე]].<ref>Adam Liptak. "''The Originalist'', a new play." The New York Times, March 11, 2015. [https://www.nytimes.com/2015/03/12/theater/the-originalist-a-new-play-about-justice-antonin-scalia-by-john-strand.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170704122752/https://www.nytimes.com/2015/03/12/theater/the-originalist-a-new-play-about-justice-antonin-scalia-by-john-strand.html |date=July 4, 2017 }}.</ref> სპექტაკლი უნდა გაშუქებულიყო, ტელეარხ „PBS”-ზე 2017 წელს.<ref>Ryan McPhee. Playbill announcement. "Arena Stage's ''The Originalist'' Will Air on PBS' Theater Close-up". March 6, 2017. [http://www.playbill.com/article/arena-stages-the-originalist-will-air-on-pbs-theater-close-up] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170322014954/http://www.playbill.com/article/arena-stages-the-originalist-will-air-on-pbs-theater-close-up |date=March 22, 2017 }}.</ref>
=== ხსოვნა ===
„NBC News”-ზე დაყრდნობით „ანტონი სკალიას, მის უზენაესი სასამართლოს ცხოვრებისდროინდელზე მეტი დიდება ერგო ორივე პოლიტიკური მხარისგან“ , გარდაცვალების შემდეგ.<ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/tributes-pour-justice-antonin-scalia-towering-figure-n518186|title=Tributes Pour in for Justice Scalia From Both Sides of Aisle|website=NBC News|access-date=May 23, 2019|archive-date=November 28, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128051701/https://www.nbcnews.com/news/us-news/tributes-pour-justice-antonin-scalia-towering-figure-n518186|url-status=live}}</ref> სკალიასთან ერთად მოღვაწე, რვავე მოსამართლემ, მისი გარდაცვალების შემდგომ პატივის მიმგები სიტყვები წარმოსთქვეს. მოსამართლე კლარენს თომასმა თქვა, „მოსამართლე სკალია იყო კარგი ადამიანი; არაჩვეულებრივი მეუღლე, რომელსაც უყვარდა ცოლი და ოჯახი; ადამიანი ძლიერი რწმენით; ამაღლებული ინტელექტით; სამართლის გიგანტი; და ძვირფასი, ძვირფასი მეგობარი. ყოველ საქმეში, ის დებდა მაქსიმუმს, რომ სწორად განესაჯა ზოგადი პრინციპები და მცირე დეტალები. ... რთულად წარმოსადგენია სასამართლო ჩემი მეგობრის გარეშე. მე, ის უსაზღვროდ მომენატრება.“
:{{ციტატა|From our years together at the D.C. Circuit, we were best buddies. We disagreed now and then, but when I wrote for the [Supreme] Court and received a Scalia dissent, the opinion ultimately released was notably better than my initial circulation. Justice Scalia nailed all the weak spots—the "applesauce" and "argle bargle"—and gave me just what I needed to strengthen the majority opinion... It was my great good fortune to have known him as working colleague and treasured friend.<ref name="auto">{{cite web|url=https://www.dailysignal.com/2016/02/16/8-tributes-to-antonin-scalia-from-his-fellow-justices/|title=8 Tributes From Scalia's Colleagues|first=2016 / Leave a|last=comment|date=February 16, 2016|website=The Daily Signal|access-date=May 23, 2019|archive-date=September 24, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190924171258/https://www.dailysignal.com/2016/02/16/8-tributes-to-antonin-scalia-from-his-fellow-justices/|url-status=live}}</ref>
}}
[[File:President Donald J. Trump Presents Medal of Freedom - 45863432792.jpg|thumb|President Trump presents Scalia's Medal of Freedom posthumously to his widow, Maureen.]]
2016 წლის მაისში, [[ჯორჯ მეისონის უნივერსიტეტმა]] სამართლის სკოლას დაარქვა "[[ანტონინ სკალიას სამართლის სკოლა]]" მას შემდეგ, რაც ანონიმურმა დონორმა 20 მილიონი დოლარი, ხოლო [[ჩარლზ კოხის ფონდმა]] , 10 მილიონი დოლარი შესწირეს უნივერსიტეტს, რათა სამართლის სკოლისთვის, სახელი სკალიას საპატივცემულოდ დაერქვათ.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/grade-point/wp/2016/03/31/george-mason-law-school-to-be-renamed-the-antonin-scalia-school-of-law/|title=George Mason law school to be renamed the Antonin Scalia School of Law|last=Svrluga|first=Susan|date=March 31, 2016|newspaper=The Washington Post|language=en-US|issn=0190-8286|access-date=April 1, 2016|archive-date=September 10, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160910105747/https://www.washingtonpost.com/news/grade-point/wp/2016/03/31/george-mason-law-school-to-be-renamed-the-antonin-scalia-school-of-law/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|last=Svrluga|first=Susan|url=https://www.washingtonpost.com/news/grade-point/wp/2016/05/17/its-official-george-masons-law-school-is-named-in-honor-of-antonin-scalia/|title=It's official: George Mason's law school is named in honor of Antonin Scalia|work=[[The Washington Post]]|date=May 17, 2016|access-date=October 7, 2016|archive-date=May 19, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160519120839/https://www.washingtonpost.com/news/grade-point/wp/2016/05/17/its-official-george-masons-law-school-is-named-in-honor-of-antonin-scalia/|url-status=live}}</ref> განახლების ცერემონია გაიმართა 2016 წლის 6 ოქტომბერს და მას ესწრებოდნენ, უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები. ცერემონიაზე, მოსამართლე ელენა კაგანმა სკალიას უწოდა „ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და უდიდესი უზენაესი სასამართლოს მოსამართლე.“<ref name=":1">{{cite web|last=de Vogue|first=Ariane|url=http://www.cnn.com/2016/10/06/politics/antonin-scalia-law-school-dedication/|title=Antonin Scalia law school dedicated in Virginia|work=[[CNN]]|date=October 6, 2016|access-date=October 7, 2016|archive-url=https://archive.today/20200531051858/https://edition.cnn.com/2016/10/06/politics/antonin-scalia-law-school-dedication/|archive-date=May 31, 2020|url-status=live}}</ref>
2016 წლის ოქტომბერს [[იტალია-აშშ-ს ფონდმა]] გარდაცვალების შემდგომ დააჯილდოვა სკალია, ამერიკის ჯილდოთი. ცერემონია გაიმართა, იტალიის პარლამენტის წინ, რომში.<ref>{{cite news|url= http://www.italiausa.org/index.php?c=premio_america&id=25|title= Premio America – Edizione 2016|date= October 6, 2016|publisher= Italy-USA Foundation|access-date= October 9, 2016|archive-date= October 10, 2016|archive-url= https://web.archive.org/web/20161010052518/http://www.italiausa.org/index.php?c=premio_america&id=25|url-status= live}}</ref>
2018 წელს, პრეზიდენტმა [[დონალდ ტრამპმა]] დააკჯილდოვა სკალია [[საპრეზიდენტო თავისუფლების მედალით]].<ref name="cnn2018">{{cite news|url=https://www.cnn.com/2018/11/10/politics/trump-presidential-medal-of-freedom/index.html|title=Trump to award Medal of Freedom to Elvis, Babe Ruth, among others|first=Veronica|last=Stracqualursi|publisher=[[CNN]]|date=November 10, 2018|access-date=November 11, 2018|archive-date=November 11, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181111013232/https://www.cnn.com/2018/11/10/politics/trump-presidential-medal-of-freedom/index.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/white-house/very-busy-trump-jests-about-scalia-widow-medal-freedom-event-n937271|title='Very busy': Trump jests about Scalia widow at Medal of Freedom event for having 9 kids|website=NBC News|access-date=January 3, 2019|archive-date=January 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190104074024/https://www.nbcnews.com/politics/white-house/very-busy-trump-jests-about-scalia-widow-medal-freedom-event-n937271|url-status=live}}</ref>
ხმათა უმრავლესობით ''[[ბორდენი აშშ-ს წინააღმდეგ]]'',მოსამართლე კაგანი, დაემოწმა სკალიას, სადაც წერდა „რა თქმა უნდა, სასამართლოს გაუკეთებია მსგავსი მითითება წარსულშიც, უდიდესი ავტორის მიერ გამოთქმული მოსაზრებისას.“ <ref>https://www.supremecourt.gov/opinions/20pdf/19-5410_8nj9.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210610142002/https://www.supremecourt.gov/opinions/20pdf/19-5410_8nj9.pdf |date=June 10, 2021 }} Page 10</ref>
== სასამართლო მემკვიდრეობა ==
სკალიას გარდაცვალებამ - უზენაესი სასამართლოს მოსამართლის, მეორე გარდაცვალება, ბოლო სამოცი წლის განმავლობაში - <ref name="Gresko, Jessica; Scalia's death in office a rarity">{{cite news|last1=Gresko |first1=Jessica |title=Scalia's death in office a rarity for modern Supreme Court |url=http://bigstory.ap.org/article/09e55c6fbd6d41a28a03564f3202ef6b/scalias-death-office-rarity-modern-supreme-court |access-date=February 15, 2016 |agency=[[Associated Press]] |date=February 14, 2016 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160216080820/http://bigstory.ap.org/article/09e55c6fbd6d41a28a03564f3202ef6b/scalias-death-office-rarity-modern-supreme-court |archive-date=February 16, 2016 }}</ref>— თანაბარ მოსამართლეთა გადანაწილება გამოიწვია, 4 მიუკერძოებლად კონსერვატიული, ხოლო 4 მიუკერძოებლად ლიბერალური.<ref>{{cite news |url=https://www.latimes.com/nation/la-na-scalia-death-impact-20160213-story.html |title=Scalia's death shifts balance of high court, creates major election issue |work=Los Angeles Times |access-date=February 14, 2016 |archive-date=February 14, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160214083319/http://www.latimes.com/nation/la-na-scalia-death-impact-20160213-story.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |first=Gina |last=Chon |url=http://blogs.reuters.com/breakingviews/2016/02/14/antonin-scalias-death-challenges-u-s-leadership/ |url-status=dead |title=Antonin Scalia's death challenges U.S. leadership. |work=Reuters |date=February 14, 2016 |access-date=February 14, 2016 |mode=cs2 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160216080218/http://blogs.reuters.com/breakingviews/2016/02/14/antonin-scalias-death-challenges-u-s-leadership/ |archivedate=თებერვალი 16, 2016 }}</ref> განუხილველი საქმეები, სკალიას გარდაცვალების შემდეგ, განიხილა დარჩენილმა რვა წევრმა.<ref name = "CloseCases">{{cite news |last=Goldstein |first=Tom |date=February 13, 2016 |title=What happens to this Term's close cases? (Updated) |url=http://www.scotusblog.com/2016/02/what-happens-to-this-terms-close-cases/ |newspaper=SCOTUSblog |access-date=February 18, 2016 |archive-date=February 17, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160217225122/http://www.scotusblog.com/2016/02/what-happens-to-this-terms-close-cases/ |url-status=live }}</ref> ოთხი ოთხზე გადაწყვეტილება, იქნებოდა სამართლებრივი ჩიხი, შესაბამისად იერარქიულად ერთი საფეხურით ქვემდგომი სასამართლოს განაჩენი აღსრულდებოდა, თუმცა პრეცედენტი არ დამკვიდრდებოდა და შესაბამისად არც დარჩენილ მოსამართლეთა აზრები საქმის გარემოებებზე გამოქვეუნებული არ იქნებოდა.<ref name = "CloseCases"/><ref>{{cite news |last=Farias |first=Cristian |date=February 14, 2016 |title=Justice Scalia Left Undecided High-Stakes Cases That Could Change The Nation |url=https://www.huffingtonpost.com/entry/antonin-scalia-death-undecided-cases_us_56c072c5e4b08ffac1259d23 |newspaper=The Huffington Post |access-date=February 18, 2016 |archive-date=February 16, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160216225935/http://www.huffingtonpost.com/entry/antonin-scalia-death-undecided-cases_us_56c072c5e4b08ffac1259d23 |url-status=live }}</ref>
2012 წის ინტერვიუში სკალიამ განაცხადა, რომ ის ისურვებდა მის მემკვიდრედ ენახა [[მეშვიდე ოლქის, სააპელაციო სასამართლოს]], მოსამართლე [[ფრანკ ჰ. ისთერბრიუკი]].<ref>{{cite news |url=https://www.ijreview.com/2016/02/540717-scalia-once-suggested-a-name-for-his-successor-but-when-the-nra-sees/ |title=Scalia Once Suggested a Name for His Successor |work=C-SPAN |access-date=February 19, 2016 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160224021224/https://www.ijreview.com/2016/02/540717-scalia-once-suggested-a-name-for-his-successor-but-when-the-nra-sees/ |archivedate=თებერვალი 24, 2016 }}</ref> 2016 წლის 16 მარტს, პრეზიდენტმა [[ბარაკ ობამამ]], დემოკრატმა, დაასახელა [[მერიკ გარლანდი]], [[კოლუმბიის რაიონული სააპელაციო სასამართლოს]] უფროსი მოსამართლე, რომ დაეკავებინა სკალიას ადგილი,<ref name="NYTAnnouncementShear">{{cite news |last1=Shear |first1=Michael D. |last2=Harris |first2=Gardiner |date=March 16, 2016 |title=Obama Chooses Merrick Garland for Supreme Court |url=https://www.nytimes.com/2016/03/17/us/politics/obama-supreme-court-nominee.html |newspaper=The New York Times |access-date=March 16, 2016 |archive-date=March 16, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160316121409/http://www.nytimes.com/2016/03/17/us/politics/obama-supreme-court-nominee.html |url-status=live }}</ref> თუმცა რესპუბლიკელების მიერ კონტროლირებადმა სენატმა, უარყო გადაწყვეტილების მიღება ნომინაციაზე; 3 იანვარს, 2017 წელს, [[114-ე კონგრესის]] ბოლოს ნომინაციას ვადა ამოეწურა.<ref>{{cite news|last1=Bravin|first1=Jess|date=January 3, 2017|title=President Obama's Supreme Court Nomination of Merrick Garland expires|url=https://www.wsj.com/articles/president-obamas-supreme-court-nomination-of-merrick-garland-expires-1483463952|newspaper=The Wall Street Journal|access-date=January 3, 2017|archive-date=March 10, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170310012617/https://www.wsj.com/articles/president-obamas-supreme-court-nomination-of-merrick-garland-expires-1483463952|url-status=live}}</ref> 31 იანვარს, 2017 წელს რესპუბლიკელმა პრეზიდენტმა [[დონალდ ტრამპმა]] დაასახელა [[ნეილ გორუში]] of the [[მეათე ოლქის სააპელაციო სასამართლოს]] მოსამართლე.<ref>{{cite news|newspaper=[[The New York Times]]|title=Trump Nominates Neil Gorsuch to the Supreme Court|last1=Hirschfeld Davis|first=Julie|last2=Landler|first2=Mark|url=https://www.nytimes.com/2017/01/31/us/politics/supreme-court-nominee-trump.html|date=January 31, 2017|access-date=January 31, 2017|archive-date=February 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170201062655/https://www.nytimes.com/2017/01/31/us/politics/supreme-court-nominee-trump.html|url-status=live}}</ref> გორუში სენატმა დაამტკიცა, 2017 წლის 7 აპრილს.<ref>{{cite news|newspaper=[[The New York Times]]|title=Neil Gorsuch Confirmed by Senate as Supreme Court Justice|last1=Liptak|first=Adam|last2=Flegenheimer|first2=Matt|url=https://www.nytimes.com/2017/04/07/us/politics/neil-gorsuch-supreme-court.html|date=April 7, 2017|access-date=April 8, 2017|archive-date=April 29, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190429054521/https://www.nytimes.com/2017/04/07/us/politics/neil-gorsuch-supreme-court.html|url-status=live}}</ref>
==ბიბლიოგრაფია==
* {{Citation |last=Scalia |first=Antonin |editor-last= [[Amy Gutmann|Gutmann, Amy]] |year=1997 |title=A Matter of Interpretation: Federal Courts and the Law |location=Princeton N.J. |publisher=[[Princeton University Press]] |isbn=0-691-00400-5}}
* {{Citation |last1=Scalia |first1=Antonin |author2-link= Bryan A. Garner |last2=Garner |first2=Bryan A. |year=2008 |title=Making Your Case: The Art of Persuading Judges |location=St. Paul |publisher=Thomson West |isbn=978-0-314-18471-9}}
* {{Citation |last1=Scalia |first1=Antonin |author2-link= Bryan A. Garner |last2=Garner |first2=Bryan A. |year=2012 |title=Reading Law: The Interpretation of Legal Texts |location=St. Paul |publisher=Thomson West |isbn=978-0-314-27555-4}}
*{{Cite book |title=Scalia Speaks: Reflections on Law, Faith, and Life Well Lived |last1=Scalia |first1=Antonin |last2=Scalia |first2=Christopher J. |last3=Whelan |first3=Edward |publisher=[[Crown Publishing Group]] |year=2017 |isbn=9780525573326}}
==იხილეთ ასევე==
* [[List of federal judges appointed by Ronald Reagan]]
* [[List of United States Supreme Court justices by time in office]]
==Footnotes==
{{Reflist|group=n}}
==References==
{{Reflist|22em|refs=
<ref name=pius>{{cite news | url = http://capecodtimes.com/article/20160214/NEWS/160219678 | title = Scalia wed on Cape in 1960 | first = Sean F. | last = Driscoll | date = February 14, 2016 | access-date = February 15, 2016 | publisher = The Cape Cod Times | archive-date = February 16, 2016 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160216092326/http://capecodtimes.com/article/20160214/NEWS/160219678 | url-status = live }}</ref>
}}
===References cited===
* {{Cite book |last=Biskupic |first=Joan |author-link=Joan Biskupic |title=American original: the life and constitution of Supreme Court Justice Antonin Scalia |publisher=Sarah Crichton Books/Farrar, Straus And Giroux |location=New York |year=2009 |isbn=9780374202897 |url=https://archive.org/details/americanoriginal00bisk }}
* {{Cite book |last=Murphy |first=Bruce Allen |author-link=Bruce Allen Murphy |title=Scalia: a court of one |url=https://archive.org/details/scaliacourtofone0000murp_t1c7 |publisher=[[Simon & Schuster]] |location=New York |year=2014 |isbn=9780743296496}}
*{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=PhXsGgB_j6EC&pg=PA120 |pages=120–121 |title=Strategic Selection: Presidential Nomination of Supreme Court Justices from Herbert Hoover through George W. Bush |first1=Christine L. |last1=Nemacheck |publisher=[[University of Virginia Press]] |date=May 21, 2008 |isbn=978-0813927435 |location=Charlottesville |access-date=February 21, 2016}}
* {{cite book|editor-last=Ring|editor-first=Kevin |last=Scalia |first=Antonin |title=Scalia dissents: writings of the Supreme Court's wittiest, most outspoken justice |url=https://archive.org/details/scaliadissentswr0000scal_e6j1|publisher=[[Regnery Publishing, Inc.]] |location=Washington, D.C |year=2004 |isbn=9780895260536 |ref=}}
* {{cite book |last=Rossum |first=Ralph A. |title=Antonin Scalia's jurisprudence: text and tradition |url=https://archive.org/details/antoninscaliasju0000ross |publisher=[[University Press of Kansas]] |location=Lawrence, Kansas |year=2006 |isbn=9780700614479}}
* {{cite book |last=Staab |first=James |title=The political thought of Justice Antonin Scalia: a Hamiltonian on the Supreme Court |url=https://archive.org/details/politicalthought00jame |url-access=registration |publisher=[[Rowman & Littlefield]] |location=Lanham, Maryland |year=2006 |isbn=9780742543119}}
* {{cite book |last=Toobin |first=Jeffrey |author-link=Jeffrey Toobin |title=The nine: inside the secret world of the Supreme Court |publisher=[[Anchor Books]] |location=New York |year=2008 |edition=revised |isbn=9781400096794 |url=https://archive.org/details/nineinsidesec00toob }}
* {{citation |last=Toobin |first=Jeffrey |author-link=Jeffrey Toobin |contribution=Lawyers, guns, and money |editor-last=Toobin |editor-first=Jeffrey |editor-link=Jeffrey Toobin |title=The oath: the Obama White House and the Supreme Court |pages=[https://archive.org/details/oathobamawhiteho00toob_0/page/111 111–112] |publisher=[[Doubleday (publisher)|Doubleday]] |location=New York |edition=Hardcover |year=2012 |isbn=9780385527200 |postscript=. |title-link=The Oath: The Obama White House and The Supreme Court }} [http://www.randomhouse.com/highschool/catalog/display.pperl?isbn=9780385527200 Details.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160222150839/http://www.randomhouse.com/highschool/catalog/display.pperl?isbn=9780385527200 |date=2016-02-22 }}
* {{cite book |last=Tushnet |first=Mark |author-link=Mark V. Tushnet |title=A Court divided: the Rehnquist court and the future of constitutional law |publisher=[[W.W. Norton]] Co. |location=New York |edition=revised |year=2005 |isbn=9780393058680 |url=https://archive.org/details/courtdividedrehn00tush }}
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.OnTheIssues.org/Antonin_Scalia.htm Issue positions and quotes] at [[OnTheIssues]]
* {{C-SPAN|antoninscalia}}
* [http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/GPO-CHRG-SCALIA/pdf/GPO-CHRG-SCALIA.pdf Supreme Court Associate Justice Nomination Hearings on Antonin Gregory Scalia in August 1986] United States Government Publishing Office
bbck41mp39wi53uirttp1e6o1utjsjv
რუსეთის სამხედრო ინტერვენცია უკრაინაში 2014-2016
0
524227
4399317
4346366
2022-07-28T01:20:56Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
ltogj8046acujth1340xux220vphpxg
რუსეთ-უკრაინის ომი (2014 წლიდან)
0
528205
4399314
4344582
2022-07-28T01:20:41Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
ltogj8046acujth1340xux220vphpxg
რუსულ-უკრაინული ომი
0
528206
4399318
4344583
2022-07-28T01:21:01Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[რუსეთ—უკრაინის ომი]]
ltogj8046acujth1340xux220vphpxg
ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა
4
528358
4399244
4361590
2022-07-27T17:31:46Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{განაწესი|ვპ:ბიო|ვპ:ბემ}}
{{ნაჭუჭი
|პიროვნების ბიოგრაფიას გააჩნია ენციკლოპედიური მნიშვნელობა, თუ პიროვნების ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს '''არაერთი''' '''ავტორიტეტული''' და '''სანდო''' [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია| '''მეორეული''' წყარო]], რომელიც სტატიის ობიექტთან დაკავშირებული არ არის.}}{{სახელმძღვანელოების სია}}
'''ინფორმაცია''' ვიკიპედიაში '''სანდო და გადამოწმებადი''' უნდა იყოს. ფაქტები, შეხედულებები, თეორიები და არგუმენტები სტატიას მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება დაემატოს, თუ ისინი უკვე გამოქვეყნებულია სანდო და მაღალი რეპუტაციის მქონე წყაროების მიერ. ვიკიპედია არის უნივერსალური ენციკლოპედია, რაც ნიშნავს, რომ სტატიები ეხება როგორც ისტორიულ პიროვნებებს, ასევე თანამედროვეებს, რომელთა ბიოგრაფიები აკმაყოფილებენ '''ენციკლოპედიური მნიშვნელობის კრიტერიუმებს'''. გაითვალისწინეთ, რომ ახლადშექმნილი სტატიის მტკიცების ტვირთი - რედაქტორებისა და ადმინისტრატორების დარწმუნება იმაში, რომ პიროვნების ბიოგრაფიას გააჩნია ენციკლოპედიური მნიშვნელობას - არის '''სტატიის ავტორის/რედაქტორის პასუხისმგებლობა'''.
==ზოგადი==
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/ზოგადი}}
პიროვნების ბიოგრაფია უნდა მივიჩნიოთ ენციკლოპედიურად იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს პიროვნების '''მრავალჯერადი''' გაშუქება [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტულ და სანდო მეორეულ წყაროებში]] და თუ პიროვნების ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროები]], რომელიც ერთმანეთისგან და სტატიის ობიექტისგან დამოუკიდებელია. ენციკლოპედიურია ასევე პიროვნების ბიოგრაფია იმ შემთხვევაში, თუ პიროვნებას მიღებული აქვს მნიშვნელოვანი და საყოველთაოდ აღიარებული ჯილდო, ან იყო რამდენჯერმე ნომინირებული ან/და პიროვნებას მიუძღვის საყოველთაოდ აღიარებული წვლილი კონკრეტულ სამეცნიერო დარგში/დისციპლინაში, ან მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა ისტორიულ მოვლენაზე.
==პროფესიული==
===პოლიტიკოსები და საზოგადოებრივი მოღვაწეები===
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/საზპოლი}}
#ქვეყნების პირველი პირები;
#საერთაშორისო ორგანიზაციების პირველი პირები;
#პარლამენტის, უზენაესი/საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრები;
#წამყვანი პოლიტიკური პარტიების პირველი პირები;
#წამყვანი არასამთავრობო ორგანიზაციების პირველი პირები (აუცილებელია ორგანიზაციის წამყვანობის დასტურდება [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროების]] არსებობით);
#გუბერნატორები და მუნიციპალიტეტების პირველი პირები (მერი);
#სხვა პოლიტიკოსები და საზოგადოებრივი მოღვაწეები, რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]];
#ეროვნული ბანკების ან მისთ. საბანკო-საფინანსო ინსტიტუტების პირველი პირები.
====დიპლომატები====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/დიპ}}
#დიპლომატიური მისიის ნებისმიერი ხელმძღვანელი;
#უმაღლესი დიპლომატიური რანგის მქონე პირები;
#სხვა დიპლომატები, რომელთა ქმდედებებმა მნიშვნელოვნად განაპირობა საერთაშორისო ურთიერთობებში მიმდინარე პროცესები და რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|მეორეული წყაროები]].
====ჟურნალისტები====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/ჟურნ}}
#ეროვნული ან საერთაშორისო წამყვანი არხების წამყვანი ჟურნალისტები (შტატში მომუშავე კოლუმნისტები, მუდმივი კორესპოდენტები, წამყვანი გადაცემების წამყვანები და მისთ.) (მაგ. [[The New York Times]], [[იმედი (ტელერადიოკორპორაცია)|იმედი]], [[მთავარი არხი]]), რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]];
#იმ საინფორმაციო საშუალებების მთავარი რედაქტორები, რომლებიც აკმაყოფილებენ ვიკიპედიის ენციკლოპედიურ კრიტერიუმებს (რომელთა შესახებ არსებობს სტატია ვიკიპედიაში), თუ ისინი იკავებენ საკუთარ პოსტს ხანგრძლივი დროის განმავლობაში და რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]];
#საკუთარ დარგში არსებული ყველაზე პრესტიჟული პროფესიული ჯილდოს მფლობელები (მაგ. [[პულიცერის პრემია]] ან ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში)
#სხვა ჟურნალისტები, რომელთა საქმიანობა ფართოდ იყო გაშუქებული დამოუკიდებელი სანდო წყაროების მიერ და რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]].
====სამხედროები====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/მილ}}
#სამხედრო ან ძალოვანი სტრუქტურების (მათ შორის, არაფორმალური) ხელმძღვანელი პირები (მეთაური, მეთაურის მოადგილე, შტაბის უფროსი, მთავარი სერჟანტი და ა.შ.);
#მსხვილი სპეციალური ან ტერიტორიული სამხედრო ან ძალოვანი ფორმირებების ხელმძღვანელები და დროებითი ხელმძღვანელები, თუ ფორმირება მოქმედებდა მსხვილი საერთაშორისო სამხედრო კონფლიქტის დროს (მაგ. [[მეორე მსოფლიო ომი]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომი]], [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|რუსეთ-საქართველოს ომი]], [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|რუსეთის შეჭრა უკრაინაში)]] და თუ პიროვნების ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროები]];
#მნიშვნელოვანი ისტორიული, სადაზვერო, პოლიციური ან სამხედრო ოპერაციების მთავარი მონაწილეები თუ პიროვნების ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროები]];
#ფართოდ ცნობილი სამხედრო დამნაშავეები, თუ პიროვნების ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროები]];
===ხელოვნება და კულტურა===
====შოუ-ბიზნესი====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/შოუ}}
#ფართო ცნობადობის მქონე შოუ-ბიზნესის წარმომადგენლები, რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]] და:
##გააჩნიათ [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]] აღიარებული წარმატება საკუთარ სფეროში (წამყვანი ადგილი ჩარტებში, წიგნის ტირაჟი, საერთაშორისო პრემიები, ან [[:en:List of music recording certifications|საერტაშორისო მუსიკალური სერტიფიკატორის]] აღიარება (არანაკლებ ბრინჯაო, ვერცხლი ან ოქრო).
##იმ პიროვნების პროდიუსერი, პრომოუტერი ან სიმღერის ტექსტის ავტორი, რომელიც აკმაყოფილებს ზედა კრიტერიუმს.
====მაღალი კულტურა====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/კლასიკა}}
#ეროვნული დონის მუზეუმების დირექტორები;
#მწერალი, მთარგმნელი, მუსიკოსი, მსახიობი, რეჟისორი, მხატვარი, ფოტოგრაფი, სკულტპრი და მისთ., რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]] და:
##გააჩნია დარგის საერთაშორისო ან ეროვნული უმაღლესი ჯილდო, პრემია, სტიპენდია ან მისთ. (მაგ. პრემია [[საბა (ლიტერატურული პრემია)|საბა]]);
##გააჩნის დარგის წამყვანი აქტორების აღიარება (პუბლიკაცია ყველაზე პრესტიჟულ გამომცმელობაში, ნახატები საერთაშორისო დონის მუზეუმში, მონაწილეობა საერთაშორისო დონის ფესტივალში ან მისთ.) და მისი ან მისი საქმიანობის შესახებ არსებობს პუბლიკაციები (რეცენზიები/მიმოხილვები) დარგის ავტორიტეტულ გამოცემებში;
##მრავალჯერადი მონაწილეობა საერთაშორისო ან ეროვნული უმაღლესი ჯილდოს, პრემიის, სტიპენდიისა ან მისთ. ჟიურიში (მაგ. პრემია [[საბა (ლიტერატურული პრემია)|საბას]] ჟიური);
==== გასართობი ინდუსტრია ====
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/გართობა}}
#მოდელი, კომიკოსი, ხმის მსახიობი (გაახმოვანებელი), პორნომსახიობი, რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]] და:
##გააჩნია დარგის საერთაშორისო ან ეროვნული ჯილდო, პრემია, სტიპენდია ან მისთ. (მაგ. პორნომსახიობის შემთხვევაში [[AVN Awards|AVN ჯილდო]]);
===მეცნიერები===
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/აკადემია}}
#ყველაზე ძველი და ავტორიტეტული სამეცნიერო საზოგადოებების წევრები (მაგ. [[ლონდონის სამეფო საზოგადოება]], ან [[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია]] (გაითვალისწინეთ, რომ ახლადშექმნილი „აკადემიების“ წევრები ამ კრიტერიუმს არ აკმაყოფილებენ);
#ეროვნული ან საერთაშორისო დონის ორგანიზაციების უმაღლესი თანამდებობების მქონე მეცნიერები;
#სახელმწიფო აკრედიტაციის მქონე უნივერსიტეტების რექტორები;
#[[ნობელის პრემია|ნობელის]] ან სხვა საერთაშორისო მნიშვნელობის პრემიისა ან კონკურსის ლაურეატები;
#[[რუსთაველის პრემია|რუსთაველის პრემი]]ის ლაურეატები;
#საერთაშორისო ან ეროვნული დონის ჟურნალების ან პერიოდული გამოცემების მთავარი რედაქტორები, რომელთა შესახებ არსებობს სტატია ვიკიპედიაში;
#მეცნიერები, რომელთა სახელი უკავშირდება კონკრეტულ მნიშვნელოვან აღმოჩენას და რომელთა ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]];
#მეცნიერები, რომელთა სახელი უკავშირდება კონკრეტულ მნიშვნელოვან მიღწევას კონკრეტულ სამეცნიერო დარგში;
#მეცნიერები, რომელთა პუბლიკაციები მხარდაჭერილია და გამოცემულია ავტორიტეტული ორგანიზაციების მიერ და რომელთა ტირაჟი არანკალებია 500 ეგზემპლარის.
===სხვადასხვა===
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/სხვ}}
#პიროვნება, რომელიც აკმაყოფილებს [[:en:Wikipedia:Notability (people)|ინგლისური ვიკიპედიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობის კრიტერიუმებს]] და რომლის შესახებ ინგლუსურ ვიკიპედიაში დროის ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში (არანაკლებ 3 თვე) არსებობს დამოწმებული სტატია, გარდა იმ პიროვნებებისა, რომლებიც დაკავშირებულია საქართველოსთან, თუ მისი ბიოგრაფიისა და საქმიანობის აღსაწერად არსებობს საკმარისი [[ვიკიპედია:წყაროს_მითითება#წყაროების_კლასიფიკაცია|ავტორიტეტული და სანდო მეორეული წყაროებით]].
==წყაროები==
===ბიოგრაფიული ლექსიკონი===
{{მალხმობა|ვპ:ბიო/ლექსიკონი}}
*გაითვალისწინეთ, რომ პიროვნების ენციკლოპედიური მნიშვნელობის დამადასტურებლად '''არ გამოდგება''' საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი]. ლექსიკონს არ გააჩნია ენციკლოპედიური ან სხვა მნიშვნელობის განმსაზღვრელი კრიტერიუმები, შესაბამისად ბიოგრაფიული ლექსიკონი '''არ არის''' წყარო, რომლითაც შესაძლებელია ვიკიპედიისთვის ენციკლოპედიური მნიშვნელობის დამტკიცება.
==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ვიკიპედია:წყაროს მითითება]]
*[[ვიკიპედია:ცოცხალი ადამიანების ბიოგრაფიები]]
biqg7f4p87f6h0aqzdp9z522gxe10qn
ომის დანაშაული
0
531435
4399313
4364305
2022-07-28T01:20:36Z
Xqbot
8347
რობოტი: ორმაგი გადამისამართების გასწორება → [[ომის დანაშაულები]]
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[ომის დანაშაულები]]
ezp2vic1vh1c0fopd9o9z7podo5uw1h
მომხმარებელი:ზურა6446/სავარჯიშო:ავღანეთის ომი
2
531735
4399683
4380185
2022-07-28T11:21:41Z
ზურა6446
102258
/* აშშ-ის პოლიტიკის ცვლილება */
wikitext
text/x-wiki
==== აშშ-ის პოლიტიკის ცვლილება ====
კლინტონის პრეზიდენტობისას აშშ უპირატესობას ანიჭებდა პაკისტანს და 1998-1999 წლებამდე არ ჰქონდა აშკარა პოლიტიკა ავღანეთის მიმარ. მაგალითად, 1997 წელს აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის რობინ რაფაელმა მასუდს უთხრა, რომ დანებებულიყო თალიბანთან ბძოლის მაგივრად. მასუდმა თქვა, რომ თუ ის გააკონტროლებდა ტავისი ქუდის ზომის ტერიტორიას, მაშინ დაიცავდა მას თალიბანისგან.<ref name="Webster University Press Book" /> ამავე დროს კლინტონის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის უმაღლესი თანამდებობების პირები გაემგზავრნენ ჩრდილოეთ ავღანეთში, რათა დაერწმუნებინათ ჩრდილოეთის ფრონტი, არ გამოეყენებინათ მნიშვნელოვანი შანსი თალიბანის წინააღმდეგ. ისინი ითხოვდნენ ემბარგოსა და ცეცხლის შეწყვეტას, ამავე დროს პაკისტანმა დაიწყო ბერლინის საჰაერო მომარაგეის მსგავსი მოქმედებები თალიბანის ძალების აღსადგენად, დაფინანსებული საუდების ფული.<ref name="US Congressman Dana Rohrabacher">{{cite web|year=2004|url=http://rohrabacher.house.gov/911-represented-dramatic-failure-policy-and-people|title=9/11 Represented a Dramatic Failure of Policy and People|publisher=US Congressman Dana Rohrabacher|access-date=5 March 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130306015402/http://rohrabacher.house.gov/911-represented-dramatic-failure-policy-and-people|archive-date=6 March 2013|url-status=dead}}</ref>
აშშ-ის პოლიტიკა ავღანეთის მიმართ შეიცვალა 1998 წელს აშშ-ის საელცოს დაბომბვის შემდეგ. ოსამა ბინ ლადენს მიეწერა ტერაქტში მონაწილეობა. 1999 წელს აშშ-მ და გაერომ დაასანქცირეს თალიბანი გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 1267-ის მიხედვით, რომელიც ითხოვდა ოსამა ბინ ლადენის ექსტრადაციასა და ტერორისტების ყველა ბაზის დახურვას ავღანეთში.<ref>{{cite press release|title=Security Council demands that Taliban turn over Osama bin Laden to appropriate authorities|url=https://www.un.org/News/Press/docs/1999/19991015.sc6739.doc.html|publisher=United Nations|date=15 October 1999|access-date=29 June 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20130816074745/http://www.un.org/News/Press/docs/1999/19991015.sc6739.doc.html|archive-date=16 August 2013|url-status=live}}</ref> ერტადერთი კოლაბორაცია აშშ-სა და მასუდს შორის გაიმართა სწორედ ამ დროს, როცა ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო ცდილობდა ოსამა ბინ ლადენის აღმოცენას.{{sfn|Risen|2008}} აშშ და ევროკავშირი არ დაეხმარნენ მასუდს თალიბანთან ბრძოლაში.
By 2001 the change of policy sought by CIA officers who knew Massoud was underway.{{sfn|Coll|2004|p=720}} CIA lawyers, working with officers in the Near East Division and Counter-terrorist Center, began to draft a formal finding for President [[George W. Bush]]'s signature, authorizing a [[covert operation|covert action]] program in Afghanistan. It would be the first in a decade to seek to influence the course of the Afghan war in favor of Massoud.{{sfn|Coll|2004|p=14}}
A change in US policy was effected in August 2001.{{sfn|Coll|2004|p=14}} The Bush administration agreed on a plan to start supporting [[Ahmad Shah Massoud|Massoud]]. A meeting of top national security officials agreed that the Taliban would be presented with an ultimatum to hand over bin Laden and other al-Qaeda operatives. If the Taliban refused, the US would provide [[Covert operation|covert]] military aid to anti-Taliban groups. If both those options failed, "the deputies agreed that the United States would seek to overthrow the Taliban regime through more direct action".<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2004/mar/24/september11.usa2 |author=Julian Borger |title=Bush team 'agreed plan to attack the Taliban the day before September 11' |work=The Guardian |location=London |date=24 March 2004 |access-date=18 December 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161203065522/https://www.theguardian.com/world/2004/mar/24/september11.usa2 |archive-date=3 December 2016 |url-status=live }}</ref>
==== მასუდის მკვლელობა ====
{{Further||აჰმად შაჰ მასუდი}}
[[File:Shah wali's Bridge south view.jpg|thumb|Ahmad Shah Massoud was assassinated by Al-Qaeda in Afghanistan's [[Takhar Province]] on 9 September 2001]]
[[Ahmad Shah Massoud]] was the only leader of the United Front (Northern Alliance) in Afghanistan in 2001. In the areas under his control, Massoud set up democratic institutions and signed the Women's Rights Declaration.<ref name=autogenerated4>{{cite book|last=Marcela Grad|author-link=Marcela Grad|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|edition=1 March 2009 |page=310 |publisher=Webster University Press}}</ref> Massoud's tolerant government prompted up to a million refugees to flee from the Taliban to areas under his control.<ref name="National Geographic">{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY |title=Inside the Taliban 06 – N.G. |publisher=YouTube |date=11 November 2009 |access-date=10 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151216030829/https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY |archive-date=16 December 2015 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |year=2007 |url=http://channel.nationalgeographic.com/channel/episodes/inside-the-taliban/ |title=Inside the Taliban |publisher=[[National Geographic Society|National Geographic]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705212814/http://channel.nationalgeographic.com/channel/episodes/inside-the-taliban/ |archive-date=5 July 2014 }}</ref><ref name="EU Parliament">{{cite web|year=2001|url=https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|title=Massoud in the European Parliament 2001|publisher=EU media|access-date=15 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140225002506/https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|archive-date=25 February 2014|url-status=live}}</ref>
In early 2001, Massoud and several other Afghan leaders addressed the [[European Parliament]] in Brussels, asking the [[international community]] to provide humanitarian help. The Afghan envoy asserted that the Taliban and al-Qaeda had introduced "a very wrong perception of Islam" and that without the support of the Pakistani government and Osama bin Laden, the Taliban would not be able to sustain their military campaign for another year. Massoud warned that his intelligence had gathered information about an imminent, large-scale attack on US soil.<ref name="gwu.edu">{{cite web|title=Defense Intelligence Agency|year=2001|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB97/tal32.pdf|publisher=National Security Archive|access-date=19 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140617045854/http://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB97/tal32.pdf|archive-date=17 June 2014|url-status=live}}</ref>
On 9 September 2001, two Arabs with Belgian passports posing as journalists killed Massoud in a suicide attack in [[Takhar Province]]. Massoud was concerned about his reputation in the Arab and Islamic world and wanted to counter Osama bin Laden's propaganda. The two men arrived with a letter of introduction from the Islamic Observation Centre in London and established contact through the mujahedeen party leader [[Abdul Rasul Sayyaf]], who had previously aligned with Massoud. The "journalists" had signaled they would portray Massoud favorably. Shortly after the interview began, the cameraman detonated a bomb hidden in the video camera. The explosion killed the cameraman and flying pieces of metal severely wounded Massoud, who died while being taken to hospital by helicopter. The interviewer, who was uninjured, was later shot during an attempt to escape.<ref>{{cite book |last1=Strick van Linschoten |first1=Alex |last2=Kuehn |first2=Felix |date=2012 |title=An Enemy We Created: The Myth of the Taliban–Al-Qaeda Merger in Afghanistan |url=https://books.google.com/books?id=PpqKLn7eugEC&pg=PA204 |location=New York |publisher=Oxford University Press |pages=204–206 |isbn=978-0-19-992731-9}}</ref><ref>{{cite book |last=Coll |first=Steve |author-link=Steve Coll |date=2005 |title=Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001 |url=https://books.google.com/books?id=N8Qxf-33dxMC&pg=PT955 |location=New York |publisher=Penguin Books |pages=574–576 |isbn=978-0-14-303466-7}}</ref>
Osama bin Laden had ordered the assassination to appease the Taliban because the imminent terrorist attacks in the United States would certainly cause serious problems for the Taliban. An al-Qaeda magazine in Saudi Arabia later published an account which described al-Qaeda's involvement in Massoud's assassination.<ref>{{cite book |last=Bergen |first=Peter |author-link=Peter Bergen |date=2021 |title=The Rise and Fall of Osama bin Laden |url=https://books.google.com/books?id=mWI7EAAAQBAJ&pg=PA136 |location=New York |publisher=Simon & Schuster |pages=136–137, 301 |isbn=978-1-982170-52-3}}</ref> The two assassins had received training in one of bin Laden's camps and were seen off in Kandahar by Osama bin Laden and Ayman al-Zawahiri when they left for the interview.<ref>{{cite book |last=Gutman |first=Roy |author-link=Roy Gutman |date=2013 |title=How We Missed the Story: Osama bin Laden, the Taliban, and the Hijacking of Afghanistan |location=Washington, D.C. |publisher=United States Institute of Peace |edition=2nd |page=269 |isbn=978-1-60127-146-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Gall |first=Sandy |author-link=Sandy Gall |date=2021 |title=Afghan Napoleon: The Life of Ahmad Shah Massoud |location=London |publisher=Haus Publishing |page=303 |isbn=978-1-913368-22-7}}</ref> The letter with the interview request addressed to Massoud was later found on a computer used by al-Zawahiri that was looted from an office in Kabul in late 2001.<ref>{{cite book |last=Burke |first=Jason |author-link=Jason Burke |date=2007 |title=Al-Qaeda: The True Story of Radical Islam |url=https://books.google.com/books?id=z0c1fNcjL5sC&pg=PT291 |location=London |publisher=Penguin Books |edition=3rd |page=197 |isbn=978-0-14-103136-1}}</ref> The Taliban denied any involvement in the assassination, and it is highly unlikely that they were privy to the assassination plans. There were a few minor attacks by the Taliban after the assassination, but no major offensive.<ref>{{cite book |last1=Strick van Linschoten |first1=Alex |last2=Kuehn |first2=Felix |date=2012 |title=An Enemy We Created: The Myth of the Taliban–Al-Qaeda Merger in Afghanistan |url=https://books.google.com/books?id=PpqKLn7eugEC&pg=PA206 |location=New York |publisher=Oxford University Press |pages=206–209 |isbn=978-0-19-992731-9}}</ref>
=== 11 სექტემბრის ტერაქტები ===
{{მთავარი|2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტები}}
[[File:WTCgroundzero.jpg|thumb|Ground Zero in New York following the [[September 11 attacks|attacks of 11 September 2001]]]]
On the morning of 11 September 2001, a total of 19 [[Arabs|Arab]] men—15 of whom were from Saudi Arabia—carried out four [[September 11 attacks|coordinated attacks]] in the United States. Four commercial passenger jet airliners were hijacked.<ref name="Holmes">{{cite book |last=Holmes|first=Stephen|title=Making sense of suicide missions|year=2006|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-929797-9|editor=Diego Gambetta|chapter=Al Qaeda, 11 September 2001}}</ref><ref name="Keppel2008">{{cite book|last1=Keppel|first1=Gilles|title=Al Qaeda in its own words|year=2008|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02804-3|last2=Milelli|first2=Jean-Pierre|last3=Ghazaleh|first3=Pascale|url-access=registration|url=https://archive.org/details/isbn_9780674028043}}</ref> The hijackers – members of al-Qaeda's [[Hamburg cell]]<ref>"[http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch5.htm Chapter of the 9/11 Commission Report detailing the history of the Hamburg Cell] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090816215318/http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch5.htm |date=16 August 2009 }}". [[9/11 Commission]].</ref> – intentionally crashed [[American Airlines Flight 11|two of]] [[United Airlines Flight 175|the airliners]] into the Twin Towers of the [[World Trade Center (1973–2001)|World Trade Center]] in New York City, killing everyone on board and more than 2,000 people in the buildings. Both buildings collapsed within two hours from damage related to the crashes, destroying nearby buildings and damaging others. The hijackers crashed a [[American Airlines Flight 77|third airliner]] into the [[The Pentagon|Pentagon]] in [[Arlington County, Virginia|Arlington]], [[Virginia]], just outside Washington, D.C. [[United Airlines Flight 93|The fourth plane]] crashed into a field near [[Shanksville, Pennsylvania|Shanksville]], in rural [[Pennsylvania]], after some of its passengers and flight crew attempted to retake control of the plane, which the hijackers had redirected toward Washington, D.C., to target the [[White House]], or the [[United States Capitol|US Capitol]]. No one aboard the flights survived. The death toll among responders including firefighters and police was 836 as of 2009.<ref name="FOX Responders" /> Total deaths were 2,996, including the 19 hijackers.<ref name="FOX Responders">{{cite news|publisher=FOX News|title=9 Years Later, Nearly 900 9/11 Responders Have Died, Survivors Fight for Compensation|date=11 September 2010|url=http://www.foxnews.com/politics/2010/09/09/report-responders-died-ground-zero-illnesses/|access-date=12 September 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100911224043/http://www.foxnews.com/politics/2010/09/09/report-responders-died-ground-zero-illnesses/|archive-date=11 September 2010|url-status=live}}</ref>
The attacks were masterminded by Osama Bin Laden, and the US desire to hold him accountable became the [[Casus belli|c''asus belli'']] for invasion. Historian Carter Malkasian writes that "seldom in history has one man so singlehandedly provoked a war." Bin Laden sought, successfully, to draw the US into an extended war similar to that fought against the Soviets.<ref name=":5" />{{Rp|62–64}} The Taliban publicly condemned the 11 September attacks.<ref name="ultimatum" /> They also greatly underestimated the US's willingness to go to war. The US was mistaken in its belief that the Taliban and al-Qaeda were almost inseparable when, in fact, they had very different goals and leaders.<ref name=":5" />{{Rp|65–70}}
=== აშშ-ის ულტიმატუმი ===
Immediately after the 9/11 attacks, the [[United States National Security Council]] agreed that military action would probably have to be taken against Al-Qaeda and the Taliban. However, Bush decided to issue an ultimatum to the Taliban first.<ref name=":5" />{{Rp|54}} President Bush issued an ultimatum to the Taliban to hand over Osama bin Laden, "close immediately every terrorist training camp, hand over every terrorist and their supporters, and give the United States full access to terrorist training camps for inspection."<ref name="ultimatum">{{cite news|title=The US refuses to negotiate with the Taliban |url=http://www.bbc.co.uk/history/events/the_us_refuses_to_negotiate_with_the_taliban |publisher=BBC History |access-date=27 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181203142713/http://www.bbc.co.uk/history/events/the_us_refuses_to_negotiate_with_the_taliban |archive-date=3 December 2018 }}</ref> The same day, religious scholars met in Kabul, deciding that bin Laden should be surrendered, however, Mullah Omar decided that "turning over Osama would only be a disgrace for us and for Islamic thought and belief would be a weakness", and that the US would continue making demands after surrendering bin Laden, who he claimed was innocent.<ref name=":5" />{{Rp|56}} The Taliban refused the ultimatum, saying that Osama bin Laden was protected by the traditional [[Pashtunwali|Pashtun laws of hospitality]].<ref>{{cite journal|last1=Daalder|first1=Ivo H.|last2=Lindsay|first2=James M.|date=April 2003|title=The Bush Revolution: The Remaking of America's Foreign Policy, page 19|publisher=The Brookings Institution|quote="Despite intense diplomatic pressure, the Taliban rejected Bush’s demands."|url=https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/20030425.pdf}}</ref><ref>{{cite news|title=In Afghanistan, U.S. is fighting tribal insurgency, not jihad |url=http://articles.baltimoresun.com/2010-03-02/news/bal-op.pashtun02mar02_1_pashtuns-taliban-afghanistan-jihad |work=[[The Baltimore Sun]] |date=2 March 2010 |access-date=27 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181028033819/http://articles.baltimoresun.com/2010-03-02/news/bal-op.pashtun02mar02_1_pashtuns-taliban-afghanistan-jihad |archive-date=28 October 2018 }}</ref>
In the weeks ahead and at the beginning of the US and NATO invasion of Afghanistan, the Taliban demanded evidence of bin Laden's guilt, but subsequently offered to hand over Osama bin Laden to a third country if the US stopped its bombing and provided evidence of bin Laden's guilt.<ref>{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/aponline/20011014/aponline135016_000.htm?noredirect=on|title=Bush Rejects Taliban Bin Laden Offer|website=www.washingtonpost.com|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181023120130/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/aponline/20011014/aponline135016_000.htm?noredirect=on|archive-date=23 October 2018}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/asia/bush-rejects-taliban-offer-to-surrender-bin-laden-9143208.html|title=Bush rejects Taliban offer to surrender bin Laden|work=The Independent|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181023121549/https://www.independent.co.uk/news/world/asia/bush-rejects-taliban-offer-to-surrender-bin-laden-9143208.html|archive-date=23 October 2018}}</ref> A Bush administration official later stated that their demands were "not subject to negotiation" and that it was "time for the Taliban to act now."<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2001/US/10/07/ret.us.taliban/|title=CNN.com – U.S. rejects Taliban offer to try bin Laden – October 7, 2001|website=edition.cnn.com|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20040614003300/http://www.cnn.com/2001/US/10/07/ret.us.taliban/|archive-date=14 June 2004}}</ref> Covert US military action began soon after, and the War started officially on 7 October 2001.<ref name=":5" />{{Rp|58}}
== ისტორია ==
=== ტაქტიკური გადახედვა ===
The War contained two main factions: the Coalition, which included the US and its allies (eventually supporting the Government of the Islamic Republic of Afghanistan); fighting against the Taliban, its allies, and its militias. Complicating the fight was Taliban splinter groups and other more radical religious groups such as al-Qaeda and later the [[Islamic State]]. These radical groups sometimes fought for the Taliban, sometimes fought for their own goals, and sometimes fought against both the Taliban and the Government.
Afghanistan is a rural country. In 2020, some 80% of its 33 million people lived in the countryside.<ref name=":5" />{{Rp|12}} This predisposes warfare to rural areas, and provides ample hiding spots for guerrilla fighters. The country also has harsh winters, which favors spring or summertime military offensives after winter lulls in fighting. 99.7% of Afghanistan is [[Muslims|Muslim]],<ref name="Factbook">{{cite web|title=Afghanistan|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/afghanistan/|access-date=22 August 2018|work=The World Factbook|publisher=cia.gov}}</ref> which affected the ideology of both the Taliban and the Afghan government. Islam has historically allowed Afghan leaders to overcome tribal differences and conflict, and provided a sense of unity especially against foreigners and non-believers. Centuries of foreign invasion by non-Muslims cemented the religious nature of resisting outsiders and the Afghan identity.<ref name=":5" />{{Rp|17–19}} The impact of local religious leaders ([[Mullah|''mullahs'']]) is important in Afghanistan, and could influence the population as much as the government. Mullahs have traditionally been important in prescribing resistance to outsiders through calls for holy war or jihad.<ref name=":5" />{{Rp|23–24}}
Afghanistan is a largely tribal society and this significantly influences Afghan society and politics. Tribalism is largely a source of division, unlike Islam. Pashtuns are the largest ethnic group of Afghanistan comprising between 38% and 50% of the population.<ref name="AsiaFoundation">{{cite book |year=2018 |publisher=[[The Asia Foundation]] |title=Afganistan in 2018. A Survey of the Afghan People |url=https://www.asiafoundation.org/resources/pdfs/Surveybook2012web1.pdf |page=283}}</ref> [[Pashtunwali]], the traditional way of life for the Pashtuns, guided most tribal decision making. Tribal unity was often weak as well due to Pashtunwali's method of dealing with feuds. Traditionally, Afghan leaders have depended on tribes to keep order in rural areas because without their cooperation the state was often ineffective and weak. [[Afghans]] were more loyal to their own community and tribe, not the state, which meant that tribes would align with either the Taliban or the Government as was most beneficial.<ref name=":5" />{{Rp|19–22}}
The significant difference in power between high-tech Coalition militaries and the guerrilla Taliban led to [[asymmetric warfare]]. Owing to their roots in the anti-Soviet Mujihideen, the Taliban carried on the guerrilla tactics developed in the 1980s. The Mujihdeen operated in small cadres of 10 to 50 men, armed with a combination of outdated and (usually looted) modern weapons.<ref name=":5" />{{Rp|31}} The Taliban increasingly used guerrilla tactics such as suicide, car and roadside bombs ([[improvised explosive device|IEDs]]), and targeted assassinations.<ref name="UNAMAJul09">[https://unama.unmissions.org/civilian-casualties-keep-rising-says-un-report 'Civilian casualties keep on rising, says UN report'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171014234410/https://unama.unmissions.org/civilian-casualties-keep-rising-says-un-report|date=14 October 2017}}. UNAMA, 31 July 2009. Retrieved 9 October 2017.</ref> By 2009, IEDs had become the Taliban's weapon of choice.<ref name="Arnoldy">{{cite web|author=Ben Arnoldy|date=31 July 2009|title=In Afghanistan, Taliban kills more civilians than US|url=http://www.csmonitor.com/2009/0731/p06s15-wosc.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090803190403/http://www.csmonitor.com/2009/0731/p06s15-wosc.html|archive-date=3 August 2009|access-date=8 October 2017|work=Christian Science Monitor}}</ref> The Taliban also used insider attacks as the war drew on, by planting personnel in the Afghan military and police forces.<ref name="ShootingAfghanistan">{{cite news|title=American army officer killed, many wounded in Afghan insider attack|url=http://www.afghanistansun.com/index.php/sid/224460361|access-date=7 August 2014|work=Afghanistan Sun|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006084513/http://www.afghanistansun.com/index.php/sid/224460361|archive-date=6 October 2014|url-status=live}}</ref>
=== 2001–2002: შეჭრა და ადრინდელი ოპერაციები ===
[[File:US soldiers on horseback 2001 Afghanistan.jpg|thumb|[[US Army Special Forces]] and [[Combat Controller|US Air Force Combat Controllers]] with Northern Alliance troops on horseback, [[Samangan Province]]]]
Though the US officially invaded on 7 October 2001 by launching [[Operation Enduring Freedom]], covert operations had begun several weeks earlier. Fifteen days after the 9/11 attack, the US covertly inserted members of the CIA's [[Special Activities Division]] into Afghanistan, forming the Northern Afghanistan Liaison Team.<ref>{{cite web|last1=Moore|first1=J. Daniel|title=Review of First In: An Insider's Account of How the CIA Spearheaded the War on Terror in Afghanistan|url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol49no4/War_on_Terror_9.htm|url-status=dead|access-date=21 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20090211214827/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol49no4/War_on_Terror_9.htm|archive-date=11 February 2009}}</ref> They linked up with the Northern Alliance in the [[Panjshir Valley]] north of Kabul.<ref name="Malkasian2021p61">{{cite book|last=Malkasian|first=Carter|url=https://books.google.com/books?id=k8owEAAAQBAJ|title=The American War in Afghanistan: A History|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-755079-3|page=61|author-link=Carter Malkasian}}</ref> In October, 12-man Special Forces teams began arriving in Afghanistan to work with the CIA and Northern Alliance.<ref name="Malkasian2021p61" /> Within a few weeks the Northern Alliance, with assistance from the US ground and air forces, captured several key cities from the Taliban.<ref name="army.mil">{{cite web|title=Units Credited With Assault Landings|url=http://www.army.mil/usapa/epubs/pdf/go0610.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20061001031543/http://www.army.mil/usapa/epubs/pdf/go0610.pdf|archive-date=1 October 2006|access-date=28 June 2017|website=army.mil|df=dmy-all}}</ref><ref name="gresham">{{cite web|last1=Gresham|first1=John|date=12 September 2011|title=The Campaign Plan – Special Operations Forces and Operation Enduring Freedom|url=http://www.defensemedianetwork.com/stories/operation-enduring-freedom-the-first-49-days-2/|access-date=11 September 2015}}</ref> The Taliban retreated throughout the country, holding steady only in [[Kunduz Province]], outmatched by US air support. By November, the Taliban had lost control of most of the country.<ref name=":5" />{{Rp|70–75}}
The US did not invade alone: it began with assistance from the UK, and eventually over a dozen more countries.<ref name="The Guardian">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2001/oct/07/politics.september11|title=After the September Eleventh Terrorist attacks on America, "It's time for war, Bush and Blair tell Taliban – We're ready to go in – PM|Planes shot at over Kabul"|work=The Guardian|date=7 October 2001|access-date=2 August 2011|location=London|first1=Ed|last1=Vulliamy|first2=Patrick|last2=Wintour|first3=Ian|last3=Traynor|first4=Kamal|last4=Ahmed}}</ref><ref name="Canada in Afghanistan 2001">{{cite news|title=Canada in Afghanistan: 2001|url=http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|access-date=7 June 2013|newspaper=National Post|archive-date=15 June 2013|archive-url=https://archive.today/20130615215843/http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|url-status=dead}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Filkins |first=Dexter |date=2013-09-23 |title=The Shadow Commander |url=http://www.newyorker.com/magazine/2013/09/30/the-shadow-commander |access-date=2022-04-20 |website=The New Yorker |language=en-US}}</ref> The US and its allies drove the Taliban from power and built military bases near major cities across the country. Most al-Qaeda and Taliban were not captured, escaping to neighboring Pakistan or retreating to rural or remote mountainous regions.<ref>{{cite news|url=http://www.thedailybeast.com/articles/2014/03/16/how-al-qaeda-escaped-afghanistan-and-lived-to-fight-another-day|title=How Al Qaeda Escaped Afghanistan and Lived to Fight Another Day|first=Yaniv|last=Barzilai|date=30 January 2017|website=The Daily Beast|access-date=28 June 2017}}</ref> On 20 December 2001, the [[United Nations]] authorized an [[International Security Assistance Force]] (ISAF), with a mandate to help the Afghans maintain security in Kabul and surrounding areas.<ref name="cdi1">[http://www.cdi.org/terrorism/isaf.cfm ISAF in Afghanistan] CDI, Terrorism Project – 14 February 2002. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414182423/http://www.cdi.org/terrorism/isaf.cfm|date=14 April 2012}}</ref> Its mandate did not extend beyond the Kabul area for the first few years.<ref name="ISAF Chronology">{{cite web|title=ISAF Chronology|url=http://www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html|access-date=2 August 2011|publisher=Nato.int|archive-date=13 November 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101113041055/http://www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html|url-status=dead}}</ref> Eighteen countries were contributing to the force in February 2002.
[[File:DeltaSBSTora.jpg|thumb|American and British special forces operators at [[Battle of Tora Bora|Tora Bora]], 2001]]
Who would lead the country became an acute political question. At the [[International Conference on Afghanistan, Bonn (2001)|Bonn Conference]] in December 2001, [[Hamid Karzai]] was selected to head the [[Afghan Interim Administration]], which after a [[2002 loya jirga|2002 ''loya jirga'']] (grand assembly) in [[Kabul]] became the [[Afghan Transitional Administration]]. The agreement provided steps that would lead to democracy for the country.<ref name="dx">{{cite journal |last1=Felbab-Brown |first1=Vanda | author-link = Vanda Felbab-Brown|year=2012 |title=Slip-Sliding on a Yellow Brick Road: Stabilization Efforts in Afghanistan |journal=Stability: International Journal of Security and Development |volume=1 |issue=1|pages=4–19 |doi=10.5334/sta.af|doi-access=free }}</ref>
[[File:US humvee crossing a small river in Afghanistan.jpg|thumb|US [[Humvee]] crossing water in 2002]]
Shortly after the elevation of Karzai to president on 5 December, the Taliban may have tried to seek a conditional surrender to Karzai. There are two conflicting accounts. The first is that an agreement, possibly signed by Mullah Omar, leader of the Taliban, was reached wherein the Taliban would surrender in exchange for immunity. The second is that the agreement was more narrowly focused on surrendering [[Kandahar]]. Taliban sources, on the other hand, say that Omar was not part of the deal and was not going to surrender Kandahar. Whatever the case, the US vetoed any sort of negotiation, in what historian Malkasian calls "one of the greatest mistakes" of the war. Omar disappeared, leaving either for another part of Afghanistan or Pakistan. The Taliban subsequently went into hiding, or fled to Pakistan, though many gave up arms as well. Most leaders and thousands of fighters went to Pakistan. Whether the Taliban had decided on an insurgency at this time is unknown.<ref name=":5" />{{Rp|74–84}} Taliban fighters remained in hiding in the rural regions of four southern provinces: Kandahar, [[Zabul]], Helmand and Uruzgan.<ref>{{cite news|title=U.S. remains on trail of bin Laden, Taliban leader |publisher=CNN |date=14 March 2002 |url=http://articles.cnn.com/2002-03-14/us/ret.osama.whereabouts_1_mullah-mohammed-omar-taliban-leader-bin?_s=PM:US |access-date=29 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130117094334/http://articles.cnn.com/2002-03-14/us/ret.osama.whereabouts_1_mullah-mohammed-omar-taliban-leader-bin?_s=PM:US |archive-date=17 January 2013}}</ref>
By late November, bin Laden was at a fortified training camp in Tora Bora. The [[battle of Tora Bora]] began on 6 December. CIA teams working with tribal militias followed bin Laden there and began to call in air strikes to clear out the mountainous camp, with special forces soon arriving in support. While the tribal militia numbered 1,000, it was not fighting eagerly during Ramadan. While the CIA requested that United States Army Rangers be sent and Marines were ready to deploy, they were declined. Bin Laden was eventually able to escape at some point in December to Pakistan.<ref name=":5" />{{Rp|84–87}}
The invasion was a striking military success for the Coalition. Less than 12 US soldiers died between October and March, compared to some 15,000 Taliban killed or taken prisoner. Special forces teams and their Afghan allies had done most of the work and relatively few soldiers had been required. Karzai was a respected, legitimate, and charismatic leader. Still, according to Malkasian, the failure to capture bin Laden or negotiate with the Taliban, or include them in any way in the new government, set the course for the long war that bin Laden had dreamed of getting the US into.<ref name=":5" />{{Rp|86–88}}
=== 2003–2005: თალიბანის აღორძინება ===
[[File:Neotaliban insurgency 2002-2006 en.png|thumb|left|Map detailing the spread of the Taliban insurgency, 2002–2006]]
==== კოალიციის შეცდომები, თალიბანი იწყებს რეორგანიზაციას ====
After initial success, the US lacked an obvious goal in Afghanistan beyond counter-terrorism objectives of finding senior Taliban and al-Qaeda leaders. [[Nation-building]] was initially opposed by the Bush administration but as the US stayed, it slowly crept into the rationale for staying. In April 2002, Bush made a speech expressing a desire to rebuild Afghanistan. The US also sought to instill democracy and women's rights as a moral matter. The international community contributed to the development effort in Afghanistan, which focused on aid and creating institutions to run the country. US reconstruction efforts also focused on improving education, health care, and community development. The US also supported and funded the creation of an Afghan army in early 2002. However, the army was built slowly due to competing interests and a US belief that the Taliban were no longer a strong threat. Some in the Bush administration preferred to use the Northern Alliance and warlords as the military instead of creating a new military. The army became an afterthought and was poorly trained and equipped, which further enabled the Taliban.<ref name=":5" />{{Rp|89–105}}
Some members of the Taliban reached out to Karzai to open negotiations several times between 2002 and 2004, but the US was adamantly against this and ensured that all top Taliban leaders were blacklisted, such that the Afghan Government could not negotiate with them. Historian Malkasian argues that negotiations with the Taliban would have been low cost but highly effective at this stage and chocks it up to US overconfidence and hubris, and notes that all the information that the Taliban could resurge was available but ignored.<ref name=":5" />{{Rp|106–111}} Some Taliban leaders considered joining the political process, with meetings on the issue until 2004, though these did not result in a decision to do so.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|19}}
The first attempt at a larger organization of Taliban groups after the invasion occurred in April 2002 in the country's south. A ''[[shura]]'' was established by former mid-level Taliban officials in Gardi Jangal in a refugee camp near the Helmand border. It operated in the core southern provinces of Kandahar, Helmand, Zabul, and Uruzgan. It was composed of 23 groups of about 50 individuals each, for a total of around 1,200. In the [[North Waziristan District]] of Pakistan, [[Jalaluddin Haqqani]] had started organizing the [[Haqqani network]] after exiling there in 2001. In early 2002 their manpower was estimated at 1,400 and had presence in [[Paktia Province]] and [[Khost Province]] in the second half of 2002 with limited activity. They were joined by members of Al-Qaeda. [[Operation Jacana]] & [[Operation Condor (Afghanistan)|Operation Condor]], among others, tried to flush out the Taliban with varying results.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|25–29}}
From 2002 to 2005, the Taliban reorganized and planned a resurgence. Pressure on Coalition forces to hunt down terrorists led to excesses and generated some popular support for the Taliban. Coalition troops would go on missions with questionable intelligence, at one point falling prey to a false tip provided by a target's political opponents. Few high level Taliban or al-Qaeda leaders were caught. Those captured were predominantly low-level Taliban operatives who had little information on al-Qaeda. Numerous civilians were killed in operations, including [[Uruzgan wedding bombing|a wedding which was misinterpreted as a Taliban gathering]]. Repeated errors by Coalition forces drove Taliban recruitment. Many Taliban leaders who had given up arms to leave peacefully, especially after being promised amnesty by President Karzai, were increasingly harassed by the US and elements of the Afghan government. By 2004, most Taliban leaders in Afghanistan had fled back to Pakistan where the remnants of the Taliban were hiding. Malkasian argues that the US provided significant momentum to the Taliban by its own missteps, especially by focusing on aggressive counter-terrorism and vengeance for 9/11. He further argues that these actions alone did not restart the conflict, because the Taliban would have re-emerged regardless because of leaders like Mullah Omar and Jalaluddin Haqqani who had never put down arms.<ref name=":5" />{{Rp|119–123}}
==== ბრძოლები იმატებს ====
The Taliban undertook relatively few actions until 2005. Pamphlets by Taliban and other groups turned up strewn in towns and the countryside in early 2003, urging [[Islam]]ic faithful to rise up against US forces and other foreign soldiers in holy war.<ref>{{cite news|title=Leaflet War Rages in Afghan Countryside |agency=Associated Press |date=14 February 2003 |url=http://www.intellnet.org/news/2003/02/14/16788-1.html |access-date=6 October 2017|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928142619/http://www.intellnet.org/news/2003/02/14/16788-1.html |archive-date=28 September 2007 }}</ref> On 27 January 2003, during [[Operation Mongoose (2003)|Operation Mongoose]], US forces cleared out the Adi Ghar cave complex {{convert|15|mi|km|abbr=on|order=flip|round=5}} north of [[Spin Boldak]].<ref name="www_globalsecurity_org1">{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2003/02/mil-030211-afps01.htm|title=globalsecurity.org |access-date=27 September 2007}}</ref> In May 2003, the Taliban Supreme Court's chief justice, Abdul Salam, proclaimed that the Taliban were back, regrouped, rearmed, and ready for guerrilla war to expel US forces from Afghanistan.<ref name="CSMontorTalibanResurge">{{cite news|title=Taliban appears to be regrouped and well-funded|author1=Tohid, Owias |author2=Baldauf, Scott |name-list-style=amp |work=[[Christian Science Monitor]]|date=8 May 2003|url=http://www.csmonitor.com/2003/0508/p01s02-wosc.html |access-date=28 February 2007}}</ref> Meanwhile, American attention was diverted from Afghanistan when US forces [[Iraq War|invaded Iraq in March 2003]].<ref>{{Cite web|date=2021-07-06|title=Timeline: US intervention in Afghanistan|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210706-timeline-us-intervention-in-afghanistan|access-date=2021-09-14|website=France 24}}</ref>
Privately, the Taliban were preparing a grand offensive against the Coalition. It was to be several years in the making so that enough strength could be gathered. Mullah [[Dadullah]] was put in charge of the offensive. Dadullah was effective but cruel. He was responsible for introducing suicide bombing into wide use around 2004, as previously the Taliban had not been enamored by suicide or taking civilian lives; that had been an al-Qaeda tactic. A network of [[madrassas in Pakistan]] catering to Afghan refugees provided a steady stream of extremist recruits willing to die.<ref name=":5" />{{Rp|125–127}}[[File:US 10th Mountain Division soldiers in Afghanistan.jpg|thumb|US troops board a helicopter in Zabul province, 2003]]
[[File:3rd Battalion, 3rd Marines - Afghanistan.jpg|thumb|left|A US Navy Corpsman searches for Taliban fighters in [[Mihtarlam]], spring of 2005]]
As the summer of 2003 continued, Taliban attacks gradually increased in frequency. Dozens of Afghan government soldiers, NGO [[humanitarian aid|humanitarian workers]], and several US soldiers died in the raids, ambushes and rocket attacks. Besides guerrilla attacks, Taliban fighters began building up forces in the district of [[Dey Chopan District]] in Zabul Province. The Taliban decided to make a stand there. Over the course of the summer, up to 1,000 guerrillas moved there. Over 220 people, including several dozen Afghan police, were killed in August 2003.<ref name="The Associated Press">{{cite web|author=The Associated Press|title=Troops Rush Afghanistan in Taliban hunt|url=https://news.google.com/newspapers?nid=1320&dat=20030321&id=t-lWAAAAIBAJ&pg=6360,4863738|access-date=12 April 2014|publisher=The Gainesville Sun}}</ref> On 11 August 2003, NATO assumed control of ISAF.<ref name="Rubin">{{cite news|first=Alyssa J. |last=Rubin |url=https://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20091224064728/http://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html |archive-date=2009-12-24 |url-access=subscription |url-status=live |title=NATO Chief Promises to Stand by Afghanistan |newspaper=The New York Times |date=22 December 2009 |access-date=29 January 2014}}</ref>
Taliban leader [[Mohammed Omar|Mullah Omar]] reorganized the movement, and in 2003 launched [[Taliban insurgency|an insurgency]] against the government and ISAF.<ref name="cfr.org">{{cite web|title=The Taliban Resurgence in Afghanistan|url=http://www.cfr.org/publication/10551/|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060927101915/http://www.cfr.org/publication/10551/|archive-date=27 September 2006}}</ref><ref name="rothstein">{{cite book|author1=Rothstein, Hy S|url=https://books.google.com/books?id=w7fmg1cCjskC&q=Al+Qaeda|title=Afghanistan: and the troubled future of unconventional warfare By Hy S. Rothstein|date=15 August 2006|isbn=978-81-7049-306-8}}</ref> From the second half of 2003 and through 2004 operations started intensifying, with [[night letter]]s followed by kidnappings and assassinations of government officials and collaborating village elders by 2005, with the former leaving villages in fear. Government schools and clinics were also burned down.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|34}}
[[File:US Navy 041230-M-4697Y-045 Marines assigned to Weapons Company, 3rd Battalion, 3rd Marine Regiment, conduct a mounted patrol in the cold and snowy weather of the Khowst-Gardez Pass, Afghanistan.jpg|thumb|[[3rd Battalion, 3rd Marine Regiment]] at the [[Khost-Gardez Pass]], 2004]]
[[Operation Asbury Park]] cleared out Taliban forces in the Dey Chopan District during the summer of 2004.<ref>{{Cite web|title=22nd MEU Afghanistan Recap: Operation ASBURY PARK|url=https://www.22ndmeu.marines.mil/News/Article-View/Article/510108/22nd-meu-afghanistan-recap-operation-asbury-park/|access-date=2021-10-04|website=22nd Marine Expeditionary Unit}}</ref> In late 2004, the then hidden Taliban leader [[Mohammed Omar]] announced an insurgency against "America and its puppets" (referring to [[Transitional Islamic State of Afghanistan|transitional Afghan government]] forces) to "regain the sovereignty of our country."<ref name="NYTNov2004">{{cite news|title=Asia: Afghanistan: Taliban Leader Vows Return |last=Gall |first=Carlotta |work=The New York Times |date=13 November 2004 |url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F05E5DB173FF930A25752C1A9629C8B63 |access-date=6 October 2017}}</ref> The [[2004 Afghan presidential election]] was a major target of Taliban, though only 20 districts and 200 villages elsewhere were claimed to have been successfully prevented from voting. Karzai was elected president of the country, now named the [[Islamic Republic of Afghanistan]].<ref name="Giustozzi">{{Cite book|last=Giustozzi|first=Antonio|url=https://books.google.com/books?id=CB6sDwAAQBAJ&q=the+taliban+at+war|title=The Taliban at War: 2001–2018|date=2019|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-009239-9}}</ref>{{Rp|40}}
In late June through mid-July 2005, United States [[Navy Seals]] carried out [[Operation Red Wings]] as a joint military operation in [[Kunar Province]]. The mission intended to disrupt local Taliban led by [[Ahmad Shah (Taliban)|Ahmad Shah]], hopefully bringing stability and facilitating the [[National Assembly (Afghanistan)|Afghan Parliament]] elections [[2005 Afghan parliamentary election|scheduled for September 2005]]. The operation was a pyrrhic victory for the Coalition, with only one survivor (dramatized in the 2013 film ''[[Lone Survivor]]'') and 19 dead.<ref name="macmannis">{{citation|url=http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/200612/?pg=16#pg16|archive-url=https://web.archive.org/web/20071028212916/http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/200612/?pg=16#pg16|url-status=dead|archive-date=2007-10-28|title=Operation Red Wings: A Joint Failure in Unity of Command, Pages 14–20|last=MacMannis, Colonel Andrew (USMC) and Scott, Major Robert (USMC)|publisher=Marine Corps Association / Marine Corps Gazette|access-date=2012-02-05}}</ref><ref name="Ed_Darack_Victory_Point">{{Citation|last=Darack|first=Ed|title=[[Victory Point (Book)|Victory Point: Operations Red Wings and Whalers – The Marine Corps' Battle for Freedom in Afghanistan]]|year=2010|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-425-23259-0}}</ref><ref name=Ed_Darack_Marine_Corps_Gazette>{{citation|author=Darack, Ed|url=http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/201101/?pg=65#pg65|archive-url=https://web.archive.org/web/20110119111355/http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/201101/?pg=65#pg65|url-status=dead|archive-date=19 January 2011|title=Operation Red Wings: What Really Happened?|journal=Marine Corps Gazette |date=January 2011|pages=62–65|access-date=2011-06-13}}</ref> [[Operation Whalers]] would finish the job several weeks later. Taliban activity dropped significantly and Shah was seriously wounded. Shah was not able to undertake any significant operations subsequent to Operation Whalers in Kunar or neighboring provinces.<ref name="Ed_Darack_Victory_Point" /><ref name="BBC">{{citation|author=BBC|title=Afghan Raids 'kill 100 militants'|date=22 August 2005|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4172732.stm|publisher=news.bbc.co.uk|access-date=2012-02-08}}</ref>
The Taliban regained control over several villages in the south by the end of 2005, mostly because the villages were fed up with lack of help from the government and hoped life would be better under the Taliban. Years of planning was coming to fruition for the Taliban. By comparison, the Government was in a very weak position. The police were deeply underfunded, and the average district had only 50 officers. Some districts had no Government presence at all. Most of the countries militias (with a strength of ~100,000) had been demobilized due to international pressure to create an army. But the army was still woefully understrength. Combined with an increase in tribal feuding, the conditions were perfect for a Taliban comeback.<ref name=":5" />{{Rp|134–136}}
[[File:Air assaulting Lwar Kowndalan.jpg|thumb|left|An [[Boeing AH-64 Apache|Apache]] helicopter provides protection from the air, Lwar Kowndalan in Kandahar, October 2005]]
=== 2006–2009: ესკალაცია და NATO-ს თავმოყრა ===
As insurgent attacks in the country reportedly grew fourfold between 2002 and 2006,<ref>{{cite web |title=The RAND Corporation is a nonprofit research organization providing objective analysis and effective solutions that address the challenges facing the public and private sectors around the world |url=https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/testimonies/2007/RAND_CT296.pdf |website=www.rand.org}}</ref> by late 2007 Afghanistan was said to be in "serious danger" of falling into Taliban control despite the presence of 40,000 ISAF troops.<ref>{{cite web |title=Afghanistan 'falling into hands of Taliban' |url=https://www.theguardian.com/world/2007/nov/22/afghanistan.richardnortontaylor |website=the Guardian |language=en |date=November 22, 2007}}</ref>
==== კოალიციის დივერსიფიკაცია, თალიბანის თავდასხმა ====
From January 2006, a multinational ISAF contingent started to replace US troops in southern Afghanistan. The UK formed the core of the force, along with Australia, Canada, the Netherlands, and Estonia.<ref name="news_bbc_co_uk2">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4961368.stm|title=UK troops take over Afghan duties| access-date=27 September 2007|date=1 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="news_bbc_co_uk3">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4984880.stm|title=Canada set for longer Afghan stay| access-date =27 September 2007|date=16 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="news_bbc_co_uk6">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4983540.stm|title=Australia outlines Afghan force| access-date=27 September 2007|date=8 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="www_centcom_mil5">{{cite web |url=http://www.centcom.mil/sites/uscentcom1/CoalitionPages/Denmark.htm|title=Denmark|publisher=centcom.mil|access-date=27 September 2007}}</ref><ref name="www_defensenews_com7">{{cite news|url=http://www.defensenews.com/story.php?F=1221120&C=landwar|title=defensenews.com|access-date=27 September 2007}}</ref> In January 2006, NATO's focus in southern Afghanistan was to form [[Provincial Reconstruction Team]]s. Local Taliban figures pledged to resist.<ref name="news_bbc_co_uk8">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/5057154.stm|title=Taleban vow to defeat UK troops| access-date=27 September 2007|date=7 June 2006|work=BBC News}}</ref> Since Canada wanted to deploy in Kandahar, the UK got Helmand province. Helmand was a center of poppy production, so it seemed a good region for the anti-narcotic focused UK. In hindsight, the UK were a poor choice. Pashtun Helmandis had never forgotten the 1880 [[Battle of Maiwand]] near Helmand province; a popular rumour was that the British sought to avenge their loss in that battle. The British had long since forgotten the war, but it proved a source of significant resistance from the Afghan population.<ref name=":5" />{{Rp|138–142}}
Local intelligence suggested that the Taliban were going to wage a brutal campaign in the summer of 2006. Coalition generals sent this info up the chain of command, but decision makers ignored warnings. The US was distracted in Iraq, and Secretary of State Rumsfeld was more interested in making the Afghan army affordable than effective. Of the 70,000 soldiers the Afghan army was supposed to have, only 26,000 had been trained and retained.<ref name=":5" />{{Rp|138–142}}
Spring and summer action in 2006 by the Coalition included [[Operation Mountain Thrust]], [[Operation Medusa]], [[2006 Dutch/Australian Offensive|a Dutch/Australian offensive]], the [[Battle of Panjwaii]], [[Operation Mountain Fury]] and [[Operation Falcon Summit]]. The Coalition achieved tactical victories and area denial, but the Taliban were not completely defeated.
[[File:Village of Aranas, Nuristan province.jpg|thumb|left|A US Army soldier from [[10th Mountain Division (United States)|10th Mountain Division]], patrols Aranas]]
On 29 May 2006 a US military truck that was part of a convoy in Kabul lost control and plowed into civilian vehicles, killing one person and injuring six. The surrounding crowd got angry and a riot arose, lasting all day ending with 20 dead and 160 injured. When stone-throwing and gunfire had come from a crowd of some 400 men, the US troops had used their weapons "to defend themselves" while leaving the scene, a US military spokesman said. A correspondent for the Financial Times in Kabul suggested that this was the outbreak of "a ground swell of resentment" and "growing hostility to foreigners" that had been growing and building since 2004.<ref>{{cite news |title=npr: Truck Accident Sparks Riots in Afghanistan |newspaper = NPR.org|url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5437226|date=29 May 2006 |access-date =12 September 2017}}</ref><ref>{{cite news|last=Constable |first=Pamela |title=U.S. troops fired at mob after Kabul accident |page=1 |newspaper=The Washington Post |location=Washington |date=1 June 2006 |access-date=12 September 2017
|url=http://www.spokesman.com/stories/2006/jun/01/us-troops-fired-at-mob-after-kabul-accident/}}</ref>
[[File:Swedish medic in Afghanistan 2006.jpg|thumb|[[Swedish Army]] medic in the Mazar-e Sharif region]]
UK actions in early 2007 included [[Operation Volcano]], [[Operation Achilles]], and [[Operation Lastay Kulang]]. The UK Ministry of Defence also announced its intention to bring British troop levels in the country up to 7,700.<ref name="www_mod_uk10">{{cite web|url=http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/DefencePolicyAndBusiness/1400ExtraUkTroopsToDeployToAfghanistan.htm |title=British Ministry of Defence |access-date=27 September 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926223315/http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/DefencePolicyAndBusiness/1400ExtraUkTroopsToDeployToAfghanistan.htm |archive-date=26 September 2007}}</ref>
On 4 March 2007, US Marines killed at least 12 civilians and injured 33 in Shinwar district, Nangarhar,<ref>{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/2007/0416/p99s01-duts.html|title=Pentagon inquiry finds U.S. Marine unit killed Afghan civilians}}</ref> in a response to a bomb ambush. The event became known as the "[[Shinwar massacre]]".<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/04/15/world/asia/15afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070506103114/http://www.nytimes.com/2007/04/15/world/asia/15afghan.html |archive-date=2007-05-06 |url-access=subscription |url-status=live|title=Marines' Actions in Afghanistan Called Excessive' Actions in Afghanistan Called Excessive|work=The New York Times |first=Carlotta|last=Gall|date=15 April 2007}}</ref> The 120 member Marine unit responsible for the attack were ordered to leave the country because the incident damaged the unit's relations with the local population.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/03/23/AR2007032301721.html|title=Marine Unit Is Told To Leave Afghanistan|newspaper=The Washington Post|date=24 March 2007|access-date=9 April 2010}}</ref>
[[File:M249 with Mk46 stock.jpg|thumb|left|A US soldier conducts a mountain patrol in Nuristan Province]]
During the summer, NATO forces achieved tactical victories at the [[Battle of Chora]] in Orūzgān, where Dutch and [[Australian Army#Current deployments|Australian]] ISAF forces were deployed.
[[File:US-UK-Sangin2007.jpg|thumb|US and British troops during a patrol in Helmand Province]]
[[File:Inbound Choppers in Afghanistan 2008.jpg|thumb|Chinooks transporting troops to Bagram]]
The [[Battle of Musa Qala]] took place in December. Afghan units were the principal fighting force, supported by British forces.<ref>{{cite web|url=http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/MilitaryOperations/timeIsNowRightForRetakingMusaQalehBrowne.htm |title="Time is now right" for retaking Musa Qaleh – Browne |access-date=9 December 2007 |publisher=[[British Ministry of Defence]] |work=Defence News |date=7 December 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211202642/http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/MilitaryOperations/timeIsNowRightForRetakingMusaQalehBrowne.htm |archive-date=11 December 2007 }}</ref> Taliban forces were forced out of the town.
On 13 June 2008, Taliban fighters demonstrated their ongoing strength, liberating all prisoners in Kandahar jail. The operation freed 1200 prisoners, 400 of whom were Taliban, causing a major embarrassment for NATO.<ref>{{cite news|url=https://www.cbc.ca/news/world/insurgent-attack-frees-hundreds-from-kandahar-prison-1.725191|title=Insurgent attack frees hundreds from Kandahar prison |publisher=CBC News |date=14 June 2008}}</ref> By the end of 2008, the Taliban apparently had severed remaining ties with al-Qaeda.<ref name="edition.cnn.com">{{cite news|author=Nic Robertson |author-link=Nic Robertson |url=http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/10/06/afghan.saudi.talks/?iref=mpstoryview |title=Sources: Taliban split with al Qaeda, seek peace |publisher=CNN |access-date=9 February 2010}}</ref> According to senior US military intelligence officials, perhaps fewer than 100 members of al-Qaeda remained in Afghanistan.<ref>{{cite news| last=Partlow | first=Joshua | url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/11/10/AR2009111019644.html | title=In Afghanistan, Taliban surpasses al-Qaeda | date=11 November 2009 | newspaper=The Washington Post | access-date=20 September 2018 }}</ref>
June 2009 brought [[Operation Strike of the Sword]] in Helmand.<ref>Chandrasekaran, Rajiv. "[https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/story/2009/07/11/ST2009071102862.html?sid=ST2009071102862 A Fight for Ordinary Peace]" ''The Washington Post'' 12 July 2009</ref> It followed a British-led operation named [[Operation Panther's Claw]] in the same region, which was aimed to secure various canal and river crossings to establish a long-term ISAF presence.<ref name="MoD, 23 June">{{cite web|title=3 SCOTS launch massive air assault|url=http://www.nato.int/isaf/docu/pressreleases/2009/06/pr090623-445.html|publisher=UK Ministry of Defence}}</ref>
On 4 September 2009, during the [[Kunduz Province Campaign]] a [[2009 Kunduz airstrike|devastating NATO air raid]] was conducted 7 kilometers southwest of Kunduz where Taliban fighters had hijacked civilian supply trucks, killing up to 179 people, including over 100 civilians.<ref name="spiegel-20100806">{{cite news|url=http://www.spiegel.de/international/germany/aftermath-of-an-afghanistan-tragedy-germany-to-pay-500-000-for-civilian-bombing-victims-a-710439.html |title=Germany to Pay $500,000 for Civilian Bombing Victims |author=Matthias Gebauer |work=Der Spiegel |date=6 August 2010 |access-date=9 August 2010}}</ref>
In December 2009, an [[Forward Operating Base Chapman attack|attack on Forward Operating Base Chapman]], used by the CIA to gather information and to coordinate [[drone attack]]s against Taliban leaders, killed eight working for the CIA.<ref name="CBS Setback">{{cite news|last=Martin|first=David|date=31 December 2009|title=Afghan Attack Tremendous Setback for CIA|work=CBS News|url=http://www.cbsnews.com/stories/2009/12/31/eveningnews/main6043127.shtml|access-date=3 August 2013}}</ref>
==== სამხედროების რაოდენობის ზრდა ====
[[File:Afghanistan Troop Strength.svg|thumb|left|Development of ISAF troop strength]]
In March 2007, the US deployed some 3,500 more troops, though the pace of deployment was slow due to American priorities in Iraq.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/03/10/AR2007031001397.html|newspaper=The Washington Post|access-date=31 May 2008|author=Baker, Peter|date=11 March 2007|page=A11|title=Additional Troop Increase Approved}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/07/22/AR2008072202942_2.html?nav=hcmodule&sid=ST2008072203343&pos= |title=Obama Shifts the Foreign Policy Debate |newspaper=The Washington Post |author=Karen DeYoung |author-link=Karen DeYoung |author2=Jonathan Weisman |date=23 July 2008 |access-date=29 July 2008 |page=A08}}</ref> In the first five months of 2008, the number of US troops in Afghanistan increased by over 80% with a surge of 21,643 more troops, bringing the total from 26,607 in January to 48,250 in June.<ref name="Congressional Research Services Report for Congress – U.S. Forces in Afghanistan – Updated 15 July 2008">{{cite web|title=U.S. Forces in Afghanistan|url=https://fas.org/sgp/crs/natsec/RS22633.pdf|access-date=2 August 2011|publisher=Research Services Report for Congress}}</ref> In September 2008, President Bush announced the withdrawal of over 8,000 from Iraq and a further increase of up to 4,500 in Afghanistan.<ref>''[[The Guardian]]''. 'Bush announces withdrawal of 8,000 troops from Iraq'. [https://www.theguardian.com/world/2008/sep/09/iraq.usa] Retrieved 1 October 2008.</ref> The same month, the UK lost its 100th serviceperson.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/7443331.stm|title=Brown in tribute to Afghan dead|date=9 June 2008|work=BBC News|access-date=1 December 2011}}</ref>
January 2009 brought a change in American leadership, with the election of President [[Barack Obama]]. That month US soldiers, alongside Afghan Federal Guards, moved into the provinces of [[Logar Province|Logar]], [[Wardak Province|Wardak]], and [[Kunar Province|Kunar]]. The troops were the first wave of an expected surge of reinforcements originally ordered by President Bush and increased by President Obama.<ref>{{cite news|url=https://www.chicagotribune.com/news/nationworld/sns-ap-as-afghan-surge-begins,0,2351712.story |title=Newest US troops in Afghanistan seeing combat in dangerous region south of Kabul |work=Chicago Tribune |author=Jason Straziulo |agency=Associated Press |date=16 February 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090221010650/http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/sns-ap-as-afghan-surge-begins,0,2351712.story |archive-date=21 February 2009 |access-date=29 January 2014}}</ref> In mid-February 2009, it was announced that 17,000 additional troops would be deployed in two [[brigade]]s and support troops; the [[2nd Marine Expeditionary Brigade]] of about 3,500 and the [[2nd Infantry Division (United States)#Current structure|5th Brigade, 2nd Infantry Division]], a [[Stryker Brigade#Operators|Stryker Brigade]] with about 4,000.<ref>{{cite web |url=http://www.iht.com/articles/ap/2009/02/17/america/NA-US-Afghanistan.php |archive-url=https://archive.today/20090605095638/http://www.iht.com/articles/ap/2009/02/17/america/NA-US-Afghanistan.php |url-status=dead |archive-date=5 June 2009 |title=Obama OKs 17,000 more US troops for Afghanistan |work=International Herald Tribune |date=29 March 2009 |access-date=2 August 2011}}</ref> ISAF commander General [[David McKiernan]] had called for as many as 30,000 additional troops, effectively doubling the number of troops.<ref>{{cite news|url=https://www.usatoday.com/news/world/2009-02-17-afghanistan-forces_N.htm?csp=34|title=Obama OKs adding Afghanistan forces|work=USA Today|date=16 February 2009|first1=Susan|last1=Page|access-date=27 May 2010}}</ref> On 23 September, a classified assessment by General McChrystal included his conclusion that a successful [[Counter-insurgency|counterinsurgency]] strategy would require 500,000 troops and five years.<ref>{{cite news|url=https://www.huffingtonpost.com/tom-andrews/classified-mcchrystal-rep_b_298528.html |title=Tom Andrews: Classified McChrystal Report: 500,000 Troops Will Be Required Over Five Years in Afghanistan |work=Huffington Post |access-date=9 February 2010 |date=24 September 2009}}</ref>
On 1 December 2009, Obama announced that the US would send 30,000 more troops.<ref>{{cite news|last=Baker |first=Peter |date=5 December 2009 |title=How Obama Came to Plan for 'Surge' in Afghanistan |url=https://www.nytimes.com/2009/12/06/world/asia/06reconstruct.html?pagewanted=all&_r=0 |newspaper=The New York Times |access-date=16 March 2015}}</ref> Antiwar organizations in the US responded quickly, and cities throughout the US saw protests on 2 December.<ref name="Fight Back! News">{{cite news|url=http://www.fightbacknews.org/2009/12/1/anti-war-leaders-blast-escalation-afghanistan-war|title=Anti-war Leaders Blast Escalation of Afghanistan War|publisher=Fight Back! News|date=1 December 2009}}</ref> Many protesters compared the decision to deploy more troops in Afghanistan to the expansion of the Vietnam War under the [[Lyndon B. Johnson#Vietnam War|Johnson administration]].<ref>"[http://www.dallasnews.com/sharedcontent/dws/news/nation/stories/DN-afghanlbj_06met.ART.State.Edition2.4ba1fa7.html Obama's Afghanistan decision evokes LBJ's 1965 order on Vietnam buildup]"</ref>
[[File:Bundeswehr in Afghanistan, August 2011.jpg|thumb|left|A German [[Bundeswehr]] soldier, part of ISAF's Regional Command North at [[Camp Marmal]]]]
[[File:Burning hashish seized in Operation Albatross.jpg|thumb|upright|Burning [[hashish]] seized in Operation Albatross, a combined operation of Afghan officials, NATO and the [[Drug Enforcement Administration|DEA]]]]
==== აშშ-ის ქმედებები პაკისტანზე ====
[[File:Barack Obama, Hamid Karzai & Asif Ali Zardari after trilateral meeting 5-6-09 1.jpg|thumb|Barack Obama with Afghan President [[Hamid Karzai]] and Pakistani President [[Asif Ali Zardari]] in 2009]]
In the early years of the war, Pakistan had been seen as a firm ally and little concern had been given to its support of the Taliban. Pakistan had also helped capture numerous top al-Qaeda leaders, including [[Khalid Sheikh Mohammed]]. But internally, Pakistan was providing significant funding, access to safehouses, and political support to the Taliban. Public opinion in Pakistan heavily favored the Taliban, and the US invasion was viewed very negatively. The government was in no position to expel the Taliban, lest it start a conflict within its already fragile country. Thus the Taliban continued to use Pakistan as a base of operations and a safe haven to rebuild their strength.<ref name=":5" />{{Rp|129–132}}
The US had been using [[drone strikes in Pakistan]] since 2004, starting along the [[Federally Administered Tribal Areas|Federal Tribal Areas]] against Taliban and [[Al-Qaeda]] militants.<ref name="The CIA's Silent War in Pakistan">{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,1900248,00.html|archive-url=https://archive.today/20120914063431/http://www.time.com/time/printout/0,8816,1900248,00.html|url-status=dead|archive-date=14 September 2012|title=The CIA's Silent War in Pakistan|magazine=Time|date=1 June 2009|access-date=16 December 2011|first1=Bobby|last1=Ghosh|first2=Mark|last2=Thompson}}</ref><ref>{{cite web|last1=Miller|first1=Greg|last2=Tate|first2=Julie|date=1 September 2011|title=CIA shifts focus to killing targets|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/cia-shifts-focus-to-killing-targets/2011/08/30/gIQA7MZGvJ_story.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131126132531/http://www.washingtonpost.com/world/national-security/cia-shifts-focus-to-killing-targets/2011/08/30/gIQA7MZGvJ_story.html|archive-date=26 November 2013|access-date=10 December 2017|via=www.WashingtonPost.com|df=dmy-all}}</ref>
In the summer of 2008, President Bush issued an order authorizing raids against militants in Pakistan. Pakistan said it would not allow foreign forces onto its territory and that it would vigorously protect its sovereignty.<ref name="bg">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7611721.stm |title='Another US strike' hits Pakistan |date=12 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> In September, the Pakistan military stated that it had issued orders to "open fire" on US soldiers who crossed the border in pursuit of militant forces.<ref>{{cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/26735196/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080922163140/http://www.msnbc.msn.com/id/26735196 |url-status=dead |archive-date=22 September 2008 |title=Pakistan: Shoot GIs on cross-border raids |publisher=MSNBC.com |date=16 September 2008 |access-date=2 October 2008}}</ref>
On 3 September 2008, US commandos landed by helicopter and attacked three houses close to a known enemy stronghold in Pakistan. Pakistan condemned the attack, calling the incursion "a gross violation of Pakistan's territory".<ref>[https://www.theguardian.com/world/2008/sep/04/pakistan Pakistan reacts with fury after up to 20 die in 'American' attack on its soil] [[The Guardian]] Retrieved on 12 September 2008</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7597529.stm |title=Pakistan fury over 'US assault' |date=4 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> On 6 September, in an apparent reaction, Pakistan announced an indefinite disconnection of supply lines to NATO forces.<ref>[http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=17051 Pakistan cuts supply lines to Nato forces] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20080912131019/http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=17051 |date=12 September 2008 }} Retrieved on 12 September 2008</ref> A further split occurred when Pakistani soldiers fired on Nato aircraft which had crossed the border on 25 September.<ref name="big">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7635893.stm |title=Pakistan fires on Nato aircraft |date=25 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> However, despite tensions, the US increased the [[Drone attacks in Pakistan|use of remotely piloted drone aircraft in Pakistan's border regions]], in particular the Federal Tribal Areas and [[Balochistan]]; by 2009, drone attacks were up 183% since 2006.<ref>{{cite web |publisher=Student Pulse|title=Can the U.S. Win in Afghanistan?|url=http://www.studentpulse.com/articles/3/can-the-us-win-the-war-in-afghanistan|first=Dustin|last=Turin|date=23 March 2009|access-date=22 November 2009}}</ref>
Pakistani drone strikes against Taliban and al-Qaeda militants increased substantially under President Obama.<ref name="GregMiller">{{cite news|last=Miller|first=Greg|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/under-obama-an-emerging-global-apparatus-for-drone-killing/2011/12/13/gIQANPdILP_story.html|title=Under Obama, an emerging global apparatus for drone killing|newspaper=Washington Post|date=27 December 2011|access-date=8 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120506233717/http://www.washingtonpost.com/national/national-security/under-obama-an-emerging-global-apparatus-for-drone-killing/2011/12/13/gIQANPdILP_story.html|archive-date=6 May 2012|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Some in the media have referred to the attacks as a "drone war".<ref name="afp20July2009">{{cite news|last=De Luce |first=Dan |url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iSx0O9rqfroVdyJRvKzbpSTdhemw |title=No let-up in US drone war in Pakistan |agency=Agence France-Presse |date=20 July 2009 |access-date=16 December 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111215153626/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iSx0O9rqfroVdyJRvKzbpSTdhemw |archive-date=15 December 2011 }}</ref><ref name="naf3June2009">{{cite web|last1=Bergen |first1=Peter |last2=Tiedemann |first2=Katherine |url=http://www.newamerica.net/publications/articles/2009/drone_war_13672 |title=The Drone War |publisher=New America Foundation |date=3 June 2009 |access-date=16 December 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111206172655/http://www.newamerica.net/publications/articles/2009/drone_war_13672 |archive-date=6 December 2011 }}</ref> In August 2009, [[Baitullah Mehsud]], the leader of the [[Tehrik-i-Taliban Pakistan]] was killed in a drone strike.<ref>{{cite book |last=Panetta |first=Leon |date=2014 |title=Worthy Fights |url=http://thepenguinpress.com/book/worthy-fights-a-memoir-of-leadership-in-war-and-peace/ |publisher=Penguin Press |page=237 |isbn=978-1-59420-596-5}}</ref>
[[File:US soldiers in Zabul province.jpg|thumb|left|A US soldier and an Afghan interpreter in Zabul, 2009]]
==== კარზაის ხელახლა არჩევა ====
After Karzai's alleged win of 54 per cent, which would prevent a runoff, over 400,000 Karzai votes had to be disallowed after accusations of fraud. Some nations criticized the elections as "free but not fair".<ref>"[http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/09/200991015456247534.html 'Fraud proof' found in Afghan polls]" Al-Jazeera. 11 September 2009</ref><ref name=":0">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8209279.stm|title=As it happened: Afghan election 2009|author=Sheerin, Jude|date=20 August 2009|work=BBC News|access-date=1 December 2011}}</ref>
The Taliban's claim that the over 135 violent incidents disrupting elections was largely disputed. However, the media was asked to not report on any violent incidents.<ref>"[http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/08/200981821718308671.html Kabul urges polls attacks blackout]" Al-Jazeera. 10 August 2009</ref> In southern Afghanistan where the Taliban held the most power, voter turnout was low and sporadic violence was directed at voters and security personnel.<ref>Entous, Adam and Shalizi, Hamid. "[https://www.reuters.com/article/topNews/idUSTRE57E0D620090822 Afghan election fair, but not free: EU]" Reuters. 22 August 2009</ref> The Taliban released a video days after the elections, filming on the road between Kabul and Kandahar, stopping vehicles and asking to see their fingers (voters were marked by dipping their fingers in ink so they could not double vote). The video went showed ten men who had voted, listening to a Taliban militant. The Taliban pardoned the voters because of [[Ramadan]].<ref>{{cite news|url=http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/08/200982485130209178.html|title=Voters targeted after Afghan polls|publisher=Al Jazeera|date=24 August 2009|access-date=17 July 2012}}</ref> The Taliban attacked towns with rockets and other indirect fire. Amid claims of widespread fraud, both top contenders, Hamid Karzai and [[Abdullah Abdullah]], claimed victory. Reports suggested that turnout was lower than in the prior election.<ref name=":0" />
On 26 November 2009, Karzai made a public plea for direct negotiations with the Taliban leadership. Karzai said there is an "urgent need" for negotiations and made it clear that the Obama administration had opposed such talks. There was no formal US response.<ref>{{cite web|title=IPS Inter Press Service|url=http://ipsnews.net/text/news.asp?idnews=49701|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611055814/http://ipsnews.net/text/news.asp?idnews=49701|archive-date=11 June 2011|access-date=9 February 2010|publisher=Ipsnews.net}}</ref><ref>{{cite news|url=http://amanpour.blogs.cnn.com/2009/12/06/right-after-interviewing-karzai/|title=Right after interviewing Karzai|publisher=CNN|date=5 February 2010|access-date=9 February 2010}}</ref>
==== თალიბანის მდგომარეობა და სტრატეგია ====
Western officials and analysts estimated the strength of Taliban forces at about 10,000 fighters fielded at any given time. Of that number, only 2,000 to 3,000 were highly motivated, full-time insurgents. The rest were volunteer units, made up of young Afghans, angered by deaths of Afghan civilians in military airstrikes and American detention of Muslim prisoners who had been held for years without being charged.<ref>{{cite news|last1=Rhode|first1=David|title=Held by the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2009/10/18/world/asia/18hostage.html?pagewanted=2&scp=1&sq=Rohde&st=cse&_r=0|work=The New York Times|date=17 October 2009|access-date=21 June 2017}}</ref> In 2007, more foreign fighters came into Afghanistan than ever before, according to officials. Approximately 100 to 300 full-time combatants were foreigners, many from Pakistan, Uzbekistan, Chechnya, various Arab countries and perhaps even Turkey and western China. They were reportedly more violent, incontrollable and extreme, often bringing superior video-production or bombmaking expertise.<ref name="nytimes">{{cite web|date=30 October 2007|title=Foreign Fighters of Harsher Bent Bolster Taliban|url=https://www.nytimes.com/2007/10/30/world/asia/30afghan.html?n=Top/News/World/Countries%20and%20Territories/Pakistan|access-date=27 September 2018|website=The New York Times}}</ref> By 2010 the Taliban had as many as 25,000 dedicated soldiers, almost as many as before 9/11.<ref>O'Hanlon, Michael E."[http://www.brookings.edu/articles/2010/0825_afghanistan_ohanlon.aspx Staying Power: The U.S. Mission in Afghanistan Beyond 2011] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101106033340/http://www.brookings.edu/articles/2010/0825_afghanistan_ohanlon.aspx|date=6 November 2010}}", The Brookings Institution, September/October 2010.</ref>
[[File:Former Taliban fighters return arms.jpg|thumb|left|Former Taliban fighters turn in their weapons as part of a reintegration program in [[Ghor Province]]]]
General McChrystal, newly appointed as US commander in Afghanistan, said that the Taliban had gained the upper hand. In a continuation of the Taliban's usual strategy of summer offensives,<ref>"[https://www.reuters.com/article/newsOne/idUSSP513120070127 Taliban warn of summer offensive]" Reuters. 27 July 2007</ref> the militants aggressively spread their influence into north and west Afghanistan and stepped up their attack in an attempt to disrupt presidential polls.<ref>Salahuddin, Sayed and Tait, Paul."[https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSTRE57A30D20090811 Afghan leader sees peaceful poll, troops ambushed]" Reuters. 11 August 2009</ref> Calling the Taliban a "very aggressive enemy", he added that the US strategy was to stop their momentum and focus on protecting and safeguarding Afghan civilians, calling it "hard work".<ref>[[Yochi Dreazen|Dreazen, Yochi J.]] and Spiegel, Peter."[https://www.wsj.com/articles/SB124986154654218153#articleTabs%3Darticle Taliban Now Winning]" ''The Wall Street Journal'', 10 August 2009</ref>
=== 2010–2013: კოალიციის თავდასხმები და სტრატეგიული შეთანხმებები ===
[[File:Royal Air Force Regiment in Afghanistan.JPG|thumb|UK service members of the [[Royal Air Force]] Regiment stop on a road while conducting a combat mission near Kandahar Airfield]]
[[File:Australian-Afgan Army patrol April 2010.jpg|thumb|Australian and Afghan soldiers patrol the poppy fields in the Baluchi Valley Region, April 2010.]]
Deployment of additional US troops continued in early 2010, with 9,000 of the planned 30,000 in place before the end of March and another 18,000 expected by June.<ref>{{cite news|url=http://www.upi.com/Top_News/Special/2010/03/25/Afghan-troop-numbers-to-eclipse-Iraq-soon/UPI-69781269532547/ |title=Afghan troop numbers to eclipse Iraq soon |publisher=United Press International |date=25 March 2010 |access-date=6 April 2010}}</ref> The surge in troops supported a sixfold increase in Special Forces operations.<ref name="Eric Schmitt">{{cite news|author=Eric Schmitt |url=https://www.nytimes.com/2010/12/27/world/asia/27policy.html?_r=2&ref=world |title=Taliban Fighters Appear Blunted in Afghanistan |work=The New York Times |access-date=31 January 2011 |location=Washington |date=26 December 2010}}</ref> The surge of American personnel that began in late 2009 ended by September 2012.<ref>{{cite news|last=Chandrasekaren |first=Rajiv |date=25 September 2015 |title=The Afghan Surge is Over |url=https://foreignpolicy.com/2012/09/25/the-afghan-surge-is-over/ |newspaper=Foreign Policy |access-date=16 March 2015}}</ref> 700 airstrikes occurred in September 2010 alone versus 257 in all of 2009.<ref>{{cite news|author=Adam Levine |url=http://politicalticker.blogs.cnn.com/2010/10/15/what-the-numbers-say-about-progress-in-afghanistan/?hpt=T |title=What the numbers say about progress in Afghanistan |work=The Guardian |location=Washington |access-date=31 January 2011 |date=15 October 2010}}</ref>
Due to increased use of [[Improvised explosive device|IEDs]] by insurgents, the number of injured Coalition soldiers, mainly Americans, significantly increased.<ref>Perry, Tom, "U.S. Troops in Afghanistan Suffer More Critical Injuries", ''[[Los Angeles Times]]'', 7 April 2011, p. 4.<!-- Can't find on latimes.com or on Internet, but referenced elsewhere; should replace with Internet source--></ref> Beginning in May 2010 NATO special forces began to concentrate on operations to capture or kill specific Taliban leaders. As of March 2011, the US military claimed that the effort had resulted in the capture or killing of more than 900 low- to mid-level Taliban commanders.<ref name="USAToday20110703">{{cite news|last=Vanden Brook|first=Tom|title=U.S.: Raids have taken out 900 Taliban leaders|url=http://usatoday30.usatoday.com/news/world/afghanistan/2011-03-08-taliban08_ST_N.htm|access-date=15 October 2012|newspaper=USA Today|date=7 March 2011}}</ref><ref>Vanden Brook, Tom, "U.S.: Raids Have Taken Out 900 Taliban Leaders", ''[[USA Today]]'', 8 March 2011, p. 6.</ref> Overall, 2010 saw the most insurgent attacks of any year since the war began, peaking in September at more than 1,500.<ref>{{cite news|title=An Uncharacteristically Upbeat General in Afghanistan |work=The New York Times|date=24 January 2011|url=http://atwar.blogs.nytimes.com/2011/01/24/an-uncharacteristically-upbeat-general-in-afghanistan/|access-date=3 February 2011|first=Rod|last=Nordland}}</ref>
[[File:Defense.gov photo essay 120125-N-CI175-039.jpg|thumb|Coalition forces conducting an [[airdrop]] in [[Shahjoy District]], Zabul]]
The CIA created Counter-terrorism Pursuit Teams staffed by Afghans at the war's beginning.<ref>{{cite news|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2012971667_wars23.html |work=The Seattle Times |first=Craig |last=Whitlock |title=Book tells of secret CIA teams staging raids into Pakistan |date=22 September 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110222071111/http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2012971667_wars23.html |archive-date=22 February 2011 }}</ref><ref name="Whitlock2010">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/09/22/AR2010092206141.html |newspaper=The Washington Post |first1=Craig |last1=Whitlock |first2=Greg |last2=Miller |title=Paramilitary force is key for CIA |date=23 September 2010}}</ref> This force grew to over 3,000 by 2010 and was considered one of the "best Afghan fighting forces".<ref name="Whitlock2010" /> These units were not only effective in operations against the Taliban and al-Qaeda forces in Afghanistan,{{sfn|Woodward|2010|p=8}} but also expanded their operations into Pakistan.{{sfn|Woodward|2010|p=367}}
In February 2010, Coalition and Afghan forces began highly visible plans for an offensive, codenamed [[Operation Moshtarak]], on the Taliban stronghold near the village of [[Marjah]]. It was the first operation where Afghan forces led the coalition. The offensive involved 15,000 Coalition and Afghan troops.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8514397.stm|title=Nato hails Afghanistan operation|date=14 February 2010|access-date=30 May 2018}}</ref>
The [[Battle of Kandahar (2011)]] was part of an offensive that followed a 30 April announcement that the Taliban would launch their spring offensive.<ref>{{cite news|title=Taliban Say Offensive Will Begin Sunday|url=https://www.nytimes.com/2011/05/01/world/asia/01afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20110503085058/http://www.nytimes.com/2011/05/01/world/asia/01afghan.html |archive-date=2011-05-03 |url-access=subscription |url-status=live|work=The New York Times|date=1 May 2011|first=Alissa J.|last=Rubin |author-link= Alissa J. Rubin |access-date=29 January 2014}}</ref> On 7 May the Taliban launched a major offensive on government buildings in Kandahar. The Taliban said their goal was to take control of the city. At least eight locations were attacked: the governor's compound, the mayor's office, the [[National Directorate of Security|NDS]] headquarters, three police stations and two high schools.<ref>{{cite news|title=Taliban Attack Afghan Government Offices in South |url=https://www.nytimes.com/aponline/2011/05/07/world/asia/AP-AS-Afghanistan.html |agency=Associated Press |work=The New York Times |access-date=7 May 2011 |date=7 May 2011}}</ref> The battle continued onto a second day. The [[BBC]] called it "the worst attack in Kandahar province since [[Fall of Kandahar|the fall of the Taliban government in 2001]], and an embarrassment for the Western-backed Afghan government."<ref>{{cite news|title=Afghanistan: Taliban's Kandahar raid into second day|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-13325855|work=BBC|publisher=BBC|access-date=8 May 2011|date=8 May 2011}}</ref>
==== სამშვიდობო მოლაპარაკებები ====
By 2009 there was broad agreement in Afghanistan that the war should end, but how it should happen was a major issue for the candidates of the [[2009 Afghan presidential election]] that re-elected Karzai.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/08/18/world/asia/18taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090820190859/http://www.nytimes.com/2009/08/18/world/asia/18taliban.html |archive-date=2009-08-20 |url-access=subscription |url-status=live|title=Peace Talks With Taliban Top Issue in Afghan Vote|first=Carlotta|last=Gall|date=17 August 2009|newspaper=The New York Times}}</ref> In a televised speech after being elected, Karzai called on "our Taliban brothers to come home and embrace their land"<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/6495487/Hamid-Karzai-reaches-out-to-Taliban-brothers-in-Afghanistan.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/6495487/Hamid-Karzai-reaches-out-to-Taliban-brothers-in-Afghanistan.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Hamid Karzai reaches out to 'Taliban brothers' in Afghanistan|first=Ben|last=Farmer|date=3 November 2009|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> and laid plans to launch a ''[[loya jirga]]''. Efforts were undermined by the [[Obama administration]]'s increase of American troops in the country.<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2009-nov-10-oe-hayden10-story.html|title=The Karzai questions|date=10 November 2009|website=Los Angeles Times}}</ref> Karzai reiterated at a London conference in January 2010 that he wanted to reach out to the Taliban to lay down arms.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/01/29/world/asia/29diplo.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20100131230941/http://www.nytimes.com/2010/01/29/world/asia/29diplo.html |archive-date=2010-01-31 |url-access=subscription |url-status=live|title=War Plan for Karzai: Reach Out to Taliban |first1=Mark |last1=Landler |first2=Alissa J. |last2=Rubin|date=28 January 2010|newspaper=The New York Times}}</ref> US Secretary of State [[Hillary Clinton]] cautiously supported the proposal.<ref>{{Cite web|url=https://abcnews.go.com/Politics/Afghanistan/hillary-clinton-backs-500-million-lure-taliban/story?id=9689681|title=Clinton Backs $500M Effort to Court Taliban|website=ABC News}}</ref> The [[Afghan Peace Jirga 2010|"Peace Jirga"]] was held in Kabul, attended by 1,600 delegates, in June 2010. However the Taliban and the [[Hezb-i Islami Gulbuddin]], who were both invited by Karzai as a gesture of goodwill did not attend the conference.<ref>{{cite web|url=https://foreignpolicy.com/2010/06/04/afghanistans-fluffy-peace-jirga/|title=Afghanistan's fluffy peace jirga|first=Caroline|last=Wadhams}}</ref>
[[File:120125-A-0000F-006.jpg|thumb|left|Troops from the 31st and 33rd Kandak, Afghan National Army, execute a departure for Operation Valley Flood]]
The Taliban's co-founder and then-second-in-command, [[Abdul Ghani Baradar]], was one of the leading Taliban members who favored talks with the US and Afghan governments. Karzai's administration reportedly held talks with Baradar in February 2010; however, later that month, Baradar was captured in a joint US-Pakistani raid in the city of [[Karachi]] in Pakistan. The arrest infuriated Karzai and invoked suspicions that he was seized because the [[Pakistani intelligence community]] was opposed to Afghan peace talks.<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7457861/Hamid-Karzai-held-secret-talks-with-Mullah-Baradar-in-Afghanistan.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7457861/Hamid-Karzai-held-secret-talks-with-Mullah-Baradar-in-Afghanistan.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Hamid Karzai held secret talks with Mullah Baradar in Afghanistan|first=Dean|last=Nelson|date=16 March 2010|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-20582286|title=Profile: Mullah Abdul Ghani Baradar|date=21 September 2013 |work=[[BBC News]]}}</ref> Karzai started peace talks with [[Haqqani network]] groups in March 2010.<ref>{{cite news|url=http://tvnz.co.nz/world-news/karzai-holds-peace-talks-insurgents-3428064 |agency=Reuters |title=Karzai holds peace talks with insurgents |newspaper=TVNZ |date=22 March 2010 |access-date=6 April 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100426080708/http://tvnz.co.nz/world-news/karzai-holds-peace-talks-insurgents-3428064 |archive-date=26 April 2010}}</ref>
A mindset change and strategy occurred within the Obama administration in 2010 to allow possible political negotiations to solve the war.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2010/jul/19/obama-afghanistan-strategy-taliban-negotiate|title=White House shifts Afghanistan strategy towards talks with Taliban|first=Ewen MacAskill Simon|last=Tisdall|date=19 July 2010 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref> The Taliban themselves had refused to speak to the Afghan government, portraying them as an American "puppet". Sporadic efforts for peace talks between the US and the Taliban occurred afterward, and it was reported in October 2010 that Taliban leadership commanders (the "[[Quetta Shura]]") had left their haven in Pakistan and been safely escorted to [[Kabul]] by [[NATO]] aircraft for talks, with the assurance that NATO staff would not apprehend them.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2010/10/20/world/asia/20afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20101020043236/http://www.nytimes.com/2010/10/20/world/asia/20afghan.html |archive-date=2010-10-20 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban Elite, Aided by NATO, Join Talks for Afghan Peace|first=Dexter|last=Filkins|date=19 October 2010|newspaper=The New York Times}}</ref> After the talks concluded, it emerged that the leader of this delegation, who claimed to be [[Akhtar Mansour]], the second-in-command of the Taliban, was actually an imposter who had duped NATO officials.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2010/nov/23/fake-taliban-dupes-nato-negotiators|title=Fake Taliban leader 'dupes Nato negotiators'|first=Jon|last=Boone|date=23 November 2010 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref>
Karzai confirmed in June 2011 that secret talks were taking place between the US and the Taliban,<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8584045/America-has-opened-peace-talks-with-Taliban-says-Afghan-President-Hamid-Karzai.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8584045/America-has-opened-peace-talks-with-Taliban-says-Afghan-President-Hamid-Karzai.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=America has opened peace talks with Taliban, says Afghan President Hamid Karzai|first=Ben|last=Farmer|date=18 June 2011|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> but these collapsed by August 2011.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8693247/Secret-peace-talks-between-US-and-Taliban-collapse-over-leaks.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8693247/Secret-peace-talks-between-US-and-Taliban-collapse-over-leaks.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Secret peace talks between US and Taliban collapse over leaks|first=Dean|last=Nelson|date=10 August 2011|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> Further attempts to resume talks were canceled in March 2012,<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/03/16/world/asia/taliban-call-off-talks-as-karzai-urges-faster-us-transition.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315173400/http://www.nytimes.com/2012/03/16/world/asia/taliban-call-off-talks-as-karzai-urges-faster-us-transition.html |archive-date=2012-03-15 |url-access=subscription |url-status=live|title=Karzai Wants U.S. Troops Confined to Bases; Taliban Suspend Peace Talks |first1=Rod |last1=Nordland |first2=Elisabeth |last2=Bumiller |first3=Matthew |last3=Rosenberg |date=15 March 2012|newspaper=The New York Times}}</ref> and June 2013 following a dispute between the Afghan government and the Taliban regarding the latter's opening of a [[Taliban in Qatar|political office in Qatar]]. President Karzai accused the Taliban of portraying themselves as a [[government in exile]].<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2013/jun/20/afghanistan-talks-taliban-qatar-cancelled|title=US-Taliban Afghanistan peace talks in Qatar cancelled|date=20 June 2013 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref> In July 2015, Pakistan hosted the first official peace talks between Taliban representatives and the Afghan government. U.S and China attended the talks brokered by Pakistan in Murree as two observers.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0PI0DX20150708|title=Taliban, Afghan officials hold peace talks, agree to meet again|date=8 July 2015|work=[[Reuters]]|access-date=11 December 2020}}</ref> In January 2016, Pakistan hosted a round of four-way talks with Afghan, Chinese and American officials, but the Taliban did not attend.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-35279283|title=Pakistan hosts Afghanistan peace talks|date=11 January 2016|work=[[BBC News]] }}</ref> The Taliban did hold informal talks with the Afghan government in 2016.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2016/10/18/taliban-holds-informal-peace-talks-with-afghanistan/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/2016/10/18/taliban-holds-informal-peace-talks-with-afghanistan/ |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban holds 'informal' peace talks with Afghanistan|first1=James|last1=Rothwell|first2=Mohammad Zubair |last2=Khan |first3=Bilal |last3=Sarwary |date=18 October 2016|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref>
==== Wikileaks, დისციპლინის პრობლემები ====
[[File:U.S. Soldiers walk by two Afghan boys while performing a presence patrol through the snow-covered streets of Gardez, Paktia province, Afghanistan, Feb 120216-A-ZU930-005.jpg|thumb|US soldiers walk by local Afghan boys during a patrol in [[Gardez]]]]
On 25 July 2010, the [[Afghan War documents leak|release of 91,731 classified documents]] from the [[WikiLeaks]] organization was made public. The documents cover US military incident and [[Intelligence (information gathering)|intelligence]] reports from January 2004 to December 2009.<ref>{{cite news|last=Schmitt |first=Eric |url=https://www.nytimes.com/interactive/world/war-logs.html |title=The War Logs – Interactive Feature |work=The New York Times |access-date=28 July 2010 |date=25 July 2010}}</ref> Some of these documents included sanitized, and "covered up", accounts of civilian casualties caused by [[Coalition Forces]]. The reports included many references to other incidents involving civilian casualties like the [[2009 Kunduz airstrike|Kunduz airstrike]] and [[Nangar Khel incident]].<ref>{{cite news|author=Declan Walsh |url=https://www.theguardian.com/world/2010/jul/26/afghanistan-war-logs-us-marines |title=Afghanistan war logs: How US marines sanitised record of bloodbath|work=The Guardian |location=London |date=4 March 2007 |access-date=28 July 2010}}</ref> The leaked documents also contain reports of Pakistan collusion with the Taliban. According to ''Der Spiegel'', "the documents clearly show that the Pakistani intelligence agency [[Inter-Services Intelligence]] (usually known as the ISI) is the most important accomplice the Taliban has outside of Afghanistan."<ref name="Spiegel2">{{cite news|first1=Matthias |last1=Gebauer |first2=John |last2=Goetz |first3=Hans |last3=Hoyng |first4=Susanne |last4=Koelbl |first5=Marcel |last5=Rosenbach |first6=Gregor Peter |last6=Schmitz |title=Explosive Leaks Provide Image of War from Those Fighting It: The Secret Enemy in Pakistan |newspaper=[[Der Spiegel]] |date=25 July 2010 |url=http://www.spiegel.de/international/world/the-afghanistan-protocol-explosive-leaks-provide-image-of-war-from-those-fighting-it-a-708314.html |access-date=26 July 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130510003558/http://www.spiegel.de/international/world/the-afghanistan-protocol-explosive-leaks-provide-image-of-war-from-those-fighting-it-a-708314.html |archive-date=10 May 2013}}</ref>
[[Video of US troops urinating on Taliban fighters|Beginning in January 2012]], incidents involving US troops<ref name="SMH20120419" /><ref name="NYT 20120418 2" /><ref name="RHP20120418">{{cite news|title=U.S. Soldiers Pose With Bodies of Suicide Bombers in Afghanistan|agency=Reuters|url=https://www.huffingtonpost.com/2012/04/18/us-soldiers-suicide-bomber-photo_n_1433785.html|work=[[The Huffington Post]]|access-date=7 May 2012|date=18 April 2012|first=Eline|last=Gordts}}</ref><ref>{{cite news|title=Obama calls for Afghan body abuse punishment|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-17764485|publisher=BBC|access-date=6 May 2012|date=18 April 2012}}</ref><ref name="CNN20120418">{{cite news|title=Photos just latest issue hounding U.S. military in Afghanistan|url=http://news.blogs.cnn.com/2012/04/18/photos-just-latest-issue-hounding-u-s-military-in-afghanistan/|publisher=CNN|access-date=6 May 2012|date=18 April 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Fantz|first=Ashley|title=How will leaked photos impact U.S. mission in Afghanistan?|url=http://edition.cnn.com/2012/04/18/world/afghanistan-voices/index.html?iid=article_sidebar|publisher=CNN|access-date=6 May 2012|date=19 April 2012}}</ref> occurred that were described by ''[[The Sydney Morning Herald]]'' as "a series of damaging incidents and disclosures involving US troops in Afghanistan."<ref name="SMH20120419">{{cite news|last=Wright|first=Jessica|title=Leaders condemn US troops in body-parts photos|url=https://www.smh.com.au/opinion/political-news/leaders-condemn-us-troops-in-bodyparts-photos-20120419-1x8av.html|access-date=6 May 2012|newspaper=The Sydney Morning Herald|date=19 April 2012}}</ref> These incidents created fractures in the partnership between Afghanistan and ISAF,<ref>{{cite news|last=Sommerville|first=Quentin|title=Dismantling US bases as the Taliban fight on|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-17769678|publisher=BBC|access-date=6 May 2012|date=19 April 2012}}</ref> raised the question whether discipline within US troops was breaking down,<ref>{{cite news|title=Images of G.I.'s and Remains Fuel Fears of Ebbing Discipline|url=https://www.nytimes.com/2012/04/19/world/asia/us-condemns-photo-of-soldiers-posing-with-body-parts.html?ref=asia|access-date=6 May 2012|newspaper=The New York Times|date=18 April 2012|author=Thom Shanker|author2=Graham Bowley}}</ref> undermined "the image of foreign forces in a country where there is already deep resentment owing to civilian deaths and a perception among many Afghans that US troops lack respect for Afghan culture and people"<ref name="Guardian20120706">{{cite news|title='Bye-bye, Miss American Pie' – then US helicopter appears to fire on Afghans|url=https://www.theguardian.com/world/2012/jul/06/bye-bye-american-pie-afghanistan|access-date=10 September 2012|newspaper=The Guardian|date=6 July 2012|author=Emma Graham-Harrison|location=London}}</ref> and strained the [[Afghanistan–U.S. relations|relations between Afghanistan and the United States]].<ref name="NYT 20120418 2">{{cite news|title=Photos of Soldiers Posing With Body Parts Add Strain to a Taxed Relationship |url=http://atwar.blogs.nytimes.com/2012/04/18/photos-of-soldiers-posing-with-body-parts-add-strain-to-a-taxed-relationship/?ref=asia|newspaper=The New York Times |date=18 April 2012 |access-date=29 January 2014}}</ref><ref name="RHP20120418" /> Besides an [[Insurgents' bodies incident|incident involving US troops who posed with body parts of dead insurgents]] and a video apparently showing a US helicopter crew singing "[[American Pie (song)|bye-bye Miss American Pie]]" before blasting a group of Afghan men with a Hellfire missile<ref name="Guardian20120706" /><ref>{{cite news|title=US Helicopter Pilot Sings 'American Pie' as Missile Blows up 'Innocent Afghan Farmer' [VIDEO]|url=http://www.ibtimes.co.uk/articles/360264/20120706/pilots-sings-bye-miss-american-pie-missile.htm|access-date=10 September 2012|newspaper=International Business Times|date=6 July 2012|author=Anissa Haddadi}}</ref> these "high-profile US military incidents in Afghanistan"<ref name="CNN20120418" /> also included the [[2012 Afghanistan Quran burning protests]] and the [[Kandahar massacre|Panjwai shooting spree]].
==== აშშ-პაკისტანის დაძაბულობა ====
[[File:Flickr - The U.S. Army - Black Hawk boarding (1).jpg|thumb|US Army soldiers boarding a [[Sikorsky UH-60 Black Hawk|Black Hawk]] in [[Nari District]], near the Pakistani border]]
Tensions between Pakistan and the US were heightened in late September after several Pakistan Frontier Corps soldiers were killed and wounded. The troops were attacked by a US piloted aircraft that was pursuing Taliban forces near the Afghan-Pakistan border, but for unknown reasons opened fire on two Pakistan border posts. In retaliation for the strike, Pakistan closed the Torkham ground border crossing to NATO supply convoys for an unspecified period. This incident followed the release of a video allegedly showing uniformed Pakistan soldiers executing unarmed civilians.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/10/01/world/asia/01peshawar.html?_r=1&hp |work=The New York Times |title=Signaling Tensions, Pakistan Shuts NATO Route |first1=Jane |last1=Perlez |first2=Helene |last2=Cooper |date=30 September 2010}}</ref> After the Torkham border closing, Pakistani Taliban attacked NATO convoys, killing several drivers and destroying around 100 tankers.<ref>{{cite web|url=https://vancouversun.com/news/Taliban+ramp+attacks+against+NATO/3636093/story.html|title=Taliban ramp up attacks against NATO|access-date=7 October 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20101013214813/http://www.vancouversun.com/news/Taliban+ramp+attacks+against+NATO/3636093/story.html|archive-date=13 October 2010}}</ref>
ISAF forces [[2011 NATO attack in Pakistan|skirmished Pakistan's armed forces]] on 26 November, killing 24 Pakistani soldiers. Each side claimed the other shot first. Pakistan blocked NATO supply lines and ordered Americans to leave [[Shamsi Airfield]].<ref name="The News">{{cite news|url=http://www.thenews.com.pk/TodaysPrintDetail.aspx?ID=10610&Cat=13 |work=The News International |title=Nato attack can have grave consequences: DG ISPR |date=29 November 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111129172045/http://www.thenews.com.pk/TodaysPrintDetail.aspx?ID=10610&Cat=13 |archive-date=29 November 2011}}</ref><ref name="Newsweek-012">{{cite web|last=Islam|first=Nazarul|date=27 November 2011|title=NATO 'Regrets' Pakistan Strike|url=http://newsweekpakistan.com/scope/612|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120426005053/http://newsweekpakistan.com/scope/612|archive-date=26 April 2012|access-date=27 November 2011|work=[[Newsweek Pakistan]]}}</ref>
==== ოსამა ბინ ლადენის მკვლელობა ====
On 2 May 2011, US officials announced that al-Qaeda leader Osama bin Laden had been killed in [[Operation Neptune Spear]], conducted by the US [[Navy SEAL]]s, in [[Abbottabad]], Pakistan.<ref>{{cite news|title=Al-Qaeda leader Osama Bin Laden dead – Obama|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-13256676|work=BBC News|access-date=2 May 2011|date=2 May 2011}}</ref> Pakistan came under intense international scrutiny after the raid. The Pakistani government denied that it had sheltered bin Laden, and said it had shared information with the CIA and other intelligence agencies about the compound since 2009.<ref>{{cite news|title=Pakistan says had no knowledge of U.S. bin Laden raid |first=Chris |last=Allbritton |author2=Augustine Anthony |url=https://www.reuters.com/article/us-binladen-pakistan-statement-idUSTRE74242R20110503 |work=Reuters |date=3 May 2011 |access-date=7 May 2011}}</ref>
==== საერთაშორისო უკანდახება და სტრატეგიული შეთანხმებები ====
[[File:ASLAV in Afghanistan during early 2011.jpg|thumb|An Australian service light armored vehicle drives through [[Tangi Valley]], 29 March 2011]]
On 22 June President Obama announced that 10,000 troops would be withdrawn by the end of 2011 and an additional 23,000 troops would return by the summer of 2012. After the withdrawal of 10,000 US troops, only 80,000 remained.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html?hp |work=The New York Times |first1=Mark |last1=Landler |first2=Helene |last2=Cooper |title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan |date=22 June 2011}}</ref> In July 2011 Canada withdrew its combat troops, transitioning to a training role. Following suit, other NATO countries announced troop reductions.
Taliban attacks continued at the same rate as they did in 2011, around 28,000 in 2013.<ref>* {{cite news|title=APNEWSBREAK: Taliban Attacks Not Down After All |author=Robert Burns |url=http://bigstory.ap.org/article/ap-newsbreak-drop-taliban-attacks-incorrect |agency=Associated Press |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=Nato admits 'error' in claim of fall in Taliban attacks |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21594010 |work=BBC News |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=US military acknowledges reported drop in Taliban attacks was incorrect |author=Jennifer Griffin |author2=Justin Fishel |agency=Associated Press |url=http://www.foxnews.com/politics/2013/02/26/us-military-report-showing-drop-in-taliban-attacks-found-to-be-incorrect/ |newspaper=Fox News |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=Afghan insurgent attacks misreported, did not fall in 2012: NATO |author=Phil Stewart |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-idUSBRE91P14F20130226 |work=Reuters |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite magazine|url=https://www.wired.com/dangerroom/2013/02/taliban-attacks/ |title='Data-Entry Error' Led Military to Falsely Claim Taliban Attacks Are Down |last1=Ackerman |first1=Spencer |date=26 February 2013 |magazine=Wired |access-date=4 March 2013}}</ref>
In January 2012, the [[National Front of Afghanistan]] (NFA) raised concerns about the possibility of a secret deal between the US, Pakistan and the Taliban during a widely publicized meeting in Berlin.
[[File:Afghan Army neutralizes IED.jpg|thumb|left|Afghan Army units neutralizes an IED in [[Sangin]], Helmand province]]
Karzai visited the US in January 2012. At the time the US Government stated its openness to withdrawing all of its troops by the end of 2014.<ref>{{cite news|title=U.S. Is Open to Withdraw Afghan Force After 2014|url=https://www.nytimes.com/2013/01/09/world/asia/us-is-open-to-withdraw-afghan-force-after-2014.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130109080042/http://www.nytimes.com/2013/01/09/world/asia/us-is-open-to-withdraw-afghan-force-after-2014.html |archive-date=2013-01-09 |url-access=subscription |url-status=live|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=8 January 2012|author1=Mark Landler |author2=Michael R. Gordon |name-list-style=amp}}</ref> On 11 January 2012 Karzai and Obama agreed to transfer combat operations from NATO to Afghan forces by spring 2013 rather than summer 2013.<ref name="NYTO20130111">{{cite news|title=The Afghan War's Last Chapter?|url=https://www.nytimes.com/2013/01/12/opinion/is-this-the-afghan-wars-last-chapter.html?_r=3&|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=12 January 2013}}</ref><ref name="CNN20130112">{{cite news|title=Obama, Karzai agree to accelerate military transition|url=http://edition.cnn.com/2013/01/11/us/obama-karzai-meeting/?hpt=hp_t1|access-date=12 January 2013|publisher=CNN|date=12 January 2013}}</ref> "What's going to happen this spring is that Afghans will be in the lead throughout the country", Obama said. "They [ISAF forces] will still be fighting alongside Afghan troops...we will be in a training, assisting, advising role."<ref name="CNN20130112" /> He also stated the reason of the withdrawals that "We achieved our central goal, or have come very close...which is to de-capacitate al-Qaeda, to dismantle them, to make sure that they can't attack us again."<ref name="WP20130111">{{cite news|title=Obama announces reduced U.S. role in Afghanistan starting this spring|url=https://www.washingtonpost.com/politics/karzai-meets-obama-to-discuss-us-drawdown-in-afghanistan/2013/01/11/b50c72ec-5c03-11e2-9fa9-5fbdc9530eb9_story.html?hpid=z1|access-date=12 January 2013|newspaper=The Washington Post|date=11 January 2013|author1=Scott Wilson |author2=David Nakamur |name-list-style=amp}}</ref> He added that any US mission beyond 2014 would focus solely on [[counterterrorism]] operations and training.<ref name="WP20130111" /><ref name="LATimes20130111">{{cite news|title=Obama moves up deadline for Afghans to take lead security role|url=https://www.latimes.com/news/politics/la-pn-obama-karzai-afghanistan-20130111,0,7048110.story|access-date=12 January 2013|newspaper=The Los Angeles Times|date=11 January 2013|author1=Christi Parsons |author2=Kathleen Hennessey |name-list-style=amp}}</ref>
On 2 May 2012, Presidents Karzai and Obama signed [[US–Afghanistan Strategic Partnership Agreement|a strategic partnership agreement]] between the two countries, after the US president had arrived unannounced in Kabul.<ref name="NYT20120501">{{cite news|last=Landler|first=Mark|title=Obama Signs Pact in Kabul, Turning Page in Afghan War|url=https://www.nytimes.com/2012/05/02/world/asia/obama-lands-in-kabul-on-unannounced-visit.html?_r=2&ref=barackobama|access-date=4 May 2012|newspaper=The New York Times|date=1 May 2012}}</ref> On 7 July, as part of the agreement, the US designated Afghanistan a [[major non-NATO ally]] after Karzai and Clinton met in Kabul.<ref>{{cite news|title=U.S. designates Afghanistan a major ally, creates defense ties|url=http://edition.cnn.com/2012/07/07/world/asia/us-afghanistan-ally-status/index.html?hpt=wo_c2|publisher=CNN|access-date=8 July 2012|author=CNN Wire Staff|date=7 July 2012}}</ref> Both leaders agreed that the United States would transfer Afghan prisoners and prisons to the Afghan government<ref name="CNN20130112" /><ref name="BBC20130111" /> and withdraw troops from Afghan villages in spring 2013.<ref name="BBC20130111">{{cite news|title=US troops will end 'most' Afghanistan combat this spring|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-20993047|publisher=BBC News US & Canada|access-date=12 January 2013|date=11 January 2012}}</ref><ref name="NYT20130111">{{cite news|title=Obama Accelerates Transition of Security to Afghans|url=https://www.nytimes.com/2013/01/12/world/asia/us-can-speed-afghan-exit-obama-says.html?hp|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=11 January 2013|author1=Mark Landler |author2=Michael R. Gordon |name-list-style=amp}}</ref>
[[File:Michigan Latvia 01.jpg|thumb|Soldiers from the [[Michigan Army National Guard]] and the [[Latvian Army]] patrol through a village in Konar province.]]
==== უშშროების გადაბარება ====
In 2012 the leaders of NATO-member countries endorsed an exit strategy during the NATO Summit.<ref name="dx" /> ISAF Forces would transfer command of all combat missions to Afghan forces by the middle of 2013,<ref name="Reuters 20120521">{{cite news|title=NATO sets "irreversible" but risky course to end Afghan war|url=http://ca.reuters.com/article/topNews/idCABRE84J02C20120521?sp=true|work=Reuters|publisher=Reuters|access-date=22 May 2012|date=21 May 2012}}</ref> while shifting from combat to advising, training and assisting Afghan security forces.<ref name="Chicago Declaration">{{cite web |title=Chicago NATO Summit 2012 Declaration|url=http://www.defencetalk.com/chicago-nato-summit-2012-declaration-42672/|author=NATO|publisher=Defence Talk – Global Defense, Aerospace & Military Portal|access-date=20 June 2012|date=21 May 2012|author-link=NATO}}</ref><ref>{{cite news|title=NATO leaders agree on framework to wind down Afghan mission|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-other-nato-leaders-begin-crucial-summit-on-afghanistan/2012/05/21/gIQArWJYfU_story.html|access-date=22 May 2012|newspaper=The Washington Post|date=21 May 2012|author1=Scott Wilson |author2=Karen DeYoung |name-list-style=amp }}</ref> Most of the 130,000 ISAF troops would depart by the end of December 2014.<ref name="Reuters 20120521" /> A new NATO mission would then assume the support role.<ref name="Chicago Declaration" /><ref>{{cite news|title=NATO accepts Obama timetable to end war in Afghanistan by 2014|url=http://edition.cnn.com/2012/05/21/us/nato-summit/index.html?hpt=hp_t3|publisher=CNN|access-date=22 May 2012|author1=Elise Labott |author2=Mike Mount |name-list-style=amp |date=22 May 2012}}</ref>
On 18 June 2013 the transfer of security responsibilities from NATO to Afghan forces was completed.<ref>{{cite news|title=Karzai announces Afghan security handover|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/afp/130618/karzai-announces-afghan-security-handover|agency=Agence France-Presse |work=Global Post|access-date=23 June 2013|date=18 June 2013}}</ref> ISAF remained slated to end its mission by the end of 2014.<ref name="WSJ29130618">{{cite news|last=Hodge|first=Nathan|title=Blast Mars Day of Security Handover in Kabul|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323566804578552593026745674#|access-date=23 June 2013|newspaper=The Wall Street Journal|date=18 June 2013}}</ref> Some 100,000 ISAF forces remained in the country.<ref name="AJE20130618">{{cite news|title=Deadly blast marks Afghan security handover|url=http://www.aljazeera.com/news/asia/2013/06/20136184484852774.html|work=Al Jazeera English|publisher=Al Jazeera English|access-date=23 June 2013|date=18 June 2013}}</ref>
=== 2014–2017: გამოსვლა და ზრდა აჯანყებებში ===
[[File:Presentation of the Resolute Support Colors.jpg|thumb|Resolute Support Colors presented at Kabul on 28 December 2014, after the ISAF colors are encased]]
[[File:Snow Storm DVIDS227347.jpg|thumb|Russian made [[Mil Mi-8]] chopper landing at Forward Operating Base Airborne to deliver mail and supplies]]
[[File:Soldiers of Special Forces of 10th Special Forces Group (Airborne) memorialize two of their fallen brothers during a memorial held at Kunduz Airfield in Afghanistan on Nov. 7, 2016.jpg|thumb|right|Green Berets of the [[10th Special Forces Group (United States)|10th SFG]] memorialize two comrades who were killed in action during the [[Battle of Boz Qandahari]] on 2–3 November 2016]]
After 13 years Britain and the United States officially ended their combat operation in Afghanistan on 26 October 2014. On that day Britain handed over its last base in Afghanistan, [[Camp Shorabak|Camp Bastion]], while the United States handed over its last base, [[Camp Leatherneck]], to Afghan forces.<ref>*{{cite news|last1=Syal|first1=Ryan|title=UK troops hand over Camp Bastion to Afghan forces, ending 13-year campaign|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2014/oct/26/uk-troops-camp-bastion-afghan-forces-13-years-helmand|access-date=26 October 2014|work=The Guardian|date=26 October 2014}}
* {{cite news|author1=Kay Johnson, Raissa Kasolowsky, Michael Perry and Kevin Liffey|title=Britain ends combat role in Afghanistan, last US Marines hand over base|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-troopwithdrawal-idUSKBN0IF06I20141026|access-date=26 October 2014|publisher=Reuters}}
* {{cite news|last1=Loyn|first1=David|title=What have British troops achieved in Afghanistan?|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-29761100|access-date=26 October 2014|publisher=BBC News Asia|date=26 October 2014}}</ref> Around 500 UK troops remained in "non-combat" roles.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2015/oct/27/uk-keep-450-troops-afghanistan-2016-michael-fallon-taliban|title=UK to keep 450 troops stationed in Afghanistan through 2016|last=Mason|first=Rowena|date=27 October 2015|work=The Guardian|access-date=2 July 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2016/jul/09/uk-afghanistan-troops-increase-david-cameron|title=UK to increase troops in Afghanistan from 450 to 500|last=Mason|first=Rowena|date=8 July 2016|work=The Guardian|access-date=2 July 2017}}</ref> On 28 December 2014 NATO officially ended combat operations in a ceremony held in Kabul.<ref name="2014APcessation">{{cite news|title=U.S. formally ends the war in Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/america-formally-ends-the-war-in-afghanistan/|access-date=28 December 2014|agency=Associated Press|issue=online|publisher=CBA News|date=28 December 2014}}</ref> Continued operations by United States forces within Afghanistan were under [[Operation Freedom's Sentinel]];<ref>*{{cite web|title=Resolute Support|url=http://www.afghanwarnews.info/resolute-support.htm|website=Afghan War News|publisher=Afghan War News|access-date=7 February 2015}}
* {{cite news|last=Lamothe |first=Dan |date=29 December 2014 |title=Meet Operation Freedom's Sentinel, the Pentagon's new mission in Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2014/12/29/meet-operation-freedoms-sentinel-the-pentagons-new-mission-in-afghanistan/ |newspaper=The Washington Post |access-date=2 January 2015}}</ref> this was joined by a new NATO mission under the name of [[Operation Resolute Support]].<ref>*{{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=Afghanistan marks takeover of security responsibility from NATO |url=http://www.dw.de/afghanistan-marks-takeover-of-security-responsibility-from-nato/a-18166142 |newspaper=Deutsche Welle |date=1 January 2015 |access-date=4 January 2015}}
* {{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |agency=Reuters |title=18 Suspected insurgents slain in NATO airstrike in Afghanistan |url=http://latino.foxnews.com/latino/news/2015/01/03/18-suspected-insurgents-slain-in-nato-airstrike-in-afghanistan/ |publisher=Fox News Latino |date=3 January 2015 |access-date=4 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150105023702/http://latino.foxnews.com/latino/news/2015/01/03/18-suspected-insurgents-slain-in-nato-airstrike-in-afghanistan/ |archive-date=5 January 2015 |df=dmy-all}}
* {{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=Afghans Take Over Country's Security |url=http://www.voanews.com/content/afghans-assume-responsibility-for-countrys-security/2581712.html |newspaper=Voice of America |date=1 January 2015 |access-date=6 January 2015}}</ref>
The withdrawal of troops did not mean the withdrawal of military presence. As US troops withdrew from Afghanistan, they were replaced by [[private security companies]] hired by the United States government and the United Nations. Many of these private security companies (also termed [[Military contractor|''military contractors'']]) consisted of ex-Coalition military personnel. This allowed the US and British to continue to be involved in ground actions without the requirement to station their own forces.<ref>{{cite news|title=Afghan interpreter hoping for asylum gets little help from those he worked for|last1=LaPorta|first1=James|url=http://www.jdnews.com/news/20151128/afghan-interpreter-hoping-for-asylum-gets-little-help-from-those-he-worked-for|access-date=24 November 2016|work=Jacksonville Daily News|date=28 November 2015}}</ref>
The Taliban began a resurgence due to several factors. At the end of 2014, the US and NATO combat mission ended and the withdrawal of most foreign forces from Afghanistan reduced the risk the Taliban faced of being bombed and raided. In June 2014, the Pakistani military's [[Operation Zarb-e-Azb]], launched in the [[North Waziristan]] tribal area in June 2014, dislodged thousands of mainly Uzbek, Arab and Pakistani militants, who flooded into Afghanistan and swelled the Taliban's ranks. The group was further emboldened by the comparative lack of interest from the international community and the diversion of its attention to crisis in other parts of the world, such as [[Syrian Civil War|Syria]], [[Iraqi Civil War (2014–2017)|Iraq]] or [[War in Donbass|Ukraine]]. Afghan security forces also lack certain capabilities and equipment, especially air power and reconnaissance. The political infighting in the central government in Kabul and the apparent weakness in governance at different levels are also exploited by the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-35169478|title=Why are the Taliban resurgent in Afghanistan?|publisher=BBC|date=5 January 2016}}</ref>
On 22 June 2015, the Taliban detonated a car bomb outside the [[National Assembly (Afghanistan)|National Assembly]] in [[Kabul]], and Taliban fighters attacked the building with assault rifles and [[Rocket-propelled grenade|RPGs]].<ref name="CNN June2015">{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2015/06/22/asia/afghanistan-kabul-parliament-attack/|title=Taliban attempt attack on Afghan Parliament in Kabul |author=Masoud Popalzai and Jethro Mullen|date=22 June 2015|publisher=CNN|access-date=22 June 2015}}</ref><ref name="Reuters June2015">{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast-idUSKBN0P20FM20150622|title=Taliban launch brazen attack on Afghan parliament, seize second district in north|work=Reuters|date=22 June 2015|access-date=22 June 2015|last1=Harooni|first1=Hamid Shalizi}}</ref>
On 12 April 2016, the Taliban announced that they would launch an offensive called [[Operation Omari]].<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0X90D1|title=Taliban announce start of spring offensive in Afghanistan|author=James Mackenzie|date=12 April 2016|publisher=Reuters}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.voanews.com/content/taliban-launches-anti-government-spring-offensive/3280869.html|title=Taliban Launches Anti-Government Spring Offensive|publisher=VOA}}</ref>
As of July 2016, [[Time (magazine)|''Time'' magazine]] estimated that at least 20% of Afghanistan was under Taliban control with southernmost [[Helmand Province]] as major stronghold,<ref>{{cite magazine|url=http://time.com/4402071/afghanistan-war-everyday/|title=When War Is Just Another Day in Afghanistan|magazine=Time|date=18 July 2016}}</ref> while General Nicholson stated that Afghan official armed forces' casualties had risen 20 percent compared to 2015.<ref name="militarytimes">{{cite web|url=http://www.militarytimes.com/story/military/2016/07/28/five-us-troops-wounded-afghanistan-operations-grow/87663788/|title=American troops wounded fighting ISIS in Afghanistan as operations there grow|publisher=military.com|date=28 July 2016}}</ref>
On 22 September 2016, the Afghan government signed a draft peace deal with [[Hezb-e Islami Gulbuddin|Hezb-i-Islami]]. According to the draft agreement, Hezb-i-Islami agreed to cease hostilities, cut ties to extremist groups and respect the Afghan Constitution, in exchange for government recognition of the group and support for the removal of United Nations and American sanctions against its leader [[Gulbuddin Hekmatyar]], who was also promised an honorary post in the government.<ref>[https://www.nytimes.com/2016/09/23/world/asia/afghanistan-peace-deal-hezb-i-islami.html Afghanistan Signs Draft Peace Deal With Faction Led by Gulbuddin Hekmatyar] ''The New York Times'', 23 September 2016.</ref><ref>{{cite web|url=https://www.latimes.com/world/la-fg-afghanistan-agreement-20160922-snap-story.html |title=Afghanistan takes a step toward peace with notorious ex-warlord |work=Los Angeles Times|date=22 September 2016 }}</ref> It was the first peace treaty since the war in Afghanistan started in 2001. Government officials praised the deal as a step towards peace and potentially a deal with the Taliban too.<ref>{{cite web |title=Afghan government signs peace deal with armed group |url=https://www.aljazeera.com/news/2016/9/22/afghanistan-hezb-i-islami-armed-group-signs-peace-deal |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref> However others shared concern due to controversial leader Hekmatyar's alleged war crimes; some parts of Afghan society protested the peace treaty due to his past actions.<ref>{{cite web |last1=Nordland |first1=Rod |title=Afghanistan Signs Draft Peace Deal With Faction Led by Gulbuddin Hekmatyar (Published 2016) |url=https://www.nytimes.com/2016/09/23/world/asia/afghanistan-peace-deal-hezb-i-islami.html |website=The New York Times |date=September 22, 2016}}</ref>
In early January 2017, the ''Marine Corps Times'' reported that Afghan forces seek to rebuild, following an exhausting 2016 fighting season; 33 districts, spread across 16 Afghan provinces, were under insurgent control whilst 258 are under government control and nearly 120 districts remained "contested".<ref name="marinecorpstimes" /> According to an inspector general, the Afghan army comprises about 169,000 soldiers, but in 2016 they suffered a 33 percent attrition rate—a 7 percent increase from 2015.<ref name="marinecorpstimes" /> On 9 February 2017, [[John W. Nicholson Jr.|General John Nicholson]] told [[United States Congress|Congress]] that NATO and allied forces in Afghanistan are facing a "stalemate" and that he needed a few thousand additional troops to more effectively train and advise Afghan soldiers. He also asserted that Russia was trying to "legitimize" the Taliban by creating the "false narrative" that the militant organization has been fighting the Islamic State and that Afghan forces have not, he asserted Russia's goal, was "to undermine the United States and NATO" in Afghanistan. However, he said that the area in which Islamic State fighters operate in Afghanistan had been greatly reduced.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/02/09/us/politics/us-afghanistan-troops.html?_r=0|title=U.S. General Seeks 'a Few Thousand' More Troops in Afghanistan|work=The New York Times|date=9 February 2017}}</ref>
On 21 April 2017, the Taliban [[2017 Camp Shaheen attack|attacked Camp Shaheen]] near Mazar-e-Sharif, killing over 140 256 Afghan soldiers.<ref>"[http://www.aljazeera.com/news/2017/04/taliban-attacks-key-military-base-north-afghanistan-170421134021613.html Taliban fighters attack Afghan army base, 'killing 140']". Al Jazeera. 22 April 2017.</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2017/apr/21/50-afghan-soldiers-killed-taliban-suicide-attackers-army-base |title=Taliban kill more than 140 Afghan soldiers at army base | World news |work=The Guardian |date=21 April 2017 |access-date=2 June 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2017/04/taliban-kills-more-than-100-afghan-soldiers-in-suicide-assault.php |title=Taliban kills more than 140 Afghan soldiers in suicide assault |date=22 April 2017 |publisher=Longwarjournal.org |access-date=2 June 2017}}</ref>
The bloody 2017 Taliban spring offensive was named [[Operation Mansouri]].<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-announce-start-of-spring-offensive/2017/04/27/1f4e95e0-2bb7-11e7-9081-f5405f56d3e4_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20170505035856/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-announce-start-of-spring-offensive/2017/04/27/1f4e95e0-2bb7-11e7-9081-f5405f56d3e4_story.html|url-status=dead|archive-date=5 May 2017|title=Taliban announce spring offensive, vow to build institutions|newspaper=The Washington Post|date=28 April 2017}}</ref>
[[File:7 Dec. 2016 CJCS USO Holiday Tour - Afghanistan 161207-D-PB383-029 (31348343042).jpg|thumb|Actress [[Scarlett Johansson]] meets with US service members during a troop engagement at [[List of NATO installations in Afghanistan|Forward Operation Base Gamberi]], Afghanistan, December 2016]]
The ''Washington Post'' reported that on 20 November 2017, [[John W. Nicholson Jr.|General John Nicholson]] announced that US aircraft were targeting drug production facilities in Afghanistan under a new strategy aimed at cutting off Taliban funding, saying that the Taliban was "becoming a criminal organization" that was earning about $200 million a year from drug-related activities. President Ashraf Ghani strongly endorsed the new campaign of US and Afghan airstrikes against the Taliban-run narcotic centers.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghan-leaders-in-helmand-criticize-us-airstrikes-on-taliban-drug-labs/2017/11/21/7130d556-cec5-11e7-a87b-47f14b73162a_story.html|title=Afghan leaders in Helmand criticize U.S. airstrikes on Taliban drug labs|newspaper=The Washington Post|date=21 November 2017}}</ref>
==== კუნდუზის ბრძოლა ====
Heavy fighting occurred in the Kunduz province,<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-offensive-idUSKBN0NL1M920150430|title=Afghan forces struggle to drive back Taliban from besieged city|publisher=Reuters|date=30 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-war-idUSKBN0NI0YA20150427|title=Heavy fighting as Taliban attack northern Afghan city|publisher=Reuters|date=27 April 2015}}</ref> which was the site of [[Counterinsurgency in Northern Afghanistan|clashes from 2009 onwards]]. In May 2015, flights into the Northern city of [[Kunduz]] were suspended due to weeks of clashes between the Afghan security forces and the Taliban outside the city.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/afghanistan-war-idUSKBN0NS1TL20150507|title=Flights to besieged Afghan city cancelled as Taliban, army clash|publisher=Reuters|date=7 May 2015}}</ref> The intensifying conflict in the Northern [[Char Dara District]] within the [[Kunduz province]] led the Afghan government to enlist local militia fighters to bolster opposition to the Taliban insurgency.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/afghanistan-militias-idUSKBN0O70XE20150522|title=INSIGHT – Stretched Afghan army falls back on militias to help defend Kunduz|publisher=Reuters|date=22 May 2015}}</ref> In June, the Taliban intensified attacks around the Northern city of [[Kunduz]] as part of a major offensive in an attempt to capture the city.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-33215948|title=Afghans counter Taliban offensive in northern Kunduz province|work=BBC News|date=21 June 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/06/22/world/asia/taliban-and-afghan-government-dispute-status-of-kunduz.html?_r=0|title=Taliban and Afghan Government Dispute Status of Kunduz|work=The New York Times|date=21 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.smh.com.au/world/afghanistan-taliban-advance-on-key-northern-city-20150621-ghtu5f.html|title=Afghanistan: Taliban advance on key northern city|work=The Sydney Morning Herald|date=21 June 2015}}</ref> Tens of thousands of inhabitants were displaced internally by the fighting. The government recaptured the Char Dara district after roughly a month of fighting.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKBN0P30OA20150623|title=Afghan forces recapture key district from Taliban|date=23 June 2015|publisher=Reuters}}</ref>
In late September, Taliban forces launched an attack on Kunduz, seizing several outlying villages and entering the city. The Taliban stormed the regional hospital and clashed with security forces at the nearby university. The fighting saw the Taliban attack from four different districts: Char Dara to the West, Aliabad to the Southwest, Khanabad to the East and Imam Saheb to the North.<ref name="Guardian Kunduz" /><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attack-idUSKCN0RS0A820150928|title=Afghan Taliban seize Kunduz city center in landmark gain|date=28 September 2015|work=Reuters|access-date=29 September 2015|last1=Hamdard|first1=Feroz Sultani}}</ref> The Taliban took the Zakhel and Ali Khel villages on the highway leading south, which connects the city to Kabul and Mazar-e Sharif through Aliabad district, and reportedly made their largest gains in the Southwest of Kunduz, where some local communities had picked up weapons and supported the Taliban.<ref name="Guardian Kunduz">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2015/sep/28/taliban-attempt-to-invade-key-afghan-city-kunduz|title=Taliban attempt to capture key Afghan city|author=Sune Engel Rasmussen |date=28 September 2015|work=The Guardian|access-date=28 September 2015}}</ref> Taliban fighters had allegedly blocked the route to the Airport to prevent civilians fleeing the city.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2015/09/taliban-fighters-raid-kunduz-afghanistan-150928070609618.html|title=Taliban fighters raid Kunduz in Afghanistan|publisher=Al Jazeera|access-date=29 September 2015}}</ref> One witness reported that the headquarters of the [[National Directorate of Security]] was set on fire.<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/news/2015-09-29/taliban-seize-half-of-major-afghan-city-police/6811692|title=Taliban seizes control of major Afghan city Kunduz for first time since US-led invasion|date=28 September 2015|publisher=ABC News|access-date=29 September 2015}}</ref> Kunduz was recaptured by Afghan and American forces on 14 October 2015.
==== თალიბანის მოლაპარაკებები და შიდა ბრძოლები ====
China attempted to negotiate with the Taliban in 2016, as the Afghan security situation affects its own separatist groups, and economic activity with Pakistan. The Taliban declined.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-qatar-afghanistan-idUSKBN0NO0M920150503|title=Taliban, Afghan figures talk ceasefire but fail to agree|date=3 May 2015|work=Reuters|last1=Ahmad|first1=Amena Bakr}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-talks-idUSKBN0M81A720150312|title=Exclusive: Secret meetings in Pakistan expose obstacles to Afghan peace talks|date=12 March 2015|work=Reuters|last1=Zahra-Malik|first1=Jibran Ahmad}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-china-idUSKCN0IV1EB20141111|title=Exclusive: China seeks greater role in Afghanistan with peace talk push|date=11 November 2014|work=Reuters|last1=Donati|first1=Jessica}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-pakistan-china-idUSKBN0LG1UP20150212|title=China offers to mediate in stalled Afghan Taliban peace talks|date=12 February 2015|work=Reuters|last1=Golovnina|first1=Maria}}</ref><ref name="Aljazeera" />
The bombing of the Kabul parliament has highlighted differences within the Taliban in their approach to peace talks.<ref name="economistjune">{{cite news|url=https://www.economist.com/news/asia/21655045-when-even-failure-success|title=Attack on Afghanistan's parliament – When even failure is success|date=24 June 2015|newspaper=The Economist}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.voanews.com/content/afghan-peace-talks-expose-rifts-in-taliban-leadership/2835089.html|title=Afghan Peace Talks Expose Rifts in Taliban Leadership|date=24 June 2015|publisher=VOA News}}</ref> In April 2016, President Ashraf Ghani "pulled the plug" on the Afghan governments failing effort to start peace talks with the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.latimes.com/world/afghanistan-pakistan/la-fg-afghanistan-taliban-20160425-story.html|title=No more peace talks with Taliban, Afghanistan's president says|work=Los Angeles Times|date=25 April 2016}}</ref> Additionally, due to the integration of Haqqani Networks into the Taliban leadership, it would become harder for peace talks to take place.<ref name="nytimes.com 2">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/05/08/world/asia/haqqanis-steering-deadlier-taliban-in-afghanistan-officials-say.html?_r=0|title=Haqqanis Steering Deadlier Taliban in Afghanistan, Officials Say|work=The New York Times|date=7 May 2016}}</ref><ref name="ABC news">{{cite web|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/afghanistan-faces-tough-battle-haqqanis-unify-taliban-38948820|archive-url=https://web.archive.org/web/20160508085857/http://abcnews.go.com/International/wireStory/afghanistan-faces-tough-battle-haqqanis-unify-taliban-38948820|url-status=dead|archive-date=8 May 2016|title=Afghanistan Faces Tough Battle as Haqqanis Unify the Taliban |publisher=ABC news|date=7 May 2016}}</ref> Although leader of the Taliban, [[Hibatullah Akhundzada|Haibatullah Akhundzada]], said a peace agreement was possible if the government in Kabul renounced its [[Resolute Support Mission|foreign allies]].<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0ZI0AR|title=Taliban leader says foreigners must quit Afghanistan for peace|date=2 July 2016|publisher=Reuters|access-date=6 July 2016}}</ref>
On 11 November 2015, it was reported that infighting had broken out between different Taliban factions in Zabul Province. Fighters loyal to the new Taliban leader Mullah Akhtar Mansoor fought a pro-ISIL splinter faction led by Mullah Mansoor Dadullah. Even though Dadullah's faction enjoyed the support of foreign ISIL fighters, including Uzbeks and Chechens, it was reported that Mansoor's Taliban loyalists had the upper hand. According to Ghulam Jilani Farahi, provincial director of security in Zabul, more than 100 militants from both sides were killed since the fighting broke out.<ref>{{cite web|url=http://www.worldbulletin.net/asia-pacific/166221/taliban-on-taliban-turf-war-erupts-in-afghanistan|title=Taliban-on-Taliban turf war erupts in Afghanistan|work=worldbulletin News|access-date=15 November 2015}}</ref> The infighting has continued into 2016; on 10 March 2016, officials said that the Taliban clashed with the Taliban splinter group (led by Muhammad Rasul) in the Shindand district of [[Herat]] with up to 100 militants killed; the infighting has also stifled peace talks.<ref name="the guardian">{{cite web|date=10 March 2016|title=Dozens killed in clashes between rival Taliban factions in Afghanistan|url=https://www.theguardian.com/world/2016/mar/10/dozens-killed-clashes-rival-taliban-factions-afghanistan-herat|work=The Guardian}}</ref><ref name="US department of defence">{{cite web|date=14 April 2016|title=Number of ISIL Fighters in Afghanistan Drops Significantly, Official Says|url=http://www.defense.gov/News-Article-View/Article/721629/number-of-isil-fighters-in-afghanistan-drops-significantly-official-says|publisher=US Department of Defense|access-date=31 August 2017|archive-date=12 July 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160712165253/http://www.defense.gov/News-Article-View/Article/721629/number-of-isil-fighters-in-afghanistan-drops-significantly-official-says|url-status=dead}}</ref>
As a result of the infighting, which has resulted in Mansour being consumed with a campaign to quell dissent against his leadership; [[Sirajuddin Haqqani]], chief of the [[Haqqani Network]] was selected to become the deputy leader of the Taliban in the summer of 2015, during a leadership struggle within the Taliban. Sirajuddin and other Haqqani leaders increasingly ran the day-to-day military operations for the Taliban, in particular; refining urban terrorist attacks and cultivating a sophisticated international fund-raising network, they also appointed Taliban governors and began uniting the Taliban. As a result, the Haqqani Network is now closely integrated with the Taliban at a leadership level, and is growing in influence within the insurgency, whereas the network was largely autonomous before, and there are concerns that the fighting is going to be deadlier. Tensions with the Pakistani military have also been raised because American and Afghan officials accuse them of sheltering the Haqqanis as a proxy group.<ref name="nytimes.com 2" /><ref name="ABC news" />
==== ბრძოლები ჰელმადში ====
In 2015 the Taliban began an offensive in [[Helmand Province]], taking over parts of the Province. By June 2015, they had seized control of [[Dishu District|Dishu]] and [[Baghran District|Baghran]] killing 5,588 Afghan government security forces (3,720 of them were police officers).<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/06/14/world/asia/taliban-police-base-southern-afghanistan.html?_r=0|title=Taliban Attack Police Base in Afghanistan, Killing 17|work=The Telegraph |date=13 June 2015}}</ref> By the end of July, the Taliban had overrun [[Nawzad District]]<ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2015/07/taliban-seize-district-in-helmand-province.php|title=Taliban seize district in Helmand province|work=The Long War Journal|date=30 July 2015}}</ref> and on 26 August, the Taliban took control of [[Musa Qala District|Musa Qala]].<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/08/27/world/asia/nato-soldiers-in-helmand-province-afghanistan-killed-by-attackers-in-security-uniforms.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20150826082654/http://www.nytimes.com/2015/08/27/world/asia/nato-soldiers-in-helmand-province-afghanistan-killed-by-attackers-in-security-uniforms.html |archive-date=2015-08-26 |url-access=subscription |url-status=live|title=Two Setbacks for Coalition in Afghanistan|work=The New York Times|date=26 August 2015}}</ref> In October 2015, Taliban forces had attempted to take [[Lashkar Gah]]; the capital of Helmand province, the Afghan's 215th Corps and special operations forces launched a counteroffensive against the Taliban in November,<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/Politics/wireStory/us-airstrikes-target-islamic-state-afghanistan-36870144 |title=US Airstrikes Target Islamic State in Afghanistan |publisher=ABC News |date=11 February 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160212082932/http://abcnews.go.com/Politics/wireStory/us-airstrikes-target-islamic-state-afghanistan-36870144 |archive-date=12 February 2016 }}</ref> Whilst the assault was repelled, Taliban forces remained dug into the city's suburbs as of December 2015.<ref name="Prepare 200 Graves Times">{{cite news|date=23 December 2015 |title=Prepare 200 graves, warn Sangin police besieged by Taliban |url=http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/asia/afghanistan/article4647910.ece |newspaper=The Times }}</ref>
December 2015 saw a renewed Taliban offensive in Helmand focused on the town of [[Sangin]]. The Sangin district fell to the Taliban on 21 December after fierce clashes that killed more than 90 soldiers in two days.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2015/12/taliban-gain-ground-fight-afghanistan-helmand-151221054627572.html|title=Fierce fight for Helmand as Afghan Taliban gains ground|publisher=Al Jazeera|date=21 December 2015}}</ref> It was reported that 30 members of the [[Special Air Service|SAS]] alongside 60 US special forces operators joined the Afghan Army in the Battle to retake parts of Sangin from Taliban insurgents,<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-gb/news/uknews/sas-in-battle-to-stop-taliban-overrunning-sangin/ar-BBnOfYr?ocid=spartandhp|title=SAS in battle to stop Taliban overrunning Sangin|work=The Telegraph|date=22 December 2015}}</ref> in addition, about 300 US troops and a small number of British remained in Helmand to advise Afghan commanders at the [[corps]] level.<ref name="auto2017">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2016/01/26/the-u-s-was-supposed-to-leave-afghanistan-by-2017-now-it-might-take-decades/|title=The U.S. was supposed to leave Afghanistan by 2017. Now it might take decades.|newspaper=The Washington Post|date=26 January 2016}}</ref><ref>{{cite web |work=Telegraph |url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12063664/British-military-deployed-to-Afghanistan-Why-Sangin-matters.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12063664/British-military-deployed-to-Afghanistan-Why-Sangin-matters.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live |title=British military deployed to Afghanistan: Why Sangin matters |date=22 December 2015}}</ref> Senior American commanders said that the Afghan troops in the province have lacked effective leaders as well as the necessary weapons and ammunition to hold off persistent Taliban attacks. Some Afghan soldiers in Helmand have been fighting in tough conditions for years without a break to see their family, leading to poor morale and high desertion rates.<ref name="auto2017" />
[[File:TAAC-E advisers emphasize Afghan police logistics in Nangarhar 150106-A-VO006-013.jpg|thumb|US Army soldier in Nangarhar Province, 6 January 2015]]
In early February 2016, Taliban insurgents renewed their assault on Sangin, after previously being repulsed in December 2015, launching a string of ferocious attacks on Afghan government forces earlier in the month. As a result, the United States] decided to send troops from the 2nd Battalion, [[87th Infantry Regiment (United States)|87th Infantry Regiment]], [[10th Mountain Division]], in order to prop up the Afghan [[215th Corps (Afghanistan)|215th Corps]] in Helmand province, particularly around Sangin, joining US special operations forces already in the area.<ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/politics/2016/02/11/us-army-orders-hundreds-soldiers-back-to-southern-afghanistan.html|title=US Army orders hundreds of soldiers back to southern Afghanistan|publisher=Fox News|date=11 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2016/feb/07/taliban-close-to-capturing-sangin-as-militants-step-up-assault-on-helmand|title=Taliban 'close to capturing Sangin' as militants step up assault on Helmand|work=The Guardian|date=7 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12145815/Taliban-are-close-to-overrunning-Sangin-where-106-British-soldiers-died.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12145815/Taliban-are-close-to-overrunning-Sangin-where-106-British-soldiers-died.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban are 'close to overrunning Sangin' where 106 British soldiers died|work=The Telegraph|date=8 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-military-idUSKCN0VI0FX?feedType=RSS&feedName=topNews|title=U.S. troop reinforcements head for embattled southern Afghan province|publisher=Reuters|date=9 February 2016}}</ref><ref name="the New York Times">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/03/16/world/asia/a-5th-district-in-helmand-province-falls-to-the-taliban.html?_r=0|title=A 5th District in Helmand Province Falls to the Taliban|work=The New York Times|date=15 March 2016}}</ref> On 14 March 2016, [[Khanneshin]] District in Helmand Province fell to the Taliban; and district by district, Afghan troops were retreating back to urban centers in Helmand.<ref name="Aljazeera">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2016/03/afghanistan-taliban-won-talk-winning-pakistan-isis-160322054137025.html |title=Afghanistan: Taliban won't talk because it is winning|publisher=Al Jazeera|date=22 March 2016}}</ref><ref name="the New York Times" /> In early April 2016, 600 Afghan troops launched a major offensive to retake Taliban-occupied areas of Sangin and the area around it,<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-35984894|title=Afghan forces face 'decisive' battle in Helmand|work=BBC News|date=7 April 2016}}</ref> an Afghan army offensive to retake the town of Khanisheen was repelled by the Taliban, desertions from the army in the area are rife.<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2016/04/11/middleeast/afghanistan-helmand-taliban-soldiers/|title=Afghan soldiers desert as Taliban threaten key Helmand capital|publisher=CNN|date=11 April 2016}}</ref>
[[File:TAAC-E advisers observe progress in Afghan police logistics 150217-A-VO006-028.jpg|thumb|[[Train Advise Assist Command – East|TAAC-E]] advisers in February 2015]]
Despite US airstrikes, militants besieged Lashkar Gah, reportedly controlling all roads leading to the city and areas a few kilometres away. The US stepped up airstrikes in support of Afghan ground forces. Afghan forces in Lashkar Gah were reported as "exhausted" whilst police checkpoints around the capital were falling one by one; whilst the Taliban sent a new elite commando force into Helmand called "[[Red Group|Sara Khitta]]" in Pashto.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/04/former-afghan-president-criticises-foreign-led-combat-against-Taliban|archive-url=https://web.archive.org/web/20160805231920/https://www.theguardian.com/world/2016/aug/04/former-afghan-president-criticises-foreign-led-combat-against-taliban|url-status=dead|archive-date=5 August 2016|title=US airstrikes undermining Afghan security, says former president|work=The Guardian|date=4 August 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-helmand-capital-may-fall-to-taliban-10529673|title=Afghanistan: Helmand Capital May Fall To Taliban|publisher=Sky News|date=9 August 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/talibans-new-commando-force-tests-afghan-armys-strength/2016/08/06/406be986-5beb-11e6-8b48-0cb344221131_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807161247/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/talibans-new-commando-force-tests-afghan-armys-strength/2016/08/06/406be986-5beb-11e6-8b48-0cb344221131_story.html|url-status=dead|archive-date=7 August 2016|title=Taliban's new commando force tests Afghan army's strength|newspaper=The Washington Post|date=6 August 2016}}</ref> Afghan security forces beat back attacks by Taliban fighters encroaching on Chah-e-Anjir, just 10 km from Lashkar Gah; Afghan special forces backed by US airstrikes battled increasingly well-armed and disciplined Taliban militants. An Afghan special forces commander said "The Taliban have heavily armed, uniformed units that are equipped with night vision and modern weapons."<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-helmand-idUSKCN10P0KO?il=0|title=Taliban 'special forces' lead Helmand assault: Afghan officials|publisher=Reuters|date=14 August 2016}}</ref> On 22 August 2016, the US announced that 100 US troops were sent to Lashkar Gah to help prevent the Taliban from overrunning it, in what Brigadier General Charles Cleveland called a "temporary effort" to advise the Afghan police.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/us-news/2016/aug/22/us-troops-sent-afghanistan-taliban-lashkar-gah|title=Over a hundred US troops sent to Lashkar Gah to battle Taliban|work=The Guardian|date=22 August 2016}}</ref>
[[File:Capt. Tim Six takes off for a combat sortie in an F-16 Fighting Falcon at Bagram Airfield (25880599985).jpg|thumb|A USAF [[F-16 Fighting Falcon]] takes off at Bagram Airfield for a combat sortie, 14 March 2016]]
On 31 December 2016, the Taliban continued their assault on the province with attacks on Sangin and Marjah districts.<ref>{{cite web|url=https://www.stripes.com/news/taliban-ramp-up-attacks-in-southwestern-afghanistan-as-nato-casualties-hit-a-low-1.447089|title=Taliban ramp up attacks in southwestern Afghanistan as NATO casualties hit a low|work=Stars and Stripes|date=2 January 2017}}</ref> Some estimated suggest the Taliban had retaken more than 80% of Helmand province.<ref name="marinecorpstimes">{{cite web|url=https://www.marinecorpstimes.com/articles/marines-afghanistan-taliban-task-force|title=The U.S. Marines are sending a task force back to Afghanistan's Helmand province|work=Marine Corps Times|date=6 January 2017}}</ref> During the early hours of 23 March 2017 [[Sangin District|Sangin district]] was captured by the Taliban as they had overrun the district center, the town of [[Sangin]]. During earlier phase of the war almost a quarter of British casualties were caused by fighting for the town, while more recently hundreds of Afghan troops lost their lives defending it.<ref>{{cite news|url=http://www.foxnews.com/world/2017/03/23/taliban-take-key-afghan-district-in-south-killed-in-north.html|title=Taliban take key Afghan district in south; 9 killed in north|date=23 March 2017|publisher=Fox News|access-date=23 March 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-39365330|title=Afghan Taliban capture city of Sangin|date=23 March 2017|work=BBC News|access-date=23 March 2017}}</ref> On 29 April 2017, the US deployed an additional 5,000 Marines to the Southern Helmand Province.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtontimes.com/news/2017/may/4/us-may-send-up-to-5000-more-troops-to-afghanistan/|title=U.S. may send up to 5,000 more troops to Afghanistan|date=24 May 2017|work=Washington Times|access-date=31 December 2017}}</ref>
==== ისლამური სახელმწიფოს გამოჩენა ====
In mid-January 2015, the [[Islamic State of Iraq and the Levant|Islamic State caliphate]] established a branch in Afghanistan called [[Islamic State of Iraq and the Levant – Khorasan Province|Khorasan]] (ISKP, or ISIS-K) and began recruiting fighters<ref name="ISIL confirmed to have presence in Afghanistan">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/asia/2015/01/afghan-officials-confirm-isil-presence-201511815245847478.html|title=Officials confirm ISIL present in Afghanistan|publisher=Al Jazeera|access-date=6 February 2015}}</ref> and clashing with the Taliban.<ref name="cbsnews.com1">{{cite web|url=https://www.cbsnews.com/news/isis-active-in-south-afghanistan-officials-confirm-for-first-time/|title=ISIS active in south Afghanistan, officials confirm for first time|date=12 January 2015|publisher=CBS News|access-date=6 February 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://foreignpolicy.com/2015/01/22/capture-the-flag-in-afghanistan/|title=Capture the Flag in Afghanistan|work=Foreign Policy|access-date=6 February 2015}}</ref> It was created after pledging allegiance to the self-assumed worldwide caliph [[Abu Bakr al-Baghdadi]].<ref>{{cite web |url=http://edition.cnn.com/2016/01/20/politics/afghanistan-isis-state-department-pentagon/index.html|title=U.S. forces can now pursue ISIS in Afghanistan|publisher=CNN|date=20 January 2016}}</ref> On 18 March, Hafiz Wahidi, ISIL's replacement deputy Emir in Afghanistan, was killed by the Afghan Armed Forces, along with 9 other ISIL militants accompanying him.<ref name="ISIL Afghan replacement deputy killed">{{cite web|url=http://www.almasdarnews.com/article/afghan-army-kills-commander-of-isil-affiliate/|title=Afghan Army Kills Commander of ISIL Affiliate|work=Al-Masdar News|date=18 March 2015}}</ref> In January 2016, the US government sent a directive to [[the Pentagon]] which granted new legal authority for the US military to go on the offensive against Militants affiliated with the ISIL-KP, after the State Department announced the designation of ISIS in Afghanistan and Pakistan as a foreign terrorist organization. The number of militants started with around 60 or 70, with most of them coming over the border with Pakistan but eventually ranged between 1,000 and 3,000 militants,<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-35595446|title=How IS has been making enemies in Afghanistan|work=BBC News|date=21 February 2016}}</ref> mainly defectors from the [[Islamic Emirate of Afghanistan|Afghan]] and the [[Tehrik-i-Taliban Pakistan|Pakistani]] Taliban, and is generally confined to [[Nangarhar Province]] but also has/had a presence in [[Kunar province]].<ref name="bbc.co.uk" /><ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2016/01/state-department-lists-islamic-states-khorasan-province-as-foreign-terrorist-organization.php|title=State Department lists Islamic State's 'Khorasan Province' as Foreign Terrorist Organization|work=The Long War Journal|date=14 January 2016}}</ref>
[[File:U.S. Army CH-47 Chinook helicopter pilots fly near Jalalabad, Afghanistan, April 5, 2017.jpg|thumb|USAF pilots fly a CH-47 Chinook in Nangarhar, April 2017]]
On 23 July 2016, Afghan and US forces began an offensive to clear Nangarhar province of Islamic State militants hours after the [[July 2016 Kabul bombing|Kabul bombing]], the operation was dubbed "Wrath of the Storm" involving both Afghan regular army and special forces and is the Afghan army's first major strategic offensive of the summer. The estimated size of the ISIL-KP in January 2016 was around 3,000, but by July 2016 the number had been reduced to closely 1,000 to 1,500, with 70% of its fighters come from the TTP.<ref name="militarytimes" /><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-operations-idUSKCN10A0FE|title=Afghan troops press offensive against Islamic State|publisher=Reuters|date=30 July 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-36892100|title=Key Islamic State leader Saad Emarati 'killed in Afghanistan'|work=BBC news|date=26 July 2016}}</ref>
The ''Army Times'' reported that in early March 2017, American and Afghan forces launched Operation Hamza to "flush" ISIS-K from its stronghold in eastern Afghanistan, engaging in regular ground battles.<ref>{{cite web|url=https://www.armytimes.com/articles/two-army-rangers-killed-fighting-isis-in-aghanistan-identified|title=Army Rangers killed in Afghanistan were possible victims of friendly fire|work=Army Times|date=28 April 2017}}</ref> In April 2017, the ''Washington Post'' reported that Captain Bill Salvin, a spokesman for NATO's mission to Afghanistan, said that Afghan and international forces had reduced ISIS-K controlled territory in Afghanistan by two-thirds and had killed around half their fighters in the previous two years. Since the beginning of 2017, 460 airstrikes against terrorists (with drone strikes alone killing more than 200 IS militants); he added that the affiliate has an estimated 600-800 fighters in two eastern Afghan provinces.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/us-cites-progress-against-islamic-state-in-afghanistan/2017/04/06/70609d38-1ace-11e7-8598-9a99da559f9e_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20170406151311/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/us-cites-progress-against-islamic-state-in-afghanistan/2017/04/06/70609d38-1ace-11e7-8598-9a99da559f9e_story.html|url-status=dead|archive-date=6 April 2017|title=US cites progress against Islamic State in Afghanistan|newspaper=The Washington Post|date=6 April 2017}}</ref>
On 15 September 2017, the ''New York Times'' reported that the CIA was seeking authority to conduct its own [[drone strikes in Afghanistan]] and other war zones, according to current and former intelligence and military officials, and that the change in authority was being considered by the White House as part of the new strategy despite concerns by the Pentagon.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/09/15/us/politics/cia-drone-strike-authority-afghanistan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20170915093218/https://www.nytimes.com/2017/09/15/us/politics/cia-drone-strike-authority-afghanistan.html |archive-date=2017-09-15 |url-access=subscription |url-status=live|title= C.I.A. Wants Authority to Conduct Drone Strikes in Afghanistan for the First Time|work=The New York Times|date=15 September 2017}}</ref> On 19 September 2017, the Trump Administration deployed another 3,000 US troops to Afghanistan. They would add to the approximately 11,000 US troops already serving in Afghanistan, bringing the total to at least 14,000 US troops stationed in Afghanistan.<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/world/2017/9/19/16227730/trump-afghanistan-3000-troops-mattis|title=Trump is sending more than 3,000 troops to Afghanistan|date=19 September 2017|publisher=Vox}}</ref> On 4 October 2017, Fox News reported that Defense Secretary Jim Mattis approved a change in rules of engagement as part of the new strategy so that there is no longer a requirement for US troops to be in contact with enemy forces in Afghanistan before opening fire.<ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/us/2017/10/04/us-relaxes-rules-engagement-troops-in-afghanistan-to-defeat-taliban.html|title=US relaxes rules of engagement to help troops in Afghanistan defeat Taliban|publisher=Fox News|date=4 October 2017}}</ref>
=== Peace უვერტიურა (2018–2020) ===
[[File:Taliban insurgency in Afghanistan (2015–present).svg|thumb|Map showing insurgent (white) and government-controlled (red) areas of Afghanistan in January 2019.]]
In January 2018, the Taliban were openly active in 70% of the country (being in full control of 14 districts and have an active and open physical presence in a further 263) and the Islamic State was more active in the country than ever before. Following attacks by the Taliban (including the [[Kabul ambulance bombing]] on 27 January which killed over 100 people) and Islamic State that killed scores of civilians, President Trump and Afghan officials decided to rule out any talks with the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-42863116|title=Taliban threaten 70% of Afghanistan, BBC finds|publisher=BBC|date=31 January 2018|access-date=21 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180814141430/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-42863116|archive-date=14 August 2018|url-status=live}}</ref> However, on 27 February 2018, following an increase in violence, Afghan President [[Ashraf Ghani]] proposed unconditional peace talks with the Taliban, offering them recognition as a legal political party and the release of the Taliban prisoners. The offer was the most favorable to the Taliban since the war started. It was preceded by months of national consensus building, which found that Afghans overwhelmingly supported a negotiated end to the war.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/03/11/opinion/peace-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311221826/https://www.nytimes.com/2018/03/11/opinion/peace-taliban.html |archive-date=2018-03-11 |url-access=subscription |url-status=live|title=Opinion | An Unprecedented Peace Offer to the Taliban|first=Hekmat Khalil|last=Karzai|date=11 March 2018|newspaper=The New York Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-afghanistan-taliban-peace-20180228-story.html|title=Afghanistan offers amnesty to the Taliban in a bid to end 16-year war|date=28 February 2018|website=Los Angeles Times}}</ref> Two days earlier, the Taliban had called for talks with the US, saying "It must now be established by America and her allies that the Afghan issue cannot be solved militarily. America must henceforth focus on a peaceful strategy for Afghanistan instead of war."<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2018/02/28/589426780/afghan-president-urges-taliban-to-talk-peace-offering-political-recognition|title=Afghan President Urges Taliban To Talk Peace, Offering Political Recognition|website=NPR|date=28 February 2018|publisher=[[NPR]]|last1=Dwyer|first1=Colin}}</ref> On 27 March 2018, a conference of 20 countries in [[Tashkent]], [[Uzbekistan]], backed the Afghan government's peace offer.<ref>{{Cite web|url=https://www.rferl.org/a/uzbekistan-offers-host-talks-taliban-afghanistan/29127849.html|title=Tashkent Conference Backs Afghan Government's Peace Offer |publisher=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref> The Taliban did not publicly respond to Ghani's offer.
In July 2018 the Taliban carried out the [[Battle of Darzab (2018)|Darzab offensive]] and captured Darzab District following the surrender of [[Daesh|ISIL-K]] to the Afghan Government. In August the Taliban launched a series of offensives, the largest being the [[Ghazni offensive]]. During the Ghazni offensive, the Taliban seized [[Ghazni]], Afghanistan's sixth-largest city for several days but eventually retreated.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/av/world-asia-45563044/ex-blackwater-ceo-s-plan-to-end-the-war-in-afghanistan|title=Ex-Blackwater CEO's plan to end the war in Afghanistan|access-date=18 September 2018|work=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20180918204054/https://www.bbc.com/news/av/world-asia-45563044/ex-blackwater-ceo-s-plan-to-end-the-war-in-afghanistan|archive-date=18 September 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/08/afghanistan-camp-david/537324/|title=Erik Prince's Plan to Privatize the War in Afghanistan|access-date=18 August 2018|publisher=The Atlantic|archive-url=https://web.archive.org/web/20180818230112/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/08/afghanistan-camp-david/537324/|archive-date=18 August 2018|url-status=live|date=18 August 2017}}</ref>
On 25 January 2019, Afghanistan's president [[Ashraf Ghani]] said that more than 45,000 members of the Afghan security forces had been killed since he became president in 2014. He also said that there had been fewer than 72 international casualties during the same period.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-47005558|title=Staggering Afghan death toll revealed|date=25 January 2019|access-date=25 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190125190922/https://www.bbc.com/news/world-asia-47005558|archive-date=25 January 2019|url-status=live}}</ref> A January 2019 report by the US government estimated that 53.8% of Afghanistan's districts were controlled or influenced by the government, with 33.9% contested and 12.3% under insurgent control or influence.<ref>{{cite news| issn = 0362-4331| last = Nordland| first = Rod| title = Afghan Government Control Over Country Falters, US Report Says| work = The New York Times| access-date = 24 May 2019| date = 1 February 2019| url = https://www.nytimes.com/2019/01/31/world/asia/afghanistan-taliban-territory-control.html| archive-url = https://web.archive.org/web/20190524223019/https://www.nytimes.com/2019/01/31/world/asia/afghanistan-taliban-territory-control.html| archive-date = 24 May 2019| url-status = live}}</ref>
On 30 April 2019, Afghan government forces undertook clearing operations directed against both [[ISIS-K]] and the Taliban in eastern [[Nangarhar Province]], after the two groups fought for over a week over a group of villages in an area of illegal [[talc]] mining. The [[National Directorate of Security]] claimed 22 ISIS-K fighters were killed and two weapons caches destroyed, while the Taliban claimed US-backed Afghan forces killed seven civilians; a provincial official said over 9,000 families had been displaced by the fighting.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attacks/afghan-forces-launch-attacks-to-clear-warring-militants-from-east-afghanistan-idUSKCN1S61BI|title=Afghan forces launch attacks to clear warring militants from east Afghanistan|last=Sediqi|first=Abdul Qadir|work=[[Reuters]]|access-date=1 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190511115943/https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attacks/afghan-forces-launch-attacks-to-clear-warring-militants-from-east-afghanistan-idUSKCN1S61BI|archive-date=11 May 2019|url-status=live}}</ref> On 28 July 2019, President [[Ashraf Ghani]]'s running mate [[Amrullah Saleh]]'s office was attacked by a suicide bomber and a few militants. At least 20 people were killed and 50 injured, with Saleh also amongst the injured ones. During the six-hour-long operation, more than 150 civilians were rescued and three militants were killed.<ref>{{cite web|url=https://uk.reuters.com/article/uk-afghanistan-blast/at-least-20-killed-50-injured-in-attack-on-vp-candidates-office-in-kabul-government-idUKKCN1UO0BO?rpc=401&|title=At least 20 killed, 50 injured in attack on VP candidate's office in Kabul – government|access-date=28 July 2019|publisher=Reuters}}</ref>
By August, the Taliban controlled more territory than at any point since 2001.<ref>{{cite news| issn = 0013-0613| title = America and the Taliban inch towards a peace deal in Afghanistan| newspaper = The Economist| date = 7 August 2019| access-date = 10 August 2019| url = https://www.economist.com/asia/2019/08/07/america-and-the-taliban-inch-towards-a-peace-deal-in-afghanistan| archive-url = https://web.archive.org/web/20190808141537/https://www.economist.com/asia/2019/08/07/america-and-the-taliban-inch-towards-a-peace-deal-in-afghanistan| archive-date = 8 August 2019| url-status = live}}</ref> ''[[The Washington Post]]'' reported that the US was close to reaching a peace deal with the Taliban and was preparing to withdraw 5,000 troops from Afghanistan.<ref>{{cite news| issn = 0190-8286| last1 = Lamothe| first1 = Dan| last2 = Hudson| first2 = John| last3 = Constable| first3 = Pamela| title = US preparing to withdraw thousands of troops from Afghanistan in initial deal with Taliban| newspaper = Washington Post| access-date = 10 August 2019| date = 1 August 2019| url = https://www.washingtonpost.com/world/national-security/us-preparing-to-withdraw-thousands-of-troops-from-afghanistan-in-initial-deal-with-taliban/2019/08/01/01e97126-b3ac-11e9-8f6c-7828e68cb15f_story.html| archive-url = https://web.archive.org/web/20190802020345/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/us-preparing-to-withdraw-thousands-of-troops-from-afghanistan-in-initial-deal-with-taliban/2019/08/01/01e97126-b3ac-11e9-8f6c-7828e68cb15f_story.html| archive-date = 2 August 2019| url-status = live}}</ref> In September, the US canceled the negotiations.<ref name=":10">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/09/08/us/politics/pompeo-trump-afghan-peace-negotiations.html|title=After Trump Calls Off Talks, Afghanistan Braces for Violence|last1=Sanger|first1=David|date=8 September 2019|work=New York Times|access-date=9 September 2019|last2=Mashal|first2=Mujib|archive-url=https://web.archive.org/web/20190909010759/https://www.nytimes.com/2019/09/08/us/politics/pompeo-trump-afghan-peace-negotiations.html|archive-date=9 September 2019|url-status=live}}</ref>
==== ეროვნული სამშვიდობო მოძრაობები და პირველი ცეცხლისშეწყვეტა ====
[[File:Oklahoma National Guard (25227527847).jpg|thumb|right|US, British and Afghan security forces train together in an aerial reaction force exercise at [[Camp Qargha]] in Kabul, 16 January 2018.]]
Following Ghani's offer of unconditional peace talks with the Taliban, a growing peace movement arose in Afghanistan during 2018, particularly following a [[peace march]] by the [[People's Peace Movement (Afghanistan)|People's Peace Movement]],<ref name="TOLO_PPM_blame_foreign">{{cite news| last1= Yaad | first1= Ziar | title= Peace Movement Blames Foreign Countries For Afghan War | date= 2019-03-24 |newspaper= [[TOLOnews]] | url= https://tolonews.com/afghanistan/peace-movement-blames-foreign-countries-afghan-war |access-date= 2021-06-03 |archive-url= https://archive.today/20210530063533/https://tolonews.com/afghanistan/peace-movement-blames-foreign-countries-afghan-war |archive-date= 2021-05-30 |url-status=live }}</ref> which the Afghan media dubbed the "Helmand Peace Convoy".<ref>{{Cite web|url=https://ariananews.af/helmand-peace-convoy-rejected-talibans-allegations/|title=Helmand Peace Convoy Rejected Taliban's Allegations|first=Ariana|last=News|website=Ariana News|access-date=15 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190815165100/https://ariananews.af/helmand-peace-convoy-rejected-talibans-allegations/|archive-date=15 August 2019|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.khaama.com/helmand-peace-convoy-makes-appeals-to-russian-american-people-for-peace-05521/|title=Helmand peace convoy makes appeals to Russian, American people for peace|newspaper=The Khaama Press News Agency|date=7 July 2018}}</ref> The marchers walked several hundred kilometers from Lashkar Gah in [[Helmand Province]], through Taliban-held territory,<ref>{{Cite web|url=https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/going-nationwide-the-helmand-peace-march-initiative/|title=Going Nationwide: The Helmand peace march initiative|date=23 April 2018|website=Afghanistan Analysts Network – English}}</ref> to Kabul. There they met Ghani and held sit-in protests outside the [[United Nations Assistance Mission in Afghanistan]] and nearby embassies.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/06/15/world/asia/afghanistan-peace-march-.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615183041/https://www.nytimes.com/2018/06/15/world/asia/afghanistan-peace-march-.html |archive-date=2018-06-15 |url-access=subscription |url-status=live|title=A Grass-Roots Afghan Peace Movement Grows, Step by Step|first=Mujib|last=Mashal|date=15 June 2018|newspaper=The New York Times}}</ref> Their efforts inspired further movements in other parts of Afghanistan.<ref>{{Cite web|url=https://truthout.org/articles/how-afghanistans-peace-movement-is-winning-hearts-and-minds/|title=How Afghanistan's Peace Movement Is Winning Hearts and Minds|first=Roshni|last=Kapur|website=Truthout|access-date=15 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304120915/https://truthout.org/articles/how-afghanistans-peace-movement-is-winning-hearts-and-minds/|archive-date=4 March 2020|url-status=dead}}</ref>
Following the march, Ghani and the Taliban agreed a mutual, unprecedented, [[ceasefire]] during the [[Eid al-Fitr]] celebrations in June 2018. During the Eid ceasefire, Taliban members flocked into Kabul where they met and communicated with locals and state security forces. Creating a mood of hope and fear, many civilians welcomed the Taliban and spoke about peace, including some women.<ref>{{Cite web|last=Kabul|first=Ruchi|date=2018-07-06|title=Selfies with the Taliban: Afghan women buoyed by ceasefire snaps|url=http://www.theguardian.com/global-development/2018/jul/06/selfies-with-the-taliban-afghan-women-buoyed-eid-ceasefire-photos-viral|access-date=2021-09-14|website=the Guardian}}</ref> Although civilians called for the ceasefire to be made permanent, the Taliban rejected an extension and resumed fighting after the ceasefire ended on 18 June, while the Afghan government's ceasefire ended a week later.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/video/2018/11/04?videoId=434365970&videoChannel=118261|title=Taliban's surprise Eid ceasefire is unprecedented |publisher=[[Reuters]] }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/afghanistan-president-ashraf-ghani-ends-ceasefire-with-taliban/a-44467901|title=Afghanistan President Ashraf Ghani ends ceasefire with Taliban |website=[[Deutsche Welle]] }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2018/06/afghanistan-taliban-resume-fighting-eid-ceasefire-ends-180618044536196.html|title=Afghanistan: Taliban resume fighting as Eid ceasefire ends |publisher=[[Al Jazeera]]}}</ref>
[[United States Institute of Peace]] researchers argue that there are [[nonviolent resistance]] movements in Afghanistan. They argued that in the mid-2010s, Afghan peace groups started pressuring both the Afghan government and the Taliban for ceasefires and to implement other steps in the peace process. The [[Tabassum movement]] arose in 2015, the [[Enlightenment Movement (Afghanistan)|Enlightenment Movement]] during 2016–2017, [[Uprising for Change (Afghanistan)|Uprising for Change]] in 2017, and the [[People's Peace Movement (Afghanistan)|People's Peace Movement]] started in March 2018.
Between 29 April and 3 May 2019, the Afghan government hosted a four-day ''[[loya jirga]]'' (grand assembly) at Kabul's [[Bagh-e Bala Palace]] attended by 3,200 representatives to discuss peace talks.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/kabul-peace-discussion-among-3200-delegates-opens-under-a-political-cloud/2019/04/29/6f6d4fa4-6aa2-11e9-bbe7-1c798fb80536_story.html|title=Kabul peace discussion among 3,200 delegates opens under a political cloud|last=Constable|first=Pamela|date=29 April 2019|newspaper=Washington Post|access-date=2019-05-31}}</ref> The Taliban were invited but did not attend.<ref>{{Cite web|url=https://www.rferl.org/a/afghanistan-opens-loya-jirga-grand-assembly-to-discuss-peace-talks/29909992.html|title=Afghanistan Opens Loya Jirga To Discuss Peace Talks|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref> The event called for an immediate ceasefire with the Taliban and said that human rights must be protected.<ref>{{cite web| url = https://www.rferl.org/a/afghan-loya-jirga-assembly-wraps-up-statement-possible/29918505.html| title = Afghanistan's Loya Jirga Calls For Immediate Cease-Fire}}</ref> President Ghani also announced the release of a number of Taliban prisoners as a goodwill gesture.<ref name="reject2018">{{cite news| url = https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-48147066| title = Taliban rejects calls for Ramadan truce in Afghanistan – BBC News| work = BBC News| date = 3 May 2019}}</ref>
{{ციტატა|Let us prove that only Western countries cannot solve this conflict. There is also human civilisation here.|President Ashraf Ghani at the 2019 ''loya jirga''<ref name="reject2018" />}}
=== აშშ-თალიბანის მოლაპარაკებები და შეთანხმება (2020)===
{{further|Doha Agreement (2020)}}
[[File:Secretary Pompeo Participates in a Signing Ceremony in Doha (49601220548).jpg|thumb|left|US representative [[Zalmay Khalilzad]] (left) and Taliban representative [[Abdul Ghani Baradar]] (right) sign the [[Agreement for Bringing Peace to Afghanistan]] in Doha, Qatar on 29 February 2020]]
American officials secretly met members of the [[Taliban in Qatar|Taliban's political commission]] in [[Qatar]] in July 2018.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/07/28/world/asia/us-taliban-afghanistan-talks.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180728153628/https://www.nytimes.com/2018/07/28/world/asia/us-taliban-afghanistan-talks.html |archive-date=2018-07-28 |url-access=subscription |url-status=live|title=U.S. Diplomats Held Face-to-Face Talks With Taliban, Insurgents Say|first1=Taimoor|last1=Shah|first2=Rod|last2=Nordland|date=28 July 2018|newspaper=The New York Times}}</ref> In September 2018, Trump appointed [[Zalmay Khalilzad]] as special adviser on Afghanistan in the US State Department, with the stated goal of facilitating an intra-Afghan political peace process.<ref>{{Cite web|url=https://www.cato.org/publications/commentary/zalmay-khalilzad-will-try-pave-way-taliban-talks-afghanistan|title=Zalmay Khalilzad Will Try to Pave Way for Taliban Talks with Afghanistan|date=28 September 2018|publisher=[[Cato Institute]]}}</ref> Khalilzad led further talks between the US and the Taliban in Qatar in October 2018.<ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/u-s-envoy-meets-taliban-in-push-for-afghan-peace-talks-1539377851|title=U.S. Envoy Meets Taliban In Push for Afghan Peace Talks|first=Craig Nelson in Kabul and Saeed Shah in |last=Islamabad |work=[[The Wall Street Journal]]|date=12 October 2018}}</ref> Russia hosted a separate peace talk in November 2018 between the Taliban and officials from Afghanistan's High Peace Council.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46155189|title=Afghan Taliban attend landmark talks |date=9 November 2018|work=[[BBC News]]}}</ref> The talks in Qatar resumed in December 2018,<ref>{{Cite web|url=https://intellectualobserver.com/new-contacts-announced-between-the-taliban-and-americans/|title=New contacts announced between the Taliban and Americans – Intellectual Observer|access-date=27 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181227181403/https://intellectualobserver.com/new-contacts-announced-between-the-taliban-and-americans/|archive-date=27 December 2018|url-status=dead}}</ref> though the Taliban refused to allow the Afghan government to be invited,<ref>{{cite web |last1=Paigham |first1=Nawid |title=Marginalised government |url=https://www.dandc.eu/en/article/dangers-us-administration-negotiating-taliban-without-involving-afghan-government |website=D + C, Development and cooperation}}</ref> considering them a [[puppet government]] of the US.<ref name=BBC1 /> The Taliban spoke with Afghans including former President [[Hamid Karzai]] at a hotel in Moscow in February 2019, but again these talks did not include the Afghan government.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2019/02/04/world/asia/afghanistan-taliban-russia-talks-russia.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20190205154937/https://www.nytimes.com/2019/02/04/world/asia/afghanistan-taliban-russia-talks-russia.html |archive-date=2019-02-05 |url-access=subscription |url-status=live |title=In Moscow, Afghan Peace Talks Without the Afghan Government |first1=Andrew |last1=Higgins |first2=Mujib |last2=Mashal |date=4 February 2019|newspaper=The New York Times}}</ref>
On 25 February 2019, [[Negotiations between the Taliban and the United States|peace talks]] began between the Taliban and the United States in [[Qatar]], with the Taliban co-founder [[Abdul Ghani Baradar]] notably present.<ref name=BBC1>{{cite news|title=US peace envoy meets Taliban co-founder |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-47351369 |access-date=25 February 2019 |date=25 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190224220641/https://www.bbc.com/news/world-asia-47351369 |archive-date=24 February 2019 |url-status=live }}</ref> Peace negotiations had resumed in December 2019.<ref>{{Cite web| title = US-Taliban Afghan peace talks at 'important stage': Khalilzad| access-date = 22 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2019/12/taliban-afghan-peace-talks-important-stage-khalilzad-191219061940803.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> This round of talks resulted in a seven-day partial ceasefire which began on 22 February 2020.<ref>{{Cite web| title = US-Taliban truce begins, raising hopes for a peace deal| access-date = 22 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/02/pact-taliban-reducing-violence-start-saturday-200221094340829.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> On 29 February, the United States and the Taliban signed a conditional peace deal in Doha, Qatar<ref name="peace-deal-Feb29">{{Cite web| title = Afghanistan's Taliban, US sign peace deal| access-date = 29 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> that called for a prisoner exchange within ten days and was supposed to lead to US troops withdrawal from Afghanistan within 14 months.<ref name="proposedwithdrawal">{{cite news|last1=Dadouch |first1=Sarah |last2=George |first2=Susannah |last3=Lamothe |first3=Dan |title=U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |access-date=1 March 2020 |newspaper=Washington Post |date=29 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301051555/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |archive-date=1 March 2020 |url-status=live}}</ref><ref name="stillproposedwithdrawal">{{cite news|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL |access-date=29 February 2020 |agency=Reuters |via=MSN}}</ref> However, the Afghan government was not a party to the deal, and, in a press conference the next day, President Ghani criticized the deal for being "signed behind closed doors." He said the Afghan government had "made no commitment to free 5,000 Taliban prisoners" and that such an action "is not the United States' authority, but it is the authority of the government of Afghanistan."<ref>{{Cite web| title = Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners| work = TOLOnews| access-date = 1 March 2020| url = https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref><ref name=nprreject>{{cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|last=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref><ref name=apreject>{{cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|author=[[Associated Press]]|publisher=Politico|access-date=1 March 2020}}</ref> Ghani also stated that any prisoner exchange
"cannot be a prerequisite for talks" but rather must be negotiated within the talks."<ref name=bbcreject>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|work=BBC News|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref>
Insurgents belonging to [[al-Qaeda in the Indian subcontinent]] and [[ISIL-K]], not part of the deal, continued to operate in parts of the country and hoped to attract the most intransigent sector of the Taliban to their cause.<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/isil-k-leaders-hope-to-attract-intransigent-taliban-other-militants-who-reject-us-taliban-peace-deal-un-report/articleshow/84701544.cms|title=ISIL-K leaders hope to attract intransigent Taliban, other militants who reject US-Taliban peace deal: UN report|newspaper=The Economic Times}}</ref>
==== ზრდა ძალადობაში და უთანხმოება პატიმრებზე ====
[[File:210321-D-BN624-1081 (51058752833).jpg|thumb|[[NATO]]'s [[Resolute Support Mission]] commander [[Austin S. Miller]] alongside US Secretary of Defense [[Lloyd Austin]] in Afghanistan, March 2021]]
After signing the agreement with the United States, the Taliban resumed offensive operations against the Afghan army and police on 3 March, conducting attacks in Kunduz and Helmand provinces.<ref>{{cite news| issn = 0013-0613| title = A peace deal signed. Then America and the Taliban resume fighting| newspaper = The Economist}}</ref> On 4 March, the United States retaliated by launching an air strike against Taliban fighters in Helmand.<ref>{{Cite web| publisher= CNN| author1=Samantha Beech |author2=Devan Cole| title = US conducted airstrike on Taliban fighters following attack on Afghan checkpoint| work = CNN| access-date = 6 March 2020| url = https://www.cnn.com/2020/03/04/politics/taliban-airstrikes-afghanistan-us/index.html}}</ref> Despite the peace agreement between the US and the Taliban, insurgent attacks against [[Afghan National Security Forces|Afghan security forces]] were reported to have surged in the country. In the 45 days after the agreement (between 1 March and 15 April 2020), the Taliban conducted more than 4,500 attacks in Afghanistan, which showed an increase of more than 70% as compared to the same period in the previous year.<ref name="re1" /> More than 900 Afghan security forces were killed in the period, up from about 520 in the same period a year earlier. Because of a significant reduction in the number of offensives and airstrikes by Afghan and US forces against the Taliban due to the agreement, Taliban casualties dropped to 610 in the period down from about 1,660 in the same period a year earlier.<ref name="re1">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-afghanistan-taliba/taliban-step-up-attacks-on-afghan-forces-since-signing-u-s-deal-data-idUSKBN22D5S7|title=Taliban step up attacks on Afghan forces since signing U.S. deal: data|newspaper=Reuters|date=1 May 2020|via=www.reuters.com}}</ref> Meanwhile [[ISIS-K]] continued to be a threat on its own, killing 32 people in a [[6 March 2020 Kabul shooting|mass shooting]] in Kabul on 6 March,<ref name="B">[https://bbc.co.uk/news/world-asia-51766602 Kabul attack]</ref> killing 25 [[Sikh]] worshippers at a Kabul temple on 25 March,<ref>{{cite news| url=https://www.bbc.com/news/world-asia-52029571?SThisFB | title=Afghanistan conflict: Militants in deadly attack on Sikh temple in Kabul | work=BBC News | date=25 March 2020 | access-date=25 March 2020}}</ref> and a [[May 2020 Afghanistan attacks|series of attacks in May]] most notably killing 16 mothers and newborn babies at a Kabul hospital maternity ward.<ref>{{Cite web|url=https://gulfnews.com/world/asia/dozens-dead-as-mothers-infants-and-mourners-targeted-in-afghanistan-1.71455535|title=Dozens dead as mothers, infants and mourners targeted in Afghanistan|website=gulfnews.com}}</ref> Since the US withdrawal, the number of casualties of women in the Afghanistan conflict rose by almost 40% in the first quarter of 2021 alone.<ref>{{Cite journal|title=After U.S. and NATO Troops Leave: Then What for Afghanistan?|author=Moghadam, Valentine M.|journal=[[Against the Current (journal)|Against the Current]]|volume=36|issue= 3|date= July 2021| pages= 4–5|url=https://againstthecurrent.org/atc213/afghanistans-tragedy/ |access-date= 5 Oct 2021}}</ref>
On 22 June 2020, Afghanistan reported its "bloodiest week in 19 years," during which 291 members of the [[Afghan National Defense and Security Forces]] (ANDSF) were killed and 550 others wounded in 422 attacks carried out by the Taliban. At least 42 civilians, including women and children, were also killed and 105 others wounded by the Taliban across 18 provinces.<ref>{{Cite web|url=https://www.voanews.com/usa/afghan-security-forces-suffer-bloodiest-week-19-years|title=Afghan Security Forces Suffer Bloodiest Week in 19 Years|date=22 June 2020|via=www.voanews.com}}</ref> During the week, the Taliban kidnapped 60 civilians in the central province of [[Daykundi Province|Daykundi]].<ref>{{Cite web|url=https://www.dailysabah.com/world/asia-pacific/taliban-kidnap-60-civilians-in-afghanistan-in-a-week|title=Taliban kidnap 60 civilians in Afghanistan in a week|date=21 June 2020|via=www.dailysabah.com}}</ref>
=== აშშ-ის გამოსვლა (2020–2021) ===
The Taliban insurgency [[List of 2021 Afghanistan attacks|intensified considerably]] in 2021 coinciding with the [[withdrawal of United States troops from Afghanistan (2020–2021)|withdrawal of United States and allied troops from Afghanistan]].<ref name="disi">{{cite news|last=Robertson |first=Nic |date=24 June 2021 |title=Afghanistan is disintegrating fast as Biden's troop withdrawal continues |publisher=CNN |url=https://edition.cnn.com/2021/06/24/asia/afghanistan-taliban-offensive-intl-cmd/index.html |url-status=live |access-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709190124/https://edition.cnn.com/2021/06/24/asia/afghanistan-taliban-offensive-intl-cmd/index.html |archive-date=9 July 2021}}</ref>
On the diplomatic front, on 31 March 2020 a three-person Taliban delegation arrived in Kabul to discuss the release of prisoners.<ref name=talibantalks>{{cite news|url=https://www.khaama.com/taliban-delegation-arrives-in-kabul-for-the-first-time-since-2001-04590/|title=Taliban delegation arrives in Kabul for the first time since 2001|publisher=Khaama Press|date=31 March 2020|access-date=31 March 2020}}</ref><ref name=reutersmarch31>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-taliban/taliban-team-arrives-in-kabul-to-begin-prisoner-exchange-process-idUSKBN21I2WD|title=Taliban team arrives in Kabul to begin prisoner exchange process|first=Abdul|last=Qadir Sediqi|publisher=Reuters|date=31 March 2020|access-date=31 March 2020}}</ref> They are the first Taliban representatives to visit Kabul since 2001.<ref name=talibantalks /> On 7 April 2020, the Taliban departed from the prisoner swap talks, which Taliban spokesman [[Suhail Shaheen]] described as "fruitless."<ref name=talksfail>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-52199398|title=Afghanistan peace deal: Taliban walk out of 'fruitless' talks|work=BBC News|date=7 April 2020|access-date=8 April 2020}}</ref><ref name=prisonerelease>{{cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/04/afghan-government-release-100-taliban-prisoners-200408102844277.html|title=Afghan government says will release 100 Taliban prisoners|publisher=Al Jazeera|date=8 April 2020|access-date=8 April 2020}}</ref> Shaheen also stated in a tweet that hours after walking out of the talks, the Taliban's negotiating team was recalled from Kabul.<ref name="prisonerelease" /> The Taliban also failed to secure the release of any of the 15 commanders they sought to be released.<ref name=talksfail /> Arguments over which prisoners to swap also resulted in a delay of the planned prisoner swap.<ref name=talksfail /> After a long delay due to disputes regarding prisoners' releases, the Afghan government had by August 2020 released 5,100 prisoners,<ref>{{cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/loya-jirga-approves-release-400-taliban-prisoners|title=Loya Jirga Approves Release of 400 Taliban Prisoners|date=9 August 2020|access-date=10 August 2020|publisher=TOLO News}}</ref> and the Taliban had released 1,000.<ref>{{Cite web| title = Afghan council to decide fate of 400 Taliban prisoners| access-date = 9 August 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/08/afghan-council-decide-fate-400-taliban-prisoners-200807033215517.html}}</ref> However, the Afghan government refused to release 400 prisoners from the list of those the Taliban wanted to be released, because those 400 were accused of serious crimes.<ref name="traditional council">{{cite news|url=https://apnews.com/bfcb7a2209c2db5157d3d6a301ba0188|title=Traditional council frees Taliban setting up peace talks|date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|newspaper=Associated Press}}</ref> President Ghani stated that he did not have the constitutional authority to release these prisoners, so he convened a ''[[loya jirga]]'' from 7 to 9 August to discuss the issue.<ref name="torelease">{{cite web|url=https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/to-release-or-not-to-release-legal-questions-around-ghanis-consultative-loya-jirga-on-taleban-prisoners/|title=To Release, Or Not To Release? Legal questions around Ghani's consultative loya jirga on Taleban prisoners|date=7 August 2020|author=Ehsan Qaane|access-date=9 August 2020|publisher=Afghanistan Analysts}}</ref> The jirga agreed to free the 400 remaining prisoners.<ref name="traditional council" /> Talks between the Afghan government and the Taliban began in [[Doha]] on 12 September 2020.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/09/12/world/asia/afghanistan-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200912040603/https://www.nytimes.com/2020/09/12/world/asia/afghanistan-taliban.html |archive-date=2020-09-12 |url-access=subscription |url-status=live|title = Afghanistan Peace Talks Open in Qatar, Seeking End to Decades of War|newspaper = The New York Times|date = 12 September 2020|last1 = Mashal|first1 = Mujib}}</ref>
==== თალიბანის ზაფხულის თავდასხმა, ქაბულის აღება და თალიბანის გამარჯვება ====
[[File:2021 Taliban Offensive.png|thumb|A map of Afghanistan showing the Taliban offensive]]
[[File:Taliban Humvee in Kabul, August 2021 (cropped).png|thumb|Taliban fighters in Kabul, 17 August 2021]]
The Taliban began [[2021 Taliban offensive|its last major offensive]] on 1 May 2021, culminating in the [[Fall of Kabul (2021)|fall of Kabul]], a Taliban victory, and the end of war.<ref>{{cite news|date=4 May 2021 |title=Taliban launches major Afghan offensive after deadline for U.S. pullout |publisher=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/ |url-status=live |access-date=7 August 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210810182121/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/ |archive-date=10 August 2021}}</ref><ref name="fastadv1">{{cite news|last1=De Luce |first1=Dan |last2=Yusufzai |first2=Mushtaq |last3=Smith |first3=Saphora |date=25 June 2021 |title=Even the Taliban are surprised at how fast they're advancing in Afghanistan |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/even-taliban-are-surprised-how-fast-they-re-advancing-afghanistan-n1272236 |url-status=live |access-date=8 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210707212339/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/even-taliban-are-surprised-how-fast-they-re-advancing-afghanistan-n1272236 |archive-date=7 July 2021}}</ref><ref name="jul15">{{cite news|last=Roggio |first=Bill |date=15 July 2021 |title=Nearly half of Afghanistan's provincial capitals under threat from Taliban |publisher=FDD's Long War Journal |url=https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/nearly-half-of-afghanistans-provincial-capitals-under-threat-from-taliban.php |url-status=live |access-date=16 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210715190708/https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/nearly-half-of-afghanistans-provincial-capitals-under-threat-from-taliban.php |archive-date=15 July 2021}}</ref> In the first three months of the offensive, the Taliban made significant territorial gains in the countryside, increasing the number of [[Districts of Afghanistan|districts]] it controlled from 73 to 223.<ref name="lwjmap">{{cite news|last=Roggio |first=Bill |date=25 July 2021 |title=Mapping Taliban Contested and Controlled Districts in Afghanistan |publisher=FDD's Long War Journal |url=https://www.longwarjournal.org/mapping-taliban-control-in-afghanistan |url-status=live |access-date=12 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210712004314/https://www.longwarjournal.org/mapping-taliban-control-in-afghanistan |archive-date=12 July 2021}}</ref>
On March 6, Afghanistan's President [[Ashraf Ghani]] expressed that his government would be taking forward peace talks with the Taliban, discussing with the insurgent group about holding fresh elections and forming a government in a democratic manner.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-politics-ghani/afghan-president-says-ready-to-discuss-elections-to-advance-talks-with-taliban-idUSKBN2AY0BI?il=0|title=Afghan president says ready to discuss elections to advance talks with Taliban|access-date=March 6, 2021|website=Reuters|date=March 6, 2021}}</ref> On April 13, the [[Biden administration]] announced that it would withdraw its remaining 2,500 troops from Afghanistan by September 11, 2021, on the twentieth anniversary of the [[September 11 attacks]].<ref name="Time 2021">{{cite magazine |last=Satia |first=Priya |date=27 April 2021 |title=History's Warning for the U.S. Withdrawal From Afghanistan |url=https://time.com/5959073/afghanistan-withdrawal-empire-history/ |url-status=live |editor-last=Felsenthal |editor-first=Edward |editor-link=Edward Felsenthal |magazine=[[Time (magazine)|Time]] |location=[[New York City]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427194916/https://time.com/5959073/afghanistan-withdrawal-empire-history/ |archive-date=27 April 2021 |access-date=27 April 2021}}</ref> The US government also reiterated support for the Afghan government regarding a possible Taliban military victory.<ref>{{cite news |last1=Stewart |first1=Phil |last2=Ali |first2=Idrees |last3=Holland |first3=Steve |title=Biden set to withdraw U.S. troops from Afghanistan by Sept. 11 |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-withdrawal/biden-set-to-withdraw-u-s-troops-from-afghanistan-by-sept-11-idUSKBN2C028S?il=0 |access-date=13 April 2021 |work=Reuters |date=13 April 2021}}</ref> On July 5, the Taliban announced their intention to present a written peace plan to the [[Afghan Government]] in August but as of August 13, this had not been done.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/exclusive-taliban-aim-present-written-peace-plan-talks-soon-next-month-spokesman-2021-07-05/|title=EXCLUSIVE Taliban aim to present written peace plan at talks as soon as next month|newspaper=Reuters|date=July 6, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/8/12/afghanistan-offer-power-sharing-taliban-official|title = Afghanistan gov't offers to share power with Taliban: Official}}</ref> Sources claimed that on August 12, [[Abdullah Abdullah]], the Chairman of the High Council for National Reconciliation, handed in a plan titled “exiting the crisis” which was shared with the Taliban. The sources say that the plan calls for the creation of a "joint government".<ref>{{Cite news|url=https://ariananews.af/abdullah-delivers-power-sharing-plan-to-extended-troika/amp/?__twitter_impression=true|title=Abdullah delivers power sharing plan to Extended Troika | Ariana News|newspaper=Ariana News|date=August 12, 2021}}</ref> On August 15, following the [[2021 Taliban offensive|Taliban offensive]] and the [[Fall of Kabul (2021)|fall of the capital Kabul]], the Taliban occupied the [[Arg (Kabul)|Presidential Palace]] after the incumbent President Ashraf Ghani fled the country to [[Tajikistan]].<ref>{{cite AV media |people=Mishal Husain, Paul Adams, Malik Mudassir, Ben Wright, Jon Sopel |date=15 August 2021 |title=Taliban seize power in Afghanistan as President flees country |medium=Television production |language=en |url=https://www.youtube.com/watch?v=Y5yCbi4qcpk |location=[[London]] |publisher=[[BBC News]] |via=[[YouTube]] |access-date=15 August 2021}}</ref><ref name="CTC 2021">{{cite journal |author-last=Watkins |author-first=Andrew H. |date=November 2021 |url=https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf |title=An Assessment of Taliban Rule at Three Months |url-status=live |editor1-last=Cruickshank |editor1-first=Paul |editor2-last=Hummel |editor2-first=Kristina |journal=[[CTC Sentinel]] |volume=14 |issue=9 |pages=1–14 |publisher=[[Combating Terrorism Center]] |location=[[West Point, New York]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20211129104726/https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf |archive-date=29 November 2021 |access-date=29 November 2021}}</ref> [[NATO]] forces maintain a presence in Kabul.<ref name="CTC 2021" /><ref name="natoairport">{{cite news|date=15 August 2021|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|publisher=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|archive-date=15 August 2021|access-date=15 August 2021}}</ref>
The Taliban gained control of various towns throughout June and July. On 6 August, they captured the first provincial capital of [[Zaranj]]. Over the next ten days, they swept across the country, capturing capital after capital. On 14 August, [[Mazar-i-Sharif]] was captured as commanders [[Abdul Rashid Dostum|Rashid Dostum]] and [[Atta Muhammad Nur|Atta Nur]] fled across the border to Uzbekistan, cutting Kabul's vital northern supply route. In the early hours of 15 August, [[Jalalabad]] fell, cutting the only remaining international route through the [[Khyber Pass]].<ref>{{cite news|date=2021-08-16|title=How the Taliban stormed across Afghanistan in ten days|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-58232525|access-date=2021-09-14}}</ref> By noon of that day, Taliban forces advanced from the [[Paghman]] district reaching the gates of Kabul; President [[Ashraf Ghani]] discussed the city's protection with security ministers, while sources claimed a unity peace agreement with the Taliban was imminent. However, Ghani was unable to reach top officials in the interior and defense ministries, and several high-profile politicians had already hurried to the airport. By 1400 hours, the Taliban had entered the city facing no resistance; the president soon fled by helicopter from the [[Arg (Kabul)|Presidential Palace]], and within hours Taliban fighters were pictured sitting at Ghani's desk in the palace.<ref>{{cite news|date=2021-09-08|title=Chaos and confusion: The frenzied final hours of the Afghan government|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-58477131|access-date=2021-09-14}}</ref> With the virtual collapse of the republic, the war was declared over by the Taliban on the same day.<ref>{{Cite web|date=2021-07-08|title=Remarks by President Biden on the Drawdown of U.S. Forces in Afghanistan|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/07/08/remarks-by-president-biden-on-the-drawdown-of-u-s-forces-in-afghanistan/|access-date=2021-08-25|website=The White House}}</ref>
==== აშშ-ის საბოლოო გასვლა ====
As the Taliban seized control on 15 August 2021, the need to evacuate populations vulnerable to the Taliban, including the interpreters and assistants who had worked with the coalition forces, ethnic minorities, and women, became urgent. For more than two weeks, international diplomatic, military and civilian staff, as well as Afghan civilians, were airlifted out the country from [[Hamid Karzai International Airport]]. On 16 August Major General Hank Taylor confirmed that US air strikes had ended at least 24 hours earlier and that the focus of the US military at that point was maintaining security at the airport as evacuations continued.<ref>{{Cite web|title=Pentagon Press Secretary John F. Kirby Holds a Press Briefing|url=https://www.defense.gov/Newsroom/Transcripts/Transcript/Article/2733523/pentagon-press-secretary-john-f-kirby-holds-a-press-briefing/|access-date=20 August 2021|website=U.S. Department of Defense}}</ref> The final flight, a US Air Force C-17, departed at 3:29 pm ET, 11:59 p.m. in Kabul time, on 30 August 2021, marking the final end of the American campaign in Afghanistan and followed by celebratory gunfire by Taliban.<ref>{{cite news|first=Ben|last=Doherty|date=31 August 2021|title=Last man out: the haunting image of America's final moments in Afghanistan|url=http://www.theguardian.com/world/2021/aug/31/last-man-out-the-haunting-image-of-americas-final-moments-in-afghanistan|url-status=live|access-date=|newspaper=[[The Guardian]]}}</ref> Many observers have noted this as the end of America's longest war in history.<ref name="NYT300821">{{cite news|last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Katzenberg|first2=Lauren|date=2021-08-30|title=The U.S. military finishes its evacuation, and an era ends in Afghanistan.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/08/30/world/afghanistan-news|access-date=2021-08-30|issn=0362-4331}}</ref><ref>{{Cite web|last=Brook|first=Joey Garrison, Deirdre Shesgreen and Tom Vanden|title=With last plane out of Kabul, America's 20-year war in Afghanistan is over|url=https://www.usatoday.com/story/news/politics/2021/08/30/how-americas-war-afghanistan-came-end-kabul-airport/5652282001/|access-date=2021-08-31|website=USA TODAY}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aninews.in/news/world/us/us-ended-longest-war-in-american-history-says-biden20210901031111/|title = US ended longest war in American history, says Biden}}</ref><ref>{{cite news| url = https://www.washingtonpost.com/national-security/us-afghanistan-longest-war-ends/2021/08/30/b56153ea-09b8-11ec-9781-07796ffb56fe_story.html| title = America's 20-year war in Afghanistan ends as last U.S. military cargo plane lumbers into the sky over Kabul – The Washington Post| newspaper = [[The Washington Post]]}}</ref>
== გავლენა ==
=== დანაკარგები ===
According to the [[Costs of War Project]] at [[Brown University]], the war killed 46,319 Afghan civilians in Afghanistan. However, the death toll is possibly higher due to unaccounted deaths by "disease, loss of access to food, water, infrastructure, and/or other indirect consequences of the war". A report titled ''Body Count'' put together by [[Physicians for Social Responsibility]], [[Physicians for Global Survival]] and [[International Physicians for the Prevention of Nuclear War]] (IPPNW) concluded that 106,000–170,000 civilians have been killed as a result of the fighting in Afghanistan at the hands of all parties to the conflict.<ref name="IPPNW">* [http://www.ippnw.de/commonFiles/pdfs/Frieden/Body_Count_first_international_edition_2015_final.pdf "Body Count – Casualty Figures after 10 Years of the 'War on Terror' – Iraq Afghanistan Pakistan"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150430175027/http://www.ippnw.de/commonFiles/pdfs/Frieden/Body_Count_first_international_edition_2015_final.pdf |date=30 April 2015 }} (PDF), by [[International Physicians for the Prevention of Nuclear War|IPPNW]], [[Physicians for Global Survival|PGS]] and [[Physicians for Social Responsibility|PSR]], First international edition (March 2015)
* {{cite news|author=Gabriela Motroc |url=http://www.australiannationalreview.com/war-terror-reportedly-killed-13-million-people-decade/ |title=US War on Terror has reportedly killed 1.3 million people in a decade |work=Australian National Review |date=7 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150505004045/http://www.australiannationalreview.com/war-terror-reportedly-killed-13-million-people-decade/ |archive-date=5 May 2015 }}
* {{cite news|url=http://www.dailytimes.com.pk/national/30-Mar-2015/220-000-killed-in-us-war-in-afghanistan-80-000-in-pakistan-report |title=220,000 killed in US war in Afghanistan 80,000 in Pakistan: report |work=[[Daily Times (Pakistan)|Daily Times]] |date=30 March 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150505055409/http://www.dailytimes.com.pk/national/30-Mar-2015/220-000-killed-in-us-war-in-afghanistan-80-000-in-pakistan-report |archive-date=5 May 2015 }}</ref>
The majority of civilian casualties were attributed to anti-government elements each year, though the figure varied from 61% to 80%, with the average hovering around 75% due to the Taliban and other anti-government elements.<ref name="UN casualties">{{cite news|title=Afghan civilian deaths rise, insurgents responsible for most casualties – UN|date=14 July 2011|work=U.N. News Centre|url=https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39036&Cr=Afghan&Cr1|access-date=6 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120119095545/http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39036&Cr=Afghan&Cr1|archive-date=19 January 2012|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|author=Damien Pearse and agencies |url=https://www.theguardian.com/world/2012/feb/04/afghan-civilian-death-toll-record |title=Afghan civilian death toll reaches record high |work=Guardian |date=4 February 2012 |access-date=4 February 2012 |location=London |archive-url=https://web.archive.org/web/20131108102109/http://www.theguardian.com/world/2012/feb/04/afghan-civilian-death-toll-record |archive-date=8 November 2013 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news|title=Sharp rise in children killed and maimed in Afghan war, UN report reveals|url=https://www.theguardian.com/world/2017/feb/06/afghanistan-civilian-casualties-children-killed-maimed-un-report|access-date=6 February 2017|work=The Guardian|date=6 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206065518/https://www.theguardian.com/world/2017/feb/06/afghanistan-civilian-casualties-children-killed-maimed-un-report|archive-date=6 February 2017|url-status=live}}</ref><ref name="UNAMA">{{cite news| url=http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1783&ctl=Details&mid=1882&ItemID=12602| work=United Nations Assistance Mission in Afghanistan|title=Citing rising death toll, UN urges better protection of Afghan civilians|date=9 March 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726085402/http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1783&ctl=Details&mid=1882&ItemID=12602 |archive-date=26 July 2011}}</ref><ref name="August2009, UN">{{cite news| url=http://www.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/09/26/afghanistan.deaths/| title=August deadliest month of 2009 for Afghan civilians, UN says| publisher=CNN| date=26 September 2009| access-date=14 October 2017| archive-url=https://web.archive.org/web/20170619211147/http://www.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/09/26/afghanistan.deaths/| archive-date=19 June 2017| url-status=live| df=dmy-all}}</ref> The United Nations Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA) started publishing civilian casualty figures in 2008. These figures attribute approximately 41% of civilian casualties to government aligned forces in 2008; this percentage lowers to approximately 18% in 2015.<ref name=SSGTW>{{Cite journal|last=King|first=Anthony|date=4 November 2016|title=Social science goes to war: the Human Terrain System in Iraq and Afghanistan|editor-first1=Montgomery|editor-last1=McFate|editor-first2=Janice H.|editor-last2=Laurence|url=http://dx.doi.org/10.1111/1468-2346.12765|journal=International Affairs|volume=92|issue=6|pages=1525–1526|doi=10.1111/1468-2346.12765|issn=0020-5850}}</ref>
[[File:Narang night raid.jpg|thumb|Victims of the [[Narang night raid]] that killed at least 10 Afghan civilians, December 2009]]
Civilian deaths caused by non-Afghan Coalition forces were low later in the war after most foreign troops were withdrawn and the coalition shifted to airstrikes. For example, in 2015 pro-government forces caused 17% of civilian deaths and injuries – including United States and NATO troops, which were responsible for only 2% of the casualties.<ref>{{cite news|last1=Jolly|first1=David|title=Afghanistan Had Record Civilian Casualties in 2015, U.N. Says|url=https://www.nytimes.com/2016/02/15/world/asia/afghanistan-record-civilian-casualties-2015-united-nations.html?_r=0|access-date=6 February 2017|work=[[The New York Times]]|date=14 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160218131516/http://www.nytimes.com/2016/02/15/world/asia/afghanistan-record-civilian-casualties-2015-united-nations.html?_r=0|archive-date=18 February 2016|url-status=live}}</ref> 2016 had a similar 2% figure. Civilian deaths were higher as well in the latter part of the war, with 2015 and 2016 both consecutively breaking the record of annual civilian deaths according to the UN.<ref name="Al Jazeera casualties">{{cite news|title=Afghan civilian casualties at record high in 2016: UN|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/02/afghan-civilian-casualties-2016-170206062807210.html|access-date=6 February 2017|publisher=[[Al Jazeera English]]|date=6 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206100518/http://www.aljazeera.com/news/2017/02/afghan-civilian-casualties-2016-170206062807210.html|archive-date=6 February 2017|url-status=live}}</ref>
Following the overthrow of the Taliban government in 2001, many Taliban and al-Qaeda fighters fled to Pakistan. In 2004, an armed [[War in North-West Pakistan|conflict began in North-West Pakistan]] between the [[Pakistan Armed Forces]] and [[Tehrik-i-Taliban Pakistan]], al-Qaeda, and other allied groups. The conflict killed 67,000 people in total from 2001 to 2021, according to the Costs of War Project.<ref name=SSGTW />
[[File:14000221001032637563654097188712 تجمع دانشجویان در محکومیت حمله تروریستی کابل.jpg|thumb|Gathering outside Afghan embassy in Tehran to condemn the [[2021 Kabul school bombing]]]]
=== ფასი ===
The Pentagon's near-final estimate of the cost of the war in Afghanistan, including reconstruction, was $825 billion. This was provided in its 2020 year-end "Cost of War Report."<ref>{{Cite web|date=30 April 2021|title=Quarterly Report to Congress: Section 2|url=https://www.sigar.mil/pdf/quarterlyreports/2021-04-30qr-section2-funding.pdf|url-status=live|access-date=7 October 2021|website=Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|page=34}}</ref> Another estimate that was recognized by US President Joe Biden put the costs at over $2 trillion.<ref>{{Cite web|last=Paton Walsh|first=Nick|date=7 October 2021|title=Hundreds of billions were spent by the US in Afghanistan. Here are 10 of the starkest examples of 'waste, fraud and abuse'|url=https://www.cnn.com/2021/10/07/asia/us-afghanistan-spending-waste-intl-cmd/index.html|url-status=live|access-date=2021-10-07|website=CNN}}</ref> As of 2013, the UK's contribution to the war in Afghanistan came to £37 billion ($56.46 billion).<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2013/may/30/afghanistan-war-cost-britain-37bn-book|location=London|work=The Guardian|first=Richard|last=Norton-Taylor|title=Afghanistan war has cost Britain more than £37bn, new book claims|date=30 May 2013|access-date=18 December 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170221064005/https://www.theguardian.com/world/2013/may/30/afghanistan-war-cost-britain-37bn-book|archive-date=21 February 2017|url-status=live}}</ref> For years, US officials had considered the cost of the war while discussing when to draw down troops.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/06/22/us/politics/22costs.html |title=Cost of Wars a Rising Issue as Obama Weighs Troop Levels |work=The New York Times |first=Helene |last=Cooper |date=21 June 2011 |access-date=20 February 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170418164728/http://www.nytimes.com/2011/06/22/us/politics/22costs.html |archive-date=18 April 2017 |url-status=live }}</ref> In 2011, for example, the average cost of deploying a US soldier in Afghanistan exceeded US$1 million a year.<ref>{{cite web |url=http://www.csbaonline.org/wp-content/uploads/2010/06/2010.06.29-Analysis-of-the-FY2011-Defense-Budget.pdf |title=Analysis of the FY2011 Defense Budget |access-date=10 April 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130120014722/http://www.csbaonline.org/wp-content/uploads/2010/06/2010.06.29-Analysis-of-the-FY2011-Defense-Budget.pdf |archive-date=20 January 2013 }}</ref> In March 2013, Linda Bilmes at Harvard Kennedy School estimated that the long-term costs of the US wars in Afghanistan [[Iraq War|and Iraq]] would come to total at least US$4 to $6 trillion, with a significant portion of the cost due to disability for veterans and interest payments on debt through to 2050.<ref>{{Cite web|date=12 July 2021|title=The cost of the Afghanistan war, in lives and dollars|url=https://apnews.com/article/middle-east-government-and-politics-afghanistan-fa042223d4943191910963026f2c2123|access-date=13 August 2021|website=AP NEWS|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Linda|first=Bilmes|date=March 2013|title=The Financial Legacy of Iraq and Afghanistan: How Wartime Spending Decisions Will Constrain Future National Security Budgets|url=https://www.hks.harvard.edu/publications/financial-legacy-iraq-and-afghanistan-how-wartime-spending-decisions-will-constrain|url-status=live|access-date=13 August 2021|website=HKS Faculty Research Working Paper Series|language=en}}</ref> As of 2021, Brown University estimates that the war in Afghanistan has already cost $2.261 trillion, out of which $530 billion has been spent on interest payments and $296 billion has been spent on veterans' care.
==== არასაკმარისი დახმარება ====
Corruption and inefficiency resulted in significant amounts of international aid not reaching their intended targets. In the first decade of the war, the United States lost between $31 and $60 billion to waste and fraud.<ref>{{cite news|last1=Lardner|first1=Richard|title=Military Spending Waste: Up To $60 Billion In Iraq, Afghanistan War Funds Lost To Poor Planning, Oversight, Fraud|url=https://www.huffingtonpost.com/2011/08/30/military-spending-waste_n_942723.html|access-date=30 August 2011|publisher=Huffington Post|date=30 August 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111024173424/http://www.huffingtonpost.com/2011/08/30/military-spending-waste_n_942723.html|archive-date=24 October 2011}}</ref> In the summer of 2013, preparing for withdrawal the following year, the US military destroyed over 77,000 metric tons of equipment and vehicles worth over $7 billion that could not be shipped back to the United States. Some was sold to Afghans as scrap metal.<ref>{{cite news|title=US scraps tons of gear as it leaves Afghanistan: Report|url=http://www.hurriyetdailynews.com/us-scraps-tons-of-gear-as-it-leaves-afghanistan-report-49217|access-date=6 December 2017|agency=Agence France-Presse|publisher=Hurryiet Daily News|date=21 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20171207085146/http://www.hurriyetdailynews.com/us-scraps-tons-of-gear-as-it-leaves-afghanistan-report-49217|archive-date=7 December 2017|url-status=live}}</ref> In 2013, the Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction, a US government oversight body, criticized the misuse or waste of hundreds of millions of dollars in US aid, including the $772 million purchase of aircraft for the Afghan military especially since "the Afghans lack the capacity to operate and maintain them".<ref>{{cite news|title=Kabul: US money wasted|publisher=The Week (page 7)|date=9 August 2013}}</ref>
In interviews conducted for the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]]'s Lessons Learned Program, one interviewee estimated that 40 percent of US aid to Afghanistan since 2001 ended up in the pockets of corrupt officials, warlords, criminals and insurgents.<ref>{{cite news|title=US spending in Afghanistan fueled rampant corruption, reports say |url=https://www.pri.org/stories/2019-12-11/us-spending-afghanistan-fueled-rampant-corruption-reports-says |work=[[The World (radio program)|The World]] |date=11 December 2019}}</ref> [[Ryan Crocker]], former ambassador to Afghanistan and Iraq, told the investigators in a 2016 interview, "You just cannot put those amounts of money into a very fragile state and society, and not have it fuel corruption."<ref>{{cite news|title=The War in Afghanistan Was Doomed From the Start |url=https://slate.com/news-and-politics/2019/12/afghanistan-papers-washington-post-corruption.html |work=Slate |date=9 December 2019}}</ref>
=== დევნილები და ლტოლვილები ===
[[File:An Afghan National Civil Order Police officer hands out clothing donated by a charity in New Jersey to children living at a refugee camp in Kabul, Afghanistan, July 28, 2011 110728-F-AK669-291.jpg|thumb|Foreign donated clothing being handed out by an Afghan civil officer to children at a refugee camp, 2011]]
Since 2001, more than 5.7 million former refugees have returned to Afghanistan,<ref name="unhcr1">[http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6 UNHCR country operations profile – Afghanistan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120604063834/http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6 |date=4 June 2012 }} unhcr.org</ref><ref>Afghan Refugees, Costs of War, {{cite web |url=http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |title=Archived copy |access-date=5 March 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130310001659/http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |archive-date=10 March 2013 }}, 2012</ref><ref name="unhcr.org">{{cite web|url=https://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6|title=UNHCR - The UN Refugee Agency|website=unhcr.org|access-date=30 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190715132054/https://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6|archive-date=15 July 2019|url-status=live}}</ref> but 2.6 million others remained refugees in 2021 and few refugees were returning.<ref name="bbc2021">{{Cite web|title=In numbers: Life in Afghanistan after America leaves|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57767067|access-date=2021-07-15|website=BBC News|date=13 July 2021}}</ref><ref name="unhcr">{{cite web|url=https://www.unhcr.org/afghanistan.html|title=Afghanistan|last=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|website=UNHCR|access-date=30 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190730080411/https://www.unhcr.org/afghanistan.html|archive-date=30 July 2019|url-status=live}}</ref> After many years of returning refugees, the tide started to turn both due to a poor economic situation<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2006/feb/05/afghanistan.theobserver|title='The new Afghanistan is a myth. It's time to go and get a job abroad'|date=5 February 2006|website=the Guardian}}</ref> and a significant increase of violence, leading to increasing numbers fleeing as of 2009.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/uk-tajikistan-afghanistan-refugees-inter-idUKTRE59M34920091023|title=Tajikistan will need help with Afghan refugees – UNHCR|first=Roman|last=Kozhevnikov|newspaper=Reuters|date=23 October 2009|via=www.reuters.com}}</ref>
In January 2013 the UN estimated that 547,550 were [[internally displaced person]]s, a 25% increase over the 447,547 IDPs estimated for January 2012<ref name="unhcr.org" /><ref name="unhcr" /><ref>[https://www.amnesty.org/en/news/afghans-fleeing-war-find-misery-urban-slums-2012-02-23 Afghans fleeing war find misery in urban slums] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150217070825/http://www.amnesty.org/en/news/afghans-fleeing-war-find-misery-urban-slums-2012-02-23 |date=17 February 2015 }} Feb. 2012, Amnesty International <br />[https://www.theguardian.com/world/2012/feb/23/afghan-refugees-amnesty-report "Afghan refugees abandoned by their own government, report finds: About half a million Afghans who fled homes because of violence are living in desperate conditions, says Amnesty"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170205001806/https://www.theguardian.com/world/2012/feb/23/afghan-refugees-amnesty-report |date=5 February 2017 }}, ''The Guardian'', 23 February 2012</ref> 400,000 people were displaced in 2020 and 200,000 were displaced in the first half of 2021.<ref name="bbc2021" />
As of 2020, Pakistan has taken in the largest number of Afghan refugees, followed by [[Iran]]. Smaller numbers have taken refuge in India, [[Indonesia]] and [[Tajikistan]]. Outside Asia, Germany took in by far the largest number of refugees as well as the largest amount of [[asylum seeker]]s.<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanherald.com/international/world-news-politics/pakistan-took-in-most-afghan-refugees-in-2020-india-at-12th-place-after-uk-1021683.html|title=Pakistan took in most Afghan refugees in 2020, India at 12th place after UK|date=20 August 2021|website=Deccan Herald}}</ref>
Following the Taliban takeover, over 122,000 people were airlifted abroad from Kabul airport, during the [[2021 evacuation from Afghanistan|evacuation from Afghanistan]], including Afghans, American citizens, and other foreign citizens.<ref name=cnn-withdrawal>{{Cite web|author=Nicole Gaouette, Jennifer Hansler, Barbara Starr and Oren Liebermann|title=The last US military planes have left Afghanistan, marking the end of the United States' longest war|url=https://www.cnn.com/2021/08/30/politics/us-military-withdraws-afghanistan/index.html|access-date=2021-08-30|website=CNN}}</ref>
=== ნარკოტიკებით ვაჭრობა ===
[[File:Afghanistan opium poppy cultivation 1994-2007b.PNG|thumb|Afghanistan opium poppy cultivation, 1994–2016 (hectares)]]
From 1996 to 1999, the Taliban controlled 96% of Afghanistan's [[poppy]] fields and made [[opium]] its largest source of revenue though taxes on opium exports. According to Rashid, "drug money funded the weapons, ammunition and fuel for the war".<ref name="Chouvy1">{{cite book|last=Chouvy|first=Pierre-Arnaud|title=Opium: uncovering the politics of the poppy|year=2010|publisher=Harvard University Press|pages=52ff}}</ref> By 2000 Afghanistan accounted for an estimated 75% of the world's opium supply with an estimated 3,276 tonnes produced.<ref name="Thourni">{{cite book|last=Thourni|first=Francisco E.|title=The Organized Crime Community: Essays in Honor of Alan A. Block|year=2006|publisher=Springer|isbn=978-0-387-39019-2|page=130|editor=Frank Bovenkerk}}</ref> Omar then banned opium cultivation and production dropped to an estimated 74 metric tonnes.<ref name="Lyman">{{cite book|last=Lyman|first=Michael D.|title=Drugs in Society: Causes, Concepts and Control|year=2010|publisher=Elsevier|isbn=978-1-4377-4450-7|page=[https://archive.org/details/isbn_2901437744506/page/309 309]|url=https://archive.org/details/isbn_2901437744506/page/309}}</ref> Some observers say the ban – which came in a bid for [[international recognition]] at the United Nations – was issued only to raise opium prices and increase profit from the sale of large existing stockpiles. In September 2001 – before the 11 September attacks against the US – the Taliban allegedly authorized Afghan peasants to sow opium again.<ref name="Chouvy1" />
Soon after the invasion opium production increased markedly.<ref name="abcnews_go_com22">{{cite news|url=https://abcnews.go.com/International/story?id=79842&page=1|title=Is Afghanistan's Drug Trade Paying Al Qaeda?|access-date=27 September 2007|work=ABC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20080430025512/http://abcnews.go.com/International/story?id=79842&page=1|archive-date=30 April 2008|url-status=live}}</ref> By 2005, Afghanistan was producing 90% of the world's opium, most of which was processed into heroin and sold in Europe and Russia.<ref name="www_csmonitor_com23">{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/2005/0513/p01s04-wosc.html|title=Afghanistan riddled with drug ties|access-date=27 September 2007|publisher=Christian Science Monitor|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930081143/http://www.csmonitor.com/2005/0513/p01s04-wosc.html|archive-date=30 September 2007|url-status=live}}</ref>
According to a 2018 report by the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]] (SIGAR), the US spent $8.6 billion since 2002 to stop Afghanistan's drug trade and deny the Taliban a revenue source. A May 2021 SIGAR report estimated that the Taliban earn 60% of their annual revenue from the trade, while UN officials estimated more than $400 million was earned by the Taliban from the trade between 2018 and 2019, however other experts have disputed this and estimated that the Taliban earns at most $40 million annually from the drug trade.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/profits-poppy-afghanistans-illegal-drug-trade-boon-taliban-2021-08-16/|title=Profits and poppy: Afghanistan's illegal drug trade a boon for Taliban|access-date=18 August 2021|url-status=live |newspaper=Reuters |date=16 August 2021 }}</ref>
=== ჯანმრთელობა ===
Between 2001 and 2021, Afghanistan experienced improvements in health, education and women's rights.<ref name="auto" /><ref>{{Cite web|last=Jazeera|first=Al|title=Afghanistan: Visualising the impact of 20 years of war|url=https://interactive.aljazeera.com/aje/2021/afghanistan-visualising-impact-of-war/index.html|access-date=15 May 2021|website=interactive.aljazeera.com}}</ref> Life expectancy increased from 56 to 64 years and the maternal mortality rate was reduced by half. 89% of residents living in cities have access to clean water, up from 16% in 2001. The rate of child marriage has been reduced by 17%.<ref name="auto" /><ref>cf. Kristof, Nicholas D., [https://www.nytimes.com/2002/02/01/opinion/a-merciful-war.html "A Merciful War"], {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170628193448/http://www.nytimes.com/2002/02/01/opinion/a-merciful-war.html|date=28 June 2017}} ''[[The New York Times]]'', 1 February 2002. "By my calculations, our invasion of Afghanistan may end up saving one million lives over the next decade. ... But now aid is pouring in and lives are being saved on an enormous scale. UNICEF, for example, has vaccinated 734,000 children against measles over the last two months, in a country where virtually no one had been vaccinated against the disease in the previous 10 years. Because measles often led to death in Afghanistan, the vaccination campaign will save at least 35,000 children's lives each year. ... Heidi J. Larson of UNICEF says that if all goes well, child and maternal mortality rates will drop in half in Afghanistan over the next five years. That would mean 112,000 fewer children and 7,500 fewer pregnant women dying each year."</ref> The population of Afghanistan increased by more than 50% between 2001 and 2014, while its GDP grew eightfold.<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=661–662}} cf. {{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=AF|title=Population, total–Afghanistan|publisher=[[World Bank]]|access-date=2022-02-20}}</ref>
A September 2019 Taliban attack destroyed most buildings of the main hospital in southern [[Afghanistan]] and killed almost 40 people, due to which the country is now reportedly struggling to efficiently fight against the [[COVID-19 pandemic]], 2020 წლის მაისისთვის.<ref>{{cite web|date=2 May 2020|title=Civil war, poverty and now the virus: Afghanistan stands on the brink|url=https://www.theguardian.com/world/2020/may/02/afghanistan-in-new-battle-against-ravages-of-covid-19|access-date=2 May 2020|website=The Guardian}}</ref>
=== განათლება ===
As of 2013, 8.2 million Afghans attended school, up from 1.2 million in 2001.<ref>[http://www.aco.nato.int/page424205131.aspx ISAF Spokesman Discusses Progress in Afghanistan] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20130303013854/http://www.aco.nato.int/page424205131.aspx |date=3 March 2013 }}. [[International Security Assistance Force]]/[[NATO]]. 25 July 2011.</ref> The literacy rate has risen from 8% to 43% since 2001.<ref name="auto">{{Cite web|date=30 April 2021|title=Counting the costs of America's 20-year war in Afghanistan|url=https://apnews.com/article/asia-pacific-afghanistan-middle-east-business-5e850e5149ea0a3907cac2f282878dd5|access-date=6 May 2021|website=AP NEWS}}</ref>
All Afghan children are legally required to complete class nine. In 2017, [[Human Rights Watch]] reported that the Afghan government was unable to provide a system to ensure all children received this level of education and, in practice, many children missed out.<ref>{{cite journal |title="I Won't Be a Doctor, and One Day You'll Be Sick" |url=https://www.hrw.org/report/2017/10/17/i-wont-be-doctor-and-one-day-youll-be-sick/girls-access-education-afghanistan |website=Human Rights Watch |access-date=11 April 2021 |date=17 October 2017}}</ref> In 2018, [[UNICEF]] reported that 3.7 million children between the ages of 7 and 17, or 44 percent, were not attending school.<ref name="aj030618">{{cite news|title=Up to 60 percent of Afghan girls out of school: report |url=https://www.aljazeera.com/news/2018/6/3/up-to-60-percent-of-afghan-girls-out-of-school-report |access-date=11 April 2021 |work=www.aljazeera.com |date=3 June 2018 }}</ref>
As of 2017, the Afghan government cooperated with Taliban forces to provide education services: in [[Khogyani District]], the government is given "nominal control" by local Taliban fighters in return for paying the wages of teachers whom the Taliban appoint in local schools.<ref name="Mujib Mashal">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/12/25/world/asia/eastern-afghanistan-isis.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fworld&action=click&contentCollection=world®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront&_r=0|title=In Tangled Afghan War, a Thin Line of Defense Against ISIS|author=Mujib Mashal|work=The New York Times|date=25 December 2017|access-date=26 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171226130540/https://www.nytimes.com/2017/12/25/world/asia/eastern-afghanistan-isis.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fworld&action=click&contentCollection=world®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront&_r=0|archive-date=26 December 2017|url-status=live}}</ref>
=== ქალთა უფლებები ===
Prior to the beginning of conflict in 1978, there had been some strides in women's rights in cities, but Afghanistan remained much more conservative than even its neighboring countries. Pashtun areas emphasized tribal honor, which meant that women generally wore full cover light blue [[burqa]]s. In the most rural areas however, women generally did not wear burqas due to the hard labor of farming.<ref name=":5" />{{Rp|24–25}}
[[File:Afghans receive school supplies 111208-A-RX742-037.jpg|thumb|A young Afghan girl in [[Qalat, Zabul|Qalat]] pictured by the [[116th Infantry Brigade Combat Team (United States)|116th Infantry Battalion]] before receiving school supplies in 2011]]
As of 2013, 3.2 million girls attended school, up fewer than 50,000 in 2001.<ref>[https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19911341 Successes and challenges in Afghan girls' education] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181123022955/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19911341 |date=23 November 2018 }}. BBC News. 11 October 2012.</ref> 39% of girls were attending school in 2017 compared to 6% in 2003. In 2021, a third of students at university were women and 27% of members of parliament were women.<ref name="bbc2021" /> While the Taliban typically opposed girls' education, in 2017 in [[Khogyani District]] it allowed girls to receive education in order to improve its standing among local residents.<ref name="Mujib Mashal" /> In 2018, [[UNICEF]] reported that in some provinces such as Kandahar, Helmand, Wardak, Paktika, Zabul and Uruzgan, 85 percent of girls were not going to school.<ref name="aj030618" />
== ომის დანაშაულები ==
[[File:Gul Mudin.jpg|thumb|Afghan boy murdered on 15 January 2010 by a group of US Army soldiers called the ''[[Maywand District murders|Kill Team]]'']] [[War crimes]] (a serious violation of the [[laws and customs of war]] giving rise to individual criminal responsibility)<ref name="Solis2010">{{cite book|author=Gary D. Solis|title=The Law of Armed Conflict: International Humanitarian Law in War|url=https://books.google.com/books?id=6FKf0ocxEPAC&pg=PA301|date=15 February 2010|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-48711-5|pages=301–303|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016051735/https://books.google.com/books?id=6FKf0ocxEPAC&pg=PA301|archive-date=16 October 2015|url-status=live}}</ref> have been committed by both sides including civilian massacres, bombings of civilian targets, terrorism, use of [[torture]] and the murder of [[prisoners of war]]. Additional common crimes include theft, arson, and destruction of property not warranted by [[military necessity]].
The Taliban committed war crimes during the war including massacres, suicide bombing, terrorism, and targeting civilians (such as using [[human shield]]s).<ref name="Tolonews">{{cite news|url=http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|work=Tolonews|title=AIHRC Calls Civilian Deaths War Crime|date=13 January 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110624161358/http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|archive-date=24 June 2011}}</ref><ref>{{cite news|url=https://news.yahoo.com/s/nm/20070419/wl_nm/afghan_rights_dc_2 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070514111954/http://news.yahoo.com/s/nm/20070419/wl_nm/afghan_rights_dc_2 |archive-date=14 May 2007 |title=Taliban attack civilians to spread fear: Amnesty|publisher=Reuters|date=24 April 2007|access-date=9 December 2007}}</ref> In 2011, ''The New York Times''-მა განაცხადა, რომ თალიბანი პასუხისმგებელი იყო ყველა დაღუპული სამოქალაქო პირის მკვლელობების სამი-მეოთხედისათვის ავღანეთის ომში.<ref>{{cite news|title=Afghan Rights Groups Shift Focus to Taliban|author=Rod Nordland|date=10 February 2011|page=A6|url=https://www.nytimes.com/2011/02/10/world/asia/10afghanistan.html|newspaper=The New York Times|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20130614213613/http://www.nytimes.com/2011/02/10/world/asia/10afghanistan.html|archive-date=14 June 2013|url-status=live}}</ref><ref name="Kegley">{{cite book|last=Kegley|first=Charles W.|title=World Politics: Trend and Transformation|author2=Shannon L Blanton|publisher=Cengage|year=2011|isbn=978-0-495-90655-1|page=230}}</ref> United Nations reports have consistently blamed the Taliban and other anti-government forces for the majority of civilian deaths in the conflict.<ref name="Al Jazeera casualties" /><ref name="UN casualties" /><ref name="UNAMA_AF_civilians_midyear2021">{{cite web | title= Afghanistan – Protection of civilians in armed conflict midyear update: 1 January to 30 June 2021 | website= [[United Nations Assistance Mission in Afghanistan|UNAMA]] |date = 2021-07-25 | url = https://unama.unmissions.org/sites/default/files/unama_poc_midyear_report_2021_26_july.pdf | access-date = 2021-08-05 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210726183031/https://unama.unmissions.org/sites/default/files/unama_poc_midyear_report_2021_26_july.pdf |archive-date= 2021-07-26 |url-status=live }}</ref> Other crimes include mass rape and executing surrendered soldiers.<ref name=":3">{{cite web|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/10/afghanistan-harrowing-accounts-emerge-of-the-talibans-reign-of-terror-in-kunduz/|title=Afghanistan: Harrowing accounts emerge of the Taliban's reign of terror in Kunduz|date=1 October 2015|website=Amnesty International|access-date=4 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170209230457/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/10/afghanistan-harrowing-accounts-emerge-of-the-talibans-reign-of-terror-in-kunduz/|archive-date=9 February 2017|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Coren |first1=Anna |last2=Sidhu |first2=Sandi |last3=Lister |first3=Tim |last4=Bina |first4=Abdul |title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender |url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html |access-date=28 July 2021 |work=CNN |date=14 July 2021}}</ref>
War crimes committed by the Coalition, Afghan security forces, and Northern Alliance included massacres, prisoner mistreatment, and killings of civilians. [[Amnesty International]] accused [[the Pentagon]] of covering up evidence related to [[war crimes]], [[torture]] and unlawful killings in Afghanistan.<ref>{{cite news|url=https://www.thedailybeast.com/obamas-pentagon-covered-up-war-crimes-in-afghanistan-says-amnesty-international|title=Obama's Pentagon Covered Up War Crimes in Afghanistan, Says Amnesty International|access-date=8 November 2014|publisher=The Daily Beast|archive-url=https://web.archive.org/web/20170826191612/http://www.thedailybeast.com/obamas-pentagon-covered-up-war-crimes-in-afghanistan-says-amnesty-international|archive-date=26 August 2017|url-status=live}}</ref> Notable incidents include the [[Dasht-i-Leili massacre]],<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2002/sep/14/afghanistan.lukeharding |title=Afghan Massacre Haunts Pentagon |work=The Guardian |date=14 September 2002 |location=London |first=Luke |last=Harding |access-date=12 May 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130826161631/http://www.theguardian.com/world/2002/sep/14/afghanistan.lukeharding |archive-date=26 August 2013 |url-status=live }}</ref> [[Bagram torture and prisoner abuse]],<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/05/20/international/asia/20abuse.html?ei=5088&en=4579c146cb14cfd6&ex=1274241600&pagewanted=all|title=In US Report, Brutal Details of 2 Afghan Inmates' Deaths|newspaper=[[The New York Times]]|author-link=Tim Golden (journalist)|author=Tim Golden|date=20 May 2005|archive-date=25 January 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080125012206/http://www.nytimes.com/2005/05/20/international/asia/20abuse.html?ei=5088&en=4579c146cb14cfd6&ex=1274241600&pagewanted=all|url-status=live}}</ref> [[Kandahar massacre]],<ref>{{cite news|title=Army drops one charge against soldier accused in Afghan massacre |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-crime-afghanistan-idUSBRE8501D520120601 |publisher=Reuters |date=1 June 2012 |access-date=17 December 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120606162320/http://www.reuters.com/article/2012/06/01/us-usa-crime-afghanistan-idUSBRE8501D520120601 |archive-date=6 June 2012 |url-status=live }}</ref> among others.
== წარუმატებლობა ავღანეთის სტაბილიზაციაში ==
Observers have argued that the mission in Afghanistan was hampered by a lack of agreement on objectives, a lack of resources, lack of coordination, too much focus on the central government at the expense of local and provincial governments, and too much focus on the country instead of the region.<ref>{{cite web |url=http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/18911/afghanistan.html |title=Afghanistan: Changing the Frame, Changing the Game. Harvard Kennedy School's Belfer Center |publisher=Belfercenter.ksg.harvard.edu |access-date=2 August 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804021830/http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/18911/afghanistan.html |archive-date=4 August 2011 |url-status=live }}</ref>
According to Cara Korte, [[climate change]] played a significant role in increasing instability in Afghanistan and strengthening the Taliban. More than 60% of the Afghan population depend on agriculture and Afghanistan is the sixth most vulnerable country to climate change in the world according to the United Nations Environment Program and Afghanistan's National Environmental Protection Agency. The Taliban used resentment over government inaction to climate change-induced drought and flooding to strengthen its support and Afghans were able to earn money supporting the Taliban than from farming.<ref>{{cite news|last1=KORTE |first1=CARA |title=How climate change helped strengthen the Taliban |url=https://www.cbsnews.com/news/climate-change-taliban-strengthen/ |access-date=6 September 2021 |agency=CBC |date=20 August 2021}}</ref>
[[File:Barack Obama, Hamid Karzai & Asif Ali Zardari after trilateral meeting 5-6-09 2.jpg|thumb|left|[[Hamid Karzai]] and [[Barack Obama]] in 2009]]
In 2009, Afghanistan was ranked as the world's second most-corrupt country just ahead of Somalia.<ref>{{cite web |url=http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi/2009/cpi_2009_table |title=Research – CPI – Overview |publisher=Transparency.org |access-date=17 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130506125221/http://www.transparency.org/research/cpi/overview |archive-date=6 May 2013 |url-status=live }}</ref>
Pakistan plays a central role in the conflict. A 2010 report published by the [[London School of Economics]] says that Pakistan's [[Inter-Services Intelligence|ISI]] has an "official policy" of support to the Taliban.<ref name="Discussion Papers">{{cite news|url=http://english.aljazeera.net/mritems/Documents/2010/6/13/20106138531279734lse-isi-taliban.pdf |title=Discussion Papers |access-date=12 December 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101226000552/http://english.aljazeera.net/mritems/Documents/2010/6/13/20106138531279734lse-isi-taliban.pdf |archive-date=26 December 2010 |url-status=live }}</ref> "Pakistan appears to be playing a double-game of astonishing magnitude," the report states.<ref name="Discussion Papers" /> Regarding the [[Afghan War documents leak]] published by [[WikiLeaks]], Der Spiegel wrote that "the documents clearly show that the Pakistani intelligence agency [[Inter-Services Intelligence]] (usually known as the ISI) is the most important accomplice the Taliban has outside of Afghanistan".<ref name="spigel-war-logs">{{cite news|first1=Matthias |last1=Gebauer |first2=John |last2=Goetz |first3=Hans |last3=Hoyng |first4=Susanne |last4=Koelbl |first5=Marcel |last5=Rosenbach |first6=Gregor Peter |last6=Schmitz |title=Explosive Leaks Provide Image of War from Those Fighting It: The Secret Enemy in Pakistan |newspaper=[[Der Spiegel]] |date=25 July 2010 |url=http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,708314-5,00.html |access-date=26 July 2010}}</ref> [[Amrullah Saleh]], former director of Afghanistan's intelligence service, stated, "We talk about all these proxies [Taliban, Haqqanis] but not the master of proxies, which is the Pakistan army. The question is what does Pakistan's army want to achieve ...? They want to gain influence in the region."<ref name="Jamestown Foundation Terrorism Conference 2010">{{cite news|url=http://vimeo.com/18018836|title=Jamestown Foundation Terrorism Conference 2010, Amrullah Saleh speech|year=2010|access-date=3 February 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110511171043/http://vimeo.com/18018836|archive-date=11 May 2011|url-status=live}}</ref> Pakistan's role can be traced back to the Soviet war in which they funded the Mujahideen against the Soviets. Pakistan's objective then as it is now is to ensure that Afghanistan has a regime friendly to their interests and will provide "geopolitical depth in any future conflict with India".<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2458/azu_acku_pamphlet_ds371_2_w45_w37_1991|title=War and peace in Afghanistan : the Pakistani role / Marvin G. Weinbaum.|date=1991|publisher=University of Arizona Libraries|doi=10.2458/azu_acku_pamphlet_ds371_2_w45_w37_1991}}</ref>
Iran also sought to influence the war. In the past two decades, the US took out two of Iran's regional enemies: [[Saddam Hussein]] through the [[Iraq War]] as well as the Taliban. Saudi Arabia and Pakistan are other 'dominant players' that influenced the war. Iran and the Taliban formed ties, with Russian assistance as well, to 'bleed' the American force. Iran and Russia, emboldened by their alliance in the [[Syrian Civil War]], initiated a 'proxy war' in Afghanistan against the US. The Taliban received economic support from Dubai, [[United Arab Emirates|UAE]] and [[Bahrain]]. Pakistan has given economic support and encouraged increased Iran-Taliban ties.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/08/05/world/asia/iran-afghanistan-taliban.html|title=In Afghanistan, US Exits, and Iran Comes In|last=Gall|first=Carlotta|date=5 August 2017|work=The New York Times|access-date=9 June 2019|issn=0362-4331|archive-url=https://web.archive.org/web/20171204075417/https://www.nytimes.com/2017/08/05/world/asia/iran-afghanistan-taliban.html|archive-date=4 December 2017|url-status=live}}</ref>
[[Steve Coll]] believes that "No small part of N.A.T.O.'s ultimate failure to stabilize Afghanistan flowed from the disastrous decision by George W. Bush to invade Iraq in 2003. ... The Taliban's comeback, America's initial inattention to it, and the attraction for some Afghans and Pakistanis of the Taliban's ideology of national resistance under Islamic principles—all these sources of failure cannot be understood in isolation from the Iraq war." Coll further notes that neither the Bush nor the Obama administrations achieved consensus on key questions such as the relative importance of nation-building versus counterterrorism, whether the stability of Afghanistan took priority over that of Pakistan, or the role of the drug trade, although "the failure to solve the riddle of I.S.I. and to stop its covert interference in Afghanistan became ... the greatest strategic failure of the American war."<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=661–667}}</ref>
China has been quietly expanding its influence. Since 2010 China has signed mining contracts with Kabul<ref name=":7">{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/trump-says-u-s-losing-afghan-war-tense-meeting-generals-n789006|title=Trump says US losing war, compares Afghanistan to NYC restaurant consultant|website=NBC News|access-date=10 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190608044917/https://www.nbcnews.com/news/us-news/trump-says-u-s-losing-afghan-war-tense-meeting-generals-n789006|archive-date=8 June 2019|url-status=live}}</ref> and is building a military base in [[Badakhshan|Badakshan]] to counter regional terrorism (from the [[East turkestan independence movement|ETIM]]).<ref name=":8">{{cite web|url=https://thediplomat.com/2018/06/is-china-bringing-peace-to-afghanistan/|title=Is China Bringing Peace to Afghanistan?|last=Diplomat|first=Sudha Ramachandran, The|website=The Diplomat|access-date=10 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190704114518/https://thediplomat.com/2018/06/is-china-bringing-peace-to-afghanistan/|archive-date=4 July 2019|url-status=live}}</ref> China has donated billions of dollars in aid over the years to Afghanistan, which plays a strategic role in the [[Belt and Road Initiative]].<ref name=":8" /> Additionally, after 2011 Pakistan expanded its [[China–Pakistan relations|economic and military ties to China]] as a hedge against dependency on the US. Coll observes that "Overall, the war left China with considerable latitude in Central Asia, without having made any expenditure of blood, treasure, or reputation."<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=559–560, 663}}</ref>
In December 2019 ''[[The Washington Post]]'' published 2,000 pages of government documents, mostly transcripts of interviews with more than 400 key figures involved in prosecuting the Afghanistan war. According to the Post and the Guardian, the documents (dubbed the [[Afghanistan Papers]]) showed that US officials consistently and deliberately misled the American public about the unwinnable nature of the conflict,<ref name="guardianafghanpapers">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2019/dec/09/afghan-papers-reveal-us-public-were-misled-about-unwinnable-war|title=Afghanistan papers reveal US public were misled about unwinnable war|last=Beaumont|first=Peter|date=9 December 2019|work=The Guardian|access-date=9 December 2019}}</ref> and some commentators and foreign policy experts subsequently drew comparisons to the release of the Pentagon Papers.<ref name="guardianafghanpapers" /> The ''Post'' obtained the documents from the Office of the Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction, via [[Freedom of Information Act (United States)|Freedom of Information Act]] requests, after a three-year legal battle.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=The Afghanistan Papers: A Secret History of the War|last=Whitlock|first=Craig|date=9 December 2019|newspaper=The Washington Post|access-date=9 December 2019}}</ref><ref name="guardianafghanpapers" />
== ავღანეთის უშიშროების ძალები ==
=== ავღანეთის ეროვნული არმია ===
[[File:Afghan Commandos and Afghan National Army Air Corps 2010.jpg|thumb|[[ANA Commando Brigade|Afghan Commandos]] practice infiltration techniques, 1 April 2010 at Camp Morehead in the outer regions of Kabul.]]
[[File:Flickr - The U.S. Army - Afghanistan mountain.jpg|thumb|Soldiers from the Afghan army patrolling a village in [[Khost Province]] in 2010]]
US policy called for boosting the [[Afghan National Army]] to 134,000 soldiers by October 2010. By May 2010 the Afghan Army had accomplished this interim goal and was on track to reach its ultimate number of 171,000 by 2011.<ref name="O'Hanlon">O'Hanlon, Michael E. [http://www.brookings.edu/opinions/2010/0519_afghan_army_ohanlon.aspx "A Bright Spot Among Afghan Woes"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100615185552/http://www.brookings.edu/opinions/2010/0519_afghan_army_ohanlon.aspx |date=15 June 2010 }}, The Brookings Institution, 19 May 2010.</ref> This increase in Afghan troops allowed the US to begin withdrawing its forces in July 2011.<ref>[https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/02/AR2009120203472.html What Mr. Obama changed.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171020031547/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/02/AR2009120203472.html |date=20 October 2017 }} ''[[The Washington Post]]''. 3 December 2009.</ref><ref name="gates">{{cite web |author=Al Pessin |url=http://www1.voanews.com/english/news/asia/Gates-Visits-Troops-in-Afghanistan-78851682.html |title=Afghan Forces Could Start to Lead Soon, Big Challenges Remain |work=Voice of America |date=9 December 2009 |access-date=17 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091210011633/http://www1.voanews.com/english/news/asia/Gates-Visits-Troops-in-Afghanistan-78851682.html |archive-date=10 December 2009 |url-status=dead }}</ref>
In 2010, the Afghan National Army had limited fighting capacity.<ref name="stripes.com" /> Even the best Afghan units lacked training, discipline and adequate reinforcements. In one new unit in [[Baghlan Province]], soldiers had been found cowering in ditches rather than fighting.<ref>{{cite web |url=http://www.upi.com/Top_News/US/2009/12/09/US-trainers-bemoan-Afghan-corruption/UPI-51821260383357/ |title=US trainers bemoan Afghan corruption |publisher=UPI.com |date=9 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091220033840/http://www.upi.com/Top_News/US/2009/12/09/US-trainers-bemoan-Afghan-corruption/UPI-51821260383357/ |archive-date=20 December 2009 |url-status=live }}</ref> Some were suspected of collaborating with the Taliban.<ref name="stripes.com" /> "They don't have the basics, so they lay down," said Capt. Michael Bell, who was one of a team of US and Hungarian mentors tasked with training Afghan soldiers. "I ran around for an hour trying to get them to shoot, getting fired on. I couldn't get them to shoot their weapons."<ref name="stripes.com" /> In addition, 9 out of 10 soldiers in the Afghan National Army were illiterate.<ref>{{cite news|url=http://www.airforcetimes.com/news/2009/09/ap_afghan_army_illiteracy_091409/ |archive-url=https://archive.today/20120721223757/http://www.airforcetimes.com/news/2009/09/ap_afghan_army_illiteracy_091409/ |url-status=dead |archive-date=21 July 2012 |title=Illiteracy undermines Afghan army |work=Air Force Times |date=14 September 2009 |access-date=9 February 2010 }}</ref>
The Afghan Army was plagued by inefficiency and endemic corruption.<ref>{{cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/34290420 |title=US surge is big, Afghan army is crucial |agency=Associated Press |publisher=MSNBC |date=5 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091212151323/http://www.msnbc.msn.com/id/34290420/ |archive-date=12 December 2009 |url-status=dead }}</ref> US training efforts were drastically slowed by the problems.<ref>{{cite web |url=http://www.armytimes.com/news/2009/10/ap_training_afghans_100809/ |title=Corruption, indiscipline slow Afghan training |work=Army Times |date=11 October 2009 |access-date=9 February 2010}}</ref> US trainers reported missing vehicles, weapons and other military equipment, and outright theft of fuel.<ref name="stripes.com">{{cite web |last=Cahn |first=Dianna |url=http://www.stripes.com/article.asp?section=104&article=66544 |title=Troops fear corruption outweighs progress of Afghan forces |publisher=Stripes.com |date=9 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-date=11 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210411044355/https://www.stripes.com/news/troops-fear-corruption-outweighs-progress-of-afghan-forces-1.97195 |url-status=dead }}</ref> Death threats were leveled against US officers who tried to stop Afghan soldiers from stealing. Afghan soldiers often snipped the command wires of IEDs instead of marking them and waiting for US forces to come to detonate them. This allowed insurgents to return and reconnect them.<ref name="stripes.com" /> US trainers frequently removed the cell phones of Afghan soldiers hours before a mission for fear that the operation would be compromised.<ref>{{cite news|url=http://www.nydailynews.com/news/world/2009/12/13/2009-12-13_afghan_training_a_tough_cell_trust_is_most_difficult_issue_for_us_troops.html |title=Training Afghanistan troops gets tough for US troops as trust issues worsen |work=Daily News |location=New York |date=13 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100821223713/http://www.nydailynews.com/news/world/2009/12/13/2009-12-13_afghan_training_a_tough_cell_trust_is_most_difficult_issue_for_us_troops.html |archive-date=21 August 2010 |url-status=live }}</ref> American trainers often spent much time verifying that Afghan rosters were accurate — that they were not padded with "ghosts" being "paid" by Afghan commanders who stole the wages.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/12/02/world/asia/02afghan.html |work=The New York Times |title=With Troop Pledge, New Demands on Afghans |first=Dexter |last=Filkins |date=2 December 2009 |access-date=9 April 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110202084805/http://www.nytimes.com/2009/12/02/world/asia/02afghan.html |archive-date=2 February 2011 |url-status=live }}</ref>
[[File:1st Battalion 6th Marine Regiment take cover outside Marjah.jpg|thumb|left|US Marines and [[Afghan National Army|ANA]] soldiers take cover in Marja on 13 February 2010 during their offensive to secure the city from the Taliban.]]
[[Desertion]] was a significant problem. One in every four combat soldiers quit the Afghan Army during the 12-month period ending in September 2009, according to data from the US Defense Department and the Inspector General for Reconstruction in Afghanistan.<ref>{{cite web |url=http://www.ipsnews.net/2009/11/politics-afghan-army-turnover-rate-threatens-us-war-plans/ |title=POLITICS: Afghan Army Turnover Rate Threatens US War Plans |date=24 November 2009 |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20171011103934/http://www.ipsnews.net/ |url-status=dead |archive-date=11 October 2017 |access-date=28 December 2009 }}</ref>
In early 2015, Philip Munch of the Afghanistan Analysts' Network wrote that "...{{Nbsp}}the available evidence suggests that many senior ANSF members, in particular, use their positions to enrich themselves. Within the ANSF there are also strong external loyalties to factions who themselves compete for influence and access to resources. All this means that the ANSF may not work as they officially should. Rather it appears that the [[political economy]] of the ANSF prevents them from working like modern organisations – the very prerequisite of the [[Resolute Support Mission]]."<ref>{{Cite web|last=Münch|first=Philipp|title=Resolute Support Light. NATO's New Mission versus the Political Economy of the Afghan National Security Forces|url=https://www.ecoi.net/en/file/local/1229750/1226_1422446403_20150112-pmuench-resolute-support-light.pdf|url-status=live}}</ref> Formal and informal income, Munch said, which can be generated through state positions, is [[rent-seeking]] – income without a corresponding investment of labour or capital. "Reportedly, ANA appointees also often maintain clients, so that patron-client networks, structured into competing factions, can be traced within the ANA down to the lowest levels. [...] There is evidence that Afghan officers and officials, especially in the higher echelons, appropriate large parts of the vast resource flows which are directed by international donors into the ANA."<ref>Munch 2015, p.6, and Giustozzi, A. & Quentin, P., [http://www.areu.org.af/Uploads/EditionPdfs/ANA%20Issues%20Paper.pdf "The Afghan National Army: sustainability challenges beyond financial aspects."] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150220023920/http://www.areu.org.af/Uploads/EditionPdfs/ANA%20Issues%20Paper.pdf |date=20 February 2015}} Afghanistan Research and Evaluation Unit, Kabul, February 2014, 2014, p.30–37</ref>[[File:Operation Nowruz Jhala DVIDS54117.jpg|thumb|An Afghan soldier surveying a valley during an anti-Taliban operation]]
[[File:Air-to-air with Afghan Air Force Embraer A-29 Super Tucano.jpg|thumb|[[Embraer EMB 314 Super Tucano|A-29]] plane of the [[Afghan Air Force]]]]
"[[Green-on-blue attacks|Green-on-blue]]" or "insider attacks," in which Afghan soldiers or police officers turned their weapons on American or European counterparts, became a major concern in 2010 and peaked in 2012—when they accounted for nearly 25% of ISAF casualties—before declining during 2013-2014 as international forces withdrew from the conflict. The scale of the insider attacks shocked CIA analysts, who could find no similar phenomenon during the Vietnam War, the Soviet–Afghan War, or any other counter-insurgency in modern history. The attacks accelerated during the Muslim holy month of [[Ramadan]] (which did not correlate with increased frequency of other kinds of militant activity in 2012) and a "copycat pattern" marked by an elevated risk of follow-up attacks within two days of the original incident was observed, but the underlying causes of this violence were debated. One theory—based on a 2011 study conducted by research psychologist Major Jeffrey T. Bordin, who interviewed Afghan and American troops regarding their perceptions of each other—posited that the insider attacks were the result of cultural incompatibility and resentment. However, a 2013 study by forensic psychiatrist [[Marc Sageman]], a former CIA officer and academic, based on the U.S. military's "15-6" case files and other documentary evidence, found zero insider attacks during 2012 that escalated directly from a feud or cultural misunderstanding between two officers who worked together. While approximately 10% of the cases were linked to high-profile provocations such as the [[2012 Afghanistan Quran burning protests]] and the [[Kandahar massacre]], [[Joint Worldwide Intelligence Communications System|JWICS]] intercepts showed that 56% of inside attackers interacted with the Taliban before deciding to strike, and there was circumstantial evidence of Taliban contact in a further 19% of cases. According to Sageman, the attackers were not Taliban cadres sent to infiltrate the Afghan army, but rather defectors who were persuaded to kill their erstwhile allies on their way out; to the extent that they were motivated by grievances, these were collective affronts to "Afghans" or "Muslims" ''as such'', not personal slights, and their retaliatory violence was often indiscriminate, following the profile of a [[Mass shooting|mass shooter]]. To reduce "green-on-blue" violence, ISAF soldiers were reminded to "respect Islam" and "avoid arrogance," armed guards were deployed as "guardian angels" to watch over joint exercises, and counterintelligence surveillance of previously vetted Afghan troops was expanded, among other preventative measures.<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=586–624}}</ref>
According to American journalist [[Annie Jacobsen]] in her 2019 book on the "secret history" of CIA paramilitary operations, most Afghan fighters being trained by the US habitually used opium, and it was a constant struggle to field them in a sober state. The same book claimed that rape of Afghan recruits by other Afghan soldiers occurred in US-run military facilities, undermining combat readiness. Jacobsen wrote that a 2018 report by a US inspector general noted 5,753 cases of "gross human rights abuses by Afghan forces", including "routine enslavement and rape of underage boys by Afghan commanders".<ref>Annie Jacobsen, "Surprise, Kill, Vanish: The Secret History of CIA Paramilitary Armies, Operators, and Assassins," (New York: Little, Brown and Company, 2019), p. 409-411</ref>
According to a 2017 report by the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]] (SIGAR), between of 2010 and 2016, the Department of Defense made 5,753 [[Leahy Law]] vetting requests for Afghan security forces.<ref>{{Cite journal|url=https://apps.dtic.mil/sti/citations/AD1139914|title=Child Sexual Assault in Afghanistan:Implementation of the Leahy Laws and Reports of Assault by Afghan Security Forces|journal=Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|date=8 June 2017|access-date=12 September 2021}}</ref> The Leahy law prohibits US funding of foreign security units if there are credible reports of gross violation of human rights. According to SIGAR, between 2010 and 2016, 75 allegations of gross violations of human rights by Afghan security forces, including murder and 16 cases of child sexual assault were reported to the Department of Defense. Around a dozen Afghan units accused of abuses continued to receive US funding due to an exception in the law allowing funding to continue if units are deemed to be important for "national security concern."<ref>{{cite web|url=https://www.oversight.gov/report/dod/implementation-dod-leahy-law-regarding-allegations-child-sexual-abuse-members-afghan|title=Implementation of the DoD Leahy Law Regarding Allegations of Child Sexual Abuse by Members of the Afghan National Defense and Security Forces|work= Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|date=17 November 2017|access-date=12 September 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.voanews.com/east-asia/report-us-military-continues-pay-afghan-units-despite-human-rights-abuses?amp|title= Report: US Military Continues to Pay Afghan Units Despite Human Rights Abuses|date=23 January 2018 |access-date=12 September 2021}}</ref>
=== ავღანეთის ეროვნული პოლიცია ===
The [[Afghan National Police]] provides support to the Afghan army. Police officers in Afghanistan are also largely illiterate. Approximately 17% of them tested positive for illegal drugs in 2010. They were widely accused of demanding bribes.<ref>{{cite news |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=121559123&ps=cprs |title=For US, Vast Challenge To Expand Afghan Forces |newspaper=NPR.org |publisher=NPR |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100421200508/https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=121559123&ps=cprs |archive-date=21 April 2010 |url-status=live }}</ref> A quarter of the officers quit every year, making the Afghan government's goals of substantially building up the police force even harder to achieve.<ref name="nytimes1">{{cite news|last=Nordland|first=Rod|url=https://www.nytimes.com/2010/02/03/world/asia/03afghan.html?pagewanted=1|title=With Raw Recruits, Afghan Police Buildup Falters|newspaper=[[The New York Times]]|date=2 February 2010|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20100204061209/http://www.nytimes.com/2010/02/03/world/asia/03afghan.html?pagewanted=all|archive-date=4 February 2010|url-status=live}}</ref>
==თალიბანის დახმარება უცხოეთიდან==
===პაკისტანი===
The Taliban's victory was facilitated in support from Pakistan. Although Pakistan was a major US ally before and after the [[2001 invasion of Afghanistan]], elements of the Pakistan government (including the military and intelligence services) have for decades maintained strong logistical and tactical ties with Taliban militants, and this support helped support the insurgency in Afghanistan.<ref name="WaPoPak">{{cite news |author=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |title=Pakistan's hand in the Taliban's victory |url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/08/18/pakistan-hand-taliban-victory/ |newspaper=Washington Post |location=Washington, D.C. |date=18 August 2021 |access-date=27 August 2021}}</ref><ref name="NYTPak">{{cite news |author=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |title=The Real Winner of the Afghan War? It's Not Who You Think |url=https://www.nytimes.com/2021/08/26/world/asia/afghanistan-pakistan-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210826071319/https://www.nytimes.com/2021/08/26/world/asia/afghanistan-pakistan-taliban.html |archive-date=2021-08-26 |url-access=subscription |url-status=live |work=The New York Times |location=New York |date=26 August 2021 |access-date=27 August 2021}}</ref> For example, the [[Haqqani Network]], a Taliban affiliate based on Pakistan, had strong support from [[Inter-Services Intelligence]] (ISI), the Pakistan intelligence agency.<ref name="WaPoPak"/> Taliban leaders found a safe haven in Pakistan, lived in the country, transacted business and earned funds there, and receiving medical treatment there.<ref name="WaPoPak"/><ref name="NYTPak"/> Some elements of the Pakistani establishment sympathized with Taliban ideology, and many Pakistan officials considered the Taliban as an asset [[Indo-Pakistani wars and conflicts|against India]].<ref name="WaPoPak"/><ref name="NYTPak"/> [[Bruce Riedel]] noted that "The Pakistani army believes Afghanistan provides [[strategic depth]] against India, which is their obsession."<ref name="NYTPak"/>
===რუსეთი და ირანი===
In the initial aftermath of the September 11, 2001 attacks, Iranian forces, led by Revolutionary Guard Commander [[Qasem Soleimani|Qassem Suleimani]] initally coopearted, secretly, with American officials against Al-Qaeda operatives and the Taliban, but that cooperation ended after the [[Axis of evil|Axis of Evil Speech]] on January 29, 2002, which included calling Iran a major state sponser of terror and threat to peace in the region. Afterwards, Iranian forces became increasingly hostile to American forces in the region.<ref name=":1" />
Dr. Antonio Giustozzi, a senior research fellow at [[Royal United Services Institute]] on terrorism and conflict, wrote, "Both the Russians and the Iranians helped the Taliban advance at a breakneck pace in May–August 2021. They contributed to funding and equipping them, but perhaps even more importantly they helped them by brokering deals with parties, groups and personalities close to either country, or even both. [...] The Revolutionary Guards helped the Taliban's advance in western Afghanistan, including by lobbying various strongmen and militia commanders linked to Iran not to resist the Taliban."<ref>{{cite web |last1=Giustozzi |first1=Antonio |title=Russia and Iran: Disappointed Friends of the Taliban? |url=https://www.rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/russia-and-iran-disappointed-friends-taliban|publisher=[[Royal United Services Institute]]|date=30 September 2021}}</ref>
==რეაქციები==
=== საშინაო რეაქციები ===
In November 2001, the CNN reported widespread relief amongst Kabul's residents after the Taliban fled the city, with young men shaving off their beards and women taking off their burqas.<ref>{{cite news|url=http://www-cgi.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/central/11/14/ret.afghan.kabul/index.html|title=Kabul residents relish new freedoms|date=14 November 2001|publisher=CNN|access-date=2 January 2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123132015/http://www-cgi.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/central/11/14/ret.afghan.kabul/index.html|archive-date=23 January 2015}}</ref> Later that month the BBC's longtime Kabul correspondent Kate Clark reported that "almost all women in Kabul are still choosing to veil" but that many felt hopeful that the ousting of the Taliban would improve their safety and access to food.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1674146.stm|title=BBC News {{!}} MIDDLE EAST {{!}} Kabul women keep the veil|last=Clark|first=Kate|website=news.bbc.co.uk|date=24 November 2001|access-date=26 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170226134652/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1674146.stm|archive-date=26 February 2017|url-status=live}}</ref>
[[File:Defense.gov News Photo 111120-M-KG816-186 - U.S. Marine Corps Lance Cpl. Todd Collins interacts with Afghan children near Patrol Base Atull in Helmand province Afghanistan on Nov. 20 2011.jpg|thumb|A US marine interacting with Afghan children in Helmand Province]]
A 2006 WPO opinion poll found that the majority of Afghans endorsed America's military presence, with 83% of Afghans stating that they had a favorable view of the US military forces in their country. Only 17% gave an unfavorable view. 82% of Afghans, among all ethnic groups including Pashtuns, stated that the overthrowing of the Taliban was a good thing. However, the majority of Afghans held negative views on Pakistan and most Afghans also stated that they believe that the Pakistani government was allowing the Taliban to operate from its soil.<ref>{{cite web|url=http://drum.lib.umd.edu/bitstream/handle/1903/10127/Afghanistan_Jan06_art2.pdf;jsessionid=51A568EB80A658471A265A1D06EF8ADB?sequence=3|title=WPO Poll: Afghan Public Overwhelmingly Rejects al-Qaeda, Taliban|date=30 January 2006|access-date=2 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170102172723/http://drum.lib.umd.edu/bitstream/handle/1903/10127/Afghanistan_Jan06_art2.pdf;jsessionid=51A568EB80A658471A265A1D06EF8ADB?sequence=3|archive-date=2 January 2017|url-status=live}}</ref>
A 2015 survey by Langer Research Associates found that 80% of Afghans held the view that it was a good thing for the United States to overthrow the Taliban in 2001. More Afghans blamed the Taliban or al-Qaeda for the country's violence (53%) than those who blame the US (12%).<ref>{{cite web|url=http://acsor-surveys.com/wp-content/uploads/2015/01/Afghan-Futures-Wave-6-Analysis_FINAL-v2.pdf|title=Afghan Futures: A National Public Opinion Survey|date=29 January 2015|page=4|access-date=2 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170329093740/http://acsor-surveys.com/wp-content/uploads/2015/01/Afghan-Futures-Wave-6-Analysis_FINAL-v2.pdf|archive-date=29 March 2017|url-status=live}}</ref> A 2019 survey by [[The Asia Foundation]] found that 13.4% of Afghans had sympathy for the Taliban while 85.1% of respondents had no sympathy for the group. 88.6% of urban residents had no sympathy compared to 83.9% of rural residents.<ref>{{Cite web|title=Afghanistan in 2019 A Survey of the Afghan People|url=https://asiafoundation.org/wp-content/uploads/2019/12/2019_Afghan_Survey_Full-Report_.pdf|access-date=28 August 2021|website=[[The Asia Foundation]]|archive-date=15 September 2021|archive-url=https://archive.today/20210915152910/https://asiafoundation.org/wp-content/uploads/2019/12/2019_Afghan_Survey_Full-Report_.pdf|url-status=dead}}</ref>
=== საერთაშორისო რეაქციები ===
In October 2001 when the invasion began, polls indicated that about 88% of Americans and about 65% of Britons backed military action.{{sfn|AEI|2008}} An [[Ipsos-Reid]] poll conducted between November and December 2001 showed that majorities in Canada (66%), France (60%), Germany (60%), Italy (58%), and the UK (65%) approved of US airstrikes while majorities in Argentina (77%), China (52%), South Korea (50%), Spain (52%), and Turkey (70%) opposed them.{{sfn|AEI|2008|p=157}}
[[File:June 22, 2007 protest in Quebec City against Canada's involvement in the Afghan war.jpg|thumb|left|22 June 2007 demonstration in Québec City against the Canadian military involvement in Afghanistan]]
In 2008 there was a strong opposition to war in Afghanistan in 21 of 24 countries surveyed. Only in the US and Great Britain did half the people support the war, with a larger percentage (60%) in Australia.<ref name="24-Nation Pew Global Attitudes Project Survey">{{cite web|url=http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=260|title=Global Economic Gloom – China and India Notable Exceptions|date=12 June 2008|work=Pew Research Center's Global Attitudes Project|access-date=6 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20100112083826/http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=260|archive-date=12 January 2010|url-status=live}}</ref> Of the seven NATO countries in the survey, not one showed a majority in favor of keeping NATO troops in Afghanistan – one, the US, came close to a majority (50%). Of the other six NATO countries, five had majorities of their population wanting NATO troops removed from Afghanistan as soon as possible.<ref name="24-Nation Pew Global Attitudes Project Survey" /> An April 2011 Pew Research Center poll showed little change in American views, with about 50% saying that the effort was going very well or fairly well and only 44% supporting NATO troop presence in Afghanistan.<ref>{{cite web|title=Goal of Libyan Operation Less Clear to Public|url=http://people-press.org/2011/04/05/goal-of-libyan-operation-less-clear-to-public/|newspaper=Pew Research Center|date=5 April 2011|access-date=3 May 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110505060223/http://people-press.org/2011/04/05/goal-of-libyan-operation-less-clear-to-public/|archive-date=5 May 2011|url-status=live}}</ref>
=== პროტესტები, დემოსნტრაციები და შეკრებები ===
The war has been the subject of [[Protests against the invasion of Afghanistan|large protests around the world]] starting with the large-scale demonstrations in the days leading up to the invasion and every year since. Many protesters consider the bombing and invasion of Afghanistan to be unjustified aggression.<ref>Adams, Harold J. [http://www.michaelmoore.com/words/latest-news/protesters-oppose-sending-more-troops-afghanistan Protesters oppose sending more troops to Afghanistan.] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100114141128/http://www.michaelmoore.com/words/latest-news/protesters-oppose-sending-more-troops-afghanistan |date=14 January 2010}} ''Louisville Courier-Journal''. 6 December 2009.</ref> Dozens of organizations held a national march for peace in Washington, D.C. on 20 March 2010.<ref>{{cite news|author=Janie Lorber |date=20 March 2010 |title=Saturday Word: Health Care (and Finance) |url=http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2010/03/20/saturday-word-health-care-and-finance/ |work=The New York Times |access-date=29 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140105164156/http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2010/03/20/saturday-word-health-care-and-finance/ |archive-date=5 January 2014 |url-status=live }}</ref>
== შედეგი ==
=== თალიბანის მთავრობის ჩამოყალიბება და საერთაშორისო აღიარება ===
[[File:Daily Life in Afghanistan's Capital 30.jpg|thumb|Taliban militants at a market in Kabul, September 2021. A vendor selling Islamic Emirate apparel can be seen.]]
On 7 September 2021, an interim government headed by [[Mohammad Hassan Akhund]] as Prime Minister was declared by the Taliban.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-58479750|title = Taliban announce new government for Afghanistan|work = BBC News|date = 7 September 2021}}</ref> According to a Human Rights Watch's report released in November 2021, the Taliban killed or forcibly disappeared more than 100 former members of the Afghan security forces in the three months since the takeover in just the four provinces of Ghazni, Helmand, Kandahar, and Kunduz. According to the report, the Taliban identified targets for arrest and execution through intelligence operations and access to employment records that were left behind. Former members of the security forces were also killed by the Taliban within days of registering with them to receive a letter guaranteeing their safety.<ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/report/2021/11/30/no-forgiveness-people-you/executions-and-enforced-disappearances-afghanistan#|title = Executions and Enforced Disappearances in Afghanistan under the Taliban|work = Human Rights Watch | date = 30 November 2021}}</ref>
In December 2021, U.S. Congress established the [[Afghanistan War Commission]] as an independent task force set up to study the entirety of U.S. military operations in Afghanistan from 2001 to 2021.<ref name="AWC_theHill">{{Cite web |last=Mamoon Khawar |first=Sarah Fuhrman and Dhabie Brown |date=2022-03-27 |title=Afghanistan War Commission should focus on humanitarian impact of the war |url=https://thehill.com/blogs/congress-blog/foreign-policy/599952-afghanistan-war-commission-should-focus-on-humanitarian/ |access-date=2022-04-09 |website=The Hill |language=en-US}}</ref> This commission was formally authorized as part of the 2023 National Defense Authorization Act.<ref>{{Cite web |last=Webb |first=James |date=2021-12-17 |title=Veterans and bi-partisan group of lawmakers look forward to Afghan war commission |url=https://www.militarytimes.com/news/pentagon-congress/2021/12/17/veterans-and-bi-partisan-group-of-lawmakers-look-forward-to-afghan-war-commission/ |access-date=2022-04-09 |website=Military Times |language=en}}</ref> The commission has been given four years to undertake an investigation and produce a comprehensive report.<ref name="AWC_theHill" />
=== პანჯშრის კონფლიქტი ===
On 17 August 2021, Vice President [[Amrullah Saleh]], citing provisions of the [[Constitution of Afghanistan]], declared himself President of Afghanistan from a base of operations in the [[Panjshir Valley]], which had not been taken by Taliban forces, and vowed to continue military operations against the Taliban from there.<ref name="tribaug">{{cite news|title=Panjshir flies flag of resistance again; Amrullah says he is President of Afghanistan |url=https://www.tribuneindia.com/news/world/panjshir-flies-flag-of-resistance-again-amrullah-says-he-is-president-of-afghanistan-298553 |access-date=17 August 2021 |work=Tribune India |date=17 August 2021}}</ref> His claim to the presidency was endorsed by [[Ahmad Massoud]] and Islamic Republic of Afghanistan [[Ministry of Defense (Afghanistan)|Minister of Defence]] [[Bismillah Khan Mohammadi]].<ref name="tribaug" /> By 6 September the Taliban had regained control over most of the valley, but armed resistance continued in the upper valleys. Clashes in the valley mostly ceased by mid-September.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2021/09/17/world/asia/panjshir-resistance-taliban-massoud.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20211228/https://www.nytimes.com/2021/09/17/world/asia/panjshir-resistance-taliban-massoud.html |archive-date=2021-12-28 |url-access=limited|title = In Panjshir, Few Signs of an Active Resistance, or Any Fight at All|newspaper = The New York Times|date = 17 September 2021|last1 = Huylebroek|first1 = Jim|last2 = Blue|first2 = Victor J.}}</ref> The leaders of the resistance, Saleh and Massoud reportedly fled to neighboring [[Tajikistan]] in late September.<ref>{{cite web|title=Afghan resistance has sanctuary in Tajikistan, but fighting Taliban a 'non-viable prospect'|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20211004-afghan-resistance-has-sanctuary-in-tajikistan-but-fighting-taliban-a-non-viable-prospect|agency=FRANCE24.English|website=France 24|language=en|date=4 October 2021|access-date=5 October 2021|publication-date=}}</ref> However, fighting between Taliban and republicans continued in other provinces. Several regions had become the site of a republican guerrilla campaign by early 2022.<ref>{{cite news |title=Taliban's Arrest Of Ethnic Uzbek Commander Sparks Clashes In Northern Afghanistan |url=https://www.rferl.org/a/taliban-arrest-uzbek-commander-clashes/31677178.html |author= Bruce Pannier |work=Radio Free Europe |date=29 January 2022 |access-date=10 February 2022}}</ref>
=== ისლამური სახელმწიფოს აქტივობა ===
Following the [[2021 Kabul airport attack]] conducted by the terrorist group [[Islamic State of Iraq and the Levant – Khorasan Province]] (a branch of the [[ISIL]]), the US said it could work with the Taliban to fight against the ISIS terrorists as part of the [[International military intervention against ISIL]].<ref>{{Cite news|last1=Pannett|first1=Rachel|last2=Francis|first2=Ellen|last3=Berger|first3=Miriam|last4=Westfall|first4=Sammy|last5=Villegas|first5=Paulina|date=2021-09-02|title=U.S. could work with Taliban against terrorists, Pentagon says|newspaper=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/09/02/afghanistan-kabul-taliban-live-updates/|access-date=2021-12-21}}</ref>
=== ჰუმანიტარული კრიზისი ===
Following the Taliban takeover, western nations suspended humanitarian aid and the [[World Bank]] and [[International Monetary Fund]] also halted payments to Afghanistan.<ref>{{cite news |title=China urges World Bank, IMF to help Afghanistan |url=https://www.news24.com/news24/world/news/china-urges-world-bank-imf-to-help-afghanistan-20211028 |work=News24 |date=28 October 2021}}</ref><ref name="hrw-famine">{{cite news |title=Afghanistan Facing Famine: UN, World Bank, US Should Adjust Sanctions, Economic Policies |url=https://www.hrw.org/news/2021/11/11/afghanistan-facing-famine# |work=Human Rights Watch |date=11 November 2021}}</ref> The Biden administration froze about $9 billion in assets belonging to the [[Da Afghanistan Bank|Afghan central banks]], blocking the Taliban from accessing billions of dollars held in US bank accounts.<ref name="cbs-crisis" /> In October 2021, the UN stated that more than half of Afghanistan's 39 million people faced an acute food shortage.<ref>{{cite news |title='Countdown to catastrophe': half of Afghans face hunger this winter – UN |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/oct/25/countdown-to-catastrophe-half-of-afghans-face-hunger-this-winter-un |work=The Guardian |date=25 October 2021}}</ref> On 11 November 2021, the ''[[Human Rights Watch]]'' reported that Afghanistan is facing widespread [[famine]] due to collapsed economy and broken banking system.<ref name="hrw-famine" /> World leaders pledged $1.2 billion in humanitarian aid to Afghanistan.<ref name="cbs-crisis">{{cite news |title=Taliban blames U.S. as 1 million Afghan kids face death by starvation |url=https://www.cbsnews.com/news/afghanistan-taliban-blames-us-as-1-million-kids-face-starvation/ |work=CBS News |date=20 October 2021}}</ref> On 22 December 2021, The [[United Nations Security Council]] unanimously adopted a US-proposed resolution to help humanitarian aid reach desperate Afghans, while seeking to keep funds out of Taliban hands.”<ref>{{cite web|url=https://news.un.org/en/story/2021/12/1108642|title=Security Council paves way for aid to reach desperate Afghans|access-date=22 December 2021|website=United Nations}}</ref>
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
4p7ylura1z87jmov142yije17x4jati
4399687
4399683
2022-07-28T11:55:00Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
==== მასუდის მკვლელობა ====
{{Further||აჰმად შაჰ მასუდი}}
[[File:Shah wali's Bridge south view.jpg|thumb|Ahmad Shah Massoud was assassinated by Al-Qaeda in Afghanistan's [[Takhar Province]] on 9 September 2001]]
[[Ahmad Shah Massoud]] was the only leader of the United Front (Northern Alliance) in Afghanistan in 2001. In the areas under his control, Massoud set up democratic institutions and signed the Women's Rights Declaration.<ref name=autogenerated4>{{cite book|last=Marcela Grad|author-link=Marcela Grad|title=Massoud: An Intimate Portrait of the Legendary Afghan Leader|edition=1 March 2009 |page=310 |publisher=Webster University Press}}</ref> Massoud's tolerant government prompted up to a million refugees to flee from the Taliban to areas under his control.<ref name="National Geographic">{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY |title=Inside the Taliban 06 – N.G. |publisher=YouTube |date=11 November 2009 |access-date=10 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151216030829/https://www.youtube.com/watch?v=xpQI6HKV-ZY |archive-date=16 December 2015 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |year=2007 |url=http://channel.nationalgeographic.com/channel/episodes/inside-the-taliban/ |title=Inside the Taliban |publisher=[[National Geographic Society|National Geographic]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140705212814/http://channel.nationalgeographic.com/channel/episodes/inside-the-taliban/ |archive-date=5 July 2014 }}</ref><ref name="EU Parliament">{{cite web|year=2001|url=https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|title=Massoud in the European Parliament 2001|publisher=EU media|access-date=15 November 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140225002506/https://www.youtube.com/watch?v=t78N6Q5VD60|archive-date=25 February 2014|url-status=live}}</ref>
In early 2001, Massoud and several other Afghan leaders addressed the [[European Parliament]] in Brussels, asking the [[international community]] to provide humanitarian help. The Afghan envoy asserted that the Taliban and al-Qaeda had introduced "a very wrong perception of Islam" and that without the support of the Pakistani government and Osama bin Laden, the Taliban would not be able to sustain their military campaign for another year. Massoud warned that his intelligence had gathered information about an imminent, large-scale attack on US soil.<ref name="gwu.edu">{{cite web|title=Defense Intelligence Agency|year=2001|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB97/tal32.pdf|publisher=National Security Archive|access-date=19 November 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20140617045854/http://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB97/tal32.pdf|archive-date=17 June 2014|url-status=live}}</ref>
On 9 September 2001, two Arabs with Belgian passports posing as journalists killed Massoud in a suicide attack in [[Takhar Province]]. Massoud was concerned about his reputation in the Arab and Islamic world and wanted to counter Osama bin Laden's propaganda. The two men arrived with a letter of introduction from the Islamic Observation Centre in London and established contact through the mujahedeen party leader [[Abdul Rasul Sayyaf]], who had previously aligned with Massoud. The "journalists" had signaled they would portray Massoud favorably. Shortly after the interview began, the cameraman detonated a bomb hidden in the video camera. The explosion killed the cameraman and flying pieces of metal severely wounded Massoud, who died while being taken to hospital by helicopter. The interviewer, who was uninjured, was later shot during an attempt to escape.<ref>{{cite book |last1=Strick van Linschoten |first1=Alex |last2=Kuehn |first2=Felix |date=2012 |title=An Enemy We Created: The Myth of the Taliban–Al-Qaeda Merger in Afghanistan |url=https://books.google.com/books?id=PpqKLn7eugEC&pg=PA204 |location=New York |publisher=Oxford University Press |pages=204–206 |isbn=978-0-19-992731-9}}</ref><ref>{{cite book |last=Coll |first=Steve |author-link=Steve Coll |date=2005 |title=Ghost Wars: The Secret History of the CIA, Afghanistan, and bin Laden, from the Soviet Invasion to September 10, 2001 |url=https://books.google.com/books?id=N8Qxf-33dxMC&pg=PT955 |location=New York |publisher=Penguin Books |pages=574–576 |isbn=978-0-14-303466-7}}</ref>
Osama bin Laden had ordered the assassination to appease the Taliban because the imminent terrorist attacks in the United States would certainly cause serious problems for the Taliban. An al-Qaeda magazine in Saudi Arabia later published an account which described al-Qaeda's involvement in Massoud's assassination.<ref>{{cite book |last=Bergen |first=Peter |author-link=Peter Bergen |date=2021 |title=The Rise and Fall of Osama bin Laden |url=https://books.google.com/books?id=mWI7EAAAQBAJ&pg=PA136 |location=New York |publisher=Simon & Schuster |pages=136–137, 301 |isbn=978-1-982170-52-3}}</ref> The two assassins had received training in one of bin Laden's camps and were seen off in Kandahar by Osama bin Laden and Ayman al-Zawahiri when they left for the interview.<ref>{{cite book |last=Gutman |first=Roy |author-link=Roy Gutman |date=2013 |title=How We Missed the Story: Osama bin Laden, the Taliban, and the Hijacking of Afghanistan |location=Washington, D.C. |publisher=United States Institute of Peace |edition=2nd |page=269 |isbn=978-1-60127-146-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Gall |first=Sandy |author-link=Sandy Gall |date=2021 |title=Afghan Napoleon: The Life of Ahmad Shah Massoud |location=London |publisher=Haus Publishing |page=303 |isbn=978-1-913368-22-7}}</ref> The letter with the interview request addressed to Massoud was later found on a computer used by al-Zawahiri that was looted from an office in Kabul in late 2001.<ref>{{cite book |last=Burke |first=Jason |author-link=Jason Burke |date=2007 |title=Al-Qaeda: The True Story of Radical Islam |url=https://books.google.com/books?id=z0c1fNcjL5sC&pg=PT291 |location=London |publisher=Penguin Books |edition=3rd |page=197 |isbn=978-0-14-103136-1}}</ref> The Taliban denied any involvement in the assassination, and it is highly unlikely that they were privy to the assassination plans. There were a few minor attacks by the Taliban after the assassination, but no major offensive.<ref>{{cite book |last1=Strick van Linschoten |first1=Alex |last2=Kuehn |first2=Felix |date=2012 |title=An Enemy We Created: The Myth of the Taliban–Al-Qaeda Merger in Afghanistan |url=https://books.google.com/books?id=PpqKLn7eugEC&pg=PA206 |location=New York |publisher=Oxford University Press |pages=206–209 |isbn=978-0-19-992731-9}}</ref>
=== 11 სექტემბრის ტერაქტები ===
{{მთავარი|2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტები}}
[[File:WTCgroundzero.jpg|thumb|Ground Zero in New York following the [[September 11 attacks|attacks of 11 September 2001]]]]
On the morning of 11 September 2001, a total of 19 [[Arabs|Arab]] men—15 of whom were from Saudi Arabia—carried out four [[September 11 attacks|coordinated attacks]] in the United States. Four commercial passenger jet airliners were hijacked.<ref name="Holmes">{{cite book |last=Holmes|first=Stephen|title=Making sense of suicide missions|year=2006|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-929797-9|editor=Diego Gambetta|chapter=Al Qaeda, 11 September 2001}}</ref><ref name="Keppel2008">{{cite book|last1=Keppel|first1=Gilles|title=Al Qaeda in its own words|year=2008|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02804-3|last2=Milelli|first2=Jean-Pierre|last3=Ghazaleh|first3=Pascale|url-access=registration|url=https://archive.org/details/isbn_9780674028043}}</ref> The hijackers – members of al-Qaeda's [[Hamburg cell]]<ref>"[http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch5.htm Chapter of the 9/11 Commission Report detailing the history of the Hamburg Cell] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090816215318/http://www.9-11commission.gov/report/911Report_Ch5.htm |date=16 August 2009 }}". [[9/11 Commission]].</ref> – intentionally crashed [[American Airlines Flight 11|two of]] [[United Airlines Flight 175|the airliners]] into the Twin Towers of the [[World Trade Center (1973–2001)|World Trade Center]] in New York City, killing everyone on board and more than 2,000 people in the buildings. Both buildings collapsed within two hours from damage related to the crashes, destroying nearby buildings and damaging others. The hijackers crashed a [[American Airlines Flight 77|third airliner]] into the [[The Pentagon|Pentagon]] in [[Arlington County, Virginia|Arlington]], [[Virginia]], just outside Washington, D.C. [[United Airlines Flight 93|The fourth plane]] crashed into a field near [[Shanksville, Pennsylvania|Shanksville]], in rural [[Pennsylvania]], after some of its passengers and flight crew attempted to retake control of the plane, which the hijackers had redirected toward Washington, D.C., to target the [[White House]], or the [[United States Capitol|US Capitol]]. No one aboard the flights survived. The death toll among responders including firefighters and police was 836 as of 2009.<ref name="FOX Responders" /> Total deaths were 2,996, including the 19 hijackers.<ref name="FOX Responders">{{cite news|publisher=FOX News|title=9 Years Later, Nearly 900 9/11 Responders Have Died, Survivors Fight for Compensation|date=11 September 2010|url=http://www.foxnews.com/politics/2010/09/09/report-responders-died-ground-zero-illnesses/|access-date=12 September 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100911224043/http://www.foxnews.com/politics/2010/09/09/report-responders-died-ground-zero-illnesses/|archive-date=11 September 2010|url-status=live}}</ref>
The attacks were masterminded by Osama Bin Laden, and the US desire to hold him accountable became the [[Casus belli|c''asus belli'']] for invasion. Historian Carter Malkasian writes that "seldom in history has one man so singlehandedly provoked a war." Bin Laden sought, successfully, to draw the US into an extended war similar to that fought against the Soviets.<ref name=":5" />{{Rp|62–64}} The Taliban publicly condemned the 11 September attacks.<ref name="ultimatum" /> They also greatly underestimated the US's willingness to go to war. The US was mistaken in its belief that the Taliban and al-Qaeda were almost inseparable when, in fact, they had very different goals and leaders.<ref name=":5" />{{Rp|65–70}}
=== აშშ-ის ულტიმატუმი ===
Immediately after the 9/11 attacks, the [[United States National Security Council]] agreed that military action would probably have to be taken against Al-Qaeda and the Taliban. However, Bush decided to issue an ultimatum to the Taliban first.<ref name=":5" />{{Rp|54}} President Bush issued an ultimatum to the Taliban to hand over Osama bin Laden, "close immediately every terrorist training camp, hand over every terrorist and their supporters, and give the United States full access to terrorist training camps for inspection."<ref name="ultimatum">{{cite news|title=The US refuses to negotiate with the Taliban |url=http://www.bbc.co.uk/history/events/the_us_refuses_to_negotiate_with_the_taliban |publisher=BBC History |access-date=27 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181203142713/http://www.bbc.co.uk/history/events/the_us_refuses_to_negotiate_with_the_taliban |archive-date=3 December 2018 }}</ref> The same day, religious scholars met in Kabul, deciding that bin Laden should be surrendered, however, Mullah Omar decided that "turning over Osama would only be a disgrace for us and for Islamic thought and belief would be a weakness", and that the US would continue making demands after surrendering bin Laden, who he claimed was innocent.<ref name=":5" />{{Rp|56}} The Taliban refused the ultimatum, saying that Osama bin Laden was protected by the traditional [[Pashtunwali|Pashtun laws of hospitality]].<ref>{{cite journal|last1=Daalder|first1=Ivo H.|last2=Lindsay|first2=James M.|date=April 2003|title=The Bush Revolution: The Remaking of America's Foreign Policy, page 19|publisher=The Brookings Institution|quote="Despite intense diplomatic pressure, the Taliban rejected Bush’s demands."|url=https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/20030425.pdf}}</ref><ref>{{cite news|title=In Afghanistan, U.S. is fighting tribal insurgency, not jihad |url=http://articles.baltimoresun.com/2010-03-02/news/bal-op.pashtun02mar02_1_pashtuns-taliban-afghanistan-jihad |work=[[The Baltimore Sun]] |date=2 March 2010 |access-date=27 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181028033819/http://articles.baltimoresun.com/2010-03-02/news/bal-op.pashtun02mar02_1_pashtuns-taliban-afghanistan-jihad |archive-date=28 October 2018 }}</ref>
In the weeks ahead and at the beginning of the US and NATO invasion of Afghanistan, the Taliban demanded evidence of bin Laden's guilt, but subsequently offered to hand over Osama bin Laden to a third country if the US stopped its bombing and provided evidence of bin Laden's guilt.<ref>{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/aponline/20011014/aponline135016_000.htm?noredirect=on|title=Bush Rejects Taliban Bin Laden Offer|website=www.washingtonpost.com|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181023120130/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/aponline/20011014/aponline135016_000.htm?noredirect=on|archive-date=23 October 2018}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/world/asia/bush-rejects-taliban-offer-to-surrender-bin-laden-9143208.html|title=Bush rejects Taliban offer to surrender bin Laden|work=The Independent|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181023121549/https://www.independent.co.uk/news/world/asia/bush-rejects-taliban-offer-to-surrender-bin-laden-9143208.html|archive-date=23 October 2018}}</ref> A Bush administration official later stated that their demands were "not subject to negotiation" and that it was "time for the Taliban to act now."<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2001/US/10/07/ret.us.taliban/|title=CNN.com – U.S. rejects Taliban offer to try bin Laden – October 7, 2001|website=edition.cnn.com|access-date=23 October 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20040614003300/http://www.cnn.com/2001/US/10/07/ret.us.taliban/|archive-date=14 June 2004}}</ref> Covert US military action began soon after, and the War started officially on 7 October 2001.<ref name=":5" />{{Rp|58}}
== ისტორია ==
=== ტაქტიკური გადახედვა ===
The War contained two main factions: the Coalition, which included the US and its allies (eventually supporting the Government of the Islamic Republic of Afghanistan); fighting against the Taliban, its allies, and its militias. Complicating the fight was Taliban splinter groups and other more radical religious groups such as al-Qaeda and later the [[Islamic State]]. These radical groups sometimes fought for the Taliban, sometimes fought for their own goals, and sometimes fought against both the Taliban and the Government.
Afghanistan is a rural country. In 2020, some 80% of its 33 million people lived in the countryside.<ref name=":5" />{{Rp|12}} This predisposes warfare to rural areas, and provides ample hiding spots for guerrilla fighters. The country also has harsh winters, which favors spring or summertime military offensives after winter lulls in fighting. 99.7% of Afghanistan is [[Muslims|Muslim]],<ref name="Factbook">{{cite web|title=Afghanistan|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/afghanistan/|access-date=22 August 2018|work=The World Factbook|publisher=cia.gov}}</ref> which affected the ideology of both the Taliban and the Afghan government. Islam has historically allowed Afghan leaders to overcome tribal differences and conflict, and provided a sense of unity especially against foreigners and non-believers. Centuries of foreign invasion by non-Muslims cemented the religious nature of resisting outsiders and the Afghan identity.<ref name=":5" />{{Rp|17–19}} The impact of local religious leaders ([[Mullah|''mullahs'']]) is important in Afghanistan, and could influence the population as much as the government. Mullahs have traditionally been important in prescribing resistance to outsiders through calls for holy war or jihad.<ref name=":5" />{{Rp|23–24}}
Afghanistan is a largely tribal society and this significantly influences Afghan society and politics. Tribalism is largely a source of division, unlike Islam. Pashtuns are the largest ethnic group of Afghanistan comprising between 38% and 50% of the population.<ref name="AsiaFoundation">{{cite book |year=2018 |publisher=[[The Asia Foundation]] |title=Afganistan in 2018. A Survey of the Afghan People |url=https://www.asiafoundation.org/resources/pdfs/Surveybook2012web1.pdf |page=283}}</ref> [[Pashtunwali]], the traditional way of life for the Pashtuns, guided most tribal decision making. Tribal unity was often weak as well due to Pashtunwali's method of dealing with feuds. Traditionally, Afghan leaders have depended on tribes to keep order in rural areas because without their cooperation the state was often ineffective and weak. [[Afghans]] were more loyal to their own community and tribe, not the state, which meant that tribes would align with either the Taliban or the Government as was most beneficial.<ref name=":5" />{{Rp|19–22}}
The significant difference in power between high-tech Coalition militaries and the guerrilla Taliban led to [[asymmetric warfare]]. Owing to their roots in the anti-Soviet Mujihideen, the Taliban carried on the guerrilla tactics developed in the 1980s. The Mujihdeen operated in small cadres of 10 to 50 men, armed with a combination of outdated and (usually looted) modern weapons.<ref name=":5" />{{Rp|31}} The Taliban increasingly used guerrilla tactics such as suicide, car and roadside bombs ([[improvised explosive device|IEDs]]), and targeted assassinations.<ref name="UNAMAJul09">[https://unama.unmissions.org/civilian-casualties-keep-rising-says-un-report 'Civilian casualties keep on rising, says UN report'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171014234410/https://unama.unmissions.org/civilian-casualties-keep-rising-says-un-report|date=14 October 2017}}. UNAMA, 31 July 2009. Retrieved 9 October 2017.</ref> By 2009, IEDs had become the Taliban's weapon of choice.<ref name="Arnoldy">{{cite web|author=Ben Arnoldy|date=31 July 2009|title=In Afghanistan, Taliban kills more civilians than US|url=http://www.csmonitor.com/2009/0731/p06s15-wosc.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090803190403/http://www.csmonitor.com/2009/0731/p06s15-wosc.html|archive-date=3 August 2009|access-date=8 October 2017|work=Christian Science Monitor}}</ref> The Taliban also used insider attacks as the war drew on, by planting personnel in the Afghan military and police forces.<ref name="ShootingAfghanistan">{{cite news|title=American army officer killed, many wounded in Afghan insider attack|url=http://www.afghanistansun.com/index.php/sid/224460361|access-date=7 August 2014|work=Afghanistan Sun|archive-url=https://web.archive.org/web/20141006084513/http://www.afghanistansun.com/index.php/sid/224460361|archive-date=6 October 2014|url-status=live}}</ref>
=== 2001–2002: შეჭრა და ადრინდელი ოპერაციები ===
[[File:US soldiers on horseback 2001 Afghanistan.jpg|thumb|[[US Army Special Forces]] and [[Combat Controller|US Air Force Combat Controllers]] with Northern Alliance troops on horseback, [[Samangan Province]]]]
Though the US officially invaded on 7 October 2001 by launching [[Operation Enduring Freedom]], covert operations had begun several weeks earlier. Fifteen days after the 9/11 attack, the US covertly inserted members of the CIA's [[Special Activities Division]] into Afghanistan, forming the Northern Afghanistan Liaison Team.<ref>{{cite web|last1=Moore|first1=J. Daniel|title=Review of First In: An Insider's Account of How the CIA Spearheaded the War on Terror in Afghanistan|url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol49no4/War_on_Terror_9.htm|url-status=dead|access-date=21 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20090211214827/https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol49no4/War_on_Terror_9.htm|archive-date=11 February 2009}}</ref> They linked up with the Northern Alliance in the [[Panjshir Valley]] north of Kabul.<ref name="Malkasian2021p61">{{cite book|last=Malkasian|first=Carter|url=https://books.google.com/books?id=k8owEAAAQBAJ|title=The American War in Afghanistan: A History|date=2021|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-755079-3|page=61|author-link=Carter Malkasian}}</ref> In October, 12-man Special Forces teams began arriving in Afghanistan to work with the CIA and Northern Alliance.<ref name="Malkasian2021p61" /> Within a few weeks the Northern Alliance, with assistance from the US ground and air forces, captured several key cities from the Taliban.<ref name="army.mil">{{cite web|title=Units Credited With Assault Landings|url=http://www.army.mil/usapa/epubs/pdf/go0610.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20061001031543/http://www.army.mil/usapa/epubs/pdf/go0610.pdf|archive-date=1 October 2006|access-date=28 June 2017|website=army.mil|df=dmy-all}}</ref><ref name="gresham">{{cite web|last1=Gresham|first1=John|date=12 September 2011|title=The Campaign Plan – Special Operations Forces and Operation Enduring Freedom|url=http://www.defensemedianetwork.com/stories/operation-enduring-freedom-the-first-49-days-2/|access-date=11 September 2015}}</ref> The Taliban retreated throughout the country, holding steady only in [[Kunduz Province]], outmatched by US air support. By November, the Taliban had lost control of most of the country.<ref name=":5" />{{Rp|70–75}}
The US did not invade alone: it began with assistance from the UK, and eventually over a dozen more countries.<ref name="The Guardian">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2001/oct/07/politics.september11|title=After the September Eleventh Terrorist attacks on America, "It's time for war, Bush and Blair tell Taliban – We're ready to go in – PM|Planes shot at over Kabul"|work=The Guardian|date=7 October 2001|access-date=2 August 2011|location=London|first1=Ed|last1=Vulliamy|first2=Patrick|last2=Wintour|first3=Ian|last3=Traynor|first4=Kamal|last4=Ahmed}}</ref><ref name="Canada in Afghanistan 2001">{{cite news|title=Canada in Afghanistan: 2001|url=http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|access-date=7 June 2013|newspaper=National Post|archive-date=15 June 2013|archive-url=https://archive.today/20130615215843/http://afghanistan.nationalpost.com/canada-in-afghanistan-2001/|url-status=dead}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Filkins |first=Dexter |date=2013-09-23 |title=The Shadow Commander |url=http://www.newyorker.com/magazine/2013/09/30/the-shadow-commander |access-date=2022-04-20 |website=The New Yorker |language=en-US}}</ref> The US and its allies drove the Taliban from power and built military bases near major cities across the country. Most al-Qaeda and Taliban were not captured, escaping to neighboring Pakistan or retreating to rural or remote mountainous regions.<ref>{{cite news|url=http://www.thedailybeast.com/articles/2014/03/16/how-al-qaeda-escaped-afghanistan-and-lived-to-fight-another-day|title=How Al Qaeda Escaped Afghanistan and Lived to Fight Another Day|first=Yaniv|last=Barzilai|date=30 January 2017|website=The Daily Beast|access-date=28 June 2017}}</ref> On 20 December 2001, the [[United Nations]] authorized an [[International Security Assistance Force]] (ISAF), with a mandate to help the Afghans maintain security in Kabul and surrounding areas.<ref name="cdi1">[http://www.cdi.org/terrorism/isaf.cfm ISAF in Afghanistan] CDI, Terrorism Project – 14 February 2002. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414182423/http://www.cdi.org/terrorism/isaf.cfm|date=14 April 2012}}</ref> Its mandate did not extend beyond the Kabul area for the first few years.<ref name="ISAF Chronology">{{cite web|title=ISAF Chronology|url=http://www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html|access-date=2 August 2011|publisher=Nato.int|archive-date=13 November 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101113041055/http://www.nato.int/isaf/topics/chronology/index.html|url-status=dead}}</ref> Eighteen countries were contributing to the force in February 2002.
[[File:DeltaSBSTora.jpg|thumb|American and British special forces operators at [[Battle of Tora Bora|Tora Bora]], 2001]]
Who would lead the country became an acute political question. At the [[International Conference on Afghanistan, Bonn (2001)|Bonn Conference]] in December 2001, [[Hamid Karzai]] was selected to head the [[Afghan Interim Administration]], which after a [[2002 loya jirga|2002 ''loya jirga'']] (grand assembly) in [[Kabul]] became the [[Afghan Transitional Administration]]. The agreement provided steps that would lead to democracy for the country.<ref name="dx">{{cite journal |last1=Felbab-Brown |first1=Vanda | author-link = Vanda Felbab-Brown|year=2012 |title=Slip-Sliding on a Yellow Brick Road: Stabilization Efforts in Afghanistan |journal=Stability: International Journal of Security and Development |volume=1 |issue=1|pages=4–19 |doi=10.5334/sta.af|doi-access=free }}</ref>
[[File:US humvee crossing a small river in Afghanistan.jpg|thumb|US [[Humvee]] crossing water in 2002]]
Shortly after the elevation of Karzai to president on 5 December, the Taliban may have tried to seek a conditional surrender to Karzai. There are two conflicting accounts. The first is that an agreement, possibly signed by Mullah Omar, leader of the Taliban, was reached wherein the Taliban would surrender in exchange for immunity. The second is that the agreement was more narrowly focused on surrendering [[Kandahar]]. Taliban sources, on the other hand, say that Omar was not part of the deal and was not going to surrender Kandahar. Whatever the case, the US vetoed any sort of negotiation, in what historian Malkasian calls "one of the greatest mistakes" of the war. Omar disappeared, leaving either for another part of Afghanistan or Pakistan. The Taliban subsequently went into hiding, or fled to Pakistan, though many gave up arms as well. Most leaders and thousands of fighters went to Pakistan. Whether the Taliban had decided on an insurgency at this time is unknown.<ref name=":5" />{{Rp|74–84}} Taliban fighters remained in hiding in the rural regions of four southern provinces: Kandahar, [[Zabul]], Helmand and Uruzgan.<ref>{{cite news|title=U.S. remains on trail of bin Laden, Taliban leader |publisher=CNN |date=14 March 2002 |url=http://articles.cnn.com/2002-03-14/us/ret.osama.whereabouts_1_mullah-mohammed-omar-taliban-leader-bin?_s=PM:US |access-date=29 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130117094334/http://articles.cnn.com/2002-03-14/us/ret.osama.whereabouts_1_mullah-mohammed-omar-taliban-leader-bin?_s=PM:US |archive-date=17 January 2013}}</ref>
By late November, bin Laden was at a fortified training camp in Tora Bora. The [[battle of Tora Bora]] began on 6 December. CIA teams working with tribal militias followed bin Laden there and began to call in air strikes to clear out the mountainous camp, with special forces soon arriving in support. While the tribal militia numbered 1,000, it was not fighting eagerly during Ramadan. While the CIA requested that United States Army Rangers be sent and Marines were ready to deploy, they were declined. Bin Laden was eventually able to escape at some point in December to Pakistan.<ref name=":5" />{{Rp|84–87}}
The invasion was a striking military success for the Coalition. Less than 12 US soldiers died between October and March, compared to some 15,000 Taliban killed or taken prisoner. Special forces teams and their Afghan allies had done most of the work and relatively few soldiers had been required. Karzai was a respected, legitimate, and charismatic leader. Still, according to Malkasian, the failure to capture bin Laden or negotiate with the Taliban, or include them in any way in the new government, set the course for the long war that bin Laden had dreamed of getting the US into.<ref name=":5" />{{Rp|86–88}}
=== 2003–2005: თალიბანის აღორძინება ===
[[File:Neotaliban insurgency 2002-2006 en.png|thumb|left|Map detailing the spread of the Taliban insurgency, 2002–2006]]
==== კოალიციის შეცდომები, თალიბანი იწყებს რეორგანიზაციას ====
After initial success, the US lacked an obvious goal in Afghanistan beyond counter-terrorism objectives of finding senior Taliban and al-Qaeda leaders. [[Nation-building]] was initially opposed by the Bush administration but as the US stayed, it slowly crept into the rationale for staying. In April 2002, Bush made a speech expressing a desire to rebuild Afghanistan. The US also sought to instill democracy and women's rights as a moral matter. The international community contributed to the development effort in Afghanistan, which focused on aid and creating institutions to run the country. US reconstruction efforts also focused on improving education, health care, and community development. The US also supported and funded the creation of an Afghan army in early 2002. However, the army was built slowly due to competing interests and a US belief that the Taliban were no longer a strong threat. Some in the Bush administration preferred to use the Northern Alliance and warlords as the military instead of creating a new military. The army became an afterthought and was poorly trained and equipped, which further enabled the Taliban.<ref name=":5" />{{Rp|89–105}}
Some members of the Taliban reached out to Karzai to open negotiations several times between 2002 and 2004, but the US was adamantly against this and ensured that all top Taliban leaders were blacklisted, such that the Afghan Government could not negotiate with them. Historian Malkasian argues that negotiations with the Taliban would have been low cost but highly effective at this stage and chocks it up to US overconfidence and hubris, and notes that all the information that the Taliban could resurge was available but ignored.<ref name=":5" />{{Rp|106–111}} Some Taliban leaders considered joining the political process, with meetings on the issue until 2004, though these did not result in a decision to do so.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|19}}
The first attempt at a larger organization of Taliban groups after the invasion occurred in April 2002 in the country's south. A ''[[shura]]'' was established by former mid-level Taliban officials in Gardi Jangal in a refugee camp near the Helmand border. It operated in the core southern provinces of Kandahar, Helmand, Zabul, and Uruzgan. It was composed of 23 groups of about 50 individuals each, for a total of around 1,200. In the [[North Waziristan District]] of Pakistan, [[Jalaluddin Haqqani]] had started organizing the [[Haqqani network]] after exiling there in 2001. In early 2002 their manpower was estimated at 1,400 and had presence in [[Paktia Province]] and [[Khost Province]] in the second half of 2002 with limited activity. They were joined by members of Al-Qaeda. [[Operation Jacana]] & [[Operation Condor (Afghanistan)|Operation Condor]], among others, tried to flush out the Taliban with varying results.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|25–29}}
From 2002 to 2005, the Taliban reorganized and planned a resurgence. Pressure on Coalition forces to hunt down terrorists led to excesses and generated some popular support for the Taliban. Coalition troops would go on missions with questionable intelligence, at one point falling prey to a false tip provided by a target's political opponents. Few high level Taliban or al-Qaeda leaders were caught. Those captured were predominantly low-level Taliban operatives who had little information on al-Qaeda. Numerous civilians were killed in operations, including [[Uruzgan wedding bombing|a wedding which was misinterpreted as a Taliban gathering]]. Repeated errors by Coalition forces drove Taliban recruitment. Many Taliban leaders who had given up arms to leave peacefully, especially after being promised amnesty by President Karzai, were increasingly harassed by the US and elements of the Afghan government. By 2004, most Taliban leaders in Afghanistan had fled back to Pakistan where the remnants of the Taliban were hiding. Malkasian argues that the US provided significant momentum to the Taliban by its own missteps, especially by focusing on aggressive counter-terrorism and vengeance for 9/11. He further argues that these actions alone did not restart the conflict, because the Taliban would have re-emerged regardless because of leaders like Mullah Omar and Jalaluddin Haqqani who had never put down arms.<ref name=":5" />{{Rp|119–123}}
==== ბრძოლები იმატებს ====
The Taliban undertook relatively few actions until 2005. Pamphlets by Taliban and other groups turned up strewn in towns and the countryside in early 2003, urging [[Islam]]ic faithful to rise up against US forces and other foreign soldiers in holy war.<ref>{{cite news|title=Leaflet War Rages in Afghan Countryside |agency=Associated Press |date=14 February 2003 |url=http://www.intellnet.org/news/2003/02/14/16788-1.html |access-date=6 October 2017|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928142619/http://www.intellnet.org/news/2003/02/14/16788-1.html |archive-date=28 September 2007 }}</ref> On 27 January 2003, during [[Operation Mongoose (2003)|Operation Mongoose]], US forces cleared out the Adi Ghar cave complex {{convert|15|mi|km|abbr=on|order=flip|round=5}} north of [[Spin Boldak]].<ref name="www_globalsecurity_org1">{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2003/02/mil-030211-afps01.htm|title=globalsecurity.org |access-date=27 September 2007}}</ref> In May 2003, the Taliban Supreme Court's chief justice, Abdul Salam, proclaimed that the Taliban were back, regrouped, rearmed, and ready for guerrilla war to expel US forces from Afghanistan.<ref name="CSMontorTalibanResurge">{{cite news|title=Taliban appears to be regrouped and well-funded|author1=Tohid, Owias |author2=Baldauf, Scott |name-list-style=amp |work=[[Christian Science Monitor]]|date=8 May 2003|url=http://www.csmonitor.com/2003/0508/p01s02-wosc.html |access-date=28 February 2007}}</ref> Meanwhile, American attention was diverted from Afghanistan when US forces [[Iraq War|invaded Iraq in March 2003]].<ref>{{Cite web|date=2021-07-06|title=Timeline: US intervention in Afghanistan|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210706-timeline-us-intervention-in-afghanistan|access-date=2021-09-14|website=France 24}}</ref>
Privately, the Taliban were preparing a grand offensive against the Coalition. It was to be several years in the making so that enough strength could be gathered. Mullah [[Dadullah]] was put in charge of the offensive. Dadullah was effective but cruel. He was responsible for introducing suicide bombing into wide use around 2004, as previously the Taliban had not been enamored by suicide or taking civilian lives; that had been an al-Qaeda tactic. A network of [[madrassas in Pakistan]] catering to Afghan refugees provided a steady stream of extremist recruits willing to die.<ref name=":5" />{{Rp|125–127}}[[File:US 10th Mountain Division soldiers in Afghanistan.jpg|thumb|US troops board a helicopter in Zabul province, 2003]]
[[File:3rd Battalion, 3rd Marines - Afghanistan.jpg|thumb|left|A US Navy Corpsman searches for Taliban fighters in [[Mihtarlam]], spring of 2005]]
As the summer of 2003 continued, Taliban attacks gradually increased in frequency. Dozens of Afghan government soldiers, NGO [[humanitarian aid|humanitarian workers]], and several US soldiers died in the raids, ambushes and rocket attacks. Besides guerrilla attacks, Taliban fighters began building up forces in the district of [[Dey Chopan District]] in Zabul Province. The Taliban decided to make a stand there. Over the course of the summer, up to 1,000 guerrillas moved there. Over 220 people, including several dozen Afghan police, were killed in August 2003.<ref name="The Associated Press">{{cite web|author=The Associated Press|title=Troops Rush Afghanistan in Taliban hunt|url=https://news.google.com/newspapers?nid=1320&dat=20030321&id=t-lWAAAAIBAJ&pg=6360,4863738|access-date=12 April 2014|publisher=The Gainesville Sun}}</ref> On 11 August 2003, NATO assumed control of ISAF.<ref name="Rubin">{{cite news|first=Alyssa J. |last=Rubin |url=https://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20091224064728/http://www.nytimes.com/2009/12/23/world/asia/23afghan.html |archive-date=2009-12-24 |url-access=subscription |url-status=live |title=NATO Chief Promises to Stand by Afghanistan |newspaper=The New York Times |date=22 December 2009 |access-date=29 January 2014}}</ref>
Taliban leader [[Mohammed Omar|Mullah Omar]] reorganized the movement, and in 2003 launched [[Taliban insurgency|an insurgency]] against the government and ISAF.<ref name="cfr.org">{{cite web|title=The Taliban Resurgence in Afghanistan|url=http://www.cfr.org/publication/10551/|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060927101915/http://www.cfr.org/publication/10551/|archive-date=27 September 2006}}</ref><ref name="rothstein">{{cite book|author1=Rothstein, Hy S|url=https://books.google.com/books?id=w7fmg1cCjskC&q=Al+Qaeda|title=Afghanistan: and the troubled future of unconventional warfare By Hy S. Rothstein|date=15 August 2006|isbn=978-81-7049-306-8}}</ref> From the second half of 2003 and through 2004 operations started intensifying, with [[night letter]]s followed by kidnappings and assassinations of government officials and collaborating village elders by 2005, with the former leaving villages in fear. Government schools and clinics were also burned down.<ref name="Giustozzi" />{{Rp|34}}
[[File:US Navy 041230-M-4697Y-045 Marines assigned to Weapons Company, 3rd Battalion, 3rd Marine Regiment, conduct a mounted patrol in the cold and snowy weather of the Khowst-Gardez Pass, Afghanistan.jpg|thumb|[[3rd Battalion, 3rd Marine Regiment]] at the [[Khost-Gardez Pass]], 2004]]
[[Operation Asbury Park]] cleared out Taliban forces in the Dey Chopan District during the summer of 2004.<ref>{{Cite web|title=22nd MEU Afghanistan Recap: Operation ASBURY PARK|url=https://www.22ndmeu.marines.mil/News/Article-View/Article/510108/22nd-meu-afghanistan-recap-operation-asbury-park/|access-date=2021-10-04|website=22nd Marine Expeditionary Unit}}</ref> In late 2004, the then hidden Taliban leader [[Mohammed Omar]] announced an insurgency against "America and its puppets" (referring to [[Transitional Islamic State of Afghanistan|transitional Afghan government]] forces) to "regain the sovereignty of our country."<ref name="NYTNov2004">{{cite news|title=Asia: Afghanistan: Taliban Leader Vows Return |last=Gall |first=Carlotta |work=The New York Times |date=13 November 2004 |url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F05E5DB173FF930A25752C1A9629C8B63 |access-date=6 October 2017}}</ref> The [[2004 Afghan presidential election]] was a major target of Taliban, though only 20 districts and 200 villages elsewhere were claimed to have been successfully prevented from voting. Karzai was elected president of the country, now named the [[Islamic Republic of Afghanistan]].<ref name="Giustozzi">{{Cite book|last=Giustozzi|first=Antonio|url=https://books.google.com/books?id=CB6sDwAAQBAJ&q=the+taliban+at+war|title=The Taliban at War: 2001–2018|date=2019|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-009239-9}}</ref>{{Rp|40}}
In late June through mid-July 2005, United States [[Navy Seals]] carried out [[Operation Red Wings]] as a joint military operation in [[Kunar Province]]. The mission intended to disrupt local Taliban led by [[Ahmad Shah (Taliban)|Ahmad Shah]], hopefully bringing stability and facilitating the [[National Assembly (Afghanistan)|Afghan Parliament]] elections [[2005 Afghan parliamentary election|scheduled for September 2005]]. The operation was a pyrrhic victory for the Coalition, with only one survivor (dramatized in the 2013 film ''[[Lone Survivor]]'') and 19 dead.<ref name="macmannis">{{citation|url=http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/200612/?pg=16#pg16|archive-url=https://web.archive.org/web/20071028212916/http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/200612/?pg=16#pg16|url-status=dead|archive-date=2007-10-28|title=Operation Red Wings: A Joint Failure in Unity of Command, Pages 14–20|last=MacMannis, Colonel Andrew (USMC) and Scott, Major Robert (USMC)|publisher=Marine Corps Association / Marine Corps Gazette|access-date=2012-02-05}}</ref><ref name="Ed_Darack_Victory_Point">{{Citation|last=Darack|first=Ed|title=[[Victory Point (Book)|Victory Point: Operations Red Wings and Whalers – The Marine Corps' Battle for Freedom in Afghanistan]]|year=2010|publisher=Penguin Group|isbn=978-0-425-23259-0}}</ref><ref name=Ed_Darack_Marine_Corps_Gazette>{{citation|author=Darack, Ed|url=http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/201101/?pg=65#pg65|archive-url=https://web.archive.org/web/20110119111355/http://www.marinecorpsgazette-digital.com/marinecorpsgazette/201101/?pg=65#pg65|url-status=dead|archive-date=19 January 2011|title=Operation Red Wings: What Really Happened?|journal=Marine Corps Gazette |date=January 2011|pages=62–65|access-date=2011-06-13}}</ref> [[Operation Whalers]] would finish the job several weeks later. Taliban activity dropped significantly and Shah was seriously wounded. Shah was not able to undertake any significant operations subsequent to Operation Whalers in Kunar or neighboring provinces.<ref name="Ed_Darack_Victory_Point" /><ref name="BBC">{{citation|author=BBC|title=Afghan Raids 'kill 100 militants'|date=22 August 2005|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4172732.stm|publisher=news.bbc.co.uk|access-date=2012-02-08}}</ref>
The Taliban regained control over several villages in the south by the end of 2005, mostly because the villages were fed up with lack of help from the government and hoped life would be better under the Taliban. Years of planning was coming to fruition for the Taliban. By comparison, the Government was in a very weak position. The police were deeply underfunded, and the average district had only 50 officers. Some districts had no Government presence at all. Most of the countries militias (with a strength of ~100,000) had been demobilized due to international pressure to create an army. But the army was still woefully understrength. Combined with an increase in tribal feuding, the conditions were perfect for a Taliban comeback.<ref name=":5" />{{Rp|134–136}}
[[File:Air assaulting Lwar Kowndalan.jpg|thumb|left|An [[Boeing AH-64 Apache|Apache]] helicopter provides protection from the air, Lwar Kowndalan in Kandahar, October 2005]]
=== 2006–2009: ესკალაცია და NATO-ს თავმოყრა ===
As insurgent attacks in the country reportedly grew fourfold between 2002 and 2006,<ref>{{cite web |title=The RAND Corporation is a nonprofit research organization providing objective analysis and effective solutions that address the challenges facing the public and private sectors around the world |url=https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/testimonies/2007/RAND_CT296.pdf |website=www.rand.org}}</ref> by late 2007 Afghanistan was said to be in "serious danger" of falling into Taliban control despite the presence of 40,000 ISAF troops.<ref>{{cite web |title=Afghanistan 'falling into hands of Taliban' |url=https://www.theguardian.com/world/2007/nov/22/afghanistan.richardnortontaylor |website=the Guardian |language=en |date=November 22, 2007}}</ref>
==== კოალიციის დივერსიფიკაცია, თალიბანის თავდასხმა ====
From January 2006, a multinational ISAF contingent started to replace US troops in southern Afghanistan. The UK formed the core of the force, along with Australia, Canada, the Netherlands, and Estonia.<ref name="news_bbc_co_uk2">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4961368.stm|title=UK troops take over Afghan duties| access-date=27 September 2007|date=1 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="news_bbc_co_uk3">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4984880.stm|title=Canada set for longer Afghan stay| access-date =27 September 2007|date=16 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="news_bbc_co_uk6">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4983540.stm|title=Australia outlines Afghan force| access-date=27 September 2007|date=8 May 2006|work=BBC News}}</ref><ref name="www_centcom_mil5">{{cite web |url=http://www.centcom.mil/sites/uscentcom1/CoalitionPages/Denmark.htm|title=Denmark|publisher=centcom.mil|access-date=27 September 2007}}</ref><ref name="www_defensenews_com7">{{cite news|url=http://www.defensenews.com/story.php?F=1221120&C=landwar|title=defensenews.com|access-date=27 September 2007}}</ref> In January 2006, NATO's focus in southern Afghanistan was to form [[Provincial Reconstruction Team]]s. Local Taliban figures pledged to resist.<ref name="news_bbc_co_uk8">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/5057154.stm|title=Taleban vow to defeat UK troops| access-date=27 September 2007|date=7 June 2006|work=BBC News}}</ref> Since Canada wanted to deploy in Kandahar, the UK got Helmand province. Helmand was a center of poppy production, so it seemed a good region for the anti-narcotic focused UK. In hindsight, the UK were a poor choice. Pashtun Helmandis had never forgotten the 1880 [[Battle of Maiwand]] near Helmand province; a popular rumour was that the British sought to avenge their loss in that battle. The British had long since forgotten the war, but it proved a source of significant resistance from the Afghan population.<ref name=":5" />{{Rp|138–142}}
Local intelligence suggested that the Taliban were going to wage a brutal campaign in the summer of 2006. Coalition generals sent this info up the chain of command, but decision makers ignored warnings. The US was distracted in Iraq, and Secretary of State Rumsfeld was more interested in making the Afghan army affordable than effective. Of the 70,000 soldiers the Afghan army was supposed to have, only 26,000 had been trained and retained.<ref name=":5" />{{Rp|138–142}}
Spring and summer action in 2006 by the Coalition included [[Operation Mountain Thrust]], [[Operation Medusa]], [[2006 Dutch/Australian Offensive|a Dutch/Australian offensive]], the [[Battle of Panjwaii]], [[Operation Mountain Fury]] and [[Operation Falcon Summit]]. The Coalition achieved tactical victories and area denial, but the Taliban were not completely defeated.
[[File:Village of Aranas, Nuristan province.jpg|thumb|left|A US Army soldier from [[10th Mountain Division (United States)|10th Mountain Division]], patrols Aranas]]
On 29 May 2006 a US military truck that was part of a convoy in Kabul lost control and plowed into civilian vehicles, killing one person and injuring six. The surrounding crowd got angry and a riot arose, lasting all day ending with 20 dead and 160 injured. When stone-throwing and gunfire had come from a crowd of some 400 men, the US troops had used their weapons "to defend themselves" while leaving the scene, a US military spokesman said. A correspondent for the Financial Times in Kabul suggested that this was the outbreak of "a ground swell of resentment" and "growing hostility to foreigners" that had been growing and building since 2004.<ref>{{cite news |title=npr: Truck Accident Sparks Riots in Afghanistan |newspaper = NPR.org|url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5437226|date=29 May 2006 |access-date =12 September 2017}}</ref><ref>{{cite news|last=Constable |first=Pamela |title=U.S. troops fired at mob after Kabul accident |page=1 |newspaper=The Washington Post |location=Washington |date=1 June 2006 |access-date=12 September 2017
|url=http://www.spokesman.com/stories/2006/jun/01/us-troops-fired-at-mob-after-kabul-accident/}}</ref>
[[File:Swedish medic in Afghanistan 2006.jpg|thumb|[[Swedish Army]] medic in the Mazar-e Sharif region]]
UK actions in early 2007 included [[Operation Volcano]], [[Operation Achilles]], and [[Operation Lastay Kulang]]. The UK Ministry of Defence also announced its intention to bring British troop levels in the country up to 7,700.<ref name="www_mod_uk10">{{cite web|url=http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/DefencePolicyAndBusiness/1400ExtraUkTroopsToDeployToAfghanistan.htm |title=British Ministry of Defence |access-date=27 September 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926223315/http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/DefencePolicyAndBusiness/1400ExtraUkTroopsToDeployToAfghanistan.htm |archive-date=26 September 2007}}</ref>
On 4 March 2007, US Marines killed at least 12 civilians and injured 33 in Shinwar district, Nangarhar,<ref>{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/2007/0416/p99s01-duts.html|title=Pentagon inquiry finds U.S. Marine unit killed Afghan civilians}}</ref> in a response to a bomb ambush. The event became known as the "[[Shinwar massacre]]".<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2007/04/15/world/asia/15afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070506103114/http://www.nytimes.com/2007/04/15/world/asia/15afghan.html |archive-date=2007-05-06 |url-access=subscription |url-status=live|title=Marines' Actions in Afghanistan Called Excessive' Actions in Afghanistan Called Excessive|work=The New York Times |first=Carlotta|last=Gall|date=15 April 2007}}</ref> The 120 member Marine unit responsible for the attack were ordered to leave the country because the incident damaged the unit's relations with the local population.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/03/23/AR2007032301721.html|title=Marine Unit Is Told To Leave Afghanistan|newspaper=The Washington Post|date=24 March 2007|access-date=9 April 2010}}</ref>
[[File:M249 with Mk46 stock.jpg|thumb|left|A US soldier conducts a mountain patrol in Nuristan Province]]
During the summer, NATO forces achieved tactical victories at the [[Battle of Chora]] in Orūzgān, where Dutch and [[Australian Army#Current deployments|Australian]] ISAF forces were deployed.
[[File:US-UK-Sangin2007.jpg|thumb|US and British troops during a patrol in Helmand Province]]
[[File:Inbound Choppers in Afghanistan 2008.jpg|thumb|Chinooks transporting troops to Bagram]]
The [[Battle of Musa Qala]] took place in December. Afghan units were the principal fighting force, supported by British forces.<ref>{{cite web|url=http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/MilitaryOperations/timeIsNowRightForRetakingMusaQalehBrowne.htm |title="Time is now right" for retaking Musa Qaleh – Browne |access-date=9 December 2007 |publisher=[[British Ministry of Defence]] |work=Defence News |date=7 December 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211202642/http://www.mod.uk/DefenceInternet/DefenceNews/MilitaryOperations/timeIsNowRightForRetakingMusaQalehBrowne.htm |archive-date=11 December 2007 }}</ref> Taliban forces were forced out of the town.
On 13 June 2008, Taliban fighters demonstrated their ongoing strength, liberating all prisoners in Kandahar jail. The operation freed 1200 prisoners, 400 of whom were Taliban, causing a major embarrassment for NATO.<ref>{{cite news|url=https://www.cbc.ca/news/world/insurgent-attack-frees-hundreds-from-kandahar-prison-1.725191|title=Insurgent attack frees hundreds from Kandahar prison |publisher=CBC News |date=14 June 2008}}</ref> By the end of 2008, the Taliban apparently had severed remaining ties with al-Qaeda.<ref name="edition.cnn.com">{{cite news|author=Nic Robertson |author-link=Nic Robertson |url=http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/10/06/afghan.saudi.talks/?iref=mpstoryview |title=Sources: Taliban split with al Qaeda, seek peace |publisher=CNN |access-date=9 February 2010}}</ref> According to senior US military intelligence officials, perhaps fewer than 100 members of al-Qaeda remained in Afghanistan.<ref>{{cite news| last=Partlow | first=Joshua | url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/11/10/AR2009111019644.html | title=In Afghanistan, Taliban surpasses al-Qaeda | date=11 November 2009 | newspaper=The Washington Post | access-date=20 September 2018 }}</ref>
June 2009 brought [[Operation Strike of the Sword]] in Helmand.<ref>Chandrasekaran, Rajiv. "[https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/story/2009/07/11/ST2009071102862.html?sid=ST2009071102862 A Fight for Ordinary Peace]" ''The Washington Post'' 12 July 2009</ref> It followed a British-led operation named [[Operation Panther's Claw]] in the same region, which was aimed to secure various canal and river crossings to establish a long-term ISAF presence.<ref name="MoD, 23 June">{{cite web|title=3 SCOTS launch massive air assault|url=http://www.nato.int/isaf/docu/pressreleases/2009/06/pr090623-445.html|publisher=UK Ministry of Defence}}</ref>
On 4 September 2009, during the [[Kunduz Province Campaign]] a [[2009 Kunduz airstrike|devastating NATO air raid]] was conducted 7 kilometers southwest of Kunduz where Taliban fighters had hijacked civilian supply trucks, killing up to 179 people, including over 100 civilians.<ref name="spiegel-20100806">{{cite news|url=http://www.spiegel.de/international/germany/aftermath-of-an-afghanistan-tragedy-germany-to-pay-500-000-for-civilian-bombing-victims-a-710439.html |title=Germany to Pay $500,000 for Civilian Bombing Victims |author=Matthias Gebauer |work=Der Spiegel |date=6 August 2010 |access-date=9 August 2010}}</ref>
In December 2009, an [[Forward Operating Base Chapman attack|attack on Forward Operating Base Chapman]], used by the CIA to gather information and to coordinate [[drone attack]]s against Taliban leaders, killed eight working for the CIA.<ref name="CBS Setback">{{cite news|last=Martin|first=David|date=31 December 2009|title=Afghan Attack Tremendous Setback for CIA|work=CBS News|url=http://www.cbsnews.com/stories/2009/12/31/eveningnews/main6043127.shtml|access-date=3 August 2013}}</ref>
==== სამხედროების რაოდენობის ზრდა ====
[[File:Afghanistan Troop Strength.svg|thumb|left|Development of ISAF troop strength]]
In March 2007, the US deployed some 3,500 more troops, though the pace of deployment was slow due to American priorities in Iraq.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/03/10/AR2007031001397.html|newspaper=The Washington Post|access-date=31 May 2008|author=Baker, Peter|date=11 March 2007|page=A11|title=Additional Troop Increase Approved}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/07/22/AR2008072202942_2.html?nav=hcmodule&sid=ST2008072203343&pos= |title=Obama Shifts the Foreign Policy Debate |newspaper=The Washington Post |author=Karen DeYoung |author-link=Karen DeYoung |author2=Jonathan Weisman |date=23 July 2008 |access-date=29 July 2008 |page=A08}}</ref> In the first five months of 2008, the number of US troops in Afghanistan increased by over 80% with a surge of 21,643 more troops, bringing the total from 26,607 in January to 48,250 in June.<ref name="Congressional Research Services Report for Congress – U.S. Forces in Afghanistan – Updated 15 July 2008">{{cite web|title=U.S. Forces in Afghanistan|url=https://fas.org/sgp/crs/natsec/RS22633.pdf|access-date=2 August 2011|publisher=Research Services Report for Congress}}</ref> In September 2008, President Bush announced the withdrawal of over 8,000 from Iraq and a further increase of up to 4,500 in Afghanistan.<ref>''[[The Guardian]]''. 'Bush announces withdrawal of 8,000 troops from Iraq'. [https://www.theguardian.com/world/2008/sep/09/iraq.usa] Retrieved 1 October 2008.</ref> The same month, the UK lost its 100th serviceperson.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/7443331.stm|title=Brown in tribute to Afghan dead|date=9 June 2008|work=BBC News|access-date=1 December 2011}}</ref>
January 2009 brought a change in American leadership, with the election of President [[Barack Obama]]. That month US soldiers, alongside Afghan Federal Guards, moved into the provinces of [[Logar Province|Logar]], [[Wardak Province|Wardak]], and [[Kunar Province|Kunar]]. The troops were the first wave of an expected surge of reinforcements originally ordered by President Bush and increased by President Obama.<ref>{{cite news|url=https://www.chicagotribune.com/news/nationworld/sns-ap-as-afghan-surge-begins,0,2351712.story |title=Newest US troops in Afghanistan seeing combat in dangerous region south of Kabul |work=Chicago Tribune |author=Jason Straziulo |agency=Associated Press |date=16 February 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090221010650/http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/sns-ap-as-afghan-surge-begins,0,2351712.story |archive-date=21 February 2009 |access-date=29 January 2014}}</ref> In mid-February 2009, it was announced that 17,000 additional troops would be deployed in two [[brigade]]s and support troops; the [[2nd Marine Expeditionary Brigade]] of about 3,500 and the [[2nd Infantry Division (United States)#Current structure|5th Brigade, 2nd Infantry Division]], a [[Stryker Brigade#Operators|Stryker Brigade]] with about 4,000.<ref>{{cite web |url=http://www.iht.com/articles/ap/2009/02/17/america/NA-US-Afghanistan.php |archive-url=https://archive.today/20090605095638/http://www.iht.com/articles/ap/2009/02/17/america/NA-US-Afghanistan.php |url-status=dead |archive-date=5 June 2009 |title=Obama OKs 17,000 more US troops for Afghanistan |work=International Herald Tribune |date=29 March 2009 |access-date=2 August 2011}}</ref> ISAF commander General [[David McKiernan]] had called for as many as 30,000 additional troops, effectively doubling the number of troops.<ref>{{cite news|url=https://www.usatoday.com/news/world/2009-02-17-afghanistan-forces_N.htm?csp=34|title=Obama OKs adding Afghanistan forces|work=USA Today|date=16 February 2009|first1=Susan|last1=Page|access-date=27 May 2010}}</ref> On 23 September, a classified assessment by General McChrystal included his conclusion that a successful [[Counter-insurgency|counterinsurgency]] strategy would require 500,000 troops and five years.<ref>{{cite news|url=https://www.huffingtonpost.com/tom-andrews/classified-mcchrystal-rep_b_298528.html |title=Tom Andrews: Classified McChrystal Report: 500,000 Troops Will Be Required Over Five Years in Afghanistan |work=Huffington Post |access-date=9 February 2010 |date=24 September 2009}}</ref>
On 1 December 2009, Obama announced that the US would send 30,000 more troops.<ref>{{cite news|last=Baker |first=Peter |date=5 December 2009 |title=How Obama Came to Plan for 'Surge' in Afghanistan |url=https://www.nytimes.com/2009/12/06/world/asia/06reconstruct.html?pagewanted=all&_r=0 |newspaper=The New York Times |access-date=16 March 2015}}</ref> Antiwar organizations in the US responded quickly, and cities throughout the US saw protests on 2 December.<ref name="Fight Back! News">{{cite news|url=http://www.fightbacknews.org/2009/12/1/anti-war-leaders-blast-escalation-afghanistan-war|title=Anti-war Leaders Blast Escalation of Afghanistan War|publisher=Fight Back! News|date=1 December 2009}}</ref> Many protesters compared the decision to deploy more troops in Afghanistan to the expansion of the Vietnam War under the [[Lyndon B. Johnson#Vietnam War|Johnson administration]].<ref>"[http://www.dallasnews.com/sharedcontent/dws/news/nation/stories/DN-afghanlbj_06met.ART.State.Edition2.4ba1fa7.html Obama's Afghanistan decision evokes LBJ's 1965 order on Vietnam buildup]"</ref>
[[File:Bundeswehr in Afghanistan, August 2011.jpg|thumb|left|A German [[Bundeswehr]] soldier, part of ISAF's Regional Command North at [[Camp Marmal]]]]
[[File:Burning hashish seized in Operation Albatross.jpg|thumb|upright|Burning [[hashish]] seized in Operation Albatross, a combined operation of Afghan officials, NATO and the [[Drug Enforcement Administration|DEA]]]]
==== აშშ-ის ქმედებები პაკისტანზე ====
[[File:Barack Obama, Hamid Karzai & Asif Ali Zardari after trilateral meeting 5-6-09 1.jpg|thumb|Barack Obama with Afghan President [[Hamid Karzai]] and Pakistani President [[Asif Ali Zardari]] in 2009]]
In the early years of the war, Pakistan had been seen as a firm ally and little concern had been given to its support of the Taliban. Pakistan had also helped capture numerous top al-Qaeda leaders, including [[Khalid Sheikh Mohammed]]. But internally, Pakistan was providing significant funding, access to safehouses, and political support to the Taliban. Public opinion in Pakistan heavily favored the Taliban, and the US invasion was viewed very negatively. The government was in no position to expel the Taliban, lest it start a conflict within its already fragile country. Thus the Taliban continued to use Pakistan as a base of operations and a safe haven to rebuild their strength.<ref name=":5" />{{Rp|129–132}}
The US had been using [[drone strikes in Pakistan]] since 2004, starting along the [[Federally Administered Tribal Areas|Federal Tribal Areas]] against Taliban and [[Al-Qaeda]] militants.<ref name="The CIA's Silent War in Pakistan">{{cite magazine|url=http://www.time.com/time/printout/0,8816,1900248,00.html|archive-url=https://archive.today/20120914063431/http://www.time.com/time/printout/0,8816,1900248,00.html|url-status=dead|archive-date=14 September 2012|title=The CIA's Silent War in Pakistan|magazine=Time|date=1 June 2009|access-date=16 December 2011|first1=Bobby|last1=Ghosh|first2=Mark|last2=Thompson}}</ref><ref>{{cite web|last1=Miller|first1=Greg|last2=Tate|first2=Julie|date=1 September 2011|title=CIA shifts focus to killing targets|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/cia-shifts-focus-to-killing-targets/2011/08/30/gIQA7MZGvJ_story.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131126132531/http://www.washingtonpost.com/world/national-security/cia-shifts-focus-to-killing-targets/2011/08/30/gIQA7MZGvJ_story.html|archive-date=26 November 2013|access-date=10 December 2017|via=www.WashingtonPost.com|df=dmy-all}}</ref>
In the summer of 2008, President Bush issued an order authorizing raids against militants in Pakistan. Pakistan said it would not allow foreign forces onto its territory and that it would vigorously protect its sovereignty.<ref name="bg">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7611721.stm |title='Another US strike' hits Pakistan |date=12 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> In September, the Pakistan military stated that it had issued orders to "open fire" on US soldiers who crossed the border in pursuit of militant forces.<ref>{{cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/26735196/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080922163140/http://www.msnbc.msn.com/id/26735196 |url-status=dead |archive-date=22 September 2008 |title=Pakistan: Shoot GIs on cross-border raids |publisher=MSNBC.com |date=16 September 2008 |access-date=2 October 2008}}</ref>
On 3 September 2008, US commandos landed by helicopter and attacked three houses close to a known enemy stronghold in Pakistan. Pakistan condemned the attack, calling the incursion "a gross violation of Pakistan's territory".<ref>[https://www.theguardian.com/world/2008/sep/04/pakistan Pakistan reacts with fury after up to 20 die in 'American' attack on its soil] [[The Guardian]] Retrieved on 12 September 2008</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7597529.stm |title=Pakistan fury over 'US assault' |date=4 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> On 6 September, in an apparent reaction, Pakistan announced an indefinite disconnection of supply lines to NATO forces.<ref>[http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=17051 Pakistan cuts supply lines to Nato forces] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20080912131019/http://www.thenews.com.pk/top_story_detail.asp?Id=17051 |date=12 September 2008 }} Retrieved on 12 September 2008</ref> A further split occurred when Pakistani soldiers fired on Nato aircraft which had crossed the border on 25 September.<ref name="big">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7635893.stm |title=Pakistan fires on Nato aircraft |date=25 September 2008 |work=BBC News |access-date=1 December 2011}}</ref> However, despite tensions, the US increased the [[Drone attacks in Pakistan|use of remotely piloted drone aircraft in Pakistan's border regions]], in particular the Federal Tribal Areas and [[Balochistan]]; by 2009, drone attacks were up 183% since 2006.<ref>{{cite web |publisher=Student Pulse|title=Can the U.S. Win in Afghanistan?|url=http://www.studentpulse.com/articles/3/can-the-us-win-the-war-in-afghanistan|first=Dustin|last=Turin|date=23 March 2009|access-date=22 November 2009}}</ref>
Pakistani drone strikes against Taliban and al-Qaeda militants increased substantially under President Obama.<ref name="GregMiller">{{cite news|last=Miller|first=Greg|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/under-obama-an-emerging-global-apparatus-for-drone-killing/2011/12/13/gIQANPdILP_story.html|title=Under Obama, an emerging global apparatus for drone killing|newspaper=Washington Post|date=27 December 2011|access-date=8 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120506233717/http://www.washingtonpost.com/national/national-security/under-obama-an-emerging-global-apparatus-for-drone-killing/2011/12/13/gIQANPdILP_story.html|archive-date=6 May 2012|url-status=live|df=dmy-all}}</ref> Some in the media have referred to the attacks as a "drone war".<ref name="afp20July2009">{{cite news|last=De Luce |first=Dan |url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iSx0O9rqfroVdyJRvKzbpSTdhemw |title=No let-up in US drone war in Pakistan |agency=Agence France-Presse |date=20 July 2009 |access-date=16 December 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111215153626/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iSx0O9rqfroVdyJRvKzbpSTdhemw |archive-date=15 December 2011 }}</ref><ref name="naf3June2009">{{cite web|last1=Bergen |first1=Peter |last2=Tiedemann |first2=Katherine |url=http://www.newamerica.net/publications/articles/2009/drone_war_13672 |title=The Drone War |publisher=New America Foundation |date=3 June 2009 |access-date=16 December 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111206172655/http://www.newamerica.net/publications/articles/2009/drone_war_13672 |archive-date=6 December 2011 }}</ref> In August 2009, [[Baitullah Mehsud]], the leader of the [[Tehrik-i-Taliban Pakistan]] was killed in a drone strike.<ref>{{cite book |last=Panetta |first=Leon |date=2014 |title=Worthy Fights |url=http://thepenguinpress.com/book/worthy-fights-a-memoir-of-leadership-in-war-and-peace/ |publisher=Penguin Press |page=237 |isbn=978-1-59420-596-5}}</ref>
[[File:US soldiers in Zabul province.jpg|thumb|left|A US soldier and an Afghan interpreter in Zabul, 2009]]
==== კარზაის ხელახლა არჩევა ====
After Karzai's alleged win of 54 per cent, which would prevent a runoff, over 400,000 Karzai votes had to be disallowed after accusations of fraud. Some nations criticized the elections as "free but not fair".<ref>"[http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/09/200991015456247534.html 'Fraud proof' found in Afghan polls]" Al-Jazeera. 11 September 2009</ref><ref name=":0">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8209279.stm|title=As it happened: Afghan election 2009|author=Sheerin, Jude|date=20 August 2009|work=BBC News|access-date=1 December 2011}}</ref>
The Taliban's claim that the over 135 violent incidents disrupting elections was largely disputed. However, the media was asked to not report on any violent incidents.<ref>"[http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/08/200981821718308671.html Kabul urges polls attacks blackout]" Al-Jazeera. 10 August 2009</ref> In southern Afghanistan where the Taliban held the most power, voter turnout was low and sporadic violence was directed at voters and security personnel.<ref>Entous, Adam and Shalizi, Hamid. "[https://www.reuters.com/article/topNews/idUSTRE57E0D620090822 Afghan election fair, but not free: EU]" Reuters. 22 August 2009</ref> The Taliban released a video days after the elections, filming on the road between Kabul and Kandahar, stopping vehicles and asking to see their fingers (voters were marked by dipping their fingers in ink so they could not double vote). The video went showed ten men who had voted, listening to a Taliban militant. The Taliban pardoned the voters because of [[Ramadan]].<ref>{{cite news|url=http://english.aljazeera.net/news/asia/2009/08/200982485130209178.html|title=Voters targeted after Afghan polls|publisher=Al Jazeera|date=24 August 2009|access-date=17 July 2012}}</ref> The Taliban attacked towns with rockets and other indirect fire. Amid claims of widespread fraud, both top contenders, Hamid Karzai and [[Abdullah Abdullah]], claimed victory. Reports suggested that turnout was lower than in the prior election.<ref name=":0" />
On 26 November 2009, Karzai made a public plea for direct negotiations with the Taliban leadership. Karzai said there is an "urgent need" for negotiations and made it clear that the Obama administration had opposed such talks. There was no formal US response.<ref>{{cite web|title=IPS Inter Press Service|url=http://ipsnews.net/text/news.asp?idnews=49701|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611055814/http://ipsnews.net/text/news.asp?idnews=49701|archive-date=11 June 2011|access-date=9 February 2010|publisher=Ipsnews.net}}</ref><ref>{{cite news|url=http://amanpour.blogs.cnn.com/2009/12/06/right-after-interviewing-karzai/|title=Right after interviewing Karzai|publisher=CNN|date=5 February 2010|access-date=9 February 2010}}</ref>
==== თალიბანის მდგომარეობა და სტრატეგია ====
Western officials and analysts estimated the strength of Taliban forces at about 10,000 fighters fielded at any given time. Of that number, only 2,000 to 3,000 were highly motivated, full-time insurgents. The rest were volunteer units, made up of young Afghans, angered by deaths of Afghan civilians in military airstrikes and American detention of Muslim prisoners who had been held for years without being charged.<ref>{{cite news|last1=Rhode|first1=David|title=Held by the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2009/10/18/world/asia/18hostage.html?pagewanted=2&scp=1&sq=Rohde&st=cse&_r=0|work=The New York Times|date=17 October 2009|access-date=21 June 2017}}</ref> In 2007, more foreign fighters came into Afghanistan than ever before, according to officials. Approximately 100 to 300 full-time combatants were foreigners, many from Pakistan, Uzbekistan, Chechnya, various Arab countries and perhaps even Turkey and western China. They were reportedly more violent, incontrollable and extreme, often bringing superior video-production or bombmaking expertise.<ref name="nytimes">{{cite web|date=30 October 2007|title=Foreign Fighters of Harsher Bent Bolster Taliban|url=https://www.nytimes.com/2007/10/30/world/asia/30afghan.html?n=Top/News/World/Countries%20and%20Territories/Pakistan|access-date=27 September 2018|website=The New York Times}}</ref> By 2010 the Taliban had as many as 25,000 dedicated soldiers, almost as many as before 9/11.<ref>O'Hanlon, Michael E."[http://www.brookings.edu/articles/2010/0825_afghanistan_ohanlon.aspx Staying Power: The U.S. Mission in Afghanistan Beyond 2011] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101106033340/http://www.brookings.edu/articles/2010/0825_afghanistan_ohanlon.aspx|date=6 November 2010}}", The Brookings Institution, September/October 2010.</ref>
[[File:Former Taliban fighters return arms.jpg|thumb|left|Former Taliban fighters turn in their weapons as part of a reintegration program in [[Ghor Province]]]]
General McChrystal, newly appointed as US commander in Afghanistan, said that the Taliban had gained the upper hand. In a continuation of the Taliban's usual strategy of summer offensives,<ref>"[https://www.reuters.com/article/newsOne/idUSSP513120070127 Taliban warn of summer offensive]" Reuters. 27 July 2007</ref> the militants aggressively spread their influence into north and west Afghanistan and stepped up their attack in an attempt to disrupt presidential polls.<ref>Salahuddin, Sayed and Tait, Paul."[https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSTRE57A30D20090811 Afghan leader sees peaceful poll, troops ambushed]" Reuters. 11 August 2009</ref> Calling the Taliban a "very aggressive enemy", he added that the US strategy was to stop their momentum and focus on protecting and safeguarding Afghan civilians, calling it "hard work".<ref>[[Yochi Dreazen|Dreazen, Yochi J.]] and Spiegel, Peter."[https://www.wsj.com/articles/SB124986154654218153#articleTabs%3Darticle Taliban Now Winning]" ''The Wall Street Journal'', 10 August 2009</ref>
=== 2010–2013: კოალიციის თავდასხმები და სტრატეგიული შეთანხმებები ===
[[File:Royal Air Force Regiment in Afghanistan.JPG|thumb|UK service members of the [[Royal Air Force]] Regiment stop on a road while conducting a combat mission near Kandahar Airfield]]
[[File:Australian-Afgan Army patrol April 2010.jpg|thumb|Australian and Afghan soldiers patrol the poppy fields in the Baluchi Valley Region, April 2010.]]
Deployment of additional US troops continued in early 2010, with 9,000 of the planned 30,000 in place before the end of March and another 18,000 expected by June.<ref>{{cite news|url=http://www.upi.com/Top_News/Special/2010/03/25/Afghan-troop-numbers-to-eclipse-Iraq-soon/UPI-69781269532547/ |title=Afghan troop numbers to eclipse Iraq soon |publisher=United Press International |date=25 March 2010 |access-date=6 April 2010}}</ref> The surge in troops supported a sixfold increase in Special Forces operations.<ref name="Eric Schmitt">{{cite news|author=Eric Schmitt |url=https://www.nytimes.com/2010/12/27/world/asia/27policy.html?_r=2&ref=world |title=Taliban Fighters Appear Blunted in Afghanistan |work=The New York Times |access-date=31 January 2011 |location=Washington |date=26 December 2010}}</ref> The surge of American personnel that began in late 2009 ended by September 2012.<ref>{{cite news|last=Chandrasekaren |first=Rajiv |date=25 September 2015 |title=The Afghan Surge is Over |url=https://foreignpolicy.com/2012/09/25/the-afghan-surge-is-over/ |newspaper=Foreign Policy |access-date=16 March 2015}}</ref> 700 airstrikes occurred in September 2010 alone versus 257 in all of 2009.<ref>{{cite news|author=Adam Levine |url=http://politicalticker.blogs.cnn.com/2010/10/15/what-the-numbers-say-about-progress-in-afghanistan/?hpt=T |title=What the numbers say about progress in Afghanistan |work=The Guardian |location=Washington |access-date=31 January 2011 |date=15 October 2010}}</ref>
Due to increased use of [[Improvised explosive device|IEDs]] by insurgents, the number of injured Coalition soldiers, mainly Americans, significantly increased.<ref>Perry, Tom, "U.S. Troops in Afghanistan Suffer More Critical Injuries", ''[[Los Angeles Times]]'', 7 April 2011, p. 4.<!-- Can't find on latimes.com or on Internet, but referenced elsewhere; should replace with Internet source--></ref> Beginning in May 2010 NATO special forces began to concentrate on operations to capture or kill specific Taliban leaders. As of March 2011, the US military claimed that the effort had resulted in the capture or killing of more than 900 low- to mid-level Taliban commanders.<ref name="USAToday20110703">{{cite news|last=Vanden Brook|first=Tom|title=U.S.: Raids have taken out 900 Taliban leaders|url=http://usatoday30.usatoday.com/news/world/afghanistan/2011-03-08-taliban08_ST_N.htm|access-date=15 October 2012|newspaper=USA Today|date=7 March 2011}}</ref><ref>Vanden Brook, Tom, "U.S.: Raids Have Taken Out 900 Taliban Leaders", ''[[USA Today]]'', 8 March 2011, p. 6.</ref> Overall, 2010 saw the most insurgent attacks of any year since the war began, peaking in September at more than 1,500.<ref>{{cite news|title=An Uncharacteristically Upbeat General in Afghanistan |work=The New York Times|date=24 January 2011|url=http://atwar.blogs.nytimes.com/2011/01/24/an-uncharacteristically-upbeat-general-in-afghanistan/|access-date=3 February 2011|first=Rod|last=Nordland}}</ref>
[[File:Defense.gov photo essay 120125-N-CI175-039.jpg|thumb|Coalition forces conducting an [[airdrop]] in [[Shahjoy District]], Zabul]]
The CIA created Counter-terrorism Pursuit Teams staffed by Afghans at the war's beginning.<ref>{{cite news|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2012971667_wars23.html |work=The Seattle Times |first=Craig |last=Whitlock |title=Book tells of secret CIA teams staging raids into Pakistan |date=22 September 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110222071111/http://seattletimes.nwsource.com/html/nationworld/2012971667_wars23.html |archive-date=22 February 2011 }}</ref><ref name="Whitlock2010">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/09/22/AR2010092206141.html |newspaper=The Washington Post |first1=Craig |last1=Whitlock |first2=Greg |last2=Miller |title=Paramilitary force is key for CIA |date=23 September 2010}}</ref> This force grew to over 3,000 by 2010 and was considered one of the "best Afghan fighting forces".<ref name="Whitlock2010" /> These units were not only effective in operations against the Taliban and al-Qaeda forces in Afghanistan,{{sfn|Woodward|2010|p=8}} but also expanded their operations into Pakistan.{{sfn|Woodward|2010|p=367}}
In February 2010, Coalition and Afghan forces began highly visible plans for an offensive, codenamed [[Operation Moshtarak]], on the Taliban stronghold near the village of [[Marjah]]. It was the first operation where Afghan forces led the coalition. The offensive involved 15,000 Coalition and Afghan troops.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8514397.stm|title=Nato hails Afghanistan operation|date=14 February 2010|access-date=30 May 2018}}</ref>
The [[Battle of Kandahar (2011)]] was part of an offensive that followed a 30 April announcement that the Taliban would launch their spring offensive.<ref>{{cite news|title=Taliban Say Offensive Will Begin Sunday|url=https://www.nytimes.com/2011/05/01/world/asia/01afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20110503085058/http://www.nytimes.com/2011/05/01/world/asia/01afghan.html |archive-date=2011-05-03 |url-access=subscription |url-status=live|work=The New York Times|date=1 May 2011|first=Alissa J.|last=Rubin |author-link= Alissa J. Rubin |access-date=29 January 2014}}</ref> On 7 May the Taliban launched a major offensive on government buildings in Kandahar. The Taliban said their goal was to take control of the city. At least eight locations were attacked: the governor's compound, the mayor's office, the [[National Directorate of Security|NDS]] headquarters, three police stations and two high schools.<ref>{{cite news|title=Taliban Attack Afghan Government Offices in South |url=https://www.nytimes.com/aponline/2011/05/07/world/asia/AP-AS-Afghanistan.html |agency=Associated Press |work=The New York Times |access-date=7 May 2011 |date=7 May 2011}}</ref> The battle continued onto a second day. The [[BBC]] called it "the worst attack in Kandahar province since [[Fall of Kandahar|the fall of the Taliban government in 2001]], and an embarrassment for the Western-backed Afghan government."<ref>{{cite news|title=Afghanistan: Taliban's Kandahar raid into second day|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-13325855|work=BBC|publisher=BBC|access-date=8 May 2011|date=8 May 2011}}</ref>
==== სამშვიდობო მოლაპარაკებები ====
By 2009 there was broad agreement in Afghanistan that the war should end, but how it should happen was a major issue for the candidates of the [[2009 Afghan presidential election]] that re-elected Karzai.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/08/18/world/asia/18taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090820190859/http://www.nytimes.com/2009/08/18/world/asia/18taliban.html |archive-date=2009-08-20 |url-access=subscription |url-status=live|title=Peace Talks With Taliban Top Issue in Afghan Vote|first=Carlotta|last=Gall|date=17 August 2009|newspaper=The New York Times}}</ref> In a televised speech after being elected, Karzai called on "our Taliban brothers to come home and embrace their land"<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/6495487/Hamid-Karzai-reaches-out-to-Taliban-brothers-in-Afghanistan.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/6495487/Hamid-Karzai-reaches-out-to-Taliban-brothers-in-Afghanistan.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Hamid Karzai reaches out to 'Taliban brothers' in Afghanistan|first=Ben|last=Farmer|date=3 November 2009|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> and laid plans to launch a ''[[loya jirga]]''. Efforts were undermined by the [[Obama administration]]'s increase of American troops in the country.<ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2009-nov-10-oe-hayden10-story.html|title=The Karzai questions|date=10 November 2009|website=Los Angeles Times}}</ref> Karzai reiterated at a London conference in January 2010 that he wanted to reach out to the Taliban to lay down arms.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/01/29/world/asia/29diplo.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20100131230941/http://www.nytimes.com/2010/01/29/world/asia/29diplo.html |archive-date=2010-01-31 |url-access=subscription |url-status=live|title=War Plan for Karzai: Reach Out to Taliban |first1=Mark |last1=Landler |first2=Alissa J. |last2=Rubin|date=28 January 2010|newspaper=The New York Times}}</ref> US Secretary of State [[Hillary Clinton]] cautiously supported the proposal.<ref>{{Cite web|url=https://abcnews.go.com/Politics/Afghanistan/hillary-clinton-backs-500-million-lure-taliban/story?id=9689681|title=Clinton Backs $500M Effort to Court Taliban|website=ABC News}}</ref> The [[Afghan Peace Jirga 2010|"Peace Jirga"]] was held in Kabul, attended by 1,600 delegates, in June 2010. However the Taliban and the [[Hezb-i Islami Gulbuddin]], who were both invited by Karzai as a gesture of goodwill did not attend the conference.<ref>{{cite web|url=https://foreignpolicy.com/2010/06/04/afghanistans-fluffy-peace-jirga/|title=Afghanistan's fluffy peace jirga|first=Caroline|last=Wadhams}}</ref>
[[File:120125-A-0000F-006.jpg|thumb|left|Troops from the 31st and 33rd Kandak, Afghan National Army, execute a departure for Operation Valley Flood]]
The Taliban's co-founder and then-second-in-command, [[Abdul Ghani Baradar]], was one of the leading Taliban members who favored talks with the US and Afghan governments. Karzai's administration reportedly held talks with Baradar in February 2010; however, later that month, Baradar was captured in a joint US-Pakistani raid in the city of [[Karachi]] in Pakistan. The arrest infuriated Karzai and invoked suspicions that he was seized because the [[Pakistani intelligence community]] was opposed to Afghan peace talks.<ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7457861/Hamid-Karzai-held-secret-talks-with-Mullah-Baradar-in-Afghanistan.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7457861/Hamid-Karzai-held-secret-talks-with-Mullah-Baradar-in-Afghanistan.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Hamid Karzai held secret talks with Mullah Baradar in Afghanistan|first=Dean|last=Nelson|date=16 March 2010|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-20582286|title=Profile: Mullah Abdul Ghani Baradar|date=21 September 2013 |work=[[BBC News]]}}</ref> Karzai started peace talks with [[Haqqani network]] groups in March 2010.<ref>{{cite news|url=http://tvnz.co.nz/world-news/karzai-holds-peace-talks-insurgents-3428064 |agency=Reuters |title=Karzai holds peace talks with insurgents |newspaper=TVNZ |date=22 March 2010 |access-date=6 April 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100426080708/http://tvnz.co.nz/world-news/karzai-holds-peace-talks-insurgents-3428064 |archive-date=26 April 2010}}</ref>
A mindset change and strategy occurred within the Obama administration in 2010 to allow possible political negotiations to solve the war.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2010/jul/19/obama-afghanistan-strategy-taliban-negotiate|title=White House shifts Afghanistan strategy towards talks with Taliban|first=Ewen MacAskill Simon|last=Tisdall|date=19 July 2010 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref> The Taliban themselves had refused to speak to the Afghan government, portraying them as an American "puppet". Sporadic efforts for peace talks between the US and the Taliban occurred afterward, and it was reported in October 2010 that Taliban leadership commanders (the "[[Quetta Shura]]") had left their haven in Pakistan and been safely escorted to [[Kabul]] by [[NATO]] aircraft for talks, with the assurance that NATO staff would not apprehend them.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2010/10/20/world/asia/20afghan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20101020043236/http://www.nytimes.com/2010/10/20/world/asia/20afghan.html |archive-date=2010-10-20 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban Elite, Aided by NATO, Join Talks for Afghan Peace|first=Dexter|last=Filkins|date=19 October 2010|newspaper=The New York Times}}</ref> After the talks concluded, it emerged that the leader of this delegation, who claimed to be [[Akhtar Mansour]], the second-in-command of the Taliban, was actually an imposter who had duped NATO officials.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2010/nov/23/fake-taliban-dupes-nato-negotiators|title=Fake Taliban leader 'dupes Nato negotiators'|first=Jon|last=Boone|date=23 November 2010 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref>
Karzai confirmed in June 2011 that secret talks were taking place between the US and the Taliban,<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8584045/America-has-opened-peace-talks-with-Taliban-says-Afghan-President-Hamid-Karzai.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8584045/America-has-opened-peace-talks-with-Taliban-says-Afghan-President-Hamid-Karzai.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=America has opened peace talks with Taliban, says Afghan President Hamid Karzai|first=Ben|last=Farmer|date=18 June 2011|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> but these collapsed by August 2011.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8693247/Secret-peace-talks-between-US-and-Taliban-collapse-over-leaks.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/8693247/Secret-peace-talks-between-US-and-Taliban-collapse-over-leaks.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Secret peace talks between US and Taliban collapse over leaks|first=Dean|last=Nelson|date=10 August 2011|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref> Further attempts to resume talks were canceled in March 2012,<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2012/03/16/world/asia/taliban-call-off-talks-as-karzai-urges-faster-us-transition.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120315173400/http://www.nytimes.com/2012/03/16/world/asia/taliban-call-off-talks-as-karzai-urges-faster-us-transition.html |archive-date=2012-03-15 |url-access=subscription |url-status=live|title=Karzai Wants U.S. Troops Confined to Bases; Taliban Suspend Peace Talks |first1=Rod |last1=Nordland |first2=Elisabeth |last2=Bumiller |first3=Matthew |last3=Rosenberg |date=15 March 2012|newspaper=The New York Times}}</ref> and June 2013 following a dispute between the Afghan government and the Taliban regarding the latter's opening of a [[Taliban in Qatar|political office in Qatar]]. President Karzai accused the Taliban of portraying themselves as a [[government in exile]].<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2013/jun/20/afghanistan-talks-taliban-qatar-cancelled|title=US-Taliban Afghanistan peace talks in Qatar cancelled|date=20 June 2013 |work=[[The Guardian]] |location=London}}</ref> In July 2015, Pakistan hosted the first official peace talks between Taliban representatives and the Afghan government. U.S and China attended the talks brokered by Pakistan in Murree as two observers.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0PI0DX20150708|title=Taliban, Afghan officials hold peace talks, agree to meet again|date=8 July 2015|work=[[Reuters]]|access-date=11 December 2020}}</ref> In January 2016, Pakistan hosted a round of four-way talks with Afghan, Chinese and American officials, but the Taliban did not attend.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-35279283|title=Pakistan hosts Afghanistan peace talks|date=11 January 2016|work=[[BBC News]] }}</ref> The Taliban did hold informal talks with the Afghan government in 2016.<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2016/10/18/taliban-holds-informal-peace-talks-with-afghanistan/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/2016/10/18/taliban-holds-informal-peace-talks-with-afghanistan/ |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban holds 'informal' peace talks with Afghanistan|first1=James|last1=Rothwell|first2=Mohammad Zubair |last2=Khan |first3=Bilal |last3=Sarwary |date=18 October 2016|work=Daily Telegraph |location=London}}</ref>
==== Wikileaks, დისციპლინის პრობლემები ====
[[File:U.S. Soldiers walk by two Afghan boys while performing a presence patrol through the snow-covered streets of Gardez, Paktia province, Afghanistan, Feb 120216-A-ZU930-005.jpg|thumb|US soldiers walk by local Afghan boys during a patrol in [[Gardez]]]]
On 25 July 2010, the [[Afghan War documents leak|release of 91,731 classified documents]] from the [[WikiLeaks]] organization was made public. The documents cover US military incident and [[Intelligence (information gathering)|intelligence]] reports from January 2004 to December 2009.<ref>{{cite news|last=Schmitt |first=Eric |url=https://www.nytimes.com/interactive/world/war-logs.html |title=The War Logs – Interactive Feature |work=The New York Times |access-date=28 July 2010 |date=25 July 2010}}</ref> Some of these documents included sanitized, and "covered up", accounts of civilian casualties caused by [[Coalition Forces]]. The reports included many references to other incidents involving civilian casualties like the [[2009 Kunduz airstrike|Kunduz airstrike]] and [[Nangar Khel incident]].<ref>{{cite news|author=Declan Walsh |url=https://www.theguardian.com/world/2010/jul/26/afghanistan-war-logs-us-marines |title=Afghanistan war logs: How US marines sanitised record of bloodbath|work=The Guardian |location=London |date=4 March 2007 |access-date=28 July 2010}}</ref> The leaked documents also contain reports of Pakistan collusion with the Taliban. According to ''Der Spiegel'', "the documents clearly show that the Pakistani intelligence agency [[Inter-Services Intelligence]] (usually known as the ISI) is the most important accomplice the Taliban has outside of Afghanistan."<ref name="Spiegel2">{{cite news|first1=Matthias |last1=Gebauer |first2=John |last2=Goetz |first3=Hans |last3=Hoyng |first4=Susanne |last4=Koelbl |first5=Marcel |last5=Rosenbach |first6=Gregor Peter |last6=Schmitz |title=Explosive Leaks Provide Image of War from Those Fighting It: The Secret Enemy in Pakistan |newspaper=[[Der Spiegel]] |date=25 July 2010 |url=http://www.spiegel.de/international/world/the-afghanistan-protocol-explosive-leaks-provide-image-of-war-from-those-fighting-it-a-708314.html |access-date=26 July 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130510003558/http://www.spiegel.de/international/world/the-afghanistan-protocol-explosive-leaks-provide-image-of-war-from-those-fighting-it-a-708314.html |archive-date=10 May 2013}}</ref>
[[Video of US troops urinating on Taliban fighters|Beginning in January 2012]], incidents involving US troops<ref name="SMH20120419" /><ref name="NYT 20120418 2" /><ref name="RHP20120418">{{cite news|title=U.S. Soldiers Pose With Bodies of Suicide Bombers in Afghanistan|agency=Reuters|url=https://www.huffingtonpost.com/2012/04/18/us-soldiers-suicide-bomber-photo_n_1433785.html|work=[[The Huffington Post]]|access-date=7 May 2012|date=18 April 2012|first=Eline|last=Gordts}}</ref><ref>{{cite news|title=Obama calls for Afghan body abuse punishment|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-17764485|publisher=BBC|access-date=6 May 2012|date=18 April 2012}}</ref><ref name="CNN20120418">{{cite news|title=Photos just latest issue hounding U.S. military in Afghanistan|url=http://news.blogs.cnn.com/2012/04/18/photos-just-latest-issue-hounding-u-s-military-in-afghanistan/|publisher=CNN|access-date=6 May 2012|date=18 April 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Fantz|first=Ashley|title=How will leaked photos impact U.S. mission in Afghanistan?|url=http://edition.cnn.com/2012/04/18/world/afghanistan-voices/index.html?iid=article_sidebar|publisher=CNN|access-date=6 May 2012|date=19 April 2012}}</ref> occurred that were described by ''[[The Sydney Morning Herald]]'' as "a series of damaging incidents and disclosures involving US troops in Afghanistan."<ref name="SMH20120419">{{cite news|last=Wright|first=Jessica|title=Leaders condemn US troops in body-parts photos|url=https://www.smh.com.au/opinion/political-news/leaders-condemn-us-troops-in-bodyparts-photos-20120419-1x8av.html|access-date=6 May 2012|newspaper=The Sydney Morning Herald|date=19 April 2012}}</ref> These incidents created fractures in the partnership between Afghanistan and ISAF,<ref>{{cite news|last=Sommerville|first=Quentin|title=Dismantling US bases as the Taliban fight on|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-17769678|publisher=BBC|access-date=6 May 2012|date=19 April 2012}}</ref> raised the question whether discipline within US troops was breaking down,<ref>{{cite news|title=Images of G.I.'s and Remains Fuel Fears of Ebbing Discipline|url=https://www.nytimes.com/2012/04/19/world/asia/us-condemns-photo-of-soldiers-posing-with-body-parts.html?ref=asia|access-date=6 May 2012|newspaper=The New York Times|date=18 April 2012|author=Thom Shanker|author2=Graham Bowley}}</ref> undermined "the image of foreign forces in a country where there is already deep resentment owing to civilian deaths and a perception among many Afghans that US troops lack respect for Afghan culture and people"<ref name="Guardian20120706">{{cite news|title='Bye-bye, Miss American Pie' – then US helicopter appears to fire on Afghans|url=https://www.theguardian.com/world/2012/jul/06/bye-bye-american-pie-afghanistan|access-date=10 September 2012|newspaper=The Guardian|date=6 July 2012|author=Emma Graham-Harrison|location=London}}</ref> and strained the [[Afghanistan–U.S. relations|relations between Afghanistan and the United States]].<ref name="NYT 20120418 2">{{cite news|title=Photos of Soldiers Posing With Body Parts Add Strain to a Taxed Relationship |url=http://atwar.blogs.nytimes.com/2012/04/18/photos-of-soldiers-posing-with-body-parts-add-strain-to-a-taxed-relationship/?ref=asia|newspaper=The New York Times |date=18 April 2012 |access-date=29 January 2014}}</ref><ref name="RHP20120418" /> Besides an [[Insurgents' bodies incident|incident involving US troops who posed with body parts of dead insurgents]] and a video apparently showing a US helicopter crew singing "[[American Pie (song)|bye-bye Miss American Pie]]" before blasting a group of Afghan men with a Hellfire missile<ref name="Guardian20120706" /><ref>{{cite news|title=US Helicopter Pilot Sings 'American Pie' as Missile Blows up 'Innocent Afghan Farmer' [VIDEO]|url=http://www.ibtimes.co.uk/articles/360264/20120706/pilots-sings-bye-miss-american-pie-missile.htm|access-date=10 September 2012|newspaper=International Business Times|date=6 July 2012|author=Anissa Haddadi}}</ref> these "high-profile US military incidents in Afghanistan"<ref name="CNN20120418" /> also included the [[2012 Afghanistan Quran burning protests]] and the [[Kandahar massacre|Panjwai shooting spree]].
==== აშშ-პაკისტანის დაძაბულობა ====
[[File:Flickr - The U.S. Army - Black Hawk boarding (1).jpg|thumb|US Army soldiers boarding a [[Sikorsky UH-60 Black Hawk|Black Hawk]] in [[Nari District]], near the Pakistani border]]
Tensions between Pakistan and the US were heightened in late September after several Pakistan Frontier Corps soldiers were killed and wounded. The troops were attacked by a US piloted aircraft that was pursuing Taliban forces near the Afghan-Pakistan border, but for unknown reasons opened fire on two Pakistan border posts. In retaliation for the strike, Pakistan closed the Torkham ground border crossing to NATO supply convoys for an unspecified period. This incident followed the release of a video allegedly showing uniformed Pakistan soldiers executing unarmed civilians.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/10/01/world/asia/01peshawar.html?_r=1&hp |work=The New York Times |title=Signaling Tensions, Pakistan Shuts NATO Route |first1=Jane |last1=Perlez |first2=Helene |last2=Cooper |date=30 September 2010}}</ref> After the Torkham border closing, Pakistani Taliban attacked NATO convoys, killing several drivers and destroying around 100 tankers.<ref>{{cite web|url=https://vancouversun.com/news/Taliban+ramp+attacks+against+NATO/3636093/story.html|title=Taliban ramp up attacks against NATO|access-date=7 October 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20101013214813/http://www.vancouversun.com/news/Taliban+ramp+attacks+against+NATO/3636093/story.html|archive-date=13 October 2010}}</ref>
ISAF forces [[2011 NATO attack in Pakistan|skirmished Pakistan's armed forces]] on 26 November, killing 24 Pakistani soldiers. Each side claimed the other shot first. Pakistan blocked NATO supply lines and ordered Americans to leave [[Shamsi Airfield]].<ref name="The News">{{cite news|url=http://www.thenews.com.pk/TodaysPrintDetail.aspx?ID=10610&Cat=13 |work=The News International |title=Nato attack can have grave consequences: DG ISPR |date=29 November 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111129172045/http://www.thenews.com.pk/TodaysPrintDetail.aspx?ID=10610&Cat=13 |archive-date=29 November 2011}}</ref><ref name="Newsweek-012">{{cite web|last=Islam|first=Nazarul|date=27 November 2011|title=NATO 'Regrets' Pakistan Strike|url=http://newsweekpakistan.com/scope/612|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120426005053/http://newsweekpakistan.com/scope/612|archive-date=26 April 2012|access-date=27 November 2011|work=[[Newsweek Pakistan]]}}</ref>
==== ოსამა ბინ ლადენის მკვლელობა ====
On 2 May 2011, US officials announced that al-Qaeda leader Osama bin Laden had been killed in [[Operation Neptune Spear]], conducted by the US [[Navy SEAL]]s, in [[Abbottabad]], Pakistan.<ref>{{cite news|title=Al-Qaeda leader Osama Bin Laden dead – Obama|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-13256676|work=BBC News|access-date=2 May 2011|date=2 May 2011}}</ref> Pakistan came under intense international scrutiny after the raid. The Pakistani government denied that it had sheltered bin Laden, and said it had shared information with the CIA and other intelligence agencies about the compound since 2009.<ref>{{cite news|title=Pakistan says had no knowledge of U.S. bin Laden raid |first=Chris |last=Allbritton |author2=Augustine Anthony |url=https://www.reuters.com/article/us-binladen-pakistan-statement-idUSTRE74242R20110503 |work=Reuters |date=3 May 2011 |access-date=7 May 2011}}</ref>
==== საერთაშორისო უკანდახება და სტრატეგიული შეთანხმებები ====
[[File:ASLAV in Afghanistan during early 2011.jpg|thumb|An Australian service light armored vehicle drives through [[Tangi Valley]], 29 March 2011]]
On 22 June President Obama announced that 10,000 troops would be withdrawn by the end of 2011 and an additional 23,000 troops would return by the summer of 2012. After the withdrawal of 10,000 US troops, only 80,000 remained.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html?hp |work=The New York Times |first1=Mark |last1=Landler |first2=Helene |last2=Cooper |title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan |date=22 June 2011}}</ref> In July 2011 Canada withdrew its combat troops, transitioning to a training role. Following suit, other NATO countries announced troop reductions.
Taliban attacks continued at the same rate as they did in 2011, around 28,000 in 2013.<ref>* {{cite news|title=APNEWSBREAK: Taliban Attacks Not Down After All |author=Robert Burns |url=http://bigstory.ap.org/article/ap-newsbreak-drop-taliban-attacks-incorrect |agency=Associated Press |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=Nato admits 'error' in claim of fall in Taliban attacks |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-21594010 |work=BBC News |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=US military acknowledges reported drop in Taliban attacks was incorrect |author=Jennifer Griffin |author2=Justin Fishel |agency=Associated Press |url=http://www.foxnews.com/politics/2013/02/26/us-military-report-showing-drop-in-taliban-attacks-found-to-be-incorrect/ |newspaper=Fox News |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite news|title=Afghan insurgent attacks misreported, did not fall in 2012: NATO |author=Phil Stewart |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-idUSBRE91P14F20130226 |work=Reuters |date=26 February 2013 |access-date=4 March 2013}}
* {{cite magazine|url=https://www.wired.com/dangerroom/2013/02/taliban-attacks/ |title='Data-Entry Error' Led Military to Falsely Claim Taliban Attacks Are Down |last1=Ackerman |first1=Spencer |date=26 February 2013 |magazine=Wired |access-date=4 March 2013}}</ref>
In January 2012, the [[National Front of Afghanistan]] (NFA) raised concerns about the possibility of a secret deal between the US, Pakistan and the Taliban during a widely publicized meeting in Berlin.
[[File:Afghan Army neutralizes IED.jpg|thumb|left|Afghan Army units neutralizes an IED in [[Sangin]], Helmand province]]
Karzai visited the US in January 2012. At the time the US Government stated its openness to withdrawing all of its troops by the end of 2014.<ref>{{cite news|title=U.S. Is Open to Withdraw Afghan Force After 2014|url=https://www.nytimes.com/2013/01/09/world/asia/us-is-open-to-withdraw-afghan-force-after-2014.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20130109080042/http://www.nytimes.com/2013/01/09/world/asia/us-is-open-to-withdraw-afghan-force-after-2014.html |archive-date=2013-01-09 |url-access=subscription |url-status=live|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=8 January 2012|author1=Mark Landler |author2=Michael R. Gordon |name-list-style=amp}}</ref> On 11 January 2012 Karzai and Obama agreed to transfer combat operations from NATO to Afghan forces by spring 2013 rather than summer 2013.<ref name="NYTO20130111">{{cite news|title=The Afghan War's Last Chapter?|url=https://www.nytimes.com/2013/01/12/opinion/is-this-the-afghan-wars-last-chapter.html?_r=3&|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=12 January 2013}}</ref><ref name="CNN20130112">{{cite news|title=Obama, Karzai agree to accelerate military transition|url=http://edition.cnn.com/2013/01/11/us/obama-karzai-meeting/?hpt=hp_t1|access-date=12 January 2013|publisher=CNN|date=12 January 2013}}</ref> "What's going to happen this spring is that Afghans will be in the lead throughout the country", Obama said. "They [ISAF forces] will still be fighting alongside Afghan troops...we will be in a training, assisting, advising role."<ref name="CNN20130112" /> He also stated the reason of the withdrawals that "We achieved our central goal, or have come very close...which is to de-capacitate al-Qaeda, to dismantle them, to make sure that they can't attack us again."<ref name="WP20130111">{{cite news|title=Obama announces reduced U.S. role in Afghanistan starting this spring|url=https://www.washingtonpost.com/politics/karzai-meets-obama-to-discuss-us-drawdown-in-afghanistan/2013/01/11/b50c72ec-5c03-11e2-9fa9-5fbdc9530eb9_story.html?hpid=z1|access-date=12 January 2013|newspaper=The Washington Post|date=11 January 2013|author1=Scott Wilson |author2=David Nakamur |name-list-style=amp}}</ref> He added that any US mission beyond 2014 would focus solely on [[counterterrorism]] operations and training.<ref name="WP20130111" /><ref name="LATimes20130111">{{cite news|title=Obama moves up deadline for Afghans to take lead security role|url=https://www.latimes.com/news/politics/la-pn-obama-karzai-afghanistan-20130111,0,7048110.story|access-date=12 January 2013|newspaper=The Los Angeles Times|date=11 January 2013|author1=Christi Parsons |author2=Kathleen Hennessey |name-list-style=amp}}</ref>
On 2 May 2012, Presidents Karzai and Obama signed [[US–Afghanistan Strategic Partnership Agreement|a strategic partnership agreement]] between the two countries, after the US president had arrived unannounced in Kabul.<ref name="NYT20120501">{{cite news|last=Landler|first=Mark|title=Obama Signs Pact in Kabul, Turning Page in Afghan War|url=https://www.nytimes.com/2012/05/02/world/asia/obama-lands-in-kabul-on-unannounced-visit.html?_r=2&ref=barackobama|access-date=4 May 2012|newspaper=The New York Times|date=1 May 2012}}</ref> On 7 July, as part of the agreement, the US designated Afghanistan a [[major non-NATO ally]] after Karzai and Clinton met in Kabul.<ref>{{cite news|title=U.S. designates Afghanistan a major ally, creates defense ties|url=http://edition.cnn.com/2012/07/07/world/asia/us-afghanistan-ally-status/index.html?hpt=wo_c2|publisher=CNN|access-date=8 July 2012|author=CNN Wire Staff|date=7 July 2012}}</ref> Both leaders agreed that the United States would transfer Afghan prisoners and prisons to the Afghan government<ref name="CNN20130112" /><ref name="BBC20130111" /> and withdraw troops from Afghan villages in spring 2013.<ref name="BBC20130111">{{cite news|title=US troops will end 'most' Afghanistan combat this spring|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-20993047|publisher=BBC News US & Canada|access-date=12 January 2013|date=11 January 2012}}</ref><ref name="NYT20130111">{{cite news|title=Obama Accelerates Transition of Security to Afghans|url=https://www.nytimes.com/2013/01/12/world/asia/us-can-speed-afghan-exit-obama-says.html?hp|access-date=12 January 2013|newspaper=The New York Times|date=11 January 2013|author1=Mark Landler |author2=Michael R. Gordon |name-list-style=amp}}</ref>
[[File:Michigan Latvia 01.jpg|thumb|Soldiers from the [[Michigan Army National Guard]] and the [[Latvian Army]] patrol through a village in Konar province.]]
==== უშშროების გადაბარება ====
In 2012 the leaders of NATO-member countries endorsed an exit strategy during the NATO Summit.<ref name="dx" /> ISAF Forces would transfer command of all combat missions to Afghan forces by the middle of 2013,<ref name="Reuters 20120521">{{cite news|title=NATO sets "irreversible" but risky course to end Afghan war|url=http://ca.reuters.com/article/topNews/idCABRE84J02C20120521?sp=true|work=Reuters|publisher=Reuters|access-date=22 May 2012|date=21 May 2012}}</ref> while shifting from combat to advising, training and assisting Afghan security forces.<ref name="Chicago Declaration">{{cite web |title=Chicago NATO Summit 2012 Declaration|url=http://www.defencetalk.com/chicago-nato-summit-2012-declaration-42672/|author=NATO|publisher=Defence Talk – Global Defense, Aerospace & Military Portal|access-date=20 June 2012|date=21 May 2012|author-link=NATO}}</ref><ref>{{cite news|title=NATO leaders agree on framework to wind down Afghan mission|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/obama-other-nato-leaders-begin-crucial-summit-on-afghanistan/2012/05/21/gIQArWJYfU_story.html|access-date=22 May 2012|newspaper=The Washington Post|date=21 May 2012|author1=Scott Wilson |author2=Karen DeYoung |name-list-style=amp }}</ref> Most of the 130,000 ISAF troops would depart by the end of December 2014.<ref name="Reuters 20120521" /> A new NATO mission would then assume the support role.<ref name="Chicago Declaration" /><ref>{{cite news|title=NATO accepts Obama timetable to end war in Afghanistan by 2014|url=http://edition.cnn.com/2012/05/21/us/nato-summit/index.html?hpt=hp_t3|publisher=CNN|access-date=22 May 2012|author1=Elise Labott |author2=Mike Mount |name-list-style=amp |date=22 May 2012}}</ref>
On 18 June 2013 the transfer of security responsibilities from NATO to Afghan forces was completed.<ref>{{cite news|title=Karzai announces Afghan security handover|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/afp/130618/karzai-announces-afghan-security-handover|agency=Agence France-Presse |work=Global Post|access-date=23 June 2013|date=18 June 2013}}</ref> ISAF remained slated to end its mission by the end of 2014.<ref name="WSJ29130618">{{cite news|last=Hodge|first=Nathan|title=Blast Mars Day of Security Handover in Kabul|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323566804578552593026745674#|access-date=23 June 2013|newspaper=The Wall Street Journal|date=18 June 2013}}</ref> Some 100,000 ISAF forces remained in the country.<ref name="AJE20130618">{{cite news|title=Deadly blast marks Afghan security handover|url=http://www.aljazeera.com/news/asia/2013/06/20136184484852774.html|work=Al Jazeera English|publisher=Al Jazeera English|access-date=23 June 2013|date=18 June 2013}}</ref>
=== 2014–2017: გამოსვლა და ზრდა აჯანყებებში ===
[[File:Presentation of the Resolute Support Colors.jpg|thumb|Resolute Support Colors presented at Kabul on 28 December 2014, after the ISAF colors are encased]]
[[File:Snow Storm DVIDS227347.jpg|thumb|Russian made [[Mil Mi-8]] chopper landing at Forward Operating Base Airborne to deliver mail and supplies]]
[[File:Soldiers of Special Forces of 10th Special Forces Group (Airborne) memorialize two of their fallen brothers during a memorial held at Kunduz Airfield in Afghanistan on Nov. 7, 2016.jpg|thumb|right|Green Berets of the [[10th Special Forces Group (United States)|10th SFG]] memorialize two comrades who were killed in action during the [[Battle of Boz Qandahari]] on 2–3 November 2016]]
After 13 years Britain and the United States officially ended their combat operation in Afghanistan on 26 October 2014. On that day Britain handed over its last base in Afghanistan, [[Camp Shorabak|Camp Bastion]], while the United States handed over its last base, [[Camp Leatherneck]], to Afghan forces.<ref>*{{cite news|last1=Syal|first1=Ryan|title=UK troops hand over Camp Bastion to Afghan forces, ending 13-year campaign|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2014/oct/26/uk-troops-camp-bastion-afghan-forces-13-years-helmand|access-date=26 October 2014|work=The Guardian|date=26 October 2014}}
* {{cite news|author1=Kay Johnson, Raissa Kasolowsky, Michael Perry and Kevin Liffey|title=Britain ends combat role in Afghanistan, last US Marines hand over base|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-troopwithdrawal-idUSKBN0IF06I20141026|access-date=26 October 2014|publisher=Reuters}}
* {{cite news|last1=Loyn|first1=David|title=What have British troops achieved in Afghanistan?|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-29761100|access-date=26 October 2014|publisher=BBC News Asia|date=26 October 2014}}</ref> Around 500 UK troops remained in "non-combat" roles.<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/uk-news/2015/oct/27/uk-keep-450-troops-afghanistan-2016-michael-fallon-taliban|title=UK to keep 450 troops stationed in Afghanistan through 2016|last=Mason|first=Rowena|date=27 October 2015|work=The Guardian|access-date=2 July 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2016/jul/09/uk-afghanistan-troops-increase-david-cameron|title=UK to increase troops in Afghanistan from 450 to 500|last=Mason|first=Rowena|date=8 July 2016|work=The Guardian|access-date=2 July 2017}}</ref> On 28 December 2014 NATO officially ended combat operations in a ceremony held in Kabul.<ref name="2014APcessation">{{cite news|title=U.S. formally ends the war in Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/america-formally-ends-the-war-in-afghanistan/|access-date=28 December 2014|agency=Associated Press|issue=online|publisher=CBA News|date=28 December 2014}}</ref> Continued operations by United States forces within Afghanistan were under [[Operation Freedom's Sentinel]];<ref>*{{cite web|title=Resolute Support|url=http://www.afghanwarnews.info/resolute-support.htm|website=Afghan War News|publisher=Afghan War News|access-date=7 February 2015}}
* {{cite news|last=Lamothe |first=Dan |date=29 December 2014 |title=Meet Operation Freedom's Sentinel, the Pentagon's new mission in Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2014/12/29/meet-operation-freedoms-sentinel-the-pentagons-new-mission-in-afghanistan/ |newspaper=The Washington Post |access-date=2 January 2015}}</ref> this was joined by a new NATO mission under the name of [[Operation Resolute Support]].<ref>*{{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=Afghanistan marks takeover of security responsibility from NATO |url=http://www.dw.de/afghanistan-marks-takeover-of-security-responsibility-from-nato/a-18166142 |newspaper=Deutsche Welle |date=1 January 2015 |access-date=4 January 2015}}
* {{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |agency=Reuters |title=18 Suspected insurgents slain in NATO airstrike in Afghanistan |url=http://latino.foxnews.com/latino/news/2015/01/03/18-suspected-insurgents-slain-in-nato-airstrike-in-afghanistan/ |publisher=Fox News Latino |date=3 January 2015 |access-date=4 January 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150105023702/http://latino.foxnews.com/latino/news/2015/01/03/18-suspected-insurgents-slain-in-nato-airstrike-in-afghanistan/ |archive-date=5 January 2015 |df=dmy-all}}
* {{cite news|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=Afghans Take Over Country's Security |url=http://www.voanews.com/content/afghans-assume-responsibility-for-countrys-security/2581712.html |newspaper=Voice of America |date=1 January 2015 |access-date=6 January 2015}}</ref>
The withdrawal of troops did not mean the withdrawal of military presence. As US troops withdrew from Afghanistan, they were replaced by [[private security companies]] hired by the United States government and the United Nations. Many of these private security companies (also termed [[Military contractor|''military contractors'']]) consisted of ex-Coalition military personnel. This allowed the US and British to continue to be involved in ground actions without the requirement to station their own forces.<ref>{{cite news|title=Afghan interpreter hoping for asylum gets little help from those he worked for|last1=LaPorta|first1=James|url=http://www.jdnews.com/news/20151128/afghan-interpreter-hoping-for-asylum-gets-little-help-from-those-he-worked-for|access-date=24 November 2016|work=Jacksonville Daily News|date=28 November 2015}}</ref>
The Taliban began a resurgence due to several factors. At the end of 2014, the US and NATO combat mission ended and the withdrawal of most foreign forces from Afghanistan reduced the risk the Taliban faced of being bombed and raided. In June 2014, the Pakistani military's [[Operation Zarb-e-Azb]], launched in the [[North Waziristan]] tribal area in June 2014, dislodged thousands of mainly Uzbek, Arab and Pakistani militants, who flooded into Afghanistan and swelled the Taliban's ranks. The group was further emboldened by the comparative lack of interest from the international community and the diversion of its attention to crisis in other parts of the world, such as [[Syrian Civil War|Syria]], [[Iraqi Civil War (2014–2017)|Iraq]] or [[War in Donbass|Ukraine]]. Afghan security forces also lack certain capabilities and equipment, especially air power and reconnaissance. The political infighting in the central government in Kabul and the apparent weakness in governance at different levels are also exploited by the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-35169478|title=Why are the Taliban resurgent in Afghanistan?|publisher=BBC|date=5 January 2016}}</ref>
On 22 June 2015, the Taliban detonated a car bomb outside the [[National Assembly (Afghanistan)|National Assembly]] in [[Kabul]], and Taliban fighters attacked the building with assault rifles and [[Rocket-propelled grenade|RPGs]].<ref name="CNN June2015">{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2015/06/22/asia/afghanistan-kabul-parliament-attack/|title=Taliban attempt attack on Afghan Parliament in Kabul |author=Masoud Popalzai and Jethro Mullen|date=22 June 2015|publisher=CNN|access-date=22 June 2015}}</ref><ref name="Reuters June2015">{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-blast-idUSKBN0P20FM20150622|title=Taliban launch brazen attack on Afghan parliament, seize second district in north|work=Reuters|date=22 June 2015|access-date=22 June 2015|last1=Harooni|first1=Hamid Shalizi}}</ref>
On 12 April 2016, the Taliban announced that they would launch an offensive called [[Operation Omari]].<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0X90D1|title=Taliban announce start of spring offensive in Afghanistan|author=James Mackenzie|date=12 April 2016|publisher=Reuters}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.voanews.com/content/taliban-launches-anti-government-spring-offensive/3280869.html|title=Taliban Launches Anti-Government Spring Offensive|publisher=VOA}}</ref>
As of July 2016, [[Time (magazine)|''Time'' magazine]] estimated that at least 20% of Afghanistan was under Taliban control with southernmost [[Helmand Province]] as major stronghold,<ref>{{cite magazine|url=http://time.com/4402071/afghanistan-war-everyday/|title=When War Is Just Another Day in Afghanistan|magazine=Time|date=18 July 2016}}</ref> while General Nicholson stated that Afghan official armed forces' casualties had risen 20 percent compared to 2015.<ref name="militarytimes">{{cite web|url=http://www.militarytimes.com/story/military/2016/07/28/five-us-troops-wounded-afghanistan-operations-grow/87663788/|title=American troops wounded fighting ISIS in Afghanistan as operations there grow|publisher=military.com|date=28 July 2016}}</ref>
On 22 September 2016, the Afghan government signed a draft peace deal with [[Hezb-e Islami Gulbuddin|Hezb-i-Islami]]. According to the draft agreement, Hezb-i-Islami agreed to cease hostilities, cut ties to extremist groups and respect the Afghan Constitution, in exchange for government recognition of the group and support for the removal of United Nations and American sanctions against its leader [[Gulbuddin Hekmatyar]], who was also promised an honorary post in the government.<ref>[https://www.nytimes.com/2016/09/23/world/asia/afghanistan-peace-deal-hezb-i-islami.html Afghanistan Signs Draft Peace Deal With Faction Led by Gulbuddin Hekmatyar] ''The New York Times'', 23 September 2016.</ref><ref>{{cite web|url=https://www.latimes.com/world/la-fg-afghanistan-agreement-20160922-snap-story.html |title=Afghanistan takes a step toward peace with notorious ex-warlord |work=Los Angeles Times|date=22 September 2016 }}</ref> It was the first peace treaty since the war in Afghanistan started in 2001. Government officials praised the deal as a step towards peace and potentially a deal with the Taliban too.<ref>{{cite web |title=Afghan government signs peace deal with armed group |url=https://www.aljazeera.com/news/2016/9/22/afghanistan-hezb-i-islami-armed-group-signs-peace-deal |website=www.aljazeera.com |language=en}}</ref> However others shared concern due to controversial leader Hekmatyar's alleged war crimes; some parts of Afghan society protested the peace treaty due to his past actions.<ref>{{cite web |last1=Nordland |first1=Rod |title=Afghanistan Signs Draft Peace Deal With Faction Led by Gulbuddin Hekmatyar (Published 2016) |url=https://www.nytimes.com/2016/09/23/world/asia/afghanistan-peace-deal-hezb-i-islami.html |website=The New York Times |date=September 22, 2016}}</ref>
In early January 2017, the ''Marine Corps Times'' reported that Afghan forces seek to rebuild, following an exhausting 2016 fighting season; 33 districts, spread across 16 Afghan provinces, were under insurgent control whilst 258 are under government control and nearly 120 districts remained "contested".<ref name="marinecorpstimes" /> According to an inspector general, the Afghan army comprises about 169,000 soldiers, but in 2016 they suffered a 33 percent attrition rate—a 7 percent increase from 2015.<ref name="marinecorpstimes" /> On 9 February 2017, [[John W. Nicholson Jr.|General John Nicholson]] told [[United States Congress|Congress]] that NATO and allied forces in Afghanistan are facing a "stalemate" and that he needed a few thousand additional troops to more effectively train and advise Afghan soldiers. He also asserted that Russia was trying to "legitimize" the Taliban by creating the "false narrative" that the militant organization has been fighting the Islamic State and that Afghan forces have not, he asserted Russia's goal, was "to undermine the United States and NATO" in Afghanistan. However, he said that the area in which Islamic State fighters operate in Afghanistan had been greatly reduced.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/02/09/us/politics/us-afghanistan-troops.html?_r=0|title=U.S. General Seeks 'a Few Thousand' More Troops in Afghanistan|work=The New York Times|date=9 February 2017}}</ref>
On 21 April 2017, the Taliban [[2017 Camp Shaheen attack|attacked Camp Shaheen]] near Mazar-e-Sharif, killing over 140 256 Afghan soldiers.<ref>"[http://www.aljazeera.com/news/2017/04/taliban-attacks-key-military-base-north-afghanistan-170421134021613.html Taliban fighters attack Afghan army base, 'killing 140']". Al Jazeera. 22 April 2017.</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2017/apr/21/50-afghan-soldiers-killed-taliban-suicide-attackers-army-base |title=Taliban kill more than 140 Afghan soldiers at army base | World news |work=The Guardian |date=21 April 2017 |access-date=2 June 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2017/04/taliban-kills-more-than-100-afghan-soldiers-in-suicide-assault.php |title=Taliban kills more than 140 Afghan soldiers in suicide assault |date=22 April 2017 |publisher=Longwarjournal.org |access-date=2 June 2017}}</ref>
The bloody 2017 Taliban spring offensive was named [[Operation Mansouri]].<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-announce-start-of-spring-offensive/2017/04/27/1f4e95e0-2bb7-11e7-9081-f5405f56d3e4_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20170505035856/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/taliban-announce-start-of-spring-offensive/2017/04/27/1f4e95e0-2bb7-11e7-9081-f5405f56d3e4_story.html|url-status=dead|archive-date=5 May 2017|title=Taliban announce spring offensive, vow to build institutions|newspaper=The Washington Post|date=28 April 2017}}</ref>
[[File:7 Dec. 2016 CJCS USO Holiday Tour - Afghanistan 161207-D-PB383-029 (31348343042).jpg|thumb|Actress [[Scarlett Johansson]] meets with US service members during a troop engagement at [[List of NATO installations in Afghanistan|Forward Operation Base Gamberi]], Afghanistan, December 2016]]
The ''Washington Post'' reported that on 20 November 2017, [[John W. Nicholson Jr.|General John Nicholson]] announced that US aircraft were targeting drug production facilities in Afghanistan under a new strategy aimed at cutting off Taliban funding, saying that the Taliban was "becoming a criminal organization" that was earning about $200 million a year from drug-related activities. President Ashraf Ghani strongly endorsed the new campaign of US and Afghan airstrikes against the Taliban-run narcotic centers.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghan-leaders-in-helmand-criticize-us-airstrikes-on-taliban-drug-labs/2017/11/21/7130d556-cec5-11e7-a87b-47f14b73162a_story.html|title=Afghan leaders in Helmand criticize U.S. airstrikes on Taliban drug labs|newspaper=The Washington Post|date=21 November 2017}}</ref>
==== კუნდუზის ბრძოლა ====
Heavy fighting occurred in the Kunduz province,<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-offensive-idUSKBN0NL1M920150430|title=Afghan forces struggle to drive back Taliban from besieged city|publisher=Reuters|date=30 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-war-idUSKBN0NI0YA20150427|title=Heavy fighting as Taliban attack northern Afghan city|publisher=Reuters|date=27 April 2015}}</ref> which was the site of [[Counterinsurgency in Northern Afghanistan|clashes from 2009 onwards]]. In May 2015, flights into the Northern city of [[Kunduz]] were suspended due to weeks of clashes between the Afghan security forces and the Taliban outside the city.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/afghanistan-war-idUSKBN0NS1TL20150507|title=Flights to besieged Afghan city cancelled as Taliban, army clash|publisher=Reuters|date=7 May 2015}}</ref> The intensifying conflict in the Northern [[Char Dara District]] within the [[Kunduz province]] led the Afghan government to enlist local militia fighters to bolster opposition to the Taliban insurgency.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/afghanistan-militias-idUSKBN0O70XE20150522|title=INSIGHT – Stretched Afghan army falls back on militias to help defend Kunduz|publisher=Reuters|date=22 May 2015}}</ref> In June, the Taliban intensified attacks around the Northern city of [[Kunduz]] as part of a major offensive in an attempt to capture the city.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-33215948|title=Afghans counter Taliban offensive in northern Kunduz province|work=BBC News|date=21 June 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/06/22/world/asia/taliban-and-afghan-government-dispute-status-of-kunduz.html?_r=0|title=Taliban and Afghan Government Dispute Status of Kunduz|work=The New York Times|date=21 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.smh.com.au/world/afghanistan-taliban-advance-on-key-northern-city-20150621-ghtu5f.html|title=Afghanistan: Taliban advance on key northern city|work=The Sydney Morning Herald|date=21 June 2015}}</ref> Tens of thousands of inhabitants were displaced internally by the fighting. The government recaptured the Char Dara district after roughly a month of fighting.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKBN0P30OA20150623|title=Afghan forces recapture key district from Taliban|date=23 June 2015|publisher=Reuters}}</ref>
In late September, Taliban forces launched an attack on Kunduz, seizing several outlying villages and entering the city. The Taliban stormed the regional hospital and clashed with security forces at the nearby university. The fighting saw the Taliban attack from four different districts: Char Dara to the West, Aliabad to the Southwest, Khanabad to the East and Imam Saheb to the North.<ref name="Guardian Kunduz" /><ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attack-idUSKCN0RS0A820150928|title=Afghan Taliban seize Kunduz city center in landmark gain|date=28 September 2015|work=Reuters|access-date=29 September 2015|last1=Hamdard|first1=Feroz Sultani}}</ref> The Taliban took the Zakhel and Ali Khel villages on the highway leading south, which connects the city to Kabul and Mazar-e Sharif through Aliabad district, and reportedly made their largest gains in the Southwest of Kunduz, where some local communities had picked up weapons and supported the Taliban.<ref name="Guardian Kunduz">{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2015/sep/28/taliban-attempt-to-invade-key-afghan-city-kunduz|title=Taliban attempt to capture key Afghan city|author=Sune Engel Rasmussen |date=28 September 2015|work=The Guardian|access-date=28 September 2015}}</ref> Taliban fighters had allegedly blocked the route to the Airport to prevent civilians fleeing the city.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2015/09/taliban-fighters-raid-kunduz-afghanistan-150928070609618.html|title=Taliban fighters raid Kunduz in Afghanistan|publisher=Al Jazeera|access-date=29 September 2015}}</ref> One witness reported that the headquarters of the [[National Directorate of Security]] was set on fire.<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/news/2015-09-29/taliban-seize-half-of-major-afghan-city-police/6811692|title=Taliban seizes control of major Afghan city Kunduz for first time since US-led invasion|date=28 September 2015|publisher=ABC News|access-date=29 September 2015}}</ref> Kunduz was recaptured by Afghan and American forces on 14 October 2015.
==== თალიბანის მოლაპარაკებები და შიდა ბრძოლები ====
China attempted to negotiate with the Taliban in 2016, as the Afghan security situation affects its own separatist groups, and economic activity with Pakistan. The Taliban declined.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-qatar-afghanistan-idUSKBN0NO0M920150503|title=Taliban, Afghan figures talk ceasefire but fail to agree|date=3 May 2015|work=Reuters|last1=Ahmad|first1=Amena Bakr}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-talks-idUSKBN0M81A720150312|title=Exclusive: Secret meetings in Pakistan expose obstacles to Afghan peace talks|date=12 March 2015|work=Reuters|last1=Zahra-Malik|first1=Jibran Ahmad}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-china-idUSKCN0IV1EB20141111|title=Exclusive: China seeks greater role in Afghanistan with peace talk push|date=11 November 2014|work=Reuters|last1=Donati|first1=Jessica}}<br />{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-pakistan-china-idUSKBN0LG1UP20150212|title=China offers to mediate in stalled Afghan Taliban peace talks|date=12 February 2015|work=Reuters|last1=Golovnina|first1=Maria}}</ref><ref name="Aljazeera" />
The bombing of the Kabul parliament has highlighted differences within the Taliban in their approach to peace talks.<ref name="economistjune">{{cite news|url=https://www.economist.com/news/asia/21655045-when-even-failure-success|title=Attack on Afghanistan's parliament – When even failure is success|date=24 June 2015|newspaper=The Economist}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.voanews.com/content/afghan-peace-talks-expose-rifts-in-taliban-leadership/2835089.html|title=Afghan Peace Talks Expose Rifts in Taliban Leadership|date=24 June 2015|publisher=VOA News}}</ref> In April 2016, President Ashraf Ghani "pulled the plug" on the Afghan governments failing effort to start peace talks with the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.latimes.com/world/afghanistan-pakistan/la-fg-afghanistan-taliban-20160425-story.html|title=No more peace talks with Taliban, Afghanistan's president says|work=Los Angeles Times|date=25 April 2016}}</ref> Additionally, due to the integration of Haqqani Networks into the Taliban leadership, it would become harder for peace talks to take place.<ref name="nytimes.com 2">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/05/08/world/asia/haqqanis-steering-deadlier-taliban-in-afghanistan-officials-say.html?_r=0|title=Haqqanis Steering Deadlier Taliban in Afghanistan, Officials Say|work=The New York Times|date=7 May 2016}}</ref><ref name="ABC news">{{cite web|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/afghanistan-faces-tough-battle-haqqanis-unify-taliban-38948820|archive-url=https://web.archive.org/web/20160508085857/http://abcnews.go.com/International/wireStory/afghanistan-faces-tough-battle-haqqanis-unify-taliban-38948820|url-status=dead|archive-date=8 May 2016|title=Afghanistan Faces Tough Battle as Haqqanis Unify the Taliban |publisher=ABC news|date=7 May 2016}}</ref> Although leader of the Taliban, [[Hibatullah Akhundzada|Haibatullah Akhundzada]], said a peace agreement was possible if the government in Kabul renounced its [[Resolute Support Mission|foreign allies]].<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-taliban-idUSKCN0ZI0AR|title=Taliban leader says foreigners must quit Afghanistan for peace|date=2 July 2016|publisher=Reuters|access-date=6 July 2016}}</ref>
On 11 November 2015, it was reported that infighting had broken out between different Taliban factions in Zabul Province. Fighters loyal to the new Taliban leader Mullah Akhtar Mansoor fought a pro-ISIL splinter faction led by Mullah Mansoor Dadullah. Even though Dadullah's faction enjoyed the support of foreign ISIL fighters, including Uzbeks and Chechens, it was reported that Mansoor's Taliban loyalists had the upper hand. According to Ghulam Jilani Farahi, provincial director of security in Zabul, more than 100 militants from both sides were killed since the fighting broke out.<ref>{{cite web|url=http://www.worldbulletin.net/asia-pacific/166221/taliban-on-taliban-turf-war-erupts-in-afghanistan|title=Taliban-on-Taliban turf war erupts in Afghanistan|work=worldbulletin News|access-date=15 November 2015}}</ref> The infighting has continued into 2016; on 10 March 2016, officials said that the Taliban clashed with the Taliban splinter group (led by Muhammad Rasul) in the Shindand district of [[Herat]] with up to 100 militants killed; the infighting has also stifled peace talks.<ref name="the guardian">{{cite web|date=10 March 2016|title=Dozens killed in clashes between rival Taliban factions in Afghanistan|url=https://www.theguardian.com/world/2016/mar/10/dozens-killed-clashes-rival-taliban-factions-afghanistan-herat|work=The Guardian}}</ref><ref name="US department of defence">{{cite web|date=14 April 2016|title=Number of ISIL Fighters in Afghanistan Drops Significantly, Official Says|url=http://www.defense.gov/News-Article-View/Article/721629/number-of-isil-fighters-in-afghanistan-drops-significantly-official-says|publisher=US Department of Defense|access-date=31 August 2017|archive-date=12 July 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160712165253/http://www.defense.gov/News-Article-View/Article/721629/number-of-isil-fighters-in-afghanistan-drops-significantly-official-says|url-status=dead}}</ref>
As a result of the infighting, which has resulted in Mansour being consumed with a campaign to quell dissent against his leadership; [[Sirajuddin Haqqani]], chief of the [[Haqqani Network]] was selected to become the deputy leader of the Taliban in the summer of 2015, during a leadership struggle within the Taliban. Sirajuddin and other Haqqani leaders increasingly ran the day-to-day military operations for the Taliban, in particular; refining urban terrorist attacks and cultivating a sophisticated international fund-raising network, they also appointed Taliban governors and began uniting the Taliban. As a result, the Haqqani Network is now closely integrated with the Taliban at a leadership level, and is growing in influence within the insurgency, whereas the network was largely autonomous before, and there are concerns that the fighting is going to be deadlier. Tensions with the Pakistani military have also been raised because American and Afghan officials accuse them of sheltering the Haqqanis as a proxy group.<ref name="nytimes.com 2" /><ref name="ABC news" />
==== ბრძოლები ჰელმადში ====
In 2015 the Taliban began an offensive in [[Helmand Province]], taking over parts of the Province. By June 2015, they had seized control of [[Dishu District|Dishu]] and [[Baghran District|Baghran]] killing 5,588 Afghan government security forces (3,720 of them were police officers).<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/06/14/world/asia/taliban-police-base-southern-afghanistan.html?_r=0|title=Taliban Attack Police Base in Afghanistan, Killing 17|work=The Telegraph |date=13 June 2015}}</ref> By the end of July, the Taliban had overrun [[Nawzad District]]<ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2015/07/taliban-seize-district-in-helmand-province.php|title=Taliban seize district in Helmand province|work=The Long War Journal|date=30 July 2015}}</ref> and on 26 August, the Taliban took control of [[Musa Qala District|Musa Qala]].<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/08/27/world/asia/nato-soldiers-in-helmand-province-afghanistan-killed-by-attackers-in-security-uniforms.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20150826082654/http://www.nytimes.com/2015/08/27/world/asia/nato-soldiers-in-helmand-province-afghanistan-killed-by-attackers-in-security-uniforms.html |archive-date=2015-08-26 |url-access=subscription |url-status=live|title=Two Setbacks for Coalition in Afghanistan|work=The New York Times|date=26 August 2015}}</ref> In October 2015, Taliban forces had attempted to take [[Lashkar Gah]]; the capital of Helmand province, the Afghan's 215th Corps and special operations forces launched a counteroffensive against the Taliban in November,<ref>{{cite web|url=https://abcnews.go.com/Politics/wireStory/us-airstrikes-target-islamic-state-afghanistan-36870144 |title=US Airstrikes Target Islamic State in Afghanistan |publisher=ABC News |date=11 February 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160212082932/http://abcnews.go.com/Politics/wireStory/us-airstrikes-target-islamic-state-afghanistan-36870144 |archive-date=12 February 2016 }}</ref> Whilst the assault was repelled, Taliban forces remained dug into the city's suburbs as of December 2015.<ref name="Prepare 200 Graves Times">{{cite news|date=23 December 2015 |title=Prepare 200 graves, warn Sangin police besieged by Taliban |url=http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/asia/afghanistan/article4647910.ece |newspaper=The Times }}</ref>
December 2015 saw a renewed Taliban offensive in Helmand focused on the town of [[Sangin]]. The Sangin district fell to the Taliban on 21 December after fierce clashes that killed more than 90 soldiers in two days.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/2015/12/taliban-gain-ground-fight-afghanistan-helmand-151221054627572.html|title=Fierce fight for Helmand as Afghan Taliban gains ground|publisher=Al Jazeera|date=21 December 2015}}</ref> It was reported that 30 members of the [[Special Air Service|SAS]] alongside 60 US special forces operators joined the Afghan Army in the Battle to retake parts of Sangin from Taliban insurgents,<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-gb/news/uknews/sas-in-battle-to-stop-taliban-overrunning-sangin/ar-BBnOfYr?ocid=spartandhp|title=SAS in battle to stop Taliban overrunning Sangin|work=The Telegraph|date=22 December 2015}}</ref> in addition, about 300 US troops and a small number of British remained in Helmand to advise Afghan commanders at the [[corps]] level.<ref name="auto2017">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2016/01/26/the-u-s-was-supposed-to-leave-afghanistan-by-2017-now-it-might-take-decades/|title=The U.S. was supposed to leave Afghanistan by 2017. Now it might take decades.|newspaper=The Washington Post|date=26 January 2016}}</ref><ref>{{cite web |work=Telegraph |url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12063664/British-military-deployed-to-Afghanistan-Why-Sangin-matters.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12063664/British-military-deployed-to-Afghanistan-Why-Sangin-matters.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live |title=British military deployed to Afghanistan: Why Sangin matters |date=22 December 2015}}</ref> Senior American commanders said that the Afghan troops in the province have lacked effective leaders as well as the necessary weapons and ammunition to hold off persistent Taliban attacks. Some Afghan soldiers in Helmand have been fighting in tough conditions for years without a break to see their family, leading to poor morale and high desertion rates.<ref name="auto2017" />
[[File:TAAC-E advisers emphasize Afghan police logistics in Nangarhar 150106-A-VO006-013.jpg|thumb|US Army soldier in Nangarhar Province, 6 January 2015]]
In early February 2016, Taliban insurgents renewed their assault on Sangin, after previously being repulsed in December 2015, launching a string of ferocious attacks on Afghan government forces earlier in the month. As a result, the United States] decided to send troops from the 2nd Battalion, [[87th Infantry Regiment (United States)|87th Infantry Regiment]], [[10th Mountain Division]], in order to prop up the Afghan [[215th Corps (Afghanistan)|215th Corps]] in Helmand province, particularly around Sangin, joining US special operations forces already in the area.<ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/politics/2016/02/11/us-army-orders-hundreds-soldiers-back-to-southern-afghanistan.html|title=US Army orders hundreds of soldiers back to southern Afghanistan|publisher=Fox News|date=11 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2016/feb/07/taliban-close-to-capturing-sangin-as-militants-step-up-assault-on-helmand|title=Taliban 'close to capturing Sangin' as militants step up assault on Helmand|work=The Guardian|date=7 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12145815/Taliban-are-close-to-overrunning-Sangin-where-106-British-soldiers-died.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220110/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/12145815/Taliban-are-close-to-overrunning-Sangin-where-106-British-soldiers-died.html |archive-date=10 January 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Taliban are 'close to overrunning Sangin' where 106 British soldiers died|work=The Telegraph|date=8 February 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-military-idUSKCN0VI0FX?feedType=RSS&feedName=topNews|title=U.S. troop reinforcements head for embattled southern Afghan province|publisher=Reuters|date=9 February 2016}}</ref><ref name="the New York Times">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/03/16/world/asia/a-5th-district-in-helmand-province-falls-to-the-taliban.html?_r=0|title=A 5th District in Helmand Province Falls to the Taliban|work=The New York Times|date=15 March 2016}}</ref> On 14 March 2016, [[Khanneshin]] District in Helmand Province fell to the Taliban; and district by district, Afghan troops were retreating back to urban centers in Helmand.<ref name="Aljazeera">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2016/03/afghanistan-taliban-won-talk-winning-pakistan-isis-160322054137025.html |title=Afghanistan: Taliban won't talk because it is winning|publisher=Al Jazeera|date=22 March 2016}}</ref><ref name="the New York Times" /> In early April 2016, 600 Afghan troops launched a major offensive to retake Taliban-occupied areas of Sangin and the area around it,<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-35984894|title=Afghan forces face 'decisive' battle in Helmand|work=BBC News|date=7 April 2016}}</ref> an Afghan army offensive to retake the town of Khanisheen was repelled by the Taliban, desertions from the army in the area are rife.<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/2016/04/11/middleeast/afghanistan-helmand-taliban-soldiers/|title=Afghan soldiers desert as Taliban threaten key Helmand capital|publisher=CNN|date=11 April 2016}}</ref>
[[File:TAAC-E advisers observe progress in Afghan police logistics 150217-A-VO006-028.jpg|thumb|[[Train Advise Assist Command – East|TAAC-E]] advisers in February 2015]]
Despite US airstrikes, militants besieged Lashkar Gah, reportedly controlling all roads leading to the city and areas a few kilometres away. The US stepped up airstrikes in support of Afghan ground forces. Afghan forces in Lashkar Gah were reported as "exhausted" whilst police checkpoints around the capital were falling one by one; whilst the Taliban sent a new elite commando force into Helmand called "[[Red Group|Sara Khitta]]" in Pashto.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/04/former-afghan-president-criticises-foreign-led-combat-against-Taliban|archive-url=https://web.archive.org/web/20160805231920/https://www.theguardian.com/world/2016/aug/04/former-afghan-president-criticises-foreign-led-combat-against-taliban|url-status=dead|archive-date=5 August 2016|title=US airstrikes undermining Afghan security, says former president|work=The Guardian|date=4 August 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-helmand-capital-may-fall-to-taliban-10529673|title=Afghanistan: Helmand Capital May Fall To Taliban|publisher=Sky News|date=9 August 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/talibans-new-commando-force-tests-afghan-armys-strength/2016/08/06/406be986-5beb-11e6-8b48-0cb344221131_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20160807161247/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/talibans-new-commando-force-tests-afghan-armys-strength/2016/08/06/406be986-5beb-11e6-8b48-0cb344221131_story.html|url-status=dead|archive-date=7 August 2016|title=Taliban's new commando force tests Afghan army's strength|newspaper=The Washington Post|date=6 August 2016}}</ref> Afghan security forces beat back attacks by Taliban fighters encroaching on Chah-e-Anjir, just 10 km from Lashkar Gah; Afghan special forces backed by US airstrikes battled increasingly well-armed and disciplined Taliban militants. An Afghan special forces commander said "The Taliban have heavily armed, uniformed units that are equipped with night vision and modern weapons."<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-helmand-idUSKCN10P0KO?il=0|title=Taliban 'special forces' lead Helmand assault: Afghan officials|publisher=Reuters|date=14 August 2016}}</ref> On 22 August 2016, the US announced that 100 US troops were sent to Lashkar Gah to help prevent the Taliban from overrunning it, in what Brigadier General Charles Cleveland called a "temporary effort" to advise the Afghan police.<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/us-news/2016/aug/22/us-troops-sent-afghanistan-taliban-lashkar-gah|title=Over a hundred US troops sent to Lashkar Gah to battle Taliban|work=The Guardian|date=22 August 2016}}</ref>
[[File:Capt. Tim Six takes off for a combat sortie in an F-16 Fighting Falcon at Bagram Airfield (25880599985).jpg|thumb|A USAF [[F-16 Fighting Falcon]] takes off at Bagram Airfield for a combat sortie, 14 March 2016]]
On 31 December 2016, the Taliban continued their assault on the province with attacks on Sangin and Marjah districts.<ref>{{cite web|url=https://www.stripes.com/news/taliban-ramp-up-attacks-in-southwestern-afghanistan-as-nato-casualties-hit-a-low-1.447089|title=Taliban ramp up attacks in southwestern Afghanistan as NATO casualties hit a low|work=Stars and Stripes|date=2 January 2017}}</ref> Some estimated suggest the Taliban had retaken more than 80% of Helmand province.<ref name="marinecorpstimes">{{cite web|url=https://www.marinecorpstimes.com/articles/marines-afghanistan-taliban-task-force|title=The U.S. Marines are sending a task force back to Afghanistan's Helmand province|work=Marine Corps Times|date=6 January 2017}}</ref> During the early hours of 23 March 2017 [[Sangin District|Sangin district]] was captured by the Taliban as they had overrun the district center, the town of [[Sangin]]. During earlier phase of the war almost a quarter of British casualties were caused by fighting for the town, while more recently hundreds of Afghan troops lost their lives defending it.<ref>{{cite news|url=http://www.foxnews.com/world/2017/03/23/taliban-take-key-afghan-district-in-south-killed-in-north.html|title=Taliban take key Afghan district in south; 9 killed in north|date=23 March 2017|publisher=Fox News|access-date=23 March 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-39365330|title=Afghan Taliban capture city of Sangin|date=23 March 2017|work=BBC News|access-date=23 March 2017}}</ref> On 29 April 2017, the US deployed an additional 5,000 Marines to the Southern Helmand Province.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtontimes.com/news/2017/may/4/us-may-send-up-to-5000-more-troops-to-afghanistan/|title=U.S. may send up to 5,000 more troops to Afghanistan|date=24 May 2017|work=Washington Times|access-date=31 December 2017}}</ref>
==== ისლამური სახელმწიფოს გამოჩენა ====
In mid-January 2015, the [[Islamic State of Iraq and the Levant|Islamic State caliphate]] established a branch in Afghanistan called [[Islamic State of Iraq and the Levant – Khorasan Province|Khorasan]] (ISKP, or ISIS-K) and began recruiting fighters<ref name="ISIL confirmed to have presence in Afghanistan">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/asia/2015/01/afghan-officials-confirm-isil-presence-201511815245847478.html|title=Officials confirm ISIL present in Afghanistan|publisher=Al Jazeera|access-date=6 February 2015}}</ref> and clashing with the Taliban.<ref name="cbsnews.com1">{{cite web|url=https://www.cbsnews.com/news/isis-active-in-south-afghanistan-officials-confirm-for-first-time/|title=ISIS active in south Afghanistan, officials confirm for first time|date=12 January 2015|publisher=CBS News|access-date=6 February 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://foreignpolicy.com/2015/01/22/capture-the-flag-in-afghanistan/|title=Capture the Flag in Afghanistan|work=Foreign Policy|access-date=6 February 2015}}</ref> It was created after pledging allegiance to the self-assumed worldwide caliph [[Abu Bakr al-Baghdadi]].<ref>{{cite web |url=http://edition.cnn.com/2016/01/20/politics/afghanistan-isis-state-department-pentagon/index.html|title=U.S. forces can now pursue ISIS in Afghanistan|publisher=CNN|date=20 January 2016}}</ref> On 18 March, Hafiz Wahidi, ISIL's replacement deputy Emir in Afghanistan, was killed by the Afghan Armed Forces, along with 9 other ISIL militants accompanying him.<ref name="ISIL Afghan replacement deputy killed">{{cite web|url=http://www.almasdarnews.com/article/afghan-army-kills-commander-of-isil-affiliate/|title=Afghan Army Kills Commander of ISIL Affiliate|work=Al-Masdar News|date=18 March 2015}}</ref> In January 2016, the US government sent a directive to [[the Pentagon]] which granted new legal authority for the US military to go on the offensive against Militants affiliated with the ISIL-KP, after the State Department announced the designation of ISIS in Afghanistan and Pakistan as a foreign terrorist organization. The number of militants started with around 60 or 70, with most of them coming over the border with Pakistan but eventually ranged between 1,000 and 3,000 militants,<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-35595446|title=How IS has been making enemies in Afghanistan|work=BBC News|date=21 February 2016}}</ref> mainly defectors from the [[Islamic Emirate of Afghanistan|Afghan]] and the [[Tehrik-i-Taliban Pakistan|Pakistani]] Taliban, and is generally confined to [[Nangarhar Province]] but also has/had a presence in [[Kunar province]].<ref name="bbc.co.uk" /><ref>{{cite web|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2016/01/state-department-lists-islamic-states-khorasan-province-as-foreign-terrorist-organization.php|title=State Department lists Islamic State's 'Khorasan Province' as Foreign Terrorist Organization|work=The Long War Journal|date=14 January 2016}}</ref>
[[File:U.S. Army CH-47 Chinook helicopter pilots fly near Jalalabad, Afghanistan, April 5, 2017.jpg|thumb|USAF pilots fly a CH-47 Chinook in Nangarhar, April 2017]]
On 23 July 2016, Afghan and US forces began an offensive to clear Nangarhar province of Islamic State militants hours after the [[July 2016 Kabul bombing|Kabul bombing]], the operation was dubbed "Wrath of the Storm" involving both Afghan regular army and special forces and is the Afghan army's first major strategic offensive of the summer. The estimated size of the ISIL-KP in January 2016 was around 3,000, but by July 2016 the number had been reduced to closely 1,000 to 1,500, with 70% of its fighters come from the TTP.<ref name="militarytimes" /><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-operations-idUSKCN10A0FE|title=Afghan troops press offensive against Islamic State|publisher=Reuters|date=30 July 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-36892100|title=Key Islamic State leader Saad Emarati 'killed in Afghanistan'|work=BBC news|date=26 July 2016}}</ref>
The ''Army Times'' reported that in early March 2017, American and Afghan forces launched Operation Hamza to "flush" ISIS-K from its stronghold in eastern Afghanistan, engaging in regular ground battles.<ref>{{cite web|url=https://www.armytimes.com/articles/two-army-rangers-killed-fighting-isis-in-aghanistan-identified|title=Army Rangers killed in Afghanistan were possible victims of friendly fire|work=Army Times|date=28 April 2017}}</ref> In April 2017, the ''Washington Post'' reported that Captain Bill Salvin, a spokesman for NATO's mission to Afghanistan, said that Afghan and international forces had reduced ISIS-K controlled territory in Afghanistan by two-thirds and had killed around half their fighters in the previous two years. Since the beginning of 2017, 460 airstrikes against terrorists (with drone strikes alone killing more than 200 IS militants); he added that the affiliate has an estimated 600-800 fighters in two eastern Afghan provinces.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/us-cites-progress-against-islamic-state-in-afghanistan/2017/04/06/70609d38-1ace-11e7-8598-9a99da559f9e_story.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20170406151311/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/us-cites-progress-against-islamic-state-in-afghanistan/2017/04/06/70609d38-1ace-11e7-8598-9a99da559f9e_story.html|url-status=dead|archive-date=6 April 2017|title=US cites progress against Islamic State in Afghanistan|newspaper=The Washington Post|date=6 April 2017}}</ref>
On 15 September 2017, the ''New York Times'' reported that the CIA was seeking authority to conduct its own [[drone strikes in Afghanistan]] and other war zones, according to current and former intelligence and military officials, and that the change in authority was being considered by the White House as part of the new strategy despite concerns by the Pentagon.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/09/15/us/politics/cia-drone-strike-authority-afghanistan.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20170915093218/https://www.nytimes.com/2017/09/15/us/politics/cia-drone-strike-authority-afghanistan.html |archive-date=2017-09-15 |url-access=subscription |url-status=live|title= C.I.A. Wants Authority to Conduct Drone Strikes in Afghanistan for the First Time|work=The New York Times|date=15 September 2017}}</ref> On 19 September 2017, the Trump Administration deployed another 3,000 US troops to Afghanistan. They would add to the approximately 11,000 US troops already serving in Afghanistan, bringing the total to at least 14,000 US troops stationed in Afghanistan.<ref>{{cite web|url=https://www.vox.com/world/2017/9/19/16227730/trump-afghanistan-3000-troops-mattis|title=Trump is sending more than 3,000 troops to Afghanistan|date=19 September 2017|publisher=Vox}}</ref> On 4 October 2017, Fox News reported that Defense Secretary Jim Mattis approved a change in rules of engagement as part of the new strategy so that there is no longer a requirement for US troops to be in contact with enemy forces in Afghanistan before opening fire.<ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/us/2017/10/04/us-relaxes-rules-engagement-troops-in-afghanistan-to-defeat-taliban.html|title=US relaxes rules of engagement to help troops in Afghanistan defeat Taliban|publisher=Fox News|date=4 October 2017}}</ref>
=== Peace უვერტიურა (2018–2020) ===
[[File:Taliban insurgency in Afghanistan (2015–present).svg|thumb|Map showing insurgent (white) and government-controlled (red) areas of Afghanistan in January 2019.]]
In January 2018, the Taliban were openly active in 70% of the country (being in full control of 14 districts and have an active and open physical presence in a further 263) and the Islamic State was more active in the country than ever before. Following attacks by the Taliban (including the [[Kabul ambulance bombing]] on 27 January which killed over 100 people) and Islamic State that killed scores of civilians, President Trump and Afghan officials decided to rule out any talks with the Taliban.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-42863116|title=Taliban threaten 70% of Afghanistan, BBC finds|publisher=BBC|date=31 January 2018|access-date=21 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180814141430/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-42863116|archive-date=14 August 2018|url-status=live}}</ref> However, on 27 February 2018, following an increase in violence, Afghan President [[Ashraf Ghani]] proposed unconditional peace talks with the Taliban, offering them recognition as a legal political party and the release of the Taliban prisoners. The offer was the most favorable to the Taliban since the war started. It was preceded by months of national consensus building, which found that Afghans overwhelmingly supported a negotiated end to the war.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/03/11/opinion/peace-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311221826/https://www.nytimes.com/2018/03/11/opinion/peace-taliban.html |archive-date=2018-03-11 |url-access=subscription |url-status=live|title=Opinion | An Unprecedented Peace Offer to the Taliban|first=Hekmat Khalil|last=Karzai|date=11 March 2018|newspaper=The New York Times}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-afghanistan-taliban-peace-20180228-story.html|title=Afghanistan offers amnesty to the Taliban in a bid to end 16-year war|date=28 February 2018|website=Los Angeles Times}}</ref> Two days earlier, the Taliban had called for talks with the US, saying "It must now be established by America and her allies that the Afghan issue cannot be solved militarily. America must henceforth focus on a peaceful strategy for Afghanistan instead of war."<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2018/02/28/589426780/afghan-president-urges-taliban-to-talk-peace-offering-political-recognition|title=Afghan President Urges Taliban To Talk Peace, Offering Political Recognition|website=NPR|date=28 February 2018|publisher=[[NPR]]|last1=Dwyer|first1=Colin}}</ref> On 27 March 2018, a conference of 20 countries in [[Tashkent]], [[Uzbekistan]], backed the Afghan government's peace offer.<ref>{{Cite web|url=https://www.rferl.org/a/uzbekistan-offers-host-talks-taliban-afghanistan/29127849.html|title=Tashkent Conference Backs Afghan Government's Peace Offer |publisher=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref> The Taliban did not publicly respond to Ghani's offer.
In July 2018 the Taliban carried out the [[Battle of Darzab (2018)|Darzab offensive]] and captured Darzab District following the surrender of [[Daesh|ISIL-K]] to the Afghan Government. In August the Taliban launched a series of offensives, the largest being the [[Ghazni offensive]]. During the Ghazni offensive, the Taliban seized [[Ghazni]], Afghanistan's sixth-largest city for several days but eventually retreated.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/av/world-asia-45563044/ex-blackwater-ceo-s-plan-to-end-the-war-in-afghanistan|title=Ex-Blackwater CEO's plan to end the war in Afghanistan|access-date=18 September 2018|work=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20180918204054/https://www.bbc.com/news/av/world-asia-45563044/ex-blackwater-ceo-s-plan-to-end-the-war-in-afghanistan|archive-date=18 September 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/08/afghanistan-camp-david/537324/|title=Erik Prince's Plan to Privatize the War in Afghanistan|access-date=18 August 2018|publisher=The Atlantic|archive-url=https://web.archive.org/web/20180818230112/https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/08/afghanistan-camp-david/537324/|archive-date=18 August 2018|url-status=live|date=18 August 2017}}</ref>
On 25 January 2019, Afghanistan's president [[Ashraf Ghani]] said that more than 45,000 members of the Afghan security forces had been killed since he became president in 2014. He also said that there had been fewer than 72 international casualties during the same period.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-47005558|title=Staggering Afghan death toll revealed|date=25 January 2019|access-date=25 January 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190125190922/https://www.bbc.com/news/world-asia-47005558|archive-date=25 January 2019|url-status=live}}</ref> A January 2019 report by the US government estimated that 53.8% of Afghanistan's districts were controlled or influenced by the government, with 33.9% contested and 12.3% under insurgent control or influence.<ref>{{cite news| issn = 0362-4331| last = Nordland| first = Rod| title = Afghan Government Control Over Country Falters, US Report Says| work = The New York Times| access-date = 24 May 2019| date = 1 February 2019| url = https://www.nytimes.com/2019/01/31/world/asia/afghanistan-taliban-territory-control.html| archive-url = https://web.archive.org/web/20190524223019/https://www.nytimes.com/2019/01/31/world/asia/afghanistan-taliban-territory-control.html| archive-date = 24 May 2019| url-status = live}}</ref>
On 30 April 2019, Afghan government forces undertook clearing operations directed against both [[ISIS-K]] and the Taliban in eastern [[Nangarhar Province]], after the two groups fought for over a week over a group of villages in an area of illegal [[talc]] mining. The [[National Directorate of Security]] claimed 22 ISIS-K fighters were killed and two weapons caches destroyed, while the Taliban claimed US-backed Afghan forces killed seven civilians; a provincial official said over 9,000 families had been displaced by the fighting.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attacks/afghan-forces-launch-attacks-to-clear-warring-militants-from-east-afghanistan-idUSKCN1S61BI|title=Afghan forces launch attacks to clear warring militants from east Afghanistan|last=Sediqi|first=Abdul Qadir|work=[[Reuters]]|access-date=1 May 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190511115943/https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-attacks/afghan-forces-launch-attacks-to-clear-warring-militants-from-east-afghanistan-idUSKCN1S61BI|archive-date=11 May 2019|url-status=live}}</ref> On 28 July 2019, President [[Ashraf Ghani]]'s running mate [[Amrullah Saleh]]'s office was attacked by a suicide bomber and a few militants. At least 20 people were killed and 50 injured, with Saleh also amongst the injured ones. During the six-hour-long operation, more than 150 civilians were rescued and three militants were killed.<ref>{{cite web|url=https://uk.reuters.com/article/uk-afghanistan-blast/at-least-20-killed-50-injured-in-attack-on-vp-candidates-office-in-kabul-government-idUKKCN1UO0BO?rpc=401&|title=At least 20 killed, 50 injured in attack on VP candidate's office in Kabul – government|access-date=28 July 2019|publisher=Reuters}}</ref>
By August, the Taliban controlled more territory than at any point since 2001.<ref>{{cite news| issn = 0013-0613| title = America and the Taliban inch towards a peace deal in Afghanistan| newspaper = The Economist| date = 7 August 2019| access-date = 10 August 2019| url = https://www.economist.com/asia/2019/08/07/america-and-the-taliban-inch-towards-a-peace-deal-in-afghanistan| archive-url = https://web.archive.org/web/20190808141537/https://www.economist.com/asia/2019/08/07/america-and-the-taliban-inch-towards-a-peace-deal-in-afghanistan| archive-date = 8 August 2019| url-status = live}}</ref> ''[[The Washington Post]]'' reported that the US was close to reaching a peace deal with the Taliban and was preparing to withdraw 5,000 troops from Afghanistan.<ref>{{cite news| issn = 0190-8286| last1 = Lamothe| first1 = Dan| last2 = Hudson| first2 = John| last3 = Constable| first3 = Pamela| title = US preparing to withdraw thousands of troops from Afghanistan in initial deal with Taliban| newspaper = Washington Post| access-date = 10 August 2019| date = 1 August 2019| url = https://www.washingtonpost.com/world/national-security/us-preparing-to-withdraw-thousands-of-troops-from-afghanistan-in-initial-deal-with-taliban/2019/08/01/01e97126-b3ac-11e9-8f6c-7828e68cb15f_story.html| archive-url = https://web.archive.org/web/20190802020345/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/us-preparing-to-withdraw-thousands-of-troops-from-afghanistan-in-initial-deal-with-taliban/2019/08/01/01e97126-b3ac-11e9-8f6c-7828e68cb15f_story.html| archive-date = 2 August 2019| url-status = live}}</ref> In September, the US canceled the negotiations.<ref name=":10">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2019/09/08/us/politics/pompeo-trump-afghan-peace-negotiations.html|title=After Trump Calls Off Talks, Afghanistan Braces for Violence|last1=Sanger|first1=David|date=8 September 2019|work=New York Times|access-date=9 September 2019|last2=Mashal|first2=Mujib|archive-url=https://web.archive.org/web/20190909010759/https://www.nytimes.com/2019/09/08/us/politics/pompeo-trump-afghan-peace-negotiations.html|archive-date=9 September 2019|url-status=live}}</ref>
==== ეროვნული სამშვიდობო მოძრაობები და პირველი ცეცხლისშეწყვეტა ====
[[File:Oklahoma National Guard (25227527847).jpg|thumb|right|US, British and Afghan security forces train together in an aerial reaction force exercise at [[Camp Qargha]] in Kabul, 16 January 2018.]]
Following Ghani's offer of unconditional peace talks with the Taliban, a growing peace movement arose in Afghanistan during 2018, particularly following a [[peace march]] by the [[People's Peace Movement (Afghanistan)|People's Peace Movement]],<ref name="TOLO_PPM_blame_foreign">{{cite news| last1= Yaad | first1= Ziar | title= Peace Movement Blames Foreign Countries For Afghan War | date= 2019-03-24 |newspaper= [[TOLOnews]] | url= https://tolonews.com/afghanistan/peace-movement-blames-foreign-countries-afghan-war |access-date= 2021-06-03 |archive-url= https://archive.today/20210530063533/https://tolonews.com/afghanistan/peace-movement-blames-foreign-countries-afghan-war |archive-date= 2021-05-30 |url-status=live }}</ref> which the Afghan media dubbed the "Helmand Peace Convoy".<ref>{{Cite web|url=https://ariananews.af/helmand-peace-convoy-rejected-talibans-allegations/|title=Helmand Peace Convoy Rejected Taliban's Allegations|first=Ariana|last=News|website=Ariana News|access-date=15 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190815165100/https://ariananews.af/helmand-peace-convoy-rejected-talibans-allegations/|archive-date=15 August 2019|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.khaama.com/helmand-peace-convoy-makes-appeals-to-russian-american-people-for-peace-05521/|title=Helmand peace convoy makes appeals to Russian, American people for peace|newspaper=The Khaama Press News Agency|date=7 July 2018}}</ref> The marchers walked several hundred kilometers from Lashkar Gah in [[Helmand Province]], through Taliban-held territory,<ref>{{Cite web|url=https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/going-nationwide-the-helmand-peace-march-initiative/|title=Going Nationwide: The Helmand peace march initiative|date=23 April 2018|website=Afghanistan Analysts Network – English}}</ref> to Kabul. There they met Ghani and held sit-in protests outside the [[United Nations Assistance Mission in Afghanistan]] and nearby embassies.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/06/15/world/asia/afghanistan-peace-march-.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615183041/https://www.nytimes.com/2018/06/15/world/asia/afghanistan-peace-march-.html |archive-date=2018-06-15 |url-access=subscription |url-status=live|title=A Grass-Roots Afghan Peace Movement Grows, Step by Step|first=Mujib|last=Mashal|date=15 June 2018|newspaper=The New York Times}}</ref> Their efforts inspired further movements in other parts of Afghanistan.<ref>{{Cite web|url=https://truthout.org/articles/how-afghanistans-peace-movement-is-winning-hearts-and-minds/|title=How Afghanistan's Peace Movement Is Winning Hearts and Minds|first=Roshni|last=Kapur|website=Truthout|access-date=15 August 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20200304120915/https://truthout.org/articles/how-afghanistans-peace-movement-is-winning-hearts-and-minds/|archive-date=4 March 2020|url-status=dead}}</ref>
Following the march, Ghani and the Taliban agreed a mutual, unprecedented, [[ceasefire]] during the [[Eid al-Fitr]] celebrations in June 2018. During the Eid ceasefire, Taliban members flocked into Kabul where they met and communicated with locals and state security forces. Creating a mood of hope and fear, many civilians welcomed the Taliban and spoke about peace, including some women.<ref>{{Cite web|last=Kabul|first=Ruchi|date=2018-07-06|title=Selfies with the Taliban: Afghan women buoyed by ceasefire snaps|url=http://www.theguardian.com/global-development/2018/jul/06/selfies-with-the-taliban-afghan-women-buoyed-eid-ceasefire-photos-viral|access-date=2021-09-14|website=the Guardian}}</ref> Although civilians called for the ceasefire to be made permanent, the Taliban rejected an extension and resumed fighting after the ceasefire ended on 18 June, while the Afghan government's ceasefire ended a week later.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/video/2018/11/04?videoId=434365970&videoChannel=118261|title=Taliban's surprise Eid ceasefire is unprecedented |publisher=[[Reuters]] }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/afghanistan-president-ashraf-ghani-ends-ceasefire-with-taliban/a-44467901|title=Afghanistan President Ashraf Ghani ends ceasefire with Taliban |website=[[Deutsche Welle]] }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2018/06/afghanistan-taliban-resume-fighting-eid-ceasefire-ends-180618044536196.html|title=Afghanistan: Taliban resume fighting as Eid ceasefire ends |publisher=[[Al Jazeera]]}}</ref>
[[United States Institute of Peace]] researchers argue that there are [[nonviolent resistance]] movements in Afghanistan. They argued that in the mid-2010s, Afghan peace groups started pressuring both the Afghan government and the Taliban for ceasefires and to implement other steps in the peace process. The [[Tabassum movement]] arose in 2015, the [[Enlightenment Movement (Afghanistan)|Enlightenment Movement]] during 2016–2017, [[Uprising for Change (Afghanistan)|Uprising for Change]] in 2017, and the [[People's Peace Movement (Afghanistan)|People's Peace Movement]] started in March 2018.
Between 29 April and 3 May 2019, the Afghan government hosted a four-day ''[[loya jirga]]'' (grand assembly) at Kabul's [[Bagh-e Bala Palace]] attended by 3,200 representatives to discuss peace talks.<ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/kabul-peace-discussion-among-3200-delegates-opens-under-a-political-cloud/2019/04/29/6f6d4fa4-6aa2-11e9-bbe7-1c798fb80536_story.html|title=Kabul peace discussion among 3,200 delegates opens under a political cloud|last=Constable|first=Pamela|date=29 April 2019|newspaper=Washington Post|access-date=2019-05-31}}</ref> The Taliban were invited but did not attend.<ref>{{Cite web|url=https://www.rferl.org/a/afghanistan-opens-loya-jirga-grand-assembly-to-discuss-peace-talks/29909992.html|title=Afghanistan Opens Loya Jirga To Discuss Peace Talks|website=RadioFreeEurope/RadioLiberty}}</ref> The event called for an immediate ceasefire with the Taliban and said that human rights must be protected.<ref>{{cite web| url = https://www.rferl.org/a/afghan-loya-jirga-assembly-wraps-up-statement-possible/29918505.html| title = Afghanistan's Loya Jirga Calls For Immediate Cease-Fire}}</ref> President Ghani also announced the release of a number of Taliban prisoners as a goodwill gesture.<ref name="reject2018">{{cite news| url = https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-48147066| title = Taliban rejects calls for Ramadan truce in Afghanistan – BBC News| work = BBC News| date = 3 May 2019}}</ref>
{{ციტატა|Let us prove that only Western countries cannot solve this conflict. There is also human civilisation here.|President Ashraf Ghani at the 2019 ''loya jirga''<ref name="reject2018" />}}
=== აშშ-თალიბანის მოლაპარაკებები და შეთანხმება (2020)===
{{further|Doha Agreement (2020)}}
[[File:Secretary Pompeo Participates in a Signing Ceremony in Doha (49601220548).jpg|thumb|left|US representative [[Zalmay Khalilzad]] (left) and Taliban representative [[Abdul Ghani Baradar]] (right) sign the [[Agreement for Bringing Peace to Afghanistan]] in Doha, Qatar on 29 February 2020]]
American officials secretly met members of the [[Taliban in Qatar|Taliban's political commission]] in [[Qatar]] in July 2018.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/07/28/world/asia/us-taliban-afghanistan-talks.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20180728153628/https://www.nytimes.com/2018/07/28/world/asia/us-taliban-afghanistan-talks.html |archive-date=2018-07-28 |url-access=subscription |url-status=live|title=U.S. Diplomats Held Face-to-Face Talks With Taliban, Insurgents Say|first1=Taimoor|last1=Shah|first2=Rod|last2=Nordland|date=28 July 2018|newspaper=The New York Times}}</ref> In September 2018, Trump appointed [[Zalmay Khalilzad]] as special adviser on Afghanistan in the US State Department, with the stated goal of facilitating an intra-Afghan political peace process.<ref>{{Cite web|url=https://www.cato.org/publications/commentary/zalmay-khalilzad-will-try-pave-way-taliban-talks-afghanistan|title=Zalmay Khalilzad Will Try to Pave Way for Taliban Talks with Afghanistan|date=28 September 2018|publisher=[[Cato Institute]]}}</ref> Khalilzad led further talks between the US and the Taliban in Qatar in October 2018.<ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/u-s-envoy-meets-taliban-in-push-for-afghan-peace-talks-1539377851|title=U.S. Envoy Meets Taliban In Push for Afghan Peace Talks|first=Craig Nelson in Kabul and Saeed Shah in |last=Islamabad |work=[[The Wall Street Journal]]|date=12 October 2018}}</ref> Russia hosted a separate peace talk in November 2018 between the Taliban and officials from Afghanistan's High Peace Council.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-46155189|title=Afghan Taliban attend landmark talks |date=9 November 2018|work=[[BBC News]]}}</ref> The talks in Qatar resumed in December 2018,<ref>{{Cite web|url=https://intellectualobserver.com/new-contacts-announced-between-the-taliban-and-americans/|title=New contacts announced between the Taliban and Americans – Intellectual Observer|access-date=27 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181227181403/https://intellectualobserver.com/new-contacts-announced-between-the-taliban-and-americans/|archive-date=27 December 2018|url-status=dead}}</ref> though the Taliban refused to allow the Afghan government to be invited,<ref>{{cite web |last1=Paigham |first1=Nawid |title=Marginalised government |url=https://www.dandc.eu/en/article/dangers-us-administration-negotiating-taliban-without-involving-afghan-government |website=D + C, Development and cooperation}}</ref> considering them a [[puppet government]] of the US.<ref name=BBC1 /> The Taliban spoke with Afghans including former President [[Hamid Karzai]] at a hotel in Moscow in February 2019, but again these talks did not include the Afghan government.<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2019/02/04/world/asia/afghanistan-taliban-russia-talks-russia.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20190205154937/https://www.nytimes.com/2019/02/04/world/asia/afghanistan-taliban-russia-talks-russia.html |archive-date=2019-02-05 |url-access=subscription |url-status=live |title=In Moscow, Afghan Peace Talks Without the Afghan Government |first1=Andrew |last1=Higgins |first2=Mujib |last2=Mashal |date=4 February 2019|newspaper=The New York Times}}</ref>
On 25 February 2019, [[Negotiations between the Taliban and the United States|peace talks]] began between the Taliban and the United States in [[Qatar]], with the Taliban co-founder [[Abdul Ghani Baradar]] notably present.<ref name=BBC1>{{cite news|title=US peace envoy meets Taliban co-founder |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-47351369 |access-date=25 February 2019 |date=25 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190224220641/https://www.bbc.com/news/world-asia-47351369 |archive-date=24 February 2019 |url-status=live }}</ref> Peace negotiations had resumed in December 2019.<ref>{{Cite web| title = US-Taliban Afghan peace talks at 'important stage': Khalilzad| access-date = 22 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2019/12/taliban-afghan-peace-talks-important-stage-khalilzad-191219061940803.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> This round of talks resulted in a seven-day partial ceasefire which began on 22 February 2020.<ref>{{Cite web| title = US-Taliban truce begins, raising hopes for a peace deal| access-date = 22 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/02/pact-taliban-reducing-violence-start-saturday-200221094340829.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> On 29 February, the United States and the Taliban signed a conditional peace deal in Doha, Qatar<ref name="peace-deal-Feb29">{{Cite web| title = Afghanistan's Taliban, US sign peace deal| access-date = 29 February 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=Al-Jazeera}}</ref> that called for a prisoner exchange within ten days and was supposed to lead to US troops withdrawal from Afghanistan within 14 months.<ref name="proposedwithdrawal">{{cite news|last1=Dadouch |first1=Sarah |last2=George |first2=Susannah |last3=Lamothe |first3=Dan |title=U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan |url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |access-date=1 March 2020 |newspaper=Washington Post |date=29 February 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200301051555/https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-us-taliban-peace-deal-signing/2020/02/29/b952fb04-5a67-11ea-8efd-0f904bdd8057_story.html |archive-date=1 March 2020 |url-status=live}}</ref><ref name="stillproposedwithdrawal">{{cite news|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL |access-date=29 February 2020 |agency=Reuters |via=MSN}}</ref> However, the Afghan government was not a party to the deal, and, in a press conference the next day, President Ghani criticized the deal for being "signed behind closed doors." He said the Afghan government had "made no commitment to free 5,000 Taliban prisoners" and that such an action "is not the United States' authority, but it is the authority of the government of Afghanistan."<ref>{{Cite web| title = Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners| work = TOLOnews| access-date = 1 March 2020| url = https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref><ref name=nprreject>{{cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|last=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref><ref name=apreject>{{cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|author=[[Associated Press]]|publisher=Politico|access-date=1 March 2020}}</ref> Ghani also stated that any prisoner exchange
"cannot be a prerequisite for talks" but rather must be negotiated within the talks."<ref name=bbcreject>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|work=BBC News|date=1 March 2020|access-date=1 March 2020}}</ref>
Insurgents belonging to [[al-Qaeda in the Indian subcontinent]] and [[ISIL-K]], not part of the deal, continued to operate in parts of the country and hoped to attract the most intransigent sector of the Taliban to their cause.<ref>{{cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/isil-k-leaders-hope-to-attract-intransigent-taliban-other-militants-who-reject-us-taliban-peace-deal-un-report/articleshow/84701544.cms|title=ISIL-K leaders hope to attract intransigent Taliban, other militants who reject US-Taliban peace deal: UN report|newspaper=The Economic Times}}</ref>
==== ზრდა ძალადობაში და უთანხმოება პატიმრებზე ====
[[File:210321-D-BN624-1081 (51058752833).jpg|thumb|[[NATO]]'s [[Resolute Support Mission]] commander [[Austin S. Miller]] alongside US Secretary of Defense [[Lloyd Austin]] in Afghanistan, March 2021]]
After signing the agreement with the United States, the Taliban resumed offensive operations against the Afghan army and police on 3 March, conducting attacks in Kunduz and Helmand provinces.<ref>{{cite news| issn = 0013-0613| title = A peace deal signed. Then America and the Taliban resume fighting| newspaper = The Economist}}</ref> On 4 March, the United States retaliated by launching an air strike against Taliban fighters in Helmand.<ref>{{Cite web| publisher= CNN| author1=Samantha Beech |author2=Devan Cole| title = US conducted airstrike on Taliban fighters following attack on Afghan checkpoint| work = CNN| access-date = 6 March 2020| url = https://www.cnn.com/2020/03/04/politics/taliban-airstrikes-afghanistan-us/index.html}}</ref> Despite the peace agreement between the US and the Taliban, insurgent attacks against [[Afghan National Security Forces|Afghan security forces]] were reported to have surged in the country. In the 45 days after the agreement (between 1 March and 15 April 2020), the Taliban conducted more than 4,500 attacks in Afghanistan, which showed an increase of more than 70% as compared to the same period in the previous year.<ref name="re1" /> More than 900 Afghan security forces were killed in the period, up from about 520 in the same period a year earlier. Because of a significant reduction in the number of offensives and airstrikes by Afghan and US forces against the Taliban due to the agreement, Taliban casualties dropped to 610 in the period down from about 1,660 in the same period a year earlier.<ref name="re1">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-afghanistan-taliba/taliban-step-up-attacks-on-afghan-forces-since-signing-u-s-deal-data-idUSKBN22D5S7|title=Taliban step up attacks on Afghan forces since signing U.S. deal: data|newspaper=Reuters|date=1 May 2020|via=www.reuters.com}}</ref> Meanwhile [[ISIS-K]] continued to be a threat on its own, killing 32 people in a [[6 March 2020 Kabul shooting|mass shooting]] in Kabul on 6 March,<ref name="B">[https://bbc.co.uk/news/world-asia-51766602 Kabul attack]</ref> killing 25 [[Sikh]] worshippers at a Kabul temple on 25 March,<ref>{{cite news| url=https://www.bbc.com/news/world-asia-52029571?SThisFB | title=Afghanistan conflict: Militants in deadly attack on Sikh temple in Kabul | work=BBC News | date=25 March 2020 | access-date=25 March 2020}}</ref> and a [[May 2020 Afghanistan attacks|series of attacks in May]] most notably killing 16 mothers and newborn babies at a Kabul hospital maternity ward.<ref>{{Cite web|url=https://gulfnews.com/world/asia/dozens-dead-as-mothers-infants-and-mourners-targeted-in-afghanistan-1.71455535|title=Dozens dead as mothers, infants and mourners targeted in Afghanistan|website=gulfnews.com}}</ref> Since the US withdrawal, the number of casualties of women in the Afghanistan conflict rose by almost 40% in the first quarter of 2021 alone.<ref>{{Cite journal|title=After U.S. and NATO Troops Leave: Then What for Afghanistan?|author=Moghadam, Valentine M.|journal=[[Against the Current (journal)|Against the Current]]|volume=36|issue= 3|date= July 2021| pages= 4–5|url=https://againstthecurrent.org/atc213/afghanistans-tragedy/ |access-date= 5 Oct 2021}}</ref>
On 22 June 2020, Afghanistan reported its "bloodiest week in 19 years," during which 291 members of the [[Afghan National Defense and Security Forces]] (ANDSF) were killed and 550 others wounded in 422 attacks carried out by the Taliban. At least 42 civilians, including women and children, were also killed and 105 others wounded by the Taliban across 18 provinces.<ref>{{Cite web|url=https://www.voanews.com/usa/afghan-security-forces-suffer-bloodiest-week-19-years|title=Afghan Security Forces Suffer Bloodiest Week in 19 Years|date=22 June 2020|via=www.voanews.com}}</ref> During the week, the Taliban kidnapped 60 civilians in the central province of [[Daykundi Province|Daykundi]].<ref>{{Cite web|url=https://www.dailysabah.com/world/asia-pacific/taliban-kidnap-60-civilians-in-afghanistan-in-a-week|title=Taliban kidnap 60 civilians in Afghanistan in a week|date=21 June 2020|via=www.dailysabah.com}}</ref>
=== აშშ-ის გამოსვლა (2020–2021) ===
The Taliban insurgency [[List of 2021 Afghanistan attacks|intensified considerably]] in 2021 coinciding with the [[withdrawal of United States troops from Afghanistan (2020–2021)|withdrawal of United States and allied troops from Afghanistan]].<ref name="disi">{{cite news|last=Robertson |first=Nic |date=24 June 2021 |title=Afghanistan is disintegrating fast as Biden's troop withdrawal continues |publisher=CNN |url=https://edition.cnn.com/2021/06/24/asia/afghanistan-taliban-offensive-intl-cmd/index.html |url-status=live |access-date=9 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210709190124/https://edition.cnn.com/2021/06/24/asia/afghanistan-taliban-offensive-intl-cmd/index.html |archive-date=9 July 2021}}</ref>
On the diplomatic front, on 31 March 2020 a three-person Taliban delegation arrived in Kabul to discuss the release of prisoners.<ref name=talibantalks>{{cite news|url=https://www.khaama.com/taliban-delegation-arrives-in-kabul-for-the-first-time-since-2001-04590/|title=Taliban delegation arrives in Kabul for the first time since 2001|publisher=Khaama Press|date=31 March 2020|access-date=31 March 2020}}</ref><ref name=reutersmarch31>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-taliban/taliban-team-arrives-in-kabul-to-begin-prisoner-exchange-process-idUSKBN21I2WD|title=Taliban team arrives in Kabul to begin prisoner exchange process|first=Abdul|last=Qadir Sediqi|publisher=Reuters|date=31 March 2020|access-date=31 March 2020}}</ref> They are the first Taliban representatives to visit Kabul since 2001.<ref name=talibantalks /> On 7 April 2020, the Taliban departed from the prisoner swap talks, which Taliban spokesman [[Suhail Shaheen]] described as "fruitless."<ref name=talksfail>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-52199398|title=Afghanistan peace deal: Taliban walk out of 'fruitless' talks|work=BBC News|date=7 April 2020|access-date=8 April 2020}}</ref><ref name=prisonerelease>{{cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/04/afghan-government-release-100-taliban-prisoners-200408102844277.html|title=Afghan government says will release 100 Taliban prisoners|publisher=Al Jazeera|date=8 April 2020|access-date=8 April 2020}}</ref> Shaheen also stated in a tweet that hours after walking out of the talks, the Taliban's negotiating team was recalled from Kabul.<ref name="prisonerelease" /> The Taliban also failed to secure the release of any of the 15 commanders they sought to be released.<ref name=talksfail /> Arguments over which prisoners to swap also resulted in a delay of the planned prisoner swap.<ref name=talksfail /> After a long delay due to disputes regarding prisoners' releases, the Afghan government had by August 2020 released 5,100 prisoners,<ref>{{cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/loya-jirga-approves-release-400-taliban-prisoners|title=Loya Jirga Approves Release of 400 Taliban Prisoners|date=9 August 2020|access-date=10 August 2020|publisher=TOLO News}}</ref> and the Taliban had released 1,000.<ref>{{Cite web| title = Afghan council to decide fate of 400 Taliban prisoners| access-date = 9 August 2020| url = https://www.aljazeera.com/news/2020/08/afghan-council-decide-fate-400-taliban-prisoners-200807033215517.html}}</ref> However, the Afghan government refused to release 400 prisoners from the list of those the Taliban wanted to be released, because those 400 were accused of serious crimes.<ref name="traditional council">{{cite news|url=https://apnews.com/bfcb7a2209c2db5157d3d6a301ba0188|title=Traditional council frees Taliban setting up peace talks|date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|newspaper=Associated Press}}</ref> President Ghani stated that he did not have the constitutional authority to release these prisoners, so he convened a ''[[loya jirga]]'' from 7 to 9 August to discuss the issue.<ref name="torelease">{{cite web|url=https://www.afghanistan-analysts.org/en/reports/war-and-peace/to-release-or-not-to-release-legal-questions-around-ghanis-consultative-loya-jirga-on-taleban-prisoners/|title=To Release, Or Not To Release? Legal questions around Ghani's consultative loya jirga on Taleban prisoners|date=7 August 2020|author=Ehsan Qaane|access-date=9 August 2020|publisher=Afghanistan Analysts}}</ref> The jirga agreed to free the 400 remaining prisoners.<ref name="traditional council" /> Talks between the Afghan government and the Taliban began in [[Doha]] on 12 September 2020.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/09/12/world/asia/afghanistan-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200912040603/https://www.nytimes.com/2020/09/12/world/asia/afghanistan-taliban.html |archive-date=2020-09-12 |url-access=subscription |url-status=live|title = Afghanistan Peace Talks Open in Qatar, Seeking End to Decades of War|newspaper = The New York Times|date = 12 September 2020|last1 = Mashal|first1 = Mujib}}</ref>
==== თალიბანის ზაფხულის თავდასხმა, ქაბულის აღება და თალიბანის გამარჯვება ====
[[File:2021 Taliban Offensive.png|thumb|A map of Afghanistan showing the Taliban offensive]]
[[File:Taliban Humvee in Kabul, August 2021 (cropped).png|thumb|Taliban fighters in Kabul, 17 August 2021]]
The Taliban began [[2021 Taliban offensive|its last major offensive]] on 1 May 2021, culminating in the [[Fall of Kabul (2021)|fall of Kabul]], a Taliban victory, and the end of war.<ref>{{cite news|date=4 May 2021 |title=Taliban launches major Afghan offensive after deadline for U.S. pullout |publisher=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/ |url-status=live |access-date=7 August 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210810182121/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/taliban-launches-huge-afghan-offensive-after-deadline-us-pullout-2021-05-04/ |archive-date=10 August 2021}}</ref><ref name="fastadv1">{{cite news|last1=De Luce |first1=Dan |last2=Yusufzai |first2=Mushtaq |last3=Smith |first3=Saphora |date=25 June 2021 |title=Even the Taliban are surprised at how fast they're advancing in Afghanistan |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/even-taliban-are-surprised-how-fast-they-re-advancing-afghanistan-n1272236 |url-status=live |access-date=8 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210707212339/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/even-taliban-are-surprised-how-fast-they-re-advancing-afghanistan-n1272236 |archive-date=7 July 2021}}</ref><ref name="jul15">{{cite news|last=Roggio |first=Bill |date=15 July 2021 |title=Nearly half of Afghanistan's provincial capitals under threat from Taliban |publisher=FDD's Long War Journal |url=https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/nearly-half-of-afghanistans-provincial-capitals-under-threat-from-taliban.php |url-status=live |access-date=16 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210715190708/https://www.longwarjournal.org/archives/2021/07/nearly-half-of-afghanistans-provincial-capitals-under-threat-from-taliban.php |archive-date=15 July 2021}}</ref> In the first three months of the offensive, the Taliban made significant territorial gains in the countryside, increasing the number of [[Districts of Afghanistan|districts]] it controlled from 73 to 223.<ref name="lwjmap">{{cite news|last=Roggio |first=Bill |date=25 July 2021 |title=Mapping Taliban Contested and Controlled Districts in Afghanistan |publisher=FDD's Long War Journal |url=https://www.longwarjournal.org/mapping-taliban-control-in-afghanistan |url-status=live |access-date=12 July 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210712004314/https://www.longwarjournal.org/mapping-taliban-control-in-afghanistan |archive-date=12 July 2021}}</ref>
On March 6, Afghanistan's President [[Ashraf Ghani]] expressed that his government would be taking forward peace talks with the Taliban, discussing with the insurgent group about holding fresh elections and forming a government in a democratic manner.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-afghanistan-politics-ghani/afghan-president-says-ready-to-discuss-elections-to-advance-talks-with-taliban-idUSKBN2AY0BI?il=0|title=Afghan president says ready to discuss elections to advance talks with Taliban|access-date=March 6, 2021|website=Reuters|date=March 6, 2021}}</ref> On April 13, the [[Biden administration]] announced that it would withdraw its remaining 2,500 troops from Afghanistan by September 11, 2021, on the twentieth anniversary of the [[September 11 attacks]].<ref name="Time 2021">{{cite magazine |last=Satia |first=Priya |date=27 April 2021 |title=History's Warning for the U.S. Withdrawal From Afghanistan |url=https://time.com/5959073/afghanistan-withdrawal-empire-history/ |url-status=live |editor-last=Felsenthal |editor-first=Edward |editor-link=Edward Felsenthal |magazine=[[Time (magazine)|Time]] |location=[[New York City]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20210427194916/https://time.com/5959073/afghanistan-withdrawal-empire-history/ |archive-date=27 April 2021 |access-date=27 April 2021}}</ref> The US government also reiterated support for the Afghan government regarding a possible Taliban military victory.<ref>{{cite news |last1=Stewart |first1=Phil |last2=Ali |first2=Idrees |last3=Holland |first3=Steve |title=Biden set to withdraw U.S. troops from Afghanistan by Sept. 11 |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-withdrawal/biden-set-to-withdraw-u-s-troops-from-afghanistan-by-sept-11-idUSKBN2C028S?il=0 |access-date=13 April 2021 |work=Reuters |date=13 April 2021}}</ref> On July 5, the Taliban announced their intention to present a written peace plan to the [[Afghan Government]] in August but as of August 13, this had not been done.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/exclusive-taliban-aim-present-written-peace-plan-talks-soon-next-month-spokesman-2021-07-05/|title=EXCLUSIVE Taliban aim to present written peace plan at talks as soon as next month|newspaper=Reuters|date=July 6, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/8/12/afghanistan-offer-power-sharing-taliban-official|title = Afghanistan gov't offers to share power with Taliban: Official}}</ref> Sources claimed that on August 12, [[Abdullah Abdullah]], the Chairman of the High Council for National Reconciliation, handed in a plan titled “exiting the crisis” which was shared with the Taliban. The sources say that the plan calls for the creation of a "joint government".<ref>{{Cite news|url=https://ariananews.af/abdullah-delivers-power-sharing-plan-to-extended-troika/amp/?__twitter_impression=true|title=Abdullah delivers power sharing plan to Extended Troika | Ariana News|newspaper=Ariana News|date=August 12, 2021}}</ref> On August 15, following the [[2021 Taliban offensive|Taliban offensive]] and the [[Fall of Kabul (2021)|fall of the capital Kabul]], the Taliban occupied the [[Arg (Kabul)|Presidential Palace]] after the incumbent President Ashraf Ghani fled the country to [[Tajikistan]].<ref>{{cite AV media |people=Mishal Husain, Paul Adams, Malik Mudassir, Ben Wright, Jon Sopel |date=15 August 2021 |title=Taliban seize power in Afghanistan as President flees country |medium=Television production |language=en |url=https://www.youtube.com/watch?v=Y5yCbi4qcpk |location=[[London]] |publisher=[[BBC News]] |via=[[YouTube]] |access-date=15 August 2021}}</ref><ref name="CTC 2021">{{cite journal |author-last=Watkins |author-first=Andrew H. |date=November 2021 |url=https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf |title=An Assessment of Taliban Rule at Three Months |url-status=live |editor1-last=Cruickshank |editor1-first=Paul |editor2-last=Hummel |editor2-first=Kristina |journal=[[CTC Sentinel]] |volume=14 |issue=9 |pages=1–14 |publisher=[[Combating Terrorism Center]] |location=[[West Point, New York]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20211129104726/https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf |archive-date=29 November 2021 |access-date=29 November 2021}}</ref> [[NATO]] forces maintain a presence in Kabul.<ref name="CTC 2021" /><ref name="natoairport">{{cite news|date=15 August 2021|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|publisher=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|archive-date=15 August 2021|access-date=15 August 2021}}</ref>
The Taliban gained control of various towns throughout June and July. On 6 August, they captured the first provincial capital of [[Zaranj]]. Over the next ten days, they swept across the country, capturing capital after capital. On 14 August, [[Mazar-i-Sharif]] was captured as commanders [[Abdul Rashid Dostum|Rashid Dostum]] and [[Atta Muhammad Nur|Atta Nur]] fled across the border to Uzbekistan, cutting Kabul's vital northern supply route. In the early hours of 15 August, [[Jalalabad]] fell, cutting the only remaining international route through the [[Khyber Pass]].<ref>{{cite news|date=2021-08-16|title=How the Taliban stormed across Afghanistan in ten days|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-58232525|access-date=2021-09-14}}</ref> By noon of that day, Taliban forces advanced from the [[Paghman]] district reaching the gates of Kabul; President [[Ashraf Ghani]] discussed the city's protection with security ministers, while sources claimed a unity peace agreement with the Taliban was imminent. However, Ghani was unable to reach top officials in the interior and defense ministries, and several high-profile politicians had already hurried to the airport. By 1400 hours, the Taliban had entered the city facing no resistance; the president soon fled by helicopter from the [[Arg (Kabul)|Presidential Palace]], and within hours Taliban fighters were pictured sitting at Ghani's desk in the palace.<ref>{{cite news|date=2021-09-08|title=Chaos and confusion: The frenzied final hours of the Afghan government|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-58477131|access-date=2021-09-14}}</ref> With the virtual collapse of the republic, the war was declared over by the Taliban on the same day.<ref>{{Cite web|date=2021-07-08|title=Remarks by President Biden on the Drawdown of U.S. Forces in Afghanistan|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/07/08/remarks-by-president-biden-on-the-drawdown-of-u-s-forces-in-afghanistan/|access-date=2021-08-25|website=The White House}}</ref>
==== აშშ-ის საბოლოო გასვლა ====
As the Taliban seized control on 15 August 2021, the need to evacuate populations vulnerable to the Taliban, including the interpreters and assistants who had worked with the coalition forces, ethnic minorities, and women, became urgent. For more than two weeks, international diplomatic, military and civilian staff, as well as Afghan civilians, were airlifted out the country from [[Hamid Karzai International Airport]]. On 16 August Major General Hank Taylor confirmed that US air strikes had ended at least 24 hours earlier and that the focus of the US military at that point was maintaining security at the airport as evacuations continued.<ref>{{Cite web|title=Pentagon Press Secretary John F. Kirby Holds a Press Briefing|url=https://www.defense.gov/Newsroom/Transcripts/Transcript/Article/2733523/pentagon-press-secretary-john-f-kirby-holds-a-press-briefing/|access-date=20 August 2021|website=U.S. Department of Defense}}</ref> The final flight, a US Air Force C-17, departed at 3:29 pm ET, 11:59 p.m. in Kabul time, on 30 August 2021, marking the final end of the American campaign in Afghanistan and followed by celebratory gunfire by Taliban.<ref>{{cite news|first=Ben|last=Doherty|date=31 August 2021|title=Last man out: the haunting image of America's final moments in Afghanistan|url=http://www.theguardian.com/world/2021/aug/31/last-man-out-the-haunting-image-of-americas-final-moments-in-afghanistan|url-status=live|access-date=|newspaper=[[The Guardian]]}}</ref> Many observers have noted this as the end of America's longest war in history.<ref name="NYT300821">{{cite news|last1=Gibbons-Neff|first1=Thomas|last2=Katzenberg|first2=Lauren|date=2021-08-30|title=The U.S. military finishes its evacuation, and an era ends in Afghanistan.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2021/08/30/world/afghanistan-news|access-date=2021-08-30|issn=0362-4331}}</ref><ref>{{Cite web|last=Brook|first=Joey Garrison, Deirdre Shesgreen and Tom Vanden|title=With last plane out of Kabul, America's 20-year war in Afghanistan is over|url=https://www.usatoday.com/story/news/politics/2021/08/30/how-americas-war-afghanistan-came-end-kabul-airport/5652282001/|access-date=2021-08-31|website=USA TODAY}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aninews.in/news/world/us/us-ended-longest-war-in-american-history-says-biden20210901031111/|title = US ended longest war in American history, says Biden}}</ref><ref>{{cite news| url = https://www.washingtonpost.com/national-security/us-afghanistan-longest-war-ends/2021/08/30/b56153ea-09b8-11ec-9781-07796ffb56fe_story.html| title = America's 20-year war in Afghanistan ends as last U.S. military cargo plane lumbers into the sky over Kabul – The Washington Post| newspaper = [[The Washington Post]]}}</ref>
== გავლენა ==
=== დანაკარგები ===
According to the [[Costs of War Project]] at [[Brown University]], the war killed 46,319 Afghan civilians in Afghanistan. However, the death toll is possibly higher due to unaccounted deaths by "disease, loss of access to food, water, infrastructure, and/or other indirect consequences of the war". A report titled ''Body Count'' put together by [[Physicians for Social Responsibility]], [[Physicians for Global Survival]] and [[International Physicians for the Prevention of Nuclear War]] (IPPNW) concluded that 106,000–170,000 civilians have been killed as a result of the fighting in Afghanistan at the hands of all parties to the conflict.<ref name="IPPNW">* [http://www.ippnw.de/commonFiles/pdfs/Frieden/Body_Count_first_international_edition_2015_final.pdf "Body Count – Casualty Figures after 10 Years of the 'War on Terror' – Iraq Afghanistan Pakistan"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150430175027/http://www.ippnw.de/commonFiles/pdfs/Frieden/Body_Count_first_international_edition_2015_final.pdf |date=30 April 2015 }} (PDF), by [[International Physicians for the Prevention of Nuclear War|IPPNW]], [[Physicians for Global Survival|PGS]] and [[Physicians for Social Responsibility|PSR]], First international edition (March 2015)
* {{cite news|author=Gabriela Motroc |url=http://www.australiannationalreview.com/war-terror-reportedly-killed-13-million-people-decade/ |title=US War on Terror has reportedly killed 1.3 million people in a decade |work=Australian National Review |date=7 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150505004045/http://www.australiannationalreview.com/war-terror-reportedly-killed-13-million-people-decade/ |archive-date=5 May 2015 }}
* {{cite news|url=http://www.dailytimes.com.pk/national/30-Mar-2015/220-000-killed-in-us-war-in-afghanistan-80-000-in-pakistan-report |title=220,000 killed in US war in Afghanistan 80,000 in Pakistan: report |work=[[Daily Times (Pakistan)|Daily Times]] |date=30 March 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150505055409/http://www.dailytimes.com.pk/national/30-Mar-2015/220-000-killed-in-us-war-in-afghanistan-80-000-in-pakistan-report |archive-date=5 May 2015 }}</ref>
The majority of civilian casualties were attributed to anti-government elements each year, though the figure varied from 61% to 80%, with the average hovering around 75% due to the Taliban and other anti-government elements.<ref name="UN casualties">{{cite news|title=Afghan civilian deaths rise, insurgents responsible for most casualties – UN|date=14 July 2011|work=U.N. News Centre|url=https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39036&Cr=Afghan&Cr1|access-date=6 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120119095545/http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39036&Cr=Afghan&Cr1|archive-date=19 January 2012|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|author=Damien Pearse and agencies |url=https://www.theguardian.com/world/2012/feb/04/afghan-civilian-death-toll-record |title=Afghan civilian death toll reaches record high |work=Guardian |date=4 February 2012 |access-date=4 February 2012 |location=London |archive-url=https://web.archive.org/web/20131108102109/http://www.theguardian.com/world/2012/feb/04/afghan-civilian-death-toll-record |archive-date=8 November 2013 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news|title=Sharp rise in children killed and maimed in Afghan war, UN report reveals|url=https://www.theguardian.com/world/2017/feb/06/afghanistan-civilian-casualties-children-killed-maimed-un-report|access-date=6 February 2017|work=The Guardian|date=6 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206065518/https://www.theguardian.com/world/2017/feb/06/afghanistan-civilian-casualties-children-killed-maimed-un-report|archive-date=6 February 2017|url-status=live}}</ref><ref name="UNAMA">{{cite news| url=http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1783&ctl=Details&mid=1882&ItemID=12602| work=United Nations Assistance Mission in Afghanistan|title=Citing rising death toll, UN urges better protection of Afghan civilians|date=9 March 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726085402/http://unama.unmissions.org/Default.aspx?tabid=1783&ctl=Details&mid=1882&ItemID=12602 |archive-date=26 July 2011}}</ref><ref name="August2009, UN">{{cite news| url=http://www.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/09/26/afghanistan.deaths/| title=August deadliest month of 2009 for Afghan civilians, UN says| publisher=CNN| date=26 September 2009| access-date=14 October 2017| archive-url=https://web.archive.org/web/20170619211147/http://www.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/09/26/afghanistan.deaths/| archive-date=19 June 2017| url-status=live| df=dmy-all}}</ref> The United Nations Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA) started publishing civilian casualty figures in 2008. These figures attribute approximately 41% of civilian casualties to government aligned forces in 2008; this percentage lowers to approximately 18% in 2015.<ref name=SSGTW>{{Cite journal|last=King|first=Anthony|date=4 November 2016|title=Social science goes to war: the Human Terrain System in Iraq and Afghanistan|editor-first1=Montgomery|editor-last1=McFate|editor-first2=Janice H.|editor-last2=Laurence|url=http://dx.doi.org/10.1111/1468-2346.12765|journal=International Affairs|volume=92|issue=6|pages=1525–1526|doi=10.1111/1468-2346.12765|issn=0020-5850}}</ref>
[[File:Narang night raid.jpg|thumb|Victims of the [[Narang night raid]] that killed at least 10 Afghan civilians, December 2009]]
Civilian deaths caused by non-Afghan Coalition forces were low later in the war after most foreign troops were withdrawn and the coalition shifted to airstrikes. For example, in 2015 pro-government forces caused 17% of civilian deaths and injuries – including United States and NATO troops, which were responsible for only 2% of the casualties.<ref>{{cite news|last1=Jolly|first1=David|title=Afghanistan Had Record Civilian Casualties in 2015, U.N. Says|url=https://www.nytimes.com/2016/02/15/world/asia/afghanistan-record-civilian-casualties-2015-united-nations.html?_r=0|access-date=6 February 2017|work=[[The New York Times]]|date=14 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160218131516/http://www.nytimes.com/2016/02/15/world/asia/afghanistan-record-civilian-casualties-2015-united-nations.html?_r=0|archive-date=18 February 2016|url-status=live}}</ref> 2016 had a similar 2% figure. Civilian deaths were higher as well in the latter part of the war, with 2015 and 2016 both consecutively breaking the record of annual civilian deaths according to the UN.<ref name="Al Jazeera casualties">{{cite news|title=Afghan civilian casualties at record high in 2016: UN|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/02/afghan-civilian-casualties-2016-170206062807210.html|access-date=6 February 2017|publisher=[[Al Jazeera English]]|date=6 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206100518/http://www.aljazeera.com/news/2017/02/afghan-civilian-casualties-2016-170206062807210.html|archive-date=6 February 2017|url-status=live}}</ref>
Following the overthrow of the Taliban government in 2001, many Taliban and al-Qaeda fighters fled to Pakistan. In 2004, an armed [[War in North-West Pakistan|conflict began in North-West Pakistan]] between the [[Pakistan Armed Forces]] and [[Tehrik-i-Taliban Pakistan]], al-Qaeda, and other allied groups. The conflict killed 67,000 people in total from 2001 to 2021, according to the Costs of War Project.<ref name=SSGTW />
[[File:14000221001032637563654097188712 تجمع دانشجویان در محکومیت حمله تروریستی کابل.jpg|thumb|Gathering outside Afghan embassy in Tehran to condemn the [[2021 Kabul school bombing]]]]
=== ფასი ===
The Pentagon's near-final estimate of the cost of the war in Afghanistan, including reconstruction, was $825 billion. This was provided in its 2020 year-end "Cost of War Report."<ref>{{Cite web|date=30 April 2021|title=Quarterly Report to Congress: Section 2|url=https://www.sigar.mil/pdf/quarterlyreports/2021-04-30qr-section2-funding.pdf|url-status=live|access-date=7 October 2021|website=Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|page=34}}</ref> Another estimate that was recognized by US President Joe Biden put the costs at over $2 trillion.<ref>{{Cite web|last=Paton Walsh|first=Nick|date=7 October 2021|title=Hundreds of billions were spent by the US in Afghanistan. Here are 10 of the starkest examples of 'waste, fraud and abuse'|url=https://www.cnn.com/2021/10/07/asia/us-afghanistan-spending-waste-intl-cmd/index.html|url-status=live|access-date=2021-10-07|website=CNN}}</ref> As of 2013, the UK's contribution to the war in Afghanistan came to £37 billion ($56.46 billion).<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2013/may/30/afghanistan-war-cost-britain-37bn-book|location=London|work=The Guardian|first=Richard|last=Norton-Taylor|title=Afghanistan war has cost Britain more than £37bn, new book claims|date=30 May 2013|access-date=18 December 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170221064005/https://www.theguardian.com/world/2013/may/30/afghanistan-war-cost-britain-37bn-book|archive-date=21 February 2017|url-status=live}}</ref> For years, US officials had considered the cost of the war while discussing when to draw down troops.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2011/06/22/us/politics/22costs.html |title=Cost of Wars a Rising Issue as Obama Weighs Troop Levels |work=The New York Times |first=Helene |last=Cooper |date=21 June 2011 |access-date=20 February 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170418164728/http://www.nytimes.com/2011/06/22/us/politics/22costs.html |archive-date=18 April 2017 |url-status=live }}</ref> In 2011, for example, the average cost of deploying a US soldier in Afghanistan exceeded US$1 million a year.<ref>{{cite web |url=http://www.csbaonline.org/wp-content/uploads/2010/06/2010.06.29-Analysis-of-the-FY2011-Defense-Budget.pdf |title=Analysis of the FY2011 Defense Budget |access-date=10 April 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130120014722/http://www.csbaonline.org/wp-content/uploads/2010/06/2010.06.29-Analysis-of-the-FY2011-Defense-Budget.pdf |archive-date=20 January 2013 }}</ref> In March 2013, Linda Bilmes at Harvard Kennedy School estimated that the long-term costs of the US wars in Afghanistan [[Iraq War|and Iraq]] would come to total at least US$4 to $6 trillion, with a significant portion of the cost due to disability for veterans and interest payments on debt through to 2050.<ref>{{Cite web|date=12 July 2021|title=The cost of the Afghanistan war, in lives and dollars|url=https://apnews.com/article/middle-east-government-and-politics-afghanistan-fa042223d4943191910963026f2c2123|access-date=13 August 2021|website=AP NEWS|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Linda|first=Bilmes|date=March 2013|title=The Financial Legacy of Iraq and Afghanistan: How Wartime Spending Decisions Will Constrain Future National Security Budgets|url=https://www.hks.harvard.edu/publications/financial-legacy-iraq-and-afghanistan-how-wartime-spending-decisions-will-constrain|url-status=live|access-date=13 August 2021|website=HKS Faculty Research Working Paper Series|language=en}}</ref> As of 2021, Brown University estimates that the war in Afghanistan has already cost $2.261 trillion, out of which $530 billion has been spent on interest payments and $296 billion has been spent on veterans' care.
==== არასაკმარისი დახმარება ====
Corruption and inefficiency resulted in significant amounts of international aid not reaching their intended targets. In the first decade of the war, the United States lost between $31 and $60 billion to waste and fraud.<ref>{{cite news|last1=Lardner|first1=Richard|title=Military Spending Waste: Up To $60 Billion In Iraq, Afghanistan War Funds Lost To Poor Planning, Oversight, Fraud|url=https://www.huffingtonpost.com/2011/08/30/military-spending-waste_n_942723.html|access-date=30 August 2011|publisher=Huffington Post|date=30 August 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111024173424/http://www.huffingtonpost.com/2011/08/30/military-spending-waste_n_942723.html|archive-date=24 October 2011}}</ref> In the summer of 2013, preparing for withdrawal the following year, the US military destroyed over 77,000 metric tons of equipment and vehicles worth over $7 billion that could not be shipped back to the United States. Some was sold to Afghans as scrap metal.<ref>{{cite news|title=US scraps tons of gear as it leaves Afghanistan: Report|url=http://www.hurriyetdailynews.com/us-scraps-tons-of-gear-as-it-leaves-afghanistan-report-49217|access-date=6 December 2017|agency=Agence France-Presse|publisher=Hurryiet Daily News|date=21 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20171207085146/http://www.hurriyetdailynews.com/us-scraps-tons-of-gear-as-it-leaves-afghanistan-report-49217|archive-date=7 December 2017|url-status=live}}</ref> In 2013, the Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction, a US government oversight body, criticized the misuse or waste of hundreds of millions of dollars in US aid, including the $772 million purchase of aircraft for the Afghan military especially since "the Afghans lack the capacity to operate and maintain them".<ref>{{cite news|title=Kabul: US money wasted|publisher=The Week (page 7)|date=9 August 2013}}</ref>
In interviews conducted for the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]]'s Lessons Learned Program, one interviewee estimated that 40 percent of US aid to Afghanistan since 2001 ended up in the pockets of corrupt officials, warlords, criminals and insurgents.<ref>{{cite news|title=US spending in Afghanistan fueled rampant corruption, reports say |url=https://www.pri.org/stories/2019-12-11/us-spending-afghanistan-fueled-rampant-corruption-reports-says |work=[[The World (radio program)|The World]] |date=11 December 2019}}</ref> [[Ryan Crocker]], former ambassador to Afghanistan and Iraq, told the investigators in a 2016 interview, "You just cannot put those amounts of money into a very fragile state and society, and not have it fuel corruption."<ref>{{cite news|title=The War in Afghanistan Was Doomed From the Start |url=https://slate.com/news-and-politics/2019/12/afghanistan-papers-washington-post-corruption.html |work=Slate |date=9 December 2019}}</ref>
=== დევნილები და ლტოლვილები ===
[[File:An Afghan National Civil Order Police officer hands out clothing donated by a charity in New Jersey to children living at a refugee camp in Kabul, Afghanistan, July 28, 2011 110728-F-AK669-291.jpg|thumb|Foreign donated clothing being handed out by an Afghan civil officer to children at a refugee camp, 2011]]
Since 2001, more than 5.7 million former refugees have returned to Afghanistan,<ref name="unhcr1">[http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6 UNHCR country operations profile – Afghanistan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120604063834/http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6 |date=4 June 2012 }} unhcr.org</ref><ref>Afghan Refugees, Costs of War, {{cite web |url=http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |title=Archived copy |access-date=5 March 2013 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130310001659/http://costsofwar.org/article/afghan-refugees |archive-date=10 March 2013 }}, 2012</ref><ref name="unhcr.org">{{cite web|url=https://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6|title=UNHCR - The UN Refugee Agency|website=unhcr.org|access-date=30 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190715132054/https://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/page?page=49e486eb6|archive-date=15 July 2019|url-status=live}}</ref> but 2.6 million others remained refugees in 2021 and few refugees were returning.<ref name="bbc2021">{{Cite web|title=In numbers: Life in Afghanistan after America leaves|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57767067|access-date=2021-07-15|website=BBC News|date=13 July 2021}}</ref><ref name="unhcr">{{cite web|url=https://www.unhcr.org/afghanistan.html|title=Afghanistan|last=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|website=UNHCR|access-date=30 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190730080411/https://www.unhcr.org/afghanistan.html|archive-date=30 July 2019|url-status=live}}</ref> After many years of returning refugees, the tide started to turn both due to a poor economic situation<ref>{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2006/feb/05/afghanistan.theobserver|title='The new Afghanistan is a myth. It's time to go and get a job abroad'|date=5 February 2006|website=the Guardian}}</ref> and a significant increase of violence, leading to increasing numbers fleeing as of 2009.<ref>{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/uk-tajikistan-afghanistan-refugees-inter-idUKTRE59M34920091023|title=Tajikistan will need help with Afghan refugees – UNHCR|first=Roman|last=Kozhevnikov|newspaper=Reuters|date=23 October 2009|via=www.reuters.com}}</ref>
In January 2013 the UN estimated that 547,550 were [[internally displaced person]]s, a 25% increase over the 447,547 IDPs estimated for January 2012<ref name="unhcr.org" /><ref name="unhcr" /><ref>[https://www.amnesty.org/en/news/afghans-fleeing-war-find-misery-urban-slums-2012-02-23 Afghans fleeing war find misery in urban slums] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150217070825/http://www.amnesty.org/en/news/afghans-fleeing-war-find-misery-urban-slums-2012-02-23 |date=17 February 2015 }} Feb. 2012, Amnesty International <br />[https://www.theguardian.com/world/2012/feb/23/afghan-refugees-amnesty-report "Afghan refugees abandoned by their own government, report finds: About half a million Afghans who fled homes because of violence are living in desperate conditions, says Amnesty"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170205001806/https://www.theguardian.com/world/2012/feb/23/afghan-refugees-amnesty-report |date=5 February 2017 }}, ''The Guardian'', 23 February 2012</ref> 400,000 people were displaced in 2020 and 200,000 were displaced in the first half of 2021.<ref name="bbc2021" />
As of 2020, Pakistan has taken in the largest number of Afghan refugees, followed by [[Iran]]. Smaller numbers have taken refuge in India, [[Indonesia]] and [[Tajikistan]]. Outside Asia, Germany took in by far the largest number of refugees as well as the largest amount of [[asylum seeker]]s.<ref>{{Cite web|url=https://www.deccanherald.com/international/world-news-politics/pakistan-took-in-most-afghan-refugees-in-2020-india-at-12th-place-after-uk-1021683.html|title=Pakistan took in most Afghan refugees in 2020, India at 12th place after UK|date=20 August 2021|website=Deccan Herald}}</ref>
Following the Taliban takeover, over 122,000 people were airlifted abroad from Kabul airport, during the [[2021 evacuation from Afghanistan|evacuation from Afghanistan]], including Afghans, American citizens, and other foreign citizens.<ref name=cnn-withdrawal>{{Cite web|author=Nicole Gaouette, Jennifer Hansler, Barbara Starr and Oren Liebermann|title=The last US military planes have left Afghanistan, marking the end of the United States' longest war|url=https://www.cnn.com/2021/08/30/politics/us-military-withdraws-afghanistan/index.html|access-date=2021-08-30|website=CNN}}</ref>
=== ნარკოტიკებით ვაჭრობა ===
[[File:Afghanistan opium poppy cultivation 1994-2007b.PNG|thumb|Afghanistan opium poppy cultivation, 1994–2016 (hectares)]]
From 1996 to 1999, the Taliban controlled 96% of Afghanistan's [[poppy]] fields and made [[opium]] its largest source of revenue though taxes on opium exports. According to Rashid, "drug money funded the weapons, ammunition and fuel for the war".<ref name="Chouvy1">{{cite book|last=Chouvy|first=Pierre-Arnaud|title=Opium: uncovering the politics of the poppy|year=2010|publisher=Harvard University Press|pages=52ff}}</ref> By 2000 Afghanistan accounted for an estimated 75% of the world's opium supply with an estimated 3,276 tonnes produced.<ref name="Thourni">{{cite book|last=Thourni|first=Francisco E.|title=The Organized Crime Community: Essays in Honor of Alan A. Block|year=2006|publisher=Springer|isbn=978-0-387-39019-2|page=130|editor=Frank Bovenkerk}}</ref> Omar then banned opium cultivation and production dropped to an estimated 74 metric tonnes.<ref name="Lyman">{{cite book|last=Lyman|first=Michael D.|title=Drugs in Society: Causes, Concepts and Control|year=2010|publisher=Elsevier|isbn=978-1-4377-4450-7|page=[https://archive.org/details/isbn_2901437744506/page/309 309]|url=https://archive.org/details/isbn_2901437744506/page/309}}</ref> Some observers say the ban – which came in a bid for [[international recognition]] at the United Nations – was issued only to raise opium prices and increase profit from the sale of large existing stockpiles. In September 2001 – before the 11 September attacks against the US – the Taliban allegedly authorized Afghan peasants to sow opium again.<ref name="Chouvy1" />
Soon after the invasion opium production increased markedly.<ref name="abcnews_go_com22">{{cite news|url=https://abcnews.go.com/International/story?id=79842&page=1|title=Is Afghanistan's Drug Trade Paying Al Qaeda?|access-date=27 September 2007|work=ABC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20080430025512/http://abcnews.go.com/International/story?id=79842&page=1|archive-date=30 April 2008|url-status=live}}</ref> By 2005, Afghanistan was producing 90% of the world's opium, most of which was processed into heroin and sold in Europe and Russia.<ref name="www_csmonitor_com23">{{cite news|url=http://www.csmonitor.com/2005/0513/p01s04-wosc.html|title=Afghanistan riddled with drug ties|access-date=27 September 2007|publisher=Christian Science Monitor|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930081143/http://www.csmonitor.com/2005/0513/p01s04-wosc.html|archive-date=30 September 2007|url-status=live}}</ref>
According to a 2018 report by the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]] (SIGAR), the US spent $8.6 billion since 2002 to stop Afghanistan's drug trade and deny the Taliban a revenue source. A May 2021 SIGAR report estimated that the Taliban earn 60% of their annual revenue from the trade, while UN officials estimated more than $400 million was earned by the Taliban from the trade between 2018 and 2019, however other experts have disputed this and estimated that the Taliban earns at most $40 million annually from the drug trade.<ref>{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/profits-poppy-afghanistans-illegal-drug-trade-boon-taliban-2021-08-16/|title=Profits and poppy: Afghanistan's illegal drug trade a boon for Taliban|access-date=18 August 2021|url-status=live |newspaper=Reuters |date=16 August 2021 }}</ref>
=== ჯანმრთელობა ===
Between 2001 and 2021, Afghanistan experienced improvements in health, education and women's rights.<ref name="auto" /><ref>{{Cite web|last=Jazeera|first=Al|title=Afghanistan: Visualising the impact of 20 years of war|url=https://interactive.aljazeera.com/aje/2021/afghanistan-visualising-impact-of-war/index.html|access-date=15 May 2021|website=interactive.aljazeera.com}}</ref> Life expectancy increased from 56 to 64 years and the maternal mortality rate was reduced by half. 89% of residents living in cities have access to clean water, up from 16% in 2001. The rate of child marriage has been reduced by 17%.<ref name="auto" /><ref>cf. Kristof, Nicholas D., [https://www.nytimes.com/2002/02/01/opinion/a-merciful-war.html "A Merciful War"], {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170628193448/http://www.nytimes.com/2002/02/01/opinion/a-merciful-war.html|date=28 June 2017}} ''[[The New York Times]]'', 1 February 2002. "By my calculations, our invasion of Afghanistan may end up saving one million lives over the next decade. ... But now aid is pouring in and lives are being saved on an enormous scale. UNICEF, for example, has vaccinated 734,000 children against measles over the last two months, in a country where virtually no one had been vaccinated against the disease in the previous 10 years. Because measles often led to death in Afghanistan, the vaccination campaign will save at least 35,000 children's lives each year. ... Heidi J. Larson of UNICEF says that if all goes well, child and maternal mortality rates will drop in half in Afghanistan over the next five years. That would mean 112,000 fewer children and 7,500 fewer pregnant women dying each year."</ref> The population of Afghanistan increased by more than 50% between 2001 and 2014, while its GDP grew eightfold.<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=661–662}} cf. {{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=AF|title=Population, total–Afghanistan|publisher=[[World Bank]]|access-date=2022-02-20}}</ref>
A September 2019 Taliban attack destroyed most buildings of the main hospital in southern [[Afghanistan]] and killed almost 40 people, due to which the country is now reportedly struggling to efficiently fight against the [[COVID-19 pandemic]], 2020 წლის მაისისთვის.<ref>{{cite web|date=2 May 2020|title=Civil war, poverty and now the virus: Afghanistan stands on the brink|url=https://www.theguardian.com/world/2020/may/02/afghanistan-in-new-battle-against-ravages-of-covid-19|access-date=2 May 2020|website=The Guardian}}</ref>
=== განათლება ===
As of 2013, 8.2 million Afghans attended school, up from 1.2 million in 2001.<ref>[http://www.aco.nato.int/page424205131.aspx ISAF Spokesman Discusses Progress in Afghanistan] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20130303013854/http://www.aco.nato.int/page424205131.aspx |date=3 March 2013 }}. [[International Security Assistance Force]]/[[NATO]]. 25 July 2011.</ref> The literacy rate has risen from 8% to 43% since 2001.<ref name="auto">{{Cite web|date=30 April 2021|title=Counting the costs of America's 20-year war in Afghanistan|url=https://apnews.com/article/asia-pacific-afghanistan-middle-east-business-5e850e5149ea0a3907cac2f282878dd5|access-date=6 May 2021|website=AP NEWS}}</ref>
All Afghan children are legally required to complete class nine. In 2017, [[Human Rights Watch]] reported that the Afghan government was unable to provide a system to ensure all children received this level of education and, in practice, many children missed out.<ref>{{cite journal |title="I Won't Be a Doctor, and One Day You'll Be Sick" |url=https://www.hrw.org/report/2017/10/17/i-wont-be-doctor-and-one-day-youll-be-sick/girls-access-education-afghanistan |website=Human Rights Watch |access-date=11 April 2021 |date=17 October 2017}}</ref> In 2018, [[UNICEF]] reported that 3.7 million children between the ages of 7 and 17, or 44 percent, were not attending school.<ref name="aj030618">{{cite news|title=Up to 60 percent of Afghan girls out of school: report |url=https://www.aljazeera.com/news/2018/6/3/up-to-60-percent-of-afghan-girls-out-of-school-report |access-date=11 April 2021 |work=www.aljazeera.com |date=3 June 2018 }}</ref>
As of 2017, the Afghan government cooperated with Taliban forces to provide education services: in [[Khogyani District]], the government is given "nominal control" by local Taliban fighters in return for paying the wages of teachers whom the Taliban appoint in local schools.<ref name="Mujib Mashal">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/12/25/world/asia/eastern-afghanistan-isis.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fworld&action=click&contentCollection=world®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront&_r=0|title=In Tangled Afghan War, a Thin Line of Defense Against ISIS|author=Mujib Mashal|work=The New York Times|date=25 December 2017|access-date=26 December 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171226130540/https://www.nytimes.com/2017/12/25/world/asia/eastern-afghanistan-isis.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fworld&action=click&contentCollection=world®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront&_r=0|archive-date=26 December 2017|url-status=live}}</ref>
=== ქალთა უფლებები ===
Prior to the beginning of conflict in 1978, there had been some strides in women's rights in cities, but Afghanistan remained much more conservative than even its neighboring countries. Pashtun areas emphasized tribal honor, which meant that women generally wore full cover light blue [[burqa]]s. In the most rural areas however, women generally did not wear burqas due to the hard labor of farming.<ref name=":5" />{{Rp|24–25}}
[[File:Afghans receive school supplies 111208-A-RX742-037.jpg|thumb|A young Afghan girl in [[Qalat, Zabul|Qalat]] pictured by the [[116th Infantry Brigade Combat Team (United States)|116th Infantry Battalion]] before receiving school supplies in 2011]]
As of 2013, 3.2 million girls attended school, up fewer than 50,000 in 2001.<ref>[https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19911341 Successes and challenges in Afghan girls' education] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181123022955/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-19911341 |date=23 November 2018 }}. BBC News. 11 October 2012.</ref> 39% of girls were attending school in 2017 compared to 6% in 2003. In 2021, a third of students at university were women and 27% of members of parliament were women.<ref name="bbc2021" /> While the Taliban typically opposed girls' education, in 2017 in [[Khogyani District]] it allowed girls to receive education in order to improve its standing among local residents.<ref name="Mujib Mashal" /> In 2018, [[UNICEF]] reported that in some provinces such as Kandahar, Helmand, Wardak, Paktika, Zabul and Uruzgan, 85 percent of girls were not going to school.<ref name="aj030618" />
== ომის დანაშაულები ==
[[File:Gul Mudin.jpg|thumb|Afghan boy murdered on 15 January 2010 by a group of US Army soldiers called the ''[[Maywand District murders|Kill Team]]'']] [[War crimes]] (a serious violation of the [[laws and customs of war]] giving rise to individual criminal responsibility)<ref name="Solis2010">{{cite book|author=Gary D. Solis|title=The Law of Armed Conflict: International Humanitarian Law in War|url=https://books.google.com/books?id=6FKf0ocxEPAC&pg=PA301|date=15 February 2010|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-48711-5|pages=301–303|access-date=31 October 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016051735/https://books.google.com/books?id=6FKf0ocxEPAC&pg=PA301|archive-date=16 October 2015|url-status=live}}</ref> have been committed by both sides including civilian massacres, bombings of civilian targets, terrorism, use of [[torture]] and the murder of [[prisoners of war]]. Additional common crimes include theft, arson, and destruction of property not warranted by [[military necessity]].
The Taliban committed war crimes during the war including massacres, suicide bombing, terrorism, and targeting civilians (such as using [[human shield]]s).<ref name="Tolonews">{{cite news|url=http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|work=Tolonews|title=AIHRC Calls Civilian Deaths War Crime|date=13 January 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110624161358/http://www.tolonews.com/en/afghanistan/1591-aihrc-calls-civilian-deaths-war-crime|archive-date=24 June 2011}}</ref><ref>{{cite news|url=https://news.yahoo.com/s/nm/20070419/wl_nm/afghan_rights_dc_2 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070514111954/http://news.yahoo.com/s/nm/20070419/wl_nm/afghan_rights_dc_2 |archive-date=14 May 2007 |title=Taliban attack civilians to spread fear: Amnesty|publisher=Reuters|date=24 April 2007|access-date=9 December 2007}}</ref> In 2011, ''The New York Times''-მა განაცხადა, რომ თალიბანი პასუხისმგებელი იყო ყველა დაღუპული სამოქალაქო პირის მკვლელობების სამი-მეოთხედისათვის ავღანეთის ომში.<ref>{{cite news|title=Afghan Rights Groups Shift Focus to Taliban|author=Rod Nordland|date=10 February 2011|page=A6|url=https://www.nytimes.com/2011/02/10/world/asia/10afghanistan.html|newspaper=The New York Times|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20130614213613/http://www.nytimes.com/2011/02/10/world/asia/10afghanistan.html|archive-date=14 June 2013|url-status=live}}</ref><ref name="Kegley">{{cite book|last=Kegley|first=Charles W.|title=World Politics: Trend and Transformation|author2=Shannon L Blanton|publisher=Cengage|year=2011|isbn=978-0-495-90655-1|page=230}}</ref> United Nations reports have consistently blamed the Taliban and other anti-government forces for the majority of civilian deaths in the conflict.<ref name="Al Jazeera casualties" /><ref name="UN casualties" /><ref name="UNAMA_AF_civilians_midyear2021">{{cite web | title= Afghanistan – Protection of civilians in armed conflict midyear update: 1 January to 30 June 2021 | website= [[United Nations Assistance Mission in Afghanistan|UNAMA]] |date = 2021-07-25 | url = https://unama.unmissions.org/sites/default/files/unama_poc_midyear_report_2021_26_july.pdf | access-date = 2021-08-05 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210726183031/https://unama.unmissions.org/sites/default/files/unama_poc_midyear_report_2021_26_july.pdf |archive-date= 2021-07-26 |url-status=live }}</ref> Other crimes include mass rape and executing surrendered soldiers.<ref name=":3">{{cite web|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/10/afghanistan-harrowing-accounts-emerge-of-the-talibans-reign-of-terror-in-kunduz/|title=Afghanistan: Harrowing accounts emerge of the Taliban's reign of terror in Kunduz|date=1 October 2015|website=Amnesty International|access-date=4 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170209230457/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2015/10/afghanistan-harrowing-accounts-emerge-of-the-talibans-reign-of-terror-in-kunduz/|archive-date=9 February 2017|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Coren |first1=Anna |last2=Sidhu |first2=Sandi |last3=Lister |first3=Tim |last4=Bina |first4=Abdul |title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender |url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html |access-date=28 July 2021 |work=CNN |date=14 July 2021}}</ref>
War crimes committed by the Coalition, Afghan security forces, and Northern Alliance included massacres, prisoner mistreatment, and killings of civilians. [[Amnesty International]] accused [[the Pentagon]] of covering up evidence related to [[war crimes]], [[torture]] and unlawful killings in Afghanistan.<ref>{{cite news|url=https://www.thedailybeast.com/obamas-pentagon-covered-up-war-crimes-in-afghanistan-says-amnesty-international|title=Obama's Pentagon Covered Up War Crimes in Afghanistan, Says Amnesty International|access-date=8 November 2014|publisher=The Daily Beast|archive-url=https://web.archive.org/web/20170826191612/http://www.thedailybeast.com/obamas-pentagon-covered-up-war-crimes-in-afghanistan-says-amnesty-international|archive-date=26 August 2017|url-status=live}}</ref> Notable incidents include the [[Dasht-i-Leili massacre]],<ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2002/sep/14/afghanistan.lukeharding |title=Afghan Massacre Haunts Pentagon |work=The Guardian |date=14 September 2002 |location=London |first=Luke |last=Harding |access-date=12 May 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130826161631/http://www.theguardian.com/world/2002/sep/14/afghanistan.lukeharding |archive-date=26 August 2013 |url-status=live }}</ref> [[Bagram torture and prisoner abuse]],<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2005/05/20/international/asia/20abuse.html?ei=5088&en=4579c146cb14cfd6&ex=1274241600&pagewanted=all|title=In US Report, Brutal Details of 2 Afghan Inmates' Deaths|newspaper=[[The New York Times]]|author-link=Tim Golden (journalist)|author=Tim Golden|date=20 May 2005|archive-date=25 January 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080125012206/http://www.nytimes.com/2005/05/20/international/asia/20abuse.html?ei=5088&en=4579c146cb14cfd6&ex=1274241600&pagewanted=all|url-status=live}}</ref> [[Kandahar massacre]],<ref>{{cite news|title=Army drops one charge against soldier accused in Afghan massacre |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-crime-afghanistan-idUSBRE8501D520120601 |publisher=Reuters |date=1 June 2012 |access-date=17 December 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120606162320/http://www.reuters.com/article/2012/06/01/us-usa-crime-afghanistan-idUSBRE8501D520120601 |archive-date=6 June 2012 |url-status=live }}</ref> among others.
== წარუმატებლობა ავღანეთის სტაბილიზაციაში ==
Observers have argued that the mission in Afghanistan was hampered by a lack of agreement on objectives, a lack of resources, lack of coordination, too much focus on the central government at the expense of local and provincial governments, and too much focus on the country instead of the region.<ref>{{cite web |url=http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/18911/afghanistan.html |title=Afghanistan: Changing the Frame, Changing the Game. Harvard Kennedy School's Belfer Center |publisher=Belfercenter.ksg.harvard.edu |access-date=2 August 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804021830/http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/18911/afghanistan.html |archive-date=4 August 2011 |url-status=live }}</ref>
According to Cara Korte, [[climate change]] played a significant role in increasing instability in Afghanistan and strengthening the Taliban. More than 60% of the Afghan population depend on agriculture and Afghanistan is the sixth most vulnerable country to climate change in the world according to the United Nations Environment Program and Afghanistan's National Environmental Protection Agency. The Taliban used resentment over government inaction to climate change-induced drought and flooding to strengthen its support and Afghans were able to earn money supporting the Taliban than from farming.<ref>{{cite news|last1=KORTE |first1=CARA |title=How climate change helped strengthen the Taliban |url=https://www.cbsnews.com/news/climate-change-taliban-strengthen/ |access-date=6 September 2021 |agency=CBC |date=20 August 2021}}</ref>
[[File:Barack Obama, Hamid Karzai & Asif Ali Zardari after trilateral meeting 5-6-09 2.jpg|thumb|left|[[Hamid Karzai]] and [[Barack Obama]] in 2009]]
In 2009, Afghanistan was ranked as the world's second most-corrupt country just ahead of Somalia.<ref>{{cite web |url=http://www.transparency.org/policy_research/surveys_indices/cpi/2009/cpi_2009_table |title=Research – CPI – Overview |publisher=Transparency.org |access-date=17 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130506125221/http://www.transparency.org/research/cpi/overview |archive-date=6 May 2013 |url-status=live }}</ref>
Pakistan plays a central role in the conflict. A 2010 report published by the [[London School of Economics]] says that Pakistan's [[Inter-Services Intelligence|ISI]] has an "official policy" of support to the Taliban.<ref name="Discussion Papers">{{cite news|url=http://english.aljazeera.net/mritems/Documents/2010/6/13/20106138531279734lse-isi-taliban.pdf |title=Discussion Papers |access-date=12 December 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101226000552/http://english.aljazeera.net/mritems/Documents/2010/6/13/20106138531279734lse-isi-taliban.pdf |archive-date=26 December 2010 |url-status=live }}</ref> "Pakistan appears to be playing a double-game of astonishing magnitude," the report states.<ref name="Discussion Papers" /> Regarding the [[Afghan War documents leak]] published by [[WikiLeaks]], Der Spiegel wrote that "the documents clearly show that the Pakistani intelligence agency [[Inter-Services Intelligence]] (usually known as the ISI) is the most important accomplice the Taliban has outside of Afghanistan".<ref name="spigel-war-logs">{{cite news|first1=Matthias |last1=Gebauer |first2=John |last2=Goetz |first3=Hans |last3=Hoyng |first4=Susanne |last4=Koelbl |first5=Marcel |last5=Rosenbach |first6=Gregor Peter |last6=Schmitz |title=Explosive Leaks Provide Image of War from Those Fighting It: The Secret Enemy in Pakistan |newspaper=[[Der Spiegel]] |date=25 July 2010 |url=http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,708314-5,00.html |access-date=26 July 2010}}</ref> [[Amrullah Saleh]], former director of Afghanistan's intelligence service, stated, "We talk about all these proxies [Taliban, Haqqanis] but not the master of proxies, which is the Pakistan army. The question is what does Pakistan's army want to achieve ...? They want to gain influence in the region."<ref name="Jamestown Foundation Terrorism Conference 2010">{{cite news|url=http://vimeo.com/18018836|title=Jamestown Foundation Terrorism Conference 2010, Amrullah Saleh speech|year=2010|access-date=3 February 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110511171043/http://vimeo.com/18018836|archive-date=11 May 2011|url-status=live}}</ref> Pakistan's role can be traced back to the Soviet war in which they funded the Mujahideen against the Soviets. Pakistan's objective then as it is now is to ensure that Afghanistan has a regime friendly to their interests and will provide "geopolitical depth in any future conflict with India".<ref>{{Cite book|url=http://dx.doi.org/10.2458/azu_acku_pamphlet_ds371_2_w45_w37_1991|title=War and peace in Afghanistan : the Pakistani role / Marvin G. Weinbaum.|date=1991|publisher=University of Arizona Libraries|doi=10.2458/azu_acku_pamphlet_ds371_2_w45_w37_1991}}</ref>
Iran also sought to influence the war. In the past two decades, the US took out two of Iran's regional enemies: [[Saddam Hussein]] through the [[Iraq War]] as well as the Taliban. Saudi Arabia and Pakistan are other 'dominant players' that influenced the war. Iran and the Taliban formed ties, with Russian assistance as well, to 'bleed' the American force. Iran and Russia, emboldened by their alliance in the [[Syrian Civil War]], initiated a 'proxy war' in Afghanistan against the US. The Taliban received economic support from Dubai, [[United Arab Emirates|UAE]] and [[Bahrain]]. Pakistan has given economic support and encouraged increased Iran-Taliban ties.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2017/08/05/world/asia/iran-afghanistan-taliban.html|title=In Afghanistan, US Exits, and Iran Comes In|last=Gall|first=Carlotta|date=5 August 2017|work=The New York Times|access-date=9 June 2019|issn=0362-4331|archive-url=https://web.archive.org/web/20171204075417/https://www.nytimes.com/2017/08/05/world/asia/iran-afghanistan-taliban.html|archive-date=4 December 2017|url-status=live}}</ref>
[[Steve Coll]] believes that "No small part of N.A.T.O.'s ultimate failure to stabilize Afghanistan flowed from the disastrous decision by George W. Bush to invade Iraq in 2003. ... The Taliban's comeback, America's initial inattention to it, and the attraction for some Afghans and Pakistanis of the Taliban's ideology of national resistance under Islamic principles—all these sources of failure cannot be understood in isolation from the Iraq war." Coll further notes that neither the Bush nor the Obama administrations achieved consensus on key questions such as the relative importance of nation-building versus counterterrorism, whether the stability of Afghanistan took priority over that of Pakistan, or the role of the drug trade, although "the failure to solve the riddle of I.S.I. and to stop its covert interference in Afghanistan became ... the greatest strategic failure of the American war."<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=661–667}}</ref>
China has been quietly expanding its influence. Since 2010 China has signed mining contracts with Kabul<ref name=":7">{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/us-news/trump-says-u-s-losing-afghan-war-tense-meeting-generals-n789006|title=Trump says US losing war, compares Afghanistan to NYC restaurant consultant|website=NBC News|access-date=10 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190608044917/https://www.nbcnews.com/news/us-news/trump-says-u-s-losing-afghan-war-tense-meeting-generals-n789006|archive-date=8 June 2019|url-status=live}}</ref> and is building a military base in [[Badakhshan|Badakshan]] to counter regional terrorism (from the [[East turkestan independence movement|ETIM]]).<ref name=":8">{{cite web|url=https://thediplomat.com/2018/06/is-china-bringing-peace-to-afghanistan/|title=Is China Bringing Peace to Afghanistan?|last=Diplomat|first=Sudha Ramachandran, The|website=The Diplomat|access-date=10 June 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190704114518/https://thediplomat.com/2018/06/is-china-bringing-peace-to-afghanistan/|archive-date=4 July 2019|url-status=live}}</ref> China has donated billions of dollars in aid over the years to Afghanistan, which plays a strategic role in the [[Belt and Road Initiative]].<ref name=":8" /> Additionally, after 2011 Pakistan expanded its [[China–Pakistan relations|economic and military ties to China]] as a hedge against dependency on the US. Coll observes that "Overall, the war left China with considerable latitude in Central Asia, without having made any expenditure of blood, treasure, or reputation."<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=559–560, 663}}</ref>
In December 2019 ''[[The Washington Post]]'' published 2,000 pages of government documents, mostly transcripts of interviews with more than 400 key figures involved in prosecuting the Afghanistan war. According to the Post and the Guardian, the documents (dubbed the [[Afghanistan Papers]]) showed that US officials consistently and deliberately misled the American public about the unwinnable nature of the conflict,<ref name="guardianafghanpapers">{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2019/dec/09/afghan-papers-reveal-us-public-were-misled-about-unwinnable-war|title=Afghanistan papers reveal US public were misled about unwinnable war|last=Beaumont|first=Peter|date=9 December 2019|work=The Guardian|access-date=9 December 2019}}</ref> and some commentators and foreign policy experts subsequently drew comparisons to the release of the Pentagon Papers.<ref name="guardianafghanpapers" /> The ''Post'' obtained the documents from the Office of the Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction, via [[Freedom of Information Act (United States)|Freedom of Information Act]] requests, after a three-year legal battle.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=The Afghanistan Papers: A Secret History of the War|last=Whitlock|first=Craig|date=9 December 2019|newspaper=The Washington Post|access-date=9 December 2019}}</ref><ref name="guardianafghanpapers" />
== ავღანეთის უშიშროების ძალები ==
=== ავღანეთის ეროვნული არმია ===
[[File:Afghan Commandos and Afghan National Army Air Corps 2010.jpg|thumb|[[ANA Commando Brigade|Afghan Commandos]] practice infiltration techniques, 1 April 2010 at Camp Morehead in the outer regions of Kabul.]]
[[File:Flickr - The U.S. Army - Afghanistan mountain.jpg|thumb|Soldiers from the Afghan army patrolling a village in [[Khost Province]] in 2010]]
US policy called for boosting the [[Afghan National Army]] to 134,000 soldiers by October 2010. By May 2010 the Afghan Army had accomplished this interim goal and was on track to reach its ultimate number of 171,000 by 2011.<ref name="O'Hanlon">O'Hanlon, Michael E. [http://www.brookings.edu/opinions/2010/0519_afghan_army_ohanlon.aspx "A Bright Spot Among Afghan Woes"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100615185552/http://www.brookings.edu/opinions/2010/0519_afghan_army_ohanlon.aspx |date=15 June 2010 }}, The Brookings Institution, 19 May 2010.</ref> This increase in Afghan troops allowed the US to begin withdrawing its forces in July 2011.<ref>[https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/02/AR2009120203472.html What Mr. Obama changed.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171020031547/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/02/AR2009120203472.html |date=20 October 2017 }} ''[[The Washington Post]]''. 3 December 2009.</ref><ref name="gates">{{cite web |author=Al Pessin |url=http://www1.voanews.com/english/news/asia/Gates-Visits-Troops-in-Afghanistan-78851682.html |title=Afghan Forces Could Start to Lead Soon, Big Challenges Remain |work=Voice of America |date=9 December 2009 |access-date=17 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091210011633/http://www1.voanews.com/english/news/asia/Gates-Visits-Troops-in-Afghanistan-78851682.html |archive-date=10 December 2009 |url-status=dead }}</ref>
In 2010, the Afghan National Army had limited fighting capacity.<ref name="stripes.com" /> Even the best Afghan units lacked training, discipline and adequate reinforcements. In one new unit in [[Baghlan Province]], soldiers had been found cowering in ditches rather than fighting.<ref>{{cite web |url=http://www.upi.com/Top_News/US/2009/12/09/US-trainers-bemoan-Afghan-corruption/UPI-51821260383357/ |title=US trainers bemoan Afghan corruption |publisher=UPI.com |date=9 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091220033840/http://www.upi.com/Top_News/US/2009/12/09/US-trainers-bemoan-Afghan-corruption/UPI-51821260383357/ |archive-date=20 December 2009 |url-status=live }}</ref> Some were suspected of collaborating with the Taliban.<ref name="stripes.com" /> "They don't have the basics, so they lay down," said Capt. Michael Bell, who was one of a team of US and Hungarian mentors tasked with training Afghan soldiers. "I ran around for an hour trying to get them to shoot, getting fired on. I couldn't get them to shoot their weapons."<ref name="stripes.com" /> In addition, 9 out of 10 soldiers in the Afghan National Army were illiterate.<ref>{{cite news|url=http://www.airforcetimes.com/news/2009/09/ap_afghan_army_illiteracy_091409/ |archive-url=https://archive.today/20120721223757/http://www.airforcetimes.com/news/2009/09/ap_afghan_army_illiteracy_091409/ |url-status=dead |archive-date=21 July 2012 |title=Illiteracy undermines Afghan army |work=Air Force Times |date=14 September 2009 |access-date=9 February 2010 }}</ref>
The Afghan Army was plagued by inefficiency and endemic corruption.<ref>{{cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/34290420 |title=US surge is big, Afghan army is crucial |agency=Associated Press |publisher=MSNBC |date=5 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091212151323/http://www.msnbc.msn.com/id/34290420/ |archive-date=12 December 2009 |url-status=dead }}</ref> US training efforts were drastically slowed by the problems.<ref>{{cite web |url=http://www.armytimes.com/news/2009/10/ap_training_afghans_100809/ |title=Corruption, indiscipline slow Afghan training |work=Army Times |date=11 October 2009 |access-date=9 February 2010}}</ref> US trainers reported missing vehicles, weapons and other military equipment, and outright theft of fuel.<ref name="stripes.com">{{cite web |last=Cahn |first=Dianna |url=http://www.stripes.com/article.asp?section=104&article=66544 |title=Troops fear corruption outweighs progress of Afghan forces |publisher=Stripes.com |date=9 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-date=11 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210411044355/https://www.stripes.com/news/troops-fear-corruption-outweighs-progress-of-afghan-forces-1.97195 |url-status=dead }}</ref> Death threats were leveled against US officers who tried to stop Afghan soldiers from stealing. Afghan soldiers often snipped the command wires of IEDs instead of marking them and waiting for US forces to come to detonate them. This allowed insurgents to return and reconnect them.<ref name="stripes.com" /> US trainers frequently removed the cell phones of Afghan soldiers hours before a mission for fear that the operation would be compromised.<ref>{{cite news|url=http://www.nydailynews.com/news/world/2009/12/13/2009-12-13_afghan_training_a_tough_cell_trust_is_most_difficult_issue_for_us_troops.html |title=Training Afghanistan troops gets tough for US troops as trust issues worsen |work=Daily News |location=New York |date=13 December 2009 |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100821223713/http://www.nydailynews.com/news/world/2009/12/13/2009-12-13_afghan_training_a_tough_cell_trust_is_most_difficult_issue_for_us_troops.html |archive-date=21 August 2010 |url-status=live }}</ref> American trainers often spent much time verifying that Afghan rosters were accurate — that they were not padded with "ghosts" being "paid" by Afghan commanders who stole the wages.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/12/02/world/asia/02afghan.html |work=The New York Times |title=With Troop Pledge, New Demands on Afghans |first=Dexter |last=Filkins |date=2 December 2009 |access-date=9 April 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110202084805/http://www.nytimes.com/2009/12/02/world/asia/02afghan.html |archive-date=2 February 2011 |url-status=live }}</ref>
[[File:1st Battalion 6th Marine Regiment take cover outside Marjah.jpg|thumb|left|US Marines and [[Afghan National Army|ANA]] soldiers take cover in Marja on 13 February 2010 during their offensive to secure the city from the Taliban.]]
[[Desertion]] was a significant problem. One in every four combat soldiers quit the Afghan Army during the 12-month period ending in September 2009, according to data from the US Defense Department and the Inspector General for Reconstruction in Afghanistan.<ref>{{cite web |url=http://www.ipsnews.net/2009/11/politics-afghan-army-turnover-rate-threatens-us-war-plans/ |title=POLITICS: Afghan Army Turnover Rate Threatens US War Plans |date=24 November 2009 |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20171011103934/http://www.ipsnews.net/ |url-status=dead |archive-date=11 October 2017 |access-date=28 December 2009 }}</ref>
In early 2015, Philip Munch of the Afghanistan Analysts' Network wrote that "...{{Nbsp}}the available evidence suggests that many senior ANSF members, in particular, use their positions to enrich themselves. Within the ANSF there are also strong external loyalties to factions who themselves compete for influence and access to resources. All this means that the ANSF may not work as they officially should. Rather it appears that the [[political economy]] of the ANSF prevents them from working like modern organisations – the very prerequisite of the [[Resolute Support Mission]]."<ref>{{Cite web|last=Münch|first=Philipp|title=Resolute Support Light. NATO's New Mission versus the Political Economy of the Afghan National Security Forces|url=https://www.ecoi.net/en/file/local/1229750/1226_1422446403_20150112-pmuench-resolute-support-light.pdf|url-status=live}}</ref> Formal and informal income, Munch said, which can be generated through state positions, is [[rent-seeking]] – income without a corresponding investment of labour or capital. "Reportedly, ANA appointees also often maintain clients, so that patron-client networks, structured into competing factions, can be traced within the ANA down to the lowest levels. [...] There is evidence that Afghan officers and officials, especially in the higher echelons, appropriate large parts of the vast resource flows which are directed by international donors into the ANA."<ref>Munch 2015, p.6, and Giustozzi, A. & Quentin, P., [http://www.areu.org.af/Uploads/EditionPdfs/ANA%20Issues%20Paper.pdf "The Afghan National Army: sustainability challenges beyond financial aspects."] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150220023920/http://www.areu.org.af/Uploads/EditionPdfs/ANA%20Issues%20Paper.pdf |date=20 February 2015}} Afghanistan Research and Evaluation Unit, Kabul, February 2014, 2014, p.30–37</ref>[[File:Operation Nowruz Jhala DVIDS54117.jpg|thumb|An Afghan soldier surveying a valley during an anti-Taliban operation]]
[[File:Air-to-air with Afghan Air Force Embraer A-29 Super Tucano.jpg|thumb|[[Embraer EMB 314 Super Tucano|A-29]] plane of the [[Afghan Air Force]]]]
"[[Green-on-blue attacks|Green-on-blue]]" or "insider attacks," in which Afghan soldiers or police officers turned their weapons on American or European counterparts, became a major concern in 2010 and peaked in 2012—when they accounted for nearly 25% of ISAF casualties—before declining during 2013-2014 as international forces withdrew from the conflict. The scale of the insider attacks shocked CIA analysts, who could find no similar phenomenon during the Vietnam War, the Soviet–Afghan War, or any other counter-insurgency in modern history. The attacks accelerated during the Muslim holy month of [[Ramadan]] (which did not correlate with increased frequency of other kinds of militant activity in 2012) and a "copycat pattern" marked by an elevated risk of follow-up attacks within two days of the original incident was observed, but the underlying causes of this violence were debated. One theory—based on a 2011 study conducted by research psychologist Major Jeffrey T. Bordin, who interviewed Afghan and American troops regarding their perceptions of each other—posited that the insider attacks were the result of cultural incompatibility and resentment. However, a 2013 study by forensic psychiatrist [[Marc Sageman]], a former CIA officer and academic, based on the U.S. military's "15-6" case files and other documentary evidence, found zero insider attacks during 2012 that escalated directly from a feud or cultural misunderstanding between two officers who worked together. While approximately 10% of the cases were linked to high-profile provocations such as the [[2012 Afghanistan Quran burning protests]] and the [[Kandahar massacre]], [[Joint Worldwide Intelligence Communications System|JWICS]] intercepts showed that 56% of inside attackers interacted with the Taliban before deciding to strike, and there was circumstantial evidence of Taliban contact in a further 19% of cases. According to Sageman, the attackers were not Taliban cadres sent to infiltrate the Afghan army, but rather defectors who were persuaded to kill their erstwhile allies on their way out; to the extent that they were motivated by grievances, these were collective affronts to "Afghans" or "Muslims" ''as such'', not personal slights, and their retaliatory violence was often indiscriminate, following the profile of a [[Mass shooting|mass shooter]]. To reduce "green-on-blue" violence, ISAF soldiers were reminded to "respect Islam" and "avoid arrogance," armed guards were deployed as "guardian angels" to watch over joint exercises, and counterintelligence surveillance of previously vetted Afghan troops was expanded, among other preventative measures.<ref>{{cite book|author-link=Steve Coll|last=Coll|first=Steve|title=Directorate S: The C.I.A. and America's Secret Wars in Afghanistan and Pakistan|publisher=[[Penguin Group]]|year=2019|isbn=9780143132509|pages=586–624}}</ref>
According to American journalist [[Annie Jacobsen]] in her 2019 book on the "secret history" of CIA paramilitary operations, most Afghan fighters being trained by the US habitually used opium, and it was a constant struggle to field them in a sober state. The same book claimed that rape of Afghan recruits by other Afghan soldiers occurred in US-run military facilities, undermining combat readiness. Jacobsen wrote that a 2018 report by a US inspector general noted 5,753 cases of "gross human rights abuses by Afghan forces", including "routine enslavement and rape of underage boys by Afghan commanders".<ref>Annie Jacobsen, "Surprise, Kill, Vanish: The Secret History of CIA Paramilitary Armies, Operators, and Assassins," (New York: Little, Brown and Company, 2019), p. 409-411</ref>
According to a 2017 report by the [[Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction]] (SIGAR), between of 2010 and 2016, the Department of Defense made 5,753 [[Leahy Law]] vetting requests for Afghan security forces.<ref>{{Cite journal|url=https://apps.dtic.mil/sti/citations/AD1139914|title=Child Sexual Assault in Afghanistan:Implementation of the Leahy Laws and Reports of Assault by Afghan Security Forces|journal=Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|date=8 June 2017|access-date=12 September 2021}}</ref> The Leahy law prohibits US funding of foreign security units if there are credible reports of gross violation of human rights. According to SIGAR, between 2010 and 2016, 75 allegations of gross violations of human rights by Afghan security forces, including murder and 16 cases of child sexual assault were reported to the Department of Defense. Around a dozen Afghan units accused of abuses continued to receive US funding due to an exception in the law allowing funding to continue if units are deemed to be important for "national security concern."<ref>{{cite web|url=https://www.oversight.gov/report/dod/implementation-dod-leahy-law-regarding-allegations-child-sexual-abuse-members-afghan|title=Implementation of the DoD Leahy Law Regarding Allegations of Child Sexual Abuse by Members of the Afghan National Defense and Security Forces|work= Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction|date=17 November 2017|access-date=12 September 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.voanews.com/east-asia/report-us-military-continues-pay-afghan-units-despite-human-rights-abuses?amp|title= Report: US Military Continues to Pay Afghan Units Despite Human Rights Abuses|date=23 January 2018 |access-date=12 September 2021}}</ref>
=== ავღანეთის ეროვნული პოლიცია ===
The [[Afghan National Police]] provides support to the Afghan army. Police officers in Afghanistan are also largely illiterate. Approximately 17% of them tested positive for illegal drugs in 2010. They were widely accused of demanding bribes.<ref>{{cite news |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=121559123&ps=cprs |title=For US, Vast Challenge To Expand Afghan Forces |newspaper=NPR.org |publisher=NPR |access-date=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100421200508/https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=121559123&ps=cprs |archive-date=21 April 2010 |url-status=live }}</ref> A quarter of the officers quit every year, making the Afghan government's goals of substantially building up the police force even harder to achieve.<ref name="nytimes1">{{cite news|last=Nordland|first=Rod|url=https://www.nytimes.com/2010/02/03/world/asia/03afghan.html?pagewanted=1|title=With Raw Recruits, Afghan Police Buildup Falters|newspaper=[[The New York Times]]|date=2 February 2010|access-date=29 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20100204061209/http://www.nytimes.com/2010/02/03/world/asia/03afghan.html?pagewanted=all|archive-date=4 February 2010|url-status=live}}</ref>
==თალიბანის დახმარება უცხოეთიდან==
===პაკისტანი===
The Taliban's victory was facilitated in support from Pakistan. Although Pakistan was a major US ally before and after the [[2001 invasion of Afghanistan]], elements of the Pakistan government (including the military and intelligence services) have for decades maintained strong logistical and tactical ties with Taliban militants, and this support helped support the insurgency in Afghanistan.<ref name="WaPoPak">{{cite news |author=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |title=Pakistan's hand in the Taliban's victory |url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/08/18/pakistan-hand-taliban-victory/ |newspaper=Washington Post |location=Washington, D.C. |date=18 August 2021 |access-date=27 August 2021}}</ref><ref name="NYTPak">{{cite news |author=<!--Staff writer(s)/no by-line.--> |title=The Real Winner of the Afghan War? It's Not Who You Think |url=https://www.nytimes.com/2021/08/26/world/asia/afghanistan-pakistan-taliban.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210826071319/https://www.nytimes.com/2021/08/26/world/asia/afghanistan-pakistan-taliban.html |archive-date=2021-08-26 |url-access=subscription |url-status=live |work=The New York Times |location=New York |date=26 August 2021 |access-date=27 August 2021}}</ref> For example, the [[Haqqani Network]], a Taliban affiliate based on Pakistan, had strong support from [[Inter-Services Intelligence]] (ISI), the Pakistan intelligence agency.<ref name="WaPoPak"/> Taliban leaders found a safe haven in Pakistan, lived in the country, transacted business and earned funds there, and receiving medical treatment there.<ref name="WaPoPak"/><ref name="NYTPak"/> Some elements of the Pakistani establishment sympathized with Taliban ideology, and many Pakistan officials considered the Taliban as an asset [[Indo-Pakistani wars and conflicts|against India]].<ref name="WaPoPak"/><ref name="NYTPak"/> [[Bruce Riedel]] noted that "The Pakistani army believes Afghanistan provides [[strategic depth]] against India, which is their obsession."<ref name="NYTPak"/>
===რუსეთი და ირანი===
In the initial aftermath of the September 11, 2001 attacks, Iranian forces, led by Revolutionary Guard Commander [[Qasem Soleimani|Qassem Suleimani]] initally coopearted, secretly, with American officials against Al-Qaeda operatives and the Taliban, but that cooperation ended after the [[Axis of evil|Axis of Evil Speech]] on January 29, 2002, which included calling Iran a major state sponser of terror and threat to peace in the region. Afterwards, Iranian forces became increasingly hostile to American forces in the region.<ref name=":1" />
Dr. Antonio Giustozzi, a senior research fellow at [[Royal United Services Institute]] on terrorism and conflict, wrote, "Both the Russians and the Iranians helped the Taliban advance at a breakneck pace in May–August 2021. They contributed to funding and equipping them, but perhaps even more importantly they helped them by brokering deals with parties, groups and personalities close to either country, or even both. [...] The Revolutionary Guards helped the Taliban's advance in western Afghanistan, including by lobbying various strongmen and militia commanders linked to Iran not to resist the Taliban."<ref>{{cite web |last1=Giustozzi |first1=Antonio |title=Russia and Iran: Disappointed Friends of the Taliban? |url=https://www.rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/russia-and-iran-disappointed-friends-taliban|publisher=[[Royal United Services Institute]]|date=30 September 2021}}</ref>
==რეაქციები==
=== საშინაო რეაქციები ===
In November 2001, the CNN reported widespread relief amongst Kabul's residents after the Taliban fled the city, with young men shaving off their beards and women taking off their burqas.<ref>{{cite news|url=http://www-cgi.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/central/11/14/ret.afghan.kabul/index.html|title=Kabul residents relish new freedoms|date=14 November 2001|publisher=CNN|access-date=2 January 2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150123132015/http://www-cgi.cnn.com/2001/WORLD/asiapcf/central/11/14/ret.afghan.kabul/index.html|archive-date=23 January 2015}}</ref> Later that month the BBC's longtime Kabul correspondent Kate Clark reported that "almost all women in Kabul are still choosing to veil" but that many felt hopeful that the ousting of the Taliban would improve their safety and access to food.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1674146.stm|title=BBC News {{!}} MIDDLE EAST {{!}} Kabul women keep the veil|last=Clark|first=Kate|website=news.bbc.co.uk|date=24 November 2001|access-date=26 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170226134652/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1674146.stm|archive-date=26 February 2017|url-status=live}}</ref>
[[File:Defense.gov News Photo 111120-M-KG816-186 - U.S. Marine Corps Lance Cpl. Todd Collins interacts with Afghan children near Patrol Base Atull in Helmand province Afghanistan on Nov. 20 2011.jpg|thumb|A US marine interacting with Afghan children in Helmand Province]]
A 2006 WPO opinion poll found that the majority of Afghans endorsed America's military presence, with 83% of Afghans stating that they had a favorable view of the US military forces in their country. Only 17% gave an unfavorable view. 82% of Afghans, among all ethnic groups including Pashtuns, stated that the overthrowing of the Taliban was a good thing. However, the majority of Afghans held negative views on Pakistan and most Afghans also stated that they believe that the Pakistani government was allowing the Taliban to operate from its soil.<ref>{{cite web|url=http://drum.lib.umd.edu/bitstream/handle/1903/10127/Afghanistan_Jan06_art2.pdf;jsessionid=51A568EB80A658471A265A1D06EF8ADB?sequence=3|title=WPO Poll: Afghan Public Overwhelmingly Rejects al-Qaeda, Taliban|date=30 January 2006|access-date=2 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170102172723/http://drum.lib.umd.edu/bitstream/handle/1903/10127/Afghanistan_Jan06_art2.pdf;jsessionid=51A568EB80A658471A265A1D06EF8ADB?sequence=3|archive-date=2 January 2017|url-status=live}}</ref>
A 2015 survey by Langer Research Associates found that 80% of Afghans held the view that it was a good thing for the United States to overthrow the Taliban in 2001. More Afghans blamed the Taliban or al-Qaeda for the country's violence (53%) than those who blame the US (12%).<ref>{{cite web|url=http://acsor-surveys.com/wp-content/uploads/2015/01/Afghan-Futures-Wave-6-Analysis_FINAL-v2.pdf|title=Afghan Futures: A National Public Opinion Survey|date=29 January 2015|page=4|access-date=2 January 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170329093740/http://acsor-surveys.com/wp-content/uploads/2015/01/Afghan-Futures-Wave-6-Analysis_FINAL-v2.pdf|archive-date=29 March 2017|url-status=live}}</ref> A 2019 survey by [[The Asia Foundation]] found that 13.4% of Afghans had sympathy for the Taliban while 85.1% of respondents had no sympathy for the group. 88.6% of urban residents had no sympathy compared to 83.9% of rural residents.<ref>{{Cite web|title=Afghanistan in 2019 A Survey of the Afghan People|url=https://asiafoundation.org/wp-content/uploads/2019/12/2019_Afghan_Survey_Full-Report_.pdf|access-date=28 August 2021|website=[[The Asia Foundation]]|archive-date=15 September 2021|archive-url=https://archive.today/20210915152910/https://asiafoundation.org/wp-content/uploads/2019/12/2019_Afghan_Survey_Full-Report_.pdf|url-status=dead}}</ref>
=== საერთაშორისო რეაქციები ===
In October 2001 when the invasion began, polls indicated that about 88% of Americans and about 65% of Britons backed military action.{{sfn|AEI|2008}} An [[Ipsos-Reid]] poll conducted between November and December 2001 showed that majorities in Canada (66%), France (60%), Germany (60%), Italy (58%), and the UK (65%) approved of US airstrikes while majorities in Argentina (77%), China (52%), South Korea (50%), Spain (52%), and Turkey (70%) opposed them.{{sfn|AEI|2008|p=157}}
[[File:June 22, 2007 protest in Quebec City against Canada's involvement in the Afghan war.jpg|thumb|left|22 June 2007 demonstration in Québec City against the Canadian military involvement in Afghanistan]]
In 2008 there was a strong opposition to war in Afghanistan in 21 of 24 countries surveyed. Only in the US and Great Britain did half the people support the war, with a larger percentage (60%) in Australia.<ref name="24-Nation Pew Global Attitudes Project Survey">{{cite web|url=http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=260|title=Global Economic Gloom – China and India Notable Exceptions|date=12 June 2008|work=Pew Research Center's Global Attitudes Project|access-date=6 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20100112083826/http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=260|archive-date=12 January 2010|url-status=live}}</ref> Of the seven NATO countries in the survey, not one showed a majority in favor of keeping NATO troops in Afghanistan – one, the US, came close to a majority (50%). Of the other six NATO countries, five had majorities of their population wanting NATO troops removed from Afghanistan as soon as possible.<ref name="24-Nation Pew Global Attitudes Project Survey" /> An April 2011 Pew Research Center poll showed little change in American views, with about 50% saying that the effort was going very well or fairly well and only 44% supporting NATO troop presence in Afghanistan.<ref>{{cite web|title=Goal of Libyan Operation Less Clear to Public|url=http://people-press.org/2011/04/05/goal-of-libyan-operation-less-clear-to-public/|newspaper=Pew Research Center|date=5 April 2011|access-date=3 May 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110505060223/http://people-press.org/2011/04/05/goal-of-libyan-operation-less-clear-to-public/|archive-date=5 May 2011|url-status=live}}</ref>
=== პროტესტები, დემოსნტრაციები და შეკრებები ===
The war has been the subject of [[Protests against the invasion of Afghanistan|large protests around the world]] starting with the large-scale demonstrations in the days leading up to the invasion and every year since. Many protesters consider the bombing and invasion of Afghanistan to be unjustified aggression.<ref>Adams, Harold J. [http://www.michaelmoore.com/words/latest-news/protesters-oppose-sending-more-troops-afghanistan Protesters oppose sending more troops to Afghanistan.] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100114141128/http://www.michaelmoore.com/words/latest-news/protesters-oppose-sending-more-troops-afghanistan |date=14 January 2010}} ''Louisville Courier-Journal''. 6 December 2009.</ref> Dozens of organizations held a national march for peace in Washington, D.C. on 20 March 2010.<ref>{{cite news|author=Janie Lorber |date=20 March 2010 |title=Saturday Word: Health Care (and Finance) |url=http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2010/03/20/saturday-word-health-care-and-finance/ |work=The New York Times |access-date=29 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140105164156/http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2010/03/20/saturday-word-health-care-and-finance/ |archive-date=5 January 2014 |url-status=live }}</ref>
== შედეგი ==
=== თალიბანის მთავრობის ჩამოყალიბება და საერთაშორისო აღიარება ===
[[File:Daily Life in Afghanistan's Capital 30.jpg|thumb|Taliban militants at a market in Kabul, September 2021. A vendor selling Islamic Emirate apparel can be seen.]]
On 7 September 2021, an interim government headed by [[Mohammad Hassan Akhund]] as Prime Minister was declared by the Taliban.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-58479750|title = Taliban announce new government for Afghanistan|work = BBC News|date = 7 September 2021}}</ref> According to a Human Rights Watch's report released in November 2021, the Taliban killed or forcibly disappeared more than 100 former members of the Afghan security forces in the three months since the takeover in just the four provinces of Ghazni, Helmand, Kandahar, and Kunduz. According to the report, the Taliban identified targets for arrest and execution through intelligence operations and access to employment records that were left behind. Former members of the security forces were also killed by the Taliban within days of registering with them to receive a letter guaranteeing their safety.<ref>{{Cite web|url=https://www.hrw.org/report/2021/11/30/no-forgiveness-people-you/executions-and-enforced-disappearances-afghanistan#|title = Executions and Enforced Disappearances in Afghanistan under the Taliban|work = Human Rights Watch | date = 30 November 2021}}</ref>
In December 2021, U.S. Congress established the [[Afghanistan War Commission]] as an independent task force set up to study the entirety of U.S. military operations in Afghanistan from 2001 to 2021.<ref name="AWC_theHill">{{Cite web |last=Mamoon Khawar |first=Sarah Fuhrman and Dhabie Brown |date=2022-03-27 |title=Afghanistan War Commission should focus on humanitarian impact of the war |url=https://thehill.com/blogs/congress-blog/foreign-policy/599952-afghanistan-war-commission-should-focus-on-humanitarian/ |access-date=2022-04-09 |website=The Hill |language=en-US}}</ref> This commission was formally authorized as part of the 2023 National Defense Authorization Act.<ref>{{Cite web |last=Webb |first=James |date=2021-12-17 |title=Veterans and bi-partisan group of lawmakers look forward to Afghan war commission |url=https://www.militarytimes.com/news/pentagon-congress/2021/12/17/veterans-and-bi-partisan-group-of-lawmakers-look-forward-to-afghan-war-commission/ |access-date=2022-04-09 |website=Military Times |language=en}}</ref> The commission has been given four years to undertake an investigation and produce a comprehensive report.<ref name="AWC_theHill" />
=== პანჯშრის კონფლიქტი ===
On 17 August 2021, Vice President [[Amrullah Saleh]], citing provisions of the [[Constitution of Afghanistan]], declared himself President of Afghanistan from a base of operations in the [[Panjshir Valley]], which had not been taken by Taliban forces, and vowed to continue military operations against the Taliban from there.<ref name="tribaug">{{cite news|title=Panjshir flies flag of resistance again; Amrullah says he is President of Afghanistan |url=https://www.tribuneindia.com/news/world/panjshir-flies-flag-of-resistance-again-amrullah-says-he-is-president-of-afghanistan-298553 |access-date=17 August 2021 |work=Tribune India |date=17 August 2021}}</ref> His claim to the presidency was endorsed by [[Ahmad Massoud]] and Islamic Republic of Afghanistan [[Ministry of Defense (Afghanistan)|Minister of Defence]] [[Bismillah Khan Mohammadi]].<ref name="tribaug" /> By 6 September the Taliban had regained control over most of the valley, but armed resistance continued in the upper valleys. Clashes in the valley mostly ceased by mid-September.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2021/09/17/world/asia/panjshir-resistance-taliban-massoud.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20211228/https://www.nytimes.com/2021/09/17/world/asia/panjshir-resistance-taliban-massoud.html |archive-date=2021-12-28 |url-access=limited|title = In Panjshir, Few Signs of an Active Resistance, or Any Fight at All|newspaper = The New York Times|date = 17 September 2021|last1 = Huylebroek|first1 = Jim|last2 = Blue|first2 = Victor J.}}</ref> The leaders of the resistance, Saleh and Massoud reportedly fled to neighboring [[Tajikistan]] in late September.<ref>{{cite web|title=Afghan resistance has sanctuary in Tajikistan, but fighting Taliban a 'non-viable prospect'|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20211004-afghan-resistance-has-sanctuary-in-tajikistan-but-fighting-taliban-a-non-viable-prospect|agency=FRANCE24.English|website=France 24|language=en|date=4 October 2021|access-date=5 October 2021|publication-date=}}</ref> However, fighting between Taliban and republicans continued in other provinces. Several regions had become the site of a republican guerrilla campaign by early 2022.<ref>{{cite news |title=Taliban's Arrest Of Ethnic Uzbek Commander Sparks Clashes In Northern Afghanistan |url=https://www.rferl.org/a/taliban-arrest-uzbek-commander-clashes/31677178.html |author= Bruce Pannier |work=Radio Free Europe |date=29 January 2022 |access-date=10 February 2022}}</ref>
=== ისლამური სახელმწიფოს აქტივობა ===
Following the [[2021 Kabul airport attack]] conducted by the terrorist group [[Islamic State of Iraq and the Levant – Khorasan Province]] (a branch of the [[ISIL]]), the US said it could work with the Taliban to fight against the ISIS terrorists as part of the [[International military intervention against ISIL]].<ref>{{Cite news|last1=Pannett|first1=Rachel|last2=Francis|first2=Ellen|last3=Berger|first3=Miriam|last4=Westfall|first4=Sammy|last5=Villegas|first5=Paulina|date=2021-09-02|title=U.S. could work with Taliban against terrorists, Pentagon says|newspaper=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/09/02/afghanistan-kabul-taliban-live-updates/|access-date=2021-12-21}}</ref>
=== ჰუმანიტარული კრიზისი ===
Following the Taliban takeover, western nations suspended humanitarian aid and the [[World Bank]] and [[International Monetary Fund]] also halted payments to Afghanistan.<ref>{{cite news |title=China urges World Bank, IMF to help Afghanistan |url=https://www.news24.com/news24/world/news/china-urges-world-bank-imf-to-help-afghanistan-20211028 |work=News24 |date=28 October 2021}}</ref><ref name="hrw-famine">{{cite news |title=Afghanistan Facing Famine: UN, World Bank, US Should Adjust Sanctions, Economic Policies |url=https://www.hrw.org/news/2021/11/11/afghanistan-facing-famine# |work=Human Rights Watch |date=11 November 2021}}</ref> The Biden administration froze about $9 billion in assets belonging to the [[Da Afghanistan Bank|Afghan central banks]], blocking the Taliban from accessing billions of dollars held in US bank accounts.<ref name="cbs-crisis" /> In October 2021, the UN stated that more than half of Afghanistan's 39 million people faced an acute food shortage.<ref>{{cite news |title='Countdown to catastrophe': half of Afghans face hunger this winter – UN |url=https://www.theguardian.com/global-development/2021/oct/25/countdown-to-catastrophe-half-of-afghans-face-hunger-this-winter-un |work=The Guardian |date=25 October 2021}}</ref> On 11 November 2021, the ''[[Human Rights Watch]]'' reported that Afghanistan is facing widespread [[famine]] due to collapsed economy and broken banking system.<ref name="hrw-famine" /> World leaders pledged $1.2 billion in humanitarian aid to Afghanistan.<ref name="cbs-crisis">{{cite news |title=Taliban blames U.S. as 1 million Afghan kids face death by starvation |url=https://www.cbsnews.com/news/afghanistan-taliban-blames-us-as-1-million-kids-face-starvation/ |work=CBS News |date=20 October 2021}}</ref> On 22 December 2021, The [[United Nations Security Council]] unanimously adopted a US-proposed resolution to help humanitarian aid reach desperate Afghans, while seeking to keep funds out of Taliban hands.”<ref>{{cite web|url=https://news.un.org/en/story/2021/12/1108642|title=Security Council paves way for aid to reach desperate Afghans|access-date=22 December 2021|website=United Nations}}</ref>
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
r8zedbr1logfyfbkeuths9n54e2g2or
HIMARS
0
533771
4399166
4393388
2022-07-27T14:48:49Z
LennyMilitaryGuy
143434
/* სქოლიო */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა იარაღი
|name = M142 HIMARS (მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა)<br/> <small>{{lang-en|High Mobility Artillery Rocket System}}</small>
|image = [[File:HIMARS - missile launched.jpg|border|300px]]
|caption = M142 HIMARS უაით სენდზის პოლიგონზე, 2005 წლის იანვარი
|origin = [[აშშ]]
|type = [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა]]<br/>ტაქტიკური ბალისტიკური რაკეტის გამშვები
<!-- იარაღის ტიპი -->
|is_ranged = yes
|is_bladed =
|is_explosive = yes
|is_artillery = yes
|is_vehicle = yes
<!-- სამსახურის ისტორია -->
|service =
|used_by =
|wars = [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომი]]<br> [[სირიის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/us-artillery-system-southern-syria/index.html|title = Exclusive: US deploys long-range artillery system to southern Syria for first time}}</ref><br>[[ერაყის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=lzCWeCJMxFU |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211211/lzCWeCJMxFU| archive-date=2021-12-11 |url-status=live|title=HIMARS Strike At Night In Iraq • 2016 Mosul Advance|last=Gung Ho Vids|via=YouTube}}{{cbignore}}</ref>
<!-- შექმნის ისტორია -->
|designer =
|design_date =
|manufacturer = [[Lockheed Martin Missiles and Fire Control]]
|production_date =
|number = 414
|variants =
|unit_cost = $5.1 მილიონი (გამშვებისა და საჭირო საბრძოლო მასალის ღირებულება) (2014)<ref>{{cite web|last1=Oestergaard |first1=Joakim |title=About the HIMARS |url=https://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |website=Aeroweb |access-date=28 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150423045905/http://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |archive-date=23 April 2015 }}</ref> (უდრის $5.6 მილიონს 2020 წელს)
<!-- მახასიათებლები -->
|weight = 16,250 კგ<ref>{{Cite web|url=https://asc.army.mil/web/portfolio-item/ms-himars-m142/|title=High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) — M142 - USAASC}}</ref>
|length = 7 მ
|part_length =
|width = 2.4 მ
|height = 3.2 მ
|crew = 3
<!-- პატარა იარაღი -->
|cartridge =
|caliber = 227 მმ<br>610 მმ (ATACMS)
|action =
|rate =
|velocity =
|range =
|max_range = M26: 32 კმ<br> M26A1/A2: 45 კმ<br> M30/31: 70 კმ<br>[[MGM-140 ATACMS]]: 300 კმ<ref>{{Cite web|url=https://missilethreat.csis.org/missile/atacms/|title=MGM-140 Army Tactical Missile System (ATACMS)|website=Missile Threat}}</ref> <br> PrSM (ზუსტი მოხვედრების რაკეტა): 500 კმ <ref>{{Cite web|url=https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/precision-strike-missile.html|title=Precision Strike Missile (PrSM)|date=December 22, 2021|website=Lockheed Martin}}</ref>
|feed =
|sights =
<!-- არტილერია -->
|breech =
|recoil =
|carriage =
|elevation =
|traverse = 360
<!-- პირი -->
|blade_type =
|hilt_type =
|head_type =
|haft_type =
<!-- ბომბი -->
|diameter =
|filling =
|filling_weight =
|detonation =
|yield =
<!-- Vehicle/missile specifications -->
| armour = მსუბუქი
| primary_armament =
| secondary_armament =
| engine =
| engine_power =
| pw_ratio =
| payload_capacity =
| drive =
| transmission =
| suspension =
| clearance =
| fuel_capacity =
| vehicle_range = 480 კმ
| speed = 85 კმ/სთ
| guidance =
| steering =
<!-- დამატებითი -->
|commons =
}}
'''M142 HIMARS''' ({{lang-en|'''Hi'''gh '''M'''obility '''A'''rtillery '''R'''ocket '''S'''ystem}}, „მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა“; „ჰაიმარსი“) — მსუბუქი [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა|ზალპური ცეცხლის რეაქტიული]] [[არტილერია|საარტილერიო]] სისტემა, რომელიც შეიქმნა 1990-იან წლებში აშშ-ის არმიისთვის და დამონტაჟებულია M1140 საშუალო ტაქტიკური სატვირთო მანქანის შასიზე.
HIMARS აღჭურვილია 6 ერთეული 227 მილიმეტრიანი რაკეტით ან 1 [[MGM-140 ATACMS]] ტიპის ტაქტიკური რაკეტით და შეუძლია ყველა ტიპის იმ სტანდარტული რაკეტის გაშვება, რაც [[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)|M270 MLRS]] სისტემის შეიარაღებაშია. მიუხედავად ამისა, M270-ის სტანდარტული ორი პაკეტისგან განსხვავებით, HIMARS-ის შეიარაღებაში მხოლოდ ერთი პაკეტია.
გამშვების ტრანსპორტირება შესაძლებელია [[C-130]] ტიპის სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავით.<ref name=videoclip>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-url=https://web.archive.org/web/20170215114632/https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-date=2017-02-15 | url-status=dead|title=YouTube|website=www.youtube.com}}</ref> შასის თავდაპირველად [[BAE Systems]] Mobility & Protection Systems აწარმოებდა (ყოფილი Armor Holdings, Inc.), რომელიც M1140 სატვირთო მანქანების თავდაპირველი მწარმოებელი იყო. 2010 წლიდან შასის წარმოება Oshkosh Corporation-მა დაიწყო, რაც 2017 წლამდე გრძელდებოდა.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin Delivers First HIMARS Vehicle Produced 100 Percent in Camden Arkansas |url=https://news.lockheedmartin.com/2017-07-26-Lockheed-Martin-Delivers-First-HIMARS-Vehicle-Produced-100-Percent-in-Camden-Arkansas |date=26 July 2017}}</ref> ამჟამად შასიც და გამშვებიც Lockheed Martin-ის სარაკეტო და ცეცხლის მართვის სისტემების საწარმოში, [[არკანზასი|არკანზასის]] შტატის ქალაქ კემდენში იქმნება.<ref>{{cite web |title=Half-billion-dollar HIMARS contract goes to Camden, other Lockheed Martin facilities |url=http://www.magnoliareporter.com/news_and_business/local_business/article_dce1ade6-a79c-11e9-985f-277a8fc0c608.html |date=16 July 2019}}</ref>
== აღწერა ==
M142 HIMARS არის M270 MLRS სისტემის მსუბუქი, ბორბლიანი ვერსია. მასზე დამონტაჟებულია M270 სისტემის ერთი გამშვები პაკეტი, რომელშიც 6 ერთეული 227 მმ რაკეტა ან 1 ATACMS ტაქტიკური რაკეტა ეტევა. მანქანის ფანჯრები მინის გარდა [[საფირონი|საფირონის]] შრეებსაც შეიცავს.<ref>"[http://www.upi.com/Business_News/Security-Industry/2013/11/05/Saint-Gobain-delivers-sapphire-engineered-transparent-armor/UPI-26791383684004/?spt=mps&or=1 Saint-Gobain delivers sapphire-engineered transparent armor]" ''UPI'' / press release, 5 November 2013. Accessed: 19 June 2014.</ref>
[[File:Atacms mlrs 01.jpg|thumb|left|[[MGM-140 ATACMS]] ტაქტიკური რაკეტა (მარცხნივ) და 227 მმ სტანდარტული რაკეტების გამშვები]]
2009 წელს წარმატებით განხორციელდა HIMARS-ის ტესტირება არა მხოლოდ საარტილერიო რაკეტების, არამედ საშუალო სიშორის [[მიწა-ჰაერი კლასის რაკეტები|ხმელეთი-ჰაერი კლასის]], კერძოდ, [[SLAMRAAM]]-ის რაკეტების გასაშვებადაც.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin's HIMARS Launcher Successfully Fires Air Defense Missile |url=https://news.lockheedmartin.com/2009-03-25-Lockheed-Martins-HIMARS-Launcher-Successfully-Fires-Air-Defense-Missile |website=Lockheed Martin |access-date=1 May 2022}}</ref>
2017 წლის ოქტომბერში აშშ-ის საზღვაო ქვეითთა კორპუსმა განახორციელა ერთი რაკეტის გასროლა ამფიბიური სატრანსპორტო გემის USS Anchorage LPD-23-ის გემბანზე განთავსებული HIMARS-იდან. რაკეტამ წარმატებით დააზიანა 70 კილომეტრის სიშორეზე, ხმელეთზე განლაგებული სამიზნე. ეს იყო დემონსტრირება სისტემის შესაძლებლობისა, აწარმოოს ზუსტი ცეცხლი სანაპირო დაცვის სისტემების წინააღმდეგ.<ref>[https://www.defensenews.com/news/your-marine-corps/2017/10/25/marines-launch-rocket-from-amphibious-ship-to-destroy-target-on-land/ Marines launch rocket from amphibious ship to destroy land target 70 km away] - Defensenews.com, 24 October 2017</ref> ამ მიზნისთვის მოხდა გამშვების დამმიზნებელი პროგრამული უზრუნველყოფის მოდიფიცირება, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო ზუსტი გასროლა მუდმივად მოძრავი და მანევრში მყოფი პლატფორმიდან.<ref>[https://news.usni.org/2017/10/24/marines-fire-himars-ship-sea-control-experiment-navy Marines Fire HIMARS From Ship in Sea Control Experiment With Navy] - News.USNI.org, 24 October 2017</ref>
== ოპერატიული ისტორია ==
[[File:118th Airlift Wing C-130 unloads Tennessee National Guard equipment at Berry Field ANGB.jpg|thumb|სისტემის ჩამოტვირთვა C-130-დან]]
[[File:USMC-090301-M-0000S-006.jpg|thumb|პაკეტის დატენვის პროცესში]]
2010 წლის 14 თებერვალს [[ავღანეთი|ავღანეთში]] მოქმედმა [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|საერთაშორისო უსაფრთხოების დახმარების ძალებმა (ISAF)]] გამოსცა პრეს-რელიზი, რომლის თანახმადაც ოპერაცია Moshtarak-ის მიმდინარეობისას HIMARS-იდან გაშვებული ორი რაკეტა მიზნამდე 300 მეტრით ახლოს დაეცა და 12 სამოქალაქო პირი იმსხვერპლა. ინციდენტის სრულყოფილი გამოძიების დასრულებამდე ISAF-მა HIMARS-ების გამოყენება შეაჩერა.<ref>[http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html ISAF Weapon Fails to Hit Intended Target, 12 Civilians Killed] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027180353/http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html |date=2014-10-27}}</ref> მოგვიანებით, ბრიტანელმა ოფიცერმა განაცხადა, რომ რაკეტები, სინამდვილეში, სამიზნეს მოხვდა, ხოლო სამოქალაქო მსხვერპლი [[თალიბანი|თალიბანის]] მხრიდან მათ ფარად გამოყენებას უკავშირდებოდა და ISAF-ის ძალებისთვის სამოქალაქო პირების ადგილზე ყოფნის შესახებ ცნობილი არ იყო. აღნიშნული განცხადების შემდეგ ISAF-მა HIMARS სისტემების გამოყენება განაახლა.<ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7254661/Operation-Moshtarak-missiles-that-killed-civilians-hit-correct-target.html |title=Operation Moshtarak: missiles that killed civilians 'hit correct target' |work=Telegraph |date=2010-02-16 |access-date=2010-07-07}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.strategypage.com/htmw/htart/articles/20100218.aspx |title=Artillery: It Wasn't Me |publisher=Strategypage.com |date=2010-02-18 |access-date=2010-07-07}}</ref> 2010 წლის 21 ოქტომბერს ''[[New York Times]]-მა'' დაწერა [[ყანდაარი|ყანდაარში]] NATO-ს შეტევითი ოპერაციის დროს HIMARS-ების წარმატებული გამოყენების შესახებ, რომლებმაც თალიბანის მეთაურებს სამალავების დატოვება და დროებით [[პაკისტანი|პაკისტანში]] გაქცევა აიძულა.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2010/10/21/world/asia/21kandahar.html|title=Coalition Routs Taliban in Southern Afghanistan|first=Carlotta|last=Gall|date=20 October 2010|work=New York Times}}</ref>
2015 წლის ნოემბერში აშშ-ის არმიამ განაცხადა, რომ მათ რამდენიმე HIMARS გადაისროლეს [[ერაყი|ერაყში]], სადაც იმავე წლის ზაფხულის შემდეგ [[ისლამური სახელმწიფო|ისლამური სახელმწიფოს]] ობიექტების მიმართულებით 400-ზე მეტი რაკეტა იქნა გაშვებული.<ref>{{Cite web|title=The U.S. Army Hurls Hundreds of Rockets at Islamic State|url=http://warisboring.com/articles/the-u-s-army-hurls-hundreds-of-rockets-at-islamic-state/?mc_cid=df74d85228&mc_eid=6f473f22c5|website=warisboring.com|access-date=2015-11-28}}</ref> HIMARS-ის დანაყოფები განთავსდა ალ-ანბარის გუბერნიაში მდებარე ალ-ასადის და ალ-თაყადუმის საჰაერო ბაზებზე. 2016 წლის 4 მარტს არმიის კუთვნილი HIMARS-ებიდან განხორციელდა გასროლები [[სირია|სირიელი]] ამბოხებულების მხარდასაჭერად, რომლებიც ისლამურ სახელმწიფოს ებრძოდნენ. სისტემები მეზობელ [[იორდანია|იორდანიაში]] იყო განლაგებული.<ref>[http://www.militarytimes.com/story/military/2016/03/11/us-artillery-jordan-launches-first-strike-isis/81646504/ In a first, U.S. forces in Jordan have attacked ISIS in Syria], ''Military Times'', 11 March 2016</ref>
2016 წლის იანვარში Lockheed-მა განაცხადა, რომ HIMARS-ებმა აშშ-ის შეიარაღებულ ძალებში გამოყენების 1 მილიონ საათს მიაღწიეს.<ref>[http://armyrecognition.com/january_2016_global_defense_security_news_industry/himars_high_mobility_artillery_rocket_system_achieves_one_million_operational_hours_milestone_11401162.html HIMARS High Mobility Artillery Rocket System achieves one million operational hours milestone] - Armyrecognition.com, 14 January 2016</ref>
2016 წლის 26 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ ისლამურ სახელმწიფოსთან საბრძოლველად აშშ სისტემებს [[თურქეთი|თურქეთში]], სირიის საზღვართან განალაგებდა.<ref>{{cite news|last1=Pamuk|first1=Humeyra|title=Turkish minister says U.S. to deploy rocket launchers near Syrian border|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-turkey-usa-idUKKCN0XN11Q|access-date=29 April 2016|work=Reuters|date=26 April 2016}}</ref> იმავე წლის სექტემბრის დასაწყისში საერთაშორისო მედიაში გავრცელდა და აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ მოგვიანებით დადასტურდა ცნობა, რომ თურქეთში განლაგებული HIMARS-ებიდან ისლამური სახელმწიფოს სამიზნეების წინააღმდეგ შეტევა განხორციელდა.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2016/sep/03/isis-us-military-syria-turkey-border|title=US forces hit Isis targets in Syria with mobile rocket system, official says|last=Reuters|date=2016-09-03|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/usembassyturkey/status/772036923552632833|title=US Embassy Turkey on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/brett_mcgurk/status/772067652206419968?ref_src=twsrc%255Etfw|title=Brett McGurk on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref>
2016 წლის ოქტომბერში HIMARS-ები [[მოსული|მოსულიდან]] სამხრეთით, 65 კილომეტრში მდებარე ყაიარაჰის დასავლეთ საჰაერო ბაზაზე განალაგეს მოსულის ბრძოლაში საცეცხლე მხარდაჭერის განსახორციელებლად.<ref>[http://edition.cnn.com/videos/world/2016/10/25/qayyara-airbase-iraq-mosul-dnt-damon.cnn CNN visits Qayyara airbase at frontlines of war against ISIS] - CNN.com, 25 October 2016</ref>
2017 წლის 14 ივნისს 1 HIMARS-ი განთავსდა სირიაში, ალ-ტანფის ამერიკულ ბაზაზე ადგილობრივი ამბოხებულების მხარდასაჭერად.<ref>{{cite web|url=https://syria.liveuamap.com/en/2017/14-june-us-deploys-himars-artillery-near-altanf-previously|title=US deploys HIMARS artillery near al-Tanf, previously used to strike ISIS in Syria from Turkey and Jordan|website=Map of Syrian Civil War - Syria news and incidents today - syria.liveuamap.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.middleeasteye.net/news/us-long-range-missile-system-deploy-southern-syria-first-time-9348201|title=US rocket artillery deployed to southern Syria for first time|website=Middle East Eye}}</ref>
2018 წლის 24 მაისს მუსა ქალაში, ავღანეთში, HIMARS-ით განხორციელებულ შეტევას ემსხვერპლა თალიბანის 50 მებრძოლი, მათ შორის, მეთაურები.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2018/05/30/politics/us-killed-taliban-leaders-afghanistan/index.html|title=US military says it killed dozens of Taliban leaders in Afghanistan|first=Ryan Browne|last=Barbara Starr|date=May 30, 2018|website=CNN}}</ref> შენობას, რომელშიც ისინი იმყოფებოდნენ, 14 წამის განმავლობაში სამი რაკეტა მოხვდა.<ref>{{cite web|url=https://www.military.com/video/operations-and-strategy/air-strikes/himars-strike-high-level-taliban-command-control/5791439370001|title=HIMARS Strike on High-Level Taliban Command and Control|last=vlogger|date=30 May 2018|website=Military.com}}</ref>
2018 წლის სექტემბერში აშშ-ის ძალები საცეცხლე მხარდაჭერით უზრუნველყოფდნენ [[სირიის დემოკრატიული ძალები|სირიის დემოკრატიულ ძალებს]], რომლებიც აღმოსავლეთ სირიაში, დერ ეზ-ზორის კამპანიის ფარგლებში ისლამური სახელმწიფოს წინააღმდეგ იბრძოდნენ. საცეცხლე მხარდაჭერა მოიცავდა HIMARS-ებსაც, ზოგჯერ დღეში 30-მდე რაკეტასაც კი.<ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=The outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=9 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=The outcome of engagements in "the battle to defeat terrorism"|last=sdf|date=12 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=outcome of Engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=16 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=Outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=23 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://twitter.com/NotWoofers/status/1052650087111905280|title=The SDF has regularly been reporting @coalition artillery and airstrikes throughout the offensive to take the Hajin pocket. But they've been noting HIMARS launches which I personally find interesting. These MLRS systems fire a rocket just over twice the side of a grad rocket|last=Woofers|date=17 October 2018}}</ref> ამ ოპერაციაში გამოყენებული HIMARS-ები ისლამური სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებადი მიზნებიდან 25 კილომეტრში, ალ-ომარის მინდვრებში იყო განლაგებული.<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/StrategicNews1/status/1041289970223378432|title=Photo of a #US M142 HIMARS system located in the Omar Oil Field Green Village, which supports #SDF forces in the offensive on #Baghuz. #Syriapic.twitter.com/19FwGdNJPg|first=Strategic|last=News|date=16 September 2018}}</ref>
== ოპერატორები ==
=== ამჟამინდელი ოპერატორები ===
;{{flag|აშშ}}: 417 (2016 წლის მონაცემებით)<ref>{{cite book
|last=Hackett
|first=James
|author-link=International Institute for Strategic Studies
|date=2016
|title=The Military Balance 2016
|url=
|location=London
|publisher=Taylor&Francis
|page= 40,44
|isbn=9781857438352
}}</ref>
;{{flag|სინგაპური}}: 24<ref>{{cite web|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |archive-url=https://archive.today/20120805101251/http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |url-status=dead |archive-date=2012-08-05 |title=Integration at its best |date=2010-01-04 |publisher=[[Ministry of Defence (Singapore)]] |access-date=1 May 2011 |quote=Men from 23 SA had commenced training with the US Army's HIMARS in March 2009. }}</ref>
სინგაპურის არმიამ HIMARS-ების შეძენაზე განაცხადი 2007 წელს გააკეთა. პაკეტში შედის 24 გამშვები, 9 5-ტონიანი სატვირთო მანქანა და XM31 უნიტარული მართვადი რაკეტები, აგრეთვე, უზრუნველყოფისა და კავშირგაბმულობის ყველა საჭირო აღჭურვილობა. აღსანიშნავია, რომ პაკეტში არ შედის სტანდარტული M26 ტიპის უმართავი რაკეტები. 2009 წელს სინგაპურმა მიიღო HIMARS-ის პირველი საცეცხლე ქვედანაყოფი. სინგაპურის არმიის 23-ე საარტილერიო ბატალიონმა HIMARS-ის ბატარეა 2011 წლის 5 სექტემბერს შეუკვეთა. ეს იქნება სინგაპურის არმიის პირველი სრულად მართვადი რაკეტებით აღჭურვილი ზალპური ცეცხლის ქვედანაყოფი.<ref>{{Cite web|last=admin|date=2017-10-06|title=Singapore Army HIMARS|url=https://militaryleak.com/2017/10/06/singapore-army-himars/|access-date=2021-08-12|website=MilitaryLeak|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapores HIMARS Rocket Artillery|url=http://www.defenseindustrydaily.com/singapore-requests-himars-rocket-artillery-03807/|access-date=2021-08-12|website=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapore, Fort Sill execute live fire missions|url=https://www.army.mil/article/213283/singapore_fort_sill_execute_live_fire_missions|access-date=2021-08-12|website=www.army.mil|language=en}}</ref>
;{{flag|UAE}}: 20
;{{flag|იორდანია}}: 12
;{{flag|რუმინეთი}}<ref>{{cite web |title=Elements of first HIMARS long-range rocket launcher arrive in Romania |url=https://www.agerpres.ro/english/2021/02/21/elements-of-first-himars-long-range-rocket-launcher-arrive-in-romania--665307 |website=www,agerpres.ro |language=en |date=22 February 2021}}</ref>
=== მომავალი ოპერატორები ===
;{{flag|პოლონეთი}}
2017 წელს ცნობილი გახდა, რომ იგეგმებოდა ახალი ზალხპური ცეცხლის სისტემის შექმნა პოლონეთის სახმელეთო ძალებისათვის. პროგრამის სახელწოდებაა WR-300 Homar. Huta Stalowa Wola-ს, ZM Mesko-ს და Lockheed Martin-ს შორის კოლაბორაციის შედეგად, უნდა მოხდეს 160 ერთეული გამშვების შეძენა და მათი დამონტაჟება პოლონური წარმოების Jelcz 663 6×6 შასიზე.<ref>{{cite web |last1=Palowski |first1=Jakub |title=Macierewicz: Poland to get 160 HIMARS-Based Homar Rocket Systems |url=https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |website=Defence24 |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020230210/https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |archive-date=20 October 2018 |date=12 July 2017 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=Queen of Battles: Poland's New Artillery Programs (2014 snapshot) |url=https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |website=Defense Industry Daily |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171204172639/https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |archive-date=4 December 2017 |date=4 September 2014 |url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტმა გასცა ნებართვა 56 გამშვების გაყიდვაზე, რის შემდეგაც, 2018 წლის ოქტომბერში პოლონეთმა ოფიციალურად გააკეთა მოთხოვნა მათ შესაძენად.<ref>{{cite web |last1=Judson |first1=Jen |title=Poland makes official request for US rocket launchers |url=https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |website=Defense News |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://archive.today/20181020230739/https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |archive-date=20 October 2018 |location=Washington |date=19 October 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Poland – High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) |url=http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |website=Defense Security Cooperation Agency |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180926054525/http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |archive-date=26 September 2018 |location=Washington |date=28 November 2017 |url-status=live}}</ref> 2018 წლის 29 ნოემბერს ნებართვა შესყიდვაზე ნებართვა გასცა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმაც.<ref>{{cite web|url=http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/394749,US-State-Dept-OKs-sale-of-artillery-rocket-system-to-Poland|title=US State Dept. OKs sale of artillery rocket system to Poland|website=Polskie Radio dla Zagranicy}}</ref> პირველ ეტაპზე პოლონეთი სულ მცირე, 20 გამშვებს შეიძენს.<ref>{{Cite web|url=https://www.rp.pl/biznes/art1487991-szef-mon-mariusz-blaszczak-podpisal-umowe-na-dostawe-homara|title=Szef MON Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostawę Homara|website=Rzeczpospolita}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://defence24.pl/polityka-obronna/pierwszy-dywizjon-himars-za-414-mln-dolarow-umowa-w-srode|title=Pierwszy dywizjon HIMARS za 414 mln dolarów. Umowa w środę|website=defence24.pl}}</ref> 2022 წლის 26 მაისს პოლონეთის თავდაცვის სამინისტრომ გავრცელა განცხადება, რომ მიმდინარეობდა მოკვლევა დამატებით 500 ერთეული HIMARS-ის გამშვების შეძენაზე. ამ შეკვეთის განხორციელების შემთხვევაში, პოლონეთის შეიარაღებაში აღმოჩნდება უფრო მეტი HIMARS-ი, ვიდრე ყველა დანარჩენი ოპერატორის შეიარაღებაში ერთად, აშშ-ის ჩათვლით.<ref>{{Cite web|url=https://euroweeklynews.com/2022/05/26/poland-to-acquire-500-m142-himars-rocket-launchers/ |title=Poland to acquire 500 M142 HIMARS rocket launchers |publisher=euroweeklynews.com}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.polskieradio.pl/395/9766/Artykul/2966556,Poland-plans-to-buy-500-more-HIMARS-artillery-rocket-systems-from-US |title=Poland plans to buy 500 more HIMARS from US|publisher=polskieradio.pl}}</ref>
;{{flag|ავსტრალია}}
პენტაგონის ცნობით, ავსტრალიის არმიამ 20 ერთეული HIMARS-ის შეძენაზე გააკეთა განცხადება, რაზეც აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ნებართვა 2022 წლის 26 მაისს გასცა.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/us-oks-potential-sale-himars-launchers-australia-pentagon-says-2022-05-26/ |title=Australia wins U.S. approval to buy rocket launchers|publisher=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |title=Australian Army makes HIMARS procurement bid |url=https://www.janes.com/defence-news/news-detail/australian-army-makes-himars-procurement-bid |access-date=2022-05-27 |publisher=Janes.com |language=en}}</ref>
;{{flag|უკრაინა}}
2022 წლის 31 მაისს თეთრი სახლის მიერ გავრცელებული ცნობის თანახმად, აშშ უკრაინას HIMARS-ის სისტემებს მიაწვდის. მიწოდებული არ იქნება შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტები, ხოლო უკრაინა იღებს ვალდებულებას, არ განახორციელოს აღნიშნული სისტემებიდან შეტევა [[რუსეთი|რუსეთის]] ტერიტორიაზე.<ref>{{Cite web |title= U.S. to Send Ukraine $700 Million in Military Aid, Including Advanced Rockets|url=https://www.nytimes.com/2022/05/31/us/politics/biden-ukraine-rockets.html |website=The New York Times |date=31 May 2022 |language=en}}</ref><ref>https://www.nytimes.com/2022/05/31/opinion/biden-ukraine-strategy.html</ref><ref>https://www.theguardian.com/world/2022/jun/01/himars-what-are-the-advanced-rockets-us-is-sending-ukraine</ref>
=== პოტენციური ოპერატორები ===
; {{flag|კანადა}}
ეროვნული თავდაცვის დეპარტამენტმა HIMARS-ების შეძენაზე ინტერესი 2009 წელს გამოხატა. სახმელეთო ძალების შტაბის უფროსის, გენერალ-ლეიტენანტ ენდრიუ ლესლის განცხადებით, მათი შეძენა სულ მცირე, 2012 წლამდე არ იგეგმებოდა. საბოლოოდ, შესყიდვა არ განხორციელდა.<ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |title=CASR Background — Artillery — Long-Range Precision Rocket System |access-date=2009-11-11 |publisher=Canadian American Strategic Review |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091208081822/http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |archive-date=2009-12-08 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canadian-army-shopping-for-rocket-launchers-1.358444|title=Canadian army shopping for rocket launchers|date=2009-01-08|access-date=2009-11-11|publisher=[[CTV News Channel (Canada)|CTV]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090710091334/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20090108/rocket_army_090108/20090108?hub=Canada|archive-date=2009-07-10}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.defenseindustrydaily.com/Canada-Seeks-MLRS-Rocket-Systems-05236/|title=Canada Seeks MLRS Rocket Systems|date=2009-01-07|access-date=2009-11-11|publisher=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|title=Long Range Precision Rocket System (LRPRS) – A Multiple- Launch Rocket System – MERX LOI Letter of Interest Notice|access-date=2009-11-11|publisher=Canadian American Strategic Review|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|archive-date=2009-11-30}}</ref>
; {{flag|უნგრეთი}}
2022 წლის თებერვალში ცნობილი გახდა, რომ უნგრეთი დაუზუსტებელი რაოდენობის M142 HIMARS სისტემების შეძენას გეგმავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.portfolio.hu/global/20220212/hamarosan-raketatuzerseget-is-beszerezhet-a-magyar-honvedseg-526401|title=Hamarosan rakétatüzérséget is beszerezhet a Magyar Honvédség|website=Portfolio.hu}}</ref>
; {{flag|ნიდერლანდები}}
ნიდერლანდებმა HIMARS სისტემების შეძენაზე ინტერესი შეიარაღებული ძალების საცეცხლე შესაძლებლობების გაზრდის მიზნით მას შემდეგ გამოხატა, რაც ქვეყანამ M270 MLRS სისტემები ხარჯების დაზოგვის მიზნით 2004 წელს შეიარაღებიდან ამოიღო.
; {{flag|კატარი}}
2012 წლის დეკემბერში კატარმა აშშ-ს აცნობა 7 ერთეული M142 HIMARS სისტემის შესყიდვის სურვილის შესახებ. გარდა ამ სისტემებისა, უნდა მომხდარიყო 60 ერთეული M57 [[MGM-140 ATACMS]] Block 1A T2K უნიტარული ტაქტიკური რაკეტის და 30 M31A1 მართვადი საარტილერიო რაკეტის შეძენა. საერთო ღირებულება დაახლოებით $406 მილიონი იქნებოდა.<ref>[http://www.deagel.com/news/FMS-Qatar-Requests-Sale-of-HIMARS-ATACMS-and-GMLRS_n000011095.aspx Qatar Requests Sale of HIMARS, ATACMS and GMLRS] - Deagel.com, December 24, 2012</ref>
; {{flag|ფილიპინები}}
2019 წლის 2 აპრილს ''[[South China Morning Post]]-მა'', ახალი ამერიკული უსაფრთხოების ცენტრის ინფორმაციაზე დაყრდნობით გაავრცელა ცნობა, რომ ფილიპინების ხელისუფლება და აშშ განიხილავდნენ HIMARS სისტემების პოტენციურ შეძენასა და განლაგებას [[სამხრეთ ჩინეთის ზღვა|სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში]] არსებული ხელოვნური კუნძულების ზრდადი მილიტარიზაციის საპირწონედ ჩინეთის მხრიდან. ეს შესაძლებელს გახდიდა, განხორციელებულიყო ზუსტი შეტევები სპრეტლის ხელოვნური კუნძულების მიმართულებით. საბოლოოდ, ფილიპინების შეზღუდული ბიუჯეტის გამო, შესყიდვა ვერ განხორციელდა.<ref>{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3004372/us-philippines-said-be-talks-rocket-system-deter-beijings|title = US, Philippines 'in talks on American rocket system to deter China'|date = 2 April 2019}}</ref>
; {{flag|ტაივანი}}
2020 წლი ოქტომბერში [[დონალდ ტრამპი|ტრამპის]] ადმინისტრაციამ კონგრესს აცნობა, რომ იგეგმებოდა HIMARS-ების მიყიდვა ტაივანისთვის.<ref>{{Cite web|last=Gould|first=Joe|date=2020-10-12|title=US advances three arms sales packages to Taiwan|url=https://www.defensenews.com/congress/2020/10/12/us-advances-three-arms-sales-packages-to-taiwan/|access-date=2020-10-15|website=Defense News|language=en-US}}</ref>
; {{flag|შვედეთი}}
შევედეთმა ქვეყნის შორსმოქმედი საარტილერიო შესაძლებლობების გაუმჯობესების გეგმის ფარგლებში ინტერესი გამოხატა HIMARS-ების შეძენასთან დაკავშირებით. 2021 წლის ოქტომბერში სისტემებმა მონაწილეობა მიიღო შვედეთის კუნძულ გოტლანდზე გამართულ წვრთნებში.<ref>{{Cite news|last1=Nyheter|first1=S. V. T.|last2=Olsson|first2=Jonas|date=2021-10-25|title=FOI-expert om amerikanskt artilleri på Gotland: Stark signal till Ryssland|language=sv|work=SVT Nyheter|url=https://www.svt.se/nyheter/inrikes/foi-expert-om-amerikanskt-artilleri-i-sverige-stark-signal-till-ryssland|access-date=2021-10-25}}</ref>
== გალერეა ==
<gallery>
File:140712-M-QH615-002 (14669824135).jpg
File:A small fire forms after U.S. Marines with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, fired a reduced-range practice rocket from a High Mobility Artillery 140328-M-GZ082-009.jpg
File:Artillerymen overcome stress, fear during Mobile Immersion Trainer 131114-M-OM885-279.jpg
File:Corps' artillery rocket system poised to strike in Afghanistan DVIDS154053.jpg
File:HIMARS in Iraq.jpg
File:HIMARS.jpg
File:M142 himars.jpg
File:Missile Truck (4687917895).jpg
File:RIMPAC 2014 140727-N-PX130-030.jpg
File:U.S. Marine Corps Sgt. Ramon Calleros, an artillery operator with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, observes as a launcher turns into firing 140327-M-GZ082-047.jpg
File:White Sands Missile Range Museum-38 (8327999952).jpg
File:HIMARS DA-SD-07-43938.jpg
</gallery>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://web.archive.org/web/20130409134853/http://www.armyrecognition.com/united_states_us_army_artillery_vehicles_system_uk/himars_high_mobility_multiple_artillery_rocket_launcher_system_data_sheet_information_specifications.html M142 HIMARS Lockheed Martin High Mobility Artillery Rocket System(Army recognition)]
* [https://fas.org/man/dod-101/sys/land/himars.htm High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS)]
* [http://www.lockheedmartin.com/us/products/himars.html Lockheed-Martin: HIMARS]
* [https://web.archive.org/web/20130516114300/http://www.dsca.mil/PressReleases/36-b/2007/Singapore_07-48.pdf DoD Press Release on Proposed HIMARS Sale to Singapore]
* [http://www.designation-systems.net/dusrm/app4/mlrs.html Information about M26/M30/M31 MLRS rockets on designation-systems.net]
* [https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm MERX Release on Proposed HIMARS to the Canadian Forces in 2010]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/8515141.stm Use of HIMARS system suspended in Afghanistan after 12 civilians killed by 300m targeting error]
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)]]
*[[ATACMS]]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
== გარე ბმულები ==
* [https://www.nsnlookup.com/equipment-intelligence/land/m142 HIMARS Technical Manuals] {{en}}
[[კატეგორია:შეიარაღება]]
[[კატეგორია:ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები]]
[[კატეგორია:არტილერია]]
md0jqwme4caeza3je9ze9iqyqnjrusm
4399255
4399166
2022-07-27T17:56:38Z
LennyMilitaryGuy
143434
/* გარე ბმულები */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა იარაღი
|name = M142 HIMARS (მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა)<br/> <small>{{lang-en|High Mobility Artillery Rocket System}}</small>
|image = [[File:HIMARS - missile launched.jpg|border|300px]]
|caption = M142 HIMARS უაით სენდზის პოლიგონზე, 2005 წლის იანვარი
|origin = [[აშშ]]
|type = [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა]]<br/>ტაქტიკური ბალისტიკური რაკეტის გამშვები
<!-- იარაღის ტიპი -->
|is_ranged = yes
|is_bladed =
|is_explosive = yes
|is_artillery = yes
|is_vehicle = yes
<!-- სამსახურის ისტორია -->
|service =
|used_by =
|wars = [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომი]]<br> [[სირიის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/us-artillery-system-southern-syria/index.html|title = Exclusive: US deploys long-range artillery system to southern Syria for first time}}</ref><br>[[ერაყის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=lzCWeCJMxFU |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211211/lzCWeCJMxFU| archive-date=2021-12-11 |url-status=live|title=HIMARS Strike At Night In Iraq • 2016 Mosul Advance|last=Gung Ho Vids|via=YouTube}}{{cbignore}}</ref>
<!-- შექმნის ისტორია -->
|designer =
|design_date =
|manufacturer = [[Lockheed Martin Missiles and Fire Control]]
|production_date =
|number = 414
|variants =
|unit_cost = $5.1 მილიონი (გამშვებისა და საჭირო საბრძოლო მასალის ღირებულება) (2014)<ref>{{cite web|last1=Oestergaard |first1=Joakim |title=About the HIMARS |url=https://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |website=Aeroweb |access-date=28 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150423045905/http://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |archive-date=23 April 2015 }}</ref> (უდრის $5.6 მილიონს 2020 წელს)
<!-- მახასიათებლები -->
|weight = 16,250 კგ<ref>{{Cite web|url=https://asc.army.mil/web/portfolio-item/ms-himars-m142/|title=High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) — M142 - USAASC}}</ref>
|length = 7 მ
|part_length =
|width = 2.4 მ
|height = 3.2 მ
|crew = 3
<!-- პატარა იარაღი -->
|cartridge =
|caliber = 227 მმ<br>610 მმ (ATACMS)
|action =
|rate =
|velocity =
|range =
|max_range = M26: 32 კმ<br> M26A1/A2: 45 კმ<br> M30/31: 70 კმ<br>[[MGM-140 ATACMS]]: 300 კმ<ref>{{Cite web|url=https://missilethreat.csis.org/missile/atacms/|title=MGM-140 Army Tactical Missile System (ATACMS)|website=Missile Threat}}</ref> <br> PrSM (ზუსტი მოხვედრების რაკეტა): 500 კმ <ref>{{Cite web|url=https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/precision-strike-missile.html|title=Precision Strike Missile (PrSM)|date=December 22, 2021|website=Lockheed Martin}}</ref>
|feed =
|sights =
<!-- არტილერია -->
|breech =
|recoil =
|carriage =
|elevation =
|traverse = 360
<!-- პირი -->
|blade_type =
|hilt_type =
|head_type =
|haft_type =
<!-- ბომბი -->
|diameter =
|filling =
|filling_weight =
|detonation =
|yield =
<!-- Vehicle/missile specifications -->
| armour = მსუბუქი
| primary_armament =
| secondary_armament =
| engine =
| engine_power =
| pw_ratio =
| payload_capacity =
| drive =
| transmission =
| suspension =
| clearance =
| fuel_capacity =
| vehicle_range = 480 კმ
| speed = 85 კმ/სთ
| guidance =
| steering =
<!-- დამატებითი -->
|commons =
}}
'''M142 HIMARS''' ({{lang-en|'''Hi'''gh '''M'''obility '''A'''rtillery '''R'''ocket '''S'''ystem}}, „მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა“; „ჰაიმარსი“) — მსუბუქი [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა|ზალპური ცეცხლის რეაქტიული]] [[არტილერია|საარტილერიო]] სისტემა, რომელიც შეიქმნა 1990-იან წლებში აშშ-ის არმიისთვის და დამონტაჟებულია M1140 საშუალო ტაქტიკური სატვირთო მანქანის შასიზე.
HIMARS აღჭურვილია 6 ერთეული 227 მილიმეტრიანი რაკეტით ან 1 [[MGM-140 ATACMS]] ტიპის ტაქტიკური რაკეტით და შეუძლია ყველა ტიპის იმ სტანდარტული რაკეტის გაშვება, რაც [[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)|M270 MLRS]] სისტემის შეიარაღებაშია. მიუხედავად ამისა, M270-ის სტანდარტული ორი პაკეტისგან განსხვავებით, HIMARS-ის შეიარაღებაში მხოლოდ ერთი პაკეტია.
გამშვების ტრანსპორტირება შესაძლებელია [[C-130]] ტიპის სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავით.<ref name=videoclip>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-url=https://web.archive.org/web/20170215114632/https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-date=2017-02-15 | url-status=dead|title=YouTube|website=www.youtube.com}}</ref> შასის თავდაპირველად [[BAE Systems]] Mobility & Protection Systems აწარმოებდა (ყოფილი Armor Holdings, Inc.), რომელიც M1140 სატვირთო მანქანების თავდაპირველი მწარმოებელი იყო. 2010 წლიდან შასის წარმოება Oshkosh Corporation-მა დაიწყო, რაც 2017 წლამდე გრძელდებოდა.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin Delivers First HIMARS Vehicle Produced 100 Percent in Camden Arkansas |url=https://news.lockheedmartin.com/2017-07-26-Lockheed-Martin-Delivers-First-HIMARS-Vehicle-Produced-100-Percent-in-Camden-Arkansas |date=26 July 2017}}</ref> ამჟამად შასიც და გამშვებიც Lockheed Martin-ის სარაკეტო და ცეცხლის მართვის სისტემების საწარმოში, [[არკანზასი|არკანზასის]] შტატის ქალაქ კემდენში იქმნება.<ref>{{cite web |title=Half-billion-dollar HIMARS contract goes to Camden, other Lockheed Martin facilities |url=http://www.magnoliareporter.com/news_and_business/local_business/article_dce1ade6-a79c-11e9-985f-277a8fc0c608.html |date=16 July 2019}}</ref>
== აღწერა ==
M142 HIMARS არის M270 MLRS სისტემის მსუბუქი, ბორბლიანი ვერსია. მასზე დამონტაჟებულია M270 სისტემის ერთი გამშვები პაკეტი, რომელშიც 6 ერთეული 227 მმ რაკეტა ან 1 ATACMS ტაქტიკური რაკეტა ეტევა. მანქანის ფანჯრები მინის გარდა [[საფირონი|საფირონის]] შრეებსაც შეიცავს.<ref>"[http://www.upi.com/Business_News/Security-Industry/2013/11/05/Saint-Gobain-delivers-sapphire-engineered-transparent-armor/UPI-26791383684004/?spt=mps&or=1 Saint-Gobain delivers sapphire-engineered transparent armor]" ''UPI'' / press release, 5 November 2013. Accessed: 19 June 2014.</ref>
[[File:Atacms mlrs 01.jpg|thumb|left|[[MGM-140 ATACMS]] ტაქტიკური რაკეტა (მარცხნივ) და 227 მმ სტანდარტული რაკეტების გამშვები]]
2009 წელს წარმატებით განხორციელდა HIMARS-ის ტესტირება არა მხოლოდ საარტილერიო რაკეტების, არამედ საშუალო სიშორის [[მიწა-ჰაერი კლასის რაკეტები|ხმელეთი-ჰაერი კლასის]], კერძოდ, [[SLAMRAAM]]-ის რაკეტების გასაშვებადაც.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin's HIMARS Launcher Successfully Fires Air Defense Missile |url=https://news.lockheedmartin.com/2009-03-25-Lockheed-Martins-HIMARS-Launcher-Successfully-Fires-Air-Defense-Missile |website=Lockheed Martin |access-date=1 May 2022}}</ref>
2017 წლის ოქტომბერში აშშ-ის საზღვაო ქვეითთა კორპუსმა განახორციელა ერთი რაკეტის გასროლა ამფიბიური სატრანსპორტო გემის USS Anchorage LPD-23-ის გემბანზე განთავსებული HIMARS-იდან. რაკეტამ წარმატებით დააზიანა 70 კილომეტრის სიშორეზე, ხმელეთზე განლაგებული სამიზნე. ეს იყო დემონსტრირება სისტემის შესაძლებლობისა, აწარმოოს ზუსტი ცეცხლი სანაპირო დაცვის სისტემების წინააღმდეგ.<ref>[https://www.defensenews.com/news/your-marine-corps/2017/10/25/marines-launch-rocket-from-amphibious-ship-to-destroy-target-on-land/ Marines launch rocket from amphibious ship to destroy land target 70 km away] - Defensenews.com, 24 October 2017</ref> ამ მიზნისთვის მოხდა გამშვების დამმიზნებელი პროგრამული უზრუნველყოფის მოდიფიცირება, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო ზუსტი გასროლა მუდმივად მოძრავი და მანევრში მყოფი პლატფორმიდან.<ref>[https://news.usni.org/2017/10/24/marines-fire-himars-ship-sea-control-experiment-navy Marines Fire HIMARS From Ship in Sea Control Experiment With Navy] - News.USNI.org, 24 October 2017</ref>
== ოპერატიული ისტორია ==
[[File:118th Airlift Wing C-130 unloads Tennessee National Guard equipment at Berry Field ANGB.jpg|thumb|სისტემის ჩამოტვირთვა C-130-დან]]
[[File:USMC-090301-M-0000S-006.jpg|thumb|პაკეტის დატენვის პროცესში]]
2010 წლის 14 თებერვალს [[ავღანეთი|ავღანეთში]] მოქმედმა [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|საერთაშორისო უსაფრთხოების დახმარების ძალებმა (ISAF)]] გამოსცა პრეს-რელიზი, რომლის თანახმადაც ოპერაცია Moshtarak-ის მიმდინარეობისას HIMARS-იდან გაშვებული ორი რაკეტა მიზნამდე 300 მეტრით ახლოს დაეცა და 12 სამოქალაქო პირი იმსხვერპლა. ინციდენტის სრულყოფილი გამოძიების დასრულებამდე ISAF-მა HIMARS-ების გამოყენება შეაჩერა.<ref>[http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html ISAF Weapon Fails to Hit Intended Target, 12 Civilians Killed] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027180353/http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html |date=2014-10-27}}</ref> მოგვიანებით, ბრიტანელმა ოფიცერმა განაცხადა, რომ რაკეტები, სინამდვილეში, სამიზნეს მოხვდა, ხოლო სამოქალაქო მსხვერპლი [[თალიბანი|თალიბანის]] მხრიდან მათ ფარად გამოყენებას უკავშირდებოდა და ISAF-ის ძალებისთვის სამოქალაქო პირების ადგილზე ყოფნის შესახებ ცნობილი არ იყო. აღნიშნული განცხადების შემდეგ ISAF-მა HIMARS სისტემების გამოყენება განაახლა.<ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7254661/Operation-Moshtarak-missiles-that-killed-civilians-hit-correct-target.html |title=Operation Moshtarak: missiles that killed civilians 'hit correct target' |work=Telegraph |date=2010-02-16 |access-date=2010-07-07}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.strategypage.com/htmw/htart/articles/20100218.aspx |title=Artillery: It Wasn't Me |publisher=Strategypage.com |date=2010-02-18 |access-date=2010-07-07}}</ref> 2010 წლის 21 ოქტომბერს ''[[New York Times]]-მა'' დაწერა [[ყანდაარი|ყანდაარში]] NATO-ს შეტევითი ოპერაციის დროს HIMARS-ების წარმატებული გამოყენების შესახებ, რომლებმაც თალიბანის მეთაურებს სამალავების დატოვება და დროებით [[პაკისტანი|პაკისტანში]] გაქცევა აიძულა.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2010/10/21/world/asia/21kandahar.html|title=Coalition Routs Taliban in Southern Afghanistan|first=Carlotta|last=Gall|date=20 October 2010|work=New York Times}}</ref>
2015 წლის ნოემბერში აშშ-ის არმიამ განაცხადა, რომ მათ რამდენიმე HIMARS გადაისროლეს [[ერაყი|ერაყში]], სადაც იმავე წლის ზაფხულის შემდეგ [[ისლამური სახელმწიფო|ისლამური სახელმწიფოს]] ობიექტების მიმართულებით 400-ზე მეტი რაკეტა იქნა გაშვებული.<ref>{{Cite web|title=The U.S. Army Hurls Hundreds of Rockets at Islamic State|url=http://warisboring.com/articles/the-u-s-army-hurls-hundreds-of-rockets-at-islamic-state/?mc_cid=df74d85228&mc_eid=6f473f22c5|website=warisboring.com|access-date=2015-11-28}}</ref> HIMARS-ის დანაყოფები განთავსდა ალ-ანბარის გუბერნიაში მდებარე ალ-ასადის და ალ-თაყადუმის საჰაერო ბაზებზე. 2016 წლის 4 მარტს არმიის კუთვნილი HIMARS-ებიდან განხორციელდა გასროლები [[სირია|სირიელი]] ამბოხებულების მხარდასაჭერად, რომლებიც ისლამურ სახელმწიფოს ებრძოდნენ. სისტემები მეზობელ [[იორდანია|იორდანიაში]] იყო განლაგებული.<ref>[http://www.militarytimes.com/story/military/2016/03/11/us-artillery-jordan-launches-first-strike-isis/81646504/ In a first, U.S. forces in Jordan have attacked ISIS in Syria], ''Military Times'', 11 March 2016</ref>
2016 წლის იანვარში Lockheed-მა განაცხადა, რომ HIMARS-ებმა აშშ-ის შეიარაღებულ ძალებში გამოყენების 1 მილიონ საათს მიაღწიეს.<ref>[http://armyrecognition.com/january_2016_global_defense_security_news_industry/himars_high_mobility_artillery_rocket_system_achieves_one_million_operational_hours_milestone_11401162.html HIMARS High Mobility Artillery Rocket System achieves one million operational hours milestone] - Armyrecognition.com, 14 January 2016</ref>
2016 წლის 26 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ ისლამურ სახელმწიფოსთან საბრძოლველად აშშ სისტემებს [[თურქეთი|თურქეთში]], სირიის საზღვართან განალაგებდა.<ref>{{cite news|last1=Pamuk|first1=Humeyra|title=Turkish minister says U.S. to deploy rocket launchers near Syrian border|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-turkey-usa-idUKKCN0XN11Q|access-date=29 April 2016|work=Reuters|date=26 April 2016}}</ref> იმავე წლის სექტემბრის დასაწყისში საერთაშორისო მედიაში გავრცელდა და აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ მოგვიანებით დადასტურდა ცნობა, რომ თურქეთში განლაგებული HIMARS-ებიდან ისლამური სახელმწიფოს სამიზნეების წინააღმდეგ შეტევა განხორციელდა.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2016/sep/03/isis-us-military-syria-turkey-border|title=US forces hit Isis targets in Syria with mobile rocket system, official says|last=Reuters|date=2016-09-03|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/usembassyturkey/status/772036923552632833|title=US Embassy Turkey on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/brett_mcgurk/status/772067652206419968?ref_src=twsrc%255Etfw|title=Brett McGurk on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref>
2016 წლის ოქტომბერში HIMARS-ები [[მოსული|მოსულიდან]] სამხრეთით, 65 კილომეტრში მდებარე ყაიარაჰის დასავლეთ საჰაერო ბაზაზე განალაგეს მოსულის ბრძოლაში საცეცხლე მხარდაჭერის განსახორციელებლად.<ref>[http://edition.cnn.com/videos/world/2016/10/25/qayyara-airbase-iraq-mosul-dnt-damon.cnn CNN visits Qayyara airbase at frontlines of war against ISIS] - CNN.com, 25 October 2016</ref>
2017 წლის 14 ივნისს 1 HIMARS-ი განთავსდა სირიაში, ალ-ტანფის ამერიკულ ბაზაზე ადგილობრივი ამბოხებულების მხარდასაჭერად.<ref>{{cite web|url=https://syria.liveuamap.com/en/2017/14-june-us-deploys-himars-artillery-near-altanf-previously|title=US deploys HIMARS artillery near al-Tanf, previously used to strike ISIS in Syria from Turkey and Jordan|website=Map of Syrian Civil War - Syria news and incidents today - syria.liveuamap.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.middleeasteye.net/news/us-long-range-missile-system-deploy-southern-syria-first-time-9348201|title=US rocket artillery deployed to southern Syria for first time|website=Middle East Eye}}</ref>
2018 წლის 24 მაისს მუსა ქალაში, ავღანეთში, HIMARS-ით განხორციელებულ შეტევას ემსხვერპლა თალიბანის 50 მებრძოლი, მათ შორის, მეთაურები.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2018/05/30/politics/us-killed-taliban-leaders-afghanistan/index.html|title=US military says it killed dozens of Taliban leaders in Afghanistan|first=Ryan Browne|last=Barbara Starr|date=May 30, 2018|website=CNN}}</ref> შენობას, რომელშიც ისინი იმყოფებოდნენ, 14 წამის განმავლობაში სამი რაკეტა მოხვდა.<ref>{{cite web|url=https://www.military.com/video/operations-and-strategy/air-strikes/himars-strike-high-level-taliban-command-control/5791439370001|title=HIMARS Strike on High-Level Taliban Command and Control|last=vlogger|date=30 May 2018|website=Military.com}}</ref>
2018 წლის სექტემბერში აშშ-ის ძალები საცეცხლე მხარდაჭერით უზრუნველყოფდნენ [[სირიის დემოკრატიული ძალები|სირიის დემოკრატიულ ძალებს]], რომლებიც აღმოსავლეთ სირიაში, დერ ეზ-ზორის კამპანიის ფარგლებში ისლამური სახელმწიფოს წინააღმდეგ იბრძოდნენ. საცეცხლე მხარდაჭერა მოიცავდა HIMARS-ებსაც, ზოგჯერ დღეში 30-მდე რაკეტასაც კი.<ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=The outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=9 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=The outcome of engagements in "the battle to defeat terrorism"|last=sdf|date=12 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=outcome of Engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=16 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=Outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=23 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://twitter.com/NotWoofers/status/1052650087111905280|title=The SDF has regularly been reporting @coalition artillery and airstrikes throughout the offensive to take the Hajin pocket. But they've been noting HIMARS launches which I personally find interesting. These MLRS systems fire a rocket just over twice the side of a grad rocket|last=Woofers|date=17 October 2018}}</ref> ამ ოპერაციაში გამოყენებული HIMARS-ები ისლამური სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებადი მიზნებიდან 25 კილომეტრში, ალ-ომარის მინდვრებში იყო განლაგებული.<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/StrategicNews1/status/1041289970223378432|title=Photo of a #US M142 HIMARS system located in the Omar Oil Field Green Village, which supports #SDF forces in the offensive on #Baghuz. #Syriapic.twitter.com/19FwGdNJPg|first=Strategic|last=News|date=16 September 2018}}</ref>
== ოპერატორები ==
=== ამჟამინდელი ოპერატორები ===
;{{flag|აშშ}}: 417 (2016 წლის მონაცემებით)<ref>{{cite book
|last=Hackett
|first=James
|author-link=International Institute for Strategic Studies
|date=2016
|title=The Military Balance 2016
|url=
|location=London
|publisher=Taylor&Francis
|page= 40,44
|isbn=9781857438352
}}</ref>
;{{flag|სინგაპური}}: 24<ref>{{cite web|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |archive-url=https://archive.today/20120805101251/http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |url-status=dead |archive-date=2012-08-05 |title=Integration at its best |date=2010-01-04 |publisher=[[Ministry of Defence (Singapore)]] |access-date=1 May 2011 |quote=Men from 23 SA had commenced training with the US Army's HIMARS in March 2009. }}</ref>
სინგაპურის არმიამ HIMARS-ების შეძენაზე განაცხადი 2007 წელს გააკეთა. პაკეტში შედის 24 გამშვები, 9 5-ტონიანი სატვირთო მანქანა და XM31 უნიტარული მართვადი რაკეტები, აგრეთვე, უზრუნველყოფისა და კავშირგაბმულობის ყველა საჭირო აღჭურვილობა. აღსანიშნავია, რომ პაკეტში არ შედის სტანდარტული M26 ტიპის უმართავი რაკეტები. 2009 წელს სინგაპურმა მიიღო HIMARS-ის პირველი საცეცხლე ქვედანაყოფი. სინგაპურის არმიის 23-ე საარტილერიო ბატალიონმა HIMARS-ის ბატარეა 2011 წლის 5 სექტემბერს შეუკვეთა. ეს იქნება სინგაპურის არმიის პირველი სრულად მართვადი რაკეტებით აღჭურვილი ზალპური ცეცხლის ქვედანაყოფი.<ref>{{Cite web|last=admin|date=2017-10-06|title=Singapore Army HIMARS|url=https://militaryleak.com/2017/10/06/singapore-army-himars/|access-date=2021-08-12|website=MilitaryLeak|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapores HIMARS Rocket Artillery|url=http://www.defenseindustrydaily.com/singapore-requests-himars-rocket-artillery-03807/|access-date=2021-08-12|website=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapore, Fort Sill execute live fire missions|url=https://www.army.mil/article/213283/singapore_fort_sill_execute_live_fire_missions|access-date=2021-08-12|website=www.army.mil|language=en}}</ref>
;{{flag|UAE}}: 20
;{{flag|იორდანია}}: 12
;{{flag|რუმინეთი}}<ref>{{cite web |title=Elements of first HIMARS long-range rocket launcher arrive in Romania |url=https://www.agerpres.ro/english/2021/02/21/elements-of-first-himars-long-range-rocket-launcher-arrive-in-romania--665307 |website=www,agerpres.ro |language=en |date=22 February 2021}}</ref>
=== მომავალი ოპერატორები ===
;{{flag|პოლონეთი}}
2017 წელს ცნობილი გახდა, რომ იგეგმებოდა ახალი ზალხპური ცეცხლის სისტემის შექმნა პოლონეთის სახმელეთო ძალებისათვის. პროგრამის სახელწოდებაა WR-300 Homar. Huta Stalowa Wola-ს, ZM Mesko-ს და Lockheed Martin-ს შორის კოლაბორაციის შედეგად, უნდა მოხდეს 160 ერთეული გამშვების შეძენა და მათი დამონტაჟება პოლონური წარმოების Jelcz 663 6×6 შასიზე.<ref>{{cite web |last1=Palowski |first1=Jakub |title=Macierewicz: Poland to get 160 HIMARS-Based Homar Rocket Systems |url=https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |website=Defence24 |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020230210/https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |archive-date=20 October 2018 |date=12 July 2017 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=Queen of Battles: Poland's New Artillery Programs (2014 snapshot) |url=https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |website=Defense Industry Daily |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171204172639/https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |archive-date=4 December 2017 |date=4 September 2014 |url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტმა გასცა ნებართვა 56 გამშვების გაყიდვაზე, რის შემდეგაც, 2018 წლის ოქტომბერში პოლონეთმა ოფიციალურად გააკეთა მოთხოვნა მათ შესაძენად.<ref>{{cite web |last1=Judson |first1=Jen |title=Poland makes official request for US rocket launchers |url=https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |website=Defense News |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://archive.today/20181020230739/https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |archive-date=20 October 2018 |location=Washington |date=19 October 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Poland – High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) |url=http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |website=Defense Security Cooperation Agency |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180926054525/http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |archive-date=26 September 2018 |location=Washington |date=28 November 2017 |url-status=live}}</ref> 2018 წლის 29 ნოემბერს ნებართვა შესყიდვაზე ნებართვა გასცა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმაც.<ref>{{cite web|url=http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/394749,US-State-Dept-OKs-sale-of-artillery-rocket-system-to-Poland|title=US State Dept. OKs sale of artillery rocket system to Poland|website=Polskie Radio dla Zagranicy}}</ref> პირველ ეტაპზე პოლონეთი სულ მცირე, 20 გამშვებს შეიძენს.<ref>{{Cite web|url=https://www.rp.pl/biznes/art1487991-szef-mon-mariusz-blaszczak-podpisal-umowe-na-dostawe-homara|title=Szef MON Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostawę Homara|website=Rzeczpospolita}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://defence24.pl/polityka-obronna/pierwszy-dywizjon-himars-za-414-mln-dolarow-umowa-w-srode|title=Pierwszy dywizjon HIMARS za 414 mln dolarów. Umowa w środę|website=defence24.pl}}</ref> 2022 წლის 26 მაისს პოლონეთის თავდაცვის სამინისტრომ გავრცელა განცხადება, რომ მიმდინარეობდა მოკვლევა დამატებით 500 ერთეული HIMARS-ის გამშვების შეძენაზე. ამ შეკვეთის განხორციელების შემთხვევაში, პოლონეთის შეიარაღებაში აღმოჩნდება უფრო მეტი HIMARS-ი, ვიდრე ყველა დანარჩენი ოპერატორის შეიარაღებაში ერთად, აშშ-ის ჩათვლით.<ref>{{Cite web|url=https://euroweeklynews.com/2022/05/26/poland-to-acquire-500-m142-himars-rocket-launchers/ |title=Poland to acquire 500 M142 HIMARS rocket launchers |publisher=euroweeklynews.com}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.polskieradio.pl/395/9766/Artykul/2966556,Poland-plans-to-buy-500-more-HIMARS-artillery-rocket-systems-from-US |title=Poland plans to buy 500 more HIMARS from US|publisher=polskieradio.pl}}</ref>
;{{flag|ავსტრალია}}
პენტაგონის ცნობით, ავსტრალიის არმიამ 20 ერთეული HIMARS-ის შეძენაზე გააკეთა განცხადება, რაზეც აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ნებართვა 2022 წლის 26 მაისს გასცა.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/us-oks-potential-sale-himars-launchers-australia-pentagon-says-2022-05-26/ |title=Australia wins U.S. approval to buy rocket launchers|publisher=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |title=Australian Army makes HIMARS procurement bid |url=https://www.janes.com/defence-news/news-detail/australian-army-makes-himars-procurement-bid |access-date=2022-05-27 |publisher=Janes.com |language=en}}</ref>
;{{flag|უკრაინა}}
2022 წლის 31 მაისს თეთრი სახლის მიერ გავრცელებული ცნობის თანახმად, აშშ უკრაინას HIMARS-ის სისტემებს მიაწვდის. მიწოდებული არ იქნება შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტები, ხოლო უკრაინა იღებს ვალდებულებას, არ განახორციელოს აღნიშნული სისტემებიდან შეტევა [[რუსეთი|რუსეთის]] ტერიტორიაზე.<ref>{{Cite web |title= U.S. to Send Ukraine $700 Million in Military Aid, Including Advanced Rockets|url=https://www.nytimes.com/2022/05/31/us/politics/biden-ukraine-rockets.html |website=The New York Times |date=31 May 2022 |language=en}}</ref><ref>https://www.nytimes.com/2022/05/31/opinion/biden-ukraine-strategy.html</ref><ref>https://www.theguardian.com/world/2022/jun/01/himars-what-are-the-advanced-rockets-us-is-sending-ukraine</ref>
=== პოტენციური ოპერატორები ===
; {{flag|კანადა}}
ეროვნული თავდაცვის დეპარტამენტმა HIMARS-ების შეძენაზე ინტერესი 2009 წელს გამოხატა. სახმელეთო ძალების შტაბის უფროსის, გენერალ-ლეიტენანტ ენდრიუ ლესლის განცხადებით, მათი შეძენა სულ მცირე, 2012 წლამდე არ იგეგმებოდა. საბოლოოდ, შესყიდვა არ განხორციელდა.<ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |title=CASR Background — Artillery — Long-Range Precision Rocket System |access-date=2009-11-11 |publisher=Canadian American Strategic Review |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091208081822/http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |archive-date=2009-12-08 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canadian-army-shopping-for-rocket-launchers-1.358444|title=Canadian army shopping for rocket launchers|date=2009-01-08|access-date=2009-11-11|publisher=[[CTV News Channel (Canada)|CTV]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090710091334/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20090108/rocket_army_090108/20090108?hub=Canada|archive-date=2009-07-10}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.defenseindustrydaily.com/Canada-Seeks-MLRS-Rocket-Systems-05236/|title=Canada Seeks MLRS Rocket Systems|date=2009-01-07|access-date=2009-11-11|publisher=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|title=Long Range Precision Rocket System (LRPRS) – A Multiple- Launch Rocket System – MERX LOI Letter of Interest Notice|access-date=2009-11-11|publisher=Canadian American Strategic Review|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|archive-date=2009-11-30}}</ref>
; {{flag|უნგრეთი}}
2022 წლის თებერვალში ცნობილი გახდა, რომ უნგრეთი დაუზუსტებელი რაოდენობის M142 HIMARS სისტემების შეძენას გეგმავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.portfolio.hu/global/20220212/hamarosan-raketatuzerseget-is-beszerezhet-a-magyar-honvedseg-526401|title=Hamarosan rakétatüzérséget is beszerezhet a Magyar Honvédség|website=Portfolio.hu}}</ref>
; {{flag|ნიდერლანდები}}
ნიდერლანდებმა HIMARS სისტემების შეძენაზე ინტერესი შეიარაღებული ძალების საცეცხლე შესაძლებლობების გაზრდის მიზნით მას შემდეგ გამოხატა, რაც ქვეყანამ M270 MLRS სისტემები ხარჯების დაზოგვის მიზნით 2004 წელს შეიარაღებიდან ამოიღო.
; {{flag|კატარი}}
2012 წლის დეკემბერში კატარმა აშშ-ს აცნობა 7 ერთეული M142 HIMARS სისტემის შესყიდვის სურვილის შესახებ. გარდა ამ სისტემებისა, უნდა მომხდარიყო 60 ერთეული M57 [[MGM-140 ATACMS]] Block 1A T2K უნიტარული ტაქტიკური რაკეტის და 30 M31A1 მართვადი საარტილერიო რაკეტის შეძენა. საერთო ღირებულება დაახლოებით $406 მილიონი იქნებოდა.<ref>[http://www.deagel.com/news/FMS-Qatar-Requests-Sale-of-HIMARS-ATACMS-and-GMLRS_n000011095.aspx Qatar Requests Sale of HIMARS, ATACMS and GMLRS] - Deagel.com, December 24, 2012</ref>
; {{flag|ფილიპინები}}
2019 წლის 2 აპრილს ''[[South China Morning Post]]-მა'', ახალი ამერიკული უსაფრთხოების ცენტრის ინფორმაციაზე დაყრდნობით გაავრცელა ცნობა, რომ ფილიპინების ხელისუფლება და აშშ განიხილავდნენ HIMARS სისტემების პოტენციურ შეძენასა და განლაგებას [[სამხრეთ ჩინეთის ზღვა|სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში]] არსებული ხელოვნური კუნძულების ზრდადი მილიტარიზაციის საპირწონედ ჩინეთის მხრიდან. ეს შესაძლებელს გახდიდა, განხორციელებულიყო ზუსტი შეტევები სპრეტლის ხელოვნური კუნძულების მიმართულებით. საბოლოოდ, ფილიპინების შეზღუდული ბიუჯეტის გამო, შესყიდვა ვერ განხორციელდა.<ref>{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3004372/us-philippines-said-be-talks-rocket-system-deter-beijings|title = US, Philippines 'in talks on American rocket system to deter China'|date = 2 April 2019}}</ref>
; {{flag|ტაივანი}}
2020 წლი ოქტომბერში [[დონალდ ტრამპი|ტრამპის]] ადმინისტრაციამ კონგრესს აცნობა, რომ იგეგმებოდა HIMARS-ების მიყიდვა ტაივანისთვის.<ref>{{Cite web|last=Gould|first=Joe|date=2020-10-12|title=US advances three arms sales packages to Taiwan|url=https://www.defensenews.com/congress/2020/10/12/us-advances-three-arms-sales-packages-to-taiwan/|access-date=2020-10-15|website=Defense News|language=en-US}}</ref>
; {{flag|შვედეთი}}
შევედეთმა ქვეყნის შორსმოქმედი საარტილერიო შესაძლებლობების გაუმჯობესების გეგმის ფარგლებში ინტერესი გამოხატა HIMARS-ების შეძენასთან დაკავშირებით. 2021 წლის ოქტომბერში სისტემებმა მონაწილეობა მიიღო შვედეთის კუნძულ გოტლანდზე გამართულ წვრთნებში.<ref>{{Cite news|last1=Nyheter|first1=S. V. T.|last2=Olsson|first2=Jonas|date=2021-10-25|title=FOI-expert om amerikanskt artilleri på Gotland: Stark signal till Ryssland|language=sv|work=SVT Nyheter|url=https://www.svt.se/nyheter/inrikes/foi-expert-om-amerikanskt-artilleri-i-sverige-stark-signal-till-ryssland|access-date=2021-10-25}}</ref>
== გალერეა ==
<gallery>
File:140712-M-QH615-002 (14669824135).jpg
File:A small fire forms after U.S. Marines with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, fired a reduced-range practice rocket from a High Mobility Artillery 140328-M-GZ082-009.jpg
File:Artillerymen overcome stress, fear during Mobile Immersion Trainer 131114-M-OM885-279.jpg
File:Corps' artillery rocket system poised to strike in Afghanistan DVIDS154053.jpg
File:HIMARS in Iraq.jpg
File:HIMARS.jpg
File:M142 himars.jpg
File:Missile Truck (4687917895).jpg
File:RIMPAC 2014 140727-N-PX130-030.jpg
File:U.S. Marine Corps Sgt. Ramon Calleros, an artillery operator with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, observes as a launcher turns into firing 140327-M-GZ082-047.jpg
File:White Sands Missile Range Museum-38 (8327999952).jpg
File:HIMARS DA-SD-07-43938.jpg
</gallery>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://web.archive.org/web/20130409134853/http://www.armyrecognition.com/united_states_us_army_artillery_vehicles_system_uk/himars_high_mobility_multiple_artillery_rocket_launcher_system_data_sheet_information_specifications.html M142 HIMARS Lockheed Martin High Mobility Artillery Rocket System(Army recognition)]
* [https://fas.org/man/dod-101/sys/land/himars.htm High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS)]
* [http://www.lockheedmartin.com/us/products/himars.html Lockheed-Martin: HIMARS]
* [https://web.archive.org/web/20130516114300/http://www.dsca.mil/PressReleases/36-b/2007/Singapore_07-48.pdf DoD Press Release on Proposed HIMARS Sale to Singapore]
* [http://www.designation-systems.net/dusrm/app4/mlrs.html Information about M26/M30/M31 MLRS rockets on designation-systems.net]
* [https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm MERX Release on Proposed HIMARS to the Canadian Forces in 2010]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/8515141.stm Use of HIMARS system suspended in Afghanistan after 12 civilians killed by 300m targeting error]
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)]]
*[[ATACMS]]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
== გარე ბმულები ==
* [https://www.nsnlookup.com/equipment-intelligence/land/himars-m142 HIMARS Technical Manuals] {{en}}
[[კატეგორია:შეიარაღება]]
[[კატეგორია:ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები]]
[[კატეგორია:არტილერია]]
2orpsv6pn6jdug8s0t61akib8iqcyaf
4399649
4399255
2022-07-28T08:35:48Z
DerFuchs
6187
[[Special:Contributions/LennyMilitaryGuy|LennyMilitaryGuy]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Anry.kiknavelidze|Anry.kiknavelidze]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა იარაღი
|name = M142 HIMARS (მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა)<br/> <small>{{lang-en|High Mobility Artillery Rocket System}}</small>
|image = [[File:HIMARS - missile launched.jpg|border|300px]]
|caption = M142 HIMARS უაით სენდზის პოლიგონზე, 2005 წლის იანვარი
|origin = [[აშშ]]
|type = [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა]]<br/>ტაქტიკური ბალისტიკური რაკეტის გამშვები
<!-- იარაღის ტიპი -->
|is_ranged = yes
|is_bladed =
|is_explosive = yes
|is_artillery = yes
|is_vehicle = yes
<!-- სამსახურის ისტორია -->
|service =
|used_by =
|wars = [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომი]]<br> [[სირიის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{Cite web|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/us-artillery-system-southern-syria/index.html|title = Exclusive: US deploys long-range artillery system to southern Syria for first time}}</ref><br>[[ერაყის სამოქალაქო ომი]]<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=lzCWeCJMxFU |archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211211/lzCWeCJMxFU| archive-date=2021-12-11 |url-status=live|title=HIMARS Strike At Night In Iraq • 2016 Mosul Advance|last=Gung Ho Vids|via=YouTube}}{{cbignore}}</ref>
<!-- შექმნის ისტორია -->
|designer =
|design_date =
|manufacturer = [[Lockheed Martin Missiles and Fire Control]]
|production_date =
|number = 414
|variants =
|unit_cost = $5.1 მილიონი (გამშვებისა და საჭირო საბრძოლო მასალის ღირებულება) (2014)<ref>{{cite web|last1=Oestergaard |first1=Joakim |title=About the HIMARS |url=https://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |website=Aeroweb |access-date=28 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150423045905/http://www.bga-aeroweb.com/Defense/HIMARS.html |archive-date=23 April 2015 }}</ref> (უდრის $5.6 მილიონს 2020 წელს)
<!-- მახასიათებლები -->
|weight = 16,250 კგ<ref>{{Cite web|url=https://asc.army.mil/web/portfolio-item/ms-himars-m142/|title=High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) — M142 - USAASC}}</ref>
|length = 7 მ
|part_length =
|width = 2.4 მ
|height = 3.2 მ
|crew = 3
<!-- პატარა იარაღი -->
|cartridge =
|caliber = 227 მმ<br>610 მმ (ATACMS)
|action =
|rate =
|velocity =
|range =
|max_range = M26: 32 კმ<br> M26A1/A2: 45 კმ<br> M30/31: 70 კმ<br>[[MGM-140 ATACMS]]: 300 კმ<ref>{{Cite web|url=https://missilethreat.csis.org/missile/atacms/|title=MGM-140 Army Tactical Missile System (ATACMS)|website=Missile Threat}}</ref> <br> PrSM (ზუსტი მოხვედრების რაკეტა): 500 კმ <ref>{{Cite web|url=https://www.lockheedmartin.com/en-us/products/precision-strike-missile.html|title=Precision Strike Missile (PrSM)|date=December 22, 2021|website=Lockheed Martin}}</ref>
|feed =
|sights =
<!-- არტილერია -->
|breech =
|recoil =
|carriage =
|elevation =
|traverse = 360
<!-- პირი -->
|blade_type =
|hilt_type =
|head_type =
|haft_type =
<!-- ბომბი -->
|diameter =
|filling =
|filling_weight =
|detonation =
|yield =
<!-- Vehicle/missile specifications -->
| armour = მსუბუქი
| primary_armament =
| secondary_armament =
| engine =
| engine_power =
| pw_ratio =
| payload_capacity =
| drive =
| transmission =
| suspension =
| clearance =
| fuel_capacity =
| vehicle_range = 480 კმ
| speed = 85 კმ/სთ
| guidance =
| steering =
<!-- დამატებითი -->
|commons =
}}
'''M142 HIMARS''' ({{lang-en|'''Hi'''gh '''M'''obility '''A'''rtillery '''R'''ocket '''S'''ystem}}, „მაღალი მობილობის საარტილერიო სარაკეტო სისტემა“; „ჰაიმარსი“) — მსუბუქი [[ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა|ზალპური ცეცხლის რეაქტიული]] [[არტილერია|საარტილერიო]] სისტემა, რომელიც შეიქმნა 1990-იან წლებში აშშ-ის არმიისთვის და დამონტაჟებულია M1140 საშუალო ტაქტიკური სატვირთო მანქანის შასიზე.
HIMARS აღჭურვილია 6 ერთეული 227 მილიმეტრიანი რაკეტით ან 1 [[MGM-140 ATACMS]] ტიპის ტაქტიკური რაკეტით და შეუძლია ყველა ტიპის იმ სტანდარტული რაკეტის გაშვება, რაც [[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)|M270 MLRS]] სისტემის შეიარაღებაშია. მიუხედავად ამისა, M270-ის სტანდარტული ორი პაკეტისგან განსხვავებით, HIMARS-ის შეიარაღებაში მხოლოდ ერთი პაკეტია.
გამშვების ტრანსპორტირება შესაძლებელია [[C-130]] ტიპის სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავით.<ref name=videoclip>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-url=https://web.archive.org/web/20170215114632/https://www.youtube.com/watch?v=KqUNMIjWacI| archive-date=2017-02-15 | url-status=dead|title=YouTube|website=www.youtube.com}}</ref> შასის თავდაპირველად [[BAE Systems]] Mobility & Protection Systems აწარმოებდა (ყოფილი Armor Holdings, Inc.), რომელიც M1140 სატვირთო მანქანების თავდაპირველი მწარმოებელი იყო. 2010 წლიდან შასის წარმოება Oshkosh Corporation-მა დაიწყო, რაც 2017 წლამდე გრძელდებოდა.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin Delivers First HIMARS Vehicle Produced 100 Percent in Camden Arkansas |url=https://news.lockheedmartin.com/2017-07-26-Lockheed-Martin-Delivers-First-HIMARS-Vehicle-Produced-100-Percent-in-Camden-Arkansas |date=26 July 2017}}</ref> ამჟამად შასიც და გამშვებიც Lockheed Martin-ის სარაკეტო და ცეცხლის მართვის სისტემების საწარმოში, [[არკანზასი|არკანზასის]] შტატის ქალაქ კემდენში იქმნება.<ref>{{cite web |title=Half-billion-dollar HIMARS contract goes to Camden, other Lockheed Martin facilities |url=http://www.magnoliareporter.com/news_and_business/local_business/article_dce1ade6-a79c-11e9-985f-277a8fc0c608.html |date=16 July 2019}}</ref>
== აღწერა ==
M142 HIMARS არის M270 MLRS სისტემის მსუბუქი, ბორბლიანი ვერსია. მასზე დამონტაჟებულია M270 სისტემის ერთი გამშვები პაკეტი, რომელშიც 6 ერთეული 227 მმ რაკეტა ან 1 ATACMS ტაქტიკური რაკეტა ეტევა. მანქანის ფანჯრები მინის გარდა [[საფირონი|საფირონის]] შრეებსაც შეიცავს.<ref>"[http://www.upi.com/Business_News/Security-Industry/2013/11/05/Saint-Gobain-delivers-sapphire-engineered-transparent-armor/UPI-26791383684004/?spt=mps&or=1 Saint-Gobain delivers sapphire-engineered transparent armor]" ''UPI'' / press release, 5 November 2013. Accessed: 19 June 2014.</ref>
[[File:Atacms mlrs 01.jpg|thumb|left|[[MGM-140 ATACMS]] ტაქტიკური რაკეტა (მარცხნივ) და 227 მმ სტანდარტული რაკეტების გამშვები]]
2009 წელს წარმატებით განხორციელდა HIMARS-ის ტესტირება არა მხოლოდ საარტილერიო რაკეტების, არამედ საშუალო სიშორის [[მიწა-ჰაერი კლასის რაკეტები|ხმელეთი-ჰაერი კლასის]], კერძოდ, [[SLAMRAAM]]-ის რაკეტების გასაშვებადაც.<ref>{{cite web |title=Lockheed Martin's HIMARS Launcher Successfully Fires Air Defense Missile |url=https://news.lockheedmartin.com/2009-03-25-Lockheed-Martins-HIMARS-Launcher-Successfully-Fires-Air-Defense-Missile |website=Lockheed Martin |access-date=1 May 2022}}</ref>
2017 წლის ოქტომბერში აშშ-ის საზღვაო ქვეითთა კორპუსმა განახორციელა ერთი რაკეტის გასროლა ამფიბიური სატრანსპორტო გემის USS Anchorage LPD-23-ის გემბანზე განთავსებული HIMARS-იდან. რაკეტამ წარმატებით დააზიანა 70 კილომეტრის სიშორეზე, ხმელეთზე განლაგებული სამიზნე. ეს იყო დემონსტრირება სისტემის შესაძლებლობისა, აწარმოოს ზუსტი ცეცხლი სანაპირო დაცვის სისტემების წინააღმდეგ.<ref>[https://www.defensenews.com/news/your-marine-corps/2017/10/25/marines-launch-rocket-from-amphibious-ship-to-destroy-target-on-land/ Marines launch rocket from amphibious ship to destroy land target 70 km away] - Defensenews.com, 24 October 2017</ref> ამ მიზნისთვის მოხდა გამშვების დამმიზნებელი პროგრამული უზრუნველყოფის მოდიფიცირება, რათა შესაძლებელი გამხდარიყო ზუსტი გასროლა მუდმივად მოძრავი და მანევრში მყოფი პლატფორმიდან.<ref>[https://news.usni.org/2017/10/24/marines-fire-himars-ship-sea-control-experiment-navy Marines Fire HIMARS From Ship in Sea Control Experiment With Navy] - News.USNI.org, 24 October 2017</ref>
== ოპერატიული ისტორია ==
[[File:118th Airlift Wing C-130 unloads Tennessee National Guard equipment at Berry Field ANGB.jpg|thumb|სისტემის ჩამოტვირთვა C-130-დან]]
[[File:USMC-090301-M-0000S-006.jpg|thumb|პაკეტის დატენვის პროცესში]]
2010 წლის 14 თებერვალს [[ავღანეთი|ავღანეთში]] მოქმედმა [[საერთაშორისო უშიშროების დახმარების ძალები|საერთაშორისო უსაფრთხოების დახმარების ძალებმა (ISAF)]] გამოსცა პრეს-რელიზი, რომლის თანახმადაც ოპერაცია Moshtarak-ის მიმდინარეობისას HIMARS-იდან გაშვებული ორი რაკეტა მიზნამდე 300 მეტრით ახლოს დაეცა და 12 სამოქალაქო პირი იმსხვერპლა. ინციდენტის სრულყოფილი გამოძიების დასრულებამდე ISAF-მა HIMARS-ების გამოყენება შეაჩერა.<ref>[http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html ISAF Weapon Fails to Hit Intended Target, 12 Civilians Killed] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027180353/http://www.isaf.nato.int/article/isaf-releases/isaf-weapon-fails-to-hit-intended-target-12-civilians-killed.html |date=2014-10-27}}</ref> მოგვიანებით, ბრიტანელმა ოფიცერმა განაცხადა, რომ რაკეტები, სინამდვილეში, სამიზნეს მოხვდა, ხოლო სამოქალაქო მსხვერპლი [[თალიბანი|თალიბანის]] მხრიდან მათ ფარად გამოყენებას უკავშირდებოდა და ISAF-ის ძალებისთვის სამოქალაქო პირების ადგილზე ყოფნის შესახებ ცნობილი არ იყო. აღნიშნული განცხადების შემდეგ ISAF-მა HIMARS სისტემების გამოყენება განაახლა.<ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/asia/afghanistan/7254661/Operation-Moshtarak-missiles-that-killed-civilians-hit-correct-target.html |title=Operation Moshtarak: missiles that killed civilians 'hit correct target' |work=Telegraph |date=2010-02-16 |access-date=2010-07-07}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.strategypage.com/htmw/htart/articles/20100218.aspx |title=Artillery: It Wasn't Me |publisher=Strategypage.com |date=2010-02-18 |access-date=2010-07-07}}</ref> 2010 წლის 21 ოქტომბერს ''[[New York Times]]-მა'' დაწერა [[ყანდაარი|ყანდაარში]] NATO-ს შეტევითი ოპერაციის დროს HIMARS-ების წარმატებული გამოყენების შესახებ, რომლებმაც თალიბანის მეთაურებს სამალავების დატოვება და დროებით [[პაკისტანი|პაკისტანში]] გაქცევა აიძულა.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2010/10/21/world/asia/21kandahar.html|title=Coalition Routs Taliban in Southern Afghanistan|first=Carlotta|last=Gall|date=20 October 2010|work=New York Times}}</ref>
2015 წლის ნოემბერში აშშ-ის არმიამ განაცხადა, რომ მათ რამდენიმე HIMARS გადაისროლეს [[ერაყი|ერაყში]], სადაც იმავე წლის ზაფხულის შემდეგ [[ისლამური სახელმწიფო|ისლამური სახელმწიფოს]] ობიექტების მიმართულებით 400-ზე მეტი რაკეტა იქნა გაშვებული.<ref>{{Cite web|title=The U.S. Army Hurls Hundreds of Rockets at Islamic State|url=http://warisboring.com/articles/the-u-s-army-hurls-hundreds-of-rockets-at-islamic-state/?mc_cid=df74d85228&mc_eid=6f473f22c5|website=warisboring.com|access-date=2015-11-28}}</ref> HIMARS-ის დანაყოფები განთავსდა ალ-ანბარის გუბერნიაში მდებარე ალ-ასადის და ალ-თაყადუმის საჰაერო ბაზებზე. 2016 წლის 4 მარტს არმიის კუთვნილი HIMARS-ებიდან განხორციელდა გასროლები [[სირია|სირიელი]] ამბოხებულების მხარდასაჭერად, რომლებიც ისლამურ სახელმწიფოს ებრძოდნენ. სისტემები მეზობელ [[იორდანია|იორდანიაში]] იყო განლაგებული.<ref>[http://www.militarytimes.com/story/military/2016/03/11/us-artillery-jordan-launches-first-strike-isis/81646504/ In a first, U.S. forces in Jordan have attacked ISIS in Syria], ''Military Times'', 11 March 2016</ref>
2016 წლის იანვარში Lockheed-მა განაცხადა, რომ HIMARS-ებმა აშშ-ის შეიარაღებულ ძალებში გამოყენების 1 მილიონ საათს მიაღწიეს.<ref>[http://armyrecognition.com/january_2016_global_defense_security_news_industry/himars_high_mobility_artillery_rocket_system_achieves_one_million_operational_hours_milestone_11401162.html HIMARS High Mobility Artillery Rocket System achieves one million operational hours milestone] - Armyrecognition.com, 14 January 2016</ref>
2016 წლის 26 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ ისლამურ სახელმწიფოსთან საბრძოლველად აშშ სისტემებს [[თურქეთი|თურქეთში]], სირიის საზღვართან განალაგებდა.<ref>{{cite news|last1=Pamuk|first1=Humeyra|title=Turkish minister says U.S. to deploy rocket launchers near Syrian border|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-turkey-usa-idUKKCN0XN11Q|access-date=29 April 2016|work=Reuters|date=26 April 2016}}</ref> იმავე წლის სექტემბრის დასაწყისში საერთაშორისო მედიაში გავრცელდა და აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ მოგვიანებით დადასტურდა ცნობა, რომ თურქეთში განლაგებული HIMARS-ებიდან ისლამური სახელმწიფოს სამიზნეების წინააღმდეგ შეტევა განხორციელდა.<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2016/sep/03/isis-us-military-syria-turkey-border|title=US forces hit Isis targets in Syria with mobile rocket system, official says|last=Reuters|date=2016-09-03|newspaper=The Guardian|language=en-GB|issn=0261-3077|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/usembassyturkey/status/772036923552632833|title=US Embassy Turkey on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/brett_mcgurk/status/772067652206419968?ref_src=twsrc%255Etfw|title=Brett McGurk on Twitter|access-date=2016-09-04}}</ref>
2016 წლის ოქტომბერში HIMARS-ები [[მოსული|მოსულიდან]] სამხრეთით, 65 კილომეტრში მდებარე ყაიარაჰის დასავლეთ საჰაერო ბაზაზე განალაგეს მოსულის ბრძოლაში საცეცხლე მხარდაჭერის განსახორციელებლად.<ref>[http://edition.cnn.com/videos/world/2016/10/25/qayyara-airbase-iraq-mosul-dnt-damon.cnn CNN visits Qayyara airbase at frontlines of war against ISIS] - CNN.com, 25 October 2016</ref>
2017 წლის 14 ივნისს 1 HIMARS-ი განთავსდა სირიაში, ალ-ტანფის ამერიკულ ბაზაზე ადგილობრივი ამბოხებულების მხარდასაჭერად.<ref>{{cite web|url=https://syria.liveuamap.com/en/2017/14-june-us-deploys-himars-artillery-near-altanf-previously|title=US deploys HIMARS artillery near al-Tanf, previously used to strike ISIS in Syria from Turkey and Jordan|website=Map of Syrian Civil War - Syria news and incidents today - syria.liveuamap.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.middleeasteye.net/news/us-long-range-missile-system-deploy-southern-syria-first-time-9348201|title=US rocket artillery deployed to southern Syria for first time|website=Middle East Eye}}</ref>
2018 წლის 24 მაისს მუსა ქალაში, ავღანეთში, HIMARS-ით განხორციელებულ შეტევას ემსხვერპლა თალიბანის 50 მებრძოლი, მათ შორის, მეთაურები.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2018/05/30/politics/us-killed-taliban-leaders-afghanistan/index.html|title=US military says it killed dozens of Taliban leaders in Afghanistan|first=Ryan Browne|last=Barbara Starr|date=May 30, 2018|website=CNN}}</ref> შენობას, რომელშიც ისინი იმყოფებოდნენ, 14 წამის განმავლობაში სამი რაკეტა მოხვდა.<ref>{{cite web|url=https://www.military.com/video/operations-and-strategy/air-strikes/himars-strike-high-level-taliban-command-control/5791439370001|title=HIMARS Strike on High-Level Taliban Command and Control|last=vlogger|date=30 May 2018|website=Military.com}}</ref>
2018 წლის სექტემბერში აშშ-ის ძალები საცეცხლე მხარდაჭერით უზრუნველყოფდნენ [[სირიის დემოკრატიული ძალები|სირიის დემოკრატიულ ძალებს]], რომლებიც აღმოსავლეთ სირიაში, დერ ეზ-ზორის კამპანიის ფარგლებში ისლამური სახელმწიფოს წინააღმდეგ იბრძოდნენ. საცეცხლე მხარდაჭერა მოიცავდა HIMARS-ებსაც, ზოგჯერ დღეში 30-მდე რაკეტასაც კი.<ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=The outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=9 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/the-outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=The outcome of engagements in "the battle to defeat terrorism"|last=sdf|date=12 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism/|title=outcome of Engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=16 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sdf-press.com/en/2018/10/outcome-of-engagements-in-the-battle-to-defeat-terrorism-2/|title=Outcome of engagements in the battle to defeat terrorism|last=sdf|date=23 October 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://twitter.com/NotWoofers/status/1052650087111905280|title=The SDF has regularly been reporting @coalition artillery and airstrikes throughout the offensive to take the Hajin pocket. But they've been noting HIMARS launches which I personally find interesting. These MLRS systems fire a rocket just over twice the side of a grad rocket|last=Woofers|date=17 October 2018}}</ref> ამ ოპერაციაში გამოყენებული HIMARS-ები ისლამური სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებადი მიზნებიდან 25 კილომეტრში, ალ-ომარის მინდვრებში იყო განლაგებული.<ref>{{cite web|url=https://twitter.com/StrategicNews1/status/1041289970223378432|title=Photo of a #US M142 HIMARS system located in the Omar Oil Field Green Village, which supports #SDF forces in the offensive on #Baghuz. #Syriapic.twitter.com/19FwGdNJPg|first=Strategic|last=News|date=16 September 2018}}</ref>
== ოპერატორები ==
=== ამჟამინდელი ოპერატორები ===
;{{flag|აშშ}}: 417 (2016 წლის მონაცემებით)<ref>{{cite book
|last=Hackett
|first=James
|author-link=International Institute for Strategic Studies
|date=2016
|title=The Military Balance 2016
|url=
|location=London
|publisher=Taylor&Francis
|page= 40,44
|isbn=9781857438352
}}</ref>
;{{flag|სინგაპური}}: 24<ref>{{cite web|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |archive-url=https://archive.today/20120805101251/http://www.mindef.gov.sg/imindef/publications/cyberpioneer/features/2010/jan10_fs.html |url-status=dead |archive-date=2012-08-05 |title=Integration at its best |date=2010-01-04 |publisher=[[Ministry of Defence (Singapore)]] |access-date=1 May 2011 |quote=Men from 23 SA had commenced training with the US Army's HIMARS in March 2009. }}</ref>
სინგაპურის არმიამ HIMARS-ების შეძენაზე განაცხადი 2007 წელს გააკეთა. პაკეტში შედის 24 გამშვები, 9 5-ტონიანი სატვირთო მანქანა და XM31 უნიტარული მართვადი რაკეტები, აგრეთვე, უზრუნველყოფისა და კავშირგაბმულობის ყველა საჭირო აღჭურვილობა. აღსანიშნავია, რომ პაკეტში არ შედის სტანდარტული M26 ტიპის უმართავი რაკეტები. 2009 წელს სინგაპურმა მიიღო HIMARS-ის პირველი საცეცხლე ქვედანაყოფი. სინგაპურის არმიის 23-ე საარტილერიო ბატალიონმა HIMARS-ის ბატარეა 2011 წლის 5 სექტემბერს შეუკვეთა. ეს იქნება სინგაპურის არმიის პირველი სრულად მართვადი რაკეტებით აღჭურვილი ზალპური ცეცხლის ქვედანაყოფი.<ref>{{Cite web|last=admin|date=2017-10-06|title=Singapore Army HIMARS|url=https://militaryleak.com/2017/10/06/singapore-army-himars/|access-date=2021-08-12|website=MilitaryLeak|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapores HIMARS Rocket Artillery|url=http://www.defenseindustrydaily.com/singapore-requests-himars-rocket-artillery-03807/|access-date=2021-08-12|website=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{Cite web|title=Singapore, Fort Sill execute live fire missions|url=https://www.army.mil/article/213283/singapore_fort_sill_execute_live_fire_missions|access-date=2021-08-12|website=www.army.mil|language=en}}</ref>
;{{flag|UAE}}: 20
;{{flag|იორდანია}}: 12
;{{flag|რუმინეთი}}<ref>{{cite web |title=Elements of first HIMARS long-range rocket launcher arrive in Romania |url=https://www.agerpres.ro/english/2021/02/21/elements-of-first-himars-long-range-rocket-launcher-arrive-in-romania--665307 |website=www,agerpres.ro |language=en |date=22 February 2021}}</ref>
=== მომავალი ოპერატორები ===
;{{flag|პოლონეთი}}
2017 წელს ცნობილი გახდა, რომ იგეგმებოდა ახალი ზალხპური ცეცხლის სისტემის შექმნა პოლონეთის სახმელეთო ძალებისათვის. პროგრამის სახელწოდებაა WR-300 Homar. Huta Stalowa Wola-ს, ZM Mesko-ს და Lockheed Martin-ს შორის კოლაბორაციის შედეგად, უნდა მოხდეს 160 ერთეული გამშვების შეძენა და მათი დამონტაჟება პოლონური წარმოების Jelcz 663 6×6 შასიზე.<ref>{{cite web |last1=Palowski |first1=Jakub |title=Macierewicz: Poland to get 160 HIMARS-Based Homar Rocket Systems |url=https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |website=Defence24 |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020230210/https://www.defence24.com/macierewicz-poland-to-get-160-himars-based-homar-rocket-systems |archive-date=20 October 2018 |date=12 July 2017 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web |title=Queen of Battles: Poland's New Artillery Programs (2014 snapshot) |url=https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |website=Defense Industry Daily |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171204172639/https://www.defenseindustrydaily.com/queen-of-battles-polands-new-artillery-programs-2014-snapshot-026892/ |archive-date=4 December 2017 |date=4 September 2014 |url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტმა გასცა ნებართვა 56 გამშვების გაყიდვაზე, რის შემდეგაც, 2018 წლის ოქტომბერში პოლონეთმა ოფიციალურად გააკეთა მოთხოვნა მათ შესაძენად.<ref>{{cite web |last1=Judson |first1=Jen |title=Poland makes official request for US rocket launchers |url=https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |website=Defense News |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://archive.today/20181020230739/https://www.defensenews.com/land/2018/10/19/poland-makes-official-request-for-us-rocket-launchers/ |archive-date=20 October 2018 |location=Washington |date=19 October 2018 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Poland – High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) |url=http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |website=Defense Security Cooperation Agency |access-date=20 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180926054525/http://www.dsca.mil/major-arms-sales/poland-high-mobility-artillery-rocket-system-himars |archive-date=26 September 2018 |location=Washington |date=28 November 2017 |url-status=live}}</ref> 2018 წლის 29 ნოემბერს ნებართვა შესყიდვაზე ნებართვა გასცა აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმაც.<ref>{{cite web|url=http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/394749,US-State-Dept-OKs-sale-of-artillery-rocket-system-to-Poland|title=US State Dept. OKs sale of artillery rocket system to Poland|website=Polskie Radio dla Zagranicy}}</ref> პირველ ეტაპზე პოლონეთი სულ მცირე, 20 გამშვებს შეიძენს.<ref>{{Cite web|url=https://www.rp.pl/biznes/art1487991-szef-mon-mariusz-blaszczak-podpisal-umowe-na-dostawe-homara|title=Szef MON Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostawę Homara|website=Rzeczpospolita}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://defence24.pl/polityka-obronna/pierwszy-dywizjon-himars-za-414-mln-dolarow-umowa-w-srode|title=Pierwszy dywizjon HIMARS za 414 mln dolarów. Umowa w środę|website=defence24.pl}}</ref> 2022 წლის 26 მაისს პოლონეთის თავდაცვის სამინისტრომ გავრცელა განცხადება, რომ მიმდინარეობდა მოკვლევა დამატებით 500 ერთეული HIMARS-ის გამშვების შეძენაზე. ამ შეკვეთის განხორციელების შემთხვევაში, პოლონეთის შეიარაღებაში აღმოჩნდება უფრო მეტი HIMARS-ი, ვიდრე ყველა დანარჩენი ოპერატორის შეიარაღებაში ერთად, აშშ-ის ჩათვლით.<ref>{{Cite web|url=https://euroweeklynews.com/2022/05/26/poland-to-acquire-500-m142-himars-rocket-launchers/ |title=Poland to acquire 500 M142 HIMARS rocket launchers |publisher=euroweeklynews.com}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.polskieradio.pl/395/9766/Artykul/2966556,Poland-plans-to-buy-500-more-HIMARS-artillery-rocket-systems-from-US |title=Poland plans to buy 500 more HIMARS from US|publisher=polskieradio.pl}}</ref>
;{{flag|ავსტრალია}}
პენტაგონის ცნობით, ავსტრალიის არმიამ 20 ერთეული HIMARS-ის შეძენაზე გააკეთა განცხადება, რაზეც აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ნებართვა 2022 წლის 26 მაისს გასცა.<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/us-oks-potential-sale-himars-launchers-australia-pentagon-says-2022-05-26/ |title=Australia wins U.S. approval to buy rocket launchers|publisher=Reuters}}</ref><ref>{{Cite web |title=Australian Army makes HIMARS procurement bid |url=https://www.janes.com/defence-news/news-detail/australian-army-makes-himars-procurement-bid |access-date=2022-05-27 |publisher=Janes.com |language=en}}</ref>
;{{flag|უკრაინა}}
2022 წლის 31 მაისს თეთრი სახლის მიერ გავრცელებული ცნობის თანახმად, აშშ უკრაინას HIMARS-ის სისტემებს მიაწვდის. მიწოდებული არ იქნება შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტები, ხოლო უკრაინა იღებს ვალდებულებას, არ განახორციელოს აღნიშნული სისტემებიდან შეტევა [[რუსეთი|რუსეთის]] ტერიტორიაზე.<ref>{{Cite web |title= U.S. to Send Ukraine $700 Million in Military Aid, Including Advanced Rockets|url=https://www.nytimes.com/2022/05/31/us/politics/biden-ukraine-rockets.html |website=The New York Times |date=31 May 2022 |language=en}}</ref><ref>https://www.nytimes.com/2022/05/31/opinion/biden-ukraine-strategy.html</ref><ref>https://www.theguardian.com/world/2022/jun/01/himars-what-are-the-advanced-rockets-us-is-sending-ukraine</ref>
=== პოტენციური ოპერატორები ===
; {{flag|კანადა}}
ეროვნული თავდაცვის დეპარტამენტმა HIMARS-ების შეძენაზე ინტერესი 2009 წელს გამოხატა. სახმელეთო ძალების შტაბის უფროსის, გენერალ-ლეიტენანტ ენდრიუ ლესლის განცხადებით, მათი შეძენა სულ მცირე, 2012 წლამდე არ იგეგმებოდა. საბოლოოდ, შესყიდვა არ განხორციელდა.<ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |title=CASR Background — Artillery — Long-Range Precision Rocket System |access-date=2009-11-11 |publisher=Canadian American Strategic Review |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091208081822/http://www.casr.ca/bg-artillery-lrprs-rocket-project.htm |archive-date=2009-12-08 }}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.ctvnews.ca/canadian-army-shopping-for-rocket-launchers-1.358444|title=Canadian army shopping for rocket launchers|date=2009-01-08|access-date=2009-11-11|publisher=[[CTV News Channel (Canada)|CTV]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090710091334/http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/CTVNews/20090108/rocket_army_090108/20090108?hub=Canada|archive-date=2009-07-10}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.defenseindustrydaily.com/Canada-Seeks-MLRS-Rocket-Systems-05236/|title=Canada Seeks MLRS Rocket Systems|date=2009-01-07|access-date=2009-11-11|publisher=Defense Industry Daily}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|title=Long Range Precision Rocket System (LRPRS) – A Multiple- Launch Rocket System – MERX LOI Letter of Interest Notice|access-date=2009-11-11|publisher=Canadian American Strategic Review|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm|archive-date=2009-11-30}}</ref>
; {{flag|უნგრეთი}}
2022 წლის თებერვალში ცნობილი გახდა, რომ უნგრეთი დაუზუსტებელი რაოდენობის M142 HIMARS სისტემების შეძენას გეგმავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.portfolio.hu/global/20220212/hamarosan-raketatuzerseget-is-beszerezhet-a-magyar-honvedseg-526401|title=Hamarosan rakétatüzérséget is beszerezhet a Magyar Honvédség|website=Portfolio.hu}}</ref>
; {{flag|ნიდერლანდები}}
ნიდერლანდებმა HIMARS სისტემების შეძენაზე ინტერესი შეიარაღებული ძალების საცეცხლე შესაძლებლობების გაზრდის მიზნით მას შემდეგ გამოხატა, რაც ქვეყანამ M270 MLRS სისტემები ხარჯების დაზოგვის მიზნით 2004 წელს შეიარაღებიდან ამოიღო.
; {{flag|კატარი}}
2012 წლის დეკემბერში კატარმა აშშ-ს აცნობა 7 ერთეული M142 HIMARS სისტემის შესყიდვის სურვილის შესახებ. გარდა ამ სისტემებისა, უნდა მომხდარიყო 60 ერთეული M57 [[MGM-140 ATACMS]] Block 1A T2K უნიტარული ტაქტიკური რაკეტის და 30 M31A1 მართვადი საარტილერიო რაკეტის შეძენა. საერთო ღირებულება დაახლოებით $406 მილიონი იქნებოდა.<ref>[http://www.deagel.com/news/FMS-Qatar-Requests-Sale-of-HIMARS-ATACMS-and-GMLRS_n000011095.aspx Qatar Requests Sale of HIMARS, ATACMS and GMLRS] - Deagel.com, December 24, 2012</ref>
; {{flag|ფილიპინები}}
2019 წლის 2 აპრილს ''[[South China Morning Post]]-მა'', ახალი ამერიკული უსაფრთხოების ცენტრის ინფორმაციაზე დაყრდნობით გაავრცელა ცნობა, რომ ფილიპინების ხელისუფლება და აშშ განიხილავდნენ HIMARS სისტემების პოტენციურ შეძენასა და განლაგებას [[სამხრეთ ჩინეთის ზღვა|სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში]] არსებული ხელოვნური კუნძულების ზრდადი მილიტარიზაციის საპირწონედ ჩინეთის მხრიდან. ეს შესაძლებელს გახდიდა, განხორციელებულიყო ზუსტი შეტევები სპრეტლის ხელოვნური კუნძულების მიმართულებით. საბოლოოდ, ფილიპინების შეზღუდული ბიუჯეტის გამო, შესყიდვა ვერ განხორციელდა.<ref>{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3004372/us-philippines-said-be-talks-rocket-system-deter-beijings|title = US, Philippines 'in talks on American rocket system to deter China'|date = 2 April 2019}}</ref>
; {{flag|ტაივანი}}
2020 წლი ოქტომბერში [[დონალდ ტრამპი|ტრამპის]] ადმინისტრაციამ კონგრესს აცნობა, რომ იგეგმებოდა HIMARS-ების მიყიდვა ტაივანისთვის.<ref>{{Cite web|last=Gould|first=Joe|date=2020-10-12|title=US advances three arms sales packages to Taiwan|url=https://www.defensenews.com/congress/2020/10/12/us-advances-three-arms-sales-packages-to-taiwan/|access-date=2020-10-15|website=Defense News|language=en-US}}</ref>
; {{flag|შვედეთი}}
შევედეთმა ქვეყნის შორსმოქმედი საარტილერიო შესაძლებლობების გაუმჯობესების გეგმის ფარგლებში ინტერესი გამოხატა HIMARS-ების შეძენასთან დაკავშირებით. 2021 წლის ოქტომბერში სისტემებმა მონაწილეობა მიიღო შვედეთის კუნძულ გოტლანდზე გამართულ წვრთნებში.<ref>{{Cite news|last1=Nyheter|first1=S. V. T.|last2=Olsson|first2=Jonas|date=2021-10-25|title=FOI-expert om amerikanskt artilleri på Gotland: Stark signal till Ryssland|language=sv|work=SVT Nyheter|url=https://www.svt.se/nyheter/inrikes/foi-expert-om-amerikanskt-artilleri-i-sverige-stark-signal-till-ryssland|access-date=2021-10-25}}</ref>
== გალერეა ==
<gallery>
File:140712-M-QH615-002 (14669824135).jpg
File:A small fire forms after U.S. Marines with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, fired a reduced-range practice rocket from a High Mobility Artillery 140328-M-GZ082-009.jpg
File:Artillerymen overcome stress, fear during Mobile Immersion Trainer 131114-M-OM885-279.jpg
File:Corps' artillery rocket system poised to strike in Afghanistan DVIDS154053.jpg
File:HIMARS in Iraq.jpg
File:HIMARS.jpg
File:M142 himars.jpg
File:Missile Truck (4687917895).jpg
File:RIMPAC 2014 140727-N-PX130-030.jpg
File:U.S. Marine Corps Sgt. Ramon Calleros, an artillery operator with Delta Battery, 2nd Battalion, 14th Marine Regiment, assigned to the III Marine Expeditionary Force, observes as a launcher turns into firing 140327-M-GZ082-047.jpg
File:White Sands Missile Range Museum-38 (8327999952).jpg
File:HIMARS DA-SD-07-43938.jpg
</gallery>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://web.archive.org/web/20130409134853/http://www.armyrecognition.com/united_states_us_army_artillery_vehicles_system_uk/himars_high_mobility_multiple_artillery_rocket_launcher_system_data_sheet_information_specifications.html M142 HIMARS Lockheed Martin High Mobility Artillery Rocket System(Army recognition)]
* [https://fas.org/man/dod-101/sys/land/himars.htm High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS)]
* [http://www.lockheedmartin.com/us/products/himars.html Lockheed-Martin: HIMARS]
* [https://web.archive.org/web/20130516114300/http://www.dsca.mil/PressReleases/36-b/2007/Singapore_07-48.pdf DoD Press Release on Proposed HIMARS Sale to Singapore]
* [http://www.designation-systems.net/dusrm/app4/mlrs.html Information about M26/M30/M31 MLRS rockets on designation-systems.net]
* [https://web.archive.org/web/20091130193209/http://www.casr.ca/doc-loi-lrprs-rocket.htm MERX Release on Proposed HIMARS to the Canadian Forces in 2010]
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/8515141.stm Use of HIMARS system suspended in Afghanistan after 12 civilians killed by 300m targeting error]
== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[M270 (ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა)]]
*[[ATACMS]]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:შეიარაღება]]
[[კატეგორია:ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები]]
[[კატეგორია:არტილერია]]
mr3bfubujbll1hs8vgtbz22qn4g3vvm
კატეგორია:ტრანსპორტის ისტორია ქვეყნის მიხედვით
14
534257
4399196
4384525
2022-07-27T15:43:08Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ტრანსპორტის ისტორია| ]]
[[კატეგორია:ისტორია თემისა და ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი ქვეყნების მიხედვით| ]]
dnl42nw8m9qx7ha634lnow9b4yxstg1
ჯეიმი კემპბელ ბაუერი
0
534394
4399661
4392091
2022-07-28T09:32:37Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
|ფოტო = Jamie Campbell Bower (8610329477).jpg
|წარწერა = ჯეიმი კემპბელ ბაუერი
| მშობლსახელი = Jamie Metcalfe Campbell Bower
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1988|11|22}}
| დაბადგილი = [[ლონდონი]], [[დიდი ბრიტანეთი]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}
| ალმა-მატერი =| საქმიანობა = მსახიობი, მომღერალი
| აქტიურობის წლები = 2007-დან დღემდე
|საიტი ={{url|https://somewhereintheshadows.com/}}; {{url|https://therealcounterfeit.com/}}
}}
'''ჯეიმი მეტკალფი კემპბელ ბაუერი''' ({{lang-en|Jamie Metcalfe Campbell Bower}}; დ. [[22 ნოემბერი]], [[1988]]) — [[ინგლისელი]] მსახიობი, მომღერალი და მოდელი.
მისი დებიუტი კინოში შედგა [[2007]] წელს, ენტონი ჰოუპის როლით ფილმში „[[სუინი ტოდი: დემონი-დალაქი ფლიტ-სტრიტიდან (2007 წლის ფილმი)|სუინი ტოდი: დემონი-დალაქი ფლიტ-სტრიტიდ]]. შემდგომში მან გამორჩეული როლები მოიპოვა ახალგაზრდულ ფილმებში „[[ბინდის საგა]]“, „[[სიკვდილის იარაღი: ძვლების ქალაქი]]“, „[[ჰარი პოტერი და სიკვდილის საჩუქრები - ნაწილი 1]]“ და „[[ჯადოსნური ცხოველები: გრინდელვალდის დანაშაული]]“.
2010-იან წლებში ბაუერი მონაწილეობდა [[Starz]]-ის ისტორიულ ტელესერიალში, „[[კამელოტი (ტელესერიალი)|კამელოტი]]“. ბაუერმა კრიტიკოსების მოწონება დაიმსახურა [[Netflix]]-ის ტელესერიალის [[უცნაური ამბები|უცნაური ამბების]] მეოთხე სეზონში Henry Creel და Vecna-ს როლისთვის. [[2015]]-[[2020]] წლებში იყო ლონდონში დაფუძნებული პანკ-როკ ჯგუფ [[Counterfeit]]-ის წამყვანი ვოკალისტი.
== ადრეული ცხოვრება ==
ბაუერი დაიბადა ლონდონში.<ref name="observer">{{cite news|last=Vilkomerson|first=Sara|title=He's 19, He's Beautiful And He's Bloody Good|url=http://observer.com/2007/12/hes-19-hes-beautiful-and-hes-bloody-good/|newspaper=[[The New York Observer]]|date=11 December 2007|access-date=17 February 2008}}</ref> დედამისი, ენ ელიზაბეთი არის მუსიკალური მენეჯერი, ხოლო მამამისი, დევიდ ბაუერი, გიბსონის გიტარის კორპორაციაში მუშაობს.<ref name="ref2">{{cite news|last=Whitworth |first=Melissa |title=Fresh blood: Jamie Campbell Bower's teen thrills |publisher=This Is London |date=16 November 2009 |url=http://www.thisislondon.co.uk/lifestyle/article-23768821-fresh-blood-jamie-campbell-bowers-teen-thrills.do |access-date=21 November 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091125070001/http://www.thisislondon.co.uk/lifestyle/article-23768821-fresh-blood-jamie-campbell-bowers-teen-thrills.do |archive-date=25 November 2009 }}</ref> ჯეიმსი სწავლობდა [[ბედალესის სკოლა|ბედალესის დამოუკიდებელ სკოლაში]], ჰემფშირში. ის ასევე არის ეროვნული ახალგაზრდული მუსიკალური თეატრისა და ეროვნული ახალგაზრდული თეატრის ყოფილი წევრი.<ref name="observer"/>
== კარიერა ==
ბაუერმა კინოკარიერა მას შემდეგ დაიწყო, რაც მისმა მეგობარმა ლორა მიშელ კელიმ მას თავის აგენტთან გაუწია რეკომენდაცია. ბაუერი იყო ნახევარ განაკვეთზე მომუშავე მოდელი Select Model Management-ში, [[ლონდონი|ლონდონში]]. 2008 წელს მან ითამაშა „როკერის“ როლი ფილმში [[:en:RocknRolla|RocknRolla]] და „ჯეკი“ [[:en:Winter_in_Wartime_(film)|Winter in Wartime]]-ში. 2009 წელს მან ითამაშა სერიალის [[:en:The_Prisoner_(2009_miniseries)|The Prisoner]] რიმეიკში, როგორც ნომერი 11–12.<ref>{{cite web|last=West|first=Dave|title='Jericho' star, Wilson join ITV's 'Prisoner'|publisher=[[Digital Spy]]|date=25 July 2008|url=http://www.digitalspy.co.uk/tv/a115258/jericho-star-wilson-join-itvs-prisoner.html|access-date=27 July 2008}}</ref>
2009 წელს მან ასევე ითამაშა „ვამპირ კაიუს ვოლტურის“ როლი ფილმებში „[[ბინდის საგა: ახალი მთვარე]]“ და „[[ბინდის საგა: განთიადი]]“. 2010 წელს ის გამოჩნდა ფილმში „[[ჰარი პოტერი და სიკვდილის საჩუქრები - ნაწილი 1]]“; მან იგივე როლი შეასრულა [[2018]] წლის ფილმში „[[ჯადოსნური ცხოველები: გრინდელვალდის დანაშაული]]“. [[2011]] წელს ითამაშა მეფე არტურის როლი ტელესერიალში „[[კამელოტი (ტელესერიალი)|კამელოტი]]“. 2010 წელს მან ითამაშა [[:en:The_Xcerts|The Xcerts]]- ის მუსიკალურ კლიპში „[[Young (Belane)]]“. 2012 წელს ბოუერი გამოჩნდა მუსიკალურ კლიპში "[[:en:Never_Let_Me_Go_(Florence_and_the_Machine_song)|Never Let Me Go]]". 2015 წლის ივნისში ბაუერი შეუდგა ჯოის როლის განსახიერება ვესტ-ენდის მიუზიკლში „[[:en:Bend_It_Like_Beckham|Bend It Like Beckham]]“. [[2017]] წლის ივლისში მონაწილეობდა TNT-ის ყელესერიალში [[:en:Will_(TV_series)|Will]]. [[2019]] წლის იანვარში, ბაუერმა გამოცხადა, რომ ითამაშებს ტელესერიალში „[[სატახტოთა თამაში (სერიალი)|სამეფო კარის თამაშები]]“. მან ითამაშა 2020 წლის ფილმში „[[სისტინის ექვსი დღე]]“. 2022 წელს, ბოუერმა ითამაშა ჰენრი კრილის როლი [[Netflix]]-ის ტელესერიალის, „[[უცნაური ამბები|უცანაური ამბების]]“ მეოთხე სეზონში.
== პირადი ცხოვრება ==
[[2010]] წლის თებერვალში დადასტურდა, რომ ბაუერი ხვდებოდა მსახიობ [[ბონი რაიტი|ბონი რაიტს]], რომელიც გაიცნო „[[ჰარი პოტერი და სიკვდილის საჩუქრები - ნაწილი 1|ჰარი პოტერისა და სიკვდილის საჩუქრების]]“ გადასაღებ მოედანზე. [[2011]] წლის აპრილში მათ დაადასტურეს ნიშნობა.<ref>{{cite magazine|url=http://www.usmagazine.com/healthylifestyle/news/harry-potters-jamie-campbell-bower-bonnie-wright-engaged-2011134|title=Harry Potter's Jamie Campbell Bower, Bonnie Wright Engaged!|magazine=[[Us Weekly]]|date=13 April 2011|access-date=27 October 2011}}</ref> [[2012]] წლის ივნისში წყვილი ერთმანეთს დაშორდა.<ref>{{Cite news|url=http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/jamie-campbell-bower-bonnie-wright-call-off-engagement-2012107|title=Jamie Campbell Bower, Bonnie Wright Call Off Engagement|date=10 July 2012|newspaper=Us Weekly|access-date=2017-01-10}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{imdb name|2570429}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:ბაუერი, ჯეიმი კემპბელ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 22 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1988]]
[[კატეგორია:მამაკაცი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი მამაკაცი მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მამაკაცი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი მამაკაცი მუსიკოსები]]
474esvm7i4w8m3okjucnj5jey5qy3wm
წავკისის ღვთისმშობლის ეკლესია
0
534856
4399673
4391004
2022-07-28T10:54:26Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =წავკისის ღვთისმშობლის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[წავკისი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[მთაწმინდის რაიონი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[ბაზილიკა|ბაზილიკის ტიპის]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''წავკისის ღვთისმშობლის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[მთაწმინდის რაიონი]]ს სოფელ [[წავკისი|წავკის]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე]]ებში.
ძეგლი სასაფლაოზე მდებარეობს. იგი პატარა, ბაზილიკის ტიპის ეკლესიაა მაღალი [[საკურთხეველი|საკურთხევლი]]თ; კარი აქვს დასავლეთის მხარეზე. ეკლესია ნაგებია ქვით, მშენებლობაში გამოყენებულია ქართული წითელი აგური. კარებთან ორივე მხარეზე ჩასმული იყო „[[ხაჩქარი|ხაჩქარები]]“, რომელთაგანაც მარცხენა, უფრო დიდი და ნაცრისფერია, ხოლო მარჯვენა, პატარა მიხაკისფერი. მეოცე საუკუნის ბოლოს ჩატარებული რესტავრაციის დროს წავკისის ეკლესიიდან ხაჩქარები ჩამოიხსნა და დღეისათვის შიგნით, ეკლესიაშია, დალაგებული. სამხრეთის კედელში დატანებულია პატარა ნაცრისფერი ქვა ხუთსტრიქონიანი მთავრული ასოებით შესრულებული სომხური წარწერით, რომელიც ქართულად ასე ითარგმნება: {{ციტატა|წელსა მე, მამა ავეტის მღვდელმა, აღვაშენე წმინდა ესე ეკლესია. უფალო იესო, მიიღე ხელთაგან ჩემთა.}} წარწერა გვიან არის ჩასმული და არაფერი აკავშირებს ტაძრის მშენებლობის დროსთან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|26799}}
[[კატეგორია:თბილისის ეკლესიები]]
85z9dj486nggrd3sq8rvpv4m2vcoc08
4399681
4399673
2022-07-28T11:17:05Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =წავკისის ღვთისმშობლის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[წავკისი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[მთაწმინდის რაიონი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[ბაზილიკა|ბაზილიკის ტიპის]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =[[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე]]ები
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''წავკისის ღვთისმშობლის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[მთაწმინდის რაიონი]]ს სოფელ [[წავკისი|წავკის]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე]]ებში.
ძეგლი სასაფლაოზე მდებარეობს. იგი პატარა, ბაზილიკის ტიპის ეკლესიაა მაღალი [[საკურთხეველი|საკურთხევლი]]თ; კარი აქვს დასავლეთის მხარეზე. ეკლესია ნაგებია ქვით, მშენებლობაში გამოყენებულია ქართული წითელი აგური. კარებთან ორივე მხარეზე ჩასმული იყო „[[ხაჩქარი|ხაჩქარები]]“, რომელთაგანაც მარცხენა, უფრო დიდი და ნაცრისფერია, ხოლო მარჯვენა, პატარა მიხაკისფერი. მეოცე საუკუნის ბოლოს ჩატარებული რესტავრაციის დროს წავკისის ეკლესიიდან ხაჩქარები ჩამოიხსნა და დღეისათვის შიგნით, ეკლესიაშია, დალაგებული. სამხრეთის კედელში დატანებულია პატარა ნაცრისფერი ქვა ხუთსტრიქონიანი მთავრული ასოებით შესრულებული სომხური წარწერით, რომელიც ქართულად ასე ითარგმნება: {{ციტატა|წელსა მე, მამა ავეტის მღვდელმა, აღვაშენე წმინდა ესე ეკლესია. უფალო იესო, მიიღე ხელთაგან ჩემთა.}} წარწერა გვიან არის ჩასმული და არაფერი აკავშირებს ტაძრის მშენებლობის დროსთან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|26799}}
[[კატეგორია:თბილისის ეკლესიები]]
mkxl6vry34kyxqqz09p5qxx91y55d3i
ჯოჯოხეთას ეკლესია
0
534918
4399674
4390280
2022-07-28T11:00:23Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ჯოჯოხეთას ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ბობნევი]]
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[გორის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ჯოჯოხეთას ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ბობნევი|ბობნევ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩრდილოეთი]]ს მინაშენით აგებულია სხვადასხვა ტიპის სხვადასხვა ზომის ქვით და ბრტყელი აგურით დუღაბზე. აგური გამოყენებულია თაღთა და კონქის გადასაყვანად. კედლების წყობა დიდი ზომის ოთხკუთხა ქვების თითო რიგს შორის წვრილი ქვის ორრიგა წყობის მონაცვლეობაა. შესასვლელი აქვს [[სამხრეთი]]დან. კარი შეისრულთაღოვანია აგურით გამოყვანილი. სარკმლები ფართო და თაღოვანია. ნახევარწრიული [[აფსიდა]] მხრითაა გამოყოფილი. სარკმლის ორივე მხარეს იატაკთან ახლოს და კონქის ქუსლთან თითო სწორკუთხა ნიშ-სამალავია. ჩრდილოეთის მინაშენი ყრუა. გასასვლელი ტაძრის ჩრდილოეთ კედელში გაჭრილი [[არქიტრავი|არქიტრა]]ვით გადახურული კარიდანაა. ეკლესია ძლიერ დაზიანებულია. არ აქვს [[კამარა]], [[კონქი]]ს ნაწილი, კედლების ზედა ნაწილები. ინტერიერი და პერიმეტრი ნაშალი ფენითა და მცენარეულობითაა დაფარული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38162}}
[[კატეგორია:გორის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
ekj09vekbly2jenvdx2r7h9r0f8jkzx
4399677
4399674
2022-07-28T11:11:13Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ჯოჯოხეთას ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ბობნევი]]
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[გორის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე|XVII საუკუნე]]ები
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ჯოჯოხეთას ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ბობნევი|ბობნევ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩრდილოეთი]]ს მინაშენით აგებულია სხვადასხვა ტიპის სხვადასხვა ზომის ქვით და ბრტყელი აგურით დუღაბზე. აგური გამოყენებულია თაღთა და კონქის გადასაყვანად. კედლების წყობა დიდი ზომის ოთხკუთხა ქვების თითო რიგს შორის წვრილი ქვის ორრიგა წყობის მონაცვლეობაა. შესასვლელი აქვს [[სამხრეთი]]დან. კარი შეისრულთაღოვანია აგურით გამოყვანილი. სარკმლები ფართო და თაღოვანია. ნახევარწრიული [[აფსიდა]] მხრითაა გამოყოფილი. სარკმლის ორივე მხარეს იატაკთან ახლოს და კონქის ქუსლთან თითო სწორკუთხა ნიშ-სამალავია. ჩრდილოეთის მინაშენი ყრუა. გასასვლელი ტაძრის ჩრდილოეთ კედელში გაჭრილი [[არქიტრავი|არქიტრა]]ვით გადახურული კარიდანაა. ეკლესია ძლიერ დაზიანებულია. არ აქვს [[კამარა]], [[კონქი]]ს ნაწილი, კედლების ზედა ნაწილები. ინტერიერი და პერიმეტრი ნაშალი ფენითა და მცენარეულობითაა დაფარული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38162}}
[[კატეგორია:გორის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
j0uxl7hive8r95g5mar3x4l6h7cuxy6
4399679
4399677
2022-07-28T11:14:05Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ჯოჯოხეთას ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ბობნევი]]
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[გორის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ჯოჯოხეთას ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ბობნევი|ბობნევ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია]] [[ჩრდილოეთი]]ს მინაშენით აგებულია სხვადასხვა ტიპის სხვადასხვა ზომის ქვით და ბრტყელი აგურით დუღაბზე. აგური გამოყენებულია თაღთა და კონქის გადასაყვანად. კედლების წყობა დიდი ზომის ოთხკუთხა ქვების თითო რიგს შორის წვრილი ქვის ორრიგა წყობის მონაცვლეობაა. შესასვლელი აქვს [[სამხრეთი]]დან. კარი შეისრულთაღოვანია აგურით გამოყვანილი. სარკმლები ფართო და თაღოვანია. ნახევარწრიული [[აფსიდა]] მხრითაა გამოყოფილი. სარკმლის ორივე მხარეს იატაკთან ახლოს და კონქის ქუსლთან თითო სწორკუთხა ნიშ-სამალავია. ჩრდილოეთის მინაშენი ყრუა. გასასვლელი ტაძრის ჩრდილოეთ კედელში გაჭრილი [[არქიტრავი|არქიტრა]]ვით გადახურული კარიდანაა. ეკლესია ძლიერ დაზიანებულია. არ აქვს [[კამარა]], [[კონქი]]ს ნაწილი, კედლების ზედა ნაწილები. ინტერიერი და პერიმეტრი ნაშალი ფენითა და მცენარეულობითაა დაფარული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38162}}
[[კატეგორია:გორის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
8d8uxpbio418tkoygh0sf5ths86nw4g
რაჭისუბნის ეკლესია
0
534979
4399675
4390571
2022-07-28T11:04:28Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =რაჭისუბნის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[რაჭისუბანი (ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი)|რაჭისუბანი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''რაჭისუბნის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[რაჭისუბანი (ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი)|რაჭისუბანში]]. აგებულია [[IV საუკუნე|IV]]-[[IX საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია|ეკლესია დარბაზულია]]. ნაგებია ნატეხი ქვით [[დუღაბი|დუღაბზე]]. შესასვლელი [[სამხრეთი]]დან აქვს. [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] კედელში მაღალი თაღოვანი სარკმელია. ეკლესია ნაწილობრივაა შემორჩენილი: ჩამონგრეულია [[კამარა]], [[კონქი]] და კედლების ზედა ნაწილი. კედლები დაფარულია [[სურო]]თი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38156}}
[[კატეგორია:ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
4tzpcnkjqof3igen569wwxb2wqtd2ty
4399682
4399675
2022-07-28T11:18:35Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =რაჭისუბნის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[რაჭისუბანი (ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი)|რაჭისუბანი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =[[IV საუკუნე|IV]]-[[IX საუკუნე]]ები
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''რაჭისუბნის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[რაჭისუბანი (ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი)|რაჭისუბანში]]. აგებულია [[IV საუკუნე|IV]]-[[IX საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია|ეკლესია დარბაზულია]]. ნაგებია ნატეხი ქვით [[დუღაბი|დუღაბზე]]. შესასვლელი [[სამხრეთი]]დან აქვს. [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] კედელში მაღალი თაღოვანი სარკმელია. ეკლესია ნაწილობრივაა შემორჩენილი: ჩამონგრეულია [[კამარა]], [[კონქი]] და კედლების ზედა ნაწილი. კედლები დაფარულია [[სურო]]თი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38156}}
[[კატეგორია:ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
mv52dk70vdeoxswj8e0pxeak6ann5og
ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია
0
535003
4399676
4390628
2022-07-28T11:07:54Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ვარდგინეთი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =დ
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ვარდგინეთი|ვარდგინეთ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია|ეკლესია დარბაზულია]], ნაშენია მომწვანო ფერის ადგილობრივი ჯიშის სხვადასხვა ზომის ქვებით. ინტერიერი: [[აღმოსავლეთი]]თ ნახევარ წრიული აბსიდაა, ცენტრში სარკმელით(ამჟამად ამოქოლილია). აბსიდის [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთ]] ნაწილში სწორკუთხა ნიშია, [[სამხრეთი]]თ ორი, დიდი და პატარა ნიში. სარკმლის ზედა ნახევრის დონეზე კედელი მორღვეულია. ცენტრში ტრაპეზის ქვაა. გრძივი კედლები ნახევარ სიმაღლეზეა გადარჩენილი. ორივე კედელი ყრუა. [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის ცენტრში სწორკუთხა შესასვლელია. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] გადახურულია ხის კარკასზე დალაგებული სახურავით. ფასადებიდან მხოლოდ დასავლეთის ფასადი აქვს. დანარჩენი ფასადები აღმოსავლეთ ფასადი თითქმის მთლიანად და სამხრეთ და ჩრდილოეთ ფასადები ნაწილობრივაა დაფარული ფერდობიდან მოზღვავებული მიწით. ფასადებზეც იგივე მასალაა გამოყენებული, რაც ინტერიერში. ეკლესიის ირგვლივ მრავლადაა ნაგებობების კვალი სავარაუდოდ კელიებია.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|35037}}
[[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
r2q3jgdb8callzixddwnxjliwrmjaqq
4399678
4399676
2022-07-28T11:12:21Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ვარდგინეთი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =[[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე|XVII საუკუნე]]ები
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =დ
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ვარდგინეთი|ვარდგინეთ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია|ეკლესია დარბაზულია]], ნაშენია მომწვანო ფერის ადგილობრივი ჯიშის სხვადასხვა ზომის ქვებით. ინტერიერი: [[აღმოსავლეთი]]თ ნახევარ წრიული აბსიდაა, ცენტრში სარკმელით(ამჟამად ამოქოლილია). აბსიდის [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთ]] ნაწილში სწორკუთხა ნიშია, [[სამხრეთი]]თ ორი, დიდი და პატარა ნიში. სარკმლის ზედა ნახევრის დონეზე კედელი მორღვეულია. ცენტრში ტრაპეზის ქვაა. გრძივი კედლები ნახევარ სიმაღლეზეა გადარჩენილი. ორივე კედელი ყრუა. [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის ცენტრში სწორკუთხა შესასვლელია. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] გადახურულია ხის კარკასზე დალაგებული სახურავით. ფასადებიდან მხოლოდ დასავლეთის ფასადი აქვს. დანარჩენი ფასადები აღმოსავლეთ ფასადი თითქმის მთლიანად და სამხრეთ და ჩრდილოეთ ფასადები ნაწილობრივაა დაფარული ფერდობიდან მოზღვავებული მიწით. ფასადებზეც იგივე მასალაა გამოყენებული, რაც ინტერიერში. ეკლესიის ირგვლივ მრავლადაა ნაგებობების კვალი სავარაუდოდ კელიებია.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|35037}}
[[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
606e2bmpiifqxzmry85yuf67eyfaskc
4399680
4399678
2022-07-28T11:14:54Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ვარდგინეთი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =[[დარბაზული ეკლესია]]
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =[[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =დ
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}
'''ვარდგინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ვარდგინეთი|ვარდგინეთ]]ში. აგებულია [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVIII საუკუნე]]ებში.
[[დარბაზული ეკლესია|ეკლესია დარბაზულია]], ნაშენია მომწვანო ფერის ადგილობრივი ჯიშის სხვადასხვა ზომის ქვებით. ინტერიერი: [[აღმოსავლეთი]]თ ნახევარ წრიული აბსიდაა, ცენტრში სარკმელით(ამჟამად ამოქოლილია). აბსიდის [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთ]] ნაწილში სწორკუთხა ნიშია, [[სამხრეთი]]თ ორი, დიდი და პატარა ნიში. სარკმლის ზედა ნახევრის დონეზე კედელი მორღვეულია. ცენტრში ტრაპეზის ქვაა. გრძივი კედლები ნახევარ სიმაღლეზეა გადარჩენილი. ორივე კედელი ყრუა. [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის ცენტრში სწორკუთხა შესასვლელია. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] გადახურულია ხის კარკასზე დალაგებული სახურავით. ფასადებიდან მხოლოდ დასავლეთის ფასადი აქვს. დანარჩენი ფასადები აღმოსავლეთ ფასადი თითქმის მთლიანად და სამხრეთ და ჩრდილოეთ ფასადები ნაწილობრივაა დაფარული ფერდობიდან მოზღვავებული მიწით. ფასადებზეც იგივე მასალაა გამოყენებული, რაც ინტერიერში. ეკლესიის ირგვლივ მრავლადაა ნაგებობების კვალი სავარაუდოდ კელიებია.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|35037}}
[[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
3wjg0l1qxvxkin8mz3b3lxxvmskoj7r
ბენიან-ბეგონის ელიას ეკლესია
0
535004
4399684
4391008
2022-07-28T11:22:40Z
მართა ხაჩიძე
141574
/* top */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ტაძარი
| ტაძრის_სახელი =ბენიან-ბეგონის ელიას ეკლესია
| infobox_width = 250px
| სურათი =
| სურათი_ზომა =250პქ
| წარწერა =
| რუკა_ტიპი = საქართველო
| რუკა_ზომა =250
| რუკა_წარწერა =
| ადგილმდებარეობა =[[ბენიან-ბეგონი]]
| გეო =
| რელიგიური_წევრობა ={{დროშა|საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია}}
| წესჩვეულება =
| პროვინცია =
| რაიონი =[[დუშეთის მუნიციპალიტეტი]]
| კურთხევის_წელი =
| სტატუსი =
| ფუნქციური_სტატუსი =
| მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა =
| ხელმძღვანელობა =
| საიტი =
| ხუროთმოძღვრება =დიახ
| ხუროთმოძღვარი =
| ხუროთმოძღვრული_ტიპი =
| ხუროთმოძღვრული_სტილი =
| ფასადის_მიმართულება =
| ნოვატორული =
| თარიღდება =[[შუა საუკუნეები]]
| მშენებლობის_ფასი =
| დეტალები =
| ტევადობა =
| სიგრძე =
| სიგანე =
| ნავის_სიგანე =
| სიმაღლე_მაქსიმალური =
| გუმბათის_რაოდენობა =
| გუმბათის_სიმაღლე_გარე =
| გუმბათის_სიმაღლე_შიდა =
| გუმბათის_დიაგ_გარე =
| გუმბათის_დიაგ_შიდა =
| მინარეთი_რაოდენობა =
| მინარეთის_სიმაღლე =
| წვეტის_რაოდენობა =
| წვეტის_სიმაღლე =
| მასალა =
| nrhp =
| added =
| refnum =
| designated =
| განედი =
| გრძედი =
| საერთო_მოიჯარე =
| ქვეყანა={{GEO}}
| გეგმა=
| გეგმა_ზომა=
| გეგმა_წარწერა=
}}ბე
'''ბენიან-ბეგონის ელიას ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ბენიან-ბეგონი|ბენიან-ბეგონ]]ში. აგებულია შუა საუკუნეებში.
ნაეკლესიარი მდებარეობს სანიავოს ქედის [[ჩრდილოეთი]]თ, ხადის ხეობისა და [[ლაკათხევი|ლაკათხევის]] გამყოფ მაღალ ქედზე, სონჩოს მთაზე, ზღვის დონიდან 2567,5 მეტრის სიმაღლეზე. სალოცავი მცირე ზომის დარბაზული ნაგებობაა. მიმართულია [[დასავლეთი|დასავლეთ]]-[[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] ღერძზე. შესასვლელი ღიობი გაჭრილია დასავლეთ ფასადზე ცენტრალურ ნაწილში. ეკლესიის გადახურვა ჩაქცეულია. ეკლესიის გარე ზომებია 2,90x4,10 მ.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38220}}
[[კატეგორია:დუშეთის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
f2b5mu18k8437786y3s6746fhzux19w
დოვ კამერონი
0
536248
4399651
4398641
2022-07-28T09:15:37Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = დოვ კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა ''მელი'' ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან 2016 წლამდე ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> 2016 წლის 4 აპრილს მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
2022 წლის მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
7v7oni4lkkgraa7wbh3mi897iqa6l0j
4399652
4399651
2022-07-28T09:16:01Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = დოვ კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა ''მელი'' ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან 2016 წლამდე ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> 2016 წლის 4 აპრილს მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
2022 წლის მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
3n1556vcndltwxti7gisb7g568fgnjq
4399653
4399652
2022-07-28T09:17:24Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = დოვ კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა ''მელი'' ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან [[2016|2016 წლამდე]] ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> [[2016|2016 წლის]] [[4 აპრილი|4 აპრილს]] მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2022|2022 წლის]] მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
3cui66yr3bcg790cotdtzs70h9vztd7
4399654
4399653
2022-07-28T09:18:22Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა ''მელი'' ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან [[2016|2016 წლამდე]] ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> [[2016|2016 წლის]] [[4 აპრილი|4 აპრილს]] მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2022|2022 წლის]] მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
qcbyntvo2yswo2zfix1g20nwrq7crxx
4399660
4399654
2022-07-28T09:32:31Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი, მომღერალი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა ''მელი'' ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან [[2016|2016 წლამდე]] ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> [[2016|2016 წლის]] [[4 აპრილი|4 აპრილს]] მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2022|2022 წლის]] მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
l38663hzl96mdr3adr9z3x709y0txjg
4399662
4399660
2022-07-28T09:33:44Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სახელი = დოვ კამერონი
| ფოტო = Dove Cameron @ Moroccan Lounge 10 10 2021 (51784366755).jpg
| ფოტოს სიგანე =
| წარწერა = კამერონი 2022 წელს
| ალტ =
| მშობლსახელი = Dove Olivia Cameron
| ენის კოდი =
| დაბსახელი = ქლოე სელესტ ჰოსტერმანი
| დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|1|15}}
| დაბადგილი = ბეინბრიჯის კუნძული, [[ვაშინგტონი]], [[აშშ]]
| ეროვნება = ამერიკელი
| მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
| განათლება =
| ალმა-მატერი = ბეინბრიჯის საშუალო სკოლა
ბურბანკის საშუალო სკოლა
| მოღვაწეობა =
| საქმიანობა = მსახიობი, მომღერალი
| აქტიურობის წლები = 2007-დღემდე
| სიმაღლე = 1,57 მ
| წონა =
| რელიგია =
| მამა = ფილიპ ალან ჰოსტერმანი
| დედა = ბონი უოლესი
| ნათესავები =
| ჯილდოები =
| ხელმოწერა = Dove_Cameron_signature.svg
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ =
| საიტი = {{url|https://www.dovecameron.com}}
}}
'''დოვ ოლივია კამერონი'''<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron|last=Cameron|first=Dove|number=224984773699969025|date=July 16, 2012|title=@sharebear72 Thank you, lovely! My middle name is Olivia. I'm not sure where my necklace came from, my sister had it custom made! Much love~}}</ref> ({{lang-en|}}Dove Olivia Cameron; დ. [[5 იანვარი]], [[1996]]<ref name=twitter>{{cite tweet|first=Dove|last=Cameron|user=DoveCameron|number=416702545650655233 |title=Just wanted to set this straight: I see literally everywhere that my birthday is January 14. It's January Fifteenth, my loves!|date=December 27, 2013|access-date=April 14, 2017}}</ref>) — [[ამერიკელი]] მომღერალი და მსახიობი. მან ორმაგი როლი ითამაშა [[დისნეი]]ს კომედიურ სერიალში ''Liv and Maddie'', რისთვისაც მოიგო Daytime Emmy Award for Outstanding Performer in Children's Programming. მოგვიანებით განასახიერა მელი ფილმში ''შთამომავლები (2015)''.
[[2016|2016 წელს]], კამერონმა მონაწილეობა მიიღო [[NBC]]-ის მუსიკალურ სატელევიზიო გადაცემაში ''Hairspray Live'', რომლისთვისაც [[2017|2017 წელს]] ნომინირებული გახდა MTV Movie Award for Best Musical Moment-ზე, სიმღერისთვის ''You Can't Stop the Beat''. [[2018|2018-დან]] [[2019|2019 წლამდე]] ალისია სილვერსტოუნის როლს ასრულებდა off-Broadway-ის 1995 წლის ფილმის, ''Clueless'' რიმეიკში.
კამერონის დებიუტი, როგორც მომღერალი, შედგა სერიალში ''Liv and Maddie''. იმავე წელს, მან ფილმისთვის ''შთამომავლები (2015)'' სადებიუტო სინგლი ''If Only'' გამოუშვა. მისი მუსიკალური დებიუტი, ''Bloodshot / Waste'' [[2019|2019 წელს]] გამოვიდა. [[2022|2022 წელს]] გამოსცა სინგლი ''Boyfriend''.
== ადრეული ცხოვრება ==
დოვი [[1996|1996 წლის]] [[5 იანვარი|5 იანვარს]] დაიბადა, ბეინბრიჯის კუნძულზე, [[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]], [[აშშ]].<ref>{{cite web |title=Dove Cameron - Synchronicity One |url=https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs |publisher=[[YouTube]] |access-date=March 26, 2021 |quote=I was born in, I always say Seattle, Washington, but that's just because nobody knows where the fuck I'm from, which is a small island next to Seattle, called Bainbridge Island. |archive-date=March 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210322182035/https://www.youtube.com/watch?v=cBBiYw9z_rs&gl=US&hl=en |url-status=live }}</ref><ref name="j-14">{{Cite web|url=https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|title=Dove Cameron Net Worth: Facts About the Disney Channel Princess|date=September 16, 2017|access-date=September 5, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191022040159/https://www.j-14.com/posts/dove-cameron-net-worth-141346/|archive-date=October 22, 2019|url-status=live}}</ref> მისი მშობლები, ფილიფ ალან ჰოსტერმანი და ბონი უოლესი არიან, რომლებიც მოგვიანებით განქორწინდნენ. ჰყავს უფროსი და, კლარა ჰოსტერმანი.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|title=The future is uncertain for Disney star Dove Cameron — and she's just fine with that|date=July 19, 2017|website=The Seattle Times|language=en-US|access-date=September 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190906155930/https://www.seattletimes.com/entertainment/tv/the-future-is-uncertain-for-disney-star-dove-cameron-and-shes-just-fine-with-that/|archive-date=September 6, 2019|url-status=live}}</ref> ბავშვობაში დადიოდა საკაის საშუალო სკოლაში.<ref name=":0" /> თოთხმეტი წლის ასაკში, ოჯახთან ერთად [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელეს]]ში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ბურბანკის საშუალო სკოლის მუსიკალურ ანსამბლში მღეროდა.<ref name="dcmedianet">{{cite web|url=http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|title=Dove Cameron "Liv and Maddie Rooney"|publisher=Disney Channel Medianet|year=2013|access-date=July 9, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131103013840/http://www.disneychannelmedianet.com/web/showpage/showpage.aspx?program_id=3155753&type=cameron|archive-date=November 3, 2013}}</ref>
კამერონმა განაცხადა, რომ იგი ფრანგული წარმოშობისაა და ფრანგულად საუბარიც შეუძლია.<ref>{{cite tweet|user=DoveCameron |last=Cameron|first=Dove|number=516375011343355904|title=To my loves like: 'thought u were born in Seattle not France!1' I was! I'm French, I speak French, & I grew up going there a lot. Das all.💕|date=September 28, 2014|access-date=October 6, 2014}}</ref><ref>{{cite tweet |user=DoveCameron |first=Dove |last=Cameron |number=509787023838699520|date=September 10, 2014 |title=no, I wish! I speak some French.|access-date=November 1, 2021}}</ref> ჰყავს [[რუსები|რუსი]], [[სლავები|სლოვაკი]] და [[უნგრელები|უნგრელი]] წინაპრები.<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Bc3QfO-gIFe/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "for those of you who always ask: i am of russian/slovak/hungarian/french descent 🇷🇺 🇸🇰 🇭🇺 🇫🇷"|website=Instagram|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173240/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2FBc3QfO-gIFe%2F|url-status=live}}</ref> იგი მთელი თავისი სასკოლო ცხოვრების განმავლობაში ბულინგის მსხვერპლი იყო. თუმცა, მიუხედავად უარყოფითი ზეწოლისა, ის ყოველთვის თავის ოცნებებსა და წარმატების მიღწევაზე იყო ორიენტირებული. დოვის მამა 2011 წელს გარდაიცვალა.<ref name="5 surprising facts about Dove">{{cite web|url= http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|title= 5 Surprising Facts about Liv & Maddie's Dove Cameron profile|work= m-magazine.com|url-status=dead|archive-url= https://web.archive.org/web/20131010013635/http://www.m-magazine.com/posts/5-surprising-facts-about-liv-maddie-star-dove-cameron-17228/photos/cover-10200|archive-date= October 10, 2013|access-date= October 15, 2018|df= mdy-all}}</ref> მამის საპატივცემულოდ, მან თავისი ნამდვილი სახელი შეიცვალა იმ სახელით, რომლითაც მამამისი მოიხსენიებდა.<ref>{{cite web | author = Kristen Kucharski | title = Celebrity News: Dove Cameron | url = https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | access-date = October 15, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824034601/https://www.glancermagazine.com/celebrity-news-dove-cameron | archive-date = August 24, 2018 | url-status = live }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|title=Dove Cameron Revealed Why She Changed Her Name|work=[[Teen Vogue]]|access-date=September 3, 2020|archive-date=October 1, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001201124/https://www.teenvogue.com/story/dove-cameron-name-meaning-father/amp|url-status=live}}</ref>
== კარიერა ==
=== 2007-2015 წლები ===
[[2007|2007 წელს]], კამერონმა ''ახალგაზრდა კოსეტი'' ბეინბრიჯის სამსახიობო სკოლის ერთ-ერთ სპექტაკლში ''ახალგაზრდა კოსეტი'' განასახიერა. [[2008|2008 წელს]] კი წამყვანი როლი მიიღო მუსიკალურ სპექტაკლში ''The Secret Garden''.<ref name="beginnings">{{cite web|url=http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden|title=Step into my Garden|author=Bronsyn Foster Springer|date=May 7, 2008|publisher=Kitsap Daily News|access-date=December 20, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171222052704/http://www.kitsapdailynews.com/life/step-into-my-garden/|archive-date=December 22, 2017|url-status=live}}</ref> [[2012|2012 წელს]], დოვი აიყვანეს დისნეის კომედიურ სერიალში ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv_and_Maddie Bits and Pieces]'', ალანას როლში. მოგვიანებით, ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Bits and Pieces]'' გადაკეთდა სერიალად ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Liv%20and%20Maddie Liv and Maddie]''. სერიალი [[2013|2013 წლის]] [[19 ივლისი|19 ივლისს]] დააანონსეს,<ref name="FutonEp1">{{cite web|url=http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|title=Episode Title: (#01) "Twin-A-Rooney"|website=The Futon Critic|access-date=July 5, 2013|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125838/http://www.thefutoncritic.com/listings/20130627disney15|url-status=live}}</ref> პრემიერა კი იმავე წლის [[15 სექტემბერი|15 სექტემბერს]] შედგა.<ref name=premPR>{{cite press release|title=Disney Channel's New Family Comedy "Liv and Maddie" Premieres Sunday, September 15|url=http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|publisher=Disney Channel|date=July 16, 2013|access-date=July 17, 2013|via=[[The Futon Critic]]|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125857/http://www.thefutoncritic.com/news/2013/07/16/disney-channels-new-family-comedy-liv-and-maddie-premieres-sunday-september-15-880513/20130716disney03|url-status=live}}</ref> საპილოტე ეპიზოდმა 5.8 მილიონი ნახვა მოიპოვა, რის შედეგადაც სერიალის, ''Shake It Up'' შემდეგ ერთ-ერთი ყველაზე ნახვადი სერიალი გახდა.<ref>{{cite press release|title=Teen Beach Movie" Rides Huge Ratings Wave With 8.4 Million Total Viewers|date=July 20, 2013|publisher=Disney Channel|url=http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|via=[[The Futon Critic]]|access-date=August 25, 2014|archive-date=August 26, 2014|archive-url=https://archive.today/20140826125901/http://thefutoncritic.com/ratings/2013/07/20/disney-channels-teen-beach-movie-rides-huge-ratings-wave-with-84-million-total-viewers-540410/20130720disney01|url-status=live}}</ref>
[[2013|2013 წლის]] [[27 აგვისტო|27 აგვისტოს]], კამერონმა გამოუშვა [[Imagine Dragons]]-ის სიმღერის ''On Top of the World'' ქავერი.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|title=iTunes - Music - On Top of the World (From "Liv and Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com|access-date=October 19, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131106091017/https://itunes.apple.com/us/album/on-top-world-from-liv-maddie/id687879375|archive-date=November 6, 2013|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] [[15 ოქტომბერი|15 ოქტომბერს]] კი გამოუშვა სინგლი სახელწოდებით ''Better In Stereo''.<ref>{{cite web|title=Better in Stereo (From "Liv and Maddie") - Single |url=https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|publisher=[[iTunes]] |access-date=October 6, 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028103720/https://itunes.apple.com/us/album/better-in-stereo-from-liv/id719824746|archive-date=October 28, 2014}}</ref> [[2014|2014 წლის]] თებერვალში კამერონმა დაადასტურა, რომ დაწყებული იყო მისი სტუდიური ალბომის ჩაწერა.<ref>{{cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|title=Disney's Dove Cameron is on Cloud 9 at Chill Factoree|work=[[Manchester Evening News]]|date=February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141015113448/http://www.manchestereveningnews.co.uk/whats-on/family-kids-news/disneys-dove-cameron-cloud-9-6664217|archive-date=October 15, 2014|url-status=live}}</ref> მისი შემდეგი სინგლი, ''Count Me In'' [[2014|2014 წლის]] [[3 ივნისი|3 ივნისს]] გამოვიდა.<ref name=countmein>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|title=iTunes - Music - Count Me In (From "Liv & Maddie") - Single by Dove Cameron|work=itunes.apple.com |access-date=July 13, 2014|url-status=dead|archive url=https://web.archive.org/web/20141019215128/https://itunes.apple.com/us/album/count-me-in-from-liv-maddie/id880743711|archive-date=October 19, 2014 }}</ref> სიმღერამ ''Billboard Kids Digital Songs''-ზე პირველი ადგილი დაიკავა. [[2015|2015 წელს]] კამერონმა ლიზ ლარსონის როლი შეასრულა ფილმში ''Barely Lethal'', რომელიც კომპანია A24-მა გადაიღო.<ref>{{cite web|title='Barely Lethal' Starring Hailee Steinfeld Goes to A24, DirecTV (Exclusive)|website=[[The Hollywood Reporter]]|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|date=February 24, 2015|access-date=June 21, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200625174258/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/barely-lethal-starring-hailee-steinfeld-777510|archive-date=June 25, 2020|url-status=live}}</ref>
კამერონმა მონაწილეობა მიიღო დისნეის სატელევიზიო ფილმში ''შთამომავლები'', რომლის პრემიერა [[2015|2015 წლის]] [[31 ივლისი|31 ივლისს]] შედგა.<ref name=variety>{{cite magazine|url=https://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222|title=Disney Channel Puts Spotlight on Dove Cameron with Series, Movie (EXCLUSIVE)|date=March 7, 2013|first=Marc|last=Graser |magazine=Variety|archive-date=May 31, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130531173935/http://variety.com/2013/tv/news/disney-channel-puts-spotlight-on-dove-cameron-with-series-movie-1200005222/|url-status=live}}</ref> ფილმმა 6.6 მილიონი ნახვა მოიპოვა. მასში გამოყენებული სიმღერები: ''Rotten To The Core'' და ''If Only'' კი, Billboard Hot 100-ზე 38-ე და 94-ე ადგილებზე გავიდნენ.<ref>{{cite web|first=Brian|last=Cantor|url=http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives|title=Hot 100: Descendants' "Rotten to the Core" Debuts in Top 40; "If Only" Starts at #99|work=Headline Planet|date=August 11, 2015|access-date=May 31, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160517152536/http://headlineplanet.com/home/2015/08/11/hot-100-descendants-rotten-to-the-core-debuts-in-top-40-if-only-also-arrives/|archive-date=May 17, 2016|url-status=live}}</ref> სხვა სიმღერები, ''Set It Off'' და ''Evil Like Me'', მე-6-ე და მე-12-ე ადგილებზე გავიდნენ Bubbling Under Hot 100-ზე.<ref>List of Cameron's singles on ''[[Billboard (magazine)|Billboard]]'':
* "Rotten to the Core" and "If Only": {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|title=Billboard Hot 100 - August 22, 2015|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=August 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150813220015/http://www.billboard.com/charts/hot-100/2015-08-22|archive-date=August 13, 2015|url-status=live}}
* Bubbling Under Hot 100: {{cite magazine|url=https://www.billboard.com/biz/search/charts?f[0]=ts_chart_artistname%3ADove%20Cameron&f[1]=itm_field_chart_id%3A344&f[2]=ss_bb_type%3Achart_item&type=2&artist=Dove%20Cameron|title=Dove Cameron - Chart history (Bubbling Under Hot 100 Singles)|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|access-date=December 19, 2015}}</ref> ფილმ ''შთამომავლებისთვის'' დოვმა [[კრისტინა აგილერა]]ს სიმღერის ''Genie in a Bottle'' ქავერი ჩაწერა. მუსიკალური ვიდეოს პრემიერა დისნეის არხზე [[2016|2016 წლის]] [[18 მარტი|18 მარტს]] შედგა. სინგლმა 22 მილიონი ნახვა ერთ თვეზე ნაკლებ დროში მოიპოვა.<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|title=Dove Cameron - Genie in a Bottle (Official Video)|date=March 18, 2016|publisher=DisneyMusicVEVO|via=YouTube|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160414235635/https://www.youtube.com/watch?v=QFlLybox4To|archive-date=April 14, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|title=Genie in a Bottle - Single by Dove Cameron|date=March 18, 2016|publisher=iTunes|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160506011537/https://itunes.apple.com/de/album/genie-in-a-bottle-single/id1090623101?l=en|archive-date=May 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2015|2015 წელს]], კამერონმა და რაიან მაკარტანმა ჩამოაყალიბეს ბენდი სახელოდებით ''The Girl and the Dreamcatcher''.<ref name="youtube">{{cite AV media|url=https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|title=Dove and Ryan FINALLY Announce: BAND NAME/SINGLE RELEASE|work=[[YouTube]]|author=The Girl and the Dreamcatcher|date=September 29, 2015|access-date=October 30, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160315123929/https://www.youtube.com/watch?v=z0hvfJuTDjI|archive-date=March 15, 2016|url-status=live}}</ref> [[2015|2015 წლის]] [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]] მათ პირველი სინგლი ''Written in the Stars'' გამოუშვეს,<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|title=Written in the Stars – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=October 2, 2015|access-date=August 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160528185808/https://itunes.apple.com/us/album/written-in-the-stars-single/id1039469820|archive-date=May 28, 2016|url-status=live}}</ref> მეორე სინგლი ''Glowing in the Dark'' კი [[2016|2016 წლის]] [[29 იანვარი|29 იანვარს]].<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/id1076766468|title=Glowing in the Dark – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=January 29, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173246/https://music.apple.com/us/album/glowing-in-the-dark-single/1076766468|url-status=live}}</ref> მესამე სინგლი ''Someone You Like'' ჯგუფმა [[2016|2016 წლის]] [[8 აპრილი|8 აპრილს]] გამოუშვა. მეოთხე სინგლი ''Make You Stay'' კი [[2016 |2016 წლის]] [[17 ივნისი|17 ივნისს]] გამოსცეს.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|title=Make You Stay – Single by The Girl and The Dreamcatcher|work=[[iTunes]]|date=June 17, 2016|access-date=June 21, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160812014450/https://itunes.apple.com/us/album/make-you-stay-single/id1121476015|archive-date=August 12, 2016|url-status=live}}</ref> იმავე წლის ოქტომბერში კამერონის და მაკრტანის განშორების გამო, ჯგუფი დაიშალა.<ref>{{cite news |title=Inside Dove Cameron and Ryan McCartan's Split: What Went Wrong Between the Disney Channel Stars |url=https://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |access-date=23 March 2021 |work=[[E!]] |archive-date=September 18, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170918201700/http://www.eonline.com/uk/news/800361/inside-dove-cameron-and-ryan-mccartan-s-split-what-went-wrong-between-the-disney-channel-stars |url-status=live }}</ref>
=== 2016 წლიდან დღემდე ===
[[2017|2017 წლის]] [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]] კამერონი [[Netflix]]-ის ფილმ ''Dumplin'''-ში აიყვანეს,<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|title=Dove Cameron, Luke Benward, Bex Taylor-Klaus & More Added To Comedy Film 'Dumplin'|first=Amanda|last=N'Duka|date=August 21, 2017|website=Deadline.com|access-date=November 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107231827/http://deadline.com/2017/08/dove-cameron-luke-benward-bex-taylor-klaus-dumplin-movie-cast-1202153078/|archive-date=November 7, 2017|url-status=live}}</ref> 2017 წლის ნოემბერში, კამერონი მარველის სატელევიზიო სერიალში ''Agents of S.H.I.E.L.D.'' გამოჩენას დათახმდა.<ref>{{cite tweet|user=AgentsofSHIELD |number=935608950107471872|title=Coulson awaits. Welcome to Marvel's #AgentsofSHIELD, @DoveCameron!|date=November 28, 2017|access-date=November 28, 2017}}</ref> სერიალში იგი გენერალ ჰეილის ქალიშვილის, რუბის როლს ასრულებდა.<ref>{{cite web|url=https://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|title=Agents of S.H.I.E.L.D. first look: Dove Cameron's role revealed!|website=Entertainment Weekly|access-date=January 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180128192236/http://ew.com/tv/2018/01/28/agents-shield-dove-cameron-photo/|archive-date=January 28, 2018|url-status=live}}</ref> 2017 წლის დეკემბერში, ის მარველის ანიმაციურ პროექტში, ''Marvel Rising'' აიყვანეს. ანიმაციაში მან გვენ სტეისი გაახმოვანა.<ref>{{Cite web|url=https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|title=New Marvel Rising feature and shorts to introduce next generation of Marvel Universe|last=Pockross|first=Adam|date=December 7, 2017|website=SYFY WIRE|language=en|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190114233525/https://www.syfy.com/syfywire/new-marvel-rising-feature-shorts-next-generation-marvel-universe|archive-date=January 14, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|title='Marvel Rising' aims to create superhero stories for a new generation of female fans|website=Entertainment Weekly|access-date=January 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106153453/https://ew.com/comic-con/2018/07/16/marvel-rising-new-generation-female-fans/|archive-date=January 6, 2019|url-status=live}}</ref>
[[2018|2018 წლის]] [[21 მარტი|21 მარტს]], მან განაცხადა, რომ კონტრაქტი გააფორმა Columbia's Disruptor Records-თან და რომ ის ახალი სიმღერების გამოშვებას დაიწყებდა ფილმ ''Descendants 3''-ის გამოსვლის შემდეგ.<ref name="E!News">{{cite news|url=https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|title=Descendants 3 First Look: See Carlos, Evie, Jay and Mal's Makeovers|last1=Johnson|first1=Zach|date=June 1, 2018|work=[[E!]]|access-date=June 5, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612142842/https://www.eonline.com/news/940813/descendants-3-first-look-see-carlos-evie-jay-and-mal-s-makeovers|archive-date=June 12, 2018|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] სექტემბერში, კამერონმა მის იუთუბ არხზე ორი ახალი ქავერი, ''Slow Burn'' და ''Hymn for the Weekend'' გამოუშვა.<ref>{{Cite news|url=https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|title=Dove Cameron Shares Stunning Cover Of Kacey Musgrave's 'Slow Burn'|last=Darmon|first=Aynslee|date=September 4, 2019|work=[[Entertainment Tonight Canada]]|access-date=September 23, 2019|url-status=live|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923204749/https://etcanada.com/news/500521/dove-cameron-shares-stunning-cover-of-kacey-musgraves-slow-burn/|archive-date=September 23, 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.popsugar.com/node/46645330|title=Dove Cameron's Angelic Coldplay Cover Has Us Longing For a Warm Summer Day|last=Vargas|first=Chanel|date=September 22, 2019|work=[[PopSugar]]|language=en|access-date=September 13, 2019}}</ref> [[2019|2019 წელს]], მან რენე ფლემინგთან ერთად ითამაშა მიუზიკლში ''The Light in the Piazza''.<ref>{{Cite news|url=http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|title=Renée Fleming and Dove Cameron to Star in The Light in the Piazza in London|last=McPhee|first=Ryan|date=November 9, 2018|time=09:26:50 EST 2018|work=[[Playbill]]|language=en|access-date=January 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200120134450/http://www.playbill.com/article/renee-fleming-and-dove-cameron-to-star-in-the-light-in-the-piazza-in-london|archive-date=January 20, 2020|url-status=live}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]], მან სადებიუტო ალბომი ''Bloodshot / Waste'' გამოსცა.<ref>{{Cite news|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|title=Dove Cameron is Ready to Release Her Own Music... But Not Breakup Songs|last=Weatherby|first=Taylor|magazine=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url-status=live|access-date=September 27, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190927192908/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/8531010/dove-cameron-interview-waste-bloodshot-new-songs|archive-date=September 27, 2019}}</ref> [[2019|2019 წლის]] [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] გამოუშვა სინგლი ''So Good''..<ref>{{Cite news|url=https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|title=Dove Cameron Releases 'So Good' Music Video With Fairytale Makeup by Cupid's Vault|last=Dall'Asen|first=Nicola|work=[[Allure (magazine)|Allure]]|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191104093532/https://www.allure.com/story/dove-cameron-so-good-music-video-makeup-interview|archive-date=November 4, 2019|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|title=Dove Cameron Gets in Touch With Nature in 'So Good' Music Video|work=[[Entertainment Tonight]]|language=en|access-date=November 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191103183826/https://www.etonline.com/dove-cameron-gets-in-touch-with-nature-in-stunning-so-good-music-video-135457|archive-date=November 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[2020|2020 წლის]] [[24 ივლისი|24 ივლისს]], კამერონმა შემდეგი სინგლი ''We Belong'' გამოუშვა,<ref>{{Cite news|url=https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|title=Sie will Musik zusammen mit IHM machen: "Descendants"-Star Dove Cameron verrät Details|work=itsintv|date=July 22, 2020|language=de|access-date=July 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722192521/https://www.itsintv.de/person/dove-cameron/sie-will-musik-zusammen-mit-ihm-machen-descendants-star-dove-cameron-verraet-details.amp|archive-date=July 22, 2020|url-status=live}}</ref> რასაც სიმღერის ''LazyBaby'' გამოშვება მოჰყვა.<ref>{{cite news |author1=MC |title=Dove Cameron Announces Release Date for "LazyBaby" |url=http://www.beautifulballad.org/2021/03/23/dove-cameron-announces-release-date-for-lazybaby/ |access-date=March 26, 2021 |work=BeautifulBallad |date=March 23, 2021 |archive-date=March 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210326180944/https://static.shareasale.com/image/65207/300x250_Jules.jpg |url-status=live }}</ref> იმავე წელს იგი Apple TV+-ის მუსიკალურ სერიალს Schmigadoon! შეუერთდა, რომლის პრემიერა [[2021|2021 წლის]] [[16 ივლისი|16 ივლისს]] შედგა.<ref>{{Cite news |url=https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |title=Keegan-Michael Key, Alan Cumming, Fred Armisen, Kristin Chenoweth Among 10 Cast For Apple Musical Comedy Project Starring Cecily Strong |access-date=December 4, 2020 |archive-date=October 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201005233340/https://deadline.com/2020/10/keegan-michael-key-alan-cumming-fred-armisen-kristin-chenoweth-among-10-cast-for-apple-musical-comedy-project-starring-cecily-strong-1234589600/ |url-status=live }}</ref>
[[2022|2022 წელს]], მან მონაწილეობა მიიღო [[Paramount Pictures|Paramount+]]-ის სერიალში ''Big Nate''.<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2021/12/big-nate-animated-series-paramount-ben-giroux-dove-cameron-rob-delaney-1234890935/|title=''Big Nate'' Animated Series Set At Paramount+ Starring Ben Giroux, Dove Cameron, Rob Delaney, More|work=[[Deadline Hollywood]]|last=Cordero|first=Rosy|date=December 14, 2021|access-date=December 14, 2021}}</ref> იმავე წლის თებერვაში კი მან გამოუშვა სიმღერა ''Boyfriend'', რომელიც Billboard Hot 100-ზე მოხვდა.<ref>{{Cite web|url=https://headlineplanet.com/home/2022/02/22/dove-camerons-boyfriend-arrives-on-billboard-hot-100-chart/|title=Dove Cameron's "Boyfriend" Arrives on Billboard Hot 100 Chart|accessdate=February 23, 2022|website=Headline Planet}}</ref> [[2022|2022 წლის]] [[24 ივნისი|24 ივნისს]], კამერონმა გამოსცა სიმღერა ''Breakfast''.<ref>{{Cite web|url=https://uproxx.com/pop/dove-cameron-breakfast/|title=Dove Cameron Thrives In Her Feminine Powers On Her New Single, ‘Breakfast’|accessdate=June 25, 2022|website=UPROXX}}</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კამერონმა განაცხადა, რომ არის [[ბისექსუალი]].<ref>{{Cite tweet|number=1314099946203693056|title=girl i been bi|date=October 8, 2020|access-date=January 15, 2021|user=DoveCameron}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|title=Bisexual Disney star Dove Cameron confirms her Liv and Maddie characters were 'definitely' queer|work=[[PinkNews]]|date=October 8, 2020|access-date=January 4, 2021|archive-date=December 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034320/https://www.pinknews.co.uk/2020/10/08/dove-cameron-liv-and-maddie-disney-channel-gay-bisexual-queer-twitter/|url-status=live}}</ref> არის ფემინისტიც.<ref>{{Cite news|url=https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|title=Dove Cameron Claps Back at Critics Over Braless Selfies|work=[[E!]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=July 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200719230904/https://www.eonline.com/uk/amp/news/1065340/dove-cameron-claps-back-at-critics-over-braless-selfies|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|title=Dove Cameron Claps Back At Trolls Over Her Braless IG Pics|work=[[Women's Health (magazine)|Women's Health]]|access-date=January 4, 2021|archive-date=April 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200426081408/https://www.womenshealthmag.com/life/amp28709114/dove-cameron-braless-selfies-instagram-haters/|url-status=live}}</ref> [[2013|2013 წლის]] აგვისტოდან [[2016|2016 წლამდე]] ის სასიყვარულო ურთიერთობაში იყო რაიან მაკარტანთან.<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/6EBZadJBrM/|title=♡DOVE♡ on Instagram: "I tried so hard to accurately capture how incredibly gorgeous these beauties are when they showed up in my dressing room today, but a photo..."|website=Instagram|access-date=July 30, 2018|archive-date=August 19, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819173247/https://www.instagram.com/accounts/login/?next=%2Fp%2F6EBZadJBrM%2F|url-status=live}}</ref> [[2016|2016 წლის]] [[4 აპრილი|4 აპრილს]] მათ ნიშნობა გამოაცხადეს, <ref>{{cite web|first=Karen|last=Mizoguchi|url=http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|title=WATCH: Engaged Couple Ryan McCartan and Dove Cameron Make Us Swoon With 'Someone You Like' Lyric Video|work=[[People (magazine)|People]]|date=April 14, 2016|access-date=April 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160416000313/http://www.people.com/article/dove-cameron-ryan-mccartan-the-girl-and-the-dreamcatchers-someone-you-like|archive-date=April 16, 2016|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV|title=Dedicating my 1,000th post to my fiancée. I can't believe I get to call you that. Thanks for saying yes.|publisher=[[Instagram]]|last=McCartan|first=Ryan|date=April 14, 2016|access-date=April 14, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160417195527/https://www.instagram.com/p/BENDU9SABSV/|archive-date=April 17, 2016|url-status=live}}</ref> მაგრამ იმავე წელსვე ერთმანეთს დაშორდნენ.<ref name="enews2016">{{cite news|last1=Vulpo|first1=Mike|title=Dove Cameron and Ryan McCartan Call Off Their Engagement|url=http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|work=[[E!]]|date=October 5, 2016|access-date=October 6, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161006085133/http://www.eonline.com/news/800095/dove-cameron-and-ryan-mccartan-break-up-less-than-six-months-after-getting-engaged|archive-date=October 6, 2016|url-status=live}}</ref>
[[2022|2022 წლის]] მაისში კამერონმა საკუთარ დეპრესიასთან ბრძოლაზე ისაუბრა.<ref>{{cite web |url=https://people.com/tv/dove-cameron-shares-emotional-post-about-identity-im-struggling-more-than-half-of-the-time/ |title=Dove Cameron Shares Emotional Post About 'Identity': 'I'm Struggling More Than Half of the Time' |last=Najib |first=Shafiq |website=[[People (magazine)|People]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.billboard.com/music/music-news/dove-cameron-depression-dysphoria-1235073274/ |title=Dove Cameron Reveals Battle With Depression & Dysphoria: 'I'm Struggling' |last=Dailey |first=Hannah |website=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=May 19, 2022 |access-date=May 19, 2022}}</ref>
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Dove Cameron}}
* [https://www.dovecameron.com/ ოფიციალური საიტი]
* [https://www.imdb.com/name/nm4874651/ დოვ კამერონი] [[IMDb]]-ზე
* [https://www.instagram.com/dovecameron/ დოვ კამერონი] [[Instagram]]-ზე
* [https://www.facebook.com/officialdovecameron დოვ კამერონი] [[Facebook]]-ზე
* [https://twitter.com/dovecameron დოვ კამერონი] [[Twitter]]-ზე
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{იდენტიფიკატორები}}
{{DEFAULTSORT:კამერონი, დოვ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1996]]
[[კატეგორია:ამერიკელები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის მსახიობები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ქალი მომღერლები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ამერიკელი მომღერლები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ადამიანები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ფემინისტები]]
hyztj9vnw99vitbtfxqflb2kgflj58w
ნოღას ციხე
0
536298
4399220
4398669
2022-07-27T16:51:12Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/SabaG23|SabaG23]].|26|07|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ნოღას ციხე
| ორიგინალური სახელი =
| სურათი = Nohga Fortress in Martvili.jpg
| წარწერა = ნოღას ციხე 2022 წელს
| სურათი2 =
| წარწერა2 =
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, სოფ. [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღა]]
| ტიპი =
| სტატუსი = აღდგენილი
| ფუნქციური სტატუსი =
| ფართობი =
| მფლობელი =
| მმართველი =
| აშენების წელი =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] სს.
| დამკვეთი =
| ხუროთმოძღვრული ტიპი =
| ხუროთმოძღვარი =
| მასალა = ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ქვიშაქვა, რიყის ქვები.
| აღდგენის წელი = [[2015]]-[[2019]] წწ.
| გამოყენებაში =
| ბრძოლები =
| მოვლენები =
| გარნიზონი =
| პოზრუკა =
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
| სხვა =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ნოღის ციხე''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე|ციხესიმაგრე]] დასავლეთ [[საქართველო|საქართველოში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]], [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი|მარტვილის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღაში]]. მდებარეობს სოფლის ყველაზე შემაღლებულ ადგილას. მას [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებს მიაკუთვნებენ. იგი ჯერ ჯაიანების, შემდეგ კი [[დადიანები|დადიანების]] მფლობელობაში იყო. ციხე ელიფსური ფორმის ორმაგი გალავნისა და ოთხი კოშკისგან შედგება. კოშკების სიმაღლე 10-12 მეტრს აღემატება. მათ შორის მანძილი კი დაახლოებით 2 მეტრია. [[2015]]-[[2019]] წლებში ჩაუტარდა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. ამჟამად აღდგენილია. ციხის საშენ მასალად სხვადასხვა ზომის, უმეტესად ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ასევე [[ქვიშაქვა]] და რიყის ქვებია გამოყენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8377}}
{{მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}
[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]
b5x5zu0jmyx8ot7gkqifc4919e6ndbg
4399248
4399220
2022-07-27T17:39:18Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/SabaG23|SabaG23]].|26|07|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ნოღას ციხე
| ორიგინალური სახელი =
| სურათი = Nohga Fortress in Martvili.jpg
| წარწერა = ნოღას ციხე 2022 წელს
| სურათი2 =
| წარწერა2 =
| lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =29 |lat_sec = 6
| lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =12 |lon_sec = 50
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, სოფ. [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღა]]
| ტიპი =
| სტატუსი = აღდგენილი
| ფუნქციური სტატუსი =
| ფართობი =
| მფლობელი =
| მმართველი =
| აშენების წელი =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] სს.
| დამკვეთი =
| ხუროთმოძღვრული ტიპი =
| ხუროთმოძღვარი =
| მასალა = ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ქვიშაქვა, რიყის ქვები.
| აღდგენის წელი = [[2015]]-[[2019]] წწ.
| გამოყენებაში =
| ბრძოლები =
| მოვლენები =
| გარნიზონი =
| პოზრუკა = საქართველო
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
| სხვა =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ნოღის ციხე''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე|ციხესიმაგრე]] დასავლეთ [[საქართველო|საქართველოში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]], [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი|მარტვილის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღაში]]. მდებარეობს სოფლის ყველაზე შემაღლებულ ადგილას. მას [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებს მიაკუთვნებენ. იგი ჯერ [[ჯაიანები|ჯაიანების]], შემდეგ კი [[დადიანები|დადიანების]] მფლობელობაში იყო. ციხე ელიფსური ფორმის ორმაგი გალავნისა და ოთხი კოშკისგან შედგება. კოშკების სიმაღლე 10-12 მეტრს აღემატება. მათ შორის მანძილი კი დაახლოებით 2 მეტრია. [[2015]]-[[2019]] წლებში ჩაუტარდა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. ამჟამად აღდგენილია. ციხის საშენ მასალად სხვადასხვა ზომის, უმეტესად ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ასევე [[ქვიშაქვა]] და რიყის ქვებია გამოყენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8377}}
{{მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}
[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]
ef4o1ru9ddea14xw03egj14ax0qprkj
4399249
4399248
2022-07-27T17:40:09Z
SabaG23
141616
მომხმარებელმა SabaG23 გვერდი „[[ნოღის ციხე]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ნოღას ციხე]]“
wikitext
text/x-wiki
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/SabaG23|SabaG23]].|26|07|2022}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ნოღას ციხე
| ორიგინალური სახელი =
| სურათი = Nohga Fortress in Martvili.jpg
| წარწერა = ნოღას ციხე 2022 წელს
| სურათი2 =
| წარწერა2 =
| lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =29 |lat_sec = 6
| lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =12 |lon_sec = 50
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, სოფ. [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღა]]
| ტიპი =
| სტატუსი = აღდგენილი
| ფუნქციური სტატუსი =
| ფართობი =
| მფლობელი =
| მმართველი =
| აშენების წელი =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] სს.
| დამკვეთი =
| ხუროთმოძღვრული ტიპი =
| ხუროთმოძღვარი =
| მასალა = ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ქვიშაქვა, რიყის ქვები.
| აღდგენის წელი = [[2015]]-[[2019]] წწ.
| გამოყენებაში =
| ბრძოლები =
| მოვლენები =
| გარნიზონი =
| პოზრუკა = საქართველო
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
| სხვა =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ნოღის ციხე''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე|ციხესიმაგრე]] დასავლეთ [[საქართველო|საქართველოში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]], [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი|მარტვილის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღაში]]. მდებარეობს სოფლის ყველაზე შემაღლებულ ადგილას. მას [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებს მიაკუთვნებენ. იგი ჯერ [[ჯაიანები|ჯაიანების]], შემდეგ კი [[დადიანები|დადიანების]] მფლობელობაში იყო. ციხე ელიფსური ფორმის ორმაგი გალავნისა და ოთხი კოშკისგან შედგება. კოშკების სიმაღლე 10-12 მეტრს აღემატება. მათ შორის მანძილი კი დაახლოებით 2 მეტრია. [[2015]]-[[2019]] წლებში ჩაუტარდა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. ამჟამად აღდგენილია. ციხის საშენ მასალად სხვადასხვა ზომის, უმეტესად ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ასევე [[ქვიშაქვა]] და რიყის ქვებია გამოყენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8377}}
{{მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}
[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]
ef4o1ru9ddea14xw03egj14ax0qprkj
4399253
4399249
2022-07-27T17:46:17Z
SabaG23
141616
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ნოღას ციხე
| ორიგინალური სახელი =
| სურათი = Nohga Fortress in Martvili.jpg
| წარწერა = ნოღას ციხე 2022 წელს
| სურათი2 =
| წარწერა2 =
| lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =29 |lat_sec = 6
| lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =12 |lon_sec = 50
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, სოფ. [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღა]]
| ტიპი =
| სტატუსი = აღდგენილი
| ფუნქციური სტატუსი =
| ფართობი =
| მფლობელი =
| მმართველი =
| აშენების წელი =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] სს.
| დამკვეთი =
| ხუროთმოძღვრული ტიპი =
| ხუროთმოძღვარი =
| მასალა = ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ქვიშაქვა, რიყის ქვები.
| აღდგენის წელი = [[2015]]-[[2019]] წწ.
| გამოყენებაში =
| ბრძოლები =
| მოვლენები =
| გარნიზონი =
| პოზრუკა = საქართველო
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
| სხვა =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ნოღას ციხე''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე|ციხესიმაგრე]] დასავლეთ [[საქართველო|საქართველოში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]], [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი|მარტვილის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღაში]]. მდებარეობს სოფლის ყველაზე შემაღლებულ ადგილას. მას [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებს მიაკუთვნებენ. იგი ჯერ [[ჯაიანები|ჯაიანების]], შემდეგ კი [[დადიანები|დადიანების]] მფლობელობაში იყო. ციხე ელიფსური ფორმის ორმაგი გალავნისა და ოთხი კოშკისგან შედგება. კოშკების სიმაღლე 10-12 მეტრს აღემატება. მათ შორის მანძილი კი დაახლოებით 2 მეტრია. [[2015]]-[[2019]] წლებში ჩაუტარდა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. ამჟამად აღდგენილია. ციხის საშენ მასალად სხვადასხვა ზომის, უმეტესად ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ასევე [[ქვიშაქვა]] და რიყის ქვებია გამოყენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8377}}
{{მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}
[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]
mszybn19lcnw3mzhg8360phksqfhiot
4399262
4399253
2022-07-27T18:42:40Z
SabaG23
141616
/* რესურსები ინტერნეტში */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ნოღას ციხე
| ორიგინალური სახელი =
| სურათი = Nohga Fortress in Martvili.jpg
| წარწერა = ნოღას ციხე 2022 წელს
| სურათი2 =
| წარწერა2 =
| lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =29 |lat_sec = 6
| lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =12 |lon_sec = 50
| მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, სოფ. [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღა]]
| ტიპი =
| სტატუსი = აღდგენილი
| ფუნქციური სტატუსი =
| ფართობი =
| მფლობელი =
| მმართველი =
| აშენების წელი =
| თარიღდება = [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] სს.
| დამკვეთი =
| ხუროთმოძღვრული ტიპი =
| ხუროთმოძღვარი =
| მასალა = ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ქვიშაქვა, რიყის ქვები.
| აღდგენის წელი = [[2015]]-[[2019]] წწ.
| გამოყენებაში =
| ბრძოლები =
| მოვლენები =
| გარნიზონი =
| პოზრუკა = საქართველო
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 = საქართველო სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
| სხვა =
| ვიკისაწყობი =
}}
'''ნოღას ციხე''' — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე|ციხესიმაგრე]] დასავლეთ [[საქართველო|საქართველოში]], [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]], [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი|მარტვილის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ნოღა (მარტვილის მუნიციპალიტეტი)|ნოღაში]]. მდებარეობს სოფლის ყველაზე შემაღლებულ ადგილას. მას [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებს მიაკუთვნებენ. იგი ჯერ [[ჯაიანები|ჯაიანების]], შემდეგ კი [[დადიანები|დადიანების]] მფლობელობაში იყო. ციხე ელიფსური ფორმის ორმაგი გალავნისა და ოთხი კოშკისგან შედგება. კოშკების სიმაღლე 10-12 მეტრს აღემატება. მათ შორის მანძილი კი დაახლოებით 2 მეტრია. [[2015]]-[[2019]] წლებში ჩაუტარდა სარეაბილიტაციო სამუშაოები. ამჟამად აღდგენილია. ციხის საშენ მასალად სხვადასხვა ზომის, უმეტესად ღია ქვიშისფერი და მოვარდისფრო შირიმი, ასევე [[ქვიშაქვა]] და რიყის ქვებია გამოყენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
* {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8377}}
* [https://georgiantravelguide.com/ka/noghis-tsikhe ნოღას ციხის შესახებ]
{{მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები}}
[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]]
[[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში]]
q6oj5fq8hr2652jpauxxek1dmi948cq
თენგიზ გელოვანი - "ივრის პირელი"
0
536312
4399291
4399041
2022-07-27T19:40:32Z
გიო ოქრო
84301
// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით
wikitext
text/x-wiki
{{წყარო}}
'''თენგიზ ზაქარიას ძე გელოვანი''' [[24 ივლისი|(დ. 24 ივლისი]], [[1931]], [[თიანეთი|დაბა თიანეთი]], [[თიანეთის მუნიციპალიტეტი|ახლანდელი თიანეთის მუნიციპალიტეტის]] [[ადმინისტრაციული ცენტრი|ადმინისტრაციული ცენტრი)]] ―<nowiki/>[[3 დეკემბერი|(გ. 3 დეკემბერი]], [[1944|2021]], [[მოხისი (ქარელის მუნიციპალიტეტი)|მოხისი]], [[ქარელის მუნიციპალიტეტი]], [[საქართველო|საქართველო)]] -
[[ქართველები|ქართველი]] [[მომღერალი|მომღერალი საქართველოს სიმღერისა და ცეკვის დამსახურებულ ანსამბლში]] [[1962|(1962),]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[მსახიობი|მომღერალ-მსახიობი]] [[კაპელა|სახელმწიფო კაპელაში]] [[1964|(1964)]], [[რუსთავი (ანსამბლი)|ანსამბლ "რუსთავისა" და]] თიანეთის რაიონული ანსამბლ "აონი" - ს წევრი სოლისტი [[1975|(1975]][[1985|-1985 წ.წ)]], [[ნიკოლოზ ქუმსიაშვილი|თიანეთის ნიკოლოზ ქუმსიაშვილის სახელობის სკოლის პედაგოგ-ილუსტრატორი]] მხატვრულ აკომპანიმენტში [[1969|(1969),]] [[თიანეთის მუნიციპალიტეტი|თიანეთის]] [[ნიკოლოზ ქუმსიაშვილი|ნიკოლოზ ქუმსიაშვილის]] სახელობის სკოლის დირექტორი [[1973|(1973),]] [[მირზა გელოვანი|მირზა გელოვანის]] [[მირზა გელოვანის სახლ-მუზეუმი|მემორიალური სახლ-მუზეუმის]] დირექტორი [[1980|(1980),]] [[თიანეთს პროფტექნიკური სასწავლებელი|თიანეთის №73 პროფტექნიკური სასწავლებლის პედაგოგი]] [[1982|(1982),]] ლაურეატისა და პირველი ხარისხის მედლების მფლობელი პროფტექნიკური განათლების სისტემის მოსწავლეთა მხატვრული თვითმოქმედების 29, 30, 31 და 32 - ე [[ოლიმპიადა (მრავალმნიშვნელოვანი)|რესპუბლიკურ ოლიმპიადაში]] წარმატებით მონაწილეობისათვის.
= ბიოგრაფია =
{{ინფოდაფა პიროვნება|დაბ თარიღი=24 ივლისი, 1931 წელი|გარდ თარიღი=3 დეკემბერი, 2021 წელი|დაკრძალვის ადგილი=ქარელის რაიონი, სოფ. მოხისი|რელიგია=მართლმადიდებელი|მეუღლე=ციალა ქელეხსაშვილი (გელოვანი)|შვილები=როდამ გელოვანი, თეიმურაზ გელოვანი|მამა=ზაქარია გელოვანი|დედა=ელენე საძაგლიშვილი|ნათესავები=ბიძა - გედეონ გელოვანი
ბიძაშვილები - მირზა გელოვანი, თეიმურაზ გელოვანი, როენა გელოვანი, რუსუდან გელოვანი|ჯილდოები=ლაურეატისა და პირველი ხარისხის მედლების მფლობელი პროფტექნიკური განათლების სისტემის მოსწავლეთა მხატვრული თვითმოქმედების 29, 30, 31 და 32 - ე რესპუბლიკურ ოლიმპიადაში წარმატებით მონაწილეობისათვის.|სურათი=[[File:თენგიზ გელოვანი შვილებთან ერთად (1982).png|thumb|თენგიზ გელოვანი შვილებთან ერთად (1982)]]}}
თენგიზ ზაქარიას ძე გელოვანი დაიბადა [[თიანეთი|დაბა თიანეთში]], [[თიანეთის მუნიციპალიტეტი|ახლანდელი თიანეთის მუნიციპალიტეტის]] [[ადმინისტრაციული ცენტრი|ადმინისტრაციული ცენტრში,]] [[1931|1931 წლის]], [[24 ივლისი|24 ივლისს,]] მოსამსახურის ოჯახში. [[1952|1952 წელს]] [[თიანეთი|დაამთავრა თიანეთის საშუალო სკოლის თერთმეტი კლასი.]] ამავე წელს შევიდა [[თბილისი|თბილისის]] ზოო-ვეტ [[ინსტიტუტი|ინსტიტუტის]], ზოოტექნიკურ ფაკულტეტზე, რომელიც [[1957]] წელს დაამთავრა.
[[1962]] წელს შევიდა [[თბილისი|თბილისის]] [[ზაქარია ფალიაშვილი|ზაქარია ფალიაშვილის სახელობის მეორე სამუსიკო სასწავლებლის ვოკალურ ფაკულტეტზე,]] რომელიც დაამთავრა [[1966|1966 წელს.]] [[1962]] წლიდან [[1964]] წლამდე მღეროდა [[ანზორ კავსაძე|საქართველოს სიმღერისა და ცეკვის დამსახურებულ ანსამბლში ( ხელმძღვანელი ანზორ კავსაძე ).]]
[[ფაილი:"აონი" (1975-1985).png|ალტ=თიანეთის რაიონული ანსამბლი "აონი"|არა|მინი|193x193პქ|'''თიანეთის რაიონული ანსამბლი "აონი"''']]
[[1964]] წლიდან გადადის [[გურამ ბაქრაძე|საქართველოს სახელმწიფო კაპელაში, მომღერალ-მსახიობად ( ხელმძღვანელი გურამ ბაქრაძე).]]
[[1969]] წლიდან მუშაობას იწყებს [[თიანეთის მუნიციპალიტეტი|თიანეთის]] [[ნიკოლოზ ქუმსიაშვილი|ნიკოლოზ ქუმსიაშვილის]] სახელობის 7 წლიან სამუსიკო სკოლაში პედაგოგ ილუსტრატორად მხატვრულ აკომპანიმენტში. [[1973]] წლიდან ინიშნება ამავე სკოლის დირექტორად. [[1980]] წლიდან გადაიყვანეს [[მირზა გელოვანი|პოეტი ჯარისკაცის მირზა გელოვანის]] [[მირზა გელოვანის სახლ-მუზეუმი|მემორიალური სახლ-მუზეუმის დირექტორად]] ([[მირზა გელოვანი|მირზა]] თენგიზ გელოვანის ალალი, მკვიდრი ბიძაშვილი იყო, სწორედ თენგიზის მამამ, ზაქარიამ (შაქრო) ასწავლა, შეაყვარა თოფის სროლა და მონადირედ გამოზარდა მირზა, რასაც თავის მემუარებშიც აღნიშნავს.). [[1982]] წლიდან ინიშნება [[თიანეთი|თიანეთის №73 პროფტექნიკურ სასწავლებელში პედაგოგად.]] მონაწილეობა მიიღო პროფტექნიკური განათლების სისტემის მოსწავლეთა მხატვრული თვითმოქმედების 29, 30, 31 და 32 - ე რესპუბლიკურ ოლიმპიადაში. წარმატებით მონაწილეობისათვის მიენიჭა ლაურეატის წოდება და პირველი ხარისხის მედალი. თენგიზ გელოვანი იყო თიანეთის რაიონული გუნდი "აონი" - სა ([[1975|1975-]][[1985]]) [[მაია ბობოხიძე|(ხელმძღვანელი მაია ბობოხიძე)]] და [[რუსთავი (ანსამბლი)|ანსამბლ "რუსთავის"]] [[ანზორ ერქომაიშვილი|(ხელმძღვანელი ანზორ ერქომაიშვილი)]] წევრი სოლისტი.
სიმღერებიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია: ''[https://www.youtube.com/watch?v=wK2sPD4yDss მამულო], [https://www.youtube.com/watch?v=eXfUvYyaADk შირაქის ველზე მივდივარ,] [https://www.youtube.com/watch?v=YCS1UDCAl3Q შინმოუსვლელი],''
''[https://www.youtube.com/watch?v=hpoI85vQc4U სიმღერა ტყეებზე,] [https://www.youtube.com/watch?v=e8rKFp-9ucY ხევსურს რა უნდა მეტი] და [https://www.youtube.com/watch?v=u3nxXTY66gs ჯვარული.]''
თენგიზ გელოვანს მის სიცოცხლეში პატივი ერგო [[ჰამლეტ გონაშვილი|ჰამლეტ გონაშვილთან]] ერთად, ერთ გუნდში სიმღერისა. გარდაცვალებამდე რამდენიმე წლით ადრე, ანდერძად ლექსი დაწერა და შვილებს უკანასკნელი სათხოვარი დაუტოვა:
''" მხოლოდ ერთს გთხოვთ, ჩემი თხოვნა იწამეთ''
''როცა მოვკვდე დამაყარეთ თიანეთის მიწა მე... "''
'''''ივრის პირელი'''''
თენგიზ გელოვანს ორი შვილი, როდამი და თეიმურაზი დარჩა.
8l2l4g6piu30lmw3ayqd3bfv21yljix
აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
0
536313
4399153
4399134
2022-07-27T13:26:14Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები= * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ცამოყალიბება)<ref>{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}</ref>
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)<ref>{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}</ref><ref>{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...] [Image of Order No. 35] |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი=
|რაოდენობა=
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:SpecialForces Badge.svg|20px]] [[1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]<br />[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]<br />[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმუ პროფესიონალები,<ref>{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}</ref> ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირლები<ref>{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}</ref>
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=<span class="legend-color" style="background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;"> </span> ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]<br />[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]<br />[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]<ref>{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}</ref>|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწვეტა]]<ref>{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}</ref>}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
<!-- მეთაურები -->
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]<ref>{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}</ref><br>[[უილიამ იარბორო]]<ref>{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}</ref><br>[[სტენლი მაკქრისტალი]]<ref>{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}</ref>
<!-- განმასხვავებელი ნიშნები -->
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
<!-- თვითმფრინავი -->
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}
'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].<ref>{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref>
მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.<ref>{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022</ins> |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022</ins> |access-date=2022-03-24 |website=MSN<ins> |publisher=FOX News</ins> |language=en-US}}</ref>
სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივინდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზირდნენ ამ მეორად მისიებში.<ref name="JP3-05">{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center}}</ref> სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.<ref name="USASOC">{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}</ref> მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი<ref name="Waller">{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}</ref> და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.<ref name="FM3-05">{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}</ref><ref name="FM3-05-102">{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}</ref><ref name="JP3-05-5">{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff}}</ref><ref name="pbs frontline">{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}</ref>
როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.<ref>{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C.}}</ref> CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],<<ref>{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}</ref> და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].<ref name="haney">{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}</ref><ref name="60 minutes">{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}</ref>
== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური დოსტუმი ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]
არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.<ref>{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}</ref> მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.<ref>{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომელის მიხედითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად [[პარტიზანული ომი|კონტრპარტიზანული]] მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.<ref>{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe | Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}</ref>
სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონალურ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.<<ref>{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}</ref> როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონალურ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.<ref>{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}</ref><ref>{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}</ref><ref>{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}</ref>
SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და გაერთიანებული შტაბის უფროსი.<ref>{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}</ref>
== ისტორია ==
{{Listen
| image = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title = სპციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]
სპეცრაზმი საღავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.
[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.<ref name="usasf hist">{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013}}</ref><ref>{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.<ref>Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri</ref>
1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 სპეცდანიშნულების ჯგუფი (საჰაერო სადესანტო) პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.<ref name="usasf hist"/>
1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.
სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.<ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}</ref>
== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
<div class="center">[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''<big>1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა</big>'''</div>
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]
=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ს მე-7 SFG(A)-ს წევრებს აშშ-ს წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]
1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.<ref>{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}</ref> მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემემტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.
XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონალური ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონალური პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის<ref name="USASFC">{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.
2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.<ref name="arsof 2022">{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}</ref>
<gallery>
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ლი SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A) (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
</gallery>სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ს, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ს ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალეონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG(A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG(A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალეონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ავღანეთში,როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშრად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამღამად 5SFG(A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსპეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებენ ავღანეთში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) პრიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style="background:#efefef;"
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}
=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალესა და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟნატი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპევრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა.
=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაჰარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდუ განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით.
ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.<ref>{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}</ref> XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი.
შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო სადესანტო სკოლაში:
* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.<ref>{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}</ref>
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).
=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).<ref name="shooters thinkers">{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}</ref><ref>{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}</ref> თითოეული ODA სპეციალიზირებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ლი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.
ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის.
== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:
:* იყავი 20-36 წლის<ref>{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}</ref>
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50 მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის
== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.<ref name="pbs frontline"/>
== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==
* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}</ref>
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)<ref>{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი
== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==
=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.<ref name=":1">{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}</ref>
მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება<ref>{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}</ref> (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად<ref>{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}</ref>). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.<ref name="Black-beret">{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}</ref>
1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროუს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“<ref name=":1" />
ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.<ref name="JFKSF">{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}</ref>
კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.<ref name="JFKSF" /> ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.<ref name="JFKSF" />
=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]
ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 1 1/8 ინჩი (2.86 სმ) სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.<ref name="SF DUI" />
=== სამხრო განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო სადენასტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრო განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრო განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, აარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]
აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრო განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].<ref name="SSI">{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,<ref name="Airborne Command SSI">{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref> როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.<ref name="SSI" />
=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებული ნაჭერი 8.26 სმ სიგრძითა და 1.75 სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79 სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრო ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59 სმ-ია სიმაღლეში და 3,97 სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64 სმ სიმაღლეში და 2.54 სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.<ref name="TIOH Tab">{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref><ref name="AR600-8-22">{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}</ref><ref>{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}</ref>
ჯილდოს კვალიფიკაცია:<ref name="TIOH Tab" /><ref name="AR600-8-22" />
* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიულად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S", 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.
=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.
1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).
ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშპრებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.
=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში.
== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]
მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას</a> M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.
აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.<ref>{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}</ref>
==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაქაში]], [[სირია|სირიაში]]]]
მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოსაყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.<ref>{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}</ref>
=== პისტოლეტები ===
* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელეი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)
=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===
* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)<ref>{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}</ref>
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)
=== შაშხანები/კარაბინები ===
* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I & II & URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H
=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]
[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]
* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100<ref>{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}</ref>
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19
=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკოტინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014
=== სნაიპერული იარაღის სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული თოფი
=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]
=== სხვები ===
* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმტყორცნები
== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).<ref name="shooters thinkers"/> მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.<ref>{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}</ref>
== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]
ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.
ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.<ref>{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}</ref>
შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიანმ როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]
rq28keo9ktbnlnfm2aghzz02epuq766
4399200
4399153
2022-07-27T15:50:51Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები= * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)<ref>{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}</ref>
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)<ref>{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}</ref><ref>{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...] [Image of Order No. 35] |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი=
|რაოდენობა=
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]<br />[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,<ref>{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}</ref> ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები<ref>{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}</ref>
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=<span class="legend-color" style="background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;"> </span> ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]<br />[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]<br />[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]<ref>{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}</ref>|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]<ref>{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}</ref>}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
<!-- მეთაურები -->
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]<ref>{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}</ref><br>[[უილიამ იარბორო]]<ref>{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}</ref><br>[[სტენლი მაკქრისტალი]]<ref>{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}</ref>
<!-- განმასხვავებელი ნიშნები -->
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
<!-- თვითმფრინავი -->
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}
'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].<ref>{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref>
მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.<ref>{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022</ins> |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022</ins> |access-date=2022-03-24 |website=MSN<ins> |publisher=FOX News</ins> |language=en-US}}</ref>
სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.<ref name="JP3-05">{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center}}</ref> სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.<ref name="USASOC">{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}</ref> მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი<ref name="Waller">{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}</ref> და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.<ref name="FM3-05">{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}</ref><ref name="FM3-05-102">{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}</ref><ref name="JP3-05-5">{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff}}</ref><ref name="pbs frontline">{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}</ref>
როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.<ref>{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C.}}</ref> CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],<<ref>{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}</ref> და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].<ref name="haney">{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}</ref><ref name="60 minutes">{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}</ref>
== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]
არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.<ref>{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}</ref> მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.<ref>{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.<ref>{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe | Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}</ref>
სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.<ref>{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}</ref> როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.<ref>{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}</ref><ref>{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}</ref><ref>{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}</ref>
SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და გაერთიანებული შტაბის უფროსი.<ref>{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}</ref>
== ისტორია ==
{{Listen
| image = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]
სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.
[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.<ref name="usasf hist">{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013}}</ref><ref>{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.<ref>Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri</ref>
1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 სპეცდანიშნულების ჯგუფი (საჰაერო სადესანტო) პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.<ref name="usasf hist"/>
1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.
სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.<ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}</ref>
== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
<div class="center">[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''<big>1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა</big>'''</div>
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]
=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ს მე-7 SFG(A)-ს წევრებს აშშ-ს წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]
1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.<ref>{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}</ref> მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.
XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის<ref name="USASFC">{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.
2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.<ref name="arsof 2022">{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}</ref>
<gallery>
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ლი SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A) (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
</gallery>სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ს, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ს ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG(A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG(A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ავღანეთში,როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG(A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებენ ავღანეთში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style="background:#efefef;"
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}
=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა.
=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით.
ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.<ref>{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}</ref> XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი.
შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო სადესანტო სკოლაში:
* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.<ref>{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}</ref>
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).
=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).<ref name="shooters thinkers">{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}</ref><ref>{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}</ref> თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ლი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.
ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის.
== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:
:* იყავი 20-36 წლის<ref>{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}</ref>
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50 მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის
== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.<ref name="pbs frontline"/>
== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==
* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}</ref>
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)<ref>{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი
== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==
=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.<ref name=":1">{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}</ref>
მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება<ref>{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}</ref> (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად<ref>{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}</ref>). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.<ref name="Black-beret">{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}</ref>
1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“<ref name=":1" />
ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.<ref name="JFKSF">{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}</ref>
კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.<ref name="JFKSF" /> ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.<ref name="JFKSF" />
=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]
ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86 სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.<ref name="SF DUI" />
=== სამხრე განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]
აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].<ref name="SSI">{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,<ref name="Airborne Command SSI">{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref> როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.<ref name="SSI" />
=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26 სმ სიგრძითა და 1.75 სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79 სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59 სმ-ია სიმაღლეში და 3,97 სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64 სმ სიმაღლეში და 2.54 სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.<ref name="TIOH Tab">{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref><ref name="AR600-8-22">{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}</ref><ref>{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}</ref>
ჯილდოს კვალიფიკაცია:<ref name="TIOH Tab" /><ref name="AR600-8-22" />
* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.
=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.
1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).
ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.
=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში.
== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]
მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას</a> M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.
აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.<ref>{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}</ref>
==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]
მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.<ref>{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}</ref>
=== პისტოლეტები ===
* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)
=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===
* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)<ref>{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}</ref>
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)
=== შაშხანები/კარაბინები ===
* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I & II & URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H
=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]
[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]
* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100<ref>{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}</ref>
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19
=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014
=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა
=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]
=== სხვები ===
* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები
== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).<ref name="shooters thinkers"/> მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.<ref>{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}</ref>
== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]
ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.
ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.<ref>{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}</ref>
შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]
oc94x034vqbz7wq689ubre7fzv61ibp
4399655
4399200
2022-07-28T09:19:21Z
ზურა6446
102258
wikitext
text/x-wiki
{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები= * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)<ref>{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}</ref>
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)<ref>{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}</ref><ref>{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...] [Image of Order No. 35] |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი=
|რაოდენობა=
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]<br />[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,<ref>{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}</ref> ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები<ref>{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}</ref>
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=<span class="legend-color" style="background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;"> </span> ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]<br />[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]<br />[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]<ref>{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}</ref>|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]<ref>{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}</ref>}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
<!-- მეთაურები -->
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]<ref>{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}</ref><br>[[უილიამ იარბორო]]<ref>{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}</ref><br>[[სტენლი მაკქრისტალი]]<ref>{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}</ref>
<!-- განმასხვავებელი ნიშნები -->
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
<!-- თვითმფრინავი -->
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}
'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].<ref>{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref>
მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.<ref>{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022</ins> |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022</ins> |access-date=2022-03-24 |website=MSN<ins> |publisher=FOX News</ins> |language=en-US}}</ref>
სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.<ref name="JP3-05">{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center}}</ref> სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.<ref name="USASOC">{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}</ref> მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი<ref name="Waller">{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}</ref> და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.<ref name="FM3-05">{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}</ref><ref name="FM3-05-102">{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}</ref><ref name="JP3-05-5">{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff}}</ref><ref name="pbs frontline">{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}</ref>
როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.<ref>{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C.}}</ref> CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],<<ref>{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}</ref> და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].<ref name="haney">{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}</ref><ref name="60 minutes">{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}</ref>
== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]
არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.<ref>{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}</ref> მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.<ref>{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.<ref>{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe | Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}</ref>
სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.<ref>{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}</ref> როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.<ref>{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}</ref><ref>{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}</ref><ref>{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}</ref>
SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და გაერთიანებული შტაბის უფროსი.<ref>{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}</ref>
== ისტორია ==
{{Listen
| image = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]
სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.
[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.<ref name="usasf hist">{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013}}</ref><ref>{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.<ref>Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri</ref>
1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 სპეცდანიშნულების ჯგუფი (საჰაერო სადესანტო) პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.<ref name="usasf hist"/>
1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.
სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.<ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}</ref>
== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
<div class="center">[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''<big>1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა</big>'''</div>
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]
=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ს მე-7 SFG (A)-ს წევრებს აშშ-ს წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]
1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.<ref>{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}</ref> მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.
XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის<ref name="USASFC">{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.
2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.<ref name="arsof 2022">{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}</ref>
<gallery>
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ლი SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა (A)
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A) ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A) (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
</gallery>სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ს, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ს ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG (A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ავღანეთში,როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებენ ავღანეთში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style="background:#efefef;"
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}
=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა.
=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით.
ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.<ref>{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}</ref> XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი.
შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო სადესანტო სკოლაში:
* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.<ref>{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}</ref>
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).
=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).<ref name="shooters thinkers">{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}</ref><ref>{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}</ref> თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ლი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.
ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის.
== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:
:* იყავი 20-36 წლის<ref>{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}</ref>
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50 მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის
== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.<ref name="pbs frontline"/>
== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==
* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}</ref>
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)<ref>{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი
== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==
=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.<ref name=":1">{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}</ref>
მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება<ref>{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}</ref> (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად<ref>{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}</ref>). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.<ref name="Black-beret">{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}</ref>
1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“<ref name=":1" />
ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.<ref name="JFKSF">{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}</ref>
კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.<ref name="JFKSF" /> ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.<ref name="JFKSF" />
=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]
ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86 სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.<ref name="SF DUI" />
=== სამხრე განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]
აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].<ref name="SSI">{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,<ref name="Airborne Command SSI">{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref> როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.<ref name="SSI" />
=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26 სმ სიგრძითა და 1.75 სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79 სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59 სმ-ია სიმაღლეში და 3,97 სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64 სმ სიმაღლეში და 2.54 სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.<ref name="TIOH Tab">{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref><ref name="AR600-8-22">{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}</ref><ref>{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}</ref>
ჯილდოს კვალიფიკაცია:<ref name="TIOH Tab" /><ref name="AR600-8-22" />
* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.
=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.
1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).
ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.
=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში.
== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]
მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას</a> M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.
აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.<ref>{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}</ref>
==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]
მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.<ref>{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}</ref>
=== პისტოლეტები ===
* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)
=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===
* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)<ref>{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}</ref>
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)
=== შაშხანები/კარაბინები ===
* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I & II & URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H
=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]
[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]
* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100<ref>{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}</ref>
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19
=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014
=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა
=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]
=== სხვები ===
* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები
== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).<ref name="shooters thinkers"/> მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.<ref>{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}</ref>
== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]
ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.
ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.<ref>{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}</ref>
შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]
exb51i817bkw2y2939j6za2u7kx96y5
4399659
4399655
2022-07-28T09:21:39Z
ზურა6446
102258
/* სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) */
wikitext
text/x-wiki
{{გადამისამართება|მწვანე ბერეტები}}
{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი= ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები
|სურათი=[[File:USA - Special Forces Branch Insignia.png|300px]]
|წარწერა=არმიის სპეცდანიშნულების ძალების განშტოების განმასხვავებელი ნიშანი
|თარიღები= * 19 ივნისი, 1952 (მე-10 ჯგუფის ჩამოყალიბება)<ref>{{Cite web |last=Venhuizen |first=Harm |date=14 July 2020 |title=How the Green Berets got their name |url=https://www.armytimes.com/off-duty/2020/07/14/how-the-green-berets-got-their-name/ |access-date=10 June 2022 |website=[[Army Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=History of the Special Forces |url=https://www.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200428122204/https://m.goarmy.com/special-forces/sf-history.m.html |archive-date=28 April 2020 |access-date=9 June 2022 |publisher=GoArmy}}</ref>
* 9 აპრილი, 1987 (სპეცრაზმის ოფიციალური დაბადების დღე)<ref>{{Cite web |title=Army Birthdays: Branch Birthdays |url=https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614163612/https://history.army.mil/html/faq/branches.html |archive-date=14 June 2022 |access-date=9 June 2022 |publisher=[[United States Army Center of Military History]]}}</ref><ref>{{Cite tweet |author=1st Special Forces Command |user=1st_SF_Command |number=1380467186393812993 |date=9 April 2021 |title=#OTD in 1987, the #SpecialForces branch was officially established as a basic branch of the Army by General Order Number 35. By establishing SF as a branch, the Army better standardized and professionalized the Green Berets.[...] [Image of Order No. 35] |url=https://twitter.com/1st_SF_Command/status/1380467186393812993/photo/1 |access-date=9 June 2022}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=General Orders No. 35: Army Special Forces Branch |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=30 May 2022 |publisher=Headquarters Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
|ქვეყანა= {{დროშა|ამერიკის შეერთებული შტატები}}
|allegiance=
|შემადგენლობა= {{army|აშშ}}
|ტიპი= [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]]
|როლი=
|რაოდენობა=
|სამეთაურო სტრუქტურა=[[File:United States Army Special Operations Command DUI.png|20px]] [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]<br />[[File:United States Special Operations Command Insignia.svg|20px]] [[აშშ-ის სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა]]
|გარნიზონი= ფორტ ბრაგი, ჩრდილოეთ კაროლინა
|garrison_label=შტაბ-ბინა
|მეტსახელი=მწვანე ბერეტები, ჩუმი პროფესიონალები,<ref>{{Cite news |last=Stanton |first=Doug |date=24 June 2009 |title=The Quiet Professionals: The Untold Story of U.S. Special Forces in Afghanistan |work=Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120801091720/http://www.huffingtonpost.com/doug-stanton/the-quiet-professionals-t_b_219737.html |archive-date=1 August 2012}}</ref> ჯარისკაც-დიპლომატები, გველიჭამიები, წვერიანი ნაძირალები<ref>{{Cite news |last=Gentile |first=Carmen |date=9 November 2011 |title=In Afghanistan, special units do the dirty work |work=[[USA Today]] |url=https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-url=https://web.archive.org/web/20111213143501/https://www.usatoday.com/news/world/afghanistan/story/2011-11-09/special-forces-key-in-afghanistan/51145690/1?csp=34news |archive-date=13 December 2011}}</ref>
|patron=
|დევიზი={{lang-la|De Oppresso Liber}}
|ფერები=<span class="legend-color" style="background-color:#1B4D3E; border:1px solid #AAAAAA;"> </span> ჭაობისფერი
|colors_label=ბერეტის ფერი
|მარშიმარში=„[[The Ballad of the Green Berets]]“
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები={{unbulleted list|[[კორეის ომი]]|[[ცივი ომი]]|[[ლაოსის სამოქალაქო ომი]]|[[დომინიკის სამოქალაქო ომი]]|[[ვიეტნამის ომი]]|[[ელ-სალვადორის სამოქალაქო ომი]]|[[გრენადაში შეჭრა|ოპერაცია გადაუდებელი რისხვა]]|[[პანამაში შეჭრა|ოპერაცია სამართლიანი მიზეზი]]|[[სპარსეთის ყურის ომი]]|[[სომალის სამოქალაქო ომი]]<br />[[ოპერაცია იმედის აღდგენა]]|[[ოპერაცია დემოკრატიის მხარდაჭერა]]|[[ბოსნიის ომი]]|[[კოსოვოს ომი]]|[[აღმოსავლეთ ტიმორის კრიზისი]]|[[ომი ტერორიზმის წინააღმდეგ]]<br />[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება]]|[[ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლება—აფრიკის რქა]]|[[ერაყის ომი]]|[[ომი ჩრდილო-დასავლეთ პაკისტანში]]|[[ოპერაცია იუპიტერის ფარი]]|[[ოპერაცია თანდაყოლილი გადაჭრა]]|[[ავღანეთის ომი (2001–დღემდე)|ოპერაცია თავისუფლების სენტინელი]]|[[ბატონის წინააღმდეგობის არმიის აჯანყება]]<ref>{{Cite news |last=William Bishop |first=Mac |date=6 March 2017 |title=Inside the Green Berets' Hunt for Wanted Warlord Joseph Kony |publisher=NBC News |url=https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605092645/https://www.nbcnews.com/news/world/inside-green-berets-hunt-warlord-joseph-kony-n726076 |archive-date=5 June 2022}}</ref>|[[ოპერაცია ატლანტიკური გადაწყვეტა]]<ref>{{Cite web |last=Robles |first=Nelson |date=29 March 2017 |title=Special Operations Troops From 15 Countries Conduct Allied Spirit VI |url=https://www.defense.gov/News/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi |archive-url=https://web.archive.org/web/20220719195229/https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/1134047/special-operations-troops-from-15-countries-conduct-allied-spirit-vi/ |archive-date=2022-07-19 |publisher=Department of Defence}}</ref>}}
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
<!-- მეთაურები -->
|მეთაური1=[[გენერალ-მაიორი]] [[რიჩარდ ანგლი]]
|commander1_label=მეთაური
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=მეთაური
|ცნობილი მეთაურები=[[აარონ ბანკი]]<ref>{{Cite web |title=აარონ ბანკი |url=https://www.britannica.com/biography/Aaron-Bank}}</ref><br>[[უილიამ იარბორო]]<ref>{{Cite web |title=უილიამ იარბორო |url=https://www.britannica.com/biography/William-Yarborough}}</ref><br>[[სტენლი მაკქრისტალი]]<ref>{{Cite web |title=სტენლი მაკქრისტალი |url=https://www.britannica.com/biography/Stanley-McChrystal}}</ref>
<!-- განმასხვავებელი ნიშნები -->
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
<!-- თვითმფრინავი -->
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}
'''ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის სპეცდანიშნულების ძალები (SF)''' ან '''1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა''', პოპულარულ მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაში ცნობილი, როგორც '''მწვანე ბერეტები''' — ამერიკის შეერთებული შტატების არმიის [[სპეციალური ოპერაციების ძალები|სპეციალური ოპერაციების ძალა]].<ref>{{Cite web |last=Goldberg |first=Maren |date=n.d. |title=Green Berets: United States military |url=https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628062153/https://www.britannica.com/topic/Green-Berets |archive-date=28 June 2022 |access-date=9 June 2022 |website=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref>
მწვანე ბერეტები მიმართულია ცხრა დოქტრინისაკენ: პარტიზანული ომი და დივერსიები, საგარეო საერთო თავდაცვა, პირდაპირი მოქმედება, ანტიპარტიზანული ომი, სპეციალური დაზვერვა, ტერორიზმის საწინააღმდეგო ოპერაციები, საინფორმაციო ომი, [[მასობრივი განადგურების იარაღი|მასობრივი განადგურების იარაღის გავრცელება]], კონტრპროლიფიკაცია და უშიშროების ძალების დახმარება. ქვედანაყოფი ხაზს უსვამს ენობრივ, კულტურულ და სასწავლო უნარებს უცხოურ ჯარებთან მუშაობისას; ახალწვეულებს მოეთხოვებათ უცხო ენის სწავლა, როგორც მათი წვრთნის ნაწილი და უნდა შეინარჩუნონ ცოდნა იმ რეგიონების პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული სირთულეების შესახებ, სადაც ისინი არიან განლაგებული.<ref>{{Cite web|last=Lee |first=Michael |date=24 March 2022</ins> |title=The US Army's Green Berets quietly helped tilt the battlefield a little bit more toward Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220601160941/https://www.msn.com/en-us/news/world/the-us-army-s-green-berets-quietly-helped-tilt-the-battlefield-a-little-bit-more-toward-ukraine/ar-AAVqQfJ|archive-date=1 June 2022</ins> |access-date=2022-03-24 |website=MSN<ins> |publisher=FOX News</ins> |language=en-US}}</ref>
სპეციალური ძალების სხვა მისიები, რომლებიც ცნობილია როგორც მეორადი მისიები, მოიცავს საბრძოლო ძებნა-გადარჩენას (CSAR), ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლას, მძევლების გადარჩენას, ჰუმანიტარულ დახმარებას, განაღმვით ოპერაცოებს, სამშვიდობო მისიებს და ინდივიდუალურ სამიზნეებზე ნადირობას. შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობის (USSOCOM) ან აშშ-ის მთავრობის სხვა აქტივობების სხვა კომპონენტები ასევე შეიძლება სპეციალიზდნენ ამ მეორად მისიებში.<ref name="JP3-05">{{Cite web |author=[[Joint Chiefs of Staff]] |date=17 December 2003 |title=Joint Publication 3-05: Doctrine for Joint Special Operations |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094505/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=27 April 2008 |website=Defense Technical Information Center}}</ref> სპეცრაზმი ამ მისიებს შვიდი გეოგრაფიულად ორიენტირებული ჯგუფის მეშვეობით ახორციელებს.<ref name="USASOC">{{Cite web |title=USASOC Headquarters Fact Sheet |url=http://www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014195807/www.soc.mil/USASOCHQ/USASOCHQFactSheet.html |archive-date=14 October 2013 |url-status=dead |publisher=[[United States Army Special Operations Command]] |access-date=10 June 2022}}</ref> მათი ბევრი ოპერატიული ტექნიკა კლასიფიცირებულია, მაგრამ ზოგიერთი არამხატვრული ნაშრომი<ref name="Waller">{{Cite book |last=Waller |first=Douglas C. |url=https://www.worldcat.org/oclc/32941898 |title=The Commandos : The Inside Story of America's Secret Soldiers |date=1995 |publisher=Dell Publishing |isbn=978-0440220466 |location=New York |oclc=32941898}}</ref> და დოქტრინული სახელმძღვანელო ხელმისაწვდომია.<ref name="FM3-05">{{Cite book |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05.pdf |title=FM 3-05: Army Special Operations Forces |date=September 2006 |publisher=U.S. Department of the Army |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403104327/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05.pdf |archive-date=3 April 2022}}</ref><ref name="FM3-05-102">{{Cite web |date=July 2001 |title=FM 3-05.102 Army Special Forces Intelligence |url=https://fas.org/irp/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220412231526/https://irp.fas.org/doddir/army/fm3-05-102.pdf |archive-date=12 April 2022 |website=Federation of American Scientists |publisher=Department of the Army}}</ref><ref name="JP3-05-5">{{Cite web |year=1993 |title=Joint Publication 3-05.5: Special Operations Targeting and Mission Planning Procedures |url=http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20000817094529/http://www.dtic.mil/doctrine/jel/new_pubs/jp3_05_5.pdf |archive-date=17 August 2000 |access-date=13 November 2007 |website=Defense Technical Information Center |publisher=Joint Chiefs of Staff}}</ref><ref name="pbs frontline">{{Cite AV media |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/ground/specialforces.html |title=Campaign Against Terror |date=8 September 2002 |series=Frontline |archive-url=https://web.archive.org/web/20220203155513/https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/campaign/interviews/franks.html |archive-date=3 February 2022 |website=[[PBS]] |section=Interview U.S. Army General Tommy Franks}}</ref>
როგორც სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფები, სპეციალური ძალები სულაც არ ექვემდებარებიან ამ ქვეყნების სახმელეთო მეთაურებს. ამის ნაცვლად, [[საომარ მოქმედებათა თეატრი|თეატრში]] ყოფნისას, SF-ის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ უშუალოდ ემსახურონ გეოგრაფიულ საბრძოლო სარდლობას, USSOCOM-ს ან სხვა სარდლობის ორგანოებს. [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] (CIA) უაღრესად გასაიდუმლოებული სპეციალური აქტივობების ცენტრი,{{efn|ძველად ცნობილი, როგორც სპეციალური აქტივობების დივიზია}} და უფრო კონკრეტულად მისი სპეციალური ოპერაციების ჯგუფი (SOG), რეკრუტებს აშშ-ის არმიის სპეციალური ძალებიდან იყვანს.<ref>{{Cite web |last=Waller |first=Douglas |date=3 February 2003 |title=The CIA's Secret Army |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0%2C9171%2C1004145-3%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209185439/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1004145-3,00.html |archive-date=9 December 2007 |website=Time magazine |location=Washington, D.C.}}</ref> CIA–არმიის სპეციალური ძალების ერთობლივი ოპერაციები უბრუნდებოდა MACV-SOG განყოფილებას [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის დროს]],<<ref>{{Cite book |last=Plaster |first=John L. |author-link=John Plaster |url=https://www.worldcat.org/oclc/39543945 |title=SOG : The Secret Wars of America's Commandos in Vietnam |date=1998 |publisher=Berkley Books |year=1998 |isbn=978-0451195081 |location=New York |oclc=39543945}}</ref> და, როგორც ჩანს, ასე იყო [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის ომის დროსაც]].<ref name="haney">{{Cite book |last=Haney |first=Eric L. |author-link=Eric L. Haney |title=[[Inside Delta Force]] |publisher=Delacorte Press |year=2002 |isbn=978-0385336031 |location=New York |oclc=57373772}}</ref><ref name="60 minutes">{{Cite episode |title=Elite Officer Recalls Bin Laden Hunt |url=https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ |series=[[60 Minutes]] |last=Pelley |first=Scott |author-link=Scott Pelley |network=[[CBS News]] |date=2 October 2008 |transcript=Archived |transcript-url=https://web.archive.org/web/20220713030348/https://www.cbsnews.com/news/elite-officer-recalls-bin-laden-hunt/ }}</ref>
== დავალება ==
[[ფაილი:US_soldiers_on_horseback_2001_Afghanistan.jpg|მარცხნივ|მინი| ''სპეცდანიშნულების რაზმი დაშნის'' ჯარისკაცები და მეთაური [[აბდულ-რაშიდ დუსტუმი|დუსტუმი]] ცხენზე ამხედრებული [[დარი-ა-სუფის ხეობა|დარი-ა-სუფის ხეობაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2001 წლის ოქტომბერში.]]
არმიის სპეცდანიშნულების რაზმის პირველადი დავალებაა ოკუპირებულ ქვეყანაში არატრადიციული ომის (UW) ძალების, ან ფარული პარტიზანული ძალების მომზადება და ხელმძღვანელობა.<ref>{{Cite web |title=Primary Special Forces Missions |url=https://www.goarmy.com/special-forces/primary-missions.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220705095136/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/specialty-careers/special-ops/special-forces.html |archive-date=5 July 2022 |access-date=2018-09-25 |publisher=Go Army}}</ref> მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი იყო პირველი SF ქვედანაყოფი, რომელიც აპირებდა გაეწვრთნა და წარემართა UW ძალები მტრის ხაზების უკან, [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] შეჭრის შემთხვევაში დასავლეთ ევროპაში.<ref>{{Cite web |title=10th SFG (A) History |url=https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220321162650/https://www.soc.mil/USASFC/Groups/10th/history.html |archive-date=21 March 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> როდესაც აშშ ჩაერთო ინდოჩინეთის ომებში, გაირკვა, რომ პარტიზანების ხელმძღვანელობისთვის გაწვრთნილ სპეციალისტებს ასევე შეეძლოთ დაეხმარებოდნენ მტრული პარტიზანებისგან თავდაცვაში სხვა ძალებს, ამიტომ SF-მა შეიძინა საგარეო შიდა თავდაცვის (FID) დამატებითი დავალება, რომლის მიხედვითაც მუშაობენ მასპინძელი ქვეყნების (HN) ძალებთან ერთად კონტრპარტიზანული მოქმედებების არაპირდაპირი მხარდაჭერისთვის, საბრძოლო მითითებებიდან და ბრძანებებიდან არაპირდაპირ მხარდაჭერამდე.<ref>{{Cite web |last=Wertz |first=Anthony |last2=Gallagher |first2=Stuart |date=18 April 2021 |title=Rethinking Army Special Operation Forces-Department of State Partnership in Europe | Small Wars Journal |url=https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729064837/https://smallwarsjournal.com/index.php/jrnl/art/rethinking-army-special-operation-forces-department-state-partnership-europe |archive-date=29 July 2021 |website=Small Wars Journal}}</ref>
სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი კვალიფიცირდება როგორც მოწინავე სამხედრო უნარებში, ისინი ასევე სპეციალისტები არიან მსოფლიოს განსაზღვრული ნაწილების რეგიონულ ენებსა და კულტურებში. მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ყველაზე მეტად არიან ცნობილი თავიანთი პარტიზანული საომარი შესაძლებლობებით, ისინი ასევე ასრულებენ სხვა მისიებს, რომლებიც მოიცავს პირდაპირი მოქმედების რეიდებს, სამშვიდობო ოპერაციებს, კონტრპროლიიფკაციას, ნარკოტიკების საწინააღმდეგო საკონსულტაციო როლებს და სხვა სტრატეგიული მისიებს.<ref>{{Cite book |last=Maurer |first=Kevin |title=Gentlemen Bastards: On the Ground in Afghanistan with America's Elite Special Forces |publisher=Berkley Books |year=2013 |isbn=9780425252697 |location=New York |page=15}}</ref> როგორც სტრატეგიული რესურსები, ისინი ანგარიშს უწევენ ან USSOCOM-ს ან რეგიონულ ერთიან საბრძოლო სარდლობას. მათი პირდაპირი ქმედებით შესაძლებლობების გასაძლიერებლად, შეიქმნა სპეციალური დანაყოფები სპეცოპერაციების პირდაპირი მოქმედების მხარეზე. თავდაპირველად ცნობილია, როგორც მეთაურის ექსპტემალური სიტუაციების ძალები (CIF), შემდეგ კრიზისზე რეაგირების ძალები (CRF), ისინი ახლა ჩაანაცვლეს ძლიერი სამიზნის დამარცხების (HTD) კომპანიებმა.<ref>{{Cite news |last=Scarborough |first=Rowan |date=23 January 2013 |title=Africa's Fast-Reaction Force Ready to Go from Colorado |work=[[The Washington Times]] |url=http://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |access-date=2014-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417181644/https://www.washingtontimes.com/news/2013/jan/23/africas-fast-reaction-force-ready-to-go-from-color/ |archive-date=17 April 2021}}</ref><ref>{{Cite news |last=Trevithick |first=Joseph |date=2 December 2020 |title=The Army is Training Specialized Companies of Green Berets to Crack Hard Targets |work=The WarZone |url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |access-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201203001827/https://www.thedrive.com/the-war-zone/37923/the-army-is-training-specialized-companies-of-green-berets-to-crack-hard-targets |archive-date=2 December 2020}}</ref><ref>{{Cite news |last=Atlamazoglou |first=Stavros |date=4 March 2020 |title=The Army 1st Special Forces Command disbands elite Crisis Response Forces |work=SOFREP |url=https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605172547/https://sofrep.com/news/exclusive-army-special-forces-command-disbands-elite-units/ |archive-date=5 June 2022}}</ref>
SF გუნდის წევრები მჭიდროდ მუშაობენ ერთმანეთთან და ეყრდნობიან ერთმანეთს იზოლირებულ გარემოებებში ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, როგორც გაფართოებული განლაგების დროს, ასევე გარნიზონში. ამის გამო მათ უვითარდებათ კლანური ურთიერთობები და ხანგრძლივი პირადი კავშირები. SF უნტეროფიცრები (NCO) ხშირად ატარებენ მთელ თავიანთ კარიერას სპეცრაზმში, როტაციაში არიან დავალებათა რაზმებში, უმაღლესი შტაბის ბილეტებში, მოკავშირე პოზიციებზე და ინსტრუქტორებად აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრსა და სკოლაში (USAJFKSWCS). შემდეგ მათ მოეთხოვებათ გადავიდნენ საშტატო პოზიციებზე ან უმაღლესი სამეთაურო ეშელონებში. USSOCOM-ის შექმნით, SF-ის მეთაურები ამაღლდნენ აშშ-ს არმიის სარდლობის უმაღლეს რანკებამდე, მათ შორის USSOCOM-ის, არმიის შტაბის უფროსი და გაერთიანებული შტაბის უფროსი.<ref>{{Cite web |title=Hugh Shelton |url=http://hughshelton.com/index-3.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220205220211/http://hughshelton.com/index-3.html |archive-date=5 February 2022 |website=Hugh Shelton}}</ref>
== ისტორია ==
{{Listen
| image = [[File:Video Camera Icon.png|50px]]
| help = no
| filename = US Army-The Big Picture-Phantom Fighters-circa 1959.ogv
| title = აშშ-ის არმია ამჟღავნებს სპეცდანიშნულების ძალების არსებობას ევროპაში, დაახლოებით 1959 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
{{Listen
| help = no
| filename= Special Operations Forces (1984).webm
| title = სპეციალური ოპერაციების განხილვა, დაახლოებით 1884 წელი
| pos = მარჯვნივ
}}
[[ფაილი:ODA525.jpg|მინი| ODA 525 გუნდის სურათი გადაღებულია ერაყში ინფილტრაციამდე ცოტა ხნით ადრე, 1991 წლის თებერვალი]]
სპეცრაზმი სათავეს იღებს, როგორც არმიის არატრადიციული ომის მთავარი მომხრე სპეციალურად შექმნილი სპეცოპერაციების ქვედანაყოფებიდან, როგორებიცაა: ალამოს სკაუტები, ფილიპინელი პარტიზანები, პირველი სპეცსამსახურის ძალები და სტრატეგიული სერვისების ოფისის (OSS) ოპერატიული ჯგუფები (OGs). მიუხედავად იმისა, რომ OSS არ იყო არმიის ორგანიზაცია, ბევრი არმიის პერსონალი დაინიშნა OSS-ში და მოგვიანებით გამოიყენეს თავიანთი გამოცდილება სპეციალური ძალების ჩამოყალიბებაზე გავლენის მოხდენის მიზნით.
[[კორეის ომი|კორეის ომის]] დროს, ისეთი პირები, როგორიცაა ფილიპინელი პარტიზანების ყოფილი მეთაურებმა, პოლკოვნიკი ვენდელ ფერტიგი და ვიცე-პოლკოვნიკი რასელ ვოლკმანი, გამოიყენეს თავიანთი ომისდროინდელი გამოცდილება არატრადიციული ომის შესახებ დოქტრინის ჩამოსაყალიბებლად, რომელიც გახდა სპეციალური ძალების კვარცხლბეკი.<ref name="usasf hist">{{cite web|title=U.S. Army Special Forces Command (Airborne) History|url=http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|publisher=U S ARMY SPECIAL OPERATIONS COMMAND|access-date=2 March 2013|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130528154532/http://www.soc.mil/USASFC/USASFC%20History.html|archive-date=28 May 2013}}</ref><ref>{{Cite web |last=Volckmann |first=Russell W. |author-link=Russell W. Volckmann |date=October 1951 |title=FM 31-21 GUERRILLA WARFARE AND SPECIAL FORCES OPERATIONS |url=https://ciehub.info/ref/FM/31-21_1958.pdf |archive-url=https://ia800306.us.archive.org/28/items/milmanual-fm-31-21-guerilla-warfare-and-special-forces-operations/fm_31-21_guerilla_warfare_and_special_forces_operations_text.pdf |archive-date=19 September 2012 |publisher=Department of the Army |location=Washington, D.C.}}</ref>
1951 წელს გენერალ-მაიორმა რობერტ ა. მაკკლურმა აირჩია OSS-ის ყოფილი წევრი პოლკოვნიკი აარონ ბანკი პენტაგონში ფსიქოლოგიური ომის შტაბის სპეციალური ოპერაციების განყოფილების (OCPW) ოპერატიული ფილიალის უფროსად.<ref>Officer Efficiency Report, Bank, Aaron, 11 May 1952, Aaron Bank Service Record, National Military Personnel Records Center, St. Louis, Missouri</ref>
1952 წლის ივნისში შეიქმნა მე-10 სპეცდანიშნულების ჯგუფი (საჰაერო სადესანტო) პოლკოვნიკი აარონ ბანკის მეთაურობით, ფსიქოლოგიური ომის სკოლის დაარსებიდან მალევე, რომელიც საბოლოოდ გახდა დღევანდელი ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა. მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფი გაიყო, კადრები, რომლებმაც შეინარჩუნეს აღნიშვნა მე-10 სპეციალური დავალებათა ჯგუფი, განლაგდნენ ბად ტოლცში, გერმანიაში 1953 წლის სექტემბერში. ფორტ ბრეგში დარჩენილმა კადრებმა ჩამოაყალიბეს 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმი, რომელიც 1960 წლის მაისში განხორციელდა რეორგანიზაცია და შეიქმნა დღევანდელი მე-7 სპეციალური დავალებების ჯგუფად.<ref name="usasf hist"/>
1952 წელს დაარსების დღიდან სპეციალური ძალების ჯარისკაცები მოქმედებდნენ [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამში]], კამბოჯაში, ლაოსში, ჩრდილოეთ ვიეტნამში, გვატემალაში, ნიკარაგუაში, ელ სალვადორში, [[კოლუმბია|კოლუმბიაში]], პანამაში, ჰაიტიში, სომალიში, ბოსნიაში, კოსოვოში, [[სპარსეთის ყურის ომი (1990-1991)|ყურის 1-ელ ომში]], [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთში]], [[ერაყის ომი|ერაყში]], ფილიპინებში, [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიაში]], იემენში, ნიგერიასა და FID-ის როლში აღმოსავლეთ აფრიკაში.
სპეციალური ძალების ფილიალი შეიქმნა, როგორც შეერთებული შტატების არმიის ძირითადი ფილიალი 1987 წლის 9 აპრილს არმიის დეპარტამენტის გენერალური ბრძანებით No. 35.<ref>{{Cite web |date=19 June 1987 |title=Army General Order No. 35 |url=https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220605125521/https://history.army.mil/html/faq/branches/DA_GO_1987-35.pdf |archive-date=5 June 2022 |access-date=14 November 2019 |website=US Army Center of Military History}}</ref>
== ორგანიზაციული სტრუქტურა ==
<div class="center">[[File:US_Army_1st_Special_Forces_Command_Flash.png|48x48პქ]] '''<big>1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობა</big>'''</div>
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_Command_(Airborne)_Organization.png|ცენტრი|900x900პქ]]
=== სპეცდანიშნულების რაზმები (SFG) ===
[[ფაილი:Seven_Green_berets.jpg|მინი| ჯარისკაცები არმიის შვიდი სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან (გაითვალისწინეთ ბერეტის შვიდი განსხვავებული სიმბოლო) პრეზიდენტ ჯონ კენედის საფლავზე 2011 წლის ნოემბერში.]]
[[ფაილი:US_Army_160th_SOAR_deploy_7th_SFG_to_US_submarine.jpg|მინი| MH-60L-ს 160-ე SOAR-იდან გადაჰყავს ODA-ს მე-7 SFG (A)-ს წევრებს აშშ-ს წყალქვეშა ნავზე ერთობლივი წვრთნებისთვის.]]
1957 წელს ორ თავდაპირველ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (მე-10 და 77-ე) შეუერთდა 1-ელი, რომელიც დისლოცირებული იყო შორეულ აღმოსავლეთში. დამატებითი ჯგუფები შეიქმნა 1961 და 1962 წლებში მას შემდეგ, რაც პრეზიდენტი [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედი]] ეწვია სპეცრაზმს ფორტ რეგის 1961 წელს. 1961 წელს სარეზერვო კომპონენტებისთვის მოეწყო ცხრა ჯგუფი.<ref>{{Cite book |last=Tsouras |first=Peter |url=https://www.worldcat.org/oclc/29389884 |title=Changing Orders : The Evolution of the World's Armies, 1945 to the Present |date=1994 |publisher=Facts on file |year=1994 |isbn=978-0816031221 |location=New York |pages=91 |oclc=29389884}}</ref> მათ შორის იყვნენ მე-16 და მე-17 სპეცდანიშნულების რაზმები. თუმცა, მე-17 სპეციალური ძალების ჯგუფი, ეროვნული გვარდიის ფორმირება, ელემენტებით ვაშინგტონში, დაიშალა 1966 წლის 31 იანვარს.
XXI საუკუნის დასაწყისში სპეციალური ძალები იყოფა ხუთ აქტიურ ჯგუფად (AD) და არმიის ეროვნული გვარდიის ორ (ARNG) სპეცდანიშნულების რაზმად. თითოეულ სპეცდანიშნულების ჯგუფს (SFG) აქვს კონკრეტული რეგიონული ფოკუსი. ამ ჯგუფებში დანიშნული სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები გადიან ინტენსიურ ენობრივ და კულტურულ მომზადებას მათი რეგიონული პასუხისმგებლობის ზონის (AOR) ქვეყნებისთვის<ref name="USASFC">{{Cite web |title=United States Army Special Forces Command |url=https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220704222701/https://www.soc.mil/USASOCHQ/Public%20Affairs/FactSheet.html |archive-date=4 July 2022 |website=United States Army Special Operations Command}}</ref> [[ომი ტერორზე|ტერორიზმის წინააღმდეგ ომში]] სპეციალური ძალების ჯარისკაცების გაზრდილი საჭიროების გამო, ყველა ჯგუფი - ეროვნული გვარდიის ჩათვლით (მე-19 და მე-20 SFG) - განლაგებულია მათი სამოქმედო ტერიტორიების (AOs) გარეთ, [[ერაყი|ერაყსა]] და [[ავღანეთი|ავღანეთში]]. ახლახან გამოქვეყნებულმა მოხსენებამ აჩვენა, რომ სპეცრაზმი, როგორც ალბათ ყველაზე მეტი განლაგებული SOF USSOCOM-ის მეთაურობით, ჯგუფის მიუხედავად, თავისი კარიერის 75%-ს მსახურობს საზღვარგარეთ, რომელთაგან თითქმის ყველა იყო ერაყსა და ავღანეთში.
2014 წლამდე SF ჯგუფი შედგებოდა სამი [[ბატალიონი|ბატალიონისგან]], მაგრამ მას შემდეგ, რაც თავდაცვის დეპარტამენტმა უფლება მისცა 1-ელ სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობას გაზარდოს მისი უფლებამოსილი ძალა ერთი მესამედით, 2012 წლისთვის თითოეულ აქტიურ კომპონენტთა ჯგუფში გააქტიურდა მეოთხე ბატალიონი.<ref name="arsof 2022">{{cite journal |title=ARSOF 2022 Part II |journal=Special Warfare |date=July-September 2014 |volume=27 |issue=3 |pages=6 |url=https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |issn=1058-0123 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210126095633/https://static.dvidshub.net/media/pubs/pdf_22683.pdf |archive-date=26 January 2021}}</ref>
<gallery>
ფაილი:1st Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|1-ელი SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:3rd Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-3 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:5h Special Forces Group - 4 battalions.jpg|მე-5 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:7th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-7 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:10th Special Forces Group - New 4-digit numbers ODA.JPG|მე-10 SFG (A)-ის ამჟამინდელი სტრუქტურა
ფაილი:20th Special Operations Group - New nomenclature.JPG|მე-20 SFG (A)-ის (ARNG) ამჟამინდელი სტრუქტურა
</gallery>
სპეცდანიშნულების რაზმი ისტორიულად დანიშნულია ერთიან საბრძოლო სარდლობაში ან ოპერაციების თეატრში. სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი C ან C-რაზმი (SFODC) პასუხისმგებელია თეატრზე ან მთავარ ქვეკომპონენტზე, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს 18-მდე SFODA-ს, სამი SFODB-ის ან ამ ორის ნაზავის ბრძანება და კონტროლი. მის დაქვემდებარებაშია სპეციალური ძალების ოპერატიული რაზმი Bs ან B რაზმები (SFODB), რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ექვსი SFODA-ს ბრძანება და კონტროლი. უფრო დაქვემდებარებული, SFODA-ები, როგორც წესი, ზრდიან კომპანიის ბატალიონის ზომის დანაყოფებს არატრადიციულ საომარ მისიებში ყოფნისას. მათ შეუძლიათ შექმნან ექვსკაციანი „გაყოფილი A“ რაზმები, რომლებიც ხშირად გამოიყენება სპეციალური დაზვერვისთვის.
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!ბერეტის სიმბოლო
!ჯგუფი
|-
|[[ფაილი:1sfg.png|ცენტრი|47x47პქ]]
|'''1-ელი სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ლუის-მაკქორდის საერთო ბაზაზე [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], მე-2, მე-3 და მე-4 ბატალიონებით, მისი 1-ელი ბატალიონი განთავსებულია ტორის სადგურზე, [[ოკინავა|ოკინავაზე]]. 1SFG (A) ორიენტირებულია წყნარ ოკეანეზე და ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის წყნარი ოკეანის სარდლობას (PACOM). ამჟამინდელად 1SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ატარებდნენ დაახლოებით ექვს თვეს [[ერაყი|ერაყში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი, და [[ავღანეთი|ავღანეთში]], როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი ან ფილიპინებში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ფილიპინების'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:3sfg.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-3 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. 3SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[სუბსაჰარული აფრიკა|სუბსაჰარული აფრიკაზე]], [[სომალის ნახევარკუნძული|აფრიკის რქის]] გარდა. პრაქტიკულად, 3SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ავღანეთში,როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. იგი ხშირად ექმევდებარება აშშ-ის აფრიკის სარდლობას (AFCOM)
|-
|[[ფაილი:5th_SFG_Beret_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-5 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ კემპბელში, [[კენტუკი|კენტუკიში]]. 5SFG (A) ორიენტირებულია [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთზე]], [[სპარსეთის ყურე|სპარსეთის ყურეზე]], [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიასა]] და [[აფრიკის რქა|აფრიკის რქაზე]]. იგი ხშირად ექვემდებარება აშშ-ის ცენტრალურ სარდლობას. ამჟამად 5SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:7th_Special_Forces_Group.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-7 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, [[ფლორიდა|ფლორიდაში]]. 7SFG (A) ორიენტირებულია დედამიწის [[დასავლეთი ნახევარსფერო|დასავლეთ ნახევარსფეროს]] შემდეგ ნაწილებზე: [[ლათინური ამერიკა]] [[მექსიკა|მექსიკის]] სამხრეთით, [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] წყლებზე, [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვაზე]], მის 13 კუნძულთან ერთად, ევროპულ და აშშ-ის ტერიტორიებზე და [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] ნაწილზე (ესე იგი, აშშ-ის სამხრეთის სარდლობის (SOUTHCOM) პასუხისმგებლობის მთლიან არეალზე და ოდნავ მეტზეც). 7SFG (A) ასევე მხარს უჭერდა აშშ-ის ჩრდილოეთის სარდლობას (USNORTHCOM) დასავლეთ ნახევარსფეროში ქმედებისას. პრაქტიკაში, 7SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი ექვს თვეს ატარებენ ავღანეთში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – ავღანეთის'' ნაწილი. 2011 წელს 7SFG (A) ფორტ ბრეგიდან, ჩრდილოეთ კაროლინიდან, გადავიდა ეგლინის საავიაციო ბაზაზე, ფლორიდაში, როგორც 2005 წლის ბაზების გადანაწილების ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:USA_-_10th_Special_Forces_Flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-10 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – დისლოცირებული ფორტ ვარსონში, [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], მის მეორე, მესამე და ახლად შექმნილ მეოთხე ბატალიონებთან ერთად. მისი პირველი ბატალიონი გაგზავნილია [[პანცერთა ყაზარმა|პანცერთა ყაზარმაში]] [[ბიობლინგენი|ბიობლინგენში]], [[შტუტგარტი|შტუტგარტთან]] ახლოს, [[გერმანია|გერმანიაში]]. 10SFG (A) თეორიულად ორიენტირებულია [[ევროპა|ევროპაზე]], კონკრეტულად [[აღმოსავლეთი ევროპა|აღმოსავლეთ]] და [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალურ ევროპაზე]], [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთზე]], [[თურქეთი|თურქეთზე]], [[ისრაელი|ისრაელზე]], [[ლიბანი|ლიბანსა]] და [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკაზე]]. პრაქტიკაში,10SFG (A) და მისი ორი ბატალიონი დაახლოებით 6 თვეს ატარებენ ერაყში, როგორც ''გაერთიანებული სპეციალური ოპერაციები – არაბეთის ნახევარკუნძულის'' ნაწილი.
|-
|[[ფაილი:19sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-19 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული დრაპერში, [[იუტა|იუტაში]], მისი კომპანიები ასევე არაინ [[ვაშინგტონის შტატი|ვაშინგტონში]], [[დასავლეთი ვირჯინია|დასავლეთ ვირჯინიაში]], [[როდ-აილენდი|როდ-აილენდში]], [[ოჰაიო|ოჰაიოში]], [[კოლორადოს შტატი|კოლორადოში]], [[კალიფორნია|კალიფორნიასა]] და [[ტეხასი|ტეხასში]] 19SFG (A) ორიენტირებულია [[სამხრეთ-დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ აზიაზე]] (5SFG (A)-სთან ერთად), [[ევროპა|ევროპაზე]] (10SFG (A)-სთან ერთად) და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]] (1SFG (A)-სთან ერთად).
|-
|[[ფაილი:20th_Special_Forces_Group_flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-20 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – ორიდან ერთი ეროვნული გვარდიის სპეციალურ დავალებათა ჯგუფი. დისლოცირებული [[ბირმინგემი (ალაბამა)|ბირმინგემში]], [[ალაბამა|ალაბამაში]], ბატალიონებით ალაბამაში (პირველი ბატალიონი), [[მისისიპის შტატი|მისისიპისა]] (მეორე ბატალიონი) და [[ფლორიდა|ფლორიდაში]] (მესამე ბატალიონი, მისი კომპანიები და განყოფილებები ასევე არიან [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]], [[ჩიკაგო|ჩიკაგოში]], [[ლუისვილი|ლუისვილში]], [[კენტუკი|კენტუკიში]], [[დასავლეთი მასაჩუსეტსი|დასავლეთ მასაჩუსეტსა]] და [[ბალტიმორი|ბალტიმორში]]. 20SFG (A) ორიენტირებულია 32 ქვეყანაზე, მათ შორის: ლათინური ამერიკა მექსიკის სამხრეთით, წყლები, ტერიტორიები და ქვეყნები კარიბის ზღვაში, მექსიკის ყურე და სამხრეთ-დასავლეთ ატლანტის ოკეანე. ორიენტაციით რეგიონს იზიარებს 7SFG (A)-სთან ერთად.
|- style="background:#efefef;"
!
!გაუქმებული ჯგუფები
|-
|[[ფაილი:6sfg.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-6 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1971 წლებში. დისლოცირებული ფორტ რეგიში, [[ჩრდილოეთი კაროლინა|ჩრდილოეთ კაროლინაში]]. ორიენტირებული იყო [[დასავლეთი აზია|სამხრეთ-დასავლეთ]] და [[სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია|სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაზე]].
|-
|[[ფაილი:US_Army_8th_SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-9 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' – აქტიური 1963-1972 წლებში, პასუხისმგებელი ლათინური ამერიკის ჯარების წვრთნაზე კონტრაჯანყების ტაქტიკებში.
|-
|[[ფაილი:11thSFG_Flash.png|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-11 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|-
|[[ფაილი:12SFG_beret_flash.svg|ცენტრი|48x48პქ]]
|'''მე-12 სპეცდანიშნულების ძალების ჯგუფი''' (აშშ-ის არმიის რეზერვი) – აქტიური 1961-1994 წლებში.
|}
=== ბატალიონის შტაბის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-C-ის (SFODC) შემადგენლობა ===
SFODC ან „C-გუნდი“ არის სპეციალური ძალების ბატალიონის შტაბის ელემენტი. როგორც ასეთი, ის არის სამეთაურო, რომელსაც აქვს ოპერაციების, წვრთნების, სიგნალისა და ლოგისტიკური მხარდაჭერის პასუხისმგებლობა მისი სამი დაქვემდებარებული კომპანიისთვის. ვიცე-პოლკოვნიკი მეთაურობს ბატალიონს, ისევე როგორც C-გუნდს, ხოლო ბატალიონს სარდლობს უფროსი სერჟანტი, რომელიც არის ბატალიონის და C-გუნდის უფროსი NCO. არის დამატებითი 20-30 სპეცრაზმის პერსონალი, რომლებიც ავსებენ საკვანძო პოზიციებს ოპერაციებში, ლოჯისტიკაში, დაზვერვაში, კომუნიკაციებსა და სამედიცინო სფეროში. სპეციალური ძალების ბატალიონი, როგორც წესი, შედგება ოთხი კომპანიისგან: A, B, C და შტაბი/მხარდაჭერა.
=== კომპანიის შტაბ-ბინის ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-B-ის (SFODB) შემადგენლობა ===
[[ფაილი:Special_Forces_commander_meets_with_village_elders_Afghanistan_2007.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კომპანიის მეთაური ხვდება უხუცესებს და 209-ე ANA კორპუსის წევრებს [[ჰილმენდის პროვინცია|ჰილმანდის პროვინციაში]], [[ავღანეთი]], დაახლოებით 2007 წელი]]
[[ფაილი:Special_Forces_Medic_in_Afghanistan.jpg|მინი| ჯარისკაცი A კომპანია, 1st ბატალიონი, მე-7 SFG (A)-დან ავღანელ ბიჭს აძლევს გასაფერადებელ წიგნს [[ყანდაარის პროვინცია|ყანდაარის პროვინციაში]] ადგილობრივ ლიდერებთან შეხვედრისას, დაახლოებით 2008 წელი]]
ODB, ან „B-გუნდი“, არის სპეციალური ძალების კომპანიის შტაბის ელემენტი და ის ჩვეულებრივ შედგება 11-13 ჯარისკაცისგან. მიუხედავად იმისა, რომ A-გუნდი, როგორც წესი, ახორციელებს პირდაპირ ოპერაციებს, B-გუნდის მიზანია კომპანიის A-გუნდების მხარდაჭერა როგორც გარნიზონში, ასევე საველე პირობებში. განლაგებისას, მათი დამხმარე როლის შესაბამისად, B-გუნდი ჩვეულებრივ გვხვდება უფრო უსაფრთხო უკანა ადგილებში. თუმცა, ზოგიერთ გარემოებებში B-გუნდი განლაგდება მტრულ ზონაში, როგორც წესი, მრავალი A-გუნდების საქმიანობის კოორდინაციის მიზნით.
ODB-ს ხელმძღვანელობს 18A, ჩვეულებრივ მაიორი, რომელიც არის კომპანიის მეთაური (CO). CO-ს ეხმარება მისი კომპანიის აღმასრულებელი ოფიცერი (XO), სხვა 18A, ჩვეულებრივ კაპიტანი.<ref>{{cite web|url=http://10th-sfg.weebly.com/about.html|title=About|website=10th Special Forces Group|access-date=2018-09-26}}</ref> XO-ს თავად ეხმარება კომპანიის ტექნიკოსი, 180A, ზოგადად, მთავარი ორდერის ოფიცერი სამი, რომელიც ეხმარება ორგანიზაციაში, წვრთნებში, დაზვერვაში, კონტრდაზვერვისა და კომპანიისა და მისი რაზმების ოპერაციებში. ასეულის მეთაურს ეხმარება უფროსი NCO, 18Z, ჩვეულებრივ, უფროსი სერჟანტი. მეორე 18Z მოქმედებს, როგორც ოპერაციების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, [[მასტერ-სერჟანტი]], რომელიც ეხმარება XO-ს და ტექნიკოსს საოპერაციო მოვალეობებში. მას ჰყავს 18F, დამხმარე ოპერაციების სერჟანტი, რომელიც ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტია. კომპანიის მხარდაჭერა მოდის 18D სამედიცინო სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტისა და ორი 18E კომუნიკაციის სერჟანტისგან, როგორც წესი, პირველი კლასის სერჟანტი და შტაბის სერჟანტი.
შემდეგი სამუშაო ადგილები არის სპეციალური ძალების 18-სერიის კარიერის მართვის სფეროს (CMF) გარეთ, მაგრამ იკავებს პოზიციებს სპეცდანიშნულების ძალების B-გუნდში. ამ პოზიციებზე მყოფი ჯარისკაცები არ არიან „სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის“, რადგან მათ არ გაუვლიათ სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსი (SFQC ან Q კურსი); თუმცა, მათ აქვთ პოტენციალი მიენიჭოთ სპეციალური კვალიფიკაციის იდენტიფიკატორი (SQI) S (სპეციალური ოპერაციები/სპეციალური ოპერაციების მხარდაჭერა) მას შემდეგ, რაც დაასრულებენ შესაბამის ქვედანაყოფში წვრთნას, გაატარებენ 24 თვეს თავიანთ სპეცდანიშნულების რაზმთან და საბაზისო საჰაერო სადესანტო სკოლაში:
* მომარაგების სერჟანტი, ჩვეულებრივ, შტაბის სერჟანტი, მეთაურის მთავარი ლოგისტიკური დამგეგმავი, მუშაობს ბატალიონ [[შტაბი|შტაბთან]] ერთად კომპანიის მომარაგებისთვის.
* ქიმიური, ბიოლოგიური, რადიოლოგიური, ბირთვული (CBRN თავდაცვა) ოფიცერი, ჩვეულებრივ სერჟანტი, ინახავს და მართავს კომპანიის NBC-ის აღმოჩენისა და დეკონტამინაციის აღჭურვილობას და ეხმარება NBC-ის თავდაცვითი ღონისძიებების ადმინისტრირებაში.<ref>{{cite web|url=http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|title=Structure|access-date=8 March 2007|work=Fort Campbell|publisher=United States Army|archive-url=https://web.archive.org/web/20070322174635/http://www.campbell.army.mil/sf/structure.htm|archive-date=22 March 2007}}</ref>
* სხვა სამუშაოებიც შეიძლება არსებობდეს B-გუნდი სტრუქტურებში. სპეციალისტთა გუნდის წევრები შეიძლება შეიცავდნენ IT (S-6) პერსონალს და სამხედრო დაზვერვის ჯარისკაცებს, მათ შორის დაზვერვის ანალიტიკოსებს (35F), დაზვერვის შემგროვებლებს (35M), სიგნალების დაზვერვას (35 N/P - ასევე ცნობილია როგორც SOT-A და SOT-B. რაც დაკავშირებულია მათ პოზიციებთან SFODA და SFODB გუნდებში), დაზვერვის ოფიცრებსა (35 D/E/F) და კონტრდაზვერვის სპეციალურ აგენტებს (35L/351L).
=== ძირითადი ელემენტი – SF ოპერატიული რაზმი-A-ის (SFODA) შემადგენლობა ===
სპეციალური ძალების ასეული ჩვეულებრივ შედგება ექვსი ოპერატიული რაზმი-A (ODA ან A-გუნდები).<ref name="shooters thinkers">{{Cite web |last=USASOC |date=26 October 2009 |title=Special Forces - Shooters and thinkers |url=https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729001401/https://www.army.mil/article/29315/special-forces---shooters-and-thinkers/ |archive-date=29 July 2021 |website=Army.mil}}</ref><ref>{{Cite web |title=Special Forces Operational Detachment Alpha (SFOD A) |url=https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220516210258/https://www.americanspecialops.com/special-forces/odas/ |archive-date=16 May 2022 |website=American Special Ops}}</ref> თითოეული ODA სპეციალიზებულია ინფილტრაციის უნარში ან კონკრეტულ მისიაში (მაგალითად: ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO), საბრძოლო ყვინთვა, სამთო ომი, საზღვაო ოპერაციები და ა.შ.). ODA იდენტიფიცირებულია მისი ჯგუფის, ბატალიონის, ასეულისა და თავად გუნდის მიხედვით. მაგალითად, ODA 1234 იქნება მეოთხე გუნდი 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის მეორე ბატალიონის მესამე ასეულში.
ODA შედგება 12 ჯარისკაცისაგან, რომელთაგან თითოეულს აქვს კონკრეტული ფუნქცია (MOS ან სამხედრო პროფესიული სპეციალობა) გუნდში; თუმცა, ODA-ს ყველა წევრი ატარებს ჯვარედინი წვრთნებს. ODA-ს ხელმძღვანელობს 18A (რაზმის მეთაური), კაპიტანი და 180A (რაზმის მეთაურის თანაშემწე), რომელიც არის მათი მეორე სარდალი, ჩვეულებრივ, პირველი კლასის ორდერის ოფიცერი ან მეორე კლასის უფროსი ორდერის ოფიცერი. გუნდში ასევე შედიან შემდეგი რეგისტრირებული ჯარისკაცები: ერთი 18Z (ოპერაციების სერჟანტი) (ცნობილია როგორც გუნდის სერჟანტი), ჩვეულებრივ მასტერ-სერჟანტი, ერთი 18F (ოპერაციებისა და დაზვერვის სერჟანტის თანაშემწე), ჩვეულებრივ პირველი კლასის სერჟანტი და თითო, 18Bs (იარაღის სერჟანტი), 18Cs (ინჟინერი სერჟანტი), 18Ds (სამედიცინო სერჟანტი) და 18Es (კომუნიკაციის სერჟანტი), ჩვეულებრივ, პირველი კლასის სერჟანტები, შტაბის სერჟანტები ან სერჟანტები. ეს ორგანიზაცია ხელს უწყობს 6 კაციანი „გაყოფილი გუნდის“ ოპერაციებს, ზედმეტობას და მენტორობას უფროს სერჟანტებსა და მათ უმცროს თანაშემწეს შორის.
== კვალიფიკაცია ==
[[ფაილი:A_Special_Forces_candidate_and_several_role_players_conduct_planning_during_ROBIN_SAGE.jpg|მარჯვნივ|მინი| სპეცრაზმის კანდიდატი ატარებს მისიის წინასწარ რეპეტიციას როლურ პარტიზანულ მებრძოლებთან რობინ სეიჯის დროს.]]
[[ფაილი:C-130J_HALO_jump_140422-F-RH756-417.jpg|მინი| 1-ელი სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ატარებენ ნახტომი მაღალი სიმაღლიდან პარაშუტის დაბალ სიმაღლეზე გახსნით (HALO) იაკიმას სასწავლო ცენტრის თავზე, დაახლოებით 2014 წელი]]
[[ფაილი:Alabama_National_Guard_controlled_ascent_(17310136912).jpg|მინი| მე-20 სპეცდანიშნულების ჯგუფის ჯარისკაცები ჩაყვინთვის ოპერაციებისას]]
ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც გასათვალისწინებელია სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის, არის:
:* იყავი 20-36 წლის<ref>{{Cite web |title=SF Qualifications |url=https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303105648/https://goarmysof.com/sf-qualifications/ |archive-date=3 March 2018 |access-date=2018-03-02 |website=GoArmySOF}}</ref>
:* იყავი აშშ-ის მოქალაქე
:* იყავი საშუალო სკოლის კურსდამთავრებული
:* მიიღეთ ზოგადი ტექნიკური ქულა 110 ან მეტი ან საბრძოლო ოპერაციის ქულა 110 შეიარაღებული სამსახურების პროფესიული უნარების გამოცდაზე
:* საჰაერო სადესანტო კვალიფიკაცია ან მოხალისე საჰაერო სადესანტო წვრთნებისთვის
:* უნდა გაიაროს ფიზიკური ფიტნეს შეფასება მინიმუმ 49 აზიდვით, 59 ჩაჯდომით, 6 აწევით და ორი მილის სირბილით მაქსიმუმ 15 წუთსა და 12 წამში
:* დააკმაყოფილეთ სამედიცინო ფიტნეს სტანდარტები, როგორც ეს მოცემულია SF Physical IAW AR 40-501-ში
:* წარმატებით უნდა შეავსოთ წინასწარი ძირითადი ამოცანების სია
:* ექვემდებარება საიდუმლო უსაფრთხოების ნებართვას
:* ცურვა 50 მ ჩექმებითა და სრული სამხედრო უნიფორმით SFQC-მდე
:* უნდა ჰქონდეს 20/20 ან შესწორებული 20/20 მხედველობა ორივე თვალის ახლო და შორეულ ხედვაში
:* კოლეჯის ერთი წელი სასურველია, მაგრამ ჩარიცხვისთვის სავალდებულო არ არის
== შერჩევა და წვრთნა ==
სპეცდანიშნულების ჯარისკაცი მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში რეგულარულად ვარჯიშობს. პირველადი ფორმალური სასწავლო პროგრამა სპეციალურ ძალებში შესვლისთვის დაყოფილია ოთხ ფაზად, რომლებიც ერთობლივად ცნობილია, როგორც სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსი ან, არაფორმალურად, „Q კურსი“. Q კურსის ხანგრძლივობა იცვლება განმცხადებლის ძირითადი სამუშაო სფეროდან სპეცდანიშნულების რაზმებში და მათთვის მინიჭებული უცხო ენის ცოდნის უნარის მიხედვით, მაგრამ ჩვეულებრივ გაგრძელდება 55-დან 95 კვირამდე. სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსის წარმატებით დასრულების შემდეგ, სპეცდანიშნულების რაზმის ჯარისკაცებს შეუძლიათ გაიარონ მრავალი მოწინავე უნარების კურსი. მათ შორისაა, სამხედრო თავისუფალი ვარდნის პარაშუტისტების კურსი (MFF), საბრძოლო ყვინთვის საკვალიფიკაციო კურსი, სპეციალური ოპერაციების საბრძოლო მედიკოსი და სპეციალური ძალების სნაიპერების კურსი (SFSC) და სხვები.<ref name="pbs frontline"/>
== სპეციალური ძალების სამხედრო სპეციალობების აღწერილობები ==
* 18A – სპეციალური ძალების ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Officer (18A) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-officer.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220214052744/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18a-special-forces-officer.html |archive-date=14 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 180A - სპეციალური ძალების ორდერის ოფიცერი<ref>{{Cite web |title=Warrant Officer Prerequisites and Duty Description 180A - Special Forces Warrant Officer |url=http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20090826004637/http://www.usarec.army.mil/hq/warrant/prerequ/WO180A.html |archive-date=26 August 2009 |website=US Army Recruiting Command}}</ref>
* 18B - სპეციალური ძალების იარაღის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Weapons Sergeant (18B) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-weapons-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220324060112/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18b-special-forces-weapons-sergeant.html |archive-date=24 March 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18C - სპეცდანიშნულების რაზმის ინჟინერი სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Engineer Sergeant (18C) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-engineer-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220530043427/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/mechanics-engineering/design-develop/18c-special-forces-engineer-sergeant.html |archive-date=30 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18D – სპეცრაზმის სამედიცინო სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Medical Sergeant (18D) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-medical-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220419165526/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/science-medicine/intensive-care/18d-special-forces-medical-sergeant.html |archive-date=19 April 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18E – სპეციალური ძალების კომუნიკაციების სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Communications Sergeant (18E) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/combat/special-forces-communications-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616045845/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/locations-stats-frequencies/18e-special-forces-communications-sergeant.html |archive-date=16 June 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18F - სპეციალური ძალების დაზვერვის სერჟანტი<ref>{{Cite web |title=Special Forces Assistant Operations and Intelligence Sergeant (18F) |url=http://www.goarmy.com/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220212081501/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/signal-intelligence/languages-code/18f-special-forces-intelligence-sergeant.html |archive-date=12 February 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18X – სპეცდანიშნულების რაზმის კანდიდატი (აქტიური სამსახური და ეროვნული გვარდიის ჩარიცხვის შესაძლებლობა)<ref>{{Cite web |title=Special Forces Candidate Jobs (18X) |url=http://www.goarmy.com/content/goarmy/careers-and-jobs/browse-career-and-job-categories/intelligence-and-combat-support/special-forces-candidate.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220531050624/https://www.goarmy.com/careers-and-jobs/career-match/ground-forces/firearms-ammunition/18x-special-forces-candidate.html |archive-date=31 May 2022 |website=GoArmy}}</ref>
* 18Z – სპეცრაზმის ოპერაციების სერჟანტი
== უნიფორმები და განმასხვავებელი ნიშნები ==
=== მწვანე ბერეტი ===
[[ფაილი:US_Army_Special_Forces_UDT_training-1956.png|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები ემზადებიან საბრძოლო ყვინთვის სასწავლო ოპერაციისთვის აშშ-ის საზღვაო გემზე ოკინავას მახლობლად, იაპონია 1956 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით.]]
[[ფაილი:Honduran_TIGRES_Commandos_graduate_140619-A-YI554-371.jpg|მინი| სპეცდანიშნულების ჯარისკაცები მონაწილეობენ გამოსაშვებ ცერემონიაში [[ტეგუსიგალპა|ტეგუსიგალპაში, ჰონდურასი]] 2014 წელს, თავიანთი მწვანე ბერეტებით]]
აშშ-ის არმიის სპეცრაზმმა მიიღო მწვანე ბერეტი არაოფიციალურად 1954 წელს, თავსაბურავის ძებნის შემდეგ, რომელიც მათ ვიზუალურად გამოარჩევდა. 77-ე SFG-ის წევრებმა დაიწყეს დაგროვილი ბერეტების ძებნა და დასახლდნენ კაპიტან მიგელ დე ლა პენიას კოლექციის ჭაობისფერზე. კაპიტან ფრენკ დალასს ჰქონდა ახალი ბერეტი შექმნილი და წარმოებული მცირე რაოდენობით მე-10 და 77-ე სპეცდანიშნულების რაზმების წევრებისთვის.<ref name=":1">{{Cite web |title=History: Special Forces Green Beret |url=http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070310075156/http://www.groups.sfahq.com/sf_heraldry/beret/history.htm |archive-date=10 March 2007 |access-date=8 March 2007 |website=Special Forces Association HQ}}</ref>
მათი ახალი თავსაბურავი პირველად ეცვა 1955 წლის 12 ივნისს ფორტ ბრეგში გამართულ საპენსიო აღლუმზე გენერალ-ლეიტენანტი ჯოზეფ პ. კლელანდს, XVIII საჰაერო სადესანტო კორპუსის ყოფილ მეთაურს. დამთვალიერებლებს ეგონათ, რომ ოპერატორები ნატოს უცხოური დელეგაცია იყო. 1956 წელს გენერალმა პოლ დ. ადამსმა, ფორტ ბრეგის მეთაურმა, აკრძალა გამორჩეული თავსაბურავის ტარება<ref>{{Cite book |last=Simpson |first=Charles M. III |year=1983 |title=Inside the Green Berets: The First Thirty Years: A History of the U.S. Army Special Forces |url=https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/n7/mode/2up |url-access=registration |location=Novato, Calif. |publisher=Presidio Press |isbn=9780891411635 |oclc=635308594 |pages=[https://archive.org/details/insidegreenberet0000simp_m8h6/page/30/mode/2up 31–32]}}</ref> (თუმცა სპეცრაზმის წევრებმა განაგრძეს მისი ტარება ფარულად<ref>{{Cite book |editor-last=Brown |editor-first=Jerold E. |year=2001 |chapter=Green Beret |url={{google books |plainurl=y |id=ygqNt3ra-vYC|page=220}} |title=Historical Dictionary of the United States Army |edition=Illustrated |publisher=Greenwood Publishing Group |page=220 |isbn=9780313293221}}</ref>). ეს შეცვალა 1961 წლის 25 სექტემბერს, როდსაც ''არმიის დეპარტამენტის გზავნილი 578636'', რომელმაც მწვანე ბერეტი დანიშნა არმიის სპეცრაზმის ექსკლუზიურ თავსაბურავად.<ref name="Black-beret">{{Cite web |title=Army Black Beret A Short History of the Use of Berets in the U.S. Army |url=http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141001071949/http://www.army.mil/features/beret/beret.htm#History |archive-date=1 October 2014 |access-date=30 April 2013 |website=Army.mil}}</ref>
1961 წელს პრეზიდენტმა [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|ჯონ კენედიმ]] მწავნე ბერეტის გამოყენების უფლება მხოლოდ აშშ-ის სპეცრაზმს მისცა. 12 ოქტომბერს სპეციალური ომის ცენტრში, ფორტ ბრაგში, ჩრდილოეთ კაროლინაში, ვიზიტისთვის მზადებისას, პრეზიდენტმა უბრძანა ცენტრის მეთაურს, პოლკოვნიკ უილიამ პ. იარბოროს, სპეციალური ძალების ყველა ჯარისკაცს ღონისძიების ფარგლებში დაეხურათ მწვანე ბერეტები. პრეზიდენტი თვლიდა, რომ რადგან მათ განსაკუთრებული მისია ჰქონდათ, სპეცრაზმს უნდა ჰქონდეთ რაღაც, რაც გამოარჩევდა მათ დანარჩენებისგან. 1962 წელს მან მწვანე ბერეტს უწოდა „აღმატებულობის სიმბოლო, გამბედაობის ნიშანი, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში გამორჩეული ნიშანი.“<ref name=":1" />
ფორესტ ლინდლი, გაზეთ ''Stars and Stripes-''ის მწერალი, რომელიც ვიეტნამში სპეცრაზმთან ერთად მსახურობდა, კენედის უფლებამოსილების შესახებ თქვა: „ეს იყო პრეზიდენტი კენედი, რომელიც იყო პასუხისმგებელი სპეცრაზმის აღდგენაზე და დაგვიბრუნა ჩვენი მწვანე ბერეტი. ხალხს ჩუმად ეცვათ ისინი [მწვანე ბერეტები], როცა ძალები არ იმყოფებოდნენ ტერიტორიაზე და ეს იყო კატისა და თაგვის თამაში. შემდეგ კენედიმ დანიშნა მწვანე ბერეტი, როგორც განმასხვავებელი ნიშანი. მათ ისინი კანადიდან ჩამოჰქონდათ, ზოგი ხელნაკეთი იყო, საღებავი წვიმაში ფუჭდებოდა“.<ref name="JFKSF">{{Cite news |last=Gamarekian |first=Barbara |date=22 November 1988 |title=Washington Talk: John F. Kennedy, 1917–1963; Hundreds Are in Capital for 25th Remembrance |page=2 |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610041628/https://www.nytimes.com/1988/11/22/us/washington-talk-john-f-kennedy-1917-1963-hundreds-are-capital-for-25th.html |archive-date=10 June 2022}}</ref>
კენედის ქმედებებმა განსაკუთრებული კავშირი შექმნა სპეცრაზმის შიგნით, სპეციფიკური ტრადიციებით, რომელიც განხორციელდა მისი დაკრძალვის შემდეგ, როდესაც სერჟანტმა, რომელიც საფლავს იცავდა სპეცდანიშნულების ჯარისკაცების დეტალებს, თავისი ბერეტი კუბოზე დადო.<ref name="JFKSF" /> ეს მომენტი განმეორდა კენედის გარდაცვალების 25 წლისთავის აღსანიშნავად – თქვა გენერალმა მაიკლ დ. ჰილიმ (გადამდგარი), ვიეტნამის სპეცრაზმის ბოლო მეთაური და მოგვიანებით ჯონ კენედის სპეციალური საომარი ცენტრისა და სკოლის მეთაური, [[არლინგტონის ნაციონალური სასაფლაო|არლინგტონის ეროვნულ სასაფლაოზე]], რის შემდეგაც კენედის საფლავზე გვირგვინი მწვანე ბერეტის სახით დაასვენეს.<ref name="JFKSF" />
=== დანაყოფების განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[ფაილი:SpecialForces_Badge.svg|მარჯვნივ|მინი|150x150პქ| სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ქვედანაყოფის განმასხვავებელი ნიშანი]]
ვერცხლის ფერის ლითონისა და მინანქრის მოწყობილობა 2.86 სმ-ია სიმაღლეში, რომელიც შედგება წყვილი ვერცხლის ისრისგან სალტეში, ისრები მიმართულია ზევით და მათ გადაკვეთის ადგილზე აღმართულია V-42 სტილეტოს ვერცხლის ხანჯლით შავი სახელურით ზემოთ; ვერცხლის ასოებით წარწერაა „DE OPPRESSO LIBER“ ({{Lang-ka|ჩაგრულთა გათავისუფლებისთვის}}).<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
პირველი სპეცდანიშნულების რაზმის განმასხვავებელი ნიშანი არის გადაჯვარედინებული ისრების საყელო, მეორე მსოფლიო ომის, რომელიც შერწყმულია საბრძოლო დანასთან, რომელიც გამორჩეული ფორმისაა და ნიმუშია, რომელიც მხოლოდ პირველი სპეცსამსახურის ძალისთვისაა გაცემული. დევიზი ითარგმნება როგორც „ჩაგვრისგან ჩვენ გავათავისუფლებთ მათ“.<ref name="SF DUI">{{Cite web |title=1st Special Forces, Distinctive Unit Insignia |url=https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20210227072118/https://tioh.army.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4351&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=27 February 2021 |access-date=8 March 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
განმასხვავებელი ერთეულის ნიშნები დამტკიცდა 1960 წლის 8 ივლისს. 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმის ნიშნების ტარების უფლება მიიღო აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობამ და მისი დაქვემდებარებული ქვედანაყოფების პერსონალმა 1991 წლის 7 მარტს. განმასხვავებელი ნიშნების ტარება აშშ-ის არმიის საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობამ და მის ქვეშევრდომ დანაყოფებმა გააუქმეს და მისი ტარების უფლება მიიღეს 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების რაზმის პერსონალმა და მათმა დაქვემდებარებულმა ქვედანაყოფებმა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება განმასხვავებელი ქვედანაყოფის საკუთარი ნიშნები უფლება და სიმბოლიზმის შეცვლის უფლება, 2016 წლის 27 ოქტომბერს.<ref name="SF DUI" />
=== სამხრე განმასხვავებელი ნიშნები ===
[[file:US Army Airborne Command SSI.png|მინი|საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, რომელსაც ატარებდნენ საიდუმლო ქვედანაყოფები, როგორიცაა არმიის სპეცრაზმი, 1952–1955 წლებში]]
[[file:United States Army Special Forces SSI (1958-2015).png|მინი|1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშანი, შემოღებული 1955 წელს, ატარებდა ყველა სპეციალური ძალების ჯგუფი]]
აშშ-ის არმიის 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეცდანიშნულების ძალების სარდლობის სამხრე განმასხვავებელი ნიშნებს (SSI) ატარებს ყველა ის პირი, ვინც დანიშნულია სარდლობაზე და მის დაქვემდებარებულ ქვედანაყოფებზე და არ აქვთ საკუთარი SSI, როგორიცაა სპეციალური ძალების ჯგუფები. აშშ-iს არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის მიხედვით, SSI-ში გამოსახულ ფორმასა და ნივთებს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს: „ისრის თავი მიანიშნებს ამერიკელი ინდიელების საბრძოლო ხელოვნებებზე და უნარებზე, რომლებშიც სპეცდანიშნულების ძალების პერსონალი მაღალი ხარისხით იწვრთნება. ხანჯალი წარმოადგენს სპეცდანიშნულების ძალების ოპერაციების არატრადიციულ ხასიათს და სამი ელვა მიუთითებს მათ უნარზე, სწრაფად გადავიდნენ შეტევაზე ზღვიდან, ჰაერიდან და ხმელეთიდან. არმიის სპეცრაზმი იყო პირველი სპეციალური ოპერაციების განყოფილება, რომელმაც გამოიყენა „ზღვა, ჰაერი, ხმელეთი“ კონცეფცია თითქმის ათი წლით ადრე, სანამ ისეთი ქვედანაყოფები შექმნეს, როგორიცაა [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEALs]].<ref name="SSI">{{Cite web |title=U.S. ARMY SPECIAL FORCES GROUP (AIRBORNE) |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161211054155/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/HeraldryMulti.aspx?CategoryId=4353&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=11 December 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref>
SSI-ის 1-ელი სპეციალური ძალების სარდლობის დაარსებამდე, სპეცდანიშნულების რაზმები, რომლებიც 1952-1955 წლებში მსახურობდნენ, ატარებდნენ საჰაერო სადესანტო SSI-ის. აშშ-ის არმიის ჰერალდიკის ინსტიტუტის თანახმად, საჰაერო სადესანტო SSI აღდგა 1952 წლის 10 აპრილს, 1947 წელს დაშლის შემდეგ, და ნებადართული იყო გარკვეული კლასიფიცირებული ქვედანაყოფებისთვის,<ref name="Airborne Command SSI">{{Cite web |title=AIRBORNE COMMAND |url=http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-url=https://web.archive.org/web/20161021133212/http://www.tioh.hqda.pentagon.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=5058&CategoryId=2876&grp=2&menu=Uniformed%20Services |archive-date=21 October 2016 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref> როგორიცაა ახლად ჩამოყალიბებული მე-10 და 77-ე სპეციალური ძალების ჯგუფები. სანამ 1955 22 აგვისტოს შეიქმნა 1-ელი საჰაერო სადესანტო სპეციალური ძალების სარდლობა.<ref name="SSI" />
=== სპეციალური ძალების ნიშანი ===
[[ფაილი:Special_Forces_Tab_Cloth.jpg|მინი|200x200პქ| სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის ნიშანი]]
დაინერგა 1983 წლის ივნისში, სპეციალური ძალების ნიშანი არის სამსახურის სკოლის კვალიფიკაციის ნიშანი, რომელიც ენიჭება ჯარისკაცებს, რომლებიც დაასრულებენ სპეციალური ძალების საკვალიფიკაციო კურსებს. მწვანე ბერეტისგან განსხვავებით, ჯარისკაცებს, რომლებსაც მინიჭებული აქვთ სპეციალური ძალების ჩანართი, უფლება აქვთ ატარონ იგი სამხედრო კარიერის დარჩენილი პერიოდის განმავლობაში, მაშინაც კი, როდესაც არ მსახურობენ სპეციალური ოპერაციების ქვედანაყოფებში. ქსოვილის ნიშანი არის ზეთისხილისფერი რკალისებური ნაჭერი 8.26 სმ სიგრძითა და 1.75 სმ სიმაღლეში, აღნიშვნა „SPECIAL FORCES“ შავი ასოებით 0.79 სმ სიმაღლეში. ნიშანი უკეთიათ უნიფორმის მარცხენა სახელოზე დანაყოფის განმასხვავებელი სამხრე ნიშნების ზემოთ და პრეზიდენტის ასი ჩანართის ქვემოთ. ლითონის სპეციალური ძალების ჩანართის ასლი გამოდის ორი ზომით, სრული და სამოსის მინიატურული. სრული ზომის ვერსია 1.59 სმ-ია სიმაღლეში და 3,97 სმ სიგანეში. მინიატურული ვერსია 0.64 სმ სიმაღლეში და 2.54 სმ სიგანეში. ორივე არის ცისფერი ლურჯი, ყვითელი საზღვრით და ასოებით. უნიფორმაზე უკეთიათ ლენტების ან მედლების ზემოთ ან ქვემოთ.<ref name="TIOH Tab">{{Cite web |title=Special Forces Tab |url=https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200613191831/https://tioh.army.mil/Catalog/Heraldry.aspx?HeraldryId=16094&CategoryId=20&grp=2&menu=Uniformed%20Services&ps=24&p=0 |archive-date=13 June 2020 |website=[[United States Army Institute of Heraldry]]}}</ref><ref name="AR600-8-22">{{Cite web |date=11 December 2006 |title=U.S. Army Regulation 600–8–22: Personnel-General: Military Awards |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722181345/http://www.apd.army.mil/pdffiles/r600_8_22.pdf |archive-date=22 July 2011 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=117-118}}</ref><ref>{{Cite web |date=31 March 2014 |title=U.S. Army Pamphlet 670-1: Uniform and Insignia, Guide to the Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia |url=http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140506235717/http://www.apd.army.mil/pdffiles/p670_1.pdf |archive-date=6 May 2014 |access-date=23 June 2014 |website=Official Department of the Army Publications and Forms |pages=6, 201, 244–245, 252, 256, 258–260}}</ref>
ჯილდოს კვალიფიკაცია:<ref name="TIOH Tab" /><ref name="AR600-8-22" />
* 1) დასაშვებობის ძირითადი კრიტერიუმები. ნებისმიერ პირს, რომელიც აკმაყოფილებს ქვემოთ მოცემულ ერთ-ერთ კრიტერიუმს, შეიძლება მიენიჭოს სპეციალური ძალების (SF) ნიშანი:
** 1.1) აშშ-ის არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრისა და სკოლის წარმატებით დასრულება (USAJFKSWCS) დამტკიცებული აქტიური არმიის (AA) ინსტიტუციური წვრთნებით, რომელიც მიგვიყვანს SF კვალიფიკაციამდე.
** 1.2) USAJFKSWCS დამტკიცებული სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის წარმატებით დასრულება.
** 1.3) SF საკვალიფიკაციო პროგრამის ადმინისტრირებული ავტორიზებული ერთეულის წარმატებით დასრულება.
* 2) აქტიური კომპონენტის ინსტიტუციური ტრენინგი. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც აკმაყოფილებს შემდეგს:
** 2.1) სპეცდანიშნულების რაზმის საკვალიფიკაციო კურსის ან სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერთა საკვალიფიკაციო კურსის (ადრე ცნობილი როგორც სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცრის კურსი) წარმატებით გავლისათვის. ამ კურსებს ატარებს/ახორციელებს USAJFKSWC.
** 2.2) 1988 წლის 1 იანვრამდე, იმ დროისთვის დამტკიცებული ინსტრუქტაჟის პროგრამის წარმატებით დასრულებისთვის სპეციალური ძალების კვალიფიკაციის სპეციალური ძალების ჯგუფში, რომლებსაც შემდგომში მიენიჭათ, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S კარიერის მართვის სფეროში 18 (ჩარიცხული), ან SQI 3 ფუნქციონალურ ზონა 18-ში (ოფიცერი).
* 3) სარეზერვო კომპონენტის (RC) SF საკვალიფიკაციო პროგრამები. SF ნისანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელიც წარმატებით დაასრულებს RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამას TRADOC რეგლამენტის 135–5, 1988 წლის 1 ივნისით დათარიღებული ან მისი წინამორბედების შესაბამისად და რომელსაც შემდგომში მიენიჭა, კომპეტენტური ორგანოს მიერ, SQI S ან 3. MOS 11B, 11C, 12B, 05B, 91B, ან ASI 5G ან 3. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის დაჯილდოებაზე, არმიის, კონტინენტური არმიის სარდლობის (CONARC) და TRADOC-ის რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომლებიც განსაზღვრავენ SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს იმ მომენტისთვის, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო RC SF საკვალიფიკაციო პროგრამა.
* 4) დანაყოფი ახორციელებდა SF საკვალიფიკაციო პროგრამებს. SF ნიშანი შეიძლება მიენიჭოს ყველა პერსონალს, რომელმაც წარმატებით დაასრულა ერთეულის ადმინისტრირება SF საკვალიფიკაციო პროგრამით, რეგლამენტით. USAJFKSWCS განსაზღვრავს ინდივიდუალურ უფლებას SF ნიშნის მინიჭებაზე დაფუძნებული რეგულაციების ისტორიული მიმოხილვის საფუძველზე, რომელიც აწესებს SF საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რომლებიც ძალაში იყო იმ დროს, როდესაც ინდივიდმა დაიწყო SF საკვალიფიკაციო პროგრამის გავლა.
* 5) ყოფილი ომის დროს სამსახური. სპეციალური ძალების ჩანართი შეიძლება მიენიჭოს რეტროაქტიურად ყველა პერსონალს, ვინც ასრულებდა შემდეგ საომარ მსახურებას:
** 5.1) 1942 წლიდან 1973 წლამდე. ომის დროს მსახურობდა სპეცდანიშნულების რაზმში და ვერ ან არ სჭირდებოდათ სწავლების ოფიციალურ პროგრამაზე დასწრება, მაგრამ კომპეტენტური ორგანოს მიერ მიენიჭა SQI S, 3, 5G.
** 5.2) 1954 წლამდე. მომსახურება მინიმუმ 120 დღე ზედიზედ ერთ-ერთ შემდეგ ორგანიზაციაში:
*** 5.2.1) 1-ელი სპეცდანიშნულების რაზმი 1942 წლის აგვისტოდან 1944 წლის დეკემბრამდე.
*** 5.2.2) OSS რაზმი 101, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.3) OSS Jedburgh რაზმები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.4) OSS ოპერატიული ჯგუფები, 1944 წლის მაისი 1945 წლის მაისამდე.
*** 5.2.5) OSS საზღვაო განყოფილება, 1942 წლის აპრილი 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.6) მე-6 არმიის სპეციალური დაზვერვის ქვედანაყოფი (ალამოს სკაუტები), 1944 წლის თებერვლიდან 1945 წლის სექტემბრამდე.
*** 5.2.7) 8240-ე არმიის ქვედანაყოფი, 1950 წლის ივნისიდან 1953 წლის ივლისამდე.
*** 5.2.8) 1954 წლიდან 1975 წლამდე. ნებისმიერი კომპანიის კლასის ოფიცერი ან რეგისტრირებული წევრს მიენიჭება CIB ან CMB, თუ მსახურობდა ზედიზედ მინიმუმ 120 დღის განმავლობაში ერთ-ერთ შემდეგ ტიპის ორგანიზაციაში:
**** 5.2.8a) SF ოპერატიული რაზმი-A (A-გუნდი).
**** 5.2.8b) მობილური დამრტყმელი ძალა.
**** 5.2.8c) SF დაზვერვის გუნდი.
**** 5.2.8d) SF სპეციალური პროექტის განყოფილება.
=== შენიღბვა ===
ვიეტნამის ომის დროს მე-5 სპეცდანიშნულების ჯგუფის მწვანე ბერეტებს სურდათ ვეფხვისებრი შენიღბული ტანსაცმლის დამზადება. ასე რომ, მათ კონტრაქტი გააფორმეს ვიეტნამელ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სხვა მწარმოებლებთან, რათა დაემზადებინათ სამოსი და სხვა ნივთები, როგორიცაა ბონის ქუდები, ვეფხვის ზოლის ქსოვილის გამოყენებით. როდესაც ვეფხვის ზოლები დაბრუნდა 21-ე საუკუნეში, ისინი გამოიყენეს მწვანე ბერეტებმა OPFOR-ის წვრთნებისთვის.
1981 წლიდან 2000-იანი წლების შუა პერიოდამდე ისინი ატარებდნენ საბრძოლო ტანსაცმლის ფორმას (BDU).
ტერორის წინააღმდეგ ომის შემდეგ, მათ ეცვათ MultiCam და Operational Camouflage Pattern (OCP) ფორმები სხვადასხვა მისიების დროს. ისინი ატარებდნენ უნივერსალური შენიღბვის ნიმუშებს, მაგრამ იშორებდნენ MultiCam-სა და OCP-ს.
=== იარბოროს დანა ===
ეს დანა შექმნა ბილ ჰარსიმ კრის რივ ნაივსთან თანამშრომლობით. 2002 წლიდან დაწყებული, საკვალიფიკაციო კურსის ყველა კურსდამთავრებულს ეძლევა იარბოროს დანა, შექმნილი ბილ ჰარსი უმცროსის მიერ და დასახელებული გენერალ-ლეიტენანტი უილიამ იარბოროს პატივსაცემად, რომელიც ითვლება თანამედროვე სპეცრაზმის მამად. ყველა დანას აქვს ინდივიდუალური სერიული ნომრით და ყველა ჯილდოს მფლობელის სახელები ჩაწერილია სპეციალურ ჟურნალში.
== ტრანსპორტი ==
[[File:US Special Forces in Afghanistan Gayan Valley.jpg|thumb|[[GMV-S]] [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი]]თ ავღანეთში, 2003 წელ]]
[[file:Marine_Ground_Mobility_Vehicle_1.1_2019.jpg|მინი|[[GMV 1.1]] აღჭურვილია Mk 19-ით, რომელსაც მართავen არმიის სპეცოპერაციის ოპერატორები მე-3 სპეცდანიშნულების ჯგუფიდან.]]
მწვანე ბერეტების მისიების დროს სხვა ქვეყნებში, ისინი გამოიყენებდნენ სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას (GMV)-S Humvee-ეს სხვადასხვა მიზნებისთვის ან დანიშნულების ტექნიკურ ტექნიკას უხეში რელიეფის პატრულირებისთვის და დაეხმარებოდნენ მათ საიდუმლო ოპერაციების გატარებაში, რადგან მათი მისიების ბუნება კლასიფიცირებულია. ბოლო წლებში ისინი ასევე მართავენ General Dynamics-ის მიერ დამზადებული არმიის სახმელეთო მობილურ სატრანსპორტო საშუალებას</a> M1288 GMV 1.1 ვარიანტს, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს TenCate Advanced Armor-ის მიერ წარმოებული ახალი დანამატების ნაკრები უკეთესი დაცვისთვის. ისევე როგორც Oshkosh M-ATV სპეცდანიშნულების ძალების MRAP-ების ვარიანტი.
აშშ-ს სამხედროების და მისი სპეცდანიშნულების ძალების/სპეციალური ოპერაციების ძალების დანაყოფების გარდა სხვა თვითმფრინავებისთვის, ისინი ფართოდ იყენებდნენ CIA-ს მიერ მართულ სამხედრო შვეულმფრენების [[მი-8|Mi-8]] და Mi-17 ვარიანტებს ავღანეთში, ოპერაცია შეუზღუდავი თავისუფლების საწყის ეტაპებზე.<ref>{{Cite web |date=29 September 2020 |title=CIA's Mi-17 Helicopter Comes Home |url=https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20211209071945/https://soldiersystems.net/2019/09/29/cias-mi-17-helicopter-comes-home/ |archive-date=9 December 2021 |website=Soldier Systems Daily}}</ref>
==იარაღები==
[[ფაილი:US_Special_Forces_in_Raqqa,_May_2016.jpg|მინი| აშშ-ის არმიის სპეცრაზმი [[რაკა|რაკაში]], [[სირია|სირიაში]]]]
მწვანე ბერეტები გაწვრთნილი არიან სხვადასხვა ტიპის იარაღის გამოყენებაში, [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]] ბოლო კონფლიქტებამდე. ასე რომ, ოპერატორებს შეუძლიათ გაეცნონ რამდენიმე სპეციფიკურ იარაღს, რომელსაც იყენებენ როგორც მტრები, ასევე მოკავშირეები სხვადასხვა მისიების დროს, ადვილად გამოიყენებენ ასეთ იარაღს ნებისმიერ ქვეყანაში და ავარჯიშებენ სხვადასხვა ფრაქციას ამ იარაღის გამოყენებით ბრძოლაში.<ref>{{Cite web |title=10 Guns of the Special Forces |url=https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20211127201122/https://warriorlodge.com/pages/10-guns-of-the-special-forces |archive-date=27 November 2021 |website=Warrior Lodge Media}}</ref>
=== პისტოლეტები ===
* [[M1911 პისტოლეტი|M1911]]
* M9 (გამოიყენება 1980-იანი წლების შუა პერიოდიდან, ჩანაცვლდება SIG Sauer M17-ებით და M18-ებით)
* Glock 19 (Mk 27 Mod 0, სტანდარტული გამოშვება 2015 წლიდან, როგორც მეოთხე თაობის მოდელი, ხოლო მესამე თაობის მოდელები პირველად გამოიცა 2006 წლის ბოლოდან)
* SIG M17/M18 (ჩაანაცვლებს M9)
=== პისტოლეტ-ტყვიამფრქვევები ===
* [[MP 40]] (ზოგიერთი ხელში ჩაიგდეს ამერიკულმა ძალებმა მეორე მსოფლიო ომის დროს, მოგვიანებით გამოიყენეს არმიის სპეციალური ძალების ოპერატორებმა და CIDG ოპერატორებმა [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|ვიეტნამის ომის]] დასაწყისში)<ref>{{cite book|title=Green Beret in Vietnam 1957–73|series=Warrior 28|first=Gordon L.|last= Rottman|date= 25 Jul 2002|isbn=9781855325685|publisher=[[Osprey Publishing]]|page=41}}</ref>
* Uzi (გამოიყენებოდა 1968-73 წლებში მას შემდეგ, რაც [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|CI-მA]] იყიდა 3000 Uzi სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში სპეციალური ოპერაციების ძალებისათვის)
* HK MP5 (ზოგიერთი ვარიანტი გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომიდან, 1975 წლიდან, 21-ე საუკუნემდე ღამის ოპერაციებისთვის, ახლო მანძილზე, მძევლების გადასარჩენად და ესკორტისთვის)
* HK UMP (მათი მცირე რაოდენობა დამზადებული .45 ACP-სთვის შეიძინა მე-5 სპეციალური ძალების ჯგუფმა და შეზღუდულად გამოიყენეს მოქმედებებში ერაყში)
=== შაშხანები/კარაბინები ===
* M4A1 და MK18 SOPMOD Block I & II & URG-I პროგრამა
* FN SCAR-H
=== ტყვიამფრქვევები ===
[[File:Twitter.com-USSOCOM-status-1459170115933683713-photo-2.jpg|thumb|მე- SFG (A)-ს წევრები მონაწილეობენ სპეცდანიშნულების ძალების განვითარებულ ურბანულ საბრძოლო კურსში (SFAUCC)]]
[[File:Legion celebrates 53rd anniversary 140920-A-DQ133-125.jpg|thumb|right|მე-5 SFG (A) ოპერატორი Humvee-ზე უხსნის გოგონას, როგორ მუშაობს M2 .50 კალიბრიანი ტყვიამფრქვევი EOTech შავი SU-264/PEQ (ECOS-H) ჰოლოგრაფიული იარაღის ოქტიკით პიკატინის ლიანდაგზე.]]
* M60
* [[M240 ტყვიამფრქვევი|M240]]
* Ultimax 100<ref>{{Cite web |last=C |first=Nicholas |date=2016-09-30 |title=US Special Forces Ultimax LMG - |url=https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210628194201/https://www.thefirearmblog.com/blog/2016/09/30/us-special-forces-ultimax-lmg/ |archive-date=28 June 2021 |access-date=2021-02-27 |website=The Firearm Blog |language=en-US}}</ref>
* M249 SAW
* Mk 48
* GAU-17/A
* M2HB
* GAU-19
=== საფანტები ===
* Ithaca 37 (ზოგადად გამოიყენებოდა ვიეტნამის ომის დროს)
* M870
* Mossberg 500 (მათ შეიძინეს სამხედრო გაძლიერების კომპლექტები, რათა უზრუნველყოთ სტანდარტიზებული კონფიგურაცია 2009 წელს. კომპლექტებში მოიცავდა დასაკეც კონდახს, „შეკავების სისტემას“, 1913 წლის მიმღების ლიანდაგს, წინა ბოლოს პიკატინის ლიანდაგების სისტემას და გამრღვევ ლულებს. სულ გადაკეთდა 1301 თოფი, პირველი ერთეული აღიჭურვა 2009 წლის ივლისში. კომპლექტების უმეტესობა გარდაქმნის სტანდარტულ თოფს 14 დიუმიან კომპაქტურ მოდელად 16 დიუმიანი დამრღვევი ლულით, H92239-09-P-0113.)
* M1014
=== სნაიპერული სისტემები და ზუსტი შაშხანები ===
* M24 სნაიპერული იარაღის სისტემა (SWS)
* Mk 13
* M2010 გაძლიერებული სნაიპერული შაშხანა (ESR) (გამოიყენება მე-3 და მე-7 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* Mk 12 Mod 0
* Mk 11 Mod 0
* M25 სნაიპერული იარაღის სისტემა (თავდაპირველად შემუშავებული მე-10 სპეციალური ძალების ჯგუფის მიერ)
* Mk 14 Mod 0/Mod 1 EBR
* M110 ნახევრად ავტომატური სნაიპერული სისტემა (SASS)
* M107 შორ მანძილზე სნაიპერული შაშხანა
* Mk 22 განვითარებული სნაიპერული შაშხანა
* დრაგუნოვის სნაიპერული შაშხანა
=== ყუმბარსატყორცნები და სარაკეტო გამშვები სისტემები ===
* M79
* M203
* ჩინეთის ტბის ყუმბარმტყორცნი (გამოიყენება მე-5 სპეცრაზმის ჯგუფის მიერ)
* M320
* M32 მრავალჯერადი ყუმბარმტყორცნი (Mk 14 Mod 0 მოდელი)
* [[Mk 19 ყუმბარსატყორცნი|Mk 19]]
* [[Mk 47 Striker]]
* M72 მსუბუქი ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი (LAW)
* M136 AT4
* [[Carl Gustaf|M3 მრავალფუნქციური ჯავშანტექნიკა ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის სისტემა (MAAWS)]]
* [[FGM-148 Javelin|FGM-148 ჯაველინი]]
* FIM-92 Stinger
* [[რპგ-7გ|რპგ-7]]
=== სხვები ===
* M67 ყუმბარა
* M84 გამაოგნებელი ყუმბარა
* C-4 (ასაფეთქებელი)
* M18A1 კლეიმორის ნაღმი
* M224 ნაღმმტყორცნები
== ტერმინი „სპეციალური ძალების“ გამოყენება ==
აშშ-ის გარდა, სხვა ქვეყნებში ტერმინი „სპეციალური ძალები“ ან „სპეციალური ოპერაციების ძალები“ (SOF) ხშირად გამოიყენება ზოგადად ელიტარული წვრთნებისა და სპეციალური მისიების კომპლექტების მქონე დანაყოფებზე. აშშ-ის არმიაში „სპეციალური ძალები“ არის სათანადო (კაპიტალიზებული) არსებითი სახელი, რომელიც ეხება ექსკლუზიურად აშშ-ს არმიის სპეციალურ ძალებს („მწვანე ბერეტები“).<ref name="shooters thinkers"/> მედია და პოპულარული კულტურა ხშირად არასწორად იყენებს ტერმინს [[ზღვის ლომები (ქვედანაყოფი)|Navy SEAL-ების]] და აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების ძალების სხვა წევრებზე.<ref>{{Cite web |title=Here’s the difference between special ops and special forces |url=https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20210728143809/https://www.wearethemighty.com/articles/heres-the-difference-between-special-ops-and-special-forces/ |archive-date=28 July 2021 |website=We Are The Mighty}}</ref>
== ტერმინი „ოპერატორის“ გამოყენება ==
[[ფაილი:Code_of_the_Special_Forces_Operator.jpg|მინი| „სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსი“, {{Circa}} 1959 წელი, ეს მაგალითი, სხვებთან ერთად, „დელტაზე“ ძველია]]
ტერმინი „ოპერატორი“ თარიღდება ამერიკულ სპეცოპერაციებზე ძველია და გვხვდება წიგნებში, რომლებიც ეხება ფრანგულ სპეცოპერაციებს ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომის დროს. მაგალითებია ალისტერ ჰორნის ''„ველური მშვიდობის ომი“'' და ჟან ლარტეგუის ''„ცენტურიონები“''.
ამერიკულ სპეცოპერაციებში ტერმინის ''ოპერატორის'' წარმოშობა მომდინარეობს აშშ-ის არმიის სპეცრაზმიდან. არმიის სპეცრაზმი შეიქმნა 1952 წელს, NAVY SEAL-ებამდე ათი წლით ადრე და დელტამდე 25 წლით ადრე. ყველა სხვა თანამედროვე აშშ-ის სპეციალური ოპერაციების განყოფილება არმიაში, [[აშშ-ის საზღვაო ძალები|საზღვაო ძალებში]], [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|საჰაერო ძალებში]] და საზღვაო ქვეითებში დაარსდა 1977 წლის შემდეგ. ''Veritas: Journal of Army Special Operations History'', ჩარლზ ჰ. ბრისკო აცხადებს, რომ არმიამ „სპეციალურმა ძალებმა არ მიითვისეს ეს დასახელება. არმიის სპეციალური ოპერაციების ძალების (ARSOF) საზოგადოების წევრთა უმეტესობამ არ იცოდა რომ, ეს სახელი სპეციალური ძალების მიერ იქნა მიღებული 1950-იანი წლების შუა პერიოდში. ის აცხადებს, რომ ყველა კვალიფიციურ წვევამდელს და სპეცდანიშნულების რაზმის ოფიცერი „ნებაყოფლობით დაემორჩილება ''„სპეციალური ძალების ოპერატორის კოდექსს“'' და დაედო ფიცი მისი პრინციპების მიმართ, დამოწმებული ხელმოწერით.“ ეს ყველა სხვა სპეციალური ოპერაციების ერთეულზე, რომელიც ამჟამად იყენებს ტერმინს/სათაურს ოპერატორს, ძველია.<ref>{{Cite magazine |last=Briscoe |first=Charles H. |date=2018 |title=The Special Forces Operator |url=https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |magazine=Veritas |volume=14 |issue=1 |pages=63-64 |issn=1553-9830 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211217072354/https://arsof-history.org/articles/v14n1_creed_page_1.html |archive-date=17 December 2021}}</ref>
შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების საზოგადოებაში, ''ოპერატორი'' არის Delta Force-ის წევრი, რომელმაც დაასრულა შერჩევა და დაამთავრა OTC (ოპერატორების მომზადების კურსი). ''ოპერატორი'' გამოიყენებოდა დელტას მიერ დანაყოფზე დანიშნულ ოპერატიული და არაოპერატიული პერსონალის გასარჩევად. სხვა სპეციალური ოპერაციების ძალები იყენებენ სპეციფიკურ სახელებს თავიანთი სამუშაოებისთვის, როგორიცაა არმიის ''რეინჯერები'' და საჰაერო ძალების ''პარამედიკოსები''. საზღვაო ძალები იყენებს აკრონიმს ''SEAL'' როგორც მათი სპეციალური საომარი მოქმედებების განვითარების გუნდისთვის, ასევე მათი ცალკეული წევრებისთვის, რომლებიც ასევე ცნობილი არიან, როგორც ''სპეციალური ოპერატორები''. 2006 წელს საზღვაო ფლოტმა შექმნა „სპეციალური საომარი მოქმედებების ოპერატორი“ (SO), როგორც რეიტინგი ჩარიცხული პერსონალის შეფასებისთვის, რანკებში E-4-დან E-9-მდე. ''ოპერატორი'' არის ოპერატიული პერსონალის სპეციფიური ტერმინი და გახდა სასაუბრო ტერმინი თითქმის ყველა სპეცოპერაციის ძალებისთვის აშშ-ის არმიაში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში.
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|United States Army Special Forces Command (Airborne)}}
* [https://www.soc.mil/USASFC/HQ.html აშშ-ს არმიის სპეციალური ძალების სარდლობის ვებგვერდი]
* [https://www.army.mil/usasoc/?from=wiki აშშ-ს არმიის სპეციალური ოპერაციების სარდლობის ახალი ამბები]
* [https://web.archive.org/web/20110203005343/http://www.soc.mil/swcs/swcs.html შეერთებული შტატების არმიის ჯონ კენედის სპეციალური ომის ცენტრი და სკოლა]
* [http://www.socom.mil/ შეერთებული შტატების სპეციალური ოპერაციების სარდლობა]
* [http://manschoolshow.com/blog/2013/7/10/class-24-coming-home-from-war-with-robert-patrick-lewis სპეცრაზმის მედიკოსი საუბრობს ერაყიდან და ავღანეთიდან სახლში დაბრუნებაზე]
* [https://www.thebalancecareers.com/field-18-special-forces-3345936 არმიაში ჩარიცხული ვაკანსიები: საველე 18 სპეცრაზმი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
[[კატეგორია:აშშ-ის სპეციალური ქვედანაყოფები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის არმია]]
[[კატეგორია:მწვანე ბერეტები]]
[[კატეგორია:საჰაერო სადესანტო დანაყოფები აშშ-ის არმიაში]]
akq1i50z6967u35ptl9127cmmrq15a6
ედმონდ შრაიბერი
0
536322
4399205
4399132
2022-07-27T15:55:49Z
Khujadzeguka
143334
/* შენიშვნები */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე
|სრული სახელი = სერ ედმონდ ჩარლზ აქტონ შრაიბერი
|ორიგინალური სახელი = Sir Edmond Charles Acton Schreiber
|ცხოვრების პერიოდი = [[30 აპრილი]], [[1890]] – [[8 ოქტომბერი]], [[1972]]
|დაბადების თარიღი =
|დაბადების ადგილი = [[ლონდონი]], [[ინგლისი]]
|გარდაცვალების თარიღი =
|გარდაცვალების ადგილი = [[ექსმუთი]], [[ინგლისი]]
|პორტრეტი = [[ფაილი:Sir-Edmond-Charles-Acton-Schreiber.jpg|250 პქ]]
|ხელმოწერა =
|მეტსახელი = „ტედი“
|ეროვნება = [[ინგლისელები|ინგლისელი]]
|კუთვნილება = [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთი]]
|სამხედრო სამსახურის წლები = [[1909]]-[[1947]]
|წოდება = [[გენერალ-ლეიტენანტი]]
|ჯარის სახეობა =
|მეთაურობდა =
|ნაწილი =
|ბრძოლები/ომები = [[პირველი მსოფლიო ომი]], [[მეორე მსოფლიო ომი]]
|ჯილდოები = [[წმინდა იოანეს ორდენის კავალერი]], [[გამორჩეული მსახურის ორდენი]]
|კავშირი =
|სამსახურიდან გადადგომა =
}}
[[გენერალ-ლეიტენანტი (გაერთიანებული სამეფო)|გენერალ-ლეიტენანტი]] '''სერ ედმონდ ჩარლზ აქტონ შრაიბერი''' (დ. 30 აპრილი 1890, ლონდონი - გ. 8 ოქტომბერი 1972, ექსმუთი)—[[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] უფროსი [[ოფიცერი]], რომელიც მსახურობდა როგორც [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ]], ასევე [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]]. ამ უკანასკნელში მეთაურობდა [[45-ე ქვეითი დივიზია (გაერთიანებული სამეფო)|45-ე ქვეით დივიზიას]], [[V კორპუსი (გაერთიანებული სამეფო)|V კორპუსს]] და [[პირველი არმია (გაერთიანებული სამეფო)|ბრიტანეთის პირველ არმიას]] .
== სამხედრო კარიერა ==
დაიბადა [[ლონდონი|ლონდონში]], [[ინგლისი|ინგლისში]], 1890 წლის 30 აპრილს, [[ბრიგადირი (გაერთიანებული სამეფო)|ბრიგადის გენერალ]] [[აკტონ ლემუელ შრაიბერი|აკტონ ლემუელ შრაიბერის]] ოჯახში. ედმონდ ჩარლზ აკტონ შრაიბერმა განათლება მიიღო [[ველინგტონის კოლეჯი|ველინგტონის კოლეჯში,]] ბერკშირში და [[სამეფო სამხედრო აკადემია, ვულვიჩი|სამეფო სამხედრო აკადემიაში]], ვულვიჩში. 1909 წლის 23 დეკემბერს, გახდა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] [[სამეფო საველე არტილერია|სამეფო საველე არტილერიის]] [[Მეორე ლეიტენანტი|მეორე ლეიტენანტი]]. 1912 წლის 23 დეკემბერს [[ლეიტენანტი (ბრიტანეთის არმია და სამეფო საზღვაო ქვეითები)|მიენიჭა ლეიტენანტის წოდება]]. იგი მსახურობდა [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] [[ბრიტანეთის საექსპედიციო ძალები (პირველი მსოფლიო ომი)|ბრიტანეთის საექსპედიციო ძალებთან]], (BEF) [[დასავლეთის ფრონტი (პირველი მსოფლიო ომი)|დასავლეთ ფრონტზე]]. 1914 წლის დეკემბერში დაიმსახურა [[გამორჩეული სერვისის ორდერი|გამორჩეული დამხმარის ორდენი]] (DSO), მისი ”ძალიან მამაცური საქციელისთვის 14 სექტემბერს". ის ასევე ოთხჯერ იყო [[მოხსენიებულია დეპეშებში|ნახსენები დეპეშებში]] და ომის დასასრულს, იგი ბრევეტი მაიორის წოდებას ფლობდა.<ref name="unit">{{Cite web|url=http://www.unithistories.com/officers/Army_officers_S01.html#Schreiber_ECA|title=Schreiber, Edmund|publisher=Unit Histories|access-date=29 June 2020}}</ref> {{Sfn|Smart|2005}}
1930-იან წლებში, [[ომის შუა პერიოდი|ომის შუა პერიოდში]], ის სწავლობდა [[პერსონალის კოლეჯი, კემბერლი|პერსონალის კოლეჯში, კემბერლში.]] მოგვიანებით, 1934-1937 წლებში გახდა სამხედრო შტაბის [[შტაბი|ოფიცერი]]. 1938-1939 წლებში იყო ბრიგადირი [[სამეფო არტილერია|სამეფო არტილერიაში]]. იმავე წელს დაიწყო [[მეორე მსოფლიო ომი]] . {{Sfn|Smart|2005}}
[[ფაილი:The_British_Army_in_the_United_Kingdom_1939-45_H39707.jpg|მარცხნივ|მინი| კენტის ჰოუმ გვარდიის წევრები აწყობენ „შავი ბომბარდირის“ ნაღმტყორცნების ჩვენებას. გენერალ-ლეიტენანტი სერ ედუარდ შრაიბერი ბერეტით გამოსახული შუაში, 1944 წლის 23 ივლისი.]]
მეორე მსოფლიო ომის დროს შრაიბერი მსახურობდა [[ბრიტანეთის საექსპედიციო ძალები (მეორე მსოფლიო ომი)|ბრიტანეთის საექსპედიციო ძალებთან]], (BEF) საფრანგეთში, 1939-1940 წლებში.<ref>Alanbrooke (2001), e.g. entries 29 November 1939, 11 December 1939, 22 April 1940.</ref> 1940 წლის 26 აპრილს დააწინაურეს გენერალ-მაიორის მოვალეობის შემსრულებლის თანამდებობაზე, <ref>{{London Gazette|issue=34848|page=2881|date=10 May 1940|supp=y}}</ref> იმავე დღეს გახდა [[გენერალური ოფიცერი მეთაური|გენერალ-ოფიცერი]], [[61-ე ქვეითი დივიზია (გაერთიანებული სამეფო)|61-ე ქვეითი დივიზიის]] მეთაური (GOC), სანამ მოგვიანებით 1940 წელს არ გახდა GOC-ის [[45-ე ქვეითი დივიზია (გაერთიანებული სამეფო)|45-ე ქვეითი დივიზიის]] უფროსი. 1941 წლის მაისში გახდა გენერალ-ლეიტენანტის მოვალეობის შემსრულებელი, <ref>{{London Gazette|issue=35253|page=4853|date=19 August 1941|supp=y}}</ref> რათა იმავე წლის ბოლოს [[V კორპუსი (გაერთიანებული სამეფო)|V კორპუსის]] მეთაურობა დაკისრებოდა. 1942 წელს იგი დაინიშნა [[პირველი არმია (გაერთიანებული სამეფო)|ბრიტანეთის პირველი არმიის]] მეთაურად, რომელიც უნდა ყოფილიყო [[მოკავშირეები მეორე მსოფლიო ომში|მოკავშირეთა ძალების]] მმართველი ძალა [[ფრანგული ჩრდილოეთ აფრიკა|საფრანგეთის ჩრდილოეთ აფრიკაში]], ნოემბრის [[ოპერაცია ტორჩი|ოპერაციის ტორჩის]] შემდეგ, თუმცა მას თირკმელების პრობლემა შეექმნა და აქტიური სამსახურისთვის უვარგისი გახდა. <ref>Mead, p. 59.</ref>
შრეიდერი 1942 წელს გახდა [[დასავლეთის სარდლობა (გაერთიანებული სამეფო)|დასავლეთის სარდლობის]] გენერალური ოფიცერი (GOC-in-C) და 1944 წელს [[ალდერშოტის ბრძანება|სამხრეთ-აღმოსავლეთის სარდადლი]]. <ref name="dk">[http://www.generals.dk/general/Schreiber/Sir_Edmund_Charles_Anton/Great_Britain.html Generals.dk]</ref> 1944-1946 წლებში შრაიბერი იყო [[მალტის გუბერნატორების სია|მალტის გუბერნატორი და მთავარსარდალი]] .<ref>Alanbrooke (2001), e.g. entries 21 August 1944, 29 January 1945, 10 February 1945.</ref> 1947 წელს ომის შემდეგ დატოვა თანამდებობა ბრიტანეთის არმიაში. <ref name="dk" />{{Sfn|Smart|2005}}
== ოჯახი ==
ედმონდ შრაიბერი 1916 წელს დაქორწინდა ფილის ბარჩარდზე, ვისგანაც ეყოლა ორი ქალიშვილი.
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია|30em}}
== ბიბლიოგრაფია ==
* {{Cite book|last=Alanbrooke|first=Field Marshal Lord|title=War Diaries 1939–1945|publisher=Phoenix Press|year=2001|isbn=1-84212-526-5}}
* {{Cite book|first=Nick|last=Smart|title=Biographical Dictionary of British Generals of the Second World War|isbn=1844150496|year=2005|publisher=Pen & Sword}}
== გარე ბმულები ==
* [https://www.unithistories.com/officers/Army_officers_S01.html#Schreiber_ECA ბრიტანეთის არმიის ოფიცრები 1939–1945 წწ]
* [https://www.generals.dk/general/Schreiber/Edmund_Charles_Anton/Great_Britain.html მეორე მსოფლიო ომის გენერლები]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1890]]
1ajmiv033h1ucy9teiw5xpghelalzct
მწვანე ბერეტები (მრავალმნიშვნელოვანი)
0
536324
4399172
2022-07-27T15:19:03Z
ზურა6446
102258
ახალი გვერდი: '''მწვანე ბერეტი''' იყო ბრიტანელი კომანდოების თავსაბურავი მეორე მსოფლიო ომში. '''მწვანე ბერეტები''' შეიძლებდა ნიშნავდეს: * მწვანე ბერეტები, აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალე...
wikitext
text/x-wiki
'''მწვანე ბერეტი''' იყო ბრიტანელი კომანდოების თავსაბურავი მეორე მსოფლიო ომში.
'''მწვანე ბერეტები''' შეიძლებდა ნიშნავდეს:
* მწვანე ბერეტები, [[აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალები|აშშ-ის არმიის სპეცდანიშნულების ძალების]] ზედმეტსახელი
* მწვანე ბერეტები, პორტუგალიელი პარაშუტისტები
* მწვანე ბერეტი, სამხედრო ბერეტის ფერი
* მწვანე ბერეტები, ზელენე ბერეტკე, არაპროფესიონალური სამხედრო ორგანიზაცია დაფუძნებული [[სარაევო|სარაევოში]], [[ბოსნია და ჰერცეგოვინის რესპუბლიკა|ბოსნია და ჰერცეგოვინის რესპუბლიკაში]] 1992 წელს
* მწვანე ბერეტები, ირანის 65-ე საჰაერო სადესანტო სპეციდანიშნულების ბრიგადის ზედმეტსახელი
8eifz4to2mzhalk5mh56kp7plx3xelo
კატეგორია:ბრიტანელი ავიატორები
14
536325
4399186
2022-07-27T15:24:37Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: {{Commons category|Aviators from the United Kingdom}} [[კატეგორია:ბრიტანელები საქმიანობის მიხედვით]]
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators from the United Kingdom}}
[[კატეგორია:ბრიტანელები საქმიანობის მიხედვით]]
1fw81ohp7qcpmvqrsplirte80nofi6z
4399192
4399186
2022-07-27T15:34:39Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators from the United Kingdom}}
[[კატეგორია:ბრიტანელები საქმიანობის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავიატორები ეროვნების მიხედვით]]
q730fdz0g2r29l8qmnfodfccr9rlu4l
4399193
4399192
2022-07-27T15:36:49Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators from the United Kingdom}}
[[კატეგორია:ბრიტანელები საქმიანობის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავიატორები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავიაცია დიდ ბრიტანეთში]]
mqzoud6ctfsg7pakne69629ftp6xomc
კატეგორია:ბრიტანელი ქალი ავიატორები
14
536326
4399189
2022-07-27T15:28:05Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
02k8ny1e6rtqvyr3n39zad3t3aqq3u4
4399190
4399189
2022-07-27T15:29:01Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი ავიატორები]]
1flplgrr7mopnzri3ndqv4dz5xeod1j
4399191
4399190
2022-07-27T15:30:04Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ქალი ავიატორები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი ავიატორები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი ქალები საქმიანობის მიხედვით]]
46m4m4scslrfnrla2p28vvvr3pu13fp
კატეგორია:ავიატორები ეროვნების მიხედვით
14
536327
4399194
2022-07-27T15:38:14Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: {{Commons category|Aviators by country}} [[კატეგორია:ავიატორები]]
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators by country}}
[[კატეგორია:ავიატორები]]
qkaph7ed96g2qk640g35dqxagr4cs25
4399195
4399194
2022-07-27T15:40:09Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators by country}}
[[კატეგორია:ავიატორები]]
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
be6nepd7cuuts933i30n1jox5kotdsr
4399198
4399195
2022-07-27T15:47:55Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators by country}}
[[კატეგორია:ავიატორები]]
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტელები ქვეყნის მიხედვით]]
o3z3cmgxi7czunddctf86ucsx9wq5zs
4399206
4399198
2022-07-27T15:57:37Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviators by country}}
[[კატეგორია:ავიატორები]]
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით| ]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტელები ქვეყნის მიხედვით]]
pdj8eh7ex7io8r08t0ka0vsel45fyv7
კატეგორია:ტრანსპორტელები ქვეყნის მიხედვით
14
536328
4399199
2022-07-27T15:50:12Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ტრანსპორტელები]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ტრანსპორტელები]]
adp9gfn92q40a3kvc6y560uw0jlzdey
4399201
4399199
2022-07-27T15:51:15Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ტრანსპორტელები]]
[[კატეგორია:ადამიანები საქმიანობისა და ეროვნების მიხედვით]]
lp5wc5oxa7s59q3e5v3upo551tsdc62
4399202
4399201
2022-07-27T15:52:14Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ტრანსპორტელები]]
[[კატეგორია:ადამიანები საქმიანობისა და ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი ქვეყნების მიხედვით]]
qpzl85j1lsdfk88zbvdyqdfrnsgb4vs
კატეგორია:ტრანსპორტელები
14
536329
4399203
2022-07-27T15:53:47Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ადამიანები საქმიანობის მიხედვით]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ადამიანები საქმიანობის მიხედვით]]
r0uz5ohgek3a50zu05yio1buhxiidj4
4399204
4399203
2022-07-27T15:55:18Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|People associated with transport}}
[[კატეგორია:ადამიანები საქმიანობის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი]]
ijdynjie4ac9ue0jmk9u6p6sg0ovev2
კატეგორია:ავიაცია დიდ ბრიტანეთში
14
536330
4399208
2022-07-27T16:00:15Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
1k984085yaid882ayyauysuyccx8pkg
4399210
4399208
2022-07-27T16:01:05Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ტრანსპორტი]]
aerlledlpbwmnbd5vzp36t416oxcn3r
4399211
4399210
2022-07-27T16:03:06Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation in the United Kingdom}}
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ტრანსპორტი]]
[[კატეგორია:ავიაცია ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავიაცია ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]
hnnui6joz5bjjsyg0g0mu9fy34jf1rw
კატეგორია:ავიაცია ევროპაში ქვეყნის მიხედვით
14
536331
4399212
2022-07-27T16:06:30Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ტრანსპორტი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ტრანსპორტი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]
ptyphjo5jw1v2x1x2sxm7xkk52xjbhb
4399213
4399212
2022-07-27T16:07:34Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ავიაცია ევროპაში]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]
2gr7di4bgeb8s1r9rnmvbkwpwebwf5m
კატეგორია:ავიაცია ევროპაში
14
536332
4399215
2022-07-27T16:09:52Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: {{Commons category|Aviation in Europe}} [[კატეგორია:ავიაცია კონტინენტის მიხედვით]]
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation in Europe}}
[[კატეგორია:ავიაცია კონტინენტის მიხედვით]]
0wynl6o8rc8myap50zg9qnfnql2qxe7
4399216
4399215
2022-07-27T16:11:34Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation in Europe}}
[[კატეგორია:ავიაცია კონტინენტის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი ევროპაში]]
98xiwzn0hvp7sgsbm6qtqw0is5eaqa2
კატეგორია:ავიაცია კონტინენტის მიხედვით
14
536333
4399221
2022-07-27T16:51:13Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: {{Commons category|Aviation by continent}} {{container cat}} [[კატეგორია:ავიაცია]]
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation by continent}}
{{container cat}}
[[კატეგორია:ავიაცია]]
gelwk9pbimj1evxj58rjhqounk4ksun
4399222
4399221
2022-07-27T16:52:18Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation by continent}}
{{container cat}}
[[კატეგორია:ავიაცია]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი კონტინენტების მიხედვით]]
d5g7qvzn40iab9dra7q1dqzcoatlamh
4399223
4399222
2022-07-27T16:53:27Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation by continent}}
{{container cat}}
[[კატეგორია:ავიაცია]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი კონტინენტების მიხედვით]]
[[კატეგორია:კატეგორიები კონტინენტების მიხედვით]]
0zla6r8cl6cop4rgdt5lym80wfyqa86
4399224
4399223
2022-07-27T16:55:28Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation by continent}}
{{container cat}}
[[კატეგორია:ავიაცია]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი კონტინენტების მიხედვით| ]]
[[კატეგორია:კატეგორიები კონტინენტების მიხედვით]]
nuqv98hdwwlceivwwbs15vsqz38s90l
4399225
4399224
2022-07-27T16:57:00Z
GiorgiXIII
62215
wikitext
text/x-wiki
{{Commons category|Aviation by continent}}
{{container cat}}
[[კატეგორია:ავიაცია| ]]
[[კატეგორია:ტრანსპორტი კონტინენტების მიხედვით| ]]
[[კატეგორია:კატეგორიები კონტინენტების მიხედვით]]
g1zqjkvs9rreq93c55rc0i2qoql1xly
ჟან კასტექსი
0
536335
4399227
2022-07-27T17:13:23Z
Khujadzeguka
143334
შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1097898825|Jean Castex]]“
wikitext
text/x-wiki
'''ჟან კასტექსი''' ( french: [ jean castecx ]; დ. 1965 წლის 25 ივნისს)-ფრანგი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ქვეყნის [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]] 2020 წლის 3 ივლისიდან 2022 წლის 16 მაისამდე.<ref>{{Cite news|last=Mallet|first=Victor|date=3 July 2020|title=Macron names Jean Castex as new French prime minister|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703102434/https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|archive-date=3 July 2020}}</ref> ის იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] (LR) წევრი 2020 წლამდე, სანამ შეუერთდებოდა პარტია [[La République En Marche!|La République En Marche-ს!]] (LREM). <ref>{{Cite news|date=2021-09-25|title=Jean Castex, un premier ministre sous les radars|language=fr|work=Le Monde.fr|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/09/25/jean-castex-un-premier-ministre-sous-les-radars_6096007_823448.html|access-date=2022-01-23}}</ref> კასტექსი თორმეტი წლის განმავლობაში მუშაობდა პატარა ქალაქ [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის]] მერად, სანამ [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ემანუელ მაკრონი]] პრემიერ-მინისტრად დანიშნავდა. მან თანამდებობა დატოვა 2022 წლის მაისში <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref>
== პოლიტიკური კარიერა ==
2008 წელს აირჩიეს [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის, პირენე-ორიენტალესის]] მერად. <ref name="RTL">{{Cite web|url=https://www.rtl.fr/actu/politique/coronavirus-qui-est-jean-castex-le-monsieur-deconfinement-du-gouvernement-7800370214|title=Coronavirus: who is Jean Castex, the "Mr. Déconfinement" of the government?|date=7 April 2020|author=Paul Turban|publisher=[[RTL Group]]|access-date=3 July 2020}}</ref> კასტექსი ჯანდაცვის მინისტრის [[ქსავიე ბერტრანი|ქსავიერ ბერტრანის]] დაქვემდებარებაში მსახურობდა [[ფრანსუა ფიიონი|ფრანსუა ფიიონის]] [[სამინისტრო (კოლექტიური აღმასრულებელი)|სამინისტროს]] [[Გენერალური შტაბის უფროსი|შტაბის უფროსად]] 2010 წლიდან 2011 წლამდე. მან, 2011-2012 წლებში შეცვალა [[რაიმონდ სუბი]] ელიზეს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის დროს.
ადგილობრივ დონეზე, კასტექსი იყო [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილიონის]] რეგიონალური მრჩეველი 2010 წლიდან 2015 წლამდე და 2015 წლიდან მსახურობდა [[აღმოსავლეთ პირენეის დეპარტამენტი|პირენე-ორიენტალის]] დეპარტამენტის მრჩევლად. 2017 წლის სექტემბერში კასტექსი დაინიშნა უწყებათაშორის დელეგატად 2024 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2024|წლის ოლიმპიადისა]] და [[2024 წლის ზაფხულის პარაოლიმპიადა|პარაოლიმპიადისთვის]]. ის ასევე იკავებდა სპორტის ეროვნული სააგენტოს პრეზიდენტის პოსტს. <ref>{{Cite web|title=Qui est Jean Castex, le nouveau Premier ministre?|url=https://www.bfmtv.com/politique/qui-est-jean-castex-le-nouveau-premier-ministre_AN-202007030149.html|access-date=3 July 2020|language=fr}}</ref> 2020 წლის 2 აპრილს იგი დაინიშნა [[COVID-19 პანდემია საფრანგეთში|საფრანგეთში COVID-19-ის პანდემიის]] დროს განხორციელებული ჩაკეტვების ეტაპობრივი შეწყვეტის კოორდინატორად.
კასტექსი იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] წევრი 2020 წლის დასაწყისამდე, სადაც მას [[სოციალური კონსერვატიზმი|სოციალურ კონსერვატორად]] თვლიდნენ. <ref>{{Cite news|date=3 July 2020|title=Macron appoints new PM after Philippe resigns|language=en-GB|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703225539/https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|archive-date=3 July 2020}}</ref> 2020 წლის 3 ივლისს [[ედუარდ ფილიპი|ედუარდ ფილიპის]] გადადგომის შემდეგ, კასტექსი [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]] დანიშნა [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]].კასტექსმა მოგვიანებით, 6 ივლისს, დაასახელა [[კასტექსის მთავრობა|თავისი მთავრობა]]. <ref>{{Cite news|last=Pascale Davies & Alasdair Sandford with [[Agence France-Presse|AFP]]|date=6 July 2020|title=New French government named under Prime Minister Jean Castex in Macron reshuffle|work=[[Euronews]]|url=https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|url-status=live|access-date=11 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200708224014/https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|archive-date=8 July 2020}}</ref>
2022 წლის 25 აპრილს, მაკრონის პრეზიდენტად [[2022 წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები|ხელახლა არჩევის]] შემდეგ, კასტექსი დათანხმდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან გადადგომას. <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref> კასტექსმა მანამდე პირობა დადო, რომ ამას გააკეთებდა, თუ მაკრონს ხელახლა აირჩევდნენ. <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM announces he will resign if Macron is re-election|publisher=thelocal.fr|url=https://www.thelocal.fr/20220419/french-pm-announces-he-will-resign-if-macron-is-re-elected/|access-date=4 May 2022}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM Castex announces government resignation if Macron re-elected|publisher=Le Monde|url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/19/french-pm-castex-announces-government-resignation-if-macron-re-elected_5980942_5.html|access-date=4 May 2022}}</ref>
== ცხოვრება პოლიტიკის შემდეგ ==
თანამდებობის დატოვების შემდეგ, კასტექსი მისმა მემკვიდრემ, [[ელისაბედ ბორნი|ელისაბედ ბორნმა]], წარადგინა [[საფრანგეთის ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტო|საფრანგეთის ტრანპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტოს]] (AFITF) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ. <ref>Arthur Berdah (7 July 2022), [https://www.lefigaro.fr/politique/macron-veut-nommer-castex-a-la-tete-de-l-agence-de-financement-des-infrastructures-de-transport-de-france-20220707 Macron veut nommer Castex à la tête de l'Agence de financement des infrastructures de transport de France] ''[[Le Figaro]]''.</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კასტექსი, რომლის სახელი [[ჟერის დეპარტამენტი|გასკონურად]] ნიშნავს "ციხეს", წარმოშობით იყo ჟერის დეპარტამენტიდან . ის დაქორწინებულია სანდრა რიბელეიგზე; მათ ჰყავთ ოთხი ქალიშვილი. <ref>{{Cite web|last=Braun|first=Elisa|title=5 things to know about France's new PM Jean Castex|url=https://www.politico.com/news/2020/07/03/5-things-to-know-about-frances-new-pm-jean-castex-348530|access-date=4 July 2020|language=en}}</ref>
თავისუფლად საუბრობს [[კატალანური ენა|კატალონიურ]] ენაზე. კასტექსი ითვლება სამხრეთ საფრანგეთში [[კატალონიელები|კატალონიურ იდენტობის]] დამცველად.
კასტექსი მეგობრობს პროფკავშირის ყოფილ ლიდერთან [[ჟან-კლოდ მეილი|ჟან-კლოდ მეილისთან]] და ექიმ [[პატრიკ პელუქსი|პატრიკ პელუსთან]], ''[[Charlie Hebdo]]''-ს ყოფილ მიმომხილველთან.
2021 წლის 23 ნოემბერს კასტექსს დაუდასტურდა [[COVID-19]] .
== დამსახურებები ==
*
== სქოლიო ==
<references group="" responsive="1"></references>
*
[[კატეგორია:საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1965]]
0brgfa0oc913jsdvjs3gaap8ajemcjo
4399228
4399227
2022-07-27T17:16:41Z
Khujadzeguka
143334
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჟან კასტექსი
| სურათი= Portrait Jean Castex.jpg
| სურათის ზომა =250 პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= კასტექსი 2020 წელს
| ხელმოწერა = Jean Castex signature.svg
| დაბადების თარიღი = [[25 ივნისი]], [[1965]]
| დაბადების ადგილი= [[ვიკ ფეზენსასი]], [[ჟერის დეპარტამენტი|ჟერი]], [[საფრანგეთი]]
| გარდაცვალების თარიღი =
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| რეზიდენცია = Hôtel Matignon
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[სანდრა რიბელეიგი]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[ადმინისტრაციის ეროვნული სკოლა]], [[პოლიტიკური კვლევების ინტიტუტი]], [[ტულუზის უნივერისტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[La République En Marche!]] (2020 წლიდან დღემდე)
| საიტი=
| რიგი = [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|საფრანგეთის პრემიერ მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[3 ივლისი]] [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 მაისი]] [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[ემანუელ მაკრონი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[ედუარდ ფილიპე]]
| მემკვიდრე = [[ელისაბედ ბორნი]]
| რიგი2 = [[კონფლენტ კანიგო]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 იანვარი]] [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 = [[ჟან-ლუი ჟალატი|ჟან-ლუი ჟალატი]]
| პრეზიდენტი2= ემანუელ მაკრონი
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = პრეზიდენტის გენერალური მდივნის თანაშემწე
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[28 თებერვალი]] [[2011]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 მაისი]] [[2012]]
| წინამორბედი3 =
| მემკვიდრე3 =
| პრეზიდენტი3 = [[ნიკოლა სარკოზი]]
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = [[პრადესი|პრადესის]] მერი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[18 მარტი]] [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[3 ივლისი|3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი4 = [[ჟან-ფრანსუა დენისი]]
| მემკვიდრე4 = [[ივ დელკორი]]
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 =
| თანამდებობა დაიკავა5 =
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 =
| მემკვიდრე5 =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ჟან კასტექსი''' ( french: [ jean castecx ]; დ. 1965 წლის 25 ივნისს)—ფრანგი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ქვეყნის [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]] 2020 წლის 3 ივლისიდან 2022 წლის 16 მაისამდე.<ref>{{Cite news|last=Mallet|first=Victor|date=3 July 2020|title=Macron names Jean Castex as new French prime minister|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703102434/https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|archive-date=3 July 2020}}</ref> ის იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] (LR) წევრი 2020 წლამდე, სანამ შეუერთდებოდა პარტია [[La République En Marche!|La République En Marche-ს!]] (LREM). <ref>{{Cite news|date=2021-09-25|title=Jean Castex, un premier ministre sous les radars|language=fr|work=Le Monde.fr|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/09/25/jean-castex-un-premier-ministre-sous-les-radars_6096007_823448.html|access-date=2022-01-23}}</ref> კასტექსი თორმეტი წლის განმავლობაში მუშაობდა პატარა ქალაქ [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის]] მერად, სანამ [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ემანუელ მაკრონი]] პრემიერ-მინისტრად დანიშნავდა. მან თანამდებობა დატოვა 2022 წლის მაისში <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref>
== პოლიტიკური კარიერა ==
2008 წელს აირჩიეს [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის, პირენე-ორიენტალესის]] მერად. <ref name="RTL">{{Cite web|url=https://www.rtl.fr/actu/politique/coronavirus-qui-est-jean-castex-le-monsieur-deconfinement-du-gouvernement-7800370214|title=Coronavirus: who is Jean Castex, the "Mr. Déconfinement" of the government?|date=7 April 2020|author=Paul Turban|publisher=[[RTL Group]]|access-date=3 July 2020}}</ref> კასტექსი ჯანდაცვის მინისტრის [[ქსავიე ბერტრანი|ქსავიერ ბერტრანის]] დაქვემდებარებაში მსახურობდა [[ფრანსუა ფიიონი|ფრანსუა ფიიონის]] [[სამინისტრო (კოლექტიური აღმასრულებელი)|სამინისტროს]] [[Გენერალური შტაბის უფროსი|შტაბის უფროსად]] 2010 წლიდან 2011 წლამდე. მან, 2011-2012 წლებში შეცვალა [[რაიმონდ სუბი]] ელიზეს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის დროს.
ადგილობრივ დონეზე, კასტექსი იყო [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილიონის]] რეგიონალური მრჩეველი 2010 წლიდან 2015 წლამდე და 2015 წლიდან მსახურობდა [[აღმოსავლეთ პირენეის დეპარტამენტი|პირენე-ორიენტალის]] დეპარტამენტის მრჩევლად. 2017 წლის სექტემბერში კასტექსი დაინიშნა უწყებათაშორის დელეგატად 2024 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2024|წლის ოლიმპიადისა]] და [[2024 წლის ზაფხულის პარაოლიმპიადა|პარაოლიმპიადისთვის]]. ის ასევე იკავებდა სპორტის ეროვნული სააგენტოს პრეზიდენტის პოსტს. <ref>{{Cite web|title=Qui est Jean Castex, le nouveau Premier ministre?|url=https://www.bfmtv.com/politique/qui-est-jean-castex-le-nouveau-premier-ministre_AN-202007030149.html|access-date=3 July 2020|language=fr}}</ref> 2020 წლის 2 აპრილს იგი დაინიშნა [[COVID-19 პანდემია საფრანგეთში|საფრანგეთში COVID-19-ის პანდემიის]] დროს განხორციელებული ჩაკეტვების ეტაპობრივი შეწყვეტის კოორდინატორად.
კასტექსი იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] წევრი 2020 წლის დასაწყისამდე, სადაც მას [[სოციალური კონსერვატიზმი|სოციალურ კონსერვატორად]] თვლიდნენ. <ref>{{Cite news|date=3 July 2020|title=Macron appoints new PM after Philippe resigns|language=en-GB|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703225539/https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|archive-date=3 July 2020}}</ref> 2020 წლის 3 ივლისს [[ედუარდ ფილიპი|ედუარდ ფილიპის]] გადადგომის შემდეგ, კასტექსი [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]] დანიშნა [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]].კასტექსმა მოგვიანებით, 6 ივლისს, დაასახელა [[კასტექსის მთავრობა|თავისი მთავრობა]]. <ref>{{Cite news|last=Pascale Davies & Alasdair Sandford with [[Agence France-Presse|AFP]]|date=6 July 2020|title=New French government named under Prime Minister Jean Castex in Macron reshuffle|work=[[Euronews]]|url=https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|url-status=live|access-date=11 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200708224014/https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|archive-date=8 July 2020}}</ref>
2022 წლის 25 აპრილს, მაკრონის პრეზიდენტად [[2022 წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები|ხელახლა არჩევის]] შემდეგ, კასტექსი დათანხმდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან გადადგომას. <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref> კასტექსმა მანამდე პირობა დადო, რომ ამას გააკეთებდა, თუ მაკრონს ხელახლა აირჩევდნენ. <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM announces he will resign if Macron is re-election|publisher=thelocal.fr|url=https://www.thelocal.fr/20220419/french-pm-announces-he-will-resign-if-macron-is-re-elected/|access-date=4 May 2022}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM Castex announces government resignation if Macron re-elected|publisher=Le Monde|url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/19/french-pm-castex-announces-government-resignation-if-macron-re-elected_5980942_5.html|access-date=4 May 2022}}</ref>
== ცხოვრება პოლიტიკის შემდეგ ==
თანამდებობის დატოვების შემდეგ, კასტექსი მისმა მემკვიდრემ, [[ელისაბედ ბორნი|ელისაბედ ბორნმა]], წარადგინა [[საფრანგეთის ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტო|საფრანგეთის ტრანპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტოს]] (AFITF) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ. <ref>Arthur Berdah (7 July 2022), [https://www.lefigaro.fr/politique/macron-veut-nommer-castex-a-la-tete-de-l-agence-de-financement-des-infrastructures-de-transport-de-france-20220707 Macron veut nommer Castex à la tête de l'Agence de financement des infrastructures de transport de France] ''[[Le Figaro]]''.</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კასტექსი, რომლის სახელი [[ჟერის დეპარტამენტი|გასკონურად]] ნიშნავს "ციხეს", წარმოშობით იყო ჟერის დეპარტამენტიდან . ის დაქორწინებულია სანდრა რიბელეიგზე; მათ ჰყავთ ოთხი ქალიშვილი. <ref>{{Cite web|last=Braun|first=Elisa|title=5 things to know about France's new PM Jean Castex|url=https://www.politico.com/news/2020/07/03/5-things-to-know-about-frances-new-pm-jean-castex-348530|access-date=4 July 2020|language=en}}</ref>
თავისუფლად საუბრობს [[კატალანური ენა|კატალონიურ]] ენაზე. კასტექსი ითვლება სამხრეთ საფრანგეთში [[კატალონიელები|კატალონიურ იდენტობის]] დამცველად.
კასტექსი მეგობრობს პროფკავშირის ყოფილ ლიდერთან [[ჟან-კლოდ მეილი|ჟან-კლოდ მეილისთან]] და ექიმ [[პატრიკ პელუქსი|პატრიკ პელუსთან]], ''[[Charlie Hebdo]]''-ს ყოფილ მიმომხილველთან.
2021 წლის 23 ნოემბერს კასტექსს დაუდასტურდა [[COVID-19]] .
== დამსახურებები ==
*
== სქოლიო ==
<references group="" responsive="1"></references>
*
[[კატეგორია:საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1965]]
3f9dc20yqo7azxvvp7u1zwrfn9yfjbm
4399229
4399228
2022-07-27T17:17:33Z
Khujadzeguka
143334
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჟან კასტექსი
| სურათი= Portrait Jean Castex.jpg
| სურათის ზომა =250 პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= კასტექსი 2020 წელს
| ხელმოწერა = Jean Castex signature.svg
| დაბადების თარიღი = [[25 ივნისი]], [[1965]]
| დაბადების ადგილი= [[ვიკ ფეზენსასი]], [[ჟერის დეპარტამენტი|ჟერი]], [[საფრანგეთი]]
| გარდაცვალების თარიღი =
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| რეზიდენცია = Hôtel Matignon
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[სანდრა რიბელეიგი]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[ადმინისტრაციის ეროვნული სკოლა]], [[პოლიტიკური კვლევების ინტიტუტი]], [[ტულუზის უნივერისტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[La République En Marche!]] (2020 წლიდან დღემდე)
| საიტი=
| რიგი = [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|საფრანგეთის პრემიერ მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[3 ივლისი]] [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 მაისი]] [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[ემანუელ მაკრონი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[ედუარდ ფილიპე]]
| მემკვიდრე = [[ელისაბედ ბორნი]]
| რიგი2 = [[კონფლენტ კანიგო]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 იანვარი]] [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 = [[ჟან-ლუი ჟალატი|ჟან-ლუი ჟალატი]]
| პრეზიდენტი2= ემანუელ მაკრონი
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = პრეზიდენტის გენერალური მდივნის თანაშემწე
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[28 თებერვალი]] [[2011]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 მაისი]] [[2012]]
| წინამორბედი3 =
| მემკვიდრე3 =
| პრეზიდენტი3 = [[ნიკოლა სარკოზი]]
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = [[პრადესი|პრადესის]] მერი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[18 მარტი]] [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[3 ივლისი|3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი4 = [[ჟან-ფრანსუა დენისი]]
| მემკვიდრე4 = [[ივ დელკორი]]
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 =
| თანამდებობა დაიკავა5 =
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 =
| მემკვიდრე5 =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ჟან კასტექსი''' ( french: [ jean castex ]; დ. 1965 წლის 25 ივნისს)—ფრანგი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ქვეყნის [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]] 2020 წლის 3 ივლისიდან 2022 წლის 16 მაისამდე.<ref>{{Cite news|last=Mallet|first=Victor|date=3 July 2020|title=Macron names Jean Castex as new French prime minister|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703102434/https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|archive-date=3 July 2020}}</ref> ის იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] (LR) წევრი 2020 წლამდე, სანამ შეუერთდებოდა პარტია [[La République En Marche!|La République En Marche-ს!]] (LREM). <ref>{{Cite news|date=2021-09-25|title=Jean Castex, un premier ministre sous les radars|language=fr|work=Le Monde.fr|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/09/25/jean-castex-un-premier-ministre-sous-les-radars_6096007_823448.html|access-date=2022-01-23}}</ref> კასტექსი თორმეტი წლის განმავლობაში მუშაობდა პატარა ქალაქ [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის]] მერად, სანამ [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ემანუელ მაკრონი]] პრემიერ-მინისტრად დანიშნავდა. მან თანამდებობა დატოვა 2022 წლის მაისში <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref>
== პოლიტიკური კარიერა ==
2008 წელს აირჩიეს [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის, პირენე-ორიენტალესის]] მერად. <ref name="RTL">{{Cite web|url=https://www.rtl.fr/actu/politique/coronavirus-qui-est-jean-castex-le-monsieur-deconfinement-du-gouvernement-7800370214|title=Coronavirus: who is Jean Castex, the "Mr. Déconfinement" of the government?|date=7 April 2020|author=Paul Turban|publisher=[[RTL Group]]|access-date=3 July 2020}}</ref> კასტექსი ჯანდაცვის მინისტრის [[ქსავიე ბერტრანი|ქსავიერ ბერტრანის]] დაქვემდებარებაში მსახურობდა [[ფრანსუა ფიიონი|ფრანსუა ფიიონის]] [[სამინისტრო (კოლექტიური აღმასრულებელი)|სამინისტროს]] [[Გენერალური შტაბის უფროსი|შტაბის უფროსად]] 2010 წლიდან 2011 წლამდე. მან, 2011-2012 წლებში შეცვალა [[რაიმონდ სუბი]] ელიზეს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის დროს.
ადგილობრივ დონეზე, კასტექსი იყო [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილიონის]] რეგიონალური მრჩეველი 2010 წლიდან 2015 წლამდე და 2015 წლიდან მსახურობდა [[აღმოსავლეთ პირენეის დეპარტამენტი|პირენე-ორიენტალის]] დეპარტამენტის მრჩევლად. 2017 წლის სექტემბერში კასტექსი დაინიშნა უწყებათაშორის დელეგატად 2024 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2024|წლის ოლიმპიადისა]] და [[2024 წლის ზაფხულის პარაოლიმპიადა|პარაოლიმპიადისთვის]]. ის ასევე იკავებდა სპორტის ეროვნული სააგენტოს პრეზიდენტის პოსტს. <ref>{{Cite web|title=Qui est Jean Castex, le nouveau Premier ministre?|url=https://www.bfmtv.com/politique/qui-est-jean-castex-le-nouveau-premier-ministre_AN-202007030149.html|access-date=3 July 2020|language=fr}}</ref> 2020 წლის 2 აპრილს იგი დაინიშნა [[COVID-19 პანდემია საფრანგეთში|საფრანგეთში COVID-19-ის პანდემიის]] დროს განხორციელებული ჩაკეტვების ეტაპობრივი შეწყვეტის კოორდინატორად.
კასტექსი იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] წევრი 2020 წლის დასაწყისამდე, სადაც მას [[სოციალური კონსერვატიზმი|სოციალურ კონსერვატორად]] თვლიდნენ. <ref>{{Cite news|date=3 July 2020|title=Macron appoints new PM after Philippe resigns|language=en-GB|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703225539/https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|archive-date=3 July 2020}}</ref> 2020 წლის 3 ივლისს [[ედუარდ ფილიპი|ედუარდ ფილიპის]] გადადგომის შემდეგ, კასტექსი [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]] დანიშნა [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]].კასტექსმა მოგვიანებით, 6 ივლისს, დაასახელა [[კასტექსის მთავრობა|თავისი მთავრობა]]. <ref>{{Cite news|last=Pascale Davies & Alasdair Sandford with [[Agence France-Presse|AFP]]|date=6 July 2020|title=New French government named under Prime Minister Jean Castex in Macron reshuffle|work=[[Euronews]]|url=https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|url-status=live|access-date=11 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200708224014/https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|archive-date=8 July 2020}}</ref>
2022 წლის 25 აპრილს, მაკრონის პრეზიდენტად [[2022 წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები|ხელახლა არჩევის]] შემდეგ, კასტექსი დათანხმდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან გადადგომას. <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref> კასტექსმა მანამდე პირობა დადო, რომ ამას გააკეთებდა, თუ მაკრონს ხელახლა აირჩევდნენ. <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM announces he will resign if Macron is re-election|publisher=thelocal.fr|url=https://www.thelocal.fr/20220419/french-pm-announces-he-will-resign-if-macron-is-re-elected/|access-date=4 May 2022}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM Castex announces government resignation if Macron re-elected|publisher=Le Monde|url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/19/french-pm-castex-announces-government-resignation-if-macron-re-elected_5980942_5.html|access-date=4 May 2022}}</ref>
== ცხოვრება პოლიტიკის შემდეგ ==
თანამდებობის დატოვების შემდეგ, კასტექსი მისმა მემკვიდრემ, [[ელისაბედ ბორნი|ელისაბედ ბორნმა]], წარადგინა [[საფრანგეთის ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტო|საფრანგეთის ტრანპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტოს]] (AFITF) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ. <ref>Arthur Berdah (7 July 2022), [https://www.lefigaro.fr/politique/macron-veut-nommer-castex-a-la-tete-de-l-agence-de-financement-des-infrastructures-de-transport-de-france-20220707 Macron veut nommer Castex à la tête de l'Agence de financement des infrastructures de transport de France] ''[[Le Figaro]]''.</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კასტექსი, რომლის სახელი [[ჟერის დეპარტამენტი|გასკონურად]] ნიშნავს "ციხეს", წარმოშობით იყო ჟერის დეპარტამენტიდან . ის დაქორწინებულია სანდრა რიბელეიგზე; მათ ჰყავთ ოთხი ქალიშვილი. <ref>{{Cite web|last=Braun|first=Elisa|title=5 things to know about France's new PM Jean Castex|url=https://www.politico.com/news/2020/07/03/5-things-to-know-about-frances-new-pm-jean-castex-348530|access-date=4 July 2020|language=en}}</ref>
თავისუფლად საუბრობს [[კატალანური ენა|კატალონიურ]] ენაზე. კასტექსი ითვლება სამხრეთ საფრანგეთში [[კატალონიელები|კატალონიურ იდენტობის]] დამცველად.
კასტექსი მეგობრობს პროფკავშირის ყოფილ ლიდერთან [[ჟან-კლოდ მეილი|ჟან-კლოდ მეილისთან]] და ექიმ [[პატრიკ პელუქსი|პატრიკ პელუსთან]], ''[[Charlie Hebdo]]''-ს ყოფილ მიმომხილველთან.
2021 წლის 23 ნოემბერს კასტექსს დაუდასტურდა [[COVID-19]] .
== დამსახურებები ==
*
== სქოლიო ==
<references group="" responsive="1"></references>
*
[[კატეგორია:საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1965]]
shg825wx90s45y1jt7pmni9ev26rasr
4399260
4399229
2022-07-27T18:24:30Z
Khujadzeguka
143334
/* დამსახურებები */
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჟან კასტექსი
| სურათი= Portrait Jean Castex.jpg
| სურათის ზომა =250 პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= კასტექსი 2020 წელს
| ხელმოწერა = Jean Castex signature.svg
| დაბადების თარიღი = [[25 ივნისი]], [[1965]]
| დაბადების ადგილი= [[ვიკ ფეზენსასი]], [[ჟერის დეპარტამენტი|ჟერი]], [[საფრანგეთი]]
| გარდაცვალების თარიღი =
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| რეზიდენცია = Hôtel Matignon
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[სანდრა რიბელეიგი]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[ადმინისტრაციის ეროვნული სკოლა]], [[პოლიტიკური კვლევების ინტიტუტი]], [[ტულუზის უნივერისტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[La République En Marche!]] (2020 წლიდან დღემდე)
| საიტი=
| რიგი = [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|საფრანგეთის პრემიერ მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[3 ივლისი]] [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 მაისი]] [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[ემანუელ მაკრონი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[ედუარდ ფილიპე]]
| მემკვიდრე = [[ელისაბედ ბორნი]]
| რიგი2 = [[კონფლენტ კანიგო]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 იანვარი]] [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 = [[ჟან-ლუი ჟალატი|ჟან-ლუი ჟალატი]]
| პრეზიდენტი2= ემანუელ მაკრონი
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = პრეზიდენტის გენერალური მდივნის თანაშემწე
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[28 თებერვალი]] [[2011]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 მაისი]] [[2012]]
| წინამორბედი3 =
| მემკვიდრე3 =
| პრეზიდენტი3 = [[ნიკოლა სარკოზი]]
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = [[პრადესი|პრადესის]] მერი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[18 მარტი]] [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[3 ივლისი|3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი4 = [[ჟან-ფრანსუა დენისი]]
| მემკვიდრე4 = [[ივ დელკორი]]
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 =
| თანამდებობა დაიკავა5 =
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 =
| მემკვიდრე5 =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ჟან კასტექსი''' ( french: [ jean castex ]; დ. 1965 წლის 25 ივნისს)—ფრანგი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ქვეყნის [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]] 2020 წლის 3 ივლისიდან 2022 წლის 16 მაისამდე.<ref>{{Cite news|last=Mallet|first=Victor|date=3 July 2020|title=Macron names Jean Castex as new French prime minister|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703102434/https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|archive-date=3 July 2020}}</ref> ის იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] (LR) წევრი 2020 წლამდე, სანამ შეუერთდებოდა პარტია [[La République En Marche!|La République En Marche-ს!]] (LREM). <ref>{{Cite news|date=2021-09-25|title=Jean Castex, un premier ministre sous les radars|language=fr|work=Le Monde.fr|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/09/25/jean-castex-un-premier-ministre-sous-les-radars_6096007_823448.html|access-date=2022-01-23}}</ref> კასტექსი თორმეტი წლის განმავლობაში მუშაობდა პატარა ქალაქ [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის]] მერად, სანამ [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ემანუელ მაკრონი]] პრემიერ-მინისტრად დანიშნავდა. მან თანამდებობა დატოვა 2022 წლის მაისში <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref>
== პოლიტიკური კარიერა ==
2008 წელს აირჩიეს [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის, პირენე-ორიენტალესის]] მერად. <ref name="RTL">{{Cite web|url=https://www.rtl.fr/actu/politique/coronavirus-qui-est-jean-castex-le-monsieur-deconfinement-du-gouvernement-7800370214|title=Coronavirus: who is Jean Castex, the "Mr. Déconfinement" of the government?|date=7 April 2020|author=Paul Turban|publisher=[[RTL Group]]|access-date=3 July 2020}}</ref> კასტექსი ჯანდაცვის მინისტრის [[ქსავიე ბერტრანი|ქსავიერ ბერტრანის]] დაქვემდებარებაში მსახურობდა [[ფრანსუა ფიიონი|ფრანსუა ფიიონის]] [[სამინისტრო (კოლექტიური აღმასრულებელი)|სამინისტროს]] [[Გენერალური შტაბის უფროსი|შტაბის უფროსად]] 2010 წლიდან 2011 წლამდე. მან, 2011-2012 წლებში შეცვალა [[რაიმონდ სუბი]] ელიზეს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის დროს.
ადგილობრივ დონეზე, კასტექსი იყო [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილიონის]] რეგიონალური მრჩეველი 2010 წლიდან 2015 წლამდე და 2015 წლიდან მსახურობდა [[აღმოსავლეთ პირენეის დეპარტამენტი|პირენე-ორიენტალის]] დეპარტამენტის მრჩევლად. 2017 წლის სექტემბერში კასტექსი დაინიშნა უწყებათაშორის დელეგატად 2024 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2024|წლის ოლიმპიადისა]] და [[2024 წლის ზაფხულის პარაოლიმპიადა|პარაოლიმპიადისთვის]]. ის ასევე იკავებდა სპორტის ეროვნული სააგენტოს პრეზიდენტის პოსტს. <ref>{{Cite web|title=Qui est Jean Castex, le nouveau Premier ministre?|url=https://www.bfmtv.com/politique/qui-est-jean-castex-le-nouveau-premier-ministre_AN-202007030149.html|access-date=3 July 2020|language=fr}}</ref> 2020 წლის 2 აპრილს იგი დაინიშნა [[COVID-19 პანდემია საფრანგეთში|საფრანგეთში COVID-19-ის პანდემიის]] დროს განხორციელებული ჩაკეტვების ეტაპობრივი შეწყვეტის კოორდინატორად.
კასტექსი იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] წევრი 2020 წლის დასაწყისამდე, სადაც მას [[სოციალური კონსერვატიზმი|სოციალურ კონსერვატორად]] თვლიდნენ. <ref>{{Cite news|date=3 July 2020|title=Macron appoints new PM after Philippe resigns|language=en-GB|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703225539/https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|archive-date=3 July 2020}}</ref> 2020 წლის 3 ივლისს [[ედუარდ ფილიპი|ედუარდ ფილიპის]] გადადგომის შემდეგ, კასტექსი [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]] დანიშნა [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]].კასტექსმა მოგვიანებით, 6 ივლისს, დაასახელა [[კასტექსის მთავრობა|თავისი მთავრობა]]. <ref>{{Cite news|last=Pascale Davies & Alasdair Sandford with [[Agence France-Presse|AFP]]|date=6 July 2020|title=New French government named under Prime Minister Jean Castex in Macron reshuffle|work=[[Euronews]]|url=https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|url-status=live|access-date=11 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200708224014/https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|archive-date=8 July 2020}}</ref>
2022 წლის 25 აპრილს, მაკრონის პრეზიდენტად [[2022 წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები|ხელახლა არჩევის]] შემდეგ, კასტექსი დათანხმდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან გადადგომას. <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref> კასტექსმა მანამდე პირობა დადო, რომ ამას გააკეთებდა, თუ მაკრონს ხელახლა აირჩევდნენ. <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM announces he will resign if Macron is re-election|publisher=thelocal.fr|url=https://www.thelocal.fr/20220419/french-pm-announces-he-will-resign-if-macron-is-re-elected/|access-date=4 May 2022}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM Castex announces government resignation if Macron re-elected|publisher=Le Monde|url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/19/french-pm-castex-announces-government-resignation-if-macron-re-elected_5980942_5.html|access-date=4 May 2022}}</ref>
== ცხოვრება პოლიტიკის შემდეგ ==
თანამდებობის დატოვების შემდეგ, კასტექსი მისმა მემკვიდრემ, [[ელისაბედ ბორნი|ელისაბედ ბორნმა]], წარადგინა [[საფრანგეთის ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტო|საფრანგეთის ტრანპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტოს]] (AFITF) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ. <ref>Arthur Berdah (7 July 2022), [https://www.lefigaro.fr/politique/macron-veut-nommer-castex-a-la-tete-de-l-agence-de-financement-des-infrastructures-de-transport-de-france-20220707 Macron veut nommer Castex à la tête de l'Agence de financement des infrastructures de transport de France] ''[[Le Figaro]]''.</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კასტექსი, რომლის სახელი [[ჟერის დეპარტამენტი|გასკონურად]] ნიშნავს "ციხეს", წარმოშობით იყო ჟერის დეპარტამენტიდან . ის დაქორწინებულია სანდრა რიბელეიგზე; მათ ჰყავთ ოთხი ქალიშვილი. <ref>{{Cite web|last=Braun|first=Elisa|title=5 things to know about France's new PM Jean Castex|url=https://www.politico.com/news/2020/07/03/5-things-to-know-about-frances-new-pm-jean-castex-348530|access-date=4 July 2020|language=en}}</ref>
თავისუფლად საუბრობს [[კატალანური ენა|კატალონიურ]] ენაზე. კასტექსი ითვლება სამხრეთ საფრანგეთში [[კატალონიელები|კატალონიურ იდენტობის]] დამცველად.
კასტექსი მეგობრობს პროფკავშირის ყოფილ ლიდერთან [[ჟან-კლოდ მეილი|ჟან-კლოდ მეილისთან]] და ექიმ [[პატრიკ პელუქსი|პატრიკ პელუსთან]], ''[[Charlie Hebdo]]''-ს ყოფილ მიმომხილველთან.
2021 წლის 23 ნოემბერს კასტექსს დაუდასტურდა [[COVID-19]] .
*
== სქოლიო ==
<references group="" responsive="1"></references>
*
[[კატეგორია:საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1965]]
5jmhkqk8sjyp0b9ceyeuhae4nnjnf31
4399261
4399260
2022-07-27T18:24:58Z
Khujadzeguka
143334
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ჟან კასტექსი
| სურათი= Portrait Jean Castex.jpg
| სურათის ზომა =250 პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= კასტექსი 2020 წელს
| ხელმოწერა = Jean Castex signature.svg
| დაბადების თარიღი = [[25 ივნისი]], [[1965]]
| დაბადების ადგილი= [[ვიკ ფეზენსასი]], [[ჟერის დეპარტამენტი|ჟერი]], [[საფრანგეთი]]
| გარდაცვალების თარიღი =
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| რეზიდენცია = Hôtel Matignon
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[სანდრა რიბელეიგი]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[ადმინისტრაციის ეროვნული სკოლა]], [[პოლიტიკური კვლევების ინტიტუტი]], [[ტულუზის უნივერისტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[La République En Marche!]] (2020 წლიდან დღემდე)
| საიტი=
| რიგი = [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|საფრანგეთის პრემიერ მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[3 ივლისი]] [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 მაისი]] [[2022]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[ემანუელ მაკრონი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[ედუარდ ფილიპე]]
| მემკვიდრე = [[ელისაბედ ბორნი]]
| რიგი2 = [[კონფლენტ კანიგო]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 იანვარი]] [[2015]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი2 = თანამდებობა შეიქმნა
| მემკვიდრე2 = [[ჟან-ლუი ჟალატი|ჟან-ლუი ჟალატი]]
| პრეზიდენტი2= ემანუელ მაკრონი
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = პრეზიდენტის გენერალური მდივნის თანაშემწე
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[28 თებერვალი]] [[2011]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[15 მაისი]] [[2012]]
| წინამორბედი3 =
| მემკვიდრე3 =
| პრეზიდენტი3 = [[ნიკოლა სარკოზი]]
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = [[პრადესი|პრადესის]] მერი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[18 მარტი]] [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[3 ივლისი|3 ივლისი]] [[2020]]
| წინამორბედი4 = [[ჟან-ფრანსუა დენისი]]
| მემკვიდრე4 = [[ივ დელკორი]]
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 =
| თანამდებობა დაიკავა5 =
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 =
| მემკვიდრე5 =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ჟან კასტექსი''' ( french: [ jean castex ]; დ. 1965 წლის 25 ივნისს)—ფრანგი პოლიტიკოსი, რომელიც იყო ქვეყნის [[საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]] 2020 წლის 3 ივლისიდან 2022 წლის 16 მაისამდე.<ref>{{Cite news|last=Mallet|first=Victor|date=3 July 2020|title=Macron names Jean Castex as new French prime minister|work=Financial Times|url=https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703102434/https://www.ft.com/content/7981cdd1-3c9e-46d6-8090-2dae4ab9c8af|archive-date=3 July 2020}}</ref> ის იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] (LR) წევრი 2020 წლამდე, სანამ შეუერთდებოდა პარტია [[La République En Marche!|La République En Marche-ს!]] (LREM). <ref>{{Cite news|date=2021-09-25|title=Jean Castex, un premier ministre sous les radars|language=fr|work=Le Monde.fr|url=https://www.lemonde.fr/politique/article/2021/09/25/jean-castex-un-premier-ministre-sous-les-radars_6096007_823448.html|access-date=2022-01-23}}</ref> კასტექსი თორმეტი წლის განმავლობაში მუშაობდა პატარა ქალაქ [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის]] მერად, სანამ [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[ემანუელ მაკრონი]] პრემიერ-მინისტრად დანიშნავდა. მან თანამდებობა დატოვა 2022 წლის მაისში <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref>
== პოლიტიკური კარიერა ==
2008 წელს აირჩიეს [[პრადესი, პირენეები-აღმოსავლური|პრადესის, პირენე-ორიენტალესის]] მერად. <ref name="RTL">{{Cite web|url=https://www.rtl.fr/actu/politique/coronavirus-qui-est-jean-castex-le-monsieur-deconfinement-du-gouvernement-7800370214|title=Coronavirus: who is Jean Castex, the "Mr. Déconfinement" of the government?|date=7 April 2020|author=Paul Turban|publisher=[[RTL Group]]|access-date=3 July 2020}}</ref> კასტექსი ჯანდაცვის მინისტრის [[ქსავიე ბერტრანი|ქსავიერ ბერტრანის]] დაქვემდებარებაში მსახურობდა [[ფრანსუა ფიიონი|ფრანსუა ფიიონის]] [[სამინისტრო (კოლექტიური აღმასრულებელი)|სამინისტროს]] [[Გენერალური შტაბის უფროსი|შტაბის უფროსად]] 2010 წლიდან 2011 წლამდე. მან, 2011-2012 წლებში შეცვალა [[რაიმონდ სუბი]] ელიზეს გენერალური მდივნის თანამდებობაზე პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის დროს.
ადგილობრივ დონეზე, კასტექსი იყო [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილიონის]] რეგიონალური მრჩეველი 2010 წლიდან 2015 წლამდე და 2015 წლიდან მსახურობდა [[აღმოსავლეთ პირენეის დეპარტამენტი|პირენე-ორიენტალის]] დეპარტამენტის მრჩევლად. 2017 წლის სექტემბერში კასტექსი დაინიშნა უწყებათაშორის დელეგატად 2024 [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2024|წლის ოლიმპიადისა]] და [[2024 წლის ზაფხულის პარაოლიმპიადა|პარაოლიმპიადისთვის]]. ის ასევე იკავებდა სპორტის ეროვნული სააგენტოს პრეზიდენტის პოსტს. <ref>{{Cite web|title=Qui est Jean Castex, le nouveau Premier ministre?|url=https://www.bfmtv.com/politique/qui-est-jean-castex-le-nouveau-premier-ministre_AN-202007030149.html|access-date=3 July 2020|language=fr}}</ref> 2020 წლის 2 აპრილს იგი დაინიშნა [[COVID-19 პანდემია საფრანგეთში|საფრანგეთში COVID-19-ის პანდემიის]] დროს განხორციელებული ჩაკეტვების ეტაპობრივი შეწყვეტის კოორდინატორად.
კასტექსი იყო [[რესპუბლიკელები (საფრანგეთი)|რესპუბლიკელების]] წევრი 2020 წლის დასაწყისამდე, სადაც მას [[სოციალური კონსერვატიზმი|სოციალურ კონსერვატორად]] თვლიდნენ. <ref>{{Cite news|date=3 July 2020|title=Macron appoints new PM after Philippe resigns|language=en-GB|publisher=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|url-status=live|access-date=3 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200703225539/https://www.bbc.com/news/world-europe-53276582|archive-date=3 July 2020}}</ref> 2020 წლის 3 ივლისს [[ედუარდ ფილიპი|ედუარდ ფილიპის]] გადადგომის შემდეგ, კასტექსი [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]] დანიშნა [[საფრანგეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონმა]].კასტექსმა მოგვიანებით, 6 ივლისს, დაასახელა [[კასტექსის მთავრობა|თავისი მთავრობა]]. <ref>{{Cite news|last=Pascale Davies & Alasdair Sandford with [[Agence France-Presse|AFP]]|date=6 July 2020|title=New French government named under Prime Minister Jean Castex in Macron reshuffle|work=[[Euronews]]|url=https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|url-status=live|access-date=11 July 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200708224014/https://www.euronews.com/2020/07/06/france-s-new-prime-minister-castex-to-announce-government-reshuffle|archive-date=8 July 2020}}</ref>
2022 წლის 25 აპრილს, მაკრონის პრეზიდენტად [[2022 წლის საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები|ხელახლა არჩევის]] შემდეგ, კასტექსი დათანხმდა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან გადადგომას. <ref name="resigns">{{Cite news|date=25 April 2022|title=Macron set to name France’s next PM as focus moves to legislative elections|url=https://www.theguardian.com/world/2022/apr/25/macron-set-to-name-frances-next-pm-as-focus-moves-to-legislative-elections|access-date=4 May 2022}}</ref> კასტექსმა მანამდე პირობა დადო, რომ ამას გააკეთებდა, თუ მაკრონს ხელახლა აირჩევდნენ. <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM announces he will resign if Macron is re-election|publisher=thelocal.fr|url=https://www.thelocal.fr/20220419/french-pm-announces-he-will-resign-if-macron-is-re-elected/|access-date=4 May 2022}}</ref> <ref>{{Cite news|date=19 April 2022|title=French PM Castex announces government resignation if Macron re-elected|publisher=Le Monde|url=https://www.lemonde.fr/en/politics/article/2022/04/19/french-pm-castex-announces-government-resignation-if-macron-re-elected_5980942_5.html|access-date=4 May 2022}}</ref>
== ცხოვრება პოლიტიკის შემდეგ ==
თანამდებობის დატოვების შემდეგ, კასტექსი მისმა მემკვიდრემ, [[ელისაბედ ბორნი|ელისაბედ ბორნმა]], წარადგინა [[საფრანგეთის ტრანსპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტო|საფრანგეთის ტრანპორტის ინფრასტრუქტურის სააგენტოს]] (AFITF) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ. <ref>Arthur Berdah (7 July 2022), [https://www.lefigaro.fr/politique/macron-veut-nommer-castex-a-la-tete-de-l-agence-de-financement-des-infrastructures-de-transport-de-france-20220707 Macron veut nommer Castex à la tête de l'Agence de financement des infrastructures de transport de France] ''[[Le Figaro]]''.</ref>
== პირადი ცხოვრება ==
კასტექსი, რომლის სახელი [[ჟერის დეპარტამენტი|გასკონურად]] ნიშნავს "ციხეს", წარმოშობით იყო ჟერის დეპარტამენტიდან . ის დაქორწინებულია სანდრა რიბელეიგზე; მათ ჰყავთ ოთხი ქალიშვილი. <ref>{{Cite web|last=Braun|first=Elisa|title=5 things to know about France's new PM Jean Castex|url=https://www.politico.com/news/2020/07/03/5-things-to-know-about-frances-new-pm-jean-castex-348530|access-date=4 July 2020|language=en}}</ref>
თავისუფლად საუბრობს [[კატალანური ენა|კატალონიურ]] ენაზე. კასტექსი ითვლება სამხრეთ საფრანგეთში [[კატალონიელები|კატალონიურ იდენტობის]] დამცველად.
კასტექსი მეგობრობს პროფკავშირის ყოფილ ლიდერთან [[ჟან-კლოდ მეილი|ჟან-კლოდ მეილისთან]] და ექიმ [[პატრიკ პელუქსი|პატრიკ პელუსთან]], ''[[Charlie Hebdo]]''-ს ყოფილ მიმომხილველთან.
2021 წლის 23 ნოემბერს კასტექსს დაუდასტურდა [[COVID-19]] .
*
== სქოლიო ==
<references group="" responsive="1"></references>
*
[[კატეგორია:საფრანგეთის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1965]]
o4ojlurp1nhyserszo1fwayxsf7ybl9
ბამბუკის დათვი
0
536336
4399233
2022-07-27T17:25:12Z
David1010
704
მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ბამბუკის დათვი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[დიდი პანდა]]“ გადამისამართებაზე
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[დიდი პანდა]]
95ipucyihav3ylvqflyi46h5o0hvlnf
განხილვა:ბამბუკის დათვი
1
536337
4399235
2022-07-27T17:25:12Z
David1010
704
მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[განხილვა:ბამბუკის დათვი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[განხილვა:დიდი პანდა]]“
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[განხილვა:დიდი პანდა]]
5ruyrps7x7bogs5o4hbrm2790e6tmwo
ნოღის ციხე
0
536338
4399250
2022-07-27T17:40:09Z
SabaG23
141616
მომხმარებელმა SabaG23 გვერდი „[[ნოღის ციხე]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ნოღას ციხე]]“
wikitext
text/x-wiki
#გადამისამართება [[ნოღას ციხე]]
elncoasb0u9az45bbbxvksanxnhdhq4
კატეგორია:ლუდის სახეობები
14
536339
4399252
2022-07-27T17:45:40Z
GiorgiXIII
62215
ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ლუდი]]
wikitext
text/x-wiki
[[კატეგორია:ლუდი]]
pl3smzeart4o2xaq4dcv7cntqjbowtd
მომხმარებელი:Bakur2022
2
536340
4399258
2022-07-27T18:11:24Z
Bakur2022
143413
ახალი გვერდი: ბაკურ გელაშვილო
wikitext
text/x-wiki
ბაკურ გელაშვილო
9sbflslegeejx66d7521c0o6ta6g2lh
4399259
4399258
2022-07-27T18:12:10Z
Bakur2022
143413
wikitext
text/x-wiki
ბაკურ გელაშვილი
o7zqehky5fb5glc48s1enmx729wfklc
თარგი:Potd/2022-07-27
10
536341
4399266
2022-07-27T18:55:48Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Escale_à_Sète_2022_G.jpg
wikitext
text/x-wiki
Escale_à_Sète_2022_G.jpg
6dvp4jnn1ziaqgt870ufkvg1g88huj9
თარგი:Potd/2022-07-27 (ka)
10
536342
4399267
2022-07-27T18:55:51Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: გემი „მირჩა“ ალჟირის სანაპიროზე
wikitext
text/x-wiki
გემი „მირჩა“ ალჟირის სანაპიროზე
tt4uwavon889sz6guib0z2u6detuagm
თარგი:Potd/2022-07-28
10
536343
4399268
2022-07-27T18:56:23Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Newly_eclosed_individual_of_Pachliopta_aristolochiae_–_Common_Rose.jpg
wikitext
text/x-wiki
Newly_eclosed_individual_of_Pachliopta_aristolochiae_–_Common_Rose.jpg
984j94bj67y2vwmsbxprs1lmmd5vckv
თარგი:Potd/2022-07-28 (ka)
10
536344
4399269
2022-07-27T18:56:25Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Pachliopta aristolochiae
wikitext
text/x-wiki
Pachliopta aristolochiae
a0e816bcib4mu3g8z2xs3pf73jnnr2q
თარგი:Potd/2022-07-29
10
536345
4399271
2022-07-27T18:57:14Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Close_wing_Mud_puddle_of_Delias_agostina_(Hewitson,_1852)_–_Yellow_Jezebel_(Male)_WLB_IMG_2640.jpg
wikitext
text/x-wiki
Close_wing_Mud_puddle_of_Delias_agostina_(Hewitson,_1852)_–_Yellow_Jezebel_(Male)_WLB_IMG_2640.jpg
7iczoic4oyzg3s84f67qbgvjo64gb23
თარგი:Potd/2022-07-29 (ka)
10
536346
4399272
2022-07-27T18:57:17Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Delias agostina
wikitext
text/x-wiki
Delias agostina
9s3ohhlvbko4xfwl1aq4ki6euz6b08p
თარგი:Potd/2022-07-30
10
536347
4399273
2022-07-27T18:57:51Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Tree-climbing_lions_(Panthera_leo).jpg
wikitext
text/x-wiki
Tree-climbing_lions_(Panthera_leo).jpg
41tjn0a2fvqdjmkna7wnzobc8kew9jt
თარგი:Potd/2022-07-30 (ka)
10
536348
4399274
2022-07-27T18:58:27Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: ლომები ხეზე, [[დედოფალ ელისაბედის ეროვნული პარკი]], [[უგანდა]]
wikitext
text/x-wiki
ლომები ხეზე, [[დედოფალ ელისაბედის ეროვნული პარკი]], [[უგანდა]]
fsii2wn19oh17enh6iiddpxfq5jyxou
თარგი:Potd/2022-07-31
10
536349
4399275
2022-07-27T18:59:06Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Yellow-bellied_sapsucker_in_CP_(40484).jpg
wikitext
text/x-wiki
Yellow-bellied_sapsucker_in_CP_(40484).jpg
21uq5op0jsyph2bbswbhebk4lobn45t
თარგი:Potd/2022-07-31 (ka)
10
536350
4399276
2022-07-27T18:59:08Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Sphyrapicus varius
wikitext
text/x-wiki
Sphyrapicus varius
ppyh2psgd0m5bcw2hrqataaylynel5d
თარგი:Potd/2022-08-1 (ka)
10
536351
4399278
2022-07-27T19:08:54Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Ephippiorhynchus senegalensis
wikitext
text/x-wiki
Ephippiorhynchus senegalensis
klhik31a83vmxjvt6eqzongkxecb8ec
თარგი:Potd/2022-08-1
10
536352
4399279
2022-07-27T19:09:04Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: Jabirú_africano_(Ephippiorhynchus_senegalensis),_delta_del_Okavango,_Botsuana,_2018-07-31,_DD_11.jpg
wikitext
text/x-wiki
Jabirú_africano_(Ephippiorhynchus_senegalensis),_delta_del_Okavango,_Botsuana,_2018-07-31,_DD_11.jpg
o7wjt60wv41e7rnzf5o0rk52iif0fy3
თარგი:Potd/2022-08-2
10
536353
4399281
2022-07-27T19:10:58Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: The_Great_Belt_Bridge,_Eastern_Bridge,_August_2020_-01.jpg
wikitext
text/x-wiki
The_Great_Belt_Bridge,_Eastern_Bridge,_August_2020_-01.jpg
seg50ms12fxitu4jtz4um9mswkhomyi
თარგი:Potd/2022-08-2 (ka)
10
536354
4399282
2022-07-27T19:11:00Z
Jaba1977
3604
ახალი გვერდი: აღმოსავლეთის ხიდი [[დიდი ბელტი]], [[დანია]]
wikitext
text/x-wiki
აღმოსავლეთის ხიდი [[დიდი ბელტი]], [[დანია]]
7wm054rqz753prwd9l3h4r50tj7v8gw
ჩალაუბნის მთავარანგელოზთა ეკლესია
0
536358
4399657
2022-07-28T09:21:02Z
MiQo08K
141588
ახალი გვერდი: '''ჩალაუბნის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ჩალაუბანი|ჩალაუბანში]]. ნაგებობა ქრონოლოგია|ქრო...
wikitext
text/x-wiki
'''ჩალაუბნის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ჩალაუბანი|ჩალაუბანში]]. ნაგებობა [[ქრონოლოგია|ქრონოლოგიურად]] განსხვავებულ ორ ფენას შეიცავს. თავდაპირველი, სავარაუდოდ, განვითარებულ შუა საუკუნეებს ეკუთვნის. ის [[რიყის ქვა|რიყის მოზრდილი ქვის]] ირეგულარული წყობით არის აგებული. კედლები, ორივე მხრიდან, [[ბათქაში|შებათქაშებულია]]. გარეთა კუთხეებში, შირიმის ცალკეული ქვებია ჩართული. განახლებული ნაწილები მთლიანად [[აგური|აგურისაა]]. შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] არის წარმოდგენილი, მისგან [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] წირთხლი და მასზე დაყრდნობილი შეისრული თაღის გვერდია. ღიობი შიგნიდან ხით იყო დახურული. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] დარბაზის განივი ღერძი, გრძივს მცირედით აღემატება და [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] ღრმა [[აფსიდა|აფსიდი]] ერთვის, რომლის სიღრმეც დარბაზის სიგრძის ტოლია. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] შუა ღერძზე ვიწრო სარკმელია გაჭრილი, რემონტის შემდეგ, ის შიგნიდან დაავიწროვეს. ღიობის ჩრდილოეთით სწორკუთხა ნიშაა დატანილი, ქვემოთ კი, კედელზე, ქვით ნაგები [[ტრაპეზი|ტრაპეზია]] მიდგმული. მისგან ნაშთია შემორჩენილი. შეკეთების დროს, [[კონქი]] მთლიანად აგურით გადაიხრურა. დასავლეთ კედელში სარკმლის კვალი იკითხება. აღმოსავლეთ ფასადზე, სარკმლის ზემოთ, წყობაში, შირიმის ბრტყელი ქვაა ჩასმული, რომელზეც [[ჯვარი|ჯვრის]] რელიეფური გამოსახულებაა დატანილი. აღნიშნული ქვის ქვემოთ, ერთ დონეზე, ერთმანეთთან ახლოს, ორი პატარა გირჩია წარმოდგენილი. კიდევ ერთი [[ქვა]], ჯვრის გამოსახულებით, ფასადის ფრონტონის არეში იყო მოქცეული, დღეისათვის, ის, ჩამოვარდნილია. დასავლეთ ფასადის ზედა ნაწილი, შირიმის ტლანქად დამუშავებული ფილებით არის შემოსილი. მორთულობის ერთი ქვა, შესასვლელის ზემოთ, აღნიშნულ ფასადზეც, იყო განთავსებული. ნაგებობის კონსტრუქციული სიმყარისთვის, ჩრდილოეთ კედელზე, მთელ სიგრძე, და დასავლეთ კედლის ჩრდილო ნახევარზე, რიყის ქვით ნაშენი თხელი კედელია მიშენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|22777}}
h54w47e19g0poj9toqhkvduph0iuo53
4399658
4399657
2022-07-28T09:21:17Z
MiQo08K
141588
დაემატა [[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
'''ჩალაუბნის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ჩალაუბანი|ჩალაუბანში]]. ნაგებობა [[ქრონოლოგია|ქრონოლოგიურად]] განსხვავებულ ორ ფენას შეიცავს. თავდაპირველი, სავარაუდოდ, განვითარებულ შუა საუკუნეებს ეკუთვნის. ის [[რიყის ქვა|რიყის მოზრდილი ქვის]] ირეგულარული წყობით არის აგებული. კედლები, ორივე მხრიდან, [[ბათქაში|შებათქაშებულია]]. გარეთა კუთხეებში, შირიმის ცალკეული ქვებია ჩართული. განახლებული ნაწილები მთლიანად [[აგური|აგურისაა]]. შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] არის წარმოდგენილი, მისგან [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] წირთხლი და მასზე დაყრდნობილი შეისრული თაღის გვერდია. ღიობი შიგნიდან ხით იყო დახურული. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] დარბაზის განივი ღერძი, გრძივს მცირედით აღემატება და [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] ღრმა [[აფსიდა|აფსიდი]] ერთვის, რომლის სიღრმეც დარბაზის სიგრძის ტოლია. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] შუა ღერძზე ვიწრო სარკმელია გაჭრილი, რემონტის შემდეგ, ის შიგნიდან დაავიწროვეს. ღიობის ჩრდილოეთით სწორკუთხა ნიშაა დატანილი, ქვემოთ კი, კედელზე, ქვით ნაგები [[ტრაპეზი|ტრაპეზია]] მიდგმული. მისგან ნაშთია შემორჩენილი. შეკეთების დროს, [[კონქი]] მთლიანად აგურით გადაიხრურა. დასავლეთ კედელში სარკმლის კვალი იკითხება. აღმოსავლეთ ფასადზე, სარკმლის ზემოთ, წყობაში, შირიმის ბრტყელი ქვაა ჩასმული, რომელზეც [[ჯვარი|ჯვრის]] რელიეფური გამოსახულებაა დატანილი. აღნიშნული ქვის ქვემოთ, ერთ დონეზე, ერთმანეთთან ახლოს, ორი პატარა გირჩია წარმოდგენილი. კიდევ ერთი [[ქვა]], ჯვრის გამოსახულებით, ფასადის ფრონტონის არეში იყო მოქცეული, დღეისათვის, ის, ჩამოვარდნილია. დასავლეთ ფასადის ზედა ნაწილი, შირიმის ტლანქად დამუშავებული ფილებით არის შემოსილი. მორთულობის ერთი ქვა, შესასვლელის ზემოთ, აღნიშნულ ფასადზეც, იყო განთავსებული. ნაგებობის კონსტრუქციული სიმყარისთვის, ჩრდილოეთ კედელზე, მთელ სიგრძე, და დასავლეთ კედლის ჩრდილო ნახევარზე, რიყის ქვით ნაშენი თხელი კედელია მიშენებული.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|22777}}
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
jdwntiof8dxi3tfj5vno7ebrxegwvle
კადრანახის კოშკი
0
536359
4399663
2022-07-28T09:36:34Z
MiQo08K
141588
ახალი გვერდი: '''კარდანახის კოშკი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[კარდანახი|კარდანახში]]. გეგმით სწორკუთხა [[კოშკი|კოშკიდან]] შემორჩენ...
wikitext
text/x-wiki
'''კარდანახის კოშკი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[კარდანახი|კარდანახში]]. გეგმით სწორკუთხა [[კოშკი|კოშკიდან]] შემორჩენილია [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] კედელი და მასზე მიმდგარი [[სამხრეთი|სამხრეთ]] და [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] კედლების მცირე ნაწილები. სხვა კედლების მხოლოდ კვალი იკითხება. კოშკი სხვადასხვა ზომის [[რიყის ქვა|რიყის ქვითა]] და კირის დუღაბით იყო აგებული. კედლები ინტერიერში [[ბათქაში|ბათქაშით]] არის გასწორებული, რომელშიც [[აგური|აგურის]] ცალკეული ნატეხებია ჩართული. აღმოსავლეთ კედლის შუაში, გეგმით სწორკუთხა [[ბუხარი|ბუხარია]]. ამავე კედელში, ხუთი სათოფური და ერთი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშაა]] დატანილი. ნიშაში [[თიხა|თიხის]] ჭურჭელი იყო ჩადგმული (შემორჩენილია კვალი). სამხრეთ კედლის შემორჩენილ ნაწილში ერთი სათოფურია, ჩრდილოეთისაში კი - ორი. სამხრეთ სათოფურის ზემოთ, სართულშუა გადახურვის კოჭის ჩასადგმელი ბუდეა. კოშკის ჩრდილოეთით, დაახლოებით 100 მეტრის დაშორებით, იმავე ხანის მეორე კოშკის ნანგრევია. მისგან ოთხივე კედელია შემორჩენილი. კოშკი გეგმით [[კვადრატი|კვადრატულია]], ნაგებია რიყის ქვით. შიგნით მთლიანად ამოვსებულია მიწით. აღმოსავლეთ კედელში სამი სათოფურია, სამხრეთ და ჩრდილოეთ კედლებში - ორ-ორი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|21489}}
1ikz7hd93rkbfn6z8srmygt04j32u5n
4399664
4399663
2022-07-28T09:36:54Z
MiQo08K
141588
დაემატა [[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის კოშკები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
'''კარდანახის კოშკი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[კარდანახი|კარდანახში]]. გეგმით სწორკუთხა [[კოშკი|კოშკიდან]] შემორჩენილია [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] კედელი და მასზე მიმდგარი [[სამხრეთი|სამხრეთ]] და [[ჩრდილოეთი|ჩრდილო]] კედლების მცირე ნაწილები. სხვა კედლების მხოლოდ კვალი იკითხება. კოშკი სხვადასხვა ზომის [[რიყის ქვა|რიყის ქვითა]] და კირის დუღაბით იყო აგებული. კედლები ინტერიერში [[ბათქაში|ბათქაშით]] არის გასწორებული, რომელშიც [[აგური|აგურის]] ცალკეული ნატეხებია ჩართული. აღმოსავლეთ კედლის შუაში, გეგმით სწორკუთხა [[ბუხარი|ბუხარია]]. ამავე კედელში, ხუთი სათოფური და ერთი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშაა]] დატანილი. ნიშაში [[თიხა|თიხის]] ჭურჭელი იყო ჩადგმული (შემორჩენილია კვალი). სამხრეთ კედლის შემორჩენილ ნაწილში ერთი სათოფურია, ჩრდილოეთისაში კი - ორი. სამხრეთ სათოფურის ზემოთ, სართულშუა გადახურვის კოჭის ჩასადგმელი ბუდეა. კოშკის ჩრდილოეთით, დაახლოებით 100 მეტრის დაშორებით, იმავე ხანის მეორე კოშკის ნანგრევია. მისგან ოთხივე კედელია შემორჩენილი. კოშკი გეგმით [[კვადრატი|კვადრატულია]], ნაგებია რიყის ქვით. შიგნით მთლიანად ამოვსებულია მიწით. აღმოსავლეთ კედელში სამი სათოფურია, სამხრეთ და ჩრდილოეთ კედლებში - ორ-ორი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|21489}}
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის კოშკები]]
f2e2lam56f1xw006tgmlmtyof71bcqz
ზიარის წმინდა გიორგის ეკლესია
0
536360
4399665
2022-07-28T09:56:48Z
MiQo08K
141588
ახალი გვერდი: '''ზიარის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ზიარი|ზიარში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] ნაგებია სხვადასხვა...
wikitext
text/x-wiki
'''ზიარის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ზიარი|ზიარში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] ნაგებია სხვადასხვა ზომის ნატეხი და [[რიყის ქვა|რიყის ქვის]] ირეგულარული წყობით. გარეთა კუთხეებში შედარებით წესიერი ფორმის ლოდებია გამოყენებული. ერთადერთი შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] არის მოწყობილი, ორივე წირთხლი ნატეხი ქვითა და ცემენტის ხსნარითაა აღდგენილი. კარს თაღი ასრულებს. ნახევარწრიული [[აფსიდა|აფსიდში]] მაღალი, ბრტყლად გადახურული სარკმელია გაჭრილი, მის ორსავ მხარეს კი მცირე ზომის სწორკუთხა და თაღოვანი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშებია]] დატანილი. ღიობის ქვემოთ, კედელზე, ოთხწახნაგა [[ტრაპეზი|ტრაპეზია]] მიდგმული. აფსიდი წვრილი ნატეხი ქვით ამოყვანილი [[კონქი|კონქით]] არის გადახურული, [[სამხრეთი|სამხრეთ]] ნახევრის მნიშვნელოვანი ნაწილი ჩამონგრეულია. ინტერიერის ნაწილი ტლანქად [[ბათქაში|მიბათქაშებულია]] [[ცემენტი|ცემენტით]]. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] გრძივი კედლები სადაა. დასავლეთ კედლის ზედა ნაწილში თარაზულად გადახურული დაბალი სარკმელია.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18389}}
b64icyjx4pcqvyeumz2ww6zli9bnz7x
4399666
4399665
2022-07-28T09:57:04Z
MiQo08K
141588
დაემატა [[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
'''ზიარის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ზიარი|ზიარში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] ნაგებია სხვადასხვა ზომის ნატეხი და [[რიყის ქვა|რიყის ქვის]] ირეგულარული წყობით. გარეთა კუთხეებში შედარებით წესიერი ფორმის ლოდებია გამოყენებული. ერთადერთი შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] არის მოწყობილი, ორივე წირთხლი ნატეხი ქვითა და ცემენტის ხსნარითაა აღდგენილი. კარს თაღი ასრულებს. ნახევარწრიული [[აფსიდა|აფსიდში]] მაღალი, ბრტყლად გადახურული სარკმელია გაჭრილი, მის ორსავ მხარეს კი მცირე ზომის სწორკუთხა და თაღოვანი [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშებია]] დატანილი. ღიობის ქვემოთ, კედელზე, ოთხწახნაგა [[ტრაპეზი|ტრაპეზია]] მიდგმული. აფსიდი წვრილი ნატეხი ქვით ამოყვანილი [[კონქი|კონქით]] არის გადახურული, [[სამხრეთი|სამხრეთ]] ნახევრის მნიშვნელოვანი ნაწილი ჩამონგრეულია. ინტერიერის ნაწილი ტლანქად [[ბათქაში|მიბათქაშებულია]] [[ცემენტი|ცემენტით]]. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] გრძივი კედლები სადაა. დასავლეთ კედლის ზედა ნაწილში თარაზულად გადახურული დაბალი სარკმელია.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18389}}
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
fkro7d2br1ufeq20g41v59muk0qhcln
ძმები შალიკაშვილების სახლ-მუზეომი
0
536361
4399667
2022-07-28T10:10:07Z
MiQo08K
141588
ახალი გვერდი: '''ძმები შალიკაშვილების სახლ-მუზეომი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] [[გურჯაანი|ქალაქ გურჯაანში]]. მუზეუმი ანდრონიკაშვილები|ა...
wikitext
text/x-wiki
'''ძმები შალიკაშვილების სახლ-მუზეომი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] [[გურჯაანი|ქალაქ გურჯაანში]]. მუზეუმი [[ანდრონიკაშვილები|ანდრონიკაშვილების]] საგვარეულო შენობაში მდებარეობს. მას ერთი მხრიდან [[ტყეპარკი|ტყეპარკი]], მეორე მხრიდან კი გზა ესაზღვრება. მუზეუმი [[2006 |2006 წელს]], მცირე სარეაბილიტაციო სამუშაოების შემდეგ გაიხსნა. შენობა, დროთა განმავლობაში, მხარეთმცოდნეობის მუზეუმისა თუ სამხატვრო სკოლის ფუნქციებს ითავსებდა. გარედან შელესილი და შეთეთრებული შენობა ნაგებია [[რიყის ქვა|რიყის ქვითა]] და [[აგური|აგურით]]. გადახურულია ხის კოჭების კონსტრუქციას დამყარებული თუნუქის სახურავით. სახლი მცირედით დახრილ [[რელიეფი|რელიეფზე]] დგას, ქუჩის მხრიდან ერთსართულიანია, ეზოსკენ კი ხის გადახურული აივნითა და მის ქვეშ მოქცეული ნახევარსარდაფით იხსნება. აივანი ექვს, [[მართკუთხედი|მართკუთხა]] გეგმის სვეტს არის დაყრდნობილი, ის ჭვირული მოაჯირით არის შემოსაზღვრული, რომელშიც თხელი პროპორციის სვეტებია ჩართული. სვეტის თავები [[ჩუქურთმა|ჩუქურთმებით]] არის გაფორმებული. აივანი, შიდა სივრცეს თაღოვანი ღიობებით უკავშირდება, ეზოს კი, გვერდითი კედლის მიმყოლი კიბით. სარდაფის სართულს მიწის დონიდან ღრმად გაჭრილი [[გალერეა]] ერთვის. აქ მართკუთხა მოყვანილობის ღიობები თანმიმიმდევრულად არის განაწილებული. ქვედა სართული ორი სხვადასხვა ოთახისაგან შემდგარი და [[მარანი|მარნის]] ფუნქციას ითავსებს. მუზეუმში [[საქართველო|საქართველოს]] სამხედრო ისტორიის ამსახველი მასალაა დაცული. მე-17-მე-18 სს, დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლის გამოცხადების, [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს ქართველების [[პოლონეთი|პოლონეთსა]] და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] არმიებში მონაწილეობის, [[აფხაზეთი|აფხაზეთის]] ომის ამსახველი არტეფაქტები და ფოტოები. ერთ-ერთ დარბაზში გამოფენილია მასალა შალიკაშვილების გვარის ისტორიის შესახებ.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18381}}
nf73s3tf2sei8w5nbkk19kladncxsk3
4399668
4399667
2022-07-28T10:10:24Z
MiQo08K
141588
დაემატა [[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის არქიტექტურული ძეგლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
'''ძმები შალიკაშვილების სახლ-მუზეომი''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] [[გურჯაანი|ქალაქ გურჯაანში]]. მუზეუმი [[ანდრონიკაშვილები|ანდრონიკაშვილების]] საგვარეულო შენობაში მდებარეობს. მას ერთი მხრიდან [[ტყეპარკი|ტყეპარკი]], მეორე მხრიდან კი გზა ესაზღვრება. მუზეუმი [[2006 |2006 წელს]], მცირე სარეაბილიტაციო სამუშაოების შემდეგ გაიხსნა. შენობა, დროთა განმავლობაში, მხარეთმცოდნეობის მუზეუმისა თუ სამხატვრო სკოლის ფუნქციებს ითავსებდა. გარედან შელესილი და შეთეთრებული შენობა ნაგებია [[რიყის ქვა|რიყის ქვითა]] და [[აგური|აგურით]]. გადახურულია ხის კოჭების კონსტრუქციას დამყარებული თუნუქის სახურავით. სახლი მცირედით დახრილ [[რელიეფი|რელიეფზე]] დგას, ქუჩის მხრიდან ერთსართულიანია, ეზოსკენ კი ხის გადახურული აივნითა და მის ქვეშ მოქცეული ნახევარსარდაფით იხსნება. აივანი ექვს, [[მართკუთხედი|მართკუთხა]] გეგმის სვეტს არის დაყრდნობილი, ის ჭვირული მოაჯირით არის შემოსაზღვრული, რომელშიც თხელი პროპორციის სვეტებია ჩართული. სვეტის თავები [[ჩუქურთმა|ჩუქურთმებით]] არის გაფორმებული. აივანი, შიდა სივრცეს თაღოვანი ღიობებით უკავშირდება, ეზოს კი, გვერდითი კედლის მიმყოლი კიბით. სარდაფის სართულს მიწის დონიდან ღრმად გაჭრილი [[გალერეა]] ერთვის. აქ მართკუთხა მოყვანილობის ღიობები თანმიმიმდევრულად არის განაწილებული. ქვედა სართული ორი სხვადასხვა ოთახისაგან შემდგარი და [[მარანი|მარნის]] ფუნქციას ითავსებს. მუზეუმში [[საქართველო|საქართველოს]] სამხედრო ისტორიის ამსახველი მასალაა დაცული. მე-17-მე-18 სს, დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლის გამოცხადების, [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს ქართველების [[პოლონეთი|პოლონეთსა]] და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] არმიებში მონაწილეობის, [[აფხაზეთი|აფხაზეთის]] ომის ამსახველი არტეფაქტები და ფოტოები. ერთ-ერთ დარბაზში გამოფენილია მასალა შალიკაშვილების გვარის ისტორიის შესახებ.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18381}}
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის არქიტექტურული ძეგლები]]
ocu25937auy874vfzrzfmh2rz371kvj
ვაჩნაძიანის მთავარანგელოზთა ეკლესია
0
536362
4399669
2022-07-28T10:18:58Z
MiQo08K
141588
ახალი გვერდი: '''ვაჩნაძიანის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ვაჩნაძიანი|ვაჩნაძანში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] რ...
wikitext
text/x-wiki
'''ვაჩნაძიანის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ვაჩნაძიანი|ვაჩნაძანში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] [[რიყის ქვა|რიყის წვრილი ქვითა]] და კირის [[დუღაბი|დუღაბით]], მეტ-ნაკლებად სწორხაზოვანი წყობით არის ნაგები. კედლები, ინტერიერში შელესილი და შეთეთრებულია. [[აგური|აგურით]] გამოყვანილი [[თაღი|თაღოვანი]] შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთ]] მხარეს, ფასადის შუა ღერძიდან მარცხნივ არის გაჭრილი. ნახევარწრიულ [[აფსიდა|აფსიდში]] ერთი სარკმელია მოქცეული, მის მარჯვნივ, [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშაა]] დატანილი. აფსიდის თაღი დადაბლებული პროპორციებისაა, მისი წვერი აგურით არის გამოყვანილი. ამავე თაღის ფორმას იმეორებს [[კამარა|კამარაც]]. ფასადები შეუმკობელია. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სარკმელი აგურით არის გამოყვანილი. კედლები ორსაფეხურიანი [[ლავგარდანი|ლავგარდნით]] არის დასრულებული, რომლის ქვედა საფეხური, კუთხით შვერილი აგურებით არის შედგენილი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18380}}
k2fxuj0afqudw1giquogxgge3ukk3w7
4399670
4399669
2022-07-28T10:19:50Z
MiQo08K
141588
გვერდი დაცარიელდა
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
4399671
4399670
2022-07-28T10:29:56Z
MiQo08K
141588
wikitext
text/x-wiki
'''ვაჩნაძიანის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ვაჩნაძიანი|ვაჩნაძანში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] [[რიყის ქვა|რიყის წვრილი ქვითა]] და კირის [[დუღაბი|დუღაბით]], მეტ-ნაკლებად სწორხაზოვანი წყობით არის ნაგები. კედლები, ინტერიერში შელესილი და შეთეთრებულია. [[აგური|აგურით]] გამოყვანილი [[თაღი|თაღოვანი]] შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთ]] მხარეს, ფასადის შუა ღერძიდან მარცხნივ არის გაჭრილი. ნახევარწრიულ [[აფსიდა|აფსიდში]] ერთი სარკმელია მოქცეული, მის მარჯვნივ, [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშაა]] დატანილი. აფსიდის თაღი დადაბლებული პროპორციებისაა, მისი წვერი აგურით არის გამოყვანილი. ამავე თაღის ფორმას იმეორებს [[კამარა|კამარაც]]. ფასადები შეუმკობელია. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სარკმელი აგურით არის გამოყვანილი. კედლები ორსაფეხურიანი [[ლავგარდანი|ლავგარდნით]] არის დასრულებული, რომლის ქვედა საფეხური, კუთხით შვერილი აგურებით არის შედგენილი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18380}}
k2fxuj0afqudw1giquogxgge3ukk3w7
4399672
4399671
2022-07-28T10:30:18Z
MiQo08K
141588
დაემატა [[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით
wikitext
text/x-wiki
'''ვაჩნაძიანის მთავარანგელოზთა ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[გურჯაანის მუნიციპალიტეტი|გურჯაანის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ვაჩნაძიანი|ვაჩნაძანში]]. [[დარბაზული ეკლესია]] [[რიყის ქვა|რიყის წვრილი ქვითა]] და კირის [[დუღაბი|დუღაბით]], მეტ-ნაკლებად სწორხაზოვანი წყობით არის ნაგები. კედლები, ინტერიერში შელესილი და შეთეთრებულია. [[აგური|აგურით]] გამოყვანილი [[თაღი|თაღოვანი]] შესასვლელი [[დასავლეთი|დასავლეთ]] მხარეს, ფასადის შუა ღერძიდან მარცხნივ არის გაჭრილი. ნახევარწრიულ [[აფსიდა|აფსიდში]] ერთი სარკმელია მოქცეული, მის მარჯვნივ, [[ნიში (არქიტექტურა)|ნიშაა]] დატანილი. აფსიდის თაღი დადაბლებული პროპორციებისაა, მისი წვერი აგურით არის გამოყვანილი. ამავე თაღის ფორმას იმეორებს [[კამარა|კამარაც]]. ფასადები შეუმკობელია. [[საკურთხეველი|საკურთხევლის]] სარკმელი აგურით არის გამოყვანილი. კედლები ორსაფეხურიანი [[ლავგარდანი|ლავგარდნით]] არის დასრულებული, რომლის ქვედა საფეხური, კუთხით შვერილი აგურებით არის შედგენილი.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|18380}}
[[კატეგორია:გურჯაანის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]
fcm6eukgeelhixg9ydmjf7xcv3q986v