დავით IV აღმაშენებელი

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="ka">
  <siteinfo>
    <sitename>ვიკიპედია</sitename>
    <dbname>kawiki</dbname>
    <base>https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">მედია</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">სპეციალური</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">განხილვა</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">მომხმარებელი</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">მომხმარებლის განხილვა</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ვიკიპედია</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ვიკიპედია განხილვა</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ფაილი</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ფაილის განხილვა</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">მედიავიკი</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">მედიავიკის განხილვა</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">თარგი</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">თარგის განხილვა</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">დახმარება</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">დახმარების განხილვა</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">კატეგორია</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">კატეგორიის განხილვა</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">პორტალი</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">პორტალი განხილვა</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">მოდული</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">მოდულის განხილვა</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>დავით IV აღმაშენებელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1368</id>
    <revision>
      <id>4406883</id>
      <parentid>4404741</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:36:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364147" xml:space="preserve">{{მმ*|დავით აღმაშენებელი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მმართველი 
|ქვეყანა               = [[საქართველო]]ს
|თანამდებობა           = [[საქართველოს მმართველთა სია#ერთიანი საქართველოს მეფეები|მეფე]]
|სახელი                  = დავით IV აღმაშენებელი
|ორიგინალური სახელი       = 
|რიგი              = 
|რიგი-მეუღლეების          = 
|სურათი              =Davit_Agmashenebeli.jpg
|წარწერა              = დავით აღმაშენებელი [[ლოროსი|ბიზანტიურ სამოსელში]], ხელში საკუთარი ანდერძითა და ტაძრის მაკეტით, [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტრის]] ფრესკა. 
|მმართველობის დასაწყისი    = [[1089]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|მმართველობის დასასრული = [[1125]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|კორონაცია  =
|წინამორბედი       = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|მემკვიდრე             = [[დემეტრე I]]
|სხვა წოდებები       = „მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა და კახთა, სომეხთა, შარვანშა და შაჰანშა“{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}
|ვიცე-პრეზიდენტი       = 
|პარტია              = 
|დაბადების თარიღი        = [[1073]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}}
|დაბადების ადგილი       = [[ქუთაისი]]
|გარდაცვალების თარიღი          = [[6 თებერვალი]] (''ძვ. სტ. [[24 იანვარი]]''), [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}
|გარდაცვალების ადგილი         = 
|ქორწინება              = 1. უცნობი სომეხი ქალი&lt;br /&gt;2. [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] 
|შვილები                 = [[დემეტრე I]]&lt;br /&gt;[[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]]&lt;br /&gt;კატაი&lt;br /&gt;[[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]&lt;br /&gt;თამარ მრწემი
|დინასტია             = [[ბაგრატიონები]]
|მამა                 = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|დედა             = [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]] 
|ხელმოწერა = David IV signature.svg
}}
'''დავით IV აღმაშენებელი''' (დ. [[1073]],{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}} [[ქუთაისი]] — გ. [[6 თებერვალი]], &lt;small&gt;[ძვ. სტ. 24 იანვარი]&lt;/small&gt;, [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}) — [[საქართველო|საქართველოს]] მეფე [[1089]]-[[1125]] წლებში, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] ძე, დიდი სახელმწიფო მოღვაწე და ძლევამოსილი მხედართმთავარი, რომელსაც განსაკუთრებული ადგილი უკავია [[საქართველოს ისტორია]]ში.

დავით IV ტახტზე 1089 წელს 16 წლის ასაკში ავიდა. მამამისი, გიორგი II, შექმნილი პოლიტიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, იძულებული გახდა შვილის სასარგებლოდ ტახტზე უარი ეთქვა. დავითს ძალიან მძიმე მემკვიდრეობა ერგო: ქვეყანა დარბეული იყო მტრის შემოსევებისაგან, [[თურქ-სელჩუკები|თურქ-სელჩუკთა]] მომთაბარე ტომები სახლდებოდნენ დაპყრობილ ტერიტორიებზე და ქართველ ხალხს ფიზიკური განადგურების საფრთხეს უქმნიდნენ, დიდგვაროვანი ფეოდალები მეფეს ხშირად არ ემორჩილებოდნენ, საქართველოს მეფის ხელისუფლება [[ლიხის ქედი]]ს აღმოსავლეთით არ ვრცელდებოდა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122-123}}

დავით აღმაშენებელმა ოცდათექვსმეტწლიანი მმართველობის განმავლობაში ჩაატარა სიღრმისეული რეფორმები, რომლებმაც საბოლოოდ დაასრულეს ფეოდალური საქართველოს გაერთიანების პროცესი, მან ქვეყნიდან სელჩუკი დამპყრობლები განდევნა, საქართველო რეგიონის უძლიერეს სახელმწიფოდ აქცია და მემკვიდრეებისათვის გადააბარა ქვეყანა, რომელიც გადაჭიმული იყო „''ნიკოფსითგან დარუბანდისა საზღურადმდე და ოვსეთიდგან სოერად და არეგაწადმდე''“. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო დავით აღმაშენებლის ეკონომიკური და საეკლესიო რეფორმები, რომლებიც საქართველოს გაძლიერების მთავარი საყრდენი გახდა. მის სახელს უკავშირდება [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]], რომელმაც აღმოფხვრა ის დარღვევები, რასაც ქართულ ეკლესიაში ჰქონდა ადგილი. 

დავით IV-ის საგარეო პოლიტიკა უაღრესად აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა. დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა (ოსები, ყივჩაყები, დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან. დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. დავითის მეფობის დროს საქართველომ ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა. [[დიდგორის ბრძოლა|დიდგორის ბრძოლის]] დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს აქტიურ კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან და იმაზე, რომ საქართველო ევროპული სივრცის ნაწილი იყო.

პიროვნული ღირსებებისა და ქვეყნისა და ერის წინაშე უდიდესი დამსახურებისათვის, [[საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესია|ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ]] დავით აღმაშენებელი წმინდანად შერაცხა და მისი ხსენების დღედ [[26 იანვარი]] (ახ. სტ. 8 თებ.) დააწესა.{{sfn-2|ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|2009|გვ=43}}

== რიგითობა და ზედწოდება ==
ზოგიერთ ავტორთან ([[თედო ჟორდანია]], [[ივანე ჯავახიშვილი]], ე. პახომოვი და სხვ.) აღმაშენებელი დავით II-დაა მოხსენიებული. ეს რამდენადმე პირობითია. საერთოდ, ერთიანი საქართველოს მეფე დავითებს შორის, აღმაშენებელი დავით I-ია. როცა ზოგი ისტორიკოსი მას დავით II-დ მოიხსენიებს, ამ შემთხვევაში ათვლა დავით კურაპალატიდან იწყება ე. ი. [[დავით III|დავით კურაპალატი]] (978-1001 წწ.) დავით I-ა და შესაბამისად, დავით აღმაშენებელი — დავით II.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}}

ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით აღმაშენებლის რიგით ნომრად დავით IV-ა მიჩნეული და დამკვიდრებული, ეს, როგორც ზემოთაც აღინიშნა, პირობითობაზეა დამყარებული, კერძოდ, დავითის სახელის მატარებელ მეფეთა ნუმერაცია იწყება ტაო-კლარჯეთის ანუ ქართველთა სამეფოს მეფეებიდან, რომლებიც ქართველთა მეფის ტიტულს ატარებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}} სხვათა შორის, ამგვარ პრინციპზეა დამყარებული ბაგრატების ათვლა-ნუმერაციაც.

დავით IV ისტორიაში „აღმაშენებლის“ სახელითაა ცნობილი. ეს ზედსახელი მას გარდაცვალებიდან რამდენიმე საუკუნის შემდეგ უწოდეს. ყოველ შემთხვევაში, [[XV საუკუნე]]მდე ცნობა, სადაც დავით IV ამ სახელითაა მოხსენიებული, ჩვენამდე მოღწეული არ არის. პირველად „აღმაშენებელი“ გვხვდება 1452 წლის ე. წ. ავშანდაძეების სასისხლო სიგელში, სადაც ნათქვამია, რომ „როდეს აღმაშენებელი გელათს აშენებდა“, გადმოვარდნილა, დამტვრეულა და ავშანდაძეებს უმკურნალიათ მისთვისო.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=5}} ნარატიულ ისტორიულ ლიტერატურაში დავითი „აღმაშენებლის“ ზედწოდებით მოხსენიებულია XVII საუკუნის ქართველი ისტორიკოსის [[ფარსადან გორგიჯანიძე|ფარსადან გორგიჯანიძის]] „საქართველოს ისტორიაში“.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}

ოფიციალურ ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით IV „აღმაშენებლად“ უფრო გვიან, „[[ახალი ქართლის ცხოვრება]]სა“ და [[ვახუშტი ბატონიშვილი]]ს თხზულებაში („[[აღწერა სამეფოსა საქართველოსა]]“) იწოდება.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

[[ვახუშტი ბატონიშვილი]] დავითისათვის ამ ზედსახელის დარქმევას ასე ხსნის: {{ციტატა|ხოლო მეფესა დავითს ამისთვის ეწოდა აღმაშენებელი, რამეთუ ოდეს იქმნა მეფედ, იყო ქუეყანა ესე სრულიად ოხერ; ამან განავსნა და აღაშენნა, რომელ არღარა ეტეოდა ამით, რამეთუ იყო მოშიში და მოყუარე ღვთისა, გლახაკთა, ქურივთა და ობოლთა მოწყალე, სნეულთა თვითმსახური, ეკლესიათა ქსენონთა მაშენებელი...{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=8}}}}

==უფლისწულობა==
დავითი, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-სა]] და [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე დედოფლის]]  ერთადერთი ვაჟი, დაიბადა [[1073]] წელს სატახტო ქალაქ [[ქუთაისი|ქუთაისში]]. მისი უფლისწულობა ხანმოკლე აღმოჩნდა, რადგან ქვეყანაში შექმნილი პოლიტიკური ვითარების გამო, მამამისი იძულებული შეიქმნა ტახტიდან გადამდგარიყო და თავისი 16 წლის ვაჟი გაემეფებინა. ეს ფაქტი დავითის კარგ განათლებასა და სახელმწიფო საქმეებში გაცნობიერებაზე უნდა მეტყველებდეს.
[[ფაილი:Caucasus 1090 AC ka alt.svg|მინი|350პქ|კავკასია დავით IV-ის გამეფებისას.]]
დავით IV აღმაშენებლის ტახტზე ასვლა აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს ქართველ ისტორიკოსებში: ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ დავითი სახელმწიფო გადატრიალების გზით მოვიდა ხელისუფლებაში, ხოლო მეორე ნაწილი თვლის, რომ არავითარი გადატრიალება 1089 წელს არ მომხდარა და გიორგი II-მ ვაჟი გვერდით ამოიყენა, როგორც თანამეფე. ამ კამათს საფუძვლად დაედო ორი სხვადასხვა წყაროს, „[[გალობანი სინანულისანი]]“-სა და [[შიომღვიმე|შიომღვიმის]] მონასტრისადმი დავითის ანდერძის თავისებური ინტერპრეტაცია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

დავით აღმაშენებლის მემატიანე ამ მოვლენას ძლიერ ხატოვნად აღწერს: {{ციტატა|...ბნელსა უკუნსა შინა იწყო აღმოცისკრებად მზემან ყოველთა მეფობათამან, დიდმან სახელითა და უდიდესმან საქმითა, სახელმოდგამმან დავით ღმრთისა მამისამან, და თჳთ სამეოცდამეათორმეტემან შვილმან ამის დავითისამან, დავით.}}

== მეფობა ==
=== საქართველოს მდგომარეობა დავით აღმაშენებლის გამეფებისას ===
თურქ-სელჩუკების შემოსევამ არსებითად შეცვალა პოლიტიკური ვითარება კავკასიასა და მახლობელ აღმოსავლეთში. დამარცხებულმა ბიზანტიამ პოლიტიკური სარბიელი სელჩუკებს დაუთმო და ისინიც მტკიცედ დამკვიდრდნენ სამხრეთ კავკასიაში.

მომთაბარე სელჩუკები სრულიად განსხვავდებოდნენ არაბებისა და ბიზანტიელებისაგან, ისინი დაპყრობილ ტერიტორიაზე სახლდებოდნენ და მეურნეობისათვის საჭირო მიწებს იკავებდნენ. სელჩუკების მეჯოგეურ-მომთაბარული მეურნეობა შეუთავსებელი იყო ქართული ფეოდალური მეურნეობისათვის. პრიმიტიული მეურნეობა მკვიდრდებოდა მტკვრის, ალაზნის, ივრისა და არეზის სანაპირო ჭალებზე. მაღალგანვითარებული კულტურები, ბაღ-ვენახები, პურეული და სხვა კულტურები ადგილს უთმობდა საძოვრებს. თურქობა საქართველოს ფეოდალურ მეურნეობას მიწას აცლიდა და მას გადაშენების საფრთხეს უქმნიდა და აფერხებდა საქართველოს და საერთოდ, კავკასიის გაერთიანება-ცენტრალიზაციას.

საქართველო იმდენად დაკნინებული იყო, რომ მისი მეფის უფლებები მხოლოდ დასავლეთ საქართველოზე ვრცელდებოდა, „''საზღვარი სამეფოსა მთა მცირე ლიხთა, და სადგომი სამეფო წაღულისთავი''“. როცა მეფეს ქართლის ჭალაში ან ნაჭარმაგევს ნადირობა სურდა, წინასწარ აგზავნიდა კაცებს ადგილების დასათვალიერებლად და შემდეგ გადმოდიოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}} დავით IV–ს მემკვიდრეობად ერგო თურქ-სელჩუკებისაგან დარბეული ქვეყანა, დაცარიელებული ქალაქები და სოფლები, მთებში გახიზნული დამშეული მოსახლეობა.

=== ღონისძიებები ხელისუფლების გაძლიერებისა და ცენტრალიზაციისთვის ===
დავითმა შემოიკრიბა თავისი ერთგული ქვეშევრდომები, რათა მათი მხარდაჭერით წარმატებით წარემართა ქვეყნის საქმეები. საქართველოს სამეფო კარი თავს უყრიდა ერთგულ მხედართა რაზმებს. სწორედ ერთგული მოლაშქრეებით ესხმოდა თავს სელჩუკებს, ამარცხებდა მათ და ამით მტრის შიშით მთაში გახიზნულ ქართველ მიწის მუშას ბარად ჩამოსვლის საფუძველს უქმნიდა. დავითმა სელჩუკები ქართლიდან თანდათან აჰყარა. ეს წვრილი გამარჯვებები ქართველ ხალხში მტრის გარდუვალი დამარცხების აუცილებლობასა და საკუთარი ძალის რწმენას აღვივებდა. ქვეყანა თანდათან დაუბრუნდა სოფლის მეურნეობის ინტენსიურ წარმოებას, ქალაქები კი აღორძინების გზას დაადგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}

სელჩუკთა ძლიერება თანდათან შესუსტდა სულთან [[მელიქ-შაჰი|მალიქ-შაჰის]] სიკვდილის შემდეგ (1092 წლიდან). ეს, თავის მხრივ, საქართველოს პოლიტიკური ძლიერების წისქვილზე ასხამდა წყალს. გარეშე მტრის დასუსტებასთან ერთად აღარც შინაური ურჩი ფეოდალები წარმოადგენდნენ დიდ საფრთხეს.

==== ბრძოლა კლდეკარის საერისთავოს წინააღმდეგ ====
დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის ბოლოს მკაცრი ბრძოლა გამოუცხადა დიდგვაროვან ფეოდალებს. დავითის ისტორიკოსი [[მელიქ-შაჰი]]ს სიკვდილსა და [[ლიპარიტ V|ლიპარიტის]] განდგომას ერთმანეთთან აკავშირებს. მალიქ-შაჰი 1092 წელს გარდაიცვალა, ლიპარიტი კი 1093 წელს განდგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

ბაღვაშები მსხვილი ფეოდალები იყვნენ IX-XIII საუკუნეების საქართველოში, მათი სამფლობელო იყო არგვეთი (ზემო იმერეთში). IX საუკუნის 70-80-იან წლებში ამ გვარის წარმომადგენელი [[ლიპარიტ I]] ბაღვაში ეყმო [[დავით I კურაპალატი|დავით I ქართველთა კურაპალატს]], მიიღო მისგან მიწა-წყალი თრიალეთში და შექმნა ძლიერი კლდეკარის საერისთავო. საერისთავოს აღმოსავლეთით (ალგეთისა და სკორეთის ხეობებში) ესაზღვრებოდა [[თბილისის საამირო]], სამხრეთ-აღმოსავლეთითა და სამხრეთით — სამშვილდისა და ზორაკერტის რეგიონები, სამხრეთ-დასავლეთით — [[ჯავახეთი]], დასავლეთით — [[სამცხე]], ხოლო ჩრდილოეთით — ქართლის საერისთავო, რომელსაც კლდეკარის საერისთავოსაგან თრიალეთის ქედი ჰყოფდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=363}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს, რომ ლიპარიტი, რომელსაც ეპყრა თრიალეთი, კლდეკარი და მისი მიმდგომი ქვეყანა, ერთხანს ერთგულებდა დავითს. როგორც ჩანს, იმდენად დიდი იყო მომხდური მტრის განდევნის სურვილი, რომ დიდგვაროვანი ფეოდალები ახალგაზრდა მეფეს ამოუდგნენ მხარში. ლიპარიტთან ერთად ჩვენ ვხედავთ ნიანია კახაბერისძესა და აზნაურებს, რომლებიც თანდათან შემოიკრიბნენ საქართველოს სამეფო კარის გარშემო, მაგრამ როგორც ჩანს ეს მშვიდობიანობა და შეთანხმებული საქმიანობა დიდხანს არ გაგრძელებულა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=364}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}

ლიპარიტის განდგომა ბაღვაშებისა და საქართველოს მეფეთა შორის საუკუნოვანი ბრძოლის გაგრძელებას მოასწავებდა. წინა პერიოდში ეს ბრძოლა გარდამავალი უპირატესობით მიმდინარეობდა. ზოგჯერ საქართველოს მეფეები იძულებულნი იყვნენ დათმობაზე წასულიყვნენ და გარკვეულ კონკრეტულ ვითარებაში კლდეკარის ერისთავების უპირატესობა ნებით თუ უნებლიეთ ეღიარებინათ, მაგრამ დავითი ყველა წინამორბედისაგან არსებითად განსხვავებული მეფე და პიროვნება იყო. იგი შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსი და დასახული მიზნის თანამიმდევრული, ენერგიული გამტარებელი იყო. იგი ვერ დაუშვებდა გაორგულებული ვასალის თავკერძობას.
პროგრესის გზაზე დამდგარი სამეფო ხელისუფლების ცენტრალიზაციის მოწინააღმდეგე ქვეყნის გაერთიანება-გაძლიერების მოწინააღმდეგეც იყო, ასეთად მიიჩნია დავითმა ლიპარიტი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} მეფემ თავგასული ქვეშევრდომის „''ინება გაწურთა''“ და შეიპყრო იგი. ლიპარიტმა მოინანია ცოდვა და მეფემაც ამ მონანიების შემდეგ „''მომტკიცებული მრავალთა და მტკიცეთა ფიცთა მიერ''“ გაათავისუფლა და ყველა მისი უფლება შეუცვლელად ცნო. ლიპარიტის განთავისუფლება 1093 წელსვე უნდა მომხდარიყო. როგორც ჩანს, ლიპარიტმა თავისი ფიცი და პირობა არ შეასრულა და მეფეს კვლავ გაუორგულდა. დავითი დარწმუნდა, რომ ლიპარიტის მორჯულება ისევე არ შეიძლებოდა „''რამეთუ კუდი ძაღლისა არა განემართების, არცა კირჩხიბი მართლად ვალს''“ და კვლავ შეიპყრო 1094 წელს. 2 წლის განმავლობაში პატიმრობაში ჰყავდა, შემდეგ კი საბერძნეთში გააძევა სადაც გარდაიცვალა კიდეც.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=15}}
[[ფაილი:Kldekari fortress 1.JPG|მინიატიურა|მარჯვნივ|კლდეკარის ციხესიმაგრის ნანგრევები]]
კლდეკარის საერისთავომ კიდევ რამდენიმე წელი იარსება. მას სათავეში ლიპარიტის ძე [[რატი IV|რატი]] ედგა. ვერც რატი ლიპარიტის ძემ გამოიჩინა თავი სიკეთითა და საქართველოს მეფისადმი ერთგულებით. ისიც, მისი წინაპრების მსგავსად, სამეფო ხელისუფლებისა და ერთიანი ქვეყნის წინააღმდეგ იბრძოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} ბუნებრივია, როცა დავითმა კვლავ ორგულობა იხილა ბაღვაშთა გვარიდან მომდინარე მას ისღა დარჩენოდა უკიდურესი ზომისათვის მიემართა. ეს უკიდურესი ზომა საერისთავოს გაუქმება იყო. მართლაც, დავითმა გააუქმა კლდეკარის საერისთავო და მისი მიწა-წყალი თავის სამეფოს შემოუერთა. კლდეკარის საერისთავოს გაუქმება ემთხვევა საქართველოს მეფის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება]]ს (1103 წ.).

დავითს ერისთავებთან ბრძოლა ბაღვაშთა დამარცხებითა და კლდეკარის საერისთაოს გაუქმებით არ დაუმთავრებია. საქართველოს მეფე ყოველმხრივ ცდილობდა საქვეყნოდ გამრიგე ხელისუფალი ერისთავები დაექვემდებარებინა ფეოდალური მონარქიის მიერ შექმნილი სამეფო კარის ცენტრალური სამოხელეო აპარატისათვის. იგი საქვეყნოდ გამრიგე მოხელეებს დარბაზით გამოსულ მოხელეებად აქცევდა და უპირატესობასაც ამ უკანასკნელებს ანიჭებდა. დავითის დროს გაძლიერებულმა ვაზირის სამეფისკარო-სამოხელეო ინსტიტუტმა გასაქრობად შეუტია ერისთავობის ძველ ინსტიტუტს. დავითი ერისთავობას ცენტრალიზებული, ფეოდალური სახელმწიფოსათვის შეუფერებლად თვლიდა და ყოველმხრივ ავიწროებდა და ცდილობდა მის გაუქმებას.

==== თურქებისათვის ხარკის შეწყვეტა ====
იმ ქმედითმა ღონისძიებებმა, რომლებიც დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის მიწურულს გაატარა, ქვეყანა აღმავლობის გზით წაიყვანა. საქართველოს მეფე უკვე აღარ ეპუებოდა თურქ-სელჩუკებს. საქართველოს სამეფო კარმა [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნების]] მიერ [[ანტიოქიის ალყა|ანტიოქიისა]] და [[იერუსალიმის ალყა (1099)|იერუსალიმის]] აღებით ლახვარჩაცემული თურქ-სელჩუკების მდგომარეობის აწონ-დაწონვისა და პოლიტიკური შეფასების შემდეგ (ბუნებრივია, შესაბამისად, საკუთარი ძლიერების გათვალისწინებითაც) შესაძლებლად ჩათვალა ხარკის გადახდის შეწყვეტა 1099 წელს. საფიქრებელია, რომ 1097-98 წლები საქართველოს მოშენება-მომძლავრების პროცესის დასრულების წლები იყო და უკვე მოძლიერებულ ქვეყანას შეეძლო უარი ეთქვა მტრისთვის ხარკის გადახდაზე, რადგან მას უკვე ძალაც გააჩნდა და შესაძლებლობაც იმისა, რომ თვითონ გადასულიყო შეტევაზე. ამ აქტით საქართველომ საბოლოოდ აღიდგინა დაკარგული დამოუკიდებლობა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}

==== აბულეთისძეების გამოსვლა ====
ამ პერიოდის მნიშვნელოვანი მოვლენაა დიდგვაროვანი ფეოდალების, [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგან]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოს]] აბულეთისძეების ბრძოლა საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ.

ნიშანდობლივია, რომ ძაგანის (აბულეთისძეთა) საგვარეულო ტრადიციულად მტრობას უწევდა საქართველოს სამეფო კარს და ისტორიის მთელ მანძილზე მეფისადმი ერთგულებით არ გამოირჩეოდა.

[[ანდერძი მეფე დავით IV აღმაშენებლისა შიომღვიმის მონასტრისადმი|დავით აღმაშენებელი შიომღვიმისადმი ბოძებულ ანდერძში]] ერთგვარი სინანულით აღნიშნავს, რომ მიუხედავად გარკვეული შეღავათებისა, რაც საქართველოს მეფეების მხრიდან ძაგანის წინაპრების მიმართ იყო განხორციელებული, არავის (ძაგანის გვარის წარმომადგენლებს) ერთგულებით არ დაუფასებია. ამდენად, საქმე გვაქვს მეტად სერიოზულ, პრინციპულ ბრძოლასთან, რომელშიც ერთ მხარეს საქართველოს მეფე დგას, ხოლო მეორე მხარეს — დიდგვაროვანი ფეოდალი ძაგანი.

აბულეთისძეთა საგვარეულოს წარმომადგენელთა ერთ-ერთ გამოსვლას საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ ადგილი უნდა ჰქონოდა 1085-1089 წლებს შორის. როგორც ჩანს, ეს გამოსვლა მარცხით დამთავრდა. მოღალატეები დაუსჯიათ, მაგრამ უკიდურესი ზომები არ გაუტარებიათ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის ანდერძი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|აბულეთისძეთა გამოსვლის ისტორიულ წყაროს დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემული ანდერძი წარმოადგენს.]]
რაც შეეხება დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმისადმი მიცემულ ანდერძში მოხსენიებულ [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანისა]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოსის]] მეფის საწინააღმდეგო მოქმედების ფაქტს, მას ადგილი უნდა ჰქონოდა დავითის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება|ზედაზნის აღების]] (1103 წ.) შემდეგ. ამჯერად ძაგანმა დაინახა თავისი უიმედო მდგომარეობა, საქართველოსა და მისი მეფის აღმავლობა და უკანასკნელად სცადა გაბრძოლება.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}} ძაგანმა „''მძლავრობით''“ ხელთ იგდო მცხეთის, წილკნისა და შიომღვიმის საეკლესიო მამულები. შიომღვიმე სიმაგრედ გადააქცია და თავის შეფარებაც იქ სცადა. რაც შეეხება მოდისტოსს, ძაგანმა იგი წილკნის ეპარქიის ეპისკოპოსის რანგში აიყვანა და მისი მეოხებითაც არაერთი მიწა მიიტაცა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

დავით აღმაშენებელმა ძაგანის, ისევე, როგორც ბევრი სხვა მოწინააღმდეგე ფეოდალის აღვირახსნილი მოქმედება სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ ალაგმა. საქართველოს მეფისაგან დევნილი ძაგანი იძულებული გახდა შიომღვიმის მონასტრისათვის შეეფარებინა თავი, თუმცა აქ უკვე აღარ გაუმართლა. საეკლესიო მსახურებმა, როგორც ჩანს, აწონ-დაწონეს საქართველოს სამეფო ხელისუფლების ძლიერება (გამორიცხული არაა მათი პატიოსნება და მეფის სამსახურში ერთგულებაც) და ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე, შეპყრობილი ძაგანი მეფეს გადასცეს. თავად დავითი ამ ფაქტს საეკლესიო მსახურების მხრიდან მის მიმართ ერთგულების გამოხატულებად აფასებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

ამგვარად, დავითმა [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანი]] და მისი მომხრეები შეიპყრო. მეფემ ძაგანი სიკვდილით არ დასაჯა, მაგრამ ყველა პატივი და ღირსება აჰყარა. მისი მიწების ნაწილი მასვე დაუტოვა სიკვდილამდე, მისი გარდაცვალების შემდეგ კი ძაგანის შთამომავლობა კარგავს ყოველგავრ უფლებას ამ ქონებაზე.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

ამავე პერიოდში ჩანს დავით აღმაშენებლის ბრძანებით შიომღვიმის მონასტრის მშენებლობის დაწყება, რაც იმ ერთგულების ერთგვარი საზღაური იყო, რაც ბერებმა ძაგანის შეპყრობითა და მისი მეფისათვის გადაცემით გამოიჩინეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}} 1124 წელს მონასტრის მშენებლობა დამთავრებული ჩანს.

==== კახეთ-ჰერეთის შემოერთება ====
ფეოდალური საქართველოს პოლიტიკური გაერთიანების ისტორიაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს კახეთ-ჰერეთის საკითხს. [[კახეთის სამთავრო]] [[ქართლის საერისმთავრო]]ს ჯერ კიდევ VIII საუკუნის 80-იან წლებში გამოეყო. კახეთის სამთავრო IX საუკუნისათვის მსხვილი ფეოდალური ერთეული ჩანს, რომლის დასავლეთი საზღვარი ქსანზე გადიოდა, აღმოსავლეთით — ყვარელ-გურჯაანის ხაზზე, ალაზნის ველსა და ივრის ზეგანზე, ჩრდილოეთით კავკასიონის ქედი ესაზღვრებოდა, ზოგან საზღვარი მის გადაღმაც გადიოდა.

[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III-მ]] ორწლიანი ბრძოლის შემდეგ მთლიანად დაიპყრო კახეთ-ჰერეთი და 1011 წელს დაატყვევა [[კვირიკე III]]. სწორედ ამ კვირიკემ, ტყვეობიდან გათავისუფლებულმა, ისარგებლა [[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I-ის]] დროს საქართველოს პოლიტიკური ურთიერთობის გართულებით [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], დაიპყრო ჰერეთი და კახეთი და მეფედ იწოდა. ამიერიდან მთელი XI საუკუნის განმავლობაში კახეთის სამეფო ერთიანი საქართველოდან ცალკე სახელმწიფოდ გამოეყო.

დავითის მოღვაწეობის პერიოდში კახეთის მეფეები იყვნენ [[კვირიკე IV]] და [[აღსართან II]]. [[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]] დიდი პატივისცემით მოიხსენიებს კვირიკე IV კახთა მეფეს „''კაცი მეფობისავე თანა მეფე-ქმნილი ვნებათა ზედა და ჭეშმარიტი ქრისტიანე''“. ცხადია, ამგვარი დამოკიდებულების საფუძველი ჰქონდა დავითის ისტორიკოსს. სწორედ კვირიკე IV-ს წაართვა დავითმა 1103 წელს უაღრესად დიდი მნიშვნელობის სტრატეგიული პუნქტი ზედაზნის ციხე-სიმაგრე („''მოსცა ჟამი ღმერთმა მეფესა დავითს და წარუღო კვირიკეს ციხე ზედაზენი''“).

წყაროებში („[[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]]“, დავით აღმაშენებლის ანდერძი შიომღვიმისადმი) გადმოცემული მოვლენათა განვითარება ადასტურებს, რომ 1103 წლისათვის მომძლავრებულ საქართველოს კახეთის სამეფოს საკითხი გადაწყვეტილად მიაჩნდა. როგორც ჩანს, ამ ბედს შეგუებული იყო კვირიკე IV-ც. ამაზე ნათლად მეტყველებს ის ფაქტი, რომ ზედაზენი წინააღმდეგობის გარეშე დათმეს. ამ აქტით პრაქტიკულადაც წყდებოდა კახეთის საკითხი.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ამას ისიც დაერთო, რომ მალე გარდაიცვალა კახეთის მეფე კვირიკე „''და შემდგომად წელიწადისა ერთისა მიიცვალა მეფე კჳრიკე''“ ე. ი. იგი გარდაიცვალა 1103 წლიდან 1 წლის გადსვლის შემდეგ 1104 წელს. კვირიკე IV-ის ტახტი მისმა ძმისწულმა აღსართან II-მ დაიკავა. თავისი წინამორბედისაგან სრულიად განსხვავებით, მას მეფობისათვის არავითარი მონაცემი არ ჰქონდა. მემატიანის სიტყვებით, იგი ქარაფშუტა, ცუნდრუკი და უმეცრად უსამართლო ყოფილა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ასეთი მმართველის ხელქვეშ მყოფი კახეთის შემოერთება, ცხადია, საქართველოს მეფისათვის აღარავითარ სიძნელეს არ წარმოადგენდა, მითუმეტეს, რომ დავითს ამ მიმართულებით გატარებული ჰქონდა მნიშვნელოვანი ღონისძიებები. ჰერეთ-კახეთში საქართველოს მეფე დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა და ბევრი დიდებული მის პოლიტიკას მხარს უჭერდა, მითუმეტეს ეს პოლიტიკა მთელი საქართველოს გაერთიანებას ისახავდა მიზნად. 1104 წელს დიდმა აზნაურებმა [[არიშიანი|არიშიანმა]], [[ბარამი|ბარამმა]] და მათმა ბიძამ (დედის ძმა) [[ქავთარ ბარამის ძე]]მ შეიპყრეს და საქართველოს მეფეს გადასცეს კახთა მეფე აღსართანი. დავითმა ჰერეთი და კახეთი დაიკავა („''და აღიხუნა მეფემან ჰერეთი და კახეთი''“).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=23}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=124}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

===== ერწუხის ბრძოლა და კახეთ-ჰერეთის საბოლოო შემომტკიცება =====
{{მთავარი|ერწუხის ბრძოლა}}
სეპარატიზმის მოსურნენი და მეფის მოწინააღმდეგენი აშკარად თუ ფარულად იბრძოდნენ. როგორც კი ნახეს, რომ კახეთი და ჰერეთი საქართველოს მეფის ხელდებული და ერთიანი ქვეყნის შემადგენელი ნაწილი გახდა, ისინი მრავალი კახელითურთ გაეცალენ მის საზღვრებს და დახმარება სთხოვეს განძის ათაბაგს, რომელიც თურქეთის სულთნის მოხელე იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}} განძის ათაბაგმა შეკრიბა დიდი ლაშქარი. მასთან იყო მრავალი კახელი და „''ქუეყნისა ერი''“ „''მტერთავე თანა გარემოდგომილი ჩვენდა''“. ეს დიდი ძალა დაუპირისპირდა საქართველოს მეფეს. დავით აღმაშენებელმა მცირე ლაშქარი შეკრიბა და მტერს ერწუხთან გაუმართა ბრძოლა. ქართული ლაშქარი კარგად იყო გაწვრთნილი, საქართველოს მეფეს სამხედრო არსენალში ჰქონდა სტრატეგიული და ტაქტიკური სიახლენი. თავგანწირულ ქართველ მოლაშქრეებს გონიერი ხელმძღვანელი ჰყავდათ დავითის სახით, რომელიც პირადი მაგალითით აღაფრთოვანებდა და გამარჯვების რწმენას უნერგავდა თანამებრძოლთ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}

ერწუხის ბრძოლის მსვლელობის სრულად წარმოდგენა წყაროების სიმცირის გამო მეტად ძნელია. ნათელია, რომ მტერი გარემოადგა თუ არა ქვეყანას, დავითმა „''ქმნა წყობანი დიდნი''“ ე. ი. მტკიცედ განაწყო თავისი ჯარი და ისე მედგრად შეუტია მტერს (აქ ბუნებრივია იგი ყველა წინასწარ მოფიქრებულ სამხედრო სიახლეებს გამოიყენებდა), რომ მემატიანე განცვიფრებულია მისი სწრაფი წარმატებებით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=35}}

ერწუხის ბრძოლაში დავითმა ძლევამოსილად გაიმარჯვა. ბრძოლის შედეგი მეტად მძიმე იყო მოწინააღმდეგისათვის, მან სრული განადგურება იგემა. სელჩუკები გაიქცნენ, კახელებს გასაქცევი არსად ჰქონდათ და იძულებული იყვნენ დანებებულიყვნენ. კახეთის დიდებულები მორჩილების გუნებაზე დადგნენ. დავითი ლმობიერების გზას დაადგა. როგორც ჩანს, კახელი ფეოდალები მკაცრად არ დასაჯა, პირიქით, „''მზეებრ მოჰფინა წყალობა ყოველთა ზედა მკჳდართა ქუეყანისათა''“. მეფემ ფეოდალებს ციხე-სიმაგრეები ჩამოართვა და შიგ სამეფო რაზმები ჩააყენა. ნიშანდობლივია, რომ ციხეთა აღებისას დავითისათვის წინააღმდეგობა არ გაუწევიათ, ეს ალბათ უაზრობაც იქნებოდა. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ „''თჳთმპყრობელობით დაიპყრა ჰერეთი და კახეთი და ნებიერად აღიხუნა ციხენი და სიმაგრენი მათნი''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

1104 წელს [[ერწუხის ბრძოლა]]ში გამარჯვების შემდეგ ჰერეთ-კახეთი საბოლოოდ იქნა შემოერთებული, რასაც უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოსათვის, ამ უკანასკნელის ეკონომიკური და სამხედრო ძალების გაზრდის თვალსაზრისით. ამიერიდან უკვე აშკარად ძლიერ ერთიან საქართველოს შეეძლო ფართო მასშტაბის ეკონომიკური თუ პოლიტიკური ღონისძიებების ქმედითად გატარება. მართლაც, აქედან მოყოლებული საქართველოს სამეფომ ბევრი ისეთი გრანდიოზული ნაბიჯი გადადგა, რომელმაც ქვეყანა იმდროინდელ [[წინა აზია]]სა და [[კავკასია]]ში ერთ-ერთ გავლენიან და მოწინავე სახელმწიფოდ აქცია, ამ საქმეში, რასაკვირველია, მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღოდა საქართველოს სამეფო ხელისუფლებას, დავით აღმაშენებელს. საერთოდ, დავითის მოღვაწეობა წარმოადგენს თანამიმდევრულად აღმავალ ერთ მთლიან ხაზს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}

1089-1104 წლები საქართველოს ისტორიაში მეტად მნიშვნელოვანი დროა, როცა სელჩუკებისაგან დათრგუნვილი ქვეყანა და მისი მოსახლეობა, ფაქტობრივად გათავისუფლდა დამპყრობთა უღლისაგან და მისი განვითარება აღმავლობის გზით წავიდა.

==== გარდაქმნები ეკლესიაში, რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება ====
{{მთავარი|რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება}}
XII საუკუნის საქართველოს ეკლესიაში წოდებრიობა მთელი სიგრძე-სიგანით იყო გაბატონებული. მრავალ საეკლესიო თანამდებობებზე როგორც საერთოდ ყველა ფეოდალურ ქვეყანაში მხოლოდ დიდგვაროვნებს ნიშნავდნენ. რაკი ღირსებას ყურადღება არ ექცეოდა მაღალ საეკლესიო თანამდებობებზე ხშირად არაკეთილსინდისიერი შემთხვვევითი პირები ხვდებოდნენ, უფრო მეტიც, ბევრჯერ ეკლესია ყოველგვარი უმსგავსობის წამომწყები ხდებოდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენიათ თანამედროვეებსაც. დავითის ისტორიკოსი საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|წმინდანი ეკლესიანი, სახლნი ღმრთისანი, ქუაბ ავაზაკთა ქმნილ იყვნეს; და უღირსთა და უწესოთა მამულობით უფროჲს, ვიდრე ღირსებით, დაეპყრნეს უფროჲსნი საეპისკოპოსნი, – არა კარით მწყემსებრ შესრულ[თა], არამედ ავაზაკებრ ერდოჲთ; და მათნივე მსგავსნი ხუცესნი და ქორეპისკოპოსნი დაედგინნეს, რომელნი, ნაცვლად სჯულთა საღმრთოთა პყრობისა, უსჯულოებასა აწურთიდეს მათქუეშეთა; და თჳთ სახლით უფლისაჲთ და მღვდელთაგან გამოვიდიოდა უსჯულოებაჲ და ცოდვაჲ.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

დავითის ისტორიკოსი ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ „''მამულობით უფროს ვიდრე ღირსებით''“ იყვნენ დაწინაურებულნი სასულიერო თანამდებობებზე. იგივეს ადასტურებს დავითის თაოსნობით მოწვეული დიდი საეკლესიო კრება, რომელიც ისტორიოგრაფიაში რუის-ურბნისის კრების სახელწოდებითაა ცნობილი. უფრო ზუსტად, კრების დადგენილება ე. წ. „ძეგლისწერაჲ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=39}}

საქართველოს საბოლოო გაერთიანება ეკლესიის, ამ დიდი ფეოდალური ძალის, მონარქიისადმი დაუქვემდებარებლად წარმოუდგენელი იყო. საქმე კი არსებითად სხვაგვარად გამოიყურებოდა: ეკლესიის ცალკეული დაწესებულებები სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ გამოსული ერისთავების დაცვასა და შეფარებას კისრულობდნენ. ამით ეკლესია ხაზს უსვამდა თავის პრიორიტეტს სახელმწიფო ხელისუფლების წინაშე, ამასთანავე ეს მეფის ცენტრალურ ხელისუფლებას დაპირისპირებული ფეოდალები მათივე ნათესავები იყვნენ დიდგვაროვნობის ნიშნით დაწინაურებულნი.

სამღვდელოები გადაგვარების გზაზე მხოლოდ XII საუკუნის I მეოთხედში არ დამდგარან, ეს პროცესი გაერთიანებული საქართველოს არსებობის მთელ მანძილზე მიმდინარეობდა. საეკლესიო თანამდებობის ყიდვა-გაყიდვა იმდენად ძლიერი იყო XI საუკუნის შუა წლების საქართველოში, რომ მან პროგრესულ საეკლესიო მოღვაწეთა განსაკუთრებული ყურადღება მიიქცია.

საქართველოს სამეფოს წინაშე დასახული იყო ამოცანა ცენტრალიზებული სახელმწიფოს კიდევ უფრო გაძლიერებისა და განმტკიცების მიზნით შებრძოლებოდა რეაქციულ სასულიერო არისტოკრატიას. სამეფო კარმა ამ მიზნით გარს შემოიკრიბა გიორგი მთაწმინდელის იდეურ მემკვიდრეთა ძლიერი დასი. პირველი ქმედითი ნაბიჯი რომელიც საქართველოს ხელისუფლებამ ამ მიმართულებით გადადგა დიდი საეკლესიო კრების მოწვევა იყო, კრებისა რომელიც რუის-ურბნისის საეკლესიო კრების სახელითაა ცნობილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=40}}

კრებამ, რომელსაც უძღვებოდა დავითის აღმზრდელი ერთგული ბერი, [[გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცესი]], დავითის ინიციატივით მიიღო ის პრინციპები, რომელთაც ორმოციოდე წლის წინ [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]] მიერ მოწვეული, ათონის ქართველთა მონასტრის წინამძღვარი, [[გიორგი მთაწმიდელი]] ქადაგებდა, თუმცა მაშინ მათი პრაქტიკული განხორციელება, პოლიტიკური სიტუაციის გამო, ვერ მოხერხდა. რეფორმის ძირითადი პრინციპი მდგომარეობდა იმაში, რომ დიდი საეკლესიო თანამდებობები, კერძოდ საეპისკოპოსო კათედრები მემკვიდრეობით კი არ უნდა დაეჩემებინათ დიდგვაროვან აზნაურებს, საეკლესიო წრეებში გავრცელებული სიმონიის შედეგად, არამედ კანდიდატურები ადამიანის ღირსების მიხედვით უნდა შერჩეულიყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=197}}

მრავალდღიანი საეკლესიო კრება, როგორც ჩანს, მწვავე ვითარებაში მიმდინარეობდა, მაგრამ დავითისა და გიორგი მწიგნობართუხუცესის მომხრეებმა მძიმე დებატების შედეგად, როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, {{ციტატა|...ყოველი ცთომილი განჰმართეს და კეთილწესიერებაჲ სათნოჲ ღმერთისაჲ ყოვლითურთ დაამტკიცეს; უღირსად გამოჩინებულნი განკუეთნეს და გარდამოსთხივნეს საყდართაგან, დაღათუ არა-ადვილ იყო ესე, რამეთუ იყვნეს კაცნი მთავართა და წარჩინებულთა შვილნი, რომელთა უწესოდ დაეპყრნა საყდრები; და მათ წილ ჭეშმარიტნი და სათნონი ღმრთისანი მწყემსნი დაადგინნეს.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

ამგვარად, XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში სახელმწიფომ თავისი გავლენა მკვეთრად გაავრცელა ეკლესიაზე. ამიერიდან დიდი ფეოდალები ხელისუფლების წინააღმდეგ ბრძოლაში ძლიერ მოკავშირეებს კარგავენ მღვდელთმთავრების სახით. დავითის საეკლესიო პოლიტიკა, რომელიც მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო იმ დიდი სამეფისკარო პოლიტიკისა ქვეყნის ცენტრალიზაციას და კულტურულ წინსვლას რომ ემსახურებოდა, წარმატებით გადაჭრის ჩარჩოში მოექცა. საქართველოს სამეფოს მიერ გარკვეული წარმატებების მოპოვების შედეგად ჩამოყალიბდა მეფის მკვეთრად გამოსახული საეკლესიო ძალაუფლება. ამას, თავის მხრივ, ხელი შეუწყო სამეფო ხელისუფლების მიერ გატარებულმა მნიშვნელოვანმა ღონისძიებამ ჭყონდიდლისა და მწიგნობართუხუცესის თანამდებობების გაერთიანებამ, ჭყონდიდელ-მმწიგნობართუხუცესობის შემოღებამ.

==== ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი რეფორმები ====
დავით აღმაშენებელი დიდ ყურადღებას უთმობდა სამეფოს ადმინისტრაციულ მოწყობას. XI საუკუნის უკანასკნელ მეოთხედში ქვეყანაში შექმნილმა კრიზისმა მოშალა როგორც ცენტრალური, ასევე ადგილობრივი მმართველობა. დავითის მიერ გატარებული დიდი გარდაქმნები, უპირველესად, სამეფო კარსა და იქ არსებულ უწყებებს შეეხო: შეიქმნა ახალი თანამდებობები; მეფემ მოაწესრიგა მმართველობა — როგორც საერისთავოებში, ასევე ქალაქებში. დაითხოვა ურჩი მოხელეები და მათ ადგილას თავისი ერთგულები დანიშნა.

====== მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის თანამდებობის დაწესება ======
[[ფაილი:Giorgi chxondideli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|წმინდა [[გიორგი ჭყონდიდელი]]]]
{{მთავარი|მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი ჭყონდიდელი}}
ცენტრალური მმართველობის რეფორმირებისას დავით IV აღმაშენებელმა, ქვეყნის ცენტრალიზაციის გაძლიერების მიზნით, შექმნა ახალი თანამდებობა — [[მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი]], რომელიც მეფის შემდეგ მეორე პირი ხდებოდა სახელმწიფოში: მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის ხელში თავმოყრილი იყო როგორც საერო, ისე სასულიერო ხელისუფლება. მის ფუნქციაში შედიოდა სახელმწიფო უწყებების კონტროლი, ქვეყნის ხაზინის შემოწმება, „[[სააჯო კარი]]ს“ ხელმძღვანელობა, ჯარის წვევა და სხვა. ცალ-ცალკე [[ჭყონდიდელი]]სა და [[მწიგნობართუხუცესი]]ს თანამდებობები მანამდეც არსებობდა, მაგრამ დავითმა მათი გაერთიანებით სამოხელეო იერარქიაში პირველი ვეზირის ინსტიტუტი შემოიტანა. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს, როგორც ბერსა და ეპისკოპოსს, მთლიანად სახელმწიფო ინტერესები ამოძრავებდა — მისთვის უცხო იყო ის, რაც ერისკაცისათვის ბუნებრივი იყო — გაეძლიერებინათ საკუთარი ოჯახი და სამკვიდრო, ამიტომ მწიგობართუხუცეს-ჭყონდიდელი ყველაზე დიდი დასაყრდენი იყო მეფისათვის. ეს ადმინისტრაციული რეფორმა დავითს 1104-1105 წლებში უნდა გაეტარებინა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=382}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელად დავითმა თავისი ერთგული თანამებრძოლი და აღმზრდელი, [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი]] განაწესა. ეს უკანასკნელი მეფის ყველა წამოწყების თანამონაწილე იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეპისკოპოსის პატივს ატარებდა, უშუალოდ იყო ჩართული სამხედრო საქმეებშიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მეფე არა მარტო აფასებდა გიორგი ჭყონდიდელს, არამედ ყველაზე დიდ დასაყრდენად მიიჩნევდა. იგი თან ახლდა დავითს ჩრდილო კავკასიაში, ყივჩაყთა გადმოყვანისას, სადაც გარდაიცვალა კიდეც. მეფემ საკუთარ მამასავით იგლოვა გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და დიდი პატივით დაკრძალა [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტერში]].{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

===== სააჯო კარი =====
{{მთავარი|სააჯო კარი}}
დავით აღმაშენებლის სახელთანაა დაკავშირებული სასამართლო რეფორმის გატარება და საგანგებო დაწესებულების — „სააჯო კარის“ შემოღება. მეფის განწესებით, ამ უწყებისათვის მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს უნდა ეხელმძღვანელა. ორშაბათობით ვაზირთა შორის უპირველესი „სააჯო კარში“ დაჯდებოდა და ქვრივთა და ობოლთა, მიმძლავრებულ მომჩივანთა საქმეებს განიხილავდა. მას სამართლის ქმნაში სამეფო კარის სხვა მოხელეებიც ეხმარებოდნენ. „სააჯო კარი“ მუდმივმოქმედი უმაღლესი სასამართლო დაწესებულება იყო, რომელიც ესოდენ ესაჭიროებოდა ქვეყანას. პოლიტიკური დაშლილობისა და ცენტრალური ხელისუფლების დასუსტების ჟამს უსამართლობა მომძლავრებულიყო და დავით აღმაშენებელმა ამ მანკიერების აღმოფხვრა გადაწყვიტა. „სააჯო კარის“ შექმნაც სწორედ ამ მიზანს ემსახურებოდა.

=== საქართველოს საბოლოო შემომტკიცება ===
XII საუკუნის დასაწყისში საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა ქვეყნის საბოლოო შემომტკიცების საკითხმა. მართალია, მტერი თითქმის მთლიანად განდევნილი იყო, მაგრამ ვიდრე ამიერკავკასიის აღმოსავლეთი ([[შირვანი]], [[რანი]]) და სამხრეთი (სომხეთი) სელჩუკთა ხელში იყო და საქართველოსთან მიმდებარე [[ყაბალა]]-[[განჯა]]-[[ანისი|ანისში]] სელჩუკები ბატონობდნენ, საფრთხე მაინც მოსალოდნელი იყო. საქართველოს უშიშროების დაცვის საქმე მოითხოვდა ომის გატანას ქვეყნის საზღვრებს გარეთ. კავკასიის ხალხები თავადაც ებრძოდნენ სელჩუკებს და ყოველთვის მზად იყვნენ მხარში ამოდგომოდნენ მებრძოლ ქართველებს საერთო მტრის წინააღმდეგ გასალაშქრებლად. ამიერკავკასიის ხალხებს ერთი მოსაზრება ამოძრავებდათ — განედევნათ სელჩუკი დამპყრობლები მათი მიწა-წყლიდან, რასაც ამიერკავკასიის პოლიტიკური გაერთიანება მოჰყვებოდა. გამაერთიანებლის როლში საქართველო გამოდიოდა. ამდენად საქართველოს სახელმწიფომ, მისმა სამეფო კარმა იკისრა მეტად დიდი და რთული ისტორიული ამოცანა, რომლის განხორციელებაც საგანგებო ღონისძიებების გატარებას მოითხოვდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

==== ლაშქრის რეორგანიზაცია ====
საქართველოს სამეფო კარს კარგად ჰქონდა აწონ-დაწონილი სამხედრო რეფორმების გატარების დიდი მნიშვნელობა და გეგმაზომიერად, თანდათანობით შეუდგა ამ საქმეს. უპირველესად, საჭირო იყო ლაშქრის ორგანიზაციის მოწესრიგება. [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] დროიდან მოკიდებული, ფაქტობრივად, მოშლილი იყო ფეოდალური ლაშქარი, დაცემული იყო დისციპლინა. დავითმა შემოიკრიბა ერთგული მოლაშქრეები და მათგან მუდმივი, ძლიერი პირადი გვარდია —მონა-სპა შექმნა. ამასთან, საქართველოს მეფის მიერ ცალკეულ მხარეებში თავისი ერთგული, ღირსეული მოხელეები იქნენ დანიშნული და ბუნებრივია, მათ მიერ გამოყვანილი ლაშქარიც მეფის ერთგული იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

დავითი ყოველმხრივ უწყობდა ხელს ლაშქრის გაზრდა-გამრავლებას, სათანადოდ შეიარაღებასა და საგანგებოდ გაწვრთნას. მან განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიანიჭა დისციპლინის განმტკიცებას, ყოველივე ეს ობიექტური აუცილებლობით იყო გამოწვეული. დავითმა ჯარში მკაცრი სამხედრო დისციპლინა შემოიღო: „''ხოლო საეშმაკონი სიმღერანი, სახიობანი და განცხრომანი, და გინება ღვთისა საძულველი და ყოველი უწესობა მოსპობილ იყო ლაშქართა შინა მისთა''“, ე. ი. ამ ღონისძიების გატარებამდე ადგილი ჰქონდა არეულობასა და ყოველგვარ უწესობას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

საქართველოს სამეფო კარმა რეფორმები გაატარა დიდ ლაშქარშიც. მოქმედების სისწრაფე და თვით ქვეითი ჯარი შეიცვალა ცხენოსანი რაზმებით, რომლებიც ყოველთვის მზად უნდა ყოფილიყვნენ. ესოდენ გადახალისებულ-გარდაქმნილი ჯარი მტერს ახალი ტაქტიკით უნდა შებმოდა, მის ხელმძღვანელობასაც ახალი სტრატეგიული ხერხები უნდა გამოეყენებინა. დავითი ხშირად მიმართავდა ისეთ მარჯვე ხერხს, როგორიცაა მტრის შემოტყუება და შემდეგ მოულოდნელად მასზე თავდასხმა. მეფე, სელჩუკთა თვალის ასახვევად, დასავლეთ საქართველოში გადადიოდა, სელჩუკები ეგებოდნენ დაგებულ ანკესზე და ქართლს შემოესეოდნენ. დავითი, მოულოდნელად, თავის სარდლებთან ერთად, რომლებსაც წინდაწინ პაემანს უნიშნავდა, მიუსწრებდა მტერს და ერთიანად ანადგურებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}} ამ საქმეში ის ფართოდ იყენებდა მზვერავებს, რომელთაც მემატიანე მსტოვრებს უწოდებს. „მსტოვარნი“ თვალყურს ადევნებდნენ მტრის მოძრაობას და ყველაფერს დროულად ახსენებდნენ მეფეს. მსტოვარი ქვეყნის მეთვალთვალის — ჯაშუშის მოვალეობასაც ასრულებდა. დავითს არაფერი დაემალებოდა „''არცა სამეფოსა შინა მისთა, არცა ლაშქართა შინა მისთა მყოფთა კაცთა, დიდთაგან მძლეთა საქმე ქმნილი კეთილი გინდა სიტყვა ბოროტი თქმული — არარა დაეფარვოდა''“. ბოროტ სიტყვასა და ღალატში შემჩნეულებს ძალზე მკაცრად უსწორდებოდნენ. მეფის ასეთმა მოქმედებამ, მკვეთრმა ღონისძიებებმა განაპირობა, რომ „''ორგულებასაც, ზაკუასა და ღალატსა რასმე ვერვინ, დიდთა თუ მცირეთაგანი იკადრებდა''“. საქართველოში მკაცრი რეჟიმი დამყარდა, სამეფო ხელისუფლებამ ძლიერი საპოლიციო აპარატი შექმნა, რომელსაც დავითმა სათავეში [[მანდატურთუხუცესი]] (მანდატურთა, შინაგანი პოლიციის მსახურთა უფროსი) ჩაუყენა სათავეში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}}

დავითმა თავისი ლაშქარი სწრაფად მანევრირებადი გახადა. ეს უნარი საერთოდ მნიშვნელოვანი თვისებაა ჯარისა. ლაშქრის სწრაფი მოძრაობის უზრუნველსაყოფად მან გაუვალ მდინარეებზე ააგო ხიდები და „საწყინოდ სავალნი“ გზებიც „ქვა-ფენილ ყვნა“. ყოველივე ამან კი ხელი შეუწყო „სიმრავლითა სპათათა და სიმალითა სვლას“.

დავითის ისტორიკოსი საქართველოს ჯარის მთელი რიგი თვისებების ჩამოთვლასთან ერთად არ ივიწყებს მის მეთაურს დავით IV-ს, რომელიც იყო „''უმსგავსო სპასპეტი და წინამბრძოლი... წინაუძღოდა... რამეთუ არ დაშურებოდა, არცა მოეწყინებოდა, არამედ ჟამიერად და წესიერად ალაშქრებდა მათ, მართებდა და განაგებდა მსგავსად მისსა დიდ-გონეობითა, და ვინაღამცა იყო წინამდგომი მისი და ანუ მიმმართი ომისა მის წინაშე''“. დავითმა მართლაც უშუალო როლი შეასრულა ამ დიდი მასშტაბის სახელმწიფოებრივი რეფორმების ცხოვრებაში სრული სისრულით გატარებაში. მან, როგორც ჩანს, შეცვალა საომარი ტაქტიკაც, რომლის შესახებ პირდაპირი ცნობები არ მოგვეპოვება, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ იმ ორიოდე ცნობას, რომელიც ჯარის ფრონტზე განაწილებას და დაწყობას ეხება.

XII საუკუნის პირველ მეოთხედში, ე. ი. დავითის მეფობის დროს, საქართველოს ლაშქარს მიღებული ჰქონდა ბიზანტიური, ანუ რომის საომარი დაწყობა ჯარისა, ე. წ. „მწკრივებრივი ტაქტიკა“. ეს ტაქტიკა მოითხოვდა, რომ რამდენიმე რაზმი ორ მწკრივად დაწყობილიყო ჭადრაკის ფიგურების მსგავსად. ორივე მწკრივის რიცხვი თანასწორი უნდა ყოფილიყო. პირველი მწკრივი იერიშით მიდიოდა და თუ სიგრძეზე მტრის მოწინავე ჯარს აღემატებოდა, მაშინ ფრთებს შლიდა და ორმხრივ მოეხვეოდა მოწინააღმდეგეს. მეორე მწკრივი პირველს შველოდა და ა შ. დავითს შეუცვლია ეს წესი: ორის მაგიერ სამი მწკრივი შემოუღია, თითოეულ მათგანს თავისი დანიშნულება ჰქონდა. პირველი — წინამძღოლი ჯარი იყო, მეორე — ყოლბი ჯარი, ხოლო მესამე — მაშველი ჯარი. მაშველ მწკრივად ითვლებოდა როქის სპა, რომელსაც მეფე მეთაურობდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დიდგორის ბრძოლაში ძალთა არათანაბარი განაწილების შაბლონისაგან თავისუფალი „დიდი ტაქტიკური პრინციპის“ გამოყენებით დავითმა სტრატეგიაში მკვეთრად გაზარდა მოულოდნელ დარტყმათა შესაძლებლობანი, ხოლო ტაქტიკაში საბრძოლო მოქმედებების ფორმათა მრავალფეროვნება დაამკვიდრა. ეს სიახლე იქცა ქართული არმიის ხელში საომარი მოქმედების ინიციატივის გადასვლის ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორად.

ზემოდთქმული საინტერესოა, რადგან სამხედრო ხელოვნების მკვლევარები შუა საუკუნეებს სამხედრო სტრატეგიისა და ტაქტიკის განვითარების თვალსაზრისით უნაყოფოდ თვლიან. ისინი მიიჩნევენ, რომ შუა საუკუნეების ევროპის ქვეყნების არმიების სამხედრო ხელოვნების განვითარების დონე მონათმფლობელობის დროის სამხედრო ხელოვნებაზე დაბლა იდგა. საქართველო იმ ქვეყანათა შორის იყო, სადაც სამხედრო ხელოვნების განვითარება არ შენელებულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითს კარგად ჰქონდა აწყობილი სამობილიზაციო სისტემაც. მუდმივ მზადყოფნაში იყო სასიგნალო კოშკები, პირდაპირი და ესტაფეტის წესით მოქმედი „ჭენებითმავალნი“, რომელთა საშუალებით წვევის წიგნები ან მეფის სიტყვიერი ბრძანება გადაიცემოდა. ქართული ჯარის ასე სწრაფი თავმოყრისათვის მუდმივი მზადყოფნა, როგორც სტრატეგიული ისე ტაქტიკური მასშტაბის დარტყმათა დასწრების დიდ შესაძლებლობას ქმნიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითმა დიდი მნიშვნელობა მიანიჭა ლაშქრის ზურგის სამსახურსაც. როგორც ჩანს, ზურგის განკარგულებაში იყო ბევრი „''ცხენი ბარგისა''“, ჯორი, აქლემი, ხარი და ბორბლიანი ტრანსპორტი, რითაც გადაიზიდებოდა როგორც ლაშქრის საკვები-საზრდელი, ისე სხვადასხვა საჭურველი, სალაშქრო ტექნიკა და სხვა. ის, აგრეთვე, გამოიყენებოდა ალაფის წამოსაღებად და დაჭრილთა ტრანსპორტირებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

უნდა ვიგულისხმოთ, რომ დავითს ჰქონდა საჭირო საალყო ტექნიკა, სატყორცნი იარაღი და ბუნებრივია, ჰყავდა ამ ტექნიკას დაუფლებული პერსონალიც. სწორედ ტექნიკის გონივრულად გამოყენების შედეგი იყო ციხე-სიმაგრეთა „''ადვილად და მოსწრაფედ''“ აღება. შინაგანი საოპერაციო მიმართულებების, ზურგისა და საომარი მოქმედების თეატრის გამართულობა დიდად უწყობდა ხელს დავითის ლაშქრის წარმატებებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

საინტერესოა მონა-სპის საკითხიც. დავითის ისტორიკოსი აღნიშნავს: „''კუალად მონანი რომელ ჰყვეს რჩეულნი და განსწავლული ღუაწლსა, ვითარ ხუთი ათასი კაცი, ყოველი ქრისტიანი ქმნილნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. მონა-სპა საგანგებოდ იყო შედგენილი რჩეული და გამოცდილი მოლაშქრეებისაგან. იგი მეფის უშუალო ლაშქარი, გვარდია იყო. 5 000 კაცი დავითთან ერთად იბრძოდა, მათ მეფის დაცვაც ჰქონდათ დავალებული. მეფე ბრძოლის დროს ყოველ მომენტში მონა-სპასთან ერთად იყო. ალბათ იმ რთულ ბრძოლებში, რომლებშიც საქართველოს ჯარი დავითის მეთაურობით იღებდა მონაწილეობას, პირველ რიგში მეფესთან ერთად მონა-სპის მოლაშქრეებიც იბრძოდნენ მტრის წინააღმდეგ და მეფეს იცავდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

ფაქტობრივად, დავით აღმაშენებელმა ჩაუყარა საფუძველი ქართული ლაშქრის იმ სტრატეგიულ და ტაქტიკურ სიახლეებს, რომლებმაც დასრულებული ორიგინალური სახე XII-XIII საუკუნეებში მიიღეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

სრულიად მართებულია ქართულ ისტორიოგრაფიაში გამოთქმული მოსაზრება, რომ ქართული ლაშქრის სრული რეორგანიზაცია, ჯარის ახალი სახეობის შექმნა აუცილებელს ხდიდა სამხედრო საქმეთა განასაგებლის რეორგანიზაციასაც. ამ ახალმა მოთხოვნებმა განაპირობა საქართველოში საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი მეთაურის — ამირსპასალარის (მთავარსარდლის) თანამდებობის შექმნა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

===== ამირსპასალარის თანამდებობის შექმნა =====
ტერმინი ამირსპასალარი ქართულში მხოლოდ XII საუკუნის მეორე ნახევრიდან გვხვდება. ამჟამად სადავო აღარ არის ის ფაქტი, რომ ამირსპასალარის თანამდებობა XII საუკუნის დამდეგიდან საქართველოს ფეოდალური სახელმწიფოს სამოხელეო წყობისათვის რეალური მოვლენა იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}} არაბულ-სპარსული სიტყვებისაგან შედგენილი კომპოზიტი „ამირსპასალარი“, რომელიც ქართულში თურქ-სელჩუკთა სამოხელეო ტერმინოლოგიიდან შემოვიდა, წმინდა ქართული სამოხელეო ინსტიტუტის სახელწოდება იყო. ტერმინოლოგიური ნასესხობა სრულებითაც არ ნიშნავს თვით ინსტიტუტის თანამდებობის გადმოღებას, მით უმეტეს, რომ მთავარსარდლის („ლაშქრის თავი“) ხელისუფლებას (ისე როგორც სხვა სამოხელეო ინსტიტუტებს) საქართველოში დიდი ისტორია აქვს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}

საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი ხელმძღვანელის ამირსპასალარის თანამდებობის შემოღებამ დიდი წვლილი შეიტანა ქართული ლაშქრის ორგანიზაციისა და მისი ხელმძღვანელობის განმტკიცებაში.

ნარატიული და ეპიგრაფიკული წყაროების შესწავლა-შეჯერების შედეგად დგინდება:
ა) ამირსპასალარის არსებობა ეპიგრაფიკული მასალით დასტურდება XII საუკუნის პირველ მეოთხედში; ბ) დავითის თანამედროვე ივანე ლიპარიტის ძე იყო მანდატურთუხუცესი და ამირსპასალარი; გ) ამირსპასალარობა და მანდატურთუხუცესობა, დავითის მეფობის გარკვეული დროიდან, ორბელების ხელში იყო; დ) ორბელები ფლობდნენ ამ თანამდებობას დავითის ძის — [[დემეტრე I]]-ის მეფობაშიც; ე) [[დავით V]]-ის მეფობის დროს ორბელებმა დროებით დაკარგეს აღნიშნული თანამდებობები, მაგრამ XII ს 60-ანი წლებიდან ისევ დაიბრუნეს და შეინარჩუნეს 1178 წლამდე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

დავით აღმაშენებელმა თავისი ღონისძიებებით დასრულებული სახით ჩამოაყალიბა საქართველოს ცენტრალური სამოხელეო აპარატი შესაბამისი უწყებებით, რომელთა სათავეშიც „უხუცესები“ იდგნენ. სახელმწიფოს საშინაო საქმეებს [[მანდატურთუხუცესი]] განაგებდა, სამხედრო საქმეებს — [[ამირსპასალარი]] (მისი პირველი თანაშემწე [[ამირახორი]] იყო). ცალკე უწყება განაგებდა სამეფო ფინანსებს. უწყების სათავეში [[მეჭურჭლეთუხუცესი]] იდგა, როგორც ირკვევა ეს უწყება და მეჭურჭლეთუხუცესის სახელო XI-XII საუკუნეთა მიჯნაზე ჩნდება, დავითის დროს (პირველ მეჭურჭლეთუხუცესად იხსენიება ივანე ვარდანის ძე სვანთა ერისთავი).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

==== სამხედრო მოქმედებები ====
[[ფაილი:Samshvilde fortress (Photo A. Muhranoff, 2010).jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|სამშვილდის ციხის ნანგრევები]]
დავით აღმაშენებელი გეგმაზომიერად ატარებდა ღონისძიებებს ფეოდალური ქვეყნის ცენტრალიზაციისა და სამხედრო ძლიერებისათვის. [[1110]] წელს [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის]], მისი დისწულის თევდორეს, [[აბულეთი]]სა და [[ივანე ორბელი]]ს მოხერხებული მოქმედების შედეგად აღებულ იქნა ქალაქი [[სამშვილდე]] („''სიმარჯჳთ მოიპარეს სამშჳლდე''“).{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} სამშვილდის დაკარგვას სელჩუკებზე დიდი გავლენა მოუხდენია: „''ცნეს რაჲ თურქთა აღებაჲ სამშჳლდისაჲ, უმრავლესნი ციხენი სომხითისანი დაუტევნეს და ღამით მეოტ იქმნნეს''“. სელჩუკებისაგან დაცლილი ტერიტორია, ბუნებრივია, საქართველოს სამეფოს საპატრონო ხდებოდა. დავითის ისტორიკოსი აღფრთოვანებით წერს, რომ „''დღითი-დღე შეემატებოდა საზღვართა სამეფოჲსათა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=65}}

[[1110]] წელსვე იქნა აღებული და შემოერთებული ქალაქი [[ძერნა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

ბუნებრივია, სელჩუკებს უაღრესად მძიმედ ხვდებოდათ ამგვარი მარცხი და ერთხელ დაპყრობილი ტერიტორიის ხელიდან გამოცლას იოლად ვერ ურიგდებოდნენ. ამიტომ იყო, რომ სამშვილდისა და ძერნის დაკარგვის შემდეგ, 1110 წელს, სულთანმა 100 000-იანი ლაშქარი გამოაგზავნა საქართველოში. დავითი მაშინ თავის საზაფხულო რეზიდენციაში ნაჭარმაგევს ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}} როგორც კი შეიტყო მეფემ მტრის მოსვლა თრიალეთამდე, სასწრაფოდ ღამიანად გაემართა ათასხუთასკაციანი ლაშქრით.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} როგორც ჩანს, მას სახელდახელოდ იმ მომენტში მეტი მოლაშქრე მზად არ ჰყავდა. არის მოსაზრება, რომ ლაშქრის ათას ხუთასკაციანი შემადგენლობა დავითის არმიის ტაქტიკური ერთეული უნდა ყოფილიყო. გამთენიისას მრავალრიცხოვან მტერთან ფიცხელი ბრძოლა გადაიხადეს ქართველმა მოლაშქრეებმა. იძლია მტრის ბანაკი. საღამოხანს „''ზარგანხდილი''“ სელჩუკები „''მიდრიკეს სივლტოლად''“. მტრის ასე სასწრაფოდ გაქცევა მოულოდნელი იყო დავითისა და მისი ლაშქრისათვის. მათ დიდხანს სდიეს სელჩუკებს, ვიდრე არ დარწმუნდნენ, რომ მტერი შემობრუნებას ვეღარ გაბედავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

[[1115]] წელს, როცა დავითი მუხრანს იმყოფებოდა, გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესმა ქალაქი რუსთავი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} რუსთავის ხელიდან გამოცლამ ახალი პრობლემები შეუქმნა სელჩუკებს — ისინი ვეღარ ბედავენ საზამთრო ადგილებზე დგომას, მით უმეტეს, რომ დავითი მიღწეულით არ კმაყოფილდებოდა, სათანადო დაზვერვის შემდეგ „''უგრძნეულად''“ ესხმოდა თავს სელჩუკებს და მუსრს ავლებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1116]] წლის ზამთარში [[ტაო]]ს ჩამოდგნენ დიდძალი სელჩუკები. დავითმა ხერხი იხმარა: ქართლის ლაშქარს მზადყოფნის საიდუმლო ბრძანება მისცა, თვითონ კი ქუთაისში წავიდა. ამით მოადუნა მტრის ყურადღება. თებერვალში, მეფის ბრძანებით, ქართლისა და მესხთა ლაშქარი კლარჯეთს შეიყარა, თვითონ დავითი შიდა სპით შეუერთდა მათ და მოულოდნელად დაესხა თავს სელჩუკებს. დავითის მოლაშქრეებმა მოსრეს მტერი, „''აღიღეს დედა-წული მათი, ცხენები, ცხოვარი, აქლემები და ყოველი ნაქონები მათი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1117]] წელს დავითმა აიღო ციხე-ქალაქი [[გიში]] და შეიპყრო ასათ და შოთა გრიგოლისძენი. გიში წუქეთის საერისთაოს ცენტრი და ამასთან, ფეოდალური საგვარეულოს — გიშელების იგივე გრიგოლის ძეთა რეზიდენცია იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} იმავე წელს დავითმა თავისი ძე დემეტრე შირვანს გაგზავნა „''სპითა ძლიერითა''“ სალაშქროდ. დემეტრემ „''ქმნნა ომნი საკვირველნი, რომლითა განკჳრნა მხილველნი და მსმენელნი''“, აიღო ციხე ქალაძორი, ურიცხვი ტყვე წამოიყვანა და დიდძალი ალაფი წამოიღო. ასე ძლევამოსილი წარუდგა უფლისწული მეფეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

[[1118]] წლის ადრე გაზაფხულზე, ბზობას, დავითმა ნახიდურს ზატიკი (სააღდგომო ზეიმი) გადაიხადა. აქ მას მოახსენეს ამბავი თურქთა მიერ ჯავახეთში ბეშქენ ჯაყელის მოკვლის შესახებ. მიუხედავად დიდებულთა წინააღმდეგობისა, დავითმა სასწრაფოდ გაილაშქრა და რახსის (არაქსის) პირას მდგარ სელჩუკებს დაესხა თავს. „''მოსრა სიმრავლე მათი, და წამოიღო ტყვე და ალაფი ურიცხჳ''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა იმავე 1118 წელს დავითის მიერ ციხე-ქალაქ ლორის აღებას. ეს ქალაქი [[1065]] წლიდან კვირიკიანების დინასტიის მიერ შექმნილი ტაშირ-ძორაკერტის სამეფოს ცენტრს წარმოადგენდა. დავითმა ლორე თავისი მიმდებარე ტერიტორიით საქართველოს შემოუერთა და განსაკუთრებული სამხედრო მნიშვნელობის გამო ამირსპასალართა რეზიდენციად აქცია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}}
[[ფაილი:Kojori fortress -2 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[აგარანი]]]]
დავით აღმაშენებელმა 1118 წლის ივლისში ერთ დღეში აიღო [[აგარანი]]. „ცხოვრება მეფეთ-მეფისა დავითისა“ მოგვაგონებს, რომ იგივე აგარანის აღებას დავითის პაპა [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატი]] სამ თვეს მოუნდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

პოლიტიკურად, ეკონომიკურად და კულტურულად ზეაღმავალი საქართველოსათვის, რომლის საშინაო და საგარეო გეგმები სულ უფრო მზარდი და მრავლისმომცველი იყო, აუცილებელი იყო ლაშქრის გამრავლებისათვის ქმედითი, გონივრული ზრუნვა. სახელმწიფოსა და მისი მეფის მიერ დასახული დიდი ამოცანების გადასაწყვეტად საკმარისი არ იყო ის ღონისძიებები რაც დავითმა თავისი მეფობის პირველ ეტაპზე სამხედრო საქმის ორგანიზაციის მიზნით გაატარა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} ლაშქრის სიმრავლე განსაკუთრებით საჭირო გახდა მას შემდეგ, რაც დავითმა ზედიზედ აიღო მრავალი ციხე-ქალაქი. რა თქმა უნდა, გამუდმებულმა ბრძოლებმა ქართული ლაშქარი დაღალა და რიცხობრივადაც შეამცირა. ამასთან, მოპოვებული გამარჯვების განმტკიცების მიზნით, ლაშქრის ერთი ნაწილი „''ქალაქთა და ციხეთა შინა მდგომად და დამჭირველად''“ იქნა განწესებული.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=69}}

ამოცანა მნიშვნელოვანი იყო — ლაშქარი ისე უნდა გამრავლებულიყო, რომ ქვეყნის ზეაღმავალი ეკონომიკის განვითარება არ შეფერხებულიყო, ე. ი. მატერიალური დოვლათის მწარმოებელი მასა არ უნდა მოწყვეტილიყო თავისი ძირითადი სამუშაოდან. საქართველოს სამეფო კარმა ლაშქრის გამრავლება არაქართული წარმოშობის მოლაშქრეთა ჩამოსახლების გზით გადაწყვიტა. არჩევანი ყივჩაყებზე შეჩერდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

==== ყივჩაყთა ჩამოსახლება ====
{{მთავარი|ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში}}
[[ყივჩაყები]] თურქული წარმოშობის ხალხი იყო. ისინი კავკასიონის ჩრდილოეთით მდინარე [[დონი (მდინარე)|დონიდან]] მოკიდებული [[კასპიის ზღვა|კასპიის ზღვის]] ნაპირებამდე ცხოვრობდნენ. ისინი განვითარების დაბალ საფეხურზე იდგნენ, მათში, XII საუკუნეში, ჯერ კიდევ გვაროვნული წყობილება იყო და ტომებად ცხოვრობდნენ. ისინი ცნობილი იყვნენ კარგი საბრძოლო თვისებებით, ამასთან ნების დამყოლნი და უპრეტენზიონი იყვნენ. დავით აღმაშენებელს ცოლად ჰყავდა ყივჩაყთა მთავრის [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასული [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] და კარგად „''უწყოდა კეთილად ყივჩაყთა ნათესავისა სიმრავლე, წყობათა შინა სიმხნე, სისუბუქე და მიმოსვლა, სიფიცხე მიმართებისა, ადვილად დასამჭირველობა და ყოვლითურთ მომზავებლობა ნებისა თჳსისა''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

გასათვალისწინებელი იყო ისიც, რომ ყივჩაყები კიევის დიდი მთავრის [[ვლადიმირ მონომახი]]ს მიერ გამოდევნილი იყვნენ რუსეთიდან.

არსებობს ცნობა იმის თაობაზე, რომ დავით აღმაშენებელმა ყივჩაყთა ჩამოსახლების საკითხი, მას შემდეგ რაც თვით ყივჩაყებისაგან მიიღო თანხმობა, ვლადიმირ მონომახთან შეათანხმა. მეფე თავად გაემგზავრა ოსეთს გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელთან ერთად. მას ოსეთის მეფე-მთავრები მიეგებნენ და „''ვითარცა მონანი დადგნენ მის წინაშე''“. დავითმა დარიალის უღელტეხილი დაიკავა, მძევლები ჩამოართვა ოსებსა და ყივჩაყებს და ამგვარად შექმნა „გზა მშვიდობისა – ყივჩაყთათვის“.

„გზა მშვიდობისა“, რა თქმა უნდა, მხოლოდ ყივჩაყთა ლაშქრის გადმოსაყვანად არ სჭირდებოდა დავითს. ასეთი პირობა საჭირო და აუცილებელი იყო იმ მნიშვნელოვანი კულტურული ურთიერთობისათვის რომელიც საქართველოსა თუ ამიერკავკასიისა თუ „ჩრდილოჲს“ ქვეყნებს შორის არსებობდა ამ დროს. დავითის ეს საქმიანობა — დარიალის კარების ხელში აღება, იყო არა თავდაცვის აქტი ჩრდილოეთიდან მოწოლილ მომთაბარეთა შემოსევების წინააღმდეგ, არამედ ღონისძიება შეტევისა და გავლენის მიზნით კავკასიის მთიანეთსა და ამიერკავკასიის ხალხებზე. ეს ერთი ეპოქალური ტეხილი იყო დარიალის გზის ისტორიაში. გზის ეს მშენებლობა იმ დროის საქმეა, როცა საქართველოში „კლდე-კარებსა“ და „გზაჭრილებს“ აკეთებდნენ, როცა დარიალის კარებს კი არ კეტავდნენ, არამედ ფართოდ აღებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა, მისივე ისტორიკოსის ცნობით, „''ყივჩაყნი დააყენა ადგილთა მათ მარჯუეთა დედა-წულითა მათითა''“. დავითმა საქართველოში გადმოიყვანა ყივჩაყთა 40 000 ოჯახი. დავითის ისტორიკოსი არ ასახელებს ადგილს რომელზეც ისინი დასახლდნენ, ისე კი ამბობს „ადგილთა მათ მარჯუეთა“ დააყენაო. საფუძვლიანი უნდა იყოს ვარაუდი, რომ ყივჩაყების დასასახლებლად გამოყენებული იყო უმთავრესად ის ადგილები რომლებიც ჯერ არაბთა, ხოლო შემდეგ სელჩუკთა მძლავრობის დროს დაცარიელდა. ყივჩაყთა სწრაფი გაქრისტიანება და მათი შერწყმა ადგილობრივ ქართულ მოსახლეობასთან საქართველოს სამეფო კარის ინტერესებში იყო, ამიტომ, რა თქმა უნდა, ისინი ქართულ ტერიტორიაზე დაასახლეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა [[ყივჩაყები]] რაზმებად („გუარად-გუარად“) დაყო და დაუნიშნა სპასალარნი და მმართებელნი, ამასთან, უზრუნველყო ისინი საჭურვლითა და ცხენებით.
ყივჩაყები სწრაფად ასიმილირდნენ ქართველებში. უპირველესად, ისინი ქრისტიანდებოდნენ: „''უმრავლესნი ქრისტიანე იქმნებოდეს დღითიდღე და სიმრავლე ურიცხჳ შეეძინებოდა ქრისტესა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

ამათ გარდა დავითს 5 000 კაცი მონა-სპაში ჰყავდა — „''ყოველი ქრისტიანე ქმნულნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. ამგვარად დავითს ყოველი შემთხვევისათვის მზად ჰყავდა 45 000 გაწვრთნილი ცხენოსანი მოლაშქრე, ხოლო საჭირო შემთხვევაში მეფეს შეეძლო შეეყარა „''თვისისა სამეფოსა სპანი, რჩეულნი და მოკაზმულნი, ცხენკეთილნი და პირშეუქცეველნი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყები თავიანთი ოჯახებითურთ იქნენ გადმოსახლებული. ამასთან, თითოეული ოჯახის ფეოდალური ვალდებულება იყო თითო მოლაშქრე მუდმივად მიეცა ქვეყნისათვის. ყივჩაყებს მეომრისათვის ყველა საჭირო ატრიბუტთან ერთად მიეცათ მიწა, ბუნებრივია, რომ ამ გზით შექმნილი ჯარი ჩვეულებრივი დაქირავებული გვარდია არ იყო, იგი არსებითად განსხვავდებოდა ისეთი დაქირავებული ჯარისგან როგორიც როქის სპა იყო. ყივჩაყები უშუალოდ ჩაებნენ ფეოდალური საქართველოს ცხოვრებაში, მათი განსხვავება ქართველი გლეხებისაგან სახელმწიფოსადმი ვალდებულება-დამოკიდებულებაში უნდა გამოხატულიყო, კერძოდ, ყივჩაყთა ვალდებულება მხოლოდ სამხედრო სამსახურში უნდა ყოფილიყო. სხვა მხრივ კი ყივჩაყი მოსახლეობა ალბათ თავისუფალი იყო. არ არის გამორიცხული ისიც, რომ სამხედრო სამსახური ბეგარის სახით დაწესებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყთა გადმოყვანისათვის ქმედითი ღონისძიებების გატარება დავითმა 1118 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო (ლორისა და აგარანის აღების შემდეგ) და უნდა ვიფიქროთ, რომ 1119 წელს მთლიანად მოაგვარა ეს საქმე (დაასრულა ყივჩაყთა ჩამოსახლება). იმავე 1119 წელს ჩაატარა ძირითადი საწვრთნელი სამუშაო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ამგვარად, 1118-1119 წლებში ძირითადად გადაწყდა მუდმივი ლაშქრის შექმნის პრობლემა, ამ ლაშქრის მნიშვნელოვან ნაწილს შეადგენდნენ ყივჩაყები. დავითის ისტორიკოსის მიხედვით ისინი 40 000 იყვნენ. მათ გარდა მუდმივ ლაშქარში, როგორც დასტურდება, ქართველებიც იყვნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

==== ბრძოლები თურქ-სელჩუკების განსადევნად ====
სელჩუკები როგორც კი მეფეს შორს დაიგულებდნენ (მათი მსტოვრების მონაცემების მიხედვით), დასაზამთრებლად ჩამოდგებოდნენ ხოლმე. 1120 წლის თებერვალში დავითი ჯერ გეგუთში წავიდა იქიდან კი ხუფათს გადავიდა, სელჩუკებმა „''სცნეს რა სიშორე მისი ჩამოდგეს ბოტორას, დიდნი ფრიად, და დაიზამთრეს''“. მეფეს მხედველობიდან არ გამოჰპარვია მტრის მოქმედება, სწრაფად „გარდამოიფრინვა“, 14 თებერვალს [[ბოტორის ბრძოლა|დაესხა თავს]] და ერთიანად გაავლო მუსრი, თანაც ქართველებმა დიდძალი ტყვე და ალაფი იგდეს ხელთ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

შემდეგ დავითმა შირვანის ქალაქი ყაბალა აიღო, გამობრუნდა ქართლში, სწრაფად შეკრიბა ლაშქარი, ჩავიდა შირვანს, „''მაისსა შჳდსა არბია ლიჟათათ''“ ვიდრე ქურდევანამდე და ხიშტალანთამდე. 1120 წლის ნოემბერში დავითის ლაშქარმა „მოსრნა და იავარყვნა“ სელჩუკები აშორნიას და სევგელამეჯს. დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს რა სელჩუკთა ამ მწარე მარცხის შესახებ, აღნიშნავს, რომ დავითმა მტერს „არა დაუტევა მოტირალი კარავთა მათთა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

1120-21 წლების ზამთარში დავითი ჩავიდა „''აფხაზეთს ბიჭჳნტამდე და განაგნა საქმენი მანდაურნი''“. ისტორიკოსი განმარტავს თუ რას ნიშნავს „განაგნა საქმენი“. მეფემ წყალობის ღირსი შეიწყალა, ხოლო „შემცოდენი“ შეიპყრო და „წუართნა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითის სიშორით ისარგებლეს სელჩუკებმა და მშვიდად ჩამოდგნენ მტკვრის პირს. როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, მაშინ დიდი თოვლი ყოფილა, როცა დავითმა გადაათხრევინა ლიხის მთა, თოვლის სიმაღლე „სამი მჴარი“ ყოფილა. მეფეს ჯარი მზადყოფნაში დახვდა. 1121 წლის მარტში დავითი დაესხა ხუნანს და ისე გაანადგურა მტერი, რომ აღარავინ დარჩა „მთხრობი ამბისა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითი ყივჩაღთა რაზმით ადიდებულ მტკვარზე გადავიდა და 1121 წლის ივნისში დაარბია ბარდავის საზამთრო საძოვრებზე დაბანაკებული სელჩუკები. როგორც აშკარად ჩანს, დავითი სელჩუკებს უსპობდა საარსებო წყაროებს და მიერეკებოდა საქართველოდან.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

საქართველოს სამეფო კარის მიერ გატარებულმა ღონისძიებებმა ქვეყანა გაამაგრა და გააძლიერა. სამეფო ხელისუფლების ავტორიტეტი განუზომლად გაიზარდა. დავით აღმაშენებელმა ქვეყნის ცხოვრების ყველა მხარე თავის ძალაუფლებას დაუმორჩილა და ხელისუფლების სრული კონცენტრირება მოახდინა: საქართველოს მეფე თვითმპყრობელი გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80-81}}

==== დიდგორის ბრძოლა ====
{{მთავარი|დიდგორის ბრძოლა}}
გაუთავებელმა მარცხმა მაჰმადიანები ძალიან გაამწარა. ისინი კარგად ხედავდნენ, რომ მათ ბატონობას მალე თბილისშიც მოეღებოდა ბოლო და გადაწყვიტეს ერთიანი ძალით კვლავ შეეტიათ საქართველოსათვის. ამისათვის {{ციტატა|ესევითარცა ჭირთაგან შეიწრებულნი თურქმანნი და კუალად ვაჭარნი განძელ-ტფილელ-დმანელნი წარვიდეს სულტანისა წინაშე... და ესრეთ მიუთხრნეს ყოველნი ჭირნი, მოწევნულნი მათ ზედა.}} სპარსეთში (ისპაჰანში) მჯდომმა სელჩუკთა სულთ„ანმა {{ციტატა|მოუწოდა არაბეთისა მეფესა დურბეზს სადაყას ძესა და მოსცა ძე თჳსი მალიქი და ყოველი ძალი მისი; და აჩინა სპასალარად ელღაზი, ძე არდუხისი... უბრძანა თურქმანობასა, სადაღაცა ვინ იყო, დამასკოჲთ და ჰალაბითგან ამოღმართ ყოველსა მჴედრობად შემძლებელსა, ამათ თანა ათაბაგსა განძისასა მისითა ძალითა და ყოველთა სომხითისა ამირათა.}}

მაჰმადიანებმა უზარმაზარ კოალიციურ ლაშქარს მოუყარეს თავი, რომლის რაოდენობაც 300 000-ს აღემატებოდა. დავით აღმაშენებლის სამხედრო ძალის რაოდენობა, სომეხი ისტორიკოსის, [[მათეოს ურჰაეცი]]ს ცნობით, შეადგენდა 40 000 ქართველს, 15 000 ყივჩაყს, 500 ოსსა და 100 ფრანგ (ევროპელ) ჯვაროსანს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}
[[ფაილი:Didgori Memorial.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|მემორიალი დიდგორის ბრძოლის ადგილას.]]
დავითმა აქ გამოავლინა დიდი მხედართმთავრული და სტრატეგიული ნიჭი. მან მარჯვედ შემოიტყუა მოწინააღმდეგის უზარმაზარი არმია დიდგორის ვიწრო ხეობაში, სადაც მტერს თავისი რიცხობრივი უპირატესობის გამოყენება აღარ შეეძლო.

მოწინააღმდეგეები დიდგორის ველზე [[12 აგვისტო]]ს შეებრძოლნენ ერთმანეთს. ფრანგი მემატიანე [[გოტიე]] გადმოგვცემს დავითის მოწოდებას ჯარისადმი ბრძოლის დაწყების წინ: {{ციტირება|''ეჰა, მეომარნო ქრისტესანო! თუ ღვთის სჯულის დასაცავად თავდადებით ვიბრძოლებთ, არამც თუ ეშმაკის ურიცხვ მიმდევართა, არამედ თვით ეშმაკებსაც ადვილად დავამარცხებთ, და ერთ რასმეს გირჩევთ, რაც ჩვენი პატიოსნებისა და სარგებლობისათვის კარგი იქნება: ჩვენ ყველამ, ხელების ცისკენ აპყრობით, ძლიერ ღმერთს აღთქმა მივცეთ, რომ მისი სიყვარულისათვის ამ ბრძოლის ველზე დავიხოცებით და არ გავიქცევით. და რათა არ შეგვეძლოს გაქცევა, კიდეც რომ მოვინდომოთ, ამ ხეობის შესავალი, რომლითაც შემოვსულვართ, ხეთა ხშირი ხორგებით შევკარით და მტერს, როცა მოგვიახლოვდება ჩვენზე იერიშის მოსატანად, მტკიცე გულით დაუნდობლად შევუტიოთ.''{{sfn-2|შოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი|1972|გვ=109-110}}}} კარგად იცოდა რა მთელი ქვეყნისათვის ამ ბრძოლის გადამწყვეტი მნიშვნელობა, დავით აღმაშენებელმა სამხედრო თავგანწირვის სასტიკ ღონისძიებებს მიმართა: მან უკანდასახევი გზები ჩუხერგა ქართულ ლაშქარს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}

პირველივე შეტაკებისთანავე იძლია მტრის ურიცხვი მხედრობა. დავითის ისტორიკოსის სიტყვით, მეფე დავითმა და მისმა ჯარმა {{ციტატა|მოსრნა სახელოვანნი იგი მბრძოლნი არაბეთისანი, ანუ მეოტთა ვითარ სიმარჯჳთ და განკრძალულად სდევნნა და მოსრნა, რომლითა აღივსნეს ველნი, მთანი და ღელენი მძორებითა.}}

მაჰმადიანთა ლაშქარი სასტიკად დამარცხდა. გაქცეულ მტერს ქართველებმა დიდ მანძილზე სდიეს. მტრის მხოლოდ მცირე ნაწილმა გააღწია სამშვიდობოს. თვით [[ილღაზი]], ჯარის სარდალი, ძლივს გადაურჩა ბრძოლის ველზე სიკვდილს და თავში მძიმედ დაჭრილი გაბრუნდა უკან.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

ამ გამარჯვებამ დიდი გამოხმაურება ჰპოვა მახლობელ აღმოსავლეთსა და ევროპაში. ამ ბრძოლის შესახებ წერდნენ ევროპელი, სომეხი თუ არაბი ისტორიკოსები. ჯვაროსნები დავითს როგორც მოკავშირეს ისე უყურებდნენ და მისგან დახმარებასაც კი ელოდნენ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

==== თბილისის შემოერთება ====
{{მთავარი|თბილისის შემოერთება (1122){{!}}თბილისის შემოერთება}}
1121 წლის მიწურულს დავითმა თბილისს ალყა შემოარტყა. ქალაქმა წინააღმდეგობა სცადა, მაგრამ ქართველთა სამხედრო დარტყმები იმდენად ძლიერი იყო, რომ ბრძოლის გაგრძელებას აზრი არ ჰქონდა. ალყამ მოსახლეობაც მძიმე დღეში ჩააგდო. [[თბილისი]]ს მმართველებმა მეფესთან მოლაპარაკების გამართვა გადაწყვიტეს — მათ ელჩები მიუგზავნეს დავითს და ზავი ითხოვეს, მაგრამ მეფის გადაწყვეტილება ურყევი იყო — თბილისი ცენტრალურ ხელისუფლებას უნდა დამორჩილებოდა და ამიტომაც, დავითმა ელჩებთან მოლაპარაკებაზე უარი განაცხადა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} 1122 წლის თებერვლის შუა რიცხვებში ქართულმა ჯარმა გადამწყვეტი იერიში მიიტანა და აიღო ქალაქი. დავით აღმაშენებელმა მოსახლეობის მიმართ დიდი სიმკაცრე გამოიჩინა — ბევრი დახოცა, ხუთასი კაცი წვეტიან სარზე წამოაცვა და წამებით მოკლა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=398}} რამდენიმე დღეში ქალაქში წესრიგი დაამყარა და ყოველგვარი ძალადობა აღკვეთა. 
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „მას შემდეგ რაც დამარცხებულ იქნა მუსლიმთა ლაშქარი, დაბრუნდა აფხაზთა მეფეც და თბილისთან დაბანაკებულმა ალყა შემოარტყა მას, ხოლო შემდეგ მახვილით დაეუფლა (თბილისს) და შევიდა ქალაქში ხუთას თხუთმეტ (1122) წელს და ცეცხლს მისცა მისი დიდი ნაწილი. შემდეგ კი შეიწყალა მცხოვრებნი და კარგად ეპყრობოდა მათ. დაუდგინა მათ (მოქალაქეებს) ის პირობები, რომელიც თვით აირჩიეს.“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = [[ალ-ფარიკი]]
}}
დიდგორის ბრძოლის დამთავრებისა და თბილისის აღების შემდეგ, ფაქტობრივად, დასრულდა საქართველოს სამეფოს მიერ წარმოებული ქვეყნის შემომტკიცების პროცესი, ამიერიდან თბილისი სამეფო ქალაქი გახდა. მიუხედავად იმისა, რომ თბილისმა დამოუკიდებლობა დაკარგა, ერთხანს თვითმმართველობა ისევ შეინარჩუნა.
ფრიად საგულისხმო ცნობა მოეპოვება დავითის ისტორიკოსს ახლადშემოერთებული თბილისის შესახებ: „ქალაქი ტფილისი იყო, ოდეს ჯერეთ არა სრულიად შემოყენებულ იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა, ვითარცა აწ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

1122 წელს თბილისის მოქალაქეთა ამბოხებას ჰქონდა ადგილი, რომელიც ხან ქრებოდა ხან ახალი ძალით ძლიერდებოდა. ადგილი ჰქონდა მოსახლეობის ხოცა-ჟლეტას, ქვეყანა სავსე იყო „სისხლითა ქრისტიანეთათა“ და „ესრეთ ისვროდა ქვეყანა მრავალჟამ“. დავით აღმაშენებელმა ეს ამბოხებაც ძლევამოსილად ჩააქრო და თბილისი სრულ მორჩილებაში მოიყვანა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

თუ თბილისისათვის ბრძოლას პირობითად ორ პერიოდად დავყოფთ, მაშინ პირველი პერიოდია 1120-1122 წლები — თბილისის მოქალაქეთა მიერ დავითის უფლებების აღიარება, ქალაქში შიჰნის გაგზავნა და ხარკის დაწესება, დიდგორის ბრძოლა, თბილისის აღება (თვითმმართველობის დატოვებით); მეორე პერიოდია 1123 წლიდან, როცა თბილისში თვითმმართველობა გაუქმდა და „სრულიად შემოყენებული იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა“. ამ დროიდან საქართველოს სატახტო ქალაქად კვლავ თბილისი იქცა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

არაბთა ბატონობამ მნიშვნელოვნად შეცვალა თბილისის ეთნიკური სურათი: ქალაქში ქართველებთან ერთად ცხოვრობდნენ [[სომხები]], [[არაბები]], [[ებრაელები]] და სხვა ეროვნების წარმომადგენლები. თბილისი რელიგიური კუთხითაც ჭრელი ქალაქი იყო: მართლმადიდებელი ქრისტიანები, მუსლიმები, მონოფიზიტი სომხები, იუდეველები გვერდიგვერდ ცხოვრობდნენ. არაბი ავტორები მოგვითხრობენ, რომ მეფეს თბილისის მცხოვრებნი იმ წლის გადასახადისაგან გაუთავისუფლებია, ამასთანავე, უბრძანებია არავის დაეკლა ღორი მუსლიმთა უბანში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} ქრისტიანებსა და იუდეველებს აეკრძალათ მუსლიმთა კუთვნილ „ისმაილის“ აბანოში შესვლა. ასეთივე უფლებები ჰქონდათ სომხებსა და ებრაელებს. გადასახადის თვალსაზრისით კი ებრაელები და მუსლიმები ქართველებზე ნაკლებს იხდიდნენ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}}

==== დმანისის შემოერთება ====
{{მთავარი|დმანისის შემოერთება (1124){{!}}დმანისის შემოერთება}}
[[ფაილი:Dmanissi.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დმანისის სიონი და ნაქალაქარი]]
[[დიდგორის ბრძოლა]]ში მუსლიმური კოალიციის შეკრებაში დმანისელმა დიდვაჭრებმა და წარჩინებულებმა გადამწყვეტი როლი ითამაშეს. მართალია, [[დმანისი]] თავისი მასშტაბებით თბილისს ჩამოუვარდებოდა, მაგრამ მასაც [[ამირა]] განაგებდა და დამოუკიდებელ პოლიტიკას აწარმოებდა. ქართული მიწა-წყლიდან ეს იყო ბოლო ქალაქი, რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო ერთიანი ქართული მონარქიის საზღვრებში მოქცეული.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=38}}

1123 წლის ზაფხულში, [[შირვანი|შირვანში]] ლაშქრობის შემდეგ, დავით აღმაშენებელი დასავლეთ საქართველოში გადავიდა და მცირე ხანს დაასვენა ლაშქარი. მემატიანის თქმით, მეფეს შემოდგომა გეგუთში გაუტარებია,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} 1124 წლის მარტში კი დავითი ქართლში გადმოვიდა და დმანისზე გაილაშქრა. როგორც ჩანს, დასავლეთ საქართველოში ყოფნისას მეფე საგანგებოდ ამზადებდა დმანისის შემოერთების ოპერაციას. ასეთი მნიშვნელოვანი ქალაქის დაუფლება ადვილი არ იყო და ამისათვის წინასწარი სამზადისიც ჩატარდებოდა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

1124 წლის მარტში დავით აღმაშენებელმა დმანისი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} მემატიანე მშრალად მიუთითებს — „აიღო ქალაქი დმანისი“. როგორც ჩანს, ქალაქის დასაუფლებლად დიდი ბრძოლები არ გამართულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} შესაძლებელია, ყოველმხრივ შევიწროებულ დმანისელებს თავიანთი ნებითაც ეღიარებინათ ერთიანი საქართველოს მეფის უზენაესობა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

=== შირვანისა და ანისის შემოერთება ===
{{მთავარი|ანისის შემოერთება (1124){{!}}ანისის შემოერთება}}
დავითის ისტორიკოსის ცნობით თბილისის აღების მეორე წელს ე. ი. 1123 წელს თურქთა სულთანი მაჰმუდი მოვიდა შირვანს, რომელიც საქართველოს მეფის ყმადნაფიცი ქვეყანა იყო. სულთანმა აიღო ქალაქი [[შემახა|შამახია]], [[შირვანშაჰი]] კი შეიპყრო, თანაც საგანგებო ელჩის ხელით დავითს წერილი გაუგზავნა: „''შენ ტყეთა მეფე ხარ და ვერა ოდეს გამოხვალ ველთა; ხოლო მე ესე-რა შარვანშა შევიპყარ ჴელთა და ხარაჯასა ვითხოვ; შენ თუ გენებოს, ძღუენი ჯეროვანი გამოგზავნე და თუ გინდა სამალავად გამოვედ და მნახე''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=110-111}}

კადნიერ სულთანს სათანადო პასუხი უნდა მიეღო. დავითმა სასწრაფოდ შეკრიბა 50 000 კაცი და საბრძოლოდ მოემზადა. როგორც კი ეს ამბავი შეიტყო სულთანმა, შეშინებული აიყარა და „ფრიად რამე სიმდაბლით არა სულტნურად“ ითხოვა „გზა სამლტოლვარო“. სულთანის დასახსნელად რანის ათაბაგი აღსუნღული მოადგა შამახიას და ბრძოლა გაუმართა ქართველებს, მაგრამ სასტიკად დამარცხდა. ამის შემდეგ სულთანი ღამით გაიპარა „სოფლად თაჳსად“. შირვანიდან სელჩუკთა განსადევნად ბრძოლა ამით არ დამთავრებულა. 1 თვის შემდეგ, 1123 წლის ივნისში, დავითი ისევ ლაშქრობს შირვანზე. მან „აღიღო გულისტანი, სახლი თავადი შარვანისა, სიცხეთა მათ საშინელთა, მოირთო შარვანი და აღავსნა კეთილითა ყოველნი მორჩილნი ბრძანებათა მისთანა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

დავით აღმაშენებლის ბრძოლებს მეტად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა როგორც საქართველოს, ასევე, განსაკუთრებით, შირვანისათვის. ქართველებისა და შირვანელების ერთობლივმა ბრძოლამ უზრუნველყო შირვანის დამოუკიდებლობა სელჩუკიან დამპყრობელთაგან. ამიერიდან საქართველო და შირვანი უფრო მჭიდროდ დაუკავშირდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

1124 წლის აპრილში დავითმა დაიკავა „შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზაონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა“, მაისში „აღიხუნა ციხენი სომხითისანი: გაგნი, ტერონაკალი, ქავაზინნი, ნორბედი, მანასგომნი და ტალინჯაქარი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

1124 წელი საქართველოს დიდ გამარჯვებათა წელი იყო. დავითმა ამავე წლის ივნისში, როგორც მისი მემატიანე გადმოგვცემს, „წარემართა ლაშქრითა, განვლო ჯავახეთი, კოლა, კარნიფორა, ბასიანნი სპერმამდის და რაც პოვა თურქმანნი მოსრა და ტყუე ყო“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

ძლიერი საქართველოს სამეფო დიდგორის ბრძოლასა და შემდგომ მოპოვებული წარმატებების წყალობით იწყებს აქტიურ მოქმედებას მეზობელი სომხეთის  ყოფილი სამეფოების ტერიტორიების სელჩუკი დამპყრობლებისაგან გათავისუფლებისათვის. დავითის ისტორიკოსი საოცარი სიზუსტით გადმოგვცემს ანისის თავკაცების მისიის შესახებ. „და აგვისტოსა ოცსა მივიდეს მწიგნობარნი ანელთა თავადთანი და მოახსენეს მოცემა ქალაქისა“. მემატიანის თანამიმდევრულობაში ეჭვის შეტანა შეუძლებელია. როგორც „ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისიდან“ ჩანს, ანელი თავადები დავითს ეახლნენ დმანისის აღების (1124 წლის მარტი), სომხეთის ციხეთა დაკავების (1124 წლის აპრილი), ჯავახეთიდან ბასიანამდე დავითის მიერ ჩატარებული ექსპედიციის (1124 წლის ივნისი) შემდეგ, აგვისტოს თვეში. სრულიად უეჭველია დავითის ისტორიკოსის ცნობა იმის შესახებ, რომ ანელი თავადები საქართველოს მეფეს ეახლნენ 1124 წლის აგვისტოში. ამ თარიღის მართებულობას ამაგრებს სომეხი ისტორიკოსი [[მათე ურჰაელი]], რომელიც ხაზგასმით აღნიშნავს „''კუალ სომეხთა წელთაღრიცხვის 573 (1124) წელს ქართველთა მეფე დავითმა მოახდინა სპარსთა ჯარების სასტიკი ჟლეტა, თითქმის 20 000 კაცი მოსპო და აიღო სომეხთა სატახტო ქალაქი ანი, რომელიც სამოც წელს იმყოფებოდა ტყვეობაში''“. ამრიგად, დავითის ისტორიკოსისა და ურჰაეცის ცნობებით სრულიად ნათელია, რომ მეფემ [[ანისი]] 1124 წელს აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112-113}}

როგორც ჩანს, სომეხმა თავკაცებმა დავითი მიიწვიეს [[ანისი]]დან მუსლიმანთა განსადევნად და ქალაქის გასათავისუფლებლად. ქალაქი ანისი მახლობელი აღმოსავლეთის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ცენტრი იყო, ამ პერიოდში ქალაქს ფლობდა აბულ-ასვარი, რომელმაც 1118 წელს მამამისი მანუჩარი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}
[[ფაილი:Walls of Ani.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|ანისის ნაქალაქარი]]
აბულ-ასვარი ძალზე ავიწროებდა ქალაქის მოსახლეობას, უდიერად ეპყრობოდა მათ სარწმუნოებას. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ მან ქალაქ [[ხლათი]]დან ჩამოიტანა ვერცხლისაგან გამოჭედილი უზარმაზარი ნალი (ნახევარმთვარე) და სომხური ეკლესიის გუმბათზე დაადგმევინა. ამასთან, აგრესიულმა მფლობელმა გადაწყვიტა ანისი 60 000 დინარად ქალაქ კარის ამირასათვის (იგი სელჩუკი იყო) მიეყიდა. ბუნებრივია, აბულასვარის ამგვარმა მოქმედებამ ანისის მოსახლეობის დიდი გულისწყრომა გამოიწვია. ანელებმა გადაწყვიტეს დახმარებისათვის მიემართათ საქართველოს მეფისათვის. სომეხი ისტორიკოსი სამუელ ანელის ცნობით ანისისა და შირაკის ოლქის მცხოვრებლებმა გადაწყვიტეს გამოსავალი ეპოვათ იმით, რომ თხოვნის ხელი გაეწოდათ ქართლის მეფის დავითისთვის, მათ უღალატეს აბულსუვარ მანუჩეს ძეს, რომელიც ფლობდა ქალაქს მამის სიკვდილის შემდეგ და გაუღეს რა ქალაქის კარი შემოუშვეს შიგნით ის მეფე დავითი.
დავითი თანაგრძნობით შეხვდა ანელ თავადთა თხოვნას, სასწრაფოდ გააგზავნა „წიგნები წვევისა“, სამ დღეში 60 000 მხედარი შეკრიბა და ანისისკენ გაემართა.
დავითმა „''მესამესა დღესა აიღო ქალაქი ანისი და ციხენი მისნი უჭირველად და სოფელნი და ქვეყანანი მიმდგომნი ანისისანი.''“ ისტორიკოსები ერთხმად აღნიშნავენ, რომ „უჭირველად“ მოხდა ანისის აღება. სამუელ ანელი აღნიშნავს, რომ „''ერთ სულსაც არ მოსვლია სისხლის ზიანი''“. დავითს მანუჩეს შვილები ანისიდან გაუძევებია, თბილისს გაუგზავნია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}

საქართველოს მეფემ ანისის მიზგითად ქცეული ტაძარი გაათავისუფლა. ტაძრის აღმშენებელი ბერძენთა დედოფალი კატრონიკე იქვე იყო დაკრძალული. დავითმა კათალიკოსთან და ეპისკოპოსებთან ერთად მიცვალებულს წესი აუგო და საფლავს სამგზის ჩასძახა „''გიხაროდეს შენ წმინდაო დედოფალო რამეთუ იხსნა ღმერთმა საყდარი შენი უსჯულოთა ხელთაგან.''“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}

დავითმა ანისი და მისი მიმდგომი ქვეყანა საქართველოს სამეფოს შემოუერთა და მცველებად მესხი აზნაურები დატოვა. ვარდან ბაზბერდეცის მიხედვით, მეფემ ანისის გამგებლად ქართველი დიდებულები [[აბულეთი]] და მისი შვილი [[ივანე ორბელი|ივანე]] დატოვა, შემდეგ დავითმა დაიპყრო ვანანდისა და არარატის პროვინციაში მდებარე ოლქები, რომლებიც ერთ დროს სომეხ მეფეებს კვირიკესა და აბასს ეკუთვნოდათ, აგრეთვე ქვეყნები კასპიის ზღვამდე ხაბანდა დიდი სომხეთის აცახის პროვინციაში და სხვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}
[[ფაილი:საქართველო 1125 წლისათვის.jpg|330პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|საქართველოს სამეფო 1125 წლისათვის, დავით აღმაშენებლის მმართველობის დასასრულს.]]
სომხეთის საკითხის მოწესრიგების შემდეგ დავითი კვლავ შირვანს დაუბრუნდა. 1124 წლის შემოდგომაზე ილაშქრა შირვანზე, „აღიღო ქალაქი შამახია და ციხე ბირიტი, სრულად ყოველი შარვანი“, ე. ი. დავითს შირვანი მთლიანად გაუთავისუფლებია სელჩუკებისაგან, თანაც ციხეებსა და ქალაქებში თავისი მოლაშქრეები ჩაუყენებია. დავითის ისტორიკოსი მიუთითებს, რომ ეს მოლაშქრეები იყვნენ ჰერნი და კახნი. შირვანის ზედამხედველობა და გამგებლობა დაევალა სიმონ ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესსა და ბედიელ-ალავერდელს, რომელიც გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესის დისწული იყო, მისივე მსგავსი, „კაცი ყოვლითურთ სრული და ბრძენი“. მემატიანე კმაყოფილებით წერს, რომ „განაგო მეფემან ყოველი საქმე შარვანისა, აღავსნა კეთილითა და საბოძვარითა ქურდნი, ლეკნი და თარაზნი“. აქედან მოკიდებული დავითი ატარებდა შირვანშაჰის ტიტულსაც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

ანისის სამეფოს მსგავსად შირვანის სელჩუკებისაგან განთავისუფლება დიდგორის ბრძოლის ერთ-ერთი შედეგი იყო. დავითის მიერ მოპოვებულმა დიდმა წარმატებებმა და ამიერკავკასიიდან სელჩუკების განდევნამ გააფართოვა საქართველოს სამეფოს პოლიტიკური საზღვრები [[ნიკოფსია|ნიკოფსიიდან]] (ადგილი თანამედროვე [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭსა]] და [[ტუაფსე]]ს შორის) დარუბანდამდე ([[დერბენტი|დერბენტამდე]]) და ოვსეთიდან არეგაწამდე (სომხეთში).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}} განუზომლად გაიზარდა საქართველოს საერთაშორისო მნიშვნელობა. საქართველო უძლეველ ქვეყნად მიიჩნიეს იმდროინდელმა მახლობელი აღმოსავლეთის მუსლიმანურმა სახელმწიფოებმა. „რამეთუ თჳთ სულტანი მუნ, სადა იყო, ძრწოდა შიშისაგან მისისა და არცაღა თჳთ ძუელად ქონებულთა ქალაქთა და ქუეყანათა ჰგონებდა თჳსად ქონებად, არამედ რაოდენცა შორს იყო, ეგრეცა ეოცებოდა მძინარესა შიში და მღჳძარესა სიკუდილი“. საქართველოს მეფე უხვ ძღვენს იღებდა სულტნისაგან, რომელიც ეძიებდა „მშვიდობასა და სიყვარულსა და ყივჩაყთაგან არა რბევასა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

=== საფინანსო ღონისძიებები ===
XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ეკონომიურად დაწინაურების საქმეში თავისი როლი შეასრულა ფულის რეფორმამ. X საუკუნის დამლევს საქართველომ მჭიდრო ურთიერთობა დაამყარა [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], ამან კი თავისი ასახვა ჰპოვა ქართული მონეტის განვითარებაში. მონეტაზე გაქრა მუსლიმანური ნიშნები და მისი ადგილი დაიკავა ქრისტიანულმა ემბლემამ — ჯვარმა ან კიდევ ღვთისმშობლის გამოსახულებამ. ძირითადი წარწერები ქართულია და შეიცავს არა მარტო მეფეთა სახელებს, არამედ მათ ბიზანტიურ ტიტულებსაც. ხაზგასმულია ის გარემოებაც, რომ იმდროინდელი მონეტა მხოლოდ ვერცხლისაა, ასეთებია, მაგალითად, [[დავით III|დავით კურაპალატის]], [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]], [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]], დავით აღმაშენებლის მონეტები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=133}}

დავით კურაპალატის მიერ მოჭრილ მონეტაზე გამოსახულია ჯვარი და მოთავსებულია დაქარაგმებული ასომთავრული ზედწერილი, რომელიც ასე იკითხება: „ქრისტე, შეიწყალე დავით კურაპალატი“, ხოლო ბაგრატ IV-ს მონეტაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი და მოთავსებულია ზედწერილი: „ქრისტე, ადიდე ბაგრატ, აფხაზთა მეფე და ნოველისიმოსი“. ამისგან განსხვავდება ბაგრატ IV-ს მეორე მონეტის ზედწერილი, სადაც ბაგრატს „[[სევასტოსი]]ს“ ტიტული აქვს. ერთმანეთის თანამიმდევრობით ჩნდება ტიტულები [[ნოველისიმოსი]], [[სევასტოსი]], [[კესაროსი]].

ამ პერიოდის მონეტათა უმრავლესობაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი. ასეთი ტიპის მონეტების უკანასკნელი მომჭრელია დავით აღმაშენებელი.

XI-XII საუკუნეების ქართული მონეტები შემდეგ ცვლილებებს განიცდიან:
# კლებულობს წონა, თუ დავით კურაპალატის მონეტა 3,5 გრამს იწონიდა, ბაგრატ IV-ს 1,56 გრამია, ხოლო დავით აღმაშენებლის მონეტის წონა 0,51-0,87 გრამს შეადგენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# იცვლება წარწერები როგორც მეფფეთა ტიტულებისა ასევე ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულების წარწერისაც. ასე მაგალითად, თუ ბაგრატ IV-ს მონეტაზე ხელაპყრობილი ღვთისმშობლის გამოსახულების ირგვლივ წარწერილია „HAGIA QEOTOKOC“, ე. ი. „წმინდა ღვთისმშობელი“, გიორგი II-ს მიერ მოჭრილ მონეტაზე წერია „M-PQBLAXEPNITIKA“, ე. ი. „დედა ღვთისა ვლაქერნის“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# გამოსახულება თანდათან უარესდება და უხეშდება.

XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ხაზინა მდიდარი იყო. დავითის წინამორბედ მეფეებს ურთიერთობა ჰქონდათ ბიზანტიასთან. ეს ურთიერთობა იმდენად მჭიდრო იყო, რომ ქართული ფული იჭრებოდა ბიზანტიურის მიბაძვით, რაც მისი ფორმისა და ნაწილობრივ, წარწერების შინაარსიდან ჩანს. თვით ბიზანტიურ მონეტებს საქართველოში ფართო მიმოქცევა ჰქონია. ასე მაგალითად, დავით აღმაშენებელი თავის „ანდერძში“ აღნიშნავს: „ხოლო დრაჰკანი კონსტანტი ცუატა (ს) და ჩემნი ლალნი და თუალ-მარგალიტნი, ხახულის ღვთისმშობლისადა შემიწირავს, ხოლო დუკატი და პოტინატი (ბოტინატი) ატენისა საჭურჭლისა, იგიცა ჩემისა სისხლითა მოგებული, თუ ელეოდეს მეფე დემიტრე ყოველი მისცეს მოძღვარსა ჩემსა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}

XII საუკუნის ქართულ ფულზე შეიძლება ვიმსჯელოთ, ძირითადად, იმ ნუმიზმატიკური მასალების საფუძველზე, რომლებიც დღესდღეობით ჩვენს ხელთ არის, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ფაქტობრივი მასალა ძალზე მცირე ოდენობითაა შემორჩენილი.

დავით აღმაშენებლის მიერ გატარებული ფულის რეფორმის შესახებ ძვირფას ცნობებს იძლევა არაბი ისტორიკოსი [[ალ-ფარიკი]], რომელიც ამბობს: დავითმა მოჭრა ფული, რომლის ერთ მხარეზე ეწერა ხალიფას და სულთნის სახელები, მეორეზე — ალაჰისა და მოციქულის (მუჰამედის), ხოლო კიდეზე თვით მისი — დავითის სახელიო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=135}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, პირველი ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის პირველი ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304195536/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა2.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, მეორე ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის მეორე ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133747/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
დავითმა გააგრძელა ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტების მოჭრა და მანვე დაუსვა წერტილი ამ ტიპის ფულის შემდგომ წარმოებას. [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ისა]] და [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მონეტებთან შედარებით, ვლაქერნის გამოსახულება აქ გაუხეშებულია. დავით არმაშენებლის მონეტის წონა [[დავით III|დავით კურაპალატის]] მონეტის წონასთან შედარებით ერთი მეხუთედით ნაკლებია, წონის დაკლება თანდათანობით ხდებოდა და სხვადასხვა მიზეზით იყო გამოწვეული. აღსანიშნავია, რომ მონეტების გაუარესება მხოლოდ საქართველოსთვის არაა დამახასიათებელი. მსგავს პროცესებს ადგილი ჰქონდა ახლო აღმოსავლეთის თითქმის ყველა ქვეყანაში, რაც, სპეციალისტების აზრით, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისის“ შედეგია. ნაწილი მეცნიერებისა მიიჩნევს, რომ ეს კრიზისი აღმოსავლურ ქვეყნებში ვერცხლის საბადოების გამოფიტვის შედეგი უნდა ყოფილიყო, ზოგი მეცნიერი კი ამ ფაქტს უკავშირებს აღმოსავლური მონეტების მასობრივ გაზიდვას დასავლეთის ქვეყნებსა და ჩრდილოეთში. მაგრამ, სამწუხაროდ, არც ერთი ვერსია „ვერცხლის კრიზისის“ გამოწვევისა დამაჯერებელი არ არის.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot;&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |title=geonumismatics.tsu.ge — დავით IV-ის სპილენძის მონეტა, ტიპი – მეფე საიმპერატორო ტანსაცმელში |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133814/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;

იმდროინდელი წერილობითი წყაროები ქართული ფულის ზომისა და წონის თანდათანობით შემცირების მიზეზების შესახებ ცნობებს არ იძლევიან. „ვერცხლის კრიზისს“ შეიძლება გამოეწვია ჩვენში მონეტების წონის შემცირება, მაგრამ ეს არ უნდა იყოს არსებითი და ძირითადი, იმიტომ, რომ საქართველო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეკონომიურად მომძლავრებული ქვეყანაა და ხაზინაც მდიდარი აქვს. თანაც, მონეტათა შემცირება რომ მხოლოდ „ვერცხლის კრიზისის“ ბრალი იყოს ვლაქერნის გამოსახულების კარგად ამოკვეთას რაღა დაუდგებოდა წინ. ამდენად, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისი“ არ ყოფილა ის ძირითადი მიზეზი რამაც XI საუკუნიდან მოყოლებული ქართული მონეტების წონის დამცრობა გამოიწვია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ეკონომიკურად დაწინაურებულ საქართველოში ფულის კურსი თანდათან მტკიცდებოდა. ფულის კურსის სიმტკიცე მის სამონეტო ფუნქციას დამოუკიდებელს ხდიდა მისივე წონისაგან, ე. ი. უფრო ნაკლები წონის მქონე ვერცხლის მონეტას შეიძლებოდა წინანდელი ფუნქცია შეესრულებინა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ცნობილია დავითის მიერ მოჭრილი ახალი ტიპის მონეტა, რომელსაც ადრე გიორგი II-ს მიაკუთვნებდნენ. ეს მონეტა ტიპოლოგიურად არ განსხვავდება ბაგრატ IV-სა და გიორგი II-ს მიერ მოჭრილი ფულისაგან, აქედან დასკვნა: დავითი თავისი ფინანსური მოღვაწეობის პირველ ეტაპზე იმავე სქემის მიხედვით ჭრიდა ფულს, რომლითაც ბაგრატ IV და გიორგი II, შემდგომში კი მან მონეტის ტიპი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

XII საუკუნის პოლიტიკურად და ეკონომიურად ძლიერი საქართველოსათვის დამახასიათებელია ნუმიზმატიკის „სპილენძის ხანა“. სპილენძის მონეტებს იძულებითი ვერცხლის კურსი ჰქონია. ეს მონეტები საკრედიტო ფულის ფუნქციას ასრულებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

სპილენძის მონეტები, რომლებიც საქართველოდან გადიოდა, ალბათ ოქროსა და ვერცხლის ფუნქციას ასრულებდა. ამნაირი საკრედიტო მონეტების არსებობაზე იმდროინდელი არაბი მოგზაური ალ-ფარიკიც იტყობინება. ამასთან დაკავშირებით, მეტად საინტერესოა გვირგვინოსანი მხედრის გამოსახულებიანი სპილენძის მონეტა, რომელსაც ასეთი არაბული წარწერა აქვს: „მეფე მეფეთა დავით, ძე გიორგისი, მახვილი მესიისა“. ეს მონეტა პირველად ფრანგმა მეცნიერმა ლანგლუამ გამოაქვეყნა და დავით აღმაშენებელს მიაკუთვნა,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}} მაგრამ ეს განსაზღვრა არ გაიზიარა ზოგიერთმა სპეციალისტმა, თუმცა აშკარაა, რომ აღნიშნული მონეტა დავით აღმაშენებლის მიერაა მოჭრილი, რომლისთვისაც აღნიშნული მედიდური ტიტული და ამაყი ეპითეტი მართლაც რომ მთლიანად შესაფერისი იყო.

როგორც ჩანს, XI-XII საუკუნეთა მიჯნისათვის საქართველოში სამონეტო ტიპის შეცვლის პირობები შეიქმნა. ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებიანი მონეტის ტიპი ერთგვარ ცვლილებას განიცდის სწორედ ამ დროს, ხოლო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება (ფაქტურა, წარწერების შინაარსი). არაბი ისტორიკოსი ალ-ფარიკი ხაზგასმით მიუთითებს, რომ სამონეტო საქმეში ცვლილება სწორედ დავით აღმაშენებელს შეუტანია. იგი აღწერს დავითის მიერ ახლადმოჭრილ ფულს, რაც ნათლად ადასტურებს, რომ მუსლიმანური ტიპის არაბულზედწერილიანი მონეტის მომჭრელი დავით აღმაშენებელი ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} 
[[ფაილი:Davitis moneta.jpg|მინი|მარჯვნივ|220px|[[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] დაცული დავით აღმაშენებლის მონეტა, სადაც მეფე საიმპერატორო ტანსაცმლითა და მისი სრული ტიტულატურითაა გამოსახული.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt;]]
ინგლისელი მეცნიერი ლანგი, რომელიც შეეხო ქართულ ნუმიზმატიკურ ძეგლებს, საგანგებოდ შეჩერდა დავითის მიერ მოჭრილ კიდევ ერთი ტიპის სპილენძის მონეტაზე, რომელიც 1857 წლიდან ინახება [[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] და დიდხანს გამოუქვეყნებელი იყო. ეს უნიკალური მონეტა ლანგმა გამოაქვეყნა სათანადო კომენტარებით.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; ამ მონეტაში ჩანს ბიზანტიური და ქართული იკონოგრაფიის შერწყმა. მონეტის შუბლზე დავითის გამოსახულებაა მოთავსებული. მეფე წვერებიანია, დამშვენებულია საიმპერატორო გვირგვინით — სტემით, მას ერთ ხელში უპყრია კვერთხი, მეორეში — სფერო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} გამოსახულების მარცხენა მხარეს მოთავსებულია ასომთავრული წარწერა „ႣႧ“ (დთ — დავით), ხოლო მარჯვნივ — „ႫႴ“ (მეფე). მონეტის ზურგის ცენტრში ჯვარია მოთავსებული ჩარჩოში. ირგვლივ ასომთავრული წარწერაა (ქარაგმით): „ქრისტე, დავით მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; მონეტა შეიცავს დავით აღმაშენებლის პორტრეტსა და მის სრულ სამეფო ტიტულს, რომელიც ეხმიანება XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს პოლიტიკურ ძლიერებას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} აღნიშნული მონეტა ნათლად მეტყველებს დავითის ფინანსური მოღვაწეობის მრავალფეროვნებაზე და ახალ ტიპს წარმოადგენს დავითის მიერ მოჭრილ ფულთა შორის. მონეტის შინაარსის ანალიზი (დავითის სომეხთა მეფედ მოხსენიება და სხვ.) ადასტურებს, რომ იგი XII საუკუნის 20-იან წლებს განეკუთვნება.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}}

ნათელია, რომ საქართველოს მძლავრმა და ზეაღმავალმა ეკონომიკურმა პოტენციალმა არსებული ფულის საფუძვლიანი შეცვლა მოითხოვა. საჭირო იყო ფული, რომელიც ფართო მოქმედების საგანი იქნებოდა არა მხოლოდ ქვეყნის შიგნით, არამედ მის ფარგლებს გარეთაც. სწორედ ამიტომ, XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება. შეიცვალა ფაქტურა და წარწერების შინაარსი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის პირველი მომენტი გამოიხატა ჯერ კიდევ ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტის შინაარსის შეცვლაში, ხოლო უფრო დიდმნიშვნელოვანი იყო საერთოდ ბიზანტიური ტიპის მონეტის მუსლიმანურით შეცვლა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ეს უკვე არა მხოლოდ მონეტის შინაარსში ზოგიერთი დეტალის შეცვლა იყო, არამედ არსებით ცვლილებას წარმოადგენდა. ერთი ტიპის მონეტა მეორე კარდინალურად საწინააღმდეგო მონეტამ შეცვალა. მუსლიმანური ტიპის მონეტის მოჭრა გარკვეული მიზეზებით იყო განპირობებული. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის ქართული მონეტა გამოხატავდა ქვეყნის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მდგომარეობას და თავისი შინაარსის შეცვლისას ღებულობდა იმ ფულის სახეს რომელიც იმ დროს მსოფლიო ბაზარზე ბატონობდა. ეს იმიტომ, რომ ამ პერიოდში საქართველოსათვის მთავარი მნიშვნელობა აღმოსავლეთთან ვაჭრობას მიენიჭა და დავითმაც ქართული მონეტა თავისი ფორმით აღმოსავლურს დაუახლოვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}} მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ მუსლიმანური ტიპის მონეტის გვერდით იჭრებოდა და მიმოქცევაში იყო ქართული ტიპის (ქართულზედწერილიანი) მონეტებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის მეორე მომენტი — ფულის კურსის განმტკიცება უშუალოდ პირველიდან გამომდინარეობს. მონეტის შინაარსის შეცვლა ფულის კურსის განმტკიცებას ემსახურებოდა. თავისთავად, ფინანსური რეფორმის მთელი არსი სწორედ ამაში მდგომარეობდა. ამიერიდან უზრუნველყოფილი იყო ფულის მყარი მიმოქცევა. ფულადი სისტემის გაუმჯობესება განაპირობებდა ეკონომიკის წარმატებით განვითარებას. ამდენად, დავითის მიერ ეკონომიკაში გატარებული ღონისძიებები, მისი პოლიტიკა საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკურ-ეკონომიკურ და კულტურულ აღორძინებას ემსახურებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

=== საგარეო პოლიტიკა ===
==== საქართველო და ჩრდილოეთის მეზობლები ====
დავითის საგარეო-პოლიტიკურ თვალსაწიერში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა ჩრდილოეთის ქვეყნებსა და ხალხებს. ჩრდილო კავკასიის ხალხებში დავითი ხედავდა მნიშვნელოვან ძალას, რომელსაც სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლასა და ამიერკავკასიის ხალხთა კონსოლიდაციის საქმეში მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეეძლო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=142}}

ქართული ნარატიული წყაროების უძველესი ცნობები რუს-ვარანგებისა და ქართველების კონტაქტის შესახებ XI საუკუნეს განეკუთვნება, თუმცა სავარაუდოა, რომ ქართველებისათვის რუსი ხალხი მანამდეც არ იყო უცხო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=143}} XII საუკუნის დასაწყისიდან, დავითის მეფობის დროს, რუსებსა და ქართველებს შორის ურთიერთობა კიდევ უფრო გაიზარდა. დავითის გამარჯვებებმა და წინსვლამ, ბუნებრივია, კიდევ უფრო განამტკიცა კავშირი რუსეთთან. გაძლიერებულ საქართველოსთან კავშირი, რა თქმა უნდა, ძველი რუსეთის ინტერესებშიც იყო, მეტიც, გაძლიერებულ საქართველოს სამეფოსთან კავშირს რუსეთი თვითონ ესწრაფვოდა, მით უფრო, რომ დავითის დროს ყივჩაყები და ოსები უკვე საქართველოს ყმადნაფიცები იყვნენ და ყივჩაყთა თავდასხმების თავიდან აცილება და სამხრეთ-დასავლეთ საზღვარზე მშვიდობიანობის უზრუნველყოფა საქართველოსთან კეთილმეზობლური ურთიერთობის დამყარებით იყო შესაძლებელი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=147}}

დავითი განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა ჩრდილო კავკასიის ხალხებთან, განსაკუთრებით, ოსებთან და ყივჩაღებთან ურთიერთობას. ოსები გამოირჩეოდნენ სხვა ჩრდილოკავკასიელი ეთნიკური ელემენტებისაგან თავისი სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური განვითარების დონით. ალანთა სამეფოს მნიშვნელოვანი ტერიტორია ეკავა კავკასიის ცენტრალურ და დასავლეთ ნაწილში. დავითის დროს, როცა ყივჩაღთა ჩამოსახლების საკითხი დაისვა, ოსებთან ურთიერთობაც ახლებურ მიდგომას მოითხოვდა. საქმე ისაა, რომ ყივჩაღებს მტრული დამოკიდებულება ჰქონდათ ოსებთან და საქართველოს მეფეს ქმედითი ღონისძიების გატარება დასჭირდებოდა ყივჩაღთა საქართველოში ჩამოსაყვანად, რადგან ყივჩაღეთს და საქართველომდე ოსეთი იყო გასავლელი. საქართველოს მეფემ დროულად იზრუნა ამ საკითხზე. საგულისხმოა, რომ თამარის პირველი ისტორიკოსის ცნობით, დავითის ერთ-ერთი ქალიშვილი ოსეთში ყოფილა გათხოვილი. ისტორიკოსთა ერთი ნაწილი ამ ცნობას სარწმუნოდ მიიჩნევს. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ თუ საკუთრივ დავითის ასული არა სამეფო სახლის რომელიღაც წევრი მაინც უნდა ყოფილიყო ოსეთის სამეფო კარზე გათხოვილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}}

ოსეთთან ურთიერთობის განმტკიცების მნიშვნელობის დამადასტურებელია ის ფაქტი, რომ თვით დავითი და მისი ვაზირი გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი „წარემართა ოვსეთს“. დავითის ოსეთში გადასვლა მხოლოდ ყივჩაღთათვის გზის უზრუნველყოფა არ ყოფილა. არსებითი იყო ჩრდილო კავკასიისა და საქართველოს დამაკავშირებელი საუღელტეხილო გზების დაკავება. იმხანად დარიალსა და სხვა უღელტეხილებზე კონტროლს ოსები ახორციელებდნენ. ძლიერი ფეოდალური საქართველოსათვის აუცილებელი გახდა აღნიშნული გადასასვლელების დაუფლება და დავითის მისიაც ამას ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}} ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში შესულ დავითს „მოეგებნეს მეფენი ოვსეთისანი და ყოველნი მთავარნი მათნი, და ვითარცა მონანი დადგეს წინაშე მისსა“. აქ საგულისხმო მომენტია, რომ დავითმა მძევლები ჩამოართვა როგორც ოსებს ისე ყივჩაღებს და „ესრეთ ადვილად შეაერთნა ორივე ნათესავნი“. რა თქმა უნდა, არ არის გამორიცხული, რომ დავითს თან ახლდა გარკვეული სამხედრო ძალაც. შემდეგი ეტაპი დავითის მოქმედებისა ის არის, რომ მან აიღო და დაიკავა „ციხენი დარიალისა და ყოველთა კართა ოვსეთისათა და კავკასიისა მთისათანი“. უდავოა, რომ კავკასიის უღელტეხილების დაკავება საქართველოს მიერ უდიდესი მნიშვნელობის პოლიტიკური აქტი იყო. ამასთან, ამ პერიოდიდან თუ უფრო ადრე არა ოსეთი საქართველოს ყმადნაფიცი ქვეყანა გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=149}}

ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში გადასვლისას დავითს თან ახლდა გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი. ამ აქტში ქრისტიანული რელიგიის გავრცელება-განმტკიცებისათვის ზრუნვა მოჩანს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

ფაქტია, რომ დავითმა თავისი  ენერგიული მოქმედებით ხელში ჩაიგდო კავკასიის გადასასვლელები, რომელთაც დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა და ოსეთი მტკიცედ შემოიყვანა თავისი მორჩილების ქვეშ ყმადნაფიცობის პირობაზე. ამიერიდან სხვა ხალხებთან და ქვეყნებთან ერთად, დავით აღმაშენებლის „აჩრდილსა შეკრებილ იყვნეს ერნი, ტომნი და ენანი, მეფენი და ხელმწიფენი ოვსეთისა...“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავით აღმაშენებლის დროის საქართველოს ურთიერთობა ჰქონდა ჩაჩნეთ-ინგუშეთთან (ქართული წყაროების ძურძუკები, კავკასიონი), დაღესტნის ხალხებთან, ადიღესთან (ჯიქნი, ქაშაგნი).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

საქართველოსა და ქართული კულტურის გავლენა ჩრდილო კავკასიის ხალხებზე უდავოა. ქართველებისა და ჩრდილოეთ კავკასიის ხალხთა ურთიერთობამ თავისი კვალი დატოვა. არაერთი ქართული სიტყვა შევიდა ჩრდილო კავკასიელი ხალხების ლექსიკურ ფონდში, გავრცელდა ქართული დამწერლობა, ხშირია ქართული წარწერები (დაღესტანში ოცამდე ქართული წარწერაა დამოწმებული), შეიმჩნევა ქართული სტილის გავლენა არქიტექტურაში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავითის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი იყო დარუბანდის საკითხი. გეოგრაფიულმა გარემომ, ეთნიკურმა, სოციალურმა და პოლიტიკურმა ვითარებამ შექმნა ის ბაზა, რომელზეც ჩამოყალიბდა დარუბანდის ქალაქი-სახელმწიფო. დარუბანდზე გამავალი საქარავნო გზის მიმართ ქართველები გულგრილნი არ იყვნენ. დავითი დიდად აფასებდა კასპიის კარის სტრატეგიულ მნიშვნელობას და ყოველგვარად ცდილობდა თავის გავლენის გავრცელებას. 1124 წლის აპრილში დავითის მოლაშქრეები {{ციტატა|დაესხნეს შაბურანს, დარუბანდელქსა და მოსწყჳდნეს ქურდნი, ლეკნი და ყივჩაყნი დარუბანდელისანი და აღიხუნეს შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა.}} შემდგომში, როგორც ჩანს, დავითს დარუბანდიც ხელთ უგდია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

ჩრდილო კავკასიის ქვეყნებსა და ხალხებს ფეოდალური საქართველოს სამეფო კარის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავათ. დავით აღმაშენებელი საკუთარ ანდერძში აცხადებს, რომ მთელი ჩრდილოეთი კავკასია მას ემორჩილებოდა. ამასთან, დავითი ჩრდილოეთის ქვეყნებთან მხოლოდ თავდაცვის უზრუნველყოფაზე არ ფიქრობდა. გარკვეულ შემთხვევაში, საქართველოს სამეფო კარი შეტევით ოპერაციებსაც ატარებდა და ამ გზითაც (მშვიდობიან მოლაპარაკება-დიპლომატიასთან ერთად) ეუფლებოდა ჩრდილოეთით მიმდებარე ქვეყნებს. ჩრდილო კავკასიელ ხალხთა ქრისტიანიზაცია-ფეოდალიზაციაც მთლად მშვიდობიანი გზით არ ხდებოდა და აქაც ძალა გამოიყენებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

==== სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები ====
საქართველოს მსგავსად, მისი სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები — [[სომხეთი]] და [[შირვანი]], მასთან ერთად [[არანი]]ც დიდად დააზიანა თურქ-სელჩუკთა შემოსევებმა XI საუკუნის მეორე ნახევარში.

ბიზანტიის იმპერიის უხეშმა ჩარევამ სომხეთის საშინაო საქმეებში დამანგრეველი გავლენა იქონია. სომხეთმა დაკარგა სახელმწიფოებრიობა და მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი, ის ნაწილი, რომელიც ბიზანტიელებმა მშობლიური მიწებიდან აჰყარეს და იმპერიის სხვადასხხვა მხარეში ჩაასახლეს. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი სომხეთის დაპყრობა სელჩუკებს არ გასჭირვებიათ. სელჩუკთა ოთხგზის დამანგრეველი ლაშქრობის შემდეგ სომხეთი ეკონომიკურ-კულტურული დაცემისა და ეთნიკური გადაშენება-გაქრობის საფრთხის წინაშე დადგა. ცალკეული სომხური სამეფოები (ლორე, სივნიეთი) უბრძოლველად ჩაბარდნენ სელჩუკებს და მათი მორჩილების ქვეშ იყვნენ. წარმოიქმნა დვინის, ანისისა და შაჰ-არმენების სელჩუკური საამიროები. თვით სელჩუკთა აგრესიისათვის ამიერკავკასიაში მნიშვნელოვან პლაცდარმად იქცა ქალაქი განძა, რომელიც 1068 წლიდან მათი გავლენის ქვეშ იყო. სწორედ აქედან დაიწყო ლაშქრობები სომხეთისა და საქართველოს წინააღმდეგ. განძის დაპყრობამ, ფაქტობრივად, განაპირობა სელჩუკთა გაბატონება მთელს არანში. შირვანშაჰმა ფარიბურზ I-მაც იძულებით სელჩუკთა სასარგებლოდ ხარკი იკისრა და რეალურად გადამთიელი მტრის უღელქვეშ აღმოჩნდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

სომხეთისა და შირვან-არანის დაპყრობა დიდი დანაკლისი იყო საქართველოსათვის. ამიერიდან სამხრეთითა და სამხრეთ-აღმოსავლეთით მოძმე ხალხების ნაცვლად მას დამპყრობელი გაუმეზობლდა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ სამხრეთის საზღვარი ფაქტობრივად მორღვეული იყო.

===== ურთიერთობა სომხეთთან =====
დავითის მიერ სომხეთის მიმართ გატარებული პირველი დიდი ღონისძიება [[ლორე]]ს აღება და [[ტაშირ-ძორაგეტის სამეფო]]ს გაუქმება და საქართველოსთვის შემოერთება იყო. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ დავით აღმაშენებელმა საქართველოს შემოუერთა გაგი, ტერუნაკანი, კაინი, კაიწონი, ტავუში, მაჰკანაბერდი და სხვ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა დავითის მიერ [[შირაკის სამეფო]]ს დედაქალაქის — [[ანისი]]ს გათავისუფლებას და საქართველოსათვის შემოერთებას. დავითზე სომეხი ხალხის კურსის აღება არ იყო შემთხვევითი. საქართველოს მეფე XII საუკუნის 20-იან წლებში ძლევამოსილი იყო და განუზომელი ავტორიტეტით სარგებლობდა. დავითის წინამძღოლობით ქართველი ხალხის წარმატებები აღაფრთოვანებდა სომხებს და იმედს უჩენდა, რომ საქართველოს დახმარებით თვითონაც შეძლებდნენ მომხდური მტრის ბატონობისაგან თავის დახსნას. არ არის გამორიცხული, რომ ანელ თავადთა ორიენტაცია საქართველოს მეფეზე წინასწარი შეთანხმების შედეგი ყოფილიყო. სავარაუდოა, რომ სომხეთით დაინტერესებული დავითი გაითვალისწინებდა ანელი ქრისტიანების განწყობილებას, მათ სიძულვილს შედადიანებისადმი და გარკვეულ ღონისძიებებსაც გაატარებდა მათ საქართველოსადმი კეთილად განსაწყობად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

დავით აღმაშენებლის მოქმედება თანაგრძნობასა და მოწონებას პოულობდა სომეხ ხალხში იმიტომ, რომ საქართველოსა და სომხეთს შორის რელიგიური, სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული სიახლოვე იყო, თანაც საქართველოს მეფე ებრძოდა სომეხი ხალხის დამპყრობლებს, ამიტომ, სრულიად ბუნებრივია, რომ სომეხმა ისტორიკოსებმა დიდების შარავანდედით შემოსეს საქართველოს მეფე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

საქართველო-სომხეთის ურთიერთობაში მეტად საინტერესო მოვლენაა საქართველოს მესვეურთა მცდელობა სომხეთის ეკლესიის შემოსაერთებლად. სომხური ეკლესიის ქართულთან გაერთიანების სურვილმა განსაკუთრებულად იჩინა თავი დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. საქართველოს მეფე, რომელიც უდიდეს პატივს სცემდა სომხური სარწმუნოების აღმსარებლებს, ცდილობს სომეხთა და ქართველთა სარწმუნოებრივ გაერთიანებას. აღნიშნული პრობლემის გადასაჭრელად საგანგებო კრება გაიმართა. დავითის ისტორიკოსის გადმოცემით, კამათი დილაადრიან დაწყებულა და „ცხრა ჟამამდე“ გაგრძელებულა, მაგრამ საბოლოო დასკვნამდე ვერ მისულან. მაშინ თვით დავითი ჩარეულა პაექრობაში. საქართველოს მეფის სიტყვას დიდი შთაბეჭდილება მოუხდენია საზოგადოებაზე, სომხებს დამარცხებულად უცვნიათ თავი და დარცხვენილები წასულან. მეფისთვის მიუმართავთ {{ციტატა|ჩვენ, მეფეო მოწაფე გუეგონე ამათ მოძღვართა თქვენთა, გარნა, ვითარ ვხედავთ, შენ სამე ხარ მოძღუარი მოძღუართა, რომლისა ბრჭყალსა ვერ მიმწუთარ არიან ეგე მოძღუარ საგონებელნი თქუენნი.}}

ქართლის ცხოვრების სომხურ თარგმანში არ ჩანს, რომ ქართველებმა გაიმარჯვეს პაექრობაში. თარგმანის მიხედვით, დავითმა „მარტივი და ცხადი სიტყვით დააწყნარა ორივე მხარე და გაუშვა კრება“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154}}

დავითის ისტორიკოსის თხზულებისა და მისი სომხური თარგმანის კრიტიკული განხილვა აშკარას ხდის, რომ საეკლესიო კრების მიზანი ქართული და სომხური ეკლესიების გაერთიანება იყო. ეს აქტი კი ვერ განხორციელდა. დავითის ისტორიკოსი, როგორც ჩანს, გადაჭარბებულად აფასებს კრების შედეგს, მიაჩნია რა იგი ქართველების გამარჯვებად. სომეხი მთარგმნელი კი თავშეკვავებულია აღნიშნული საკითხის გადმოცემისას, იგი ზუსტად კი არ თარგმნის არამედ კორექტივი შეაქვს ფაქტობრივი მასალის ასახვაში.

კრების შედეგის მიუხედავად (საქართველოს სამეფოს სურვილი ვერ განხორციელდა სომხური ეკლესიის შემოერთების საკითხი კი დავითის შემდეგ ხანაშიაც იდგა), ქართველ-სომეხთა ურთიერთობა მეგობრული და კეთილი იყო, სომხური მიწები კი დავითის დროიდან მოკიდებული, საქართველოს უშუალო შემადგენლობაში იყო (ეს დამოკიდებულება მონღოლების შემოსევამდე გაგრძელდა).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154-155}}

===== ურთიერთობა შირვანთან =====
საქართველოს სამეფო კარი დიდ ყურადღებას უთმობდა [[შირვანი|შირვანთან]] ურთიერთობის საკითხს. მას შემდეგ, რაც კახეთ-ჰერეთი შემოერთებული იქნა, შირვანი საქართველოს უშუალო მეზობელი გახდა და [[შირვანშაჰი|შირვანშაჰთან]] უშუალო დამოკიდებულებას უფრო დიდი მნიშვნელობა მიეცა. გარკვეული პოლიტიკური შინაარსი იყო ჩადებული დავითის ასულის — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარის]] შირვანშაჰის მემკვიდრესთან ქორწინებაში. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი როცა 1116 წელს მომხდარ ამბებს გადმოგვცემს, აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|მასვე წელსა ასული თჳსი კატა გაგზავნა საბერძნეთს სძლად ბერძენთა მეფისად, რამეთუ პირველ ამისა პირმშო სული თჳსი თამარი გაეგზავნა დედოფლად შარვანისა, რათა ვითარცა ორნი მნათობნი — ერთი აღმოსავლეთს, ხოლო მეორე — დასავლეთს — ცისკროვან ჰყოფდენ სფეროსა, მამისაგან მიმღებელნი მზეებრთა შარავანდედთანი.}} თამარის ქორწინება 1105-06 წლებშია სავარაუდებელი. დავითის მიერ გადადგმული ეს ნაბიჯი გამიზნული იყო შირვანშაჰთან კეთილი დამოკიდებულების დასამყარებლად და მის ჩასაბმელად სელჩუკებთან ბრძოლაში. დავითის ასული თამარი დაქორწინებულია აფრიდუნ შირვანშაჰის ძეზე — [[მანუჩაჰრ II|მანუჩეჰრ II-ზე]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=155}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}

როგორც ჩანს, ქორწინების აქტმა დავითის მოლოდინი არ გაამართლა და საქართველოს მეფე აქტიურ პოლიტიკურ მოქმედებაზე გადავიდა შირვანის მიმართ. მან რამდენიმეჯერ დალაშქრა ეს ქვეყანა. შირვანის ციხე-ქალაქებში საქართველოს მეფის გარნიზონები ჩადგნენ, საქმეთა გამრიგებლად კი ვაზირი სვიმეონი —მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და ბედიელ-ალავერდელი იყო. აქედან მოკიდებული, შირვანი ვასალურ დამოკიდებულებაში იყო ფეოდალური საქართველოს მონარქიასთან. სავარაუდოა, რომ სწორედ ამ დროიდან (XII საუკუნის 20-იანი წლები) ატარებდნენ ქართველი მეფეები შირვანშაჰის ტიტულს. ამ ტიტულით XII საუკუნის საქართველოს მეფეთა მოხსენიება წერილობით წყაროებში არის ერთ-ერთი მაჩვენებელი შირვანშაჰის ყმადნაფიცობისა საქართველოს მიმართ.
იმ ფაქტზე, რომ XII საუკუნის 20-იანი წლებიდან მონღოლთა შემოსევებამდე შირვანი საქართველოს პოლიტიკური გავლენის ქვეშ იყო, საგანგებოდ მიუთითებენ მკვლევარები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

ყურადღება უნდა მიექცეს იმ გარემოებასაც, რომ შირვანის გამგებლად დავითმა სამეფო კარის პირველი ვაზირი დანიშნა, ეს კი იმაზე უნდა მიგვანიშნებდეს, რომ საქართველოს სამეფო კარის პოლიტიკა შირვანში არა მხოლოდ სამხედრო ოკუპაციას, არამედ სამოქალაქო-ადმინისტრაციული ღონისძიებების გატარებასაც ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

დავითის მემკვიდრეების დროს შირვანის აღმოსავლეთ ნაწილში შირვანშაჰის ხელისუფლება აღდგა ვასალური დამოკიდებულების პირობით, დასავლეთი ნაწილი კი საარიშიანოს შემოუერთდა ე. ი. საკუთრივ საქართველოს საზღვრებში შემოვიდა. საქართველო-შირვანის ამგვარი დამოკიდებულება მონღოლთა შემოსევებამდე გაგრძელდა. მთელი XII საუკუნის განმავლობაში საქართველო და შირვანი ერთმანეთის მხარდამხარ იბრძოდნენ საერთო მტრის წინააღმდეგ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

==== ურთიერთობა ბიზანტიასთან ====
დავითის აქტიურმა საგარეო პოლიტიკამ ბიზანტიასთან ურთიერთობის პრობლემებიც მოიცვა. XI საუკუნის თითქმის მთელ სიგრძეზე საქართველო ბიზანტიის გავლენის ქვეშ იყო. 1071 წლის აგვისტოში [[მანასკერტის ბრძოლა]]ში მძიმე მარცხის შემდეგ ბიზანტიის იმპერიის როლი და გავლენა თანდათან კლებულობს. განუხორციელებელი დარჩა ამიერკავკასიაში შესვლისა და საქართველოზე თავისი უზენაესობის განმტკიცების გეგმაც. დავითი ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან პირველი იყო რომელმაც უარყო ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები. ნიშანდობლივია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

დავითი, რომელიც სელჩუკთა ამიერკავკასიიდან განდევნისათვის იბრძოდა, კარგად გრძნობდა რომ ბიზანტიასთან ურთიერთობა თანაბარ ვითარებაში აუცილებელი იყო. სწორედ ბიზანტიასთან ურთიერთობის განმტკიცების ინტერესებმა გადაადგმევინა საქართველოს ნაბიჯი დინასტიური ქორწინებისაკენ, როცა თავისი ქალიშვილი კატა 1116 წელს „გაგზავნა საბერძნეთს სძალად ბერძენთა მეფისად“. დავითის ასული კატა დაქორწინდა ბიზანტიის იმპერატორის [[ალექსი I კომნენოსი]]ს უმცროს ვაჟზე — ისაკზე. ასეთი დამოყვრების შემდეგ დავითის ისტორიკოსს ჰქონდა სრული უფლება განეცხადებინა, რომ საქართველოს მეფისათვის „მეფე ბერძენთა“ იყოო „ვითარცა სახლეული თვისი“. ბიზანტიასთან ურთიერთობის კეთილმეზობლური პოლიტიკა არ შეცვლილა დავითის მეფობის ბოლო წლებამდე (დავითი არ ჩარეულა მისი სიძის — ისაკისა და ალექსი კომნინოსის უფროსი ვაჟის — იოანეს შორის ატეხილ უთანხმოებაში, რითაც საქართველოს სამეფომ უზრუნველყო სამხრეთ-დასავლეთი საზღვრების უსაფრთხოება).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

==== ურთიერთობა ჯვაროსნებთან ====
ნიშანდობლივია დავითის ისტორიკოსის სიტყვები: {{ციტატა|ამას ჟამსა გამოვიდეს ფრანგნი, აღიღეს იერუსალიმი და ანტიოქია და შეწევნითა ღვთისათა მოეშენა ქვეყანა ქართლისა, განძლიერდა დავით და განამრავლნა სპანი და არღარა მისცა სულტანსა ხარაჯა და თურქნი ვერღარა დაიზამთრებდეს ქართლს.}} „ფრანგნი“-თ დავითის ისტორიკოსი ევროპელ ჯვაროსნებს აღნიშნავს. იგი ისეთ მნიშვნელოვან მოვლენებს, როგორიც სელჩუკებისათვის ხარკის შეწყვეტა და ქვეყბნის მოშენება-გაძლიერება იყო, იერუსალიმისა და ანტიოქიის აღებას უკავშირებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

ჯვაროსანთა გამოჩენამ, მათმა წარმატებებმა ახლო აღმოსავლეთში დავითის პოლიტიკის გატარებას შეუწყო ხელი. თავის მხრივ, საქართველოს მეფის წარმატებული ბრძოლა სელჩუკებთან ჯვაროსნების წისქვილზე ასხამდა წყალს. ამიტომ იყო, რომ ჯვაროსნების მიერ ახლად დაარსებული სამთავროები სელჩუკთა განდევნისა და დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ საქართველოს თავიანთ მეგობრად თვლიდნენ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

წყაროებიდან აშკარაა, რომ დავითი მეტად პოპულარული იყო ჯვაროსანთა შორის. [[იოანე ბატონიშვილი]]ს „[[კალმასობა]]ში“ დაცულია ცნობა, რომ [[იერუსალიმის სამეფო|იერუსალიმის]] მეფე ბოლდუინ II-ს გარკვეული კავშირი ჰქონდა დავით აღმაშენებელთან. ისინი საიდუმლოდაც ხვდებოდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. საქართველო ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი გახდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

საქართველოსა და ჯვაროსნების ურთიერთობას მეტად საინტერესოდ გამოხატავს ამ უკანასკნელთა დამოკიდებულება იერუსალიმის ქართველთა [[ჯვრის მონასტერი|ჯვრის მონასტრისადმი]]. ჯვაროსნების მიერ 1099 წელს იერუსალიმის აღების შემდეგ დაარსდა დასავლეთევროპული ტიპის მსხვილი სამხედრო-ფეოდალური სახელმწიფო, რომელსაც [[იერუსალიმის სამეფო]] ეწოდებოდა. ამ დროიდან მოკიდებული, სამეფოს ტერიტორიაზე მდებარე მართლმადიდებლური ტაძრები ლათინებმა დაისაკუთრეს, მაგრამ ქართველთა ჯვრის მონასტერს ხელი არ ახლეს. ჯვაროსანთა ეს მოქმედება განაპირობა იმ სამხედრო-პოლიტიკურმა ურთიერთობამ, რაც ქართველებსა და ჯვაროსნებს შორის იყო. ჯვაროსნები, თურმე, დიდ სიმდიდრეს სწირავდნენ ქართულ მონასტრებს, რის გამოც ისინი საგანგებოდ მოიხსენიებიან აღაპებში.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დიდგორის ბრძოლის დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა (ოსები, ყივჩაყები, დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან.

დავითის საგარეო პოლიტიკა აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა.

== კულტურულ-საგანმანათლებლო და სააღმშენებლო მოღვაწეობა ==
[[ფაილი:Georgia's Most Revered Kings.jpg|thumbnail|left|180px|ფრესკა, გელათი]]
გაუთავებელ ომიანობაში მყოფი მეფე არც კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობას ივიწყებდა. დავითი ფრიად განსწავლული ადამიანი იყო და ერის განათლებაზეც რეალურად ფიქრობდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენია სომეხ მემატიანეს ვარდან ბაზბერდეცს, რომელიც აღნიშნავს, რომ „''დავითი ძლიერ ზრუნავდა ცოდნის მოყვარე ივერიის ხალხზე''“. ცოდნის მიღების მიზნით საქართველოს მეფეს 40 ბავშვი აურჩევია და საბერძნეთში (ბიზანტიაში) გაუგზავნია,{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}} რათა ესწავლათ ენები, შეესრულებინათ თარგმანები და ჩამოეტანათ, რაც მათ გააკეთეს კიდევაც. სამი მათგანი შემდეგში ცნობილი გახდა თავისი მოღვაწეობით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=165}}

სწავლა-აღზრდის საქმე თვით საქართველოშიც დაწინაურებული ჩანს დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. სკოლები, ძირითადად, ეკლესია-მონასტრებთან არსებობდა.
XI-XII საუკუნეების საქართველოში ეკლესია-მონასტრებთან არსებული სკოლები ოფიციალური სახისა იყო სადაც ასწავლიდნენ თეოლოგიას, ჰიმნოგრაფიას, ლიტურგიკასა და ქართულ მწიგნობრობას, რომელთან ერთად გავრცელებული იყო კერძო, საშინაო სწავლება სამეფო კარის და დიდგვაროვანი ფეოდალების ოჯახის შვილებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

დავითის დროინდელ საქართველოში, როგორც ჩანს არაერთი უმაღლესი სკოლა და აკადემია იყო, რომელთა შორის გამორჩეული ადგილი გელათს უკავია. დავითმა 1106 წელს „''მოიგონა აღშენება მონასტრისა''“ და „''ადგილსა ყოვლად შვენიერსა და ყოვლითურთ უნაკლოსა''“ ააგო ტაძარი, რომელიც იყო „''აღმატებული ყოველთა წინანდელთა ქმნულთა''“, განთქმული თავისი „''სივრცითა და ნივთთა სიკეთითა და სიმრავლითა, და მოქმნულობისა შეუსწორებლობითა''“. ეს იყო გელათი, სადაც დაფუძნებული იქნა ქართული განათლებისა და კულტურის მნიშვნელოვანი კერა — [[გელათის აკადემია]]. დავითის ისტორიკოსი გელათს მოიხსენიებს „''ყოვლისა აღმოსავლეთისა მეორედ იერუსალიმად, სასწავლოდ ყოვლისა კეთილისად, მოძღუარად სწავლულებისად, სხუად ათინად, ფრიად უაღრეს მისსა საღმრთოთა შინა წესთა...''“ ([[ქართლის ცხოვრება]]).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
[[ფაილი:Gelati Academy.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ დაარსებული [[გელათის აკადემია]] საქართველოს უმნიშვნელოვანეს კულტურულ-საგანმანათლებლო კერას წარმოადგენდა.]]
უპირველეს ყოვლისა საჭირო იყო გელათის აკადემიის სათანადო კადრებითა და მატერიალური ბაზით უზრუნველყოფა. საქართველოს მეფე სწავლულ-მეცნიერებს ეძებდა არა მარტო „''თჳსთა ოდენ სამეფოთა შინა, არამედ ქუეყანისა კიდეთად''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}} დავითი მაღალი კრიტერიუმებით უდგებოდა სწავლულთა შერჩევას. მეფემ გამოძებნა და „''შემოკრიბნა კაცნი პატიოსანნი ცხოვრებითა და შემკული ყოვლითა სათნოებითა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია დაარსებული უნდა იყოს 1106-1110 წლებში ე. ი. ტაძრის მშენებლობის დასრულებამდე. ამ ტაძრის მთლიანი კომპლექსი [[დემეტრე I]]-ის დროს დასრულდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია შუა საუკუნეების პირველი აკადემიაა. იგი რეალური მოთხოვნილებების ნიადაგზე შეიქმნა და უწინარა იმ იდეოლოგიურ მოძრაობას, რომელიც გზას უკაფავდა ქართულ რენესანსს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
XII საუკუნის 10-იან წლებში მოსულა გელათის აკადემიაში სამოღვაწეოდ [[იოანე პეტრიწი]]. იგი დავითს მოუწვევია. პეტრიწიც მინდობია საქართველოს მეფეს და მთელი ძალით შესდგომია მოღვაწეობას. 1114 წელს გელათის აკადემიაში მოღვაწეობა დაიწყო ქართველმა სასულიერო მოღვაწემ ფილოსოფოსმა, მწერალმა და ჰიმნოგრაფმა [[არსენ იყალთოელი|არსენ იყალთოელმა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემიაში მოღვაწეობდნენ ქართული მეცნიერებისა და კულტურის ყველაზე უფრო მეტად გამოჩენილი პირები, რამაც მისი როგორც უმაღლესი კულტურული და სასწავლო ცენტრის მნიშვნელობა უაღრესად გაზარდა და ფრიად ავტორიტეტული გახადა.

აკადემიაში ისე როგორც იმდროინდელი ბიზანტიის სქოლასტიკურ უმაღლეს სკოლებში ისწავლებოდა მეცნიერების 7 ძირითადი დარგი: გრამატიკა, ფილოსოფია, რიტორიკა, არითმეტიკა, გეომეტრია, მუსიკა და ასტრონომია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}
[[ფაილი:Holy Virgin church. Shio-Mgvime. (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[შიომღვიმე|შიომღვიმის მონასტრის]] ზემო ეკლესია, რომლის აგება დავით აღმაშენებლის სახელს უკავშირდება.]]
დავითი დიდ ყურადღებას აქცევდა კულტურული ცენტრების გამრავლებას საზღვარგარეთაც. მრავალმხრივ განათლებულ საქართველოს მეფეს თავისი დამხმარე ხელი შორს გაუწვდენია საზღვარგარეთული სავანეებისათვის, „''...აღავსო ზღუა და ხმელი ქუელის საქმემან მისმან. რამეთუ ლავრანი და საკრებულონი და მონასტერნი არა თჳსთ ოდენ სამეფოთა, არამედ საბერძნეთისნიცა მთაწმინდისა და ბორღალეთისანი, მერმეცა ასურეთისა და კჳპრისა, შავისა მთისა, პალესტინისანი, აღავსნა კეთილითა, უფროსღა საფლავი უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი, და მყოფნი იერუსალიმისანი თჳთოფერთა მიერ შესაწირვთა განამდიდრნა. კუალად უშორესცა ამათსა: რამეთუ მთასა სინასა... აღაშენა მონასტერი და წარსცა ოქრო მრავალათასეული, და მოსაკიდელნი ოქსინონი, და წიგნები საეკლესიო სრულებით, და სამსახურებელი სიწმინდეთა ოქროსა რჩეულისა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}} საზღვარგარეთ ქართული კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრების გაჩენა დავითის დიდი გავლენისა და ავტორიტეტის მაჩვენებელია საერთაშორისო მასშტაბით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}}

XI-XII სს-ის საქართველოში განსაკუთრებულ აღმავლობას განიცდის ხუროთმოძღვრება, ამ პერიოდში შეიქმნა შუა საუკუნეების საქართველოს ყველაზე მნიშვნელოვანი და დიდი ტაძრები, რომელშიაც მკაფიოდ გამოჩნდა ახალი სტილისტიკური ნიშნები. დავითს დიდი სააღმშენებლო საქმიანობა გაუშლია: „''რაოდენნი ეკლესიანი აღაშენნა, რაოდენნი ხიდნი მდინარეთა სასტიკთა ზედა, რაოდენი გზანი საწყინოდ სავალნი, ქვა-ფენილქვნა...''“ და ა. შ. მისივე ბრძანებით იქნა აგებული შიომღვიმის ზემო ეკლესია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=170}}

ჩვენამდე მოღწეულია დავით აღმაშენებლის ორი ანდერძი: ერთი შიომღვიმის ლავრისადმი, ხოლო მეორე გელათისადმი. ამ ანდერძებიდან ჩანს, თუ რა დიდი წყალობა გაუღია მეფეს ამ სასულიერო და საერო სასწავლო ცენტრებისადმი.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

ამავე დროს, მეფე არა მარტო თანამემამულეებს მფარველობდა, არამედ უცხოელ მეცნიერებსა და სწავლულებსაც ზრუნვას არ აკლებდა. არაბი ისტორიკოსი, იბნ ალ-ჯაუზი აღნიშნავს, რომ დავითი მუსლიმ პოეტებს, სუფიებსა და სწავლულებს ხშირად იწვევდა სამეფო კარზე და წვეულებებსაც უმართავდა მათ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

== პიროვნება ==
[[ფაილი:King David Aghmashenebeli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით IV-ის ფრესკა, XIX ს., შიომღვიმის მონასტერი.]]
=== ტოლერანტობა ===
დავით აღმაშენებლის პიროვნების შესაფასებლად მნიშვნელოვანია მისი ტოლერანტობა როგორც სხვა ეთნოსების, ისე რელიგიების მიმართ. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში დავით აღმაშენებელი თავის რელიგიურ პოლიტიკაში ატარებდა სარწმუნოებათა თავისუფლების — რჯულთშემწყნარებლობის პრინციპს, რაც იმ დროისათვის მეტად უჩვეულო მოვლენა იყო. ქართველი ისტორიკოსებისაგან განსხვავბით, თითქმის ყველა უცხოელი ისტორიკოსი, რომელიც იმ პერიოდის საქართველოს შეეხო, არ დარჩენილა გულგრილი ქართველ მეფეთა ტოლერანტობისადმი და საგანგებო მინიშნებებით დაახასიათა იგი. დავითი მკაცრად იცავდა მაჰმადიან ქვეშევრდომთა რწმენას და მისი შეურაცხყოფის უფლებას არავის აძლევდა. მუსლიმანთა უფლებები პრივილეგირებულ მდგომარეობაში იყო ეკონომიკურ და ფინანსურ დარგებშიც.

არაბი ისტორიკოსის — იბნ-ალ-ჯაუზის ცნობით, დავით მეფე თავის შვილთან — [[დემეტრე I|დემეტრესთან]] ერთად პარასკევობით მეჩეთში დადიოდა, ლოცვას ესწრებოდა და წასვლისას დიდძალ ფულს სწირავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} დავით აღმაშენებელმა მქადაგებლებს, სუფიებსა და ასკეტებს სასახლეები აუშენა. თუკი მაჰმადიანი თბილისიდან წასვლას დააპირებდა, მას სამგზავრო ფული ეძლეოდა. იბნ-ალ-ჯაუზი დაასკვნის, რომ საქართველოს მეფეები „მაჰმადიანებს უფრო მეტი პატივისცემით ეპყრობოდნენ, ვიდრე თვით მუსლიმანთა ხელმწიფენი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}}

დავით აღმაშენებელი ისლამის დიდი მცოდნე იყო და განჯის ყადის ხშირად იმაზეც კი ეკამათებოდა, თუ ყურანი საიდან წარმოსდგაო. მეფე ყოველმხრივ უწყობდა ხელს საქართველოში მცხოვრებ სომხებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} უფლებრივად ქრისტიან მოსახლეობასთან იყვნენ გათანაბრებულნი ებრაელებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=109}}

=== მეფე და წიგნი ===
დავით აღმაშენებლის წიგნისადმი სიყვარული საყოველთაოდ იყო ცნობილი. ლაშქრობაში თუ ხანგრძლივი მგზავრობისას მეფეს ჯორებსა და აქლემებზე აკიდებული მცირე ბიბლიოთეკა დაჰქონდა. მოსვენების წუთებში ყოველთვის წიგნს კითხულობდა. დავითის მემატიანე ერთ საინტერესო დეტალს აღნიშნავს: ყოველი წიგნის წაკითხვის შემდეგ მეფეს წესად ჰქონია ბოლო ფურცელზე ნიშნის დასმა. მემატიანეს დაუთვლია და აღმოჩენილა, რომ ერთ წელიწადში „წიგნი სამოციქულო“ დავითს ოცდაოთხჯერ წაუკითხავს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

წიგნისადმი ასეთი განსაკუთრებული სიყვარული ერთხელ კინაღამ ძვირად დაუჯდა მეფეს. იმხანად თბილისი ჯერ კიდევ არ იყო შემოერთებული. დავითს ამბავი მოუტანეს, რომ განძიდან შემოსულ ქარავანს სელჩუკთა დიდი რაზმი შემოჰყვა ქალაქში. მეფემ გადაწყვიტა სელჩუკები ქალაქიდან გამოეტყუებინა და ასეთ ხრიკს მიმართა — სამასი კაცით ავჭალაში მოუწყო ჩასაფრება მტერს, ხოლო 15 მეომარი ლოჭინის ხევში გაგზავნა და სელჩუკთა ნახირი გამოარეკინა, იმ იმედით, რომ სელჩუკები პირუტყვის დასაბრუნებლად ქალაქიდან მდევარს გამოუშვებდნენ. სანამ მტერი გამოჩნდებოდა, დავითი იქვე, წიგნის წასაკითხად განმარტოვდა და ისე გაერთო კითხვაში, რომ საფარს გვარიანად დაშორდა. მეფე მხოლოდ მაშინ გამოერკვა, როდესაც ბრძოლის ხმა შემოესმა — ქალაქიდან გამოსულ სელჩუკთა ასკაციანი რაზმი ქართველ მებრძოლებს წამოსწეოდა და უთანასწორო ბრძოლა გამართულიყო. საფარში მჯდომი მეომრების მოხმობის დრო აღარ იყო — დავითი მაშინვე ბრძოლის ველისაკენ გაეშურა და უთანასწორო შეტაკებაში ჩაერთო. სელჩუკები დამარცხდნენ, მხოლოდ რამდენიმე თურქმა გააღწია ცოცხალმა. დავითის ხმალი კი ხშირი ცემისაგან ისე იყო დაგრეხილი, რომ ქარქაშში ვეღარ ჩააგო, „''ხრმალმანცა დაღულარჭნილმან უარყო ქარქაში თვისი''“, — წერს მემატიანე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

=== „გალობანი სინანულისანი“ ===
[[ფაილი:David IV icon.jpg|165პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით მეფის ხატი]]
{{მთავარი|გალობანი სინანულისანი}}
სიკვდილამდე მცირე ხნით ადრე დავით აღმაშენებელმა შექმნა ორიგინალური პოეტური ნაწარმოები „გალობანი სინანულისანი“, რომელიც შუა საუკუნეების ქართული კულტურულ-იდეოლოგიური და ესთეტიკური მრწამსის გამოხატულებაა. მასში მთელი სიღრმითაა გავრცობილი სასულიერო ლირიკაში საფუძვლიანად დამუშავებული (ეფრემ ასურის, იოსებ და თეოდორე სტუდიტეების, ანდრია კრეტელის, იოანე დამასკელისა და სხვათა საგალობლები) სინანულის მოტივი. საგალობელი ზოგადსაკაცობრიო სევდას შეიცავს. დავითი თავს ადარებს უდიდესი ცოდვის ჩამდენთ და ამბობს, რომ არ არსებობს დანაშაული მის სულს რომ არ ამძიმებდეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=176}}

თავის ასეთ დამდაბლებაში ვლინდება სამშობლოსა და რწმენის გადასარჩენად დაუცხრომლად მებრძოლი ადამიანის ზნესრული ბუნება და მაღალი ეთიკური მრწამსი.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}} დავითის „გალობანი სინანულისანიში“ შეცოდებათა შეგნებით უკვე დაძლეულია ცოდვა და ადამიანის დაცემით გამოწვეულ სევდას თან ახლავს ნათელი ტონები ადამიანის სრულქმნის ღრმა რწმენისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

„გალობანი სინანულისანი“ ქართული ლირიკის ერთ-ერთი შედევრია, რადგან მასში ავტორის ინდივიდუალური განცდა ამაღლებულია ზოგადსაკაცობრიო ტკივილამდე და მეფის ღაღადი თავის ცოდვილ ბუნებაზე საზოგადოებრივ რეზონანსს იძენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

== სამეფო ოჯახი ==
დავითის ოჯახის შესახებ ცნობები ქართულ წყაროებში მწირადაა შემონახული. ახალგაზრდა უფლისწული ადრეულ ასაკში უნდა დაქორწინებულიყო. მისი პირველი ცოლის შესახებ მხოლოდ ისაა ცნობილი, რომ წარმოშობით სომეხი ყოფილა.&lt;ref group=&quot;კ&quot;&gt;უცხოური წყაროები მას რუსუდანს უწოდებენ, ქართულ ისტორიულ ცნობებში ის ხშირად მოიხსენიება როგორც ''სახელით უცნობი სომეხი ქალი''.&lt;/ref&gt; დავითს მისგან შეეძინა სამი შვილი: [[დემეტრე I|დემეტრე]], მოგვიანებით საქართველოს მეფე და ორი ქალიშვილი — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]] და კატაჲ. თამარი უფროსი იყო მეფის შვილებს შორის. 1105-1106 წლებში იგი შირვანში გაათხოვეს აფრიდუნ შირვანშაჰის ძე [[მანუჩაჰრ II]]-ზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} მეფის მეორე ასული გათხოვილი იყო [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|იმპერატორის]], [[ალექსი I კომნენოსი]]ს, უმცროს ვაჟზე — ისააკზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

დავით აღმაშენებელს მეორე მეუღლისაგან, ყივჩაყთა მთავრის, [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასულ [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტისაგან]], შეეძინა ვაჟი — [[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]. გურანდუხტ დედოფალთან დავითს ქალიშვილებიც შესძენია, თუმცა მათი სახელები ცნობილი არ არის. ისინი მეფის ანდერძში მოიხსენიებიან.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] დროინდელი ისტორიკოსის თქმით, დავითის ერთი ასული, რომელიც სწორედ გურანდუხტ დედოფლისაგან უნდა შესძენოდა მეფეს, გათხოვილი ყოფილა ოსეთში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

== ტიტულატურა ==
დავითის სახელი პირველად 1073 წელს იხსენიება გიორგი II-ის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემულ სიგელში, მაგრამ აქ მცირეწლოვანი უფლისწული მხოლოდ ბიზანტიური ტიტულით „კურაპალატობით“ იხსენიება. 1085 წელს დავითი უკვე მეფე და სევასტოსია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} ამ დროს გიორგი II ატარებდა ბიზანტიის იმპერიის უმაღლეს ტიტულს — კესაროსს. მისი ვაჟი კი სევასტოსია — შედარებით დაბალი რანგის ტიტულის მატარებელი. მოგვიანებით, დავითი „პანიპერ სევასტოსად“ მოიხსენიება. როგორც ჩანს, გიორგი II-მ [[მელიქ-შაჰი|მელიქ-შაჰთან]] მოსალაპარაკებლად წასვლის წინ, სავარაუდოდ, 1083 წელს, თავისი მხოლოდშობილი ვაჟი მეფე-თანამოსაყდრედ აკურთხა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} საქართველოს სამეფო კარისთვის ეს ახალი არ იყო, რადგანაც იგივე ნაბიჯი რამდენიმე ათეული წლის წინ გადადგა [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მამამ, [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-მ]], როდესაც იგი ბიზანტიაში წავიდა და თანამოსაყდრედ შვილი დატოვა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან დავითი პირველი იყო რომელმაც ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები უარყო. აღსანიშნავია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომაა, რომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს ბიზანტიის თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.

დავით IV-ის სრულ ტიტულატურას წარმოადგენდა: '''„მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.''' შირვანისა და ანისის შემოერთების შემდეგ დავითის ამ ტიტულს, ჩანს, დაემატა '''„[[შირვანშაჰი|შარვანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''' და '''„[[შაჰანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''', რაც შემდგომში ქართველი მეფეების ტიტულატურაში აისახა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

== გარდაცვალება და დაკრძალვა ==
[[ფაილი:David the Builder's grave.jpg|thumbnail|230px|დავითის საფლავი გელათში]]
1125 წლის 24 იანვარს (ახ.სტ. 6 თებერვალი), ორმოცდაცამეტი წლის ასაკში, გარდაიცვალა საქართველოს მეფე დავით IV აღმაშენებელი. მემატიანის გადმოცემით, მეფეს დიდხანს არ უავადმყოფია. 1124 წლის შემოდგომაზე მან შირვანი შემოიმტკიცა და იქაური საქმეები განაგო. ზამთარი საქართველოში გაატარა, სადაც უეცრად შეუძლოდ შეიქნა და გარდაიცვალა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}

მეფემ გარდაცვალების წინ მიიღო საოცარი გადაწყვეტილება — მან ანდერძად დატოვა, რომ გელათის მონასტრის მთავარ კარიბჭეში დაეკრძალათ, რათა ყველა მომლოცველს მის საფლავზე დაედგა ფეხი. საფლავის ქვა ტაძრის (ამჟამად ეს შესასვლელი გაუქმებულია, ვინაიდან მონასტერში მისასვლელი გზა სხვა მხრიდანაა მოწყობილი) შესასვლელში ისეა დადებული, რომ ყველა შემსვლელი იძულებულია მასზე გაიაროს. ლოდს მხოლოდ ერთი წარწერა ამშვენებს — „ესე არს განსასუენებელი ჩემი უკუნითი უკუნისამდე; ესე მთნავს: აქა დავემკვიდრო მე“. არის ვარაუდი, რომ დავითის წმინდანად შერაცხვის შემდეგ მისი ნაწილები მთავარი ტაძრის საკურთხეველში უნდა გადაესვენებინათ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}} [[ანტონ I|ანტონ პირველის]] მიერ ხსენების დღედ დადგენილია 26 იანვარი (ახ. სტ. 8 თებერვალი).

== დავით აღმაშენებელი ხალხურ გადმოცემებში, ზეპირსიტყვიერებასა და ლიტერატურაში ==
ნიშანდობლივია, რომ საქართველოს მეფის ყველა ღირსება-თვისება თავისებურად გარდატეხილი წარმოჩნდა ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში, მასში მკაფიოდაა გამოხატული ხალხის სულისკვეთება და ნება-სურვილი.

ქართველ მეფეთა მრავალგვაროვანი წრიდან ზეპირსიტყვიერებაში ასახული ხალხის განუზომელი სიყვარული მხოლოდ ორს — [[თამარ მეფე]]სა და [[ერეკლე II]]-ს ხვდათ წილად. დავითი, ფეოდალური საქართველოს ერთ-ერთი უდიდესი მეფე, რომლის დროსაც ქვეყანამ უდიდესი პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლა განიცადა, ხოლო სამეფო ხელისუფლებამ ცენტრალიზაციის მწვერვალს მიაღწია, ხალხურ შემოქმედებაში რამდენადმე მოკრძალებულად მოჩანს,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}} თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ დავითის სიმტკიცე და ქვეყნის აღმასვლა შეუმჩნეველი არ დარჩენია ხალხს. ერთ ხალხურ ლექსში საქართველოს მეფის მთელი მოღვაწეობაა ასახულ-წარმოჩენილი:

{{ციტირება|გიამბობ სიფრიადესა&lt;br /&gt;
დავითის, აღმაშენთასა,&lt;br /&gt;
მტკიცესა მკლავსა, განმგესა,&lt;br /&gt;
წყობასა სპარაზენთასა.&lt;br /&gt;
მაღლით განცდასა ქვენათა,&lt;br /&gt;
ალვათა აღნაგზენთასა,&lt;br /&gt;
და ქველთა საქმეთ ურიცხვთა,&lt;br /&gt;
გლახაკთად მინაფენთასა.&lt;br /&gt;
გითხრობ წმიდათა ადგილთა,&lt;br /&gt;
ნიჭთა მათ მოსახსენთასა,&lt;br /&gt;
ვინა მიიღო საზომი&lt;br /&gt;
უთვალავთა მას ძღვენთასა, —&lt;br /&gt;
ხიდთა, გზათა და ზღუდეთა,&lt;br /&gt;
ხანაგად კვლავ საყენთასა,&lt;br /&gt;
და იყო დიდი სიმრავლე —&lt;br /&gt;
განარკვთა, თქმულთა ბრძენთასა! —&lt;br /&gt;
მკურნალთ ხადოდის სულისა&lt;br /&gt;
და ხორცთ შექმნილთა სენთასა,&lt;br /&gt;
მოწლედ სწყალობდის მოძღვართა,&lt;br /&gt;
ათონით მონავლენთასა,&lt;br /&gt;
ათენსა სწვრთნიდნის ჭაბუკთა,&lt;br /&gt;
იყალთოს მონასმენთასა,&lt;br /&gt;
და სთესდის მადლს და სიბრძნესა, —&lt;br /&gt;
სულმნთებთა აღმაფრენთასა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}}}}
ამ ლექსში დავით აღმაშენებლის მოღვაწეობის თითქმის ყველა მხარეა (აღმშენებლობითი საქმიანობა, ლაშქრობები, ქველმოქმედება, კულტურული მოღვაწეობა) მოცემული. ხალხმა მართებულად შენიშნა საქართველოს მეფის მოღვაწეობის ძირითადი მიმართულებები და ლექსში გადმოსცა.

ერთ ხალხურ თქმულებაში, რომელსაც ეწოდება „დარუბანდის კარები“, გადმოცემულია დავითის გალაშქრება ლეკებზე. აღწერილია, რომ დავითმა ხერხს მიმართა: მოაყვანინა 1000 ცხენი, გააკეთებინა 2 000 კიდობანი და თითოში თითო შეიარაღებული ქართველი ჩასვა. ცხენების წინამძღოლები ვაჭრულად გამოაწყო და დარუბანდში გაისტუმრა, თვითონ კი უკან გაჰყვა. როცა დარუბანდს მიუახლოვდნენ, დავითმა გაგზავნა კაცი ლეკთა უფროსთან, საქონელი მომაქვს გასაყიდად და ქალაქის კარი გააღეთო. ლეკებმა კარი გააღეს. შუაღამისას დავითმა კიდობნები გაახსნევინა და გულადი მეომარები დარუბანდს შეესიენ. ლეკთა მთავარს ქალაქის გასაღებები წაართვეს. დავითმა რკინის კარი ჩამოახსნევინა, შიგ ლეკები შეუბა და ისე ჩამოატანინა გელათში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ამ თქმულებაში XI საუკუნის საქართველოსა და ჩრდილო კავკასიის დამოკიდებულება ჩანს, დამოკიდებულება სიუზერენისა და ვასალისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

საინტერესო თქმულებაა შემორჩენილი დავითის მიერ გელათის აგების თაობაზე. აქ თვით მეფის მშენებლობაში მონაწილეობაა ნაჩვენები. „გელათის აგებაზე, — გვაუწყებს თქმულება, — მეფე დავითს დიდი შრომა გაუწევია. მდინარე წყალწითელადან თავისი ხელით ამოუტანია ორი უზარმაზარი ქვა და მონასტრის სამხრეთ-დასავლეთის ყურეში დაუტანებია. ერთ მათგანზე დღემდე არის ვითომ დავითის მიერ გაკეთებული მზის საათი. დარუბანდიდან ჩამოუტანია უშველებელი კარი და მონასტრის გალავნისათვის შეუბამს“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებელი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებელი, მხატვარი — გიორგი გეგეჭკორი.]]
გელათის მშენებლობას უკავშირდება კიდევ ერთი ხალხური გადმოცემა: {{ციტატა|დავით აღმაშენებელი იყო ძალიან მოწყალე და ღვთის მოყვარე. იმას უყვარდა ეკლესიების შენება და ძალიან ხალისიანადაც ასრულებდა ამ საქმეს. ერთი ომის დამთავრების შემდეგ დავითმა მოისურვა აეგო დიდებული გელათის მონასტერი. მისი ნება, რასაკვირველია, უნდა ასრულებულიყო. მუშები დაიბარეს და დაიწყეს შენება.

წყეულმა ეშმაკმა მოინდომა, ხელი შეეშალა მისთვის ამ წმინდა, ღვთის სასიამოვნო საქმეში. კედლები რამდენჯერაც ააშორეს ბალავერს, იმდენჯერ ანგრევდა ის წყეული ღამღამობით. დღეს-ხვალ, დღეს-ხვალ და არ იქნა, კედლები ბალავერს ვერ ააშორეს. მეფე, რასაკვირველია, მიხვდა, რომ მისი ხელის მცარავი ეშმაკი იყო და გადასწყვიტა, რადაც არ უნდა დასჯდომოდა, ეშმაკი ხელთ ეგდო. იმან აიღო ჯამი, აავსო წყლით და დადგა ბალავრის მახლობლად, თითონ კი კუთხეში მიიმალა და დაუწყო დარაჯი. როცა კარგად დაბნელდა, სად იყო, სად არა, გაჩნდა ის წყეული და გულმოდგინედ შეუდგა თავის საქმეს. ამ დროს იმან შენიშნა წყლიანი ჯამი და ზედ მივიდა. უცებ საფარიდამ გამოხტა დავითი და ხელები სტაცა. ეშმაკი ჯორად იქცა, მაგრამ გულადი მეფე მაინც არ შეშინდა, ამოსდო ჯორს პირში ლაგამი და სწრაფად მოახტა ზედ.

ამ დღის შემდეგ ის ამ ჯორს არ იშორებდა. ამის შემდეგ ადვილად მოათავა გელათის მონასტერიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}}}

დავითის ძლევამოსილებამ, მისმა გამარჯვებებმა შექმნეს აშკარა წანამძღვრები, შექმნილიყო ლეგენდა „მეფე-მღვდელთმთავარ იოანეზე“. ლეგენდა ჯვაროსნული რაინდების დროისაა და ფართოდ იყო გავრცელებული ევროპელ, აგრეთვე აღმოსავლეთის ხალხებში: ჩინელებში, მონღოლებში, თურქებში, სპარსელებში, ინდოელებში, არაბებში, სომხებში, რუსეთში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ოტო ფრაიზენგელის ქრონიკის მიხედვით 1145 წელზე რამდენიმე წლით წინ მეფე-ხუცესი იოანე, რომელიც სპარსეთსა და სომხეთს იქით ცხოვრობს, თავს დაესხა სპარსელთა და მიდიელთა მეფე-ძმებს და აიღო მათი სამფლობელოს დედაქალაქი ეკბატანი. ეს მეფეები თავიანთი ჯარებით, რომელიც სპარსელთა, მიდიელთა და ასურელთაგან შედგებოდა, გამოვიდნენ მის წინააღმდეგ. სამი დღის სისხლისმღვრელი ბრძოლის შემდეგ გაიმარჯვა იოანემ. ამის შემდეგ იგი გაემართა იერუსალიმის ტაძრის გამოხსნაში ჯვაროსანთა დასახმარებლად,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ტიგროსს მიადგა, გადასვლა გემების უქონლობის გამო ვერ მოხერხდა. იგი ჩრდილოეთით აუყვა მდინარეს იმ იმედით, რომ გაყინულ ადგილას გადავიდოდა, მაგრამ ასეთი არ აღმოჩნდა და მეფე-ხუცესი იძულებული გახდა უკან გაბრუნებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

დღეს ლიტერატურაში სადავო აღარ არის, რომ იოანე მეფე-ხუცესი დავით აღმაშენებელია. ამის ნათელი დასტური თვით ლეგენდაში დაცული ცნობებია, აქ კი მოცემულია ის გამოძახილი, რაც დავითის მოღვაწეობას და კერძოდ, დიდგორის ომში მის გამარჯვებას ჰქონდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ლათინურ ენაზე შედგენილ XIII საუკუნის ინგლისურ ქრონიკაში პირდაპირაა მინიშნებული: „''მთელს საქრისტიანოში გავრცელდა ხმა, რომ მეფე დავითი, იოანე პრესვიტერად სახელდებული, აურაცხელი ჯარით დაიძრა ინდოეთიდან და უკვე დაიპყრო მიდია და სპარსეთიო''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ცხადია შემთხვევითი არ იყო თითქმის მთელ მსოფლიოში გავრცელებული თქმულება დავით აღმაშენებელსა და მის მიერ წარმოებულ ბრძოლებზე, ეს იმდროინდელი საქართველოს და მისი მეფის დიდ ავტორიტეტსა და ფართო პოპულარობაზე მეტყველებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ჩვენამდე მოღწეულია [[არსენ იყალთოელი]]ს მიერ დავითისადმი მიძღვნილი ეპიტაფია (დავითის საფლავის ქვაზე ხუცურად წარწერილი უნახავს მ. საბანინს და დიდი გაჭირვებით ამოუკითხავს):

{{ციტირება|ვინ ნაჭარმაგევს მეფენი თორმეტნი პურად დამესხნეს,&lt;br /&gt;
თურქნი, სპარსნი და არაბნი საზღვარსა გარე გამესხნეს,&lt;br /&gt;
თევზნი ამერთა წყალთაგან იმერთა წყალთა შთამესხნეს,&lt;br /&gt;
აწე ამათსა მოქმედსა გულზედან ხელნი დამესხნეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=183}}}}

ქართველ პოეტებს არაერთი ლექსი აქვთ მიძღვნილი დავით აღმაშენებლისა და მისი ეპოქისადმი. განსაკუთრებით პოპულარულია [[გიორგი ლეონიძე|გიორგი ლეონიძის]], [[ანა კალანდაძე|ანა კალანდაძის]], [[მურმან ლებანიძე|მურმან ლებანიძის]], [[მუხრან მაჭავარიანი]]ს ლექსები.
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „ფეხი დამადგით,&lt;br /&gt;
გულზე დამადგით ფეხი ყოველმან,&lt;br /&gt;
წყალობა ჰყავით...&lt;br /&gt;
საქართველოის ყოვლის მპყრობელმან&lt;br /&gt;
ვისურვე, დავით...“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = ''[[ანა კალანდაძე]]''
}}
დიდმა ქართველმა მწერალმა [[კონსტანტინე გამსახურდია]]მ 1942 წელს გამოსცა ტეტრალოგია „[[დავით აღმაშენებელი (რომანი)|დავით აღმაშენებლის]]“ პირველი წიგნი. ოც წელზე მეტხანს მუშაობდა მწერალი ამ რომანზე — მეოთხე წიგნი 1962 წელს გამოვიდა. მთელი ნაწარმოები გამსჭვალულია ეროვნული სულისკვეთებითა და სამშობლოსადმი თავდადების იდეით.

ქართულ ისტორიოგრაფიაში ასობით გამოკვლევაა მიძღვნილი დავითის ეპოქისადმი. მეფეზე მონოგრაფიული გამოკვლევა ეკუთვნის აკადემიკოს [[როინ მეტრეველი|როინ მეტრეველს]]. პირველად ეს ნაშრომი 1965 წელს გამოქვეყნდა. ამ მონოგრაფიის გადამუშავებული ვარიანტი ავტორმა ხელახლა გამოსცა 1986 წელს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=45}}

==საინტერესო ცნობები==
[[ფაილი:KingDavidtheBuilderFlag.svg|thumb|border|200 px|დავით აღმაშენებლის დროშა. დროშაზე გამოსახულია ჯვარი და ცხენი რქოსანი.]]
* ჰერალდიკოსთა ერთი ნაწილის აზრით, დავით აღმაშენებლის [[დროშა]]ზე გამოსახული იყო წმინდა გიორგის ჯვარი და „ცხენი რქოსანი“&lt;ref&gt;{{cite book |ref=კლდიაშვილი02 |last= |year=2002 |author=დავით  კლდიაშვილი |last= |authorlink= |last=|first=|coauthors= |origdate= |origyear= |origmonth= |date= | date = , |chapter= |chapterurl= |editor=დავით გულორდავა, მიხეილ მაყაშვილი |url= |title=ქართული ჰერალდიკის ისტორია : საქართველოს სახელმწიფოებრიობის სიმბოლოები. |format= |others=მხატ. გია ბუღაძე |edition= |series= |language= |volume=წიგნი I: დროშა სვიანად მოხმარებული |publisher= |format=20 სმ |others= |location=თბილისი |pages=78-79 |doi= |id= |isbn=99928-0-519-6 |oclc= |accessdate= |accessyear=2010 |accessmonth= |quote= }}&lt;/ref&gt;.
*დავითის მემატიანე მოგვითხრობს, თუ როგორ იხსნა მეფე სიკვდილისაგან გულსაკიდმა ხატმა: დავითი ქართლში ერთ ციხეს იყო შემომდგარი. მეციხოვნეები დანებებას არ აპირებდნენ. მეფის ბრძანებით, ქართველთა ჯარმა ბანაკი დასცა და ბლოკადა დაიწყო. ერთ დღესაც დავითი კარვიდან პერანგისამარა გამოსულა. როგორც ჩანს, მეციხოვნებმა ეს შეამჩნიეს და ერთ-ერთმა მათგანმა, რომელიც ისრის უცდომელი მსროლელი იყო, მეფე მიზანში ამოიღო. ზუსტად ნასროლი ისარი დავითს მკერდში მოხვდა. ყველას ეგონა მეფე დაჭრესო, მაგრამ ის უვნებლად გადარჩა — დავითი მკერდზე დაკიდებულმა მთავარანგელოზის პატარა ხატმა იხსნა, რომელსაც ისარმა ვერაფერი დააკლო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

==გენეალოგია==
&lt;div style=&quot;clear: both; width: 100%; padding: 0; text-align: left; border: none;&quot; class=&quot;NavFrame&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;background:#cdc; text-align:center; border:1px solid #676;&quot; class=&quot;NavHead&quot;&gt;'''დავით IV აღმაშენებლის წინაპრები'''
&lt;/div&gt;
&lt;div class=&quot;NavContent&quot; &gt;
&lt;center&gt;{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 120%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1=  '''დავით IV აღმაშენებელი'''
|2=  ''[[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]''
|3=  ''[[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]]''
|4=  ''[[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV]]''
|5=  ''[[ბორენა (დედოფალი)|ბორენა]]''
|6= 
|7=  
|8=  ''[[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I]]''
|9=  ''[[მარიამ დედოფალი (საქართველო)|მარიამი]]''
|10=  
|11= 
|12=  
|13=  
|14=  
|15=  
|16=  ''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]''
|17=  ''[[მართა დედოფალი (საქართველო)|მართა]]''
|18=  ''[[სენექერიმ ჰოვანეს არწრუნი]]''
|19= 
|20= 
|21=  
|22=  
|23=  
|24=  
|25=  
|26=  
|27=  
|28=  
|29= 
|30=  
|31= }}&lt;/center&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

== ქრონოლოგია ==
{{დავით აღმაშენებლის ქრონოლოგია}}

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[დიდგორის ბრძოლა]]
* [[ერწუხის ბრძოლა]]
* [[ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში]]
* [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]]

==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|334-335|მეტრეველი რ.}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2011]] |title=წმინდა დავით აღმაშენებელი |publisher= |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-425-50-9|ref=CITEREFროინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი2011}}
* {{cite book |last=ღვინჯილია|first=ჯანსუღ |year=[[1989]] |title=სული აღმაშენებელი|publisher=თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=5-511-00293-3|ref=CITEREFსული აღმაშენებელი1989}}
* {{cite book |last=სამუშია|first=ჯაბა |year=[[2015]] |title=საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 6 – დავით აღმაშენებელი |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-21-755-5|ref=CITEREFჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი2015}}
* {{cite book |last=მარიამ ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი|first= |year=[[2007]] |title=საქართველოს მეფეები |publisher=ნეკერი |location=[[თბილისი]] |isbn=99928-58-36-2|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები2007}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2010]] |title= საქართველოს მეფეები და პატრიარქები|publisher=არტანუჯი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-421-21-1|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები და პატრიარქები2010}}
* {{cite book |last=ზოზრაშვილი|first=ტარიელ |year=[[2008]] |title=დიდი ქართველები|publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-53-86-5|ref=CITEREFდიდი ქართველები2008}}
* {{cite book |last=შუბითიძე|first=ვაჟა |year=[[2014]] |title=ყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი|publisher=„გავაზი” |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-9276-6-9|ref=CITEREFყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი2014}}
* {{cite book |last=ჯანაშია, სიმონ; ბერძენიშვილი, ნიკოლოზ|first= |year=[[1980]] |title= საქართველოს ისტორია|publisher=მეცნიერება |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია1980}}
* {{cite book |last=მ. ლორთქიფანიძე, ო. ჯაფარიძე, დ. მუსხელიშვილი, რ. მეტრეველი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია ოთხ ტომად, ტ. II — საქართველოს ისტორია IV საუკუნიდან XIII საუკუნემდე |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-19-585-3|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია, ტ. II2012}}
* {{cite book |last=დ. მუსხელიშვილი, მ. სამსონაძე, ა. დაუშვილი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია უძველესი დროიდან 2009 წლამდე|publisher=გამომცემლობა გუმბათი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-0-4195-2|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია2012}}
* {{cite journal |quotes= |last=სამუშია |first=ჯაბა |author= |authorlink= |coauthors= |date= | date = აპრილი, 2015, |title=რა მოხდა 1089 წელს |journal=ისტორიანი |volume=4 (52) |issue= |page= |pages=16-22 |publisher= |location=[[თბილისი]] |issn= |pmid= |pmc= |doi= |bibcode= |oclc= |id= |url= |language= |format= |accessdate= |laysummary= |laysource= |laydate= |quote=}}
* {{cite book |last=|first= |year=2012 |title=ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“ |publisher=ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-15-581-9|ref=CITEREFქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“2012}}
* {{cite book |last=მესხია|first=შოთა |year=[[1972]] |title=[http://orthodoxy.ge/pdf/sh.meskhia-dzlevai-sakvirveli.pdf ძლევაჲ საკვირველი]|publisher=„მეცნიერება“ |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFშოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი1972}}
* {{cite book |last=მაჩიტაძე|first=ზაქარია |year=[[2009]] |title=ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|publisher=„ბაკმი“ |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-27-50-0|ref=CITEREFქართველ წმიდათა ცხოვრებანი2009}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|David IV of Georgia}}
{{ვიკიწყარო|ავტორი:დავით_IV_აღმაშენებელი}}
* დავით IV აღმაშენებელი  –[http://agmashenebeli.narod.ru/history.htm ''ისტორია'']
* [http://www.amsi.ge/istoria/gr/daviT%20aRmaSenebeli.html ''გრიგოლ რობაქიძე'' – დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.amsi.ge/istoria/index.html ''მასალები საქართველოს ისტორიისათვის'']
* [http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm ''ფრესკების გალერეა გელათის აკადემიიდან''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304134325/http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm |date=2016-03-04 }}
* [http://burusi.wordpress.com/history/david-agmashenebeli/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://allgeo.org/index.php/ka/2018-12-12-16-13-02/iv დავით IV აღმაშენებელი - გალობანი სინანულისანი]
* [http://intermedia.ge/სტატია/64377-დავით-აღმაშენებელი/20/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://ucnauri.com/218646/დავით-აღმაშენებელი-2/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.orthodoxy.ge/tserilebi/ilia/agmashenebeli.htm ილია ჭავჭავაძე — დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html მეფე დავით აღმაშენებელი (1073–1125)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305054543/http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html |date=2016-03-05 }}
* [http://www.georoyal.ge/?MTID=3&amp;TID=51&amp;id=101 წმინდა მეფე დავით აღმაშენებელი (1089-1125)]
* [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000821/ საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი — დავით IV აღმაშენებელი (მეფე)]
* [http://kvirike.ge/v2/?p=103 დავით აღმაშენებელი მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა…] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127154016/http://kvirike.ge/v2/?p=103 |date=2016-01-27 }}
* [http://www.ambioni.ge/davit-armasenebeli-zvel-qartul-werilobit-zeglebsi დავით აღმაშენებელი ძველ ქართულ წერილობით ძეგლებში]
* [http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/82354-dasvith-aghsmasshesnebslis-mosnesta.html დავით აღმაშენებლის მონეტა]

== კომენტარები ==
&lt;references group=&quot;კ&quot;/&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}
{{დაიწყე ყუთი}}
{{s-hou|[[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა დინასტია]]||[[1073]]||[[8 თებერვალი]], [[1125]]}}
{{მემკვიდრეობის დაფა
| წინამორბედი = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
| ტიტული = &amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[საქართველოს მეფე]]&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
| წლები = [[1189]]–[[1125]]
| შემდეგი = [[დემეტრე I]]
}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{ერთიანი საქართველოს მეფეები}}
{{დავით აღმაშენებელი}}
{{პორტალი ბიოგრაფიები}}
&lt;!-- სხვა ენებზე --&gt;

{{ყოფილი რჩეული}}

[[კატეგორია:საქართველოს მეფეები]]
[[კატეგორია:ქართველი წმინდანები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1073]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1125]]
[[კატეგორია:საქართველოს სამეფოს ბაგრატიონები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეფე-პოეტები]]
[[კატეგორია:ქართველი მხედართმთავრები]]
[[კატეგორია:დავით IV აღმაშენებელი]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 6 თებერვალი]]</text>
      <sha1>6jzey0fq09jwkm9zfmyutz0sfshwha0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407055</id>
      <parentid>4406883</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:09:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364169" xml:space="preserve">{{მმ*|დავით აღმაშენებელი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მმართველი 
|ქვეყანა               = [[საქართველო]]ს
|თანამდებობა           = [[საქართველოს მმართველთა სია#ერთიანი საქართველოს მეფეები|მეფე]]
|სახელი                  = დავით IV აღმაშენებელი
|ორიგინალური სახელი       = 
|რიგი              = 
|რიგი-მეუღლეების          = 
|სურათი              =Davit_Agmashenebeli.jpg
|წარწერა              = დავით აღმაშენებელი [[ლოროსი|ბიზანტიურ სამოსელში]], ხელში საკუთარი ანდერძითა და ტაძრის მაკეტით, [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტრის]] ფრესკა. 
|მმართველობის დასაწყისი    = [[1089]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|მმართველობის დასასრული = [[1125]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|კორონაცია  =
|წინამორბედი       = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|მემკვიდრე             = [[დემეტრე I]]
|სხვა წოდებები       = „მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა და კახთა, სომეხთა, შარვანშა და შაჰანშა“{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}
|ვიცე-პრეზიდენტი       = 
|პარტია              = 
|დაბადების თარიღი        = [[1073]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}}
|დაბადების ადგილი       = [[ქუთაისი]]
|გარდაცვალების თარიღი          = [[6 თებერვალი]] (''ძვ. სტ. [[24 იანვარი]]''), [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}
|გარდაცვალების ადგილი         = 
|ქორწინება              = 1. უცნობი სომეხი ქალი&lt;br /&gt;2. [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] 
|შვილები                 = [[დემეტრე I]]&lt;br /&gt;[[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]]&lt;br /&gt;კატაი&lt;br /&gt;[[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]&lt;br /&gt;თამარ მრწემი
|დინასტია             = [[ბაგრატიონები]]
|მამა                 = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|დედა             = [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]] 
|ხელმოწერა = David IV signature.svg
}}
'''დავით IV აღმაშენებელი''' (დ. [[1073]],{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}} [[ქუთაისი]] — გ. [[6 თებერვალი]], &lt;small&gt;[ძვ. სტ. 24 იანვარი]&lt;/small&gt;, [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}) — [[საქართველო|საქართველოს]] მეფე [[1089]]-[[1125]] წლებში, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] ძე, დიდი სახელმწიფო მოღვაწე და ძლევამოსილი მხედართმთავარი, რომელსაც განსაკუთრებული ადგილი უკავია [[საქართველოს ისტორია]]ში.

დავით IV ტახტზე 1089 წელს 16 წლის ასაკში ავიდა. მამამისი, გიორგი II, შექმნილი პოლიტიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, იძულებული გახდა შვილის სასარგებლოდ ტახტზე უარი ეთქვა. დავითს ძალიან მძიმე მემკვიდრეობა ერგო: ქვეყანა დარბეული იყო მტრის შემოსევებისაგან, [[თურქ-სელჩუკები|თურქ-სელჩუკთა]] მომთაბარე ტომები სახლდებოდნენ დაპყრობილ ტერიტორიებზე და ქართველ ხალხს ფიზიკური განადგურების საფრთხეს უქმნიდნენ, დიდგვაროვანი ფეოდალები მეფეს ხშირად არ ემორჩილებოდნენ, საქართველოს მეფის ხელისუფლება [[ლიხის ქედი]]ს აღმოსავლეთით არ ვრცელდებოდა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122-123}}

დავით აღმაშენებელმა ოცდათექვსმეტწლიანი მმართველობის განმავლობაში ჩაატარა სიღრმისეული რეფორმები, რომლებმაც საბოლოოდ დაასრულეს ფეოდალური საქართველოს გაერთიანების პროცესი, მან ქვეყნიდან სელჩუკი დამპყრობლები განდევნა, საქართველო რეგიონის უძლიერეს სახელმწიფოდ აქცია და მემკვიდრეებისათვის გადააბარა ქვეყანა, რომელიც გადაჭიმული იყო „''ნიკოფსითგან დარუბანდისა საზღურადმდე და ოვსეთიდგან სოერად და არეგაწადმდე''“. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო დავით აღმაშენებლის ეკონომიკური და საეკლესიო რეფორმები, რომლებიც საქართველოს გაძლიერების მთავარი საყრდენი გახდა. მის სახელს უკავშირდება [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]], რომელმაც აღმოფხვრა ის დარღვევები, რასაც ქართულ ეკლესიაში ჰქონდა ადგილი. 

დავით IV-ის საგარეო პოლიტიკა უაღრესად აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა. დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა (ოსები, ყივჩაყები, დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან. დავითის მეფობის დროს საქართველომ ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა: პირადად დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. [[დიდგორის ბრძოლა|დიდგორის ბრძოლის]] დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს აქტიურ კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან და იმაზე, რომ საქართველო ევროპული სივრცის ნაწილი იყო.

პიროვნული ღირსებებისა და ქვეყნისა და ერის წინაშე უდიდესი დამსახურებისათვის, [[საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესია|ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ]] დავით აღმაშენებელი წმინდანად შერაცხა და მისი ხსენების დღედ [[26 იანვარი]] (ახ. სტ. 8 თებ.) დააწესა.{{sfn-2|ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|2009|გვ=43}}

== რიგითობა და ზედწოდება ==
ზოგიერთ ავტორთან ([[თედო ჟორდანია]], [[ივანე ჯავახიშვილი]], ე. პახომოვი და სხვ.) აღმაშენებელი დავით II-დაა მოხსენიებული. ეს რამდენადმე პირობითია. საერთოდ, ერთიანი საქართველოს მეფე დავითებს შორის, აღმაშენებელი დავით I-ია. როცა ზოგი ისტორიკოსი მას დავით II-დ მოიხსენიებს, ამ შემთხვევაში ათვლა დავით კურაპალატიდან იწყება ე. ი. [[დავით III|დავით კურაპალატი]] (978-1001 წწ.) დავით I-ა და შესაბამისად, დავით აღმაშენებელი — დავით II.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}}

ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით აღმაშენებლის რიგით ნომრად დავით IV-ა მიჩნეული და დამკვიდრებული, ეს, როგორც ზემოთაც აღინიშნა, პირობითობაზეა დამყარებული, კერძოდ, დავითის სახელის მატარებელ მეფეთა ნუმერაცია იწყება ტაო-კლარჯეთის ანუ ქართველთა სამეფოს მეფეებიდან, რომლებიც ქართველთა მეფის ტიტულს ატარებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}} სხვათა შორის, ამგვარ პრინციპზეა დამყარებული ბაგრატების ათვლა-ნუმერაციაც.

დავით IV ისტორიაში „აღმაშენებლის“ სახელითაა ცნობილი. ეს ზედსახელი მას გარდაცვალებიდან რამდენიმე საუკუნის შემდეგ უწოდეს. ყოველ შემთხვევაში, [[XV საუკუნე]]მდე ცნობა, სადაც დავით IV ამ სახელითაა მოხსენიებული, ჩვენამდე მოღწეული არ არის. პირველად „აღმაშენებელი“ გვხვდება 1452 წლის ე. წ. ავშანდაძეების სასისხლო სიგელში, სადაც ნათქვამია, რომ „როდეს აღმაშენებელი გელათს აშენებდა“, გადმოვარდნილა, დამტვრეულა და ავშანდაძეებს უმკურნალიათ მისთვისო.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=5}} ნარატიულ ისტორიულ ლიტერატურაში დავითი „აღმაშენებლის“ ზედწოდებით მოხსენიებულია XVII საუკუნის ქართველი ისტორიკოსის [[ფარსადან გორგიჯანიძე|ფარსადან გორგიჯანიძის]] „საქართველოს ისტორიაში“.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}

ოფიციალურ ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით IV „აღმაშენებლად“ უფრო გვიან, „[[ახალი ქართლის ცხოვრება]]სა“ და [[ვახუშტი ბატონიშვილი]]ს თხზულებაში („[[აღწერა სამეფოსა საქართველოსა]]“) იწოდება.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

[[ვახუშტი ბატონიშვილი]] დავითისათვის ამ ზედსახელის დარქმევას ასე ხსნის: {{ციტატა|ხოლო მეფესა დავითს ამისთვის ეწოდა აღმაშენებელი, რამეთუ ოდეს იქმნა მეფედ, იყო ქუეყანა ესე სრულიად ოხერ; ამან განავსნა და აღაშენნა, რომელ არღარა ეტეოდა ამით, რამეთუ იყო მოშიში და მოყუარე ღვთისა, გლახაკთა, ქურივთა და ობოლთა მოწყალე, სნეულთა თვითმსახური, ეკლესიათა ქსენონთა მაშენებელი...{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=8}}}}

==უფლისწულობა==
დავითი, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-სა]] და [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე დედოფლის]]  ერთადერთი ვაჟი, დაიბადა [[1073]] წელს სატახტო ქალაქ [[ქუთაისი|ქუთაისში]]. მისი უფლისწულობა ხანმოკლე აღმოჩნდა, რადგან ქვეყანაში შექმნილი პოლიტიკური ვითარების გამო, მამამისი იძულებული შეიქმნა ტახტიდან გადამდგარიყო და თავისი 16 წლის ვაჟი გაემეფებინა. ეს ფაქტი დავითის კარგ განათლებასა და სახელმწიფო საქმეებში გაცნობიერებაზე უნდა მეტყველებდეს.
[[ფაილი:Caucasus 1090 AC ka alt.svg|მინი|350პქ|კავკასია დავით IV-ის გამეფებისას.]]
დავით IV აღმაშენებლის ტახტზე ასვლა აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს ქართველ ისტორიკოსებში: ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ დავითი სახელმწიფო გადატრიალების გზით მოვიდა ხელისუფლებაში, ხოლო მეორე ნაწილი თვლის, რომ არავითარი გადატრიალება 1089 წელს არ მომხდარა და გიორგი II-მ ვაჟი გვერდით ამოიყენა, როგორც თანამეფე. ამ კამათს საფუძვლად დაედო ორი სხვადასხვა წყაროს, „[[გალობანი სინანულისანი]]“-სა და [[შიომღვიმე|შიომღვიმის]] მონასტრისადმი დავითის ანდერძის თავისებური ინტერპრეტაცია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

დავით აღმაშენებლის მემატიანე ამ მოვლენას ძლიერ ხატოვნად აღწერს: {{ციტატა|...ბნელსა უკუნსა შინა იწყო აღმოცისკრებად მზემან ყოველთა მეფობათამან, დიდმან სახელითა და უდიდესმან საქმითა, სახელმოდგამმან დავით ღმრთისა მამისამან, და თჳთ სამეოცდამეათორმეტემან შვილმან ამის დავითისამან, დავით.}}

== მეფობა ==
=== საქართველოს მდგომარეობა დავით აღმაშენებლის გამეფებისას ===
თურქ-სელჩუკების შემოსევამ არსებითად შეცვალა პოლიტიკური ვითარება კავკასიასა და მახლობელ აღმოსავლეთში. დამარცხებულმა ბიზანტიამ პოლიტიკური სარბიელი სელჩუკებს დაუთმო და ისინიც მტკიცედ დამკვიდრდნენ სამხრეთ კავკასიაში.

მომთაბარე სელჩუკები სრულიად განსხვავდებოდნენ არაბებისა და ბიზანტიელებისაგან, ისინი დაპყრობილ ტერიტორიაზე სახლდებოდნენ და მეურნეობისათვის საჭირო მიწებს იკავებდნენ. სელჩუკების მეჯოგეურ-მომთაბარული მეურნეობა შეუთავსებელი იყო ქართული ფეოდალური მეურნეობისათვის. პრიმიტიული მეურნეობა მკვიდრდებოდა მტკვრის, ალაზნის, ივრისა და არეზის სანაპირო ჭალებზე. მაღალგანვითარებული კულტურები, ბაღ-ვენახები, პურეული და სხვა კულტურები ადგილს უთმობდა საძოვრებს. თურქობა საქართველოს ფეოდალურ მეურნეობას მიწას აცლიდა და მას გადაშენების საფრთხეს უქმნიდა და აფერხებდა საქართველოს და საერთოდ, კავკასიის გაერთიანება-ცენტრალიზაციას.

საქართველო იმდენად დაკნინებული იყო, რომ მისი მეფის უფლებები მხოლოდ დასავლეთ საქართველოზე ვრცელდებოდა, „''საზღვარი სამეფოსა მთა მცირე ლიხთა, და სადგომი სამეფო წაღულისთავი''“. როცა მეფეს ქართლის ჭალაში ან ნაჭარმაგევს ნადირობა სურდა, წინასწარ აგზავნიდა კაცებს ადგილების დასათვალიერებლად და შემდეგ გადმოდიოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}} დავით IV–ს მემკვიდრეობად ერგო თურქ-სელჩუკებისაგან დარბეული ქვეყანა, დაცარიელებული ქალაქები და სოფლები, მთებში გახიზნული დამშეული მოსახლეობა.

=== ღონისძიებები ხელისუფლების გაძლიერებისა და ცენტრალიზაციისთვის ===
დავითმა შემოიკრიბა თავისი ერთგული ქვეშევრდომები, რათა მათი მხარდაჭერით წარმატებით წარემართა ქვეყნის საქმეები. საქართველოს სამეფო კარი თავს უყრიდა ერთგულ მხედართა რაზმებს. სწორედ ერთგული მოლაშქრეებით ესხმოდა თავს სელჩუკებს, ამარცხებდა მათ და ამით მტრის შიშით მთაში გახიზნულ ქართველ მიწის მუშას ბარად ჩამოსვლის საფუძველს უქმნიდა. დავითმა სელჩუკები ქართლიდან თანდათან აჰყარა. ეს წვრილი გამარჯვებები ქართველ ხალხში მტრის გარდუვალი დამარცხების აუცილებლობასა და საკუთარი ძალის რწმენას აღვივებდა. ქვეყანა თანდათან დაუბრუნდა სოფლის მეურნეობის ინტენსიურ წარმოებას, ქალაქები კი აღორძინების გზას დაადგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}

სელჩუკთა ძლიერება თანდათან შესუსტდა სულთან [[მელიქ-შაჰი|მალიქ-შაჰის]] სიკვდილის შემდეგ (1092 წლიდან). ეს, თავის მხრივ, საქართველოს პოლიტიკური ძლიერების წისქვილზე ასხამდა წყალს. გარეშე მტრის დასუსტებასთან ერთად აღარც შინაური ურჩი ფეოდალები წარმოადგენდნენ დიდ საფრთხეს.

==== ბრძოლა კლდეკარის საერისთავოს წინააღმდეგ ====
დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის ბოლოს მკაცრი ბრძოლა გამოუცხადა დიდგვაროვან ფეოდალებს. დავითის ისტორიკოსი [[მელიქ-შაჰი]]ს სიკვდილსა და [[ლიპარიტ V|ლიპარიტის]] განდგომას ერთმანეთთან აკავშირებს. მალიქ-შაჰი 1092 წელს გარდაიცვალა, ლიპარიტი კი 1093 წელს განდგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

ბაღვაშები მსხვილი ფეოდალები იყვნენ IX-XIII საუკუნეების საქართველოში, მათი სამფლობელო იყო არგვეთი (ზემო იმერეთში). IX საუკუნის 70-80-იან წლებში ამ გვარის წარმომადგენელი [[ლიპარიტ I]] ბაღვაში ეყმო [[დავით I კურაპალატი|დავით I ქართველთა კურაპალატს]], მიიღო მისგან მიწა-წყალი თრიალეთში და შექმნა ძლიერი კლდეკარის საერისთავო. საერისთავოს აღმოსავლეთით (ალგეთისა და სკორეთის ხეობებში) ესაზღვრებოდა [[თბილისის საამირო]], სამხრეთ-აღმოსავლეთითა და სამხრეთით — სამშვილდისა და ზორაკერტის რეგიონები, სამხრეთ-დასავლეთით — [[ჯავახეთი]], დასავლეთით — [[სამცხე]], ხოლო ჩრდილოეთით — ქართლის საერისთავო, რომელსაც კლდეკარის საერისთავოსაგან თრიალეთის ქედი ჰყოფდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=363}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს, რომ ლიპარიტი, რომელსაც ეპყრა თრიალეთი, კლდეკარი და მისი მიმდგომი ქვეყანა, ერთხანს ერთგულებდა დავითს. როგორც ჩანს, იმდენად დიდი იყო მომხდური მტრის განდევნის სურვილი, რომ დიდგვაროვანი ფეოდალები ახალგაზრდა მეფეს ამოუდგნენ მხარში. ლიპარიტთან ერთად ჩვენ ვხედავთ ნიანია კახაბერისძესა და აზნაურებს, რომლებიც თანდათან შემოიკრიბნენ საქართველოს სამეფო კარის გარშემო, მაგრამ როგორც ჩანს ეს მშვიდობიანობა და შეთანხმებული საქმიანობა დიდხანს არ გაგრძელებულა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=364}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}

ლიპარიტის განდგომა ბაღვაშებისა და საქართველოს მეფეთა შორის საუკუნოვანი ბრძოლის გაგრძელებას მოასწავებდა. წინა პერიოდში ეს ბრძოლა გარდამავალი უპირატესობით მიმდინარეობდა. ზოგჯერ საქართველოს მეფეები იძულებულნი იყვნენ დათმობაზე წასულიყვნენ და გარკვეულ კონკრეტულ ვითარებაში კლდეკარის ერისთავების უპირატესობა ნებით თუ უნებლიეთ ეღიარებინათ, მაგრამ დავითი ყველა წინამორბედისაგან არსებითად განსხვავებული მეფე და პიროვნება იყო. იგი შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსი და დასახული მიზნის თანამიმდევრული, ენერგიული გამტარებელი იყო. იგი ვერ დაუშვებდა გაორგულებული ვასალის თავკერძობას.
პროგრესის გზაზე დამდგარი სამეფო ხელისუფლების ცენტრალიზაციის მოწინააღმდეგე ქვეყნის გაერთიანება-გაძლიერების მოწინააღმდეგეც იყო, ასეთად მიიჩნია დავითმა ლიპარიტი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} მეფემ თავგასული ქვეშევრდომის „''ინება გაწურთა''“ და შეიპყრო იგი. ლიპარიტმა მოინანია ცოდვა და მეფემაც ამ მონანიების შემდეგ „''მომტკიცებული მრავალთა და მტკიცეთა ფიცთა მიერ''“ გაათავისუფლა და ყველა მისი უფლება შეუცვლელად ცნო. ლიპარიტის განთავისუფლება 1093 წელსვე უნდა მომხდარიყო. როგორც ჩანს, ლიპარიტმა თავისი ფიცი და პირობა არ შეასრულა და მეფეს კვლავ გაუორგულდა. დავითი დარწმუნდა, რომ ლიპარიტის მორჯულება ისევე არ შეიძლებოდა „''რამეთუ კუდი ძაღლისა არა განემართების, არცა კირჩხიბი მართლად ვალს''“ და კვლავ შეიპყრო 1094 წელს. 2 წლის განმავლობაში პატიმრობაში ჰყავდა, შემდეგ კი საბერძნეთში გააძევა სადაც გარდაიცვალა კიდეც.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=15}}
[[ფაილი:Kldekari fortress 1.JPG|მინიატიურა|მარჯვნივ|კლდეკარის ციხესიმაგრის ნანგრევები]]
კლდეკარის საერისთავომ კიდევ რამდენიმე წელი იარსება. მას სათავეში ლიპარიტის ძე [[რატი IV|რატი]] ედგა. ვერც რატი ლიპარიტის ძემ გამოიჩინა თავი სიკეთითა და საქართველოს მეფისადმი ერთგულებით. ისიც, მისი წინაპრების მსგავსად, სამეფო ხელისუფლებისა და ერთიანი ქვეყნის წინააღმდეგ იბრძოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} ბუნებრივია, როცა დავითმა კვლავ ორგულობა იხილა ბაღვაშთა გვარიდან მომდინარე მას ისღა დარჩენოდა უკიდურესი ზომისათვის მიემართა. ეს უკიდურესი ზომა საერისთავოს გაუქმება იყო. მართლაც, დავითმა გააუქმა კლდეკარის საერისთავო და მისი მიწა-წყალი თავის სამეფოს შემოუერთა. კლდეკარის საერისთავოს გაუქმება ემთხვევა საქართველოს მეფის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება]]ს (1103 წ.).

დავითს ერისთავებთან ბრძოლა ბაღვაშთა დამარცხებითა და კლდეკარის საერისთაოს გაუქმებით არ დაუმთავრებია. საქართველოს მეფე ყოველმხრივ ცდილობდა საქვეყნოდ გამრიგე ხელისუფალი ერისთავები დაექვემდებარებინა ფეოდალური მონარქიის მიერ შექმნილი სამეფო კარის ცენტრალური სამოხელეო აპარატისათვის. იგი საქვეყნოდ გამრიგე მოხელეებს დარბაზით გამოსულ მოხელეებად აქცევდა და უპირატესობასაც ამ უკანასკნელებს ანიჭებდა. დავითის დროს გაძლიერებულმა ვაზირის სამეფისკარო-სამოხელეო ინსტიტუტმა გასაქრობად შეუტია ერისთავობის ძველ ინსტიტუტს. დავითი ერისთავობას ცენტრალიზებული, ფეოდალური სახელმწიფოსათვის შეუფერებლად თვლიდა და ყოველმხრივ ავიწროებდა და ცდილობდა მის გაუქმებას.

==== თურქებისათვის ხარკის შეწყვეტა ====
იმ ქმედითმა ღონისძიებებმა, რომლებიც დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის მიწურულს გაატარა, ქვეყანა აღმავლობის გზით წაიყვანა. საქართველოს მეფე უკვე აღარ ეპუებოდა თურქ-სელჩუკებს. საქართველოს სამეფო კარმა [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნების]] მიერ [[ანტიოქიის ალყა|ანტიოქიისა]] და [[იერუსალიმის ალყა (1099)|იერუსალიმის]] აღებით ლახვარჩაცემული თურქ-სელჩუკების მდგომარეობის აწონ-დაწონვისა და პოლიტიკური შეფასების შემდეგ (ბუნებრივია, შესაბამისად, საკუთარი ძლიერების გათვალისწინებითაც) შესაძლებლად ჩათვალა ხარკის გადახდის შეწყვეტა 1099 წელს. საფიქრებელია, რომ 1097-98 წლები საქართველოს მოშენება-მომძლავრების პროცესის დასრულების წლები იყო და უკვე მოძლიერებულ ქვეყანას შეეძლო უარი ეთქვა მტრისთვის ხარკის გადახდაზე, რადგან მას უკვე ძალაც გააჩნდა და შესაძლებლობაც იმისა, რომ თვითონ გადასულიყო შეტევაზე. ამ აქტით საქართველომ საბოლოოდ აღიდგინა დაკარგული დამოუკიდებლობა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}

==== აბულეთისძეების გამოსვლა ====
ამ პერიოდის მნიშვნელოვანი მოვლენაა დიდგვაროვანი ფეოდალების, [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგან]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოს]] აბულეთისძეების ბრძოლა საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ.

ნიშანდობლივია, რომ ძაგანის (აბულეთისძეთა) საგვარეულო ტრადიციულად მტრობას უწევდა საქართველოს სამეფო კარს და ისტორიის მთელ მანძილზე მეფისადმი ერთგულებით არ გამოირჩეოდა.

[[ანდერძი მეფე დავით IV აღმაშენებლისა შიომღვიმის მონასტრისადმი|დავით აღმაშენებელი შიომღვიმისადმი ბოძებულ ანდერძში]] ერთგვარი სინანულით აღნიშნავს, რომ მიუხედავად გარკვეული შეღავათებისა, რაც საქართველოს მეფეების მხრიდან ძაგანის წინაპრების მიმართ იყო განხორციელებული, არავის (ძაგანის გვარის წარმომადგენლებს) ერთგულებით არ დაუფასებია. ამდენად, საქმე გვაქვს მეტად სერიოზულ, პრინციპულ ბრძოლასთან, რომელშიც ერთ მხარეს საქართველოს მეფე დგას, ხოლო მეორე მხარეს — დიდგვაროვანი ფეოდალი ძაგანი.

აბულეთისძეთა საგვარეულოს წარმომადგენელთა ერთ-ერთ გამოსვლას საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ ადგილი უნდა ჰქონოდა 1085-1089 წლებს შორის. როგორც ჩანს, ეს გამოსვლა მარცხით დამთავრდა. მოღალატეები დაუსჯიათ, მაგრამ უკიდურესი ზომები არ გაუტარებიათ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის ანდერძი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|აბულეთისძეთა გამოსვლის ისტორიულ წყაროს დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემული ანდერძი წარმოადგენს.]]
რაც შეეხება დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმისადმი მიცემულ ანდერძში მოხსენიებულ [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანისა]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოსის]] მეფის საწინააღმდეგო მოქმედების ფაქტს, მას ადგილი უნდა ჰქონოდა დავითის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება|ზედაზნის აღების]] (1103 წ.) შემდეგ. ამჯერად ძაგანმა დაინახა თავისი უიმედო მდგომარეობა, საქართველოსა და მისი მეფის აღმავლობა და უკანასკნელად სცადა გაბრძოლება.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}} ძაგანმა „''მძლავრობით''“ ხელთ იგდო მცხეთის, წილკნისა და შიომღვიმის საეკლესიო მამულები. შიომღვიმე სიმაგრედ გადააქცია და თავის შეფარებაც იქ სცადა. რაც შეეხება მოდისტოსს, ძაგანმა იგი წილკნის ეპარქიის ეპისკოპოსის რანგში აიყვანა და მისი მეოხებითაც არაერთი მიწა მიიტაცა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

დავით აღმაშენებელმა ძაგანის, ისევე, როგორც ბევრი სხვა მოწინააღმდეგე ფეოდალის აღვირახსნილი მოქმედება სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ ალაგმა. საქართველოს მეფისაგან დევნილი ძაგანი იძულებული გახდა შიომღვიმის მონასტრისათვის შეეფარებინა თავი, თუმცა აქ უკვე აღარ გაუმართლა. საეკლესიო მსახურებმა, როგორც ჩანს, აწონ-დაწონეს საქართველოს სამეფო ხელისუფლების ძლიერება (გამორიცხული არაა მათი პატიოსნება და მეფის სამსახურში ერთგულებაც) და ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე, შეპყრობილი ძაგანი მეფეს გადასცეს. თავად დავითი ამ ფაქტს საეკლესიო მსახურების მხრიდან მის მიმართ ერთგულების გამოხატულებად აფასებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

ამგვარად, დავითმა [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანი]] და მისი მომხრეები შეიპყრო. მეფემ ძაგანი სიკვდილით არ დასაჯა, მაგრამ ყველა პატივი და ღირსება აჰყარა. მისი მიწების ნაწილი მასვე დაუტოვა სიკვდილამდე, მისი გარდაცვალების შემდეგ კი ძაგანის შთამომავლობა კარგავს ყოველგავრ უფლებას ამ ქონებაზე.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

ამავე პერიოდში ჩანს დავით აღმაშენებლის ბრძანებით შიომღვიმის მონასტრის მშენებლობის დაწყება, რაც იმ ერთგულების ერთგვარი საზღაური იყო, რაც ბერებმა ძაგანის შეპყრობითა და მისი მეფისათვის გადაცემით გამოიჩინეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}} 1124 წელს მონასტრის მშენებლობა დამთავრებული ჩანს.

==== კახეთ-ჰერეთის შემოერთება ====
ფეოდალური საქართველოს პოლიტიკური გაერთიანების ისტორიაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს კახეთ-ჰერეთის საკითხს. [[კახეთის სამთავრო]] [[ქართლის საერისმთავრო]]ს ჯერ კიდევ VIII საუკუნის 80-იან წლებში გამოეყო. კახეთის სამთავრო IX საუკუნისათვის მსხვილი ფეოდალური ერთეული ჩანს, რომლის დასავლეთი საზღვარი ქსანზე გადიოდა, აღმოსავლეთით — ყვარელ-გურჯაანის ხაზზე, ალაზნის ველსა და ივრის ზეგანზე, ჩრდილოეთით კავკასიონის ქედი ესაზღვრებოდა, ზოგან საზღვარი მის გადაღმაც გადიოდა.

[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III-მ]] ორწლიანი ბრძოლის შემდეგ მთლიანად დაიპყრო კახეთ-ჰერეთი და 1011 წელს დაატყვევა [[კვირიკე III]]. სწორედ ამ კვირიკემ, ტყვეობიდან გათავისუფლებულმა, ისარგებლა [[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I-ის]] დროს საქართველოს პოლიტიკური ურთიერთობის გართულებით [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], დაიპყრო ჰერეთი და კახეთი და მეფედ იწოდა. ამიერიდან მთელი XI საუკუნის განმავლობაში კახეთის სამეფო ერთიანი საქართველოდან ცალკე სახელმწიფოდ გამოეყო.

დავითის მოღვაწეობის პერიოდში კახეთის მეფეები იყვნენ [[კვირიკე IV]] და [[აღსართან II]]. [[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]] დიდი პატივისცემით მოიხსენიებს კვირიკე IV კახთა მეფეს „''კაცი მეფობისავე თანა მეფე-ქმნილი ვნებათა ზედა და ჭეშმარიტი ქრისტიანე''“. ცხადია, ამგვარი დამოკიდებულების საფუძველი ჰქონდა დავითის ისტორიკოსს. სწორედ კვირიკე IV-ს წაართვა დავითმა 1103 წელს უაღრესად დიდი მნიშვნელობის სტრატეგიული პუნქტი ზედაზნის ციხე-სიმაგრე („''მოსცა ჟამი ღმერთმა მეფესა დავითს და წარუღო კვირიკეს ციხე ზედაზენი''“).

წყაროებში („[[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]]“, დავით აღმაშენებლის ანდერძი შიომღვიმისადმი) გადმოცემული მოვლენათა განვითარება ადასტურებს, რომ 1103 წლისათვის მომძლავრებულ საქართველოს კახეთის სამეფოს საკითხი გადაწყვეტილად მიაჩნდა. როგორც ჩანს, ამ ბედს შეგუებული იყო კვირიკე IV-ც. ამაზე ნათლად მეტყველებს ის ფაქტი, რომ ზედაზენი წინააღმდეგობის გარეშე დათმეს. ამ აქტით პრაქტიკულადაც წყდებოდა კახეთის საკითხი.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ამას ისიც დაერთო, რომ მალე გარდაიცვალა კახეთის მეფე კვირიკე „''და შემდგომად წელიწადისა ერთისა მიიცვალა მეფე კჳრიკე''“ ე. ი. იგი გარდაიცვალა 1103 წლიდან 1 წლის გადსვლის შემდეგ 1104 წელს. კვირიკე IV-ის ტახტი მისმა ძმისწულმა აღსართან II-მ დაიკავა. თავისი წინამორბედისაგან სრულიად განსხვავებით, მას მეფობისათვის არავითარი მონაცემი არ ჰქონდა. მემატიანის სიტყვებით, იგი ქარაფშუტა, ცუნდრუკი და უმეცრად უსამართლო ყოფილა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ასეთი მმართველის ხელქვეშ მყოფი კახეთის შემოერთება, ცხადია, საქართველოს მეფისათვის აღარავითარ სიძნელეს არ წარმოადგენდა, მითუმეტეს, რომ დავითს ამ მიმართულებით გატარებული ჰქონდა მნიშვნელოვანი ღონისძიებები. ჰერეთ-კახეთში საქართველოს მეფე დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა და ბევრი დიდებული მის პოლიტიკას მხარს უჭერდა, მითუმეტეს ეს პოლიტიკა მთელი საქართველოს გაერთიანებას ისახავდა მიზნად. 1104 წელს დიდმა აზნაურებმა [[არიშიანი|არიშიანმა]], [[ბარამი|ბარამმა]] და მათმა ბიძამ (დედის ძმა) [[ქავთარ ბარამის ძე]]მ შეიპყრეს და საქართველოს მეფეს გადასცეს კახთა მეფე აღსართანი. დავითმა ჰერეთი და კახეთი დაიკავა („''და აღიხუნა მეფემან ჰერეთი და კახეთი''“).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=23}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=124}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

===== ერწუხის ბრძოლა და კახეთ-ჰერეთის საბოლოო შემომტკიცება =====
{{მთავარი|ერწუხის ბრძოლა}}
სეპარატიზმის მოსურნენი და მეფის მოწინააღმდეგენი აშკარად თუ ფარულად იბრძოდნენ. როგორც კი ნახეს, რომ კახეთი და ჰერეთი საქართველოს მეფის ხელდებული და ერთიანი ქვეყნის შემადგენელი ნაწილი გახდა, ისინი მრავალი კახელითურთ გაეცალენ მის საზღვრებს და დახმარება სთხოვეს განძის ათაბაგს, რომელიც თურქეთის სულთნის მოხელე იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}} განძის ათაბაგმა შეკრიბა დიდი ლაშქარი. მასთან იყო მრავალი კახელი და „''ქუეყნისა ერი''“ „''მტერთავე თანა გარემოდგომილი ჩვენდა''“. ეს დიდი ძალა დაუპირისპირდა საქართველოს მეფეს. დავით აღმაშენებელმა მცირე ლაშქარი შეკრიბა და მტერს ერწუხთან გაუმართა ბრძოლა. ქართული ლაშქარი კარგად იყო გაწვრთნილი, საქართველოს მეფეს სამხედრო არსენალში ჰქონდა სტრატეგიული და ტაქტიკური სიახლენი. თავგანწირულ ქართველ მოლაშქრეებს გონიერი ხელმძღვანელი ჰყავდათ დავითის სახით, რომელიც პირადი მაგალითით აღაფრთოვანებდა და გამარჯვების რწმენას უნერგავდა თანამებრძოლთ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}

ერწუხის ბრძოლის მსვლელობის სრულად წარმოდგენა წყაროების სიმცირის გამო მეტად ძნელია. ნათელია, რომ მტერი გარემოადგა თუ არა ქვეყანას, დავითმა „''ქმნა წყობანი დიდნი''“ ე. ი. მტკიცედ განაწყო თავისი ჯარი და ისე მედგრად შეუტია მტერს (აქ ბუნებრივია იგი ყველა წინასწარ მოფიქრებულ სამხედრო სიახლეებს გამოიყენებდა), რომ მემატიანე განცვიფრებულია მისი სწრაფი წარმატებებით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=35}}

ერწუხის ბრძოლაში დავითმა ძლევამოსილად გაიმარჯვა. ბრძოლის შედეგი მეტად მძიმე იყო მოწინააღმდეგისათვის, მან სრული განადგურება იგემა. სელჩუკები გაიქცნენ, კახელებს გასაქცევი არსად ჰქონდათ და იძულებული იყვნენ დანებებულიყვნენ. კახეთის დიდებულები მორჩილების გუნებაზე დადგნენ. დავითი ლმობიერების გზას დაადგა. როგორც ჩანს, კახელი ფეოდალები მკაცრად არ დასაჯა, პირიქით, „''მზეებრ მოჰფინა წყალობა ყოველთა ზედა მკჳდართა ქუეყანისათა''“. მეფემ ფეოდალებს ციხე-სიმაგრეები ჩამოართვა და შიგ სამეფო რაზმები ჩააყენა. ნიშანდობლივია, რომ ციხეთა აღებისას დავითისათვის წინააღმდეგობა არ გაუწევიათ, ეს ალბათ უაზრობაც იქნებოდა. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ „''თჳთმპყრობელობით დაიპყრა ჰერეთი და კახეთი და ნებიერად აღიხუნა ციხენი და სიმაგრენი მათნი''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

1104 წელს [[ერწუხის ბრძოლა]]ში გამარჯვების შემდეგ ჰერეთ-კახეთი საბოლოოდ იქნა შემოერთებული, რასაც უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოსათვის, ამ უკანასკნელის ეკონომიკური და სამხედრო ძალების გაზრდის თვალსაზრისით. ამიერიდან უკვე აშკარად ძლიერ ერთიან საქართველოს შეეძლო ფართო მასშტაბის ეკონომიკური თუ პოლიტიკური ღონისძიებების ქმედითად გატარება. მართლაც, აქედან მოყოლებული საქართველოს სამეფომ ბევრი ისეთი გრანდიოზული ნაბიჯი გადადგა, რომელმაც ქვეყანა იმდროინდელ [[წინა აზია]]სა და [[კავკასია]]ში ერთ-ერთ გავლენიან და მოწინავე სახელმწიფოდ აქცია, ამ საქმეში, რასაკვირველია, მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღოდა საქართველოს სამეფო ხელისუფლებას, დავით აღმაშენებელს. საერთოდ, დავითის მოღვაწეობა წარმოადგენს თანამიმდევრულად აღმავალ ერთ მთლიან ხაზს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}

1089-1104 წლები საქართველოს ისტორიაში მეტად მნიშვნელოვანი დროა, როცა სელჩუკებისაგან დათრგუნვილი ქვეყანა და მისი მოსახლეობა, ფაქტობრივად გათავისუფლდა დამპყრობთა უღლისაგან და მისი განვითარება აღმავლობის გზით წავიდა.

==== გარდაქმნები ეკლესიაში, რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება ====
{{მთავარი|რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება}}
XII საუკუნის საქართველოს ეკლესიაში წოდებრიობა მთელი სიგრძე-სიგანით იყო გაბატონებული. მრავალ საეკლესიო თანამდებობებზე როგორც საერთოდ ყველა ფეოდალურ ქვეყანაში მხოლოდ დიდგვაროვნებს ნიშნავდნენ. რაკი ღირსებას ყურადღება არ ექცეოდა მაღალ საეკლესიო თანამდებობებზე ხშირად არაკეთილსინდისიერი შემთხვვევითი პირები ხვდებოდნენ, უფრო მეტიც, ბევრჯერ ეკლესია ყოველგვარი უმსგავსობის წამომწყები ხდებოდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენიათ თანამედროვეებსაც. დავითის ისტორიკოსი საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|წმინდანი ეკლესიანი, სახლნი ღმრთისანი, ქუაბ ავაზაკთა ქმნილ იყვნეს; და უღირსთა და უწესოთა მამულობით უფროჲს, ვიდრე ღირსებით, დაეპყრნეს უფროჲსნი საეპისკოპოსნი, – არა კარით მწყემსებრ შესრულ[თა], არამედ ავაზაკებრ ერდოჲთ; და მათნივე მსგავსნი ხუცესნი და ქორეპისკოპოსნი დაედგინნეს, რომელნი, ნაცვლად სჯულთა საღმრთოთა პყრობისა, უსჯულოებასა აწურთიდეს მათქუეშეთა; და თჳთ სახლით უფლისაჲთ და მღვდელთაგან გამოვიდიოდა უსჯულოებაჲ და ცოდვაჲ.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

დავითის ისტორიკოსი ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ „''მამულობით უფროს ვიდრე ღირსებით''“ იყვნენ დაწინაურებულნი სასულიერო თანამდებობებზე. იგივეს ადასტურებს დავითის თაოსნობით მოწვეული დიდი საეკლესიო კრება, რომელიც ისტორიოგრაფიაში რუის-ურბნისის კრების სახელწოდებითაა ცნობილი. უფრო ზუსტად, კრების დადგენილება ე. წ. „ძეგლისწერაჲ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=39}}

საქართველოს საბოლოო გაერთიანება ეკლესიის, ამ დიდი ფეოდალური ძალის, მონარქიისადმი დაუქვემდებარებლად წარმოუდგენელი იყო. საქმე კი არსებითად სხვაგვარად გამოიყურებოდა: ეკლესიის ცალკეული დაწესებულებები სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ გამოსული ერისთავების დაცვასა და შეფარებას კისრულობდნენ. ამით ეკლესია ხაზს უსვამდა თავის პრიორიტეტს სახელმწიფო ხელისუფლების წინაშე, ამასთანავე ეს მეფის ცენტრალურ ხელისუფლებას დაპირისპირებული ფეოდალები მათივე ნათესავები იყვნენ დიდგვაროვნობის ნიშნით დაწინაურებულნი.

სამღვდელოები გადაგვარების გზაზე მხოლოდ XII საუკუნის I მეოთხედში არ დამდგარან, ეს პროცესი გაერთიანებული საქართველოს არსებობის მთელ მანძილზე მიმდინარეობდა. საეკლესიო თანამდებობის ყიდვა-გაყიდვა იმდენად ძლიერი იყო XI საუკუნის შუა წლების საქართველოში, რომ მან პროგრესულ საეკლესიო მოღვაწეთა განსაკუთრებული ყურადღება მიიქცია.

საქართველოს სამეფოს წინაშე დასახული იყო ამოცანა ცენტრალიზებული სახელმწიფოს კიდევ უფრო გაძლიერებისა და განმტკიცების მიზნით შებრძოლებოდა რეაქციულ სასულიერო არისტოკრატიას. სამეფო კარმა ამ მიზნით გარს შემოიკრიბა გიორგი მთაწმინდელის იდეურ მემკვიდრეთა ძლიერი დასი. პირველი ქმედითი ნაბიჯი რომელიც საქართველოს ხელისუფლებამ ამ მიმართულებით გადადგა დიდი საეკლესიო კრების მოწვევა იყო, კრებისა რომელიც რუის-ურბნისის საეკლესიო კრების სახელითაა ცნობილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=40}}

კრებამ, რომელსაც უძღვებოდა დავითის აღმზრდელი ერთგული ბერი, [[გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცესი]], დავითის ინიციატივით მიიღო ის პრინციპები, რომელთაც ორმოციოდე წლის წინ [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]] მიერ მოწვეული, ათონის ქართველთა მონასტრის წინამძღვარი, [[გიორგი მთაწმიდელი]] ქადაგებდა, თუმცა მაშინ მათი პრაქტიკული განხორციელება, პოლიტიკური სიტუაციის გამო, ვერ მოხერხდა. რეფორმის ძირითადი პრინციპი მდგომარეობდა იმაში, რომ დიდი საეკლესიო თანამდებობები, კერძოდ საეპისკოპოსო კათედრები მემკვიდრეობით კი არ უნდა დაეჩემებინათ დიდგვაროვან აზნაურებს, საეკლესიო წრეებში გავრცელებული სიმონიის შედეგად, არამედ კანდიდატურები ადამიანის ღირსების მიხედვით უნდა შერჩეულიყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=197}}

მრავალდღიანი საეკლესიო კრება, როგორც ჩანს, მწვავე ვითარებაში მიმდინარეობდა, მაგრამ დავითისა და გიორგი მწიგნობართუხუცესის მომხრეებმა მძიმე დებატების შედეგად, როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, {{ციტატა|...ყოველი ცთომილი განჰმართეს და კეთილწესიერებაჲ სათნოჲ ღმერთისაჲ ყოვლითურთ დაამტკიცეს; უღირსად გამოჩინებულნი განკუეთნეს და გარდამოსთხივნეს საყდართაგან, დაღათუ არა-ადვილ იყო ესე, რამეთუ იყვნეს კაცნი მთავართა და წარჩინებულთა შვილნი, რომელთა უწესოდ დაეპყრნა საყდრები; და მათ წილ ჭეშმარიტნი და სათნონი ღმრთისანი მწყემსნი დაადგინნეს.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

ამგვარად, XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში სახელმწიფომ თავისი გავლენა მკვეთრად გაავრცელა ეკლესიაზე. ამიერიდან დიდი ფეოდალები ხელისუფლების წინააღმდეგ ბრძოლაში ძლიერ მოკავშირეებს კარგავენ მღვდელთმთავრების სახით. დავითის საეკლესიო პოლიტიკა, რომელიც მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო იმ დიდი სამეფისკარო პოლიტიკისა ქვეყნის ცენტრალიზაციას და კულტურულ წინსვლას რომ ემსახურებოდა, წარმატებით გადაჭრის ჩარჩოში მოექცა. საქართველოს სამეფოს მიერ გარკვეული წარმატებების მოპოვების შედეგად ჩამოყალიბდა მეფის მკვეთრად გამოსახული საეკლესიო ძალაუფლება. ამას, თავის მხრივ, ხელი შეუწყო სამეფო ხელისუფლების მიერ გატარებულმა მნიშვნელოვანმა ღონისძიებამ ჭყონდიდლისა და მწიგნობართუხუცესის თანამდებობების გაერთიანებამ, ჭყონდიდელ-მმწიგნობართუხუცესობის შემოღებამ.

==== ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი რეფორმები ====
დავით აღმაშენებელი დიდ ყურადღებას უთმობდა სამეფოს ადმინისტრაციულ მოწყობას. XI საუკუნის უკანასკნელ მეოთხედში ქვეყანაში შექმნილმა კრიზისმა მოშალა როგორც ცენტრალური, ასევე ადგილობრივი მმართველობა. დავითის მიერ გატარებული დიდი გარდაქმნები, უპირველესად, სამეფო კარსა და იქ არსებულ უწყებებს შეეხო: შეიქმნა ახალი თანამდებობები; მეფემ მოაწესრიგა მმართველობა — როგორც საერისთავოებში, ასევე ქალაქებში. დაითხოვა ურჩი მოხელეები და მათ ადგილას თავისი ერთგულები დანიშნა.

====== მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის თანამდებობის დაწესება ======
[[ფაილი:Giorgi chxondideli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|წმინდა [[გიორგი ჭყონდიდელი]]]]
{{მთავარი|მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი ჭყონდიდელი}}
ცენტრალური მმართველობის რეფორმირებისას დავით IV აღმაშენებელმა, ქვეყნის ცენტრალიზაციის გაძლიერების მიზნით, შექმნა ახალი თანამდებობა — [[მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი]], რომელიც მეფის შემდეგ მეორე პირი ხდებოდა სახელმწიფოში: მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის ხელში თავმოყრილი იყო როგორც საერო, ისე სასულიერო ხელისუფლება. მის ფუნქციაში შედიოდა სახელმწიფო უწყებების კონტროლი, ქვეყნის ხაზინის შემოწმება, „[[სააჯო კარი]]ს“ ხელმძღვანელობა, ჯარის წვევა და სხვა. ცალ-ცალკე [[ჭყონდიდელი]]სა და [[მწიგნობართუხუცესი]]ს თანამდებობები მანამდეც არსებობდა, მაგრამ დავითმა მათი გაერთიანებით სამოხელეო იერარქიაში პირველი ვეზირის ინსტიტუტი შემოიტანა. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს, როგორც ბერსა და ეპისკოპოსს, მთლიანად სახელმწიფო ინტერესები ამოძრავებდა — მისთვის უცხო იყო ის, რაც ერისკაცისათვის ბუნებრივი იყო — გაეძლიერებინათ საკუთარი ოჯახი და სამკვიდრო, ამიტომ მწიგობართუხუცეს-ჭყონდიდელი ყველაზე დიდი დასაყრდენი იყო მეფისათვის. ეს ადმინისტრაციული რეფორმა დავითს 1104-1105 წლებში უნდა გაეტარებინა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=382}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელად დავითმა თავისი ერთგული თანამებრძოლი და აღმზრდელი, [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი]] განაწესა. ეს უკანასკნელი მეფის ყველა წამოწყების თანამონაწილე იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეპისკოპოსის პატივს ატარებდა, უშუალოდ იყო ჩართული სამხედრო საქმეებშიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მეფე არა მარტო აფასებდა გიორგი ჭყონდიდელს, არამედ ყველაზე დიდ დასაყრდენად მიიჩნევდა. იგი თან ახლდა დავითს ჩრდილო კავკასიაში, ყივჩაყთა გადმოყვანისას, სადაც გარდაიცვალა კიდეც. მეფემ საკუთარ მამასავით იგლოვა გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და დიდი პატივით დაკრძალა [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტერში]].{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

===== სააჯო კარი =====
{{მთავარი|სააჯო კარი}}
დავით აღმაშენებლის სახელთანაა დაკავშირებული სასამართლო რეფორმის გატარება და საგანგებო დაწესებულების — „სააჯო კარის“ შემოღება. მეფის განწესებით, ამ უწყებისათვის მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს უნდა ეხელმძღვანელა. ორშაბათობით ვაზირთა შორის უპირველესი „სააჯო კარში“ დაჯდებოდა და ქვრივთა და ობოლთა, მიმძლავრებულ მომჩივანთა საქმეებს განიხილავდა. მას სამართლის ქმნაში სამეფო კარის სხვა მოხელეებიც ეხმარებოდნენ. „სააჯო კარი“ მუდმივმოქმედი უმაღლესი სასამართლო დაწესებულება იყო, რომელიც ესოდენ ესაჭიროებოდა ქვეყანას. პოლიტიკური დაშლილობისა და ცენტრალური ხელისუფლების დასუსტების ჟამს უსამართლობა მომძლავრებულიყო და დავით აღმაშენებელმა ამ მანკიერების აღმოფხვრა გადაწყვიტა. „სააჯო კარის“ შექმნაც სწორედ ამ მიზანს ემსახურებოდა.

=== საქართველოს საბოლოო შემომტკიცება ===
XII საუკუნის დასაწყისში საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა ქვეყნის საბოლოო შემომტკიცების საკითხმა. მართალია, მტერი თითქმის მთლიანად განდევნილი იყო, მაგრამ ვიდრე ამიერკავკასიის აღმოსავლეთი ([[შირვანი]], [[რანი]]) და სამხრეთი (სომხეთი) სელჩუკთა ხელში იყო და საქართველოსთან მიმდებარე [[ყაბალა]]-[[განჯა]]-[[ანისი|ანისში]] სელჩუკები ბატონობდნენ, საფრთხე მაინც მოსალოდნელი იყო. საქართველოს უშიშროების დაცვის საქმე მოითხოვდა ომის გატანას ქვეყნის საზღვრებს გარეთ. კავკასიის ხალხები თავადაც ებრძოდნენ სელჩუკებს და ყოველთვის მზად იყვნენ მხარში ამოდგომოდნენ მებრძოლ ქართველებს საერთო მტრის წინააღმდეგ გასალაშქრებლად. ამიერკავკასიის ხალხებს ერთი მოსაზრება ამოძრავებდათ — განედევნათ სელჩუკი დამპყრობლები მათი მიწა-წყლიდან, რასაც ამიერკავკასიის პოლიტიკური გაერთიანება მოჰყვებოდა. გამაერთიანებლის როლში საქართველო გამოდიოდა. ამდენად საქართველოს სახელმწიფომ, მისმა სამეფო კარმა იკისრა მეტად დიდი და რთული ისტორიული ამოცანა, რომლის განხორციელებაც საგანგებო ღონისძიებების გატარებას მოითხოვდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

==== ლაშქრის რეორგანიზაცია ====
საქართველოს სამეფო კარს კარგად ჰქონდა აწონ-დაწონილი სამხედრო რეფორმების გატარების დიდი მნიშვნელობა და გეგმაზომიერად, თანდათანობით შეუდგა ამ საქმეს. უპირველესად, საჭირო იყო ლაშქრის ორგანიზაციის მოწესრიგება. [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] დროიდან მოკიდებული, ფაქტობრივად, მოშლილი იყო ფეოდალური ლაშქარი, დაცემული იყო დისციპლინა. დავითმა შემოიკრიბა ერთგული მოლაშქრეები და მათგან მუდმივი, ძლიერი პირადი გვარდია —მონა-სპა შექმნა. ამასთან, საქართველოს მეფის მიერ ცალკეულ მხარეებში თავისი ერთგული, ღირსეული მოხელეები იქნენ დანიშნული და ბუნებრივია, მათ მიერ გამოყვანილი ლაშქარიც მეფის ერთგული იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

დავითი ყოველმხრივ უწყობდა ხელს ლაშქრის გაზრდა-გამრავლებას, სათანადოდ შეიარაღებასა და საგანგებოდ გაწვრთნას. მან განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიანიჭა დისციპლინის განმტკიცებას, ყოველივე ეს ობიექტური აუცილებლობით იყო გამოწვეული. დავითმა ჯარში მკაცრი სამხედრო დისციპლინა შემოიღო: „''ხოლო საეშმაკონი სიმღერანი, სახიობანი და განცხრომანი, და გინება ღვთისა საძულველი და ყოველი უწესობა მოსპობილ იყო ლაშქართა შინა მისთა''“, ე. ი. ამ ღონისძიების გატარებამდე ადგილი ჰქონდა არეულობასა და ყოველგვარ უწესობას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

საქართველოს სამეფო კარმა რეფორმები გაატარა დიდ ლაშქარშიც. მოქმედების სისწრაფე და თვით ქვეითი ჯარი შეიცვალა ცხენოსანი რაზმებით, რომლებიც ყოველთვის მზად უნდა ყოფილიყვნენ. ესოდენ გადახალისებულ-გარდაქმნილი ჯარი მტერს ახალი ტაქტიკით უნდა შებმოდა, მის ხელმძღვანელობასაც ახალი სტრატეგიული ხერხები უნდა გამოეყენებინა. დავითი ხშირად მიმართავდა ისეთ მარჯვე ხერხს, როგორიცაა მტრის შემოტყუება და შემდეგ მოულოდნელად მასზე თავდასხმა. მეფე, სელჩუკთა თვალის ასახვევად, დასავლეთ საქართველოში გადადიოდა, სელჩუკები ეგებოდნენ დაგებულ ანკესზე და ქართლს შემოესეოდნენ. დავითი, მოულოდნელად, თავის სარდლებთან ერთად, რომლებსაც წინდაწინ პაემანს უნიშნავდა, მიუსწრებდა მტერს და ერთიანად ანადგურებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}} ამ საქმეში ის ფართოდ იყენებდა მზვერავებს, რომელთაც მემატიანე მსტოვრებს უწოდებს. „მსტოვარნი“ თვალყურს ადევნებდნენ მტრის მოძრაობას და ყველაფერს დროულად ახსენებდნენ მეფეს. მსტოვარი ქვეყნის მეთვალთვალის — ჯაშუშის მოვალეობასაც ასრულებდა. დავითს არაფერი დაემალებოდა „''არცა სამეფოსა შინა მისთა, არცა ლაშქართა შინა მისთა მყოფთა კაცთა, დიდთაგან მძლეთა საქმე ქმნილი კეთილი გინდა სიტყვა ბოროტი თქმული — არარა დაეფარვოდა''“. ბოროტ სიტყვასა და ღალატში შემჩნეულებს ძალზე მკაცრად უსწორდებოდნენ. მეფის ასეთმა მოქმედებამ, მკვეთრმა ღონისძიებებმა განაპირობა, რომ „''ორგულებასაც, ზაკუასა და ღალატსა რასმე ვერვინ, დიდთა თუ მცირეთაგანი იკადრებდა''“. საქართველოში მკაცრი რეჟიმი დამყარდა, სამეფო ხელისუფლებამ ძლიერი საპოლიციო აპარატი შექმნა, რომელსაც დავითმა სათავეში [[მანდატურთუხუცესი]] (მანდატურთა, შინაგანი პოლიციის მსახურთა უფროსი) ჩაუყენა სათავეში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}}

დავითმა თავისი ლაშქარი სწრაფად მანევრირებადი გახადა. ეს უნარი საერთოდ მნიშვნელოვანი თვისებაა ჯარისა. ლაშქრის სწრაფი მოძრაობის უზრუნველსაყოფად მან გაუვალ მდინარეებზე ააგო ხიდები და „საწყინოდ სავალნი“ გზებიც „ქვა-ფენილ ყვნა“. ყოველივე ამან კი ხელი შეუწყო „სიმრავლითა სპათათა და სიმალითა სვლას“.

დავითის ისტორიკოსი საქართველოს ჯარის მთელი რიგი თვისებების ჩამოთვლასთან ერთად არ ივიწყებს მის მეთაურს დავით IV-ს, რომელიც იყო „''უმსგავსო სპასპეტი და წინამბრძოლი... წინაუძღოდა... რამეთუ არ დაშურებოდა, არცა მოეწყინებოდა, არამედ ჟამიერად და წესიერად ალაშქრებდა მათ, მართებდა და განაგებდა მსგავსად მისსა დიდ-გონეობითა, და ვინაღამცა იყო წინამდგომი მისი და ანუ მიმმართი ომისა მის წინაშე''“. დავითმა მართლაც უშუალო როლი შეასრულა ამ დიდი მასშტაბის სახელმწიფოებრივი რეფორმების ცხოვრებაში სრული სისრულით გატარებაში. მან, როგორც ჩანს, შეცვალა საომარი ტაქტიკაც, რომლის შესახებ პირდაპირი ცნობები არ მოგვეპოვება, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ იმ ორიოდე ცნობას, რომელიც ჯარის ფრონტზე განაწილებას და დაწყობას ეხება.

XII საუკუნის პირველ მეოთხედში, ე. ი. დავითის მეფობის დროს, საქართველოს ლაშქარს მიღებული ჰქონდა ბიზანტიური, ანუ რომის საომარი დაწყობა ჯარისა, ე. წ. „მწკრივებრივი ტაქტიკა“. ეს ტაქტიკა მოითხოვდა, რომ რამდენიმე რაზმი ორ მწკრივად დაწყობილიყო ჭადრაკის ფიგურების მსგავსად. ორივე მწკრივის რიცხვი თანასწორი უნდა ყოფილიყო. პირველი მწკრივი იერიშით მიდიოდა და თუ სიგრძეზე მტრის მოწინავე ჯარს აღემატებოდა, მაშინ ფრთებს შლიდა და ორმხრივ მოეხვეოდა მოწინააღმდეგეს. მეორე მწკრივი პირველს შველოდა და ა შ. დავითს შეუცვლია ეს წესი: ორის მაგიერ სამი მწკრივი შემოუღია, თითოეულ მათგანს თავისი დანიშნულება ჰქონდა. პირველი — წინამძღოლი ჯარი იყო, მეორე — ყოლბი ჯარი, ხოლო მესამე — მაშველი ჯარი. მაშველ მწკრივად ითვლებოდა როქის სპა, რომელსაც მეფე მეთაურობდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დიდგორის ბრძოლაში ძალთა არათანაბარი განაწილების შაბლონისაგან თავისუფალი „დიდი ტაქტიკური პრინციპის“ გამოყენებით დავითმა სტრატეგიაში მკვეთრად გაზარდა მოულოდნელ დარტყმათა შესაძლებლობანი, ხოლო ტაქტიკაში საბრძოლო მოქმედებების ფორმათა მრავალფეროვნება დაამკვიდრა. ეს სიახლე იქცა ქართული არმიის ხელში საომარი მოქმედების ინიციატივის გადასვლის ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორად.

ზემოდთქმული საინტერესოა, რადგან სამხედრო ხელოვნების მკვლევარები შუა საუკუნეებს სამხედრო სტრატეგიისა და ტაქტიკის განვითარების თვალსაზრისით უნაყოფოდ თვლიან. ისინი მიიჩნევენ, რომ შუა საუკუნეების ევროპის ქვეყნების არმიების სამხედრო ხელოვნების განვითარების დონე მონათმფლობელობის დროის სამხედრო ხელოვნებაზე დაბლა იდგა. საქართველო იმ ქვეყანათა შორის იყო, სადაც სამხედრო ხელოვნების განვითარება არ შენელებულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითს კარგად ჰქონდა აწყობილი სამობილიზაციო სისტემაც. მუდმივ მზადყოფნაში იყო სასიგნალო კოშკები, პირდაპირი და ესტაფეტის წესით მოქმედი „ჭენებითმავალნი“, რომელთა საშუალებით წვევის წიგნები ან მეფის სიტყვიერი ბრძანება გადაიცემოდა. ქართული ჯარის ასე სწრაფი თავმოყრისათვის მუდმივი მზადყოფნა, როგორც სტრატეგიული ისე ტაქტიკური მასშტაბის დარტყმათა დასწრების დიდ შესაძლებლობას ქმნიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითმა დიდი მნიშვნელობა მიანიჭა ლაშქრის ზურგის სამსახურსაც. როგორც ჩანს, ზურგის განკარგულებაში იყო ბევრი „''ცხენი ბარგისა''“, ჯორი, აქლემი, ხარი და ბორბლიანი ტრანსპორტი, რითაც გადაიზიდებოდა როგორც ლაშქრის საკვები-საზრდელი, ისე სხვადასხვა საჭურველი, სალაშქრო ტექნიკა და სხვა. ის, აგრეთვე, გამოიყენებოდა ალაფის წამოსაღებად და დაჭრილთა ტრანსპორტირებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

უნდა ვიგულისხმოთ, რომ დავითს ჰქონდა საჭირო საალყო ტექნიკა, სატყორცნი იარაღი და ბუნებრივია, ჰყავდა ამ ტექნიკას დაუფლებული პერსონალიც. სწორედ ტექნიკის გონივრულად გამოყენების შედეგი იყო ციხე-სიმაგრეთა „''ადვილად და მოსწრაფედ''“ აღება. შინაგანი საოპერაციო მიმართულებების, ზურგისა და საომარი მოქმედების თეატრის გამართულობა დიდად უწყობდა ხელს დავითის ლაშქრის წარმატებებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

საინტერესოა მონა-სპის საკითხიც. დავითის ისტორიკოსი აღნიშნავს: „''კუალად მონანი რომელ ჰყვეს რჩეულნი და განსწავლული ღუაწლსა, ვითარ ხუთი ათასი კაცი, ყოველი ქრისტიანი ქმნილნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. მონა-სპა საგანგებოდ იყო შედგენილი რჩეული და გამოცდილი მოლაშქრეებისაგან. იგი მეფის უშუალო ლაშქარი, გვარდია იყო. 5 000 კაცი დავითთან ერთად იბრძოდა, მათ მეფის დაცვაც ჰქონდათ დავალებული. მეფე ბრძოლის დროს ყოველ მომენტში მონა-სპასთან ერთად იყო. ალბათ იმ რთულ ბრძოლებში, რომლებშიც საქართველოს ჯარი დავითის მეთაურობით იღებდა მონაწილეობას, პირველ რიგში მეფესთან ერთად მონა-სპის მოლაშქრეებიც იბრძოდნენ მტრის წინააღმდეგ და მეფეს იცავდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

ფაქტობრივად, დავით აღმაშენებელმა ჩაუყარა საფუძველი ქართული ლაშქრის იმ სტრატეგიულ და ტაქტიკურ სიახლეებს, რომლებმაც დასრულებული ორიგინალური სახე XII-XIII საუკუნეებში მიიღეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

სრულიად მართებულია ქართულ ისტორიოგრაფიაში გამოთქმული მოსაზრება, რომ ქართული ლაშქრის სრული რეორგანიზაცია, ჯარის ახალი სახეობის შექმნა აუცილებელს ხდიდა სამხედრო საქმეთა განასაგებლის რეორგანიზაციასაც. ამ ახალმა მოთხოვნებმა განაპირობა საქართველოში საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი მეთაურის — ამირსპასალარის (მთავარსარდლის) თანამდებობის შექმნა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

===== ამირსპასალარის თანამდებობის შექმნა =====
ტერმინი ამირსპასალარი ქართულში მხოლოდ XII საუკუნის მეორე ნახევრიდან გვხვდება. ამჟამად სადავო აღარ არის ის ფაქტი, რომ ამირსპასალარის თანამდებობა XII საუკუნის დამდეგიდან საქართველოს ფეოდალური სახელმწიფოს სამოხელეო წყობისათვის რეალური მოვლენა იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}} არაბულ-სპარსული სიტყვებისაგან შედგენილი კომპოზიტი „ამირსპასალარი“, რომელიც ქართულში თურქ-სელჩუკთა სამოხელეო ტერმინოლოგიიდან შემოვიდა, წმინდა ქართული სამოხელეო ინსტიტუტის სახელწოდება იყო. ტერმინოლოგიური ნასესხობა სრულებითაც არ ნიშნავს თვით ინსტიტუტის თანამდებობის გადმოღებას, მით უმეტეს, რომ მთავარსარდლის („ლაშქრის თავი“) ხელისუფლებას (ისე როგორც სხვა სამოხელეო ინსტიტუტებს) საქართველოში დიდი ისტორია აქვს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}

საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი ხელმძღვანელის ამირსპასალარის თანამდებობის შემოღებამ დიდი წვლილი შეიტანა ქართული ლაშქრის ორგანიზაციისა და მისი ხელმძღვანელობის განმტკიცებაში.

ნარატიული და ეპიგრაფიკული წყაროების შესწავლა-შეჯერების შედეგად დგინდება:
ა) ამირსპასალარის არსებობა ეპიგრაფიკული მასალით დასტურდება XII საუკუნის პირველ მეოთხედში; ბ) დავითის თანამედროვე ივანე ლიპარიტის ძე იყო მანდატურთუხუცესი და ამირსპასალარი; გ) ამირსპასალარობა და მანდატურთუხუცესობა, დავითის მეფობის გარკვეული დროიდან, ორბელების ხელში იყო; დ) ორბელები ფლობდნენ ამ თანამდებობას დავითის ძის — [[დემეტრე I]]-ის მეფობაშიც; ე) [[დავით V]]-ის მეფობის დროს ორბელებმა დროებით დაკარგეს აღნიშნული თანამდებობები, მაგრამ XII ს 60-ანი წლებიდან ისევ დაიბრუნეს და შეინარჩუნეს 1178 წლამდე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

დავით აღმაშენებელმა თავისი ღონისძიებებით დასრულებული სახით ჩამოაყალიბა საქართველოს ცენტრალური სამოხელეო აპარატი შესაბამისი უწყებებით, რომელთა სათავეშიც „უხუცესები“ იდგნენ. სახელმწიფოს საშინაო საქმეებს [[მანდატურთუხუცესი]] განაგებდა, სამხედრო საქმეებს — [[ამირსპასალარი]] (მისი პირველი თანაშემწე [[ამირახორი]] იყო). ცალკე უწყება განაგებდა სამეფო ფინანსებს. უწყების სათავეში [[მეჭურჭლეთუხუცესი]] იდგა, როგორც ირკვევა ეს უწყება და მეჭურჭლეთუხუცესის სახელო XI-XII საუკუნეთა მიჯნაზე ჩნდება, დავითის დროს (პირველ მეჭურჭლეთუხუცესად იხსენიება ივანე ვარდანის ძე სვანთა ერისთავი).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

==== სამხედრო მოქმედებები ====
[[ფაილი:Samshvilde fortress (Photo A. Muhranoff, 2010).jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|სამშვილდის ციხის ნანგრევები]]
დავით აღმაშენებელი გეგმაზომიერად ატარებდა ღონისძიებებს ფეოდალური ქვეყნის ცენტრალიზაციისა და სამხედრო ძლიერებისათვის. [[1110]] წელს [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის]], მისი დისწულის თევდორეს, [[აბულეთი]]სა და [[ივანე ორბელი]]ს მოხერხებული მოქმედების შედეგად აღებულ იქნა ქალაქი [[სამშვილდე]] („''სიმარჯჳთ მოიპარეს სამშჳლდე''“).{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} სამშვილდის დაკარგვას სელჩუკებზე დიდი გავლენა მოუხდენია: „''ცნეს რაჲ თურქთა აღებაჲ სამშჳლდისაჲ, უმრავლესნი ციხენი სომხითისანი დაუტევნეს და ღამით მეოტ იქმნნეს''“. სელჩუკებისაგან დაცლილი ტერიტორია, ბუნებრივია, საქართველოს სამეფოს საპატრონო ხდებოდა. დავითის ისტორიკოსი აღფრთოვანებით წერს, რომ „''დღითი-დღე შეემატებოდა საზღვართა სამეფოჲსათა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=65}}

[[1110]] წელსვე იქნა აღებული და შემოერთებული ქალაქი [[ძერნა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

ბუნებრივია, სელჩუკებს უაღრესად მძიმედ ხვდებოდათ ამგვარი მარცხი და ერთხელ დაპყრობილი ტერიტორიის ხელიდან გამოცლას იოლად ვერ ურიგდებოდნენ. ამიტომ იყო, რომ სამშვილდისა და ძერნის დაკარგვის შემდეგ, 1110 წელს, სულთანმა 100 000-იანი ლაშქარი გამოაგზავნა საქართველოში. დავითი მაშინ თავის საზაფხულო რეზიდენციაში ნაჭარმაგევს ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}} როგორც კი შეიტყო მეფემ მტრის მოსვლა თრიალეთამდე, სასწრაფოდ ღამიანად გაემართა ათასხუთასკაციანი ლაშქრით.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} როგორც ჩანს, მას სახელდახელოდ იმ მომენტში მეტი მოლაშქრე მზად არ ჰყავდა. არის მოსაზრება, რომ ლაშქრის ათას ხუთასკაციანი შემადგენლობა დავითის არმიის ტაქტიკური ერთეული უნდა ყოფილიყო. გამთენიისას მრავალრიცხოვან მტერთან ფიცხელი ბრძოლა გადაიხადეს ქართველმა მოლაშქრეებმა. იძლია მტრის ბანაკი. საღამოხანს „''ზარგანხდილი''“ სელჩუკები „''მიდრიკეს სივლტოლად''“. მტრის ასე სასწრაფოდ გაქცევა მოულოდნელი იყო დავითისა და მისი ლაშქრისათვის. მათ დიდხანს სდიეს სელჩუკებს, ვიდრე არ დარწმუნდნენ, რომ მტერი შემობრუნებას ვეღარ გაბედავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

[[1115]] წელს, როცა დავითი მუხრანს იმყოფებოდა, გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესმა ქალაქი რუსთავი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} რუსთავის ხელიდან გამოცლამ ახალი პრობლემები შეუქმნა სელჩუკებს — ისინი ვეღარ ბედავენ საზამთრო ადგილებზე დგომას, მით უმეტეს, რომ დავითი მიღწეულით არ კმაყოფილდებოდა, სათანადო დაზვერვის შემდეგ „''უგრძნეულად''“ ესხმოდა თავს სელჩუკებს და მუსრს ავლებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1116]] წლის ზამთარში [[ტაო]]ს ჩამოდგნენ დიდძალი სელჩუკები. დავითმა ხერხი იხმარა: ქართლის ლაშქარს მზადყოფნის საიდუმლო ბრძანება მისცა, თვითონ კი ქუთაისში წავიდა. ამით მოადუნა მტრის ყურადღება. თებერვალში, მეფის ბრძანებით, ქართლისა და მესხთა ლაშქარი კლარჯეთს შეიყარა, თვითონ დავითი შიდა სპით შეუერთდა მათ და მოულოდნელად დაესხა თავს სელჩუკებს. დავითის მოლაშქრეებმა მოსრეს მტერი, „''აღიღეს დედა-წული მათი, ცხენები, ცხოვარი, აქლემები და ყოველი ნაქონები მათი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1117]] წელს დავითმა აიღო ციხე-ქალაქი [[გიში]] და შეიპყრო ასათ და შოთა გრიგოლისძენი. გიში წუქეთის საერისთაოს ცენტრი და ამასთან, ფეოდალური საგვარეულოს — გიშელების იგივე გრიგოლის ძეთა რეზიდენცია იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} იმავე წელს დავითმა თავისი ძე დემეტრე შირვანს გაგზავნა „''სპითა ძლიერითა''“ სალაშქროდ. დემეტრემ „''ქმნნა ომნი საკვირველნი, რომლითა განკჳრნა მხილველნი და მსმენელნი''“, აიღო ციხე ქალაძორი, ურიცხვი ტყვე წამოიყვანა და დიდძალი ალაფი წამოიღო. ასე ძლევამოსილი წარუდგა უფლისწული მეფეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

[[1118]] წლის ადრე გაზაფხულზე, ბზობას, დავითმა ნახიდურს ზატიკი (სააღდგომო ზეიმი) გადაიხადა. აქ მას მოახსენეს ამბავი თურქთა მიერ ჯავახეთში ბეშქენ ჯაყელის მოკვლის შესახებ. მიუხედავად დიდებულთა წინააღმდეგობისა, დავითმა სასწრაფოდ გაილაშქრა და რახსის (არაქსის) პირას მდგარ სელჩუკებს დაესხა თავს. „''მოსრა სიმრავლე მათი, და წამოიღო ტყვე და ალაფი ურიცხჳ''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა იმავე 1118 წელს დავითის მიერ ციხე-ქალაქ ლორის აღებას. ეს ქალაქი [[1065]] წლიდან კვირიკიანების დინასტიის მიერ შექმნილი ტაშირ-ძორაკერტის სამეფოს ცენტრს წარმოადგენდა. დავითმა ლორე თავისი მიმდებარე ტერიტორიით საქართველოს შემოუერთა და განსაკუთრებული სამხედრო მნიშვნელობის გამო ამირსპასალართა რეზიდენციად აქცია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}}
[[ფაილი:Kojori fortress -2 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[აგარანი]]]]
დავით აღმაშენებელმა 1118 წლის ივლისში ერთ დღეში აიღო [[აგარანი]]. „ცხოვრება მეფეთ-მეფისა დავითისა“ მოგვაგონებს, რომ იგივე აგარანის აღებას დავითის პაპა [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატი]] სამ თვეს მოუნდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

პოლიტიკურად, ეკონომიკურად და კულტურულად ზეაღმავალი საქართველოსათვის, რომლის საშინაო და საგარეო გეგმები სულ უფრო მზარდი და მრავლისმომცველი იყო, აუცილებელი იყო ლაშქრის გამრავლებისათვის ქმედითი, გონივრული ზრუნვა. სახელმწიფოსა და მისი მეფის მიერ დასახული დიდი ამოცანების გადასაწყვეტად საკმარისი არ იყო ის ღონისძიებები რაც დავითმა თავისი მეფობის პირველ ეტაპზე სამხედრო საქმის ორგანიზაციის მიზნით გაატარა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} ლაშქრის სიმრავლე განსაკუთრებით საჭირო გახდა მას შემდეგ, რაც დავითმა ზედიზედ აიღო მრავალი ციხე-ქალაქი. რა თქმა უნდა, გამუდმებულმა ბრძოლებმა ქართული ლაშქარი დაღალა და რიცხობრივადაც შეამცირა. ამასთან, მოპოვებული გამარჯვების განმტკიცების მიზნით, ლაშქრის ერთი ნაწილი „''ქალაქთა და ციხეთა შინა მდგომად და დამჭირველად''“ იქნა განწესებული.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=69}}

ამოცანა მნიშვნელოვანი იყო — ლაშქარი ისე უნდა გამრავლებულიყო, რომ ქვეყნის ზეაღმავალი ეკონომიკის განვითარება არ შეფერხებულიყო, ე. ი. მატერიალური დოვლათის მწარმოებელი მასა არ უნდა მოწყვეტილიყო თავისი ძირითადი სამუშაოდან. საქართველოს სამეფო კარმა ლაშქრის გამრავლება არაქართული წარმოშობის მოლაშქრეთა ჩამოსახლების გზით გადაწყვიტა. არჩევანი ყივჩაყებზე შეჩერდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

==== ყივჩაყთა ჩამოსახლება ====
{{მთავარი|ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში}}
[[ყივჩაყები]] თურქული წარმოშობის ხალხი იყო. ისინი კავკასიონის ჩრდილოეთით მდინარე [[დონი (მდინარე)|დონიდან]] მოკიდებული [[კასპიის ზღვა|კასპიის ზღვის]] ნაპირებამდე ცხოვრობდნენ. ისინი განვითარების დაბალ საფეხურზე იდგნენ, მათში, XII საუკუნეში, ჯერ კიდევ გვაროვნული წყობილება იყო და ტომებად ცხოვრობდნენ. ისინი ცნობილი იყვნენ კარგი საბრძოლო თვისებებით, ამასთან ნების დამყოლნი და უპრეტენზიონი იყვნენ. დავით აღმაშენებელს ცოლად ჰყავდა ყივჩაყთა მთავრის [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასული [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] და კარგად „''უწყოდა კეთილად ყივჩაყთა ნათესავისა სიმრავლე, წყობათა შინა სიმხნე, სისუბუქე და მიმოსვლა, სიფიცხე მიმართებისა, ადვილად დასამჭირველობა და ყოვლითურთ მომზავებლობა ნებისა თჳსისა''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

გასათვალისწინებელი იყო ისიც, რომ ყივჩაყები კიევის დიდი მთავრის [[ვლადიმირ მონომახი]]ს მიერ გამოდევნილი იყვნენ რუსეთიდან.

არსებობს ცნობა იმის თაობაზე, რომ დავით აღმაშენებელმა ყივჩაყთა ჩამოსახლების საკითხი, მას შემდეგ რაც თვით ყივჩაყებისაგან მიიღო თანხმობა, ვლადიმირ მონომახთან შეათანხმა. მეფე თავად გაემგზავრა ოსეთს გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელთან ერთად. მას ოსეთის მეფე-მთავრები მიეგებნენ და „''ვითარცა მონანი დადგნენ მის წინაშე''“. დავითმა დარიალის უღელტეხილი დაიკავა, მძევლები ჩამოართვა ოსებსა და ყივჩაყებს და ამგვარად შექმნა „გზა მშვიდობისა – ყივჩაყთათვის“.

„გზა მშვიდობისა“, რა თქმა უნდა, მხოლოდ ყივჩაყთა ლაშქრის გადმოსაყვანად არ სჭირდებოდა დავითს. ასეთი პირობა საჭირო და აუცილებელი იყო იმ მნიშვნელოვანი კულტურული ურთიერთობისათვის რომელიც საქართველოსა თუ ამიერკავკასიისა თუ „ჩრდილოჲს“ ქვეყნებს შორის არსებობდა ამ დროს. დავითის ეს საქმიანობა — დარიალის კარების ხელში აღება, იყო არა თავდაცვის აქტი ჩრდილოეთიდან მოწოლილ მომთაბარეთა შემოსევების წინააღმდეგ, არამედ ღონისძიება შეტევისა და გავლენის მიზნით კავკასიის მთიანეთსა და ამიერკავკასიის ხალხებზე. ეს ერთი ეპოქალური ტეხილი იყო დარიალის გზის ისტორიაში. გზის ეს მშენებლობა იმ დროის საქმეა, როცა საქართველოში „კლდე-კარებსა“ და „გზაჭრილებს“ აკეთებდნენ, როცა დარიალის კარებს კი არ კეტავდნენ, არამედ ფართოდ აღებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა, მისივე ისტორიკოსის ცნობით, „''ყივჩაყნი დააყენა ადგილთა მათ მარჯუეთა დედა-წულითა მათითა''“. დავითმა საქართველოში გადმოიყვანა ყივჩაყთა 40 000 ოჯახი. დავითის ისტორიკოსი არ ასახელებს ადგილს რომელზეც ისინი დასახლდნენ, ისე კი ამბობს „ადგილთა მათ მარჯუეთა“ დააყენაო. საფუძვლიანი უნდა იყოს ვარაუდი, რომ ყივჩაყების დასასახლებლად გამოყენებული იყო უმთავრესად ის ადგილები რომლებიც ჯერ არაბთა, ხოლო შემდეგ სელჩუკთა მძლავრობის დროს დაცარიელდა. ყივჩაყთა სწრაფი გაქრისტიანება და მათი შერწყმა ადგილობრივ ქართულ მოსახლეობასთან საქართველოს სამეფო კარის ინტერესებში იყო, ამიტომ, რა თქმა უნდა, ისინი ქართულ ტერიტორიაზე დაასახლეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა [[ყივჩაყები]] რაზმებად („გუარად-გუარად“) დაყო და დაუნიშნა სპასალარნი და მმართებელნი, ამასთან, უზრუნველყო ისინი საჭურვლითა და ცხენებით.
ყივჩაყები სწრაფად ასიმილირდნენ ქართველებში. უპირველესად, ისინი ქრისტიანდებოდნენ: „''უმრავლესნი ქრისტიანე იქმნებოდეს დღითიდღე და სიმრავლე ურიცხჳ შეეძინებოდა ქრისტესა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

ამათ გარდა დავითს 5 000 კაცი მონა-სპაში ჰყავდა — „''ყოველი ქრისტიანე ქმნულნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. ამგვარად დავითს ყოველი შემთხვევისათვის მზად ჰყავდა 45 000 გაწვრთნილი ცხენოსანი მოლაშქრე, ხოლო საჭირო შემთხვევაში მეფეს შეეძლო შეეყარა „''თვისისა სამეფოსა სპანი, რჩეულნი და მოკაზმულნი, ცხენკეთილნი და პირშეუქცეველნი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყები თავიანთი ოჯახებითურთ იქნენ გადმოსახლებული. ამასთან, თითოეული ოჯახის ფეოდალური ვალდებულება იყო თითო მოლაშქრე მუდმივად მიეცა ქვეყნისათვის. ყივჩაყებს მეომრისათვის ყველა საჭირო ატრიბუტთან ერთად მიეცათ მიწა, ბუნებრივია, რომ ამ გზით შექმნილი ჯარი ჩვეულებრივი დაქირავებული გვარდია არ იყო, იგი არსებითად განსხვავდებოდა ისეთი დაქირავებული ჯარისგან როგორიც როქის სპა იყო. ყივჩაყები უშუალოდ ჩაებნენ ფეოდალური საქართველოს ცხოვრებაში, მათი განსხვავება ქართველი გლეხებისაგან სახელმწიფოსადმი ვალდებულება-დამოკიდებულებაში უნდა გამოხატულიყო, კერძოდ, ყივჩაყთა ვალდებულება მხოლოდ სამხედრო სამსახურში უნდა ყოფილიყო. სხვა მხრივ კი ყივჩაყი მოსახლეობა ალბათ თავისუფალი იყო. არ არის გამორიცხული ისიც, რომ სამხედრო სამსახური ბეგარის სახით დაწესებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყთა გადმოყვანისათვის ქმედითი ღონისძიებების გატარება დავითმა 1118 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო (ლორისა და აგარანის აღების შემდეგ) და უნდა ვიფიქროთ, რომ 1119 წელს მთლიანად მოაგვარა ეს საქმე (დაასრულა ყივჩაყთა ჩამოსახლება). იმავე 1119 წელს ჩაატარა ძირითადი საწვრთნელი სამუშაო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ამგვარად, 1118-1119 წლებში ძირითადად გადაწყდა მუდმივი ლაშქრის შექმნის პრობლემა, ამ ლაშქრის მნიშვნელოვან ნაწილს შეადგენდნენ ყივჩაყები. დავითის ისტორიკოსის მიხედვით ისინი 40 000 იყვნენ. მათ გარდა მუდმივ ლაშქარში, როგორც დასტურდება, ქართველებიც იყვნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

==== ბრძოლები თურქ-სელჩუკების განსადევნად ====
სელჩუკები როგორც კი მეფეს შორს დაიგულებდნენ (მათი მსტოვრების მონაცემების მიხედვით), დასაზამთრებლად ჩამოდგებოდნენ ხოლმე. 1120 წლის თებერვალში დავითი ჯერ გეგუთში წავიდა იქიდან კი ხუფათს გადავიდა, სელჩუკებმა „''სცნეს რა სიშორე მისი ჩამოდგეს ბოტორას, დიდნი ფრიად, და დაიზამთრეს''“. მეფეს მხედველობიდან არ გამოჰპარვია მტრის მოქმედება, სწრაფად „გარდამოიფრინვა“, 14 თებერვალს [[ბოტორის ბრძოლა|დაესხა თავს]] და ერთიანად გაავლო მუსრი, თანაც ქართველებმა დიდძალი ტყვე და ალაფი იგდეს ხელთ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

შემდეგ დავითმა შირვანის ქალაქი ყაბალა აიღო, გამობრუნდა ქართლში, სწრაფად შეკრიბა ლაშქარი, ჩავიდა შირვანს, „''მაისსა შჳდსა არბია ლიჟათათ''“ ვიდრე ქურდევანამდე და ხიშტალანთამდე. 1120 წლის ნოემბერში დავითის ლაშქარმა „მოსრნა და იავარყვნა“ სელჩუკები აშორნიას და სევგელამეჯს. დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს რა სელჩუკთა ამ მწარე მარცხის შესახებ, აღნიშნავს, რომ დავითმა მტერს „არა დაუტევა მოტირალი კარავთა მათთა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

1120-21 წლების ზამთარში დავითი ჩავიდა „''აფხაზეთს ბიჭჳნტამდე და განაგნა საქმენი მანდაურნი''“. ისტორიკოსი განმარტავს თუ რას ნიშნავს „განაგნა საქმენი“. მეფემ წყალობის ღირსი შეიწყალა, ხოლო „შემცოდენი“ შეიპყრო და „წუართნა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითის სიშორით ისარგებლეს სელჩუკებმა და მშვიდად ჩამოდგნენ მტკვრის პირს. როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, მაშინ დიდი თოვლი ყოფილა, როცა დავითმა გადაათხრევინა ლიხის მთა, თოვლის სიმაღლე „სამი მჴარი“ ყოფილა. მეფეს ჯარი მზადყოფნაში დახვდა. 1121 წლის მარტში დავითი დაესხა ხუნანს და ისე გაანადგურა მტერი, რომ აღარავინ დარჩა „მთხრობი ამბისა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითი ყივჩაღთა რაზმით ადიდებულ მტკვარზე გადავიდა და 1121 წლის ივნისში დაარბია ბარდავის საზამთრო საძოვრებზე დაბანაკებული სელჩუკები. როგორც აშკარად ჩანს, დავითი სელჩუკებს უსპობდა საარსებო წყაროებს და მიერეკებოდა საქართველოდან.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

საქართველოს სამეფო კარის მიერ გატარებულმა ღონისძიებებმა ქვეყანა გაამაგრა და გააძლიერა. სამეფო ხელისუფლების ავტორიტეტი განუზომლად გაიზარდა. დავით აღმაშენებელმა ქვეყნის ცხოვრების ყველა მხარე თავის ძალაუფლებას დაუმორჩილა და ხელისუფლების სრული კონცენტრირება მოახდინა: საქართველოს მეფე თვითმპყრობელი გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80-81}}

==== დიდგორის ბრძოლა ====
{{მთავარი|დიდგორის ბრძოლა}}
გაუთავებელმა მარცხმა მაჰმადიანები ძალიან გაამწარა. ისინი კარგად ხედავდნენ, რომ მათ ბატონობას მალე თბილისშიც მოეღებოდა ბოლო და გადაწყვიტეს ერთიანი ძალით კვლავ შეეტიათ საქართველოსათვის. ამისათვის {{ციტატა|ესევითარცა ჭირთაგან შეიწრებულნი თურქმანნი და კუალად ვაჭარნი განძელ-ტფილელ-დმანელნი წარვიდეს სულტანისა წინაშე... და ესრეთ მიუთხრნეს ყოველნი ჭირნი, მოწევნულნი მათ ზედა.}} სპარსეთში (ისპაჰანში) მჯდომმა სელჩუკთა სულთ„ანმა {{ციტატა|მოუწოდა არაბეთისა მეფესა დურბეზს სადაყას ძესა და მოსცა ძე თჳსი მალიქი და ყოველი ძალი მისი; და აჩინა სპასალარად ელღაზი, ძე არდუხისი... უბრძანა თურქმანობასა, სადაღაცა ვინ იყო, დამასკოჲთ და ჰალაბითგან ამოღმართ ყოველსა მჴედრობად შემძლებელსა, ამათ თანა ათაბაგსა განძისასა მისითა ძალითა და ყოველთა სომხითისა ამირათა.}}

მაჰმადიანებმა უზარმაზარ კოალიციურ ლაშქარს მოუყარეს თავი, რომლის რაოდენობაც 300 000-ს აღემატებოდა. დავით აღმაშენებლის სამხედრო ძალის რაოდენობა, სომეხი ისტორიკოსის, [[მათეოს ურჰაეცი]]ს ცნობით, შეადგენდა 40 000 ქართველს, 15 000 ყივჩაყს, 500 ოსსა და 100 ფრანგ (ევროპელ) ჯვაროსანს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}
[[ფაილი:Didgori Memorial.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|მემორიალი დიდგორის ბრძოლის ადგილას.]]
დავითმა აქ გამოავლინა დიდი მხედართმთავრული და სტრატეგიული ნიჭი. მან მარჯვედ შემოიტყუა მოწინააღმდეგის უზარმაზარი არმია დიდგორის ვიწრო ხეობაში, სადაც მტერს თავისი რიცხობრივი უპირატესობის გამოყენება აღარ შეეძლო.

მოწინააღმდეგეები დიდგორის ველზე [[12 აგვისტო]]ს შეებრძოლნენ ერთმანეთს. ფრანგი მემატიანე [[გოტიე]] გადმოგვცემს დავითის მოწოდებას ჯარისადმი ბრძოლის დაწყების წინ: {{ციტირება|''ეჰა, მეომარნო ქრისტესანო! თუ ღვთის სჯულის დასაცავად თავდადებით ვიბრძოლებთ, არამც თუ ეშმაკის ურიცხვ მიმდევართა, არამედ თვით ეშმაკებსაც ადვილად დავამარცხებთ, და ერთ რასმეს გირჩევთ, რაც ჩვენი პატიოსნებისა და სარგებლობისათვის კარგი იქნება: ჩვენ ყველამ, ხელების ცისკენ აპყრობით, ძლიერ ღმერთს აღთქმა მივცეთ, რომ მისი სიყვარულისათვის ამ ბრძოლის ველზე დავიხოცებით და არ გავიქცევით. და რათა არ შეგვეძლოს გაქცევა, კიდეც რომ მოვინდომოთ, ამ ხეობის შესავალი, რომლითაც შემოვსულვართ, ხეთა ხშირი ხორგებით შევკარით და მტერს, როცა მოგვიახლოვდება ჩვენზე იერიშის მოსატანად, მტკიცე გულით დაუნდობლად შევუტიოთ.''{{sfn-2|შოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი|1972|გვ=109-110}}}} კარგად იცოდა რა მთელი ქვეყნისათვის ამ ბრძოლის გადამწყვეტი მნიშვნელობა, დავით აღმაშენებელმა სამხედრო თავგანწირვის სასტიკ ღონისძიებებს მიმართა: მან უკანდასახევი გზები ჩუხერგა ქართულ ლაშქარს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}

პირველივე შეტაკებისთანავე იძლია მტრის ურიცხვი მხედრობა. დავითის ისტორიკოსის სიტყვით, მეფე დავითმა და მისმა ჯარმა {{ციტატა|მოსრნა სახელოვანნი იგი მბრძოლნი არაბეთისანი, ანუ მეოტთა ვითარ სიმარჯჳთ და განკრძალულად სდევნნა და მოსრნა, რომლითა აღივსნეს ველნი, მთანი და ღელენი მძორებითა.}}

მაჰმადიანთა ლაშქარი სასტიკად დამარცხდა. გაქცეულ მტერს ქართველებმა დიდ მანძილზე სდიეს. მტრის მხოლოდ მცირე ნაწილმა გააღწია სამშვიდობოს. თვით [[ილღაზი]], ჯარის სარდალი, ძლივს გადაურჩა ბრძოლის ველზე სიკვდილს და თავში მძიმედ დაჭრილი გაბრუნდა უკან.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

ამ გამარჯვებამ დიდი გამოხმაურება ჰპოვა მახლობელ აღმოსავლეთსა და ევროპაში. ამ ბრძოლის შესახებ წერდნენ ევროპელი, სომეხი თუ არაბი ისტორიკოსები. ჯვაროსნები დავითს როგორც მოკავშირეს ისე უყურებდნენ და მისგან დახმარებასაც კი ელოდნენ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

==== თბილისის შემოერთება ====
{{მთავარი|თბილისის შემოერთება (1122){{!}}თბილისის შემოერთება}}
1121 წლის მიწურულს დავითმა თბილისს ალყა შემოარტყა. ქალაქმა წინააღმდეგობა სცადა, მაგრამ ქართველთა სამხედრო დარტყმები იმდენად ძლიერი იყო, რომ ბრძოლის გაგრძელებას აზრი არ ჰქონდა. ალყამ მოსახლეობაც მძიმე დღეში ჩააგდო. [[თბილისი]]ს მმართველებმა მეფესთან მოლაპარაკების გამართვა გადაწყვიტეს — მათ ელჩები მიუგზავნეს დავითს და ზავი ითხოვეს, მაგრამ მეფის გადაწყვეტილება ურყევი იყო — თბილისი ცენტრალურ ხელისუფლებას უნდა დამორჩილებოდა და ამიტომაც, დავითმა ელჩებთან მოლაპარაკებაზე უარი განაცხადა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} 1122 წლის თებერვლის შუა რიცხვებში ქართულმა ჯარმა გადამწყვეტი იერიში მიიტანა და აიღო ქალაქი. დავით აღმაშენებელმა მოსახლეობის მიმართ დიდი სიმკაცრე გამოიჩინა — ბევრი დახოცა, ხუთასი კაცი წვეტიან სარზე წამოაცვა და წამებით მოკლა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=398}} რამდენიმე დღეში ქალაქში წესრიგი დაამყარა და ყოველგვარი ძალადობა აღკვეთა. 
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „მას შემდეგ რაც დამარცხებულ იქნა მუსლიმთა ლაშქარი, დაბრუნდა აფხაზთა მეფეც და თბილისთან დაბანაკებულმა ალყა შემოარტყა მას, ხოლო შემდეგ მახვილით დაეუფლა (თბილისს) და შევიდა ქალაქში ხუთას თხუთმეტ (1122) წელს და ცეცხლს მისცა მისი დიდი ნაწილი. შემდეგ კი შეიწყალა მცხოვრებნი და კარგად ეპყრობოდა მათ. დაუდგინა მათ (მოქალაქეებს) ის პირობები, რომელიც თვით აირჩიეს.“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = [[ალ-ფარიკი]]
}}
დიდგორის ბრძოლის დამთავრებისა და თბილისის აღების შემდეგ, ფაქტობრივად, დასრულდა საქართველოს სამეფოს მიერ წარმოებული ქვეყნის შემომტკიცების პროცესი, ამიერიდან თბილისი სამეფო ქალაქი გახდა. მიუხედავად იმისა, რომ თბილისმა დამოუკიდებლობა დაკარგა, ერთხანს თვითმმართველობა ისევ შეინარჩუნა.
ფრიად საგულისხმო ცნობა მოეპოვება დავითის ისტორიკოსს ახლადშემოერთებული თბილისის შესახებ: „ქალაქი ტფილისი იყო, ოდეს ჯერეთ არა სრულიად შემოყენებულ იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა, ვითარცა აწ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

1122 წელს თბილისის მოქალაქეთა ამბოხებას ჰქონდა ადგილი, რომელიც ხან ქრებოდა ხან ახალი ძალით ძლიერდებოდა. ადგილი ჰქონდა მოსახლეობის ხოცა-ჟლეტას, ქვეყანა სავსე იყო „სისხლითა ქრისტიანეთათა“ და „ესრეთ ისვროდა ქვეყანა მრავალჟამ“. დავით აღმაშენებელმა ეს ამბოხებაც ძლევამოსილად ჩააქრო და თბილისი სრულ მორჩილებაში მოიყვანა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

თუ თბილისისათვის ბრძოლას პირობითად ორ პერიოდად დავყოფთ, მაშინ პირველი პერიოდია 1120-1122 წლები — თბილისის მოქალაქეთა მიერ დავითის უფლებების აღიარება, ქალაქში შიჰნის გაგზავნა და ხარკის დაწესება, დიდგორის ბრძოლა, თბილისის აღება (თვითმმართველობის დატოვებით); მეორე პერიოდია 1123 წლიდან, როცა თბილისში თვითმმართველობა გაუქმდა და „სრულიად შემოყენებული იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა“. ამ დროიდან საქართველოს სატახტო ქალაქად კვლავ თბილისი იქცა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

არაბთა ბატონობამ მნიშვნელოვნად შეცვალა თბილისის ეთნიკური სურათი: ქალაქში ქართველებთან ერთად ცხოვრობდნენ [[სომხები]], [[არაბები]], [[ებრაელები]] და სხვა ეროვნების წარმომადგენლები. თბილისი რელიგიური კუთხითაც ჭრელი ქალაქი იყო: მართლმადიდებელი ქრისტიანები, მუსლიმები, მონოფიზიტი სომხები, იუდეველები გვერდიგვერდ ცხოვრობდნენ. არაბი ავტორები მოგვითხრობენ, რომ მეფეს თბილისის მცხოვრებნი იმ წლის გადასახადისაგან გაუთავისუფლებია, ამასთანავე, უბრძანებია არავის დაეკლა ღორი მუსლიმთა უბანში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} ქრისტიანებსა და იუდეველებს აეკრძალათ მუსლიმთა კუთვნილ „ისმაილის“ აბანოში შესვლა. ასეთივე უფლებები ჰქონდათ სომხებსა და ებრაელებს. გადასახადის თვალსაზრისით კი ებრაელები და მუსლიმები ქართველებზე ნაკლებს იხდიდნენ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}}

==== დმანისის შემოერთება ====
{{მთავარი|დმანისის შემოერთება (1124){{!}}დმანისის შემოერთება}}
[[ფაილი:Dmanissi.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დმანისის სიონი და ნაქალაქარი]]
[[დიდგორის ბრძოლა]]ში მუსლიმური კოალიციის შეკრებაში დმანისელმა დიდვაჭრებმა და წარჩინებულებმა გადამწყვეტი როლი ითამაშეს. მართალია, [[დმანისი]] თავისი მასშტაბებით თბილისს ჩამოუვარდებოდა, მაგრამ მასაც [[ამირა]] განაგებდა და დამოუკიდებელ პოლიტიკას აწარმოებდა. ქართული მიწა-წყლიდან ეს იყო ბოლო ქალაქი, რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო ერთიანი ქართული მონარქიის საზღვრებში მოქცეული.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=38}}

1123 წლის ზაფხულში, [[შირვანი|შირვანში]] ლაშქრობის შემდეგ, დავით აღმაშენებელი დასავლეთ საქართველოში გადავიდა და მცირე ხანს დაასვენა ლაშქარი. მემატიანის თქმით, მეფეს შემოდგომა გეგუთში გაუტარებია,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} 1124 წლის მარტში კი დავითი ქართლში გადმოვიდა და დმანისზე გაილაშქრა. როგორც ჩანს, დასავლეთ საქართველოში ყოფნისას მეფე საგანგებოდ ამზადებდა დმანისის შემოერთების ოპერაციას. ასეთი მნიშვნელოვანი ქალაქის დაუფლება ადვილი არ იყო და ამისათვის წინასწარი სამზადისიც ჩატარდებოდა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

1124 წლის მარტში დავით აღმაშენებელმა დმანისი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} მემატიანე მშრალად მიუთითებს — „აიღო ქალაქი დმანისი“. როგორც ჩანს, ქალაქის დასაუფლებლად დიდი ბრძოლები არ გამართულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} შესაძლებელია, ყოველმხრივ შევიწროებულ დმანისელებს თავიანთი ნებითაც ეღიარებინათ ერთიანი საქართველოს მეფის უზენაესობა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

=== შირვანისა და ანისის შემოერთება ===
{{მთავარი|ანისის შემოერთება (1124){{!}}ანისის შემოერთება}}
დავითის ისტორიკოსის ცნობით თბილისის აღების მეორე წელს ე. ი. 1123 წელს თურქთა სულთანი მაჰმუდი მოვიდა შირვანს, რომელიც საქართველოს მეფის ყმადნაფიცი ქვეყანა იყო. სულთანმა აიღო ქალაქი [[შემახა|შამახია]], [[შირვანშაჰი]] კი შეიპყრო, თანაც საგანგებო ელჩის ხელით დავითს წერილი გაუგზავნა: „''შენ ტყეთა მეფე ხარ და ვერა ოდეს გამოხვალ ველთა; ხოლო მე ესე-რა შარვანშა შევიპყარ ჴელთა და ხარაჯასა ვითხოვ; შენ თუ გენებოს, ძღუენი ჯეროვანი გამოგზავნე და თუ გინდა სამალავად გამოვედ და მნახე''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=110-111}}

კადნიერ სულთანს სათანადო პასუხი უნდა მიეღო. დავითმა სასწრაფოდ შეკრიბა 50 000 კაცი და საბრძოლოდ მოემზადა. როგორც კი ეს ამბავი შეიტყო სულთანმა, შეშინებული აიყარა და „ფრიად რამე სიმდაბლით არა სულტნურად“ ითხოვა „გზა სამლტოლვარო“. სულთანის დასახსნელად რანის ათაბაგი აღსუნღული მოადგა შამახიას და ბრძოლა გაუმართა ქართველებს, მაგრამ სასტიკად დამარცხდა. ამის შემდეგ სულთანი ღამით გაიპარა „სოფლად თაჳსად“. შირვანიდან სელჩუკთა განსადევნად ბრძოლა ამით არ დამთავრებულა. 1 თვის შემდეგ, 1123 წლის ივნისში, დავითი ისევ ლაშქრობს შირვანზე. მან „აღიღო გულისტანი, სახლი თავადი შარვანისა, სიცხეთა მათ საშინელთა, მოირთო შარვანი და აღავსნა კეთილითა ყოველნი მორჩილნი ბრძანებათა მისთანა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

დავით აღმაშენებლის ბრძოლებს მეტად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა როგორც საქართველოს, ასევე, განსაკუთრებით, შირვანისათვის. ქართველებისა და შირვანელების ერთობლივმა ბრძოლამ უზრუნველყო შირვანის დამოუკიდებლობა სელჩუკიან დამპყრობელთაგან. ამიერიდან საქართველო და შირვანი უფრო მჭიდროდ დაუკავშირდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

1124 წლის აპრილში დავითმა დაიკავა „შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზაონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა“, მაისში „აღიხუნა ციხენი სომხითისანი: გაგნი, ტერონაკალი, ქავაზინნი, ნორბედი, მანასგომნი და ტალინჯაქარი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

1124 წელი საქართველოს დიდ გამარჯვებათა წელი იყო. დავითმა ამავე წლის ივნისში, როგორც მისი მემატიანე გადმოგვცემს, „წარემართა ლაშქრითა, განვლო ჯავახეთი, კოლა, კარნიფორა, ბასიანნი სპერმამდის და რაც პოვა თურქმანნი მოსრა და ტყუე ყო“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

ძლიერი საქართველოს სამეფო დიდგორის ბრძოლასა და შემდგომ მოპოვებული წარმატებების წყალობით იწყებს აქტიურ მოქმედებას მეზობელი სომხეთის  ყოფილი სამეფოების ტერიტორიების სელჩუკი დამპყრობლებისაგან გათავისუფლებისათვის. დავითის ისტორიკოსი საოცარი სიზუსტით გადმოგვცემს ანისის თავკაცების მისიის შესახებ. „და აგვისტოსა ოცსა მივიდეს მწიგნობარნი ანელთა თავადთანი და მოახსენეს მოცემა ქალაქისა“. მემატიანის თანამიმდევრულობაში ეჭვის შეტანა შეუძლებელია. როგორც „ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისიდან“ ჩანს, ანელი თავადები დავითს ეახლნენ დმანისის აღების (1124 წლის მარტი), სომხეთის ციხეთა დაკავების (1124 წლის აპრილი), ჯავახეთიდან ბასიანამდე დავითის მიერ ჩატარებული ექსპედიციის (1124 წლის ივნისი) შემდეგ, აგვისტოს თვეში. სრულიად უეჭველია დავითის ისტორიკოსის ცნობა იმის შესახებ, რომ ანელი თავადები საქართველოს მეფეს ეახლნენ 1124 წლის აგვისტოში. ამ თარიღის მართებულობას ამაგრებს სომეხი ისტორიკოსი [[მათე ურჰაელი]], რომელიც ხაზგასმით აღნიშნავს „''კუალ სომეხთა წელთაღრიცხვის 573 (1124) წელს ქართველთა მეფე დავითმა მოახდინა სპარსთა ჯარების სასტიკი ჟლეტა, თითქმის 20 000 კაცი მოსპო და აიღო სომეხთა სატახტო ქალაქი ანი, რომელიც სამოც წელს იმყოფებოდა ტყვეობაში''“. ამრიგად, დავითის ისტორიკოსისა და ურჰაეცის ცნობებით სრულიად ნათელია, რომ მეფემ [[ანისი]] 1124 წელს აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112-113}}

როგორც ჩანს, სომეხმა თავკაცებმა დავითი მიიწვიეს [[ანისი]]დან მუსლიმანთა განსადევნად და ქალაქის გასათავისუფლებლად. ქალაქი ანისი მახლობელი აღმოსავლეთის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ცენტრი იყო, ამ პერიოდში ქალაქს ფლობდა აბულ-ასვარი, რომელმაც 1118 წელს მამამისი მანუჩარი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}
[[ფაილი:Walls of Ani.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|ანისის ნაქალაქარი]]
აბულ-ასვარი ძალზე ავიწროებდა ქალაქის მოსახლეობას, უდიერად ეპყრობოდა მათ სარწმუნოებას. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ მან ქალაქ [[ხლათი]]დან ჩამოიტანა ვერცხლისაგან გამოჭედილი უზარმაზარი ნალი (ნახევარმთვარე) და სომხური ეკლესიის გუმბათზე დაადგმევინა. ამასთან, აგრესიულმა მფლობელმა გადაწყვიტა ანისი 60 000 დინარად ქალაქ კარის ამირასათვის (იგი სელჩუკი იყო) მიეყიდა. ბუნებრივია, აბულასვარის ამგვარმა მოქმედებამ ანისის მოსახლეობის დიდი გულისწყრომა გამოიწვია. ანელებმა გადაწყვიტეს დახმარებისათვის მიემართათ საქართველოს მეფისათვის. სომეხი ისტორიკოსი სამუელ ანელის ცნობით ანისისა და შირაკის ოლქის მცხოვრებლებმა გადაწყვიტეს გამოსავალი ეპოვათ იმით, რომ თხოვნის ხელი გაეწოდათ ქართლის მეფის დავითისთვის, მათ უღალატეს აბულსუვარ მანუჩეს ძეს, რომელიც ფლობდა ქალაქს მამის სიკვდილის შემდეგ და გაუღეს რა ქალაქის კარი შემოუშვეს შიგნით ის მეფე დავითი.
დავითი თანაგრძნობით შეხვდა ანელ თავადთა თხოვნას, სასწრაფოდ გააგზავნა „წიგნები წვევისა“, სამ დღეში 60 000 მხედარი შეკრიბა და ანისისკენ გაემართა.
დავითმა „''მესამესა დღესა აიღო ქალაქი ანისი და ციხენი მისნი უჭირველად და სოფელნი და ქვეყანანი მიმდგომნი ანისისანი.''“ ისტორიკოსები ერთხმად აღნიშნავენ, რომ „უჭირველად“ მოხდა ანისის აღება. სამუელ ანელი აღნიშნავს, რომ „''ერთ სულსაც არ მოსვლია სისხლის ზიანი''“. დავითს მანუჩეს შვილები ანისიდან გაუძევებია, თბილისს გაუგზავნია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}

საქართველოს მეფემ ანისის მიზგითად ქცეული ტაძარი გაათავისუფლა. ტაძრის აღმშენებელი ბერძენთა დედოფალი კატრონიკე იქვე იყო დაკრძალული. დავითმა კათალიკოსთან და ეპისკოპოსებთან ერთად მიცვალებულს წესი აუგო და საფლავს სამგზის ჩასძახა „''გიხაროდეს შენ წმინდაო დედოფალო რამეთუ იხსნა ღმერთმა საყდარი შენი უსჯულოთა ხელთაგან.''“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}

დავითმა ანისი და მისი მიმდგომი ქვეყანა საქართველოს სამეფოს შემოუერთა და მცველებად მესხი აზნაურები დატოვა. ვარდან ბაზბერდეცის მიხედვით, მეფემ ანისის გამგებლად ქართველი დიდებულები [[აბულეთი]] და მისი შვილი [[ივანე ორბელი|ივანე]] დატოვა, შემდეგ დავითმა დაიპყრო ვანანდისა და არარატის პროვინციაში მდებარე ოლქები, რომლებიც ერთ დროს სომეხ მეფეებს კვირიკესა და აბასს ეკუთვნოდათ, აგრეთვე ქვეყნები კასპიის ზღვამდე ხაბანდა დიდი სომხეთის აცახის პროვინციაში და სხვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}
[[ფაილი:საქართველო 1125 წლისათვის.jpg|330პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|საქართველოს სამეფო 1125 წლისათვის, დავით აღმაშენებლის მმართველობის დასასრულს.]]
სომხეთის საკითხის მოწესრიგების შემდეგ დავითი კვლავ შირვანს დაუბრუნდა. 1124 წლის შემოდგომაზე ილაშქრა შირვანზე, „აღიღო ქალაქი შამახია და ციხე ბირიტი, სრულად ყოველი შარვანი“, ე. ი. დავითს შირვანი მთლიანად გაუთავისუფლებია სელჩუკებისაგან, თანაც ციხეებსა და ქალაქებში თავისი მოლაშქრეები ჩაუყენებია. დავითის ისტორიკოსი მიუთითებს, რომ ეს მოლაშქრეები იყვნენ ჰერნი და კახნი. შირვანის ზედამხედველობა და გამგებლობა დაევალა სიმონ ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესსა და ბედიელ-ალავერდელს, რომელიც გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესის დისწული იყო, მისივე მსგავსი, „კაცი ყოვლითურთ სრული და ბრძენი“. მემატიანე კმაყოფილებით წერს, რომ „განაგო მეფემან ყოველი საქმე შარვანისა, აღავსნა კეთილითა და საბოძვარითა ქურდნი, ლეკნი და თარაზნი“. აქედან მოკიდებული დავითი ატარებდა შირვანშაჰის ტიტულსაც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

ანისის სამეფოს მსგავსად შირვანის სელჩუკებისაგან განთავისუფლება დიდგორის ბრძოლის ერთ-ერთი შედეგი იყო. დავითის მიერ მოპოვებულმა დიდმა წარმატებებმა და ამიერკავკასიიდან სელჩუკების განდევნამ გააფართოვა საქართველოს სამეფოს პოლიტიკური საზღვრები [[ნიკოფსია|ნიკოფსიიდან]] (ადგილი თანამედროვე [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭსა]] და [[ტუაფსე]]ს შორის) დარუბანდამდე ([[დერბენტი|დერბენტამდე]]) და ოვსეთიდან არეგაწამდე (სომხეთში).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}} განუზომლად გაიზარდა საქართველოს საერთაშორისო მნიშვნელობა. საქართველო უძლეველ ქვეყნად მიიჩნიეს იმდროინდელმა მახლობელი აღმოსავლეთის მუსლიმანურმა სახელმწიფოებმა. „რამეთუ თჳთ სულტანი მუნ, სადა იყო, ძრწოდა შიშისაგან მისისა და არცაღა თჳთ ძუელად ქონებულთა ქალაქთა და ქუეყანათა ჰგონებდა თჳსად ქონებად, არამედ რაოდენცა შორს იყო, ეგრეცა ეოცებოდა მძინარესა შიში და მღჳძარესა სიკუდილი“. საქართველოს მეფე უხვ ძღვენს იღებდა სულტნისაგან, რომელიც ეძიებდა „მშვიდობასა და სიყვარულსა და ყივჩაყთაგან არა რბევასა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

=== საფინანსო ღონისძიებები ===
XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ეკონომიურად დაწინაურების საქმეში თავისი როლი შეასრულა ფულის რეფორმამ. X საუკუნის დამლევს საქართველომ მჭიდრო ურთიერთობა დაამყარა [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], ამან კი თავისი ასახვა ჰპოვა ქართული მონეტის განვითარებაში. მონეტაზე გაქრა მუსლიმანური ნიშნები და მისი ადგილი დაიკავა ქრისტიანულმა ემბლემამ — ჯვარმა ან კიდევ ღვთისმშობლის გამოსახულებამ. ძირითადი წარწერები ქართულია და შეიცავს არა მარტო მეფეთა სახელებს, არამედ მათ ბიზანტიურ ტიტულებსაც. ხაზგასმულია ის გარემოებაც, რომ იმდროინდელი მონეტა მხოლოდ ვერცხლისაა, ასეთებია, მაგალითად, [[დავით III|დავით კურაპალატის]], [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]], [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]], დავით აღმაშენებლის მონეტები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=133}}

დავით კურაპალატის მიერ მოჭრილ მონეტაზე გამოსახულია ჯვარი და მოთავსებულია დაქარაგმებული ასომთავრული ზედწერილი, რომელიც ასე იკითხება: „ქრისტე, შეიწყალე დავით კურაპალატი“, ხოლო ბაგრატ IV-ს მონეტაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი და მოთავსებულია ზედწერილი: „ქრისტე, ადიდე ბაგრატ, აფხაზთა მეფე და ნოველისიმოსი“. ამისგან განსხვავდება ბაგრატ IV-ს მეორე მონეტის ზედწერილი, სადაც ბაგრატს „[[სევასტოსი]]ს“ ტიტული აქვს. ერთმანეთის თანამიმდევრობით ჩნდება ტიტულები [[ნოველისიმოსი]], [[სევასტოსი]], [[კესაროსი]].

ამ პერიოდის მონეტათა უმრავლესობაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი. ასეთი ტიპის მონეტების უკანასკნელი მომჭრელია დავით აღმაშენებელი.

XI-XII საუკუნეების ქართული მონეტები შემდეგ ცვლილებებს განიცდიან:
# კლებულობს წონა, თუ დავით კურაპალატის მონეტა 3,5 გრამს იწონიდა, ბაგრატ IV-ს 1,56 გრამია, ხოლო დავით აღმაშენებლის მონეტის წონა 0,51-0,87 გრამს შეადგენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# იცვლება წარწერები როგორც მეფფეთა ტიტულებისა ასევე ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულების წარწერისაც. ასე მაგალითად, თუ ბაგრატ IV-ს მონეტაზე ხელაპყრობილი ღვთისმშობლის გამოსახულების ირგვლივ წარწერილია „HAGIA QEOTOKOC“, ე. ი. „წმინდა ღვთისმშობელი“, გიორგი II-ს მიერ მოჭრილ მონეტაზე წერია „M-PQBLAXEPNITIKA“, ე. ი. „დედა ღვთისა ვლაქერნის“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# გამოსახულება თანდათან უარესდება და უხეშდება.

XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ხაზინა მდიდარი იყო. დავითის წინამორბედ მეფეებს ურთიერთობა ჰქონდათ ბიზანტიასთან. ეს ურთიერთობა იმდენად მჭიდრო იყო, რომ ქართული ფული იჭრებოდა ბიზანტიურის მიბაძვით, რაც მისი ფორმისა და ნაწილობრივ, წარწერების შინაარსიდან ჩანს. თვით ბიზანტიურ მონეტებს საქართველოში ფართო მიმოქცევა ჰქონია. ასე მაგალითად, დავით აღმაშენებელი თავის „ანდერძში“ აღნიშნავს: „ხოლო დრაჰკანი კონსტანტი ცუატა (ს) და ჩემნი ლალნი და თუალ-მარგალიტნი, ხახულის ღვთისმშობლისადა შემიწირავს, ხოლო დუკატი და პოტინატი (ბოტინატი) ატენისა საჭურჭლისა, იგიცა ჩემისა სისხლითა მოგებული, თუ ელეოდეს მეფე დემიტრე ყოველი მისცეს მოძღვარსა ჩემსა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}

XII საუკუნის ქართულ ფულზე შეიძლება ვიმსჯელოთ, ძირითადად, იმ ნუმიზმატიკური მასალების საფუძველზე, რომლებიც დღესდღეობით ჩვენს ხელთ არის, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ფაქტობრივი მასალა ძალზე მცირე ოდენობითაა შემორჩენილი.

დავით აღმაშენებლის მიერ გატარებული ფულის რეფორმის შესახებ ძვირფას ცნობებს იძლევა არაბი ისტორიკოსი [[ალ-ფარიკი]], რომელიც ამბობს: დავითმა მოჭრა ფული, რომლის ერთ მხარეზე ეწერა ხალიფას და სულთნის სახელები, მეორეზე — ალაჰისა და მოციქულის (მუჰამედის), ხოლო კიდეზე თვით მისი — დავითის სახელიო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=135}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, პირველი ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის პირველი ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304195536/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა2.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, მეორე ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის მეორე ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133747/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
დავითმა გააგრძელა ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტების მოჭრა და მანვე დაუსვა წერტილი ამ ტიპის ფულის შემდგომ წარმოებას. [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ისა]] და [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მონეტებთან შედარებით, ვლაქერნის გამოსახულება აქ გაუხეშებულია. დავით არმაშენებლის მონეტის წონა [[დავით III|დავით კურაპალატის]] მონეტის წონასთან შედარებით ერთი მეხუთედით ნაკლებია, წონის დაკლება თანდათანობით ხდებოდა და სხვადასხვა მიზეზით იყო გამოწვეული. აღსანიშნავია, რომ მონეტების გაუარესება მხოლოდ საქართველოსთვის არაა დამახასიათებელი. მსგავს პროცესებს ადგილი ჰქონდა ახლო აღმოსავლეთის თითქმის ყველა ქვეყანაში, რაც, სპეციალისტების აზრით, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისის“ შედეგია. ნაწილი მეცნიერებისა მიიჩნევს, რომ ეს კრიზისი აღმოსავლურ ქვეყნებში ვერცხლის საბადოების გამოფიტვის შედეგი უნდა ყოფილიყო, ზოგი მეცნიერი კი ამ ფაქტს უკავშირებს აღმოსავლური მონეტების მასობრივ გაზიდვას დასავლეთის ქვეყნებსა და ჩრდილოეთში. მაგრამ, სამწუხაროდ, არც ერთი ვერსია „ვერცხლის კრიზისის“ გამოწვევისა დამაჯერებელი არ არის.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot;&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |title=geonumismatics.tsu.ge — დავით IV-ის სპილენძის მონეტა, ტიპი – მეფე საიმპერატორო ტანსაცმელში |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133814/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;

იმდროინდელი წერილობითი წყაროები ქართული ფულის ზომისა და წონის თანდათანობით შემცირების მიზეზების შესახებ ცნობებს არ იძლევიან. „ვერცხლის კრიზისს“ შეიძლება გამოეწვია ჩვენში მონეტების წონის შემცირება, მაგრამ ეს არ უნდა იყოს არსებითი და ძირითადი, იმიტომ, რომ საქართველო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეკონომიურად მომძლავრებული ქვეყანაა და ხაზინაც მდიდარი აქვს. თანაც, მონეტათა შემცირება რომ მხოლოდ „ვერცხლის კრიზისის“ ბრალი იყოს ვლაქერნის გამოსახულების კარგად ამოკვეთას რაღა დაუდგებოდა წინ. ამდენად, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისი“ არ ყოფილა ის ძირითადი მიზეზი რამაც XI საუკუნიდან მოყოლებული ქართული მონეტების წონის დამცრობა გამოიწვია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ეკონომიკურად დაწინაურებულ საქართველოში ფულის კურსი თანდათან მტკიცდებოდა. ფულის კურსის სიმტკიცე მის სამონეტო ფუნქციას დამოუკიდებელს ხდიდა მისივე წონისაგან, ე. ი. უფრო ნაკლები წონის მქონე ვერცხლის მონეტას შეიძლებოდა წინანდელი ფუნქცია შეესრულებინა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ცნობილია დავითის მიერ მოჭრილი ახალი ტიპის მონეტა, რომელსაც ადრე გიორგი II-ს მიაკუთვნებდნენ. ეს მონეტა ტიპოლოგიურად არ განსხვავდება ბაგრატ IV-სა და გიორგი II-ს მიერ მოჭრილი ფულისაგან, აქედან დასკვნა: დავითი თავისი ფინანსური მოღვაწეობის პირველ ეტაპზე იმავე სქემის მიხედვით ჭრიდა ფულს, რომლითაც ბაგრატ IV და გიორგი II, შემდგომში კი მან მონეტის ტიპი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

XII საუკუნის პოლიტიკურად და ეკონომიურად ძლიერი საქართველოსათვის დამახასიათებელია ნუმიზმატიკის „სპილენძის ხანა“. სპილენძის მონეტებს იძულებითი ვერცხლის კურსი ჰქონია. ეს მონეტები საკრედიტო ფულის ფუნქციას ასრულებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

სპილენძის მონეტები, რომლებიც საქართველოდან გადიოდა, ალბათ ოქროსა და ვერცხლის ფუნქციას ასრულებდა. ამნაირი საკრედიტო მონეტების არსებობაზე იმდროინდელი არაბი მოგზაური ალ-ფარიკიც იტყობინება. ამასთან დაკავშირებით, მეტად საინტერესოა გვირგვინოსანი მხედრის გამოსახულებიანი სპილენძის მონეტა, რომელსაც ასეთი არაბული წარწერა აქვს: „მეფე მეფეთა დავით, ძე გიორგისი, მახვილი მესიისა“. ეს მონეტა პირველად ფრანგმა მეცნიერმა ლანგლუამ გამოაქვეყნა და დავით აღმაშენებელს მიაკუთვნა,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}} მაგრამ ეს განსაზღვრა არ გაიზიარა ზოგიერთმა სპეციალისტმა, თუმცა აშკარაა, რომ აღნიშნული მონეტა დავით აღმაშენებლის მიერაა მოჭრილი, რომლისთვისაც აღნიშნული მედიდური ტიტული და ამაყი ეპითეტი მართლაც რომ მთლიანად შესაფერისი იყო.

როგორც ჩანს, XI-XII საუკუნეთა მიჯნისათვის საქართველოში სამონეტო ტიპის შეცვლის პირობები შეიქმნა. ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებიანი მონეტის ტიპი ერთგვარ ცვლილებას განიცდის სწორედ ამ დროს, ხოლო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება (ფაქტურა, წარწერების შინაარსი). არაბი ისტორიკოსი ალ-ფარიკი ხაზგასმით მიუთითებს, რომ სამონეტო საქმეში ცვლილება სწორედ დავით აღმაშენებელს შეუტანია. იგი აღწერს დავითის მიერ ახლადმოჭრილ ფულს, რაც ნათლად ადასტურებს, რომ მუსლიმანური ტიპის არაბულზედწერილიანი მონეტის მომჭრელი დავით აღმაშენებელი ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} 
[[ფაილი:Davitis moneta.jpg|მინი|მარჯვნივ|220px|[[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] დაცული დავით აღმაშენებლის მონეტა, სადაც მეფე საიმპერატორო ტანსაცმლითა და მისი სრული ტიტულატურითაა გამოსახული.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt;]]
ინგლისელი მეცნიერი ლანგი, რომელიც შეეხო ქართულ ნუმიზმატიკურ ძეგლებს, საგანგებოდ შეჩერდა დავითის მიერ მოჭრილ კიდევ ერთი ტიპის სპილენძის მონეტაზე, რომელიც 1857 წლიდან ინახება [[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] და დიდხანს გამოუქვეყნებელი იყო. ეს უნიკალური მონეტა ლანგმა გამოაქვეყნა სათანადო კომენტარებით.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; ამ მონეტაში ჩანს ბიზანტიური და ქართული იკონოგრაფიის შერწყმა. მონეტის შუბლზე დავითის გამოსახულებაა მოთავსებული. მეფე წვერებიანია, დამშვენებულია საიმპერატორო გვირგვინით — სტემით, მას ერთ ხელში უპყრია კვერთხი, მეორეში — სფერო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} გამოსახულების მარცხენა მხარეს მოთავსებულია ასომთავრული წარწერა „ႣႧ“ (დთ — დავით), ხოლო მარჯვნივ — „ႫႴ“ (მეფე). მონეტის ზურგის ცენტრში ჯვარია მოთავსებული ჩარჩოში. ირგვლივ ასომთავრული წარწერაა (ქარაგმით): „ქრისტე, დავით მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; მონეტა შეიცავს დავით აღმაშენებლის პორტრეტსა და მის სრულ სამეფო ტიტულს, რომელიც ეხმიანება XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს პოლიტიკურ ძლიერებას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} აღნიშნული მონეტა ნათლად მეტყველებს დავითის ფინანსური მოღვაწეობის მრავალფეროვნებაზე და ახალ ტიპს წარმოადგენს დავითის მიერ მოჭრილ ფულთა შორის. მონეტის შინაარსის ანალიზი (დავითის სომეხთა მეფედ მოხსენიება და სხვ.) ადასტურებს, რომ იგი XII საუკუნის 20-იან წლებს განეკუთვნება.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}}

ნათელია, რომ საქართველოს მძლავრმა და ზეაღმავალმა ეკონომიკურმა პოტენციალმა არსებული ფულის საფუძვლიანი შეცვლა მოითხოვა. საჭირო იყო ფული, რომელიც ფართო მოქმედების საგანი იქნებოდა არა მხოლოდ ქვეყნის შიგნით, არამედ მის ფარგლებს გარეთაც. სწორედ ამიტომ, XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება. შეიცვალა ფაქტურა და წარწერების შინაარსი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის პირველი მომენტი გამოიხატა ჯერ კიდევ ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტის შინაარსის შეცვლაში, ხოლო უფრო დიდმნიშვნელოვანი იყო საერთოდ ბიზანტიური ტიპის მონეტის მუსლიმანურით შეცვლა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ეს უკვე არა მხოლოდ მონეტის შინაარსში ზოგიერთი დეტალის შეცვლა იყო, არამედ არსებით ცვლილებას წარმოადგენდა. ერთი ტიპის მონეტა მეორე კარდინალურად საწინააღმდეგო მონეტამ შეცვალა. მუსლიმანური ტიპის მონეტის მოჭრა გარკვეული მიზეზებით იყო განპირობებული. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის ქართული მონეტა გამოხატავდა ქვეყნის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მდგომარეობას და თავისი შინაარსის შეცვლისას ღებულობდა იმ ფულის სახეს რომელიც იმ დროს მსოფლიო ბაზარზე ბატონობდა. ეს იმიტომ, რომ ამ პერიოდში საქართველოსათვის მთავარი მნიშვნელობა აღმოსავლეთთან ვაჭრობას მიენიჭა და დავითმაც ქართული მონეტა თავისი ფორმით აღმოსავლურს დაუახლოვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}} მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ მუსლიმანური ტიპის მონეტის გვერდით იჭრებოდა და მიმოქცევაში იყო ქართული ტიპის (ქართულზედწერილიანი) მონეტებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის მეორე მომენტი — ფულის კურსის განმტკიცება უშუალოდ პირველიდან გამომდინარეობს. მონეტის შინაარსის შეცვლა ფულის კურსის განმტკიცებას ემსახურებოდა. თავისთავად, ფინანსური რეფორმის მთელი არსი სწორედ ამაში მდგომარეობდა. ამიერიდან უზრუნველყოფილი იყო ფულის მყარი მიმოქცევა. ფულადი სისტემის გაუმჯობესება განაპირობებდა ეკონომიკის წარმატებით განვითარებას. ამდენად, დავითის მიერ ეკონომიკაში გატარებული ღონისძიებები, მისი პოლიტიკა საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკურ-ეკონომიკურ და კულტურულ აღორძინებას ემსახურებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

=== საგარეო პოლიტიკა ===
==== საქართველო და ჩრდილოეთის მეზობლები ====
დავითის საგარეო-პოლიტიკურ თვალსაწიერში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა ჩრდილოეთის ქვეყნებსა და ხალხებს. ჩრდილო კავკასიის ხალხებში დავითი ხედავდა მნიშვნელოვან ძალას, რომელსაც სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლასა და ამიერკავკასიის ხალხთა კონსოლიდაციის საქმეში მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეეძლო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=142}}

ქართული ნარატიული წყაროების უძველესი ცნობები რუს-ვარანგებისა და ქართველების კონტაქტის შესახებ XI საუკუნეს განეკუთვნება, თუმცა სავარაუდოა, რომ ქართველებისათვის რუსი ხალხი მანამდეც არ იყო უცხო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=143}} XII საუკუნის დასაწყისიდან, დავითის მეფობის დროს, რუსებსა და ქართველებს შორის ურთიერთობა კიდევ უფრო გაიზარდა. დავითის გამარჯვებებმა და წინსვლამ, ბუნებრივია, კიდევ უფრო განამტკიცა კავშირი რუსეთთან. გაძლიერებულ საქართველოსთან კავშირი, რა თქმა უნდა, ძველი რუსეთის ინტერესებშიც იყო, მეტიც, გაძლიერებულ საქართველოს სამეფოსთან კავშირს რუსეთი თვითონ ესწრაფვოდა, მით უფრო, რომ დავითის დროს ყივჩაყები და ოსები უკვე საქართველოს ყმადნაფიცები იყვნენ და ყივჩაყთა თავდასხმების თავიდან აცილება და სამხრეთ-დასავლეთ საზღვარზე მშვიდობიანობის უზრუნველყოფა საქართველოსთან კეთილმეზობლური ურთიერთობის დამყარებით იყო შესაძლებელი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=147}}

დავითი განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა ჩრდილო კავკასიის ხალხებთან, განსაკუთრებით, ოსებთან და ყივჩაღებთან ურთიერთობას. ოსები გამოირჩეოდნენ სხვა ჩრდილოკავკასიელი ეთნიკური ელემენტებისაგან თავისი სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური განვითარების დონით. ალანთა სამეფოს მნიშვნელოვანი ტერიტორია ეკავა კავკასიის ცენტრალურ და დასავლეთ ნაწილში. დავითის დროს, როცა ყივჩაღთა ჩამოსახლების საკითხი დაისვა, ოსებთან ურთიერთობაც ახლებურ მიდგომას მოითხოვდა. საქმე ისაა, რომ ყივჩაღებს მტრული დამოკიდებულება ჰქონდათ ოსებთან და საქართველოს მეფეს ქმედითი ღონისძიების გატარება დასჭირდებოდა ყივჩაღთა საქართველოში ჩამოსაყვანად, რადგან ყივჩაღეთს და საქართველომდე ოსეთი იყო გასავლელი. საქართველოს მეფემ დროულად იზრუნა ამ საკითხზე. საგულისხმოა, რომ თამარის პირველი ისტორიკოსის ცნობით, დავითის ერთ-ერთი ქალიშვილი ოსეთში ყოფილა გათხოვილი. ისტორიკოსთა ერთი ნაწილი ამ ცნობას სარწმუნოდ მიიჩნევს. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ თუ საკუთრივ დავითის ასული არა სამეფო სახლის რომელიღაც წევრი მაინც უნდა ყოფილიყო ოსეთის სამეფო კარზე გათხოვილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}}

ოსეთთან ურთიერთობის განმტკიცების მნიშვნელობის დამადასტურებელია ის ფაქტი, რომ თვით დავითი და მისი ვაზირი გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი „წარემართა ოვსეთს“. დავითის ოსეთში გადასვლა მხოლოდ ყივჩაღთათვის გზის უზრუნველყოფა არ ყოფილა. არსებითი იყო ჩრდილო კავკასიისა და საქართველოს დამაკავშირებელი საუღელტეხილო გზების დაკავება. იმხანად დარიალსა და სხვა უღელტეხილებზე კონტროლს ოსები ახორციელებდნენ. ძლიერი ფეოდალური საქართველოსათვის აუცილებელი გახდა აღნიშნული გადასასვლელების დაუფლება და დავითის მისიაც ამას ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}} ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში შესულ დავითს „მოეგებნეს მეფენი ოვსეთისანი და ყოველნი მთავარნი მათნი, და ვითარცა მონანი დადგეს წინაშე მისსა“. აქ საგულისხმო მომენტია, რომ დავითმა მძევლები ჩამოართვა როგორც ოსებს ისე ყივჩაღებს და „ესრეთ ადვილად შეაერთნა ორივე ნათესავნი“. რა თქმა უნდა, არ არის გამორიცხული, რომ დავითს თან ახლდა გარკვეული სამხედრო ძალაც. შემდეგი ეტაპი დავითის მოქმედებისა ის არის, რომ მან აიღო და დაიკავა „ციხენი დარიალისა და ყოველთა კართა ოვსეთისათა და კავკასიისა მთისათანი“. უდავოა, რომ კავკასიის უღელტეხილების დაკავება საქართველოს მიერ უდიდესი მნიშვნელობის პოლიტიკური აქტი იყო. ამასთან, ამ პერიოდიდან თუ უფრო ადრე არა ოსეთი საქართველოს ყმადნაფიცი ქვეყანა გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=149}}

ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში გადასვლისას დავითს თან ახლდა გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი. ამ აქტში ქრისტიანული რელიგიის გავრცელება-განმტკიცებისათვის ზრუნვა მოჩანს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

ფაქტია, რომ დავითმა თავისი  ენერგიული მოქმედებით ხელში ჩაიგდო კავკასიის გადასასვლელები, რომელთაც დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა და ოსეთი მტკიცედ შემოიყვანა თავისი მორჩილების ქვეშ ყმადნაფიცობის პირობაზე. ამიერიდან სხვა ხალხებთან და ქვეყნებთან ერთად, დავით აღმაშენებლის „აჩრდილსა შეკრებილ იყვნეს ერნი, ტომნი და ენანი, მეფენი და ხელმწიფენი ოვსეთისა...“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავით აღმაშენებლის დროის საქართველოს ურთიერთობა ჰქონდა ჩაჩნეთ-ინგუშეთთან (ქართული წყაროების ძურძუკები, კავკასიონი), დაღესტნის ხალხებთან, ადიღესთან (ჯიქნი, ქაშაგნი).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

საქართველოსა და ქართული კულტურის გავლენა ჩრდილო კავკასიის ხალხებზე უდავოა. ქართველებისა და ჩრდილოეთ კავკასიის ხალხთა ურთიერთობამ თავისი კვალი დატოვა. არაერთი ქართული სიტყვა შევიდა ჩრდილო კავკასიელი ხალხების ლექსიკურ ფონდში, გავრცელდა ქართული დამწერლობა, ხშირია ქართული წარწერები (დაღესტანში ოცამდე ქართული წარწერაა დამოწმებული), შეიმჩნევა ქართული სტილის გავლენა არქიტექტურაში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავითის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი იყო დარუბანდის საკითხი. გეოგრაფიულმა გარემომ, ეთნიკურმა, სოციალურმა და პოლიტიკურმა ვითარებამ შექმნა ის ბაზა, რომელზეც ჩამოყალიბდა დარუბანდის ქალაქი-სახელმწიფო. დარუბანდზე გამავალი საქარავნო გზის მიმართ ქართველები გულგრილნი არ იყვნენ. დავითი დიდად აფასებდა კასპიის კარის სტრატეგიულ მნიშვნელობას და ყოველგვარად ცდილობდა თავის გავლენის გავრცელებას. 1124 წლის აპრილში დავითის მოლაშქრეები {{ციტატა|დაესხნეს შაბურანს, დარუბანდელქსა და მოსწყჳდნეს ქურდნი, ლეკნი და ყივჩაყნი დარუბანდელისანი და აღიხუნეს შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა.}} შემდგომში, როგორც ჩანს, დავითს დარუბანდიც ხელთ უგდია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

ჩრდილო კავკასიის ქვეყნებსა და ხალხებს ფეოდალური საქართველოს სამეფო კარის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავათ. დავით აღმაშენებელი საკუთარ ანდერძში აცხადებს, რომ მთელი ჩრდილოეთი კავკასია მას ემორჩილებოდა. ამასთან, დავითი ჩრდილოეთის ქვეყნებთან მხოლოდ თავდაცვის უზრუნველყოფაზე არ ფიქრობდა. გარკვეულ შემთხვევაში, საქართველოს სამეფო კარი შეტევით ოპერაციებსაც ატარებდა და ამ გზითაც (მშვიდობიან მოლაპარაკება-დიპლომატიასთან ერთად) ეუფლებოდა ჩრდილოეთით მიმდებარე ქვეყნებს. ჩრდილო კავკასიელ ხალხთა ქრისტიანიზაცია-ფეოდალიზაციაც მთლად მშვიდობიანი გზით არ ხდებოდა და აქაც ძალა გამოიყენებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

==== სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები ====
საქართველოს მსგავსად, მისი სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები — [[სომხეთი]] და [[შირვანი]], მასთან ერთად [[არანი]]ც დიდად დააზიანა თურქ-სელჩუკთა შემოსევებმა XI საუკუნის მეორე ნახევარში.

ბიზანტიის იმპერიის უხეშმა ჩარევამ სომხეთის საშინაო საქმეებში დამანგრეველი გავლენა იქონია. სომხეთმა დაკარგა სახელმწიფოებრიობა და მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი, ის ნაწილი, რომელიც ბიზანტიელებმა მშობლიური მიწებიდან აჰყარეს და იმპერიის სხვადასხხვა მხარეში ჩაასახლეს. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი სომხეთის დაპყრობა სელჩუკებს არ გასჭირვებიათ. სელჩუკთა ოთხგზის დამანგრეველი ლაშქრობის შემდეგ სომხეთი ეკონომიკურ-კულტურული დაცემისა და ეთნიკური გადაშენება-გაქრობის საფრთხის წინაშე დადგა. ცალკეული სომხური სამეფოები (ლორე, სივნიეთი) უბრძოლველად ჩაბარდნენ სელჩუკებს და მათი მორჩილების ქვეშ იყვნენ. წარმოიქმნა დვინის, ანისისა და შაჰ-არმენების სელჩუკური საამიროები. თვით სელჩუკთა აგრესიისათვის ამიერკავკასიაში მნიშვნელოვან პლაცდარმად იქცა ქალაქი განძა, რომელიც 1068 წლიდან მათი გავლენის ქვეშ იყო. სწორედ აქედან დაიწყო ლაშქრობები სომხეთისა და საქართველოს წინააღმდეგ. განძის დაპყრობამ, ფაქტობრივად, განაპირობა სელჩუკთა გაბატონება მთელს არანში. შირვანშაჰმა ფარიბურზ I-მაც იძულებით სელჩუკთა სასარგებლოდ ხარკი იკისრა და რეალურად გადამთიელი მტრის უღელქვეშ აღმოჩნდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

სომხეთისა და შირვან-არანის დაპყრობა დიდი დანაკლისი იყო საქართველოსათვის. ამიერიდან სამხრეთითა და სამხრეთ-აღმოსავლეთით მოძმე ხალხების ნაცვლად მას დამპყრობელი გაუმეზობლდა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ სამხრეთის საზღვარი ფაქტობრივად მორღვეული იყო.

===== ურთიერთობა სომხეთთან =====
დავითის მიერ სომხეთის მიმართ გატარებული პირველი დიდი ღონისძიება [[ლორე]]ს აღება და [[ტაშირ-ძორაგეტის სამეფო]]ს გაუქმება და საქართველოსთვის შემოერთება იყო. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ დავით აღმაშენებელმა საქართველოს შემოუერთა გაგი, ტერუნაკანი, კაინი, კაიწონი, ტავუში, მაჰკანაბერდი და სხვ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა დავითის მიერ [[შირაკის სამეფო]]ს დედაქალაქის — [[ანისი]]ს გათავისუფლებას და საქართველოსათვის შემოერთებას. დავითზე სომეხი ხალხის კურსის აღება არ იყო შემთხვევითი. საქართველოს მეფე XII საუკუნის 20-იან წლებში ძლევამოსილი იყო და განუზომელი ავტორიტეტით სარგებლობდა. დავითის წინამძღოლობით ქართველი ხალხის წარმატებები აღაფრთოვანებდა სომხებს და იმედს უჩენდა, რომ საქართველოს დახმარებით თვითონაც შეძლებდნენ მომხდური მტრის ბატონობისაგან თავის დახსნას. არ არის გამორიცხული, რომ ანელ თავადთა ორიენტაცია საქართველოს მეფეზე წინასწარი შეთანხმების შედეგი ყოფილიყო. სავარაუდოა, რომ სომხეთით დაინტერესებული დავითი გაითვალისწინებდა ანელი ქრისტიანების განწყობილებას, მათ სიძულვილს შედადიანებისადმი და გარკვეულ ღონისძიებებსაც გაატარებდა მათ საქართველოსადმი კეთილად განსაწყობად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

დავით აღმაშენებლის მოქმედება თანაგრძნობასა და მოწონებას პოულობდა სომეხ ხალხში იმიტომ, რომ საქართველოსა და სომხეთს შორის რელიგიური, სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული სიახლოვე იყო, თანაც საქართველოს მეფე ებრძოდა სომეხი ხალხის დამპყრობლებს, ამიტომ, სრულიად ბუნებრივია, რომ სომეხმა ისტორიკოსებმა დიდების შარავანდედით შემოსეს საქართველოს მეფე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

საქართველო-სომხეთის ურთიერთობაში მეტად საინტერესო მოვლენაა საქართველოს მესვეურთა მცდელობა სომხეთის ეკლესიის შემოსაერთებლად. სომხური ეკლესიის ქართულთან გაერთიანების სურვილმა განსაკუთრებულად იჩინა თავი დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. საქართველოს მეფე, რომელიც უდიდეს პატივს სცემდა სომხური სარწმუნოების აღმსარებლებს, ცდილობს სომეხთა და ქართველთა სარწმუნოებრივ გაერთიანებას. აღნიშნული პრობლემის გადასაჭრელად საგანგებო კრება გაიმართა. დავითის ისტორიკოსის გადმოცემით, კამათი დილაადრიან დაწყებულა და „ცხრა ჟამამდე“ გაგრძელებულა, მაგრამ საბოლოო დასკვნამდე ვერ მისულან. მაშინ თვით დავითი ჩარეულა პაექრობაში. საქართველოს მეფის სიტყვას დიდი შთაბეჭდილება მოუხდენია საზოგადოებაზე, სომხებს დამარცხებულად უცვნიათ თავი და დარცხვენილები წასულან. მეფისთვის მიუმართავთ {{ციტატა|ჩვენ, მეფეო მოწაფე გუეგონე ამათ მოძღვართა თქვენთა, გარნა, ვითარ ვხედავთ, შენ სამე ხარ მოძღუარი მოძღუართა, რომლისა ბრჭყალსა ვერ მიმწუთარ არიან ეგე მოძღუარ საგონებელნი თქუენნი.}}

ქართლის ცხოვრების სომხურ თარგმანში არ ჩანს, რომ ქართველებმა გაიმარჯვეს პაექრობაში. თარგმანის მიხედვით, დავითმა „მარტივი და ცხადი სიტყვით დააწყნარა ორივე მხარე და გაუშვა კრება“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154}}

დავითის ისტორიკოსის თხზულებისა და მისი სომხური თარგმანის კრიტიკული განხილვა აშკარას ხდის, რომ საეკლესიო კრების მიზანი ქართული და სომხური ეკლესიების გაერთიანება იყო. ეს აქტი კი ვერ განხორციელდა. დავითის ისტორიკოსი, როგორც ჩანს, გადაჭარბებულად აფასებს კრების შედეგს, მიაჩნია რა იგი ქართველების გამარჯვებად. სომეხი მთარგმნელი კი თავშეკვავებულია აღნიშნული საკითხის გადმოცემისას, იგი ზუსტად კი არ თარგმნის არამედ კორექტივი შეაქვს ფაქტობრივი მასალის ასახვაში.

კრების შედეგის მიუხედავად (საქართველოს სამეფოს სურვილი ვერ განხორციელდა სომხური ეკლესიის შემოერთების საკითხი კი დავითის შემდეგ ხანაშიაც იდგა), ქართველ-სომეხთა ურთიერთობა მეგობრული და კეთილი იყო, სომხური მიწები კი დავითის დროიდან მოკიდებული, საქართველოს უშუალო შემადგენლობაში იყო (ეს დამოკიდებულება მონღოლების შემოსევამდე გაგრძელდა).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154-155}}

===== ურთიერთობა შირვანთან =====
საქართველოს სამეფო კარი დიდ ყურადღებას უთმობდა [[შირვანი|შირვანთან]] ურთიერთობის საკითხს. მას შემდეგ, რაც კახეთ-ჰერეთი შემოერთებული იქნა, შირვანი საქართველოს უშუალო მეზობელი გახდა და [[შირვანშაჰი|შირვანშაჰთან]] უშუალო დამოკიდებულებას უფრო დიდი მნიშვნელობა მიეცა. გარკვეული პოლიტიკური შინაარსი იყო ჩადებული დავითის ასულის — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარის]] შირვანშაჰის მემკვიდრესთან ქორწინებაში. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი როცა 1116 წელს მომხდარ ამბებს გადმოგვცემს, აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|მასვე წელსა ასული თჳსი კატა გაგზავნა საბერძნეთს სძლად ბერძენთა მეფისად, რამეთუ პირველ ამისა პირმშო სული თჳსი თამარი გაეგზავნა დედოფლად შარვანისა, რათა ვითარცა ორნი მნათობნი — ერთი აღმოსავლეთს, ხოლო მეორე — დასავლეთს — ცისკროვან ჰყოფდენ სფეროსა, მამისაგან მიმღებელნი მზეებრთა შარავანდედთანი.}} თამარის ქორწინება 1105-06 წლებშია სავარაუდებელი. დავითის მიერ გადადგმული ეს ნაბიჯი გამიზნული იყო შირვანშაჰთან კეთილი დამოკიდებულების დასამყარებლად და მის ჩასაბმელად სელჩუკებთან ბრძოლაში. დავითის ასული თამარი დაქორწინებულია აფრიდუნ შირვანშაჰის ძეზე — [[მანუჩაჰრ II|მანუჩეჰრ II-ზე]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=155}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}

როგორც ჩანს, ქორწინების აქტმა დავითის მოლოდინი არ გაამართლა და საქართველოს მეფე აქტიურ პოლიტიკურ მოქმედებაზე გადავიდა შირვანის მიმართ. მან რამდენიმეჯერ დალაშქრა ეს ქვეყანა. შირვანის ციხე-ქალაქებში საქართველოს მეფის გარნიზონები ჩადგნენ, საქმეთა გამრიგებლად კი ვაზირი სვიმეონი —მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და ბედიელ-ალავერდელი იყო. აქედან მოკიდებული, შირვანი ვასალურ დამოკიდებულებაში იყო ფეოდალური საქართველოს მონარქიასთან. სავარაუდოა, რომ სწორედ ამ დროიდან (XII საუკუნის 20-იანი წლები) ატარებდნენ ქართველი მეფეები შირვანშაჰის ტიტულს. ამ ტიტულით XII საუკუნის საქართველოს მეფეთა მოხსენიება წერილობით წყაროებში არის ერთ-ერთი მაჩვენებელი შირვანშაჰის ყმადნაფიცობისა საქართველოს მიმართ.
იმ ფაქტზე, რომ XII საუკუნის 20-იანი წლებიდან მონღოლთა შემოსევებამდე შირვანი საქართველოს პოლიტიკური გავლენის ქვეშ იყო, საგანგებოდ მიუთითებენ მკვლევარები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

ყურადღება უნდა მიექცეს იმ გარემოებასაც, რომ შირვანის გამგებლად დავითმა სამეფო კარის პირველი ვაზირი დანიშნა, ეს კი იმაზე უნდა მიგვანიშნებდეს, რომ საქართველოს სამეფო კარის პოლიტიკა შირვანში არა მხოლოდ სამხედრო ოკუპაციას, არამედ სამოქალაქო-ადმინისტრაციული ღონისძიებების გატარებასაც ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

დავითის მემკვიდრეების დროს შირვანის აღმოსავლეთ ნაწილში შირვანშაჰის ხელისუფლება აღდგა ვასალური დამოკიდებულების პირობით, დასავლეთი ნაწილი კი საარიშიანოს შემოუერთდა ე. ი. საკუთრივ საქართველოს საზღვრებში შემოვიდა. საქართველო-შირვანის ამგვარი დამოკიდებულება მონღოლთა შემოსევებამდე გაგრძელდა. მთელი XII საუკუნის განმავლობაში საქართველო და შირვანი ერთმანეთის მხარდამხარ იბრძოდნენ საერთო მტრის წინააღმდეგ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

==== ურთიერთობა ბიზანტიასთან ====
დავითის აქტიურმა საგარეო პოლიტიკამ ბიზანტიასთან ურთიერთობის პრობლემებიც მოიცვა. XI საუკუნის თითქმის მთელ სიგრძეზე საქართველო ბიზანტიის გავლენის ქვეშ იყო. 1071 წლის აგვისტოში [[მანასკერტის ბრძოლა]]ში მძიმე მარცხის შემდეგ ბიზანტიის იმპერიის როლი და გავლენა თანდათან კლებულობს. განუხორციელებელი დარჩა ამიერკავკასიაში შესვლისა და საქართველოზე თავისი უზენაესობის განმტკიცების გეგმაც. დავითი ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან პირველი იყო რომელმაც უარყო ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები. ნიშანდობლივია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

დავითი, რომელიც სელჩუკთა ამიერკავკასიიდან განდევნისათვის იბრძოდა, კარგად გრძნობდა რომ ბიზანტიასთან ურთიერთობა თანაბარ ვითარებაში აუცილებელი იყო. სწორედ ბიზანტიასთან ურთიერთობის განმტკიცების ინტერესებმა გადაადგმევინა საქართველოს ნაბიჯი დინასტიური ქორწინებისაკენ, როცა თავისი ქალიშვილი კატა 1116 წელს „გაგზავნა საბერძნეთს სძალად ბერძენთა მეფისად“. დავითის ასული კატა დაქორწინდა ბიზანტიის იმპერატორის [[ალექსი I კომნენოსი]]ს უმცროს ვაჟზე — ისაკზე. ასეთი დამოყვრების შემდეგ დავითის ისტორიკოსს ჰქონდა სრული უფლება განეცხადებინა, რომ საქართველოს მეფისათვის „მეფე ბერძენთა“ იყოო „ვითარცა სახლეული თვისი“. ბიზანტიასთან ურთიერთობის კეთილმეზობლური პოლიტიკა არ შეცვლილა დავითის მეფობის ბოლო წლებამდე (დავითი არ ჩარეულა მისი სიძის — ისაკისა და ალექსი კომნინოსის უფროსი ვაჟის — იოანეს შორის ატეხილ უთანხმოებაში, რითაც საქართველოს სამეფომ უზრუნველყო სამხრეთ-დასავლეთი საზღვრების უსაფრთხოება).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

==== ურთიერთობა ჯვაროსნებთან ====
ნიშანდობლივია დავითის ისტორიკოსის სიტყვები: {{ციტატა|ამას ჟამსა გამოვიდეს ფრანგნი, აღიღეს იერუსალიმი და ანტიოქია და შეწევნითა ღვთისათა მოეშენა ქვეყანა ქართლისა, განძლიერდა დავით და განამრავლნა სპანი და არღარა მისცა სულტანსა ხარაჯა და თურქნი ვერღარა დაიზამთრებდეს ქართლს.}} „ფრანგნი“-თ დავითის ისტორიკოსი ევროპელ ჯვაროსნებს აღნიშნავს. იგი ისეთ მნიშვნელოვან მოვლენებს, როგორიც სელჩუკებისათვის ხარკის შეწყვეტა და ქვეყბნის მოშენება-გაძლიერება იყო, იერუსალიმისა და ანტიოქიის აღებას უკავშირებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

ჯვაროსანთა გამოჩენამ, მათმა წარმატებებმა ახლო აღმოსავლეთში დავითის პოლიტიკის გატარებას შეუწყო ხელი. თავის მხრივ, საქართველოს მეფის წარმატებული ბრძოლა სელჩუკებთან ჯვაროსნების წისქვილზე ასხამდა წყალს. ამიტომ იყო, რომ ჯვაროსნების მიერ ახლად დაარსებული სამთავროები სელჩუკთა განდევნისა და დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ საქართველოს თავიანთ მეგობრად თვლიდნენ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

წყაროებიდან აშკარაა, რომ დავითი მეტად პოპულარული იყო ჯვაროსანთა შორის. [[იოანე ბატონიშვილი]]ს „[[კალმასობა]]ში“ დაცულია ცნობა, რომ [[იერუსალიმის სამეფო|იერუსალიმის]] მეფე ბოლდუინ II-ს გარკვეული კავშირი ჰქონდა დავით აღმაშენებელთან. ისინი საიდუმლოდაც ხვდებოდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. საქართველო ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი გახდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

საქართველოსა და ჯვაროსნების ურთიერთობას მეტად საინტერესოდ გამოხატავს ამ უკანასკნელთა დამოკიდებულება იერუსალიმის ქართველთა [[ჯვრის მონასტერი|ჯვრის მონასტრისადმი]]. ჯვაროსნების მიერ 1099 წელს იერუსალიმის აღების შემდეგ დაარსდა დასავლეთევროპული ტიპის მსხვილი სამხედრო-ფეოდალური სახელმწიფო, რომელსაც [[იერუსალიმის სამეფო]] ეწოდებოდა. ამ დროიდან მოკიდებული, სამეფოს ტერიტორიაზე მდებარე მართლმადიდებლური ტაძრები ლათინებმა დაისაკუთრეს, მაგრამ ქართველთა ჯვრის მონასტერს ხელი არ ახლეს. ჯვაროსანთა ეს მოქმედება განაპირობა იმ სამხედრო-პოლიტიკურმა ურთიერთობამ, რაც ქართველებსა და ჯვაროსნებს შორის იყო. ჯვაროსნები, თურმე, დიდ სიმდიდრეს სწირავდნენ ქართულ მონასტრებს, რის გამოც ისინი საგანგებოდ მოიხსენიებიან აღაპებში.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დიდგორის ბრძოლის დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა (ოსები, ყივჩაყები, დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან.

დავითის საგარეო პოლიტიკა აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა.

== კულტურულ-საგანმანათლებლო და სააღმშენებლო მოღვაწეობა ==
[[ფაილი:Georgia's Most Revered Kings.jpg|thumbnail|left|180px|ფრესკა, გელათი]]
გაუთავებელ ომიანობაში მყოფი მეფე არც კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობას ივიწყებდა. დავითი ფრიად განსწავლული ადამიანი იყო და ერის განათლებაზეც რეალურად ფიქრობდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენია სომეხ მემატიანეს ვარდან ბაზბერდეცს, რომელიც აღნიშნავს, რომ „''დავითი ძლიერ ზრუნავდა ცოდნის მოყვარე ივერიის ხალხზე''“. ცოდნის მიღების მიზნით საქართველოს მეფეს 40 ბავშვი აურჩევია და საბერძნეთში (ბიზანტიაში) გაუგზავნია,{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}} რათა ესწავლათ ენები, შეესრულებინათ თარგმანები და ჩამოეტანათ, რაც მათ გააკეთეს კიდევაც. სამი მათგანი შემდეგში ცნობილი გახდა თავისი მოღვაწეობით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=165}}

სწავლა-აღზრდის საქმე თვით საქართველოშიც დაწინაურებული ჩანს დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. სკოლები, ძირითადად, ეკლესია-მონასტრებთან არსებობდა.
XI-XII საუკუნეების საქართველოში ეკლესია-მონასტრებთან არსებული სკოლები ოფიციალური სახისა იყო სადაც ასწავლიდნენ თეოლოგიას, ჰიმნოგრაფიას, ლიტურგიკასა და ქართულ მწიგნობრობას, რომელთან ერთად გავრცელებული იყო კერძო, საშინაო სწავლება სამეფო კარის და დიდგვაროვანი ფეოდალების ოჯახის შვილებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

დავითის დროინდელ საქართველოში, როგორც ჩანს არაერთი უმაღლესი სკოლა და აკადემია იყო, რომელთა შორის გამორჩეული ადგილი გელათს უკავია. დავითმა 1106 წელს „''მოიგონა აღშენება მონასტრისა''“ და „''ადგილსა ყოვლად შვენიერსა და ყოვლითურთ უნაკლოსა''“ ააგო ტაძარი, რომელიც იყო „''აღმატებული ყოველთა წინანდელთა ქმნულთა''“, განთქმული თავისი „''სივრცითა და ნივთთა სიკეთითა და სიმრავლითა, და მოქმნულობისა შეუსწორებლობითა''“. ეს იყო გელათი, სადაც დაფუძნებული იქნა ქართული განათლებისა და კულტურის მნიშვნელოვანი კერა — [[გელათის აკადემია]]. დავითის ისტორიკოსი გელათს მოიხსენიებს „''ყოვლისა აღმოსავლეთისა მეორედ იერუსალიმად, სასწავლოდ ყოვლისა კეთილისად, მოძღუარად სწავლულებისად, სხუად ათინად, ფრიად უაღრეს მისსა საღმრთოთა შინა წესთა...''“ ([[ქართლის ცხოვრება]]).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
[[ფაილი:Gelati Academy.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ დაარსებული [[გელათის აკადემია]] საქართველოს უმნიშვნელოვანეს კულტურულ-საგანმანათლებლო კერას წარმოადგენდა.]]
უპირველეს ყოვლისა საჭირო იყო გელათის აკადემიის სათანადო კადრებითა და მატერიალური ბაზით უზრუნველყოფა. საქართველოს მეფე სწავლულ-მეცნიერებს ეძებდა არა მარტო „''თჳსთა ოდენ სამეფოთა შინა, არამედ ქუეყანისა კიდეთად''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}} დავითი მაღალი კრიტერიუმებით უდგებოდა სწავლულთა შერჩევას. მეფემ გამოძებნა და „''შემოკრიბნა კაცნი პატიოსანნი ცხოვრებითა და შემკული ყოვლითა სათნოებითა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია დაარსებული უნდა იყოს 1106-1110 წლებში ე. ი. ტაძრის მშენებლობის დასრულებამდე. ამ ტაძრის მთლიანი კომპლექსი [[დემეტრე I]]-ის დროს დასრულდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია შუა საუკუნეების პირველი აკადემიაა. იგი რეალური მოთხოვნილებების ნიადაგზე შეიქმნა და უწინარა იმ იდეოლოგიურ მოძრაობას, რომელიც გზას უკაფავდა ქართულ რენესანსს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
XII საუკუნის 10-იან წლებში მოსულა გელათის აკადემიაში სამოღვაწეოდ [[იოანე პეტრიწი]]. იგი დავითს მოუწვევია. პეტრიწიც მინდობია საქართველოს მეფეს და მთელი ძალით შესდგომია მოღვაწეობას. 1114 წელს გელათის აკადემიაში მოღვაწეობა დაიწყო ქართველმა სასულიერო მოღვაწემ ფილოსოფოსმა, მწერალმა და ჰიმნოგრაფმა [[არსენ იყალთოელი|არსენ იყალთოელმა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემიაში მოღვაწეობდნენ ქართული მეცნიერებისა და კულტურის ყველაზე უფრო მეტად გამოჩენილი პირები, რამაც მისი როგორც უმაღლესი კულტურული და სასწავლო ცენტრის მნიშვნელობა უაღრესად გაზარდა და ფრიად ავტორიტეტული გახადა.

აკადემიაში ისე როგორც იმდროინდელი ბიზანტიის სქოლასტიკურ უმაღლეს სკოლებში ისწავლებოდა მეცნიერების 7 ძირითადი დარგი: გრამატიკა, ფილოსოფია, რიტორიკა, არითმეტიკა, გეომეტრია, მუსიკა და ასტრონომია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}
[[ფაილი:Holy Virgin church. Shio-Mgvime. (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[შიომღვიმე|შიომღვიმის მონასტრის]] ზემო ეკლესია, რომლის აგება დავით აღმაშენებლის სახელს უკავშირდება.]]
დავითი დიდ ყურადღებას აქცევდა კულტურული ცენტრების გამრავლებას საზღვარგარეთაც. მრავალმხრივ განათლებულ საქართველოს მეფეს თავისი დამხმარე ხელი შორს გაუწვდენია საზღვარგარეთული სავანეებისათვის, „''...აღავსო ზღუა და ხმელი ქუელის საქმემან მისმან. რამეთუ ლავრანი და საკრებულონი და მონასტერნი არა თჳსთ ოდენ სამეფოთა, არამედ საბერძნეთისნიცა მთაწმინდისა და ბორღალეთისანი, მერმეცა ასურეთისა და კჳპრისა, შავისა მთისა, პალესტინისანი, აღავსნა კეთილითა, უფროსღა საფლავი უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი, და მყოფნი იერუსალიმისანი თჳთოფერთა მიერ შესაწირვთა განამდიდრნა. კუალად უშორესცა ამათსა: რამეთუ მთასა სინასა... აღაშენა მონასტერი და წარსცა ოქრო მრავალათასეული, და მოსაკიდელნი ოქსინონი, და წიგნები საეკლესიო სრულებით, და სამსახურებელი სიწმინდეთა ოქროსა რჩეულისა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}} საზღვარგარეთ ქართული კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრების გაჩენა დავითის დიდი გავლენისა და ავტორიტეტის მაჩვენებელია საერთაშორისო მასშტაბით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}}

XI-XII სს-ის საქართველოში განსაკუთრებულ აღმავლობას განიცდის ხუროთმოძღვრება, ამ პერიოდში შეიქმნა შუა საუკუნეების საქართველოს ყველაზე მნიშვნელოვანი და დიდი ტაძრები, რომელშიაც მკაფიოდ გამოჩნდა ახალი სტილისტიკური ნიშნები. დავითს დიდი სააღმშენებლო საქმიანობა გაუშლია: „''რაოდენნი ეკლესიანი აღაშენნა, რაოდენნი ხიდნი მდინარეთა სასტიკთა ზედა, რაოდენი გზანი საწყინოდ სავალნი, ქვა-ფენილქვნა...''“ და ა. შ. მისივე ბრძანებით იქნა აგებული შიომღვიმის ზემო ეკლესია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=170}}

ჩვენამდე მოღწეულია დავით აღმაშენებლის ორი ანდერძი: ერთი შიომღვიმის ლავრისადმი, ხოლო მეორე გელათისადმი. ამ ანდერძებიდან ჩანს, თუ რა დიდი წყალობა გაუღია მეფეს ამ სასულიერო და საერო სასწავლო ცენტრებისადმი.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

ამავე დროს, მეფე არა მარტო თანამემამულეებს მფარველობდა, არამედ უცხოელ მეცნიერებსა და სწავლულებსაც ზრუნვას არ აკლებდა. არაბი ისტორიკოსი, იბნ ალ-ჯაუზი აღნიშნავს, რომ დავითი მუსლიმ პოეტებს, სუფიებსა და სწავლულებს ხშირად იწვევდა სამეფო კარზე და წვეულებებსაც უმართავდა მათ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

== პიროვნება ==
[[ფაილი:King David Aghmashenebeli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით IV-ის ფრესკა, XIX ს., შიომღვიმის მონასტერი.]]
=== ტოლერანტობა ===
დავით აღმაშენებლის პიროვნების შესაფასებლად მნიშვნელოვანია მისი ტოლერანტობა როგორც სხვა ეთნოსების, ისე რელიგიების მიმართ. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში დავით აღმაშენებელი თავის რელიგიურ პოლიტიკაში ატარებდა სარწმუნოებათა თავისუფლების — რჯულთშემწყნარებლობის პრინციპს, რაც იმ დროისათვის მეტად უჩვეულო მოვლენა იყო. ქართველი ისტორიკოსებისაგან განსხვავბით, თითქმის ყველა უცხოელი ისტორიკოსი, რომელიც იმ პერიოდის საქართველოს შეეხო, არ დარჩენილა გულგრილი ქართველ მეფეთა ტოლერანტობისადმი და საგანგებო მინიშნებებით დაახასიათა იგი. დავითი მკაცრად იცავდა მაჰმადიან ქვეშევრდომთა რწმენას და მისი შეურაცხყოფის უფლებას არავის აძლევდა. მუსლიმანთა უფლებები პრივილეგირებულ მდგომარეობაში იყო ეკონომიკურ და ფინანსურ დარგებშიც.

არაბი ისტორიკოსის — იბნ-ალ-ჯაუზის ცნობით, დავით მეფე თავის შვილთან — [[დემეტრე I|დემეტრესთან]] ერთად პარასკევობით მეჩეთში დადიოდა, ლოცვას ესწრებოდა და წასვლისას დიდძალ ფულს სწირავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} დავით აღმაშენებელმა მქადაგებლებს, სუფიებსა და ასკეტებს სასახლეები აუშენა. თუკი მაჰმადიანი თბილისიდან წასვლას დააპირებდა, მას სამგზავრო ფული ეძლეოდა. იბნ-ალ-ჯაუზი დაასკვნის, რომ საქართველოს მეფეები „მაჰმადიანებს უფრო მეტი პატივისცემით ეპყრობოდნენ, ვიდრე თვით მუსლიმანთა ხელმწიფენი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}}

დავით აღმაშენებელი ისლამის დიდი მცოდნე იყო და განჯის ყადის ხშირად იმაზეც კი ეკამათებოდა, თუ ყურანი საიდან წარმოსდგაო. მეფე ყოველმხრივ უწყობდა ხელს საქართველოში მცხოვრებ სომხებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} უფლებრივად ქრისტიან მოსახლეობასთან იყვნენ გათანაბრებულნი ებრაელებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=109}}

=== მეფე და წიგნი ===
დავით აღმაშენებლის წიგნისადმი სიყვარული საყოველთაოდ იყო ცნობილი. ლაშქრობაში თუ ხანგრძლივი მგზავრობისას მეფეს ჯორებსა და აქლემებზე აკიდებული მცირე ბიბლიოთეკა დაჰქონდა. მოსვენების წუთებში ყოველთვის წიგნს კითხულობდა. დავითის მემატიანე ერთ საინტერესო დეტალს აღნიშნავს: ყოველი წიგნის წაკითხვის შემდეგ მეფეს წესად ჰქონია ბოლო ფურცელზე ნიშნის დასმა. მემატიანეს დაუთვლია და აღმოჩენილა, რომ ერთ წელიწადში „წიგნი სამოციქულო“ დავითს ოცდაოთხჯერ წაუკითხავს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

წიგნისადმი ასეთი განსაკუთრებული სიყვარული ერთხელ კინაღამ ძვირად დაუჯდა მეფეს. იმხანად თბილისი ჯერ კიდევ არ იყო შემოერთებული. დავითს ამბავი მოუტანეს, რომ განძიდან შემოსულ ქარავანს სელჩუკთა დიდი რაზმი შემოჰყვა ქალაქში. მეფემ გადაწყვიტა სელჩუკები ქალაქიდან გამოეტყუებინა და ასეთ ხრიკს მიმართა — სამასი კაცით ავჭალაში მოუწყო ჩასაფრება მტერს, ხოლო 15 მეომარი ლოჭინის ხევში გაგზავნა და სელჩუკთა ნახირი გამოარეკინა, იმ იმედით, რომ სელჩუკები პირუტყვის დასაბრუნებლად ქალაქიდან მდევარს გამოუშვებდნენ. სანამ მტერი გამოჩნდებოდა, დავითი იქვე, წიგნის წასაკითხად განმარტოვდა და ისე გაერთო კითხვაში, რომ საფარს გვარიანად დაშორდა. მეფე მხოლოდ მაშინ გამოერკვა, როდესაც ბრძოლის ხმა შემოესმა — ქალაქიდან გამოსულ სელჩუკთა ასკაციანი რაზმი ქართველ მებრძოლებს წამოსწეოდა და უთანასწორო ბრძოლა გამართულიყო. საფარში მჯდომი მეომრების მოხმობის დრო აღარ იყო — დავითი მაშინვე ბრძოლის ველისაკენ გაეშურა და უთანასწორო შეტაკებაში ჩაერთო. სელჩუკები დამარცხდნენ, მხოლოდ რამდენიმე თურქმა გააღწია ცოცხალმა. დავითის ხმალი კი ხშირი ცემისაგან ისე იყო დაგრეხილი, რომ ქარქაშში ვეღარ ჩააგო, „''ხრმალმანცა დაღულარჭნილმან უარყო ქარქაში თვისი''“, — წერს მემატიანე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

=== „გალობანი სინანულისანი“ ===
[[ფაილი:David IV icon.jpg|165პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით მეფის ხატი]]
{{მთავარი|გალობანი სინანულისანი}}
სიკვდილამდე მცირე ხნით ადრე დავით აღმაშენებელმა შექმნა ორიგინალური პოეტური ნაწარმოები „გალობანი სინანულისანი“, რომელიც შუა საუკუნეების ქართული კულტურულ-იდეოლოგიური და ესთეტიკური მრწამსის გამოხატულებაა. მასში მთელი სიღრმითაა გავრცობილი სასულიერო ლირიკაში საფუძვლიანად დამუშავებული (ეფრემ ასურის, იოსებ და თეოდორე სტუდიტეების, ანდრია კრეტელის, იოანე დამასკელისა და სხვათა საგალობლები) სინანულის მოტივი. საგალობელი ზოგადსაკაცობრიო სევდას შეიცავს. დავითი თავს ადარებს უდიდესი ცოდვის ჩამდენთ და ამბობს, რომ არ არსებობს დანაშაული მის სულს რომ არ ამძიმებდეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=176}}

თავის ასეთ დამდაბლებაში ვლინდება სამშობლოსა და რწმენის გადასარჩენად დაუცხრომლად მებრძოლი ადამიანის ზნესრული ბუნება და მაღალი ეთიკური მრწამსი.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}} დავითის „გალობანი სინანულისანიში“ შეცოდებათა შეგნებით უკვე დაძლეულია ცოდვა და ადამიანის დაცემით გამოწვეულ სევდას თან ახლავს ნათელი ტონები ადამიანის სრულქმნის ღრმა რწმენისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

„გალობანი სინანულისანი“ ქართული ლირიკის ერთ-ერთი შედევრია, რადგან მასში ავტორის ინდივიდუალური განცდა ამაღლებულია ზოგადსაკაცობრიო ტკივილამდე და მეფის ღაღადი თავის ცოდვილ ბუნებაზე საზოგადოებრივ რეზონანსს იძენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

== სამეფო ოჯახი ==
დავითის ოჯახის შესახებ ცნობები ქართულ წყაროებში მწირადაა შემონახული. ახალგაზრდა უფლისწული ადრეულ ასაკში უნდა დაქორწინებულიყო. მისი პირველი ცოლის შესახებ მხოლოდ ისაა ცნობილი, რომ წარმოშობით სომეხი ყოფილა.&lt;ref group=&quot;კ&quot;&gt;უცხოური წყაროები მას რუსუდანს უწოდებენ, ქართულ ისტორიულ ცნობებში ის ხშირად მოიხსენიება როგორც ''სახელით უცნობი სომეხი ქალი''.&lt;/ref&gt; დავითს მისგან შეეძინა სამი შვილი: [[დემეტრე I|დემეტრე]], მოგვიანებით საქართველოს მეფე და ორი ქალიშვილი — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]] და კატაჲ. თამარი უფროსი იყო მეფის შვილებს შორის. 1105-1106 წლებში იგი შირვანში გაათხოვეს აფრიდუნ შირვანშაჰის ძე [[მანუჩაჰრ II]]-ზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} მეფის მეორე ასული გათხოვილი იყო [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|იმპერატორის]], [[ალექსი I კომნენოსი]]ს, უმცროს ვაჟზე — ისააკზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

დავით აღმაშენებელს მეორე მეუღლისაგან, ყივჩაყთა მთავრის, [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასულ [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტისაგან]], შეეძინა ვაჟი — [[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]. გურანდუხტ დედოფალთან დავითს ქალიშვილებიც შესძენია, თუმცა მათი სახელები ცნობილი არ არის. ისინი მეფის ანდერძში მოიხსენიებიან.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] დროინდელი ისტორიკოსის თქმით, დავითის ერთი ასული, რომელიც სწორედ გურანდუხტ დედოფლისაგან უნდა შესძენოდა მეფეს, გათხოვილი ყოფილა ოსეთში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

== ტიტულატურა ==
დავითის სახელი პირველად 1073 წელს იხსენიება გიორგი II-ის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემულ სიგელში, მაგრამ აქ მცირეწლოვანი უფლისწული მხოლოდ ბიზანტიური ტიტულით „კურაპალატობით“ იხსენიება. 1085 წელს დავითი უკვე მეფე და სევასტოსია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} ამ დროს გიორგი II ატარებდა ბიზანტიის იმპერიის უმაღლეს ტიტულს — კესაროსს. მისი ვაჟი კი სევასტოსია — შედარებით დაბალი რანგის ტიტულის მატარებელი. მოგვიანებით, დავითი „პანიპერ სევასტოსად“ მოიხსენიება. როგორც ჩანს, გიორგი II-მ [[მელიქ-შაჰი|მელიქ-შაჰთან]] მოსალაპარაკებლად წასვლის წინ, სავარაუდოდ, 1083 წელს, თავისი მხოლოდშობილი ვაჟი მეფე-თანამოსაყდრედ აკურთხა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} საქართველოს სამეფო კარისთვის ეს ახალი არ იყო, რადგანაც იგივე ნაბიჯი რამდენიმე ათეული წლის წინ გადადგა [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მამამ, [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-მ]], როდესაც იგი ბიზანტიაში წავიდა და თანამოსაყდრედ შვილი დატოვა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან დავითი პირველი იყო რომელმაც ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები უარყო. აღსანიშნავია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომაა, რომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს ბიზანტიის თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.

დავით IV-ის სრულ ტიტულატურას წარმოადგენდა: '''„მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.''' შირვანისა და ანისის შემოერთების შემდეგ დავითის ამ ტიტულს, ჩანს, დაემატა '''„[[შირვანშაჰი|შარვანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''' და '''„[[შაჰანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''', რაც შემდგომში ქართველი მეფეების ტიტულატურაში აისახა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

== გარდაცვალება და დაკრძალვა ==
[[ფაილი:David the Builder's grave.jpg|thumbnail|230px|დავითის საფლავი გელათში]]
1125 წლის 24 იანვარს (ახ.სტ. 6 თებერვალი), ორმოცდაცამეტი წლის ასაკში, გარდაიცვალა საქართველოს მეფე დავით IV აღმაშენებელი. მემატიანის გადმოცემით, მეფეს დიდხანს არ უავადმყოფია. 1124 წლის შემოდგომაზე მან შირვანი შემოიმტკიცა და იქაური საქმეები განაგო. ზამთარი საქართველოში გაატარა, სადაც უეცრად შეუძლოდ შეიქნა და გარდაიცვალა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}

მეფემ გარდაცვალების წინ მიიღო საოცარი გადაწყვეტილება — მან ანდერძად დატოვა, რომ გელათის მონასტრის მთავარ კარიბჭეში დაეკრძალათ, რათა ყველა მომლოცველს მის საფლავზე დაედგა ფეხი. საფლავის ქვა ტაძრის (ამჟამად ეს შესასვლელი გაუქმებულია, ვინაიდან მონასტერში მისასვლელი გზა სხვა მხრიდანაა მოწყობილი) შესასვლელში ისეა დადებული, რომ ყველა შემსვლელი იძულებულია მასზე გაიაროს. ლოდს მხოლოდ ერთი წარწერა ამშვენებს — „ესე არს განსასუენებელი ჩემი უკუნითი უკუნისამდე; ესე მთნავს: აქა დავემკვიდრო მე“. არის ვარაუდი, რომ დავითის წმინდანად შერაცხვის შემდეგ მისი ნაწილები მთავარი ტაძრის საკურთხეველში უნდა გადაესვენებინათ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}} [[ანტონ I|ანტონ პირველის]] მიერ ხსენების დღედ დადგენილია 26 იანვარი (ახ. სტ. 8 თებერვალი).

== დავით აღმაშენებელი ხალხურ გადმოცემებში, ზეპირსიტყვიერებასა და ლიტერატურაში ==
ნიშანდობლივია, რომ საქართველოს მეფის ყველა ღირსება-თვისება თავისებურად გარდატეხილი წარმოჩნდა ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში, მასში მკაფიოდაა გამოხატული ხალხის სულისკვეთება და ნება-სურვილი.

ქართველ მეფეთა მრავალგვაროვანი წრიდან ზეპირსიტყვიერებაში ასახული ხალხის განუზომელი სიყვარული მხოლოდ ორს — [[თამარ მეფე]]სა და [[ერეკლე II]]-ს ხვდათ წილად. დავითი, ფეოდალური საქართველოს ერთ-ერთი უდიდესი მეფე, რომლის დროსაც ქვეყანამ უდიდესი პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლა განიცადა, ხოლო სამეფო ხელისუფლებამ ცენტრალიზაციის მწვერვალს მიაღწია, ხალხურ შემოქმედებაში რამდენადმე მოკრძალებულად მოჩანს,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}} თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ დავითის სიმტკიცე და ქვეყნის აღმასვლა შეუმჩნეველი არ დარჩენია ხალხს. ერთ ხალხურ ლექსში საქართველოს მეფის მთელი მოღვაწეობაა ასახულ-წარმოჩენილი:

{{ციტირება|გიამბობ სიფრიადესა&lt;br /&gt;
დავითის, აღმაშენთასა,&lt;br /&gt;
მტკიცესა მკლავსა, განმგესა,&lt;br /&gt;
წყობასა სპარაზენთასა.&lt;br /&gt;
მაღლით განცდასა ქვენათა,&lt;br /&gt;
ალვათა აღნაგზენთასა,&lt;br /&gt;
და ქველთა საქმეთ ურიცხვთა,&lt;br /&gt;
გლახაკთად მინაფენთასა.&lt;br /&gt;
გითხრობ წმიდათა ადგილთა,&lt;br /&gt;
ნიჭთა მათ მოსახსენთასა,&lt;br /&gt;
ვინა მიიღო საზომი&lt;br /&gt;
უთვალავთა მას ძღვენთასა, —&lt;br /&gt;
ხიდთა, გზათა და ზღუდეთა,&lt;br /&gt;
ხანაგად კვლავ საყენთასა,&lt;br /&gt;
და იყო დიდი სიმრავლე —&lt;br /&gt;
განარკვთა, თქმულთა ბრძენთასა! —&lt;br /&gt;
მკურნალთ ხადოდის სულისა&lt;br /&gt;
და ხორცთ შექმნილთა სენთასა,&lt;br /&gt;
მოწლედ სწყალობდის მოძღვართა,&lt;br /&gt;
ათონით მონავლენთასა,&lt;br /&gt;
ათენსა სწვრთნიდნის ჭაბუკთა,&lt;br /&gt;
იყალთოს მონასმენთასა,&lt;br /&gt;
და სთესდის მადლს და სიბრძნესა, —&lt;br /&gt;
სულმნთებთა აღმაფრენთასა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}}}}
ამ ლექსში დავით აღმაშენებლის მოღვაწეობის თითქმის ყველა მხარეა (აღმშენებლობითი საქმიანობა, ლაშქრობები, ქველმოქმედება, კულტურული მოღვაწეობა) მოცემული. ხალხმა მართებულად შენიშნა საქართველოს მეფის მოღვაწეობის ძირითადი მიმართულებები და ლექსში გადმოსცა.

ერთ ხალხურ თქმულებაში, რომელსაც ეწოდება „დარუბანდის კარები“, გადმოცემულია დავითის გალაშქრება ლეკებზე. აღწერილია, რომ დავითმა ხერხს მიმართა: მოაყვანინა 1000 ცხენი, გააკეთებინა 2 000 კიდობანი და თითოში თითო შეიარაღებული ქართველი ჩასვა. ცხენების წინამძღოლები ვაჭრულად გამოაწყო და დარუბანდში გაისტუმრა, თვითონ კი უკან გაჰყვა. როცა დარუბანდს მიუახლოვდნენ, დავითმა გაგზავნა კაცი ლეკთა უფროსთან, საქონელი მომაქვს გასაყიდად და ქალაქის კარი გააღეთო. ლეკებმა კარი გააღეს. შუაღამისას დავითმა კიდობნები გაახსნევინა და გულადი მეომარები დარუბანდს შეესიენ. ლეკთა მთავარს ქალაქის გასაღებები წაართვეს. დავითმა რკინის კარი ჩამოახსნევინა, შიგ ლეკები შეუბა და ისე ჩამოატანინა გელათში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ამ თქმულებაში XI საუკუნის საქართველოსა და ჩრდილო კავკასიის დამოკიდებულება ჩანს, დამოკიდებულება სიუზერენისა და ვასალისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

საინტერესო თქმულებაა შემორჩენილი დავითის მიერ გელათის აგების თაობაზე. აქ თვით მეფის მშენებლობაში მონაწილეობაა ნაჩვენები. „გელათის აგებაზე, — გვაუწყებს თქმულება, — მეფე დავითს დიდი შრომა გაუწევია. მდინარე წყალწითელადან თავისი ხელით ამოუტანია ორი უზარმაზარი ქვა და მონასტრის სამხრეთ-დასავლეთის ყურეში დაუტანებია. ერთ მათგანზე დღემდე არის ვითომ დავითის მიერ გაკეთებული მზის საათი. დარუბანდიდან ჩამოუტანია უშველებელი კარი და მონასტრის გალავნისათვის შეუბამს“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებელი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებელი, მხატვარი — გიორგი გეგეჭკორი.]]
გელათის მშენებლობას უკავშირდება კიდევ ერთი ხალხური გადმოცემა: {{ციტატა|დავით აღმაშენებელი იყო ძალიან მოწყალე და ღვთის მოყვარე. იმას უყვარდა ეკლესიების შენება და ძალიან ხალისიანადაც ასრულებდა ამ საქმეს. ერთი ომის დამთავრების შემდეგ დავითმა მოისურვა აეგო დიდებული გელათის მონასტერი. მისი ნება, რასაკვირველია, უნდა ასრულებულიყო. მუშები დაიბარეს და დაიწყეს შენება.

წყეულმა ეშმაკმა მოინდომა, ხელი შეეშალა მისთვის ამ წმინდა, ღვთის სასიამოვნო საქმეში. კედლები რამდენჯერაც ააშორეს ბალავერს, იმდენჯერ ანგრევდა ის წყეული ღამღამობით. დღეს-ხვალ, დღეს-ხვალ და არ იქნა, კედლები ბალავერს ვერ ააშორეს. მეფე, რასაკვირველია, მიხვდა, რომ მისი ხელის მცარავი ეშმაკი იყო და გადასწყვიტა, რადაც არ უნდა დასჯდომოდა, ეშმაკი ხელთ ეგდო. იმან აიღო ჯამი, აავსო წყლით და დადგა ბალავრის მახლობლად, თითონ კი კუთხეში მიიმალა და დაუწყო დარაჯი. როცა კარგად დაბნელდა, სად იყო, სად არა, გაჩნდა ის წყეული და გულმოდგინედ შეუდგა თავის საქმეს. ამ დროს იმან შენიშნა წყლიანი ჯამი და ზედ მივიდა. უცებ საფარიდამ გამოხტა დავითი და ხელები სტაცა. ეშმაკი ჯორად იქცა, მაგრამ გულადი მეფე მაინც არ შეშინდა, ამოსდო ჯორს პირში ლაგამი და სწრაფად მოახტა ზედ.

ამ დღის შემდეგ ის ამ ჯორს არ იშორებდა. ამის შემდეგ ადვილად მოათავა გელათის მონასტერიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}}}

დავითის ძლევამოსილებამ, მისმა გამარჯვებებმა შექმნეს აშკარა წანამძღვრები, შექმნილიყო ლეგენდა „მეფე-მღვდელთმთავარ იოანეზე“. ლეგენდა ჯვაროსნული რაინდების დროისაა და ფართოდ იყო გავრცელებული ევროპელ, აგრეთვე აღმოსავლეთის ხალხებში: ჩინელებში, მონღოლებში, თურქებში, სპარსელებში, ინდოელებში, არაბებში, სომხებში, რუსეთში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ოტო ფრაიზენგელის ქრონიკის მიხედვით 1145 წელზე რამდენიმე წლით წინ მეფე-ხუცესი იოანე, რომელიც სპარსეთსა და სომხეთს იქით ცხოვრობს, თავს დაესხა სპარსელთა და მიდიელთა მეფე-ძმებს და აიღო მათი სამფლობელოს დედაქალაქი ეკბატანი. ეს მეფეები თავიანთი ჯარებით, რომელიც სპარსელთა, მიდიელთა და ასურელთაგან შედგებოდა, გამოვიდნენ მის წინააღმდეგ. სამი დღის სისხლისმღვრელი ბრძოლის შემდეგ გაიმარჯვა იოანემ. ამის შემდეგ იგი გაემართა იერუსალიმის ტაძრის გამოხსნაში ჯვაროსანთა დასახმარებლად,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ტიგროსს მიადგა, გადასვლა გემების უქონლობის გამო ვერ მოხერხდა. იგი ჩრდილოეთით აუყვა მდინარეს იმ იმედით, რომ გაყინულ ადგილას გადავიდოდა, მაგრამ ასეთი არ აღმოჩნდა და მეფე-ხუცესი იძულებული გახდა უკან გაბრუნებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

დღეს ლიტერატურაში სადავო აღარ არის, რომ იოანე მეფე-ხუცესი დავით აღმაშენებელია. ამის ნათელი დასტური თვით ლეგენდაში დაცული ცნობებია, აქ კი მოცემულია ის გამოძახილი, რაც დავითის მოღვაწეობას და კერძოდ, დიდგორის ომში მის გამარჯვებას ჰქონდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ლათინურ ენაზე შედგენილ XIII საუკუნის ინგლისურ ქრონიკაში პირდაპირაა მინიშნებული: „''მთელს საქრისტიანოში გავრცელდა ხმა, რომ მეფე დავითი, იოანე პრესვიტერად სახელდებული, აურაცხელი ჯარით დაიძრა ინდოეთიდან და უკვე დაიპყრო მიდია და სპარსეთიო''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ცხადია შემთხვევითი არ იყო თითქმის მთელ მსოფლიოში გავრცელებული თქმულება დავით აღმაშენებელსა და მის მიერ წარმოებულ ბრძოლებზე, ეს იმდროინდელი საქართველოს და მისი მეფის დიდ ავტორიტეტსა და ფართო პოპულარობაზე მეტყველებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ჩვენამდე მოღწეულია [[არსენ იყალთოელი]]ს მიერ დავითისადმი მიძღვნილი ეპიტაფია (დავითის საფლავის ქვაზე ხუცურად წარწერილი უნახავს მ. საბანინს და დიდი გაჭირვებით ამოუკითხავს):

{{ციტირება|ვინ ნაჭარმაგევს მეფენი თორმეტნი პურად დამესხნეს,&lt;br /&gt;
თურქნი, სპარსნი და არაბნი საზღვარსა გარე გამესხნეს,&lt;br /&gt;
თევზნი ამერთა წყალთაგან იმერთა წყალთა შთამესხნეს,&lt;br /&gt;
აწე ამათსა მოქმედსა გულზედან ხელნი დამესხნეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=183}}}}

ქართველ პოეტებს არაერთი ლექსი აქვთ მიძღვნილი დავით აღმაშენებლისა და მისი ეპოქისადმი. განსაკუთრებით პოპულარულია [[გიორგი ლეონიძე|გიორგი ლეონიძის]], [[ანა კალანდაძე|ანა კალანდაძის]], [[მურმან ლებანიძე|მურმან ლებანიძის]], [[მუხრან მაჭავარიანი]]ს ლექსები.
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „ფეხი დამადგით,&lt;br /&gt;
გულზე დამადგით ფეხი ყოველმან,&lt;br /&gt;
წყალობა ჰყავით...&lt;br /&gt;
საქართველოის ყოვლის მპყრობელმან&lt;br /&gt;
ვისურვე, დავით...“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = ''[[ანა კალანდაძე]]''
}}
დიდმა ქართველმა მწერალმა [[კონსტანტინე გამსახურდია]]მ 1942 წელს გამოსცა ტეტრალოგია „[[დავით აღმაშენებელი (რომანი)|დავით აღმაშენებლის]]“ პირველი წიგნი. ოც წელზე მეტხანს მუშაობდა მწერალი ამ რომანზე — მეოთხე წიგნი 1962 წელს გამოვიდა. მთელი ნაწარმოები გამსჭვალულია ეროვნული სულისკვეთებითა და სამშობლოსადმი თავდადების იდეით.

ქართულ ისტორიოგრაფიაში ასობით გამოკვლევაა მიძღვნილი დავითის ეპოქისადმი. მეფეზე მონოგრაფიული გამოკვლევა ეკუთვნის აკადემიკოს [[როინ მეტრეველი|როინ მეტრეველს]]. პირველად ეს ნაშრომი 1965 წელს გამოქვეყნდა. ამ მონოგრაფიის გადამუშავებული ვარიანტი ავტორმა ხელახლა გამოსცა 1986 წელს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=45}}

==საინტერესო ცნობები==
[[ფაილი:KingDavidtheBuilderFlag.svg|thumb|border|200 px|დავით აღმაშენებლის დროშა. დროშაზე გამოსახულია ჯვარი და ცხენი რქოსანი.]]
* ჰერალდიკოსთა ერთი ნაწილის აზრით, დავით აღმაშენებლის [[დროშა]]ზე გამოსახული იყო წმინდა გიორგის ჯვარი და „ცხენი რქოსანი“&lt;ref&gt;{{cite book |ref=კლდიაშვილი02 |last= |year=2002 |author=დავით  კლდიაშვილი |last= |authorlink= |last=|first=|coauthors= |origdate= |origyear= |origmonth= |date= | date = , |chapter= |chapterurl= |editor=დავით გულორდავა, მიხეილ მაყაშვილი |url= |title=ქართული ჰერალდიკის ისტორია : საქართველოს სახელმწიფოებრიობის სიმბოლოები. |format= |others=მხატ. გია ბუღაძე |edition= |series= |language= |volume=წიგნი I: დროშა სვიანად მოხმარებული |publisher= |format=20 სმ |others= |location=თბილისი |pages=78-79 |doi= |id= |isbn=99928-0-519-6 |oclc= |accessdate= |accessyear=2010 |accessmonth= |quote= }}&lt;/ref&gt;.
*დავითის მემატიანე მოგვითხრობს, თუ როგორ იხსნა მეფე სიკვდილისაგან გულსაკიდმა ხატმა: დავითი ქართლში ერთ ციხეს იყო შემომდგარი. მეციხოვნეები დანებებას არ აპირებდნენ. მეფის ბრძანებით, ქართველთა ჯარმა ბანაკი დასცა და ბლოკადა დაიწყო. ერთ დღესაც დავითი კარვიდან პერანგისამარა გამოსულა. როგორც ჩანს, მეციხოვნებმა ეს შეამჩნიეს და ერთ-ერთმა მათგანმა, რომელიც ისრის უცდომელი მსროლელი იყო, მეფე მიზანში ამოიღო. ზუსტად ნასროლი ისარი დავითს მკერდში მოხვდა. ყველას ეგონა მეფე დაჭრესო, მაგრამ ის უვნებლად გადარჩა — დავითი მკერდზე დაკიდებულმა მთავარანგელოზის პატარა ხატმა იხსნა, რომელსაც ისარმა ვერაფერი დააკლო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

==გენეალოგია==
&lt;div style=&quot;clear: both; width: 100%; padding: 0; text-align: left; border: none;&quot; class=&quot;NavFrame&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;background:#cdc; text-align:center; border:1px solid #676;&quot; class=&quot;NavHead&quot;&gt;'''დავით IV აღმაშენებლის წინაპრები'''
&lt;/div&gt;
&lt;div class=&quot;NavContent&quot; &gt;
&lt;center&gt;{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 120%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1=  '''დავით IV აღმაშენებელი'''
|2=  ''[[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]''
|3=  ''[[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]]''
|4=  ''[[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV]]''
|5=  ''[[ბორენა (დედოფალი)|ბორენა]]''
|6= 
|7=  
|8=  ''[[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I]]''
|9=  ''[[მარიამ დედოფალი (საქართველო)|მარიამი]]''
|10=  
|11= 
|12=  
|13=  
|14=  
|15=  
|16=  ''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]''
|17=  ''[[მართა დედოფალი (საქართველო)|მართა]]''
|18=  ''[[სენექერიმ ჰოვანეს არწრუნი]]''
|19= 
|20= 
|21=  
|22=  
|23=  
|24=  
|25=  
|26=  
|27=  
|28=  
|29= 
|30=  
|31= }}&lt;/center&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

== ქრონოლოგია ==
{{დავით აღმაშენებლის ქრონოლოგია}}

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[დიდგორის ბრძოლა]]
* [[ერწუხის ბრძოლა]]
* [[ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში]]
* [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]]

==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|334-335|მეტრეველი რ.}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2011]] |title=წმინდა დავით აღმაშენებელი |publisher= |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-425-50-9|ref=CITEREFროინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი2011}}
* {{cite book |last=ღვინჯილია|first=ჯანსუღ |year=[[1989]] |title=სული აღმაშენებელი|publisher=თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=5-511-00293-3|ref=CITEREFსული აღმაშენებელი1989}}
* {{cite book |last=სამუშია|first=ჯაბა |year=[[2015]] |title=საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 6 – დავით აღმაშენებელი |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-21-755-5|ref=CITEREFჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი2015}}
* {{cite book |last=მარიამ ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი|first= |year=[[2007]] |title=საქართველოს მეფეები |publisher=ნეკერი |location=[[თბილისი]] |isbn=99928-58-36-2|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები2007}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2010]] |title= საქართველოს მეფეები და პატრიარქები|publisher=არტანუჯი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-421-21-1|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები და პატრიარქები2010}}
* {{cite book |last=ზოზრაშვილი|first=ტარიელ |year=[[2008]] |title=დიდი ქართველები|publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-53-86-5|ref=CITEREFდიდი ქართველები2008}}
* {{cite book |last=შუბითიძე|first=ვაჟა |year=[[2014]] |title=ყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი|publisher=„გავაზი” |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-9276-6-9|ref=CITEREFყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი2014}}
* {{cite book |last=ჯანაშია, სიმონ; ბერძენიშვილი, ნიკოლოზ|first= |year=[[1980]] |title= საქართველოს ისტორია|publisher=მეცნიერება |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია1980}}
* {{cite book |last=მ. ლორთქიფანიძე, ო. ჯაფარიძე, დ. მუსხელიშვილი, რ. მეტრეველი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია ოთხ ტომად, ტ. II — საქართველოს ისტორია IV საუკუნიდან XIII საუკუნემდე |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-19-585-3|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია, ტ. II2012}}
* {{cite book |last=დ. მუსხელიშვილი, მ. სამსონაძე, ა. დაუშვილი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია უძველესი დროიდან 2009 წლამდე|publisher=გამომცემლობა გუმბათი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-0-4195-2|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია2012}}
* {{cite journal |quotes= |last=სამუშია |first=ჯაბა |author= |authorlink= |coauthors= |date= | date = აპრილი, 2015, |title=რა მოხდა 1089 წელს |journal=ისტორიანი |volume=4 (52) |issue= |page= |pages=16-22 |publisher= |location=[[თბილისი]] |issn= |pmid= |pmc= |doi= |bibcode= |oclc= |id= |url= |language= |format= |accessdate= |laysummary= |laysource= |laydate= |quote=}}
* {{cite book |last=|first= |year=2012 |title=ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“ |publisher=ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-15-581-9|ref=CITEREFქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“2012}}
* {{cite book |last=მესხია|first=შოთა |year=[[1972]] |title=[http://orthodoxy.ge/pdf/sh.meskhia-dzlevai-sakvirveli.pdf ძლევაჲ საკვირველი]|publisher=„მეცნიერება“ |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFშოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი1972}}
* {{cite book |last=მაჩიტაძე|first=ზაქარია |year=[[2009]] |title=ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|publisher=„ბაკმი“ |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-27-50-0|ref=CITEREFქართველ წმიდათა ცხოვრებანი2009}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|David IV of Georgia}}
{{ვიკიწყარო|ავტორი:დავით_IV_აღმაშენებელი}}
* დავით IV აღმაშენებელი  –[http://agmashenebeli.narod.ru/history.htm ''ისტორია'']
* [http://www.amsi.ge/istoria/gr/daviT%20aRmaSenebeli.html ''გრიგოლ რობაქიძე'' – დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.amsi.ge/istoria/index.html ''მასალები საქართველოს ისტორიისათვის'']
* [http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm ''ფრესკების გალერეა გელათის აკადემიიდან''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304134325/http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm |date=2016-03-04 }}
* [http://burusi.wordpress.com/history/david-agmashenebeli/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://allgeo.org/index.php/ka/2018-12-12-16-13-02/iv დავით IV აღმაშენებელი - გალობანი სინანულისანი]
* [http://intermedia.ge/სტატია/64377-დავით-აღმაშენებელი/20/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://ucnauri.com/218646/დავით-აღმაშენებელი-2/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.orthodoxy.ge/tserilebi/ilia/agmashenebeli.htm ილია ჭავჭავაძე — დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html მეფე დავით აღმაშენებელი (1073–1125)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305054543/http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html |date=2016-03-05 }}
* [http://www.georoyal.ge/?MTID=3&amp;TID=51&amp;id=101 წმინდა მეფე დავით აღმაშენებელი (1089-1125)]
* [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000821/ საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი — დავით IV აღმაშენებელი (მეფე)]
* [http://kvirike.ge/v2/?p=103 დავით აღმაშენებელი მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა…] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127154016/http://kvirike.ge/v2/?p=103 |date=2016-01-27 }}
* [http://www.ambioni.ge/davit-armasenebeli-zvel-qartul-werilobit-zeglebsi დავით აღმაშენებელი ძველ ქართულ წერილობით ძეგლებში]
* [http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/82354-dasvith-aghsmasshesnebslis-mosnesta.html დავით აღმაშენებლის მონეტა]

== კომენტარები ==
&lt;references group=&quot;კ&quot;/&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}
{{დაიწყე ყუთი}}
{{s-hou|[[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა დინასტია]]||[[1073]]||[[8 თებერვალი]], [[1125]]}}
{{მემკვიდრეობის დაფა
| წინამორბედი = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
| ტიტული = &amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[საქართველოს მეფე]]&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
| წლები = [[1189]]–[[1125]]
| შემდეგი = [[დემეტრე I]]
}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{ერთიანი საქართველოს მეფეები}}
{{დავით აღმაშენებელი}}
{{პორტალი ბიოგრაფიები}}
&lt;!-- სხვა ენებზე --&gt;

{{ყოფილი რჩეული}}

[[კატეგორია:საქართველოს მეფეები]]
[[კატეგორია:ქართველი წმინდანები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1073]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1125]]
[[კატეგორია:საქართველოს სამეფოს ბაგრატიონები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეფე-პოეტები]]
[[კატეგორია:ქართველი მხედართმთავრები]]
[[კატეგორია:დავით IV აღმაშენებელი]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 6 თებერვალი]]</text>
      <sha1>bqo3k8eaze95zohtts8sg6w1w0ov446</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407056</id>
      <parentid>4407055</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:10:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="364177" xml:space="preserve">{{მმ*|დავით აღმაშენებელი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მმართველი 
|ქვეყანა               = [[საქართველო]]ს
|თანამდებობა           = [[საქართველოს მმართველთა სია#ერთიანი საქართველოს მეფეები|მეფე]]
|სახელი                  = დავით IV აღმაშენებელი
|ორიგინალური სახელი       = 
|რიგი              = 
|რიგი-მეუღლეების          = 
|სურათი              =Davit_Agmashenebeli.jpg
|წარწერა              = დავით აღმაშენებელი [[ლოროსი|ბიზანტიურ სამოსელში]], ხელში საკუთარი ანდერძითა და ტაძრის მაკეტით, [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტრის]] ფრესკა. 
|მმართველობის დასაწყისი    = [[1089]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|მმართველობის დასასრული = [[1125]]{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}
|კორონაცია  =
|წინამორბედი       = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|მემკვიდრე             = [[დემეტრე I]]
|სხვა წოდებები       = „მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა და კახთა, სომეხთა, შარვანშა და შაჰანშა“{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}
|ვიცე-პრეზიდენტი       = 
|პარტია              = 
|დაბადების თარიღი        = [[1073]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}}
|დაბადების ადგილი       = [[ქუთაისი]]
|გარდაცვალების თარიღი          = [[6 თებერვალი]] (''ძვ. სტ. [[24 იანვარი]]''), [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}
|გარდაცვალების ადგილი         = 
|ქორწინება              = 1. უცნობი სომეხი ქალი&lt;br /&gt;2. [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] 
|შვილები                 = [[დემეტრე I]]&lt;br /&gt;[[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]]&lt;br /&gt;კატაი&lt;br /&gt;[[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]&lt;br /&gt;თამარ მრწემი
|დინასტია             = [[ბაგრატიონები]]
|მამა                 = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
|დედა             = [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]] 
|ხელმოწერა = David IV signature.svg
}}
'''დავით IV აღმაშენებელი''' (დ. [[1073]],{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=10}} [[ქუთაისი]] — გ. [[6 თებერვალი]], &lt;small&gt;[ძვ. სტ. 24 იანვარი]&lt;/small&gt;, [[1125]]{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=131}}) — [[საქართველო|საქართველოს]] მეფე [[1089]]-[[1125]] წლებში, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] ძე, დიდი სახელმწიფო მოღვაწე და ძლევამოსილი მხედართმთავარი, რომელსაც განსაკუთრებული ადგილი უკავია [[საქართველოს ისტორია]]ში.

დავით IV ტახტზე 1089 წელს 16 წლის ასაკში ავიდა. მამამისი, გიორგი II, შექმნილი პოლიტიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, იძულებული გახდა შვილის სასარგებლოდ ტახტზე უარი ეთქვა. დავითს ძალიან მძიმე მემკვიდრეობა ერგო: ქვეყანა დარბეული იყო მტრის შემოსევებისაგან, [[თურქ-სელჩუკები|თურქ-სელჩუკთა]] მომთაბარე ტომები სახლდებოდნენ დაპყრობილ ტერიტორიებზე და ქართველ ხალხს ფიზიკური განადგურების საფრთხეს უქმნიდნენ, დიდგვაროვანი ფეოდალები მეფეს ხშირად არ ემორჩილებოდნენ, საქართველოს მეფის ხელისუფლება [[ლიხის ქედი]]ს აღმოსავლეთით არ ვრცელდებოდა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122-123}}

დავით აღმაშენებელმა ოცდათექვსმეტწლიანი მმართველობის განმავლობაში ჩაატარა სიღრმისეული რეფორმები, რომლებმაც საბოლოოდ დაასრულეს ფეოდალური საქართველოს გაერთიანების პროცესი, მან ქვეყნიდან სელჩუკი დამპყრობლები განდევნა, საქართველო რეგიონის უძლიერეს სახელმწიფოდ აქცია და მემკვიდრეებისათვის გადააბარა ქვეყანა, რომელიც გადაჭიმული იყო „''ნიკოფსითგან დარუბანდისა საზღურადმდე და ოვსეთიდგან სოერად და არეგაწადმდე''“. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო დავით აღმაშენებლის ეკონომიკური და საეკლესიო რეფორმები, რომლებიც საქართველოს გაძლიერების მთავარი საყრდენი გახდა. მის სახელს უკავშირდება [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]], რომელმაც აღმოფხვრა ის დარღვევები, რასაც ქართულ ეკლესიაში ჰქონდა ადგილი. 

დავით IV-ის საგარეო პოლიტიკა უაღრესად აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა. დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა ([[ოსები]], [[ყივჩაყები]], დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან. დავითის მეფობის დროს საქართველომ ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა: პირადად დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. [[დიდგორის ბრძოლა|დიდგორის ბრძოლის]] დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს აქტიურ კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან და იმაზე, რომ საქართველო ევროპული სივრცის ნაწილი იყო.

პიროვნული ღირსებებისა და ქვეყნისა და ერის წინაშე უდიდესი დამსახურებისათვის, [[საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესია|ქართულმა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ]] დავით აღმაშენებელი წმინდანად შერაცხა და მისი ხსენების დღედ [[26 იანვარი]] (ახ. სტ. 8 თებ.) დააწესა.{{sfn-2|ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|2009|გვ=43}}

== რიგითობა და ზედწოდება ==
ზოგიერთ ავტორთან ([[თედო ჟორდანია]], [[ივანე ჯავახიშვილი]], ე. პახომოვი და სხვ.) აღმაშენებელი დავით II-დაა მოხსენიებული. ეს რამდენადმე პირობითია. საერთოდ, ერთიანი საქართველოს მეფე დავითებს შორის, აღმაშენებელი დავით I-ია. როცა ზოგი ისტორიკოსი მას დავით II-დ მოიხსენიებს, ამ შემთხვევაში ათვლა დავით კურაპალატიდან იწყება ე. ი. [[დავით III|დავით კურაპალატი]] (978-1001 წწ.) დავით I-ა და შესაბამისად, დავით აღმაშენებელი — დავით II.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}}

ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით აღმაშენებლის რიგით ნომრად დავით IV-ა მიჩნეული და დამკვიდრებული, ეს, როგორც ზემოთაც აღინიშნა, პირობითობაზეა დამყარებული, კერძოდ, დავითის სახელის მატარებელ მეფეთა ნუმერაცია იწყება ტაო-კლარჯეთის ანუ ქართველთა სამეფოს მეფეებიდან, რომლებიც ქართველთა მეფის ტიტულს ატარებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=9}} სხვათა შორის, ამგვარ პრინციპზეა დამყარებული ბაგრატების ათვლა-ნუმერაციაც.

დავით IV ისტორიაში „აღმაშენებლის“ სახელითაა ცნობილი. ეს ზედსახელი მას გარდაცვალებიდან რამდენიმე საუკუნის შემდეგ უწოდეს. ყოველ შემთხვევაში, [[XV საუკუნე]]მდე ცნობა, სადაც დავით IV ამ სახელითაა მოხსენიებული, ჩვენამდე მოღწეული არ არის. პირველად „აღმაშენებელი“ გვხვდება 1452 წლის ე. წ. ავშანდაძეების სასისხლო სიგელში, სადაც ნათქვამია, რომ „როდეს აღმაშენებელი გელათს აშენებდა“, გადმოვარდნილა, დამტვრეულა და ავშანდაძეებს უმკურნალიათ მისთვისო.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=5}} ნარატიულ ისტორიულ ლიტერატურაში დავითი „აღმაშენებლის“ ზედწოდებით მოხსენიებულია XVII საუკუნის ქართველი ისტორიკოსის [[ფარსადან გორგიჯანიძე|ფარსადან გორგიჯანიძის]] „საქართველოს ისტორიაში“.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=122}}

ოფიციალურ ქართულ ისტორიოგრაფიაში დავით IV „აღმაშენებლად“ უფრო გვიან, „[[ახალი ქართლის ცხოვრება]]სა“ და [[ვახუშტი ბატონიშვილი]]ს თხზულებაში („[[აღწერა სამეფოსა საქართველოსა]]“) იწოდება.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

[[ვახუშტი ბატონიშვილი]] დავითისათვის ამ ზედსახელის დარქმევას ასე ხსნის: {{ციტატა|ხოლო მეფესა დავითს ამისთვის ეწოდა აღმაშენებელი, რამეთუ ოდეს იქმნა მეფედ, იყო ქუეყანა ესე სრულიად ოხერ; ამან განავსნა და აღაშენნა, რომელ არღარა ეტეოდა ამით, რამეთუ იყო მოშიში და მოყუარე ღვთისა, გლახაკთა, ქურივთა და ობოლთა მოწყალე, სნეულთა თვითმსახური, ეკლესიათა ქსენონთა მაშენებელი...{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=8}}}}

==უფლისწულობა==
დავითი, [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-სა]] და [[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე დედოფლის]]  ერთადერთი ვაჟი, დაიბადა [[1073]] წელს სატახტო ქალაქ [[ქუთაისი|ქუთაისში]]. მისი უფლისწულობა ხანმოკლე აღმოჩნდა, რადგან ქვეყანაში შექმნილი პოლიტიკური ვითარების გამო, მამამისი იძულებული შეიქმნა ტახტიდან გადამდგარიყო და თავისი 16 წლის ვაჟი გაემეფებინა. ეს ფაქტი დავითის კარგ განათლებასა და სახელმწიფო საქმეებში გაცნობიერებაზე უნდა მეტყველებდეს.
[[ფაილი:Caucasus 1090 AC ka alt.svg|მინი|350პქ|კავკასია დავით IV-ის გამეფებისას.]]
დავით IV აღმაშენებლის ტახტზე ასვლა აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს ქართველ ისტორიკოსებში: ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ დავითი სახელმწიფო გადატრიალების გზით მოვიდა ხელისუფლებაში, ხოლო მეორე ნაწილი თვლის, რომ არავითარი გადატრიალება 1089 წელს არ მომხდარა და გიორგი II-მ ვაჟი გვერდით ამოიყენა, როგორც თანამეფე. ამ კამათს საფუძვლად დაედო ორი სხვადასხვა წყაროს, „[[გალობანი სინანულისანი]]“-სა და [[შიომღვიმე|შიომღვიმის]] მონასტრისადმი დავითის ანდერძის თავისებური ინტერპრეტაცია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

დავით აღმაშენებლის მემატიანე ამ მოვლენას ძლიერ ხატოვნად აღწერს: {{ციტატა|...ბნელსა უკუნსა შინა იწყო აღმოცისკრებად მზემან ყოველთა მეფობათამან, დიდმან სახელითა და უდიდესმან საქმითა, სახელმოდგამმან დავით ღმრთისა მამისამან, და თჳთ სამეოცდამეათორმეტემან შვილმან ამის დავითისამან, დავით.}}

== მეფობა ==
=== საქართველოს მდგომარეობა დავით აღმაშენებლის გამეფებისას ===
თურქ-სელჩუკების შემოსევამ არსებითად შეცვალა პოლიტიკური ვითარება კავკასიასა და მახლობელ აღმოსავლეთში. დამარცხებულმა ბიზანტიამ პოლიტიკური სარბიელი სელჩუკებს დაუთმო და ისინიც მტკიცედ დამკვიდრდნენ სამხრეთ კავკასიაში.

მომთაბარე სელჩუკები სრულიად განსხვავდებოდნენ არაბებისა და ბიზანტიელებისაგან, ისინი დაპყრობილ ტერიტორიაზე სახლდებოდნენ და მეურნეობისათვის საჭირო მიწებს იკავებდნენ. სელჩუკების მეჯოგეურ-მომთაბარული მეურნეობა შეუთავსებელი იყო ქართული ფეოდალური მეურნეობისათვის. პრიმიტიული მეურნეობა მკვიდრდებოდა მტკვრის, ალაზნის, ივრისა და არეზის სანაპირო ჭალებზე. მაღალგანვითარებული კულტურები, ბაღ-ვენახები, პურეული და სხვა კულტურები ადგილს უთმობდა საძოვრებს. თურქობა საქართველოს ფეოდალურ მეურნეობას მიწას აცლიდა და მას გადაშენების საფრთხეს უქმნიდა და აფერხებდა საქართველოს და საერთოდ, კავკასიის გაერთიანება-ცენტრალიზაციას.

საქართველო იმდენად დაკნინებული იყო, რომ მისი მეფის უფლებები მხოლოდ დასავლეთ საქართველოზე ვრცელდებოდა, „''საზღვარი სამეფოსა მთა მცირე ლიხთა, და სადგომი სამეფო წაღულისთავი''“. როცა მეფეს ქართლის ჭალაში ან ნაჭარმაგევს ნადირობა სურდა, წინასწარ აგზავნიდა კაცებს ადგილების დასათვალიერებლად და შემდეგ გადმოდიოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}} დავით IV–ს მემკვიდრეობად ერგო თურქ-სელჩუკებისაგან დარბეული ქვეყანა, დაცარიელებული ქალაქები და სოფლები, მთებში გახიზნული დამშეული მოსახლეობა.

=== ღონისძიებები ხელისუფლების გაძლიერებისა და ცენტრალიზაციისთვის ===
დავითმა შემოიკრიბა თავისი ერთგული ქვეშევრდომები, რათა მათი მხარდაჭერით წარმატებით წარემართა ქვეყნის საქმეები. საქართველოს სამეფო კარი თავს უყრიდა ერთგულ მხედართა რაზმებს. სწორედ ერთგული მოლაშქრეებით ესხმოდა თავს სელჩუკებს, ამარცხებდა მათ და ამით მტრის შიშით მთაში გახიზნულ ქართველ მიწის მუშას ბარად ჩამოსვლის საფუძველს უქმნიდა. დავითმა სელჩუკები ქართლიდან თანდათან აჰყარა. ეს წვრილი გამარჯვებები ქართველ ხალხში მტრის გარდუვალი დამარცხების აუცილებლობასა და საკუთარი ძალის რწმენას აღვივებდა. ქვეყანა თანდათან დაუბრუნდა სოფლის მეურნეობის ინტენსიურ წარმოებას, ქალაქები კი აღორძინების გზას დაადგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}

სელჩუკთა ძლიერება თანდათან შესუსტდა სულთან [[მელიქ-შაჰი|მალიქ-შაჰის]] სიკვდილის შემდეგ (1092 წლიდან). ეს, თავის მხრივ, საქართველოს პოლიტიკური ძლიერების წისქვილზე ასხამდა წყალს. გარეშე მტრის დასუსტებასთან ერთად აღარც შინაური ურჩი ფეოდალები წარმოადგენდნენ დიდ საფრთხეს.

==== ბრძოლა კლდეკარის საერისთავოს წინააღმდეგ ====
დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის ბოლოს მკაცრი ბრძოლა გამოუცხადა დიდგვაროვან ფეოდალებს. დავითის ისტორიკოსი [[მელიქ-შაჰი]]ს სიკვდილსა და [[ლიპარიტ V|ლიპარიტის]] განდგომას ერთმანეთთან აკავშირებს. მალიქ-შაჰი 1092 წელს გარდაიცვალა, ლიპარიტი კი 1093 წელს განდგა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=362}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

ბაღვაშები მსხვილი ფეოდალები იყვნენ IX-XIII საუკუნეების საქართველოში, მათი სამფლობელო იყო არგვეთი (ზემო იმერეთში). IX საუკუნის 70-80-იან წლებში ამ გვარის წარმომადგენელი [[ლიპარიტ I]] ბაღვაში ეყმო [[დავით I კურაპალატი|დავით I ქართველთა კურაპალატს]], მიიღო მისგან მიწა-წყალი თრიალეთში და შექმნა ძლიერი კლდეკარის საერისთავო. საერისთავოს აღმოსავლეთით (ალგეთისა და სკორეთის ხეობებში) ესაზღვრებოდა [[თბილისის საამირო]], სამხრეთ-აღმოსავლეთითა და სამხრეთით — სამშვილდისა და ზორაკერტის რეგიონები, სამხრეთ-დასავლეთით — [[ჯავახეთი]], დასავლეთით — [[სამცხე]], ხოლო ჩრდილოეთით — ქართლის საერისთავო, რომელსაც კლდეკარის საერისთავოსაგან თრიალეთის ქედი ჰყოფდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=363}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=23}}

დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს, რომ ლიპარიტი, რომელსაც ეპყრა თრიალეთი, კლდეკარი და მისი მიმდგომი ქვეყანა, ერთხანს ერთგულებდა დავითს. როგორც ჩანს, იმდენად დიდი იყო მომხდური მტრის განდევნის სურვილი, რომ დიდგვაროვანი ფეოდალები ახალგაზრდა მეფეს ამოუდგნენ მხარში. ლიპარიტთან ერთად ჩვენ ვხედავთ ნიანია კახაბერისძესა და აზნაურებს, რომლებიც თანდათან შემოიკრიბნენ საქართველოს სამეფო კარის გარშემო, მაგრამ როგორც ჩანს ეს მშვიდობიანობა და შეთანხმებული საქმიანობა დიდხანს არ გაგრძელებულა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=364}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}

ლიპარიტის განდგომა ბაღვაშებისა და საქართველოს მეფეთა შორის საუკუნოვანი ბრძოლის გაგრძელებას მოასწავებდა. წინა პერიოდში ეს ბრძოლა გარდამავალი უპირატესობით მიმდინარეობდა. ზოგჯერ საქართველოს მეფეები იძულებულნი იყვნენ დათმობაზე წასულიყვნენ და გარკვეულ კონკრეტულ ვითარებაში კლდეკარის ერისთავების უპირატესობა ნებით თუ უნებლიეთ ეღიარებინათ, მაგრამ დავითი ყველა წინამორბედისაგან არსებითად განსხვავებული მეფე და პიროვნება იყო. იგი შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსი და დასახული მიზნის თანამიმდევრული, ენერგიული გამტარებელი იყო. იგი ვერ დაუშვებდა გაორგულებული ვასალის თავკერძობას.
პროგრესის გზაზე დამდგარი სამეფო ხელისუფლების ცენტრალიზაციის მოწინააღმდეგე ქვეყნის გაერთიანება-გაძლიერების მოწინააღმდეგეც იყო, ასეთად მიიჩნია დავითმა ლიპარიტი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} მეფემ თავგასული ქვეშევრდომის „''ინება გაწურთა''“ და შეიპყრო იგი. ლიპარიტმა მოინანია ცოდვა და მეფემაც ამ მონანიების შემდეგ „''მომტკიცებული მრავალთა და მტკიცეთა ფიცთა მიერ''“ გაათავისუფლა და ყველა მისი უფლება შეუცვლელად ცნო. ლიპარიტის განთავისუფლება 1093 წელსვე უნდა მომხდარიყო. როგორც ჩანს, ლიპარიტმა თავისი ფიცი და პირობა არ შეასრულა და მეფეს კვლავ გაუორგულდა. დავითი დარწმუნდა, რომ ლიპარიტის მორჯულება ისევე არ შეიძლებოდა „''რამეთუ კუდი ძაღლისა არა განემართების, არცა კირჩხიბი მართლად ვალს''“ და კვლავ შეიპყრო 1094 წელს. 2 წლის განმავლობაში პატიმრობაში ჰყავდა, შემდეგ კი საბერძნეთში გააძევა სადაც გარდაიცვალა კიდეც.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=15}}
[[ფაილი:Kldekari fortress 1.JPG|მინიატიურა|მარჯვნივ|კლდეკარის ციხესიმაგრის ნანგრევები]]
კლდეკარის საერისთავომ კიდევ რამდენიმე წელი იარსება. მას სათავეში ლიპარიტის ძე [[რატი IV|რატი]] ედგა. ვერც რატი ლიპარიტის ძემ გამოიჩინა თავი სიკეთითა და საქართველოს მეფისადმი ერთგულებით. ისიც, მისი წინაპრების მსგავსად, სამეფო ხელისუფლებისა და ერთიანი ქვეყნის წინააღმდეგ იბრძოდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=24}} ბუნებრივია, როცა დავითმა კვლავ ორგულობა იხილა ბაღვაშთა გვარიდან მომდინარე მას ისღა დარჩენოდა უკიდურესი ზომისათვის მიემართა. ეს უკიდურესი ზომა საერისთავოს გაუქმება იყო. მართლაც, დავითმა გააუქმა კლდეკარის საერისთავო და მისი მიწა-წყალი თავის სამეფოს შემოუერთა. კლდეკარის საერისთავოს გაუქმება ემთხვევა საქართველოს მეფის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება]]ს (1103 წ.).

დავითს ერისთავებთან ბრძოლა ბაღვაშთა დამარცხებითა და კლდეკარის საერისთაოს გაუქმებით არ დაუმთავრებია. საქართველოს მეფე ყოველმხრივ ცდილობდა საქვეყნოდ გამრიგე ხელისუფალი ერისთავები დაექვემდებარებინა ფეოდალური მონარქიის მიერ შექმნილი სამეფო კარის ცენტრალური სამოხელეო აპარატისათვის. იგი საქვეყნოდ გამრიგე მოხელეებს დარბაზით გამოსულ მოხელეებად აქცევდა და უპირატესობასაც ამ უკანასკნელებს ანიჭებდა. დავითის დროს გაძლიერებულმა ვაზირის სამეფისკარო-სამოხელეო ინსტიტუტმა გასაქრობად შეუტია ერისთავობის ძველ ინსტიტუტს. დავითი ერისთავობას ცენტრალიზებული, ფეოდალური სახელმწიფოსათვის შეუფერებლად თვლიდა და ყოველმხრივ ავიწროებდა და ცდილობდა მის გაუქმებას.

==== თურქებისათვის ხარკის შეწყვეტა ====
იმ ქმედითმა ღონისძიებებმა, რომლებიც დავით აღმაშენებელმა XI საუკუნის მიწურულს გაატარა, ქვეყანა აღმავლობის გზით წაიყვანა. საქართველოს მეფე უკვე აღარ ეპუებოდა თურქ-სელჩუკებს. საქართველოს სამეფო კარმა [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნების]] მიერ [[ანტიოქიის ალყა|ანტიოქიისა]] და [[იერუსალიმის ალყა (1099)|იერუსალიმის]] აღებით ლახვარჩაცემული თურქ-სელჩუკების მდგომარეობის აწონ-დაწონვისა და პოლიტიკური შეფასების შემდეგ (ბუნებრივია, შესაბამისად, საკუთარი ძლიერების გათვალისწინებითაც) შესაძლებლად ჩათვალა ხარკის გადახდის შეწყვეტა 1099 წელს. საფიქრებელია, რომ 1097-98 წლები საქართველოს მოშენება-მომძლავრების პროცესის დასრულების წლები იყო და უკვე მოძლიერებულ ქვეყანას შეეძლო უარი ეთქვა მტრისთვის ხარკის გადახდაზე, რადგან მას უკვე ძალაც გააჩნდა და შესაძლებლობაც იმისა, რომ თვითონ გადასულიყო შეტევაზე. ამ აქტით საქართველომ საბოლოოდ აღიდგინა დაკარგული დამოუკიდებლობა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=365}}

==== აბულეთისძეების გამოსვლა ====
ამ პერიოდის მნიშვნელოვანი მოვლენაა დიდგვაროვანი ფეოდალების, [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგან]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოს]] აბულეთისძეების ბრძოლა საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ.

ნიშანდობლივია, რომ ძაგანის (აბულეთისძეთა) საგვარეულო ტრადიციულად მტრობას უწევდა საქართველოს სამეფო კარს და ისტორიის მთელ მანძილზე მეფისადმი ერთგულებით არ გამოირჩეოდა.

[[ანდერძი მეფე დავით IV აღმაშენებლისა შიომღვიმის მონასტრისადმი|დავით აღმაშენებელი შიომღვიმისადმი ბოძებულ ანდერძში]] ერთგვარი სინანულით აღნიშნავს, რომ მიუხედავად გარკვეული შეღავათებისა, რაც საქართველოს მეფეების მხრიდან ძაგანის წინაპრების მიმართ იყო განხორციელებული, არავის (ძაგანის გვარის წარმომადგენლებს) ერთგულებით არ დაუფასებია. ამდენად, საქმე გვაქვს მეტად სერიოზულ, პრინციპულ ბრძოლასთან, რომელშიც ერთ მხარეს საქართველოს მეფე დგას, ხოლო მეორე მხარეს — დიდგვაროვანი ფეოდალი ძაგანი.

აბულეთისძეთა საგვარეულოს წარმომადგენელთა ერთ-ერთ გამოსვლას საქართველოს სამეფო კარის წინააღმდეგ ადგილი უნდა ჰქონოდა 1085-1089 წლებს შორის. როგორც ჩანს, ეს გამოსვლა მარცხით დამთავრდა. მოღალატეები დაუსჯიათ, მაგრამ უკიდურესი ზომები არ გაუტარებიათ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის ანდერძი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|აბულეთისძეთა გამოსვლის ისტორიულ წყაროს დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემული ანდერძი წარმოადგენს.]]
რაც შეეხება დავით აღმაშენებლის მიერ შიომღვიმისადმი მიცემულ ანდერძში მოხსენიებულ [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანისა]] და [[მოდისტოს აბულეთისძე|მოდისტოსის]] მეფის საწინააღმდეგო მოქმედების ფაქტს, მას ადგილი უნდა ჰქონოდა დავითის მიერ [[ზედაზნის ციხის აღება|ზედაზნის აღების]] (1103 წ.) შემდეგ. ამჯერად ძაგანმა დაინახა თავისი უიმედო მდგომარეობა, საქართველოსა და მისი მეფის აღმავლობა და უკანასკნელად სცადა გაბრძოლება.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}} ძაგანმა „''მძლავრობით''“ ხელთ იგდო მცხეთის, წილკნისა და შიომღვიმის საეკლესიო მამულები. შიომღვიმე სიმაგრედ გადააქცია და თავის შეფარებაც იქ სცადა. რაც შეეხება მოდისტოსს, ძაგანმა იგი წილკნის ეპარქიის ეპისკოპოსის რანგში აიყვანა და მისი მეოხებითაც არაერთი მიწა მიიტაცა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

დავით აღმაშენებელმა ძაგანის, ისევე, როგორც ბევრი სხვა მოწინააღმდეგე ფეოდალის აღვირახსნილი მოქმედება სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ ალაგმა. საქართველოს მეფისაგან დევნილი ძაგანი იძულებული გახდა შიომღვიმის მონასტრისათვის შეეფარებინა თავი, თუმცა აქ უკვე აღარ გაუმართლა. საეკლესიო მსახურებმა, როგორც ჩანს, აწონ-დაწონეს საქართველოს სამეფო ხელისუფლების ძლიერება (გამორიცხული არაა მათი პატიოსნება და მეფის სამსახურში ერთგულებაც) და ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე, შეპყრობილი ძაგანი მეფეს გადასცეს. თავად დავითი ამ ფაქტს საეკლესიო მსახურების მხრიდან მის მიმართ ერთგულების გამოხატულებად აფასებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

ამგვარად, დავითმა [[ძაგან აბულეთისძე (XII საუკუნე)|ძაგანი]] და მისი მომხრეები შეიპყრო. მეფემ ძაგანი სიკვდილით არ დასაჯა, მაგრამ ყველა პატივი და ღირსება აჰყარა. მისი მიწების ნაწილი მასვე დაუტოვა სიკვდილამდე, მისი გარდაცვალების შემდეგ კი ძაგანის შთამომავლობა კარგავს ყოველგავრ უფლებას ამ ქონებაზე.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}

ამავე პერიოდში ჩანს დავით აღმაშენებლის ბრძანებით შიომღვიმის მონასტრის მშენებლობის დაწყება, რაც იმ ერთგულების ერთგვარი საზღაური იყო, რაც ბერებმა ძაგანის შეპყრობითა და მისი მეფისათვის გადაცემით გამოიჩინეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=367}}{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}} 1124 წელს მონასტრის მშენებლობა დამთავრებული ჩანს.

==== კახეთ-ჰერეთის შემოერთება ====
ფეოდალური საქართველოს პოლიტიკური გაერთიანების ისტორიაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს კახეთ-ჰერეთის საკითხს. [[კახეთის სამთავრო]] [[ქართლის საერისმთავრო]]ს ჯერ კიდევ VIII საუკუნის 80-იან წლებში გამოეყო. კახეთის სამთავრო IX საუკუნისათვის მსხვილი ფეოდალური ერთეული ჩანს, რომლის დასავლეთი საზღვარი ქსანზე გადიოდა, აღმოსავლეთით — ყვარელ-გურჯაანის ხაზზე, ალაზნის ველსა და ივრის ზეგანზე, ჩრდილოეთით კავკასიონის ქედი ესაზღვრებოდა, ზოგან საზღვარი მის გადაღმაც გადიოდა.

[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III-მ]] ორწლიანი ბრძოლის შემდეგ მთლიანად დაიპყრო კახეთ-ჰერეთი და 1011 წელს დაატყვევა [[კვირიკე III]]. სწორედ ამ კვირიკემ, ტყვეობიდან გათავისუფლებულმა, ისარგებლა [[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I-ის]] დროს საქართველოს პოლიტიკური ურთიერთობის გართულებით [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], დაიპყრო ჰერეთი და კახეთი და მეფედ იწოდა. ამიერიდან მთელი XI საუკუნის განმავლობაში კახეთის სამეფო ერთიანი საქართველოდან ცალკე სახელმწიფოდ გამოეყო.

დავითის მოღვაწეობის პერიოდში კახეთის მეფეები იყვნენ [[კვირიკე IV]] და [[აღსართან II]]. [[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]] დიდი პატივისცემით მოიხსენიებს კვირიკე IV კახთა მეფეს „''კაცი მეფობისავე თანა მეფე-ქმნილი ვნებათა ზედა და ჭეშმარიტი ქრისტიანე''“. ცხადია, ამგვარი დამოკიდებულების საფუძველი ჰქონდა დავითის ისტორიკოსს. სწორედ კვირიკე IV-ს წაართვა დავითმა 1103 წელს უაღრესად დიდი მნიშვნელობის სტრატეგიული პუნქტი ზედაზნის ციხე-სიმაგრე („''მოსცა ჟამი ღმერთმა მეფესა დავითს და წარუღო კვირიკეს ციხე ზედაზენი''“).

წყაროებში („[[ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისი]]“, დავით აღმაშენებლის ანდერძი შიომღვიმისადმი) გადმოცემული მოვლენათა განვითარება ადასტურებს, რომ 1103 წლისათვის მომძლავრებულ საქართველოს კახეთის სამეფოს საკითხი გადაწყვეტილად მიაჩნდა. როგორც ჩანს, ამ ბედს შეგუებული იყო კვირიკე IV-ც. ამაზე ნათლად მეტყველებს ის ფაქტი, რომ ზედაზენი წინააღმდეგობის გარეშე დათმეს. ამ აქტით პრაქტიკულადაც წყდებოდა კახეთის საკითხი.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ამას ისიც დაერთო, რომ მალე გარდაიცვალა კახეთის მეფე კვირიკე „''და შემდგომად წელიწადისა ერთისა მიიცვალა მეფე კჳრიკე''“ ე. ი. იგი გარდაიცვალა 1103 წლიდან 1 წლის გადსვლის შემდეგ 1104 წელს. კვირიკე IV-ის ტახტი მისმა ძმისწულმა აღსართან II-მ დაიკავა. თავისი წინამორბედისაგან სრულიად განსხვავებით, მას მეფობისათვის არავითარი მონაცემი არ ჰქონდა. მემატიანის სიტყვებით, იგი ქარაფშუტა, ცუნდრუკი და უმეცრად უსამართლო ყოფილა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=369}} ასეთი მმართველის ხელქვეშ მყოფი კახეთის შემოერთება, ცხადია, საქართველოს მეფისათვის აღარავითარ სიძნელეს არ წარმოადგენდა, მითუმეტეს, რომ დავითს ამ მიმართულებით გატარებული ჰქონდა მნიშვნელოვანი ღონისძიებები. ჰერეთ-კახეთში საქართველოს მეფე დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდა და ბევრი დიდებული მის პოლიტიკას მხარს უჭერდა, მითუმეტეს ეს პოლიტიკა მთელი საქართველოს გაერთიანებას ისახავდა მიზნად. 1104 წელს დიდმა აზნაურებმა [[არიშიანი|არიშიანმა]], [[ბარამი|ბარამმა]] და მათმა ბიძამ (დედის ძმა) [[ქავთარ ბარამის ძე]]მ შეიპყრეს და საქართველოს მეფეს გადასცეს კახთა მეფე აღსართანი. დავითმა ჰერეთი და კახეთი დაიკავა („''და აღიხუნა მეფემან ჰერეთი და კახეთი''“).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=23}}{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=124}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

===== ერწუხის ბრძოლა და კახეთ-ჰერეთის საბოლოო შემომტკიცება =====
{{მთავარი|ერწუხის ბრძოლა}}
სეპარატიზმის მოსურნენი და მეფის მოწინააღმდეგენი აშკარად თუ ფარულად იბრძოდნენ. როგორც კი ნახეს, რომ კახეთი და ჰერეთი საქართველოს მეფის ხელდებული და ერთიანი ქვეყნის შემადგენელი ნაწილი გახდა, ისინი მრავალი კახელითურთ გაეცალენ მის საზღვრებს და დახმარება სთხოვეს განძის ათაბაგს, რომელიც თურქეთის სულთნის მოხელე იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}} განძის ათაბაგმა შეკრიბა დიდი ლაშქარი. მასთან იყო მრავალი კახელი და „''ქუეყნისა ერი''“ „''მტერთავე თანა გარემოდგომილი ჩვენდა''“. ეს დიდი ძალა დაუპირისპირდა საქართველოს მეფეს. დავით აღმაშენებელმა მცირე ლაშქარი შეკრიბა და მტერს ერწუხთან გაუმართა ბრძოლა. ქართული ლაშქარი კარგად იყო გაწვრთნილი, საქართველოს მეფეს სამხედრო არსენალში ჰქონდა სტრატეგიული და ტაქტიკური სიახლენი. თავგანწირულ ქართველ მოლაშქრეებს გონიერი ხელმძღვანელი ჰყავდათ დავითის სახით, რომელიც პირადი მაგალითით აღაფრთოვანებდა და გამარჯვების რწმენას უნერგავდა თანამებრძოლთ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=370}}

ერწუხის ბრძოლის მსვლელობის სრულად წარმოდგენა წყაროების სიმცირის გამო მეტად ძნელია. ნათელია, რომ მტერი გარემოადგა თუ არა ქვეყანას, დავითმა „''ქმნა წყობანი დიდნი''“ ე. ი. მტკიცედ განაწყო თავისი ჯარი და ისე მედგრად შეუტია მტერს (აქ ბუნებრივია იგი ყველა წინასწარ მოფიქრებულ სამხედრო სიახლეებს გამოიყენებდა), რომ მემატიანე განცვიფრებულია მისი სწრაფი წარმატებებით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=35}}

ერწუხის ბრძოლაში დავითმა ძლევამოსილად გაიმარჯვა. ბრძოლის შედეგი მეტად მძიმე იყო მოწინააღმდეგისათვის, მან სრული განადგურება იგემა. სელჩუკები გაიქცნენ, კახელებს გასაქცევი არსად ჰქონდათ და იძულებული იყვნენ დანებებულიყვნენ. კახეთის დიდებულები მორჩილების გუნებაზე დადგნენ. დავითი ლმობიერების გზას დაადგა. როგორც ჩანს, კახელი ფეოდალები მკაცრად არ დასაჯა, პირიქით, „''მზეებრ მოჰფინა წყალობა ყოველთა ზედა მკჳდართა ქუეყანისათა''“. მეფემ ფეოდალებს ციხე-სიმაგრეები ჩამოართვა და შიგ სამეფო რაზმები ჩააყენა. ნიშანდობლივია, რომ ციხეთა აღებისას დავითისათვის წინააღმდეგობა არ გაუწევიათ, ეს ალბათ უაზრობაც იქნებოდა. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ „''თჳთმპყრობელობით დაიპყრა ჰერეთი და კახეთი და ნებიერად აღიხუნა ციხენი და სიმაგრენი მათნი''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=199}}

1104 წელს [[ერწუხის ბრძოლა]]ში გამარჯვების შემდეგ ჰერეთ-კახეთი საბოლოოდ იქნა შემოერთებული, რასაც უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოსათვის, ამ უკანასკნელის ეკონომიკური და სამხედრო ძალების გაზრდის თვალსაზრისით. ამიერიდან უკვე აშკარად ძლიერ ერთიან საქართველოს შეეძლო ფართო მასშტაბის ეკონომიკური თუ პოლიტიკური ღონისძიებების ქმედითად გატარება. მართლაც, აქედან მოყოლებული საქართველოს სამეფომ ბევრი ისეთი გრანდიოზული ნაბიჯი გადადგა, რომელმაც ქვეყანა იმდროინდელ [[წინა აზია]]სა და [[კავკასია]]ში ერთ-ერთ გავლენიან და მოწინავე სახელმწიფოდ აქცია, ამ საქმეში, რასაკვირველია, მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღოდა საქართველოს სამეფო ხელისუფლებას, დავით აღმაშენებელს. საერთოდ, დავითის მოღვაწეობა წარმოადგენს თანამიმდევრულად აღმავალ ერთ მთლიან ხაზს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=371}}

1089-1104 წლები საქართველოს ისტორიაში მეტად მნიშვნელოვანი დროა, როცა სელჩუკებისაგან დათრგუნვილი ქვეყანა და მისი მოსახლეობა, ფაქტობრივად გათავისუფლდა დამპყრობთა უღლისაგან და მისი განვითარება აღმავლობის გზით წავიდა.

==== გარდაქმნები ეკლესიაში, რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება ====
{{მთავარი|რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება}}
XII საუკუნის საქართველოს ეკლესიაში წოდებრიობა მთელი სიგრძე-სიგანით იყო გაბატონებული. მრავალ საეკლესიო თანამდებობებზე როგორც საერთოდ ყველა ფეოდალურ ქვეყანაში მხოლოდ დიდგვაროვნებს ნიშნავდნენ. რაკი ღირსებას ყურადღება არ ექცეოდა მაღალ საეკლესიო თანამდებობებზე ხშირად არაკეთილსინდისიერი შემთხვვევითი პირები ხვდებოდნენ, უფრო მეტიც, ბევრჯერ ეკლესია ყოველგვარი უმსგავსობის წამომწყები ხდებოდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენიათ თანამედროვეებსაც. დავითის ისტორიკოსი საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|წმინდანი ეკლესიანი, სახლნი ღმრთისანი, ქუაბ ავაზაკთა ქმნილ იყვნეს; და უღირსთა და უწესოთა მამულობით უფროჲს, ვიდრე ღირსებით, დაეპყრნეს უფროჲსნი საეპისკოპოსნი, – არა კარით მწყემსებრ შესრულ[თა], არამედ ავაზაკებრ ერდოჲთ; და მათნივე მსგავსნი ხუცესნი და ქორეპისკოპოსნი დაედგინნეს, რომელნი, ნაცვლად სჯულთა საღმრთოთა პყრობისა, უსჯულოებასა აწურთიდეს მათქუეშეთა; და თჳთ სახლით უფლისაჲთ და მღვდელთაგან გამოვიდიოდა უსჯულოებაჲ და ცოდვაჲ.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

დავითის ისტორიკოსი ხაზს უსვამს იმ გარემოებას, რომ „''მამულობით უფროს ვიდრე ღირსებით''“ იყვნენ დაწინაურებულნი სასულიერო თანამდებობებზე. იგივეს ადასტურებს დავითის თაოსნობით მოწვეული დიდი საეკლესიო კრება, რომელიც ისტორიოგრაფიაში რუის-ურბნისის კრების სახელწოდებითაა ცნობილი. უფრო ზუსტად, კრების დადგენილება ე. წ. „ძეგლისწერაჲ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=39}}

საქართველოს საბოლოო გაერთიანება ეკლესიის, ამ დიდი ფეოდალური ძალის, მონარქიისადმი დაუქვემდებარებლად წარმოუდგენელი იყო. საქმე კი არსებითად სხვაგვარად გამოიყურებოდა: ეკლესიის ცალკეული დაწესებულებები სამეფო ხელისუფლების წინააღმდეგ გამოსული ერისთავების დაცვასა და შეფარებას კისრულობდნენ. ამით ეკლესია ხაზს უსვამდა თავის პრიორიტეტს სახელმწიფო ხელისუფლების წინაშე, ამასთანავე ეს მეფის ცენტრალურ ხელისუფლებას დაპირისპირებული ფეოდალები მათივე ნათესავები იყვნენ დიდგვაროვნობის ნიშნით დაწინაურებულნი.

სამღვდელოები გადაგვარების გზაზე მხოლოდ XII საუკუნის I მეოთხედში არ დამდგარან, ეს პროცესი გაერთიანებული საქართველოს არსებობის მთელ მანძილზე მიმდინარეობდა. საეკლესიო თანამდებობის ყიდვა-გაყიდვა იმდენად ძლიერი იყო XI საუკუნის შუა წლების საქართველოში, რომ მან პროგრესულ საეკლესიო მოღვაწეთა განსაკუთრებული ყურადღება მიიქცია.

საქართველოს სამეფოს წინაშე დასახული იყო ამოცანა ცენტრალიზებული სახელმწიფოს კიდევ უფრო გაძლიერებისა და განმტკიცების მიზნით შებრძოლებოდა რეაქციულ სასულიერო არისტოკრატიას. სამეფო კარმა ამ მიზნით გარს შემოიკრიბა გიორგი მთაწმინდელის იდეურ მემკვიდრეთა ძლიერი დასი. პირველი ქმედითი ნაბიჯი რომელიც საქართველოს ხელისუფლებამ ამ მიმართულებით გადადგა დიდი საეკლესიო კრების მოწვევა იყო, კრებისა რომელიც რუის-ურბნისის საეკლესიო კრების სახელითაა ცნობილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=40}}

კრებამ, რომელსაც უძღვებოდა დავითის აღმზრდელი ერთგული ბერი, [[გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცესი]], დავითის ინიციატივით მიიღო ის პრინციპები, რომელთაც ორმოციოდე წლის წინ [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]] მიერ მოწვეული, ათონის ქართველთა მონასტრის წინამძღვარი, [[გიორგი მთაწმიდელი]] ქადაგებდა, თუმცა მაშინ მათი პრაქტიკული განხორციელება, პოლიტიკური სიტუაციის გამო, ვერ მოხერხდა. რეფორმის ძირითადი პრინციპი მდგომარეობდა იმაში, რომ დიდი საეკლესიო თანამდებობები, კერძოდ საეპისკოპოსო კათედრები მემკვიდრეობით კი არ უნდა დაეჩემებინათ დიდგვაროვან აზნაურებს, საეკლესიო წრეებში გავრცელებული სიმონიის შედეგად, არამედ კანდიდატურები ადამიანის ღირსების მიხედვით უნდა შერჩეულიყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია|2012|გვ=197}}

მრავალდღიანი საეკლესიო კრება, როგორც ჩანს, მწვავე ვითარებაში მიმდინარეობდა, მაგრამ დავითისა და გიორგი მწიგნობართუხუცესის მომხრეებმა მძიმე დებატების შედეგად, როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, {{ციტატა|...ყოველი ცთომილი განჰმართეს და კეთილწესიერებაჲ სათნოჲ ღმერთისაჲ ყოვლითურთ დაამტკიცეს; უღირსად გამოჩინებულნი განკუეთნეს და გარდამოსთხივნეს საყდართაგან, დაღათუ არა-ადვილ იყო ესე, რამეთუ იყვნეს კაცნი მთავართა და წარჩინებულთა შვილნი, რომელთა უწესოდ დაეპყრნა საყდრები; და მათ წილ ჭეშმარიტნი და სათნონი ღმრთისანი მწყემსნი დაადგინნეს.{{sfn-2|ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“|2012|გვ=263}}}}

ამგვარად, XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში სახელმწიფომ თავისი გავლენა მკვეთრად გაავრცელა ეკლესიაზე. ამიერიდან დიდი ფეოდალები ხელისუფლების წინააღმდეგ ბრძოლაში ძლიერ მოკავშირეებს კარგავენ მღვდელთმთავრების სახით. დავითის საეკლესიო პოლიტიკა, რომელიც მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო იმ დიდი სამეფისკარო პოლიტიკისა ქვეყნის ცენტრალიზაციას და კულტურულ წინსვლას რომ ემსახურებოდა, წარმატებით გადაჭრის ჩარჩოში მოექცა. საქართველოს სამეფოს მიერ გარკვეული წარმატებების მოპოვების შედეგად ჩამოყალიბდა მეფის მკვეთრად გამოსახული საეკლესიო ძალაუფლება. ამას, თავის მხრივ, ხელი შეუწყო სამეფო ხელისუფლების მიერ გატარებულმა მნიშვნელოვანმა ღონისძიებამ ჭყონდიდლისა და მწიგნობართუხუცესის თანამდებობების გაერთიანებამ, ჭყონდიდელ-მმწიგნობართუხუცესობის შემოღებამ.

==== ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი რეფორმები ====
დავით აღმაშენებელი დიდ ყურადღებას უთმობდა სამეფოს ადმინისტრაციულ მოწყობას. XI საუკუნის უკანასკნელ მეოთხედში ქვეყანაში შექმნილმა კრიზისმა მოშალა როგორც ცენტრალური, ასევე ადგილობრივი მმართველობა. დავითის მიერ გატარებული დიდი გარდაქმნები, უპირველესად, სამეფო კარსა და იქ არსებულ უწყებებს შეეხო: შეიქმნა ახალი თანამდებობები; მეფემ მოაწესრიგა მმართველობა — როგორც საერისთავოებში, ასევე ქალაქებში. დაითხოვა ურჩი მოხელეები და მათ ადგილას თავისი ერთგულები დანიშნა.

====== მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის თანამდებობის დაწესება ======
[[ფაილი:Giorgi chxondideli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|წმინდა [[გიორგი ჭყონდიდელი]]]]
{{მთავარი|მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი ჭყონდიდელი}}
ცენტრალური მმართველობის რეფორმირებისას დავით IV აღმაშენებელმა, ქვეყნის ცენტრალიზაციის გაძლიერების მიზნით, შექმნა ახალი თანამდებობა — [[მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი]], რომელიც მეფის შემდეგ მეორე პირი ხდებოდა სახელმწიფოში: მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის ხელში თავმოყრილი იყო როგორც საერო, ისე სასულიერო ხელისუფლება. მის ფუნქციაში შედიოდა სახელმწიფო უწყებების კონტროლი, ქვეყნის ხაზინის შემოწმება, „[[სააჯო კარი]]ს“ ხელმძღვანელობა, ჯარის წვევა და სხვა. ცალ-ცალკე [[ჭყონდიდელი]]სა და [[მწიგნობართუხუცესი]]ს თანამდებობები მანამდეც არსებობდა, მაგრამ დავითმა მათი გაერთიანებით სამოხელეო იერარქიაში პირველი ვეზირის ინსტიტუტი შემოიტანა. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს, როგორც ბერსა და ეპისკოპოსს, მთლიანად სახელმწიფო ინტერესები ამოძრავებდა — მისთვის უცხო იყო ის, რაც ერისკაცისათვის ბუნებრივი იყო — გაეძლიერებინათ საკუთარი ოჯახი და სამკვიდრო, ამიტომ მწიგობართუხუცეს-ჭყონდიდელი ყველაზე დიდი დასაყრდენი იყო მეფისათვის. ეს ადმინისტრაციული რეფორმა დავითს 1104-1105 წლებში უნდა გაეტარებინა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=382}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელად დავითმა თავისი ერთგული თანამებრძოლი და აღმზრდელი, [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი]] განაწესა. ეს უკანასკნელი მეფის ყველა წამოწყების თანამონაწილე იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ეპისკოპოსის პატივს ატარებდა, უშუალოდ იყო ჩართული სამხედრო საქმეებშიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

მეფე არა მარტო აფასებდა გიორგი ჭყონდიდელს, არამედ ყველაზე დიდ დასაყრდენად მიიჩნევდა. იგი თან ახლდა დავითს ჩრდილო კავკასიაში, ყივჩაყთა გადმოყვანისას, სადაც გარდაიცვალა კიდეც. მეფემ საკუთარ მამასავით იგლოვა გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და დიდი პატივით დაკრძალა [[გელათის მონასტერი|გელათის მონასტერში]].{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=24}}

===== სააჯო კარი =====
{{მთავარი|სააჯო კარი}}
დავით აღმაშენებლის სახელთანაა დაკავშირებული სასამართლო რეფორმის გატარება და საგანგებო დაწესებულების — „სააჯო კარის“ შემოღება. მეფის განწესებით, ამ უწყებისათვის მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელს უნდა ეხელმძღვანელა. ორშაბათობით ვაზირთა შორის უპირველესი „სააჯო კარში“ დაჯდებოდა და ქვრივთა და ობოლთა, მიმძლავრებულ მომჩივანთა საქმეებს განიხილავდა. მას სამართლის ქმნაში სამეფო კარის სხვა მოხელეებიც ეხმარებოდნენ. „სააჯო კარი“ მუდმივმოქმედი უმაღლესი სასამართლო დაწესებულება იყო, რომელიც ესოდენ ესაჭიროებოდა ქვეყანას. პოლიტიკური დაშლილობისა და ცენტრალური ხელისუფლების დასუსტების ჟამს უსამართლობა მომძლავრებულიყო და დავით აღმაშენებელმა ამ მანკიერების აღმოფხვრა გადაწყვიტა. „სააჯო კარის“ შექმნაც სწორედ ამ მიზანს ემსახურებოდა.

=== საქართველოს საბოლოო შემომტკიცება ===
XII საუკუნის დასაწყისში საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა ქვეყნის საბოლოო შემომტკიცების საკითხმა. მართალია, მტერი თითქმის მთლიანად განდევნილი იყო, მაგრამ ვიდრე ამიერკავკასიის აღმოსავლეთი ([[შირვანი]], [[რანი]]) და სამხრეთი (სომხეთი) სელჩუკთა ხელში იყო და საქართველოსთან მიმდებარე [[ყაბალა]]-[[განჯა]]-[[ანისი|ანისში]] სელჩუკები ბატონობდნენ, საფრთხე მაინც მოსალოდნელი იყო. საქართველოს უშიშროების დაცვის საქმე მოითხოვდა ომის გატანას ქვეყნის საზღვრებს გარეთ. კავკასიის ხალხები თავადაც ებრძოდნენ სელჩუკებს და ყოველთვის მზად იყვნენ მხარში ამოდგომოდნენ მებრძოლ ქართველებს საერთო მტრის წინააღმდეგ გასალაშქრებლად. ამიერკავკასიის ხალხებს ერთი მოსაზრება ამოძრავებდათ — განედევნათ სელჩუკი დამპყრობლები მათი მიწა-წყლიდან, რასაც ამიერკავკასიის პოლიტიკური გაერთიანება მოჰყვებოდა. გამაერთიანებლის როლში საქართველო გამოდიოდა. ამდენად საქართველოს სახელმწიფომ, მისმა სამეფო კარმა იკისრა მეტად დიდი და რთული ისტორიული ამოცანა, რომლის განხორციელებაც საგანგებო ღონისძიებების გატარებას მოითხოვდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

==== ლაშქრის რეორგანიზაცია ====
საქართველოს სამეფო კარს კარგად ჰქონდა აწონ-დაწონილი სამხედრო რეფორმების გატარების დიდი მნიშვნელობა და გეგმაზომიერად, თანდათანობით შეუდგა ამ საქმეს. უპირველესად, საჭირო იყო ლაშქრის ორგანიზაციის მოწესრიგება. [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] დროიდან მოკიდებული, ფაქტობრივად, მოშლილი იყო ფეოდალური ლაშქარი, დაცემული იყო დისციპლინა. დავითმა შემოიკრიბა ერთგული მოლაშქრეები და მათგან მუდმივი, ძლიერი პირადი გვარდია —მონა-სპა შექმნა. ამასთან, საქართველოს მეფის მიერ ცალკეულ მხარეებში თავისი ერთგული, ღირსეული მოხელეები იქნენ დანიშნული და ბუნებრივია, მათ მიერ გამოყვანილი ლაშქარიც მეფის ერთგული იყო.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=384}}

დავითი ყოველმხრივ უწყობდა ხელს ლაშქრის გაზრდა-გამრავლებას, სათანადოდ შეიარაღებასა და საგანგებოდ გაწვრთნას. მან განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიანიჭა დისციპლინის განმტკიცებას, ყოველივე ეს ობიექტური აუცილებლობით იყო გამოწვეული. დავითმა ჯარში მკაცრი სამხედრო დისციპლინა შემოიღო: „''ხოლო საეშმაკონი სიმღერანი, სახიობანი და განცხრომანი, და გინება ღვთისა საძულველი და ყოველი უწესობა მოსპობილ იყო ლაშქართა შინა მისთა''“, ე. ი. ამ ღონისძიების გატარებამდე ადგილი ჰქონდა არეულობასა და ყოველგვარ უწესობას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=31}}

საქართველოს სამეფო კარმა რეფორმები გაატარა დიდ ლაშქარშიც. მოქმედების სისწრაფე და თვით ქვეითი ჯარი შეიცვალა ცხენოსანი რაზმებით, რომლებიც ყოველთვის მზად უნდა ყოფილიყვნენ. ესოდენ გადახალისებულ-გარდაქმნილი ჯარი მტერს ახალი ტაქტიკით უნდა შებმოდა, მის ხელმძღვანელობასაც ახალი სტრატეგიული ხერხები უნდა გამოეყენებინა. დავითი ხშირად მიმართავდა ისეთ მარჯვე ხერხს, როგორიცაა მტრის შემოტყუება და შემდეგ მოულოდნელად მასზე თავდასხმა. მეფე, სელჩუკთა თვალის ასახვევად, დასავლეთ საქართველოში გადადიოდა, სელჩუკები ეგებოდნენ დაგებულ ანკესზე და ქართლს შემოესეოდნენ. დავითი, მოულოდნელად, თავის სარდლებთან ერთად, რომლებსაც წინდაწინ პაემანს უნიშნავდა, მიუსწრებდა მტერს და ერთიანად ანადგურებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}} ამ საქმეში ის ფართოდ იყენებდა მზვერავებს, რომელთაც მემატიანე მსტოვრებს უწოდებს. „მსტოვარნი“ თვალყურს ადევნებდნენ მტრის მოძრაობას და ყველაფერს დროულად ახსენებდნენ მეფეს. მსტოვარი ქვეყნის მეთვალთვალის — ჯაშუშის მოვალეობასაც ასრულებდა. დავითს არაფერი დაემალებოდა „''არცა სამეფოსა შინა მისთა, არცა ლაშქართა შინა მისთა მყოფთა კაცთა, დიდთაგან მძლეთა საქმე ქმნილი კეთილი გინდა სიტყვა ბოროტი თქმული — არარა დაეფარვოდა''“. ბოროტ სიტყვასა და ღალატში შემჩნეულებს ძალზე მკაცრად უსწორდებოდნენ. მეფის ასეთმა მოქმედებამ, მკვეთრმა ღონისძიებებმა განაპირობა, რომ „''ორგულებასაც, ზაკუასა და ღალატსა რასმე ვერვინ, დიდთა თუ მცირეთაგანი იკადრებდა''“. საქართველოში მკაცრი რეჟიმი დამყარდა, სამეფო ხელისუფლებამ ძლიერი საპოლიციო აპარატი შექმნა, რომელსაც დავითმა სათავეში [[მანდატურთუხუცესი]] (მანდატურთა, შინაგანი პოლიციის მსახურთა უფროსი) ჩაუყენა სათავეში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=59}}

დავითმა თავისი ლაშქარი სწრაფად მანევრირებადი გახადა. ეს უნარი საერთოდ მნიშვნელოვანი თვისებაა ჯარისა. ლაშქრის სწრაფი მოძრაობის უზრუნველსაყოფად მან გაუვალ მდინარეებზე ააგო ხიდები და „საწყინოდ სავალნი“ გზებიც „ქვა-ფენილ ყვნა“. ყოველივე ამან კი ხელი შეუწყო „სიმრავლითა სპათათა და სიმალითა სვლას“.

დავითის ისტორიკოსი საქართველოს ჯარის მთელი რიგი თვისებების ჩამოთვლასთან ერთად არ ივიწყებს მის მეთაურს დავით IV-ს, რომელიც იყო „''უმსგავსო სპასპეტი და წინამბრძოლი... წინაუძღოდა... რამეთუ არ დაშურებოდა, არცა მოეწყინებოდა, არამედ ჟამიერად და წესიერად ალაშქრებდა მათ, მართებდა და განაგებდა მსგავსად მისსა დიდ-გონეობითა, და ვინაღამცა იყო წინამდგომი მისი და ანუ მიმმართი ომისა მის წინაშე''“. დავითმა მართლაც უშუალო როლი შეასრულა ამ დიდი მასშტაბის სახელმწიფოებრივი რეფორმების ცხოვრებაში სრული სისრულით გატარებაში. მან, როგორც ჩანს, შეცვალა საომარი ტაქტიკაც, რომლის შესახებ პირდაპირი ცნობები არ მოგვეპოვება, თუ მხედველობაში არ მივიღებთ იმ ორიოდე ცნობას, რომელიც ჯარის ფრონტზე განაწილებას და დაწყობას ეხება.

XII საუკუნის პირველ მეოთხედში, ე. ი. დავითის მეფობის დროს, საქართველოს ლაშქარს მიღებული ჰქონდა ბიზანტიური, ანუ რომის საომარი დაწყობა ჯარისა, ე. წ. „მწკრივებრივი ტაქტიკა“. ეს ტაქტიკა მოითხოვდა, რომ რამდენიმე რაზმი ორ მწკრივად დაწყობილიყო ჭადრაკის ფიგურების მსგავსად. ორივე მწკრივის რიცხვი თანასწორი უნდა ყოფილიყო. პირველი მწკრივი იერიშით მიდიოდა და თუ სიგრძეზე მტრის მოწინავე ჯარს აღემატებოდა, მაშინ ფრთებს შლიდა და ორმხრივ მოეხვეოდა მოწინააღმდეგეს. მეორე მწკრივი პირველს შველოდა და ა შ. დავითს შეუცვლია ეს წესი: ორის მაგიერ სამი მწკრივი შემოუღია, თითოეულ მათგანს თავისი დანიშნულება ჰქონდა. პირველი — წინამძღოლი ჯარი იყო, მეორე — ყოლბი ჯარი, ხოლო მესამე — მაშველი ჯარი. მაშველ მწკრივად ითვლებოდა როქის სპა, რომელსაც მეფე მეთაურობდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დიდგორის ბრძოლაში ძალთა არათანაბარი განაწილების შაბლონისაგან თავისუფალი „დიდი ტაქტიკური პრინციპის“ გამოყენებით დავითმა სტრატეგიაში მკვეთრად გაზარდა მოულოდნელ დარტყმათა შესაძლებლობანი, ხოლო ტაქტიკაში საბრძოლო მოქმედებების ფორმათა მრავალფეროვნება დაამკვიდრა. ეს სიახლე იქცა ქართული არმიის ხელში საომარი მოქმედების ინიციატივის გადასვლის ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორად.

ზემოდთქმული საინტერესოა, რადგან სამხედრო ხელოვნების მკვლევარები შუა საუკუნეებს სამხედრო სტრატეგიისა და ტაქტიკის განვითარების თვალსაზრისით უნაყოფოდ თვლიან. ისინი მიიჩნევენ, რომ შუა საუკუნეების ევროპის ქვეყნების არმიების სამხედრო ხელოვნების განვითარების დონე მონათმფლობელობის დროის სამხედრო ხელოვნებაზე დაბლა იდგა. საქართველო იმ ქვეყანათა შორის იყო, სადაც სამხედრო ხელოვნების განვითარება არ შენელებულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითს კარგად ჰქონდა აწყობილი სამობილიზაციო სისტემაც. მუდმივ მზადყოფნაში იყო სასიგნალო კოშკები, პირდაპირი და ესტაფეტის წესით მოქმედი „ჭენებითმავალნი“, რომელთა საშუალებით წვევის წიგნები ან მეფის სიტყვიერი ბრძანება გადაიცემოდა. ქართული ჯარის ასე სწრაფი თავმოყრისათვის მუდმივი მზადყოფნა, როგორც სტრატეგიული ისე ტაქტიკური მასშტაბის დარტყმათა დასწრების დიდ შესაძლებლობას ქმნიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=61}}

დავითმა დიდი მნიშვნელობა მიანიჭა ლაშქრის ზურგის სამსახურსაც. როგორც ჩანს, ზურგის განკარგულებაში იყო ბევრი „''ცხენი ბარგისა''“, ჯორი, აქლემი, ხარი და ბორბლიანი ტრანსპორტი, რითაც გადაიზიდებოდა როგორც ლაშქრის საკვები-საზრდელი, ისე სხვადასხვა საჭურველი, სალაშქრო ტექნიკა და სხვა. ის, აგრეთვე, გამოიყენებოდა ალაფის წამოსაღებად და დაჭრილთა ტრანსპორტირებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

უნდა ვიგულისხმოთ, რომ დავითს ჰქონდა საჭირო საალყო ტექნიკა, სატყორცნი იარაღი და ბუნებრივია, ჰყავდა ამ ტექნიკას დაუფლებული პერსონალიც. სწორედ ტექნიკის გონივრულად გამოყენების შედეგი იყო ციხე-სიმაგრეთა „''ადვილად და მოსწრაფედ''“ აღება. შინაგანი საოპერაციო მიმართულებების, ზურგისა და საომარი მოქმედების თეატრის გამართულობა დიდად უწყობდა ხელს დავითის ლაშქრის წარმატებებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=62}}

საინტერესოა მონა-სპის საკითხიც. დავითის ისტორიკოსი აღნიშნავს: „''კუალად მონანი რომელ ჰყვეს რჩეულნი და განსწავლული ღუაწლსა, ვითარ ხუთი ათასი კაცი, ყოველი ქრისტიანი ქმნილნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. მონა-სპა საგანგებოდ იყო შედგენილი რჩეული და გამოცდილი მოლაშქრეებისაგან. იგი მეფის უშუალო ლაშქარი, გვარდია იყო. 5 000 კაცი დავითთან ერთად იბრძოდა, მათ მეფის დაცვაც ჰქონდათ დავალებული. მეფე ბრძოლის დროს ყოველ მომენტში მონა-სპასთან ერთად იყო. ალბათ იმ რთულ ბრძოლებში, რომლებშიც საქართველოს ჯარი დავითის მეთაურობით იღებდა მონაწილეობას, პირველ რიგში მეფესთან ერთად მონა-სპის მოლაშქრეებიც იბრძოდნენ მტრის წინააღმდეგ და მეფეს იცავდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

ფაქტობრივად, დავით აღმაშენებელმა ჩაუყარა საფუძველი ქართული ლაშქრის იმ სტრატეგიულ და ტაქტიკურ სიახლეებს, რომლებმაც დასრულებული ორიგინალური სახე XII-XIII საუკუნეებში მიიღეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

სრულიად მართებულია ქართულ ისტორიოგრაფიაში გამოთქმული მოსაზრება, რომ ქართული ლაშქრის სრული რეორგანიზაცია, ჯარის ახალი სახეობის შექმნა აუცილებელს ხდიდა სამხედრო საქმეთა განასაგებლის რეორგანიზაციასაც. ამ ახალმა მოთხოვნებმა განაპირობა საქართველოში საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი მეთაურის — ამირსპასალარის (მთავარსარდლის) თანამდებობის შექმნა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=63}}

===== ამირსპასალარის თანამდებობის შექმნა =====
ტერმინი ამირსპასალარი ქართულში მხოლოდ XII საუკუნის მეორე ნახევრიდან გვხვდება. ამჟამად სადავო აღარ არის ის ფაქტი, რომ ამირსპასალარის თანამდებობა XII საუკუნის დამდეგიდან საქართველოს ფეოდალური სახელმწიფოს სამოხელეო წყობისათვის რეალური მოვლენა იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}} არაბულ-სპარსული სიტყვებისაგან შედგენილი კომპოზიტი „ამირსპასალარი“, რომელიც ქართულში თურქ-სელჩუკთა სამოხელეო ტერმინოლოგიიდან შემოვიდა, წმინდა ქართული სამოხელეო ინსტიტუტის სახელწოდება იყო. ტერმინოლოგიური ნასესხობა სრულებითაც არ ნიშნავს თვით ინსტიტუტის თანამდებობის გადმოღებას, მით უმეტეს, რომ მთავარსარდლის („ლაშქრის თავი“) ხელისუფლებას (ისე როგორც სხვა სამოხელეო ინსტიტუტებს) საქართველოში დიდი ისტორია აქვს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}

საგანგებო სამხედრო უწყებისა და მისი ხელმძღვანელის ამირსპასალარის თანამდებობის შემოღებამ დიდი წვლილი შეიტანა ქართული ლაშქრის ორგანიზაციისა და მისი ხელმძღვანელობის განმტკიცებაში.

ნარატიული და ეპიგრაფიკული წყაროების შესწავლა-შეჯერების შედეგად დგინდება:
ა) ამირსპასალარის არსებობა ეპიგრაფიკული მასალით დასტურდება XII საუკუნის პირველ მეოთხედში; ბ) დავითის თანამედროვე ივანე ლიპარიტის ძე იყო მანდატურთუხუცესი და ამირსპასალარი; გ) ამირსპასალარობა და მანდატურთუხუცესობა, დავითის მეფობის გარკვეული დროიდან, ორბელების ხელში იყო; დ) ორბელები ფლობდნენ ამ თანამდებობას დავითის ძის — [[დემეტრე I]]-ის მეფობაშიც; ე) [[დავით V]]-ის მეფობის დროს ორბელებმა დროებით დაკარგეს აღნიშნული თანამდებობები, მაგრამ XII ს 60-ანი წლებიდან ისევ დაიბრუნეს და შეინარჩუნეს 1178 წლამდე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=64}}{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

დავით აღმაშენებელმა თავისი ღონისძიებებით დასრულებული სახით ჩამოაყალიბა საქართველოს ცენტრალური სამოხელეო აპარატი შესაბამისი უწყებებით, რომელთა სათავეშიც „უხუცესები“ იდგნენ. სახელმწიფოს საშინაო საქმეებს [[მანდატურთუხუცესი]] განაგებდა, სამხედრო საქმეებს — [[ამირსპასალარი]] (მისი პირველი თანაშემწე [[ამირახორი]] იყო). ცალკე უწყება განაგებდა სამეფო ფინანსებს. უწყების სათავეში [[მეჭურჭლეთუხუცესი]] იდგა, როგორც ირკვევა ეს უწყება და მეჭურჭლეთუხუცესის სახელო XI-XII საუკუნეთა მიჯნაზე ჩნდება, დავითის დროს (პირველ მეჭურჭლეთუხუცესად იხსენიება ივანე ვარდანის ძე სვანთა ერისთავი).{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=385}}

==== სამხედრო მოქმედებები ====
[[ფაილი:Samshvilde fortress (Photo A. Muhranoff, 2010).jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|სამშვილდის ციხის ნანგრევები]]
დავით აღმაშენებელი გეგმაზომიერად ატარებდა ღონისძიებებს ფეოდალური ქვეყნის ცენტრალიზაციისა და სამხედრო ძლიერებისათვის. [[1110]] წელს [[გიორგი ჭყონდიდელი|გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის]], მისი დისწულის თევდორეს, [[აბულეთი]]სა და [[ივანე ორბელი]]ს მოხერხებული მოქმედების შედეგად აღებულ იქნა ქალაქი [[სამშვილდე]] („''სიმარჯჳთ მოიპარეს სამშჳლდე''“).{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} სამშვილდის დაკარგვას სელჩუკებზე დიდი გავლენა მოუხდენია: „''ცნეს რაჲ თურქთა აღებაჲ სამშჳლდისაჲ, უმრავლესნი ციხენი სომხითისანი დაუტევნეს და ღამით მეოტ იქმნნეს''“. სელჩუკებისაგან დაცლილი ტერიტორია, ბუნებრივია, საქართველოს სამეფოს საპატრონო ხდებოდა. დავითის ისტორიკოსი აღფრთოვანებით წერს, რომ „''დღითი-დღე შეემატებოდა საზღვართა სამეფოჲსათა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=65}}

[[1110]] წელსვე იქნა აღებული და შემოერთებული ქალაქი [[ძერნა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

ბუნებრივია, სელჩუკებს უაღრესად მძიმედ ხვდებოდათ ამგვარი მარცხი და ერთხელ დაპყრობილი ტერიტორიის ხელიდან გამოცლას იოლად ვერ ურიგდებოდნენ. ამიტომ იყო, რომ სამშვილდისა და ძერნის დაკარგვის შემდეგ, 1110 წელს, სულთანმა 100 000-იანი ლაშქარი გამოაგზავნა საქართველოში. დავითი მაშინ თავის საზაფხულო რეზიდენციაში ნაჭარმაგევს ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}} როგორც კი შეიტყო მეფემ მტრის მოსვლა თრიალეთამდე, სასწრაფოდ ღამიანად გაემართა ათასხუთასკაციანი ლაშქრით.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} როგორც ჩანს, მას სახელდახელოდ იმ მომენტში მეტი მოლაშქრე მზად არ ჰყავდა. არის მოსაზრება, რომ ლაშქრის ათას ხუთასკაციანი შემადგენლობა დავითის არმიის ტაქტიკური ერთეული უნდა ყოფილიყო. გამთენიისას მრავალრიცხოვან მტერთან ფიცხელი ბრძოლა გადაიხადეს ქართველმა მოლაშქრეებმა. იძლია მტრის ბანაკი. საღამოხანს „''ზარგანხდილი''“ სელჩუკები „''მიდრიკეს სივლტოლად''“. მტრის ასე სასწრაფოდ გაქცევა მოულოდნელი იყო დავითისა და მისი ლაშქრისათვის. მათ დიდხანს სდიეს სელჩუკებს, ვიდრე არ დარწმუნდნენ, რომ მტერი შემობრუნებას ვეღარ გაბედავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}

[[1115]] წელს, როცა დავითი მუხრანს იმყოფებოდა, გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესმა ქალაქი რუსთავი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=66}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} რუსთავის ხელიდან გამოცლამ ახალი პრობლემები შეუქმნა სელჩუკებს — ისინი ვეღარ ბედავენ საზამთრო ადგილებზე დგომას, მით უმეტეს, რომ დავითი მიღწეულით არ კმაყოფილდებოდა, სათანადო დაზვერვის შემდეგ „''უგრძნეულად''“ ესხმოდა თავს სელჩუკებს და მუსრს ავლებდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1116]] წლის ზამთარში [[ტაო]]ს ჩამოდგნენ დიდძალი სელჩუკები. დავითმა ხერხი იხმარა: ქართლის ლაშქარს მზადყოფნის საიდუმლო ბრძანება მისცა, თვითონ კი ქუთაისში წავიდა. ამით მოადუნა მტრის ყურადღება. თებერვალში, მეფის ბრძანებით, ქართლისა და მესხთა ლაშქარი კლარჯეთს შეიყარა, თვითონ დავითი შიდა სპით შეუერთდა მათ და მოულოდნელად დაესხა თავს სელჩუკებს. დავითის მოლაშქრეებმა მოსრეს მტერი, „''აღიღეს დედა-წული მათი, ცხენები, ცხოვარი, აქლემები და ყოველი ნაქონები მათი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=67}}

[[1117]] წელს დავითმა აიღო ციხე-ქალაქი [[გიში]] და შეიპყრო ასათ და შოთა გრიგოლისძენი. გიში წუქეთის საერისთაოს ცენტრი და ამასთან, ფეოდალური საგვარეულოს — გიშელების იგივე გრიგოლის ძეთა რეზიდენცია იყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} იმავე წელს დავითმა თავისი ძე დემეტრე შირვანს გაგზავნა „''სპითა ძლიერითა''“ სალაშქროდ. დემეტრემ „''ქმნნა ომნი საკვირველნი, რომლითა განკჳრნა მხილველნი და მსმენელნი''“, აიღო ციხე ქალაძორი, ურიცხვი ტყვე წამოიყვანა და დიდძალი ალაფი წამოიღო. ასე ძლევამოსილი წარუდგა უფლისწული მეფეს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

[[1118]] წლის ადრე გაზაფხულზე, ბზობას, დავითმა ნახიდურს ზატიკი (სააღდგომო ზეიმი) გადაიხადა. აქ მას მოახსენეს ამბავი თურქთა მიერ ჯავახეთში ბეშქენ ჯაყელის მოკვლის შესახებ. მიუხედავად დიდებულთა წინააღმდეგობისა, დავითმა სასწრაფოდ გაილაშქრა და რახსის (არაქსის) პირას მდგარ სელჩუკებს დაესხა თავს. „''მოსრა სიმრავლე მათი, და წამოიღო ტყვე და ალაფი ურიცხჳ''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=386}}

დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა იმავე 1118 წელს დავითის მიერ ციხე-ქალაქ ლორის აღებას. ეს ქალაქი [[1065]] წლიდან კვირიკიანების დინასტიის მიერ შექმნილი ტაშირ-ძორაკერტის სამეფოს ცენტრს წარმოადგენდა. დავითმა ლორე თავისი მიმდებარე ტერიტორიით საქართველოს შემოუერთა და განსაკუთრებული სამხედრო მნიშვნელობის გამო ამირსპასალართა რეზიდენციად აქცია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}}
[[ფაილი:Kojori fortress -2 (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[აგარანი]]]]
დავით აღმაშენებელმა 1118 წლის ივლისში ერთ დღეში აიღო [[აგარანი]]. „ცხოვრება მეფეთ-მეფისა დავითისა“ მოგვაგონებს, რომ იგივე აგარანის აღებას დავითის პაპა [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატი]] სამ თვეს მოუნდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

პოლიტიკურად, ეკონომიკურად და კულტურულად ზეაღმავალი საქართველოსათვის, რომლის საშინაო და საგარეო გეგმები სულ უფრო მზარდი და მრავლისმომცველი იყო, აუცილებელი იყო ლაშქრის გამრავლებისათვის ქმედითი, გონივრული ზრუნვა. სახელმწიფოსა და მისი მეფის მიერ დასახული დიდი ამოცანების გადასაწყვეტად საკმარისი არ იყო ის ღონისძიებები რაც დავითმა თავისი მეფობის პირველ ეტაპზე სამხედრო საქმის ორგანიზაციის მიზნით გაატარა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=68}} ლაშქრის სიმრავლე განსაკუთრებით საჭირო გახდა მას შემდეგ, რაც დავითმა ზედიზედ აიღო მრავალი ციხე-ქალაქი. რა თქმა უნდა, გამუდმებულმა ბრძოლებმა ქართული ლაშქარი დაღალა და რიცხობრივადაც შეამცირა. ამასთან, მოპოვებული გამარჯვების განმტკიცების მიზნით, ლაშქრის ერთი ნაწილი „''ქალაქთა და ციხეთა შინა მდგომად და დამჭირველად''“ იქნა განწესებული.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=69}}

ამოცანა მნიშვნელოვანი იყო — ლაშქარი ისე უნდა გამრავლებულიყო, რომ ქვეყნის ზეაღმავალი ეკონომიკის განვითარება არ შეფერხებულიყო, ე. ი. მატერიალური დოვლათის მწარმოებელი მასა არ უნდა მოწყვეტილიყო თავისი ძირითადი სამუშაოდან. საქართველოს სამეფო კარმა ლაშქრის გამრავლება არაქართული წარმოშობის მოლაშქრეთა ჩამოსახლების გზით გადაწყვიტა. არჩევანი ყივჩაყებზე შეჩერდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

==== ყივჩაყთა ჩამოსახლება ====
{{მთავარი|ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში}}
[[ყივჩაყები]] თურქული წარმოშობის ხალხი იყო. ისინი კავკასიონის ჩრდილოეთით მდინარე [[დონი (მდინარე)|დონიდან]] მოკიდებული [[კასპიის ზღვა|კასპიის ზღვის]] ნაპირებამდე ცხოვრობდნენ. ისინი განვითარების დაბალ საფეხურზე იდგნენ, მათში, XII საუკუნეში, ჯერ კიდევ გვაროვნული წყობილება იყო და ტომებად ცხოვრობდნენ. ისინი ცნობილი იყვნენ კარგი საბრძოლო თვისებებით, ამასთან ნების დამყოლნი და უპრეტენზიონი იყვნენ. დავით აღმაშენებელს ცოლად ჰყავდა ყივჩაყთა მთავრის [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასული [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტი]] და კარგად „''უწყოდა კეთილად ყივჩაყთა ნათესავისა სიმრავლე, წყობათა შინა სიმხნე, სისუბუქე და მიმოსვლა, სიფიცხე მიმართებისა, ადვილად დასამჭირველობა და ყოვლითურთ მომზავებლობა ნებისა თჳსისა''“.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=387}}

გასათვალისწინებელი იყო ისიც, რომ ყივჩაყები კიევის დიდი მთავრის [[ვლადიმირ მონომახი]]ს მიერ გამოდევნილი იყვნენ რუსეთიდან.

არსებობს ცნობა იმის თაობაზე, რომ დავით აღმაშენებელმა ყივჩაყთა ჩამოსახლების საკითხი, მას შემდეგ რაც თვით ყივჩაყებისაგან მიიღო თანხმობა, ვლადიმირ მონომახთან შეათანხმა. მეფე თავად გაემგზავრა ოსეთს გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელთან ერთად. მას ოსეთის მეფე-მთავრები მიეგებნენ და „''ვითარცა მონანი დადგნენ მის წინაშე''“. დავითმა დარიალის უღელტეხილი დაიკავა, მძევლები ჩამოართვა ოსებსა და ყივჩაყებს და ამგვარად შექმნა „გზა მშვიდობისა – ყივჩაყთათვის“.

„გზა მშვიდობისა“, რა თქმა უნდა, მხოლოდ ყივჩაყთა ლაშქრის გადმოსაყვანად არ სჭირდებოდა დავითს. ასეთი პირობა საჭირო და აუცილებელი იყო იმ მნიშვნელოვანი კულტურული ურთიერთობისათვის რომელიც საქართველოსა თუ ამიერკავკასიისა თუ „ჩრდილოჲს“ ქვეყნებს შორის არსებობდა ამ დროს. დავითის ეს საქმიანობა — დარიალის კარების ხელში აღება, იყო არა თავდაცვის აქტი ჩრდილოეთიდან მოწოლილ მომთაბარეთა შემოსევების წინააღმდეგ, არამედ ღონისძიება შეტევისა და გავლენის მიზნით კავკასიის მთიანეთსა და ამიერკავკასიის ხალხებზე. ეს ერთი ეპოქალური ტეხილი იყო დარიალის გზის ისტორიაში. გზის ეს მშენებლობა იმ დროის საქმეა, როცა საქართველოში „კლდე-კარებსა“ და „გზაჭრილებს“ აკეთებდნენ, როცა დარიალის კარებს კი არ კეტავდნენ, არამედ ფართოდ აღებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა, მისივე ისტორიკოსის ცნობით, „''ყივჩაყნი დააყენა ადგილთა მათ მარჯუეთა დედა-წულითა მათითა''“. დავითმა საქართველოში გადმოიყვანა ყივჩაყთა 40 000 ოჯახი. დავითის ისტორიკოსი არ ასახელებს ადგილს რომელზეც ისინი დასახლდნენ, ისე კი ამბობს „ადგილთა მათ მარჯუეთა“ დააყენაო. საფუძვლიანი უნდა იყოს ვარაუდი, რომ ყივჩაყების დასასახლებლად გამოყენებული იყო უმთავრესად ის ადგილები რომლებიც ჯერ არაბთა, ხოლო შემდეგ სელჩუკთა მძლავრობის დროს დაცარიელდა. ყივჩაყთა სწრაფი გაქრისტიანება და მათი შერწყმა ადგილობრივ ქართულ მოსახლეობასთან საქართველოს სამეფო კარის ინტერესებში იყო, ამიტომ, რა თქმა უნდა, ისინი ქართულ ტერიტორიაზე დაასახლეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

დავითმა [[ყივჩაყები]] რაზმებად („გუარად-გუარად“) დაყო და დაუნიშნა სპასალარნი და მმართებელნი, ამასთან, უზრუნველყო ისინი საჭურვლითა და ცხენებით.
ყივჩაყები სწრაფად ასიმილირდნენ ქართველებში. უპირველესად, ისინი ქრისტიანდებოდნენ: „''უმრავლესნი ქრისტიანე იქმნებოდეს დღითიდღე და სიმრავლე ურიცხჳ შეეძინებოდა ქრისტესა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=75}}

ამათ გარდა დავითს 5 000 კაცი მონა-სპაში ჰყავდა — „''ყოველი ქრისტიანე ქმნულნი, მისანდონი და გამოცდილნი სიმხნითა''“. ამგვარად დავითს ყოველი შემთხვევისათვის მზად ჰყავდა 45 000 გაწვრთნილი ცხენოსანი მოლაშქრე, ხოლო საჭირო შემთხვევაში მეფეს შეეძლო შეეყარა „''თვისისა სამეფოსა სპანი, რჩეულნი და მოკაზმულნი, ცხენკეთილნი და პირშეუქცეველნი''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყები თავიანთი ოჯახებითურთ იქნენ გადმოსახლებული. ამასთან, თითოეული ოჯახის ფეოდალური ვალდებულება იყო თითო მოლაშქრე მუდმივად მიეცა ქვეყნისათვის. ყივჩაყებს მეომრისათვის ყველა საჭირო ატრიბუტთან ერთად მიეცათ მიწა, ბუნებრივია, რომ ამ გზით შექმნილი ჯარი ჩვეულებრივი დაქირავებული გვარდია არ იყო, იგი არსებითად განსხვავდებოდა ისეთი დაქირავებული ჯარისგან როგორიც როქის სპა იყო. ყივჩაყები უშუალოდ ჩაებნენ ფეოდალური საქართველოს ცხოვრებაში, მათი განსხვავება ქართველი გლეხებისაგან სახელმწიფოსადმი ვალდებულება-დამოკიდებულებაში უნდა გამოხატულიყო, კერძოდ, ყივჩაყთა ვალდებულება მხოლოდ სამხედრო სამსახურში უნდა ყოფილიყო. სხვა მხრივ კი ყივჩაყი მოსახლეობა ალბათ თავისუფალი იყო. არ არის გამორიცხული ისიც, რომ სამხედრო სამსახური ბეგარის სახით დაწესებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ყივჩაყთა გადმოყვანისათვის ქმედითი ღონისძიებების გატარება დავითმა 1118 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო (ლორისა და აგარანის აღების შემდეგ) და უნდა ვიფიქროთ, რომ 1119 წელს მთლიანად მოაგვარა ეს საქმე (დაასრულა ყივჩაყთა ჩამოსახლება). იმავე 1119 წელს ჩაატარა ძირითადი საწვრთნელი სამუშაო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

ამგვარად, 1118-1119 წლებში ძირითადად გადაწყდა მუდმივი ლაშქრის შექმნის პრობლემა, ამ ლაშქრის მნიშვნელოვან ნაწილს შეადგენდნენ ყივჩაყები. დავითის ისტორიკოსის მიხედვით ისინი 40 000 იყვნენ. მათ გარდა მუდმივ ლაშქარში, როგორც დასტურდება, ქართველებიც იყვნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=76}}

==== ბრძოლები თურქ-სელჩუკების განსადევნად ====
სელჩუკები როგორც კი მეფეს შორს დაიგულებდნენ (მათი მსტოვრების მონაცემების მიხედვით), დასაზამთრებლად ჩამოდგებოდნენ ხოლმე. 1120 წლის თებერვალში დავითი ჯერ გეგუთში წავიდა იქიდან კი ხუფათს გადავიდა, სელჩუკებმა „''სცნეს რა სიშორე მისი ჩამოდგეს ბოტორას, დიდნი ფრიად, და დაიზამთრეს''“. მეფეს მხედველობიდან არ გამოჰპარვია მტრის მოქმედება, სწრაფად „გარდამოიფრინვა“, 14 თებერვალს [[ბოტორის ბრძოლა|დაესხა თავს]] და ერთიანად გაავლო მუსრი, თანაც ქართველებმა დიდძალი ტყვე და ალაფი იგდეს ხელთ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

შემდეგ დავითმა შირვანის ქალაქი ყაბალა აიღო, გამობრუნდა ქართლში, სწრაფად შეკრიბა ლაშქარი, ჩავიდა შირვანს, „''მაისსა შჳდსა არბია ლიჟათათ''“ ვიდრე ქურდევანამდე და ხიშტალანთამდე. 1120 წლის ნოემბერში დავითის ლაშქარმა „მოსრნა და იავარყვნა“ სელჩუკები აშორნიას და სევგელამეჯს. დავითის ისტორიკოსი გადმოგვცემს რა სელჩუკთა ამ მწარე მარცხის შესახებ, აღნიშნავს, რომ დავითმა მტერს „არა დაუტევა მოტირალი კარავთა მათთა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

1120-21 წლების ზამთარში დავითი ჩავიდა „''აფხაზეთს ბიჭჳნტამდე და განაგნა საქმენი მანდაურნი''“. ისტორიკოსი განმარტავს თუ რას ნიშნავს „განაგნა საქმენი“. მეფემ წყალობის ღირსი შეიწყალა, ხოლო „შემცოდენი“ შეიპყრო და „წუართნა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითის სიშორით ისარგებლეს სელჩუკებმა და მშვიდად ჩამოდგნენ მტკვრის პირს. როგორც მემატიანე გადმოგვცემს, მაშინ დიდი თოვლი ყოფილა, როცა დავითმა გადაათხრევინა ლიხის მთა, თოვლის სიმაღლე „სამი მჴარი“ ყოფილა. მეფეს ჯარი მზადყოფნაში დახვდა. 1121 წლის მარტში დავითი დაესხა ხუნანს და ისე გაანადგურა მტერი, რომ აღარავინ დარჩა „მთხრობი ამბისა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

დავითი ყივჩაღთა რაზმით ადიდებულ მტკვარზე გადავიდა და 1121 წლის ივნისში დაარბია ბარდავის საზამთრო საძოვრებზე დაბანაკებული სელჩუკები. როგორც აშკარად ჩანს, დავითი სელჩუკებს უსპობდა საარსებო წყაროებს და მიერეკებოდა საქართველოდან.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80}}

საქართველოს სამეფო კარის მიერ გატარებულმა ღონისძიებებმა ქვეყანა გაამაგრა და გააძლიერა. სამეფო ხელისუფლების ავტორიტეტი განუზომლად გაიზარდა. დავით აღმაშენებელმა ქვეყნის ცხოვრების ყველა მხარე თავის ძალაუფლებას დაუმორჩილა და ხელისუფლების სრული კონცენტრირება მოახდინა: საქართველოს მეფე თვითმპყრობელი გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=80-81}}

==== დიდგორის ბრძოლა ====
{{მთავარი|დიდგორის ბრძოლა}}
გაუთავებელმა მარცხმა მაჰმადიანები ძალიან გაამწარა. ისინი კარგად ხედავდნენ, რომ მათ ბატონობას მალე თბილისშიც მოეღებოდა ბოლო და გადაწყვიტეს ერთიანი ძალით კვლავ შეეტიათ საქართველოსათვის. ამისათვის {{ციტატა|ესევითარცა ჭირთაგან შეიწრებულნი თურქმანნი და კუალად ვაჭარნი განძელ-ტფილელ-დმანელნი წარვიდეს სულტანისა წინაშე... და ესრეთ მიუთხრნეს ყოველნი ჭირნი, მოწევნულნი მათ ზედა.}} სპარსეთში (ისპაჰანში) მჯდომმა სელჩუკთა სულთ„ანმა {{ციტატა|მოუწოდა არაბეთისა მეფესა დურბეზს სადაყას ძესა და მოსცა ძე თჳსი მალიქი და ყოველი ძალი მისი; და აჩინა სპასალარად ელღაზი, ძე არდუხისი... უბრძანა თურქმანობასა, სადაღაცა ვინ იყო, დამასკოჲთ და ჰალაბითგან ამოღმართ ყოველსა მჴედრობად შემძლებელსა, ამათ თანა ათაბაგსა განძისასა მისითა ძალითა და ყოველთა სომხითისა ამირათა.}}

მაჰმადიანებმა უზარმაზარ კოალიციურ ლაშქარს მოუყარეს თავი, რომლის რაოდენობაც 300 000-ს აღემატებოდა. დავით აღმაშენებლის სამხედრო ძალის რაოდენობა, სომეხი ისტორიკოსის, [[მათეოს ურჰაეცი]]ს ცნობით, შეადგენდა 40 000 ქართველს, 15 000 ყივჩაყს, 500 ოსსა და 100 ფრანგ (ევროპელ) ჯვაროსანს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}
[[ფაილი:Didgori Memorial.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|მემორიალი დიდგორის ბრძოლის ადგილას.]]
დავითმა აქ გამოავლინა დიდი მხედართმთავრული და სტრატეგიული ნიჭი. მან მარჯვედ შემოიტყუა მოწინააღმდეგის უზარმაზარი არმია დიდგორის ვიწრო ხეობაში, სადაც მტერს თავისი რიცხობრივი უპირატესობის გამოყენება აღარ შეეძლო.

მოწინააღმდეგეები დიდგორის ველზე [[12 აგვისტო]]ს შეებრძოლნენ ერთმანეთს. ფრანგი მემატიანე [[გოტიე]] გადმოგვცემს დავითის მოწოდებას ჯარისადმი ბრძოლის დაწყების წინ: {{ციტირება|''ეჰა, მეომარნო ქრისტესანო! თუ ღვთის სჯულის დასაცავად თავდადებით ვიბრძოლებთ, არამც თუ ეშმაკის ურიცხვ მიმდევართა, არამედ თვით ეშმაკებსაც ადვილად დავამარცხებთ, და ერთ რასმეს გირჩევთ, რაც ჩვენი პატიოსნებისა და სარგებლობისათვის კარგი იქნება: ჩვენ ყველამ, ხელების ცისკენ აპყრობით, ძლიერ ღმერთს აღთქმა მივცეთ, რომ მისი სიყვარულისათვის ამ ბრძოლის ველზე დავიხოცებით და არ გავიქცევით. და რათა არ შეგვეძლოს გაქცევა, კიდეც რომ მოვინდომოთ, ამ ხეობის შესავალი, რომლითაც შემოვსულვართ, ხეთა ხშირი ხორგებით შევკარით და მტერს, როცა მოგვიახლოვდება ჩვენზე იერიშის მოსატანად, მტკიცე გულით დაუნდობლად შევუტიოთ.''{{sfn-2|შოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი|1972|გვ=109-110}}}} კარგად იცოდა რა მთელი ქვეყნისათვის ამ ბრძოლის გადამწყვეტი მნიშვნელობა, დავით აღმაშენებელმა სამხედრო თავგანწირვის სასტიკ ღონისძიებებს მიმართა: მან უკანდასახევი გზები ჩუხერგა ქართულ ლაშქარს.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=127}}

პირველივე შეტაკებისთანავე იძლია მტრის ურიცხვი მხედრობა. დავითის ისტორიკოსის სიტყვით, მეფე დავითმა და მისმა ჯარმა {{ციტატა|მოსრნა სახელოვანნი იგი მბრძოლნი არაბეთისანი, ანუ მეოტთა ვითარ სიმარჯჳთ და განკრძალულად სდევნნა და მოსრნა, რომლითა აღივსნეს ველნი, მთანი და ღელენი მძორებითა.}}

მაჰმადიანთა ლაშქარი სასტიკად დამარცხდა. გაქცეულ მტერს ქართველებმა დიდ მანძილზე სდიეს. მტრის მხოლოდ მცირე ნაწილმა გააღწია სამშვიდობოს. თვით [[ილღაზი]], ჯარის სარდალი, ძლივს გადაურჩა ბრძოლის ველზე სიკვდილს და თავში მძიმედ დაჭრილი გაბრუნდა უკან.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

ამ გამარჯვებამ დიდი გამოხმაურება ჰპოვა მახლობელ აღმოსავლეთსა და ევროპაში. ამ ბრძოლის შესახებ წერდნენ ევროპელი, სომეხი თუ არაბი ისტორიკოსები. ჯვაროსნები დავითს როგორც მოკავშირეს ისე უყურებდნენ და მისგან დახმარებასაც კი ელოდნენ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=128}}

==== თბილისის შემოერთება ====
{{მთავარი|თბილისის შემოერთება (1122){{!}}თბილისის შემოერთება}}
1121 წლის მიწურულს დავითმა თბილისს ალყა შემოარტყა. ქალაქმა წინააღმდეგობა სცადა, მაგრამ ქართველთა სამხედრო დარტყმები იმდენად ძლიერი იყო, რომ ბრძოლის გაგრძელებას აზრი არ ჰქონდა. ალყამ მოსახლეობაც მძიმე დღეში ჩააგდო. [[თბილისი]]ს მმართველებმა მეფესთან მოლაპარაკების გამართვა გადაწყვიტეს — მათ ელჩები მიუგზავნეს დავითს და ზავი ითხოვეს, მაგრამ მეფის გადაწყვეტილება ურყევი იყო — თბილისი ცენტრალურ ხელისუფლებას უნდა დამორჩილებოდა და ამიტომაც, დავითმა ელჩებთან მოლაპარაკებაზე უარი განაცხადა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} 1122 წლის თებერვლის შუა რიცხვებში ქართულმა ჯარმა გადამწყვეტი იერიში მიიტანა და აიღო ქალაქი. დავით აღმაშენებელმა მოსახლეობის მიმართ დიდი სიმკაცრე გამოიჩინა — ბევრი დახოცა, ხუთასი კაცი წვეტიან სარზე წამოაცვა და წამებით მოკლა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=398}} რამდენიმე დღეში ქალაქში წესრიგი დაამყარა და ყოველგვარი ძალადობა აღკვეთა. 
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „მას შემდეგ რაც დამარცხებულ იქნა მუსლიმთა ლაშქარი, დაბრუნდა აფხაზთა მეფეც და თბილისთან დაბანაკებულმა ალყა შემოარტყა მას, ხოლო შემდეგ მახვილით დაეუფლა (თბილისს) და შევიდა ქალაქში ხუთას თხუთმეტ (1122) წელს და ცეცხლს მისცა მისი დიდი ნაწილი. შემდეგ კი შეიწყალა მცხოვრებნი და კარგად ეპყრობოდა მათ. დაუდგინა მათ (მოქალაქეებს) ის პირობები, რომელიც თვით აირჩიეს.“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = [[ალ-ფარიკი]]
}}
დიდგორის ბრძოლის დამთავრებისა და თბილისის აღების შემდეგ, ფაქტობრივად, დასრულდა საქართველოს სამეფოს მიერ წარმოებული ქვეყნის შემომტკიცების პროცესი, ამიერიდან თბილისი სამეფო ქალაქი გახდა. მიუხედავად იმისა, რომ თბილისმა დამოუკიდებლობა დაკარგა, ერთხანს თვითმმართველობა ისევ შეინარჩუნა.
ფრიად საგულისხმო ცნობა მოეპოვება დავითის ისტორიკოსს ახლადშემოერთებული თბილისის შესახებ: „ქალაქი ტფილისი იყო, ოდეს ჯერეთ არა სრულიად შემოყენებულ იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა, ვითარცა აწ“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

1122 წელს თბილისის მოქალაქეთა ამბოხებას ჰქონდა ადგილი, რომელიც ხან ქრებოდა ხან ახალი ძალით ძლიერდებოდა. ადგილი ჰქონდა მოსახლეობის ხოცა-ჟლეტას, ქვეყანა სავსე იყო „სისხლითა ქრისტიანეთათა“ და „ესრეთ ისვროდა ქვეყანა მრავალჟამ“. დავით აღმაშენებელმა ეს ამბოხებაც ძლევამოსილად ჩააქრო და თბილისი სრულ მორჩილებაში მოიყვანა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

თუ თბილისისათვის ბრძოლას პირობითად ორ პერიოდად დავყოფთ, მაშინ პირველი პერიოდია 1120-1122 წლები — თბილისის მოქალაქეთა მიერ დავითის უფლებების აღიარება, ქალაქში შიჰნის გაგზავნა და ხარკის დაწესება, დიდგორის ბრძოლა, თბილისის აღება (თვითმმართველობის დატოვებით); მეორე პერიოდია 1123 წლიდან, როცა თბილისში თვითმმართველობა გაუქმდა და „სრულიად შემოყენებული იყო უღელსა ქუეშე მორჩილებისასა“. ამ დროიდან საქართველოს სატახტო ქალაქად კვლავ თბილისი იქცა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=104}}

არაბთა ბატონობამ მნიშვნელოვნად შეცვალა თბილისის ეთნიკური სურათი: ქალაქში ქართველებთან ერთად ცხოვრობდნენ [[სომხები]], [[არაბები]], [[ებრაელები]] და სხვა ეროვნების წარმომადგენლები. თბილისი რელიგიური კუთხითაც ჭრელი ქალაქი იყო: მართლმადიდებელი ქრისტიანები, მუსლიმები, მონოფიზიტი სომხები, იუდეველები გვერდიგვერდ ცხოვრობდნენ. არაბი ავტორები მოგვითხრობენ, რომ მეფეს თბილისის მცხოვრებნი იმ წლის გადასახადისაგან გაუთავისუფლებია, ამასთანავე, უბრძანებია არავის დაეკლა ღორი მუსლიმთა უბანში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}} ქრისტიანებსა და იუდეველებს აეკრძალათ მუსლიმთა კუთვნილ „ისმაილის“ აბანოში შესვლა. ასეთივე უფლებები ჰქონდათ სომხებსა და ებრაელებს. გადასახადის თვალსაზრისით კი ებრაელები და მუსლიმები ქართველებზე ნაკლებს იხდიდნენ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=37}}

==== დმანისის შემოერთება ====
{{მთავარი|დმანისის შემოერთება (1124){{!}}დმანისის შემოერთება}}
[[ფაილი:Dmanissi.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დმანისის სიონი და ნაქალაქარი]]
[[დიდგორის ბრძოლა]]ში მუსლიმური კოალიციის შეკრებაში დმანისელმა დიდვაჭრებმა და წარჩინებულებმა გადამწყვეტი როლი ითამაშეს. მართალია, [[დმანისი]] თავისი მასშტაბებით თბილისს ჩამოუვარდებოდა, მაგრამ მასაც [[ამირა]] განაგებდა და დამოუკიდებელ პოლიტიკას აწარმოებდა. ქართული მიწა-წყლიდან ეს იყო ბოლო ქალაქი, რომელიც ჯერ კიდევ არ იყო ერთიანი ქართული მონარქიის საზღვრებში მოქცეული.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=38}}

1123 წლის ზაფხულში, [[შირვანი|შირვანში]] ლაშქრობის შემდეგ, დავით აღმაშენებელი დასავლეთ საქართველოში გადავიდა და მცირე ხანს დაასვენა ლაშქარი. მემატიანის თქმით, მეფეს შემოდგომა გეგუთში გაუტარებია,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} 1124 წლის მარტში კი დავითი ქართლში გადმოვიდა და დმანისზე გაილაშქრა. როგორც ჩანს, დასავლეთ საქართველოში ყოფნისას მეფე საგანგებოდ ამზადებდა დმანისის შემოერთების ოპერაციას. ასეთი მნიშვნელოვანი ქალაქის დაუფლება ადვილი არ იყო და ამისათვის წინასწარი სამზადისიც ჩატარდებოდა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

1124 წლის მარტში დავით აღმაშენებელმა დმანისი აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} მემატიანე მშრალად მიუთითებს — „აიღო ქალაქი დმანისი“. როგორც ჩანს, ქალაქის დასაუფლებლად დიდი ბრძოლები არ გამართულა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}} შესაძლებელია, ყოველმხრივ შევიწროებულ დმანისელებს თავიანთი ნებითაც ეღიარებინათ ერთიანი საქართველოს მეფის უზენაესობა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=39}}

=== შირვანისა და ანისის შემოერთება ===
{{მთავარი|ანისის შემოერთება (1124){{!}}ანისის შემოერთება}}
დავითის ისტორიკოსის ცნობით თბილისის აღების მეორე წელს ე. ი. 1123 წელს თურქთა სულთანი მაჰმუდი მოვიდა შირვანს, რომელიც საქართველოს მეფის ყმადნაფიცი ქვეყანა იყო. სულთანმა აიღო ქალაქი [[შემახა|შამახია]], [[შირვანშაჰი]] კი შეიპყრო, თანაც საგანგებო ელჩის ხელით დავითს წერილი გაუგზავნა: „''შენ ტყეთა მეფე ხარ და ვერა ოდეს გამოხვალ ველთა; ხოლო მე ესე-რა შარვანშა შევიპყარ ჴელთა და ხარაჯასა ვითხოვ; შენ თუ გენებოს, ძღუენი ჯეროვანი გამოგზავნე და თუ გინდა სამალავად გამოვედ და მნახე''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=110-111}}

კადნიერ სულთანს სათანადო პასუხი უნდა მიეღო. დავითმა სასწრაფოდ შეკრიბა 50 000 კაცი და საბრძოლოდ მოემზადა. როგორც კი ეს ამბავი შეიტყო სულთანმა, შეშინებული აიყარა და „ფრიად რამე სიმდაბლით არა სულტნურად“ ითხოვა „გზა სამლტოლვარო“. სულთანის დასახსნელად რანის ათაბაგი აღსუნღული მოადგა შამახიას და ბრძოლა გაუმართა ქართველებს, მაგრამ სასტიკად დამარცხდა. ამის შემდეგ სულთანი ღამით გაიპარა „სოფლად თაჳსად“. შირვანიდან სელჩუკთა განსადევნად ბრძოლა ამით არ დამთავრებულა. 1 თვის შემდეგ, 1123 წლის ივნისში, დავითი ისევ ლაშქრობს შირვანზე. მან „აღიღო გულისტანი, სახლი თავადი შარვანისა, სიცხეთა მათ საშინელთა, მოირთო შარვანი და აღავსნა კეთილითა ყოველნი მორჩილნი ბრძანებათა მისთანა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

დავით აღმაშენებლის ბრძოლებს მეტად დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა როგორც საქართველოს, ასევე, განსაკუთრებით, შირვანისათვის. ქართველებისა და შირვანელების ერთობლივმა ბრძოლამ უზრუნველყო შირვანის დამოუკიდებლობა სელჩუკიან დამპყრობელთაგან. ამიერიდან საქართველო და შირვანი უფრო მჭიდროდ დაუკავშირდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=111}}

1124 წლის აპრილში დავითმა დაიკავა „შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზაონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა“, მაისში „აღიხუნა ციხენი სომხითისანი: გაგნი, ტერონაკალი, ქავაზინნი, ნორბედი, მანასგომნი და ტალინჯაქარი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

1124 წელი საქართველოს დიდ გამარჯვებათა წელი იყო. დავითმა ამავე წლის ივნისში, როგორც მისი მემატიანე გადმოგვცემს, „წარემართა ლაშქრითა, განვლო ჯავახეთი, კოლა, კარნიფორა, ბასიანნი სპერმამდის და რაც პოვა თურქმანნი მოსრა და ტყუე ყო“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112}}

ძლიერი საქართველოს სამეფო დიდგორის ბრძოლასა და შემდგომ მოპოვებული წარმატებების წყალობით იწყებს აქტიურ მოქმედებას მეზობელი სომხეთის  ყოფილი სამეფოების ტერიტორიების სელჩუკი დამპყრობლებისაგან გათავისუფლებისათვის. დავითის ისტორიკოსი საოცარი სიზუსტით გადმოგვცემს ანისის თავკაცების მისიის შესახებ. „და აგვისტოსა ოცსა მივიდეს მწიგნობარნი ანელთა თავადთანი და მოახსენეს მოცემა ქალაქისა“. მემატიანის თანამიმდევრულობაში ეჭვის შეტანა შეუძლებელია. როგორც „ცხოვრება მეფეთ მეფისა დავითისიდან“ ჩანს, ანელი თავადები დავითს ეახლნენ დმანისის აღების (1124 წლის მარტი), სომხეთის ციხეთა დაკავების (1124 წლის აპრილი), ჯავახეთიდან ბასიანამდე დავითის მიერ ჩატარებული ექსპედიციის (1124 წლის ივნისი) შემდეგ, აგვისტოს თვეში. სრულიად უეჭველია დავითის ისტორიკოსის ცნობა იმის შესახებ, რომ ანელი თავადები საქართველოს მეფეს ეახლნენ 1124 წლის აგვისტოში. ამ თარიღის მართებულობას ამაგრებს სომეხი ისტორიკოსი [[მათე ურჰაელი]], რომელიც ხაზგასმით აღნიშნავს „''კუალ სომეხთა წელთაღრიცხვის 573 (1124) წელს ქართველთა მეფე დავითმა მოახდინა სპარსთა ჯარების სასტიკი ჟლეტა, თითქმის 20 000 კაცი მოსპო და აიღო სომეხთა სატახტო ქალაქი ანი, რომელიც სამოც წელს იმყოფებოდა ტყვეობაში''“. ამრიგად, დავითის ისტორიკოსისა და ურჰაეცის ცნობებით სრულიად ნათელია, რომ მეფემ [[ანისი]] 1124 წელს აიღო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=112-113}}

როგორც ჩანს, სომეხმა თავკაცებმა დავითი მიიწვიეს [[ანისი]]დან მუსლიმანთა განსადევნად და ქალაქის გასათავისუფლებლად. ქალაქი ანისი მახლობელი აღმოსავლეთის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ცენტრი იყო, ამ პერიოდში ქალაქს ფლობდა აბულ-ასვარი, რომელმაც 1118 წელს მამამისი მანუჩარი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}
[[ფაილი:Walls of Ani.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|ანისის ნაქალაქარი]]
აბულ-ასვარი ძალზე ავიწროებდა ქალაქის მოსახლეობას, უდიერად ეპყრობოდა მათ სარწმუნოებას. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ მან ქალაქ [[ხლათი]]დან ჩამოიტანა ვერცხლისაგან გამოჭედილი უზარმაზარი ნალი (ნახევარმთვარე) და სომხური ეკლესიის გუმბათზე დაადგმევინა. ამასთან, აგრესიულმა მფლობელმა გადაწყვიტა ანისი 60 000 დინარად ქალაქ კარის ამირასათვის (იგი სელჩუკი იყო) მიეყიდა. ბუნებრივია, აბულასვარის ამგვარმა მოქმედებამ ანისის მოსახლეობის დიდი გულისწყრომა გამოიწვია. ანელებმა გადაწყვიტეს დახმარებისათვის მიემართათ საქართველოს მეფისათვის. სომეხი ისტორიკოსი სამუელ ანელის ცნობით ანისისა და შირაკის ოლქის მცხოვრებლებმა გადაწყვიტეს გამოსავალი ეპოვათ იმით, რომ თხოვნის ხელი გაეწოდათ ქართლის მეფის დავითისთვის, მათ უღალატეს აბულსუვარ მანუჩეს ძეს, რომელიც ფლობდა ქალაქს მამის სიკვდილის შემდეგ და გაუღეს რა ქალაქის კარი შემოუშვეს შიგნით ის მეფე დავითი.
დავითი თანაგრძნობით შეხვდა ანელ თავადთა თხოვნას, სასწრაფოდ გააგზავნა „წიგნები წვევისა“, სამ დღეში 60 000 მხედარი შეკრიბა და ანისისკენ გაემართა.
დავითმა „''მესამესა დღესა აიღო ქალაქი ანისი და ციხენი მისნი უჭირველად და სოფელნი და ქვეყანანი მიმდგომნი ანისისანი.''“ ისტორიკოსები ერთხმად აღნიშნავენ, რომ „უჭირველად“ მოხდა ანისის აღება. სამუელ ანელი აღნიშნავს, რომ „''ერთ სულსაც არ მოსვლია სისხლის ზიანი''“. დავითს მანუჩეს შვილები ანისიდან გაუძევებია, თბილისს გაუგზავნია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=113}}

საქართველოს მეფემ ანისის მიზგითად ქცეული ტაძარი გაათავისუფლა. ტაძრის აღმშენებელი ბერძენთა დედოფალი კატრონიკე იქვე იყო დაკრძალული. დავითმა კათალიკოსთან და ეპისკოპოსებთან ერთად მიცვალებულს წესი აუგო და საფლავს სამგზის ჩასძახა „''გიხაროდეს შენ წმინდაო დედოფალო რამეთუ იხსნა ღმერთმა საყდარი შენი უსჯულოთა ხელთაგან.''“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}

დავითმა ანისი და მისი მიმდგომი ქვეყანა საქართველოს სამეფოს შემოუერთა და მცველებად მესხი აზნაურები დატოვა. ვარდან ბაზბერდეცის მიხედვით, მეფემ ანისის გამგებლად ქართველი დიდებულები [[აბულეთი]] და მისი შვილი [[ივანე ორბელი|ივანე]] დატოვა, შემდეგ დავითმა დაიპყრო ვანანდისა და არარატის პროვინციაში მდებარე ოლქები, რომლებიც ერთ დროს სომეხ მეფეებს კვირიკესა და აბასს ეკუთვნოდათ, აგრეთვე ქვეყნები კასპიის ზღვამდე ხაბანდა დიდი სომხეთის აცახის პროვინციაში და სხვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=114}}
[[ფაილი:საქართველო 1125 წლისათვის.jpg|330პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|საქართველოს სამეფო 1125 წლისათვის, დავით აღმაშენებლის მმართველობის დასასრულს.]]
სომხეთის საკითხის მოწესრიგების შემდეგ დავითი კვლავ შირვანს დაუბრუნდა. 1124 წლის შემოდგომაზე ილაშქრა შირვანზე, „აღიღო ქალაქი შამახია და ციხე ბირიტი, სრულად ყოველი შარვანი“, ე. ი. დავითს შირვანი მთლიანად გაუთავისუფლებია სელჩუკებისაგან, თანაც ციხეებსა და ქალაქებში თავისი მოლაშქრეები ჩაუყენებია. დავითის ისტორიკოსი მიუთითებს, რომ ეს მოლაშქრეები იყვნენ ჰერნი და კახნი. შირვანის ზედამხედველობა და გამგებლობა დაევალა სიმონ ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესსა და ბედიელ-ალავერდელს, რომელიც გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესის დისწული იყო, მისივე მსგავსი, „კაცი ყოვლითურთ სრული და ბრძენი“. მემატიანე კმაყოფილებით წერს, რომ „განაგო მეფემან ყოველი საქმე შარვანისა, აღავსნა კეთილითა და საბოძვარითა ქურდნი, ლეკნი და თარაზნი“. აქედან მოკიდებული დავითი ატარებდა შირვანშაჰის ტიტულსაც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

ანისის სამეფოს მსგავსად შირვანის სელჩუკებისაგან განთავისუფლება დიდგორის ბრძოლის ერთ-ერთი შედეგი იყო. დავითის მიერ მოპოვებულმა დიდმა წარმატებებმა და ამიერკავკასიიდან სელჩუკების განდევნამ გააფართოვა საქართველოს სამეფოს პოლიტიკური საზღვრები [[ნიკოფსია|ნიკოფსიიდან]] (ადგილი თანამედროვე [[სოჭი (ქალაქი)|სოჭსა]] და [[ტუაფსე]]ს შორის) დარუბანდამდე ([[დერბენტი|დერბენტამდე]]) და ოვსეთიდან არეგაწამდე (სომხეთში).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}} განუზომლად გაიზარდა საქართველოს საერთაშორისო მნიშვნელობა. საქართველო უძლეველ ქვეყნად მიიჩნიეს იმდროინდელმა მახლობელი აღმოსავლეთის მუსლიმანურმა სახელმწიფოებმა. „რამეთუ თჳთ სულტანი მუნ, სადა იყო, ძრწოდა შიშისაგან მისისა და არცაღა თჳთ ძუელად ქონებულთა ქალაქთა და ქუეყანათა ჰგონებდა თჳსად ქონებად, არამედ რაოდენცა შორს იყო, ეგრეცა ეოცებოდა მძინარესა შიში და მღჳძარესა სიკუდილი“. საქართველოს მეფე უხვ ძღვენს იღებდა სულტნისაგან, რომელიც ეძიებდა „მშვიდობასა და სიყვარულსა და ყივჩაყთაგან არა რბევასა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=115}}

=== საფინანსო ღონისძიებები ===
XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ეკონომიურად დაწინაურების საქმეში თავისი როლი შეასრულა ფულის რეფორმამ. X საუკუნის დამლევს საქართველომ მჭიდრო ურთიერთობა დაამყარა [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასთან]], ამან კი თავისი ასახვა ჰპოვა ქართული მონეტის განვითარებაში. მონეტაზე გაქრა მუსლიმანური ნიშნები და მისი ადგილი დაიკავა ქრისტიანულმა ემბლემამ — ჯვარმა ან კიდევ ღვთისმშობლის გამოსახულებამ. ძირითადი წარწერები ქართულია და შეიცავს არა მარტო მეფეთა სახელებს, არამედ მათ ბიზანტიურ ტიტულებსაც. ხაზგასმულია ის გარემოებაც, რომ იმდროინდელი მონეტა მხოლოდ ვერცხლისაა, ასეთებია, მაგალითად, [[დავით III|დავით კურაპალატის]], [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ის]], [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]], დავით აღმაშენებლის მონეტები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=133}}

დავით კურაპალატის მიერ მოჭრილ მონეტაზე გამოსახულია ჯვარი და მოთავსებულია დაქარაგმებული ასომთავრული ზედწერილი, რომელიც ასე იკითხება: „ქრისტე, შეიწყალე დავით კურაპალატი“, ხოლო ბაგრატ IV-ს მონეტაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი და მოთავსებულია ზედწერილი: „ქრისტე, ადიდე ბაგრატ, აფხაზთა მეფე და ნოველისიმოსი“. ამისგან განსხვავდება ბაგრატ IV-ს მეორე მონეტის ზედწერილი, სადაც ბაგრატს „[[სევასტოსი]]ს“ ტიტული აქვს. ერთმანეთის თანამიმდევრობით ჩნდება ტიტულები [[ნოველისიმოსი]], [[სევასტოსი]], [[კესაროსი]].

ამ პერიოდის მონეტათა უმრავლესობაზე გამოსახულია ვლაქერნის ღვთისმშობელი. ასეთი ტიპის მონეტების უკანასკნელი მომჭრელია დავით აღმაშენებელი.

XI-XII საუკუნეების ქართული მონეტები შემდეგ ცვლილებებს განიცდიან:
# კლებულობს წონა, თუ დავით კურაპალატის მონეტა 3,5 გრამს იწონიდა, ბაგრატ IV-ს 1,56 გრამია, ხოლო დავით აღმაშენებლის მონეტის წონა 0,51-0,87 გრამს შეადგენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# იცვლება წარწერები როგორც მეფფეთა ტიტულებისა ასევე ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულების წარწერისაც. ასე მაგალითად, თუ ბაგრატ IV-ს მონეტაზე ხელაპყრობილი ღვთისმშობლის გამოსახულების ირგვლივ წარწერილია „HAGIA QEOTOKOC“, ე. ი. „წმინდა ღვთისმშობელი“, გიორგი II-ს მიერ მოჭრილ მონეტაზე წერია „M-PQBLAXEPNITIKA“, ე. ი. „დედა ღვთისა ვლაქერნის“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}
# გამოსახულება თანდათან უარესდება და უხეშდება.

XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს ხაზინა მდიდარი იყო. დავითის წინამორბედ მეფეებს ურთიერთობა ჰქონდათ ბიზანტიასთან. ეს ურთიერთობა იმდენად მჭიდრო იყო, რომ ქართული ფული იჭრებოდა ბიზანტიურის მიბაძვით, რაც მისი ფორმისა და ნაწილობრივ, წარწერების შინაარსიდან ჩანს. თვით ბიზანტიურ მონეტებს საქართველოში ფართო მიმოქცევა ჰქონია. ასე მაგალითად, დავით აღმაშენებელი თავის „ანდერძში“ აღნიშნავს: „ხოლო დრაჰკანი კონსტანტი ცუატა (ს) და ჩემნი ლალნი და თუალ-მარგალიტნი, ხახულის ღვთისმშობლისადა შემიწირავს, ხოლო დუკატი და პოტინატი (ბოტინატი) ატენისა საჭურჭლისა, იგიცა ჩემისა სისხლითა მოგებული, თუ ელეოდეს მეფე დემიტრე ყოველი მისცეს მოძღვარსა ჩემსა“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=134}}

XII საუკუნის ქართულ ფულზე შეიძლება ვიმსჯელოთ, ძირითადად, იმ ნუმიზმატიკური მასალების საფუძველზე, რომლებიც დღესდღეობით ჩვენს ხელთ არის, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ფაქტობრივი მასალა ძალზე მცირე ოდენობითაა შემორჩენილი.

დავით აღმაშენებლის მიერ გატარებული ფულის რეფორმის შესახებ ძვირფას ცნობებს იძლევა არაბი ისტორიკოსი [[ალ-ფარიკი]], რომელიც ამბობს: დავითმა მოჭრა ფული, რომლის ერთ მხარეზე ეწერა ხალიფას და სულთნის სახელები, მეორეზე — ალაჰისა და მოციქულის (მუჰამედის), ხოლო კიდეზე თვით მისი — დავითის სახელიო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=135}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, პირველი ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის პირველი ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304195536/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=46 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
[[ფაილი:დავით აღმაშენებლის მონეტა2.jpg|220px|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ მოჭრილი მონეტა ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებით, მეორე ემისია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |title=geonumismatics.tsu.ge - ვლაქერნის ღვთისმშობლის ტიპის მონეტები – დავით IV-ის მეორე ემისია |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133747/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=47 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;]]
დავითმა გააგრძელა ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტების მოჭრა და მანვე დაუსვა წერტილი ამ ტიპის ფულის შემდგომ წარმოებას. [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-ისა]] და [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მონეტებთან შედარებით, ვლაქერნის გამოსახულება აქ გაუხეშებულია. დავით არმაშენებლის მონეტის წონა [[დავით III|დავით კურაპალატის]] მონეტის წონასთან შედარებით ერთი მეხუთედით ნაკლებია, წონის დაკლება თანდათანობით ხდებოდა და სხვადასხვა მიზეზით იყო გამოწვეული. აღსანიშნავია, რომ მონეტების გაუარესება მხოლოდ საქართველოსთვის არაა დამახასიათებელი. მსგავს პროცესებს ადგილი ჰქონდა ახლო აღმოსავლეთის თითქმის ყველა ქვეყანაში, რაც, სპეციალისტების აზრით, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისის“ შედეგია. ნაწილი მეცნიერებისა მიიჩნევს, რომ ეს კრიზისი აღმოსავლურ ქვეყნებში ვერცხლის საბადოების გამოფიტვის შედეგი უნდა ყოფილიყო, ზოგი მეცნიერი კი ამ ფაქტს უკავშირებს აღმოსავლური მონეტების მასობრივ გაზიდვას დასავლეთის ქვეყნებსა და ჩრდილოეთში. მაგრამ, სამწუხაროდ, არც ერთი ვერსია „ვერცხლის კრიზისის“ გამოწვევისა დამაჯერებელი არ არის.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot;&gt;{{Cite web |url=http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |title=geonumismatics.tsu.ge — დავით IV-ის სპილენძის მონეტა, ტიპი – მეფე საიმპერატორო ტანსაცმელში |accessdate=2015-08-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304133814/http://geonumismatics.tsu.ge/ge/catalogue/types/?type=48 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;

იმდროინდელი წერილობითი წყაროები ქართული ფულის ზომისა და წონის თანდათანობით შემცირების მიზეზების შესახებ ცნობებს არ იძლევიან. „ვერცხლის კრიზისს“ შეიძლება გამოეწვია ჩვენში მონეტების წონის შემცირება, მაგრამ ეს არ უნდა იყოს არსებითი და ძირითადი, იმიტომ, რომ საქართველო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეკონომიურად მომძლავრებული ქვეყანაა და ხაზინაც მდიდარი აქვს. თანაც, მონეტათა შემცირება რომ მხოლოდ „ვერცხლის კრიზისის“ ბრალი იყოს ვლაქერნის გამოსახულების კარგად ამოკვეთას რაღა დაუდგებოდა წინ. ამდენად, ე. წ. „ვერცხლის კრიზისი“ არ ყოფილა ის ძირითადი მიზეზი რამაც XI საუკუნიდან მოყოლებული ქართული მონეტების წონის დამცრობა გამოიწვია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ეკონომიკურად დაწინაურებულ საქართველოში ფულის კურსი თანდათან მტკიცდებოდა. ფულის კურსის სიმტკიცე მის სამონეტო ფუნქციას დამოუკიდებელს ხდიდა მისივე წონისაგან, ე. ი. უფრო ნაკლები წონის მქონე ვერცხლის მონეტას შეიძლებოდა წინანდელი ფუნქცია შეესრულებინა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

ცნობილია დავითის მიერ მოჭრილი ახალი ტიპის მონეტა, რომელსაც ადრე გიორგი II-ს მიაკუთვნებდნენ. ეს მონეტა ტიპოლოგიურად არ განსხვავდება ბაგრატ IV-სა და გიორგი II-ს მიერ მოჭრილი ფულისაგან, აქედან დასკვნა: დავითი თავისი ფინანსური მოღვაწეობის პირველ ეტაპზე იმავე სქემის მიხედვით ჭრიდა ფულს, რომლითაც ბაგრატ IV და გიორგი II, შემდგომში კი მან მონეტის ტიპი შეცვალა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

XII საუკუნის პოლიტიკურად და ეკონომიურად ძლიერი საქართველოსათვის დამახასიათებელია ნუმიზმატიკის „სპილენძის ხანა“. სპილენძის მონეტებს იძულებითი ვერცხლის კურსი ჰქონია. ეს მონეტები საკრედიტო ფულის ფუნქციას ასრულებდნენ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}}

სპილენძის მონეტები, რომლებიც საქართველოდან გადიოდა, ალბათ ოქროსა და ვერცხლის ფუნქციას ასრულებდა. ამნაირი საკრედიტო მონეტების არსებობაზე იმდროინდელი არაბი მოგზაური ალ-ფარიკიც იტყობინება. ამასთან დაკავშირებით, მეტად საინტერესოა გვირგვინოსანი მხედრის გამოსახულებიანი სპილენძის მონეტა, რომელსაც ასეთი არაბული წარწერა აქვს: „მეფე მეფეთა დავით, ძე გიორგისი, მახვილი მესიისა“. ეს მონეტა პირველად ფრანგმა მეცნიერმა ლანგლუამ გამოაქვეყნა და დავით აღმაშენებელს მიაკუთვნა,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=136}} მაგრამ ეს განსაზღვრა არ გაიზიარა ზოგიერთმა სპეციალისტმა, თუმცა აშკარაა, რომ აღნიშნული მონეტა დავით აღმაშენებლის მიერაა მოჭრილი, რომლისთვისაც აღნიშნული მედიდური ტიტული და ამაყი ეპითეტი მართლაც რომ მთლიანად შესაფერისი იყო.

როგორც ჩანს, XI-XII საუკუნეთა მიჯნისათვის საქართველოში სამონეტო ტიპის შეცვლის პირობები შეიქმნა. ვლაქერნის ღვთისმშობლის გამოსახულებიანი მონეტის ტიპი ერთგვარ ცვლილებას განიცდის სწორედ ამ დროს, ხოლო XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება (ფაქტურა, წარწერების შინაარსი). არაბი ისტორიკოსი ალ-ფარიკი ხაზგასმით მიუთითებს, რომ სამონეტო საქმეში ცვლილება სწორედ დავით აღმაშენებელს შეუტანია. იგი აღწერს დავითის მიერ ახლადმოჭრილ ფულს, რაც ნათლად ადასტურებს, რომ მუსლიმანური ტიპის არაბულზედწერილიანი მონეტის მომჭრელი დავით აღმაშენებელი ყოფილა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} 
[[ფაილი:Davitis moneta.jpg|მინი|მარჯვნივ|220px|[[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] დაცული დავით აღმაშენებლის მონეტა, სადაც მეფე საიმპერატორო ტანსაცმლითა და მისი სრული ტიტულატურითაა გამოსახული.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt;]]
ინგლისელი მეცნიერი ლანგი, რომელიც შეეხო ქართულ ნუმიზმატიკურ ძეგლებს, საგანგებოდ შეჩერდა დავითის მიერ მოჭრილ კიდევ ერთი ტიპის სპილენძის მონეტაზე, რომელიც 1857 წლიდან ინახება [[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]] და დიდხანს გამოუქვეყნებელი იყო. ეს უნიკალური მონეტა ლანგმა გამოაქვეყნა სათანადო კომენტარებით.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; ამ მონეტაში ჩანს ბიზანტიური და ქართული იკონოგრაფიის შერწყმა. მონეტის შუბლზე დავითის გამოსახულებაა მოთავსებული. მეფე წვერებიანია, დამშვენებულია საიმპერატორო გვირგვინით — სტემით, მას ერთ ხელში უპყრია კვერთხი, მეორეში — სფერო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=29}} გამოსახულების მარცხენა მხარეს მოთავსებულია ასომთავრული წარწერა „ႣႧ“ (დთ — დავით), ხოლო მარჯვნივ — „ႫႴ“ (მეფე). მონეტის ზურგის ცენტრში ჯვარია მოთავსებული ჩარჩოში. ირგვლივ ასომთავრული წარწერაა (ქარაგმით): „ქრისტე, დავით მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.&lt;ref name=&quot;დავით IV-ის სპილენძის მონეტა&quot; /&gt; მონეტა შეიცავს დავით აღმაშენებლის პორტრეტსა და მის სრულ სამეფო ტიტულს, რომელიც ეხმიანება XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოს პოლიტიკურ ძლიერებას.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}} აღნიშნული მონეტა ნათლად მეტყველებს დავითის ფინანსური მოღვაწეობის მრავალფეროვნებაზე და ახალ ტიპს წარმოადგენს დავითის მიერ მოჭრილ ფულთა შორის. მონეტის შინაარსის ანალიზი (დავითის სომეხთა მეფედ მოხსენიება და სხვ.) ადასტურებს, რომ იგი XII საუკუნის 20-იან წლებს განეკუთვნება.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=137}}

ნათელია, რომ საქართველოს მძლავრმა და ზეაღმავალმა ეკონომიკურმა პოტენციალმა არსებული ფულის საფუძვლიანი შეცვლა მოითხოვა. საჭირო იყო ფული, რომელიც ფართო მოქმედების საგანი იქნებოდა არა მხოლოდ ქვეყნის შიგნით, არამედ მის ფარგლებს გარეთაც. სწორედ ამიტომ, XII საუკუნის პირველ მეოთხედში ეს სამონეტო ტიპი ძირფესვიანად იცვლება. შეიცვალა ფაქტურა და წარწერების შინაარსი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის პირველი მომენტი გამოიხატა ჯერ კიდევ ვლაქერნის გამოსახულებიანი მონეტის შინაარსის შეცვლაში, ხოლო უფრო დიდმნიშვნელოვანი იყო საერთოდ ბიზანტიური ტიპის მონეტის მუსლიმანურით შეცვლა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ეს უკვე არა მხოლოდ მონეტის შინაარსში ზოგიერთი დეტალის შეცვლა იყო, არამედ არსებით ცვლილებას წარმოადგენდა. ერთი ტიპის მონეტა მეორე კარდინალურად საწინააღმდეგო მონეტამ შეცვალა. მუსლიმანური ტიპის მონეტის მოჭრა გარკვეული მიზეზებით იყო განპირობებული. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის ქართული მონეტა გამოხატავდა ქვეყნის ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მდგომარეობას და თავისი შინაარსის შეცვლისას ღებულობდა იმ ფულის სახეს რომელიც იმ დროს მსოფლიო ბაზარზე ბატონობდა. ეს იმიტომ, რომ ამ პერიოდში საქართველოსათვის მთავარი მნიშვნელობა აღმოსავლეთთან ვაჭრობას მიენიჭა და დავითმაც ქართული მონეტა თავისი ფორმით აღმოსავლურს დაუახლოვა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}} მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ მუსლიმანური ტიპის მონეტის გვერდით იჭრებოდა და მიმოქცევაში იყო ქართული ტიპის (ქართულზედწერილიანი) მონეტებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

ფულის რეფორმის მეორე მომენტი — ფულის კურსის განმტკიცება უშუალოდ პირველიდან გამომდინარეობს. მონეტის შინაარსის შეცვლა ფულის კურსის განმტკიცებას ემსახურებოდა. თავისთავად, ფინანსური რეფორმის მთელი არსი სწორედ ამაში მდგომარეობდა. ამიერიდან უზრუნველყოფილი იყო ფულის მყარი მიმოქცევა. ფულადი სისტემის გაუმჯობესება განაპირობებდა ეკონომიკის წარმატებით განვითარებას. ამდენად, დავითის მიერ ეკონომიკაში გატარებული ღონისძიებები, მისი პოლიტიკა საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკურ-ეკონომიკურ და კულტურულ აღორძინებას ემსახურებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=138}}

=== საგარეო პოლიტიკა ===
==== საქართველო და ჩრდილოეთის მეზობლები ====
დავითის საგარეო-პოლიტიკურ თვალსაწიერში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა ჩრდილოეთის ქვეყნებსა და ხალხებს. ჩრდილო კავკასიის ხალხებში დავითი ხედავდა მნიშვნელოვან ძალას, რომელსაც სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლასა და ამიერკავკასიის ხალხთა კონსოლიდაციის საქმეში მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეეძლო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=142}}

ქართული ნარატიული წყაროების უძველესი ცნობები რუს-ვარანგებისა და ქართველების კონტაქტის შესახებ XI საუკუნეს განეკუთვნება, თუმცა სავარაუდოა, რომ ქართველებისათვის რუსი ხალხი მანამდეც არ იყო უცხო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=143}} XII საუკუნის დასაწყისიდან, დავითის მეფობის დროს, რუსებსა და ქართველებს შორის ურთიერთობა კიდევ უფრო გაიზარდა. დავითის გამარჯვებებმა და წინსვლამ, ბუნებრივია, კიდევ უფრო განამტკიცა კავშირი რუსეთთან. გაძლიერებულ საქართველოსთან კავშირი, რა თქმა უნდა, ძველი რუსეთის ინტერესებშიც იყო, მეტიც, გაძლიერებულ საქართველოს სამეფოსთან კავშირს რუსეთი თვითონ ესწრაფვოდა, მით უფრო, რომ დავითის დროს ყივჩაყები და ოსები უკვე საქართველოს ყმადნაფიცები იყვნენ და ყივჩაყთა თავდასხმების თავიდან აცილება და სამხრეთ-დასავლეთ საზღვარზე მშვიდობიანობის უზრუნველყოფა საქართველოსთან კეთილმეზობლური ურთიერთობის დამყარებით იყო შესაძლებელი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=147}}

დავითი განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა ჩრდილო კავკასიის ხალხებთან, განსაკუთრებით, ოსებთან და ყივჩაღებთან ურთიერთობას. ოსები გამოირჩეოდნენ სხვა ჩრდილოკავკასიელი ეთნიკური ელემენტებისაგან თავისი სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური განვითარების დონით. ალანთა სამეფოს მნიშვნელოვანი ტერიტორია ეკავა კავკასიის ცენტრალურ და დასავლეთ ნაწილში. დავითის დროს, როცა ყივჩაღთა ჩამოსახლების საკითხი დაისვა, ოსებთან ურთიერთობაც ახლებურ მიდგომას მოითხოვდა. საქმე ისაა, რომ ყივჩაღებს მტრული დამოკიდებულება ჰქონდათ ოსებთან და საქართველოს მეფეს ქმედითი ღონისძიების გატარება დასჭირდებოდა ყივჩაღთა საქართველოში ჩამოსაყვანად, რადგან ყივჩაღეთს და საქართველომდე ოსეთი იყო გასავლელი. საქართველოს მეფემ დროულად იზრუნა ამ საკითხზე. საგულისხმოა, რომ თამარის პირველი ისტორიკოსის ცნობით, დავითის ერთ-ერთი ქალიშვილი ოსეთში ყოფილა გათხოვილი. ისტორიკოსთა ერთი ნაწილი ამ ცნობას სარწმუნოდ მიიჩნევს. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ თუ საკუთრივ დავითის ასული არა სამეფო სახლის რომელიღაც წევრი მაინც უნდა ყოფილიყო ოსეთის სამეფო კარზე გათხოვილი.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}}

ოსეთთან ურთიერთობის განმტკიცების მნიშვნელობის დამადასტურებელია ის ფაქტი, რომ თვით დავითი და მისი ვაზირი გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი „წარემართა ოვსეთს“. დავითის ოსეთში გადასვლა მხოლოდ ყივჩაღთათვის გზის უზრუნველყოფა არ ყოფილა. არსებითი იყო ჩრდილო კავკასიისა და საქართველოს დამაკავშირებელი საუღელტეხილო გზების დაკავება. იმხანად დარიალსა და სხვა უღელტეხილებზე კონტროლს ოსები ახორციელებდნენ. ძლიერი ფეოდალური საქართველოსათვის აუცილებელი გახდა აღნიშნული გადასასვლელების დაუფლება და დავითის მისიაც ამას ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=148}} ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში შესულ დავითს „მოეგებნეს მეფენი ოვსეთისანი და ყოველნი მთავარნი მათნი, და ვითარცა მონანი დადგეს წინაშე მისსა“. აქ საგულისხმო მომენტია, რომ დავითმა მძევლები ჩამოართვა როგორც ოსებს ისე ყივჩაღებს და „ესრეთ ადვილად შეაერთნა ორივე ნათესავნი“. რა თქმა უნდა, არ არის გამორიცხული, რომ დავითს თან ახლდა გარკვეული სამხედრო ძალაც. შემდეგი ეტაპი დავითის მოქმედებისა ის არის, რომ მან აიღო და დაიკავა „ციხენი დარიალისა და ყოველთა კართა ოვსეთისათა და კავკასიისა მთისათანი“. უდავოა, რომ კავკასიის უღელტეხილების დაკავება საქართველოს მიერ უდიდესი მნიშვნელობის პოლიტიკური აქტი იყო. ამასთან, ამ პერიოდიდან თუ უფრო ადრე არა ოსეთი საქართველოს ყმადნაფიცი ქვეყანა გახდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=149}}

ნიშანდობლივია, რომ ოსეთში გადასვლისას დავითს თან ახლდა გიორგი ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი. ამ აქტში ქრისტიანული რელიგიის გავრცელება-განმტკიცებისათვის ზრუნვა მოჩანს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

ფაქტია, რომ დავითმა თავისი  ენერგიული მოქმედებით ხელში ჩაიგდო კავკასიის გადასასვლელები, რომელთაც დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა და ოსეთი მტკიცედ შემოიყვანა თავისი მორჩილების ქვეშ ყმადნაფიცობის პირობაზე. ამიერიდან სხვა ხალხებთან და ქვეყნებთან ერთად, დავით აღმაშენებლის „აჩრდილსა შეკრებილ იყვნეს ერნი, ტომნი და ენანი, მეფენი და ხელმწიფენი ოვსეთისა...“{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავით აღმაშენებლის დროის საქართველოს ურთიერთობა ჰქონდა ჩაჩნეთ-ინგუშეთთან (ქართული წყაროების ძურძუკები, კავკასიონი), დაღესტნის ხალხებთან, ადიღესთან (ჯიქნი, ქაშაგნი).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

საქართველოსა და ქართული კულტურის გავლენა ჩრდილო კავკასიის ხალხებზე უდავოა. ქართველებისა და ჩრდილოეთ კავკასიის ხალხთა ურთიერთობამ თავისი კვალი დატოვა. არაერთი ქართული სიტყვა შევიდა ჩრდილო კავკასიელი ხალხების ლექსიკურ ფონდში, გავრცელდა ქართული დამწერლობა, ხშირია ქართული წარწერები (დაღესტანში ოცამდე ქართული წარწერაა დამოწმებული), შეიმჩნევა ქართული სტილის გავლენა არქიტექტურაში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=150}}

დავითის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი იყო დარუბანდის საკითხი. გეოგრაფიულმა გარემომ, ეთნიკურმა, სოციალურმა და პოლიტიკურმა ვითარებამ შექმნა ის ბაზა, რომელზეც ჩამოყალიბდა დარუბანდის ქალაქი-სახელმწიფო. დარუბანდზე გამავალი საქარავნო გზის მიმართ ქართველები გულგრილნი არ იყვნენ. დავითი დიდად აფასებდა კასპიის კარის სტრატეგიულ მნიშვნელობას და ყოველგვარად ცდილობდა თავის გავლენის გავრცელებას. 1124 წლის აპრილში დავითის მოლაშქრეები {{ციტატა|დაესხნეს შაბურანს, დარუბანდელქსა და მოსწყჳდნეს ქურდნი, ლეკნი და ყივჩაყნი დარუბანდელისანი და აღიხუნეს შარვანისა ციხენი ღასანნი და ხოზონდი და მიმდგომი მათი ქვეყანა.}} შემდგომში, როგორც ჩანს, დავითს დარუბანდიც ხელთ უგდია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

ჩრდილო კავკასიის ქვეყნებსა და ხალხებს ფეოდალური საქართველოს სამეფო კარის საგარეო პოლიტიკაში მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავათ. დავით აღმაშენებელი საკუთარ ანდერძში აცხადებს, რომ მთელი ჩრდილოეთი კავკასია მას ემორჩილებოდა. ამასთან, დავითი ჩრდილოეთის ქვეყნებთან მხოლოდ თავდაცვის უზრუნველყოფაზე არ ფიქრობდა. გარკვეულ შემთხვევაში, საქართველოს სამეფო კარი შეტევით ოპერაციებსაც ატარებდა და ამ გზითაც (მშვიდობიან მოლაპარაკება-დიპლომატიასთან ერთად) ეუფლებოდა ჩრდილოეთით მიმდებარე ქვეყნებს. ჩრდილო კავკასიელ ხალხთა ქრისტიანიზაცია-ფეოდალიზაციაც მთლად მშვიდობიანი გზით არ ხდებოდა და აქაც ძალა გამოიყენებოდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=151}}

==== სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები ====
საქართველოს მსგავსად, მისი სამხრეთ-აღმოსავლეთის მეზობლები — [[სომხეთი]] და [[შირვანი]], მასთან ერთად [[არანი]]ც დიდად დააზიანა თურქ-სელჩუკთა შემოსევებმა XI საუკუნის მეორე ნახევარში.

ბიზანტიის იმპერიის უხეშმა ჩარევამ სომხეთის საშინაო საქმეებში დამანგრეველი გავლენა იქონია. სომხეთმა დაკარგა სახელმწიფოებრიობა და მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი, ის ნაწილი, რომელიც ბიზანტიელებმა მშობლიური მიწებიდან აჰყარეს და იმპერიის სხვადასხხვა მხარეში ჩაასახლეს. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი სომხეთის დაპყრობა სელჩუკებს არ გასჭირვებიათ. სელჩუკთა ოთხგზის დამანგრეველი ლაშქრობის შემდეგ სომხეთი ეკონომიკურ-კულტურული დაცემისა და ეთნიკური გადაშენება-გაქრობის საფრთხის წინაშე დადგა. ცალკეული სომხური სამეფოები (ლორე, სივნიეთი) უბრძოლველად ჩაბარდნენ სელჩუკებს და მათი მორჩილების ქვეშ იყვნენ. წარმოიქმნა დვინის, ანისისა და შაჰ-არმენების სელჩუკური საამიროები. თვით სელჩუკთა აგრესიისათვის ამიერკავკასიაში მნიშვნელოვან პლაცდარმად იქცა ქალაქი განძა, რომელიც 1068 წლიდან მათი გავლენის ქვეშ იყო. სწორედ აქედან დაიწყო ლაშქრობები სომხეთისა და საქართველოს წინააღმდეგ. განძის დაპყრობამ, ფაქტობრივად, განაპირობა სელჩუკთა გაბატონება მთელს არანში. შირვანშაჰმა ფარიბურზ I-მაც იძულებით სელჩუკთა სასარგებლოდ ხარკი იკისრა და რეალურად გადამთიელი მტრის უღელქვეშ აღმოჩნდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

სომხეთისა და შირვან-არანის დაპყრობა დიდი დანაკლისი იყო საქართველოსათვის. ამიერიდან სამხრეთითა და სამხრეთ-აღმოსავლეთით მოძმე ხალხების ნაცვლად მას დამპყრობელი გაუმეზობლდა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ სამხრეთის საზღვარი ფაქტობრივად მორღვეული იყო.

===== ურთიერთობა სომხეთთან =====
დავითის მიერ სომხეთის მიმართ გატარებული პირველი დიდი ღონისძიება [[ლორე]]ს აღება და [[ტაშირ-ძორაგეტის სამეფო]]ს გაუქმება და საქართველოსთვის შემოერთება იყო. ვარდან ბარძბერდეცი გადმოგვცემს, რომ დავით აღმაშენებელმა საქართველოს შემოუერთა გაგი, ტერუნაკანი, კაინი, კაიწონი, ტავუში, მაჰკანაბერდი და სხვ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=152}}

უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა დავითის მიერ [[შირაკის სამეფო]]ს დედაქალაქის — [[ანისი]]ს გათავისუფლებას და საქართველოსათვის შემოერთებას. დავითზე სომეხი ხალხის კურსის აღება არ იყო შემთხვევითი. საქართველოს მეფე XII საუკუნის 20-იან წლებში ძლევამოსილი იყო და განუზომელი ავტორიტეტით სარგებლობდა. დავითის წინამძღოლობით ქართველი ხალხის წარმატებები აღაფრთოვანებდა სომხებს და იმედს უჩენდა, რომ საქართველოს დახმარებით თვითონაც შეძლებდნენ მომხდური მტრის ბატონობისაგან თავის დახსნას. არ არის გამორიცხული, რომ ანელ თავადთა ორიენტაცია საქართველოს მეფეზე წინასწარი შეთანხმების შედეგი ყოფილიყო. სავარაუდოა, რომ სომხეთით დაინტერესებული დავითი გაითვალისწინებდა ანელი ქრისტიანების განწყობილებას, მათ სიძულვილს შედადიანებისადმი და გარკვეულ ღონისძიებებსაც გაატარებდა მათ საქართველოსადმი კეთილად განსაწყობად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

დავით აღმაშენებლის მოქმედება თანაგრძნობასა და მოწონებას პოულობდა სომეხ ხალხში იმიტომ, რომ საქართველოსა და სომხეთს შორის რელიგიური, სოციალურ-ეკონომიკური და კულტურული სიახლოვე იყო, თანაც საქართველოს მეფე ებრძოდა სომეხი ხალხის დამპყრობლებს, ამიტომ, სრულიად ბუნებრივია, რომ სომეხმა ისტორიკოსებმა დიდების შარავანდედით შემოსეს საქართველოს მეფე.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=153}}

საქართველო-სომხეთის ურთიერთობაში მეტად საინტერესო მოვლენაა საქართველოს მესვეურთა მცდელობა სომხეთის ეკლესიის შემოსაერთებლად. სომხური ეკლესიის ქართულთან გაერთიანების სურვილმა განსაკუთრებულად იჩინა თავი დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. საქართველოს მეფე, რომელიც უდიდეს პატივს სცემდა სომხური სარწმუნოების აღმსარებლებს, ცდილობს სომეხთა და ქართველთა სარწმუნოებრივ გაერთიანებას. აღნიშნული პრობლემის გადასაჭრელად საგანგებო კრება გაიმართა. დავითის ისტორიკოსის გადმოცემით, კამათი დილაადრიან დაწყებულა და „ცხრა ჟამამდე“ გაგრძელებულა, მაგრამ საბოლოო დასკვნამდე ვერ მისულან. მაშინ თვით დავითი ჩარეულა პაექრობაში. საქართველოს მეფის სიტყვას დიდი შთაბეჭდილება მოუხდენია საზოგადოებაზე, სომხებს დამარცხებულად უცვნიათ თავი და დარცხვენილები წასულან. მეფისთვის მიუმართავთ {{ციტატა|ჩვენ, მეფეო მოწაფე გუეგონე ამათ მოძღვართა თქვენთა, გარნა, ვითარ ვხედავთ, შენ სამე ხარ მოძღუარი მოძღუართა, რომლისა ბრჭყალსა ვერ მიმწუთარ არიან ეგე მოძღუარ საგონებელნი თქუენნი.}}

ქართლის ცხოვრების სომხურ თარგმანში არ ჩანს, რომ ქართველებმა გაიმარჯვეს პაექრობაში. თარგმანის მიხედვით, დავითმა „მარტივი და ცხადი სიტყვით დააწყნარა ორივე მხარე და გაუშვა კრება“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154}}

დავითის ისტორიკოსის თხზულებისა და მისი სომხური თარგმანის კრიტიკული განხილვა აშკარას ხდის, რომ საეკლესიო კრების მიზანი ქართული და სომხური ეკლესიების გაერთიანება იყო. ეს აქტი კი ვერ განხორციელდა. დავითის ისტორიკოსი, როგორც ჩანს, გადაჭარბებულად აფასებს კრების შედეგს, მიაჩნია რა იგი ქართველების გამარჯვებად. სომეხი მთარგმნელი კი თავშეკვავებულია აღნიშნული საკითხის გადმოცემისას, იგი ზუსტად კი არ თარგმნის არამედ კორექტივი შეაქვს ფაქტობრივი მასალის ასახვაში.

კრების შედეგის მიუხედავად (საქართველოს სამეფოს სურვილი ვერ განხორციელდა სომხური ეკლესიის შემოერთების საკითხი კი დავითის შემდეგ ხანაშიაც იდგა), ქართველ-სომეხთა ურთიერთობა მეგობრული და კეთილი იყო, სომხური მიწები კი დავითის დროიდან მოკიდებული, საქართველოს უშუალო შემადგენლობაში იყო (ეს დამოკიდებულება მონღოლების შემოსევამდე გაგრძელდა).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=154-155}}

===== ურთიერთობა შირვანთან =====
საქართველოს სამეფო კარი დიდ ყურადღებას უთმობდა [[შირვანი|შირვანთან]] ურთიერთობის საკითხს. მას შემდეგ, რაც კახეთ-ჰერეთი შემოერთებული იქნა, შირვანი საქართველოს უშუალო მეზობელი გახდა და [[შირვანშაჰი|შირვანშაჰთან]] უშუალო დამოკიდებულებას უფრო დიდი მნიშვნელობა მიეცა. გარკვეული პოლიტიკური შინაარსი იყო ჩადებული დავითის ასულის — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარის]] შირვანშაჰის მემკვიდრესთან ქორწინებაში. დავით აღმაშენებლის ისტორიკოსი როცა 1116 წელს მომხდარ ამბებს გადმოგვცემს, აღნიშნავს, რომ {{ციტატა|მასვე წელსა ასული თჳსი კატა გაგზავნა საბერძნეთს სძლად ბერძენთა მეფისად, რამეთუ პირველ ამისა პირმშო სული თჳსი თამარი გაეგზავნა დედოფლად შარვანისა, რათა ვითარცა ორნი მნათობნი — ერთი აღმოსავლეთს, ხოლო მეორე — დასავლეთს — ცისკროვან ჰყოფდენ სფეროსა, მამისაგან მიმღებელნი მზეებრთა შარავანდედთანი.}} თამარის ქორწინება 1105-06 წლებშია სავარაუდებელი. დავითის მიერ გადადგმული ეს ნაბიჯი გამიზნული იყო შირვანშაჰთან კეთილი დამოკიდებულების დასამყარებლად და მის ჩასაბმელად სელჩუკებთან ბრძოლაში. დავითის ასული თამარი დაქორწინებულია აფრიდუნ შირვანშაჰის ძეზე — [[მანუჩაჰრ II|მანუჩეჰრ II-ზე]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=155}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=40}}

როგორც ჩანს, ქორწინების აქტმა დავითის მოლოდინი არ გაამართლა და საქართველოს მეფე აქტიურ პოლიტიკურ მოქმედებაზე გადავიდა შირვანის მიმართ. მან რამდენიმეჯერ დალაშქრა ეს ქვეყანა. შირვანის ციხე-ქალაქებში საქართველოს მეფის გარნიზონები ჩადგნენ, საქმეთა გამრიგებლად კი ვაზირი სვიმეონი —მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი და ბედიელ-ალავერდელი იყო. აქედან მოკიდებული, შირვანი ვასალურ დამოკიდებულებაში იყო ფეოდალური საქართველოს მონარქიასთან. სავარაუდოა, რომ სწორედ ამ დროიდან (XII საუკუნის 20-იანი წლები) ატარებდნენ ქართველი მეფეები შირვანშაჰის ტიტულს. ამ ტიტულით XII საუკუნის საქართველოს მეფეთა მოხსენიება წერილობით წყაროებში არის ერთ-ერთი მაჩვენებელი შირვანშაჰის ყმადნაფიცობისა საქართველოს მიმართ.
იმ ფაქტზე, რომ XII საუკუნის 20-იანი წლებიდან მონღოლთა შემოსევებამდე შირვანი საქართველოს პოლიტიკური გავლენის ქვეშ იყო, საგანგებოდ მიუთითებენ მკვლევარები.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

ყურადღება უნდა მიექცეს იმ გარემოებასაც, რომ შირვანის გამგებლად დავითმა სამეფო კარის პირველი ვაზირი დანიშნა, ეს კი იმაზე უნდა მიგვანიშნებდეს, რომ საქართველოს სამეფო კარის პოლიტიკა შირვანში არა მხოლოდ სამხედრო ოკუპაციას, არამედ სამოქალაქო-ადმინისტრაციული ღონისძიებების გატარებასაც ისახავდა მიზნად.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

დავითის მემკვიდრეების დროს შირვანის აღმოსავლეთ ნაწილში შირვანშაჰის ხელისუფლება აღდგა ვასალური დამოკიდებულების პირობით, დასავლეთი ნაწილი კი საარიშიანოს შემოუერთდა ე. ი. საკუთრივ საქართველოს საზღვრებში შემოვიდა. საქართველო-შირვანის ამგვარი დამოკიდებულება მონღოლთა შემოსევებამდე გაგრძელდა. მთელი XII საუკუნის განმავლობაში საქართველო და შირვანი ერთმანეთის მხარდამხარ იბრძოდნენ საერთო მტრის წინააღმდეგ.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=156}}

==== ურთიერთობა ბიზანტიასთან ====
დავითის აქტიურმა საგარეო პოლიტიკამ ბიზანტიასთან ურთიერთობის პრობლემებიც მოიცვა. XI საუკუნის თითქმის მთელ სიგრძეზე საქართველო ბიზანტიის გავლენის ქვეშ იყო. 1071 წლის აგვისტოში [[მანასკერტის ბრძოლა]]ში მძიმე მარცხის შემდეგ ბიზანტიის იმპერიის როლი და გავლენა თანდათან კლებულობს. განუხორციელებელი დარჩა ამიერკავკასიაში შესვლისა და საქართველოზე თავისი უზენაესობის განმტკიცების გეგმაც. დავითი ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან პირველი იყო რომელმაც უარყო ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები. ნიშანდობლივია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

დავითი, რომელიც სელჩუკთა ამიერკავკასიიდან განდევნისათვის იბრძოდა, კარგად გრძნობდა რომ ბიზანტიასთან ურთიერთობა თანაბარ ვითარებაში აუცილებელი იყო. სწორედ ბიზანტიასთან ურთიერთობის განმტკიცების ინტერესებმა გადაადგმევინა საქართველოს ნაბიჯი დინასტიური ქორწინებისაკენ, როცა თავისი ქალიშვილი კატა 1116 წელს „გაგზავნა საბერძნეთს სძალად ბერძენთა მეფისად“. დავითის ასული კატა დაქორწინდა ბიზანტიის იმპერატორის [[ალექსი I კომნენოსი]]ს უმცროს ვაჟზე — ისაკზე. ასეთი დამოყვრების შემდეგ დავითის ისტორიკოსს ჰქონდა სრული უფლება განეცხადებინა, რომ საქართველოს მეფისათვის „მეფე ბერძენთა“ იყოო „ვითარცა სახლეული თვისი“. ბიზანტიასთან ურთიერთობის კეთილმეზობლური პოლიტიკა არ შეცვლილა დავითის მეფობის ბოლო წლებამდე (დავითი არ ჩარეულა მისი სიძის — ისაკისა და ალექსი კომნინოსის უფროსი ვაჟის — იოანეს შორის ატეხილ უთანხმოებაში, რითაც საქართველოს სამეფომ უზრუნველყო სამხრეთ-დასავლეთი საზღვრების უსაფრთხოება).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=157}}

==== ურთიერთობა ჯვაროსნებთან ====
ნიშანდობლივია დავითის ისტორიკოსის სიტყვები: {{ციტატა|ამას ჟამსა გამოვიდეს ფრანგნი, აღიღეს იერუსალიმი და ანტიოქია და შეწევნითა ღვთისათა მოეშენა ქვეყანა ქართლისა, განძლიერდა დავით და განამრავლნა სპანი და არღარა მისცა სულტანსა ხარაჯა და თურქნი ვერღარა დაიზამთრებდეს ქართლს.}} „ფრანგნი“-თ დავითის ისტორიკოსი ევროპელ ჯვაროსნებს აღნიშნავს. იგი ისეთ მნიშვნელოვან მოვლენებს, როგორიც სელჩუკებისათვის ხარკის შეწყვეტა და ქვეყბნის მოშენება-გაძლიერება იყო, იერუსალიმისა და ანტიოქიის აღებას უკავშირებს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

ჯვაროსანთა გამოჩენამ, მათმა წარმატებებმა ახლო აღმოსავლეთში დავითის პოლიტიკის გატარებას შეუწყო ხელი. თავის მხრივ, საქართველოს მეფის წარმატებული ბრძოლა სელჩუკებთან ჯვაროსნების წისქვილზე ასხამდა წყალს. ამიტომ იყო, რომ ჯვაროსნების მიერ ახლად დაარსებული სამთავროები სელჩუკთა განდევნისა და დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლ საქართველოს თავიანთ მეგობრად თვლიდნენ.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

წყაროებიდან აშკარაა, რომ დავითი მეტად პოპულარული იყო ჯვაროსანთა შორის. [[იოანე ბატონიშვილი]]ს „[[კალმასობა]]ში“ დაცულია ცნობა, რომ [[იერუსალიმის სამეფო|იერუსალიმის]] მეფე ბოლდუინ II-ს გარკვეული კავშირი ჰქონდა დავით აღმაშენებელთან. ისინი საიდუმლოდაც ხვდებოდნენ ერთმანეთს.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავით აღმაშენებელი და მისი დროის საქართველო კასპიის კარის დამცველად და თურქ-სელჩუკთა წინააღმდეგ ბრძოლაში ჯვაროსანთა „წინაბურჯად“ მოიხსენიებოდა. საქართველო ჯვაროსანთათვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი გახდა.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

საქართველოსა და ჯვაროსნების ურთიერთობას მეტად საინტერესოდ გამოხატავს ამ უკანასკნელთა დამოკიდებულება იერუსალიმის ქართველთა [[ჯვრის მონასტერი|ჯვრის მონასტრისადმი]]. ჯვაროსნების მიერ 1099 წელს იერუსალიმის აღების შემდეგ დაარსდა დასავლეთევროპული ტიპის მსხვილი სამხედრო-ფეოდალური სახელმწიფო, რომელსაც [[იერუსალიმის სამეფო]] ეწოდებოდა. ამ დროიდან მოკიდებული, სამეფოს ტერიტორიაზე მდებარე მართლმადიდებლური ტაძრები ლათინებმა დაისაკუთრეს, მაგრამ ქართველთა ჯვრის მონასტერს ხელი არ ახლეს. ჯვაროსანთა ეს მოქმედება განაპირობა იმ სამხედრო-პოლიტიკურმა ურთიერთობამ, რაც ქართველებსა და ჯვაროსნებს შორის იყო. ჯვაროსნები, თურმე, დიდ სიმდიდრეს სწირავდნენ ქართულ მონასტრებს, რის გამოც ისინი საგანგებოდ მოიხსენიებიან აღაპებში.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დიდგორის ბრძოლის დროს დავით აღმაშენებლის ლაშქარში ჯვაროსნების („ფრანგების“) ყოფნა ასევე მიგვანიშნებს საქართველოს კონტაქტებზე ევროპის ქვეყნებთან.{{sfn-2|საქართველოს ისტორია, ტ. II|2012|გვ=409}}

დავითის დროის საქართველოს ფართო მასშტაბის პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობა ჰქონდა ჩრდილო კავკასიისა (ოსები, ყივჩაყები, დაღესტნის ხალხები) და სხვა ხალხებთან, ძველ რუსეთთან, სომხეთთან, შირვანთან, ბიზანტიასა და ჯვაროსნებთან.

დავითის საგარეო პოლიტიკა აქტიური იყო და ფეოდალური საქართველოს პროგრესის პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლის საქმეს ემსახურებოდა.

== კულტურულ-საგანმანათლებლო და სააღმშენებლო მოღვაწეობა ==
[[ფაილი:Georgia's Most Revered Kings.jpg|thumbnail|left|180px|ფრესკა, გელათი]]
გაუთავებელ ომიანობაში მყოფი მეფე არც კულტურულ-საგანმანათლებლო საქმიანობას ივიწყებდა. დავითი ფრიად განსწავლული ადამიანი იყო და ერის განათლებაზეც რეალურად ფიქრობდა. ეს შეუმჩნეველი არ დარჩენია სომეხ მემატიანეს ვარდან ბაზბერდეცს, რომელიც აღნიშნავს, რომ „''დავითი ძლიერ ზრუნავდა ცოდნის მოყვარე ივერიის ხალხზე''“. ცოდნის მიღების მიზნით საქართველოს მეფეს 40 ბავშვი აურჩევია და საბერძნეთში (ბიზანტიაში) გაუგზავნია,{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}} რათა ესწავლათ ენები, შეესრულებინათ თარგმანები და ჩამოეტანათ, რაც მათ გააკეთეს კიდევაც. სამი მათგანი შემდეგში ცნობილი გახდა თავისი მოღვაწეობით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=165}}

სწავლა-აღზრდის საქმე თვით საქართველოშიც დაწინაურებული ჩანს დავითის მოღვაწეობის პერიოდში. სკოლები, ძირითადად, ეკლესია-მონასტრებთან არსებობდა.
XI-XII საუკუნეების საქართველოში ეკლესია-მონასტრებთან არსებული სკოლები ოფიციალური სახისა იყო სადაც ასწავლიდნენ თეოლოგიას, ჰიმნოგრაფიას, ლიტურგიკასა და ქართულ მწიგნობრობას, რომელთან ერთად გავრცელებული იყო კერძო, საშინაო სწავლება სამეფო კარის და დიდგვაროვანი ფეოდალების ოჯახის შვილებისათვის.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

დავითის დროინდელ საქართველოში, როგორც ჩანს არაერთი უმაღლესი სკოლა და აკადემია იყო, რომელთა შორის გამორჩეული ადგილი გელათს უკავია. დავითმა 1106 წელს „''მოიგონა აღშენება მონასტრისა''“ და „''ადგილსა ყოვლად შვენიერსა და ყოვლითურთ უნაკლოსა''“ ააგო ტაძარი, რომელიც იყო „''აღმატებული ყოველთა წინანდელთა ქმნულთა''“, განთქმული თავისი „''სივრცითა და ნივთთა სიკეთითა და სიმრავლითა, და მოქმნულობისა შეუსწორებლობითა''“. ეს იყო გელათი, სადაც დაფუძნებული იქნა ქართული განათლებისა და კულტურის მნიშვნელოვანი კერა — [[გელათის აკადემია]]. დავითის ისტორიკოსი გელათს მოიხსენიებს „''ყოვლისა აღმოსავლეთისა მეორედ იერუსალიმად, სასწავლოდ ყოვლისა კეთილისად, მოძღუარად სწავლულებისად, სხუად ათინად, ფრიად უაღრეს მისსა საღმრთოთა შინა წესთა...''“ ([[ქართლის ცხოვრება]]).{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
[[ფაილი:Gelati Academy.jpg|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით აღმაშენებლის მიერ დაარსებული [[გელათის აკადემია]] საქართველოს უმნიშვნელოვანეს კულტურულ-საგანმანათლებლო კერას წარმოადგენდა.]]
უპირველეს ყოვლისა საჭირო იყო გელათის აკადემიის სათანადო კადრებითა და მატერიალური ბაზით უზრუნველყოფა. საქართველოს მეფე სწავლულ-მეცნიერებს ეძებდა არა მარტო „''თჳსთა ოდენ სამეფოთა შინა, არამედ ქუეყანისა კიდეთად''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}} დავითი მაღალი კრიტერიუმებით უდგებოდა სწავლულთა შერჩევას. მეფემ გამოძებნა და „''შემოკრიბნა კაცნი პატიოსანნი ცხოვრებითა და შემკული ყოვლითა სათნოებითა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია დაარსებული უნდა იყოს 1106-1110 წლებში ე. ი. ტაძრის მშენებლობის დასრულებამდე. ამ ტაძრის მთლიანი კომპლექსი [[დემეტრე I]]-ის დროს დასრულდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემია შუა საუკუნეების პირველი აკადემიაა. იგი რეალური მოთხოვნილებების ნიადაგზე შეიქმნა და უწინარა იმ იდეოლოგიურ მოძრაობას, რომელიც გზას უკაფავდა ქართულ რენესანსს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}
XII საუკუნის 10-იან წლებში მოსულა გელათის აკადემიაში სამოღვაწეოდ [[იოანე პეტრიწი]]. იგი დავითს მოუწვევია. პეტრიწიც მინდობია საქართველოს მეფეს და მთელი ძალით შესდგომია მოღვაწეობას. 1114 წელს გელათის აკადემიაში მოღვაწეობა დაიწყო ქართველმა სასულიერო მოღვაწემ ფილოსოფოსმა, მწერალმა და ჰიმნოგრაფმა [[არსენ იყალთოელი|არსენ იყალთოელმა]].{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}

გელათის აკადემიაში მოღვაწეობდნენ ქართული მეცნიერებისა და კულტურის ყველაზე უფრო მეტად გამოჩენილი პირები, რამაც მისი როგორც უმაღლესი კულტურული და სასწავლო ცენტრის მნიშვნელობა უაღრესად გაზარდა და ფრიად ავტორიტეტული გახადა.

აკადემიაში ისე როგორც იმდროინდელი ბიზანტიის სქოლასტიკურ უმაღლეს სკოლებში ისწავლებოდა მეცნიერების 7 ძირითადი დარგი: გრამატიკა, ფილოსოფია, რიტორიკა, არითმეტიკა, გეომეტრია, მუსიკა და ასტრონომია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=166}}{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}
[[ფაილი:Holy Virgin church. Shio-Mgvime. (Photo A. Muhranoff, 2011).jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|[[შიომღვიმე|შიომღვიმის მონასტრის]] ზემო ეკლესია, რომლის აგება დავით აღმაშენებლის სახელს უკავშირდება.]]
დავითი დიდ ყურადღებას აქცევდა კულტურული ცენტრების გამრავლებას საზღვარგარეთაც. მრავალმხრივ განათლებულ საქართველოს მეფეს თავისი დამხმარე ხელი შორს გაუწვდენია საზღვარგარეთული სავანეებისათვის, „''...აღავსო ზღუა და ხმელი ქუელის საქმემან მისმან. რამეთუ ლავრანი და საკრებულონი და მონასტერნი არა თჳსთ ოდენ სამეფოთა, არამედ საბერძნეთისნიცა მთაწმინდისა და ბორღალეთისანი, მერმეცა ასურეთისა და კჳპრისა, შავისა მთისა, პალესტინისანი, აღავსნა კეთილითა, უფროსღა საფლავი უფლისა ჩვენისა იესო ქრისტესი, და მყოფნი იერუსალიმისანი თჳთოფერთა მიერ შესაწირვთა განამდიდრნა. კუალად უშორესცა ამათსა: რამეთუ მთასა სინასა... აღაშენა მონასტერი და წარსცა ოქრო მრავალათასეული, და მოსაკიდელნი ოქსინონი, და წიგნები საეკლესიო სრულებით, და სამსახურებელი სიწმინდეთა ოქროსა რჩეულისა''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}} საზღვარგარეთ ქართული კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრების გაჩენა დავითის დიდი გავლენისა და ავტორიტეტის მაჩვენებელია საერთაშორისო მასშტაბით.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=169}}

XI-XII სს-ის საქართველოში განსაკუთრებულ აღმავლობას განიცდის ხუროთმოძღვრება, ამ პერიოდში შეიქმნა შუა საუკუნეების საქართველოს ყველაზე მნიშვნელოვანი და დიდი ტაძრები, რომელშიაც მკაფიოდ გამოჩნდა ახალი სტილისტიკური ნიშნები. დავითს დიდი სააღმშენებლო საქმიანობა გაუშლია: „''რაოდენნი ეკლესიანი აღაშენნა, რაოდენნი ხიდნი მდინარეთა სასტიკთა ზედა, რაოდენი გზანი საწყინოდ სავალნი, ქვა-ფენილქვნა...''“ და ა. შ. მისივე ბრძანებით იქნა აგებული შიომღვიმის ზემო ეკლესია.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=170}}

ჩვენამდე მოღწეულია დავით აღმაშენებლის ორი ანდერძი: ერთი შიომღვიმის ლავრისადმი, ხოლო მეორე გელათისადმი. ამ ანდერძებიდან ჩანს, თუ რა დიდი წყალობა გაუღია მეფეს ამ სასულიერო და საერო სასწავლო ცენტრებისადმი.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

ამავე დროს, მეფე არა მარტო თანამემამულეებს მფარველობდა, არამედ უცხოელ მეცნიერებსა და სწავლულებსაც ზრუნვას არ აკლებდა. არაბი ისტორიკოსი, იბნ ალ-ჯაუზი აღნიშნავს, რომ დავითი მუსლიმ პოეტებს, სუფიებსა და სწავლულებს ხშირად იწვევდა სამეფო კარზე და წვეულებებსაც უმართავდა მათ.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=129}}

== პიროვნება ==
[[ფაილი:King David Aghmashenebeli.jpg|180პქ|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით IV-ის ფრესკა, XIX ს., შიომღვიმის მონასტერი.]]
=== ტოლერანტობა ===
დავით აღმაშენებლის პიროვნების შესაფასებლად მნიშვნელოვანია მისი ტოლერანტობა როგორც სხვა ეთნოსების, ისე რელიგიების მიმართ. XII საუკუნის პირველი მეოთხედის საქართველოში დავით აღმაშენებელი თავის რელიგიურ პოლიტიკაში ატარებდა სარწმუნოებათა თავისუფლების — რჯულთშემწყნარებლობის პრინციპს, რაც იმ დროისათვის მეტად უჩვეულო მოვლენა იყო. ქართველი ისტორიკოსებისაგან განსხვავბით, თითქმის ყველა უცხოელი ისტორიკოსი, რომელიც იმ პერიოდის საქართველოს შეეხო, არ დარჩენილა გულგრილი ქართველ მეფეთა ტოლერანტობისადმი და საგანგებო მინიშნებებით დაახასიათა იგი. დავითი მკაცრად იცავდა მაჰმადიან ქვეშევრდომთა რწმენას და მისი შეურაცხყოფის უფლებას არავის აძლევდა. მუსლიმანთა უფლებები პრივილეგირებულ მდგომარეობაში იყო ეკონომიკურ და ფინანსურ დარგებშიც.

არაბი ისტორიკოსის — იბნ-ალ-ჯაუზის ცნობით, დავით მეფე თავის შვილთან — [[დემეტრე I|დემეტრესთან]] ერთად პარასკევობით მეჩეთში დადიოდა, ლოცვას ესწრებოდა და წასვლისას დიდძალ ფულს სწირავდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} დავით აღმაშენებელმა მქადაგებლებს, სუფიებსა და ასკეტებს სასახლეები აუშენა. თუკი მაჰმადიანი თბილისიდან წასვლას დააპირებდა, მას სამგზავრო ფული ეძლეოდა. იბნ-ალ-ჯაუზი დაასკვნის, რომ საქართველოს მეფეები „მაჰმადიანებს უფრო მეტი პატივისცემით ეპყრობოდნენ, ვიდრე თვით მუსლიმანთა ხელმწიფენი“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}}

დავით აღმაშენებელი ისლამის დიდი მცოდნე იყო და განჯის ყადის ხშირად იმაზეც კი ეკამათებოდა, თუ ყურანი საიდან წარმოსდგაო. მეფე ყოველმხრივ უწყობდა ხელს საქართველოში მცხოვრებ სომხებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=108}} უფლებრივად ქრისტიან მოსახლეობასთან იყვნენ გათანაბრებულნი ებრაელებიც.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=109}}

=== მეფე და წიგნი ===
დავით აღმაშენებლის წიგნისადმი სიყვარული საყოველთაოდ იყო ცნობილი. ლაშქრობაში თუ ხანგრძლივი მგზავრობისას მეფეს ჯორებსა და აქლემებზე აკიდებული მცირე ბიბლიოთეკა დაჰქონდა. მოსვენების წუთებში ყოველთვის წიგნს კითხულობდა. დავითის მემატიანე ერთ საინტერესო დეტალს აღნიშნავს: ყოველი წიგნის წაკითხვის შემდეგ მეფეს წესად ჰქონია ბოლო ფურცელზე ნიშნის დასმა. მემატიანეს დაუთვლია და აღმოჩენილა, რომ ერთ წელიწადში „წიგნი სამოციქულო“ დავითს ოცდაოთხჯერ წაუკითხავს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

წიგნისადმი ასეთი განსაკუთრებული სიყვარული ერთხელ კინაღამ ძვირად დაუჯდა მეფეს. იმხანად თბილისი ჯერ კიდევ არ იყო შემოერთებული. დავითს ამბავი მოუტანეს, რომ განძიდან შემოსულ ქარავანს სელჩუკთა დიდი რაზმი შემოჰყვა ქალაქში. მეფემ გადაწყვიტა სელჩუკები ქალაქიდან გამოეტყუებინა და ასეთ ხრიკს მიმართა — სამასი კაცით ავჭალაში მოუწყო ჩასაფრება მტერს, ხოლო 15 მეომარი ლოჭინის ხევში გაგზავნა და სელჩუკთა ნახირი გამოარეკინა, იმ იმედით, რომ სელჩუკები პირუტყვის დასაბრუნებლად ქალაქიდან მდევარს გამოუშვებდნენ. სანამ მტერი გამოჩნდებოდა, დავითი იქვე, წიგნის წასაკითხად განმარტოვდა და ისე გაერთო კითხვაში, რომ საფარს გვარიანად დაშორდა. მეფე მხოლოდ მაშინ გამოერკვა, როდესაც ბრძოლის ხმა შემოესმა — ქალაქიდან გამოსულ სელჩუკთა ასკაციანი რაზმი ქართველ მებრძოლებს წამოსწეოდა და უთანასწორო ბრძოლა გამართულიყო. საფარში მჯდომი მეომრების მოხმობის დრო აღარ იყო — დავითი მაშინვე ბრძოლის ველისაკენ გაეშურა და უთანასწორო შეტაკებაში ჩაერთო. სელჩუკები დამარცხდნენ, მხოლოდ რამდენიმე თურქმა გააღწია ცოცხალმა. დავითის ხმალი კი ხშირი ცემისაგან ისე იყო დაგრეხილი, რომ ქარქაშში ვეღარ ჩააგო, „''ხრმალმანცა დაღულარჭნილმან უარყო ქარქაში თვისი''“, — წერს მემატიანე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

=== „გალობანი სინანულისანი“ ===
[[ფაილი:David IV icon.jpg|165პქ|მინიატიურა|მარჯვნივ|დავით მეფის ხატი]]
{{მთავარი|გალობანი სინანულისანი}}
სიკვდილამდე მცირე ხნით ადრე დავით აღმაშენებელმა შექმნა ორიგინალური პოეტური ნაწარმოები „გალობანი სინანულისანი“, რომელიც შუა საუკუნეების ქართული კულტურულ-იდეოლოგიური და ესთეტიკური მრწამსის გამოხატულებაა. მასში მთელი სიღრმითაა გავრცობილი სასულიერო ლირიკაში საფუძვლიანად დამუშავებული (ეფრემ ასურის, იოსებ და თეოდორე სტუდიტეების, ანდრია კრეტელის, იოანე დამასკელისა და სხვათა საგალობლები) სინანულის მოტივი. საგალობელი ზოგადსაკაცობრიო სევდას შეიცავს. დავითი თავს ადარებს უდიდესი ცოდვის ჩამდენთ და ამბობს, რომ არ არსებობს დანაშაული მის სულს რომ არ ამძიმებდეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=176}}

თავის ასეთ დამდაბლებაში ვლინდება სამშობლოსა და რწმენის გადასარჩენად დაუცხრომლად მებრძოლი ადამიანის ზნესრული ბუნება და მაღალი ეთიკური მრწამსი.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}} დავითის „გალობანი სინანულისანიში“ შეცოდებათა შეგნებით უკვე დაძლეულია ცოდვა და ადამიანის დაცემით გამოწვეულ სევდას თან ახლავს ნათელი ტონები ადამიანის სრულქმნის ღრმა რწმენისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

„გალობანი სინანულისანი“ ქართული ლირიკის ერთ-ერთი შედევრია, რადგან მასში ავტორის ინდივიდუალური განცდა ამაღლებულია ზოგადსაკაცობრიო ტკივილამდე და მეფის ღაღადი თავის ცოდვილ ბუნებაზე საზოგადოებრივ რეზონანსს იძენს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=177}}

== სამეფო ოჯახი ==
დავითის ოჯახის შესახებ ცნობები ქართულ წყაროებში მწირადაა შემონახული. ახალგაზრდა უფლისწული ადრეულ ასაკში უნდა დაქორწინებულიყო. მისი პირველი ცოლის შესახებ მხოლოდ ისაა ცნობილი, რომ წარმოშობით სომეხი ყოფილა.&lt;ref group=&quot;კ&quot;&gt;უცხოური წყაროები მას რუსუდანს უწოდებენ, ქართულ ისტორიულ ცნობებში ის ხშირად მოიხსენიება როგორც ''სახელით უცნობი სომეხი ქალი''.&lt;/ref&gt; დავითს მისგან შეეძინა სამი შვილი: [[დემეტრე I|დემეტრე]], მოგვიანებით საქართველოს მეფე და ორი ქალიშვილი — [[თამარი (დავით აღმაშენებლის ასული)|თამარი]] და კატაჲ. თამარი უფროსი იყო მეფის შვილებს შორის. 1105-1106 წლებში იგი შირვანში გაათხოვეს აფრიდუნ შირვანშაჰის ძე [[მანუჩაჰრ II]]-ზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} მეფის მეორე ასული გათხოვილი იყო [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის]] [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|იმპერატორის]], [[ალექსი I კომნენოსი]]ს, უმცროს ვაჟზე — ისააკზე.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

დავით აღმაშენებელს მეორე მეუღლისაგან, ყივჩაყთა მთავრის, [[ათრაქა შარაღანის ძე|ათრაქა შარაღანის ძის]] ასულ [[გურანდუხტი (დავით IV-ის მეუღლე)|გურანდუხტისაგან]], შეეძინა ვაჟი — [[ვახტანგი (დავით აღმაშენებლის ძე)|ვახტანგი]]. გურანდუხტ დედოფალთან დავითს ქალიშვილებიც შესძენია, თუმცა მათი სახელები ცნობილი არ არის. ისინი მეფის ანდერძში მოიხსენიებიან.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}} [[თამარ მეფე|თამარ მეფის]] დროინდელი ისტორიკოსის თქმით, დავითის ერთი ასული, რომელიც სწორედ გურანდუხტ დედოფლისაგან უნდა შესძენოდა მეფეს, გათხოვილი ყოფილა ოსეთში.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=11}}

== ტიტულატურა ==
დავითის სახელი პირველად 1073 წელს იხსენიება გიორგი II-ის მიერ შიომღვიმის მონასტრისადმი გაცემულ სიგელში, მაგრამ აქ მცირეწლოვანი უფლისწული მხოლოდ ბიზანტიური ტიტულით „კურაპალატობით“ იხსენიება. 1085 წელს დავითი უკვე მეფე და სევასტოსია.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} ამ დროს გიორგი II ატარებდა ბიზანტიის იმპერიის უმაღლეს ტიტულს — კესაროსს. მისი ვაჟი კი სევასტოსია — შედარებით დაბალი რანგის ტიტულის მატარებელი. მოგვიანებით, დავითი „პანიპერ სევასტოსად“ მოიხსენიება. როგორც ჩანს, გიორგი II-მ [[მელიქ-შაჰი|მელიქ-შაჰთან]] მოსალაპარაკებლად წასვლის წინ, სავარაუდოდ, 1083 წელს, თავისი მხოლოდშობილი ვაჟი მეფე-თანამოსაყდრედ აკურთხა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}} საქართველოს სამეფო კარისთვის ეს ახალი არ იყო, რადგანაც იგივე ნაბიჯი რამდენიმე ათეული წლის წინ გადადგა [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II-ის]] მამამ, [[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV-მ]], როდესაც იგი ბიზანტიაში წავიდა და თანამოსაყდრედ შვილი დატოვა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=12}}

ერთიანი საქართველოს მეფეთაგან დავითი პირველი იყო რომელმაც ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულები უარყო. აღსანიშნავია, რომ XI საუკუნის საქართველოს ყველა მეფე ატარებდა [[კურაპალატი]]ს, [[ნოველისიმოსი]]ს, [[სევასტოსი]]ს, [[მაგისტროსი]]ს თუ [[კესაროსი]]ს ტიტულებს. თვით დავითი, როგორც ერთ-ერთი საბუთიდან ჩანს, ჯერ კიდევ გამეფებამდე ატარებდა სევასტოსის ტიტულს. იგი ერთ საბუთში „პანიპერსევასტოსადათაც“ იწოდება. ფაქტია, რომ დავითმა გარკვეული პოლიტიკური და ეკონომიკური წარმატებების მიღწევის შემდეგ უარყო ბიზანტიური ტიტულები. სწორედ ამიტომაა, რომ XI საუკუნის 90-იანი წლებიდან მოკიდებული იგი არც ერთ წყაროში ბიზანტიური საკარისკაცო ტიტულით აღარ მოიხსენიება. ეს სრულიად გარკვევით მიუთითებდა იმ ფაქტზე, რომ საქართველო ამიერიდან თავს ბიზანტიის თანასწორ ქვეყნად თვლიდა.

დავით IV-ის სრულ ტიტულატურას წარმოადგენდა: '''„მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა“.''' შირვანისა და ანისის შემოერთების შემდეგ დავითის ამ ტიტულს, ჩანს, დაემატა '''„[[შირვანშაჰი|შარვანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''' და '''„[[შაჰანშა]]&lt;nowiki/&gt;“''', რაც შემდგომში ქართველი მეფეების ტიტულატურაში აისახა.{{sfn-2|საქართველოს მეფეები|2007|გვ=130}}

== გარდაცვალება და დაკრძალვა ==
[[ფაილი:David the Builder's grave.jpg|thumbnail|230px|დავითის საფლავი გელათში]]
1125 წლის 24 იანვარს (ახ.სტ. 6 თებერვალი), ორმოცდაცამეტი წლის ასაკში, გარდაიცვალა საქართველოს მეფე დავით IV აღმაშენებელი. მემატიანის გადმოცემით, მეფეს დიდხანს არ უავადმყოფია. 1124 წლის შემოდგომაზე მან შირვანი შემოიმტკიცა და იქაური საქმეები განაგო. ზამთარი საქართველოში გაატარა, სადაც უეცრად შეუძლოდ შეიქნა და გარდაიცვალა.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=42}}

მეფემ გარდაცვალების წინ მიიღო საოცარი გადაწყვეტილება — მან ანდერძად დატოვა, რომ გელათის მონასტრის მთავარ კარიბჭეში დაეკრძალათ, რათა ყველა მომლოცველს მის საფლავზე დაედგა ფეხი. საფლავის ქვა ტაძრის (ამჟამად ეს შესასვლელი გაუქმებულია, ვინაიდან მონასტერში მისასვლელი გზა სხვა მხრიდანაა მოწყობილი) შესასვლელში ისეა დადებული, რომ ყველა შემსვლელი იძულებულია მასზე გაიაროს. ლოდს მხოლოდ ერთი წარწერა ამშვენებს — „ესე არს განსასუენებელი ჩემი უკუნითი უკუნისამდე; ესე მთნავს: აქა დავემკვიდრო მე“. არის ვარაუდი, რომ დავითის წმინდანად შერაცხვის შემდეგ მისი ნაწილები მთავარი ტაძრის საკურთხეველში უნდა გადაესვენებინათ.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}} [[ანტონ I|ანტონ პირველის]] მიერ ხსენების დღედ დადგენილია 26 იანვარი (ახ. სტ. 8 თებერვალი).

== დავით აღმაშენებელი ხალხურ გადმოცემებში, ზეპირსიტყვიერებასა და ლიტერატურაში ==
ნიშანდობლივია, რომ საქართველოს მეფის ყველა ღირსება-თვისება თავისებურად გარდატეხილი წარმოჩნდა ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში, მასში მკაფიოდაა გამოხატული ხალხის სულისკვეთება და ნება-სურვილი.

ქართველ მეფეთა მრავალგვაროვანი წრიდან ზეპირსიტყვიერებაში ასახული ხალხის განუზომელი სიყვარული მხოლოდ ორს — [[თამარ მეფე]]სა და [[ერეკლე II]]-ს ხვდათ წილად. დავითი, ფეოდალური საქართველოს ერთ-ერთი უდიდესი მეფე, რომლის დროსაც ქვეყანამ უდიდესი პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული წინსვლა განიცადა, ხოლო სამეფო ხელისუფლებამ ცენტრალიზაციის მწვერვალს მიაღწია, ხალხურ შემოქმედებაში რამდენადმე მოკრძალებულად მოჩანს,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}} თუმცა ისიც უნდა ითქვას, რომ დავითის სიმტკიცე და ქვეყნის აღმასვლა შეუმჩნეველი არ დარჩენია ხალხს. ერთ ხალხურ ლექსში საქართველოს მეფის მთელი მოღვაწეობაა ასახულ-წარმოჩენილი:

{{ციტირება|გიამბობ სიფრიადესა&lt;br /&gt;
დავითის, აღმაშენთასა,&lt;br /&gt;
მტკიცესა მკლავსა, განმგესა,&lt;br /&gt;
წყობასა სპარაზენთასა.&lt;br /&gt;
მაღლით განცდასა ქვენათა,&lt;br /&gt;
ალვათა აღნაგზენთასა,&lt;br /&gt;
და ქველთა საქმეთ ურიცხვთა,&lt;br /&gt;
გლახაკთად მინაფენთასა.&lt;br /&gt;
გითხრობ წმიდათა ადგილთა,&lt;br /&gt;
ნიჭთა მათ მოსახსენთასა,&lt;br /&gt;
ვინა მიიღო საზომი&lt;br /&gt;
უთვალავთა მას ძღვენთასა, —&lt;br /&gt;
ხიდთა, გზათა და ზღუდეთა,&lt;br /&gt;
ხანაგად კვლავ საყენთასა,&lt;br /&gt;
და იყო დიდი სიმრავლე —&lt;br /&gt;
განარკვთა, თქმულთა ბრძენთასა! —&lt;br /&gt;
მკურნალთ ხადოდის სულისა&lt;br /&gt;
და ხორცთ შექმნილთა სენთასა,&lt;br /&gt;
მოწლედ სწყალობდის მოძღვართა,&lt;br /&gt;
ათონით მონავლენთასა,&lt;br /&gt;
ათენსა სწვრთნიდნის ჭაბუკთა,&lt;br /&gt;
იყალთოს მონასმენთასა,&lt;br /&gt;
და სთესდის მადლს და სიბრძნესა, —&lt;br /&gt;
სულმნთებთა აღმაფრენთასა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=179}}}}
ამ ლექსში დავით აღმაშენებლის მოღვაწეობის თითქმის ყველა მხარეა (აღმშენებლობითი საქმიანობა, ლაშქრობები, ქველმოქმედება, კულტურული მოღვაწეობა) მოცემული. ხალხმა მართებულად შენიშნა საქართველოს მეფის მოღვაწეობის ძირითადი მიმართულებები და ლექსში გადმოსცა.

ერთ ხალხურ თქმულებაში, რომელსაც ეწოდება „დარუბანდის კარები“, გადმოცემულია დავითის გალაშქრება ლეკებზე. აღწერილია, რომ დავითმა ხერხს მიმართა: მოაყვანინა 1000 ცხენი, გააკეთებინა 2 000 კიდობანი და თითოში თითო შეიარაღებული ქართველი ჩასვა. ცხენების წინამძღოლები ვაჭრულად გამოაწყო და დარუბანდში გაისტუმრა, თვითონ კი უკან გაჰყვა. როცა დარუბანდს მიუახლოვდნენ, დავითმა გაგზავნა კაცი ლეკთა უფროსთან, საქონელი მომაქვს გასაყიდად და ქალაქის კარი გააღეთო. ლეკებმა კარი გააღეს. შუაღამისას დავითმა კიდობნები გაახსნევინა და გულადი მეომარები დარუბანდს შეესიენ. ლეკთა მთავარს ქალაქის გასაღებები წაართვეს. დავითმა რკინის კარი ჩამოახსნევინა, შიგ ლეკები შეუბა და ისე ჩამოატანინა გელათში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ამ თქმულებაში XI საუკუნის საქართველოსა და ჩრდილო კავკასიის დამოკიდებულება ჩანს, დამოკიდებულება სიუზერენისა და ვასალისა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

საინტერესო თქმულებაა შემორჩენილი დავითის მიერ გელათის აგების თაობაზე. აქ თვით მეფის მშენებლობაში მონაწილეობაა ნაჩვენები. „გელათის აგებაზე, — გვაუწყებს თქმულება, — მეფე დავითს დიდი შრომა გაუწევია. მდინარე წყალწითელადან თავისი ხელით ამოუტანია ორი უზარმაზარი ქვა და მონასტრის სამხრეთ-დასავლეთის ყურეში დაუტანებია. ერთ მათგანზე დღემდე არის ვითომ დავითის მიერ გაკეთებული მზის საათი. დარუბანდიდან ჩამოუტანია უშველებელი კარი და მონასტრის გალავნისათვის შეუბამს“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}
[[ფაილი:დავით აღმაშენებელი.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|დავით აღმაშენებელი, მხატვარი — გიორგი გეგეჭკორი.]]
გელათის მშენებლობას უკავშირდება კიდევ ერთი ხალხური გადმოცემა: {{ციტატა|დავით აღმაშენებელი იყო ძალიან მოწყალე და ღვთის მოყვარე. იმას უყვარდა ეკლესიების შენება და ძალიან ხალისიანადაც ასრულებდა ამ საქმეს. ერთი ომის დამთავრების შემდეგ დავითმა მოისურვა აეგო დიდებული გელათის მონასტერი. მისი ნება, რასაკვირველია, უნდა ასრულებულიყო. მუშები დაიბარეს და დაიწყეს შენება.

წყეულმა ეშმაკმა მოინდომა, ხელი შეეშალა მისთვის ამ წმინდა, ღვთის სასიამოვნო საქმეში. კედლები რამდენჯერაც ააშორეს ბალავერს, იმდენჯერ ანგრევდა ის წყეული ღამღამობით. დღეს-ხვალ, დღეს-ხვალ და არ იქნა, კედლები ბალავერს ვერ ააშორეს. მეფე, რასაკვირველია, მიხვდა, რომ მისი ხელის მცარავი ეშმაკი იყო და გადასწყვიტა, რადაც არ უნდა დასჯდომოდა, ეშმაკი ხელთ ეგდო. იმან აიღო ჯამი, აავსო წყლით და დადგა ბალავრის მახლობლად, თითონ კი კუთხეში მიიმალა და დაუწყო დარაჯი. როცა კარგად დაბნელდა, სად იყო, სად არა, გაჩნდა ის წყეული და გულმოდგინედ შეუდგა თავის საქმეს. ამ დროს იმან შენიშნა წყლიანი ჯამი და ზედ მივიდა. უცებ საფარიდამ გამოხტა დავითი და ხელები სტაცა. ეშმაკი ჯორად იქცა, მაგრამ გულადი მეფე მაინც არ შეშინდა, ამოსდო ჯორს პირში ლაგამი და სწრაფად მოახტა ზედ.

ამ დღის შემდეგ ის ამ ჯორს არ იშორებდა. ამის შემდეგ ადვილად მოათავა გელათის მონასტერიც.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=27}}}}

დავითის ძლევამოსილებამ, მისმა გამარჯვებებმა შექმნეს აშკარა წანამძღვრები, შექმნილიყო ლეგენდა „მეფე-მღვდელთმთავარ იოანეზე“. ლეგენდა ჯვაროსნული რაინდების დროისაა და ფართოდ იყო გავრცელებული ევროპელ, აგრეთვე აღმოსავლეთის ხალხებში: ჩინელებში, მონღოლებში, თურქებში, სპარსელებში, ინდოელებში, არაბებში, სომხებში, რუსეთში.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=180}}

ოტო ფრაიზენგელის ქრონიკის მიხედვით 1145 წელზე რამდენიმე წლით წინ მეფე-ხუცესი იოანე, რომელიც სპარსეთსა და სომხეთს იქით ცხოვრობს, თავს დაესხა სპარსელთა და მიდიელთა მეფე-ძმებს და აიღო მათი სამფლობელოს დედაქალაქი ეკბატანი. ეს მეფეები თავიანთი ჯარებით, რომელიც სპარსელთა, მიდიელთა და ასურელთაგან შედგებოდა, გამოვიდნენ მის წინააღმდეგ. სამი დღის სისხლისმღვრელი ბრძოლის შემდეგ გაიმარჯვა იოანემ. ამის შემდეგ იგი გაემართა იერუსალიმის ტაძრის გამოხსნაში ჯვაროსანთა დასახმარებლად,{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ტიგროსს მიადგა, გადასვლა გემების უქონლობის გამო ვერ მოხერხდა. იგი ჩრდილოეთით აუყვა მდინარეს იმ იმედით, რომ გაყინულ ადგილას გადავიდოდა, მაგრამ ასეთი არ აღმოჩნდა და მეფე-ხუცესი იძულებული გახდა უკან გაბრუნებულიყო.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

დღეს ლიტერატურაში სადავო აღარ არის, რომ იოანე მეფე-ხუცესი დავით აღმაშენებელია. ამის ნათელი დასტური თვით ლეგენდაში დაცული ცნობებია, აქ კი მოცემულია ის გამოძახილი, რაც დავითის მოღვაწეობას და კერძოდ, დიდგორის ომში მის გამარჯვებას ჰქონდა.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}} ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ლათინურ ენაზე შედგენილ XIII საუკუნის ინგლისურ ქრონიკაში პირდაპირაა მინიშნებული: „''მთელს საქრისტიანოში გავრცელდა ხმა, რომ მეფე დავითი, იოანე პრესვიტერად სახელდებული, აურაცხელი ჯარით დაიძრა ინდოეთიდან და უკვე დაიპყრო მიდია და სპარსეთიო''“.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ცხადია შემთხვევითი არ იყო თითქმის მთელ მსოფლიოში გავრცელებული თქმულება დავით აღმაშენებელსა და მის მიერ წარმოებულ ბრძოლებზე, ეს იმდროინდელი საქართველოს და მისი მეფის დიდ ავტორიტეტსა და ფართო პოპულარობაზე მეტყველებს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=181}}

ჩვენამდე მოღწეულია [[არსენ იყალთოელი]]ს მიერ დავითისადმი მიძღვნილი ეპიტაფია (დავითის საფლავის ქვაზე ხუცურად წარწერილი უნახავს მ. საბანინს და დიდი გაჭირვებით ამოუკითხავს):

{{ციტირება|ვინ ნაჭარმაგევს მეფენი თორმეტნი პურად დამესხნეს,&lt;br /&gt;
თურქნი, სპარსნი და არაბნი საზღვარსა გარე გამესხნეს,&lt;br /&gt;
თევზნი ამერთა წყალთაგან იმერთა წყალთა შთამესხნეს,&lt;br /&gt;
აწე ამათსა მოქმედსა გულზედან ხელნი დამესხნეს.{{sfn-2|როინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი|2011|გვ=183}}}}

ქართველ პოეტებს არაერთი ლექსი აქვთ მიძღვნილი დავით აღმაშენებლისა და მისი ეპოქისადმი. განსაკუთრებით პოპულარულია [[გიორგი ლეონიძე|გიორგი ლეონიძის]], [[ანა კალანდაძე|ანა კალანდაძის]], [[მურმან ლებანიძე|მურმან ლებანიძის]], [[მუხრან მაჭავარიანი]]ს ლექსები.
{{ჩანართი
| გასწორება    = right
| სიგანე          = 30%
| სიმაღლე          = 
| სათაური       = 
| სათაური ქვევით = 
| შიგთავსი      = „ფეხი დამადგით,&lt;br /&gt;
გულზე დამადგით ფეხი ყოველმან,&lt;br /&gt;
წყალობა ჰყავით...&lt;br /&gt;
საქართველოის ყოვლის მპყრობელმან&lt;br /&gt;
ვისურვე, დავით...“
| წყვეტის გარეშე    = 
| შრიფტის ზომა   = 83%
| ხელმოწერა         = ''[[ანა კალანდაძე]]''
}}
დიდმა ქართველმა მწერალმა [[კონსტანტინე გამსახურდია]]მ 1942 წელს გამოსცა ტეტრალოგია „[[დავით აღმაშენებელი (რომანი)|დავით აღმაშენებლის]]“ პირველი წიგნი. ოც წელზე მეტხანს მუშაობდა მწერალი ამ რომანზე — მეოთხე წიგნი 1962 წელს გამოვიდა. მთელი ნაწარმოები გამსჭვალულია ეროვნული სულისკვეთებითა და სამშობლოსადმი თავდადების იდეით.

ქართულ ისტორიოგრაფიაში ასობით გამოკვლევაა მიძღვნილი დავითის ეპოქისადმი. მეფეზე მონოგრაფიული გამოკვლევა ეკუთვნის აკადემიკოს [[როინ მეტრეველი|როინ მეტრეველს]]. პირველად ეს ნაშრომი 1965 წელს გამოქვეყნდა. ამ მონოგრაფიის გადამუშავებული ვარიანტი ავტორმა ხელახლა გამოსცა 1986 წელს.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=45}}

==საინტერესო ცნობები==
[[ფაილი:KingDavidtheBuilderFlag.svg|thumb|border|200 px|დავით აღმაშენებლის დროშა. დროშაზე გამოსახულია ჯვარი და ცხენი რქოსანი.]]
* ჰერალდიკოსთა ერთი ნაწილის აზრით, დავით აღმაშენებლის [[დროშა]]ზე გამოსახული იყო წმინდა გიორგის ჯვარი და „ცხენი რქოსანი“&lt;ref&gt;{{cite book |ref=კლდიაშვილი02 |last= |year=2002 |author=დავით  კლდიაშვილი |last= |authorlink= |last=|first=|coauthors= |origdate= |origyear= |origmonth= |date= | date = , |chapter= |chapterurl= |editor=დავით გულორდავა, მიხეილ მაყაშვილი |url= |title=ქართული ჰერალდიკის ისტორია : საქართველოს სახელმწიფოებრიობის სიმბოლოები. |format= |others=მხატ. გია ბუღაძე |edition= |series= |language= |volume=წიგნი I: დროშა სვიანად მოხმარებული |publisher= |format=20 სმ |others= |location=თბილისი |pages=78-79 |doi= |id= |isbn=99928-0-519-6 |oclc= |accessdate= |accessyear=2010 |accessmonth= |quote= }}&lt;/ref&gt;.
*დავითის მემატიანე მოგვითხრობს, თუ როგორ იხსნა მეფე სიკვდილისაგან გულსაკიდმა ხატმა: დავითი ქართლში ერთ ციხეს იყო შემომდგარი. მეციხოვნეები დანებებას არ აპირებდნენ. მეფის ბრძანებით, ქართველთა ჯარმა ბანაკი დასცა და ბლოკადა დაიწყო. ერთ დღესაც დავითი კარვიდან პერანგისამარა გამოსულა. როგორც ჩანს, მეციხოვნებმა ეს შეამჩნიეს და ერთ-ერთმა მათგანმა, რომელიც ისრის უცდომელი მსროლელი იყო, მეფე მიზანში ამოიღო. ზუსტად ნასროლი ისარი დავითს მკერდში მოხვდა. ყველას ეგონა მეფე დაჭრესო, მაგრამ ის უვნებლად გადარჩა — დავითი მკერდზე დაკიდებულმა მთავარანგელოზის პატარა ხატმა იხსნა, რომელსაც ისარმა ვერაფერი დააკლო.{{sfn-2|ჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი|2015|გვ=43}}

==გენეალოგია==
&lt;div style=&quot;clear: both; width: 100%; padding: 0; text-align: left; border: none;&quot; class=&quot;NavFrame&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;background:#cdc; text-align:center; border:1px solid #676;&quot; class=&quot;NavHead&quot;&gt;'''დავით IV აღმაშენებლის წინაპრები'''
&lt;/div&gt;
&lt;div class=&quot;NavContent&quot; &gt;
&lt;center&gt;{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 120%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1=  '''დავით IV აღმაშენებელი'''
|2=  ''[[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]''
|3=  ''[[ელენე (გიორგი II-ის მეუღლე)|ელენე]]''
|4=  ''[[ბაგრატ IV (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ IV]]''
|5=  ''[[ბორენა (დედოფალი)|ბორენა]]''
|6= 
|7=  
|8=  ''[[გიორგი I (საქართველოს მეფე)|გიორგი I]]''
|9=  ''[[მარიამ დედოფალი (საქართველო)|მარიამი]]''
|10=  
|11= 
|12=  
|13=  
|14=  
|15=  
|16=  ''[[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]''
|17=  ''[[მართა დედოფალი (საქართველო)|მართა]]''
|18=  ''[[სენექერიმ ჰოვანეს არწრუნი]]''
|19= 
|20= 
|21=  
|22=  
|23=  
|24=  
|25=  
|26=  
|27=  
|28=  
|29= 
|30=  
|31= }}&lt;/center&gt;
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

== ქრონოლოგია ==
{{დავით აღმაშენებლის ქრონოლოგია}}

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[დიდგორის ბრძოლა]]
* [[ერწუხის ბრძოლა]]
* [[ყივჩაყთა გადმოსახლება საქართველოში]]
* [[რუის-ურბნისის საეკლესიო კრება]]

==ლიტერატურა==
{{ქსე|3|334-335|მეტრეველი რ.}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2011]] |title=წმინდა დავით აღმაშენებელი |publisher= |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-425-50-9|ref=CITEREFროინ მეტრეველი — წმინდა დავით აღმაშენებელი2011}}
* {{cite book |last=ღვინჯილია|first=ჯანსუღ |year=[[1989]] |title=სული აღმაშენებელი|publisher=თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=5-511-00293-3|ref=CITEREFსული აღმაშენებელი1989}}
* {{cite book |last=სამუშია|first=ჯაბა |year=[[2015]] |title=საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 6 – დავით აღმაშენებელი |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-21-755-5|ref=CITEREFჯაბა სამუშია — დავით აღმაშენებელი2015}}
* {{cite book |last=მარიამ ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი|first= |year=[[2007]] |title=საქართველოს მეფეები |publisher=ნეკერი |location=[[თბილისი]] |isbn=99928-58-36-2|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები2007}}
* {{cite book |last=მეტრეველი|first=როინ |year=[[2010]] |title= საქართველოს მეფეები და პატრიარქები|publisher=არტანუჯი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-421-21-1|ref=CITEREFსაქართველოს მეფეები და პატრიარქები2010}}
* {{cite book |last=ზოზრაშვილი|first=ტარიელ |year=[[2008]] |title=დიდი ქართველები|publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-53-86-5|ref=CITEREFდიდი ქართველები2008}}
* {{cite book |last=შუბითიძე|first=ვაჟა |year=[[2014]] |title=ყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი|publisher=„გავაზი” |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-9276-6-9|ref=CITEREFყველა დროის 100 უდიდესი ქართველი2014}}
* {{cite book |last=ჯანაშია, სიმონ; ბერძენიშვილი, ნიკოლოზ|first= |year=[[1980]] |title= საქართველოს ისტორია|publisher=მეცნიერება |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია1980}}
* {{cite book |last=მ. ლორთქიფანიძე, ო. ჯაფარიძე, დ. მუსხელიშვილი, რ. მეტრეველი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია ოთხ ტომად, ტ. II — საქართველოს ისტორია IV საუკუნიდან XIII საუკუნემდე |publisher=პალიტრა L |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-19-585-3|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია, ტ. II2012}}
* {{cite book |last=დ. მუსხელიშვილი, მ. სამსონაძე, ა. დაუშვილი|first= |year=[[2012]] |title=საქართველოს ისტორია უძველესი დროიდან 2009 წლამდე|publisher=გამომცემლობა გუმბათი |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-0-4195-2|ref=CITEREFსაქართველოს ისტორია2012}}
* {{cite journal |quotes= |last=სამუშია |first=ჯაბა |author= |authorlink= |coauthors= |date= | date = აპრილი, 2015, |title=რა მოხდა 1089 წელს |journal=ისტორიანი |volume=4 (52) |issue= |page= |pages=16-22 |publisher= |location=[[თბილისი]] |issn= |pmid= |pmc= |doi= |bibcode= |oclc= |id= |url= |language= |format= |accessdate= |laysummary= |laysource= |laydate= |quote=}}
* {{cite book |last=|first= |year=2012 |title=ქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“ |publisher=ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა |location=[[თბილისი]] |isbn=978-9941-15-581-9|ref=CITEREFქართლის ცხოვრება, ტ. I — „ცხორებაჲ მეფეთ-მეფისა დავითისი“2012}}
* {{cite book |last=მესხია|first=შოთა |year=[[1972]] |title=[http://orthodoxy.ge/pdf/sh.meskhia-dzlevai-sakvirveli.pdf ძლევაჲ საკვირველი]|publisher=„მეცნიერება“ |location=[[თბილისი]] |isbn=|ref=CITEREFშოთა მესხია – ძლევაჲ საკვირველი1972}}
* {{cite book |last=მაჩიტაძე|first=ზაქარია |year=[[2009]] |title=ქართველ წმიდათა ცხოვრებანი|publisher=„ბაკმი“ |location=[[თბილისი]] |isbn=978-99940-27-50-0|ref=CITEREFქართველ წმიდათა ცხოვრებანი2009}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|David IV of Georgia}}
{{ვიკიწყარო|ავტორი:დავით_IV_აღმაშენებელი}}
* დავით IV აღმაშენებელი  –[http://agmashenebeli.narod.ru/history.htm ''ისტორია'']
* [http://www.amsi.ge/istoria/gr/daviT%20aRmaSenebeli.html ''გრიგოლ რობაქიძე'' – დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.amsi.ge/istoria/index.html ''მასალები საქართველოს ისტორიისათვის'']
* [http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm ''ფრესკების გალერეა გელათის აკადემიიდან''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304134325/http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/armazi/gelati/jpg/index.htm |date=2016-03-04 }}
* [http://burusi.wordpress.com/history/david-agmashenebeli/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://allgeo.org/index.php/ka/2018-12-12-16-13-02/iv დავით IV აღმაშენებელი - გალობანი სინანულისანი]
* [http://intermedia.ge/სტატია/64377-დავით-აღმაშენებელი/20/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://ucnauri.com/218646/დავით-აღმაშენებელი-2/ დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.orthodoxy.ge/tserilebi/ilia/agmashenebeli.htm ილია ჭავჭავაძე — დავით აღმაშენებელი]
* [http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html მეფე დავით აღმაშენებელი (1073–1125)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305054543/http://www.dzeglebi.ge/statiebi/istoria/davit_agmashenebeli.html |date=2016-03-05 }}
* [http://www.georoyal.ge/?MTID=3&amp;TID=51&amp;id=101 წმინდა მეფე დავით აღმაშენებელი (1089-1125)]
* [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000821/ საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი — დავით IV აღმაშენებელი (მეფე)]
* [http://kvirike.ge/v2/?p=103 დავით აღმაშენებელი მეფე აფხაზთა, ქართველთა, რანთა, კახთა და სომეხთა…] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160127154016/http://kvirike.ge/v2/?p=103 |date=2016-01-27 }}
* [http://www.ambioni.ge/davit-armasenebeli-zvel-qartul-werilobit-zeglebsi დავით აღმაშენებელი ძველ ქართულ წერილობით ძეგლებში]
* [http://www.ambebi.ge/sazogadoeba/82354-dasvith-aghsmasshesnebslis-mosnesta.html დავით აღმაშენებლის მონეტა]

== კომენტარები ==
&lt;references group=&quot;კ&quot;/&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}
{{დაიწყე ყუთი}}
{{s-hou|[[ბაგრატიონები|ბაგრატიონთა დინასტია]]||[[1073]]||[[8 თებერვალი]], [[1125]]}}
{{მემკვიდრეობის დაფა
| წინამორბედი = [[გიორგი II (საქართველოს მეფე)|გიორგი II]]
| ტიტული = &amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;[[საქართველოს მეფე]]&amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;
| წლები = [[1189]]–[[1125]]
| შემდეგი = [[დემეტრე I]]
}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{ერთიანი საქართველოს მეფეები}}
{{დავით აღმაშენებელი}}
{{პორტალი ბიოგრაფიები}}
&lt;!-- სხვა ენებზე --&gt;

{{ყოფილი რჩეული}}

[[კატეგორია:საქართველოს მეფეები]]
[[კატეგორია:ქართველი წმინდანები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1073]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1125]]
[[კატეგორია:საქართველოს სამეფოს ბაგრატიონები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეფე-პოეტები]]
[[კატეგორია:ქართველი მხედართმთავრები]]
[[კატეგორია:დავით IV აღმაშენებელი]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 6 თებერვალი]]</text>
      <sha1>fo26lkaxtp04hq6dal4v7mr31novqg3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>30 მაისი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2133</id>
    <revision>
      <id>4406885</id>
      <parentid>4168257</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:37:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* დღის მოვლენები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11738" xml:space="preserve">{{კალ|{{CURRENTYEAR}}|5}}
'''30 მაისი''' — [[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანული კალენდრის]] 150-ე დღე (ნაკიან წლებში — 151-ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 215 დღე.

== დღის მოვლენები ==
* [[1431]] : [[ასწლიანი ომი]]: რუენში, საფრანგეთი, 19 წლის ''[[ჟან დ’არკი]]'' კოცონზე დაწვეს.
* [[1498]] : [[ქრისტეფორე კოლუმბი]] ამერიკის მიმართულებით თავის მესამე მოგზაურობას იწყებს.
* [[1539]] : [[ერნანდო დე სოტო]] 600 ჯარისკაცითურთ ტამბა ბეიში, [[ფლორიდა]], შევიდა, [[ოქრო]]ს პოვნის იმედით.
* [[1574]] : [[ანრი III]] საფრანგეთის მეფე გახდა.
* [[1588]] : [[ესპანური არმადა]]ს ბოლო ხომალდი გადის ლისაბონიდან ინგლისის სრუტისკენ.
* [[1593]] : ლონდონთან ახლოს დუქანში მომხდარ შეტაკებაში დაიღუპა პოეტი კრისტოფერ მარლო, თუმცა არსებობს ვერსია რომ ის გადარჩა და განაგრძო მოღვაწეობა ფსევდონიმით [[უილიამ შექსპირი]].
* [[1631]] : პირველი ფრანგული გაზეთი  &quot;La Gazette&quot; -ს გამოცემა დაიწყო
* [[1635]] : [[ოცდაათწლიანი ომი]]: პრაღის სამშვიდობო ხელშეკრულება დაიდო.
* [[1752]] : [[ათანასე თბილელი]]ს და [[სვიმონ მაყაშვილი]]ს ელჩობა რუსეთში.
* [[1814]] : [[ნაპოლეონის ომები]]: მეექვსე კოალიციის ომი: პარიზის ხელშეკრულებით საფრანგეთის საზღვრები 1792 წლის სტატუსზე დაბრუნდა.
* [[1871]] : [[პარიზის კომუნა]] გადავარდა.
* [[1879]] : ამერიკელმა მაგნატმა უილიამ ვანდერბილტმა განაცხადა ნიუ-იორკში სპორტული ცენტრის „[[მედისონ-სკვერ-გარდენი|მედისონ სქვერ გარდენ]]&lt;nowiki/&gt;“-ის შექმნის შესახებ.
* [[1896]] : ნიუ-იორკში  ოფიციალურად დაფიქსირდა პირველი საგზაო სატრანსპორტო შემთხვევა. ჰენრი უელსის ავტომობილი დაეჯახა ველოსიპედისტ ივლინ ტომასს რის შედეგადაც ამ უკანსკნელმა ფეხი მოიტეხა.
* [[1913]] : ბალკანეთის პირველი ომი: ლონდონის ხელშეკრულებით ომი სრულდება. ალბანეთი დამოუკიდებელი ქვეყანა გახდა.
* [[1922]] : ვაშინგტონში  უმაღლესი სასამართლოს მოსამართლემ უილიამ ჰოვარდ ტაფტმა საზეიმოდ გახსნა ლინკოლნის მემორიალი.
* [[1941]] : [[მეორე მსოფლიო ომი]]: გერმანიამ კრეტა აიღო.
* [[1942]] : [[მეორე მსოფლიო ომი]]: 100 ბრიტანული მომბდამშენს 90-წუთიანი იერიში მიაქვს კიოლნზე, გერმანია.
* [[1953]] : ჟრნალში „Nature“ (ნეიჩა) გამოქვეყნდა [[ჯეიმზ უოტსონი|ჯეიმზ უოტსონის]] და ფრენსის კირკის შრომა სადაც მათ საზოგადოებას დეენემის ([[დეზოქსირიბონუკლეინის მჟავა|დნმ]]) სტრუქტურა, ორმაგი სპირალი შესთავაზეს.
* [[1982]] : [[ესპანეთი]] [[ნატო (ორგანიზაცია)|ნატოს]] მე-16 წევრი  და პირველი ერი გახდა, რომელიც ალიანსში გაწევრიანდა დასავლეთ გერმანიის 1955 წელს შესვლის შემდეგ.
* [[1997]] : ნორვეგიის საფეხბურთო ნაკრებმა დაამარცხა ბრაზილია 4-2. ეს ერთადერთი ნაკრებია, რომელსაც ბრაზილიასთან არასდროს წაუგია.
* [[1998]] : 6,6 ბალის მიწისძვრა მოხდა ჩრდ. ავღანეთში, რამაც 5000 ადამიანი იმსხვერპლა.
* [[2003]] : [[ეარ ფრანსი]]ს [[კონკორდი]]ს ბოლო ფრენა განხორციელდა.
* [[2009]] : [[სიღნაღი|სიღნაღში]], [[სიღნაღის მუზეუმი|ფიროსმანის მუზეუმში]] [[პაბლო პიკასო]]ს ბოლო პერიოდის ნამუშევრების გამოფენა გაიხსნა.
* [[2012]] : [[ჰულის ხოცვა-ჟლეტა|ჰულის ხოცვა-ჟლეტის]] საპასუხოდ, რამდენიმე ქვეყანამ [[სირია|სირიელი]] დიპლომატები გააძევა.
* [[2015]] : საქართველოს ყოფილი [[საქართველოს პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] [[ოდესის ოლქი]]ს გუბერნატორად დაინიშნა.
* [[2016]] : [[ჩადი]]ს ყოფილი დიქტატორი [[ჰისენ ჰაბრე]] კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულისათვის გაასამართლეს [[სენეგალი|სენეგალში]] და სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯეს.
* [[2020]] : [[ილონ მასკი]]ს [[SpaceX]]-ის ხომალდმა [[Crew Dragon]]-მა [[NASA]]-სთან ერთად [[SpaceX Demo-2|პირველი ეკიპაჟიანი გაფრენა]] განახორციელა.
* [[2022]] : [[ბაირამ ბეგაი]] [[ალბანეთი]]ს [[ალბანეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტად]] აირჩიეს.

== ამ დღეს დაბადებულნი ==
* [[1265]] : [[ალიგიერი, დანტე]] — იტალიელი პოეტი და ფილოსოფოსი. 
* [[1814]] : [[ბაკუნინი, მიხეილ]] — რუსი ანარქისტი.
* [[1845]] : [[ამადეუს I (ესპანეთი)|ამადეუს I]] — ესპანეთის მეფე.
* [[1905]] : [[მამამთავრიშვილი, დავით]] — ქართველი ქირურგი
* [[1909]] : [[გუდმენი, ბენი]] — ამერიკელი ჯაზის მუსიკოსი და დირიჟორი.
* [[1912]] : [[ჟღენტი, სერგი]] — ქართველი ენათმეცნიერი (გ.[[1963]])
* [[1914]] : [[ბერიძე, ვახტანგ]] — ქართველი ხელოვნების ისტორიკოსი.
* [[1934]] : [[ლეონოვი, ალექსეი]] — რუსი კოსმონავტი.
* [[1936]] : [[სლავა მეტრეველი]] — ქართველი ფეხბურთელი.

== ამ დღეს გარდაცვლილნი ==
* [[1431]] : [[ჟან დ’არკი]] — საფრანგეთის ეროვნული გმირი
* [[1574]] : [[შარლ IX (საფრანგეთი)]] — საფრანგეთის მეფე 
* [[1640]] : [[რუბენსი, პეტერ პაულ]] —  ფლამანდელი მხატვარი
* [[1778]] : [[ვოლტერი]] — ფრანგი მწერალი, ფილოსოფოსი (დ. [[1694]])
* [[1795]] : [[მაქსიმე II]] — დასავლეთ საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი
* [[1960]] : [[პასტერნაკი, ბორის]] — რუსი პოეტი.
* [[1966]] : [[ვიაინიო აალტონენი]] —  ფინელი მოქანდაკე.

== მსოფლიოს ქვეყნების დღესასწაულები ==
* [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]] - მოხსენიების დღე
* [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდი ბრიტანეთი]] - საგაზაფხულო უქმე დღე.
* [[ფიჯი]] - რატუ სირ ლალა სუკუნას დღე.
* [[ხორვატია]] — რესპუბლიკის დღე (1991).

== საეკლესიო დღესასწაულები ==
* [[მართლმადიდებელი ეკლესია]] აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:
** [[ანდრონიკე (სამოცდაათთაგანი)|ანდრონიკე]] და თანამდგომი მისი იუნია
** [[სტეფანე I (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|სტეფანე I]]
** სოლოხონ მხედარი, პამფამირე მხედარი და პამფალონ მხედარი

== იხილეთ აგრეთვე ==

'''სხვა თვეები'''

* {{თვეები}}

[[კატეგორია:დღეები|0530]]</text>
      <sha1>2ltumqp09olp8adbcz5k8dbosexncw7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ამერიკის შეერთებული შტატები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2255</id>
    <revision>
      <id>4406881</id>
      <parentid>4386112</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:35:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.184.106.32</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="78290" xml:space="preserve">=== მაეს სახარება === წიგნი წარმოშობისა იესო ქრისტესი: დავითის ძისა, აბრაამის ძისა. აბრაამმა შვა ისაკი; ისაკმა შვა იაკობი; იაკობმა შვა იუდა და მისი ძმანი; იუდამ შვა ფერეცი და ზერახი თამარისგან; ფერეცმა შვა ხეცრონი; ხეცრონმა შვა რამი; რამმა შვა ამინადაბი

== ეტიმოლოგია ==
* ''ეტიმოლოგია'': სახელი ეწოდა [[ამერიკა|ამერიკის]] [[კონტინენტი|კონტინეტის]] მიხედვით, რომელიც თავის მხრივ მიღებულია იტალიელი მკვლევარისა და კარტოგრაფის [[ვესპუჩი, ამერიგო|ამერიგო ვესპუჩის]] სახელისაგან. არაფორმალურ ურთიერთობებში ქვეყანას ამერიკად მოიხსენიებენ, ხოლო მის მცხოვრებთ — ამერიკელებად.
* ''ოფიციალური სახელწოდება'': ამერიკის შეერთებული შტატები, შემოკლებით — აშშ. 
* ''ეროვნული სახელწოდება'': United States of America, შემოკლებით — USA.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|აშშ-ის გეოგრაფია}}
სახელმწიფო [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკაში]]. იგი გადაჭიმულია [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანიდან]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანემდე]], მოიცავს ტერიტორიულად დაშორებულ [[ალასკა (შტატი)|ალასკისა]] და [[ჰავაის შტატი|ჰავაის]] შტატებს. აშშ-ს ეკუთვნის აგრეთვე რიგი კუნძულებისა [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]] ([[გუამი]], [[პუერტო-რიკო]] და სხვა).

* ''ფართობი'': 9 833 520 კვ. კმ. აშშ სიდიდით მე-3 ქვეყანაა [[რუსეთი]]სა და [[კანადა|კანადის]] შემდეგ.
* ''საზღვრები'': [[ჩრდილოეთი]]თ ესაზღვრება [[კანადა]], [[სამხრეთი]]თ — [[მექსიკა]]. [[ალასკა|ალასკის]] მონაკვეთზე, [[ბერინგის სრუტე]]ზე გადის მისი საზღვარი [[რუსეთი|რუსეთთან]]. საზღვაო საზღვრების სიგრძე — [[ალასკა|ალასკისა]] და [[ჰავაი]]ს ჩათვლით 19 928 კმ; სახმელეთო — 9656 კმ.
* ''მთიანი სისტემები'': როკი-მაუნთინი, [[სიერა ნევადა]], [[აპალაჩები]]; უმაღლესი მწვერვალი — [[მაკ-კინლი]] 6194 მ;
* ''ჰიდროგრაფია'': მთავარი მდინარეები — [[არკანზასი (მდინარე)|არკანზასი]], [[კოლორადო (მდინარე)|კოლორადო]], [[მისისიპი (მდინარე)|მისისიპი]], [[მისური (მდინარე)|მისური]], [[რიო გრანდე]]; ტბები — [[ერი (ტბა)|ერი]], [[ჰურონი (ტბა)|ჰურონი]], [[მიჩიგანი (ტბა)|მიჩიგანი]], [[ონტარიო (ტბა)|ონტარიო]], [[ზემო ტბა]].

==== მთები და უდაბნოები ====
[[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] და აშშ-ის დასავლეთის მესამედი ნაწილი უმეტესად მთიანია. კლდოვანი მთები რომელიც, ალასკიდან [[მექსიკა]]მდეა გადაჭიმული, რამდენიმე ქედისაგან შედეგბა და მათ [[ზეგანი (გეოგრაფია)|ზეგნები]] და აუზები ყოფს. სამხრეთ-დასავლეთის შტატები, მაგალითად, [[არიზონა]], ცხელი [[უდაბნო]]ა, ხოლო ჩრდილო-დასავლეთისა, მაგალითად, [[ორეგონი]], ქვეყნის ყველაზე ტენიანი მხარეა. დიდმა მდინარეებმა ([[კოლორადო (მდინარე)|კოლორადომ]] და სნეიკმა) ქედებში ღრმა კანიონები და ხეობები გათხარეს. ალაგ-ალაგ მდინარეებზე კაშხლებია აგებული და წყალს სარწყავად და ქალაქების ელექტრომომარაგებისთვისაც იყენებენ.

== ფერმერები, მაღაროები და საწარმოები  ==
აშშ თითქმის ყველა სახის სასოფლო — სამეურნეო და სამრეწველო [[პროდუქცია]]ს აწარმოებს. აქ მსოფლიოში ყველაზე მეტი [[სიმინდი]], [[სოია]], [[პომიდორი]], [[ფორთოხალი]], [[ატამი]], [[ყველი]] და საქონლისა თუ ფრინველის [[ხორცი]] იწარმოება. აშშ-ში მოიპოვება თითქმის ყველა ის ბუნებრივი რესურსი, რაც აუცილებელია თანამედროვე საზოგადოებისათვის. აქ იმაზე მეტ [[ქვანახშირი|ქვანახშირს]], [[სპილენძი|სპილენძს]], [[თაბაშირი|თაბაშირს]], [[მარილი|მარილს]], [[ფოსფატა|ფოსფატებსა]] და [[გოგირდი|გოგირდს]] მოიპოვებენ, ვიდრე რომელიმე სხვა ქვეყანაში. [[ალასკა]] და [[მექსიკის ყურე|მექსიკის]] ყურის მიმდებარე შტატები ქვეყანას თითქმის მთლიანად უზრუნველყოფს [[ნავთობი]]თა და [[ბუნებრივი აირი]]თ.

ამერიკულია მსოფლიოს სამი უდიდესი კომპანია: „[[ჯენერალ მოტორსი]]“, „[[ფორდი]]“ (საავტომობილო) და „[[ექსონი]]“(ნავთობმომპოვებელი). ქვეყანა აწარმოებს მრეწველობის ძველ, განვითარებულ, ქიმიურ და საფეიქრო დარგებთან დაკავშირებულ მრავალნაირ პროდუქციას, თუმცა მრეწველობის ისეთ ახალ დარგებშიც ლიდრეობს, როგორიც [[ელექტრონიკა]], პროგრამული უზრუნველყოფა და [[ბიოტექნოლოგია]]ა. ამ დარგებში ბევრი მნიშვნელოვანი გამოგონება აშშ-ის კოსმოსური და თავდაცვის მრეწველობის განვითარების შედეგად მოხდა.

== სახელმწიფო ==
{{მთავარი|აშშ-ის პოლიტიკური მოწყობა}}
* ''პოლიტიკური სისტემა'': ფედერაციული რესპუბლიკა. კონსტიტუცია მიღებულია [[1787]] წელს.
* ''სახელმწიფოს მეთაური'': [[პრეზიდენტი]]. [[აშშ-ის პრეზიდენტი]] არის სახელმწიფოს და მთავრობის მეთაური, შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალი. [[2021]] წლიდან პრეზიდენტია [[ჯო ბაიდენი]]
*
* ''საკანონმდებლო ორგანო'': ორპალატიანი [[აშშ-ის კონგრესი|კონგრესი]], რომელიც შედგება [[აშშ-ის სენატი|სენატისაგან]] (ზედა პალატა, 100 წევრი) და [[წარმომადგენელთა პალატა (აშშ)|წარმომადგენელთა პალატისაგან]] (ქვედა პალატა, 435 წევრი).
* ''პოლიტიკური პარტიები'': [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატიული პარტია]] (დაარსებულია [[1828]] წელს), [[რესპუბლიკური პარტია (აშშ)|რესპუბლიკური პარტია]] (დაარსებულია [[1854]] წელს).

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
{{მთავარი|აშშ-ის ადმინისტრაციული დაყოფა}}
[[ფაილი:Whitehouse north.jpg|thumb|[[თეთრი სახლი|პრეზიდენტის რეზიდენცია]]]]
[[ფაილი:USCapitol.jpg|thumb|[[კაპიტოლიუმი (ვაშინგტონი)|კაპიტოლიუმი]]]]
აშშ ფედერალური რესპუბლიკაა, რომლის სუბიექტებია 50 [[შტატი]] (State). გარდა ამისა, არსებობს 1 [[ფედერალური ოლქი]] (კოლუმბია) და 14 დამოკიდებული ტერიტორია (პუერტო-რიკო და სხვ.). ფედერაციის სუბიექტები გეოგრაფიულად 9 რეგიონს ქმნიან. ესენია:

* ''[[ახალი ინგლისი|ახალი ინგლისის რეგიონი]] (N.E) '':
:[[მენის შტატი|მენი]] – [[ნიუ-ჰემპშირი]] – [[ვერმონტი]] – [[მასაჩუსეტსი]] – [[როდ-აილენდი]] – [[კონექტიკუტი]]

* ''შუა ატლანტიკური რეგიონი (M.A.) '':
:[[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკი]] – [[ნიუ-ჯერსი]] – [[პენსილვანია]]

* ''ჩრდილო-აღმოსავლეთის ცენტრალური რეგიონი (E.N.C.) '':
:[[ოჰაიო (შტატი)|ოჰაიო]] – [[ინდიანა]] – [[ილინოისი (შტატი)|ილინოისი]] – [[მიჩიგანი (შტატი)|მიჩიგანი]] – [[უისკონსინი]]

* ''ჩრდილო-დასავლეთის ცენტრალური რეგიონი (W.N.C.) '':
:[[მინესოტა]] – [[აიოვა]] – [[მისური (შტატი)|მისური]] – [[ჩრდილოეთი დაკოტა]] – [[სამხრეთი დაკოტა]] – [[ნებრასკა]] – [[კანზასი]]

* ''სამხრეთ ატლანტიკური რეგიონი (S.A.) '':
:[[დელავერის შტატი|დელავერი]] – [[მერილენდი]] – [[კოლუმბიის ოლქი]] – [[ვირჯინია]] – [[დასავლეთი ვირჯინია]] – [[ჩრდილოეთი კაროლინა]] – [[სამხრეთი კაროლინა]] – [[ჯორჯია]] – [[ფლორიდა]]

* ''სამხრეთ-აღმოსავლეთის ცენტრალური რეგიონი (E.S.C.) '':
:[[კენტუკი (შტატი)|კენტუკი]] – [[ტენესი]] – [[ალაბამა (შტატი)|ალაბამა]] – [[მისისიპი (შტატი)|მისისიპი]]

* ''სამხრეთ-დასავლეთის ცენტრალური რეგიონი (W.S.C.) '':
:[[არკანზასი]] – [[ლუიზიანა]] – [[ოკლაჰომა]] – [[ტეხასი]]

* ''მთიანი რეგიონი (Mt) '':
:[[მონტანა]] – [[აიდაჰო]] – [[უაიომინგი]] – [[კოლორადო (შტატი)|კოლორადო]] – [[ნიუ-მექსიკო]] – [[არიზონა]] – [[იუტა]] – [[ნევადა]]

* ''წყნარი ოკეანის რეგიონი (Pac) '':
:[[ვაშინგტონი (შტატი)|ვაშინგტონი]] – [[კალიფორნია]] – [[ორეგონი]] – [[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] – [[ჰავაის შტატი|ჰავაი]]

== დამოკიდებული (შემოუერთებელი) ტერიტორიები ==
აშშ-ის მფლობელობაშია აგრეთვე 14 სხვადასხვა სტატუსის [[აშშ-ის კუნძულოვანი ტერიტორიები|ტერიტორია]]: 
# [[აშშ-ის ვირჯინის კუნძულები]]
# [[ამერიკის სამოა]]
# [[კუნძული ბეიკერი]]
# [[გუამი]]
# [[რიფი კინგმენი]]
# [[მიდუეი]]
# [[ნავასა]]
# [[პალმირა (ატოლი)|პალმირა]]
# [[პუერტო რიკო]]
# [[უეიკი]]
# [[ჩრდილოეთ მარიანას კუნძულები]]
# [[ჯერვისი]]
# [[ჯონსტონი]]
# [[ჰოულენდი]]

== დემოგრაფია ==
===მოსახლეობა===
{{მთავარი|აშშ-ის მოსახლეობა}}
[[აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო]]ს 2019 წლის პირველი ივლისის მონაცემების მიხედვით ქვეყნის მოსახლეობა  328,239,523-ია.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/US/PST045219|title=U.S. Census Bureau QuickFacts: United States|website=www.census.gov|language=en|access-date=January 5, 2020}}&lt;/ref&gt; აღნიშნული ბიურო ამერიკის 50-ივე შტატის მოსახლეობის რაოდენობას მუდმივად ანახლებს და სტატისტიკას [[აშშ-ის მოსახლეობის სააათი]]ს სახით წარმოგვიდგენს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.census.gov/popclock/|title=Population Clock|website=www.census.gov}}&lt;/ref&gt; საათის მიხედვით, 2020 წლის 23 მაისის მონაცემებით აშშ-ის მოსაქლეობამ 329 მილიონს გადააჭარბა, ანუ ყოველდღიურად მოსახლეობა 4,547-ით იზრდებოდა. მოსახლეობის რაოდენობით აშშ მსოფლიოში მესამე უდიდესი სახელმწიფოა (პირველი [[ჩინეთი]], ხოლო მეორე [[ინდოეთი]]ა). 2018 წელს ქვეყნის მოსახლეობის საშუალო ასაკი 38.1 წელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=The World Factbook: United States|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=ივლისი 31, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225135647/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html%20|archivedate=დეკემბერი 25, 2018}}&lt;/ref&gt;

2018 წლის მონაცემებით, აშშ-ში დაახლოებით 90 მილიონი ემიგრანტი ან ემიგრანტის შთამომავალი (ემიგრანტების მეორე თაობა) ცხოვრობდა, რაც მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 28%-ია.&lt;ref&gt;{{cite news|date=March 14, 2019|title=Frequently Requested Statistics on Immigrants and Immigration in the United States|work=[[Migration Policy Institute]]|url=https://www.migrationpolicy.org/article/frequently-requested-statistics-immigrants-and-immigration-united-states}}&lt;/ref&gt; ქვეყნის მოსახლეობა მეტად მრავალფეროვანია; ვხვდებით ისეთ 37 ეთნიკურ ჯგუფს, რომელსაც მილიონზე მეტი წევრი ჰყავს.&lt;ref name=&quot;An2000&quot;&gt;{{cite web|title=Ancestry 2000|url=https://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf|last=|first=|date=June 2004|website=|publisher=U.S. Census Bureau|url-status=live|archiveurl=http://webarchive.loc.gov/all/20041204015245/http://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf|archivedate=December 4, 2004|access-date=December 2, 2016|df=}}&lt;/ref&gt; უდიდეს ეთნიკურ ჯგუფს [[გერმანელი ამერიკელები]] ქმნიან (50 მილიონზე მეტი მცხოვრები); მას მოსდევს ირანელი ამერიკელები (დაახლოებით 37 მილიონი), მექსიკელი ამერიკელები (დაახლოებით 31 მილიონი) და ინგლისელი ამერიკელები (დაახლოებით 28 მილიონი).&lt;ref&gt;{{cite web|title=Table 52. Population by Selected Ancestry Group and Region: 2009|url=https://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0052.pdf|date=2009|publisher=U.S. Census Bureau|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121225031832/http://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0052.pdf|archivedate=December 25, 2012|access-date=February 11, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Immigration Numbers Update: 13 Million Mexicans Immigrated to US in 2013, But Chinese Migrants Outnumber Other Latin Americans|url=http://www.latinpost.com/articles/20628/20140903/immigration-numbers-update-13-million-mexicans-immigrated-2013-chinese-migrants.html|last=Oleaga|first=Michael|publisher=Latin Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140905071238/http://www.latinpost.com/articles/20628/20140903/immigration-numbers-update-13-million-mexicans-immigrated-2013-chinese-migrants.htm|archivedate=September 5, 2014|accessdate=December 28, 2014}}&lt;/ref&gt;

რასის მიხედვით მთლიანი მოსახლეობის 73.1%-ით უდიდეს ჯგუფს თეთრკანიანები ქმნიან; რასის კუთხით ქვეყნის უმცირესობებს შორის პირველ ადგილს აფრიკელი ამერიკელები იკავებენ,&lt;ref name=&quot;An2000&quot; /&gt;; უმცირესობებს შორის მეორე ადგილს [[აზიელი ამერიკელები]]ს ეთნიკური ჯგუფი წარმოადგენს, რომელიც ძირითადად [[ჩინელი ამერიკელები|ჩინელი]], [[ფილიპინელი ამერიკელები|ფილიპინელი]] და [[ინდოელი ამერიკელები]]სგან შედგება.&lt;ref name=&quot;An2000&quot; /&gt; ევროპელების წინაპრებს შორის უდიდეს ჯგუფს [[გერმანელი ამერიკელები|გერმანელები]] აყალიბებენ, რომელთა რაოდენობა ქვეყნის მთლიანი მოსახლეობითს 14%-ზე მეტია.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Selected Social Characteristics in the United States—2011–2015 American Community Survey 5-Year Estimates|url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|publisher=U.S. Census Bureau|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20200213005057/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|archive-date=February 13, 2020|accessdate=ივლისი 31, 2020|archiveurl=https://archive.today/20200213005057/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|archivedate=თებერვალი 13, 2020}}&lt;/ref&gt; 2010 წელს, აშშ-ის მოსახლეობაში ამერიკელი ინდოელების ან ადგილობრივი ალასკელების შთამომავლების რიცხვი დაახლოებით 5.2 მილიონს უტოლდებოდა, ხოლო ადგილობრივი ჰავაიელების ან წყნარი ოკეანის კუნძულების მკვიდრი ხალხის შთამომავლები 1.2 მილიონ მცხოვრებს შეადგენდა.&lt;ref name=&quot;Cen2010Race&quot;&gt;{{cite web|title=Overview of Race and Hispanic Origin: 2010|url=https://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf|author1=Humes, Karen R.|author2=Jones, Nicholas A.|date=March 2011|publisher=U.S. Census Bureau|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429214029/http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf|archivedate=April 29, 2011|accessdate=March 29, 2011|author3=Ramirez, Roberto R.|df=}}&lt;/ref&gt; 1980-2017 წლებში ქვეყანაში ჩამოსულ ლტოლვილებს შორის 55% [[აფრიკა|აფრიკიდან]], 27% [[ევროპა|ევროპიდან]], 13% აფრიკიდან, ხოლო 4% ლათინური ამერიკიდან ჩამოვიდა.&lt;ref name=&quot;Cen2010Race&quot; /&gt;

===ენა===
[[ინგლისური ენა|ინგლისური]] (განსაკუთრებით, [[ამერიკული ინგლისური]]) არის არაოფიციალური ეროვნული ენა აშშ-ში. მიუხედავად იმისა, რომ ფედერალურ დონეზე ქვეყანას საერთაშორისო ენა არ აქვს, ზოგიერთი კანონი, მაგალითად, აშშ-ის ნატურალიზაციის მოთხოვნები, ითხოვს ინგლისური ენის ცოდნას. 2010 წელს, დაახლოებით 230 მილიონი ადამიანი, ანუ ქვეყნის 5 წელზე უფროსი მოსახლეობის 80%-სთვის მშობლიური ენა ინგლისური იყო. მეორე ყველაზე გავრცელებული ენა აშშ-ში [[ესპანური ენა|ესპანურია]], რომელიც მშობლიური ენა მოსახლეობის 12%-სთვის არის.

[[ჰავაი]]ს ორი ოფიციალური ენა აქვს, [[ჰავაიური]] და ინგლისური.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hawaii.gov/lrb/con/conart15.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130724231656/http://hawaii.gov/lrb/con/conart15.html |archivedate=July 24, 2013 |title=The Constitution of the State of Hawaii, Article XV, Section 4 |publisher=Hawaii Legislative Reference Bureau |date=November 7, 1978 |accessdate=June 19, 2007}}&lt;/ref&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანის ოფიციალური ენა არცერთია, ნიუ-მექსიკო კანონით ითხოვს ინგლისური ან ესპანური ენის ცოდნას, ხოლო [[ლუიზიანა]] - ინგლისური და [[ფრანგული ენა|ფრანგულის]].&lt;ref&gt;{{cite book|author=Dicker, Susan J. |title=Languages in America: A Pluralist View |year=2003 |pages=[https://archive.org/details/languagesinameri00dick/page/216 216, 220–225] |location=Clevedon, UK |publisher=Multilingual Matters |isbn=978-1-85359-651-3 |url=https://archive.org/details/languagesinameri00dick/page/216 }}&lt;/ref&gt;

===რელიგია===
2013 წლის გამოკითხვის თანახმად, ამერიკელთა 56% ამბობს, რომ რელიგია „ძალიან მნიშვნელოვანი როლს თამაშობს მათ ცხოვრებაში“; სხვა ნებისმიერ დასავლურ ერთან შედარებით აღნიშნული მაჩვენებელი ბევრად უფრო მაღალია. 2009 წლის გალუპის (''Gallup'') გამოკითხვის თანახმად, ამერიკელთა 42% ამბობს, რომ ისინი ყოველ კვირას ან რამდენიმე კვირაში ერთხელ მაინც დადიან ეკლესიაში; გამოკითხვაში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი [[ვერმონტი|ვერმონტში]] (23%), ხოლო ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი [[მისისიპი]]ში (63%) დაფიქსირდა.&lt;ref name=&quot;gallup.com&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.gallup.com/poll/125999/mississippians-go-church-most-vermonters-least.aspx |title=Mississippians Go to Church the Most; Vermonters, Least |publisher=Gallup |accessdate=January 13, 2014}}&lt;/ref&gt;

2014 წელს ჩატარებული გამოკითხვით, აშშ-ის ზრდასრულთა 70.6% თავს [[ქრისტიანობა|ქრისტიანებად]] თვლიდა;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Church Statistics and Religious Affiliations|url=http://religions.pewforum.org/affiliations|publisher=Pew Research|access-date=September 23, 2014}}&lt;/ref&gt; პროტესტანტები (46.5%) და კათოლიკეები (20.8%) აყალიბებენ უდიდეს ქრისტიანულ ჯგუფებს.&lt;ref name=&quot;Pew&quot;&gt;{{cite web|title=&quot;Nones&quot; on the Rise|url=http://www.pewforum.org/2012/10/09/nones-on-the-rise/|year=2012|publisher=Pew Forum on Religion &amp; Public Life|accessdate=January 10, 2014}}&lt;/ref&gt; 2014 წელს აშშ-ის ზრდასრული მოსახლეობის 5.9% აცხადებდა თავს არა ქრისტიანობის, არამედ სხვა რელიგიის მიმდევრად;&lt;ref name=&quot;pew2015&quot; /&gt; ესენია [[იუდაიზმი]] (1.9%), [[ისლამი]] (0.9%), [[ინდუიზმი]] (0.7%) და [[ბუდიზმი]] (0.7%).&lt;ref name=&quot;pew2015&quot; /&gt; კვლევაში ასევე ნათქვამია, რომ ამერიკელთა 22.8% საკუთარ თავს, [[აგნოსტიციზმი|აგნოტისტად]], [[ათეიზმი|ათეისთად]] ან ურელიგიო ადამიანად აღიქვამდა - მაჩვენებელი 1990 წლის შემდეგ 8.2%-ით გაიზარდა.&lt;ref name=&quot;Pew&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ARIS&quot;&gt;{{cite web|title=American Religious Identification Survey 2001|url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf|author1=Barry A. Kosmin|author2=Egon Mayer|date=December 19, 2001|publisher=CUNY Graduate Center|access-date=September 16, 2011|author3=Ariela Keysar|archiveurl=https://www.webcitation.org/6a4Q9IlrZ?url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf|archivedate=ივლისი 16, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The Future of the Global Muslim Population&quot;&gt;{{cite web|title=United States|url=http://features.pewforum.org/muslim-population-graphic/#/United%20States|accessdate=May 2, 2013}}&lt;/ref&gt;

[[პროტესტანტიზმი]] არის უდიდესი ქრისტიანული რელიგიური დაჯგუფება შეერთებულ შტატებში, რომლის მიმდევარი აშშ-ის მოსახლეობის თითქმის ნახევარია. [[ბაპტიზმი|ბაპტისტები]] ერთობლივად ქმნიან პროტესტანტების უმსხვილეს ქვეჯგუფს (15.4%).&lt;ref name=&quot;pew2014&quot;&gt;{{cite web|title=America's Changing Religious Landscape|url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/|date=May 12, 2015|publisher=Pew Research Center: Religion &amp; Public Life|accessdate=}}&lt;/ref&gt;

დასავლეთის სხვა ქვეყნების მსგავსად, აშშ-ს მოსახლეობაც თანდათან ნაკლებად რელიგიური ხდება. ურელიგიობა განსაკუთრებით სწრაფად იზრდება 30-წლამდე ამერიკელებში.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://religion.blogs.cnn.com/2012/06/12/pew-survey-doubt-of-god-growing-quickly-among-millennials/ |author=Merica, Dan |title=Pew Survey: Doubt of God Growing Quickly among Millennials |publisher=CNN |date=June 12, 2012|access-date=June 14, 2012}}&lt;/ref&gt; კვლევები აჩვენებს, რომ ამერიკაში რელიგიისადმი ნდობამ კლება 1980-იანი წლებიდან დაიწყო&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.huffingtonpost.com/2012/07/12/us-confidence-in-organized-religion-at-low-point_n_1669100.html |title=American Confidence in Organized Religion at All Time Low |access-date=July 14, 2012 |date=July 12, 2012 |work=Huffington Post |first=Samreen |last=Hooda}}&lt;/ref&gt; და პროცესის სისწრაფე სულ უფრო და უფრო იზრდება, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში.&lt;ref name=&quot;pew2015&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/ |title=America's Changing Religious Landscape |publisher=[[Pew Research Center]]: Religion &amp; Public Life |date=May 12, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pewforum.org/Age/Religion-Among-the-Millennials.aspx |title=Religion Among the Millennials |publisher=The Pew Forum on Religion &amp; Public Life |accessdate=August 29, 2012}}&lt;/ref&gt; ურელიგიო ამერიკელებს საშუალოდ 1.7 შვილი ყავთ, ხოლო ქრისტიანებს - 2.2. აგრეთვე, ურელიგიო მოსახლეობა უფრო ნაკლებადაა მიდრეკილი ქორწინებისკენ (37%), ვიდრე ეს რელიგიის მიმდევართა შემთხვევაშია (52%).

===ოჯახური მდგომარობა===
2018 წლის მონაცემებით, აშშ-ის მოსახლეობის 15 წლის, ან უფრო მეტი ასაკის ხალხიდან 52% დაქორწინებული იყო, 6% - ქვრივი, 10% - განქორწინებული, ხოლო 32% არასოდეს ყოფილა დაქორწინებული.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/families/marital.html|publisher=U.S. Census Bureau|website=Historical Marital Status Tables |title=Table MS-1. Marital Status of the Population 15 Years Old and Over, by Sex, Race and Hispanic Origin: 1950 to Present|accessdate=September 11, 2019}}&lt;/ref&gt; დღესდღეობით, ქალების უმეტესი ნაწილი სახლის გარეთ მუშაობს; ბაკალავრის ხარისხის უმეტესობას სწორედ ქალები იღებენ.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609151527/http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html |archivedate=June 9, 2007 |title=Women's Advances in Education |publisher=Columbia University, Institute for Social and Economic Research and Policy |year=2006 |accessdate=June 6, 2007}}&lt;/ref&gt;

აშშ-ის მოსახლეობაში თინეიჯერების ორსულობის მაჩვენებლი 1000 ქალზე 26.5-ია. 1991 წლის შემდეგ ეს მაჩვენებელი 57%-ით შემცირდა.&lt;ref name=&quot;tbirthrate&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr64/nvsr64_01.pdf |title=Births: Final Data for 2013, tables 2, 3 |publisher=U.S. Department of Health &amp; Human Services |accessdate=July 23, 2015}}&lt;/ref&gt; [[აბორტი]] კანონიერია მთელ ქვეყანაში. აბორტის სიხშირე 1000 ახალდაბადებულ სიცოცხლეზე 254-ია, ხოლო 15-44 ასაკში მყოფ ყოველ 1000 ქალში 15 შემთხვევა ფიქსირდება. აშშ-ში აბორტის სიხშირე კლებას განაგრძობს, თუმცა მაინც ინარჩუნებს დასავლეთის ქვეყნებს შორის მოწინავე პოზიციას.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ss5511a1.htm |author=Strauss, Lilo T. |title=Abortion Surveillance—United States, 2003 |accessdate=June 17, 2007 |publisher=Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Reproductive Health |website=MMWR |date=November 24, 2006|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt; 2013 წელს, ქალებში პირველი ბავშვის გაჩენის საშუალო ასაკი 26 წელია; მათ შორის, ქალების 41% დაუქორწინებელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/nchs/fastats/births.htm |title=FASTSTATS—Births and Natality |publisher=Centers for Disease Control and Prevention |date=November 21, 2013 |accessdate=January 13, 2014}}&lt;/ref&gt;

2016 წელს [[შობადობის საერთო მაჩვენებელი]] 1000 ქალზე 1820.5 იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=National Vital Statistics Volume 67, Number 1, January 31, 2018|url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr67/nvsr67_01.pdf|website=Center for Disease Control|accessdate=February 3, 2018}}&lt;/ref&gt; აშშ-ში შვილად აყვანა ფართოდაა გავერცელებული და კანონიერი თვალსაზრისით მარტივიც არის.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Jardine |first=Cassandra |title=Why adoption is so easy in America |url=https://www.telegraph.co.uk/education/3354960/Why-adoption-is-so-easy-in-America.html |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=October 31, 2007}}&lt;/ref&gt; 2001 წლის მდგომარეობით, 127 000-ზე მეტ შვილად აყვანილი ბავშვით, აშშ–ს მაჩვენებელმა შეადგენდა მთელ მსოფლიოში შვილად აყვანის მთლიანი რაოდენობის თითქმის ნახევარი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/policy/child-adoption.pdf |title=Child Adoption: Trends and policies |publisher=United Nations Department of Economic and Social Affairs |year=2009 |accessdate=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt; ერთსქესიანთა ქორწინება ქვეყნის მასშტაბით კანონიერია; აგრეთვე კანონიერია ერთსქესიანი წყვილის მიერ ბავშვის აყვანა. [[პოლიგამია]] აშშ-ს მთელს ტერიტორიაზეა აკრძალული.&lt;ref name=quietly&gt;{{cite web |title=Some Muslims in U.S. Quietly Engage in Polygamy |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=90857818 |website=NPR.org [[All Things Considered]] |language=en}}&lt;/ref&gt;

2019 წელს აშშ-ში ყველაზე მეტი ბავშვი იზრდებოდა მარტოხელა ოჯახში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/12/12/u-s-children-more-likely-than-children-in-other-countries-to-live-with-just-one-parent/|title=U.S. has world's highest rate of children living in single-parent households|website=Pew Research Center|language=en-US|access-date=March 17, 2020}}&lt;/ref&gt;

== ქალაქები ==
{{მთავარი|აშშ-ის ქალაქები}}

* ''დედაქალაქი'': [[ვაშინგტონი]] (~659 ათასი). 
* ''ქალაქები'': [[ნიუ-იორკი]] (8,108), [[ლოს-ანჯელესი]] (3,903, აგლომერაცია - 16.810), [[ჩიკაგო]] (2,940), [[ჰიუსტონი]] (2,088, აგლომერაცია - 4.710), [[დეტროიტი]] (966), [[ფილადელფია]] (1,520), [[ფინიქსი]] (1,457, აგლომერაცია - 3.159), [[სან დიეგო]] (1,292).

{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%&quot;
! align=center style=&quot;background:#FF9999;&quot; colspan=&quot;9&quot;| აშშ-ს უდიდესი ქალაქების სია
|- 
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | №
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | ქალაქი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | შტატი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | მოსახლეობა
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | [[Table of United States Metropolitan Statistical Areas|Metro area rank]]
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | მეტროპოლიის მოსახლეობა
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | რეგიონი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | 
! rowspan=11 | &lt;br /&gt;[[ფაილი:NYC wideangle south from Top of the Rock.jpg|border|135px|New York City]]&lt;br /&gt;[[ნიუ-იორკი]]&lt;br /&gt;[[ფაილი:LosAngeles05.jpg|border|135px|Los Angeles]]&lt;br /&gt;[[ლოს-ანჯელესი]]
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 1 ||align=left | '''[[ნიუ-იორკი]]''' || [[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკი]] || 8 175 133 || 1 || 18 897 109 || ჩრდილო-აღმოსავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 2 ||align=left | '''[[ლოს-ანჯელესი]]''' || [[კალიფორნია]] || 3 792 621 || 2 || 15 250 000 || დასავლეთი 
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 3 ||align=left | '''[[ჩიკაგო]]''' || [[ილინოისი]] || 2 695 598 || 3 || 9 461 105 || ცენტრალური
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 4 ||align=left | '''[[ჰიუსტონი]]''' || [[ტეხასი]] || 2 099 451 || 6 || 6 108 060 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 5 ||align=left | '''[[ფილადელფია]]''' || [[პენსილვანია]] || 1 526 006 || 5 || 6 385 461 || ჩრდილო-დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 6 ||align=left | '''[[ფინიქსი]]''' || [[არიზონა]] || 1 445 632 || 13 || 4 192 887 || დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 7 ||align=left | '''[[სან-ანტონიო]]''' || [[ტეხასი]] || 1 327 407 || 29 || 2 142 508 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 8 ||align=left | '''[[სან-დიეგო]]''' || [[კალიფორნია]] || 1 307 402 || 17 || 3 095 313 || დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 9 ||align=left | '''[[დალასი]]''' || [[ტეხასი]] || 1 197 816 || 4 || 6 477 315 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 10 ||align=left | '''[[სან-ხოსე (კალიფორნია)|სან-ხოსე]]''' || [[კალიფორნია]] || 945 942 || 30 || 1 975 342 || დასავლეთი
|-
| colspan=&quot;11&quot; align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | 2010 წლის მონაცემები
|}
{{clear}}

== ეკონომიკა ==
{{მთავარი|აშშ-ის ეკონომიკა}}
აშშ — უპირველესი ეკონომიკური და სამხედრო სახელმწიფოა. იგი მდიდარია ბუნებრივი და მინერალური რესურსებით — ქვანახშირი, სპილენძი, ტყვია, მოლიბდენი, ფოსფატები, ურანი, ბოქსიტები, ოქრო, რკინა, ვერცხლისწყალი, ნიკელი, ვერცხლი, ვოლფრამი, თუთია, ნავთი, ბუნებრივი აირი, საშენი ხე-ტყე.

* ''ვალუტა'': [[აშშ დოლარი]] (USD). 
* ''ეროვნული პროდუქტი'': 14.657 მლრდ $ (2010), ერთობლივი ეროვნული პროდუქტის მოცულობით 1-ელ ადგილზეა მსოფლიოში. 
* ''ექსპორტი'': თვითმფრინავები, ავტომობილები, ქიმიკატები, ქვანახშირი, სამანქანო მოწყობილობები, ნავთობი, სიმინდი, ხორბალი. 
* ''ბიუჯეტი'': 18.558 ტრილიონი $ (2016). ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე შეადგენს 57 220 $-ს.

== ისტორია ==
{{მთავარი|აშშ-ის ისტორია}}
[[ფაილი:US states by date of statehood3.gif|350px|thumb|აშშ-ის შტატები ქრონოლოგიურად.]]
აშშ-ს ისტორია [[1776]] წლიდან იწყება, როდესაც მიღებული იქნა დამოუკიდებლობის დეკლარაცია. [[1787]] წელს მიღებული იქნა მსოფლიოში პირველი [[კონსტიტუცია]]. პირველი პრეზიდენტი [[ვაშინგტონი, ჯორჯ|ჯორჯ ვაშინგტონი]] გახდა. [[1963]] წელს მოკლეს პრეზიდენტი [[კენედი, ჯონ|ჯონ კენედი]]. ომი ვიეტნამში [[1964]]-[[1975]]. [[1969]] წელს პირველი ამერიკელი გადავიდა მთვარეზე. [[1973]]-[[1974]] წლების უოტერგეიტის სკანდალის შედეგად გადადგა პრეზიდენტი [[ნიქსონი, რიჩარდ|რიჩარდ ნიქსონი]]. სსრ კავშირის დაშლის შემდეგ ერთადერთი ზესახელმწიფოა. სათავეში უდგას ტერორიზმისა და ტოტალიტარიზმის წინააღმდეგ ბრძოლას. [[2001]] წლის ოქტომბერში წამოიწყო სამხედრო კამპანია [[თალიბანი]]ს მოძრაობის წინააღმდეგ [[ავღანეთი|ავღანეთში]], ხოლო [[2003]] წლის [[მარტი|მარტში]] - [[სადამ ჰუსეინი]]ს რეჟიმისა [[ერაყი|ერაყში]].

== მემკვიდრეობა ==
{{მთავარი|აშშ-ის კულტურა}}
აშშ მნიშვნელოვანწილად განაპირობებს დანარჩენი მსოფლიოს ცხოვრების წესს. ამერიკამ შვა [[ტელეფონი]], [[ელექტრობა]], [[ტელევიზია]], [[კომპიუტერი]], [[ინტერნეტი]], [[ატომური ბომბი]], ასევე მასობრივი ავტოინდუსტრია, სწაფი კვების რესტორნები, საკრედიტო ბარათები, ჯინსები და სხვა. ამერიკული ტელევიზია, ჰოლივუდის [[კინო]], [[ჯაზი]], [[ბლიუზი]], [[როკ-მუსიკა|როკი]] და [[რეპი]] თანამედროვე მასობრივი კულტურის საფუძველია, რომელიც დიდ ზეგავლენას ახდენს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნების და ხალხების კულტურებზე.

* ''ბუნებრივი ძეგლები'': [[იელოუსტონის პარკი]], დიდი კანიონის ეროვნული პარკი, იოსემაიტის ეროვნული პარკი;
* ''ღირსშესანიშნაობები'': დამოუკიდებლობის დარბაზი ფილადელფიაში, [[თავისუფლების ქანდაკება]] [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]]; 
* ''ხალხური შემოქმედება'': ჩრდილო-ამერიკული ეპოსი - [[სიმღერა ჰაიავატზე]] ([[1855]]).

==კულტურა==
===ლიტერატურა, ფილოსოფია და ვიზუალური ხელოვნება===
[[File:Carl van Vechten - Francis Scott Fitzgerald 1937 Detail.jpg|thumb|[[ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი]], ცნობილი ამერიკელი მწერალი]]
XVIII და XIX საუკუნეების დასაწყისში ამერიკულმა ხელოვნებამ და ლიტერატურამ მისი დიდი ნაწილი ევროპისგან მიიღო. XIX საუკუნის შუა წლებში მწერლებმა, როგორებიც იყვნენ: [[ვაშინგტონ ირვინგი]], [[ნათანიელ ჰოთორნი]], [[ედგარ ალან პო]], [[ჰენრი დევით თორეა]], ჩამოაყალიბეს ადგილობრივი ამერიკული ლიტერატურა. საუკუნის პირველ ნახევარში ძირითადი ფიგურები [[მარკ ტვენი]] და პოეტი [[უოლტ უიტმენი]] იყვნენ; სიცოცხლის განმავლობაში თითქმის უცნობი მწერალი, [[ემილი დიკინსოსი]] ახლა აღიარებულია, როგორც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამერიკელი მწერალი.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Harold |first1=Bloom |author-link1=Harold Bloom |title=Emily Dickinson |date=1999 |publisher=Chelsea House Publishers |location=Broomall, PA |isbn=978-0-7910-5106-1 |page=[https://archive.org/details/emilydickinson00bloo/page/9 9] |url=https://archive.org/details/emilydickinson00bloo/page/9 }}&lt;/ref&gt; ისეთი ნაწარმოებებს, რომლებშიც ეროვნული ხასიათი და გამოცდილება გამოვლინდა, ეწოდათ „დიდი ამერიკული რომანები“; მათ შორისაა: [[ჰერმან მელვილი]]ს [[მობი დიკი]], ტვენის „[[ჰეკლბერი ფინის თავგადასავალი]]“, [[ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი]]ს „[[დიდი გეტსბი]]“ და [[ჰარპერ ლი]]ს „[[ნუ მოკლავ ჯაფარას]]“.&lt;ref&gt;{{cite journal |author=Buell, Lawrence |title=The Unkillable Dream of the Great American Novel: ''Moby-Dick'' as Test Case |date=Spring–Summer 2008 |volume=20 |issue=1–2 |pages=132–155 |doi=10.1093/alh/ajn005 |journal=American Literary History |issn=0896-7148|url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:31740086 }}&lt;/ref&gt;

თორმეტ აშშ-ს მოქალაქეს მიღებული აქვს [[ნობელის პრემია ლიტერატურაში|ნობელის პრემია ლიტერატურის დარგში]]; უკანასკნელად ეს [[ბობ დილანი|ბობ დილანმა]], 2016 წელს შეძლო. [[უილიამ ფოლკნერი|უილიამ ფოლკნერს]], [[ერნესტ ჰემინგუეი]]ს, [[ჯონ სტეინბეკი|ჯონ სტეინბეკს]] ხშირად მოიხსენიებენ XX საუკუნის ყველაზე გავლენიან მწერლებს შორის.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Edward |first1=Quinn |title=A dictionary of literary and thematic terms |date=2006 |publisher=Facts On File |isbn=978-0-8160-6243-0 |page=[https://archive.org/details/dictionaryoflite0002quin/page/361 361] |edition=2nd |url=https://archive.org/details/dictionaryoflite0002quin/page/361 }}{{cite book |last1=David |first1=Seed |title=A companion to twentieth-century United States fiction |url=https://archive.org/details/companiontotwent00seed |date=2009 |publisher=Wiley-Blackwell |location=Chichester, West Sussex |isbn=978-1-4051-4691-3 |page=[https://archive.org/details/companiontotwent00seed/page/76 76]}}{{cite book |last1=Jeffrey |first1=Meyers |title=Hemingway : A biography |url=https://archive.org/details/hemingwaybiograp0000meye_v2c9 |date=1999 |publisher=Da Capo Press |location=New York |isbn=978-0-306-80890-6 |page=[https://archive.org/details/hemingwaybiograp0000meye_v2c9/page/139 139]}}&lt;/ref&gt; ამერიკაში განვითარდა ისეთი პოპულარული ჟანრები, როგორიცაა დასავლური ლიტერატურა („ვესტერნი“).

ტრანსცენდენტალისტებმა, ტორეასა და რალფ უალდო ემერსონის მეთაურობით, ჩამოაყალიბეს პირველი მნიშვნელოვანი [[ამერიკული ფილოსოფია||ამერიკული ფილოსოფიური მიმდინარეობა]]. სამოქალაქო ომის შემდეგ, [[პრაგმატიზმი]]ს განივთარებას ჯერ [[ჩარლზ სანდერს პირსი]], ხოლო შემდგომ [[უილიამ ჯეიმზი]] და [[ჯონ დიუი]] წინამძღოლობდნენ. XX საუკუნეში, ჯერ ვ. ვ. ო. ქუინმა და [[რიჩარდ როთი]]მ, ხოლო შემდეგ [[ნოამ ჩომსკი]]მ [[ანალიტიკური ფილოსოფია]] ამერიკის ფილოსოფიური აკადემიის წინა პლანზე წამოსწია. [[ჯონ რაულსი]] და [[რობერტ ნოზიცკი]] აგრეთვე ხელმძღვანელობდნენ პოლიტიკური ფილოსოფიის აღორძინებას.

===საკვები===
ძირითადი ამერიკული სამზარეულო დასავლეთის სხვა ქვეყნების მსგავსია. ძირითადი მარცვლეული [[ხორბალი]]ა. ადგილობრივი ამერიკელები და ადრეული ევროპული მოახალშენეები საკვებად იყებდნენ ისეთ ინგრედიენტებს, როგორებიცაა: ინდაური, ირმის ხორცი, კარტოფილი, ტკბილი კარტოფილი, სიმინდი.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Traditional Indigenous Recipes |url=http://aihd.ku.edu/recipes/index.html |publisher=American Indian Health and Diet Project|access-date=September 15, 2014}}&lt;/ref&gt; ამერიკელების ნაწილი ისეთი დღესასწაულების აღსანიშნავად, როგორიცაა მადლიერების დღე, ადგილობრივი ინგრედიენტებისგან სხვადასხვა კერძს ამზადებენ.&lt;ref name=&quot;Mintz1996&quot;&gt;{{cite book |author=Sidney Wilfred Mintz |title=Tasting Food, Tasting Freedom: Excursions Into Eating, Culture, and the Past |url=https://archive.org/details/tastingfoodtasti00mint_0 |url-access=registration |year=1996 |publisher=Beacon Press |isbn=978-0-8070-4629-6 |pages=[https://archive.org/details/tastingfoodtasti00mint_0/page/134 134]– |accessdate=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt;

მსოფლიოში უდიდესია ამერიკის სწრაფი კვების ინდუსტრია,&lt;ref&gt;{{cite web|title=Why McDonald's in France Doesn't Feel Like Fast Food|url=https://www.npr.org/blogs/thesalt/2012/01/24/145698222/why-mcdonalds-in-france-doesnt-feel-like-fast-food|last1=Breadsley|first1=Eleanor|website=NPR|accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt; რომელიც 1940-იან წლებში გამოჩნდა.&lt;ref name=&quot;drivethru&quot;&gt;{{cite web|title=When Was the First Drive-Thru Restaurant Created?|url=http://www.wisegeek.org/when-was-the-first-drive-thru-restaurant-created.htm|website=Wisegeek.org|accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt; ისეთი დამახასიათებელი კერძები, როგორებიცაა: ვაშლის ღვეზელი, შემწვარი ქათამი, პიცა, ჰამბურგერი და ჰოთ-დოგი, სხვადასხვა შემოტანილი რეცეპტებისგანაა შექმნილი. ქვეყანაში ფართოდაა გავრცელებული მექსიკური სამზარეულოს წარმომადგენელი ბურიტო და ტაკო და იტალიური პასტა.&lt;ref name=&quot;IFT&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.newswise.com/articles/what-when-and-where-americans-eat-in-2003 |author=Klapthor, James N. |title=What, When, and Where Americans Eat in 2003 |publisher=Newswise/Institute of Food Technologists |date=August 23, 2003 |accessdate=June 19, 2007}}&lt;/ref&gt; ამერიკელები სვამენ სამჯერ მეტ ყავას, ვიდრე ჩაის.&lt;ref name=coffeeandtea&gt;{{cite news |last1=H |first1=D |title=The coffee insurgency |url=https://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2013/12/daily-chart-17 |website=The Economist |accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt;

===კინო===
[[File:HollywoodSign.jpg|thumb|[[ჰოლივუდის ნიშანი]] [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]], [[კალიფორნია]]]]
[[ჰოლივუდი]], რომელსაც [[ლოს-ანჯელესი]]ს ([[კალიფორნია]]) ჩრდილოეთი ნაწილი უკავია, მოძრავი სურათებით მიღებული პროდუქტის წარმოებაში ერთ-ერთ მოწინავე ადგილს იკავებს.&lt;ref&gt;{{cite press release |url=https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=30707 |title=Nigeria surpasses Hollywood as world's second-largest film producer |publisher=United Nations |date=May 5, 2009 |accessdate=February 17, 2013}}&lt;/ref&gt; [[ტომას ალვა ედისონი]]ს [[კინეტოსკოპი]]ს გამოყენებით 1994 წელს [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] შედგა მსოფლიოს პირველი კომერციული მოძრავი სურათების ჩვენება.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Billboard |url=https://archive.org/details/bub_gb_cBoEAAAAMBAJ |date=April 29, 1944 |page=[https://archive.org/details/bub_gb_cBoEAAAAMBAJ/page/n67 68] |issn=0006-2510}}&lt;/ref&gt; XX საუკუნიდან მოყოლებული აშშ-ის კინოინდუსტრია ძირითადად ჰოლივუდის მიმდებარედ დაფუძნდა.

[[უხმო ფილმები]]ს პერიოდში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ამერიკელი რეჟისორი, [[დეივიდ უორკ გრიფითი]]ს, ფილმის სტრუქტურის ჩამოყელიბებას უძღვებოა, ხოლო ანიმაციურ ფილმებსა და ფილმებით ვაჭრობას პროდიუსერ-მეწარმე [[უოლტ დისნეი]] წინამძღოლობდა.&lt;ref name=&quot;KrasniewiczDisney2010&quot;&gt;{{cite book |last1=Krasniewicz |first1=Louise |last2=Disney |first2=Walt |title=Walt Disney: A Biography |url=https://books.google.com/books?id=lZ3vTgpHgFoC&amp;pg=PR10 |year=2010 |publisher=ABC-CLIO |isbn=978-0-313-35830-2 |page=10}}&lt;/ref&gt; რეჟისორებმა, როგორიც იყო [[ჯონ ფორდი]], შეცვალეს კინოგადაღებაში ამერიკის ძველდასავლური სახე და [[ჯონ ჰიუსტონი]]ს მსგავსად ადგილმდებარეობის გადაღებით ფილმის შესაძლებლობები გააფართოვეს.

ამერიკის ფილმების ინსტიტუტის „AFI 100“ საუკეთესო ფილმების ჩამონათვალში შედის შემდეგი ფილმები: [[ორსონ უელსი]]ს [[მოქალაქე კეინი]], რომელსაც ხშირად ყველა დროის საკუეთესო ფილმად მოიხსენიებენ,&lt;ref&gt;[http://www.filmsite.org/villvoice.html ''Village Voice'': 100 Best Films of the 20th century (2001)] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20140331174817/http://www.filmsite.org/villvoice.html |date=March 31, 2014 }}. Filmsite.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics-long.html |title=Sight &amp; Sound Top Ten Poll 2002 |publisher=British Film Institute |archiveurl=https://web.archive.org/web/20021105130210/http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics-long.html |archivedate=November 5, 2002 |year=2002 }}&lt;/ref&gt; [[კასაბლანკა (ფილმი)|კასაბლანკა]] (1942), [[ნათლია (ფილმი)|ნათლია]] (1972), [[ქარწაღებულნი (ფილმი)|ქარწაღებულნი]] (1939), ლოურენსი არაბეთიდან (1962), [[ოზის ჯადოქარი (1939 წლის ფილმი)|ოზის ჯადოქარი]] (1939), [[კურსდამთავრებული (ფილმი)| კურსდამთავრებულები]] (1967), [[შინდლერის სია]] (1993), მღერა წვიმაში (1952), [[ეს მშვენიერი ცხოვრება (1946 წლის ფილმი)|ეს მშვენიერი ცხოვრება]] (1946), [[სანსეტ ბულვარი (ფილმი)|სანსეტ ბულვარი]] (1950).&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.afi.com/100years/movies10.aspx |title=AFI's 100 Years |publisher=American Film Institute |accessdate=January 24, 2015 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6OfMD7Ci5?url=http://www.afi.com/100years/movies10.aspx |archivedate=აპრილი 7, 2014 }}&lt;/ref&gt; [[ოსკარი|აკადემიის პრიზებს]], ცნობილი როგორც [[ოსკარი]], 1929 წლიდან მოყოლებული ყოველწლიურად გასცემს [[კინემატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია]],&lt;ref name=&quot;DrowneHuber2004&quot;&gt;{{cite book |last1=Drowne |first1=Kathleen Morgan |last2=Huber |first2=Patrick |title=The 1920s |url=https://books.google.com/books?id=CecCHiI95dYC&amp;pg=PA236 |year=2004 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=978-0-313-32013-2 |page=236}}&lt;/ref&gt; ხოლო [[ოქროს გლობუსი]] გაიცემა 1944 წლიდან.&lt;ref name=&quot;Kroon2014&quot;&gt;{{cite book |last=Kroon |first=Richard W.|title=A/V A to Z: An Encyclopedic Dictionary of Media, Entertainment and Other Audiovisual Terms |url=https://books.google.com/books?id=HjmNAgAAQBAJ&amp;pg=PA338 |year=2014 |publisher=McFarland |isbn=978-0-7864-5740-3 |page=338}}&lt;/ref&gt;

===სპორტი===
[[File:Matt Ryan (30784384287).jpg|thumb|180px|[[მეთ რეიენი]], ცნობილი [[ამერიკული ფეხბურთი]]ს მოთამაშე]]
[[File:Kevin Plawecki (48156296552).jpg|thumb|180px|[[კევინ პლავეკი]], ცნობილი ამერიკელი [[ბეისბოლი]]ს მოთამაშე]]
აშშ-ში [[ამერიკული ფეხბურთი]] გულშემატკივრის დასწრების მხრივ ყველაზე პოპულარული სპორტია;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Krane, David K. |title=Professional Football Widens Its Lead Over Baseball as Nation's Favorite Sport |url=http://www.harrisinteractive.com/Insights/HarrisVault8482.aspx?PID=337 |publisher=Harris Interactive |date=October 30, 2002 |access-date=September 14, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100709111448/http://www.harrisinteractive.com/Insights/HarrisVault8482.aspx?PID=337 |archivedate=July 9, 2010}} MacCambridge, Michael (2004). ''America's Game: The Epic Story of How Pro Football Captured a Nation''. New York: Random House. {{ISBN|0-375-50454-0}}.&lt;/ref&gt; [[ნაციონალური საფეხბურთო ლიგა|ნაციონალურ საფეხბურთო ლიგაში]] (NFL) გულშემატკივართა საშუალო მაჩვენებელი მსოფლიოში უმაღლესია, ხოლო სუპერ თასს ათობით მილიონი ადამიანი ადევნებს თვალს მსოფლიოში. XIX საუკუნის მიწურულიდან აშშ-ის ეროვნული სპორტი [[ბესიბოლი]]ა. პროფესიონალურ საგუნდო სპორტის სახეობებს შორის ამერიკაში შემდგომ ადგილებს [[კალათბურთი]] და [[ყინულის ჰოკეი]] იკავებენ; კალათბურთში ძირითადი ლიგა [[ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია]]ა (NBA), ხოლო ჰოკეიში - [[ბეისბოლის მთავარი ლიგა]] (NHL). დიდი რაოდენობის მაყურებელს იზიდავს საკოლეჯო, ახალგაზრდული ფეხბურთი და კალათბურთი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |title=Passion for College Football Remains Robust |publisher=National Football Foundation |date=March 19, 2013 |accessdate=April 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407075223/http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |archive-date=April 7, 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140407075223/http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |archivedate=აპრილი 7, 2014 }}&lt;/ref&gt; 1994 წელს ამერიკამ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1994|ფიფას მსოფლიო საფეხბურთო თასს]] უმასპინძლა. [[აშშ-ის ძირითადი სფეხბურთო ლიგა|ძირითადი საფეხბურთო ლიგა]] არის ფეხბურთის უმაღლესი ლიგა ამერიკაში (მოიცავს 23 ამერიკულ და კანადურ გუნდს). აშშ-ში პროფესიონალური სპორტის ბაზარი დაახლოებით 69 მილიარდია, დაახლოებით ორჯერ მეტი, ვიდრე ერთად აღებული ევროპის, შუა აზიისა და აფრიკის.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Global sports market to hit $141 billion in 2012 |url=https://www.reuters.com/article/2008/06/18/us-pwcstudy-idUSN1738075220080618 |website=Reuters |accessdate=July 24, 2013 |date=June 18, 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004213550/http://www.reuters.com/article/2008/06/18/us-pwcstudy-idUSN1738075220080618 |archivedate=ოქტომბერი 4, 2013 }}&lt;/ref&gt;

აშშ-ში ოლიმპიური თამაშები სულ რვაჯერ არის გამართული. 1904 წლის ზაფხულის ილიმპიადა იყო პირველი ოლიმპიადა, რომელიც ევროპის საზღვრებს გარეთ, [[სენტ-ლუისი|სენტ-ლუისში]], [[მისურის შტატი|მისურის შტატში]] ჩატარდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-that-have-hosted-the-olympics.html|title=Cities That Have Hosted the Olympics|website=WorldAtlas|language=en|access-date=March 5, 2020}}&lt;/ref&gt; 2017 წლის მდგომარეობით, ამერიკას მოგებული ჰქონდა 2522 მედალი ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე და 305 მედალი ზამთრის ოლიმპიადებზე.&lt;ref&gt;{{cite news |title=The 10 most fascinating facts about the all-time Winter Olympics medal standings |first=Chris |last=Chase |date=February 7, 2014 |work=USA Today|url=http://ftw.usatoday.com/2014/02/winter-olympics-medal-count-sochi-all-time-facts/ |accessdate=February 28, 2014}} {{cite news |title=With Sochi Olympics approaching, a history of Winter Olympic medals |date=February 6, 2014 |first=Dan |last=Loumena |work=Los Angeles Times |url=http://articles.latimes.com/2014/feb/06/sports/la-sp-a-history-of-the-winter-olympic-medals-20140206 |accessdate=February 28, 2014}}&lt;/ref&gt; ამერიკის ორი ყველაზე პოპულარული სპორტი, ბეისბოლი და ამერიკული ფეხბურთი, მის საზღვრებს გარეთ არიან ჩამოყალიბებულნი, მაგრამ ისეთი სპორტის სახეობები, როგორებიცაა: კალათბურთი, ფრენბურთი, სკეითბორდი და სნოუბორდი ამერიკაში გამოიგონეს, ხოლო შემდგომ მთელ მსოფლიოში გახდნენ პოპულარულები. ყველაზე ყურებადი ინდივიდუალური სპორტი [[გოლფი]] და [[ავტორბოლაა]], განსაკუთრებით NASCAR.&lt;ref&gt;{{cite web |title=As American as Mom, Apple Pie and Football? Football continues to trump baseball as America's Favorite Sport |url=http://www.harrisinteractive.com/vault/Harris%20Poll%205%20-%202014%20Fave%20Sport_1.16.14.pdf |website=Harris Interactive |accessdate=July 2, 2014 |date=January 16, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140309053431/http://www.harrisinteractive.com/vault/Harris%20Poll%205%20-%202014%20Fave%20Sport_1.16.14.pdf |archivedate=March 9, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author1=Cowen, Tyler |author2=Grier, Kevin |title=What Would the End of Football Look Like? |url=http://www.grantland.com/story/_/id/7559458/cte-concussion-crisis-economic-look-end-football |publisher=Grantland/ESPN |date=February 9, 2012 |accessdate=February 12, 2012}}&lt;/ref&gt;

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{მინიდაფა
|თემა =აშშ
|პორტალი = 
|ვიქსიკონი =  აშშ
|ვიკიწიგნები = 
|ვიკიციტატა = 
|ვიკიწყარო = 
|ვიკისახეობები = 
|ვიკისიახლეები = 
|ვიკისაწყობი = Category:USA
|მეტავიკი = }}
* [http://www.usembassy.ge ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო საქართველოში]
* [http://embassy.mfa.gov.ge/ საქართველოს საელჩო აშშ, კანადასა და მექსიკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110501082653/http://www.embassy.mfa.gov.ge/ |date=2011-05-01 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აშშ-ის ადმინისტრაციული ერთეულები}}
{{დ8}}
{{ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნები}}
{{ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია}}

[[კატეგორია:აშშ| ]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:დიდი რვიანის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ინგლისურენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ნატოს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ბირთვული ქვეყნების სია]]</text>
      <sha1>nkp0o537x0v5bjceoq22xbx6tkoejzq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406888</id>
      <parentid>4406881</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:19:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/91.184.106.32|91.184.106.32]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="89536" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = United States of America
|სრული_სახელი = ამერიკის შეერთებული შტატები
|საერთო_სახელი = აშშ
|დროშა = Flag of the United States.svg
|გერბი = US-GreatSeal-Obverse.svg
|რუკა = United States (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = The Star-Spangled Banner
|დევიზი = [[ე პლურიბუს უნუმ|E Pluribus Unum]]; In God We Trust
|ოფიციალური_ენები = [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] &lt;small&gt;(დე ფაქტო)&lt;/small&gt;
|დედაქალაქი = [[ვაშინგტონი (აშშ)|ვაშინგტონი]]
|latd=38
|latm=53
|latNS=N
|longd=77
|longm=02
|longEW=W
|უდიდესი_ქალაქი = [[ნიუ-იორკი]]
|მთავრობის_ტიპი = [[ფედერალიზმი|ფედერალური]] [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ჯო ბაიდენი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტი|ვიცე-პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[კამალა ჰარისი]]
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|ლიდერის_ტიპი_4 = 
|ლიდერის_სახელი_4 = 
|რანგი_ფართობით = მე-3
|ფართობი = 9 833 520
|წყალი_% = 6.97
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 327 167 434&lt;ref name=&quot;census2&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.census.gov/library/visualizations/interactive/population-increase-2018.html |title=Population increases to July 1, 2018 |publisher=U.S. Census Bureau}}&lt;/ref&gt;
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = მე-3
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2018
|მოსახლეობის_ცენზი = 308 745 538&lt;ref name=PEPANNRES2016&gt;{{cite web |url=https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=PEP_2016_PEPANNRES&amp;src=pt |title=Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2016 |publisher=U.S. Census Bureau |accessdate=July 25, 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170812060921/https://factfinder.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=PEP_2016_PEPANNRES&amp;src=pt |archivedate=აგვისტო 12, 2017 }} The 2016 estimate is as of July 1, 2016. The 2010 census is as of April 1, 2010.&lt;/ref&gt;
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2010
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 35
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 180-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2020
|მშპ_ppp = $22.321 ტრილიონი&lt;ref name=&quot;IMFWEOUS&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=73&amp;pr.y=7&amp;sy=2020&amp;ey=2024&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=111&amp;s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a= |title=World Economic Outlook Database, October 2019 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=March 30, 2020}}&lt;/ref&gt;
|მშპ_ppp_რანგი = მეორე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $67,426&lt;ref name=&quot;IMFWEOUS&quot;/&gt;
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = მე-11
|აგი = 0.920&lt;ref name=&quot;UNHDR&quot;&gt;{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|title=Human Development Report 2019|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=December 10, 2019|accessdate=December 10, 2019|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200523103905/http://hdr.undp.org/en/content/2019-human-development-index-ranking|archivedate=მაისი 23, 2020}}&lt;/ref&gt;
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = &lt;span style=&quot;color:#009900;&quot;&gt;ძალიან მაღალი&lt;/span&gt;
|აგი_რანგი = მე-15
|აგი_წელი = 2018
|ვალუტა = [[აშშ დოლარი]]
|ვალუტის_კოდი = USD
|ქვეყნის_კოდი = USA
|დროის_სარტყელი = [[დროის ზონების კოორდინაცია|დზკ]] [[UTC-5]]-დან [[UTC-10:00]]-მდე
|ზაფხულის_დრო = [[ზაფხულის დრო|ზდ სხვადასხვა]]
|cctld = [[.gov]], [[.edu]], [[.mil]], [[.us]]
|სატელეფონო_კოდი = 1
|სატელეფონო_კოდი_მითითება = 
|სქოლიო = 
}}
'''ამერიკის შეერთებული შტატები''' ({{lang-en|The United States of America, USA}}; ასევე უწოდებენ '''შეერთებულ შტატებს''', '''აშშ-ს''', '''შტატებს''' და '''ამერიკას''') — [[ფედერაციული სახელმწიფო|ფედერალური]] სახელმწიფო, მოიცავს [[აშშ-ის შტატები|ორმოცდაათ შტატსა]] და ერთ [[ვაშინგტონი (ქალაქი)|ფედერალურ ოლქს]]. ქვეყნის ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი მდებარეობს [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] ცენტრალურ ნაწილში, კონტინენტზე მდებარეობს ორმოცდაცხრა შტატი, შეერთებულ შტატებს ჩრდილოეთიდან ესაზღვრება [[კანადა]], ხოლო სამხრეთიდან [[მექსიკა]]. ქვეყანა მოქცეულია ორ ოკეანეს შორის. შტატი [[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] მდებარეობს კონტინენტის უკიდურეს ჩრდილოეთ ნაწილში, [[კანადა|კანადის]] [[დასავლეთი]]თ და [[რუსეთი]]ს [[აღმოსავლეთი]]თ; [[რუსეთი|რუსეთსა]] და აშშ-ს [[ბერინგის სრუტე]] აკავშირებს. შტატი [[ჰავაი]] არის [[არქიპელაგი]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] ცენტრალურ ნაწილში. აშშ ასევე ფლობს ტერიტორიებს [[კარიბის ზღვა]]სა და [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]].

ქვეყნის ფართობი შეადგენს 9,83 მილიონ კვადრატულ კილომეტრს და ცხოვრობს 327 მილიონი ადამიანი (2018 წლის შეფასებით). შეერთებული შტატები ფართობისა და მოსახლეობის სიდიდის მიხედვით მსოფლიოს პირველ ათ სახელმწიფოს შორის შედის. აშშ მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ეთნიკურად მრავალფეროვანი და მულტიკულტურული ქვეყანაა, სადაც მრავალი იმიგრანტი ცხოვრობს. [[აშშ-ის ეკონომიკა|ეკონომიკის მაჩვენებლებით]] აშშ-ს მსოფლიოში პირველი ადგილი უკავია.

ქვეყნის მკვიდრი მოსახლეობა აზიური წარმოშობისაა, ისინი აქ მრავალი ათასი წინ დასახლდნენ. შეერთებული შტატები დააარსა [[ცამეტი კოლონია|ცამეტმა ბრიტანულმა კოლონიამ]]. [[1776]] წლის [[4 ივლისი|4 ივლისს]] მათ თავი დამოუკიდებლად გამოაცხადეს. ამას მოჰყვა დამოუკიდებლობის ომი [[ბრიტანეთის იმპერია]]სთან, სადაც აშშ-მ გაიმარჯვა. [[1787]] წლის [[17 სექტემბერი|17 სექტემბერს]] მიიღეს [[ამერიკის შეერთებული შტატების კონსტიტუცია]].

XIX საუკუნეში, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა შეიერთა ტერიტორიები: [[საფრანგეთის იმპერია|საფრანგეთისგან]], [[ესპანეთი]]სგან, [[გაერთიანებული სამეფო]]სგან, [[მექსიკა|მექსიკისგან]], [[რუსეთის იმპერია|რუსეთისგან]]; მოახდინა [[ტეხასის რესპუბლიკა|ტეხასის რესპუბლიკისა]] და ჰავაის ანექსია. [[1861]] წელს ქვეყანაში დაიწყო [[აშშ-ის სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომი]], რომელშიც ერთმანეთს ჩრდილოეთისა და სამხრეთის შტატები დაუპირისპირდნენ, საბოლოო გამარჯვება კი ჩრდილოეთს დარჩა. სამოქალაქო ომის დასრულების შემდეგ მთელი ქვეყნის მასშტაბით მონობა გაუქმდა, რის შემდეგაც შეერთებული შტატების ეკონომიკა სწრაფი ტემპებით განვითარდა. აშშ მონაწილეობდა როგორც [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ]], ასევე [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე]] მსოფლიო ომში. აშშ გახდა პირველი სახელმწიფო, რომელმაც [[ბირთვული იარაღი]] შექმნა. ქვეყანა არის [[გაეროს უშიშროების საბჭო]]ს მუდმივი წევრი.

== ეტიმოლოგია ==
* ''ეტიმოლოგია'': სახელი ეწოდა [[ამერიკა|ამერიკის]] [[კონტინენტი|კონტინეტის]] მიხედვით, რომელიც თავის მხრივ მიღებულია იტალიელი მკვლევარისა და კარტოგრაფის [[ვესპუჩი, ამერიგო|ამერიგო ვესპუჩის]] სახელისაგან. არაფორმალურ ურთიერთობებში ქვეყანას ამერიკად მოიხსენიებენ, ხოლო მის მცხოვრებთ — ამერიკელებად.
* ''ოფიციალური სახელწოდება'': ამერიკის შეერთებული შტატები, შემოკლებით — აშშ. 
* ''ეროვნული სახელწოდება'': United States of America, შემოკლებით — USA.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|აშშ-ის გეოგრაფია}}
სახელმწიფო [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკაში]]. იგი გადაჭიმულია [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანიდან]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანემდე]], მოიცავს ტერიტორიულად დაშორებულ [[ალასკა (შტატი)|ალასკისა]] და [[ჰავაის შტატი|ჰავაის]] შტატებს. აშშ-ს ეკუთვნის აგრეთვე რიგი კუნძულებისა [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]] ([[გუამი]], [[პუერტო-რიკო]] და სხვა).

* ''ფართობი'': 9 833 520 კვ. კმ. აშშ სიდიდით მე-3 ქვეყანაა [[რუსეთი]]სა და [[კანადა|კანადის]] შემდეგ.
* ''საზღვრები'': [[ჩრდილოეთი]]თ ესაზღვრება [[კანადა]], [[სამხრეთი]]თ — [[მექსიკა]]. [[ალასკა|ალასკის]] მონაკვეთზე, [[ბერინგის სრუტე]]ზე გადის მისი საზღვარი [[რუსეთი|რუსეთთან]]. საზღვაო საზღვრების სიგრძე — [[ალასკა|ალასკისა]] და [[ჰავაი]]ს ჩათვლით 19 928 კმ; სახმელეთო — 9656 კმ.
* ''მთიანი სისტემები'': როკი-მაუნთინი, [[სიერა ნევადა]], [[აპალაჩები]]; უმაღლესი მწვერვალი — [[მაკ-კინლი]] 6194 მ;
* ''ჰიდროგრაფია'': მთავარი მდინარეები — [[არკანზასი (მდინარე)|არკანზასი]], [[კოლორადო (მდინარე)|კოლორადო]], [[მისისიპი (მდინარე)|მისისიპი]], [[მისური (მდინარე)|მისური]], [[რიო გრანდე]]; ტბები — [[ერი (ტბა)|ერი]], [[ჰურონი (ტბა)|ჰურონი]], [[მიჩიგანი (ტბა)|მიჩიგანი]], [[ონტარიო (ტბა)|ონტარიო]], [[ზემო ტბა]].

==== მთები და უდაბნოები ====
[[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] და აშშ-ის დასავლეთის მესამედი ნაწილი უმეტესად მთიანია. კლდოვანი მთები რომელიც, ალასკიდან [[მექსიკა]]მდეა გადაჭიმული, რამდენიმე ქედისაგან შედეგბა და მათ [[ზეგანი (გეოგრაფია)|ზეგნები]] და აუზები ყოფს. სამხრეთ-დასავლეთის შტატები, მაგალითად, [[არიზონა]], ცხელი [[უდაბნო]]ა, ხოლო ჩრდილო-დასავლეთისა, მაგალითად, [[ორეგონი]], ქვეყნის ყველაზე ტენიანი მხარეა. დიდმა მდინარეებმა ([[კოლორადო (მდინარე)|კოლორადომ]] და სნეიკმა) ქედებში ღრმა კანიონები და ხეობები გათხარეს. ალაგ-ალაგ მდინარეებზე კაშხლებია აგებული და წყალს სარწყავად და ქალაქების ელექტრომომარაგებისთვისაც იყენებენ.

== ფერმერები, მაღაროები და საწარმოები  ==
აშშ თითქმის ყველა სახის სასოფლო — სამეურნეო და სამრეწველო [[პროდუქცია]]ს აწარმოებს. აქ მსოფლიოში ყველაზე მეტი [[სიმინდი]], [[სოია]], [[პომიდორი]], [[ფორთოხალი]], [[ატამი]], [[ყველი]] და საქონლისა თუ ფრინველის [[ხორცი]] იწარმოება. აშშ-ში მოიპოვება თითქმის ყველა ის ბუნებრივი რესურსი, რაც აუცილებელია თანამედროვე საზოგადოებისათვის. აქ იმაზე მეტ [[ქვანახშირი|ქვანახშირს]], [[სპილენძი|სპილენძს]], [[თაბაშირი|თაბაშირს]], [[მარილი|მარილს]], [[ფოსფატა|ფოსფატებსა]] და [[გოგირდი|გოგირდს]] მოიპოვებენ, ვიდრე რომელიმე სხვა ქვეყანაში. [[ალასკა]] და [[მექსიკის ყურე|მექსიკის]] ყურის მიმდებარე შტატები ქვეყანას თითქმის მთლიანად უზრუნველყოფს [[ნავთობი]]თა და [[ბუნებრივი აირი]]თ.

ამერიკულია მსოფლიოს სამი უდიდესი კომპანია: „[[ჯენერალ მოტორსი]]“, „[[ფორდი]]“ (საავტომობილო) და „[[ექსონი]]“(ნავთობმომპოვებელი). ქვეყანა აწარმოებს მრეწველობის ძველ, განვითარებულ, ქიმიურ და საფეიქრო დარგებთან დაკავშირებულ მრავალნაირ პროდუქციას, თუმცა მრეწველობის ისეთ ახალ დარგებშიც ლიდრეობს, როგორიც [[ელექტრონიკა]], პროგრამული უზრუნველყოფა და [[ბიოტექნოლოგია]]ა. ამ დარგებში ბევრი მნიშვნელოვანი გამოგონება აშშ-ის კოსმოსური და თავდაცვის მრეწველობის განვითარების შედეგად მოხდა.

== სახელმწიფო ==
{{მთავარი|აშშ-ის პოლიტიკური მოწყობა}}
* ''პოლიტიკური სისტემა'': ფედერაციული რესპუბლიკა. კონსტიტუცია მიღებულია [[1787]] წელს.
* ''სახელმწიფოს მეთაური'': [[პრეზიდენტი]]. [[აშშ-ის პრეზიდენტი]] არის სახელმწიფოს და მთავრობის მეთაური, შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალი. [[2021]] წლიდან პრეზიდენტია [[ჯო ბაიდენი]]
*
* ''საკანონმდებლო ორგანო'': ორპალატიანი [[აშშ-ის კონგრესი|კონგრესი]], რომელიც შედგება [[აშშ-ის სენატი|სენატისაგან]] (ზედა პალატა, 100 წევრი) და [[წარმომადგენელთა პალატა (აშშ)|წარმომადგენელთა პალატისაგან]] (ქვედა პალატა, 435 წევრი).
* ''პოლიტიკური პარტიები'': [[დემოკრატიული პარტია (აშშ)|დემოკრატიული პარტია]] (დაარსებულია [[1828]] წელს), [[რესპუბლიკური პარტია (აშშ)|რესპუბლიკური პარტია]] (დაარსებულია [[1854]] წელს).

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
{{მთავარი|აშშ-ის ადმინისტრაციული დაყოფა}}
[[ფაილი:Whitehouse north.jpg|thumb|[[თეთრი სახლი|პრეზიდენტის რეზიდენცია]]]]
[[ფაილი:USCapitol.jpg|thumb|[[კაპიტოლიუმი (ვაშინგტონი)|კაპიტოლიუმი]]]]
აშშ ფედერალური რესპუბლიკაა, რომლის სუბიექტებია 50 [[შტატი]] (State). გარდა ამისა, არსებობს 1 [[ფედერალური ოლქი]] (კოლუმბია) და 14 დამოკიდებული ტერიტორია (პუერტო-რიკო და სხვ.). ფედერაციის სუბიექტები გეოგრაფიულად 9 რეგიონს ქმნიან. ესენია:

* ''[[ახალი ინგლისი|ახალი ინგლისის რეგიონი]] (N.E) '':
:[[მენის შტატი|მენი]] – [[ნიუ-ჰემპშირი]] – [[ვერმონტი]] – [[მასაჩუსეტსი]] – [[როდ-აილენდი]] – [[კონექტიკუტი]]

* ''შუა ატლანტიკური რეგიონი (M.A.) '':
:[[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკი]] – [[ნიუ-ჯერსი]] – [[პენსილვანია]]

* ''ჩრდილო-აღმოსავლეთის ცენტრალური რეგიონი (E.N.C.) '':
:[[ოჰაიო (შტატი)|ოჰაიო]] – [[ინდიანა]] – [[ილინოისი (შტატი)|ილინოისი]] – [[მიჩიგანი (შტატი)|მიჩიგანი]] – [[უისკონსინი]]

* ''ჩრდილო-დასავლეთის ცენტრალური რეგიონი (W.N.C.) '':
:[[მინესოტა]] – [[აიოვა]] – [[მისური (შტატი)|მისური]] – [[ჩრდილოეთი დაკოტა]] – [[სამხრეთი დაკოტა]] – [[ნებრასკა]] – [[კანზასი]]

* ''სამხრეთ ატლანტიკური რეგიონი (S.A.) '':
:[[დელავერის შტატი|დელავერი]] – [[მერილენდი]] – [[კოლუმბიის ოლქი]] – [[ვირჯინია]] – [[დასავლეთი ვირჯინია]] – [[ჩრდილოეთი კაროლინა]] – [[სამხრეთი კაროლინა]] – [[ჯორჯია]] – [[ფლორიდა]]

* ''სამხრეთ-აღმოსავლეთის ცენტრალური რეგიონი (E.S.C.) '':
:[[კენტუკი (შტატი)|კენტუკი]] – [[ტენესი]] – [[ალაბამა (შტატი)|ალაბამა]] – [[მისისიპი (შტატი)|მისისიპი]]

* ''სამხრეთ-დასავლეთის ცენტრალური რეგიონი (W.S.C.) '':
:[[არკანზასი]] – [[ლუიზიანა]] – [[ოკლაჰომა]] – [[ტეხასი]]

* ''მთიანი რეგიონი (Mt) '':
:[[მონტანა]] – [[აიდაჰო]] – [[უაიომინგი]] – [[კოლორადო (შტატი)|კოლორადო]] – [[ნიუ-მექსიკო]] – [[არიზონა]] – [[იუტა]] – [[ნევადა]]

* ''წყნარი ოკეანის რეგიონი (Pac) '':
:[[ვაშინგტონი (შტატი)|ვაშინგტონი]] – [[კალიფორნია]] – [[ორეგონი]] – [[ალასკა (შტატი)|ალასკა]] – [[ჰავაის შტატი|ჰავაი]]

== დამოკიდებული (შემოუერთებელი) ტერიტორიები ==
აშშ-ის მფლობელობაშია აგრეთვე 14 სხვადასხვა სტატუსის [[აშშ-ის კუნძულოვანი ტერიტორიები|ტერიტორია]]: 
# [[აშშ-ის ვირჯინის კუნძულები]]
# [[ამერიკის სამოა]]
# [[კუნძული ბეიკერი]]
# [[გუამი]]
# [[რიფი კინგმენი]]
# [[მიდუეი]]
# [[ნავასა]]
# [[პალმირა (ატოლი)|პალმირა]]
# [[პუერტო რიკო]]
# [[უეიკი]]
# [[ჩრდილოეთ მარიანას კუნძულები]]
# [[ჯერვისი]]
# [[ჯონსტონი]]
# [[ჰოულენდი]]

== დემოგრაფია ==
===მოსახლეობა===
{{მთავარი|აშშ-ის მოსახლეობა}}
[[აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო]]ს 2019 წლის პირველი ივლისის მონაცემების მიხედვით ქვეყნის მოსახლეობა  328,239,523-ია.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.census.gov/quickfacts/fact/table/US/PST045219|title=U.S. Census Bureau QuickFacts: United States|website=www.census.gov|language=en|access-date=January 5, 2020}}&lt;/ref&gt; აღნიშნული ბიურო ამერიკის 50-ივე შტატის მოსახლეობის რაოდენობას მუდმივად ანახლებს და სტატისტიკას [[აშშ-ის მოსახლეობის სააათი]]ს სახით წარმოგვიდგენს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.census.gov/popclock/|title=Population Clock|website=www.census.gov}}&lt;/ref&gt; საათის მიხედვით, 2020 წლის 23 მაისის მონაცემებით აშშ-ის მოსაქლეობამ 329 მილიონს გადააჭარბა, ანუ ყოველდღიურად მოსახლეობა 4,547-ით იზრდებოდა. მოსახლეობის რაოდენობით აშშ მსოფლიოში მესამე უდიდესი სახელმწიფოა (პირველი [[ჩინეთი]], ხოლო მეორე [[ინდოეთი]]ა). 2018 წელს ქვეყნის მოსახლეობის საშუალო ასაკი 38.1 წელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=The World Factbook: United States|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=ივლისი 31, 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225135647/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html%20|archivedate=დეკემბერი 25, 2018}}&lt;/ref&gt;

2018 წლის მონაცემებით, აშშ-ში დაახლოებით 90 მილიონი ემიგრანტი ან ემიგრანტის შთამომავალი (ემიგრანტების მეორე თაობა) ცხოვრობდა, რაც მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 28%-ია.&lt;ref&gt;{{cite news|date=March 14, 2019|title=Frequently Requested Statistics on Immigrants and Immigration in the United States|work=[[Migration Policy Institute]]|url=https://www.migrationpolicy.org/article/frequently-requested-statistics-immigrants-and-immigration-united-states}}&lt;/ref&gt; ქვეყნის მოსახლეობა მეტად მრავალფეროვანია; ვხვდებით ისეთ 37 ეთნიკურ ჯგუფს, რომელსაც მილიონზე მეტი წევრი ჰყავს.&lt;ref name=&quot;An2000&quot;&gt;{{cite web|title=Ancestry 2000|url=https://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf|last=|first=|date=June 2004|website=|publisher=U.S. Census Bureau|url-status=live|archiveurl=http://webarchive.loc.gov/all/20041204015245/http://www.census.gov/prod/2004pubs/c2kbr-35.pdf|archivedate=December 4, 2004|access-date=December 2, 2016|df=}}&lt;/ref&gt; უდიდეს ეთნიკურ ჯგუფს [[გერმანელი ამერიკელები]] ქმნიან (50 მილიონზე მეტი მცხოვრები); მას მოსდევს ირანელი ამერიკელები (დაახლოებით 37 მილიონი), მექსიკელი ამერიკელები (დაახლოებით 31 მილიონი) და ინგლისელი ამერიკელები (დაახლოებით 28 მილიონი).&lt;ref&gt;{{cite web|title=Table 52. Population by Selected Ancestry Group and Region: 2009|url=https://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0052.pdf|date=2009|publisher=U.S. Census Bureau|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121225031832/http://www.census.gov/compendia/statab/2012/tables/12s0052.pdf|archivedate=December 25, 2012|access-date=February 11, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Immigration Numbers Update: 13 Million Mexicans Immigrated to US in 2013, But Chinese Migrants Outnumber Other Latin Americans|url=http://www.latinpost.com/articles/20628/20140903/immigration-numbers-update-13-million-mexicans-immigrated-2013-chinese-migrants.html|last=Oleaga|first=Michael|publisher=Latin Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140905071238/http://www.latinpost.com/articles/20628/20140903/immigration-numbers-update-13-million-mexicans-immigrated-2013-chinese-migrants.htm|archivedate=September 5, 2014|accessdate=December 28, 2014}}&lt;/ref&gt;

რასის მიხედვით მთლიანი მოსახლეობის 73.1%-ით უდიდეს ჯგუფს თეთრკანიანები ქმნიან; რასის კუთხით ქვეყნის უმცირესობებს შორის პირველ ადგილს აფრიკელი ამერიკელები იკავებენ,&lt;ref name=&quot;An2000&quot; /&gt;; უმცირესობებს შორის მეორე ადგილს [[აზიელი ამერიკელები]]ს ეთნიკური ჯგუფი წარმოადგენს, რომელიც ძირითადად [[ჩინელი ამერიკელები|ჩინელი]], [[ფილიპინელი ამერიკელები|ფილიპინელი]] და [[ინდოელი ამერიკელები]]სგან შედგება.&lt;ref name=&quot;An2000&quot; /&gt; ევროპელების წინაპრებს შორის უდიდეს ჯგუფს [[გერმანელი ამერიკელები|გერმანელები]] აყალიბებენ, რომელთა რაოდენობა ქვეყნის მთლიანი მოსახლეობითს 14%-ზე მეტია.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Selected Social Characteristics in the United States—2011–2015 American Community Survey 5-Year Estimates|url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|publisher=U.S. Census Bureau|url-status=dead|archive-url=https://archive.today/20200213005057/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|archive-date=February 13, 2020|accessdate=ივლისი 31, 2020|archiveurl=https://archive.today/20200213005057/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/15_5YR/DP02/0100000US|archivedate=თებერვალი 13, 2020}}&lt;/ref&gt; 2010 წელს, აშშ-ის მოსახლეობაში ამერიკელი ინდოელების ან ადგილობრივი ალასკელების შთამომავლების რიცხვი დაახლოებით 5.2 მილიონს უტოლდებოდა, ხოლო ადგილობრივი ჰავაიელების ან წყნარი ოკეანის კუნძულების მკვიდრი ხალხის შთამომავლები 1.2 მილიონ მცხოვრებს შეადგენდა.&lt;ref name=&quot;Cen2010Race&quot;&gt;{{cite web|title=Overview of Race and Hispanic Origin: 2010|url=https://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf|author1=Humes, Karen R.|author2=Jones, Nicholas A.|date=March 2011|publisher=U.S. Census Bureau|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110429214029/http://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-02.pdf|archivedate=April 29, 2011|accessdate=March 29, 2011|author3=Ramirez, Roberto R.|df=}}&lt;/ref&gt; 1980-2017 წლებში ქვეყანაში ჩამოსულ ლტოლვილებს შორის 55% [[აფრიკა|აფრიკიდან]], 27% [[ევროპა|ევროპიდან]], 13% აფრიკიდან, ხოლო 4% ლათინური ამერიკიდან ჩამოვიდა.&lt;ref name=&quot;Cen2010Race&quot; /&gt;

===ენა===
[[ინგლისური ენა|ინგლისური]] (განსაკუთრებით, [[ამერიკული ინგლისური]]) არის არაოფიციალური ეროვნული ენა აშშ-ში. მიუხედავად იმისა, რომ ფედერალურ დონეზე ქვეყანას საერთაშორისო ენა არ აქვს, ზოგიერთი კანონი, მაგალითად, აშშ-ის ნატურალიზაციის მოთხოვნები, ითხოვს ინგლისური ენის ცოდნას. 2010 წელს, დაახლოებით 230 მილიონი ადამიანი, ანუ ქვეყნის 5 წელზე უფროსი მოსახლეობის 80%-სთვის მშობლიური ენა ინგლისური იყო. მეორე ყველაზე გავრცელებული ენა აშშ-ში [[ესპანური ენა|ესპანურია]], რომელიც მშობლიური ენა მოსახლეობის 12%-სთვის არის.

[[ჰავაი]]ს ორი ოფიციალური ენა აქვს, [[ჰავაიური]] და ინგლისური.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.hawaii.gov/lrb/con/conart15.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130724231656/http://hawaii.gov/lrb/con/conart15.html |archivedate=July 24, 2013 |title=The Constitution of the State of Hawaii, Article XV, Section 4 |publisher=Hawaii Legislative Reference Bureau |date=November 7, 1978 |accessdate=June 19, 2007}}&lt;/ref&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანის ოფიციალური ენა არცერთია, ნიუ-მექსიკო კანონით ითხოვს ინგლისური ან ესპანური ენის ცოდნას, ხოლო [[ლუიზიანა]] - ინგლისური და [[ფრანგული ენა|ფრანგულის]].&lt;ref&gt;{{cite book|author=Dicker, Susan J. |title=Languages in America: A Pluralist View |year=2003 |pages=[https://archive.org/details/languagesinameri00dick/page/216 216, 220–225] |location=Clevedon, UK |publisher=Multilingual Matters |isbn=978-1-85359-651-3 |url=https://archive.org/details/languagesinameri00dick/page/216 }}&lt;/ref&gt;

===რელიგია===
2013 წლის გამოკითხვის თანახმად, ამერიკელთა 56% ამბობს, რომ რელიგია „ძალიან მნიშვნელოვანი როლს თამაშობს მათ ცხოვრებაში“; სხვა ნებისმიერ დასავლურ ერთან შედარებით აღნიშნული მაჩვენებელი ბევრად უფრო მაღალია. 2009 წლის გალუპის (''Gallup'') გამოკითხვის თანახმად, ამერიკელთა 42% ამბობს, რომ ისინი ყოველ კვირას ან რამდენიმე კვირაში ერთხელ მაინც დადიან ეკლესიაში; გამოკითხვაში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი [[ვერმონტი|ვერმონტში]] (23%), ხოლო ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი [[მისისიპი]]ში (63%) დაფიქსირდა.&lt;ref name=&quot;gallup.com&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.gallup.com/poll/125999/mississippians-go-church-most-vermonters-least.aspx |title=Mississippians Go to Church the Most; Vermonters, Least |publisher=Gallup |accessdate=January 13, 2014}}&lt;/ref&gt;

2014 წელს ჩატარებული გამოკითხვით, აშშ-ის ზრდასრულთა 70.6% თავს [[ქრისტიანობა|ქრისტიანებად]] თვლიდა;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Church Statistics and Religious Affiliations|url=http://religions.pewforum.org/affiliations|publisher=Pew Research|access-date=September 23, 2014}}&lt;/ref&gt; პროტესტანტები (46.5%) და კათოლიკეები (20.8%) აყალიბებენ უდიდეს ქრისტიანულ ჯგუფებს.&lt;ref name=&quot;Pew&quot;&gt;{{cite web|title=&quot;Nones&quot; on the Rise|url=http://www.pewforum.org/2012/10/09/nones-on-the-rise/|year=2012|publisher=Pew Forum on Religion &amp; Public Life|accessdate=January 10, 2014}}&lt;/ref&gt; 2014 წელს აშშ-ის ზრდასრული მოსახლეობის 5.9% აცხადებდა თავს არა ქრისტიანობის, არამედ სხვა რელიგიის მიმდევრად;&lt;ref name=&quot;pew2015&quot; /&gt; ესენია [[იუდაიზმი]] (1.9%), [[ისლამი]] (0.9%), [[ინდუიზმი]] (0.7%) და [[ბუდიზმი]] (0.7%).&lt;ref name=&quot;pew2015&quot; /&gt; კვლევაში ასევე ნათქვამია, რომ ამერიკელთა 22.8% საკუთარ თავს, [[აგნოსტიციზმი|აგნოტისტად]], [[ათეიზმი|ათეისთად]] ან ურელიგიო ადამიანად აღიქვამდა - მაჩვენებელი 1990 წლის შემდეგ 8.2%-ით გაიზარდა.&lt;ref name=&quot;Pew&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ARIS&quot;&gt;{{cite web|title=American Religious Identification Survey 2001|url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf|author1=Barry A. Kosmin|author2=Egon Mayer|date=December 19, 2001|publisher=CUNY Graduate Center|access-date=September 16, 2011|author3=Ariela Keysar|archiveurl=https://www.webcitation.org/6a4Q9IlrZ?url=http://www.gc.cuny.edu/CUNY_GC/media/CUNY-Graduate-Center/PDF/ARIS/ARIS-PDF-version.pdf?ext=.pdf|archivedate=ივლისი 16, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The Future of the Global Muslim Population&quot;&gt;{{cite web|title=United States|url=http://features.pewforum.org/muslim-population-graphic/#/United%20States|accessdate=May 2, 2013}}&lt;/ref&gt;

[[პროტესტანტიზმი]] არის უდიდესი ქრისტიანული რელიგიური დაჯგუფება შეერთებულ შტატებში, რომლის მიმდევარი აშშ-ის მოსახლეობის თითქმის ნახევარია. [[ბაპტიზმი|ბაპტისტები]] ერთობლივად ქმნიან პროტესტანტების უმსხვილეს ქვეჯგუფს (15.4%).&lt;ref name=&quot;pew2014&quot;&gt;{{cite web|title=America's Changing Religious Landscape|url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/|date=May 12, 2015|publisher=Pew Research Center: Religion &amp; Public Life|accessdate=}}&lt;/ref&gt;

დასავლეთის სხვა ქვეყნების მსგავსად, აშშ-ს მოსახლეობაც თანდათან ნაკლებად რელიგიური ხდება. ურელიგიობა განსაკუთრებით სწრაფად იზრდება 30-წლამდე ამერიკელებში.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://religion.blogs.cnn.com/2012/06/12/pew-survey-doubt-of-god-growing-quickly-among-millennials/ |author=Merica, Dan |title=Pew Survey: Doubt of God Growing Quickly among Millennials |publisher=CNN |date=June 12, 2012|access-date=June 14, 2012}}&lt;/ref&gt; კვლევები აჩვენებს, რომ ამერიკაში რელიგიისადმი ნდობამ კლება 1980-იანი წლებიდან დაიწყო&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.huffingtonpost.com/2012/07/12/us-confidence-in-organized-religion-at-low-point_n_1669100.html |title=American Confidence in Organized Religion at All Time Low |access-date=July 14, 2012 |date=July 12, 2012 |work=Huffington Post |first=Samreen |last=Hooda}}&lt;/ref&gt; და პროცესის სისწრაფე სულ უფრო და უფრო იზრდება, განსაკუთრებით ახალგაზრდებში.&lt;ref name=&quot;pew2015&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/ |title=America's Changing Religious Landscape |publisher=[[Pew Research Center]]: Religion &amp; Public Life |date=May 12, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.pewforum.org/Age/Religion-Among-the-Millennials.aspx |title=Religion Among the Millennials |publisher=The Pew Forum on Religion &amp; Public Life |accessdate=August 29, 2012}}&lt;/ref&gt; ურელიგიო ამერიკელებს საშუალოდ 1.7 შვილი ყავთ, ხოლო ქრისტიანებს - 2.2. აგრეთვე, ურელიგიო მოსახლეობა უფრო ნაკლებადაა მიდრეკილი ქორწინებისკენ (37%), ვიდრე ეს რელიგიის მიმდევართა შემთხვევაშია (52%).

===ოჯახური მდგომარობა===
2018 წლის მონაცემებით, აშშ-ის მოსახლეობის 15 წლის, ან უფრო მეტი ასაკის ხალხიდან 52% დაქორწინებული იყო, 6% - ქვრივი, 10% - განქორწინებული, ხოლო 32% არასოდეს ყოფილა დაქორწინებული.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/families/marital.html|publisher=U.S. Census Bureau|website=Historical Marital Status Tables |title=Table MS-1. Marital Status of the Population 15 Years Old and Over, by Sex, Race and Hispanic Origin: 1950 to Present|accessdate=September 11, 2019}}&lt;/ref&gt; დღესდღეობით, ქალების უმეტესი ნაწილი სახლის გარეთ მუშაობს; ბაკალავრის ხარისხის უმეტესობას სწორედ ქალები იღებენ.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070609151527/http://www.iserp.columbia.edu/news/articles/female_college.html |archivedate=June 9, 2007 |title=Women's Advances in Education |publisher=Columbia University, Institute for Social and Economic Research and Policy |year=2006 |accessdate=June 6, 2007}}&lt;/ref&gt;

აშშ-ის მოსახლეობაში თინეიჯერების ორსულობის მაჩვენებლი 1000 ქალზე 26.5-ია. 1991 წლის შემდეგ ეს მაჩვენებელი 57%-ით შემცირდა.&lt;ref name=&quot;tbirthrate&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr64/nvsr64_01.pdf |title=Births: Final Data for 2013, tables 2, 3 |publisher=U.S. Department of Health &amp; Human Services |accessdate=July 23, 2015}}&lt;/ref&gt; [[აბორტი]] კანონიერია მთელ ქვეყანაში. აბორტის სიხშირე 1000 ახალდაბადებულ სიცოცხლეზე 254-ია, ხოლო 15-44 ასაკში მყოფ ყოველ 1000 ქალში 15 შემთხვევა ფიქსირდება. აშშ-ში აბორტის სიხშირე კლებას განაგრძობს, თუმცა მაინც ინარჩუნებს დასავლეთის ქვეყნებს შორის მოწინავე პოზიციას.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/ss5511a1.htm |author=Strauss, Lilo T. |title=Abortion Surveillance—United States, 2003 |accessdate=June 17, 2007 |publisher=Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Reproductive Health |website=MMWR |date=November 24, 2006|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt; 2013 წელს, ქალებში პირველი ბავშვის გაჩენის საშუალო ასაკი 26 წელია; მათ შორის, ქალების 41% დაუქორწინებელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cdc.gov/nchs/fastats/births.htm |title=FASTSTATS—Births and Natality |publisher=Centers for Disease Control and Prevention |date=November 21, 2013 |accessdate=January 13, 2014}}&lt;/ref&gt;

2016 წელს [[შობადობის საერთო მაჩვენებელი]] 1000 ქალზე 1820.5 იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=National Vital Statistics Volume 67, Number 1, January 31, 2018|url=https://www.cdc.gov/nchs/data/nvsr/nvsr67/nvsr67_01.pdf|website=Center for Disease Control|accessdate=February 3, 2018}}&lt;/ref&gt; აშშ-ში შვილად აყვანა ფართოდაა გავერცელებული და კანონიერი თვალსაზრისით მარტივიც არის.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Jardine |first=Cassandra |title=Why adoption is so easy in America |url=https://www.telegraph.co.uk/education/3354960/Why-adoption-is-so-easy-in-America.html |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |date=October 31, 2007}}&lt;/ref&gt; 2001 წლის მდგომარეობით, 127 000-ზე მეტ შვილად აყვანილი ბავშვით, აშშ–ს მაჩვენებელმა შეადგენდა მთელ მსოფლიოში შვილად აყვანის მთლიანი რაოდენობის თითქმის ნახევარი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/policy/child-adoption.pdf |title=Child Adoption: Trends and policies |publisher=United Nations Department of Economic and Social Affairs |year=2009 |accessdate=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt; ერთსქესიანთა ქორწინება ქვეყნის მასშტაბით კანონიერია; აგრეთვე კანონიერია ერთსქესიანი წყვილის მიერ ბავშვის აყვანა. [[პოლიგამია]] აშშ-ს მთელს ტერიტორიაზეა აკრძალული.&lt;ref name=quietly&gt;{{cite web |title=Some Muslims in U.S. Quietly Engage in Polygamy |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=90857818 |website=NPR.org [[All Things Considered]] |language=en}}&lt;/ref&gt;

2019 წელს აშშ-ში ყველაზე მეტი ბავშვი იზრდებოდა მარტოხელა ოჯახში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/12/12/u-s-children-more-likely-than-children-in-other-countries-to-live-with-just-one-parent/|title=U.S. has world's highest rate of children living in single-parent households|website=Pew Research Center|language=en-US|access-date=March 17, 2020}}&lt;/ref&gt;

== ქალაქები ==
{{მთავარი|აშშ-ის ქალაქები}}

* ''დედაქალაქი'': [[ვაშინგტონი]] (~659 ათასი). 
* ''ქალაქები'': [[ნიუ-იორკი]] (8,108), [[ლოს-ანჯელესი]] (3,903, აგლომერაცია - 16.810), [[ჩიკაგო]] (2,940), [[ჰიუსტონი]] (2,088, აგლომერაცია - 4.710), [[დეტროიტი]] (966), [[ფილადელფია]] (1,520), [[ფინიქსი]] (1,457, აგლომერაცია - 3.159), [[სან დიეგო]] (1,292).

{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%&quot;
! align=center style=&quot;background:#FF9999;&quot; colspan=&quot;9&quot;| აშშ-ს უდიდესი ქალაქების სია
|- 
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | №
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | ქალაქი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | შტატი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | მოსახლეობა
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | [[Table of United States Metropolitan Statistical Areas|Metro area rank]]
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | მეტროპოლიის მოსახლეობა
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | რეგიონი
! align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | 
! rowspan=11 | &lt;br /&gt;[[ფაილი:NYC wideangle south from Top of the Rock.jpg|border|135px|New York City]]&lt;br /&gt;[[ნიუ-იორკი]]&lt;br /&gt;[[ფაილი:LosAngeles05.jpg|border|135px|Los Angeles]]&lt;br /&gt;[[ლოს-ანჯელესი]]
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 1 ||align=left | '''[[ნიუ-იორკი]]''' || [[ნიუ-იორკი (შტატი)|ნიუ-იორკი]] || 8 175 133 || 1 || 18 897 109 || ჩრდილო-აღმოსავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 2 ||align=left | '''[[ლოს-ანჯელესი]]''' || [[კალიფორნია]] || 3 792 621 || 2 || 15 250 000 || დასავლეთი 
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 3 ||align=left | '''[[ჩიკაგო]]''' || [[ილინოისი]] || 2 695 598 || 3 || 9 461 105 || ცენტრალური
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 4 ||align=left | '''[[ჰიუსტონი]]''' || [[ტეხასი]] || 2 099 451 || 6 || 6 108 060 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 5 ||align=left | '''[[ფილადელფია]]''' || [[პენსილვანია]] || 1 526 006 || 5 || 6 385 461 || ჩრდილო-დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 6 ||align=left | '''[[ფინიქსი]]''' || [[არიზონა]] || 1 445 632 || 13 || 4 192 887 || დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 7 ||align=left | '''[[სან-ანტონიო]]''' || [[ტეხასი]] || 1 327 407 || 29 || 2 142 508 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 8 ||align=left | '''[[სან-დიეგო]]''' || [[კალიფორნია]] || 1 307 402 || 17 || 3 095 313 || დასავლეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 9 ||align=left | '''[[დალასი]]''' || [[ტეხასი]] || 1 197 816 || 4 || 6 477 315 || სამხრეთი
|-
| align=center style=&quot;background:#f0f0f0;&quot; | 10 ||align=left | '''[[სან-ხოსე (კალიფორნია)|სან-ხოსე]]''' || [[კალიფორნია]] || 945 942 || 30 || 1 975 342 || დასავლეთი
|-
| colspan=&quot;11&quot; align=center style=&quot;background:#f5f5f5;&quot; | 2010 წლის მონაცემები
|}
{{clear}}

== ეკონომიკა ==
{{მთავარი|აშშ-ის ეკონომიკა}}
აშშ — უპირველესი ეკონომიკური და სამხედრო სახელმწიფოა. იგი მდიდარია ბუნებრივი და მინერალური რესურსებით — ქვანახშირი, სპილენძი, ტყვია, მოლიბდენი, ფოსფატები, ურანი, ბოქსიტები, ოქრო, რკინა, ვერცხლისწყალი, ნიკელი, ვერცხლი, ვოლფრამი, თუთია, ნავთი, ბუნებრივი აირი, საშენი ხე-ტყე.

* ''ვალუტა'': [[აშშ დოლარი]] (USD). 
* ''ეროვნული პროდუქტი'': 14.657 მლრდ $ (2010), ერთობლივი ეროვნული პროდუქტის მოცულობით 1-ელ ადგილზეა მსოფლიოში. 
* ''ექსპორტი'': თვითმფრინავები, ავტომობილები, ქიმიკატები, ქვანახშირი, სამანქანო მოწყობილობები, ნავთობი, სიმინდი, ხორბალი. 
* ''ბიუჯეტი'': 18.558 ტრილიონი $ (2016). ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე შეადგენს 57 220 $-ს.

== ისტორია ==
{{მთავარი|აშშ-ის ისტორია}}
[[ფაილი:US states by date of statehood3.gif|350px|thumb|აშშ-ის შტატები ქრონოლოგიურად.]]
აშშ-ს ისტორია [[1776]] წლიდან იწყება, როდესაც მიღებული იქნა დამოუკიდებლობის დეკლარაცია. [[1787]] წელს მიღებული იქნა მსოფლიოში პირველი [[კონსტიტუცია]]. პირველი პრეზიდენტი [[ვაშინგტონი, ჯორჯ|ჯორჯ ვაშინგტონი]] გახდა. [[1963]] წელს მოკლეს პრეზიდენტი [[კენედი, ჯონ|ჯონ კენედი]]. ომი ვიეტნამში [[1964]]-[[1975]]. [[1969]] წელს პირველი ამერიკელი გადავიდა მთვარეზე. [[1973]]-[[1974]] წლების უოტერგეიტის სკანდალის შედეგად გადადგა პრეზიდენტი [[ნიქსონი, რიჩარდ|რიჩარდ ნიქსონი]]. სსრ კავშირის დაშლის შემდეგ ერთადერთი ზესახელმწიფოა. სათავეში უდგას ტერორიზმისა და ტოტალიტარიზმის წინააღმდეგ ბრძოლას. [[2001]] წლის ოქტომბერში წამოიწყო სამხედრო კამპანია [[თალიბანი]]ს მოძრაობის წინააღმდეგ [[ავღანეთი|ავღანეთში]], ხოლო [[2003]] წლის [[მარტი|მარტში]] - [[სადამ ჰუსეინი]]ს რეჟიმისა [[ერაყი|ერაყში]].

== მემკვიდრეობა ==
{{მთავარი|აშშ-ის კულტურა}}
აშშ მნიშვნელოვანწილად განაპირობებს დანარჩენი მსოფლიოს ცხოვრების წესს. ამერიკამ შვა [[ტელეფონი]], [[ელექტრობა]], [[ტელევიზია]], [[კომპიუტერი]], [[ინტერნეტი]], [[ატომური ბომბი]], ასევე მასობრივი ავტოინდუსტრია, სწაფი კვების რესტორნები, საკრედიტო ბარათები, ჯინსები და სხვა. ამერიკული ტელევიზია, ჰოლივუდის [[კინო]], [[ჯაზი]], [[ბლიუზი]], [[როკ-მუსიკა|როკი]] და [[რეპი]] თანამედროვე მასობრივი კულტურის საფუძველია, რომელიც დიდ ზეგავლენას ახდენს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნების და ხალხების კულტურებზე.

* ''ბუნებრივი ძეგლები'': [[იელოუსტონის პარკი]], დიდი კანიონის ეროვნული პარკი, იოსემაიტის ეროვნული პარკი;
* ''ღირსშესანიშნაობები'': დამოუკიდებლობის დარბაზი ფილადელფიაში, [[თავისუფლების ქანდაკება]] [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]]; 
* ''ხალხური შემოქმედება'': ჩრდილო-ამერიკული ეპოსი - [[სიმღერა ჰაიავატზე]] ([[1855]]).

==კულტურა==
===ლიტერატურა, ფილოსოფია და ვიზუალური ხელოვნება===
[[File:Carl van Vechten - Francis Scott Fitzgerald 1937 Detail.jpg|thumb|[[ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი]], ცნობილი ამერიკელი მწერალი]]
XVIII და XIX საუკუნეების დასაწყისში ამერიკულმა ხელოვნებამ და ლიტერატურამ მისი დიდი ნაწილი ევროპისგან მიიღო. XIX საუკუნის შუა წლებში მწერლებმა, როგორებიც იყვნენ: [[ვაშინგტონ ირვინგი]], [[ნათანიელ ჰოთორნი]], [[ედგარ ალან პო]], [[ჰენრი დევით თორეა]], ჩამოაყალიბეს ადგილობრივი ამერიკული ლიტერატურა. საუკუნის პირველ ნახევარში ძირითადი ფიგურები [[მარკ ტვენი]] და პოეტი [[უოლტ უიტმენი]] იყვნენ; სიცოცხლის განმავლობაში თითქმის უცნობი მწერალი, [[ემილი დიკინსოსი]] ახლა აღიარებულია, როგორც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამერიკელი მწერალი.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Harold |first1=Bloom |author-link1=Harold Bloom |title=Emily Dickinson |date=1999 |publisher=Chelsea House Publishers |location=Broomall, PA |isbn=978-0-7910-5106-1 |page=[https://archive.org/details/emilydickinson00bloo/page/9 9] |url=https://archive.org/details/emilydickinson00bloo/page/9 }}&lt;/ref&gt; ისეთი ნაწარმოებებს, რომლებშიც ეროვნული ხასიათი და გამოცდილება გამოვლინდა, ეწოდათ „დიდი ამერიკული რომანები“; მათ შორისაა: [[ჰერმან მელვილი]]ს [[მობი დიკი]], ტვენის „[[ჰეკლბერი ფინის თავგადასავალი]]“, [[ფრენსის სკოტ ფიცჯერალდი]]ს „[[დიდი გეტსბი]]“ და [[ჰარპერ ლი]]ს „[[ნუ მოკლავ ჯაფარას]]“.&lt;ref&gt;{{cite journal |author=Buell, Lawrence |title=The Unkillable Dream of the Great American Novel: ''Moby-Dick'' as Test Case |date=Spring–Summer 2008 |volume=20 |issue=1–2 |pages=132–155 |doi=10.1093/alh/ajn005 |journal=American Literary History |issn=0896-7148|url=http://nrs.harvard.edu/urn-3:HUL.InstRepos:31740086 }}&lt;/ref&gt;

თორმეტ აშშ-ს მოქალაქეს მიღებული აქვს [[ნობელის პრემია ლიტერატურაში|ნობელის პრემია ლიტერატურის დარგში]]; უკანასკნელად ეს [[ბობ დილანი|ბობ დილანმა]], 2016 წელს შეძლო. [[უილიამ ფოლკნერი|უილიამ ფოლკნერს]], [[ერნესტ ჰემინგუეი]]ს, [[ჯონ სტეინბეკი|ჯონ სტეინბეკს]] ხშირად მოიხსენიებენ XX საუკუნის ყველაზე გავლენიან მწერლებს შორის.&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Edward |first1=Quinn |title=A dictionary of literary and thematic terms |date=2006 |publisher=Facts On File |isbn=978-0-8160-6243-0 |page=[https://archive.org/details/dictionaryoflite0002quin/page/361 361] |edition=2nd |url=https://archive.org/details/dictionaryoflite0002quin/page/361 }}{{cite book |last1=David |first1=Seed |title=A companion to twentieth-century United States fiction |url=https://archive.org/details/companiontotwent00seed |date=2009 |publisher=Wiley-Blackwell |location=Chichester, West Sussex |isbn=978-1-4051-4691-3 |page=[https://archive.org/details/companiontotwent00seed/page/76 76]}}{{cite book |last1=Jeffrey |first1=Meyers |title=Hemingway : A biography |url=https://archive.org/details/hemingwaybiograp0000meye_v2c9 |date=1999 |publisher=Da Capo Press |location=New York |isbn=978-0-306-80890-6 |page=[https://archive.org/details/hemingwaybiograp0000meye_v2c9/page/139 139]}}&lt;/ref&gt; ამერიკაში განვითარდა ისეთი პოპულარული ჟანრები, როგორიცაა დასავლური ლიტერატურა („ვესტერნი“).

ტრანსცენდენტალისტებმა, ტორეასა და რალფ უალდო ემერსონის მეთაურობით, ჩამოაყალიბეს პირველი მნიშვნელოვანი [[ამერიკული ფილოსოფია||ამერიკული ფილოსოფიური მიმდინარეობა]]. სამოქალაქო ომის შემდეგ, [[პრაგმატიზმი]]ს განივთარებას ჯერ [[ჩარლზ სანდერს პირსი]], ხოლო შემდგომ [[უილიამ ჯეიმზი]] და [[ჯონ დიუი]] წინამძღოლობდნენ. XX საუკუნეში, ჯერ ვ. ვ. ო. ქუინმა და [[რიჩარდ როთი]]მ, ხოლო შემდეგ [[ნოამ ჩომსკი]]მ [[ანალიტიკური ფილოსოფია]] ამერიკის ფილოსოფიური აკადემიის წინა პლანზე წამოსწია. [[ჯონ რაულსი]] და [[რობერტ ნოზიცკი]] აგრეთვე ხელმძღვანელობდნენ პოლიტიკური ფილოსოფიის აღორძინებას.

===საკვები===
ძირითადი ამერიკული სამზარეულო დასავლეთის სხვა ქვეყნების მსგავსია. ძირითადი მარცვლეული [[ხორბალი]]ა. ადგილობრივი ამერიკელები და ადრეული ევროპული მოახალშენეები საკვებად იყებდნენ ისეთ ინგრედიენტებს, როგორებიცაა: ინდაური, ირმის ხორცი, კარტოფილი, ტკბილი კარტოფილი, სიმინდი.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Traditional Indigenous Recipes |url=http://aihd.ku.edu/recipes/index.html |publisher=American Indian Health and Diet Project|access-date=September 15, 2014}}&lt;/ref&gt; ამერიკელების ნაწილი ისეთი დღესასწაულების აღსანიშნავად, როგორიცაა მადლიერების დღე, ადგილობრივი ინგრედიენტებისგან სხვადასხვა კერძს ამზადებენ.&lt;ref name=&quot;Mintz1996&quot;&gt;{{cite book |author=Sidney Wilfred Mintz |title=Tasting Food, Tasting Freedom: Excursions Into Eating, Culture, and the Past |url=https://archive.org/details/tastingfoodtasti00mint_0 |url-access=registration |year=1996 |publisher=Beacon Press |isbn=978-0-8070-4629-6 |pages=[https://archive.org/details/tastingfoodtasti00mint_0/page/134 134]– |accessdate=October 25, 2015}}&lt;/ref&gt;

მსოფლიოში უდიდესია ამერიკის სწრაფი კვების ინდუსტრია,&lt;ref&gt;{{cite web|title=Why McDonald's in France Doesn't Feel Like Fast Food|url=https://www.npr.org/blogs/thesalt/2012/01/24/145698222/why-mcdonalds-in-france-doesnt-feel-like-fast-food|last1=Breadsley|first1=Eleanor|website=NPR|accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt; რომელიც 1940-იან წლებში გამოჩნდა.&lt;ref name=&quot;drivethru&quot;&gt;{{cite web|title=When Was the First Drive-Thru Restaurant Created?|url=http://www.wisegeek.org/when-was-the-first-drive-thru-restaurant-created.htm|website=Wisegeek.org|accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt; ისეთი დამახასიათებელი კერძები, როგორებიცაა: ვაშლის ღვეზელი, შემწვარი ქათამი, პიცა, ჰამბურგერი და ჰოთ-დოგი, სხვადასხვა შემოტანილი რეცეპტებისგანაა შექმნილი. ქვეყანაში ფართოდაა გავრცელებული მექსიკური სამზარეულოს წარმომადგენელი ბურიტო და ტაკო და იტალიური პასტა.&lt;ref name=&quot;IFT&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.newswise.com/articles/what-when-and-where-americans-eat-in-2003 |author=Klapthor, James N. |title=What, When, and Where Americans Eat in 2003 |publisher=Newswise/Institute of Food Technologists |date=August 23, 2003 |accessdate=June 19, 2007}}&lt;/ref&gt; ამერიკელები სვამენ სამჯერ მეტ ყავას, ვიდრე ჩაის.&lt;ref name=coffeeandtea&gt;{{cite news |last1=H |first1=D |title=The coffee insurgency |url=https://www.economist.com/blogs/graphicdetail/2013/12/daily-chart-17 |website=The Economist |accessdate=January 15, 2015}}&lt;/ref&gt;

===კინო===
[[File:HollywoodSign.jpg|thumb|[[ჰოლივუდის ნიშანი]] [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]], [[კალიფორნია]]]]
[[ჰოლივუდი]], რომელსაც [[ლოს-ანჯელესი]]ს ([[კალიფორნია]]) ჩრდილოეთი ნაწილი უკავია, მოძრავი სურათებით მიღებული პროდუქტის წარმოებაში ერთ-ერთ მოწინავე ადგილს იკავებს.&lt;ref&gt;{{cite press release |url=https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=30707 |title=Nigeria surpasses Hollywood as world's second-largest film producer |publisher=United Nations |date=May 5, 2009 |accessdate=February 17, 2013}}&lt;/ref&gt; [[ტომას ალვა ედისონი]]ს [[კინეტოსკოპი]]ს გამოყენებით 1994 წელს [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] შედგა მსოფლიოს პირველი კომერციული მოძრავი სურათების ჩვენება.&lt;ref&gt;{{cite book |title=Billboard |url=https://archive.org/details/bub_gb_cBoEAAAAMBAJ |date=April 29, 1944 |page=[https://archive.org/details/bub_gb_cBoEAAAAMBAJ/page/n67 68] |issn=0006-2510}}&lt;/ref&gt; XX საუკუნიდან მოყოლებული აშშ-ის კინოინდუსტრია ძირითადად ჰოლივუდის მიმდებარედ დაფუძნდა.

[[უხმო ფილმები]]ს პერიოდში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ამერიკელი რეჟისორი, [[დეივიდ უორკ გრიფითი]]ს, ფილმის სტრუქტურის ჩამოყელიბებას უძღვებოა, ხოლო ანიმაციურ ფილმებსა და ფილმებით ვაჭრობას პროდიუსერ-მეწარმე [[უოლტ დისნეი]] წინამძღოლობდა.&lt;ref name=&quot;KrasniewiczDisney2010&quot;&gt;{{cite book |last1=Krasniewicz |first1=Louise |last2=Disney |first2=Walt |title=Walt Disney: A Biography |url=https://books.google.com/books?id=lZ3vTgpHgFoC&amp;pg=PR10 |year=2010 |publisher=ABC-CLIO |isbn=978-0-313-35830-2 |page=10}}&lt;/ref&gt; რეჟისორებმა, როგორიც იყო [[ჯონ ფორდი]], შეცვალეს კინოგადაღებაში ამერიკის ძველდასავლური სახე და [[ჯონ ჰიუსტონი]]ს მსგავსად ადგილმდებარეობის გადაღებით ფილმის შესაძლებლობები გააფართოვეს.

ამერიკის ფილმების ინსტიტუტის „AFI 100“ საუკეთესო ფილმების ჩამონათვალში შედის შემდეგი ფილმები: [[ორსონ უელსი]]ს [[მოქალაქე კეინი]], რომელსაც ხშირად ყველა დროის საკუეთესო ფილმად მოიხსენიებენ,&lt;ref&gt;[http://www.filmsite.org/villvoice.html ''Village Voice'': 100 Best Films of the 20th century (2001)] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20140331174817/http://www.filmsite.org/villvoice.html |date=March 31, 2014 }}. Filmsite.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics-long.html |title=Sight &amp; Sound Top Ten Poll 2002 |publisher=British Film Institute |archiveurl=https://web.archive.org/web/20021105130210/http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/poll/critics-long.html |archivedate=November 5, 2002 |year=2002 }}&lt;/ref&gt; [[კასაბლანკა (ფილმი)|კასაბლანკა]] (1942), [[ნათლია (ფილმი)|ნათლია]] (1972), [[ქარწაღებულნი (ფილმი)|ქარწაღებულნი]] (1939), ლოურენსი არაბეთიდან (1962), [[ოზის ჯადოქარი (1939 წლის ფილმი)|ოზის ჯადოქარი]] (1939), [[კურსდამთავრებული (ფილმი)| კურსდამთავრებულები]] (1967), [[შინდლერის სია]] (1993), მღერა წვიმაში (1952), [[ეს მშვენიერი ცხოვრება (1946 წლის ფილმი)|ეს მშვენიერი ცხოვრება]] (1946), [[სანსეტ ბულვარი (ფილმი)|სანსეტ ბულვარი]] (1950).&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.afi.com/100years/movies10.aspx |title=AFI's 100 Years |publisher=American Film Institute |accessdate=January 24, 2015 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6OfMD7Ci5?url=http://www.afi.com/100years/movies10.aspx |archivedate=აპრილი 7, 2014 }}&lt;/ref&gt; [[ოსკარი|აკადემიის პრიზებს]], ცნობილი როგორც [[ოსკარი]], 1929 წლიდან მოყოლებული ყოველწლიურად გასცემს [[კინემატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია]],&lt;ref name=&quot;DrowneHuber2004&quot;&gt;{{cite book |last1=Drowne |first1=Kathleen Morgan |last2=Huber |first2=Patrick |title=The 1920s |url=https://books.google.com/books?id=CecCHiI95dYC&amp;pg=PA236 |year=2004 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=978-0-313-32013-2 |page=236}}&lt;/ref&gt; ხოლო [[ოქროს გლობუსი]] გაიცემა 1944 წლიდან.&lt;ref name=&quot;Kroon2014&quot;&gt;{{cite book |last=Kroon |first=Richard W.|title=A/V A to Z: An Encyclopedic Dictionary of Media, Entertainment and Other Audiovisual Terms |url=https://books.google.com/books?id=HjmNAgAAQBAJ&amp;pg=PA338 |year=2014 |publisher=McFarland |isbn=978-0-7864-5740-3 |page=338}}&lt;/ref&gt;

===სპორტი===
[[File:Matt Ryan (30784384287).jpg|thumb|180px|[[მეთ რეიენი]], ცნობილი [[ამერიკული ფეხბურთი]]ს მოთამაშე]]
[[File:Kevin Plawecki (48156296552).jpg|thumb|180px|[[კევინ პლავეკი]], ცნობილი ამერიკელი [[ბეისბოლი]]ს მოთამაშე]]
აშშ-ში [[ამერიკული ფეხბურთი]] გულშემატკივრის დასწრების მხრივ ყველაზე პოპულარული სპორტია;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Krane, David K. |title=Professional Football Widens Its Lead Over Baseball as Nation's Favorite Sport |url=http://www.harrisinteractive.com/Insights/HarrisVault8482.aspx?PID=337 |publisher=Harris Interactive |date=October 30, 2002 |access-date=September 14, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100709111448/http://www.harrisinteractive.com/Insights/HarrisVault8482.aspx?PID=337 |archivedate=July 9, 2010}} MacCambridge, Michael (2004). ''America's Game: The Epic Story of How Pro Football Captured a Nation''. New York: Random House. {{ISBN|0-375-50454-0}}.&lt;/ref&gt; [[ნაციონალური საფეხბურთო ლიგა|ნაციონალურ საფეხბურთო ლიგაში]] (NFL) გულშემატკივართა საშუალო მაჩვენებელი მსოფლიოში უმაღლესია, ხოლო სუპერ თასს ათობით მილიონი ადამიანი ადევნებს თვალს მსოფლიოში. XIX საუკუნის მიწურულიდან აშშ-ის ეროვნული სპორტი [[ბესიბოლი]]ა. პროფესიონალურ საგუნდო სპორტის სახეობებს შორის ამერიკაში შემდგომ ადგილებს [[კალათბურთი]] და [[ყინულის ჰოკეი]] იკავებენ; კალათბურთში ძირითადი ლიგა [[ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია]]ა (NBA), ხოლო ჰოკეიში - [[ბეისბოლის მთავარი ლიგა]] (NHL). დიდი რაოდენობის მაყურებელს იზიდავს საკოლეჯო, ახალგაზრდული ფეხბურთი და კალათბურთი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |title=Passion for College Football Remains Robust |publisher=National Football Foundation |date=March 19, 2013 |accessdate=April 1, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140407075223/http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |archive-date=April 7, 2014 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140407075223/http://www.footballfoundation.org/tabid/567/Article/53380/Passion-for-College-Football-Remains-Robust.aspx |archivedate=აპრილი 7, 2014 }}&lt;/ref&gt; 1994 წელს ამერიკამ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1994|ფიფას მსოფლიო საფეხბურთო თასს]] უმასპინძლა. [[აშშ-ის ძირითადი სფეხბურთო ლიგა|ძირითადი საფეხბურთო ლიგა]] არის ფეხბურთის უმაღლესი ლიგა ამერიკაში (მოიცავს 23 ამერიკულ და კანადურ გუნდს). აშშ-ში პროფესიონალური სპორტის ბაზარი დაახლოებით 69 მილიარდია, დაახლოებით ორჯერ მეტი, ვიდრე ერთად აღებული ევროპის, შუა აზიისა და აფრიკის.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Global sports market to hit $141 billion in 2012 |url=https://www.reuters.com/article/2008/06/18/us-pwcstudy-idUSN1738075220080618 |website=Reuters |accessdate=July 24, 2013 |date=June 18, 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004213550/http://www.reuters.com/article/2008/06/18/us-pwcstudy-idUSN1738075220080618 |archivedate=ოქტომბერი 4, 2013 }}&lt;/ref&gt;

აშშ-ში ოლიმპიური თამაშები სულ რვაჯერ არის გამართული. 1904 წლის ზაფხულის ილიმპიადა იყო პირველი ოლიმპიადა, რომელიც ევროპის საზღვრებს გარეთ, [[სენტ-ლუისი|სენტ-ლუისში]], [[მისურის შტატი|მისურის შტატში]] ჩატარდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/cities-that-have-hosted-the-olympics.html|title=Cities That Have Hosted the Olympics|website=WorldAtlas|language=en|access-date=March 5, 2020}}&lt;/ref&gt; 2017 წლის მდგომარეობით, ამერიკას მოგებული ჰქონდა 2522 მედალი ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე და 305 მედალი ზამთრის ოლიმპიადებზე.&lt;ref&gt;{{cite news |title=The 10 most fascinating facts about the all-time Winter Olympics medal standings |first=Chris |last=Chase |date=February 7, 2014 |work=USA Today|url=http://ftw.usatoday.com/2014/02/winter-olympics-medal-count-sochi-all-time-facts/ |accessdate=February 28, 2014}} {{cite news |title=With Sochi Olympics approaching, a history of Winter Olympic medals |date=February 6, 2014 |first=Dan |last=Loumena |work=Los Angeles Times |url=http://articles.latimes.com/2014/feb/06/sports/la-sp-a-history-of-the-winter-olympic-medals-20140206 |accessdate=February 28, 2014}}&lt;/ref&gt; ამერიკის ორი ყველაზე პოპულარული სპორტი, ბეისბოლი და ამერიკული ფეხბურთი, მის საზღვრებს გარეთ არიან ჩამოყალიბებულნი, მაგრამ ისეთი სპორტის სახეობები, როგორებიცაა: კალათბურთი, ფრენბურთი, სკეითბორდი და სნოუბორდი ამერიკაში გამოიგონეს, ხოლო შემდგომ მთელ მსოფლიოში გახდნენ პოპულარულები. ყველაზე ყურებადი ინდივიდუალური სპორტი [[გოლფი]] და [[ავტორბოლაა]], განსაკუთრებით NASCAR.&lt;ref&gt;{{cite web |title=As American as Mom, Apple Pie and Football? Football continues to trump baseball as America's Favorite Sport |url=http://www.harrisinteractive.com/vault/Harris%20Poll%205%20-%202014%20Fave%20Sport_1.16.14.pdf |website=Harris Interactive |accessdate=July 2, 2014 |date=January 16, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140309053431/http://www.harrisinteractive.com/vault/Harris%20Poll%205%20-%202014%20Fave%20Sport_1.16.14.pdf |archivedate=March 9, 2014}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author1=Cowen, Tyler |author2=Grier, Kevin |title=What Would the End of Football Look Like? |url=http://www.grantland.com/story/_/id/7559458/cte-concussion-crisis-economic-look-end-football |publisher=Grantland/ESPN |date=February 9, 2012 |accessdate=February 12, 2012}}&lt;/ref&gt;

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{მინიდაფა
|თემა =აშშ
|პორტალი = 
|ვიქსიკონი =  აშშ
|ვიკიწიგნები = 
|ვიკიციტატა = 
|ვიკიწყარო = 
|ვიკისახეობები = 
|ვიკისიახლეები = 
|ვიკისაწყობი = Category:USA
|მეტავიკი = }}
* [http://www.usembassy.ge ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო საქართველოში]
* [http://embassy.mfa.gov.ge/ საქართველოს საელჩო აშშ, კანადასა და მექსიკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110501082653/http://www.embassy.mfa.gov.ge/ |date=2011-05-01 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აშშ-ის ადმინისტრაციული ერთეულები}}
{{დ8}}
{{ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნები}}
{{ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია}}

[[კატეგორია:აშშ| ]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:დიდი რვიანის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ინგლისურენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ნატოს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ბირთვული ქვეყნების სია]]</text>
      <sha1>fu697n61spihxfgmn9m2yplwtwwmgaw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნინო ბურჯანაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3423</id>
    <revision>
      <id>4407070</id>
      <parentid>4403943</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:18:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22757" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ნინო ბურჯანაძე
| ცოლი= 
| სურათი=06-12-2019 Nino Burjanadze.png
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[9 ნოემბერი]] [[2001]]
| თანამდებობა დატოვა = [[7 ივნისი]] [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი = 
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[ედუარდ შევარდნაძე]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ლადო გურგენიძე]]
| წინამორბედი= [[ზურაბ ჟვანია]]
| მემკვიდრე = [[დავით ბაქრაძე]]
| დაბადების თარიღი ={{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|7|16}}
| დაბადების ადგილი= [[ქუთაისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = [[ქუთაისი]]
| მეუღლე =[[ბადრი ბიწაძე]]
| შვილები=ვაჟები:ანზორი&lt;br/&gt;რეზო
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| პარტია = [[დემოკრატიული მოძრაობა — ერთიანი საქართველო]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] მოვალეობის შემსრულებელი 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[25 ნოემბერი]] [[2007]] 
| თანამდებობა დატოვა2=[[20 იანვარი]] [[2008]]
| წინამორბედი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრეზიდენტი2=
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ლადო გურგენიძე]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[23 ნოემბერი]] [[2003]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[25 იანვარი]] [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| მემკვიდრე3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =[[ავთანდილ ჯორბენაძე]]&lt;br/&gt;[[ზურაბ ჟვანია]]
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[მოსკოვის უნივერსიტეტი]]}}

'''ნინო ბურჯანაძე''' (დ. [[16 ივლისი]], [[1964]], [[ქუთაისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] 2001 წლის ნოემბრიდან 2008 წლის ივნისამდე, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობის ორგზის შემსრულებელი: [[2003]] წლის ნოემბრიდან [[2004]] წლის იანვრამდე და [[2007]] წლის ნოემბრიდან [[2008]] წლის იანვრამდე.

==განათლება==
დაიბადა [[თერჯოლის მუნიციპალიტეტი|თერჯოლის]] რაიკომის პირველი მდივნის ანზორ ბურჯანაძის ოჯახში. [[1981]] წელს წარჩინებით დაამთავრა [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]] სახელობის ქუთაისის №2 საშუალო სკოლა და იმავე წელს ჩაირიცხა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]].

[[1986]] წელს, უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, ჩაირიცხა [[მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|მოსკოვის მიხეილ ლომონოსოვის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის კათედრის ასპირანტურაში. [[1990]] წელს დაიცვა დისერტაცია საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და საერთაშორისო საზღვაო სამართლის პრობლემებზე და მიენიჭა იურიდიულ მეცნიერებათა კანდიდატის წოდება. [[1991]] წლიდან მუშაობდა [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] საერთაშორისო სამართლის კათედრის დოცენტის თანამდებობაზე. [[1991]]-[[1992]] წლებში იყო საქართველოს გარემოს დაცვის სამინისტროს ექსპერტ-კონსულტანტი, ხოლო [[1992]]-[[1995]] წლებში — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს საგარეო ურთიერეთობათა კომისიის ექსპერტ-კონსულტანტი.

==პოლიტიკური კარიერა==
[[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1995]]-[[1998]] წლებში იყო [[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]] საქართველოს პარლამენტის მუდმივმოქმედი დელეგაციის ხელმძღვანელი. იმავე წლებში იყო პარლამენტის საკონსტიტუციო, იურიდიულ საკითხთა და კანონიერების კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ხოლო 1998-1999 წლებში ამავე კომიტეტის თავმჯდომარე. [[1998]] წელს აირჩიეს [[ეუთო]]ს საპარლამენტო ასამბლეის დემოკრატიის, ადამიანის უფლებებისა და ჰუმანიტარული საკითხების კომიტეტის მომხსენებლად, ხოლო [[2000]] წელს - ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის ვიცე პრეზიდენტად.

[[1999]]-[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[2000]]-[[2001]] წლებში თავმჯდომარეობდა საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტს. [[1999]]-[[2002]] წლებში იყო [[ევროკავშირი]]სა და საქართველოს საპარლამენტო თანამშრომლობის კომიტეტის თანათავმჯდომარე. [[2001]] წლის ნოემბრიდან იყო [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ქვეყნების ეკონომიკური თანამშრომლობის საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი. იმავე პერიოდიდან გახდა [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] (10-11-2001 - 22-04-2004).

[[2003]] წლის 2 ნოემბრის [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2003)|არჩევნებში]] მონაწილეობდა საარჩევნო ბლოკის „ბურჯანაძე - დემოკრატები“ შემადგენლობაში და იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] ერთ-ერთი ლიდერი. ვარდების რევოლუციის შემდეგ ასრულებდა [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობას 2003 წლის 23 ნოემბრიდან 2004 წლის 25 იანვრამდე.

[[2004]]-[[2008]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (ქუთაისის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „ბურჯანაძე - დემოკრატები“. [[2004]] წელს კვლავ გახდა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე, ამ თანამდებობაზე იყო [[2008]] წლის ივნისამდე. [[2004]] წელს გამოდიოდა საკონსტიტუციო ცვლილებების წინააღმდეგ, რომელმაც შეზღუდა პარლამენტის უფლებამოსილებები პრეზიდენტის სასარგებლოდ.

[[2007]] წლის 25 ნოემბრიდან 2008 წლის 20 იანვრამდე კვლავ ასრულებდა საქართველოს პრეზიდენტის მოვალეობას. იყო მმართველი პარტიის, [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]], წამყვანი სახე, მიუხედავად იმისა, რომ ფორმალურად მისი წევრი არასდროს ყოფილა.

==ოპოზიციონერი პოლიტიკოსი==

[[2007]] წელს გაჩნდა პირველი ბზარი მასა და პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილს]] შორის [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (2007)|2007 წლის ნოემბრის აქციების დარბევასთან]] დაკავშირებით. ბურჯანაძემ მოგვიანებით ის „დიდ შეცდომად“ და „ტრაგედიად“ შეაფასა. 2008 წლის აპრილში კრიზისი მმართველ პარტიაში გაღრმავდა და [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ნაციონალური მოძრაობის]] საარჩევნო სიაში ვერ მოხვდნენ [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|პარლამენტის თავმჯდომარის]], ნინო ბურჯანაძის ფავორიტები. ამ ფაქტის გამო ბურჯანაძემ არ იყარა კენჭი „ნაციონალური მოძრაობის“ სიით.&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=34&amp;info_id=18930 ''რკინის ლედი'' მიდის... ჯერჯერობით]&lt;/ref&gt;

{{ციტატა|სერიოზული, ხანგრძლივი და არა მარტივი კონსულტაციების მიუხედავად, ჩემდა სამწუხაროდ, ვერ იქნა მიღწეული კონსენსუსი ნაციონალური მოძრაობის საპარლამენტო სიის ფორმირების პროცესში. მე ვცდილობდი, საპარლამენტო სიაში მოხვედრილიყვნენ ახალი ადამიანები, ახალი სახეები, რომლებიც, ჩემი აზრით, ნამდვილად გამოადგებოდნენ ქვეყანას - ნინო ბურჯანაძე}}

[[2008]] წლის 1 მაისს მას პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა სიმბოლურ ფასად, 1 [[ლარი|ლარად]] გადასცა სახელმწიფო ქონება, 31.696 კვადრატული მეტრი მიწის ნაკვეთი [[წყნეთი|წყნეთში]], რომელსაც ბურჯანაძე, როგორც [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]], იყენებდა [[2001]] წლიდან, როგორც სამსახურებრივ საცხოვრებელ ადგილს.

[[2008]] წლის ივლისში დააარსა „დემოკრატიიისა და განვითარების ფონდი“. იმავე წლის ოქტომბერში მან ხელისუფლებას წარუდგინა 43 კითხვა [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|რუსეთ-საქართველოს ომის]] შესახებ და დააარსა პარტია [[დემოკრატიული მოძრაობა - ერთიანი საქართველო]]. პარტია იყო [[2009]] წლის აპრილსა და მაისში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს გადადგომის მოთხოვნით გამართული საპროტესტო აქციების ერთ-ერთი ორგანიზატორი.

გამოქვეყნებული აქვს ოცამდე მეცნიერული ნაშრომი [[ქართული ენა|ქართულ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] ენებზე. მათ შორის ერთი მონოგრაფია ახალი ტიპის [[საერთაშორისო სამართალი|საერთაშორისო ორგანიზაციების სამართლებრივ საკითხებზე]].

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ქალი პრეზიდენტების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00001262}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5297}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი 
| წინამორბედი=[[შევარდნაძე, ედუარდ|ედუარდ შევარდნაძე]] 
| ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]]&lt;br&gt;(მოვალეობის შემსრულებელი) 
| წლები=2003 &amp;ndash; 2004&lt;br&gt;
| შემდეგი=[[სააკაშვილი, მიხეილ|მიხეილ სააკაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ სააკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]]&lt;br&gt;(მოვალეობის შემსრულებელი) | წლები=2007 &amp;ndash; 2008&lt;br&gt;| შემდეგი=[[მიხეილ სააკაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბურჯანაძე, ნინო}}
[[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 16 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქალი პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბურჯანაძეები|ნინო]]</text>
      <sha1>0d7xrm400f9hvitt20bk8i9tn2jkbgn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407123</id>
      <parentid>4407070</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:212.58.103.71|212.58.103.71]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22725" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ნინო ბურჯანაძე
| ცოლი= 
| სურათი=06-12-2019 Nino Burjanadze.png
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[9 ნოემბერი]] [[2001]]
| თანამდებობა დატოვა = [[7 ივნისი]] [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი = 
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[ედუარდ შევარდნაძე]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ლადო გურგენიძე]]
| წინამორბედი= [[ზურაბ ჟვანია]]
| მემკვიდრე = [[დავით ბაქრაძე]]
| დაბადების თარიღი ={{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|7|16}}
| დაბადების ადგილი= [[ქუთაისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = [[ქუთაისი]]
| მეუღლე =[[ბადრი ბიწაძე]]
| შვილები=ვაჟები:ანზორი&lt;br/&gt;რეზო
| მამაკაცი = 
| პროფესია =იურისტი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| პარტია = [[დემოკრატიული მოძრაობა — ერთიანი საქართველო]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]][[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] მოვალეობის შემსრულებელი 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[25 ნოემბერი]] [[2007]] 
| თანამდებობა დატოვა2=[[20 იანვარი]] [[2008]]
| წინამორბედი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრეზიდენტი2=
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ლადო გურგენიძე]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[23 ნოემბერი]] [[2003]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[25 იანვარი]] [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| მემკვიდრე3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =[[ავთანდილ ჯორბენაძე]]&lt;br/&gt;[[ზურაბ ჟვანია]]
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[მოსკოვის უნივერსიტეტი]]}}

'''ნინო ბურჯანაძე''' (დ. [[16 ივლისი]], [[1964]], [[ქუთაისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] 2001 წლის ნოემბრიდან 2008 წლის ივნისამდე, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობის ორგზის შემსრულებელი: [[2003]] წლის ნოემბრიდან [[2004]] წლის იანვრამდე და [[2007]] წლის ნოემბრიდან [[2008]] წლის იანვრამდე.

==განათლება==
დაიბადა [[თერჯოლის მუნიციპალიტეტი|თერჯოლის]] რაიკომის პირველი მდივნის ანზორ ბურჯანაძის ოჯახში. [[1981]] წელს წარჩინებით დაამთავრა [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]] სახელობის ქუთაისის №2 საშუალო სკოლა და იმავე წელს ჩაირიცხა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]].

[[1986]] წელს, უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, ჩაირიცხა [[მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|მოსკოვის მიხეილ ლომონოსოვის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის კათედრის ასპირანტურაში. [[1990]] წელს დაიცვა დისერტაცია საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და საერთაშორისო საზღვაო სამართლის პრობლემებზე და მიენიჭა იურიდიულ მეცნიერებათა კანდიდატის წოდება. [[1991]] წლიდან მუშაობდა [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] საერთაშორისო სამართლის კათედრის დოცენტის თანამდებობაზე. [[1991]]-[[1992]] წლებში იყო საქართველოს გარემოს დაცვის სამინისტროს ექსპერტ-კონსულტანტი, ხოლო [[1992]]-[[1995]] წლებში — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს საგარეო ურთიერეთობათა კომისიის ექსპერტ-კონსულტანტი.

==პოლიტიკური კარიერა==
[[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1995]]-[[1998]] წლებში იყო [[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]] საქართველოს პარლამენტის მუდმივმოქმედი დელეგაციის ხელმძღვანელი. იმავე წლებში იყო პარლამენტის საკონსტიტუციო, იურიდიულ საკითხთა და კანონიერების კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ხოლო 1998-1999 წლებში ამავე კომიტეტის თავმჯდომარე. [[1998]] წელს აირჩიეს [[ეუთო]]ს საპარლამენტო ასამბლეის დემოკრატიის, ადამიანის უფლებებისა და ჰუმანიტარული საკითხების კომიტეტის მომხსენებლად, ხოლო [[2000]] წელს - ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის ვიცე პრეზიდენტად.

[[1999]]-[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[2000]]-[[2001]] წლებში თავმჯდომარეობდა საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტს. [[1999]]-[[2002]] წლებში იყო [[ევროკავშირი]]სა და საქართველოს საპარლამენტო თანამშრომლობის კომიტეტის თანათავმჯდომარე. [[2001]] წლის ნოემბრიდან იყო [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ქვეყნების ეკონომიკური თანამშრომლობის საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი. იმავე პერიოდიდან გახდა [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] (10-11-2001 - 22-04-2004).

[[2003]] წლის 2 ნოემბრის [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2003)|არჩევნებში]] მონაწილეობდა საარჩევნო ბლოკის „ბურჯანაძე - დემოკრატები“ შემადგენლობაში და იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] ერთ-ერთი ლიდერი. ვარდების რევოლუციის შემდეგ ასრულებდა [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობას 2003 წლის 23 ნოემბრიდან 2004 წლის 25 იანვრამდე.

[[2004]]-[[2008]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (ქუთაისის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „ბურჯანაძე - დემოკრატები“. [[2004]] წელს კვლავ გახდა საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე, ამ თანამდებობაზე იყო [[2008]] წლის ივნისამდე. [[2004]] წელს გამოდიოდა საკონსტიტუციო ცვლილებების წინააღმდეგ, რომელმაც შეზღუდა პარლამენტის უფლებამოსილებები პრეზიდენტის სასარგებლოდ.

[[2007]] წლის 25 ნოემბრიდან 2008 წლის 20 იანვრამდე კვლავ ასრულებდა საქართველოს პრეზიდენტის მოვალეობას. იყო მმართველი პარტიის, [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]], წამყვანი სახე, მიუხედავად იმისა, რომ ფორმალურად მისი წევრი არასდროს ყოფილა.

==ოპოზიციონერი პოლიტიკოსი==

[[2007]] წელს გაჩნდა პირველი ბზარი მასა და პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილს]] შორის [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (2007)|2007 წლის ნოემბრის აქციების დარბევასთან]] დაკავშირებით. ბურჯანაძემ მოგვიანებით ის „დიდ შეცდომად“ და „ტრაგედიად“ შეაფასა. 2008 წლის აპრილში კრიზისი მმართველ პარტიაში გაღრმავდა და [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ნაციონალური მოძრაობის]] საარჩევნო სიაში ვერ მოხვდნენ [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|პარლამენტის თავმჯდომარის]], ნინო ბურჯანაძის ფავორიტები. ამ ფაქტის გამო ბურჯანაძემ არ იყარა კენჭი „ნაციონალური მოძრაობის“ სიით.&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=34&amp;info_id=18930 ''რკინის ლედი'' მიდის... ჯერჯერობით]&lt;/ref&gt;

{{ციტატა|სერიოზული, ხანგრძლივი და არა მარტივი კონსულტაციების მიუხედავად, ჩემდა სამწუხაროდ, ვერ იქნა მიღწეული კონსენსუსი ნაციონალური მოძრაობის საპარლამენტო სიის ფორმირების პროცესში. მე ვცდილობდი, საპარლამენტო სიაში მოხვედრილიყვნენ ახალი ადამიანები, ახალი სახეები, რომლებიც, ჩემი აზრით, ნამდვილად გამოადგებოდნენ ქვეყანას - ნინო ბურჯანაძე}}

[[2008]] წლის 1 მაისს მას პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა სიმბოლურ ფასად, 1 [[ლარი|ლარად]] გადასცა სახელმწიფო ქონება, 31.696 კვადრატული მეტრი მიწის ნაკვეთი [[წყნეთი|წყნეთში]], რომელსაც ბურჯანაძე, როგორც [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]], იყენებდა [[2001]] წლიდან, როგორც სამსახურებრივ საცხოვრებელ ადგილს.

[[2008]] წლის ივლისში დააარსა „დემოკრატიიისა და განვითარების ფონდი“. იმავე წლის ოქტომბერში მან ხელისუფლებას წარუდგინა 43 კითხვა [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|რუსეთ-საქართველოს ომის]] შესახებ და დააარსა პარტია [[დემოკრატიული მოძრაობა - ერთიანი საქართველო]]. პარტია იყო [[2009]] წლის აპრილსა და მაისში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს გადადგომის მოთხოვნით გამართული საპროტესტო აქციების ერთ-ერთი ორგანიზატორი.

გამოქვეყნებული აქვს ოცამდე მეცნიერული ნაშრომი [[ქართული ენა|ქართულ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] ენებზე. მათ შორის ერთი მონოგრაფია ახალი ტიპის [[საერთაშორისო სამართალი|საერთაშორისო ორგანიზაციების სამართლებრივ საკითხებზე]].

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ქალი პრეზიდენტების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00001262}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5297}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი 
| წინამორბედი=[[შევარდნაძე, ედუარდ|ედუარდ შევარდნაძე]] 
| ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]]&lt;br&gt;(მოვალეობის შემსრულებელი) 
| წლები=2003 &amp;ndash; 2004&lt;br&gt;
| შემდეგი=[[სააკაშვილი, მიხეილ|მიხეილ სააკაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ სააკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]]&lt;br&gt;(მოვალეობის შემსრულებელი) | წლები=2007 &amp;ndash; 2008&lt;br&gt;| შემდეგი=[[მიხეილ სააკაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბურჯანაძე, ნინო}}
[[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 16 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქალი პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ქუთაისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბურჯანაძეები|ნინო]]</text>
      <sha1>sjxge7we9jk3v9s36r96h2u8xontw5w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირაკლი ოქრუაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3429</id>
    <revision>
      <id>4407106</id>
      <parentid>4405443</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:24:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25430" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ოქრუაშვილი
| სურათი= Irakli Okruashvili (June 17, 2005) (1).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|11|6}} 
| დაბადების ადგილი = [[ცხინვალი]], [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი|სამხრეთ ოსეთი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = 
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =ადვოკატი, [[პოლიტიკოსი]], [[დიპლომატი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2002-2007)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[მოძრაობა ერთიანი საქართველოსთვის]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2007-2011)&lt;/small&gt; &lt;br /&gt;[[გამარჯვებული საქართველო]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2019-დღემდე)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|21px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|21px]][[საქართველო|საქართველოს]] [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა = [[17 ნოემბერი]], [[2006]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ჩოგოვაძე]]
| მემკვიდრე  = [[გიორგი არველაძე]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:CoA MOD.gif|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|   თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| წინამორბედი2 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დავით კეზერაშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 =[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br /&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო| შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=14 იანვარი, 2004
|თანამდებობა დატოვა4=7 ივნისი, 2004
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ზურაბ ჟვანია]]
|მემკვიდრე4=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|წინამორბედი4=ნიკოლოზ (ნუგზარ) გაბრიჩიძე
}}
'''ირაკლი ოქრუაშვილი''' (დ. [[6 ნოემბერი]], [[1973]], [[ცხინვალი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] ([[2004]]), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] (2004-[[2006]]), [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] (2006).

== ადრეული წლები ==
ირაკლი ოქრუაშვილი დაიბადა 1973 წლის 6 ნოემბერს [[ცხინვალი|ცხინვალში]]. წარმოშობით არის [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ტყვიავი]]დან.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://www.qartli.ge/ge/akhali-ambebi/article/16112-tyviavshi-archevnebi-badri-basishvilma-oqruashvils-mougo | title = ტყვიავში არჩევნები ბადრი ბასიშვილმა ოქრუაშვილს მოუგო | publisher = საინფორმაციო ცენტრი „შიდა ქართლი“. ''qartli.ge'' | date = 2020-11-03 | accessdate = 5 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი, რის შემდეგაც, [[2000]] წლამდე, ეწეოდა საადვოკატო საქმიანობას.

== პოლიტიკური კარიერა ==
[[ფაილი:Irakli Okruashvili.jpg|მინი|240პქ|მარცხნივ|ირაკლი ოქრუაშვილი]]
[[2001]] წელს დაინიშნა [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრის]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს, მოადგილედ და ამ თანამდებობაზე [[2002]] წლამდე მუშაობდა.

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2003)|საქართველოს 2003 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] დასახელებული იყო [[გორი]]ს მაჟორიტარობის კანდიდატად [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობიდან]] და გახდა გორის მაჟორიტარი დეპუტატი [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]]. ირაკლი ოქრუაშვილი აქტიურად მონაწილეობდა [[2003]] წლის ნოემბერში მომხდარ [[ვარდების რევოლუცია]]ში, რის შემდეგაც, 2 დეკემბერს, დაინიშნა შიდა ქართლის გუბერნატორად.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5558 ახალი გუბერნატორები დაინიშნენ]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 2 დეკ.'03 / 16:02&lt;/ref&gt; ამ თანამდებობაზე ოქრუაშვილი 2 თვე მუშაობდა, [[2004]] წლის 14 იანვარს კი ის საქართველოს გენერალურ პროკურორად დაინიშნა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5802 სააკაშვილმა გენერალური პროკურორის პოსტზე ირაკლი ოქრუაშვილის კანდიდატურა დაასახელა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 12 იან.'04 / 18:30&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5816 პარლამენტმა ახალი გენერალური პროკურორი დაამტკიცა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 იან.'04 / 10:15&lt;/ref&gt;

[[2004]] წლის 22 აპრილიდან  7 მაისამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (გორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა — დემოკრატები“. 2004 წლის 7 ივნისს [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]] დაინიშნა,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=6916&amp;search= პარლამენტში მთავრობის ნდობის საკითხი განიხილება]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 7 ივნ.'04 / 18:01&lt;/ref&gt; 16 დეკემბერს კი [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8360 სახეცვლილ მთავრობას პარლამენტი დაამტკიცებს]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 დეკ.'04 / 12:53&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8367 სააკაშვილმა თავდაცვის ახალი მინისტრი წარადგინა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 16 დეკ.'04 / 10:57&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში ვრცელდებოდა ხმები ოქრუაშვილის შესაძლო დაპირისპირებაზე თავის თანაგუნდელებთან, მათ შორის შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვანო მერაბიშვილი|ვანო მერაბიშვილთან]]. [[2005]] წელს კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის გაძლიერების საბაბით შიდა ქართლის რეგიონის პოლიციაში საკადრო ცვლილებები განხორციელდა, რაც ზოგიერთმა გამოცემამ ოქრუაშვილის გავლენის შესუსტებისაკენ მიმართულ კამპანიად ახსნა. თუმცა მთავრობის წევრებმა უარყვეს ეს მოსაზრება.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 ქართული პრესა შიდა ქართლის პოლიციაში საკადრო ცვლილებების მიზეზებზე წერს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305012201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 |date=2016-03-05 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 18:11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9160 მერაბიშვილი ოქრუაშვილთან დაპირისპირებას უარყოფს]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 19:06&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, 2005 წლის ივლისში, გაზეთ „რეზონანსთან“ ინტერვიუში, ირაკლი ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ აგორებულ ინტრიგებზე საუბრობდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ &quot;ინტრიგებზე“ საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 11 ივლ.'05 / 19:34&lt;/ref&gt;

[[2006]] წლის 10 ნოემბერს, მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ირაკლი ოქრუაშვილმა თავდაცვის მინისტრის პოსტი დატოვა და [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ოქრუაშვილი თანამდებობას ტოვებს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221338/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 18:12&lt;/ref&gt; პრეზიდენტ სააკაშვილის სიტყვებით, ეს გადაადგილება „განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ რუსეთის მთავარი სამიზნე საქართველოს ეკონომიკაზე შეტევაა“. ზოგიერთმა ოპოზიციურმა ძალამ და პოლიტოლოგმა კი ოქრუაშვილის გადაყენება მის მიერ [[ცხინვალის რეგიონი]]ს ტერიტორიაზე კონტროლის აღდგენის ვადების თაობაზე კატეგორიულ განცხადებებს დაუკავშირა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/article/1549538.html ირაკლი ოქრუაშვილი თავდაცვის მინისტრის პოსტს ტოვებს]. „რადიო თავისუფლება“. 11.11.2006&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 პრეზიდენტმა მთავრობაში საკადრო ცვლილებების მოტივები ახსნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110724095431/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 |date=2011-07-24 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 22:15&lt;/ref&gt; 1 კვირის შემდეგ, 17 ნოემბერს, ოქრუაშვილმა ეკონომიკური განვითარების მინისტრის თანამდებობა თავისი სურვილით დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14251&amp;search= გავრცელებული ინფორმაციით, ოქრუაშვილმა თანამდებობა დატოვა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 17 ნოე.'06 / 16:58&lt;/ref&gt;

[[2007]] წლის 25 სექტემბერს ოქრუაშვილმა პრეზიდენტი სააკაშვილი ანტისახელმწიფოებრივ ქმედებებსა და მკვლელობების შეკვეთებში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16172 ოქრუაშვილი დუმილს პრეზიდენტზე შეტევით არღვევს]. „სივილ ჯორჯია“. 25 სექ.'07&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16208 ექსპერტი ოქრუაშვილის ოპოზიციურ დებიუტს აფასებს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt; 2 დღის შემდეგ ის მის მიერ შექმნილი პარტიის — „ერთიანი საქართველოსთვის“ ოფისში დააკავეს. ექს-მინისტრს თანამდებობის ბოროტად გამოყენებაში, ფულის გამოძალვასა და სამსახურეობრივ გულგრილობაში დასდეს ბრალი.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16213 ოქრუაშვილი დააპატიმრეს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt;

ოქტომბერში მან უარყო სააკაშვილის წინააღმდეგ წაყენებული ბრალდებები და აღიარა დანაშაული,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16298 ოქრუაშვილი დანაშაულს აღიარებს და სააკაშვილის წინააღმდეგ ბრალდებებს უარყოფს]. „სივილ ჯორჯია“. 8 ოქტ.'07&lt;/ref&gt; რის შემდეგაც 2007 წელს იძულებით იქნა დეპორტირებული საქართველოდან და ცხოვრობდა საფრანგეთში, სადაც მიიღო პოლიტიკური თავშესაფარი. 2012 წლის 20 ნოემბერს დაბრუნდა საქართველოში და დაპატიმრებული იქნა, რის შემდეგაც გადაყვანილი იქნა [[გლდანი]]ს ციხეში.&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.com/news/news_textg.php?id_news=47343&amp;pg=1&amp;im=main ირაკლი ოქრუაშვილი საქართველოში ჩამოვიდა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. რუსთავი 2, 20.11.12 11:23&lt;/ref&gt;

2013 წელს ირაკლი ოქრუაშვილი სცნეს პოლიტიკურ დევნილად, სასამართლომ ყველა ბრალდება მოუხსნა და გაათავისუფლეს სასამართლოდან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004728}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5366}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ვანო მერაბიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004–2006 | შემდეგი=[[დავით კეზერაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ჩოგოვაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] | წლები=2006 | შემდეგი=[[გიორგი არველაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ოქრუაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ცხინვალში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ოქრუაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>4j2u88uru5kom7l7ffjmrk697cmjbqf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407109</id>
      <parentid>4407106</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:25:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25397" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ოქრუაშვილი
| სურათი= Irakli Okruashvili (June 17, 2005) (1).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1973|11|6}} 
| დაბადების ადგილი = [[ცხინვალი]], [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი|სამხრეთ ოსეთი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = 
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =ადვოკატი, [[პოლიტიკოსი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2002-2007)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[მოძრაობა ერთიანი საქართველოსთვის]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2007-2011)&lt;/small&gt; &lt;br /&gt;[[გამარჯვებული საქართველო]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2019-დღემდე)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|21px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|21px]][[საქართველო|საქართველოს]] [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| თანამდებობა დატოვა = [[17 ნოემბერი]], [[2006]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ჩოგოვაძე]]
| მემკვიდრე  = [[გიორგი არველაძე]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:CoA MOD.gif|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|   თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[10 ნოემბერი]], [[2006]]
| წინამორბედი2 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დავით კეზერაშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 =[[ზურაბ ჟვანია]]&lt;br /&gt;[[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25px]][[საქართველო|საქართველოს]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|მარჯვნივ|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო| შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ბარამიძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
|რიგი4=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=14 იანვარი, 2004
|თანამდებობა დატოვა4=7 ივნისი, 2004
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ზურაბ ჟვანია]]
|მემკვიდრე4=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|წინამორბედი4=ნიკოლოზ (ნუგზარ) გაბრიჩიძე
}}
'''ირაკლი ოქრუაშვილი''' (დ. [[6 ნოემბერი]], [[1973]], [[ცხინვალი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] ([[2004]]), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] (2004-[[2006]]), [[საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] (2006).

== ადრეული წლები ==
ირაკლი ოქრუაშვილი დაიბადა 1973 წლის 6 ნოემბერს [[ცხინვალი|ცხინვალში]]. წარმოშობით არის [[გორის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ტყვიავი]]დან.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://www.qartli.ge/ge/akhali-ambebi/article/16112-tyviavshi-archevnebi-badri-basishvilma-oqruashvils-mougo | title = ტყვიავში არჩევნები ბადრი ბასიშვილმა ოქრუაშვილს მოუგო | publisher = საინფორმაციო ცენტრი „შიდა ქართლი“. ''qartli.ge'' | date = 2020-11-03 | accessdate = 5 ნოემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი, რის შემდეგაც, [[2000]] წლამდე, ეწეოდა საადვოკატო საქმიანობას.

== პოლიტიკური კარიერა ==
[[ფაილი:Irakli Okruashvili.jpg|მინი|240პქ|მარცხნივ|ირაკლი ოქრუაშვილი]]
[[2001]] წელს დაინიშნა [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრის]], [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს, მოადგილედ და ამ თანამდებობაზე [[2002]] წლამდე მუშაობდა.

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2003)|საქართველოს 2003 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]] დასახელებული იყო [[გორი]]ს მაჟორიტარობის კანდიდატად [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობიდან]] და გახდა გორის მაჟორიტარი დეპუტატი [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]]. ირაკლი ოქრუაშვილი აქტიურად მონაწილეობდა [[2003]] წლის ნოემბერში მომხდარ [[ვარდების რევოლუცია]]ში, რის შემდეგაც, 2 დეკემბერს, დაინიშნა შიდა ქართლის გუბერნატორად.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5558 ახალი გუბერნატორები დაინიშნენ]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 2 დეკ.'03 / 16:02&lt;/ref&gt; ამ თანამდებობაზე ოქრუაშვილი 2 თვე მუშაობდა, [[2004]] წლის 14 იანვარს კი ის საქართველოს გენერალურ პროკურორად დაინიშნა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5802 სააკაშვილმა გენერალური პროკურორის პოსტზე ირაკლი ოქრუაშვილის კანდიდატურა დაასახელა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 12 იან.'04 / 18:30&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=5816 პარლამენტმა ახალი გენერალური პროკურორი დაამტკიცა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 იან.'04 / 10:15&lt;/ref&gt;

[[2004]] წლის 22 აპრილიდან  7 მაისამდე იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (გორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა — დემოკრატები“. 2004 წლის 7 ივნისს [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]] დაინიშნა,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=6916&amp;search= პარლამენტში მთავრობის ნდობის საკითხი განიხილება]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 7 ივნ.'04 / 18:01&lt;/ref&gt; 16 დეკემბერს კი [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8360 სახეცვლილ მთავრობას პარლამენტი დაამტკიცებს]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 15 დეკ.'04 / 12:53&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=8367 სააკაშვილმა თავდაცვის ახალი მინისტრი წარადგინა]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 16 დეკ.'04 / 10:57&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში ვრცელდებოდა ხმები ოქრუაშვილის შესაძლო დაპირისპირებაზე თავის თანაგუნდელებთან, მათ შორის შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვანო მერაბიშვილი|ვანო მერაბიშვილთან]]. [[2005]] წელს კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის გაძლიერების საბაბით შიდა ქართლის რეგიონის პოლიციაში საკადრო ცვლილებები განხორციელდა, რაც ზოგიერთმა გამოცემამ ოქრუაშვილის გავლენის შესუსტებისაკენ მიმართულ კამპანიად ახსნა. თუმცა მთავრობის წევრებმა უარყვეს ეს მოსაზრება.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 ქართული პრესა შიდა ქართლის პოლიციაში საკადრო ცვლილებების მიზეზებზე წერს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305012201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9159 |date=2016-03-05 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 18:11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=9160 მერაბიშვილი ოქრუაშვილთან დაპირისპირებას უარყოფს]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 14 მარ.'05 / 19:06&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, 2005 წლის ივლისში, გაზეთ „რეზონანსთან“ ინტერვიუში, ირაკლი ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ აგორებულ ინტრიგებზე საუბრობდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 ოქრუაშვილი მის წინააღმდეგ &quot;ინტრიგებზე“ საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221201/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=10199 |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 11 ივლ.'05 / 19:34&lt;/ref&gt;

[[2006]] წლის 10 ნოემბერს, მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ირაკლი ოქრუაშვილმა თავდაცვის მინისტრის პოსტი დატოვა და [[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= მთავრობაში ცვლილებების შედეგად, ოქრუაშვილი თანამდებობას ტოვებს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304221338/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14188&amp;search= |date=2016-03-04 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 18:12&lt;/ref&gt; პრეზიდენტ სააკაშვილის სიტყვებით, ეს გადაადგილება „განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ რუსეთის მთავარი სამიზნე საქართველოს ეკონომიკაზე შეტევაა“. ზოგიერთმა ოპოზიციურმა ძალამ და პოლიტოლოგმა კი ოქრუაშვილის გადაყენება მის მიერ [[ცხინვალის რეგიონი]]ს ტერიტორიაზე კონტროლის აღდგენის ვადების თაობაზე კატეგორიულ განცხადებებს დაუკავშირა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/article/1549538.html ირაკლი ოქრუაშვილი თავდაცვის მინისტრის პოსტს ტოვებს]. „რადიო თავისუფლება“. 11.11.2006&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 პრეზიდენტმა მთავრობაში საკადრო ცვლილებების მოტივები ახსნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110724095431/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14190 |date=2011-07-24 }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 10 ნოე.'06 / 22:15&lt;/ref&gt; 1 კვირის შემდეგ, 17 ნოემბერს, ოქრუაშვილმა ეკონომიკური განვითარების მინისტრის თანამდებობა თავისი სურვილით დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=14251&amp;search= გავრცელებული ინფორმაციით, ოქრუაშვილმა თანამდებობა დატოვა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 17 ნოე.'06 / 16:58&lt;/ref&gt;

[[2007]] წლის 25 სექტემბერს ოქრუაშვილმა პრეზიდენტი სააკაშვილი ანტისახელმწიფოებრივ ქმედებებსა და მკვლელობების შეკვეთებში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16172 ოქრუაშვილი დუმილს პრეზიდენტზე შეტევით არღვევს]. „სივილ ჯორჯია“. 25 სექ.'07&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16208 ექსპერტი ოქრუაშვილის ოპოზიციურ დებიუტს აფასებს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt; 2 დღის შემდეგ ის მის მიერ შექმნილი პარტიის — „ერთიანი საქართველოსთვის“ ოფისში დააკავეს. ექს-მინისტრს თანამდებობის ბოროტად გამოყენებაში, ფულის გამოძალვასა და სამსახურეობრივ გულგრილობაში დასდეს ბრალი.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16213 ოქრუაშვილი დააპატიმრეს]. „სივილ ჯორჯია“. 27 სექ.'07&lt;/ref&gt;

ოქტომბერში მან უარყო სააკაშვილის წინააღმდეგ წაყენებული ბრალდებები და აღიარა დანაშაული,&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=16298 ოქრუაშვილი დანაშაულს აღიარებს და სააკაშვილის წინააღმდეგ ბრალდებებს უარყოფს]. „სივილ ჯორჯია“. 8 ოქტ.'07&lt;/ref&gt; რის შემდეგაც 2007 წელს იძულებით იქნა დეპორტირებული საქართველოდან და ცხოვრობდა საფრანგეთში, სადაც მიიღო პოლიტიკური თავშესაფარი. 2012 წლის 20 ნოემბერს დაბრუნდა საქართველოში და დაპატიმრებული იქნა, რის შემდეგაც გადაყვანილი იქნა [[გლდანი]]ს ციხეში.&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.com/news/news_textg.php?id_news=47343&amp;pg=1&amp;im=main ირაკლი ოქრუაშვილი საქართველოში ჩამოვიდა]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. რუსთავი 2, 20.11.12 11:23&lt;/ref&gt;

2013 წელს ირაკლი ოქრუაშვილი სცნეს პოლიტიკურ დევნილად, სასამართლომ ყველა ბრალდება მოუხსნა და გაათავისუფლეს სასამართლოდან.
==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00004728}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5366}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ვანო მერაბიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ბარამიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004–2006 | შემდეგი=[[დავით კეზერაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ჩოგოვაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტრო|საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მინისტრი]] | წლები=2006 | შემდეგი=[[გიორგი არველაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ოქრუაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1973]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ცხინვალში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ოქრუაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>sx05xqk9nem5qbkmjqzykayxh0c8ar6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიორგი ბარამიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3437</id>
    <revision>
      <id>4407105</id>
      <parentid>4405466</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:22:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27818" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი ბარამიძე 
| ცოლი= 
| სურათი= Giorgi baramidze.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა = [[24 აგვისტო]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[თამარ ბერუჩაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[თორნიკე გორდაძე]]
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|1|5}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], {{დროშა|სსრკ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = [[დიდუბე]]
| მეუღლე =ეკა ჯაფარიძე (ყოფილი) &lt;/br&gt; ანნა ფილიპჩუკი (დ. 2020)
| შვილები=ანა
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[ქიმია|ქიმიკოსი]], [[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =[[პოლიტიკოსი]]
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი =[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი2 = [[გელა ბეჟუაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი2=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ნოემბერი]], [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[კობა ნარჩემაშვილი]]
| მემკვიდრე3 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია]]
}}
'''გიორგი ბარამიძე''' (დ. [[5 იანვარი]], [[1968]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, საქართველოს ვიცე-პრემიერი 2006-2012 წლებში. საქართველოს პარლამენტის ხუთგზის ([[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები 1992|1992]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1995|1995]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1999|1999]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2003|2003]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|2012]]) წევრი.

==ბიოგრაფია==
გიორგი ბარამიძე დაიბადა 1968 წლის 5 იანვარს თბილისში. 1992 წელს დაამთავრა [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]ს ქიმიური ტექნოლოგიის ფაკულტეტი და [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი. ეწეოდა სამეცნიერო მუშაობას გარემოს დაცვის კათედრაზე. არის მეცნიერული კვლევების ავტორი. გიორგი ბარამიძე იყო ტექნიკურ უნივერსიტეტში ანტისაბჭოთა, საქართველოს დამოუკიდებლობის მხარდამჭერი სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ხელმძღვანელი. მონაწილეობას იღებდა საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლების გადარჩენა-აღდგენის საქმეში. 1989 წლიდან იგი იყო საქართველოს მწვანეთა მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ცენტრალური საბჭოს წევრი. 1990 წელს საქართველოს მწვანეთა პარტიის შექმნის ერთ-ერთი ინიციატორი და ამ პარტიის პოლიტიკური კომიტეტის წევრი.

1992 წელს მუშაობა დაიწყო ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნულ უმცირესობათა დაცვის კომიტეტში, სამმართველოს უფროსად. აფხაზეთში კონფლიქტის დაწყების პირველივე დღეებიდან ხელმძღვანელობდა საქართველოს მწვანეთა ეგიდით აფხაზეთის მოსახლეობის დახმარების ჰუმანიტარულ შტაბს, შემდგომ - დაკარგულთა მოძიებისა და ტყვეთა გათავისუფლების სახელმწიფო შტაბს. მისი უშუალო ძალისხმევით სეპარატისტების მიერ კონტროლირებადი ტერიტორიებიდან ევაკუირებულ იქნა მძევლად დარჩენილი 3000-მდე მშვიდობიანი მოქალაქე და ტყვეობიდან გათავისუფლდა 200-მდე ქართველი მებრძოლი, მონაწილეობას იღებდა სოფელ ლაბრაში და სოხუმში მიმდინარე საბრძოლო ოპერაციებში.

[[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მწვანეთა პარტია “ და გახდა ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნული უმცირესობის საკითხთა კომისიის მდივანი, თავდაცვისა და უშიშროების კომისიის წევრი, აგრეთვე NATO-ს პროგრამაში „პარტნიორობა მშვიდობისათვის“ საქართველოს მონაწილეობის სახელმწიფო საკოორდინაციო კომისიის წევრი.

1995 წელს დაამთავრა აშშ თავდაცვის სამინისტროს ჯორჯ მარშალის სახელობის ევროპის უშიშროების საკითხთა და თავდაცვითი ეკონომიკის ცენტრი (გერმანია, გარმიშ-პატერკირხენი). [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „ საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 1995 წლის ნოემბრიდან 1996 წლის მარტამდე იყო [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]ს გენერალური მდივანი. 1996 წლის მარტიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის კორუფციასთან ბრძოლის დროებითი საგამოძიებო კომისიის თავმჯდომარედ. მისი ხელმძღვანელობით კომისიის მუშაობის საფუძველზე თანამდებობიდან გადაყენებულ იყვნენ მინისტრები: [[ფრიდონ ინჯია]] ([[საქართველოს კავშირგაბმულობის სამინისტროს]]), [[დავით ზუბიტაშვილი]] (საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო), [[დავით იაკობიძე]] ([[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო]]). ასევე დ. ელიაშვილი (საქ. გაზის დეპარტამენტის თავმჯდომარე). კომისიის დასკვნის საფუძველზე სახელმწიფოს მფლობელობაში დაუბრუნდა გუდაურის სასტუმროს 8. მლნ. ლარის ღირებულების აქციათა პაკეტი. 1996 წლის სექტემბრიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „მოქალაქეთა კავშირის“ თავმჯდომარედ. 1997 წელს მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა საქართველოს მთავრობისა და საქართველოში „[[გაერო]]ს“ განვითარების პროექტის ერთობლივი პროგრამა „კორუფციის კვლევის ცენტრი“, რომლის პირველ ეროვნულ დირექტორად თავად დაინიშნა. 1998 წლის ივლისში გადადგა მოქალაქეთა კავშირის ფრაქციისა და პარლამენტის ანტიკორუფციული კომისიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან. 1998 წლიდან იმყოფებოდა [[ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტი]]ს დიპლომატიის სკოლაში, სადაც ერთი წლის განმავლობაში სწავლობდა და ამავდროულად სენატორ კარლ ლევინთან (მიჩიგანის შტატი, დემოკრატი) ერთად იკვლევდა აშშ სახელისუფლო სტრუქტურების ფუნქციონირების პოლიტიკის საკითხებს. აგრეთვე სწავლობდა აშშ-სა და კავკასიის რეგიონის პოლიკიტური და უსაფრთხოების სფეროებში თანამშორმლობის მექანიზმებს. 1999 წლის ივლის-აგვისტოში პრაქტიკა გაიარა აშშ-ს სენატის სამხედრო სამსახურის კომიტეტში. [[1999]] -[[2004]] წლებში კვლავ [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]ა (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 2000 წლის ოქტომბრიდან 2002 წლის აპრილამდე იყო პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე. 2001 წელს დაამთავრა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი.

2002 წლის ივნისში აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „გაერთიანებული დემოკრატების“ თავმჯდომარედ. ამავდროულად, იყო NATO-ს საპარლამეტნო ასამბლეაში საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელი და ბალტიისპირეთში მუდმივმოქმედი საპარლამენტო დელეგაციის თავმჯდომარე. 2003 წელს კვლავ აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარ დეპუტატად დიდუბის საარჩევნო ოლქიდან.

[[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ 2003 წლის ნოემბერში დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], ხოლო 2004 წლის ივნისში დაინიშნა [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრად]]. 2004 წლის დეკემბერში დაინიშნა საქართველოს სახელმწიფო მინისტრად ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში. 2006 წლის აპრილში დაინიშნა საქართველოს ვიცე პრემიერ-მინისტრად. 2012 წელს გადადგა მინისტრის თანამდებობიდან, რათა კენჭი ეყარა [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)|2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]]. 
[[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — „მეტი სარგებელი ხალხს“.

ფლობს [[ქართული ენა|ქართულ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულ]] ენებს.

2006 წლის თებერვალში [[ლიტვა|ლიტვის დამოუკიდებლობისა]] და საქართველო-ლიტვის ურთიერთობაში შეტანილი წვლილისათვის ლიტვის რესპუბლიკის ერთ-ერთი უმაღლესი ჯილდო „The Grand Cross of Commander of the Order for Merits to Lithuania“ გადაეცა. არის სპორტის ოსტატობის კანდიდატი [[ფარიკაობა]]ში და [[საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაცია|საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაციის]] საპატიო პრეზიდენტი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00002093}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2146}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[კობა ნარჩემაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2003—2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გელა ბეჟუაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[თამარ ბერუჩაშვილი]] | ტიტული=[[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]] | წლები=2004-2012 | შემდეგი=[[თორნიკე გორდაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბარამიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები (1992)]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბარამიძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მწვანეთა პარტიის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>olgf9r6q8k2ar8miktgpqyhyqra7nzk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407134</id>
      <parentid>4407105</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27786" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი ბარამიძე 
| ცოლი= 
| სურათი= Giorgi baramidze.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა = [[24 აგვისტო]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[თამარ ბერუჩაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[თორნიკე გორდაძე]]
| დაბადების თარიღი =  {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|1|5}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], {{დროშა|სსრკ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = [[დიდუბე]]
| მეუღლე =ეკა ჯაფარიძე (ყოფილი) &lt;/br&gt; ანნა ფილიპჩუკი (დ. 2020)
| შვილები=ანა
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[ქიმია|ქიმიკოსი]], იურისტი
| საქმიანობა =[[პოლიტიკოსი]]
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი =[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[17 დეკემბერი]], [[2004]]
| წინამორბედი2 = [[გელა ბეჟუაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი2=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ნოემბერი]], [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[კობა ნარჩემაშვილი]]
| მემკვიდრე3 = [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|განათლება=[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია]]
}}
'''გიორგი ბარამიძე''' (დ. [[5 იანვარი]], [[1968]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, საქართველოს ვიცე-პრემიერი 2006-2012 წლებში. საქართველოს პარლამენტის ხუთგზის ([[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები 1992|1992]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1995|1995]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 1999|1999]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2003|2003]], [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|2012]]) წევრი.

==ბიოგრაფია==
გიორგი ბარამიძე დაიბადა 1968 წლის 5 იანვარს თბილისში. 1992 წელს დაამთავრა [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]ს ქიმიური ტექნოლოგიის ფაკულტეტი და [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი. ეწეოდა სამეცნიერო მუშაობას გარემოს დაცვის კათედრაზე. არის მეცნიერული კვლევების ავტორი. გიორგი ბარამიძე იყო ტექნიკურ უნივერსიტეტში ანტისაბჭოთა, საქართველოს დამოუკიდებლობის მხარდამჭერი სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ხელმძღვანელი. მონაწილეობას იღებდა საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლების გადარჩენა-აღდგენის საქმეში. 1989 წლიდან იგი იყო საქართველოს მწვანეთა მოძრაობის ერთ-ერთი დამაარსებელი და ცენტრალური საბჭოს წევრი. 1990 წელს საქართველოს მწვანეთა პარტიის შექმნის ერთ-ერთი ინიციატორი და ამ პარტიის პოლიტიკური კომიტეტის წევრი.

1992 წელს მუშაობა დაიწყო ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნულ უმცირესობათა დაცვის კომიტეტში, სამმართველოს უფროსად. აფხაზეთში კონფლიქტის დაწყების პირველივე დღეებიდან ხელმძღვანელობდა საქართველოს მწვანეთა ეგიდით აფხაზეთის მოსახლეობის დახმარების ჰუმანიტარულ შტაბს, შემდგომ - დაკარგულთა მოძიებისა და ტყვეთა გათავისუფლების სახელმწიფო შტაბს. მისი უშუალო ძალისხმევით სეპარატისტების მიერ კონტროლირებადი ტერიტორიებიდან ევაკუირებულ იქნა მძევლად დარჩენილი 3000-მდე მშვიდობიანი მოქალაქე და ტყვეობიდან გათავისუფლდა 200-მდე ქართველი მებრძოლი, მონაწილეობას იღებდა სოფელ ლაბრაში და სოხუმში მიმდინარე საბრძოლო ოპერაციებში.

[[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მწვანეთა პარტია “ და გახდა ადამიანის უფლებათა დაცვისა და ეროვნული უმცირესობის საკითხთა კომისიის მდივანი, თავდაცვისა და უშიშროების კომისიის წევრი, აგრეთვე NATO-ს პროგრამაში „პარტნიორობა მშვიდობისათვის“ საქართველოს მონაწილეობის სახელმწიფო საკოორდინაციო კომისიის წევრი.

1995 წელს დაამთავრა აშშ თავდაცვის სამინისტროს ჯორჯ მარშალის სახელობის ევროპის უშიშროების საკითხთა და თავდაცვითი ეკონომიკის ცენტრი (გერმანია, გარმიშ-პატერკირხენი). [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „ საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 1995 წლის ნოემბრიდან 1996 წლის მარტამდე იყო [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]ს გენერალური მდივანი. 1996 წლის მარტიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის კორუფციასთან ბრძოლის დროებითი საგამოძიებო კომისიის თავმჯდომარედ. მისი ხელმძღვანელობით კომისიის მუშაობის საფუძველზე თანამდებობიდან გადაყენებულ იყვნენ მინისტრები: [[ფრიდონ ინჯია]] ([[საქართველოს კავშირგაბმულობის სამინისტროს]]), [[დავით ზუბიტაშვილი]] (საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო), [[დავით იაკობიძე]] ([[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო]]). ასევე დ. ელიაშვილი (საქ. გაზის დეპარტამენტის თავმჯდომარე). კომისიის დასკვნის საფუძველზე სახელმწიფოს მფლობელობაში დაუბრუნდა გუდაურის სასტუმროს 8. მლნ. ლარის ღირებულების აქციათა პაკეტი. 1996 წლის სექტემბრიდან აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „მოქალაქეთა კავშირის“ თავმჯდომარედ. 1997 წელს მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა საქართველოს მთავრობისა და საქართველოში „[[გაერო]]ს“ განვითარების პროექტის ერთობლივი პროგრამა „კორუფციის კვლევის ცენტრი“, რომლის პირველ ეროვნულ დირექტორად თავად დაინიშნა. 1998 წლის ივლისში გადადგა მოქალაქეთა კავშირის ფრაქციისა და პარლამენტის ანტიკორუფციული კომისიის თავმჯდომარის თანამდებობიდან. 1998 წლიდან იმყოფებოდა [[ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტი]]ს დიპლომატიის სკოლაში, სადაც ერთი წლის განმავლობაში სწავლობდა და ამავდროულად სენატორ კარლ ლევინთან (მიჩიგანის შტატი, დემოკრატი) ერთად იკვლევდა აშშ სახელისუფლო სტრუქტურების ფუნქციონირების პოლიტიკის საკითხებს. აგრეთვე სწავლობდა აშშ-სა და კავკასიის რეგიონის პოლიკიტური და უსაფრთხოების სფეროებში თანამშორმლობის მექანიზმებს. 1999 წლის ივლის-აგვისტოში პრაქტიკა გაიარა აშშ-ს სენატის სამხედრო სამსახურის კომიტეტში. [[1999]] -[[2004]] წლებში კვლავ [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]ა (თბილისის დიდუბის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი “. 2000 წლის ოქტომბრიდან 2002 წლის აპრილამდე იყო პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე. 2001 წელს დაამთავრა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემია|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი.

2002 წლის ივნისში აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის ფრაქცია „გაერთიანებული დემოკრატების“ თავმჯდომარედ. ამავდროულად, იყო NATO-ს საპარლამეტნო ასამბლეაში საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელი და ბალტიისპირეთში მუდმივმოქმედი საპარლამენტო დელეგაციის თავმჯდომარე. 2003 წელს კვლავ აირჩიეს საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარ დეპუტატად დიდუბის საარჩევნო ოლქიდან.

[[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ 2003 წლის ნოემბერში დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], ხოლო 2004 წლის ივნისში დაინიშნა [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრად]]. 2004 წლის დეკემბერში დაინიშნა საქართველოს სახელმწიფო მინისტრად ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში. 2006 წლის აპრილში დაინიშნა საქართველოს ვიცე პრემიერ-მინისტრად. 2012 წელს გადადგა მინისტრის თანამდებობიდან, რათა კენჭი ეყარა [[საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2012)|2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში]]. 
[[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — „მეტი სარგებელი ხალხს“.

ფლობს [[ქართული ენა|ქართულ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულ]] ენებს.

2006 წლის თებერვალში [[ლიტვა|ლიტვის დამოუკიდებლობისა]] და საქართველო-ლიტვის ურთიერთობაში შეტანილი წვლილისათვის ლიტვის რესპუბლიკის ერთ-ერთი უმაღლესი ჯილდო „The Grand Cross of Commander of the Order for Merits to Lithuania“ გადაეცა. არის სპორტის ოსტატობის კანდიდატი [[ფარიკაობა]]ში და [[საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაცია|საქართველოს კარატე-დო-ს ფედერაციის]] საპატიო პრეზიდენტი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00002093}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2146}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[კობა ნარჩემაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2003—2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გელა ბეჟუაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=[[ირაკლი ოქრუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[თამარ ბერუჩაშვილი]] | ტიტული=[[სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]] | წლები=2004-2012 | შემდეგი=[[თორნიკე გორდაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბარამიძე, გიორგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები (1992)]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ბარამიძეები|გიორგი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს აკადემიის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მწვანეთა პარტიის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>0uf2rywvplj173f9v84emhdx9kitnna</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიგა ბოკერია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8663</id>
    <revision>
      <id>4407101</id>
      <parentid>4403941</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:15:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18215" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი (გიგა) ბოკერია
| სურათი= Giga_Bokeria.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2010]]
| თანამდებობა დატოვა = [[21 ნოემბერი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ნიკოლოზ გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]], [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ეკა ტყეშელაშვილი]]
| მემკვიდრე  = [[ირინე იმერლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1972|04|20}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = ლევან ბოკერია
| დედა = [[ნანა ალექსანდრია]]
| მეუღლე = [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;ლისტერის უნივერსიტეტი
| პროფესია =[[ისტორიკოსი]], [[სამართალი|იურისტი]], [[პლიტიკოსი]] 
| საქმიანობა =[[პოლიტიკა]]
| რელიგია = [[აგნოსტიციზმი]]&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=sRYYdLa8HuY#t=759 გიგა ბოკერია მძიმე კაცთან]&lt;/ref&gt;
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ევროპული საქართველო]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო|ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2=
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''გიორგი (გიგა) ბოკერია''' (დ. [[20 აპრილი]], [[1972]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[ეროვნული უშიშროების საბჭო|საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 2010-2013 წლებში, პოლიტიკური პარტია [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] ერთ-ერთი ლიდერი. 2017 წლის შემდეგ „ნაციონალური მოძრაობისგან“ გამოყოფილი დეპუტატების პარტიის — „[[ევროპული საქართველო]]ს“ ერთ-ერთი ლიდერი. „ევროპული საქართველოს“ თავმჯდომარე [[2021]] წლის [[10 აპრილი]]დან.

==ბიოგრაფია==
[[ფაილი:Secretary_Kerry_Poses_with_Leaders_of_the_Georgian_Political_Opposition_at_the_Radisson_Blu_Iveria_Hotel_in_Tbilisi_(27530053824).jpg|მინი|მარცხნივ|[[დავით ბაქრაძე]], აშშ-ის სახელიმწიფო მდივანი [[ჯონ კერი]] და გიგა ბოკერია, [[2016]] წ.]]
გიგა ბოკერია დაიბადა ცნობილი არქიტექტორის ლევან ბოკერიას და საქართველოს ჩემპიონის [[ნანა ალექსანდრია]]ს ოჯახში. [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი კვალიფიკაციით ისტორიკოსი, აგრეთვე დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებული სამეფოს ლისტერის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი.

[[1996]] წელს [[ლევან რამიშვილი|ლევან რამიშვილთან]], [[გივი თარგამაძე]]სთან და [[დავით ზურაბიშვილი|დავით ზურაბიშვილთან]] ერთად დააფუძნა ლიბერალური საჯარო პოლიტიკის ადვოკატირების არასამეწარმეო და არაპარტიული საზოგადოება [[თავისუფლების ინსტიტუტი]], სადაც უფლებადაცვითი პროგრამების კოორდინატორი და შემდგომში — უფროსი იურიდიული მრჩეველი იყო.

[[1989]]-[[1995|1995 წლებში]] გიგა ბოკერია სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი იყო, კერძოდ, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პრეს-კლუბის აქტიური წევრი. 1992 წლიდან ეწევა ჟურნალისტურ საქმიანობას: გაზეთ [[7 დღე (გაზეთი)|7 დღე]] ჟურნალისტი ([[1992]]), გაზეთ [[მიმომხილველი (გაზეთი)|მიმომხილველის]] პოლიტიკური რედაქტორი (1992-[[1993]]), სახელმწიფო [[პირველი არხი (რადიო)|რადიოს პირველი არხის]] გადაცემის „პიკის საათი“ ჟურნალისტი (1993), [[რადიო თავისუფლება|რადიო თავისუფლების]] ჟურნალისტი ([[1994]]), „არგუმენტი“ (პოლიტიკური რედაქტორი 1995-1996), სამაუწყებლო კომპანია [[რუსთავი 2]]-ის სადისკუსიო პროგრამის „აქცენტები“ წამყვანი ([[1996]]).

[[2003]] წელს არაძალადობრივი რევოლუციების ტექნოლოგიის გაცნობის მიზნით [[სერბია და მონტენეგრო|სერბეთში]] სტუმრობის შემდეგ, ბოკერია დაეხმარა ქართველ სტუდენტებს სერბულ მოძრაობა [[ოტპორი]]ს აქტივისტებთან კონტაქტების დამყარებაში. ამან ხელი შეუწყო ახალგაზრდული მოძრაობა [[კმარა (მოძრაობა)|კმარას]] დაფუძნებას, რომელმაც წამყვანი როლი ითამაშა 2003 წლის ნოემბერში [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] დროს.

[[2004]]-[[2008]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა - დემოკრატები “. [[2005]]-[[2008]] ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) ვიცე-პრეზიდენტი. [[2008]] წლიდან საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე, ხოლო [[2010]] წლის ნოემბრიდან 2013 წლის ნოემბრამდე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს მდივანი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |title=ცვლილებები მთავრობაში, უშიშროების საბჭოში // სივილ ჯორჯია |accessdate=2014-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305022314/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt; [[2013]]-[[2016]] წლებში იყო „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ საერთაშორისო მდივანი.

[[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. [[2017]] წელს თანამოაზრეებთან ერთად დატოვა „ნაციონალური მოძრაობა“ და შექმნა ახალი პარტია „[[ევროპული საქართველო]]“.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/3447/kopilma-natsionalebma-modzraoba-tavisuplebistvis--evropuli-saqartvelo-daapudznes | title = ყოფილმა ნაციონალებმა მოძრაობა თავისუფლებისთვის - ევროპული საქართველო დააფუძნეს | website = imedinews.ge | date = 2017-01-30 | access-date = 5 იანვარი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]] არჩეულ იქნა „[[ევროპული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს თავმჯდომარედ.

[[2020]] წლის საპარლამენტო არჩევნებზე „ევროპული საქართველოს“ მაჟორიტარობის კანდიდატი სენაკი-ფოთი-ხობში.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/476817/ სამივე რაიონში აქვს ჩემს ოჯახს ფესვები – ბოკერია ფოთში, სენაკსა და ხობში კენჭისყრაზე / Netgazeti]&lt;/ref&gt; მიიღო 3796 ხმა (6,24%). &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |title=cesko.ge |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
გიგა ბოკერიას მეუღლე [[2006]] წლიდან არის ჟურნალ „ტაბულას“ დამფუძნებელი [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]. ჰყავს ორი შვილი: ლევანი (დ. 1991) და კესარია (დ. 2006).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web | url = https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/32188 | title = თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია: გიორგი ბოკერია | publisher = ''declaration.gov.ge'' | date = 31 დეკემბერი, 2016 | accessdate = 12 სექტემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

გიგა ბოკერიას თქმით, იგი [[აგნოსტიციზმი|აგნოსტიკოსი]]ა, თუმცა თავს „ქრისტიანული კულტურის ნაწილად“ მიიჩნევს. &lt;ref name=&quot;Agn&quot;&gt;{{Cite web | url =https://tabula.ge/ge/news/632628-bokeria-ar-var-eklesiuri-magram-var-kristianuli| title =ბოკერია: არ ვარ ეკლესიური, მაგრამ ვარ ქრისტიანული კულტურის ნაწილი| publisher = ''tabula.ge'' | date = 13 ოქტომბერი, 2019 | accessdate = 17 ივლისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Facebook|gigabokeria}}
{{commonscat|Giga Bokeria}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002492}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5307}}
* [https://www.europeangeorgia.ge/team/გიგა-ბოკერია/ გიგა ბოკერია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210413091042/https://www.europeangeorgia.ge/team/%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90-%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90/ |date=2021-04-13 }} — ევროპული საქართველო

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბოკერია, გიგა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 20 აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1972]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>bzpm6l2mid6bbdndn5hed8ouhuewjr5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407103</id>
      <parentid>4407101</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:16:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლებისას დაშვებული შეცდომის გასწორება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18218" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი (გიგა) ბოკერია
| სურათი= Giga_Bokeria.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2010]]
| თანამდებობა დატოვა = [[21 ნოემბერი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ნიკოლოზ გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]], [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ეკა ტყეშელაშვილი]]
| მემკვიდრე  = [[ირინე იმერლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1972|04|20}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = ლევან ბოკერია
| დედა = [[ნანა ალექსანდრია]]
| მეუღლე = [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;ლისტერის უნივერსიტეტი
| პროფესია =[[ისტორიკოსი]], [[სამართალი|იურისტი]], [[პოლიტიკოსი]] 
| საქმიანობა =[[პოლიტიკა]]
| რელიგია = [[აგნოსტიციზმი]]&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=sRYYdLa8HuY#t=759 გიგა ბოკერია მძიმე კაცთან]&lt;/ref&gt;
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ევროპული საქართველო]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო|ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2=
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''გიორგი (გიგა) ბოკერია''' (დ. [[20 აპრილი]], [[1972]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[ეროვნული უშიშროების საბჭო|საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 2010-2013 წლებში, პოლიტიკური პარტია [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] ერთ-ერთი ლიდერი. 2017 წლის შემდეგ „ნაციონალური მოძრაობისგან“ გამოყოფილი დეპუტატების პარტიის — „[[ევროპული საქართველო]]ს“ ერთ-ერთი ლიდერი. „ევროპული საქართველოს“ თავმჯდომარე [[2021]] წლის [[10 აპრილი]]დან.

==ბიოგრაფია==
[[ფაილი:Secretary_Kerry_Poses_with_Leaders_of_the_Georgian_Political_Opposition_at_the_Radisson_Blu_Iveria_Hotel_in_Tbilisi_(27530053824).jpg|მინი|მარცხნივ|[[დავით ბაქრაძე]], აშშ-ის სახელიმწიფო მდივანი [[ჯონ კერი]] და გიგა ბოკერია, [[2016]] წ.]]
გიგა ბოკერია დაიბადა ცნობილი არქიტექტორის ლევან ბოკერიას და საქართველოს ჩემპიონის [[ნანა ალექსანდრია]]ს ოჯახში. [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი კვალიფიკაციით ისტორიკოსი, აგრეთვე დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებული სამეფოს ლისტერის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი.

[[1996]] წელს [[ლევან რამიშვილი|ლევან რამიშვილთან]], [[გივი თარგამაძე]]სთან და [[დავით ზურაბიშვილი|დავით ზურაბიშვილთან]] ერთად დააფუძნა ლიბერალური საჯარო პოლიტიკის ადვოკატირების არასამეწარმეო და არაპარტიული საზოგადოება [[თავისუფლების ინსტიტუტი]], სადაც უფლებადაცვითი პროგრამების კოორდინატორი და შემდგომში — უფროსი იურიდიული მრჩეველი იყო.

[[1989]]-[[1995|1995 წლებში]] გიგა ბოკერია სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი იყო, კერძოდ, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პრეს-კლუბის აქტიური წევრი. 1992 წლიდან ეწევა ჟურნალისტურ საქმიანობას: გაზეთ [[7 დღე (გაზეთი)|7 დღე]] ჟურნალისტი ([[1992]]), გაზეთ [[მიმომხილველი (გაზეთი)|მიმომხილველის]] პოლიტიკური რედაქტორი (1992-[[1993]]), სახელმწიფო [[პირველი არხი (რადიო)|რადიოს პირველი არხის]] გადაცემის „პიკის საათი“ ჟურნალისტი (1993), [[რადიო თავისუფლება|რადიო თავისუფლების]] ჟურნალისტი ([[1994]]), „არგუმენტი“ (პოლიტიკური რედაქტორი 1995-1996), სამაუწყებლო კომპანია [[რუსთავი 2]]-ის სადისკუსიო პროგრამის „აქცენტები“ წამყვანი ([[1996]]).

[[2003]] წელს არაძალადობრივი რევოლუციების ტექნოლოგიის გაცნობის მიზნით [[სერბია და მონტენეგრო|სერბეთში]] სტუმრობის შემდეგ, ბოკერია დაეხმარა ქართველ სტუდენტებს სერბულ მოძრაობა [[ოტპორი]]ს აქტივისტებთან კონტაქტების დამყარებაში. ამან ხელი შეუწყო ახალგაზრდული მოძრაობა [[კმარა (მოძრაობა)|კმარას]] დაფუძნებას, რომელმაც წამყვანი როლი ითამაშა 2003 წლის ნოემბერში [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] დროს.

[[2004]]-[[2008]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა - დემოკრატები “. [[2005]]-[[2008]] ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) ვიცე-პრეზიდენტი. [[2008]] წლიდან საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე, ხოლო [[2010]] წლის ნოემბრიდან 2013 წლის ნოემბრამდე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს მდივანი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |title=ცვლილებები მთავრობაში, უშიშროების საბჭოში // სივილ ჯორჯია |accessdate=2014-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305022314/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt; [[2013]]-[[2016]] წლებში იყო „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ საერთაშორისო მდივანი.

[[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. [[2017]] წელს თანამოაზრეებთან ერთად დატოვა „ნაციონალური მოძრაობა“ და შექმნა ახალი პარტია „[[ევროპული საქართველო]]“.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/3447/kopilma-natsionalebma-modzraoba-tavisuplebistvis--evropuli-saqartvelo-daapudznes | title = ყოფილმა ნაციონალებმა მოძრაობა თავისუფლებისთვის - ევროპული საქართველო დააფუძნეს | website = imedinews.ge | date = 2017-01-30 | access-date = 5 იანვარი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]] არჩეულ იქნა „[[ევროპული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს თავმჯდომარედ.

[[2020]] წლის საპარლამენტო არჩევნებზე „ევროპული საქართველოს“ მაჟორიტარობის კანდიდატი სენაკი-ფოთი-ხობში.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/476817/ სამივე რაიონში აქვს ჩემს ოჯახს ფესვები – ბოკერია ფოთში, სენაკსა და ხობში კენჭისყრაზე / Netgazeti]&lt;/ref&gt; მიიღო 3796 ხმა (6,24%). &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |title=cesko.ge |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
გიგა ბოკერიას მეუღლე [[2006]] წლიდან არის ჟურნალ „ტაბულას“ დამფუძნებელი [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]. ჰყავს ორი შვილი: ლევანი (დ. 1991) და კესარია (დ. 2006).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web | url = https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/32188 | title = თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია: გიორგი ბოკერია | publisher = ''declaration.gov.ge'' | date = 31 დეკემბერი, 2016 | accessdate = 12 სექტემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

გიგა ბოკერიას თქმით, იგი [[აგნოსტიციზმი|აგნოსტიკოსი]]ა, თუმცა თავს „ქრისტიანული კულტურის ნაწილად“ მიიჩნევს. &lt;ref name=&quot;Agn&quot;&gt;{{Cite web | url =https://tabula.ge/ge/news/632628-bokeria-ar-var-eklesiuri-magram-var-kristianuli| title =ბოკერია: არ ვარ ეკლესიური, მაგრამ ვარ ქრისტიანული კულტურის ნაწილი| publisher = ''tabula.ge'' | date = 13 ოქტომბერი, 2019 | accessdate = 17 ივლისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Facebook|gigabokeria}}
{{commonscat|Giga Bokeria}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002492}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5307}}
* [https://www.europeangeorgia.ge/team/გიგა-ბოკერია/ გიგა ბოკერია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210413091042/https://www.europeangeorgia.ge/team/%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90-%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90/ |date=2021-04-13 }} — ევროპული საქართველო

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბოკერია, გიგა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 20 აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1972]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>ke1xu0x80zi24haesrmsl78cnox0ga6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407113</id>
      <parentid>4407103</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:28:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18187" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი (გიგა) ბოკერია
| სურათი= Giga_Bokeria.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2010]]
| თანამდებობა დატოვა = [[21 ნოემბერი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ნიკოლოზ გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]], [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ეკა ტყეშელაშვილი]]
| მემკვიდრე  = [[ირინე იმერლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1972|04|20}} 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = ლევან ბოკერია
| დედა = [[ნანა ალექსანდრია]]
| მეუღლე = [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;ლისტერის უნივერსიტეტი
| პროფესია =[[ისტორიკოსი]], [[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =[[პოლიტიკოსი]]
| რელიგია = [[აგნოსტიციზმი]]&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=sRYYdLa8HuY#t=759 გიგა ბოკერია მძიმე კაცთან]&lt;/ref&gt;
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ევროპული საქართველო]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო|ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2=
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''გიორგი (გიგა) ბოკერია''' (დ. [[20 აპრილი]], [[1972]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[ეროვნული უშიშროების საბჭო|საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანი]] 2010-2013 წლებში, პოლიტიკური პარტია [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] ერთ-ერთი ლიდერი. 2017 წლის შემდეგ „ნაციონალური მოძრაობისგან“ გამოყოფილი დეპუტატების პარტიის — „[[ევროპული საქართველო]]ს“ ერთ-ერთი ლიდერი. „ევროპული საქართველოს“ თავმჯდომარე [[2021]] წლის [[10 აპრილი]]დან.

==ბიოგრაფია==
[[ფაილი:Secretary_Kerry_Poses_with_Leaders_of_the_Georgian_Political_Opposition_at_the_Radisson_Blu_Iveria_Hotel_in_Tbilisi_(27530053824).jpg|მინი|მარცხნივ|[[დავით ბაქრაძე]], აშშ-ის სახელიმწიფო მდივანი [[ჯონ კერი]] და გიგა ბოკერია, [[2016]] წ.]]
გიგა ბოკერია დაიბადა ცნობილი არქიტექტორის ლევან ბოკერიას და საქართველოს ჩემპიონის [[ნანა ალექსანდრია]]ს ოჯახში. [[1995]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი კვალიფიკაციით ისტორიკოსი, აგრეთვე დიდი ბრიტანეთის გაერთიანებული სამეფოს ლისტერის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი.

[[1996]] წელს [[ლევან რამიშვილი|ლევან რამიშვილთან]], [[გივი თარგამაძე]]სთან და [[დავით ზურაბიშვილი|დავით ზურაბიშვილთან]] ერთად დააფუძნა ლიბერალური საჯარო პოლიტიკის ადვოკატირების არასამეწარმეო და არაპარტიული საზოგადოება [[თავისუფლების ინსტიტუტი]], სადაც უფლებადაცვითი პროგრამების კოორდინატორი და შემდგომში — უფროსი იურიდიული მრჩეველი იყო.

[[1989]]-[[1995|1995 წლებში]] გიგა ბოკერია სტუდენტური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი იყო, კერძოდ, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პრეს-კლუბის აქტიური წევრი. 1992 წლიდან ეწევა ჟურნალისტურ საქმიანობას: გაზეთ [[7 დღე (გაზეთი)|7 დღე]] ჟურნალისტი ([[1992]]), გაზეთ [[მიმომხილველი (გაზეთი)|მიმომხილველის]] პოლიტიკური რედაქტორი (1992-[[1993]]), სახელმწიფო [[პირველი არხი (რადიო)|რადიოს პირველი არხის]] გადაცემის „პიკის საათი“ ჟურნალისტი (1993), [[რადიო თავისუფლება|რადიო თავისუფლების]] ჟურნალისტი ([[1994]]), „არგუმენტი“ (პოლიტიკური რედაქტორი 1995-1996), სამაუწყებლო კომპანია [[რუსთავი 2]]-ის სადისკუსიო პროგრამის „აქცენტები“ წამყვანი ([[1996]]).

[[2003]] წელს არაძალადობრივი რევოლუციების ტექნოლოგიის გაცნობის მიზნით [[სერბია და მონტენეგრო|სერბეთში]] სტუმრობის შემდეგ, ბოკერია დაეხმარა ქართველ სტუდენტებს სერბულ მოძრაობა [[ოტპორი]]ს აქტივისტებთან კონტაქტების დამყარებაში. ამან ხელი შეუწყო ახალგაზრდული მოძრაობა [[კმარა (მოძრაობა)|კმარას]] დაფუძნებას, რომელმაც წამყვანი როლი ითამაშა 2003 წლის ნოემბერში [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] დროს.

[[2004]]-[[2008]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა - დემოკრატები “. [[2005]]-[[2008]] ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) ვიცე-პრეზიდენტი. [[2008]] წლიდან საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილე, ხოლო [[2010]] წლის ნოემბრიდან 2013 წლის ნოემბრამდე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს მდივანი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |title=ცვლილებები მთავრობაში, უშიშროების საბჭოში // სივილ ჯორჯია |accessdate=2014-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305022314/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=23362 |archivedate=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt; [[2013]]-[[2016]] წლებში იყო „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ საერთაშორისო მდივანი.

[[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. [[2017]] წელს თანამოაზრეებთან ერთად დატოვა „ნაციონალური მოძრაობა“ და შექმნა ახალი პარტია „[[ევროპული საქართველო]]“.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/3447/kopilma-natsionalebma-modzraoba-tavisuplebistvis--evropuli-saqartvelo-daapudznes | title = ყოფილმა ნაციონალებმა მოძრაობა თავისუფლებისთვის - ევროპული საქართველო დააფუძნეს | website = imedinews.ge | date = 2017-01-30 | access-date = 5 იანვარი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]] არჩეულ იქნა „[[ევროპული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს თავმჯდომარედ.

[[2020]] წლის საპარლამენტო არჩევნებზე „ევროპული საქართველოს“ მაჟორიტარობის კანდიდატი სენაკი-ფოთი-ხობში.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/476817/ სამივე რაიონში აქვს ჩემს ოჯახს ფესვები – ბოკერია ფოთში, სენაკსა და ხობში კენჭისყრაზე / Netgazeti]&lt;/ref&gt; მიიღო 3796 ხმა (6,24%). &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |title=cesko.ge |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_43/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
გიგა ბოკერიას მეუღლე [[2006]] წლიდან არის ჟურნალ „ტაბულას“ დამფუძნებელი [[თამარ ჩერგოლეიშვილი]]. ჰყავს ორი შვილი: ლევანი (დ. 1991) და კესარია (დ. 2006).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web | url = https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/32188 | title = თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია: გიორგი ბოკერია | publisher = ''declaration.gov.ge'' | date = 31 დეკემბერი, 2016 | accessdate = 12 სექტემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

გიგა ბოკერიას თქმით, იგი [[აგნოსტიციზმი|აგნოსტიკოსი]]ა, თუმცა თავს „ქრისტიანული კულტურის ნაწილად“ მიიჩნევს. &lt;ref name=&quot;Agn&quot;&gt;{{Cite web | url =https://tabula.ge/ge/news/632628-bokeria-ar-var-eklesiuri-magram-var-kristianuli| title =ბოკერია: არ ვარ ეკლესიური, მაგრამ ვარ ქრისტიანული კულტურის ნაწილი| publisher = ''tabula.ge'' | date = 13 ოქტომბერი, 2019 | accessdate = 17 ივლისი, 2021}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Facebook|gigabokeria}}
{{commonscat|Giga Bokeria}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002492}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5307}}
* [https://www.europeangeorgia.ge/team/გიგა-ბოკერია/ გიგა ბოკერია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210413091042/https://www.europeangeorgia.ge/team/%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90-%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90/ |date=2021-04-13 }} — ევროპული საქართველო

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ბოკერია, გიგა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 20 აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1972]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივნები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>5bhpveaxkf5kjvw44beclys7hitcfvz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნიკა გვარამია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8719</id>
    <revision>
      <id>4407097</id>
      <parentid>4398470</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:10:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17658" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი        = ნიკა გვარამია
| სურათი        = Nika Gvaramia, Director General of Rustavi 2 (44851964644).jpg
| სურათის ზომა     = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ = ნიკა გვარამია (2018) 
| დაბადების თარიღი   = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1976|6|29}} 
| დაბადების ადგილი   = [[სოხუმი]], [[აფხაზეთის ასსრ]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი =
| მოქალაქეობა     = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება       = [[ქართველები|ქართველი]]
| მამა         = ანზორ გვარამია
| დედა        =
| მეუღლე       = სოფო ლილუაშვილი
| შვილები       = 3
| განათლება      = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია       = [[სამართალი|იურისტი]], [[სამართელი|ადვოკატი]], [[ჟურნალისტი]]
| საქმიანობა      =
| რელიგია       = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| პარტია        = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&amp;nbsp;&lt;small&gt;(ყოფილი პარტია)&lt;/small&gt;

| რიგი        = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25პქ]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[27 ოქტომბერი]], [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა = [[7 დეკემბერი]], [[2009]]
| პრეზიდენტი    = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი  = [[ვლადიმერ გურგენიძე]]&lt;br /&gt;[[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ნიკოლოზ გილაური]]
| წინამორბედი    = [[გია ნოდია]]
| მემკვიდრე     = [[დიმიტრი შაშკინი]]

| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25პქ]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[31 იანვარი]], [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[27 ოქტომბერი]], [[2008]]
| წინამორბედი2 = [[ეკა ტყეშელაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ზურაბ ადეიშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ვლადიმერ გურგენიძე]]
}}
'''ნიკოლოზ (ნიკა) გვარამია''' (დ. [[29 ივნისი]], [[1976]], [[სოხუმი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი, [[პოლიტიკოსი]] და ბიზნესმენი. 2007 წლის მარტში დაინიშნა [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორის]] მოადგილედ. 2008 წლის 31 იანვრიდან 2008 წლის 27 ოქტომბრამდე იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]. 2008 წლის 27 ოქტომბრიდან 2009 წლის 7 დეკემბრამდე იყო [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]] და ასევე კლუბის „[[რა? სად? როდის? (ტელეგადაცემა)|რა? სად? როდის?]]“ მოაზროვნე. 2012 წლის 14 ნოემბერიდან 2019 წლის 18 ივლისამდე სამაუწყებლო კომპანია „[[რუსთავი 2]]“-ის გენერალური დირექტორი. „[[მთავარი არხი]]ს“ დამფუძნებელი და მეწილე. 2022 წელს ნიკა გვარამიას 3 წლითა და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯეს.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/law/610653/ ნიკა გვარამიას 3 წლითა და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯეს]&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია და პოლიტიკური კარიერა ==
ნიკა გვარამია დაიბადა [[1976]] წლის [[29 ივნისი|29 ივნისს]] ქალაქ [[სოხუმი|სოხუმში]]. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი [[1998|1998 წელს]]. ამის შემდეგ, 2000-2003 წლებში იგი საადვოკატო კომპანია შპს „სანდო“-ში მუშაობდა. 2004 წელს მუშაობდა [[თელასი|სს „თელასში“]]. [[2004]]-[[2007]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა - დემოკრატები “. არჩეული იყო პარტიული სიით [[საქართველოს ეროვნულ ძალთა გაერთიანება - კონსერვატორები]]ს პარტიიდან. იყო საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის, იურიდიული საკითხთა კომიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხთა დროებითი კომისიის წევრი და პარლამენტის საბაჟო ტერმინალ „ოპიზასთან“ დაკავშირებით საქართველოს პარლამენტის წევრების მიერ „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ და „საქართველოს პარლამენტის წევრის სტატუსის შესახებ“ საქართველოს კანონების მოთხოვნათა დარღვევის საკითხის შემსწავლელი [[საქართველოს პარლამენტი]]ს დროებითი საგამოძიებო კომისიის წევრი.

2007 წლის მარტში დაინიშნა [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|გენერალური პროკურორის]] მოადგილედ, 2007 წლის [[21 იანვარი|31 იანვრიდან]] 2008 წლის [[27 ოქტომბერი|27 ოქტომბრამდე]] იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]], ხოლო 2008 წლის 27 ოქტომბრიდან 2009 წლის 7 დეკემბრამდე [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]. აღნიშნული თანამდებობა მან საკუთარი ნებით დატოვა და იგი [[დიმიტრი შაშკინი|დიმიტრი შაშკინმა]] ჩაანაცვლა. პრემიერ-მინისტრის [[ნიკოლოზ გილაური]]ს განცხადებით, გვარამიას სწავლის გაგრძელება სურდა, რის გამოც თანამდებობა საკუთარი სურვილით დატოვა.

== რუსთავი 2 და დაკავება ==
ნიკა გვარამია 2012 წლის [[14 ნოემბერი|14 ნოემბერს]] ტელეკომპანია „[[რუსთავი 2]]“-ის გენერალურ დირექტორად დაინიშნა. იმავე წლის [[19 დეკემბერი|19 დეკემბერს]] ის, ალეკო ხეთაგურთან, დევი კანდელაკთან და კახა დამენიასთან ერთად, [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო]]ს საგამოძიებო სამსახურმა, [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|პროკურატურასთან]] ერთად, კორუფციის ბრალდებით დააკავა. საგამოძიებო სამსახურის განმარტებით, ისინი, არამეწარმეო მიზნით 2012 წლის ენერგოკომპანიების მიერ თითქოსდა საკონსულტაციო მომსახურებისთვის 1 000 000 აშშ დოლარის გადარიცხვის ფაქტზე მიმდინარე გამოძიების ფარგლებში მოწმის სახით იკითხებოდნენ. ნიკა გვარამიას დანაშაული ვერ დაუმტკიცდა და საპატიმროდან მალევე გაათავისუფლეს.&lt;ref&gt;[http://netgazeti.ge/news/18344/ გვარამია და ხეთაგური დააკავეს]&lt;/ref&gt; {{ციტატა|სასამართლო იყო ობიექტური და კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ ამ ქვეყანაში ყველაზე უფრო სტაბილური ინსტიტუცია გამოდგა სასამართლო}}, — განაცხადა ნიკა გვარამიამ განაჩენის გამოცხადების შემდეგ.&lt;ref&gt;[https://civil.ge/ka/archives/152388 სასამართლომ ხეთაგურს და გვარამიას გამამართლებელი განაჩენი გამოუტანა]&lt;/ref&gt;

ნიკა გვარამიას მეუღლეა სოფია ლილუაშვილი. მათ ერთმანეთი თამაშებზე „რა, სად, როდის“ გაიცნეს. 2006 წელს წყვილი დაქორწინდა. მათ სამი შვილი ჰყავთ: გიკო, სანდრო და ქეთევანი.&lt;ref&gt;[http://itv.ge/?m=16&amp;CID=46028 ნახეთ რა ლამაზი ცოლი ჰყოლია ნიკა გვარამიას]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://fortuna.ge/fortuna/post/nika-gvaramia-meughlis-fotos-aqveynebs-amaze-lamazs-aravis-vicnob ნიკა გვარამია მეუღლის ფოტოს აქვეყნებს - „ამაზე ლამაზს არავის ვიცნობ...“]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მთავარი არხი]]
* [[საქართველოს მთავრობა]]
* [[რუსთავი 2|ტელეკომპანია რუსთავი 2]]
* [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]]
* [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{Nplg ბიოგრაფია|00004596}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5324}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ეკა ტყეშელაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2007-2008 | შემდეგი=[[ზურაბ ადეიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გია ნოდია]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა 
და მეცნიერიების მინისტრი]] | წლები=2008-2009 | შემდეგი=[[დიმიტრი შაშკინი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}
{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:გვარამია, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 29 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1976]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:სოხუმში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გვარამიები|ნიკა]]
[[კატეგორია:ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>2ta408i7rgte9fti8yn8h8if6p4wmr3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407118</id>
      <parentid>4407097</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:30:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:37.223.6.64|37.223.6.64]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17594" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი        = ნიკა გვარამია
| სურათი        = Nika Gvaramia, Director General of Rustavi 2 (44851964644).jpg
| სურათის ზომა     = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ = ნიკა გვარამია (2018) 
| დაბადების თარიღი   = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1976|6|29}} 
| დაბადების ადგილი   = [[სოხუმი]], [[აფხაზეთის ასსრ]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი =
| მოქალაქეობა     = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება       = [[ქართველები|ქართველი]]
| მამა         = ანზორ გვარამია
| დედა        =
| მეუღლე       = სოფო ლილუაშვილი
| შვილები       = 3
| განათლება      = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია       = იურისტი, ადვოკატი, [[ჟურნალისტი]]
| საქმიანობა      =
| რელიგია       = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| პარტია        = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]&amp;nbsp;&lt;small&gt;(ყოფილი პარტია)&lt;/small&gt;

| რიგი        = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25პქ]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[27 ოქტომბერი]], [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა = [[7 დეკემბერი]], [[2009]]
| პრეზიდენტი    = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი  = [[ვლადიმერ გურგენიძე]]&lt;br /&gt;[[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ნიკოლოზ გილაური]]
| წინამორბედი    = [[გია ნოდია]]
| მემკვიდრე     = [[დიმიტრი შაშკინი]]

| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|მარცხნივ|25პქ]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[31 იანვარი]], [[2008]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[27 ოქტომბერი]], [[2008]]
| წინამორბედი2 = [[ეკა ტყეშელაშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ზურაბ ადეიშვილი]]
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ვლადიმერ გურგენიძე]]
}}
'''ნიკოლოზ (ნიკა) გვარამია''' (დ. [[29 ივნისი]], [[1976]], [[სოხუმი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი, [[პოლიტიკოსი]] და ბიზნესმენი. 2007 წლის მარტში დაინიშნა [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორის]] მოადგილედ. 2008 წლის 31 იანვრიდან 2008 წლის 27 ოქტომბრამდე იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]. 2008 წლის 27 ოქტომბრიდან 2009 წლის 7 დეკემბრამდე იყო [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]] და ასევე კლუბის „[[რა? სად? როდის? (ტელეგადაცემა)|რა? სად? როდის?]]“ მოაზროვნე. 2012 წლის 14 ნოემბერიდან 2019 წლის 18 ივლისამდე სამაუწყებლო კომპანია „[[რუსთავი 2]]“-ის გენერალური დირექტორი. „[[მთავარი არხი]]ს“ დამფუძნებელი და მეწილე. 2022 წელს ნიკა გვარამიას 3 წლითა და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯეს.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/law/610653/ ნიკა გვარამიას 3 წლითა და 6 თვით პატიმრობა მიუსაჯეს]&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია და პოლიტიკური კარიერა ==
ნიკა გვარამია დაიბადა [[1976]] წლის [[29 ივნისი|29 ივნისს]] ქალაქ [[სოხუმი|სოხუმში]]. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი [[1998|1998 წელს]]. ამის შემდეგ, 2000-2003 წლებში იგი საადვოკატო კომპანია შპს „სანდო“-ში მუშაობდა. 2004 წელს მუშაობდა [[თელასი|სს „თელასში“]]. [[2004]]-[[2007]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეექვსე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ნაციონალური მოძრაობა - დემოკრატები “. არჩეული იყო პარტიული სიით [[საქართველოს ეროვნულ ძალთა გაერთიანება - კონსერვატორები]]ს პარტიიდან. იყო საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის, იურიდიული საკითხთა კომიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის საკითხთა დროებითი კომისიის წევრი და პარლამენტის საბაჟო ტერმინალ „ოპიზასთან“ დაკავშირებით საქართველოს პარლამენტის წევრების მიერ „საჯარო სამსახურში ინტერესთა შეუთავსებლობისა და კორუფციის შესახებ“ და „საქართველოს პარლამენტის წევრის სტატუსის შესახებ“ საქართველოს კანონების მოთხოვნათა დარღვევის საკითხის შემსწავლელი [[საქართველოს პარლამენტი]]ს დროებითი საგამოძიებო კომისიის წევრი.

2007 წლის მარტში დაინიშნა [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|გენერალური პროკურორის]] მოადგილედ, 2007 წლის [[21 იანვარი|31 იანვრიდან]] 2008 წლის [[27 ოქტომბერი|27 ოქტომბრამდე]] იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]], ხოლო 2008 წლის 27 ოქტომბრიდან 2009 წლის 7 დეკემბრამდე [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]. აღნიშნული თანამდებობა მან საკუთარი ნებით დატოვა და იგი [[დიმიტრი შაშკინი|დიმიტრი შაშკინმა]] ჩაანაცვლა. პრემიერ-მინისტრის [[ნიკოლოზ გილაური]]ს განცხადებით, გვარამიას სწავლის გაგრძელება სურდა, რის გამოც თანამდებობა საკუთარი სურვილით დატოვა.

== რუსთავი 2 და დაკავება ==
ნიკა გვარამია 2012 წლის [[14 ნოემბერი|14 ნოემბერს]] ტელეკომპანია „[[რუსთავი 2]]“-ის გენერალურ დირექტორად დაინიშნა. იმავე წლის [[19 დეკემბერი|19 დეკემბერს]] ის, ალეკო ხეთაგურთან, დევი კანდელაკთან და კახა დამენიასთან ერთად, [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო]]ს საგამოძიებო სამსახურმა, [[საქართველოს მთავარი პროკურატურა|პროკურატურასთან]] ერთად, კორუფციის ბრალდებით დააკავა. საგამოძიებო სამსახურის განმარტებით, ისინი, არამეწარმეო მიზნით 2012 წლის ენერგოკომპანიების მიერ თითქოსდა საკონსულტაციო მომსახურებისთვის 1 000 000 აშშ დოლარის გადარიცხვის ფაქტზე მიმდინარე გამოძიების ფარგლებში მოწმის სახით იკითხებოდნენ. ნიკა გვარამიას დანაშაული ვერ დაუმტკიცდა და საპატიმროდან მალევე გაათავისუფლეს.&lt;ref&gt;[http://netgazeti.ge/news/18344/ გვარამია და ხეთაგური დააკავეს]&lt;/ref&gt; {{ციტატა|სასამართლო იყო ობიექტური და კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ ამ ქვეყანაში ყველაზე უფრო სტაბილური ინსტიტუცია გამოდგა სასამართლო}}, — განაცხადა ნიკა გვარამიამ განაჩენის გამოცხადების შემდეგ.&lt;ref&gt;[https://civil.ge/ka/archives/152388 სასამართლომ ხეთაგურს და გვარამიას გამამართლებელი განაჩენი გამოუტანა]&lt;/ref&gt;

ნიკა გვარამიას მეუღლეა სოფია ლილუაშვილი. მათ ერთმანეთი თამაშებზე „რა, სად, როდის“ გაიცნეს. 2006 წელს წყვილი დაქორწინდა. მათ სამი შვილი ჰყავთ: გიკო, სანდრო და ქეთევანი.&lt;ref&gt;[http://itv.ge/?m=16&amp;CID=46028 ნახეთ რა ლამაზი ცოლი ჰყოლია ნიკა გვარამიას]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://fortuna.ge/fortuna/post/nika-gvaramia-meughlis-fotos-aqveynebs-amaze-lamazs-aravis-vicnob ნიკა გვარამია მეუღლის ფოტოს აქვეყნებს - „ამაზე ლამაზს არავის ვიცნობ...“]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მთავარი არხი]]
* [[საქართველოს მთავრობა]]
* [[რუსთავი 2|ტელეკომპანია რუსთავი 2]]
* [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]]
* [[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{Nplg ბიოგრაფია|00004596}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5324}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ეკა ტყეშელაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2007-2008 | შემდეგი=[[ზურაბ ადეიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გია ნოდია]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა 
და მეცნიერიების მინისტრი]] | წლები=2008-2009 | შემდეგი=[[დიმიტრი შაშკინი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}
{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}
{{საქართველოს მე-6 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:გვარამია, ნიკოლოზ}}
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 29 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1976]]
[[კატეგორია:საქართველოს VI მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:სოხუმში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გვარამიები|ნიკა]]
[[კატეგორია:ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>ortz7acr3douj83et7howmbjav0erj5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზურაბ ჟვანია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12410</id>
    <revision>
      <id>4407068</id>
      <parentid>4404514</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:17:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>ინფორმაციის განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19294" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ჟვანია
| სურათი = Zurab Zhvania (Tbilisi, December 5, 2003).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1963|12|9}} 
| დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]], [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირი]]
| გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2005|2|3|1963|12|9}} 
| გარდაცვალების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველოს სსრ}}&lt;br&gt;{{დროშა|სსრკ}}&lt;br&gt;{{დროშა|საქართველო|1990}}&lt;br&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება =  [[ქართველები|ქართველი]]
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები =
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =[[ბიოლოგი]]
| საქმიანობა =[[პოლიტიკა]]
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა]]
| ჯილდოები = {{წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი}}
| პარტია = [[საქართველოს მწვანეთა პარტია|სმპ]] (1989-1993)&lt;br&gt;[[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი|სმკ]] (1993-2002)&lt;br&gt;[[გაერთიანებული დემოკრატები|გდ]] (2002-2005)

| რიგი = [[სურათი:Flag of Georgia.svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia.svg|right|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს მე-4 პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = 17 თებერვალი 2004
| თანამდებობა დატოვა = 3 თებერვალი 2005
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| წინამორბედი = თანამდებობა შეიქმნა.
| მემკვიდრე = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]

| რიგი2 = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|right|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს მე-5 სახელმწიფო მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = 27 ნოემბერი 2003
| თანამდებობა დატოვა2= 17 თებერვალი 2004
| წინამორბედი2 = [[ავთანდილ ჯორბენაძე]]
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა.
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]

| რიგი3 = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|right|25პქ]][[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|საქართველოს პარლამენტის მე-2 თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = 25 ნოემბერი 1995
| თანამდებობა დატოვა3 = 1 ნოემბერი 2001
| წინამორბედი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(პარლამენტის თავმჯდომარე)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[ვახტანგ გოგუაძე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(პარლამენტის სპიკერი)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე3 = [[ნინო ბურჯანაძე]]
| პრეზიდენტი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| პრემიერ-მინისტრი3='''სახელმწიფო&lt;small&gt;&amp;nbsp;&lt;/small&gt;მინისტრი:'''&lt;br&gt;[[ნიკოლოზ ლეკიშვილი]]&lt;br&gt;[[ვაჟა ლორთქიფანიძე]]&lt;br&gt;[[გიორგი არსენიშვილი]]
}}

'''ზურაბ ჟვანია''' (დ. [[9 დეკემბერი]], [[1963]], [[თბილისი]] — გ. [[3 თებერვალი]], [[2005]], იქვე) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] [[2004]]-[[2005|2005 წლებში]].

==ბიოგრაფია==
ზურაბ ჟვანია დაიბადა [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], [[1963|1963 წელს]] ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[1985|1985 წელს]] უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ახალგაზრდების ჯგუფთან ერთად, მეცნიერების მხარდაჭერით ჩამოაყალიბა ეკოლოგიური ასოციაცია, რომლის ბაზაზეც შეიქმნა მოძრაობა „საქართველოს მწვანეები“ ([[1988]]), ხელმძღვანელად აირჩიეს ზურაბ ჟვანია. ფლობდა რუსულ, ინგლისურ და გერმანულ ენებს.

[[1992 |1992 წელს]] გახდა ევროპელ „მწვანეთა“ პირველი თანათავმჯდომარე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიდან. 1992 წელს იყო [[საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭო]]ს წევრი.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[სტივენ ჯონსი|ჯონსი ს.]]|სათაური=„საქართველო: პოლიტიკური ისტორია დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ“|გამომცემლობა=სოციალური მეცნიერებების ცენტრი|ორიგინალი=Georgia: A Political History of Independence|ადგილი=თბილისი|წელი=2013 [2012]|isbn=978-9941-0-5972-8|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79960|გვერდები=115}}&lt;/ref&gt; [[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მწვანეთა პარტია“. [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1993 |1993 წელს]] აირჩიეს [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]ს გენერალურ მდივნად და [[საქართველოს პარლამენტი]]ს თავმჯდომარედ − [[1995]] და [[1999|1999 წელს]]. ზურაბ ჟვანიას თავმჯდომარეობის პერიოდში საქართველოს პარლამენტმა პოსტ-საბჭოურ სივრცეში პირველმა შექმნა სრულიად ახალი საკანონმდებლო სისტემა, დაფუძნებული დემოკრატიის, ადამიანის უფლებათა დაცვის და საბაზრო ეკონომიკის პრინციპებზე, რამაც მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი საქართველოს ინტეგრაციას საერთაშორისო საზოგადოებაში.

აღმასრულებელ ხელისუფლებაში გამეფებული კორუფციისა და სიტყვის თავისუფლების წინააღმდეგ ხელისუფლების მიერ განხორციელებული თავდასხმების გამო [[2001 |2001 წლის]] ოქტომბერში გადადგა პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტიდან. [[2002 |2002 წლის]] ივლისში ზურაბ ჟვანიამ თანამოაზრეებთან ერთად ჩამოაყალიბა პარტია „გაერთიანებული დემოკრატები“. [[2003|2003 წლის]] ნოემბრის მოვლენების შემდეგ (იხ. [[ვარდების რევოლუცია]]), პარლამენტის მიერ დამტკიცდა საქართველოს სახელმწიფო მინისტრის, ხოლო [[2004 |2004 წლის]] [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] პრემიერ-მინისტრის პოსტზე.

[[სურათი:Tbilisi, Rose Revolution 2003, Zurab Zhvania, one of the oposition leaders.jpg|thumb|200პქ|მინი|მარცხნივ|ჟვანია [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციისას]]]]
[[ფაილი:Headstone of Zurab Jvania.jpg|thumb|left|ზურაბ ჟვანიას საფლავის ქვა დიდუბის პანთეონში]]
ზურაბ ჟვანია დაიღუპა [[2005 |2005 წლის]] [[3 თებერვალი|3 თებერვალს]] გაურკვეველ ვითარებაში (ოფიციალური ცნობით: გასათბობი მოწყობილობიდან გაჟონილი მომწამვლელი [[ნახშირჟანგი]]ს აირით). დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]]. ნიშანდობლივია საქართველოს კათალოკოს-პატრიარქის [[ილია II]]-ის მიერ ზურაბ ჟვანიას დაკრძალვის დღეს [[თბილისის სამების ტაძარი|სამების საკათედრო ტაძარში]] წარმოთქმული სიტყვები:
{{ციტატა|ბატონი ზურაბ ჟვანია იყო ის ადამიანი, რომელიც გამოირჩეოდა თავისი დიდი ინტელექტით მაგრამ, ამავე დროს, დიდი რწმენით. ის იყო მუდამ პირველი, პირველი აზროვნებაში, პირველი სიკეთეში, სიკეთის კეთებაში და აი, დღესაც ბატონი ზურაბ ჟვანია არის პირველი ამ ახლად აშენებულ ტაძარში, ის პირველი დაესვენა აქ, ამ წმინდა ტაძარში, ალბათ ესეც არის ნიშანი ღვთისა, რომ იგი ახლოსაა უფალთან.}}

ზურაბ ჟვანიას დარჩა მეუღლე ნინო ქადაგიძე და სამი შვილი: ლიზა, ბუსა და ანა. ძმა — [[გიორგი ჟვანია]].

ზურაბ ჟვანიას სახელის უკვდავსაყოფად [[2006|2006 წლის]] [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ზურაბ ჟვანიას დაბადების დღეს, საქართველოს პარლამენტის შენობაში, პრეზიდენტის ფლიგელში ტრაგიკულად დაღუპული საქართველოს ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ბიუსტი გაიხსნა. ბიუსტი შესრულებულია ბრინჯაოში, მისი ავტორია მოქანდაკე გიორგი ჭანკოტაძე.

თბილისში არსებობს მისი სახელობის [[ზურაბ ჟვანიას ქუჩა|ქუჩა]] და [[ზურაბ ჟვანიას მოედანი|მოედანი]].

{{ვიკიციტატა}}
{{Commonscat|Zurab Zhvania}}

==იხილეთ ასევე==
* [[მე ვარ ქართველი, და მაშასადამე, ვარ ევროპელი]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00003098}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5508}}
*[http://gov.ge/index.php?lang_id=geo&amp;sec_id=29 ზურაბ ჟვანია — საქართველოს მთავრობა]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{-}}
{{დაიწყე დაფა}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის დაფა | წინამორბედი= [[ავთანდილ ჯორბენაძე]]| ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი]] | წლები=2003 &amp;ndash; 2004&lt;br&gt;| შემდეგი= —}}
{{მემკვიდრეობის დაფა | წინამორბედი= — | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=2004 &amp;ndash; 2005&lt;br&gt;| შემდეგი=[[ზურაბ ნოღაიდელი]]}}
{{დაასრულე დაფა}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ჟვანია, ზურაბ}}
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 9 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 3 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2005]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ჟვანიები|ზურაბ]]
[[კატეგორია:მწვანეთა პარტიის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>dm2opibxilqzwn6f7d39uvpvfpr6kle</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407122</id>
      <parentid>4407068</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19131" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ჟვანია
| სურათი = Zurab Zhvania (Tbilisi, December 5, 2003).jpg
| სურათის ზომა = 200პქ
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1963|12|9}} 
| დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]], [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირი]]
| გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2005|2|3|1963|12|9}} 
| გარდაცვალების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველოს სსრ}}&lt;br&gt;{{დროშა|სსრკ}}&lt;br&gt;{{დროშა|საქართველო|1990}}&lt;br&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება =  [[ქართველები|ქართველი]]
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები =
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა]]
| ჯილდოები = {{წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი}}
| პარტია = [[საქართველოს მწვანეთა პარტია|სმპ]] (1989-1993)&lt;br&gt;[[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი|სმკ]] (1993-2002)&lt;br&gt;[[გაერთიანებული დემოკრატები|გდ]] (2002-2005)

| რიგი = [[სურათი:Flag of Georgia.svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia.svg|right|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს მე-4 პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = 17 თებერვალი 2004
| თანამდებობა დატოვა = 3 თებერვალი 2005
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| წინამორბედი = თანამდებობა შეიქმნა.
| მემკვიდრე = [[ზურაბ ნოღაიდელი]]

| რიგი2 = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|right|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს მე-5 სახელმწიფო მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = 27 ნოემბერი 2003
| თანამდებობა დატოვა2= 17 თებერვალი 2004
| წინამორბედი2 = [[ავთანდილ ჯორბენაძე]]
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა.
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]

| რიგი3 = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25პქ]][[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|right|25პქ]][[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|საქართველოს პარლამენტის მე-2 თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = 25 ნოემბერი 1995
| თანამდებობა დატოვა3 = 1 ნოემბერი 2001
| წინამორბედი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(პარლამენტის თავმჯდომარე)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[ვახტანგ გოგუაძე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(პარლამენტის სპიკერი)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე3 = [[ნინო ბურჯანაძე]]
| პრეზიდენტი3 = [[ედუარდ შევარდნაძე]]
| პრემიერ-მინისტრი3='''სახელმწიფო&lt;small&gt;&amp;nbsp;&lt;/small&gt;მინისტრი:'''&lt;br&gt;[[ნიკოლოზ ლეკიშვილი]]&lt;br&gt;[[ვაჟა ლორთქიფანიძე]]&lt;br&gt;[[გიორგი არსენიშვილი]]
}}

'''ზურაბ ჟვანია''' (დ. [[9 დეკემბერი]], [[1963]], [[თბილისი]] — გ. [[3 თებერვალი]], [[2005]], იქვე) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] [[2004]]-[[2005|2005 წლებში]].

==ბიოგრაფია==
ზურაბ ჟვანია დაიბადა [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], [[1963|1963 წელს]] ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[1985|1985 წელს]] უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ახალგაზრდების ჯგუფთან ერთად, მეცნიერების მხარდაჭერით ჩამოაყალიბა ეკოლოგიური ასოციაცია, რომლის ბაზაზეც შეიქმნა მოძრაობა „საქართველოს მწვანეები“ ([[1988]]), ხელმძღვანელად აირჩიეს ზურაბ ჟვანია.

[[1992 |1992 წელს]] გახდა ევროპელ „მწვანეთა“ პირველი თანათავმჯდომარე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიდან. 1992 წელს იყო [[საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო საბჭო]]ს წევრი.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[სტივენ ჯონსი|ჯონსი ს.]]|სათაური=„საქართველო: პოლიტიკური ისტორია დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ“|გამომცემლობა=სოციალური მეცნიერებების ცენტრი|ორიგინალი=Georgia: A Political History of Independence|ადგილი=თბილისი|წელი=2013 [2012]|isbn=978-9941-0-5972-8|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79960|გვერდები=115}}&lt;/ref&gt; [[1992]]-[[1995]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მესამე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მწვანეთა პარტია“. [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. [[1993 |1993 წელს]] აირჩიეს [[საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი]]ს გენერალურ მდივნად და [[საქართველოს პარლამენტი]]ს თავმჯდომარედ − [[1995]] და [[1999|1999 წელს]]. ზურაბ ჟვანიას თავმჯდომარეობის პერიოდში საქართველოს პარლამენტმა პოსტ-საბჭოურ სივრცეში პირველმა შექმნა სრულიად ახალი საკანონმდებლო სისტემა, დაფუძნებული დემოკრატიის, ადამიანის უფლებათა დაცვის და საბაზრო ეკონომიკის პრინციპებზე, რამაც მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი საქართველოს ინტეგრაციას საერთაშორისო საზოგადოებაში.

აღმასრულებელ ხელისუფლებაში გამეფებული კორუფციისა და სიტყვის თავისუფლების წინააღმდეგ ხელისუფლების მიერ განხორციელებული თავდასხმების გამო [[2001 |2001 წლის]] ოქტომბერში გადადგა პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტიდან. [[2002 |2002 წლის]] ივლისში ზურაბ ჟვანიამ თანამოაზრეებთან ერთად ჩამოაყალიბა პარტია „გაერთიანებული დემოკრატები“. [[2003|2003 წლის]] ნოემბრის მოვლენების შემდეგ (იხ. [[ვარდების რევოლუცია]]), პარლამენტის მიერ დამტკიცდა საქართველოს სახელმწიფო მინისტრის, ხოლო [[2004 |2004 წლის]] [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] პრემიერ-მინისტრის პოსტზე.

[[სურათი:Tbilisi, Rose Revolution 2003, Zurab Zhvania, one of the oposition leaders.jpg|thumb|200პქ|მინი|მარცხნივ|ჟვანია [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციისას]]]]
[[ფაილი:Headstone of Zurab Jvania.jpg|thumb|left|ზურაბ ჟვანიას საფლავის ქვა დიდუბის პანთეონში]]
ზურაბ ჟვანია დაიღუპა [[2005 |2005 წლის]] [[3 თებერვალი|3 თებერვალს]] გაურკვეველ ვითარებაში (ოფიციალური ცნობით: გასათბობი მოწყობილობიდან გაჟონილი მომწამვლელი [[ნახშირჟანგი]]ს აირით). დაკრძალულია [[დიდუბის პანთეონი|მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში]]. ნიშანდობლივია საქართველოს კათალოკოს-პატრიარქის [[ილია II]]-ის მიერ ზურაბ ჟვანიას დაკრძალვის დღეს [[თბილისის სამების ტაძარი|სამების საკათედრო ტაძარში]] წარმოთქმული სიტყვები:
{{ციტატა|ბატონი ზურაბ ჟვანია იყო ის ადამიანი, რომელიც გამოირჩეოდა თავისი დიდი ინტელექტით მაგრამ, ამავე დროს, დიდი რწმენით. ის იყო მუდამ პირველი, პირველი აზროვნებაში, პირველი სიკეთეში, სიკეთის კეთებაში და აი, დღესაც ბატონი ზურაბ ჟვანია არის პირველი ამ ახლად აშენებულ ტაძარში, ის პირველი დაესვენა აქ, ამ წმინდა ტაძარში, ალბათ ესეც არის ნიშანი ღვთისა, რომ იგი ახლოსაა უფალთან.}}

ზურაბ ჟვანიას დარჩა მეუღლე ნინო ქადაგიძე და სამი შვილი: ლიზა, ბუსა და ანა. ძმა — [[გიორგი ჟვანია]].

ზურაბ ჟვანიას სახელის უკვდავსაყოფად [[2006|2006 წლის]] [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ზურაბ ჟვანიას დაბადების დღეს, საქართველოს პარლამენტის შენობაში, პრეზიდენტის ფლიგელში ტრაგიკულად დაღუპული საქართველოს ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ბიუსტი გაიხსნა. ბიუსტი შესრულებულია ბრინჯაოში, მისი ავტორია მოქანდაკე გიორგი ჭანკოტაძე.

თბილისში არსებობს მისი სახელობის [[ზურაბ ჟვანიას ქუჩა|ქუჩა]] და [[ზურაბ ჟვანიას მოედანი|მოედანი]].

{{ვიკიციტატა}}
{{Commonscat|Zurab Zhvania}}

==იხილეთ ასევე==
* [[მე ვარ ქართველი, და მაშასადამე, ვარ ევროპელი]]
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00003098}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5508}}
*[http://gov.ge/index.php?lang_id=geo&amp;sec_id=29 ზურაბ ჟვანია — საქართველოს მთავრობა]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{-}}
{{დაიწყე დაფა}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის დაფა | წინამორბედი= [[ავთანდილ ჯორბენაძე]]| ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი]] | წლები=2003 &amp;ndash; 2004&lt;br&gt;| შემდეგი= —}}
{{მემკვიდრეობის დაფა | წინამორბედი= — | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=2004 &amp;ndash; 2005&lt;br&gt;| შემდეგი=[[ზურაბ ნოღაიდელი]]}}
{{დაასრულე დაფა}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{საქართველოს მე-3 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ჟვანია, ზურაბ}}
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 9 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 3 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2005]]
[[კატეგორია:დიდუბის პანთეონში დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს III მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ჟვანიები|ზურაბ]]
[[კატეგორია:მწვანეთა პარტიის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>9wsggo5yaoaazfnndh2no2vnvo77ffl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:სიახლეები</title>
    <ns>10</ns>
    <id>16208</id>
    <revision>
      <id>4406884</id>
      <parentid>4406274</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4217" xml:space="preserve">&lt;!-- წაიკითხეთ ეს!
განლაგება   
* უახლესი ამბავი ჯდება თავში, ძველი ამბავი სცილდება ბოლოდან.
* ამონაწერს უნდა ჰქონდეს გასქელებული ბმული შიდა სტატიაზე, რომელიც ამ მოვლენით არის განახლებული. 

მნიშვნელოვანი: 
* დაბლოკეთ ყველა სურათი, რომელიც მთავარ გვერდზეა გამოტანილი. 
** ყველა ამ სურათისთვის: დაბლოკეთ და დაამატეთ {{mprotected}} თარგი. მოითხოვეთ დაბლოკვა აქ: [[ვპ:ვპრ]]
** თუ სურათი ვიკისაწყობს ეკუთვნის, ხელახლა დაამახსოვრეთ იგი და მონიშნეთ დაცვით თარგით {{C-uploaded}}. 
* გამოიყენეთ თავისუფალი სურათები (PD, GFDL, CC etc.) შეძლებისამებრ.
* სურათის ჩარჩოში ჩასასმელად გამოიყენეთ თარგი {{border-notinline|[[Image:imagename.png]]}}

--&gt;
&lt;div style=&quot;padding-left:0.5em;&quot;&gt;
{{სიახლეები/სურათი
 |სურათი  = Salman Rushdie (43826238495).jpg
 |ზომა   = 100პქ
 |სათაური  =სალმან რუშდი
 |ჩარჩო = 
 |ალტ  = 
}}
*&lt;!--12 აგვისტო--&gt;'''[[სალმან რუშდი]]ს''' საჯარო ლექციის დროს თავს დაესხნენ.
*&lt;!--12 ივლისი--&gt; [[შრი-ლანკა]]ში განვითარებული [[შრი-ლანკის საპროტესტო აქციები (2022)|'''მოვლენების''']] შედეგად პრეზიდენტი '''[[გოტაბაია რაჯაპაკსა]]''' გადადგა და ქვეყნის მეთაურის მოვალეობის შემსრულებელი მოქმედი პრემიერ-მინისტრი '''[[რანილ ვიკრამასინგჰე]]''' გახდა. 
*&lt;!--12 ივლისი--&gt; [[NASA]]-მ [[ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპი]]ს მიერ გადაღებული '''[[Webb's First Deep Field|პირველი ფოტო]]''' ''(სურათზე)'' გამოაქვეყნა.
*&lt;!--8 ივლისი--&gt; [[იაპონია|იაპონიის]] ყოფილი პრემიერ-მინისტრი '''[[შინძო აბე]]''' [[ნარა (ქალაქი)|ნარაში]] სიტყვით გამოსვლისას მოკლეს. 
*&lt;!--7 ივლისი--&gt; [[გაერთიანებული სამეფო]]ს პრემიერ-მინისტრმა '''[[ბორის ჯონსონი|ბორის ჯონსონმა]]''' გადადგომის შესახებ გამოაცხადა. 
*&lt;!--19 ივნისი--&gt; '''[[გუსტავო პეტრო]]''' [[კოლუმბია|კოლუმბიის]] [[კოლუმბიის პრეზიდენტი|პრეზიდენტად]] აირჩიეს.

&lt;p style=&quot;border-top:1px solid #ddd;padding-top:0.5em;&quot;&gt;'''მიმდინარე:''' [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|რუსეთის შეჭრა უკრაინაში]]{{•}}[[კორონავირუსის პანდემია 2019-2020|კორონავირუსის პანდემია]]&lt;/p&gt;
&lt;/div&gt;
&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>er5m19wmnk6vgveh8ouhb1jtbacntqs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ურუგვაი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22754</id>
    <revision>
      <id>4407107</id>
      <parentid>4400957</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:24:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.151.136.254</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73178" xml:space="preserve">{{ალტ გვერდი|მდინარე ურუგვაისთვის|ურუგვაი (მდინარე)}}
{{ინფოდაფა ქვეყანა2
|სრული სახელი = ურუგვაის აღმოსავლეთი რესპუბლიკა
|მშობლიური სახელი = República Oriental del Uruguay
|სახელი = ურუგვაი
|დროშა = Flag of Uruguay.svg
|ალტ დროშა = 
|გერბი = Coat of arms of Uruguay.svg
|რუკა = Uruguay (orthographic projection).svg
|ალტ რუკა = 
|რუკის წარწერა = 
|რუკის სიგანე = 300პქ
|ეროვნული დევიზი = „Libertad o Muerte“
|დევიზი ქართულად = „თავისუფლება ან სიკვდილი“
|ეროვნული ჰიმნი = ''[[ურუგვაის ჰიმნი|Himno Nacional de Uruguay]]''&lt;br&gt;{{small|''ურუგვაის ეროვნული ჰიმნი''}}&lt;br&gt;&lt;center&gt;[[ფაილი:HimnoNacionalUruguay.ogg]]&lt;/center&gt;
|დედაქალაქი = [[მონტევიდეო]]
|latd=34|latm=53|latNS=S|longd=56|longm=10|longEW=W
|უდიდესი ქალაქი = დედაქალაქი
|ოფიციალური ენები = [[ესპანური ენა|ესპანური]]
|ეროვნული ენები = 
|რეგიონული ენები = [[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიური]]
|ენების ტიპი = 
|ენები = 
|ეთნიკური ჯგუფები ={{unbulleted list|90,7 % თეთრკანიანი|4,8 % შავკანიანი|2,4 % [[მკვიდრი მოსახლეობა|ადგილობრივები]]|0,5 % [[აზიელები]]|1,9 % სხვა}}
|ეთნიკური ჯგუფების წელი = 2011&lt;ref name=enha_asc&gt;{{cite web |title=Atlas Sociodemografico y de la Desigualdad en Uruguay , 2011: Ancestry |language=Spanish |format=PDF |publisher=National Institute of Statistics |url=http://www.ine.gub.uy/biblioteca/Atlas_Sociodemografico/Atlas_fasciculo_2_Afrouruguayos.pdf |pages=15–16 |accessdate=2015-01-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140209083630/http://www.ine.gub.uy/biblioteca/Atlas_Sociodemografico/Atlas_fasciculo_2_Afrouruguayos.pdf |archivedate=2014-02-09 }}&lt;/ref&gt;
|ეთნოქორონიმი = ურუგვაელი
|მთავრობის ტიპი = [[უნიტარული სახელმწიფო|უნიტარული]] [[საპრეზიდენტო სისტემა|საპრეზიდენტო]] [[კონსტიტუციური რესპუბლიკა]]
|ლიდერის ტიტული1 = [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის სახელი1 = [[ლუის ლაკალიე პოუ]]
|ლიდერის ტიტული2 = ვიცე-პრეზიდენტი
|ლიდერის სახელი2 = [[ბეატრის არხიმონი]]
|საკანონმდებლო ორგანო = [[ურუგვაის გენერალური ასამბლეა|გენერალური ასამბლეა]]
|ზედა პალატა = [[ურუგვაის სენატი|სენატორთა პალატა]]
|ქვედა პალატა = [[ურუგვაის დეპუტატთა პალატა|დეპუტატთა პალატა]]
|დამოუკიდებლობის ტიპი = [[დამოუკიდებლობა]] {{nobold|[[ბრაზილიის იმპერია|ბრაზილიის იმპერიისგან]]}}
|მნიშვნელოვანი მოვლენა1 = გამოცხადება
|მოვლენის თარიღი1 = 25 აგვისტო, 1825
|მნიშვნელოვანი მოვლენა2 = [[მონტევიდეოს სამშვიდობო შეთანხმება 1828|აღიარება]]
|მოვლენის თარიღი2 = 28 აგვისტო, 1828
|მნიშვნელოვანი მოვლენა3 = კონსტიტუცია
|მოვლენის თარიღი3 = 18 ივლისი, 1830
|ფართობის ადგილი = 91-ე
|ფართობი = 176 215
|ფართობის შენიშვნები = 
|წყლის პროცენტულობა = 1.5
|მოსახლეობის შეფასება = 3 324 460&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt;
|მოსახლეობის შეფასების ადგილი = 133-ე
|მოსახლეობის შეფასების წელი = 2013
|მოსახლეობის აღწერა = 3 286 314&lt;ref&gt;[http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/analisispais.pdf Resultados del Censo de Población 2011: población, crecimiento y estructura por sexo y edad] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140209083630/http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/analisispais.pdf |date=2014-02-09 }} ine.gub.uy&lt;/ref&gt;
|მოსახლეობის აღწერის წელი = 2011
|მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 18.87
|მოსახლეობის სიმჭიდროვის ადგილი = 198-ე
|მშპ-ის მუპ = $59.201 მილიარდი&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/weodata/weorept.aspx?sy=2012&amp;ey=2019&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=298&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=57&amp;pr.y=5 |title=Report for Selected Countries and Subjects |work=World Economic Outlook |publisher=International Monetary Fund |date=8 April 2014 |accessdate=28 June 2014}}&lt;/ref&gt;
|მშპ-ის მუპ-ის ადგილი = 91-ე
|მშპ-ის მუპ-ის წელი = 2014
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე = $17 391&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 61-ე
|მშპ-ის ნომინალი = $58.283 მილიარდი&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის ნომინალის ადგილი = 78-ე
|მშპ-ის ნომინალის წელი = 2014
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე = $17 121&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 45-ე
|ჯინის წელი = 2010
|ჯინის ცვლილება = &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|ჯინი = 45.3 &lt;!--number only--&gt;
|ჯინის სქოლიო = &lt;ref name=&quot;wb-gini&quot;&gt;{{cite web|url=https://toolserver.org/~dispenser/cgi-bin/webchecklinks.py?page=Uruguay|title=Gini Index|publisher=World Bank|accessdate=14 April 2012}}&lt;/ref&gt;
|ჯინის ადგილი =
|აგი-ს წელი = 2013&lt;!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--&gt;
|აგი-ს ცვლილება = increase &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|აგი = 0.790 &lt;!--number only--&gt;
|აგი-ს სქოლიო = &lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 July 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}&lt;/ref&gt;
|აგი-ს ადგილი = 50-ე
|ვალუტა = [[ურუგვაული პესო]]
|ვალუტის კოდი = UYU
|სასაათო სარტყელი = [[UTC-03:00]]
|UTC-ის გადაწევა = 
|სასაათო სარტყელი DST = [[UTC-02:00]]
|UTC-ის გადაწევა DST-ზე = 
|DST-ის შენიშვნა = 
|ანტიპოდები = 
|თარიღის ფორმატი = 
|მოძრაობის მიმართულება = მარჯვენა
|სატელეფონო კოდი = [[+598]]
|ISO 3166 კოდი = 
|ქვეყნის ზედა დონის დომენი = [[.uy]]
}}
'''ურუგვაი''' ({{lang-es|Uruguay}}), ოფიციალურად '''ურუგვაის აღმოსავლეთი რესპუბლიკა'''&lt;ref&gt;For example, [http://www.icj-cij.org/docket/files/135/15873.pdf International Court of Justice press release 20 April 2010 re judgment ''Argentina v Uruguay''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100601221644/http://www.icj-cij.org/docket/files/135/15873.pdf |date=1 ივნისი 2010 }}.&lt;/ref&gt; ({{lang-es|República Oriental del Uruguay}} {{IPA|[reˈpuβlika oɾjenˈtal del uɾuˈɣwai]}}) — [[სახელმწიფო]] [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთი ამერიკის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] სანაპიროზე. ჩრდილოეთით [[საზღვარი (სახელმწიფო)|ესაზღვრება]] [[ბრაზილია]], დასავლეთით — [[არგენტინა]]. ურუგვაის [[მოსახლეობა]] 3,3 მლნ ადამიანს შეადგენს,&lt;ref name=&quot;cia&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html|title=Uruguay|publisher=[[The World Factbook]]|author=Central Intelligence Agency|accessdate=5 January 2010|authorlink=Central Intelligence Agency|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107082254/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html%20|archivedate=7 იანვარი 2019}}&lt;/ref&gt; რომელთაგან 1,8 მლნ დედაქალაქ [[მონტევიდეო]]ს მეტროპოლიურ არეალში ცხოვრობს.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მოსახლეობის დაახლოებით 88% ევროპული წარმოშობისაა. 176 000 კმ² ფართობით, ურუგვაი [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] ყველაზე პატარა სახელმწიფოა ტერიტორიის მხრივ, [[სურინამი]]ს შემდეგ.

[[1680]] წელს [[პორტუგალიის იმპერია|პორტუგალიელებმა]] დააარსეს ერთ-ერთი ყველაზე ძველი ევროპული დასახლება ურუგვაიში — [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]]. [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] დასაწყისში [[ესპანეთის იმპერია|ესპანელებმა]] სამხედრო ციხესიმაგრის სახით დააარსეს [[მონტევიდეო]].&lt;ref name=&quot;dept-state&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2091.htm |title= Background Note: Uruguay |author=Bureau of Western Hemisphere Affairs |publisher=US Department of State |accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; 1811–1828 წლებში [[ესპანეთი|ესპანეთთან]], [[პორტუგალია]]სთან, [[არგენტინა]]სთან და [[ბრაზილია]]სთან ომების შემდეგ ურუგვაიმ დამოუკიდებლობა მოიპოვა. დღეისათვის იგი დემოკრატიული კონსტიტუციური რესპუბლიკაა, [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტით]], რომელიც როგორც სახელმწიფოს, ისე მთავრობის მეთაურია.

ურუგვაი პირველ ადგილზეა [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]] [[დემოკრატიის ინდექსი|დემოკრატიის]], [[გლობალური მშვიდობის ინდექსი|მშვიდობის]], კორუფციის ნაკლებობისა და ცხოვრების ხარისხის ინდექსის მაჩვენებლებით;&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;&gt;{{Cite web |url=http://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210210063110/https://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |archivedate=2021-02-10 }}&lt;/ref&gt; ასევე პირველია [[სამხრეთ ამერიკა]]ში [[პრესის თავისუფლების ინდექსი|პრესის თავისუფლების]], საშუალო კლასის ზომის, კეთილდღეობისა და უსაფრთხოების მხრივ.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ერთ სულ მოსახლეზე გაანგარიშებით, ურუგვაის მსოფლიოს ყველა სხვა ქვეყანაზე მეტი წვლილი შეაქვს [[გაერო]]ს სამშვიდობო მისიებში.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ქვეყანა რეგიონში მეორეა ეკონომიკის თავისუფლების, შემოსავლების თანასწორობის, ერთ სულ მოსახლეზე შემოსავლებისა და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მხრივ.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ურუგვაი მესამე საუკეთესო ქვეყანაა კონტინენტზე [[ადამიანის განვითარების ინდექსი]]ს, ეკონომიკის ზრდის, ინოვაციებისა და ინფრასტრუქტურის თვალსაზრისით.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |title=From 2005 to 2011 |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210210063110/https://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |archivedate=2021-02-10 }}&lt;/ref&gt; გაეროს მიერ ურუგვაი შეფასებულია როგორც მაღალი შემოსავლების მქონე ქვეყანა — ერთადერთი მსგავსი მონაცემის მქონე სახელმწიფო ამ რეგიონიდან [[ჩილე]]სთან ერთად. ურუგვაი მნიშვნელოვანი ექსპორტიორია ისეთი პროდუქტებისა, როგორებიცაა [[მატყლი]], [[ბრინჯი]], [[სოია]], ძროხის გაყინული ხორცი, [[ალაო]] და [[რძე]].&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt;

2013 წელს, [[მარიხუანა]]ს წარმოების, გაყიდვისა და მოხმარების მიმართ ინოვაციური პოლიტიკის შემოღებისათვის, ჟურნალმა ''[[ეკონომისტი (ჟურნალი)|ეკონომისტმა]]'' ურუგვაი „წლის ქვეყნად“ დაასახელა.&lt;ref&gt;http://www.economist.com/news/leaders/21591872-resilient-ireland-booming-south-sudan-tumultuous-turkey-our-country-year-earths-got&lt;/ref&gt; ქვეყანაში ასევე ლეგალურია ერთსქესიანი ქორწინება და [[აბორტი]], რის შედეგადაც, ურუგვაი მიიჩნევა მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე ლიბერალურ და სოციალურად განვითარებულ სახელმწიფოდ. რეგიონში სამაგალითოა და მთელ მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესო ადამიანის უფლებების, ტოლერანტობისა და ჩართულობის საკითხების მხრივ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.socialprogressimperative.org/en/data/spi/components/com9#performance/countries/com9/com11 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304102036/http://www.socialprogressimperative.org/en/data/spi/components/com9#performance/countries/com9/com11 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;

== ეტიმოლოგია ==
''ლა-რეპუბლიკა-ორიენტალ-დელ-ურუგუაი (La República Oriental del Uruguay)'' ნიშნავს „[[ურუგვაი (მდინარე)|მდინარე ურუგვაის]] აღმოსავლეთით მდებარე რესპუბლიკას“. მდინარე ურუგვაის ეტიმოლოგია ბოლომდე უცნობია, ერთი ვერსიით [[გუარანის ენა|გუარანის ენიდან]] მომდინარეობს და ნიშნავს „ფერადი ჩიტების მდინარეს“.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.turismo.gub.uy/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=216&amp;Itemid=195&amp;lang=en |title=Ministerio de Turismo y Deporte del Uruguay (Spanish, English and Portuguese) |publisher=Turismo.gub.uy |accessdate=26 June 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721193412/http://www.turismo.gub.uy/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=216&amp;Itemid=195&amp;lang=en |archivedate=21 ივლისი 2011 }}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
{{მთავარი|ურუგვაის ისტორია}}
ურუგვაის ტერიტორიაზე [[ესპანელები]]ს გამოჩენამდე ცხოვრობდნენ ინდიელი ტომები [[ჩარუა]] და [[ჩანა]]. [[XVI საუკუნე]]ში კი იწყება ესპანელთა დაპყრობები, თუმცა თავდაპირველად მათ ვერ შეძლეს მუდმივი დასაყრდენი პუნქტების ჩამოყალიბება. [[1680]] წელს [[ლა-პლატა|ლა-პლატის]] ყურის მარცხენა ნაპირზე პორტუგალიელებმა დააარსეს ციხესიმაგრე [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]], საიდანაც მათ არალეგარულად გადაჰქონდათ ტვირთი [[ბუენოს-აირესი|ბუენოს-აირესში]]. კონტრაბანდისტებისაგან დასაცავად ესპანელებმა [[1724]] წელს დააარსეს ქალაქი [[მონტევიდეო]]. ახალ ქალაქში კუნძულ [[ტენერიფე]]დან გადასახლდნენ [[გუანშები]]. XVIII საუკუნიდან შევიდა კოლონია [[რიო-დე-ლა-პლატა]]ს შემადგენლობაში. კოლონიალური მმართველობის დასასრულს თანამედროვე ურუგვაის ტერიორიაზე განსახლებული იყო 30 ათასი ადამიანი, რომელთა მესამედიც მონტევიდეოში ცხოვრობდა.

[[ნაპოლეონ ბონაპარტე|ნაპოლეონის]] ესპანეთში შეჭრის შემდეგ გამოცხადდა [[რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფო]]ს დამოუკიდებლობა. თანამედროვე ურუგვაის ტერიტორია (Banda Oriental) შევიდა ახალი სამეფოს შემადგენლობაში. [[გაუჩო]]ს ([[გუანშები]]ს შთამომავლები) ტომმა მხარი დაუჭირა როგორც [[ესპანეთი]]საგან, ისე [[ბუენოს-აირესი]]საგან [[ხოსე ხერვასიო არტიგასი]]ს ბრძოლას დამოუკიდებლობისათვის. თავდაპირველად არტიგასმა და მისმა მომხრეებმა მოითხოვეს ცალკე პროვინციის ჩამოყალიბება. [[1814]] წლის 7 მარტს [[რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები]]ს უმაღლესმა დირექტორმა [[ხერვასიო ანტონიო დე პოსადასი|ხერვასიო პოსადასმა]] გასცა ბრძანება აღმოსავლეთის პროვინციის შექმნის შესახებ.

[[1816]] წელს აღმოსავლეთის პროვინციაში შეიჭრა [[პორტუგალიის, ბრაზილიისა და ალგარვეს გაერთიანებული სამეფო]]ს ძალები. გაერთიანებულმა პროვინციებმა აღიარა აღმოსალეთ პროვინციის მოკავშირეობა, მაგრამ ომი არ გამოუცხადებია ბრაზილიის ხელისუფლებისათვის. [[1820]] წლის სექტემბერში არტიგასი დაამარცხეს და [[პარაგვაი]]ში გადაიხვეწა. პორტუგალიელებმა ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მოიწვიეს სისპლატინის კონგრესი, რომელმაც [[1821]] წელს გამოაცხადა ბრაზილიასთან აღმოსავლეთის პროვინციის შეერთება [[სისპლატინი|სისპლატინის]] სახელწოდებით. [[1825]] წელს ფლორიდაში შეკრებილმა კონგრესმა გამოაცხადა ბრაზილიისაგან გამოყოფა და კვლავ გაერთიანებულ პროვინციებთან გაერთიანება. ამის საპასუხოდ [[ბრაზილია]]მ [[არგენტინა]]ს [[არგენტინა-ბრაზილიის ომი|ომი გამოუცხადა]]. ომის დასრულების შემდეგ გამოცხადდა აღმოსავლეთის პროვინციის დამოუკიდებლობა და ქვეყანამ მიიღო სახელწოდება: აღმოსავლეთი რესპუბლიკა ურუგვაი.

[[1830]] წელს მიიღეს ქვეყნის პირველი კონსტიტუცია. ამავე წლის 25 სექტემბერს ქვეყნის პირველ პრეზიდენტად აირჩიეს [[ფრუქტუოსო რივერა]]. [[1838]]-[[1852]] წლებში ქვეყანაში მიმდინარეობდა სამოქალაქო ომში გადაზრდილი პარტიული დაპირისპირება, რომელშიც გამარჯვებული კვლავ რივერა გამოვიდა. [[1864]]-[[1870]] წლებში ურუგვაიმ კიდევ ერთი, [[პარაგვაული ომი]] გადაიტანა.

ურუგვაი მსოფლიოში პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც [[1907]] წელს მიიღო კანონი განქორწინების შესახებ, ხოლო მეორე ქვეყანა სადაც [[1877]] წელს განათლება სავალდებულო და უფასო გახდა.

[[1929]] წელს [[დიდი დეპრესია|დიდმა დეპრესიამ]] მნიშვნელოვანი დარტყმა მიაყენა ქვეყანას. რასაც მოჰყვა სახელმწიფო გადატრიალებები და [[1942]] წლის ახალი კონსტიტუცია. [[1945]] წელს ურუგვაიმ [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] [[ფაშიზმი|ფაშისტურ]] [[გერმანია]]ს გამოუცხადა ომი.

[[1950]] წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა [[ანდრეს მარტინეს ტრუება]]მ, რომლის ძალისხმევითაც [[1951]] წელს მიიღო ახალი კონსტიტუცია.

[[1973]] წლის 27 ივნისს ქვეყანაში მოხდა მორიგი სამხედრო გადატრიალება და დამყარდა სამხედრო დიქტატურა. [[1976]] წელს ხელისუფლებაში მოსულმა [[აპარასიო მენდესი|აპარასიო მენდესმა]] დაითხოვა ყველა პარტია. [[1980]] წელს გაიმართა რეფერენდუმი ახალი კონსტიტუციის მიღებასა და არსებული რეჟიმის შეცვლასთან დაკავშირებით. მოსახლეობის 57 % ხმა მისცა დიქტატურის წინააღმდეგ. [[1984]] წლის თავისუფალ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა [[ხულიო მარია სანგინეტი]]მ და გაათავისუფლა ყველა პოლიტპატიმარი.

[[1991]] წელს ურუგვაი გახდა [[მერკოსური]]ს ეკონომიკური ბლოკის წევრი. [[2010]] წლიდან ურუგვაის პრეზიდენტია [[ხოსე მუხიკა]], რომელსაც ერთ-ერთ ურარიბეს პრეზიდენტად მიიჩნევენ&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/mozaika/68071-khose-mukhika-yvelaze-gharibi-prezidenti.html ხოსე მუხიკა - ყველაზე ღარიბი პრეზიდენტი]&lt;/ref&gt;. 2013 წელს ურუგვაიში დააკანონეს ერთი სქესის წყვილთა ქორწინება&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://online.wsj.com/article/SB10001424127887323741004578416581331444320.html|title=Uruguay Legalizes Same-Sex Marriage - WSJ.com|accessdate=2013-04-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GFdxg7Kz?url=http://online.wsj.com/article/SB10001424127887323741004578416581331444320.html|archivedate=2013-04-29}}&lt;/ref&gt;.  2013 წლის 25 დეკემბერს პრეზიდენტმა მუხიკამ ხელი მოაწერა კანონს [[მარიხუანა|მარიხუანის]] ლეგალიზაციის შესახებ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/856267|title=Уругвай легализовал марихуану|accessdate=2013-12-25|}}&lt;/ref&gt;, რომელსაც მანამდე მხარი დაუჭირა პარლამენტის ზედა პალატამ. შედეგად ურუგვაი გახდა პირველი ქვეყანა მსოფლიოში, სადაც დააკანონეს ამ ნარკოტიკული ნივთიერების დამზადება და გასაღება.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|ურუგვაის გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Uruguay mapa KA.png|300px|thumb|170px|left||ურუგვაის რუკა]]
ურუგვაის ფართობი ფართობი 176 220 კმ²-ს შეადგენს.

[[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვრის]] საერთო სიგრძე 1564 კმ (მათ შორის: არგენტინასთან — 579 კმ, ბრაზილიასთან — 985 კმ.). სანაპირო ზოლის სიგრძე: 660 კმ.

ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალია მთა [[სერო-კატედრალი]] 514 მ. სამხრეთით გორაკ-ბორცვიანი ტერიტორია იცვლება დაბლობებით. სანაპირო ზოლი [[ლაგუნა|ლაგუნის]] ტიპისაა.

[[კლიმატი]] სუბტროპიკული, ოკეანურია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 22—24&amp;nbsp;°C, ივლისისა 10—12&amp;nbsp;°C. სამხრეთის ქარების, [[პამპერო]]ს ქროლვის დროს კი ტემპერატურა 5&amp;nbsp;°C-მდე ეცემა, მოდის თოვლიც.

ატმოსფერული ნალექები 1000 მმ-ს შეადგენს სამრეთის რაიონებში, ხოლო 1200 მმ-ს ჩრდილოეთით.

=== ფლორა ===

=== კლიმატი ===

== სახელმწიფო ==
[[ფაილი:Palacio Legislativo.JPG|thumb|250პქ|ურუგვაის პარლამენტის შენობა — [[პალასიო-ლეხისლატივო]], [[მონტევიდეო]]]]
ურუგვაი [[წარმომადგენლობითი დემოკრატია|წარმომადგენლობითი დემოკრატიის]] [[რესპუბლიკა]]ა [[საპრეზიდენტო სისტემა|საპრეზიდენტო სისტემით]].&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; ხელისუფლების წევრები ხუთი წლის ვადით ირჩევიან უნივერსალური საარჩევნო სისტემით.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; ურუგვაი [[უნიტარული სახელმწიფო]]ა: მთელს ქვეყანაში ერთიანად ხორციელდება იუსტიციის, განათლების, უსაფრთხოების, საგარეო და თავდაცვის პოლიტიკა.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110501084128/http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archivedate=2011-05-01|title=Business Guide|publisher=Uruguay XXI|accessdate=25 February 2011}}&lt;/ref&gt; აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახორციელებს [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] და 13 მინისტრისგან შემდგარი კაბინეტი.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

საკანონმდებლო ხელისუფლებას ახორციელებს ორპალატიანი [[ურუგვაის გენერალური ასამბლეა|გენერალური ასამბლეა]]: დეპუტატთა პალატა, რომელიც შედგება 19 დეპარტამენტის 99 წარმომადგენლისაგან, რომლებიც პროპორციული სისტემით არიან არჩეულნი და  სენატორთა პალატა, რომელიც შედგება პროპორციული სისტემით არჩეული 31 წევრისაგან და ვიცე-პრეზიდენტისაგან, რომელიც პალატის თავმჯდომარეა.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

ხელისუფლების სასამართლო შტოს ახორციელებს [[ურუგვაის უზენაესი სასამართლო|უზენაესი სასამართლო]] და მთელი ქვეყნის მასშტაბით არსებული სასამართლოები და მოსამართლეები. უზენაესი სასამართლოს წევრებს გენერალური ასემბლეა ირჩევს; სასამართლოების წევრებს სენატის თანხმობით არჩევს უზენაესი სასამართლო, მოსამართლეებს კი პირდაპირ ნიშნავს უზენაესი სასამართლო.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

[[ურუგვაის კონსტიტუცია|ამჟამინდელი კონსტიტუცია]] ურუგვაიმ 1967 წელს მიიღო. ბევრი შესწორება 1973 წელს შეჩერდა,თუმცა კვლავ აღდგა 1985 წელს. ურუგვაის კონსტიტუცია [[შვეიცარიის კონსტიტუცია|შვეიცარიის კონსტიტუციის]] მიხედვითაა შედგენილი და მოქალაქეებს საშუალებას აძლევს შეცვალონ იგი სახლახო ინიციატივის საფუძველზე, თუმცა ის აუცილებლად საყოველთაო-ეროვნული [[რეფერენდუმი]]თ უნდა დაგვირგვინდეს. ბოლო 15 წლის მანძილზე, ურუგვაიში ეს მეთოდი მრავალჯერ გამოიყენეს: იმ კანონის დასადასტურებლად, რომლის თანახმადაც, უარი ითქვა იმ სამხედროების სასამართლო დევნაზე, რომლებიც მილიტარისტული რეჟიმების დროს (1973–1985) ადამიანის უფლებებზე ძალადობდნენ; საჯარო კომპანიების პრივატიზების შესაჩერებლად; პენსიონერთა შემოსავლების დასაცავად და წყლის რესურსების დასაცავად.&lt;ref name=cs&gt;{{ref|country=uruguay|section=Constitutional Background|first=Rex A.|last=Hudson}}&lt;/ref&gt;

[[ურუგვაის ისტორია|ურუგვაის ისტორიის]] მანძილზე, სახელმწიფოს სათავეში ყველაზე ხშირად [[კოლორადოს პარტია (ურუგვაი)|კოლორადოს პარტიაა]]. თუმცა, 2009 წლის ურუგვაის საყოველთაო არჩევნებზე, პარლამენტის არჩევნები აბსოლუტური უმრავლესობით მოიგო [[ფართო ფრონტი (ურუგვაი)|ფართო ფრონტმა]], საპრეზიდენტო არჩევნებში კი ფართო ფრონტის კანდიდატმა [[ხოსე მუხიკა]]მ [[ნაციონალური პარტია (ურუგვაი)|ნაციონალური პარტიის]] კანდიდატი [[ლუის ალბერტო ლაკალიე]] დაამარცხა.

2010 წელს, [[ლათინობარომეტრი]]ს საზოგადოებრივმა კვლევებმა აჩვენა, რომ [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]], ურუგვაელები [[დემოკრატია]]ს ყველაზე მეტად უჭერენ მხარს და ამავე დროს, კმაყოფილნი არიან თავიანთ ქვეყანაში დემოკრატიისაკენ გადადგმული ნაბიჯებით.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.economist.com/node/17627929|title=The democratic routine|date=2 December 2010|work=The Economist|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; [[Freedom House]]-ის „მსოფლიო მშვიდობის ინდექსით“, ურუგვაის 27-ე ადგილი უკავია. [[Economist Intelligence Unit]]-ის 2012 წლის მონაცემებით, ურუგვაის დემოკრატიის ინდექსი 8,17 იყო, მსოფლიოში სრულ დემოკრატიად მიჩნეულ 25 ქვეყნის სიაში კი მე-18 ადგილზე იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://portoncv.gov.cv/dhub/porton.por_global.open_file?p_doc_id=1034|archivedate=2015-01-03|title=The Economist Intelligence Unit's Index of Democracy 2012|format=PDF|accessdate=20 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150103104154/https://portoncv.gov.cv/dhub/porton.por_global.open_file?p_doc_id=1034}}&lt;/ref&gt; [[საერთაშორისო გამჭვირვალობა|საერთაშორისო გამჭვირვალობის]] მიერ შედგენილ [[კორუფციის აღქმის ინდექსი|კორუფციის აღქმის ინდექსში]] კი ურუგვაის მე-18 ადგილზეა.

=== ადმინისტრაციული დაყოფა ===
{{მთავარი|ურუგვაის დეპარტამენტები}}
ურუგვაი დაყოფილია 19 [[დეპარტამენტი (ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული)|დეპარტამენტად]], რომლებსაც აქვთ საკანონმდებლო და აღმასრულებელი უფლებები.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; თითოეული დეპარტამენტი თავის მმართველს საყოველთაო არჩევნების გზით ირჩევს.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; დეპარტამენტის აღმასრულებელ ხელისუფლებას მეთვალყურეობას უწევს და საკანონმდებლო ორგანოს ფუნქციას ასრულებს დეპარტამენტის საბჭო.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

{{ურუგვაის დეპარტამენტების რუკა}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|- style=&quot;background-color:#ffebad&quot;
! დეპარტამენტი
! ფართობი&lt;br /&gt;კმ² !! მოსახლეობა (2011)&lt;ref name=&quot;pop-ine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html|title=Censos 2011 – Instituto Nacional de Estadistica|publisher=Instituto Nacional de Estadística|accessdate=13 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112153208/http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html|archivedate=12 იანვარი 2012}}&lt;/ref&gt; !! დედაქალაქი
|-
| [[არტიგასის დეპარტამენტი|არტიგასი]]
|align=&quot;right&quot;| 11 928 ||align=&quot;right&quot;| 73 162 || [[არტიგასი]]
|-
| [[კანელონესის დეპარტამენტი|კანელონესი]]
|align=&quot;right&quot;|  4536 ||align=&quot;right&quot;|518 154 || [[კანელონესი]]
|-
| [[სერო-ლარგოს დეპარტამენტი|სერო-ლარგო]]
|align=&quot;right&quot;| 13 648 ||align=&quot;right&quot;| 84 555 || [[მელო]]
|-
| [[კოლონიის დეპარტამენტი|კოლონია]]
|align=&quot;right&quot;|  6106 ||align=&quot;right&quot;|122 863 || [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]]
|-
| [[დურასნოს დეპარტამენტი|დურასნო]]
|align=&quot;right&quot;| 11 643 ||align=&quot;right&quot;| 57 082 || [[დურასნო]]
|-
| [[ფლორესის დეპარტამენტი|ფლორესი]]
|align=&quot;right&quot;|  5144 ||align=&quot;right&quot;| 25 033 || [[ტრინიდადი (ურუგვაი)|ტრინიდადი]]
|-
| [[ფლორიდის დეპარტამენტი|ფლორიდა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 417 ||align=&quot;right&quot;| 67 093 || [[ფლორიდა (ურუგვაი)|ფლორიდა]]
|-
| [[ლავალიეხას დეპარტამენტი|ლავალიეხა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 016 ||align=&quot;right&quot;| 58 843 || [[მინასი (ურუგვაი)|მინასი]]
|-
| [[მალდონადოს დეპარტამენტი|მალდონადო]]
|align=&quot;right&quot;|  4793 ||align=&quot;right&quot;|161 571 || [[მალდონადო (ურუგვაი)|მალდონადო]]
|-
| [[მონტევიდეოს დეპარტამენტი|მონტევიდეო]]
|align=&quot;right&quot;| 530 ||align=&quot;right&quot;| 1 292 347 || [[მონტევიდეო]]
|-
| [[პაისანდუს დეპარტამენტი|პაისანდუ]]
|align=&quot;right&quot;| 13 922 ||align=&quot;right&quot;|113 112 || [[პაისანდუ]]
|-
| [[რიო-ნეგროს დეპარტამენტი|რიო-ნეგრო]]
|align=&quot;right&quot;|  9282 ||align=&quot;right&quot;| 54 434|| [[ფრაი-ბენტოსი]]
|-
| [[რივერის დეპარტამენტი|რივერა]]
|align=&quot;right&quot;|  9370 ||align=&quot;right&quot;|103 447 || [[რივერა]]
|-
| [[როჩის დეპარტამენტი|როჩა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 551 ||align=&quot;right&quot;| 66 955 || [[როჩა]]
|-
| [[სალტოს დეპარტამენტი|სალტო]]
|align=&quot;right&quot;| 14 163 ||align=&quot;right&quot;|124 683 || [[სალტო (ურუგვაი)|სალტო]]
|-
| [[სან-ხოსეს დეპარტამენტი|სან-ხოსე]]
|align=&quot;right&quot;|  4992 ||align=&quot;right&quot;|108 025 || [[სან-ხოსე-დე-მაიო]]
|-
| [[სორიანოს დეპარტამენტი|სორიანო]]
|align=&quot;right&quot;|  9008 ||align=&quot;right&quot;| 82 108 || [[მერსედესი (ურუგვაი)|მერსედესი]]
|-
| [[ტაკუარემბოს დეპარტამენტი|ტაკუარემბო]]
|align=&quot;right&quot;| 15 438 ||align=&quot;right&quot;| 89 993 || [[ტაკუარემბო]]
|-
| [[ტრეინტა-ი-ტრესის დეპარტამენტი|ტრეინტა-ი-ტრესი]]
|align=&quot;right&quot;|  9676 ||align=&quot;right&quot;| 48 066 || [[ტრეინტა-ი-ტრესი]]
|}

=== საგარეო ურთიერთობები ===
[[ფაილი:Lulatabaré26022007.jpg|thumb|right|upright|[[ტაბარე ვასკესი]] (პრეზიდენტი 2005-2010 წლებში) ბრაზილიის მაშინდელ პრეზიდენტ [[ლულა და სილვა]]სთან ერთად, 2007.]]
[[ფაილი:LulaMujica.JPG|thumb|პრეზიდენტი [[ხოსე მუხიკა]] (მარჯვნივ) ბრაზილიის მაშინდელ პრეზიდენტ [[ლულა და სილვა]]სთან ერთად, 2010.]]
[[ფაილი:Dilma Rousseff and Jose Mujica 2010.jpg|thumb|[[ხოსე მუხიკა]] ბრაზილიის პრეზიდენტ [[დილმა რუსეფი|დილმა რუსეფთან]] ერთად, 2011.]]
2010 წლის ნომებერში, ურუგვაიმ [[სამხრეთ ამერიკის სახელმწიფოთა კონსტიტუციური კავშირი]]ს რატიფიცირება მოახდინა და ორგანიზაციის მეცხრე წევრი გახდა. ხელშეკრულება 2008 წელს დაიდო და ძალაში 30 დღის შემდეგ შევიდა, როდესაც წევრმა ქვეყნებმა მისი რატიფიკაცია მოახდინეს.&lt;ref name=businessweek.com&gt;{{cite web|url=http://www.businessweek.com/news/2010-11-26/unasur-pledges-to-isolate-coup-regimes-fight-drug-trafficking.html|title=Unasur Pledges to Isolate Coup Regimes, Fight Drug Trafficking|work=BusinessWeek|date=26 November 2010|accessdate=24 December 2010}}&lt;/ref&gt;

ურუგვაის ყველაზე მნიშვნელოვანი სავაჭრო პარტნიორები არიან [[არგეენტინა]] და [[ბრაზილია]]. 2009 წელს იმპორტის 20% არგენტინაზე მოდიოდა.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მას შემდეგ, რაც არგენტინასთან ორმხრივი ურთიერთობები პრიორიტად გამოცხადდა, ურუგვაიმ ეჭვქვეშ დააყენა [[ფოლკლენდის კუნძულები]]ს მიდამოებში ბრიტანული გემების მოძრაობა და ურუგვაის ტერიტორიიდან და პორტებიდან საკვებისა და საწვავის მიწოდება შეუწყვიტა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/09/24/uruguay-marks-distance-from-argentina-uk-does-not-come-to-plunder-resources|title=Uruguay marks distance from Argentina: UK does not come to plunder resources|date=24 September 2010|publisher= MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; მეტოქეობა [[მონტევიდეო]]სა და [[ბუენოს-აირესი]]ს პორტებს შორის სათავეს ჯერ კიდევ ესპანეთის იმპერიის დროიდან იღებს; მაშინ ამ ფაქტს „პორტების ომს“ უწოდებდნენ. საბოლოოდ ორივე ქვეყნის ხელმძღვანელობამ გადაწყვიტა,  რომ მათ ამ ქიშპობის დასრულება ესაჭიროებოდათ და შესაბამის შეთანხმებას 2010 წელს, რეგიონული ინტეგრაციის ფარგლებში მიაღწიეს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/11/20/mujica-praises-argentina-uruguay-common-past-calls-for-an-end-to-ports-war|title=Mujica praises Argentina/Uruguay common past; calls for an end to ‘ports’ war’|date=20 November 2010|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

2007 წელს, მდინარე ურუგვაის ნაპირზე, ურუგვაის მხარეს ქაღალდის ფაბრიკის აშენებამ არგენტინის პროტესტი გამოიწვია, რადგან მიაჩნდა, რომ ის გარემოს დაბინძურებას გამოიწვევდა; საბოლოოდ ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობები დაიძაბა.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7089226.stm Argentines in pulp mill protest]. BBC News (11 November 2007). Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; შემდგომი დავა ამ საკითხზე 2010 წელს მოხდა, რადგან დასკვნებმა აჩვენა, რომ მდინარე ბინძურდებოდა.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/diario/2010/02/22/um/m-02145337.htm '&amp;#39;Clarín'&amp;#39;: Hay 115 casos de dermatitis en un balneario ubicado frente a Botnia]. Clarin.com (22 February 2010). Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; 2010 წლის ნოემბერში, ურუგვაიმ და არგენტინამ განაცხადეს, რომ საბოლოოდ მიაღწიეს შეთანხმებას, რომ ქაღალდის ფაბრიკაზე ერთობლივ მონიტორინგს მოახდენდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/11/15/uruguay-and-argentina-implement-scientific-accord-for-joint-monitoring|title=Uruguay and Argentina implement &quot;scientific&quot; accord for joint monitoring|date=15 November 2010|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

ბრაზილიას და ურუგვაის ხელი აქვთ მოწერილი შეთანხმებებზე თავდაცვის, მეცნიერების, ტექნოლოგიის, ენერგეტიკის, სამდინარო ტრანსპორტირებისა და თევზაობის საკითხებში თანამშრომლობის შესახებ, რაც ორ მეზობელ ქვეყანას შორის პოლიტიკური და ეკონომიკური ინტეგრაციის გაღრმავებას უწყობს ხელს.&lt;ref&gt;[http://ontheroadtofindout.com/2010/07/brazil-and-uruguay-step-closer-to-integration/ Brazil and Uruguay step closer to integration]. Ontheroadtofindout.com. Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; ურუგვაის ბრაზილიასთან ორი გადაუჭრელი [[საზღვარი (სახელმწიფო)|სასაზღვრო]] კონფლიქტი აქვს — სამდინარო კუნძულ [[ისლა-ბრასილიერა|ისლა-ბრასილიერისა]] და სოფელ [[მასოლიერი]]ს სიახლოვეს, მდინარე ინვერანდის რეგიონის 235 კილომეტრიანი მონაკვეთის თაობაზე. ორი ქვეყანა ვერ თანხმდება თუ რომელი შენაკადი წარმოადგენს მდინარე კუარარის ლეგიტიმურ სათავეს, რაც 1851 წელს ორ ქვეყანას შორის დადებული სასაზღვრო ხელშეკრულების თანახმად, განსაზღვრავს სადავო რეგიონის საზღვარს.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ბრაზილიასა და ურუგვაის მეგობრული დიპლომატიური ურთიერთობები და ძლიერი ეკონომიკური კავშირები აქვთ, ეს სასაზღვრო დავა დღემდე გადაუჭრელია. სადავო ტერიტორია დე ფაქტო ბრაზილიის კონტროლქვეშ რჩება, ურუგვაი კი მაინცდამაინც დიდ აქტიურობას არ იჩენს საკუთარი მოთხოვნების წარმოსაჩენად.

მას შემდეგ, რაც ურუგვაიმ დემოკრატიისაკენ სვლა დაიწყო, მეგობრული ურთიერთობები ჩამოუყალიბდა შეერთებულ შტატებთან.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;&gt;{{cite web|url=http://fpc.state.gov/documents/organization/137274.pdf|title=Uruguay: Political and Economic Conditions and U.S. Relations|first=Peter J.|last=Meyer|date=4 January 2010|publisher=Congressional Research Service|accessdate=24 February 2011}}&lt;/ref&gt; 2004 წელს, ორმხრივი ინვესტირებისა და 2007 წლის იანვარში ორმხრივი ვაჭრობისა და ინვესტირების ჩარჩო ხელშეკრულებაზე ხელმოწერის შემდეგ, ორ ქვეყანას შორის განსაკუთრებით გაიზარდა ეკონომიკური კავშირები.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;/&gt; აშშ და ურუგვაი ასევე თანამშრომლობენ თავდაცვის სფეროში, ორივე ქვეყანა მნიშვნელოვან როლს თამაშობს [[ჰაიტი]]ზე გაეროს სტაბილიზაციის მისიაში.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;/&gt;

პრეზიდენტმა [[ხოსე მუხიკა|მუხიკამ]] ვენესუელას [[მერკოსური|მერკოსურში]] გაწევრიანება შესთავაზა. ამავე დროს, ის მხარს უჭერდა [[ვენესუელა|ვენესუელის]] ეკონომიკის მინისტრ [[ალი როდრიგესი]]ს კანდიდატურას [[სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი]]ს გენერელური მდივნის თანამდებობაზე; ეს პოსტი მანამდე [[ნესტორ კირხნერი|ნესტორ კირხნერს]] ეკავა. გარდა ამისა, ვენესუელას ურუგვაისთან აქვს შეთანხმება, რომლის საფუძველზეც ყოველდღიურად 40 000 ბარელ [[ნავთობი|ნავთობს]] შეღავათიან ფასებში აძლევს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2011/01/27/chavez-and-mujica-meet-and-sign-numerous-bilateral-agreements|title=Chavez and Mujica Meet and Sign Numerous Bilateral Agreements|date=27 January 2011|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

2011 წლის 15 მარტს, ურუგვაი მეშვიდე სამხრეთამერიკული ქვეყანა გახდა, რომელმაც ოფიციალურად აღიარა [[პალესტინის სახელმწიფო]].&lt;ref name=&quot;reuters_palestinian_state&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/2011/03/16/cnews-us-uruguay-palestine-idCATRE72F0SA20110316|title=Uruguay recognizes Palestinian state|publisher=Reuters|date=15 March 2011|accessdate=12 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110222334/http://www.reuters.com/article/2011/03/16/cnews-us-uruguay-palestine-idCATRE72F0SA20110316|archivedate=10 ნოემბერი 2013}}&lt;/ref&gt; თუმცა, არ მიუთითებია თუ რა საზღვრებში აღიარებდა პალესტინას. განცხადებაში ურუგვაის მთავრობამ მიუთითა თავის მტკიცე ვალდებულებაზე ახლო აღმოსავლეთის სამშვიდობო პროცესში, მაგრამ უარი თქვა საზღვრების დაზუსტებაზე.&lt;ref name=&quot;reuters_palestinian_state&quot; /&gt;

=== თავდაცვა ===

== ეკონომიკა ==
=== სოფლის მეურნეობა ===

=== ინფრასტრუქტურა ===

=== ტელეკომუნიკაციები ===

== დემოგრაფია ==

=== უდიდესი ქალაქები ===

=== ჯანდაცვა ===

=== რელიგია ===

=== ესპანური ენა ===

== კულტურა ==
ურუგვაულ კულტურაზე დიდია ევროპული გავლენა, განსაკუთრებით კი სამხრეთევროპული. [[გაუჩო]]ს ტრადიცია მნიშვნელოვანი ელემენტია ურუგვაულ ხელოვნებასა და ფოლკლორში.

=== სახვითი ხელოვნება ===

=== მუსიკა ===

=== ლიტერატურა ===

=== მედია ===

=== სამზარეულო ===

=== სპორტი ===
[[ფაილი:Stad de centario uruguay1930 montevideo.jpg|მინი|მარჯვნივ|260პქ|მონტევიდეოს [[სენტენარიო (სტადიონი)|„სენტენარიოს“]] სტადიონი (1930 წლის ფოტოსურათი)]]
[[ფეხბურთი]] ყველაზე პოპულარული სპორტია ურუგვაიში. ის ქვეყანაში ინგლისელმა მეზღვაურებმა და მუშებმა შეიტანეს XIX საუკუნის ბოლოს. ასევე შეიტანეს [[რაგბი]] და [[კრიკეტი]], თუმცა სპორტის ეს სახეობები ფეხბურთან შედარებით ნაკლები პოპულარობით სარგებლობდა.

[[ბრიტანეთის კუნძულები]]ს გარეთ, პირველი საერთაშორისო მატჩი სწორედ ურუგვაის დედაქალაქ [[მონტევიდეო]]ში გაიმართა [[ურუგვაის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ადგილობრივ]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის]] ნაკრებებს შორის, [[1902]] წლის ივლისში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/argurures.html|title=ARGENTINA-URUGUAY Matches 1902–2009|publisher=RSSSF|first=Héctor Darío|last=Pelayes|date=24 სექტემბერი, 2010}}&lt;/ref&gt; ურუგვაელმა ფეხბურთელებმა მოიგეს ოქროს მედლები [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1924|1924]] და [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1928|1928]] წლების ოლიმპიურ თამაშებზე.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=512/edition=197020/overview.html|title=Paris, 1924|publisher=FIFA|accessdate=2014-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100615203810/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament%3D512/edition%3D197020/overview.html|archivedate=2010-06-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=512/edition=197029/overview.html|title=Amsterdam, 1928|publisher=FIFA|accessdate=2014-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100615204240/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament%3D512/edition%3D197029/overview.html|archivedate=2010-06-15}}&lt;/ref&gt;

ურუგვაის საფეხბურთო ნაკრებს 2-ჯერ აქვს მოგებული [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატიც]]. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1930|1930 წელს]] მოიგეს ტურნირის პირველი გათამაშება, რომელიც მათსავე სტადიონებზე გაიმართა. ჩემპიონობას ურუგვაელები [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1950|1950 წელსაც]] შესწვდნენ, როდესაც [[ბრაზილია]]ში, „[[მარაკანაზო]]დ“ წოდებულ შეხვედრაში, ფავორიტი მასპინძლები მოულოდნელად დაამარცხეს. მსოფლიო ჩემპიონატის მომგებ ქვეყნებს შორის ურუგვაის ყველაზე მცირე მოსახლეობა ჰყავს.&lt;ref name=&quot;givefb&quot;&gt;{{cite web|url=http://v|title=The smallest country to win the World Cup have big ambitions again|publisher=Give Me Football|accessdate=2020-12-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160111230315/http://v/|archivedate=2016-01-11}}&lt;/ref&gt; უკანასკნელ ხანებში, ყველაზე წარმატებული იყო გამოსვლა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|2010 წლის მუნდიალზე]]: სამხრეთამერიკელებმა მე-4 ადგილზე დაასრულეს ასპარეზობა, მათი [[დიეგო ფორლანი]] კი ტურნირის საუკეთესო ფეხბურთელად დასახელდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2010/8804708.stm|title=World Cup 2010: Diego Forlan collects Golden Ball award|date= 11 ივლისი, 2010|publisher=BBC Sport}}&lt;/ref&gt; [[2012]] წლის ივნისის [[ფიფა]]-ს მსოფლიო რეიტინგში, ურუგვაის მე-2 ადგილი ეკავა [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ესპანეთის]] შემდეგ.&lt;ref&gt;[http://www.fifa.com/worldranking/rankingtable/index.html?intcmp=fifacom_hp_module_ranking The FIFA/Coca-Cola World Ranking – Ranking Table] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027044652/http://www.fifa.com/worldranking/rankingtable/index.html?intcmp=fifacom_hp_module_ranking |date=2014-10-27 }}. FIFA.com&lt;/ref&gt; ურუგვაელთა საფეხბურთო ნაკრებს ყველაზე მეტჯერ, 15-ჯერ აქვს მოგებული სამხრეთ ამერიკის ჩემპიონატი — [[კოპა ამერიკა]]. საფეხბურთო კლუბებს შორის, ყველაზე წარმატებულები არიან „[[ნასიონალი]]“ და „[[პენიაროლი]]“.

2000-იან წლებში, ურუგვაიდან 1,414 ფეხბურთელი წავიდა საზღვარგარეთ, თითქმის იმდენივე, რამდენიც ბრაზილიიდან და [[არგენტინა|არგენტინიდან]].&lt;ref name=&quot;pl-exp&quot;&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2011/01/06/uruguay-exported-1.414-football-players-in-the-last-decade|title=Uruguay &quot;exported&quot; 1.414 football players in the last decade|date=6 იანვარი, 2011|publisher=MercoPress}}&lt;/ref&gt; [[2010]] წელს, ხელისუფლებამ მიიღო საკანონმდებლო ზომები ფეხბურთელთა ქვეყანაში მაქსიმალურად შესანარჩუნებლად.&lt;ref name=&quot;pl-exp&quot;/&gt;

== განათლება ==
== ლიტერატურა ==
* Andrew, G. R. (2010) ''Blackness in the White Nation: A History of Afro-Uruguay'', The University of North Carolina Press
* Behnke, A. (2009) ''Uruguay in Pictures'', Twenty First Century Books
* Box, B. (2011) ''Footprint Focus: Uruguay'', Footprint Travel Guides
* Burford, T. (2010) ''Bradt Travel Guide: Uruguay'', Bradt Travel Guides
* Canel, E. (2010) ''Barrio Democracy in Latin America: Participatory Decentralization and Community Activism in Montevideo'', The Pennsylvania State University Press
* Clark, G. (2008) ''Custom Guide: Uruguay'', Lonely Planet
* Jawad, H. (2009) ''Four Weeks in Montevideo: The Story of World Cup 1930'', Seventeen Media
* Lessa, F. and Druliolle, V. (eds.) (2011) ''The Memory of State Terrorism in the Southern Cone: Argentina, Chile, and Uruguay'', Palgrave Macmillan
* Mool, M (2009) ''Budget Guide: Buenos Aires and Montevideo'', Cybertours-X Verlag

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Uruguay|ურუგვაი}}
* [http://portal.gub.uy/ ურუგვაის მთავრობის პორტალი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110809113827/http://portal.gub.uy/ |date=2011-08-09 }}
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html Uruguay entry at The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107082254/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html%20 |date=2019-01-07 }}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/uruguay.htm Uruguay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304114412/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/uruguay.htm |date=2016-03-04 }} from ''UCB Libraries GovPubs''
* {{Dmoz|Regional/South_America/Uruguay}}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1229360.stm Uruguay profile] from the [[BBC News]]
* {{Wikivoyage|Uruguay|ურუგვაი}}
* [http://www.uruguaynow.com/ Travel guide to Uruguay in English]
* [http://www.uruguayscene.info/ Photographic Travel Essay Through Uruguay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110119203805/http://uruguayscene.info/ |date=2011-01-19 }}
* {{YouTube|id=DXHvMEkKttk|title=Simplemente Uruguay}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები}}
{{სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი}}
{{ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია}}

[[კატეგორია:ურუგვაი]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ესპანურენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]</text>
      <sha1>jtyjh0ms1w359bl9yrnp9pyztmcgdte</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407111</id>
      <parentid>4407107</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:26:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/91.151.136.254|91.151.136.254]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73153" xml:space="preserve">{{ალტ გვერდი|მდინარე ურუგვაისთვის|ურუგვაი (მდინარე)}}
{{ინფოდაფა ქვეყანა2
|სრული სახელი = ურუგვაის აღმოსავლეთი რესპუბლიკა
|მშობლიური სახელი = República Oriental del Uruguay
|სახელი = ურუგვაი
|დროშა = Flag of Uruguay.svg
|ალტ დროშა = 
|გერბი = Coat of arms of Uruguay.svg
|რუკა = Uruguay (orthographic projection).svg
|ალტ რუკა = 
|რუკის წარწერა = 
|რუკის სიგანე = 300პქ
|ეროვნული დევიზი = „Libertad o Muerte“
|დევიზი ქართულად = „თავისუფლება ან სიკვდილი“
|ეროვნული ჰიმნი = ''[[ურუგვაის ჰიმნი|Himno Nacional de Uruguay]]''&lt;br&gt;{{small|''ურუგვაის ეროვნული ჰიმნი''}}&lt;br&gt;&lt;center&gt;[[ფაილი:HimnoNacionalUruguay.ogg]]&lt;/center&gt;
|დედაქალაქი = [[მონტევიდეო]]
|latd=34|latm=53|latNS=S|longd=56|longm=10|longEW=W
|უდიდესი ქალაქი = დედაქალაქი
|ოფიციალური ენები = [[ესპანური ენა|ესპანური]]
|ეროვნული ენები = 
|რეგიონული ენები = [[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიური]]
|ენების ტიპი = 
|ენები = 
|ეთნიკური ჯგუფები ={{unbulleted list|90,7 % თეთრკანიანი|4,8 % შავკანიანი|2,4 % [[მკვიდრი მოსახლეობა|ადგილობრივები]]|0,5 % [[აზიელები]]|1,9 % სხვა}}
|ეთნიკური ჯგუფების წელი = 2011&lt;ref name=enha_asc&gt;{{cite web |title=Atlas Sociodemografico y de la Desigualdad en Uruguay , 2011: Ancestry |language=Spanish |format=PDF |publisher=National Institute of Statistics |url=http://www.ine.gub.uy/biblioteca/Atlas_Sociodemografico/Atlas_fasciculo_2_Afrouruguayos.pdf |pages=15–16 |accessdate=2015-01-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140209083630/http://www.ine.gub.uy/biblioteca/Atlas_Sociodemografico/Atlas_fasciculo_2_Afrouruguayos.pdf |archivedate=2014-02-09 }}&lt;/ref&gt;
|ეთნოქორონიმი = ურუგვაელი
|მთავრობის ტიპი = [[უნიტარული სახელმწიფო|უნიტარული]] [[საპრეზიდენტო სისტემა|საპრეზიდენტო]] [[კონსტიტუციური რესპუბლიკა]]
|ლიდერის ტიტული1 = [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის სახელი1 = [[ლუის ლაკალიე პოუ]]
|ლიდერის ტიტული2 = ვიცე-პრეზიდენტი
|ლიდერის სახელი2 = [[ბეატრის არხიმონი]]
|საკანონმდებლო ორგანო = [[ურუგვაის გენერალური ასამბლეა|გენერალური ასამბლეა]]
|ზედა პალატა = [[ურუგვაის სენატი|სენატორთა პალატა]]
|ქვედა პალატა = [[ურუგვაის დეპუტატთა პალატა|დეპუტატთა პალატა]]
|დამოუკიდებლობის ტიპი = [[დამოუკიდებლობა]] {{nobold|[[ბრაზილიის იმპერია|ბრაზილიის იმპერიისგან]]}}
|მნიშვნელოვანი მოვლენა1 = გამოცხადება
|მოვლენის თარიღი1 = 25 აგვისტო, 1825
|მნიშვნელოვანი მოვლენა2 = [[მონტევიდეოს სამშვიდობო შეთანხმება 1828|აღიარება]]
|მოვლენის თარიღი2 = 28 აგვისტო, 1828
|მნიშვნელოვანი მოვლენა3 = კონსტიტუცია
|მოვლენის თარიღი3 = 18 ივლისი, 1830
|ფართობის ადგილი = 91-ე
|ფართობი = 176 215
|ფართობის შენიშვნები = 
|წყლის პროცენტულობა = 1.5
|მოსახლეობის შეფასება = 3 324 460&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt;
|მოსახლეობის შეფასების ადგილი = 133-ე
|მოსახლეობის შეფასების წელი = 2013
|მოსახლეობის აღწერა = 3 286 314&lt;ref&gt;[http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/analisispais.pdf Resultados del Censo de Población 2011: población, crecimiento y estructura por sexo y edad] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140209083630/http://www.ine.gub.uy/censos2011/resultadosfinales/analisispais.pdf |date=2014-02-09 }} ine.gub.uy&lt;/ref&gt;
|მოსახლეობის აღწერის წელი = 2011
|მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 18.87
|მოსახლეობის სიმჭიდროვის ადგილი = 198-ე
|მშპ-ის მუპ = $59.201 მილიარდი&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/weodata/weorept.aspx?sy=2012&amp;ey=2019&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=298&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=57&amp;pr.y=5 |title=Report for Selected Countries and Subjects |work=World Economic Outlook |publisher=International Monetary Fund |date=8 April 2014 |accessdate=28 June 2014}}&lt;/ref&gt;
|მშპ-ის მუპ-ის ადგილი = 91-ე
|მშპ-ის მუპ-ის წელი = 2014
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე = $17 391&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის მუპ ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 61-ე
|მშპ-ის ნომინალი = $58.283 მილიარდი&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის ნომინალის ადგილი = 78-ე
|მშპ-ის ნომინალის წელი = 2014
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე = $17 121&lt;ref name=imf2 /&gt;
|მშპ-ის ნომინალი ერთ სულ მოსახლეზე ადგილი = 45-ე
|ჯინის წელი = 2010
|ჯინის ცვლილება = &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|ჯინი = 45.3 &lt;!--number only--&gt;
|ჯინის სქოლიო = &lt;ref name=&quot;wb-gini&quot;&gt;{{cite web|url=https://toolserver.org/~dispenser/cgi-bin/webchecklinks.py?page=Uruguay|title=Gini Index|publisher=World Bank|accessdate=14 April 2012}}&lt;/ref&gt;
|ჯინის ადგილი =
|აგი-ს წელი = 2013&lt;!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--&gt;
|აგი-ს ცვლილება = increase &lt;!--increase/decrease/steady--&gt;
|აგი = 0.790 &lt;!--number only--&gt;
|აგი-ს სქოლიო = &lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 July 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}&lt;/ref&gt;
|აგი-ს ადგილი = 50-ე
|ვალუტა = [[ურუგვაული პესო]]
|ვალუტის კოდი = UYU
|სასაათო სარტყელი = [[UTC-03:00]]
|UTC-ის გადაწევა = 
|სასაათო სარტყელი DST = [[UTC-02:00]]
|UTC-ის გადაწევა DST-ზე = 
|DST-ის შენიშვნა = 
|ანტიპოდები = 
|თარიღის ფორმატი = 
|მოძრაობის მიმართულება = მარჯვენა
|სატელეფონო კოდი = [[+598]]
|ISO 3166 კოდი = 
|ქვეყნის ზედა დონის დომენი = [[.uy]]
}}
'''ურუგვაი''' ({{lang-es|Uruguay}}), ოფიციალურად '''ურუგვაის აღმოსავლეთი რესპუბლიკა'''&lt;ref&gt;For example, [http://www.icj-cij.org/docket/files/135/15873.pdf International Court of Justice press release 20 April 2010 re judgment ''Argentina v Uruguay''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100601221644/http://www.icj-cij.org/docket/files/135/15873.pdf |date=1 ივნისი 2010 }}.&lt;/ref&gt; ({{lang-es|República Oriental del Uruguay}} {{IPA|[reˈpuβlika oɾjenˈtal del uɾuˈɣwai]}}) — [[სახელმწიფო]] [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთი ამერიკის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში, [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] სანაპიროზე. ჩრდილოეთით [[საზღვარი (სახელმწიფო)|ესაზღვრება]] [[ბრაზილია]], დასავლეთით — [[არგენტინა]]. ურუგვაის [[მოსახლეობა]] 3,3 მლნ ადამიანს შეადგენს,&lt;ref name=&quot;cia&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html|title=Uruguay|publisher=[[The World Factbook]]|author=Central Intelligence Agency|accessdate=5 January 2010|authorlink=Central Intelligence Agency|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107082254/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html%20|archivedate=7 იანვარი 2019}}&lt;/ref&gt; რომელთაგან 1,8 მლნ დედაქალაქ [[მონტევიდეო]]ს მეტროპოლიურ არეალში ცხოვრობს.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მოსახლეობის დაახლოებით 88% ევროპული წარმოშობისაა. 176 000 კმ² ფართობით, ურუგვაი [[სამხრეთ ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] ყველაზე პატარა სახელმწიფოა ტერიტორიის მხრივ, [[სურინამი]]ს შემდეგ.

[[1680]] წელს [[პორტუგალიის იმპერია|პორტუგალიელებმა]] დააარსეს ერთ-ერთი ყველაზე ძველი ევროპული დასახლება ურუგვაიში — [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]]. [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] დასაწყისში [[ესპანეთის იმპერია|ესპანელებმა]] სამხედრო ციხესიმაგრის სახით დააარსეს [[მონტევიდეო]].&lt;ref name=&quot;dept-state&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2091.htm |title= Background Note: Uruguay |author=Bureau of Western Hemisphere Affairs |publisher=US Department of State |accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; 1811–1828 წლებში [[ესპანეთი|ესპანეთთან]], [[პორტუგალია]]სთან, [[არგენტინა]]სთან და [[ბრაზილია]]სთან ომების შემდეგ ურუგვაიმ დამოუკიდებლობა მოიპოვა. დღეისათვის იგი დემოკრატიული კონსტიტუციური რესპუბლიკაა, [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტით]], რომელიც როგორც სახელმწიფოს, ისე მთავრობის მეთაურია.

ურუგვაი პირველ ადგილზეა [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]] [[დემოკრატიის ინდექსი|დემოკრატიის]], [[გლობალური მშვიდობის ინდექსი|მშვიდობის]], კორუფციის ნაკლებობისა და ცხოვრების ხარისხის ინდექსის მაჩვენებლებით;&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;&gt;{{Cite web |url=http://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210210063110/https://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |archivedate=2021-02-10 }}&lt;/ref&gt; ასევე პირველია [[სამხრეთ ამერიკა]]ში [[პრესის თავისუფლების ინდექსი|პრესის თავისუფლების]], საშუალო კლასის ზომის, კეთილდღეობისა და უსაფრთხოების მხრივ.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ერთ სულ მოსახლეზე გაანგარიშებით, ურუგვაის მსოფლიოს ყველა სხვა ქვეყანაზე მეტი წვლილი შეაქვს [[გაერო]]ს სამშვიდობო მისიებში.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ქვეყანა რეგიონში მეორეა ეკონომიკის თავისუფლების, შემოსავლების თანასწორობის, ერთ სულ მოსახლეზე შემოსავლებისა და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მხრივ.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt; ურუგვაი მესამე საუკეთესო ქვეყანაა კონტინენტზე [[ადამიანის განვითარების ინდექსი]]ს, ეკონომიკის ზრდის, ინოვაციებისა და ინფრასტრუქტურის თვალსაზრისით.&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |title=From 2005 to 2011 |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210210063110/https://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf |archivedate=2021-02-10 }}&lt;/ref&gt; გაეროს მიერ ურუგვაი შეფასებულია როგორც მაღალი შემოსავლების მქონე ქვეყანა — ერთადერთი მსგავსი მონაცემის მქონე სახელმწიფო ამ რეგიონიდან [[ჩილე]]სთან ერთად. ურუგვაი მნიშვნელოვანი ექსპორტიორია ისეთი პროდუქტებისა, როგორებიცაა [[მატყლი]], [[ბრინჯი]], [[სოია]], ძროხის გაყინული ხორცი, [[ალაო]] და [[რძე]].&lt;ref name=&quot;photos.state.gov&quot;/&gt;

2013 წელს, [[მარიხუანა]]ს წარმოების, გაყიდვისა და მოხმარების მიმართ ინოვაციური პოლიტიკის შემოღებისათვის, ჟურნალმა ''[[ეკონომისტი (ჟურნალი)|ეკონომისტმა]]'' ურუგვაი „წლის ქვეყნად“ დაასახელა.&lt;ref&gt;http://www.economist.com/news/leaders/21591872-resilient-ireland-booming-south-sudan-tumultuous-turkey-our-country-year-earths-got&lt;/ref&gt; ქვეყანაში ასევე ლეგალურია ერთსქესიანი ქორწინება და [[აბორტი]], რის შედეგადაც, ურუგვაი მიიჩნევა მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე ლიბერალურ და სოციალურად განვითარებულ სახელმწიფოდ. რეგიონში სამაგალითოა და მთელ მსოფლიოში ერთ-ერთი საუკეთესო ადამიანის უფლებების, ტოლერანტობისა და ჩართულობის საკითხების მხრივ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.socialprogressimperative.org/en/data/spi/components/com9#performance/countries/com9/com11 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2014-12-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304102036/http://www.socialprogressimperative.org/en/data/spi/components/com9#performance/countries/com9/com11 |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt;

== ეტიმოლოგია ==
''ლა-რეპუბლიკა-ორიენტალ-დელ-ურუგუაი (La República Oriental del Uruguay)'' ნიშნავს „[[ურუგვაი (მდინარე)|მდინარე ურუგვაის]] აღმოსავლეთით მდებარე რესპუბლიკას“. მდინარე ურუგვაის ეტიმოლოგია ბოლომდე უცნობია, ერთი ვერსიით [[გუარანის ენა|გუარანის ენიდან]] მომდინარეობს და ნიშნავს „ფერადი ჩიტების მდინარეს“.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.turismo.gub.uy/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=216&amp;Itemid=195&amp;lang=en |title=Ministerio de Turismo y Deporte del Uruguay (Spanish, English and Portuguese) |publisher=Turismo.gub.uy |accessdate=26 June 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721193412/http://www.turismo.gub.uy/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=216&amp;Itemid=195&amp;lang=en |archivedate=21 ივლისი 2011 }}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
{{მთავარი|ურუგვაის ისტორია}}
ურუგვაის ტერიტორიაზე [[ესპანელები]]ს გამოჩენამდე ცხოვრობდნენ ინდიელი ტომები [[ჩარუა]] და [[ჩანა]]. [[XVI საუკუნე]]ში კი იწყება ესპანელთა დაპყრობები, თუმცა თავდაპირველად მათ ვერ შეძლეს მუდმივი დასაყრდენი პუნქტების ჩამოყალიბება. [[1680]] წელს [[ლა-პლატა|ლა-პლატის]] ყურის მარცხენა ნაპირზე პორტუგალიელებმა დააარსეს ციხესიმაგრე [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]], საიდანაც მათ არალეგარულად გადაჰქონდათ ტვირთი [[ბუენოს-აირესი|ბუენოს-აირესში]]. კონტრაბანდისტებისაგან დასაცავად ესპანელებმა [[1724]] წელს დააარსეს ქალაქი [[მონტევიდეო]]. ახალ ქალაქში კუნძულ [[ტენერიფე]]დან გადასახლდნენ [[გუანშები]]. XVIII საუკუნიდან შევიდა კოლონია [[რიო-დე-ლა-პლატა]]ს შემადგენლობაში. კოლონიალური მმართველობის დასასრულს თანამედროვე ურუგვაის ტერიორიაზე განსახლებული იყო 30 ათასი ადამიანი, რომელთა მესამედიც მონტევიდეოში ცხოვრობდა.

[[ნაპოლეონ ბონაპარტე|ნაპოლეონის]] ესპანეთში შეჭრის შემდეგ გამოცხადდა [[რიო-დე-ლა-პლატის ვიცე-სამეფო]]ს დამოუკიდებლობა. თანამედროვე ურუგვაის ტერიტორია (Banda Oriental) შევიდა ახალი სამეფოს შემადგენლობაში. [[გაუჩო]]ს ([[გუანშები]]ს შთამომავლები) ტომმა მხარი დაუჭირა როგორც [[ესპანეთი]]საგან, ისე [[ბუენოს-აირესი]]საგან [[ხოსე ხერვასიო არტიგასი]]ს ბრძოლას დამოუკიდებლობისათვის. თავდაპირველად არტიგასმა და მისმა მომხრეებმა მოითხოვეს ცალკე პროვინციის ჩამოყალიბება. [[1814]] წლის 7 მარტს [[რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები]]ს უმაღლესმა დირექტორმა [[ხერვასიო ანტონიო დე პოსადასი|ხერვასიო პოსადასმა]] გასცა ბრძანება აღმოსავლეთის პროვინციის შექმნის შესახებ.

[[1816]] წელს აღმოსავლეთის პროვინციაში შეიჭრა [[პორტუგალიის, ბრაზილიისა და ალგარვეს გაერთიანებული სამეფო]]ს ძალები. გაერთიანებულმა პროვინციებმა აღიარა აღმოსალეთ პროვინციის მოკავშირეობა, მაგრამ ომი არ გამოუცხადებია ბრაზილიის ხელისუფლებისათვის. [[1820]] წლის სექტემბერში არტიგასი დაამარცხეს და [[პარაგვაი]]ში გადაიხვეწა. პორტუგალიელებმა ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მოიწვიეს სისპლატინის კონგრესი, რომელმაც [[1821]] წელს გამოაცხადა ბრაზილიასთან აღმოსავლეთის პროვინციის შეერთება [[სისპლატინი|სისპლატინის]] სახელწოდებით. [[1825]] წელს ფლორიდაში შეკრებილმა კონგრესმა გამოაცხადა ბრაზილიისაგან გამოყოფა და კვლავ გაერთიანებულ პროვინციებთან გაერთიანება. ამის საპასუხოდ [[ბრაზილია]]მ [[არგენტინა]]ს [[არგენტინა-ბრაზილიის ომი|ომი გამოუცხადა]]. ომის დასრულების შემდეგ გამოცხადდა აღმოსავლეთის პროვინციის დამოუკიდებლობა და ქვეყანამ მიიღო სახელწოდება: აღმოსავლეთი რესპუბლიკა ურუგვაი.

[[1830]] წელს მიიღეს ქვეყნის პირველი კონსტიტუცია. ამავე წლის 25 სექტემბერს ქვეყნის პირველ პრეზიდენტად აირჩიეს [[ფრუქტუოსო რივერა]]. [[1838]]-[[1852]] წლებში ქვეყანაში მიმდინარეობდა სამოქალაქო ომში გადაზრდილი პარტიული დაპირისპირება, რომელშიც გამარჯვებული კვლავ რივერა გამოვიდა. [[1864]]-[[1870]] წლებში ურუგვაიმ კიდევ ერთი, [[პარაგვაული ომი]] გადაიტანა.

ურუგვაი მსოფლიოში პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც [[1907]] წელს მიიღო კანონი განქორწინების შესახებ, ხოლო მეორე ქვეყანა სადაც [[1877]] წელს განათლება სავალდებულო და უფასო გახდა.

[[1929]] წელს [[დიდი დეპრესია|დიდმა დეპრესიამ]] მნიშვნელოვანი დარტყმა მიაყენა ქვეყანას. რასაც მოჰყვა სახელმწიფო გადატრიალებები და [[1942]] წლის ახალი კონსტიტუცია. [[1945]] წელს ურუგვაიმ [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] [[ფაშიზმი|ფაშისტურ]] [[გერმანია]]ს გამოუცხადა ომი.

[[1950]] წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა [[ანდრეს მარტინეს ტრუება]]მ, რომლის ძალისხმევითაც [[1951]] წელს მიიღო ახალი კონსტიტუცია.

[[1973]] წლის 27 ივნისს ქვეყანაში მოხდა მორიგი სამხედრო გადატრიალება და დამყარდა სამხედრო დიქტატურა. [[1976]] წელს ხელისუფლებაში მოსულმა [[აპარასიო მენდესი|აპარასიო მენდესმა]] დაითხოვა ყველა პარტია. [[1980]] წელს გაიმართა რეფერენდუმი ახალი კონსტიტუციის მიღებასა და არსებული რეჟიმის შეცვლასთან დაკავშირებით. მოსახლეობის 57 % ხმა მისცა დიქტატურის წინააღმდეგ. [[1984]] წლის თავისუფალ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა [[ხულიო მარია სანგინეტი]]მ და გაათავისუფლა ყველა პოლიტპატიმარი.

[[1991]] წელს ურუგვაი გახდა [[მერკოსური]]ს ეკონომიკური ბლოკის წევრი. [[2010]] წლიდან ურუგვაის პრეზიდენტია [[ხოსე მუხიკა]], რომელსაც ერთ-ერთ ურარიბეს პრეზიდენტად მიიჩნევენ&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/mozaika/68071-khose-mukhika-yvelaze-gharibi-prezidenti.html ხოსე მუხიკა - ყველაზე ღარიბი პრეზიდენტი]&lt;/ref&gt;. 2013 წელს ურუგვაიში დააკანონეს ერთი სქესის წყვილთა ქორწინება&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://online.wsj.com/article/SB10001424127887323741004578416581331444320.html|title=Uruguay Legalizes Same-Sex Marriage - WSJ.com|accessdate=2013-04-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GFdxg7Kz?url=http://online.wsj.com/article/SB10001424127887323741004578416581331444320.html|archivedate=2013-04-29}}&lt;/ref&gt;.  2013 წლის 25 დეკემბერს პრეზიდენტმა მუხიკამ ხელი მოაწერა კანონს [[მარიხუანა|მარიხუანის]] ლეგალიზაციის შესახებ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://itar-tass.com/mezhdunarodnaya-panorama/856267|title=Уругвай легализовал марихуану|accessdate=2013-12-25|}}&lt;/ref&gt;, რომელსაც მანამდე მხარი დაუჭირა პარლამენტის ზედა პალატამ. შედეგად ურუგვაი გახდა პირველი ქვეყანა მსოფლიოში, სადაც დააკანონეს ამ ნარკოტიკული ნივთიერების დამზადება და გასაღება.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|ურუგვაის გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Uruguay mapa KA.png|300px|thumb|170px|left||ურუგვაის რუკა]]
ურუგვაის ფართობი ფართობი 176 220 კმ²-ს შეადგენს.

[[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვრის]] საერთო სიგრძე 1564 კმ (მათ შორის: არგენტინასთან — 579 კმ, ბრაზილიასთან — 985 კმ.). სანაპირო ზოლის სიგრძე: 660 კმ.

ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალია მთა [[სერო-კატედრალი]] 514 მ. სამხრეთით გორაკ-ბორცვიანი ტერიტორია იცვლება დაბლობებით. სანაპირო ზოლი [[ლაგუნა|ლაგუნის]] ტიპისაა.

[[კლიმატი]] სუბტროპიკული, ოკეანურია. იანვრის საშუალო ტემპერატურა 22—24&amp;nbsp;°C, ივლისისა 10—12&amp;nbsp;°C. სამხრეთის ქარების, [[პამპერო]]ს ქროლვის დროს კი ტემპერატურა 5&amp;nbsp;°C-მდე ეცემა, მოდის თოვლიც.

ატმოსფერული ნალექები 1000 მმ-ს შეადგენს სამრეთის რაიონებში, ხოლო 1200 მმ-ს ჩრდილოეთით.

=== ფლორა ===

=== კლიმატი ===

== სახელმწიფო ==
[[ფაილი:Palacio Legislativo.JPG|thumb|250პქ|ურუგვაის პარლამენტის შენობა — [[პალასიო-ლეხისლატივო]], [[მონტევიდეო]]]]
ურუგვაი [[წარმომადგენლობითი დემოკრატია|წარმომადგენლობითი დემოკრატიის]] [[რესპუბლიკა]]ა [[საპრეზიდენტო სისტემა|საპრეზიდენტო სისტემით]].&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; ხელისუფლების წევრები ხუთი წლის ვადით ირჩევიან უნივერსალური საარჩევნო სისტემით.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; ურუგვაი [[უნიტარული სახელმწიფო]]ა: მთელს ქვეყანაში ერთიანად ხორციელდება იუსტიციის, განათლების, უსაფრთხოების, საგარეო და თავდაცვის პოლიტიკა.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110501084128/http://www.uruguayxxi.gub.uy/innovaportal/file/528/1/business_guide_uruguay_xxi_-_november_2009.pdf|archivedate=2011-05-01|title=Business Guide|publisher=Uruguay XXI|accessdate=25 February 2011}}&lt;/ref&gt; აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახორციელებს [[ურუგვაის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]] და 13 მინისტრისგან შემდგარი კაბინეტი.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

საკანონმდებლო ხელისუფლებას ახორციელებს ორპალატიანი [[ურუგვაის გენერალური ასამბლეა|გენერალური ასამბლეა]]: დეპუტატთა პალატა, რომელიც შედგება 19 დეპარტამენტის 99 წარმომადგენლისაგან, რომლებიც პროპორციული სისტემით არიან არჩეულნი და  სენატორთა პალატა, რომელიც შედგება პროპორციული სისტემით არჩეული 31 წევრისაგან და ვიცე-პრეზიდენტისაგან, რომელიც პალატის თავმჯდომარეა.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

ხელისუფლების სასამართლო შტოს ახორციელებს [[ურუგვაის უზენაესი სასამართლო|უზენაესი სასამართლო]] და მთელი ქვეყნის მასშტაბით არსებული სასამართლოები და მოსამართლეები. უზენაესი სასამართლოს წევრებს გენერალური ასემბლეა ირჩევს; სასამართლოების წევრებს სენატის თანხმობით არჩევს უზენაესი სასამართლო, მოსამართლეებს კი პირდაპირ ნიშნავს უზენაესი სასამართლო.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

[[ურუგვაის კონსტიტუცია|ამჟამინდელი კონსტიტუცია]] ურუგვაიმ 1967 წელს მიიღო. ბევრი შესწორება 1973 წელს შეჩერდა,თუმცა კვლავ აღდგა 1985 წელს. ურუგვაის კონსტიტუცია [[შვეიცარიის კონსტიტუცია|შვეიცარიის კონსტიტუციის]] მიხედვითაა შედგენილი და მოქალაქეებს საშუალებას აძლევს შეცვალონ იგი სახლახო ინიციატივის საფუძველზე, თუმცა ის აუცილებლად საყოველთაო-ეროვნული [[რეფერენდუმი]]თ უნდა დაგვირგვინდეს. ბოლო 15 წლის მანძილზე, ურუგვაიში ეს მეთოდი მრავალჯერ გამოიყენეს: იმ კანონის დასადასტურებლად, რომლის თანახმადაც, უარი ითქვა იმ სამხედროების სასამართლო დევნაზე, რომლებიც მილიტარისტული რეჟიმების დროს (1973–1985) ადამიანის უფლებებზე ძალადობდნენ; საჯარო კომპანიების პრივატიზების შესაჩერებლად; პენსიონერთა შემოსავლების დასაცავად და წყლის რესურსების დასაცავად.&lt;ref name=cs&gt;{{ref|country=uruguay|section=Constitutional Background|first=Rex A.|last=Hudson}}&lt;/ref&gt;

[[ურუგვაის ისტორია|ურუგვაის ისტორიის]] მანძილზე, სახელმწიფოს სათავეში ყველაზე ხშირად [[კოლორადოს პარტია (ურუგვაი)|კოლორადოს პარტიაა]]. თუმცა, 2009 წლის ურუგვაის საყოველთაო არჩევნებზე, პარლამენტის არჩევნები აბსოლუტური უმრავლესობით მოიგო [[ფართო ფრონტი (ურუგვაი)|ფართო ფრონტმა]], საპრეზიდენტო არჩევნებში კი ფართო ფრონტის კანდიდატმა [[ხოსე მუხიკა]]მ [[ნაციონალური პარტია (ურუგვაი)|ნაციონალური პარტიის]] კანდიდატი [[ლუის ალბერტო ლაკალიე]] დაამარცხა.

2010 წელს, [[ლათინობარომეტრი]]ს საზოგადოებრივმა კვლევებმა აჩვენა, რომ [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]], ურუგვაელები [[დემოკრატია]]ს ყველაზე მეტად უჭერენ მხარს და ამავე დროს, კმაყოფილნი არიან თავიანთ ქვეყანაში დემოკრატიისაკენ გადადგმული ნაბიჯებით.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.economist.com/node/17627929|title=The democratic routine|date=2 December 2010|work=The Economist|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; [[Freedom House]]-ის „მსოფლიო მშვიდობის ინდექსით“, ურუგვაის 27-ე ადგილი უკავია. [[Economist Intelligence Unit]]-ის 2012 წლის მონაცემებით, ურუგვაის დემოკრატიის ინდექსი 8,17 იყო, მსოფლიოში სრულ დემოკრატიად მიჩნეულ 25 ქვეყნის სიაში კი მე-18 ადგილზე იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://portoncv.gov.cv/dhub/porton.por_global.open_file?p_doc_id=1034|archivedate=2015-01-03|title=The Economist Intelligence Unit's Index of Democracy 2012|format=PDF|accessdate=20 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150103104154/https://portoncv.gov.cv/dhub/porton.por_global.open_file?p_doc_id=1034}}&lt;/ref&gt; [[საერთაშორისო გამჭვირვალობა|საერთაშორისო გამჭვირვალობის]] მიერ შედგენილ [[კორუფციის აღქმის ინდექსი|კორუფციის აღქმის ინდექსში]] კი ურუგვაის მე-18 ადგილზეა.

=== ადმინისტრაციული დაყოფა ===
{{მთავარი|ურუგვაის დეპარტამენტები}}
ურუგვაი დაყოფილია 19 [[დეპარტამენტი (ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული)|დეპარტამენტად]], რომლებსაც აქვთ საკანონმდებლო და აღმასრულებელი უფლებები.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; თითოეული დეპარტამენტი თავის მმართველს საყოველთაო არჩევნების გზით ირჩევს.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt; დეპარტამენტის აღმასრულებელ ხელისუფლებას მეთვალყურეობას უწევს და საკანონმდებლო ორგანოს ფუნქციას ასრულებს დეპარტამენტის საბჭო.&lt;ref name=&quot;biz-guide&quot;/&gt;

{{ურუგვაის დეპარტამენტების რუკა}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|- style=&quot;background-color:#ffebad&quot;
! დეპარტამენტი
! ფართობი&lt;br /&gt;კმ² !! მოსახლეობა (2011)&lt;ref name=&quot;pop-ine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html|title=Censos 2011 – Instituto Nacional de Estadistica|publisher=Instituto Nacional de Estadística|accessdate=13 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120112153208/http://www.ine.gub.uy/censos2011/index.html|archivedate=12 იანვარი 2012}}&lt;/ref&gt; !! დედაქალაქი
|-
| [[არტიგასის დეპარტამენტი|არტიგასი]]
|align=&quot;right&quot;| 11 928 ||align=&quot;right&quot;| 73 162 || [[არტიგასი]]
|-
| [[კანელონესის დეპარტამენტი|კანელონესი]]
|align=&quot;right&quot;|  4536 ||align=&quot;right&quot;|518 154 || [[კანელონესი]]
|-
| [[სერო-ლარგოს დეპარტამენტი|სერო-ლარგო]]
|align=&quot;right&quot;| 13 648 ||align=&quot;right&quot;| 84 555 || [[მელო]]
|-
| [[კოლონიის დეპარტამენტი|კოლონია]]
|align=&quot;right&quot;|  6106 ||align=&quot;right&quot;|122 863 || [[კოლონია-დელ-საკრამენტო]]
|-
| [[დურასნოს დეპარტამენტი|დურასნო]]
|align=&quot;right&quot;| 11 643 ||align=&quot;right&quot;| 57 082 || [[დურასნო]]
|-
| [[ფლორესის დეპარტამენტი|ფლორესი]]
|align=&quot;right&quot;|  5144 ||align=&quot;right&quot;| 25 033 || [[ტრინიდადი (ურუგვაი)|ტრინიდადი]]
|-
| [[ფლორიდის დეპარტამენტი|ფლორიდა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 417 ||align=&quot;right&quot;| 67 093 || [[ფლორიდა (ურუგვაი)|ფლორიდა]]
|-
| [[ლავალიეხას დეპარტამენტი|ლავალიეხა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 016 ||align=&quot;right&quot;| 58 843 || [[მინასი (ურუგვაი)|მინასი]]
|-
| [[მალდონადოს დეპარტამენტი|მალდონადო]]
|align=&quot;right&quot;|  4793 ||align=&quot;right&quot;|161 571 || [[მალდონადო (ურუგვაი)|მალდონადო]]
|-
| [[მონტევიდეოს დეპარტამენტი|მონტევიდეო]]
|align=&quot;right&quot;| 530 ||align=&quot;right&quot;| 1 292 347 || [[მონტევიდეო]]
|-
| [[პაისანდუს დეპარტამენტი|პაისანდუ]]
|align=&quot;right&quot;| 13 922 ||align=&quot;right&quot;|113 112 || [[პაისანდუ]]
|-
| [[რიო-ნეგროს დეპარტამენტი|რიო-ნეგრო]]
|align=&quot;right&quot;|  9282 ||align=&quot;right&quot;| 54 434|| [[ფრაი-ბენტოსი]]
|-
| [[რივერის დეპარტამენტი|რივერა]]
|align=&quot;right&quot;|  9370 ||align=&quot;right&quot;|103 447 || [[რივერა]]
|-
| [[როჩის დეპარტამენტი|როჩა]]
|align=&quot;right&quot;| 10 551 ||align=&quot;right&quot;| 66 955 || [[როჩა]]
|-
| [[სალტოს დეპარტამენტი|სალტო]]
|align=&quot;right&quot;| 14 163 ||align=&quot;right&quot;|124 683 || [[სალტო (ურუგვაი)|სალტო]]
|-
| [[სან-ხოსეს დეპარტამენტი|სან-ხოსე]]
|align=&quot;right&quot;|  4992 ||align=&quot;right&quot;|108 025 || [[სან-ხოსე-დე-მაიო]]
|-
| [[სორიანოს დეპარტამენტი|სორიანო]]
|align=&quot;right&quot;|  9008 ||align=&quot;right&quot;| 82 108 || [[მერსედესი (ურუგვაი)|მერსედესი]]
|-
| [[ტაკუარემბოს დეპარტამენტი|ტაკუარემბო]]
|align=&quot;right&quot;| 15 438 ||align=&quot;right&quot;| 89 993 || [[ტაკუარემბო]]
|-
| [[ტრეინტა-ი-ტრესის დეპარტამენტი|ტრეინტა-ი-ტრესი]]
|align=&quot;right&quot;|  9676 ||align=&quot;right&quot;| 48 066 || [[ტრეინტა-ი-ტრესი]]
|}

=== საგარეო ურთიერთობები ===
[[ფაილი:Lulatabaré26022007.jpg|thumb|right|upright|[[ტაბარე ვასკესი]] (პრეზიდენტი 2005-2010 წლებში) ბრაზილიის მაშინდელ პრეზიდენტ [[ლულა და სილვა]]სთან ერთად, 2007.]]
[[ფაილი:LulaMujica.JPG|thumb|პრეზიდენტი [[ხოსე მუხიკა]] (მარჯვნივ) ბრაზილიის მაშინდელ პრეზიდენტ [[ლულა და სილვა]]სთან ერთად, 2010.]]
[[ფაილი:Dilma Rousseff and Jose Mujica 2010.jpg|thumb|[[ხოსე მუხიკა]] ბრაზილიის პრეზიდენტ [[დილმა რუსეფი|დილმა რუსეფთან]] ერთად, 2011.]]
2010 წლის ნომებერში, ურუგვაიმ [[სამხრეთ ამერიკის სახელმწიფოთა კონსტიტუციური კავშირი]]ს რატიფიცირება მოახდინა და ორგანიზაციის მეცხრე წევრი გახდა. ხელშეკრულება 2008 წელს დაიდო და ძალაში 30 დღის შემდეგ შევიდა, როდესაც წევრმა ქვეყნებმა მისი რატიფიკაცია მოახდინეს.&lt;ref name=businessweek.com&gt;{{cite web|url=http://www.businessweek.com/news/2010-11-26/unasur-pledges-to-isolate-coup-regimes-fight-drug-trafficking.html|title=Unasur Pledges to Isolate Coup Regimes, Fight Drug Trafficking|work=BusinessWeek|date=26 November 2010|accessdate=24 December 2010}}&lt;/ref&gt;

ურუგვაის ყველაზე მნიშვნელოვანი სავაჭრო პარტნიორები არიან [[არგეენტინა]] და [[ბრაზილია]]. 2009 წელს იმპორტის 20% არგენტინაზე მოდიოდა.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მას შემდეგ, რაც არგენტინასთან ორმხრივი ურთიერთობები პრიორიტად გამოცხადდა, ურუგვაიმ ეჭვქვეშ დააყენა [[ფოლკლენდის კუნძულები]]ს მიდამოებში ბრიტანული გემების მოძრაობა და ურუგვაის ტერიტორიიდან და პორტებიდან საკვებისა და საწვავის მიწოდება შეუწყვიტა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/09/24/uruguay-marks-distance-from-argentina-uk-does-not-come-to-plunder-resources|title=Uruguay marks distance from Argentina: UK does not come to plunder resources|date=24 September 2010|publisher= MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt; მეტოქეობა [[მონტევიდეო]]სა და [[ბუენოს-აირესი]]ს პორტებს შორის სათავეს ჯერ კიდევ ესპანეთის იმპერიის დროიდან იღებს; მაშინ ამ ფაქტს „პორტების ომს“ უწოდებდნენ. საბოლოოდ ორივე ქვეყნის ხელმძღვანელობამ გადაწყვიტა,  რომ მათ ამ ქიშპობის დასრულება ესაჭიროებოდათ და შესაბამის შეთანხმებას 2010 წელს, რეგიონული ინტეგრაციის ფარგლებში მიაღწიეს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/11/20/mujica-praises-argentina-uruguay-common-past-calls-for-an-end-to-ports-war|title=Mujica praises Argentina/Uruguay common past; calls for an end to ‘ports’ war’|date=20 November 2010|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

2007 წელს, მდინარე ურუგვაის ნაპირზე, ურუგვაის მხარეს ქაღალდის ფაბრიკის აშენებამ არგენტინის პროტესტი გამოიწვია, რადგან მიაჩნდა, რომ ის გარემოს დაბინძურებას გამოიწვევდა; საბოლოოდ ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობები დაიძაბა.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/7089226.stm Argentines in pulp mill protest]. BBC News (11 November 2007). Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; შემდგომი დავა ამ საკითხზე 2010 წელს მოხდა, რადგან დასკვნებმა აჩვენა, რომ მდინარე ბინძურდებოდა.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/diario/2010/02/22/um/m-02145337.htm '&amp;#39;Clarín'&amp;#39;: Hay 115 casos de dermatitis en un balneario ubicado frente a Botnia]. Clarin.com (22 February 2010). Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; 2010 წლის ნოემბერში, ურუგვაიმ და არგენტინამ განაცხადეს, რომ საბოლოოდ მიაღწიეს შეთანხმებას, რომ ქაღალდის ფაბრიკაზე ერთობლივ მონიტორინგს მოახდენდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2010/11/15/uruguay-and-argentina-implement-scientific-accord-for-joint-monitoring|title=Uruguay and Argentina implement &quot;scientific&quot; accord for joint monitoring|date=15 November 2010|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

ბრაზილიას და ურუგვაის ხელი აქვთ მოწერილი შეთანხმებებზე თავდაცვის, მეცნიერების, ტექნოლოგიის, ენერგეტიკის, სამდინარო ტრანსპორტირებისა და თევზაობის საკითხებში თანამშრომლობის შესახებ, რაც ორ მეზობელ ქვეყანას შორის პოლიტიკური და ეკონომიკური ინტეგრაციის გაღრმავებას უწყობს ხელს.&lt;ref&gt;[http://ontheroadtofindout.com/2010/07/brazil-and-uruguay-step-closer-to-integration/ Brazil and Uruguay step closer to integration]. Ontheroadtofindout.com. Retrieved on 25 June 2012.&lt;/ref&gt; ურუგვაის ბრაზილიასთან ორი გადაუჭრელი [[საზღვარი (სახელმწიფო)|სასაზღვრო]] კონფლიქტი აქვს — სამდინარო კუნძულ [[ისლა-ბრასილიერა|ისლა-ბრასილიერისა]] და სოფელ [[მასოლიერი]]ს სიახლოვეს, მდინარე ინვერანდის რეგიონის 235 კილომეტრიანი მონაკვეთის თაობაზე. ორი ქვეყანა ვერ თანხმდება თუ რომელი შენაკადი წარმოადგენს მდინარე კუარარის ლეგიტიმურ სათავეს, რაც 1851 წელს ორ ქვეყანას შორის დადებული სასაზღვრო ხელშეკრულების თანახმად, განსაზღვრავს სადავო რეგიონის საზღვარს.&lt;ref name=&quot;cia&quot;/&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ბრაზილიასა და ურუგვაის მეგობრული დიპლომატიური ურთიერთობები და ძლიერი ეკონომიკური კავშირები აქვთ, ეს სასაზღვრო დავა დღემდე გადაუჭრელია. სადავო ტერიტორია დე ფაქტო ბრაზილიის კონტროლქვეშ რჩება, ურუგვაი კი მაინცდამაინც დიდ აქტიურობას არ იჩენს საკუთარი მოთხოვნების წარმოსაჩენად.

მას შემდეგ, რაც ურუგვაიმ დემოკრატიისაკენ სვლა დაიწყო, მეგობრული ურთიერთობები ჩამოუყალიბდა შეერთებულ შტატებთან.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;&gt;{{cite web|url=http://fpc.state.gov/documents/organization/137274.pdf|title=Uruguay: Political and Economic Conditions and U.S. Relations|first=Peter J.|last=Meyer|date=4 January 2010|publisher=Congressional Research Service|accessdate=24 February 2011}}&lt;/ref&gt; 2004 წელს, ორმხრივი ინვესტირებისა და 2007 წლის იანვარში ორმხრივი ვაჭრობისა და ინვესტირების ჩარჩო ხელშეკრულებაზე ხელმოწერის შემდეგ, ორ ქვეყანას შორის განსაკუთრებით გაიზარდა ეკონომიკური კავშირები.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;/&gt; აშშ და ურუგვაი ასევე თანამშრომლობენ თავდაცვის სფეროში, ორივე ქვეყანა მნიშვნელოვან როლს თამაშობს [[ჰაიტი]]ზე გაეროს სტაბილიზაციის მისიაში.&lt;ref name=&quot;cong-r&quot;/&gt;

პრეზიდენტმა [[ხოსე მუხიკა|მუხიკამ]] ვენესუელას [[მერკოსური|მერკოსურში]] გაწევრიანება შესთავაზა. ამავე დროს, ის მხარს უჭერდა [[ვენესუელა|ვენესუელის]] ეკონომიკის მინისტრ [[ალი როდრიგესი]]ს კანდიდატურას [[სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი]]ს გენერელური მდივნის თანამდებობაზე; ეს პოსტი მანამდე [[ნესტორ კირხნერი|ნესტორ კირხნერს]] ეკავა. გარდა ამისა, ვენესუელას ურუგვაისთან აქვს შეთანხმება, რომლის საფუძველზეც ყოველდღიურად 40 000 ბარელ [[ნავთობი|ნავთობს]] შეღავათიან ფასებში აძლევს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2011/01/27/chavez-and-mujica-meet-and-sign-numerous-bilateral-agreements|title=Chavez and Mujica Meet and Sign Numerous Bilateral Agreements|date=27 January 2011|publisher=MercoPress|accessdate=23 February 2011}}&lt;/ref&gt;

2011 წლის 15 მარტს, ურუგვაი მეშვიდე სამხრეთამერიკული ქვეყანა გახდა, რომელმაც ოფიციალურად აღიარა [[პალესტინის სახელმწიფო]].&lt;ref name=&quot;reuters_palestinian_state&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.reuters.com/article/2011/03/16/cnews-us-uruguay-palestine-idCATRE72F0SA20110316|title=Uruguay recognizes Palestinian state|publisher=Reuters|date=15 March 2011|accessdate=12 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110222334/http://www.reuters.com/article/2011/03/16/cnews-us-uruguay-palestine-idCATRE72F0SA20110316|archivedate=10 ნოემბერი 2013}}&lt;/ref&gt; თუმცა, არ მიუთითებია თუ რა საზღვრებში აღიარებდა პალესტინას. განცხადებაში ურუგვაის მთავრობამ მიუთითა თავის მტკიცე ვალდებულებაზე ახლო აღმოსავლეთის სამშვიდობო პროცესში, მაგრამ უარი თქვა საზღვრების დაზუსტებაზე.&lt;ref name=&quot;reuters_palestinian_state&quot; /&gt;

=== თავდაცვა ===

== ეკონომიკა ==
=== სოფლის მეურნეობა ===

=== ინფრასტრუქტურა ===

=== ტელეკომუნიკაციები ===

== დემოგრაფია ==

=== უდიდესი ქალაქები ===

=== ჯანდაცვა ===

=== რელიგია ===

=== ენა ===

== კულტურა ==
ურუგვაულ კულტურაზე დიდია ევროპული გავლენა, განსაკუთრებით კი სამხრეთევროპული. [[გაუჩო]]ს ტრადიცია მნიშვნელოვანი ელემენტია ურუგვაულ ხელოვნებასა და ფოლკლორში.

=== სახვითი ხელოვნება ===

=== მუსიკა ===

=== ლიტერატურა ===

=== მედია ===

=== სამზარეულო ===

=== სპორტი ===
[[ფაილი:Stad de centario uruguay1930 montevideo.jpg|მინი|მარჯვნივ|260პქ|მონტევიდეოს [[სენტენარიო (სტადიონი)|„სენტენარიოს“]] სტადიონი (1930 წლის ფოტოსურათი)]]
[[ფეხბურთი]] ყველაზე პოპულარული სპორტია ურუგვაიში. ის ქვეყანაში ინგლისელმა მეზღვაურებმა და მუშებმა შეიტანეს XIX საუკუნის ბოლოს. ასევე შეიტანეს [[რაგბი]] და [[კრიკეტი]], თუმცა სპორტის ეს სახეობები ფეხბურთან შედარებით ნაკლები პოპულარობით სარგებლობდა.

[[ბრიტანეთის კუნძულები]]ს გარეთ, პირველი საერთაშორისო მატჩი სწორედ ურუგვაის დედაქალაქ [[მონტევიდეო]]ში გაიმართა [[ურუგვაის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ადგილობრივ]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის]] ნაკრებებს შორის, [[1902]] წლის ივლისში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/argurures.html|title=ARGENTINA-URUGUAY Matches 1902–2009|publisher=RSSSF|first=Héctor Darío|last=Pelayes|date=24 სექტემბერი, 2010}}&lt;/ref&gt; ურუგვაელმა ფეხბურთელებმა მოიგეს ოქროს მედლები [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1924|1924]] და [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1928|1928]] წლების ოლიმპიურ თამაშებზე.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=512/edition=197020/overview.html|title=Paris, 1924|publisher=FIFA|accessdate=2014-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100615203810/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament%3D512/edition%3D197020/overview.html|archivedate=2010-06-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=512/edition=197029/overview.html|title=Amsterdam, 1928|publisher=FIFA|accessdate=2014-12-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100615204240/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament%3D512/edition%3D197029/overview.html|archivedate=2010-06-15}}&lt;/ref&gt;

ურუგვაის საფეხბურთო ნაკრებს 2-ჯერ აქვს მოგებული [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატიც]]. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1930|1930 წელს]] მოიგეს ტურნირის პირველი გათამაშება, რომელიც მათსავე სტადიონებზე გაიმართა. ჩემპიონობას ურუგვაელები [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1950|1950 წელსაც]] შესწვდნენ, როდესაც [[ბრაზილია]]ში, „[[მარაკანაზო]]დ“ წოდებულ შეხვედრაში, ფავორიტი მასპინძლები მოულოდნელად დაამარცხეს. მსოფლიო ჩემპიონატის მომგებ ქვეყნებს შორის ურუგვაის ყველაზე მცირე მოსახლეობა ჰყავს.&lt;ref name=&quot;givefb&quot;&gt;{{cite web|url=http://v|title=The smallest country to win the World Cup have big ambitions again|publisher=Give Me Football|accessdate=2020-12-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160111230315/http://v/|archivedate=2016-01-11}}&lt;/ref&gt; უკანასკნელ ხანებში, ყველაზე წარმატებული იყო გამოსვლა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|2010 წლის მუნდიალზე]]: სამხრეთამერიკელებმა მე-4 ადგილზე დაასრულეს ასპარეზობა, მათი [[დიეგო ფორლანი]] კი ტურნირის საუკეთესო ფეხბურთელად დასახელდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/world_cup_2010/8804708.stm|title=World Cup 2010: Diego Forlan collects Golden Ball award|date= 11 ივლისი, 2010|publisher=BBC Sport}}&lt;/ref&gt; [[2012]] წლის ივნისის [[ფიფა]]-ს მსოფლიო რეიტინგში, ურუგვაის მე-2 ადგილი ეკავა [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ესპანეთის]] შემდეგ.&lt;ref&gt;[http://www.fifa.com/worldranking/rankingtable/index.html?intcmp=fifacom_hp_module_ranking The FIFA/Coca-Cola World Ranking – Ranking Table] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141027044652/http://www.fifa.com/worldranking/rankingtable/index.html?intcmp=fifacom_hp_module_ranking |date=2014-10-27 }}. FIFA.com&lt;/ref&gt; ურუგვაელთა საფეხბურთო ნაკრებს ყველაზე მეტჯერ, 15-ჯერ აქვს მოგებული სამხრეთ ამერიკის ჩემპიონატი — [[კოპა ამერიკა]]. საფეხბურთო კლუბებს შორის, ყველაზე წარმატებულები არიან „[[ნასიონალი]]“ და „[[პენიაროლი]]“.

2000-იან წლებში, ურუგვაიდან 1,414 ფეხბურთელი წავიდა საზღვარგარეთ, თითქმის იმდენივე, რამდენიც ბრაზილიიდან და [[არგენტინა|არგენტინიდან]].&lt;ref name=&quot;pl-exp&quot;&gt;{{cite web|url=http://en.mercopress.com/2011/01/06/uruguay-exported-1.414-football-players-in-the-last-decade|title=Uruguay &quot;exported&quot; 1.414 football players in the last decade|date=6 იანვარი, 2011|publisher=MercoPress}}&lt;/ref&gt; [[2010]] წელს, ხელისუფლებამ მიიღო საკანონმდებლო ზომები ფეხბურთელთა ქვეყანაში მაქსიმალურად შესანარჩუნებლად.&lt;ref name=&quot;pl-exp&quot;/&gt;

== განათლება ==
== ლიტერატურა ==
* Andrew, G. R. (2010) ''Blackness in the White Nation: A History of Afro-Uruguay'', The University of North Carolina Press
* Behnke, A. (2009) ''Uruguay in Pictures'', Twenty First Century Books
* Box, B. (2011) ''Footprint Focus: Uruguay'', Footprint Travel Guides
* Burford, T. (2010) ''Bradt Travel Guide: Uruguay'', Bradt Travel Guides
* Canel, E. (2010) ''Barrio Democracy in Latin America: Participatory Decentralization and Community Activism in Montevideo'', The Pennsylvania State University Press
* Clark, G. (2008) ''Custom Guide: Uruguay'', Lonely Planet
* Jawad, H. (2009) ''Four Weeks in Montevideo: The Story of World Cup 1930'', Seventeen Media
* Lessa, F. and Druliolle, V. (eds.) (2011) ''The Memory of State Terrorism in the Southern Cone: Argentina, Chile, and Uruguay'', Palgrave Macmillan
* Mool, M (2009) ''Budget Guide: Buenos Aires and Montevideo'', Cybertours-X Verlag

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons|Uruguay|ურუგვაი}}
* [http://portal.gub.uy/ ურუგვაის მთავრობის პორტალი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110809113827/http://portal.gub.uy/ |date=2011-08-09 }}
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html Uruguay entry at The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107082254/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html%20 |date=2019-01-07 }}
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/uruguay.htm Uruguay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304114412/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/uruguay.htm |date=2016-03-04 }} from ''UCB Libraries GovPubs''
* {{Dmoz|Regional/South_America/Uruguay}}
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1229360.stm Uruguay profile] from the [[BBC News]]
* {{Wikivoyage|Uruguay|ურუგვაი}}
* [http://www.uruguaynow.com/ Travel guide to Uruguay in English]
* [http://www.uruguayscene.info/ Photographic Travel Essay Through Uruguay] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110119203805/http://uruguayscene.info/ |date=2011-01-19 }}
* {{YouTube|id=DXHvMEkKttk|title=Simplemente Uruguay}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები}}
{{სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი}}
{{ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია}}

[[კატეგორია:ურუგვაი]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ესპანურენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]</text>
      <sha1>edugc8tqzwsd7ojr3z1gei0w4e0s95v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კახა კალაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>23471</id>
    <revision>
      <id>4407077</id>
      <parentid>4402565</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:31:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64849" xml:space="preserve">{{მმ*|კალაძე}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = კახა კალაძე 
| სურათი= Kakha kaladze.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}}
| დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება =[[ქართველი]] 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი
| პროფესია =[[ფეხბურთელი]], [[ისტორიკოსი]], [[პოლიტიკოსი]] 
| საქმიანობა =[[პოლიტიკა]]
| რელიგია =
| ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}}
| პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]]
| საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]]
| მემკვიდრე =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br/&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br/&gt;[[გიორგი გახარია]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]]
| წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] 
| მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] 
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]] 
| პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]] 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4 =
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. 

[[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი.

== საკლუბო  კარიერა ==
=== კარიერა საქართველოში ===

კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში  დაიწყო თამაში ფორვარდის  პოზიციაზე.

[[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა.

[[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს  წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.&lt;ref&gt;[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.&lt;/ref&gt;

=== კიევის „დინამო“ ===
1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი  სეზონის  განმავლობაში  მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული  კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და  [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა.

=== „მილანი“ ===
კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების  სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო.

2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს  სანაცვლოდ 24 მილიონ  ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი  ამ  ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა.

2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა.

2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს  მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.&lt;ref&gt;[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=387:kaladze-faces-long-lay-off&amp;catid=18&amp;Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=387:kaladze-faces-long-lay-off&amp;catid=18&amp;Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com&lt;/ref&gt; [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა  არხმა Channel 4-მა  შეაფასა  როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.&lt;ref&gt;[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&amp;newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV&lt;/ref&gt; ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.&lt;ref name=&quot;goal.com&quot;&gt;[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com&lt;/ref&gt;

=== „ჯენოა“ ===

2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა&lt;ref&gt;[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&amp;lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.&lt;/ref&gt; და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012&lt;/ref&gt;

== სანაკრებო  კარიერა ==
{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = კახა კალაძე
|სურათი = Kakhaber Kaladze.jpg
|სურათის ზომა =  
|წარწერა = 
|სრული სახელი = კახაბერ კალაძე
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}}
|დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]&lt;br/&gt;[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
|სიმაღლე = 186 სმ
|პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]
|ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993
|ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1 = 1993–1997
|წელი2 = 1998–2001
|წელი3 = 2001–2010
|წელი4 = 2010–2012
|კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]]
|კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]]
|კლუბი4 =  [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]
|მატჩი1 = 82
|მატჩი2 = 71
|მატჩი3 = 194
|მატჩი4 = 53
|გოლი1 = 1
|გოლი2 = 6
|გოლი3 = 12
|გოლი4 = 1
|სულ მატჩი = 400
|სულ გოლი = 20
|ეროვნული წელი1 = 1993–1994
|ეროვნული წელი2 = 1995
|ეროვნული წელი3 = 1995–1996
|ეროვნული წელი4 = 1996–2011
|ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1 = 2
|ეროვნული მატჩი2 = 4
|ეროვნული მატჩი3 = 3
|ეროვნული მატჩი4 = 83
|ეროვნული გოლი1 = 0
|ეროვნული გოლი2 = 0
|ეროვნული გოლი3 = 0
|ეროვნული გოლი4 = 1
|მედლის თარგები = 
}}
კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე  72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური  დებიუტი  შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ  მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს.

კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ  მის  გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში.

კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი  ნაკრებში  2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა.

[[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.&lt;ref name=&quot;DreamRunner. In corsa per un sogno&quot;&gt;{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}&lt;/ref&gt;

== სტატისტიკა ==
===საკლუბო სტატისტიკა===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=font-size:90% text-align: center width=75%
|-
!rowspan=2 width=10%| კლუბი
!rowspan=2 width=7%| სეზონი
!colspan=2 width=10%| ადგილობრივი&lt;br /&gt;ლიგა
!colspan=2 width=10%| ადგილობრივი&lt;br /&gt;თასი
!colspan=2 width=10%| ევროპული&lt;br /&gt;შეჯიბრება&lt;sup&gt;1&lt;/sup&gt;
!colspan=2 width=10%| სხვა&lt;br /&gt;ტურნირები&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;
!colspan=2 width=10%| სულ
|-
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
|-
|rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]'''
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]]
|align=center|9
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|9
!align=center|1
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]]
|align=center|23
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|23
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]]
|align=center|23
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|24
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]]
|align=center|12
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|16
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]]
|align=center|15
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|22
!align=center|0
|-
! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1
|-
|rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]'''
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]]
|align=center|13
|align=center|2
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|13
!align=center|2
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]]
|align=center|25
|align=center|3
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|12
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|37
!align=center|4
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]]
|align=center|25
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|14
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|39
!align=center|2
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]]
|align=center|8
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|7
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|15
!align=center|1
|-
! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9
|-
|rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]'''
|align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]]
|align=center|17
|align=center|3
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|18
!align=center|3
|-
|align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]]
|align=center|30
|align=center|4
|align=center|5
|align=center|0
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|46
!align=center|4
|-
|align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]]
|align=center|27
|align=center|0
|align=center|4
|align=center|1
|align=center|15
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|46
!align=center|1
|-
|align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]]
|align=center|6
|align=center|0
|align=center|3
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
!align=center|11
!align=center|0
|-
|align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]]
|align=center|19
|align=center|2
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|5
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|26
!align=center|2
|-
|align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]]
|align=center|28
|align=center|2
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|43
!align=center|2
|-
|align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]]
|align=center|18
|align=center|1
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|26
!align=center|1
|-
|align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]]
|align=center|32
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|8
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
!align=center|42
!align=center|0
|-
|align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]]
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|16
!align=center|0
|-
|align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]]
|align=center|6
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|10
!align=center|0
|-
! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13
|-
|rowspan=&quot;1&quot; align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]'''
|align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]]
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|7
!align=center|0
|-
|rowspan=&quot;1&quot; align=center|
|align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]]
|align=center|26
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|28
!align=center|1
|-
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; colspan=&quot;2&quot; |სულ კარიერაში
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|380
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|19
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|25
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|2
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|109
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|3
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|3
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|0
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|517
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|24
|}
{{updated|6 ნოემბერი 2010}}.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&amp;idStagione=16&amp;idPersona=42&amp;name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}&lt;/ref&gt;
&lt;sup&gt;1&lt;/sup&gt;&lt;small&gt;ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]&lt;/small&gt;&lt;br&gt;
&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;&lt;small&gt;სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].&lt;/small&gt;

===სანაკრებო სტატისტიკა===

:წყარო:&lt;ref&gt;[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']]
|-
!წელი!!მატჩი!!გოლი
|-
|1996||3||0
|-
|1997||3||0
|-
|1998||8||0
|-
|1999||7||0
|-
|2000||3||0
|-
|2001||7||0
|-
|2002||2||0
|-
|2003||2||0
|-
|2004||5||0
|-
|2005||10||0
|-
|2006||4||0
|-
|2007||6||0
|-
|2008||4||1
|-
|2009||4||0
|-
|2010||7||0
|-
|2011||8||0
|-
!Total||83||1
|}

=== სანაკრებო  გოლი ===

{| class=&quot;wikitable&quot; align=center
! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი
|-
| 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || &lt;center&gt;1–3&lt;/center&gt; || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
|}

== მიღწევები ==
=== თბილისის „დინამო“ ===

*[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]]
*[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]]

=== კიევის „დინამო“  ===

*[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]]
*[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]]

=== „მილანი“ ===

*[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]]
*[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]]
*[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]]
*[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]]
*[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]]
*[[უეფას სუპერთასი]]: 2007
*[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007

=== ინდივიდუალური ===
* [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5):  2001, 2002, 2003, 2006, 2011

== ბიზნესი და  პირადი  ცხოვრება ==

კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა.

დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი.

== პოლიტიკური საქმიანობა ==
[[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.&lt;ref&gt;[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.&lt;/ref&gt; 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26&lt;/ref&gt; [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი  პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&amp;catid=1:news&amp;Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი.

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]]
| [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 53,63% || პირველი || ||  || {{| 
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]]
| [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 51,09% || პირველი ||  || || {{|
|-
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი ||  || || {{|
|-
|}

== ლიტერატურა ==
{{Refbegin}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.ph/5Lbab
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = თბ.
 |გამომცემლობა = პალიტრა L
 |წელი = [https://archive.ph/pi6up 2013]
 |ტომი =  
 |გვერდები = 202
 |გვერდნი = 371
 |isbn = 9789941210488
 |ref = ბერიშვილი, ე.
}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Kakhaber Kaladze}}
* [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი
* [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&amp;task=giocatore&amp;giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი
* [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი
* [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''სოციალური ქსელები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''თემატური საიტები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net]
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=14&amp;t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი]
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''ფოტო'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&amp;query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender|&lt;center&gt;'''მედია'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge]
|}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}}
{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}
{{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}

{{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}}
[[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის მერები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]]
[[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:კალაძეები|კახა]]</text>
      <sha1>htn0x48igky8cbi008b4wwzuobmxvch</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407128</id>
      <parentid>4407077</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64687" xml:space="preserve">{{მმ*|კალაძე}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = კახა კალაძე 
| სურათი= Kakha kaladze.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|df=yes}}
| დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[ანუკი არეშიძე]]
| შვილები= 4
| განათლება = [[თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი
| პროფესია = 
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები = {{ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი}}
| პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]]
| საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| წინამორბედი = [[დავით ნარმანია]]
| მემკვიდრე =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br/&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br/&gt;[[გიორგი გახარია]]
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკისა და ბუნებრივი რესურსების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[10 ივლისი]], [[2017]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი2 = [[ილია ელოშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ილია ელოშვილი]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 =[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[9 სექტემბერი]], [[2016]]
| წინამორბედი3 =[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] 
| მემკვიდრე3 =[[ილია ელოშვილი]] 
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]] 
| პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]] 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4 =
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''კახაბერ (კახა) კალაძე''' (დ. [[27 თებერვალი]], [[1978]], [[სამტრედია]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], ვეტერანი სპორტსმენი, [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ნაკრები]]ს ყოფილი კაპიტანი. 2012 წლის 25 ოქტომბრიდან — 2016 წლის 9 სექტემბრამდე და 2016 წლის 26 ნოემბრიდან 2017 წლის 10 ივლისამდე საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი, [[2017]] წლის 13 ნოემბრიდან [[თბილისის მერი]]. თამაშობდა მარცხენა და ცენტრალურ [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველად]]. [[2001]] წელს კალაძე გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანმა“]] მის ტრანსფერში 16 მილიონი [[ევრო]] გადაიხადა. 9 წლის მანძილზე იყო საფეხბურთო კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] წევრი. [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] ჩარიცხვამდე იგი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] (1993–1997) და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] (1998–2001) თამაშობდა. კალაძე ყველაზე მეტჯერ, ხუთჯერ დაასახელეს [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი|წლის საუკეთესო ქართველ მოთამაშედ]]. 

[[2003]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი.

== საკლუბო  კარიერა ==
=== კარიერა საქართველოში ===

კახა კალაძე დაიბადა [[სამტრედია]]ში, დასავლეთ საქართველოს პატარა ქალაქში. მისი მამა, კარლო კალაძე, [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივის“]] ფეხბურთელი და შემდგომ პრეზიდენტიც იყო. 11 წლის ასაკში კალაძემ სწორედ სამტრედიის „ლოკომოტივის ახალგაზრდულ გუნდში  დაიწყო თამაში ფორვარდის  პოზიციაზე.

[[1993]] წელს კახა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] გადავიდა, სადაც დებიუტი 1993–1994 წლების სეზონში ჰქონდა, 16 წლის ასაკში. კალაძემ 82 საჩემპიონატო მატჩში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა.

[[1998]] წელს კალაძე მონაწილეობდა [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოსა]] და [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრებების შეხვედრაში, რომელიც 0–0 დასრულდა. მისი თქმით, [[კრისტიან ვიერი]]ს  წინააღმდეგ კარგმა თამაშმა განაპირობა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]] დაინტერესება ქართველი მცველით.&lt;ref&gt;[http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze World Soccer, Player Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120217020841/http://www.worldsoccer.com/uncategorized/kakha-kaladze |date=2012-02-17 }}.&lt;/ref&gt;

=== კიევის „დინამო“ ===
1998 წლის იანვარში კახა [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოში“]] 280 000 ევროდ გადავიდა და 4-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. ორნახევარი  სეზონის  განმავლობაში  მან 71 საჩემპიონატო შეხვედრაში 6 გოლი გაიტანა. ამ პერიოდში უკრაინული  კლუბის პრეზიდენტი გრიგორი სურკისი, ხოლო მთავარი მწვრთნელი [[ვალერი ლობანოვსკი]] იყო. კალაძემ „დინამოსთან“ ერთად ზედიზედ 3-ჯერ მოიგო ჩემპიონატი. კალაძემ მონაწილეობა მიიღო ჩემპიონთა ლიგის [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 1998—1999|1998–1999 წლების]] გათამაშებაში, სადაც „დინამომ“ გზიდან ჩამოიცილა [[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალი“]] და  [[არსენალი ლონდონი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „არსენალი“]] და მიაღწია ნახევარფინალამდე, სადაც [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნთან“]] ორი თამაშის ჯამში 3–4 დამარცხდა.

=== „მილანი“ ===
კახა კალაძე [[2001]] წელს გახდა ყველაზე ძვირადღირებული ქართველი ფეხბურთელი, „მილანმა“ მის ტრანსფერში კიევის „დინამოს“ 16 მილიონი ევრო გადაუხადა. თავდაპირველად კალაძე სხვადასხვა პოზიციებზე ისინჯებოდა და [[იაპ სტამი]]სა და [[კაფუ]]ს ადგილებზეც ჩნდებოდა. 2002—2003 წლების სეზონში „მილანის“ შემადგენლობაში 46 მატჩი ჩაატარა, მათ შორის 27 [[სერია A]]-ში. ამ წელს „მილანმა“ მოიგო იტალიის თასი და [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]. ფინალში, პენალტების  სერიაში, კალაძემ გააფუჭა პენალტი. კალაძე გახდა პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი ქართველი ფეხბურთელი, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგა მოიგო.

2003–2004 წლების სეზონში კალაძემ სერია A-ში 6, საერთო ჯამში კი 11 მატჩი ჩაატარა. შემდეგ სეზონში კი იტალიის ჩემპიონატში 19, ჩემპიონთა ლიგაში კი 5 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა. ორივე ტურნირში „მილანმა“ მეორე ადგილი დაიკავა. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულთან“]] 3–3 დასრულებულ შეხვედრაში ქართველ ლეგიონერს არ უთამაშია, მიზიზად კი მისი [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|ლონდონის „ჩელსიში“]] [[ერნან კრესპო]]ს  სანაცვლოდ 24 მილიონ  ფუნტად სავარაუდო გადასვლა დასახელდა. საბოლოოდ „ჩელსიმ“ მის მაგივრად [[ასიერ დელ ორნო]] შეიძინა, კალაძემ კი  ამ  ვარიანტის ჩაშლის შემდეგ განაცხადა რომ გახარებული იყო. 2006 წლის 4 სექტემბერს კახა კალაძემ „მილანთან“ 2011 წლამდე გაახანგრძლივა კონტრაქტი. 2005–2006 წლების სეზონში [[პაოლო მალდინი]]ს ტრავმის გამო კალაძემ თავის საყვარელ ადგილას, დაცვის ცენტრში გადაიწია. ეს სეზონი „მილანმა“ იტალიის ჩემპიონატში მესამე ადგილზე დაასრულა.

2006–2007 წლების სეზონში კახამ [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|„სამპდორიას“]] კარში გოლი გაიტანა. ეს იყო მისი ერთადერთი გოლი სეზონში. რვაქულიანი დანაკლისის მიუხედავად მილანმა იტალიის ჩემპიონატში მეოთხე ადგილი დაიკავა. 2007 წლის 23 მაისს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალში [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულის“]] 2–1 ძლევის შემდეგ კალაძემ მეორედ მოიგო ევროპის ყველაზე პრესტიჟული საკლუბო ტურნირი. იგი შეცვლაზე 79-ე წუთზე შევიდა.

2007 წლის დეკემბერში კალაძემ მსოფლიოს საკლუბო ჩემპიონატი მოიგო, დაამარცხა რა არგენტინული [[ბოკა ხუნიორსი]] 4–2. 2008–2009 წლების სეზონში კალაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში დაბრუნდა, ჩაატარა 32 საჩემპიონატო თამაში, თუმცა 2008 წელს [[ციურიხი (საფეხბურთო კლუბი)|„ციურიხთან“]] [[უეფა-ს თასი]]ს  მატჩში მუხლის იოგების ტრავმა მიიღო და გუნდს გამოაკლდა.&lt;ref&gt;[http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=387:kaladze-faces-long-lay-off&amp;catid=18&amp;Itemid=100007 Kaladze faces long lay-off] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211144610/http://en.geofootball.com/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=387:kaladze-faces-long-lay-off&amp;catid=18&amp;Itemid=100007 |date=2008-12-11 }}. geofootball.com&lt;/ref&gt; [[2009]] წლის 15 თებერვალს მილანურ დერბიში კახა კალაძის თამაში იტალიურმა  არხმა Channel 4-მა  შეაფასა  როგორც „საშინელი შოუ“, რამაც გამოიწვია დაპირისპირება კალაძესა და ქართულ გაზეთ „ლელოს“ შორის, რომელმაც დაწერა იტალიურ მედიაში გამოქვეყნებილი მასალა.&lt;ref&gt;[http://www.geotimes.ge/index.php?m=home&amp;newsid=15435 I would not get into arguments with a journalist who criticized me”… But he did!] Geotimes TV&lt;/ref&gt; ეს სეზონი „მილანმა“ მესამე ადგილზე დაასრულა და 10 ქულით ჩამორჩა ჩემპიონ [[ინტერი მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერს“]]. კალაძის აზრით ეს გამოწვეული იყო გუნდში ტრავმების სიმრავლით.&lt;ref name=&quot;goal.com&quot;&gt;[http://www.goal.com/en/news/8/main/2009/03/18/1162235/injuries-have-cost-milan-the-scudetto--kaladze Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze]. goal.com&lt;/ref&gt;

=== „ჯენოა“ ===

2010 წელს კალაძეს სამი არჩევანი ჰქონდა — [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] დარჩენა, სადაც იანვრამდე ვერ ითამაშებდა, რადგან გუნდის ხელმძღვანელობამ საჩემპიონო განაცხადშიც კი არ შეიყვანა; „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსსა]]“ და „[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]ში“ გადასვლა. ქართველმა ფეხბურთელმა სატრანსფერო სეზონის დასრულებამდე 1 საათით ადრე „ჯენოაში“ გადასვლა გადაწყვიტა. 2010 წლის 31 აგვისტოს კალაძე საფეხბურთო კლუბ „ჯენოაში“ გადავიდა&lt;ref&gt;[http://www.worldsport.ge/Read.aspx?news=10119&amp;lang=1 როგორც იქნა: კალაძე „ჯენოას“ ფეხბურთელია.] მსოფლიო სპორტი. 31 აგვისტო, 2010.&lt;/ref&gt; და მასთან 2-წლიან კონტრაქტს მოაწერა ხელი. „ჯენოაში“ კალაძემ ორი სეზონის მანძილზე 53 მატჩი ჩაატარა. 2012 წელს კალაძემ კარიერა დაასრულა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/content/news/24578916.html კახი კალაძემ გამოაცხადა, რომ ფეხბურთიდან მიდის] რადიო თავისუფლება. 13.05.2012&lt;/ref&gt;

== სანაკრებო  კარიერა ==
{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = კახა კალაძე
|სურათი = Kakhaber Kaladze.jpg
|სურათის ზომა =  
|წარწერა = 
|სრული სახელი = კახაბერ კალაძე
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|2|27|}}
|დაბადების ადგილი = [[სამტრედია]]&lt;br/&gt;[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]
|სიმაღლე = 186 სმ
|პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 1996–1992
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]
|ახალგაზრდული წელი2 = 1992–1993
|ახალგაზრდული კლუბი2 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1 = 1993–1997
|წელი2 = 1998–2001
|წელი3 = 2001–2010
|წელი4 = 2010–2012
|კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2 = [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო კიევი]]
|კლუბი3 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]]
|კლუბი4 =  [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]]
|მატჩი1 = 82
|მატჩი2 = 71
|მატჩი3 = 194
|მატჩი4 = 53
|გოლი1 = 1
|გოლი2 = 6
|გოლი3 = 12
|გოლი4 = 1
|სულ მატჩი = 400
|სულ გოლი = 20
|ეროვნული წელი1 = 1993–1994
|ეროვნული წელი2 = 1995
|ეროვნული წელი3 = 1995–1996
|ეროვნული წელი4 = 1996–2011
|ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21 წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები4 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1 = 2
|ეროვნული მატჩი2 = 4
|ეროვნული მატჩი3 = 3
|ეროვნული მატჩი4 = 83
|ეროვნული გოლი1 = 0
|ეროვნული გოლი2 = 0
|ეროვნული გოლი3 = 0
|ეროვნული გოლი4 = 1
|მედლის თარგები = 
}}
კალაძის სანაკრებო კარიერა 1996 წლის 27 მარტს [[კვიპროსის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|კვიპროსის ეროვნულ ნაკრებთან]] ამხანაგურ მატჩში შედგა. იგი მოედანზე  72-ე წუთზე შევიდა [[მიხეილ ყაველაშვილი]]ს ნაცვლად. ერთი წლის შემდეგ [[ლიბანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლიბანის ნაკრების]] წინააღმდეგაც იქნა გამოძახებული. ოფიციალური  დებიუტი  შედგა 1997 წლის 14 ივნისს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998|1998 წლის მუნდიალის]] შესარჩევ  მატჩში [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის ნაკრების]] წინააღმდეგ. კალაძემ ასევე მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2000|ევრო 2000-ის]] შესარჩევი ციკლის რამდენიმე მატჩში. [[გიორგი ნემსაძე|გიორგი ნემსაძის]] არყოფნაში კალაძე დროდადრო კაპიტნობდა ხოლმე გუნდს.

კალაძე მონაწილეობდა [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2002 წლის მუნდიალის]] შესარჩევი ციკლის ყველა მატჩში. 2002 წელს გაიტაცეს კალაძის ძმა ლევანი. კალაძემ  მის  გათავისუფლებამდე საქართველოს ნაკრებში თამაშზე უარი განაცხადა, თუმცა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004|ევრო 2004-ის]] შესარჩევი ციკლის წინ მაინც დაბრუნდა ნაკრებში და ყველა თამაშში მიიღო მონაწილეობა. ასევე ყველა მატჩი ითამაშა კალაძემ [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|მუნდიალი 2006-ის]] შესარჩევ რაუნდში.

კალაძემ, აგრეთვე, მონაწილეობა მიიღო [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008|2008 წლის]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევ ციკლში. კალაძემ თავისი ერთადერთი გოლი  ნაკრებში  2008 წლის 6 თებერვალს, [[ლატვიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ლატვიელებთან]] 3–1 წაგებულ ამხანაგურ თამაშში გაიტანა. 2009 წლის 5 სექტემბერს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010|მუნდიალი 2010-ის]] შესარჩევი ციკლის თამაშში [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალიის]] ნაკრების წინააღმდეგ კალაძემ საკუთარ კარში 2 გოლი გაიტანა. [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012|ევრო 2012]]-ის შესარჩევი ციკლი უკანასკნელი იყო კალაძის სანაკრებო კარიერაში. ის ნაკრების კაპიტანი იყო და [[მალტის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მალტის ნაკრებთან]] საშინაო მატჩში საგოლე პასი გააკეთა. შესარჩევი ციკლის დასრულების შემდგომ, 2011 წლის 11 დეკემბერს კახა კალაძემ სანაკრებო კარიერა დაასრულა.

[[2013]] წლის 31 [[მაისი|მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]], [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენაზე]] შედგა მისი გაცილების მატჩი პროფესიული ფეხბურთიდან რომელშიც [[ფრანკო ბარეზი]], [[პაოლო მალდინი]], [[მატიე ფლამინი]], [[ფილიპო ინძაგი]], [[ანდრეი შევჩენკო]], [[ალექსანდრ შოვკოვსკი]], [[ფაბიო კანავარო]], [[ფაბიო გროსო]], [[ლუკა ტონი]], [[შოთა არველაძე]], [[სტეფანო ერანიო]], [[გიორგი დემეტრაძე]], [[ჯუზეპე ფავალი]], [[ლევან კობიაშვილი]], [[ჯუზეპე პანკარო]], [[ალექსანდრე იაშვილი]], [[დავით მუჯირი]], [[პიეტრო ვერხოვოდი]] და სხვა ცნობილი ფეხბურთელები მონაწილეობდნენ. შეხვედრას 54 ათასი მაყურებელი დაესწრო. კახა იტალიელმა ჟურნალისტებმა შეაფასეს, როგორც [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანის“]] დაცვის ბურჯი და ქართული ფეხბურთის ისტორიული ფიგურა.&lt;ref name=&quot;DreamRunner. In corsa per un sogno&quot;&gt;{{cite web |url=https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |title=AIPS-ის პრეზიდენტმა კალაძის კარიერა შეაფასა |date=1 ივნისი, 2013. |website=Moffitor.wordpress.com |publisher=გიორგი დოგრაშვილი |accessdate=2021-12-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151001115059/https://moffitor.wordpress.com/2013/06/01/aips-%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9B%E1%83%90-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%99/ |archivedate=2015-10-01 }}&lt;/ref&gt;

== სტატისტიკა ==
===საკლუბო სტატისტიკა===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=font-size:90% text-align: center width=75%
|-
!rowspan=2 width=10%| კლუბი
!rowspan=2 width=7%| სეზონი
!colspan=2 width=10%| ადგილობრივი&lt;br /&gt;ლიგა
!colspan=2 width=10%| ადგილობრივი&lt;br /&gt;თასი
!colspan=2 width=10%| ევროპული&lt;br /&gt;შეჯიბრება&lt;sup&gt;1&lt;/sup&gt;
!colspan=2 width=10%| სხვა&lt;br /&gt;ტურნირები&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;
!colspan=2 width=10%| სულ
|-
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
!align=center| მატჩი
!align=center| გოლი
|-
|rowspan=6 align=center|'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]]'''
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1993—1994|1993–94]]
|align=center|9
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|9
!align=center|1
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1994—1995|1994–95]]
|align=center|23
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|23
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1995—1996|1995–96]]
|align=center|23
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|24
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1996—1997|1996–97]]
|align=center|12
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|16
!align=center|0
|-
|align=center|[[უმაღლესი ლიგა 1997—1998|1997–98]]
|align=center|15
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|22
!align=center|0
|-
! სულ !! 82 !! 1 !! – !! – !! 12 !! 0 !! – !! – !! 94 !! 1
|-
|rowspan=5 align=center|'''[[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამო“]]'''
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1997—98|1998]]
|align=center|13
|align=center|2
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|13
!align=center|2
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]]
|align=center|25
|align=center|3
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|12
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|37
!align=center|4
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]]
|align=center|25
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|14
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|39
!align=center|2
|-
|align=center|[[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]]
|align=center|8
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|7
|align=center|1
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|15
!align=center|1
|-
! სულ !! 71 !! 6 !! – !! – !! 33 !! 3 !! – !! – !! 104 !! 9
|-
|rowspan=11 align=center|'''[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანი“]]'''
|align=center|[[2000–01 იტალიის სერია A|2001]]
|align=center|17
|align=center|3
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|18
!align=center|3
|-
|align=center|[[2001–02 იტალიის სერია A|2001–02]]
|align=center|30
|align=center|4
|align=center|5
|align=center|0
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|46
!align=center|4
|-
|align=center|[[2002–03 იტალიის სერია A|2002–03]]
|align=center|27
|align=center|0
|align=center|4
|align=center|1
|align=center|15
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|46
!align=center|1
|-
|align=center|[[2003–04 იტალიის სერია A|2003–04]]
|align=center|6
|align=center|0
|align=center|3
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
!align=center|11
!align=center|0
|-
|align=center|[[2004–05 იტალიის სერია A|2004–05]]
|align=center|19
|align=center|2
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|5
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|26
!align=center|2
|-
|align=center|[[2005–06 იტალიის სერია A|2005–06]]
|align=center|28
|align=center|2
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|43
!align=center|2
|-
|align=center|[[2006–07 იტალიის სერია A|2006–07]]
|align=center|18
|align=center|1
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|26
!align=center|1
|-
|align=center|[[2007–08 იტალიის სერია A|2007–08]]
|align=center|32
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
|align=center|8
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
!align=center|42
!align=center|0
|-
|align=center|[[2008–09 იტალიის სერია A|2008–09]]
|align=center|11
|align=center|0
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|4
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|16
!align=center|0
|-
|align=center|[[2009–10 იტალიის სერია A|2009–10]]
|align=center|6
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|10
!align=center|0
|-
! სულ !! 194 !! 12 !! 23 !! 1 !! 64 !! 0 !! 3 !! 0 !! 284 !! 13
|-
|rowspan=&quot;1&quot; align=center|'''[[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოა“]]'''
|align=center|[[2010–11 იტალიის სერია A|2010–11]]
|align=center|7
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|7
!align=center|0
|-
|rowspan=&quot;1&quot; align=center|
|align=center|[[იტალიის სერია ა 2011–2012|2011–12]]
|align=center|26
|align=center|0
|align=center|2
|align=center|1
|align=center|0
|align=center|0
|align=center|-
|align=center|-
!align=center|28
!align=center|1
|-
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; colspan=&quot;2&quot; |სულ კარიერაში
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|380
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|19
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|25
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|2
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|109
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|3
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|3
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|0
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|517
!style=&quot;background: #DCDCDC&quot; align=center|24
|}
{{updated|6 ნოემბერი 2010}}.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.acmilan.com/LM_Actor.aspx?idSquadra=3&amp;idStagione=16&amp;idPersona=42&amp;name=Kaladze%20Kakha| publisher=AC Milan|title=Kakha Kaladze Profile at AC Milan|accessdate=2009-07-08}}&lt;/ref&gt;
&lt;sup&gt;1&lt;/sup&gt;&lt;small&gt;ევროპული შეჯიბრებები მოიცავს [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ს, [[უეფა-ს ევროპის ლიგა|უეფა-ს თასს]] და [[უეფა-ს სუპერთასი|უეფა-ს სუპერთასს]]&lt;/small&gt;&lt;br&gt;
&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;&lt;small&gt;სხვა ტურნირები შეიცავს [[იტალიის სუპერთასი|იტალიის სუპერთასს]] და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატს]].&lt;/small&gt;

===სანაკრებო სტატისტიკა===

:წყარო:&lt;ref&gt;[https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html Kakha Kaladze] — National-Football-Teams.com&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|colspan=&quot;3&quot;|[[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|'''საქართველო''']]
|-
!წელი!!მატჩი!!გოლი
|-
|1996||3||0
|-
|1997||3||0
|-
|1998||8||0
|-
|1999||7||0
|-
|2000||3||0
|-
|2001||7||0
|-
|2002||2||0
|-
|2003||2||0
|-
|2004||5||0
|-
|2005||10||0
|-
|2006||4||0
|-
|2007||6||0
|-
|2008||4||1
|-
|2009||4||0
|-
|2010||7||0
|-
|2011||8||0
|-
!Total||83||1
|}

=== სანაკრებო  გოლი ===

{| class=&quot;wikitable&quot; align=center
! # !! თარიღი !! ქალაქი !! მეტოქე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრი
|-
| 1. || 6 თებერვალი, 2007 || [[თბილისი|თბილისი, საქართველო]] || {{fb|ლატვია}} || &lt;center&gt;1–3&lt;/center&gt; || წაგება || [[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
|}

== მიღწევები ==
=== თბილისის „დინამო“ ===

*[[უმაღლესი ლიგა]] (5): [[უმაღლესი ლიგა 1993-94|1993–94]], [[უმაღლესი ლიგა 1994-95|1994–95]], [[უმაღლესი ლიგა 1995-96|1995–96]], [[უმაღლესი ლიგა 1996-97|1996–97]], [[უმაღლესი ლიგა 1997-98|1997–98]]
*[[საქართველოს თასი]] (4): [[საქართველოს თასი 1993-94|1994]], [[საქართველოს თასი 1994-95|1995]], [[საქართველოს თასი 1995-96|1996]], [[საქართველოს თასი 1996-97|1997]]

=== კიევის „დინამო“  ===

*[[უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგა|უკრაინის პრემიერლიგა]] (3): [[უკრაინის პრემიერლიგა 1998–99|1998–99]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 1999–2000|1999–2000]], [[უკრაინის პრემიერლიგა 2000–01|2000–01]]
*[[უკრაინის საფეხბურთო თასი|უკრაინის თასი]] (3): [[უკრაინის თასი 1997–98|1998]], [[უკრაინის თასი 1998–1999|1999]], [[უკრაინის თასი 1999–00|2000]]

=== „მილანი“ ===

*[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] გამარჯვებული (2): [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2002-2003|2003]], [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2006-2007|2007]]
*[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] ვერცხლის პრიზიორი: [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2004-2005|2005]]
*[[სერია A]]: [[სერია A 2003–04|2004]]
*[[იტალიის თასი]]: [[იტალიის თასი 2002–03|2002–03]]
*[[იტალიის სუპერთასი]]: [[2004 იტალიის სუპერთასი|2004]]
*[[უეფას სუპერთასი]]: 2007
*[[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2007

=== ინდივიდუალური ===
* [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]] (5):  2001, 2002, 2003, 2006, 2011

== ბიზნესი და  პირადი  ცხოვრება ==

კალაძე [[მილანი|მილანში]] მდებარე რესტორან „ჯიანინოს“ მფლობელია. ეს რესტორანი დაარსებულია [[1899]] წელს. იტალიის გარდა მას ბიზნესი აქვს [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]].კახა კალაძემ 2007 წელს ჰოლდინგი „კალა კაპიტალი“ დააფუძნა და ინვესტირება სამი მიმართულებით - საბანკო, ენერგეტიკისა და უძრავი ქონების სექტორში განახორციელა. ჰოლდინგს ასევე ეკუთვნოდა 45 პროცენტიანი წილი სს „საქჰიდრომშენში“, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში ჰოლდინგ „GMC ჯგუფზე“ გასხვისდა.

დღეისათვის კახა კალაძე საქველმოქმედო ფონდ „კალა ფონდისა“და „კალა კაპიტალის“ დამფუძნებელია.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.menr.gov.ge/4323 |title=ენერგეტიკის სამინისტროს საიტი |accessdate=2013-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120815114106/http://www.menr.gov.ge/4323 |archivedate=2012-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე [[ანუკი არეშიძე]] და ოთხი ვაჟი.

== პოლიტიკური საქმიანობა ==
[[2011]] წლიდან კალაძე არის პარტია „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (სამტრედიის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. ამავდროულად იყო კოალიცია „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის პირველი ნომერი. არჩევნებში მან 53,63%-ით გაიმარჯვა.&lt;ref&gt;[http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html #54 სამტრედია - საბოლოო მონაცემები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030154542/http://www.results.cec.gov.ge/olq_54.html |date=2013-10-30 }}. ცესკო.&lt;/ref&gt; 25 ოქტომბერს პარლამენტმა კალაძე [[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|ენერგეტიკის მინისტრის]] თანამდებობაზე დაამტკიცა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=26143 ახალი პრემიერ–მინისტრი და მთავრობა დამტკიცებულია]. სივილ ჯორჯია, თბილისი / 25 ოქტ.'12 / 16:26&lt;/ref&gt; [[2013]] წლის [[20 ნოემბერი|20 ნოემბერს]], ქართული ოცნების მეორე კაბინეტის დამტკიცებასთან ერთად, კალაძე აირჩიეს საქართველოს ვიცე-პრემიერად. მან ეს თანამდებობა შეუთავსა ენერგეტიკის სამინისტროს. 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პარტიული სიით (მე-2 ნომერი) მონაწილეობის გამო 9 სექტემბერს მინისტრის თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/140234/ | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = netgazeti.ge | date = 2016-09-09 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2016]] წლის 18 ნოემბრიდან 30 ნოემბრამდე — [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი  პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“. 26 ნოემბერს პარლამენტმა ახალი მთავრობა ([[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს მეთაურობით) დაამტკიცა, კახა კალაძე კი კვლავ ენერგეტიკის მინისტრი (და ვიცე-პრემიერი) გახდა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://www.sps.gov.ge/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=22257:parlamentma-saqarthvelos-akhali-mthavroba-daamtkica&amp;catid=1:news&amp;Itemid=111 | title = პარლამენტმა საქართველოს ახალი მთავრობა დაამტკიცა | website = sps.gov.ge | date = 2016-11-26 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[10 ივლისი|10 ივლისს]] მან თვითმართველობის არჩევნებში თბილისის მერობისთვის კენჭისყრის გამო ენერგეტიკის მინისტრის თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://imedinews.ge/ge/politika/18739/kakha-kaladzem-energetikis-ministris-posti-datova | title = კახა კალაძემ ენერგეტიკის მინისტრის პოსტი დატოვა | website = imedinews.ge | date = 2017-07-06 | access-date = 31 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; მან თვითმართველობის არჩევნებში გაიმარჯვა და [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] გახდა თბილისის მერი.

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2012|სამტრედიის მაჟორიტარობის კანდიდატი; საპარლამენტო არჩევნები 2012]]
| [[ქართული ოცნება (კოალიცია)|კოალიცია „ქართული ოცნება“]]|| 16 687 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2012/olq_54.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 53,63% || პირველი || ||  || {{| 
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2017|თბილისის მერის არჩევნები (2017)]]
| [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 204 061 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20171021/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 51,09% || პირველი ||  || || {{|
|-
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]|| 216 203 || 45,04% || პირველი ||  || || {{|
|-
|}

== ლიტერატურა ==
{{Refbegin}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = ბერიშვილი, ელგუჯა.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = ქართული სპორტის ოქროს წიგნი
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.ph/5Lbab
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = თბ.
 |გამომცემლობა = პალიტრა L
 |წელი = [https://archive.ph/pi6up 2013]
 |ტომი =  
 |გვერდები = 202
 |გვერდნი = 371
 |isbn = 9789941210488
 |ref = ბერიშვილი, ე.
}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Kakhaber Kaladze}}
* [https://archive.today/20200911015732/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=102708 კახა კალაძე] — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ოფიციალური საიტი
* [https://web.archive.org/web/20110725203137/http://www.genoacfc.it/index.php?option=com_campionato&amp;task=giocatore&amp;giocatore=481 კახა კალაძე] — [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|„ჯენოას“]] ოფიციალური საიტი
* [http://www.parliament.ge/ge/mp/4491 კახა კალაძე] — [[საქართველოს პარლამენტი]]ს ოფიციალური საიტი
* [https://web.archive.org/web/20100417152035/http://dynamovec.ru/i_l/kaladze.php კახა კალაძე] — ბიოგრაფიული ფაქტები

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''სოციალური ქსელები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.instagram.com/kakhakaladze/ Instagram] · [https://www.facebook.com/kakhakaladzeofficial Facebook] · [https://twitter.com/kakhakala Twitter] 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''თემატური საიტები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://eu-football.info/_player.php?id=10020 EU-Football.info] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/2411 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/players/150538 FootballFacts.ru] · [https://www.kooora.com/default.aspx?player=16 Kooora] · [https://www.national-football-teams.com/player/2523/Kakha_Kaladze.html National Football Teams.com] · [https://int.soccerway.com/players/kakhaber-kaladze/3988/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Kaladze-Kaha-Futbol-27021978 Sportbox.ru] · [http://www.playmakerstats.com/player.php?id=1948 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/kakhaber-kaladze/profil/spieler/3430 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/kakha-kaladze/ WorldFootball.net]
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=14&amp;t=98283 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00002638/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00005466/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი]
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''ფოტო'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&amp;query=კახა+კალაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender|&lt;center&gt;'''მედია'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://archive.today/20200911022852/https://sputnik-georgia.ru/reviews/20171210/238487651/Simvolicheskaja-sbornaja-Gruzii-po-futbolu-vseh-vremen.html Sputnik-Georgia.ru] · [https://archive.today/20200911033645/http://tbiliselebi.ge/index.php?newsid=1915 Tbiliselebi.ge]
|}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვახტანგ ბალავაძე (პოლიტიკოსი)|ვახტანგ ბალავაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო|საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრი]] | წლები=2012–2017 | შემდეგი=[[ილია ელოშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ნარმანია]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017–| შემდეგი=}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}}
{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{2017 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}
{{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}

{{DEFAULTSORT:კალაძე, კახა}}
[[კატეგორია:სამტრედიაში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 თებერვალი]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:უკრაინის საფეხბურთო პრემიერლიგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:კიევის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:სერია A-ს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ენერგეტიკის მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის მერები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბიზნესმენები]]
[[კატეგორია:საქართველოს წლის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:კალაძეები|კახა]]</text>
      <sha1>r5bqs8y8an2k69ow08bz8rxczqtsivf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სპარსეთის ყურის მეორე ომი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>28342</id>
    <revision>
      <id>4407243</id>
      <parentid>4404758</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T04:49:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>124291</id>
      </contributor>
      <comment>გადარჩენა 2 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59952" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
| კონფლიქტი = სპარსეთის ყურის მეორე ომი
| ნაწილი = 
| სურათი = [[file:Gulf War Photobox.jpg|300px]]
| სათაური = საათის ისრის მიმართულებით: [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები|აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალების]] [[F-15E Strike Eagle|F-15E]]-ები, [[F-16 Fighting Falcon|F-16]]-ები, და [[F-15 Eagle|F-15C]] ქუვეითის ცეცხლმოკიდებული ნავთობის მაღაროების თავზე, [[სტადორდშაირის პოლკი|სტადორდშაირის პოლკის]] ბრიტანელი მებრძოლები [[ოპერაცია გრანბი|ოპერაცია გრანბისას]], კამერის ხედვა [[Lockheed AC-130]]-დან; [[სიკვდილის გზატკეცივი]]; [[M728 საბრძოლო საინჟინრო მანქანა]]
| თარიღი = [[ქუვეითში შეჭრა|2 აგვისტო, 1990]]{{snd}}[[ოპერაცია უდაბნოს ფარი|17 იანვარი, 1991]]&lt;br/&gt;[[ხაფჯის ბრძოლა|17 იანვარი, 1991]]{{snd}}[[უპერაცია უდაბნოს შტორმი|28 თებერვალი, 1991]]&lt;br/&gt;({{Age in years, months, weeks and days|month1=08|day1=02|year=1990|month2=02|day2=28|year2=1991}})
| მდებარეობა = ერაყი, ქუეითი, საუდის არაბეთი, ისრაელი და სპარსეთის ყურე
| კოორდინატები = 
| მიზეზი = 
| casus = 
| შედეგი = კოალიციის გამარჯვება
* ერაყის შეიარაღებული ძალების გაძევება ქუვეითიდან
* ქუვეითის დამოუკიდებლობის აღდგენა
* ქუვეითისა და ერაყის ინფრასტრუქტურის განადგურება
* ერაყი რაკეტებით თავს დაესხა საუდის არაბეთს
* ერაყი რაკეტებით თავს დაესხა ისრაელს
* ერაყში ჩამოყლიბდა აკრძალული ფრენის ზონები
* გაეროს უშიშროების საბჭომ დააწესა სანქქციები ერაყზე
* [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 687]]-მ დააწესა ცეცხლის შეწყვეტა და დაიწყო ერაყის განიარაღების კრიზისი
* [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 689]]-მ შექმნა გაეროს ერაყ-ქუვეითის სადამკვირვებლო მისია საერთაშორისო საზღვრის მეთვალყურეობისათვის
* [[არაბული სოციალისტური ბაათისტური პარტია – ერაყის რეგიონი]] ინარჩუნებს ძალაუფლებას ერაყში
* 1991 წლის ერაყის აჯანყებბის დაწყება
* პალესტინელების გადინება ქუვეითიდან
| სტატუსი = 
| ტერიტორია = * [[ქუვეითი]] განაგრძობს დამოუკიდებლობას და კონტროლს ყველა სუვერენულ ტერიტორიაზე
* დემილიტარიზებული ზონის შექმნა და სასაზღვრო ბარიერების აგება
| მხარე1 = '''{{დროშა|ქუვეითი}}'''&lt;br/&gt;'''{{დროშა|აშშ}}'''&lt;br/&gt;{{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}&lt;br/&gt;{{დროშა|საფრანგეთი|1974}}&lt;br/&gt;{{დროშა|საუდის არაბეთი}}&lt;br/&gt;{{დროშა|ეგვიპტე}}&lt;br/&gt;
----
{{Collapsible list
| title = კოალიცია{{nobold|:}}
| {{Flagicon image|Flag of the Afghan interim government-in-exile (1988–1992).svg}} [[მოჯაჰედის ავღანეთი|ავღანეთი]]&lt;ref name=&quot;auto7&quot;&gt;{{cite web |url=https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a234743.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20190412060905/https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a234743.pdf |url-status=live |archive-date=12 April 2019 |website=apps.dtic.mil |access-date=2018-12-18 |title=DESERT SHIELD AND DESERT STORM A CHRONOLOGY AND TROOP LIST FOR THE 1990–1991 PERSIAN GULF CRISIS |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190412060905/https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a234743.pdf |archivedate=2019-04-12 }}&lt;/ref&gt;
| {{დროშა|არგენტინა}}
| {{დროშა|ავსტრალია}}
| {{დროშა|ბაჰრეინი}}
| {{დროშა|ბანგლადეში}}
| {{დროშა|ბელგია}}
| {{დროშა|კანადა}}
| {{დროშა|ჩეხოსლოვაკია}}
| {{დროშა|დანია}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.forsvaret.dk/SOK/Internationalt/Tidligere/Golf1/Pages/default.aspx |title=Den 1. Golfkrig |publisher=Forsvaret.dk |date=24 September 2010 |access-date=1 February 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110112215511/http://forsvaret.dk/SOK/Internationalt/Tidligere/Golf1/Pages/default.aspx |archive-date=12 January 2011}}&lt;/ref&gt;
| {{დროშა|საბერძნეთი}}
| {{დროშა|ჰონდურასი}}
| {{დროშა|უნგრეთი}}
| {{დროშა|იტალია}}
| {{დროშა|მაროკო}}
| {{დროშა|ნიდერლანდები}}
| {{დროშა|ახალი ზელანდია}}
| {{დროშა|ნიგერი}}
| {{დროშა|ნორვეგია}}
| {{დროშა|ომანი|1970}}
| {{დროშა|პაკისტანი}}
| {{დროშა|პოლონეთი}}
| {{დროშა|პორტუგალია}}
| {{დროშა|კატარი}}
| {{დროშა|სენეგალი}}
| {{დროშა|სიერა-ლეონე}}
| {{დროშა|სინგაპური}}
| {{დროშა|სამხრეთი კორეა|1984}}
| {{დროშა|ესპანეთი}}
| {{დროშა|შვედეთი}}
| {{დროშა|სირია}}
| {{დროშა|თურქეთი}}&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1991/01/20/world/war-in-the-gulf-turkey-turkey-s-role-in-air-assault-sets-off-fear-of-retaliation.html|title=WAR IN THE GULF: Turkey; Turkey's Role in Air Assault Sets Off Fear of Retaliation (Published 1991)|first1=Clyde|last1=Haberman|newspaper=The New York Times|date=20 January 1991}}&lt;/ref&gt;
| {{nowrap|{{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}}}
}}
| მხარე2 = '''{{დროშა|ერაყი|1963}}'''
| მეთაური1 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{flagicon|United States}} '''[[ჯორჯ ჰერბერტ უოლკერ ბუში]]'''}}
* {{flagicon|United States}} [[დიკ ჩინი]]
* {{flagicon|United States}} [[კოლინ პოუელი]]
* {{flagicon|United States}} [[ნორმან შვარცკოფ უმცროსი]]
* {{flagicon|United States}} [[ჯონ იესოკი]]
* {{flagicon|United States}} [[უოლკერ ბუმერი]]
* {{flagicon|United States}} [[ჩაკ ჰორნერი]]
* {{flagicon|United States}} [[სტენლი არტური]]
* {{flagicon|United States}} [[უილიამ კიმი]]
* {{flagicon|United States}} [[რობერტ ჯონსტონი]]
* {{flagicon|United Kingdom}} [[მარგარეტ ტეტჩერი]]
* {{flagicon|United Kingdom}} [[ჯონ მაიორი]]
* {{flagicon|United Kingdom}} [[პიტერ დე ლა ბილიერეი]]
* {{flagicon|France|1974}} [[ფრანსუა მიტერანი]]
* {{flagicon|France|1974}} [[მიშელ როკოჯეფრი]]
* {{flagicon|Kuwait}} [[ჯაბერ ალ-ალჰად ალ-ჯაბერ ალ-საბაჰი]]
* {{flagicon|Kuwait}} [[საად ალ-სალიმ ალ-საბაჰი]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[ფაჰდი (საუდის არაბეთი)|მეფე ფაჰდი]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[აბდულა (საუდის არაბეთი)|პრინცი აბდულა]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[სულთან ბინ აბდულაზიზი|პრინცი სულთანი]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[სალეგ ალ-მუჰაია]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[ხალიდ ბინ სულთანი]]&lt;ref&gt;''Persian Gulf War, the Sandhurst-trained Prince&lt;br/&gt;Khaled bin Sultan al-Saud was co-commander with General Norman Schwarzkopf'' [http://www.casi.org.uk/discuss/2002/msg01184.html www.casi.org.uk/discuss]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''General Khaled was Co-Commander, with US General Norman Schwarzkopf, of the allied coalition that liberated Kuwait'' [http://www.thefreelibrary.com/FEATURE+Gulf+War+commander+signs+publishing+agreement+with...-a016226901 www.thefreelibrary.com]&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[ნაიეფ ბინ აბდულაზიზი|პრინცი ნაიეფი]] 
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[ბადრი ბინ აბდულ-აზიზ ალ-საუდი|პრინცი ბადრი]]
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[თურქი ბინ ფაისალ ალ-საუდი|პრინცი თურქი ალ-ფაისალი]]
* {{flagicon|Egypt}} [[ჰოსნი მუბარაქი]]
* {{flagicon|Egypt}} [[იოუსეფ საბრი აბუ ტალები]]
* {{flagicon|Egypt}} [[სალაჰ ჰალაბი]]
* {{flagicon|Egypt}} [[მოჰამედ ჰუსეინ ტანტავი]]
}}
| მეთაური2 = {{plainlist|
* {{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} '''[[სადამ ჰუსეინი]]'''
* {{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[თარიქ აზიზი]]
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[ალი ჰასა ალ-მაჯიდი]]}}
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[იზიზ იბრაჰიმ ალ-დოური]]}}
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[ჰუსეინ ქამელ ალ-მაჯიდი]]}}
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[აბიდ ჰამიდ მაჰმუდი]]}}
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[მუზაჰიმ სააბ ჰასანი]]}}
* {{nowrap|{{დროშანიშანი|ერაყი|1963}} [[სალაჰ აბაუდ მაჰმუდი]]}}}}
| ნაწილები1 = 
| ნაწილები2 = 
| ძალა1 = 956 600 სამხედრო, 700 000 ამერიკელი სამხედროს ჩათვლით&lt;ref&gt;Gulf War coalition forces (latest available) by country {{cite web|url=http://www.nationmaster.com/graph/mil_gul_war_coa_for-military-gulf-war-coalition-forces |title=www.nationmaster.com |access-date=2007-09-13 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20131105011128/http://www.nationmaster.com/graph/mil_gul_war_coa_for-military-gulf-war-coalition-forces |archive-date=5 November 2013 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Hersh |first=Seymour |title=Chain of Command |year=2005 |publisher=Penguin Books |page=181}}&lt;/ref&gt;
| ძალა2 = 650 000 სამხედრო 
| დანაკარგები1 = '''კოალიცია:'''&lt;br/&gt;292 მოკლული სამხედრო (147 მოკლული ბრძოლაში, 145 დაღუპული არასაბრძოლო მიზეზებით)&lt;br/&gt;467 დაჭრილი სამხედრო ბრძოლაში&lt;br/&gt;776 დაჭრილი სამხედრო &lt;ref name=&quot;ca.encarta.msn.com&quot;&gt;{{cite web |title=Persian Gulf War |publisher=MSN Encarta |url=http://ca.encarta.msn.com/encyclopedia_761551555_2/Arabian_Gulf_War.html |archive-url=https://www.webcitation.org/5kwqMXGNZ?url=http://ca.encarta.msn.com/encyclopedia_761551555_2/Persian_Gulf_War.html |archive-date=1 November 2009 |url-status=dead |accessdate=4 აგვისტო 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190725035327/https://www.webcitation.org/5kwqMXGNZ |archivedate=25 ივლისი 2019 }}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;31 განადგურებული ან განეიტრალებული&lt;ref&gt;18 M1 Abrams, 11 M60, 2 AMX-30&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.checkpoint-online.ch/CheckPoint/Histoire/His0010-CombatTawakalna.html|title=Guerre du Golfe : le dernier combat de la division Tawakalna|first=Ludovic Monnerat |last=CheckPoint}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Scales, Brig. Gen. Robert H.: ''Certain Victory''. Brassey's, 1994, p. 279.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Halberstadt 1991. p. 35&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;&lt;ref&gt;Atkinson, Rick. ''Crusade, The untold story of the Persian Gulf War''. Houghton Mifflin Company, 1993. pp. 332–3&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Captain Todd A. Buchs, B. Co. Commander, ''Knights in the Desert''. Publisher/Editor Unknown. p. 111.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tanks.net/tank-history/tanks-during-the-first-gulf-war.html|title=Tanks During the First Gulf War{{snd}}Tank History|first=Marcia|last=Malory|access-date=5 July 2016|archive-date=3 March 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160303220002/http://www.tanks.net/tank-history/tanks-during-the-first-gulf-war.html|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;M60 vs T-62 Cold War Combatants 1956–92 by Lon Nordeen &amp; David Isby&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;28 განადგურებული და დაზიანებული [[Bradley საბრძოლო მანქანა|Bradley]] [[ქვეითთა საბრძოლო მანქანა]]&lt;br/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gulflink.osd.mil/du_ii/du_ii_tabh.htm|title=TAB H{{snd}}Friendly-fire Incidents|access-date=5 July 2016|archive-date=1 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130601053948/http://www.gulflink.osd.mil/du_ii/du_ii_tabh.htm|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.gao.gov/products/NSIAD-92-94 NSIAD-92-94, &quot;Operation Desert Storm: Early Performance Assessment of Bradley and Abrams&quot;.] US General Accounting Office, 10 January 1992. Quote: &quot;According to information provided by the Army's Office of the Deputy Chief of Staff for Operations and Plans, 20 Bradleys were destroyed during the Gulf war. Another 12 Bradleys were damaged, but four of these were quickly repaired. Friendly fire accounted for 17 of the destroyed Bradleys and three of the damaged ones&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;1 განადგურებული [[M113]] [[ჯავშანტრანსპორტიორი]]&lt;br/&gt;2 განადგურებული ბრიტანული [[Warrior ჯავშანტრანსპორტიორი]]&lt;br/&gt;1 განადგურებული საარტილერიო დანადგარი&lt;br/&gt;75 განადგურებული თვითმფრინავი&lt;ref name=&quot;Desert Storm stats&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/ops/desert_storm-stats.htm|title=Operation Desert Storm|first=John|last=Pike|access-date=5 July 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;'''ქუვეითი:'''&lt;br/&gt;4 200 მოკლული სამხედრო&lt;br/&gt;
12 000 დაწყვავებული სამხედრო&lt;br/&gt;
≈200 განადგურებული და დატყვევებული ტანკი&lt;br/&gt;
850-ზე მეტი განადგურებული და დატყვევებული სხვა შეიარაღებული ტრანსპორტი&lt;br/&gt;
57 დაკარგული თვითმფრინავი&lt;br/&gt;
8 განადგურებული თვითმფრინავი ([[Mirage F1]]-ები)&lt;br/&gt;
17 ჩაძირული და 6 დატყვევებული გემი&lt;ref name=&quot;airCombatInformationGroup&quot;&gt;[http://www.acig.org/artman/publish/article_213.shtml Iraqi Invasion of Kuwait; 1990 (Air War)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141006231817/http://www.acig.org/artman/publish/article_213.shtml |date=6 October 2014 }}. Acig.org. Retrieved on 12 June 2011&lt;/ref&gt;
| დანაკარგები2 =  '''ერაყი:'''&lt;br/&gt;20 000–50 000 მოკლული სამხედრო{{sfnp|Bourque|2001|p=455}}&lt;ref&gt;{{cite web|title=Appendix - Iraqi Death Toll {{!}} The Gulf War {{!}} FRONTLINE {{!}} PBS |url=https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/gulf/appendix/death.html|access-date=2021-07-24|website=www.pbs.org}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;75 000-ზე მეტი დაჭრილი სამხედრო&lt;ref name=&quot;ca.encarta.msn.com&quot;/&gt;&lt;br&gt;80 000–175 000 დატყვევებული სამხედრო{{sfnp|Bourque|2001|p=455}}&lt;ref name=&quot;google1990&quot;&gt;[https://books.google.it/books?id=oNSwBAAAQBAJ&amp;pg=PT204&amp;lpg=PT204&amp;dq=gulf+war+175,000+pows&amp;source=bl&amp;ots=b459KDbkKn&amp;sig=ACfU3U3WjDztYFB8TFHeon0hnUwpxAkJIA&amp;hl=it&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwi1nP7Myqj3AhXeR_EDHSOHA00Q6AF6BAgFEAM#v=onepage&amp;q=gulf%20war%20175%2C000%20pows&amp;f=false The Gulf War: Operation Desert Storm 1990–1991]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;google1991&quot;&gt;[https://www.hrw.org/reports/1991/IRAQ391.htm Human Rights Watch]&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;3 300 განადგურებული ტანკი{{sfnp|Bourque|2001|p=455}}&lt;br/&gt;2 100 განადგურებული ჯავშანტრანსპორტიორი{{sfnp|Bourque|2001|p=455}}&lt;br/&gt;2 200 განადგურებული საარტილერიო დანადგარი{{sfnp|Bourque|2001|p=455}}&lt;br/&gt;110 განადგურებული თვითმფრინავი&lt;ref name=&quot;Desert Storm stats&quot; /&gt;&lt;br/&gt;137 თვითმფრინავი გაადააფრინეს ირანში, რათა არ განადგურებულიყო&lt;ref name=&quot;Desert Storm stats&quot; /&gt;&lt;br/&gt;19 ჩაძირული და 6 დაზიანებული გემი&lt;ref name=&quot;Desert Storm stats&quot; /&gt;
| დანაკარგები3       = '''ქუვეითის სამოქალაქო დანაკარგები:'''&lt;br/&gt;1 000-ზე მეტი მოკლული&lt;ref name=useofterrorkuwait&gt;{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20050124091425/http://www.jafi.org.il/education/actual/iraq/3.html |archive-date=24 January 2005|url=http://www.jafi.org.il/education/actual/iraq/3.html |title=The Use of Terror during Iraq's invasion of Kuwait|access-date=22 June 2010 |publisher=The Jewish Agency for Israel}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;600 უგზო-უკვლოდ დაკარგული&lt;ref&gt;{{cite web |publisher=Red Cross |title=Kuwait: missing people: a step in the right direction |url=http://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jmjf.htm |access-date=5 March 2014 |archive-date=7 March 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160307210107/https://www.icrc.org/eng/resources/documents/misc/57jmjf.htm |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;'''ერაყის სამოქალაქო დანაკარგები:'''&lt;br/&gt;3 664 მოკლული&lt;ref name=Wagesofwar&gt;{{cite web |url=http://www.comw.org/pda/0310rm8ap2.html#1.%20Iraqi%20civilian%20fatalities%20in%20the%201991%20Gulf |title=The Wages of War: Iraqi Combatant and Noncombatant Fatalities in the 2003 Conflict|access-date=9 May 2009 |publisher=Project on Defense Alternatives}}&lt;/ref&gt;&lt;br/&gt;'''ერაყის სამოქალაქო დანაკარგები:'''&lt;br/&gt;75 მოკლული და 309 დაჭრილი ისრაელსა და საუდის არაბეთში ერაყის სარაკეტო თავდასხმების შედეგად
| შენიშვნა = 
| კამპანიის დაფა = 
}}

'''სპარსეთის ყურის მეორე ომი''' — ომი, რომელიც [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთში]] [[1990]] წელს [[ერაყი|ერაყის]] მიერ [[ქუვეითი|ქუვეითზე]] თავდასხმით დაიწყო და [[1991]] წელს 34 ქვეყნის კოალიციის (''მეთაური [[აშშ]]'') მიერ ერაყის დამარცხებით დამთავრდა. [[აშშ]]-ში ამ სამხედრო ოპერაციებს უწოდებენ ოპერაცია უდაბნოს ფარს ({{lang-en|Operation Desert Shield}}) და ოპერაცია უდაბნოს ქარიშხალს ({{lang-en|Operation Desert Storm}}).

== მიზეზები ==
[[ფაილი:Iraq-War-1.jpg|thumb|250px|ომის რუკა]]

[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომამდე]] [[ქუვეითი]] [[ბასრა|ბასრას პროვინციის]] შემადგენლობაში შედიოდა, რომელიც თავის მხრივ [[ოტომანთა იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ერთ-ერთ ადმინისტრაციულ ერთეულს წარმოადგენდა. მაშინდელი ბასრას პროვინცია ტერიტორიულად დღევანდელი [[ერაყი]]ს ბასრის პროვინციის იდენტური არაა და აქედან გამომდინარე ქუვეითი თვით ერაყს არასდროს არ ეკუთვნოდა. მსოფლიო ომის შემდეგ რეგიონი ხელახლა იქნა დაყოფილი და [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთის იმპერიის]] ბრძანებით, როგორც კოლონიალური სახელმწიფოს ბრძანებით ქუვეითი ბასრას პროვინციისაგან გამოყოფილ იქნა. იგი კვლავ რჩებოდა ბრიტანეთის კოლონიად და შემდგომში ოფიციალურად დამოუკიდებელი [[მონარქია]] გახდა.

ერაყი ბრიტანეთის ამ გადაწყვეტილებას და ქუვეითის დამოუკიდებლობის ლეგიტიმურობას არ ცნობდა, თუმცა [[1990]] წლამდე რაიმე კონკრეტული საწინააღმდეგო ღონისძიებისათვის არ მიუმართია. ერაყ-ქუვეითის საზღვარი მთელი ამ ხნის განმავლობაში საბოლოოდ ზუსტად გარკვეული არ ყოფილა, რაც პერმანენტული ექსცესების საბაბად რჩებოდა ორივე ქვეყნისათვის.

XX საუკუნის 80-იან წლებში მიმდინარე [[სპარსეთის ყურის პირველი ომი|ირან-ერაყის ომის]] შემდეგ, ერაყი ფინანსური კოლაფსის წინაშე დადგა. მას რამდენიმე არაბული ქვეყნი ვალი ჰქონდა, მათ შორის მარტო ქუვეითისითვის 80 მილიარდი [[აშშ-დოლარი]] მართებდა. ამ ვალის გასტუმრებას ერაყი ნავთობზე ხელოვნურად ფასების გაზრდით იმედოვნებდა, რაც სპარსეთის ყურეში ნავთობის მოპოვების შემცირებით იყო შესაძლებელი. ამის საპირისპიროდ ქუვეითმა გაზარდა ნავთობის მოპოვება, რასაც მსოფლიო ბაზარზე ნავთობის ფასის ვარდნა მოჰყვა და ერაყი კიდევ უფრო მძიმე ფინანსურ მდგომარეობაში ჩავარდა. ქუვეითი თავის მხრივ იმედოვნებდა ერაყსიგან მისი მოთხოვნების ასრულების საპასუხოდ სადავო საზაზღვრო ტერიტორია მიეღო.

გარდა ამისა ერაყს ბრალს დებდა ქუვეითს შემდეგ ქმედებებში: ირან-ერაყის ომს ამოფარებით ნავთობის არალეგალური გაყიდვით სარგებლობის ნახვაში და ერაყსა და ქუვეითს შორის სადავო სასაზღვრო ზონაში უკანონო სამხედრო პოსტების აშენებაში. [[ჰუსეინი, სადამ|სადამ ჰუსეინის]] აზრით ერაყმა თავის თავზე აიღო ირანთან ომის მთელი სიმძიმე და არაბული ქვეყნებისათვის ერთგვარი ბუფერული ზონის როლი ითამაშა. სწორედ ამის გამო ქუვეითს და საუდის არაბეთს მინიმუმ ერაყის სამხედრო ვალები უნდა შეემცირებინათ ან სულაც გაეუქმებინათ.

== ომის მსვლელობა ==
=== თავდასხმა ===
[[1990]] წლის [[2 აგვისტო|2 აგვისტოს]] ერაყის სატანკო და ქვეითთა ჯარები შეიჭრნენ ქუვეითში და დაიპყრეს ქვეყნის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი პუნქტები, მათ შორის ამირას სასახლეც. [[ერაყი]]ს არმიის ხელში გადავიდა მას-მედიიაზე კონტროლიც. ათასობით ქუვეითში დამსვენებელი უცხოელი ტურისტი ერაყმა ტყვედ აიყვანა და მათ გამოყენებას აპირებდა შემდგომში საზავო მოლაპარაკებების დროს. სადამ ჰუსეინის ბრძანებით „გათავისუფლებულ“ ქუვეითში დაინიშნა მარიონეტული მთავრობა, რომელიც მან მალევე გადააყენა და [[ქუვეითი]] უშუალოდ ერაყს შეუერთა: ქუვეითის ნაწილი [[ბასრა]]ს პროვინციას შეუერთდა, ნაწილი კი მე-19 ერაყულ პროვინციად გადაკეთდა.

ქუვეითში ერაყის შეჭრის დაწყებისთანავე [[გაერო]]ს უშიშროების საბჭომ მიიღო [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 660|რეზოლუცია 660]], რომელიც ამ შეჭრას გმობდა და მოითხოვდა ერაყის მთავრობისაგან ჯარების ქუვეითიდან უკან გაყვანას. [[6 აგვისტო]]ს რეზოლუცია 661-ის მიღებით უშიშროების საბჭომ ერაყის წინააღმდეგ ეკონომიკური სანქციების გატარება დაადგინა. [[29 ნოემბერი|29 ნოემბერს]] რეზოლუცია 678-ის მიხედვით უშიშროების საბჭომ ერაყს ულტიმატუმი წაუყენა, რომლის მიხედვითაც ამ უკანასკნელს [[1991]] წლის [[15 იანვარი|15 იანვრამდე]] ჯარები უნდა გაეყვანა ქუვეითიდან.

[[აშშ]]-ის პრეზიდენტმა [[ჯორჯ ჰერბერტ უოლკერ ბუში|ჯორჯ ბუშმა]] დაცვითი სახის სამხედრო აქციების დაწყება განაცხადა, რათა ხელი შეეშალათ ერაყისათვის საუდის არაბეთის ტერიტორიაზე შეჭრილიყო. ამ ოპერაციის კოდური სახელი იყო უდაბნოს ფარი ({{lang-en|Desert Shield}}). ამერიკის დაზვერვის მიერ გამომზეურებულ სატელიტურ ფოტოსურათებზე ნათლად ჩანდა ერაყის არმიის საუდის არაბეთის საზღვრის მიმართულებით გადაადგილება.

=== მოკავშირეთა ჯარების რაოდენობა ===
* {{flagicon|US}} [[აშშ]]: 700 000
* {{flagicon|Saudi Arabia}} [[საუდის არაბეთი]]: 52 000 (მხოლოდ 40 000-მდე მებრძოლი მონაწილეობდა ქუვეითის განთავისუფლებაში)
* {{flagicon|Turkey}} [[თურქეთი]]: 50 000 (მონაწილეობა ბრძოლებში არ მიუღიათ)
* {{flagicon|United Kingdom}} [[დიდი ბრიტანეთი]]: 43.000 ([[ოპერაცია &quot;გრენბი&quot;|ოპერაცია გრენბი]])
* {{flagicon|Egypt}} [[ეგვიპტე]]: 35 000
* {{flagicon|Syria}} [[სირია]]: 16 000
* {{flagicon|France}} [[საფრანგეთი]]: 14 663 ([[ოპერაცია &quot;დრაგე&quot;|ოპერაცია დრაგე]]) 
* {{flagicon|Kuwait}} [[ქუვეითი]]: 7 000
* {{flagicon|Pakistan}} [[პაკისტანი]]: 5 500
* {{flagicon|Canada}} [[კანადა]]: 4 500 ([[ოპერაცია &quot;ფრიქშენი&quot;|ოპერაცია ფრიქშენი]])
* {{flagicon|Bangladesh}} [[ბანგლადეში]]: 2 000
* {{flagicon|Morocco}} [[მაროკო]]: 2 000
* {{flagicon|United Arab Emirates}} [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]: 1 000
* {{flagicon|Oman}} [[ომანი]]: 950 
* {{flagicon|Niger}} [[ნიგერი]]: 500 
* {{flagicon|Bahrain}} [[ბაჰრეინი]]: 200 
* {{flagicon|Netherlands}} [[ნიდერლანდები]]: 200 
* {{flagicon|Honduras}} [[ჰონდურასი]]: 150

=== საჰაერო ომი ===
[[ფაილი:USAF F-16A F-15C F-15E Desert Storm pic.jpg|250px|right|thumb|ამერიკული ავიაცია]]
[[1991]] წლის [[16 იანვარი|16 იანვარს]], [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 678|რეზოლუცია 678]] მიღებიდან ერთი დღის შემდეგ მოკავშირეებმა დაიწყეს მასიური საჰაერო ომი. [[17 იანვარი|17 იანვარს]] დაიწყო ოპერაცია უდაბნოს ქარიშხალი ({{lang-en|Operation Desert Storm}}). მოკავშირეთა საჰაერო ძალები 1000-ზე მეტ საბრძოლო გაფრენას ასრულებდნენ დღის განმავლობაში და 10-ჯერ მეტ იარაღს იყენებდნენ ვიდრე [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს. ამავდროულად მათ მიერ გამოყენებულ იქნა შემდეგი სახის ბომბები: [[სმარტ-ბომბი]], [[ქლასტერ-ბომბი]], [[დეიზი-ქატერი]].

მოკავშირეებმა საჰაერო კონტროლი თითქმის ყოველგვარი წინააღმდეგობის გარეშე დაამყარეს. საჰაერო ომი ძირითადად მიმართული იყო ისეთი სამხედრო ობიექტების წინააღმდეგ როგორებიც იყნენ: [[რესპუბგვარდია (ერაყი)|რესპუბლიკური გვარდია]] ქუვეითში, ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემები, [[სკუდი]]ს ტიპის რაკეტების სისტემები, სამხედრო თვითმფრინავები და აეროპორტები, საშპიონაჟე სისტემები და სამხედრო საზღვაო ძალები. გარდა ამისა იბომბებოდნენ ელექტროსადგურები, რადიო-ტელევიზიის შენობები, პორტები, ნავთობგადამამუშავებელი ფაბრიკები, ნავთობსადენები, რკინიგზები და ხიდები. დაბომბვის შედეგად მთლიანად განადგურდა ერაყის ენერგომომარაგების სისტემა. ომის დასასრულს ქვეყნის ენერგომომარაგების მხოლოდ 4 %-ღა მიიღწეოდა.

დაბომბვის შედეგად განადგურდა მრავალი წყალსაცავი, წყლის საქაჩი და გამწმენდი სადგური. დაბინძურებული წყალი მდ.[[ტიგროსი|ტიგროსში]] ჩავიდა, რამაც ეპიდემიური დაავადებების გავრცელებას შეუწყო ხელი. მოკავშირეები მშვიდობიან მოსახლეობას არ ბომბავდნენ, თუმცა უბედურ შემთხვევებს ადგილი მაინც ჰქონდათ. ერთ-ერთი დაბომბვის შედეგად 300-მდე მშვიდობიანი მოსახლე დაიღუპა. სულ საჰაერო ომს 1000-მდე მშვიდობიანი ერაყელის სიცოცხლე ემსხვეპლა.

ერაყის მხრიდან ძირითადად მოკავშირეთა საუდის არაბეთში განლაგებული ბაზები იბომბებოდა. იბომბებოდა აგრეთვე [[ისრაელი]], იმ იმედით რომ ეს უკანასკნელი ომში ჩაებმებოდა და ამით მოკავშირეთა რიგებს არაბული ქვეყნები დატოვებდნენ. ამ ანკესს ისრაელი არ წამოეგო და არაბული ქვეყნებიც მოკავშირეთა რიგებში დარჩნენ. გარდა [[იორდანია|იორდანიისა]], რომელმაც სრული ნეიტრალიტეტი გამოაცხადა.

=== სახმელეთო ომი ===
[[ფაილი:British gulf war.jpg|thumb|250px|ბრიტანელი მებრძოლები]]
[[1991]] წლის [[22 თებერვალი|22 თებერვალს]] ერაყი დათანხმდა [[სსრკ]]-ის მხრიდან შემოთავაზებულ ცეცხლის შეწყვეტის პირობას. შეთანხმების მიხედვით [[ერაყი|ერაყს]] 3 კვირის განმავლობაში თავის ჯარები უნდა გაეყვანა ქუვეითიდან, რაც პირობა უნდა ყოფილიყო მოკავშირეთა მხრიდანაც ცეცხლის შეწყვეტის შემდგომი გაგრძელებისა. ამ შემოთავაზებას [[აშშ]] არ დათანხმდა, თუმც პირობა დადო რომ უკან დახეულ ერაყის ჯარებს თავს არ დაესხმოდა. ამასთანავე ამერიკელებმა ერაყს წაუყენეს 24 საათიანი ულტიმატუმი დაეწყო უკანდახევა.

[[24 თებერვალი|24 თებერვალს]] აშშ-ის ჯარებმა დაიწყეს სახმელეთო ომი. არმიის სატანკო შენაერთებმა ყოველგვარი საგრძნობი წინააღმდეგობის გარეშე გადათელეს ერაყელთა სანგრები. შეტევის მეორე ტალღას [[შეერთებული შტატების საზღვაო ქვეითები]] წარმოადგენდნენ. მათ სწრაფად შეაღწიეს ერაყელთა განლაგების სიღრმეში და ათასობით დეზორიენტირებული და მასიური საჰაერო ომით დემორალიზირებული ერაყელი მებრძოლი დაატყვევეს.

ამერიკელთა ეჭვები ერაყის მიერ ქიმიური იარაღის შესაძლო გამოყენებაზე არ დადასტურდა. მათი ჯარების შეტევა განხორციელდა უფრო სწრაფად ვიდრე ამას გენერლები ელოდნენ.[[26 თებერვალი|26 თებერვალს]] ერაყის არმიამ უკანდახევა დაიწყო. უკანდახევასთან ერთად ერაყელებმა ცეცხლი წაუკიდეს ქუვეითის ნავთობის ველებს, გახსნეს ნავთობის ტერმინალები, რის სედეგადაც უამრავი რაოდენობის ნავთობი [[სპარსეთის ყურე]]ში ჩადინდა და ეკოლოგიური კატასტროფა გამოიწვია. ერაყის არმიის უზარმაზარი კოლონა, რომლის შემადგენოლბაშიც ერაყელი და [[პალესტინა|პალესტინელი]] მშვიდობიანი მოსახლეობაც იყო, ერაყ-ქუვეითის დამაკავშირებელ მთავარ ავტობანზე იყო გაჭიმული. ეს კოლონა მოკავშრეთა მხირად იმდენად ინტენსიურად დაიბომბა, რომ ეს გზა „სიკვდილის გზატკეცილად“ გახდა ცნობილი.

სახმელეთო ომის დაწყებიდან 100 საათის შემდეგ პრეზიდენტმა [[ჯორჯ ჰერბერტ უოლკერ ბუში|ჯორჯ ბუშმა]] ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება გასცა. ჟურნალისტმა [[ჰერში, სეიმურ|სეიმურ ჰერშმა]] სასამართლოში სარჩელი შეიტანა, რომლის მიხედვითაც იგი ბარი მაკქეფრის ქვედანაყოფს ბრალს დებდა ცეცხლის შეწყვეტიდან 2 დღის შემდეგ უკანდახეული ერაყელი მებრძოლებისა და მშვიდობიანი მოსახლეობის სისტემატიურ ჟლეტაში. მაკქეფრიმ ბრალდება უარყო და სამხედრო სასამრთლომ იგი დამნაშავედ არ ცნო.

საზავო მოლაპარაკება ერაყის სამხრეთ ნაწილში, ქუვეითის საზღვრიდან მცირე მანძილით მოშორებულ ერთ პატარა სოფელში შედგა. ერაყმა უფლება მიიღო სამხედრო ვერტმფრენები გამოეყენებინა თავის საზღვრებს შიგნით, რასაც სულ მალე მისი მხრიდან მოკავშირეთა მომხრე [[შია|შიიტური]] მოსახლეობის (სამხრ. ერაყი) და [[ქურთები]]ს (ჩრდ. ერაყი) დაბომბვა მოჰყვა. ამ ბარბაროსობის აღსაკვეთად მოკავშირეებმა ერაყის ავიაციას აუკრძალეს გარკვეულ ზონებში ფრენა.

ქუვეითში აღსდგა [[ამირა]]ს ხელისუფლება და მთავრობამ ერის კოლაბორატორების დევნა დაიწყო. ეს დევნა განსაკუთრებით პალესტინელებს შეეხოთ, რომლებიც სადამ ჰუსეინს უჭერდნენ მხარს. ასი ათასობით პალესტინელი სულ მალე იძულებული გახდა ქუვეითი დაეტოვებინა.

=== ტექნოლოგიები ===
სამხედრო მიზნების განადგურებისათვის [[აშშ-ის საჰაერო ძალები|უსაფ]]-ის მიერ ე.წ. ჭკვიანი ბომბების ({{lang|en|smart bombs}}) გამოყენებით თავიდან იქნა აცილებული უსაფუძვლო მსხვერპლი. ყოფილა შემთხვევები, როცა [[ბაღდადი|ბაღდადის]] ცენტრში მიზნის გასანადგურებლად გასროლილ ფრთოსან რაკეტას ჟურნალისტები თავიანთი სასტუმროების ფანჯრებიდან უყურებდნენ. სმარტ-ბომბების რაოდენობამ ომში გამოყენებული ყველა ბომბის 7,4% შეადგინა. სხვა ყველაზე ხშირად გამოყენებული ბომბების სახეობა იყო ე.წ. კლასტერული ბომბები ({{lang-enCluster bomb}}), რომელიც ჰაერში პატარა ბომბების ნამსხვრევებად იქცევა და ე.წ. დეიზი ქატერი, რომელიც რამდენიმე მეტრის რადიუსში ყველაფერს ანადგურებს.

ერაყი ძირითადად იყენებდა [[სსრკ|საბჭოთა]] წარმოების [[სკუდი]]ს ტიპის რაკეტებს, რომლითაც ბომბავდა [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთს]] და [[ისრაელი|ისრაელს]]. მსოფლიო საზოგადოება შეშფოთებული იყო იმ ეჭვით, რომ ერაყს შეეძლო ამ რაკეტებზე მიემაგრებინა ქიმიური ან ბიოლოგიური ბომბები. თუმც ეს ეჭვი არ გამართლდა. სავარაუდოდ ერაყი შეუშინდა ისრაელის მხრიდან შესაძლო საპასუხო ატომურ დარყმას. მოკავშირეების მხრიდან სკუდის ტიპის რაკეტების [[MIM-104 Patriot]]-ის ტიპის რაკეტებით ჰაერში განადგურების მცდელობებს ისეთი შედეგი არ მოჰყოლია, როგორსაც სამხედრო ექსპერტები ვარაუდობდნენ.

გაცილიებით უფრო ეფექტიანი აღმოჩნდა მოკავშირეთა მხრიდან [[გლობალური პოზიციონირების სისტემა]], ე.წ. [[ჯი-პი-ეს]]-ი, რომლის მეშვეობითაც ჯარები ადვილად გადაადგილდებოდნენ უდაბნოში და თავიდან იცილებდნენ მოწინააღმდეგესთან არასასურველ შეხლას. ასევე ეფექტიანი გამოდგა [[საჰაერო გაფრთხილებისა და მართვის სისტემა]] ([[ავაქსი]]) და სატელიტური მომსახურება.

== შედეგები ==
=== მსხვერპლი ===
ომში დაღუპულ ადამიანთა რაოდენობაზე სპაციალისტები დღესაც დავობენ. კოალიციის, მათ შორის [[აშშ]]-ის არმია, ჯარების მხრიდან ომში 378 ადამიანი დაიღუპა. აქედან 148 ადამიანი დაიღუპა საბრძოლო ოპერაციის დროს და 145 უბედური შემთხვევისას. დაჭრილთა რაოდენობა კოალიციის მხრიდან 1000-ს არ აღემატება.

რაც შეეხება მსხვერპლს ერაყის მხრიდან აქ სპაციალისტების უმცირესობის ვარაუდით საანგარიშოა მინიმუმ 1500 და მაქსიმუმ 200 000 დაღულული მებრძოლი. უმრავლესობა ერაყელთა მსხვეპლს 25 000-იდან 75 000 მებრძოლამდე ასახელებს. დაჭრილთა რიცხვის დადგენა შეუძლებელია. [[აშშ]]-ის არმიამ ომის დროს 71 000-მდე ერაყელი დაატყვევა. დაღუპული ერაყელი მშვიდობიანი მოსახლეობის რიცხვი 100-დან 35 000-მდე მერყეობს.

კოალიციური ძალების მხრიდან ქვეყნნების მიხედვით დაღუპული მეომრების რაოდენობა:

:{{flag|ამერიკის შეერთებული შტატები}} – 294 (114 მტრის ცეცხლით, 145 უბედური შემთხვევით, 35 მეგობრული ცეცხლით)
:{{flag|სენეგალი}} – 92 (უბედური შემთხვევით)
:{{flag|გაერთიანებული სამეფო}} – 47 (38 მტრისგან, 9 მეგობრული ცეცხლით)&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.britains-smallwars.com/gulf/Roll.html |title=Roll of Honour |publisher=Britains-smallwars.com |date= |accessdate=2011-05-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110501162112/http://www.britains-smallwars.com/gulf/Roll.html |archivedate=2011-05-01 }}&lt;/ref&gt;
:{{flag|საუდის არაბეთი}} – 18&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-11661.html |title=Saudi Arabia – Persian Gulf War, 1991 |publisher=Country-data.com |date= |accessdate=2011-02-01}}&lt;/ref&gt;
:{{flag|საფრანგეთი}} – 2
:{{flag|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}} – 6&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-14256.html |title=The Role of the United Arab Emirates in the Iran-Iraq War and the Persian Gulf War |publisher=Country-data.com |date= |accessdate=2011-02-01}}&lt;/ref&gt;
:{{flag|კატარი}} – 3
:{{flag|ეგვიპტე}} – 1
:{{flag|ქუვეითი}} – 1&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-14245.html |title=Role of Kuwaiti Armed Forces in the Persian Gulf War |publisher=Country-data.com |date=1991-02-24 |accessdate=2011-02-01}}&lt;/ref&gt;

=== ხარჯები ===
[[აშშ]]-ის კონგრესის სპეციალური კომისიის გამოთვლით ამერიკის ომის ხარჯმა 61,1 მილიარდი [[აშშ-დოლარი]] შეადგინა. ამ ხარჯის 2/3 ნაწილი [[ქუვეითი|ქუვეითმა]], [[გერმანია|გერმანიამ]], [[იაპონია|იაპონიამ]] და [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთმა]] გადაიხადეს.

=== პოლიტიკური შედეგები ===
* აკრძალული საჰაერო ზონების შემოღებით აშშ-მა დიდმა ბრიტანეთმა კონტროლი დაამყარეს ერაყის საჰაერო სივრცეზე, რაც მათ შემდგომში სამხედრო ოპერაციების უდაბნოს შეტევის ([[1996]] წლის სექტემბერი) და უდაბნოს მელას ([[1998]] წლის დეკემბერი) განხორციელებისათვის გამოიყენეს. ამ ოპერაციების დროს იბომბებოდა ერაყის სამხედრო ობიექტები.
* ერაყში გაიგზავნა გაეროს ინსპექტორთა რამდენიმე ჯგუფი, რომლებსაც ბალისტიკური იარაღი უნდა შეემოწმებინათ და გაენადგურებინათ.
* ერაყის ბიოლოგიური პროგრამის შესასწავლად და ბიოლოგიური იარაღის აღმოსაჩენად გაგზავნილ იქნა დამკვირვებელთა და ექსპერტთა რამდენიმე ჯგუფი. მათ შორი ბევრი [[სი-აი-ეი]]-ს აგენტიც იყო, რომლებიც ერაყში შპიონაჟს ეწოდნენ.
* ერაყზე დაწესებულმა ეკონომიკურმა სანქციებმა ქვეყანაში შიმშილის დონის ზრდა და ყოველწლიურად დამატებით 90.000-მდე ადამიანის სიკვდილი გამოიწვია.
* შინ დაბრუნებული ბევრი ამერიკელი მებრძოლი დაავადდა ე.წ. [[სპარსეთის ყურის ომის სინდრომი|სპარსეთის ყურის ომის სინდრომით]], რომლის გამომწვევი მიზეზიც შეიძლენა ყოფილიყო [[ურანი]], ნავთობის წვა და [[ანთრაქსი]]. 
* [[ჩინეთი]] მოკავშირეთა მიერ ჩატარებული სამხედრო ოპერაციების სიჩქარით და ეფექტურობით გაოცებული დარჩა და სასწრაფოდ მიიღო პროგრამა, რომლის მიხედვითაც უნდა გადახალისებული არმიის შეიარაღება და ტაქტიკა.
* ერაყის წინააღმდეგ მიმართული სანქციები და ამერიკელთა არმიის ბაზების განლაგება საუდის-არაბეთში არაბული სამყაროს უკმაყოფილებას იწვევდა, რაც მიზეზი გახდა შემდგომში აშშ-ში განხორციელებული [[2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტები აშშ-ში|2001 წლის 11 სექტემბრის ტერაქტებისა]].

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[სპარსეთის ყურის პირველი ომი]]
* [[სპარსეთის ყურის მესამე ომი]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ახლო აღმოსავლეთის ომები]]
[[კატეგორია:ერაყის ისტორია]]
[[კატეგორია:აშშ-ის ომები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ომები]]</text>
      <sha1>0m65f54hxwrgv02n9kjtvu84dhsa4n7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/კანდიდატები</title>
    <ns>4</ns>
    <id>37962</id>
    <revision>
      <id>4407219</id>
      <parentid>4404725</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:21:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1497" xml:space="preserve">{{/ძირქუდი}}
__NOEDITSECTION__
*'''[[{{თარგი:რჩეული სტატია/სათაური}}]]'''  (ამჟამად მთავარ გვერდზეა)
== უპირველეს ყოვლისა ==
{{/გამოძახება|ოპერაცია ნეპტუნი}}

== მომდევნო ==
{{/გამოძახება|ტრაპიზონი}}
{{/გამოძახება|ლონდონის დიდი ხანძარი}}
{{/გამოძახება|დვალეთი}}
{{/გამოძახება|გურიის სამთავრო}}
{{/გამოძახება|მორის რაველი}}
{{/გამოძახება|არნოლდ შონბერგი}}
{{/გამოძახება|სოჭის კონფლიქტი}}
{{/გამოძახება|გურიის აჯანყება}}
{{/გამოძახება|შვედეთი}}
{{/გამოძახება|ნოე ჟორდანია}}
{{/გამოძახება|ვარშავის ისტორია}}
{{/გამოძახება|ჯუმათის მონასტერი}}
{{/გამოძახება|რევანი}}
{{/გამოძახება|ხაშამის ბრძოლა}}
{{/გამოძახება|ბრუნუ ფერნანდეში}}</text>
      <sha1>qrryuxw0ugzywc0v45wvfsr2f4yogcl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407276</id>
      <parentid>4407219</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:19:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1497" xml:space="preserve">{{/ძირქუდი}}
__NOEDITSECTION__
*'''[[{{თარგი:რჩეული სტატია/სათაური}}]]'''  (ამჟამად მთავარ გვერდზეა)
== უპირველეს ყოვლისა ==
{{/გამოძახება|ოპერაცია ნეპტუნი}}
{{/გამოძახება|მორის რაველი}}

== მომდევნო ==
{{/გამოძახება|ტრაპიზონი}}
{{/გამოძახება|ლონდონის დიდი ხანძარი}}
{{/გამოძახება|დვალეთი}}
{{/გამოძახება|გურიის სამთავრო}}
{{/გამოძახება|არნოლდ შონბერგი}}
{{/გამოძახება|სოჭის კონფლიქტი}}
{{/გამოძახება|გურიის აჯანყება}}
{{/გამოძახება|შვედეთი}}
{{/გამოძახება|ნოე ჟორდანია}}
{{/გამოძახება|ვარშავის ისტორია}}
{{/გამოძახება|ჯუმათის მონასტერი}}
{{/გამოძახება|რევანი}}
{{/გამოძახება|ხაშამის ბრძოლა}}
{{/გამოძახება|ბრუნუ ფერნანდეში}}</text>
      <sha1>faoat2taoblylsq2vw78vrewvhvmo9t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიგი უგულავა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43117</id>
    <revision>
      <id>4407074</id>
      <parentid>4400889</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:27:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23109" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიგი უგულავა
| სურათი =Gigi Ugulava toasts the construction of the new USAID building (May 31, 2007)-2.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = გიგი უგულავა [[2007]] წელს
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|8|15}}
| დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველოს}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = არჩილი უგულავა
| დედა = მანანა ქართველიშვილი
| მეუღლე = 
| შვილები = ტასო (დ. 2000) &lt;/br&gt; თინათინი (დ. 2004) &lt;/br&gt; ალექსანდრე (დ. 2010)
| განათლება =[[თბილისის უნივერსიტეტი]] 
| პროფესია = [[ფილოსოფოსი]], [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], [[ჟურნალისტი]]
| საქმიანობა = [[პოლიტიკოსი]]
| რელიგია = 
| ჯილდოები =[[დავით აღმაშენებლის ორდენი]]
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]] (2003–2017)&lt;br /&gt; [[ევროპული საქართველო]] (2017–2021)
| საიტი = 
| შენიშვნა =
| რიგი = [[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[12 ივლისი]], [[2005]]
| თანამდებობა დატოვა = [[22 დეკემბერი]], [[2013]]
| პრეზიდენტი =[[მიხეილ სააკაშვილი]], [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ვანო მერაბიშვილი]], [[ბიძინა ივანიშვილი]], [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = [[ზურაბ ჭიაბერაშვილი]] 
| მემკვიდრე = [[დავით ნარმანია]] 
| რიგი2 = [[საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[20 აპრილი]], [[2005]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[12 ივლისი]], [[2005]]
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = [[გიორგი არველაძე]]
| პრეზიდენტი2 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი2=
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| თავმჯდომარე2=
| რიგი3 = [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] გუბერნატორი 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 2004
| თანამდებობა დატოვა3=2004
| წინამორბედი3 =ლერი ჭითანავა&lt;br /&gt;
| მემკვიდრე3= მიხეილ არდია
| პრეზიდენტი3=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| მონარქი3 =
| კანცლერი3 =
| ვიცე-პრეზიდენტი3 =
| თავმჯდომარე3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''გიგი უგულავა''' (დ. [[15 აგვისტო]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] უფროსი [[2005]] წლის [[20 აპრილი|20 აპრილიდან]] [[12 ივლისი|12 ივლისამდე]], თბილისის მერი [[2005]]-[[2013]] წლებში.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1975]] წლის [[15 აგვისტო]]ს, [[თბილისი|თბილისში]]. [[1998]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის ფაკულტეტი. სხვადასხვა დროს მუშაობდა: რელიგიის ისტორიის მასწავლებლად, ჟურნალისტად, კონსულტანტად. [[2003]] წლიდან ეწევა პოლიტიკურ მოღვაწეობას. იყო ფონდ „ღია საზოგადოება საქართველოს“ სამართლებრივი განათლების ქვესაბჭოსა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საზოგადოებრივი კონტროლის დამოუკიდებელი საბჭოს წევრი. [[2001]]-[[2003]] წლებში იყო „სამართლებრივი განათლების ასოციაციის“ (ALPE) დირექტორი. [[2003]] წელს საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მოადგილე. [[2004]] წელს საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრის პირველი მოადგილე. [[2004]]-[[2005]] წლებში პრეზიდენტის რწმუნებული სამეგრელო-ზემო სვანეთში. [[2005]] წელს [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს ადმინისტრაციის უფროსი. 

===თბილისის მერი===
[[2005]]-[[2013]] წლებში იყო [[თბილისის მერი]]. [[2006]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბერს]] ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მიიღო მონაწილეობა და იმავე წლის [[12 ოქტომბერი|12 ოქტომბერს]] [[თბილისის საკრებულო]]მ გიგი უგულავა თბილისის მერად აირჩია. [[2010]] წლის [[30 მაისი|30 მაისს]] ჩატარებული არჩევნების შედეგად გიგი უგულავა გახდა ქალაქის პირველი არჩეული მერი. მიიღო 248 954 ხმა (55,23%). გიგი უგულავას მერობის პერიოდში დაიწყო ძველი თბილისის რეაბილიტაცია, გადაიდგა პირველი ნაბიჯები საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მოწესრიგებისთვის, მერიამ შემოიყვანა ყვითელი ავტობუსები და სამარშრუტო ტაქსები, ქალაქს აღუდგა 24 საათიანი ელექტროენერგიის მიწოდება, გაიცა ნებართვა [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს ბიზნესცენტრის აშენებისთვის მთაწმინდის ქედზე, აშენდა გმირთა მოედნის ესტაკადა და გავიდა ვერეს ხეობაში გზა, რიყე გათავისუფლდა რესტორნებისგან და იქ პარკი გაკეთდა, აშენდა მნიშვნელოვანი და თბილისისთვის მანამდე უჩვეულო არქიტექტურული ძეგლები: იუსტიციის სახლი, მშვიდობის ხიდი, რიყის „დოქები”. &lt;ref&gt; [https://www.radiotavisupleba.ge/a/31313302.html 30 წელი, 3 არჩეული და 9 დანიშნული მერი - ვინ როგორ მართავდა თბილისს] &lt;/ref&gt;

[[2009]]-[[2014]] წლებში იყო [[ევროპის საბჭო]]ს ადგილობრივ და რეგიონალურ ხელისუფლებათა კონგრესის მონიტორინგის კომიტეტის წევრი, კონგრესში ევროპის სახალხო პარტიის ჯგუფის წევრი და ქართული დელეგაციის ხელმძღვანელი.

===პირველი დაკავება===
[[2013]] წლის 23 თებერვალს ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურმა გიგი უგულავას დაკავების გარეშე წარუდგინა ბრალი დიდი ოდენობით საბიუჯეტო თანხების მითვისება-გაფლანგვასა და ფულის გათეთრებასთან დაკავშირებულ საქმეებზე. თბილისის მერმა ბრალდებებს აბსურდული უწოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=26590 გიგი უგულავას ბრალი დაკავების გარეშე წარედგინა]. „სივილ ჯორჯია“, 23 თებ.'13.&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის 3 ივლისს სამართალდამცავმა ორგანოებმა გიგი უგულავა [[თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი|თბილისის აეროპორტში]] დააკავეს.&lt;ref name=&quot;გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს&quot;&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/85265-gigi-ugulava-aeroportshi-daakaves გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს]. „ტაბულა“, 3-07-2014&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/samartali/105696-gigi-ugulava-daakaves.html გიგი უგულავა დააკავეს]. „Ambebi.Ge“, 3-07-2014&lt;/ref&gt; დედაქალაქის ყოფილ მერს თბილისის სააპელაციო სასამართლომ „თბილსერვის ჯგუფის“ საქმეზე სასჯელი შეუმცირა და საბოლოოდ 1 წლით, 3 თვითა და 22 დღით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. უგულავას პატიმრობის ვადის ათვლა [[2015]] წლის [[18 სექტემბერი|18 სექტემბრიდან]] დაიწყო, რის გამოც მას საპატიმრო ვადა [[2017]] წლის [[9 იანვარი|9 იანვარს]] ეწურებოდა. გიგი უგულავა ციხიდან [[2017]] წლის [[6 იანვარი|6 იანვარს]] გაათავისუფლეს.&lt;ref name=&quot;გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს&quot;/&gt;&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/ugulava-gaatavisuples/28217500.html გიგი უგულავა გაათავისუფლეს]. „radiotavisupleba.ge“, 6-01-2017&lt;/ref&gt; 

===კარიერა „ევროპულ საქართველოში“===
[[2017]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]] არჩეულ იქნა „[[ევროპული საქართველო]]ს“ გენერალურ მდივნად.

[[2018]] წელს  „[[ევროპული საქართველო]]ს“ კანდიდატი საქართველოს პარლამენტის შუალედურ არჩევნებში. წარდგენილი იყო №54 (ვანი და ხონი) საარჩევნო ოლქის მაჟორიტარობის კანდიდატად. მიიღო 10 417 ხმა (38,38%).&lt;ref&gt;{{cite news |title=შედეგები 2018 |url=https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20180428/index.html |access-date= |work=archiveresults.cec.gov.ge |date= |language=ka }}{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2021 წლის 10 აპრილს დატოვა პარტია და ყველა თანამდებობა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გიგი უგულავამ პარტია „ევროპული საქართველო“ დატოვა |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/650780-gigi-ugulavam-partia-evropuli-sakartvelo-datova/ |access-date=24 აპრილი, 2021 |work=www.interpressnews.ge |date=10 აპრილი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt;

===მეორე დაკავება===
[[2020]] წლის [[10 თებერვალი|10 თებერვალს]] მიესაჯა სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა.&lt;ref&gt;[https://www.ambebi.ge/article/241042-tavisuplebis-gza-tu-gadis-cixeze-me-mzad-var-xel/ გიგი უგულავას სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა]&lt;/ref&gt; მწვავე პოლიტიკური რეაქციის შემდეგ, იმავე წლის [[15 მაისი|15 მაისს]] შეიწყალა პრეზიდენტმა [[სალომე ზურაბიშვილი|სალომე ზურაბიშვილმა]].&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/452835/ პრეზიდენტმა უგულავა და ოქრუაშვილი შეიწყალა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

===თვითმმართველობის არჩევნები 2021===
[[2021]] წლის თვითმმართველობის არჩევნებზე „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ სახელით იყრიდა კენჭს [[ფოთის მუნიციპალიტეტი]]ს მერობის კანდიდატად. მისი მთავარი კონკურენტი არჩევნებზე იყო „ქართული ოცნების“ კანდიდატი ბექა ვაჭარაძე. უგულავამ პირველ ტურში ხმათა 38,09% (7810 ხმა) მიიღო და მეორე ტურში გასვლა მოახერხა, სადაც 42,65% (8437 ხმა) მიიღო და მეორე ადგილი დაიკავა. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |title=მეორე ტურის შედეგები |accessdate=2021-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[გერმანული ენა|გერმანულ]] და [[რუსული ენა|რუსულ]] ენებს. ჰყავს სამი შვილი: ტასო (დ. 2000), თინათინი (დ. 2004) და ალექსანდრე (დ. 2010). ჰყავს ერთი ძმა. &lt;ref&gt; [https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/72116 გიორგი უგულავას დეკლარაცია, 2006] &lt;/ref&gt;

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2010|თბილისის მერის არჩევნები (2010)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 248 954 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2010/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 55,23% || პირველი || ||  || {{| 
|-align=center
!პარლამენტის შუალედური არჩევნები (2018)
| [[ევროპული საქართველო]]|| 10 417  || 38,38% || მეორე ||  || || {{|
|-
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|ზუგდიდის მაჟორიტარობის კანდიდატი 2020]]
| [[ევროპული საქართველო]]|| 3905  || 7,22% || მესამე ||  || || {{|
|-
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|ფოთის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 7810 &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |title=შედეგები არჩევნებზე |accessdate=2021-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; || 38,09% || მეორე  || 8437|| 42,65% || მეორე
|}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat-inline|Giorgi Ugulava}}
* {{Facebook|GigiUgulava2}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00014148}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= [[ზურაბ ჭიაბერაშვილი]] | ტიტული=[[თბილისის მერი]] | წლები=[[2005]] − [[2014]] | შემდეგი = [[დავით ნარმანია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{სამეგრელო-ზემო სვანეთის გუბერნატორები}}
{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსები}}

{{DEFAULTSORT:უგულავა, გიგი}}
[[კატეგორია:თბილისის მერები]]
[[კატეგორია:პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:უგულავები|გ]]</text>
      <sha1>ophoyv4i1tzavxr6e114epeh7x0ulid</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407126</id>
      <parentid>4407074</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:GiorgiXIII|GiorgiXIII]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22861" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიგი უგულავა
| სურათი =Gigi Ugulava toasts the construction of the new USAID building (May 31, 2007)-2.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = გიგი უგულავა [[2007]] წელს
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|8|15}}
| დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველოს}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = არჩილი უგულავა
| დედა = მანანა ქართველიშვილი
| მეუღლე = 
| შვილები = ტასო (დ. 2000) &lt;/br&gt; თინათინი (დ. 2004) &lt;/br&gt; ალექსანდრე (დ. 2010)
| განათლება = 
| პროფესია = ფილოსოფოსი
| საქმიანობა = პოლიტიკოსი
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]] (2003–2017)&lt;br /&gt; [[ევროპული საქართველო]] (2017–2021)
| საიტი = 
| შენიშვნა =
| რიგი = [[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[12 ივლისი]], [[2005]]
| თანამდებობა დატოვა = [[22 დეკემბერი]], [[2013]]
| პრეზიდენტი =[[მიხეილ სააკაშვილი]], [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =[[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]], [[ვანო მერაბიშვილი]], [[ბიძინა ივანიშვილი]], [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი = [[ზურაბ ჭიაბერაშვილი]] 
| მემკვიდრე = [[დავით ნარმანია]] 
| რიგი2 = [[საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[20 აპრილი]], [[2005]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[12 ივლისი]], [[2005]]
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = [[გიორგი არველაძე]]
| პრეზიდენტი2 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მონარქი2=
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| თავმჯდომარე2=
| რიგი3 = [[სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე|სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის]] გუბერნატორი 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 2004
| თანამდებობა დატოვა3=2004
| წინამორბედი3 =ლერი ჭითანავა&lt;br /&gt;
| მემკვიდრე3= მიხეილ არდია
| პრეზიდენტი3=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| მონარქი3 =
| კანცლერი3 =
| ვიცე-პრეზიდენტი3 =
| თავმჯდომარე3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''გიგი უგულავა''' (დ. [[15 აგვისტო]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაცია|საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის]] უფროსი [[2005]] წლის [[20 აპრილი|20 აპრილიდან]] [[12 ივლისი|12 ივლისამდე]], თბილისის მერი [[2005]]-[[2013]] წლებში.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1975]] წლის [[15 აგვისტო]]ს, [[თბილისი|თბილისში]]. [[1998]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის ფაკულტეტი. სხვადასხვა დროს მუშაობდა: რელიგიის ისტორიის მასწავლებლად, ჟურნალისტად, კონსულტანტად. [[2003]] წლიდან ეწევა პოლიტიკურ მოღვაწეობას. იყო ფონდ „ღია საზოგადოება საქართველოს“ სამართლებრივი განათლების ქვესაბჭოსა და საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს საზოგადოებრივი კონტროლის დამოუკიდებელი საბჭოს წევრი. [[2001]]-[[2003]] წლებში იყო „სამართლებრივი განათლების ასოციაციის“ (ALPE) დირექტორი. [[2003]] წელს საქართველოს იუსტიციის მინისტრის მოადგილე. [[2004]] წელს საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრის პირველი მოადგილე. [[2004]]-[[2005]] წლებში პრეზიდენტის რწმუნებული სამეგრელო-ზემო სვანეთში. [[2005]] წელს [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს ადმინისტრაციის უფროსი. 

===თბილისის მერი===
[[2005]]-[[2013]] წლებში იყო [[თბილისის მერი]]. [[2006]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბერს]] ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მიიღო მონაწილეობა და იმავე წლის [[12 ოქტომბერი|12 ოქტომბერს]] [[თბილისის საკრებულო]]მ გიგი უგულავა თბილისის მერად აირჩია. [[2010]] წლის [[30 მაისი|30 მაისს]] ჩატარებული არჩევნების შედეგად გიგი უგულავა გახდა ქალაქის პირველი არჩეული მერი. მიიღო 248 954 ხმა (55,23%). გიგი უგულავას მერობის პერიოდში დაიწყო ძველი თბილისის რეაბილიტაცია, გადაიდგა პირველი ნაბიჯები საზოგადოებრივი ტრანსპორტის მოწესრიგებისთვის, მერიამ შემოიყვანა ყვითელი ავტობუსები და სამარშრუტო ტაქსები, ქალაქს აღუდგა 24 საათიანი ელექტროენერგიის მიწოდება, გაიცა ნებართვა [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს ბიზნესცენტრის აშენებისთვის მთაწმინდის ქედზე, აშენდა გმირთა მოედნის ესტაკადა და გავიდა ვერეს ხეობაში გზა, რიყე გათავისუფლდა რესტორნებისგან და იქ პარკი გაკეთდა, აშენდა მნიშვნელოვანი და თბილისისთვის მანამდე უჩვეულო არქიტექტურული ძეგლები: იუსტიციის სახლი, მშვიდობის ხიდი, რიყის „დოქები”. &lt;ref&gt; [https://www.radiotavisupleba.ge/a/31313302.html 30 წელი, 3 არჩეული და 9 დანიშნული მერი - ვინ როგორ მართავდა თბილისს] &lt;/ref&gt;

[[2009]]-[[2014]] წლებში იყო [[ევროპის საბჭო]]ს ადგილობრივ და რეგიონალურ ხელისუფლებათა კონგრესის მონიტორინგის კომიტეტის წევრი, კონგრესში ევროპის სახალხო პარტიის ჯგუფის წევრი და ქართული დელეგაციის ხელმძღვანელი.

===პირველი დაკავება===
[[2013]] წლის 23 თებერვალს ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურმა გიგი უგულავას დაკავების გარეშე წარუდგინა ბრალი დიდი ოდენობით საბიუჯეტო თანხების მითვისება-გაფლანგვასა და ფულის გათეთრებასთან დაკავშირებულ საქმეებზე. თბილისის მერმა ბრალდებებს აბსურდული უწოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=26590 გიგი უგულავას ბრალი დაკავების გარეშე წარედგინა]. „სივილ ჯორჯია“, 23 თებ.'13.&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის 3 ივლისს სამართალდამცავმა ორგანოებმა გიგი უგულავა [[თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი|თბილისის აეროპორტში]] დააკავეს.&lt;ref name=&quot;გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს&quot;&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/85265-gigi-ugulava-aeroportshi-daakaves გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს]. „ტაბულა“, 3-07-2014&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.ambebi.ge/samartali/105696-gigi-ugulava-daakaves.html გიგი უგულავა დააკავეს]. „Ambebi.Ge“, 3-07-2014&lt;/ref&gt; დედაქალაქის ყოფილ მერს თბილისის სააპელაციო სასამართლომ „თბილსერვის ჯგუფის“ საქმეზე სასჯელი შეუმცირა და საბოლოოდ 1 წლით, 3 თვითა და 22 დღით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. უგულავას პატიმრობის ვადის ათვლა [[2015]] წლის [[18 სექტემბერი|18 სექტემბრიდან]] დაიწყო, რის გამოც მას საპატიმრო ვადა [[2017]] წლის [[9 იანვარი|9 იანვარს]] ეწურებოდა. გიგი უგულავა ციხიდან [[2017]] წლის [[6 იანვარი|6 იანვარს]] გაათავისუფლეს.&lt;ref name=&quot;გიგი უგულავა აეროპორტში დააკავეს&quot;/&gt;&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/ugulava-gaatavisuples/28217500.html გიგი უგულავა გაათავისუფლეს]. „radiotavisupleba.ge“, 6-01-2017&lt;/ref&gt; 

===კარიერა „ევროპულ საქართველოში“===
[[2017]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]] არჩეულ იქნა „[[ევროპული საქართველო]]ს“ გენერალურ მდივნად.

[[2018]] წელს  „[[ევროპული საქართველო]]ს“ კანდიდატი საქართველოს პარლამენტის შუალედურ არჩევნებში. წარდგენილი იყო №54 (ვანი და ხონი) საარჩევნო ოლქის მაჟორიტარობის კანდიდატად. მიიღო 10 417 ხმა (38,38%).&lt;ref&gt;{{cite news |title=შედეგები 2018 |url=https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20180428/index.html |access-date= |work=archiveresults.cec.gov.ge |date= |language=ka }}{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; 2021 წლის 10 აპრილს დატოვა პარტია და ყველა თანამდებობა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გიგი უგულავამ პარტია „ევროპული საქართველო“ დატოვა |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/650780-gigi-ugulavam-partia-evropuli-sakartvelo-datova/ |access-date=24 აპრილი, 2021 |work=www.interpressnews.ge |date=10 აპრილი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt;

===მეორე დაკავება===
[[2020]] წლის [[10 თებერვალი|10 თებერვალს]] მიესაჯა სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა.&lt;ref&gt;[https://www.ambebi.ge/article/241042-tavisuplebis-gza-tu-gadis-cixeze-me-mzad-var-xel/ გიგი უგულავას სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა]&lt;/ref&gt; მწვავე პოლიტიკური რეაქციის შემდეგ, იმავე წლის [[15 მაისი|15 მაისს]] შეიწყალა პრეზიდენტმა [[სალომე ზურაბიშვილი|სალომე ზურაბიშვილმა]].&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/452835/ პრეზიდენტმა უგულავა და ოქრუაშვილი შეიწყალა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

===თვითმმართველობის არჩევნები 2021===
[[2021]] წლის თვითმმართველობის არჩევნებზე „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ სახელით იყრიდა კენჭს [[ფოთის მუნიციპალიტეტი]]ს მერობის კანდიდატად. მისი მთავარი კონკურენტი არჩევნებზე იყო „ქართული ოცნების“ კანდიდატი ბექა ვაჭარაძე. უგულავამ პირველ ტურში ხმათა 38,09% (7810 ხმა) მიიღო და მეორე ტურში გასვლა მოახერხა, სადაც 42,65% (8437 ხმა) მიიღო და მეორე ადგილი დაიკავა. &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |title=მეორე ტურის შედეგები |accessdate=2021-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_46/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[გერმანული ენა|გერმანულ]] და [[რუსული ენა|რუსულ]] ენებს. ჰყავს სამი შვილი: ტასო (დ. 2000), თინათინი (დ. 2004) და ალექსანდრე (დ. 2010). ჰყავს ერთი ძმა. &lt;ref&gt; [https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/72116 გიორგი უგულავას დეკლარაცია, 2006] &lt;/ref&gt;

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2010|თბილისის მერის არჩევნები (2010)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 248 954 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2010/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=დეკემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 55,23% || პირველი || ||  || {{| 
|-align=center
!პარლამენტის შუალედური არჩევნები (2018)
| [[ევროპული საქართველო]]|| 10 417  || 38,38% || მეორე ||  || || {{|
|-
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|ზუგდიდის მაჟორიტარობის კანდიდატი 2020]]
| [[ევროპული საქართველო]]|| 3905  || 7,22% || მესამე ||  || || {{|
|-
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|ფოთის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 7810 &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |title=შედეგები არჩევნებზე |accessdate=2021-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; || 38,09% || მეორე  || 8437|| 42,65% || მეორე
|}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat-inline|Giorgi Ugulava}}
* {{Facebook|GigiUgulava2}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00014148}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი| წინამორბედი= [[ზურაბ ჭიაბერაშვილი]] | ტიტული=[[თბილისის მერი]] | წლები=[[2005]] − [[2014]] | შემდეგი = [[დავით ნარმანია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{სამეგრელო-ზემო სვანეთის გუბერნატორები}}
{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსები}}

{{DEFAULTSORT:უგულავა, გიგი}}
[[კატეგორია:თბილისის მერები]]
[[კატეგორია:პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:უგულავები|გ]]</text>
      <sha1>4cxzbz34g3dduotyuem8emypub9d9hp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სიმფსონები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>46355</id>
    <revision>
      <id>4406990</id>
      <parentid>4391359</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:06:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>136.158.48.182</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16354" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელევიზია
| გადაცემის_სახელი = სიმფსონები
| სურათი =  [[File:The Simpsons yellow logo.svg |180px]]      
[[File:Simpsons FamilyPicture.png|250px]]
| ტიტრი =   სიმფსონები 
| სხვა სახელწოდება = 
| ჟანრი = [[ანიმაციური სიტკომი]], [[სიტკომი]]
| ფორმატი = [[სატირა]] 
| ავტორი = [[მეტ გრენინგი]]
| ეფუძნება = 
| შეიმუშავა = 
| სცენარი = 
| რეჟისორი = 
| რედაქტორი = 
| შემოქმედებითი დირექტორები = 
| წამყვანი = 
| მონაწილეობენ = 
| გახმოვანება = {{plainlist|
* [[დენ კასტელანეტა]]
* [[ჯული კევნერი]]
* [[ნენსი კარტრაიტი]]
* [[იერდლი სმითი]]
* [[ჰენკ აზარია]]
* [[ჰარი შირერი]]
*([[სიმფსონების პერსონაჟების სია|სრული სია]])
}}
| ჟიური = 
| მთხრობელი = 
| თემის_კომპოზიტორი = [[დენი ელფმანი]]
| მთავარი_თემა = „[[The Simpsons Theme|''The Simpsons'' Theme]]“
| კომპოზიტორი = [[რიჩარდ გიბსი]] {{small|(1989–90)}}&lt;br /&gt;[[ართურ ბ. რუბინშტაინი]] {{small|(1990)}}&lt;br /&gt;[[რეი კოლკორდი]] {{small|(1990: Dead Putting Society)}}&lt;br /&gt;[[ალფ კლოზენი]] {{small|(1990–2017)}}&lt;br /&gt;[[Extreme Music|Bleeding Fingers Music]] {{small|(2017–დღემდე)}}
| ქვეყანა =  აშშ
| ენა = ინგლისური
| სეზონი = 33
| ეპიზოდი =&lt;onlyinclude&gt;710&lt;/onlyinclude&gt;
| ეპიზოდების_სია = სიმფსონები (ეპიზოდების სია)
| აღმასრულებელი_პროდიუსერი =  {{Collapsible list
 | expand = 
 | title = სია
 | liststyle = 
 | hlist = 
 | bullets = yes
 | &lt;!-- 1 = --&gt; ჯეიმზ ლ. ბრუკსი
 | &lt;!-- 2 = --&gt; მეტ გრენინგი {{small|(ორივე, სრული სერიალი)}}
 | &lt;!-- 3 = --&gt; [[ელ ჯინი]] {{small|(1992–93, 1995–98; 1999–დღემდე)}}
 | &lt;!-- 4 = --&gt; [[ჯონ ფრინკი]] {{small|(2009–დღემდე)}}
 | &lt;!-- 5 = --&gt; [[მეტ სელმანი]] {{small|(2005–დღემდე)}}
 | &lt;!-- 6 = --&gt; სემ საიმონი {{small|(1989–93)}}
 | &lt;!--7 = --&gt; [[მაიკ რაისი]] {{small|(1992-93)}}
 | &lt;!-- 8 = --&gt; [[ჯოშ ვაინსტინი]] {{small|(1995–97)}}
 | &lt;!-- 9 = --&gt; [[ბილ ოკლი]] {{small|(1995–97)}}
 | &lt;!-- 10 = --&gt; [[მაიკ სკალი]] {{small|(1997–2001)}}
 | &lt;!-- 11 = --&gt; [[დევიდ მირკინი]] {{small|(1993–95)}}
 | &lt;!-- 12 = --&gt; [[ჯორჯ მაიერი]] {{small|(1999–2001)}}
| &lt;!-- 13 = --&gt; [[ტიმ ლონგი]] {{small|(2005–
08)}}
 | &lt;!-- 14 = --&gt; [[იენ მაქსტონ-გრემი]] {{small|(2005–2012)}}
}}
| პროდიუსერი = 
| მონტაჟი = 
| ადგილი = 
| ოპერატორი = 
| კამერა = 
| ხანგრძლივობა = 21–24 წთ.
| არხი = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]
| კომპანია = [[Gracie Films]] {{Small|(1989–დღემდე)}}&lt;br /&gt;[[20th Television]](სეზონები 1-32)&lt;br /&gt;[[20th Television Animation]] (33-ე სეზონიდან)
| დისტრიბუტორი = {{plainlist|
* [[20th Television]] (1989–2020) 
* [[Disney–ABC Domestic Television]] (2020–present)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2020/08/disney-television-studios-rebrand-three-studios-20th-television-abc-signature-touchstone-television-1203008722/|title=Disney Television Studios Rebrands Its Three Units As 20th Television, ABC Signature &amp; Touchstone Television|website=[[Deadline Hollywood]]|author=Nellie Andreeva|date=August 21, 2020}}&lt;/ref&gt;
}}
| ორიგინალური არხი = 
| ჩვენების_ფორმატი = [[480i]]/[[576i]] (4:3) [[SDTV]] &lt;small&gt;(1989–2009)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[720p]] ([[16:9]] HDTV) &lt;small&gt;(2009–დღემდე)&lt;/small&gt;
| აუდიო_ფორმატი = სტერეო &lt;small&gt;(1989–1991)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[Dolby Surround]] 2.0 &lt;small&gt;(1991–2009)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;5.1 &lt;small&gt;(2009–დღემდე)&lt;/small&gt;
| პირველად =  {{Start date|1989|12|17}}
| უკანასკნელად = დღემდე
| სტატუსი = 
| წინა = [[სიმფსონების მოკლემეტრაჟიანი ფილმები|''სიმფსონების'' მოკლემეტრაჟიანი ფილმები]] ''[[ტრეისი ულმანი]]ს შოუდან''
| შემდეგი = 
| დაკავშირებული_შოუები = ''[[ფუტურამა]]''
| ბოლო = 
| საიტი = http://www.thesimpsons.com
}}
„'''სიმფსონები'''“ ({{lang-en|„The Simpsons“}}) — ამერიკული ანიმაციური სიტკომი, შექმნილი [[მეტ გრენინგი]]ს მიერ [[Fox Broadcasting Company]]-სთვის.&lt;ref&gt;{{cite book|last=ორტვედი|first=ჯონ|title=The Simpsons: An Uncensored, Unauthorized History|url=https://books.google.com/books?id=jcJMPiM0tCwC&amp;pg=PA287|accessdate=2 თებერვალი, 2014|date=12 ოქტომბერი, 2010|publisher=Faber &amp; Faber|isbn=978-0-86547-939-5|page=287}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|author=Facts On File, Incorporated|title=Animation|url=https://books.google.com/books?id=GXwBT9CuU-sC&amp;pg=PA9|accessdate=2 თებერვალი, 2014|year=2010|publisher=Infobase Publishing|isbn=978-1-4381-3249-5|page=9}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=ირვინი|first1=უილიამ|last2=კონარდი|first2=მარკ ტ.|last3=სკობლი|first3=ეიონ ჯ.|title=The Simpsons and Philosophy: The D'oh! of Homer|url=https://books.google.com/books?id=SjKhSR33J8gC&amp;pg=PA1972|accessdate=2 თებერვალი, 2014|date=21 აგვისტო, 2013|publisher=Open Court|isbn=978-0-8126-9694-3|page=1972}}&lt;/ref&gt; იგი არის მუშათა კლასის ცხოვრების სატირული გადმოცემა. მთავარი პერსონაჟები არიან [[სიმფსონების ოჯახი]]ს წევრები –  [[ჰომერ სიმფსონი|ჰომერი]], [[მარჯ სიმფსონი|მარჯი]], შვილები [[ბარტ სიმფსონი|ბარტი]], [[ლიზა სიმფსონი|ლიზა]] და [[მეგი სიმფსონი|მეგი]]. მოვლენები ვითარდება [[სპრინგფილდი (სიმფსონები)|სპრინგფილდი]]ს გამოგონილ ქალაქში. სერიალში უხვად არის ამერიკული კულტურის, საზოგადოების, ტელევიზიის და ადამიანების ყოფის პაროდირება.

გრენინგმა ოჯახის თავგადასავლები ჩაიფიქრა იმ დროს, როდესაც ჯეიმზ ლ. ბრუკსთან ერთად ქმნიდა მათ შესახებ ანიმაციურ მოკლემეტრაჟიან ნაწყვეტებს. ეს ოჯახი თავდაპირველად იყო  მეტად უცნაური, ხოლო წევრები ატარებდნენ მისი საკუთარი ოჯახის წევრთა სახელებს (საკუთარი სახელი „ბარტით“ ჩაანაცვლა). მოკლემეტრაჟიანი ეპიზოდები თავდაპირველად, 1987 წლის 19 აპრილიდან, გადიოდა „[[ტრეისი ულმანის შოუ]]ში“. სამი სეზონის შემდეგ შემუშავდა ნახევარსაათიანი, პრაიმტაიმისთვის განკუთვნილი კონცეფცია. 1989–90 წლების Fox-ის სეზონში „სიმფსონებმა“ დიდი წარმატება მოიპოვეს.

1989 წლის 17 დეკემბერს დებიუტიდან მოყოლებული, დღემდე გამოსულია სერიალის [[სიმფსონები (ეპიზოდების სია)|{{:სიმფსონები}} ეპიზოდი]]. დღეისთვის უკანასკნელი, 29-ე სეზონი, დაიწყო 2017 წლის 1 ოქტომბერს. „სიმფსონები“ ეთერში გასვლის მიხედვით არის ყველაზე ხანგრძლივი ამერიკული ანიმაციური გადაცემა. [[2007]] წელს გამოვიდა „[[სიმფსონების ფილმი]]“ - სრულმეტრაჟიანი ანიმაციური ნამუშევარი, რომელშიც მოთხრობილია ერთ-ერთი ამბავი ქალაქის ცხოვრებიდან. მისმა მსოფლიო შემოსავალმა 527 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა. 2016 წლის 4 ნოემბერს დაინიშნა სერიალის 29-ე და 30-ე სეზონების წარმოება – ყოველ მათგანში 22 ეპიზოდით&lt;ref&gt;{{cite web|last=პორტერი|first=რიკ|title='The Simpsons' is forever: Series renewed through Season 30 on FOX|url=http://tvbythenumbers.zap2it.com/more-tv-news/the-simpsons-is-forever-series-renewed-through-season-30-on-fox/|work=[[TV by the Numbers]]|date=4 ნოემბერი, 2016|accessdate=4 ნოემბერი, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161105133119/http://tvbythenumbers.zap2it.com/more-tv-news/the-simpsons-is-forever-series-renewed-through-season-30-on-fox/|archivedate=2016-11-05}}&lt;/ref&gt;''.'' 2019 წლის 6 თებერვალს სერიალი  31-ე და 32 -ე &lt;ref&gt;{{cite web|url=https://variety.com/2019/tv/news/the-simpsons-renewed-season-31-32-fox-1203130108/|title='The Simpsons' Renewed for Season 31 and 32 at Fox|last1=Otterson|first1=Joe|date=February 6, 2019|website=Variety.com|publisher=Variety Media, LLC.|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190206231513/https://variety.com/2019/tv/news/the-simpsons-renewed-season-31-32-fox-1203130108/|archive-date=February 6, 2019|access-date=February 6, 2019}}&lt;/ref&gt;, 2021 წლის 3 მარტს კი 33-ე და 34-ე სეზონებზე გაანხალეს&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2021/03/the-simpsons-renewed-season-33-34-fox-1234705714/|title='The Simpsons' Renewed For Seasons 33 &amp; 34 By Fox|last=Andreeva|first=Nellie|date=March 3, 2021|website=Deadline Hollywood|access-date=March 3, 2021}}&lt;/ref&gt;, ამრიგად, სერიალი 2023 წლამდე გაგრძელდება.
 
„სიმფსონებმა“ კრიტიკოსების მაღალი შეფასებები დაიმსახურეს პირველი ცხრა ან ათი სეზონისთვის, რომლებიც ცნობილია როგორც სერიალის „ოქროს ხანა“. ''[[Time (ჟურნალი)|Time]]''-მა მას უწოდა XX საუკუნის საუკეთესო ტელესერიალი&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,993039,00.html|title=The Best of the Century|work=[[Time (ჟურნალი)|Time]]}}&lt;/ref&gt;, ხოლო ერიკ ადამსი (''[[The A.V. Club]]'') წერდა, რომ ეს იყო ტელევიზიის „უმაღლესი მიღწევა, განურჩევლად ფორმატისა“.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.avclub.com/article/best-animated-series-ever-adventure-time-whatever--214799|title=The best animated series ever|work=[[The A.V. Club]]}}&lt;/ref&gt; 2000 წლის 14 იანვარს სიმფსონების ოჯახს [[ჰოლივუდის დიდების ხეივანი|ჰოლივუდის დიდების ხეივანში]] ვარსკვლავი გაუხსნეს. სერიალმა დღემდე მიიღო მრავალი ჯილდო – [[ემის ჯილდო|ემი]]ს 31 პრაიმტაიმ ჯილდო, ენის 30 ჯილდო და პიბოდის ჯილდო. ჰომერის წამოძახილი „[[D'oh!]]“ ინგლისური სასაუბრო ენის ნაწილად იქცა. თავად სერიალმა გავლენა იქონია მრავალ შემდგომ სიტკომზე. მიუხედავად ამისა, წლების განმავლობაში მისი ხარისხის კლებამ კრიტიკა გამოიწვია.

== წარმოშობა ==
=== პერსონაჟები ===
{{მთავარი|სიმფსონების პერსონაჟების სია}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{Commonscat-inline|The Simpsons}}
* {{ოფიციალური|http://www.thesimpsons.com}}
* {{IMDb title|id=0096697}}
* {{tv.com show|the-simpsons|სიმფსონები}}
* [http://www.snpp.com/ სიმფსონების არქივი]

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{სიმფსონები}}
{{სიმფსონების პერსონაჟები}}
{{სიმფსონების ეპიზოდები}}

[[კატეგორია:ანიმაციური ანიმაციური სერიალები]]
[[კატეგორია:სიმფსონები]]
[[კატეგორია:ამერიკული სიტკომები]]
[[კატეგორია:1980-იანი წლების ანიმაციური ტელესერიალები]]
[[კატეგორია:1990-იანი წლების ანიმაციური ტელესერიალები]]
[[კატეგორია:2000-იანი წლების ანიმაციური ტელესერიალები]]
[[კატეგორია:2010-იანი წლების ანიმაციური ტელესერიალები]]</text>
      <sha1>rzg7p3n86qtzsjr9wfpc9q38h6b4vrd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვლადიმერ გურგენიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50810</id>
    <revision>
      <id>4407086</id>
      <parentid>4403944</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:55:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14242" xml:space="preserve">{{მმ*|გურგენიძე}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ვლადიმერ გურგენიძე
| სურათი=Lado Gurgenidze.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[22 ნოემბერი]] [[2007]]
| თანამდებობა დატოვა = [[1 ნოემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]], [[ნინო ბურჯანაძე]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი= [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| მემკვიდრე   = [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = [[17 დეკემბერი]] [[1971]] 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}, {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=4
| ჯილდოები ={{ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი}} {{წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი}}
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]];&lt;br /&gt;მიდლბერის კოლეჯი ;&lt;br /&gt;[[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლა 
| პროფესია = [[აღმასრულებელი მენეჯერი]], [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]]
| საქმიანობა = [[ბანკი|ბანკირი]], [[ინვეტიცია|ინვესტორი]] 
| რელიგია =
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2= 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 =
| პრეზიდენტი2= 
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 = 
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ვლადიმერ (ლადო) გურგენიძე''' (დ. [[17 დეკემბერი]], [[1971]]) — ბანკირი, ბიზნესმენი, საზოგადო მოღვაწე. 2006 წლიდან [[საქართველოს ბანკი]]ს სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე.&lt;ref&gt;[http://www.bog.ge/ir/index.php?&amp;params=eF5LtDKyqi62MrFSyknMS1eyLgbylVLzQAygWEFieiqIaWgKkk%2FJj08vLUpPzctMqQIK1wIAIEIS3Q%3D%3D საქართველოს ბანკის საიტი]&lt;/ref&gt; 2007 წლის ნოემბრიდან 2008 წლის ოქტომბრამდე [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]. 2009 წლის სექტემბერში გურგენიძემ რუმინელ მილიარდერ ბიზნესმენ დინუ პატრიჩიუსთან ერთად დააარსა საინვესტიციო კომპანია „Liberty Investments“, რომლის ძირითადი მიზანია ინვესტიციების განხორციელება ფინანსური მომსახურების კომპანიებში ისეთ ქვეყნებში, სადაც არის კორუფციის დაბალი მაჩვენებელი, დაბალი გადასახადები და თავისუფალი ეკონომიკა. 2009 წლის სექტემბერშივე „Liberty Investments“-მა შეიძინა „ლიბერთი ბანკის“ (ყოფილი „სახალხო ბანკი“) აქციების 91.2%. „ლიბერთი ბანკს“ აქვს ფილიალების ყველაზე ფართო ქსელი და ემსახურება 1.2 მილიონ ფიზიკურ პირს.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]]. განათლება ჯერ [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], შემდეგ მიდლბერის კოლეჯში, ხოლო მაგისტრის ხარისხი [[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლაში მიიღო (Goizueta School of Business of Emory University). ჰყავს მეუღლე და ოთხი შვილი. იგი საქართველოს და დიდი ბრიტანეთის მოქალაქეა.

===საბანკო კარიერა===
ლადო გურგენიძე ხანგრძლივი გამოცდილების მქონე ბანკირია. აღმოსავლეთ ევროპასა და [[ლონდონი|ლონდონში]] ათწლიანი მუშაობის შემდეგ იგი [[საქართველო]]ში დაბრუნდა და [[2004]]-[[2007]]  წლებში საქართველოს ბანკს ედგა სათავეში. მისი ხელმძღვანელობის პერიოდში [[საქართველოს ბანკი]] გახდა პირველი ქართული კომპანია და მეორე ბანკი ყოფილი [[საბჭოთა კავშირი]]ს ქვეყნებიდან, რომელმაც [[ლონდონის საფონდო ბირჟა]]ზე აქციების პირველადი საჯარო შეთავაზება განახორციელა (2006 წლის ნოემბერში), აგრეთვე პირველი ქართული კომპანია, რომელმაც ევროობლიგაციები გამოუშვა (2007 წლის თებერვალში).

==პრემიერ-მინისტრი==

გურგენიძე საქართველოს პრემიერ-მინისტრად დაინიშნა 2007 წლის ნოემბერში, [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (ნოემბერი 2007)|ნოემბრის აქციების დარბევის]] შემდეგ, მაშინ, როცა თანამდებობიდან გადადგა [[მიხეილ სააკაშვილი]] და დაინიშნა ვადამდელი [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2008)|საპრეზიდენტო არჩევნები]]. გურგენიძემ ამ პოსტზე 2008 წლის 1 ნოემბრამდე იმუშავა. მისი ხელმძღვანელობით 2008 წლის პირველ ნახევარში შედგა [[ფოთი]]ს პორტისა და თბილწყალკანალის საპრივატიზაციო პროექტები, რის გამოც 2008 წლის პირველ ნახევარში პრივატიზციიდან მიღებულმა შემოსავალმა რეკორდულად მაღალ ნიშნულს, 352 მლნ აშშ დოლარს მიაღწია. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|2008 წლის აგვისტოს ომის]] შემდეგ გურგენიძემ გრანტებისა და სესხების სახით მოიზიდა დაფინანსებები [[საერთაშორისო სავალუტო ფონდი]]დან და სხვადასხვა დონორი ორგანიზაციებისგან საერთო ოდენობით 5 მილიარდ აშშ დოლარამდე. 2008 წლის 1 ნოემბერს ის მთავრობის მეთაურის პოსტზე შეცვალა [[გრიგოლ მგალობლიშვილი|გრიგოლ მგალობლიშვილმა]].

==ჯილდოები==
2008 წლის ოქტომბერში საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ლადო დააჯილდოვა წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენით (ნომერი 16).

2010 წლის  26 მაისს გურგენიძეს მიენიჭა [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] საქართველოს მთავრობის მეთაურობისთვის ქვეყნისთვის განსაკუთრებით რთულ პერიოდში და ქართულ ბიზნესში ნოვატორული იდეებისთვის.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Lado Gurgenidze}}
*[http://www.libertybank.ge/ ლიბერთი ბანკის საიტი]
*[http://www.libertycapital.ge/ ლიბერთი კაპიტალის საიტი (ინგლისურად)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025939/http://www.libertycapital.ge/ |date=2011-07-21 }}
*[http://www.libertysecurities.ge/ ლიბერთი სიქიურითის საიტი (ინგლისურად)]
*[http://www.government.gov.ge/old/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=89/ ლადო გურგენიძის ბიოგრაფია საქართველოს მთავრობის ვებგვერდზე (ქართულად)]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
*[http://www.bog.ge/ir/ საქართველოს ბანკის საიტი (ინგლისურად)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{-}}
{{დაიწყე დაფა}}
{{მემკვიდრეობის დაფა 
| წინამორბედი=[[ზურაბ ნოღაიდელი]] 
| ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] 
| წლები=2007 &amp;ndash; 2008&lt;br&gt;
| შემდეგი= [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]}}
{{დაასრულე დაფა}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გურგენიძე, ლადო}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბანკირები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1971]]
[[კატეგორია:დაბადებული 17 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>nps98xenm7ubzylzl2ab32hxzqc1jij</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407087</id>
      <parentid>4407086</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:56:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლებისას დაშვებული შეცდომის შესწორება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14245" xml:space="preserve">{{მმ*|გურგენიძე}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ვლადიმერ გურგენიძე
| სურათი=Lado Gurgenidze.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[22 ნოემბერი]] [[2007]]
| თანამდებობა დატოვა = [[1 ნოემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]], [[ნინო ბურჯანაძე]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი= [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| მემკვიდრე   = [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = [[17 დეკემბერი]] [[1971]] 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}, {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=4
| ჯილდოები ={{ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი}} {{წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი}}
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]];&lt;br /&gt;მიდლბერის კოლეჯი ;&lt;br /&gt;[[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლა 
| პროფესია = აღმასრულებელი [[მენეჯერი]], [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]]
| საქმიანობა = [[ბანკი|ბანკირი]], [[ინვესტიცია|ინვესტორი]] 
| რელიგია =
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2= 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 =
| პრეზიდენტი2= 
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 = 
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ვლადიმერ (ლადო) გურგენიძე''' (დ. [[17 დეკემბერი]], [[1971]]) — ბანკირი, ბიზნესმენი, საზოგადო მოღვაწე. 2006 წლიდან [[საქართველოს ბანკი]]ს სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე.&lt;ref&gt;[http://www.bog.ge/ir/index.php?&amp;params=eF5LtDKyqi62MrFSyknMS1eyLgbylVLzQAygWEFieiqIaWgKkk%2FJj08vLUpPzctMqQIK1wIAIEIS3Q%3D%3D საქართველოს ბანკის საიტი]&lt;/ref&gt; 2007 წლის ნოემბრიდან 2008 წლის ოქტომბრამდე [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]. 2009 წლის სექტემბერში გურგენიძემ რუმინელ მილიარდერ ბიზნესმენ დინუ პატრიჩიუსთან ერთად დააარსა საინვესტიციო კომპანია „Liberty Investments“, რომლის ძირითადი მიზანია ინვესტიციების განხორციელება ფინანსური მომსახურების კომპანიებში ისეთ ქვეყნებში, სადაც არის კორუფციის დაბალი მაჩვენებელი, დაბალი გადასახადები და თავისუფალი ეკონომიკა. 2009 წლის სექტემბერშივე „Liberty Investments“-მა შეიძინა „ლიბერთი ბანკის“ (ყოფილი „სახალხო ბანკი“) აქციების 91.2%. „ლიბერთი ბანკს“ აქვს ფილიალების ყველაზე ფართო ქსელი და ემსახურება 1.2 მილიონ ფიზიკურ პირს.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]]. განათლება ჯერ [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], შემდეგ მიდლბერის კოლეჯში, ხოლო მაგისტრის ხარისხი [[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლაში მიიღო (Goizueta School of Business of Emory University). ჰყავს მეუღლე და ოთხი შვილი. იგი საქართველოს და დიდი ბრიტანეთის მოქალაქეა.

===საბანკო კარიერა===
ლადო გურგენიძე ხანგრძლივი გამოცდილების მქონე ბანკირია. აღმოსავლეთ ევროპასა და [[ლონდონი|ლონდონში]] ათწლიანი მუშაობის შემდეგ იგი [[საქართველო]]ში დაბრუნდა და [[2004]]-[[2007]]  წლებში საქართველოს ბანკს ედგა სათავეში. მისი ხელმძღვანელობის პერიოდში [[საქართველოს ბანკი]] გახდა პირველი ქართული კომპანია და მეორე ბანკი ყოფილი [[საბჭოთა კავშირი]]ს ქვეყნებიდან, რომელმაც [[ლონდონის საფონდო ბირჟა]]ზე აქციების პირველადი საჯარო შეთავაზება განახორციელა (2006 წლის ნოემბერში), აგრეთვე პირველი ქართული კომპანია, რომელმაც ევროობლიგაციები გამოუშვა (2007 წლის თებერვალში).

==პრემიერ-მინისტრი==

გურგენიძე საქართველოს პრემიერ-მინისტრად დაინიშნა 2007 წლის ნოემბერში, [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (ნოემბერი 2007)|ნოემბრის აქციების დარბევის]] შემდეგ, მაშინ, როცა თანამდებობიდან გადადგა [[მიხეილ სააკაშვილი]] და დაინიშნა ვადამდელი [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2008)|საპრეზიდენტო არჩევნები]]. გურგენიძემ ამ პოსტზე 2008 წლის 1 ნოემბრამდე იმუშავა. მისი ხელმძღვანელობით 2008 წლის პირველ ნახევარში შედგა [[ფოთი]]ს პორტისა და თბილწყალკანალის საპრივატიზაციო პროექტები, რის გამოც 2008 წლის პირველ ნახევარში პრივატიზციიდან მიღებულმა შემოსავალმა რეკორდულად მაღალ ნიშნულს, 352 მლნ აშშ დოლარს მიაღწია. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|2008 წლის აგვისტოს ომის]] შემდეგ გურგენიძემ გრანტებისა და სესხების სახით მოიზიდა დაფინანსებები [[საერთაშორისო სავალუტო ფონდი]]დან და სხვადასხვა დონორი ორგანიზაციებისგან საერთო ოდენობით 5 მილიარდ აშშ დოლარამდე. 2008 წლის 1 ნოემბერს ის მთავრობის მეთაურის პოსტზე შეცვალა [[გრიგოლ მგალობლიშვილი|გრიგოლ მგალობლიშვილმა]].

==ჯილდოები==
2008 წლის ოქტომბერში საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ლადო დააჯილდოვა წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენით (ნომერი 16).

2010 წლის  26 მაისს გურგენიძეს მიენიჭა [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] საქართველოს მთავრობის მეთაურობისთვის ქვეყნისთვის განსაკუთრებით რთულ პერიოდში და ქართულ ბიზნესში ნოვატორული იდეებისთვის.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Lado Gurgenidze}}
*[http://www.libertybank.ge/ ლიბერთი ბანკის საიტი]
*[http://www.libertycapital.ge/ ლიბერთი კაპიტალის საიტი (ინგლისურად)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025939/http://www.libertycapital.ge/ |date=2011-07-21 }}
*[http://www.libertysecurities.ge/ ლიბერთი სიქიურითის საიტი (ინგლისურად)]
*[http://www.government.gov.ge/old/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=89/ ლადო გურგენიძის ბიოგრაფია საქართველოს მთავრობის ვებგვერდზე (ქართულად)]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
*[http://www.bog.ge/ir/ საქართველოს ბანკის საიტი (ინგლისურად)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{-}}
{{დაიწყე დაფა}}
{{მემკვიდრეობის დაფა 
| წინამორბედი=[[ზურაბ ნოღაიდელი]] 
| ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] 
| წლები=2007 &amp;ndash; 2008&lt;br&gt;
| შემდეგი= [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]}}
{{დაასრულე დაფა}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გურგენიძე, ლადო}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბანკირები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1971]]
[[კატეგორია:დაბადებული 17 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>823rapankiiak9i8kqg8zolzwg48buu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407135</id>
      <parentid>4407087</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:36:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ზურა6446|ზურა6446]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14186" xml:space="preserve">{{მმ*|გურგენიძე}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ვლადიმერ გურგენიძე
| სურათი=Lado Gurgenidze.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[22 ნოემბერი]] [[2007]]
| თანამდებობა დატოვა = [[1 ნოემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]], [[ნინო ბურჯანაძე]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი= [[ზურაბ ნოღაიდელი]]
| მემკვიდრე   = [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| დაბადების თარიღი = [[17 დეკემბერი]] [[1971]] 
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}, {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=4
| ჯილდოები ={{ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი}} {{წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი}}
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]];&lt;br /&gt;მიდლბერის კოლეჯი ;&lt;br /&gt;[[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლა 
| პროფესია = აღმასრულებელი მენეჯერი, [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]]
| საქმიანობა = ბანკირი, ინვესტორი 
| რელიგია =
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2= 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 =
| პრეზიდენტი2= 
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 = 
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ვლადიმერ (ლადო) გურგენიძე''' (დ. [[17 დეკემბერი]], [[1971]]) — ბანკირი, ბიზნესმენი, საზოგადო მოღვაწე. 2006 წლიდან [[საქართველოს ბანკი]]ს სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე.&lt;ref&gt;[http://www.bog.ge/ir/index.php?&amp;params=eF5LtDKyqi62MrFSyknMS1eyLgbylVLzQAygWEFieiqIaWgKkk%2FJj08vLUpPzctMqQIK1wIAIEIS3Q%3D%3D საქართველოს ბანკის საიტი]&lt;/ref&gt; 2007 წლის ნოემბრიდან 2008 წლის ოქტომბრამდე [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]. 2009 წლის სექტემბერში გურგენიძემ რუმინელ მილიარდერ ბიზნესმენ დინუ პატრიჩიუსთან ერთად დააარსა საინვესტიციო კომპანია „Liberty Investments“, რომლის ძირითადი მიზანია ინვესტიციების განხორციელება ფინანსური მომსახურების კომპანიებში ისეთ ქვეყნებში, სადაც არის კორუფციის დაბალი მაჩვენებელი, დაბალი გადასახადები და თავისუფალი ეკონომიკა. 2009 წლის სექტემბერშივე „Liberty Investments“-მა შეიძინა „ლიბერთი ბანკის“ (ყოფილი „სახალხო ბანკი“) აქციების 91.2%. „ლიბერთი ბანკს“ აქვს ფილიალების ყველაზე ფართო ქსელი და ემსახურება 1.2 მილიონ ფიზიკურ პირს.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]]. განათლება ჯერ [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], შემდეგ მიდლბერის კოლეჯში, ხოლო მაგისტრის ხარისხი [[ემორის უნივერსიტეტი]]ს ბიზნესის სკოლაში მიიღო (Goizueta School of Business of Emory University). ჰყავს მეუღლე და ოთხი შვილი. იგი საქართველოს და დიდი ბრიტანეთის მოქალაქეა.

===საბანკო კარიერა===
ლადო გურგენიძე ხანგრძლივი გამოცდილების მქონე ბანკირია. აღმოსავლეთ ევროპასა და [[ლონდონი|ლონდონში]] ათწლიანი მუშაობის შემდეგ იგი [[საქართველო]]ში დაბრუნდა და [[2004]]-[[2007]]  წლებში საქართველოს ბანკს ედგა სათავეში. მისი ხელმძღვანელობის პერიოდში [[საქართველოს ბანკი]] გახდა პირველი ქართული კომპანია და მეორე ბანკი ყოფილი [[საბჭოთა კავშირი]]ს ქვეყნებიდან, რომელმაც [[ლონდონის საფონდო ბირჟა]]ზე აქციების პირველადი საჯარო შეთავაზება განახორციელა (2006 წლის ნოემბერში), აგრეთვე პირველი ქართული კომპანია, რომელმაც ევროობლიგაციები გამოუშვა (2007 წლის თებერვალში).

==პრემიერ-მინისტრი==

გურგენიძე საქართველოს პრემიერ-მინისტრად დაინიშნა 2007 წლის ნოემბერში, [[საქართველოს პოლიტიკური კრიზისი (ნოემბერი 2007)|ნოემბრის აქციების დარბევის]] შემდეგ, მაშინ, როცა თანამდებობიდან გადადგა [[მიხეილ სააკაშვილი]] და დაინიშნა ვადამდელი [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2008)|საპრეზიდენტო არჩევნები]]. გურგენიძემ ამ პოსტზე 2008 წლის 1 ნოემბრამდე იმუშავა. მისი ხელმძღვანელობით 2008 წლის პირველ ნახევარში შედგა [[ფოთი]]ს პორტისა და თბილწყალკანალის საპრივატიზაციო პროექტები, რის გამოც 2008 წლის პირველ ნახევარში პრივატიზციიდან მიღებულმა შემოსავალმა რეკორდულად მაღალ ნიშნულს, 352 მლნ აშშ დოლარს მიაღწია. [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|2008 წლის აგვისტოს ომის]] შემდეგ გურგენიძემ გრანტებისა და სესხების სახით მოიზიდა დაფინანსებები [[საერთაშორისო სავალუტო ფონდი]]დან და სხვადასხვა დონორი ორგანიზაციებისგან საერთო ოდენობით 5 მილიარდ აშშ დოლარამდე. 2008 წლის 1 ნოემბერს ის მთავრობის მეთაურის პოსტზე შეცვალა [[გრიგოლ მგალობლიშვილი|გრიგოლ მგალობლიშვილმა]].

==ჯილდოები==
2008 წლის ოქტომბერში საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა ლადო დააჯილდოვა წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენით (ნომერი 16).

2010 წლის  26 მაისს გურგენიძეს მიენიჭა [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] საქართველოს მთავრობის მეთაურობისთვის ქვეყნისთვის განსაკუთრებით რთულ პერიოდში და ქართულ ბიზნესში ნოვატორული იდეებისთვის.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Lado Gurgenidze}}
*[http://www.libertybank.ge/ ლიბერთი ბანკის საიტი]
*[http://www.libertycapital.ge/ ლიბერთი კაპიტალის საიტი (ინგლისურად)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721025939/http://www.libertycapital.ge/ |date=2011-07-21 }}
*[http://www.libertysecurities.ge/ ლიბერთი სიქიურითის საიტი (ინგლისურად)]
*[http://www.government.gov.ge/old/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=89/ ლადო გურგენიძის ბიოგრაფია საქართველოს მთავრობის ვებგვერდზე (ქართულად)]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
*[http://www.bog.ge/ir/ საქართველოს ბანკის საიტი (ინგლისურად)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{-}}
{{დაიწყე დაფა}}
{{მემკვიდრეობის დაფა 
| წინამორბედი=[[ზურაბ ნოღაიდელი]] 
| ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] 
| წლები=2007 &amp;ndash; 2008&lt;br&gt;
| შემდეგი= [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]}}
{{დაასრულე დაფა}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გურგენიძე, ლადო}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:ქართველი ბანკირები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1971]]
[[კატეგორია:დაბადებული 17 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>nhjtw02btw4l7hr27rym1afn3ajlj82</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩუქჩები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54905</id>
    <revision>
      <id>4407236</id>
      <parentid>4092040</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T23:08:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tasuna (Taso)</username>
        <id>143849</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91284" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
[[სურათი:Choris, Tschuktschen.jpg|thumb|250px|ჩუქჩების ოჯახი. ლუის ჩორისის ნახატი. (1816)]]
'''ჩუქჩები''' ({{lang-ru|''чукчи''}}) — [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული]]ს მკვიდრი მოსახლეობა, ჩრდილო-აღმოსავლეთის პალეოაზიატების ჯგუფის, რომელსაც აგერთვე მიეკუთვნეიბან კორიაკები და იტელმენები, ყველაზე მრავალრიცხოვანი ხალხები. [[2002|2002 წლის]] მონაცემებით, მათი რაოდენობა შეადგენს 15,767. ძირითადად მოსახლეობენ [[ჩრდილოეთის ყინულოვანი ოკეანე|''ჩრდილო ყინულოვანი ოკეანის'']] და [[ბერინგის ზღვა|ბერინგის ზღვის]] ნაპირებზე: [[ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგი|''ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგის'']] ტერიტორიაზე (12.6 ათასი),  [[კამჩატკის მხარე|კამჩატკის მხარის]] ჩრდილოეთ ნაწილში (1.4 ათასი) და იაკუტიაში (0.6.ათასი).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;М. Г. Левин, Л. П. Потапов, ''Народы Сибири, 1956''&lt;/ref&gt;

ძირითადად ლაპარაკობენ [[ჩუკოტკურ ენაზე]], რომელიც ენათა ჩუკოტურ-კამჩატკურ ოჯახს მიეკუთვნება დამწერლობა აქვთ 1936 წლიდან, იგი შექმნილია [[კირილიცა|კირილიური]] გრაფიკის საფუძველზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;  რელიგია – [[შამანიზმი]]. [[XIX საუკუნე]]მდე ფაქტობრივად შეინარჩუნეს დამოუკიდებლობა მეფის ადმინისტრაციისგან. ჩუქჩები ორ ჯგუფად იყოფიან: ზღვისპირა ჩუქჩებად და მეირმე ჩუქჩებად. ზღვისპირა ჩუქჩები თავიანთ თავს უწოდებენ ანკალინს (მრ. რ. ანკალიტ) – „ზღვის მკვიდრი“, ხოლო ტუნდრის მეირმე ჩუქჩები — ჩავჩუ (მრ. რ. ჩავჩუვატ). ამის გარდა, როგორც ზღვისპირა, ისევე მეირმე ჩუქჩები თავს უწოდებენ  ლიგორავეტლიან (მრ. რ. ლიგორავეტლიატ), რუსულში ტრანსფორმირებული როგორც „ლუორავეტლანი“,  რაც „ნამდვილ ადამიანს“ ნიშნავს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ჩუქჩი–მომთაბარე მეირმეები და ჩუქჩი–ბინადარი ზღვის ცხოველებზე მონადირეები ერთმანეთში აწარმოებდნენ ნატურალურ გაცვლას.

ჩუქჩებს ემეზობლებიან: ბერინგის ზღვის სანაპიროზე — [[ესკიმოსები]], სამხრეთით — კორიაკები, მდ. კოლიმის დასავლეთით — [[იაკუტები]] და იუკაგირების რამდენიმე ოჯახი. მათ მეზობლად აგრეთვე ცხოვრობენ ჩუვანცები, რომლებიც წარსულში იუკაგირების შტოს მიეკუთვნებიდნენ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

== ეთნოგენეზი ==
მატერიალური წარმოების, მატერიალური  და სულიერი კულტურის კვლევები ჩუქჩების ადგილის გათვალსწინებით თანამედროვე ლინგვისტურ და ანთროპოლოგიურ სისტემატიკაში, იძლევა საფუძველს მივიჩნიოთ, რომ ისინი წარმოადგენენ [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული|ჩუკოტკის]] უძველეს მცხოვრებებლებს. მათი წინაპრები აქ დამკვიდრნენ ძვ.წ. IV-III ათასწლეულების მიჯნაზე. ამ დროიდან ამ რეგიონის ხალხების ცხოვრება მიდიოდა მუდმივ ბუნებრივ-კლიმატურ პირობებში, ცხოველური და მცენარეული სამყაროს ერთი და იმავე გარემოცვაში. თითქმის უცვლელი რჩებოდა არსებობის წყაროები. ჩუქჩების მხოლოდ რაღაც ნაწილი თანდათნ იწყებს სახმელეთო ნადირობის საზღვაო საქმიანობასთან შეთვსებას, რაც არაუადრეს ახალი წელთაღრიცხვიდან შეიმჩნევა.
[[ფაილი:PSM V67 D100 Maritime and reindeer chukchee women.png|მინი|ზღვის ჩუქჩა, მეირმე ჩუქჩა.]]
ჩუქჩების კულტურაში, პირველ რიგში ზღვისპირაში, ჩვენ ვპოულობთ  [[ესკიმოსები|ესკიმოსებისთვის]] დამახასიათებელ ბევრ ელემენტს. ჩუქჩებისა და კორიაკების სიახლოვის გათვალისწინებით, როგორც კულტურაში, ასევე ენაშიც, შეიძლება იმის ვარაუდი, რომ ჩუკოტურ-კორიანული ფორმირების რეგიონი განთვსებული იყო მათი დღევადნელი  გავრცელების ადგილის სამხრეთით. აქედან ჩუქჩების წინაპრები გავრცელდნენ ჩრდილოეთში, მოახდინეს ესკიმოსების ასიმილაცია და თავადაც განიცადეს ესკიმოსთა ენისა და კულტურის გავლენა.

ჩუქჩების ფოლკლორში  ნათლად ჩანს მათი აზიელი [[ესკიმოსები|ესკომოსებს]]&lt;nowiki/&gt;ა და კორიაკებთან შეჯახება. იმის მიუხედავად, რომ ჩუქჩების თქმულებების მიახლოებითი დატირებაც კი შეუძლებელია, ვ. ბოგორაზი თქმულებებს ჩუკოტურ-ესკიმოსებს შორის დაპირისპირების შესახებ უფრო ადრეულად მიიჩნევს, ვიდრე კორიაკებთან. პირველი თქმულებები უფრო ნაკლებადაა შემონახული. აქ ჩუქჩები უმეტესწილად გამოდიან როგორც მეირმეები. ამ თქმულებებში ისინი თავს ესხმიან ეკსიმოსებს, ართმევენ ნადავლს - ზღვის ცხოველებს და ტყვეებს, რომლებსაც აიძულებენ ირრების მწყემსვას. როგორც ჩანს, მიმდინარეობდა ორი ჯგუფის შეერთების პროცესი, რასაც თან ახლდა ჩუკოტური ენის გამარჯვება ესკიმოსურზე. ამის შედეგად, ჩამოყალიბდნენ თანამედროვე ზღვისპირა ჩუქჩები, რომლეთა ეკონომიკა, კულტურა და ყოფა-ცხოვრება ატარებს ესკიმოსების გავლენის კვალს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.
[[ფაილი:PSM V67 D100 Reindeer chukchhe and eskimo girl.png|მინი|მეირმე ჩუქჩა და ესკიმოსი გოგონა]]
ჩუქჩების [[ეთნოგენეზი|ეთნოგენეზის]] საკითხს და მის კავშირს ესკომისების უძველეს ისტორიასთან ერთ-ერთმა პირვლემა მიმართა ა. ზოლოტარევმა, რომელიც ესკიმოსებს ჩუქჩების და კორიაკების უშუალო წინაპრებად მიიჩნევს. მისი აზრით, ჩრდილო-აღმოსავლეთ [[აზია|აზიაში]] თანმიმდევრობით ერთმანეთს ჩაენაცვლა მატერიალური წარმოებისა და აბორიგიენების კულტურული განვითარების ორი საფეხური. პირველი საფეხური — ზღვის მონადირეების ბინადარი კულტურა. მისი მატარებელი იყვნენ ძველი ესკომოსები. მეორე საფეხური — კომპლექსური მეურნეობა, რომელიც ითავსებდა  ზღვის ცხოელების ნადირობასა და მცირე მეირმეობას. ამ საფეხურზე გაჩნდნენ ჩუქჩები და კორიაკები, რომელთა კულტურაც გაჩნდა მეირმეობის საფუძველზე, თვითონ ჩუქჩები კი  ძველი ესკიმოსების მეირმეებად გადაქცეული  შთაომავლები არიან. თუმცა ავტორი არანაირ ახსნას არ იძლევა იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა მომხდარიყო ესკიმოსური ენის ტრანსფორმაცია, რომლისგანაც წარმოიშვა მისგან ტიპოლოგიურად და მატერიალურად სრულიად განსხვვებული ჩუკოტური ენა. &lt;ref&gt;1.     А. И. Крушанов, ''История и культура чукчей, 1987''&lt;/ref&gt;

== მეურნეობა ==
ჩუქჩების შესახებ პირველი ცნობების ავტორები XVII-XVIII ს. საქმიანობის მიხედვით მათ ყოფენ  „მეირმე“, „მსხდომარე“ და „მოსიარულე“ ტომებად. მეირმე ჩუქჩებს, თავისთავად, ჰყავდათ ირმები, ეწეოდნენ მომთაბარე ცხოვრების წესს. „მსხდომარე“ ჩუქჩებს უწოდებდნენ იმათ, ვინც ბინადარ ცხვორებას ეწეოდა და ირმებს მხოლოდ გადაადგილებისთვის იყენებდა. „მოსიარულე“ ჩუქჩები კი იყვნენ ბინადარი ზღვის ცხვოველებზე მონადირეები, რომელთაც არ გაანჩნდათ ირმები და არც ძაღლებს იყენებდნნე გადაადგილებისთვის. თუმცა ირმების მწყემსობის განვითარებასთან ერთად მათზე ნადირობის მნიშვნელობა ამ საზოგადოებაში ნელ-ნელა ეცემა.

ორი საუკუნის განმავლობაში, დაწყებული XVII საუკუნიდან XIX საუკუნის შუა ხანბამდე, არსებობისთვის საჭირო სახსრების წარმოებამ ჩუქჩებში მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა, რაც, თავის მხრივ, აისახა მათი მატერიალური და სულიერი ცხოვრების სხვა მხარეებზე.

ჩუქჩების შესახებ უკვე პირველივე ცნობები ადასატურებს იმას, რომ მათი მატერიალური წარმოება XVII საუკუნის დასაწყისში სამეურნეო კომპლექსის დაშლის პროცესში იყო. ეს ყველაფერი ხასიათდებოდა სახმელეთო ნადირობის ზღვის ცხოვლებზე ნადირობასთან შეთავსებით, აგრეთვე მეირმეობის და მეთევზეობის განვითარებით.
[[ფაილი:Chukchi family old.jpg|მინი|ჩუქჩების ოჯახი. 1900-1910]]
რუსებისა და მათი შედარებით მაღალი კულტურის გამოჩენამ უკიდურეს ჩრდილო-აღმოავლეთში ხელი შეუწყო  ჩუქჩების სამეურნეო კომპლექსის ძირითადი კომპონენტების დიფერენციაციას. ხდება ძველი მეურნეობის ახალი, უფრო სრულყოფილი ფორსმებით ჩანაცვლება, რაც ეფუძნებდა ჩუქჩების სპეციალიზაციას ორ საქმიანობაზე - მეირმეობასა და ნადრობაზე. ამ ორ სექტორს შორის ხშირი იყო გაცვლა, რითაც ჩუქჩების მოთხოვნილებებში გარკვეული წონასწორობა ნარჩუნდებოდა. ჩუქჩების მნიშვნელოვანი ნაწილი ბუნებაში უკვე მზა პროდუქტების მითვისებითი მეურენობიდან გადადის მწარმოებლურ მერუნეობაზე.

XVIII საუკუნეში ჩუქჩებთან მიმდინარეობდა მოშინაურებული ირმების რიცხოვნობის ზრდა და მწყემსობის განვითარება. ამ პროცესის პარალეულარდ კიდევ უფრო მცირდებოდა ველურ ირმებზე ნადირობა, რაც გამოწვეული იყო მათი რაოდენობის მკვეთრი კლებით. როგორო ცნობილია, XIX საუუნისთვის ველური ირმები ჩუკოტკაზე თითქმის გადაშენდნენ.

XVIII - XIX საუკუნეების განმავლობაში მიმდინარეობდა ზღვის ცხოვლებზე ნადირობის განვითარება.  რაც განპირობებული იყო საქმიანობაში მეტალის იარაღების თანდათნობითი დამკვიდრებით, აგრეთვე ცეცხლსასროლი იარაღის შემოსვლით. ნადირობის ობიექტები ძირითდად იყვნენ სელაპები, ლომ-ვეშაპები და ვეშაპები. ზღვის ძუძუმწოვრებზე ნადირობას სეზონური ხასიათი ჰქონდა, რაც ცხოველების მიგრაციით იყო განპირობებული. სტიმული წარმოადგენდა ასევე ზღვის ცოხველებზე სავაჭრო მნიშვნელობის ყოველწლიური ზრდა, მათ ტყვაზე  მოთხვნა არა მარტო ჩუქჩბეში, არამედ კორიაკებსა და კოლიმის რუს მოსახლეობაში.

რაც შეეხება მეთევზეობას, იგი დამატებით საქმიანობად ითვლებოდა და ნაკლებად იყო განვითარებული. XVII საუკუნისთვის მეტთევზეობის შესახებ არანაირი ცბობები არ მოიპოვება. XIX საკუნის შუა ხანებისთვისაც კი არ ჰქონდა ამ საქმიანობას ფეხი მოკიდებული. მეირმეობასთან მჭიდრო კავშირში მყოფ ჩუქჩებში მეთევზეობით იძულებულნი ხდებოდნენ მხოლოდ ღარიბები დაკავებულიყვნენ. მეთევზეობა პრიმიტიულ სახეს აატრებდა, ნადავლი არ ინახებოდა, თევზით წლის მხოლოდ გარვეულ პერიოდებში იკვებებოდნენ.

XVII – XVIII საუკნეებში მეთევზეობის გარდა არსებობის წყაროდ ჩუქჩებისთვის დიდი როლს თამაშობდა ნადირობა მთის ცხვრებსა და ცხენ-ირმებზე, თეთრ და რუხ დათვებზე, მგლებსა და მელებზე.

ყველაზე გავრცელებული სანადირო ხელსაწყოები XVII - XVIII საუკუნეებში, რაც XIX საუკუნეშიც შემორჩა, იყო მშვილდ-ისარი და შუბი.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;И. С. Вдовин, ''Очерки истории и этнографии чукчей, 1965.''&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Vankarem yaranga and Chukchi 1881 Nelson.JPG|მინი|ჩუქჩები. იარანგა. 1881]]

== საცხოვრებელი ==
[[ფაილი:PSM V67 D101 Chukchee winter house.png|მინი|ჩუქჩების ზამთრის საცხოვრებელი.]]
ჩუქჩებს ჰქონდა ორი ტიპის საცხოვრებელი — მუდმივი და გადასატანი ცალკე.  ბინადარ ჩუქჩებს გააჩნდათ ორი ცაცხოვრებელი — ერთი საზამთრო, მეორე — საზაფხულო სეზონისთვის (იარანგი). ზამთარში ისინი იყენებდნენ ნახევრადმიწისქვეშა სახლებს, რომლეთა ტიპი და კონსტრუქცია ნასესხები იყო ესკომოსებისაგან. აღწერების მიხედვით, რომლებიც XVIII საუკუნიდან შემორჩა, ჩანს, რომ ეს სახლები ხისგან, ვეშპების ყბებისა და ნეკნებისგან იყო გაკეთებული. 

ბინადარი ჩუქჩები XVII - XVIII საუკუნეებში დადიოდნენ შორეულ ექსპედიციებში. ამ ექსპედიციენში ისინი მიდიოდნენ თავანთ ოჯახებთან ერთად. ამ პრეიოდში  საცხოვრებლად იყენბდნენ იარანგებს. XIX საუკუნეში ნახევრადმიწისქვეშა სახლები ქრება, მათ მაგივრად იწყებენ ზამთარშიც ირმის ტყავიან იარანგების გამოყენებას. 

მომთბარე ჩუქჩებიც ზამთარში და ზაფხულში  იარანგებში ცხოვრობდნენ. ერთადერთი განსხვავება ირმის ბეწვის ხარისხში იყო.

მეირმე ჩუქჩების იარანგა წარმოადგენდა  კოლექტიურ საცხოვრებელს ახლო ნათესავებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;  

== ტანისამოსი ==
როგორც მეირმე, ასევე ზღვისპირა ჩუქჩების ტანისამოსის ძირითადი მასალა იყო ირმის ტყავი. მეირმე ჩუქჩები დიდწილად თავიანთ ტანსაცმელს კერავდნენ ახალგაზრდა ირმების ტყავისაგან. ამასთან, ზამთრის ტანსცმელს ატარებდნენ მხოლოდ ერთი სეზონი განმავლობაში, ზოგჯერ უფრო ცოტა ხანიც. ზამთრის ტანისამოსის მოხმარების მოკლე ვადა აიხსნება ირმის ბეწვის არაგამძლეობით, ასევე ჩუქჩები მას შიშველ ტანზე იცვამდნენ, ასე ბეწვი მალე იცვითებოდა და ნესტიანდებოდა. მეირმეთ საცხოვრებელში კი არ იყო ისეთი პირობები, რომ ჩასაცმელი გაეშროთ. ვ. ბოგორაზის ცნობით, ზოგი მწყემსი რამდენიმე კვირა ნესტიანი ტასაცმლით დადიოდა და იხდიდა მას მხოლოდ მაშინ, როცა ტარებისთვის გამოუსადეგარი ხდებოდა.

ზღვისპირა ჩუქჩები ირმის ტყავთან ერთად, რომელსაც სხვა მეირმეებიგან ყიდულობდნენ,  სარგებლობდნენ სელაპების  ტყავითაც. თუმცა იგი ზამთრის ტანსაცმელისთვის არ გამოიყენებოდა, რადგან სელაპის ტყავი სიცივისაგან ცუდად იცავდა, იგი ასევე კარგი საქამრე მასალა იყო. სელაპების ტყავი და ქამრები დიდი მოთხოვნით სარგებლობდა მწყემს ჩუქჩებში, რომლებიც მას ირმების ტყვაზე ცვლიდნენ. ამგვარად, ჩუქჩების ორი მთავარი ჯგუფი ერთმანეთზე ძლიერ  დამოკიდებული იყო.&lt;ref&gt;Н. Ф. Прыткова, ''Одежда чукчей, коряков и ительменов, 1976''&lt;/ref&gt;

აღსანიშნავია ჩუქჩების ერთ-ერთი წეს-ჩვეულება — ირმების დაკვლის ციკლები, რომელიც შემდოგომაზე იხსნებოდა. პირველს ჰქვია „ახალგაზრდა თხელბეწვიანი ირმების კვლა“, მეორე — „ტყავის კეთება ტანისამოსისთვის“. როგორც სახელწოდება მიანიშნებს, ორივე შემთხვევაში  პრაქტიკული მიზანია ტანსაცმლისთვის ტყავის წლიური მარაგის მიღება. პირველ კვლას მოაქვს თხელი ტყავი, რისგანაც ამზადებდნენ თხელ ტანისამოსს ახალგაზრდებისთვის, ტყავის ნაწილი კი იყიდებოდა. მეორე კვლიდან მოდიოდა სქელი ტყავი, რომელიც ზამთრის ტანსაცმლის შექმნაში გამოიყენებოდა.&lt;ref&gt;В. Г. Богораз, ''Чукчи, 1939''&lt;/ref&gt;

== სოციალური ორგანიზაცია ==
XVII – XVIII საუკუნეების დოკუმნეტების ტერმინოლოგია ნათლად ასხავდა ჩუქჩების ფეოდალური საზოგადოების სტრუქტურას, ერთი მხრივ „კნიაზცები“ და „სტარშინები“, მეორეს მხრივ — საზოგადოების იერარქიას, რომელიც იმ დროს იაკუტიაში არსებობდა. თუმცა მეცნიერები კონკრეტული ტერმინოლოგიით საუბარს ხშირ შემთხვევაში ერიდებოდნენ.

ჩუქჩების მთავარ საზოგადოებრივი და ეკონომიკური ერთეული იყო პატრიარქალური ოჯახი. წარმოების ორგანიზაცია ბინადარსა და მეირმე ჩუქჩებში ადასტურებს დიდი პატრიარქალური ოჯახის არსებობას. მასში შედიოდა „სტარშინა“ ანუ მთავარი თავისი ნათესავებით. ასეთ ოჯახი ფლობდა საკუთრ მეურნეობას, საერთო საცხოვრებელს.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ოჯახის შემადგენლობაში შედიოდა 10-მდე და მეტი ზრდასრული მონათესავე მამაკაცი. საერთოდ, როგორც ბინადარი, ასევე მომთააბრე ჩუქჩები პატარა ჯგუფებად იყოფიან. ეს ჯჯგუები რამდენიმე მონათესავე ან მეგობარი ოჯახისაგან შედგებოდა. ასეთ ჯგუფებში არავინ ფლობდა ძალაუფლებას ან რაიმე ტიპის ავტორიტეტს, თუმცა პატივისცემით სარგებლობდნენ ისინი, ვინც უფრო მდიდარი იყო და დიდ იჯახი ჰყავდა.&lt;ref&gt;Г. А. Сарычев, ''Путешествие по северо-восточной части Сибири, Ледовитому морю и Восточному океану, 1952.''&lt;/ref&gt;  მათ აღწერილობაში სარიჩევი გამოყოფს პატრიარქალური ოჯახის ყველაზე  შესამჩნევ ნიშნებს. ასევე აღნიშნავს სხვა ურთიერთობების ჩასახვას. თემურ-ოჯახური  წყობის პარალელურად, სადაც ჯგუფები ნათესაური კავშირის მიხედვით არიან დაყოფილი, წარმოიშვება მეგობრული კავშირებიც, რაც სამეზობლო თემისთვის არის დამახასიათებელი.

პატრიარქალური ოჯახების მამაკაცები მრავალცოლიანები იყვნენ. ჩვეულებრივ ჰყავდათ 3-4 მეუღლე, რომლებიც ერთნაირი უფლებებით სარგებლობდნენ.

ჩუქჩების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში შეიმჩნეოდა წინააღდეგობრივი პროცესები. მათთან თანაარსებობდა როგორც კერძო, ისე საერთო საკუთრებაც. ანუ კერძო საკუთრების პარალელურად არსებობას განაგრძობდა მყარად გამჯდარი თემური ცხოვრების ტრადიციები: ჯგუფური ქორწინება თავის მატერიალური და მორალური პასუხიმგებლობით, ლევირატი, სორორატი და სხვ. არსებობდა ასევე ცოლების გადაცვლის წეს-ჩვეულება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ჩუქჩებთან იყო დაწყებითი, პატრიარქალური მონობის ყველაზე პრიმიტიული ფორმა. მონებად გამოდიოდნე მხოლოდ საომარი შეტაკებების დროს დატყვევებული სხვა ტომის ხალხი ან ნაყიდი მონები. ძირითად ესენი იყვნენ ალასკის ესკიმოსები, კორიაკები და იუკაგირები. ჩუკოტრ ფოლკლორში გადმოცემულია მრავალი ეპიზოდი, როცა ჩუკოტური მეომარი არა მარტო საქონელს ართმევს დაპყრობილ ხალხებს, არამედ თავად მოზარდებსაც იმონებს, ვინც იმ საქონელს მწყემსავდა.&lt;ref&gt;В. Г. Богораз, ''Материалы по изучению чукотского языка и фольклора, 1900''.&lt;/ref&gt; პატრიარქალურ ოჯახში, რომლის წევრები შეიძლება როგორც თავისუფალი, ისე არათავისუფალი წევრები შედიოდნენ, მონები სამუშაო ძალას წარმოადენენ. ამის გარდა, მონები (ჩუკოტური სახელწოდება — პურელი) გამოდიოდნენ საქონლის როლში, იცლებოდნენ, ჩვეულებრივ, ირმებსა და არც თუ ისე დიდ გამოსასყიდზე. მონობისს პრიმიტიულობისა და განვითარებულობაზე მიუთითებს ასევე ის ფაქტი, რომ ისინი ხშირად საზოგადოების სრულუფლებიან წევრაბდ იქცეოდნენ. მონები არ გამხდარან წარმოების მთავარ ძალას, და შესაბამისად დიდი გავლენაც არ მოუხდენიათ. XIX საუკუნის პირველ ნახევარში პატრიარქალური მონობა ჩუქჩებში საერთოდ ქრება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== რელიგია ==
ჩუქჩების ორივე ჯგუფის რელიგიური შეხედულებები და იდეები იმდენად ემთხვევა ერთმანეთს, რომ შესაძლებელია მათი ერთად განხილვა.

ჩუქჩების პირველი ჯგუფის რელიგიური იდეების შესწავლისას ჩამოყალიბდა მარტვი თეორია მათი თავდაპირველი რელიგიური ცნებების შესახებ, რომლებიც ადამიანის თავდაპირველი პრიმიტიული რელიგიური იდეების მსგავსია. მათი თავდაპირველი შეხედულებების შესახებ საუბრისას ვერ გამოვიყენებთ ტერმინს — „ანიმიზმი“, რადგან ის ვარაუდობს ადამიანის სულის კონცეფციასაც, რაც უფრო გვიანდელ პერიოდს ეკუთვნის.

ჩუქჩების თავდაპირველი რელიგიური ცნებების განვითარება ხუთ ეტაპად იყოფა:

პირველი ეტაპზე განიხილება ადამიანებსა და საგნებს შორის ის თვისობრივი მსგავსება, რომელის რწმენის მიხედვითაც მათ თანაბრად ეკუთვნით სიცოცხლე. საგნების ფორმა და მათი ადაპტაცია ცხოვრებისეული ქმედებების მიმართ ამ ეტაპზე არ განიხილება. ქვა, ხე, ბორცვი, ღრუბელი ან ისეთი ბუნებრივი ფენომენები, როგორიც ქარი, წვიმა და ჭექა-ქუხილია ითვლება ცოცხალ არსებად მიუხედავად მისი ფორმისა. თუ საგანი მოძრაობს, ესეიგი ის ცოცხალია — ასეთი შეხედულების თანახმად თავდაპირველი ადამიანები ცოცხლად აღიქვამდნენ ხეს, რომელიც ირხეოდა, ქარს, ტბას, მდინარეს და ა. შ. ადამიანი შეიძლება შეებძოლოს ამ საგნებს და გაანადგუროს ისინი, ასევე შეიძლება მსხვერპლი შეწიროს და სანაცვლოდ დაცვა სთხოვოს. ის ხშირად ამ საგნების მცირე ზომის გამოსახულებებს თილისმად იყენებს და თან ატარებს, იმისთვის რომ ბოროტი ძალებისგან დაცულად იგრძნოს თავი.

განვითარება იწყება მაშინ, როცა პირველად ჩანს საგნების ფორმებისა და ადამიანების სხეულის ნაწილების ფორმების მიმსგავსების მცდელობა. თილისმებზე მცირედი, ბუნდოვანი მსგავსებაც კი საკმარისია იმისთვის, რომ ისინი ანთროპომორფულ (ადამიანის მსგავს) არსებებად მივიჩნიოთ. პატარა ხის კავი, ან ტყავის ორი ვიწრო ზოლი, რომლებიც ფეხებს წარმოადგენს, უკვე ითვლება ადამიანის მსგავს ფიგურად. ეს განვითარების მეორე ეტაპია, რომელიც წარმოადგენს მარტივი პრიმიტიული ცნების უფრო რეალური ფორმის ობიექტად გადაქცევის პირველ მცდელობას.

მალე ჩნდება იდეა იმისა, რომ მატერიალური ობიექტები ორი ფორმით არსებობს — მათი ჩვეულებრივი ფორმა და სახეცვლილი ფორმა, რომელიც მეტნაკლებად ჰგავს ადამიანს. ორივე ფორმა მატერიალურია. ამასთან, ადამიანებსაც უნდა ჰქონდეთ სახეცვლილების შესაძლებლობა, ისე რომ გადაიქცნენ ცხოველებად ან უსიცოცხლო საგნებად. მათ უსიცოცხლო ფორმებში კი ისინი გაცოცხლდებიან იმისთვის, რომ ადამიანური ქმედებების განხორციელება შეძლონ. ადგილობრივებში არსებობს შეხედულება ცხოველების ორმაგი ბუნების შესახებ. ეს ბუნების პრიმიტიული ცნების განვითარების მესამე ეტაპია.

ბუნებრივი დედუქციის საფუძველზე, საგნების ორი სახით არსებობის აზრს მოჰყვება ვარაუდი იმის შესახებ, რომ ფორმათაგან ერთ-ერთი ვლინდება გარეგნულად, ხოლო მეორე

შინაგანად, ანუ ის დამალულია. რადგანაც ის დამალულია, ის უხილავი უნდა იყოს, მაგრამ ასევე უნდა შეეძლოს ადამიანის სახით გამოვლენა. ამ აზრის საფუძველზე ჩნდება ჰიპოთეზა, რომელიც აღიარებს, რომ განცალკევებულია მატერიალური ობიექტი და სიცოცხლე, რომელსაც ის უნდა შეიცავდეს. ეს არის სული ან როგორც მას უწოდებენ „გენიოსი“, რომელიც უხილავია, სხეული კი მისი „სახცოვრებელი ადგილია“. მას შეუძლია სხეულის დატოვება და შეუძლია შამანად მოვლინება ან სხვა ადამიანის სხეულში „ჩასახლება“. ეს არის განვითარების მეოთხე ეტაპი, რომელიც ვარაუდობს მეტარიალური სხეულისა და მისი სულის თანაარსებობას, მაშინ როცა მესამე ეტაპზე ეს ორი ფორმა ერთდროულად ვერ არსებობდა. „გენიოსი“ მოიცავს ჩვეულებრივი ადამიანის როგორც მატერიალურ, ისე სულიერ თვისებებს. ამ ეტაპზე პირველად წარმოიშვა აზრი ადამიანის სულის შესახებ, რომელსაც შეუძლია სხეულისგან განცალკევება და მას ხანდახან ძილის დროსაც ტოვებს.

მეხუთე ეტაპზე „გენიი“ თანდათანობით თავისუფლდებოდა თავისი საგნებისაგან და თავისუფალ ფორმას იძენდა, რაშიც იგულისხმება, რომ ის ნამდვილი სული ხდებოდა. ამ სულის ადამიანური სახე კი უფრო გამოყოფილი ხდებოდა და ის ახალ თვისებებს იძენდა. ასე წარმოიქმნება პირველი მითოლოგია, რომელიც მოიცავს ისტორიების მთელ სერიას სულებზე, რომლებმაც შეიძინეს უხილავობისა და ფრენის განსაკუთრებული ძალები, მაგრამ მთლიანობაში მაინც ადამიანებს გავდნენ კვების მოთხოვნილებებითა და სიკვდილის გამოცდის უნარით. სწორედ ამ, ბოლო ეტაპს ეკუთვნის იმ რწმენის საწყისი, რომ გარდაცვლილები, მათი სხეულის განადგურების შემდეგ განაგრძობენ ცხოვრებას. ამ აზრის გავრცელების შემდეგ კი ნელ-ნელა წარმოიშვა იდეა „სხვა სამყაროს“ შესახებ სადაც გარდაცვლილები განაგრძნობდნენ ცხოვრებას.&lt;ref&gt;Bogoraz-Tan, Waldemar), Vladimir Germanovich (Bogoras. 1909. “Chukchee: Material Culture [Part 1], Religion [Part 2], Social Organization [Part 3].” ''Memoirs''. Leiden: E. J. Brill, Ltd. ; G. E. Stechert and Co. &lt;nowiki&gt;http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-001&lt;/nowiki&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;American Museum of Natural History – Part II – The Chukchee – Religion by W. Bogoras - 1904&lt;/ref&gt;

ჩუქჩები ყველანაირ ავადმყოფობას, თუ უბედობას ბოროტ სულებს — კელეტებს — მიაწერდნენ, რომლებიც მუდამ ადამიანის სულებს დასდევდნენ, იმისთვის, რომ მათი სხეული ეჭამათ. კელეტები შეიძლება დავყოთ სამ კლასად: პირველი კლასი მოიცავს ბოროტ სულებს, რომლებიც უხილავები არიან, მათ მოაქვთ დაავადებები და სიკვდილი; მეორე კატეგორიაში ერთიანდებიან სისხლის მსმელი კანიბალები, რომლებიც ცხოვრობდნენ ან დღესაც ცხოვრობენ შორეულ ნაპირებზე. ისინი მუდამ იბრძოდნენ ჩუქჩების მებრძოლების წინააღმდეგ. მესამი კლასში კი გაერთიანებულია „სულები“, რომლებიც შამანების გამოძახებით ცხადდებიან და მათ მაგიურ და სამედიცინო საქმეებში ეხმარებიან.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;Zhornitskaya, Maria, and V. Wanner. 1996. “Culture Summary: Chukchee.” New Haven, Conn.: HRAF. &lt;nowiki&gt;http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-000&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;

კელეტები მოდიან მიწისქვეშეთიდან ან პირიქით ზემოდან, სადაც მათ ცალკე სამყარო აქვთ. ისინი არასდრო მოდიან ზღვიდან, რადგან ჩუქჩების ძველი ანდაზის თანახმად: „ზღვიდან არ შეიძლება მოვიდეს რაიმე ბოროტი“.

სულს ჩუქჩების ენაზე „უვირიტ“ („uvi’rit“) ან იშვიათად „უვეკირგინ“ („uve’kkirgin“) ჰქვია, რომელთა წარმოშობაც საერთოა — „უვიკ“ („uvi’k“) — „სხეული“. მათი რწმენით სული ცხოველებსაც და მცენარეებსაც აქვთ.

ჩუქჩების წარმოდგენით ადამიანს რამდენიმე სული აქვს, თუმცა მხოლოდ ერთი სხეული ეკუთვნის. არსებობს სპეციალურად ხელებისთვის და ფეხებისთვის განკუთვნილი „კიდური-სულები“, რომლებიც შესაძლოა დაიკარგოს, რის გამოც იწყება კიდურების ტკივილი და თანდათანობით ისინი ჭკნება.

ადამიანის რომელიმე სული შესაძლოა მოიპარონ კელეტებმაც, რის გამოც ადამიანი ავადდება და ბოლოს კვდება. მხოლოდ შამანს შეუძლია იპოვოს და დააბრუნოს მოპარული „სული“. ეს „სული“ მოძებნის ცარიელ ადგილს ადამიანის სხეულში და შამანის დახმარებით დაბრუნდება იქ. იმ შემთხვევაში თუ შამანი სულს ვერ იპოვის, მას შეუძლია მომაკვდავ ადამიანს თავისი ერთ-ერთი სული შთაბეროს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

შამანის მთავარ მოვალეობას მკურნალობა წარმოადგენდა. ის დაირაზე დაკვრითა და სიმღერით ეკონტაქტებოდა მფარველ სულებს და გარდაცვლილ წინაპართა სულებს და ამით გავლენას ახდნენდა ხალხის ფსიქიკაზე. შამანი მონაწილეობდა თითქმის ყველა ფესტივალსა თუ ცერემონიაში. შამანებს კარგად შეეძლოთ ცხოველებისა და ფრინველების ხმების იმიტაცია, რაც მათ სულებთან კავშირში ეხმარებოდათ. ჩუქჩებში შამანებს არ ჰქონდათ სპეციალური კოსტიუმები. ითვლებოდა, რომ შამანებს, რომლებსაც სქესი ჰქონდათ შეცვლილი, განსაკუთრებით დიდი ძალა ჰქონდათ.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

ჩუქჩებში შამანიზმი ძირითადად საოჯახო ცერემონიებს უკავშირდება. ამ ცერემონიებზე ოჯახის რომელიმე წევრი ცდილობს „სულთან“ დაკავშირებას მას შემდეგ, რაც შამანი შეასრულებს თავის საქმეს. ამ დროს ის ხმაურითა და დოლზე დაკვრით „სული“ საკუთარ სხეულში შემოყავს. ამის დასამტკიცებლად კი ის შამანების მსგავსად იქცევა — დახტის, გამოსცემს უცნაურ ხმებს და გაუგებარ სიტყვებს, რომლებითაც „სულებს“ ეკონტაქტება.

თანამედროვე პერიოდში თითქმის ყველა ტომში, ჩუქჩების გარდა ნელ-ნელა იკარგება ოჯახური შამანიზმის მნიშვნელობა. მაგრამ აქაც არსებობს ამის ტენდენცია და შესაძლებლობა იმისა, რომ ის ინდივიდუალური შამანიზმით ჩანაცვლდეს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ჯერ კიდევ უძველეს დროში ჩრდილოეთის ველურ ირმებზე ნადირობა აისახებოდა ცეკვაში, რომლებითაც ჩუქჩების უძველესი წარმომადგენლები გავლენას ახდენდნენ მცენარეულ და ცხოველურ სამყაროზე და ამით შუამდგომლობდნენ იმ კეთილმოსურნე სულებთან, რომლებიც „სახლობდნენ“ ამ ცხოველურ თუ მცენარეულ ფორმებში. ჩუქჩების ორივე ჯგუფში — ზღვისპირა და ტუნდრის მეირმე ჩუქჩებში — სახასიათო იყო ანიმისტური წარმოდგენები. ბუნებრივია, რომ ამ კულტის ბუნება წარმოდგენილი იყო სხვადასხვა სპეციალურ საცეკვაო რიტუალებით.

ეს ცეკვები ძირითადად შეიცავდა მოძრაობებს, რომლებიც საშინაოს საქმეების განსახიერებას წარმოადგენდა. ამის მიზეზი არის ის, რომ მომთაბარე ხალხი თავიანთ რიტუალურ ცეკვებს ისეთ განსაკუთრებულ დღესასწაულებზე ასრულებდნენ, რომლებზეც მნიშვნელოვანი პერიოდის დასაწყისი აღინიშნებოდა. ასეთი იყო მაგალითად, გაზაფხულსა და შემოდგომაზე ჩრდილოეთის ირმების მასიური მსხვერპლშეწირვა, ზამთრის ბუნიობა, ნახირის საზაფხულო ბალახობაზე გაყვანა ან ზაფხულის ბოლოს მათი დაბრუნება და ა. შ. ამ დღესასწაულებისა და რიტუალური ცეკვების შესრულებით ჩუქჩები ცდილობდნენ იმ სულებზე გავლენის მოხდენას, რომლებიც პასუხისმგებელნი იყვნენ მათი ოჯახების კარგად ყოფნასა და მათი ირმების ჯოგის კეთილდღეობაზე. იმპროვიზებული რიტუალური ცეკვებია: „ბოროტი სულების გამოგდება“, „ვივრელ’ე“ ანუ „აკანკალებული მუხლები“, „გრიმასებთან ცეკვა“ და ასე შემდეგ.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ცვლილებები რიტუალურსა და კონფესიურ სფეროებში [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ-სა]] და პოსტ-სსრკ პერიოდებში ==
ჩუქჩების ტრადიციული შეხედულებების არსი წარმოდგენილია რიგი ავტორების კვლევებში, რომლებიც აღნიშნავენ რომ პირველყოფილი ადამიანის მსოფლმხედველობა სამყაროს მოდელის შესახებ ხელს უწყობდა მას განევითარებინა თავისი ადგილი ამ სამყაროში, სივრცესა და დროში. სიმბოლური აღწერა სამყაროს მოდელისა, წარმოდგენა მსოფლმხედველობის სხვადასხვა ელემენტების წარმოშობაზე, სპეციალისტების შეხედულებით, გადმოცემულია [[მითოლოგია]]ში. ვ. გ. ბოგორაზი გვამცნობს, რომ ბევრ ჩუკოტკურ ზღაპარში ნახსენებია ერთიანი ძლიერი არსება — შემქმნელი, რომელიც იცავს ადამიანებს, ეხმარება მათ. ჩუქჩებთან ამ არსების ნების შემსრულებლებად წარმოგვიდგება ყვავი- კულტურული გმირი. ბუნება ჩუქჩებთან წარმოადგენს ცოცხალს, ხოლო ყველა მისი კომპონენტს (მდინარე, ზღვა, ტბა, მთები და ა. შ.) ჰყავთ თავისი ბატონები, მოცემული წარმოდგენები არის ჩადებული ჩუქჩების რიტუალებში: სულების, ოჯახისა და სახლის მფარველის „დაპურება“, ყვავის თაყვანისცემა, შეწირული ცხოველის „წყლით გამასპინძლება“. ბევრი რიტუალი დაკავშირებული მეირმეობასთან, ოჯახის ცხოვრებასთან აღწერილია მკვლევარების და მისიონერების მიერ.&lt;ref&gt;Новая жизнь народов Севера / Отв. ред. Гурвич И.С., Васильев В.И., Симченко Ю.Б. -М.: Наука, 1967. 119 с.&lt;/ref&gt;

ჩვეულებრივ რიტუალებში გამოიყენებული იყო მსხვერპლშეწირვის საგნები, მაგალითად სპეციალურად  ხისგან გაკეთებული ჩამჩა ან საცხოვრებლის სულის გამოსახულება. მოსახლეობის ჯგუფი რომელიც მისდევდა მეორმეობას, ბავშვის დაბადების, ქორწილის ან პატრონის სიკვდილის დროს კლავდნენ ირემს. გარდაცვლილის დაწვის შემდეგ, ისინი ასრულებდნენ  მომდევნო რიტუალებს: წყლით იბანდნენ ხელებს, მათ უნდა გადაებიჯათ კოცონზე. ამგვარი დასაფლავების რიტუალები თვითმხილველების მოწმობით ტარდებოდა ჩუკოტკის სამხრეთით 1990 წლების ბოლომდე.

ცეცხლით განწმენდის რიტუალი გამოიყენებოდა ირმების ჯოგის შორეული მარშუტიდან დაბრუნებისას, ისინი იყენებდნენ სპეციალურ საგანს - ფიცარს ცეცხლის გასაჩენად, ხახუნის გზით ისინი ე. წ. სუფთა ცეცხლს მოიპოვებდნენ.

განწმენდის თვისებიდან გამომდინარე ოჯახებში საცხოვრებლის კერას თაყვანს სცემდნენ, ამ კერიდან აღებული ცეცხლით ხვდებოდნენ სტუმრებსა და ნათესავებს. ეს რიტუალი დიდი ხანი არსებობდა.

ოჯახური რიტუალები, რომლებიც ჩუქჩებთან სრულდებოდა, დაბადების, ქორწილის დროს დაკავშირებული იყვნენ ოჯახურ [[კერა]]სთან.

ადამიანების წარმოდგენებმა ბუნების ძლიერ ძალაზე, მის სულებთან და ადამიანების სესაძლებლობაზე იმოქმედოს რეალობაზე, ხელი შეუწყო შამანობის განვითარებას. ზღვის სანაპიროზე [[შამანიზმი|შამანურ]] უნარებს ხშირად წარმატებული ნადირობისთვის ცხოველების ლოკაციისთვის იყენებდნენ. ძლიერი შამანები სარგებლობდნენ ავტორიტეტით. უკანასკნელი შამანი, რომელიც დიდ არაბუნებრივ ძალას ფლობდა 2000 წელს გარდაიცვალა, ის იყო ცნობილი იმით რომ მას ცხოველების პოვნის გარდა მოვლენების წინასწარმეტყველება და ცალკეული დაავადებებისგან განკურნებაც შეეძლო.&lt;ref&gt;Krenova, J. (1936). Chuckchee Children. ''Indians At Work''. Washington, D.C.: Office of Indian Affairs. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-015
&lt;/ref&gt;

საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის ზემოქმედებით, მიდიოდა მიზანმიმართული ტრადიციული შეხედულებებისა და რიტუალების მსხვრევა. დევნა განიცადეს არამარტო მდიდარმა ჯგუფებმა არამედ შამანებმაც, რომლებიც ან გაანადგურეს ან გადაასახლეს. სარიტუალო სახლები საბჭოთა ხელისუფლების დროს გაქრა, რიტუალების ჩატარებასთან ერთად აიკრძალა ჩუქჩების ენაც.&lt;ref&gt;Козлов В. И. К вопросу об изучении этнических процессов у народов СССР // СЭ. 1961. № 4. - С. 58-73.&lt;/ref&gt;

ტრადიციების გაქრობას ხელი შეუწყო [[კომუნისტური განათლება|კომუნისტური პარტიის განათლების პოლიტიკამ]], რადგან ოჯახებს მოწყვეტილი ახალგაზრდები ინტერნატებში იზრდებოდნენ, ამის გამო კი ოჯახები ეთნიკური ინფორმაციის ახალი თაობისთვის გადაცემას, რომელიც მათ ენასა და ტრადიციულ მსოფლმხედველობაში იყო, ვეღარ ახერხებდნენ. ამგვარი საგანმანათლებლო პოლიტიკის საშუალებით ახალი თაობის ტრადიციებში  გათვითცნობიერებადობა შემცირდა.

საზოგადოების დემოკრატიზაციამ 1980-იანი წლების მეორე ნახევარსა და 1990-იანი წლების დასაწყისში, ხელი შეუწყო ტრადიციების აღდგენას ჩუკოტკის მოსახლეობაში, ამაზე მეტყველებენ საგაზეთო მომოხილვები და სატელევიზიო გადაცემები. აღდგა ბევრი სარიტუალო ტრადიცია. ყველაზე მასიური ზეიმი ჩუკოტკის ზღვისპირა სოფლებისათვის გახდა „ვეშაპის ზეიმი“, რომელიც აღდგა 1988 წელს, აღდგა „ირმებზე რბოლებიც“, „ძაღლებზე რბოლები“, შეჯიბრებები ნაციონალური ანსამბლების მონაწილეობით.&lt;ref name=&quot;:2:1&quot;&gt;Научно-теоретический журнал «Научные проблемы гуманитарных исследований» Выпуск 2 - 2011 г. 29 УДК 94. 39 ИЗМЕНЕНИЯ В ОБРЯДОВОЙ И КОНФЕССИОНАЛЬНОЙ СФЕРАХ У ЧУКЧЕЙ В СОВЕТСКИЙ И ПОСТСОВЕТСКИЙ ПЕРИОДЫ Г. С. Дьячкова&lt;/ref&gt;

ჩუკოტკის ხალხის კონფესიურ ცხოვრებაზე სასაუბროდ უნდა დავეყრდნოთ მოსახლეობის აღწერიდა შემოსულ მონაცემებს: 1897 წელს ქრისტიანურ რწმენას სრულად მიყვებოდნენ ენისეის ოსტიაკები, იუკაგირები, ალეუტები, კამჩატელები; სხვა ხალხთა ჯგუფებიდან კი მხოლოდ ნაწილი: 68 % - გოლიაკები, 43,5 % — კორიაკები, 6 % — ჩუქჩები, 2 % — აინოვები, დარჩენილნი კი კერპთაყვანისმცემლებად რჩებოდნენ.

ბევრი მკვლევარი და მისიონერი ხაზს უსვამდა ჩუქჩების ქრისტიანულ რელიგიაში მოქცევის საკითხს. რუსეთის იმპერიის პერიოდში ჩუქჩებმა  არ მიიღეს ქრისტიანობაცხოვრების მომთაბარე წესის გამო, საბჭოთა პერიოდში კი რელიგია სრულად იყო აკრძალული.&lt;ref&gt;Znamenski A. Shamanism and Christianity: Native Encounters with Russian Orthodox Missions in Siberia and Alaska, 1820-1917. Greenwood Press. Westport, Connecticut-London, 1999. - 306 pp.&lt;/ref&gt;

ეს სიტუაცია პოსტსაბჭოურ პერიოდში შეიცვალა, შემცირდა ტრადიციული დარგები. 1990 წლის დასაწყისში, უმუშევრობის გაზრდამ, სოციალურ-ეკონომიკურმა და პოლიტიკურმა კრიზისმა, ხელი შეუწყვეს გაქრისტიანებას, როგორც ერთ-ერთი ფსიქოლოგიური გაწონასწორების ფაქტორი. ამავეს შეუწყო ხელი გარეშე არაეთნიკური ქრისტიანული მოსახლეობის რიცხვობრივმა დომინირებამ.

1990-იან წლებში ჩუკოტკაზე ფეხი  მოიკიდეს ორმოცდაათიანელებმა და ევანგელისტებმა, ისინი 1996 წელს ქალაქ ანადირში შეიქმნენ, ერთ-ერთი 11 კაცისგან შედგებოდა, უმეტესად ჩეუქჩებისა და ესკიმოსებისგან. ანალოგიური ჯგუფები შექმნა ჩუკოტკის ბევრ სოფელსა თუ ქალაქში. მათი საქმიანობის ძირითად ფორმას ფსალმუნების ჩუკოტკურ და რუსულ ენებზე კითხვა, [[ევანგელე|ევანგელის]] თარგმნა, [[ნათლისღება]] და მატერიალური დახმარების გაწევა წარმოადგენდა.

გამოკითხვის თანახმად, ძირითად რელიგიურ ორგანიზაციას ორმოცდაათიანელები წარმოადგენდნენ. ეს არჩევანი განპირობებული იყო რელიგიური ორგანიზაციების მუშაობის მეთოდების განსხვავებაში. მართლმადიდებელი ეკლესია, ძირითადად, საერთო ლოცვებს ატარებდა. ორმოცდაათიანელებს კი ხშირად  შეკრების ადგილი არ ჰქონდათ, ამიტომ ისინი მოსახლეობასთან ინდივიდუალურად მუშაობდნენ, ისინი ნაბიჯ-ნაბიჯ უნერგავდნენ ქრისტიანულ რწმენას სოციალ-ეკონომიკურ კრიზისში მყოფ მოსახლეობას.

1990-იან წლებში მთავრობამ მხარი დაუჭირა მართლმადიდებლური ეკლესიების მშენებლობას და ეპარქიის შექმნას ჩუკოტკაზე (2000 წ.). ამგვარად xx საუკუნისთ ტრადიციული შეხედულებები, რომელთა არსებობის საფუძველიც მეირმეობა და ძღვის ცხოველებზე ნადირობაა.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== სამართალი ==
=== საბჭოები ===
საბჭოები. — ძველ დროში, როცა რაიმე დანაშაული მოხდებოდა ოჯახის ან ჯგუფის შიგნით, მამაკაცები, მოხუცები თუ ახალგაზრდები იკრიბებოდნენ საბჭოზე, ხნიერი მამაკაცები სხდებოდნენ და განიხილავდნენ საკოტხს ახალგაზრდებს კი ფეხზე დგომა და მოსმენა უწევდათ. თუ დანაშაული მოიცავდა ორ ოჯახს ისინი ერთ საბჭოში შეიკრიბებოდნენ, ორივე ოჯაის უხუცესები ირჩევდნენ 1-2 სპიკერს, რომლებსაც მიმდევრობით უნდა ესაუბრათ. თუ საკითხი გადაწყვეტას არ ექვემდებარებოდა, უხუცესები „პატარა თამაშის“ გამართვის უფლებას აძლევდნენ მონაწილე მხარეებს. ორივე მხარის [[შუბი]]თ შეიარაღებულნი ეჯახებოდნენ ერთმანეთს დუელში.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;Boas, F., Smith, H. I., Teit, J. A., Farrand, L., Laufer, B., &amp; Jochelson, W. (1900). ''Publications of the Jesup North Pacific Expedition''. New York: American Museum of Natural History.
&lt;/ref&gt;

=== მკვლელობები და სისხლის აღება ოჯახებს შორის ===
ყველაზე მძიმე დანაშაულად ითვლებოდა მკვლელობა და სასჯელი იყო შურისძიება. მკვლელობები იყოფოდა 2 ჯგუფად, ოჯახს შიგნით და მის გარეთ ჩადენილებად. მხოლოდ მეორე კატეგორიის ჩამდენები არიან ვალდებულნი „სისხლის აღებაში“, პირველი კატეგორიისანი კი სრულებით გათავისუფლებულნი იყვნენ სასჯელისგან.

&lt;blockquote&gt;&quot;One day, Leivite'hin, while on some journey, happened to kill one of his&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;reindeer by a misdirected blow. After that his kinsmen resolved to take his&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;life. They said, &quot;Otherwise he will be killed by somebody else, and we shall&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;have a feud on our hands&quot;. So his own brother came to his camp, and at&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;a favorable moment stabbed him in the back with a knife. This act was&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;approved by the common consent of all neighbors, because he was a &quot;bad&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;one, a source of torment to the others&quot; (e&quot;'tqi tawemInn-I'Irgin), as they&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;expressed it&quot; &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.&lt;/blockquote&gt;

=== მკვლელობა და შურისძიება ოჯახს გარეთ ===
ასეთი დანაშაულები იშვიათად თუ რჩება შურმიუგებელი, რადგან სირცხვილად ითვლება სისხლით არ აზღვევინო დამნაშავეს. მეგობარმაც უნდა აზღვევინოს ამხანაგის მკვლელს.

შურისგება უნდა განახორციელოს ნათესავმა მამის მხრიდან, მოხოდ ასეთების არ ყოფნის შემთხვევაში ასრულებს შურისმაძიებლის როლს დედის ხაზის წარმომადგენელი. სიძე, რომელიც ცხოვრობს ცოლის ოთახში მიღებულია როგორც ნაშვილები ვაჟი, ამიტომ ის მოანაწილეობას იღებს შურისძიების პროცესში. ცალკე მცხოვრები სიძე აღიქმება, როგორც დედის მხრის ნათესავი, ანუ მას მონაწილეობა შეიძლება არ მოეთხოვოს, სანამ მშობლების ყველა ნათესავი არ მოისაზრება ამ როლზე. ხშირია ისეთი შემთხვევები, როცა შორეულ ნათესავს არ უნდა შურისძიებაში მონაწილეობის მიღება, მითუმეტეს ისეთ შემთხვევებში, როცა მოწინააღმდეგე ძალიან ძლიერია.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

როგორც წესი შურისგება პირველივე სისხლის აღებაზე ჩერდება, იშვიათია „შურისძიების შურისძიებები“. ხალხურ ზღაპრებში ეს თემა ძალიან პოპულარულია და ზედმიწევნითი

დეტალურობით არის აღწერილი. ჩუქჩებს სჯეროდათ იმისიც, რომ მელების, წავებისა და სხვა ცხოველების მახეში გაბმა შურისძიების სურვილით ხდება. მობადირეებს ჯერათ მარადიულად მიმდინარე სისხლისგების პროცესისა ცხოველებსა და ადამიანებს შორის.

=== მსუბუქი დანაშაულები ===
ასეთი დანაშაულების სასჯელში მოიაზრებოდა ფიზიკური დასჯა ან გადასახადით ანაზღაურება.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

==== ქურდობა ====
&lt;blockquote&gt;მისაღები მსგავსი დანაშაულისა იყო ან ფიზიკური შეჯიბრი ან ფულადი ანაზღაურება. გადასახადის ოდენობა უნდა ყოფილიყო მოპარული ნივთისა და გარკვეული ნამატის ოდენობის შესაბამისი. თუ დამნაშავე დაჟინებით უარყოფდა დანაშაულს მისგან ძნელი ხდებოდა ანაზღაურების ან თვით მოპარული დივთის მიღება, და საქმეები მონაწილე მხარეების განძლეობაზე ხდებოდა დამოკიდებული. ცნობილია ასეთი შემთხვევა:&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;&quot;One reindeer-breeder, a man of peaceful temper, lost a group of reindeer,&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;nine in number, which strayed away from the herd, as reindeer often do, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;could not be found. It appeared afterwards that they had gone to the herd&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;of one of the neighboring camps, and had been appropriated by the master.&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;His own camp assistant gave information of the fact; but the offender was&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;obstinate, and denied it till the end. Then the wronged man became angry,&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;and sent his people to seek retribution. His son and one of his neighbors&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;visited the herd of the offender in the latter's absence, and took from it two&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;strong driving-reindeer, one young buck well broken, and three reindeer of&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the average sort. They said to the herdsmen, &quot;Go and tell the master that&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;we did this&quot;. Still this was not enough. The next day they visited the camp&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;of the unfortunate thief. The nephew was of a quarrelsome disposition, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;said before departing, &quot;Maybe he will show his anger. Then we will give&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;him a thrashing'&quot;. They came to the camp, and spent some time there talking&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;with the house-mates of the offender. He, however, sat quite silent and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;looked at the ground. 'He had not the courage to pick a quarrel. The quarrelsome nephew belonged- to a strong family, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the number of his brothers was six. After the visit, they went home and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;divided the spoil. The young buck was given to the nephew. The son took&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the team, and the father the remainder. The neighbors said, &quot;It is enough&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;for him, because he lost something dear to his heart, the driving-reindeer&quot;&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.&lt;/blockquote&gt;

=== ქონებასთან დაკავშირებული კანონები ===
ოჯახის უფროსი (paterfamilias) არის მიჩნეული ყველაფრის პატრონად და გამგებლად, მამას შეუძლია ზრდასრული ვაჟისთვის მმართველობის გადაცემა სურვილისამებრ თუ ის ამას საჭიროდ ჩათვლის, თვითონ კი შვილის დამხმარის როლს ითავსებს. თუ ვაჟი ქორწინდება და ოჯახს აქვს მხოლოდ ერთ საძინებლიანი საცხოვრისი მამა შვილს უთმობს „უფროსის მხარეს“, იმ შემთხვევაში თუ მათ ცალ-ცალკე ცხოვრება მოუნდებათ მამა შვილს არსებულ სახლს უთმობს თვითონ კი ახალი სახლი უნდა აიშენოს. მთლიან ოჯახს არ აქვს არანაირი უფლება მისი ერთი წევრის ინდივიდუალურ ქონებაზე.

მემკვიდრეობა გადადის მთავარი მემკვიდრის ხელში, ის იღებს სახლს და მისი გამგებლის როლსაც ითავსებს. უშვილო მამაკაცს, რომელიც ბოლოს მოახლოებას გრძნობს, ქონების დატოვება ნათესავისთვის ან მეგობრისთვის შეუძლია, მაგრამ უმეტეს შემთხვევებში ისინი შვილად იყვანენ ბავშვებს. თუ მთავარი მემკვიდრე ქალიშვილია, რომელიც გათხოვების შემდეგ მამის სახლში დარჩა მას იგივე უფლებები ენიჭება რაც ვაჟს ექნებოდა. სხვაგან გადასული გათხოვილი ქალიშვილი მიიღებს მხოლოდ მის სახელზე გამოყოფილს&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;Sverdrup, H. U. (1938). With The People Of The Tundra. Oslo, Norway: Gyldendal Norsk Forlag. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-016
&lt;/ref&gt;. უშვილო ქვრივს არ აქვს წილი მემკვიდრეობაში, ის საკუთარ ოჯახში ბრუნდება. სიძესაც საკუთარ ოჯახში მოუწევს დაბრუნება ხელცარიელს თუ მისი ცოლი გარდაიცვლება და ის ამ ოჯახის სხვა ქალზე არ დაქორწინდება. ახალგაზრდა ქვრივს პატარა ბავშვებით უფლება ექნება მემკვიდრეობაზე თუ ის მამაკაცის ოჯახში დარჩება და გათხოვდება. თუ ის საკუთარ სახლში დაბრუნებას გადაწყვეტს ის ყველაფერს კარგავს, ბავშვების წაყვანის უფლება უნარჩუნდება მაგრამ წაყვანის შემთხვევაში მათი წილი მემკვიდრეობაში უქმდება. დროულ ქვრივს ახალგაზრდა ვაჟებით უნარჩუნდება მემკვიდრეობა და ის ხდება მფლობელი საკუთრებისა.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;

==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|171}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ეთნოგრაფია}}

[[კატეგორია:მსოფლიოს ხალხები]]</text>
      <sha1>34dp3u4ojnduq4glwrn4b5ks0icauzo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407248</id>
      <parentid>4407236</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:15:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/Tasuna (Taso)|Tasuna (Taso)]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:93.177.162.207|93.177.162.207]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91374" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
[[სურათი:Choris, Tschuktschen.jpg|thumb|250px|ჩუქჩების ოჯახი. ლუის ჩორისის ნახატი. (1816)]]
'''ჩუქჩები''' ({{lang-ru|''чукчи''}}) — [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული]]ს მკვიდრი მოსახლეობა, ჩრდილო-აღმოსავლეთის პალეოაზიატების ჯგუფის, რომელსაც აგერთვე მიეკუთვნეიბან კორიაკები და იტელმენები, ყველაზე მრავალრიცხოვანი ხალხები. [[2002|2002 წლის]] მონაცემებით, მათი რაოდენობა შეადგენს 15,767. ძირითადად მოსახლეობენ [[ჩრდილო ყინულოვანი ოკეანე|ჩრდილო ყინულოვანი ოკეანის]] და [[ბერინგის ზღვა|ბერინგის ზღვის]] ნაპირებზე: [[ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგი|ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგის]] ტერიტორიაზე (12.6 ათასი),  [[კამჩატკის მხარე|კამჩატკის მხარის]] ჩრდილოეთ ნაწილში (1.4 ათასი) და [[სახა (იაკუტია)|იაკუტიაში]] (0.6.ათასი).&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;М. Г. Левин, Л. П. Потапов, ''Народы Сибири, 1956''&lt;/ref&gt;

ძირითადად ლაპარაკობენ [[ჩუკოტკური ენა|ჩუკოტკურ ენაზე]], რომელიც ენათა ჩუკოტურ-კამჩატკურ ოჯახს მიეკუთვნება დამწერლობა აქვთ 1936 წლიდან, იგი შექმნილია [[კირილური დამწერლობა|კირილიური]] გრაფიკის საფუძველზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;  რელიგია – [[შამანიზმი]]. [[XIX საუკუნე]]მდე ფაქტობრივად შეინარჩუნეს დამოუკიდებლობა მეფის ადმინისტრაციისგან. ჩუქჩები ორ ჯგუფად იყოფიან: ზღვისპირა ჩუქჩებად და მეირმე ჩუქჩებად. ზღვისპირა ჩუქჩები თავიანთ თავს უწოდებენ ანკალინს (მრ. რ. ანკალიტ) – „ზღვის მკვიდრი“, ხოლო ტუნდრის მეირმე ჩუქჩები — ჩავჩუ (მრ. რ. ჩავჩუვატ). ამის გარდა, როგორც ზღვისპირა, ისევე მეირმე ჩუქჩები თავს უწოდებენ  ლიგორავეტლიან (მრ. რ. ლიგორავეტლიატ), რუსულში ტრანსფორმირებული როგორც „ლუორავეტლანი“,  რაც „ნამდვილ ადამიანს“ ნიშნავს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ჩუქჩი–მომთაბარე მეირმეები და ჩუქჩი–ბინადარი ზღვის ცხოველებზე მონადირეები ერთმანეთში აწარმოებდნენ ნატურალურ გაცვლას.

ჩუქჩებს ემეზობლებიან: ბერინგის ზღვის სანაპიროზე — [[ესკიმოსები]], სამხრეთით — კორიაკები, მდ. კოლიმის დასავლეთით — [[იაკუტები]] და იუკაგირების რამდენიმე ოჯახი. მათ მეზობლად აგრეთვე ცხოვრობენ ჩუვანცები, რომლებიც წარსულში იუკაგირების შტოს მიეკუთვნებიდნენ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

== ეთნოგენეზი ==
მატერიალური წარმოების, მატერიალური  და სულიერი კულტურის კვლევები ჩუქჩების ადგილის გათვალსწინებით თანამედროვე ლინგვისტურ და ანთროპოლოგიურ სისტემატიკაში, იძლევა საფუძველს მივიჩნიოთ, რომ ისინი წარმოადგენენ [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული|ჩუკოტკის]] უძველეს მცხოვრებებლებს. მათი წინაპრები აქ დამკვიდრნენ ძვ.წ. IV-III ათასწლეულების მიჯნაზე. ამ დროიდან ამ რეგიონის ხალხების ცხოვრება მიდიოდა მუდმივ ბუნებრივ-კლიმატურ პირობებში, ცხოველური და მცენარეული სამყაროს ერთი და იმავე გარემოცვაში. თითქმის უცვლელი რჩებოდა არსებობის წყაროები. ჩუქჩების მხოლოდ რაღაც ნაწილი თანდათნ იწყებს სახმელეთო ნადირობის საზღვაო საქმიანობასთან შეთვსებას, რაც არაუადრეს ახალი წელთაღრიცხვიდან შეიმჩნევა.
[[ფაილი:PSM V67 D100 Maritime and reindeer chukchee women.png|მინი|ზღვის ჩუქჩა, მეირმე ჩუქჩა.]]
ჩუქჩების კულტურაში, პირველ რიგში ზღვისპირაში, ჩვენ ვპოულობთ  [[ესკიმოსები|ესკიმოსებისთვის]] დამახასიათებელ ბევრ ელემენტს. ჩუქჩებისა და კორიაკების სიახლოვის გათვალისწინებით, როგორც კულტურაში, ასევე ენაშიც, შეიძლება იმის ვარაუდი, რომ ჩუკოტურ-კორიანული ფორმირების რეგიონი განთვსებული იყო მათი დღევადნელი  გავრცელების ადგილის სამხრეთით. აქედან ჩუქჩების წინაპრები გავრცელდნენ ჩრდილოეთში, მოახდინეს ესკიმოსების ასიმილაცია და თავადაც განიცადეს ესკიმოსთა ენისა და კულტურის გავლენა.

ჩუქჩების ფოლკლორში  ნათლად ჩანს მათი აზიელი [[ესკიმოსები|ესკომოსებს]]&lt;nowiki/&gt;ა და კორიაკებთან შეჯახება. იმის მიუხედავად, რომ ჩუქჩების თქმულებების მიახლოებითი დატირებაც კი შეუძლებელია, ვ. ბოგორაზი თქმულებებს ჩუკოტურ-ესკიმოსებს შორის დაპირისპირების შესახებ უფრო ადრეულად მიიჩნევს, ვიდრე კორიაკებთან. პირველი თქმულებები უფრო ნაკლებადაა შემონახული. აქ ჩუქჩები უმეტესწილად გამოდიან როგორც მეირმეები. ამ თქმულებებში ისინი თავს ესხმიან ეკსიმოსებს, ართმევენ ნადავლს - ზღვის ცხოველებს და ტყვეებს, რომლებსაც აიძულებენ ირრების მწყემსვას. როგორც ჩანს, მიმდინარეობდა ორი ჯგუფის შეერთების პროცესი, რასაც თან ახლდა ჩუკოტური ენის გამარჯვება ესკიმოსურზე. ამის შედეგად, ჩამოყალიბდნენ თანამედროვე ზღვისპირა ჩუქჩები, რომლეთა ეკონომიკა, კულტურა და ყოფა-ცხოვრება ატარებს ესკიმოსების გავლენის კვალს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.
[[ფაილი:PSM V67 D100 Reindeer chukchhe and eskimo girl.png|მინი|მეირმე ჩუქჩა და ესკიმოსი გოგონა]]
ჩუქჩების [[ეთნოგენეზი|ეთნოგენეზის]] საკითხს და მის კავშირს ესკომისების უძველეს ისტორიასთან ერთ-ერთმა პირვლემა მიმართა ა. ზოლოტარევმა, რომელიც ესკიმოსებს ჩუქჩების და კორიაკების უშუალო წინაპრებად მიიჩნევს. მისი აზრით, ჩრდილო-აღმოსავლეთ [[აზია|აზიაში]] თანმიმდევრობით ერთმანეთს ჩაენაცვლა მატერიალური წარმოებისა და აბორიგიენების კულტურული განვითარების ორი საფეხური. პირველი საფეხური — ზღვის მონადირეების ბინადარი კულტურა. მისი მატარებელი იყვნენ ძველი ესკომოსები. მეორე საფეხური — კომპლექსური მეურნეობა, რომელიც ითავსებდა  ზღვის ცხოელების ნადირობასა და მცირე მეირმეობას. ამ საფეხურზე გაჩნდნენ ჩუქჩები და კორიაკები, რომელთა კულტურაც გაჩნდა მეირმეობის საფუძველზე, თვითონ ჩუქჩები კი  ძველი ესკიმოსების მეირმეებად გადაქცეული  შთაომავლები არიან. თუმცა ავტორი არანაირ ახსნას არ იძლევა იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა მომხდარიყო ესკიმოსური ენის ტრანსფორმაცია, რომლისგანაც წარმოიშვა მისგან ტიპოლოგიურად და მატერიალურად სრულიად განსხვვებული ჩუკოტური ენა. &lt;ref&gt;1.     А. И. Крушанов, ''История и культура чукчей, 1987''&lt;/ref&gt;

== მეურნეობა ==
ჩუქჩების შესახებ პირველი ცნობების ავტორები XVII-XVIII ს. საქმიანობის მიხედვით მათ ყოფენ  „მეირმე“, „მსხდომარე“ და „მოსიარულე“ ტომებად. მეირმე ჩუქჩებს, თავისთავად, ჰყავდათ ირმები, ეწეოდნენ მომთაბარე ცხოვრების წესს. „მსხდომარე“ ჩუქჩებს უწოდებდნენ იმათ, ვინც ბინადარ ცხვორებას ეწეოდა და ირმებს მხოლოდ გადაადგილებისთვის იყენებდა. „მოსიარულე“ ჩუქჩები კი იყვნენ ბინადარი ზღვის ცხვოველებზე მონადირეები, რომელთაც არ გაანჩნდათ ირმები და არც ძაღლებს იყენებდნნე გადაადგილებისთვის. თუმცა ირმების მწყემსობის განვითარებასთან ერთად მათზე ნადირობის მნიშვნელობა ამ საზოგადოებაში ნელ-ნელა ეცემა.

ორი საუკუნის განმავლობაში, დაწყებული XVII საუკუნიდან XIX საუკუნის შუა ხანბამდე, არსებობისთვის საჭირო სახსრების წარმოებამ ჩუქჩებში მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა, რაც, თავის მხრივ, აისახა მათი მატერიალური და სულიერი ცხოვრების სხვა მხარეებზე.

ჩუქჩების შესახებ უკვე პირველივე ცნობები ადასატურებს იმას, რომ მათი მატერიალური წარმოება XVII საუკუნის დასაწყისში სამეურნეო კომპლექსის დაშლის პროცესში იყო. ეს ყველაფერი ხასიათდებოდა სახმელეთო ნადირობის ზღვის ცხოვლებზე ნადირობასთან შეთავსებით, აგრეთვე მეირმეობის და მეთევზეობის განვითარებით.
[[ფაილი:Chukchi family old.jpg|მინი|ჩუქჩების ოჯახი. 1900-1910]]
რუსებისა და მათი შედარებით მაღალი კულტურის გამოჩენამ უკიდურეს ჩრდილო-აღმოავლეთში ხელი შეუწყო  ჩუქჩების სამეურნეო კომპლექსის ძირითადი კომპონენტების დიფერენციაციას. ხდება ძველი მეურნეობის ახალი, უფრო სრულყოფილი ფორსმებით ჩანაცვლება, რაც ეფუძნებდა ჩუქჩების სპეციალიზაციას ორ საქმიანობაზე - მეირმეობასა და ნადრობაზე. ამ ორ სექტორს შორის ხშირი იყო გაცვლა, რითაც ჩუქჩების მოთხოვნილებებში გარკვეული წონასწორობა ნარჩუნდებოდა. ჩუქჩების მნიშვნელოვანი ნაწილი ბუნებაში უკვე მზა პროდუქტების მითვისებითი მეურენობიდან გადადის მწარმოებლურ მერუნეობაზე.

XVIII საუკუნეში ჩუქჩებთან მიმდინარეობდა მოშინაურებული ირმების რიცხოვნობის ზრდა და მწყემსობის განვითარება. ამ პროცესის პარალეულარდ კიდევ უფრო მცირდებოდა ველურ ირმებზე ნადირობა, რაც გამოწვეული იყო მათი რაოდენობის მკვეთრი კლებით. როგორო ცნობილია, XIX საუუნისთვის ველური ირმები ჩუკოტკაზე თითქმის გადაშენდნენ.

XVIII - XIX საუკუნეების განმავლობაში მიმდინარეობდა ზღვის ცხოვლებზე ნადირობის განვითარება.  რაც განპირობებული იყო საქმიანობაში მეტალის იარაღების თანდათნობითი დამკვიდრებით, აგრეთვე ცეცხლსასროლი იარაღის შემოსვლით. ნადირობის ობიექტები ძირითდად იყვნენ სელაპები, ლომ-ვეშაპები და ვეშაპები. ზღვის ძუძუმწოვრებზე ნადირობას სეზონური ხასიათი ჰქონდა, რაც ცხოველების მიგრაციით იყო განპირობებული. სტიმული წარმოადგენდა ასევე ზღვის ცოხველებზე სავაჭრო მნიშვნელობის ყოველწლიური ზრდა, მათ ტყვაზე  მოთხვნა არა მარტო ჩუქჩბეში, არამედ კორიაკებსა და კოლიმის რუს მოსახლეობაში.

რაც შეეხება მეთევზეობას, იგი დამატებით საქმიანობად ითვლებოდა და ნაკლებად იყო განვითარებული. XVII საუკუნისთვის მეტთევზეობის შესახებ არანაირი ცბობები არ მოიპოვება. XIX საკუნის შუა ხანებისთვისაც კი არ ჰქონდა ამ საქმიანობას ფეხი მოკიდებული. მეირმეობასთან მჭიდრო კავშირში მყოფ ჩუქჩებში მეთევზეობით იძულებულნი ხდებოდნენ მხოლოდ ღარიბები დაკავებულიყვნენ. მეთევზეობა პრიმიტიულ სახეს აატრებდა, ნადავლი არ ინახებოდა, თევზით წლის მხოლოდ გარვეულ პერიოდებში იკვებებოდნენ.

XVII – XVIII საუკნეებში მეთევზეობის გარდა არსებობის წყაროდ ჩუქჩებისთვის დიდი როლს თამაშობდა ნადირობა მთის ცხვრებსა და ცხენ-ირმებზე, თეთრ და რუხ დათვებზე, მგლებსა და მელებზე.

ყველაზე გავრცელებული სანადირო ხელსაწყოები XVII - XVIII საუკუნეებში, რაც XIX საუკუნეშიც შემორჩა, იყო მშვილდ-ისარი და შუბი.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;И. С. Вдовин, ''Очерки истории и этнографии чукчей, 1965.''&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Vankarem yaranga and Chukchi 1881 Nelson.JPG|მინი|ჩუქჩები. იარანგა. 1881]]

== საცხოვრებელი ==
[[ფაილი:PSM V67 D101 Chukchee winter house.png|მინი|ჩუქჩების ზამთრის საცხოვრებელი.]]
ჩუქჩებს ჰქონდა ორი ტიპის საცხოვრებელი — მუდმივი და გადასატანი ცალკე.  ბინადარ ჩუქჩებს გააჩნდათ ორი ცაცხოვრებელი — ერთი საზამთრო, მეორე — საზაფხულო სეზონისთვის (იარანგი). ზამთარში ისინი იყენებდნენ ნახევრადმიწისქვეშა სახლებს, რომლეთა ტიპი და კონსტრუქცია ნასესხები იყო ესკომოსებისაგან. აღწერების მიხედვით, რომლებიც XVIII საუკუნიდან შემორჩა, ჩანს, რომ ეს სახლები ხისგან, ვეშპების ყბებისა და ნეკნებისგან იყო გაკეთებული. 

ბინადარი ჩუქჩები XVII - XVIII საუკუნეებში დადიოდნენ შორეულ ექსპედიციებში. ამ ექსპედიციენში ისინი მიდიოდნენ თავანთ ოჯახებთან ერთად. ამ პრეიოდში  საცხოვრებლად იყენბდნენ იარანგებს. XIX საუკუნეში ნახევრადმიწისქვეშა სახლები ქრება, მათ მაგივრად იწყებენ ზამთარშიც ირმის ტყავიან იარანგების გამოყენებას. 

მომთბარე ჩუქჩებიც ზამთარში და ზაფხულში  იარანგებში ცხოვრობდნენ. ერთადერთი განსხვავება ირმის ბეწვის ხარისხში იყო.

მეირმე ჩუქჩების იარანგა წარმოადგენდა  კოლექტიურ საცხოვრებელს ახლო ნათესავებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;  

== ტანისამოსი ==
როგორც მეირმე, ასევე ზღვისპირა ჩუქჩების ტანისამოსის ძირითადი მასალა იყო ირმის ტყავი. მეირმე ჩუქჩები დიდწილად თავიანთ ტანსაცმელს კერავდნენ ახალგაზრდა ირმების ტყავისაგან. ამასთან, ზამთრის ტანსცმელს ატარებდნენ მხოლოდ ერთი სეზონი განმავლობაში, ზოგჯერ უფრო ცოტა ხანიც. ზამთრის ტანისამოსის მოხმარების მოკლე ვადა აიხსნება ირმის ბეწვის არაგამძლეობით, ასევე ჩუქჩები მას შიშველ ტანზე იცვამდნენ, ასე ბეწვი მალე იცვითებოდა და ნესტიანდებოდა. მეირმეთ საცხოვრებელში კი არ იყო ისეთი პირობები, რომ ჩასაცმელი გაეშროთ. ვ. ბოგორაზის ცნობით, ზოგი მწყემსი რამდენიმე კვირა ნესტიანი ტასაცმლით დადიოდა და იხდიდა მას მხოლოდ მაშინ, როცა ტარებისთვის გამოუსადეგარი ხდებოდა.

ზღვისპირა ჩუქჩები ირმის ტყავთან ერთად, რომელსაც სხვა მეირმეებიგან ყიდულობდნენ,  სარგებლობდნენ სელაპების  ტყავითაც. თუმცა იგი ზამთრის ტანსაცმელისთვის არ გამოიყენებოდა, რადგან სელაპის ტყავი სიცივისაგან ცუდად იცავდა, იგი ასევე კარგი საქამრე მასალა იყო. სელაპების ტყავი და ქამრები დიდი მოთხოვნით სარგებლობდა მწყემს ჩუქჩებში, რომლებიც მას ირმების ტყვაზე ცვლიდნენ. ამგვარად, ჩუქჩების ორი მთავარი ჯგუფი ერთმანეთზე ძლიერ  დამოკიდებული იყო.&lt;ref&gt;Н. Ф. Прыткова, ''Одежда чукчей, коряков и ительменов, 1976''&lt;/ref&gt;

აღსანიშნავია ჩუქჩების ერთ-ერთი წეს-ჩვეულება — ირმების დაკვლის ციკლები, რომელიც შემდოგომაზე იხსნებოდა. პირველს ჰქვია „ახალგაზრდა თხელბეწვიანი ირმების კვლა“, მეორე — „ტყავის კეთება ტანისამოსისთვის“. როგორც სახელწოდება მიანიშნებს, ორივე შემთხვევაში  პრაქტიკული მიზანია ტანსაცმლისთვის ტყავის წლიური მარაგის მიღება. პირველ კვლას მოაქვს თხელი ტყავი, რისგანაც ამზადებდნენ თხელ ტანისამოსს ახალგაზრდებისთვის, ტყავის ნაწილი კი იყიდებოდა. მეორე კვლიდან მოდიოდა სქელი ტყავი, რომელიც ზამთრის ტანსაცმლის შექმნაში გამოიყენებოდა.&lt;ref&gt;В. Г. Богораз, ''Чукчи, 1939''&lt;/ref&gt;

== სოციალური ორგანიზაცია ==
XVII – XVIII საუკუნეების დოკუმნეტების ტერმინოლოგია ნათლად ასხავდა ჩუქჩების ფეოდალური საზოგადოების სტრუქტურას, ერთი მხრივ „კნიაზცები“ და „სტარშინები“, მეორეს მხრივ — საზოგადოების იერარქიას, რომელიც იმ დროს იაკუტიაში არსებობდა. თუმცა მეცნიერები კონკრეტული ტერმინოლოგიით საუბარს ხშირ შემთხვევაში ერიდებოდნენ.

ჩუქჩების მთავარ საზოგადოებრივი და ეკონომიკური ერთეული იყო პატრიარქალური ოჯახი. წარმოების ორგანიზაცია ბინადარსა და მეირმე ჩუქჩებში ადასტურებს დიდი პატრიარქალური ოჯახის არსებობას. მასში შედიოდა „სტარშინა“ ანუ მთავარი თავისი ნათესავებით. ასეთ ოჯახი ფლობდა საკუთრ მეურნეობას, საერთო საცხოვრებელს.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ოჯახის შემადგენლობაში შედიოდა 10-მდე და მეტი ზრდასრული მონათესავე მამაკაცი. საერთოდ, როგორც ბინადარი, ასევე მომთააბრე ჩუქჩები პატარა ჯგუფებად იყოფიან. ეს ჯჯგუები რამდენიმე მონათესავე ან მეგობარი ოჯახისაგან შედგებოდა. ასეთ ჯგუფებში არავინ ფლობდა ძალაუფლებას ან რაიმე ტიპის ავტორიტეტს, თუმცა პატივისცემით სარგებლობდნენ ისინი, ვინც უფრო მდიდარი იყო და დიდ იჯახი ჰყავდა.&lt;ref&gt;Г. А. Сарычев, ''Путешествие по северо-восточной части Сибири, Ледовитому морю и Восточному океану, 1952.''&lt;/ref&gt;  მათ აღწერილობაში სარიჩევი გამოყოფს პატრიარქალური ოჯახის ყველაზე  შესამჩნევ ნიშნებს. ასევე აღნიშნავს სხვა ურთიერთობების ჩასახვას. თემურ-ოჯახური  წყობის პარალელურად, სადაც ჯგუფები ნათესაური კავშირის მიხედვით არიან დაყოფილი, წარმოიშვება მეგობრული კავშირებიც, რაც სამეზობლო თემისთვის არის დამახასიათებელი.

პატრიარქალური ოჯახების მამაკაცები მრავალცოლიანები იყვნენ. ჩვეულებრივ ჰყავდათ 3-4 მეუღლე, რომლებიც ერთნაირი უფლებებით სარგებლობდნენ.

ჩუქჩების საზოგადოებრივ ცხოვრებაში შეიმჩნეოდა წინააღდეგობრივი პროცესები. მათთან თანაარსებობდა როგორც კერძო, ისე საერთო საკუთრებაც. ანუ კერძო საკუთრების პარალელურად არსებობას განაგრძობდა მყარად გამჯდარი თემური ცხოვრების ტრადიციები: ჯგუფური ქორწინება თავის მატერიალური და მორალური პასუხიმგებლობით, ლევირატი, სორორატი და სხვ. არსებობდა ასევე ცოლების გადაცვლის წეს-ჩვეულება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

ჩუქჩებთან იყო დაწყებითი, პატრიარქალური მონობის ყველაზე პრიმიტიული ფორმა. მონებად გამოდიოდნე მხოლოდ საომარი შეტაკებების დროს დატყვევებული სხვა ტომის ხალხი ან ნაყიდი მონები. ძირითად ესენი იყვნენ ალასკის ესკიმოსები, კორიაკები და იუკაგირები. ჩუკოტრ ფოლკლორში გადმოცემულია მრავალი ეპიზოდი, როცა ჩუკოტური მეომარი არა მარტო საქონელს ართმევს დაპყრობილ ხალხებს, არამედ თავად მოზარდებსაც იმონებს, ვინც იმ საქონელს მწყემსავდა.&lt;ref&gt;В. Г. Богораз, ''Материалы по изучению чукотского языка и фольклора, 1900''.&lt;/ref&gt; პატრიარქალურ ოჯახში, რომლის წევრები შეიძლება როგორც თავისუფალი, ისე არათავისუფალი წევრები შედიოდნენ, მონები სამუშაო ძალას წარმოადენენ. ამის გარდა, მონები (ჩუკოტური სახელწოდება — პურელი) გამოდიოდნენ საქონლის როლში, იცლებოდნენ, ჩვეულებრივ, ირმებსა და არც თუ ისე დიდ გამოსასყიდზე. მონობისს პრიმიტიულობისა და განვითარებულობაზე მიუთითებს ასევე ის ფაქტი, რომ ისინი ხშირად საზოგადოების სრულუფლებიან წევრაბდ იქცეოდნენ. მონები არ გამხდარან წარმოების მთავარ ძალას, და შესაბამისად დიდი გავლენაც არ მოუხდენიათ. XIX საუკუნის პირველ ნახევარში პატრიარქალური მონობა ჩუქჩებში საერთოდ ქრება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== რელიგია ==
ჩუქჩების ორივე ჯგუფის რელიგიური შეხედულებები და იდეები იმდენად ემთხვევა ერთმანეთს, რომ შესაძლებელია მათი ერთად განხილვა.

ჩუქჩების პირველი ჯგუფის რელიგიური იდეების შესწავლისას ჩამოყალიბდა მარტვი თეორია მათი თავდაპირველი რელიგიური ცნებების შესახებ, რომლებიც ადამიანის თავდაპირველი პრიმიტიული რელიგიური იდეების მსგავსია. მათი თავდაპირველი შეხედულებების შესახებ საუბრისას ვერ გამოვიყენებთ ტერმინს — „ანიმიზმი“, რადგან ის ვარაუდობს ადამიანის სულის კონცეფციასაც, რაც უფრო გვიანდელ პერიოდს ეკუთვნის.

ჩუქჩების თავდაპირველი რელიგიური ცნებების განვითარება ხუთ ეტაპად იყოფა:

პირველი ეტაპზე განიხილება ადამიანებსა და საგნებს შორის ის თვისობრივი მსგავსება, რომელის რწმენის მიხედვითაც მათ თანაბრად ეკუთვნით სიცოცხლე. საგნების ფორმა და მათი ადაპტაცია ცხოვრებისეული ქმედებების მიმართ ამ ეტაპზე არ განიხილება. ქვა, ხე, ბორცვი, ღრუბელი ან ისეთი ბუნებრივი ფენომენები, როგორიც ქარი, წვიმა და ჭექა-ქუხილია ითვლება ცოცხალ არსებად მიუხედავად მისი ფორმისა. თუ საგანი მოძრაობს, ესეიგი ის ცოცხალია — ასეთი შეხედულების თანახმად თავდაპირველი ადამიანები ცოცხლად აღიქვამდნენ ხეს, რომელიც ირხეოდა, ქარს, ტბას, მდინარეს და ა. შ. ადამიანი შეიძლება შეებძოლოს ამ საგნებს და გაანადგუროს ისინი, ასევე შეიძლება მსხვერპლი შეწიროს და სანაცვლოდ დაცვა სთხოვოს. ის ხშირად ამ საგნების მცირე ზომის გამოსახულებებს თილისმად იყენებს და თან ატარებს, იმისთვის რომ ბოროტი ძალებისგან დაცულად იგრძნოს თავი.

განვითარება იწყება მაშინ, როცა პირველად ჩანს საგნების ფორმებისა და ადამიანების სხეულის ნაწილების ფორმების მიმსგავსების მცდელობა. თილისმებზე მცირედი, ბუნდოვანი მსგავსებაც კი საკმარისია იმისთვის, რომ ისინი ანთროპომორფულ (ადამიანის მსგავს) არსებებად მივიჩნიოთ. პატარა ხის კავი, ან ტყავის ორი ვიწრო ზოლი, რომლებიც ფეხებს წარმოადგენს, უკვე ითვლება ადამიანის მსგავს ფიგურად. ეს განვითარების მეორე ეტაპია, რომელიც წარმოადგენს მარტივი პრიმიტიული ცნების უფრო რეალური ფორმის ობიექტად გადაქცევის პირველ მცდელობას.

მალე ჩნდება იდეა იმისა, რომ მატერიალური ობიექტები ორი ფორმით არსებობს — მათი ჩვეულებრივი ფორმა და სახეცვლილი ფორმა, რომელიც მეტნაკლებად ჰგავს ადამიანს. ორივე ფორმა მატერიალურია. ამასთან, ადამიანებსაც უნდა ჰქონდეთ სახეცვლილების შესაძლებლობა, ისე რომ გადაიქცნენ ცხოველებად ან უსიცოცხლო საგნებად. მათ უსიცოცხლო ფორმებში კი ისინი გაცოცხლდებიან იმისთვის, რომ ადამიანური ქმედებების განხორციელება შეძლონ. ადგილობრივებში არსებობს შეხედულება ცხოველების ორმაგი ბუნების შესახებ. ეს ბუნების პრიმიტიული ცნების განვითარების მესამე ეტაპია.

ბუნებრივი დედუქციის საფუძველზე, საგნების ორი სახით არსებობის აზრს მოჰყვება ვარაუდი იმის შესახებ, რომ ფორმათაგან ერთ-ერთი ვლინდება გარეგნულად, ხოლო მეორე

შინაგანად, ანუ ის დამალულია. რადგანაც ის დამალულია, ის უხილავი უნდა იყოს, მაგრამ ასევე უნდა შეეძლოს ადამიანის სახით გამოვლენა. ამ აზრის საფუძველზე ჩნდება ჰიპოთეზა, რომელიც აღიარებს, რომ განცალკევებულია მატერიალური ობიექტი და სიცოცხლე, რომელსაც ის უნდა შეიცავდეს. ეს არის სული ან როგორც მას უწოდებენ „გენიოსი“, რომელიც უხილავია, სხეული კი მისი „სახცოვრებელი ადგილია“. მას შეუძლია სხეულის დატოვება და შეუძლია შამანად მოვლინება ან სხვა ადამიანის სხეულში „ჩასახლება“. ეს არის განვითარების მეოთხე ეტაპი, რომელიც ვარაუდობს მეტარიალური სხეულისა და მისი სულის თანაარსებობას, მაშინ როცა მესამე ეტაპზე ეს ორი ფორმა ერთდროულად ვერ არსებობდა. „გენიოსი“ მოიცავს ჩვეულებრივი ადამიანის როგორც მატერიალურ, ისე სულიერ თვისებებს. ამ ეტაპზე პირველად წარმოიშვა აზრი ადამიანის სულის შესახებ, რომელსაც შეუძლია სხეულისგან განცალკევება და მას ხანდახან ძილის დროსაც ტოვებს.

მეხუთე ეტაპზე „გენიი“ თანდათანობით თავისუფლდებოდა თავისი საგნებისაგან და თავისუფალ ფორმას იძენდა, რაშიც იგულისხმება, რომ ის ნამდვილი სული ხდებოდა. ამ სულის ადამიანური სახე კი უფრო გამოყოფილი ხდებოდა და ის ახალ თვისებებს იძენდა. ასე წარმოიქმნება პირველი მითოლოგია, რომელიც მოიცავს ისტორიების მთელ სერიას სულებზე, რომლებმაც შეიძინეს უხილავობისა და ფრენის განსაკუთრებული ძალები, მაგრამ მთლიანობაში მაინც ადამიანებს გავდნენ კვების მოთხოვნილებებითა და სიკვდილის გამოცდის უნარით. სწორედ ამ, ბოლო ეტაპს ეკუთვნის იმ რწმენის საწყისი, რომ გარდაცვლილები, მათი სხეულის განადგურების შემდეგ განაგრძობენ ცხოვრებას. ამ აზრის გავრცელების შემდეგ კი ნელ-ნელა წარმოიშვა იდეა „სხვა სამყაროს“ შესახებ სადაც გარდაცვლილები განაგრძნობდნენ ცხოვრებას.&lt;ref&gt;Bogoraz-Tan, Waldemar), Vladimir Germanovich (Bogoras. 1909. “Chukchee: Material Culture [Part 1], Religion [Part 2], Social Organization [Part 3].” ''Memoirs''. Leiden: E. J. Brill, Ltd. ; G. E. Stechert and Co. &lt;nowiki&gt;http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-001&lt;/nowiki&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;American Museum of Natural History – Part II – The Chukchee – Religion by W. Bogoras - 1904&lt;/ref&gt;

ჩუქჩები ყველანაირ ავადმყოფობას, თუ უბედობას ბოროტ სულებს — კელეტებს — მიაწერდნენ, რომლებიც მუდამ ადამიანის სულებს დასდევდნენ, იმისთვის, რომ მათი სხეული ეჭამათ. კელეტები შეიძლება დავყოთ სამ კლასად: პირველი კლასი მოიცავს ბოროტ სულებს, რომლებიც უხილავები არიან, მათ მოაქვთ დაავადებები და სიკვდილი; მეორე კატეგორიაში ერთიანდებიან სისხლის მსმელი კანიბალები, რომლებიც ცხოვრობდნენ ან დღესაც ცხოვრობენ შორეულ ნაპირებზე. ისინი მუდამ იბრძოდნენ ჩუქჩების მებრძოლების წინააღმდეგ. მესამი კლასში კი გაერთიანებულია „სულები“, რომლებიც შამანების გამოძახებით ცხადდებიან და მათ მაგიურ და სამედიცინო საქმეებში ეხმარებიან.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;Zhornitskaya, Maria, and V. Wanner. 1996. “Culture Summary: Chukchee.” New Haven, Conn.: HRAF. &lt;nowiki&gt;http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-000&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;

კელეტები მოდიან მიწისქვეშეთიდან ან პირიქით ზემოდან, სადაც მათ ცალკე სამყარო აქვთ. ისინი არასდრო მოდიან ზღვიდან, რადგან ჩუქჩების ძველი ანდაზის თანახმად: „ზღვიდან არ შეიძლება მოვიდეს რაიმე ბოროტი“.

სულს ჩუქჩების ენაზე „უვირიტ“ („uvi’rit“) ან იშვიათად „უვეკირგინ“ („uve’kkirgin“) ჰქვია, რომელთა წარმოშობაც საერთოა — „უვიკ“ („uvi’k“) — „სხეული“. მათი რწმენით სული ცხოველებსაც და მცენარეებსაც აქვთ.

ჩუქჩების წარმოდგენით ადამიანს რამდენიმე სული აქვს, თუმცა მხოლოდ ერთი სხეული ეკუთვნის. არსებობს სპეციალურად ხელებისთვის და ფეხებისთვის განკუთვნილი „კიდური-სულები“, რომლებიც შესაძლოა დაიკარგოს, რის გამოც იწყება კიდურების ტკივილი და თანდათანობით ისინი ჭკნება.

ადამიანის რომელიმე სული შესაძლოა მოიპარონ კელეტებმაც, რის გამოც ადამიანი ავადდება და ბოლოს კვდება. მხოლოდ შამანს შეუძლია იპოვოს და დააბრუნოს მოპარული „სული“. ეს „სული“ მოძებნის ცარიელ ადგილს ადამიანის სხეულში და შამანის დახმარებით დაბრუნდება იქ. იმ შემთხვევაში თუ შამანი სულს ვერ იპოვის, მას შეუძლია მომაკვდავ ადამიანს თავისი ერთ-ერთი სული შთაბეროს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

შამანის მთავარ მოვალეობას მკურნალობა წარმოადგენდა. ის დაირაზე დაკვრითა და სიმღერით ეკონტაქტებოდა მფარველ სულებს და გარდაცვლილ წინაპართა სულებს და ამით გავლენას ახდნენდა ხალხის ფსიქიკაზე. შამანი მონაწილეობდა თითქმის ყველა ფესტივალსა თუ ცერემონიაში. შამანებს კარგად შეეძლოთ ცხოველებისა და ფრინველების ხმების იმიტაცია, რაც მათ სულებთან კავშირში ეხმარებოდათ. ჩუქჩებში შამანებს არ ჰქონდათ სპეციალური კოსტიუმები. ითვლებოდა, რომ შამანებს, რომლებსაც სქესი ჰქონდათ შეცვლილი, განსაკუთრებით დიდი ძალა ჰქონდათ.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

ჩუქჩებში შამანიზმი ძირითადად საოჯახო ცერემონიებს უკავშირდება. ამ ცერემონიებზე ოჯახის რომელიმე წევრი ცდილობს „სულთან“ დაკავშირებას მას შემდეგ, რაც შამანი შეასრულებს თავის საქმეს. ამ დროს ის ხმაურითა და დოლზე დაკვრით „სული“ საკუთარ სხეულში შემოყავს. ამის დასამტკიცებლად კი ის შამანების მსგავსად იქცევა — დახტის, გამოსცემს უცნაურ ხმებს და გაუგებარ სიტყვებს, რომლებითაც „სულებს“ ეკონტაქტება.

თანამედროვე პერიოდში თითქმის ყველა ტომში, ჩუქჩების გარდა ნელ-ნელა იკარგება ოჯახური შამანიზმის მნიშვნელობა. მაგრამ აქაც არსებობს ამის ტენდენცია და შესაძლებლობა იმისა, რომ ის ინდივიდუალური შამანიზმით ჩანაცვლდეს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ჯერ კიდევ უძველეს დროში ჩრდილოეთის ველურ ირმებზე ნადირობა აისახებოდა ცეკვაში, რომლებითაც ჩუქჩების უძველესი წარმომადგენლები გავლენას ახდენდნენ მცენარეულ და ცხოველურ სამყაროზე და ამით შუამდგომლობდნენ იმ კეთილმოსურნე სულებთან, რომლებიც „სახლობდნენ“ ამ ცხოველურ თუ მცენარეულ ფორმებში. ჩუქჩების ორივე ჯგუფში — ზღვისპირა და ტუნდრის მეირმე ჩუქჩებში — სახასიათო იყო ანიმისტური წარმოდგენები. ბუნებრივია, რომ ამ კულტის ბუნება წარმოდგენილი იყო სხვადასხვა სპეციალურ საცეკვაო რიტუალებით.

ეს ცეკვები ძირითადად შეიცავდა მოძრაობებს, რომლებიც საშინაოს საქმეების განსახიერებას წარმოადგენდა. ამის მიზეზი არის ის, რომ მომთაბარე ხალხი თავიანთ რიტუალურ ცეკვებს ისეთ განსაკუთრებულ დღესასწაულებზე ასრულებდნენ, რომლებზეც მნიშვნელოვანი პერიოდის დასაწყისი აღინიშნებოდა. ასეთი იყო მაგალითად, გაზაფხულსა და შემოდგომაზე ჩრდილოეთის ირმების მასიური მსხვერპლშეწირვა, ზამთრის ბუნიობა, ნახირის საზაფხულო ბალახობაზე გაყვანა ან ზაფხულის ბოლოს მათი დაბრუნება და ა. შ. ამ დღესასწაულებისა და რიტუალური ცეკვების შესრულებით ჩუქჩები ცდილობდნენ იმ სულებზე გავლენის მოხდენას, რომლებიც პასუხისმგებელნი იყვნენ მათი ოჯახების კარგად ყოფნასა და მათი ირმების ჯოგის კეთილდღეობაზე. იმპროვიზებული რიტუალური ცეკვებია: „ბოროტი სულების გამოგდება“, „ვივრელ’ე“ ანუ „აკანკალებული მუხლები“, „გრიმასებთან ცეკვა“ და ასე შემდეგ.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;

== ცვლილებები რიტუალურსა და კონფესიურ სფეროებში [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ-სა]] და პოსტ-სსრკ პერიოდებში ==
ჩუქჩების ტრადიციული შეხედულებების არსი წარმოდგენილია რიგი ავტორების კვლევებში, რომლებიც აღნიშნავენ რომ პირველყოფილი ადამიანის მსოფლმხედველობა სამყაროს მოდელის შესახებ ხელს უწყობდა მას განევითარებინა თავისი ადგილი ამ სამყაროში, სივრცესა და დროში. სიმბოლური აღწერა სამყაროს მოდელისა, წარმოდგენა მსოფლმხედველობის სხვადასხვა ელემენტების წარმოშობაზე, სპეციალისტების შეხედულებით, გადმოცემულია [[მითოლოგია]]ში. ვ. გ. ბოგორაზი გვამცნობს, რომ ბევრ ჩუკოტკურ ზღაპარში ნახსენებია ერთიანი ძლიერი არსება — შემქმნელი, რომელიც იცავს ადამიანებს, ეხმარება მათ. ჩუქჩებთან ამ არსების ნების შემსრულებლებად წარმოგვიდგება ყვავი- კულტურული გმირი. ბუნება ჩუქჩებთან წარმოადგენს ცოცხალს, ხოლო ყველა მისი კომპონენტს (მდინარე, ზღვა, ტბა, მთები და ა. შ.) ჰყავთ თავისი ბატონები, მოცემული წარმოდგენები არის ჩადებული ჩუქჩების რიტუალებში: სულების, ოჯახისა და სახლის მფარველის „დაპურება“, ყვავის თაყვანისცემა, შეწირული ცხოველის „წყლით გამასპინძლება“. ბევრი რიტუალი დაკავშირებული მეირმეობასთან, ოჯახის ცხოვრებასთან აღწერილია მკვლევარების და მისიონერების მიერ.&lt;ref&gt;Новая жизнь народов Севера / Отв. ред. Гурвич И.С., Васильев В.И., Симченко Ю.Б. -М.: Наука, 1967. 119 с.&lt;/ref&gt;

ჩვეულებრივ რიტუალებში გამოიყენებული იყო მსხვერპლშეწირვის საგნები, მაგალითად სპეციალურად  ხისგან გაკეთებული ჩამჩა ან საცხოვრებლის სულის გამოსახულება. მოსახლეობის ჯგუფი რომელიც მისდევდა მეორმეობას, ბავშვის დაბადების, ქორწილის ან პატრონის სიკვდილის დროს კლავდნენ ირემს. გარდაცვლილის დაწვის შემდეგ, ისინი ასრულებდნენ  მომდევნო რიტუალებს: წყლით იბანდნენ ხელებს, მათ უნდა გადაებიჯათ კოცონზე. ამგვარი დასაფლავების რიტუალები თვითმხილველების მოწმობით ტარდებოდა ჩუკოტკის სამხრეთით 1990 წლების ბოლომდე.

ცეცხლით განწმენდის რიტუალი გამოიყენებოდა ირმების ჯოგის შორეული მარშუტიდან დაბრუნებისას, ისინი იყენებდნენ სპეციალურ საგანს - ფიცარს ცეცხლის გასაჩენად, ხახუნის გზით ისინი ე. წ. სუფთა ცეცხლს მოიპოვებდნენ.

განწმენდის თვისებიდან გამომდინარე ოჯახებში საცხოვრებლის კერას თაყვანს სცემდნენ, ამ კერიდან აღებული ცეცხლით ხვდებოდნენ სტუმრებსა და ნათესავებს. ეს რიტუალი დიდი ხანი არსებობდა.

ოჯახური რიტუალები, რომლებიც ჩუქჩებთან სრულდებოდა, დაბადების, ქორწილის დროს დაკავშირებული იყვნენ ოჯახურ [[კერა]]სთან.

ადამიანების წარმოდგენებმა ბუნების ძლიერ ძალაზე, მის სულებთან და ადამიანების სესაძლებლობაზე იმოქმედოს რეალობაზე, ხელი შეუწყო შამანობის განვითარებას. ზღვის სანაპიროზე [[შამანიზმი|შამანურ]] უნარებს ხშირად წარმატებული ნადირობისთვის ცხოველების ლოკაციისთვის იყენებდნენ. ძლიერი შამანები სარგებლობდნენ ავტორიტეტით. უკანასკნელი შამანი, რომელიც დიდ არაბუნებრივ ძალას ფლობდა 2000 წელს გარდაიცვალა, ის იყო ცნობილი იმით რომ მას ცხოველების პოვნის გარდა მოვლენების წინასწარმეტყველება და ცალკეული დაავადებებისგან განკურნებაც შეეძლო.&lt;ref&gt;Krenova, J. (1936). Chuckchee Children. ''Indians At Work''. Washington, D.C.: Office of Indian Affairs. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-015
&lt;/ref&gt;

საბჭოთა პერიოდში, ათეიზმის ზემოქმედებით, მიდიოდა მიზანმიმართული ტრადიციული შეხედულებებისა და რიტუალების მსხვრევა. დევნა განიცადეს არამარტო მდიდარმა ჯგუფებმა არამედ შამანებმაც, რომლებიც ან გაანადგურეს ან გადაასახლეს. სარიტუალო სახლები საბჭოთა ხელისუფლების დროს გაქრა, რიტუალების ჩატარებასთან ერთად აიკრძალა ჩუქჩების ენაც.&lt;ref&gt;Козлов В. И. К вопросу об изучении этнических процессов у народов СССР // СЭ. 1961. № 4. - С. 58-73.&lt;/ref&gt;

ტრადიციების გაქრობას ხელი შეუწყო [[კომუნისტური განათლება|კომუნისტური პარტიის განათლების პოლიტიკამ]], რადგან ოჯახებს მოწყვეტილი ახალგაზრდები ინტერნატებში იზრდებოდნენ, ამის გამო კი ოჯახები ეთნიკური ინფორმაციის ახალი თაობისთვის გადაცემას, რომელიც მათ ენასა და ტრადიციულ მსოფლმხედველობაში იყო, ვეღარ ახერხებდნენ. ამგვარი საგანმანათლებლო პოლიტიკის საშუალებით ახალი თაობის ტრადიციებში  გათვითცნობიერებადობა შემცირდა.

საზოგადოების დემოკრატიზაციამ 1980-იანი წლების მეორე ნახევარსა და 1990-იანი წლების დასაწყისში, ხელი შეუწყო ტრადიციების აღდგენას ჩუკოტკის მოსახლეობაში, ამაზე მეტყველებენ საგაზეთო მომოხილვები და სატელევიზიო გადაცემები. აღდგა ბევრი სარიტუალო ტრადიცია. ყველაზე მასიური ზეიმი ჩუკოტკის ზღვისპირა სოფლებისათვის გახდა „ვეშაპის ზეიმი“, რომელიც აღდგა 1988 წელს, აღდგა „ირმებზე რბოლებიც“, „ძაღლებზე რბოლები“, შეჯიბრებები ნაციონალური ანსამბლების მონაწილეობით.&lt;ref name=&quot;:2:1&quot;&gt;Научно-теоретический журнал «Научные проблемы гуманитарных исследований» Выпуск 2 - 2011 г. 29 УДК 94. 39 ИЗМЕНЕНИЯ В ОБРЯДОВОЙ И КОНФЕССИОНАЛЬНОЙ СФЕРАХ У ЧУКЧЕЙ В СОВЕТСКИЙ И ПОСТСОВЕТСКИЙ ПЕРИОДЫ Г. С. Дьячкова&lt;/ref&gt;

ჩუკოტკის ხალხის კონფესიურ ცხოვრებაზე სასაუბროდ უნდა დავეყრდნოთ მოსახლეობის აღწერიდა შემოსულ მონაცემებს: 1897 წელს ქრისტიანურ რწმენას სრულად მიყვებოდნენ ენისეის ოსტიაკები, იუკაგირები, ალეუტები, კამჩატელები; სხვა ხალხთა ჯგუფებიდან კი მხოლოდ ნაწილი: 68 % - გოლიაკები, 43,5 % — კორიაკები, 6 % — ჩუქჩები, 2 % — აინოვები, დარჩენილნი კი კერპთაყვანისმცემლებად რჩებოდნენ.

ბევრი მკვლევარი და მისიონერი ხაზს უსვამდა ჩუქჩების ქრისტიანულ რელიგიაში მოქცევის საკითხს. რუსეთის იმპერიის პერიოდში ჩუქჩებმა  არ მიიღეს ქრისტიანობაცხოვრების მომთაბარე წესის გამო, საბჭოთა პერიოდში კი რელიგია სრულად იყო აკრძალული.&lt;ref&gt;Znamenski A. Shamanism and Christianity: Native Encounters with Russian Orthodox Missions in Siberia and Alaska, 1820-1917. Greenwood Press. Westport, Connecticut-London, 1999. - 306 pp.&lt;/ref&gt;

ეს სიტუაცია პოსტსაბჭოურ პერიოდში შეიცვალა, შემცირდა ტრადიციული დარგები. 1990 წლის დასაწყისში, უმუშევრობის გაზრდამ, სოციალურ-ეკონომიკურმა და პოლიტიკურმა კრიზისმა, ხელი შეუწყვეს გაქრისტიანებას, როგორც ერთ-ერთი ფსიქოლოგიური გაწონასწორების ფაქტორი. ამავეს შეუწყო ხელი გარეშე არაეთნიკური ქრისტიანული მოსახლეობის რიცხვობრივმა დომინირებამ.

1990-იან წლებში ჩუკოტკაზე ფეხი  მოიკიდეს ორმოცდაათიანელებმა და ევანგელისტებმა, ისინი 1996 წელს ქალაქ ანადირში შეიქმნენ, ერთ-ერთი 11 კაცისგან შედგებოდა, უმეტესად ჩეუქჩებისა და ესკიმოსებისგან. ანალოგიური ჯგუფები შექმნა ჩუკოტკის ბევრ სოფელსა თუ ქალაქში. მათი საქმიანობის ძირითად ფორმას ფსალმუნების ჩუკოტკურ და რუსულ ენებზე კითხვა, [[ევანგელე|ევანგელის]] თარგმნა, [[ნათლისღება]] და მატერიალური დახმარების გაწევა წარმოადგენდა.

გამოკითხვის თანახმად, ძირითად რელიგიურ ორგანიზაციას ორმოცდაათიანელები წარმოადგენდნენ. ეს არჩევანი განპირობებული იყო რელიგიური ორგანიზაციების მუშაობის მეთოდების განსხვავებაში. მართლმადიდებელი ეკლესია, ძირითადად, საერთო ლოცვებს ატარებდა. ორმოცდაათიანელებს კი ხშირად  შეკრების ადგილი არ ჰქონდათ, ამიტომ ისინი მოსახლეობასთან ინდივიდუალურად მუშაობდნენ, ისინი ნაბიჯ-ნაბიჯ უნერგავდნენ ქრისტიანულ რწმენას სოციალ-ეკონომიკურ კრიზისში მყოფ მოსახლეობას.

1990-იან წლებში მთავრობამ მხარი დაუჭირა მართლმადიდებლური ეკლესიების მშენებლობას და ეპარქიის შექმნას ჩუკოტკაზე (2000 წ.). ამგვარად xx საუკუნისთ ტრადიციული შეხედულებები, რომელთა არსებობის საფუძველიც მეირმეობა და ძღვის ცხოველებზე ნადირობაა.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

== სამართალი ==
=== საბჭოები ===
საბჭოები. — ძველ დროში, როცა რაიმე დანაშაული მოხდებოდა ოჯახის ან ჯგუფის შიგნით, მამაკაცები, მოხუცები თუ ახალგაზრდები იკრიბებოდნენ საბჭოზე, ხნიერი მამაკაცები სხდებოდნენ და განიხილავდნენ საკოტხს ახალგაზრდებს კი ფეხზე დგომა და მოსმენა უწევდათ. თუ დანაშაული მოიცავდა ორ ოჯახს ისინი ერთ საბჭოში შეიკრიბებოდნენ, ორივე ოჯაის უხუცესები ირჩევდნენ 1-2 სპიკერს, რომლებსაც მიმდევრობით უნდა ესაუბრათ. თუ საკითხი გადაწყვეტას არ ექვემდებარებოდა, უხუცესები „პატარა თამაშის“ გამართვის უფლებას აძლევდნენ მონაწილე მხარეებს. ორივე მხარის [[შუბი]]თ შეიარაღებულნი ეჯახებოდნენ ერთმანეთს დუელში.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;Boas, F., Smith, H. I., Teit, J. A., Farrand, L., Laufer, B., &amp; Jochelson, W. (1900). ''Publications of the Jesup North Pacific Expedition''. New York: American Museum of Natural History.
&lt;/ref&gt;

=== მკვლელობები და სისხლის აღება ოჯახებს შორის ===
ყველაზე მძიმე დანაშაულად ითვლებოდა მკვლელობა და სასჯელი იყო შურისძიება. მკვლელობები იყოფოდა 2 ჯგუფად, ოჯახს შიგნით და მის გარეთ ჩადენილებად. მხოლოდ მეორე კატეგორიის ჩამდენები არიან ვალდებულნი „სისხლის აღებაში“, პირველი კატეგორიისანი კი სრულებით გათავისუფლებულნი იყვნენ სასჯელისგან.

&lt;blockquote&gt;&quot;One day, Leivite'hin, while on some journey, happened to kill one of his&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;reindeer by a misdirected blow. After that his kinsmen resolved to take his&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;life. They said, &quot;Otherwise he will be killed by somebody else, and we shall&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;have a feud on our hands&quot;. So his own brother came to his camp, and at&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;a favorable moment stabbed him in the back with a knife. This act was&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;approved by the common consent of all neighbors, because he was a &quot;bad&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;one, a source of torment to the others&quot; (e&quot;'tqi tawemInn-I'Irgin), as they&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;expressed it&quot; &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.&lt;/blockquote&gt;

=== მკვლელობა და შურისძიება ოჯახს გარეთ ===
ასეთი დანაშაულები იშვიათად თუ რჩება შურმიუგებელი, რადგან სირცხვილად ითვლება სისხლით არ აზღვევინო დამნაშავეს. მეგობარმაც უნდა აზღვევინოს ამხანაგის მკვლელს.

შურისგება უნდა განახორციელოს ნათესავმა მამის მხრიდან, მოხოდ ასეთების არ ყოფნის შემთხვევაში ასრულებს შურისმაძიებლის როლს დედის ხაზის წარმომადგენელი. სიძე, რომელიც ცხოვრობს ცოლის ოთახში მიღებულია როგორც ნაშვილები ვაჟი, ამიტომ ის მოანაწილეობას იღებს შურისძიების პროცესში. ცალკე მცხოვრები სიძე აღიქმება, როგორც დედის მხრის ნათესავი, ანუ მას მონაწილეობა შეიძლება არ მოეთხოვოს, სანამ მშობლების ყველა ნათესავი არ მოისაზრება ამ როლზე. ხშირია ისეთი შემთხვევები, როცა შორეულ ნათესავს არ უნდა შურისძიებაში მონაწილეობის მიღება, მითუმეტეს ისეთ შემთხვევებში, როცა მოწინააღმდეგე ძალიან ძლიერია.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

როგორც წესი შურისგება პირველივე სისხლის აღებაზე ჩერდება, იშვიათია „შურისძიების შურისძიებები“. ხალხურ ზღაპრებში ეს თემა ძალიან პოპულარულია და ზედმიწევნითი

დეტალურობით არის აღწერილი. ჩუქჩებს სჯეროდათ იმისიც, რომ მელების, წავებისა და სხვა ცხოველების მახეში გაბმა შურისძიების სურვილით ხდება. მობადირეებს ჯერათ მარადიულად მიმდინარე სისხლისგების პროცესისა ცხოველებსა და ადამიანებს შორის.

=== მსუბუქი დანაშაულები ===
ასეთი დანაშაულების სასჯელში მოიაზრებოდა ფიზიკური დასჯა ან გადასახადით ანაზღაურება.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

==== ქურდობა ====
&lt;blockquote&gt;მისაღები მსგავსი დანაშაულისა იყო ან ფიზიკური შეჯიბრი ან ფულადი ანაზღაურება. გადასახადის ოდენობა უნდა ყოფილიყო მოპარული ნივთისა და გარკვეული ნამატის ოდენობის შესაბამისი. თუ დამნაშავე დაჟინებით უარყოფდა დანაშაულს მისგან ძნელი ხდებოდა ანაზღაურების ან თვით მოპარული დივთის მიღება, და საქმეები მონაწილე მხარეების განძლეობაზე ხდებოდა დამოკიდებული. ცნობილია ასეთი შემთხვევა:&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;&quot;One reindeer-breeder, a man of peaceful temper, lost a group of reindeer,&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;nine in number, which strayed away from the herd, as reindeer often do, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;could not be found. It appeared afterwards that they had gone to the herd&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;of one of the neighboring camps, and had been appropriated by the master.&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;His own camp assistant gave information of the fact; but the offender was&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;obstinate, and denied it till the end. Then the wronged man became angry,&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;and sent his people to seek retribution. His son and one of his neighbors&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;visited the herd of the offender in the latter's absence, and took from it two&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;strong driving-reindeer, one young buck well broken, and three reindeer of&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the average sort. They said to the herdsmen, &quot;Go and tell the master that&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;we did this&quot;. Still this was not enough. The next day they visited the camp&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;of the unfortunate thief. The nephew was of a quarrelsome disposition, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;said before departing, &quot;Maybe he will show his anger. Then we will give&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;him a thrashing'&quot;. They came to the camp, and spent some time there talking&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;with the house-mates of the offender. He, however, sat quite silent and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;looked at the ground. 'He had not the courage to pick a quarrel. The quarrelsome nephew belonged- to a strong family, and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the number of his brothers was six. After the visit, they went home and&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;divided the spoil. The young buck was given to the nephew. The son took&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;the team, and the father the remainder. The neighbors said, &quot;It is enough&lt;/blockquote&gt;&lt;blockquote&gt;for him, because he lost something dear to his heart, the driving-reindeer&quot;&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;.&lt;/blockquote&gt;

=== ქონებასთან დაკავშირებული კანონები ===
ოჯახის უფროსი (paterfamilias) არის მიჩნეული ყველაფრის პატრონად და გამგებლად, მამას შეუძლია ზრდასრული ვაჟისთვის მმართველობის გადაცემა სურვილისამებრ თუ ის ამას საჭიროდ ჩათვლის, თვითონ კი შვილის დამხმარის როლს ითავსებს. თუ ვაჟი ქორწინდება და ოჯახს აქვს მხოლოდ ერთ საძინებლიანი საცხოვრისი მამა შვილს უთმობს „უფროსის მხარეს“, იმ შემთხვევაში თუ მათ ცალ-ცალკე ცხოვრება მოუნდებათ მამა შვილს არსებულ სახლს უთმობს თვითონ კი ახალი სახლი უნდა აიშენოს. მთლიან ოჯახს არ აქვს არანაირი უფლება მისი ერთი წევრის ინდივიდუალურ ქონებაზე.

მემკვიდრეობა გადადის მთავარი მემკვიდრის ხელში, ის იღებს სახლს და მისი გამგებლის როლსაც ითავსებს. უშვილო მამაკაცს, რომელიც ბოლოს მოახლოებას გრძნობს, ქონების დატოვება ნათესავისთვის ან მეგობრისთვის შეუძლია, მაგრამ უმეტეს შემთხვევებში ისინი შვილად იყვანენ ბავშვებს. თუ მთავარი მემკვიდრე ქალიშვილია, რომელიც გათხოვების შემდეგ მამის სახლში დარჩა მას იგივე უფლებები ენიჭება რაც ვაჟს ექნებოდა. სხვაგან გადასული გათხოვილი ქალიშვილი მიიღებს მხოლოდ მის სახელზე გამოყოფილს&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;Sverdrup, H. U. (1938). With The People Of The Tundra. Oslo, Norway: Gyldendal Norsk Forlag. Retrieved from http://ehrafworldcultures.yale.edu/document?id=ry02-016
&lt;/ref&gt;. უშვილო ქვრივს არ აქვს წილი მემკვიდრეობაში, ის საკუთარ ოჯახში ბრუნდება. სიძესაც საკუთარ ოჯახში მოუწევს დაბრუნება ხელცარიელს თუ მისი ცოლი გარდაიცვლება და ის ამ ოჯახის სხვა ქალზე არ დაქორწინდება. ახალგაზრდა ქვრივს პატარა ბავშვებით უფლება ექნება მემკვიდრეობაზე თუ ის მამაკაცის ოჯახში დარჩება და გათხოვდება. თუ ის საკუთარ სახლში დაბრუნებას გადაწყვეტს ის ყველაფერს კარგავს, ბავშვების წაყვანის უფლება უნარჩუნდება მაგრამ წაყვანის შემთხვევაში მათი წილი მემკვიდრეობაში უქმდება. დროულ ქვრივს ახალგაზრდა ვაჟებით უნარჩუნდება მემკვიდრეობა და ის ხდება მფლობელი საკუთრებისა.&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;

==ლიტერატურა==
{{ქსე|11|171}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ეთნოგრაფია}}

[[კატეგორია:მსოფლიოს ხალხები]]</text>
      <sha1>cauzyimespwjvjtxzf7ln7hu1vcyq33</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>67591</id>
    <revision>
      <id>4407183</id>
      <parentid>4406713</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:32:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>/* 9 აგვისტო */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="251718" xml:space="preserve">{{რჩეული}}
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|რუსეთ-საქართველოს ომები}}
{{ინფოდაფა რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის ომი}}
[[ფაილი:SO2.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტომდე ქართველების მიერ კონტროლირებული ნაწილი ცხინვალის რეგიონში]]
[[ფაილი:Tskhinvali battles (8 August) (ka).svg|thumb|300px|სამხედრო მოქმედებების რუკა. ლურჯად მონიშნულია ქართული ჯარების მიმართულება, წითლად — რუსების.]]
'''რუსეთ-საქართველოს ომი''' — აგრეთვე ცნობილი როგორც '''2008 წლის სამხრეთ ოსეთის ომი''', შეიარაღებული კონფლიქტი [[2008]] წლის აგვისტოში, ერთი მხრივ [[საქართველო]]სა და მეორე მხრივ [[რუსეთის ფედერაცია]]ს შორის, [[ოსები|ოს]] და [[აფხაზები|აფხაზ]] სეპარატისტებთან ერთად.

ომი დაიწყო ქართულ ჯარებსა და რუსი სამხედროებით ზურგგამაგრებულ [[სამხრეთ ოსეთი|ოს სეპარატისტთა]] შორის კონფლიქტით [[ცხინვალი]]ს რეგიონში. ოსური დასახლებების მხრიდან რამდენიმე დღის განმავლობაში მიმდინარე განუწყვეტელი საარტილერიო სროლების შემდეგ, 7 აგვისტოს [[საქართველო]]მ სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ქალაქ [[ცხინვალი]]ს ასაღებად. მომდევნო დღეს რუსეთმა, რომელსაც რეგიონში სამშვიდობოები ჰყავდა, ქართველთა იერიშის საპასუხოდ ცხინვალის რეგიონში საკუთარი ჯარების ქვედანაყოფები და მძიმე ტექნიკა მასობრივად შეიყვანა. თუმცა, არაერთი მტკიცებულება და მონაცემი მიუთითებს, რომ რუსეთს მძიმე ტექნიკა ცხინვალის რეგიონში გაცილებით ადრე ჰყავდა შეყვანილი და ომისთვის ემზადებოდა. პარალელურად, რუსეთმა საქართველოს სხვა რეგიონების საჰაერო დაბომბვაც დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|title=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|publisher=Heritage.org|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JPwfdR?url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin]&lt;/ref&gt; რუსებისა და ოსების ჯარები ქართველებს [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში სამი დღე ებრძოდნენ, რაც ომის ყველაზე დიდი და გადამწყვეტი ბრძოლა იყო. რუსულმა გემებმა საქართველოს შავიზღვისპირეთი დაბლოკეს და სახმელეთო ჯარები და პარაშუტისტები გადმოსხეს დასავლეთ საქართველოში. 9 აგვისტოს რუსულმა და აფხაზურმა ძალებმა მეორე ფრონტი გახსნეს [[კოდორის ხეობის ბრძოლა|კოდორის ხეობაზე თავდასხმით]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|title=აფხაზეთი ოპერაციას იწყებს ქართული ჯარების გამოსადევნად|publisher=Thaindian.com|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JQIJl3?url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და დასავლეთ საქართველოს შიდა ტერიტორიებში შეიჭრნენ. ხუთი დღის მძიმე ბრძოლების შემდეგ ქართული ჯარები განდევნილ იქნენ ცხინვალის რეგიონიდან და აფხაზეთიდან. რუსების მიერ ოკუპირებულ იქნა ქალაქები [[ფოთი]] და [[გორი]], სხვა რაიონებთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7551576.stm |title=Day-by-day: Georgia-Russia crisis |publisher=BBC News |date=2008-08-21 |accessdate=2009-05-10}}&lt;/ref&gt;

[[ევროკავშირი]]ს თავმჯდომარე [[საფრანგეთის პრეზიდენტი]]ს შუამდგომლობით კონფლიქტურმა მხარეებმა 12 აგვისტოს მიაღწიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას, რომელსაც საქართველომ თბილისში 15 აგვისტოს მოაწერა ხელი, ხოლო რუსეთმა მოსკოვში — 16 აგვისტოს. 12 აგვისტოს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა უკვე გასცა ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება,&lt;ref&gt;{{cite web
  | title =   Russian President Orders Halt To Military Operations In Georgia
  | publisher = [[GlobalSecurity.org]]
  | date = 2008-08-12
  | url = http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2008/08/mil-080812-rferl01.htm
  | accessdate = 2008-10-06}}
&lt;/ref&gt;
თუმცა ბრძოლები უმალ არ შეწყვეტილა.&lt;ref name=&quot;guardian_loot&quot;&gt;[http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/13/georgia.russia6 ქართული სოფლები იწვის და იძარცვება რუსების შემოსვლასთან ერთად]&quot;, ''[[The Guardian]]'', 14 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რუსეთმა საკუთარი ჯარების უმეტესი ნაწილი სამეგრელოს და შიდა ქართლის რეგიონებიდან გაიყვანა. თუმცა ამასთან ბუფერული ზონები შექმნა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საზღვრების გასწვრივ და სათვალთვალო პუნქტები დატოვა ფოთში, სენაკსა და პერევში.

2008 წლის 26 აგვისტოს რუსეთმა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა ცნო. რუსეთმა დაასრულა გასვლა საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიდან 8 ოქტომბერს, თუმცა 2009 წლის მდგომარეობით რუსული ჯარების გაძლიერებული გარნიზონები რჩება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში (მათ შორის იმ ტერიტორიებზეც, რომლებსაც ომამდე საქართველო აკონტროლებდა).&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19479 &quot; რუსეთი ეუბნება აშშ-ს, რომ ის დატოვებს ჯარებს სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთში&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919053016/http://civil.ge/eng/article.php?id=19479 |date=2010-09-19 }} სივილ ჯორჯია, 12 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Houseoflords&quot;&gt;http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200809/ldselect/ldeucom/26/26.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news	
|url=http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|title=რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ ოსეთის ბუფერული ზონიდან ჯარების გაყვანა	
|location=მოსკოვი	
|publisher=[[RIA ნოვოსტი]]	
|date=8 October 2008	
|accessdate=2008-10-10	
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009171629/http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|archivedate=2008-10-09	
}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე ინციდენტი ორივე კონფლიქტური ზონაში კვლავაც ხდებოდა ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის გასვლის შემდეგ. 2009 წლის მდგომარეობით ომში მონაწილე მხარეებს შორის ურთიერთობა კვლავაც უკიდურესად დაძაბულია.

პრობლემის სამშვიდობო გადაწყვეტისკენ თითქმის ერთხმად მოწოდებისა და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]სა და რუსეთს შორის პირდაპირი კონფლიქტის თავიდან არიდების გარდა, საერთაშორისო რეაქცია, რომელსაც ევროკავშირი და აშშ დომინირებდა, ხაზგასმით უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ხოლო არცნობილი ტერიტორიები კი სოლიდარობას უცხადებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს.

== წინაპირობები ==
ოსების დიდი ნაწილი XVII საუკუნიდან, სამხრეთ კავკასიაში [[შიდა ქართლი|შიდა ქართლში]]&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549736.stm
|title=Q&amp;A: Violence in South Ossetia
|publisher=BBC News
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; საბჭოთა პერიოდში ოსებს ავტონომია მიენიჭათ [[საქართველოს სსრ]]-ის ფარგლებში [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი]]ს სახით. საქართველოს მიერ [[საბჭოთა კავშირი]]სგან დამოუკიდებლობის გამოცხადებას 1991-92 წლებში [[სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი (1991)|სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური კონფლიქტი]] მოჰყვა, რაც ამ უკანასკნელის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა. კონფლიქტში დაახლოებით 2000 ადამიანი დაიღუპა&lt;ref name=&quot;at war&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/we-are-at-war-with-russia-declares-georgian-leader-889266.html
|title=ჩვენ ვებრძვით რუსეთს, აცხაცებს საქართველოს ლიდერი
|publisher=[[The Independent]]
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; მათი სურვილი [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთთან]] შეერთება იყო.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; სამხრეთ ოსეთი, როგორც პოლიტიკური ერთეული, საერთაშორისო თანამეგობრობას არ უცვნია. რეგიონის მოსახლეობას ძირითადად ოსები შეადგენენ. მოსახლეობის დაახ. 20 % ქართველია (14,000. სულ 70,000).&lt;ref name=&quot;factsiht&quot;&gt;{{cite web |author=[[Associated Press]] |date=2008-08-08 |url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |title=Facts about South Ossetia |publisher=[[International Herald Tribune]] |accessdate=2008-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812023517/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |archivedate=2008-08-12 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევის შემდეგ რეგიონში მხარეებს შორის სამშვიდობო შუამავლის როლს რუსი, ჩრდილოეთ ოსეთისა და ქართველი სამხედროები ასრულებდნენ (500 წარმომადგენელი ყოველი მხრიდან). ამავე პერიოდში რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ოსურ მოსახლეობას საშუალები მისცა მისი მოქალაქეობა მიეღო.

ბოლო წლების განმავლობაში არტილერიული სროლები მხარეებს შორის დროდადრო მწვავდებოდა, რასაც ორივე მხარეს მსხვერპლი მოჰყვა. პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ოსებს მშვიდობის სანაცვლოდ ფართო [[ავტონომია]] შესთავაზა, რაც ოსებმა უარყვეს, ვინაიდან მათი გაცხადებული სურვილი სრული დამოუკიდებლობა იყო.&lt;ref name=&quot;reuters what is&quot;&gt;{{cite news |url= http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKL855785020080808?pageNumber=2&amp;virtualBrandChannel=0&amp;sp=true
|title=What is Georgia's rebel South Ossetia region?
|publisher=Reuters
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

სამხრეთ ოსეთისა და [[აფხაზეთი]]ს საქართველოს გავლენის ქვეშ მოქცევა სააკაშვილის ადმინისტრაციის მთავარი მიზანი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ. ამასთან, 2002 წლიდან აშშ-ის არმია საქართველოს ინტენსიურ წვრთნებს უტარებდა და დახმარებას უწევდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/the-new-war-in.html |title=Ground Zero in the New Caucasus Conflict}} იხ. ასევე: {{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/did-us-military.html |title=Did the U.S. Prep Georgia for War with Russia?}}&lt;/ref&gt; საქართველოს სამხედრო ბიუჯეტმა 2008 წლისთვის თითქმის $0.99 მილიარდი შეადგინა,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://civil.ge/eng/article.php?id=18784 |title=Defense Spending, Number of Troops Increased |publisher=Civil Georgia |date=2008-07-15 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=GEL |title=1.00 USD to GEL |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://www.webcitation.org/66CrLw8zE?url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1 |archivedate=2012-03-16 }}&lt;/ref&gt; რაც მშპ-ის 4,5 % და საქართველოს საზოგადოებრივი შემოსავლების მეოთხედზე მეტი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |title=Парламент Грузии утвердит поправки в бюджет 2008 года 15 июля |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080815192554/http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |archivedate=2008-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ამჟამად, სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა და რუსულ პასპორტს ფლობს: BBC-ს ცნობით, სამხრეთ ოსეთის 70.000 მოქალაქის ნახევარზე მეტმა მიიღო მოსკოვის შეთავაზება რუსული პასპორტის მიღებაზე.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; [[დიმიტრი მედვედევი]] ამტკიცებს, რომ სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა 90%-ს რუსული პასპორტი აქვს. რუსეთის მტკიცებით, ეს საკმარისი საბაბია რეგიონში რუსეთის ინტერვენციისთვის, მათი მოქალაქეების დასაცავად, სამშვიდობოების მისიის ფარგლებში.&lt;ref name=&quot;bbcanalysis&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549662.stm
|title=S Ossetia bitterness turns to conflict
|publisher=BBC
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

== ქრონოლოგია ==

===1 აგვისტო===
1 აგვისტოს 08:05 და 08:12 საათებზე [[ერედვი]]-[[ხეითი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ხეითის]] შემოვლით გზაზე აფეთქდა ორი მართვადი ნაღმი, მძიმედ დაშავდა ხუთი პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[მოსკოვი|მოსკოვიდან]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] რუსეთის სამთავრობო მედიების 15 ჟურნალისტი ჩავიდა.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში სნაიპერმა მოკლა 3 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[ცხინვალი]] ნაღმმტყორცნებით დაიბომბა [[ერგნეთი|ერგნეთიდან]] და [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]].&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ღამით, 21:30-დან სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმი თავს დაესხა ქართულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა ზემო ნიქოზი, [[ქვემო ნიქოზი]], [[ავნევი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ერედვი]] და [[ზემო ფრისი]]. დაბომბვა მთელი ღამის განმავლობაში გაგრძელდა და მხოლოდ 2 აგვისტოს გამთენიისას შეწყდა, დაიჭრა 6 სამოქალაქო პირი და 1 პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; გვიან 1 აგვისტოდან ინტენსიური სროლები დაიწყო საქართველოს თავდაცვის ქვედანაყოფებსა და სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს შორის, რის შედეგადაც ექვსი დაიღუპა, ხოლო 21 ადამიანი დაიჭრა. ორივე მხარე ერთმანეთს ადანაშაულებდა სროლის დაწყებაში. 

{{ციტატა|ეს არის ჩვენი ფართომასშტაბიან კონფლიქტში ჩათრევის მცდელობა. ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უკრაინასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს [...] აქამდე სამხრეთოსური მხარე თავს იკავებდა რეაგირებისგან, მაგრამ ამის გაკეთებას აღარ ვაპირებთ.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-1 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

===2 აგვისტო===
2 აგვისტოს ცხინვალის დე ფაქტო ხელისუფლების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან სროლის საპასუხოდ ცეცხლი იხსნება ქართული მხრიდან, თუმცა მალევე წყდება მიღებული ბრძანების შემდეგ, რათა თავიდან აეცილებინათ დაპირისპირების ესკალაცია.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-2 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის საინფორმაციო ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსმა, [[შოთა უტიაშვილი|შოთა უტიაშვილმა]], განაცხადა: „წუხელ ჩვენ ყველამ ვნახეთ, რომ მოხდა მშვიდობიანი სოფლების მასიური დაბომბვა, რამაც არ შეიძლება არ გამოიწვიოს ჩვენი უკიდურესი აღშფოთება.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სეპარატისტულმა რეჟიმმა]] გამოაცხადა მოსახლეობის ევაკუაცია, რომელიც 6 აგვისტომდე გაგრძელდა. ადგილზე ჩავიდა სახელმწიფო მინისტრი რეინტეგრაციის საკითხებში, [[თემურ იაკობაშვილი]], და შეხვდა შერეული სამშვიდობო ძალების სარდალს, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვს]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „ეუთოს დამკვირვებელთა რიცხვი უნდა გაიზარდოს და არა სამშვიდობოების რიცხვი. სამწუხაროდ, ამ გადაწყვეტილებას ბლოკავენ სეპარატისტები.“, ხოლო მარატ კულახმეტოვმა თქვა: „კონფლიქტში მონაწილეა ქართული მხარეც, ორივე მხარე კონფლიქტის მონაწილეა და, ამიტომ, თითს მხოლოდ ოსური მხარისკენ ნუ იშვერთ. საქართველოც თავის წილად დამნაშავეა.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

პრეზიდენტის რწმუნებულმა შიდა ქართლში, [[ლადო ვარძელაშვილი|ლადო ვარძელაშვილმა]], განაცხადა: „აქამდე სპეცრაზმელებს აფეთქებდნენ, პოლიციელებს აფეთქებდნენ, ეხლა უკვე გადავიდნენ მშვიდობიანი მოსახლეობის აფეთქებაზე. ამას მოჰყვება სერიოზული რეაგირება და სერიოზული პასუხი.“ ხოლო [[მამუკა ყურაშვილი|მამუკა ყურაშვილმა]] გააკეთა განცხადება და თქვა: „ოსური ეგრეთ წოდებული ბატალიონი, ცალსახად შეიძლება ითქვას უკვე, უშუალო მონაწილეობას ღებულობდა, მძიმე ტექნიკა ჰყავდათ გამოყვანილი და ურტყამდა ქართულ საგუშაგოებს. ჩვენ ეს აღვნიშნეთ უკვე და, ანალოგიურად, მე ნაბიჯის დათმობას არ ვაპირებ არანაირად და გაიგოს ეს ყველამ. შევაკვდები მე ამ სიტუაციას. ყველა ჩვენი ჯარისკაცი და პოლიციელი ნაბიჯით აღარ დაიხევს უკან.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; დე ფაქტო ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 აგვისტოს 02:00 საათისთვის დაღუპული იყო 6 და დაჭრილი იყო 7 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარემ და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[ალექსანდერ სტუბი|ალექსანდერ სტუბმა]] განაცხადა: „საერთაშორისო თანამეგობრობა სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის ზონაში განვითარებულ მოვლენებს მზარდი შეშფოთებით ადევნებს თვალს და იმედოვნებს, რომ მხარეები ყველაფერს გააკეთებენ დაძაბულობის დეესკალაციის მიზნით.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობა|რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობამ]] გამოთქვა რუსი „სამშვიდობოების“ მხარდაჭერის მზადყოფნა, მზადყოფნა გამოთქვა [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთის]] ხელისუფლებამაც.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; „ჩრდილოეთი ოსეთი ყურადღებით ადევნებს თვალს სამხრეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებს და მზად ვართ, დახმარება აღმოვუჩინოთ ჩვენს სამხრეთელ ძმებს. შეშფოთებული ვართ საქართველოს ხელმძღვანელობის მიერ გადადგმული ნაბიჯების გამო, რომელმაც ნამდვილი ომი გააჩაღა ოსეთის წინააღმდეგ. მზად ვართ, ერთად მოვიგერიოთ აგრესია.“ — განაცხადა რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ლიდერმა, თეიმურაზ მამსუროვმა.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; მობილიზაციის გამოცხადებისა და ჩრდილოეთ კავკასიელების დახმარების მიღების მზადყოფნა გამოთქვა [[ედუარდ კოკოითი|კიკოითმა]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში ჩავიდა რუსი ჟურნალისტების კიდევ ერთი ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

===3 აგვისტო===
3 აგვისტოს სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალები განლაგდნენ [[ყორნისი|ყორნისსა]] და [[ველები|ველებში]] და თავს დაესხნენ პოლიციის განყოფილებას [[დვანი|დვანში]]. დაიწყო ევაკუაცია, [[ცხინვალის რეგიონი]] 500-ზე მეტი ადამიანმა დატოვა; მათ შორის, რეგიონიდან გაიყვანეს 400 ბავშვი. ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ერმაკ ძანსოლოვი აცხადებდა, რომ ეს არ იყო ევაკუაცია. ამავე დღეს რეგიონს ლტოლვილებით დატვირთული 20 ავტობუსი ტოვებს.&lt;ref&gt;[http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 Вывезли из-под огня. В Россию прибывают беженцы из Южной Осетии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080812080715/http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 |date=2008-08-12 }}. ''[[პირველი არხი (რუსეთი)|პირველი არხი]]''. 3 აგვისტო 2008. {{ru icon}}&lt;/ref&gt; ღამით საქართველოს ტერიტორიაზე, [[როკის გვირაბი]]&lt;nowiki/&gt;თ გავლით და [[ჯავა|ჯავის]] მიმართულებით, შემოვიდა [[რუსეთის 58-ე არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] მე-19 მოტომსროლელთა დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი. რუსული ძალების პარალელურად რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ცილს სწამებს საქართველოს რეგიონში სამხედრო ძალებისა და მძიმე ტექნიკის შეყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-3 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაში ვკითხულობთ: „2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დღეს ვრცელდება ინფორმაცია ჩრდილოეთ კავკასიელი მოხალისეებისა და დაქირავებული მებრძოლების მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტმა პროვოკაციულად განაცხადა, რომ საქართველოს ქმედებები იყო „ველური, ბარბაროსული გამოხტომები“ და ასევე დაამატა: საპასუხოდ უნდა მოვექცეთ ისე, როგორც ველურებს, რომლებმაც საკუთარ თავს უფლება მისცეს, დაეცხრილათ მშვიდობიანი მოსახლეობა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამ დროისათვის სეპარატისტებმა დაბომბეს 15 ქართული სოფელი და დაჭრეს 19 მშვიდობიანი მოქალაქე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

დე ფაქტო ე.წ. თვითგამოცხადებულმა [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთის რესპუბლიკამ]] სექტემბრიდან [[გალის მუნიციპალიტეტი|გალის მუნიციპალიტეტის]] სკოლებში აკრძალა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სწავლება, გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა და დაკეტა [[ენგურის ხიდი]].&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე]] ტელეფონით ესაუბრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგორი კარასინი|გრიგორი კარასინს]] მიმდინარე მოვლენების შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; საუბრის შემდეგ გრიგოლ ვაშაძემ განაცხადა: „ის ყველაფერი რისი პროვოცირებაც კოკოითის რეჟიმმა სცადა ცხინვალის რეგიონში, იყო აბსოლუტური თვითშემოქმედება და რუსეთის ფედერაციაც კი არ იყო ამისთვის მზად. გასაგები არის რომ ამისთანა თვითშემოქმედებამ, შეიძლება ძალიან საშიშ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ამიტომ რუსული მხარე სასწრაფოდ დამიკავშირდა და მთხოვა მოსკოვში ჩასვლა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა უარი განაცხადა 15 აგვისტოს ბერლინში გასამართ გაეროს გენერალური მდივნის მეგობართა ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობაზე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; „აფსნიპრესის“ მიხედვით, [[სერგეი ბაგაფში|ბაღაფშმა]] ასევე უბრძანა თავდაცვის სამინისტროს, სამხედრო მზადყოფნაში მოიყვანა შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

===4 აგვისტო===
4 აგვისტოს რუსეთის 58-ე არმიის ხუთი ბატალიონი [[როკის გვირაბი]]ს სიახლოვეს იქნა დისლოცირებული, ჩრდილოეთ ოსეთის მხარეს.&lt;ref&gt;[http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 Talking Through Gritted Teeth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504121022/http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 |date=2009-05-04 }}. [[BBC]] Monitoring, 6 August 2008&lt;/ref&gt; 4 აგვისტოს ღამით 10 ერთეული ჯავშანტექნიკა რუსეთიდან საქართველოში შემოვიდა და გაუნაწილდა დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 2 ერთეული ჯავშანტექნიკა სოფელ [[დმენისი|დმენისში]] დისლოცირებულ სეპარატისტებს გადაეცათ.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა: „რაც უნდათ, ის ისროლონ კიდევ, ვერაფერს ვერ დაგვიშავებენ და კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ, თავი შეიკავონ, დაანებონ ტერორისტულ საქმიანობას და პროვოკაციებს თავი; უფრო მეტი დრო გამონახონ, სამშვიდობო ინიციატივებს რომ გაეცნონ.“&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-4 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „რუსეთი დირიჟორობს ქმედებებს „ომის ილუზიის“ შესაქმნელად, რაც მიზნად ისახავს სამშვიდობო პროცესის განახლებისკენ მიმართული საერთაშორისო მცდელობების ჩაშლას“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] წარმომადგენელმა, კარმენ რომერომ, მხარეებს სიტუაციის განმუხტვისკენ მოუწოდა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთის]] საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოვიდა ინიციატივით, რომ ცხინვალის რეგიონში სამშვიდობო მისია უნდა იკისრონ ქვეყნებმა, რომლებიც არ მონაწილეობენ კონფლიქტში „მშვიდობის შენარჩუნება ამ რეგიონებში იქნება შესაფერისი ამოცანა ევროკავშირისთვის. ჩვენ საერთაშორისო მცდელობები გვჭირდება სიტუაციის მოსაგვარებლად“. — განაცხადა ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; დაახლოებით 18:40 საათზე, ედუარდ კოკოითმა [[დონის კაზაკები|დონის კაზაკთა]] მეთურისა და [[სახელმწიფო დუმა|დუმის]] დეპუტატ [[ვიქტორ ვოდოლაცკი|ვიქტორ ვოდოლაცკისგან]] მიიღო დეპეშა სამხედრო დახმარების დაპირებით.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე (კახა) ლომაიამ]], განაცხადა: „ეს არის მათ მიერ დადგმული სპექტაკლი იმისათვის, რომ აჩვენონ იმ ადამიანებს, ვინც აფინანსებს ამ რეჟიმს წლების განმავლობაში და ეს ადამიანები რუსეთის ფედერაციის მაღალ თანამდებობებზე არიან მოკალათებული, რომ საქმიანობის ილუზია შექმნან, რომ ზრუნავენ თავიანთ ხალხზე და ა.შ. არაფერი საერთო მათ განცხადებებს არ აქვთ რეალობასთან“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; მიმდინარე მოვლენები შეაფასა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] სპიკერ გონსალო გალეგოსმა: „გვესმის, რომ ეუთო იძიებს ამ ინციდენტებს და ველით მათ მოხსენებას. ეს ინციდენტები ხაზს უსვამს სამხრეთ ოსეთში ეუთოს დამკვირვებელთა რაოდენობის დაუყოვნებლივ გაზრდის საჭიროებას, ასევე როკის გვირაბზე ერთობლივი ქართულ-რუსული მონიტორინგის განხორციელებას, რათა აღიკვეთოს იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და შეიარაღებული ჯგუფების უკანონო გადაადგილება რეგიონში“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt;

===5 აგვისტო===
5 აგვისტოს განახლდა ქართული სოფლების დაბომბვა.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-5 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; 09:01 საათზე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ]] სატელეფონო საუბრის მოსმენით შეიტყო სოფელ [[დვანი|დვანის]] განადგურების ბრძანების შესახებ, რომელიც გასცა თვითაღიარებული სამხრეთ ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა მინისტრ [[მიხეილ მინძაევი|მიხეილ მინძაევმა]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მეთვალყურეთა დასკვნაში, რომელსაც ხელი მოაწერა გენერალ მარატ კულახმეტოვმა, წერია, რომ 1 და 2 აგვისტოს ოსურმა მხარემ ქართულ სოფლებს აკრძალული იარაღით გაუხსნა ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; 15:10 საათზე რუსულმა მედია საშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია ცხინვალის რეგიონში 150 დაქირავებული ჩრდილოეთ კავკასიელის ჩასვლის შესახებ, [[დაქირავებული ჯარი|დაქირავებული მებრძოლები]] ცხინვალის რეგიონში ჩადიოდნენ 10 აგვისტომდე.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის არმიის თვითმავალი არტილერიის 40 ერთეული და ბოტლიხის 33-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონმა გადაკვეთა [[როკის გვირაბი|როკის კვირაბი]] და შუერთდა ჯავასთან განლაგებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, ხოლო როკის გვირაბთან მობილიზდა 58-ე არმიის ნაწილები, მათ შორის, 135-ე, ცალკეული მოტომსროლელთა პოლკი [[პროხლადნი|პროხლადნიდან]] ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) და 653-ე მოტომსროლელთა პოლკი [[ზარამაგი|ზარამაგიდან]] ([[ჩრდილოეთი ოსეთი]]).&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დროს იმის საჩვენებლად, რომ საქართველო ომისათვის არ ემზადებოდა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანიზაციით კონფლიქტის ზონაში ჩავიდნენ ჟურნალისტები და დიპლომატები, მათ შორის რუსეთის ელჩი საქართველოში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია ოსურ ვებგვერდებზე ჰაკერული თავდასხმის შესახებ.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; „ევროკავშირს სურს, ისე როგორც არასდროს, ჩაერთოს საქართველოში არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების გზების ძიებაში, მონაწილე მხარეებთან თანამშრომლობით და მოლაპარაკების არსებული ფორმატების მხარდაჭერით. ევროკავშირი კვლავ გამოდის ზომიერებისკენ და მოლაპარაკებების სწრაფი განახლებისკენ მოწოდებით“. — [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] მიერ გავრცელებული განცხადება.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

===6 აგვისტო===
6 აგვისტოს საქართველოს განცხადებით ქართულმა მხარემ [[ჯავშანტრანსპორტიორი]] დაკარგა, რის გამოც სამი ქართველი სამშვიდობო ჯარისკაცი დაიჭრა. იმავე ღამეს სროლებმა ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რის გამოც ქართულმა მხარემ სროლები განაახლა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18924 საქართველოს განცხადებით მიის ჯავშანტრანსპორტიორი ააფეთქეს], ''Civil Georgia'', [[7 აგვისტო]] 2008, იხ. ასევე: [https://web.archive.org/web/20080816000301/http://news.yahoo.com/s/afp/20080807/wl_afp/georgiasossetiarussiaunrestbattle_080807131144 Georgia reports 'large-scale battles' in rebel region], AFP, 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; ცხინვალის მცხოვრებლები გახიზვნას იწყებენ, ხოლო ქართულმა მხარემ ტანკები, არტილერია და ჯარები რეგიონის საზღვართან მიიყვანა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 Georgia shells its breakaway republic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080809235109/http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 |date=2008-08-09 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008; იხ. ასევე: [http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 Georgian tanks head for South Ossetia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080810063534/http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 |date=2008-08-10 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; 

დაიბომბა ქართული სოფლები: [[ერედვი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[დვანი]], [[ფრისი]] და [[ავნევი]].&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-6 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაიკეტა მაღაზიები და სხვა დაწესებულებები, ცხინვალის რუსულ სამხედრო ბაზაზე რუსი და ადგილობრივი მომსახურეები გაათავისუფლეს სამსახურებრივი უფლებამოსილების შესრულების ვალდებულებისგან.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; რეინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრ თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა, რომ ესაუბრა რუსული მხარის თანათავმჯდომარეს შერეულ საკონტროლო კომისიაში, [[იური პოპოვი|იური პოპოვს]], რომელმაც დაადასტურა, რომ აპირებდა საქართველოში ჩამოსვლას და სამხრეთოსურ მხარესთან შეხვედრაზე დასწრებას, „მე ვესაუბრე ბატონ პოპოვს 17 წუთის წინ და მან მითხრა, რომ იგი [[თბილისი|თბილისში]] 7 აგვისტოს დილით ჩამოვა და შემდეგ ერთად გავემგზავრებით ცხინვალში. მოლაპარაკებები გაიმართება შერეული სამშვიდობო ძალების შტაბში (ცხინვალში).“&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტ [[ედუარდ კოკოითი|ედუარდ კოკოითმა]] და [[ბორის ჩოჩიევი|ბორის ჩოჩიევმა]] უარი განაცხადეს 7 აგვისტოს დაგეგმილ შერეულ სამშვიდობო მოლაპარაკებაში მონაწილეობაზე და ცხინვალში ჩავიდა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებული სამეფოს]] საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დენის კიფი.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

6 აგვისტოს შემდეგ შერეული სამშვიდობო ძალები წყვეტენ კონფლიქტის ზონის მონიტორინგს და პატრულირებას, ქართული ბატალიონის პროტესტი უგულველყვეს.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

===7 აგვისტო===
{{მთავარი|ცხინვალის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Su-25Ub.JPG|thumb|left|ქართული არმიის სუ-25.]]
[[ფაილი:Su-27 low pass.jpg|thumb|left|რუსული არმიის კუთვნილი სუ-27, რომლის მსგავსი გამანადგურებლები რუსებმა ცხინვალის რეგიონის საჰაერო სივრცეზე კონტროლის აღსადგენად გამოიყენეს.]]

„კონფლიქტის ზონაში ამჟამად სნაიპერული ომი მიმდინარეობს სოფლის მცხოვრებთა წინააღმდეგ და ამ მომენტში ინტენსიური სროლები მოდის არტილერიიდან, ტანკებიდან და ხელსატყორცნი არტილერიული სისტემებიდან, რომლებიც კონფლიქტის ზონაში არალეგალურად იქნა შემოტანილი“ — განაცხადა [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] ადგილობრივი დროით 19:10 საათზე პირდაპირ სატელევიზიო გამოსვლაში.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18931 სატელევიზიო გამოსვლაში სააკაშვილი მშვიდობისკენ მოუწოდებს], ''Civil Georgia'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; თუმცა დღის ბოლოსთვის პრეზიდენტის ბრძანებით ქართულმა მხარემ ცალმხრივი სროლის შეწყვეტა გამოაცხადა. სააკაშვილმა მოუწოდა მხარეებს მოლაპარაკებებისკენ „ნებისმიერ ფორმატში“ და პირობა სამხრეთ ოსეთის სრულ ავტონომიაზე ძალაში დატოვა, ასევე საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა სეპარატისტებისთვის, ხოლო საერთაშორისო თანამეგობრობას მოუწოდა მხარეთა შორის მოლაპარაკებებისთვის შუამდგომლობა გაეწია.&lt;ref name=&quot;Jamestown Goals&quot;&gt;{{cite web|url=http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|title=The goals behind Moscow's Proxy Offensive in South Ossetia|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809151750/http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|archivedate=2008-08-09}}&lt;/ref&gt;

03:25 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელიც ადასტურებდა რუსული ჯარების საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლას როკის გვირაბის გავლით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-7 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; მთელი დღის განმავლობაში საქართველოს მიერ კონტროლირებული ტერიტორიების მიმართულებით ინტენსიური ცეცხლი გახსნეს სოფლებიდან: [[დმენისი]], [[უბიათი]] და [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; გაზეთ „იუჟნაია ოსეტიას“ მიხედვით, [[ედუარდ კოკოითი|კოკოითი]] [[ჯავა|ჯავაში]] გაემგზავრა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლებთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 09:30 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელშიც დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ლაპარაკობს ქართული სოფლებზე, [[ავნევი|ავნევსა]] და [[დვანი|დვანზე]] დაგეგმილი შეტევის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

მოგვიანებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსეთის შეიარაღებული ძალების ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლის შესახებ და რუსეთის ნაბიჯს სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; იური პოპოვმა განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი მოლაპარაკებებისთვის, მაგრამ რამდენადაც ვიცი, სამხრეთ ოსეთის მხარე, ბოლოს განვითარებული მოლენებიდან გამომდინარე, ეჭვქვეშ აყენებს მოლაპარაკებების საჭიროებას და თუ ეს მართლაც ასეა, უკვე ტრადიციად მექცა, რომ მაქოსებური დიპლომატია უნდა შევასრულო“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სეპარატისტების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან აფრენილმა, სავარაუდოდ, რუსულმა სამხედრო თვითმფრინავმა, სოფელ [[შავშვები|შავშვებთან]], საქართველოს სამხედრო რადარიდან 300-500 მეტრის მოშორებით, რამდენიმე ბომბი ჩამოყარა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 12:00 სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა გასცა შეიარაღებული ძალების მზადყოფნაში მოყვანა, ოსი სეპარატისტების მხარდასაჭერად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 14:00 საათზე დაიბომბა ავნევის ქართული საგუშაგო მსხვილკალიბრიანი არტილერიით დე ფაქტო რეჟიმის მიერ კონტროლირებულ სოფელ ხეთაგუროვოდან. დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი ჯარისკაცი და განადგურდა 1 ჯავშანმანქანა. სოფლის დაბომბვა 16:00 საათამდე გაგრძელდა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა სოფლები: [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ქურთა (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ქურთა]], [[თამარაშენი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|თამარაშენი]], [[ზემო ფრისი]] და [[შავშვები]], რუსული ტანკები გამოჩნდა სოფელ [[მეღვრეკისი|მეღვრეკისში]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

14:30 საათზე [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ]] გამოაცხადა მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ, რუსმა ოფიცერმა, ანატოლი ბარანკევიჩმა, განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ ოსეთიდან, როკის გვირაბის გავლით საქართველოს სუვერენულ ტერიტორიაზე შემოსული შეიარაღებული ჯგუფები სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს საქართველოს წინააღმდეგ ბრძოლაში უერთდებიან.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ შეშფოთებული არიან სამხრეთ ოსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სამხედრო მზადებით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 16:00 საათისათვის განახლდა ნულის და ავნევის დაბომბვა. სამხრეთ ოსეთის სეპარატისტებმა ქვეითთა საბრძოლო მანქანა ააფეთქეს, დაიჭრა სამი ქართველი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

{{ციტატა|გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, საქართველოს პრეზიდენტმა სროლის შედეგად დაჭრილი ორი ქართველი ჯარისკაცი მოინახულა და განაცხადა:2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება.მე მინდა ვთქვა, რომ ბოლო დღეების განმავლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს მუდმივი კონტაქტი რუსეთის ფედერაციის დიპლომატებთან, გრძელდება ყოველდღიური თავდასხმები ქართველ პოლიციელებზე, ქართველ სამშვიდობოებზე და მშვიდობიანი მოსახლეობით დასახლებულ სოფლებზე. მე მინდა პირდაპირ ვთქვა და დარწმუნებული ვარ, რომ კონფრონტაციის გაღრმავება არ შედის რუსეთის ფედერაციის ინტერესებში და, რა თქმა უნდა, არ შედის საქართველოს ინტერესებში.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;|მიხეილ სააკაშვილი}}

რუსეთის საინფორმაციო სააგენტოებისთვის მიცემულ ინტერვიუში სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, ედუარდ კოკოითმა, თქვა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს ხელისუფლება რეგიონიდან არ გაიყვანს შეიარაღებულ ჯარებს, მათგან „ტერიტორიის გაწმენდა“ დაიწყება.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

15:00–17:00 საათებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი, [[თემურ იაკობაშვილი]], გაემგზავრა ცხინვალში, სადაც დაგეგმილი იყო ოსურ მხარესთან მოლაპარაკება. შეხვედრაზე არ გამოცხადდა არც რუსეთის წარმომადგენელი იური პოპოვი, არც სეპარატისტული მთავრობის წარმომადგენელი ბორის ჩოჩიევი. იაკობაშვილს შეხვდა სამშვიდობო ძალების სარდალი მარატ კულახმეტოვი, რომელმაც სახელმწიფო მინისტრს უთხრა, რომ ვერ ახერხებდა ედუარდ კოკოითთან დაკავშირებას და შექმნილ ვითარებაში რუს მშვიდობისმყოფელებს აღარ შეეძლოთ ვითარების კონტროლი. კულახმეტოვმა ურჩია საქართველოს მთავრობას ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; პოპოვმა შეხვედრაზე არ მისვლის მიზეზად მანქანის დაშვებული საბურავი დაასახელა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:00 საათზე მარატ კულახმეტოვმა უარს თქვა ცხინვალის შტაბში მომუშავე ქართველი სამხედროების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, რის შედეგადაც ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა, გასცა ბრძანება ქართველი ოფიცრების მიერ ცხინვალის შტაბის დატოვების შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:10 საათზე, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ქართული სოფლების უწყვეტი დაბომბვისა, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა და სამშვიდობოებმა ცალმხრივად შეწყვიტეს ცეცხლი, სიტუაციის დეესკალაციისთვის, რის შესახებაც თემურ იაკობაშვილმა მარატ კულახმეტოვს წინასწარ აცნობა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

მედიაში გავრცელდა [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაშავებული მოსახლეობის ვიდეოები.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა სატელევიზიო მიმართვისას დაადასტურა ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა და რუსეთისა და დე ფაქტო რეჟიმების მეთაურებს მოლაპარაკებებისკენ მოუწოდა, სიტყვით გამოსვლისას მიხეილ სააკაშვილმა თქვა: „რამდენიმე საათის წინ გავეცი ბრძანება, ძალიან მტკივნეული ბრძანება, როგორც უმაღლესმა მთავარსარდალმა, რომ არც ერთმა ქართულმა შენაერთმა, არც ერთმა ჩვენი კონტროლის ქვეშ მყოფმა პოლიციურმა და სხვა შენაერთმა არ გახსნას ინტენსიური ცეცხლი ძალიან ინტენსიური დაბომბვის შესაჩერებლად“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

ცეცხლის ორმხრივ შეწყვეტაზე სააკაშვილის წინადადების შემდეგ თავდასხმებმა ქართულ სოფლებზე უფრო მწვავე ხასიათი მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |title=S Ossetia fights Georgian troops out of occupied height |publisher=[[Itar-Tass]] |date=2008-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820064359/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |archivedate=2008-08-20 |accessdate=2009-08-02 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=BBC_HeavyFighting&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm |title=Heavy fighting in South Ossetia |publisher=BBC News |date=2008-08-08 }}&lt;/ref&gt; სოფელი [[ავნევი]] თითქმის სრულიად განადგურდა, [[თამარაშენი (ცხინვალის რაიონი)|თამარაშენი]] და [[ფრისი]] დაიბომბა, ხოლო სანაკოევის ადმინისტრაციის შენობა - [[ქურთა]]ს პოლიციის სადგური, არტილერიის ინტენსიური ცეცხლის ქვეშ მოექცა. 7 აგვისტოს საღამოს  22:00 [[ოსები]] სოფელ [[ავნევი]]ს აღებას ზეიმობდნენ.

23:00 საათისთვის საქართველოს მთავრობამ მიიღო ინფორმაცია, რომ [[როკის გვირაბი]] გადმოკვეთა რუსეთის ჯავშანტექნიკის კოლონამ, რომელიც 100-ზე მეტი ერთეულისგან შედგებოდა. [[საქართველოს მთავრობა]] დაუკავშირდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] წარმომადგენელ [[მეთიუ ბრაიზა|მეთიუ ბრაიზას]] და შეატყობინა მას, რომ შექმნილ ვითარებაში თავდაცვის ერთადერთი გზა, როკის გვირაბიდან გამომავალი რუსეთის სამხედრო ტექნიკის შეკავება იყო.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 23:35 საათზე რუსეთის ჯარის შემოჭრის და ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლირებადი სოფლების უწყვეტი დაბომბვის საპასუხოდ, საქართველოს პრეზიდენტმა [[საქართველოს თავდაცვის ძალების გენერალური შტაბი|საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალურ შტაბს]] სამი ბრძანება მისცა&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;:

# დაიცვან [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] სამოქალაქო მოსახლეობის უსაფრთხოება.
# გაანეიტრალონ სეპარატისტების საცეცხლე პოზიციები, საიდანაც სამოქალაქო მოსახლეობას, ქართველ მშვიდობისმყოფელებს და მოსახლეობას უხსნიდნენ ცეცხლს.
# შეაჩერონ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების მოძრაობა როკის გვირაბიდან ცხინვალის რეგიონში.

დაახლოებით 23:50 საათზე ცეცხლი გახსნა ქართულმა არტილერიამ და გვიან ღამით ქართული სამშვიდობო ბატალიონის მეთაურმა მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა, რომ ოსური მხრიდან სროლის განახლების გამო მიღებულია გადაწყვეტილება ცხინვალში კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ. მოგვიანებით ოფიციალურმა თბილისმა განაცხადა, რომ გენერალი ყურაშვილი არ იყო უფლებამოსილი, გაეკეთებინა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

7 აგვისტოს საღამოს 11:30 საათზე ქართულმა მხარემ საპასუხო სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, რომლის მიზანი სამშვიდობო ჯარების სარდალ ყურაშვილის განცხადებით, რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის“ დამყარება იყო.&lt;ref name=sundaytimes-20081109&gt;{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5114401.ece|title=პირველად ქართველებმა გაისროლეს, ამბობენ ბრიტანელი მონიტორები|publisher=[[სანდეი ტაიმზი]]|date=9 ნოემბერი 2008|author=ჯონ სვეინი|accessdate=2008-11-12}}&lt;/ref&gt; 11:45 საათზე [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მონიტორების განცხადებით ჭურვები ცხინვალზე ყოველი 15-20 წამის ინტერვალით ეცემოდა.&lt;ref name=sundaytimes-20081109 /&gt; ედუარდ კოკოითის განცხადებით, მისი ძალები ქართველებს ცხინვალის მისადგომებთან ებრძოდნენ. ქართული დაზვერვის ცნობით&lt;ref name=&quot;NYTFreshev&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war's start] ''[[ნიუ-იორკ ტაიმზი]]'' 15 სექტ., 2008.&lt;/ref&gt; და რამდენიმე რუსულ წყაროზე დაყრდნობით, 58-ე რუსული არმია სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე შემოვიდა [[როკის გვირაბი]]თ, სანამ ქართული მხარე იერიშს დაიწყებდა.&lt;ref&gt;[http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 ჯარისკაცები პერმიდან ომის ეპიცენტრში არიან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606165130/http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 |date=2009-06-06 }}, ''პერმის ახალი ამბები'', 08.08.2008. პერმის გაზეთი აცხადებს, რომ ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა შინ დარეკა და თქვა &quot;ჩვენ გადავედით იქ [სავარაუდოდ სამხრეთ ოსეთში] 7 აგვისტოს. მთელი 58-ე არმია.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[ცხოვრება გრძელდება (სტატია)|ცხოვრება გრძელდება]], [[კრასნაია ზვეზდა]], რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ოფიციალური გაზეთი, 3 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[იულია ლატინინა]], [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8389 განსხავებული მოსაზრებები ბატონ ბასტრიკინსა და სამხრეთ ოსეთის პროკურორს შორის], &quot;ყოველდღიური ჟურნალი&quot;, 11 სექტემბერი 2008, &quot;ომამდე, 6 აგვისტოს, ჟურნალისტები, რომლებიც წინასწარ გაიგზავნენ ომზე სიუჟეტის მოსამზადებლად... აცხადებენ, რომ მათ 58-ე არმია როკის გვირაბის ქართულ მხარეს ნახეს&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html რუსლი არმია სამხრეთ ოსეთში სამხედრო ქმედებების დაწყებამდე შევიდა] News.ru&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.grani.ru/Politics/Russia/m.141510.html დროის საკითხი (რუსულად)] კომენტარი ილია მილშტეინის&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.moscowtimes.ru/article/600/42/372391.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120523210654/http://www.themoscowtimes.com/news/article/moscow-claims-media-war-win/372391.html |date=2012-05-23 }} [[მოსკოუ ტაიმზი]], ნიკოლაუს ფონ ტვიკელი, &quot;Moscow Claims Media War Win&quot;,17 ნოემბერი 2008, აფხაზეთის ბაგაფში 7 აგვისტოს: &quot;ბატალიონი ჩრდ. კავკაიის რეგიონიდან შემოვიდა.&quot;&lt;/ref&gt; თუმცა, მიუხედავად ამისა, ქართულმა მხარემ უტყუარი მტკიცებულება იმაზე, რომ რუსეთი ქვეყანაში შემოიჭრა მანამ, სანამ ქართველები ოპერაციას დაიწყებდნენ, ან ის, რომ სიტუაცია ქართველებისთვის ოსურ ზონაში იმდენად მძიმე იყო, რომ ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაცია გარდაუვალი იყო, ვერ შეძლო.

7 აგვისტოსთვის [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] განცხადებით ათი ჯარისკაცი დაიღუპა.&lt;ref name=&quot;heavy fighting&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm Heavy fighting in South Ossetia], ''[[BBC News]]'', 8 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|title=The Raw Story - Georgia, rebel region to hold talks after clashes: report|accessdate=2008-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813134336/http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;

დღის განმავლობაში, რუსულ მედიაზე დაყრდნობით, ქალაქში სულ მცირე 15 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. 

=== 8 აგვისტო ===
{{მთავარი|გორის ოკუპაცია (2008)}}

8 აგვისტოს, 00:23 საათზე, მარატ კულახმეტოვმა მამუკა ყურაშვილთან სატელეფონო საუბარში აღიარა, რომ რუსი სამშვიდობოები სამხრეთ ოსეთის რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს ქართული შეიარაღებული ძალების პოზიციების კოორდინატებს აძლევდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-8 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

02:37 საათზე რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, გრეგორი კარასინმა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე|გრიგოლ ვაშაძესთან]] სატელეფონო საუბარში ამბობს, რომ რუსეთის სამხედრო ძალები ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციას იწყებენ. ოპერაციის დაწყების მიზეზად რუსეთის სამშვიდობო ძალებში მსხვერპლი დასახელდა. პირველი კავშირი საქართველოს შეიარაღებულ ძალებს და რუს სამშვიდობოებს შორის ამ საუბრიდან 3 საათის შემდეგ, დილის 6 საათზე დამყარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; შუაღამისას საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა დაიწეს სამხედრო ოპერაცია, როკის გვირაბიდან ცხინვალისაკენ მიმავალი გზის გასანადგურებლად, რომელიც წარმატებულად დასრულდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

04:10 საათზე რუსეთის ელჩი საქართველოში, [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]] საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროში შეხვდა მინისტრის მოადგილე გრიგოლ ვაშაძეს და შეატყობინა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო გადაწყვეტილების მიღების პროცესს ჩამოშორდა და ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციების შესახებ ყველა გადაწყვეტილებას რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს გენერალური შტაბი იღებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

4:45 საათზე საქართველოს რეინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრმა თემურ იაკობაშვილმა გამოაცხადა, რომ ცხინვალი თითქმის აღებული იყო და რომ ქართული ძალები რეგიონის ორ-მესამედს აკონტროლებდნენ. ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტი [[თაიმურაზ მამსუროვი]]ს განცხადებით, საქართველოს შეიარაღების რამდენიმე [[სუხოი სუ-25]] თვითმფრინავი დაესხა თავს, როგორც თავად იძახის, [[ვლადიკავკაზი]]დან წამოსულ ჰუმანიტარულ ტვირთს. თვით მამსუროვი, რომელიც ამ კოლონას მოყვებოდა, უვნებელი გადარჩა. მისივე განცხადებით, ასობით შეიარაღებული მოხალისე დაიძრა ჩრდილოეთ ოსეთიდან ცხინვალის რეგიონში. აფხაზეთის ლიდერი სერგეი ბაგაფშის განცხადებით, მოხალისეები აფხაზეთიდანაც გაემართნენ სამხრეთ ოსეთის დასახმარებლად.

გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ სასწრაფო შეხვედრა გამართა ნიუ-იორკში, გამოხატა რა „სერიოზული შეშფოთება კონფლიქტის ესკალაციის გამო“. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის განცხადებით ჩრდილოეთ ოსეთში 1100 ლტოლვილი გადავიდა კონფლიქტის ზონიდან.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

05:00 საათისთვის საქართველოს შეაირაღებულმა ძალებმა კონტროლი დაამყარეს 9 სოფელზე:  [[წინაგარი]], [[ორჭოსანი (ახალგორის მუნიციპალიტეტი)|ორჭოსანი]], [[ღრომი]], [[არცევი (ერედვის მუნიციპალიტეტი)|არცევი]], [[მუგუთი (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|მუგუთი]], [[დმენისი]], [[დიდმუხა]], [[ოქონა]].&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ფაილი:Russian convoy heading to Tskhinvali.jpg|thumb|300px|რუსული სამხედრო კოლონა სოფელ ჯავასთან]]

05:20 საათზე რუსულმა სამხედრო დანაყოფებმა დატოვეს დაბა [[ჯავა]], გადაკვეთეს [[გუფთის ხიდი]] და დაადგნენ [[ძარი|ძარის]] შემოვლით გზას.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:00 საათზე საქართველოს თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროების შეიარაღებული ძალები სოფელ [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]] შევიდნენ [[ცხინვალი|ცხინვალში]], რათა გაენეიტრალებინათ საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ცხინვალის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, ე.წ. შანხაის ნაწილში მდებარეობდა. გადაადგილებისას ქართულ ძალებს ცეცხლი გაუხსნეს რუსი სამშვიდობოების შტაბიდან, „ვერხნი გოროდოკიდან“, სავარაუდოდ რუსმა სამშვიდობოებმა. ქართული ძალები საპასუხო ცეცხლს ხსნიან და მოითხოვენ დამატებით მძიმე ტექნიკას. „ვერხნი გოროდოკის“ მთავარი შენობის სახურავი გამოიყენებოდა საქართველოს შეიარაღებულ ძალებზე მიმართული საარტილერიო ცეცხლის კორექტირებისთვის, რაც მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის მედიამაც დაადასტურა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:35 საათზე [[ავიაციისა და საჰაერო თავდაცვის სარდლობა|საქართველოს სამხედრო-საჰაერო ძალებმა]] და არტილერიამ დაბომბა გუფთის ხიდი, შედეგად შეფერხდა რუსული კოლონის მოძრაობა და მათ მოუწიათ ახალი გზის პოვნა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ამერიკის შეერთებული შტატები]] რუსეთს ცეცხლის შეწყვეტისკენ მოუწოდებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

09:00 საათზე საქართველოს შეიარაღებული ძალები კონტროლს ამყარებენ სოფლებზე: [[ყორნისი|ზნაური]], [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]] და [[კოხათი]], ასევე ინარჩუნებენ გამთენიისას დაბრუნებულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

8 აგვისტოს დილას, რუსეთის პრემიერ-მინისტრმა, [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]], რომელიც [[პეკინის ოლიმპიური თამაშები|პეკინის ოლიმპიური თამაშების]] გახსნაზე იმყოფებოდა, დაგმო საქართველოს „აგრესიული ქმედებები“ და თქვა, რომ რუსეთი ამ ქმედებებს უპასუხოდ არ დატოვებდა. 09:30 საათზე პრეზიდენტმა მედვედევმა სასწრაფო შეხვედრა გამართა მთავრობის წევრებთან, კონფლიქტის შესახებ რუსეთის შესაძლო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად.

ნახევარ საათში, საქართველოს წყაროების ცნობით, სამი რუსული [[სუ-24]] საქართველოს საჰაერო სივრცეში იჭრება და ორ ბომბს აგდებს [[ქარელი]]ს პოლიციის სადგურთან. ამავე წყაროს ცნობით რამდენიმე ბომბი [[გორი]]ს სიახლოვესაც ჩამოვარდა, თუმცა მათ მსხვერპლი არ მოჰყოლია. რუსეთის წარმომადგენლებმა ეს ცნობები უარყვეს, თუმცა ფაქტები დაადასტურა ბრიტანულმა გაზეთმა „[[დეილი ტელეგრაფი]]“. ასევე დაიბომბა სოფელი შავშები, ფოთი-თბილისი დამაკავშირებელი მაგისტრალი, ქარელის მუნიციპალიტეტის სოფლები და ვაზიანის, მარნეულისა და ბოლნისის სამხედრო ბაზები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ოფიციალუირმა თბილისმა გამოაცხადა რეზერვისტების მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[დიმიტრი მედვედევი]] რუსეთის უშიშროების საბჭოს შეხვედრის შემდეგ ბრალს სდებს საქართველოს [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] რუსეთის მოქალაქეებზე თავდასხმაში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

11:00 საათზე ზემო ნიქოზის მიმართულებიდან ცხინვალში შესულ საქართველოს შეიარაღებული ძალების ნაწილებს სეპარატისტები ცეცხლს უხსნიან სამოქალაქო, ადმინისტრაციული, საცხოვრებელი და სხვა სამოქალაქო დანიშნულების შენობებიდან, რომლებსაც დე ფაქტო რეჟიმის ძალების გამაგრებულ პოზიციებად ჩასაფრებებისთვის გამოიყენებდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ასევე 11:00 საათზე სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის ძალებმა ჩამოაგდეს რუსული სუ-25, რომელიც ცხინვალს ბომბავდა. სავარაუდოდ, რუსული თვითმფრინავი სეპარატისტულ ძალებს ქართული ეგონათ. ქართულმა სამხედრო ავიაციამ ცხინვალის თავზე ერთი ფრენა განახორციელა, 06:25 საათზე და არც ერთი თვითმფრინავი დაუკარგავს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]], განაცხადა: „მდგომარეობა უარესდება ყოველ საათში, როგორც უყურებთ ტელევიზორებში, ქართული მხარე იყენებს მძიმე ტექნიკას და აღჭურვილობას და აგრესიულ ქმედებაზე გადავიდა სამხრეთ ოსეთის მოსახლეობის წინააღმდეგ.“&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ყველამ უნდა შეიკავოს თავი იმგვარი ქმედებებისგან, რაც საფრთხეს შეუქმნის მშვიდობიან მოსახლეობას. უპირველეს პრიორიტეტს წარმოადგენს ცეცხლის შეწყვეტა დაუყოვნებლივ და უპირობოდ. ამას უნდა მოჰყვეს პირდაპირი მოლაპარაკებები, რათა მოიძებნოს მშვიდობიანი და პერმანენტული მოგვარების გზა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;|ევროპის საბჭოს განცხადება}}

11:40 საათზე სააკაშვილის ბრძანებით მობილიზდა ქართული სარეზერვო ჯარები რუსეთის მიერ ფართომასშტაბიანი სამხედრო აგრესიისგან თავდაცვისთვის და მოუწოდა რუსეთს შეეწყვიტა „ქართული ქალაქების დაბომბვა“. სამხრეთ ოსეთში რუსეთის გარნიზონის მეთაურის განცხადებით ქართული ნაღმები ცხინვალში პირდაპირ მათ ყაზარმებს მოხვდა, რის შედეგადაც 12 რუსი სამხედრო დაიღუპა, ხოლო 30 დაიჭრა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

14:15 საათზე საქართველოს მთავრობამ გაავრცელა განცხადება ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ 15:00 საათიდან 18:00 საათამდე, რათა მშვიდობიან მოსახლეობას დაეტოვებინა ცხინვალი და სეპარატისტებს ჩაბარბისა და დანებების შემთხვევაში მიეცემოდათ ჰუმანიტარული დახმარება და გათავისუფლდებოდნენ ამნისტიით,&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; თუმცა ეს განცხადება უარყო რუსეთის ჯარების წარმომადგენელმა ცხინვალში, მარატ კულახმეტოვმა.

ამავე დროს ცხინვალი თითქმის მთლიანად ქართული სამხედროების კონტროლის ქვეშ იყო, წინააღმდეგობას მხოლოდ რამდენიმე დაჯგუფება წევდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთმა დაბომბა ქართული სამხედრო ბაზები კონფლიქტური ზონის გარეთ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

18:44 საათზე რუსეთის 58-ე არმიის ნაწილები ძარის შემოვლითი გზის გავლით მიუახლოვდნენ ცხინვალს და გახსნეს ინტენსიური ცეცხლი ცხინვალსა და მეზობელ მაღლობებზე განლაგებული ქართული ძალების მიმართულებით.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის 58-ე საერთო-საჯარისო არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] ტანკების კოლონამ დაიწყო ცხინვალისკენ მოძრაობა, რეგიონში რუსული ძალების მისაშველებლად. ქართული მედიის ცნობით, რუსული კოლონა 150 ტანკისგან, ჯავშანტრანსპორტიორისგან და სხვა დანადგარებისგან შედგებოდა. 8 აგვისტოს პრესის მიერ გავრცელებული ვიდეო ჩანაწერებიდან ჩანს კონფლიქტის ზონისკენ მომავალი [[Т-72|ტ-72]] ტანკები, [[BMP-2]] ქვეითთა საბრძოლო მანქანები და 152 მმ 2C3 Akatsia თვითმავალი [[ჰაუბიცა|ჰაუბიცები]], ასევე რეაქტიურლი არტილერიის დანაყოფები.

20:30 საათზე სასტიკი ბრძოლის შემდეგ ქართული ჯარები ტოვებენ ცხინვალის ცენტრს და მაგრდებიან ქალაქის სამხრეთში, ცხინვალში აღმოსავლეთიდან შევიდა რუსული ტანკების კოლონა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; რუსული მედიის განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან უკან იხევენ და რუსული სუ-24 და [[სუ-27]] თვითმფრინავები სრულიად აკონტროლებდნენ ცხინვალის საჰაერო სივრცეს.

აშშ-ის სახელმწიფო მდივან კონდოლიზა რაისმა ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოუწოდა, საქართველოდან გაეყვანა თავისი ძალები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანმა, ტერი დევისმა, განაცხადა, რომ საქართველო სრულმასშტაბიანი ომის ზღვარზე იდგა, რასაც სავალალო შედეგები მოჰყვება რეგიონის მოსახლეობისთვის.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთი მაშინ პრემიერ-მინისტრმა, ვლადიმერ პუტინმა ომის დაწყებაში საქართველო დაადანაშაულა და თქვა: „სამწუხაროა, რომ ოლიმპიური თამაშების დაწყების წინა დღეს საქართველოს ხელისუფლებამ აგრესიული ქმედებები განაახლა სამხრეთ ოსეთში“.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ისტორიულად რუსეთი ყოველთვის იყო და დარჩება კავკასიელი ხალხის უსაფრთხოების გარანტიად.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=-7AO9dkfR_A დიმიტრი მედვედევი 08.08.08]&lt;/ref&gt;|[[დიმიტრი მედვედევი]] პრესკონფერენციაზე}}

კულახმეტოვის განცხადებით მძიმე არტილერიის გამო ცხინვალი თითქმის სრულიად დანგრეული იყო. [[ფრანს პრესი]]ს ცნობით, 12:00 საათზე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს განცხადებით, თუ ცნობები რუსული ტანკების შესახებ ცხინვალის რეგიონში დადასტურდებოდა, საქართველო რუსეთს ომს გამოუცხადებდა. რუსეთის ტანკების ცხინვალში შესვლა მცირე ხანში დაადასტურა [[CNN]]-მა. იმავე ღამეს რუსული და ოსური ძალები ქალაქის დიდ ნაწილს აკონტროლებდნენ. რუსეთის ავიამოიერიშეებმა გორის დაბომბვა დაიწყეს.&lt;ref name=jets&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7550804.stm რუსული ავიამოიერიშეები ქართულ ქალაქს ესხმიან], [[BBC News]], 9 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Russian Bomb in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული ბომბი ფოთში]]
* საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით რუსულმა ბომბდამშენებმა ორი ბომბი ჩამოაგდეს [[ვაზიანის სამხედრო ბაზა]]ზე. რუსულმა თვითმფრინავებმა ასევე დაბომბეს სამხედრო აეროდრომი [[მარნეული|მარნეულში]], რამაც ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რომელთაგან სამი ქართველი ჯარისკაცი იყო.
* დაახლოებით 23:45 წუთზე, რუსულმა ბომბდამშენებმა იერიში მიიტანეს ქალაქ [[ფოთი|ფოთზე]], კერძოდ კი — პორტზე. ასევე 58-ე არმიის კუთვნილი ოპერატიულ-ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექს ე.წ. ტოჩკა-უ-თი (რომლებიც [[ოჩამჩირე]]ში იყო განთავსებული) გაშვებულ იქნა ორი რაკეტა, რომელიც [[ფოთი]]ს ცენტრის მიმდებარე ტერიტორიაზე ჩამოვარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

სააკაშვილის განცხადებით საქართველომ უკან გამოიწვია [[ერაყის ომი|ერაყში]] მყოფ პირველი ბრიგადის 2000 ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის ბოლოს სააკაშვილმა გააკეთა განცხადება, რომელშიც თქვა, რომ ქართული ძალები მთლიანად აკონტროლებდნენ ცხინვალის რეგიონს, ჯავას გარდა, და ასევე თქვა, რომ რუსეთის საჰაერო იერიშებს შეეწირა 30-ზე მეტი ადამიანი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის განმავლობაში რუსეთის სამხედრო თვითმფრინავებმა საქართველოს საჰაერო სივრცე 22-ჯერ დაარღვიეს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ ცხინვალზე თავდასხმის შედეგად დაღუპულ სამოქალაქო პირთა რიცხვი 2000-ს აღწევდა. ეს რიცხვი მნიშვნელოვნად განსხვავდება რუსეთის გენერალური პროკურორის მიერ 21 აგვისტოს გამოქვეყნებული ოფიციალური მონაცემებისგან. რუსული გამოძიების თანახმად დაღუპულთა რიცხვმა 133 შეადგინა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილის]] განცხადებით, რუსებისა და სეპარატისტების შეტევის საპასუხოდ, ქართულმა ძალებმა გახსნეს ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსული ჯავშანტექნიკა გამოჩნდა სოფელ მეღვრეკისში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

=== 9 აგვისტო ===
[[ფაილი:Gori Bombardment by Russian Air Force 090808.jpg|thumb|300px|რუსული მოიერიშეები გორის საცხოვრებელ კორპუსებს ბომბავენ. ფოტო: როიტერი]]

ღამის განმავლობაში ქართული შენაერთები ინარჩუნებდნენ კონტროლს ცხინვალის სამხრეთ ნაწილზე და ცხინვალის რეგიონში გადაისროლეს დასავლეთ საქართველოში დისლოცირებული ქართული შეიარაღებული ძალები.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-9 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-13 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

[[ვლადიმერ პუტინი]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] ჩავიდა რუსული შეიარაღებული ძალების სამართავად.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

აფხაზეთის დე ფაქტო რეჟიმმა საქართველოში [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] მისიას წაუყენა მოთხოვნა, დატოვონ [[კოდორის ხეობა]] და მათ შეატყობინა [[კოდორის ბრძოლა (2008)|სამხედრო ოპერაციის]] შესახებ, რომელსაც რუსეთის შეიარაღებულ ძალებთან ერთად წამოიწყებდნენ. გაეროს მისია დაემორჩილა მოთხოვნას და დაუყოვნებლივ დატოვა [[აჟარის მუნიციპალიტეტი|ზემო აფხაზეთი]].&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

რუსული მედიის განცხადებით სროლები რუსულსა და ქართულ მხარეებს შორის ღამით ისევ განახლდა. [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე ლომაიამ]] როიტერს განუცხადა, რომ სააკაშვილი ქვეყანაში სამხედრო მდგომარეობის გამოცხადებას აპირებდა. ლომაიას განცხადებით რუსებმა ასევე დაბომბეს ფოთის პორტი და აგრძელებდნენ სამოქალაქო და ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის დაბომბვას. დილით ადრე, ასევე დაიბომბა ვაზიანის აერდრომის ასაფრენი ბილიკი. საქართველომ აკრძალა რუსული ტელეარხების ტრანსლაცია ქვეყანაში, რუსეთის მხრიდან საინფორმაციო ომის წარმოების გამო. ამასობაში, რუსეთმა გაწყვიტა საჰაერო კავშირი საქართველოსთან. ამ დროისთვის გაერომ ვერ შეძლო კონსენსუსი მიეღწია განცხადებისთვის შესაფერისი ფორმულირების შერჩევისთვის.

გამთენიისას რუსეთის ბომბდამშენებმა დაბომბეს [[სენაკი]]ს სამხედრო ბაზა. დაიღუპა 13 ქართველი ჯარისკაცი და ათზე მეტი დაიჭრა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

9:27 საათზე როიტერის ცნობით, ორმა რუსულმა მოიერიშემ ქართული არტილერიის პოზიციები დაბომბა [[გორი|გორთან]]. ხუთი ადამიანი დაიღუპა, როდესაც სულ მცირე ერთი ბომბი საცხოვრებელ კორპუსს მოხვდა ქალაქ გორში.&lt;ref name=&quot;jets&quot;/&gt;

დაახლოებით 10:20 საათზე ქართულმა ჰაერსაწინააღმდეგო დანადგარებმა ჩამოაგდო რუსული თვითმფრინავი, რომლის 2 პილოტიც ტყვედ ჩავარდნენ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

10:30 საათზე რუსულმა გენერალურმა შტაბმა დაადასტურა მათი ორი მოიერიშეს ჩამოგდება (სუ-25 და ტუპოლევ [[ტუ-22მ]]). ქართული მხარის განცხადებით, ჩამოგდებულია 10 რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ოსების განცხადებით მათ ორი ქართული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს.

დაიბომბა [[სენაკი|სენაკისა]] და [[ვაზიანი (გარდაბნის მუნიციპალიტეტი)|ვაზიანის]] სამხედრო ბაზები, [[გაჩიანი|გაჩიანისა]] და [[ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტი|კოპიტნარის აეროპორტები]], ფოთის პორტი და გორი.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

11:40 საათზე ცხინვალში შევიდნენ საჰაერო-სადესანტო შენაერთები ჩრდილო-დასავლეთიდან და სოფელ ტბეთის მიმართულებიდან.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

12:00 საათიდან 13:00 საათამდე ცხინვალში შევიდნენ ქართული დამხმარე ძალები და შეხვდნენ რუსი „სამშვიდობოების“ ჯავშანტექნიკის დიდ წინააღმდეგობას.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

12:30 საათზე სამხრეთ ოსეთში რუსებმა დესანტი გადმოსხეს. პრეზიდენტი [[მიხეილ სააკაშვილი|სააკაშვილი]] საკუთარ გამოსვლაში მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტაზე მოუწოდებს.

[[ფაილი:Victim of 2008 Gori Bombing.jpg|thumb|300px|რუსების მიერ [[გორი|გორის]] დაბომბვის შედეგად დაღუპული და დაჭრილი მოქალაქეები.]]

13:41 საათზე მედიის ცნობით რუსეთის სამხედრო საჰაერო ძალებმა დაბომბეს [[ჩხალთა (აჟარის მუნიციპალიტეტი)|ჩხალთა]], [[კოდორის ხეობა]]ში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt; ეს ცნობა დაადასტურა [[რაულ ქირია|რაულ ქირიამ]], აფხაზეთის დევნილი მთავრობის მედია ცენტრის ხელმძღვანელმა. თუმცა აფხაზეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტის სერგეი ბაღაფშის განცხადებით, ეს იყო აფხაზური ავიაცია და არა რუსული.

14:30 საათზე [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტმა]] სრული მობილიზაცია და 15 დღიანი საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა, [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] ბრძანებულება დაამტკიცა 90 ხმით 0-ის წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს მთავრობამ განაცხადა საბრძოლო მოქმედებებში 55 ადამიანის დაღუპვის შესახებ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს მთავრობის წყაროზე დაყრდნობით, [[როკის გვირაბი]], რომელსაც რუსები იყენებდნენ მძიმე ტექნიკის შემოსაყვანად, განადგურდა. ეს ფაქტი შემდგომში არ დადასტურდა.

აშშ-ის საელჩომ საქართველოს საკუთარი შტატის ევაკუაცია მოახდინა [[ერევანი|ერევანში]]. ასევე მოუწოდა ყველა ამერიკის მოქალაქეს ქვეყნის დატოვება.

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაურის თანაშემწე ვლადიმირ ივანოვმა განაცხადა, რომ ბრძოლები მიმდინარეობდა სოფელ [[ნიქოზი|ნიქოზთან]].

აზერბაიჯანის მედიის ცნობით, რამდენიმე ეროვნებით ქართველი [[კახი]]სა და [[ზაქათალა (ქალაქი)|ზაქათალის]] რეგიონებიდან საქართველოში გადავიდა ქართულ ჯარებთან შესაერთებლად.

რუსეთის ელჩმა ნატოში, [[დიმიტრი როგოზინი|დიმიტრი როგოზინმა]], განაცხადა: „ამ დროისთვის ჩვენმა მშვიდობისმყოფელებმა აღადგინეს კონტროლი ქალაქ ცხინვალზე და გვინდა მხოლოდ ერთი რამ, რომ ქართველები დაბრუნდნენ იქ, დაბრუნდნენ საწყის პოზიციებზე, სადაც იყვნენ კონფლიქტამდე“.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს ხელისუფლებამ ერაყიდან ცხინვალის რეგიონში საბრძოლო მოქმედებებში ჩასართავად დაახლოებით 2000 სამხედრო გამოიწვია.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

დღის განმავლობაში მთლიანი რუსეთის 58-ე არმია შევიდა ცხინვალის რეგიონში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ცხინვალის რეგიონში გადმოსხეს რუსეთის შეიარაღებული ძალების [[რუსეთის გვარდიის 76-ე საჰაერო-მოიერიშე დივიზია|გვარდიის 76-ე საჰაერო-მოიერიშე დივიზია]], რომელმაც მონაწილეობა მიიღო ცხინვალის ბრძოლაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.fpri.org/article/2008/08/russia-resurgent-an-initial-look-at-russian-military-performance-in-georgia/|title=Russia Resurgent: An Initial Look at Russian Military Performance in Georgia|last=Chang|first=Felix K.|date=August 2008|publisher=Foreign Policy Research Institute|language=en-US|access-date=2016-08-02}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 16:00 საათზე [[რუსეთის შავი ზღვის ფლოტი]] შევიდა საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის სამხედრო ხომალდებმა [[ფოთის ნავსადგური|ფოთის პორტში]] არ შეუშვეს მოლდოვის სატვირთო გემი „ლოტუს 1“, რომელიც ფქვილით იყო დატვირთული.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ქართულმა ძალებმა ცხინვალთან ჩასაფრების შედეგად გაანადგურეს რუსული ჯავშანტექნიკის კოლონა და დაჭრეს რუსი გენერალი [[ანატოლი ხრულიოვი]], რომელიც 58-ე არმიას ხელმძღვანელობდა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ქართული ძალები ეტაპობრივად ტოვებენ ცხინვალს და იკავებენ ცხინვალის სამხრეთით მდებარე სიმაღლეებს.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|საფრთხეები სამხრეთ ოსეთში იმაზე ნაკლები არ არის, რაც პოსტსაბჭოთა იმპერიალიზმის გამოვლინების ნებისმიერ სხვა შემთხვევაში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;|[[DER STANDARD]]}}

9-დან 10 აგვისტომდე თითქმის არცერთი ოფიციალური უწყების ქართული დომეინი არ მოქმედებდა. პრეზიდენტის ვებსაიტის გარდა კიდევ 38 მნიშვნელოვან ქართულ ვებგვერდზე მოხდა თავდასხმა. მათ შორის: საგარეო საქმეთა სამინისტროს, ეროვნული ბანკის, პარლამენტის, უზენაესი სასამართლოს, აშშ-ის და გაერთიანებული სამეფოს საელჩოების და, ასევე, რამდენიმე საერთაშორისო ორგანიზაციისა და ახალი ამბების სააგენტოების ვებგვერდები.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის განცხადებით ქართულმა ძალებმა გაანადგურეს 40 რუსული ტანკი.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

მიხეილ სააკაშვილი გორის სამხედრო ჰოსპიტალში ჩავიდა დაჭრილთა მოსანახულებლად.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ლიეტუვის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[პეტრას ვაიტიეკუნასი]], საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრთან ერთად გორის რეგიონში ჩავიდა. ბატონი ვაიტეკუნასის განცხადებით ნგრევისა და მსხვერპლის რაოდენობა შოკის მომგვრელია, მან დახმარება აღუთქვა რეგიონს.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

[[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] დამკვირვებლებმა განაცხადეს, რომ [[ცხინვალი|ცხინვალში]] ჭურვები 15-20 წამის ინტერვალებით ეცემოდა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ეს დიდი ხნის წინ მომზადებული და დაგეგმილი ოპერაციაა. ბოლო რამდენიმე თვე ჩვენს საზღვრებთან ხდებოდა რუსების ძალების კონცენტრაცია, ყველანაირი საბაბის პოვნა და პროვოკაციების მოწყობა, რათა მომხდარიყო ამ ძალების შემოსვლა. ეს არის ძალიან მკრთალად შენიღბული საერთაშორისო უკანონო აგრესია და ქვეყნის დანგრევის მცდელობა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;|[[მიხეილ სააკაშვილი]]}}

{{ციტატა|მე დიდად მაშფოთებს საქართველოში განვითარებული სიტუაცია. ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის ეს საქმე ძალიან სერიოზულია.

თავდასხმები მიმდინარეობს საქართველოს რეგიონებში, სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტური ზონიდან ძალიან შორს. ეს ნიშნავს კრიზისის საშიშ ესკალაციას. ძალადობა საფრთხეში აგდებს რეგიონის მშვიდობას. მშვიდობიანი მოქალაქეები დაიღუპნენ და სხვები საფრთხეში არიან.&lt;ref name=&quot;ბუშის განცხადება&quot; /&gt;|[[ჯორჯ უოლკერ ბუში]], [[აშშ-ის პრეზიდენტი]]}}

{{ციტატა|ამერიკის შეერთებული შტატები მუშაობს ევროპელ პარტნიორებთან ერთად, რათა დაიწყოს საერთაშორისო შუამავლობა. სიტუაცია შეიძლება მოგვარდეს მშვიდობიანად. ჩვენ ვეკონტაქტებით ლიდერებს მთავრობის ყველა დონეზე, როგორც საქართველოში, ისევე რუსეთში. საქართველო სუვერენული სახელმწიფოა და მისი ტერიტორიული მთლიანობა უნდა იყოს პატივცემული. ჩვენ მოვითხოვეთ დაუყოვნებელი ცეცხლის შეწყვეტა და სამხედროების შეჩერება. ჩვენ ვითხოვთ ყველა რუსული დაბომბვის შეჩერებას და 6 აგვისტოს სტატუს კვოს დაბრუნებას.&lt;ref name=&quot;ბუშის განცხადება&quot;&gt;{{cite web |url=https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2008/08/20080809-2.html |title=ჯორჯ ბუშის განცხადება 9 აგვისტოს |accessdate=2022-08-13 |work= |publisher=თეთრის სახლი |date=9 აგვისტო, 2008 }}&lt;/ref&gt;|[[თეთრი სახლი]]}}

[[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] გაიმართა საქართველოს მხარდაჭერი აქცია.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=ilZFBL6Yt4E ნიუ-იორკში საქართველოს მხარდაჭერი აქცია]&lt;/ref&gt;

=== 10 აგვისტო===
[[ფაილი:T813 army2.JPG|thumb|250px|ჩეხური [[RM-70]] ზალპური ცეცხლის საარტილერიო დანადგარი. მსგავსი მანქანები გამოიყენა ქართულმა მხარემ [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში.]]
[[ფაილი:ЧФ РФ крейсер Москва 2.jpg|thumb| 250px |[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]].]]

[[როიტერი]]ს ცნობით სამხრეთ ოსეთის ოფიციალური განცხადებით ბრძოლები ცხინვალის სამხრეთ შემოსასვლელთან დასრულდა შუაღამისთვის; თუმცა ამ განცხადების სარწმუნოება სადავო გახდა. ასევე როიტერის ცნობით რუსეთის 58-ე არმიის მეთაური სამხრეთ ოსეთში, გენერალ-ლეიტენანტი [[ანატოლი ხრულიოვი]] ქართველებმა დაჭრეს ცხინვალთან კვირა დილას.&lt;ref name=&quot;Russian general wounded in Georgia's rebel region&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSL9494498
|title=Russian general wounded in Georgia's rebel region
|publisher=Reuters
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot; /&gt;

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მტკიცებით რუსეთმა 6000 ჯარისკაცი შემოიყვანა სამხრეთ ოსეთში ხმელეთით და 4000 ჯარისკაცი აფხაზეთში ზღვით, რომლებიც გამთენიისას შეტევისთვის იყვნენ მზად.&lt;ref name=&quot;alertnet mass&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|title=Russian forces mass against Georgia, says official
|publisher=Reuters AlertNet
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812114255/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc pullout&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552012.stm
|title=Georgia 'pulls out of S Ossetia'
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;
ვლადიმირ პუტინი პეკინის ოლიმპიური თამაშების გახსნის ცერემონიის შემდეგ ჩრდილოეთ ოსეთში ჩაფრინდა, მისი თქმით „ჰუმანიტარული მისიის“ სახელმძღვანელოდ, და განაცხადა, რომ საეჭვო იყო ამ ეტაპზე სამხრეთ ოსეთის საქართველოში ინტეგრაციის ალბათობა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552016.stm
|title=Western words fall on deaf Russian ears
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 07:23 საათზე იტყობინებოდნენ რუსეთის ფლოტის ხელმძღვანელობის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ რამდენიმე რუსული სამხედრო გემი საქართველოს სანაპიროს მიუახლოვდა, მათ შორის შავი ზღვის ფლოტის [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]], საესკორტო გემი [[სმეტლივი]], სამი ვრცელი აერობილიკიანი ჯავშნოსანი და რამდენიმე დამხმარე გემი. წყაროს ცნობით, რუსული გემები საქართველოს სანაპიროს არ ბლოკავდნენ, ვინაიდან „რუსეთი არ ომობდა საქართველოსთან“.&lt;ref name=&quot;navy&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/moscow/
|title=К грузинской границе прибыл ракетный крейсер &quot;Москва&quot;
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ოპერაციის გაცხადებული მიზანი ლტოლვილთათვის დახმარების გაწევა იყო, თუმცა სხვა წყარომ ასევე რუსული ფლოტის მმართველობიდან განაცხადა, რომ კოლონას მიზანი საქართველოში ზღვით სამხედრო მოწყობილობის მიწოდების შეზღუდვა იყო.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt; საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა [[ალექსანდრე ლომაია]]მ განაცხადა, რომ რუსული გემები აფხაზეთის პორტ [[ოჩამჩირე]]ში შევიდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამ ფაქტს არ ადასტურებს.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt;

ქართული მხრიდან სამხედრო აქციების შესახებ ურთიერთგამომრიცხავი ცნობებია. ქართული მხარის განცხადებით, მათი ჯარები გამოდიოდნენ სამხრეთ ოსეთიდან, ხოლო საქართველოს საგარეო სამინისტრომ განაცხადა, რომ საქართველო ცალმხრივ ცეცხლის შეწყვეტას აცხადებდა. თუმცა რუსეთის მხარემ ცეცხლის შეწყვეტაზე უარი თქვა, ვინაიდან მათი მტკიცებით ქართული ჯარები უკან დახევის ნაცვლად პოზიციებს იცვლიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |title=Russian news agencies report sunken Georgian ship — Yahoo! News |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811225805/http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |archivedate=2008-08-11 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერ [[შოთა უტიაშვილი]]ს განცხადებით, „ქართულმა ჯარებმა სრულიად დატოვეს სამხრეთ ოსეთი“, მაშინ როცა საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრი [[თემურ იაკობაშვილი]]ს განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან გამოვიდნენ.&lt;ref name=&quot;yahoo russia observation&quot;&gt;
{{cite news
|url=http://in.news.yahoo.com/20/20080810/1422/twl-georgia-says-its-troops-have-left-s.html
|title=Georgia says its troops 'have left S Ossetia'
|publisher=Yahoo
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ქართულ მხარეს ჯარები გაჰყავდა, სამშვიდობოების ძალების დაზვერვის ცნობაზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/10/georgia.russia1?gusrc=rss&amp;feed=networkfront
|title=Georgia withdraws troops from South Ossetian capital
|first=Helen
|last=Womack 
|publisher=[[გარდიანი]]
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

სერგეი ბაღაფშმა განაცხადა, რომ მან 1000 ჯარისკაცი გაგზავნა კოდორის ხეობაში და მობილიზაცია გამოაცხადა. მან ასევე გააფრთხილა, რომ აფხაზეთი მზად იყო „კანონის დასამყარებლად“ და უფრო მეტზე წავიდოდა, თუ ქართველები წინააღმდეგობას გაწევდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSLA578672|title=Georgia rebel region sends troops to disputed gorge|publisher=[[Reuters]]|date=[[2008-08-10]]|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

10 აგვისტოს 6:20 საათზე საქართველომ ცეცხლის შეტყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოლაპარაკება შესთავაზა. რუსეთმა დაადასტურა შემოთავაზების მიღება, თუმცა განაცხადა, რომ „ქართველებს არ შეუწყვეტიათ სამხედრო მოქმედებები სამხრეთ ოსეთში და დაბომბვას აგრძელებენ.“ &lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26320 საქართველოს ჯერ არ შეუწყვეტია ცეცხლი — ინტერფაქსი]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად ამისა, რუსეთის და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრებმა სატელეფონი საუბარი გამართეს. საუბარი იმით დასრულდა, რომ ქართველი მინისტრი დააზუსტებდა ქართული ჯარები გაყვანილი იყო თუ არა სამხრეთ ოსეთიდან.&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/direct/ Lenta.ru: Война в Осетии: Министры иностранных дел России и Грузии начали переговоры]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/talks1/ Lenta.ru: ომი ოსეთში: ლავროვმა მოუწოდა საქართველოს, გამოიყვანოს ჯარები სამხრეთ ოსეთიდან]&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით, იმავე დღესვე, საქართველოს ცნობით რუსებმა თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი დაბომბეს, საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის [[ბერნარ კუშნერი]]ს ჩამოფრენამდე რამდენიმე საათით ადრე.&lt;ref name=&quot;reuters1&quot;&gt;{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLA548281 |title=Tbilisi civilian airport hit in Russian air strike |publisher=Reuters |date=2008-08-10 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ან განცხადებას საქართველოს „კიდევ ერთი დეზინფორმაცია“ უწოდა.&lt;ref name=&quot;newsru1&quot;&gt;[http://palm.newsru.com/world/10aug2008/atacka2.html NEWSru.com :: МВД Грузии сообщает об ударе российской авиации по тбилисскому аэропорту, минобороны России упрекает его в „информационных провокациях“]&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებით, რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ქართული მოიერიშე საარტილერიო გემი ჩაძირა, მას შემდეგ რაც ამ გემმა იერიში მიიტანა რუსულ გემებზე.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|title=Russian news agencies report sunken Georgian ship|publisher=AP|date=2008-08-10|5=accessdate-2008-08-10|access-date=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813112941/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/sank/ Lenta.ru: Война в Осетии: Российские корабли потопили грузинский ракетный катер]&lt;/ref&gt; ეს ცნობა მოგვიანებით დაადასტურა რუსეთის ფლოტის მეთაურის თანაშემწე იგორ დიგალომ. მისი თქმით ქართველებს სულ ოთხი ამგვარი გემი ჰყავდათ, და დანარჩენი სამი გემი ფოთის მიმართულებით მიიმალა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/destroy1/
|title=Дыгало подтвердил уничтожение грузинского ракетного катера
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

22:00 საათზე მედიის ცნობით საქართველო დათანხმდა რუსეთის სამშვიდობოების შესვლას ზუგდიდში. ეს ცნობა ეყრდნობოდა ზუგდიდის რაიონის გამგებლის [[ზაზა გოროზია]]ს სიტყვებს.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/zugdid/
|title=Грузия пустила российских миротворцев в Зугдидский район
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსული წყაროების ცნობით, რუსეთის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ პერიოდში საქართველოში იმყოფებიან საქმიანი თუ პირადი მიზნებისთვის, საქართველოს პოლიცია ადგილმდებარეობის დატოვების უფლებას არ აძლევდა. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ საკითხის წამოჭრას აპირებდა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/hostage/
|title=Российских граждан не выпускают из Грузии
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

რუსული მედიის ცნობით, ღამით რუსეთმა სამხედრო დესანტი ჩამოსხა სოხუმის აეროდრომზე, რუსეთის სამშვიდობოების მიერ სამხრეთ ოსეთის მსგავსი ოპერაციის ჩასატარებლად, აფხაზეთის წინააღმდეგ საქართველოს აგრესიის აღსაკვეთად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/desant/
|title=В Абхазию прибыли российские десантники
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის მთავრობის წარმომადგენელი [[ირინა გაგლოევა]]ს განცხადებით, მათ მიერ შეპყრობილ იქნა დივერსანტთა ორი ჯგუფი ცხინვალთან, 8 ჯარისკაცი ზნაურთან და კიდევ 11 —

=== 11 აგვისტო ===
[[ფაილი:Georgia-War-2008-08-11.jpg|thumb|300px|რუსეთის შეტევებისა და დაბომბვების რუკა 11 აგვისტოს მდგომარეობით]]
11 აგვისტოს დილით ადრე, რუსული წყაროების ცნობით ცხინვალი ისევ ქართული არტილერიის ცეცხლქვეშ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/again/
|title=Цхинвали вновь подвергся артиллерийскому обстрелу
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სესიაზე აშშ-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]] აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს [[კონდოლიზა რაისი|კონდოლიზა რაისს]] დიპლომატიურ სატელეფონო საუბარში ახსენა, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი „უნდა წავიდეს“. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა პროტესტი გამოთქვა, ვინაიდან ეს საუბარი კონფიდენციალური უნდა ყოფილიყო.&lt;ref name=UN0810EmerSess&gt;{{cite web
| title = U.S.: Russia trying to topple Georgian government
| publisher = [[CNN]]
| date = 10 August 2008
| url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/10/un.georgia/index.html
|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

[[ინტერნეშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი|ინტერნეიშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი]]ს ცნობით დიდი რაოდენობით რუსეთის სახმელეთო ძალები სამხრეთ ოსეთიდან [[გორის რაიონი]]ს ტერიტორიაზე გადავიდნენ და ქალაქ გორისკენ მიემართებოდნენ. დასავლეთის ქვეყნების ოფიციალურმა პირებმა კვლავ გამოთქვეს შიში იმის შესახებ, რომ რუსეთი საქართველოს მთავრობის დამხობას აპირებდა. რუსეთმა უარყო საქართველოს ოკუპაციის მცდელობა: „ჩვენ საკმარისი ტერიტორია გვაქვს და საქართველო არ გვჭირდება“ — განაცხადა კრემლის სპიკერმა ალექსეი რაგოზინმა.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080813163925/http://www.iht.com/articles/2008/08/11/europe/11georgia.php Russian ground forces assault vital Georgian city] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt; საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ საჰაერო დაბომბვის შემდეგ რუსეთმა ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო გორში. ქართულმა მხარემ მათ საპასუხო ცეცხლი გაუხსნა. რუსეთის მხარეს ეს ცნობა არც დაუდასტურებია და არც უარყვია.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/tanks/
|title=Российская артиллерия начала обстрел города Гори
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის დროით ადრე დილას, რუსეთმა განაცხადა, რომ მზად იყო საქართველოსთან მშვიდობისთვის. გაეროს ოფიციალური წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ საქართველო მზად იყო რუსეთთან მოლაპარაკებები დაეწყო სამხრეთ ოსეთიდან ჯარების გაყვანის თაობაზე. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა განაცხადა, რომ რუსეთი „მზად იყო ომისთვის ბოლოს მოსაღებად“, მაგრამ ასევე გაეროს გენერალური მდივნის ოფისს საქართველოს მხარდაჭერა დააბრალა. მათი თანხმობა დაადასტურა გაეროს გენერალური მდივნის თანაშემწემ პოლიტიკურ საქმეებში, ლინ პასკომ, უშიშროების საბჭოს ბრიფინგზე.&lt;ref&gt;[https://archive.is/20120530164912/www.time.com/time/world/article/0,8599,1831215,00.html Russia Ready to Negotiate] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt;

მცირე ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ რუსეთისგან ულტიმატუმი მიიღო აფხაზეთთა არსებული ძალების განიარაღებისთვის. წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსული ჯარები საქართველოს მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიაზე შემოვიდოდნენ. ულტიმატუმი საქართველოს მთავრობას რეგიონში გაეროს სამხედრო დამკვირვებლებმა გადასცეს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|title=Russians in Abkhazia issue ultimatum to Georgia|publisher=AP|accessdate=2008-08-11|language=English|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817011429/http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ჯარების მეთაურის თანაშემწე ალექსანდრე ნოვიცკის ცნობით რუსეთმა აფხაზეთში 10 აგვისტოს საღამოს 9000 ქვეითი და 350 ჯავშანმანქანა შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/abkhazia/
|title=Россия ввела в Абхазию 9 тысяч военных и 350 бронемашин
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით აფხაზეთში ჩამოვიდა რუსეთის საჰაერო ძალების მეთაური ლეიტენანტ გენერალი ვალერი ევრუხოვიჩი.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vdv/
|title=В Абхазию прибыл командующий ВДВ России
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის გენერალური შტაბის მეთაურის მოადგილე ალექსანდრე ნაგოვიცინი ადასტურებს შუადღის ბრიფინგზე, რომ რუსეთის არმიამ მეორე [[სუ-25]] დაკარგა.&lt;ref name=&quot;general-staff-confirms-another-two-jets-lost&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/planes/
|title=Генштаб России признал потерю еще двух самолетов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; მან ასევე დაადასტურა 18 ჯარისკაცის დაღუპვა და 14-ის გაუჩინარება.

[[ფედერალური უშიშროების სამსახური|ფუს]]-ის დირექტორი ალექსანდრე ბორტნიკოვის განცხადებით შეპყრობილ იქნა ცხრა ქართველი სპეციალური სამსახურის აგენტი, რომლებიც &quot;რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტების განხორციელებას აპირებდნენ&quot;. მისი თქმით ცხრავე აგენტმა განზრახვა აღიარა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/agents/
|title=В России задержаны девять грузинских агентов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ანატოლი ნოგოვიცინის თქმით, 800 ქართველი ჯარისკაცი და 11 ტონა ტვირთი გადმოვიდა ერაყიდან საქართველოში აშშ-ის რვა საჰაერო რეისით. ადრე საქართველოს ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ერაყიდან ჩამოსული ჯარისკაცები სამხრეთ ოსეთის ფრონტზე გაიგზავნებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/transfer1/
|title=Грузинских военных перебросили из Ирака американские самолеты
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ნაგოვიცინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი &quot;ადეკვატურ ზომებს&quot; მიიღებდა ამის საპასუხოდ, რაც კონფლიქტის ზონაში დამატებითი ძალების შემოყვანას ნიშნავდა. პრემიერ-მინისტრმა პუტინმა გააკრიტიკა აშშ ერაყიდან საქართველოს ძალების გადაბაზირების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/react/
|title=Генштаб ответит на переброску грузинских войск из Ирака
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ საქართველოს სამხედრო ბაზა სენაკში რუსმა მედესანტეებმა დაიკავეს. იგივე ცნობა დაადასტურა ასოშეიტედ პრესმა მოსკოვის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ასევე გამოაცხადა, რომ ზუგდიდის პოლიციის სადგურები რუსების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Misha |last=Dzhindzhikhashvili |title=Russia seizes Georgia base, opens second front |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |publisher=The Associated Press |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813230749/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |archivedate=2008-08-13 }}&lt;/ref&gt;

საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცნობით ქალაქი გორი რუსეთის ჯარების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgia: Russian military advancing |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |publisher=CNN |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080814010250/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |archivedate=2008-08-14 }}&lt;/ref&gt;  რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7554507.stm Russian troops in Georgia advance]&lt;/ref&gt;. რუსეთის ვერსია დაადასტურეს როიტერსის ჟურნალისტებმა კეიმზ კილნერმა და მარგარიტა ანთაძემ, რომელთა თქმით ქალაქი გორი სრულიად უკაცრიელი იყო და აქ სამხედრო მანქანების ჭაჭანება არ ჩანდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|title=Georgia official says Russia captured Georgia town
|publisher=[[როიტერსი]]
|accessdate=2008-08-11
|language=English
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812150155/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt; UK Telegraph ასევე ადასტურებს მოვლენათა ქართულ ვერსიას, იუწყება რა, რომ ის თვითმხილველი იყო ქართული ჯარების სრულმასშტაბიანი არაორგანიზებული და პანიკური დახევისა გორიდან&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2541051/Georgia-Russia-fighting-on-several-fronts-as-Georgian-troops-withdraw-to-defend-Tbilisi.html Georgia: Russia fighting on several fronts as Georgian troops withdraw to defend Tbilisi] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაური ალექსანდრე ნოვიცკის განცხადებით ავიარეიდის დროს რუსეთის საჰაერო ძალებმა სენაკის ბაზასთან მდგარი ორი ქართული შვეულმფრენი მიწაზე გაანადგურა. შვეულმფრენები [[მი-8]] და [[მი24]] საქართველოს საჰაერო ძალებს ეკუთვნოდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://rian.ru/osetia/20080811/150287090.html
|title=Российские военные уничтожили два грузинских вертолета - миротворцы
|publisher=[[RIA Novosti]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ადასტურებს ცნობას ჩეჩნეთიდან სპეცბატალიონები &quot;ვოსტოკისა&quot; და &quot;ზაპადის&quot; გადმოყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;vostok-and-zapad&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vostok/
|title=В зону конфликта переброшены роты чеченских батальонов &quot;Восток&quot; и &quot;Запад&quot;
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს განცხადებით, ვინაიდან გორი საქართველოს მთავარ სატრანსპორტო არტერიაზე მდებარეობს, ქვეყანა ორად არის გაყოფილი. საქართველოს ჯარები ამჟამად უკან იხევენ დედაქალაქის დასაცავად. საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივნის ალექსანდრე ლომაიას განცხადებით ქართულ არმიას ნაბრძანები აქვს ქალაქ მცხეთასთან გამაგრება.&lt;ref name=&quot;ttime&quot;&gt;{{cite news |title=Russian troops invade Georgia and take the city of Gori|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4507980.ece|publisher=Times Online |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის სამხედრო წარმომადგენლის ცნობით CNN-ისთვის, რუსეთის მიერ საქართველოს სარადარო და საკომუნიკაციო სისტემების განადგურებამ ქვეყნის საკომანდო და საკონტროლო სისტემა სრულ ქაოსში ჩააგდო და საქართველოს ხელმძღვანელობას არ აქვს სრული ინფორმაცია იმაზე, თუ რა სიტუაცია არის ადგილზე.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html  Russian military pushes into Georgia] [[CNN]] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

ისრაელის გაზეთი [[მაარივი]]ს ცნობით აშშ-მა საქართველოსთვის შეიარაღების მიწოდება დაიწყო. გაზეთის ინფორმაციით აშშ-მა რუსული წარმოების სატვირთო თვითმფრინავები დაიქირავა კომპანიისგან  UTI Worldwide Inc. საქართველოში სამხედრო ტექნიკისა და ამუნიციის გადასაზიდად. გაზეთი ასევე აცხადებს, რომ პენტაგონი ერაყისთვის განკუთვნილ იარაღს თბილისს აწვდიდა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.com/news/news/28832 US sends more arms to Georgia – Israeli media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080814033352/http://www.russiatoday.com/news/news/28832 |date=2008-08-14 }} [[Russia Today]] წაკითხულია 11-08-08&lt;/ref&gt;

ამავე დროს, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო აცხადებს, რომ მას თბილისზე თავდასხმა გეგმაში არ აქვს, [[ინტერფაქსი]]ს ცნობით. რუსეთის ჯარებმა დატოვეს სენაკის სამხედრო ბაზა, რომელიც მათ ამავე დღეს დილას აიღეს.
&lt;ref&gt;[http://news.google.com/news/url?sa=t&amp;ct=us/0-1&amp;fp=48a09581b8c2606f&amp;ei=QZqgSIjDI5iswAGE25TWCw&amp;url=http%3A//www.news.com.au/story/0%2C23599%2C24166681-1702%2C00.html&amp;cid=1235678854&amp;usg=AFQjCNFQAFgJGZQlWQCb78s1IQ8Q5CtEcw Russia says no plan to attack Tbilisi]&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26613 Российские войска покинули район города Сенаки]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSLB20976320080811 Russian troops leave Senaki town-ministry]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin Russia Presses into Georgia], NYTimes, reporting from Senaki.&lt;/ref&gt;

=== 12 აგვისტო ===
[[ფაილი:Russian militaries in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული არმიის ნაწილები ქალაქ ფოთის შესასვლელში]]
[[ფაილი:Destroyed Kekhvi 2008.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტოს ბოლოს გადაღებულ ამ სატელიტურ ფოტოზე '''[[კეხვი|კეხვში]]''', ქართული სოფელი [[ცხინვალი]]დან ჩრდილოეთით 9 კმ-ში, განადგურებული სახლებია აღბეჭდილი. ყუმბარების ცეცხლის ან ბომბების დაცემით გამოწვეული კრატერების არარსებობა მოწმობს იმაზე, რომ განადგურების მიზეზი განზრახ გაჩენილი ხანძრებია, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანთა უფლებების]] დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაცია [[Human Rights Watch]]-ის განცხადებით. ეს სურათი ერთ-ერთია იმათთაგან, რომლებიც ამ ორგანიზაციამ რუსეთ-საქართველოს ომით დაზარალებული რაიონების კვლევის შედეგად გამოაქვეყნა.]]

რუსეთმა ფოთის სანაპიროსთან ნაწილები გადმოსხა პორტის გარშემო 50 კმ-იანი ბუფერის შესაქმნელად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2542648/Georgia-Russian-troops-seize-a-strategic-prize-in-swift-advance.html
|title=Georgia: Russian troops seize a strategic prize in swift advance|publisher=[[The Daily Telegraph]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე ადანაშაულებს რუსეთს ფოთში დამატებით ჯარების გაგზავნაში, თუმცა რუსეთი ამ ინფორმაციას უარყოფს. რუსეთის თქმით, მათ სადაზვერვო რეიდი მოაწყვეს რეგიონში და უკანვე დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|title=Russia moves into Georgian territory as conflict worsens|publisher=[[Agence France-Presse]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817005523/http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

იტალიის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ფრანკო ფრატინი]] აცხადებს, რომ იტალია მზადაა საკუთარი ძალები გაგზავნოს სამხრეთ ოსეთში, თუ ევროკავშირი გადაწყვეს ორშაბათს კონფლიქტში ჩარევას. მისი თქმით, ის დაელოდება საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბერნარ კუშნერის რეკომენდაციას ევროკავშირის ჩარევაზე, მისი თბილისში ვიზიტის შემდეგ. ამასთან, ფრატინიმ ხაზი გაუსვა, რომ იტალია ვერ დაუჭერდა მხარს ევროპის ანტირუსული კოალიციის შექმნას კონფლიქტის გამო. მან ასევე განუცხადა [[ANSA]]-ს, რომ ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი დიდი შვიდიანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან სატელეფონი საუბრის შემდეგ პოზიტიური რეზოლუციის შესაძლებლობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ansa.it/site/notizie/awnplus/english/news/2008-08-11_111263932.html Italy ready for Ossetia response] [[ANSA (news agency)|ANSA]] Retrieved on 11 August 2008&lt;/ref&gt;

ვიტალი ჩურკინი, რუსეთის წარმომადგენელი გარეოში, ჟურნალისტებს უცხადებს, რომ ის არ მიიღებს საფრანგეთის მიერ მომზადებულ რეზოლუციას სამხრეთ ოსეთის შესახებ. დაუდგენელია, თუ როდის გააკეთა ეს განცხადება ჩურკინმა, მოლაპარაკებებამდე, თუ მის შემდეგ. ეს დოკუმენტი ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას მოითხოვს და ასევე საქართველოს ტერიტორიის აღდგენას ისე, როგორც ეს კონფლიქტამდე იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/reject/
|title=России не понравился проект резолюции по Южной Осетии
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-12
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ინტერფაქსის ცნობით აფხაზეთის თავდაცვის შტაბის განცხადებით აფხაზეთის ძალები რუსი პარატრუპერების დახმარებით სამხედრო ოპერაციას იწყებენ ქართული ჯარების კოდორის ხეობიდან განსადევნად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|title=Report: Abkhaz troops pushing Georgians from gorge|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813170953/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt; ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, აფხაზეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე გარი კუპალბამ განაცხადა, რომ რეგიონში 2500 ქართველი ჯარისკანი იმყოფებოდა, ხოლო 1000 მშვიდობიანმა მოსახლემ არემარე დატოვა ჰუმანიტარული კორიდორის მეშვეობით, რომელიც ჯარისკაცებმა ლტოლვილებს გაუხსნეს, სანამ &quot;ქართველი მეომრების განადგურების ოპერაცია&quot; დაიწყებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;pagewanted=2&amp;bl&amp;ei=5087&amp;en=682c009bd5b7eaa7&amp;ex=1218686400&amp;oref=slogin|title= Russian Forces Capture Military Base in Georgia|publisher=[[The New York Times]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt;

[[Gzt.Ru]]-ს ჟურნალისტ მადინა შავლოხოვას თქმით ვოსტოკის სპეცბატალიონის ექსმეთაური სულიმ იამადაევი სამხრეთ ოსეთში იმყოფება ვოსტოკის ბატალიონში. მოგვიანებით ეს ცნობა დაადასტურა მისმა ძმამ, ისა იამადაევმა, ვოსტოკის მეხუთ ბრიგადის მეთაურმა. მისი თქმით სულიმი ვოსტოკის 215 ჯარისკაცს მეთაურობს. ადრე სული იამადაევი რუსეთის სისხლის სამართლის მიერ ძიებაში იმყოფებოდა მკვლელობის გამო ჩეჩნეთის პრეზიდენტ რამზან კადიროვთან კონფლიქტის დროს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/sulim/|title=Сулима Ямадаева видели в окрестностях Цхинвали|publisher=[[Lenta.Ru]]|accessdate=2008-08-12|language=Russian}}&lt;/ref&gt; საქართველოს ელჩის მოვალეობის შემსრულებელმა ბრიტანეთში განუცხადა სკაი-ნიუზს, რომ რუსული თვითმფრინავები კვლავაც აგრძელებდნენ საქართველოს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვას მოსკოვის მიერ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის განცხადების მიუხედავად.&lt;ref&gt;[http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Russia-Georgia-War-Civilian-Targets-Being-Hit-Georgian-Ambassador-Says/Article/200808215076262?lpos=World%2BNews_0&amp;lid=ARTICLE_15076262_Russia-Georgia%2BWar%253A%2BCivilian%2BTargets%2BBeing%2BHit%252C%2BGeorgian%2BAmbassador%2BSays Georgia 'Still Being Bombed'] [[Sky News]]  2008, 12 აგვისტო&lt;/ref&gt;  სერგეი ბაღაფშის განცხადებით აფხაზურმა ძალებმა აიღეს სოფლები აშარა და ჩხალთა და საქართველოს საზღვრისკენ მიემართებოდნენ. მისი თქმით აფხაზეთი კოდორის ხეობის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/english/home/9640090.asp?gid=244&amp;sz=23317|title=Abkhazia says it controls most of Kodori Valley|publisher=[[Monsters and Critics]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; ასევე იუწყებიან, რომ აფხაზთა 250-კაციანი ჯგუფი ქართულ ძალებს ეომებოდა აფხაზეთის საზღვართან ხეობაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Georgia-Russia-War-Civilians-Killed-And-Wounded-As-Bombers-Attack-Georgian-City-Of-Gori/Article/200808215075784?lpos=World%2BNews_1&amp;lid=ARTICLE_15075784_Georgia-Russia%2BWar%253A%2BCivilians%2BKilled%2BAnd%2BWounded%2BAs%2BBombers%2BAttack%2BGeorgian%2BCity%2BOf%2BGori|title= Russians Bomb Georgian City|publisher=[[Sky News]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; აფხაზეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა, ანატოლი ზაიცევმა, განაცხადა, რომ აფხაზეთის ძალებმა ქართველებს ალყა შემოარტყეს კოდორის ხეობაში. მისი თქმით 250 აფხაზ ჯარისკაცს სოფელ ჩხალთასთან ქართველებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ ზურგს მალე გაუმაგრებდა მეორე აფხაზური ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|title=Abkhazian forces surround Georgian troops in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150606/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; ხოლო აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი შამბას განცხადებით, აფხაზზებმა საჰაერო იერიში მიიტანეს ქართველების სამხედრო ობიექტებზე კოდორის ზემო წელში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|title=Abkhazian units begin operation in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150558/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

პარლამეტის წინ შეკრებილ მოსახლეობას საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა განუცხადა, რომ საქართველო რუს სამშვიდობოებს ოკუპანტებად, ხოლო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებს [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულ ტერიტორიებად]] გამოაცხადებდა. მან ასევე გამოაცხადა, რომ საქართველო [[დსთ|დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობიდან]] გამოდიოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia to declare breakaway regions occupied|url=http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/7719140|publisher=[[The Guardian]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}. From the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე სარჩელს აღძრავდა საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის მიერ 2008 და 1993 წლებში ეთნიკური წმენდის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia begins legal move|url=http://www.teletext.co.uk/news/national/7d45e0aa0f7edcc5457a450517ccf53a/Georgia+begins+legal+move.aspx|publisher=[[Teletext Ltd.]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სახელმწიფო დუმის სპიკერის მოადგილემ რუსეთს მოუწოდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის ცნობა, კონფლიქტის გამო. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ბორის მალახოვმა, მათი ცნობა ნაადრევად ჩათვალა, ვინაიდან კრიზისი ჯერ გადაწყვეტილი არ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russian Lawmakers Blame U.S. for Crisis|url=http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|publisher=[[Cybercast News Service]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090108102341/http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|archivedate=2009-01-08}}&lt;/ref&gt;

[[იაპ დე ჰოოპ სხეფერი]], [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]ს გენერალუი მდივანი, აცხადებს, რომ საქართველო რჩება ნატოს კანდიდატი ქვეყანა, მიუხედავად კონფლიქტისა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=NATO chief: Russian cease-fire not enough|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822074954/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|archivedate=2008-08-22}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვში ზავის თაობაზე მოსალაპარაკებლად მყოფ საფრანგეთის პრეზიდენტ [[ნიკოლა სარკოზი]]ს პირად საუბარში პუტინმა განუცხადა, რომ ის „სააკაშვილის „კვერცხებით“ ჩამოკიდებას“ აპირებდა.&lt;ref name=&quot;TO&quot;&gt;[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5147422.ece Vladimir Putin 'wanted to hang Georgian President Saakashvili by the balls' (ვალდიმირ პუტინს სურდა საქართველოს პრეზიდენტი სააკაშვილის „კვეცხებით“ დაკიდება)]. TimesOnline. 14 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; გაზეთის ტაიმზის ცნობით, გაოგნებულ სარკოზის პუტინმა უპასუხა &quot;რატომაც არა, ამერიკელებმა ხომ ჩამოკიდეს სადამ ჰუსეინი.&quot; ბატონი სარკოზი, რომელსაც რუსეთის ლიდერთან შედარებით გულთბილ დამოკიდებულებას აბრალებენ, ბუშს აკრიტიკებს რუსეთის მიმართ უნიათო დამოკიდებულების გამო. მისი განცხადებით, ბუშმა მას დაურეკა 12 აგვისტოს და მრავალჯერ მოუწოდა არ წასულიყო მოსკოვში ზავის მოსალაპარაკებლად.&lt;ref name=&quot;TO&quot; /&gt;

== კიბერშეტევა ==
[[ფაილი:GMFA Site Hacket Screenshot.jpg|thumb|300px|საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე ჰაკერების თავდასხმა.]]
9 აგვისტოსთვის თითქმის ყველა ქართული ინტერნეტდომენი ძიებადი აღარ იყო. რამდენიმე სამინისტროს, საქართველოს ბანკის და პარლამენტის ვეგვერდი ჰაკერების მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/technology/13cyber.html Cyberspace Barrage Preceded Russian Invasion of Georgia] წაკითხულია 11 აგვისტოს, 2008.&lt;/ref&gt; საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტის შინაარსი შეცვალა ჰიტლერისა და სააკაშვილის სურათებმა. 10 აგვისტოს ზოგიერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს საიტი უკვე ფუნქციონირებდა, ხოლო 11 აგვისტოსთვის უმრავლესობა, მათ შორის სივილ ჯორჯიას ვებსაიტი აღდგა, თუმცა დროდადრო ხარვეზებით.

== ფინანსური ბაზრების რეაქცია ==
ომის გავლენა რუსეთის ფინანსურ ბაზრებზე პირველად შესამჩნევი გახდა რუსეთის სავაჭრო სისტემის კომპოზიტური ინდექსის ბირჟაზე, რომლის მაჩვენებელი 2008 წლის 8 აგვისტოს 15:45 საათზე თბილისის დროით 6%-ით დაეცა, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი იყო 2007 წლის მაისის შემდეგ. რუსი ანალიტიკოსები აქციების შემდგომ ვარდნას ვარაუდობენ, თუმცა მათი თქმით ეს ვარდნა მოგვიანებით გაბათილდება.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian Stocks Tank; War With Georgia Feared |publisher = [[Dow Jones &amp; Company]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.smartmoney.com/breaking-news/smw/index.cfm?story=20080808091636 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი]] ასევე დაეცა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში 1%-ით.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian equities tumble as tensions with Georgia escalate |publisher = [[The Associated Press]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/russian-equities-tumble-tensions-georgia/story.aspx?guid=%7BABE5A253-6404-49AC-8C87-56C0EC55A1D6%7D&amp;dist=hplatest |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

ქართული ფინანსური ბაზრებიც დანაკლისს განიცდის, რადგან [[Fitch Ratings]] აქვეითებს საქართველოს ვალის რეიტინგის BB- -დან B+ -მდე, საქართველოს დამოუკიდებელი კრედიტუნარიონობის გაუარესების გამო. [[Standard and Poor's]] ასევე აქვეითებს საქართველოს საკრედიტო რეიტინგს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Lesova |first = Polya |title = Fitch lowers Georgia's debt ratings to B+ |publisher = [[MarketWatch]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/fitch-lowers-georgias-debt-ratings/story.aspx?guid={FA377F13-52F9-4AA2-A3C2-A57170314903}&amp;dist=msr_2 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საკუთარი მნიშვნელოვანი ნავთობისა და გაზის მარაგი არ გააჩნია, ის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორის ფუნქციას ასრულებს დასავლეთისთვის და ამგვარად ომის გამო საშიშროება გაჩნდა, რომ [[ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენი]] დაზიანდეს. ნავთობსადენში წილის 30% [[British petroleum]]-ს უჭირავს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Pagnamenta |first = Robin |title = Analysis: energy pipeline that supplies West threatened by war Georgia conflict |publisher = [[The Times]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4484849.ece |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; ნავთობსადენი კონფლიქტამდე გამოირთო და ომმა ნავთობსადენის კომპანიას დამატებითი პრობლემები გაუჩინა.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Watkins |first = Eric |title = BTC export alternatives on hold as Russia, Georgia clash |publisher = Oil and Gas Journal|date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.ogj.com/display_article/336608/7/ONART/none/GenIn/1/BTC-export-alternatives-on-hold-as-Russia,-Georgia-clash/ |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; Georgia claims Russia is targeting the pipeline.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/GCA-Russia/idUSL961816420080809|title=Russian jets targeted major oil pipeline: Georgia|publisher=Reuters|date=2008-08-09|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;  2008 წლის 8 აგვისტოს რუსეთის საჰაერო ძალებმა ფოთი დაბომბეს და სუფსის ნავთობტერმინალს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენეს.&lt;ref name=ft1&gt;
{{cite news
 | url = http://www.ft.com/cms/s/0/afb43a10-65a3-11dd-a352-0000779fd18c.html
 | title = UN row flares over Ossetian conflict
 | publisher = Financial Times (London)
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენებს ნავთობის ფასზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია. 8 აგვისტოს ვაჭრობაზე ნავთობის ფასი ნიუ-იორკის მერკანტილურ ბირჟაზე $4,82 დოლარით ვარდება და $115.20 ნიშნულზე ფიქსირდება.&lt;ref&gt;
{{cite news
 | url = http://money.cnn.com/2008/08/08/markets/oil/index.htm
 | title = Oil sinks to 3-month low
 | publisher = [[CNN]]
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

== ომის დაწყების მტკიცებულება ==
15 სექტემბერს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი|ნიუ-იორკ ტაიმზმა]] გამოაქვეყნა მტკიცებულების დეტალები, რომელიც საქართველომ აშშ-ს და ევროპის სადაზვერვო სამსახურებს გადასცა იმის დასადასტურებლად, რომ რუსული სამხედრო ტექნიკა [[როკის გვირაბი]]ს გავლით ცხინვალის რეგიონში შევიდა იმაზე ერთი დღით ადრე, ვიდრე საქართველო 7 აგვისტოს გვიან ღამით ცხინვალზე შეტევას განახორციელებდა.&lt;ref name=&quot;NYT Roki&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia Offers Fresh Evidence on War’s Start] (საქართველო ახალ მტკიცებულებებს აქვეყნებს ომის დაწყების თაობაზე). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 15 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; მტკიცებულება შეიცავს სატელეფონო ჩანაწერს ორ ოს სამხედრო მოსამსახურეს შორის. საუბარი ოსურად მიმდინარეობს. ერთი მათგანი, სავარაუდოდ, არის მესაზღვრე, რომელიც როკის გვირაბთან იმყოფებოდა, ხოლო მეორე — მისი მეთაური ცხინვალში. ამ სატელეფონო საუბრების ჩაწერა იმიტომ გახდა შესაძლებელი, რომ ორივე პიროვნება მობილური ოპერატორი “[[მაგთი]]ს” ქსელით სარგებლობდა.

პირველ საუბარში, რომელიც 7 აგვისტოს დილის 3:41 საათზეა ჩაწერილი, ოსი მესაზღვრე როკის გვირაბთან, გვარად გასიევი, ეუბნება მის ზემდგომს ცხინვალში, რომ რუსმა პოლკოვნიკმა სთხოვა ოს მესაზღვრეებს ტექნიკური დათვალიერება ჩაუტარონ სამხედრო ტექნიკას, რომელმაც გვირაბი „გადაჭედეს“. ”БМП-ები და სხვა მანქანები გამოუშვეს და გადაჭედეს აქაურობა. ბიჭებიც გარშემო დგანან,” - ამბობს მესაზღვრე როკის გვირაბთან, ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისევ შედგა საუბარი ამ ორ პიროვნებას შორის. მეორე საუბარი ჩაწერილია 3:52 საათზე. ზემდგომი ცხინვალიდან ეკითხება იმავე გასიევს: ”ჯავშანტექნიკა ჩამოვიდა თუ რა ხდება?” ”ჯავშანტექნიკაც და ხალხიც,” - პასუხობს მესაზღვრე. კითხვაზე გამოიარეს თუ არა მათ როკის გვირაბი, იგი პასუხობს: ”კი, 20 წუთის წინ; მე როცა დაგირეკე, ისინი უკვე ჩამოსულები იყვნენ”.

ნიუ-იორკ ტაიმზი სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ჩანაწერებში არ არის მკაფიოდ საუბარი შეიარაღების რაოდენობაზე და არც იმაზე კეთდება მინიშნება, რომ რუსული ძალები იმ დროს ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილის ცნობით ჩანაწერები ერთი თვით გვიან გამოქვეყნდა, ვინაიდან ისინი ომის დროს დაიკარგა, დაზვერვითი ოპერაციების განმხორციელებელი ჯგუფის თბილისიდან გორში გადასვლის პერიოდში.

ოფიციალური რუსეთი სატელეფონო საუბრების ნამდვილობას არ უარყოფს, თუმცა რუსეთის ოფიციალური პირები მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ აღნიშნულ მტკიცებულებას. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა [[ნიკოლაი უვაროვი|ნიკოლაი უვაროვმა]], რომელიც ომის დროს თავდაცვის სამინისტროს სპიკერი იყო, ნიუ-იორკ ტაიმზს განუცხადა, რომ ჯარების გადაადგილება სამხრეთ ოსეთისკენ ომის დაწყებამდე იყო ჩვეულებრივი მოვლენა, რაც მიზნად ისახავდა სამხრეთ ოსეთში განთავსებული რუსეთის სამშვიდობო ძალების როტაციას და შევსებას.

თუმცა, ნიუ-იორკ ტაიმზი ამასთან აღნიშნავს, რომ ”როგორც მინიმუმ, სატელეფონო საუბრები, რომლებიც აშშ-ს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეისწავლეს და მიიჩნიეს უტყუარად თუ არა, სანდოდ მაინც, მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსულ სამხედრო გადაადგილებებს საქართველოს ტერიტორიაზე, იყო ეს რუტინული თუ მტრული განზრახვით, მანამდე ჰქონდა ადგილი, ვიდრე ამას ხმამაღლა აღიარებდნენ, რის შემდეგაც მოხდა დაძაბულობის გადაზრდა საომარ მოქმედებებში”.

== ომის შეფასება ==
[[ფაილი:Condoleezza Rice Visit to Georgia, Press Conference with Mikheil Saakashvli.JPG|thumb|250px|right|[[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი]] [[კონდოლიზა რაისი]] და [[საქართველოს პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] ერთობლივ განცხადებას აკეთებენ. თბილისი, აგვისტო 2008]]
[[ფაილი:Dmitry Medvedev 14 November 2008-1.jpg|thumb|250px|right|[[საფრანგეთის პრეზიდენტი]] [[ნიკოლა სარკოზი]], [[რუსეთის პრეზიდენტი]] [[დიმიტრი მედვედევი]], და [[ევროკავშირის საბჭოს გენერალური მდივანი]] [[ხავიერ სოლანა]]. სამიტი ნიცაში, ნოემბერი 2008]]

აგვისტოს ომის დაწყებასთან დაკავშირებით, ქართული მხარის მტკიცებულების გამოქვეყნების შემდეგ, რომლის თანახმადაც, თბილისი თავს იცავდა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ,  6 ნოემბერს გამოქვეყნდა ”დამოუკიდებელი სამხედრო ექსპერტების მიერ მოწოდებული ახალი შეფასებები”, რომელიც, ეჭვქვეშ აყენებს თბილისის განცხადებებს.&lt;ref name=&quot;NYT Q&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/11/07/world/europe/07georgia.html?pagewanted=1&amp;_r=1&amp;ref=europe Georgia Claims on Russia War Called Into Question] (საქართველოს მტკიცებულებები რუსეთთან ომის შესახებ საეჭვო ხდება). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 6 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt;

ინფორმაცია ეყრდნობა [[ეუთო]]ს სამხედრო დამკვირვებლების მოხსენებებს. ეუთოს მისია დამკვირვებლების მეშვეობით კონფლიქტის ზონაში რეგულარულ მონიტორინგს აწარმოებდა 8 აგვისტომდე, რის შემდეგაც ისინი იძულებულები გახდნენ ცხინვალი დაეტოვებინათ.

ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, ეს მოხსენებები ”არც ყოვლის მომცველია და არც საკმარისად ამომწურავი იმისათვის, რომ წერტილი დაესვას ხანგრძლივ დავას იმის თაობაზე, თუ ვინ არის დამნაშავე ომის დაწყებაში... თუმცა, ისინი [დამკვირვებლების მოხსენებები] გარკვეულ კითხვებს ბადებს ქართული მხარის დაჟინებული განცხადების სიზუსტესა და პატიოსნებაზე იმასთან დაკავშირებით, რომ სეპარატისტული სამხრეთ ოსეთის დედაქალაქის, ცხინვალის დაბომბვა ზუსტი ოპერაცია იყო”.

[[ფაილი:DSCF0207.JPG|thumb|250px|right| ქართველების  აქცია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]],[[ბელგია]]]]

გაზეთის ცნობით, ეუთო-ს რამდენიმე დამკვირვებლის, რომელთა შორის არიან ფინელი მაიორი; სადესანტო ჯარების ბელორუსიელი კაპიტანი და პოლონელი სამოქალაქო პირი,  დაკვირვებები გახდა საგანი იმ ორი კონფიდენციალური ბრიფინგისა, რომლებიც თბილისში უცხოელი დიპლომატებისთვის გაიმართა - ერთი აგვისტოში და ერთიც ოქტომბერში. შეხვედრის შინაარსის დეტალები დაადასტურა სამმა დასავლელმა და ერთმა რუსმა დიპლომატმა და არ უარყო ეუთოს მისიამ თბილისში.

ამ მოხსენებების თანახმად, კონფლიქტის ზონაში განთავსებულმა ეუთოს დამკვირვებლებმა დიდი რაოდენობით ქართული საარტილერიო და სარაკეტო სისტემები იხილეს, რომლებიც 7 აგვისტოს 15:00 საათზე [[გორი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე გზებზე იყო თავმოყრილი.

7 აგვისტოს საღამოს, დაახლოებით 19:00 სთ-ზე პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცეცხლის ცალმხრივად შეწყვეტის შესახებ გააკეთა განცხადება; თუმცა, რამდენიმე საათში სროლები კვლავ განახლდა. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელთა თქმით, ოსმა სეპარატისტებმა დაარღვიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება და ქართული სოფლების დაბომბვა დაიწყეს. [[ზაზა გოგავა]]მ, რომელიც მაშინ შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი იყო, აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელი დროებითი საპარლამენტო კომისიის სხდომაზე განაცხადა:

{{ციტატა|2008 წლის 7 აგვისტოს  23:35 საათზე დახურული სპეცკავშირის ტელეფონზე უმაღლესი მთავარსარდლისგან [პრეზიდენტ სააკაშვილისგან] ირეკება და ვიღებ ბრძანებას: 1. შეაჩერეთ რუსეთიდან საქართველოს ტერიტორიაზე შემოჭრილი ყველანაირი ძალები; 2. ჩაახშვეთ ის საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ესვრიან ქართულ პოსტებს  და 3. აღნიშნული ოპერაციის განხორციელების დროს დაიცავით მშვიდობიანი მოსახლეობა.|ზაზა გოგავა, შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი}}

თუმცა  ეუთო-ს დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათ არ გაუგიათ ქართული სოფლების დაბომბვის ხმა მანამ, სანამ ქართული მხარე დაიწყებდა დაბომბვას.

{{ციტატა|იმ ოთხი სოფლიდან, რომლებზეც ქართული მხარე ამბობს, რომ დაიბომბა, სულ ცოტა ორი მდებარეობს ცხინვალში [ეუთო-ს] დამკვირვებელთა ოფისის მახლობლად და დამკვირვებლები იქ, სავარაუდოდ, გაიგებდნენ საარტილერიო ცეცხლის ხმას ახლომდებარე ტერიტორიიდან.|ნიუ-იორკ ტაიმზი ეუთოს დამკვირვებელთა შეფასებებზე დაყრდნობით}}

დამკვირვებლებმა დაითვალეს, რომ მას შემდეგ რაც 7 აგვისტოს 23:35 საათზე ქართულმა მხარემ დაბომბვა დაიწყო, ჭურვები ცხინვალში ფეთქდებოდა 15-დან 20-წამამდე ინტერვალით. ხოლო 00:35 საათზე დამკვირვებლებმა დაითვალეს სულ ცოტა 100 ჭურვის აფეთქება ცხინვალში, მათ შორის 48 ეუთოს ოფისთან ახლოს აფეთქდა, რომელიც ცხინვალში დასახლებულ უბანში იყო განთავსებული და რომელიც დაზიანდა, წერს გაზეთი, დამკვირვებლების მოხსენებებზე დაყრდნობით.

ზაზა გოგავამ, გაერთიანებული შტაბის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა, განუცხადეს პარლამენტის დროებით კომისიას, რომ ქართულმა მხარემ ”[[გრადი]]ს” ტიპის რაკეტები მხოლოდ  ოსური საცეცხლე პოზიციების გასანეიტრალებლად გამოიყენა ცხინვალის ე.წ. ვერხნი გოროდოკში, რომელიც, მათი თქმით, დასახლებულ პუნქტს არ წარმოადგენს.

მათივე თქმით, ცხინვალის ცენტრში საცეცხლე პოზიციების ჩასახშობად გამოყენებულ იქნა თანამედროვე, ზუსტი დამიზნების, [[DANA]]-ს ტიპის თვითმავალი საარტილერიო სისტემები. ქართველმა მაღალჩინოსნებმა ასევე განაცხადეს, რომ სეპარატისტული ძალები იყენებდნენ სამოქალაქო ობიექტებს არტილერიის დასამალად, საიდანაც შემდეგ ქართულ სოფლებს უხსნიდნენ ცეცხლს.

ქართული მხარის ჩვენებები ეჭვის ქვეშ დააყენა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] ყოფილმა კაპიტანმა [[რაიან გრისტი|რაიან გრისტმა]], რომელსაც ომის დაწყებისას საქართველოში ეუთოს მისიაში მაღალი თანამდებობა ეკავა. გრისტის თქმით, მას მუდმივი კონტაქტები ჰქონდა იმ ღამეს ყველა მხარესთან, ცხინვალის ოფისთან და გადამდგარ ბრიტანელ სამხედრო ოფიცერთან სტივენ იანგთან, რომელიც მონიტორინგის ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

{{ციტატა|ჩემთვის ნათელი იყო, რომ თავდასხმა იყო აბსოლუტურად განურჩეველი და არაპროპორციული ნებისმიერი პროვოკაციის მიმართ, თუ ასეთი [პროვოკაცია] საერთოდ არსებობდა... ჩემი აზრით, თავდასხმა აშკარად იყო განურჩეველი თავდასხმა ქალაქზე.|რაიან გრისტი, ბრიტანეთის არმიის ყოფილი კაპიტანი}}

აგვისტოში გრისტმა ევროკავშირის დიპლომატებისთვის საინფორმაციო ბრიფინგი გამართა, რომელიც ეფუძნებოდა დამკვირვებელთა მოხსენებებს და მის საკუთარ შეფასებებს.  შემდეგ მან გაურკვეველ ვითარებებში თანამდებობა დატოვა.

მეორე ბრიფინგს, რომელიც ოქტომბერში საქართველოში სტუმრად მყოფი სამხედრო ატაშეებისთვის გაიმართა, უკვე [[სტივენ იანგი]] უძღვებოდა. იანგმა გაიმეორა დამკვირვებელთა შეფასებები, რომლის თანახმადაც 7 აგვისტოს ღამით ქართული სოფლების ინტენსიური დაბომბვა არ განხორციელებულა.

{{ციტატა|რომ ყოფილიყო რაიმე ინტენსიური დაბომბვა იმ რაიონებში, რომლებიც ქართული მხარის მტკიცებით დაიბომბა, ჩვენი დამკვირვებლები გაიგებდნენ ამას, თუმცა მათ ეს არ გაუგიათ. მათ მხოლოდ მცირეკალიბრიანი იარაღიდან აქა-იქ სროლების ხმა გაიგეს.|სტივენ იანგი, ბრიტანეთის სამხედრო ოფიცერი}}

ნიუ-იორკ ტაიმზი ამ მიმოხილვაში წერს, რომ ჯერ კიდევ გაურკვეველი რჩება ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი: რა შეიცვალა საქართველოსთვის 7 აგვისტოს 19:00 სთ-სა და იმავე ღამის, 11:30 სთ-ს შორის — ანუ იმ პერიოდში, როდესაც ჯერ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცალმხრივი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა და შემდეგ უკვე როდესაც, პრეზიდეტმა სააკშვილმა ცეცხლის გახსნის ბრძანება გასცა.

საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ეს შეფასებები უარყვეს.

{{ციტატა|ეს ინფორმაცია, მე არ ვიცი ეს რა არის და როგორ დასტურდება... არსებობს იმდენი მტკიცებულება ქართულ სოფლებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ და იმდენი მტკიცებულება რუსული სამხედრო კონტინგენტის ზრდის თაობაზე, რომ საერთო ჯამში ეს არ ცვლის მოვლენების ზოგად სურათს.|გიგა ბოკერია, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ნიუ-იორკ ტაიმზისთვის მიცემულ ინტერვიუში.}}

12 ნოემბერს საერთაშორისო პრესაში გამოქვეყნებული კრიტიკული სტატიების საპასუხოდ პრესკონფერენციაზე საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრმა [[თემურ იაკობაშვილი|თემურ იაკობაშვილმა]] რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ საინფორმაციო კამპანიისთვის დაფინანსების შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 იაკობაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ დაგეგმილ მედია კამპანიაზე საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060626/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 12 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღით ადრე პარლამენტმა ამასთან დაკავშირებით უცხოური მედიის მონიტორინგის ჯგუფი ჩამოაყალიბა.

[[2011]] წლის 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა, ვლადიკავკაზში სამხედროებთან გამართულ შეხვედრაზე განაცხადა: &quot;რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, რუსეთის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ&quot;. მისი თქმით, რომ არა 2008 წლის ომი, ახლა სხვა გეოპოლიტიკური ვითარება იქნებოდა და რუსეთის პოზიციის გაუთვალისწინებლად, ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი რამდენიმე ქვეყანას ნატო-ში ხელოვნურად შეათრევდა.&lt;ref&gt;[http://www.presage.tv/?m=news&amp;NID=20548 დიმიტრი მედვედევი - რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ // Presage.tv]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[რუსეთ-საქართველოს ომის გმირები (2008)]]

== ლიტერატურა ==
*''რასმუსი, რონალდ დ.'' „მცირე ომი, რომელმაც შეძრა მსოფლიო“, თბილისი, 2010 ISBN 978-9941-9126-6-5
* [[გიორგი ყარყარაშვილი|''ყარყარაშვილი, გ.'']], „ეს ჩვენი სამშობლო იწვის“, თბილისი, 2009 ISBN 9941019606.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|South Ossetia war, 2008}}
* [http://www.newsgeorgia.ge/ newsgeorgia.ge] — ერთადერთი ქართულენოვანი საინფორმაციო ვებსაიტი, რომელიც ომის პირველ დღეებში ფუნქციონირებდა.
* [http://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/09/world/20080809-GEORGIA_index.html მიმდინარე მოვლენები ნიუ-იორკ ტაიმზის ვებგვერდზე (სურათები და რეპორტაჟი)]
* {{ru icon}} [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8288 ეჟედნევნი ჟურნალის სტატია-ანალიზი სამხრეთ ოსეთის მოვლენებზე და წინაპირობებზე]
* {{en icon}}{{fr}} [http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/world/2008/08/20080813_GEORGIA_ACCORD.pdf საზავო ხელშეკრულების ექვსი პუნქტი] - ერთ-ერთი პუნქტი რუსეთს სამშვიდობო ფუნქციას აკისრებს ექვსი თვის განმავლობაში.
* [http://www.nytimes.com/interactive/2008/08/15/world/europe/20080815-georgia3/index.html# ლტოლვილები - ფოტოჟურნალი]
* [http://kavkazcenter.com/russ/content/2008/09/30/61325.shtml  А. Илларионов: «Россия сама подготовила и начала войну против Грузии»]
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 New York Times: საქართველოს განცხადებები ომთან დაკავშირებით საეჭვო ხდება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060639/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 7 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 საქართველოს მთავრობის განმარტებების მედიის ცნობებზე ომის დაწყებასთან დაკავშირებით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126062533/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 |date=2011-11-26 }};
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8589 ომის წინა და პირველი დღეების ჟურნალისტური გამოიძიება]. იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 21 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8611 ომის მსვლელობის ჟურნალისტური გამოძიება] (გაგრძელება). იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 29 ნოემბერი, 2008.

== სქოლიო ==
&lt;div class=&quot;reflist4&quot; style=&quot;height: 200px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|3}}&lt;/div&gt;

{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{მიხეილ სააკაშვილი}}
{{ცივი ომის შემდგომი კონფლიქტები ევროპაში}}
{{შემოსევები საქართველოში}}

[[კატეგორია:საქართველოს უახლესი ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>7ybthik8etwg5algota2ee7j8x0c6nm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407215</id>
      <parentid>4407183</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:17:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>/* 10 აგვისტო */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="260844" xml:space="preserve">{{რჩეული}}
{{მრავალმნიშვნელოვნება*|რუსეთ-საქართველოს ომები}}
{{ინფოდაფა რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის ომი}}
[[ფაილი:SO2.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტომდე ქართველების მიერ კონტროლირებული ნაწილი ცხინვალის რეგიონში]]
[[ფაილი:Tskhinvali battles (8 August) (ka).svg|thumb|300px|სამხედრო მოქმედებების რუკა. ლურჯად მონიშნულია ქართული ჯარების მიმართულება, წითლად — რუსების.]]
'''რუსეთ-საქართველოს ომი''' — აგრეთვე ცნობილი როგორც '''2008 წლის სამხრეთ ოსეთის ომი''', შეიარაღებული კონფლიქტი [[2008]] წლის აგვისტოში, ერთი მხრივ [[საქართველო]]სა და მეორე მხრივ [[რუსეთის ფედერაცია]]ს შორის, [[ოსები|ოს]] და [[აფხაზები|აფხაზ]] სეპარატისტებთან ერთად.

ომი დაიწყო ქართულ ჯარებსა და რუსი სამხედროებით ზურგგამაგრებულ [[სამხრეთ ოსეთი|ოს სეპარატისტთა]] შორის კონფლიქტით [[ცხინვალი]]ს რეგიონში. ოსური დასახლებების მხრიდან რამდენიმე დღის განმავლობაში მიმდინარე განუწყვეტელი საარტილერიო სროლების შემდეგ, 7 აგვისტოს [[საქართველო]]მ სამხედრო ოპერაცია დაიწყო ქალაქ [[ცხინვალი]]ს ასაღებად. მომდევნო დღეს რუსეთმა, რომელსაც რეგიონში სამშვიდობოები ჰყავდა, ქართველთა იერიშის საპასუხოდ ცხინვალის რეგიონში საკუთარი ჯარების ქვედანაყოფები და მძიმე ტექნიკა მასობრივად შეიყვანა. თუმცა, არაერთი მტკიცებულება და მონაცემი მიუთითებს, რომ რუსეთს მძიმე ტექნიკა ცხინვალის რეგიონში გაცილებით ადრე ჰყავდა შეყვანილი და ომისთვის ემზადებოდა. პარალელურად, რუსეთმა საქართველოს სხვა რეგიონების საჰაერო დაბომბვაც დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|title=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|publisher=Heritage.org|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JPwfdR?url=http://www.heritage.org/research/RussiaandEurasia/wm2017.cfm|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin http://www.nytimes.com/2008/08/13/world/europe/13georgia.html?_r=1&amp;oref=slogin]&lt;/ref&gt; რუსებისა და ოსების ჯარები ქართველებს [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში სამი დღე ებრძოდნენ, რაც ომის ყველაზე დიდი და გადამწყვეტი ბრძოლა იყო. რუსულმა გემებმა საქართველოს შავიზღვისპირეთი დაბლოკეს და სახმელეთო ჯარები და პარაშუტისტები გადმოსხეს დასავლეთ საქართველოში. 9 აგვისტოს რუსულმა და აფხაზურმა ძალებმა მეორე ფრონტი გახსნეს [[კოდორის ხეობის ბრძოლა|კოდორის ხეობაზე თავდასხმით]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|title=აფხაზეთი ოპერაციას იწყებს ქართული ჯარების გამოსადევნად|publisher=Thaindian.com|date=|accessdate=2009-05-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/5h7JQIJl3?url=http://www.thaindian.com/newsportal/world-news/abkhazia-launches-operation-to-force-georgian-troops-out_10081986.html|archivedate=2009-05-28|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და დასავლეთ საქართველოს შიდა ტერიტორიებში შეიჭრნენ. ხუთი დღის მძიმე ბრძოლების შემდეგ ქართული ჯარები განდევნილ იქნენ ცხინვალის რეგიონიდან და აფხაზეთიდან. რუსების მიერ ოკუპირებულ იქნა ქალაქები [[ფოთი]] და [[გორი]], სხვა რაიონებთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7551576.stm |title=Day-by-day: Georgia-Russia crisis |publisher=BBC News |date=2008-08-21 |accessdate=2009-05-10}}&lt;/ref&gt;

[[ევროკავშირი]]ს თავმჯდომარე [[საფრანგეთის პრეზიდენტი]]ს შუამდგომლობით კონფლიქტურმა მხარეებმა 12 აგვისტოს მიაღწიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებას, რომელსაც საქართველომ თბილისში 15 აგვისტოს მოაწერა ხელი, ხოლო რუსეთმა მოსკოვში — 16 აგვისტოს. 12 აგვისტოს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა უკვე გასცა ცეცხლის შეწყვეტის ბრძანება,&lt;ref&gt;{{cite web
  | title =   Russian President Orders Halt To Military Operations In Georgia
  | publisher = [[GlobalSecurity.org]]
  | date = 2008-08-12
  | url = http://www.globalsecurity.org/military/library/news/2008/08/mil-080812-rferl01.htm
  | accessdate = 2008-10-06}}
&lt;/ref&gt;
თუმცა ბრძოლები უმალ არ შეწყვეტილა.&lt;ref name=&quot;guardian_loot&quot;&gt;[http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/13/georgia.russia6 ქართული სოფლები იწვის და იძარცვება რუსების შემოსვლასთან ერთად]&quot;, ''[[The Guardian]]'', 14 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; შეთანხმების ხელმოწერის შემდეგ რუსეთმა საკუთარი ჯარების უმეტესი ნაწილი სამეგრელოს და შიდა ქართლის რეგიონებიდან გაიყვანა. თუმცა ამასთან ბუფერული ზონები შექმნა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საზღვრების გასწვრივ და სათვალთვალო პუნქტები დატოვა ფოთში, სენაკსა და პერევში.

2008 წლის 26 აგვისტოს რუსეთმა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა ცნო. რუსეთმა დაასრულა გასვლა საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიდან 8 ოქტომბერს, თუმცა 2009 წლის მდგომარეობით რუსული ჯარების გაძლიერებული გარნიზონები რჩება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში (მათ შორის იმ ტერიტორიებზეც, რომლებსაც ომამდე საქართველო აკონტროლებდა).&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=19479 &quot; რუსეთი ეუბნება აშშ-ს, რომ ის დატოვებს ჯარებს სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთში&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100919053016/http://civil.ge/eng/article.php?id=19479 |date=2010-09-19 }} სივილ ჯორჯია, 12 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Houseoflords&quot;&gt;http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200809/ldselect/ldeucom/26/26.pdf&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news	
|url=http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|title=რუსეთმა დაასრულა სამხრეთ ოსეთის ბუფერული ზონიდან ჯარების გაყვანა	
|location=მოსკოვი	
|publisher=[[RIA ნოვოსტი]]	
|date=8 October 2008	
|accessdate=2008-10-10	
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081009171629/http://en.rian.ru/world/20081008/117600495.html	
|archivedate=2008-10-09	
}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე ინციდენტი ორივე კონფლიქტური ზონაში კვლავაც ხდებოდა ომის დასრულებიდან რამდენიმე თვის გასვლის შემდეგ. 2009 წლის მდგომარეობით ომში მონაწილე მხარეებს შორის ურთიერთობა კვლავაც უკიდურესად დაძაბულია.

პრობლემის სამშვიდობო გადაწყვეტისკენ თითქმის ერთხმად მოწოდებისა და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]სა და რუსეთს შორის პირდაპირი კონფლიქტის თავიდან არიდების გარდა, საერთაშორისო რეაქცია, რომელსაც ევროკავშირი და აშშ დომინირებდა, ხაზგასმით უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, ხოლო არცნობილი ტერიტორიები კი სოლიდარობას უცხადებს სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთს.

== წინაპირობები ==
ოსების დიდი ნაწილი XVII საუკუნიდან, სამხრეთ კავკასიაში [[შიდა ქართლი|შიდა ქართლში]]&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549736.stm
|title=Q&amp;A: Violence in South Ossetia
|publisher=BBC News
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; საბჭოთა პერიოდში ოსებს ავტონომია მიენიჭათ [[საქართველოს სსრ]]-ის ფარგლებში [[სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქი]]ს სახით. საქართველოს მიერ [[საბჭოთა კავშირი]]სგან დამოუკიდებლობის გამოცხადებას 1991-92 წლებში [[სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი (1991)|სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური კონფლიქტი]] მოჰყვა, რაც ამ უკანასკნელის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა. კონფლიქტში დაახლოებით 2000 ადამიანი დაიღუპა&lt;ref name=&quot;at war&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/we-are-at-war-with-russia-declares-georgian-leader-889266.html
|title=ჩვენ ვებრძვით რუსეთს, აცხაცებს საქართველოს ლიდერი
|publisher=[[The Independent]]
|date=2008-08-09
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; მათი სურვილი [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთთან]] შეერთება იყო.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; სამხრეთ ოსეთი, როგორც პოლიტიკური ერთეული, საერთაშორისო თანამეგობრობას არ უცვნია. რეგიონის მოსახლეობას ძირითადად ოსები შეადგენენ. მოსახლეობის დაახ. 20 % ქართველია (14,000. სულ 70,000).&lt;ref name=&quot;factsiht&quot;&gt;{{cite web |author=[[Associated Press]] |date=2008-08-08 |url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |title=Facts about South Ossetia |publisher=[[International Herald Tribune]] |accessdate=2008-08-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812023517/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/08/news/Georgia-South-Ossetia-Glance.php |archivedate=2008-08-12 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევის შემდეგ რეგიონში მხარეებს შორის სამშვიდობო შუამავლის როლს რუსი, ჩრდილოეთ ოსეთისა და ქართველი სამხედროები ასრულებდნენ (500 წარმომადგენელი ყოველი მხრიდან). ამავე პერიოდში რუსეთმა სამხრეთ ოსეთის ოსურ მოსახლეობას საშუალები მისცა მისი მოქალაქეობა მიეღო.

ბოლო წლების განმავლობაში არტილერიული სროლები მხარეებს შორის დროდადრო მწვავდებოდა, რასაც ორივე მხარეს მსხვერპლი მოჰყვა. პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ოსებს მშვიდობის სანაცვლოდ ფართო [[ავტონომია]] შესთავაზა, რაც ოსებმა უარყვეს, ვინაიდან მათი გაცხადებული სურვილი სრული დამოუკიდებლობა იყო.&lt;ref name=&quot;reuters what is&quot;&gt;{{cite news |url= http://uk.reuters.com/article/topNews/idUKL855785020080808?pageNumber=2&amp;virtualBrandChannel=0&amp;sp=true
|title=What is Georgia's rebel South Ossetia region?
|publisher=Reuters
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

სამხრეთ ოსეთისა და [[აფხაზეთი]]ს საქართველოს გავლენის ქვეშ მოქცევა სააკაშვილის ადმინისტრაციის მთავარი მიზანი იყო [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ. ამასთან, 2002 წლიდან აშშ-ის არმია საქართველოს ინტენსიურ წვრთნებს უტარებდა და დახმარებას უწევდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/the-new-war-in.html |title=Ground Zero in the New Caucasus Conflict}} იხ. ასევე: {{cite web |url=http://blog.wired.com/defense/2008/08/did-us-military.html |title=Did the U.S. Prep Georgia for War with Russia?}}&lt;/ref&gt; საქართველოს სამხედრო ბიუჯეტმა 2008 წლისთვის თითქმის $0.99 მილიარდი შეადგინა,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://civil.ge/eng/article.php?id=18784 |title=Defense Spending, Number of Troops Increased |publisher=Civil Georgia |date=2008-07-15 |accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=GEL |title=1.00 USD to GEL |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://www.webcitation.org/66CrLw8zE?url=http://www.xe.com/ucc/convert.cgi?Amount=1 |archivedate=2012-03-16 }}&lt;/ref&gt; რაც მშპ-ის 4,5 % და საქართველოს საზოგადოებრივი შემოსავლების მეოთხედზე მეტი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |title=Парламент Грузии утвердит поправки в бюджет 2008 года 15 июля |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080815192554/http://www.newsgeorgia.ru/geo1/20080705/42268795.html |archivedate=2008-08-15 }}&lt;/ref&gt;

ამჟამად, სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა უმრავლესობა რუსეთის მოქალაქეა და რუსულ პასპორტს ფლობს: BBC-ს ცნობით, სამხრეთ ოსეთის 70.000 მოქალაქის ნახევარზე მეტმა მიიღო მოსკოვის შეთავაზება რუსული პასპორტის მიღებაზე.&lt;ref name=&quot;bbcqa&quot;/&gt; [[დიმიტრი მედვედევი]] ამტკიცებს, რომ სამხრეთ ოსეთის მცხოვრებთა 90%-ს რუსული პასპორტი აქვს. რუსეთის მტკიცებით, ეს საკმარისი საბაბია რეგიონში რუსეთის ინტერვენციისთვის, მათი მოქალაქეების დასაცავად, სამშვიდობოების მისიის ფარგლებში.&lt;ref name=&quot;bbcanalysis&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7549662.stm
|title=S Ossetia bitterness turns to conflict
|publisher=BBC
|date=2008-08-08
|accessdate=2008-08-09
}}&lt;/ref&gt;

== ქრონოლოგია ==

===1 აგვისტო===
1 აგვისტოს 08:05 და 08:12 საათებზე [[ერედვი]]-[[ხეითი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ხეითის]] შემოვლით გზაზე აფეთქდა ორი მართვადი ნაღმი, მძიმედ დაშავდა ხუთი პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[მოსკოვი|მოსკოვიდან]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] რუსეთის სამთავრობო მედიების 15 ჟურნალისტი ჩავიდა.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში სნაიპერმა მოკლა 3 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; [[ცხინვალი]] ნაღმმტყორცნებით დაიბომბა [[ერგნეთი|ერგნეთიდან]] და [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]].&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; ღამით, 21:30-დან სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმი თავს დაესხა ქართულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა ზემო ნიქოზი, [[ქვემო ნიქოზი]], [[ავნევი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ერედვი]] და [[ზემო ფრისი]]. დაბომბვა მთელი ღამის განმავლობაში გაგრძელდა და მხოლოდ 2 აგვისტოს გამთენიისას შეწყდა, დაიჭრა 6 სამოქალაქო პირი და 1 პოლიციელი.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot; /&gt; გვიან 1 აგვისტოდან ინტენსიური სროლები დაიწყო საქართველოს თავდაცვის ქვედანაყოფებსა და სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს შორის, რის შედეგადაც ექვსი დაიღუპა, ხოლო 21 ადამიანი დაიჭრა. ორივე მხარე ერთმანეთს ადანაშაულებდა სროლის დაწყებაში. 

{{ციტატა|ეს არის ჩვენი ფართომასშტაბიან კონფლიქტში ჩათრევის მცდელობა. ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უკრაინასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებს [...] აქამდე სამხრეთოსური მხარე თავს იკავებდა რეაგირებისგან, მაგრამ ამის გაკეთებას აღარ ვაპირებთ.&lt;ref name=&quot;1აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-1 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

===2 აგვისტო===
2 აგვისტოს ცხინვალის დე ფაქტო ხელისუფლების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან სროლის საპასუხოდ ცეცხლი იხსნება ქართული მხრიდან, თუმცა მალევე წყდება მიღებული ბრძანების შემდეგ, რათა თავიდან აეცილებინათ დაპირისპირების ესკალაცია.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-2 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის საინფორმაციო ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსმა, [[შოთა უტიაშვილი|შოთა უტიაშვილმა]], განაცხადა: „წუხელ ჩვენ ყველამ ვნახეთ, რომ მოხდა მშვიდობიანი სოფლების მასიური დაბომბვა, რამაც არ შეიძლება არ გამოიწვიოს ჩვენი უკიდურესი აღშფოთება.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სეპარატისტულმა რეჟიმმა]] გამოაცხადა მოსახლეობის ევაკუაცია, რომელიც 6 აგვისტომდე გაგრძელდა. ადგილზე ჩავიდა სახელმწიფო მინისტრი რეინტეგრაციის საკითხებში, [[თემურ იაკობაშვილი]], და შეხვდა შერეული სამშვიდობო ძალების სარდალს, [[მარატ კულახმეტოვი|მარატ კულახმეტოვს]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „ეუთოს დამკვირვებელთა რიცხვი უნდა გაიზარდოს და არა სამშვიდობოების რიცხვი. სამწუხაროდ, ამ გადაწყვეტილებას ბლოკავენ სეპარატისტები.“, ხოლო მარატ კულახმეტოვმა თქვა: „კონფლიქტში მონაწილეა ქართული მხარეც, ორივე მხარე კონფლიქტის მონაწილეა და, ამიტომ, თითს მხოლოდ ოსური მხარისკენ ნუ იშვერთ. საქართველოც თავის წილად დამნაშავეა.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

პრეზიდენტის რწმუნებულმა შიდა ქართლში, [[ლადო ვარძელაშვილი|ლადო ვარძელაშვილმა]], განაცხადა: „აქამდე სპეცრაზმელებს აფეთქებდნენ, პოლიციელებს აფეთქებდნენ, ეხლა უკვე გადავიდნენ მშვიდობიანი მოსახლეობის აფეთქებაზე. ამას მოჰყვება სერიოზული რეაგირება და სერიოზული პასუხი.“ ხოლო [[მამუკა ყურაშვილი|მამუკა ყურაშვილმა]] გააკეთა განცხადება და თქვა: „ოსური ეგრეთ წოდებული ბატალიონი, ცალსახად შეიძლება ითქვას უკვე, უშუალო მონაწილეობას ღებულობდა, მძიმე ტექნიკა ჰყავდათ გამოყვანილი და ურტყამდა ქართულ საგუშაგოებს. ჩვენ ეს აღვნიშნეთ უკვე და, ანალოგიურად, მე ნაბიჯის დათმობას არ ვაპირებ არანაირად და გაიგოს ეს ყველამ. შევაკვდები მე ამ სიტუაციას. ყველა ჩვენი ჯარისკაცი და პოლიციელი ნაბიჯით აღარ დაიხევს უკან.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; დე ფაქტო ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, 2 აგვისტოს 02:00 საათისთვის დაღუპული იყო 6 და დაჭრილი იყო 7 ადამიანი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარემ და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[ალექსანდერ სტუბი|ალექსანდერ სტუბმა]] განაცხადა: „საერთაშორისო თანამეგობრობა სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის ზონაში განვითარებულ მოვლენებს მზარდი შეშფოთებით ადევნებს თვალს და იმედოვნებს, რომ მხარეები ყველაფერს გააკეთებენ დაძაბულობის დეესკალაციის მიზნით.“&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობა|რუსეთის საჰაერო სადესანტო ძალების სარდლობამ]] გამოთქვა რუსი „სამშვიდობოების“ მხარდაჭერის მზადყოფნა, მზადყოფნა გამოთქვა [[ჩრდილოეთი ოსეთი|ჩრდილოეთ ოსეთის]] ხელისუფლებამაც.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; „ჩრდილოეთი ოსეთი ყურადღებით ადევნებს თვალს სამხრეთ ოსეთში განვითარებულ მოვლენებს და მზად ვართ, დახმარება აღმოვუჩინოთ ჩვენს სამხრეთელ ძმებს. შეშფოთებული ვართ საქართველოს ხელმძღვანელობის მიერ გადადგმული ნაბიჯების გამო, რომელმაც ნამდვილი ომი გააჩაღა ოსეთის წინააღმდეგ. მზად ვართ, ერთად მოვიგერიოთ აგრესია.“ — განაცხადა რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ ოსეთის რესპუბლიკის ლიდერმა, თეიმურაზ მამსუროვმა.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; მობილიზაციის გამოცხადებისა და ჩრდილოეთ კავკასიელების დახმარების მიღების მზადყოფნა გამოთქვა [[ედუარდ კოკოითი|კიკოითმა]].&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt; ცხინვალში ჩავიდა რუსი ჟურნალისტების კიდევ ერთი ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;2აგვისტო&quot; /&gt;

===3 აგვისტო===
3 აგვისტოს სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალები განლაგდნენ [[ყორნისი|ყორნისსა]] და [[ველები|ველებში]] და თავს დაესხნენ პოლიციის განყოფილებას [[დვანი|დვანში]]. დაიწყო ევაკუაცია, [[ცხინვალის რეგიონი]] 500-ზე მეტი ადამიანმა დატოვა; მათ შორის, რეგიონიდან გაიყვანეს 400 ბავშვი. ჩრდილოეთ ოსეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, ერმაკ ძანსოლოვი აცხადებდა, რომ ეს არ იყო ევაკუაცია. ამავე დღეს რეგიონს ლტოლვილებით დატვირთული 20 ავტობუსი ტოვებს.&lt;ref&gt;[http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 Вывезли из-под огня. В Россию прибывают беженцы из Южной Осетии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080812080715/http://www.1tv.ru/owa/win/ort6_main.main?p_news_title_id=125640&amp;p_news_razdel_id=9 |date=2008-08-12 }}. ''[[პირველი არხი (რუსეთი)|პირველი არხი]]''. 3 აგვისტო 2008. {{ru icon}}&lt;/ref&gt; ღამით საქართველოს ტერიტორიაზე, [[როკის გვირაბი]]&lt;nowiki/&gt;თ გავლით და [[ჯავა|ჯავის]] მიმართულებით, შემოვიდა [[რუსეთის 58-ე არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] მე-19 მოტომსროლელთა დივიზიის სადაზვერვო ბატალიონი. რუსული ძალების პარალელურად რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ცილს სწამებს საქართველოს რეგიონში სამხედრო ძალებისა და მძიმე ტექნიკის შეყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-3 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაში ვკითხულობთ: „2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დღეს ვრცელდება ინფორმაცია ჩრდილოეთ კავკასიელი მოხალისეებისა და დაქირავებული მებრძოლების მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტმა პროვოკაციულად განაცხადა, რომ საქართველოს ქმედებები იყო „ველური, ბარბაროსული გამოხტომები“ და ასევე დაამატა: საპასუხოდ უნდა მოვექცეთ ისე, როგორც ველურებს, რომლებმაც საკუთარ თავს უფლება მისცეს, დაეცხრილათ მშვიდობიანი მოსახლეობა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; ამ დროისათვის სეპარატისტებმა დაბომბეს 15 ქართული სოფელი და დაჭრეს 19 მშვიდობიანი მოქალაქე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

დე ფაქტო ე.წ. თვითგამოცხადებულმა [[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთის რესპუბლიკამ]] სექტემბრიდან [[გალის მუნიციპალიტეტი|გალის მუნიციპალიტეტის]] სკოლებში აკრძალა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სწავლება, გამოაცხადა საგანგებო მდგომარეობა და დაკეტა [[ენგურის ხიდი]].&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე]] ტელეფონით ესაუბრა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგორი კარასინი|გრიგორი კარასინს]] მიმდინარე მოვლენების შესახებ.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; საუბრის შემდეგ გრიგოლ ვაშაძემ განაცხადა: „ის ყველაფერი რისი პროვოცირებაც კოკოითის რეჟიმმა სცადა ცხინვალის რეგიონში, იყო აბსოლუტური თვითშემოქმედება და რუსეთის ფედერაციაც კი არ იყო ამისთვის მზად. გასაგები არის რომ ამისთანა თვითშემოქმედებამ, შეიძლება ძალიან საშიშ შედეგებამდე მიგვიყვანოს. ამიტომ რუსული მხარე სასწრაფოდ დამიკავშირდა და მთხოვა მოსკოვში ჩასვლა“.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა უარი განაცხადა 15 აგვისტოს ბერლინში გასამართ გაეროს გენერალური მდივნის მეგობართა ჯგუფის შეხვედრაში მონაწილეობაზე.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt; „აფსნიპრესის“ მიხედვით, [[სერგეი ბაგაფში|ბაღაფშმა]] ასევე უბრძანა თავდაცვის სამინისტროს, სამხედრო მზადყოფნაში მოიყვანა შეიარაღებული ძალების აღმოსავლეთის ჯგუფი.&lt;ref name=&quot;3აგვისტო&quot; /&gt;

===4 აგვისტო===
4 აგვისტოს რუსეთის 58-ე არმიის ხუთი ბატალიონი [[როკის გვირაბი]]ს სიახლოვეს იქნა დისლოცირებული, ჩრდილოეთ ოსეთის მხარეს.&lt;ref&gt;[http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 Talking Through Gritted Teeth] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090504121022/http://www.tol.cz/look/TOL/article.tpl?IdLanguage=1&amp;IdPublication=4&amp;NrIssue=281&amp;NrSection=1&amp;NrArticle=19821 |date=2009-05-04 }}. [[BBC]] Monitoring, 6 August 2008&lt;/ref&gt; 4 აგვისტოს ღამით 10 ერთეული ჯავშანტექნიკა რუსეთიდან საქართველოში შემოვიდა და გაუნაწილდა დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 2 ერთეული ჯავშანტექნიკა სოფელ [[დმენისი|დმენისში]] დისლოცირებულ სეპარატისტებს გადაეცათ.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა: „რაც უნდათ, ის ისროლონ კიდევ, ვერაფერს ვერ დაგვიშავებენ და კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ, თავი შეიკავონ, დაანებონ ტერორისტულ საქმიანობას და პროვოკაციებს თავი; უფრო მეტი დრო გამონახონ, სამშვიდობო ინიციატივებს რომ გაეცნონ.“&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-4 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა: „რუსეთი დირიჟორობს ქმედებებს „ომის ილუზიის“ შესაქმნელად, რაც მიზნად ისახავს სამშვიდობო პროცესის განახლებისკენ მიმართული საერთაშორისო მცდელობების ჩაშლას“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] წარმომადგენელმა, კარმენ რომერომ, მხარეებს სიტუაციის განმუხტვისკენ მოუწოდა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთის]] საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოვიდა ინიციატივით, რომ ცხინვალის რეგიონში სამშვიდობო მისია უნდა იკისრონ ქვეყნებმა, რომლებიც არ მონაწილეობენ კონფლიქტში „მშვიდობის შენარჩუნება ამ რეგიონებში იქნება შესაფერისი ამოცანა ევროკავშირისთვის. ჩვენ საერთაშორისო მცდელობები გვჭირდება სიტუაციის მოსაგვარებლად“. — განაცხადა ესტონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; დაახლოებით 18:40 საათზე, ედუარდ კოკოითმა [[დონის კაზაკები|დონის კაზაკთა]] მეთურისა და [[სახელმწიფო დუმა|დუმის]] დეპუტატ [[ვიქტორ ვოდოლაცკი|ვიქტორ ვოდოლაცკისგან]] მიიღო დეპეშა სამხედრო დახმარების დაპირებით.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; 

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე (კახა) ლომაიამ]], განაცხადა: „ეს არის მათ მიერ დადგმული სპექტაკლი იმისათვის, რომ აჩვენონ იმ ადამიანებს, ვინც აფინანსებს ამ რეჟიმს წლების განმავლობაში და ეს ადამიანები რუსეთის ფედერაციის მაღალ თანამდებობებზე არიან მოკალათებული, რომ საქმიანობის ილუზია შექმნან, რომ ზრუნავენ თავიანთ ხალხზე და ა.შ. არაფერი საერთო მათ განცხადებებს არ აქვთ რეალობასთან“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt; მიმდინარე მოვლენები შეაფასა [[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის]] სპიკერ გონსალო გალეგოსმა: „გვესმის, რომ ეუთო იძიებს ამ ინციდენტებს და ველით მათ მოხსენებას. ეს ინციდენტები ხაზს უსვამს სამხრეთ ოსეთში ეუთოს დამკვირვებელთა რაოდენობის დაუყოვნებლივ გაზრდის საჭიროებას, ასევე როკის გვირაბზე ერთობლივი ქართულ-რუსული მონიტორინგის განხორციელებას, რათა აღიკვეთოს იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და შეიარაღებული ჯგუფების უკანონო გადაადგილება რეგიონში“.&lt;ref name=&quot;4აგვისტო&quot; /&gt;

===5 აგვისტო===
5 აგვისტოს განახლდა ქართული სოფლების დაბომბვა.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-5 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; 09:01 საათზე [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ]] სატელეფონო საუბრის მოსმენით შეიტყო სოფელ [[დვანი|დვანის]] განადგურების ბრძანების შესახებ, რომელიც გასცა თვითაღიარებული სამხრეთ ოსეთის ე.წ. შინაგან საქმეთა მინისტრ [[მიხეილ მინძაევი|მიხეილ მინძაევმა]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მეთვალყურეთა დასკვნაში, რომელსაც ხელი მოაწერა გენერალ მარატ კულახმეტოვმა, წერია, რომ 1 და 2 აგვისტოს ოსურმა მხარემ ქართულ სოფლებს აკრძალული იარაღით გაუხსნა ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; 15:10 საათზე რუსულმა მედია საშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია ცხინვალის რეგიონში 150 დაქირავებული ჩრდილოეთ კავკასიელის ჩასვლის შესახებ, [[დაქირავებული ჯარი|დაქირავებული მებრძოლები]] ცხინვალის რეგიონში ჩადიოდნენ 10 აგვისტომდე.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის არმიის თვითმავალი არტილერიის 40 ერთეული და ბოტლიხის 33-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის სადაზვერვო ბატალიონმა გადაკვეთა [[როკის გვირაბი|როკის კვირაბი]] და შუერთდა ჯავასთან განლაგებულ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, ხოლო როკის გვირაბთან მობილიზდა 58-ე არმიის ნაწილები, მათ შორის, 135-ე, ცალკეული მოტომსროლელთა პოლკი [[პროხლადნი|პროხლადნიდან]] ([[ყაბარდო-ბალყარეთი]]) და 653-ე მოტომსროლელთა პოლკი [[ზარამაგი|ზარამაგიდან]] ([[ჩრდილოეთი ოსეთი]]).&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ამავე დროს იმის საჩვენებლად, რომ საქართველო ომისათვის არ ემზადებოდა, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ორგანიზაციით კონფლიქტის ზონაში ჩავიდნენ ჟურნალისტები და დიპლომატები, მათ შორის რუსეთის ელჩი საქართველოში [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]].&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ხელისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია ოსურ ვებგვერდებზე ჰაკერული თავდასხმის შესახებ.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt; „ევროკავშირს სურს, ისე როგორც არასდროს, ჩაერთოს საქართველოში არსებული კონფლიქტების მშვიდობიანი მოგვარების გზების ძიებაში, მონაწილე მხარეებთან თანამშრომლობით და მოლაპარაკების არსებული ფორმატების მხარდაჭერით. ევროკავშირი კვლავ გამოდის ზომიერებისკენ და მოლაპარაკებების სწრაფი განახლებისკენ მოწოდებით“. — [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] მიერ გავრცელებული განცხადება.&lt;ref name=&quot;5აგვისტო&quot; /&gt;

===6 აგვისტო===
6 აგვისტოს საქართველოს განცხადებით ქართულმა მხარემ [[ჯავშანტრანსპორტიორი]] დაკარგა, რის გამოც სამი ქართველი სამშვიდობო ჯარისკაცი დაიჭრა. იმავე ღამეს სროლებმა ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რის გამოც ქართულმა მხარემ სროლები განაახლა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18924 საქართველოს განცხადებით მიის ჯავშანტრანსპორტიორი ააფეთქეს], ''Civil Georgia'', [[7 აგვისტო]] 2008, იხ. ასევე: [https://web.archive.org/web/20080816000301/http://news.yahoo.com/s/afp/20080807/wl_afp/georgiasossetiarussiaunrestbattle_080807131144 Georgia reports 'large-scale battles' in rebel region], AFP, 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; ცხინვალის მცხოვრებლები გახიზვნას იწყებენ, ხოლო ქართულმა მხარემ ტანკები, არტილერია და ჯარები რეგიონის საზღვართან მიიყვანა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 Georgia shells its breakaway republic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080809235109/http://www.russiatoday.ru/news/news/28607 |date=2008-08-09 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008; იხ. ასევე: [http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 Georgian tanks head for South Ossetia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080810063534/http://www.russiatoday.ru/news/news/28601 |date=2008-08-10 }}, ''[[Russia Today]]'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; 

დაიბომბა ქართული სოფლები: [[ერედვი]], [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[დვანი]], [[ფრისი]] და [[ავნევი]].&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-6 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაიკეტა მაღაზიები და სხვა დაწესებულებები, ცხინვალის რუსულ სამხედრო ბაზაზე რუსი და ადგილობრივი მომსახურეები გაათავისუფლეს სამსახურებრივი უფლებამოსილების შესრულების ვალდებულებისგან.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; რეინტეგრაციის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრ თემურ იაკობაშვილმა განაცხადა, რომ ესაუბრა რუსული მხარის თანათავმჯდომარეს შერეულ საკონტროლო კომისიაში, [[იური პოპოვი|იური პოპოვს]], რომელმაც დაადასტურა, რომ აპირებდა საქართველოში ჩამოსვლას და სამხრეთოსურ მხარესთან შეხვედრაზე დასწრებას, „მე ვესაუბრე ბატონ პოპოვს 17 წუთის წინ და მან მითხრა, რომ იგი [[თბილისი|თბილისში]] 7 აგვისტოს დილით ჩამოვა და შემდეგ ერთად გავემგზავრებით ცხინვალში. მოლაპარაკებები გაიმართება შერეული სამშვიდობო ძალების შტაბში (ცხინვალში).“&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt; სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტ [[ედუარდ კოკოითი|ედუარდ კოკოითმა]] და [[ბორის ჩოჩიევი|ბორის ჩოჩიევმა]] უარი განაცხადეს 7 აგვისტოს დაგეგმილ შერეულ სამშვიდობო მოლაპარაკებაში მონაწილეობაზე და ცხინვალში ჩავიდა [[გაერთიანებული სამეფო|გაერთიანებული სამეფოს]] საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი დენის კიფი.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

6 აგვისტოს შემდეგ შერეული სამშვიდობო ძალები წყვეტენ კონფლიქტის ზონის მონიტორინგს და პატრულირებას, ქართული ბატალიონის პროტესტი უგულველყვეს.&lt;ref name=&quot;6აგვისტო&quot; /&gt;

===7 აგვისტო===
{{მთავარი|ცხინვალის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Su-25Ub.JPG|thumb|left|ქართული არმიის სუ-25.]]
[[ფაილი:Su-27 low pass.jpg|thumb|left|რუსული არმიის კუთვნილი სუ-27, რომლის მსგავსი გამანადგურებლები რუსებმა ცხინვალის რეგიონის საჰაერო სივრცეზე კონტროლის აღსადგენად გამოიყენეს.]]

„კონფლიქტის ზონაში ამჟამად სნაიპერული ომი მიმდინარეობს სოფლის მცხოვრებთა წინააღმდეგ და ამ მომენტში ინტენსიური სროლები მოდის არტილერიიდან, ტანკებიდან და ხელსატყორცნი არტილერიული სისტემებიდან, რომლებიც კონფლიქტის ზონაში არალეგალურად იქნა შემოტანილი“ — განაცხადა [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] ადგილობრივი დროით 19:10 საათზე პირდაპირ სატელევიზიო გამოსვლაში.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=18931 სატელევიზიო გამოსვლაში სააკაშვილი მშვიდობისკენ მოუწოდებს], ''Civil Georgia'', 7 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt; თუმცა დღის ბოლოსთვის პრეზიდენტის ბრძანებით ქართულმა მხარემ ცალმხრივი სროლის შეწყვეტა გამოაცხადა. სააკაშვილმა მოუწოდა მხარეებს მოლაპარაკებებისკენ „ნებისმიერ ფორმატში“ და პირობა სამხრეთ ოსეთის სრულ ავტონომიაზე ძალაში დატოვა, ასევე საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა სეპარატისტებისთვის, ხოლო საერთაშორისო თანამეგობრობას მოუწოდა მხარეთა შორის მოლაპარაკებებისთვის შუამდგომლობა გაეწია.&lt;ref name=&quot;Jamestown Goals&quot;&gt;{{cite web|url=http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|title=The goals behind Moscow's Proxy Offensive in South Ossetia|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080809151750/http://jamestown.org/edm/article.php?article_id=2373298|archivedate=2008-08-09}}&lt;/ref&gt;

03:25 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელიც ადასტურებდა რუსული ჯარების საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლას როკის გვირაბის გავლით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-7 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt; მთელი დღის განმავლობაში საქართველოს მიერ კონტროლირებული ტერიტორიების მიმართულებით ინტენსიური ცეცხლი გახსნეს სოფლებიდან: [[დმენისი]], [[უბიათი]] და [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; გაზეთ „იუჟნაია ოსეტიას“ მიხედვით, [[ედუარდ კოკოითი|კოკოითი]] [[ჯავა|ჯავაში]] გაემგზავრა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლებთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 09:30 საათზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ მოიპოვა სატელეფონო ჩანაწერი, რომელშიც დე ფაქტო რეჟიმის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ლაპარაკობს ქართული სოფლებზე, [[ავნევი|ავნევსა]] და [[დვანი|დვანზე]] დაგეგმილი შეტევის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

მოგვიანებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსეთის შეიარაღებული ძალების ცოცხალი ძალისა და სამხედრო ტექნიკის საქართველოს ტერიტორიაზე შემოსვლის შესახებ და რუსეთის ნაბიჯს სუვერენული სახელმწიფოს წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; იური პოპოვმა განაცხადა: „მე აქ ჩამოვედი მოლაპარაკებებისთვის, მაგრამ რამდენადაც ვიცი, სამხრეთ ოსეთის მხარე, ბოლოს განვითარებული მოლენებიდან გამომდინარე, ეჭვქვეშ აყენებს მოლაპარაკებების საჭიროებას და თუ ეს მართლაც ასეა, უკვე ტრადიციად მექცა, რომ მაქოსებური დიპლომატია უნდა შევასრულო“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სეპარატისტების მიერ კონტროლირებული ტერიტორიიდან აფრენილმა, სავარაუდოდ, რუსულმა სამხედრო თვითმფრინავმა, სოფელ [[შავშვები|შავშვებთან]], საქართველოს სამხედრო რადარიდან 300-500 მეტრის მოშორებით, რამდენიმე ბომბი ჩამოყარა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 12:00 სეპარატისტული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა გასცა შეიარაღებული ძალების მზადყოფნაში მოყვანა, ოსი სეპარატისტების მხარდასაჭერად.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 14:00 საათზე დაიბომბა ავნევის ქართული საგუშაგო მსხვილკალიბრიანი არტილერიით დე ფაქტო რეჟიმის მიერ კონტროლირებულ სოფელ ხეთაგუროვოდან. დაიღუპა 2 და დაიჭრა 5 ქართველი ჯარისკაცი და განადგურდა 1 ჯავშანმანქანა. სოფლის დაბომბვა 16:00 საათამდე გაგრძელდა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; დაიბომბა სოფლები: [[ნული (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|ნული]], [[ქურთა (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|ქურთა]], [[თამარაშენი (ქურთის მუნიციპალიტეტი)|თამარაშენი]], [[ზემო ფრისი]] და [[შავშვები]], რუსული ტანკები გამოჩნდა სოფელ [[მეღვრეკისი|მეღვრეკისში]].&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

14:30 საათზე [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ]] გამოაცხადა მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარემ, რუსმა ოფიცერმა, ანატოლი ბარანკევიჩმა, განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ ოსეთიდან, როკის გვირაბის გავლით საქართველოს სუვერენულ ტერიტორიაზე შემოსული შეიარაღებული ჯგუფები სამხრეთ ოსეთის შეიარაღებულ ძალებს საქართველოს წინააღმდეგ ბრძოლაში უერთდებიან.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ შეშფოთებული არიან სამხრეთ ოსეთის წინააღმდეგ საქართველოს სამხედრო მზადებით.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 16:00 საათისათვის განახლდა ნულის და ავნევის დაბომბვა. სამხრეთ ოსეთის სეპარატისტებმა ქვეითთა საბრძოლო მანქანა ააფეთქეს, დაიჭრა სამი ქართველი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; 

{{ციტატა|გორის სამხედრო ჰოსპიტალში, საქართველოს პრეზიდენტმა სროლის შედეგად დაჭრილი ორი ქართველი ჯარისკაცი მოინახულა და განაცხადა:2 აგვისტოს საღამოს და 3 აგვისტოს ღამით საქართველომ ღია სამხედრო მანევრები განახორციელა ცხინვალის მისადგომებთან, რასაც თან ახლდა კონფლიქტის ზონაში ძალების და მძიმე ტექნიკის შეყვანა. საქართველოსა და სამხრეთ ოსეთს შორის ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებების საფრთხე სულ უფრო რეალური ხდება.მე მინდა ვთქვა, რომ ბოლო დღეების განმავლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს მუდმივი კონტაქტი რუსეთის ფედერაციის დიპლომატებთან, გრძელდება ყოველდღიური თავდასხმები ქართველ პოლიციელებზე, ქართველ სამშვიდობოებზე და მშვიდობიანი მოსახლეობით დასახლებულ სოფლებზე. მე მინდა პირდაპირ ვთქვა და დარწმუნებული ვარ, რომ კონფრონტაციის გაღრმავება არ შედის რუსეთის ფედერაციის ინტერესებში და, რა თქმა უნდა, არ შედის საქართველოს ინტერესებში.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;|მიხეილ სააკაშვილი}}

რუსეთის საინფორმაციო სააგენტოებისთვის მიცემულ ინტერვიუში სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა, ედუარდ კოკოითმა, თქვა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ საქართველოს ხელისუფლება რეგიონიდან არ გაიყვანს შეიარაღებულ ჯარებს, მათგან „ტერიტორიის გაწმენდა“ დაიწყება.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

15:00–17:00 საათებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი, [[თემურ იაკობაშვილი]], გაემგზავრა ცხინვალში, სადაც დაგეგმილი იყო ოსურ მხარესთან მოლაპარაკება. შეხვედრაზე არ გამოცხადდა არც რუსეთის წარმომადგენელი იური პოპოვი, არც სეპარატისტული მთავრობის წარმომადგენელი ბორის ჩოჩიევი. იაკობაშვილს შეხვდა სამშვიდობო ძალების სარდალი მარატ კულახმეტოვი, რომელმაც სახელმწიფო მინისტრს უთხრა, რომ ვერ ახერხებდა ედუარდ კოკოითთან დაკავშირებას და შექმნილ ვითარებაში რუს მშვიდობისმყოფელებს აღარ შეეძლოთ ვითარების კონტროლი. კულახმეტოვმა ურჩია საქართველოს მთავრობას ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt; პოპოვმა შეხვედრაზე არ მისვლის მიზეზად მანქანის დაშვებული საბურავი დაასახელა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:00 საათზე მარატ კულახმეტოვმა უარს თქვა ცხინვალის შტაბში მომუშავე ქართველი სამხედროების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაზე, რის შედეგადაც ქართული სამშვიდობო ძალების სარდალმა, მამუკა ყურაშვილმა, გასცა ბრძანება ქართველი ოფიცრების მიერ ცხინვალის შტაბის დატოვების შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

17:10 საათზე, მიუხედავად მძიმე დანაკარგებისა და ქართული სოფლების უწყვეტი დაბომბვისა, საქართველოს სამართალდამცავმა ორგანოებმა და სამშვიდობოებმა ცალმხრივად შეწყვიტეს ცეცხლი, სიტუაციის დეესკალაციისთვის, რის შესახებაც თემურ იაკობაშვილმა მარატ კულახმეტოვს წინასწარ აცნობა.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

მედიაში გავრცელდა [[ცხინვალი|ცხინვალში]] დაშავებული მოსახლეობის ვიდეოები.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს პრეზიდენტმა სატელევიზიო მიმართვისას დაადასტურა ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტა და რუსეთისა და დე ფაქტო რეჟიმების მეთაურებს მოლაპარაკებებისკენ მოუწოდა, სიტყვით გამოსვლისას მიხეილ სააკაშვილმა თქვა: „რამდენიმე საათის წინ გავეცი ბრძანება, ძალიან მტკივნეული ბრძანება, როგორც უმაღლესმა მთავარსარდალმა, რომ არც ერთმა ქართულმა შენაერთმა, არც ერთმა ჩვენი კონტროლის ქვეშ მყოფმა პოლიციურმა და სხვა შენაერთმა არ გახსნას ინტენსიური ცეცხლი ძალიან ინტენსიური დაბომბვის შესაჩერებლად“.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

ცეცხლის ორმხრივ შეწყვეტაზე სააკაშვილის წინადადების შემდეგ თავდასხმებმა ქართულ სოფლებზე უფრო მწვავე ხასიათი მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |title=S Ossetia fights Georgian troops out of occupied height |publisher=[[Itar-Tass]] |date=2008-08-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080820064359/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12929792&amp;PageNum=0 |archivedate=2008-08-20 |accessdate=2009-08-02 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=BBC_HeavyFighting&gt;{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm |title=Heavy fighting in South Ossetia |publisher=BBC News |date=2008-08-08 }}&lt;/ref&gt; სოფელი [[ავნევი]] თითქმის სრულიად განადგურდა, [[თამარაშენი (ცხინვალის რაიონი)|თამარაშენი]] და [[ფრისი]] დაიბომბა, ხოლო სანაკოევის ადმინისტრაციის შენობა - [[ქურთა]]ს პოლიციის სადგური, არტილერიის ინტენსიური ცეცხლის ქვეშ მოექცა. 7 აგვისტოს საღამოს  22:00 [[ოსები]] სოფელ [[ავნევი]]ს აღებას ზეიმობდნენ.

23:00 საათისთვის საქართველოს მთავრობამ მიიღო ინფორმაცია, რომ [[როკის გვირაბი]] გადმოკვეთა რუსეთის ჯავშანტექნიკის კოლონამ, რომელიც 100-ზე მეტი ერთეულისგან შედგებოდა. [[საქართველოს მთავრობა]] დაუკავშირდა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებული შტატების]] წარმომადგენელ [[მეთიუ ბრაიზა|მეთიუ ბრაიზას]] და შეატყობინა მას, რომ შექმნილ ვითარებაში თავდაცვის ერთადერთი გზა, როკის გვირაბიდან გამომავალი რუსეთის სამხედრო ტექნიკის შეკავება იყო.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 23:35 საათზე რუსეთის ჯარის შემოჭრის და ცენტრალური ხელისუფლების კონტროლირებადი სოფლების უწყვეტი დაბომბვის საპასუხოდ, საქართველოს პრეზიდენტმა [[საქართველოს თავდაცვის ძალების გენერალური შტაბი|საქართველოს შეიარაღებული ძალების გენერალურ შტაბს]] სამი ბრძანება მისცა&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;:

# დაიცვან [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] სამოქალაქო მოსახლეობის უსაფრთხოება.
# გაანეიტრალონ სეპარატისტების საცეცხლე პოზიციები, საიდანაც სამოქალაქო მოსახლეობას, ქართველ მშვიდობისმყოფელებს და მოსახლეობას უხსნიდნენ ცეცხლს.
# შეაჩერონ რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული ძალების მოძრაობა როკის გვირაბიდან ცხინვალის რეგიონში.

დაახლოებით 23:50 საათზე ცეცხლი გახსნა ქართულმა არტილერიამ და გვიან ღამით ქართული სამშვიდობო ბატალიონის მეთაურმა მამუკა ყურაშვილმა განაცხადა, რომ ოსური მხრიდან სროლის განახლების გამო მიღებულია გადაწყვეტილება ცხინვალში კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ. მოგვიანებით ოფიციალურმა თბილისმა განაცხადა, რომ გენერალი ყურაშვილი არ იყო უფლებამოსილი, გაეკეთებინა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენის შესახებ.&lt;ref name=&quot;7აგვისტო&quot; /&gt;

7 აგვისტოს საღამოს 11:30 საათზე ქართულმა მხარემ საპასუხო სამხედრო ოპერაცია დაიწყო, რომლის მიზანი სამშვიდობო ჯარების სარდალ ყურაშვილის განცხადებით, რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის“ დამყარება იყო.&lt;ref name=sundaytimes-20081109&gt;{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5114401.ece|title=პირველად ქართველებმა გაისროლეს, ამბობენ ბრიტანელი მონიტორები|publisher=[[სანდეი ტაიმზი]]|date=9 ნოემბერი 2008|author=ჯონ სვეინი|accessdate=2008-11-12}}&lt;/ref&gt; 11:45 საათზე [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] მონიტორების განცხადებით ჭურვები ცხინვალზე ყოველი 15-20 წამის ინტერვალით ეცემოდა.&lt;ref name=sundaytimes-20081109 /&gt; ედუარდ კოკოითის განცხადებით, მისი ძალები ქართველებს ცხინვალის მისადგომებთან ებრძოდნენ. ქართული დაზვერვის ცნობით&lt;ref name=&quot;NYTFreshev&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia offers fresh evidence on war's start] ''[[ნიუ-იორკ ტაიმზი]]'' 15 სექტ., 2008.&lt;/ref&gt; და რამდენიმე რუსულ წყაროზე დაყრდნობით, 58-ე რუსული არმია სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე შემოვიდა [[როკის გვირაბი]]თ, სანამ ქართული მხარე იერიშს დაიწყებდა.&lt;ref&gt;[http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 ჯარისკაცები პერმიდან ომის ეპიცენტრში არიან] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606165130/http://www.permnews.ru/story.asp?kt=2912&amp;n=453 |date=2009-06-06 }}, ''პერმის ახალი ამბები'', 08.08.2008. პერმის გაზეთი აცხადებს, რომ ერთ-ერთმა ჯარისკაცმა შინ დარეკა და თქვა &quot;ჩვენ გადავედით იქ [სავარაუდოდ სამხრეთ ოსეთში] 7 აგვისტოს. მთელი 58-ე არმია.&quot;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[ცხოვრება გრძელდება (სტატია)|ცხოვრება გრძელდება]], [[კრასნაია ზვეზდა]], რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ოფიციალური გაზეთი, 3 სექტემბერი 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[იულია ლატინინა]], [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8389 განსხავებული მოსაზრებები ბატონ ბასტრიკინსა და სამხრეთ ოსეთის პროკურორს შორის], &quot;ყოველდღიური ჟურნალი&quot;, 11 სექტემბერი 2008, &quot;ომამდე, 6 აგვისტოს, ჟურნალისტები, რომლებიც წინასწარ გაიგზავნენ ომზე სიუჟეტის მოსამზადებლად... აცხადებენ, რომ მათ 58-ე არმია როკის გვირაბის ქართულ მხარეს ნახეს&quot;.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/11sep2008/voshli.html რუსლი არმია სამხრეთ ოსეთში სამხედრო ქმედებების დაწყებამდე შევიდა] News.ru&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.grani.ru/Politics/Russia/m.141510.html დროის საკითხი (რუსულად)] კომენტარი ილია მილშტეინის&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.moscowtimes.ru/article/600/42/372391.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120523210654/http://www.themoscowtimes.com/news/article/moscow-claims-media-war-win/372391.html |date=2012-05-23 }} [[მოსკოუ ტაიმზი]], ნიკოლაუს ფონ ტვიკელი, &quot;Moscow Claims Media War Win&quot;,17 ნოემბერი 2008, აფხაზეთის ბაგაფში 7 აგვისტოს: &quot;ბატალიონი ჩრდ. კავკაიის რეგიონიდან შემოვიდა.&quot;&lt;/ref&gt; თუმცა, მიუხედავად ამისა, ქართულმა მხარემ უტყუარი მტკიცებულება იმაზე, რომ რუსეთი ქვეყანაში შემოიჭრა მანამ, სანამ ქართველები ოპერაციას დაიწყებდნენ, ან ის, რომ სიტუაცია ქართველებისთვის ოსურ ზონაში იმდენად მძიმე იყო, რომ ფართომასშტაბიანი სამხედრო ოპერაცია გარდაუვალი იყო, ვერ შეძლო.

7 აგვისტოსთვის [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] განცხადებით ათი ჯარისკაცი დაიღუპა.&lt;ref name=&quot;heavy fighting&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7546639.stm Heavy fighting in South Ossetia], ''[[BBC News]]'', 8 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|title=The Raw Story - Georgia, rebel region to hold talks after clashes: report|accessdate=2008-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813134336/http://rawstory.com/news/afp/Georgia_rebel_region_to_hold_talks__08072008.html|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;

დღის განმავლობაში, რუსულ მედიაზე დაყრდნობით, ქალაქში სულ მცირე 15 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. 

=== 8 აგვისტო ===
{{მთავარი|გორის ოკუპაცია (2008)}}

8 აგვისტოს, 00:23 საათზე, მარატ კულახმეტოვმა მამუკა ყურაშვილთან სატელეფონო საუბარში აღიარა, რომ რუსი სამშვიდობოები სამხრეთ ოსეთის რეჟიმის შეიარაღებულ დაჯგუფებებს ქართული შეიარაღებული ძალების პოზიციების კოორდინატებს აძლევდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-8 |title=აგვისტოს ომი 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

02:37 საათზე რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, გრეგორი კარასინმა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე [[გრიგოლ ვაშაძე|გრიგოლ ვაშაძესთან]] სატელეფონო საუბარში ამბობს, რომ რუსეთის სამხედრო ძალები ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციას იწყებენ. ოპერაციის დაწყების მიზეზად რუსეთის სამშვიდობო ძალებში მსხვერპლი დასახელდა. პირველი კავშირი საქართველოს შეიარაღებულ ძალებს და რუს სამშვიდობოებს შორის ამ საუბრიდან 3 საათის შემდეგ, დილის 6 საათზე დამყარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; შუაღამისას საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა დაიწეს სამხედრო ოპერაცია, როკის გვირაბიდან ცხინვალისაკენ მიმავალი გზის გასანადგურებლად, რომელიც წარმატებულად დასრულდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

04:10 საათზე რუსეთის ელჩი საქართველოში, [[ვიაჩესლავ კოვალენკო]] საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროში შეხვდა მინისტრის მოადგილე გრიგოლ ვაშაძეს და შეატყობინა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო გადაწყვეტილების მიღების პროცესს ჩამოშორდა და ცხინვალის რეგიონში სამხედრო ოპერაციების შესახებ ყველა გადაწყვეტილებას რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს გენერალური შტაბი იღებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

4:45 საათზე საქართველოს რეინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრმა თემურ იაკობაშვილმა გამოაცხადა, რომ ცხინვალი თითქმის აღებული იყო და რომ ქართული ძალები რეგიონის ორ-მესამედს აკონტროლებდნენ. ჩრდილოეთ ოსეთის პრეზიდენტი [[თაიმურაზ მამსუროვი]]ს განცხადებით, საქართველოს შეიარაღების რამდენიმე [[სუხოი სუ-25]] თვითმფრინავი დაესხა თავს, როგორც თავად იძახის, [[ვლადიკავკაზი]]დან წამოსულ ჰუმანიტარულ ტვირთს. თვით მამსუროვი, რომელიც ამ კოლონას მოყვებოდა, უვნებელი გადარჩა. მისივე განცხადებით, ასობით შეიარაღებული მოხალისე დაიძრა ჩრდილოეთ ოსეთიდან ცხინვალის რეგიონში. აფხაზეთის ლიდერი სერგეი ბაგაფშის განცხადებით, მოხალისეები აფხაზეთიდანაც გაემართნენ სამხრეთ ოსეთის დასახმარებლად.

გაეროს უსაფრთხოების საბჭომ სასწრაფო შეხვედრა გამართა ნიუ-იორკში, გამოხატა რა „სერიოზული შეშფოთება კონფლიქტის ესკალაციის გამო“. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისრის განცხადებით ჩრდილოეთ ოსეთში 1100 ლტოლვილი გადავიდა კონფლიქტის ზონიდან.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

05:00 საათისთვის საქართველოს შეაირაღებულმა ძალებმა კონტროლი დაამყარეს 9 სოფელზე:  [[წინაგარი]], [[ორჭოსანი (ახალგორის მუნიციპალიტეტი)|ორჭოსანი]], [[ღრომი]], [[არცევი (ერედვის მუნიციპალიტეტი)|არცევი]], [[მუგუთი (თიღვის მუნიციპალიტეტი)|მუგუთი]], [[დმენისი]], [[დიდმუხა]], [[ოქონა]].&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ფაილი:Russian convoy heading to Tskhinvali.jpg|thumb|300px|რუსული სამხედრო კოლონა სოფელ ჯავასთან]]

05:20 საათზე რუსულმა სამხედრო დანაყოფებმა დატოვეს დაბა [[ჯავა]], გადაკვეთეს [[გუფთის ხიდი]] და დაადგნენ [[ძარი|ძარის]] შემოვლით გზას.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:00 საათზე საქართველოს თავდაცვისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროების შეიარაღებული ძალები სოფელ [[ზემო ნიქოზი|ზემო ნიქოზიდან]] შევიდნენ [[ცხინვალი|ცხინვალში]], რათა გაენეიტრალებინათ საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ცხინვალის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, ე.წ. შანხაის ნაწილში მდებარეობდა. გადაადგილებისას ქართულ ძალებს ცეცხლი გაუხსნეს რუსი სამშვიდობოების შტაბიდან, „ვერხნი გოროდოკიდან“, სავარაუდოდ რუსმა სამშვიდობოებმა. ქართული ძალები საპასუხო ცეცხლს ხსნიან და მოითხოვენ დამატებით მძიმე ტექნიკას. „ვერხნი გოროდოკის“ მთავარი შენობის სახურავი გამოიყენებოდა საქართველოს შეიარაღებულ ძალებზე მიმართული საარტილერიო ცეცხლის კორექტირებისთვის, რაც მოგვიანებით სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის მედიამაც დაადასტურა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

06:35 საათზე [[ავიაციისა და საჰაერო თავდაცვის სარდლობა|საქართველოს სამხედრო-საჰაერო ძალებმა]] და არტილერიამ დაბომბა გუფთის ხიდი, შედეგად შეფერხდა რუსული კოლონის მოძრაობა და მათ მოუწიათ ახალი გზის პოვნა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[ამერიკის შეერთებული შტატები]] რუსეთს ცეცხლის შეწყვეტისკენ მოუწოდებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

09:00 საათზე საქართველოს შეიარაღებული ძალები კონტროლს ამყარებენ სოფლებზე: [[ყორნისი|ზნაური]], [[ხეთაგუროვი|ხეთაგუროვო]] და [[კოხათი]], ასევე ინარჩუნებენ გამთენიისას დაბრუნებულ სოფლებს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

8 აგვისტოს დილას, რუსეთის პრემიერ-მინისტრმა, [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]], რომელიც [[პეკინის ოლიმპიური თამაშები|პეკინის ოლიმპიური თამაშების]] გახსნაზე იმყოფებოდა, დაგმო საქართველოს „აგრესიული ქმედებები“ და თქვა, რომ რუსეთი ამ ქმედებებს უპასუხოდ არ დატოვებდა. 09:30 საათზე პრეზიდენტმა მედვედევმა სასწრაფო შეხვედრა გამართა მთავრობის წევრებთან, კონფლიქტის შესახებ რუსეთის შესაძლო მოქმედების გეგმის შესამუშავებლად.

ნახევარ საათში, საქართველოს წყაროების ცნობით, სამი რუსული [[სუ-24]] საქართველოს საჰაერო სივრცეში იჭრება და ორ ბომბს აგდებს [[ქარელი]]ს პოლიციის სადგურთან. ამავე წყაროს ცნობით რამდენიმე ბომბი [[გორი]]ს სიახლოვესაც ჩამოვარდა, თუმცა მათ მსხვერპლი არ მოჰყოლია. რუსეთის წარმომადგენლებმა ეს ცნობები უარყვეს, თუმცა ფაქტები დაადასტურა ბრიტანულმა გაზეთმა „[[დეილი ტელეგრაფი]]“. ასევე დაიბომბა სოფელი შავშები, ფოთი-თბილისი დამაკავშირებელი მაგისტრალი, ქარელის მუნიციპალიტეტის სოფლები და ვაზიანის, მარნეულისა და ბოლნისის სამხედრო ბაზები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ოფიციალუირმა თბილისმა გამოაცხადა რეზერვისტების მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[დიმიტრი მედვედევი]] რუსეთის უშიშროების საბჭოს შეხვედრის შემდეგ ბრალს სდებს საქართველოს [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] რუსეთის მოქალაქეებზე თავდასხმაში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

11:00 საათზე ზემო ნიქოზის მიმართულებიდან ცხინვალში შესულ საქართველოს შეიარაღებული ძალების ნაწილებს სეპარატისტები ცეცხლს უხსნიან სამოქალაქო, ადმინისტრაციული, საცხოვრებელი და სხვა სამოქალაქო დანიშნულების შენობებიდან, რომლებსაც დე ფაქტო რეჟიმის ძალების გამაგრებულ პოზიციებად ჩასაფრებებისთვის გამოიყენებდნენ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ასევე 11:00 საათზე სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რეჟიმის ძალებმა ჩამოაგდეს რუსული სუ-25, რომელიც ცხინვალს ბომბავდა. სავარაუდოდ, რუსული თვითმფრინავი სეპარატისტულ ძალებს ქართული ეგონათ. ქართულმა სამხედრო ავიაციამ ცხინვალის თავზე ერთი ფრენა განახორციელა, 06:25 საათზე და არც ერთი თვითმფრინავი დაუკარგავს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]], განაცხადა: „მდგომარეობა უარესდება ყოველ საათში, როგორც უყურებთ ტელევიზორებში, ქართული მხარე იყენებს მძიმე ტექნიკას და აღჭურვილობას და აგრესიულ ქმედებაზე გადავიდა სამხრეთ ოსეთის მოსახლეობის წინააღმდეგ.“&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ყველამ უნდა შეიკავოს თავი იმგვარი ქმედებებისგან, რაც საფრთხეს შეუქმნის მშვიდობიან მოსახლეობას. უპირველეს პრიორიტეტს წარმოადგენს ცეცხლის შეწყვეტა დაუყოვნებლივ და უპირობოდ. ამას უნდა მოჰყვეს პირდაპირი მოლაპარაკებები, რათა მოიძებნოს მშვიდობიანი და პერმანენტული მოგვარების გზა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;|ევროპის საბჭოს განცხადება}}

11:40 საათზე სააკაშვილის ბრძანებით მობილიზდა ქართული სარეზერვო ჯარები რუსეთის მიერ ფართომასშტაბიანი სამხედრო აგრესიისგან თავდაცვისთვის და მოუწოდა რუსეთს შეეწყვიტა „ქართული ქალაქების დაბომბვა“. სამხრეთ ოსეთში რუსეთის გარნიზონის მეთაურის განცხადებით ქართული ნაღმები ცხინვალში პირდაპირ მათ ყაზარმებს მოხვდა, რის შედეგადაც 12 რუსი სამხედრო დაიღუპა, ხოლო 30 დაიჭრა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

14:15 საათზე საქართველოს მთავრობამ გაავრცელა განცხადება ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ 15:00 საათიდან 18:00 საათამდე, რათა მშვიდობიან მოსახლეობას დაეტოვებინა ცხინვალი და სეპარატისტებს ჩაბარბისა და დანებების შემთხვევაში მიეცემოდათ ჰუმანიტარული დახმარება და გათავისუფლდებოდნენ ამნისტიით,&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; თუმცა ეს განცხადება უარყო რუსეთის ჯარების წარმომადგენელმა ცხინვალში, მარატ კულახმეტოვმა.

ამავე დროს ცხინვალი თითქმის მთლიანად ქართული სამხედროების კონტროლის ქვეშ იყო, წინააღმდეგობას მხოლოდ რამდენიმე დაჯგუფება წევდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთმა დაბომბა ქართული სამხედრო ბაზები კონფლიქტური ზონის გარეთ.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

18:44 საათზე რუსეთის 58-ე არმიის ნაწილები ძარის შემოვლითი გზის გავლით მიუახლოვდნენ ცხინვალს და გახსნეს ინტენსიური ცეცხლი ცხინვალსა და მეზობელ მაღლობებზე განლაგებული ქართული ძალების მიმართულებით.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; [[რუსეთის 58-ე საერთო-საჯარისო არმია|რუსეთის 58-ე არმიის]] ტანკების კოლონამ დაიწყო ცხინვალისკენ მოძრაობა, რეგიონში რუსული ძალების მისაშველებლად. ქართული მედიის ცნობით, რუსული კოლონა 150 ტანკისგან, ჯავშანტრანსპორტიორისგან და სხვა დანადგარებისგან შედგებოდა. 8 აგვისტოს პრესის მიერ გავრცელებული ვიდეო ჩანაწერებიდან ჩანს კონფლიქტის ზონისკენ მომავალი [[Т-72|ტ-72]] ტანკები, [[BMP-2]] ქვეითთა საბრძოლო მანქანები და 152 მმ 2C3 Akatsia თვითმავალი [[ჰაუბიცა|ჰაუბიცები]], ასევე რეაქტიურლი არტილერიის დანაყოფები.

20:30 საათზე სასტიკი ბრძოლის შემდეგ ქართული ჯარები ტოვებენ ცხინვალის ცენტრს და მაგრდებიან ქალაქის სამხრეთში, ცხინვალში აღმოსავლეთიდან შევიდა რუსული ტანკების კოლონა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt; რუსული მედიის განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან უკან იხევენ და რუსული სუ-24 და [[სუ-27]] თვითმფრინავები სრულიად აკონტროლებდნენ ცხინვალის საჰაერო სივრცეს.

აშშ-ის სახელმწიფო მდივან კონდოლიზა რაისმა ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოუწოდა, საქართველოდან გაეყვანა თავისი ძალები.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანმა, ტერი დევისმა, განაცხადა, რომ საქართველო სრულმასშტაბიანი ომის ზღვარზე იდგა, რასაც სავალალო შედეგები მოჰყვება რეგიონის მოსახლეობისთვის.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთი მაშინ პრემიერ-მინისტრმა, ვლადიმერ პუტინმა ომის დაწყებაში საქართველო დაადანაშაულა და თქვა: „სამწუხაროა, რომ ოლიმპიური თამაშების დაწყების წინა დღეს საქართველოს ხელისუფლებამ აგრესიული ქმედებები განაახლა სამხრეთ ოსეთში“.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ისტორიულად რუსეთი ყოველთვის იყო და დარჩება კავკასიელი ხალხის უსაფრთხოების გარანტიად.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=-7AO9dkfR_A დიმიტრი მედვედევი 08.08.08]&lt;/ref&gt;|[[დიმიტრი მედვედევი]] პრესკონფერენციაზე}}

კულახმეტოვის განცხადებით მძიმე არტილერიის გამო ცხინვალი თითქმის სრულიად დანგრეული იყო. [[ფრანს პრესი]]ს ცნობით, 12:00 საათზე [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს განცხადებით, თუ ცნობები რუსული ტანკების შესახებ ცხინვალის რეგიონში დადასტურდებოდა, საქართველო რუსეთს ომს გამოუცხადებდა. რუსეთის ტანკების ცხინვალში შესვლა მცირე ხანში დაადასტურა [[CNN]]-მა. იმავე ღამეს რუსული და ოსური ძალები ქალაქის დიდ ნაწილს აკონტროლებდნენ. რუსეთის ავიამოიერიშეებმა გორის დაბომბვა დაიწყეს.&lt;ref name=jets&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7550804.stm რუსული ავიამოიერიშეები ქართულ ქალაქს ესხმიან], [[BBC News]], 9 აგვისტო 2008&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Russian Bomb in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული ბომბი ფოთში]]
* საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ცნობით რუსულმა ბომბდამშენებმა ორი ბომბი ჩამოაგდეს [[ვაზიანის სამხედრო ბაზა]]ზე. რუსულმა თვითმფრინავებმა ასევე დაბომბეს სამხედრო აეროდრომი [[მარნეული|მარნეულში]], რამაც ოთხი ადამიანი იმსხვერპლა, რომელთაგან სამი ქართველი ჯარისკაცი იყო.
* დაახლოებით 23:45 წუთზე, რუსულმა ბომბდამშენებმა იერიში მიიტანეს ქალაქ [[ფოთი|ფოთზე]], კერძოდ კი — პორტზე. ასევე 58-ე არმიის კუთვნილი ოპერატიულ-ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექს ე.წ. ტოჩკა-უ-თი (რომლებიც [[ოჩამჩირე]]ში იყო განთავსებული) გაშვებულ იქნა ორი რაკეტა, რომელიც [[ფოთი]]ს ცენტრის მიმდებარე ტერიტორიაზე ჩამოვარდა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

სააკაშვილის განცხადებით საქართველომ უკან გამოიწვია [[ერაყის ომი|ერაყში]] მყოფ პირველი ბრიგადის 2000 ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის ბოლოს სააკაშვილმა გააკეთა განცხადება, რომელშიც თქვა, რომ ქართული ძალები მთლიანად აკონტროლებდნენ ცხინვალის რეგიონს, ჯავას გარდა, და ასევე თქვა, რომ რუსეთის საჰაერო იერიშებს შეეწირა 30-ზე მეტი ადამიანი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

დღის განმავლობაში რუსეთის სამხედრო თვითმფრინავებმა საქართველოს საჰაერო სივრცე 22-ჯერ დაარღვიეს.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ ცხინვალზე თავდასხმის შედეგად დაღუპულ სამოქალაქო პირთა რიცხვი 2000-ს აღწევდა. ეს რიცხვი მნიშვნელოვნად განსხვავდება რუსეთის გენერალური პროკურორის მიერ 21 აგვისტოს გამოქვეყნებული ოფიციალური მონაცემებისგან. რუსული გამოძიების თანახმად დაღუპულთა რიცხვმა 133 შეადგინა.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

[[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილის]] განცხადებით, რუსებისა და სეპარატისტების შეტევის საპასუხოდ, ქართულმა ძალებმა გახსნეს ცეცხლი.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

რუსული ჯავშანტექნიკა გამოჩნდა სოფელ მეღვრეკისში.&lt;ref name=&quot;8აგვისტო&quot; /&gt;

=== 9 აგვისტო ===
[[ფაილი:Gori Bombardment by Russian Air Force 090808.jpg|thumb|300px|რუსული მოიერიშეები გორის საცხოვრებელ კორპუსებს ბომბავენ. ფოტო: როიტერი]]

ღამის განმავლობაში ქართული შენაერთები ინარჩუნებდნენ კონტროლს ცხინვალის სამხრეთ ნაწილზე და ცხინვალის რეგიონში გადაისროლეს დასავლეთ საქართველოში დისლოცირებული ქართული შეიარაღებული ძალები.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-9 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-13 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;|[[ედუარდ კოკოითი]], სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის ე.წ. პრეზიდენტი}}

[[ვლადიმერ პუტინი]] [[ვლადიკავკაზი|ვლადიკავკაზში]] ჩავიდა რუსული შეიარაღებული ძალების სამართავად.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt; მისი სპიკერის რწმუნებით, ამ ვიზიტს სამხედრო დანიშნულება არ ჰქონდა და დილით პუტინი გორკიში გაემგზავრა რუსეთის პრეზიდენტ მედვედევთან შესახვედრად.&lt;ref name=&quot;bloomberg steam&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&amp;sid=aPLDNxutvt7M
|title=Russian Ships Steam Toward Georgia as Conflict Grows
|publisher=[[Bloomberg]]
|first=Paul
|last=Abelsky
|author2=Alex Nicholson
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

პუტინის თქმით მთავრობა მზად იყო 10.1 მილიარდი რუსული რუბლი (დაახ. 425 მილიონი აშშ-ის დოლარი) გამოეყო რეგიონის დასახმარებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|title=aid to south ossetia from russia|accessdate=2008-08-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811174947/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92F7IOG0|archivedate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt;

აფხაზეთის დე ფაქტო რეჟიმმა საქართველოში [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] მისიას წაუყენა მოთხოვნა, დატოვონ [[კოდორის ხეობა]] და მათ შეატყობინა [[კოდორის ბრძოლა (2008)|სამხედრო ოპერაციის]] შესახებ, რომელსაც რუსეთის შეიარაღებულ ძალებთან ერთად წამოიწყებდნენ. გაეროს მისია დაემორჩილა მოთხოვნას და დაუყოვნებლივ დატოვა [[აჟარის მუნიციპალიტეტი|ზემო აფხაზეთი]].&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

რუსული მედიის განცხადებით სროლები რუსულსა და ქართულ მხარეებს შორის ღამით ისევ განახლდა. [[ალექსანდრე ლომაია|ალექსანდრე ლომაიამ]] როიტერს განუცხადა, რომ სააკაშვილი ქვეყანაში სამხედრო მდგომარეობის გამოცხადებას აპირებდა. ლომაიას განცხადებით რუსებმა ასევე დაბომბეს ფოთის პორტი და აგრძელებდნენ სამოქალაქო და ეკონომიკური ინფრასტრუქტურის დაბომბვას. დილით ადრე, ასევე დაიბომბა ვაზიანის აერდრომის ასაფრენი ბილიკი. საქართველომ აკრძალა რუსული ტელეარხების ტრანსლაცია ქვეყანაში, რუსეთის მხრიდან საინფორმაციო ომის წარმოების გამო. ამასობაში, რუსეთმა გაწყვიტა საჰაერო კავშირი საქართველოსთან. ამ დროისთვის გაერომ ვერ შეძლო კონსენსუსი მიეღწია განცხადებისთვის შესაფერისი ფორმულირების შერჩევისთვის.

გამთენიისას რუსეთის ბომბდამშენებმა დაბომბეს [[სენაკი]]ს სამხედრო ბაზა. დაიღუპა 13 ქართველი ჯარისკაცი და ათზე მეტი დაიჭრა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

9:27 საათზე როიტერის ცნობით, ორმა რუსულმა მოიერიშემ ქართული არტილერიის პოზიციები დაბომბა [[გორი|გორთან]]. ხუთი ადამიანი დაიღუპა, როდესაც სულ მცირე ერთი ბომბი საცხოვრებელ კორპუსს მოხვდა ქალაქ გორში.&lt;ref name=&quot;jets&quot;/&gt;

დაახლოებით 10:20 საათზე ქართულმა ჰაერსაწინააღმდეგო დანადგარებმა ჩამოაგდო რუსული თვითმფრინავი, რომლის 2 პილოტიც ტყვედ ჩავარდნენ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

10:30 საათზე რუსულმა გენერალურმა შტაბმა დაადასტურა მათი ორი მოიერიშეს ჩამოგდება (სუ-25 და ტუპოლევ [[ტუ-22მ]]). ქართული მხარის განცხადებით, ჩამოგდებულია 10 რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ოსების განცხადებით მათ ორი ქართული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს.

დაიბომბა [[სენაკი|სენაკისა]] და [[ვაზიანი (გარდაბნის მუნიციპალიტეტი)|ვაზიანის]] სამხედრო ბაზები, [[გაჩიანი|გაჩიანისა]] და [[ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტი|კოპიტნარის აეროპორტები]], ფოთის პორტი და გორი.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

11:40 საათზე ცხინვალში შევიდნენ საჰაერო-სადესანტო შენაერთები ჩრდილო-დასავლეთიდან და სოფელ ტბეთის მიმართულებიდან.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

12:00 საათიდან 13:00 საათამდე ცხინვალში შევიდნენ ქართული დამხმარე ძალები და შეხვდნენ რუსი „სამშვიდობოების“ ჯავშანტექნიკის დიდ წინააღმდეგობას.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

12:30 საათზე სამხრეთ ოსეთში რუსებმა დესანტი გადმოსხეს. პრეზიდენტი [[მიხეილ სააკაშვილი|სააკაშვილი]] საკუთარ გამოსვლაში მხარეებს ცეცხლის შეწყვეტაზე მოუწოდებს.

[[ფაილი:Victim of 2008 Gori Bombing.jpg|thumb|300px|რუსების მიერ [[გორი|გორის]] დაბომბვის შედეგად დაღუპული და დაჭრილი მოქალაქეები.]]

13:41 საათზე მედიის ცნობით რუსეთის სამხედრო საჰაერო ძალებმა დაბომბეს [[ჩხალთა (აჟარის მუნიციპალიტეტი)|ჩხალთა]], [[კოდორის ხეობა]]ში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt; ეს ცნობა დაადასტურა [[რაულ ქირია|რაულ ქირიამ]], აფხაზეთის დევნილი მთავრობის მედია ცენტრის ხელმძღვანელმა. თუმცა აფხაზეთის დე-ფაქტო პრეზიდენტის სერგეი ბაღაფშის განცხადებით, ეს იყო აფხაზური ავიაცია და არა რუსული.

14:30 საათზე [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტმა]] სრული მობილიზაცია და 15 დღიანი საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა, [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] ბრძანებულება დაამტკიცა 90 ხმით 0-ის წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს მთავრობამ განაცხადა საბრძოლო მოქმედებებში 55 ადამიანის დაღუპვის შესახებ.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს მთავრობის წყაროზე დაყრდნობით, [[როკის გვირაბი]], რომელსაც რუსები იყენებდნენ მძიმე ტექნიკის შემოსაყვანად, განადგურდა. ეს ფაქტი შემდგომში არ დადასტურდა.

აშშ-ის საელჩომ საქართველოს საკუთარი შტატის ევაკუაცია მოახდინა [[ერევანი|ერევანში]]. ასევე მოუწოდა ყველა ამერიკის მოქალაქეს ქვეყნის დატოვება.

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაურის თანაშემწე ვლადიმირ ივანოვმა განაცხადა, რომ ბრძოლები მიმდინარეობდა სოფელ [[ნიქოზი|ნიქოზთან]].

აზერბაიჯანის მედიის ცნობით, რამდენიმე ეროვნებით ქართველი [[კახი]]სა და [[ზაქათალა (ქალაქი)|ზაქათალის]] რეგიონებიდან საქართველოში გადავიდა ქართულ ჯარებთან შესაერთებლად.

რუსეთის ელჩმა ნატოში, [[დიმიტრი როგოზინი|დიმიტრი როგოზინმა]], განაცხადა: „ამ დროისთვის ჩვენმა მშვიდობისმყოფელებმა აღადგინეს კონტროლი ქალაქ ცხინვალზე და გვინდა მხოლოდ ერთი რამ, რომ ქართველები დაბრუნდნენ იქ, დაბრუნდნენ საწყის პოზიციებზე, სადაც იყვნენ კონფლიქტამდე“.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს ხელისუფლებამ ერაყიდან ცხინვალის რეგიონში საბრძოლო მოქმედებებში ჩასართავად დაახლოებით 2000 სამხედრო გამოიწვია.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

დღის განმავლობაში მთლიანი რუსეთის 58-ე არმია შევიდა ცხინვალის რეგიონში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ცხინვალის რეგიონში გადმოსხეს რუსეთის შეიარაღებული ძალების [[რუსეთის გვარდიის 76-ე საჰაერო-მოიერიშე დივიზია|გვარდიის 76-ე საჰაერო-მოიერიშე დივიზია]], რომელმაც მონაწილეობა მიიღო ცხინვალის ბრძოლაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.fpri.org/article/2008/08/russia-resurgent-an-initial-look-at-russian-military-performance-in-georgia/|title=Russia Resurgent: An Initial Look at Russian Military Performance in Georgia|last=Chang|first=Felix K.|date=August 2008|publisher=Foreign Policy Research Institute|language=en-US|access-date=2016-08-02}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 16:00 საათზე [[რუსეთის შავი ზღვის ფლოტი]] შევიდა საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის სამხედრო ხომალდებმა [[ფოთის ნავსადგური|ფოთის პორტში]] არ შეუშვეს მოლდოვის სატვირთო გემი „ლოტუს 1“, რომელიც ფქვილით იყო დატვირთული.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ქართულმა ძალებმა ცხინვალთან ჩასაფრების შედეგად გაანადგურეს რუსული ჯავშანტექნიკის კოლონა და დაჭრეს რუსი გენერალი [[ანატოლი ხრულიოვი]], რომელიც 58-ე არმიას ხელმძღვანელობდა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ქართული ძალები ეტაპობრივად ტოვებენ ცხინვალს და იკავებენ ცხინვალის სამხრეთით მდებარე სიმაღლეებს.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|საფრთხეები სამხრეთ ოსეთში იმაზე ნაკლები არ არის, რაც პოსტსაბჭოთა იმპერიალიზმის გამოვლინების ნებისმიერ სხვა შემთხვევაში.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;|[[DER STANDARD]]}}

9-დან 10 აგვისტომდე თითქმის არცერთი ოფიციალური უწყების ქართული დომეინი არ მოქმედებდა. პრეზიდენტის ვებსაიტის გარდა კიდევ 38 მნიშვნელოვან ქართულ ვებგვერდზე მოხდა თავდასხმა. მათ შორის: საგარეო საქმეთა სამინისტროს, ეროვნული ბანკის, პარლამენტის, უზენაესი სასამართლოს, აშშ-ის და გაერთიანებული სამეფოს საელჩოების და, ასევე, რამდენიმე საერთაშორისო ორგანიზაციისა და ახალი ამბების სააგენტოების ვებგვერდები.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შსს]]-ის განცხადებით ქართულმა ძალებმა გაანადგურეს 40 რუსული ტანკი.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

მიხეილ სააკაშვილი გორის სამხედრო ჰოსპიტალში ჩავიდა დაჭრილთა მოსანახულებლად.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

ლიეტუვის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[პეტრას ვაიტიეკუნასი]], საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრთან ერთად გორის რეგიონში ჩავიდა. ბატონი ვაიტეკუნასის განცხადებით ნგრევისა და მსხვერპლის რაოდენობა შოკის მომგვრელია, მან დახმარება აღუთქვა რეგიონს.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

[[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] დამკვირვებლებმა განაცხადეს, რომ [[ცხინვალი|ცხინვალში]] ჭურვები 15-20 წამის ინტერვალებით ეცემოდა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ეს დიდი ხნის წინ მომზადებული და დაგეგმილი ოპერაციაა. ბოლო რამდენიმე თვე ჩვენს საზღვრებთან ხდებოდა რუსების ძალების კონცენტრაცია, ყველანაირი საბაბის პოვნა და პროვოკაციების მოწყობა, რათა მომხდარიყო ამ ძალების შემოსვლა. ეს არის ძალიან მკრთალად შენიღბული საერთაშორისო უკანონო აგრესია და ქვეყნის დანგრევის მცდელობა.&lt;ref name=&quot;9აგვისტო&quot; /&gt;|[[მიხეილ სააკაშვილი]]}}

{{ციტატა|მე დიდად მაშფოთებს საქართველოში განვითარებული სიტუაცია. ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის ეს საქმე ძალიან სერიოზულია.

თავდასხმები მიმდინარეობს საქართველოს რეგიონებში, სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტური ზონიდან ძალიან შორს. ეს ნიშნავს კრიზისის საშიშ ესკალაციას. ძალადობა საფრთხეში აგდებს რეგიონის მშვიდობას. მშვიდობიანი მოქალაქეები დაიღუპნენ და სხვები საფრთხეში არიან.&lt;ref name=&quot;ბუშის განცხადება&quot; /&gt;|[[ჯორჯ უოლკერ ბუში]], [[აშშ-ის პრეზიდენტი]]}}

{{ციტატა|ამერიკის შეერთებული შტატები მუშაობს ევროპელ პარტნიორებთან ერთად, რათა დაიწყოს საერთაშორისო შუამავლობა. სიტუაცია შეიძლება მოგვარდეს მშვიდობიანად. ჩვენ ვეკონტაქტებით ლიდერებს მთავრობის ყველა დონეზე, როგორც საქართველოში, ისევე რუსეთში. საქართველო სუვერენული სახელმწიფოა და მისი ტერიტორიული მთლიანობა უნდა იყოს პატივცემული. ჩვენ მოვითხოვეთ დაუყოვნებელი ცეცხლის შეწყვეტა და სამხედროების შეჩერება. ჩვენ ვითხოვთ ყველა რუსული დაბომბვის შეჩერებას და 6 აგვისტოს სტატუს კვოს დაბრუნებას.&lt;ref name=&quot;ბუშის განცხადება&quot;&gt;{{cite web |url=https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2008/08/20080809-2.html |title=ჯორჯ ბუშის განცხადება 9 აგვისტოს |accessdate=2022-08-13 |work= |publisher=თეთრის სახლი |date=9 აგვისტო, 2008 }}&lt;/ref&gt;|[[თეთრი სახლი]]}}

[[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] გაიმართა საქართველოს მხარდაჭერი აქცია.&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=ilZFBL6Yt4E ნიუ-იორკში საქართველოს მხარდაჭერი აქცია]&lt;/ref&gt;

=== 10 აგვისტო===
[[ფაილი:T813 army2.JPG|thumb|250px|ჩეხური [[RM-70]] ზალპური ცეცხლის საარტილერიო დანადგარი. მსგავსი მანქანები გამოიყენა ქართულმა მხარემ [[ცხინვალის ბრძოლა]]ში.]]

[[ფაილი:ЧФ РФ крейсер Москва 2.jpg|thumb| 250px |[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]].]]

10 აგვისტოს ღამეს როკის გვირაბის გავლით საქართველოში შემოვიდა 300 რუსული ტანკი და 10 000 რუსი ჯარისკაცი.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot;&gt;{{cite web |url=https://augustwar.radiotavisupleba.ge/?fbclid=IwAR1weryPsyMALUSvSsQoK0nCjNbi_gS7g3i-bVk5GbsJPxBdOajC0t5LtuA#day-10 |title=აგვისტოს ომის 2008 |accessdate=2022-08-07 |author=ნასტასია არაბული და სოფიკო ვასაძე |date=2018 |work= |publisher=[[რადიო თავისუფლება]]}}&lt;/ref&gt;

00:12 საათზე რუსეთის საბრძოლო გემები გაემართნენ ფოთის პორტისკენ. რუსული მედია რუსეთის სამხედრო ფლოტის პრესმდივან, იგორ დიგალოზე დაყრდნობით აცხადებდა, რომ რუსეთის სამხედრო გემებმა საქართველოს სანაპიროსთან გამართული ხანმოკლე ბრძოლის შედეგად ჩაძირეს ქართული სამხედრო ხომალდი.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებით, რუსეთის სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ქართული მოიერიშე საარტილერიო გემი ჩაძირა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|title=Russian news agencies report sunken Georgian ship|publisher=AP|date=2008-08-10|access-date=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813112941/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92FJCEG0|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2008/08/10/sank/ Lenta.ru: Война в Осетии: Российские корабли потопили грузинский ракетный катер]&lt;/ref&gt; ეს ცნობა მოგვიანებით დაადასტურა რუსეთის ფლოტის მეთაურის თანაშემწე იგორ დიგალომ. მისი თქმით ქართველებს სულ ოთხი ამგვარი გემი ჰყავდათ, და დანარჩენი სამი გემი ფოთის მიმართულებით მიიმალა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/destroy1/
|title=Дыгало подтвердил уничтожение грузинского ракетного катера
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; რუსეთის გემები ასევე აფერხებდნენ ფოთის პორტისკენ მიმავალი სხვა ქვეყნების გემების მოძრაობას. რუსებმა ასევე ჩაძირეს საქართველოს სანაპირო დაცვის ფოთში დისლოცირებულ გემები.

საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მტკიცებით რუსეთმა 6000 ჯარისკაცი შემოიყვანა სამხრეთ ოსეთში ხმელეთით და 4000 ჯარისკაცი აფხაზეთში ზღვით, რომლებიც გამთენიისას შეტევისთვის იყვნენ მზად.&lt;ref name=&quot;alertnet mass&quot;&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|title=Russian forces mass against Georgia, says official
|publisher=Reuters AlertNet
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812114255/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LA423150.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc pullout&quot;&gt;{{cite news
|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7552012.stm
|title=Georgia 'pulls out of S Ossetia'
|publisher=BBC
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 07:23 საათზე იტყობინებოდნენ რუსეთის ფლოტის ხელმძღვანელობის განცხადებაზე დაყრდნობით, რომ რამდენიმე რუსული სამხედრო გემი საქართველოს სანაპიროს მიუახლოვდა, მათ შორის შავი ზღვის ფლოტის [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვა“]], საესკორტო გემი [[სმეტლივი]], სამი ვრცელი აერობილიკიანი ჯავშნოსანი და რამდენიმე დამხმარე გემი. წყაროს ცნობით, რუსული გემები საქართველოს სანაპიროს არ ბლოკავდნენ, ვინაიდან „რუსეთი არ ომობდა საქართველოსთან“.&lt;ref name=&quot;navy&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/moscow/
|title=К грузинской границе прибыл ракетный крейсер &quot;Москва&quot;
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ოპერაციის გაცხადებული მიზანი ლტოლვილთათვის დახმარების გაწევა იყო, თუმცა სხვა წყარომ ასევე რუსული ფლოტის მმართველობიდან განაცხადა, რომ კოლონას მიზანი საქართველოში ზღვით სამხედრო მოწყობილობის მიწოდების შეზღუდვა იყო.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt; საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა [[ალექსანდრე ლომაია]]მ განაცხადა, რომ რუსული გემები აფხაზეთის პორტ [[ოჩამჩირე]]ში შევიდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამ ფაქტს არ ადასტურებს.&lt;ref name=&quot;navy&quot;/&gt;

ქართული მხრიდან სამხედრო აქციების შესახებ ურთიერთგამომრიცხავი ცნობებია. ქართული მხარის განცხადებით, მათი ჯარები გამოდიოდნენ სამხრეთ ოსეთიდან, ხოლო საქართველოს საგარეო სამინისტრომ განაცხადა, რომ საქართველო ცალმხრივ ცეცხლის შეწყვეტას აცხადებდა. თუმცა რუსეთის მხარემ ცეცხლის შეწყვეტაზე უარი თქვა, ვინაიდან მათი მტკიცებით ქართული ჯარები უკან დახევის ნაცვლად პოზიციებს იცვლიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |title=Russian news agencies report sunken Georgian ship — Yahoo! News |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080811225805/http://news.yahoo.com/s/ap/20080810/ap_on_re_eu/georgia_south_ossetia |archivedate=2008-08-11 }}&lt;/ref&gt; საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერ [[შოთა უტიაშვილი]]ს განცხადებით, „ქართულმა ჯარებმა სრულიად დატოვეს სამხრეთ ოსეთი“, მაშინ როცა საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრი [[თემურ იაკობაშვილი]]ს განცხადებით ქართული ჯარები ცხინვალიდან გამოვიდნენ.&lt;ref name=&quot;yahoo russia observation&quot;&gt;
{{cite news
|url=http://in.news.yahoo.com/20/20080810/1422/twl-georgia-says-its-troops-have-left-s.html
|title=Georgia says its troops 'have left S Ossetia'
|publisher=Yahoo
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ქართულ მხარეს ჯარები გაჰყავდა, სამშვიდობოების ძალების დაზვერვის ცნობაზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/10/georgia.russia1?gusrc=rss&amp;feed=networkfront
|title=Georgia withdraws troops from South Ossetian capital
|first=Helen
|last=Womack 
|publisher=[[გარდიანი]]
|date=2008-08-10
|accessdate=2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

სერგეი ბაგაფშმა განაცხადა, რომ მან 1000 ჯარისკაცი გაგზავნა კოდორის ხეობაში და მობილიზაცია გამოაცხადა. მან ასევე გააფრთხილა, რომ აფხაზეთი მზად იყო „კანონის დასამყარებლად“ და უფრო მეტზე წავიდოდა, თუ ქართველები წინააღმდეგობას გაწევდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/europeCrisis/idUSLA578672|title=Georgia rebel region sends troops to disputed gorge|publisher=[[Reuters]]|date=[[2008-08-10]]|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

10 აგვისტოს 06:20 საათზე საქართველომ ცეცხლის შეტყვეტა მოითხოვა და რუსეთს მოლაპარაკება შესთავაზა. რუსეთმა დაადასტურა შემოთავაზების მიღება, თუმცა განაცხადა, რომ „ქართველებს არ შეუწყვეტიათ სამხედრო მოქმედებები სამხრეთ ოსეთში და დაბომბვას აგრძელებენ.“ &lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26320 საქართველოს ჯერ არ შეუწყვეტია ცეცხლი — ინტერფაქსი]&lt;/ref&gt;

ღამის 4 საათისთვის რუსებმა დაიკავეს [[დიდი ლიახვი|დიდი ლიახვის]] ხეობა.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt; 

05:40 საათზე დაიბომბა ვაზიანის ბაზა, [[ბაქო-სუფსის ნავთობსადენი|ბაქო-სუფსა-ჯეიჰანის ნავთობსადენი]] და [[კოდორის ხეობა]]. აფხაზეთში დაიწყო რუსული ტანკების გადაადგილება.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

07:00 საათზე ქართულმა ძალებმა სრულიად დატოვეს [[ცხინვალი]].&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრმა]], [[ეკა ტყეშელაშვილი|ეკა ტყეშელაშვილმა]], დაურეკა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვს]] და შეატყობინა, რომ საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა დატოვეს სამხრეთ ოსეთის ე.წ. რესპუბლიკის ტერიტორია და მოითხოვა ცეცხლის შეწყვეტა. ლავროვმა უარი განაცხადა ქართული მხარის წინადადებაზე. &lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

10:00 საათზე ქართულმა ძალებმა დატოვეს [[ფრონის ხეობა|ფრონეს ხეობა]], რომელიც მალევე დაიკავეს რუსებმა.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ აფხაზეთში გადასროლილი ჯარისკაცების რიცხვი 6000-მდე გაიზარდა.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

11:00 საათზე ქართული პოლიცია კოდორის ხეობიდან იწყებს მოსახლეობის ევაკუაციას.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

12:00-15:15 საათებში კოდორის ხეობას ინტენსიურად ბომბავს რუსული ავიაცია. მოგვიანებით დაიბომბა [[გორი]] და [[ანაკლია]].&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

გაეროს გენერალური მდივნის მოადგილე [[ედმონდ მიულე|ედმონდ მიულემ]] მოახსენა გაეროს უშიშროების საბჭოს, რომ გაეროს სადამკვირვებლო მისია საქართველოში თვალს ადევნებს კოდორის ხეობაში მდებარე ქართული სოფლების უწყვეტ საჰაერო დაბომბვებს. მათ ასევე შეამჩნიეს აფხაზური მხარის მძიმე ტექნიკისა და სამხედრო მოსამსახურეთა მნიშვნელოვანი რაოდენობის მოძრაობა კოდორის ხეობისკენ. მიულეს მოხსენებაში ხაზგასმულია, რუს მშვიდობისმყოფელთა უმოქმედობა აფხაზ სეპარატისტთა ქმედებების მიმართ, რაც წარმოადგენს მათი მანდატის მნიშვნელოვან დარღვევას. აფხაზეთის ე.წ. შეიარაღებული ძალების მუქარის შედეგად გაეროს მისიის 15 მეთვალყურე ტოვებს კოდორის ხეობას.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

აფხაზეთში განლაგებული [[დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა|დსთ]]-ს სამშვიდობო კონტინგენტის მეთაური, რუსი გენერალი [[სერგეი ჩაბანი]] ქართველ ოფიციალურ პირებს განიარაღებასა და ზუგდიდის დატოვებას სთხოვს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის იმუქრება 9 000-მდე ჯარისკაცის და 350 ტანკის გამოყენებით, რომლებიც რუსეთმა აფხაზეთში შეიყვანა.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

17:40 საათზე ოკუპირებული აფხაზეთის ე.წ. პრეზიდენტმა, [[სერგეი ბაგაფში|სერგეი ბაგაფშმა]] გამოაცხადა საყოველთაო მობილიზაცია.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ჩვენ გვაქვს ჩვენი ვალდებულებები სამხრეთ ოსეთის ხალხის წინაშე და ჩვენ ამ ვალდებულებებს ვასრულებთ. შეიძლება მოსკოვის რაღაც შეთანხმებების დარღვევით, თუმცა ჩვენ არ ვიყავით პირველები, ვინც ეს შეთანხმება დაარღვია, მაგრამ ჩვენი მიზნის მისაღწევად, ჩვენ ამაზე წავედით.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;|[[სერგეი ბაგაფში]]}}

საქართველოს მთავრობამ განაცხადა 45 ჯარისკაცისა და 47 სამოქალაქო პირის დაღუპვის შესახებ, დევნილთა რაოდენობა 2500-ს აღწევდა.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

{{ციტატა|ჩვენ ვმუშაობთ მთელს საერთაშორისო თანამეგობრობასთან, მაგრამ მინდა პირდაპირ გითხრათ, ჯერ-ჯერობით მათგან ვიღებთ მხოლოდ ბევრ სიტყვას, დაპირებას, მორალურ მხარდაჭერას, ჰუმანიტარულ ტვირთს, მაგრამ ჩვენ გვინდა ბევრად მეტი, ვიდრე ეს. შეაჩერონ, აბსოლუტურად თავაშვებული, თავზეხელაღებული, გაბრუებული, ბარბაროსი აგრესორი, რომელიც შემოსულია საქართველოს მიწა-წყალზე.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;|[[მიხეილ სააკაშვილი]]}}

რუსული წყაროები საქართველოს ცილს სწამებდნენ და ამბობდნენ, რომ რუსეთის მოქალაქეებს, რომლებიც ამ პერიოდში საქართველოში იმყოფებიან საქმიანი თუ პირადი მიზნებისთვის, საქართველოს პოლიცია ადგილმდებარეობის დატოვების უფლებას არ აძლევდა. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ საკითხის წამოჭრას აპირებდა საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/10/hostage/
|title=Российских граждан не выпускают из Грузии
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

რუსული მედიის ცნობით, ღამით რუსეთმა სამხედრო დესანტი ჩამოსხა სოხუმის აეროდრომზე, რუსეთის სამშვიდობოების მიერ სამხრეთ ოსეთის მსგავსი ოპერაციის ჩასატარებლად, აფხაზეთის წინააღმდეგ საქართველოს აგრესიის აღსაკვეთად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/desant/
|title=В Абхазию прибыли российские десантники
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამხედრო ძალებმა გადაკვეთეს მდინარე [[ენგური|ენგურზე]] არსებულ ადმინისტრაციული საზღვარი და შევიდნენ [[სამეგრელო|სამეგრელოში]], საიდანაც საქართველოს სამხედრო შენაერთები ცხინვალის რეგიონში იყო გადასროლილი.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივანმა, [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, განაცხადა, რომ საქართველომ მიმართა სახელმწიფო მდივან კონდოლიზა რაისს, რათა მან იკისროს შუამავლის როლი ცხინვალის რეგიონში შექმნილი კრიზისის რუსეთთან დარეგულირების საკითხში.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

დაახლოებით 19:00 საათზე საქართველოს მთავრობამ განაცხადა [[თბილისის საერთაშორისო აეროპორტი|თბილისის საერთაშორისო აეროპორტის]] რუსული თვითმფრინავების მიერ დაბომბვის შესახებ.&lt;ref&gt;[https://old.civil.ge/geo/article.php?id=19054 საქართველოს მთავრობის განცხადებით, თბილისის აეროპორტი დაიბომბა]&lt;/ref&gt;

[[საფრანგეთის პრეზიდენტი|საფრანგეთის პრეზიდენტი]], [[ნიკოლა სარკოზი]], რომელიც 2008 წლის ივლისიდან ევროკავშირის პრეზიდენტის მოვალეობას ასრულებდა, [[ევროკავშირი|ევროკავშირის]] სამშვიდობო გეგმის შედგენის მიზნით ინტენსიურ სატელეფონო მოლაპარაკებებს აწარმოებდა მიხეილ სააკაშვილთან, [[დიმიტრი მედვედევი|დიმიტრი მედვედევთან]], [[ანგელა მერკელი|ანგელა მერკელთან]] და [[ჯორჯ უოკერ ბუში|ჯორჯ უოკერ ბუშთან]].&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

[[თბილისი|თბილისში]] საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი, [[ბერნარ კუშნერი]] და ფინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი და [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ეუთოს]] თავმჯდომარე, [[ალექსანდრე სტუბი]], ჩამოვიდნენ. მათ მოლაპარაკებები გამართეს საქართველოს პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილთან. საქართველოდან ისინი [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გაემართებიან მოლაპარაკებებისთვის. ალექსანდრე სტუბმა განაცხადა: „ამ მომენტში რუსეთი არის კონფლიქტის მხარე, არა - შუამავალი, და ეს უნდა აისახოს, როდესაც დაიწყება მოლაპარაკებები ცეცხლის შეწყვეტისა და მშვიდობიანი მოლაპარაკებების აღდგენის თაობაზე“, ხოლო ბერნარდ კუშნერმა თქვა: „დეესკალაციის პირველი ნაბიჯი უნდა იყოს კონტროლირებადი ცეცხლის შეწყვეტა. მეორე ეტაპი უნდა იყოს დაზარალებულთათვის ჰუმანიტარული დახმარების გაწევა და ამისათვის ცეცხლის შეწყვეტა გჭირდებათ, მესამე – ორივე მხარეს ძალების გამოყვანა, კონტროლირებადი გამოყვანა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ გვჭირდება დამკვირვებლები (გამოყვანის პროცესის); მეოთხე – პოლიტიკურ პროცესთან დაბრუნება“.&lt;ref name=&quot;10აგვისტო&quot; /&gt;

=== 11 აგვისტო ===
[[ფაილი:Georgia-War-2008-08-11.jpg|thumb|300px|რუსეთის შეტევებისა და დაბომბვების რუკა 11 აგვისტოს მდგომარეობით]]
11 აგვისტოს დილით ადრე, რუსული წყაროების ცნობით ცხინვალი ისევ ქართული არტილერიის ცეცხლქვეშ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/again/
|title=Цхинвали вновь подвергся артиллерийскому обстрелу
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სესიაზე აშშ-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვმა]] აშშ-ის სახელმწიფო მდივანს [[კონდოლიზა რაისი|კონდოლიზა რაისს]] დიპლომატიურ სატელეფონო საუბარში ახსენა, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი „უნდა წავიდეს“. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა პროტესტი გამოთქვა, ვინაიდან ეს საუბარი კონფიდენციალური უნდა ყოფილიყო.&lt;ref name=UN0810EmerSess&gt;{{cite web
| title = U.S.: Russia trying to topple Georgian government
| publisher = [[CNN]]
| date = 10 August 2008
| url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/10/un.georgia/index.html
|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;

[[ინტერნეშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი|ინტერნეიშენალ ჰერალდ ტრიუბიუნი]]ს ცნობით დიდი რაოდენობით რუსეთის სახმელეთო ძალები სამხრეთ ოსეთიდან [[გორის რაიონი]]ს ტერიტორიაზე გადავიდნენ და ქალაქ გორისკენ მიემართებოდნენ. დასავლეთის ქვეყნების ოფიციალურმა პირებმა კვლავ გამოთქვეს შიში იმის შესახებ, რომ რუსეთი საქართველოს მთავრობის დამხობას აპირებდა. რუსეთმა უარყო საქართველოს ოკუპაციის მცდელობა: „ჩვენ საკმარისი ტერიტორია გვაქვს და საქართველო არ გვჭირდება“ — განაცხადა კრემლის სპიკერმა ალექსეი რაგოზინმა.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080813163925/http://www.iht.com/articles/2008/08/11/europe/11georgia.php Russian ground forces assault vital Georgian city] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt; საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ საჰაერო დაბომბვის შემდეგ რუსეთმა ინტენსიური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო გორში. ქართულმა მხარემ მათ საპასუხო ცეცხლი გაუხსნა. რუსეთის მხარეს ეს ცნობა არც დაუდასტურებია და არც უარყვია.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/tanks/
|title=Российская артиллерия начала обстрел города Гори
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-10
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის დროით ადრე დილას, რუსეთმა განაცხადა, რომ მზად იყო საქართველოსთან მშვიდობისთვის. გაეროს ოფიციალური წარმომადგენლებმა დაადასტურეს, რომ საქართველო მზად იყო რუსეთთან მოლაპარაკებები დაეწყო სამხრეთ ოსეთიდან ჯარების გაყვანის თაობაზე. რუსეთის ელჩმა ვიტალი ჩურკინმა განაცხადა, რომ რუსეთი „მზად იყო ომისთვის ბოლოს მოსაღებად“, მაგრამ ასევე გაეროს გენერალური მდივნის ოფისს საქართველოს მხარდაჭერა დააბრალა. მათი თანხმობა დაადასტურა გაეროს გენერალური მდივნის თანაშემწემ პოლიტიკურ საქმეებში, ლინ პასკომ, უშიშროების საბჭოს ბრიფინგზე.&lt;ref&gt;[https://archive.is/20120530164912/www.time.com/time/world/article/0,8599,1831215,00.html Russia Ready to Negotiate] Retrieved on 11-08-08&lt;/ref&gt;

მცირე ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ რუსეთისგან ულტიმატუმი მიიღო აფხაზეთთა არსებული ძალების განიარაღებისთვის. წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსული ჯარები საქართველოს მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიაზე შემოვიდოდნენ. ულტიმატუმი საქართველოს მთავრობას რეგიონში გაეროს სამხედრო დამკვირვებლებმა გადასცეს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|title=Russians in Abkhazia issue ultimatum to Georgia|publisher=AP|accessdate=2008-08-11|language=English|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817011429/http://ap.google.com/article/ALeqM5gqI_T1AcjbA1Q67UBE01lvcAdQdQD92FVCOO0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ჯარების მეთაურის თანაშემწე ალექსანდრე ნოვიცკის ცნობით რუსეთმა აფხაზეთში 10 აგვისტოს საღამოს 9000 ქვეითი და 350 ჯავშანმანქანა შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/abkhazia/
|title=Россия ввела в Абхазию 9 тысяч военных и 350 бронемашин
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით აფხაზეთში ჩამოვიდა რუსეთის საჰაერო ძალების მეთაური ლეიტენანტ გენერალი ვალერი ევრუხოვიჩი.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vdv/
|title=В Абхазию прибыл командующий ВДВ России
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის გენერალური შტაბის მეთაურის მოადგილე ალექსანდრე ნაგოვიცინი ადასტურებს შუადღის ბრიფინგზე, რომ რუსეთის არმიამ მეორე [[სუ-25]] დაკარგა.&lt;ref name=&quot;general-staff-confirms-another-two-jets-lost&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/planes/
|title=Генштаб России признал потерю еще двух самолетов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; მან ასევე დაადასტურა 18 ჯარისკაცის დაღუპვა და 14-ის გაუჩინარება.

[[ფედერალური უშიშროების სამსახური|ფუს]]-ის დირექტორი ალექსანდრე ბორტნიკოვის განცხადებით შეპყრობილ იქნა ცხრა ქართველი სპეციალური სამსახურის აგენტი, რომლებიც &quot;რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტების განხორციელებას აპირებდნენ&quot;. მისი თქმით ცხრავე აგენტმა განზრახვა აღიარა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/agents/
|title=В России задержаны девять грузинских агентов
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ანატოლი ნოგოვიცინის თქმით, 800 ქართველი ჯარისკაცი და 11 ტონა ტვირთი გადმოვიდა ერაყიდან საქართველოში აშშ-ის რვა საჰაერო რეისით. ადრე საქართველოს ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ერაყიდან ჩამოსული ჯარისკაცები სამხრეთ ოსეთის ფრონტზე გაიგზავნებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/transfer1/
|title=Грузинских военных перебросили из Ирака американские самолеты
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt; ნაგოვიცინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი &quot;ადეკვატურ ზომებს&quot; მიიღებდა ამის საპასუხოდ, რაც კონფლიქტის ზონაში დამატებითი ძალების შემოყვანას ნიშნავდა. პრემიერ-მინისტრმა პუტინმა გააკრიტიკა აშშ ერაყიდან საქართველოს ძალების გადაბაზირების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/react/
|title=Генштаб ответит на переброску грузинских войск из Ирака
|publisher=Lenta.Ru
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ საქართველოს სამხედრო ბაზა სენაკში რუსმა მედესანტეებმა დაიკავეს. იგივე ცნობა დაადასტურა ასოშეიტედ პრესმა მოსკოვის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით. საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ასევე გამოაცხადა, რომ ზუგდიდის პოლიციის სადგურები რუსების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Misha |last=Dzhindzhikhashvili |title=Russia seizes Georgia base, opens second front |url=http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |publisher=The Associated Press |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813230749/http://ap.google.com/article/ALeqM5hV2N6fVKS5slf10A13Dj_uIdaZ4QD92G52L80 |archivedate=2008-08-13 }}&lt;/ref&gt;

საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების ცნობით ქალაქი გორი რუსეთის ჯარების ხელში იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgia: Russian military advancing |url=http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |publisher=CNN |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080814010250/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html |archivedate=2008-08-14 }}&lt;/ref&gt;  რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო.&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7554507.stm Russian troops in Georgia advance]&lt;/ref&gt;. რუსეთის ვერსია დაადასტურეს როიტერსის ჟურნალისტებმა კეიმზ კილნერმა და მარგარიტა ანთაძემ, რომელთა თქმით ქალაქი გორი სრულიად უკაცრიელი იყო და აქ სამხედრო მანქანების ჭაჭანება არ ჩანდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|title=Georgia official says Russia captured Georgia town
|publisher=[[როიტერსი]]
|accessdate=2008-08-11
|language=English
|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080812150155/http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/LB161645.htm
|archivedate=2008-08-12
}}&lt;/ref&gt; UK Telegraph ასევე ადასტურებს მოვლენათა ქართულ ვერსიას, იუწყება რა, რომ ის თვითმხილველი იყო ქართული ჯარების სრულმასშტაბიანი არაორგანიზებული და პანიკური დახევისა გორიდან&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2541051/Georgia-Russia-fighting-on-several-fronts-as-Georgian-troops-withdraw-to-defend-Tbilisi.html Georgia: Russia fighting on several fronts as Georgian troops withdraw to defend Tbilisi] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

რუსეთის სამშვიდობო ძალების მეთაური ალექსანდრე ნოვიცკის განცხადებით ავიარეიდის დროს რუსეთის საჰაერო ძალებმა სენაკის ბაზასთან მდგარი ორი ქართული შვეულმფრენი მიწაზე გაანადგურა. შვეულმფრენები [[მი-8]] და [[მი24]] საქართველოს საჰაერო ძალებს ეკუთვნოდა.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://rian.ru/osetia/20080811/150287090.html
|title=Российские военные уничтожили два грузинских вертолета - миротворцы
|publisher=[[RIA Novosti]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ადასტურებს ცნობას ჩეჩნეთიდან სპეცბატალიონები &quot;ვოსტოკისა&quot; და &quot;ზაპადის&quot; გადმოყვანის შესახებ.&lt;ref name=&quot;vostok-and-zapad&quot;&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/11/vostok/
|title=В зону конфликта переброшены роты чеченских батальонов &quot;Восток&quot; и &quot;Запад&quot;
|publisher=[[Lenta.Ru]]
|accessdate=2008-08-11
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

საქართველოს განცხადებით, ვინაიდან გორი საქართველოს მთავარ სატრანსპორტო არტერიაზე მდებარეობს, ქვეყანა ორად არის გაყოფილი. საქართველოს ჯარები ამჟამად უკან იხევენ დედაქალაქის დასაცავად. საქართველოს უშიშროების საბჭოს მდივნის ალექსანდრე ლომაიას განცხადებით ქართულ არმიას ნაბრძანები აქვს ქალაქ მცხეთასთან გამაგრება.&lt;ref name=&quot;ttime&quot;&gt;{{cite news |title=Russian troops invade Georgia and take the city of Gori|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4507980.ece|publisher=Times Online |date=2008-08-11 |accessdate=2008-08-11}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის სამხედრო წარმომადგენლის ცნობით CNN-ისთვის, რუსეთის მიერ საქართველოს სარადარო და საკომუნიკაციო სისტემების განადგურებამ ქვეყნის საკომანდო და საკონტროლო სისტემა სრულ ქაოსში ჩააგდო და საქართველოს ხელმძღვანელობას არ აქვს სრული ინფორმაცია იმაზე, თუ რა სიტუაცია არის ადგილზე.&lt;ref&gt;[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/08/11/georgia.russia/index.html  Russian military pushes into Georgia] [[CNN]] წაკითხვის თარიღი 11-08-08&lt;/ref&gt;

ისრაელის გაზეთი [[მაარივი]]ს ცნობით აშშ-მა საქართველოსთვის შეიარაღების მიწოდება დაიწყო. გაზეთის ინფორმაციით აშშ-მა რუსული წარმოების სატვირთო თვითმფრინავები დაიქირავა კომპანიისგან  UTI Worldwide Inc. საქართველოში სამხედრო ტექნიკისა და ამუნიციის გადასაზიდად. გაზეთი ასევე აცხადებს, რომ პენტაგონი ერაყისთვის განკუთვნილ იარაღს თბილისს აწვდიდა.&lt;ref&gt;[http://www.russiatoday.com/news/news/28832 US sends more arms to Georgia – Israeli media] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080814033352/http://www.russiatoday.com/news/news/28832 |date=2008-08-14 }} [[Russia Today]] წაკითხულია 11-08-08&lt;/ref&gt;

ამავე დროს, რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო აცხადებს, რომ მას თბილისზე თავდასხმა გეგმაში არ აქვს, [[ინტერფაქსი]]ს ცნობით. რუსეთის ჯარებმა დატოვეს სენაკის სამხედრო ბაზა, რომელიც მათ ამავე დღეს დილას აიღეს.
&lt;ref&gt;[http://news.google.com/news/url?sa=t&amp;ct=us/0-1&amp;fp=48a09581b8c2606f&amp;ei=QZqgSIjDI5iswAGE25TWCw&amp;url=http%3A//www.news.com.au/story/0%2C23599%2C24166681-1702%2C00.html&amp;cid=1235678854&amp;usg=AFQjCNFQAFgJGZQlWQCb78s1IQ8Q5CtEcw Russia says no plan to attack Tbilisi]&lt;/ref&gt;
&lt;ref&gt;[http://www.interfax.ru/news.asp?id=26613 Российские войска покинули район города Сенаки]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.reuters.com/article/gc07/idUSLB20976320080811 Russian troops leave Senaki town-ministry]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;hp&amp;oref=slogin Russia Presses into Georgia], NYTimes, reporting from Senaki.&lt;/ref&gt;

=== 12 აგვისტო ===
[[ფაილი:Russian militaries in Poti.jpg|thumb|300px|რუსული არმიის ნაწილები ქალაქ ფოთის შესასვლელში]]
[[ფაილი:Destroyed Kekhvi 2008.jpg|thumb|300px|2008 წლის აგვისტოს ბოლოს გადაღებულ ამ სატელიტურ ფოტოზე '''[[კეხვი|კეხვში]]''', ქართული სოფელი [[ცხინვალი]]დან ჩრდილოეთით 9 კმ-ში, განადგურებული სახლებია აღბეჭდილი. ყუმბარების ცეცხლის ან ბომბების დაცემით გამოწვეული კრატერების არარსებობა მოწმობს იმაზე, რომ განადგურების მიზეზი განზრახ გაჩენილი ხანძრებია, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანთა უფლებების]] დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაცია [[Human Rights Watch]]-ის განცხადებით. ეს სურათი ერთ-ერთია იმათთაგან, რომლებიც ამ ორგანიზაციამ რუსეთ-საქართველოს ომით დაზარალებული რაიონების კვლევის შედეგად გამოაქვეყნა.]]

რუსეთმა ფოთის სანაპიროსთან ნაწილები გადმოსხა პორტის გარშემო 50 კმ-იანი ბუფერის შესაქმნელად.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/georgia/2542648/Georgia-Russian-troops-seize-a-strategic-prize-in-swift-advance.html
|title=Georgia: Russian troops seize a strategic prize in swift advance|publisher=[[The Daily Telegraph]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე ადანაშაულებს რუსეთს ფოთში დამატებით ჯარების გაგზავნაში, თუმცა რუსეთი ამ ინფორმაციას უარყოფს. რუსეთის თქმით, მათ სადაზვერვო რეიდი მოაწყვეს რეგიონში და უკანვე დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|title=Russia moves into Georgian territory as conflict worsens|publisher=[[Agence France-Presse]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817005523/http://afp.google.com/article/ALeqM5gUUsgEPwTubPAlJ3ghTGWns_7hvw|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

იტალიის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ფრანკო ფრატინი]] აცხადებს, რომ იტალია მზადაა საკუთარი ძალები გაგზავნოს სამხრეთ ოსეთში, თუ ევროკავშირი გადაწყვეს ორშაბათს კონფლიქტში ჩარევას. მისი თქმით, ის დაელოდება საფრანგეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბერნარ კუშნერის რეკომენდაციას ევროკავშირის ჩარევაზე, მისი თბილისში ვიზიტის შემდეგ. ამასთან, ფრატინიმ ხაზი გაუსვა, რომ იტალია ვერ დაუჭერდა მხარს ევროპის ანტირუსული კოალიციის შექმნას კონფლიქტის გამო. მან ასევე განუცხადა [[ANSA]]-ს, რომ ის ოპტიმისტურად იყო განწყობილი დიდი შვიდიანის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან სატელეფონი საუბრის შემდეგ პოზიტიური რეზოლუციის შესაძლებლობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ansa.it/site/notizie/awnplus/english/news/2008-08-11_111263932.html Italy ready for Ossetia response] [[ANSA (news agency)|ANSA]] Retrieved on 11 August 2008&lt;/ref&gt;

ვიტალი ჩურკინი, რუსეთის წარმომადგენელი გარეოში, ჟურნალისტებს უცხადებს, რომ ის არ მიიღებს საფრანგეთის მიერ მომზადებულ რეზოლუციას სამხრეთ ოსეთის შესახებ. დაუდგენელია, თუ როდის გააკეთა ეს განცხადება ჩურკინმა, მოლაპარაკებებამდე, თუ მის შემდეგ. ეს დოკუმენტი ცეცხლის დაუყოვნებლივ შეწყვეტას მოითხოვს და ასევე საქართველოს ტერიტორიის აღდგენას ისე, როგორც ეს კონფლიქტამდე იყო.&lt;ref&gt;{{cite news
|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/reject/
|title=России не понравился проект резолюции по Южной Осетии
|publisher=[[Lenta.ru]]
|accessdate=2008-08-12
|language=Russian
}}&lt;/ref&gt;

ინტერფაქსის ცნობით აფხაზეთის თავდაცვის შტაბის განცხადებით აფხაზეთის ძალები რუსი პარატრუპერების დახმარებით სამხედრო ოპერაციას იწყებენ ქართული ჯარების კოდორის ხეობიდან განსადევნად.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|title=Report: Abkhaz troops pushing Georgians from gorge|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080813170953/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-Georgia-Abkhazia.php|archivedate=2008-08-13}}&lt;/ref&gt; ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, აფხაზეთის თავდაცვის მინისტრის მოადგილე გარი კუპალბამ განაცხადა, რომ რეგიონში 2500 ქართველი ჯარისკანი იმყოფებოდა, ხოლო 1000 მშვიდობიანმა მოსახლემ არემარე დატოვა ჰუმანიტარული კორიდორის მეშვეობით, რომელიც ჯარისკაცებმა ლტოლვილებს გაუხსნეს, სანამ &quot;ქართველი მეომრების განადგურების ოპერაცია&quot; დაიწყებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2008/08/12/world/europe/12georgia.html?_r=1&amp;pagewanted=2&amp;bl&amp;ei=5087&amp;en=682c009bd5b7eaa7&amp;ex=1218686400&amp;oref=slogin|title= Russian Forces Capture Military Base in Georgia|publisher=[[The New York Times]]|date=[[2008-08-11]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt;

[[Gzt.Ru]]-ს ჟურნალისტ მადინა შავლოხოვას თქმით ვოსტოკის სპეცბატალიონის ექსმეთაური სულიმ იამადაევი სამხრეთ ოსეთში იმყოფება ვოსტოკის ბატალიონში. მოგვიანებით ეს ცნობა დაადასტურა მისმა ძმამ, ისა იამადაევმა, ვოსტოკის მეხუთ ბრიგადის მეთაურმა. მისი თქმით სულიმი ვოსტოკის 215 ჯარისკაცს მეთაურობს. ადრე სული იამადაევი რუსეთის სისხლის სამართლის მიერ ძიებაში იმყოფებოდა მკვლელობის გამო ჩეჩნეთის პრეზიდენტ რამზან კადიროვთან კონფლიქტის დროს.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://lenta.ru/news/2008/08/12/sulim/|title=Сулима Ямадаева видели в окрестностях Цхинвали|publisher=[[Lenta.Ru]]|accessdate=2008-08-12|language=Russian}}&lt;/ref&gt; საქართველოს ელჩის მოვალეობის შემსრულებელმა ბრიტანეთში განუცხადა სკაი-ნიუზს, რომ რუსული თვითმფრინავები კვლავაც აგრძელებდნენ საქართველოს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვას მოსკოვის მიერ საომარი მოქმედებების შეწყვეტის განცხადების მიუხედავად.&lt;ref&gt;[http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Russia-Georgia-War-Civilian-Targets-Being-Hit-Georgian-Ambassador-Says/Article/200808215076262?lpos=World%2BNews_0&amp;lid=ARTICLE_15076262_Russia-Georgia%2BWar%253A%2BCivilian%2BTargets%2BBeing%2BHit%252C%2BGeorgian%2BAmbassador%2BSays Georgia 'Still Being Bombed'] [[Sky News]]  2008, 12 აგვისტო&lt;/ref&gt;  სერგეი ბაღაფშის განცხადებით აფხაზურმა ძალებმა აიღეს სოფლები აშარა და ჩხალთა და საქართველოს საზღვრისკენ მიემართებოდნენ. მისი თქმით აფხაზეთი კოდორის ხეობის დიდ ნაწილს აკონტროლებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hurriyet.com.tr/english/home/9640090.asp?gid=244&amp;sz=23317|title=Abkhazia says it controls most of Kodori Valley|publisher=[[Monsters and Critics]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; ასევე იუწყებიან, რომ აფხაზთა 250-კაციანი ჯგუფი ქართულ ძალებს ეომებოდა აფხაზეთის საზღვართან ხეობაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.sky.com/skynews/Home/World-News/Georgia-Russia-War-Civilians-Killed-And-Wounded-As-Bombers-Attack-Georgian-City-Of-Gori/Article/200808215075784?lpos=World%2BNews_1&amp;lid=ARTICLE_15075784_Georgia-Russia%2BWar%253A%2BCivilians%2BKilled%2BAnd%2BWounded%2BAs%2BBombers%2BAttack%2BGeorgian%2BCity%2BOf%2BGori|title= Russians Bomb Georgian City|publisher=[[Sky News]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; აფხაზეთის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა, ანატოლი ზაიცევმა, განაცხადა, რომ აფხაზეთის ძალებმა ქართველებს ალყა შემოარტყეს კოდორის ხეობაში. მისი თქმით 250 აფხაზ ჯარისკაცს სოფელ ჩხალთასთან ქართველებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ ზურგს მალე გაუმაგრებდა მეორე აფხაზური ჯგუფი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|title=Abkhazian forces surround Georgian troops in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150606/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12950528&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt; ხოლო აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი შამბას განცხადებით, აფხაზზებმა საჰაერო იერიში მიიტანეს ქართველების სამხედრო ობიექტებზე კოდორის ზემო წელში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|title=Abkhazian units begin operation in Kodori Gorge|publisher=[[Itar-Tass]]|date=[[2008-08-12]]|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080817150558/http://www.itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=12949584&amp;PageNum=0|archivedate=2008-08-17}}&lt;/ref&gt;

პარლამეტის წინ შეკრებილ მოსახლეობას საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა განუცხადა, რომ საქართველო რუს სამშვიდობოებს ოკუპანტებად, ხოლო სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებს [[ოკუპირებული ტერიტორიები|ოკუპირებულ ტერიტორიებად]] გამოაცხადებდა. მან ასევე გამოაცხადა, რომ საქართველო [[დსთ|დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობიდან]] გამოდიოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia to declare breakaway regions occupied|url=http://www.guardian.co.uk/world/feedarticle/7719140|publisher=[[The Guardian]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}. From the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt; საქართველო ასევე სარჩელს აღძრავდა საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის მიერ 2008 და 1993 წლებში ეთნიკური წმენდის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Georgia begins legal move|url=http://www.teletext.co.uk/news/national/7d45e0aa0f7edcc5457a450517ccf53a/Georgia+begins+legal+move.aspx|publisher=[[Teletext Ltd.]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სახელმწიფო დუმის სპიკერის მოადგილემ რუსეთს მოუწოდა აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის ცნობა, კონფლიქტის გამო. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, ბორის მალახოვმა, მათი ცნობა ნაადრევად ჩათვალა, ვინაიდან კრიზისი ჯერ გადაწყვეტილი არ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russian Lawmakers Blame U.S. for Crisis|url=http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|publisher=[[Cybercast News Service]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090108102341/http://www.cnsnews.com/public/content/article.aspx?RsrcID=33983|archivedate=2009-01-08}}&lt;/ref&gt;

[[იაპ დე ჰოოპ სხეფერი]], [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატო]]ს გენერალუი მდივანი, აცხადებს, რომ საქართველო რჩება ნატოს კანდიდატი ქვეყანა, მიუხედავად კონფლიქტისა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=NATO chief: Russian cease-fire not enough|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|publisher=[[International Herald Tribune]]|date=2008-08-12|accessdate=2008-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822074954/http://www.iht.com/articles/ap/2008/08/12/europe/EU-NATO-Georgia-Russia.php|archivedate=2008-08-22}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვში ზავის თაობაზე მოსალაპარაკებლად მყოფ საფრანგეთის პრეზიდენტ [[ნიკოლა სარკოზი]]ს პირად საუბარში პუტინმა განუცხადა, რომ ის „სააკაშვილის „კვერცხებით“ ჩამოკიდებას“ აპირებდა.&lt;ref name=&quot;TO&quot;&gt;[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article5147422.ece Vladimir Putin 'wanted to hang Georgian President Saakashvili by the balls' (ვალდიმირ პუტინს სურდა საქართველოს პრეზიდენტი სააკაშვილის „კვეცხებით“ დაკიდება)]. TimesOnline. 14 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; გაზეთის ტაიმზის ცნობით, გაოგნებულ სარკოზის პუტინმა უპასუხა &quot;რატომაც არა, ამერიკელებმა ხომ ჩამოკიდეს სადამ ჰუსეინი.&quot; ბატონი სარკოზი, რომელსაც რუსეთის ლიდერთან შედარებით გულთბილ დამოკიდებულებას აბრალებენ, ბუშს აკრიტიკებს რუსეთის მიმართ უნიათო დამოკიდებულების გამო. მისი განცხადებით, ბუშმა მას დაურეკა 12 აგვისტოს და მრავალჯერ მოუწოდა არ წასულიყო მოსკოვში ზავის მოსალაპარაკებლად.&lt;ref name=&quot;TO&quot; /&gt;

== კიბერშეტევა ==
[[ფაილი:GMFA Site Hacket Screenshot.jpg|thumb|300px|საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტზე ჰაკერების თავდასხმა.]]
9 აგვისტოსთვის თითქმის ყველა ქართული ინტერნეტდომენი ძიებადი აღარ იყო. რამდენიმე სამინისტროს, საქართველოს ბანკის და პარლამენტის ვეგვერდი ჰაკერების მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2008/08/13/technology/13cyber.html Cyberspace Barrage Preceded Russian Invasion of Georgia] წაკითხულია 11 აგვისტოს, 2008.&lt;/ref&gt; საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებსაიტის შინაარსი შეცვალა ჰიტლერისა და სააკაშვილის სურათებმა. 10 აგვისტოს ზოგიერთი ქართული საინფორმაციო სააგენტოს საიტი უკვე ფუნქციონირებდა, ხოლო 11 აგვისტოსთვის უმრავლესობა, მათ შორის სივილ ჯორჯიას ვებსაიტი აღდგა, თუმცა დროდადრო ხარვეზებით.

== ფინანსური ბაზრების რეაქცია ==
ომის გავლენა რუსეთის ფინანსურ ბაზრებზე პირველად შესამჩნევი გახდა რუსეთის სავაჭრო სისტემის კომპოზიტური ინდექსის ბირჟაზე, რომლის მაჩვენებელი 2008 წლის 8 აგვისტოს 15:45 საათზე თბილისის დროით 6%-ით დაეცა, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი იყო 2007 წლის მაისის შემდეგ. რუსი ანალიტიკოსები აქციების შემდგომ ვარდნას ვარაუდობენ, თუმცა მათი თქმით ეს ვარდნა მოგვიანებით გაბათილდება.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian Stocks Tank; War With Georgia Feared |publisher = [[Dow Jones &amp; Company]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.smartmoney.com/breaking-news/smw/index.cfm?story=20080808091636 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი]] ასევე დაეცა სხვა ვალუტებთან მიმართებაში 1%-ით.&lt;ref&gt;{{cite news  |title = Russian equities tumble as tensions with Georgia escalate |publisher = [[The Associated Press]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/russian-equities-tumble-tensions-georgia/story.aspx?guid=%7BABE5A253-6404-49AC-8C87-56C0EC55A1D6%7D&amp;dist=hplatest |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

ქართული ფინანსური ბაზრებიც დანაკლისს განიცდის, რადგან [[Fitch Ratings]] აქვეითებს საქართველოს ვალის რეიტინგის BB- -დან B+ -მდე, საქართველოს დამოუკიდებელი კრედიტუნარიონობის გაუარესების გამო. [[Standard and Poor's]] ასევე აქვეითებს საქართველოს საკრედიტო რეიტინგს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Lesova |first = Polya |title = Fitch lowers Georgia's debt ratings to B+ |publisher = [[MarketWatch]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.marketwatch.com/news/story/fitch-lowers-georgias-debt-ratings/story.aspx?guid={FA377F13-52F9-4AA2-A3C2-A57170314903}&amp;dist=msr_2 |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს საკუთარი მნიშვნელოვანი ნავთობისა და გაზის მარაგი არ გააჩნია, ის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო კორიდორის ფუნქციას ასრულებს დასავლეთისთვის და ამგვარად ომის გამო საშიშროება გაჩნდა, რომ [[ბაქო-თბილისი-ჯეიხანის ნავთობსადენი]] დაზიანდეს. ნავთობსადენში წილის 30% [[British petroleum]]-ს უჭირავს.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Pagnamenta |first = Robin |title = Analysis: energy pipeline that supplies West threatened by war Georgia conflict |publisher = [[The Times]] |date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4484849.ece |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; ნავთობსადენი კონფლიქტამდე გამოირთო და ომმა ნავთობსადენის კომპანიას დამატებითი პრობლემები გაუჩინა.&lt;ref&gt;{{cite news  |last = Watkins |first = Eric |title = BTC export alternatives on hold as Russia, Georgia clash |publisher = Oil and Gas Journal|date = [[8 August]] 2008 |url = http://www.ogj.com/display_article/336608/7/ONART/none/GenIn/1/BTC-export-alternatives-on-hold-as-Russia,-Georgia-clash/ |accessdate = 2008-08-10 }}&lt;/ref&gt; Georgia claims Russia is targeting the pipeline.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.reuters.com/article/GCA-Russia/idUSL961816420080809|title=Russian jets targeted major oil pipeline: Georgia|publisher=Reuters|date=2008-08-09|accessdate=2008-08-10}}&lt;/ref&gt;  2008 წლის 8 აგვისტოს რუსეთის საჰაერო ძალებმა ფოთი დაბომბეს და სუფსის ნავთობტერმინალს მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენეს.&lt;ref name=ft1&gt;
{{cite news
 | url = http://www.ft.com/cms/s/0/afb43a10-65a3-11dd-a352-0000779fd18c.html
 | title = UN row flares over Ossetian conflict
 | publisher = Financial Times (London)
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-09
}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენებს ნავთობის ფასზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია. 8 აგვისტოს ვაჭრობაზე ნავთობის ფასი ნიუ-იორკის მერკანტილურ ბირჟაზე $4,82 დოლარით ვარდება და $115.20 ნიშნულზე ფიქსირდება.&lt;ref&gt;
{{cite news
 | url = http://money.cnn.com/2008/08/08/markets/oil/index.htm
 | title = Oil sinks to 3-month low
 | publisher = [[CNN]]
 | date = 2008-08-08
 | accessdate = 2008-08-10
}}&lt;/ref&gt;

== ომის დაწყების მტკიცებულება ==
15 სექტემბერს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი|ნიუ-იორკ ტაიმზმა]] გამოაქვეყნა მტკიცებულების დეტალები, რომელიც საქართველომ აშშ-ს და ევროპის სადაზვერვო სამსახურებს გადასცა იმის დასადასტურებლად, რომ რუსული სამხედრო ტექნიკა [[როკის გვირაბი]]ს გავლით ცხინვალის რეგიონში შევიდა იმაზე ერთი დღით ადრე, ვიდრე საქართველო 7 აგვისტოს გვიან ღამით ცხინვალზე შეტევას განახორციელებდა.&lt;ref name=&quot;NYT Roki&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/09/16/world/europe/16georgia.html?_r=1&amp;ref=world&amp;oref=slogin Georgia Offers Fresh Evidence on War’s Start] (საქართველო ახალ მტკიცებულებებს აქვეყნებს ომის დაწყების თაობაზე). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 15 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; მტკიცებულება შეიცავს სატელეფონო ჩანაწერს ორ ოს სამხედრო მოსამსახურეს შორის. საუბარი ოსურად მიმდინარეობს. ერთი მათგანი, სავარაუდოდ, არის მესაზღვრე, რომელიც როკის გვირაბთან იმყოფებოდა, ხოლო მეორე — მისი მეთაური ცხინვალში. ამ სატელეფონო საუბრების ჩაწერა იმიტომ გახდა შესაძლებელი, რომ ორივე პიროვნება მობილური ოპერატორი “[[მაგთი]]ს” ქსელით სარგებლობდა.

პირველ საუბარში, რომელიც 7 აგვისტოს დილის 3:41 საათზეა ჩაწერილი, ოსი მესაზღვრე როკის გვირაბთან, გვარად გასიევი, ეუბნება მის ზემდგომს ცხინვალში, რომ რუსმა პოლკოვნიკმა სთხოვა ოს მესაზღვრეებს ტექნიკური დათვალიერება ჩაუტარონ სამხედრო ტექნიკას, რომელმაც გვირაბი „გადაჭედეს“. ”БМП-ები და სხვა მანქანები გამოუშვეს და გადაჭედეს აქაურობა. ბიჭებიც გარშემო დგანან,” - ამბობს მესაზღვრე როკის გვირაბთან, ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით. რამდენიმე წუთის შემდეგ ისევ შედგა საუბარი ამ ორ პიროვნებას შორის. მეორე საუბარი ჩაწერილია 3:52 საათზე. ზემდგომი ცხინვალიდან ეკითხება იმავე გასიევს: ”ჯავშანტექნიკა ჩამოვიდა თუ რა ხდება?” ”ჯავშანტექნიკაც და ხალხიც,” - პასუხობს მესაზღვრე. კითხვაზე გამოიარეს თუ არა მათ როკის გვირაბი, იგი პასუხობს: ”კი, 20 წუთის წინ; მე როცა დაგირეკე, ისინი უკვე ჩამოსულები იყვნენ”.

ნიუ-იორკ ტაიმზი სტატიაში ასევე აღნიშნავს, რომ ჩანაწერებში არ არის მკაფიოდ საუბარი შეიარაღების რაოდენობაზე და არც იმაზე კეთდება მინიშნება, რომ რუსული ძალები იმ დროს ბრძოლაში მონაწილეობდნენ. საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილის ცნობით ჩანაწერები ერთი თვით გვიან გამოქვეყნდა, ვინაიდან ისინი ომის დროს დაიკარგა, დაზვერვითი ოპერაციების განმხორციელებელი ჯგუფის თბილისიდან გორში გადასვლის პერიოდში.

ოფიციალური რუსეთი სატელეფონო საუბრების ნამდვილობას არ უარყოფს, თუმცა რუსეთის ოფიციალური პირები მნიშვნელოვნად არ მიიჩნევენ აღნიშნულ მტკიცებულებას. რუსმა გენერალ-ლეიტენანტმა [[ნიკოლაი უვაროვი|ნიკოლაი უვაროვმა]], რომელიც ომის დროს თავდაცვის სამინისტროს სპიკერი იყო, ნიუ-იორკ ტაიმზს განუცხადა, რომ ჯარების გადაადგილება სამხრეთ ოსეთისკენ ომის დაწყებამდე იყო ჩვეულებრივი მოვლენა, რაც მიზნად ისახავდა სამხრეთ ოსეთში განთავსებული რუსეთის სამშვიდობო ძალების როტაციას და შევსებას.

თუმცა, ნიუ-იორკ ტაიმზი ამასთან აღნიშნავს, რომ ”როგორც მინიმუმ, სატელეფონო საუბრები, რომლებიც აშშ-ს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა შეისწავლეს და მიიჩნიეს უტყუარად თუ არა, სანდოდ მაინც, მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსულ სამხედრო გადაადგილებებს საქართველოს ტერიტორიაზე, იყო ეს რუტინული თუ მტრული განზრახვით, მანამდე ჰქონდა ადგილი, ვიდრე ამას ხმამაღლა აღიარებდნენ, რის შემდეგაც მოხდა დაძაბულობის გადაზრდა საომარ მოქმედებებში”.

== ომის შეფასება ==
[[ფაილი:Condoleezza Rice Visit to Georgia, Press Conference with Mikheil Saakashvli.JPG|thumb|250px|right|[[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი]] [[კონდოლიზა რაისი]] და [[საქართველოს პრეზიდენტი]] [[მიხეილ სააკაშვილი]] ერთობლივ განცხადებას აკეთებენ. თბილისი, აგვისტო 2008]]
[[ფაილი:Dmitry Medvedev 14 November 2008-1.jpg|thumb|250px|right|[[საფრანგეთის პრეზიდენტი]] [[ნიკოლა სარკოზი]], [[რუსეთის პრეზიდენტი]] [[დიმიტრი მედვედევი]], და [[ევროკავშირის საბჭოს გენერალური მდივანი]] [[ხავიერ სოლანა]]. სამიტი ნიცაში, ნოემბერი 2008]]

აგვისტოს ომის დაწყებასთან დაკავშირებით, ქართული მხარის მტკიცებულების გამოქვეყნების შემდეგ, რომლის თანახმადაც, თბილისი თავს იცავდა რუსული აგრესიის წინააღმდეგ,  6 ნოემბერს გამოქვეყნდა ”დამოუკიდებელი სამხედრო ექსპერტების მიერ მოწოდებული ახალი შეფასებები”, რომელიც, ეჭვქვეშ აყენებს თბილისის განცხადებებს.&lt;ref name=&quot;NYT Q&quot;&gt;[http://www.nytimes.com/2008/11/07/world/europe/07georgia.html?pagewanted=1&amp;_r=1&amp;ref=europe Georgia Claims on Russia War Called Into Question] (საქართველოს მტკიცებულებები რუსეთთან ომის შესახებ საეჭვო ხდება). ნიუ-იორკ ტაიმზი. 6 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt;

ინფორმაცია ეყრდნობა [[ეუთო]]ს სამხედრო დამკვირვებლების მოხსენებებს. ეუთოს მისია დამკვირვებლების მეშვეობით კონფლიქტის ზონაში რეგულარულ მონიტორინგს აწარმოებდა 8 აგვისტომდე, რის შემდეგაც ისინი იძულებულები გახდნენ ცხინვალი დაეტოვებინათ.

ნიუ-იორკ ტაიმზის ცნობით, ეს მოხსენებები ”არც ყოვლის მომცველია და არც საკმარისად ამომწურავი იმისათვის, რომ წერტილი დაესვას ხანგრძლივ დავას იმის თაობაზე, თუ ვინ არის დამნაშავე ომის დაწყებაში... თუმცა, ისინი [დამკვირვებლების მოხსენებები] გარკვეულ კითხვებს ბადებს ქართული მხარის დაჟინებული განცხადების სიზუსტესა და პატიოსნებაზე იმასთან დაკავშირებით, რომ სეპარატისტული სამხრეთ ოსეთის დედაქალაქის, ცხინვალის დაბომბვა ზუსტი ოპერაცია იყო”.

[[ფაილი:DSCF0207.JPG|thumb|250px|right| ქართველების  აქცია რუსული აგრესიის წინააღმდეგ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]],[[ბელგია]]]]

გაზეთის ცნობით, ეუთო-ს რამდენიმე დამკვირვებლის, რომელთა შორის არიან ფინელი მაიორი; სადესანტო ჯარების ბელორუსიელი კაპიტანი და პოლონელი სამოქალაქო პირი,  დაკვირვებები გახდა საგანი იმ ორი კონფიდენციალური ბრიფინგისა, რომლებიც თბილისში უცხოელი დიპლომატებისთვის გაიმართა - ერთი აგვისტოში და ერთიც ოქტომბერში. შეხვედრის შინაარსის დეტალები დაადასტურა სამმა დასავლელმა და ერთმა რუსმა დიპლომატმა და არ უარყო ეუთოს მისიამ თბილისში.

ამ მოხსენებების თანახმად, კონფლიქტის ზონაში განთავსებულმა ეუთოს დამკვირვებლებმა დიდი რაოდენობით ქართული საარტილერიო და სარაკეტო სისტემები იხილეს, რომლებიც 7 აგვისტოს 15:00 საათზე [[გორი]]ს ჩრდილოეთით მდებარე გზებზე იყო თავმოყრილი.

7 აგვისტოს საღამოს, დაახლოებით 19:00 სთ-ზე პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცეცხლის ცალმხრივად შეწყვეტის შესახებ გააკეთა განცხადება; თუმცა, რამდენიმე საათში სროლები კვლავ განახლდა. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენელთა თქმით, ოსმა სეპარატისტებმა დაარღვიეს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება და ქართული სოფლების დაბომბვა დაიწყეს. [[ზაზა გოგავა]]მ, რომელიც მაშინ შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი იყო, აგვისტოს მოვლენების შემსწავლელი დროებითი საპარლამენტო კომისიის სხდომაზე განაცხადა:

{{ციტატა|2008 წლის 7 აგვისტოს  23:35 საათზე დახურული სპეცკავშირის ტელეფონზე უმაღლესი მთავარსარდლისგან [პრეზიდენტ სააკაშვილისგან] ირეკება და ვიღებ ბრძანებას: 1. შეაჩერეთ რუსეთიდან საქართველოს ტერიტორიაზე შემოჭრილი ყველანაირი ძალები; 2. ჩაახშვეთ ის საცეცხლე წერტილები, რომლებიც ესვრიან ქართულ პოსტებს  და 3. აღნიშნული ოპერაციის განხორციელების დროს დაიცავით მშვიდობიანი მოსახლეობა.|ზაზა გოგავა, შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი}}

თუმცა  ეუთო-ს დამკვირვებლები აცხადებენ, რომ მათ არ გაუგიათ ქართული სოფლების დაბომბვის ხმა მანამ, სანამ ქართული მხარე დაიწყებდა დაბომბვას.

{{ციტატა|იმ ოთხი სოფლიდან, რომლებზეც ქართული მხარე ამბობს, რომ დაიბომბა, სულ ცოტა ორი მდებარეობს ცხინვალში [ეუთო-ს] დამკვირვებელთა ოფისის მახლობლად და დამკვირვებლები იქ, სავარაუდოდ, გაიგებდნენ საარტილერიო ცეცხლის ხმას ახლომდებარე ტერიტორიიდან.|ნიუ-იორკ ტაიმზი ეუთოს დამკვირვებელთა შეფასებებზე დაყრდნობით}}

დამკვირვებლებმა დაითვალეს, რომ მას შემდეგ რაც 7 აგვისტოს 23:35 საათზე ქართულმა მხარემ დაბომბვა დაიწყო, ჭურვები ცხინვალში ფეთქდებოდა 15-დან 20-წამამდე ინტერვალით. ხოლო 00:35 საათზე დამკვირვებლებმა დაითვალეს სულ ცოტა 100 ჭურვის აფეთქება ცხინვალში, მათ შორის 48 ეუთოს ოფისთან ახლოს აფეთქდა, რომელიც ცხინვალში დასახლებულ უბანში იყო განთავსებული და რომელიც დაზიანდა, წერს გაზეთი, დამკვირვებლების მოხსენებებზე დაყრდნობით.

ზაზა გოგავამ, გაერთიანებული შტაბის ყოფილმა ხელმძღვანელმა და [[ალექსანდრე ლომაია]]მ, ეროვნული უშიშროების საბჭოს მდივანმა, განუცხადეს პარლამენტის დროებით კომისიას, რომ ქართულმა მხარემ ”[[გრადი]]ს” ტიპის რაკეტები მხოლოდ  ოსური საცეცხლე პოზიციების გასანეიტრალებლად გამოიყენა ცხინვალის ე.წ. ვერხნი გოროდოკში, რომელიც, მათი თქმით, დასახლებულ პუნქტს არ წარმოადგენს.

მათივე თქმით, ცხინვალის ცენტრში საცეცხლე პოზიციების ჩასახშობად გამოყენებულ იქნა თანამედროვე, ზუსტი დამიზნების, [[DANA]]-ს ტიპის თვითმავალი საარტილერიო სისტემები. ქართველმა მაღალჩინოსნებმა ასევე განაცხადეს, რომ სეპარატისტული ძალები იყენებდნენ სამოქალაქო ობიექტებს არტილერიის დასამალად, საიდანაც შემდეგ ქართულ სოფლებს უხსნიდნენ ცეცხლს.

ქართული მხარის ჩვენებები ეჭვის ქვეშ დააყენა [[ბრიტანეთის არმია|ბრიტანეთის არმიის]] ყოფილმა კაპიტანმა [[რაიან გრისტი|რაიან გრისტმა]], რომელსაც ომის დაწყებისას საქართველოში ეუთოს მისიაში მაღალი თანამდებობა ეკავა. გრისტის თქმით, მას მუდმივი კონტაქტები ჰქონდა იმ ღამეს ყველა მხარესთან, ცხინვალის ოფისთან და გადამდგარ ბრიტანელ სამხედრო ოფიცერთან სტივენ იანგთან, რომელიც მონიტორინგის ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

{{ციტატა|ჩემთვის ნათელი იყო, რომ თავდასხმა იყო აბსოლუტურად განურჩეველი და არაპროპორციული ნებისმიერი პროვოკაციის მიმართ, თუ ასეთი [პროვოკაცია] საერთოდ არსებობდა... ჩემი აზრით, თავდასხმა აშკარად იყო განურჩეველი თავდასხმა ქალაქზე.|რაიან გრისტი, ბრიტანეთის არმიის ყოფილი კაპიტანი}}

აგვისტოში გრისტმა ევროკავშირის დიპლომატებისთვის საინფორმაციო ბრიფინგი გამართა, რომელიც ეფუძნებოდა დამკვირვებელთა მოხსენებებს და მის საკუთარ შეფასებებს.  შემდეგ მან გაურკვეველ ვითარებებში თანამდებობა დატოვა.

მეორე ბრიფინგს, რომელიც ოქტომბერში საქართველოში სტუმრად მყოფი სამხედრო ატაშეებისთვის გაიმართა, უკვე [[სტივენ იანგი]] უძღვებოდა. იანგმა გაიმეორა დამკვირვებელთა შეფასებები, რომლის თანახმადაც 7 აგვისტოს ღამით ქართული სოფლების ინტენსიური დაბომბვა არ განხორციელებულა.

{{ციტატა|რომ ყოფილიყო რაიმე ინტენსიური დაბომბვა იმ რაიონებში, რომლებიც ქართული მხარის მტკიცებით დაიბომბა, ჩვენი დამკვირვებლები გაიგებდნენ ამას, თუმცა მათ ეს არ გაუგიათ. მათ მხოლოდ მცირეკალიბრიანი იარაღიდან აქა-იქ სროლების ხმა გაიგეს.|სტივენ იანგი, ბრიტანეთის სამხედრო ოფიცერი}}

ნიუ-იორკ ტაიმზი ამ მიმოხილვაში წერს, რომ ჯერ კიდევ გაურკვეველი რჩება ერთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი: რა შეიცვალა საქართველოსთვის 7 აგვისტოს 19:00 სთ-სა და იმავე ღამის, 11:30 სთ-ს შორის — ანუ იმ პერიოდში, როდესაც ჯერ პრეზიდენტმა სააკაშვილმა ცალმხრივი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა და შემდეგ უკვე როდესაც, პრეზიდეტმა სააკშვილმა ცეცხლის გახსნის ბრძანება გასცა.

საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ეს შეფასებები უარყვეს.

{{ციტატა|ეს ინფორმაცია, მე არ ვიცი ეს რა არის და როგორ დასტურდება... არსებობს იმდენი მტკიცებულება ქართულ სოფლებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ და იმდენი მტკიცებულება რუსული სამხედრო კონტინგენტის ზრდის თაობაზე, რომ საერთო ჯამში ეს არ ცვლის მოვლენების ზოგად სურათს.|გიგა ბოკერია, საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, ნიუ-იორკ ტაიმზისთვის მიცემულ ინტერვიუში.}}

12 ნოემბერს საერთაშორისო პრესაში გამოქვეყნებული კრიტიკული სტატიების საპასუხოდ პრესკონფერენციაზე საქართველოს რეინტეგრაციის მინისტრმა [[თემურ იაკობაშვილი|თემურ იაკობაშვილმა]] რუსეთის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ საინფორმაციო კამპანიისთვის დაფინანსების შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 იაკობაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ დაგეგმილ მედია კამპანიაზე საუბრობს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060626/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19984 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 12 ნოემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღით ადრე პარლამენტმა ამასთან დაკავშირებით უცხოური მედიის მონიტორინგის ჯგუფი ჩამოაყალიბა.

[[2011]] წლის 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა, ვლადიკავკაზში სამხედროებთან გამართულ შეხვედრაზე განაცხადა: &quot;რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, რუსეთის უარყოფითი პოზიციის მიუხედავად, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ&quot;. მისი თქმით, რომ არა 2008 წლის ომი, ახლა სხვა გეოპოლიტიკური ვითარება იქნებოდა და რუსეთის პოზიციის გაუთვალისწინებლად, ჩრდილო-ატლანტიკური ალიანსი რამდენიმე ქვეყანას ნატო-ში ხელოვნურად შეათრევდა.&lt;ref&gt;[http://www.presage.tv/?m=news&amp;NID=20548 დიმიტრი მედვედევი - რომ არ ყოფილიყო ომი საქართველოსთან, ნატო-ში რამდენიმე ქვეყანას ერთად მიიღებდნენ // Presage.tv]&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[რუსეთ-საქართველოს ომის გმირები (2008)]]

== ლიტერატურა ==
*''რასმუსი, რონალდ დ.'' „მცირე ომი, რომელმაც შეძრა მსოფლიო“, თბილისი, 2010 ISBN 978-9941-9126-6-5
* [[გიორგი ყარყარაშვილი|''ყარყარაშვილი, გ.'']], „ეს ჩვენი სამშობლო იწვის“, თბილისი, 2009 ISBN 9941019606.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|South Ossetia war, 2008}}
* [http://www.newsgeorgia.ge/ newsgeorgia.ge] — ერთადერთი ქართულენოვანი საინფორმაციო ვებსაიტი, რომელიც ომის პირველ დღეებში ფუნქციონირებდა.
* [http://www.nytimes.com/slideshow/2008/08/09/world/20080809-GEORGIA_index.html მიმდინარე მოვლენები ნიუ-იორკ ტაიმზის ვებგვერდზე (სურათები და რეპორტაჟი)]
* {{ru icon}} [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8288 ეჟედნევნი ჟურნალის სტატია-ანალიზი სამხრეთ ოსეთის მოვლენებზე და წინაპირობებზე]
* {{en icon}}{{fr}} [http://graphics8.nytimes.com/packages/pdf/world/2008/08/20080813_GEORGIA_ACCORD.pdf საზავო ხელშეკრულების ექვსი პუნქტი] - ერთ-ერთი პუნქტი რუსეთს სამშვიდობო ფუნქციას აკისრებს ექვსი თვის განმავლობაში.
* [http://www.nytimes.com/interactive/2008/08/15/world/europe/20080815-georgia3/index.html# ლტოლვილები - ფოტოჟურნალი]
* [http://kavkazcenter.com/russ/content/2008/09/30/61325.shtml  А. Илларионов: «Россия сама подготовила и начала войну против Грузии»]
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 New York Times: საქართველოს განცხადებები ომთან დაკავშირებით საეჭვო ხდება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126060639/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=19940 |date=2011-11-26 }}. სივილ ჯორჯია. 7 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 საქართველოს მთავრობის განმარტებების მედიის ცნობებზე ომის დაწყებასთან დაკავშირებით] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111126062533/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=20026 |date=2011-11-26 }};
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8589 ომის წინა და პირველი დღეების ჟურნალისტური გამოიძიება]. იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 21 ნოემბერი, 2008.
* [http://www.ej.ru/?a=note&amp;id=8611 ომის მსვლელობის ჟურნალისტური გამოძიება] (გაგრძელება). იულია ლატინინა. ეჟედნევნი ჟურნალ. 29 ნოემბერი, 2008.

== სქოლიო ==
&lt;div class=&quot;reflist4&quot; style=&quot;height: 200px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|3}}&lt;/div&gt;

{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{მიხეილ სააკაშვილი}}
{{ცივი ომის შემდგომი კონფლიქტები ევროპაში}}
{{შემოსევები საქართველოში}}

[[კატეგორია:საქართველოს უახლესი ისტორია]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ომები]]
[[კატეგორია:რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობები]]
[[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]]</text>
      <sha1>csl3g04yvvtr8mod4afildlbe385yti</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nickelodeon</title>
    <ns>0</ns>
    <id>75225</id>
    <revision>
      <id>4407156</id>
      <parentid>4361402</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:02:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>95.104.37.236</ip>
      </contributor>
      <comment>გავასწორე ქართული საიტი .რუ დომენი აირკრძალა საქართველოში</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4695" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელეარხი
| არხის_სახელწოდება = ნიკელოდეონი
| სრული_სახელწოდება = 
| ლოგო = Nickelodeon_2009_logo.svg
| ქვეყანა = აშშ
| მაუწყებლობის_ზონა =  მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანა
| მაუწყებლობის_არხი =[[Nick at Nite]], [[Nicktoons Network]], [[Noggin]], [[TV Land]], [[The N]], [[Nick Jr.]], [[Nickelodeon Games and Sports]], [[VH1]], [[VH1 Classic]] და კიდევ [[MTV Networks]]-ის სხვა არხი
| დაფუძნდა = [[1 აპრილი]], [[1979]]
| დამფუძნებელი = 
| მფლობელი = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| ხელმძღვანელები = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| სლოგანი = 
| საიტი =  [http://www.nick.co.uk {{PAGENAME}}]
}}
'''Nickelodeon''' ({{lang-ka|ნიკელოდეონი}}) — [[ამერიკა|ამერიკული]] სატელევიზიო არხი. ის დაფუძნებულია [[1977]] წელს [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]]. [[1979]] წლის [[1 აპრილი|1 აპრილიდან]] ტელეკომპანია მაუწყებლობა დაიწყო აშშ-ის მთელ ტერიტორიაზე. ამჟამად ტელეკომპანია ტრანსლირებს მსოფლიო თითქმის ყველა ენაზე, მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში. 

==არხის გადაცემები==

=== 90-იანი წლების ანიმაციური სერიალები ===
* [[პაწაინა ონავრები|პაწაწინა ონავრები]] ([[1991]]-[[1993]], [[1997]]-[[1999]])
* [[რენის და სტიმპის შოუ]] ([[1991]]-[[1995]])
* [[როკოს ახალი ცხოვრება]] ([[1993]], [[1995]])
* [[ააა! ნამდვილი მონსტრები]] ([[1994]], [[1996]])
* [[ჰეი, არნოლდ!]] ([[1996]]-[[2000]])
* [[ძაღლკატა]] ([[1998]]-[[2000]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
* [[ღრუბელი ბობი კვადრატული შარვალი (ანიმაციური სერიალი)]] ([[1999]]-დან)
* [[ონავრები გაიზარდნენ]] ([[2003]]-[[2004]])
* [[როგორ ლაპარაკობს ჯინჯერ ფუტლი]] ([[2000]]-[[2004]])
* [[ჯიმი ნეიტრონის-ბიჭი გენიოსის თავგადასავლები]] ([[2002]]-[[2003]])
* [[ტორნბერების ველური ოჯახი]] ([[2003]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
*[[ანუბისის სახლი]] (House of Anubis) ([[2011]]-დან)
*[[წინ წარმატებისკენ]] (Big Time Rush) ([[2009]]-დან)
*[[აიქარლი]] (2007-2012)
*[[იღბლიანი ტორი]] (Victorious) (2010-2013)
*[[სემი და კეტი]] (Sam &amp; Cat) ([[2013]]-დან)

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.nick.co.uk Nickelodeon-ის ოფიციალური საიტი]
* [http://nickelodeon.ru/ რუსული საიტი]
* [http://www.nick.de გერმანული საიტი]
* [http://www.nickelodeon.dk დანიური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.se შვედური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.pt პორტუგალიური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.fr ფრანგული საიტი]
* [http://nicktv.it იტალიური საიტი]
* [http://nickelodeon.es ესპანური საიტი]
* [http://nick.co.kr კორეული საიტი]
* [http://nickelodeon.nl ნიდერლანდური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.com.tr თურქული საიტი]
* [https://www.nicktvgeo.ga/ ქართული საიტი]

[[კატეგორია:ტელეკომპანიები]]</text>
      <sha1>fapayz0gqbt1j1qor4axdtnbcooph3v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407216</id>
      <parentid>4407156</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:20:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/95.104.37.236|95.104.37.236]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4703" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელეარხი
| არხის_სახელწოდება = ნიკელოდეონი
| სრული_სახელწოდება = 
| ლოგო = Nickelodeon_2009_logo.svg
| ქვეყანა = აშშ
| მაუწყებლობის_ზონა =  მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანა
| მაუწყებლობის_არხი =[[Nick at Nite]], [[Nicktoons Network]], [[Noggin]], [[TV Land]], [[The N]], [[Nick Jr.]], [[Nickelodeon Games and Sports]], [[VH1]], [[VH1 Classic]] და კიდევ [[MTV Networks]]-ის სხვა არხი
| დაფუძნდა = [[1 აპრილი]], [[1979]]
| დამფუძნებელი = 
| მფლობელი = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| ხელმძღვანელები = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| სლოგანი = 
| საიტი =  [http://www.nick.co.uk {{PAGENAME}}]
}}
'''Nickelodeon''' ({{lang-ka|ნიკელოდეონი}}) — [[ამერიკა|ამერიკული]] სატელევიზიო არხი. ის დაფუძნებულია [[1977]] წელს [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]]. [[1979]] წლის [[1 აპრილი|1 აპრილიდან]] ტელეკომპანია მაუწყებლობა დაიწყო აშშ-ის მთელ ტერიტორიაზე. ამჟამად ტელეკომპანია ტრანსლირებს მსოფლიო თითქმის ყველა ენაზე, მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში. 

==არხის გადაცემები==

=== 90-იანი წლების ანიმაციური სერიალები ===
* [[პაწაინა ონავრები|პაწაწინა ონავრები]] ([[1991]]-[[1993]], [[1997]]-[[1999]])
* [[რენის და სტიმპის შოუ]] ([[1991]]-[[1995]])
* [[როკოს ახალი ცხოვრება]] ([[1993]], [[1995]])
* [[ააა! ნამდვილი მონსტრები]] ([[1994]], [[1996]])
* [[ჰეი, არნოლდ!]] ([[1996]]-[[2000]])
* [[ძაღლკატა]] ([[1998]]-[[2000]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
* [[ღრუბელი ბობი კვადრატული შარვალი (ანიმაციური სერიალი)]] ([[1999]]-დან)
* [[ონავრები გაიზარდნენ]] ([[2003]]-[[2004]])
* [[როგორ ლაპარაკობს ჯინჯერ ფუტლი]] ([[2000]]-[[2004]])
* [[ჯიმი ნეიტრონის-ბიჭი გენიოსის თავგადასავლები]] ([[2002]]-[[2003]])
* [[ტორნბერების ველური ოჯახი]] ([[2003]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
*[[ანუბისის სახლი]] (House of Anubis) ([[2011]]-დან)
*[[წინ წარმატებისკენ]] (Big Time Rush) ([[2009]]-დან)
*[[აიქარლი]] (2007-2012)
*[[იღბლიანი ტორი]] (Victorious) (2010-2013)
*[[სემი და კეტი]] (Sam &amp; Cat) ([[2013]]-დან)

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.nick.co.uk Nickelodeon-ის ოფიციალური საიტი]
* [http://nickelodeon.ru/ რუსული საიტი]
* [http://www.nick.de გერმანული საიტი]
* [http://www.nickelodeon.dk დანიური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.se შვედური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.pt პორტუგალიური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.fr ფრანგული საიტი]
* [http://nicktv.it იტალიური საიტი]
* [http://nickelodeon.es ესპანური საიტი]
* [http://nick.co.kr კორეული საიტი]
* [http://nickelodeon.nl ნიდერლანდური საიტი]
* [http://www.nickelodeon.com.tr თურქული საიტი]
* [https://nicktvgeorgia.webnode.ru/ ქართული საიტი]

[[კატეგორია:ტელეკომპანიები]]</text>
      <sha1>c432auxh1dm6wz0kdwkfytdvo1siklw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407217</id>
      <parentid>4407216</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3833" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელეარხი
| არხის_სახელწოდება = ნიკელოდეონი
| სრული_სახელწოდება = 
| ლოგო = Nickelodeon_2009_logo.svg
| ქვეყანა = აშშ
| მაუწყებლობის_ზონა =  მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანა
| მაუწყებლობის_არხი =[[Nick at Nite]], [[Nicktoons Network]], [[Noggin]], [[TV Land]], [[The N]], [[Nick Jr.]], [[Nickelodeon Games and Sports]], [[VH1]], [[VH1 Classic]] და კიდევ [[MTV Networks]]-ის სხვა არხი
| დაფუძნდა = [[1 აპრილი]], [[1979]]
| დამფუძნებელი = 
| მფლობელი = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| ხელმძღვანელები = [[MTV Networks]] ([[Viacom]])
| სლოგანი = 
| საიტი =  [http://www.nick.co.uk {{PAGENAME}}]
}}
'''Nickelodeon''' ({{lang-ka|ნიკელოდეონი}}) — [[ამერიკა|ამერიკული]] სატელევიზიო არხი. ის დაფუძნებულია [[1977]] წელს [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]]. [[1979]] წლის [[1 აპრილი|1 აპრილიდან]] ტელეკომპანია მაუწყებლობა დაიწყო აშშ-ის მთელ ტერიტორიაზე. ამჟამად ტელეკომპანია ტრანსლირებს მსოფლიო თითქმის ყველა ენაზე, მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანაში. 

==არხის გადაცემები==

=== 90-იანი წლების ანიმაციური სერიალები ===
* [[პაწაინა ონავრები|პაწაწინა ონავრები]] ([[1991]]-[[1993]], [[1997]]-[[1999]])
* [[რენის და სტიმპის შოუ]] ([[1991]]-[[1995]])
* [[როკოს ახალი ცხოვრება]] ([[1993]], [[1995]])
* [[ააა! ნამდვილი მონსტრები]] ([[1994]], [[1996]])
* [[ჰეი, არნოლდ!]] ([[1996]]-[[2000]])
* [[ძაღლკატა]] ([[1998]]-[[2000]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
* [[ღრუბელი ბობი კვადრატული შარვალი (ანიმაციური სერიალი)]] ([[1999]]-დან)
* [[ონავრები გაიზარდნენ]] ([[2003]]-[[2004]])
* [[როგორ ლაპარაკობს ჯინჯერ ფუტლი]] ([[2000]]-[[2004]])
* [[ჯიმი ნეიტრონის-ბიჭი გენიოსის თავგადასავლები]] ([[2002]]-[[2003]])
* [[ტორნბერების ველური ოჯახი]] ([[2003]])

=== თანამედროვე ანიმაციური სერიალები ===
*[[ანუბისის სახლი]] (House of Anubis) ([[2011]]-დან)
*[[წინ წარმატებისკენ]] (Big Time Rush) ([[2009]]-დან)
*[[აიქარლი]] (2007-2012)
*[[იღბლიანი ტორი]] (Victorious) (2010-2013)
*[[სემი და კეტი]] (Sam &amp; Cat) ([[2013]]-დან)

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ოფიციალური|https://www.nick.com/}}

[[კატეგორია:ტელეკომპანიები]]</text>
      <sha1>s7dsc9aao7ooigmm6i27x3zilvvtero</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დავით კეზერაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>76778</id>
    <revision>
      <id>4407115</id>
      <parentid>4405472</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:29:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6323" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით კეზერაშვილი
| სურათი= Davit Kezerashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[11 ნოემბერი]], [[2006]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[5 დეკემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვასილ სიხარულიძე]] 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|22}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}&lt;br&gt;{{დროშა|ისრაელი}}
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება =  [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =[[დიპლომატი]], [[სამართალი|იურისტი]], ბიზნესმენი
| საქმიანობა =[[პოლიტიკა]] 
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
}}

'''დავით კეზერაშვილი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2006 წლის 11 ნოემბრიდან 2008 წლის 5 დეკემბრამდე.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა თბილისში. 1992 წელს ბებიასთან ერთად [[ისრაელი|ისრაელში]], [[ხოლონი|ხოლონში]] გადასახლდა. წლინახევრის შემდეგ ისევ საქართველოში დაბრუნდა. 1999 წელს დაასრულა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი. ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ]] და [[ებრაული ენა|ებრაულ]] ენებს.

[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|იუსტიციის სამინისტროში]] მუშაობის პერიოდში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს თანაშემწე გახდა. შემდეგ [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა სამინისტროში]] მუშაობდა, სადაც ერთი პერიოდი ფინანსური პოლიციის განყოფილების უფროსი იყო. 2006 წლის 11 ნოემბერს საქართველოს თავდაცვის მინისტრის პოსტზე შეცვალა [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]. ეს თანამდებობიდა დატოვა 2008 წლის 5 დეკემბერს. ჰყავს მეუღლე სოფიო ჩიქოვანი. [[2019]] წლის 5 სექტემბრიდან ტელეკომპანია „[[ფორმულა (ტელეკომპანია)|ფორმულას]]“ საკონტროლო პაკეტის მფლობელი.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/390061/ კეზერაშვილი TV “ფორმულას” წილის საკონტროლო პაკეტის მფლობელი გახდა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat-inline|Davit Kezerashvili}}
*[https://web.archive.org/web/20071008123508/http://www.civil.ge/eng/detail.php?id=14066 ინტერვიუ კეზერაშვილთან]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|1}}

{{DEFAULTSORT:კეზერაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>e39ntwfrbbl3gclk7kijbdx15r0vxw3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407133</id>
      <parentid>4407115</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:S4nyy11|S4nyy11]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6116" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით კეზერაშვილი
| სურათი= Davit Kezerashvili.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[11 ნოემბერი]], [[2006]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[5 დეკემბერი]], [[2008]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვასილ სიხარულიძე]] 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|22}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება =  [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
}}

'''დავით კეზერაშვილი''' (დ. [[22 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2006 წლის 11 ნოემბრიდან 2008 წლის 5 დეკემბრამდე.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა თბილისში. 1992 წელს ბებიასთან ერთად [[ისრაელი|ისრაელში]], [[ხოლონი|ხოლონში]] გადასახლდა. წლინახევრის შემდეგ ისევ საქართველოში დაბრუნდა. 1999 წელს დაასრულა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტი. ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ]] და [[ებრაული ენა|ებრაულ]] ენებს.

[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|იუსტიციის სამინისტროში]] მუშაობის პერიოდში [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს თანაშემწე გახდა. შემდეგ [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა სამინისტროში]] მუშაობდა, სადაც ერთი პერიოდი ფინანსური პოლიციის განყოფილების უფროსი იყო. 2006 წლის 11 ნოემბერს საქართველოს თავდაცვის მინისტრის პოსტზე შეცვალა [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]. ეს თანამდებობიდა დატოვა 2008 წლის 5 დეკემბერს. ჰყავს მეუღლე სოფიო ჩიქოვანი. [[2019]] წლის 5 სექტემბრიდან ტელეკომპანია „[[ფორმულა (ტელეკომპანია)|ფორმულას]]“ საკონტროლო პაკეტის მფლობელი.&lt;ref&gt;[https://netgazeti.ge/news/390061/ კეზერაშვილი TV “ფორმულას” წილის საკონტროლო პაკეტის მფლობელი გახდა — Netgazeti]&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat-inline|Davit Kezerashvili}}
*[https://web.archive.org/web/20071008123508/http://www.civil.ge/eng/detail.php?id=14066 ინტერვიუ კეზერაშვილთან]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|1}}

{{DEFAULTSORT:კეზერაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 22 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>8t6d78jb7hmdrq86exs58jzqkgm2k51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ოქროკუდა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88305</id>
    <revision>
      <id>4407224</id>
      <parentid>4290930</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:45:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7454" xml:space="preserve">{{ტაქსოდაფა
| სახელი =ოქროკუდა
| სურათის ფაილი = Euproctis chrysorrhoea 1.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა =
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი = [[ფეხსახსრიანები]]
| კლასი = [[მწერები]]
| რიგი = [[ქერცლფრთიანები]]
| ოჯახი = [[ერებუსისებრნი]]
| ქვეოჯახი = [[ტალღურასებრნი]]
| გვარი = ''[[Euproctis]]''
| სახეობა ='''ოქროკუდა'''
| ლათ = {{Btname|Euproctis chrysorrhoea|([[Linnaeus]], 1758)}}
| არეალის რუკა =
}}
'''ოქროკუდა''' ({{lang-la|Euproctis chrysorrhoea}}) — [[პეპლები|პეპელა]] [[ტალღურასებრნი|ტალღურების]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]სა. ხეხილისა და ტყის ფოთლოვანი ჯიშების საშიში მავნებელია. პეპლის [[ფრთები]]ს შლილი 35 [[მმ]] აღწევს. ოქროკუდა თეთრია, წინა ფრთებზე ბოლოში ოთხი პატარა შავი წერტილი აქვს. დედალი ოქროკუდას მუცელი ოქროსფერი ბეწვების კონით ბოლოვდება (აქედან სახელწოდება). მატლი მონაცრისფრო შავია, მეჭეჭებზე აქვს ოქროსფერი ბეწვები. იკვებება ფოთლებით. მავნებლის მასობრივი გამრავლებისას მცენარე უფოთლოდ რჩება. ოქროკუდა ყველგანაა გავრცელებული; [[საქართველო]]ში უმეტესად [[ქართლი|ქართლში]], [[მესხეთი|მესხეთსა]] და [[იმერეთი|იმერეთში]]&lt;ref name=&quot;ქსე&quot; /&gt; — ფოთლოვანი ტყის მერქნიან სახეობებზე, ასევე სასოფლო-სამეურნეო ნაკვეთებში — [[ხეხილი|ხეხილზე]]. მკვებავი მცენარეებია: [[მუხა]], [[წიფელი]], [[კუნელი]], [[ცაცხვი]], [[არყი]], [[რცხილა]], [[კოწახური]], [[ასკილი]]; ხეხილიდან — [[ვაშლი]], [[მსხალი]], [[ალუჩა]], [[ქლიავი]], [[ატამი]] და სხვა. სულ აზიანებს მერქნიანი მცენარეების 100-ზე მეტ სახეობას.&lt;ref name=&quot;მანდარია, დიდმანიძე&quot;&gt;{{წიგნი | ნაწილის ბმული = http://web.archive.org/web/20210713150417/https://moambe.atsu.edu.ge/uploads/files/1563955420_157-162.pdf | ნაწილი = იმერეთში გავრცელებულ ქერცლფრთიანების ზეოჯახ აბრეშუმქსოვებისებრთა (LEPIDOPTERA, BOMBYCIDOIDEA) მავნე სახეობები | სათაური = აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მოამბე, №2 | ავტორი1 = მანდარია ნ. | ავტორი2 = დიდმანიძე ე. | წელი = 2013 | გვერდი = 160–161}}&lt;/ref&gt;

ახასიათებს ერთწლიანი გენერაცია.&lt;ref name=&quot;მანდარია, დიდმანიძე&quot; /&gt; ოქროკუდა ზამთრობს [[მუხლუხი (ზოოლოგია)|მატლის]] სახით საზამთრო ბუდეში,&lt;ref name=&quot;ქსე&quot; /&gt; II ასაკის მატლის ფაზაში. გაზაფხულზე მცენარის [[კვირტი|კვირტების]] გაშლისას მატლები გამოდიან აბლაბუდებიდან. დაჭუპრება ხდება ივნისში სათითაოდ ან ჯგუფურად, აბლაბუდისებრ პარკებში ფოთლებს შორის და ღეროზე, მასობრივი გამრავლებისას — ხეების ქვეშ ბალახზე. [[ჭუპრი]]ს ფაზა გრძელდება 15–20 დღეს. პეპლები ფრენენ ივლის-აგვისტოში. მდედრი პეპელა ფოთლის ქვედა მხარეს დებს კვერცხებს ჯგუფურად, თითოეულში 200–500 ცალის რაოდენობით. 15–20 დღის შემდეგ (უმეტესად ივლისის მეორე ნახევარში) კვერცხებიდან გამოჩეკილი მატლები 20–23 °C ტემპერატურაზე განვითარებას ამთავრებენ 30–45 დღეში. მატლები კვების პროცესში ფოთლებს ახვევენ აბლაბუდაში და წარმოიქმნება მკვრივი ნაცრისფერი ბუდე, რომელშიც ზამთრობს 200-დან 2000-მდე ცალი მატლი ერთად.&lt;ref name=&quot;მანდარია, დიდმანიძე&quot; /&gt; წელიწადში ერთ თაობას იძლევა.&lt;ref name=&quot;ქსე&quot; /&gt;

{{ტექსტის გაშლა|ბრძოლის ღონისძიებები:}} ბუდეების შეგროვება და დაწვა, მატლის გამოჩეკის პერიოდში [[პესტიციდები]]ს (კონტაქტური მოქმედების) გამოყენება, 16 °C-ის ზევით კარგად მოქმედებს ენტობაქტერინი-3 და დენდრობაცილინი.&lt;ref name=&quot;ქსე&quot;&gt;{{ქსე|7|610|ალექსიძე გ.|არა}}&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=packed&gt;
Euproctis chrysorrhoea MHNT.CUT.2012.0.357 Claix (Isère) Female.jpg|♀
Euproctis chrysorrhoea MHNT.CUT.2012.0.356. Les Mathes Male.jpg|♂
Euproctis chrysorrhoea-01 (xndr).jpg|მუხლუხი
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ტალღურასებრნი]]</text>
      <sha1>j1c6s1mtrq9hkmoz6yjkresqhyl7ic1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სოზარ სუბარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88788</id>
    <revision>
      <id>4407078</id>
      <parentid>4398949</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:34:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23017" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = სოზარ სუბარი
| სურათი = Sozar Subari.JPG
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =   {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|11|4}}  
| დაბადების ადგილი = [[ჭუბერი]], [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი = 
| მოქალაქეობა =  {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა = 
| დედა = 
| მეუღლე = 
| შვილები = 
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[თბილისის სასულიერო აკადემია]] 
| პროფესია = [[ისტორიკოსი]], [[თეოლოგი]], [[ჟურნალისტი]], [[პოლიტიკოსი]]
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] (2012-2022)
| ვებ-საიტი = 
| რიგი = [[საქართველოს მთავრობა|საქართველოს მთავრობის]] ადმინისტრაციის რეგიონული განვითარების სამსახურის უფროსი
| თანამდებობა დაიკავა = [[16 ივლისი]], [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[1 აგვისტო]], [[2020]]
| ვიცე-პრეზიდენტი = 
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]] &lt;br&gt; [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| რიგი2 = [[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ივლისი]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[15 ივლისი]], [[2018]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 = 
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი2 = [[დავით დარახველიძე]]
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა
| რიგი3 = [[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულების და პრობაციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[22 ივლისი]], [[2014]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ტუღუში]]
| მემკვიდრე3 = [[გიორგი მღებრიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|right|25px]][[საქართველოს სახალხო დამცველი]]
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[16 სექტემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[17 სექტემბერი]], [[2009]]
| წინამორბედი4 = [[თემურ ლომსაძე]] (მ/შ) [[ნანა დევდარიანი]]
| მემკვიდრე4 = [[გიორგი ტუღუში]]
| პრეზიდენტი4 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4 = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]]
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 = 
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 = 
| პრემიერ-მინისტრი5 = 
}}
'''სოზარ სუბარი'''  (დ. [[4 ნოემბერი]], [[1964]], [[ჭუბერი]], [[მესტიის რაიონი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ისტორიკოსი, თეოლოგი, ჟურნალისტი, [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს სახალხო დამცველი]] (2004-2009),  [[2014]] წლის 26 ივლისიდან [[2018]] წლის 15 ივლისამდე იყო [[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]]. [[2020]] წლიდან არის საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი.

[[1987]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი, ხოლო [[1995]] წელს — [[თბილისის სასულიერო აკადემია|თბილისის სასულიერო აკადემიის]] თეოლოგიის ფაკულტეტი.    სხვადასხვა დროს მოღვაწეობდა [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში]], [[საქართველოს ეკლესია]]ში [[დიაკვანი|დიაკვნად]], საჯარო [[სკოლა|სკოლის]] დირექტორად, სხვადასხვა ჟურნალ-გაზეთის კორესპონდენტად და რედაქტორად, მოღვაწეობდა [[თავისუფლების ინსტიტუტი|თავისუფლების ინსტიტუტში]] (2003-2004).

==ადრეული წლები==
დაამთავრა [[ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი და თბილისის სასულიერო აკადემიის თეოლოგიის ფაკულტეტი. სუბარი იყო საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის არქეოლოგიური კვლევის ცენტრის თანამშრომელი. მუშაობდა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილებაში. [[1989]]-[[1991]] წლებში იყო დმანისის რაიონის სოფელ ბოსლების საჯარო სკოლის დირექტორი. [[1988]]-[[1989]] წლებში მსახურობდა დავითგარეჯის მონასტერში, [[1990]]-[[1991]] წლებში დმანისის სიონში, ხოლო [[1991]]-[[1995]] წლებში - თბილისის ივერიის ღვთისმშობლის ხატის სახელობის ტაძარში. [[1995]]-[[2000]] წლებში იყო გაზეთ “„ავკასიონის“ ჯერ კორესპონდენტი, ხოლო შემდეგ - რედაქტორი. ამავე პერიოდში მუშაობდა „რადიო თავისუფლების“, „რადიო თავისუფალი ევროპის“, ასევე ლონდონის „ომისა და მშვიდობის რეპორტაჟების ინსტიტუტის“ კორესპონდენტად და „IREX“-ის კანონის უზენაესობის პროექტის დირექტორად.

==სახალხო დამცველი==
[[2004]]-[[2009]] წლებში იყო საქართველოს სახალხო დამცველი. აქტიურად აკრიტიკებდა საქართველოს ხელისუფლებას და მათ შორის პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|სააკაშვილს]] ადამიანის უფლებების, სასამართლოს დამოუკიდებლობის და მედიის თავისუფლების შეზღუდვის გამო.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=18150 Freedom House: ქართული მედიის თავისუფლება შემცირდა.]&lt;/ref&gt; სუბარმა სააკაშვილს ავტორიტარული სტილის მმართველი უწოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=19616&amp;search= სახალხო დამცველი ”ავტორიტარიზმის” დემოკრატიით შეცვლისკენ მოუწოდებს] სივილ ჯორჯია. 26 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; სუბარის მუშაობა სახალხო დამცველის პოსტზე ნაყოფიერად იქნა შეფასებული &lt;ref&gt;[http://www.tavisupleba.org/content/article/1824241.html სოზარ სუბარს საუკეთესო სახალხო დამცველის შეფასებას აძლევენ]&lt;/ref&gt;. [[2009]] წელს აირჩიეს გაერო-ს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის მრჩეველთა საბჭოს წევრად.

==პოლიტიკაში==
2009 წლის 22 სექტემბერს ის შეუერთდა პოლიტიკურ გაერთიანებას „[[ალიანსი საქართველოსთვის]]“, რომლის წევრებიც იყვნენ [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია]], [[ახალი მემარჯვენეები]] და [[ჩვენი საქართველო - თავისუფალი დემოკრატები]]. ალიანსის განაცხადებით, სუბარი მათი კანდიდატი იქნებოდა [[თბილისის თვითმმართველობა|თბილისის საკრებულოს]] თავმჯდომარის პოსტზე 2010 წელს დანიშნულ [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები (2010)|ადგილობრივ არჩევნებში]]&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=21792 ალასანია თბილისის მერის არჩევნებში გეგმავს მონაწილეობას]&lt;/ref&gt;. აპრილში მან განაცხადა, რომ არჩევნებში მონაწილეობას აღარ მიიღებდა,&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22642&amp;search=%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98 |title=სივილ ჯორჯია, თბილისი / 29 აპრ.'10 / 14:32 |accessdate=2011-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525053600/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22642&amp;search=%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98 |archivedate=2011-05-25 }}&lt;/ref&gt; ხოლო არჩევნების შემდეგ ალიანსი დატოვა &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22804 |title=სივილ ჯორჯია, თბილისი / 31 მაი.'10 / 20:41 |accessdate=2011-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525171415/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22804 |archivedate=2011-05-25 }}&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს, სხვა პოლიტიკოსებთან ([[ეროსი კიწმარიშვილი]], [[ლევან გაჩეჩილაძე]], [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]) ერთად, დააფუძნა [[ქართული პარტია]]. 2012 წლიდან არის [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]]ს წევრი.  2012  წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე  იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.  იმავე წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა სასჯელაღსრულების მინისტრად.

[[2018]] წელს დაინიშნა პრემიერ-მინისტრის მრჩევლად რეგიონული განვითარების საკითხებში.

[[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (სამგორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 19 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt; [[2022]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] [[მიხეილ ყაველაშვილი|მიხეილ ყაველაშვილთან]] და [[დიმიტრი ხუნდაძე]]სთან ერთად დატოვა „ქართული ოცნება“. პარტიის ინფორმაციით, ამის მიზეზი გახდა შიდაპარტიული უთანხმოება საჯარო ინფორმაციის გაცემის საკითხზე.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://on.ge/story/106241-სუბარი-ყაველაშვილი-და-ხუნდაძე-ქართულ-ოცნებას-ტოვებენ | title = სუბარი, ყაველაშვილი და ხუნდაძე ქართულ ოცნებას ტოვებენ | publisher = On.ge | date = 2022-06-28}} &lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე და სამი შვილი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00004959}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4485}}
*{{Facebook|SubariOfficial}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ტუღუში]] | ტიტული=[[საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების სამინისტრო|სასჯელაღსრულების მინისტრი]] | წლები=2012 - 2014| შემდეგი=გიორგი მღებრიშვილი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით დარახველიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]] | წლები= 2014-2018| შემდეგი=თანამდებობა გაუქმდა}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს სახალხო დამცველები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:სუბარი, სოზარ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 4 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომბუდსმენები]]
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სასულიერო აკადემიის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:სუბარები|სოზარ]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>4i7qy8rp18m8zztvyl1bjd5ng89lio4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407129</id>
      <parentid>4407078</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22824" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = სოზარ სუბარი
| სურათი = Sozar Subari.JPG
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა = 
| დაბადების თარიღი =   {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|11|4}}  
| დაბადების ადგილი = [[ჭუბერი]], [[მესტიის მუნიციპალიტეტი]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი = 
| მოქალაქეობა =  {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა = 
| დედა = 
| მეუღლე = 
| შვილები = 
| განათლება = 
| პროფესია = ისტორიკოსი, თეოლოგი, ჟურნალისტი, [[პოლიტიკოსი]]
| საქმიანობა = 
| რელიგია = 
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]] (2012-2022)
| ვებ-საიტი = 
| რიგი = [[საქართველოს მთავრობა|საქართველოს მთავრობის]] ადმინისტრაციის რეგიონული განვითარების სამსახურის უფროსი
| თანამდებობა დაიკავა = [[16 ივლისი]], [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[1 აგვისტო]], [[2020]]
| ვიცე-პრეზიდენტი = 
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]] &lt;br&gt; [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| რიგი2 = [[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[26 ივლისი]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[15 ივლისი]], [[2018]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 = 
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი2 = [[დავით დარახველიძე]]
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა
| რიგი3 = [[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულების და პრობაციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[22 ივლისი]], [[2014]]
| წინამორბედი3 = [[გიორგი ტუღუში]]
| მემკვიდრე3 = [[გიორგი მღებრიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|right|25px]][[საქართველოს სახალხო დამცველი]]
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[16 სექტემბერი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[17 სექტემბერი]], [[2009]]
| წინამორბედი4 = [[თემურ ლომსაძე]] (მ/შ) [[ნანა დევდარიანი]]
| მემკვიდრე4 = [[გიორგი ტუღუში]]
| პრეზიდენტი4 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4 = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]], [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკა გილაური]]
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 = 
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 = 
| პრემიერ-მინისტრი5 = 
}}
'''სოზარ სუბარი'''  (დ. [[4 ნოემბერი]], [[1964]], [[ჭუბერი]], [[მესტიის რაიონი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ისტორიკოსი, თეოლოგი, ჟურნალისტი, [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს სახალხო დამცველი]] (2004-2009),  [[2014]] წლის 26 ივლისიდან [[2018]] წლის 15 ივლისამდე იყო [[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]]. [[2020]] წლიდან არის საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი.

[[1987]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი, ხოლო [[1995]] წელს — [[თბილისის სასულიერო აკადემია|თბილისის სასულიერო აკადემიის]] თეოლოგიის ფაკულტეტი.    სხვადასხვა დროს მოღვაწეობდა [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში]], [[საქართველოს ეკლესია]]ში [[დიაკვანი|დიაკვნად]], საჯარო [[სკოლა|სკოლის]] დირექტორად, სხვადასხვა ჟურნალ-გაზეთის კორესპონდენტად და რედაქტორად, მოღვაწეობდა [[თავისუფლების ინსტიტუტი|თავისუფლების ინსტიტუტში]] (2003-2004).

==ადრეული წლები==
დაამთავრა [[ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი და თბილისის სასულიერო აკადემიის თეოლოგიის ფაკულტეტი. სუბარი იყო საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის არქეოლოგიური კვლევის ცენტრის თანამშრომელი. მუშაობდა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ეთნოგრაფიის განყოფილებაში. [[1989]]-[[1991]] წლებში იყო დმანისის რაიონის სოფელ ბოსლების საჯარო სკოლის დირექტორი. [[1988]]-[[1989]] წლებში მსახურობდა დავითგარეჯის მონასტერში, [[1990]]-[[1991]] წლებში დმანისის სიონში, ხოლო [[1991]]-[[1995]] წლებში - თბილისის ივერიის ღვთისმშობლის ხატის სახელობის ტაძარში. [[1995]]-[[2000]] წლებში იყო გაზეთ “„ავკასიონის“ ჯერ კორესპონდენტი, ხოლო შემდეგ - რედაქტორი. ამავე პერიოდში მუშაობდა „რადიო თავისუფლების“, „რადიო თავისუფალი ევროპის“, ასევე ლონდონის „ომისა და მშვიდობის რეპორტაჟების ინსტიტუტის“ კორესპონდენტად და „IREX“-ის კანონის უზენაესობის პროექტის დირექტორად.

==სახალხო დამცველი==
[[2004]]-[[2009]] წლებში იყო საქართველოს სახალხო დამცველი. აქტიურად აკრიტიკებდა საქართველოს ხელისუფლებას და მათ შორის პრეზიდენტ [[მიხეილ სააკაშვილი|სააკაშვილს]] ადამიანის უფლებების, სასამართლოს დამოუკიდებლობის და მედიის თავისუფლების შეზღუდვის გამო.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=18150 Freedom House: ქართული მედიის თავისუფლება შემცირდა.]&lt;/ref&gt; სუბარმა სააკაშვილს ავტორიტარული სტილის მმართველი უწოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=19616&amp;search= სახალხო დამცველი ”ავტორიტარიზმის” დემოკრატიით შეცვლისკენ მოუწოდებს] სივილ ჯორჯია. 26 სექტემბერი, 2008.&lt;/ref&gt; სუბარის მუშაობა სახალხო დამცველის პოსტზე ნაყოფიერად იქნა შეფასებული &lt;ref&gt;[http://www.tavisupleba.org/content/article/1824241.html სოზარ სუბარს საუკეთესო სახალხო დამცველის შეფასებას აძლევენ]&lt;/ref&gt;. [[2009]] წელს აირჩიეს გაერო-ს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის მრჩეველთა საბჭოს წევრად.

==პოლიტიკაში==
2009 წლის 22 სექტემბერს ის შეუერთდა პოლიტიკურ გაერთიანებას „[[ალიანსი საქართველოსთვის]]“, რომლის წევრებიც იყვნენ [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია]], [[ახალი მემარჯვენეები]] და [[ჩვენი საქართველო - თავისუფალი დემოკრატები]]. ალიანსის განაცხადებით, სუბარი მათი კანდიდატი იქნებოდა [[თბილისის თვითმმართველობა|თბილისის საკრებულოს]] თავმჯდომარის პოსტზე 2010 წელს დანიშნულ [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები (2010)|ადგილობრივ არჩევნებში]]&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=21792 ალასანია თბილისის მერის არჩევნებში გეგმავს მონაწილეობას]&lt;/ref&gt;. აპრილში მან განაცხადა, რომ არჩევნებში მონაწილეობას აღარ მიიღებდა,&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22642&amp;search=%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98 |title=სივილ ჯორჯია, თბილისი / 29 აპრ.'10 / 14:32 |accessdate=2011-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525053600/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22642&amp;search=%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98 |archivedate=2011-05-25 }}&lt;/ref&gt; ხოლო არჩევნების შემდეგ ალიანსი დატოვა &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22804 |title=სივილ ჯორჯია, თბილისი / 31 მაი.'10 / 20:41 |accessdate=2011-05-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110525171415/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=22804 |archivedate=2011-05-25 }}&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს, სხვა პოლიტიკოსებთან ([[ეროსი კიწმარიშვილი]], [[ლევან გაჩეჩილაძე]], [[ირაკლი ოქრუაშვილი]]) ერთად, დააფუძნა [[ქართული პარტია]]. 2012 წლიდან არის [[ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო]]ს წევრი.  2012  წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე  იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.  იმავე წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა სასჯელაღსრულების მინისტრად.

[[2018]] წელს დაინიშნა პრემიერ-მინისტრის მრჩევლად რეგიონული განვითარების საკითხებში.

[[2020|2020 წლიდან]] არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (სამგორის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 19 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt; [[2022]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] [[მიხეილ ყაველაშვილი|მიხეილ ყაველაშვილთან]] და [[დიმიტრი ხუნდაძე]]სთან ერთად დატოვა „ქართული ოცნება“. პარტიის ინფორმაციით, ამის მიზეზი გახდა შიდაპარტიული უთანხმოება საჯარო ინფორმაციის გაცემის საკითხზე.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://on.ge/story/106241-სუბარი-ყაველაშვილი-და-ხუნდაძე-ქართულ-ოცნებას-ტოვებენ | title = სუბარი, ყაველაშვილი და ხუნდაძე ქართულ ოცნებას ტოვებენ | publisher = On.ge | date = 2022-06-28}} &lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე და სამი შვილი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00004959}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4485}}
*{{Facebook|SubariOfficial}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი ტუღუში]] | ტიტული=[[საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების სამინისტრო|სასჯელაღსრულების მინისტრი]] | წლები=2012 - 2014| შემდეგი=გიორგი მღებრიშვილი}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით დარახველიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა სამინისტრო|საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრი]] | წლები= 2014-2018| შემდეგი=თანამდებობა გაუქმდა}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს სახალხო დამცველები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:სუბარი, სოზარ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 4 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:საქართველოს ომბუდსმენები]]
[[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს იძულებით გადაადგილებულ პირთა, განსახლებისა და ლტოლვილთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სასულიერო აკადემიის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:სუბარები|სოზარ]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>6ou15i4pif5e8oyno9mqw8r5mgg0j4z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტელეღიპუცები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>89629</id>
    <revision>
      <id>4407025</id>
      <parentid>3382934</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:25:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>136.158.48.182</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5960" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელევიზია
| გადაცემის_სახელი =ტელეღიპუცები  
| სურათი =  Teletubbies Logo.png
| ტიტრი = 
| სხვა სახელწოდება = 
| ჟანრი = [[ანიმაციური სერიალი]]
| ფორმატი = 
| ავტორი = [[სტივენ ჰილენბერგი]]
| ეფუძნება = 
| შეიმუშავა = 
| სცენარი = 
| რეჟისორი = 
| რედაქტორი = 
| შემოქმედებითი დირექტორები = 
| წამყვანი = 
| მონაწილეობენ = 
| გახმოვანება = 
| ჟიური = 
| მთხრობელი = 
| თემის_კომპოზიტორი = 
| მთავარი_თემა = 
| ფინალური_თემა
| კომპოზიტორი = 
| ქვეყანა = [[გაერთიანებული სამეფო]]
| ენა = 
| სეზონი = 
| სერია = 4
| ეპიზოდი = 365
| ეპიზოდების_სია = 
| აღმასრულებელი_პროდიუსერი = 
| პროდიუსერი = 
| მონტაჟი = 
| ადგილი = 
| ოპერატორი = 
| კამერა = 
| ხანგრძლივობა = 25 წთ.
| არხი = [[BBC]]
| კომპანია = 
| დისტრიბუტორი = 
| ორიგინალური არხი = 
| ჩვენების_ფორმატი = 
| აუდიო_ფორმატი = 
| პირველად = {{Start date|1997|3|31|df=y}}
| უკანასკნელად = {{End date|2001|1|5|df=y}}
| სტატუსი = 
| წინა = 
| შემდეგი = 
| დაკავშირებული_შოუები = 
| ბოლო = 
| საიტი = 
}}

'''ტელეღიპუცები''' ({{lang-en|„Teletubbies“}}) — [[გაერთიანებული სამეფო]]ს ანიმაციურ-თოჯინებიანი სერიალი, რომელიც [[1997]] წელს ტელეკომპანია [[ბი-ბი-სი]]ს ეთერში გადიოდა. მისი შემქმნელები არიან ენ ვუდი და ენდრიუ დევენპორტი. მთლიანობაში გადაღებული იქნა შოუს 365 ეპიზოდი.

სერიალი სწრაფად გახდა კომერციული წარმატება ბრიტანეთში და მის ფარგლებს გარეთ. მან მოიგო მრავალი BAFTA-ს ჯილდო და ნომინირებული იყო ორ დღის ემისზე მთელი მისი სერიის განმავლობაში.[8][9] შოუს სიმღერაზე დაფუძნებული სინგლი 1997 წლის დეკემბერში მიაღწია პირველ ადგილს გაერთიანებული სამეფოს სინგლების ჩარტში და დარჩა ტოპ 75-ში 32 კვირის განმავლობაში, გაიყიდა მილიონზე მეტი ეგზემპლარი.[10] 2000 წლის ოქტომბრისთვის ფრენჩაიზამ გამოიმუშავა 1 მილიარდ ფუნტზე მეტი (1,6 მილიარდი დოლარი) საქონლის გაყიდვები.[11]

მიუხედავად იმისა, რომ თავდაპირველი გაშვება დასრულდა 2001 წელს, [12] გადატვირთული სერია მწვანე შუქით იყო განათებული 2014 წელს.[13] გადატვირთვის პრემიერა შედგა CBeebies-ზე გაერთიანებულ სამეფოში და Nick Jr. Channel-ზე შეერთებულ შტატებში.[14] 1997-2001 წლების ორიგინალური სერიების ხელახალი ჩვენება გრძელდება სატელევიზიო არხებზე მთელს მსოფლიოში.

ორიგინალური სერია დაბრუნდა პირდაპირ ეთერში აშშ-ში Pluto TV-ზე 2019 წლის 1 მაისს, მაგრამ ეპიზოდები ნაჩვენებია გაერთიანებული სამეფოს ფორმატში, ნაცვლად აშშ-ის ფორმატისა. იგივე ფორმატი იყო სერიის ხელმისაწვდომობის შემთხვევაში Noggin აპლიკაციაში 2016 წლის 25 მაისიდან.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.teletubbies.co.uk ოფიციალური ბრიტანული გვერდი]
* [http://www.teletubbies.com ოფიციალური აშშ გვერდი]
* {{AllMovie სახელწოდება|161778}}
* {{IMDb title|0142055}}

{{ესკიზი-ტელევიზია}}

[[კატეგორია:საბავშვო ტელეგადაცემები]]</text>
      <sha1>9y4zdcloiw6da3ywyqgf3dke288vct2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407033</id>
      <parentid>4407025</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:24:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/136.158.48.182|136.158.48.182]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:AbandonerBot|AbandonerBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3203" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ტელევიზია
| გადაცემის_სახელი =ტელეღიპუცები  
| სურათი =  Teletubbies Logo.png
| ტიტრი = 
| სხვა სახელწოდება = 
| ჟანრი = [[ანიმაციური სერიალი]]
| ფორმატი = 
| ავტორი = [[სტივენ ჰილენბერგი]]
| ეფუძნება = 
| შეიმუშავა = 
| სცენარი = 
| რეჟისორი = 
| რედაქტორი = 
| შემოქმედებითი დირექტორები = 
| წამყვანი = 
| მონაწილეობენ = 
| გახმოვანება = 
| ჟიური = 
| მთხრობელი = 
| თემის_კომპოზიტორი = 
| მთავარი_თემა = 
| ფინალური_თემა
| კომპოზიტორი = 
| ქვეყანა = [[გაერთიანებული სამეფო]]
| ენა = 
| სეზონი = 
| სერია = 4
| ეპიზოდი = 365
| ეპიზოდების_სია = 
| აღმასრულებელი_პროდიუსერი = 
| პროდიუსერი = 
| მონტაჟი = 
| ადგილი = 
| ოპერატორი = 
| კამერა = 
| ხანგრძლივობა = 25 წთ.
| არხი = [[BBC]]
| კომპანია = 
| დისტრიბუტორი = 
| ორიგინალური არხი = 
| ჩვენების_ფორმატი = 
| აუდიო_ფორმატი = 
| პირველად = {{Start date|1997|3|31|df=y}}
| უკანასკნელად = {{End date|2001|1|5|df=y}}
| სტატუსი = 
| წინა = 
| შემდეგი = 
| დაკავშირებული_შოუები = 
| ბოლო = 
| საიტი = 
}}

'''ტელეღიპუცები''' ({{lang-en|„Teletubbies“}}) — [[გაერთიანებული სამეფო]]ს ანიმაციურ-თოჯინებიანი სერიალი, რომელიც [[1997]] წელს ტელეკომპანია [[ბი-ბი-სი]]ს ეთერში გადიოდა. მისი შემქმნელები არიან ენ ვუდი და ენდრიუ დევენპორტი. მთლიანობაში გადაღებული იქნა შოუს 365 ეპიზოდი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.teletubbies.co.uk ოფიციალური ბრიტანული გვერდი]
* [http://www.teletubbies.com ოფიციალური აშშ გვერდი]
* {{AllMovie სახელწოდება|161778}}
* {{IMDb title|0142055}}

{{ესკიზი-ტელევიზია}}

[[კატეგორია:საბავშვო ტელეგადაცემები]]</text>
      <sha1>getvi5jmo94nx54ma29s52o4pobaia3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საჭადრაკო ოლიმპიადა 1950</title>
    <ns>0</ns>
    <id>90956</id>
    <revision>
      <id>4407226</id>
      <parentid>3597125</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:06:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12671" xml:space="preserve">{{ვიკი}}'''[[20 აგვისტო]] - [[10 სექტემბერი]] [[1950]] [[დუბროვნიკი]], [[იუგოსლავია]]'''

მხოლოდ ომის დამთავრების შემდეგ გახდა შესაძლებელი საჭადრაკო ოლიმპიადის ჩატარება. [[1948]] წლის სალტშობადენის კონგრესზე იუგოსლავიის საჭადრაკო ფედერაციამ განაცხადა, რომ მზადაა უმასპინძლოს მსოფლიოს საუკეთესო მოჭადრაკეების ფორუმს. კონგრესმა [[ფიდე]]ს ბიუროს დაავალა შეესწავლა ეს საკითხი. [[1949]] წლის [[პარიზი]]ს კონგრესმა კი, ბიუროს მოხსენების საფუძველზე, გადაწყვიტა ჩაეტარებინა მორიგი, მეცხრე საჭადრაკო ოლიმპიადა იუგოსლავიაში.

დუბროვნიკში 16 ქვეყნის მოჭადრაკეები შეიკრიბნენ. ომის ჭრილობები ჯერ კიდევ არ ჰქონდათ მოშუშებული და ტურნირში არ მონაწილეობდნენ [[უნგრელები]], [[ჩეხები]] და [[პოლონელები]]. საგრძნობლად იყო შეცვლილი თვითონ მოჭადრაკეთა შემადგენლობაც. ომამდელი ოლიმპიადების მონაწილეები დუბროვნიკში ცოტანი იყვნენ, სამაგიეროდ მრავლად იყვნენ ახალი სახეები (უნციკერი, შმიდტი, დონერი, ევანსი, ხულიო ბოლბოჩანი და სხვა). ტურნირის დებულებასა და რეგლამენტში იყო სიახლეები. გუნდებს უფლება ჰქონდათ ჰყოლოდათ მეორე სათადარიგო მონაწილეც (თუმცა ამ უფლებით ყველას არ უსარგებლია). დღეში იმართებოდა ერთი ტური და ყოველი მეოთხე დღე ეთმობოდა გადადებული პარტიების დამთავრებას. ტურნირი დუბროვნიკის ხელოვნების გალერეაში გაიმართა და გულშემატკივართა დიდი ინტერესიც გამოიწვია.

თავიდანვე დაწინაურდნენ მასპინძლები. შვიდი ტურის შემდეგ ისინი 3,5 ქულით უსწრებდნენ უახლოეს მდევარს, არგენტინის ნაკრებს, რომელსაც ყოფილი პოლონელი, მიგელ ნაიდორფი, თავკაცობდა. კიდევ ერთი პოლონელი, [[საველი ტარტაკოვერი]] საფრანგეთის გუნდს ედგა სათვეში. 63 წლის ტარტაკოვერი ტურნირის უხუცესი მონაწილე იყო. ოლიმპიადაში ერთი ქალიც მონაწილეობდა. ეს იყო შანტალ შოდე სილანი, რომელიც ფრანგებს პირველ სათარიგოდ ჰყავდათ ჩაწერილი.

კიდევ უფრო დაიძაბა ბრძოლა ტურნირის მეორე ნახევარში. მეათე ტურში განსაკუთრებულ ინტერესს იწვევდა მასპინძელთა შეხვედრა ამერიკელებთან. ორივე გუნდს მხოლოდ გამარჯვება აძლევდა ხელს, მაგრამ დაძაბული ბრძოლა ფრედ დამთავრდა. ამით ისარგებლეს არგენტინელებმა და მჭიდროდ მიუახლოვდნენ ლიდერებს. ამიტომ დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა არგენტინა - იუგოსლავიის მატჩს მე-12 ტურში. ეს მატჩიც თითქოს ფრედ უნდა დამთვრებულიყო, მაგრამ ბოლოს ნაიდორფმა მაინც მოახერხა [[სვეტოზარ გლიგორიჩი]]ს დამარცხება და სამხრეთამერიკელებმა გაიმარჯვეს. ბოლო ტურში იუგოსლავიელებმა დიდი ანგარიშით მოუგეს [[ფინელები|ფინელებს]] და ჩემპიონობა გაინაღდეს. არგენტინელები მეორეზე დარჩნენ, ხოლო მესამე ადგილისათვის ბრძოლაში [[გერმანელები|გერმანელებმა]] მხოლოდ ბოლო ტურში აჯობეს ოლიმპიადების ოთხგზის ჩემპიონებს, ამერიკელ მოჭადრაკეებს.

== ტექნიკური შედეგები ==
მონაწილეობდა 16 ქვეყნის ნაკრები. ტურნირი წრიული სისტემით.

* 1 {{YUG}} - 45,5
* 2 {{ARG}} - 43,5
* 3 {{GER}} - 40,5
* 4 {{USA}} - 40
* 5 {{NLD}} - 37
* 6 {{BEL}} - 32
* 7 {{AUT}} - 31,5
* 8 {{CHL}} - 30,5
* 9 {{FRA}} - 28,5
* 10 {{FIN}} - 28
* 11 {{SWE}} - 27,5
* 12 {{ITA}} - 25
* 13 {{DEN}} - 22
* 14 {{PER}} - 21,5
* 15 {{NOR}} - 15
* 16 {{GRC}} - 12

== ჩემპიონის და პრიზიორების შემადგენლობა და შედეგები ==
* {{YUG}}
[[სვეტოზარ გლიგორიჩი]] 11 (+9=4-2), ვასია პირცი 9,5 (+7=5-2), პეტარ ტრიფუნოვიჩი 10 (+8=4-1), ბრასლავ რაბარი 9 (+8=2-0), მილან ვიდმარი (უმცროსი) 5 (+4=2-0), სტოიან პუცი 1 (+1=0-1)

* {{ARG}}
[[ნიგელ ნაიდორფი]] 11 (+8=6-0), ხულიო ბოლბოჩანი 11,5 (+9=5-0), კარლოს ენრიკე გიმარი 6 (+4=4-2), ნესტორ დეკიუ როსეტო 7,5 (+4=7-1), ჰერმან პილნიკი 7,5 (+6=3-1)

* {{GER}}
ვოლფგანგ უნციკერი 11 (+9=4-1), ლოთრ შმიდტი 9 (+7=4-1), გერჰარდ პფეიფერი 7 (+4=6-1), ლუდვიგ რელშტაბი 6 (+3=6-2), ჰანს-ჰილმარ შტაუდტე 7,5 (+6=3-3)

== საუკეთესო შედეგები დაფების მიხედვით ==
{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პირველი დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ვოლფგანგ უნციკერი
|{{GER}}
|11
|14
|78,6
|----
|[[მიგელ ნაიდორფი]]
|{{ARG}}
|11
|14
|78,6
|----
|[[სამუელ რეშევსკი]]
|{{USA}} 
|8,5
|11
|77,3
|----
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეორე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ხულიო ბოლბოჩანი
|{{ARG}} 
|11,5
|14
|82,1
|----
|ლოთარ შმიდტი
|{{GER}}
|9
|12
|75,0
|----
|ნიკოლას როსოლიმო
|{{FRA}}
|9
|12
|75,0
|---
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მესამე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|პეტარ ტრიფუნოვიჩი
|{{YUG}}
|10
|13
|76,9
|----
|ლუდოვიკ პრინსი
|{{NLD}}
|6,5
|10
|65,0
|----
|გერჰარდ პფეიფერი
|{{GER}}
|7
|11
|63,6
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეოთხე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ბრასლავ რაბარი
|{{YUG}}
|9
|10
|90,0
|----
|ნიკოლას კორტლევერი
|{{NLD}}
|8,5
|11
|77,3
|----
|ნილს  ბერგკვისტი
|{{SWE}}
|7,5
|12
|62,5
|----
|ნესტორ დეკიუ როსეტო
|{{ARG}}
|7,5
|12
|62,5
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პირველი სათადარიგო დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ჰერმან პილნიკი
|{{ARG}}
|7,5
|10
|75,0
|----
|ჰანს ლამბერტი
|{{AUT}}
|8
|12
|66,7
|----
|ჯოროჯ კრამერი
|{{USA}}
|7,5
|12
|62,5
|----
|ჰანს-ჰილმარ შტაუდტე
|{{GER}}
|7,5
|12
|62,5
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეორე სათადარიგო დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ლარი ევანსი
|{{USA}}
|9
|10
|90,0
|----
|იან დონერი
|{{NLD}}
|4,5
|8
|56,3
|}

შენიშვნა: მესამე ადგილი მეორე სათადარიგო დაფაზე არ გათამაშებულა, ვინაიდან დანარჩენ მოჭადრაკეებს არ ჰქონდათ ნათამაშები პარტიების 50 %-ზე მეტი რაოდენობა.

=== ლიტერატურა ===
* Ю. Авербах, Б. Туров Шахматные олимпиады. Москва. изд. ,,ФиС’’ 1974
* Шахматы. Энциклопедический словарь. Москва. изд. ,,Советская Энциклопедия’’ 1990
* Шахматная Энциклопедия. Москва. 2004.
* Ханамирян Г. Всемирные шахматные Олимпиады. 1927-2006. Ереван: 2006

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.olimpbase.org/index.html?http%3A%2F%2Fwww.olimpbase.org%2Folympiads%2Fmen_results.html შედეგები]

{{ვაჟთა საჭადრაკო ოლიმპიადები}}

[[კატეგორია:საჭადრაკო ოლიმპიადები|09]]</text>
      <sha1>lc40f5yk5vzqgo1s0he3rvn2xeglvcb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სვერდლოვსკის ოლქი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>91223</id>
    <revision>
      <id>4407241</id>
      <parentid>4299544</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T02:52:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>124291</id>
      </contributor>
      <comment>გადარჩენა 1 წყაროების და მონიშვნა 0 მკვდრად.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5017" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა რუსეთის ფედერაციის სუბიექტი|
RuNm=სვერდლოვსკის ოლქი|
RuPostfix=|
OfNm1= |
FSFlag=[[ფაილი:Flag of Sverdlovsk Oblast.svg|150px]]|
FSCoA=[[ფაილი:Coat of Arms of Sverdlovsk oblast.svg|120px]]|
FlagLnk=|
CoALnk=|
FSMapName=Sverdlovsk Oblast|
FSCtrWhat=ადმინისტრაციული ცენტრი|
FSCtrNm=[[ეკატერინბურგი]]|
AreaRnk=მე-17|
TotArea=194 300|
WaterPrcnt=0,4|
PopRnk=მე-5|
PopQty= 4 395 600|
PopCtDate=2008|
PopDens=22,6 კაცი.|
FedDistrNm=[[ურალის ფედერალური ოკრუგი|ურალი]]|
EcRegNm=[[ურალის ეკონომიკური რაიონი|ურალი]]|
CadNo=66, 96|
LangLangs=s|
OfLangs= [[რუსული ენა|რუსული]]|
HeadTtl=გუბერნატორი|
HeadNm=ედუარდ როსელი|
ViceTtl=|
ViceNm=|
LegislTtl=&lt;!--Глава законодательной власти--&gt;|
LegislNm=|
FSAnthem=|
MSKS=+2|
}}
'''სვერდლოვსკის ოლქი''' ({{Lang-ru|''Свердловская область''}}) - [[რუსეთი]]ს ფედერაციის სუბიექტი. შედის რუსეთის [[ურალის ფედერალური ოკრუგი|ურალის ფედერალურ ოკრუგში]].

* დაარსდა [[1934]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვარს]]
* ფართობი - 194 300 კმ²
* ადმინისტრაციული ცენტრი - [[ეკატერინბურგი]].

== გეოგრაფია ==
ოლქს ესაზღვრება ჩრდილოეთიდან [[კომის რესპუბლიკა]] და [[ხანტი-მანსის ავტონომიური ოკრუგი]], დასავლეთიდან [[პერმი (მხარე)|პერმის]] მხარე, აღმოსავლეთიდან [[ტიუმენი (ოლქი)|ტიუმენის]], სამხრეთიდან კი [[კურგანი (ოლქი)|კურგანისა]] და [[ჩელიაბინსკი (ოლქი)|ჩელიაბინსკის]] ოლქები და [[ბაშკირეთი]].

== მოსახლეობა ==
2002 წლის აღწერის მიხედვით ოლქში ცხოვრობს:
* [[რუსები]] – 89,23 %.
* [[თათრები]] - 3,75 %.
* [[უკრაინელები]] – 1,24 %.
* [[გერმანელები]] - 76 334 კაცი.
* [[ბაშკირები]] – 0,83 %.
* სხვა - 4,95 %.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Sverdlovsk Oblast}}
* [http://www.rossel.ru გუბერნატორი ედუარდ როსელი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070208070410/http://www.rossel.ru/ |date=2007-02-08 }}
* [http://www.midural.ru ოლქის მთავრობის ოფიციალური საიტი]
* [http://sverdlovsk.news-city.info/docs/ ოლქის კანონმდებლობა]
* [http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&amp;id=66 Свердловская область в справочнике-каталоге &quot;Вся Россия&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016111728/http://terrus.ru/cgi-bin/allrussia/v3_index.pl?act=reg&amp;id=66 |date=2012-10-16 }}
* [http://www.duma.midural.ru Законодательное собрание Свердловской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140328140003/http://www.duma.midural.ru/ |date=2014-03-28 }}
* [http://www.ekburg.ru ეკატერინბურგის ადმინისტრაცია]
* [http://www.moi-ural.ru/ სვერდლოვსკის ოლქის ენციკლოპედია]
* [http://map66.narod.ru/ Карты Свердловской области для приемников GPS (Garmin, ГИС Русса, Навител)]
* [http://www.vpcity.ru/ Информационный сайт города Верхняя Пышма в Свердловской области] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090531071308/http://www.vpcity.ru/ |date=2009-05-31 }}
* [http://tavatuy.ru/ Все об озере Таватуй на сайте tavatuy.ru]

{{ესკიზი-რუსეთი}}
{{რუსეთის ფედერაციის სუბიექტები}}

[[კატეგორია:სვერდლოვსკის ოლქი]]
[[კატეგორია:რუსეთის ფედერაციის ოლქები]]</text>
      <sha1>d8pqycceka6rsl57n1nhvdrhv30iwcg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საჭადრაკო ოლიმპიადა 1980</title>
    <ns>0</ns>
    <id>92943</id>
    <revision>
      <id>4407230</id>
      <parentid>3597548</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:15:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>სწორი ლინკების ჩასმა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7895" xml:space="preserve">{{ვიკი}}'''20 ნოემბერი - 8 დეკემბერი 1980 [[ვალეტა]], [[მალტა]]'''

== ტექნიკური შედეგები ==
მონაწილეობდა 81 ქვეყნის 82 ნაკრები გუნდი (მალტელებმა ორი გუნდი გამოიყვანეს). ტურნირი ჩატარდა შვეიცარიული სისტემით 14 ტურად.

* 1 {{USSR}} - 39
* 2 {{HUN}} - 39
* 3 {{YUG}} - 35
* 4 {{USA}} - 34
* 5 {{CSK}} - 33
* 6 {{ENG}} - 32,5
* 7 {{POL}} - 32,5
* 8 {{ISR}} - 32
* 9 {{CAN}} - 32
* 10 {{NLD}} - 31,5
* 31,5 ქულა
11.{{ROM}}, 12.{{SWE}}, 13.{{CUB}},
* 31 ქულა
14.{{ARG}}, 15.{{flagcountry|PHI}}, 16.{{DEN}}, 17.{{FRA}}, 18.{{WAL}},
* 30,5 ქულა
19.{{BGR}}, 20.{{FIN}}, 21.{{AUT}}, 22.{{ITA}},
* 30 ქულა
23.{{ISL}}, 24.{{NOR}}, 25.{{GER}}, 26.{{ESP}}, 27.{{GRC}}, 28.{{VEN}}, 29.{{BRA}}, 30.{{flagcountry|SYR}},
* 29,5 ქულა
31.{{CHE}},
* 29 ქულა
32.{{COL}}, 33.{{ALB}}, 34.{{AUS}}, 35.{{IND}}, 36.{{CHL}}, 37.{{MEX}},
* 28,5 ქულა
38.{{CHN}}, 39.{{POR}}, 40.{{BEL}}, 41.{{IRL}}, 42.{{flagcountry|THA}}, 43.{{flagcountry|PAK}},
* 28 ქულა
44.{{flagcountry|DOM}}, 45.{{flagcountry|IDN}},
* 27,5 ქულა
46.{{MGL}}, 47.{{flagcountry|PRY}}, 48.{{TUR}}, 49.{{flagcountry|MAS}}, 50.{{flagcountry|TTO}},
* 27 ქულა
51.{{SCO}}, 52.{{flagcountry|JPN}},
* 26,5 ქულა
53.{{flagcountry|Guyana}}, 54.{{LUX}}, 55.{{flagcountry|ALG}},
* 26 ქულა
56.{{NZL}}, 57.{{flagcountry|LBN}}, 58.{{flagcountry|TUN}},
* 25,5 ქულა
59.{{EGY}}, 60.{{UAE}}, 61.{{flagcountry|MLT}}, 62.{{flagcountry|Zimbabwe}}, 63{{flagcountry|PRI}}, 64.{{flagcountry|Jamaica}}, 65.{{flagcountry|VIR}}, {{flagcountry|MLT}}-2,
* 25 ქულა
66.{{flagcountry|HKG}}, 67.{{flagcountry|Guernsey}}, 68.{{flagcountry|JOR}},
* 24,5 ქულა
69.{{flagcountry|CYP}}, 70.{{flagcountry|KEN}},
* 23,5 ქულა
71.{{flagcountry|NGA}}, 72.{{flagcountry|Faroe  Islands}}, 73.{{flagcountry|AND}}, 74.{{flagcountry|IVB}}, 75.{{flagcountry|LBY}},
* 23 ქულა
76.{{flagcountry|BER}}, 77.{{flagcountry|Zaire}},
* 20,5 ქულა
78.{{flagcountry|MCO}},
* 19,5 ქულა
79.{{flagcountry|}},
* 17,5 ქულა
80.{{flagcountry|}},
* 13,5 ქულა
81.{{flagcountry|ANG}},

== ჩემპიონის და პრიზიორების შემადგენლობა და შედეგები ==

* {{USSR}}
[[ანატოლი კარპოვი]] 9 (+6=6-0), [[ლევ პოლუგაევსკი]] 3 (+0=6-1), [[მიხეილ ტალი]] 3,5 (+2=3-1), [[ეფიმ გელერი]] 6,5 (+4=5-0), იური ბალაშოვი 7,5 (+5=5-0), [[გარი კასპაროვი]] 9,5 (+8=3-1).

* {{HUN}}
[[ლაიოშ პორტიში]] 9,5 (+6=7-0), [[ზოლტან რიბლი]] 8,5 (+4=9-0), [[დიულა საქსი]] 7,5 (+4=7-1), იშტვან ჩომი 7 (+5=4-0), ივან ფარაგო 2 (+2=0-2), იოზეფ პინტერი 4,5 (+4=1-0).

* {{YUG}}
[[ლუბომირ ლუბოევიჩი]] 7,5 (+4=7-2), [[ბორესლავ ივკოვი]] 5,5 (+3=5-0), ბრუნო პარმა 4,5 (+1=7-0), ბოიან კურაიცა 3,5 (+1=5-1), სლავოლუბ მარიანოვიჩი 7,5 (+4=7-1), პრედრაგ ნიკოლიჩი 6,5 (+5=0-0).

== საუკეთესო შედეგები დაფების მიხედვით ==
{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პირველი დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|უილიამ ჰუკი
|{{flagcountry|IVB}}
|11,5
|14
|82,1
|----
|საუფუტდინ კანასი
|{{flagcountry|KEN}}
|9,5
|12
|79,2
|----
|[[ეუგენიო ტორე]]
|{{flagcountry|PHI}}
|11
|14
|78,6
|----
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეორე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|იარი რანტანენი
|{{FIN}}
|9,5
|13
|73,1
|----
|იასერ სერავანი
|{{USA}}
|8
|11
|72,7
|----
|დერეკ ჰარისი
|{{flagcountry|BER}}
|7
|10
|70,0
|---
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მესამე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|ხოსე ფელიქს ვილიარეალი
|{{MEX}}
|9
|11
|81,8
|----
|ადამ კულიგოვსკი
|{{POL}}
|10
|13
|76,9
|----
|რაფი მუჰამედ კხანი
|{{IND}}
|10
|13
|76,9
|----
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეოთხე დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|იშტვან ჩომი
|{{HUN}}
|7
|9
|77,0
|----
|[[ეფიმ გელერი]]
|{{USSR}}
|6,5
|9
|72,2
|----
|ჰარი სუსლერი
|{{SWE}}
|6,5
|9
|72,2
|----
|კრისტიან ლანგევეგი
|{{NLD}}
|6,5
|9
|72,2
|----
|იოჰან გოორმაცტინგი
|{{BEL}}
|6,5
|9
|72,2
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პირველი სათადარიგო დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|იური ბალაშოვი
|{{USSR}}
|7,5
|10
|75,0
|----
|ბიორნ ტილერი
|{{NOR}}
|6
|8
|75,0
|----
|იაკობ ოსტ-ჰანსენი
|{{DEN}}
|8
|11
|72,7
|----
|}

{{სტანდარტული ცხრილი|0}}
! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|მეორე სათადარიგო დაფა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქვეყანა
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|ქ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|პ
! s! style=&quot;background: #ddffdd;&quot;|%
|---
|პრედრაგ ნიკოლიჩი
|{{YUG}}
|6,5
|8
|81,3
|----
|ანდრეუ ბორგი
|{{flagcountry|MLT}}-2
|6
|8
|80,0
|-----
|[[გარი კასპაროვი]]
|{{USSR}}
|9,5
|12
|79,2
|---
|}

=== ლიტერატურა ===
* Б. Туров Пять Шахматных олимпиад. Москва. изд. ,,ФиС’’ 1984
* Шахматы. Энциклопедический словарь. Москва. изд. ,,Советская Энциклопедия’’ 1990
* Шахматная Энциклопедия. Москва. 2004.
* Ханамирян Г. Всемирные шахматные Олимпиады. 1927-2006. Ереван: 2006

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.olimpbase.org/index.html?http%3A%2F%2Fwww.olimpbase.org%2Folympiads%2Fmen_results.html შედეგები]

{{ვაჟთა საჭადრაკო ოლიმპიადები}}

[[კატეგორია:საჭადრაკო ოლიმპიადები|24]]</text>
      <sha1>8jvhoav2lusejyrsl67nzau9i3yd4sg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლუდვიგ ვიტგენშტაინი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>99864</id>
    <revision>
      <id>4406948</id>
      <parentid>4303731</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:43:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24006" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]</text>
      <sha1>fdpdk937qwj1azkaaenvwvgbig2i4gl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406950</id>
      <parentid>4406948</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:44:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24137" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]</text>
      <sha1>8d69n4200sf6uo4kh2b6qj60e3shfkw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406951</id>
      <parentid>4406950</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:44:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24262" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>movh4kcln752fdzgpizbp5qdsd3hxo8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406954</id>
      <parentid>4406951</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:44:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24375" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]</text>
      <sha1>rsqhmtt55usjo527i3agkje81hbpu0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406955</id>
      <parentid>4406954</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:45:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24506" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]</text>
      <sha1>c2isbh0qkuxnyn0pq1mgl32m92zlpxg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406957</id>
      <parentid>4406955</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:45:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24656" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>09o7e9em68878ovp6juag895uwt69au</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406958</id>
      <parentid>4406957</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:46:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24784" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>duagycil5qqwukcutn98ch6zhmkemdd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406959</id>
      <parentid>4406958</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:46:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:XX საუუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24781" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>ab30jlml3xypb6i5lapptz8bxbq5f8a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406960</id>
      <parentid>4406959</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:46:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24894" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]</text>
      <sha1>ipjbjfvauh1rkd02yq6slbigqelrm0x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406961</id>
      <parentid>4406960</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:47:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24982" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]</text>
      <sha1>i6d7t7tj703tik2weuyctzqqi2tf1tw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406962</id>
      <parentid>4406961</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:48:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25138" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>28th08u9j5teq1mjm45bta98kgsnf4y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406963</id>
      <parentid>4406962</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25226" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]</text>
      <sha1>kyw6pc9b109m3t3m2xnc71fdpjztpt3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406965</id>
      <parentid>4406963</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:48:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25348" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>nvn1kd04lj9dvmvj2nluu9w56moh35d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406966</id>
      <parentid>4406965</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:49:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25430" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]</text>
      <sha1>mhwqcbfltchavrkx2rfzund88bxptul</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406967</id>
      <parentid>4406966</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:49:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25518" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]</text>
      <sha1>dq0mjqdehkre3b7wlijxtapez6f90pl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406968</id>
      <parentid>4406967</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:50:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25631" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]</text>
      <sha1>kirkmur5ebegbc6drrdtm4g0mocy9wx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406969</id>
      <parentid>4406968</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:50:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25722" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>snsq0qwfgwi1mysd7tghja3kp1vmlh9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406970</id>
      <parentid>4406969</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:50:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25797" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]</text>
      <sha1>gu5277shbw2nwpeia8f8gjvo83cs13z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406971</id>
      <parentid>4406970</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:51:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25885" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]</text>
      <sha1>4l9o1tdqi2diicqhzgb08f29vobslgw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406972</id>
      <parentid>4406971</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:51:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25970" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]</text>
      <sha1>qc9a7wbo56usw6g5xd9f8cmv3w66vg1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406973</id>
      <parentid>4406972</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:52:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26067" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]</text>
      <sha1>1bfy9g2m7erxquvsf002pc3447aw217</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406974</id>
      <parentid>4406973</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:52:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26158" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>cmi8bb5jafhe8s2fp2byl6oko8r8b8s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406975</id>
      <parentid>4406974</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:53:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26230" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]</text>
      <sha1>eh6fr41jrjb2gj7ugf8t5vm88wwijm9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406976</id>
      <parentid>4406975</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:53:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26305" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]</text>
      <sha1>6zeprcnrftycxwuy385xanyegxzs8zt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406977</id>
      <parentid>4406976</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:53:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ონტოლოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26368" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]</text>
      <sha1>fmbvh8vt30ll4d8xzjanpol2jby6fw9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406978</id>
      <parentid>4406977</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:54:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26468" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>p5lgo2qnw95z5hdjli8qh7w0hzuwvbd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406979</id>
      <parentid>4406978</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:54:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26562" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>6u0allgjq8ind7m6imeotq2gmk9gvp5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406980</id>
      <parentid>4406979</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:54:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26644" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>n65v1ph0a0l5an99rjutd4alchpvpi1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406981</id>
      <parentid>4406980</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:54:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26735" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>bp1ykg79n56uo5tbphu12y9lvmwwhoq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406982</id>
      <parentid>4406981</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:55:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:მათემატიკის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26838" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>eg3fe5m6mzyroxfmpe1lyp9g6cq3m5r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406983</id>
      <parentid>4406982</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:55:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გონების ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26929" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გონების ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>i22dret25ncmnbko4ki06ueao5ffesc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406984</id>
      <parentid>4406983</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:56:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27060" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გონების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>azmwtoxq9ypvj7izvbasw2j4aziu6cv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406987</id>
      <parentid>4406984</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:57:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>+ 5 კატეგორიები გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27497" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლუდვიგ იოზეფ იოჰან ვიტგენშტაინი''' ({{lang-de|Ludwig Wittgenstein}} დ. [[26 აპრილი]], [[1889]], [[ვენა]] — გ. [[29 აპრილი]], [[1951]], [[კემბრიჯი]]) — მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ავსტრიელ-ინგლისელი [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], თანამედროვე [[ლოგიკა|ლოგიკის]], [[ანალიტიკური ფილოსოფია|ანალიტიკური ფილოსოფიის]], [[ცნობიერების ფილოსოფია|ცნობიერების]] და [[ენის ფილოსოფია|ენის ფილოსოფიის]] უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი. იგი ავტორია მოკლე პარაგრაფებისგან შემდგარი, კრიპტული წიგნისა [[ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი]] (Tractatus Logico-Philosophicus, 1921), რომელშიც ვიტგენშტაინი [[გოთლობ ფრეგე|ფრეგეს]] და [[ბერტრან რასელი|რასელის]] მოსაზრებების ზეგავლენით აყალიბებს სამყაროს სურათული აღქმის თეორიას. მისი მომდევნო წლების მსოფლმხედველობა შეჯამებულია წიგნში [[ფილოსოფიური გამოკვლევები]] (Philosophical Investigations, 1953) რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა და რომელშიც იგი უარყოფს „ტრაქტატის“ ზოგიერთ დებულებას და ავითარებს ენობრივი თამაშის (language-game) ახალ კონცეფციას.

== ბიოგრაფია ==
დაიბადა [[1889]] წლის [[26]] აპრილს ვენაში, ებრაული წარმოშობის ფოლადსასხმელი მრეწველობის მაგნატის ოჯახში. მისი მშობლები კარლ და ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინები იყვნენ. ის იყო ყველაზე უმცროსი რვა ბავშვიდან, რომლებიც ავსტრო-უნგრეთის იმპერიის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მდიდარ ოჯახში დაიბადნენ. მამის მშობლები, გერმან ქრისტიან ვიტგენშტაინი ( 1802 - 1878 ) და ფანი ფიგდორი ( 1814 - 1890 ), დაიბადნენ ებრაულ ოჯახებში შესაბამისად კორბახიდან და კიტზედან, მაგრამ 1850-იან წლებში საქსონიიდან ვენაში გადასვლის შემდეგ წარმატებით იქნენ ასიმილირებულნი ვენის საზოგადოებრიობის პროტესტანტულ პროფესიულ წრეებში. ლუდვიგ ვიტგენშტაინის მამა , ინჟინერი კარლ ვიტგენშტაინი ( 1847 - 1913 ), უკვე [[XIX]] საუკუნის ბოლოსათვის იყო ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიალისტი. დედა, ლეოპოლდინა ვიტგენშტაინი (ქალიშვილობის გვარით კალმუსი, [[1850]] - [[1926]] ) - მამის მხრიდან კალმუსების ცნობილი ებრაული ოჯახიდან, რომელიც პრაღაში სახლობდა,- იყო პიანისტი; მისმა მამამ დაოჯახების წინ კათოლიკობა მიიღო. ლუდვიგის ძმებს შორის იყო პიანისტი პაულ ვიტგენშტაინი, რომელმაც ომში მარჯვენა ხელი დაკარგა, თუმცა კი შეძლო პროფესიული მუსიკალური მოღვაწეობის გაგრძელება. ცნობილია მისი დის, მარგარეტ სტონბოროს ( [[1882]] - [[1958]] ) პორტრეტი, შესრულებული გუსტავ კლიმტის ( [[1905]] ) მიერ.არსებობს ვერსია, გადმოცემული ავსტრალიელი კიმბერლი კორნიშის წიგნში „ებრაელი ლინციდან“ (ინგლ.), რომლის თანახმადაც ვიტგენშტაინი არა მხოლოდ ადოლფ ჰიტლერის თანასკოლელი იყო, არამედ ერთ კლასშიაც კი სწავლობდა მასთან ერთად. საინჟინრო საქმის შესწავლა უკვე დაწყებული ჰქონდა, როცა გაეცნო ლოგიკოს გოტლობ ფრეგეს შრომებს, რომლებმაც მისი ინტერესი საფრენი აპარატების კონსტრუირებიდან (დაკავებული იყო საავიაციო პროპელერის კონსტრუირებით) მათემატიკის ფილოსოფიური საფუძვლებისკენ გადართეს. ვიტგენშტაინი იყო ნიჭიერი მუსიკოსი, მოქანდაკე და არქიტექტორი, თუმცა კი მხოლოდ ნაწილობრივ შეძლო თავისი მხატვრული შესაძლებლობების რეალიზება. ახალგაზრდობაში სულიერად ახლოს იყო ვენის ლიტერატურულ-კრიტიკულ ავანგარდთან, რომელიც დაჯგუფებული იყო პუბლიცისტისა და მწერლის კარლ კრაუსის გარშემო და ჟურნალ „ჩირაღდანს“ გამოსცემდა. [[1911]] წელს ვიტგენშტაინი კემბრიჯს გაემგზავრა, სადაც რასელის მოწაფე, თანაშემწე და მეგობარი გახდა. [[1913]] წელს ის ავსტრიაში დაბრუნდა და პირველი მსოფლიო ომის დაწყების შემდეგ მოხალისედ წავიდა ფრონტზე. [[1917]] წელს ვიტგენშტაინი ტყვეობაში აღმოჩნდა. საომარი მოქმედებებისა და სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ყოფნის დროს ვიტგენშტაინმა პრაქტიკულად მთლიანად დაწერა თავისი სახელგანთქმული „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“. წიგნი გამოვიდა გემანულ და ინგლისურ ენებზე შესაბამისად [[1921]] და [[1922]] წლებში. მისმა გამოჩენამ დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ევროპის ფილოსოფიურ სამყაროზე, მაგრამ ვიტგენშტაინი, რომელიც ფიქრობდა, რომ „ტრაქტატში“ ყველა მთავარი ფილოსოფიური პრობლემა გადაწყვეტილია, უკვე სხვა საქმით იყო დაკავებული: სოფლის სკოლაში მასწავლებლად მუშაობდა. მაგრამ [[1926]] წლისათვის მისთვის ნათელი გახდა, რომ პრობლემები მაინც არსებობენ, რომ მისი ტრაქტატი არასწორად იქნა ინტერპრეტირებული, დასასრულ კი, რომ მასში შემავალი იდეებიდან ზოგიერთი მცდარია. [[1929]] წლიდან ვიტგენშტაინი დიდ ბრიტანეთში ცხოვრობს, [[1939]] - [[1947]] წლებში კემბრიჯში მუშაობს პროფესორის თანამდებობაზე. 1930-იან წლებში მოინახულა სსრკ.ამ დროიდან დაწყებული გარდაცვალებამდე ( [[1951]] წელი ), ვიტგენშტაინმა შეიმუშავა ენის პრინციპულად ახალი ფილოსოფია. აღნიშნული პერიოდის მთავარ შრომად გვევლინება „ფილოსოფიური გამოკვლევები“, გამოქვეყნებული მის მოწაფეთა მიერ სიკვდილის შემდეგ, 1953 წელს. ვიტგენშტაინის ფილოსოფიას ყოფენ ორ შემადგენლად: „ადრინდელ“, წარმოდგენილს „ტრაქტატით“, და „გვიანდელ“, გადმოცემულს „ფილოსოფიურ გამოკვლევებში“, აგრეთვე „ცისფერ“ და „ყავისფერ წიგნებში“ ( 1958 ).ლუდვიგ ვიტგენშტაინი გარდაიცვალა კემბრიჯში [[1951]] წლის 29 აპრილს პროსტატის კიბოსაგან. კათოლიკური ჩვეულების თანახმად დასაფლავებულია ადგილობრივ სასაფლაოზე წმინდა ეგიდიოსის სამლოცველოსთან.

== ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი ==
{{მთავარი|ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი}}
სტრუქტურულად „ლოგიკურ-ფილოსოფიური ტრაქტატი“ წარმოადგენს შვიდ აფორიზმს, თანხლებულს განმარტებითი ფუნქციის მქონე წინადადებების განშტოებული სისტემით.  შინაარსობრივად იგი გვთავაზობს თეორიას, რომელიც წყვეტს ძირითად ფილოსოფიურ პრობლემებს, გარდატეხილს ენისა და სამყაროს მიმართების პრიზმაში.

* ენა და სამყარო -   მთლიანობაში აღებული ვიტგენშტაინის ფილოსოფიის ცენტრალური ცნებებია. „ტრაქტატში“ ისინი წარმოგვიდგებიან როგორც „სარკული“ წყვილი: ენა ასახავს სამყაროს, იმიტომ რომ ენის ლოგიკური სტრუქტურა სამყაროს ონტოლოგიური სტრუქტურის იდენტურია.
* ენა შედგება ფაქტებისაგან, და არა ობიექტებისაგან, როგორც ეს ფილოსოფიურ სისტემათა უმრავლესობაშია მიღებული. სამყარო წარმოაჩენს არსებული ფაქტების მთელ ნაკრებს. ფაქტები შეიძლება იყვნენ მარტივი და რთული.
* ობიექტები არის ის, რაც ურთიერთობაში შესული, ქმნის ფაქტებს.  ობიექტები ფლობენ ლოგიკურ ფორმას - თვისებათა ნაკრებს, რაც მათ საშუალებას აძლევთ შევიდნენ ერთმანეთთან ამა თუ იმ მიმართებაში.
* ენის მარტივი ფაქტები აღიწერებიან მარტივი წინადადებებით. სწორედ ისინი, და არა სახელები, წარმოადგენენ  ენის უმარტივეს ერთეულებს. რთულ ფაქტებს შეესაბამებათ რთული წინადადებები.
* ენა მთლიანობაში - ეს არის სრული აღწერა იმისა, რაც არის სამყაროში, ანუ აღწერა ყველა ფაქტისა.
* ენა იძლევა აგრეთვე შესაძლებელი ფაქტების აღწერის საშუალებას. ასეთნაირად წარმოდგენილი ენა მთლიანად ექვემდებარება ლოგიკის კანონებს და ფორმალიზებადია. წინადადებებს, რომლებიც ლოგიკის კანონებს არღვევენ ან დაკვირვებად ფაქტებს არ ეხებიან, ვიტგენშტაინი უაზრო წინადადებებად თვლის. ასე მაგალითად, უაზრო წინადადებებად გვევლინებიან ეთიკის, ესთეტიკის და მეტაფიზიკის წინადადებები. გაკეთებაც შეიძლება იმისა, რისი აღწერაც არის შესაძლებელი.
* ერთობ მნიშვნელოვანია იმის გაგება, რომ ვიტგენშტაინს სულაც არ ჰქონდა განზრახული მნიშვნელობის არმქონედ გამოეცხადებინა ის სფეროები, რომლებიც  პირადად მას მეტისმეტად აღელვებდნენ, ის მათთვის ენის უსარგებლობას ამტკიცებდა. “დუმილმა უნდა მოიცვას ის, რის შესახებაც საუბარი შეუძლებელია“.

[[ვენის წრის]] ფილოსოფოსებმა, რომელთათვისაც „ტრაქტატი“ სამაგიდო წიგნად იქცა, ეს უკანასკნელი თეზისი არ მიიღეს და შეიმუშავეს პროგრამა, რომლითაც  „უაზრო“  „ელიმინაციას დაქვემებარებულის“ იგივური გახდა. ეს გახდა ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი, რომელმაც ვიტგენშტაინს თავისი ფილოსოფიის გადახედვისკენ უბიძგა.

გადახედვის შედეგად გაჩნდა იდეათა კომპლექსი, რომელშიაც ენა გაგებულია როგორც კონტექსტების, „ენობრივი თამაშების“ მოძრავი სისტემა. ამ სისტემას აქვს მიდრეკილება წინააღმდეგობათა გაჩენისაკენ, რაც დაკავშირებულია სიტყვათა და გამოთქმათა ბუნდოვანებასთან, რომელიც აღმოფხვრილ უნდა იქნას ამ უკანასკნელთა ნათელყოფის გზით. სწორედ ენობრივი ერთეულების გამოყენებათა წესების ნათელყოფა და წინააღმდეგობათა აღმოფხვრა წარმოადგენს ფილოსოფიის ამოცანას.
ვიტგენშტაინის ახალი ფილოსოფია წარმოადგენს უფრო მეტად მეთოდებისა და პრაქტიკების ნაკრებს, ვიდრე თეორიას. თვითონ ის ფიქრობდა, რომ მხოლოდ ასეთნაირად შეიძლება გამოიყურებოდეს დისციპლინა, რომელიც იძულებულია თავისი ცვალებადი საგნის მიმართ  მუდმივი ადაპტაციის მდგომარეობაში იმყოფებოდეს. გვიანდელი ვიტგენშტაინის შეხედულებებმა მომხრეები უპირველეს ყოვლისა ოქსფორდსა და კემბრიჯში ჰპოვეს და საფუძველი ჩაუყარეს ლინგვისტურ ფილოსოფიას.

== გავლენა ==
ვიტგენშტაინის იდეების მნიშვნელობა უზარმაზარია, მაგრამ მათი ინტერპრეტაცია, როგორც ამ მიმართულებით  რამდენიმე ათწლეულის აქტიურმა მუშაობამ გვიჩვენა, ერთობ ძნელი საქმეა. ეს ეხება მის როგორც „ადრინდელ“, ასევე „გვიანდელ“ ფილისოფიას. შეხედულებები და შეფასებები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან, რაც ვიტგენშტაინის შემოქმედების მასშტაბურობისა და სიღრმის ირიბი მტკიცებულებაა.

ვიტგენშტაინის ფილოსოფიაში დასმული და დამუშავებული იქნა ისეთი საკითხები და თემები, რომელთაც ფაქტობრივად განსაზღვრეს უახლესი ანგლო-ამერიკული ანალიზური ფილოსოფიის ხასიათი. იყო ცდები მისი იდეების დაახლოვებისა ფენომენოლოგიასა და ჰერმენევტიკასთან, აგრეთვე რელიგიურ (კერძოდ კი აღმოსავლურ) ფილოსოფიასთან. უკანასკნელ წლებში მისი ფართო ხელნაწერი მემკვიდრეობიდან მრავალი ტექსტი იქნა გამოქვეყნებული. ავსტრიის პატარა ქალაქ ში კირხბერგი-ვექსელზე ყოველწლიურად იმართება ვიტგენშტაინური სიმპოზიუმები, რომლებზედაც თავს იყრიან ფილოსოფოსები და მეცნიერები მსოფლიოს ყველა კუთხიდან.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://filosof.historic.ru/books/item/f00/s00/z0000273/index.shtml ლუდვიგ ვიტგენშტაინი. ფილოსოფიური კვლევები]
* [http://yanko.lib.ru/books/cultur/rudnev-bozh_ludvig.htm ვადიმ რუდნევი. ღვთაებრივი ლუდვიგი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვიტგენშტაინი, ლუდვიგ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1889]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1951]]
[[კატეგორია:ლუდვიგ ვიტგენშტაინი]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ავსტრიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბრიტანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მათემატიკოსები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი კაცები]]
[[კატეგორია:ბისექსუალი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბრიტანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ისტორია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფიის ისტორია]]
[[კატეგორია:ინტელექტუალური ისტორია]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფია]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ენის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მათემატიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გონების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლგბტ ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლგბტ მათემატიკოსები]]
[[კატეგორია:ვენელი მწერლები]]</text>
      <sha1>ej7qy8pdgd4eq2hk6ghw9shoxeycsf9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაჩო ახალაია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102198</id>
    <revision>
      <id>4407108</id>
      <parentid>4405470</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:25:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12770" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ბაჩანა ახალაია
| სურათი= Bacha Akhalaia (2011).jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[20 სექტემბერი]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ივანე მერაბიშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ეკატერინე ზღულაძე]]
| დაბადების თარიღი = [[24 ოქტომბერი]] [[1980]]
| დაბადების ადგილი= [[ზუგდიდი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[როლანდ ახალაია]]
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =[[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[28 აგვისტო]] [[2009]] 
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ვასილ სიხარულიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დიმიტრი შაშკინი]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2= [[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=[[მაგისტრი]]
}}
'''ბაჩანა (ბაჩო) ახალაია''' (დ. [[24 ოქტომბერი]], [[1980]], [[ზუგდიდი]], [[საქართველო]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2012]] წლის [[4 ივლისი]]დან 2012 წლის [[20 სექტემბერი|20 სექტემბრამდე]].

[[2004]] წელს მაგისტრის ხარისხი მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიულ ფაკულტეტზე. [[2003]]-[[2004]] წლებში ასოციაცია „[[თავისუფლების ინსტიტუტი]]ს” პროექტის კოორდინატორი იყო; [[2004]]-[[2005]] წლებში — [[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის]] მოადგილე; [[2005]]-[[2008]] წლებში — [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]]ს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის უფროსი; [[2008]]-[[2009]] წლებში — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრის]] მოადგილე; ხოლო [[2009]] წლის 28 აგვისტოდან [[2012]] წლამდე თავდაცვის მინისტრი იყო. 2012 წლის 4 ივლისს დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], თუმცა იმავე წლის [[19 სექტემბერი|19 სექტემბერს]], საპატიმროებში პატიმრების წამების ფაქტების გამოაშკარავების შემდეგ, საზოგადოებაში მისი გათავისუფლების მოთხოვნა აგორდა. შედეგად, 20 სექტემბერს, ახალაიამ თანამდებობა დატოვა.

ბაჩო ახალაია [[საქართველოს სახალხო დამცველი]]სა და პოლიტიკური ოპონენტების მხრიდან ადამიანის უფლებების, მათ შორის პატიმრების, ხელყოფაშია დადანაშაულებული. მასვე ადანაშაულებენ [[2006]] წლის 27 მარტს, ორთაჭალის ციხეში მომხდარი [[ციხის ბუნტი|ბუნტის]] პროვოცირებასა და 2012 წლის სექტემბრის მოვლენებში, რაც გლდანის ციხეში პატიმრების წამებას უკავშირდებოდა.&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=6089&amp;lang=geo ნაცემი პატიმარი შველას ითხოვს], Humanrights.ge, 27.03.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9415&amp;lang=geo სახალხო დამცველი ბაჩო ახალაიას ციხეში ბუნტის პროვოცირებაში ადანაშაულებს], Humanrights.ge, 22.05.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9437&amp;lang=geo სოზარ სუბარმა ბაჩო ახალაიას წინააღმდეგ ახალი სამხილი წარმოადგინა], Humanrights.ge, 08.06.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=21694&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ოპოზიცია გმობს ახალაის თავდაცვის მინისტრად დანიშვნას], სივილ ჯორჯია, 28.08.2009.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12230&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ბურუსით მოცული ციხის ინციდენტი], სივილ ჯორჯია, 03.04.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12225&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ეუთო შეშფოთებულია ციხეში მომხდარი ინციდენტის გამო], სივილ ჯორჯია, 01.04.2006.&lt;/ref&gt; 2022 წლის 1 მარტს საპატიმრო დატოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ბაჩო ახალაიამ საპატიმრო დატოვა |url=https://civil.ge/ka/archives/476233 |access-date=5 მარტი, 2022 |work=Civil.ge |date=1 მარტი, 2022 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Bachana Akhalaia}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვასილ სიხარულიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2009 – 2012 | შემდეგი=[[დიმიტრი შაშკინი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ივანე მერაბიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ეკატერინე ზღულაძე]]&amp;nbsp;&lt;small&gt;(მ.შ.)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{DEFAULTSORT:ახალაია, ბაჩო}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1980]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 24 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:ახალაიები|ბაჩანა]]</text>
      <sha1>kvkfel1qg7yyx20j8pctqwrlx1bc6fj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407110</id>
      <parentid>4407108</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:26:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12710" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ბაჩანა ახალაია
| სურათი= Bacha Akhalaia (2011).jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[20 სექტემბერი]], [[2012]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი= [[ივანე მერაბიშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ეკატერინე ზღულაძე]]
| დაბადების თარიღი = [[24 ოქტომბერი]] [[1980]]
| დაბადების ადგილი= [[ზუგდიდი]], {{დროშა|საქართველო}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[როლანდ ახალაია]]
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =იურისტი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრი]] 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|border|საქართველო|left|25px]] [[საქართველო|საქართველოს]] [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|border|საქართველო|right|25px]] [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[28 აგვისტო]] [[2009]] 
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ვასილ სიხარულიძე]]
| მემკვიდრე2 = [[დიმიტრი შაშკინი]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2= [[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=
}}
'''ბაჩანა (ბაჩო) ახალაია''' (დ. [[24 ოქტომბერი]], [[1980]], [[ზუგდიდი]], [[საქართველო]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2012]] წლის [[4 ივლისი]]დან 2012 წლის [[20 სექტემბერი|20 სექტემბრამდე]].

[[2004]] წელს მაგისტრის ხარისხი მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიულ ფაკულტეტზე. [[2003]]-[[2004]] წლებში ასოციაცია „[[თავისუფლების ინსტიტუტი]]ს” პროექტის კოორდინატორი იყო; [[2004]]-[[2005]] წლებში — [[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის]] მოადგილე; [[2005]]-[[2008]] წლებში — [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]]ს სასჯელაღსრულების დეპარტამენტის უფროსი; [[2008]]-[[2009]] წლებში — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრის]] მოადგილე; ხოლო [[2009]] წლის 28 აგვისტოდან [[2012]] წლამდე თავდაცვის მინისტრი იყო. 2012 წლის 4 ივლისს დაინიშნა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა მინისტრად]], თუმცა იმავე წლის [[19 სექტემბერი|19 სექტემბერს]], საპატიმროებში პატიმრების წამების ფაქტების გამოაშკარავების შემდეგ, საზოგადოებაში მისი გათავისუფლების მოთხოვნა აგორდა. შედეგად, 20 სექტემბერს, ახალაიამ თანამდებობა დატოვა.

ბაჩო ახალაია [[საქართველოს სახალხო დამცველი]]სა და პოლიტიკური ოპონენტების მხრიდან ადამიანის უფლებების, მათ შორის პატიმრების, ხელყოფაშია დადანაშაულებული. მასვე ადანაშაულებენ [[2006]] წლის 27 მარტს, ორთაჭალის ციხეში მომხდარი [[ციხის ბუნტი|ბუნტის]] პროვოცირებასა და 2012 წლის სექტემბრის მოვლენებში, რაც გლდანის ციხეში პატიმრების წამებას უკავშირდებოდა.&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=6089&amp;lang=geo ნაცემი პატიმარი შველას ითხოვს], Humanrights.ge, 27.03.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9415&amp;lang=geo სახალხო დამცველი ბაჩო ახალაიას ციხეში ბუნტის პროვოცირებაში ადანაშაულებს], Humanrights.ge, 22.05.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.humanrights.ge/index.php?a=main&amp;pid=9437&amp;lang=geo სოზარ სუბარმა ბაჩო ახალაიას წინააღმდეგ ახალი სამხილი წარმოადგინა], Humanrights.ge, 08.06.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=21694&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ოპოზიცია გმობს ახალაის თავდაცვის მინისტრად დანიშვნას], სივილ ჯორჯია, 28.08.2009.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12230&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ბურუსით მოცული ციხის ინციდენტი], სივილ ჯორჯია, 03.04.2006.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=12225&amp;search=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A9%E1%83%9D%20%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%20%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1 ეუთო შეშფოთებულია ციხეში მომხდარი ინციდენტის გამო], სივილ ჯორჯია, 01.04.2006.&lt;/ref&gt; 2022 წლის 1 მარტს საპატიმრო დატოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ბაჩო ახალაიამ საპატიმრო დატოვა |url=https://civil.ge/ka/archives/476233 |access-date=5 მარტი, 2022 |work=Civil.ge |date=1 მარტი, 2022 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[რუსული ენა|რუსულ]] და [[გერმანული ენა|გერმანულ]] ენებს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Bachana Akhalaia}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვასილ სიხარულიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2009 – 2012 | შემდეგი=[[დიმიტრი შაშკინი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ივანე მერაბიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ეკატერინე ზღულაძე]]&amp;nbsp;&lt;small&gt;(მ.შ.)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{DEFAULTSORT:ახალაია, ბაჩო}}
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები‎]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1980]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 24 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:ახალაიები|ბაჩანა]]</text>
      <sha1>bf8dgq6dyj23rpvvl8z5p8do2lzfnfj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მოსკიტების სანაპირო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102529</id>
    <revision>
      <id>4407092</id>
      <parentid>4404781</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:04:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Mosquito_coast.jpg შეიცვალა Cape_Gracias_a_Dios.jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12707" xml:space="preserve">[[Image:Mapa Miskito.png|250px|right]]
კარიბის '''მოსკიტების სანაპირო''' მდებარეობს [[ატლანტის ოკეანე|ატლანტის ოკეანის]] სანაპიროზე დღევანდელ [[ნიკარაგუა]]ში. მას სახელი დაერქვა მოსკიტების ხალხის გამო და დიდი ხნის განმავლობაში ბრიტანეთის  პროტექტორატის ქვეშ იყო. მოსკიტების სანაპირო ნიკარაგუას შეუერთდა [[1894]] წელს. თუმცა 1960 წელს მისი ჩრდილოეთი ნაწილი გადაეცა ჰონდურასს საერთაშორისო სასამართლოს ძალით.

==ისტორია==
დროთა განმავლობაში მოსკიტების სანაპიროს სახელი განზოგადდა და იგი ნიკარაგუის მთელს აღმოსავლეთ სანაპიროსაც კი მოიცავს. უფრო ზუსტად კი მოსკიტების სანაპირო არის ვიწრო ზოლი ხმელეთისა, რომელიც შემოსაზღვრულია კარიბის ზღვით. იგი აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ კვეთს ხმელეთს 60 კმ-ით, ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ კი 360 კმ-ით. მას ჩრდილოეთიდან საზღვრავს მდინარე უაუა. დასავლეთიდან კი ნიკარაგუის მთიანეთი. სამხრეთით კი ბოლოვდება  რიო რამათი. მნიშვნელოვანი ქალაქებია ბლუეფილდსი (ყველაზე დიდი ქალაქი), მაგდალა, პრინსაპოლკა.

მოსკიტების სანაპიროს ძირითადი მაცხოვრებლები არიან მოსკიტები. ქინქლების სახელი (Mosquito-ქინქლა) ევროპელმა ახალმოსახლეებმა დაარქვეს ინდურ ტომებს. მოსკიტები არიან ტანდაბლები და შავკანიანები.

პირველი ევროპული ახალშენი  მოსკიტების ქვეყანაში [[1630]] წლიდან ჩნდება, როდესაც ჩამოდიან ინგლისური ორგანიზაციის წარმომადგენლები. ამ ორგანიზაციის დამფუძვნებელი იყო უარუიკის ჰერცოგი, ხოლო - ხაზინადარი ჯონ რიმი. მათ დაიკავეს ორი მეჩეჩი და დაამყარეს მეგობრული ურთიერთობა ადგილობრივ მკვიდრებთან.
[[Image:Cape Gracias a Dios.jpg|thumb|260px|მოსკიტების სანაპირო ნიკარაგუა/ჰონდურასი]]
[[1655]]-[[1860]] წლებში [[ბრიტანეთი|ბრიტანეთმა]] პროტექტორატი დაამყარა მოსკიტოს ინდიელებზე. თუმცა ამ პროტექტორატს და ბრიტანეთის სურვილს კოლონია დაემყარებინა კარიბის ზღვის სანაპიროზე, დიდი წინააღმდეგობა შეხვდა [[ესპანეთი]]ს, [[შეერთებული შტატები]]სა და ცენტრალური ამერიკის გაერთიანებული პროვინციების მხრიდან. აშშ-ის წინააღმდეგობა გამოწვეული იყო იმით, რომ მას ეშინოდა ბრიტანეთს არ მოეპოვებინა უპირატესობა საოკეანეთშორისო არხის მშენებლობის საკითხში. [[1848]] წელს მოსკიტების მიერ გრეითაუნის (შემდგომ სან ხუან დელ ნორტე) დაუფლებამ ბრიტანეთის მხარდაჭერით დიდი მღელვარება გამოიწვია აშშ-ში, იმდენად დიდი, რომ ომის საშიშროებაც კი გაზარდა. [[1854]] წელს ამერიკულმა ხომალდმა ''USS Cyane-მა'' დაბომბა გრეითაუნი იმ ძალადობის გამო, რომელიც მიიღეს სოლონ ბორლანდმა და  აშშ-ის სხვა მოქალაქეებმა. ყველაფერს მოევლო [[1850]] წელს დადებული კლეიტონ=ბულუერის შეთანხმებით. როდესაც მხარეები შეთანხმდნენ არ გაემაგრებინათ საბრძოლოდ კოლონიები და სამფლობელოები ცენტრალურ ამერიკაში. 1859 წლის ნოემბერში კი ბრიტანეთმა პროტექტორატო [[ჰონდურასი|ჰონდურასს]] გადასცა.

ეს გახდა მიზეზი ინდიელთა აჯანყებისა. დაპირისპირება დასრულდა [[1860]] წლის 28 იანვარს [[მანაგუა]]ში დადებული ხელშეკრულებით. მოსკიტების სანაპირო კაბო გრასიას ა დიოსისან გრეითაუნამდე გადაეცა ნიკარაგუას, მხოლოდ ავტონომიის სტატუსი უნდა ჰქონოდა. ადგილობრივი ბელადი დასთანხმდა ამ ცვლილებას თუ მისი ხელისუფლება შენარჩუნდებოდა და ყოველწლიურად ნიკარაგუისგან მიიღებდა £1, 000 [[1870]] წლამდე. მაგრამ მისი გარდაცვალების შემდეგ 1864 წლიდან ნიკარაგუამ არ სცნო მისი მემკვისრე.

ავტონომიის მმართველად აღარ აურჩევიათ ახალი ბელადი. ბლუეფილდში შეკრიბა ადმინისტრაციული საბჭო. ინდიელებმა უარყვეს ნიკარაგუის სუზერენობა და მოითხოვდნენ შერჩენოდა მათ ავტონომია საშინაო საკითხების გადაწყვეტაში. ინდიელებმა მიმართეს ავსტრიის იმპერიის სამედიატორო სასამართლოს. სასამართლოს გადაწყვეტილებით (გამოქვეყნდა [[1880]] წელს) ნიკარაგუის სუზერენობა იზღუდებოდა ინდიელების ავტონომიითა და თვითმმართველობით.

როცა [[1894]] წელს რიგობერტო კაბესასი წარუძღვა კამპანიას მოსკიტების სანაპიროს შემოსაერთებლად, ინდიელებმა მედგარი წინააღმდეგობით გააპროტესტეს და დაიმუქრნენ- საშველად მიმართავდნენ ბრიტანეთს უკეთესი წინააღმდეგობის გასაწევად. ვითარება დაიძაბა და აშშ-მა საკუთარი პოზიციების გასამყარებლად 6 ივლისიდან 7 აგვისტომდე ბლუეფილდის ოკუპაცია მოახდინა. 14 წლიანი ავტონომიის შემდეგ 1894 წლის 20 ნოემბერს ნიკარაგუის პრეზიდენტ [[ხოსე სანტოს სელაია]]ს მეთაურობით მოსკიტების ავტონომია გაუქმდა და იგი ნიკარაგუას უშუალოდ შეუერთდა. სანაპიროს ყოფილ ტერიტორიაზე 1980-იან წლამდე არსებობდა [[სელაიას დეპარტამენტი]]. [[1983]] წელს სელაიას დეპარტამენტი გაუქმდა მის ტერიტორიაზე შეიქმნა ორი ავტონომია : [[სამხრეთ ატლანტიკის ავტონომიური რეგიონი]] და [[ჩრდილოეთ ატლანტიკის ავტონომიური რეგიონი]]. 
[[Image:Flag of the Mosquito Coast 1834-1860.svg|thumb|right|მოსკიტების სანაპიროს დროშა 1834-1860]]
მოსკიტების სანაპიროს დროშა პირველად შეიქმნა [[1834]] წელს. მეორე დროშა ლი [[1860]] წელს შეიქმნა, როდესაც ნიკარაგუის დროშამ შეცვალა კავშირის დროშა.

[[1847]] წელს მორავიული ეკლესიის მისიონერები ჰერნჰუთიდან, საქსონიიდან ცამოდიან და იწყებენ ქადაგებას., მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოსათვის მოსკიტებისა და კრეოლესის უმეტესობა გაექრისტიანებინათ.

==მაცხოვრებლები==
ნიკარაგუის ტერიტორიაზე, მოსკიტების სანაპიროზე განთავსებულია 118,000 მოსახლე. მათ შორის 57% არის მოსკიტო, 22%-კრეოლები, 15%-ლადინოსები, 4%-სუმუ, 1%-გარიფუნა,  0.5%-ჩინელები,  0.5%-რამა.

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! მოსკიტო
! კრეოლები
! ლადინოსები
! სუმუ
! გარიფუნა
! ჩინელები
! რამა
|-
| 57%
| 22%
| 15%
| 4%
| 1%
| .5%
| .5%
|}

[[კატეგორია:ნიკარაგუის გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:ნიკარაგუის ისტორია]]</text>
      <sha1>rue6zci3h7551xtnxr6gmivgisgaelq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რიო-კოკო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>102693</id>
    <revision>
      <id>4407093</id>
      <parentid>4206093</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:04:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Mosquito_coast.jpg შეიცვალა Cape_Gracias_a_Dios.jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2723" xml:space="preserve">{{მდინარე
| სახელი = რიო კოკო
| ფოტო = Cape Gracias a Dios.jpg
| ფოტოს ზომა =
| სათაური = რიო კოკო, [[მოსკიტების სანაპირო]] 
| მდებარეობა = [[ჩოლუტეკას დეპარტამენტი|ჩოლუტეკა]], [[ჰონდურასი]]
| სიგრძე = 750
| აუზის ფართობი =
| სათავე = სან მარკოს დე კოლონი
| ჩაედინება = [[კარიბის ზღვა]]
| ქვეყნები = [[ჰონდურასი]], [[ნიკარაგუა]]
| ქალაქები =
}}
'''რიო კოკო''', რომლის უწინდელი სახელი იყო ''რიო საგოვია'', არის მდინარე სამხრეთ [[ჰონდურასი|ჰონდურასსა]] და ჩრდილოეთ [[ნიკარაგუა]]ში.  მოსკიტო ინდიელებისთვის, რომლებიც სახლობენ მდინარის გასწვრივ, რიო კოკოს უწოდებენ ''უანკი'' ან ''უანკების მდინარეს''. მდინარე სათავეს იღებს სან მარკოს დე კოლონის მთებში, ჰონდურასში და 750 კმ-ის სიგრძის კალაპოტის გავლის შემდეგ ჩაედინება [[კარიბის ზღვა]]ში. მდინარის შუა და ქვემო წელი ემთხვევა ნიკარაგუისა და ჰინდურასის სახელმწიფო საზღვარს.

[[2007]] წლის 7 სექტემბერს რიო კოკო 11 მტრით გადმოვიდა კალაპოტიდან. ორი დღის შემდეგ ქარიშხალმა ფელიქის გამო მდინარის ხეობაში მეწყერი ჩამოწვა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.britannica.com/EBchecked/topic/123747/Coco-River ენციკლოპედია „ბრიტანიკა“]

[[კატეგორია:ნიკარაგუის მდინარეები]]
[[კატეგორია:ჰონდურასის მდინარეები]]</text>
      <sha1>61u93khvbjiml0yp27ekis6w8cmpjo0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დავით უსუფაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>103458</id>
    <revision>
      <id>4407071</id>
      <parentid>4400203</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:19:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17157" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით უსუფაშვილი
| სურათი= David Usupashvili Senate of Poland.JPG
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= უსუფაშვილი 2013 წელს
| ხელმოწერა = David Usupashvili signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|3|5}}
| დაბადების ადგილი= [[მაღარო (სიღნაღის მუნიციპალიტეტი)|მაღარო]], [[სიღნაღის რაიონი]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[თინა ხიდაშელი]]
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] (1992)&lt;br /&gt;[[დიუკის უნივერსიტეტი]] (1999)
| პროფესია = [[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია]] &lt;small&gt;(2005-2016)&lt;/small&gt; &lt;br&gt;[[შენების მოძრაობა]] &lt;small&gt;(2017-2019)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[ლელო საქართველოსთვის]] &lt;small&gt;(2019-)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[21 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი= [[დავით ბაქრაძე]]
| მემკვიდრე   = [[ირაკლი კობახიძე]]
| რიგი2 =[[საბურთალო|საბურთალოს მაჟორიტარი დეპუტატი საქართველოს პარლამენტში]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 =[[21 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა2=[[18 ნოემბერი]], [[2016]] 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]  
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]] 
| რიგი3 =[[შენების მოძრაობა|შენების მოძრაობის ლიდერი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 =[[16 ივნისი]], [[2017]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[22 დეკემბერი]], [[2019]]
| წინამორბედი3 =პარტია შეიქმნა 
| მემკვიდრე3 =პარტია გაუქმდა 
| პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 =[[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის ლიდერი]] 
| თანამდებობა დაიკავა4 =[[2005]] 
| თანამდებობა დატოვა4 =[[2013]]
| წინამორბედი4 =[[დავით ბერძენიშვილი]] 
| მემკვიდრე4 =[[ხათუნა სამნიძე]] 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''დავით უსუფაშვილი''' (დ. [[5 მარტი]], [[1968]], [[მაღარო (სიღნაღის მუნიციპალიტეტი)|მაღარო]], [[სიღნაღის მუნიციპალიტეტი|სიღნაღის რაიონი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი, საჯარო პოლიტიკის მაგისტრი, [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის]] თავმჯდომარე [[2005]]-[[2013]] წლებში. პოლიტიკური გაერთიანება [[ლელო საქართველოსთვის|ლელოს]] პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარე 2019 წლიდან. მერვე მოწვევის [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|პარლამენტის თავმჯდომარე]] (2012-2016).

== ბიოგრაფია ==
[[1992]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი. სტუდენობისას, 1990-1992 წლებში მუშაობდა [[საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია|ცენტრალური საარჩევნო კომისიის]] იურიდიულ განყოფილებაში. 1992-1994 წლებში იყო [[საქართველოს რესპუბლიკის საახელმწიფო საბჭო|სახელმწიფო საბჭოს]] იურიდიული განყოფილების მრჩეველი. 1993-1995  წლებში მონაწილეობდა [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციის]] შემუშავებაში, იყო შესაბამისი სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი. 1994 წელს იყო [[საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია|საიას]] ერთ-ერთი დაფუძნებელი და მისი პირველი თავმჯდომარე 1997 წლამდე. [[1999]] წელს დაასრულა [[დიუკის უნივერსიტეტი]]ს საჯარო პოლიტიკის ინსტიტუტი. 1999-2000 წლებში იყო AMEX International-ის საქართველოს ფილიალის დირექტორი, 2001-2005 წლებში უძღვებოდა [[USAID]]-ის მიერ დაფინანსებულ პროექტებს იურიდიული რეფორმების სფეროში. 2005 წელს აირჩიეს [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის]] თავმჯდომარედ. 2011 წელს პარტიის ეროვნულმა კომიტეტმა უსუფაშვილი კვლავ აირჩია პარტიის თავმჯდომარედ.

[[2012]]-[[2016]] წლებში იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის საბურთალოს მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. არჩევნებში მან 66,09%-ით გაიმარჯვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.results.cec.gov.ge/olq_3.html #3|title=საბურთალო — საბოლოო მონაცემები|publisher=[[ცესკო]]|accessdate=21 ოქტომბერი 2012‎|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131030192154/http://www.results.cec.gov.ge/olq_3.html|archivedate=2013-10-30}}&lt;/ref&gt; 21 ოქტომბერს ახლად შეკრებილმა მე-8 მოწვევის პარლამენტმა დავით უსუფაშვილი [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]დ  აირჩია.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20121021/1001/1001.html?id=24746256|title=პარლამენტის თავმჯდომარედ არჩეულია დავით უსუფაშვილი|publisher=„რადიო თავისუფლება“|date=21 ოქტომბერი, 2012|accessdate=21 ოქტომბერი 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2017]] წლის [[16 ივნისი|16 ივნისს]] დავით უსუფაშვილმა პოლიტიკური პარტია [[შენების მოძრაობა]] დააფუძნა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://reginfo.ge/politics/item/1042-%E2%80%9Eshenebis-mowraoba%E2%80%9C-davit-usupashvilma-axali-politikuri-partia-daapuwna|title=„შენების მოძრაობა“ - დავით უსუფაშვილმა ახალი პოლიტიკური პარტია დააფუძნა|publisher=Reginfo.ge|date=16 ივნისი, 2017|accessdate=17 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; იგი მონაწილეობდა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში]], სადაც ამომრჩეველთა ხმების 2,26% (36 037 ხმა) მიიღო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://matsne.gov.ge/ka/document/download/4366676/0/ge/pdf|title=ცესკოს საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის 28 ოქტომბრის არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი|publisher=matsne.gov.ge|accessdate=17 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt;

2019 წელს ის შეურთდა [[ლელო (საზოგადოებრივი მოძრაობა)|„ლელოს]]“, როდესაც ლელო, [[შენების მოძრაობა]] და [[ახალი მემარჯვენეები]] გაერთიანდა და დაფუძნდა პოლიტიკურია პარტია [[ლელო საქართველოსთვის]]. დავით უსუფაშილი ამ პარტიის პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარეა.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/30338701.html რადიო თავისუფლება] დეკემბერი 22, 2019&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლიდან არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ლელო საქართველოსთვის“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 5 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt;

{{commonscat-inline|David Usupashvili}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00002002}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2287}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ბაქრაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] | წლები=2012 – 2016 | შემდეგი=[[ირაკლი კობახიძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები}}

{{DEFAULTSORT:უსუფაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის წევრები]]
[[კატეგორია:სიღნაღის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] 
[[კატეგორია:უსუფაშვილები|დავით]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>cy6a0r4vx9d8v38wvnhbske8eqqwulc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407124</id>
      <parentid>4407071</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:DerFuchs|DerFuchs]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17129" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით უსუფაშვილი
| სურათი= David Usupashvili Senate of Poland.JPG
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= უსუფაშვილი 2013 წელს
| ხელმოწერა = David Usupashvili signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|3|5}}
| დაბადების ადგილი= [[მაღარო (სიღნაღის მუნიციპალიტეტი)|მაღარო]], [[სიღნაღის რაიონი]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[თინა ხიდაშელი]]
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] (1992)&lt;br /&gt;[[დიუკის უნივერსიტეტი]] (1999)
| პროფესია = [[იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია]] &lt;small&gt;(2005-2016)&lt;/small&gt; &lt;br&gt;[[შენების მოძრაობა]] &lt;small&gt;(2017-2019)&lt;/small&gt;&lt;br&gt;[[ლელო საქართველოსთვის]] &lt;small&gt;(2019-)&lt;/small&gt;
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[21 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი= [[დავით ბაქრაძე]]
| მემკვიდრე   = [[ირაკლი კობახიძე]]
| რიგი2 =[[საბურთალო|საბურთალოს მაჟორიტარი დეპუტატი საქართველოს პარლამენტში]] 
| თანამდებობა დაიკავა2 =[[21 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა2=[[18 ნოემბერი]], [[2016]] 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]  
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]] 
| რიგი3 =[[შენების მოძრაობა|შენების მოძრაობის ლიდერი]] 
| თანამდებობა დაიკავა3 =[[16 ივნისი]], [[2017]] 
| თანამდებობა დატოვა3 =[[22 დეკემბერი]], [[2019]]
| წინამორბედი3 =პარტია შეიქმნა 
| მემკვიდრე3 =პარტია გაუქმდა 
| პრეზიდენტი3 = 
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 =[[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის ლიდერი]] 
| თანამდებობა დაიკავა4 =[[2005]] 
| თანამდებობა დატოვა4 =[[2013]]
| წინამორბედი4 =[[დავით ბერძენიშვილი]] 
| მემკვიდრე4 =[[ხათუნა სამნიძე]] 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''დავით უსუფაშვილი''' (დ. [[5 მარტი]], [[1968]], [[მაღარო (სიღნაღის მუნიციპალიტეტი)|მაღარო]], [[სიღნაღის მუნიციპალიტეტი|სიღნაღის რაიონი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] იურისტი, საჯარო პოლიტიკის მაგისტრი, [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის]] თავმჯდომარე [[2005]]-[[2013]] წლებში. პოლიტიკური გაერთიანება [[ლელო საქართველოსთვის|ლელოს]] პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარე 2019 წლიდან. მერვე მოწვევის [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე|პარლამენტის თავმჯდომარე]] (2012-2016).

== ბიოგრაფია ==
[[1992]] წელს დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტი. სტუდენობისას, 1990-1992 წლებში მუშაობდა [[საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისია|ცენტრალური საარჩევნო კომისიის]] იურიდიულ განყოფილებაში. 1992-1994 წლებში იყო [[საქართველოს რესპუბლიკის საახელმწიფო საბჭო|სახელმწიფო საბჭოს]] იურიდიული განყოფილების მრჩეველი. 1993-1995  წლებში მონაწილეობდა [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციის]] შემუშავებაში, იყო შესაბამისი სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი. 1994 წელს იყო [[საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია|საიას]] ერთ-ერთი დაფუძნებელი და მისი პირველი თავმჯდომარე 1997 წლამდე. [[1999]] წელს დაასრულა [[დიუკის უნივერსიტეტი]]ს საჯარო პოლიტიკის ინსტიტუტი. 1999-2000 წლებში იყო AMEX International-ის საქართველოს ფილიალის დირექტორი, 2001-2005 წლებში უძღვებოდა [[USAID]]-ის მიერ დაფინანსებულ პროექტებს იურიდიული რეფორმების სფეროში. 2005 წელს აირჩიეს [[საქართველოს რესპუბლიკური პარტია|საქართველოს რესპუბლიკური პარტიის]] თავმჯდომარედ. 2011 წელს პარტიის ეროვნულმა კომიტეტმა უსუფაშვილი კვლავ აირჩია პარტიის თავმჯდომარედ.

[[2012]]-[[2016]] წლებში იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის საბურთალოს მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“. არჩევნებში მან 66,09%-ით გაიმარჯვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.results.cec.gov.ge/olq_3.html #3|title=საბურთალო — საბოლოო მონაცემები|publisher=[[ცესკო]]|accessdate=21 ოქტომბერი 2012‎|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131030192154/http://www.results.cec.gov.ge/olq_3.html|archivedate=2013-10-30}}&lt;/ref&gt; 21 ოქტომბერს ახლად შეკრებილმა მე-8 მოწვევის პარლამენტმა დავით უსუფაშვილი [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]დ  აირჩია.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20121021/1001/1001.html?id=24746256|title=პარლამენტის თავმჯდომარედ არჩეულია დავით უსუფაშვილი|publisher=„რადიო თავისუფლება“|date=21 ოქტომბერი, 2012|accessdate=21 ოქტომბერი 2012}}&lt;/ref&gt;

[[2017]] წლის [[16 ივნისი|16 ივნისს]] დავით უსუფაშვილმა პოლიტიკური პარტია [[შენების მოძრაობა]] დააფუძნა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://reginfo.ge/politics/item/1042-%E2%80%9Eshenebis-mowraoba%E2%80%9C-davit-usupashvilma-axali-politikuri-partia-daapuwna|title=„შენების მოძრაობა“ - დავით უსუფაშვილმა ახალი პოლიტიკური პარტია დააფუძნა|publisher=Reginfo.ge|date=16 ივნისი, 2017|accessdate=17 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt; იგი მონაწილეობდა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში]], სადაც ამომრჩეველთა ხმების 2,26% (36 037 ხმა) მიიღო.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://matsne.gov.ge/ka/document/download/4366676/0/ge/pdf|title=ცესკოს საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის 28 ოქტომბრის არჩევნების პირველი ტურის შედეგების შემაჯამებელი ოქმი|publisher=matsne.gov.ge|accessdate=17 მარტი, 2019}}&lt;/ref&gt;

2019 წელს ის შეურთდა [[ლელო (საზოგადოებრივი მოძრაობა)|„ლელოს]]“, როდესაც ლელო, [[შენების მოძრაობა]] და [[ახალი მემარჯვენეები]] გაერთიანდა და დაფუძნდა პოლიტიკურია პარტია [[ლელო საქართველოსთვის]]. დავით უსუფაშილი ამ პარტიის პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარეა.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/30338701.html რადიო თავისუფლება] დეკემბერი 22, 2019&lt;/ref&gt;

[[2020]] წლიდან არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ლელო საქართველოსთვის“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 5 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt;

{{commonscat-inline|David Usupashvili}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00002002}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2287}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით ბაქრაძე]] | ტიტული=[[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] | წლები=2012 – 2016 | შემდეგი=[[ირაკლი კობახიძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები}}

{{DEFAULTSORT:უსუფაშვილი, დავით}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის წევრები]]
[[კატეგორია:სიღნაღის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] 
[[კატეგორია:უსუფაშვილები|დავით]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>ki2db095vo2mj07u4v4przqcb8lyxt1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დიმიტრი შაშკინი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>118947</id>
    <revision>
      <id>4407120</id>
      <parentid>4405473</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:32:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10691" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დიმიტრი შაშკინი
| ცოლი= 
| სურათი= დიმიტრი შაშკინი.jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= დიმიტრი შაშკინი
| ხელმოწერა =  
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი = [[ბაჩო ახალაია]]
| მემკვიდრე = [[ირაკლი ალასანია]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|8|8}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე = ანა ტყემალაძე
| შვილები= ნიკოლოზი და სოფო
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= [https://www.facebook.com/dimitrishashkini/info ოფიციალური საიტი] [[facebook]]-ზე
| რიგი2 =  [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერიების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 დეკემბერი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ნიკა გვარამია]]
| მემკვიდრე2 = [[ხატია დეკანოიძე]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულების და პრობაციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[6 თებერვალი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა3 =[[8 დეკემბერი]], [[2009]]
| წინამორბედი3 =თანამდებობა შეიქმნა 
| მემკვიდრე3 = [[ხათუნა კალმახელიძე]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 =[[ნიკა გილაური]]
|განათლება=1)არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნული უნივერსიტეტი&lt;br&gt;2)[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
|წოდება=[[ლეიტენანტი]]}}
'''დიმიტრი შაშკინი ''' (დ. [[8 აგვისტო]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2012 წლის [[4 ივლისი]]დან – [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრამდე]].

==კარიერა==
[[1992]]-[[1993]] წლებში სწავლობდა არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნულ უნივერსიტეტში საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტზე. [[1992]]-[[1993|93]] წლებში მუშაობდა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო]]ს შეიარაღების სამსახურში. [[1993]] წელს ჩაირიცხა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე, რომელიც წარჩინებით დაამთავრა 1998 წელს.

[[1997]]-[[1998|98]] წლებში მუშაობდა [[ამერიკის იურისტთა ასოციაცია]]ში (ABA) დირექტორის თანაშემწედ. [[1998]] წლიდან მუშაობდა აშშ საერთაშორისო რესპუბლიკურ ინსტიტუტში (IRI), საქართველოს პროგრამის კოორდინატორად, 2008 წლიდან იყო IRI საქართველოს პროგრამის დირექტორი.

[[1998]]-[[2008]] წლებში მონაწილეობას იღებდა სხვადასხვა დონის საარჩევნო კამპანიების კონსალტინგში და მენეჯმენტში  ამერიკის შეერთებულ შტატებში, საქართველოში, უნგრეთში, ლატვიაში, რუსეთში, თურქეთში, სომხეთსა და აზერბაიჯანში.

[[2009]] წლის 6 თებერვალს დაინიშნა საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა მინისტრად. [[2009]] წლის 8 დეკემბერს დაინიშნა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრად

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.mes.gov.ge/old/print.php?module=text&amp;link_id=40 დიმიტრი შაშკინი — საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო]

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=თანამდებობა შეიქმნა | ტიტული=[[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრი]] | წლები=2009 | შემდეგი=[[ხათუნა კალმახელიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ნიკა გვარამია]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა 
და მეცნიერიების მინისტრი]] | წლები=2009-2012 | შემდეგი=[[ხატია დეკანოიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბაჩანა ახალაია]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ირაკლი ალასანია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:შაშკინი, დიმიტრი}}
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 აგვისტო]]
[[კატეგორია:საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრები]]</text>
      <sha1>b0pfwehkj8l78xkgdc7tx47iee23878</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407121</id>
      <parentid>4407120</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:33:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10609" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დიმიტრი შაშკინი
| ცოლი= 
| სურათი= დიმიტრი შაშკინი.jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= დიმიტრი შაშკინი
| ხელმოწერა =  
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[4 ივლისი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი = [[ბაჩო ახალაია]]
| მემკვიდრე = [[ირაკლი ალასანია]]
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|8|8}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], {{დროშა|საქართველოს სსრ}}
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = 
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე = ანა ტყემალაძე
| შვილები= ნიკოლოზი და სოფო
| მამაკაცი = 
| პროფესია =[[იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი= [https://www.facebook.com/dimitrishashkini/info ოფიციალური საიტი] [[facebook]]-ზე
| რიგი2 =  [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერიების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[7 დეკემბერი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[4 ივლისი]], [[2012]]
| წინამორბედი2 = [[ნიკა გვარამია]]
| მემკვიდრე2 = [[ხატია დეკანოიძე]]
| პრეზიდენტი2= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2=[[ნიკა გილაური]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულების და პრობაციის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[6 თებერვალი]], [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა3 =[[8 დეკემბერი]], [[2009]]
| წინამორბედი3 =თანამდებობა შეიქმნა 
| მემკვიდრე3 = [[ხათუნა კალმახელიძე]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 =[[ნიკა გილაური]]
|განათლება=1)არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნული უნივერსიტეტი&lt;br&gt;2)[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
}}
'''დიმიტრი შაშკინი ''' (დ. [[8 აგვისტო]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] 2012 წლის [[4 ივლისი]]დან – [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრამდე]].

==კარიერა==
[[1992]]-[[1993]] წლებში სწავლობდა არისტოტელეს სახელობის ქართულ-ბერძნულ უნივერსიტეტში საერთაშორისო სამართლის ფაკულტეტზე. [[1992]]-[[1993|93]] წლებში მუშაობდა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო]]ს შეიარაღების სამსახურში. [[1993]] წელს ჩაირიცხა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე, რომელიც წარჩინებით დაამთავრა 1998 წელს.

[[1997]]-[[1998|98]] წლებში მუშაობდა [[ამერიკის იურისტთა ასოციაცია]]ში (ABA) დირექტორის თანაშემწედ. [[1998]] წლიდან მუშაობდა აშშ საერთაშორისო რესპუბლიკურ ინსტიტუტში (IRI), საქართველოს პროგრამის კოორდინატორად, 2008 წლიდან იყო IRI საქართველოს პროგრამის დირექტორი.

[[1998]]-[[2008]] წლებში მონაწილეობას იღებდა სხვადასხვა დონის საარჩევნო კამპანიების კონსალტინგში და მენეჯმენტში  ამერიკის შეერთებულ შტატებში, საქართველოში, უნგრეთში, ლატვიაში, რუსეთში, თურქეთში, სომხეთსა და აზერბაიჯანში.

[[2009]] წლის 6 თებერვალს დაინიშნა საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა მინისტრად. [[2009]] წლის 8 დეკემბერს დაინიშნა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრად

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.mes.gov.ge/old/print.php?module=text&amp;link_id=40 დიმიტრი შაშკინი — საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო]

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=თანამდებობა შეიქმნა | ტიტული=[[საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტრო|საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრი]] | წლები=2009 | შემდეგი=[[ხათუნა კალმახელიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ნიკა გვარამია]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა 
და მეცნიერიების მინისტრი]] | წლები=2009-2012 | შემდეგი=[[ხატია დეკანოიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბაჩანა ახალაია]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=2012 | შემდეგი=[[ირაკლი ალასანია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:შაშკინი, დიმიტრი}}
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 8 აგვისტო]]
[[კატეგორია:საქართველოს სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრები]]</text>
      <sha1>qg43sqgtw9bqaoja639j513h1hi89nh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დილიფი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125719</id>
    <revision>
      <id>4407069</id>
      <parentid>4398810</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:17:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>109.172.224.114</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4521" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = [[დლივი]]
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს [[თემი|თემში]]. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს [[ტბა|ტბის]] დასავლეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 [[მეტრი]]. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. სოფელში არის [[მინერალური წყალი]], [[პემზა|პემზის]] საბადო. სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>l1ww1v5hg7yj6yk37fskcl6mj1d6ta0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407138</id>
      <parentid>4407069</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:42:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4985" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = დლივი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''' (ყოფ. '''დლივი''') — სოფელი [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს თემში. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს ტბის დასავლეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 მეტრი. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. სოფელში არის [[მინერალური წყალი]], [[პემზა|პემზის]] საბადო. სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

სოფლის ძველი სახელია „დლივი“. ასეა იგი მოხსენიებულია „[[ქართლის ცხოვრება]]სა“ და სომეხი ისტორიკოსის [[ასოღიკი]]ს (X– XI სს.) თხზულებაში „მსოფლიო ისტორია“.&lt;ref&gt;{{ქე|2|456||არა|სტატია=დლივი}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>6i1tjlehpkldk09ntx9i1rjqnuezya6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407145</id>
      <parentid>4407138</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:52:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6664" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = დლივი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''', '''დილითი''' (ყოფ. '''დლივი''') — სოფელი [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს თემში. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს ტბის დასავლეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 მეტრი. [[ნინოწმინდა|ნინოწმინდიდან]] 16 კმ. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. დილიფის მიდამოებში არის მძლავრი [[მინერალური წყარო]]ები და [[პემზა|პემზის]] დიდი მარაგი.&lt;ref name=&quot;ქე&quot;&gt;{{ქე|2|432|ბერძენიშვილი დ.|სტატია=დილიფი}}&lt;/ref&gt; სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

სოფლის ძველი ქართული სახელწოდებაა „დლივი“. ასეა იგი მოხსენიებულია „[[ქართლის ცხოვრება]]სა“ და სომეხი ისტორიკოსის [[ასოღიკი]]ს (X– XI სს.) თხზულებაში „მსოფლიო ისტორია“.&lt;ref&gt;{{ქე|2|456||არა|სტატია=დლივი}}&lt;/ref&gt; X–XI საუკუნეებში იგი ქართველ მეფეთა ერთ-ერთი სადგომი იყო. 988 წელს, [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის თავდასხმის მოლოდინში, დლივში დაბანაკდა [[დავით III|დავით III კურაპალატი]]. აქვე, პერიოდულად, სადგომი ჰქონდათ ცენტრალიზებული სამეფო ხელისუფლების მტრებს – [[კლდეკარის საერისთავო|კლდეკარის ერისთავებს]] – [[ბაღვაშები|ბაღვაშებს]]. 1058 წელს დლივში შეიპყრეს [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაში]] და მისი ძე [[ივანე ბაღვაში|ივანე]].&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

სოფლის მახლობლად შემორჩენილია ადრინდელი შუა საუკუნეების საყდრის ნანგრევები.&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>6ipomsj366z4u8h8fy4puq5wotf7hsq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407146</id>
      <parentid>4407145</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:53:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6674" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = დლივი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''', '''დილითი''' (ყოფ. '''დლივი''') — სოფელი [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს თემში. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს ტბის დასავლეთით, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 მეტრი. [[ნინოწმინდა|ნინოწმინდიდან]] 16 კმ. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. დილიფის მიდამოებში არის მძლავრი [[მინერალური წყარო]]ები და [[პემზა|პემზის]] დიდი მარაგი.&lt;ref name=&quot;ქე&quot;&gt;{{ქე|2|432|ბერძენიშვილი დ.|არა|სტატია=დილიფი}}&lt;/ref&gt; სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

სოფლის ძველი ქართული სახელწოდებაა „დლივი“. ასეა იგი მოხსენიებულია „[[ქართლის ცხოვრება]]სა“ და სომეხი ისტორიკოსის [[ასოღიკი]]ს (X– XI სს.) თხზულებაში „მსოფლიო ისტორია“.&lt;ref&gt;{{ქე|2|456||არა|სტატია=დლივი}}&lt;/ref&gt; X–XI საუკუნეებში იგი ქართველ მეფეთა ერთ-ერთი სადგომი იყო. 988 წელს, [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის თავდასხმის მოლოდინში, დლივში დაბანაკდა [[დავით III|დავით III კურაპალატი]]. აქვე, პერიოდულად, სადგომი ჰქონდათ ცენტრალიზებული სამეფო ხელისუფლების მტრებს – [[კლდეკარის საერისთავო|კლდეკარის ერისთავებს]] – [[ბაღვაშები|ბაღვაშებს]]. 1058 წელს დლივში შეიპყრეს [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაში]] და მისი ძე [[ივანე ბაღვაში|ივანე]].&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

სოფლის მახლობლად შემორჩენილია ადრინდელი შუა საუკუნეების საყდრის ნანგრევები.&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>t34xfiszc0sd3fkdhkmags3j9qgpaz5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407150</id>
      <parentid>4407146</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:54:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6674" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = დლივი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&amp;p_id=2152&amp;lang=geo |title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014 |date=ნოემბერი 2014 |publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური |accessdate=26 ივლისი 2016}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''', '''დილითი''' (ყოფ. '''დლივი''') — სოფელი [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს თემში. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს ტბის დასავლეთით. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 მეტრი. [[ნინოწმინდა|ნინოწმინდიდან]] 16 კმ. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. დილიფის მიდამოებში არის მძლავრი [[მინერალური წყარო]]ები და [[პემზა|პემზის]] დიდი მარაგი.&lt;ref name=&quot;ქე&quot;&gt;{{ქე|2|432|ბერძენიშვილი დ.|არა|სტატია=დილიფი}}&lt;/ref&gt; სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

სოფლის ძველი ქართული სახელწოდებაა „დლივი“. ასეა იგი მოხსენიებულია „[[ქართლის ცხოვრება]]სა“ და სომეხი ისტორიკოსის [[ასოღიკი]]ს (X– XI სს.) თხზულებაში „მსოფლიო ისტორია“.&lt;ref&gt;{{ქე|2|456||არა|სტატია=დლივი}}&lt;/ref&gt; X–XI საუკუნეებში იგი ქართველ მეფეთა ერთ-ერთი სადგომი იყო. 988 წელს, [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის თავდასხმის მოლოდინში, დლივში დაბანაკდა [[დავით III|დავით III კურაპალატი]]. აქვე, პერიოდულად, სადგომი ჰქონდათ ცენტრალიზებული სამეფო ხელისუფლების მტრებს – [[კლდეკარის საერისთავო|კლდეკარის ერისთავებს]] – [[ბაღვაშები|ბაღვაშებს]]. 1058 წელს დლივში შეიპყრეს [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაში]] და მისი ძე [[ივანე ბაღვაში|ივანე]].&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

სოფლის მახლობლად შემორჩენილია ადრინდელი შუა საუკუნეების საყდრის ნანგრევები.&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>iuhbyz842vv53g4487x3svjakyt5yoc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407160</id>
      <parentid>4407150</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:17:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7059" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = სოფელი
 |ქართული სახელი = დილიფი
 |მშობლიური სახელი = 
 |ქვეყანა = საქართველო
 |დაქვემდებარება = 
 |პანორამა = 
 |პანორამის სიგანე = 
 |წარწერა = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 16 |lat_sec = 36
  |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 28 |lon_sec = 12
  |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
  |CoordScale = მხარე
 |რეგიონი = სამცხე-ჯავახეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი
 |თემი = გონდრიო
 |მმართველის ტიპი = 
 |მმართველი = 
 |დაარსების თარიღი = 
 |პირველი ხსენება = 
 |წინა სახელები = დლივი
 |სტატუსი-დან = 
 |ფართობი = 
 |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 1880
 |კლიმატი = 
 |ოფიციალური ენა = 
 |მოსახლეობა = {{კლება}} 1098&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;
  |აღწერის წელი = 2014
  |სიმჭიდროვე = 
  |აგლომერაცია = 
  |ეროვნული შემადგენლობა = [[სომხები]] 99,6 %
  |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = ქრისტიანები
  |ეთნოქორონიმი = 
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
 |სატელეფონო კოდი = 
 |საფოსტო ინდექსი = 
 |საავტომობილო კოდი = 
 |საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''დილიფი''', '''დილითი''' (ყოფ. '''დლივი''') — სოფელი [[საქართველო]]ში, [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთის მხარის]] [[ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი|ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში]], [[გონდრიო]]ს თემში. მდებარეობს [[ჯავახეთის ზეგანი|ჯავახეთის ზეგანზე]], [[ხანჩალი]]ს ტბის დასავლეთით. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1880 მეტრი. [[ნინოწმინდა|ნინოწმინდიდან]] 16 კმ. სოფელთან არის ადრინდელი ფეოდალური ხანის ეკლესია. დილიფის მიდამოებში არის მძლავრი [[მინერალური წყარო]]ები და [[პემზა|პემზის]] დიდი მარაგი.&lt;ref name=&quot;ქე&quot;&gt;{{ქე|2|432|ბერძენიშვილი დ.|არა|სტატია=დილიფი}}&lt;/ref&gt; სოფელში არის საჯარო სკოლა.&lt;ref&gt;[http://www.esida.ge/school-database.html?view=school&amp;sid=1589&amp;lang=ka სსიპ საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტო]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

სოფლის ძველი ქართული სახელწოდებაა „დლივი“. ასეა იგი მოხსენიებულია „[[ქართლის ცხოვრება]]სა“ და სომეხი ისტორიკოსის [[ასოღიკი]]ს (X– XI სს.) თხზულებაში „მსოფლიო ისტორია“.&lt;ref&gt;{{ქე|2|456||არა|სტატია=დლივი}}&lt;/ref&gt; X–XI საუკუნეებში იგი ქართველ მეფეთა ერთ-ერთი სადგომი იყო. 988 წელს, [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის თავდასხმის მოლოდინში, დლივში დაბანაკდა [[დავით III|დავით III კურაპალატი]]. აქვე, პერიოდულად, სადგომი ჰქონდათ ცენტრალიზებული სამეფო ხელისუფლების მტრებს – [[კლდეკარის საერისთავო|კლდეკარის ერისთავებს]] – [[ბაღვაშები|ბაღვაშებს]]. 1058 წელს დლივში შეიპყრეს [[ლიპარიტ IV|ლიპარიტ ბაღვაში]] და მისი ძე [[ივანე ბაღვაში|ივანე]].&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

სოფლის მახლობლად შემორჩენილია ადრინდელი შუა საუკუნეების საყდრის ნანგრევები.&lt;ref name=&quot;ქე&quot; /&gt;

== მოსახლეობა ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი !! ეროვნება !! წყარო
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]] || 1528 || 757 || 771 || [[სომხები]] || &lt;ref&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]] || {{კლება}} 1098 || 553 || 545 || [[სომხები]] (99,6 %) || &lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot; /&gt;
|}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>m54wngvb25g6yuetyzdfs6qw9o6jtfo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზურაბ ადეიშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>132191</id>
    <revision>
      <id>4407098</id>
      <parentid>4403988</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14449" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ადეიშვილი
| სურათი = ზურაბ ადეიშვილი.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[2 ნოემბერი]], [[2008]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკოლოზ გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი = [[ნიკა გვარამია]]
| მემკვიდრე = [[თეა წულუკიანი]]
| დაბადების თარიღი = [[27 ივლისი]], [[1972]]
| დაბადების ადგილი = [[მთისძირი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|მთისძირი]] 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი =
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;გრონინგენის სამეფო უნივერსიტეტი
| პროფესია = [[სამართალი|იურისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი = 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[2 ნოემბერი]], [[2008]]
| წინამორბედი2 =[[ირაკლი ოქრუაშვილი]] 
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[17 თებერვალი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[ვალერიან ხაბურძანია]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25px]][[ფაილი:Coat of arms of Georgia (1918–1921; 1990–2004).svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[26 დეკემბერი]], [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[17 თებერვალი]], [[2004]]
| წინამორბედი4 = [[როლანდ გილიგაშვილი]]
| მემკვიდრე4 = [[გიორგი პაპუაშვილი]]
| პრეზიდენტი4 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4 =[[ზურაბ ჟვანია]] 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5 =
}}

'''ზურაბ ადეიშვილი''' (დ. [[27 ივლისი]], [[1972]], სოფ. [[მთისძირი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|მთისძირი]], [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის  მინისტრი]] 2008–2012 წლებში.

==ბიოგრაფია==
[[1988|1988 წელს]] დაამთავრა მთისძირის საშუალო სკოლა. [[1994|1994 წელს]] დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] იურიდიული ფაკულტეტი. [[1997|1997 წელს]] ჩაირიცხა სახელმწიფოსა და სამართლის ინსტიტუტის ასპირანტურაში. [[1998]]–[[1999|1999 წლებშიც]] სწავლობდა [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]], გრონინგენის სამეფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის მაგისტრატურაში. [[1996|1996 წლის]] [[თებერვალი|თებერვლიდან]] [[1999|1999 წლის]] [[ივნისი|ივნისამდე]] მუშაობდა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]] — საკონსტიტუციო, იურიდიულ საკითხთა და კანონიერების კომიტეტის წამყვან სპეციალისტად. [[1999|1999 წლის]] ივნისიდან [[1999|1999 წლის]] [[სექტემბერი|სექტემბრამდე]] სამართლებრივი განათლებისა და ინფორმატიზაციის აღმასრულებელი დირექტორი.

[[1999|1999 წლის]] სექტემბრიდან [[1999| 1999 წლის]] [[ნოემბერი|ნოემბრამდე]] მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში „ოქრუაშვილი და პარტნიორები“ იურისტად.[[1999|1999 წლის]] ნოემბრიდან [[2003|2003 წლის]] [[დეკემბერი|დეკემბრამდე]] იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. 
იურიდიულ საკითხთა, კანონიერებისა და ადმინისტრაციული რეფორმების კომიტეტის ქვეკომიტეტის თავმჯდომარე, ამავე კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, კომიტეტის თავმჯდომარე. [[2003|2003 წლის]] დეკემბრიდან [[2004| 2004 წლის]] [[თებერვალი|თებერვლამდე]] მუშაობდა საქართველოს იუსტიციის მინისტრად. [[2004|2004 წლის]] თებერვლიდან 2004 წლის ივნისამდე მუშაობდა [[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების]] მინისტრის თანამდებობაზე. [[2004|2004 წლის]] ივნისიდან [[2008|2008 წლის]] [[იანვარი|იანვრამდე]] იყო [[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]. [[2008|2008 წლის]] იანვრიდან [[2008|2008 წლის]] ნოემბრამდე ეკავა პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის პოსტი. [[2008]] წლის [[2 ნოემბერი|2 ნოემბრიდან]] – [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრამდე]] ეკავა საქართველოს იუსტიციის მინისტრის თანამდებობა. ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[გერმანული ენა|გერმანულ]] და [[რუსული ენა|რუსულ ენებს]]. ჰყავს მეუღლე და სამი შვილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00014511}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5312}}
{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[როლანდ გილიგაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2003-2004 | შემდეგი=[[გიორგი პაპუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვალერიან ხაბურძანია]] | ტიტული=[[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=გაუქმდა}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ნიკა გვარამია]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2008-2012 | შემდეგი=[[თეა წულუკიანი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ადეიშვილი, ზურაბ}}
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1972]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:ყვარლის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>8boswy3vv2co72ro70puqqf4m9fu2q3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407131</id>
      <parentid>4407098</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:212.58.103.71|212.58.103.71]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14417" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ზურაბ ადეიშვილი
| სურათი = ზურაბ ადეიშვილი.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა = 
| თანამდებობა დაიკავა = [[2 ნოემბერი]], [[2008]] 
| თანამდებობა დატოვა = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრეზიდენტი = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი = [[გრიგოლ მგალობლიშვილი]], [[ნიკოლოზ გილაური]], [[ივანე მერაბიშვილი]]
| წინამორბედი = [[ნიკა გვარამია]]
| მემკვიდრე = [[თეა წულუკიანი]]
| დაბადების თარიღი = [[27 ივლისი]], [[1972]]
| დაბადების ადგილი = [[მთისძირი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|მთისძირი]] 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი =
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;გრონინგენის სამეფო უნივერსიტეტი
| პროფესია = იურისტი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ვებ-საიტი = 
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] 
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[10 ივნისი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[2 ნოემბერი]], [[2008]]
| წინამორბედი2 =[[ირაკლი ოქრუაშვილი]] 
| მემკვიდრე2 = თანამდებობა გაუქმდა
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ზურაბ ჟვანია]], [[ზურაბ ნოღაიდელი]], [[ვლადიმერ გურგენიძე]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[17 თებერვალი]], [[2004]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[7 ივნისი]], [[2004]]
| წინამორბედი3 = [[ვალერიან ხაბურძანია]]
| მემკვიდრე3 = [[ივანე მერაბიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ზურაბ ჟვანია]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|left|25px]][[ფაილი:Coat of arms of Georgia (1918–1921; 1990–2004).svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] 
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[26 დეკემბერი]], [[2003]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[17 თებერვალი]], [[2004]]
| წინამორბედი4 = [[როლანდ გილიგაშვილი]]
| მემკვიდრე4 = [[გიორგი პაპუაშვილი]]
| პრეზიდენტი4 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4 =[[ზურაბ ჟვანია]] 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5 =
}}

'''ზურაბ ადეიშვილი''' (დ. [[27 ივლისი]], [[1972]], სოფ. [[მთისძირი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|მთისძირი]], [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის  მინისტრი]] 2008–2012 წლებში.

==ბიოგრაფია==
[[1988|1988 წელს]] დაამთავრა მთისძირის საშუალო სკოლა. [[1994|1994 წელს]] დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] იურიდიული ფაკულტეტი. [[1997|1997 წელს]] ჩაირიცხა სახელმწიფოსა და სამართლის ინსტიტუტის ასპირანტურაში. [[1998]]–[[1999|1999 წლებშიც]] სწავლობდა [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]], გრონინგენის სამეფო უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის მაგისტრატურაში. [[1996|1996 წლის]] [[თებერვალი|თებერვლიდან]] [[1999|1999 წლის]] [[ივნისი|ივნისამდე]] მუშაობდა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]] — საკონსტიტუციო, იურიდიულ საკითხთა და კანონიერების კომიტეტის წამყვან სპეციალისტად. [[1999|1999 წლის]] ივნისიდან [[1999|1999 წლის]] [[სექტემბერი|სექტემბრამდე]] სამართლებრივი განათლებისა და ინფორმატიზაციის აღმასრულებელი დირექტორი.

[[1999|1999 წლის]] სექტემბრიდან [[1999| 1999 წლის]] [[ნოემბერი|ნოემბრამდე]] მუშაობდა იურიდიულ ფირმაში „ოქრუაშვილი და პარტნიორები“ იურისტად.[[1999|1999 წლის]] ნოემბრიდან [[2003|2003 წლის]] [[დეკემბერი|დეკემბრამდე]] იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“. 
იურიდიულ საკითხთა, კანონიერებისა და ადმინისტრაციული რეფორმების კომიტეტის ქვეკომიტეტის თავმჯდომარე, ამავე კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე, კომიტეტის თავმჯდომარე. [[2003|2003 წლის]] დეკემბრიდან [[2004| 2004 წლის]] [[თებერვალი|თებერვლამდე]] მუშაობდა საქართველოს იუსტიციის მინისტრად. [[2004|2004 წლის]] თებერვლიდან 2004 წლის ივნისამდე მუშაობდა [[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების]] მინისტრის თანამდებობაზე. [[2004|2004 წლის]] ივნისიდან [[2008|2008 წლის]] [[იანვარი|იანვრამდე]] იყო [[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალური პროკურორი]]. [[2008|2008 წლის]] იანვრიდან [[2008|2008 წლის]] ნოემბრამდე ეკავა პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის პოსტი. [[2008]] წლის [[2 ნოემბერი|2 ნოემბრიდან]] – [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრამდე]] ეკავა საქართველოს იუსტიციის მინისტრის თანამდებობა. ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[გერმანული ენა|გერმანულ]] და [[რუსული ენა|რუსულ ენებს]]. ჰყავს მეუღლე და სამი შვილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00014511}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5312}}
{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[როლანდ გილიგაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2003-2004 | შემდეგი=[[გიორგი პაპუაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ვალერიან ხაბურძანია]] | ტიტული=[[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო|საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების მინისტრი]] | წლები=2004 | შემდეგი=გაუქმდა}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ნიკა გვარამია]] | ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] | წლები=2008-2012 | შემდეგი=[[თეა წულუკიანი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს ყოფილი წევრები}}
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ადეიშვილი, ზურაბ}}
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1972]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:ყვარლის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>lm3gte1rnxpk4lk7i8yoakii1zgjms9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გალია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>133843</id>
    <revision>
      <id>4407075</id>
      <parentid>4315158</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>62.168.176.80</ip>
      </contributor>
      <comment>გრამატიკული შეცდოვა შევასწორე</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3471" xml:space="preserve">{{საფრანგეთის ისტორია}}
'''გალია''' ({{lang-la|Gallia}}) — ისტორიული სახელმწიფო [[ძველი რომი]]ს აღმოსავლეთით. გალიას ეკავა [[საფრანგეთი]]ს, [[ლუქსემბურგი]]ს და [[ბელგია|ბელგიის]] მიწები. გარკვეულ პერიოდებში გალიაში შედიოდა [[პოს დაბლობი]], დასავლეთი [[შვეიცარია]], [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებისა]] და [[გერმანია|გერმანიის]] გარკვეული ნაწილები და მდინარე [[რაინი]]ს დასავლეთი სანაპირო. ამ ტერიტორიაზე მკვიდრი [[გალები]] ცხოვრობდნენ, რომლებიც [[გალური ენა|გალურ ენაზე]] საუბრობდნენ, ეს ენა იმდროინდელ ევროპაში საკმაოდ ფართოდ იყო გავრცელებული, მას აგრეთვე გააჩნდა სხვადასხვა დიალექტები.

გალების ტერიტორიაზე მრავალი არქეოლგიური გათხრა ჩატარდა. მოგვიანებით უკვე გალების შესახებ არსებობს მრავალი რომაულ წყარო.

ძველი წელთაღრიცხვის ბოლოსთვის იწება რომაული სახელმწიფოს გაძლიერების პერიოდი. ძვ. წ. 58 წელს [[იულიუს კეისარი]] გაგზავნილი იქნა გალიაში რადგანაც მას მოეხდინა ამ ტერიტორიის დამორჩილება, ამას მოჰყვა [[გალიის ომი|გალებთან ომი]] რომელიც ძვ. წ. 58-დან ძვ. წ. 51 წლამდე გრძელდებოდა. გალებთან ომში ყველაზე გადამწყვეტი [[ალეზიის ბრძოლა|ბრძოლა]] მოხდა ქალაქ [[ალეზია]]სთან. აქ იულიუს კეისარმა შეძლო მოწინააღმდგეების დამრცხება და სრულიად გალიის დამორჩილება.

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[ასტერიქსი]]
*[[ციზალპური გალია]]
*[[გალები]]
*[[რომის რესპუბლიკა]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
*[http://classics.mit.edu/Caesar/gallic.html The Gallic Wars]

{{ესკიზი-საფრანგეთი}}

[[კატეგორია:საფრანგეთის ისტორია]]
[[კატეგორია:გალია|*]]</text>
      <sha1>4pn412oxr4tdonbrrao46rvuwpgu13m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მორის რაველი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>139056</id>
    <revision>
      <id>4407277</id>
      <parentid>4345674</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:20:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>/* ოპერები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="199602" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = მორის რაველი
|სურათი = Maurice Ravel 1912.jpg
|ლანდშაფტი = 
|სათაური = მორის რაველი, 1912
|სურათისზომა = 240px
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი = Joseph Maurice Ravel
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი|1875|3|7}} 
|დაბადების ადგილი = სიბური, [[ატლანტური პირენეები]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1937|12|28|1875|3|7}} 
|გარდ ადგილი = [[პარიზი]]
|წარმოშობა = 
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = იმპრესიონიზმი, მოდერნიზმი
|საქმიანობა = კომპოზიტორი, პიანისტი, დირიჟორი
|აქტიურობის წლები = 1887 - 1933
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
| module =
}}

'''მორის ჟოზეფ რაველი''' ({{lang-fr|Joseph Maurice Ravel|ʒɔzɛf mɔʁis ʁavɛl}}; დ. [[7 მარტი]], [[1875]], სიბური, [[ატლანტური პირენეები]] — გ. [[28 დეკემბერი]], [[1937]], [[პარიზი]]) — [[ფრანგები|ფრანგი]] [[კომპოზიტორი]], [[პიანისტი]] და [[დირიჟორი]]. თავის უფროს თანამედროვესთან, [[კლოდ დებიუსი|კლოდ დებიუსისთან]] ერთად, ხშირად ასოცირდება [[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)|იმპრესიონისტულ]] მოძრაობასთან, თუმცა, ამ ტერმინს ორივე კომპოზიტორი უარყოფდა. 1920-იან და 30-იან წლებში რაველი საერთაშორისოდ იყო აღიარებული, როგორც უდიდესი ცოცხალი ფრანგი კომპოზიტორი.

დაიბადა მუსიკის მოყვარულ ოჯახში და სწავლობდა საფრანგეთის უპირველეს მუსიკალურ სასწავლებელში, [[პარიზის კონსერვატორია|პარიზის კონსერვატორიაში]]. დაწესებულების კონსერვატიული ხელმძღვანელობა მას არ სწყალობდა, იმდენად, რომ მათი მიკერძოებული მიდგომა რაველის მიმართ სკანდალის მიზეზიც კი გახდა. კონსერვატორიის დატოვების შემდეგ მან, როგორც კომპოზიტორმა, საკუთარი გზა იპოვა, განავითარა ცხადი და ნათელი სტილი, რომელიც მოიცავდა მოდერნიზმის, ბაროკოს, ნეოკლასიციზმის და ბოლო პერიოდის ნაწარმოებებში, [[ჯაზი|ჯაზის]] ელემენტებსაც. იზიდავდა ექსპერიმენტები ფორმასთან დაკავშირებით, რაც კარგად ჩანს მის ყველაზე ფართოდ ცნობილ ნაწარმოებში „[[ბოლერო (რაველი)|ბოლერო]]“ (1928), სადაც განვითარების ადგილი განმეორებას უჭირავს. რაველი, რომელიც გაორკესტრების აღიარებული დიდოსტატი იყო, ხშირად აკეთებდა სხვა კომპოზიტორების მუსიკის საორკესტრო არანჟირებებს, რომელთაგანაც ყველაზე ცნობილია მისი ვერსია [[მოდესტ მუსორგსკი|მოდესტ მუსორგსკის]] ნაწარმოებისა „სურათები გამოფენაზე“ (1922).

რაველი ნელა და სკრუპულოზურად მუშაობდა, რის გამოც უფრო ნაკლები ოდენობის ნაწარმოებები აქვს, ვიდრე მის თანამედროვეებს. სტანდარტულ რეპერტუარში შესულია მისი საფორტეპიანო და კამერული მუსიკა, ორი საფორტეპიანო კონცერტი, ბალეტები, ორი ოპერა და რვა ვოკალური ციკლი; სიმფონიები და საეკლესიო მუსიკა მას არ დაუწერია. მისი ბევრი ნაწარმოები არსებობს ორი ფორმით: საფორტეპიანო ვერსია და მოგვიანებით გაკეთებული გაორკესტრება. მისი ზოგიერთი საფორტეპიანო ნაწარმოები, მაგალითად, „ღამის გასპარი“ (1908), ურთულესი შესასრულებელია და მისი კომპლექსური საორკესტრო ნაწარმოებები, როგორიცაა „დაფნისი და ქლოე“ (1912) ოსტატურ საშემსრულებლო ბალანსს მოითხოვს.

რაველი ერთ-ერთი პირველი კომპოზიტორი იყო, რომელმაც თავიდანვე დაინახა ხმის ჩამწერი ტექნოლოგიის პოტენციალი მუსიკის ფართო პუბლიკასთან მიტანის საქმეში. მიუხედავად იმისა, რომ როგორც პიანისტი და დირიჟორი სრულყოფილი ტექნიკით არ გამოირჩეოდა, 1920-იანი წლებიდან მაინც მონაწილეობდა თავისი რამდენიმე ნაწარმოების ჩანაწერის შექმნაში, ხოლო ზოგიერთი მათგანი მისი ზედამხედველობის ქვეშ ჩაიწერა. 

== ცხოვრება და კარიერა ==

=== ადრეული წლები ===

რაველი დაიბადა ბასკურ ქალაქ სიბურში, საფრანგეთში, [[ბიარიცი|ბიარიცის]] ახლოს, ესპანეთის საზღვრიდან 18 კილომეტრში. მამა, პიერ-ჟოზეფ რაველი განათლებული და წარმატებული ინჟინერი, გამომგონებელი და მეწარმე იყო, დაბადებული ვერსუაში, საფრანგეთ-შვეიცარიის საზღვართან ახლოს.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 1&lt;/ref&gt;{{refn|ჟოზეფის ოჯახი, წარმომავლობით, ზოგიერთ წყაროში ფრანგულად, ხოლო სხვებში შვეიცარიულად მოიხსენიება. ვერსუა დღეს შვეიცარიაშია, თუმცა, როგორც ისტორიკოსი ფილიპ მორანი აღნიშნავს, აქ მცხოვრები ოჯახების ეროვნება რამდენჯერმე შეიცვალა საზღვრების ცვლილებასთან ერთად. ჟოზეფი ფრანგულ პასპორტს ატარებდა,&lt;ref name=n390&gt;Nichols (2011), p. 390&lt;/ref&gt; თუმცა, რაველი ყოველთვის ამბობდა, რომ მისი მშობლების წინაპრები წარმოშობით [[იურის მთები|იურის მთებიდან]] იყვნენ.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (2011), p. 3&lt;/ref&gt;|group=შ}} დედა, მარი, დაბადებით დელუარი, [[ბასკები|ბასკი]] იყო, თუმცა [[მადრიდი|მადრიდში]] იყო გაზრდილი. მე-19 საუკუნეში მიღებული ნორმების მიხედვით, ჟოზეფი თავისზე დაბალი სტატუსის წარმომადგენელზე იყო დაქორწინებული – მარი უკანონო შვილი იყო და წერა-კითხვა თითქმის არ იცოდა – თუმცა მათ ბედნიერი ქორწინება ჰქონდათ.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 6&lt;/ref&gt; ჟოზეფის ზოგიერთი გამოგონება წარმატებული იყო, მათ შორის, შიდაწვის ძრავის ადრეული ვერსია და ცნობილი საცირკო მანქანა, „სიკვდილის ქარიშხალი“, რომელიც პოპულარულ ატრაქციონს წარმოადგენდა, ვიდრე ბარნუმის და ბეილის ცირკში, 1903 წელს, მასთან დაკავშირებული ფატალური ინციდენტი არ მოხდა.&lt;ref&gt;James, p. 13&lt;/ref&gt;

რაველის მშობლები კათოლიკეები იყვნენ, თუმცა მარი თავისუფლად მოაზროვნე იყო და ამ დამოკიდებულებას, მოგვიანებით, მორისიც იზიარებდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 9&lt;/ref&gt; იგი სიბურის სამრევლო ეკლესიაში, 6 დღის ასაკში მონათლეს. სამი თვის შემდეგ ოჯახი პარიზში გადავიდა, სადაც ედუარდი, მათი მეორე ვაჟი დაიბადა. {{refn|ედუარდი მამასთან იყო ახლოს და საბოლოოდ, ინჟინრის პროფესიაც აირჩია.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 8&quot;/&gt;|group=შ}} მორისი განსაკუთრებთ ახლოს იყო დედასთან და მის ბასკურ-ესპანურ წარმომავლობას კომპოზიტორის ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე ძლიერი გავლენა ჰქონდა. მის ყველაზე ადრეულ მოგონებებს ხალხური სიმღერები წარმოადგენდა, რომელსაც დედა უმღეროდა ხოლმე.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 8&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 8&lt;/ref&gt; ოჯახი მდიდარი არ იყო, თუმცა კომფორტულად ცხოვრობდნენ და ბიჭებს ბედნიერი ბავშვობა ჰქონდათ.&lt;ref&gt;Orenstein (1995), pp. 91–92&lt;/ref&gt;

უფროს რაველს უყვარდა თავისი ვაჟების წაყვანა ქარხნებში, უახლესი მექანიკური მოწყობილობების სანახავად, თუმცა, აგრეთვე, ჰქონდა ძლიერი ინტერესი მუსიკის და ზოგადად, კულტურის მიმართ.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 10&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, რაველი იხსენებდა: „მთელი ჩემი ბავშვობა მუსიკის მიმართ მგრძნობიარე ვიყავი. მამაჩემმა, რომელიც ბევრად უკეთ იყო განათლებული ხელოვნების სფეროში, ვიდრე მოყვარულთა უმეტესობა, იცოდა, როგორ განევითარებინა ჩემი გემოვნება და ენთუზიაზმი ადრეულ ასაკში.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Goss, p. 23&lt;/ref&gt; რაველის მიერ რაიმე ფორმალური ზოგადი განათლების მიღების შესახებ არავითარი ჩანაწერი არ არსებობს. როგორც მისი ბიოგრაფი, როჯერ ნიკოლსი, ვარაუდობს, მის განათლებაზე მეტწილად მამა ზრუნავდა.&lt;ref name=n9/&gt;

შვიდი წლის ასაკში ანრი გისთან, ემანუელ შაბრიეს მეგობართან ფორტეპიანოს შესწავლა დაიწყო. ხუთი წლის შემდეგ, 1887 წელს, დაიწყო ჰარმონიის, კონტრაპუნქტის და კომპოზიციის შესწავლა შარლ-რენესთან, ლეო დელიბის მოსწავლესთან.&lt;ref name=n9&gt;Nichols (2011), p. 9&lt;/ref&gt; იგი ვუნდერკინდი არ ყოფილა, თუმცა ძალზედ მუსიკალური ბავშვი იყო.&lt;ref&gt;Goss, p. 23&lt;/ref&gt; შარლ-რენეს დაკვირვებით, რაველის მიერ მუსიკის აღქმა ბუნებრივი იყო და „არა ძალისხმევის შედეგი, როგორც უამრავ სხვასთან“.&lt;ref&gt;Goss, p. 24&lt;/ref&gt; რაველის უადრესი კომპოზიციები ამ პერიოდით თარიღდება: ვარიაციები [[შუმანი, რობერტ|შუმანის]] ქორალზე, ვარიაციები [[ედვარდ გრიგი|გრიგის]] თემაზე და საფორტეპიანო სონატის ერთი მოქმედება.&lt;ref name=grove&gt;Kelly, Barbara L. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/52145 &quot;Ravel, Maurice&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 26 February 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; ისინი მხოლოდ ნაწილობრივაა შემორჩენილი.&lt;ref&gt;Orenstein (1967), p. 475&lt;/ref&gt;

1888 წელს რაველი შეხვდა ახალგაზრდა პიანისტ რიკარდო ვინიესს. მათი მეგობრობა მთელი ცხოვრება გაგრძელდა, გარდა ამისა, ვინიესი მისი ნაწარმოებების უპირველესი შემსრულებელი იყო და მნიშვნელოვანი მაკავშირებელი ესპანურ მუსიკასთან.&lt;ref&gt;James, p. 15&lt;/ref&gt; ორივეს მოსწონდა [[რიხარდ ვაგნერი]], რუსული მუსიკა და [[ედგარ პო|ედგარ პოს]], [[შარლ ბოდლერი|შარლ ბოდლერის]] და [[სტეფან მალარმე|სტეფან მალარმეს]] ნაწარმოებები.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 16&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 16&lt;/ref&gt; 1889 წლის პარიზის მსოფლიო გამოფენაზე [[რიმსკი-კორსაკოვი, ნიკოლოზ|რიმსკი-კორსაკოვის]] დირიჟორობით შესრულებულმა ახალმა რუსულმა მუსიკამ მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 11–12; and Nichols (2011), pp. 10–11&lt;/ref&gt; ამ მუსიკამ, ისევე, როგორც იქვე მოსმენილმა იავური [[გამელანი|გამელანის]] ეგზოტიკურმა ხმოვანებამ მასზე და დებიუსიზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია.&lt;ref name=grove/&gt;

1889 წელს რაველის ფორტეპიანოს პედაგოგი ემილ დეკომბი გახდა, იმავე წელს ჰქონდა პირველი საჯარო გამოსვლა.&lt;ref name=ln9&gt;Lesure and Nectoux, p. 9&lt;/ref&gt; 14 წლის ასაკში მონაწილეობდა ერარის დარბაზში გამართულ კონცერტში დეკომბის სხვა მოსწავლეებთან, მათ შორის, რეინალდო ჰანთან და ალფრედ კორტოსთან ერთად.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 11&lt;/ref&gt;

=== პარიზის კონსერვატორიაში ===

მშობლების წახალისებით, რაველმა საბუთები შეიტანა საფრანგეთის ყველაზე მნიშვნელოვან მუსიკალურ სასწავლებელში, პარიზის კონსერვატორიაში. 1889 წლის ნოემბერში, [[ფრიდერიკ შოპენი|ფრედერიკ შოპენის]] მუსიკით ჩააბარა გამოცდა მოსამზადებელ საფორტეპიანო კლასში მოსახვედრად, რომელსაც ეჟენ ანტიომი ხელმძღვანელობდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 11 and 390&lt;/ref&gt; 1891 წელს კონსერვატორიის საფორტეპიანო შეჯიბრში პირველი პრიზი აიღო, თუმცა, სხვა მხრივ სწავლით არ გამოირჩეოდა.&lt;ref name=o92&gt;Orenstein (1995), p. 92&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, ამ წლების განმავლობაში იგი საგრძნობლად განვითარდა, როგორც კომპოზიტორი. მუსიკოლოგი არბი ორენშტაინი წერს, რომ 1890-იანი წლები რაველისთვის „უზარმაზარი ზრდის წლები იყო... მოზარდობიდან მოწიფულობამდე“.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 14&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 14&lt;/ref&gt;

[[File:Classe Bériot 1895.jpg|thumb|left|alt=outdoor group photograph of a small class of students with their professor|შარლ-ვილფრიდ დე ბერიოს კლასი, 1895 წელი. (რაველი მარცხნივ)]]

1891 წელს რაველი შარლ დე ბერიოს საფორტეპიანო კლასში და ემილ პესარის ჰარმონიის კლასში გადავიდა.&lt;ref name=ln9/&gt; მისი პროგრესი მნიშვნელოვანი იყო, თუმცა არა გასაოცარი. განსაკუთრებულ ყურადღებას ბერიოსგან იმსახურებდა, თუმცა, როგორც მუსიკის მკვლევარი ბარბარა კელი ამბობს, მისი სწავლება მხოლოდ მისივე წესებით იყო შესაძლებელი.&lt;ref name=k2/&gt; მისი შემდგომი მასწავლებელი, გაბრიელ ფორე ამას გაგებით ეკიდებოდა, განსხვავებით კონსერვატორიის მაშინდელი ხელმძღვანელობისგან.&lt;ref name=k2&gt;Kelly (2000), p. 7&lt;/ref&gt; 1895 წელს რაველი გარიცხეს, რადგან ჯილდოები აღარ მოუგია.{{refn|სტუდენტები, რომლებიც ვერ მოიგებდნენ ჯილდოს რაიმე შეჯიბრში ზედიზედ სამი წლის განმავლობაში, ავტომატურად ირიცხებოდნენ თავიანთი კურსიდან („faute de récompense“).&lt;ref name=ln9/&gt;&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 14&lt;/ref&gt;|group= შ}} მისი უადრესი ნაწარმოებები, რომლებიც სრული სახით შემორჩა, სწორედ ამ პეროიოდით თარიღდება: „გროტესკული სერენადა“ (''Sérénade grotesque'') ფორტეპიანოსთვის და „ბალადა სიყვარულით გარდაცვლილ დედოფალზე“ (''Ballade de la Reine morte d'aimer''), როლან დე მარეს ლექსზე (ორივე 1893).&lt;ref name=grove/&gt;

რაველი არასოდეს ყოფილა ისეთი მონდომებული სტუდენტი ფორტეპიანოს თვალსაზრისით, როგორც მის კოლეგები, ვინიესი და კორტო.{{refn|როცა პატარა ბიჭი იყო, დედამისს მისი მოქრთამვა უხდებოდა, რათა მეცადინეობაზე დაეყოლიებინა,&lt;ref name=o92/&gt; ხოლო მისი კოლეგები ყოველთვის იხსენებდნენ, რომ რაველს მეცადინეობა სძულდა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 73 and 91&lt;/ref&gt;|group= შ}} თავიდანვე ცხადი იყო, რომ როგორც პიანისტი, იგი მათ ვერ შეეჯიბრებოდა, რადგან მისი ძირითადი ამბიცია კომპოზიცია იყო.&lt;ref name=&quot;o92&quot;/&gt; ამ დროიდან კონცენტრირდა კომპოზიციაზე. ამ პერიოდის ნაწარმოებებს შორისაა „დიდი შავი ძილი“ (''Un grand sommeil noir'') და „დ’ანი თამაშობს ბზრიალაზე“ (''D'Anne jouant de l'espinette''), პოლ ვერლენის და კლემან მაროს ლექსებზე;&lt;ref name=grove/&gt; საფორტეპიანო პიესები „ანტიკური მენუეტი“ და „ჰაბანერა“ (ოთხი ხელისთვის), ეს უკანასკნელი მოგვიანებით „ესპანურ რაფსოდიაში“ იქნა გამოყენებული.&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 8 and 20&lt;/ref&gt; ამავე პერიოდში ჟოზეფ რაველმა ვაჟს გააცნო [[ერიკ სატი]], რომელიც კაფეში პიანისტად მუშაობდა. რაველი ერთ-ერთი პირველი მუსიკოსი იყო (დებიუსისთან ერთად), რომელმაც სატის ორიგინალურობა და ნიჭი აღიარა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 183&lt;/ref&gt; სატის მუდმივი ექსპერიმენტები მუსიკალური ფორმაში მისთვის, როგორც თავად უწოდებდა, „შეუფასებელი მნიშვნელობის“ შთაგონება აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (1991), p. 33&lt;/ref&gt;

[[File:Fauré-by-Eugéne-Pirou.jpg|thumb|upright|alt=portrait of middle-aged man with white hair and moustache|გაბრიელ ფორე, რაველის მასწავლებელი და მხარდამჭერი]]

1897 წელს რაველი ხელახლა მიიღეს კონსერვატორიაში. ამჯერად იგი კომპოზიციას გაბრიელ ფორესთან სწავლობდა, ხოლო ანდრე ჟედალჟთან კერძო გაკვეთილებს იღებდა კონტრაპუნქტში.&lt;ref name=ln9/&gt; ორივე მათგანი, განსაკუთრებით ფორე, რაველზე მაღალი წარმოდგენისა იყო და მის მუსიკალურ განვითარებაზე გადამწყვეტი გავლენა მოახდინა.&lt;ref name=grove/&gt; კურსის მსვლელობისას ფორე აღნიშნავდა „აშკარა მომწიფებულობას... წარმოსახვის საინტერესო სიმდიდრეს“.&lt;ref&gt;Nichols (1977), pp. 14–15&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, მის ყოფნას კონსერვატორიაში ხელს უშლიდა დირექტორის, თეოდორ დიუბუას მტრული დამოკიდებულება, რომელიც გმობდა ახლგაზრდა კომპოზიტორის პროგრესულ მუსიკალურ და პოლიტიკურ ხედვას.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 35; and Orenstein (1991), p. 26&lt;/ref&gt; შედეგად, ერთ-ერთი სტუდენტის, მიშელ-დიმიტრი კალვოკორესის თქმით, იგი „მიზანში იყო ამოღებული“ და მასზე „ყველა იარაღი მუშაობდა“.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 178&lt;/ref&gt; ფორესთან სწავლის პერიოდში რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნაწარმოები დაწერა, მათ შორის, უვერტიურა „შეჰერეზადა“ და სონატა ვიოლინოსთვის, თუმცა არავითარი ჯილდო აღარ მოუგია, რის გამოც 1900 წელს ისევ გარიცხეს. როგორც ფორეს ყოფილ სტუდენტს, უფლება მისცეს ფორეს გაკვეთილებს მსმენელის ({{lang-fr|„auditeur“}}) რანგში დასწრებოდა, თუმცა 1903 წელს კონსერვატორია საბოლოოდ მიატოვა.&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 15&lt;/ref&gt;

1899 წელს რაველმა დაწერა ამჟამად ფართოდ ცნობილ ნაწარმოებთაგან პირველი, რომელმაც თავდაპირველად დიდი შთაბეჭდილება ვერ მოახდინა: „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ (''Pavane pour une infante défunte'').&lt;ref name=bbc&gt;Langham Smith, Richard. [https://www.bbc.co.uk/music/artists/6fdd3b3e-1ea6-4da9-8d6f-8f8de01c133a &quot;Maurice Ravel – Biography&quot;], BBC, retrieved 4 March 2014&lt;/ref&gt; ეს იყო სოლო საფორტეპიანო ნაწარმოები, რომელიც უინარეტა ზინგერმა შეუკვეთა.&lt;ref&gt;Larner, pp. 59–60&lt;/ref&gt;{{refn|11 წლის შემდეგ რაველმა ამ ნაწარმოების საორკესტრო ვერსიაც შექმნა.&lt;ref name=ln9/&gt;|group= შ}} 1897 წელს „შეჰერეზადას“ პირველი შესრულება იდირიჟორა, რასაც განსხვავებული შეფასებები მოჰყვა. აუდიტორიაში აპლოდისმენტები და სტვენა ერთმანეთს ერეოდა, ხოლო კრიტიკოსებმა არასახარბიელო გამოხმაურებები დაწერეს. ერთ-ერთმა მუსიკას „რუსული სკოლის მოუქნელი პლაგიატი“ უწოდა, კომპოზიტორს კი „საშუალოდ ნიჭიერი დებიუტანტი... რომელიც დაახლოებით ათ წელიწადში ვიღაც თუ არა, რაღაც მაინც იქნება, თუ ბეჯითად იმუშავებს“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 24&lt;/ref&gt;{{refn|ეს კრიტიკოსი იყო ანრი გოტიე-ვილარი, იგივე „Willy“, რომელიც მოგვიანებით, რაველის თაყვანისმცემელი გახდა. საინტერესოა, რომ ამ უვერტიურის შესახებ მის ცუდ შეხედულებას ავტორიც იზიარებდა.&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 12&lt;/ref&gt;|group= შ}} კიდევ ერთი კრიტიკოსი, პიერ ლალო, ფიქრობდა, რომ რაველს ნიჭი ჰქონდა, თუმცა ზედმეტად ვალში იყო დებიუსისთან და მის ნაცვლად, ბეთჰოვენისთვის უნდა მიებაძა.&lt;ref name=n30/&gt; მომდევნო ათწლეულებში ლალო რაველის ყველაზე დაუნდობელი კრიტიკოსი იყო.&lt;ref name=n30&gt;Nichols (2011), p. 30&lt;/ref&gt;

კარიერის დასაწყისიდანვე რაველი ქებისა და კრიტიკის მიმართ მშვიდად ინდიფერენტული იყო. მისი ახლო ნაცნობების აზრით, ეს გულწრფელი დამოკიდებულება იყო და არა საჯარო პოზა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 118 and 184&lt;/ref&gt; ერთადერთი მოსაზრება მისი მუსიკის შესახებ, რომელსაც ჭეშმარიტად აფასებდა, თავისივე აზრი იყო – პერფექციონისტული და უაღრესად თვით-კრიტიკული.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 19 and 104&lt;/ref&gt; ბიოგრაფ ბერნეტ ჯეიმსის თანახმად, 20 წლის რაველი იყო „საკუთარი თავით შეპყრობილი, ცოტათი ქედმაღალი, ინტელექტუალურად მიკერძოებული და მსუბუქად სარკასტული“.&lt;ref name=&quot;James, 1987, p. 22&quot;&gt;James, p. 22&lt;/ref&gt; იცმევდა ძალიან კარგად და დიდ ყურადღებას აქცევდა გარეგნობას და მანერებს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 10–14&lt;/ref&gt; ორენშტაინის თქმით, ტანდაბალი,{{refn|რაველი სიმაღლეში 160 სანტიმეტრი იყო.&lt;ref name=o111&gt;Orenstein (1991), p. 111&lt;/ref&gt;|group= შ}} მსუბუქი და გამხდარი აღნაგობის რაველი „კარგად ჩაცმული ჟოკეისავით“ გამოიყურებოდა, მისი მოზრდილი თავი კი კარგად შეესაბამებოდა მის შთამბეჭდავ ინტელექტს.&lt;ref name=o111/&gt; 1890-იან წლებში და შემდგომი საუკუნის პირველ წლებში რაველი, მოდის მიხედვით, წვერ-ულვაშს ატარებდა, ხოლო დაახლოებით 35 წლის ასაკიდან სუფთად გაპარსული იყო.&lt;ref&gt;Nichols, pp. 57 and 106; and Lesure and Nectoux, pp. 15, 16 and 28&lt;/ref&gt;

=== დებიუსი და „Les Apaches“ ===

დაახლოებით 1900 წელს რაველი და რამდენიმე ნოვატორი ახალგაზრდა მხატვარი, პოეტი, კრიტიკოსი და მუსიკოსი არაფორმალურ ჯგუფში გაერთიანდა, რომელიც, მოგვიანებით „ხულიგნების“ („Les Apaches“) სახელით გახდა ცნობილი. სახელის იდეა ვინიესს ეკუთვნოდა და იგი მათი, როგორც „გარიყული ხელოვანების“ სტატუსს გამოხატავდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 28&lt;/ref&gt; პირველი მსოფლიო ომის დაწყებამდე ისინი რეგულარულად იკრიბებოდნენ და ამხნევებდნენ ერთმანეთს ინტელექტუალური დისკუსიებით და ერთმანეთის ნაწარმოებების შესრულებით. ჯგუფის შემადგენლობა ცვალებადი იყო და სხვადასხვა დროს მოიცავდა [[იგორ სტრავინსკი|იგორ სტრავინსკის]], მანუელ და ფალას და მათ ფრანგ მეგობრებს.{{refn|სხვა წევრებიდან აღსანიშნავია კომპოზიტორები ფლორან შმიტი, მორის დელაჟი და პოლ ლადმირო; პოეტები ლეონ-პოლ ფარგი და ტრისტან კლინგსორი; მხატვარი პოლ სორდი და კრიტიკოსი მიშელ კალვოკორესი.&lt;ref&gt;Pasler, p. 403; Nichols (1977), p. 20; and Orenstein (1991), p. 28&lt;/ref&gt;|group= შ}}

ჯგუფის გატაცებათა შორის იყო დებიუსის მუსიკაც. რაველი, რომელიც 12 წლით უმცროსი იყო, დებიუსის 1890-იანი წლებიდან შორიდან იცნობდა და მათი არცთუ ახლო მეგობრობა ათ წელზე მეტი გაგრძელდა.&lt;ref name=n101&gt;Nichols (1987), p. 101&lt;/ref&gt; 1902 წელს ანდრე მესაჟეს დირიჟორობით პარიზის ოპერა-კომიკში დებიუსის „პელეას და მელისანდეს“ პრემიერა გაიმართა. მუსიკალური მოსაზრებები გაიყო. დიუბუამ განუხრელად აუკრძალა სტუდენტებს მასზე დასწრება, ხოლო დირიჟორის მეგობარი და ყოფილი მასწავლებელი, [[კამილ სენ-სანსი]] ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი ფიგურა იყო, რომელმაც ნაწარმოები დაგმო.&lt;ref&gt;Orledge, p. 65 (Dubois); and Donnellon, pp. 8–9 (Saint-Saëns)&lt;/ref&gt; „ხულიგნები“ პირიქით, ხმამაღლა უჭერდნენ მხარს.&lt;ref&gt;McAuliffe, pp. 57–58&lt;/ref&gt; პირველ ჯერზე ოპერა თოთხმეტჯერ დაიდგა; რაველი ყველა წარმოდგენას ესწრებოდა.&lt;ref&gt;McAuliffe, p. 58&lt;/ref&gt;

[[File:Debussy-Nadar-1905.jpg|thumb|upright|left|alt=head and shoulder image of bearded man of middle age, seen in right profile|[[კლოდ დებიუსი]], 1905]]

დებიუსი ფართოდ მიიჩნეოდა [[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)|იმპრესიონისტ]] კომპოზიტორად, თუმცა მას ეს იარლიყი ეზიზღებოდა. ბევრმა მოყვარულმა იგივე ტერმინის გამოყენება დაიწყო რაველის მისამართითაც და ორი კომპოზიტორის ნაწარმოებები ხშირად ერთსა და იმავე ჟანრში განიხილებოდა.&lt;ref&gt;James, pp. 30–31&lt;/ref&gt; რაველი ფიქრობდა, რომ დებიუსი იმპრესიონისტი იყო, ხოლო თავად - არა.&lt;ref name=k16&gt;Kelly (2000), p. 16&lt;/ref&gt;{{refn|უფრო გვიანდელ პერიოდში რაველს მიაჩნდა, რომ ტერმინი „იმპრესიონიზმი“ მუსიკას საერთოდ არ შეესაბამებოდა და მხოლოდ მხატვრობისთვის იყო რელევანტური.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 421&lt;/ref&gt;|group= შ}} ორენშტაინი აღნიშნავს, რომ დებიუსი კომპოზიციის დროს უფრო სპონტანური და უბრალო იყო, ხოლო რაველი ბევრად უფრო ყურადღებიანი ფორმისა და ოსტატობის მხრივ.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 127&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 127&lt;/ref&gt; რაველი წერდა: „დებიუსის გენიალურობა აშკარად მდგომარეობდა მის უდიდეს ინდივიდუალიზმში, საკუთარი წესების შექმნაში, მუდმივ განვითარებაში, თავისუფალ თვითგამოხატვაში და ამავე დროს, ფრანგული ტრადიციებისადმი ერთგულებაში. დებიუსის, როგორც მუსიკოსისა და ადამიანის მიმართ, უღრმესი პატივისცემა მაქვს, თუმცა, ბუნებით მისგან განვსხვავდები... ვფიქრობ, რომ პირადად მე ყოველთვის მისი [[სიმბოლიზმი|სიმბოლიზმის]] საწინააღმდეგო გზით მივდიოდი“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 33; and James, p. 20&lt;/ref&gt; რაველის ახალი საუკუნის პირველი წლების კომპოზიციებიდან აღსანიშნავია საფორტეპიანო პიესა „წყლის თამაშები“ (''Jeux d'eau''){{refn|ზოგჯერ „შადრევნებს“ უწოდებენ.|group= შ}} (1901), სიმებიანი კვარტეტი და საორკესტრო-ვოკალური ციკლი „შეჰერეზადა“ (ორივე 1903).&lt;ref name=landormy431/&gt; ბევრი მკვლევარი ამ ნაწარმოებებში დებიუსისეულ შტრიხებს ხედავს. ნიკოლსი კვარტეტის შესახებ ამბობს, რომ მასში დებიუსის გავლენა ერთდროულად შეთვისებულიცაა და უარყოფილიც.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 52&lt;/ref&gt;

ორი კომპოზიტორის მეგობრული ურთიერთობა 1900-იანი წლების შუა პერიოდში დასრულდა, რასაც მუსიკალურთან ერთად, შესაძლოა, პირადული მიზეზებიც ჰქონდა. მათი თაყვანისმცემლები ურთიერთსაწინააღმდეგო ფრაქციებში გაერთიანდნენ. ხშირი იყო კამათი მათი ნაწარმოებების ქრონოლოგიის შესახებ და იმაზეც, თუ ვინ ვისზე მოახდინა გავლენა.&lt;ref name=n101/&gt; რაველის მოწინააღმდეგეთა ბანაკში მოწინავე კრიტიკოსი ლალო იყო, რომელიც წერდა: „როცა ბატონი დებიუსი მთლიანად გრძნობაა, ბატონი რაველი მთლიანად უგრძნობია. იგი უყოყმანოდ სესხულობს არა მარტო სხვათა მეთოდებს, არამედ მათ გრძნობებსაც.“&lt;ref name=James46/&gt; საჯარო დაძაბულობამ პიროვნული გაუცხოებაც გამოიწვია.&lt;ref name=James46&gt;James, p. 46&lt;/ref&gt; რაველმა თქვა: „ალბათ უკეთესია, ერთმანეთის მიმართ ცივი დამოკიდებულება გვქონდეს ალოგიკური მიზეზების გამო.“&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 102&lt;/ref&gt; ნიკოლსი გაუცხოების სხვა მიზეზსაც ვარაუდობს. 1904 წელს დებიუსიმ მიატოვა ცოლი და საცხოვრებლად მომღერალ ემა ბარდაკთან გადავიდა. რაველი, უახლოეს მეგობარ მისია ედვარდსთან და ოპერის ვარსკვლავ ლუსიენ ბრევალთან ერთად, მიტოვებული ლილი დებიუსისთვის ყოველთვიური რეგულარული შემოსავლის შეგროვებაში იღებდა მონაწილეობას, რასაც, მკვლევარის აზრით, მისი მეუღლის განაწყენება უნდა გამოეწვია.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 58–59&lt;/ref&gt;

=== სკანდალი და წარმატება ===
[[File:ლენეპვო_და_დიუბუა_-_პარიზის_კოსერვატორიის_პროფესორები.jpg|thumb|right|შარლ ლენეპვო და თეოდორ დიუბუა, პარიზის კონსერვატორიის პროფესორები]]

ახალი საუკუნის პირველ წლებში რაველმა ხუთჯერ სცადა ახალგაზრდა კომპოზიტორებისთვის საფრანგეთის ყველაზე პრესტიჟული ჯილდოს, „რომის პრემიის“ (Prix de Rome) მოპოვება. იგი წარსულში [[ბერლიოზი, ჰექტორ|ბერლიოზს]], [[გუნო, შარლ|გუნოს]], [[ბიზე, ჟორჟ|ბიზეს]], მასნეს და დებიუსის ჰქონდათ მოპოვებული.&lt;ref&gt;[http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article_works/grove/music/40632#S40632.1 &quot;Winners of the Prix de Rome&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 27 February 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; 1900 წელს რაველი პირველივე რაუნდიდან მოხსნეს, 1901 წელს კი მეორე ადგილი მოიპოვა.&lt;ref&gt;Macdonald, p. 332&lt;/ref&gt; 1902 და 1903 წლებში ვერაფერი მოიგო. მუსიკოლოგ პოლ დანდორმის მიხედვით, მისი კანტატები იმდენად აკადემიურ სტილში იყო დაწერილი, რომ ჟიურიიმ ისინი დაცინვად მიიღო.&lt;ref name=landormy431&gt;Landormy, p. 431&lt;/ref&gt; {{refn|რაველმა 1926 წელს აღიარა, რომ სულ მცირე ერთი ნაწარმოები განგებ ახდენდა მოთხოვნილი აკადემიური ფორმის პაროდიას. ეს იყო კანტატა ''Myrrha'', რომელიც 1901 წლის კონკურსისთვის დაიწერა.&lt;ref&gt;Macdonald, p. 332; and Kelly, p. 8&lt;/ref&gt;|group = შ}} 1905 წელს უკვე 30 წლის რაველმა ბოლოჯერ მიიღო მონაწილეობა კონკურსში და უნებლიედ, ფურორი მოახდინა. იგი პირველივე ეტაპზე მოხსნეს, რაც მისდამი არაკეთილგანწყობილმა კრიტიკოსებმაც კი, მათ შორის, ლალომ, სასტიკად დაგმეს როგორც უსაფუძლო და გაუმართლებელი გადაწყვეტილება.&lt;ref&gt;Hill, p. 134; and Duchen, pp. 149–150&lt;/ref&gt; პრესის აღშფოთება კიდევ უფრო გამწვავდა, როცა გაირკვა, რომ ჟიურიში შედიოდა კონსერვატორიის უფროსი პროფესორი შარლ ლენეპვო, ფინალურ რაუნდში კი მხოლოდ მისი სტუდენტები მოხვდნენ;&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 32&lt;/ref&gt; მისი დაჟინება კი, თითქოს ეს შემთხვევითობა იყო, კიდევ უფრო ცუდად მიიღეს.&lt;ref&gt;Woldu, pp. 247 and 249&lt;/ref&gt; „რაველის საქმე“ ({{lang-fr|„L'affaire Ravel“}}) ეროვნული მასშტაბის სკანდალად იქცა, რასაც მოჰყვა დიუბუას ნაადრევი გადადგომა და მისი გაბრიელ ფორეთი ჩანაცვლება, რომელსაც მთავრობისგან კონსერვატორიის რადიკალურად რეფორმირება ჰქონდა დავალებული.&lt;ref&gt;Nectoux, p. 267&lt;/ref&gt;

ერთ-ერთი, ვისაც ეს სკანდალი განსაკუთრებულად აინტერესებდა, იყო ალფრედ ედვარდსი, ''Le Matin''-ის მფლობელი და რედაქტორი. მისივე გაზეთისთვის წერდა ლალოც. ედვარდსი რაველის მეგობრის, მისიას მეუღლე იყო;{{refn|მუსიკოლოგი დევიდ ლამაზი ვარაუდობს, რომ რაველს მისიას მიმართ ხანგრძლივი რომანტიკული გრძნობები ჰქონდა და გამოთქვამს მოსაზრებას, რომ მისი სახელი ხშირად ჩნდება რაველის მუსიკაში მოტივის სახით E, B, A – &quot;Mi, Si, La&quot; ფრანგული სოლფეჯიოს მიხედვით.&lt;ref name=lamaze&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7968024.stm &quot;Hidden clue to composer's passion&quot;], BBC, 27 March 2009&lt;/ref&gt;|group= შ}} წყვილმა რაველი შვიდკვირიან კრუიზზეც დაპატიჟა რაინზე 1905 წლის ივნისსა და ივლისში, რაც რაველის პირველი მოგზაურობა იყო საზღვარგარეთ.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 66–67&lt;/ref&gt;

1900-იანი წლების ბოლოსთვის რაველს უკვე ჩამოყალიბებული ჰქონდა მეთოდი, როცა ნაწარმოებს თავდაპირველად ფორტეპიანოსთვის წერდა, ხოლო შემდეგ აორკესტრებდა ხოლმე.&lt;ref&gt;Goddard, p. 292&lt;/ref&gt; იგი ძალიან ნელა მუშაობდა და თავისი ძველი საფორტეპიანო კომპოზიციების ამ გზით გადამუშავება საშუალებას აძლევდა გამოცემული და შესრულებული ნაწარმოებების რაოდენობა გაეზარდა.&lt;ref name=rg&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 607&lt;/ref&gt; როგორც ჩანს, ამის უკან მერკანტილისტური მიზნები არ იდგა, რადგან რაველი ფინანსური საკითხების მიმართ საკმაოდ ინდიფერენტული იყო.&lt;ref name=&quot;Nichols 1987, p. 32&quot;&gt;Nichols (1987), p. 32&lt;/ref&gt; პიესებიდან, რომლებიც თავიდან საფორტეპიანო ნაწარმოებები იყო, ხოლო შემდეგ საორკესტრო ჟღერადობა შეიძინეს, აღსანიშნავია „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ (გაორკესტრებული 1910 წელს), „ნავი ოკეანეში“ (''Une barque sur l'océan'') (1906, 1905 წელს დაწერილი საფორტეპიანო სიუიტიდან „სარკეები“ (''Miroirs''), ჰაბანერა „ესპანური რაფსოდიიდან“ (1907–08), „დედა ბატი“ (''Ma mère l'Oye'') (1908–10, გაორკესტრებული 1911 წელს), „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები“ (''Valses nobles et sentimentales'') (1911, გაორკესტრებული 1912 წელს), ''Alborada del gracioso'' („სარკეებიდან“, გაორკესტრებული 1918 წელს) და „კუპერენის აკლდამა“ (1914–17, გაორკესტრებული 1919 წელს).&lt;ref name=grove/&gt; სხვა ნამუშევრები, როგორიცაა ''La Valse'', ჯერ ორკესტრისთვის იქმნებოდა და შემდეგ ხდებოდა მათი ტრანსკრიპცია ფორტეპიანოსთვის (როგორც წესი, ოთხ ხელში).&lt;ref&gt;https://imslp.org/wiki/La_valse_(Ravel%2C_Maurice)&lt;/ref&gt;

[[File:Vaughan-Williams-by-Rothenstein.jpg|thumb|left|upright=0.6|alt=drawing of youngish man with full head of hair, clean shaven, looking towards the artist|რალფ ვონ უილიამსი, ერთ-ერთი რაველის მცირერიცხოვანი მოსწავლეებიდან]]

რაველს პედაგოგიური მისწრაფებები არ ჰქონია, თუმცა რამდენიმე ახალგაზრდა მუსიკოსს გაკვეთილებს უტარებდა. ერთ-ერთი იყო მანუელ როზენტალი, რომელიც იხსენებს, რომ რაველი ძალიან მომთხოვნი მასწავლებელი იყო, თუ თვლიდა, რომ მოსწავლეს ნიჭი გააჩნდა. თავისი მასწავლებლის, ფორეს მსგავსად, უმთავრესად ცდილობდა, რომ სტუდენტს საკუთარი ხმა ეპოვნა და ცნობილი ოსტატების გავლენის ქვეშ ნაკლებად მოქცეულიყო.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 26–30; and Pollack, pp. 119–120&lt;/ref&gt; იგი როზენტალს აფრთხილებდა, რომ დებიუსის ნაწარმოებების შესწავლით ვერაფერს მიიღებდა: „მხოლოდ დებიუსის შეეძლო მათი დაწერა და ასე მხოლოდ დებიუსი შეიძლება ჟღერდეს.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 67&lt;/ref&gt; 1920-იან წლებში მას რამდენიმე გაკვეთილის ჩატარება სთხოვა [[ჯორჯ გერშვინი|ჯორჯ გერშვინმა]], თუმცა, სერიოზული ფიქრის შემდეგ რაველმა უარი უთხრა, რადგან შიშობდა, რომ ამ შემთხვევაში გერშვინი „დაწერდა ცუდ რაველს და დაკარგავდა მელოდიის და სპონტანურობის უდიდეს ნიჭს“.&lt;ref&gt;Pollack, p. 119&lt;/ref&gt;{{refn|ეს შენიშვნა შეცვლილი სახით მოხვდა ჰოლივუდურ ფილმში „ბლუზური რაფსოდია“ (1945), სადაც რაველი (ოსკარ ლორენი) ეუბნება გერშვინს (რობერტ ალდა): „ჩემთან თუ ისწავლით, მხოლოდ მეორეხარისხოვან რაველს დაწერთ პირველხარისხოვანი გერშვინის ნაცვლად.“&lt;ref&gt;Pollack, p. 728&lt;/ref&gt;|group= შ}} ყველაზე ცნობილი კომპოზიტორი, რომელიც რაველთან სწავლობდა, ალბათ, რალფ ვონ უილიამსი იყო, სამი თვით, 1907–08 წლებში. ვონ უილიამსი იხსენებს, რომ რაველი დაეხმარა, გაჰქცეოდა „მძიმე კონტრაპუნქტის ტევტონურ მანერას“, მისი დევიზი კი იყო „კომპლექსური, მაგრამ არა რთული“.&lt;ref&gt;Vaughan Williams, p. 79&lt;/ref&gt;

ვონ უილიამსის მოგონებები გარკვეულ ნათელს ჰფენს რაველის პირად ცხოვრებას, რომელზეც, კომპოზიტორის თავშეკავებული და იდუმალი ცხოვრების სტილის გამო, უამრავი სპეკულაცია არსებობს. ვონ უილიამსიც, როზენტალიც და მარგერიტ ლონგიც ადასტურებენ, რომ რაველი ხშირად სტუმრობდა საროსკიპოებს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 70 (Vaughan Williams), 36 (Rosenthal) and 32 (Long)&lt;/ref&gt; გადმოცემით, იგი ნერვიულობდა ქალებთან ურთიერთობაში დაბალი და სუსტი აღნაგობის გამო.&lt;ref name=&quot;Nichols 1987, p. 32&quot;/&gt; სხვა გადმოცემების მიხედვით, რომელთაგანაც პირველწყაროს არცერთი ეკუთვნის, რაველი მისია ედვარდსზე იყო შეყვარებული&lt;ref name=lamaze/&gt; ან მევიოლინე ელენ ჟურდან-მორანჟის ცოლად შერთვა სურდა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 35&lt;/ref&gt; როზენტალი იძლევა ცნობებს იმ მოსაზრებებზეც, რომ რაველი [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალი]] იყო, თუმცა მათ უარყოფს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp.35–36&lt;/ref&gt; მსგავს სპეკულაციას შეიცავდა ბენჯამინ აივრის მიერ მოთხრობილი რაველის ბიოგრაფიაც (2000);&lt;ref&gt;Ivry, p. 4&lt;/ref&gt; შემდგომი კვლევების მოუხედავად, რაველის სექსუალობა და პირადი ცხოვრება კვლავ საიდუმლოდ რჩება.&lt;ref&gt;Whitesell, p. 78; and Nichols (2011), p. 350&lt;/ref&gt;

რაველის პირველი კონცერტი საფრანგეთის გარეთ 1909 წელს გაიმართა. ვონ უილიამსის სტუმრის რანგში იგი [[ლონდონი|ლონდონს]] ეწვია, სადაც ფრანგული კონცერტების საზოგადოებისთვის დაუკრა, კარგი გამოხმაურებაც მიიღო და მისი საერთაშორისო რეპუტაციაც გაიზარდა.&lt;ref&gt;&quot;Société des Concerts Français&quot;, ''The Times'', 27 April 1909, p. 8; and Nichols (2011), pp. 108–109&lt;/ref&gt;{{refn|რაველმა, რომელიც გურმანად იყო ცნობილი, მოულოდნელი ინტერესი გამომჟღავნა ინგლსიური სამზარულოს მიმართ, განსაკუთრებით სტეიკისა და თირკმელის ღვეზელი და [[სტაუტი]] მოეწონა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 109&lt;/ref&gt;|group= შ}}

=== 1910 წლიდან I მსოფლიო ომამდე ===

მუსიკის ეროვნული საზოგადოება ({{lang-fr|Société Nationale de Musique}}), რომელიც 1871 წელს დაარსდა ახალი ფრანგი კომპოზიტორების მუსიკის მხარდასაჭერად, 1880-იანი წლების შუა პერიოდიდან მოყოლებული კონსერვატიული ფრთის გავლენის ქვეშ იყო, რომელსაც ვენსან დ’ენდი ხელმძღვანელობდა.&lt;ref&gt;Strasser, p. 251&lt;/ref&gt; რაველმა, ფორეს სხვა ყოფილ სტუდენტებთან ერთად ახალი, მოდერნისტული ორგანიზაცია ჩამოაყალიბა — დამოუკიდებელი მუსიკალური საზოგადოება ({{lang-fr|Société Musicale Indépendente}}), რომლის პრეზიდენტადაც ფორე აირჩიეს.{{refn|ფორე ასევე მეტოქე ორგანიზაციის (ეროვნული საზოგადოების) პრეზიდენტობასაც ინარჩუნებდა, რადგან მის წევრებს შორისაც (დ’ენდის ჩათვლით) დიდი სიყვარულით და პატივისცემით სარგებლობდა.&lt;ref&gt;Jones, p. 133&lt;/ref&gt;|group= შ}} ახალი საზოგადოების საინაუგურაციო კონცერტი 1910 წლის 20 აპრილს გაიმართა. კონცერტზე შვიდი ნომერი შესრულდა, მათ შორის იყო ფორეს ვოკალური ციკლის, „ევას სიმღერების“ პრემიერა, ასევე დებიუსის საფორტეპიანო სიუიტა „ჩანახატების წიგნიდან“, ზოლტან კოდაის „ექვსი პიესა ფორტეპიანოსთვის“ და რაველის „დედა ბატის“ თავდაპირველი ვერსია საფორტეპიანო დუეტის სახით. ასრულებდნენ ფორე, ფლორან შმიტი, ერნესტ ბლოხი, პიერ მონტე, ხოლო დებიუსის მუსიკას რაველი უკრავდა.&lt;ref&gt;&quot;Courrier Musicale&quot;, ''[[Le Figaro]]'', 20 April 1910, p. 6&lt;/ref&gt; 1911 წლის იანვარში გამართულ კონცერტზე სატის მუსიკაც შესრულდა, რაც, კელის აზრით რაველზე ახალი გავლენების მაჩვენებელი იყო.&lt;ref name=grove/&gt;

რაველის ორი ოპერიდან პირველის, „ესპანური საათის“ (''L'heure espagnole'') პრემიერა 1911 წელს შედგა. ნაწარმოები ჯერ კიდევ 1907 წელს იყო დასრულებული, მაგრამ ოპერა-კომიკის მმართველი, ალბერ კარე გამუდმებით უშლიდა ხელს მის დადგმას. ის შიშობდა, რომ ეს სექსუალური შინაარსის ფარსი ცუდად იქნებოდა მიღებული ულტრარესპექტაბელური დედებისა და ქალიშვილების მიერ, რომლებიც ოპერის აუდიტორიის მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენდა.&lt;ref&gt;Kilpatrick, pp. 103–104, and 106&lt;/ref&gt; ნაწარმოებს თავდაპირველად მხოლოდ საშუალო წარმატება ხვდა წილად და ნამდვილად პოპულარული 1920-იან წლებამდე არ გამხდარა.&lt;ref&gt;Kilpatrick, p. 132&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Fokine-as-daphnis.jpg|მინი|მარცხნივ|ფოკინი დაფნისის როლში, „დაფნის და ქლოე“]]

1912 წელს რაველის სამი ბალეტის პრემიერა შედგა. პირველი იყო „დედა ბატის“ განვრცობილი და გაორკესტრებული ვერსია, რომელიც ხელოვნების თეატრში (Théâtre des Arts) იანვარში შესრულდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 65&lt;/ref&gt; გამოხმაურება შესანიშავი იყო: ''Mercure de France''-მა ნაწარმოებს „სრულიად გამაოგნებელი, მინიატურული შედევრი“ უწოდა.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Zank, p. 259&lt;/ref&gt; მუსიკა სწრაფად მოხვდა საკონცერტო რეპერტუარში. პარიზული პრემიერიდან რამდენიმე კვირაში იგი ლონდონში, ქუინს ჰოლში შესრულდა, მოგვიანებით კი, პრომენადის კონცერტების ფარგლებშიც. ''The Times''-მა შეაქო „ნაწარმოების ჯადოსნურობა... მირაჟის ეფექტი, რომლის საშუალებითაც რაღაც საკმაოდ რეალური თითქოს სიცარიელეში ტივტივებს“.&lt;ref&gt;&quot;Promenade Concerts&quot;, ''The Times'', 28 August 1912, p. 7&lt;/ref&gt; იმავე წელს ნაწარმოები ნიუ-იორკის აუდიტორიამაც მოისმინა.&lt;ref&gt;[https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9F01E7D9133CE633A2575AC0A9679D946396D6CF &quot;New York Symphony in New Aeolian Hall&quot;], ''[[The New York Times]]'', 9 November 1912 {{subscription}}&lt;/ref&gt; მეორე ბალეტი 1912 წელს იყო „ადელაიდა ანუ ყვავილების ენა“ (''Adélaïde ou le langage des fleurs''), რომლის მუსიკალურ თანხლებასაც წარმოადგენდა „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები.“ იგი შატელეს თეატრში აპრილში გაიხსნა. „დაფნისი და ქლოე“ იმავე თეატრში ივნისში დადგეს. ეს რაველის ყველზე მასშტაბური საორკესტრო ნაწარმოები იყო და მის დასასრულებლად ბევრი ტანჯვა და რამდენიმე წელი დასჭირდა.&lt;ref&gt;Morrison, pp. 63–64; and Nichols (2011), p. 141&lt;/ref&gt;

„დაფნისი და ქლოე“ დაახლოებით 1909 წელს იმპრესარიო [[სერგეი დიაგილევი|სერგეი დიაგილევმა]] შეუკვეთა თავისი საბალეტო კომპანიისთვის Ballets Russes.{{refn|რაველი ბალეტის შეკვეთის წლად 1907 წელს ასახელებდა.&lt;ref&gt;Morrison, pp. 57–58&lt;/ref&gt;|group= შ}} რაველმა მუშაობა დიაგილევის ქორეოგრაფ მიშელ ფოკინთან და დიზაინერ ლეონ ბაკსტთან ერთად დაიწყო.&lt;ref&gt;Morrison, p. 54&lt;/ref&gt; ფოკინი განთქმული იყო ცეკვასთან თანამედროვე მიდგომით და ინდივიდუალურ ნომრებს ხშირად ანაცვლებდა განუწყვეტელი მუსიკით. რაველს ეს მიდგომა მოსწონდა და ფოკინთან ერთად შინაარსის დეტალური განხილვის შემდეგ მუსიკის წერას შეუდგა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 41–43&lt;/ref&gt; მათ შორის ხშირი უთანხმოება იყო და პრემიერა, ნაწარმოების გვიანი დასრულების გამო, მოუმზადებელი იყო.&lt;ref&gt;Morrison, p. 50&lt;/ref&gt; იგი ცუდად მიიღეს და მალევე უკან იქნა გამოთხოვილი, თუმცა, ერთი წლის შემდეგ მონტე-კარლოში და ლონდონში წარმატებით მოხდა მისი გაცოცხლება.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 60; and &quot;Return of the Russian Ballet&quot;, ''The Times'', 10 June 1914, p. 11&lt;/ref&gt; ბალეტის დასასრულებლად გაწეულმა ძალისხმევამ რაველის ჯანმრთელობაზე ცუდი გავლენა მოახდინა;{{refn|რაველი მეგობარს სწერდა: „უნდა გითხრათ, რომ ბოლო კვირა ნამდვილი სიგიჟე იყო: ბალეტის მომზადება შემდეგი რუსული სეზონისათვის. თითქმის ყოველდღე დილის 3 საათამდე ვმუშაობდი. საქმეს ისიც ართულებს, რომ ფოკინმა ფრანგულად ერთი ისტყვაც არ იცის, მე კი რუსულად მხოლოდ წყევლა-კრულვა შემიძლია. მთარგმნელები რომ არ იყოს, ალბათ შეგიძლიათ ჩვენი საუბრის წარმოდგენა.“&lt;ref&gt; Morrison, p. 54&lt;/ref&gt;|group= შ}} [[ნევრასთენია|ნევრასეთენიამ]] აიძულა პრემიერის შემდეგ რამდენიმე თვე დაესვენა.&lt;ref&gt;James, p. 72&lt;/ref&gt;

1913 წელს რაველი ცოტას წერდა. იგი თანამშრომლობდა სტრავინსკისთან მუსორგსკის დაუსრულებელი ოპერის, „ხოვანშჩინას“ შესასრულებელ ვერსიაზე, საკუთარი ნაწარმოებებიდან კი აღსანიშნავია „მალარმეს სამი ლექსი“ (''Trois poèmes de Mallarmé'') სოპრანოსა და კამერული ანსამბლისთვის და ორი პატარა საფორტეპიანო პიესა: „ბოროდინის სტილში“ (''À la manière de Borodine'') და „შაბრიეს სტილში“ (''À la manière de Chabrier'').&lt;ref name=ln9/&gt; 1913 წელსვე, დებიუსისთან ერთად, რაველი მოხვდა იმ მცირერიცხოვანი კომპოზიტორების რიცხვში, ვინც „[[კურთხეული გაზაფხული|კურთხეული გაზაფხულის]]“ გენერალურ რეპეტიციას დაესწრო.&lt;ref&gt;Canarina, p. 43&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, [[იგორ სტრავინსკი|სტრავინსკიმ]] თქვა, რომ რაველი ერთადერთი იყო, ვინც მუსიკა მაშინვე გაიგო.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 113&lt;/ref&gt; რაველმა იწინასწარმეტყველა, რომ „კურთხეული გაზაფხულის“ პრემიერა ისეთივე ისტორიული მნიშვნელობის მუსიკალური მოვლენა გახდებოდა, როგორც დებიუსის „პელეას და მელისანდეს“ დადგმა იყო.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 157&lt;/ref&gt;{{refn|პრემიერა ლამის ამბოხით დასრულდა, მისი მომხრე და მოწინააღმდეგე მხარეები კი სასტიკად დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს, თუმცა ნაწარმოები მალევე შევიდა როგორც თეატრის, ისე საკონცერტო დარბაზების მუდმივ რეპერტუარში.&lt;ref&gt;Canarina, pp. 42, 47&lt;/ref&gt;|group= შ}}

=== ომი ===

[[ფაილი:Maurice-Ravel-soldier-1916.jpg|მინი|მარჯვნივ|რაველი ფრანგული არმიის უნიფორმაში, 1916]]

1914 წელს, საფრანგეთში გერმანიის შეჭრის შემდეგ, რაველმა საფრანგეთის საჰაერო ძალებში შესვლა სცადა. იგი ფიქრობდა, რომ მისი პატარა აღნაგობა და მცირე წონა იდეალური იქნებოდა ავიატორისთვის, თუმცა უარი მიიღო ასაკისა და გულის მცირედი პრობლემის გამო.&lt;ref&gt;Jankélévitch, p. 179&lt;/ref&gt; გაწვევის მოლოდინში დაწერა „სამი სიმღერა“ (''Trois Chansons''), მისი ერთადერთი ნაწარმოები a cappella გუნდისთვის XVI საუკუნის ფრანგული შანსონების სტილში, სადაც საკუთარი ტექსტები გამოიყენა. სიმღერები მიუძღვნა რამდენიმე ადამიანს, რომელთაგანაც გაწვევაში დახმარებას მოელოდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 179&lt;/ref&gt; რამდენიმე წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, 1915 წლის მარტში მე-13 საარტილერიო პოლკს შეუერთდა სატვირთო მანქანის მძღოლად. ამ დროს უკვე 40 წლისა იყო.&lt;ref name=o93&gt;Orenstein (1995), p. 93&lt;/ref&gt; სტრავინსკი აღფრთოვანებული იყო თავისი მეგობრის სიმამაცით: „მის ასაკში და მისი რეპუტაციით ბევრად უფრო იოლი ადგილი შეეძლო ეშოვნა, ან, საერთოდაც, არაფერი გაეკეთებინა.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 113&lt;/ref&gt; რაველის ზოგიერთი მოვალეობა მას სასიკვდილო საფრთხის ქვეშ აგდებდა, მაგალითად, საბრძოლო მასალის გადაზიდვა ღამით, გერმანელების მხრიდან ინტენსიური დაბომბვის დროს. მის სულიერ სიმშვიდეს დედის ავადმყოფობაც ძირს უთხრიდა. ჯანმრთელობის პრობლემები თვითონაც ჰქონდა; აწუხებდა [[უძილობა|ინსომნია]] და საჭმლის მონელების პრობლემები. 1916 წელს [[დიზენტერიის ამება|დიზენტერიის]] გამო კუჭის ოპერაციაც დასჭირდა, მომდევნო ზამთარში კი ფეხის მოყინვაც ჰქონდა.&lt;ref&gt;Larner, p. 158&lt;/ref&gt;

ომის პერიოდში სენ-სანსმა, დიუბუამ, დ’ენდიმ და სხვებმა ფრანგული მუსიკის დაცვის ეროვნული ლიგა ({{lang-fr|Ligue Nationale pour la Defense de la Musique Française}}) ჩამოაყალიბეს, რომელიც კამპანიას ეწეოდა თანამედროვე გერმანული მუსიკის შესრულების აკრძალვის მიზნით.&lt;ref&gt;Fulcher (2001), pp. 207–208&lt;/ref&gt; რაველმა უარი განაცხადა გაწევრიანებაზე, რაზეც 1916 წელს ლიგის კომიტეტს მისწერა: „ფრანგი კომპოზიტორებისთვის უცხოელი კოლეგების შემოქმედების სისტემატურად უგულვებელყოფა და ეროვნულ ჩაკეტილ წრედ გადაქცევა საშიში იქნება: ჩვენი მუსიკალური ხელოვნება, რომელიც ამჟამად ასე მდიდარია, მალე დეგრადირდება და იზოლირებული, ბანალური ფორმულებით სავსე გახდება.“&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 169&lt;/ref&gt; პასუხად, ლიგამ თავის კონცერტებზე რაველის მუსიკის შესრულება აკრძალა.&lt;ref&gt;Fulcher (2001), p. 208&lt;/ref&gt;

1917 წლის იანვარში რაველის დედა გარდაიცვალა და კომპოზიტორი „საშინელ სასოწარკვეთილებაში“ ჩავარდა, რასაც ართულებდა ის მწუხარება, რომელსაც ომის შედეგად თანამემამულეთა ტანჯვის გამო განიცდიდა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 180; and Nichols (2011), p. 187&lt;/ref&gt; ომის წლებში რაველი ცოტას წერდა. საფორტეპიანო ტრიო კონფლიქტის დასაწყისისთვის თითქმის დასრულებული იყო, ამ პერიოდის ყველაზე მასშტაბური ნაწარმოები კი იყო „კუპერენის აკლდამა“ (''Le tombeau de Couperin''), დაწერილი 1914-1917 წლებში. სიუიტა ეხმიანება XVIII საუკუნის ფრანგი კომპოზიტორის, ფრანსუა კუპერენის ტრადიციებს. მისი თითოეული ნაწილი რაველის ომში დაკარგულ მეგობარს ეძღვნება.&lt;ref&gt;James, p. 81&lt;/ref&gt;

=== 1920-იანი წლები ===

ომის შემდგ რაველის ახლობლები ხედავდნენ, რომ მას ფიზიკური და მენტალური მდგრადობა მეტწილად დაკარგული ჰქონდა. როგორც მუსიკოლოგი სტივენ ზენკი ამბობს, „რაველის ემოციური წონასწორობა, რომელიც წინა დეკადაში ძლივს მოიპოვა, სერიოზულად იყო დაზიანებული.“&lt;ref name=z11&gt;Zank, p. 11&lt;/ref&gt; მისი შემოქმედება რაოდენობრივად კიდევ უფრო შემცირდა.&lt;ref name=z11/&gt; მიუხედავად ამისა, დებიუსის გარდაცვალების შემდეგ (1918), როგორც საფრანგეთში, ისე მის საზღვრებს გარეთ, რაველი ფართოდ განიხილებოდა, როგორც უპირველესი ფრანგი კომპოზიტორი.&lt;ref name=o230/&gt; ფორე მას სწერდა: „უფრო ბედნიერი ვარ, ვიდრე შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, იმ სოლიდური პოზიციის გამო, რომელიც ასე ბრწყინვალედ და ასე სწრაფად მოიპოვეთ. იგი სიხარულისა და სიამაყის წყაროა თქვენი მოხუცი პროფესორისთვის.“&lt;ref name=o230&gt;Orenstein (2003), pp. 230–231&lt;/ref&gt; 1920 წელს რაველს [[საპატიო ლეგიონის ორდენი]] შესთავაზეს, რომელზეც უარი განაცხადა,{{refn|რაველს უარის მიზეზი ნათლად არასოდეს განუმარტავს. არსებობს რამდენიმე თეორია. როზენტალი ფიქრობდა, რომ ამის მიზეზი იყო უამრავი დაღუპული ომში, რომელშიც რაველს, ფაქტიურად, არ უბრძოლია.&lt;ref name=f139&gt;Fulcher (2005), p. 139&lt;/ref&gt; სხვა მოსაზრებით, რაველი თავს მოტყუებულად გრძნობდა, რადგან მისი წინააღმდეგობის მიუხედავად, ავადმყოფ დედას მაინც უთხრეს, რომ იგი არმიაში ჩაეწერა.&lt;ref name=f139/&gt; ედუარდ რაველის თქმით, მისმა ძმამ ჯილდოზე უარი იმის გამო თქვა, რომ იგი მიმღების თანხმობის გარეშე გამოაცხადეს.&lt;ref name=f139/&gt; ბევრი ბიოგრაფი კი ფიქრობს, რომ რაველის გამოცდილებამ რომის პრემიის დროს იგი დაარწმუნა, რომ სახელმწიფო ინსტიტუციები პროგრესული ხელოვანების მიმართ მტრულად იყვნენ განწყობილნი.&lt;ref&gt;Kelly (2000), p. 9; Macdonald, p. 333; and Zank, p. 10&lt;/ref&gt;|group= შ}} თუმცა, კომპოზიტორთა ახალი თაობისთვის, მათ შორის, „ექვსეულისთვის“ (Le Six), ის მაინც საპატიო ფიგურად ითვლებოდა. სატიმ ამის გამო ზურგი აქცია და თქვა: „რაველი უარს ამბობს, საპატიო ლეგიონზე, თუმცა მისი მუსიკა თანხმობას აცხადებს.“&lt;ref&gt;Kelly (2013), p. 56&lt;/ref&gt;{{refn|სატი ცნობილი იყო მეგობრების წინააღმდეგ გამოსვლებით. 1917 წელს უწმაწური ენით გალანძღა რაველი თინეიჯერ ფრანსის პულენკთან.&lt;ref&gt;Poulenc and Audel, p. 175&lt;/ref&gt; 1924 წლისთვის კი სატის პულენკსა და მეორე მეგობართან, ჟორჟ ორიკთანაც ჰქონდა ურთიერთობა გაწყვეტილი.&lt;ref&gt;Schmidt. p. 136&lt;/ref&gt; პულენკმა მეგობარს უთხრა, რომ გახარებული იყო, რომ სატის მეტად აღარ ნახავდა: „ისევე ვცემ თაყვანს, როგორც ყოველთის, თუმცა, შვებით ამოვისუნთქე, რომ ბოლოს და ბოლოს, აღარ მომიწევს მისი გამუდმებული ბუზღუნის მოსმენა რაველის შესახებ...“&lt;ref&gt;Kelly (2013), p. 57&lt;/ref&gt;|group= შ}} ამ თავდასხმის მიუხედავად, რაველი კვლავ პატივს სცემდა სატის ადრინდელ მუსიკას და ყოველთვის აღიარებდა მის გავლენას საკუთარ განვითარებაზე.&lt;ref name=k16/&gt; რაველი კეთილგანწყობილი იყო „ექვსეულის“ მიმართ, მათ მუსიკას მხარს უჭერდა და ჟურნალისტების თავდასხმებისგან იცავდა ხოლმე; მათ უარყოფით რეაქციას თავისი ნაწარმოებების მიმართ კი ბუნებრივად მიიჩნევდა და უკეთესად, ვიდრე მისი სტილის კოპირება იქნებოდა.&lt;ref name=&quot;Kelly 2000, p. 25&quot;&gt;Kelly (2000), p. 25&lt;/ref&gt; დამოუკიდებელი მუსიკალური საზოგადოების საშუალებით, მას შესაძლებლობა ჰქონდა, მხარი დაეჭირა მათთვის და კომპოზიტორებისთვის სხვა ქვეყნებიდანაც. საზოგადოებამ კონცერტებზე წარადგინა ამერიკელი აარონ კოპლანდის, ვირჯილ ტომსონის და ჯორჯ ანტაილის, ასევე ინგლისელი ვონ უილიამსის, არნოლდ ბაქსის და სირილ სკოტის ახალი ნაწარმოებები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 82–83&lt;/ref&gt;

[[File:Montfort-l'Amaury Maison Ravel.jpg|thumb|left|alt=exterior shot of small 19th-century French country house|Le Belvédère, მონფორ-ლ’ამორი, სადაც რაველი 1921 წლიდან გარდაცვალებამდე ცხოვრობდა]]

ორენშტაინი და ზენკი შენიშნავენ, რომ რაველის ომისშემდგომი შემოქმედება მცირე რაოდენობისა იყო, საშუალოდ, ერთი კომპოზიცია წელიწადში, თუმცა, მის საუკეთესო ნაწარმოებებს მოიცავდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1967), p. 479; and Zank, p. 11&lt;/ref&gt; 1920 წელს დაწერა „ვალსი“ (''La valse''), დიაგილევის შეკვეთის პასუხად. მასზე რამდენიმე წლის განმავლობაში სხვადასხვა ინტერვალებით მუშაობდა ხოლმე. გეგმავდა, როგორც საკონცერტო პიესას, რომელიც „ვენის ვალსის აპოთეოზი“ უნდა ყოფილიყო.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (2003), p. 32&lt;/ref&gt; დიაგილევმა მასზე უარი თქვა: „იგი შედევრია, თუმცა ბალეტი არ არის; ბალეტის პორტრეტია.“&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 118&lt;/ref&gt; რაველმა დიაგილევის ვერდიქტი პროტესტის ან კამათის გარეშე მოისმინა, წამოვიდა და მასთან შეხება აღარასოდეს ჰქონია.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 78&lt;/ref&gt;{{refn|ზოგიერთი წყაროს მიხედვით, 1925 წელს დიაგილევთან შეხვედრისას რაველმა მას ხელი არ ჩამოართვა და ერთ-ერთმა მათგანმა მეორე დუელშიც კი გამოიწვია. ჰაროლდ შონბერგი დუელის ინიციატორად დიაგილევს ასახელებს, ხოლო ჯერალდ ლარნერი რაველს.&lt;ref&gt;Schonberg, p. 468; and Larner, p. 188&lt;/ref&gt; არავითარი დუელი არ შემდგარა და მსგავსი ინციდენტი არც ორენშტაინის და არც ნიკოლსის მიერ დაწერილ ბიოგრაფიებში არ გვხვდება, თუმცა, ორივე ადასტურებს, რომ განხეთქილება სრული დ საბოლოო იყო.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 78; and Nichols (2011), p. 210&lt;/ref&gt;|group= შ}} ნიქოლსი შენიშნავს, რომ რაველს ჰქონდა ბედნიერება, ეხილა ეს ბალეტი სხვა კომპანიების შესრულებით ორჯერ, ვიდრე დიაგილევი გარდაიცვლებოდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 210&lt;/ref&gt; 1920 წლის ნოემბერში ელისეს მინდვრების თეატრში დაიდგა ბალეტი „კუპერენის აკლდამის“ მუსიკაზე, დეკემბერში იქვე „ვალსის“ პრემიერაც შედგა.&lt;ref name=ln10&gt;Lesure and Nectoux, p. 10&lt;/ref&gt; მომდევნო წელს პარიზის ოპერაში წარმატებით გააცოცხლეს „დაფნისი და ქლოე“ და „ესპანური საათი“.&lt;ref name=ln10/&gt;

ომისშემდგომ ეპოქაში ადგილი ჰქონდა რეაქციას მასშტაბური საორკესტრო მუსიკის წინააღმდეგ, როგორიცაა [[გუსტავ მალერი|გუსტავ მალერის]] და [[რიხარდ შტრაუსი|რიხარდ შტრაუსის]] ნაწარმოებები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 84&lt;/ref&gt; სტრავინსკიმ, რომლის „კურთხეული გაზაფხული“ უზარმაზარი ორკესტრისთვის იყო დაწერილი, ბევრად უფრო მცირე მასშტაბებში დაიწყო მუშაობა. მისი ბალეტი „ქორწილი“ (''Les noces'') ხმებისა და 21 ინსტრუმენტისთვის არის დაწერილი.&lt;ref&gt;[http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/opr/t114/e4740 &quot;Noces, Les&quot;], ''The Oxford Companion to Music'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 11 March 2015 {{subscription}}.&lt;/ref&gt; რაველს ეს ნაწრმოები არ მოეწონა (ამ მოსაზრებმ მის მიმართ სტრავინსკის მეგობრული დამოკიდებულების გაცივებაც გამოიწვია)&lt;ref&gt;Francis Poulenc, ''quoted'' in Nichols (1987), p. 117&lt;/ref&gt; თუმცა მას მოსწონდა „dépouillement“ – „გაშიშვლება“ ომისწინანდელი ექსტრავაგანტურობისგან და უმთავრესის წინ წამოწევა.&lt;ref name=&quot;Kelly 2000, p. 25&quot;/&gt; 1920-იან წლებში დაწერილი მისი ნაწარმოებები შესამჩნევად უფრო ძუნწია ტექსტურულად, ვიდრე მისი ადრინდელი ნამუშევრები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 84, 186 and 197&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში მასზე გავლენა მოახდინა [[ჯაზი|ჯაზმა]] და [[ატონალობა|ატონალობამ]]. ჯაზი პოპულარული იყო პარიზულ კაფეებში და ფრანგი კომპოზიტორები, მაგალითად, დარიუს მიიო მის ელემენტებს ხშირად იყენებდნენ საკუთარ კომპოზიციებში.&lt;ref&gt;James, p. 101&lt;/ref&gt; რაველი ამბობდა, რომ გრანდ ოპერას ჯაზი ურჩევნოდა&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 289&lt;/ref&gt; და ეს გავლენა აშკარაა მის გვიანდელ ნაწარმოებებში.&lt;ref&gt;Perret, p. 347&lt;/ref&gt; [[არნოლდ შენბერგი|არნოლდ შონბერგის]] მიერ კონვენციური ტონალობის მიტოვებამ ასევე იქონია გავლენა რაველის ზოგიერთ ნაწარმოებზე, მაგალითად, „მადაგასკარული სიმღერები“ (''Chansons madécasses'') (1926), რომელიც, რაველისვე თქმით, ვერ დაიწერებოდა „მთვარის პიეროს“ გარეშე.&lt;ref&gt;Kelly (2000), p. 24&lt;/ref&gt; 1920-იან წლებიდან მისი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნამუშევარი იყო საორკესტრო ვერსია მუსორგსკის ნაწარმოებისა „სურათები გამოფენაზე“ (1922), ოპერა „ბავშვი და ჯადოქრობა“ (''L'enfant et les sortilèges'') [[კოლეტი|კოლეტის]] ლიბრეტოზე, „ბოშა“ (''Tzigane'') (1924) და სავიოლინე სონატა №2 (1927).&lt;ref name=ln10/&gt;

რაველისთვის ქალაქში ცხოვრება დამღლელი იყო, ამიტომ გარეუბანში გადავიდა.&lt;ref&gt;Lesure and Nectoux, p. 45&lt;/ref&gt; 1921 წლის მაისში დაიწყო ცხოვრება Le Belvédère-ში, მონფორ-ლ’ამორიში, რომელიც პარიზიდან დასავლეთით, 50 კილომეტრში, [[იველინი|იველინის დეპარტამენტში]] მდებარეობს. იგი ამ სახლში გარდაცვალებამდე ცხოვრობდა ერთგულ მოსამსახურესთან, მადამ რეველოსთან ერთად.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 134; and [https://web.archive.org/web/20101018233221/http://www.ville-montfort-l-amaury.fr/La-maison-musee-de-Maurice-Ravel &quot;La maison-musée de Maurice Ravel&quot;], Ville Montfort-l'Amaury, retrieved 11 March 2015&lt;/ref&gt; Le Belvédère-ში რაველი წერდა და მებაღეობას ეწეოდა, როცა პარიზში ან საზღვარგარეთ საშემსრულებლო საქმით არ იყო დაკავებული. 1920-იან წლებში მისი განრიგი დატვირთული იყო კონცერტებით ბრიტანეთში, შვედეთში, დანიაში, აშშ-ში, კანადაში, ესპანეთში, ავსტრიასა და იტალიაში.&lt;ref name=ln10/&gt;

{{Quote box
| width = 33%
| bgcolor = #c6dbf7
| align = right
| quoted = y
| quote = რაველი აღტაცებული იყო ამერიკული ცხოვრების დინამიურობით, მისი უზარმაზარი ქალაქებით, ცათამბჯენებით და მოწინავე ტექნოლოგიით; მასზე შთაბეჭდილება მოახდინა ჯაზმა, სპირიჩუელსებმა და ამერიკული ორკესტრების ბრწყინვალებამ. ამერიკული სამზარეულო, როგორც ჩანს, სხვა საქმე იყო.
| salign = right
| source = არბი ორენშტაინი&lt;ref name=o10 /&gt;
}} 

1928 წელს, ორთვიანი დაგეგმვის და მზადების შემდეგ, რაველმა ჩრდილოეთ ამერიკაში ოთხთვიანი ტურნე გამართა შემსრულებლისა და დირიჟორის რანგში. მის ანაზღაურებას წარმოადგენდა გარანტირებული 10,000 [[ამერიკული დოლარი]] და „გოლუაზის“ სიგარეტების უწყვეტი მარაგი.&lt;ref&gt;Zank, p. 33&lt;/ref&gt; ის აშშ-ის და კანადის თითქმის ყველა წამყვან ორკესტრთან ერთად გამოვიდა და 25 ქალაქს ეწვია.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 95&lt;/ref&gt; მსმენელი ენთუზიაზმით იყო განწყობილი და კრიტიკოსების რეაქციაც დადებითი იყო.{{refn|ოლინ დაუნსი ''[[The New York Times]]''-ში წერდა: „ბატონი რაველი თავის არტისტულ გზას წყნარად და ძალიან კარგად მიუყვება. მან მოიძულა ზედაპირული ეფექტები და თავისი მუსიკის ყველაზე დაუნდობელი კრიტიკოსი თავადვე არის.“&lt;ref&gt;Downes, Olin. [https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9A06E3D7133DE73ABC4E52DFB7668383639ED &quot;Music: Ravel in American Debut&quot;], ''The New York Times'', 16 January 1928, p. 25 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} ნიუ-იორკში სერჟ კუსევიცკის დირიჟორობით გამართულ კონცერტზე, რომელიც მთლიანად რაველის ნაწარმოებებისგან შედგებოდა, მთელი დამსწრე საზოგადოება ფეხზე წამოდგა და კომპოზიტორს ოვაციებით შეხვდა. რაველი ამ სპონტანურ ჟესტს ემოციურად შეხვდა: „იცით, ეს პარიზში არ ხდება ხოლმე.“&lt;ref name=o10&gt;Orenstein (2003), p. 10&lt;/ref&gt; ორენშტაინი წერს, რომ ეს ტურნე რაველის საერთაშორისო რეპუტაციის ზენიტი იყო და მის არამუსიკალურ მოვლენებს შორის გამოარჩევს კომპოზიტორის ვიზიტს ნიუ-იორკში მდებარე [[პო, ედგარ|პოს]] სახლში, ასევე, ექსკურსიებს [[ნიაგარის ჩანჩქერი|ნიგარის ჩანჩქერზე]] და [[გრანდ კანიონი|გრანდ-კანიონში]].&lt;ref name=o10/&gt; რაველი კრიტიკოსების მიერ საერთაშორისოდ აღიარებას უემოციოდ შეხვდა. მისი აზრით, კრიტიკოსთა ახლანდელი აღფრთოვანება ისეთივე უმნიშვნელო იყო, როგორც მათი ძველი შეფასებები, როცა კომპოზიტორს „უგრძნობელობის და უემოციობის სრულყოფილ მაგალითს“ უწოდებდნენ.&lt;ref name=&quot;Orenstein 1991, p. 104&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 104&lt;/ref&gt;

„[[ბოლერო (რაველი)|ბოლერო]]“, უკანასკნელი კომპოზიცია, რომელის რაველმა 20-იან წლებში დაწერა, მისი ყველაზე ცნობილი აღმოჩნდა. იდა რუბინშტეინის საბალეტო კომპანიისგან შეკვეთის მიღების შემდეგ მან სცადა ალბენისის „იბერიას“ გაორკესტრების უფლება მიეღო, თუმცა, ეს ვერ შეძლო და გადაწყვიტა ჩაეტარებინა „ექსპერიმენტი ძალიან სპეციფიკური და შეზღუდული მიმართულებით... პიესა, რომელიც გაგრძელდებოდა 17 წუთი და მთლიანად შემდგარი იქნებოდა საორკესტრო ქსოვილისგან, მუსიკის გარეშე“.&lt;ref name=o477/&gt; მისივე აღწერით, ნაწარმოები არის „ერთი გრძელი, თანდათანობითი კრეშენდო. მასში არაა არავითარი კონტრასტები და არანაირი სიახლე, გარდა გეგმისა და აღსრულების მანერისა, თემები კი სრულიად განყენებულია.“&lt;ref name=o477&gt;''Quoted'' in Orenstein (2003), p. 477&lt;/ref&gt; იგი არასასიამოვნოდ გაოგნებული იყო ნაწარმოების მასობრივი წარმატების გამო. როცა ოპერაში მისი პრემიერისას ერთმა ხანშიშესულმა ქალბატონმა დაიძახა „ნაგავი!“, რაველმა შენიშნა: „ის მოხუცი ქალბატონი ყველაფერს სწორად მიხვდა!“&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 47–48&lt;/ref&gt; ნაწარმოების პოპულარიზებას ხელი შეუწყო დირიჟორმა [[არტურო ტოსკანინი|არტურო ტოსკანინიმ]].&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 99; and Nichols (2011), pp. 300–301&lt;/ref&gt; არსებობს მისი რამდენიმე ასეული ჩანაწერი.{{refn|[[WorldCat]]-ის 2015 წლის ჩამონათვალში მოცემულია მისი ახალი ან ხელახლა გამოცემული 3,500 ჩანაწერი.&lt;ref&gt;[http://www.worldcat.org/search?qt=worldcat_org_all&amp;q=Ravel+Bolero#x0%253Amusic-%2C%2528x0%253Amusic%2Bx4%253Acd%2529%2C%2528x0%253Amusic%2Bx4%253Alp%2529format &quot;Ravel Bolero&quot;], WorldCat, retrieved 21 April 2015&lt;/ref&gt;|group= შ}} „ექვსეულის“ ერთ-ერთ წარმომადგენელს, არტურ ონეგერს რაველმა უთხრა: „მე მხოლოდ ერთი შედევრი მაქვს დაწერილი – „ბოლერო“. სამწუხაროდ, მასში მუსიკა არ არის.“&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 301&lt;/ref&gt;

=== უკანასკნელი წლები ===

1930-იანი წლების დასაწყისში რაველი ორ საფორტეპიანო კონცერტზე მუშაობდა. პირველად დაასრულა საფორტეპიანო კონცერტი რე მაჟორში მარცხენა ხელისთვის. ეს იყო ავსტრიელი პიანისტის პოლ ვიტგენშტაინის შეკვეთა, რომელსაც მარცხენა ხელი ომში ჰქონდა დაკარგული. რაველი დაინტერესებული იყო პროექტის ტექნიკური გამოწვევებით: „ასეთი ტიპის ნაწარმოებში უმნიშვნელოვანესია, რომ შეიქმნას ისეთი ტექსტურის შთბეჭდილება, რომელიც არაა უფრო ღარიბი, ვიდრე ორი ხელისთვის დაწერილ პარტიაში.“&lt;ref&gt;James, p. 126&lt;/ref&gt; რაველმა, რომლის ტექნიკაც არ იყო საკმარისად კარგი ნაწარმოების ცალი ხელით დასაკრავად, საჩვენებლად იგი ორივე ხელით დაუკრა.{{refn|რაველის მეგობრები ხშირად ხუმრობით კამათოდნენ, რაველი უფრო ცუდი პიანისტი იყო, ვიდრე დირიჟორი, თუ პირიქით.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 92&lt;/ref&gt;|group= შ}} თავდაპირველად ვიტგენშტაინი ნაწარმოებით იმედგაცრუებული დარჩა, მაგრამ ყურადღებით შესწავლის შემდეგ მისი განწყბა აღფრთოვანებით შეიცვალა და მას დიდებულ ნამუშევრად თვლიდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p 101&lt;/ref&gt; 1932 წლის იანვარში მის პრემიერას ვენაში დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, მომავალ წელს კი პარიზშიც შესრულდა რაველის დირიჟორობით.&lt;ref&gt;Nichols and Mawer, p. 256&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ანრი პრუნიერი წერდა: „პირველივე ტაქტებიდან ვეშვებით იმ სამყაროში, რომელსაც რაველი იშვიათად თუ გვაჩვენებდა ხოლმე.“&lt;ref name=&quot;Orenstein 1991, p. 104&quot;/&gt;

ერთი წლის შემდეგ დასრულდა საფორტეპიანო კონცერტი სოლ მაჟორში. მისი პრემიერა 1932 წლის იანვარში შედგა. სოლისტ მარგერიტ ლონგს კარგი შეფასებები ხვდა წილად, ასევე, რაველის მუსიკას, თუმცა, არა მის დირიჟორობას.&lt;ref&gt;Nichols and Mawer, p. 266&lt;/ref&gt; ნაწარმოები ლონგს ეძღვნებოდა და მან, კომპოზიტორის დირიჟორობით, იგი ოცზე მეტ ევროპულ ქალაქში შეასრულა.&lt;ref&gt;Zank, p. 20&lt;/ref&gt; მათ ნაწარმოების ერთად ჩაწერაც დაგეგმეს, თუმცა სესიების დროს რაველმა პროცესის ზედამხედველობა არჩია და დირიჟორობა პედრო დე ფრეიტას ფრანკოს გადაულოცა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), pp. 535–536&lt;/ref&gt;

{{Quote box|width=33%|bgcolor=#c6dbf7|align=left|quoted=y | quote= მისი უკანასკნელი წლები სასტიკი იყო, რადგან თანდათან კარგავდა მეხსიერებას და გარკვეულწილად, კოორდინაციის უნარსაც, რასაც, რასაკვირველია, თავადაც გრძნობდა.|salign = right|source=იგორ სტრავინსკი&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 173&lt;/ref&gt;}}

1932 წლის ოქტომბერში, ტაქსით მგზავრობისას მომხდარი ავარიის დროს რაველმა თავზე დაზიანება მიიღო. იგი არც ისე სერიოზულად მიიჩნიეს, თუმცა, 1988 წელს ''British Medical Journal''-ში ნევროლოგმა რ. ა. ჰენსონმა გამოაქვეყნა კვლევა, რომლის მიხედვითაც ამ დაზიანებამ, სავარაუდოდ, უკვე არსებული ცერებრალური პრობლემა გაართულა.&lt;ref name=h1586/&gt; ჯერ კიდევ 1927 წელს რაველის ახლო მეგობრები წუხდნენ მისი დაბნეულობის და გულმავიწყობის გამო, ინციდენტის წელს კი უკვე აფაზიის ნიშნების გამოვლენა დაიწყო.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 105&lt;/ref&gt; ავარიამდე დაწყებული ჰქონდა მუშაობა მუსიკაზე ფილმისთვის „დონ კიხოტი“ (1933), თუმცა განრიგის მიხედვით მისი დასრულება ვერ შეძლო და მუსიკის უმეტესი ნაწილი ჟაკ იბერმა დაწერა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 330&lt;/ref&gt; ფილმისთვის განკუთვნილი მუსიკიდან რაველმა სამი სიმღერა დაასრულა ბარიტონისა და ორკესტრისთვის (''Don Quichotte à Dulcinée''). საორკესტრო პარტიტურის ხელნაწერი რაველის მიერაა შესრულებული, თუმცა ტრანსკრიპციაში ლუსიენ გარბანი და მანუელ როზენტალი ეხმარებოდნენ. ეს რაველის ბოლო ნაწარმოები იყო.&lt;ref name=h1586&gt;Henson, p. 1586&lt;/ref&gt; 

მისი ავადმყოფობის ზუსტი ბუნება უცნობია. ექსპერტები სიმსივნეს გამორიცხავენ. სხვადასხვა დროს გამოითქვა ვერსიები, როგორიცაა დემენცია, [[ალცჰაიმერის დაავადება]] და კროიცფელდ-იაკობის დაავადება.&lt;ref&gt;Henson, pp. 1586–1588&lt;/ref&gt;{{refn|2008 წელს ''The New York Times''-ში გამოქვეყნდა სტატია, სადაც გამოთქმულია მოსაზრება, რომ დემენციის ადრეული ეფექტები, ჯერ კიდევ 1928 წელს, შეიძლება ყოფილიყო „ბოლეროს“ განმეორებადი ხასიათის მიზეზი.&lt;ref&gt;Blakeslee, Sandra. [https://www.nytimes.com/2008/04/08/health/08brai.html &quot;A Disease That Allowed Torrents of Creativity&quot;], ''The New York Times'', 8 April 2008&lt;/ref&gt; ამას წინ უძღოდა 2002 წელს დაბეჭდილი სტატია „ევროპის ნევროლოგიურ ჟურნალში“ (''The European Journal of Neurology''), სადაც რაველის კლინიკური ისტორიის შესწავლის საფუძველზე გამოთქმული იყო ვარაუდი, რომ როგორც „ბოლერო“, ისე საფორტეპიანო კონცერტი მარცხენა ხელისთვის ბადებდა ეჭვს ნევროლოგიური დაავადების არსებობის შესახებ.&lt;ref&gt;Amaducci et al, p. 75&lt;/ref&gt;|group= შ}} მიუხედავად იმისა, რომ მუსიკის წერა ან შესრულება აღარ შეეძლო, რაველი ბოლო თვეებამდე ფიზიკურად და სოციალურად აქტიური რჩებოდა. ჰენსონი შენიშნავს, რომ მას ხმოვანი წარმოსახვა მეტწილად შენარჩუნებული ჰქონდა და გონებაში მუსიკა კვლავ ესმოდა.&lt;ref name=h1586/&gt;

1937 წელს რაველს ტკივილები დაეწყო. იგი კლოვის ვენსანმა, პარიზში ცნობილმა ნეიროქირურგმა გასინჯა. მან სიმსივნე სავარაუდოდ არ მიიჩნია და მდგომარეობის გაუარესების თავიდან ასაცილებლად ქირურგიული ჩარევა ურჩია. რაველის ძმამ, ედუარდმა ეს რჩევა მიიღო, რადგან თავად კომპოზიტორი იმ მდგომარეობაში არ იყო, რომ გონივრული აზრი გამოეთქვა. ოპერაციის შემდეგ მისმა მდგომარეობამ გაუმჯობესების ნიშნები აჩვენა, თუმცა, მცირე ხნით და კომპოზიტორი მალე კომაში ჩავარდა. იგი 1937 წლის 28 დეკემბერს, 62 წლის ასაკში გარდაიცვალა.&lt;ref&gt;Henson, p. 1588&lt;/ref&gt;

30 დეკემბერს რაველი პარიზის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში მდებარე ლევალუა-პერეს სასაფლაოზე, გრანიტის სამარხში, მშობლების გვერდით დაკრძალეს. იგი [[ათეისტი]] იყო და რელიგიური ცერემონია არ ჩატარებულა.&lt;ref&gt;[http://www.maurice-ravel.net/religion.htm &quot;Ravel and religion&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150105034959/http://www.maurice-ravel.net/religion.htm |date=2015-01-05 }}, Maurice Ravel, retrieved 11 March 2015&lt;/ref&gt;

== მუსიკა ==
{{მთავარი|მორის რაველის ნაწარმოებების სია}}

რაველის ნაწარმოებების სრული კატალოგი, რომელიც მარსელ მარნას მიერაა შედგენილი, 85 ნაწარმოებს მოიცავს, მათ შორის ბევრი დაუსრულებელი და მიტოვებულია.&lt;ref name=marnat&gt;Marnat, pp. 721–784&lt;/ref&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ეს რაოდენობა მის თანამედროვეებს ბევრად ჩამორჩება,{{refn|„გროუვის მუსიკისა და მუსიკოსების ლექსიკონში“ ჩამოთვლილია სენ-სანსის 169, ფორეს 121 და დებიუსის 182 ნაწარმოები.&lt;ref&gt;Nectoux Jean-Michel. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/09366 &quot;Fauré, Gabriel]&quot;; Ratner, Sabina Teller, et al. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/24335 &quot;Saint-Saëns, Camille&quot;]; and Lesure, François and Roy Howat. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/07353. &quot;Debussy, Claude&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 13 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} იგი შევსებულია რაველის მიერ საფორტეპიანო პიესების დამოუკიდებელ საორკესტრო ვერსიებად არანჟირების გამო.&lt;ref name=rg/&gt; შესრულებადი ნაწრმოებების რაოდენობა სამოცს აღწევს, რომელთაგანაც ნახევარზე ოდნავ მეტი ინსტრუმენტულია. რაველის შემოქმედება მოიცავს საფორტეპიანო ნაწარმოებებს, კამერულ მუსიკას, ორ საფორტეპიანო კონცერტს, საბალეტო მუსიკას, ოპერებს და ვოკალურ ციკლებს. სიმფონიები და საეკლესიო მუსიკა მას არ დაუწერია.&lt;ref name=marnat/&gt;

რაველი ეყრდნობოდა ბევრი თაობის ფრანგი კომპოზიტორის შემოქმედებას კუპერენიდან და რამოდან გაბრიელ ფორემდე, ასევე, თავის თანამედროვეთა – სატის და დებიუსის ინოვაციებს. უცხოური გავლენებიდან აღსანიშნავია [[მოცარტი]], [[შუბერტი, ფრანც|შუბერტი]], [[ლისტი, ფერენც|ლისტი]] და [[შოპენი]].&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 64 (Satie), 123 (Mozart and Schubert), 124 (Chopin and Liszt), 136 (Russians), 155 (Debussy) and 218 (Couperin and Rameau)&lt;/ref&gt; საკუთარ თავს მეტწილად კლასიკოსად თვლიდა. თავისი ინოვაციური რიტმული და ჰარმონიული იდეების გადმოსაცემად ხშირად იყენებდა ტრადიციულ სტრუქტურებსა და ფორმებს, როგორიცაა სამნაწილიანი ფორმა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 135&lt;/ref&gt; ჯაზის გავლენა მის გვიანდელ მუსიკაზე იგრძნობა საფორტეპიანო კონცერტისა და სავიოლინე სონატის კლასიკურ სტრუქტურებში.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 291, 314 and 319&lt;/ref&gt;

{{Quote box|width=33%|bgcolor=#c6dbf7|align=right|quoted=y | quote= მელოდიის გარშემო რა სოუსს მოათავსებთ, გემოვნების საკითხია. მნიშვნელოვანი მელოდიური ხაზია.|salign = right|source=რაველი ვონ უილიამსს&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (1991), p. 131&lt;/ref&gt;}}

რაველი უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებდა მელოდიას. ვონ უილიამსს უთხრა, რომ „ყველა მნიშვნელოვან მუსიკაში ნაგულისხმევია მელოდიური ხაზი“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 131&lt;/ref&gt; მისი თემები ხშირად მოდალურია და არა მაჟორულ-მინორული,&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 106–109&lt;/ref&gt; შესაბამისად, მის ნაწარმოებებში წამყვანი ტონი არ არის ხოლმე.&lt;ref&gt;Taruskin, p. 112; and [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/16179 &quot;Leading note&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 13 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; მისი ჰარმონიული ენისთვის დამახასიათებელია გავრცობილი აკორდები (ნონა და უნდეციმა) და გადაუწყვეტელი აპოჯიატურები, როგორც „კეთილშობილურ და სენტიმენტალურ ვალსებში“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 132&lt;/ref&gt;

რაველს მოსწონდა საცეკვაო ფორმები, პირველ რიგში ბოლერო და პავანა, აგრეთვე მენუეტი, რიგოდონი, ვალსი, ჩარდაში, ჰაბანერა და პასაკალია. მისთვის მნიშვნელოვანი იყო ეროვნული და რეგიონალური გავლენებიც. დაგეგმილი კონცერტის შექმნა ბასკურ მოტივებზე ვერ შეძლო, თუმცა მისი ნამუშევრები შეიცავს ალუზიებს ებრაულ, ბერძნულ, უნგრულ და ბოშურ თემებზე.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 190 and 193&lt;/ref&gt; შექმნილი აქვს რამდენიმე მცირე ზომის ნაწარმოები, რომლებიც ეძღვნება მისთვის საყვარელ კომპოზიტორებს – ბოროდინს, შაბრიეს, ფორეს და ჰაიდნს, სადაც მათი მუსიკისთვის დამახასიათებელი ელემენტები თავის სტილში აქვს ინტერპრეტირებული.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 192&lt;/ref&gt; კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გავლენა არა მუსიკალური, არამედ ლიტერატურული იყო: რაველის თქმით, მან ედგარ პოსგან ისწავლა, რომ „ნამდვილი ხელოვნება არის სრულყოფილი ბალანსი ინტელექტსა და ემოციას შორის“,&lt;ref&gt;Lanford, pp. 245–246&lt;/ref&gt; შედეგად, იგი ფიქრბდა, რომ მუსიკალური პიესა სრულყოფილად დაბალანსებული უნდა ყოფილიყო, სრულებით დაცლილი არარელევანტური მასალისგან.&lt;ref&gt;Lanford, pp. 248–249.&lt;/ref&gt;

=== ოპერები ===

[[File:L'heure-espagnole-1911.jpg|thumb|upright=0.95|alt=pencil sketches of characters in comic opera, head and shoulders only|პერსონაჟების სკეტჩები „ესპანური საათის“ პრემიერისთვის, 1911. ავტორი პოლ-შარლ დელაროში]]

რაველმა ორი ოპერის დასრულება შეძლო და მათ გარდა, კიდევ სამზე მუშაობდა. ეს სამი დუმთავრებელი ოპერა იყო „ოლიმპია“, „ჩაძირული ზარი“ (''La cloche engloutie'') და „ჟანა დ’არკი“. „ოლიმპია“ დაფუძნებული უნდა ყოფილიყო ჰოფმანის „ქვიშის კაცზე“; 1898-99 წლებში მისი მონახაზებიც გააკეთა, თუმცა ამაზე შორს აღარ წასულა. 1906-1912 წლებში სხვადასხვა სიხშირით იყო დაკავებული „ჩაძირული ზარით,“ ჰაუპტმანის იმავე სახელწოდების ნაწარმოების მიხედვით. მან ორივე ნაწარმოების სკეტჩები გაანადგურა, გარდა ე.წ. „საათების სიმფონიისა“ (''Symphonie horlogère''), რომელიც „ესპანური საათის“ შესავალში გამოიყენა.&lt;ref&gt;Zank, pp. 105 and 367&lt;/ref&gt; მესამე, შეუმდგარი, პროექტი იყო ჟოზეფ დელტეილის რომან „ჟანა დ’არკის“ საოპერო ვერსია. ეს უნდა ყოფილიყო დიდი მასშტაბის, სრულმეტრაჟიანი საოპერო ნაწარმოები პარიზის ოპერისთვის, თუმცა ბოლო წლების ავადმყოფობამ მის განხორციელებაში ხელი შეუშალა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 171–172&lt;/ref&gt;

რაველის პირველი დასრულებული ოპერა იყო „ესპანური საათი“ (''L'heure espagnole'') (პრემიერა 1911 წელს), რომელიც აღწერილია, როგორც „მუსიკალური კომედია“ ({{lang-fr|„comédie musicale“}}).&lt;ref name=grove-heure/&gt; იგი რაველის იმ ნაწარმოებებს განეკუთვნება, რომლებიც აღწერს ესპანეთს ან რომელთა მოქმედებაც ესპანეთში მიმდინარეობს. ნიკოლსი შენიშნავს, რომ ნაწარმოების მეტწილად ესპანურმა შეფერილობამ რაველს მიზეზი მისცა, ვირტუოზულად გამოეყენებინა თანამედროვე ორკესტრი, რომელიც კომპოზიტორს შესანიშნავ ინსტრუმენტად მიაჩნდა „კომიკური ეფექტების ხაზგასასმელად და გასაზვიადებლად“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 129&lt;/ref&gt; ედვარდ ბერლინგემ ჰილი ყურადღებას ამახვილებს რაველის ოსტატურ მიდგომაზე ვოკალურ ხაზთან, რომელიც „აძლევს მომღერლებს რაიმეს, გარდა რეჩიტატივისა, მოქმედების შენელების გარეშე“ და აკეთებს „დრამატული სიტუაციებისა და მსახიობთა გრძნობების კომენტირებას ორკესტრით ისე, რომ სცენიდან ყურადღება არ გადააქვს“.&lt;ref&gt;Hill, p. 144&lt;/ref&gt; მეორეს მხრივ, ზოგიერთი კრიტიკოსი ფიქრობს, რომ პერსონაჟები ხელოვნურია, ხოლო ნაწარმოები ჰუმანურობასაა მოკლებული.&lt;ref name=grove-heure&gt;Nichols, Roger. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/O002204 &quot;Heure espagnole, L'&quot;], ''The New Grove Dictionary of Opera'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 14 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; დეივიდ მარი წერს, რომ „პარტიტურა ელვარებს რაველის განთქმული „სიფაქიზით (''tendresse'')“&lt;ref&gt;Murray, p. 316&lt;/ref&gt;

მეორე ოპერა, ასევე ერთაქტიანი, არის „ბავშვი და ჯადოქრობა“ (''L'enfant et les sortilèges'') (1926), „ლირიკული ფანტაზია“ ({{lang-fr|„fantaisie lyrique“}}) კოლეტის ლიბრეტოზე. თავდაპირველად ნაწარმოების ბალეტად დადგმა იგეგმებოდა, თუმცა, რაველის შეთავაზებით, კოლეტმა იგი საოპერო ლიბრეტოდ გადააქცია. მუსიკალურად იგი ბევრად უფრო თამამად მოდერნისტულია, ვიდრე „ესპანური საათები“ და მისმა ჯაზის ელემენტებმა და ბიტონალობამ ბევრი პარიზელი მსმენელის გაღიზიანება გამოიწვია. კომპოზიტორი კიდევ ერთხელ დაადანაშულეს ხელოვნურობასა და ადამიანური ემოციის ნაკლებობაში, თუმცა, ნიკოლსის დაკვირვებით, ამ „ცოცხალი და საინტერესო ნაწარმოების საფუძველში ღრმად სერიოზული გრძნობები დევს“.&lt;ref&gt;Nichols, Roger. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/O003509 &quot;Enfant et les sortilèges, L'&quot;], ''The New Grove Dictionary of Opera'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 14 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; პარტიტურა უბრალოების შთაბეჭდილებას ქმნის, რაც ნიღბავს რთულ კავშირებს თემებს შორის. ამ ყველაფერს, დევიდ მარის სიტყვებით, თან ახლავს „ექსტრაორდინალური და მომაჯადოებელი ბგერები საორკესტრო ორმოდან“.&lt;ref&gt;Murray, p. 317&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ ერთაქტიანი ოპერები, როგორც წესი, უფრო იშვიათად იდგმება, ვიდრე სრულმეტრაჟიანები,&lt;ref&gt;White, p. 306&lt;/ref&gt; რაველის ზემოხსენებული ნაწარმოებები, როგორც საფრანეთში, ისე მის საზღვრებს გარეთ, რეგულარულად სრულდება.

=== სხვა ვოკალური ნაწარმოებები ===

რაველის შემოქმედების მნიშვნელოვანი ნაწილი ვოკალური მუსიკაა. ამ მხრივ, მისი ადრეული ნაწარმოებებიდან აღსანიშნავია კანტატები, რომლებიც „რომის პრემიის“ მოპოვების წარუმატებელი მცდელობებს წარმოადგენს. მისი სხვა ვოკალური ნამუშევრები ამ პერიოდიდან დებიუსის ძლიერ გავლენას ამჟღავნებს. კელი შენიშნავს მათ „სტატიურ, რეჩიტატივისებურ ვოკალურ სტილს“, წინწამოწეულ საფორტეპიანო პარტიებს და რიტმულ მოქნილობას.&lt;ref name=grove/&gt; 1906 წლისთვის ფრანგული ენის ბუნებრივი, ზოგჯერ კუთხური გამოყენება მის მუსიკაში სულ უფრო ხშირი ხდება. ამის მაგალითია „ბუნების ისტორიები“ (''Histoires naturelles'') და „მალარმეს სამი ლექსი“ (''Trois poèmes de Mallarmé'') (1913). ამ სამი ლექსიდან ორზე დებიუსიმ და რაველმა ერთდროულად დაწერეს მუსიკა. პირველის მიერ სიტყვების გამოყენება შესამჩნევად უფრო ფორმალურია, ვიდრე მეორის შემთხვევაში, რომელთანაც მარცვლები ზოგჯერ დაკარგულია. ვოკალურ ციკლებში „შეჰერეზადა“ და „მადაგასკარული სიმღერები“ თამამადაა წარმოჩენილი რაველის მისწრაფება ინტიმურისა და ეგზოტიკურისაკენ, როგორც ვოკალურ ხაზში, ისე აკომპანიმენტში.&lt;ref name=grove/&gt;&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 157&lt;/ref&gt;

რაველის სიმღერები ხშირად ეყრდნობა რეგიონალურ ან კუთხურ სტილებს და იყენებს სხვადასხვა ტიპის ხალხურ მელოდიებს. ამის მაგალითებია „ხუთი პოპულარული ბერძნული მელოდია“, „ორი ებრაული მელოდია“ და „პოპულარული სიმღერები“.&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 29–32&lt;/ref&gt; 

პოეტებს შორის, რომელთა ლექსებსაც ხშირად იყენებდა, შედიან მარო, ლეონ-პოლ ფარგი, ლეკონტ დე ლისლი და [[პოლ ვერლენი|ვერლენი]]. 1914-15 წლებში დაწერილი სამი სიმღერისთვის ტექსტი თავად დაწერა.&lt;ref&gt;Jankélévitch, p. 177&lt;/ref&gt;

მიუხედავად, იმისა, რომ შერეული გუნდისთვისა და მამაკაცის ხმებისთვისაც წერდა ხოლმე, რაველი, თავის სიმღერებში, მეტწილად სოპრანოს ან მეცო-სოპრანოსთან ასოცირდება. მაშინაც კი, როცა გამოყენებული ტექსტი აშკარად მამაკაცის მიერაა მოთხრობილი, იგი ხშირად ქალის ვოკალს ირჩევს;&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 280&lt;/ref&gt; როგორც ჩანს, ქალისვე შესრულებით ურჩევნოდა თავისი ცნობილი ციკლი „შეჰერეზადა“, თუმცა, ალტერნატივის სახით აქ ტენორის ხმაც დაშვებულია.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 55&lt;/ref&gt;

=== საორკესტრო ნაწარმოებები ===

სიცოცხლეში რაველი ყველაზე მეტად ცნობილი იყო, როგორც გაორკესტრების დიდოსტატი.&lt;ref&gt;Goddard, p. 291&lt;/ref&gt; იგი სკრუპულოზურად სწავლობდა თითოეულ საორკესტრო ინსტრუმენტს, რათა დაედგინა მისი პოტენციალი და მისი ინდივიდუალური შეფერილობა და ტემბრი მაქსიმალურად გამოეყენებინა.&lt;ref&gt;James, p. 21&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ალექსი როლან-მანუელი წერს: „სინამდვილეში ისაა, სტრავინსკისთან ერთად, ის პიროვნება, რომელმაც ზუსტად იცის, თუ რა როლი ექნება ტრომბონის ნოტის წონას, ჩელოს ფლაჟოლეტებს ან გონგის „პიანისიმოს“ ერთი საორკესტრო ჯგუფის კავშირში მეორესთან.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Goddard, p. 292&lt;/ref&gt;

[[File:Bakst Daphnis et Chloë Set Act II 1912.jpg|thumb|left|alt=rustic-looking stage scenery depicting an ancient bower|„დაფნის და ქლოეს“ თავდაპირველი ესკიზი, ავტორი ლეონ ბაკსტი (1912)]]

რაველის საორკესტრო ოსტატობის მიუხედავად, მისი მხოლოდ ოთხი ნაწარმოებია განსაზღვრული, როგორც საორკესტრო საკონცერტო პიესა: „ესპანური რაფსოდია“, „ვალსი“ და ორი კონცერტი. ყველა სხვა საორკესტრო ნაწარმოები ან სცენისთვისაა დაწერილი (მაგალითად, „დაფნის და ქლოე“) ან საფორტეპიანო ნაწარმოებების გადამუშავებულ ვარიანტებს წარმოადგენს (''Alborada del gracioso'' და „ნავი ოკეანეში“ — ორივე „სარკეებიდან“, „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები,“ „დედა ბატი“, „ბოშა“ და „კუპერენის აკლდამა“).&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, pp. 611–612; and Goddard, p. 292&lt;/ref&gt; საორკესტრო ვერსიებში, ინსტრუმენტული არანჟირება უფრო ნათელს ხდის ჰარმონიულ ენას და კლასიკურ საცეკვაო რიტმებს სიმკვეთრეს ანიჭებს.&lt;ref&gt;Goddard, pp. 293–294&lt;/ref&gt; ზოგიერთ შემთხვევაში (მაგალითად, ''Alborada del gracioso'') კრიტიკოსებს გვიანდელი საორკესტრო ვერსია ნაკლებ დამაჯერებლად ეჩვენებათ, ვიდრე თავდაპიველი საფორტეპიანო ვარიანტი.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 611&lt;/ref&gt;

1920-იანი წლების ზოგიერთ ნაწარმოებში, „დაფნის და ქლოეს“ ჩათვლით, რაველი ხშირად ჰყოფს მაღალ სიმებიანებს, ზოგჯერ 6 ან 8 პარტიად, ხოლო ხის ჩასაბერებისგან განსაკუთრებული მოქნილობით დაკვრას ითხოვს. ლითონის ჩასაბერების გამოყენება მერყეობს ნაზი, სურდინული ხმოვანებიდან „ფორტისიმოს“ აფეთქებამდე კულმინაციურ მომენტებში.&lt;ref&gt;Goddard, pp. 298–301&lt;/ref&gt; 1930-იანი წლებიდან მისი საორკესტრო ტექსტურები მარტივდება. სოლ-მინორული საფორტეპიანო კონცერტის მსუბუქი ტონი მოცარტისა და სენ-სანსის მოდელებს მიჰყვება, ამავე დროს კი ჯაზურ თემებსაც იყენებს.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 204–205&lt;/ref&gt; კრიტიკოსები ედვარდ სეკვილ-უესტი და დესმონდ შო-ტეილორი წერენ, რომ ამ კონცერტის ნელ მოქმედებაში, რომელიც „ერთ-ერთი ულამაზესი მელოდიაა, რაც კი რაველს შეუქმნია“, შეიძლება თამამად ითქვას, რომ „კომპოზიტორმა ხელი ჩაჰკიდა მოცარტს“.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 610&lt;/ref&gt; რაველის საორკესტრო ნაწარმოებებიდან ყველაზე პოპულარულია „ბოლერო“ (1928), რომელზეც ავტორი შექმნამდე რამდენიმე წლით ადრე ფიქრობდა. 1924 წელს იგი აცხადებდა, რომ ჩაფიქრებული ჰქონდა „სიმფონიური პოემა სიუჟეტის გარეშე, რომლის მთელი ინეტერესიც რიტმში იქნებოდა“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 302&lt;/ref&gt;

რაველს შექმნილი აქვს შუმანის, შაბრიეს, დებიუსის და მუსორგსკის საფორტეპიანო მუსიკის საორკესტრო ვერსიები. მუსორგსის ნაწარმოების „სურათები გამოფენაზე“ გაორკესტრება რაველის 1922 წლის ვერსიაზე ადრე მიხაილ ტუშმალოვს, ჰენრი ვუდს და ლეო ფუნტეკს ჰქონდათ გაკეთებული, არაერთი შექმნილა შემდეგაც, თუმცა ყველაზე ცნობილი მაინც რაველის ვარიანტია.&lt;ref&gt;Oldani, Robert W. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/19468 &quot;Musorgsky, Modest Petrovich&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 16 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; კელი აღნიშნავს მის „თავბრუდამხვევ ინტრუმენტულ ფერებს“,&lt;ref name=grove/&gt; ხოლო რაველის თანამედროვე ერთ-ერთი მიმომხილველი შენიშნავდა, თუ როგორ მიიღო რაველმა მისთვის სრულიად უცხო საორკესტრო ხმოვანება სხვა კომპოზიტორის მუსიკაზე მუშაობის შედეგად.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 248&lt;/ref&gt;

=== საფორტეპიანო ნაწარმოებები ===

მიუხედავად იმისა, რომ რაველს ოცდაათზე ნაკლები საფორტეპიანო ნაწარმოები აქვს დაწერილი, ისინი კარგად გამოხატავს მის შესაძლებლობათა დიაპაზონს. ორენშტაინი შენიშნავს, რომ „მისი პიროვნული შტრიხები მერყეობს „დედა ბატის“ სიმარტივიდან „ღამის გასპარის“ ტრანსცენდენტულ ვირტუოზულობამდე“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 193&lt;/ref&gt; რაველის უადრესი მნიშვნელოვანი ნაწარმოები ფორტეპიანოსთვის, „წყლის თამაშები“ (1901), ხშირად მოჰყავთ იმის მაგალითად, რომ მისი სტილი დებიუსისგან დამოუკიდებლად განვითარდა, რომლის მნიშვნელოვანი საფორტეპიანო ნამუშევრები უფრო გვიანდელია.&lt;ref&gt;Orenstein (1981), p. 32; and Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 613&lt;/ref&gt; სოლო ფორტეპიანოსთვის წერისას იგი ნაკლებად მიისწრაფვოდა დებიუსისთვის დამახასიათებელი კამერული ინტიმურობისკენ და უფრო მეტად [[ფერენც ლისტი|ლისტისებურ]] ვირტუოზობას ეძებდა.&lt;ref name=s613/&gt; „ჩანაწერების გიდის“ (''The Record Guide'') ავტორების აზრით, ნაწარმოებებს, როგორიცაა „ღამის გასპარი“ და „სარკეები“, გააჩნიათ სილამაზე და ორიგინალურობა, რომელიც დამყარებულია „თავად რაველის ჰარმონიულ და მელოდიურ გენიაზე“.&lt;ref name=s613&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 613&lt;/ref&gt;

 {{Listen|title=„პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“|filename=Maurice Ravel - Thérèse Dussaut - Pavane pour une infante défunte.ogg|description=ასრულებს ტერეზ დიუსო.}}

რაველის საფორტეპიანო მუსიკის დიდი ნაწილი ძალიან რთული შესასრულებელია და პიანისტებს მნიშვნელოვან ტექნიკურ და შემოქმედებით გამოწვევებს სთავაზობს.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, pp. 613–614&lt;/ref&gt;{{refn|2009 პიანისტი სტივენ ოზბორნი „გასპარის“ შესახებ წერდა: „ეს წყეული შესავალი! თითების ყველა შესაძლო განაწილება ვცადე და არაფერი მუშაობს. სასოწარკვეთილმა პირველი ტაქტის ნოტები ორ ხელს შორის გავანაწილე, ნაცვლად ცალი ხელით დაკვრისა და უეცრად, წინ მიმავალი გზაც დავინახე. მაგრამ ახლა, მელოდიის დასაკრავად მესამე ხელი მჭირდება!“&lt;ref&gt;Osborne, Steven. [http://docs.newsbank.com/openurl?ctx_ver=z39.88-2004&amp;rft_id=info:sid/iw.newsbank.com:UKNB:EGLL&amp;rft_val_format=info:ofi/fmt:kev:mtx:ctx&amp;rft_dat=13A157CB33C12158&amp;svc_dat=InfoWeb:aggregated5&amp;req_dat=102CDD40F14C6BDA &quot;Wrestling with Ravel : How do you get your fingers – and brain – round one of the most difficult pieces in the piano repertoire?&quot;], ''The Guardian'', 30 September 2011&lt;/ref&gt;|group= შ}} კრიტიკოსი ენდრიულ კლარკი რაველის საფორტეპიანო მუსიკის შესახებ წერდა (2013): „რაველის წარმატებული ინტერპრეტაცია სრულყოფილად დაბალანსებული უნდა იყოს. იგი საჭიროებს დახვეწილ მუსიკალურობას, საფორტეპიანო ფერის შეგრძნებას და მსუბუქ ვირტუოზობას, რომელიც ტექნიკურ სირთულეებს შენიღბავს... ზედმეტი ტემპერამენტი და მუსიკა კლასიკურ ფორმას დაკარგავს; ნაკლები – და იგი უფერულად ჟღერს.“&lt;ref name=clark&gt;Clark, Andrew. [http://www.ft.com/cms/s/2/07a830e6-5fe1-11e2-8d8d-00144feab49a.html#axzz3Vwt4Lc3k &quot;All the best: Ravel's piano music&quot;], ''The Financial Times'', 16 January 2013&lt;/ref&gt; ამ ბალანსმა კომპოზიტორსა და ვინიესს შორის განხეთქილებაც კი გამოიწვია. პიანისტის თქმით, თუ იგი ზუსტად მიჰყვებოდა იმ ნიუანსებსა და ტემპებს, რომელიც რაველს ჰქონდა მითითებული „ღამის გასპარში“, „&quot;სახრჩობელა&quot; აუდიტორიას მოწყენილობით მოკლავდა“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 102&lt;/ref&gt; ზოგიერთი პიანისტი რაველის ზედმეტად მონდომებული ინტერპრეტაციის გამო კრიტიკის ობიექტიც ხდება ხოლმე.&lt;ref name=ac&gt;Clements, Andrew. [https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2001/oct/26/shopping.artsfeatures3 &quot;Ravel: Gaspard de la Nuit&quot;], ''The Guardian'', 26 October 2001&lt;/ref&gt;{{refn|2001 წელს გამოქვეყნებულ კვლევაში, რომელიც „ღამის გასპარის“ ჩანაწერებს ეხება, ანდრიუ კლემენტსი წერს: „ივო პოგორელიჩიც... იმსახურება ამ სიაში ყოფნას, თუმცა, მისი ფრაზირება იმდენად ხარბია, რომ მისი სერიოზულად აღქმა ჭირს... რაველის მუსიკა იმდენად ზუსტადაა გაანგარიშებული და ყურადღებით განსაზღვრული, რომ მანევრირებისთვის ძალიან ცოტა სივრცეს ტოვებს. აშკენაზის მიდგომა საკმაოდ თავისუფალია, ისევე, როგორც არგერიხისა.“&lt;ref name=ac/&gt; თავად რაველი მარგერიტ ლონგს აფრთხილებდა: „ჩემს მუსიკას ინტერპრეტაცია არ სჭირდება: მას სჭირდება რეალიზება.“ ({{lang-fr|„Il ne faut pas interpreter ma music, il faut le réaliser.“}})&lt;ref&gt;Schuller, pp. 7–8&lt;/ref&gt;|group= შ}}

რაველის დამოკიდებულება წინამორბედ კომპოზიტორებთან ჩანს მის რამდენიმე ნაწარმოებში: „მენუეტი ჰაიდნის სახელზე“ (''Menuet sur le nom de Haydn'') (1909), „ბოროდინის სტილში“ (''À la manière de Borodine'') (1912), „შაბრიეს სტილში“ (''À la manière de Chabrier'') (1913) და „კუპერენის აკლდამა“. ყველა მათგანში გამოყენებულია ამ კომპოზიტორთათვის დამახასიათებელი ელემენტები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 181&lt;/ref&gt; 

კლარკი შენიშნავს, რომ საფორტეპიანო ნაწარმოებები, რომლებიც რაველმა მოგვიანებით გააორკესტრა, საორკესტრო ვერსიების მოსმენის შემდეგ სულ სხვაგვარად აღიქმება.&lt;ref name=clark/&gt;

=== კამერული მუსიკა ===

გარდა გამოუქვეყნებელი სონატისა ვიოლიონოსა და ფორტეპიანოსთვის (1899), რაველი 7 კამერული ნაწარმოების ავტორია.&lt;ref name=grove/&gt; ყველაზე ადრეულია სიმებიანი კვარტეტი (1902–03), რომელიც ფორეს ეძღვნება და დებიუსის ათი წლით ადრინდელი სიმებიანი კვარტეტის გავლენას ამჟღავნებს. დებიუსის მსგავსად, იგი განსხვავდება თავის თანამედროვეთა მიერ დამკვიდრებული მონუმენტური კვარტეტებისგან და ემყარება უფრო ლაკონურ, ხშირად ცვალებად მელოდიებს, მოქნილი ტემპებით და ინსტრუმენტული ფერების მრავალგვარობით.&lt;ref&gt;Griffiths, Paul. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/40899 &quot;String quartet&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 31 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; ინტროდუქცია და ალეგრო არფის, ფლეიტის, კლარნეტისა და სიმებიანი კვარტეტისთვის (1905) რაველის სტანდარტებით ძალიან სწრაფად დაიწერა. იგი დელიკატური ნაწარმოებია იმავე სტილში, რაშიც „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“.&lt;ref&gt;Anderson (1989), p. 4&lt;/ref&gt; უჩვეულო სისწრაფით მუშაობდა საფორტეპიანო ტრიოზეც (1914), რათა ომის დაწყებამდე მოესწრო მისი დამთავრება. იგი შეიცავს ბასკურ, ბაროკოს და აღმოსავლურ გავლენებს და აჩვენებს კომპოზიტორის ზრდად ტექნიკურ უნარებს, რაც გამოიხატება ფორტეპიანოს პერკუსიული ხმოვანების დაბალანსებაში ვიოლინოსა და ჩელოს გაბმულ ხმოვანებასთან, რასაც ოსტატურად ახერხებს და ორ განსხვავებულ ელემენტს ერთ, მისთვის დამახასიათებელ მუსიკალურ ენაში აერთიანებს.&lt;ref&gt;Anderson (1994), p. 5&lt;/ref&gt;

ომის შემდეგ რაველმა ოთხი კამერული ნაწარმოები შექმნა: სონატა ვიოლინოსა და ჩელოსთვის (1920–22), „იავნანა გაბრიელ ფორეს სახელზე“ (''Berceuse sur le nom de Gabriel Fauré'') ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1922), „ბოშას“ თავდაპირველი, კამერული ვერსია ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1924) და ბოლოს, სავიოლინე სონატა (1923–27).&lt;ref name=grove/&gt; ორი შუა ნაწარმოები მის მასწავლებელს ეძღვნება&lt;ref&gt;Phillips, p. 163&lt;/ref&gt; და ვირტუზი მევიოლინის, ჟელი დ’არანისთვის იყო დაწერილი.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 88&lt;/ref&gt; სონატა ვიოლინოსა და ჩელოსთვის წარმოადგენს გადახვევას ომამდელი ტრიოს მდიდარი ტექსტურების და ჰარმონიისგან: კომპოზიტორის თქმით, ეს ნაწარმოები მის კარიერაში შემობრუნების წერტილი იყო, სადაც ტექსტურა უკიდურესად ძუნწია და ჰარმონიული მომხიბვლელობის ნაცვლად აქცენტი გაკეთებულია წმინდად მელოდიურ ნიუანსებზე.&lt;ref name=o32&gt;Orenstein (2003), p. 32&lt;/ref&gt; მისი ბოლო კამერული პიესა, სავიოლინე სონატა (რომელსაც, მისი ძველი სავიოლინე სონატის გამოქვეყნების შემდეგ, ზოგჯერ, მეორე სავიოლინე სონატასაც უწოდებენ) საკმაოდ დისონანტური ნაწარმოებია. რაველი ამბობდა, რომ ვიოლინო და ფორტეპიანო შეუთავსებელი ინეტრუმენტებია და რომ ეს ნაწარმოებიც ამ შეუთავსებლობას წარმოაჩენს.&lt;ref name=o32/&gt; სეკვილ-უესტის და შო-ტეილორის მოსაზრებით, ომისშემდგომი სონატები „მეტად ნაძალადევი და არადამაკმაყოფილებელია“.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 612&lt;/ref&gt; პოპულარობით ისინი ომამდელ კამერულ ნაწარმოებებს ბევრად ჩამოუვარდებიან.&lt;ref&gt;De Voto, p. 113&lt;/ref&gt;

=== ჩანაწერები ===

1914-1928 წლებში რაველის საფორტეპიანო ნაწარმოებები, მისივე შესრულებით, მექანიკური ფორტეპიანოს დოლურებზე იქნა ჩაწერილი, თუმცა, ზოგიერთი მოსაზრებით, მათი ნაწილი არა რაველის მიერ, არამედ მისი ზედამხედველობითა და რობერტ კასადესუსის შესრულებითაა ჩაწერილი, რომელიც უკეთესი პიანისტი იყო.&lt;ref name=o532&gt;Orenstein (2003) pp. 532–533&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, ისინი კომპაქტ დისკებზეც გადაიტანეს.&lt;ref name=o532/&gt; 1913 წელს გამოვიდა „წყლის თამაშების“ გრამოფონის ჩანაწერი მარკ ჰამბურგის შესრულებით. 1920-იანი წლებისთვის არსებობდა დისკები, რომლებზეც ჩაწერილი იყო „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ და „ონდინი“, ნაწყვეტები სიმებიანი კვარტეტიდან, „კუპერენის აკლდამა“ და „დედა ბატი“.&lt;ref name=charm&gt;[http://www.charm.rhul.ac.uk/discography/search/disco_search.html &quot;Ravel&quot;], Discography search, AHRC Research Centre for the History and Analysis of Recorded Music, retrieved 15 March 2015&lt;/ref&gt; რაველი ერთ-ერთი პირველი კომპოზიტორი იყო, ვინც სწორად შეაფასა ჩანაწერების პოტენციალი მუსიკის ფართო პუბლიკასთან მიტანის საქმეში{{refn|სხვა კომპოზიტორებს შორის, რომელთაც გრამოფონის ადრეულ ეპოქაში საკუთარი ნაწარმოებების ჩანაწერები გააკეთეს, იყვნენ ელგარი, გრიგი, რახმანინოვი და რიხარდ შტრაუსი.&lt;ref&gt;Kennedy, Michael (ed). [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/opr/t237/e4435 &quot;Gramophone (Phonograph) Recordings&quot;], The Oxford Dictionary of Music, Oxford University Press, retrieved 6 April 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} და 1920-იანი წლების განმავლობაში არაერთი ჩანაწერი გააკეთა, რომელთა ნაწილშიც პიანისტის ან დირიჟორის ამპლუაში გვევლინება.&lt;ref&gt;''The Gramophone'', Volume I, pp. 60, 183, 159 and 219; and Orenstein (2003), pp. 534–535&lt;/ref&gt; სოლ-მინორული საფორტეპიანო კონცერტის 1932 წლის ჩანაწერის რეკლამაში ნახსენები იყო „დირიჟორობს კომპოზიტორი“,&lt;ref&gt;[[Columbia Graphophone Company|Columbia]] advertisement,''The Gramophone'', Volume 10, p. xv&lt;/ref&gt; თუმცა, სინამდვილეში, იგი მხოლოდ სესიებს ზედამხედველობდა და სადირიჟორო ჯოხი ტექნიკურად უფრო ძლიერ დირიჟორს ეჭირა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 536&lt;/ref&gt; ჩანაწერები, რომელთაც რაველი მართლაც დირიჟორობდა, არის 1930 წლის „ბოლეროს“ ჩანაწერი და 1933 წლის ხმოვანი ფილმი, რომელშიც რე-მაჟორული კონცერტის შესრულებაა ნაჩვენები ვიტგენშტაინის სოლისტობით.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), pp. 534–537&lt;/ref&gt;

== ჯილდოები და მემკვიდრეობა ==

რაველმა არა მარტო ღირსების ლეგიონის ჯილდოზე თქვა უარი, არამედ ყველა სხვა სახელმწიფო ჯილდოსა და პატივზეც, საფრანგეთის ინსტიტუტში არჩევის ჩათვლით.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 206–207&lt;/ref&gt; თუმცა, იღებდა უცხოურ ჯილდოებს, როგორიცაა დიდი ბრიტანეთის სამეფო ფილარმონიული საზოგადოების საპატიო წევრობა (1921),&lt;ref&gt;[http://royalphilharmonicsociety.org.uk/index.php/awards/honorary/honorary_members/members2 &quot;Honorary Members since 1826&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150414100752/http://royalphilharmonicsociety.org.uk/index.php/awards/honorary/honorary_members/members2 |date=2015-04-14 }}, Royal Philharmonic Society, retrieved 7 April 2015&lt;/ref&gt; ბელგიური ლეოპოლდის ორდენი (1926) და ოქსფორდი უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის ხარისხი (1928).&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 92 and 99&lt;/ref&gt;

რაველის გარდაცალების შემდეგ, მისმა ძმამ და წარმომადგენელმა, ედუარდ რაველმა, მისი სახლი მონფორ-ლ’ამორიში მუზეუმად აქცია და მეტწილად შეუნარჩუნა ის სახე, რაც მას ძმის სიცოცხლეში ჰქონდა. 2018 წლისთვისაც რაველის სახლ-მუზეუმი ტურებისთვის გიდის თანხლებით ღია იყო.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20101018233221/http://www.ville-montfort-l-amaury.fr/La-maison-musee-de-Maurice-Ravel &quot;Maison-musée de Maurice Ravel&quot;], Montfort l’Amaury, retrieved 31 March 2015&lt;/ref&gt;

სიცოცხლის ბოლო წლებში ედუარდ რაველმა გამოთქვა სურვილი, კომპოზიტორის ქონების დიდი ნაწილი ქალაქ პარიზისთვის დაეტოვებინა, რათა იგი მუსიკაში ნობელის პრემიის დასაფინანსებლად ყოფილიყო გამოყენებული, თუმცა, მოგვიანებით, გადაიფიქრა.&lt;ref name=henley/&gt; 1960 წელს იგი გარდაიცვალა და მას შემდეგ ქონებამ მფლობელი რამდენჯერმე შეიცვალა. მიუხედავად რაველის მუსიკის შესრულებაში გადახდილი მოზრდილი ჰონორარებისა, ჟურნალი ''Le Point'' 2000 წელს წერდა, რომ გაურკვეველი იყო, თუ ვისთან მიდიოდა ეს თანხები.&lt;ref&gt;Inchauspé, Irene. (In French) [http://www.lepoint.fr/actualites-economie/2007-01-16/a-qui-profite-le-bolero-de-ravel/916/0/3750 &quot;A qui profite le ''Boléro'' de Ravel?&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150402095440/http://www.lepoint.fr/actualites-economie/2007-01-16/a-qui-profite-le-bolero-de-ravel/916/0/3750# |date=2015-04-02 }}, ''Le Point'', 14 July 2000&lt;/ref&gt; ბრიტანული გაზეთი ''The Guardian'' კი 2001 წელს წერდა, რომ ჰონორარებიდან არავითარი სახსრები არ ხმარდებოდა რაველის სახლ-მუზეუმის მოვლა-პატრონობას, რომელიც იმ დროისათვის სავალალო მდგომარეობაში იყო.&lt;ref name=henley&gt;Henley, Jon. [https://www.theguardian.com/education/2001/apr/25/arts.highereducation &quot;Poor Ravel&quot;], ''The Guardian'', 25 April 2001&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[კლოდ დებიუსი]]
*[[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)]]
*[[XX საუკუნის კლასიკური მუსიკა]]
*[[ბოლერო (რაველი)]]

== შენიშვნები ==
{{Reflist|group=შ|colwidth=30em}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons|Maurice Ravel}}
=== უფასო პარტიტურები ===
* {{IMSLP|id=Ravel, Maurice}}
* {{ChoralWiki}}

=== დაწესებულებები ===
* [http://www.academie-ravel.com International Academy of Music from Saint-Jean-de-Luz: Académie internationale de Musique Maurice Ravel de Saint-Jean-de-Luz]
* [http://www.boleravel.fr Maurice Ravel's Friends Society: Les Amis de Maurice Ravel]

=== სხვადასხვა ===
* {{Britannica|492226}}
* [http://www.maurice-ravel.net/ Maurice Ravel Frontispice] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20170922145941/http://www.maurice-ravel.net/ |date=22 September 2017}}
* {{worldcat id|id=lccn-n79-108396}}

== ლიტერატურა ==
{{refbegin|25em}}
* {{cite journal | last = Amaducci | first = L |author2=E Grassi |author3=F Boller | date = January 2002 | title = Maurice Ravel and right-hemisphere musical creativity: influence of disease on his last musical works? | pages = 75–82 | journal = European Journal of Neurology | doi=10.1046/j.1468-1331.2002.00351.x | pmid = 11784380 | volume=9| issue = 1 }}
* {{cite book | last = Anderson | first = Keith | title = ''Notes to Naxos CD'' Debussy and Ravel String Quartets | year = 1989 | location = Munich | publisher = Naxos | oclc = 884172234}}
* {{cite book | last = Anderson | first = Keith | title = ''Notes to Naxos CD'' French Piano Trios | year = 1994 | location = Munich | publisher = Naxos | oclc = 811255627}}
* {{cite book | last = Canarina | first = John | title = Pierre Monteux, Maître | location = Pompton Plains, US | publisher = Amadeus Press | year = 2003 | isbn = 978-1-57467-082-0 | url = https://archive.org/details/pierremonteuxmai00cana }}
* {{cite book | last = Demuth | first = Norman | title = Ravel | series = Master Musicians| year = 1947 | location = London | publisher = J M Dent | isbn = 978-0-8835-5690-0}}
* {{cite book | last = De Voto | first = Mark | chapter = Harmony in the chamber music | title = The Cambridge Companion to Ravel | series = [[Cambridge Companions to Music]]| editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Donnellon | first = Deirdre | chapter = French Music since Berlioz: Issues and Debates | title = French Music since Berlioz | editor = Richard Langham Smith; Caroline Potter | year = 2003 | location = Aldershot, UK and Burlington, US | publisher = Ashgate | isbn = 978-0-7546-0282-8}}
* {{cite book | last = Duchen | first = Jessica | year = 2000 | title = Gabriel Fauré | location = London | publisher = Phaidon | isbn = 978-0-7148-3932-5}}
* {{cite book | last = Fulcher | first = Jane F | year = 2001 | title = Debussy and his World | chapter = Speaking the Truth to Power: The Dialogic Element in Debussy's Wartime Compositions | editor = Jane F Fulcher | location = Princeton, US | publisher = Princeton University Press | isbn = 978-0-691-09041-2}}
* {{cite book | last = Fulcher | first = Jane F | title = The Composer as Intellectual: Music and Ideology in France 1914–1940 | year = 2005 | location = Oxford | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-534296-3}}
* {{cite journal | last = Goddard | first = Scott | title = Maurice Ravel: Some Notes on His Orchestral Method | url = https://archive.org/details/sim_music-letters_1925-10_6_4/page/291 | journal = Music and Letters | date = October 1925 | pages = 291–303 | jstor=725957 | volume=6 | issue = 4 | doi=10.1093/ml/6.4.291}}
* {{cite book | last = Goss | first = Madeleine | title = Bolero: The Life of Maurice Ravel | year = 1940 | location = New York | publisher = Holt | url = https://archive.org/stream/bolerolifeofmaur1940goss#page/n9/mode/2up | oclc = 2793964}}
* {{cite journal | last = Henson | first =R A |date =4 June 1988 | title = Maurice Ravel's Illness: A Tragedy of Lost Creativity | url = https://archive.org/details/sim_british-medical-journal_1988-06-04_296_6636/page/1585 | pages = 1585–1588| journal = British Medical Journal | jstor=29530952 | volume=296 | issue =6636 | doi=10.1136/bmj.296.6636.1585| pmid =3135020 | pmc =2545963 }}
* {{cite journal | last = Hill | first = Edward Burlingame | title = Maurice Ravel | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1927-01_13_1/page/130 | journal = The Musical Quarterly | date = January 1927 | pages = 130–146 | jstor=738561 | volume=13 | doi=10.1093/mq/xiii.1.130}}
* {{cite book | last = Ivry | first = Benjamin | title = Maurice Ravel: A Life | year = 2000 | location = New York | publisher = Welcome Rain | isbn = 978-1-56649-152-5 | url = https://archive.org/details/mauriceravel00benj }}
* {{cite book | last = James | first = Burnett | title = Ravel | url = https://archive.org/details/ravel0000jame | url-access = registration | year = 1987 | location = London | publisher = Omnibus Press | isbn = 978-0-7119-0987-8}}
* {{cite book | last = Jankélévitch | first = Vladimir | title = Ravel | year = 1959 | origyear = 1939 | location = New York and London | publisher = Grove Press and John Calder | others = Margaret Crosland (trans) | oclc = 474667514 | url = https://archive.org/stream/ravel00jank#page/n5/mode/2up}}
* {{cite book | last = Jones | first = J Barrie | year = 1989 | title = Gabriel Fauré: A Life in Letters | location = London | publisher = B T Batsford | isbn = 978-0-7134-5468-0}}
* {{cite book | last = Kelly | first = Barbara L | chapter = History and Homage | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Kelly | first = Barbara L | title = Music and Ultra-modernism In France: A Fragile Consensus, 1913–1939 | year = 2013 | location = Woodbridge, UK | publisher = Boydell Press | isbn = 978-1-84383-810-4}}
* {{cite journal | last = Kilpatrick | first = Emily | title = The Carbonne Copy: Tracing the première of ''L'Heure espagnole'' | journal = Revue de Musicologie | date = 2009 | pages = 97–135 | jstor=40648547}}
* {{cite journal | last = Landormy | first = Paul | title = Maurice Ravel (1875–1937) | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1939-10_25_4/page/430 | journal = The Musical Quarterly | date = October 1939 | pages = 430–441 | jstor=738857 | volume=25 | issue = 4 | doi=10.1093/mq/xxv.4.430}}
* {{cite journal | last = Lanford | first = Michael | title = Ravel and ''The Raven'': The Realisation of an Inherited Aesthetic in ''Boléro'' | journal = Cambridge Quarterly | date = September 2011 | pages = 243–265 | url = http://muse.jhu.edu/journals/bcq/summary/v040/40.3.lanford.html | doi=10.1093/camqtly/bfr022 | volume=40| issue = 3 }}
* {{cite book | last = Larner | first = Gerald | year = 1996 | title = Maurice Ravel | url = https://archive.org/details/mauriceravel0000larn | location = London | publisher = Phaidon | isbn = 978-0-7148-3270-8}}
* {{cite book | last = Lesure | first = François | author2 = Jean-Michel Nectoux | language = French | title = Maurice Ravel: Exposition | year = 1975 | location = Paris | publisher = Bibliothèque nationale | url = http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6533919c.r | isbn = 978-2-7177-1234-6}}
* {{cite journal | last = Macdonald | first = Hugh | title = Ravel and the Prix de Rome | journal = The Musical Times | date = April 1975 | pages = 332–333 | jstor=960328 | volume=116 | issue = 1586 | doi=10.2307/960328}}
* {{cite book | last = Marnat | first = Marcel | year = 1986 | chapter = Catalogue chronologique de tous les travaux musicaux ébauchés ou terminés par Ravel | language = French | title = Maurice Ravel | location = Paris | publisher = Fayard | isbn = 978-2-213-01685-6 }}
* {{cite book | last = McAuliffe | first = Mary | title = Twilight of the Belle Epoque | url = https://archive.org/details/twilightofbellee0000mcau | year = 2014 | location = Lanham, US | publisher = Rowman &amp; Littlefield | isbn = 978-1-4422-2163-5}}
* {{cite journal | last = Morrison | first = Simon | title = The Origins of ''Daphnis et Chloé'' (1912) | journal = 19th-Century Music | date = Summer 2004 | pages = 50–76 | jstor = 10.1525/ncm.2004.28.1.50 | doi=10.1525/ncm.2004.28.1.50 | volume=28 |issn=0148-2076}}
* {{cite book | last = Murray | first = David | chapter = Maurice Ravel | title = The Penguin Opera Guide | editor = Amanda Holden | location = London | publisher = Penguin Books | year = 1997 | origyear = 1993 | isbn = 978-0-14-051385-1 | url = https://archive.org/details/operaguidepengui00nich }}
* {{cite book | last = Nectoux | first = Jean-Michel | year = 1991 | title = Gabriel Fauré&amp;nbsp;– A Musical Life | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-23524-2 | others = Roger Nichols (trans)}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | year = 1977 | title = Ravel | location = London | series = Master Musicians | publisher = Dent | isbn = 978-0-460-03146-2}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | year = 1987 | title = Ravel Remembered | url = https://archive.org/details/ravelremembered0000nich | location = London | publisher = Faber and Faber | isbn = 978-0-571-14986-5}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | chapter = Ravel and the critics | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | title = Ravel | year = 2011 | location = New Haven, US and London | publisher = Yale University Press | isbn = 978-0-300-10882-8 | url = https://archive.org/details/mauriceravel00roge }}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | author2 = Deborah Mawer | chapter = Early reception of Ravel's music | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite journal | last = Orenstein | first = Arbie | title = Maurice Ravel's Creative Process | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1967-10_53_4/page/467 | journal = The Musical Quarterly | date = October 1967 | pages = 467–481 | jstor=741228 | volume=53 | issue = 4 | doi=10.1093/mq/liii.4.467}}
* {{cite book | last = Orenstein | first = Arbie | title = Ravel: Man and Musician | url = https://archive.org/details/ravelmanmusician0000oren_t3u7 | year = 1991 | origyear = 1975 | location = Mineola, US | publisher = Dover | isbn = 978-0-486-26633-6 }}
* {{cite journal | last = Orenstein | first = Arbie | title = Maurice Ravel | journal = The American Scholar | date = Winter 1995 | pages = 91–102 | jstor=41212291 | volume=64}}
* {{cite book | last = Orenstein | first = Arbie | title = A Ravel Reader | year = 2003 | origyear = 1989 | location = Mineola, US | publisher = Dover | isbn = 978-0-486-43078-2 | url = https://archive.org/details/ravelreadercorre00rave }}
* {{cite book | last = Orledge | first = Robert | title = Debussy and the Theatre | year = 1982 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-22807-7}}
* {{cite journal | last = Pasler | first = Jann | title = Stravinsky and the Apaches | journal = The Musical Times | date = June 1982 | pages = 403–407 | jstor=964115 | volume=123 | issue = 1672 | doi=10.2307/964115}}
* {{cite journal | last = Perret | first = Carine | title = L'adoption du jazz par Darius Milhaud et Maurice Ravel: L'esprit plus que la lettre | journal = Revue de Musicologie | language = French | date = 2003 | pages = 311–347 | jstor=4494864}}
* {{cite book | last = Phillips | first = Edward R | title = Gabriel Fauré: A Guide to Research | year = 2011 | location = London | publisher = Routledge | isbn = 978-0-415-99885-7}}
* {{cite book | last = Pollack | first = Howard | title = George Gershwin: His Life and Work | year = 2007 | location = Berkeley, US | publisher = University of California Press | isbn = 978-0-520-24864-9 | url = https://archive.org/details/georgegershwinhi00poll }}
* {{cite book | last = Poulenc | first = Francis | author2 = Stéphane Audel | title = Moi et mes amis | year = 1963 | language = French | location = Paris and Geneva | publisher = La Palatine | oclc = 464080687}}
* {{cite book | last = Sackville-West | first = Edward | author2 = Desmond Shawe-Taylor | year = 1955 | title = The Record Guide | location = London | publisher = Collins | oclc = 500373060}}
* {{cite book | last = Schmidt | first = Carl B | year = 2001 | title = Entrancing Muse: A Documented Biography of Francis Poulenc | location = Hillsdale, US | publisher = Pendragon Press | isbn = 978-1-57647-026-8}}
* {{cite book | last = Schonberg | first = Harold C | edition = second | title = The Lives of the Great Composers | publisher = W W Norton | date = 1981 | location = New York and London | isbn = 978-0-393-01302-3 | url = https://archive.org/details/livesofgreatcomp00scho_0 }}
* {{cite book | last = Schuller | first = Gunther | year = 1997 | title = The Compleat Conductor | url = https://archive.org/details/compleatconducto0000schu | location = New York | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-506377-6}}
* {{cite journal | last = Strasser | first = Michael | title = The Société Nationale and its Adversaries: The Musical Politics of ''L'Invasion germanique'' in the 1870s | journal = 19th-Century Music | date = Spring 2001 | pages = 225–251 | jstor = 10.1525/ncm.2001.24.3.225 | doi=10.1525/ncm.2001.24.3.225 | volume=24| issue = 3 |issn=0148-2076}}
* {{cite book | last = Taruskin | first = Richard | title = Music in the early twentieth century | year = 2010 | location = New York | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-538484-0}}
* {{cite book | last=Vaughan Williams | first=Ursula | title=R.V.W. – A Life of Ralph Vaughan Williams | url=https://archive.org/details/rvwbiographyofra0000vaug | year=1964 | location=Oxford and New York | publisher=Oxford | isbn=978-0-19-315411-7 }} 
* {{cite book | last = White | first = Eric Walter | year = 1984 | edition = second | origyear = 1966 | title = Stravinsky: The Composer and his Works | location = Berkeley, US | publisher = University of California Press | isbn = 978-0-520-03985-8}}
* {{cite book | last = Whitesell | first = Lloyd | chapter = Ravel's Way | editor = Sophie Fuller; Lloyd Whitesell | title = Queer Episodes in Music and Modern Identity | year = 2002 | location = Urbana, US | publisher = University of Illinois Press | isbn = 978-0-252-02740-6 | url-access = registration | url = https://archive.org/details/queerepisodesinm0000unse }}
* {{cite journal | last = Woldu | first = Gail Hilson | title = Au-delà du scandale de 1905: Propos sur le Prix de Rome au début du XXe siècle | url = https://archive.org/details/sim_revue-de-musicologie_1996_82_2/page/245 | journal = Revue de Musicologie | language = French | date = 1996 | pages = 245–267 | jstor=947128 | doi=10.2307/947128 | volume=82| issue = 2 }}
* {{cite book | last = Zank | first = Stephen | year = 2005 | title = Maurice Ravel: A Guide to Research | location = New York | publisher = Routledge | isbn = 978-0-8153-1618-3}}
{{refend}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:რაველი, მორის}}
[[კატეგორია:ფრანგი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ფრანგი პიანისტები]]
[[კატეგორია:ფრანგი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ექსპრესიონიზმი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 7 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1875]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 28 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1937]]
[[კატეგორია:ფრანგი ათეისტები]]</text>
      <sha1>nckfh1m6pr45gsibyx4e7rxu7wy8xuk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407278</id>
      <parentid>4407277</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:20:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="199602" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუსიკოსი
|სახელი = მორის რაველი
|სურათი = Maurice Ravel 1912.jpg
|ლანდშაფტი = 
|სათაური = მორის რაველი, 1912
|სურათისზომა = 240px
|ფონი = 
|ნამდვილისახელი = Joseph Maurice Ravel
|მეტსახელი = 
|დაიბადა = {{დაბადების თარიღი|1875|3|7}} 
|დაბადების ადგილი = სიბური, [[ატლანტური პირენეები]]
|გარდ = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1937|12|28|1875|3|7}} 
|გარდ ადგილი = [[პარიზი]]
|წარმოშობა = 
|ინსტრუმენტი = 
|ჟანრი = იმპრესიონიზმი, მოდერნიზმი
|საქმიანობა = კომპოზიტორი, პიანისტი, დირიჟორი
|აქტიურობის წლები = 1887 - 1933
|ლეიბლი = 
|ასოციაციები = 
|საიტი = 
|წევრები = 
|ყოფილი წევრები = 
|აღსანიშნავი ინსტრუმენტები = 
| module =
}}

'''მორის ჟოზეფ რაველი''' ({{lang-fr|Joseph Maurice Ravel|ʒɔzɛf mɔʁis ʁavɛl}}; დ. [[7 მარტი]], [[1875]], სიბური, [[ატლანტური პირენეები]] — გ. [[28 დეკემბერი]], [[1937]], [[პარიზი]]) — [[ფრანგები|ფრანგი]] [[კომპოზიტორი]], [[პიანისტი]] და [[დირიჟორი]]. თავის უფროს თანამედროვესთან, [[კლოდ დებიუსი|კლოდ დებიუსისთან]] ერთად, ხშირად ასოცირდება [[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)|იმპრესიონისტულ]] მოძრაობასთან, თუმცა, ამ ტერმინს ორივე კომპოზიტორი უარყოფდა. 1920-იან და 30-იან წლებში რაველი საერთაშორისოდ იყო აღიარებული, როგორც უდიდესი ცოცხალი ფრანგი კომპოზიტორი.

დაიბადა მუსიკის მოყვარულ ოჯახში და სწავლობდა საფრანგეთის უპირველეს მუსიკალურ სასწავლებელში, [[პარიზის კონსერვატორია|პარიზის კონსერვატორიაში]]. დაწესებულების კონსერვატიული ხელმძღვანელობა მას არ სწყალობდა, იმდენად, რომ მათი მიკერძოებული მიდგომა რაველის მიმართ სკანდალის მიზეზიც კი გახდა. კონსერვატორიის დატოვების შემდეგ მან, როგორც კომპოზიტორმა, საკუთარი გზა იპოვა, განავითარა ცხადი და ნათელი სტილი, რომელიც მოიცავდა მოდერნიზმის, ბაროკოს, ნეოკლასიციზმის და ბოლო პერიოდის ნაწარმოებებში, [[ჯაზი|ჯაზის]] ელემენტებსაც. იზიდავდა ექსპერიმენტები ფორმასთან დაკავშირებით, რაც კარგად ჩანს მის ყველაზე ფართოდ ცნობილ ნაწარმოებში „[[ბოლერო (რაველი)|ბოლერო]]“ (1928), სადაც განვითარების ადგილი განმეორებას უჭირავს. რაველი, რომელიც გაორკესტრების აღიარებული დიდოსტატი იყო, ხშირად აკეთებდა სხვა კომპოზიტორების მუსიკის საორკესტრო არანჟირებებს, რომელთაგანაც ყველაზე ცნობილია მისი ვერსია [[მოდესტ მუსორგსკი|მოდესტ მუსორგსკის]] ნაწარმოებისა „სურათები გამოფენაზე“ (1922).

რაველი ნელა და სკრუპულოზურად მუშაობდა, რის გამოც უფრო ნაკლები ოდენობის ნაწარმოებები აქვს, ვიდრე მის თანამედროვეებს. სტანდარტულ რეპერტუარში შესულია მისი საფორტეპიანო და კამერული მუსიკა, ორი საფორტეპიანო კონცერტი, ბალეტები, ორი ოპერა და რვა ვოკალური ციკლი; სიმფონიები და საეკლესიო მუსიკა მას არ დაუწერია. მისი ბევრი ნაწარმოები არსებობს ორი ფორმით: საფორტეპიანო ვერსია და მოგვიანებით გაკეთებული გაორკესტრება. მისი ზოგიერთი საფორტეპიანო ნაწარმოები, მაგალითად, „ღამის გასპარი“ (1908), ურთულესი შესასრულებელია და მისი კომპლექსური საორკესტრო ნაწარმოებები, როგორიცაა „დაფნისი და ქლოე“ (1912) ოსტატურ საშემსრულებლო ბალანსს მოითხოვს.

რაველი ერთ-ერთი პირველი კომპოზიტორი იყო, რომელმაც თავიდანვე დაინახა ხმის ჩამწერი ტექნოლოგიის პოტენციალი მუსიკის ფართო პუბლიკასთან მიტანის საქმეში. მიუხედავად იმისა, რომ როგორც პიანისტი და დირიჟორი სრულყოფილი ტექნიკით არ გამოირჩეოდა, 1920-იანი წლებიდან მაინც მონაწილეობდა თავისი რამდენიმე ნაწარმოების ჩანაწერის შექმნაში, ხოლო ზოგიერთი მათგანი მისი ზედამხედველობის ქვეშ ჩაიწერა. 

== ცხოვრება და კარიერა ==

=== ადრეული წლები ===

რაველი დაიბადა ბასკურ ქალაქ სიბურში, საფრანგეთში, [[ბიარიცი|ბიარიცის]] ახლოს, ესპანეთის საზღვრიდან 18 კილომეტრში. მამა, პიერ-ჟოზეფ რაველი განათლებული და წარმატებული ინჟინერი, გამომგონებელი და მეწარმე იყო, დაბადებული ვერსუაში, საფრანგეთ-შვეიცარიის საზღვართან ახლოს.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 1&lt;/ref&gt;{{refn|ჟოზეფის ოჯახი, წარმომავლობით, ზოგიერთ წყაროში ფრანგულად, ხოლო სხვებში შვეიცარიულად მოიხსენიება. ვერსუა დღეს შვეიცარიაშია, თუმცა, როგორც ისტორიკოსი ფილიპ მორანი აღნიშნავს, აქ მცხოვრები ოჯახების ეროვნება რამდენჯერმე შეიცვალა საზღვრების ცვლილებასთან ერთად. ჟოზეფი ფრანგულ პასპორტს ატარებდა,&lt;ref name=n390&gt;Nichols (2011), p. 390&lt;/ref&gt; თუმცა, რაველი ყოველთვის ამბობდა, რომ მისი მშობლების წინაპრები წარმოშობით [[იურის მთები|იურის მთებიდან]] იყვნენ.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (2011), p. 3&lt;/ref&gt;|group=შ}} დედა, მარი, დაბადებით დელუარი, [[ბასკები|ბასკი]] იყო, თუმცა [[მადრიდი|მადრიდში]] იყო გაზრდილი. მე-19 საუკუნეში მიღებული ნორმების მიხედვით, ჟოზეფი თავისზე დაბალი სტატუსის წარმომადგენელზე იყო დაქორწინებული – მარი უკანონო შვილი იყო და წერა-კითხვა თითქმის არ იცოდა – თუმცა მათ ბედნიერი ქორწინება ჰქონდათ.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 6&lt;/ref&gt; ჟოზეფის ზოგიერთი გამოგონება წარმატებული იყო, მათ შორის, შიდაწვის ძრავის ადრეული ვერსია და ცნობილი საცირკო მანქანა, „სიკვდილის ქარიშხალი“, რომელიც პოპულარულ ატრაქციონს წარმოადგენდა, ვიდრე ბარნუმის და ბეილის ცირკში, 1903 წელს, მასთან დაკავშირებული ფატალური ინციდენტი არ მოხდა.&lt;ref&gt;James, p. 13&lt;/ref&gt;

რაველის მშობლები კათოლიკეები იყვნენ, თუმცა მარი თავისუფლად მოაზროვნე იყო და ამ დამოკიდებულებას, მოგვიანებით, მორისიც იზიარებდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 9&lt;/ref&gt; იგი სიბურის სამრევლო ეკლესიაში, 6 დღის ასაკში მონათლეს. სამი თვის შემდეგ ოჯახი პარიზში გადავიდა, სადაც ედუარდი, მათი მეორე ვაჟი დაიბადა. {{refn|ედუარდი მამასთან იყო ახლოს და საბოლოოდ, ინჟინრის პროფესიაც აირჩია.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 8&quot;/&gt;|group=შ}} მორისი განსაკუთრებთ ახლოს იყო დედასთან და მის ბასკურ-ესპანურ წარმომავლობას კომპოზიტორის ცხოვრებასა და შემოქმედებაზე ძლიერი გავლენა ჰქონდა. მის ყველაზე ადრეულ მოგონებებს ხალხური სიმღერები წარმოადგენდა, რომელსაც დედა უმღეროდა ხოლმე.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 8&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 8&lt;/ref&gt; ოჯახი მდიდარი არ იყო, თუმცა კომფორტულად ცხოვრობდნენ და ბიჭებს ბედნიერი ბავშვობა ჰქონდათ.&lt;ref&gt;Orenstein (1995), pp. 91–92&lt;/ref&gt;

უფროს რაველს უყვარდა თავისი ვაჟების წაყვანა ქარხნებში, უახლესი მექანიკური მოწყობილობების სანახავად, თუმცა, აგრეთვე, ჰქონდა ძლიერი ინტერესი მუსიკის და ზოგადად, კულტურის მიმართ.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 10&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, რაველი იხსენებდა: „მთელი ჩემი ბავშვობა მუსიკის მიმართ მგრძნობიარე ვიყავი. მამაჩემმა, რომელიც ბევრად უკეთ იყო განათლებული ხელოვნების სფეროში, ვიდრე მოყვარულთა უმეტესობა, იცოდა, როგორ განევითარებინა ჩემი გემოვნება და ენთუზიაზმი ადრეულ ასაკში.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Goss, p. 23&lt;/ref&gt; რაველის მიერ რაიმე ფორმალური ზოგადი განათლების მიღების შესახებ არავითარი ჩანაწერი არ არსებობს. როგორც მისი ბიოგრაფი, როჯერ ნიკოლსი, ვარაუდობს, მის განათლებაზე მეტწილად მამა ზრუნავდა.&lt;ref name=n9/&gt;

შვიდი წლის ასაკში ანრი გისთან, ემანუელ შაბრიეს მეგობართან ფორტეპიანოს შესწავლა დაიწყო. ხუთი წლის შემდეგ, 1887 წელს, დაიწყო ჰარმონიის, კონტრაპუნქტის და კომპოზიციის შესწავლა შარლ-რენესთან, ლეო დელიბის მოსწავლესთან.&lt;ref name=n9&gt;Nichols (2011), p. 9&lt;/ref&gt; იგი ვუნდერკინდი არ ყოფილა, თუმცა ძალზედ მუსიკალური ბავშვი იყო.&lt;ref&gt;Goss, p. 23&lt;/ref&gt; შარლ-რენეს დაკვირვებით, რაველის მიერ მუსიკის აღქმა ბუნებრივი იყო და „არა ძალისხმევის შედეგი, როგორც უამრავ სხვასთან“.&lt;ref&gt;Goss, p. 24&lt;/ref&gt; რაველის უადრესი კომპოზიციები ამ პერიოდით თარიღდება: ვარიაციები [[შუმანი, რობერტ|შუმანის]] ქორალზე, ვარიაციები [[ედვარდ გრიგი|გრიგის]] თემაზე და საფორტეპიანო სონატის ერთი მოქმედება.&lt;ref name=grove&gt;Kelly, Barbara L. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/52145 &quot;Ravel, Maurice&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 26 February 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; ისინი მხოლოდ ნაწილობრივაა შემორჩენილი.&lt;ref&gt;Orenstein (1967), p. 475&lt;/ref&gt;

1888 წელს რაველი შეხვდა ახალგაზრდა პიანისტ რიკარდო ვინიესს. მათი მეგობრობა მთელი ცხოვრება გაგრძელდა, გარდა ამისა, ვინიესი მისი ნაწარმოებების უპირველესი შემსრულებელი იყო და მნიშვნელოვანი მაკავშირებელი ესპანურ მუსიკასთან.&lt;ref&gt;James, p. 15&lt;/ref&gt; ორივეს მოსწონდა [[რიხარდ ვაგნერი]], რუსული მუსიკა და [[ედგარ პო|ედგარ პოს]], [[შარლ ბოდლერი|შარლ ბოდლერის]] და [[სტეფან მალარმე|სტეფან მალარმეს]] ნაწარმოებები.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 16&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 16&lt;/ref&gt; 1889 წლის პარიზის მსოფლიო გამოფენაზე [[რიმსკი-კორსაკოვი, ნიკოლოზ|რიმსკი-კორსაკოვის]] დირიჟორობით შესრულებულმა ახალმა რუსულმა მუსიკამ მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 11–12; and Nichols (2011), pp. 10–11&lt;/ref&gt; ამ მუსიკამ, ისევე, როგორც იქვე მოსმენილმა იავური [[გამელანი|გამელანის]] ეგზოტიკურმა ხმოვანებამ მასზე და დებიუსიზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია.&lt;ref name=grove/&gt;

1889 წელს რაველის ფორტეპიანოს პედაგოგი ემილ დეკომბი გახდა, იმავე წელს ჰქონდა პირველი საჯარო გამოსვლა.&lt;ref name=ln9&gt;Lesure and Nectoux, p. 9&lt;/ref&gt; 14 წლის ასაკში მონაწილეობდა ერარის დარბაზში გამართულ კონცერტში დეკომბის სხვა მოსწავლეებთან, მათ შორის, რეინალდო ჰანთან და ალფრედ კორტოსთან ერთად.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 11&lt;/ref&gt;

=== პარიზის კონსერვატორიაში ===

მშობლების წახალისებით, რაველმა საბუთები შეიტანა საფრანგეთის ყველაზე მნიშვნელოვან მუსიკალურ სასწავლებელში, პარიზის კონსერვატორიაში. 1889 წლის ნოემბერში, [[ფრიდერიკ შოპენი|ფრედერიკ შოპენის]] მუსიკით ჩააბარა გამოცდა მოსამზადებელ საფორტეპიანო კლასში მოსახვედრად, რომელსაც ეჟენ ანტიომი ხელმძღვანელობდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 11 and 390&lt;/ref&gt; 1891 წელს კონსერვატორიის საფორტეპიანო შეჯიბრში პირველი პრიზი აიღო, თუმცა, სხვა მხრივ სწავლით არ გამოირჩეოდა.&lt;ref name=o92&gt;Orenstein (1995), p. 92&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, ამ წლების განმავლობაში იგი საგრძნობლად განვითარდა, როგორც კომპოზიტორი. მუსიკოლოგი არბი ორენშტაინი წერს, რომ 1890-იანი წლები რაველისთვის „უზარმაზარი ზრდის წლები იყო... მოზარდობიდან მოწიფულობამდე“.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 14&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 14&lt;/ref&gt;

[[File:Classe Bériot 1895.jpg|thumb|left|alt=outdoor group photograph of a small class of students with their professor|შარლ-ვილფრიდ დე ბერიოს კლასი, 1895 წელი. (რაველი მარცხნივ)]]

1891 წელს რაველი შარლ დე ბერიოს საფორტეპიანო კლასში და ემილ პესარის ჰარმონიის კლასში გადავიდა.&lt;ref name=ln9/&gt; მისი პროგრესი მნიშვნელოვანი იყო, თუმცა არა გასაოცარი. განსაკუთრებულ ყურადღებას ბერიოსგან იმსახურებდა, თუმცა, როგორც მუსიკის მკვლევარი ბარბარა კელი ამბობს, მისი სწავლება მხოლოდ მისივე წესებით იყო შესაძლებელი.&lt;ref name=k2/&gt; მისი შემდგომი მასწავლებელი, გაბრიელ ფორე ამას გაგებით ეკიდებოდა, განსხვავებით კონსერვატორიის მაშინდელი ხელმძღვანელობისგან.&lt;ref name=k2&gt;Kelly (2000), p. 7&lt;/ref&gt; 1895 წელს რაველი გარიცხეს, რადგან ჯილდოები აღარ მოუგია.{{refn|სტუდენტები, რომლებიც ვერ მოიგებდნენ ჯილდოს რაიმე შეჯიბრში ზედიზედ სამი წლის განმავლობაში, ავტომატურად ირიცხებოდნენ თავიანთი კურსიდან („faute de récompense“).&lt;ref name=ln9/&gt;&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 14&lt;/ref&gt;|group= შ}} მისი უადრესი ნაწარმოებები, რომლებიც სრული სახით შემორჩა, სწორედ ამ პეროიოდით თარიღდება: „გროტესკული სერენადა“ (''Sérénade grotesque'') ფორტეპიანოსთვის და „ბალადა სიყვარულით გარდაცვლილ დედოფალზე“ (''Ballade de la Reine morte d'aimer''), როლან დე მარეს ლექსზე (ორივე 1893).&lt;ref name=grove/&gt;

რაველი არასოდეს ყოფილა ისეთი მონდომებული სტუდენტი ფორტეპიანოს თვალსაზრისით, როგორც მის კოლეგები, ვინიესი და კორტო.{{refn|როცა პატარა ბიჭი იყო, დედამისს მისი მოქრთამვა უხდებოდა, რათა მეცადინეობაზე დაეყოლიებინა,&lt;ref name=o92/&gt; ხოლო მისი კოლეგები ყოველთვის იხსენებდნენ, რომ რაველს მეცადინეობა სძულდა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 73 and 91&lt;/ref&gt;|group= შ}} თავიდანვე ცხადი იყო, რომ როგორც პიანისტი, იგი მათ ვერ შეეჯიბრებოდა, რადგან მისი ძირითადი ამბიცია კომპოზიცია იყო.&lt;ref name=&quot;o92&quot;/&gt; ამ დროიდან კონცენტრირდა კომპოზიციაზე. ამ პერიოდის ნაწარმოებებს შორისაა „დიდი შავი ძილი“ (''Un grand sommeil noir'') და „დ’ანი თამაშობს ბზრიალაზე“ (''D'Anne jouant de l'espinette''), პოლ ვერლენის და კლემან მაროს ლექსებზე;&lt;ref name=grove/&gt; საფორტეპიანო პიესები „ანტიკური მენუეტი“ და „ჰაბანერა“ (ოთხი ხელისთვის), ეს უკანასკნელი მოგვიანებით „ესპანურ რაფსოდიაში“ იქნა გამოყენებული.&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 8 and 20&lt;/ref&gt; ამავე პერიოდში ჟოზეფ რაველმა ვაჟს გააცნო [[ერიკ სატი]], რომელიც კაფეში პიანისტად მუშაობდა. რაველი ერთ-ერთი პირველი მუსიკოსი იყო (დებიუსისთან ერთად), რომელმაც სატის ორიგინალურობა და ნიჭი აღიარა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 183&lt;/ref&gt; სატის მუდმივი ექსპერიმენტები მუსიკალური ფორმაში მისთვის, როგორც თავად უწოდებდა, „შეუფასებელი მნიშვნელობის“ შთაგონება აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (1991), p. 33&lt;/ref&gt;

[[File:Fauré-by-Eugéne-Pirou.jpg|thumb|upright|alt=portrait of middle-aged man with white hair and moustache|გაბრიელ ფორე, რაველის მასწავლებელი და მხარდამჭერი]]

1897 წელს რაველი ხელახლა მიიღეს კონსერვატორიაში. ამჯერად იგი კომპოზიციას გაბრიელ ფორესთან სწავლობდა, ხოლო ანდრე ჟედალჟთან კერძო გაკვეთილებს იღებდა კონტრაპუნქტში.&lt;ref name=ln9/&gt; ორივე მათგანი, განსაკუთრებით ფორე, რაველზე მაღალი წარმოდგენისა იყო და მის მუსიკალურ განვითარებაზე გადამწყვეტი გავლენა მოახდინა.&lt;ref name=grove/&gt; კურსის მსვლელობისას ფორე აღნიშნავდა „აშკარა მომწიფებულობას... წარმოსახვის საინტერესო სიმდიდრეს“.&lt;ref&gt;Nichols (1977), pp. 14–15&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, მის ყოფნას კონსერვატორიაში ხელს უშლიდა დირექტორის, თეოდორ დიუბუას მტრული დამოკიდებულება, რომელიც გმობდა ახლგაზრდა კომპოზიტორის პროგრესულ მუსიკალურ და პოლიტიკურ ხედვას.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 35; and Orenstein (1991), p. 26&lt;/ref&gt; შედეგად, ერთ-ერთი სტუდენტის, მიშელ-დიმიტრი კალვოკორესის თქმით, იგი „მიზანში იყო ამოღებული“ და მასზე „ყველა იარაღი მუშაობდა“.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 178&lt;/ref&gt; ფორესთან სწავლის პერიოდში რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნაწარმოები დაწერა, მათ შორის, უვერტიურა „შეჰერეზადა“ და სონატა ვიოლინოსთვის, თუმცა არავითარი ჯილდო აღარ მოუგია, რის გამოც 1900 წელს ისევ გარიცხეს. როგორც ფორეს ყოფილ სტუდენტს, უფლება მისცეს ფორეს გაკვეთილებს მსმენელის ({{lang-fr|„auditeur“}}) რანგში დასწრებოდა, თუმცა 1903 წელს კონსერვატორია საბოლოოდ მიატოვა.&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 15&lt;/ref&gt;

1899 წელს რაველმა დაწერა ამჟამად ფართოდ ცნობილ ნაწარმოებთაგან პირველი, რომელმაც თავდაპირველად დიდი შთაბეჭდილება ვერ მოახდინა: „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ (''Pavane pour une infante défunte'').&lt;ref name=bbc&gt;Langham Smith, Richard. [https://www.bbc.co.uk/music/artists/6fdd3b3e-1ea6-4da9-8d6f-8f8de01c133a &quot;Maurice Ravel – Biography&quot;], BBC, retrieved 4 March 2014&lt;/ref&gt; ეს იყო სოლო საფორტეპიანო ნაწარმოები, რომელიც უინარეტა ზინგერმა შეუკვეთა.&lt;ref&gt;Larner, pp. 59–60&lt;/ref&gt;{{refn|11 წლის შემდეგ რაველმა ამ ნაწარმოების საორკესტრო ვერსიაც შექმნა.&lt;ref name=ln9/&gt;|group= შ}} 1897 წელს „შეჰერეზადას“ პირველი შესრულება იდირიჟორა, რასაც განსხვავებული შეფასებები მოჰყვა. აუდიტორიაში აპლოდისმენტები და სტვენა ერთმანეთს ერეოდა, ხოლო კრიტიკოსებმა არასახარბიელო გამოხმაურებები დაწერეს. ერთ-ერთმა მუსიკას „რუსული სკოლის მოუქნელი პლაგიატი“ უწოდა, კომპოზიტორს კი „საშუალოდ ნიჭიერი დებიუტანტი... რომელიც დაახლოებით ათ წელიწადში ვიღაც თუ არა, რაღაც მაინც იქნება, თუ ბეჯითად იმუშავებს“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 24&lt;/ref&gt;{{refn|ეს კრიტიკოსი იყო ანრი გოტიე-ვილარი, იგივე „Willy“, რომელიც მოგვიანებით, რაველის თაყვანისმცემელი გახდა. საინტერესოა, რომ ამ უვერტიურის შესახებ მის ცუდ შეხედულებას ავტორიც იზიარებდა.&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 12&lt;/ref&gt;|group= შ}} კიდევ ერთი კრიტიკოსი, პიერ ლალო, ფიქრობდა, რომ რაველს ნიჭი ჰქონდა, თუმცა ზედმეტად ვალში იყო დებიუსისთან და მის ნაცვლად, ბეთჰოვენისთვის უნდა მიებაძა.&lt;ref name=n30/&gt; მომდევნო ათწლეულებში ლალო რაველის ყველაზე დაუნდობელი კრიტიკოსი იყო.&lt;ref name=n30&gt;Nichols (2011), p. 30&lt;/ref&gt;

კარიერის დასაწყისიდანვე რაველი ქებისა და კრიტიკის მიმართ მშვიდად ინდიფერენტული იყო. მისი ახლო ნაცნობების აზრით, ეს გულწრფელი დამოკიდებულება იყო და არა საჯარო პოზა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 118 and 184&lt;/ref&gt; ერთადერთი მოსაზრება მისი მუსიკის შესახებ, რომელსაც ჭეშმარიტად აფასებდა, თავისივე აზრი იყო – პერფექციონისტული და უაღრესად თვით-კრიტიკული.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 19 and 104&lt;/ref&gt; ბიოგრაფ ბერნეტ ჯეიმსის თანახმად, 20 წლის რაველი იყო „საკუთარი თავით შეპყრობილი, ცოტათი ქედმაღალი, ინტელექტუალურად მიკერძოებული და მსუბუქად სარკასტული“.&lt;ref name=&quot;James, 1987, p. 22&quot;&gt;James, p. 22&lt;/ref&gt; იცმევდა ძალიან კარგად და დიდ ყურადღებას აქცევდა გარეგნობას და მანერებს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 10–14&lt;/ref&gt; ორენშტაინის თქმით, ტანდაბალი,{{refn|რაველი სიმაღლეში 160 სანტიმეტრი იყო.&lt;ref name=o111&gt;Orenstein (1991), p. 111&lt;/ref&gt;|group= შ}} მსუბუქი და გამხდარი აღნაგობის რაველი „კარგად ჩაცმული ჟოკეისავით“ გამოიყურებოდა, მისი მოზრდილი თავი კი კარგად შეესაბამებოდა მის შთამბეჭდავ ინტელექტს.&lt;ref name=o111/&gt; 1890-იან წლებში და შემდგომი საუკუნის პირველ წლებში რაველი, მოდის მიხედვით, წვერ-ულვაშს ატარებდა, ხოლო დაახლოებით 35 წლის ასაკიდან სუფთად გაპარსული იყო.&lt;ref&gt;Nichols, pp. 57 and 106; and Lesure and Nectoux, pp. 15, 16 and 28&lt;/ref&gt;

=== დებიუსი და „Les Apaches“ ===

დაახლოებით 1900 წელს რაველი და რამდენიმე ნოვატორი ახალგაზრდა მხატვარი, პოეტი, კრიტიკოსი და მუსიკოსი არაფორმალურ ჯგუფში გაერთიანდა, რომელიც, მოგვიანებით „ხულიგნების“ („Les Apaches“) სახელით გახდა ცნობილი. სახელის იდეა ვინიესს ეკუთვნოდა და იგი მათი, როგორც „გარიყული ხელოვანების“ სტატუსს გამოხატავდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 28&lt;/ref&gt; პირველი მსოფლიო ომის დაწყებამდე ისინი რეგულარულად იკრიბებოდნენ და ამხნევებდნენ ერთმანეთს ინტელექტუალური დისკუსიებით და ერთმანეთის ნაწარმოებების შესრულებით. ჯგუფის შემადგენლობა ცვალებადი იყო და სხვადასხვა დროს მოიცავდა [[იგორ სტრავინსკი|იგორ სტრავინსკის]], მანუელ და ფალას და მათ ფრანგ მეგობრებს.{{refn|სხვა წევრებიდან აღსანიშნავია კომპოზიტორები ფლორან შმიტი, მორის დელაჟი და პოლ ლადმირო; პოეტები ლეონ-პოლ ფარგი და ტრისტან კლინგსორი; მხატვარი პოლ სორდი და კრიტიკოსი მიშელ კალვოკორესი.&lt;ref&gt;Pasler, p. 403; Nichols (1977), p. 20; and Orenstein (1991), p. 28&lt;/ref&gt;|group= შ}}

ჯგუფის გატაცებათა შორის იყო დებიუსის მუსიკაც. რაველი, რომელიც 12 წლით უმცროსი იყო, დებიუსის 1890-იანი წლებიდან შორიდან იცნობდა და მათი არცთუ ახლო მეგობრობა ათ წელზე მეტი გაგრძელდა.&lt;ref name=n101&gt;Nichols (1987), p. 101&lt;/ref&gt; 1902 წელს ანდრე მესაჟეს დირიჟორობით პარიზის ოპერა-კომიკში დებიუსის „პელეას და მელისანდეს“ პრემიერა გაიმართა. მუსიკალური მოსაზრებები გაიყო. დიუბუამ განუხრელად აუკრძალა სტუდენტებს მასზე დასწრება, ხოლო დირიჟორის მეგობარი და ყოფილი მასწავლებელი, [[კამილ სენ-სანსი]] ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი ფიგურა იყო, რომელმაც ნაწარმოები დაგმო.&lt;ref&gt;Orledge, p. 65 (Dubois); and Donnellon, pp. 8–9 (Saint-Saëns)&lt;/ref&gt; „ხულიგნები“ პირიქით, ხმამაღლა უჭერდნენ მხარს.&lt;ref&gt;McAuliffe, pp. 57–58&lt;/ref&gt; პირველ ჯერზე ოპერა თოთხმეტჯერ დაიდგა; რაველი ყველა წარმოდგენას ესწრებოდა.&lt;ref&gt;McAuliffe, p. 58&lt;/ref&gt;

[[File:Debussy-Nadar-1905.jpg|thumb|upright|left|alt=head and shoulder image of bearded man of middle age, seen in right profile|[[კლოდ დებიუსი]], 1905]]

დებიუსი ფართოდ მიიჩნეოდა [[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)|იმპრესიონისტ]] კომპოზიტორად, თუმცა მას ეს იარლიყი ეზიზღებოდა. ბევრმა მოყვარულმა იგივე ტერმინის გამოყენება დაიწყო რაველის მისამართითაც და ორი კომპოზიტორის ნაწარმოებები ხშირად ერთსა და იმავე ჟანრში განიხილებოდა.&lt;ref&gt;James, pp. 30–31&lt;/ref&gt; რაველი ფიქრობდა, რომ დებიუსი იმპრესიონისტი იყო, ხოლო თავად - არა.&lt;ref name=k16&gt;Kelly (2000), p. 16&lt;/ref&gt;{{refn|უფრო გვიანდელ პერიოდში რაველს მიაჩნდა, რომ ტერმინი „იმპრესიონიზმი“ მუსიკას საერთოდ არ შეესაბამებოდა და მხოლოდ მხატვრობისთვის იყო რელევანტური.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 421&lt;/ref&gt;|group= შ}} ორენშტაინი აღნიშნავს, რომ დებიუსი კომპოზიციის დროს უფრო სპონტანური და უბრალო იყო, ხოლო რაველი ბევრად უფრო ყურადღებიანი ფორმისა და ოსტატობის მხრივ.&lt;ref name=&quot;Orenstein, 1991, p. 127&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 127&lt;/ref&gt; რაველი წერდა: „დებიუსის გენიალურობა აშკარად მდგომარეობდა მის უდიდეს ინდივიდუალიზმში, საკუთარი წესების შექმნაში, მუდმივ განვითარებაში, თავისუფალ თვითგამოხატვაში და ამავე დროს, ფრანგული ტრადიციებისადმი ერთგულებაში. დებიუსის, როგორც მუსიკოსისა და ადამიანის მიმართ, უღრმესი პატივისცემა მაქვს, თუმცა, ბუნებით მისგან განვსხვავდები... ვფიქრობ, რომ პირადად მე ყოველთვის მისი [[სიმბოლიზმი|სიმბოლიზმის]] საწინააღმდეგო გზით მივდიოდი“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 33; and James, p. 20&lt;/ref&gt; რაველის ახალი საუკუნის პირველი წლების კომპოზიციებიდან აღსანიშნავია საფორტეპიანო პიესა „წყლის თამაშები“ (''Jeux d'eau''){{refn|ზოგჯერ „შადრევნებს“ უწოდებენ.|group= შ}} (1901), სიმებიანი კვარტეტი და საორკესტრო-ვოკალური ციკლი „შეჰერეზადა“ (ორივე 1903).&lt;ref name=landormy431/&gt; ბევრი მკვლევარი ამ ნაწარმოებებში დებიუსისეულ შტრიხებს ხედავს. ნიკოლსი კვარტეტის შესახებ ამბობს, რომ მასში დებიუსის გავლენა ერთდროულად შეთვისებულიცაა და უარყოფილიც.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 52&lt;/ref&gt;

ორი კომპოზიტორის მეგობრული ურთიერთობა 1900-იანი წლების შუა პერიოდში დასრულდა, რასაც მუსიკალურთან ერთად, შესაძლოა, პირადული მიზეზებიც ჰქონდა. მათი თაყვანისმცემლები ურთიერთსაწინააღმდეგო ფრაქციებში გაერთიანდნენ. ხშირი იყო კამათი მათი ნაწარმოებების ქრონოლოგიის შესახებ და იმაზეც, თუ ვინ ვისზე მოახდინა გავლენა.&lt;ref name=n101/&gt; რაველის მოწინააღმდეგეთა ბანაკში მოწინავე კრიტიკოსი ლალო იყო, რომელიც წერდა: „როცა ბატონი დებიუსი მთლიანად გრძნობაა, ბატონი რაველი მთლიანად უგრძნობია. იგი უყოყმანოდ სესხულობს არა მარტო სხვათა მეთოდებს, არამედ მათ გრძნობებსაც.“&lt;ref name=James46/&gt; საჯარო დაძაბულობამ პიროვნული გაუცხოებაც გამოიწვია.&lt;ref name=James46&gt;James, p. 46&lt;/ref&gt; რაველმა თქვა: „ალბათ უკეთესია, ერთმანეთის მიმართ ცივი დამოკიდებულება გვქონდეს ალოგიკური მიზეზების გამო.“&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 102&lt;/ref&gt; ნიკოლსი გაუცხოების სხვა მიზეზსაც ვარაუდობს. 1904 წელს დებიუსიმ მიატოვა ცოლი და საცხოვრებლად მომღერალ ემა ბარდაკთან გადავიდა. რაველი, უახლოეს მეგობარ მისია ედვარდსთან და ოპერის ვარსკვლავ ლუსიენ ბრევალთან ერთად, მიტოვებული ლილი დებიუსისთვის ყოველთვიური რეგულარული შემოსავლის შეგროვებაში იღებდა მონაწილეობას, რასაც, მკვლევარის აზრით, მისი მეუღლის განაწყენება უნდა გამოეწვია.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 58–59&lt;/ref&gt;

=== სკანდალი და წარმატება ===
[[File:ლენეპვო_და_დიუბუა_-_პარიზის_კოსერვატორიის_პროფესორები.jpg|thumb|right|შარლ ლენეპვო და თეოდორ დიუბუა, პარიზის კონსერვატორიის პროფესორები]]

ახალი საუკუნის პირველ წლებში რაველმა ხუთჯერ სცადა ახალგაზრდა კომპოზიტორებისთვის საფრანგეთის ყველაზე პრესტიჟული ჯილდოს, „რომის პრემიის“ (Prix de Rome) მოპოვება. იგი წარსულში [[ბერლიოზი, ჰექტორ|ბერლიოზს]], [[გუნო, შარლ|გუნოს]], [[ბიზე, ჟორჟ|ბიზეს]], მასნეს და დებიუსის ჰქონდათ მოპოვებული.&lt;ref&gt;[http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article_works/grove/music/40632#S40632.1 &quot;Winners of the Prix de Rome&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 27 February 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; 1900 წელს რაველი პირველივე რაუნდიდან მოხსნეს, 1901 წელს კი მეორე ადგილი მოიპოვა.&lt;ref&gt;Macdonald, p. 332&lt;/ref&gt; 1902 და 1903 წლებში ვერაფერი მოიგო. მუსიკოლოგ პოლ დანდორმის მიხედვით, მისი კანტატები იმდენად აკადემიურ სტილში იყო დაწერილი, რომ ჟიურიიმ ისინი დაცინვად მიიღო.&lt;ref name=landormy431&gt;Landormy, p. 431&lt;/ref&gt; {{refn|რაველმა 1926 წელს აღიარა, რომ სულ მცირე ერთი ნაწარმოები განგებ ახდენდა მოთხოვნილი აკადემიური ფორმის პაროდიას. ეს იყო კანტატა ''Myrrha'', რომელიც 1901 წლის კონკურსისთვის დაიწერა.&lt;ref&gt;Macdonald, p. 332; and Kelly, p. 8&lt;/ref&gt;|group = შ}} 1905 წელს უკვე 30 წლის რაველმა ბოლოჯერ მიიღო მონაწილეობა კონკურსში და უნებლიედ, ფურორი მოახდინა. იგი პირველივე ეტაპზე მოხსნეს, რაც მისდამი არაკეთილგანწყობილმა კრიტიკოსებმაც კი, მათ შორის, ლალომ, სასტიკად დაგმეს როგორც უსაფუძლო და გაუმართლებელი გადაწყვეტილება.&lt;ref&gt;Hill, p. 134; and Duchen, pp. 149–150&lt;/ref&gt; პრესის აღშფოთება კიდევ უფრო გამწვავდა, როცა გაირკვა, რომ ჟიურიში შედიოდა კონსერვატორიის უფროსი პროფესორი შარლ ლენეპვო, ფინალურ რაუნდში კი მხოლოდ მისი სტუდენტები მოხვდნენ;&lt;ref&gt;Nichols (1977), p. 32&lt;/ref&gt; მისი დაჟინება კი, თითქოს ეს შემთხვევითობა იყო, კიდევ უფრო ცუდად მიიღეს.&lt;ref&gt;Woldu, pp. 247 and 249&lt;/ref&gt; „რაველის საქმე“ ({{lang-fr|„L'affaire Ravel“}}) ეროვნული მასშტაბის სკანდალად იქცა, რასაც მოჰყვა დიუბუას ნაადრევი გადადგომა და მისი გაბრიელ ფორეთი ჩანაცვლება, რომელსაც მთავრობისგან კონსერვატორიის რადიკალურად რეფორმირება ჰქონდა დავალებული.&lt;ref&gt;Nectoux, p. 267&lt;/ref&gt;

ერთ-ერთი, ვისაც ეს სკანდალი განსაკუთრებულად აინტერესებდა, იყო ალფრედ ედვარდსი, ''Le Matin''-ის მფლობელი და რედაქტორი. მისივე გაზეთისთვის წერდა ლალოც. ედვარდსი რაველის მეგობრის, მისიას მეუღლე იყო;{{refn|მუსიკოლოგი დევიდ ლამაზი ვარაუდობს, რომ რაველს მისიას მიმართ ხანგრძლივი რომანტიკული გრძნობები ჰქონდა და გამოთქვამს მოსაზრებას, რომ მისი სახელი ხშირად ჩნდება რაველის მუსიკაში მოტივის სახით E, B, A – &quot;Mi, Si, La&quot; ფრანგული სოლფეჯიოს მიხედვით.&lt;ref name=lamaze&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/7968024.stm &quot;Hidden clue to composer's passion&quot;], BBC, 27 March 2009&lt;/ref&gt;|group= შ}} წყვილმა რაველი შვიდკვირიან კრუიზზეც დაპატიჟა რაინზე 1905 წლის ივნისსა და ივლისში, რაც რაველის პირველი მოგზაურობა იყო საზღვარგარეთ.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 66–67&lt;/ref&gt;

1900-იანი წლების ბოლოსთვის რაველს უკვე ჩამოყალიბებული ჰქონდა მეთოდი, როცა ნაწარმოებს თავდაპირველად ფორტეპიანოსთვის წერდა, ხოლო შემდეგ აორკესტრებდა ხოლმე.&lt;ref&gt;Goddard, p. 292&lt;/ref&gt; იგი ძალიან ნელა მუშაობდა და თავისი ძველი საფორტეპიანო კომპოზიციების ამ გზით გადამუშავება საშუალებას აძლევდა გამოცემული და შესრულებული ნაწარმოებების რაოდენობა გაეზარდა.&lt;ref name=rg&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 607&lt;/ref&gt; როგორც ჩანს, ამის უკან მერკანტილისტური მიზნები არ იდგა, რადგან რაველი ფინანსური საკითხების მიმართ საკმაოდ ინდიფერენტული იყო.&lt;ref name=&quot;Nichols 1987, p. 32&quot;&gt;Nichols (1987), p. 32&lt;/ref&gt; პიესებიდან, რომლებიც თავიდან საფორტეპიანო ნაწარმოებები იყო, ხოლო შემდეგ საორკესტრო ჟღერადობა შეიძინეს, აღსანიშნავია „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ (გაორკესტრებული 1910 წელს), „ნავი ოკეანეში“ (''Une barque sur l'océan'') (1906, 1905 წელს დაწერილი საფორტეპიანო სიუიტიდან „სარკეები“ (''Miroirs''), ჰაბანერა „ესპანური რაფსოდიიდან“ (1907–08), „დედა ბატი“ (''Ma mère l'Oye'') (1908–10, გაორკესტრებული 1911 წელს), „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები“ (''Valses nobles et sentimentales'') (1911, გაორკესტრებული 1912 წელს), ''Alborada del gracioso'' („სარკეებიდან“, გაორკესტრებული 1918 წელს) და „კუპერენის აკლდამა“ (1914–17, გაორკესტრებული 1919 წელს).&lt;ref name=grove/&gt; სხვა ნამუშევრები, როგორიცაა ''La Valse'', ჯერ ორკესტრისთვის იქმნებოდა და შემდეგ ხდებოდა მათი ტრანსკრიპცია ფორტეპიანოსთვის (როგორც წესი, ოთხ ხელში).&lt;ref&gt;https://imslp.org/wiki/La_valse_(Ravel%2C_Maurice)&lt;/ref&gt;

[[File:Vaughan-Williams-by-Rothenstein.jpg|thumb|left|upright=0.6|alt=drawing of youngish man with full head of hair, clean shaven, looking towards the artist|რალფ ვონ უილიამსი, ერთ-ერთი რაველის მცირერიცხოვანი მოსწავლეებიდან]]

რაველს პედაგოგიური მისწრაფებები არ ჰქონია, თუმცა რამდენიმე ახალგაზრდა მუსიკოსს გაკვეთილებს უტარებდა. ერთ-ერთი იყო მანუელ როზენტალი, რომელიც იხსენებს, რომ რაველი ძალიან მომთხოვნი მასწავლებელი იყო, თუ თვლიდა, რომ მოსწავლეს ნიჭი გააჩნდა. თავისი მასწავლებლის, ფორეს მსგავსად, უმთავრესად ცდილობდა, რომ სტუდენტს საკუთარი ხმა ეპოვნა და ცნობილი ოსტატების გავლენის ქვეშ ნაკლებად მოქცეულიყო.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 26–30; and Pollack, pp. 119–120&lt;/ref&gt; იგი როზენტალს აფრთხილებდა, რომ დებიუსის ნაწარმოებების შესწავლით ვერაფერს მიიღებდა: „მხოლოდ დებიუსის შეეძლო მათი დაწერა და ასე მხოლოდ დებიუსი შეიძლება ჟღერდეს.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 67&lt;/ref&gt; 1920-იან წლებში მას რამდენიმე გაკვეთილის ჩატარება სთხოვა [[ჯორჯ გერშვინი|ჯორჯ გერშვინმა]], თუმცა, სერიოზული ფიქრის შემდეგ რაველმა უარი უთხრა, რადგან შიშობდა, რომ ამ შემთხვევაში გერშვინი „დაწერდა ცუდ რაველს და დაკარგავდა მელოდიის და სპონტანურობის უდიდეს ნიჭს“.&lt;ref&gt;Pollack, p. 119&lt;/ref&gt;{{refn|ეს შენიშვნა შეცვლილი სახით მოხვდა ჰოლივუდურ ფილმში „ბლუზური რაფსოდია“ (1945), სადაც რაველი (ოსკარ ლორენი) ეუბნება გერშვინს (რობერტ ალდა): „ჩემთან თუ ისწავლით, მხოლოდ მეორეხარისხოვან რაველს დაწერთ პირველხარისხოვანი გერშვინის ნაცვლად.“&lt;ref&gt;Pollack, p. 728&lt;/ref&gt;|group= შ}} ყველაზე ცნობილი კომპოზიტორი, რომელიც რაველთან სწავლობდა, ალბათ, რალფ ვონ უილიამსი იყო, სამი თვით, 1907–08 წლებში. ვონ უილიამსი იხსენებს, რომ რაველი დაეხმარა, გაჰქცეოდა „მძიმე კონტრაპუნქტის ტევტონურ მანერას“, მისი დევიზი კი იყო „კომპლექსური, მაგრამ არა რთული“.&lt;ref&gt;Vaughan Williams, p. 79&lt;/ref&gt;

ვონ უილიამსის მოგონებები გარკვეულ ნათელს ჰფენს რაველის პირად ცხოვრებას, რომელზეც, კომპოზიტორის თავშეკავებული და იდუმალი ცხოვრების სტილის გამო, უამრავი სპეკულაცია არსებობს. ვონ უილიამსიც, როზენტალიც და მარგერიტ ლონგიც ადასტურებენ, რომ რაველი ხშირად სტუმრობდა საროსკიპოებს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 70 (Vaughan Williams), 36 (Rosenthal) and 32 (Long)&lt;/ref&gt; გადმოცემით, იგი ნერვიულობდა ქალებთან ურთიერთობაში დაბალი და სუსტი აღნაგობის გამო.&lt;ref name=&quot;Nichols 1987, p. 32&quot;/&gt; სხვა გადმოცემების მიხედვით, რომელთაგანაც პირველწყაროს არცერთი ეკუთვნის, რაველი მისია ედვარდსზე იყო შეყვარებული&lt;ref name=lamaze/&gt; ან მევიოლინე ელენ ჟურდან-მორანჟის ცოლად შერთვა სურდა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 35&lt;/ref&gt; როზენტალი იძლევა ცნობებს იმ მოსაზრებებზეც, რომ რაველი [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალი]] იყო, თუმცა მათ უარყოფს.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp.35–36&lt;/ref&gt; მსგავს სპეკულაციას შეიცავდა ბენჯამინ აივრის მიერ მოთხრობილი რაველის ბიოგრაფიაც (2000);&lt;ref&gt;Ivry, p. 4&lt;/ref&gt; შემდგომი კვლევების მოუხედავად, რაველის სექსუალობა და პირადი ცხოვრება კვლავ საიდუმლოდ რჩება.&lt;ref&gt;Whitesell, p. 78; and Nichols (2011), p. 350&lt;/ref&gt;

რაველის პირველი კონცერტი საფრანგეთის გარეთ 1909 წელს გაიმართა. ვონ უილიამსის სტუმრის რანგში იგი [[ლონდონი|ლონდონს]] ეწვია, სადაც ფრანგული კონცერტების საზოგადოებისთვის დაუკრა, კარგი გამოხმაურებაც მიიღო და მისი საერთაშორისო რეპუტაციაც გაიზარდა.&lt;ref&gt;&quot;Société des Concerts Français&quot;, ''The Times'', 27 April 1909, p. 8; and Nichols (2011), pp. 108–109&lt;/ref&gt;{{refn|რაველმა, რომელიც გურმანად იყო ცნობილი, მოულოდნელი ინტერესი გამომჟღავნა ინგლსიური სამზარულოს მიმართ, განსაკუთრებით სტეიკისა და თირკმელის ღვეზელი და [[სტაუტი]] მოეწონა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 109&lt;/ref&gt;|group= შ}}

=== 1910 წლიდან I მსოფლიო ომამდე ===

მუსიკის ეროვნული საზოგადოება ({{lang-fr|Société Nationale de Musique}}), რომელიც 1871 წელს დაარსდა ახალი ფრანგი კომპოზიტორების მუსიკის მხარდასაჭერად, 1880-იანი წლების შუა პერიოდიდან მოყოლებული კონსერვატიული ფრთის გავლენის ქვეშ იყო, რომელსაც ვენსან დ’ენდი ხელმძღვანელობდა.&lt;ref&gt;Strasser, p. 251&lt;/ref&gt; რაველმა, ფორეს სხვა ყოფილ სტუდენტებთან ერთად ახალი, მოდერნისტული ორგანიზაცია ჩამოაყალიბა — დამოუკიდებელი მუსიკალური საზოგადოება ({{lang-fr|Société Musicale Indépendente}}), რომლის პრეზიდენტადაც ფორე აირჩიეს.{{refn|ფორე ასევე მეტოქე ორგანიზაციის (ეროვნული საზოგადოების) პრეზიდენტობასაც ინარჩუნებდა, რადგან მის წევრებს შორისაც (დ’ენდის ჩათვლით) დიდი სიყვარულით და პატივისცემით სარგებლობდა.&lt;ref&gt;Jones, p. 133&lt;/ref&gt;|group= შ}} ახალი საზოგადოების საინაუგურაციო კონცერტი 1910 წლის 20 აპრილს გაიმართა. კონცერტზე შვიდი ნომერი შესრულდა, მათ შორის იყო ფორეს ვოკალური ციკლის, „ევას სიმღერების“ პრემიერა, ასევე დებიუსის საფორტეპიანო სიუიტა „ჩანახატების წიგნიდან“, ზოლტან კოდაის „ექვსი პიესა ფორტეპიანოსთვის“ და რაველის „დედა ბატის“ თავდაპირველი ვერსია საფორტეპიანო დუეტის სახით. ასრულებდნენ ფორე, ფლორან შმიტი, ერნესტ ბლოხი, პიერ მონტე, ხოლო დებიუსის მუსიკას რაველი უკრავდა.&lt;ref&gt;&quot;Courrier Musicale&quot;, ''[[Le Figaro]]'', 20 April 1910, p. 6&lt;/ref&gt; 1911 წლის იანვარში გამართულ კონცერტზე სატის მუსიკაც შესრულდა, რაც, კელის აზრით რაველზე ახალი გავლენების მაჩვენებელი იყო.&lt;ref name=grove/&gt;

რაველის ორი ოპერიდან პირველის, „ესპანური საათის“ (''L'heure espagnole'') პრემიერა 1911 წელს შედგა. ნაწარმოები ჯერ კიდევ 1907 წელს იყო დასრულებული, მაგრამ ოპერა-კომიკის მმართველი, ალბერ კარე გამუდმებით უშლიდა ხელს მის დადგმას. ის შიშობდა, რომ ეს სექსუალური შინაარსის ფარსი ცუდად იქნებოდა მიღებული ულტრარესპექტაბელური დედებისა და ქალიშვილების მიერ, რომლებიც ოპერის აუდიტორიის მნიშვნელოვან ნაწილს წარმოადგენდა.&lt;ref&gt;Kilpatrick, pp. 103–104, and 106&lt;/ref&gt; ნაწარმოებს თავდაპირველად მხოლოდ საშუალო წარმატება ხვდა წილად და ნამდვილად პოპულარული 1920-იან წლებამდე არ გამხდარა.&lt;ref&gt;Kilpatrick, p. 132&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Fokine-as-daphnis.jpg|მინი|მარცხნივ|ფოკინი დაფნისის როლში, „დაფნის და ქლოე“]]

1912 წელს რაველის სამი ბალეტის პრემიერა შედგა. პირველი იყო „დედა ბატის“ განვრცობილი და გაორკესტრებული ვერსია, რომელიც ხელოვნების თეატრში (Théâtre des Arts) იანვარში შესრულდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 65&lt;/ref&gt; გამოხმაურება შესანიშავი იყო: ''Mercure de France''-მა ნაწარმოებს „სრულიად გამაოგნებელი, მინიატურული შედევრი“ უწოდა.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Zank, p. 259&lt;/ref&gt; მუსიკა სწრაფად მოხვდა საკონცერტო რეპერტუარში. პარიზული პრემიერიდან რამდენიმე კვირაში იგი ლონდონში, ქუინს ჰოლში შესრულდა, მოგვიანებით კი, პრომენადის კონცერტების ფარგლებშიც. ''The Times''-მა შეაქო „ნაწარმოების ჯადოსნურობა... მირაჟის ეფექტი, რომლის საშუალებითაც რაღაც საკმაოდ რეალური თითქოს სიცარიელეში ტივტივებს“.&lt;ref&gt;&quot;Promenade Concerts&quot;, ''The Times'', 28 August 1912, p. 7&lt;/ref&gt; იმავე წელს ნაწარმოები ნიუ-იორკის აუდიტორიამაც მოისმინა.&lt;ref&gt;[https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9F01E7D9133CE633A2575AC0A9679D946396D6CF &quot;New York Symphony in New Aeolian Hall&quot;], ''[[The New York Times]]'', 9 November 1912 {{subscription}}&lt;/ref&gt; მეორე ბალეტი 1912 წელს იყო „ადელაიდა ანუ ყვავილების ენა“ (''Adélaïde ou le langage des fleurs''), რომლის მუსიკალურ თანხლებასაც წარმოადგენდა „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები.“ იგი შატელეს თეატრში აპრილში გაიხსნა. „დაფნისი და ქლოე“ იმავე თეატრში ივნისში დადგეს. ეს რაველის ყველზე მასშტაბური საორკესტრო ნაწარმოები იყო და მის დასასრულებლად ბევრი ტანჯვა და რამდენიმე წელი დასჭირდა.&lt;ref&gt;Morrison, pp. 63–64; and Nichols (2011), p. 141&lt;/ref&gt;

„დაფნისი და ქლოე“ დაახლოებით 1909 წელს იმპრესარიო [[სერგეი დიაგილევი|სერგეი დიაგილევმა]] შეუკვეთა თავისი საბალეტო კომპანიისთვის Ballets Russes.{{refn|რაველი ბალეტის შეკვეთის წლად 1907 წელს ასახელებდა.&lt;ref&gt;Morrison, pp. 57–58&lt;/ref&gt;|group= შ}} რაველმა მუშაობა დიაგილევის ქორეოგრაფ მიშელ ფოკინთან და დიზაინერ ლეონ ბაკსტთან ერთად დაიწყო.&lt;ref&gt;Morrison, p. 54&lt;/ref&gt; ფოკინი განთქმული იყო ცეკვასთან თანამედროვე მიდგომით და ინდივიდუალურ ნომრებს ხშირად ანაცვლებდა განუწყვეტელი მუსიკით. რაველს ეს მიდგომა მოსწონდა და ფოკინთან ერთად შინაარსის დეტალური განხილვის შემდეგ მუსიკის წერას შეუდგა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 41–43&lt;/ref&gt; მათ შორის ხშირი უთანხმოება იყო და პრემიერა, ნაწარმოების გვიანი დასრულების გამო, მოუმზადებელი იყო.&lt;ref&gt;Morrison, p. 50&lt;/ref&gt; იგი ცუდად მიიღეს და მალევე უკან იქნა გამოთხოვილი, თუმცა, ერთი წლის შემდეგ მონტე-კარლოში და ლონდონში წარმატებით მოხდა მისი გაცოცხლება.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 60; and &quot;Return of the Russian Ballet&quot;, ''The Times'', 10 June 1914, p. 11&lt;/ref&gt; ბალეტის დასასრულებლად გაწეულმა ძალისხმევამ რაველის ჯანმრთელობაზე ცუდი გავლენა მოახდინა;{{refn|რაველი მეგობარს სწერდა: „უნდა გითხრათ, რომ ბოლო კვირა ნამდვილი სიგიჟე იყო: ბალეტის მომზადება შემდეგი რუსული სეზონისათვის. თითქმის ყოველდღე დილის 3 საათამდე ვმუშაობდი. საქმეს ისიც ართულებს, რომ ფოკინმა ფრანგულად ერთი ისტყვაც არ იცის, მე კი რუსულად მხოლოდ წყევლა-კრულვა შემიძლია. მთარგმნელები რომ არ იყოს, ალბათ შეგიძლიათ ჩვენი საუბრის წარმოდგენა.“&lt;ref&gt; Morrison, p. 54&lt;/ref&gt;|group= შ}} [[ნევრასთენია|ნევრასეთენიამ]] აიძულა პრემიერის შემდეგ რამდენიმე თვე დაესვენა.&lt;ref&gt;James, p. 72&lt;/ref&gt;

1913 წელს რაველი ცოტას წერდა. იგი თანამშრომლობდა სტრავინსკისთან მუსორგსკის დაუსრულებელი ოპერის, „ხოვანშჩინას“ შესასრულებელ ვერსიაზე, საკუთარი ნაწარმოებებიდან კი აღსანიშნავია „მალარმეს სამი ლექსი“ (''Trois poèmes de Mallarmé'') სოპრანოსა და კამერული ანსამბლისთვის და ორი პატარა საფორტეპიანო პიესა: „ბოროდინის სტილში“ (''À la manière de Borodine'') და „შაბრიეს სტილში“ (''À la manière de Chabrier'').&lt;ref name=ln9/&gt; 1913 წელსვე, დებიუსისთან ერთად, რაველი მოხვდა იმ მცირერიცხოვანი კომპოზიტორების რიცხვში, ვინც „[[კურთხეული გაზაფხული|კურთხეული გაზაფხულის]]“ გენერალურ რეპეტიციას დაესწრო.&lt;ref&gt;Canarina, p. 43&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, [[იგორ სტრავინსკი|სტრავინსკიმ]] თქვა, რომ რაველი ერთადერთი იყო, ვინც მუსიკა მაშინვე გაიგო.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 113&lt;/ref&gt; რაველმა იწინასწარმეტყველა, რომ „კურთხეული გაზაფხულის“ პრემიერა ისეთივე ისტორიული მნიშვნელობის მუსიკალური მოვლენა გახდებოდა, როგორც დებიუსის „პელეას და მელისანდეს“ დადგმა იყო.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 157&lt;/ref&gt;{{refn|პრემიერა ლამის ამბოხით დასრულდა, მისი მომხრე და მოწინააღმდეგე მხარეები კი სასტიკად დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს, თუმცა ნაწარმოები მალევე შევიდა როგორც თეატრის, ისე საკონცერტო დარბაზების მუდმივ რეპერტუარში.&lt;ref&gt;Canarina, pp. 42, 47&lt;/ref&gt;|group= შ}}

=== ომი ===

[[ფაილი:Maurice-Ravel-soldier-1916.jpg|მინი|მარჯვნივ|რაველი ფრანგული არმიის უნიფორმაში, 1916]]

1914 წელს, საფრანგეთში გერმანიის შეჭრის შემდეგ, რაველმა საფრანგეთის საჰაერო ძალებში შესვლა სცადა. იგი ფიქრობდა, რომ მისი პატარა აღნაგობა და მცირე წონა იდეალური იქნებოდა ავიატორისთვის, თუმცა უარი მიიღო ასაკისა და გულის მცირედი პრობლემის გამო.&lt;ref&gt;Jankélévitch, p. 179&lt;/ref&gt; გაწვევის მოლოდინში დაწერა „სამი სიმღერა“ (''Trois Chansons''), მისი ერთადერთი ნაწარმოები a cappella გუნდისთვის XVI საუკუნის ფრანგული შანსონების სტილში, სადაც საკუთარი ტექსტები გამოიყენა. სიმღერები მიუძღვნა რამდენიმე ადამიანს, რომელთაგანაც გაწვევაში დახმარებას მოელოდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 179&lt;/ref&gt; რამდენიმე წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, 1915 წლის მარტში მე-13 საარტილერიო პოლკს შეუერთდა სატვირთო მანქანის მძღოლად. ამ დროს უკვე 40 წლისა იყო.&lt;ref name=o93&gt;Orenstein (1995), p. 93&lt;/ref&gt; სტრავინსკი აღფრთოვანებული იყო თავისი მეგობრის სიმამაცით: „მის ასაკში და მისი რეპუტაციით ბევრად უფრო იოლი ადგილი შეეძლო ეშოვნა, ან, საერთოდაც, არაფერი გაეკეთებინა.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 113&lt;/ref&gt; რაველის ზოგიერთი მოვალეობა მას სასიკვდილო საფრთხის ქვეშ აგდებდა, მაგალითად, საბრძოლო მასალის გადაზიდვა ღამით, გერმანელების მხრიდან ინტენსიური დაბომბვის დროს. მის სულიერ სიმშვიდეს დედის ავადმყოფობაც ძირს უთხრიდა. ჯანმრთელობის პრობლემები თვითონაც ჰქონდა; აწუხებდა [[უძილობა|ინსომნია]] და საჭმლის მონელების პრობლემები. 1916 წელს [[დიზენტერიის ამება|დიზენტერიის]] გამო კუჭის ოპერაციაც დასჭირდა, მომდევნო ზამთარში კი ფეხის მოყინვაც ჰქონდა.&lt;ref&gt;Larner, p. 158&lt;/ref&gt;

ომის პერიოდში სენ-სანსმა, დიუბუამ, დ’ენდიმ და სხვებმა ფრანგული მუსიკის დაცვის ეროვნული ლიგა ({{lang-fr|Ligue Nationale pour la Defense de la Musique Française}}) ჩამოაყალიბეს, რომელიც კამპანიას ეწეოდა თანამედროვე გერმანული მუსიკის შესრულების აკრძალვის მიზნით.&lt;ref&gt;Fulcher (2001), pp. 207–208&lt;/ref&gt; რაველმა უარი განაცხადა გაწევრიანებაზე, რაზეც 1916 წელს ლიგის კომიტეტს მისწერა: „ფრანგი კომპოზიტორებისთვის უცხოელი კოლეგების შემოქმედების სისტემატურად უგულვებელყოფა და ეროვნულ ჩაკეტილ წრედ გადაქცევა საშიში იქნება: ჩვენი მუსიკალური ხელოვნება, რომელიც ამჟამად ასე მდიდარია, მალე დეგრადირდება და იზოლირებული, ბანალური ფორმულებით სავსე გახდება.“&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 169&lt;/ref&gt; პასუხად, ლიგამ თავის კონცერტებზე რაველის მუსიკის შესრულება აკრძალა.&lt;ref&gt;Fulcher (2001), p. 208&lt;/ref&gt;

1917 წლის იანვარში რაველის დედა გარდაიცვალა და კომპოზიტორი „საშინელ სასოწარკვეთილებაში“ ჩავარდა, რასაც ართულებდა ის მწუხარება, რომელსაც ომის შედეგად თანამემამულეთა ტანჯვის გამო განიცდიდა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 180; and Nichols (2011), p. 187&lt;/ref&gt; ომის წლებში რაველი ცოტას წერდა. საფორტეპიანო ტრიო კონფლიქტის დასაწყისისთვის თითქმის დასრულებული იყო, ამ პერიოდის ყველაზე მასშტაბური ნაწარმოები კი იყო „კუპერენის აკლდამა“ (''Le tombeau de Couperin''), დაწერილი 1914-1917 წლებში. სიუიტა ეხმიანება XVIII საუკუნის ფრანგი კომპოზიტორის, ფრანსუა კუპერენის ტრადიციებს. მისი თითოეული ნაწილი რაველის ომში დაკარგულ მეგობარს ეძღვნება.&lt;ref&gt;James, p. 81&lt;/ref&gt;

=== 1920-იანი წლები ===

ომის შემდგ რაველის ახლობლები ხედავდნენ, რომ მას ფიზიკური და მენტალური მდგრადობა მეტწილად დაკარგული ჰქონდა. როგორც მუსიკოლოგი სტივენ ზენკი ამბობს, „რაველის ემოციური წონასწორობა, რომელიც წინა დეკადაში ძლივს მოიპოვა, სერიოზულად იყო დაზიანებული.“&lt;ref name=z11&gt;Zank, p. 11&lt;/ref&gt; მისი შემოქმედება რაოდენობრივად კიდევ უფრო შემცირდა.&lt;ref name=z11/&gt; მიუხედავად ამისა, დებიუსის გარდაცვალების შემდეგ (1918), როგორც საფრანგეთში, ისე მის საზღვრებს გარეთ, რაველი ფართოდ განიხილებოდა, როგორც უპირველესი ფრანგი კომპოზიტორი.&lt;ref name=o230/&gt; ფორე მას სწერდა: „უფრო ბედნიერი ვარ, ვიდრე შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, იმ სოლიდური პოზიციის გამო, რომელიც ასე ბრწყინვალედ და ასე სწრაფად მოიპოვეთ. იგი სიხარულისა და სიამაყის წყაროა თქვენი მოხუცი პროფესორისთვის.“&lt;ref name=o230&gt;Orenstein (2003), pp. 230–231&lt;/ref&gt; 1920 წელს რაველს [[საპატიო ლეგიონის ორდენი]] შესთავაზეს, რომელზეც უარი განაცხადა,{{refn|რაველს უარის მიზეზი ნათლად არასოდეს განუმარტავს. არსებობს რამდენიმე თეორია. როზენტალი ფიქრობდა, რომ ამის მიზეზი იყო უამრავი დაღუპული ომში, რომელშიც რაველს, ფაქტიურად, არ უბრძოლია.&lt;ref name=f139&gt;Fulcher (2005), p. 139&lt;/ref&gt; სხვა მოსაზრებით, რაველი თავს მოტყუებულად გრძნობდა, რადგან მისი წინააღმდეგობის მიუხედავად, ავადმყოფ დედას მაინც უთხრეს, რომ იგი არმიაში ჩაეწერა.&lt;ref name=f139/&gt; ედუარდ რაველის თქმით, მისმა ძმამ ჯილდოზე უარი იმის გამო თქვა, რომ იგი მიმღების თანხმობის გარეშე გამოაცხადეს.&lt;ref name=f139/&gt; ბევრი ბიოგრაფი კი ფიქრობს, რომ რაველის გამოცდილებამ რომის პრემიის დროს იგი დაარწმუნა, რომ სახელმწიფო ინსტიტუციები პროგრესული ხელოვანების მიმართ მტრულად იყვნენ განწყობილნი.&lt;ref&gt;Kelly (2000), p. 9; Macdonald, p. 333; and Zank, p. 10&lt;/ref&gt;|group= შ}} თუმცა, კომპოზიტორთა ახალი თაობისთვის, მათ შორის, „ექვსეულისთვის“ (Le Six), ის მაინც საპატიო ფიგურად ითვლებოდა. სატიმ ამის გამო ზურგი აქცია და თქვა: „რაველი უარს ამბობს, საპატიო ლეგიონზე, თუმცა მისი მუსიკა თანხმობას აცხადებს.“&lt;ref&gt;Kelly (2013), p. 56&lt;/ref&gt;{{refn|სატი ცნობილი იყო მეგობრების წინააღმდეგ გამოსვლებით. 1917 წელს უწმაწური ენით გალანძღა რაველი თინეიჯერ ფრანსის პულენკთან.&lt;ref&gt;Poulenc and Audel, p. 175&lt;/ref&gt; 1924 წლისთვის კი სატის პულენკსა და მეორე მეგობართან, ჟორჟ ორიკთანაც ჰქონდა ურთიერთობა გაწყვეტილი.&lt;ref&gt;Schmidt. p. 136&lt;/ref&gt; პულენკმა მეგობარს უთხრა, რომ გახარებული იყო, რომ სატის მეტად აღარ ნახავდა: „ისევე ვცემ თაყვანს, როგორც ყოველთის, თუმცა, შვებით ამოვისუნთქე, რომ ბოლოს და ბოლოს, აღარ მომიწევს მისი გამუდმებული ბუზღუნის მოსმენა რაველის შესახებ...“&lt;ref&gt;Kelly (2013), p. 57&lt;/ref&gt;|group= შ}} ამ თავდასხმის მიუხედავად, რაველი კვლავ პატივს სცემდა სატის ადრინდელ მუსიკას და ყოველთვის აღიარებდა მის გავლენას საკუთარ განვითარებაზე.&lt;ref name=k16/&gt; რაველი კეთილგანწყობილი იყო „ექვსეულის“ მიმართ, მათ მუსიკას მხარს უჭერდა და ჟურნალისტების თავდასხმებისგან იცავდა ხოლმე; მათ უარყოფით რეაქციას თავისი ნაწარმოებების მიმართ კი ბუნებრივად მიიჩნევდა და უკეთესად, ვიდრე მისი სტილის კოპირება იქნებოდა.&lt;ref name=&quot;Kelly 2000, p. 25&quot;&gt;Kelly (2000), p. 25&lt;/ref&gt; დამოუკიდებელი მუსიკალური საზოგადოების საშუალებით, მას შესაძლებლობა ჰქონდა, მხარი დაეჭირა მათთვის და კომპოზიტორებისთვის სხვა ქვეყნებიდანაც. საზოგადოებამ კონცერტებზე წარადგინა ამერიკელი აარონ კოპლანდის, ვირჯილ ტომსონის და ჯორჯ ანტაილის, ასევე ინგლისელი ვონ უილიამსის, არნოლდ ბაქსის და სირილ სკოტის ახალი ნაწარმოებები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 82–83&lt;/ref&gt;

[[File:Montfort-l'Amaury Maison Ravel.jpg|thumb|left|alt=exterior shot of small 19th-century French country house|Le Belvédère, მონფორ-ლ’ამორი, სადაც რაველი 1921 წლიდან გარდაცვალებამდე ცხოვრობდა]]

ორენშტაინი და ზენკი შენიშნავენ, რომ რაველის ომისშემდგომი შემოქმედება მცირე რაოდენობისა იყო, საშუალოდ, ერთი კომპოზიცია წელიწადში, თუმცა, მის საუკეთესო ნაწარმოებებს მოიცავდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1967), p. 479; and Zank, p. 11&lt;/ref&gt; 1920 წელს დაწერა „ვალსი“ (''La valse''), დიაგილევის შეკვეთის პასუხად. მასზე რამდენიმე წლის განმავლობაში სხვადასხვა ინტერვალებით მუშაობდა ხოლმე. გეგმავდა, როგორც საკონცერტო პიესას, რომელიც „ვენის ვალსის აპოთეოზი“ უნდა ყოფილიყო.&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (2003), p. 32&lt;/ref&gt; დიაგილევმა მასზე უარი თქვა: „იგი შედევრია, თუმცა ბალეტი არ არის; ბალეტის პორტრეტია.“&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 118&lt;/ref&gt; რაველმა დიაგილევის ვერდიქტი პროტესტის ან კამათის გარეშე მოისმინა, წამოვიდა და მასთან შეხება აღარასოდეს ჰქონია.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 78&lt;/ref&gt;{{refn|ზოგიერთი წყაროს მიხედვით, 1925 წელს დიაგილევთან შეხვედრისას რაველმა მას ხელი არ ჩამოართვა და ერთ-ერთმა მათგანმა მეორე დუელშიც კი გამოიწვია. ჰაროლდ შონბერგი დუელის ინიციატორად დიაგილევს ასახელებს, ხოლო ჯერალდ ლარნერი რაველს.&lt;ref&gt;Schonberg, p. 468; and Larner, p. 188&lt;/ref&gt; არავითარი დუელი არ შემდგარა და მსგავსი ინციდენტი არც ორენშტაინის და არც ნიკოლსის მიერ დაწერილ ბიოგრაფიებში არ გვხვდება, თუმცა, ორივე ადასტურებს, რომ განხეთქილება სრული დ საბოლოო იყო.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 78; and Nichols (2011), p. 210&lt;/ref&gt;|group= შ}} ნიქოლსი შენიშნავს, რომ რაველს ჰქონდა ბედნიერება, ეხილა ეს ბალეტი სხვა კომპანიების შესრულებით ორჯერ, ვიდრე დიაგილევი გარდაიცვლებოდა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 210&lt;/ref&gt; 1920 წლის ნოემბერში ელისეს მინდვრების თეატრში დაიდგა ბალეტი „კუპერენის აკლდამის“ მუსიკაზე, დეკემბერში იქვე „ვალსის“ პრემიერაც შედგა.&lt;ref name=ln10&gt;Lesure and Nectoux, p. 10&lt;/ref&gt; მომდევნო წელს პარიზის ოპერაში წარმატებით გააცოცხლეს „დაფნისი და ქლოე“ და „ესპანური საათი“.&lt;ref name=ln10/&gt;

ომისშემდგომ ეპოქაში ადგილი ჰქონდა რეაქციას მასშტაბური საორკესტრო მუსიკის წინააღმდეგ, როგორიცაა [[გუსტავ მალერი|გუსტავ მალერის]] და [[რიხარდ შტრაუსი|რიხარდ შტრაუსის]] ნაწარმოებები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 84&lt;/ref&gt; სტრავინსკიმ, რომლის „კურთხეული გაზაფხული“ უზარმაზარი ორკესტრისთვის იყო დაწერილი, ბევრად უფრო მცირე მასშტაბებში დაიწყო მუშაობა. მისი ბალეტი „ქორწილი“ (''Les noces'') ხმებისა და 21 ინსტრუმენტისთვის არის დაწერილი.&lt;ref&gt;[http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/opr/t114/e4740 &quot;Noces, Les&quot;], ''The Oxford Companion to Music'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 11 March 2015 {{subscription}}.&lt;/ref&gt; რაველს ეს ნაწრმოები არ მოეწონა (ამ მოსაზრებმ მის მიმართ სტრავინსკის მეგობრული დამოკიდებულების გაცივებაც გამოიწვია)&lt;ref&gt;Francis Poulenc, ''quoted'' in Nichols (1987), p. 117&lt;/ref&gt; თუმცა მას მოსწონდა „dépouillement“ – „გაშიშვლება“ ომისწინანდელი ექსტრავაგანტურობისგან და უმთავრესის წინ წამოწევა.&lt;ref name=&quot;Kelly 2000, p. 25&quot;/&gt; 1920-იან წლებში დაწერილი მისი ნაწარმოებები შესამჩნევად უფრო ძუნწია ტექსტურულად, ვიდრე მისი ადრინდელი ნამუშევრები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 84, 186 and 197&lt;/ref&gt; ამ პერიოდში მასზე გავლენა მოახდინა [[ჯაზი|ჯაზმა]] და [[ატონალობა|ატონალობამ]]. ჯაზი პოპულარული იყო პარიზულ კაფეებში და ფრანგი კომპოზიტორები, მაგალითად, დარიუს მიიო მის ელემენტებს ხშირად იყენებდნენ საკუთარ კომპოზიციებში.&lt;ref&gt;James, p. 101&lt;/ref&gt; რაველი ამბობდა, რომ გრანდ ოპერას ჯაზი ურჩევნოდა&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 289&lt;/ref&gt; და ეს გავლენა აშკარაა მის გვიანდელ ნაწარმოებებში.&lt;ref&gt;Perret, p. 347&lt;/ref&gt; [[არნოლდ შენბერგი|არნოლდ შონბერგის]] მიერ კონვენციური ტონალობის მიტოვებამ ასევე იქონია გავლენა რაველის ზოგიერთ ნაწარმოებზე, მაგალითად, „მადაგასკარული სიმღერები“ (''Chansons madécasses'') (1926), რომელიც, რაველისვე თქმით, ვერ დაიწერებოდა „მთვარის პიეროს“ გარეშე.&lt;ref&gt;Kelly (2000), p. 24&lt;/ref&gt; 1920-იან წლებიდან მისი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნამუშევარი იყო საორკესტრო ვერსია მუსორგსკის ნაწარმოებისა „სურათები გამოფენაზე“ (1922), ოპერა „ბავშვი და ჯადოქრობა“ (''L'enfant et les sortilèges'') [[კოლეტი|კოლეტის]] ლიბრეტოზე, „ბოშა“ (''Tzigane'') (1924) და სავიოლინე სონატა №2 (1927).&lt;ref name=ln10/&gt;

რაველისთვის ქალაქში ცხოვრება დამღლელი იყო, ამიტომ გარეუბანში გადავიდა.&lt;ref&gt;Lesure and Nectoux, p. 45&lt;/ref&gt; 1921 წლის მაისში დაიწყო ცხოვრება Le Belvédère-ში, მონფორ-ლ’ამორიში, რომელიც პარიზიდან დასავლეთით, 50 კილომეტრში, [[იველინი|იველინის დეპარტამენტში]] მდებარეობს. იგი ამ სახლში გარდაცვალებამდე ცხოვრობდა ერთგულ მოსამსახურესთან, მადამ რეველოსთან ერთად.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 134; and [https://web.archive.org/web/20101018233221/http://www.ville-montfort-l-amaury.fr/La-maison-musee-de-Maurice-Ravel &quot;La maison-musée de Maurice Ravel&quot;], Ville Montfort-l'Amaury, retrieved 11 March 2015&lt;/ref&gt; Le Belvédère-ში რაველი წერდა და მებაღეობას ეწეოდა, როცა პარიზში ან საზღვარგარეთ საშემსრულებლო საქმით არ იყო დაკავებული. 1920-იან წლებში მისი განრიგი დატვირთული იყო კონცერტებით ბრიტანეთში, შვედეთში, დანიაში, აშშ-ში, კანადაში, ესპანეთში, ავსტრიასა და იტალიაში.&lt;ref name=ln10/&gt;

{{Quote box
| width = 33%
| bgcolor = #c6dbf7
| align = right
| quoted = y
| quote = რაველი აღტაცებული იყო ამერიკული ცხოვრების დინამიურობით, მისი უზარმაზარი ქალაქებით, ცათამბჯენებით და მოწინავე ტექნოლოგიით; მასზე შთაბეჭდილება მოახდინა ჯაზმა, სპირიჩუელსებმა და ამერიკული ორკესტრების ბრწყინვალებამ. ამერიკული სამზარეულო, როგორც ჩანს, სხვა საქმე იყო.
| salign = right
| source = არბი ორენშტაინი&lt;ref name=o10 /&gt;
}} 

1928 წელს, ორთვიანი დაგეგმვის და მზადების შემდეგ, რაველმა ჩრდილოეთ ამერიკაში ოთხთვიანი ტურნე გამართა შემსრულებლისა და დირიჟორის რანგში. მის ანაზღაურებას წარმოადგენდა გარანტირებული 10,000 [[ამერიკული დოლარი]] და „გოლუაზის“ სიგარეტების უწყვეტი მარაგი.&lt;ref&gt;Zank, p. 33&lt;/ref&gt; ის აშშ-ის და კანადის თითქმის ყველა წამყვან ორკესტრთან ერთად გამოვიდა და 25 ქალაქს ეწვია.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 95&lt;/ref&gt; მსმენელი ენთუზიაზმით იყო განწყობილი და კრიტიკოსების რეაქციაც დადებითი იყო.{{refn|ოლინ დაუნსი ''[[The New York Times]]''-ში წერდა: „ბატონი რაველი თავის არტისტულ გზას წყნარად და ძალიან კარგად მიუყვება. მან მოიძულა ზედაპირული ეფექტები და თავისი მუსიკის ყველაზე დაუნდობელი კრიტიკოსი თავადვე არის.“&lt;ref&gt;Downes, Olin. [https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9A06E3D7133DE73ABC4E52DFB7668383639ED &quot;Music: Ravel in American Debut&quot;], ''The New York Times'', 16 January 1928, p. 25 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} ნიუ-იორკში სერჟ კუსევიცკის დირიჟორობით გამართულ კონცერტზე, რომელიც მთლიანად რაველის ნაწარმოებებისგან შედგებოდა, მთელი დამსწრე საზოგადოება ფეხზე წამოდგა და კომპოზიტორს ოვაციებით შეხვდა. რაველი ამ სპონტანურ ჟესტს ემოციურად შეხვდა: „იცით, ეს პარიზში არ ხდება ხოლმე.“&lt;ref name=o10&gt;Orenstein (2003), p. 10&lt;/ref&gt; ორენშტაინი წერს, რომ ეს ტურნე რაველის საერთაშორისო რეპუტაციის ზენიტი იყო და მის არამუსიკალურ მოვლენებს შორის გამოარჩევს კომპოზიტორის ვიზიტს ნიუ-იორკში მდებარე [[პო, ედგარ|პოს]] სახლში, ასევე, ექსკურსიებს [[ნიაგარის ჩანჩქერი|ნიგარის ჩანჩქერზე]] და [[გრანდ კანიონი|გრანდ-კანიონში]].&lt;ref name=o10/&gt; რაველი კრიტიკოსების მიერ საერთაშორისოდ აღიარებას უემოციოდ შეხვდა. მისი აზრით, კრიტიკოსთა ახლანდელი აღფრთოვანება ისეთივე უმნიშვნელო იყო, როგორც მათი ძველი შეფასებები, როცა კომპოზიტორს „უგრძნობელობის და უემოციობის სრულყოფილ მაგალითს“ უწოდებდნენ.&lt;ref name=&quot;Orenstein 1991, p. 104&quot;&gt;Orenstein (1991), p. 104&lt;/ref&gt;

„[[ბოლერო (რაველი)|ბოლერო]]“, უკანასკნელი კომპოზიცია, რომელის რაველმა 20-იან წლებში დაწერა, მისი ყველაზე ცნობილი აღმოჩნდა. იდა რუბინშტეინის საბალეტო კომპანიისგან შეკვეთის მიღების შემდეგ მან სცადა ალბენისის „იბერიას“ გაორკესტრების უფლება მიეღო, თუმცა, ეს ვერ შეძლო და გადაწყვიტა ჩაეტარებინა „ექსპერიმენტი ძალიან სპეციფიკური და შეზღუდული მიმართულებით... პიესა, რომელიც გაგრძელდებოდა 17 წუთი და მთლიანად შემდგარი იქნებოდა საორკესტრო ქსოვილისგან, მუსიკის გარეშე“.&lt;ref name=o477/&gt; მისივე აღწერით, ნაწარმოები არის „ერთი გრძელი, თანდათანობითი კრეშენდო. მასში არაა არავითარი კონტრასტები და არანაირი სიახლე, გარდა გეგმისა და აღსრულების მანერისა, თემები კი სრულიად განყენებულია.“&lt;ref name=o477&gt;''Quoted'' in Orenstein (2003), p. 477&lt;/ref&gt; იგი არასასიამოვნოდ გაოგნებული იყო ნაწარმოების მასობრივი წარმატების გამო. როცა ოპერაში მისი პრემიერისას ერთმა ხანშიშესულმა ქალბატონმა დაიძახა „ნაგავი!“, რაველმა შენიშნა: „ის მოხუცი ქალბატონი ყველაფერს სწორად მიხვდა!“&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 47–48&lt;/ref&gt; ნაწარმოების პოპულარიზებას ხელი შეუწყო დირიჟორმა [[არტურო ტოსკანინი|არტურო ტოსკანინიმ]].&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 99; and Nichols (2011), pp. 300–301&lt;/ref&gt; არსებობს მისი რამდენიმე ასეული ჩანაწერი.{{refn|[[WorldCat]]-ის 2015 წლის ჩამონათვალში მოცემულია მისი ახალი ან ხელახლა გამოცემული 3,500 ჩანაწერი.&lt;ref&gt;[http://www.worldcat.org/search?qt=worldcat_org_all&amp;q=Ravel+Bolero#x0%253Amusic-%2C%2528x0%253Amusic%2Bx4%253Acd%2529%2C%2528x0%253Amusic%2Bx4%253Alp%2529format &quot;Ravel Bolero&quot;], WorldCat, retrieved 21 April 2015&lt;/ref&gt;|group= შ}} „ექვსეულის“ ერთ-ერთ წარმომადგენელს, არტურ ონეგერს რაველმა უთხრა: „მე მხოლოდ ერთი შედევრი მაქვს დაწერილი – „ბოლერო“. სამწუხაროდ, მასში მუსიკა არ არის.“&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 301&lt;/ref&gt;

=== უკანასკნელი წლები ===

1930-იანი წლების დასაწყისში რაველი ორ საფორტეპიანო კონცერტზე მუშაობდა. პირველად დაასრულა საფორტეპიანო კონცერტი რე მაჟორში მარცხენა ხელისთვის. ეს იყო ავსტრიელი პიანისტის პოლ ვიტგენშტაინის შეკვეთა, რომელსაც მარცხენა ხელი ომში ჰქონდა დაკარგული. რაველი დაინტერესებული იყო პროექტის ტექნიკური გამოწვევებით: „ასეთი ტიპის ნაწარმოებში უმნიშვნელოვანესია, რომ შეიქმნას ისეთი ტექსტურის შთბეჭდილება, რომელიც არაა უფრო ღარიბი, ვიდრე ორი ხელისთვის დაწერილ პარტიაში.“&lt;ref&gt;James, p. 126&lt;/ref&gt; რაველმა, რომლის ტექნიკაც არ იყო საკმარისად კარგი ნაწარმოების ცალი ხელით დასაკრავად, საჩვენებლად იგი ორივე ხელით დაუკრა.{{refn|რაველის მეგობრები ხშირად ხუმრობით კამათოდნენ, რაველი უფრო ცუდი პიანისტი იყო, ვიდრე დირიჟორი, თუ პირიქით.&lt;ref&gt;Nichols (1987), p. 92&lt;/ref&gt;|group= შ}} თავდაპირველად ვიტგენშტაინი ნაწარმოებით იმედგაცრუებული დარჩა, მაგრამ ყურადღებით შესწავლის შემდეგ მისი განწყბა აღფრთოვანებით შეიცვალა და მას დიდებულ ნამუშევრად თვლიდა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p 101&lt;/ref&gt; 1932 წლის იანვარში მის პრემიერას ვენაში დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, მომავალ წელს კი პარიზშიც შესრულდა რაველის დირიჟორობით.&lt;ref&gt;Nichols and Mawer, p. 256&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ანრი პრუნიერი წერდა: „პირველივე ტაქტებიდან ვეშვებით იმ სამყაროში, რომელსაც რაველი იშვიათად თუ გვაჩვენებდა ხოლმე.“&lt;ref name=&quot;Orenstein 1991, p. 104&quot;/&gt;

ერთი წლის შემდეგ დასრულდა საფორტეპიანო კონცერტი სოლ მაჟორში. მისი პრემიერა 1932 წლის იანვარში შედგა. სოლისტ მარგერიტ ლონგს კარგი შეფასებები ხვდა წილად, ასევე, რაველის მუსიკას, თუმცა, არა მის დირიჟორობას.&lt;ref&gt;Nichols and Mawer, p. 266&lt;/ref&gt; ნაწარმოები ლონგს ეძღვნებოდა და მან, კომპოზიტორის დირიჟორობით, იგი ოცზე მეტ ევროპულ ქალაქში შეასრულა.&lt;ref&gt;Zank, p. 20&lt;/ref&gt; მათ ნაწარმოების ერთად ჩაწერაც დაგეგმეს, თუმცა სესიების დროს რაველმა პროცესის ზედამხედველობა არჩია და დირიჟორობა პედრო დე ფრეიტას ფრანკოს გადაულოცა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), pp. 535–536&lt;/ref&gt;

{{Quote box|width=33%|bgcolor=#c6dbf7|align=left|quoted=y | quote= მისი უკანასკნელი წლები სასტიკი იყო, რადგან თანდათან კარგავდა მეხსიერებას და გარკვეულწილად, კოორდინაციის უნარსაც, რასაც, რასაკვირველია, თავადაც გრძნობდა.|salign = right|source=იგორ სტრავინსკი&lt;ref&gt;''Quoted'' in Nichols (1987), p. 173&lt;/ref&gt;}}

1932 წლის ოქტომბერში, ტაქსით მგზავრობისას მომხდარი ავარიის დროს რაველმა თავზე დაზიანება მიიღო. იგი არც ისე სერიოზულად მიიჩნიეს, თუმცა, 1988 წელს ''British Medical Journal''-ში ნევროლოგმა რ. ა. ჰენსონმა გამოაქვეყნა კვლევა, რომლის მიხედვითაც ამ დაზიანებამ, სავარაუდოდ, უკვე არსებული ცერებრალური პრობლემა გაართულა.&lt;ref name=h1586/&gt; ჯერ კიდევ 1927 წელს რაველის ახლო მეგობრები წუხდნენ მისი დაბნეულობის და გულმავიწყობის გამო, ინციდენტის წელს კი უკვე აფაზიის ნიშნების გამოვლენა დაიწყო.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 105&lt;/ref&gt; ავარიამდე დაწყებული ჰქონდა მუშაობა მუსიკაზე ფილმისთვის „დონ კიხოტი“ (1933), თუმცა განრიგის მიხედვით მისი დასრულება ვერ შეძლო და მუსიკის უმეტესი ნაწილი ჟაკ იბერმა დაწერა.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 330&lt;/ref&gt; ფილმისთვის განკუთვნილი მუსიკიდან რაველმა სამი სიმღერა დაასრულა ბარიტონისა და ორკესტრისთვის (''Don Quichotte à Dulcinée''). საორკესტრო პარტიტურის ხელნაწერი რაველის მიერაა შესრულებული, თუმცა ტრანსკრიპციაში ლუსიენ გარბანი და მანუელ როზენტალი ეხმარებოდნენ. ეს რაველის ბოლო ნაწარმოები იყო.&lt;ref name=h1586&gt;Henson, p. 1586&lt;/ref&gt; 

მისი ავადმყოფობის ზუსტი ბუნება უცნობია. ექსპერტები სიმსივნეს გამორიცხავენ. სხვადასხვა დროს გამოითქვა ვერსიები, როგორიცაა დემენცია, [[ალცჰაიმერის დაავადება]] და კროიცფელდ-იაკობის დაავადება.&lt;ref&gt;Henson, pp. 1586–1588&lt;/ref&gt;{{refn|2008 წელს ''The New York Times''-ში გამოქვეყნდა სტატია, სადაც გამოთქმულია მოსაზრება, რომ დემენციის ადრეული ეფექტები, ჯერ კიდევ 1928 წელს, შეიძლება ყოფილიყო „ბოლეროს“ განმეორებადი ხასიათის მიზეზი.&lt;ref&gt;Blakeslee, Sandra. [https://www.nytimes.com/2008/04/08/health/08brai.html &quot;A Disease That Allowed Torrents of Creativity&quot;], ''The New York Times'', 8 April 2008&lt;/ref&gt; ამას წინ უძღოდა 2002 წელს დაბეჭდილი სტატია „ევროპის ნევროლოგიურ ჟურნალში“ (''The European Journal of Neurology''), სადაც რაველის კლინიკური ისტორიის შესწავლის საფუძველზე გამოთქმული იყო ვარაუდი, რომ როგორც „ბოლერო“, ისე საფორტეპიანო კონცერტი მარცხენა ხელისთვის ბადებდა ეჭვს ნევროლოგიური დაავადების არსებობის შესახებ.&lt;ref&gt;Amaducci et al, p. 75&lt;/ref&gt;|group= შ}} მიუხედავად იმისა, რომ მუსიკის წერა ან შესრულება აღარ შეეძლო, რაველი ბოლო თვეებამდე ფიზიკურად და სოციალურად აქტიური რჩებოდა. ჰენსონი შენიშნავს, რომ მას ხმოვანი წარმოსახვა მეტწილად შენარჩუნებული ჰქონდა და გონებაში მუსიკა კვლავ ესმოდა.&lt;ref name=h1586/&gt;

1937 წელს რაველს ტკივილები დაეწყო. იგი კლოვის ვენსანმა, პარიზში ცნობილმა ნეიროქირურგმა გასინჯა. მან სიმსივნე სავარაუდოდ არ მიიჩნია და მდგომარეობის გაუარესების თავიდან ასაცილებლად ქირურგიული ჩარევა ურჩია. რაველის ძმამ, ედუარდმა ეს რჩევა მიიღო, რადგან თავად კომპოზიტორი იმ მდგომარეობაში არ იყო, რომ გონივრული აზრი გამოეთქვა. ოპერაციის შემდეგ მისმა მდგომარეობამ გაუმჯობესების ნიშნები აჩვენა, თუმცა, მცირე ხნით და კომპოზიტორი მალე კომაში ჩავარდა. იგი 1937 წლის 28 დეკემბერს, 62 წლის ასაკში გარდაიცვალა.&lt;ref&gt;Henson, p. 1588&lt;/ref&gt;

30 დეკემბერს რაველი პარიზის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში მდებარე ლევალუა-პერეს სასაფლაოზე, გრანიტის სამარხში, მშობლების გვერდით დაკრძალეს. იგი [[ათეისტი]] იყო და რელიგიური ცერემონია არ ჩატარებულა.&lt;ref&gt;[http://www.maurice-ravel.net/religion.htm &quot;Ravel and religion&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150105034959/http://www.maurice-ravel.net/religion.htm |date=2015-01-05 }}, Maurice Ravel, retrieved 11 March 2015&lt;/ref&gt;

== მუსიკა ==
{{მთავარი|მორის რაველის ნაწარმოებების სია}}

რაველის ნაწარმოებების სრული კატალოგი, რომელიც მარსელ მარნას მიერაა შედგენილი, 85 ნაწარმოებს მოიცავს, მათ შორის ბევრი დაუსრულებელი და მიტოვებულია.&lt;ref name=marnat&gt;Marnat, pp. 721–784&lt;/ref&gt; მიუხედავად იმისა, რომ ეს რაოდენობა მის თანამედროვეებს ბევრად ჩამორჩება,{{refn|„გროუვის მუსიკისა და მუსიკოსების ლექსიკონში“ ჩამოთვლილია სენ-სანსის 169, ფორეს 121 და დებიუსის 182 ნაწარმოები.&lt;ref&gt;Nectoux Jean-Michel. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/09366 &quot;Fauré, Gabriel]&quot;; Ratner, Sabina Teller, et al. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/24335 &quot;Saint-Saëns, Camille&quot;]; and Lesure, François and Roy Howat. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/07353. &quot;Debussy, Claude&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 13 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} იგი შევსებულია რაველის მიერ საფორტეპიანო პიესების დამოუკიდებელ საორკესტრო ვერსიებად არანჟირების გამო.&lt;ref name=rg/&gt; შესრულებადი ნაწრმოებების რაოდენობა სამოცს აღწევს, რომელთაგანაც ნახევარზე ოდნავ მეტი ინსტრუმენტულია. რაველის შემოქმედება მოიცავს საფორტეპიანო ნაწარმოებებს, კამერულ მუსიკას, ორ საფორტეპიანო კონცერტს, საბალეტო მუსიკას, ოპერებს და ვოკალურ ციკლებს. სიმფონიები და საეკლესიო მუსიკა მას არ დაუწერია.&lt;ref name=marnat/&gt;

რაველი ეყრდნობოდა ბევრი თაობის ფრანგი კომპოზიტორის შემოქმედებას კუპერენიდან და რამოდან გაბრიელ ფორემდე, ასევე, თავის თანამედროვეთა – სატის და დებიუსის ინოვაციებს. უცხოური გავლენებიდან აღსანიშნავია [[მოცარტი]], [[შუბერტი, ფრანც|შუბერტი]], [[ლისტი, ფერენც|ლისტი]] და [[შოპენი]].&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 64 (Satie), 123 (Mozart and Schubert), 124 (Chopin and Liszt), 136 (Russians), 155 (Debussy) and 218 (Couperin and Rameau)&lt;/ref&gt; საკუთარ თავს მეტწილად კლასიკოსად თვლიდა. თავისი ინოვაციური რიტმული და ჰარმონიული იდეების გადმოსაცემად ხშირად იყენებდა ტრადიციულ სტრუქტურებსა და ფორმებს, როგორიცაა სამნაწილიანი ფორმა.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 135&lt;/ref&gt; ჯაზის გავლენა მის გვიანდელ მუსიკაზე იგრძნობა საფორტეპიანო კონცერტისა და სავიოლინე სონატის კლასიკურ სტრუქტურებში.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 291, 314 and 319&lt;/ref&gt;

{{Quote box|width=33%|bgcolor=#c6dbf7|align=right|quoted=y | quote= მელოდიის გარშემო რა სოუსს მოათავსებთ, გემოვნების საკითხია. მნიშვნელოვანი მელოდიური ხაზია.|salign = right|source=რაველი ვონ უილიამსს&lt;ref&gt;''Quoted'' in Orenstein (1991), p. 131&lt;/ref&gt;}}

რაველი უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებდა მელოდიას. ვონ უილიამსს უთხრა, რომ „ყველა მნიშვნელოვან მუსიკაში ნაგულისხმევია მელოდიური ხაზი“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 131&lt;/ref&gt; მისი თემები ხშირად მოდალურია და არა მაჟორულ-მინორული,&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 106–109&lt;/ref&gt; შესაბამისად, მის ნაწარმოებებში წამყვანი ტონი არ არის ხოლმე.&lt;ref&gt;Taruskin, p. 112; and [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/16179 &quot;Leading note&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 13 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; მისი ჰარმონიული ენისთვის დამახასიათებელია გავრცობილი აკორდები (ნონა და უნდეციმა) და გადაუწყვეტელი აპოჯიატურები, როგორც „კეთილშობილურ და სენტიმენტალურ ვალსებში“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 132&lt;/ref&gt;

რაველს მოსწონდა საცეკვაო ფორმები, პირველ რიგში ბოლერო და პავანა, აგრეთვე მენუეტი, რიგოდონი, ვალსი, ჩარდაში, ჰაბანერა და პასაკალია. მისთვის მნიშვნელოვანი იყო ეროვნული და რეგიონალური გავლენებიც. დაგეგმილი კონცერტის შექმნა ბასკურ მოტივებზე ვერ შეძლო, თუმცა მისი ნამუშევრები შეიცავს ალუზიებს ებრაულ, ბერძნულ, უნგრულ და ბოშურ თემებზე.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 190 and 193&lt;/ref&gt; შექმნილი აქვს რამდენიმე მცირე ზომის ნაწარმოები, რომლებიც ეძღვნება მისთვის საყვარელ კომპოზიტორებს – ბოროდინს, შაბრიეს, ფორეს და ჰაიდნს, სადაც მათი მუსიკისთვის დამახასიათებელი ელემენტები თავის სტილში აქვს ინტერპრეტირებული.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 192&lt;/ref&gt; კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი გავლენა არა მუსიკალური, არამედ ლიტერატურული იყო: რაველის თქმით, მან ედგარ პოსგან ისწავლა, რომ „ნამდვილი ხელოვნება არის სრულყოფილი ბალანსი ინტელექტსა და ემოციას შორის“,&lt;ref&gt;Lanford, pp. 245–246&lt;/ref&gt; შედეგად, იგი ფიქრბდა, რომ მუსიკალური პიესა სრულყოფილად დაბალანსებული უნდა ყოფილიყო, სრულებით დაცლილი არარელევანტური მასალისგან.&lt;ref&gt;Lanford, pp. 248–249.&lt;/ref&gt;

=== ოპერები ===

[[File:L'heure-espagnole-1911.jpg|thumb|upright=0.95|alt=pencil sketches of characters in comic opera, head and shoulders only|პერსონაჟების სკეტჩები „ესპანური საათის“ პრემიერისთვის, 1911. ავტორი პოლ-შარლ დელაროში]]

რაველმა ორი ოპერის დასრულება შეძლო და მათ გარდა, კიდევ სამზე მუშაობდა. ეს სამი დუმთავრებელი ოპერა იყო „ოლიმპია“, „ჩაძირული ზარი“ (''La cloche engloutie'') და „ჟანა დ’არკი“. „ოლიმპია“ დაფუძნებული უნდა ყოფილიყო ჰოფმანის „ქვიშის კაცზე“; 1898-99 წლებში მისი მონახაზებიც გააკეთა, თუმცა ამაზე შორს აღარ წასულა. 1906-1912 წლებში სხვადასხვა სიხშირით იყო დაკავებული „ჩაძირული ზარით,“ ჰაუპტმანის იმავე სახელწოდების ნაწარმოების მიხედვით. მან ორივე ნაწარმოების სკეტჩები გაანადგურა, გარდა ე.წ. „საათების სიმფონიისა“ (''Symphonie horlogère''), რომელიც „ესპანური საათის“ შესავალში გამოიყენა.&lt;ref&gt;Zank, pp. 105 and 367&lt;/ref&gt; მესამე, შეუმდგარი, პროექტი იყო ჟოზეფ დელტეილის რომან „ჟანა დ’არკის“ საოპერო ვერსია. ეს უნდა ყოფილიყო დიდი მასშტაბის, სრულმეტრაჟიანი საოპერო ნაწარმოები პარიზის ოპერისთვის, თუმცა ბოლო წლების ავადმყოფობამ მის განხორციელებაში ხელი შეუშალა.&lt;ref&gt;Nichols (1987), pp. 171–172&lt;/ref&gt;

რაველის პირველი დასრულებული ოპერა იყო „ესპანური საათი“ (''L'heure espagnole'') (პრემიერა 1911 წელს), რომელიც აღწერილია, როგორც „მუსიკალური კომედია“ ({{lang-fr|„comédie musicale“}}).&lt;ref name=grove-heure/&gt; იგი რაველის იმ ნაწარმოებებს განეკუთვნება, რომლებიც აღწერს ესპანეთს ან რომელთა მოქმედებაც ესპანეთში მიმდინარეობს. ნიკოლსი შენიშნავს, რომ ნაწარმოების მეტწილად ესპანურმა შეფერილობამ რაველს მიზეზი მისცა, ვირტუოზულად გამოეყენებინა თანამედროვე ორკესტრი, რომელიც კომპოზიტორს შესანიშნავ ინსტრუმენტად მიაჩნდა „კომიკური ეფექტების ხაზგასასმელად და გასაზვიადებლად“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 129&lt;/ref&gt; ედვარდ ბერლინგემ ჰილი ყურადღებას ამახვილებს რაველის ოსტატურ მიდგომაზე ვოკალურ ხაზთან, რომელიც „აძლევს მომღერლებს რაიმეს, გარდა რეჩიტატივისა, მოქმედების შენელების გარეშე“ და აკეთებს „დრამატული სიტუაციებისა და მსახიობთა გრძნობების კომენტირებას ორკესტრით ისე, რომ სცენიდან ყურადღება არ გადააქვს“.&lt;ref&gt;Hill, p. 144&lt;/ref&gt; მეორეს მხრივ, ზოგიერთი კრიტიკოსი ფიქრობს, რომ პერსონაჟები ხელოვნურია, ხოლო ნაწარმოები ჰუმანურობასაა მოკლებული.&lt;ref name=grove-heure&gt;Nichols, Roger. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/O002204 &quot;Heure espagnole, L'&quot;], ''The New Grove Dictionary of Opera'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 14 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; დეივიდ მარი წერს, რომ „პარტიტურა ელვარებს რაველის განთქმული „სიფაქიზით (''tendresse'')“&lt;ref&gt;Murray, p. 316&lt;/ref&gt;

მეორე ოპერა, ასევე ერთაქტიანი, არის „ბავშვი და ჯადოქრობა“ (''L'enfant et les sortilèges'') (1926), „ლირიკული ფანტაზია“ ({{lang-fr|„fantaisie lyrique“}}) კოლეტის ლიბრეტოზე. თავდაპირველად ნაწარმოების ბალეტად დადგმა იგეგმებოდა, თუმცა, რაველის შეთავაზებით, კოლეტმა იგი საოპერო ლიბრეტოდ გადააქცია. მუსიკალურად იგი ბევრად უფრო თამამად მოდერნისტულია, ვიდრე „ესპანური საათები“ და მისმა ჯაზის ელემენტებმა და ბიტონალობამ ბევრი პარიზელი მსმენელის გაღიზიანება გამოიწვია. კომპოზიტორი კიდევ ერთხელ დაადანაშულეს ხელოვნურობასა და ადამიანური ემოციის ნაკლებობაში, თუმცა, ნიკოლსის დაკვირვებით, ამ „ცოცხალი და საინტერესო ნაწარმოების საფუძველში ღრმად სერიოზული გრძნობები დევს“.&lt;ref&gt;Nichols, Roger. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/O003509 &quot;Enfant et les sortilèges, L'&quot;], ''The New Grove Dictionary of Opera'', Oxford Music Online, Oxford University Press, retrieved 14 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; პარტიტურა უბრალოების შთაბეჭდილებას ქმნის, რაც ნიღბავს რთულ კავშირებს თემებს შორის. ამ ყველაფერს, დევიდ მარის სიტყვებით, თან ახლავს „ექსტრაორდინალური და მომაჯადოებელი ბგერები საორკესტრო ორმოდან“.&lt;ref&gt;Murray, p. 317&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ ერთაქტიანი ოპერები, როგორც წესი, უფრო იშვიათად იდგმება, ვიდრე სრულმეტრაჟიანები,&lt;ref&gt;White, p. 306&lt;/ref&gt; რაველის ზემოხსენებული ნაწარმოებები, როგორც საფრანეთში, ისე მის საზღვრებს გარეთ, რეგულარულად სრულდება.

=== სხვა ვოკალური ნაწარმოებები ===

რაველის შემოქმედების მნიშვნელოვანი ნაწილი ვოკალური მუსიკაა. ამ მხრივ, მისი ადრეული ნაწარმოებებიდან აღსანიშნავია კანტატები, რომლებიც „რომის პრემიის“ მოპოვების წარუმატებელი მცდელობებს წარმოადგენს. მისი სხვა ვოკალური ნამუშევრები ამ პერიოდიდან დებიუსის ძლიერ გავლენას ამჟღავნებს. კელი შენიშნავს მათ „სტატიურ, რეჩიტატივისებურ ვოკალურ სტილს“, წინწამოწეულ საფორტეპიანო პარტიებს და რიტმულ მოქნილობას.&lt;ref name=grove/&gt; 1906 წლისთვის ფრანგული ენის ბუნებრივი, ზოგჯერ კუთხური გამოყენება მის მუსიკაში სულ უფრო ხშირი ხდება. ამის მაგალითია „ბუნების ისტორიები“ (''Histoires naturelles'') და „მალარმეს სამი ლექსი“ (''Trois poèmes de Mallarmé'') (1913). ამ სამი ლექსიდან ორზე დებიუსიმ და რაველმა ერთდროულად დაწერეს მუსიკა. პირველის მიერ სიტყვების გამოყენება შესამჩნევად უფრო ფორმალურია, ვიდრე მეორის შემთხვევაში, რომელთანაც მარცვლები ზოგჯერ დაკარგულია. ვოკალურ ციკლებში „შეჰერეზადა“ და „მადაგასკარული სიმღერები“ თამამადაა წარმოჩენილი რაველის მისწრაფება ინტიმურისა და ეგზოტიკურისაკენ, როგორც ვოკალურ ხაზში, ისე აკომპანიმენტში.&lt;ref name=grove/&gt;&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 157&lt;/ref&gt;

რაველის სიმღერები ხშირად ეყრდნობა რეგიონალურ ან კუთხურ სტილებს და იყენებს სხვადასხვა ტიპის ხალხურ მელოდიებს. ამის მაგალითებია „ხუთი პოპულარული ბერძნული მელოდია“, „ორი ებრაული მელოდია“ და „პოპულარული სიმღერები“.&lt;ref&gt;Jankélévitch, pp. 29–32&lt;/ref&gt; 

პოეტებს შორის, რომელთა ლექსებსაც ხშირად იყენებდა, შედიან მარო, ლეონ-პოლ ფარგი, ლეკონტ დე ლისლი და [[პოლ ვერლენი|ვერლენი]]. 1914-15 წლებში დაწერილი სამი სიმღერისთვის ტექსტი თავად დაწერა.&lt;ref&gt;Jankélévitch, p. 177&lt;/ref&gt;

მიუხედავად, იმისა, რომ შერეული გუნდისთვისა და მამაკაცის ხმებისთვისაც წერდა ხოლმე, რაველი, თავის სიმღერებში, მეტწილად სოპრანოს ან მეცო-სოპრანოსთან ასოცირდება. მაშინაც კი, როცა გამოყენებული ტექსტი აშკარად მამაკაცის მიერაა მოთხრობილი, იგი ხშირად ქალის ვოკალს ირჩევს;&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 280&lt;/ref&gt; როგორც ჩანს, ქალისვე შესრულებით ურჩევნოდა თავისი ცნობილი ციკლი „შეჰერეზადა“, თუმცა, ალტერნატივის სახით აქ ტენორის ხმაც დაშვებულია.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 55&lt;/ref&gt;

=== საორკესტრო ნაწარმოებები ===

სიცოცხლეში რაველი ყველაზე მეტად ცნობილი იყო, როგორც გაორკესტრების დიდოსტატი.&lt;ref&gt;Goddard, p. 291&lt;/ref&gt; იგი სკრუპულოზურად სწავლობდა თითოეულ საორკესტრო ინსტრუმენტს, რათა დაედგინა მისი პოტენციალი და მისი ინდივიდუალური შეფერილობა და ტემბრი მაქსიმალურად გამოეყენებინა.&lt;ref&gt;James, p. 21&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ალექსი როლან-მანუელი წერს: „სინამდვილეში ისაა, სტრავინსკისთან ერთად, ის პიროვნება, რომელმაც ზუსტად იცის, თუ რა როლი ექნება ტრომბონის ნოტის წონას, ჩელოს ფლაჟოლეტებს ან გონგის „პიანისიმოს“ ერთი საორკესტრო ჯგუფის კავშირში მეორესთან.“&lt;ref&gt;''Quoted'' in Goddard, p. 292&lt;/ref&gt;

[[File:Bakst Daphnis et Chloë Set Act II 1912.jpg|thumb|left|alt=rustic-looking stage scenery depicting an ancient bower|„დაფნის და ქლოეს“ თავდაპირველი ესკიზი, ავტორი ლეონ ბაკსტი (1912)]]

რაველის საორკესტრო ოსტატობის მიუხედავად, მისი მხოლოდ ოთხი ნაწარმოებია განსაზღვრული, როგორც საორკესტრო საკონცერტო პიესა: „ესპანური რაფსოდია“, „ვალსი“ და ორი კონცერტი. ყველა სხვა საორკესტრო ნაწარმოები ან სცენისთვისაა დაწერილი (მაგალითად, „დაფნის და ქლოე“) ან საფორტეპიანო ნაწარმოებების გადამუშავებულ ვარიანტებს წარმოადგენს (''Alborada del gracioso'' და „ნავი ოკეანეში“ — ორივე „სარკეებიდან“, „კეთილშობილი და სენტიმენტალური ვალსები,“ „დედა ბატი“, „ბოშა“ და „კუპერენის აკლდამა“).&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, pp. 611–612; and Goddard, p. 292&lt;/ref&gt; საორკესტრო ვერსიებში, ინსტრუმენტული არანჟირება უფრო ნათელს ხდის ჰარმონიულ ენას და კლასიკურ საცეკვაო რიტმებს სიმკვეთრეს ანიჭებს.&lt;ref&gt;Goddard, pp. 293–294&lt;/ref&gt; ზოგიერთ შემთხვევაში (მაგალითად, ''Alborada del gracioso'') კრიტიკოსებს გვიანდელი საორკესტრო ვერსია ნაკლებ დამაჯერებლად ეჩვენებათ, ვიდრე თავდაპიველი საფორტეპიანო ვარიანტი.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 611&lt;/ref&gt;

1920-იანი წლების ზოგიერთ ნაწარმოებში, „დაფნის და ქლოეს“ ჩათვლით, რაველი ხშირად ჰყოფს მაღალ სიმებიანებს, ზოგჯერ 6 ან 8 პარტიად, ხოლო ხის ჩასაბერებისგან განსაკუთრებული მოქნილობით დაკვრას ითხოვს. ლითონის ჩასაბერების გამოყენება მერყეობს ნაზი, სურდინული ხმოვანებიდან „ფორტისიმოს“ აფეთქებამდე კულმინაციურ მომენტებში.&lt;ref&gt;Goddard, pp. 298–301&lt;/ref&gt; 1930-იანი წლებიდან მისი საორკესტრო ტექსტურები მარტივდება. სოლ-მინორული საფორტეპიანო კონცერტის მსუბუქი ტონი მოცარტისა და სენ-სანსის მოდელებს მიჰყვება, ამავე დროს კი ჯაზურ თემებსაც იყენებს.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 204–205&lt;/ref&gt; კრიტიკოსები ედვარდ სეკვილ-უესტი და დესმონდ შო-ტეილორი წერენ, რომ ამ კონცერტის ნელ მოქმედებაში, რომელიც „ერთ-ერთი ულამაზესი მელოდიაა, რაც კი რაველს შეუქმნია“, შეიძლება თამამად ითქვას, რომ „კომპოზიტორმა ხელი ჩაჰკიდა მოცარტს“.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 610&lt;/ref&gt; რაველის საორკესტრო ნაწარმოებებიდან ყველაზე პოპულარულია „ბოლერო“ (1928), რომელზეც ავტორი შექმნამდე რამდენიმე წლით ადრე ფიქრობდა. 1924 წელს იგი აცხადებდა, რომ ჩაფიქრებული ჰქონდა „სიმფონიური პოემა სიუჟეტის გარეშე, რომლის მთელი ინეტერესიც რიტმში იქნებოდა“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 302&lt;/ref&gt;

რაველს შექმნილი აქვს შუმანის, შაბრიეს, დებიუსის და მუსორგსკის საფორტეპიანო მუსიკის საორკესტრო ვერსიები. მუსორგსის ნაწარმოების „სურათები გამოფენაზე“ გაორკესტრება რაველის 1922 წლის ვერსიაზე ადრე მიხაილ ტუშმალოვს, ჰენრი ვუდს და ლეო ფუნტეკს ჰქონდათ გაკეთებული, არაერთი შექმნილა შემდეგაც, თუმცა ყველაზე ცნობილი მაინც რაველის ვარიანტია.&lt;ref&gt;Oldani, Robert W. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/19468 &quot;Musorgsky, Modest Petrovich&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 16 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; კელი აღნიშნავს მის „თავბრუდამხვევ ინტრუმენტულ ფერებს“,&lt;ref name=grove/&gt; ხოლო რაველის თანამედროვე ერთ-ერთი მიმომხილველი შენიშნავდა, თუ როგორ მიიღო რაველმა მისთვის სრულიად უცხო საორკესტრო ხმოვანება სხვა კომპოზიტორის მუსიკაზე მუშაობის შედეგად.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 248&lt;/ref&gt;

=== საფორტეპიანო ნაწარმოებები ===

მიუხედავად იმისა, რომ რაველს ოცდაათზე ნაკლები საფორტეპიანო ნაწარმოები აქვს დაწერილი, ისინი კარგად გამოხატავს მის შესაძლებლობათა დიაპაზონს. ორენშტაინი შენიშნავს, რომ „მისი პიროვნული შტრიხები მერყეობს „დედა ბატის“ სიმარტივიდან „ღამის გასპარის“ ტრანსცენდენტულ ვირტუოზულობამდე“.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 193&lt;/ref&gt; რაველის უადრესი მნიშვნელოვანი ნაწარმოები ფორტეპიანოსთვის, „წყლის თამაშები“ (1901), ხშირად მოჰყავთ იმის მაგალითად, რომ მისი სტილი დებიუსისგან დამოუკიდებლად განვითარდა, რომლის მნიშვნელოვანი საფორტეპიანო ნამუშევრები უფრო გვიანდელია.&lt;ref&gt;Orenstein (1981), p. 32; and Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 613&lt;/ref&gt; სოლო ფორტეპიანოსთვის წერისას იგი ნაკლებად მიისწრაფვოდა დებიუსისთვის დამახასიათებელი კამერული ინტიმურობისკენ და უფრო მეტად [[ფერენც ლისტი|ლისტისებურ]] ვირტუოზობას ეძებდა.&lt;ref name=s613/&gt; „ჩანაწერების გიდის“ (''The Record Guide'') ავტორების აზრით, ნაწარმოებებს, როგორიცაა „ღამის გასპარი“ და „სარკეები“, გააჩნიათ სილამაზე და ორიგინალურობა, რომელიც დამყარებულია „თავად რაველის ჰარმონიულ და მელოდიურ გენიაზე“.&lt;ref name=s613&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 613&lt;/ref&gt;

 {{Listen|title=„პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“|filename=Maurice Ravel - Thérèse Dussaut - Pavane pour une infante défunte.ogg|description=ასრულებს ტერეზ დიუსო.}}

რაველის საფორტეპიანო მუსიკის დიდი ნაწილი ძალიან რთული შესასრულებელია და პიანისტებს მნიშვნელოვან ტექნიკურ და შემოქმედებით გამოწვევებს სთავაზობს.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, pp. 613–614&lt;/ref&gt;{{refn|2009 პიანისტი სტივენ ოზბორნი „გასპარის“ შესახებ წერდა: „ეს წყეული შესავალი! თითების ყველა შესაძლო განაწილება ვცადე და არაფერი მუშაობს. სასოწარკვეთილმა პირველი ტაქტის ნოტები ორ ხელს შორის გავანაწილე, ნაცვლად ცალი ხელით დაკვრისა და უეცრად, წინ მიმავალი გზაც დავინახე. მაგრამ ახლა, მელოდიის დასაკრავად მესამე ხელი მჭირდება!“&lt;ref&gt;Osborne, Steven. [http://docs.newsbank.com/openurl?ctx_ver=z39.88-2004&amp;rft_id=info:sid/iw.newsbank.com:UKNB:EGLL&amp;rft_val_format=info:ofi/fmt:kev:mtx:ctx&amp;rft_dat=13A157CB33C12158&amp;svc_dat=InfoWeb:aggregated5&amp;req_dat=102CDD40F14C6BDA &quot;Wrestling with Ravel : How do you get your fingers – and brain – round one of the most difficult pieces in the piano repertoire?&quot;], ''The Guardian'', 30 September 2011&lt;/ref&gt;|group= შ}} კრიტიკოსი ენდრიულ კლარკი რაველის საფორტეპიანო მუსიკის შესახებ წერდა (2013): „რაველის წარმატებული ინტერპრეტაცია სრულყოფილად დაბალანსებული უნდა იყოს. იგი საჭიროებს დახვეწილ მუსიკალურობას, საფორტეპიანო ფერის შეგრძნებას და მსუბუქ ვირტუოზობას, რომელიც ტექნიკურ სირთულეებს შენიღბავს... ზედმეტი ტემპერამენტი და მუსიკა კლასიკურ ფორმას დაკარგავს; ნაკლები – და იგი უფერულად ჟღერს.“&lt;ref name=clark&gt;Clark, Andrew. [http://www.ft.com/cms/s/2/07a830e6-5fe1-11e2-8d8d-00144feab49a.html#axzz3Vwt4Lc3k &quot;All the best: Ravel's piano music&quot;], ''The Financial Times'', 16 January 2013&lt;/ref&gt; ამ ბალანსმა კომპოზიტორსა და ვინიესს შორის განხეთქილებაც კი გამოიწვია. პიანისტის თქმით, თუ იგი ზუსტად მიჰყვებოდა იმ ნიუანსებსა და ტემპებს, რომელიც რაველს ჰქონდა მითითებული „ღამის გასპარში“, „&quot;სახრჩობელა&quot; აუდიტორიას მოწყენილობით მოკლავდა“.&lt;ref&gt;Nichols (2011), p. 102&lt;/ref&gt; ზოგიერთი პიანისტი რაველის ზედმეტად მონდომებული ინტერპრეტაციის გამო კრიტიკის ობიექტიც ხდება ხოლმე.&lt;ref name=ac&gt;Clements, Andrew. [https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2001/oct/26/shopping.artsfeatures3 &quot;Ravel: Gaspard de la Nuit&quot;], ''The Guardian'', 26 October 2001&lt;/ref&gt;{{refn|2001 წელს გამოქვეყნებულ კვლევაში, რომელიც „ღამის გასპარის“ ჩანაწერებს ეხება, ანდრიუ კლემენტსი წერს: „ივო პოგორელიჩიც... იმსახურება ამ სიაში ყოფნას, თუმცა, მისი ფრაზირება იმდენად ხარბია, რომ მისი სერიოზულად აღქმა ჭირს... რაველის მუსიკა იმდენად ზუსტადაა გაანგარიშებული და ყურადღებით განსაზღვრული, რომ მანევრირებისთვის ძალიან ცოტა სივრცეს ტოვებს. აშკენაზის მიდგომა საკმაოდ თავისუფალია, ისევე, როგორც არგერიხისა.“&lt;ref name=ac/&gt; თავად რაველი მარგერიტ ლონგს აფრთხილებდა: „ჩემს მუსიკას ინტერპრეტაცია არ სჭირდება: მას სჭირდება რეალიზება.“ ({{lang-fr|„Il ne faut pas interpreter ma music, il faut le réaliser.“}})&lt;ref&gt;Schuller, pp. 7–8&lt;/ref&gt;|group= შ}}

რაველის დამოკიდებულება წინამორბედ კომპოზიტორებთან ჩანს მის რამდენიმე ნაწარმოებში: „მენუეტი ჰაიდნის სახელზე“ (''Menuet sur le nom de Haydn'') (1909), „ბოროდინის სტილში“ (''À la manière de Borodine'') (1912), „შაბრიეს სტილში“ (''À la manière de Chabrier'') (1913) და „კუპერენის აკლდამა“. ყველა მათგანში გამოყენებულია ამ კომპოზიტორთათვის დამახასიათებელი ელემენტები.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 181&lt;/ref&gt; 

კლარკი შენიშნავს, რომ საფორტეპიანო ნაწარმოებები, რომლებიც რაველმა მოგვიანებით გააორკესტრა, საორკესტრო ვერსიების მოსმენის შემდეგ სულ სხვაგვარად აღიქმება.&lt;ref name=clark/&gt;

=== კამერული მუსიკა ===

გარდა გამოუქვეყნებელი სონატისა ვიოლიონოსა და ფორტეპიანოსთვის (1899), რაველი 7 კამერული ნაწარმოების ავტორია.&lt;ref name=grove/&gt; ყველაზე ადრეულია სიმებიანი კვარტეტი (1902–03), რომელიც ფორეს ეძღვნება და დებიუსის ათი წლით ადრინდელი სიმებიანი კვარტეტის გავლენას ამჟღავნებს. დებიუსის მსგავსად, იგი განსხვავდება თავის თანამედროვეთა მიერ დამკვიდრებული მონუმენტური კვარტეტებისგან და ემყარება უფრო ლაკონურ, ხშირად ცვალებად მელოდიებს, მოქნილი ტემპებით და ინსტრუმენტული ფერების მრავალგვარობით.&lt;ref&gt;Griffiths, Paul. [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/40899 &quot;String quartet&quot;], ''Grove Music Online'', Oxford University Press, retrieved 31 March 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt; ინტროდუქცია და ალეგრო არფის, ფლეიტის, კლარნეტისა და სიმებიანი კვარტეტისთვის (1905) რაველის სტანდარტებით ძალიან სწრაფად დაიწერა. იგი დელიკატური ნაწარმოებია იმავე სტილში, რაშიც „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“.&lt;ref&gt;Anderson (1989), p. 4&lt;/ref&gt; უჩვეულო სისწრაფით მუშაობდა საფორტეპიანო ტრიოზეც (1914), რათა ომის დაწყებამდე მოესწრო მისი დამთავრება. იგი შეიცავს ბასკურ, ბაროკოს და აღმოსავლურ გავლენებს და აჩვენებს კომპოზიტორის ზრდად ტექნიკურ უნარებს, რაც გამოიხატება ფორტეპიანოს პერკუსიული ხმოვანების დაბალანსებაში ვიოლინოსა და ჩელოს გაბმულ ხმოვანებასთან, რასაც ოსტატურად ახერხებს და ორ განსხვავებულ ელემენტს ერთ, მისთვის დამახასიათებელ მუსიკალურ ენაში აერთიანებს.&lt;ref&gt;Anderson (1994), p. 5&lt;/ref&gt;

ომის შემდეგ რაველმა ოთხი კამერული ნაწარმოები შექმნა: სონატა ვიოლინოსა და ჩელოსთვის (1920–22), „იავნანა გაბრიელ ფორეს სახელზე“ (''Berceuse sur le nom de Gabriel Fauré'') ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1922), „ბოშას“ თავდაპირველი, კამერული ვერსია ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსთვის (1924) და ბოლოს, სავიოლინე სონატა (1923–27).&lt;ref name=grove/&gt; ორი შუა ნაწარმოები მის მასწავლებელს ეძღვნება&lt;ref&gt;Phillips, p. 163&lt;/ref&gt; და ვირტუზი მევიოლინის, ჟელი დ’არანისთვის იყო დაწერილი.&lt;ref&gt;Orenstein (1991), p. 88&lt;/ref&gt; სონატა ვიოლინოსა და ჩელოსთვის წარმოადგენს გადახვევას ომამდელი ტრიოს მდიდარი ტექსტურების და ჰარმონიისგან: კომპოზიტორის თქმით, ეს ნაწარმოები მის კარიერაში შემობრუნების წერტილი იყო, სადაც ტექსტურა უკიდურესად ძუნწია და ჰარმონიული მომხიბვლელობის ნაცვლად აქცენტი გაკეთებულია წმინდად მელოდიურ ნიუანსებზე.&lt;ref name=o32&gt;Orenstein (2003), p. 32&lt;/ref&gt; მისი ბოლო კამერული პიესა, სავიოლინე სონატა (რომელსაც, მისი ძველი სავიოლინე სონატის გამოქვეყნების შემდეგ, ზოგჯერ, მეორე სავიოლინე სონატასაც უწოდებენ) საკმაოდ დისონანტური ნაწარმოებია. რაველი ამბობდა, რომ ვიოლინო და ფორტეპიანო შეუთავსებელი ინეტრუმენტებია და რომ ეს ნაწარმოებიც ამ შეუთავსებლობას წარმოაჩენს.&lt;ref name=o32/&gt; სეკვილ-უესტის და შო-ტეილორის მოსაზრებით, ომისშემდგომი სონატები „მეტად ნაძალადევი და არადამაკმაყოფილებელია“.&lt;ref&gt;Sackville-West and Shawe-Taylor, p. 612&lt;/ref&gt; პოპულარობით ისინი ომამდელ კამერულ ნაწარმოებებს ბევრად ჩამოუვარდებიან.&lt;ref&gt;De Voto, p. 113&lt;/ref&gt;

=== ჩანაწერები ===

1914-1928 წლებში რაველის საფორტეპიანო ნაწარმოებები, მისივე შესრულებით, მექანიკური ფორტეპიანოს დოლურებზე იქნა ჩაწერილი, თუმცა, ზოგიერთი მოსაზრებით, მათი ნაწილი არა რაველის მიერ, არამედ მისი ზედამხედველობითა და რობერტ კასადესუსის შესრულებითაა ჩაწერილი, რომელიც უკეთესი პიანისტი იყო.&lt;ref name=o532&gt;Orenstein (2003) pp. 532–533&lt;/ref&gt; მოგვიანებით, ისინი კომპაქტ დისკებზეც გადაიტანეს.&lt;ref name=o532/&gt; 1913 წელს გამოვიდა „წყლის თამაშების“ გრამოფონის ჩანაწერი მარკ ჰამბურგის შესრულებით. 1920-იანი წლებისთვის არსებობდა დისკები, რომლებზეც ჩაწერილი იყო „პავანა გარდაცვლილი ინფანტისთვის“ და „ონდინი“, ნაწყვეტები სიმებიანი კვარტეტიდან, „კუპერენის აკლდამა“ და „დედა ბატი“.&lt;ref name=charm&gt;[http://www.charm.rhul.ac.uk/discography/search/disco_search.html &quot;Ravel&quot;], Discography search, AHRC Research Centre for the History and Analysis of Recorded Music, retrieved 15 March 2015&lt;/ref&gt; რაველი ერთ-ერთი პირველი კომპოზიტორი იყო, ვინც სწორად შეაფასა ჩანაწერების პოტენციალი მუსიკის ფართო პუბლიკასთან მიტანის საქმეში{{refn|სხვა კომპოზიტორებს შორის, რომელთაც გრამოფონის ადრეულ ეპოქაში საკუთარი ნაწარმოებების ჩანაწერები გააკეთეს, იყვნენ ელგარი, გრიგი, რახმანინოვი და რიხარდ შტრაუსი.&lt;ref&gt;Kennedy, Michael (ed). [http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/opr/t237/e4435 &quot;Gramophone (Phonograph) Recordings&quot;], The Oxford Dictionary of Music, Oxford University Press, retrieved 6 April 2015 {{subscription}}&lt;/ref&gt;|group= შ}} და 1920-იანი წლების განმავლობაში არაერთი ჩანაწერი გააკეთა, რომელთა ნაწილშიც პიანისტის ან დირიჟორის ამპლუაში გვევლინება.&lt;ref&gt;''The Gramophone'', Volume I, pp. 60, 183, 159 and 219; and Orenstein (2003), pp. 534–535&lt;/ref&gt; სოლ-მინორული საფორტეპიანო კონცერტის 1932 წლის ჩანაწერის რეკლამაში ნახსენები იყო „დირიჟორობს კომპოზიტორი“,&lt;ref&gt;[[Columbia Graphophone Company|Columbia]] advertisement,''The Gramophone'', Volume 10, p. xv&lt;/ref&gt; თუმცა, სინამდვილეში, იგი მხოლოდ სესიებს ზედამხედველობდა და სადირიჟორო ჯოხი ტექნიკურად უფრო ძლიერ დირიჟორს ეჭირა.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), p. 536&lt;/ref&gt; ჩანაწერები, რომელთაც რაველი მართლაც დირიჟორობდა, არის 1930 წლის „ბოლეროს“ ჩანაწერი და 1933 წლის ხმოვანი ფილმი, რომელშიც რე-მაჟორული კონცერტის შესრულებაა ნაჩვენები ვიტგენშტაინის სოლისტობით.&lt;ref&gt;Orenstein (2003), pp. 534–537&lt;/ref&gt;

== ჯილდოები და მემკვიდრეობა ==

რაველმა არა მარტო ღირსების ლეგიონის ჯილდოზე თქვა უარი, არამედ ყველა სხვა სახელმწიფო ჯილდოსა და პატივზეც, საფრანგეთის ინსტიტუტში არჩევის ჩათვლით.&lt;ref&gt;Nichols (2011), pp. 206–207&lt;/ref&gt; თუმცა, იღებდა უცხოურ ჯილდოებს, როგორიცაა დიდი ბრიტანეთის სამეფო ფილარმონიული საზოგადოების საპატიო წევრობა (1921),&lt;ref&gt;[http://royalphilharmonicsociety.org.uk/index.php/awards/honorary/honorary_members/members2 &quot;Honorary Members since 1826&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150414100752/http://royalphilharmonicsociety.org.uk/index.php/awards/honorary/honorary_members/members2 |date=2015-04-14 }}, Royal Philharmonic Society, retrieved 7 April 2015&lt;/ref&gt; ბელგიური ლეოპოლდის ორდენი (1926) და ოქსფორდი უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის ხარისხი (1928).&lt;ref&gt;Orenstein (1991), pp. 92 and 99&lt;/ref&gt;

რაველის გარდაცალების შემდეგ, მისმა ძმამ და წარმომადგენელმა, ედუარდ რაველმა, მისი სახლი მონფორ-ლ’ამორიში მუზეუმად აქცია და მეტწილად შეუნარჩუნა ის სახე, რაც მას ძმის სიცოცხლეში ჰქონდა. 2018 წლისთვისაც რაველის სახლ-მუზეუმი ტურებისთვის გიდის თანხლებით ღია იყო.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20101018233221/http://www.ville-montfort-l-amaury.fr/La-maison-musee-de-Maurice-Ravel &quot;Maison-musée de Maurice Ravel&quot;], Montfort l’Amaury, retrieved 31 March 2015&lt;/ref&gt;

სიცოცხლის ბოლო წლებში ედუარდ რაველმა გამოთქვა სურვილი, კომპოზიტორის ქონების დიდი ნაწილი ქალაქ პარიზისთვის დაეტოვებინა, რათა იგი მუსიკაში ნობელის პრემიის დასაფინანსებლად ყოფილიყო გამოყენებული, თუმცა, მოგვიანებით, გადაიფიქრა.&lt;ref name=henley/&gt; 1960 წელს იგი გარდაიცვალა და მას შემდეგ ქონებამ მფლობელი რამდენჯერმე შეიცვალა. მიუხედავად რაველის მუსიკის შესრულებაში გადახდილი მოზრდილი ჰონორარებისა, ჟურნალი ''Le Point'' 2000 წელს წერდა, რომ გაურკვეველი იყო, თუ ვისთან მიდიოდა ეს თანხები.&lt;ref&gt;Inchauspé, Irene. (In French) [http://www.lepoint.fr/actualites-economie/2007-01-16/a-qui-profite-le-bolero-de-ravel/916/0/3750 &quot;A qui profite le ''Boléro'' de Ravel?&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150402095440/http://www.lepoint.fr/actualites-economie/2007-01-16/a-qui-profite-le-bolero-de-ravel/916/0/3750# |date=2015-04-02 }}, ''Le Point'', 14 July 2000&lt;/ref&gt; ბრიტანული გაზეთი ''The Guardian'' კი 2001 წელს წერდა, რომ ჰონორარებიდან არავითარი სახსრები არ ხმარდებოდა რაველის სახლ-მუზეუმის მოვლა-პატრონობას, რომელიც იმ დროისათვის სავალალო მდგომარეობაში იყო.&lt;ref name=henley&gt;Henley, Jon. [https://www.theguardian.com/education/2001/apr/25/arts.highereducation &quot;Poor Ravel&quot;], ''The Guardian'', 25 April 2001&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[კლოდ დებიუსი]]
*[[იმპრესიონიზმი (მუსიკა)]]
*[[XX საუკუნის კლასიკური მუსიკა]]
*[[ბოლერო (რაველი)]]

== შენიშვნები ==
{{Reflist|group=შ|colwidth=30em}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons|Maurice Ravel}}
=== უფასო პარტიტურები ===
* {{IMSLP|id=Ravel, Maurice}}
* {{ChoralWiki}}

=== დაწესებულებები ===
* [http://www.academie-ravel.com International Academy of Music from Saint-Jean-de-Luz: Académie internationale de Musique Maurice Ravel de Saint-Jean-de-Luz]
* [http://www.boleravel.fr Maurice Ravel's Friends Society: Les Amis de Maurice Ravel]

=== სხვადასხვა ===
* {{Britannica|492226}}
* [http://www.maurice-ravel.net/ Maurice Ravel Frontispice] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20170922145941/http://www.maurice-ravel.net/ |date=22 September 2017}}
* {{worldcat id|id=lccn-n79-108396}}

== ლიტერატურა ==
{{refbegin|25em}}
* {{cite journal | last = Amaducci | first = L |author2=E Grassi |author3=F Boller | date = January 2002 | title = Maurice Ravel and right-hemisphere musical creativity: influence of disease on his last musical works? | pages = 75–82 | journal = European Journal of Neurology | doi=10.1046/j.1468-1331.2002.00351.x | pmid = 11784380 | volume=9| issue = 1 }}
* {{cite book | last = Anderson | first = Keith | title = ''Notes to Naxos CD'' Debussy and Ravel String Quartets | year = 1989 | location = Munich | publisher = Naxos | oclc = 884172234}}
* {{cite book | last = Anderson | first = Keith | title = ''Notes to Naxos CD'' French Piano Trios | year = 1994 | location = Munich | publisher = Naxos | oclc = 811255627}}
* {{cite book | last = Canarina | first = John | title = Pierre Monteux, Maître | location = Pompton Plains, US | publisher = Amadeus Press | year = 2003 | isbn = 978-1-57467-082-0 | url = https://archive.org/details/pierremonteuxmai00cana }}
* {{cite book | last = Demuth | first = Norman | title = Ravel | series = Master Musicians| year = 1947 | location = London | publisher = J M Dent | isbn = 978-0-8835-5690-0}}
* {{cite book | last = De Voto | first = Mark | chapter = Harmony in the chamber music | title = The Cambridge Companion to Ravel | series = [[Cambridge Companions to Music]]| editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Donnellon | first = Deirdre | chapter = French Music since Berlioz: Issues and Debates | title = French Music since Berlioz | editor = Richard Langham Smith; Caroline Potter | year = 2003 | location = Aldershot, UK and Burlington, US | publisher = Ashgate | isbn = 978-0-7546-0282-8}}
* {{cite book | last = Duchen | first = Jessica | year = 2000 | title = Gabriel Fauré | location = London | publisher = Phaidon | isbn = 978-0-7148-3932-5}}
* {{cite book | last = Fulcher | first = Jane F | year = 2001 | title = Debussy and his World | chapter = Speaking the Truth to Power: The Dialogic Element in Debussy's Wartime Compositions | editor = Jane F Fulcher | location = Princeton, US | publisher = Princeton University Press | isbn = 978-0-691-09041-2}}
* {{cite book | last = Fulcher | first = Jane F | title = The Composer as Intellectual: Music and Ideology in France 1914–1940 | year = 2005 | location = Oxford | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-534296-3}}
* {{cite journal | last = Goddard | first = Scott | title = Maurice Ravel: Some Notes on His Orchestral Method | url = https://archive.org/details/sim_music-letters_1925-10_6_4/page/291 | journal = Music and Letters | date = October 1925 | pages = 291–303 | jstor=725957 | volume=6 | issue = 4 | doi=10.1093/ml/6.4.291}}
* {{cite book | last = Goss | first = Madeleine | title = Bolero: The Life of Maurice Ravel | year = 1940 | location = New York | publisher = Holt | url = https://archive.org/stream/bolerolifeofmaur1940goss#page/n9/mode/2up | oclc = 2793964}}
* {{cite journal | last = Henson | first =R A |date =4 June 1988 | title = Maurice Ravel's Illness: A Tragedy of Lost Creativity | url = https://archive.org/details/sim_british-medical-journal_1988-06-04_296_6636/page/1585 | pages = 1585–1588| journal = British Medical Journal | jstor=29530952 | volume=296 | issue =6636 | doi=10.1136/bmj.296.6636.1585| pmid =3135020 | pmc =2545963 }}
* {{cite journal | last = Hill | first = Edward Burlingame | title = Maurice Ravel | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1927-01_13_1/page/130 | journal = The Musical Quarterly | date = January 1927 | pages = 130–146 | jstor=738561 | volume=13 | doi=10.1093/mq/xiii.1.130}}
* {{cite book | last = Ivry | first = Benjamin | title = Maurice Ravel: A Life | year = 2000 | location = New York | publisher = Welcome Rain | isbn = 978-1-56649-152-5 | url = https://archive.org/details/mauriceravel00benj }}
* {{cite book | last = James | first = Burnett | title = Ravel | url = https://archive.org/details/ravel0000jame | url-access = registration | year = 1987 | location = London | publisher = Omnibus Press | isbn = 978-0-7119-0987-8}}
* {{cite book | last = Jankélévitch | first = Vladimir | title = Ravel | year = 1959 | origyear = 1939 | location = New York and London | publisher = Grove Press and John Calder | others = Margaret Crosland (trans) | oclc = 474667514 | url = https://archive.org/stream/ravel00jank#page/n5/mode/2up}}
* {{cite book | last = Jones | first = J Barrie | year = 1989 | title = Gabriel Fauré: A Life in Letters | location = London | publisher = B T Batsford | isbn = 978-0-7134-5468-0}}
* {{cite book | last = Kelly | first = Barbara L | chapter = History and Homage | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Kelly | first = Barbara L | title = Music and Ultra-modernism In France: A Fragile Consensus, 1913–1939 | year = 2013 | location = Woodbridge, UK | publisher = Boydell Press | isbn = 978-1-84383-810-4}}
* {{cite journal | last = Kilpatrick | first = Emily | title = The Carbonne Copy: Tracing the première of ''L'Heure espagnole'' | journal = Revue de Musicologie | date = 2009 | pages = 97–135 | jstor=40648547}}
* {{cite journal | last = Landormy | first = Paul | title = Maurice Ravel (1875–1937) | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1939-10_25_4/page/430 | journal = The Musical Quarterly | date = October 1939 | pages = 430–441 | jstor=738857 | volume=25 | issue = 4 | doi=10.1093/mq/xxv.4.430}}
* {{cite journal | last = Lanford | first = Michael | title = Ravel and ''The Raven'': The Realisation of an Inherited Aesthetic in ''Boléro'' | journal = Cambridge Quarterly | date = September 2011 | pages = 243–265 | url = http://muse.jhu.edu/journals/bcq/summary/v040/40.3.lanford.html | doi=10.1093/camqtly/bfr022 | volume=40| issue = 3 }}
* {{cite book | last = Larner | first = Gerald | year = 1996 | title = Maurice Ravel | url = https://archive.org/details/mauriceravel0000larn | location = London | publisher = Phaidon | isbn = 978-0-7148-3270-8}}
* {{cite book | last = Lesure | first = François | author2 = Jean-Michel Nectoux | language = French | title = Maurice Ravel: Exposition | year = 1975 | location = Paris | publisher = Bibliothèque nationale | url = http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6533919c.r | isbn = 978-2-7177-1234-6}}
* {{cite journal | last = Macdonald | first = Hugh | title = Ravel and the Prix de Rome | journal = The Musical Times | date = April 1975 | pages = 332–333 | jstor=960328 | volume=116 | issue = 1586 | doi=10.2307/960328}}
* {{cite book | last = Marnat | first = Marcel | year = 1986 | chapter = Catalogue chronologique de tous les travaux musicaux ébauchés ou terminés par Ravel | language = French | title = Maurice Ravel | location = Paris | publisher = Fayard | isbn = 978-2-213-01685-6 }}
* {{cite book | last = McAuliffe | first = Mary | title = Twilight of the Belle Epoque | url = https://archive.org/details/twilightofbellee0000mcau | year = 2014 | location = Lanham, US | publisher = Rowman &amp; Littlefield | isbn = 978-1-4422-2163-5}}
* {{cite journal | last = Morrison | first = Simon | title = The Origins of ''Daphnis et Chloé'' (1912) | journal = 19th-Century Music | date = Summer 2004 | pages = 50–76 | jstor = 10.1525/ncm.2004.28.1.50 | doi=10.1525/ncm.2004.28.1.50 | volume=28 |issn=0148-2076}}
* {{cite book | last = Murray | first = David | chapter = Maurice Ravel | title = The Penguin Opera Guide | editor = Amanda Holden | location = London | publisher = Penguin Books | year = 1997 | origyear = 1993 | isbn = 978-0-14-051385-1 | url = https://archive.org/details/operaguidepengui00nich }}
* {{cite book | last = Nectoux | first = Jean-Michel | year = 1991 | title = Gabriel Fauré&amp;nbsp;– A Musical Life | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-23524-2 | others = Roger Nichols (trans)}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | year = 1977 | title = Ravel | location = London | series = Master Musicians | publisher = Dent | isbn = 978-0-460-03146-2}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | year = 1987 | title = Ravel Remembered | url = https://archive.org/details/ravelremembered0000nich | location = London | publisher = Faber and Faber | isbn = 978-0-571-14986-5}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | chapter = Ravel and the critics | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | title = Ravel | year = 2011 | location = New Haven, US and London | publisher = Yale University Press | isbn = 978-0-300-10882-8 | url = https://archive.org/details/mauriceravel00roge }}
* {{cite book | last = Nichols | first = Roger | author2 = Deborah Mawer | chapter = Early reception of Ravel's music | title = The Cambridge Companion to Ravel | editor = Deborah Mawer | year = 2000 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-64856-1}}
* {{cite journal | last = Orenstein | first = Arbie | title = Maurice Ravel's Creative Process | url = https://archive.org/details/sim_musical-quarterly_1967-10_53_4/page/467 | journal = The Musical Quarterly | date = October 1967 | pages = 467–481 | jstor=741228 | volume=53 | issue = 4 | doi=10.1093/mq/liii.4.467}}
* {{cite book | last = Orenstein | first = Arbie | title = Ravel: Man and Musician | url = https://archive.org/details/ravelmanmusician0000oren_t3u7 | year = 1991 | origyear = 1975 | location = Mineola, US | publisher = Dover | isbn = 978-0-486-26633-6 }}
* {{cite journal | last = Orenstein | first = Arbie | title = Maurice Ravel | journal = The American Scholar | date = Winter 1995 | pages = 91–102 | jstor=41212291 | volume=64}}
* {{cite book | last = Orenstein | first = Arbie | title = A Ravel Reader | year = 2003 | origyear = 1989 | location = Mineola, US | publisher = Dover | isbn = 978-0-486-43078-2 | url = https://archive.org/details/ravelreadercorre00rave }}
* {{cite book | last = Orledge | first = Robert | title = Debussy and the Theatre | year = 1982 | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | isbn = 978-0-521-22807-7}}
* {{cite journal | last = Pasler | first = Jann | title = Stravinsky and the Apaches | journal = The Musical Times | date = June 1982 | pages = 403–407 | jstor=964115 | volume=123 | issue = 1672 | doi=10.2307/964115}}
* {{cite journal | last = Perret | first = Carine | title = L'adoption du jazz par Darius Milhaud et Maurice Ravel: L'esprit plus que la lettre | journal = Revue de Musicologie | language = French | date = 2003 | pages = 311–347 | jstor=4494864}}
* {{cite book | last = Phillips | first = Edward R | title = Gabriel Fauré: A Guide to Research | year = 2011 | location = London | publisher = Routledge | isbn = 978-0-415-99885-7}}
* {{cite book | last = Pollack | first = Howard | title = George Gershwin: His Life and Work | year = 2007 | location = Berkeley, US | publisher = University of California Press | isbn = 978-0-520-24864-9 | url = https://archive.org/details/georgegershwinhi00poll }}
* {{cite book | last = Poulenc | first = Francis | author2 = Stéphane Audel | title = Moi et mes amis | year = 1963 | language = French | location = Paris and Geneva | publisher = La Palatine | oclc = 464080687}}
* {{cite book | last = Sackville-West | first = Edward | author2 = Desmond Shawe-Taylor | year = 1955 | title = The Record Guide | location = London | publisher = Collins | oclc = 500373060}}
* {{cite book | last = Schmidt | first = Carl B | year = 2001 | title = Entrancing Muse: A Documented Biography of Francis Poulenc | location = Hillsdale, US | publisher = Pendragon Press | isbn = 978-1-57647-026-8}}
* {{cite book | last = Schonberg | first = Harold C | edition = second | title = The Lives of the Great Composers | publisher = W W Norton | date = 1981 | location = New York and London | isbn = 978-0-393-01302-3 | url = https://archive.org/details/livesofgreatcomp00scho_0 }}
* {{cite book | last = Schuller | first = Gunther | year = 1997 | title = The Compleat Conductor | url = https://archive.org/details/compleatconducto0000schu | location = New York | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-506377-6}}
* {{cite journal | last = Strasser | first = Michael | title = The Société Nationale and its Adversaries: The Musical Politics of ''L'Invasion germanique'' in the 1870s | journal = 19th-Century Music | date = Spring 2001 | pages = 225–251 | jstor = 10.1525/ncm.2001.24.3.225 | doi=10.1525/ncm.2001.24.3.225 | volume=24| issue = 3 |issn=0148-2076}}
* {{cite book | last = Taruskin | first = Richard | title = Music in the early twentieth century | year = 2010 | location = New York | publisher = Oxford University Press | isbn = 978-0-19-538484-0}}
* {{cite book | last=Vaughan Williams | first=Ursula | title=R.V.W. – A Life of Ralph Vaughan Williams | url=https://archive.org/details/rvwbiographyofra0000vaug | year=1964 | location=Oxford and New York | publisher=Oxford | isbn=978-0-19-315411-7 }} 
* {{cite book | last = White | first = Eric Walter | year = 1984 | edition = second | origyear = 1966 | title = Stravinsky: The Composer and his Works | location = Berkeley, US | publisher = University of California Press | isbn = 978-0-520-03985-8}}
* {{cite book | last = Whitesell | first = Lloyd | chapter = Ravel's Way | editor = Sophie Fuller; Lloyd Whitesell | title = Queer Episodes in Music and Modern Identity | year = 2002 | location = Urbana, US | publisher = University of Illinois Press | isbn = 978-0-252-02740-6 | url-access = registration | url = https://archive.org/details/queerepisodesinm0000unse }}
* {{cite journal | last = Woldu | first = Gail Hilson | title = Au-delà du scandale de 1905: Propos sur le Prix de Rome au début du XXe siècle | url = https://archive.org/details/sim_revue-de-musicologie_1996_82_2/page/245 | journal = Revue de Musicologie | language = French | date = 1996 | pages = 245–267 | jstor=947128 | doi=10.2307/947128 | volume=82| issue = 2 }}
* {{cite book | last = Zank | first = Stephen | year = 2005 | title = Maurice Ravel: A Guide to Research | location = New York | publisher = Routledge | isbn = 978-0-8153-1618-3}}
{{refend}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:რაველი, მორის}}
[[კატეგორია:დაბადებული 7 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1875]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 28 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1937]]
[[კატეგორია:ფრანგი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ფრანგი პიანისტები]]
[[კატეგორია:ფრანგი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:ექსპრესიონიზმი]]
[[კატეგორია:ფრანგი ათეისტები]]</text>
      <sha1>moqwvp9dpsnuy84sp9il6lnjrufkahf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ონი (დემონები)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>154504</id>
    <revision>
      <id>4407237</id>
      <parentid>4196913</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T23:29:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2804:14D:78A5:6279:6148:387B:6B92:9C0F</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2466" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ონი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
[[ფაილი:Oni in pilgrim's clothing.jpg|150px|მინი|ონი პილიგრიმების სამოსში]]
[[ფაილი:Han'nya type noh mask, with inscription Omi utsu, Edo period, 1600s-1700s AD, wood, polychromy - Tokyo National Museum - Ueno Park, Tokyo, Japan - DSC08983.jpg|250px|მინი]]
'''ონი''' — გიგანტური რქიანი დემონები, რომლებიც [[იაპონია]]ში [[ჩინეთი]]დან [[ბუდიზმი]]ს შესვლასთნ ერთად შევიდნენ და ბუდისტი ღვთისმსახურები მათ განსადევნად ყოველწლ იურ რიტუალებს ატარებდნენ. ონი შიძლებოდა სხვადასხვა ფერისა ყოფილიყო და ხელებზე და ფეხებზე სამ-სამი თითი, ზოგ შემთხვევაში კი სამი თვალი ჰქონდა. ჩვეულებრივ ისინი სასტიკები და გარყვნილები იყვნენ და ზეციდან ეტლებით ჩემოდიოდნენ, რათა მომაკვდავი ადამიანების სულები მოეპარათ. ერთ ლეგენდაში მოთხრობილია, როგორ გაათავისუფლა ცეროდენა გმირმა მომოტარომ ონის მიერ მოტაცებული ახალგაზრდა გოგონები.

ჯიგოკუს ონებს ცოდვილები ემმა-ოსთან მიჰყავთ და როგორც ამბობენ, სნეულებაც და სიკვდილიც მათი შექმნილია.

==ლიტერატურა==
*მითოლოგია, მითები და ლეგენდები, „საქართველოს მაცნე“, 2003.

[[კატეგორია:იაპონური მითოლოგია]]</text>
      <sha1>m2xesxmjvdip0aj1beij82k4ov7o8fy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407238</id>
      <parentid>4407237</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T23:30:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2804:14D:78A5:6279:6148:387B:6B92:9C0F</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2466" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ონი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
[[ფაილი:Oni in pilgrim's clothing.jpg|150px|მინი|ონი პილიგრიმების სამოსში]]
[[ფაილი:Han'nya type noh mask, with inscription Omi utsu, Edo period, 1600s-1700s AD, wood, polychromy - Tokyo National Museum - Ueno Park, Tokyo, Japan - DSC08983.jpg|160px|მინი]]
'''ონი''' — გიგანტური რქიანი დემონები, რომლებიც [[იაპონია]]ში [[ჩინეთი]]დან [[ბუდიზმი]]ს შესვლასთნ ერთად შევიდნენ და ბუდისტი ღვთისმსახურები მათ განსადევნად ყოველწლ იურ რიტუალებს ატარებდნენ. ონი შიძლებოდა სხვადასხვა ფერისა ყოფილიყო და ხელებზე და ფეხებზე სამ-სამი თითი, ზოგ შემთხვევაში კი სამი თვალი ჰქონდა. ჩვეულებრივ ისინი სასტიკები და გარყვნილები იყვნენ და ზეციდან ეტლებით ჩემოდიოდნენ, რათა მომაკვდავი ადამიანების სულები მოეპარათ. ერთ ლეგენდაში მოთხრობილია, როგორ გაათავისუფლა ცეროდენა გმირმა მომოტარომ ონის მიერ მოტაცებული ახალგაზრდა გოგონები.

ჯიგოკუს ონებს ცოდვილები ემმა-ოსთან მიჰყავთ და როგორც ამბობენ, სნეულებაც და სიკვდილიც მათი შექმნილია.

==ლიტერატურა==
*მითოლოგია, მითები და ლეგენდები, „საქართველოს მაცნე“, 2003.

[[კატეგორია:იაპონური მითოლოგია]]</text>
      <sha1>q7s2q04fms8j36wftn35udtfacr21gc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407239</id>
      <parentid>4407238</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T23:30:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2804:14D:78A5:6279:6148:387B:6B92:9C0F</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2267" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება*|ონი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
[[ფაილი:Oni in pilgrim's clothing.jpg|150px|მინი|ონი პილიგრიმების სამოსში]]
'''ონი''' — გიგანტური რქიანი დემონები, რომლებიც [[იაპონია]]ში [[ჩინეთი]]დან [[ბუდიზმი]]ს შესვლასთნ ერთად შევიდნენ და ბუდისტი ღვთისმსახურები მათ განსადევნად ყოველწლ იურ რიტუალებს ატარებდნენ. ონი შიძლებოდა სხვადასხვა ფერისა ყოფილიყო და ხელებზე და ფეხებზე სამ-სამი თითი, ზოგ შემთხვევაში კი სამი თვალი ჰქონდა. ჩვეულებრივ ისინი სასტიკები და გარყვნილები იყვნენ და ზეციდან ეტლებით ჩემოდიოდნენ, რათა მომაკვდავი ადამიანების სულები მოეპარათ. ერთ ლეგენდაში მოთხრობილია, როგორ გაათავისუფლა ცეროდენა გმირმა მომოტარომ ონის მიერ მოტაცებული ახალგაზრდა გოგონები.

ჯიგოკუს ონებს ცოდვილები ემმა-ოსთან მიჰყავთ და როგორც ამბობენ, სნეულებაც და სიკვდილიც მათი შექმნილია.

==ლიტერატურა==
*მითოლოგია, მითები და ლეგენდები, „საქართველოს მაცნე“, 2003.

[[კატეგორია:იაპონური მითოლოგია]]</text>
      <sha1>1tcs4ayvcxc6bt6ivdj2rlsxaq9t468</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რეალ მადრიდის ისტორია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>155012</id>
    <revision>
      <id>4407227</id>
      <parentid>3811908</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:08:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>არასანდო ლინკების წაშლა და სანდო ლინკების დადება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="120156" xml:space="preserve">{{ვიკიფიცირება}}
{{წყარო}}
ეს სტატია [[ესპანეთი|ესპანეთის]] [[დედაქალაქი|დედაქალაქ]] [[მადრიდი|მადრიდის]] საფეხბურთო კლუბ '''[[რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|„რეალის“]] ისტორიის''' შესახებაა. კლუბის გადახედვისთვის, ნახეთ [[რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|'''„რეალი“''']]
=== პირველი ეტაპი 1900-1910 ===

1847 წლის დასაწყისში &quot;libre de ensenanza&quot;-ს სტუდენტებმა ჩამოაყალიბეს საფეხბურთო გუნდი რომელსაც &quot;sky football club&quot; უწოდეს. ეს იყო მადრიდის &quot;რეალის&quot; წინამორბედი. სტატიის ავტორია პაკო, სტატია გადმოითარგმნა რეალმადრიდ.ჯისთვის, თუ ითხოვთ საავტორო უფლებების დაცვას თავადაც გააკონტროლეთ ეს :)
არაოფიციალურად ჩამოყალიბებულ საფეხბურთო კლუბ &quot;მადრიდს&quot; წვრთნიდა ხულიან პალასიოსი. ეს გუნდი სულ 50 კაცისგან შედგებოდა.
პირველი მოედანი, სადაც &quot;მადრიდი&quot; თამაშობდა მდებარეობდა &quot;velazquez&quot; ქუჩაზე. ხოლო მეორე მოედანი სადაც ისინი გადავიდნენ მდებარეობდა კორიდის მოედნის გვერდით. ამ მოედანზე ხშირად იმყოფებოდა დედოფალი მარია კრისტინა. კლუბი იჯარაში იხდიდა 150 პესეტს წელიწადში, ფეხბურთელებს იმის გამო, რომ გასახდელი არ ჰქონდათ, ფორმების ჩაცმა საპირფარეშოში უწევდათ.

1902 წლის 6 მარტს გუნდის მესვეურების მორიგი შეკრებისას ოფიციალურად შეიქმნა ”საფეხბურთო კლუბი მადრიდი”. 18 აპრილს გუნდის საბჭომ შეიმუშავა კლუბის წესდება რომელიც 3 თავისა და 22 მუხლისგან შედგებოდა. 1902 წლის 22 აპრილს პროვენციის გუბერნატორმა ხოსე სანჩეს გუერამ თანხმობა მისცა საბჭოს გუნდის შექმნაზე.
ალფონსო XIII-ის ტახტზე ასვლის პატივსაცემად 1902 წლის მაისში, მადრიდის სტადიონ &quot;იპოდრომზე&quot;, ლუიზა ბერმენილოს ინიციატივით, რომელიც მუშაობდა სამეფო ოჯახში, გაიმართა პირველი ესპანეთის ჩემპიონატი. ამ ტურნირს ორგანიზაცია ქალაქის თავმა და მოსამართე ალბერტო აგილერამ გაუკეთა. მან პრიზად დააწესა ვერცხლის თასი. ტურნირში 5 გუნდი მონაწილეობდნენ: &quot;მადრიდი&quot;, &quot;ბარსელონა&quot;, &quot;ესპანიოლი&quot;, &quot;ბასკეთის ნაკრები&quot; (მომავალი ბილბაოს &quot;ატლეტიკი&quot;) და მადრიდული &quot;new football club&quot;, რომელიც ძირითადად იმ ფეხბურთელებისაგან შედგებოდა რომლებიც &quot;მადრიდის&quot; ძირითად შემადგენლობაში ვერ ხვდებოდნენ. გამარჯვებული გახდა &quot;ბასკეთის ნაკრები&quot; რომელმაც ფინალში &quot;ბარსელონას&quot; სძლია 2-1.

ამ ტურნირში პირველად გაიმართა &quot;მადრიდი&quot; - &quot;ბარსელონას&quot; შეხვედრა. მაშინ ბარსელონამ გაიმარჯვა ანგარიშით 3-1. ეს გამარჯვება ბარსელონას შემადგენლობაში მოთამაშე 6 უცხოელის დამსახურება იყო. გოლი &quot;მადრიდის&quot; შემადგენლობაში ჯონსონის ანგარიშზეა, რომელმაც შეამცირა ანგარიშში სხვაობა 2-1-ამდე, ამის შემდეგ კი კარგი შანსი გაუშვა ხელიდან პალასიოსმა, ბოლოს კატალონიელებმა მატჩის საბოლოო ანგარიში დააფიქსირეს. მეორე ნახევარფინალში &quot;ბასკეთის ნაკრებმა&quot; გაანადგურა &quot;new football club&quot;-ი ანგარიშით 8-1. &quot;მადრიდმა&quot; დაიკავა მესამე ადგილი, მოუგო რა &quot;ესპანიოლს&quot; 3-1. საინტერესო ფაქტია ის, რომ &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი მსაჯობდა გადამწყვეტ მატჩს &quot;ბასკეთის ნაკრებსა&quot; და &quot;ბარსელონას&quot; შორის.

ალფონსო ალბინეზ ჯორდანი იყო პირველი ფეხბურთელი, რომელიც გადავიდა &quot;ბარსელონიდან&quot; &quot;მადრიდში&quot;. 1902 წლის 23 მაისს გაზეთებმა დაადასტურეს ეს ტრანსფერი შემდეგი სიტყვებით: &quot;ჩვენთვის ცნობოლი გახდა, რომ მისტერ ალბინეზი, რომელიც იყო &quot;ბარსელონას&quot; ფეხბურთელი, შეუერთდა &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდს&quot;.
&quot;მადრიდი&quot; მიწვეული იქნა &quot;el escorial&quot;-ის აღსანიშნავ ტურნირზე. პროგრამის ნაწილი იყო შეხვედრა &quot;მადრიდსა&quot; და &quot;მონკლოას&quot; შორის. 1902 წლის 11 აგვისტოს მონასტერის წინ შეხვედრა დასრულდა ანგარიშით 6-5 &quot;მადრიდის&quot; სასარგებლოდ. გამარჯვებული დააჯილდოვეს ორი კერამიკული თასით, რომელიც არის კლუბის პირველი მოპოვებული ჯილდო.

კარლოს პადროსი, &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი 1904-1908 წლებში, იყო ესპანეთის ჩემპიონატის ერთ-ერთი ორგანიზატორი. ასევე &quot;მადრიდის&quot; ჩემპიონატის ორგანიზატორი და &quot;federation internatinale de football association&quot;-ის (ფიფა) წევრი 1904 წელს.

როგორც საფეხბურთო კლუბ &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი, კარლოს პადროსი გრძნობდა ქალაქ &quot;მადრიდის&quot; ჩემპიონატის ჩამოყალიბების აუცილებლობას, რომელიც პირველად 1904-1905 წლებში შედგა. ეს ტურნირი სულ 9-ჯერ ჩატარდა და &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდმა&quot; იგი 5-ჯერ მოიგო.

1905 წლის 18 აპრილს მადრიდის სტადიონ &quot;რეტორზე&quot; თასის ფინალში &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot; შეხვდა თასის ორგზის მფლობელ &quot;ბილბაოს ატლეტიკს&quot;. ერთადერთი გოლი მატჩის 70-ე წუთზე პრასტომ გაიტანა. ამ გამარჯვებით &quot;თეთრებმა&quot; მოიგეს პირველი ოფიციალური ტიტული.

&quot;ბლანკოსმა&quot; გაუკეთა ორგანიზება ამხანაგურ შეხვედრას ფრანგულ &quot;გალთან&quot;, საფრანგეთის პრეზიდენტის მადრიდში ვიზიტის აღსანიშნავად. მატჩი შედგა 1905 წლის 23 ოქტომბერს და იგი 1-1 დასრულდა. ეს იყო პირველი საერთაშორისო მატჩი, რომელიც ქალაქ მადრიდში გაიმართა.

ესპანეთის ჩემპიონატი &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდმა&quot; ზედიზედ 4-ჯერ მოიგო (1905, 1906, 1907, 1908 წლებში). ისინი ოთხი წლის განმავლობაში იდგნენ ესპანური ფეხბურთის მწვერვალზე.

1909 წლის 4 იანვარს შეიკრიბნენ ესპანური კლუბების წარმომადგენლები და ჩამოაყალიბეს ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაცია. &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტ ალფონსო მელენდესმა მოაწერა ხელი მის ჩამოყალიბებას. 1909 წლის 11 ნოემბერს ქალაქ მადრიდში, ოფიციალურად გაფორმდა ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციის შექმნა.
ხოსე ანხელ ბერაონდო თამაშობდა მნიშვნელოვან როლს იმ წარმატებაში, რასაც &quot;მადრიდმა&quot; 1905-1908 წლებში მიაღწია. ის იყო ერთდროულად, მოთამაშე, ვიცე-პრეზიდენტი და დროებითი პრეზიდენტიც კი. 1909 წელს იგი დაბრუნდა მშობლიურ ქალაქ სან სებასტიანში და რამდენიმე თანამოაზრესთან ერთად ჩამოაყალიბა საფეხბურთო გუნდი &quot;რეალ სოსიედადი&quot;.

1910 წელს &quot;ბლანკოსმა&quot; დატოვა პრიმიტიული მოედანი, რომელიც &quot;barllring&quot;-ის მოედანზე მდებარეობდა, რათა გადასულიყვნენ &quot;o’donnell&quot;-ის მოედანზე, რომელიც მდებარეობდა &quot;narvaez, o’donnell&quot;, &quot;duque de sesto&quot; და &quot;fernan gonzalez&quot;-ის ქუჩებს შორის. &quot;მადრიდი&quot; იჯარაში იხდიდა 1000 პესეტს (6 ევრო) თვეში. მოედანი იყო 115 მეტრი სიგრძის და 85 მეტრი სიგანის. ორი წლის შემდეგ, 1912 წელს კლუბმა მოედანს მესერი შემოავლო. ამ დროს შეიქმნა კლუბის პირველი ემბლემა, რომელიც გუნდს ჰქონდა 1931 წლამდე.

=== მეორე ეტაპი 1911-1920 ===

ანტონი, მარსელო და სანტიაგო ბერნაბეუ შეუერთდნენ &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდს&quot; XX საუკუნის დასაწყისში და სამუდამოდ დატოვეს კვალი მის ისტორიაში. ანტონის ჰქონდა ორგანიზაციული ნიჭი: ის იყო საფეხბურთო კლუბ &quot;ბოლონიის&quot; ერთ-ერთი ჩამომყალიბებელი, შემდეგ იგი გახდა ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი. მარსელო იყო წამყვანი მოთამაშე, სანტიაგო ბერნაბეუ კი იყო ყველაფერი გუნდისათვის: მოთამაშე, დელეგატი, დირექტორი, უბრალო თანამშრომელი და პრეზიდენტი.
სანტიაგო ბერნაბეუს ჰქონდა დებიუტი 1912 წლის 3 მარტს, როდესაც ის ჯერ კიდევ 16 წლის იყო. ეს იყო ამხანაგური მატჩი ინგლისურ სპორტულ კლუბთან. მატჩი შედგა &quot;pradera del corregior&quot;-ის მოედანზე, მდინარე კანზარესის პირას. მადრიდულმა გუნდმა გაიმარჯვა 2-1, ბერნაბეუ თამაშობდა მარცხენა ნახევარმცველად, მან გაიტანა გადამწყვეტი გოლი.

ადოლფო მელენდესი, რომელიც ორჯერ, 1908-1910 და 1913-1916 წლებში იყო რეალის პრეზიდენტი, ხელმძღვანელობდა შეხვედრას მადრიდში, რომლის დროსაც შეიქმნა &quot;madrilenian F A&quot;. მან ხელი მოაწერა დოკუმენტს, რომლის თანახმადაც უნდა ჩატარებულიყო ქალაქ მადრიდის ჩემპიონატი და გამარჯვებულს უნდა ეთამაშა ესპანეთის ჩემპიონატში.

1912 წლის 31 ოქტომბერს შედგა სტადიონ &quot;o’donell&quot;-ის გახსნა. იმ მოხალისეებს შორის, რომლებიც მუშაობდნენ სტადიონის მშენებლობაზე, იყვნენ ძმები სანტიაგო და მარსელო ბერნაბეუები. მათ გაწეული სამუშაოსათვის არ აუღიათ არც ერთი პესეტი. სტადიონს ჰქონდა ხის ტრიბუნები, რომელიც 200 მაყურებელს იტევდა. მშენებლობაზე დაიხარჯა 13 000 პესეტი. მოედნის გახსნაზე შედგა მატჩი ირანის &quot;სპორტინგთან&quot; და იგი 0-0 დასრულდა.

ქალაქის რეგიონალური ჩემპიონატი ყოველთვის დაკავშირებული იქნება მადრიდის &quot;რეალის&quot; ისტორიასთან. მადრიდელებმა 18 ჩატარებული ტურნირიდან 12-ში იმარჯვეს.
1916 წლის ესპანეთის თასის ნახევარფინალი &quot;მადრიდი&quot; - &quot;ბარსელონას&quot; შორის ჩამოყალიბდა სამუდამო დაპირისპირებად. იმის გამო, რომ მაშინ დამატებითი დრო არ არსებობდა, გუნდებს გამარჯვებულის გამოსავლენად 4 მატჩის ჩატარება დასჭირდათ. პირევლი მატჩი ბარსელონამ მოიგო 2-1, მაგრამ მეორე თამაშში მადრიდელებმა ღისეული რევანში აიღეს და გაანადგურეს კატალონიელები 4-1. მე-4 თამაშის პირველი ტაიმის ბოლოს საერთო ანგარიში იყო 6-6. შესვენებამდე რამდენიმე წუთით ადრე ცნობილმა ბარსელონელმა &quot;romperego&quot; პაულინიო ალკანტარამ გახსნა ანგარიში, შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ ვერ გამოიყენა თერთმეტმეტრიანი. მეორე ტაიმში მადრიდელებს გაეხსნათ არავინ იცის მერამდენე სუნთქვა და გაიტანეს 4 გოლი, რასაც კატალონიელებმა მხოლოდ ერთით უპასუხეს.

ასეთი მარათონის შემდეგ (ერთ კვირაში 4 მატჩი) მადრიდელები ფეხზე ძლივს იდგნენ და მხოლოდ სასწაულით გადაურჩნენ ტრავმებს. ამის გამო ისინი ფინალში &quot;ბილბაოს ატლეტიკთან&quot; დამარცხდნენ 4-0.

&quot;ბარსელონასთან&quot; ნახევარფინალის ბოლო მატჩის დროს, კატალონიელებმა 7 წუთით ადრე დატოვეს მოედანი, რადგან ისინი თვლიდნენ, რომ &quot;თეთრებმა&quot; მე-4 გოლი თამაშგარე მდგომარეობიდან გაიტანეს. ფინალის დროს, რომელიც ბარსელონაში იმართებოდა, ესპანეთის გვარდია იცავდა გასახდელისკენ მიმავალ მადრიდელებს, მოგვიანებით კი მათი ავტობუსი და სასტუმრო სადაც ისინი იყვნენ დაბანაკებულნი გახდა კატალონიელების მიერ ნასროლი ქვების მსხვერპლი. ასე დაიწყო &quot;საომარი მოქმედებები&quot; ამ ორ კლუბს შორის.
1920 წლის 20 ივნისს კლუბმა მიიღო ჯილდო მისი უდიდებულესობა ალფონსო XIII-საგან, რომელმაც &quot;მადრიდს&quot; უბოძა ტიტული &quot;სამეფო&quot;, რომელიც ესპანურად ჟღერს როგორც &quot;რეალ&quot;. გუნდის ხელმძღვანელობა მოუთმენლად ელოდა მეფის ამ გადაწყვეტილების შესრულებას, რომელმაც იურიდიულად შეუცვალა კლუბს სახელი.
1920 წელს &quot;მადრიდის რეალი&quot; გაემგზავრა თავის პირველ ტურნეში, მათ უნდა გაემართათ 5 მატჩი იტალიაში. ეს ტურნე ორგანიზებული იყო ნატალიო რივასის მიერ, რომელიც &quot;ბოლონიის&quot; ერთ-ერთი ჩამომყალიბებელი და &quot;მადრიდის&quot; ფეხბურთელი იყო. ამ ტურნეს ბიუჯეტი ძალიან მცირე იყო და ამიტომ ფეხბურთელები იძულებულნი იყვნენ ესადილათ ყველაზე იაფ რესტორანში, რომელსაც კი ნახავდნენ.

=== მესამე ეტაპი 1921-1930 ===

1920-1921 წლების სეზონის დასაწყისში პირველად 1912 წლის შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ დატოვა კლუბი და შეუერთდა მადრიდის &quot;ატლეტიკოს&quot;. 1921 წელს ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციამ არ დააკმაყოფილა ბერნაბეუს თხოვნა. მას უნდოდა ეთამაშა ესპანეთის თასის ნახევარფინალში. ფედერაციამ უარის მიზეზად დაასახელა ის, რომ არ იყო გასული ერთი წელი მისი &quot;მადრიდიდან&quot; წასვლის შემდეგ.

დღევანდელ დღეს მიჩვეულები ვართ იმას, რომ რომელიმე ფეხბურთელის გარდაცვალების გამო, გუნდები მოედანზე შავი სამკლაურებით გამოდიან. &quot;მადრიდი&quot; იყო პირველი გუნდი, რომელმაც ზუსტად ამ მიზნით გაიკეთა შავი სამკლაური თამაშის დროს. ეს მოხდა 1922 წლის 5 მარტს თანაქალაქელ &quot;ატლეტიკოსთან&quot;, ამის მიზეზი იყო მადრიდისტა სოტერო არანგურენისა და &quot;ბილბაოს&quot; ფეხბურთელის, რაფაელ მორენოს გარდაცვალება.

მას შემდეგ, რაც სანტიაგო ბერნაბეუ რამდენიმეჯერ გამოიძახეს ნაკრებში, მისი დებიუტი შეიძლებოდა შემდგარიყო ლისაბონში პორტუგალიასთან დაპირისპირებისას 1922 წლის 17 დეკემბერს. ის მზად იყო სათამაშოდ, მაგრამ მწვრთნელმა ხულიან რუნტემ არ მისცა ამის საშუალება. - მე ვიყავი გაკვირვებული, როდესაც ისინი მიძახებდნენ ნაკრებში, მაგრამ კიდევ უფრო მიკვირდა ის, რომ არ მათამაშებდნენ, - აცხადებდა სანტიაგო ბერნაბეუ. მის მაგივრად ლისაბონში დებიუტი ჰქონდა ასევე &quot;რეალის&quot; ფეხბურთელ მონხარიდონს. მისი დებიუტი წარმატებული გამოდგა, მან გაიტანა გადამწყვეტი გოლი პორტუგალიელებთან (2-1), შემდეგ თამაშში ფრანგების წინააღმდეგ კი დუბლით გამოიჩინა თავი (3-0).

1923 წელს &quot;მადრიდი&quot; იძულებული გახდა, დაეტოვებინა &quot;o’donell&quot;-ის სტადიონი, რადგან საჭირო იყო უფრო დიდი ტევადობის მოედანი, ამიტომ გუნდი გადავიდა &quot;სიუდად ლინეალის&quot; მოედანზე, სადაც მათ პირველად ითამაშეს ბალახის საფარიან მოედანზე. ეს სტადიონი მდებარეობდა მადრიდის ჩრდილო-აღმოსავლეთ რაიონში, ანუ შორს იმ ადგილიდან, სადაც ძირითადად იყვნენ გუნდის გულშემატკივრები, ამიტომ მოედანი თითქმის არცერთ თამაშზე არ ივსებოდა. კლუბის მესვეურები მალევე მიხვდნენ დაშვებულ შეცდომას და მიიღეს გადაწყვეტილება აშენებულიყო ახალი &quot;საფეხბურთო ტაძარი&quot;.

&quot;ჩამარტინის&quot; აშენება 1924 წელს ჩანდა როგორც შეუძლებელი წამოწყება, მაგრამ ეს ნამდვილად იყო დიდი ნაბიჯი მომავლისკენ. სტადიონის გახსნაზე 1924 წელს &quot;რეალი&quot; შეხვდა &quot;ნიუკასლს&quot; და დაამარცხა ინგლისელები 3-2, 15 000 მაყურებლის წინაშე. &quot;ჩამარტინის&quot; პროექტი ეკუთვნოდა ყოფილ ფეხბურთელს პეპე კასტელს. 1947 წელს &quot;სანტიაგო ბერნაბეუ&quot; აშენდა ჩამარტინის ადგილზე.

ბიზნესმენმა ენრიკე ალკარეზმა დააფინანსა &quot;რეალის&quot; პირველი მოგზაურობა ფეხბურთის სამშობლოში, ინგლისში. სამივე მატჩი &quot;ნიუკასლის&quot;, &quot;ბირმინგემისა&quot; და &quot;ტოტენჰემის&quot; წინააღმდეგ &quot;რეალმა&quot; წააგო (1-6, 0-3, 2-4), მაგრამ მიუხედავად ამისა, ინგლისურმა პრესამ მაინც შეაქო ესპანური ფეხბურთის სტილი და ტალანტი.
&quot;რეალის&quot; ფორმა 1925-1926 წლების სეზონამდე იყო თეთრი, შემდეგ თეთრი შორტები შეიცვალა შავით. ამას მოყვა ცუდად ჩატარებული მატჩების სერია, რამაც პრეზიდენტი პედრო პარახესი მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ შავ შორტებს მოაქვთ წარუმატებლობა და ისევ თეთრით შეცვალა ისინი.

1926 წელს სანტიაგო ბერნაბეუ დაინიშნა რეალის მწვრთნელად მას შემდეგ, რაც პრეზიდენ ლუის ურკიხომ თანამდებობიდან გაათავისუფლა ხუანიტო კარსერა. ბერნაბეუსთან ერთად გუნდს ავარჯიშებდა პედრო ლორენტე. სანტიაგო ბერნაბეუ 1932-1933 წლებში ერთი თვით კიდევ იყო რეალის მწვრთნელი, ლოპო გერტცის წასვლის შემდეგ, რობერტ ფიორსტის მოსვლამდე.

პირველმა ამერიკულმა ტურნემ &quot;რეალს&quot; მოუტანა დიდი წარმატება არგენტინაში, ურუგვაიში, პერუში, კუბაში, მექსიკაში და ამერიკის შეერთებულ შტატებში. სამი თვის განმავლობაში ისინი მოგზაურობდნენ ორ კონტინენტზე, მოიგეს 16 შეხვედრა. ხოსე გარსია ეკხანიზი იყო პასუხისმგებელი ამ ტურნეზე, გუნდის წარმომადგენელი კი იყო სანტიაგო ბერნაბეუ.

&quot;ბლანკოსი&quot; 10 მატჩის განმავლობაში ინარჩუნებდა პირველ ადგილს ჩემპიონატში და იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ ისინი იოლად მოიგებდნენ ჩემპიონის ტიტულს. &quot;რეალს&quot; სეზონის დასასრულს გადაასწრო ბარსელონამ, მაგრამ მათ ლიდერობა დაიბრუნეს ბოლოს წინა ტურში, დაამრაცხეს რა &quot;ბარსელონა&quot;. მიუხედავად ამ გამარჯვებისა ჩემპიონი მაინც კატალონიელები გახდნენ, რადგან &quot;თეთრები&quot; დამარცხდნენ &quot;სან მამესზე&quot; ატლეტიკთან.

&quot;რეალის&quot; ტექნიკურ დირექტორსა და &quot;ესპანიოლს&quot; შორის მოლაპარაკებები დამთავრდა იმით რომ, შედგა ლეგენდარული მეკარე სამორას ტრანსფერი. ამ ტრანსფერმა გამოიწვია საერთო სახალხო აღელვება, რადგან მადრიდელებმა ესპანიოლს გადაუხადეს იმ დროისათვის ასტრონომიული თანხა, 150 000 პესეტი (900 ევრო). სამორას დებიუტი ჰქონდა 1930 წლის 5 დეკემბერს მადრიდის &quot;ატლეტიკოსთან&quot;.

მოგზაურობის წყურვილმა შეიპყრო &quot;თეთრების&quot; ერთ-ერთი ფეხბურთელი გასპარ რუბიო,  თავდამსხმელი 30-იან წლებში. ის ორ მეგობართან ერთად დაჯდა კუბისკენ მიმავალ ხომალდზე და კლუბის თანხმობის გარეშე გაემგზავრა. ერთხელ კარიბის კუნძულებზე რუბიო შეურთდა &quot;იუვენტუდ ასტურიანას&quot;, მაგრამ &quot;რეალმა&quot; ამის შესახებ აცნობა ფიფას და მან აუკრძალა რუბიოს თამაში. ამის შემდეგ იგი გაემართა მექსიკაში, რომელსაც ფიფასთან არანაირი შეხება არ ჰქონდა. 1932 წლის 10 აპრილს მოგზაურობა დასრულდა და იგი მადრიდში დაბრუნდა. იგი დააბრუნეს გუნდში, მაგრამ მალევე გაყიდეს &quot;მადრიდის ატლეტიკოში&quot;.

=== მეოთხე ეტაპი 1931-1940 ===

1931 წლის დასაწყისში მადრიდის &quot;რეალმა&quot; განაახლა თავისი ოფისი &quot;caballero de grasia&quot; – 15-ში. კლუბმა გააფართოვა თავისი ოფისი და შეიძინა ახალი ავეჯი. პრეზიდენტ ლუის დე უსერაიმ და ტექნიკურმა დირექტორმა პაბლო ერნანდესმა აშენეს ახალი ოფისი, მაგრამ ყველაზე დიდი სიახლე იყო კლუბის საკუთარი ბარის შენება, სადაც გულშემატკივრებს შეეძლოთ მატჩის მიმდინარეობისას ყელის გასველება.

1931 წლის 14 აპრილს ესპანური რესპუბლიკის შექმნისას &quot;რეალი&quot; გამოემშვიდობა თავის წოდებას &quot;სამეფო&quot;, გვირგვინი გაქრა კლუბის ემბლემიდანაც. მას შემდეგ გუნდი კვლავ ცნობილი იყო, როგორც &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot;.

მადრიდის &quot;რეალმა&quot; მის მიერ მოგებული 31 ესპანეთის ჩემპიონის ტიტულიდან, პირველად მოიგო ეს ჯილდო 1931-1932 წლების სეზონში. მადრიდული გუნდი მთელი სეზონის განმავლობაში იყო დაუმარცხებელი, &quot;ბლანკოსმა&quot; ლა ლიგა მოიგო ისე, რომ არ განუცდია არც ერთი მარცხი. მთელი სეზონის განმავლობაში მათ თავის მოედანზე გაუშვეს 4 ბურთი, სტუმრად კი - 11. გუნდმა ჩემპიონობა გაიფორმა ბარსელონასთან კატალონიაში ფრედ ნათამაშები მატჩის შემდგომ. &quot;თეთრები&quot; მეორე წელსაც გახდნენ ჩემპიონები, ასე რომ &quot;რეალი&quot; გახდა პირველი გუნდი, რომელმაც ლა ლიგა მოიგო ზედიზედ ორჯერ.

1934 წლის 12 ივნისს &quot;მადრიდი&quot; გაემგზავრა ევროპულ ტურნეში. გუნდის მოზაურობისას მათ გააფორმეს კონტრაქტი &quot;დიუსელდორფის ფორტუნას&quot; ფეხბურთელ ჯეიკობო ბენდერომთან, მაგრამ გერმანიის ფეხბურთის ასოციაციამ დაბლოკა ეს ტრანსფერი. რამდენიმე თვის შემდეგ &quot;ჩამარტინზე&quot; &quot;მადრიდი&quot;, ესპანეთის ნაკრების ნაცვლად, რომელიც იმ დროს იტალიაში მსოფლიო ჩემპიონატზე გამოდიოდა, შეხვდა უნგრეთის ნაკრებს. თამაშის შემდეგ უნგრელმა მეკარე ალბერტო კიზჟელმა მოაწერა ხელი &quot;მადრიდთან&quot; კონტრაქტს და გახდა პირველი უცხოელი ფეხბურთელი კლუბის ისტორიაში.

1936 წლის 21 ივნისს &quot;მადრიდი&quot; &quot;ბარსელონას&quot; შეხვდა &quot;ვალენსიის&quot; სტადიონ &quot;მესტალიაზე&quot; რესპუბლიკის თასის ფინალში (ესპანეთის თასი). საწყის წუთებში ეუხენიო და ლეკუს მიერ გატანილი გოლებით &quot;მადრიდი&quot; იგებდა მატჩს, მაგრამ ესკოლიმ გაქვითა ერთი ბურთი. სათამაშო დროის ნახევარზე მეტი &quot;მადრიდმა&quot; გაატარა 10 კაცით (ტრავმა მიიღო საუტომ), მაგრამ ისინი მაინც უტევდნენ. 49 წუთზე არბიტრმა უსამართლოდ არ ჩათვალა კატალონიელების კარში გატანილი გოლი. ესკოლას ჰქონდა კარგი შანსი ანგარიშის გათანაბრებისათვის მაგრამ სამორამ ითამაშა ფანტასტიურად. 3 წუთით ადრე ფინალურ სასტვენამდე ბარსელონას მარჯვენა ნახევარმცველი ვენტორლა გაცდა კინკოსესას და ჩააწოდა ბურთი მეკარისაგან შორეულ კუთხეში. უმეთვალყურეოდ დატოვებულ ესკოლას ჰქონდა დრო იმისათვის, რათა შეეფასებინა მეკარის მდგომარეობა, მან მაღალ ნახტომში და ძლიერად გაგზავნა ბურთი სამორას მოძრაობის საწინააღმდეგო მიმართუელბით, თან ისე რომ ბურთი მეკარის წინა ბალახზე დავარდა, ფაქტობრივად გოლი გარდაუვალი იყო, მაგრამ რიკარდომ გააკეთა ის რასაც, 35 წლის შემდგომ 1970 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე უწოდეს ყველა დროის საუკეთესო სეივი (პელე - ბენქსი). ბურთი უკვე მიფრინავდა მეკარისაგან მარჯვენა კუთხეში, სამორამ შეძლო შეუძლებელი, შემობრუნდა ჰაერში და მარცხენა ხელით ადგილზე გააშეშა ბურთი. &quot;მადრიდმა&quot; მოიგო თასი სამოქალაქო ომის დაწყებამდე ერთი თვით ადრე.

ომი დაიწყო 1936 წლის 18 ივლისს. ამავე დღეს მადრიდის ყველა სპორტული გუნდი ჩათრეულ იქნა სახალხო ომში. &quot;მადრიდი&quot; განაგრძობდა მუშაობას. დირექტორი და სპორტული განყოფილების უფროსი იყო პაბლო ერნანდეს კორონადო. კარლოს ალონსო კი პასუხისმგებელი იყო სტადიონ &quot;ჩამარტინზე&quot;.

პაბლო ერნანდეს კორონადო ცდილობდა გადაერჩინა გუნდი ომის პერიოდში, მაგრამ მისი სამი მცდელობიდან არც ერთი არ გამოვიდა. მას არ გამოუვიდა ეთამაშებინა გუნდი ვალენსიის ან კატალონიის ჩემპიონატში, მისი პროექტი ევროპული ტურის შესახებ ჩაიშალა. კატალონიის ჩემპიონატი დაიწყო 1936 წლის 4 ოქტომბერს. მასში მონაწილეობდნენ: &quot;ბარსელონა&quot;, &quot;ესპანიოლი&quot;, &quot;საბადელი&quot;, &quot;ხერონა&quot;, &quot;გრანოლერსი&quot; და &quot;ბადალონა&quot;. &quot;მადრიდის&quot; მწვრთნელმა პაკო ბრეიმ მოიპოვა თანხმობა ყველა კატალონიური გუნდისგან ჩემპიონატში მისი გუნდის თამაშის შესახებ, მაგრამ &quot;ბარსელონამ&quot; დაადო კლუბს ვეტო და ბოლოს მათ მაინც ვერ მიიღეს ამ ჩემპიონატში მონაწილეობა.

დახმარების კომიტეტი შეიქმნა 1939 წლის 1 აპრილს, ომის დამთვრებისას. მას ხელმძღვანელობდა ადოლფო მელენდესი. მის შემადგენლობაში შედიოდნენ: პაბლო ერნანდეს კორონადო, პარაკესი, ურკიხო, ოლივერი და ორტის დე ზარატე. &quot;ჩამარტინის&quot; დათვალიერების შემდეგ, რომელიც იყო საშინელ მდგომარეობაში, პედრო პარაკესმა თქვა: &quot;ამ პრობლემის გადაჭრა იქნება ძალიან რთული, იმიტომ, რომ ჩვენ დაგვჭირდება 300 000 პესეტი სტადიონის აღდგენისათვის, ეს კი ძალიან დიდი თანხაა ამ მომენტისთვის&quot;
&quot;ჩამარტინი&quot; გაიხსნა 1939 წლის 22 ოქტომბერს პირველი დერბის ჩასატარებლად ომის შემდეგ. ეს იყო რეგიონალური ჩემპიონატი, რომელშიც &quot;მადრიდმა&quot; დაამარცხა &quot;ატლეტიკო&quot; 2-1. ფეხბურთისადმი მხარდაჭერა ომის მიუხედავად არ შემცირებულა, ყველაზე ცუდ ადგილზე ბილეთი ღირდა 5 პესეტი (ფასი გაკრიტიკებულ იქნა იმიტომ, რომ ის იყო ძალიან მაღალი). &quot;ჩამარტინი&quot; ბოლომდე გაავსო იმ გულშემატკივრებმა, რომლებიც მიუხედავად ომის შემდგომი გაჭირვებისა გუნდისათვის არაფერს იშურებდნენ.

=== მეხუთე ეტაპი 1941-1950 ===

1941 წლის 1 იანვარს კლუბმა დაიბრუნა ტიტული &quot;სამეფო&quot; და &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot; კვლავ გადაკეთდა &quot;საფეხბურთო კლუბ რეალ მადრიდად&quot;.
1943 წელს ესპანეთის თასის ნახევარფინალის განმეორებით მატჩში &quot;რეალმა&quot; მოიპოვა ისტორიული გამარჯვება ბარსელონასთან ანგარიშით 11-1. &quot;თეთრები&quot; დამწუხრებულნი იყვნენ პირველ მატჩში 3-0 მარცხის გამო, ისინი მოედანზე მოსაგებად გავიდნენ და პირველი ტაიმის ბოლოს ანგარიში 8-0 იყო. თამაშის ბოლოს ტაბლო აჩვენებდა ფენომენალურ ანგარიშს: 11-1. გოლის ავტორები: პრიდენი - 4, ბარინდა - 3, ალონსო - 2, ალსუა - 1, ბოტელა - 1. ბარსელონას მხრიდან ერთადერთი ბურთი მარტინმა გაიტანა.

&quot;რეალის&quot; პრეზიენტი ანტონიო სანტოს პერალბა და &quot;ბარსელონას&quot; პრეზიდენტი მარკეს მესა დე ასტა ამ ნახევარფინალის დროს გაათავისუფლეს თანამდებობიდან. დირექტორთა საბჭოს შეკრებაზე, რომელსაც ახალი პრეზიდენტი უნდა აერჩია, ხშირად ისმოდა სანტიაგო ბერნაბეუს სახელი, რომელსაც კლუბთან 1935 წლის შემდეგ არაფერი აკავშირებდა. მისი დარწმუნება იმაში, რომ დაეკავებინა &quot;რეალის&quot; პრეზიდენტის პოსტი, იოლი გამოდგა. მისი პრეზიდენტად გახდომის შესახებ საქვეყნოდ გამოაცხადეს 1943 წლის 15 სექტემბერს.

1943 წლის გაზაფხულზე სანტოს პერალბამ აღნიშნა, რომ საჭირო იყო ახალი სტადიონის შენება, რომელიც დაიტევდა 40 000 მაყურებელს. ერთი წლის შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ დირექტორთა საბჭოს შეკრებაზე განაცხადა: &quot;ჯენტლმენებო, ჩვენ გვჭირდება უფრო დიდი სტადიონი და ჩვენ ავაშენებთ მას&quot;. სტადიონის მშენებლობა დაჯდა 37 მილიონი პესეტი (222 375 ევრო). სანტიაგო ბერნაბეუმ სიმბოლურად ჩადო პირველი ქვა სტადიონის საძირკველში.

40-იანი წლები საუკეთესო იყო &quot;რეალისათვის&quot;, მაშინ დაიწყო სანტიაგო ბერნაბეუს პრეზიდენტობა და ტიტულების დაბრუნება. რეალმა მოიგო ესპანეთის თასი 1946 და 1947 წლებში, გაანადგურა რა ვალენსია 3-0 და ესპანიოლი 2-0.

1947 წლის 23 ნოემბერს მადრიდის &quot;ატლეტიკოს&quot; წინააღმდეგ სტადიონ &quot;მეტროპოლიტენზე&quot;, &quot;რეალი&quot; გახდა პირველი ესპანური გუნდი, რომელიც გამოვიდა დანომრილი ფორმებით. ეს იდეა ეკუთვნოდა პაბლო ჰერნანდეს კორონადოს. ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციამ მოიწონა სიახლე და იგი სავალდებულო გახდა 1948 წლიდან, ამ წესის თანახმად ყველა გუნდს უნდა დაენომრა თავისი ფორმები 2-დან 11-მდე. ეს იყო კიდევ ერთი შემთხვევა, როდესაც &quot;რეალმა&quot; შემოიტანა კიდევ ერთი სიახლე ესპანურ ფეხბურთში.

1947 წლის 14 დეკემბერს შედგა ახალი &quot;ჩამარტინის&quot; გახსნა. რეალი შეხვდა პორტუგალიურ &quot;ბელენენსეშს&quot; და დაამარცხა 3-1. პირველი ვინც გაიტანა გოლი ახალ &quot;ჩამარტინზე&quot; იყო საბინო ბარინგა. &quot;ახალი კოლიზეუმი&quot; გახდა ყველა მადრიდელის სიამაყის და ესპანეთის ყველა კლუბის შურის მიზეზი.

1948 წელს &quot;რეალმა&quot; გადაწყვიტა შემადგენლობის რადიკალურად შეცვლა. 2 წლის წინ კლუბი ცდილობდა თავის შემადგენლობაში გადმოეყვანა უნგრელი [[ლადისლაო კუბალა]]. მოლაპარაკებები არ შედგა, რადგან კუბალას ჰქონდა მოთხოვნები, რომლის შესრულებაზეც ბერნაბეუ არ დათანხმდა. მეორე ინფორმაციის წყაროს ცნობით, ბერნაბეუმ მიიწვია კუბალა საუზმეზე, რომლის დასრულების შემდეგ უნგრელმა სიტყვიერი თანხმობა მისცა &quot;რეალის&quot; პრეზიდენტს გადმოსვლაზე, მაგრამ &quot;ბარსელონას&quot; სკაუტმა პეპე სამიტიერმა, არ არის ცნობილი - რა შესთავაზა ასეთი კუბალას, - მაგრამ ამ წინადადებით მან ბერნაბეუს ცხვირწინ ააცალა ფეხბურთელი.
ესპანეთის ნაკრებმა მიაღწია დიდ წარმატებას, გავიდა რა 1950 წელს ბრაზილიაში მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე მეოთხედფფინალში. მის შემადგენლობაში იყო რეალის ერთადერთი მოთამაშე ლუის მოლოვნი.

=== მეექვსე ეტაპი 1951-1960 ===

&quot;რეალის&quot; ხელმძღვანელობა სანტიაგო ბერნაბეუს მეთაურობით არ ზოგავდა არც ფულს და არც ძალას კლუბის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ეს იუბილე კლუბს დაუჯდა 20 მილიონი პესეტი. ჩატარებულ იქნა შესანიშნავი ტურნირი. კლუბმა არ დაივიწყა სხვა სპორტის სახეობები და ჩაატარეს ტურნირი: კალათბურთში, ხელბურთში, რესლინგში, ხარების ბრძოლასა და ჭადრაკში. ორგანიზაციულ საკითხებზე პასუხისმგებლები იყვნენ ბენიტო პიკო და მანოლო საუარესი.
ფეხბურთში გამართული ტურნირი მოიგო &quot;მილიონარიოსმა&quot; შვედურ &quot;ნორჩიოპინგთან&quot; და მადრიდის &quot;რეალთან&quot; გამარჯვების შემდეგ. საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს ალფრედო დი სტეფანო.

ესპანეთის კალათბურთის ასოციაციის პრეზიდენტ გენერალმა კუერეჟეტამ ურჩია სანტიაგო ბერნაბეუს გაეფორმებინა კონტრაქტი რაიმუნდო საპორტასთან. საპორტა გუნდს შეუერთდა მას შემდეგ, რაც შესანიშნავად გაუკეთა ორგანიზება &quot;რეალის&quot; 50 წლის იუბილეზე კალათბურთში გამართულ ტურნირს. მას შემდეგ მისი ავტორიტეტი სულ უფრო იზრდებოდა ბერნაბეუს თვალში. იგი გახდა ნამდვილი &quot;ტვინი&quot; გუნდისათვის.

ალფრედო დი სტეფანო ბერნაბეუს შეხვდა 1952 წლის მარტში, &quot;რეალის&quot; იუბილეს დროს. მისი &quot;რეალში&quot; ტრანსფერის ისტორია კი ნამდვილი &quot;საპნის ოპერა&quot; იყო. ამ ტრანსფერში სანტიაგო ბერნაბეუმ; რაიმუნდო საპორტამ; &quot;ბარსელონას&quot; პრეზიდენტ ენრიკე მარტიმ და ტექნიკურმა დირექტორმა ხოსე სამიტიერმა; &quot;მილიონარიოსის&quot; პრეზიდენტ ალფონსო სენორმა; &quot;რივერ პლიეიტის&quot; პრეზიდენტ ენრიკე პარდომ და ფიფას წარმომადგენელმა მუნიოს კალერომ ითამაშეს მთავარი როლი. ბერნაბეუს სტრატეგიისა და ენრიკე მარტის შეცდომების შედეგად დი სტეფანო გახდა რეალის ფეხბურთელი.

1953 წლის 23 სექტემბერს, 10:30 საათზე ალფრედო დი სტეფანო ცოლთან და ქალიშვილთან ერთად ჩამოვიდა ბარსელონიდან მადრიდში. როგორც კი ის შევიდა მადრიდის სადგურ &quot;atoxa&quot;-ში, მაშინვე გაემართა კლუბთან; გაიარა სამედიცინო შემოწმება; ისადილა; დატოვა თავისი ოჯახი სასტუმროში; გასახდელში შეხვდა თავის ახალ თანაგუნდელებს და 15:30-ზე ითამაშა პირველი შეხვედრა მადრიდის რეალის შემადგენლობაში. ეს იყო ამხანაგური მატჩი &quot;ნანსის&quot; წინააღმდეგ, რომელშიც &quot;თეთრები&quot; დამარცხდნენ 4-2; დი სტეფანომ გაიტანა თავისი პირველი გოლი 67-ე წუთზე.

&quot;რეალის&quot; ფეხბურთელი - ხოაკინ ნავარო - ცნობილი მცველი იყო და პირველი ესპანელი ფეხბურთელი, რომელმაც ითამაშა ფიფას მიერ შედგენილ ევროპის ნაკრებში, &quot;უემბლიზე&quot; ინგლისის ფეხბურთის ფედერაციის 90 წლის იუბილეს აღსანიშნავ მატჩში.

ალფერდო დი სტეფანოს გადმოსვლამ &quot;რეალს&quot; დაუბრუნა ტიტულები და მათ 21 წლის შემდეგ კვლავ მოიგეს ლა ლიგა. 21 წლის შემდეგ გულშემატკივრებს კვლავ შეეძლოთ სკანდირება: &quot;HALA MADRID&quot; და ამას მწვრთნელ ენრიკე ფერნანდესს უნდა უმადლოდნენ.

1955 წლის 4 იანვარს გენერალური ასამბლეის წევრებმა წამოაყენეს წინადადება &quot;ჩამარტინისათვის&quot; შეეცვალათ სახელწოდება და ეწოდებინათ &quot;სანტიაგო ბერნაბეუ&quot;. წინადადება ერთხმად იქნა მიღებული. პრეზიდენტმა მიიღო ეს პატივისცემა, რადგან ეს კლუბის წევრების ნება იყო.

სანტიაგო ბერნაბეუ იყო ერთ-ერთი მათგანი, რომელიც აქტიურად უჭერდა მხარს საერთაშორისო ტურნირის ჩამოყალიბებას, რომელიც დღეს &quot;ჩემპიონთა ლიგის&quot; (თავდაპირველი სახელი - &quot;ჩემპიონთა თასი&quot;, - ავტ.) სახელითაა ცნობილი. 1955 წლის 2 აპრილს ევროპის პრესტიჟული კლუბების წარმომადგენლები შეიკრიბნენ პარიზში და ჩამოაყალიბეს ეს ტურნირი.

&quot;რეალმა&quot; ითამაშა პირველივე ჩატარებულ ტურნირზე, 1955 წლის 8 სექტემბერს, ჟენევაში &quot;სერვეტის&quot; წინააღმდეგ და გაიმარჯვეს 2-0 მუნიოსის და რიალის გოლების წყალობით.

&quot;სერვეტთან&quot; გამარჯვების შემდეგ &quot;რეალმა&quot; დაამარცხა ისეთი რთული მეტოქეები, როგორებიც არიან ბელგრადის &quot;პარტიზანი&quot; და &quot;მილანი&quot;. ფინალში, რომელიც პარიზში გაიმართა, &quot;რეალმა&quot; დაამარცხა &quot;რეიმსი&quot; ანგარიშით 4-3. მატჩის მიმდინარეობისას მადრიდელები მარცხდებოდნენ 0-2. ეს იყო 1956 წლის 13 ივნისი. &quot;რეალის&quot; შემადგენლობაში იყვნენ: ხუან ალონსო, ატენზა, მარკიტოსი, ლესმესი, სარაგა, ხოსეიტო, მარსელი, დი სტეფანო, რიალი, ჰენტო.

1957 წლის 18 მარტს რეალმა &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot; დაამონტაჟა ახალი განათების სისტემა. 70 000-მა მაყურებელმა ნახა &quot;რეალის&quot; მიერ ბრაზილიური &quot;რესიფის&quot; დამარცხება 5-3 &quot;ახალ სინათლეზე&quot;.

1957 წლის 30 მაისს 125 000 მაყურებელი იყო მოწმე იმისა, თუ როგორ მოიგო &quot;რეალმა&quot; მეორედ ევროპის ჩემპიონთა თასი. ამჯერად ფინალში მოუგეს &quot;ფიორენტინას&quot;. გოლები: 70 წუთზე დი სტეფანო გაიტანა პენალტი, 6 წუთის შემდეგ კი ჰენტომ ოსტატურად გადაუგდო ბურთი მეკარეს თავზე. საბოლოო ანგარიში 2-0 დაფიქსირდა. &quot;რეალის&quot; საწყისი შემადგენლობა ასეთი იყო: ხუან ალონსო, ტორესი, მარკიტოსი, ლესმესი, მუნიოსი, სარაგა, კოპა, მატეოსი, დი სტეფანო, რიალი, ჰენტო.
ალფრედო დი სტეფანომ მიიღო თავისი პირველი &quot;BALOON D’OR&quot; ჯილდო - 1958 წლის 23 იანვარს საფრანგეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტ ჟაკ ფერანასაგან. ცერემონია ჩატარდა &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot;, სპეციალურად ამ დღისთვის ჩატარდა &quot;რეალი&quot; - &quot;სევილია&quot;, დი სტეფანომ კი გაიტანა 4 გოლი სევილიელების კარში გატანილი 8 გოლიდან. დი სტეფანო 1959 წელს კვლავ მოიპოვა ეს ჯილდო.

&quot;რეალმა&quot; ევროპის ჩემპიონთა თასი მესამედ მოიგო ბრიუსელის სტადიონ &quot;ჰეისელზე&quot;. მოუგო &quot;მილანს&quot; დამატებით დროში 3-2. ჰენტოს გოლმა დამატებით დროში მოუტანა &quot;რეალს&quot; ჩემპიონობა.

&quot;რეალმა&quot; მეოთხედაც მოიგო ჩემპიონთა თასი შემდეგ წელს. ფინალი გაიმართა შტუტგარტში, სადაც რეალი შეხვდა ძველ მეტოქეს, &quot;რეიმსს&quot;. მატჩი დასრულდა 2-0, გოლები გაიტანეს დი სტეფანომ და მატეოსმა. &quot;რეალი&quot; უკვე ითვლებოდა ევროპის საუკეთესო გუნდად.

1960 წელს &quot;რეალმა&quot; კვლავ მოიგო ჩემპიონთა თასი, გლაზგოში, &quot;ჰეპდენ პარკზე&quot;. რეალმა გაანადგურა ფრანკფურტის &quot;აინტრახტი&quot; 7-3. 4 გოლი გაიტანა პუშკაშმა, 3 დი სტეფანომ.

პირველ საკონტინენტთაშორისო თასზე, ლიბერტადორესის თასის გამარჯვებული &quot;პენაროლ მონტევიდეო&quot; ხვდებოდა &quot;რეალს&quot;. პირველი მატჩი ურუგვაის დედაქალაქში დასრულდა ნულოვანი ფრე. საპასუხო მატჩი შედგა 1960 წლის 4 სექტემბერს &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot;, სადაც უკვე &quot;რეალმა&quot; მოიგო 5-1. საწყისი შემადგენლობა: დომინგესი, მარკიტოსი, სანტამარია, პაჩინი, ვიდალი, სარაგა, ხერერა, დელ სოლი, დი სტეფანო, პუშკაში, ჰენტო.

=== მეშვიდე ეტაპი 1961-1970 ===

მადრიდის რეალი პირველად გამოვარდა ჩემპიონთა თასიდან 1960 წლის ნოემბერში ბარსელონასთან. კატალონიელების ამ გამარჯვებაში უდიდესი როლი ითამაშეს ინგლისელმა არბიტრებმა ელისმა და ლიფმა. ელისი მსაჯობდა პირველ მატჩს ”სანტიაგო ბერნაბეუზე”. მან დანიშნა უსამართლო თერთმეტმეტრიანი რეალის კარში, მატჩი დასრულდა 2-2.”კამპ ნოუზე” ლიფმა არ ჩათვალა რეალის მიერ გატანილი 4 გოლი. ბარსელონამ მოიგო 2-1. საერთაშორისო პრესამ კრიტიკის ქარ-ცეცხლში გაატარა ორივე არბიტრი. ასევე პრესაში გაჩნდა ტერმინი ”მადრიციდი”(სუიციდი).

მადრიდის რეალმა ბარსელონაზე შური იძია 11 დღის შემდეგ, მოუგო რა 4 დეკემბერს ”კამპ ნოუზე” 5-3.

1961 წლის 8 თებერვალს რეალმა პირველად ითამაშა ”მარაკანაზე”. ისინი შეხვდნენ ” ვასკო და გამას”, პირველი ტაიმის ბოლოს ბრაზილიელები იგებდნენ 2-0-ს. მეორე ნახევარში მადრიდის რეალმა იპოვა თავისი თამაში და მატჩი ფრედ 2-2 დასრულდა.

ჩილეში მიმდინარე 1962 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე ესპანეთის ნაკრების მთვარმა მწვრთნელმა პაბლო ჰერნანდეს კორონადომ მიიწვია 7 მადრიდის რეალის ფეხბურთელი. ესენი იყვნენ: დი სტეფანო, სანტამარია, პუშკაში, პაჩინი, დელ სოლი, ჰენტო და არაკისტინი. სამწუხაროდ დი სტეფანომ ტრავმა მიიღო და ტურნირის გამოტოვება მოუწია.

ალფრედო დი სტეფანო გაიტაცეს კარაკასის სასტუმრო ”პოტომაკიდან”, სადაც იმყოფებოდა მადრიდის რეალი საკლუბო მსოფლიო ჩემპიონატის დროს. ის გაიტაცეს 1963 წლის 21 აგვისტოს ღამით, გამტაცებლები იყვნენ ვენესუელის განმათავისუფლებელი ფრონტის წევრები, დი სტეფანო გაათავისუფლეს 3 დღის შემდეგ.

1956 წლის გენერალურ ასამბლეაზე ერთხმად იქნა მიღებული წინადადება იმის შესახებ რომ აშენებულიყო პირველი ”რეალ მადრიდ სიტი”. 7 წლის შემდეგ 1963 წლის 18 მაისს შედგა გახსნა. ჩატარდა ტურნირი მსუბუქ ტანვარჯიშში.

ალფრედო დი სტეფანო თავისი ბოლო მატჩი რეალის შემადგენლობაში ითამაშა ვენის სტადიონ ”პრატერზე” მილანის ინტერის წინააღმდეგ, ჩემპიონთა ლიგის მე-9 ფინალში სადაც იტალიელებმა იმარჯვეს 3-1. დი სტეფანოს ჰქონდა კონფლიქტი გუნდის მთავარ მწვრთნელ მიგელ მუნიოსთან, სანტიაგო ბერნაბეუმ კი ამ უკანასკნელის მხარე დაიჭირა. პრეზიდენტმა შესთვაზა მას დარჩენილიყო კლუბში სხვა თანამდებობაზე. მან უარი განაცხადა და გადავიდა ესპანიოლში.

მადრიდის რეალი არის ერთადერთი გუნდი რომელმაც ორჯერ მოიგო 5 ლა ლიგა ზედიზედ. პირველად ეს მოხდა 1960/1961 – 1964/1965 წლების სეზონში, მათ ეს შედეგი გაიმეორეს 1985/1986 – 1989/1990 წლებში. არცერთ ესპანურ გუნდს არ აქვს ეს რეკორდი გამეორებულიც კი.

რადიკალურმა ცვლილებებმა მუნიოსის გუნდში შედეგი მოიტანა 1966 წელს. მაშინ მათ მეექვსედ აღმართეს ჩემპიონთა ლიგის თასი. 1966 წლის 11 მაისს ბრიუსელის სტადიონ ”ჰეისელზე” რეალმა დაამარცხა ბელგრადის ”პარტიზანი” 2-1. გუნდის შემადგენლობა: არაკისტაინი, პაჩინი, დე ფელიპე, სანჩისი, პირიე სოკო, სერენა, ამანსიო, გროსო, ველასკესი, ჰენტო.
როგორც იყო მიღებული გაიმართა სამი მატჩი რათა გაეცილებინათ სამი ლეგენდარული ფეხბურთელი: დი სტეფანო, სანტამარია და პუშკაში. ისინი უკვე იყვნენ კლუბის ლეგენდები. გულშემატკივრებმა მათ დაუვიწყარი აპლოდისმენტები აჩუქეს

=== მერვე ეტაპი 1971-1980 ===

მადრიდის რეალმა უეფას თასზე პირველად ითამაშა 1970/1971 წლების სეზონში და გავიდა ფინალში. ფინალამდე მათ დაამარცხეს ”ჰიბერნიანი”, ”ინსბურკი”, ”კარდიფ სიტი” და ”პსვ”. საბერძნეთის სტადიონ ”კარაიკირისზე” 1971 წლის 19 მაისს ერთმანეთს შეხვდა რეალი და ჩელსი. ძირითადი დრო დასრულდა 1-1, დამატებით დროში კი ვერცერთმა გუნდმა ვერ შეძლო გადამწყვეტი გოლის გატანა. ვინაიდან მაშინ პენალტების სერია არ იყო, გუნდებმა ითამაშეს მეორე მატჩი, რომელიც შედგა 21 მაისს და ჩელსიმ გაიმარჯვა 2-1.

1973 წლის 8 სექტემბერს შეიქმნა ”სანტიაგო ბერნაბეუს” გადაკეთების პროექტი. ახალი პროექტის მიხედვით სტადიონის ტევადობა უნდა გაზრდილიყო 125 000 მაყურებლამდე და უნდა მოწყობილიყო 8 000 ავტომობილზე გათვალისწინებული პარკირების მოედანი. ქალაქის მერმა კარლოს არიას ნავარომ პროექტი დაბლოკა.

მიგელ მუნიოსი რეალის მწვრთნელი გახდა 1960 წელს როდესაც ეს პოსტი დატოვა ფლეიტას სოლიჩმა. მუნიოსს პოსტის დატოვების მომენტისათვის რეალთან ერთად მოგებული ჰქონდა: 9 ესპანეთის ჩემპიონობა, 2 ესპანეთის თასი, 2 ჩემპიონთა ლიგა და 1 საკონტინენტთაშორისო თასი. 14 ტიტული 14 სეზონში. 1974 წლის 15 იანვარს სანტიაგო ბერნაბეუმ გაათავისუფლა მუნიოსი. ლუის მილოვანმა შეცვალა რეალის მწვრთნელის პოსტზე ცოცხალი ლეგენდა.

1974/1975 წლების სეზონის შემდეგ ლუის მილოვანის პოსტი დაიკავა იუგოსლაველმა მილან მილიანიჩმა. მან კონტრაქტს ხელი მოაწერა 1974 წლის 5 ივლისს და მას შემდეგ გუნდი აჩვენებდა არაშთამბეჭდავ ფეხბურთს, რომელიც ძირითადად დამყარებული იყო ფიზიკურ მომზადებასა და პრიმიტიულ ტაქტიკურ სქემებზე. ამ სტრატეგიამ გუნდს მოაგებინა 2 ლა ლიგა და 1 ესპანეთის თასი 3 სეზონში. მეორე იუგოსლაველმა ვუიდან ბოშკოვმა გუნდი ჩაიბარა 1979 წელს და მას წვრთნიდა 1981/1982 წლების შუამდე. მან გუნდთან ერთად მოიგო ლა ლიგა და ესპანეთის თასი.

ერთ-ერთი ყველაზე შესანიშნავი ღამე ”სანტიაგო ბერნაბეუზე” იყო 1975 წლის 5 ნოემბრის ღამე. რეალს პირველი მატჩი ”დერბი ქაუნთთან” წაგებული ჰქონდა 4-1. ჩემპიონთა ლიგის მერვედფინალის განმეორებითი მატჩი რეალმა ძირითადი დრო მოიგო 4-1, დამატებით დროში კი სანტილიანამ გაიტანა გამარჯვების გოლი. ეს იყო რეალის დაბრუნების დასაწყისი.

რეალის 75 წლის იუბილე არ სარგებლობდა გულშემატკივრების მხარდაჭერით გუნდის მიერ ნაჩვენები ცუდი შედეგების გამო. ამის ერთ-ერთი მიზეზი კი ის იყო რომ სანტიაგო ბერნაბეუმ ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო დატოვა პრეზიდენტის პოსტი. იუბილეს აღსანიშნავად ჩატარდა ტურნირი არგენტინის ნაკრებს, ირანის ნაკრებს, მაროკოს გუნდ ”მოლოუდია ჩაბაიასა” და ”მადრიდის რეალს” შორის. რეალისა და არგენტინის ნაკრების შეხვედრისას სტადიონი ნახევრად ცარიელი იყო. ”თეთრებმა” გაიმარჯვეს 1-0 ვისენტე დელ ბოსკეს გოლის წყალობით.

სანტიაგო ბერნაბეუ გარდაიცვალა საკუთარ სახლში 1978 წლის 2 ივნისს, 83 წლის ასაკში. მისმა სიკვდილმა წერტილი დაუსვა მის 35 წლიან პრეზიდენტობას. მადრიდის რეალს უსამძიმრებდნენ მთელი მსოფლიოდან. დაკრძალვის ცერემონია ჩატარდა 3 ივნისს ბერნაბეუს სოფელ ”ალმანასში”.

რაიმუნდო საპორტამ დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები. 1978 წლის 26 ივლისი იყო ბოლო ვადა კანდიდატურის წარსადგენად. კლუბის ერთ-ერთმა თანამშრომელმა ლუის დე კარლოსმა წარმოადგინა 3 352 ხმა მის სასარგებლოდ იმ დროისათვის როცა მისმა კონკურენტებმა გინეკოლოგმა კამპოს გილმა და ყვავილების გამყიდველმა ხოსე დაგერემ ხმების მინიმალური რაოდენობაც ვერ შეაგროვეს. ლუის დე კარლოსი გახდა რეალის პრეზიდენტი.

1980 წლის 4 ივნისს ”სანტიაგო ბერნაბეუზე” შედგა ყველაზე ”თეთრი” ესპანეთის თასის ფინალი. ერთმანეთს შეხვდა ”მადრიდის რეალი” და ”კასტილია” (რეალის მეორე გუნდი). ”კასტილია” შეიქმნა 1972 წლის 21 ივლისს. მან ფინალამდე დაამარცხა: ”ჰერკულესი”, ”ბილბაოს ატლეტიკი”, ”რეალ სოსიედადი” და ”სპორტინგის ხიხონი”. მადრიდის რეალმა ფინლაში გაანადგურა ისინი 6-1.

1980 წელს რეალი დაასახელეს ევროპის საუკეთესო გუნდად. მხედველობაში იქნა მიღებული იმ წელს მოგებული ლა ლიგა და ესპანეთის თასი, ასევე ის რომ რეალი გავიდა ჩემპიონთა ლიგის ნახევარფინალში.

=== მეცხრე ეტაპი 1981-1990 ===

1980/1981 წლების სეზონს ჰქონდა რეალისათვის ცუდი დასასრული. 1981 წლის 26 აპრილს მათ დათმეს ჩემპიონობა მაშინ როდესაც მადრიდში უკვე ზეიმი იყო. ”რეალ სოსიედადმა” 90-ე წუთზე გაათანაბრა ანგარიში ”ხიხონთან” და მოიპოვა ჩემპიონობა. ერთი თვის შემდეგ 27 მაისს ალან კენედის 82-ე წუთზე გატანილი გოლით ლივერპულმა რეალს მოუგო ჩემპიონთა ლიგის ფინალი.

1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალი გაიმართა ”სანტიაგო ბერნაბეუზე”. დაძაბულ ბრძოლაში იტალიამ 3-1 მოუგო გერმანიას.
1982 წლის 19 მაისს პრეზიდენტმა ლუის დე კარლოსმა რეალის მთავარ მწვრთნელად წარადგინა ალფრედო დი სტეფანო, ხოლო ”კასტილიის” მწვრთნელად ამანსიო ამარო. ალფრედომ დატოვა მადრიდი 1964 წელს და დაბრუნდა 18 წლის შემდეგ. დი სტეფანომ ხელი მოაწერა 2 წლიან კონტრაქტს და მაშინვე მოიგო ქვეყნის ჩემპიონის ტიტული, მწვრთნელის რანგში რა თქმა უნდა.

1983/1984 წლების სეზონის ბოლოს დი სტეფანომ კვლავ დატოვა კლუბი. მას კონტრაქტი დაუმთავრდა 1984 წლის 30 ივნისს და პრეზიდენტმა გადაწყვიტა აღარ გაეგრძელებინა მისთვის კონტრაქტი.

1984 წლის 12 დეკემბერს ემილიო ბუტრაგენიომ ევროპას აჩვენა თავისი შესანიშნავი თამაში ბელგიური ”ანდერლეხტის” წინააღმდეგ. ბელგიელებს პირველი მატჩი მოგებული ჰქონდათ 3-0 და თავი უკვე უეფას თასის შემდეგ ეტაპზე გასულები ეგონათ, მაგრამ ბუტრაგენიომ ყველა მათი ოცნება დაამსხვრია. ემილიომ გაიტანა 3 გოლი, 2 ვალდანომ და 1 სანჩისმა. საბოლოო ანგარიში 6-1.

თავის ისტორიაში პირველი ორი უეფას თასი რეალმა ერთმანეთის მიყოლებით მოიგო. პირველი უნგრეთის ”ვიდეოტონის” წინააღმდეგ (3-0; 1-0). მეორე გერმანული კიოლნის წინააღმდეგ (5-1; 0-2).

1986/1987 წლების სეზონი ჩაიწერა ესპანეთის ფეხბურთის ისტორიაში როგორც ყველაზე გრძელი სეზონი. 34 ტურის შემდეგ, გუნდებმა კიდევ 10 მატჩი გამართეს. პირველ ექვს ადგილზე გასული გუნდი იბრძოდა ჩემპიონის ტიტულისათვის (რომელიც ბოლოს რეალმა მოიგო), მეორე ექვსეული უეფას თასზე გამსვლელი ადგილისათვის და ბოლო ექვსეული პირველ დივიზიონში ადგილის შენარჩუნებისათვის.

რეალმა ბუტრეგენიოსთან და დანარჩენებთან ერთად მოიგო 5 ლა ლიგა ზედიზედ და გაიმეორა 1960/61 – 1964/65 წლებში მიღწეული რეკორდი. 1989/90 წლების სეზონში რეალმა დაამყარა კიდევ ერთი რეკორდი, გაიტანა 107 გოლი 28 თამაშში. ამ წლებში საუკეთესო იყო ბუტრაგენიო და უგო სანჩესი, რომელმაც მიიღო ოქროს ბუცი ”სოფიის ცსკას” ფეხბურთელ ხრისტო სტოიჩკოვთან ერთად.

1990 წლის 17 ნოემბერს ჯონ ბენჟამინ ტოშაკის გაშვების შემდეგ გუნდი ჩაიბარა ალფრედო დი სტეფანოსა და ხოსე ანტონიო კამაჩოს დროებითმა წყვილმა. ამ დროისათვის პრეზიდენტი ცდილობდა დაერწმუნებინა ლუის არაგონესი დაეტოვებინა ”ესპანიოლი” და გადმოსულიყო მადრიდში სამუშაოდ. არაგონესმა არ ისურვა კატალონიური კლუბის დატოვება და რეალის მწვრთნელად დანიშნეს რადომირ ანტიჩი.

=== მეათე ეტაპი 1991-2000 ===

ერთი წლით ადრე პრეზიდენტობის ვადის ამოწურვამდე რამონ მენდოსამ 1991 წლის 14 აპრილს დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები. მისი კონკურენტი იყო მწერალი ალფონსო უსია. გამარჯვება მენდოსას დარჩა და იგი 4 წლით კვლავ გახდა რეალის პრეზიდენტი.

რამონ მენდოსამ ანტიჩი გაათავისუფლა პოსტიდან სეზონის შუაში. ამ დროს რეალი ლიდერობდა და უახლოეს მდევარს 7 ქულით უსწრებდა. ანტიჩი შეცვალა ჰოლანდიელმა ლეო ბეერჰაკერმა. ჰოლანდიელის ხელმძღვანელობით რეალმა დაკარგა ჩემპიონობა ბოლო ტურში ტენერიფეში ადგილობრივ გუნდ ”ტენერიფესთან”.

მეორე წელს ზუსტად იგივე სცენარი განმეორდა, ისევ ბოლო ტური და ისევ მარცხი ტენერიფეში ”ტენერიფესთან”. ამჯერად უკვე რეალს ბენიტო ფლორო წრთვნიდა. ბოლო ტურში 2 დაკარგული ტიტულის გამო მადრიდელებმა ტენერიფეს ”დაწყევლილი კუნძული” უწოდეს.

”სანტიაგო ბერნაბეუს” რეკონსტრუქცია დაიწყო 1992 წლის 7 თებერვალს და დასრულდა 1994 წლის 7 მაისს. დაიხარჯა 20 მილიონი ევრო.
ბოლო ტურში 2 დაკარგული ტიტულის შემდეგ ხორხე ვალდანო რომელიც ”ტენერიფეს” მწვრთნელი იყო დაბრუნდა მადრიდში რეალის მთავარ მწვრთნელად რათა დაებრუნებინა რეალისთვის დიდება.

1995 წლის 20 ნოემბერს 10 წლიანი პრეზიდენტობის შემდეგ რამონ მენდოსა გავიდა პენსიაში. იგი შეცვალა ლორენსო სანსმა.
1996 წლის 20 მაისს ლორენსო სანსმა წარადგინა ახალი მთავარი მწვრთნელი, იტალიელი ფაბიო კაპელო. იგი მადრიდში მილანიდან გადავიდა სადაც 1994 წელს მოიგო ჩემპიონთა ლიგა. კაპელო რეალს მხოლოდ ერთი სეზონი 1996/97 წლებში წვრთნიდა მაგრამ გუნდს ქვეყნის ჩემპიონობა მაინც მოუტანა.

მე-7 ჩემპიონთა ლიგა რეალმა მოიგო 1998 წლის 20 მაისს, ”ამსტერდამ არენაზე”. ბოლოს მათ ჩემპიონთა ლიგა მოიგეს 1966 წელს და 32 წლის შემდეგ კვლავ ავიდნენ ევროპის საფეხბურთო მწვერვალზე. რეალმა ფინალში დაამარცხა ”იუვენტუსი” რომელიც მაშინ ფავორიტად ითვლებოდა. მატჩის ერთადერთი გოლი პრედრაგ მიატოვიჩის ანგარიშზეა.

გუს ჰიდინკი იყო მწვრთნელი მაშინ როდესაც რეალმა მეორედ მოიგო საკონტინენტთაშორისო თასი. რაულის განუმეორებელი გოლი ტოკიოს სტადიონზე და ”ბლანკოსმა” გაიმარჯვა 2-1.

ვისენტე დელ ბოსკემ შეცვალა ჯონ ტოშაკი სეზონის შუაში და მიიყვანა რეალი მერვე ჩემპიონთა ლიგის ტიტულამდე. ეს იყო პირველი ფინალი ჩემპიონთა ლიგის ისტორიაში სადაც ერთმანეთს ხვდებოდნენ ერთი ქვეყნის წარმომადგენელი გუნდები. 2000 წლის 24 მაისი, პარიზის ”სენ დენის” სტადიონი, რეალი - ვალენსია, ანგარიში 3-0. ეს იყო მე-20 საუკუნის ბოლო ჩემპიონთა ლიგის ფინალი და ისევე როგორც პირველი, ბოლოც მადრიდის რეალის საკუთრება გახდა.
2000 წლის 16 ივლისს ფლორენტინო პერესმა გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში. მის საარჩევნო კამპანიას თან სდევდა ორი სლოგანი: გვანთავისუფლოთ კლუბი ისტორიული ვალისაგან და ვიყიდოთ მსოფლიოს საუკეთესო ფეხბურთელები.

2000 წლის 11 დეკემბერს ფიფას ასამბლეის დროს ფლორენტინო პერესმა და რეალის საპატიო პრეზიდენტმა ალფრედო დი სტეფანომ მიიღეს ჯილდო რომლითაც ფიფა აჯილდოვებდა რეალს როგორც მე-20 საუკუნის საუკეთესო გუნდს.

=== მეთერთმეტე ეტაპი 2001-2010 ===

რეალის 100 წლის იუბილეს აღსანიშნავად ფლორენტინო პერესმა და დირექტორთა საბჭომ ერთხმად გადაწყვიტეს მოეწვიათ მისი უდიდებულესობა ესპანეთის მეფე. მონარქმა თავმდაბლად მიიღო მოწვევა.

რეალის 100 წლის იუბილემ მოიპოვა საერთაშორისო აღიარება. სპორტული მიღწევებიდან გამოსარჩევია, მე-9 ჩემპიონთა ლიგის ტიტული რომელიც რეალმა მოიპოვა გლაზგოში ”ბაიერ ლევერკუზენის” დამარცხებით (2-1), პირველი ევროპის სუპერთასი ფეინოორდის წინააღმდეგ (2-1), მესამე საკონტინეტთაშორისო თასი ”ოლიმპიას” წინააღმდეგ (2-0). ასეთ 100 წლის იუბილეზე ოცნებაც კი არ შეიძლებოდა.

2006 წლის 27 თებერვალს ფლორენტინო პერესმა დატოვა პრეზიდენტის პოსტი. ფერნანდო მარტინი გახდა დროებითი პრეზიდენტი, საპრეზიდენტო არჩევნები დანიშნა ლუის გომეს მონტეხანომ.

პრეზიდენტის პოსტისთვის იბრძოდა 5 კანდიდატი: რამონ კალდერონი, ხუან პალასიოსი, ხუან მიგელ ვილიარ მირი, ლორენსო სანსი და არტურო ბალდასანო. 2006 წლის 2 ივლისს ხმების დათვლის შედეგად გაიმარჯვა რამონ კალდერონმა.

2006 წლის 5 ივლისს ფაბიო კაპელო მეორედ გახდა რეალის მთავარი მწვრთნელი. მან კლუბის მესვეურებს თხოვა შემდეგი ფეხბურთელების ყიდვა: კანავარო, ემერსონი, დიარა, ნისტელროი და რეიესი. ზამთრის სატრანსფერო ფანჯრის დროს გუნდში გამოჩნდა სამი ახალწვეული: მარსელო, გაგო, იგუაინი.
ფერენც პუშკაშ ბირო გარდაიცვალა 2006 წლის 17 ნოემბერს. ის დიდი ხანი იტანჯებოდა ავადმყოფობით. იგი 79 წლის ასაკში დაიღუპა.

რეალის საპატიო პრეზიდენტმა ალფრედო დი სტეფანომ დააჯილდოვა ფიფას პრეზიდენტი იოზეფ ბლატერი ოქროს და ბრილიანტის თვლებიანი კლუბის ემბლემით. მადრიდის რეალმა კი ფიფას პრეზიდენტს მიანიჭა კლუბის საპატიო წევრის წოდება.

სლოგანი ”ერთად ჩვენ გავძლებთ, ერთად ჩვენ შევძლებთ” ახდენდა სასწაულებს, ამ სლოგანმა გუნდი და გულშემატკივრები გააერთიანა და შედეგმაც არ დააყოვნა. რეალმა მოიგო 30-ე ლა ლიგა თავისი ისტორიის მანძილზე. მარიდელებმა ჩემპიონობა გაიფორმეს ბოლო ტურში ”მალიორკას” ძლევით (3-1).
ერთი კვირის შემდეგ რეალის კალათბურთის გუნდმაც მოიგო თავისი 30-ე ტიტული. მათ პლეიოფში დაამარცხეს ბარსელონა, პამესა და ჯოვენტუტი. ფინალში ”MVP” ჯილდო მიიღო ფელიპე რეიესმა.

2008 წლის 6 მარტს კლუბს შეუსრულდა 106 წელი. კლუბს ჩამოყალიბებიდან დღემდე აქვს შესანიშნავი მიღწევები. რეალი ყოველთვის მისდევდა ერთ პრინციპს ”ყოველთვის იბრძოლე გამარჯვებისთვის და პატივი ეცი მოწინააღმდეგეს”.

2007-2008 წლების სეზონი დაიწყო ახალი პროექტით რომელსაც ხელმძღვანელობდა ბერნდ შუსტერი, მისი წყალობით გუნდში გამოჩნდა ისეთი მოთამაშეები როგორებიც არიან: რობენი, დრენტე, სნეიდერი, სავიოლა, მეცელდერი, ჰეინცე. რეალმა პირველი ადგილი ჩემპიონატში დაიკავა მეორე ტურში ვილიარეალის განადგურების შემდეგ (5-0), და ეს პოზიცია შეინარჩუნა ბოლომდე. ”ბლანკოსმა” სეზონი დაასრულა ყველაზე მეტი გატანილი გოლით(84) და ყველა ცოტა გაშვებული ბურთით(36).
2008-2009 წლების სეზონში განხორციელდა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ტრანსფერი და დაინიშნა ახალი მწვრთნელი - ხუანდე რამოსი. მნიშვნელოვანი ტრანსფერები - რაფაელ ვან დერ ვაარტი ჰამბურგიდან 13 მილიონ ევროდ, ლასანა დიარა (ლასი) - პორტსმუთიდან 25 მილიონ ევროდ და კლაას-იან ჰუნტელაარი - აიაქსიდან 20 მილიონ ევროდ; თუმცა გუნდი დატოვა გუნდის ერთ-ერთმა ლიდერმა - რობინიომ... (მანჩესტერ სიტი - 42 მილიონ ევროდ). ეს კი გუნდს აშკარად დაეტყო - ჩემპიონთა ლიგის ჯგუფურ ეტაპზე ორივე მატჩი წააგო იუვენტუსთან, შემდეგ 1/8 ფინალში ორივე მატჩი წააგო ლივერპულთან. (0-1, 4-0). თუმცა, ამით &quot;რეალის&quot; ფიასკო  არ დამთავრებულა  - 2-6 სახლში ელ კლასიკოზე...

2009-10 წლის სეზონში მადრიდის &quot;რეალი&quot; თითქმის მთლიანად გარდაიქმნა. დაინიშნა &quot;რეალის&quot; ლეგენდარული პრეზიდენტი, ფლორენტინო პერესი; ასევე, დაინიშნა ჩილელი მწვრთნელი მანუელ პელეგრინი. ფლორენტინო პერესმა მსოფლიოს დონის ვარსკვლავები გადაიბირა &quot;რეალში&quot;. მან შეიძინა კრისტიანო რონალდო (მანჩესტერ იუნაიტედი, 94 მილიონი ევრო); კაკა (მილანი, 65 მილიონი ევრო); ქარიმ ბენზემა (ლიონი, 35 მილიონი ევრო); ჩაბი ალონსო (ლივერპული, 30 მილიონი ევრო); რაულ ალბიოლი (ვალენსია, 15 მილიონი ევრო); ალვარო ნეგრედო (ალმერია, 5 მილიონი ევრო); ალვარო არბელოა (ლივერპული, 4.5 მილიონი ევრო); ესტებან გრანერო (ხეტაფე, 4 მილიონი ევრო); ეზეკილ გარაი (რასინგ სანტანდერი, იჯარის დასასრული) და ანტონიო ადანი (ახალგაზრდა გუნდიდან). თუმცა, წავიდნენ მაღალი დონის ვარსკვლავები - ჟულიენ ფობერი (ვესტ ჰემი, იჯარის დასასრული); ფაბიო კანავარო (იუვენტუსი, კონტრაქტის დასასრული); ხავიერ სავიოლა (ბენფიკა, 5 მილიონ ევრო); რუბენ დე ლა რედი (გულის ცუდი მდგომარეობა); ჟორდი კოდინა (ხეტაფე, უფასოდ); ხავი გარსია (ბენფიკა, 7 მილიონ ევრო); დანი პარეხო (ხეტაფე, 3 მილიონ ევრო); გაბრიელ ჰაინცე (მარსელ;ი, 1.5 მილიონი ევრო); მიჩელ სალგადო (ბლექბერნი, კონტრაქტის გაწყვეტა); კლაას-იან ჰუნტელაარი (მილანი, 15 მილიონი ევრო); ალვარო ნეგრედო (სევილია, 15 მილიონი ევრო); ვესლი სნეიდერი (ინტერი, 15 მილიონი ევრო); არიენ რობენი (ბაიერნი, 25 მილიონი ევრო); მიგელ ტორესი (ხეტაფე, 2 მილიონი ევრო) და რუუდ ვან ნისტელორი (ჰამბურგი, უფასოდ, ზამთრის სატრანსფერო ფანჯარა). ჯამში ფლორენტინომ სატრანსფერო ფანჯარაში 252.5 მილიონი ევრო დახარჯა და 88.5 მილიონი იშოვა. გუნდმა ლა ლიგა [[დეპორტივო|დეპორტივოს]] 3-2 ძლევით დაიწყო, მაგრამ, საბოლოოდ მე-2 ადგილზე გავიდა. ესპანეთის თასის მე-2 ეტაპზე გუნდა ალკორკონთან 4-0 წააგო და ადრევე გამოეთიშა ტიტულისთვის ბრძოლას. [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] 1/8 ფინალში გუნდი [[ლიონი|ლიონმა]] გამოთიშა ბრძოლას (0-0; 1-1).

2010 წლის ივნისში გუნდიდან წავიდა ჩილელი მწვრთნელი, მანუელ პელეგრინი და დაინიშნა ჟოზე მოურინიო. საზაფხულო სატრანსფერო ფანჯარაში გუნდში მოვიდა: სერხიო კანალესი (რასინგ სანტანდერი, 4.5 მილიონი ევრო); ანხელ დი მარია (ბენფიკა, 25 მილიონი ევრო); პედრო ლეონი (ხეტაფე, 10 მილიონი ევრო); სამი ხედირა (შტუტგარტი, 12 მილიონი ევრო); რიკარდო კარვალიო (ჩელსი, 8 მილონი ევრო) და მესუთ იოზილი (ვერდერი, 24 მილიონი ევრო). წავიდნენ: კრისტოფ მეტცელდერი (შალკე, კონტრაქტის დასასრული); გუტი (ბეშიქთაში, კონტრაქტის გაწყვეტა); რაულ გონსალესი (შალკე, კონტრაქტის გაწყვეტა), როისტონ დრენტე (ერკულესი, იჯარა) და რაფაელ ვან დერ ვაარტი (ტოტენჰემი, 9.7 მილიონი ევრო).

===კარლო ანჩელოტი===
2013 წლის 25 ივნისს „[[რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ მადრიდის]]“ ოფიციალურ საიტზე გამოჩნდა ინფორმაცია, რომ [[კარლო ანჩელოტი]] მომავალი წლიდან სამეფო კლუბს ჩაუდგებოდა სათავეში. იტალიელმა სპეციალისტმა კლუბთან 3 წლიანი კონტრაქტი გააფორმა. ანჩელოტიმ გააძლიერა გუნდში [[ლუკა მოდრიჩი]]ს როლი, რომელსაც მოედნის ცენტრში მეტი სათამაშო თავისუფლება მიანიჭა, უკან, ნახევარდაცვაში დახია [[ანხელ დი მარია]] და [[გარეთ ბეილი]] შეუერთა [[კრისტიანო რონალდუ]]სა და [[ქარიმ ბენზემა]]ს თავდასხმაში. ამ ცვლილებებმა „რეალი“ შეუჩერებელ ძალად აქცია. მან სადებიუტო სეზონშივე „რეალ მადრიდს“ მე-18 სამეფო თასი მოაგებინა, რომლის ფინალში გუნდმა კატალონიის „[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]]“ დაამარცხა. ამავე სეზონში რეალი 12-წლიანი პაუზის შემდეგ ჩემპიონთა ლიგის ფინალში გავიდა. 2011-დან 2013 წლამდე გუნდი ვერ ახერხებდა ნახევარფინალური ეტაპის დაძლევას. ფინალში „რეალმა“ თანაქალაქელი „[[ატლეტიკო მადრიდი]]“ დამარცხა დამატებით დროში, ანგარიშით 4-1. ამ ტიტულს მადრიდის რეალის ქომაგებმა „ლა დესიმა“ უწოდეს, რაც თარგმანში &quot;მეათეს&quot; ნიშნავს. გუნდისათვის წარუმატებელი აღმოჩნდა ესპანეთის ჩემპიონატი, სადაც ასპარეზობა მე-3 ადგილზე დაასრულა. 2014 წლის აგვისტოში „რეალმა“ მოიგო [[უეფა-ს სუპერთასი]], სადაც [[სევილია (საფეხბურთო კლუბი)|„სევილია“]] დაამარცხა ანგარიშით 2-0. 2014 წლის 16 სექტემბრიდან 20 დეკემბრის ჩათვლით ანჩელოტის გუნდმა ყველა შეჯიბრებაში ზედიზედ 22 თამაში მოიგო. ანჩელოტიმ გუნდს ასევე ფიფას საკლუბო ჩემპიონატი მოაგებინა. 2014-15 წლბის სეზონში „რეალ მადრიდმა“ კვლავ ვერ მოიგო ესპანეთის პრიმერა-დივიზიონი და მეორე ადგილს დასჯერდა. ჩემპიონობა კლუბმა „ბარსელონას“ დაუთმო, ასევე ვერ მოუგო თანაქალაქელ „ატლეტიკოს“, რომელმაც 2014 წლის სექტემბერში 1-0 მოუგო „რეალს“ 14 წლიანი პაუზის შემდეგ. ჩემპიონთა ლიგაზე რეალი ნახევარფინალიდან „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსმა]]“ გამოაგდო. წარუმატებელი სეზონის შემდეგ ანჩელოტი თანამდებობიდან კლუბის მმართველმა საბჭომ გადააყენა.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)]]</text>
      <sha1>2ty97r06et5g86mvsz2149oqmwuo7hv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407245</id>
      <parentid>4407227</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:12:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე]] ცვლილებების გაუქმება (№4407227)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="120156" xml:space="preserve">{{ვიკიფიცირება}}
{{წყარო}}
ეს სტატია [[ესპანეთი|ესპანეთის]] [[დედაქალაქი|დედაქალაქ]] [[მადრიდი|მადრიდის]] საფეხბურთო კლუბ '''„[[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალის]]“ ისტორიის''' შესახებაა. კლუბის გადახედვისთვის, ნახეთ „[[რეალი მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალი]]“
=== პირველი ეტაპი 1900-1910 ===

1847 წლის დასაწყისში &quot;libre de ensenanza&quot;-ს სტუდენტებმა ჩამოაყალიბეს საფეხბურთო გუნდი რომელსაც &quot;sky football club&quot; უწოდეს. ეს იყო მადრიდის &quot;რეალის&quot; წინამორბედი. სტატიის ავტორია პაკო, სტატია გადმოითარგმნა რეალმადრიდ.ჯისთვის, თუ ითხოვთ საავტორო უფლებების დაცვას თავადაც გააკონტროლეთ ეს :)
არაოფიციალურად ჩამოყალიბებულ საფეხბურთო კლუბ &quot;მადრიდს&quot; წვრთნიდა ხულიან პალასიოსი. ეს გუნდი სულ 50 კაცისგან შედგებოდა.
პირველი მოედანი, სადაც &quot;მადრიდი&quot; თამაშობდა მდებარეობდა &quot;velazquez&quot; ქუჩაზე. ხოლო მეორე მოედანი სადაც ისინი გადავიდნენ მდებარეობდა კორიდის მოედნის გვერდით. ამ მოედანზე ხშირად იმყოფებოდა დედოფალი მარია კრისტინა. კლუბი იჯარაში იხდიდა 150 პესეტს წელიწადში, ფეხბურთელებს იმის გამო, რომ გასახდელი არ ჰქონდათ, ფორმების ჩაცმა საპირფარეშოში უწევდათ.

1902 წლის 6 მარტს გუნდის მესვეურების მორიგი შეკრებისას ოფიციალურად შეიქმნა ”საფეხბურთო კლუბი მადრიდი”. 18 აპრილს გუნდის საბჭომ შეიმუშავა კლუბის წესდება რომელიც 3 თავისა და 22 მუხლისგან შედგებოდა. 1902 წლის 22 აპრილს პროვენციის გუბერნატორმა ხოსე სანჩეს გუერამ თანხმობა მისცა საბჭოს გუნდის შექმნაზე.
ალფონსო XIII-ის ტახტზე ასვლის პატივსაცემად 1902 წლის მაისში, მადრიდის სტადიონ &quot;იპოდრომზე&quot;, ლუიზა ბერმენილოს ინიციატივით, რომელიც მუშაობდა სამეფო ოჯახში, გაიმართა პირველი ესპანეთის ჩემპიონატი. ამ ტურნირს ორგანიზაცია ქალაქის თავმა და მოსამართე ალბერტო აგილერამ გაუკეთა. მან პრიზად დააწესა ვერცხლის თასი. ტურნირში 5 გუნდი მონაწილეობდნენ: &quot;მადრიდი&quot;, &quot;ბარსელონა&quot;, &quot;ესპანიოლი&quot;, &quot;ბასკეთის ნაკრები&quot; (მომავალი ბილბაოს &quot;ატლეტიკი&quot;) და მადრიდული &quot;new football club&quot;, რომელიც ძირითადად იმ ფეხბურთელებისაგან შედგებოდა რომლებიც &quot;მადრიდის&quot; ძირითად შემადგენლობაში ვერ ხვდებოდნენ. გამარჯვებული გახდა &quot;ბასკეთის ნაკრები&quot; რომელმაც ფინალში &quot;ბარსელონას&quot; სძლია 2-1.

ამ ტურნირში პირველად გაიმართა &quot;მადრიდი&quot; - &quot;ბარსელონას&quot; შეხვედრა. მაშინ ბარსელონამ გაიმარჯვა ანგარიშით 3-1. ეს გამარჯვება ბარსელონას შემადგენლობაში მოთამაშე 6 უცხოელის დამსახურება იყო. გოლი &quot;მადრიდის&quot; შემადგენლობაში ჯონსონის ანგარიშზეა, რომელმაც შეამცირა ანგარიშში სხვაობა 2-1-ამდე, ამის შემდეგ კი კარგი შანსი გაუშვა ხელიდან პალასიოსმა, ბოლოს კატალონიელებმა მატჩის საბოლოო ანგარიში დააფიქსირეს. მეორე ნახევარფინალში &quot;ბასკეთის ნაკრებმა&quot; გაანადგურა &quot;new football club&quot;-ი ანგარიშით 8-1. &quot;მადრიდმა&quot; დაიკავა მესამე ადგილი, მოუგო რა &quot;ესპანიოლს&quot; 3-1. საინტერესო ფაქტია ის, რომ &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი მსაჯობდა გადამწყვეტ მატჩს &quot;ბასკეთის ნაკრებსა&quot; და &quot;ბარსელონას&quot; შორის.

ალფონსო ალბინეზ ჯორდანი იყო პირველი ფეხბურთელი, რომელიც გადავიდა &quot;ბარსელონიდან&quot; &quot;მადრიდში&quot;. 1902 წლის 23 მაისს გაზეთებმა დაადასტურეს ეს ტრანსფერი შემდეგი სიტყვებით: &quot;ჩვენთვის ცნობოლი გახდა, რომ მისტერ ალბინეზი, რომელიც იყო &quot;ბარსელონას&quot; ფეხბურთელი, შეუერთდა &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდს&quot;.
&quot;მადრიდი&quot; მიწვეული იქნა &quot;el escorial&quot;-ის აღსანიშნავ ტურნირზე. პროგრამის ნაწილი იყო შეხვედრა &quot;მადრიდსა&quot; და &quot;მონკლოას&quot; შორის. 1902 წლის 11 აგვისტოს მონასტერის წინ შეხვედრა დასრულდა ანგარიშით 6-5 &quot;მადრიდის&quot; სასარგებლოდ. გამარჯვებული დააჯილდოვეს ორი კერამიკული თასით, რომელიც არის კლუბის პირველი მოპოვებული ჯილდო.

კარლოს პადროსი, &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი 1904-1908 წლებში, იყო ესპანეთის ჩემპიონატის ერთ-ერთი ორგანიზატორი. ასევე &quot;მადრიდის&quot; ჩემპიონატის ორგანიზატორი და &quot;federation internatinale de football association&quot;-ის (ფიფა) წევრი 1904 წელს.

როგორც საფეხბურთო კლუბ &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტი, კარლოს პადროსი გრძნობდა ქალაქ &quot;მადრიდის&quot; ჩემპიონატის ჩამოყალიბების აუცილებლობას, რომელიც პირველად 1904-1905 წლებში შედგა. ეს ტურნირი სულ 9-ჯერ ჩატარდა და &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდმა&quot; იგი 5-ჯერ მოიგო.

1905 წლის 18 აპრილს მადრიდის სტადიონ &quot;რეტორზე&quot; თასის ფინალში &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot; შეხვდა თასის ორგზის მფლობელ &quot;ბილბაოს ატლეტიკს&quot;. ერთადერთი გოლი მატჩის 70-ე წუთზე პრასტომ გაიტანა. ამ გამარჯვებით &quot;თეთრებმა&quot; მოიგეს პირველი ოფიციალური ტიტული.

&quot;ბლანკოსმა&quot; გაუკეთა ორგანიზება ამხანაგურ შეხვედრას ფრანგულ &quot;გალთან&quot;, საფრანგეთის პრეზიდენტის მადრიდში ვიზიტის აღსანიშნავად. მატჩი შედგა 1905 წლის 23 ოქტომბერს და იგი 1-1 დასრულდა. ეს იყო პირველი საერთაშორისო მატჩი, რომელიც ქალაქ მადრიდში გაიმართა.

ესპანეთის ჩემპიონატი &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდმა&quot; ზედიზედ 4-ჯერ მოიგო (1905, 1906, 1907, 1908 წლებში). ისინი ოთხი წლის განმავლობაში იდგნენ ესპანური ფეხბურთის მწვერვალზე.

1909 წლის 4 იანვარს შეიკრიბნენ ესპანური კლუბების წარმომადგენლები და ჩამოაყალიბეს ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაცია. &quot;მადრიდის&quot; პრეზიდენტ ალფონსო მელენდესმა მოაწერა ხელი მის ჩამოყალიბებას. 1909 წლის 11 ნოემბერს ქალაქ მადრიდში, ოფიციალურად გაფორმდა ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციის შექმნა.
ხოსე ანხელ ბერაონდო თამაშობდა მნიშვნელოვან როლს იმ წარმატებაში, რასაც &quot;მადრიდმა&quot; 1905-1908 წლებში მიაღწია. ის იყო ერთდროულად, მოთამაშე, ვიცე-პრეზიდენტი და დროებითი პრეზიდენტიც კი. 1909 წელს იგი დაბრუნდა მშობლიურ ქალაქ სან სებასტიანში და რამდენიმე თანამოაზრესთან ერთად ჩამოაყალიბა საფეხბურთო გუნდი &quot;რეალ სოსიედადი&quot;.

1910 წელს &quot;ბლანკოსმა&quot; დატოვა პრიმიტიული მოედანი, რომელიც &quot;barllring&quot;-ის მოედანზე მდებარეობდა, რათა გადასულიყვნენ &quot;o’donnell&quot;-ის მოედანზე, რომელიც მდებარეობდა &quot;narvaez, o’donnell&quot;, &quot;duque de sesto&quot; და &quot;fernan gonzalez&quot;-ის ქუჩებს შორის. &quot;მადრიდი&quot; იჯარაში იხდიდა 1000 პესეტს (6 ევრო) თვეში. მოედანი იყო 115 მეტრი სიგრძის და 85 მეტრი სიგანის. ორი წლის შემდეგ, 1912 წელს კლუბმა მოედანს მესერი შემოავლო. ამ დროს შეიქმნა კლუბის პირველი ემბლემა, რომელიც გუნდს ჰქონდა 1931 წლამდე.

=== მეორე ეტაპი 1911-1920 ===

ანტონი, მარსელო და სანტიაგო ბერნაბეუ შეუერთდნენ &quot;საფეხბურთო კლუბ მადრიდს&quot; XX საუკუნის დასაწყისში და სამუდამოდ დატოვეს კვალი მის ისტორიაში. ანტონის ჰქონდა ორგანიზაციული ნიჭი: ის იყო საფეხბურთო კლუბ &quot;ბოლონიის&quot; ერთ-ერთი ჩამომყალიბებელი, შემდეგ იგი გახდა ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი. მარსელო იყო წამყვანი მოთამაშე, სანტიაგო ბერნაბეუ კი იყო ყველაფერი გუნდისათვის: მოთამაშე, დელეგატი, დირექტორი, უბრალო თანამშრომელი და პრეზიდენტი.
სანტიაგო ბერნაბეუს ჰქონდა დებიუტი 1912 წლის 3 მარტს, როდესაც ის ჯერ კიდევ 16 წლის იყო. ეს იყო ამხანაგური მატჩი ინგლისურ სპორტულ კლუბთან. მატჩი შედგა &quot;pradera del corregior&quot;-ის მოედანზე, მდინარე კანზარესის პირას. მადრიდულმა გუნდმა გაიმარჯვა 2-1, ბერნაბეუ თამაშობდა მარცხენა ნახევარმცველად, მან გაიტანა გადამწყვეტი გოლი.

ადოლფო მელენდესი, რომელიც ორჯერ, 1908-1910 და 1913-1916 წლებში იყო რეალის პრეზიდენტი, ხელმძღვანელობდა შეხვედრას მადრიდში, რომლის დროსაც შეიქმნა &quot;madrilenian F A&quot;. მან ხელი მოაწერა დოკუმენტს, რომლის თანახმადაც უნდა ჩატარებულიყო ქალაქ მადრიდის ჩემპიონატი და გამარჯვებულს უნდა ეთამაშა ესპანეთის ჩემპიონატში.

1912 წლის 31 ოქტომბერს შედგა სტადიონ &quot;o’donell&quot;-ის გახსნა. იმ მოხალისეებს შორის, რომლებიც მუშაობდნენ სტადიონის მშენებლობაზე, იყვნენ ძმები სანტიაგო და მარსელო ბერნაბეუები. მათ გაწეული სამუშაოსათვის არ აუღიათ არც ერთი პესეტი. სტადიონს ჰქონდა ხის ტრიბუნები, რომელიც 200 მაყურებელს იტევდა. მშენებლობაზე დაიხარჯა 13 000 პესეტი. მოედნის გახსნაზე შედგა მატჩი ირანის &quot;სპორტინგთან&quot; და იგი 0-0 დასრულდა.

ქალაქის რეგიონალური ჩემპიონატი ყოველთვის დაკავშირებული იქნება მადრიდის &quot;რეალის&quot; ისტორიასთან. მადრიდელებმა 18 ჩატარებული ტურნირიდან 12-ში იმარჯვეს.
1916 წლის ესპანეთის თასის ნახევარფინალი &quot;მადრიდი&quot; - &quot;ბარსელონას&quot; შორის ჩამოყალიბდა სამუდამო დაპირისპირებად. იმის გამო, რომ მაშინ დამატებითი დრო არ არსებობდა, გუნდებს გამარჯვებულის გამოსავლენად 4 მატჩის ჩატარება დასჭირდათ. პირევლი მატჩი ბარსელონამ მოიგო 2-1, მაგრამ მეორე თამაშში მადრიდელებმა ღისეული რევანში აიღეს და გაანადგურეს კატალონიელები 4-1. მე-4 თამაშის პირველი ტაიმის ბოლოს საერთო ანგარიში იყო 6-6. შესვენებამდე რამდენიმე წუთით ადრე ცნობილმა ბარსელონელმა &quot;romperego&quot; პაულინიო ალკანტარამ გახსნა ანგარიში, შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ ვერ გამოიყენა თერთმეტმეტრიანი. მეორე ტაიმში მადრიდელებს გაეხსნათ არავინ იცის მერამდენე სუნთქვა და გაიტანეს 4 გოლი, რასაც კატალონიელებმა მხოლოდ ერთით უპასუხეს.

ასეთი მარათონის შემდეგ (ერთ კვირაში 4 მატჩი) მადრიდელები ფეხზე ძლივს იდგნენ და მხოლოდ სასწაულით გადაურჩნენ ტრავმებს. ამის გამო ისინი ფინალში &quot;ბილბაოს ატლეტიკთან&quot; დამარცხდნენ 4-0.

&quot;ბარსელონასთან&quot; ნახევარფინალის ბოლო მატჩის დროს, კატალონიელებმა 7 წუთით ადრე დატოვეს მოედანი, რადგან ისინი თვლიდნენ, რომ &quot;თეთრებმა&quot; მე-4 გოლი თამაშგარე მდგომარეობიდან გაიტანეს. ფინალის დროს, რომელიც ბარსელონაში იმართებოდა, ესპანეთის გვარდია იცავდა გასახდელისკენ მიმავალ მადრიდელებს, მოგვიანებით კი მათი ავტობუსი და სასტუმრო სადაც ისინი იყვნენ დაბანაკებულნი გახდა კატალონიელების მიერ ნასროლი ქვების მსხვერპლი. ასე დაიწყო &quot;საომარი მოქმედებები&quot; ამ ორ კლუბს შორის.
1920 წლის 20 ივნისს კლუბმა მიიღო ჯილდო მისი უდიდებულესობა ალფონსო XIII-საგან, რომელმაც &quot;მადრიდს&quot; უბოძა ტიტული &quot;სამეფო&quot;, რომელიც ესპანურად ჟღერს როგორც &quot;რეალ&quot;. გუნდის ხელმძღვანელობა მოუთმენლად ელოდა მეფის ამ გადაწყვეტილების შესრულებას, რომელმაც იურიდიულად შეუცვალა კლუბს სახელი.
1920 წელს &quot;მადრიდის რეალი&quot; გაემგზავრა თავის პირველ ტურნეში, მათ უნდა გაემართათ 5 მატჩი იტალიაში. ეს ტურნე ორგანიზებული იყო ნატალიო რივასის მიერ, რომელიც &quot;ბოლონიის&quot; ერთ-ერთი ჩამომყალიბებელი და &quot;მადრიდის&quot; ფეხბურთელი იყო. ამ ტურნეს ბიუჯეტი ძალიან მცირე იყო და ამიტომ ფეხბურთელები იძულებულნი იყვნენ ესადილათ ყველაზე იაფ რესტორანში, რომელსაც კი ნახავდნენ.

=== მესამე ეტაპი 1921-1930 ===

1920-1921 წლების სეზონის დასაწყისში პირველად 1912 წლის შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ დატოვა კლუბი და შეუერთდა მადრიდის &quot;ატლეტიკოს&quot;. 1921 წელს ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციამ არ დააკმაყოფილა ბერნაბეუს თხოვნა. მას უნდოდა ეთამაშა ესპანეთის თასის ნახევარფინალში. ფედერაციამ უარის მიზეზად დაასახელა ის, რომ არ იყო გასული ერთი წელი მისი &quot;მადრიდიდან&quot; წასვლის შემდეგ.

დღევანდელ დღეს მიჩვეულები ვართ იმას, რომ რომელიმე ფეხბურთელის გარდაცვალების გამო, გუნდები მოედანზე შავი სამკლაურებით გამოდიან. &quot;მადრიდი&quot; იყო პირველი გუნდი, რომელმაც ზუსტად ამ მიზნით გაიკეთა შავი სამკლაური თამაშის დროს. ეს მოხდა 1922 წლის 5 მარტს თანაქალაქელ &quot;ატლეტიკოსთან&quot;, ამის მიზეზი იყო მადრიდისტა სოტერო არანგურენისა და &quot;ბილბაოს&quot; ფეხბურთელის, რაფაელ მორენოს გარდაცვალება.

მას შემდეგ, რაც სანტიაგო ბერნაბეუ რამდენიმეჯერ გამოიძახეს ნაკრებში, მისი დებიუტი შეიძლებოდა შემდგარიყო ლისაბონში პორტუგალიასთან დაპირისპირებისას 1922 წლის 17 დეკემბერს. ის მზად იყო სათამაშოდ, მაგრამ მწვრთნელმა ხულიან რუნტემ არ მისცა ამის საშუალება. - მე ვიყავი გაკვირვებული, როდესაც ისინი მიძახებდნენ ნაკრებში, მაგრამ კიდევ უფრო მიკვირდა ის, რომ არ მათამაშებდნენ, - აცხადებდა სანტიაგო ბერნაბეუ. მის მაგივრად ლისაბონში დებიუტი ჰქონდა ასევე &quot;რეალის&quot; ფეხბურთელ მონხარიდონს. მისი დებიუტი წარმატებული გამოდგა, მან გაიტანა გადამწყვეტი გოლი პორტუგალიელებთან (2-1), შემდეგ თამაშში ფრანგების წინააღმდეგ კი დუბლით გამოიჩინა თავი (3-0).

1923 წელს &quot;მადრიდი&quot; იძულებული გახდა, დაეტოვებინა &quot;o’donell&quot;-ის სტადიონი, რადგან საჭირო იყო უფრო დიდი ტევადობის მოედანი, ამიტომ გუნდი გადავიდა &quot;სიუდად ლინეალის&quot; მოედანზე, სადაც მათ პირველად ითამაშეს ბალახის საფარიან მოედანზე. ეს სტადიონი მდებარეობდა მადრიდის ჩრდილო-აღმოსავლეთ რაიონში, ანუ შორს იმ ადგილიდან, სადაც ძირითადად იყვნენ გუნდის გულშემატკივრები, ამიტომ მოედანი თითქმის არცერთ თამაშზე არ ივსებოდა. კლუბის მესვეურები მალევე მიხვდნენ დაშვებულ შეცდომას და მიიღეს გადაწყვეტილება აშენებულიყო ახალი &quot;საფეხბურთო ტაძარი&quot;.

&quot;ჩამარტინის&quot; აშენება 1924 წელს ჩანდა როგორც შეუძლებელი წამოწყება, მაგრამ ეს ნამდვილად იყო დიდი ნაბიჯი მომავლისკენ. სტადიონის გახსნაზე 1924 წელს &quot;რეალი&quot; შეხვდა &quot;ნიუკასლს&quot; და დაამარცხა ინგლისელები 3-2, 15 000 მაყურებლის წინაშე. &quot;ჩამარტინის&quot; პროექტი ეკუთვნოდა ყოფილ ფეხბურთელს პეპე კასტელს. 1947 წელს &quot;სანტიაგო ბერნაბეუ&quot; აშენდა ჩამარტინის ადგილზე.

ბიზნესმენმა ენრიკე ალკარეზმა დააფინანსა &quot;რეალის&quot; პირველი მოგზაურობა ფეხბურთის სამშობლოში, ინგლისში. სამივე მატჩი &quot;ნიუკასლის&quot;, &quot;ბირმინგემისა&quot; და &quot;ტოტენჰემის&quot; წინააღმდეგ &quot;რეალმა&quot; წააგო (1-6, 0-3, 2-4), მაგრამ მიუხედავად ამისა, ინგლისურმა პრესამ მაინც შეაქო ესპანური ფეხბურთის სტილი და ტალანტი.
&quot;რეალის&quot; ფორმა 1925-1926 წლების სეზონამდე იყო თეთრი, შემდეგ თეთრი შორტები შეიცვალა შავით. ამას მოყვა ცუდად ჩატარებული მატჩების სერია, რამაც პრეზიდენტი პედრო პარახესი მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ შავ შორტებს მოაქვთ წარუმატებლობა და ისევ თეთრით შეცვალა ისინი.

1926 წელს სანტიაგო ბერნაბეუ დაინიშნა რეალის მწვრთნელად მას შემდეგ, რაც პრეზიდენ ლუის ურკიხომ თანამდებობიდან გაათავისუფლა ხუანიტო კარსერა. ბერნაბეუსთან ერთად გუნდს ავარჯიშებდა პედრო ლორენტე. სანტიაგო ბერნაბეუ 1932-1933 წლებში ერთი თვით კიდევ იყო რეალის მწვრთნელი, ლოპო გერტცის წასვლის შემდეგ, რობერტ ფიორსტის მოსვლამდე.

პირველმა ამერიკულმა ტურნემ &quot;რეალს&quot; მოუტანა დიდი წარმატება არგენტინაში, ურუგვაიში, პერუში, კუბაში, მექსიკაში და ამერიკის შეერთებულ შტატებში. სამი თვის განმავლობაში ისინი მოგზაურობდნენ ორ კონტინენტზე, მოიგეს 16 შეხვედრა. ხოსე გარსია ეკხანიზი იყო პასუხისმგებელი ამ ტურნეზე, გუნდის წარმომადგენელი კი იყო სანტიაგო ბერნაბეუ.

&quot;ბლანკოსი&quot; 10 მატჩის განმავლობაში ინარჩუნებდა პირველ ადგილს ჩემპიონატში და იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ ისინი იოლად მოიგებდნენ ჩემპიონის ტიტულს. &quot;რეალს&quot; სეზონის დასასრულს გადაასწრო ბარსელონამ, მაგრამ მათ ლიდერობა დაიბრუნეს ბოლოს წინა ტურში, დაამრაცხეს რა &quot;ბარსელონა&quot;. მიუხედავად ამ გამარჯვებისა ჩემპიონი მაინც კატალონიელები გახდნენ, რადგან &quot;თეთრები&quot; დამარცხდნენ &quot;სან მამესზე&quot; ატლეტიკთან.

&quot;რეალის&quot; ტექნიკურ დირექტორსა და &quot;ესპანიოლს&quot; შორის მოლაპარაკებები დამთავრდა იმით რომ, შედგა ლეგენდარული მეკარე სამორას ტრანსფერი. ამ ტრანსფერმა გამოიწვია საერთო სახალხო აღელვება, რადგან მადრიდელებმა ესპანიოლს გადაუხადეს იმ დროისათვის ასტრონომიული თანხა, 150 000 პესეტი (900 ევრო). სამორას დებიუტი ჰქონდა 1930 წლის 5 დეკემბერს მადრიდის &quot;ატლეტიკოსთან&quot;.

მოგზაურობის წყურვილმა შეიპყრო &quot;თეთრების&quot; ერთ-ერთი ფეხბურთელი გასპარ რუბიო,  თავდამსხმელი 30-იან წლებში. ის ორ მეგობართან ერთად დაჯდა კუბისკენ მიმავალ ხომალდზე და კლუბის თანხმობის გარეშე გაემგზავრა. ერთხელ კარიბის კუნძულებზე რუბიო შეურთდა &quot;იუვენტუდ ასტურიანას&quot;, მაგრამ &quot;რეალმა&quot; ამის შესახებ აცნობა ფიფას და მან აუკრძალა რუბიოს თამაში. ამის შემდეგ იგი გაემართა მექსიკაში, რომელსაც ფიფასთან არანაირი შეხება არ ჰქონდა. 1932 წლის 10 აპრილს მოგზაურობა დასრულდა და იგი მადრიდში დაბრუნდა. იგი დააბრუნეს გუნდში, მაგრამ მალევე გაყიდეს &quot;მადრიდის ატლეტიკოში&quot;.

=== მეოთხე ეტაპი 1931-1940 ===

1931 წლის დასაწყისში მადრიდის &quot;რეალმა&quot; განაახლა თავისი ოფისი &quot;caballero de grasia&quot; – 15-ში. კლუბმა გააფართოვა თავისი ოფისი და შეიძინა ახალი ავეჯი. პრეზიდენტ ლუის დე უსერაიმ და ტექნიკურმა დირექტორმა პაბლო ერნანდესმა აშენეს ახალი ოფისი, მაგრამ ყველაზე დიდი სიახლე იყო კლუბის საკუთარი ბარის შენება, სადაც გულშემატკივრებს შეეძლოთ მატჩის მიმდინარეობისას ყელის გასველება.

1931 წლის 14 აპრილს ესპანური რესპუბლიკის შექმნისას &quot;რეალი&quot; გამოემშვიდობა თავის წოდებას &quot;სამეფო&quot;, გვირგვინი გაქრა კლუბის ემბლემიდანაც. მას შემდეგ გუნდი კვლავ ცნობილი იყო, როგორც &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot;.

მადრიდის &quot;რეალმა&quot; მის მიერ მოგებული 31 ესპანეთის ჩემპიონის ტიტულიდან, პირველად მოიგო ეს ჯილდო 1931-1932 წლების სეზონში. მადრიდული გუნდი მთელი სეზონის განმავლობაში იყო დაუმარცხებელი, &quot;ბლანკოსმა&quot; ლა ლიგა მოიგო ისე, რომ არ განუცდია არც ერთი მარცხი. მთელი სეზონის განმავლობაში მათ თავის მოედანზე გაუშვეს 4 ბურთი, სტუმრად კი - 11. გუნდმა ჩემპიონობა გაიფორმა ბარსელონასთან კატალონიაში ფრედ ნათამაშები მატჩის შემდგომ. &quot;თეთრები&quot; მეორე წელსაც გახდნენ ჩემპიონები, ასე რომ &quot;რეალი&quot; გახდა პირველი გუნდი, რომელმაც ლა ლიგა მოიგო ზედიზედ ორჯერ.

1934 წლის 12 ივნისს &quot;მადრიდი&quot; გაემგზავრა ევროპულ ტურნეში. გუნდის მოზაურობისას მათ გააფორმეს კონტრაქტი &quot;დიუსელდორფის ფორტუნას&quot; ფეხბურთელ ჯეიკობო ბენდერომთან, მაგრამ გერმანიის ფეხბურთის ასოციაციამ დაბლოკა ეს ტრანსფერი. რამდენიმე თვის შემდეგ &quot;ჩამარტინზე&quot; &quot;მადრიდი&quot;, ესპანეთის ნაკრების ნაცვლად, რომელიც იმ დროს იტალიაში მსოფლიო ჩემპიონატზე გამოდიოდა, შეხვდა უნგრეთის ნაკრებს. თამაშის შემდეგ უნგრელმა მეკარე ალბერტო კიზჟელმა მოაწერა ხელი &quot;მადრიდთან&quot; კონტრაქტს და გახდა პირველი უცხოელი ფეხბურთელი კლუბის ისტორიაში.

1936 წლის 21 ივნისს &quot;მადრიდი&quot; &quot;ბარსელონას&quot; შეხვდა &quot;ვალენსიის&quot; სტადიონ &quot;მესტალიაზე&quot; რესპუბლიკის თასის ფინალში (ესპანეთის თასი). საწყის წუთებში ეუხენიო და ლეკუს მიერ გატანილი გოლებით &quot;მადრიდი&quot; იგებდა მატჩს, მაგრამ ესკოლიმ გაქვითა ერთი ბურთი. სათამაშო დროის ნახევარზე მეტი &quot;მადრიდმა&quot; გაატარა 10 კაცით (ტრავმა მიიღო საუტომ), მაგრამ ისინი მაინც უტევდნენ. 49 წუთზე არბიტრმა უსამართლოდ არ ჩათვალა კატალონიელების კარში გატანილი გოლი. ესკოლას ჰქონდა კარგი შანსი ანგარიშის გათანაბრებისათვის მაგრამ სამორამ ითამაშა ფანტასტიურად. 3 წუთით ადრე ფინალურ სასტვენამდე ბარსელონას მარჯვენა ნახევარმცველი ვენტორლა გაცდა კინკოსესას და ჩააწოდა ბურთი მეკარისაგან შორეულ კუთხეში. უმეთვალყურეოდ დატოვებულ ესკოლას ჰქონდა დრო იმისათვის, რათა შეეფასებინა მეკარის მდგომარეობა, მან მაღალ ნახტომში და ძლიერად გაგზავნა ბურთი სამორას მოძრაობის საწინააღმდეგო მიმართუელბით, თან ისე რომ ბურთი მეკარის წინა ბალახზე დავარდა, ფაქტობრივად გოლი გარდაუვალი იყო, მაგრამ რიკარდომ გააკეთა ის რასაც, 35 წლის შემდგომ 1970 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე უწოდეს ყველა დროის საუკეთესო სეივი (პელე - ბენქსი). ბურთი უკვე მიფრინავდა მეკარისაგან მარჯვენა კუთხეში, სამორამ შეძლო შეუძლებელი, შემობრუნდა ჰაერში და მარცხენა ხელით ადგილზე გააშეშა ბურთი. &quot;მადრიდმა&quot; მოიგო თასი სამოქალაქო ომის დაწყებამდე ერთი თვით ადრე.

ომი დაიწყო 1936 წლის 18 ივლისს. ამავე დღეს მადრიდის ყველა სპორტული გუნდი ჩათრეულ იქნა სახალხო ომში. &quot;მადრიდი&quot; განაგრძობდა მუშაობას. დირექტორი და სპორტული განყოფილების უფროსი იყო პაბლო ერნანდეს კორონადო. კარლოს ალონსო კი პასუხისმგებელი იყო სტადიონ &quot;ჩამარტინზე&quot;.

პაბლო ერნანდეს კორონადო ცდილობდა გადაერჩინა გუნდი ომის პერიოდში, მაგრამ მისი სამი მცდელობიდან არც ერთი არ გამოვიდა. მას არ გამოუვიდა ეთამაშებინა გუნდი ვალენსიის ან კატალონიის ჩემპიონატში, მისი პროექტი ევროპული ტურის შესახებ ჩაიშალა. კატალონიის ჩემპიონატი დაიწყო 1936 წლის 4 ოქტომბერს. მასში მონაწილეობდნენ: &quot;ბარსელონა&quot;, &quot;ესპანიოლი&quot;, &quot;საბადელი&quot;, &quot;ხერონა&quot;, &quot;გრანოლერსი&quot; და &quot;ბადალონა&quot;. &quot;მადრიდის&quot; მწვრთნელმა პაკო ბრეიმ მოიპოვა თანხმობა ყველა კატალონიური გუნდისგან ჩემპიონატში მისი გუნდის თამაშის შესახებ, მაგრამ &quot;ბარსელონამ&quot; დაადო კლუბს ვეტო და ბოლოს მათ მაინც ვერ მიიღეს ამ ჩემპიონატში მონაწილეობა.

დახმარების კომიტეტი შეიქმნა 1939 წლის 1 აპრილს, ომის დამთვრებისას. მას ხელმძღვანელობდა ადოლფო მელენდესი. მის შემადგენლობაში შედიოდნენ: პაბლო ერნანდეს კორონადო, პარაკესი, ურკიხო, ოლივერი და ორტის დე ზარატე. &quot;ჩამარტინის&quot; დათვალიერების შემდეგ, რომელიც იყო საშინელ მდგომარეობაში, პედრო პარაკესმა თქვა: &quot;ამ პრობლემის გადაჭრა იქნება ძალიან რთული, იმიტომ, რომ ჩვენ დაგვჭირდება 300 000 პესეტი სტადიონის აღდგენისათვის, ეს კი ძალიან დიდი თანხაა ამ მომენტისთვის&quot;
&quot;ჩამარტინი&quot; გაიხსნა 1939 წლის 22 ოქტომბერს პირველი დერბის ჩასატარებლად ომის შემდეგ. ეს იყო რეგიონალური ჩემპიონატი, რომელშიც &quot;მადრიდმა&quot; დაამარცხა &quot;ატლეტიკო&quot; 2-1. ფეხბურთისადმი მხარდაჭერა ომის მიუხედავად არ შემცირებულა, ყველაზე ცუდ ადგილზე ბილეთი ღირდა 5 პესეტი (ფასი გაკრიტიკებულ იქნა იმიტომ, რომ ის იყო ძალიან მაღალი). &quot;ჩამარტინი&quot; ბოლომდე გაავსო იმ გულშემატკივრებმა, რომლებიც მიუხედავად ომის შემდგომი გაჭირვებისა გუნდისათვის არაფერს იშურებდნენ.

=== მეხუთე ეტაპი 1941-1950 ===

1941 წლის 1 იანვარს კლუბმა დაიბრუნა ტიტული &quot;სამეფო&quot; და &quot;საფეხბურთო კლუბი მადრიდი&quot; კვლავ გადაკეთდა &quot;საფეხბურთო კლუბ რეალ მადრიდად&quot;.
1943 წელს ესპანეთის თასის ნახევარფინალის განმეორებით მატჩში &quot;რეალმა&quot; მოიპოვა ისტორიული გამარჯვება ბარსელონასთან ანგარიშით 11-1. &quot;თეთრები&quot; დამწუხრებულნი იყვნენ პირველ მატჩში 3-0 მარცხის გამო, ისინი მოედანზე მოსაგებად გავიდნენ და პირველი ტაიმის ბოლოს ანგარიში 8-0 იყო. თამაშის ბოლოს ტაბლო აჩვენებდა ფენომენალურ ანგარიშს: 11-1. გოლის ავტორები: პრიდენი - 4, ბარინდა - 3, ალონსო - 2, ალსუა - 1, ბოტელა - 1. ბარსელონას მხრიდან ერთადერთი ბურთი მარტინმა გაიტანა.

&quot;რეალის&quot; პრეზიენტი ანტონიო სანტოს პერალბა და &quot;ბარსელონას&quot; პრეზიდენტი მარკეს მესა დე ასტა ამ ნახევარფინალის დროს გაათავისუფლეს თანამდებობიდან. დირექტორთა საბჭოს შეკრებაზე, რომელსაც ახალი პრეზიდენტი უნდა აერჩია, ხშირად ისმოდა სანტიაგო ბერნაბეუს სახელი, რომელსაც კლუბთან 1935 წლის შემდეგ არაფერი აკავშირებდა. მისი დარწმუნება იმაში, რომ დაეკავებინა &quot;რეალის&quot; პრეზიდენტის პოსტი, იოლი გამოდგა. მისი პრეზიდენტად გახდომის შესახებ საქვეყნოდ გამოაცხადეს 1943 წლის 15 სექტემბერს.

1943 წლის გაზაფხულზე სანტოს პერალბამ აღნიშნა, რომ საჭირო იყო ახალი სტადიონის შენება, რომელიც დაიტევდა 40 000 მაყურებელს. ერთი წლის შემდეგ სანტიაგო ბერნაბეუმ დირექტორთა საბჭოს შეკრებაზე განაცხადა: &quot;ჯენტლმენებო, ჩვენ გვჭირდება უფრო დიდი სტადიონი და ჩვენ ავაშენებთ მას&quot;. სტადიონის მშენებლობა დაჯდა 37 მილიონი პესეტი (222 375 ევრო). სანტიაგო ბერნაბეუმ სიმბოლურად ჩადო პირველი ქვა სტადიონის საძირკველში.

40-იანი წლები საუკეთესო იყო &quot;რეალისათვის&quot;, მაშინ დაიწყო სანტიაგო ბერნაბეუს პრეზიდენტობა და ტიტულების დაბრუნება. რეალმა მოიგო ესპანეთის თასი 1946 და 1947 წლებში, გაანადგურა რა ვალენსია 3-0 და ესპანიოლი 2-0.

1947 წლის 23 ნოემბერს მადრიდის &quot;ატლეტიკოს&quot; წინააღმდეგ სტადიონ &quot;მეტროპოლიტენზე&quot;, &quot;რეალი&quot; გახდა პირველი ესპანური გუნდი, რომელიც გამოვიდა დანომრილი ფორმებით. ეს იდეა ეკუთვნოდა პაბლო ჰერნანდეს კორონადოს. ესპანეთის ფეხბურთის ფედერაციამ მოიწონა სიახლე და იგი სავალდებულო გახდა 1948 წლიდან, ამ წესის თანახმად ყველა გუნდს უნდა დაენომრა თავისი ფორმები 2-დან 11-მდე. ეს იყო კიდევ ერთი შემთხვევა, როდესაც &quot;რეალმა&quot; შემოიტანა კიდევ ერთი სიახლე ესპანურ ფეხბურთში.

1947 წლის 14 დეკემბერს შედგა ახალი &quot;ჩამარტინის&quot; გახსნა. რეალი შეხვდა პორტუგალიურ &quot;ბელენენსეშს&quot; და დაამარცხა 3-1. პირველი ვინც გაიტანა გოლი ახალ &quot;ჩამარტინზე&quot; იყო საბინო ბარინგა. &quot;ახალი კოლიზეუმი&quot; გახდა ყველა მადრიდელის სიამაყის და ესპანეთის ყველა კლუბის შურის მიზეზი.

1948 წელს &quot;რეალმა&quot; გადაწყვიტა შემადგენლობის რადიკალურად შეცვლა. 2 წლის წინ კლუბი ცდილობდა თავის შემადგენლობაში გადმოეყვანა უნგრელი [[ლადისლაო კუბალა]]. მოლაპარაკებები არ შედგა, რადგან კუბალას ჰქონდა მოთხოვნები, რომლის შესრულებაზეც ბერნაბეუ არ დათანხმდა. მეორე ინფორმაციის წყაროს ცნობით, ბერნაბეუმ მიიწვია კუბალა საუზმეზე, რომლის დასრულების შემდეგ უნგრელმა სიტყვიერი თანხმობა მისცა &quot;რეალის&quot; პრეზიდენტს გადმოსვლაზე, მაგრამ &quot;ბარსელონას&quot; სკაუტმა პეპე სამიტიერმა, არ არის ცნობილი - რა შესთავაზა ასეთი კუბალას, - მაგრამ ამ წინადადებით მან ბერნაბეუს ცხვირწინ ააცალა ფეხბურთელი.
ესპანეთის ნაკრებმა მიაღწია დიდ წარმატებას, გავიდა რა 1950 წელს ბრაზილიაში მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე მეოთხედფფინალში. მის შემადგენლობაში იყო რეალის ერთადერთი მოთამაშე ლუის მოლოვნი.

=== მეექვსე ეტაპი 1951-1960 ===

&quot;რეალის&quot; ხელმძღვანელობა სანტიაგო ბერნაბეუს მეთაურობით არ ზოგავდა არც ფულს და არც ძალას კლუბის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ეს იუბილე კლუბს დაუჯდა 20 მილიონი პესეტი. ჩატარებულ იქნა შესანიშნავი ტურნირი. კლუბმა არ დაივიწყა სხვა სპორტის სახეობები და ჩაატარეს ტურნირი: კალათბურთში, ხელბურთში, რესლინგში, ხარების ბრძოლასა და ჭადრაკში. ორგანიზაციულ საკითხებზე პასუხისმგებლები იყვნენ ბენიტო პიკო და მანოლო საუარესი.
ფეხბურთში გამართული ტურნირი მოიგო &quot;მილიონარიოსმა&quot; შვედურ &quot;ნორჩიოპინგთან&quot; და მადრიდის &quot;რეალთან&quot; გამარჯვების შემდეგ. საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს ალფრედო დი სტეფანო.

ესპანეთის კალათბურთის ასოციაციის პრეზიდენტ გენერალმა კუერეჟეტამ ურჩია სანტიაგო ბერნაბეუს გაეფორმებინა კონტრაქტი რაიმუნდო საპორტასთან. საპორტა გუნდს შეუერთდა მას შემდეგ, რაც შესანიშნავად გაუკეთა ორგანიზება &quot;რეალის&quot; 50 წლის იუბილეზე კალათბურთში გამართულ ტურნირს. მას შემდეგ მისი ავტორიტეტი სულ უფრო იზრდებოდა ბერნაბეუს თვალში. იგი გახდა ნამდვილი &quot;ტვინი&quot; გუნდისათვის.

ალფრედო დი სტეფანო ბერნაბეუს შეხვდა 1952 წლის მარტში, &quot;რეალის&quot; იუბილეს დროს. მისი &quot;რეალში&quot; ტრანსფერის ისტორია კი ნამდვილი &quot;საპნის ოპერა&quot; იყო. ამ ტრანსფერში სანტიაგო ბერნაბეუმ; რაიმუნდო საპორტამ; &quot;ბარსელონას&quot; პრეზიდენტ ენრიკე მარტიმ და ტექნიკურმა დირექტორმა ხოსე სამიტიერმა; &quot;მილიონარიოსის&quot; პრეზიდენტ ალფონსო სენორმა; &quot;რივერ პლიეიტის&quot; პრეზიდენტ ენრიკე პარდომ და ფიფას წარმომადგენელმა მუნიოს კალერომ ითამაშეს მთავარი როლი. ბერნაბეუს სტრატეგიისა და ენრიკე მარტის შეცდომების შედეგად დი სტეფანო გახდა რეალის ფეხბურთელი.

1953 წლის 23 სექტემბერს, 10:30 საათზე ალფრედო დი სტეფანო ცოლთან და ქალიშვილთან ერთად ჩამოვიდა ბარსელონიდან მადრიდში. როგორც კი ის შევიდა მადრიდის სადგურ &quot;atoxa&quot;-ში, მაშინვე გაემართა კლუბთან; გაიარა სამედიცინო შემოწმება; ისადილა; დატოვა თავისი ოჯახი სასტუმროში; გასახდელში შეხვდა თავის ახალ თანაგუნდელებს და 15:30-ზე ითამაშა პირველი შეხვედრა მადრიდის რეალის შემადგენლობაში. ეს იყო ამხანაგური მატჩი &quot;ნანსის&quot; წინააღმდეგ, რომელშიც &quot;თეთრები&quot; დამარცხდნენ 4-2; დი სტეფანომ გაიტანა თავისი პირველი გოლი 67-ე წუთზე.

&quot;რეალის&quot; ფეხბურთელი - ხოაკინ ნავარო - ცნობილი მცველი იყო და პირველი ესპანელი ფეხბურთელი, რომელმაც ითამაშა ფიფას მიერ შედგენილ ევროპის ნაკრებში, &quot;უემბლიზე&quot; ინგლისის ფეხბურთის ფედერაციის 90 წლის იუბილეს აღსანიშნავ მატჩში.

ალფერდო დი სტეფანოს გადმოსვლამ &quot;რეალს&quot; დაუბრუნა ტიტულები და მათ 21 წლის შემდეგ კვლავ მოიგეს ლა ლიგა. 21 წლის შემდეგ გულშემატკივრებს კვლავ შეეძლოთ სკანდირება: &quot;HALA MADRID&quot; და ამას მწვრთნელ ენრიკე ფერნანდესს უნდა უმადლოდნენ.

1955 წლის 4 იანვარს გენერალური ასამბლეის წევრებმა წამოაყენეს წინადადება &quot;ჩამარტინისათვის&quot; შეეცვალათ სახელწოდება და ეწოდებინათ &quot;სანტიაგო ბერნაბეუ&quot;. წინადადება ერთხმად იქნა მიღებული. პრეზიდენტმა მიიღო ეს პატივისცემა, რადგან ეს კლუბის წევრების ნება იყო.

სანტიაგო ბერნაბეუ იყო ერთ-ერთი მათგანი, რომელიც აქტიურად უჭერდა მხარს საერთაშორისო ტურნირის ჩამოყალიბებას, რომელიც დღეს &quot;ჩემპიონთა ლიგის&quot; (თავდაპირველი სახელი - &quot;ჩემპიონთა თასი&quot;, - ავტ.) სახელითაა ცნობილი. 1955 წლის 2 აპრილს ევროპის პრესტიჟული კლუბების წარმომადგენლები შეიკრიბნენ პარიზში და ჩამოაყალიბეს ეს ტურნირი.

&quot;რეალმა&quot; ითამაშა პირველივე ჩატარებულ ტურნირზე, 1955 წლის 8 სექტემბერს, ჟენევაში &quot;სერვეტის&quot; წინააღმდეგ და გაიმარჯვეს 2-0 მუნიოსის და რიალის გოლების წყალობით.

&quot;სერვეტთან&quot; გამარჯვების შემდეგ &quot;რეალმა&quot; დაამარცხა ისეთი რთული მეტოქეები, როგორებიც არიან ბელგრადის &quot;პარტიზანი&quot; და &quot;მილანი&quot;. ფინალში, რომელიც პარიზში გაიმართა, &quot;რეალმა&quot; დაამარცხა &quot;რეიმსი&quot; ანგარიშით 4-3. მატჩის მიმდინარეობისას მადრიდელები მარცხდებოდნენ 0-2. ეს იყო 1956 წლის 13 ივნისი. &quot;რეალის&quot; შემადგენლობაში იყვნენ: ხუან ალონსო, ატენზა, მარკიტოსი, ლესმესი, სარაგა, ხოსეიტო, მარსელი, დი სტეფანო, რიალი, ჰენტო.

1957 წლის 18 მარტს რეალმა &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot; დაამონტაჟა ახალი განათების სისტემა. 70 000-მა მაყურებელმა ნახა &quot;რეალის&quot; მიერ ბრაზილიური &quot;რესიფის&quot; დამარცხება 5-3 &quot;ახალ სინათლეზე&quot;.

1957 წლის 30 მაისს 125 000 მაყურებელი იყო მოწმე იმისა, თუ როგორ მოიგო &quot;რეალმა&quot; მეორედ ევროპის ჩემპიონთა თასი. ამჯერად ფინალში მოუგეს &quot;ფიორენტინას&quot;. გოლები: 70 წუთზე დი სტეფანო გაიტანა პენალტი, 6 წუთის შემდეგ კი ჰენტომ ოსტატურად გადაუგდო ბურთი მეკარეს თავზე. საბოლოო ანგარიში 2-0 დაფიქსირდა. &quot;რეალის&quot; საწყისი შემადგენლობა ასეთი იყო: ხუან ალონსო, ტორესი, მარკიტოსი, ლესმესი, მუნიოსი, სარაგა, კოპა, მატეოსი, დი სტეფანო, რიალი, ჰენტო.
ალფრედო დი სტეფანომ მიიღო თავისი პირველი &quot;BALOON D’OR&quot; ჯილდო - 1958 წლის 23 იანვარს საფრანგეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტ ჟაკ ფერანასაგან. ცერემონია ჩატარდა &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot;, სპეციალურად ამ დღისთვის ჩატარდა &quot;რეალი&quot; - &quot;სევილია&quot;, დი სტეფანომ კი გაიტანა 4 გოლი სევილიელების კარში გატანილი 8 გოლიდან. დი სტეფანო 1959 წელს კვლავ მოიპოვა ეს ჯილდო.

&quot;რეალმა&quot; ევროპის ჩემპიონთა თასი მესამედ მოიგო ბრიუსელის სტადიონ &quot;ჰეისელზე&quot;. მოუგო &quot;მილანს&quot; დამატებით დროში 3-2. ჰენტოს გოლმა დამატებით დროში მოუტანა &quot;რეალს&quot; ჩემპიონობა.

&quot;რეალმა&quot; მეოთხედაც მოიგო ჩემპიონთა თასი შემდეგ წელს. ფინალი გაიმართა შტუტგარტში, სადაც რეალი შეხვდა ძველ მეტოქეს, &quot;რეიმსს&quot;. მატჩი დასრულდა 2-0, გოლები გაიტანეს დი სტეფანომ და მატეოსმა. &quot;რეალი&quot; უკვე ითვლებოდა ევროპის საუკეთესო გუნდად.

1960 წელს &quot;რეალმა&quot; კვლავ მოიგო ჩემპიონთა თასი, გლაზგოში, &quot;ჰეპდენ პარკზე&quot;. რეალმა გაანადგურა ფრანკფურტის &quot;აინტრახტი&quot; 7-3. 4 გოლი გაიტანა პუშკაშმა, 3 დი სტეფანომ.

პირველ საკონტინენტთაშორისო თასზე, ლიბერტადორესის თასის გამარჯვებული &quot;პენაროლ მონტევიდეო&quot; ხვდებოდა &quot;რეალს&quot;. პირველი მატჩი ურუგვაის დედაქალაქში დასრულდა ნულოვანი ფრე. საპასუხო მატჩი შედგა 1960 წლის 4 სექტემბერს &quot;სანტიაგო ბერნაბეუზე&quot;, სადაც უკვე &quot;რეალმა&quot; მოიგო 5-1. საწყისი შემადგენლობა: დომინგესი, მარკიტოსი, სანტამარია, პაჩინი, ვიდალი, სარაგა, ხერერა, დელ სოლი, დი სტეფანო, პუშკაში, ჰენტო.

=== მეშვიდე ეტაპი 1961-1970 ===

მადრიდის რეალი პირველად გამოვარდა ჩემპიონთა თასიდან 1960 წლის ნოემბერში ბარსელონასთან. კატალონიელების ამ გამარჯვებაში უდიდესი როლი ითამაშეს ინგლისელმა არბიტრებმა ელისმა და ლიფმა. ელისი მსაჯობდა პირველ მატჩს ”სანტიაგო ბერნაბეუზე”. მან დანიშნა უსამართლო თერთმეტმეტრიანი რეალის კარში, მატჩი დასრულდა 2-2.”კამპ ნოუზე” ლიფმა არ ჩათვალა რეალის მიერ გატანილი 4 გოლი. ბარსელონამ მოიგო 2-1. საერთაშორისო პრესამ კრიტიკის ქარ-ცეცხლში გაატარა ორივე არბიტრი. ასევე პრესაში გაჩნდა ტერმინი ”მადრიციდი”(სუიციდი).

მადრიდის რეალმა ბარსელონაზე შური იძია 11 დღის შემდეგ, მოუგო რა 4 დეკემბერს ”კამპ ნოუზე” 5-3.

1961 წლის 8 თებერვალს რეალმა პირველად ითამაშა ”მარაკანაზე”. ისინი შეხვდნენ ” ვასკო და გამას”, პირველი ტაიმის ბოლოს ბრაზილიელები იგებდნენ 2-0-ს. მეორე ნახევარში მადრიდის რეალმა იპოვა თავისი თამაში და მატჩი ფრედ 2-2 დასრულდა.

ჩილეში მიმდინარე 1962 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე ესპანეთის ნაკრების მთვარმა მწვრთნელმა პაბლო ჰერნანდეს კორონადომ მიიწვია 7 მადრიდის რეალის ფეხბურთელი. ესენი იყვნენ: დი სტეფანო, სანტამარია, პუშკაში, პაჩინი, დელ სოლი, ჰენტო და არაკისტინი. სამწუხაროდ დი სტეფანომ ტრავმა მიიღო და ტურნირის გამოტოვება მოუწია.

ალფრედო დი სტეფანო გაიტაცეს კარაკასის სასტუმრო ”პოტომაკიდან”, სადაც იმყოფებოდა მადრიდის რეალი საკლუბო მსოფლიო ჩემპიონატის დროს. ის გაიტაცეს 1963 წლის 21 აგვისტოს ღამით, გამტაცებლები იყვნენ ვენესუელის განმათავისუფლებელი ფრონტის წევრები, დი სტეფანო გაათავისუფლეს 3 დღის შემდეგ.

1956 წლის გენერალურ ასამბლეაზე ერთხმად იქნა მიღებული წინადადება იმის შესახებ რომ აშენებულიყო პირველი ”რეალ მადრიდ სიტი”. 7 წლის შემდეგ 1963 წლის 18 მაისს შედგა გახსნა. ჩატარდა ტურნირი მსუბუქ ტანვარჯიშში.

ალფრედო დი სტეფანო თავისი ბოლო მატჩი რეალის შემადგენლობაში ითამაშა ვენის სტადიონ ”პრატერზე” მილანის ინტერის წინააღმდეგ, ჩემპიონთა ლიგის მე-9 ფინალში სადაც იტალიელებმა იმარჯვეს 3-1. დი სტეფანოს ჰქონდა კონფლიქტი გუნდის მთავარ მწვრთნელ მიგელ მუნიოსთან, სანტიაგო ბერნაბეუმ კი ამ უკანასკნელის მხარე დაიჭირა. პრეზიდენტმა შესთვაზა მას დარჩენილიყო კლუბში სხვა თანამდებობაზე. მან უარი განაცხადა და გადავიდა ესპანიოლში.

მადრიდის რეალი არის ერთადერთი გუნდი რომელმაც ორჯერ მოიგო 5 ლა ლიგა ზედიზედ. პირველად ეს მოხდა 1960/1961 – 1964/1965 წლების სეზონში, მათ ეს შედეგი გაიმეორეს 1985/1986 – 1989/1990 წლებში. არცერთ ესპანურ გუნდს არ აქვს ეს რეკორდი გამეორებულიც კი.

რადიკალურმა ცვლილებებმა მუნიოსის გუნდში შედეგი მოიტანა 1966 წელს. მაშინ მათ მეექვსედ აღმართეს ჩემპიონთა ლიგის თასი. 1966 წლის 11 მაისს ბრიუსელის სტადიონ ”ჰეისელზე” რეალმა დაამარცხა ბელგრადის ”პარტიზანი” 2-1. გუნდის შემადგენლობა: არაკისტაინი, პაჩინი, დე ფელიპე, სანჩისი, პირიე სოკო, სერენა, ამანსიო, გროსო, ველასკესი, ჰენტო.
როგორც იყო მიღებული გაიმართა სამი მატჩი რათა გაეცილებინათ სამი ლეგენდარული ფეხბურთელი: დი სტეფანო, სანტამარია და პუშკაში. ისინი უკვე იყვნენ კლუბის ლეგენდები. გულშემატკივრებმა მათ დაუვიწყარი აპლოდისმენტები აჩუქეს

=== მერვე ეტაპი 1971-1980 ===

მადრიდის რეალმა უეფას თასზე პირველად ითამაშა 1970/1971 წლების სეზონში და გავიდა ფინალში. ფინალამდე მათ დაამარცხეს ”ჰიბერნიანი”, ”ინსბურკი”, ”კარდიფ სიტი” და ”პსვ”. საბერძნეთის სტადიონ ”კარაიკირისზე” 1971 წლის 19 მაისს ერთმანეთს შეხვდა რეალი და ჩელსი. ძირითადი დრო დასრულდა 1-1, დამატებით დროში კი ვერცერთმა გუნდმა ვერ შეძლო გადამწყვეტი გოლის გატანა. ვინაიდან მაშინ პენალტების სერია არ იყო, გუნდებმა ითამაშეს მეორე მატჩი, რომელიც შედგა 21 მაისს და ჩელსიმ გაიმარჯვა 2-1.

1973 წლის 8 სექტემბერს შეიქმნა ”სანტიაგო ბერნაბეუს” გადაკეთების პროექტი. ახალი პროექტის მიხედვით სტადიონის ტევადობა უნდა გაზრდილიყო 125 000 მაყურებლამდე და უნდა მოწყობილიყო 8 000 ავტომობილზე გათვალისწინებული პარკირების მოედანი. ქალაქის მერმა კარლოს არიას ნავარომ პროექტი დაბლოკა.

მიგელ მუნიოსი რეალის მწვრთნელი გახდა 1960 წელს როდესაც ეს პოსტი დატოვა ფლეიტას სოლიჩმა. მუნიოსს პოსტის დატოვების მომენტისათვის რეალთან ერთად მოგებული ჰქონდა: 9 ესპანეთის ჩემპიონობა, 2 ესპანეთის თასი, 2 ჩემპიონთა ლიგა და 1 საკონტინენტთაშორისო თასი. 14 ტიტული 14 სეზონში. 1974 წლის 15 იანვარს სანტიაგო ბერნაბეუმ გაათავისუფლა მუნიოსი. ლუის მილოვანმა შეცვალა რეალის მწვრთნელის პოსტზე ცოცხალი ლეგენდა.

1974/1975 წლების სეზონის შემდეგ ლუის მილოვანის პოსტი დაიკავა იუგოსლაველმა მილან მილიანიჩმა. მან კონტრაქტს ხელი მოაწერა 1974 წლის 5 ივლისს და მას შემდეგ გუნდი აჩვენებდა არაშთამბეჭდავ ფეხბურთს, რომელიც ძირითადად დამყარებული იყო ფიზიკურ მომზადებასა და პრიმიტიულ ტაქტიკურ სქემებზე. ამ სტრატეგიამ გუნდს მოაგებინა 2 ლა ლიგა და 1 ესპანეთის თასი 3 სეზონში. მეორე იუგოსლაველმა ვუიდან ბოშკოვმა გუნდი ჩაიბარა 1979 წელს და მას წვრთნიდა 1981/1982 წლების შუამდე. მან გუნდთან ერთად მოიგო ლა ლიგა და ესპანეთის თასი.

ერთ-ერთი ყველაზე შესანიშნავი ღამე ”სანტიაგო ბერნაბეუზე” იყო 1975 წლის 5 ნოემბრის ღამე. რეალს პირველი მატჩი ”დერბი ქაუნთთან” წაგებული ჰქონდა 4-1. ჩემპიონთა ლიგის მერვედფინალის განმეორებითი მატჩი რეალმა ძირითადი დრო მოიგო 4-1, დამატებით დროში კი სანტილიანამ გაიტანა გამარჯვების გოლი. ეს იყო რეალის დაბრუნების დასაწყისი.

რეალის 75 წლის იუბილე არ სარგებლობდა გულშემატკივრების მხარდაჭერით გუნდის მიერ ნაჩვენები ცუდი შედეგების გამო. ამის ერთ-ერთი მიზეზი კი ის იყო რომ სანტიაგო ბერნაბეუმ ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო დატოვა პრეზიდენტის პოსტი. იუბილეს აღსანიშნავად ჩატარდა ტურნირი არგენტინის ნაკრებს, ირანის ნაკრებს, მაროკოს გუნდ ”მოლოუდია ჩაბაიასა” და ”მადრიდის რეალს” შორის. რეალისა და არგენტინის ნაკრების შეხვედრისას სტადიონი ნახევრად ცარიელი იყო. ”თეთრებმა” გაიმარჯვეს 1-0 ვისენტე დელ ბოსკეს გოლის წყალობით.

სანტიაგო ბერნაბეუ გარდაიცვალა საკუთარ სახლში 1978 წლის 2 ივნისს, 83 წლის ასაკში. მისმა სიკვდილმა წერტილი დაუსვა მის 35 წლიან პრეზიდენტობას. მადრიდის რეალს უსამძიმრებდნენ მთელი მსოფლიოდან. დაკრძალვის ცერემონია ჩატარდა 3 ივნისს ბერნაბეუს სოფელ ”ალმანასში”.

რაიმუნდო საპორტამ დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები. 1978 წლის 26 ივლისი იყო ბოლო ვადა კანდიდატურის წარსადგენად. კლუბის ერთ-ერთმა თანამშრომელმა ლუის დე კარლოსმა წარმოადგინა 3 352 ხმა მის სასარგებლოდ იმ დროისათვის როცა მისმა კონკურენტებმა გინეკოლოგმა კამპოს გილმა და ყვავილების გამყიდველმა ხოსე დაგერემ ხმების მინიმალური რაოდენობაც ვერ შეაგროვეს. ლუის დე კარლოსი გახდა რეალის პრეზიდენტი.

1980 წლის 4 ივნისს ”სანტიაგო ბერნაბეუზე” შედგა ყველაზე ”თეთრი” ესპანეთის თასის ფინალი. ერთმანეთს შეხვდა ”მადრიდის რეალი” და ”კასტილია” (რეალის მეორე გუნდი). ”კასტილია” შეიქმნა 1972 წლის 21 ივლისს. მან ფინალამდე დაამარცხა: ”ჰერკულესი”, ”ბილბაოს ატლეტიკი”, ”რეალ სოსიედადი” და ”სპორტინგის ხიხონი”. მადრიდის რეალმა ფინლაში გაანადგურა ისინი 6-1.

1980 წელს რეალი დაასახელეს ევროპის საუკეთესო გუნდად. მხედველობაში იქნა მიღებული იმ წელს მოგებული ლა ლიგა და ესპანეთის თასი, ასევე ის რომ რეალი გავიდა ჩემპიონთა ლიგის ნახევარფინალში.

=== მეცხრე ეტაპი 1981-1990 ===

1980/1981 წლების სეზონს ჰქონდა რეალისათვის ცუდი დასასრული. 1981 წლის 26 აპრილს მათ დათმეს ჩემპიონობა მაშინ როდესაც მადრიდში უკვე ზეიმი იყო. ”რეალ სოსიედადმა” 90-ე წუთზე გაათანაბრა ანგარიში ”ხიხონთან” და მოიპოვა ჩემპიონობა. ერთი თვის შემდეგ 27 მაისს ალან კენედის 82-ე წუთზე გატანილი გოლით ლივერპულმა რეალს მოუგო ჩემპიონთა ლიგის ფინალი.

1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალი გაიმართა ”სანტიაგო ბერნაბეუზე”. დაძაბულ ბრძოლაში იტალიამ 3-1 მოუგო გერმანიას.
1982 წლის 19 მაისს პრეზიდენტმა ლუის დე კარლოსმა რეალის მთავარ მწვრთნელად წარადგინა ალფრედო დი სტეფანო, ხოლო ”კასტილიის” მწვრთნელად ამანსიო ამარო. ალფრედომ დატოვა მადრიდი 1964 წელს და დაბრუნდა 18 წლის შემდეგ. დი სტეფანომ ხელი მოაწერა 2 წლიან კონტრაქტს და მაშინვე მოიგო ქვეყნის ჩემპიონის ტიტული, მწვრთნელის რანგში რა თქმა უნდა.

1983/1984 წლების სეზონის ბოლოს დი სტეფანომ კვლავ დატოვა კლუბი. მას კონტრაქტი დაუმთავრდა 1984 წლის 30 ივნისს და პრეზიდენტმა გადაწყვიტა აღარ გაეგრძელებინა მისთვის კონტრაქტი.

1984 წლის 12 დეკემბერს ემილიო ბუტრაგენიომ ევროპას აჩვენა თავისი შესანიშნავი თამაში ბელგიური ”ანდერლეხტის” წინააღმდეგ. ბელგიელებს პირველი მატჩი მოგებული ჰქონდათ 3-0 და თავი უკვე უეფას თასის შემდეგ ეტაპზე გასულები ეგონათ, მაგრამ ბუტრაგენიომ ყველა მათი ოცნება დაამსხვრია. ემილიომ გაიტანა 3 გოლი, 2 ვალდანომ და 1 სანჩისმა. საბოლოო ანგარიში 6-1.

თავის ისტორიაში პირველი ორი უეფას თასი რეალმა ერთმანეთის მიყოლებით მოიგო. პირველი უნგრეთის ”ვიდეოტონის” წინააღმდეგ (3-0; 1-0). მეორე გერმანული კიოლნის წინააღმდეგ (5-1; 0-2).

1986/1987 წლების სეზონი ჩაიწერა ესპანეთის ფეხბურთის ისტორიაში როგორც ყველაზე გრძელი სეზონი. 34 ტურის შემდეგ, გუნდებმა კიდევ 10 მატჩი გამართეს. პირველ ექვს ადგილზე გასული გუნდი იბრძოდა ჩემპიონის ტიტულისათვის (რომელიც ბოლოს რეალმა მოიგო), მეორე ექვსეული უეფას თასზე გამსვლელი ადგილისათვის და ბოლო ექვსეული პირველ დივიზიონში ადგილის შენარჩუნებისათვის.

რეალმა ბუტრეგენიოსთან და დანარჩენებთან ერთად მოიგო 5 ლა ლიგა ზედიზედ და გაიმეორა 1960/61 – 1964/65 წლებში მიღწეული რეკორდი. 1989/90 წლების სეზონში რეალმა დაამყარა კიდევ ერთი რეკორდი, გაიტანა 107 გოლი 28 თამაშში. ამ წლებში საუკეთესო იყო ბუტრაგენიო და უგო სანჩესი, რომელმაც მიიღო ოქროს ბუცი ”სოფიის ცსკას” ფეხბურთელ ხრისტო სტოიჩკოვთან ერთად.

1990 წლის 17 ნოემბერს ჯონ ბენჟამინ ტოშაკის გაშვების შემდეგ გუნდი ჩაიბარა ალფრედო დი სტეფანოსა და ხოსე ანტონიო კამაჩოს დროებითმა წყვილმა. ამ დროისათვის პრეზიდენტი ცდილობდა დაერწმუნებინა ლუის არაგონესი დაეტოვებინა ”ესპანიოლი” და გადმოსულიყო მადრიდში სამუშაოდ. არაგონესმა არ ისურვა კატალონიური კლუბის დატოვება და რეალის მწვრთნელად დანიშნეს რადომირ ანტიჩი.

=== მეათე ეტაპი 1991-2000 ===

ერთი წლით ადრე პრეზიდენტობის ვადის ამოწურვამდე რამონ მენდოსამ 1991 წლის 14 აპრილს დანიშნა საპრეზიდენტო არჩევნები. მისი კონკურენტი იყო მწერალი ალფონსო უსია. გამარჯვება მენდოსას დარჩა და იგი 4 წლით კვლავ გახდა რეალის პრეზიდენტი.

რამონ მენდოსამ ანტიჩი გაათავისუფლა პოსტიდან სეზონის შუაში. ამ დროს რეალი ლიდერობდა და უახლოეს მდევარს 7 ქულით უსწრებდა. ანტიჩი შეცვალა ჰოლანდიელმა ლეო ბეერჰაკერმა. ჰოლანდიელის ხელმძღვანელობით რეალმა დაკარგა ჩემპიონობა ბოლო ტურში ტენერიფეში ადგილობრივ გუნდ ”ტენერიფესთან”.

მეორე წელს ზუსტად იგივე სცენარი განმეორდა, ისევ ბოლო ტური და ისევ მარცხი ტენერიფეში ”ტენერიფესთან”. ამჯერად უკვე რეალს ბენიტო ფლორო წრთვნიდა. ბოლო ტურში 2 დაკარგული ტიტულის გამო მადრიდელებმა ტენერიფეს ”დაწყევლილი კუნძული” უწოდეს.

”სანტიაგო ბერნაბეუს” რეკონსტრუქცია დაიწყო 1992 წლის 7 თებერვალს და დასრულდა 1994 წლის 7 მაისს. დაიხარჯა 20 მილიონი ევრო.
ბოლო ტურში 2 დაკარგული ტიტულის შემდეგ ხორხე ვალდანო რომელიც ”ტენერიფეს” მწვრთნელი იყო დაბრუნდა მადრიდში რეალის მთავარ მწვრთნელად რათა დაებრუნებინა რეალისთვის დიდება.

1995 წლის 20 ნოემბერს 10 წლიანი პრეზიდენტობის შემდეგ რამონ მენდოსა გავიდა პენსიაში. იგი შეცვალა ლორენსო სანსმა.
1996 წლის 20 მაისს ლორენსო სანსმა წარადგინა ახალი მთავარი მწვრთნელი, იტალიელი ფაბიო კაპელო. იგი მადრიდში მილანიდან გადავიდა სადაც 1994 წელს მოიგო ჩემპიონთა ლიგა. კაპელო რეალს მხოლოდ ერთი სეზონი 1996/97 წლებში წვრთნიდა მაგრამ გუნდს ქვეყნის ჩემპიონობა მაინც მოუტანა.

მე-7 ჩემპიონთა ლიგა რეალმა მოიგო 1998 წლის 20 მაისს, ”ამსტერდამ არენაზე”. ბოლოს მათ ჩემპიონთა ლიგა მოიგეს 1966 წელს და 32 წლის შემდეგ კვლავ ავიდნენ ევროპის საფეხბურთო მწვერვალზე. რეალმა ფინალში დაამარცხა ”იუვენტუსი” რომელიც მაშინ ფავორიტად ითვლებოდა. მატჩის ერთადერთი გოლი პრედრაგ მიატოვიჩის ანგარიშზეა.

გუს ჰიდინკი იყო მწვრთნელი მაშინ როდესაც რეალმა მეორედ მოიგო საკონტინენტთაშორისო თასი. რაულის განუმეორებელი გოლი ტოკიოს სტადიონზე და ”ბლანკოსმა” გაიმარჯვა 2-1.

ვისენტე დელ ბოსკემ შეცვალა ჯონ ტოშაკი სეზონის შუაში და მიიყვანა რეალი მერვე ჩემპიონთა ლიგის ტიტულამდე. ეს იყო პირველი ფინალი ჩემპიონთა ლიგის ისტორიაში სადაც ერთმანეთს ხვდებოდნენ ერთი ქვეყნის წარმომადგენელი გუნდები. 2000 წლის 24 მაისი, პარიზის ”სენ დენის” სტადიონი, რეალი - ვალენსია, ანგარიში 3-0. ეს იყო მე-20 საუკუნის ბოლო ჩემპიონთა ლიგის ფინალი და ისევე როგორც პირველი, ბოლოც მადრიდის რეალის საკუთრება გახდა.
2000 წლის 16 ივლისს ფლორენტინო პერესმა გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში. მის საარჩევნო კამპანიას თან სდევდა ორი სლოგანი: გვანთავისუფლოთ კლუბი ისტორიული ვალისაგან და ვიყიდოთ მსოფლიოს საუკეთესო ფეხბურთელები.

2000 წლის 11 დეკემბერს ფიფას ასამბლეის დროს ფლორენტინო პერესმა და რეალის საპატიო პრეზიდენტმა ალფრედო დი სტეფანომ მიიღეს ჯილდო რომლითაც ფიფა აჯილდოვებდა რეალს როგორც მე-20 საუკუნის საუკეთესო გუნდს.

=== მეთერთმეტე ეტაპი 2001-2010 ===

რეალის 100 წლის იუბილეს აღსანიშნავად ფლორენტინო პერესმა და დირექტორთა საბჭომ ერთხმად გადაწყვიტეს მოეწვიათ მისი უდიდებულესობა ესპანეთის მეფე. მონარქმა თავმდაბლად მიიღო მოწვევა.

რეალის 100 წლის იუბილემ მოიპოვა საერთაშორისო აღიარება. სპორტული მიღწევებიდან გამოსარჩევია, მე-9 ჩემპიონთა ლიგის ტიტული რომელიც რეალმა მოიპოვა გლაზგოში ”ბაიერ ლევერკუზენის” დამარცხებით (2-1), პირველი ევროპის სუპერთასი ფეინოორდის წინააღმდეგ (2-1), მესამე საკონტინეტთაშორისო თასი ”ოლიმპიას” წინააღმდეგ (2-0). ასეთ 100 წლის იუბილეზე ოცნებაც კი არ შეიძლებოდა.

2006 წლის 27 თებერვალს ფლორენტინო პერესმა დატოვა პრეზიდენტის პოსტი. ფერნანდო მარტინი გახდა დროებითი პრეზიდენტი, საპრეზიდენტო არჩევნები დანიშნა ლუის გომეს მონტეხანომ.

პრეზიდენტის პოსტისთვის იბრძოდა 5 კანდიდატი: რამონ კალდერონი, ხუან პალასიოსი, ხუან მიგელ ვილიარ მირი, ლორენსო სანსი და არტურო ბალდასანო. 2006 წლის 2 ივლისს ხმების დათვლის შედეგად გაიმარჯვა რამონ კალდერონმა.

2006 წლის 5 ივლისს ფაბიო კაპელო მეორედ გახდა რეალის მთავარი მწვრთნელი. მან კლუბის მესვეურებს თხოვა შემდეგი ფეხბურთელების ყიდვა: კანავარო, ემერსონი, დიარა, ნისტელროი და რეიესი. ზამთრის სატრანსფერო ფანჯრის დროს გუნდში გამოჩნდა სამი ახალწვეული: მარსელო, გაგო, იგუაინი.
ფერენც პუშკაშ ბირო გარდაიცვალა 2006 წლის 17 ნოემბერს. ის დიდი ხანი იტანჯებოდა ავადმყოფობით. იგი 79 წლის ასაკში დაიღუპა.

რეალის საპატიო პრეზიდენტმა ალფრედო დი სტეფანომ დააჯილდოვა ფიფას პრეზიდენტი იოზეფ ბლატერი ოქროს და ბრილიანტის თვლებიანი კლუბის ემბლემით. მადრიდის რეალმა კი ფიფას პრეზიდენტს მიანიჭა კლუბის საპატიო წევრის წოდება.

სლოგანი ”ერთად ჩვენ გავძლებთ, ერთად ჩვენ შევძლებთ” ახდენდა სასწაულებს, ამ სლოგანმა გუნდი და გულშემატკივრები გააერთიანა და შედეგმაც არ დააყოვნა. რეალმა მოიგო 30-ე ლა ლიგა თავისი ისტორიის მანძილზე. მარიდელებმა ჩემპიონობა გაიფორმეს ბოლო ტურში ”მალიორკას” ძლევით (3-1).
ერთი კვირის შემდეგ რეალის კალათბურთის გუნდმაც მოიგო თავისი 30-ე ტიტული. მათ პლეიოფში დაამარცხეს ბარსელონა, პამესა და ჯოვენტუტი. ფინალში ”MVP” ჯილდო მიიღო ფელიპე რეიესმა.

2008 წლის 6 მარტს კლუბს შეუსრულდა 106 წელი. კლუბს ჩამოყალიბებიდან დღემდე აქვს შესანიშნავი მიღწევები. რეალი ყოველთვის მისდევდა ერთ პრინციპს ”ყოველთვის იბრძოლე გამარჯვებისთვის და პატივი ეცი მოწინააღმდეგეს”.

2007-2008 წლების სეზონი დაიწყო ახალი პროექტით რომელსაც ხელმძღვანელობდა ბერნდ შუსტერი, მისი წყალობით გუნდში გამოჩნდა ისეთი მოთამაშეები როგორებიც არიან: რობენი, დრენტე, სნეიდერი, სავიოლა, მეცელდერი, ჰეინცე. რეალმა პირველი ადგილი ჩემპიონატში დაიკავა მეორე ტურში ვილიარეალის განადგურების შემდეგ (5-0), და ეს პოზიცია შეინარჩუნა ბოლომდე. ”ბლანკოსმა” სეზონი დაასრულა ყველაზე მეტი გატანილი გოლით(84) და ყველა ცოტა გაშვებული ბურთით(36).
2008-2009 წლების სეზონში განხორციელდა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ტრანსფერი და დაინიშნა ახალი მწვრთნელი - ხუანდე რამოსი. მნიშვნელოვანი ტრანსფერები - რაფაელ ვან დერ ვაარტი ჰამბურგიდან 13 მილიონ ევროდ, ლასანა დიარა (ლასი) - პორტსმუთიდან 25 მილიონ ევროდ და კლაას-იან ჰუნტელაარი - აიაქსიდან 20 მილიონ ევროდ; თუმცა გუნდი დატოვა გუნდის ერთ-ერთმა ლიდერმა - რობინიომ... (მანჩესტერ სიტი - 42 მილიონ ევროდ). ეს კი გუნდს აშკარად დაეტყო - ჩემპიონთა ლიგის ჯგუფურ ეტაპზე ორივე მატჩი წააგო იუვენტუსთან, შემდეგ 1/8 ფინალში ორივე მატჩი წააგო ლივერპულთან. (0-1, 4-0). თუმცა, ამით &quot;რეალის&quot; ფიასკო  არ დამთავრებულა  - 2-6 სახლში ელ კლასიკოზე...

2009-10 წლის სეზონში მადრიდის &quot;რეალი&quot; თითქმის მთლიანად გარდაიქმნა. დაინიშნა &quot;რეალის&quot; ლეგენდარული პრეზიდენტი, ფლორენტინო პერესი; ასევე, დაინიშნა ჩილელი მწვრთნელი მანუელ პელეგრინი. ფლორენტინო პერესმა მსოფლიოს დონის ვარსკვლავები გადაიბირა &quot;რეალში&quot;. მან შეიძინა კრისტიანო რონალდო (მანჩესტერ იუნაიტედი, 94 მილიონი ევრო); კაკა (მილანი, 65 მილიონი ევრო); ქარიმ ბენზემა (ლიონი, 35 მილიონი ევრო); ჩაბი ალონსო (ლივერპული, 30 მილიონი ევრო); რაულ ალბიოლი (ვალენსია, 15 მილიონი ევრო); ალვარო ნეგრედო (ალმერია, 5 მილიონი ევრო); ალვარო არბელოა (ლივერპული, 4.5 მილიონი ევრო); ესტებან გრანერო (ხეტაფე, 4 მილიონი ევრო); ეზეკილ გარაი (რასინგ სანტანდერი, იჯარის დასასრული) და ანტონიო ადანი (ახალგაზრდა გუნდიდან). თუმცა, წავიდნენ მაღალი დონის ვარსკვლავები - ჟულიენ ფობერი (ვესტ ჰემი, იჯარის დასასრული); ფაბიო კანავარო (იუვენტუსი, კონტრაქტის დასასრული); ხავიერ სავიოლა (ბენფიკა, 5 მილიონ ევრო); რუბენ დე ლა რედი (გულის ცუდი მდგომარეობა); ჟორდი კოდინა (ხეტაფე, უფასოდ); ხავი გარსია (ბენფიკა, 7 მილიონ ევრო); დანი პარეხო (ხეტაფე, 3 მილიონ ევრო); გაბრიელ ჰაინცე (მარსელ;ი, 1.5 მილიონი ევრო); მიჩელ სალგადო (ბლექბერნი, კონტრაქტის გაწყვეტა); კლაას-იან ჰუნტელაარი (მილანი, 15 მილიონი ევრო); ალვარო ნეგრედო (სევილია, 15 მილიონი ევრო); ვესლი სნეიდერი (ინტერი, 15 მილიონი ევრო); არიენ რობენი (ბაიერნი, 25 მილიონი ევრო); მიგელ ტორესი (ხეტაფე, 2 მილიონი ევრო) და რუუდ ვან ნისტელორი (ჰამბურგი, უფასოდ, ზამთრის სატრანსფერო ფანჯარა). ჯამში ფლორენტინომ სატრანსფერო ფანჯარაში 252.5 მილიონი ევრო დახარჯა და 88.5 მილიონი იშოვა. გუნდმა ლა ლიგა [[დეპორტივო|დეპორტივოს]] 3-2 ძლევით დაიწყო, მაგრამ, საბოლოოდ მე-2 ადგილზე გავიდა. ესპანეთის თასის მე-2 ეტაპზე გუნდა ალკორკონთან 4-0 წააგო და ადრევე გამოეთიშა ტიტულისთვის ბრძოლას. [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგის]] 1/8 ფინალში გუნდი [[ლიონი|ლიონმა]] გამოთიშა ბრძოლას (0-0; 1-1).

2010 წლის ივნისში გუნდიდან წავიდა ჩილელი მწვრთნელი, მანუელ პელეგრინი და დაინიშნა ჟოზე მოურინიო. საზაფხულო სატრანსფერო ფანჯარაში გუნდში მოვიდა: სერხიო კანალესი (რასინგ სანტანდერი, 4.5 მილიონი ევრო); ანხელ დი მარია (ბენფიკა, 25 მილიონი ევრო); პედრო ლეონი (ხეტაფე, 10 მილიონი ევრო); სამი ხედირა (შტუტგარტი, 12 მილიონი ევრო); რიკარდო კარვალიო (ჩელსი, 8 მილონი ევრო) და მესუთ იოზილი (ვერდერი, 24 მილიონი ევრო). წავიდნენ: კრისტოფ მეტცელდერი (შალკე, კონტრაქტის დასასრული); გუტი (ბეშიქთაში, კონტრაქტის გაწყვეტა); რაულ გონსალესი (შალკე, კონტრაქტის გაწყვეტა), როისტონ დრენტე (ერკულესი, იჯარა) და რაფაელ ვან დერ ვაარტი (ტოტენჰემი, 9.7 მილიონი ევრო).

===კარლო ანჩელოტი===
2013 წლის 25 ივნისს „[[რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|რეალ მადრიდის]]“ ოფიციალურ საიტზე გამოჩნდა ინფორმაცია, რომ [[კარლო ანჩელოტი]] მომავალი წლიდან სამეფო კლუბს ჩაუდგებოდა სათავეში. იტალიელმა სპეციალისტმა კლუბთან 3 წლიანი კონტრაქტი გააფორმა. ანჩელოტიმ გააძლიერა გუნდში [[ლუკა მოდრიჩი]]ს როლი, რომელსაც მოედნის ცენტრში მეტი სათამაშო თავისუფლება მიანიჭა, უკან, ნახევარდაცვაში დახია [[ანხელ დი მარია]] და [[გარეთ ბეილი]] შეუერთა [[კრისტიანო რონალდუ]]სა და [[ქარიმ ბენზემა]]ს თავდასხმაში. ამ ცვლილებებმა „რეალი“ შეუჩერებელ ძალად აქცია. მან სადებიუტო სეზონშივე „რეალ მადრიდს“ მე-18 სამეფო თასი მოაგებინა, რომლის ფინალში გუნდმა კატალონიის „[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]]“ დაამარცხა. ამავე სეზონში რეალი 12-წლიანი პაუზის შემდეგ ჩემპიონთა ლიგის ფინალში გავიდა. 2011-დან 2013 წლამდე გუნდი ვერ ახერხებდა ნახევარფინალური ეტაპის დაძლევას. ფინალში „რეალმა“ თანაქალაქელი „[[ატლეტიკო მადრიდი]]“ დამარცხა დამატებით დროში, ანგარიშით 4-1. ამ ტიტულს მადრიდის რეალის ქომაგებმა „ლა დესიმა“ უწოდეს, რაც თარგმანში &quot;მეათეს&quot; ნიშნავს. გუნდისათვის წარუმატებელი აღმოჩნდა ესპანეთის ჩემპიონატი, სადაც ასპარეზობა მე-3 ადგილზე დაასრულა. 2014 წლის აგვისტოში „რეალმა“ მოიგო [[უეფა-ს სუპერთასი]], სადაც [[სევილია (საფეხბურთო კლუბი)|„სევილია“]] დაამარცხა ანგარიშით 2-0. 2014 წლის 16 სექტემბრიდან 20 დეკემბრის ჩათვლით ანჩელოტის გუნდმა ყველა შეჯიბრებაში ზედიზედ 22 თამაში მოიგო. ანჩელოტიმ გუნდს ასევე ფიფას საკლუბო ჩემპიონატი მოაგებინა. 2014-15 წლბის სეზონში „რეალ მადრიდმა“ კვლავ ვერ მოიგო ესპანეთის პრიმერა-დივიზიონი და მეორე ადგილს დასჯერდა. ჩემპიონობა კლუბმა „ბარსელონას“ დაუთმო, ასევე ვერ მოუგო თანაქალაქელ „ატლეტიკოს“, რომელმაც 2014 წლის სექტემბერში 1-0 მოუგო „რეალს“ 14 წლიანი პაუზის შემდეგ. ჩემპიონთა ლიგაზე რეალი ნახევარფინალიდან „[[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|იუვენტუსმა]]“ გამოაგდო. წარუმატებელი სეზონის შემდეგ ანჩელოტი თანამდებობიდან კლუბის მმართველმა საბჭომ გადააყენა.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)]]</text>
      <sha1>l8ykltfhbrd7o6jy57wqsk0ddis3xjs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბარდეიოვი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>164903</id>
    <revision>
      <id>4407080</id>
      <parentid>3097142</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:39:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Krumpi</username>
        <id>112329</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>coa update</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7135" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  = ქალაქი
 |ქართული სახელი        = ბარდეინოვი
 |მშობლიური სახელი   = Bardejov
 |ქვეყანა                  = სლოვაკეთი
 |პანორამა = Bardejov namesti 3773.JPG
 |პანორამის სიგანე =250
 |წარწერა = ქალაქის მთავარი მოედანი
 |დროშა                    = 
 |გერბი = Coat of Arms of Bardejov.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            = 
  |lat_dir =N  |lat_deg =49 |lat_min =17 |lat_sec =36
  |lon_dir =E |lon_deg =21 |lon_min =16 |lon_sec =34
  |CoordAddon             = type:city(40361)_region:
  |CoordScale             = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = 
 |რეგიონი                  = 
 |რეგიონი ცხრილში        = 
 |შიდა დაყოფა =
 |რაიონი                   = 
 |მმართველის ტიპი        = მაიორი
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი      = 
 |პირველი ხსენება       = 1241 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 72.78
 |სიმაღლის ტიპი=
 |დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 283 
 |მოსახლეობა              = 33 020
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              = 454 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          = 
 |საფოსტო ინდექსი         = 08501
 |საიტი                    = www.e-bardejov.sk/
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Bardejov
}}
'''ბარდეინოვი''' ([[სლოვაკური ენა|სლოვაკ]]. Bardejov, {{lang-de|Bartfeld}}, [[უნგრული ენა|უნგრ]]. Bártfa, [[პოლონური ენა|პოლ]]. Bardejów) — ქალაქი ჩრდილო-აღმოსავლეთ [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთში]], შარიშის რეგიონში. [[2010]] წლის მონაცემებით, მისი [[მოსახლეობა]] 33 020 ადამიანს შეადგენს. სპა ქალაქი. რომელიც პირველად [[1241]] წელს იხსენიება, მის თითქმის ხელუხლებელ [[შუა საუკუნეები]]ს ცენტრში ინახავს მრავალრიცხოვან კულტურულ მონუმენტს. [[2000]] წელს ქალაქი [[იუნესკო]]მ [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლთა სიაში შეიტანა.

ქალაქის სახელწოდება მოდის უნგრული სიტყვიდან &quot;bárd&quot;, (''თიბვა, ჩეხვა'') რაც აღნიშნავს ტყის იმ ტერიტორიას, რაც ერთ კაცს შეუძლია ერთ დღეში გაჩეხოს.

თანამედროვე ბარდეინოვის ტერიტორია დასახლებული ყოფილა ჯერ კიდევ [[ქვის ხანა|ქვის ხანიდან]]. მაშინ როდესაც მისი პირველადი წერილობითი მოხსენიება 1240-იან წლებს მიეკუთვნება, როდესაც აქაურმა ბერმა მეფე [[ბელა IV]]-სთან იჩივლა ქალაქის საზღვრებთან დაკავშირებულ იმ ძალადობაზე, რასაც მეორე ქალაქი [[პრეშოვი]]დან ჰქონდა ადგილი. ამ დროისათვის, აქ უკვე არსებობდა წმინდა ეგიდის ეკლესია. [[XIV საუკუნე]]ში გალაქი საგულდაგულოდ გაამაგრეს, სწორედ ამ პერიოდში ის [[პოლონეთი|პოლონეთთან]] ვაჭრობის მნიშვნელოვანი ცენტრი ხდება. აყვავებულ ეკონომიკას 50-ზე მეტი საამქრო (გილდია) აკონტროლებდა. [[1376]] წელს, ბარდეინოვმა სამეფო ქალაქის სტატუსი მიიღო, მოგვიანებით კი თავისუფალი სამეფო ქალაქი გახდა. ქალაქის ოქროს ხანა [[XVI საუკუნე]]ში დასრულდა, როდესაც რამდენიმე ომმა, პანდემიამ და სხვა უბედურებებმა მისი ეკონომიკა გაანადგურა.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.mubj.sk/ ქალაქის ოფიციალური საიტი]
* [http://www.e-bardejov.sk/ Info website]
* [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&amp;id_site=973 UNESCO site about Bardejov]
* [http://www.ovpm.org/en/slovak_rep/bardejov Organization of World Heritage Cities: Bardejov]

{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|973}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სლოვაკეთში}}

[[კატეგორია:სლოვაკეთის ქალაქები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სლოვაკეთში]]</text>
      <sha1>rexirs7q7lqvfg9441wwknjptgehbg5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კემნიცი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>186334</id>
    <revision>
      <id>4407252</id>
      <parentid>4406258</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:09:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/გიო ოქრო|გიო ოქრო]] ცვლილებების გაუქმება (№4406257)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8012" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =ქემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''ქემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkʰɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. ქემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. ქემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — ქემნიცისგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]
* [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404&amp;#x20;-&amp;#x20;საქართველოს&amp;#x20;პარლამენტის&amp;#x20;ეროვნული&amp;#x20;ბიბლიოთეკა,&amp;#x20;გერმანულ-ქართული&amp;#x20;ლექსიკონი http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404] - საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, გერმანულ-ქართული ლექსიკონი

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>lmrn6wyxvwkiigju0j2kr2rzmyymoxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407253</id>
      <parentid>4407252</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:10:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა Zurab53 გვერდი „[[კემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ქემნიცი]]“ გადამისამართებაზე: Chemnitz [ˈkʰɛmnɪt͡s] - ეს არის სწორი ტრანსკრიფცია იხ. ამ გვერდის გერმანული ვერსია. ქალაქის დასახელებაა ქემნიცი და არა რუსულიდან 50-იან წლებში კალკირებული კელმნიცი. რუსულში ასობგერა &quot;ქ&quot; არ არის და ამიტომაც წერენ &quot;კ&quot;-ს ან ზოგჯერ &quot;ხ&quot;-ს. დასახელების წყარო - საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, გერმანულ-ქართული ლექსიკონი. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ტრანსკიპციის წყ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8012" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =ქემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''ქემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkʰɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. ქემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. ქემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — ქემნიცისგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]
* [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404&amp;#x20;-&amp;#x20;საქართველოს&amp;#x20;პარლამენტის&amp;#x20;ეროვნული&amp;#x20;ბიბლიოთეკა,&amp;#x20;გერმანულ-ქართული&amp;#x20;ლექსიკონი http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404] - საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, გერმანულ-ქართული ლექსიკონი

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>lmrn6wyxvwkiigju0j2kr2rzmyymoxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407264</id>
      <parentid>4407253</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:58:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/Zurab53|Zurab53]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7447" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =კემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''კემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. კემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. კემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — კემნიცისგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>66cye7jbf13v5hgfrnlk343a4dny8rj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407265</id>
      <parentid>4407264</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[ქემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კემნიცი]]“ გადამისამართებაზე</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7447" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =კემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''კემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. კემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. კემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — კემნიცისგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>66cye7jbf13v5hgfrnlk343a4dny8rj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407269</id>
      <parentid>4407265</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T07:00:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7472" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =კემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''კემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. კემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. კემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — კემნიცის სახელისაგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>6wpjf6zlepeyuuoyjv5f89d64pykifm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407279</id>
      <parentid>4407269</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:25:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა დაიცვა „[[კემნიცი]]“: [[ვპ:ომი|უკუპროდუქტიული რედაქტირების ომები]] ([გადატანა=მხოლოდ ადმინისტრატორები] (განუსაზღვრელი))</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7472" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =ქალაქი
 |ქართული სახელი        =კემნიცი
 |მშობლიური სახელი   =Chemnitz
 |ქვეყანა                  = გერმანია
 |პანორამა =Altes und Neues Chemnitzer Rathaus.jpg
|პანორამის სიგანე = 250px
|წარწერა = 
 |დროშა  = 
 |გერბი =Coat of arms of Chemnitz.svg
 |გერბის სიგანე            = 
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 50 |lat_min=50|lat_sec=
 |lon_dir = E |lon_deg=12|lon_min=55|lon_sec=
 |CoordAddon              = type:city()_region:
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             =მხარე 
 |რეგიონი                  =საქსონია
 |რეგიონი ცხრილში        =საქსონია
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = 
 |მმართველი                   = 
 |დაარსების თარიღი          =  
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 220,85 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=296 
 |მოსახლეობა              =243 248 
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              =1 101 
  |აგლომერაცია            = 
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = +1
 |DST                     = 2
 |სატელეფონო კოდი          =
 |საფოსტო ინდექსი         = 09001–09247
|საავტომობილო კოდი=
 |საიტი                    = www.chemnitz.de/
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chemnitz
|add1n= 
|add1=
}}
[[ფაილი:Chemnitz.ogg|ალტ=მოსმენა|მინი|https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Chemnitz.ogg]]
'''კემნიცი''' ({{lang-de|Chemnitz}} {{IPA-de|ˈkɛmnɪt͡s|-|Chemnitz.ogg}}) (1953-დან  1990-მდე კარლ-მარქს-შტადტი (Karl-Marx-Stadt)) — ქალაქი [[გერმანია]]ში, [[საქსონია|საქსონიის]] მხარის მესამე უდიდესი ქალაქი. კემნიცი დამოუკიდებელი ქალაქია, რომელიც არც ერთ ოქლს არ მიეკუთვნება. მდებარეობს [[მადნის მთები]]ს მთისწინეთში და 3,5 მლნ მცხოვრებით მიეკუთვნება ცენტრალური გერმანიის მეტროპოლიურ არეალს. ქალაქის ეკონომიკა დაფუძნებულია მომსახურების სფეროსა და მრეწველობაზე. კემნიცის ტექნოლოგიურ უნივერსიტეტში 10 000-მდე სტუდენტი სწავლობს და ის ამავე დროს მნიშვნელოვანი სამეცნიერო ცენრტრია.

ქალაქის სახელი მომდინარეობს მდინარე [[ცვიკაუერ-მულდე]]ს პატარა შენაკადის — კემნიცის სახელისაგან.

==დაძმობილებული ქალაქები==
{| cellpadding=&quot;10&quot;
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|
* {{flagicon|Finland}} '''[[ტამპერე]]''', [[ფინეთი]] (ოქტომბერი 1961)
* {{flagicon|Slovenia}} '''[[ლუბლიანა]]''', [[სლოვენია]] (ოქტომბერი 17, 1966)
* {{flagicon|France}} '''[[არასი]]''', [[საფრანგეთი]] (1967)
* {{flagicon|Mali}} '''[[ტომბუქტუ]]''', [[მალი]] (ოქტომბერი 6, 1968)
* {{flagicon|Czech Republic}} '''[[უსტი-ნად-ლაბემი]]''', [[ჩეხეთი]] (ივლისი 17, 1970)
* {{flagicon|Poland}} '''[[ლოძი]]''', [[პოლონეთი]] (1972)&lt;ref name=&quot;Łódź Tourism&quot;&gt;''{{cite web |url=http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |title=Twin Cities |accessdate=2008-10-23 |work=The City of Łódź Office |publisher=[[File:Flag of the United Kingdom.svg|14px]] [[File:Flag of Poland.svg|border|10px]] (ინგლისურად და პოლონურად) |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091009012259/http://en.www.uml.lodz.pl/index.php?str=2029 |archivedate=2009-10-09 }} © 2007 UMŁ}}&lt;/ref&gt;
||
||
* {{flagicon|France}} '''[[მიულუზი]]''', [[საფრანგეთი]] (ოქტომბერი 7, 1981)
* {{flagicon|United Kingdom}} '''[[მანჩესტერი]]''', [[ინგლისი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] (მარტი 18, 1983)
* {{flagicon|Russia}} '''[[ვოლგოგრადი]]''', [[რუსეთი]] (May 6, 1988)
* {{flagicon|Germany}} '''[[დიუსელდორფი]]''', [[გერმანია]] (April 13, 1988)&lt;ref name=&quot;Düsseldorf&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |archivedate=2014-10-17 }}&lt;/ref&gt;
* {{flagicon|United States}} '''[[აკრონი]]''', [[აშშ]] (აპრილი 20, 1997)
* {{flagicon|People's Republic of China}} '''[[ტაიუანი]]''', [[ჩინეთი]] (მაისი 17, 1999)
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[გერმანიის დიდი ქალაქების სია]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.chemnitz.de/chemnitz/de/ Internetauftritt der Stadt Chemnitz – Stadt der Moderne]
* [http://www.chemnitz-tourismus.de/ Informationen rund um Chemnitz – Seite der CMT CHEMNITZ GmbH]
* [http://www.historisches-chemnitz.de/ Auf den Spuren des alten Stadtbildes und der Stadtentwicklung]
* [http://www.altes-chemnitz.de/ Chemnitz im Wandel der Zeiten]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ქალაქები]]</text>
      <sha1>6wpjf6zlepeyuuoyjv5f89d64pykifm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:კემნიცი</title>
    <ns>1</ns>
    <id>186336</id>
    <revision>
      <id>4407255</id>
      <parentid>4406260</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:10:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა Zurab53 გვერდი „[[განხილვა:კემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[განხილვა:ქემნიცი]]“ გადამისამართებაზე: Chemnitz [ˈkʰɛmnɪt͡s] - ეს არის სწორი ტრანსკრიფცია იხ. ამ გვერდის გერმანული ვერსია. ქალაქის დასახელებაა ქემნიცი და არა რუსულიდან 50-იან წლებში კალკირებული კელმნიცი. რუსულში ასობგერა &quot;ქ&quot; არ არის და ამიტომაც წერენ &quot;კ&quot;-ს ან ზოგჯერ &quot;ხ&quot;-ს. დასახელების წყარო - საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, გერმანულ-ქართული ლექსიკონი. http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=114...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7767" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>h60s4gjbvx9d68xm9bnpih9n1kmvpbh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407259</id>
      <parentid>4407255</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:34:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <comment>/* განხილვა */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9449" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>kiggx8h1zw676movgztew1fkd45u1gq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407260</id>
      <parentid>4407259</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:35:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <comment>/* განხილვა */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11131" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>gxlj8z00abqq5ljwh66omht2skodz8v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407261</id>
      <parentid>4407260</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:35:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <comment>/* განხილვა */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12812" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>jqy9vshky2t72wm4dydnnvbe35pib7x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407262</id>
      <parentid>4407261</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:52:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zurab53</username>
        <id>93991</id>
      </contributor>
      <comment>/* განხილვა */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14838" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 აგრეთვე შეგიძლიათ იხილოთ ვიკიპედიის გერმანულ გვერდზე ქალაქის საერთაშორისო ტრანკრიფცია Chemnitz [ˈkʰɛmnɪt͡s]  (von 1953 bis 1990 Karl-Marx-Stadt)  https://de.wikipedia.org/wiki/Chemnitz [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:52, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hw9e1tm27a07b5yei8fknhov41838ib</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407263</id>
      <parentid>4407262</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:57:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* განხილვა */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15752" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 აგრეთვე შეგიძლიათ იხილოთ ვიკიპედიის გერმანულ გვერდზე ქალაქის საერთაშორისო ტრანკრიფცია Chemnitz [ˈkʰɛmnɪt͡s]  (von 1953 bis 1990 Karl-Marx-Stadt)  https://de.wikipedia.org/wiki/Chemnitz [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:52, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:::1989 წელს გამოვიდა ბოლო ნორმები. ისინი ჯერ არ შეცვლილა, ახლა მალე გამოვა ახალი. ამიტომ, ჯობია მათ დავუცადოთ. მაგ ლექსიკონში წერია კელნიც (თქვენი ლოგიკით ქელნი ან ქოელნი ან ქიოლნი უნდა იყოს), რომელიც მაგ 1989 წლის ნორმებითაა გადმოტანილი. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 06:57, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hjd1xsy92pvwln88fgjij4ef5mvyok0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407267</id>
      <parentid>4407263</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[განხილვა:ქემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[განხილვა:კემნიცი]]“ გადამისამართებაზე</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15752" xml:space="preserve">{{პროექტ გერმანიის სტატია}}

==განხილვა==
მომხმარებელმა სტატიაში გადაიტანა კ→ქ-ზე. საინტერესოა ქართული სალიტერატურო ნორმები. წყაროს მითითება.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 08:35, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:წყაროდ პირველ რიგში შეიძლება ჩაითვალოს სტატიაში მოყვანილი ოფიციალური ტრანსკრიფცია; მერე ჩემს მიერ ჩამატებული გერმანული გამოთქმა და ასევე შეიძლება დაემატოს http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ბმული გერმანულ-ქართული ლექსიკონიდან. სამწუხაროდ თვით ტიტულის (სატაურის - კემნიცი) გასწორება არ ხერხდება და თუ შეძლებთ კარგი იქნება :-) {{ხელმოუწერელი|Zurab53}}
::[[დახმარება:ზოგიერთი უცხოენოვანი ბგერის გადმოცემა ქართულში|ეს გვერდი]] კიდევ გვეუბნება, რომ აუცილებლად '''კ''' უნდა იყოს და არავითარ შემთხვევაში '''ქ'''--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 10:13, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:::სასწრაფოდ უკან დაბრუნება. მანდ არც ჩამიხედავს.--[[მომხმარებელი:      Zangala|  ცანგალა ]] 10:18, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:34, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მითითებულ გვერდს არ გააჩნია წყარო და ამასთან არ არის სრული ინფორმაცია ch-ის გამოთქმასთან დაკავშირებით აქ მხოლოდ ორი შემთხვევაა განხილული ch - როგორც ჰ და ch - როგორც კ. უმჯობესია ჩემს მიერ მითითებული თანამედროვე ქართულ-გერმანული ლექსიკონი გამოიყენოთ წყაროდ, რომელიც საქართველოს პარლამენტის ეროვნული (ყოფილი საჯარო) ბიბლიოთეკის მიერ არის გამოცემული და თან მოისმინოთ გერმანულად როგორ გამოითქმის https://en.wikipedia.org/wiki/Chemnitz გვერდზე. სამწუხაროდ ეს რუსულის გავლენაა, როცა ხმარობენ &quot;კ&quot;-ს ან &quot;ხ&quot;-ს რადგანაც მათ &quot;ქ&quot; ასობგერა არ გააჩნიათ https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86 პატივისცემით --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
:ამ გვერდზე მოყვანილი ინფორმაცია გადმოტანილია „ქართული სალიტერატურო ენის ნორმათა დამდგენი კომისიის“ მიერ შედგენილი „უცხოურ პირთა სახელების ორთოგრაფიული ლექსიკონიდან“, რომელიც ქართულ ენაში კონკრეტული უცხო ენებიდან ბგერების სწორად გადმოტანისათვის ბევრად უფრო სანდო წყაროა, ვიდრე სხვა რომელიმე გამოცემა. წარმოთქმა არ ნიშნავს, რომ სხვა ენაში გადმოტანისასაც ანალოგიურად უნდა გადმოვიდეს--[[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#005bbb;color:#ffd500;padding:0 4px&quot;&gt;'''''დათო'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#ffd500;padding:0 4px;color:#005bbb;&quot;&gt;'''''1010'''''&lt;/span&gt;]] 13:20, 9 ნოემბერი 2017 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:35, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
მე მომყავს უახლესი წყარო - გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4, რომელსაც ეყრდნობა [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=44&amp;t=11404 ეროვნული ბიბლიოთეკის ვებ გვერდი] --[[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 10:29, 11 ნოემბერი 2017 (UTC)

:არ შეიძლება ერთი რომელიმე ლექსიკონის ერთი კონკრეტული ლემის მიხედვით ვცვალოთ დამტკიცებული ნორმები. მითუმეტეს, გერმანული ენის განახლებულ ნორმებზე მუშაობა თითქმის დასრულებულია, ენის დეპარტამენტის ახალ ბიულეტენში იქნება და მერე შევცვლით ყველაფერს, რაც შესაცვლელი იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:18, 6 აგვისტო 2022 (UTC)
::ეს 50-იანი წლებში რუსულიდან გადმოტანილ ნორმებზეა დაფუძნებული, რუსულიდან სადაც არც &quot;ქ&quot; არ არის და არც &quot;ჰ&quot; და ამის გამო გერმანულიდან &quot;ch&quot; ხან &quot;კ&quot;-თი ხანაც &quot;ხ&quot;-თი იკითხებაო როგორც რუსულში. ახალი ქართული ენაზე წესებით რადგანაც ქართულში ორივე ასობგერა არსებობს იკითხება უკვე ქართულში არსებული წესებით და არა რუსულით. წყარო: გერმანულ-ქართული ლექსიკონი = Deutsch-Georgisches Wörterbuch : 50000 ლექსიკური ერთეული / [შემდგ.: რუსუდან ზექალაშვილი, ჭაბუკი ქირია ; რედ. დალი ბახტაძე]. - მე-2 შევს. გამოც.. - თბ. : დეგი, 2007. - 846 გვ. ; 20 სმ.. - ძლიერი და უწესო უღლების ზმნების ცხრილი: გვ. 841-846. - ISBN 99940-0-045-4 აგრეთვე შეგიძლიათ იხილოთ ვიკიპედიის გერმანულ გვერდზე ქალაქის საერთაშორისო ტრანკრიფცია Chemnitz [ˈkʰɛmnɪt͡s]  (von 1953 bis 1990 Karl-Marx-Stadt)  https://de.wikipedia.org/wiki/Chemnitz [[მომხმარებელი:Zurab53|Zurab53]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Zurab53|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Zurab53|წვლილი]]) 06:52, 15 აგვისტო 2022 (UTC)
:::1989 წელს გამოვიდა ბოლო ნორმები. ისინი ჯერ არ შეცვლილა, ახლა მალე გამოვა ახალი. ამიტომ, ჯობია მათ დავუცადოთ. მაგ ლექსიკონში წერია კელნიც (თქვენი ლოგიკით ქელნი ან ქოელნი ან ქიოლნი უნდა იყოს), რომელიც მაგ 1989 წლის ნორმებითაა გადმოტანილი. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 06:57, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hjd1xsy92pvwln88fgjij4ef5mvyok0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტომატინა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>194878</id>
    <revision>
      <id>4407228</id>
      <parentid>4312748</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:10:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1586" xml:space="preserve">{{სტილი}}
[[File:Tomatina 2006.jpg|thumb|275px|ტომატინა 2006 წელს.]]
'''ტომატინა''' — ფესტივალი, რომელიც ტარდება აგვისტოში, პომიდვრის სეზონზე, [[ვალენსია|ვალენსიის]] ახლომდებარე ქალაქი [[ბუნიოლი|ბუნიოლში]].  სხვადასახვა ქალაქიდან ჩამოსული 20000-ზე მეტი სტუმარი და ადგილობრივი მცხოვრებნი მთავარ ქუჩაზე იკრიბებიან და ერთმანეთს პომიდვრებს ესვრიან. დღესასწაული ერთ კვირიანია, ბრძოლა კი ხანმოკლე — მხოლოდ ერთ საათს გრძელდება, მაგრამ ამ ხნის განმავლობაში ქუჩაში პომიდვრის მთელი გორა დგება.

==ლიტერატურა==
*''მსოფლიოს დიდი ატლასი, მესამე გამოცემა, გამომცემლობა პალიტრა L, 2011, ISBN 978-9941-19-012-4''

[[კატეგორია:ესპანური კულტურა]]
[[კატეგორია:საჭმლის ფესტივალი]]</text>
      <sha1>osf5w4s4snku8717x5d2o7xd1dyw7eh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407270</id>
      <parentid>4407228</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T07:50:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1585" xml:space="preserve">{{სტილი}}
[[File:Tomatina 2006.jpg|thumb|275px|ტომატინა 2006 წელს.]]
'''ტომატინა''' — ფესტივალი, რომელიც ტარდება აგვისტოში, პომიდვრის სეზონზე, [[ვალენსია|ვალენსიის]] ახლომდებარე ქალაქი [[ბუნიოლი|ბუნიოლში]].  სხვადასახვა ქალაქიდან ჩამოსული 20000-ზე მეტი სტუმარი და ადგილობრივი მცხოვრებნი მთავარ ქუჩაზე იკრიბებიან და ერთმანეთს პომიდვრებს ესვრიან. დღესასწაული ერთკვირიანია, ბრძოლა კი ხანმოკლე — მხოლოდ ერთ საათს გრძელდება, მაგრამ ამ ხნის განმავლობაში ქუჩაში პომიდვრის მთელი გორა დგება.

==ლიტერატურა==
*''მსოფლიოს დიდი ატლასი, მესამე გამოცემა, გამომცემლობა პალიტრა L, 2011, ISBN 978-9941-19-012-4''

[[კატეგორია:ესპანური კულტურა]]
[[კატეგორია:საჭმლის ფესტივალი]]</text>
      <sha1>aw4765rmlhzkouiqhy17rdyc10kipld</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:David1010/სავარჯიშო9</title>
    <ns>2</ns>
    <id>194994</id>
    <revision>
      <id>4406994</id>
      <parentid>3558189</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:10:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1944" xml:space="preserve">*[[ბერისლავი]]
*[[ბურჰუნკა]]
*[[ვესელე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ვისოკე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ვირივკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ვიტროვე]]
*[[ზმიივკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ინჰულივკა]]
*[[კაჩკარივკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[კოზაცკე]]
*[[ლიმანეცი]]
*[[ლვივსკი-ოტრუბი]]
*[[ლვოვე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[მატროსივკა]]
*[[მიკოლაივკა (ტიაჰინკის თემი)]]
*[[მილოვე]]
*[[ნოვობერისლავი]]
*[[ნოვოკაირი]]
*[[ნოვოსილკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ოდრადოკამიანკა]]
*[[ოლჰივკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[პერშოტრავნევე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[რაკივკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[რესპუბლიკანეცი]]
*[[საბლუკივკა]]
*[[სუხანოვე]]
*[[ტავრიისკე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ტარასა-შევჩენკა (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ტომარინე]]
*[[ტიაჰინკა]]
*[[უროჟაინე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ჩაიკინე (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[ჩერვონი-იარი (ბერისლავის რაიონი)]]
*[[შლიახოვე]]</text>
      <sha1>rz7i4eitd65faqv3j6y76pz34xt3hsr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნიუ-ორლეან პელიკანსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>195895</id>
    <revision>
      <id>4407229</id>
      <parentid>3752236</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:14:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4725" xml:space="preserve">{{განახლება}}
{{ინფოდაფა NBA-ის გუნდი
| სახელი = ნიუ-ორლეან პელიკანსი
| მშობლიური სახელი = New Orleans Hornets
| მიმდინარე = ნიუ-ორლეან პელიკანსის სეზონი 2019–20
| ლოგო = 
| კონფერენცია = [[დასავლეთი კონფერენცია (NBA)|დასავლეთი]]
| დივიზიონი = [[სამხრეთ-დასავლეთ დივიზიონი (NBA)|სამხრეთ-დასავლეთი]]
| დაარსდა = 2002
| ისტორია = '''ნიუ-ორლეან ჰორნეტსი''' &lt;br /&gt;2002–2005, 2007-2013&lt;br /&gt;'''ნიუ-ორლეან/ოკლაჰომა-სიტი ჰორნეტსი''' &lt;br /&gt;2005–2007&lt;br /&gt; '''ნიუ-ორლეან პელიკანსი'''&lt;br /&gt;2013-დღემდე
| არენა = [[Smoothie King Center]]
| ქალაქი = [[ნიუ-ორლეანი]], [[ლუიზიანა]]
| ფერები = მუქი ლურჯი, ოქროსფერი და წითელი &lt;br /&gt; {{ფერის დაფა|#002d62}} {{ფერის დაფა|#ECB634}} {{ფერის დაფა|#ef3b24}}
| გენერალური მენეჯერი = [[ტრაჯან ლენგდონი]] 
| მწვრთნელი = [[ალვინ გენტრი]] 
| მფლობელი = [[გეილ ბენსონი]]
| D-ლიგის კლუბი =
| ლიგის ჩემპიონი = '''0''' 
| კონფერენციის ჩემპიონი ='''0''' 
| დივიზიონის ჩემპიონი =  '''1''' (2008)
| გაუქმებული ნომრები = 1 (17)
| საიტი = pelicans |
| h_pattern_b = _neworlhornetsh | h_body = FFFFFF | h_pattern_s = _neworlhornetsh| h_shorts = FFFFFF |
| a_pattern_b = _neworlhornetsa | a_body = FFFFFF | 3_pattern_s = _neworlhornetsa | a_shorts = FFFFFF |
}}

'''ნიუ-ორლეან პელიკანსი''' ({{lang-en|New Orleans Pelicans}}) — პროფესიონალური [[კალათბურთი|საკალათბურთო]] კლუბი, რომელიც [[აშშ]]-ის ნაციონალურ საკალათბურთო ასოციაციაში ([[NBA]]) გამოდის. გუნდი შეიქმნა [[2002]] წელს. გუნდის სათამაშო ბაზაა ნიუ-ორლეანს არენა, რომელიც მდებარეობს [[ახალი ორლეანი|ნიუ-ორლეანში]], [[ლუიზიანა|ლუიზიანას შტატში]]. პელიკანსი გამოდის სამხრეთ-დასავლეთ დივიზიონში, რომელიც ეკუთვნის [[დასავლეთი კონფერენცია (NBA)|დასავლეთ კონფერენციას]]. კლუბს ნიუ-ორლეან ჰორნეტსი ერქვა [[2002]]–[[2005]] და [[2007]]-[[2013]] წლებში, ნიუ-ორლეან/ოკლაჰომა-სიტი ჰორნეტსი კი, [[2005]]–[[2007]] წლებში, ხოლო [[2013]] წელს კლუბმა შეიცვალა სახელი და დაირქვა „ნიუ ორლეან პელიკანსი“. კლუბის მფლობელი იყო ფილანტროპი ტომ ბენსონი, გარდაცვალების შემდეგ კი, კლუბის მფლობელი გახდა მისი მეუღლე გეილ ბენსონი.&lt;ref&gt;[https://www.nba.com/article/2018/03/19/morning-tip-next-moves-new-orleans-pelicans-after-owner-tom-benson-death ნიუ-ორლეან პელიკანსის მფლობელი ტომ ბენსონის გარდაცვალების შემდეგ]&lt;/ref&gt;

{{სქოლიო}} 
{{სპორტი}}

[[კატეგორია:ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაციის კლუბები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის საკალათბურთო კლუბები]]</text>
      <sha1>3tv420ca4bsnm4tjat5shtypap84pxl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407246</id>
      <parentid>4407229</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:13:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:NobodyUser|NobodyUser]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4808" xml:space="preserve">{{განახლება}}
{{ინფოდაფა NBA-ის გუნდი
| სახელი = ნიუ-ორლეან პელიკანსი
| მშობლიური სახელი = New Orleans Hornets
| მიმდინარე = ნიუ-ორლეან პელიკანსის სეზონი 2019–20
| ლოგო = 
| კონფერენცია = [[დასავლეთი კონფერენცია (NBA)|დასავლეთი]]
| დივიზიონი = [[სამხრეთ-დასავლეთ დივიზიონი (NBA)|სამხრეთ-დასავლეთი]]
| დაარსდა = 2002
| ისტორია = '''ნიუ-ორლეან ჰორნეტსი''' &lt;br /&gt;2002–2005, 2007-2013&lt;br /&gt;'''ნიუ-ორლეან/ოკლაჰომა-სიტი ჰორნეტსი''' &lt;br /&gt;2005–2007&lt;br /&gt; '''ნიუ-ორლეან პელიკანსი'''&lt;br /&gt;2013-დღემდე
| არენა = [[Smoothie King Center]]
| ქალაქი = [[ნიუ-ორლეანი]], [[ლუიზიანა]]
| ფერები = მუქი ლურჯი, ოქროსფერი და წითელი &lt;br /&gt; {{ფერის დაფა|#002d62}} {{ფერის დაფა|#ECB634}} {{ფერის დაფა|#ef3b24}}
| გენერალური მენეჯერი = [[ტრაჯან ლენგდონი]] 
| მწვრთნელი = [[ალვინ გენტრი]] 
| მფლობელი = [[გეილ ბენსონი]]
| D-ლიგის კლუბი =
| ლიგის ჩემპიონი = '''0''' 
| კონფერენციის ჩემპიონი ='''0''' 
| დივიზიონის ჩემპიონი =  '''1''' (2008)
| გაუქმებული ნომრები = 1 (17)
| საიტი = pelicans |
| h_pattern_b = _neworlhornetsh | h_body = FFFFFF | h_pattern_s = _neworlhornetsh| h_shorts = FFFFFF |
| a_pattern_b = _neworlhornetsa | a_body = FFFFFF | 3_pattern_s = _neworlhornetsa | a_shorts = FFFFFF |
}}

'''ნიუ-ორლეან პელიკანსი''' ({{lang-en|New Orleans Pelicans}}) — პროფესიონალური [[კალათბურთი|საკალათბურთო]] კლუბი, რომელიც [[აშშ]]-ის ნაციონალურ საკალათბურთო ასოციაციაში ([[NBA]]) გამოდის. გუნდი შეიქმნა [[2002]] წელს. გუნდის სათამაშო ბაზაა ნიუ-ორლეანს არენა, რომელიც მდებარეობს [[ნიუ-ორლეანი|ნიუ-ორლეანში]], [[ლუიზიანა|ლუიზიანას შტატში]]. პელიკანსი გამოდის [[სამხრეთ-დასავლეთ დივიზიონი (NBA)|სამხრეთ-დასავლეთ დივიზიონში]], რომელიც ეკუთვნის [[დასავლეთი კონფერენცია (NBA)|დასავლეთ კონფერენციას]]. კლუბს ნიუ-ორლეან ჰორნეტსი ერქვა [[2002]]–[[2005]] და [[2007]]-[[2013]] წლებში, ნიუ-ორლეან/ოკლაჰომა-სიტი ჰორნეტსი კი, [[2005]]–[[2007]] წლებში, ხოლო [[2013]] წელს კლუბმა შეიცვალა სახელი და დაირქვა „ნიუ ორლეან პელიკანსი“. კლუბის მფლობელი იყო ფილანტროპი [[ტომ ბენსონი]], გარდაცვალების შემდეგ კი, კლუბის მფლობელი გახდა მისი მეუღლე გეილ ბენსონი.&lt;ref&gt;[https://www.nba.com/article/2018/03/19/morning-tip-next-moves-new-orleans-pelicans-after-owner-tom-benson-death ნიუ-ორლეან პელიკანსის მფლობელი ტომ ბენსონის გარდაცვალების შემდეგ]&lt;/ref&gt;

{{სქოლიო}} 
{{სპორტი}}

[[კატეგორია:ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაციის კლუბები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის საკალათბურთო კლუბები]]</text>
      <sha1>j271s545v8n040t2shmfjjv9f88hf58</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუსული მართლწერის რეფორმა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>202677</id>
    <revision>
      <id>4407061</id>
      <parentid>3997242</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:52:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <comment>/* გაუქმებული ასო-ნიშნები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19820" xml:space="preserve">[[რუსეთის მეცნიერებათა აკადემია|'''რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიასთან''']] ჯერ კიდევ [[1904]] წელს ჩამოყალიბებულ იქნა მართლწერის წესების დამდგენი საგანგებო კომისია, რომელიც მიზნად ისახავდა [[რუსული ენა|რუსული ენის]] არსებული ფონოლოგიისა და ორთოგრაფიის ურთიერთდაახლოებას, განახლებას. მიუხედავად ამისა, მრავალი წლის შემდეგ, მხოლოდ [[1917]] წლის მაისში მოწვეული იქნა სესია, რომელზედაც წაკითხული და დამტკიცებული იქნა მომზადებული რეფორმა. 

[[ოქტომბრის რევოლუცია|1917 წლის ოქტომბრის რევოლუციის]] შიდა არეულობის გამო მართლწერის რეფორმის კანონიერად გაფორმება გადაიდო. საგანგებო კომისიის მიერ შემუშავებული და დადგენილი ახალი მართლწერის წესები მოგვიანებით სახალხო კომისართა სამთავრობო საბჭოს მიერ იქნა ვიზირებული და საბოლოოდ, 1918 წლის 10 ოქტომბერს მიღებულ იქნა დეკრეტი სახელწოდებით „ახალი ორთოგრაფიის შემოღების შესახებ“, — რუსულად «Декрет о введении новой орфографии». 

== გაუქმებული ასო-ნიშნები ==

&lt;div style=&quot;float:right;&quot;&gt;
{| border=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;5&quot; cellspacing=&quot;0&quot;;
| &amp;nbsp; || style=&quot;border:1px solid grey; background:#efefef;&quot; align=&quot;center&quot;|'''[[1918]] წლის &lt;br&gt; მართლწერის რეფორმამდელი &lt;br&gt; რუსული ანბანი'''
{| border=0 cellspacing=&quot;3&quot;
| '''А''', '''а'''||align=center|'''Б''', '''б'''||align=center|'''В''', '''в'''||align=center|'''Г''', '''г'''||align=center |'''Д''', '''д'''||align=center|'''Е''', '''е'''||align=center|'''Ж''', '''ж''' 
|-
| align=center|'''З''', '''з'''||align=center|'''И''', '''и'''||align=center bgcolor=#efefef|'''І''', '''і'''||align=center|'''К''','''к'''|| align=center|'''Л''', '''л'''||align=center|'''М''', '''м'''||align=center|'''Н''', '''н'''
|-
| align=center|'''О''', '''о'''||align=center|'''П''', '''п'''||align=center|'''Р''', '''р'''||align=center|'''С''', '''с'''||align=center |'''Т''', '''т'''||align=center|'''У''', '''у'''||align=center |'''Ф''', '''ф'''
|-
| align=center|'''Х''', '''х'''||align=center|'''Ц''', '''ц'''||align=center|'''Ч''', '''ч'''||align=center|'''Ш''', '''ш'''||align=center |'''Щ''', '''щ'''||align=center|'''Ъ''', '''ъ'''||align=center|'''Ы''', '''ы'''
|-
| align=center|'''Ь''', '''ь'''||align=center bgcolor=#efefef|'''Ѣ''', '''ѣ'''||align=center |'''Э''', '''э'''||align=center |'''Ю''', '''ю''' || align=center|'''Я''', '''я'''||align=center bgcolor=#efefef|'''Ѳ''', '''ѳ'''||align=center bgcolor=#efefef|'''Ѵ''', '''ѵ'''
|}
|}
&lt;/div&gt;

[[1918]] წელს განხორციელებული მართლწერის რეფორმა არის დღემდე ბოლო, და ამავდროულად ერთ-ერთი ყველაზე დიდი რეფორმა რუსული გრაფიის ისტორიაში. ხსენებული რეფორმის შედეგად რუსული ანბანი 33 ასო-ნიშანზე იქნა დაყვანილი, რამაც მნიშვნელოვანწილად გაადვილა რუსული ორთოგრაფია. 

გამოყენებიდან ამოღებული იქნა 4 ასო-ნიშანი, რომლებიც სხვა ასოებით ჩაანაცვლეს, ხოლო ჩანაცვლება კი რეალიზებულ იქნა ასოთა ურთიერთმსგავსების ან -იდენტურობის პრინციპით. 

ასე იქნა დაძლეული უამრავი სიტყვის რეფორმამდე პრობლემად ქცეული დაწერილობა, რომელიც ეტიმოლოგიურ ან ტრადიციულ მიზეზთა გამო ნორმად მიიჩნეოდა, და მათი დასწავლა-დამახსოვრება მხოლოდ ცალკეულ სიტყვათა გრაფიის დაზეპირების (წერითი ვოკაბულარი) გზით იყო შესაძლებელი. 
 
თანამედროვე რუსულ ენაში შემდეგი 4 ასო-ნიშანი არ გამოიყენება 1918 წლის ორთოგრაფიის რეფორმის შედეგად: '''i, ѣ, ѳ, ѵ'''

=== ასო-ნიშანი '''&quot;І&quot;''' ===

ასო „'''[[І]]'''“ შეიცვალა „'''и'''“ ასო-ნიშნით, ხოლო ეს უკანასკნელი  კი იდენტური ბგერების, '''&quot;i&quot;'''-სა და '''&quot;j&quot;'''-ის გადმოსაცემად გამოიყენებოდა. ასო „І“ იწერებოდა სხვა ხმოვნების წინ, ასო-ბგერა „й“ წინ, და მას ეტიმოლოგიური მიზეზით აგრეთვე კიდევ რამდენიმე სიტყვაში წერდნენ, მაგ.:

&lt;div style=&quot;border-collapse:collapse;border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; margin:10px 0; padding:5px;&quot;&gt;
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; истор'''i'''я – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; истор'''и'''я ([[ისტორია]])
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; син'''i'''й – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; син'''и'''й (ლურჯი, ''მამრ. სქესის [[ზედსართავი სახელი]]'')
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; м'''і'''ръ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; м'''и'''р ([[მსოფლიო]])
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; Нью-'''І'''оркъ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; Нью-'''Й'''орк ([[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკი]])
&lt;/div&gt;

=== ასო-ნიშანი '''&quot;ѣ&quot;''' ===

ასო-ნიშანი „ѣ“, რომლის რუსული სახელწოდება იყო &quot;ჲატი&quot;, ჩანაცვლებული იქნა ასო-ნიშნით „е“. თავდაპირველად, ჲატი გრძელი [[ხმოვანი|ხმოვნის]] გადმოსაცემად გამოიყენებოდა და იგი დაახლ. წარმოითქმებოდა დაახლოებით როგორც [æ:] ანდა როგორც დიფტონგი [ie:]. დროთა განმავლობაში ჲატის წარმოთქმა შეიცვალა და შეერწყა თანამედროვე რუსულ [e]-სა და უკრაინულ [i]-ს. &lt;br&gt; 

[[1918]] წლამდე „ѣ“ (ჲატი) ენობრივი რელიქტის სახით [[სლავური დამწერლობა|სლავური]] წარმოშობის ძალიან ბევრ [[სიტყვა|სიტყვაში]] იყენებდნენ. პრობლემა ის იყო, რომ [[ფონეტიკა|ფონეტიკურად]] მისი გარჩევა [e]-საგან შეუძლებელი გახდა, და მის სწორედ გამოსაყენებლად საჭირო გახდა უამრავი წესისა და გამონაკლისების დაზეპირება. თანამდეროვე რუსულში დღემდე არის შემორჩენილი გამოთქმა &quot;выучить на ять&quot;, რომელიც აზრობრივად  ითარგმნება ასე; რაიმეს შესწავლა ჲატის გამოყენებასავით, ანუ &quot;რაღაცის კარგად დაზეპირება&quot;. &lt;br&gt; 

მაგალითები ძველი და ახალი მართლწერის საეგზემპლიკაციოდ:

&lt;div style=&quot;border-collapse:collapse;border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; margin:10px 0; padding:5px;&quot;&gt;
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; д'''{{unicode|ѣ}}'''вочка – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; д'''е'''вочка (გოგონა)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; л'''{{unicode|ѣ}}'''то – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; л'''е'''то ([[ზაფხული]])
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; медв'''{{unicode|ѣ}}'''дь, პირველ მარცვალში „е“''-თი, ხოლო ბოლოში კი '' „{{unicode|ѣ}}“-ით – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; медв'''е'''дь ([[დათვი]])
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; кр'''{{unicode|ѣ}}'''пкій – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; кр'''е'''пкий (მაგარი ''ან'' ძლიერი, ''მამრ. სქესის [[ზედსართავი სახელი]]'')
&lt;/div&gt;

=== ასო-ნიშანი '''&quot;ѳ&quot;''' ===

ასო-ნიშანი „'''[[ѳ]]'''“-ს რუსულში '''фита́''' ('' იტა'') ერქვა და ბერძნულ თეტა-ს წარმოადგენდა, ჩანაცვლებული იქნა „'''ф'''“-ით, რომელიც იდენტური ბგერის,  &quot; '''f''' &quot;-ის გადმოსაცემად გამოიყენებოდა. ეტიმოლოგიური მიზეზების გამო „ѳ“ გამოიყენებოდა ბერძნული წარმოშობის სიტყვებში, რომლებშიც თეტა გვხვდება. მაგ.:
&lt;div style=&quot;border-collapse:collapse;border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; margin:10px 0; padding:5px;&quot;&gt;
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; '''ѳ'''ита – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; '''ф'''ита (თეტა)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; ари'''ѳ'''метика – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; ари'''ф'''метика (არითმეტიკა)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; '''Ѳ'''еодоръ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; '''Ф'''ёдор (საკ. სახელი თევდორე)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; Мара'''ѳ'''онъ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; Мара'''ф'''он (მარათონი)
&lt;/div&gt;

თვითონ ბერძნულში &quot;თეტა&quot; დღესაც არსებობს და თავისი [[ფონეტიკა|ფონეტიკური]] ხარისხით, ანუ ჟღერადობით ძალიან ჰგავს [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] '''th''' ასოთშეთანხმებას.

=== ასო-ნიშანი '''&quot;ѵ&quot;''' ===
ასო-ნიშანი '''იჟიცა''', - „ѵ“, რუსულში სახეცვლილი ფორმით იფსილონს წარმოადგენდა, ჩანაცვლებული იქნა „и“-თ, რომელიც რუსულში თავისი ფონეტიკური ხარისხით, ანუ ჟღერადობით იდენტური ბგერის [i]-ს გადმოსაცემად გამოიყენებოდა. თუმცა იმ მიზეზის გამო, რომ ѵ-ს გამოყენება XVIII საუკუნეში უაღრესად იშვიათად გამოიყენებოდა, მართლწერის რეფორმაში არ  უხსენებიათ. იჟიცა გამოიყენებოდა ლამის მხოლოდ სიტყვა '''мѵро'''-ს (აგრეთვე ძალზედ იშვიათად სიტყვა '''сѵнодъ'''-ის) წერისას. იჟიცა „ѵ“ ეტიმოლოგიური მიზეზების გამო მხოლოდ ბერძნული წარმოშობის იმ საეკლესიო ცნებებში გამოიყენებოდა, რომლებშიაც გვხვდება ე.წ. '''მოკლე''' ი. ბერძნული  „მოკლე ი“ თავის დროზე გადაიღო არაერთმა ლათინური დამწერლობის მქონე ენამ, სადაც მას იფსილონს (გერმანულში იფსილონ = მოკლე ი), ან იგრეკს (ფრანგულში იგრეკს = ბერძნული ი) უწოდებენ.

&lt;div style=&quot;border-collapse:collapse;border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff; margin:10px 0; padding:5px;&quot;&gt;
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; с'''ѵ'''нодъ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; с'''и'''нод (სინოდი)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; м'''ѵ'''ро – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; м'''и'''ро (მირონი)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; '''ѵ'''постась – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; '''и'''постась (იპოსტასი)
*&lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''მანამდე:''&lt;/span&gt; '''ѵ'''ссопъ – &lt;span style=&quot;color:#8888aa&quot;&gt;''დღეს:''&lt;/span&gt; '''и'''ссоп ([[კრაზანა]])
&lt;/div&gt;

=== ასო-ნიშანი '''&quot;ъ&quot;''' === 

ამ მართლწერის რეფორმის შედეგად მნიშვნელოვანწილად შეიზღუდა „ъ“ -ის, - ე.წ. „ტვჲორდი ზნაკი“-ს ([[ქართული ენა|ქართ]]. მაგარი ნიშანი) გამოყენება. კერძოდ, თუ რეფორმამდელ რუსულში ე.წ. მაგარ თანხმოვნებზე დასრულებული სიტყვები დაირთავდნენ ამ ნიშანს, იგივე სიტყვები ახალი წესების შედეგად უკვე აღარ საჭიროებდნენ ხსენებული ასო-ნიშნის დართვას. თუმცა ეს ასო-ნიშანი „ъ“, რომელსაც 1918 წლამდე еръ (jer) ერქვა, მაინც შემორჩა რუსულ ანბანს და დღეს მაგარ ნიშნად იწოდება. 

თანამედროვე რუსულში „ъ“ ნიშანი ასრულებს თანხმოვნის გამამაგრებელ ფუნქციას იმ შემთხვევებისთვის, თუ თანხმოხმოვანბოლოიან პრეფიქსს ერთვის იოტირებულ ხმოვანზე დაწყებული სიტყვა. მაგარი ნიშნის გარეშე დაწერილი ზმნა „от'''ъ'''ехать“ (= ''გამგზავრება, ადგილიდან (მანქანით) დაძვრა''), წაიკითხებოდა და არა როგორც ატჲეხატ', არამედ როგორც აწჲეხატ', ანუ მკითხველს მოუწევდა თანხმოვან т-ს რბილად წარმოთქმა, რაც სალიტერატურო რუსული ენისთვის ნორმალური არ იქნებოდა.

== რესურსები ინტერნეტში რუსული დამწერლობის შესახებ  ==

* [https://www.youtube.com/watch?v=p3nACkHeH4w   რუსული ორთოგრაფია]
* [https://www.youtube.com/watch?v=HNFbK6gIe04 &quot;რუსული რეფორმამდელი ორთოგრაფია: მითები და ფაქტები&quot;]
* [https://www.youtube.com/watch?v=0-qq1f34UL4   ასო-ნიშან ё-ს ისტორია]
* [https://www.youtube.com/watch?v=7_HSBMabc6Y  ლათინიზაცია საბჭოთა კავშირში]

== ლიტერატურა ==

* Ivanov, Vjačeslav, Vsevolodovič : ''Der Große Oktober und die russische Sprache'' (დიდი ოქტომბერი და რუსული ენა). 1. Auflage. [[ლაიფციგი|Leipzig]]: [[გამომცემლობა ენციკლოპედია|VEB Verlag Enzyklopädie]], 1977.

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[ბულგარული მართლწერის რეფორმა]]

[[კატეგორია:რუსული ენა]]</text>
      <sha1>r952glno9cnibd7kzoynm4ols5hsko1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ადამ ვაისჰაუპტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>203750</id>
    <revision>
      <id>4407008</id>
      <parentid>4309865</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:17:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ინგოლშტადტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30187" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ადამ ვაისჰაუპტი''' ({{lang-de|Adam Weishaupt;}} დ. [[6 თებერვალი]], [[1748]], [[ინგოლშტადტი]] ([[ბავარია]]) — გ. [[18 ნოემბერი]] [[1830|1830]], [[გოთა]]) — [[გერმანია|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[ილუმინატები|ილუმინატების ორდენის]] დამაარსებელი, [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი]]ს სამართლის პროფესორი, [[იმანუელ კანტი]]ს ფილოსოფიურ მოძღვრებათა&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;&gt;[http://books.google.com/books?id=5ihJn9EKCl4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false  Frederick C. Beiser. ''The Fate of Reason: „German Philosophy from Kant to Fichte“.'' (Harvard, 1987) ] {{en}}&lt;/ref&gt; მოწინააღმდეგე.

==ადრეული ცხოვრება==

ადამ ვაისჰაუპტი დაიბადა [[1748]] წლის 6 თებერვალს [[ინგოლშტადტი|ინგოლშტადტში]] ([[ბავარია|ბავარია]])&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;&gt; [http://www.deutsche-biographie.de/sfz84871.html ''Allgemeine Deutsche Biographie'' Vol. 41, p. 539] {{de}} &lt;/ref&gt;. როდესაც ადამ ვაისჰაუპტის მამა, [[იოჰან გეორგ ვაისჰაუპტი]] გარდაიცვალა [[1753]] წელს, ადამი მხოლოდ 5 წლის იყო. მამის გარდაცვალების შემდეგ პატარა ადამზე მისი ნათლია, [[იოჰან ადამ ფონ იქშტატი]] ზრუნავდა, რომელიც ასევე სამართლის პროფესორი იყო&lt;ref name=&quot;Ickstatt&quot;&gt; [http://epub.ub.uni-muenchen.de/9591/1/matrikelbuch_1872.pdf Freninger, Franz Xaver, ed. Das ''„Matrikelbuch der Universitaet Ingolstadt-Landshut-München.“'' München: A. Eichleiter, 1872. 31.] {{de}} &lt;/ref&gt;. 7 წლის ადამმა განათლების მისაღებად [[იეზუიტთა ორდენი|იეზუიტთა]] სკოლას მიაშურა, 15 წლის ასაკში სკოლა მიატოვა, დაინტერესდა სამეცნიერო კვლევებითა და იურისპრუდენციით, ეცნობოდა იურიდიულ ლიტერატურას, მოგვიანებით ჩაერიცხა [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი|ინგოლშტადტის უნივერსიტეტში]], 20 წლის ასაკში წარმატებით დაასრულა უნივერსიტეტის დოქტურანტურა, [[1772|1772 წელს]] კი გახდა სამართლის პროფესორი&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;/&gt;. [[1775]] წელს გაეცნო  [[გეტინგენის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორის, [[იოჰან გეორგ ჰაინრიხ ფედერი|ჰანრიხ ფედერის]] ფილოსოფიურ მოძღვრებას [[ემპირიზმი]]ს შესახებ და სწორედ ამ ნაშრომმა განაპირობა მისი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბება, რის შედეგადაც ვაისჰაუპტი დაუპირისპირდა [[იმანუელ კანტი]]ს [[იდეალიზმი|იდეალიზმს]]&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ილუმინატების ორდენის დაარსება==

{{ციტირება|იმ მომენტისათვის, როდესაც, ფაქტობრივად, ბოლო არ უჩანდა ფარული გაერთიანებებით „თამაშსა“ და მათ ბოროტად გამოყენებას, მე გადავწყვიტე ამით გამოწვეული ადამიანური სისუსტე გამომეყენებინა გაცილებით უფრო რეალური და ღირებული მიზნისათვის, ხალხის კეთილდღეობისათვის. მე მსურდა, განმეხორციელებინა ის, რაც, წესით, თავიანთი მოვალეობის ფარგლებში სასულიერო და საერო ხელისუფლებებს ევალებოდათ&lt;ref name=&quot;Schneider&quot;&gt; [http://books.google.ge/books?id=Hf1v4gFT3oYC&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false Schneider, Heinrich (1947) ''„Quest for Mysteries: The Masonic Background for Literature in 18th Century“'' Kessinger Publishing. p. 24 n.49] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}


[[1776]] წლის [[1 მაისი|1 მაისს]] ვაისჰაუპტმა დააარსა „პერფექტებილისტების“ ორდენი („''Order of Perfectibilists''“), რომელიც დღესდღეობით „ბავარიელი ილუმინატების“ სახელითაა ცნობილი. ვაისჰაუპტმა დაირქვა ფსევდონიმი „[[სპარტაკი]]“ (''„Brother Spartacus“''). ორდენის უმთავრეს მიზანს წარმოადგენდა მონარქიული ხელისუფლებისა და სახელმწიფო რელიგიის გაუქმება მთელ ევროპასა და მის კოლონებში&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;&gt; [http://www.newadvent.org/cathen/07661b.htm  Catholic Encyclopedia: „''Illuminati''“] {{en}} &lt;/ref&gt;. საკუთარი ორდენის პოპულარიზაციის მიზნით, [[1777|1777 წელს]] ადამ ვაისჰაუპტი გაწევრიანდა [[მიუნხენი]]ს [[თავისუფალი მასონები|მასონურ ლოჟაში]] — ''„Theodor zum guten Rath“''. ვაისჰაუპტს სურდა ადამიანური ბუნების სრულყოფა, რისი მიღწევის ძირითად საშუალებას, მისი აზრით, წარმოადგენდა სრული შემეცნება, გათვითცნობიერება, სახელმწიფოსა და ეკლესიის ზემოქმედებისაგან გათავისუფლება. მოგვიანებით, ვაისჰაუპტმა დაიწყო მუშაობა „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის სტრუქტურაზე, რათა ეს უკანასკნელი მაქსიმალურად დამსგავსებოდა [[თავისუფალი მასონები|მასონთა]] საიდუმლო ორგანიზაციების სტრუქტურას&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;. ადამ ვაისჰაუპტის რადიკალურ [[რაციონალიზმი|რაციონალიზმსა]] და მის მსოფლმხედველობას ბავარიის ხელისუფლება არ მიესალმებოდა. [[1784]] წელს ბავარიის მმართველმა, [[კარლ IV თეოდორი|კარლ IV თეოდორმა]] აკრძალა ადამ ვაისჰაუპტის „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის და, ზოგადად, ნებისმიერი ფარული ორგანიზაციისა და საზოგადოების საქმიანობა. საბოლოო ჯამში, ვაისჰაუპტმა დაკარგა უნივერსიტეტის პროფესორის ხარისხი და დატოვა ბავარია&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;.

==მოღვაწეობა დევნილობაში==

ბავარიის დატოვების შემდეგ, ადამ ვაისჰაუპტი გადავიდა [[რეგენსბურგი|რეგენსბურგში]], იქიდან კი ქალაქ [[გოთა]]ში, სადაც შეხვდა [[ერნესტ II|ჰერცოგ ერნესტ II-ს]], რომელიც მხარს უჭერდა მის იდეებსა და შეხედულებებს. ადამ ვაისჰაუპტმა გოთაში მოღვაწეობის დროს მრავალი ნაშრომი შექმნა, მათ შორის აღსანიშნავია — ''„A Complete History of the Persecutions of the Illuminati in Bavaria“ (1785)'', ''A Picture of Illuminism'' (1786), ''An Apology for the Illuminati'' (1786) და ''An Improved System of Illuminism'' (1787). გარდაიცვალა [[1830]] წლის [[18 ნოემბერი|18 ნოემბერს]] &lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ტომას ჯეფერსონი ვაისჰაუპტის შესახებ==

[[ფაილი:Thomas Jefferson rev.jpg|მინიატიურა|170px|მარცხნივ|[[ტომას ჯეფერსონი]] — [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების]] რიგით მე-3 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]]]

{{ციტირება|''როგორც ჩანს, ვაისჰაუპტი თავდადებული [[ფილანტროპი]]ა. ის მიეკუთვნება იმ ადამიანებს, რომლებსაც სწამთ ადამიანური ბუნების სრულყოფილების. ის თვლის, რომ დროთა განმავლობაში თავისუფლად შეძლებს ნებისმიერ სიტუაციაში საკუთარ თავს კონტროლი გაუწიოს, რათა თავისი საქმიანობით პოლიტიკურ ხელისუფლებას არ მისცეს მასზე ზემოქმედების საბაბი. ვაისჰაუპტს მიაჩნია, რომ ადამიანური ბუნების ამაღლება იესო ქრისტეს მთავარ მიზანს წარმოადგენდა. ის ცდილობდა რელიგიის აღდგენას საკუთარი მორალური პრინციპების გავრცელების გზით, რათა ადამიანებს ესწავლათ თავიანთი შინაგანი სამყაროს მოწესრიგება და რეგულირება. ქრისტეს მცნებები არის ღვთისა და მოყვასის სიყვარულს, ამ მცნებათა შეგონებით კი, იესო ქრისტე იმედოვნებდა, რომ კაცობრიობა დაუბრუნდებოდა თავის ბუნებრივ მდგომარეობას — თავისუფლებასა და თანასწორობას. ვაისჰაუპტი ამბობს, რომ არავის არასოდეს შეუქმნია ისეთი დიდი საფუძველი თავისუფლებისათვის, როგორც იესო ნაზარეველს. ვაისჰაუპტი თვლიდა, რომ თავდაპირველად [[თავისუფალი მასონები]] იცავდნენ ქრისტიანობის ჭეშმარიტ პრინციპებს და დღემდეც შეინარჩუნეს მათი ნაწილი, თუმცა ძალიან დამახინჯებული სახით. ვაისჰაუპტი კი გვთავაზობს ადამიანური ბუნების სრულყოფას, გაუმჯობესებას, კეთილგონიერების შთაგონებას. ის ამბობს, რომ წარმატების უზრუნვეყლოფის მიზნით თავს იკავებს ხმაურიანი და შემაშფოთებელი განცხადებებისაგან. „შთამომავლობის ბედნიერების წინასწარ განჭვრეტა და მისთვის ნიადაგის შემზადება სხვადასხვა საშუალებებით, სრულიად საკმარისია ჩვენი ბედნიერებისათვის, სულიერ სიმშვიდეს ვერაფერი დაგვირღვევს.“ გამომდინარე იქიდან, რომ ვაისჰაუპტი სასულიერო პირთა დესპოტიზმისა და ტირანიის ხანაში ცხოვრობდა, მან იცოდა, რომ ინფორმაციისა და საკუთარი პრინციპების საზოგადოებაში გავრცელების დროსაც კი სიფრთხილე მართებდა. ის ცდილობა გრადაციის გზით ახალი წევრების გადმობირებას, რათა დაპირისპირებოდა ამ ტირანიას. საბოლოოდ, მისმა შეხედულებებმა გამოიწვია ბვარიიდან განდევნა, ფარული ორგანიზაციის დაშლა და გზა გაუხსნა [[ჯორჯ რობისონი|რობისონის]], [[აუგუსტინ დე ბარუელი|ბარუელისა]] და [[იედიდია მორსე|მორსეს]] ნაბოდვარს, რომლებსაც რეალურად მხოლოდ იმის ეშინოდათ, რომ ვაისჰაუპტისეული მოძღვრებების გავრცელების შედეგად ისინი „თამაშგარე“ მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდნენ. ეს თემა ჩემთვის ახალი არ არის, წარმომიდგენია, თქვენ რომ ჩემს ადგილას ყოფილიყავით, მსგავს სიამოვნებას მიიღებდით, რაც მე განვიცადე ამ ანალიზის შექმნისას და მჯერა, დამეთანხმებით — ადამ ვაისჰაუპტს რომ ეცხოვრა აქ, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც არ არის საჭირო არავითარი საიდუმლო მოღვაწეობა ადამიანთა განსწავლისათვის, მას არ დასჭირდებოდა ეს ფარული მექანიზმები საკუთარი მიზნის მისაღწევად''&lt;ref name=&quot;Jefferson&quot;&gt;[http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/r?ammem/mtj:@field(DOCID+@lit(tj090050))  “Thomas Jefferson to Reverend James Madison, January 31, 1800, The Thomas Jefferson Papers (American Memory from the Library of Congress)” ] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}

==ადამ ვაისჰაუპტი თანამედროვე ცხოვრებაში==

* [[1975|1975 წელს]] გამოქვეყნდა [[რობერტ ში]]სა და [[რობერტ უილსონი]]ს თანაავტორობით დაწერილი ცნობილი ტრილოგია ''„Illuminatus!“''. ტრილოგიაში ადამ ვაისჰაუპტი მოხსენიებულია, როგორც „ბავარიელი ილუმინატების“ ოდენის დამაარსებელი, რომელიმაც მოკლა [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონი]] და დაიკავა მისი პოსტი [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტის]] თანამდებობაზე&lt;ref name=&quot;Imposter&quot;&gt; [http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm ''„Do the Illuminati Really Exist?“'' Center for Studies on New Religions . Retrieved 3 March 2006.] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე მოხსენიებულია [[დეივ სიმი]]ს წიგნში ''„Cerebus the Aardvark“'', სადაც მისი პიროვნება შერწყმულია [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონთან]]&lt;ref name=&quot;President&quot;&gt;[http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt Dave Sim — ''„Cerebus the Aardvark“'', „President Adam Weisshaupt“ — appears in the Cerebus and Church &amp; State I volumes ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120421025836/http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt |date=2012-04-21 }} {{en}}&lt;/ref&gt;.
* ვაისჰაუპტის სახელი გვხვდება კომპიუტერულ თამაშში [[Deus Ex|„Deus Ex“]], საინტერესოა, რომ თამაშში ადამ ვაისჰაუპტის დაბადების თარიღად მითითებულია არა [[1748]] არამედ [[1723]] წელი&lt;ref name=&quot;Deus Ex&quot;&gt;[http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt Adam Weishaupt in Pc Game &quot;Deus Ex&quot; ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120424173315/http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt |date=2012-04-24 }} {{en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Deus Exc&quot;&gt; [http://en.wikipedia.org/wiki/Deus_Ex_characters Deus Ex characters ] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე ნახსენებია ამერიკელი მომღერლების „El-P“-ისა და „Cage“-ის სიმღერაში ''„Accidents Don't Happen“'' — ალბომი  ''Fantastic Damage'' (2002), კერძოდ, ნახსენებია შემდეგი ფრაზა — „Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt“&lt;ref name=&quot;Cage&quot;&gt; [http://rapgenius.com/El-p-accidents-dont-happen-lyrics#note-286326 Adam Weishaupt is mentioned (&quot;Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt&quot;) by the „Cage“ in El-P's „Accidents Don't Happen“, the ninth track on his album Fantastic Damage (2002). ] {{en}} &lt;/ref&gt;.

==ნაშრომები==

===ილუმინატების შესახებ===
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„Apologie der Illuminaten“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=kyNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Vollständige Geschichte der Verfolgung der Illuminaten in Bayern“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=yj9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Schilderung+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=6iu6LvfqOf&amp;sig=pBFhxmt3rvnXiUvB-WSTS3vBiiY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=EB83UMzHNOnY4QSE5YGICA&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Schilderung%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Schilderung der Illuminaten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/einleitung-zu-meiner-apologie/oclc/24591782/viewport ''„Einleitung zu meiner Apologie“'']
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=ebsDCdU7XPoC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Einige+Originalschriften+des+Illuminaten+Ordens...&amp;source=bl&amp;ots=JOBwAB12iU&amp;sig=2hfdsTtNwhBLTlO-SlWrhFL_Gvo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=QiA3UMuEI7HP4QSmzYFo&amp;ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Einige%20Originalschriften%20des%20Illuminaten%20Ordens...&amp;f=false ''„Einige Originalschriften des Illuminatenordens“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=Y7cqAAAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Nachtrage von weitern Originalschriften“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aSNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Kurze+Rechtfertigung+meiner+Absichten&amp;source=bl&amp;ots=-JCVik7pxo&amp;sig=nzeOBMEYRn9FCqy4A2UyySyI_Lw&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=XCE3UKiDF7T24QS0uYGACQ&amp;ved=0CCkQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Kurze%20Rechtfertigung%20meiner%20Absichten&amp;f=false ''„Kurze Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/nachtrag-zur-rechtfertigung-meiner-absichten/oclc/247464891/viewport ''„Nachtrag zur Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=PNMAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Apologie des Mißvergnügens und des Übels“'']. 
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aCNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Das Verbesserte System der Illuminaten“'' ].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=pD9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Der+%C3%A4chte+Illuminat,+oder+die+wahren,+unverbesserten+Rituale+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=R5yOTvUz1J&amp;sig=pivc4awPXBKeLr6hoQ299zjkd34&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=mlk6UL3vFuKJ4gTMhICQBQ&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Der%20%C3%A4chte%20Illuminat%2C%20oder%20die%20wahren%2C%20unverbesserten%20Rituale%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Der ächte Illuminat, oder die wahren, unverbesserten Rituale der Illuminaten“'' ].
* (1795) [http://books.google.ge/books?id=T-FLAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Pythagoras,+oder+Betrachtungen+%C3%BCber+die+geheime+Welt-+und+Regierungskunst&amp;source=bl&amp;ots=hpxMHnEWqT&amp;sig=zeJgEx9aQ3HIZldohibd4zgD2Dc&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=FFo6UKbRHuXc4QSg_4HgAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Pythagoras%2C%20oder%20Betrachtungen%20%C3%BCber%20die%20geheime%20Welt-%20und%20Regierungskunst&amp;f=false ''„Pythagoras, oder Betrachtungen über die geheime Welt- und Regierungskunst“''].

===ფილოსოფიური ნაშრომები===

* (1775) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„De Lapsu Academiarum Commentatio Politica“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=KbkAAAAAcAAJ&amp;pg=PP5&amp;lpg=PP5&amp;dq=Ueber+die+Schrecken+des+Todes:+Eine+philosophische+Rede&amp;source=bl&amp;ots=NH3nvUryvJ&amp;sig=LP6JfKqxvT9OpPXGBKbRcU2Z1k8&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=qVs6UNdo9JDiBPmPgNgK&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Ueber%20die%20Schrecken%20des%20Todes%3A%20Eine%20philosophische%20Rede&amp;f=false ''„Üeber die Schrecken des Todes: eine philosophische Rede“''].
* (1788) [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k107838n ''„Discours Philosophique sur les Frayeurs de la Mort“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=99MAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+Materialismus+und+Idealismus&amp;source=bl&amp;ots=MjA8fXpOVn&amp;sig=BlLlUQUqFPnJMRB2Yy1OLhklx54&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=E146UNbAEbL64QS2tIHQBA&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20Materialismus%20und%20Idealismus&amp;f=false ''„Über Materialismus und Idealismus“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=v_09AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Geschichte+der+Vervollkommnung+des+menschlichen+Geschlechts&amp;source=bl&amp;ots=29-Lq8o0kr&amp;sig=3cE8Q2OTL2cOpldJDc5EWRf91CY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=bV46UJClIvDR4QTGp4HoDw&amp;ved=0CDYQ6AEwAg#v=onepage&amp;q=Geschichte%20der%20Vervollkommnung%20des%20menschlichen%20Geschlechts&amp;f=false ''„Geschichte der Vervollkommnung des menschlichen Geschlechts“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=HQVBAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Kantischen+Anschauungen+und+Erscheinungen&amp;source=bl&amp;ots=si7QDftNMI&amp;sig=qmvGJgRA8cR89RKRaOxSRkYkm50&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gV86UKW6M_H74QTg1YDgAQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Kantischen%20Anschauungen%20und%20Erscheinungen&amp;f=false ''„Über die Kantischen Anschauungen und Erscheinungen“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=nt8eAQAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Zweifel+%C3%BCber+die+Kantischen+Begriffe+von+Zeit+und+Raum&amp;source=bl&amp;ots=usotCQ4nLq&amp;sig=_ZaWjh4AHQwDQ5eokYLVF0jtWf0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=9V86UPOPFYT54QSh1YDoAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Zweifel%20%C3%BCber%20die%20Kantischen%20Begriffe%20von%20Zeit%20und%20Raum&amp;f=false ''„Zweifel über die Kantischen Begriffe von Zeit und Raum“''].
* (1793) [http://books.google.ge/books?id=24E8AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Über Wahrheit und sittliche Vollkommenheit''].
* (1794) [http://books.google.ge/books?id=H9QAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Lehre+von+den+Gr%C3%BCnden+und+Ursachen+aller+Dinge&amp;source=bl&amp;ots=ltY2MS5CG2&amp;sig=3jAm_xng_4VM2D5j5GBqOzdA-fU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=X2A6UJ3rDsr04QSHpIDoDQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Lehre%20von%20den%20Gr%C3%BCnden%20und%20Ursachen%20aller%20Dinge&amp;f=false ''„Über die Lehre von den Gründen und Ursachen aller Dinge“''].
* (1797) [http://books.google.ge/books?id=KtQAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Zwecke+oder+Finalursachen&amp;source=bl&amp;ots=y-IMgzacU9&amp;sig=SrSNGiULScibI4mRUrSO0zBJZwU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=BGE6UKqfNYje4QSFpoHQDw&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Zwecke%20oder%20Finalursachen&amp;f=false ''„Über die Zwecke oder Finalursachen“''].
* (1802) [http://books.google.ge/books?id=EglPAAAAcAAJ&amp;pg=PA13&amp;lpg=PA13&amp;dq=%C3%9Cber+die+Hindernisse+der+bayerischen+Industrie+und+Bev%C3%B6lkerung&amp;source=bl&amp;ots=5tAUMqeQjT&amp;sig=E9CSirLFi4jT9x9zXMj0D6dHO4M&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=O2E6UOeFPK7P4QS7n4DQAw&amp;ved=0CC0Q6AEwAQ#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Hindernisse%20der%20bayerischen%20Industrie%20und%20Bev%C3%B6lkerung&amp;f=false ''„Über die Hindernisse der baierischen Industrie und Bevölkerung“''].
* (1804) [http://books.google.ge/books?id=xBlPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Die+Leuchte+des+Diogenes&amp;source=bl&amp;ots=jtvzrYEgim&amp;sig=3NJrBzVz1vhzk-b0qn7SaaR_zog&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gWE6UPDrHM724QSdh4C4Dw&amp;ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&amp;q=Die%20Leuchte%20des%20Diogenes&amp;f=false ''„Die Leuchte des Diogenes“''].
* (1817) [http://books.google.ge/books?id=QRdPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Staats-Ausgaben+und+Auflagen&amp;source=bl&amp;ots=fRJ17NcSPZ&amp;sig=35rguR9LD6SEM5JSrE_EuSKOOw0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=u2E6UNiUBeyO4gSyvIDABw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Staats-Ausgaben%20und%20Auflagen&amp;f=false ''„Über die Staats-Ausgaben und Auflagen“'']. 

{{Commons|Adam Weishaupt}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:XVIII საუკუნე]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1748]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1830]]
[[კატეგორია:განმანათლებელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საიდუმლო ორგანიზაციები]]
[[კატეგორია:ინგოლშტადტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]

{{DEFAULTSORT:ვაისჰაუპტი, ადამ}}</text>
      <sha1>9okedjbcujv5sfzu34pflcahadidke3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407009</id>
      <parentid>4407008</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:18:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XVIII საუკუნის მამაკაცი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30300" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ადამ ვაისჰაუპტი''' ({{lang-de|Adam Weishaupt;}} დ. [[6 თებერვალი]], [[1748]], [[ინგოლშტადტი]] ([[ბავარია]]) — გ. [[18 ნოემბერი]] [[1830|1830]], [[გოთა]]) — [[გერმანია|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[ილუმინატები|ილუმინატების ორდენის]] დამაარსებელი, [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი]]ს სამართლის პროფესორი, [[იმანუელ კანტი]]ს ფილოსოფიურ მოძღვრებათა&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;&gt;[http://books.google.com/books?id=5ihJn9EKCl4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false  Frederick C. Beiser. ''The Fate of Reason: „German Philosophy from Kant to Fichte“.'' (Harvard, 1987) ] {{en}}&lt;/ref&gt; მოწინააღმდეგე.

==ადრეული ცხოვრება==

ადამ ვაისჰაუპტი დაიბადა [[1748]] წლის 6 თებერვალს [[ინგოლშტადტი|ინგოლშტადტში]] ([[ბავარია|ბავარია]])&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;&gt; [http://www.deutsche-biographie.de/sfz84871.html ''Allgemeine Deutsche Biographie'' Vol. 41, p. 539] {{de}} &lt;/ref&gt;. როდესაც ადამ ვაისჰაუპტის მამა, [[იოჰან გეორგ ვაისჰაუპტი]] გარდაიცვალა [[1753]] წელს, ადამი მხოლოდ 5 წლის იყო. მამის გარდაცვალების შემდეგ პატარა ადამზე მისი ნათლია, [[იოჰან ადამ ფონ იქშტატი]] ზრუნავდა, რომელიც ასევე სამართლის პროფესორი იყო&lt;ref name=&quot;Ickstatt&quot;&gt; [http://epub.ub.uni-muenchen.de/9591/1/matrikelbuch_1872.pdf Freninger, Franz Xaver, ed. Das ''„Matrikelbuch der Universitaet Ingolstadt-Landshut-München.“'' München: A. Eichleiter, 1872. 31.] {{de}} &lt;/ref&gt;. 7 წლის ადამმა განათლების მისაღებად [[იეზუიტთა ორდენი|იეზუიტთა]] სკოლას მიაშურა, 15 წლის ასაკში სკოლა მიატოვა, დაინტერესდა სამეცნიერო კვლევებითა და იურისპრუდენციით, ეცნობოდა იურიდიულ ლიტერატურას, მოგვიანებით ჩაერიცხა [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი|ინგოლშტადტის უნივერსიტეტში]], 20 წლის ასაკში წარმატებით დაასრულა უნივერსიტეტის დოქტურანტურა, [[1772|1772 წელს]] კი გახდა სამართლის პროფესორი&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;/&gt;. [[1775]] წელს გაეცნო  [[გეტინგენის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორის, [[იოჰან გეორგ ჰაინრიხ ფედერი|ჰანრიხ ფედერის]] ფილოსოფიურ მოძღვრებას [[ემპირიზმი]]ს შესახებ და სწორედ ამ ნაშრომმა განაპირობა მისი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბება, რის შედეგადაც ვაისჰაუპტი დაუპირისპირდა [[იმანუელ კანტი]]ს [[იდეალიზმი|იდეალიზმს]]&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ილუმინატების ორდენის დაარსება==

{{ციტირება|იმ მომენტისათვის, როდესაც, ფაქტობრივად, ბოლო არ უჩანდა ფარული გაერთიანებებით „თამაშსა“ და მათ ბოროტად გამოყენებას, მე გადავწყვიტე ამით გამოწვეული ადამიანური სისუსტე გამომეყენებინა გაცილებით უფრო რეალური და ღირებული მიზნისათვის, ხალხის კეთილდღეობისათვის. მე მსურდა, განმეხორციელებინა ის, რაც, წესით, თავიანთი მოვალეობის ფარგლებში სასულიერო და საერო ხელისუფლებებს ევალებოდათ&lt;ref name=&quot;Schneider&quot;&gt; [http://books.google.ge/books?id=Hf1v4gFT3oYC&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false Schneider, Heinrich (1947) ''„Quest for Mysteries: The Masonic Background for Literature in 18th Century“'' Kessinger Publishing. p. 24 n.49] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}


[[1776]] წლის [[1 მაისი|1 მაისს]] ვაისჰაუპტმა დააარსა „პერფექტებილისტების“ ორდენი („''Order of Perfectibilists''“), რომელიც დღესდღეობით „ბავარიელი ილუმინატების“ სახელითაა ცნობილი. ვაისჰაუპტმა დაირქვა ფსევდონიმი „[[სპარტაკი]]“ (''„Brother Spartacus“''). ორდენის უმთავრეს მიზანს წარმოადგენდა მონარქიული ხელისუფლებისა და სახელმწიფო რელიგიის გაუქმება მთელ ევროპასა და მის კოლონებში&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;&gt; [http://www.newadvent.org/cathen/07661b.htm  Catholic Encyclopedia: „''Illuminati''“] {{en}} &lt;/ref&gt;. საკუთარი ორდენის პოპულარიზაციის მიზნით, [[1777|1777 წელს]] ადამ ვაისჰაუპტი გაწევრიანდა [[მიუნხენი]]ს [[თავისუფალი მასონები|მასონურ ლოჟაში]] — ''„Theodor zum guten Rath“''. ვაისჰაუპტს სურდა ადამიანური ბუნების სრულყოფა, რისი მიღწევის ძირითად საშუალებას, მისი აზრით, წარმოადგენდა სრული შემეცნება, გათვითცნობიერება, სახელმწიფოსა და ეკლესიის ზემოქმედებისაგან გათავისუფლება. მოგვიანებით, ვაისჰაუპტმა დაიწყო მუშაობა „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის სტრუქტურაზე, რათა ეს უკანასკნელი მაქსიმალურად დამსგავსებოდა [[თავისუფალი მასონები|მასონთა]] საიდუმლო ორგანიზაციების სტრუქტურას&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;. ადამ ვაისჰაუპტის რადიკალურ [[რაციონალიზმი|რაციონალიზმსა]] და მის მსოფლმხედველობას ბავარიის ხელისუფლება არ მიესალმებოდა. [[1784]] წელს ბავარიის მმართველმა, [[კარლ IV თეოდორი|კარლ IV თეოდორმა]] აკრძალა ადამ ვაისჰაუპტის „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის და, ზოგადად, ნებისმიერი ფარული ორგანიზაციისა და საზოგადოების საქმიანობა. საბოლოო ჯამში, ვაისჰაუპტმა დაკარგა უნივერსიტეტის პროფესორის ხარისხი და დატოვა ბავარია&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;.

==მოღვაწეობა დევნილობაში==

ბავარიის დატოვების შემდეგ, ადამ ვაისჰაუპტი გადავიდა [[რეგენსბურგი|რეგენსბურგში]], იქიდან კი ქალაქ [[გოთა]]ში, სადაც შეხვდა [[ერნესტ II|ჰერცოგ ერნესტ II-ს]], რომელიც მხარს უჭერდა მის იდეებსა და შეხედულებებს. ადამ ვაისჰაუპტმა გოთაში მოღვაწეობის დროს მრავალი ნაშრომი შექმნა, მათ შორის აღსანიშნავია — ''„A Complete History of the Persecutions of the Illuminati in Bavaria“ (1785)'', ''A Picture of Illuminism'' (1786), ''An Apology for the Illuminati'' (1786) და ''An Improved System of Illuminism'' (1787). გარდაიცვალა [[1830]] წლის [[18 ნოემბერი|18 ნოემბერს]] &lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ტომას ჯეფერსონი ვაისჰაუპტის შესახებ==

[[ფაილი:Thomas Jefferson rev.jpg|მინიატიურა|170px|მარცხნივ|[[ტომას ჯეფერსონი]] — [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების]] რიგით მე-3 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]]]

{{ციტირება|''როგორც ჩანს, ვაისჰაუპტი თავდადებული [[ფილანტროპი]]ა. ის მიეკუთვნება იმ ადამიანებს, რომლებსაც სწამთ ადამიანური ბუნების სრულყოფილების. ის თვლის, რომ დროთა განმავლობაში თავისუფლად შეძლებს ნებისმიერ სიტუაციაში საკუთარ თავს კონტროლი გაუწიოს, რათა თავისი საქმიანობით პოლიტიკურ ხელისუფლებას არ მისცეს მასზე ზემოქმედების საბაბი. ვაისჰაუპტს მიაჩნია, რომ ადამიანური ბუნების ამაღლება იესო ქრისტეს მთავარ მიზანს წარმოადგენდა. ის ცდილობდა რელიგიის აღდგენას საკუთარი მორალური პრინციპების გავრცელების გზით, რათა ადამიანებს ესწავლათ თავიანთი შინაგანი სამყაროს მოწესრიგება და რეგულირება. ქრისტეს მცნებები არის ღვთისა და მოყვასის სიყვარულს, ამ მცნებათა შეგონებით კი, იესო ქრისტე იმედოვნებდა, რომ კაცობრიობა დაუბრუნდებოდა თავის ბუნებრივ მდგომარეობას — თავისუფლებასა და თანასწორობას. ვაისჰაუპტი ამბობს, რომ არავის არასოდეს შეუქმნია ისეთი დიდი საფუძველი თავისუფლებისათვის, როგორც იესო ნაზარეველს. ვაისჰაუპტი თვლიდა, რომ თავდაპირველად [[თავისუფალი მასონები]] იცავდნენ ქრისტიანობის ჭეშმარიტ პრინციპებს და დღემდეც შეინარჩუნეს მათი ნაწილი, თუმცა ძალიან დამახინჯებული სახით. ვაისჰაუპტი კი გვთავაზობს ადამიანური ბუნების სრულყოფას, გაუმჯობესებას, კეთილგონიერების შთაგონებას. ის ამბობს, რომ წარმატების უზრუნვეყლოფის მიზნით თავს იკავებს ხმაურიანი და შემაშფოთებელი განცხადებებისაგან. „შთამომავლობის ბედნიერების წინასწარ განჭვრეტა და მისთვის ნიადაგის შემზადება სხვადასხვა საშუალებებით, სრულიად საკმარისია ჩვენი ბედნიერებისათვის, სულიერ სიმშვიდეს ვერაფერი დაგვირღვევს.“ გამომდინარე იქიდან, რომ ვაისჰაუპტი სასულიერო პირთა დესპოტიზმისა და ტირანიის ხანაში ცხოვრობდა, მან იცოდა, რომ ინფორმაციისა და საკუთარი პრინციპების საზოგადოებაში გავრცელების დროსაც კი სიფრთხილე მართებდა. ის ცდილობა გრადაციის გზით ახალი წევრების გადმობირებას, რათა დაპირისპირებოდა ამ ტირანიას. საბოლოოდ, მისმა შეხედულებებმა გამოიწვია ბვარიიდან განდევნა, ფარული ორგანიზაციის დაშლა და გზა გაუხსნა [[ჯორჯ რობისონი|რობისონის]], [[აუგუსტინ დე ბარუელი|ბარუელისა]] და [[იედიდია მორსე|მორსეს]] ნაბოდვარს, რომლებსაც რეალურად მხოლოდ იმის ეშინოდათ, რომ ვაისჰაუპტისეული მოძღვრებების გავრცელების შედეგად ისინი „თამაშგარე“ მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდნენ. ეს თემა ჩემთვის ახალი არ არის, წარმომიდგენია, თქვენ რომ ჩემს ადგილას ყოფილიყავით, მსგავს სიამოვნებას მიიღებდით, რაც მე განვიცადე ამ ანალიზის შექმნისას და მჯერა, დამეთანხმებით — ადამ ვაისჰაუპტს რომ ეცხოვრა აქ, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც არ არის საჭირო არავითარი საიდუმლო მოღვაწეობა ადამიანთა განსწავლისათვის, მას არ დასჭირდებოდა ეს ფარული მექანიზმები საკუთარი მიზნის მისაღწევად''&lt;ref name=&quot;Jefferson&quot;&gt;[http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/r?ammem/mtj:@field(DOCID+@lit(tj090050))  “Thomas Jefferson to Reverend James Madison, January 31, 1800, The Thomas Jefferson Papers (American Memory from the Library of Congress)” ] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}

==ადამ ვაისჰაუპტი თანამედროვე ცხოვრებაში==

* [[1975|1975 წელს]] გამოქვეყნდა [[რობერტ ში]]სა და [[რობერტ უილსონი]]ს თანაავტორობით დაწერილი ცნობილი ტრილოგია ''„Illuminatus!“''. ტრილოგიაში ადამ ვაისჰაუპტი მოხსენიებულია, როგორც „ბავარიელი ილუმინატების“ ოდენის დამაარსებელი, რომელიმაც მოკლა [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონი]] და დაიკავა მისი პოსტი [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტის]] თანამდებობაზე&lt;ref name=&quot;Imposter&quot;&gt; [http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm ''„Do the Illuminati Really Exist?“'' Center for Studies on New Religions . Retrieved 3 March 2006.] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე მოხსენიებულია [[დეივ სიმი]]ს წიგნში ''„Cerebus the Aardvark“'', სადაც მისი პიროვნება შერწყმულია [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონთან]]&lt;ref name=&quot;President&quot;&gt;[http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt Dave Sim — ''„Cerebus the Aardvark“'', „President Adam Weisshaupt“ — appears in the Cerebus and Church &amp; State I volumes ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120421025836/http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt |date=2012-04-21 }} {{en}}&lt;/ref&gt;.
* ვაისჰაუპტის სახელი გვხვდება კომპიუტერულ თამაშში [[Deus Ex|„Deus Ex“]], საინტერესოა, რომ თამაშში ადამ ვაისჰაუპტის დაბადების თარიღად მითითებულია არა [[1748]] არამედ [[1723]] წელი&lt;ref name=&quot;Deus Ex&quot;&gt;[http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt Adam Weishaupt in Pc Game &quot;Deus Ex&quot; ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120424173315/http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt |date=2012-04-24 }} {{en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Deus Exc&quot;&gt; [http://en.wikipedia.org/wiki/Deus_Ex_characters Deus Ex characters ] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე ნახსენებია ამერიკელი მომღერლების „El-P“-ისა და „Cage“-ის სიმღერაში ''„Accidents Don't Happen“'' — ალბომი  ''Fantastic Damage'' (2002), კერძოდ, ნახსენებია შემდეგი ფრაზა — „Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt“&lt;ref name=&quot;Cage&quot;&gt; [http://rapgenius.com/El-p-accidents-dont-happen-lyrics#note-286326 Adam Weishaupt is mentioned (&quot;Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt&quot;) by the „Cage“ in El-P's „Accidents Don't Happen“, the ninth track on his album Fantastic Damage (2002). ] {{en}} &lt;/ref&gt;.

==ნაშრომები==

===ილუმინატების შესახებ===
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„Apologie der Illuminaten“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=kyNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Vollständige Geschichte der Verfolgung der Illuminaten in Bayern“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=yj9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Schilderung+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=6iu6LvfqOf&amp;sig=pBFhxmt3rvnXiUvB-WSTS3vBiiY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=EB83UMzHNOnY4QSE5YGICA&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Schilderung%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Schilderung der Illuminaten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/einleitung-zu-meiner-apologie/oclc/24591782/viewport ''„Einleitung zu meiner Apologie“'']
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=ebsDCdU7XPoC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Einige+Originalschriften+des+Illuminaten+Ordens...&amp;source=bl&amp;ots=JOBwAB12iU&amp;sig=2hfdsTtNwhBLTlO-SlWrhFL_Gvo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=QiA3UMuEI7HP4QSmzYFo&amp;ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Einige%20Originalschriften%20des%20Illuminaten%20Ordens...&amp;f=false ''„Einige Originalschriften des Illuminatenordens“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=Y7cqAAAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Nachtrage von weitern Originalschriften“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aSNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Kurze+Rechtfertigung+meiner+Absichten&amp;source=bl&amp;ots=-JCVik7pxo&amp;sig=nzeOBMEYRn9FCqy4A2UyySyI_Lw&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=XCE3UKiDF7T24QS0uYGACQ&amp;ved=0CCkQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Kurze%20Rechtfertigung%20meiner%20Absichten&amp;f=false ''„Kurze Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/nachtrag-zur-rechtfertigung-meiner-absichten/oclc/247464891/viewport ''„Nachtrag zur Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=PNMAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Apologie des Mißvergnügens und des Übels“'']. 
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aCNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Das Verbesserte System der Illuminaten“'' ].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=pD9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Der+%C3%A4chte+Illuminat,+oder+die+wahren,+unverbesserten+Rituale+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=R5yOTvUz1J&amp;sig=pivc4awPXBKeLr6hoQ299zjkd34&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=mlk6UL3vFuKJ4gTMhICQBQ&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Der%20%C3%A4chte%20Illuminat%2C%20oder%20die%20wahren%2C%20unverbesserten%20Rituale%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Der ächte Illuminat, oder die wahren, unverbesserten Rituale der Illuminaten“'' ].
* (1795) [http://books.google.ge/books?id=T-FLAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Pythagoras,+oder+Betrachtungen+%C3%BCber+die+geheime+Welt-+und+Regierungskunst&amp;source=bl&amp;ots=hpxMHnEWqT&amp;sig=zeJgEx9aQ3HIZldohibd4zgD2Dc&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=FFo6UKbRHuXc4QSg_4HgAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Pythagoras%2C%20oder%20Betrachtungen%20%C3%BCber%20die%20geheime%20Welt-%20und%20Regierungskunst&amp;f=false ''„Pythagoras, oder Betrachtungen über die geheime Welt- und Regierungskunst“''].

===ფილოსოფიური ნაშრომები===

* (1775) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„De Lapsu Academiarum Commentatio Politica“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=KbkAAAAAcAAJ&amp;pg=PP5&amp;lpg=PP5&amp;dq=Ueber+die+Schrecken+des+Todes:+Eine+philosophische+Rede&amp;source=bl&amp;ots=NH3nvUryvJ&amp;sig=LP6JfKqxvT9OpPXGBKbRcU2Z1k8&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=qVs6UNdo9JDiBPmPgNgK&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Ueber%20die%20Schrecken%20des%20Todes%3A%20Eine%20philosophische%20Rede&amp;f=false ''„Üeber die Schrecken des Todes: eine philosophische Rede“''].
* (1788) [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k107838n ''„Discours Philosophique sur les Frayeurs de la Mort“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=99MAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+Materialismus+und+Idealismus&amp;source=bl&amp;ots=MjA8fXpOVn&amp;sig=BlLlUQUqFPnJMRB2Yy1OLhklx54&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=E146UNbAEbL64QS2tIHQBA&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20Materialismus%20und%20Idealismus&amp;f=false ''„Über Materialismus und Idealismus“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=v_09AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Geschichte+der+Vervollkommnung+des+menschlichen+Geschlechts&amp;source=bl&amp;ots=29-Lq8o0kr&amp;sig=3cE8Q2OTL2cOpldJDc5EWRf91CY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=bV46UJClIvDR4QTGp4HoDw&amp;ved=0CDYQ6AEwAg#v=onepage&amp;q=Geschichte%20der%20Vervollkommnung%20des%20menschlichen%20Geschlechts&amp;f=false ''„Geschichte der Vervollkommnung des menschlichen Geschlechts“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=HQVBAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Kantischen+Anschauungen+und+Erscheinungen&amp;source=bl&amp;ots=si7QDftNMI&amp;sig=qmvGJgRA8cR89RKRaOxSRkYkm50&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gV86UKW6M_H74QTg1YDgAQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Kantischen%20Anschauungen%20und%20Erscheinungen&amp;f=false ''„Über die Kantischen Anschauungen und Erscheinungen“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=nt8eAQAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Zweifel+%C3%BCber+die+Kantischen+Begriffe+von+Zeit+und+Raum&amp;source=bl&amp;ots=usotCQ4nLq&amp;sig=_ZaWjh4AHQwDQ5eokYLVF0jtWf0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=9V86UPOPFYT54QSh1YDoAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Zweifel%20%C3%BCber%20die%20Kantischen%20Begriffe%20von%20Zeit%20und%20Raum&amp;f=false ''„Zweifel über die Kantischen Begriffe von Zeit und Raum“''].
* (1793) [http://books.google.ge/books?id=24E8AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Über Wahrheit und sittliche Vollkommenheit''].
* (1794) [http://books.google.ge/books?id=H9QAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Lehre+von+den+Gr%C3%BCnden+und+Ursachen+aller+Dinge&amp;source=bl&amp;ots=ltY2MS5CG2&amp;sig=3jAm_xng_4VM2D5j5GBqOzdA-fU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=X2A6UJ3rDsr04QSHpIDoDQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Lehre%20von%20den%20Gr%C3%BCnden%20und%20Ursachen%20aller%20Dinge&amp;f=false ''„Über die Lehre von den Gründen und Ursachen aller Dinge“''].
* (1797) [http://books.google.ge/books?id=KtQAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Zwecke+oder+Finalursachen&amp;source=bl&amp;ots=y-IMgzacU9&amp;sig=SrSNGiULScibI4mRUrSO0zBJZwU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=BGE6UKqfNYje4QSFpoHQDw&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Zwecke%20oder%20Finalursachen&amp;f=false ''„Über die Zwecke oder Finalursachen“''].
* (1802) [http://books.google.ge/books?id=EglPAAAAcAAJ&amp;pg=PA13&amp;lpg=PA13&amp;dq=%C3%9Cber+die+Hindernisse+der+bayerischen+Industrie+und+Bev%C3%B6lkerung&amp;source=bl&amp;ots=5tAUMqeQjT&amp;sig=E9CSirLFi4jT9x9zXMj0D6dHO4M&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=O2E6UOeFPK7P4QS7n4DQAw&amp;ved=0CC0Q6AEwAQ#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Hindernisse%20der%20bayerischen%20Industrie%20und%20Bev%C3%B6lkerung&amp;f=false ''„Über die Hindernisse der baierischen Industrie und Bevölkerung“''].
* (1804) [http://books.google.ge/books?id=xBlPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Die+Leuchte+des+Diogenes&amp;source=bl&amp;ots=jtvzrYEgim&amp;sig=3NJrBzVz1vhzk-b0qn7SaaR_zog&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gWE6UPDrHM724QSdh4C4Dw&amp;ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&amp;q=Die%20Leuchte%20des%20Diogenes&amp;f=false ''„Die Leuchte des Diogenes“''].
* (1817) [http://books.google.ge/books?id=QRdPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Staats-Ausgaben+und+Auflagen&amp;source=bl&amp;ots=fRJ17NcSPZ&amp;sig=35rguR9LD6SEM5JSrE_EuSKOOw0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=u2E6UNiUBeyO4gSyvIDABw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Staats-Ausgaben%20und%20Auflagen&amp;f=false ''„Über die Staats-Ausgaben und Auflagen“'']. 

{{Commons|Adam Weishaupt}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:XVIII საუკუნე]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1748]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1830]]
[[კატეგორია:განმანათლებელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საიდუმლო ორგანიზაციები]]
[[კატეგორია:ინგოლშტადტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:XVIII საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]

{{DEFAULTSORT:ვაისჰაუპტი, ადამ}}</text>
      <sha1>ps6r9p5qh6jncxeuq84o449qiwwot9l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407010</id>
      <parentid>4407009</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:18:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:XVIII საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]; დაემატა [[კატეგორია:XVIII საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30328" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ადამ ვაისჰაუპტი''' ({{lang-de|Adam Weishaupt;}} დ. [[6 თებერვალი]], [[1748]], [[ინგოლშტადტი]] ([[ბავარია]]) — გ. [[18 ნოემბერი]] [[1830|1830]], [[გოთა]]) — [[გერმანია|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[ილუმინატები|ილუმინატების ორდენის]] დამაარსებელი, [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი]]ს სამართლის პროფესორი, [[იმანუელ კანტი]]ს ფილოსოფიურ მოძღვრებათა&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;&gt;[http://books.google.com/books?id=5ihJn9EKCl4C&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false  Frederick C. Beiser. ''The Fate of Reason: „German Philosophy from Kant to Fichte“.'' (Harvard, 1987) ] {{en}}&lt;/ref&gt; მოწინააღმდეგე.

==ადრეული ცხოვრება==

ადამ ვაისჰაუპტი დაიბადა [[1748]] წლის 6 თებერვალს [[ინგოლშტადტი|ინგოლშტადტში]] ([[ბავარია|ბავარია]])&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;&gt; [http://www.deutsche-biographie.de/sfz84871.html ''Allgemeine Deutsche Biographie'' Vol. 41, p. 539] {{de}} &lt;/ref&gt;. როდესაც ადამ ვაისჰაუპტის მამა, [[იოჰან გეორგ ვაისჰაუპტი]] გარდაიცვალა [[1753]] წელს, ადამი მხოლოდ 5 წლის იყო. მამის გარდაცვალების შემდეგ პატარა ადამზე მისი ნათლია, [[იოჰან ადამ ფონ იქშტატი]] ზრუნავდა, რომელიც ასევე სამართლის პროფესორი იყო&lt;ref name=&quot;Ickstatt&quot;&gt; [http://epub.ub.uni-muenchen.de/9591/1/matrikelbuch_1872.pdf Freninger, Franz Xaver, ed. Das ''„Matrikelbuch der Universitaet Ingolstadt-Landshut-München.“'' München: A. Eichleiter, 1872. 31.] {{de}} &lt;/ref&gt;. 7 წლის ადამმა განათლების მისაღებად [[იეზუიტთა ორდენი|იეზუიტთა]] სკოლას მიაშურა, 15 წლის ასაკში სკოლა მიატოვა, დაინტერესდა სამეცნიერო კვლევებითა და იურისპრუდენციით, ეცნობოდა იურიდიულ ლიტერატურას, მოგვიანებით ჩაერიცხა [[ინგოლშტადტის უნივერსიტეტი|ინგოლშტადტის უნივერსიტეტში]], 20 წლის ასაკში წარმატებით დაასრულა უნივერსიტეტის დოქტურანტურა, [[1772|1772 წელს]] კი გახდა სამართლის პროფესორი&lt;ref name=&quot;ADB Vol. 41&quot;/&gt;. [[1775]] წელს გაეცნო  [[გეტინგენის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორის, [[იოჰან გეორგ ჰაინრიხ ფედერი|ჰანრიხ ფედერის]] ფილოსოფიურ მოძღვრებას [[ემპირიზმი]]ს შესახებ და სწორედ ამ ნაშრომმა განაპირობა მისი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბება, რის შედეგადაც ვაისჰაუპტი დაუპირისპირდა [[იმანუელ კანტი]]ს [[იდეალიზმი|იდეალიზმს]]&lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ილუმინატების ორდენის დაარსება==

{{ციტირება|იმ მომენტისათვის, როდესაც, ფაქტობრივად, ბოლო არ უჩანდა ფარული გაერთიანებებით „თამაშსა“ და მათ ბოროტად გამოყენებას, მე გადავწყვიტე ამით გამოწვეული ადამიანური სისუსტე გამომეყენებინა გაცილებით უფრო რეალური და ღირებული მიზნისათვის, ხალხის კეთილდღეობისათვის. მე მსურდა, განმეხორციელებინა ის, რაც, წესით, თავიანთი მოვალეობის ფარგლებში სასულიერო და საერო ხელისუფლებებს ევალებოდათ&lt;ref name=&quot;Schneider&quot;&gt; [http://books.google.ge/books?id=Hf1v4gFT3oYC&amp;printsec=frontcover#v=onepage&amp;q&amp;f=false Schneider, Heinrich (1947) ''„Quest for Mysteries: The Masonic Background for Literature in 18th Century“'' Kessinger Publishing. p. 24 n.49] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}


[[1776]] წლის [[1 მაისი|1 მაისს]] ვაისჰაუპტმა დააარსა „პერფექტებილისტების“ ორდენი („''Order of Perfectibilists''“), რომელიც დღესდღეობით „ბავარიელი ილუმინატების“ სახელითაა ცნობილი. ვაისჰაუპტმა დაირქვა ფსევდონიმი „[[სპარტაკი]]“ (''„Brother Spartacus“''). ორდენის უმთავრეს მიზანს წარმოადგენდა მონარქიული ხელისუფლებისა და სახელმწიფო რელიგიის გაუქმება მთელ ევროპასა და მის კოლონებში&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;&gt; [http://www.newadvent.org/cathen/07661b.htm  Catholic Encyclopedia: „''Illuminati''“] {{en}} &lt;/ref&gt;. საკუთარი ორდენის პოპულარიზაციის მიზნით, [[1777|1777 წელს]] ადამ ვაისჰაუპტი გაწევრიანდა [[მიუნხენი]]ს [[თავისუფალი მასონები|მასონურ ლოჟაში]] — ''„Theodor zum guten Rath“''. ვაისჰაუპტს სურდა ადამიანური ბუნების სრულყოფა, რისი მიღწევის ძირითად საშუალებას, მისი აზრით, წარმოადგენდა სრული შემეცნება, გათვითცნობიერება, სახელმწიფოსა და ეკლესიის ზემოქმედებისაგან გათავისუფლება. მოგვიანებით, ვაისჰაუპტმა დაიწყო მუშაობა „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის სტრუქტურაზე, რათა ეს უკანასკნელი მაქსიმალურად დამსგავსებოდა [[თავისუფალი მასონები|მასონთა]] საიდუმლო ორგანიზაციების სტრუქტურას&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;. ადამ ვაისჰაუპტის რადიკალურ [[რაციონალიზმი|რაციონალიზმსა]] და მის მსოფლმხედველობას ბავარიის ხელისუფლება არ მიესალმებოდა. [[1784]] წელს ბავარიის მმართველმა, [[კარლ IV თეოდორი|კარლ IV თეოდორმა]] აკრძალა ადამ ვაისჰაუპტის „ბავარიელი ილუმინატების“ ორდენის და, ზოგადად, ნებისმიერი ფარული ორგანიზაციისა და საზოგადოების საქმიანობა. საბოლოო ჯამში, ვაისჰაუპტმა დაკარგა უნივერსიტეტის პროფესორის ხარისხი და დატოვა ბავარია&lt;ref name=&quot;Encyclopedia&quot;/&gt;.

==მოღვაწეობა დევნილობაში==

ბავარიის დატოვების შემდეგ, ადამ ვაისჰაუპტი გადავიდა [[რეგენსბურგი|რეგენსბურგში]], იქიდან კი ქალაქ [[გოთა]]ში, სადაც შეხვდა [[ერნესტ II|ჰერცოგ ერნესტ II-ს]], რომელიც მხარს უჭერდა მის იდეებსა და შეხედულებებს. ადამ ვაისჰაუპტმა გოთაში მოღვაწეობის დროს მრავალი ნაშრომი შექმნა, მათ შორის აღსანიშნავია — ''„A Complete History of the Persecutions of the Illuminati in Bavaria“ (1785)'', ''A Picture of Illuminism'' (1786), ''An Apology for the Illuminati'' (1786) და ''An Improved System of Illuminism'' (1787). გარდაიცვალა [[1830]] წლის [[18 ნოემბერი|18 ნოემბერს]] &lt;ref name=&quot;Beiser&quot;/&gt;.

==ტომას ჯეფერსონი ვაისჰაუპტის შესახებ==

[[ფაილი:Thomas Jefferson rev.jpg|მინიატიურა|170px|მარცხნივ|[[ტომას ჯეფერსონი]] — [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების]] რიგით მე-3 [[აშშ-ის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]]]

{{ციტირება|''როგორც ჩანს, ვაისჰაუპტი თავდადებული [[ფილანტროპი]]ა. ის მიეკუთვნება იმ ადამიანებს, რომლებსაც სწამთ ადამიანური ბუნების სრულყოფილების. ის თვლის, რომ დროთა განმავლობაში თავისუფლად შეძლებს ნებისმიერ სიტუაციაში საკუთარ თავს კონტროლი გაუწიოს, რათა თავისი საქმიანობით პოლიტიკურ ხელისუფლებას არ მისცეს მასზე ზემოქმედების საბაბი. ვაისჰაუპტს მიაჩნია, რომ ადამიანური ბუნების ამაღლება იესო ქრისტეს მთავარ მიზანს წარმოადგენდა. ის ცდილობდა რელიგიის აღდგენას საკუთარი მორალური პრინციპების გავრცელების გზით, რათა ადამიანებს ესწავლათ თავიანთი შინაგანი სამყაროს მოწესრიგება და რეგულირება. ქრისტეს მცნებები არის ღვთისა და მოყვასის სიყვარულს, ამ მცნებათა შეგონებით კი, იესო ქრისტე იმედოვნებდა, რომ კაცობრიობა დაუბრუნდებოდა თავის ბუნებრივ მდგომარეობას — თავისუფლებასა და თანასწორობას. ვაისჰაუპტი ამბობს, რომ არავის არასოდეს შეუქმნია ისეთი დიდი საფუძველი თავისუფლებისათვის, როგორც იესო ნაზარეველს. ვაისჰაუპტი თვლიდა, რომ თავდაპირველად [[თავისუფალი მასონები]] იცავდნენ ქრისტიანობის ჭეშმარიტ პრინციპებს და დღემდეც შეინარჩუნეს მათი ნაწილი, თუმცა ძალიან დამახინჯებული სახით. ვაისჰაუპტი კი გვთავაზობს ადამიანური ბუნების სრულყოფას, გაუმჯობესებას, კეთილგონიერების შთაგონებას. ის ამბობს, რომ წარმატების უზრუნვეყლოფის მიზნით თავს იკავებს ხმაურიანი და შემაშფოთებელი განცხადებებისაგან. „შთამომავლობის ბედნიერების წინასწარ განჭვრეტა და მისთვის ნიადაგის შემზადება სხვადასხვა საშუალებებით, სრულიად საკმარისია ჩვენი ბედნიერებისათვის, სულიერ სიმშვიდეს ვერაფერი დაგვირღვევს.“ გამომდინარე იქიდან, რომ ვაისჰაუპტი სასულიერო პირთა დესპოტიზმისა და ტირანიის ხანაში ცხოვრობდა, მან იცოდა, რომ ინფორმაციისა და საკუთარი პრინციპების საზოგადოებაში გავრცელების დროსაც კი სიფრთხილე მართებდა. ის ცდილობა გრადაციის გზით ახალი წევრების გადმობირებას, რათა დაპირისპირებოდა ამ ტირანიას. საბოლოოდ, მისმა შეხედულებებმა გამოიწვია ბვარიიდან განდევნა, ფარული ორგანიზაციის დაშლა და გზა გაუხსნა [[ჯორჯ რობისონი|რობისონის]], [[აუგუსტინ დე ბარუელი|ბარუელისა]] და [[იედიდია მორსე|მორსეს]] ნაბოდვარს, რომლებსაც რეალურად მხოლოდ იმის ეშინოდათ, რომ ვაისჰაუპტისეული მოძღვრებების გავრცელების შედეგად ისინი „თამაშგარე“ მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდნენ. ეს თემა ჩემთვის ახალი არ არის, წარმომიდგენია, თქვენ რომ ჩემს ადგილას ყოფილიყავით, მსგავს სიამოვნებას მიიღებდით, რაც მე განვიცადე ამ ანალიზის შექმნისას და მჯერა, დამეთანხმებით — ადამ ვაისჰაუპტს რომ ეცხოვრა აქ, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც არ არის საჭირო არავითარი საიდუმლო მოღვაწეობა ადამიანთა განსწავლისათვის, მას არ დასჭირდებოდა ეს ფარული მექანიზმები საკუთარი მიზნის მისაღწევად''&lt;ref name=&quot;Jefferson&quot;&gt;[http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/r?ammem/mtj:@field(DOCID+@lit(tj090050))  “Thomas Jefferson to Reverend James Madison, January 31, 1800, The Thomas Jefferson Papers (American Memory from the Library of Congress)” ] {{en}} &lt;/ref&gt;.}}

==ადამ ვაისჰაუპტი თანამედროვე ცხოვრებაში==

* [[1975|1975 წელს]] გამოქვეყნდა [[რობერტ ში]]სა და [[რობერტ უილსონი]]ს თანაავტორობით დაწერილი ცნობილი ტრილოგია ''„Illuminatus!“''. ტრილოგიაში ადამ ვაისჰაუპტი მოხსენიებულია, როგორც „ბავარიელი ილუმინატების“ ოდენის დამაარსებელი, რომელიმაც მოკლა [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონი]] და დაიკავა მისი პოსტი [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების პრეზიდენტის]] თანამდებობაზე&lt;ref name=&quot;Imposter&quot;&gt; [http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm ''„Do the Illuminati Really Exist?“'' Center for Studies on New Religions . Retrieved 3 March 2006.] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე მოხსენიებულია [[დეივ სიმი]]ს წიგნში ''„Cerebus the Aardvark“'', სადაც მისი პიროვნება შერწყმულია [[ჯორჯ ვაშინგტონი|ჯორჯ ვაშინგტონთან]]&lt;ref name=&quot;President&quot;&gt;[http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt Dave Sim — ''„Cerebus the Aardvark“'', „President Adam Weisshaupt“ — appears in the Cerebus and Church &amp; State I volumes ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120421025836/http://www.cereb.us/wiki/index.php?title=Weisshaupt |date=2012-04-21 }} {{en}}&lt;/ref&gt;.
* ვაისჰაუპტის სახელი გვხვდება კომპიუტერულ თამაშში [[Deus Ex|„Deus Ex“]], საინტერესოა, რომ თამაშში ადამ ვაისჰაუპტის დაბადების თარიღად მითითებულია არა [[1748]] არამედ [[1723]] წელი&lt;ref name=&quot;Deus Ex&quot;&gt;[http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt Adam Weishaupt in Pc Game &quot;Deus Ex&quot; ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120424173315/http://deusex.wikia.com/wiki/Adam_Weishaupt |date=2012-04-24 }} {{en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Deus Exc&quot;&gt; [http://en.wikipedia.org/wiki/Deus_Ex_characters Deus Ex characters ] {{en}} &lt;/ref&gt;.
* ადამ ვაისჰაუპტი ასევე ნახსენებია ამერიკელი მომღერლების „El-P“-ისა და „Cage“-ის სიმღერაში ''„Accidents Don't Happen“'' — ალბომი  ''Fantastic Damage'' (2002), კერძოდ, ნახსენებია შემდეგი ფრაზა — „Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt“&lt;ref name=&quot;Cage&quot;&gt; [http://rapgenius.com/El-p-accidents-dont-happen-lyrics#note-286326 Adam Weishaupt is mentioned (&quot;Bush got a ouija to talk to Adam Weishaupt&quot;) by the „Cage“ in El-P's „Accidents Don't Happen“, the ninth track on his album Fantastic Damage (2002). ] {{en}} &lt;/ref&gt;.

==ნაშრომები==

===ილუმინატების შესახებ===
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„Apologie der Illuminaten“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=kyNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Vollständige Geschichte der Verfolgung der Illuminaten in Bayern“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=yj9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Schilderung+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=6iu6LvfqOf&amp;sig=pBFhxmt3rvnXiUvB-WSTS3vBiiY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=EB83UMzHNOnY4QSE5YGICA&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Schilderung%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Schilderung der Illuminaten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/einleitung-zu-meiner-apologie/oclc/24591782/viewport ''„Einleitung zu meiner Apologie“'']
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=ebsDCdU7XPoC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Einige+Originalschriften+des+Illuminaten+Ordens...&amp;source=bl&amp;ots=JOBwAB12iU&amp;sig=2hfdsTtNwhBLTlO-SlWrhFL_Gvo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=QiA3UMuEI7HP4QSmzYFo&amp;ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Einige%20Originalschriften%20des%20Illuminaten%20Ordens...&amp;f=false ''„Einige Originalschriften des Illuminatenordens“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=Y7cqAAAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Nachtrage von weitern Originalschriften“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aSNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Kurze+Rechtfertigung+meiner+Absichten&amp;source=bl&amp;ots=-JCVik7pxo&amp;sig=nzeOBMEYRn9FCqy4A2UyySyI_Lw&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=XCE3UKiDF7T24QS0uYGACQ&amp;ved=0CCkQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Kurze%20Rechtfertigung%20meiner%20Absichten&amp;f=false ''„Kurze Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://www.worldcat.org/title/nachtrag-zur-rechtfertigung-meiner-absichten/oclc/247464891/viewport ''„Nachtrag zur Rechtfertigung meiner Absichten“''].
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=PNMAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Apologie des Mißvergnügens und des Übels“'']. 
* (1787) [http://books.google.ge/books?id=aCNCAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''„Das Verbesserte System der Illuminaten“'' ].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=pD9CAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Der+%C3%A4chte+Illuminat,+oder+die+wahren,+unverbesserten+Rituale+der+Illuminaten&amp;source=bl&amp;ots=R5yOTvUz1J&amp;sig=pivc4awPXBKeLr6hoQ299zjkd34&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=mlk6UL3vFuKJ4gTMhICQBQ&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Der%20%C3%A4chte%20Illuminat%2C%20oder%20die%20wahren%2C%20unverbesserten%20Rituale%20der%20Illuminaten&amp;f=false ''„Der ächte Illuminat, oder die wahren, unverbesserten Rituale der Illuminaten“'' ].
* (1795) [http://books.google.ge/books?id=T-FLAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Pythagoras,+oder+Betrachtungen+%C3%BCber+die+geheime+Welt-+und+Regierungskunst&amp;source=bl&amp;ots=hpxMHnEWqT&amp;sig=zeJgEx9aQ3HIZldohibd4zgD2Dc&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=FFo6UKbRHuXc4QSg_4HgAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Pythagoras%2C%20oder%20Betrachtungen%20%C3%BCber%20die%20geheime%20Welt-%20und%20Regierungskunst&amp;f=false ''„Pythagoras, oder Betrachtungen über die geheime Welt- und Regierungskunst“''].

===ფილოსოფიური ნაშრომები===

* (1775) [http://books.google.ge/books?id=q79RAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=De+Lapsu+Academiarum+Commentatio+Politica&amp;source=bl&amp;ots=sTBhRm22pM&amp;sig=JIZz1Sp6dfutS4XIv-nfyvyoHAo&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=lFo6UOKjC6rg4QTttoDIDw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=De%20Lapsu%20Academiarum%20Commentatio%20Politica&amp;f=false ''„De Lapsu Academiarum Commentatio Politica“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=KbkAAAAAcAAJ&amp;pg=PP5&amp;lpg=PP5&amp;dq=Ueber+die+Schrecken+des+Todes:+Eine+philosophische+Rede&amp;source=bl&amp;ots=NH3nvUryvJ&amp;sig=LP6JfKqxvT9OpPXGBKbRcU2Z1k8&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=qVs6UNdo9JDiBPmPgNgK&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Ueber%20die%20Schrecken%20des%20Todes%3A%20Eine%20philosophische%20Rede&amp;f=false ''„Üeber die Schrecken des Todes: eine philosophische Rede“''].
* (1788) [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k107838n ''„Discours Philosophique sur les Frayeurs de la Mort“''].
* (1786) [http://books.google.ge/books?id=99MAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+Materialismus+und+Idealismus&amp;source=bl&amp;ots=MjA8fXpOVn&amp;sig=BlLlUQUqFPnJMRB2Yy1OLhklx54&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=E146UNbAEbL64QS2tIHQBA&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20Materialismus%20und%20Idealismus&amp;f=false ''„Über Materialismus und Idealismus“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=v_09AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Geschichte+der+Vervollkommnung+des+menschlichen+Geschlechts&amp;source=bl&amp;ots=29-Lq8o0kr&amp;sig=3cE8Q2OTL2cOpldJDc5EWRf91CY&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=bV46UJClIvDR4QTGp4HoDw&amp;ved=0CDYQ6AEwAg#v=onepage&amp;q=Geschichte%20der%20Vervollkommnung%20des%20menschlichen%20Geschlechts&amp;f=false ''„Geschichte der Vervollkommnung des menschlichen Geschlechts“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=HQVBAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Kantischen+Anschauungen+und+Erscheinungen&amp;source=bl&amp;ots=si7QDftNMI&amp;sig=qmvGJgRA8cR89RKRaOxSRkYkm50&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gV86UKW6M_H74QTg1YDgAQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Kantischen%20Anschauungen%20und%20Erscheinungen&amp;f=false ''„Über die Kantischen Anschauungen und Erscheinungen“''].
* (1788) [http://books.google.ge/books?id=nt8eAQAAMAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Zweifel+%C3%BCber+die+Kantischen+Begriffe+von+Zeit+und+Raum&amp;source=bl&amp;ots=usotCQ4nLq&amp;sig=_ZaWjh4AHQwDQ5eokYLVF0jtWf0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=9V86UPOPFYT54QSh1YDoAw&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=Zweifel%20%C3%BCber%20die%20Kantischen%20Begriffe%20von%20Zeit%20und%20Raum&amp;f=false ''„Zweifel über die Kantischen Begriffe von Zeit und Raum“''].
* (1793) [http://books.google.ge/books?id=24E8AAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;cad=0#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Über Wahrheit und sittliche Vollkommenheit''].
* (1794) [http://books.google.ge/books?id=H9QAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Lehre+von+den+Gr%C3%BCnden+und+Ursachen+aller+Dinge&amp;source=bl&amp;ots=ltY2MS5CG2&amp;sig=3jAm_xng_4VM2D5j5GBqOzdA-fU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=X2A6UJ3rDsr04QSHpIDoDQ&amp;ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Lehre%20von%20den%20Gr%C3%BCnden%20und%20Ursachen%20aller%20Dinge&amp;f=false ''„Über die Lehre von den Gründen und Ursachen aller Dinge“''].
* (1797) [http://books.google.ge/books?id=KtQAAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Zwecke+oder+Finalursachen&amp;source=bl&amp;ots=y-IMgzacU9&amp;sig=SrSNGiULScibI4mRUrSO0zBJZwU&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=BGE6UKqfNYje4QSFpoHQDw&amp;ved=0CCoQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Zwecke%20oder%20Finalursachen&amp;f=false ''„Über die Zwecke oder Finalursachen“''].
* (1802) [http://books.google.ge/books?id=EglPAAAAcAAJ&amp;pg=PA13&amp;lpg=PA13&amp;dq=%C3%9Cber+die+Hindernisse+der+bayerischen+Industrie+und+Bev%C3%B6lkerung&amp;source=bl&amp;ots=5tAUMqeQjT&amp;sig=E9CSirLFi4jT9x9zXMj0D6dHO4M&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=O2E6UOeFPK7P4QS7n4DQAw&amp;ved=0CC0Q6AEwAQ#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Hindernisse%20der%20bayerischen%20Industrie%20und%20Bev%C3%B6lkerung&amp;f=false ''„Über die Hindernisse der baierischen Industrie und Bevölkerung“''].
* (1804) [http://books.google.ge/books?id=xBlPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Die+Leuchte+des+Diogenes&amp;source=bl&amp;ots=jtvzrYEgim&amp;sig=3NJrBzVz1vhzk-b0qn7SaaR_zog&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gWE6UPDrHM724QSdh4C4Dw&amp;ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&amp;q=Die%20Leuchte%20des%20Diogenes&amp;f=false ''„Die Leuchte des Diogenes“''].
* (1817) [http://books.google.ge/books?id=QRdPAAAAcAAJ&amp;printsec=frontcover&amp;dq=%C3%9Cber+die+Staats-Ausgaben+und+Auflagen&amp;source=bl&amp;ots=fRJ17NcSPZ&amp;sig=35rguR9LD6SEM5JSrE_EuSKOOw0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=u2E6UNiUBeyO4gSyvIDABw&amp;ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=%C3%9Cber%20die%20Staats-Ausgaben%20und%20Auflagen&amp;f=false ''„Über die Staats-Ausgaben und Auflagen“'']. 

{{Commons|Adam Weishaupt}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:XVIII საუკუნე]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1748]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1830]]
[[კატეგორია:განმანათლებელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საიდუმლო ორგანიზაციები]]
[[კატეგორია:ინგოლშტადტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:XVIII საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]

{{DEFAULTSORT:ვაისჰაუპტი, ადამ}}</text>
      <sha1>0jg2qxllxxy95i7sdcmv97tpnp63dkg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გობრონეთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>204052</id>
    <revision>
      <id>4406887</id>
      <parentid>4395940</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:12:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6598" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გობრონეთი
|მშობლიური სახელი = 
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 39 |lat_sec = 08.5
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 02 |lon_sec = 18.6
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხმორისი
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 800
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 251&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გობრონეთი''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხმორისი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახო]], [[გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გეგელიძეები]], გობრონეთი, [[კოკოტაური]], [[ჩეტკიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჩეტკიძეები]], [[ცხმორისი]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; მდებარეობს [[მესხეთის ქედი]]ს სამხრეთ კალთაზე, [[მდინარე]] [[აჭარისწყალი|აჭარისწყლის]] მარჯვენა ნაპირას, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 800 [[მ]] სიმაღლეზე. [[დაბა]] [[ქედა|ქედიდან]] დაშორებულია 13 [[კილომეტრი]]თ, ცხმორისიდან 3 კმ. საბჭოთა პერიოდში განვითარებული იყო [[მეთამბაქოეობა]] და [[მევენახეობა]].  სახელი უწოდეს გობრონიძეების საგვარეულოს მიხედვით.

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 251 კაცი.&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 323&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 251&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|55}}
{{ქსე|3|195}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>87y5n1p1f6l0pvlqbsxg7yc8l99nvxu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გეგელიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>204053</id>
    <revision>
      <id>4406886</id>
      <parentid>4395939</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:00:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6962" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გეგელიძეები
|მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 39 |lat_sec = 00.1
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 04 |lon_sec = 48.5
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ცხმორისი
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 560
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 428&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გეგელიძეები''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[ცხმორისი]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ახო]], გეგელიძეები, [[გობრონეთი]], [[კოკოტაური]], [[ჩეტკიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჩეტკიძეები]], [[ცხმორისი]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; მდებარეობს [[აჭარის ქვაბული|აჭარის ქვაბულში]], [[მდინარე]] [[აჭარისწყალი|აჭარისწყლის]] მარჯვენა მხარეს, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 560 [[მ]] სიმაღლეზე, [[დაბა]] [[ქედა|ქედიდან]] დაშორებულია 17 [[კილომეტრი]]თ. [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 428 კაცი&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;. სოფელში დაიბადა მწერალი და დრამატურგი [[ფრიდონ ხალვაში]].

==გეგელიძეების ჯამე==
სოფელში დგას მეჩეთი. მისი მორთულობა ხასიათდება ორნამენტული და ფერწერული დეკორის შერწყმით, მცენარეული მოტივების სიუხვით. აშენების თარიღი უცნობია.&lt;ref&gt;''შიოშვილი თ., ბარამიძე რ.'' „ქართველი მუსლიმები თანამედროვეობის კონტექსტში“ გვ. 454&lt;/ref&gt;

==დემოგრაფია==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 565&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 428&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|1|571}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>fy22p9f9bgltjg30l20h0quj99gtory</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გარეტყე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>204054</id>
    <revision>
      <id>4406872</id>
      <parentid>4395918</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:18:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6205" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გარეტყე
|მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 34 |lat_sec = 11.6
 |lon_dir = E |lon_deg = 41 |lon_min = 59 |lon_sec = 40
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი){{!}}მერისი
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 89&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გარეტყე''', ''განთიადი'' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: გარეტყე, [[გუნდაური (ქედის მუნიციპალიტეტი)|გუნდაური]], [[ინაშარიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ინაშარიძეები]], [[მერისი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მერისი]], [[ნამონასტრევი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ნამონასტრევი]], [[სილიბაური]], [[სიხალიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|სიხალიძეები]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 89 კაცი&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;.

==დემოგრაფია==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 93&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 89&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|1|559}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>nnhj2x04nwnj2ix0170cfxx28qmlat7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გოგინიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>204055</id>
    <revision>
      <id>4406991</id>
      <parentid>4381709</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:07:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5768" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გოგინიძეები
|მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 35 |lat_sec = 08
 |lon_dir = E |lon_deg = 41 |lon_min = 57 |lon_sec = 47
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი){{!}}ოქტომბერი
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გოგინიძეები''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[აგოთა]], გოგინიძეები, [[კუჭულა]], [[მეძიბნა]], [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 95 კაცი&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;.

==დემოგრაფია==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 168&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|62}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>qkz6300imqdiafogd4rj96ye48zjtfl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407013</id>
      <parentid>4406991</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:20:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5768" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გოგინიძეები
|მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 34 |lat_sec = 17
 |lon_dir = E |lon_deg = 41 |lon_min = 57 |lon_sec = 27
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი){{!}}ოქტომბერი
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გოგინიძეები''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბრის]] [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[აგოთა]], გოგინიძეები, [[კუჭულა]], [[მეძიბნა]], [[ოქტომბერი (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ოქტომბერი]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 95 კაცი&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;.

==დემოგრაფია==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 168&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 95&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|62}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>gh3qbr4bubvddlwq53ymktdxk66k6yz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გოგიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>204056</id>
    <revision>
      <id>4406947</id>
      <parentid>4381486</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GiorgiXIII</username>
        <id>62215</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6317" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
|ქართული სახელი = გოგიაშვილები
|მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
|ქვეყანა = საქართველო
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = keda.png
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
|დროშა = 
|გერბი = 
|გერბის სიგანე = 
|დროშის სიგანე = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 38 |lat_sec = 06.8
 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 05 |lon_sec = 18.9
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE
 |CoordScale = 
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის რუკის ზომა = 300
|რაიონის რუკის ზომა = 300
|რეგიონის ტიპი = ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი = აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა
|რეგიონი ცხრილში = 
|შიდა დაყოფა = 
|რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
|რაიონი = ქედის მუნიციპალიტეტი
|თემი = დანდალო
|მმართველის ტიპი = 
|მმართველი = 
|დაარსების თარიღი = 
|პირველი ხსენება = 
|წინა სახელები = 
|სტატუსი-დან = 
|ფართობი = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 520
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ენა = 
|მოსახლეობა = 194&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt;
|აღწერის წელი = 2014
|სიმჭიდროვე = 
|აგლომერაცია = 
|ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 100 %
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = 
|ეთნოქორონიმი = 
|დროის სარტყელი = +4
|DST = 
|სატელეფონო კოდი = +995
|საფოსტო ინდექსი = 
|საავტომობილო კოდი = 
|საიტი = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''გოგიაშვილები''' — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის]] [[ქედის მუნიციპალიტეტი|ქედის მუნიციპალიტეტში]], [[დანდალო]]ს [[თემი|თემში]] (სოფლები: [[ბალაძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ბალაძეები]], გოგიაშვილები, [[დანდალო]], [[მოსიაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|მოსიაშვილები]], [[ტაკიძეები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ტაკიძეები]], [[ხარაულა]], [[ჯალაბაშვილები (ქედის მუნიციპალიტეტი)|ჯალაბაშვილები]]).&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt; მდებარეობს [[მდინარე]] [[აჭარისწყალი|აჭარისწყლის]] ხეობაში. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 520 მ, [[დაბა]] [[ქედა|ქედიდან]] 22 [[კილომეტრი|კმ]]. [[2014]] წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 194 კაცი&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt;.

==დემოგრაფია==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა
|-
| 2002 || 203&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |title=pop-stat.mashke.org — საქართველოს დასახლებული პუნქტების მოსახლეობა |accessdate=2012-08-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120419092459/http://pop-stat.mashke.org/georgia-census.htm |archivedate=2012-04-19 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |title=საქართველოს სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტი — სოფლების მოსახლეობა 2002 წელი |accessdate=2012-07-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130919234310/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/Census_of_village_population_of_Georgia.pdf |archivedate=2013-09-19 }}&lt;/ref&gt;
|-
| 2014 || 194&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;/&gt; {{კლება}}
|}

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|60}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ქედის მუნიციპალიტეტი}}

[[კატეგორია:ქედის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]</text>
      <sha1>ehdh2z0zv89gehq34nsupo89h146iae</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირაკლი ღარიბაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>208197</id>
    <revision>
      <id>4407089</id>
      <parentid>4404141</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:59:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61500" xml:space="preserve">{{მიკერძოებული}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ღარიბაშვილი 
| სურათი= Irakli_Garibashvili_in_2016.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა =  Gharibashvili signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1982|6|28}}
| დაბადების ადგილი=  [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = ნუნუკა თამაზაშვილი
| შვილები= ნიკოლოზი, ანდრია, გაბრიელი და ნინო
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br /&gt;[[სორბონის უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =[[სამართალი|იურისტი]], [[დიპლომატი]], [[პოლიტიკოსი]] 
| საქმიანობა =პოლიტიკა, ბიზნესმენი
| რელიგია = [[საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[22 თებერვალი]], [[2021]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| პრეზიდენტი        = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი   = 
| წინამორბედი        = [[გიორგი გახარია]]
| მემკვიდრე          = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[20 ნოემბერი]], [[2013]] 
| თანამდებობა დატოვა2 = [[30 დეკემბერი]], [[2015]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2    =
| პრეზიდენტი2        = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2   = 
| წინამორბედი2       = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| მემკვიდრე2         = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:MOD of Georgia Emblem.png|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[8 სექტემბერი]], [[2019]] 
| თანამდებობა დატოვა3 = [[22 თებერვალი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3    =
| პრეზიდენტი3        = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3   = [[გიორგი გახარია]]
| წინამორბედი3       = [[ლევან იზორია]]
| მემკვიდრე3         = [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა4 = [[20 ნოემბერი]], [[2013]] 
| პრეზიდენტი4        = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4   = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| წინამორბედი4        = [[ბაჩანა ახალაია]]
| მემკვიდრე4          = [[ალექსანდრე ჭიკაიძე]]
}}
'''ირაკლი ღარიბაშვილი''' (დ. [[28 ივნისი]], [[1982]], [[თბილისი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 |title=საქართველოს მთავრობის საიტი |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218213755/http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=geo&amp;sec_id=195 |archivedate=2014-12-18 }}&lt;/ref&gt;) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] [[2021]] წლის [[22 თებერვალი|22 თებერვლიდან]]. მანამდე იყო [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] (2012–2013), საქართველოს მე-11 და ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი [[2013]] წლის 20 ნოემბრიდან [[2015]] წლის 30 დეკემბრამდე, პოლიტიკური პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“]] თავმჯდომარე (2013–2015), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] [[2019]] წლის 8 სექტემბრიდან 2021 წლის 22 თებერვლამდე.

==განათლება==

ირაკლი ღარიბაშვილმა 1999 წელს დაამთავრა [[დედოფლისწყარო|დედოფლისწყაროს]] N1 საშუალო სკოლა. 1999-2004 წლებში სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე. სწავლის პარალელურად (2001–2002 წლებში), სტაჟირება გაიარა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის]] საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტში. ფლობს რუსულ, ინგლისურ და ფრანგულ ენებს.

2002-2004 წლებში ირაკლი ღარიბაშვილი სწავლობდა [[სორბონის უნივერსიტეტი|სორბონის]] (პარიზი, საფრანგეთი) უნივერსიტეტში - Paris I – პოლიტიკური მეცნიერებების ფაკულტეტზე, საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალობით. [[საქართველო|საქართველოში]] დაბრუნების შემდეგ, 2005 წელს, ირაკლი ღარიბაშვილმა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] საერთაშორისო ურთიერთობების მაგისტრის ხარისხი მიიღო.&lt;ref name=&quot;netgazeti&quot;&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილის ბიოგრაფია |url=http://netgazeti.ge/news/26847/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |publisher=ნეტგაზეთი}}&lt;/ref&gt;

==პოლიტიკურ კარიერამდე==

2004–2005 წლებში მუშაობდა „ქართუ ჯგუფის“ კომპანია ბურჯში. 2005-2008 წლებში იყო სააქციო საზოგადოება [[ქართუ ჯგუფი|„ქართუ ჯგუფის“]] პრეზიდენტის თანაშემწე. 2006 წლიდან 2012 წლის 14 თებერვლამდე იყო საერთაშორისო საქველმოქმედო [[ფონდი ქართუ|ფონდ „ქართუს“]] გამგეობის თავმჯდომარე. 2006 წელს ირაკლი ღარიბაშვილი იყო [[საქართველო|საქართველოში]] [[სან-მარინო|სან-მარინოს რესპუბლიკის]] საპატიო კონსულის პირადი წარმომადგენელი.
2007-2012 წლებში იყო სააქციო საზოგადოება [[ბანკი ქართუ|„ბანკი ქართუს“]] სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი. სწორედ ამ პერიოდში „ქართუ ჯგუფში“ მრავალი მნიშვნელოვანი ჰუმანიტარული პროექტი  და პროგრამა განხორციელდა კულტურის, განათლების, სოფლის მეურნეობის, სპორტის, ჯანდაცვის, სოციალურ და სხვა სფეროებში.&lt;ref name=&quot;netgazeti&quot; /&gt;

==პოლიტიკური კარიერის დასაწყისი==

2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე ირაკლი ღარიბაშვილი აქტიურად იყო ჩართული საზოგადოებრივი მოძრაობა [[ქართული ოცნება|„ქართული ოცნების“]] და პოლიტიკური კოალიცია „ქართული ოცნების“ საქმიანობაში.

2012 წლის 15 თებერვლიდან, იგი იყო პოლიტიკური პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს&quot;]] დამფუძნებელი წევრი და პარტიის სარევიზიო კომისიის ხელმძღვანელი.

2012 წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.

==შინაგან საქმეთა მინისტრი==

2012 წლის 25 ოქტომბერს ირაკლი ღარიბაშვილი [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა]] მინისტრად დაინიშნა.

შინაგან საქმეთა მინისტრის თანამდებობაზე ღარიბაშვილის მუშაობის პერიოდში საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი ამნისტიის შესახებ, რითაც ქვეყანაში ფართომასშტაბიანი [[ამნისტია]] გამოცხადდა. ამ გადაწყვეტილების შედეგად, საპატიმრო დაწესებულებები დატოვა 16 ათასამდე მსჯავრდებულმა, გათავისუფლდა 200-მდე მოქალაქე, რომლებიც პოლიტიკური ნიშნით იყვნენ დევნილი და დაპატიმრებული.

ასეთი ფართომასშტაბიანი, უპრეცედენტო ამნისტიის მიუხედავად, ქვეყნის მასშტაბით იკლო დანაშაულის რიცხვმა და გაიზარდა დანაშულის გახსნის მაჩვენებელი.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდში განხორციელდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს დეპოლიტიზება და რესტრუქტურიზაცია. ამ რეფორმის ფარგლებში (2012 წლის ნოემბერი), სამინისტროს სამსახურების - კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის (კუდ) და სპეციალური ოპერატიული დეპარტამენტის (სოდ) ნაცვლად, ჩამოყალიბდა ანტიკორუფციული და სახელმწიფო უსაფრთხოების სააგენტოები, შეიქმნა ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტი. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] ინიციატივით, პარლამენტმა მიიღო ახალი კანონი [[პოლიცია|პოლიციის]] შესახებ.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდში დიდი ყურადღება დაეთმო შინაგან საქმეთა სამინისტროს გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების ზრდას, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანის უფლებათა]] დაცვას. იზოლატორების საქმიანობა  გახდა გამჭვირვალე. მათ სისტემატურ ზედამხედველობას უწევენ [[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის]] წარმომადგენლები და უცხოელი უფლებადამცველები. 2012 წლის დეკემბერში დროებითი მოთავსების ყველა იზოლატორის დერეფნებში დამონტაჟდა ვიდეოკონტროლის სისტემები.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდს უკავშირდება უკანონო თვალთვალის დასრულება საქართველოში. 2013 წლის 5 სექტემბერს, უშუალოდ ღარიბაშვილის ხელმძღვანელობით, საჯაროდ განადგურდა 110 კომპაქტური დისკი, რომლებიც დაახლოებით 181 საათის ხანგრძლივობის უკანონო თვალთვალის გზით მოპოვებული პირადი ცხოვრების ამსახველი აუდიო და  ვიდეო ჩანაწერების 144 ფაილს შეიცავდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=შსს-ში დაცული პირადი ცხოვრების ამსახველი ფარული ჩანაწერები განადგურდა |url=https://civil.ge/ka/archives/152121 |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=Civil.ge |date=5 სექტემბერი, 2013 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; ეს ჩანაწერები პოლიტიკოსების, ჟურნალისტების, დიპლომატების, მათ შორის, უცხოელი დიპლომატების, სასულიერო პირების შანტაჟსა და დაშინებას ემსახურებოდა.

==პრემიერ-მინისტრი==
[[ფაილი:Georgian_PM_Irakli_Gharibashvili_meeting_with_the_US_Secretary_of_State_John_Kerry_in_February_2014.jpg|მინი|მარჯვნივ|ირაკლი ღარიბაშვილი აშშ-ს სახელმწიფო მდივანთან, [[ჯონ კერი]]სთან ერთად, [[2014]] წ.]]
31 წლის შინაგან საქმეთა მინისტრი, ირაკლი ღარიბაშვილი, საქართველოს მომავალ პრემიერ–მინისტრად 2013 წლის 2 ნოემბერს დასახელდა. მან ამ თანამდებობაზე [[ბიძინა ივანიშვილი]] შეცვალა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=27528 |title=მომავალ პრემიერ–მინისტრად ღარიბაშვილი დასახელდა |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216051128/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=27528 |archivedate=2014-12-16 }}&lt;/ref&gt;.

2013 წლის 17 ნოემბერს, [[საქართველოს პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[გიორგი მარგველაშვილი|გიორგი მარგველაშვილის]] [[ინაუგურაცია|ინაუგურაციის]] მომენტიდან, ამოქმედდა [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციაში 2010 წელს განხორციელებული ცვლილებები]], რომლითაც თვისებრივად შეიცვალა და გაიზარდა პრემიერ-მინისტრის უფლებამოსილებები.

2013 წლის 18 ნოემბერს პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატმა ირაკლი ღარიბაშვილმა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტს]] წარუდგინა მთავრობის ახალი პროგრამა, რომელიც ეფუძნება კოალიცია „ქართული ოცნების“ მიერ გაცხადებულ ღირებულებებსა და საარჩევნო პროგრამას.&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=6uAzQ8TyhRo პრემიერ მინისტრობის კანდიდატის გამოსვლა პარლამენტში]&lt;/ref&gt;

===მთავრობის ახალი პროგრამა და პრემიერ-მინისტრის ინიციატივები===
პრემიერ-მინისტრი ღარიბაშვილი აცხადებს, რომ მთავრობის მიზანი სოციალურად სამართლიანი სახელმწიფოს ჩამოყალიბებაა.

მთავრობის პრიორიტეტებად დასახელდა: ეკონომიკის განვითარება, ბიზნესის ხელშეწყობა, ახალი სამუშაო ადგილების შექმნა, სოფლის მეურნეობის განვითარება, განათლებისა და ჯანდაცვის საყოველთაო ხელმისაწვდომობა.

პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის გადაწყვეტილებით, მთავრობის მიერ ახალი კონსტიტუციის ფარგლებში დაკისრებული უფლებამოსილებებისა და ვალდებულებების ეფექტიანი და ოპერატიული განხორციელებისთვის შეიქმნა [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისა და კრიზისების მართვის საბჭო|უსაფრთხოებისა და კრიზისების მართვის საბჭო]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=კრიზისების მართვის საბჭომ ბოლო სამ წელში დაახლოებით 15 მილიონი დახარჯა და ახლა უფუნქციო ორგანოდ გამოცხადდა |url=https://factcheck.ge/ka/story/33387-krizisebis-marthvis-sabtchom-bolo-sam-tselshi-daakhloebith-15-milioni-dakharja-da-akhla-uphunqtsio-organod-gamotskhadda |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=factcheck.ge }}&lt;/ref&gt;

პრემიერ-მინისტრ ღარიბაშვილის გადაწყვეტილებით, ასევე, შეიქმნა კრიზისების მართვის ერთიანი მაკოორდინირებელი ცენტრი, რაშიც ხელისუფლებას ამერიკელი, ბრიტანელი და ებრაელი პარტნიორები დაეხმარნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=საქართველოში კრიზისების მართვის ცენტრი შეიქმნება |url=https://ghn.ge/news/2923-sakartveloshi-krizisebis-martvis-tsentri-sheikmneba |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=ghn.ge}}&lt;/ref&gt;

ეკონომიკური პოლიტიკის კოორდინაციისათვის საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ეკონომიკური საბჭო შექმნა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://newsport.ge/96866-ristvis-sheiqmna-premierministrtan-arsebuli-ekonomikuri-sabcho#.UsDKpNIW3AQ |title=რისთვის შეიქმნა პრემიერ-მინისტრთან არსებული ეკონომიკური საბჭო? |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216043101/http://newsport.ge/96866-ristvis-sheiqmna-premierministrtan-arsebuli-ekonomikuri-sabcho#.UsDKpNIW3AQ |archivedate=2014-12-16 }}&lt;/ref&gt;.

===ადამიანის უფლებები===
ირაკლი ღარიბაშვილის მთავრობის პრიორიტეტია ადამიანის უფლებების დაცვაზე ორიენტირებული პოლიტიკის წარმოება, რაც ყველა უმცირესობის უფლებების დაცვას გულისხმობს.

საქართველოს მთავრობის ინიციატივითა და ევროკავშირის უშუალო მხარდაჭერით, შეიქმნა  ადამიანის უფლებათა დაცვის სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, რომლის თაობაზე პრემიერ-მინისტრმა განცხადება ადამიანის უფლებების  კონფერენციაზე 2013 წლის 4 დეკემბერს გააკეთა. ადამიანის უფლებათა დაცვის სტრატეგია შვიდწლიანია და არ იქნება დამოკიდებული პოლიტიკურ ციკლზე.

===საგარეო პოლიტიკა===
საქართველოს საგარეო პოლიტიკას საფუძვლად უდევს ეროვნული უსაფრთხოების, სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის უზრუნველყოფა. მთავრობის პრიორიტეტებია ევროკავშირში გაერთიანებისაკენ სწრაფვა და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია.

2012 წლის ნოემბერში, ვილნიუსის სამიტზე მოხდა ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების პარაფირება.

პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, ვილნიუსის სამიტის შემდეგ, საქართველოს მიზანია ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერა 2014 წლის შემოდგომამდე,  რის შემდგომაც საქართველო რეალური მოქმედებებისა  და აღებული ვალდებულებების  შესრულების ფაზაზე გადავა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ელჩი: არასწორი იქნება, თუ ქართული მხარე დაიკავებს პოზიციას, რომ ყაზახებმა არ იციან მათემატიკა |url=http://netgazeti.ge/GE/105/News/26099/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |publisher=ნეტგაზეთი}}&lt;/ref&gt;

==პარტია „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს“ თავმჯდომარე==

2013 წლის 24 ნოემბერს, საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისა და ახალი მთავრობის ფორმირების შემდეგ, გაიმართა პარტია „ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველოს“ ყრილობა, რომელმაც აირჩია ახალი თავმჯდომარე - საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი. ხელახლა დაკომპლექტდა პოლიტიკური საბჭო. პარტიის მიზანია, საქართველო იყოს სოციალურად ორიენტირებული, სამართლებრივი სახელმწიფო და გახდეს [[ევროპის კავშირი|ევროპის კავშირის]] სრულუფლებიანი წევრი&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=uKqCF0B9jPY პარტიის ყრილობა]&lt;/ref&gt;.

==თავდაცვის მინისტრი==
[[2019]] წლის [[8 სექტემბერი|8 სექტემბერს]] დაინიშნა თავდაცვის მინისტრად.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პარლამენტმა პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიას მთავრობას ნდობა გამოუცხადა |url=http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=520&amp;info_id=73280 |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=gov.ge |language=ka}}&lt;/ref&gt; თანამდებობაზე შეცვალა [[ლევან იზორია]]. პრემიერ-მინისტრად ხელმეორედ დანიშვნის შემდეგ ღარიბაშვილი თანამდებობაზე [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]მ შეცვალა.

==დაბრუნება პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე==
[[ფაილი:Ilham_Aliyev and Irakli Garibashvili, May 2021 01.jpg|მინი|მარცხნივ|ირაკლი ღარიბაშვილი ხვდება [[აზერბაიჯანი]]ს პრეზიდენტ [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევს]], [[2021]] წ.]]
[[ფაილი:211018-D-TT977-0621_(51602854918).jpg|მინი|მარჯვნივ|ამერიკის შეერთებული შტატების სამხედრო მდივანი [[ლოიდ ოსტინი]] (მარცხნივ) და ირაკლი ღარიბაშვილი]]
[[2021]] წლის [[18 თებერვალი|18 თებერვალს]] საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ გაუმართლებლად მიიჩნია ნიკა მელიას დაპატიმრება იმ პირობებში, როდესაც არსებობს პოლიტიკური ესკალაციის საფრთხე და თანამდებობა დატოვა. [[გიორგი გახარია]]ს გადადგომის შემდეგ „ქართულმა ოცნებამ“ პრემიერობის კანდიდატად წარადგინა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=&quot;ქართულმა ოცნებამ&quot; პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ირაკლი ღარიბაშვილის კანდიდატურა წარადგინა |url=https://www.ambebi.ge/article/255660-kartulma-ocnebam-premier-ministris-postze-irakli/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[19 თებერვალი|19 თებერვალს]] მან თავისი გუნდი წარადგინა, სადაც გამოჩნდა ორი ახალი სახე, [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]] (თავდაცვის მინისტრობის კანდიდატი) და [[ირაკლი ქარსელაძე]] (რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრობის კანდიდატი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა მთავრობის განახლებული შემადგენლობა წარადგინა - მინისტრთა კაბინეტში ორი ახალი სახე იქნება? |url=https://www.ambebi.ge/article/255702-irakli-garibashvilma-mtavrobis-ganaxlebuli-shemadgen/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[22 თებერვალი|22 თებერვალს]] მე-10 მოწვევის პარლამენტში მთავრობის ახალი შემადგენლობა მმართველი გუნდის დეპუტატებმა 89 ხმით 2-ის წინააღმდეგ დაამტკიცეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ქართულმა ოცნებამ ღარიბაშვილის მთავრობას ნდობა გამოუცხადა |url=https://on.ge/story/76365-ქართულმა-ოცნებამ-ღარიბაშვილის-მთავრობას-ნდობა-გამოუცხადა |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=22 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; 

===ნიკა მელიას დაკავება===
ღარიბაშვილის დამტკიცებიდან ერთი დღის შემდეგ ნიკა მელიას დაკავების გადაწყვეტილების აღსრულება დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დააკავეს - რა არ უნდა გამოგრჩეს 23 თებერვალს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/ნიკა-მელია-დააკავეს---რა-არ-უნდა-გამოგრჩეს-23-თებერვალს/31116178.html |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] დილით განხორციელდა სპეციალური დანიშნულების რაზმებისა და პოლიციის შტურმი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისზე, სადაც შეკრებილი იყვნენ ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და მხარდამჭერები, და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე [[ნიკა მელია]] დააკავეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დაკავებულია |url=https://www.ambebi.ge/article/255843-nika-melia-dakavebulia/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

===ბერა ივანიშვილის ჩანაწერები===
ღარიბაშვილის პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე დაბრუნებიდან მალევე ტელეკომპანია „პირველმა“ გაავრცელა ჩანაწერები, რომლებშიც ჩანდა „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელი [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს შვილი, რეპერი [[ბერა ივანიშვილი]]  იყენებს მაღალი რანგის მთავრობის წარმომადგენლებს, რათა თვალყური ადევნოს და დააშინოს ადამიანები, რომლებიც აკრიტიკებენ მას და მის მუსიკას სოციალურ ქსელებში, საუბარია მათ შორის არასრულწლოვნებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Georgian rapper accused of using law enforcement to terrorize critics {{!}} Eurasianet|url=https://eurasianet.org/georgian-rapper-accused-of-using-law-enforcement-to-terrorize-critics|access-date=2021-03-12|website=eurasianet.org|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-03-06|title=Covert Recordings: Bera Ivanishvili Heard Tasking Security Official with Personal Revenge?|url=https://civil.ge/archives/403782|access-date=2021-03-12|website=Civil.ge|language=en-US}}&lt;/ref&gt; გარდა ბერა ივანიშვილისა და ირაკლი ღარიბაშვილისა ჩანაწერებში ფიგურირებდა [[საქართველოს სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახური]]ს უფროსი [[ანზორ ჩუბინიძე]]. ივანიშვილმა და მმართველმა პარტიამ ჩანაწერებზე სხვადასხვა პოზიცია შემოგვთავაზა, ნაწილი ამტკიცებდა რომ ჩანაწერი იყო ფაბრიკაციისა და მონტაჟის გზით დამზადებული, ხოლო მეორე ნაწილი ამბობდა, რომ ჩანაწერები ჩაწერილი იქნა [[2010]] წელს, მაშინ როდესაც ბერა თავად იყო არასრულწლოვანი და „ქართული ოცნება“ ჯერ კიდევ არ იყო დაფუძნებული. &lt;ref&gt;{{Cite web | title = Secretary Office launches investigation into covert audio recordings involving Georgian PM | url = https: //agenda.ge/en/ news / 2021/622 | access-date = 2021-03-12 | website = Agenda.ge}} &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; {{Cite web | date = 2021-03-12 | title = PM Garibashvili Breaks Silence Over Covert Recordings | url = https: //civil.ge/archives/405292 | access-date = 2021-03-12 | website = Civil.ge | language = en-US}} &lt;/ref&gt;

===5 ივლისის მოვლენები===
ურთიერთობა ხელისუფლებასა და ოპოზიციურად განწყობილ მედიას შორის განსაკუთრებით დაიძაბა 5 ივლისის მოვლენების შემდეგ. 5 ივლისს რუსთაველის გამზირზე „თბილისი პრაიდის“ ორგანიზებით იგეგმებოდა „ღირსების მარშის“ ჩატარება, რომელსაც „სირცხვილია“ და სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციები შეურთდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=5 ივლისს &quot;თბილისი პრაიდი&quot; &quot;ღირსების მარშს&quot; გამართავს|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31290279.html|date=4 June 2021 |agency=[[Radio Liberty]]|archive-date=4 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210703073220/https://www.radiotavisupleba.ge/a/31290279.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ისინი მთავრობისგან მოითხოვდნენ ღონისძიების ჩატარების უზრუნველყოფას, ხოლო კონსერვატიული ჯგუფები - „ღირსების მარშის“ აკრძალვას და ლგბტ პროპაგანდის წინააღმდეგ კანონმდებლობის მიღებას. ხელისუფლების წევრებმა განსხვავებული პოზიცია დააფიქსირეს ლგბტ მარშთან მიმართებით, ოპოზიციის ნაწილი მოითხოვდა მისი ჩატარების უზრუნველყოფას, ნაწილი კი ფრთხილ და მოზომილ განცხადებებს აკეთებდა. 5 ივლისს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა სატელევიზიო მიმართვაში მოუწოდა ლგბტ აქტივისტებს თავი შეეკავათ პარადის ჩატარებისგან რუსთაველის გამზირზე, რადგან ეს სამოქალაქო დაპირისპირებას გამოიწვევდა. მან შესთავაზა აქტივისტებს აერჩიათ შსს-ს მიერ შერჩეული ალტერნატიული ლოკაციებიდან ერთ-ერთი, ან საერთოდ არ ჩაეტარებინათ მარში, რადგან ეს არაგონივრული და არამიზანშეწონილი იქნებოდა. პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა რომ მარშის უკან იდგა რადიკალური ოპოზიცია და მიხეილ სააკაშვილი, რომლებიც სამოქალაქო არეულობის მცდელობაში დაადანაშაულა. ლგბტ მარში ჩაიშალა, რადგან დილის საათებიდან პარლამენტის წინ ათასობით ადამიანი შეიკრიბა პრაიდის წინააღმდეგ, რის შემდეგაც ორგანიზატორებმა გააუქმეს ღონისძიება. აქციის დროს შეტაკებებისას დაშავდნენ მედიის წარმომადგენლები. ოპოზიციურმა მედიამ ღარიბაშვილი მისი განცხადებების გამო პრაიდის და ჟურნალისტების წინააღმდეგ ძალადობის წახალისებაში და მისთვის მწვანე შუქის ანთებაში დაადანაშაულა. ოთხმა ტელევიზიამ – „მთავარმა არხმა“, ტელეკომპანია „პირველმა“, „ფორმულამ“ და „კავკასიამ“ პროტესტის ნიშნად ერთი დღით მაუწყებლობა შეწყვიტეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ოთხმა ტელევიზიამ პროტესტის ნიშნად 24 საათით მაუწყებლობა შეწყვიტა |url=https://civil.ge/ka/archives/432172 |access-date=15 ივლისი, 2021 |publisher=Civil.ge |date=14 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; გაიმართა აქცია, რომლის მონაწილეებმა პრემიერ-მინისტრის და მისი კაბინეტის, ასევე სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის, გრიგოლ ლილუაშვილის გადადგომა მოითხოვეს. პრემიერ-მინისტრმა ამას ანტისახელმწიფოებრივი, ანტიეროვნული და ანტიეკლესიური ძალების პროვიკაცია უწოდა. 12 ივლისს მთავრობის სხდომამდე გაკეთებულ განცხადებაში ღარიბაშვილმა აღნიშნა, რომ მოსახლეობის 95% წინააღმდეგია მსგავსი აღლუმების ჩატარების და უმცირესობამ არ უნდა გადწყვიტოს უმრავლესობის ბედი. მან დასძინა, რომ ერთადერთი აღლუმი, რომელიც საქართველოში ჩატარდება, ქართული ჯარის აღლუმია. &lt;ref&gt;{{cite news |title=ოთხმა ტელევიზიამ პროტესტის ნიშნად 24 საათით მაუწყებლობა შეწყვიტა |url=https://1tv.ge/news/irakli-gharibashvili-me-vici-erti-aghlumi-es-aris-chveni-jaris-aghlumi-skhva-ghonisdziebebistvis-arsebobs-nebismieri-skhva-lokacia-romelic-policiam-shestavaza-lgbt-tems/|access-date=7 მარტი, 2022 |publisher=საზოგადოებრივი მაუწყებელი|date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; 17 სექტემბერს „რუსთავი ორის“ ეთერში პრემიერმა უფრო დეტალურად იმსჯელა მის პოზიციაზე, მან ყურადღება გაამახვილა ინტერესთა დაბალანსებაზე, რომ ერთ მხარეს იყო აქტივისტების უფლება ჩაევლოთ მარშით, ხოლო მეორე მხარეს უპირატესი ინტერესები - საზოგადოებრივი უსაფრთხოების, წესრიგისა და მშვიდობის დაცვა, ასევე ღონისძიების ორგანიზატორების ჯანმრთელობა, ამიტომაც ის არ უჭერდა პრაიდს მხარს. პრემიერმა ასევე დაადანაშაულა „სირცხვილია“ დესტაბილიზაციის მცდელობაში, რადგან მისი თქმით, „თბილისი პრაიდის“ წევრები თითქმის დაეთანხმენენ მთავრობას ლოკაციის შეცვლაზე, თუმცა „სირცხვილიამ“, რომელსაც ღარიბაშილმა „სააკაშვილის ორგანიზაცია“ უწოდა, ჩაშალა შეთანხმება, რადგან მისი მიზანი იყო პროვოკაციის მოწყობა, რაც გამოიწვევდა პოლიციის მიერ ძალის გამოყენებას საზოგადოების და ეკლესიის წინააღმდეგ. მან ასევე განაცხადა, რომ პოლიციამ ვერ აღკვეთა დაპირისპირება, რადგან მოვლენები დილით ადრე განვითარდა, ხოლო მარში საღამოს იგეგმებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ღარიბაშვილი პრაიდის კვირეულზე: არ არის საჭირო ასეთი მარშები, 85% მართლმადიდებელი ქრისტიანია|url=https://metronome.ge/story/372649|access-date=7 მარტი, 2022 |publisher=Metronome.ge|date=17 სექტემბერი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

===მიხეილ სააკაშვილის დაკავება===
[[2021]] წლის [[1 ოქტომბერი|1 ოქტომბერს]] საქართველოს მესამე პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ 8 წლიანი დევნის შემდეგ დაბრუნდა [[საქართველო]]ში&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Саакашвили призвал сторонников пойти колоннами на Тбилиси|url=https://www.rbc.ru/politics/01/10/2021/6156c73f9a794763d67f3fda|access-date=2021-10-01|website=РБК|language=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Михаил Саакашвили заявил, что вернулся в Грузию. Там он приговорен к двум тюремным срокам|url=https://meduza.io/news/2021/10/01/mihail-saakashvili-zayavil-chto-vernulsya-v-gruziyu-tam-on-prigovoren-k-dvum-tyuremnym-srokam|access-date=2021-10-01|website=Meduza|language=ru}}&lt;/ref&gt;, გამოაქვეყნა ვიდეო რომელიც მისი აღწერის მიხედვით [[ბათუმი|ბათუმში]] იყო გადაღებული. მმართველი პარტია, „ქართული ოცნება“ უარყოფდა გავრცელებულ ინფორმაციას და აცხადებდა რომ სააკაშვილი [[უკრაინა]]შია და არ დაუტოვებია უკრაინის ტერიტორია, მაგრამ მოგვიანებით ირაკლი ღარიბაშვილმა შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვახტანგ გომელაური|ვახტანგ გომელაურთან]] და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროს [[გრიგოლ ლილუაშვილი|გრიგოლ ლილუაშვილთან]] ერთად გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა, რომ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია.&lt;ref&gt;[https://www.ambebi.ge/article/265917-mixeil-saakashvili-dakavebulia-premieri/ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია - პრემიერი]&lt;/ref&gt;

===რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)===
[[2022]] წლის 25 თებერვალს 1921 წლის თებერვალში კოჯორ-ტაბახმელასთან დაღუპულ იუნკერთა ხსოვნისადმი მიძღვნილ ღონისძიებაზე ჟურნალისტებთან საუბრისას ღარიბაშვილმა განაცხადა რომ [[საქართველო]] არ შეუერთდება რუსეთზე უკრაინაში შეჭრის გამო დაწესებულ საერთაშორისო სანქციებს. &lt;ref&gt; [https://civil.ge/ka/archives/475184 civil.ge] &lt;/ref&gt;

==ოჯახი==
ირაკლი ღარიბაშვილს ჰყავს მეუღლე — ნუნუკა თამაზაშვილი (დ. 1983) და ოთხი შვილი — ნიკოლოზი (დ. 2005), ანდრია (დ. 2010), გაბრიელი (დ. 2015) და ნინო (დ. 2016).

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Irakli Gharibashvili}}
{{ვიკიციტატა}}
* {{ოფიციალური|https://web.archive.org/web/20150520222212/http://irakligaribashvili.ge/}} {{დაარქივებულის ნიშანი}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002631}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4487}}
* [http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 ირაკლი ღარიბაშვილი] — საქართველოს მთავრობის საიტი (როგორც პრემიერ-მინისტრი)&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20210223170716/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 --&gt;
* [https://web.archive.org/web/20210218122104/http://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=624 ირაკლი ღარიბაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (როგორც თავდაცვის მინისტრი)
* [https://web.archive.org/web/20210212175358/https://mod.gov.ge/ge/page/9/tavdacvis-ministri ირაკლი ღარიბაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს საიტი
* [http://41.ge/party/irakli-gharibashvili?menu=1 ირაკლი ღარიბაშვილის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190330154835/http://41.ge/party/irakli-gharibashvili?menu=1 |date=2019-03-30 }} [[ქართული ოცნება|ქართული ოცნების]] საიტზე
* [https://www.facebook.com/GaribashviliOfficial ოფიციალური გვერდი Facebook-ზე]
* [https://www.youtube.com/user/GaribashviliOfficial ოფიციალური არხი Youtube-ზე]
* {{Twitter|GharibashviliGe}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბაჩანა ახალაია]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2012 –2013| შემდეგი=[[ალექსანდრე ჭიკაიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბიძინა ივანიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=2013 – 2015| შემდეგი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ლევან იზორია]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=8 სექტემბერი, 2019 – 22 თებერვალი, 2021| შემდეგი=[[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ღარიბაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 28 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1982]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ღარიბაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>5z78nirgzi3v2m36lv0i0m8zisxb2zn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407094</id>
      <parentid>4407089</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:04:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/188.169.134.111|188.169.134.111]] ცვლილებების გაუქმება (№4407089)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61218" xml:space="preserve">{{მიკერძოებული}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი ღარიბაშვილი 
| სურათი= Irakli_Garibashvili_in_2016.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ = 
| ხელმოწერა =  Gharibashvili signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1982|6|28}}
| დაბადების ადგილი=  [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = ნუნუკა თამაზაშვილი
| შვილები= ნიკოლოზი, ანდრია, გაბრიელი და ნინო
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br /&gt;[[სორბონის უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = 
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნება]]
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[22 თებერვალი]], [[2021]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| პრეზიდენტი        = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი   = 
| წინამორბედი        = [[გიორგი გახარია]]
| მემკვიდრე          = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[20 ნოემბერი]], [[2013]] 
| თანამდებობა დატოვა2 = [[30 დეკემბერი]], [[2015]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2    =
| პრეზიდენტი2        = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2   = 
| წინამორბედი2       = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| მემკვიდრე2         = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:MOD of Georgia Emblem.png|right|25px]][[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[8 სექტემბერი]], [[2019]] 
| თანამდებობა დატოვა3 = [[22 თებერვალი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3    =
| პრეზიდენტი3        = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3   = [[გიორგი გახარია]]
| წინამორბედი3       = [[ლევან იზორია]]
| მემკვიდრე3         = [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]
| რიგი4 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]] 
| თანამდებობა დატოვა4 = [[20 ნოემბერი]], [[2013]] 
| პრეზიდენტი4        = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი4   = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| წინამორბედი4        = [[ბაჩანა ახალაია]]
| მემკვიდრე4          = [[ალექსანდრე ჭიკაიძე]]
}}
'''ირაკლი ღარიბაშვილი''' (დ. [[28 ივნისი]], [[1982]], [[თბილისი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 |title=საქართველოს მთავრობის საიტი |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218213755/http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=geo&amp;sec_id=195 |archivedate=2014-12-18 }}&lt;/ref&gt;) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]], [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] [[2021]] წლის [[22 თებერვალი|22 თებერვლიდან]]. მანამდე იყო [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] (2012–2013), საქართველოს მე-11 და ყველაზე ახალგაზრდა პრემიერ-მინისტრი [[2013]] წლის 20 ნოემბრიდან [[2015]] წლის 30 დეკემბრამდე, პოლიტიკური პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს“]] თავმჯდომარე (2013–2015), [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] [[2019]] წლის 8 სექტემბრიდან 2021 წლის 22 თებერვლამდე.

==განათლება==

ირაკლი ღარიბაშვილმა 1999 წელს დაამთავრა [[დედოფლისწყარო|დედოფლისწყაროს]] N1 საშუალო სკოლა. 1999-2004 წლებში სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე. სწავლის პარალელურად (2001–2002 წლებში), სტაჟირება გაიარა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის]] საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტში.

2002-2004 წლებში ირაკლი ღარიბაშვილი სწავლობდა [[სორბონის უნივერსიტეტი|სორბონის]] (პარიზი, საფრანგეთი) უნივერსიტეტში - Paris I – პოლიტიკური მეცნიერებების ფაკულტეტზე, საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალობით. [[საქართველო|საქართველოში]] დაბრუნების შემდეგ, 2005 წელს, ირაკლი ღარიბაშვილმა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] საერთაშორისო ურთიერთობების მაგისტრის ხარისხი მიიღო.&lt;ref name=&quot;netgazeti&quot;&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილის ბიოგრაფია |url=http://netgazeti.ge/news/26847/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |publisher=ნეტგაზეთი}}&lt;/ref&gt;

==პოლიტიკურ კარიერამდე==

2004–2005 წლებში მუშაობდა „ქართუ ჯგუფის“ კომპანია ბურჯში. 2005-2008 წლებში იყო სააქციო საზოგადოება [[ქართუ ჯგუფი|„ქართუ ჯგუფის“]] პრეზიდენტის თანაშემწე. 2006 წლიდან 2012 წლის 14 თებერვლამდე იყო საერთაშორისო საქველმოქმედო [[ფონდი ქართუ|ფონდ „ქართუს“]] გამგეობის თავმჯდომარე. 2006 წელს ირაკლი ღარიბაშვილი იყო [[საქართველო|საქართველოში]] [[სან-მარინო|სან-მარინოს რესპუბლიკის]] საპატიო კონსულის პირადი წარმომადგენელი.
2007-2012 წლებში იყო სააქციო საზოგადოება [[ბანკი ქართუ|„ბანკი ქართუს“]] სამეთვალყურეო საბჭოს წევრი. სწორედ ამ პერიოდში „ქართუ ჯგუფში“ მრავალი მნიშვნელოვანი ჰუმანიტარული პროექტი  და პროგრამა განხორციელდა კულტურის, განათლების, სოფლის მეურნეობის, სპორტის, ჯანდაცვის, სოციალურ და სხვა სფეროებში.&lt;ref name=&quot;netgazeti&quot; /&gt;

==პოლიტიკური კარიერის დასაწყისი==

2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე ირაკლი ღარიბაშვილი აქტიურად იყო ჩართული საზოგადოებრივი მოძრაობა [[ქართული ოცნება|„ქართული ოცნების“]] და პოლიტიკური კოალიცია „ქართული ოცნების“ საქმიანობაში.

2012 წლის 15 თებერვლიდან, იგი იყო პოლიტიკური პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველოს&quot;]] დამფუძნებელი წევრი და პარტიის სარევიზიო კომისიის ხელმძღვანელი.

2012 წლის 21 ოქტომბრიდან 7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.

==შინაგან საქმეთა მინისტრი==

2012 წლის 25 ოქტომბერს ირაკლი ღარიბაშვილი [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა]] მინისტრად დაინიშნა.

შინაგან საქმეთა მინისტრის თანამდებობაზე ღარიბაშვილის მუშაობის პერიოდში საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი ამნისტიის შესახებ, რითაც ქვეყანაში ფართომასშტაბიანი [[ამნისტია]] გამოცხადდა. ამ გადაწყვეტილების შედეგად, საპატიმრო დაწესებულებები დატოვა 16 ათასამდე მსჯავრდებულმა, გათავისუფლდა 200-მდე მოქალაქე, რომლებიც პოლიტიკური ნიშნით იყვნენ დევნილი და დაპატიმრებული.

ასეთი ფართომასშტაბიანი, უპრეცედენტო ამნისტიის მიუხედავად, ქვეყნის მასშტაბით იკლო დანაშაულის რიცხვმა და გაიზარდა დანაშულის გახსნის მაჩვენებელი.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდში განხორციელდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს დეპოლიტიზება და რესტრუქტურიზაცია. ამ რეფორმის ფარგლებში (2012 წლის ნოემბერი), სამინისტროს სამსახურების - კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის (კუდ) და სპეციალური ოპერატიული დეპარტამენტის (სოდ) ნაცვლად, ჩამოყალიბდა ანტიკორუფციული და სახელმწიფო უსაფრთხოების სააგენტოები, შეიქმნა ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტი. [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა სამინისტროს]] ინიციატივით, პარლამენტმა მიიღო ახალი კანონი [[პოლიცია|პოლიციის]] შესახებ.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდში დიდი ყურადღება დაეთმო შინაგან საქმეთა სამინისტროს გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების ზრდას, [[ადამიანის უფლებები|ადამიანის უფლებათა]] დაცვას. იზოლატორების საქმიანობა  გახდა გამჭვირვალე. მათ სისტემატურ ზედამხედველობას უწევენ [[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის]] წარმომადგენლები და უცხოელი უფლებადამცველები. 2012 წლის დეკემბერში დროებითი მოთავსების ყველა იზოლატორის დერეფნებში დამონტაჟდა ვიდეოკონტროლის სისტემები.

ირაკლი ღარიბაშვილის მინისტრობის პერიოდს უკავშირდება უკანონო თვალთვალის დასრულება საქართველოში. 2013 წლის 5 სექტემბერს, უშუალოდ ღარიბაშვილის ხელმძღვანელობით, საჯაროდ განადგურდა 110 კომპაქტური დისკი, რომლებიც დაახლოებით 181 საათის ხანგრძლივობის უკანონო თვალთვალის გზით მოპოვებული პირადი ცხოვრების ამსახველი აუდიო და  ვიდეო ჩანაწერების 144 ფაილს შეიცავდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=შსს-ში დაცული პირადი ცხოვრების ამსახველი ფარული ჩანაწერები განადგურდა |url=https://civil.ge/ka/archives/152121 |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=Civil.ge |date=5 სექტემბერი, 2013 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; ეს ჩანაწერები პოლიტიკოსების, ჟურნალისტების, დიპლომატების, მათ შორის, უცხოელი დიპლომატების, სასულიერო პირების შანტაჟსა და დაშინებას ემსახურებოდა.

==პრემიერ-მინისტრი==
[[ფაილი:Georgian_PM_Irakli_Gharibashvili_meeting_with_the_US_Secretary_of_State_John_Kerry_in_February_2014.jpg|მინი|მარჯვნივ|ირაკლი ღარიბაშვილი აშშ-ს სახელმწიფო მდივანთან, [[ჯონ კერი]]სთან ერთად, [[2014]] წ.]]
31 წლის შინაგან საქმეთა მინისტრი, ირაკლი ღარიბაშვილი, საქართველოს მომავალ პრემიერ–მინისტრად 2013 წლის 2 ნოემბერს დასახელდა. მან ამ თანამდებობაზე [[ბიძინა ივანიშვილი]] შეცვალა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.civil.ge/geo/article.php?id=27528 |title=მომავალ პრემიერ–მინისტრად ღარიბაშვილი დასახელდა |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216051128/http://www.civil.ge/geo/article.php?id=27528 |archivedate=2014-12-16 }}&lt;/ref&gt;.

2013 წლის 17 ნოემბერს, [[საქართველოს პრეზიდენტი|პრეზიდენტ]] [[გიორგი მარგველაშვილი|გიორგი მარგველაშვილის]] [[ინაუგურაცია|ინაუგურაციის]] მომენტიდან, ამოქმედდა [[საქართველოს კონსტიტუცია|საქართველოს კონსტიტუციაში 2010 წელს განხორციელებული ცვლილებები]], რომლითაც თვისებრივად შეიცვალა და გაიზარდა პრემიერ-მინისტრის უფლებამოსილებები.

2013 წლის 18 ნოემბერს პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატმა ირაკლი ღარიბაშვილმა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტს]] წარუდგინა მთავრობის ახალი პროგრამა, რომელიც ეფუძნება კოალიცია „ქართული ოცნების“ მიერ გაცხადებულ ღირებულებებსა და საარჩევნო პროგრამას.&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=6uAzQ8TyhRo პრემიერ მინისტრობის კანდიდატის გამოსვლა პარლამენტში]&lt;/ref&gt;

===მთავრობის ახალი პროგრამა და პრემიერ-მინისტრის ინიციატივები===
პრემიერ-მინისტრი ღარიბაშვილი აცხადებს, რომ მთავრობის მიზანი სოციალურად სამართლიანი სახელმწიფოს ჩამოყალიბებაა.

მთავრობის პრიორიტეტებად დასახელდა: ეკონომიკის განვითარება, ბიზნესის ხელშეწყობა, ახალი სამუშაო ადგილების შექმნა, სოფლის მეურნეობის განვითარება, განათლებისა და ჯანდაცვის საყოველთაო ხელმისაწვდომობა.

პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილის გადაწყვეტილებით, მთავრობის მიერ ახალი კონსტიტუციის ფარგლებში დაკისრებული უფლებამოსილებებისა და ვალდებულებების ეფექტიანი და ოპერატიული განხორციელებისთვის შეიქმნა [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოებისა და კრიზისების მართვის საბჭო|უსაფრთხოებისა და კრიზისების მართვის საბჭო]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=კრიზისების მართვის საბჭომ ბოლო სამ წელში დაახლოებით 15 მილიონი დახარჯა და ახლა უფუნქციო ორგანოდ გამოცხადდა |url=https://factcheck.ge/ka/story/33387-krizisebis-marthvis-sabtchom-bolo-sam-tselshi-daakhloebith-15-milioni-dakharja-da-akhla-uphunqtsio-organod-gamotskhadda |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=factcheck.ge }}&lt;/ref&gt;

პრემიერ-მინისტრ ღარიბაშვილის გადაწყვეტილებით, ასევე, შეიქმნა კრიზისების მართვის ერთიანი მაკოორდინირებელი ცენტრი, რაშიც ხელისუფლებას ამერიკელი, ბრიტანელი და ებრაელი პარტნიორები დაეხმარნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=საქართველოში კრიზისების მართვის ცენტრი შეიქმნება |url=https://ghn.ge/news/2923-sakartveloshi-krizisebis-martvis-tsentri-sheikmneba |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=ghn.ge}}&lt;/ref&gt;

ეკონომიკური პოლიტიკის კოორდინაციისათვის საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ეკონომიკური საბჭო შექმნა&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://newsport.ge/96866-ristvis-sheiqmna-premierministrtan-arsebuli-ekonomikuri-sabcho#.UsDKpNIW3AQ |title=რისთვის შეიქმნა პრემიერ-მინისტრთან არსებული ეკონომიკური საბჭო? |accessdate=2014-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141216043101/http://newsport.ge/96866-ristvis-sheiqmna-premierministrtan-arsebuli-ekonomikuri-sabcho#.UsDKpNIW3AQ |archivedate=2014-12-16 }}&lt;/ref&gt;.

===ადამიანის უფლებები===
ირაკლი ღარიბაშვილის მთავრობის პრიორიტეტია ადამიანის უფლებების დაცვაზე ორიენტირებული პოლიტიკის წარმოება, რაც ყველა უმცირესობის უფლებების დაცვას გულისხმობს.

საქართველოს მთავრობის ინიციატივითა და ევროკავშირის უშუალო მხარდაჭერით, შეიქმნა  ადამიანის უფლებათა დაცვის სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა, რომლის თაობაზე პრემიერ-მინისტრმა განცხადება ადამიანის უფლებების  კონფერენციაზე 2013 წლის 4 დეკემბერს გააკეთა. ადამიანის უფლებათა დაცვის სტრატეგია შვიდწლიანია და არ იქნება დამოკიდებული პოლიტიკურ ციკლზე.

===საგარეო პოლიტიკა===
საქართველოს საგარეო პოლიტიკას საფუძვლად უდევს ეროვნული უსაფრთხოების, სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის უზრუნველყოფა. მთავრობის პრიორიტეტებია ევროკავშირში გაერთიანებისაკენ სწრაფვა და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია.

2012 წლის ნოემბერში, ვილნიუსის სამიტზე მოხდა ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების პარაფირება.

პრემიერ-მინისტრის განცხადებით, ვილნიუსის სამიტის შემდეგ, საქართველოს მიზანია ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერა 2014 წლის შემოდგომამდე,  რის შემდგომაც საქართველო რეალური მოქმედებებისა  და აღებული ვალდებულებების  შესრულების ფაზაზე გადავა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ელჩი: არასწორი იქნება, თუ ქართული მხარე დაიკავებს პოზიციას, რომ ყაზახებმა არ იციან მათემატიკა |url=http://netgazeti.ge/GE/105/News/26099/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |publisher=ნეტგაზეთი}}&lt;/ref&gt;

==პარტია „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს“ თავმჯდომარე==

2013 წლის 24 ნოემბერს, საქართველოს პრეზიდენტის არჩევნებისა და ახალი მთავრობის ფორმირების შემდეგ, გაიმართა პარტია „ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველოს“ ყრილობა, რომელმაც აირჩია ახალი თავმჯდომარე - საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი. ხელახლა დაკომპლექტდა პოლიტიკური საბჭო. პარტიის მიზანია, საქართველო იყოს სოციალურად ორიენტირებული, სამართლებრივი სახელმწიფო და გახდეს [[ევროპის კავშირი|ევროპის კავშირის]] სრულუფლებიანი წევრი&lt;ref&gt;[http://www.youtube.com/watch?v=uKqCF0B9jPY პარტიის ყრილობა]&lt;/ref&gt;.

==თავდაცვის მინისტრი==
[[2019]] წლის [[8 სექტემბერი|8 სექტემბერს]] დაინიშნა თავდაცვის მინისტრად.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პარლამენტმა პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიას მთავრობას ნდობა გამოუცხადა |url=http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=520&amp;info_id=73280 |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=gov.ge |language=ka}}&lt;/ref&gt; თანამდებობაზე შეცვალა [[ლევან იზორია]]. პრემიერ-მინისტრად ხელმეორედ დანიშვნის შემდეგ ღარიბაშვილი თანამდებობაზე [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]მ შეცვალა.

==დაბრუნება პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე==
[[ფაილი:Ilham_Aliyev and Irakli Garibashvili, May 2021 01.jpg|მინი|მარცხნივ|ირაკლი ღარიბაშვილი ხვდება [[აზერბაიჯანი]]ს პრეზიდენტ [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევს]], [[2021]] წ.]]
[[ფაილი:211018-D-TT977-0621_(51602854918).jpg|მინი|მარჯვნივ|ამერიკის შეერთებული შტატების სამხედრო მდივანი [[ლოიდ ოსტინი]] (მარცხნივ) და ირაკლი ღარიბაშვილი]]
[[2021]] წლის [[18 თებერვალი|18 თებერვალს]] საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ გაუმართლებლად მიიჩნია ნიკა მელიას დაპატიმრება იმ პირობებში, როდესაც არსებობს პოლიტიკური ესკალაციის საფრთხე და თანამდებობა დატოვა. [[გიორგი გახარია]]ს გადადგომის შემდეგ „ქართულმა ოცნებამ“ პრემიერობის კანდიდატად წარადგინა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=&quot;ქართულმა ოცნებამ&quot; პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ირაკლი ღარიბაშვილის კანდიდატურა წარადგინა |url=https://www.ambebi.ge/article/255660-kartulma-ocnebam-premier-ministris-postze-irakli/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[19 თებერვალი|19 თებერვალს]] მან თავისი გუნდი წარადგინა, სადაც გამოჩნდა ორი ახალი სახე, [[ჯუანშერ ბურჭულაძე]] (თავდაცვის მინისტრობის კანდიდატი) და [[ირაკლი ქარსელაძე]] (რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრობის კანდიდატი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა მთავრობის განახლებული შემადგენლობა წარადგინა - მინისტრთა კაბინეტში ორი ახალი სახე იქნება? |url=https://www.ambebi.ge/article/255702-irakli-garibashvilma-mtavrobis-ganaxlebuli-shemadgen/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[22 თებერვალი|22 თებერვალს]] მე-10 მოწვევის პარლამენტში მთავრობის ახალი შემადგენლობა მმართველი გუნდის დეპუტატებმა 89 ხმით 2-ის წინააღმდეგ დაამტკიცეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ქართულმა ოცნებამ ღარიბაშვილის მთავრობას ნდობა გამოუცხადა |url=https://on.ge/story/76365-ქართულმა-ოცნებამ-ღარიბაშვილის-მთავრობას-ნდობა-გამოუცხადა |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=22 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; 

===ნიკა მელიას დაკავება===
ღარიბაშვილის დამტკიცებიდან ერთი დღის შემდეგ ნიკა მელიას დაკავების გადაწყვეტილების აღსრულება დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დააკავეს - რა არ უნდა გამოგრჩეს 23 თებერვალს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/ნიკა-მელია-დააკავეს---რა-არ-უნდა-გამოგრჩეს-23-თებერვალს/31116178.html |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] დილით განხორციელდა სპეციალური დანიშნულების რაზმებისა და პოლიციის შტურმი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისზე, სადაც შეკრებილი იყვნენ ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და მხარდამჭერები, და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე [[ნიკა მელია]] დააკავეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დაკავებულია |url=https://www.ambebi.ge/article/255843-nika-melia-dakavebulia/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

===ბერა ივანიშვილის ჩანაწერები===
ღარიბაშვილის პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე დაბრუნებიდან მალევე ტელეკომპანია „პირველმა“ გაავრცელა ჩანაწერები, რომლებშიც ჩანდა „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელი [[ბიძინა ივანიშვილი]]ს შვილი, რეპერი [[ბერა ივანიშვილი]]  იყენებს მაღალი რანგის მთავრობის წარმომადგენლებს, რათა თვალყური ადევნოს და დააშინოს ადამიანები, რომლებიც აკრიტიკებენ მას და მის მუსიკას სოციალურ ქსელებში, საუბარია მათ შორის არასრულწლოვნებზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Georgian rapper accused of using law enforcement to terrorize critics {{!}} Eurasianet|url=https://eurasianet.org/georgian-rapper-accused-of-using-law-enforcement-to-terrorize-critics|access-date=2021-03-12|website=eurasianet.org|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-03-06|title=Covert Recordings: Bera Ivanishvili Heard Tasking Security Official with Personal Revenge?|url=https://civil.ge/archives/403782|access-date=2021-03-12|website=Civil.ge|language=en-US}}&lt;/ref&gt; გარდა ბერა ივანიშვილისა და ირაკლი ღარიბაშვილისა ჩანაწერებში ფიგურირებდა [[საქართველოს სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახური]]ს უფროსი [[ანზორ ჩუბინიძე]]. ივანიშვილმა და მმართველმა პარტიამ ჩანაწერებზე სხვადასხვა პოზიცია შემოგვთავაზა, ნაწილი ამტკიცებდა რომ ჩანაწერი იყო ფაბრიკაციისა და მონტაჟის გზით დამზადებული, ხოლო მეორე ნაწილი ამბობდა, რომ ჩანაწერები ჩაწერილი იქნა [[2010]] წელს, მაშინ როდესაც ბერა თავად იყო არასრულწლოვანი და „ქართული ოცნება“ ჯერ კიდევ არ იყო დაფუძნებული. &lt;ref&gt;{{Cite web | title = Secretary Office launches investigation into covert audio recordings involving Georgian PM | url = https: //agenda.ge/en/ news / 2021/622 | access-date = 2021-03-12 | website = Agenda.ge}} &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; {{Cite web | date = 2021-03-12 | title = PM Garibashvili Breaks Silence Over Covert Recordings | url = https: //civil.ge/archives/405292 | access-date = 2021-03-12 | website = Civil.ge | language = en-US}} &lt;/ref&gt;

===5 ივლისის მოვლენები===
ურთიერთობა ხელისუფლებასა და ოპოზიციურად განწყობილ მედიას შორის განსაკუთრებით დაიძაბა 5 ივლისის მოვლენების შემდეგ. 5 ივლისს რუსთაველის გამზირზე „თბილისი პრაიდის“ ორგანიზებით იგეგმებოდა „ღირსების მარშის“ ჩატარება, რომელსაც „სირცხვილია“ და სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციები შეურთდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=5 ივლისს &quot;თბილისი პრაიდი&quot; &quot;ღირსების მარშს&quot; გამართავს|url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31290279.html|date=4 June 2021 |agency=[[Radio Liberty]]|archive-date=4 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210703073220/https://www.radiotavisupleba.ge/a/31290279.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ისინი მთავრობისგან მოითხოვდნენ ღონისძიების ჩატარების უზრუნველყოფას, ხოლო კონსერვატიული ჯგუფები - „ღირსების მარშის“ აკრძალვას და ლგბტ პროპაგანდის წინააღმდეგ კანონმდებლობის მიღებას. ხელისუფლების წევრებმა განსხვავებული პოზიცია დააფიქსირეს ლგბტ მარშთან მიმართებით, ოპოზიციის ნაწილი მოითხოვდა მისი ჩატარების უზრუნველყოფას, ნაწილი კი ფრთხილ და მოზომილ განცხადებებს აკეთებდა. 5 ივლისს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა სატელევიზიო მიმართვაში მოუწოდა ლგბტ აქტივისტებს თავი შეეკავათ პარადის ჩატარებისგან რუსთაველის გამზირზე, რადგან ეს სამოქალაქო დაპირისპირებას გამოიწვევდა. მან შესთავაზა აქტივისტებს აერჩიათ შსს-ს მიერ შერჩეული ალტერნატიული ლოკაციებიდან ერთ-ერთი, ან საერთოდ არ ჩაეტარებინათ მარში, რადგან ეს არაგონივრული და არამიზანშეწონილი იქნებოდა. პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა რომ მარშის უკან იდგა რადიკალური ოპოზიცია და მიხეილ სააკაშვილი, რომლებიც სამოქალაქო არეულობის მცდელობაში დაადანაშაულა. ლგბტ მარში ჩაიშალა, რადგან დილის საათებიდან პარლამენტის წინ ათასობით ადამიანი შეიკრიბა პრაიდის წინააღმდეგ, რის შემდეგაც ორგანიზატორებმა გააუქმეს ღონისძიება. აქციის დროს შეტაკებებისას დაშავდნენ მედიის წარმომადგენლები. ოპოზიციურმა მედიამ ღარიბაშვილი მისი განცხადებების გამო პრაიდის და ჟურნალისტების წინააღმდეგ ძალადობის წახალისებაში და მისთვის მწვანე შუქის ანთებაში დაადანაშაულა. ოთხმა ტელევიზიამ – „მთავარმა არხმა“, ტელეკომპანია „პირველმა“, „ფორმულამ“ და „კავკასიამ“ პროტესტის ნიშნად ერთი დღით მაუწყებლობა შეწყვიტეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ოთხმა ტელევიზიამ პროტესტის ნიშნად 24 საათით მაუწყებლობა შეწყვიტა |url=https://civil.ge/ka/archives/432172 |access-date=15 ივლისი, 2021 |publisher=Civil.ge |date=14 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; გაიმართა აქცია, რომლის მონაწილეებმა პრემიერ-მინისტრის და მისი კაბინეტის, ასევე სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის, გრიგოლ ლილუაშვილის გადადგომა მოითხოვეს. პრემიერ-მინისტრმა ამას ანტისახელმწიფოებრივი, ანტიეროვნული და ანტიეკლესიური ძალების პროვიკაცია უწოდა. 12 ივლისს მთავრობის სხდომამდე გაკეთებულ განცხადებაში ღარიბაშვილმა აღნიშნა, რომ მოსახლეობის 95% წინააღმდეგია მსგავსი აღლუმების ჩატარების და უმცირესობამ არ უნდა გადწყვიტოს უმრავლესობის ბედი. მან დასძინა, რომ ერთადერთი აღლუმი, რომელიც საქართველოში ჩატარდება, ქართული ჯარის აღლუმია. &lt;ref&gt;{{cite news |title=ოთხმა ტელევიზიამ პროტესტის ნიშნად 24 საათით მაუწყებლობა შეწყვიტა |url=https://1tv.ge/news/irakli-gharibashvili-me-vici-erti-aghlumi-es-aris-chveni-jaris-aghlumi-skhva-ghonisdziebebistvis-arsebobs-nebismieri-skhva-lokacia-romelic-policiam-shestavaza-lgbt-tems/|access-date=7 მარტი, 2022 |publisher=საზოგადოებრივი მაუწყებელი|date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; 17 სექტემბერს „რუსთავი ორის“ ეთერში პრემიერმა უფრო დეტალურად იმსჯელა მის პოზიციაზე, მან ყურადღება გაამახვილა ინტერესთა დაბალანსებაზე, რომ ერთ მხარეს იყო აქტივისტების უფლება ჩაევლოთ მარშით, ხოლო მეორე მხარეს უპირატესი ინტერესები - საზოგადოებრივი უსაფრთხოების, წესრიგისა და მშვიდობის დაცვა, ასევე ღონისძიების ორგანიზატორების ჯანმრთელობა, ამიტომაც ის არ უჭერდა პრაიდს მხარს. პრემიერმა ასევე დაადანაშაულა „სირცხვილია“ დესტაბილიზაციის მცდელობაში, რადგან მისი თქმით, „თბილისი პრაიდის“ წევრები თითქმის დაეთანხმენენ მთავრობას ლოკაციის შეცვლაზე, თუმცა „სირცხვილიამ“, რომელსაც ღარიბაშილმა „სააკაშვილის ორგანიზაცია“ უწოდა, ჩაშალა შეთანხმება, რადგან მისი მიზანი იყო პროვოკაციის მოწყობა, რაც გამოიწვევდა პოლიციის მიერ ძალის გამოყენებას საზოგადოების და ეკლესიის წინააღმდეგ. მან ასევე განაცხადა, რომ პოლიციამ ვერ აღკვეთა დაპირისპირება, რადგან მოვლენები დილით ადრე განვითარდა, ხოლო მარში საღამოს იგეგმებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ღარიბაშვილი პრაიდის კვირეულზე: არ არის საჭირო ასეთი მარშები, 85% მართლმადიდებელი ქრისტიანია|url=https://metronome.ge/story/372649|access-date=7 მარტი, 2022 |publisher=Metronome.ge|date=17 სექტემბერი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

===მიხეილ სააკაშვილის დაკავება===
[[2021]] წლის [[1 ოქტომბერი|1 ოქტომბერს]] საქართველოს მესამე პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ 8 წლიანი დევნის შემდეგ დაბრუნდა [[საქართველო]]ში&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Саакашвили призвал сторонников пойти колоннами на Тбилиси|url=https://www.rbc.ru/politics/01/10/2021/6156c73f9a794763d67f3fda|access-date=2021-10-01|website=РБК|language=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Михаил Саакашвили заявил, что вернулся в Грузию. Там он приговорен к двум тюремным срокам|url=https://meduza.io/news/2021/10/01/mihail-saakashvili-zayavil-chto-vernulsya-v-gruziyu-tam-on-prigovoren-k-dvum-tyuremnym-srokam|access-date=2021-10-01|website=Meduza|language=ru}}&lt;/ref&gt;, გამოაქვეყნა ვიდეო რომელიც მისი აღწერის მიხედვით [[ბათუმი|ბათუმში]] იყო გადაღებული. მმართველი პარტია, „ქართული ოცნება“ უარყოფდა გავრცელებულ ინფორმაციას და აცხადებდა რომ სააკაშვილი [[უკრაინა]]შია და არ დაუტოვებია უკრაინის ტერიტორია, მაგრამ მოგვიანებით ირაკლი ღარიბაშვილმა შინაგან საქმეთა მინისტრ [[ვახტანგ გომელაური|ვახტანგ გომელაურთან]] და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროს [[გრიგოლ ლილუაშვილი|გრიგოლ ლილუაშვილთან]] ერთად გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა, რომ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია.&lt;ref&gt;[https://www.ambebi.ge/article/265917-mixeil-saakashvili-dakavebulia-premieri/ მიხეილ სააკაშვილი დაკავებულია - პრემიერი]&lt;/ref&gt;

===რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)===
[[2022]] წლის 25 თებერვალს 1921 წლის თებერვალში კოჯორ-ტაბახმელასთან დაღუპულ იუნკერთა ხსოვნისადმი მიძღვნილ ღონისძიებაზე ჟურნალისტებთან საუბრისას ღარიბაშვილმა განაცხადა რომ [[საქართველო]] არ შეუერთდება რუსეთზე უკრაინაში შეჭრის გამო დაწესებულ საერთაშორისო სანქციებს. &lt;ref&gt; [https://civil.ge/ka/archives/475184 civil.ge] &lt;/ref&gt;

==ოჯახი==
ირაკლი ღარიბაშვილს ჰყავს მეუღლე — ნუნუკა თამაზაშვილი (დ. 1983) და ოთხი შვილი — ნიკოლოზი (დ. 2005), ანდრია (დ. 2010), გაბრიელი (დ. 2015) და ნინო (დ. 2016).

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Irakli Gharibashvili}}
{{ვიკიციტატა}}
* {{ოფიციალური|https://web.archive.org/web/20150520222212/http://irakligaribashvili.ge/}} {{დაარქივებულის ნიშანი}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002631}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4487}}
* [http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 ირაკლი ღარიბაშვილი] — საქართველოს მთავრობის საიტი (როგორც პრემიერ-მინისტრი)&lt;!-- დაარქივებული http://web.archive.org/web/20210223170716/http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=195 --&gt;
* [https://web.archive.org/web/20210218122104/http://www.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=27&amp;info_id=624 ირაკლი ღარიბაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს მთავრობის საიტი (როგორც თავდაცვის მინისტრი)
* [https://web.archive.org/web/20210212175358/https://mod.gov.ge/ge/page/9/tavdacvis-ministri ირაკლი ღარიბაშვილი]{{დაარქივებულის ნიშანი}} — საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს საიტი
* [http://41.ge/party/irakli-gharibashvili?menu=1 ირაკლი ღარიბაშვილის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190330154835/http://41.ge/party/irakli-gharibashvili?menu=1 |date=2019-03-30 }} [[ქართული ოცნება|ქართული ოცნების]] საიტზე
* [https://www.facebook.com/GaribashviliOfficial ოფიციალური გვერდი Facebook-ზე]
* [https://www.youtube.com/user/GaribashviliOfficial ოფიციალური არხი Youtube-ზე]
* {{Twitter|GharibashviliGe}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბაჩანა ახალაია]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2012 –2013| შემდეგი=[[ალექსანდრე ჭიკაიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ბიძინა ივანიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=2013 – 2015| შემდეგი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ლევან იზორია]] | ტიტული=[[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის მინისტრი]] | წლები=8 სექტემბერი, 2019 – 22 თებერვალი, 2021| შემდეგი=[[ჯუანშერ ბურჭულაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ღარიბაშვილი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 28 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1982]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს თავდაცვის მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ღარიბაშვილები|ირაკლი]]</text>
      <sha1>gt11lt1pshyazjsguf11rnqtu71k4ya</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გეორგ ზიმელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>213665</id>
    <revision>
      <id>4406903</id>
      <parentid>4112912</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:31:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32230" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]</text>
      <sha1>349fsbmbva3qo3px4o3xcmh6ti6w4vb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406907</id>
      <parentid>4406903</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:32:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32381" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>hvcpjsyfiaw0kdjhkyipnq0k6wqkdwx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406909</id>
      <parentid>4406907</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:32:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32520" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]</text>
      <sha1>rwhi277a6db4ub4wzoynhiso8l39d4w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406910</id>
      <parentid>4406909</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:33:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32646" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>iap5iuzt4dqeywsqb48iqna8zs5kzea</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406911</id>
      <parentid>4406910</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:33:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32734" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]</text>
      <sha1>acwa0e47sqrg1y9imy46mjrggeqoeex</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406912</id>
      <parentid>4406911</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32884" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>d0qu41rkw1knwh815d3cs6fwk3xw9j0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406915</id>
      <parentid>4406912</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32997" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]</text>
      <sha1>56d8nva3m927inxsikwcjrqf50z6kmr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406916</id>
      <parentid>4406915</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33122" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>d9mad0mgdjn0wm9el7cqrfb41p1b8nz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406918</id>
      <parentid>4406916</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:35:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33213" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>mq1ws2zbihztmmlhut7076un4bqbd5j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406919</id>
      <parentid>4406918</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:35:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33326" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]</text>
      <sha1>3r0p3p8wpemhvv4yri5hr42l4n9rs67</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406920</id>
      <parentid>4406919</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:36:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33473" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>qkpvcxo76zay0j3360nsca1q7iyi0gg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406925</id>
      <parentid>4406920</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33656" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>frytnsdmgupo9qjm7vz8obfywaugg0o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406926</id>
      <parentid>4406925</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:37:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33747" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>exfe93z7f1k7f5ire5icxk1idkozh84</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406928</id>
      <parentid>4406926</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:38:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33835" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]</text>
      <sha1>peysy3mwwhvepjb7xiyhjq4lfev0ffo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406931</id>
      <parentid>4406928</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:38:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33929" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>d8g80akpdbjfhkomiemz4fw08f6nsdl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406932</id>
      <parentid>4406931</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:39:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34023" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>59i8lwmoexv4vj6kucdk4nnesclurml</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406933</id>
      <parentid>4406932</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:39:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34117" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>nekstx4ivyx439rram1v9ek05sj03x4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406934</id>
      <parentid>4406933</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:39:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34211" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>lf4885xxvhx52s4keyuwg7xywcu6qhb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406935</id>
      <parentid>4406934</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:40:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34308" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>no72nzwcpt1p3e0lqbf515xxa4o39ly</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406938</id>
      <parentid>4406935</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:40:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბერლინელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34393" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}} 
'''გეორგ ზიმელი''' ({{lang-de|Georg Simmel}}, დ. [[1 მარტი]], [[1858]], [[ბერლინი]] — გ.  [[26 სექტემბერი]], [[1918]], [[სტრასბურგი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] და [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], გვიანი „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ ერთ-ერთი მთავარი წარმომადგენელი. უმეტესწილად კულტურის ფილოსოფიისა და სოციოლოგიის პრობლემებზე მუშაობდა.

ზიმელი გერმანელ [[სოციოლოგია|სოციოლოგთა]] ერთ-ერთი პირველი თაობა იყო: მისმა ნეო-კანტიანურმა მიდგომამ საფუძველი ჩაუყარა სოციოლოგიურ ანტიპოზიტივიზმს, რომელიც სვამს კითხვას „რა არის საზოგადოება ?“ პირდაპირი ქარაგმით კანტის კითხვაზე „რა არის ბუნება ?“&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;&gt;დონალდ ლევინი (ed) ''ზიმელი: ინდივიდუალობის და სოციალური ფორმების შესახებ''. ჩიკაგო: University of Chicago Press, 1971. გვ.6.&lt;/ref&gt; სოციალური ინდივიდუალურობისა და ფრაგმენტაციის ნოვატორული ანალიზის  წარმოდგენით. ზიმელისთვის კულტურას მიეწერება „ინდივიდების კულტივირება გარე ფორმების აგენტების მეშვეობით, რომლებიც ობიექტირებულიქნენ ისტორიის მსვლელობის კვალ.&lt;ref name=&quot;Chicago Press 1971&quot;/&gt; ზიმელმა სოციალური და კულტურული ფენომენები განიხილა „ფორმებისა“ და „არსის“ ტერმინებში გარდამავლი ურთიერთობით. ამ მხრივ, სტრუქტურიალისტური სტილით მსჯელობაში ის იყო წინამორბედი სოციალურ მეცნიერებებში. თავის ნაშრომში დედაქალაქის შესახებ, ზიმელი იყო  [[ქალაქის სოციოლოგია|ქალაქის სოციოლოგიის]], [[სიმბოლური ინტერაქციონიზმი]]სა და [[სოციალური ქსელი]]ს ანალიზის წინამორბედი.

== ბიოგრაფია ==

ზიმელი დაიბადა ბერლინში, პრუსიის სამეფოში, შვიდი დედმამიშვილიდან ის ყველაზე პატარა იყო. მისმა მამამ შოკოლადის წარმატებული ფაბრიკა დააარსა და [[1874]] წელს მისი გარდაცვალების შემდეგ მნიშვნელოვანი ქონებაც დაუტოვა შვილებს.&lt;ref&gt;ჯ. ჰელი ჰორსტი 2009. &quot;Introduction to the translation.&quot; სოციოლოგია: კვლევები სოციალური ფორმების კონსტრუქციაში, ტომი 1. ლეიდენი, ჰოლანდია :Koninklijke Brill NV. გვ. 12&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, საერთაშორისო გამომცემლობითი მუსიკალური სახლის დამაარსებელმა,  იულიუს ფრიდლენდერმა ზიმელი იშვილა და უზრუნველყო ის საკმარისი ქონებით, რათა ის მეცნიერი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;http://socio.ch/sim/bio.htm სოციოლოგია შვეიცარიაში, ''გეორგ ზიმელი: ბიოგრაფიული ინფორმაცია''&lt;/ref&gt; მისი რელიგიური შეხედულებები რთული იყო, მაგრამ მისაღები გერმანულ აკადემიაში მისი მარგინალური სტატუსიდან გამომდინარე. ის დაიბადა წარმატებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ბიზნესურ ოჯახში, მაგრამ მისი მამა [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკი]] გახდა. მისი დედის ოჯახიც წარმოშობით ებრაული იყო, თუმცა დედამისი [[ლუთერანობა|ლუთერანი]] იყო. თვითონ გეორგ ზიმელი კი ბავშვობაში [[მონათლვა|მონათლეს]], როგორც [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]].&lt;ref&gt;http://www.archive.org/details/sociologyofgeorg030082mbp გეორგ ზიმელი და კურტ ვოლფი. გეორგ ზიმელის სოციოლოგია.Glencoe, Ill.,: თავისუფალი პრესა, 1950.&lt;/ref&gt; [[1890]] წელს ის გერტრუდ კინელზე დაქორწილდა. ისინი უდარდელ და ბურჟუაზიულ ცხოვრებას ეწეოდნენ, მათი სახლი კულტურული თავშეყრის ადგილი ხდებოდა სალონის ტრადიციებში. მათ მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ, ჰანს ოიგენი.

გეორგ ზიმელმა ბერლინის უნივერსიტეტში შეისწავლა საგანთა ფართო წრე, თუმცა დისერტაციის დაცვის პირველ მცდელობაზე უარი ეთქვა. ერთ-ერთმა მისმა პროფესორმა აღნიშნა: „ჩვენ დიდ სამსახურს გავუწევთ მას, თუ არ შევუწყობთ ხელს ამ მიმართულებით მის მომავალ განვითარებას“. მიუხედავად ამისა, ზიმელი განაგრძობდა შეუპოვრად მუშაობას და [[1881]] წელს ფილოსოფიის [[დოქტორი]]ს წოდება მიიღო. იგი უნივერსიტეტში [[1914]] წლამდე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ [[1885]] წლიდან [[1900]] წლამდე ეჭირა
პრივატდოცენტის საკმაოდ უმნიშვნელო თანამდებობა. შემდგომში ზიმელი მუშაობდა [[ლექტორი|ლექტორად]] ანაზღაურების გარეშე და მისი საარსებო წყარო დამოკიდებული იყო სტუდენტთა გადასახადებზე. [[მარგინალური კულტურა|მარგინალობის]] მიუხედავად, ზიმელმა საკმაოდ ბევრს მიაღწია ამ თანამდებობაზე, მეტწილად იმიტომ, რომ იგი იყო ბრწყინვალე ლექტორი და იზიდავდა (ფასიან) სტუდენტთა დიდ რაოდენობას. მისი სტილი იმდენად პოპულარული იყო, რომ ბერლინის საზოგადოების კულტურული წევრებიც კი იყვნენ ჩართული მის ლექციებში, ზიმელის [[ლექცია|ლექციები]] საზოგადოებრივ მოვლენად იქცა. ის კარგად იყო ცნობილი გერმანულ აკადემიურ წრეებში და საერთაშორისო მხარდაჭერაც გააჩნდა, განსაკუთრებით [[აშშ|შეერთებულ შტატებში]], სადაც მისი ნაშრომი გახდა უდიდესი მნიშვნელობის მქონე სოციოლოგიის დაბადებისთვის. და ბოლოს, [[1900]] წელს, ზიმელმა ოფიციალური აღიარება მოიპოვა - საკმაოდ საპატიო წოდება ბერლინის უნივერსიტეტში, რომელმაც არ მისცა მას სრული აკადემიური სტატუსი. ზიმელს სურდა მიეღო
სხვადასხვა აკადემიური თანამდებობა, მაგრამ წარმატებას ვერ მიაღწია, მიუხედავად ისეთი მეცნიერების მხარდაჭერისა, როგორებიც იყვნენ [[მაქს ვებერი]] და [[ჰენრიხ რიკერტი]]. {{სოციოლოგიის თემები}} ზიმელის წარუმატებლობის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ იგი იყო [[ებრაელები|ებრაელი]] მეცხრამეტე საუკუნის გერმანიაში, სადაც მომძლავრებული იყო [[ანტისემიტიზმი]]. ზიმელის შესახებ მოხსენებაში, რომელიც გაეგზავნა განათლების მინისტრს, იგი დახასიათებული იყო როგორც „სულით და ხორცით ებრაელი, როგორც თავისი გარეგნობით, ისე თავისი ქცევითა და აზროვნების წესით“. სხვა მიზეზი იყო საქმიანობა, რომელსაც ის ეწეოდა. მისი  სტატიების უმეტესობა იბეჭდებოდა გაზეთებსა და ჟურნალებში; ისინი იწერებოდა უფრო ზოგადი აუდიტორიისთვის და არა მარტო მეცნიერი სოციოლოგებისათვის. ამასთან, ვინაიდან მას არ ეკავა რაიმე აკადემიური თანამდებობა, იგი იძულებული იყო ეცხოვრა საჯარო ლექციების ხარჯზე. ზიმელის [[აუდიტორია]], როგორც მისი ნაშრომების, ისე ლექციების, უფრო ინტელექტუალური პუბლიკისგან შედგებოდა, ვიდრე პროფესიონალი სოციოლოგებისაგან, რის გამოც ხშირი იყო ირონიზირება კოლეგა პროფესიონალების მხრიდან. ზიმელის პირადი წარუმატებლობა შეიძლება აგრეთვე დაკავშირებული იყოს იმ დაბალ შეფასებასთან, რომელსაც იმ დროინდელი 
გერმანელი მეცნიერები აძლევდნენ სოციოლოგიას.&lt;ref&gt;http://socium.ge/downloads/klasikurisocteoriebi/ZIMELI.pdf გეორგ ზიმელის სოციოლოგია. რიდერი.&lt;/ref&gt;

[[1901]] წლიდან შტატგარეშე პროფესორი, [[1914]] წლიდან კი შტატში შემავალი თანამშრომელი პროვინციულ [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]] , სადაც იზოლირებული აღმოჩნდა ბერლინის მეცნიერული წრისგანს. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყების შემდეგ უნივერსიტეტმა მალევე შეწყვიტა ფუნქციონირება. ომის დამთავრებამნდე რამდენიმე ხნით ადრე ზიმელი ღვიძლის კიბოთი გარდაიცვალა [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]].

== ფილოსოფიური იდეები ==
როგორც ფილოსოფოსს ზიმელს ჩვეულებრივ „[[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის]]“ აკადემიურ შტოს მიაკუთვნებენ, მის ნაშრომებში ასევე [[ნეოკანტიანობა|ნეოკანტიანობის]] ელემენტებიც არის (მისი დისერტაცია კანტს ეძღვნებოდა). [[ისტორიის ფილოსოფია|ისტორიის ფილოსოფიისა]] და [[ეთიკა|ეთიკის]] ავტორი ბოლო დროს [[ესთეთიკა|ესთეთიკის]] და [[კულტურის ფილოსოფია|კულტურის ფილოსოფიის]] შრომებზე მუშაობდა. სოციოლოგიაში ზიმელი [[სოციალური ურთიერთობა|სოციალური ურთიერთობის]] თეორიის შემქმნელია. ზიმელს [[კონფლიქტოლოგია|კონფლიქტოლოგიის]] დამაარსებლადაც თვლიან (იხ. აგრეთვე [[სოციალური კონფლიქტის თეორია]]).

ზიმელის მიხედვით ცხოვრება არის განცდების დინება, მაგრამ თვითონ ეს განცდები კულტურულ-ისტორიულად არიან განპირობებულნი. როგორც უწყვეტი შემოქმედებითი პროცესის ქმნადობა, ცხოვრება არ ექვემდებარება რაციონალურ-მექანიკურ შემეცნებას. მხოლოდ ისტორიული მოვლენების პირდაპირი განცდით, მრავალგვარი ინდივიდუალური ფორმის ცხოვრების რეალიზაციით კულტურაში და ამ წარსულის განცდის საფუძველზე ინტერპრეტაციით შესაძლებელია ცხოვრების არსის ჩაწვდომა. ზიმელის მიხედვით ისტორიული პროცესი, ექვემდებარება „[[ბედი|ბედს]]“, განხსვავებით ბუნებისგან, რომელშიც ბატონობს მიზეზობრივი კანონი. ჰუმანიტარული საგნის სპეციფიკის ამ მხრივი გაგებით ზიმელი ახლოს არის [[დილთეი]]ს მიერ წამოწეულ მეთოდოლოგიურ პრინციპებთან.

== ფორმალური სოციოლოგია ==
სუფთა (ფორმალური) სოციოლოგია შეისწავლის განსაზოგადოების ფორმებს, შედარებით მდგრად და ადამიანთა შორის განმეორებად ურთიერთობის ფორმებს, რომლებიც ყველა ისტორიულად ცნობილ საზოგადოებებში გვხვდება. სოციალური ცხოვრების ფორმები - ესენია ბატონობა, დამორჩილება, მოწინააღმდეგეობა, შრომის დანაწილება, პარტიების შექმნა, სოლიდარობა და ა.შ. ყველა ეს ფორმები კვლავწარმოებენ და ივსებიან შესაბამისი შინაარსით სხვადასხვა სახის ჯგუფებში და სოციალურ ორგანიზაციებში, როგორებიც არიან სახელმწიფო, რელიგიური საზოგადოება, ოჯახი, ეკონიმიკური გაერთიანება და ა.შ. ზიმელი თვლიდა, რომ სუფთა ფორმალურ მცნებებს შეზღუდული ღირებულება აქვთ, ხოლო თვითონ პროექტი ფორმალური სოციოლოგია მხოლოდ მაშინ შეიძლება რეალიზებულ იქნეს, როდესაც სოციალური ცხოვრების გამოვლენილი ეს სუფთა ფორმები  შეივსებიან ისტორიული შინაარსით.

== სოციალური ცხოვრების ძირითადი ფორმები ==
[[ფაილი:Georg-Simmel-1914.jpg|thumb|250პქ|გეორგ ზიმელი 1914 წელი]]
# სოციალური პროცესები — მათ მიაკუთვნებენ მუდმივ, მათი რეალიზაციის კონკრეტული გარემოებიდან თავისუფალ მოვლენებს: დამორჩილება, ბატონობა, შეჯიბრი, შერიგება, კონფლიქტი და ა. შ. მაგალითად შეიძლება გამოდგეს ისეთი მოვლენა, როგორიც მოდაა. მოდა გულისხმობს მიბაძვასაც და პიროვნებნის ინდივიდუალიზაციასაც. ადამიანი, რომელიც მოდას მისდევს, ერთდროულად განასხვავებს საკუთარ თავს სხვებისგან და ამავე დროს ამტკიცებს საკუთარ მიკუთვნილებას გარკვეული ჯგუფისადმი.
# სოციალური ტიპი (მაგ: ცინიკოსი, ღატაკი, არისტოკრატი, კეკლუცი).
# „განვითარების მოდელები“ — ჯგუფის გაფართოების უნივერსალური პროცესი მისი წევრების ინდივიდუალურობის გაძლიერებით. რაოდენობის ზრდის კვალდაკვალ, ჯგუფის წევრები სულ უფრო და უფრო ნაკლებად ემგვანებიან ერთმანეთს. ინდივიდუალურობის განვითარებას თან სდევს ჯგუფის შეკრულობისა და ერთიანობის კლება. ისტორიულად ვითარდება ინდივიდუალურობის მხარეს, ინდივიდების მიერ მათი უნიკალური სოციალური მახასიათებლების დაკარგვის გამო.
სოციალური ცხოვრების ფორმების კლასიფიკაცია უშუალოდ ცხოვრების დინებისგან მათი დაშორების ხარისხის მიხედვით:
# ყველაზე ახლოს ცხოვრებასთან სპონტანური ფორმები არიან: გაცვლა, პირადი მიდრეკილება, მიბაძვა, ბრბოს ქცევა და ა.შ.
# ცოტა მოშორებით ცხოვრების დინებისგან, ანუ საზოგადოებრივი შინაარსისგან, დგანან ისეთი მდგრადი და დამოუკიდებელი ფორმები, როგორებიც არიან ეკონომიკური და სახელმწიფო-სამართლებრივი ორგანიზაციების სამთავრობო ფორმები.
# ყველაზე დიდ დისტანციას სოციალური ცხოვრებიდან „მოთამაშე“ ფორმები ინარჩუნებენ. ეს სოციაციის (სოციალური ურთიერთობის) სუფთა ფორმებია, რომელნიც მარტო აზრობრივ აბსტრაქციას კი არ წარმოადგენენ, არამედ რეალურად ცხოვრებაში შემხვედრ ფორმებს: „ძველი რეჟიმი“, ანუ პოლიტიკური ფორმა, რომელმაც თავისი დრო ამოწურა და ვეღარ აკმაყოფილებს მონაწილე ინდივიდების მოთხოვნებს; „მეცნიერება მეცნიერებისთვის“ – ცოდნა, რომელიც მოწყვეტილია კაცობრიობის მოთხოვნას, რამეთუ აღარ არის “იარაღი გადარჩენისთვის ბრძოლაში“.
ზიმელის მიერ სოციაციის ფორმები შესაბამისი შინაარსიდან იმ მიზეზით იქნენ აბსტრაგირებულნი, რათა მეცნიერული ანალიზის „საყრდენი პუნქტები“ შეემუშავებინა. მეცნიერულად დამტკიცებული  მცნებების შექმნით ზიმელი სოციოლოგიის, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებად დამტკიცების გზას ხედავდა. მეცნიერულად დამტკციებული მცნებები პირველრიგში სინამდვილეს უნდა ასახავდნენ და მათი მეთოდოლოგიური ღირებულებაც ის არის, თუ რამდენად უწყობენ ისინი ხელს სხვადასხვა სოციალური პროცესებისა და მთლიანობაში სოციალურ-ისტორიული ცხოვრების, თეორიულად მნიშვნელოვანი ასპექტების გაგებას და დალაგებას.

== ძირითადი ნაშრომები ==
{{Commons|Georg_Simmel}}
* სოციალური დიფერენციაცია. სოციოლოგიური და ფსიქოლოგიური გამოკვლევები (1890).
* ისტორიის ფილოსოფიის პრობლემები (1892—1893)
* ეთიკის შესავალი (1892—1893).
* ფულის ფილოსოფია (1900)
* დიდი ქალაქები და სულიერი ცხოვრება (1903)
* მოდის ფილოსოფია (1905)
* კანტი და გოეთე (1906)
* რელიგია (1906)
* შოპენჰაუერი და ნიცშე (1907)
* სოციოლოგია. განსაზოგადოების ფორმების კვლევები (1908)
* კულტურის ფილოსოფია (1911)
* გოეთე (1913)
* ისტორიული დროის პრობლემა (1916)
* რემბრანტი (1916)
* სოციოლოგიის ფუნდამენტური კითხვები (1917)
* თანამედროვე კულტურის კონფლიქტი (1918)

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ემილ დიურკემი]]
* [[იმანუელ კანტი]]
* [[კარლ მარქსი]]

== ლიტერატურა ==
* ''ლ. გ. იონინი'' გეორგ ზიმელის სოციოლოგია // [http://buch.ucoz.ru/news/istorija_burzhuaznoj_sociologii_xix_nachala_xx_veka/2010-07-10-464|ბურჟუაზიული სოციოლოგიის ისტორია XIX — XX ს. დასაწყისი]  / ი. ს. კონას რედ. დასაბეჭდათ დამტკიცებულია „სსრკ-ს სოციოლოგიური კვლევების ინსტიტუტის“ მიერ — მ.: მეცნიერება, 1979. — გვ. 180-203. — 6400 რაოდ. {{ref-ru}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ვიკიციტატა}}
* [http://socium.ge/index.php/library/7-sociology/klasikuri-sociologiuri-teoriebi/26-georg-zimmel-sociology გეორგ ზიმელის სოციოლოგია] {{ka}}
* [http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 „РГИУ“-ს ბიბლიოთეკაში] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101029192259/http://www.i-u.ru/biblio/persons.aspx?id=91 |date=2010-10-29 }} {{ref-ru}}
* [http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html ი. ა. გრომოვი, ა. უ. მაცკევიჩი. დასავლური თეორიული სოციოლოგია. გ. ზიმელის ფორმალური სოციოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124005340/http://society.polbu.ru/gromov_sociology/ch16_all.html |date=2009-01-24 }} {{ref-ru}}
* [http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html Detailed overview, extracts and essays on Simmel at University of Chicago] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921011723/http://ssr1.uchicago.edu/PRELIMS/Theory/simmel.html |date=2007-09-21 }} {{en}}
* [http://www.socio.ch/sim/index_sim.htm Sociology in Switzerland presents Georg Simmel Online] {{en}}
* [http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 Review materials for studying Georg Simmel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090629142418/http://www.bolenderinitiatives.com/sociology/georg-simmel-1858-1918 |date=2009-06-29 }} {{en}}

== სქოლიო == 
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ზიმელი, გეორგ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1858]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1918]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ქალაქის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:კულტურის სოციოლოგია]]
[[კატეგორია:ცხოვრების ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:გეორგ ზიმელი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნსი გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი ესეისტები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ებრაელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ებრაელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ბერლინელი მწერლები]]</text>
      <sha1>6spxt3davbd9gysanxn9zjnye4boaxd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გერმანიის დაწყებითი სკოლა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>215750</id>
    <revision>
      <id>4407062</id>
      <parentid>4383967</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:58:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <comment>/* მიზნები და ამოცანები გერმანიის დაწყებით სკოლაში: რას უნდა დაეუფლოს ბავშვი ? */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13384" xml:space="preserve">'''დაწყებითი განათლება''' ({{lang-de|Grundschule}}) — [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა|გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში]] [[1960]]-იანი წლების დასასრულიდან მოყოლებული მოიცავს მანამდელი [[სახალხო სკოლა (გფრ)|სახალხო სკოლების]] ქვედა - დაწყებით - კლასებს, რომელშიც დღესდღეობით [[ბავშვი|ბავშვები]] I-დან IV კლასებამდე, ხოლო [[ბერლინი|ბერლინსა]] და [[ბრანდენბურგი (მხარე)|ბრანდენბურგში]] I-დან VI კლასებამდე დადიან. აქედან გამომდინარე, დაწყებითი განათლება მოიცავს ასაკს 6-დან 10-წლამდე, ან კიდევ შესაბამის მხარეებში 12-წლამდე.

განსხვავებით [[ბავშვთა ბაღი|ბავშვთა ბაღისა]], ანდა [[წინასასკოლო მომზადება|წინასასკოლო მომზადებისა]] დაწყებითი სკოლის გავლა და წარმატებით დასრულება სავალდებულოა, რომელზე გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის კანონმდებლობით პასუხისმგებლობა მშობლებს ეკისრებათ.

[[2011]] წელს გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში 16 103 დაწყებითი სკოლა იყო.

== ტერმინის ისტორია ==

[[გერმანულენოვანი სივრცე|გერმანულენოვან სივრცეში]] დაწყებითი სკოლის წინამორბედი იყო ე.წ. '''ელემენტარსკოლა'''. ელემენტარსკოლა სახელი ერქვა მას [[გერმანიის იმპერია|გერმანიის იმპერიამდეც]] და იმპერიის დროსაც. აღნიშნული სახელდება დღემდე შემორჩა [[ინგლისური ენა|ინგლისურს]] ''Elementary School''-ის და [[იტალიური ენა|იტალიურს]] ''scuola elementare''-ის სახით. რაც შეეხება ცნება დაწყებითი სკოლას, იგი  ე.წ. [[იმპერიის სასკოლო კონფერეცია|იმპერიის სასკოლო კონფერენციაზე]] იქნა შემოღებული ჯერ კიდევ [[1920]] წელს კანონით, რომელსაც &quot;იმპერიის დაწყებითი სკოლის კანონი&quot; ერქვა.

== მიზნები და ამოცანები გერმანიის დაწყებით სკოლაში: რას უნდა დაეუფლოს ბავშვი ? ==

მთავარი საგნების - [[მათემატიკა]], გერმანული, ცოდნა (ან კომპეტენციები. საგანი, რომელსაც გერმანულად '''&quot;ზახკუნდე&quot;''' ((e) Sachkunde, ან (e) Sachunterricht) ჰქვია, წარმოადგენს რაღაც საშუალოს [[გეოგრაფია|გეოგრაფიას]], [[ფიზიკა|ფიზიკასა]] და ხელსაქმეს შორის, და ერთგვარი შესავალი საგანი ამ საგნებში), მედია (პერსონალური კომპიუტერი) - შინაარსობრივი სპექტრი:

* კითხვა და წერა (სალიტერატურო გრაფიის დაუფლება).
* მიწოდებული ხელნაწერი ტექსტის დაუბრკოლებლად კითხვა და პირიქით, ნაკარნარნახევი, მაგრამ აგრეთვე ...  
** წაკითხული ტექსტის ჩაწერა, ან მთავარი ინფორმაციების ჩანიშვნა, როგორიცაა ''ვინ? რა? სად? როდის? რა მოხდა? როგორ მოხდა?''. 
* ორთოგრაფია და წერილობითი გამოხატვის საშუალებები.
* ელემენტარული [[მეხსიერება|მეხსიერების]] გამომუშავება.
* საბაზისო ანგარიში 1-დან 1 000 000-მდე ფარგლებში.
* [[გეომეტრია|გეომეტრიის]] საფუძვლები.
* [[საათი|საათის]] ცნობა, მოთხრობილი ამბავის დროის ხანგძრლივობის გამოთვლა (აწმყოში, წარსულში, სამომავლოდ: ამა და ამ საქმის შესასრულებლად ამდენი და ამდენი დრო არის საჭირო, იყო საჭირო, იქნება საჭირო).
* ელემენტარული [[ფიზიკური მოვლენა|ფიზიკალური]], [[ქიმიური მოვლენა|ქიმიური]] და [[ბიოლოგია|ბიოლოგიური]] საფუძვლების დაუფლება და მათში ორიენტირება ყოველდღიურად მიმდინარე მოვლენათა მაგალითზე. (''რატომ ვარდება ვაშლი ძირს, როდესაც მას ხელს ვუშვებ? რატომ ქრება სანთელი, როდესაც მასზე ჭიქას დავამხობ? რა დაემარტება ჩემს სხეულს, თუ დავეცი მუხლი გადამეტყავა და სისხლი მდის?'' და მისთ..)
* [[სივრცე|სივრცობრივი]] და ნაწილობრივად [[ისტორია|ისტორიული]] ორიენტაცია ბავშვის საცხოვრებელ დასახლებაში. (დაახლ. 20 კმ-ს ფარგლებში). 
* [[გრაფიკა|გრაფიკის]] საფუძვლები (ელემენტარული ხაზვის წესები), მაგრამ აგრეთვე ხედვის თავისუფალი გამოხატვა.
* [[მუსიკა|მუსიკის]] საფუძვლები. (სასიმღერე ხმა, დასარტყმელი საკრავები).
* საზოგადოებრივი მოძრაობის წესების აღზრდა. (გამოცდის ჩაბარება IV კლასში [[ველოსიპედი|ველოსიპედის]] ტარებასა და ტარების წესების ცოდნაში).
* ელემენტარული [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] განათლება.
* [[ფილოსოფია|ფილოსოფიური]] საუბრების ჩანასახები. (საწყისი იმპულსები).
* დემოკრატიული და სოციალური კომპეტენციებისა და [[დემოკრატია|დემოკრატიის]] მთავარი პრინციპების (კლასის [[სპიკერი|სპიკერის]] არჩევა, კენჭის ყრა, საერთო აქტივობების შეთანხმება და ორგანიზება, [[მედიაცია]] და კონფლიქტების გადაწყვეტა.) შესწავლა-დაუფლება.
* რაკი რელიგიის, როგორც სასკოლო საგნის სწავლება, გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის კონსტიტუციის მიხედვით, გარანტირებულია, მას დაწყებით სკოლებში შეასწავლიან.

* პერსონალურ კომპიუტერთან დამოუკიდებელი მუშაობა და ახალი მედიების აღმოჩენის უნარი. თუკი ბავშვები მე-2 კლასში თავიანთ პირველ ნაბიჯებს დგამენ [[კომპიუტერი|კომპიუტერთან]] მუშაობის უნარების გამოსამუშავებლად, დაწყებითი სკოლისავე მე-4 კლასის მოსწავლეები უკვე მონაწილებას იღებენ პრაქტიკული ხასიათის (სავალდებულო) მეცადინეობებში, სადაც მათ საშუალება აქვთ დაეუფლონ [[ელექტრონულ მონაცემთა გადამუშავება|ელექტრონულ მონაცემთა გადამუშავების]] საფუძვლებს.

== იხილეთ აგრეთვე ==

* [[გიმნაზია (გფრ)]] - ({{lang-de|Gymnasium}})
* [[რეალური სკოლა]] - ({{lang-de|Realschule}})
* [[ძირითადი სკოლა]] - ({{lang-de|Hauptschule}})
* [[საზოგადო სკოლა]] - ({{lang-de|Geasamtschule}})

== რესურსები ინტერნეტში ==

{{de}} * [http://www.diagnose-grundschule.de/ დიაგნოზი დაწყებითი სკოლის მოსწავლეთათვის]&lt;br&gt;
{{de}} * [http://www.grundschulverband.de/ დაწყებითი სკოლის გაერთიანება&amp;nbsp;– დაწყებითი სკოლა, სამუშაო წრე]&lt;br&gt;
{{de}} * [http://www.vbe.de/index.php?id=74  პოზიციათა ფურცელი დაწყებით სკოლაში განათლებისა და აღზრდის შესახებ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130218211716/http://www.vbe.de/index.php?id=74 |date=2013-02-18 }}&lt;br&gt;
{{de}} * [http://www.kindgerechteslernen.de ღია გაკვეთილი&amp;nbsp;– ინტერვიუ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170914003025/http://kindgerechteslernen.de/ |date=2017-09-14 }}&lt;br&gt;
{{de}} * [http://medienbildung-gs.bildung-rp.de მედიააღზრდა დაწყებით სკოლაში: ინფორმაცია, გაკვეთილის ნიმუშები და კომპიუტერის, ფოტო, ვიდეო, აუდიო ჩასატვირთი მასალები]&lt;br&gt;
{{de}} * [http://www.grundschulen.net დაწყებითი პორტალი: ინფორმაცია, სკოლების მისამართი, რჩევები ბავშვების სკოლაში შეყვანისა და შესაძლო პრობლემათა გადაწყვეტის მცდელობები დაწყებითი სკოლის თემატიკის ორგვლივ]&lt;br&gt;

[[კატეგორია:სკოლები]]</text>
      <sha1>454wua87oga5gx8wpqkcya48lzyng14</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კბილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>227821</id>
    <revision>
      <id>4407273</id>
      <parentid>4366970</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T09:51:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Zizila</username>
        <id>143855</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1945" xml:space="preserve">{{გადასაწერი}}
'''კბილი''' — პირის ღრუს მკვრივი სტრუქტურაა, ადამიანს გააჩნია 32 კბილი.  ერთ ყბაზე ( ზედა ყბა/ქვედა ყბა) 16 კბილი, აქედან 2 ცენტრალური საჭრელი,2 გვერდითი საჭრელი, 2 ეშვი, 4 პრემოლარი(მცირე საჭრელი კბილები) , 6 მოლარი (დიდი საჭრელები).   პირის ღრუში კბილის მთავარი ფუნქციაა საკვების დაქუცმაცება, ასევე გვეხმარება ბგერების წარმოქმნაში.

კბილების ანატომია-   განასხვავებენ გვირგვინს, რომელიც ღრძილის ზემოთ მდებარეობს და კბილის ფესვს  რომელიც მდებარეობს კბილბუდეში და დაფარულია ღრძილით. კბილის ფესვის და გვრიგვინის გარდამავალ ნაწილს კბილის ყელი ეწოდება.

კბილი შედგება- მინანქარი, ცემენტი, დენტინი, პულპა.

პულპა არის  კბილის რბილი ქსოვილი, სადაც მოთავსებულია სისხლძარღვები, ნერვული დაბოლოებები და ფესვის არხი. 

{{ესკიზი}}

[[კატეგორია:კბილები]]</text>
      <sha1>nge3g8hboe9uurypmee2bqb5r1fg6zw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგის განხილვა:ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია</title>
    <ns>11</ns>
    <id>230102</id>
    <revision>
      <id>4407188</id>
      <parentid>3594044</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:41:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <comment>/* ზურიკო დავითაშვილი */ ახალი სექცია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10561" xml:space="preserve">ამ თარგს პრობლემა აქვს: თუ კლუბს არ ჩაუწერ, ისე სტატიის ბოლოში ექცევა ინფოდაფა. იხ. [[ალექს ფერგიუსონი]].— [[User:ITshnik|G.]][[User Talk:ITshnik|G.]] 18:19, 25 თებერვალი 2013 (UTC)

ამის უფრო კომპაქტურად გადაქცევა არ გამოვა, ნეტა? ინგლისურში ამდენივე ველი არის (და სვეტი) და მაინც კომპაქტურია. ჩემს ეკრანზე 1/3-ს იკავებს. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 1 მარტი 2013 (UTC)

უნდა ვცადო ერთი გადაკეთება, თან ზედა პრობლემაც აქტუალურია. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:12, 1 მარტი 2013 (UTC)
:აქ არის მარტო ასეთი პრობლემა თუ უცხოურებშიც? --[[მომხმარებელი:SHOTHA|&lt;font color=&quot;#45b94d&quot;&gt;შოთა&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:SHOTHA|&lt;span style=&quot;color:#ff0000&quot;&gt;[UT]&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 13:17, 1 მარტი 2013 (UTC)

გიორგიმ რაც დაწერა - აქ. ინგლისურში ვცადე ტექსტი, სექციებადაც დავყავი, არსად გადაუტანია ინფოდაფა. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:21, 1 მარტი 2013 (UTC)

:ინფოდაფა არის ძალიან დიდი. სტატიებში უშნოდ ჩანს. ზომა შესამცირებელია. - [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 18:29, 31 იანვარი 2014 (UTC)

::ეგებ მიხედოს ამ თარგს ვინმემ. - [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 16:25, 10 მარტი 2014 (UTC)

{{ping|Surprizi}} თარგს კი არ უნდა შესწორება, არამედ ამ კატეგორიაში დარჩენილ თითოეულ 58 სტატიას [[:კატეგორია:გასაახლებელი ფეხბურთელის ინფო]] იხ. სტატია [[სიმონ კიაერი]] — ასეთ მდგომარეობაშია თითოეული სტატია.  [[მომხმარებელი:Gobrona]], რომელიც შენმა ქებულმა ადმინებმა სამი თვით დაბლოკეს, უამრავი სტატია გაასწორა.  ხოლო ადმინმა [[User:David1010]]  ჩააგდო ასეთ მდგომარეობაში ეს უამრავი სტატია და ამჟამად იძახის უარს მათ გასწორებაზე. მე კიდევ ვთხოვ,  რომ საკუთარი შეცდომა თვითონ გაასწოროს, მპასუხობს იანვრიდან ბლოკი მოეხსნება Gobrona-ს და გაასწორებს. Gobrona — არ არის ვალდებული, ხოლო  David1010 არის, რადგან სტატიები მან ჩააგდო ასეთ მდგომარეობაში.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 06:09, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:მადლობა რომ მომწერე'''თ'''! რავიცი რა გიპასუხოთ? ალბათ გავიმეორებ თქვენს სიტყვებს &quot;ცხოვრებით დატკბით და ისიამოვნეთ&quot;--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 06:35, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::უი რა კარგი სიტყვები მითქვამს. მაგრამ ცხოვრებასთან ერთად გასწორებული სტატიებითაც მინდა დავტკბე. რა მიპასუხო? უნდა მიუთითოთ მომხმარებელს, როდესაც რამეს აფუჭებს უნდა გაასწოროს. თქვენ კი ამისგან თავს იკავებთ. ან თქვენ დაეხმაროთ მის გასწორებაში. წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 06:39, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::პატივცემულო, ამდაგვარი (თქვენ კი ამისგან თავს იკავებთ.) ტექსტებით თქვენ რამე ჩემ საწინააღმდეგო მასალებს ხომ არა აგროვებთ შემთხვევით? თქვენ უკვე არაერთხელ შეგამჩნიეთ მაგდაგვარ საქციელში! ჩემთვის თქვენისთანა ადამიანები უფრო დიდ საფრთხეს წარმოადგენენ ვიდრე ვიკიპედიაში გასასწორებელი (რომელიც რატომღაც არ ილევა) ერორების აღმოფხვრა, რომელიც რატომრღაც ყველა რედაქტორის ვალდებულებაა!!! ჩვენ ვართ მუშაკები! გაიგეთ? მუ-შა-კე-ბი! ხოდა ჩემი რჩევაა, თავი ჩაწიეთ და იმუშავეთ! წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 06:51, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::::პირად შეურაცხყოფას ვერ ავიტან. ცოტა თავი შეიკავე მუ-შა-კო. ჯობია შენ სამსახურში თავი ჩაწიო და იმუშაო, ვიდრე სამუშაო საათებში თავი რომ გაქვს ვიკიპედიაში ჩაწეული. მუ-შა-კო — იმუშავე.   წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 07:05, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::&quot;ცხოვრებით დატკბით და ისიამოვნეთ&quot; :)--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 07:18, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::: იგივეს გისურვებდი.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 07:52, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::::'''თ''' :)--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 08:21, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::::::::&lt;s&gt;'''თ''' &lt;/s&gt; :)--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 08:25, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)

== ზურიკო დავითაშვილი ==

მისი ამჟამინდელი გუნდის [[მომხმარებელი:ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|წვლილი]]) 20:41, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hnimrgeor1gmorxsun7gg98p50h5glz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407214</id>
      <parentid>4407188</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:15:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Zangala|Zangala]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9908" xml:space="preserve">ამ თარგს პრობლემა აქვს: თუ კლუბს არ ჩაუწერ, ისე სტატიის ბოლოში ექცევა ინფოდაფა. იხ. [[ალექს ფერგიუსონი]].— [[User:ITshnik|G.]][[User Talk:ITshnik|G.]] 18:19, 25 თებერვალი 2013 (UTC)

ამის უფრო კომპაქტურად გადაქცევა არ გამოვა, ნეტა? ინგლისურში ამდენივე ველი არის (და სვეტი) და მაინც კომპაქტურია. ჩემს ეკრანზე 1/3-ს იკავებს. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:11, 1 მარტი 2013 (UTC)

უნდა ვცადო ერთი გადაკეთება, თან ზედა პრობლემაც აქტუალურია. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:12, 1 მარტი 2013 (UTC)
:აქ არის მარტო ასეთი პრობლემა თუ უცხოურებშიც? --[[მომხმარებელი:SHOTHA|&lt;font color=&quot;#45b94d&quot;&gt;შოთა&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:SHOTHA|&lt;span style=&quot;color:#ff0000&quot;&gt;[UT]&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 13:17, 1 მარტი 2013 (UTC)

გიორგიმ რაც დაწერა - აქ. ინგლისურში ვცადე ტექსტი, სექციებადაც დავყავი, არსად გადაუტანია ინფოდაფა. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Henry McClean|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 13:21, 1 მარტი 2013 (UTC)

:ინფოდაფა არის ძალიან დიდი. სტატიებში უშნოდ ჩანს. ზომა შესამცირებელია. - [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 18:29, 31 იანვარი 2014 (UTC)

::ეგებ მიხედოს ამ თარგს ვინმემ. - [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 16:25, 10 მარტი 2014 (UTC)

{{ping|Surprizi}} თარგს კი არ უნდა შესწორება, არამედ ამ კატეგორიაში დარჩენილ თითოეულ 58 სტატიას [[:კატეგორია:გასაახლებელი ფეხბურთელის ინფო]] იხ. სტატია [[სიმონ კიაერი]] — ასეთ მდგომარეობაშია თითოეული სტატია.  [[მომხმარებელი:Gobrona]], რომელიც შენმა ქებულმა ადმინებმა სამი თვით დაბლოკეს, უამრავი სტატია გაასწორა.  ხოლო ადმინმა [[User:David1010]]  ჩააგდო ასეთ მდგომარეობაში ეს უამრავი სტატია და ამჟამად იძახის უარს მათ გასწორებაზე. მე კიდევ ვთხოვ,  რომ საკუთარი შეცდომა თვითონ გაასწოროს, მპასუხობს იანვრიდან ბლოკი მოეხსნება Gobrona-ს და გაასწორებს. Gobrona — არ არის ვალდებული, ხოლო  David1010 არის, რადგან სტატიები მან ჩააგდო ასეთ მდგომარეობაში.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 06:09, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:მადლობა რომ მომწერე'''თ'''! რავიცი რა გიპასუხოთ? ალბათ გავიმეორებ თქვენს სიტყვებს &quot;ცხოვრებით დატკბით და ისიამოვნეთ&quot;--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 06:35, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::უი რა კარგი სიტყვები მითქვამს. მაგრამ ცხოვრებასთან ერთად გასწორებული სტატიებითაც მინდა დავტკბე. რა მიპასუხო? უნდა მიუთითოთ მომხმარებელს, როდესაც რამეს აფუჭებს უნდა გაასწოროს. თქვენ კი ამისგან თავს იკავებთ. ან თქვენ დაეხმაროთ მის გასწორებაში. წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 06:39, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::პატივცემულო, ამდაგვარი (თქვენ კი ამისგან თავს იკავებთ.) ტექსტებით თქვენ რამე ჩემ საწინააღმდეგო მასალებს ხომ არა აგროვებთ შემთხვევით? თქვენ უკვე არაერთხელ შეგამჩნიეთ მაგდაგვარ საქციელში! ჩემთვის თქვენისთანა ადამიანები უფრო დიდ საფრთხეს წარმოადგენენ ვიდრე ვიკიპედიაში გასასწორებელი (რომელიც რატომღაც არ ილევა) ერორების აღმოფხვრა, რომელიც რატომრღაც ყველა რედაქტორის ვალდებულებაა!!! ჩვენ ვართ მუშაკები! გაიგეთ? მუ-შა-კე-ბი! ხოდა ჩემი რჩევაა, თავი ჩაწიეთ და იმუშავეთ! წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 06:51, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::::პირად შეურაცხყოფას ვერ ავიტან. ცოტა თავი შეიკავე მუ-შა-კო. ჯობია შენ სამსახურში თავი ჩაწიო და იმუშაო, ვიდრე სამუშაო საათებში თავი რომ გაქვს ვიკიპედიაში ჩაწეული. მუ-შა-კო — იმუშავე.   წარმატებები.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 07:05, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::&quot;ცხოვრებით დატკბით და ისიამოვნეთ&quot; :)--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 07:18, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::: იგივეს გისურვებდი.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 07:52, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
:::::::'''თ''' :)--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 08:21, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)
::::::::&lt;s&gt;'''თ''' &lt;/s&gt; :)--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 08:25, 7 დეკემბერი 2018 (UTC)</text>
      <sha1>p47efrvmbzl1f08nn6xc3x2herurz8w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მაქს ვებერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>230889</id>
    <revision>
      <id>4406992</id>
      <parentid>4098001</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:09:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:მაქს ვებერი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9154" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]</text>
      <sha1>1ycioi8axah1rc3npm21tyl9ldcd7hl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406993</id>
      <parentid>4406992</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:09:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9280" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>9qotbedpqhk5ndn5st751rxs63hvfnv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406995</id>
      <parentid>4406993</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:10:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9428" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>dcl90bj5lc0d5btt6perrbuti41e702</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406996</id>
      <parentid>4406995</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:11:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9553" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>21rdr6w1dmc2s7swezilf2z63ffyl4o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406997</id>
      <parentid>4406996</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:11:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9666" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]</text>
      <sha1>fnn15w2up2l48uek1wnu9cflzdel2l7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406998</id>
      <parentid>4406997</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:11:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9772" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>18ksefjuu9x2moxw2nc1tk2c3mum55g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406999</id>
      <parentid>4406998</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:12:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9866" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>5cs7mxg4kqkhard81yu3lhyjy8nzp8e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407000</id>
      <parentid>4406999</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:12:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9969" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]</text>
      <sha1>kc2p4w873hy9i0lnru4wpj1pj6yt0z1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407001</id>
      <parentid>4407000</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:13:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10133" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>s8cjgzj20td44jiwcggom0zuhlmenfa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407002</id>
      <parentid>4407001</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:13:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10316" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>mhbhi2sjyiiysx20bdgqhdk7ggrgrqf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407003</id>
      <parentid>4407002</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:14:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10401" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]]</text>
      <sha1>d39bvsr3vlt65f3e01zcgu6fukrvn08</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407004</id>
      <parentid>4407003</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:15:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10692" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]]
[[კატეგორია:ეკონომიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორრია:სოციალური კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>tter7yhonvw5s0p068sywxv0777qxlr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407005</id>
      <parentid>4407004</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:15:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10789" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]]
[[კატეგორია:ეკონომიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორრია:სოციალური კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>pyw2pxs6tcyg2aj3qstr9zeo931nsdb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407006</id>
      <parentid>4407005</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:16:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10880" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]]
[[კატეგორია:ეკონომიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგები]]
[[კატეგორრია:სოციალური კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>j2u9hqktynwc275ntr2djqmtvpe90fk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407007</id>
      <parentid>4407006</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:16:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გეტინგენის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11038" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაქსიმილიან კარლ ემილ ვებერი''' ({{lang-de|Max Weber;}} დ. [[21 აპრილი]] [[1864]] — გ. [[14 ივნისი]] [[1920]]) — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი. დიდი გავლენა მოახდინა სოციოლოგიურ თეორიაზე, სოციოლოგიურ კვლევასა და საკუთრივ სოციოლოგიის დისციპლინაზე.&lt;ref&gt;&quot;Max Weber.&quot; Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 20 April 2009. [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/638565/Max-Weber Britannica.com]&lt;/ref&gt; ხშირად [[ემილ დიურკემი|ემილ დიურკემთან]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსთან]] ერთად მოიხსენიება როგორც [[სოციოლოგია|სოციოლოგიის]] ძირითადი ფუძემდებელი.&lt;ref&gt;Radkau, Joachim and Patrick Ca miller. (2009). ''Max Weber: A Biography''. Trans. Patrick Ca miller. Polity Press. (ISBN 9780745641478)&lt;/ref&gt; [[ბერლინი|ბერლინში]], [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]], [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგსა]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]] იყო [[პროფესორი]]. მაქს ვებერის სამეცნიერო მოღვაწეობის დიაპაზონი მეტად ფართო იყო. იგი არის დისციპლინათა შორისი მიდგომის მამამთავარი. მრავალი შრომის ავტორია. მისი შრომები შეეხება მეურნეობისა და სოციალური ფორმების ისტორიას, რელიგიასა და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიკურ სტრუქტურას, საზოგადოებრივ მეცნიერებათა ლოგიკასა და მეთოდოლოგიას. მისმა შეხედულებებმა დიდი გავლენა მოახდინა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] [[სოციოლოგია]]ზე, [[ფილოსოფია]]სა და [[ისტორიოგრაფია]]ზე. იყო ეკონომისტის და სოციოლოგის — [[ალფრედ ვებერი]]ს უფროსი ძმა.

მაქს ვებერმა შეიმუშავა ფილოსოფიური მიდგომა სოციალური მეცნიერებებისადმი და სოციოლოგიის თეორიის კონცეპტუალური ჩარჩოები. მისი [[ფილოსოფია]] მიჯნავს რადიკალურ განსხვავებას „ფენომენს“, ანუ გარე სამყაროს შეცნობასა და „ნოუმენს“ — აღქმით შემეცნებას შორის, რომლის საფუძველია სხვაობა ბუნებრივ და სოციალურ მეცნიერებებს შორის. მისი ნაშრომების დიდი რაოდენობიდან და მოცულობიდან ყველაზე მნიშვნელოვნად მიჩნეულია: „ეკონომიკა და საზოგადოება“, „პროტესტანტული ეთიკა და კაპიტალიზმის სული“ და „ზოგადი ეკონომიკის ისტორია“.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&amp;d=5&amp;t=12216 ვებერი მაქს – ენციკლოპედიური ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

მაქს ვებერის მამა იყო სახელმწიფო მოღვაწე და ეროვნულ-ლიბერალური პარტიის წევრი. [[1868|1868 წელს]] დაიბადა მისი ძმა — [[ალფრედ ვებერი]], რომელიც აგრეთვე ცნობილი სოციოლოგი და ეკონომისტი იყო. [[1869|1869 წელს]] ვებერების ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ბერლინი]]ს გარეუბან შარლოტენბურგში. 4 წლის ასაკში [[მენინგიტი]] გადაიტანა. 13 წლის ასაკში კითხულობდა [[არტურ შოპენჰაუერი]]ს, [[იმანუელ კანტი]]სა და სხვათა ნაშრომებს. იგი თავის მეუღლესთან ერთად, რომელიც ფემინისტი იყო, მიეკუთვნებოდა გერმანიის ინტელექტუალური წრეს. ვებერები რეგულარულად მართავდნენ საკვირაო სემინარებს საკუთარ სახლში. მაქს ვებერი გარდაიცვალა [[1920]] წლის [[14 ივნისი|14 ივნისს]], პანდემიური გრიპისაგან.

{{ციტატა|მეცნიერება თავისი არსით ძალიან რთული რამაა. იგი ხელოვნებას ჰგავს იმ თვალსაზრისით, რომ მუდმივად მოითხოვს ახალ იდეებს და ძველი გამოცდილების საფუძვლიან ცოდნას. თავად მე, როცა სოციოლოგიის შესწავლის დაწყებით მეცნიერების უზარმაზარ სამყაროში პირველად შევდგი ფეხი, მომენტალურად დამემსხვრა წარმოდგენა, რომ მეცნიერული „მიღწევის შექმნა“ ჰგავს საფეხურებს, რომლებზე ასვლაც გონებისა და მოთმინების შემწეობით უმტკივნეულოდ არის შესაძლებელი, რადგან ისევე როგორც ხელოვნებაში, აქაც ცალსახად აუცილებელია იდეა, გენიალური იდეა, რომელიც ხშირად ძალიან მარტივია და მოდის როცა არ ველით, მაგრამ ხშირადვე ველით და მოლოდინი მოლოდინად რჩება...}}&lt;ref&gt;[http://socium.ge/index.php/articles/profesori-girchevt/173-metsniereba-rogorc-motsodeba-da-kheloba მოსაზრებები მაქს ვებერის სტატიაზე „მეცნიერება როგორც მოწოდება და პროფესია“]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{ბრიტანიკა|638565}}

== ლიტერატურა ==
* Bendix R., Max Weber. An intellectual portrait, N. Y., 1960.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ვებერი, მაქს}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1864]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1920]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:მაქს ვებერი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნაციონალისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ერფურტელი მწერლები]]
[[კატეგორია:ეკონომიკის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ისტორიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:გეტინგენის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორრია:სოციალური კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>b5a3jvvf1811w93mbgs7rs5mbbr9rus</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიორგი მარგველაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>239893</id>
    <revision>
      <id>4407079</id>
      <parentid>4404513</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26180" xml:space="preserve">{{მმ*|მარგველაშვილი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი მარგველაშვილი
| სურათი= Prasidenten Margvelashvili (cropped).jpg|გიორგი მარგველაშვილი
| სურათის ზომა =270px
| წარწერა სურათის ქვეშ= გიორგი მარგველაშვილი
| ხელმოწერა =  Margvelashvili Signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1969|9|4}}
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[მაკა ჩიჩუა]]
| შვილები= ანა მარგველაშვილი, თეიმურაზ მარგველაშვილი, თომა მარგველაშვილი
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[სოცოლოგი]], [[ფსიქოლოგი]], [[პედაგოგი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = 
| საიტი = [http://president.gov.ge/ ოფიციალური საიტი]
| შენიშვნა =

| რიგი =   [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]&amp;nbsp;[[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]]&amp;nbsp;[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 ნოემბერი]] [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 დეკემბერი]], [[2018]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[სალომე ზურაბიშვილი]]

| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[18 ივლისი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| თავმჯდომარე2=
| წინამორბედი2= [[ხატია დეკანოიძე]]
| მემკვიდრე2   = [[თამარ სანიკიძე]]

| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| თავმჯდომარე3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
|სამეცნიერო ხარისხი=[[ფილოსოფიის დოქტორი]]}}
'''გიორგი მარგველაშვილი''' (დ. [[4 სექტემბერი]], [[1969]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]] და ფილოსოფოსი. [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]] 2013 წლის 17 ნოემბრიდან [[2018]] წლის 16 დეკემბრამდე. [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობის შესრულებას ინაუგურაციის შემდეგ, იმავე წლის 17 ნოემბერს შეუდგა. 2013 წლის მაისში უპარტიო გიორგი მარგველაშვილი მმართველმა კოალიციამ „ქართულმა ოცნებამ“ პრეზიდენტობის კანიდადატად დაასახელა, რომელმაც დამაჯერებლად გაიმარჯვა ხმათა 62,18 %-ით. მისი წარსული დაკავშირებულია პოლიტიკასთან, საზოგადოებრივ და საგანმანათლებლო საქმიანობასთან.

2012 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში ოპოზიციური კოალიციის გამარჯვების შემდეგ „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]]“ მთავრობასთან შეერთებამდე, გიორგი მარგველაშვილი ცნობილი იყო, როგორც პოლიტიკური ექსპერტი. მას ათ წელზე მეტ ხანს ეკავა სხვადასხვა, მათ შორის, რექტორის თანამდებობა [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში]] (GIPA), რომელიც წამყვანი უმაღლესი განათლების ცენტრია სახელმწიფო მართვის, სამართლის, საერთაშორისო ურთიერთობებისა და ჟურნალისტიკის მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography |title=მისი აღმატებულება, ბატონი გიორგი მარგველაშვილი, საქართველოს პრეზიდენტი |accessdate=2014-06-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |archivedate=2014-07-01 }}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
გიორგი მარგველაშვილი დაიბადა 1969 წლის 4 სექტემბერს ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]], მამამისის, ინჟინერის — თეიმურაზ მარგველაშვილისა და დედამისის, ფსიქოლოგის — მზეანა გომელაურის ოჯახში.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot;&gt;{{Cite web |url=http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიის დეტალები |accessdate=2014-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304221523/http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt; დაამთავრა თბილისის N1 საჯარო სკოლა. იგი, აგრეთვე, სწავლობდა რუსულ სკოლაში სირიაში, სადაც მისი მშობლები სამსახურეობრივ მივლინებაში იმყოფებოდნენ.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; [[1987]]-[[1992]] წლებში სწავლობდა [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. აქვს პედაგოგის სერტიფიკატი. 1993-1994 წლებში სწავლობდა [[ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტი|ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტში]] (Central European University), დიპლომის შემდგომ კურსზე სოციოლოგიაში (პრაღა, ჩეხეთი).&lt;ref name=&quot;bio&quot;&gt;[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/19503/ გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია]&lt;/ref&gt; მუშაობდა: 1992-1995 წლებში ტურისტული კომპანიაში სამთო ტურიზმის გიდად;&lt;ref name=&quot;bio&quot; /&gt; 1994-1995 წლებში „ბიზნეს დღიურების“ მარკეტინგის დეპარტამენტის უფროსად; 1996-1997 წლებში იყო თბილისის დამოუკიდებელი უნივერსიტეტის ლექტორი [[ფილოსოფია]]სა და [[კულტურა]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.epn.ge/?p=148813 ვინ არის გიორგი მარგველაშვილი?]&lt;/ref&gt; ხოლო 1995-2000 წლებში საერთაშორისო ურთიერთობების [[ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტი]]ს ადგილობრივი ხელმძღვანელობის სპეციალისტი — პროგრამის კონსულტანტი. [[1998]] წელს მიენიჭა დოქტორის ხარისხი [[ფილოსოფია]]ში.

2000-2006 და 2010-2012 წლებში [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საზოგადოებრივ საქმეთა  ინსტიტუტის]] რექტორი. 2006-2010 წლებში საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის კვლევითი დეპარტამენტის უფროსი.&lt;ref&gt;[http://news.ge/ge/page/giorgi-margvelashvili გიორგი მარგველაშვილი — ბიოგრაფიული ცნობები]&lt;/ref&gt;

== გაცემული ჯილდოები ==
გიორგი მარგველაშვილმა საპრეზიდენტო უფლებამოსილების განხორციელების 5-წლიან პერიოდში სახელმწიფო ჯილდოებით სულ 767 ადამიანს გადასცა:&lt;ref&gt;{{cite news |title=პრეზიდენტის ადმინისტრაცია: მარგველაშვილმა სულ 767 სახელმწიფო ჯილდო გასცა |url=https://tabula.ge/ge/news/617144-prezidentis-administratsia-margvelashvilma-sul |access-date=28 დეკემბერი, 2021 |work=Tabula |date=15 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[ეროვნული გმირის ორდენი]] — 3 ([[მარო მაყაშვილი]], [[მამია ალასანია]], [[გურამ გაბესკირია]]);
* [[თამარ მეფის ორდენი (სახელმწიფო ჯილდო)|თამარ მეფის ორდენი]] — 1 ([[ირინა ენუქიძე]]);
* [[ოქროს საწმისის ორდენი (საქართველო)|ოქროს საწმისის ორდენი]] — 25;
* [[წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი]] — 26;
* [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] — 52;
* [[წმინდა ნიკოლოზის ორდენი]] — 4;
* [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] — 78;
* [[ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი]] — 107;
* [[ვახტანგ გორგასლის III ხარისხის ორდენი]] — 95;
* [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] — 225;
* [[მედალი „სამოქალაქო თავდადებისათვის“]] — 10;
* [[მედალი „მხედრული მამაცობისათვის“]] — 46;
* [[მედალი „საბრძოლო დამსახურებისათვის“]] — 19;
* [[ღირსების მედალი]] — 7 ადამიანი.

===პოლიტიკა===
მარგველაშვილი, პირველად, პოლიტიკურ ასპარეზზე 2003 წელს გამოჩნდა, როდესაც [[ზურაბ ჟვანია]]ს მოწვევით, შეუერთდა ოპოზიციურ ბლოკს „ბურჯანაძე—დემოკრატები“.&lt;ref&gt;[https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |date=2014-07-01 }}, [https://www.president.gov.ge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161224001609/https://www.president.gov.ge/ |date=2016-12-24 }}&lt;/ref&gt; იგი პარტიის საარჩევნო სიის ათეულში შედიოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/eng/article.php?id=4806 Burjanadze, Zhvania Offer Radical Changes]. ''Civil'' Georgia. 22 August 2003. Accessed 30 March 2013.&lt;/ref&gt; თუმცაღა [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ, რომელიც არჩევნების გაყალბებას მოჰყვა, „ბურჯანაძე—დემოკრატები“ 
„[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიან ნაციონალურ მოძრაობასთან]]“ გაერთიანდა, ხოლო მარგველაშვილმა დატოვა პოლიტიკა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=26576 Giorgi Margvelashvili.] ''Civil'' Georgia. 15 October 2013.&lt;/ref&gt;

2011 წლიდან უკვე აქტიურად ჩაერთო პოლიტიკაში. გამოდიოდა [[ბიძინა ივანიშვილი]]სა და [[ქართული ოცნება|„ქართული ოცნების“]] მხარდამჭერად. [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2012)|საპარლამენტო არჩევნებში]] კოალიციის გამარჯვების შემდეგ, [[2012]] წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა განათლების მინისტრად. 2013 წლის თებერვალში, დაინიშნა პირველ ვიცე-პრემიერად. 2013 წლის ოქტომბრის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელების გამო, საკუთარი სურვილით დატოვა თანამდებობა. [[2013]] წლის 11 მაისს [[ქართული ოცნება|კოალიცია ქართულმა ოცნებამ]] პრეზიდენტობის კანდიდატად დაასახელა&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/latest/1001/1001.html?id=24983176 „ქართული ოცნების“ საპრეზიდენტო კანდიდატი გიორგი მარგველაშვილია]&lt;/ref&gt;. არჩევნებში მონაწილეობის გამო გიორგი მარგველაშვილმა დატოვა მინისტრის პოსტი 2013 წლის 18 ივლისს. 27 ოქტომბერს გამართულ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2013)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]] მან ხმათა 62% მიიღო და არჩეულ იქნა [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტად]].

===2018 წლის არჩევნები===
[[ლატვია|ლატვიის]] ყოფილ პრეზიდენტთან, [[ვალდის ზატლერსი|ვალდის ზატლერსისთან]] ერთად გამართულ სტუდენტებთან და აკადემიური წრეების წარმომადგენლებთან საჯარო შეხვედრაზე, გიორგი მარგველაშვილმა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მონაწილეობაზე უარი თქვა. მისი თქმით, როგორც პრეზიდენტობის 5 წლის განმავლობაში, მანამდეც და მომავალშიც მისი სამსახური საქართველოს სამსახურია - „არ ყოფილა მომენტი, რომ მე ელიტის ან სხვა ჯგუფის სამსახურში ვყოფილიყავი, ეს იწყებოდა საქართველოს მოქალაქეებით და გრძელდებოდა საქართველოს მოქალაქეებით. ამ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მე მონაწილეობის მიღებას აღარ ვაპირებ, არამედ სხვანაირად, სხვა ფორმით გავაგრძელებ თქვენი ქვეყნის სამსახურს“.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/29463535.html გიორგი მარგველაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებს]&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
მშობლიური [[ქართული ენა|ქართულის]] გარდა ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურსა]] და [[რუსული ენა|რუსულს]].&lt;ref&gt;[http://newsport.ge/14475-giorgi-margvelashvilis-CV#.Um4iLnAqwRA გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიული ცნობები]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; მისი [[ჰობი]]ა სეირნობა და [[ცხენოსნობა]].  უყვარს ცხოველები. შეუძლია ნადირობა, ეწევა ქველმოქმედებას.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; ჰყავს ქალიშვილი ანა (დ. 1993), რომელიც არის საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის სტუდენტი. ასევე ჰყავს ვაჟი თეიმურაზი (დ. [[2015]]).&lt;ref&gt;[http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/123056/ გიორგი მარგველაშვილსა და მაკა ჩიჩუას ვაჟი შეეძინათ] ჟურნალი „ლიბერალი“. 02.02.2015&lt;/ref&gt; მისი მეუღლეა მსახიობი და მხატვარი [[მაკა ჩიჩუა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://president.gov.ge/ge/President/Biography |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131111150831/http://president.gov.ge/ge/President/Biography |archivedate=2013-11-11 }}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Giorgi Margvelashvili}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002629}}
*[http://www.prezidenti.ge/index.php?party_1_id=16&amp;lang=geo პრეზიდენტობის კანდიდატის წინასაარჩევნო პროგრამა]
*{{facebook|GiorgiMargvelashvili1969}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ხატია დეკანოიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლების მინისტრი]] | წლები=2012—2013 | შემდეგი=[[თამარ სანიკიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ სააკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]] | წლები=2013–2018 &lt;br /&gt;| შემდეგი=[[სალომე ზურაბიშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:მარგველაშვილი, გიორგი}}
[[კატეგორია:ქართველი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1969]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მარგველაშვილები|გ]]</text>
      <sha1>jdp7nfo8qn7pjbk79zty34uofqzgkdu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407081</id>
      <parentid>4407079</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:40:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლებისას დაშვებული შეცდომის გასწორება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26245" xml:space="preserve">{{მმ*|მარგველაშვილი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი მარგველაშვილი
| სურათი= Prasidenten Margvelashvili (cropped).jpg|გიორგი მარგველაშვილი
| სურათის ზომა =270px
| წარწერა სურათის ქვეშ= გიორგი მარგველაშვილი
| ხელმოწერა =  Margvelashvili Signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1969|9|4}}
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[მაკა ჩიჩუა]]
| შვილები= ანა მარგველაშვილი, თეიმურაზ მარგველაშვილი, თომა მარგველაშვილი
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]], [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგი]], [[პედაგოგი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = 
| საიტი = [http://president.gov.ge/ ოფიციალური საიტი]
| შენიშვნა =

| რიგი =   [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]&amp;nbsp;[[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]]&amp;nbsp;[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 ნოემბერი]] [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 დეკემბერი]], [[2018]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[სალომე ზურაბიშვილი]]

| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[18 ივლისი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| თავმჯდომარე2=
| წინამორბედი2= [[ხატია დეკანოიძე]]
| მემკვიდრე2   = [[თამარ სანიკიძე]]

| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| თავმჯდომარე3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
|სამეცნიერო ხარისხი=[[ფილოსოფიის დოქტორი]]}}
'''გიორგი მარგველაშვილი''' (დ. [[4 სექტემბერი]], [[1969]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]] და ფილოსოფოსი. [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]] 2013 წლის 17 ნოემბრიდან [[2018]] წლის 16 დეკემბრამდე. [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობის შესრულებას ინაუგურაციის შემდეგ, იმავე წლის 17 ნოემბერს შეუდგა. 2013 წლის მაისში უპარტიო გიორგი მარგველაშვილი მმართველმა კოალიციამ „ქართულმა ოცნებამ“ პრეზიდენტობის კანიდადატად დაასახელა, რომელმაც დამაჯერებლად გაიმარჯვა ხმათა 62,18 %-ით. მისი წარსული დაკავშირებულია პოლიტიკასთან, საზოგადოებრივ და საგანმანათლებლო საქმიანობასთან.

2012 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში ოპოზიციური კოალიციის გამარჯვების შემდეგ „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]]“ მთავრობასთან შეერთებამდე, გიორგი მარგველაშვილი ცნობილი იყო, როგორც პოლიტიკური ექსპერტი. მას ათ წელზე მეტ ხანს ეკავა სხვადასხვა, მათ შორის, რექტორის თანამდებობა [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში]] (GIPA), რომელიც წამყვანი უმაღლესი განათლების ცენტრია სახელმწიფო მართვის, სამართლის, საერთაშორისო ურთიერთობებისა და ჟურნალისტიკის მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography |title=მისი აღმატებულება, ბატონი გიორგი მარგველაშვილი, საქართველოს პრეზიდენტი |accessdate=2014-06-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |archivedate=2014-07-01 }}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
გიორგი მარგველაშვილი დაიბადა 1969 წლის 4 სექტემბერს ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]], მამამისის, ინჟინერის — თეიმურაზ მარგველაშვილისა და დედამისის, ფსიქოლოგის — მზეანა გომელაურის ოჯახში.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot;&gt;{{Cite web |url=http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიის დეტალები |accessdate=2014-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304221523/http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt; დაამთავრა თბილისის N1 საჯარო სკოლა. იგი, აგრეთვე, სწავლობდა რუსულ სკოლაში სირიაში, სადაც მისი მშობლები სამსახურეობრივ მივლინებაში იმყოფებოდნენ.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; [[1987]]-[[1992]] წლებში სწავლობდა [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. აქვს პედაგოგის სერტიფიკატი. 1993-1994 წლებში სწავლობდა [[ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტი|ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტში]] (Central European University), დიპლომის შემდგომ კურსზე სოციოლოგიაში (პრაღა, ჩეხეთი).&lt;ref name=&quot;bio&quot;&gt;[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/19503/ გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია]&lt;/ref&gt; მუშაობდა: 1992-1995 წლებში ტურისტული კომპანიაში სამთო ტურიზმის გიდად;&lt;ref name=&quot;bio&quot; /&gt; 1994-1995 წლებში „ბიზნეს დღიურების“ მარკეტინგის დეპარტამენტის უფროსად; 1996-1997 წლებში იყო თბილისის დამოუკიდებელი უნივერსიტეტის ლექტორი [[ფილოსოფია]]სა და [[კულტურა]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.epn.ge/?p=148813 ვინ არის გიორგი მარგველაშვილი?]&lt;/ref&gt; ხოლო 1995-2000 წლებში საერთაშორისო ურთიერთობების [[ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტი]]ს ადგილობრივი ხელმძღვანელობის სპეციალისტი — პროგრამის კონსულტანტი. [[1998]] წელს მიენიჭა დოქტორის ხარისხი [[ფილოსოფია]]ში.

2000-2006 და 2010-2012 წლებში [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საზოგადოებრივ საქმეთა  ინსტიტუტის]] რექტორი. 2006-2010 წლებში საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის კვლევითი დეპარტამენტის უფროსი.&lt;ref&gt;[http://news.ge/ge/page/giorgi-margvelashvili გიორგი მარგველაშვილი — ბიოგრაფიული ცნობები]&lt;/ref&gt;

== გაცემული ჯილდოები ==
გიორგი მარგველაშვილმა საპრეზიდენტო უფლებამოსილების განხორციელების 5-წლიან პერიოდში სახელმწიფო ჯილდოებით სულ 767 ადამიანს გადასცა:&lt;ref&gt;{{cite news |title=პრეზიდენტის ადმინისტრაცია: მარგველაშვილმა სულ 767 სახელმწიფო ჯილდო გასცა |url=https://tabula.ge/ge/news/617144-prezidentis-administratsia-margvelashvilma-sul |access-date=28 დეკემბერი, 2021 |work=Tabula |date=15 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[ეროვნული გმირის ორდენი]] — 3 ([[მარო მაყაშვილი]], [[მამია ალასანია]], [[გურამ გაბესკირია]]);
* [[თამარ მეფის ორდენი (სახელმწიფო ჯილდო)|თამარ მეფის ორდენი]] — 1 ([[ირინა ენუქიძე]]);
* [[ოქროს საწმისის ორდენი (საქართველო)|ოქროს საწმისის ორდენი]] — 25;
* [[წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი]] — 26;
* [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] — 52;
* [[წმინდა ნიკოლოზის ორდენი]] — 4;
* [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] — 78;
* [[ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი]] — 107;
* [[ვახტანგ გორგასლის III ხარისხის ორდენი]] — 95;
* [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] — 225;
* [[მედალი „სამოქალაქო თავდადებისათვის“]] — 10;
* [[მედალი „მხედრული მამაცობისათვის“]] — 46;
* [[მედალი „საბრძოლო დამსახურებისათვის“]] — 19;
* [[ღირსების მედალი]] — 7 ადამიანი.

===პოლიტიკა===
მარგველაშვილი, პირველად, პოლიტიკურ ასპარეზზე 2003 წელს გამოჩნდა, როდესაც [[ზურაბ ჟვანია]]ს მოწვევით, შეუერთდა ოპოზიციურ ბლოკს „ბურჯანაძე—დემოკრატები“.&lt;ref&gt;[https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |date=2014-07-01 }}, [https://www.president.gov.ge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161224001609/https://www.president.gov.ge/ |date=2016-12-24 }}&lt;/ref&gt; იგი პარტიის საარჩევნო სიის ათეულში შედიოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/eng/article.php?id=4806 Burjanadze, Zhvania Offer Radical Changes]. ''Civil'' Georgia. 22 August 2003. Accessed 30 March 2013.&lt;/ref&gt; თუმცაღა [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ, რომელიც არჩევნების გაყალბებას მოჰყვა, „ბურჯანაძე—დემოკრატები“ 
„[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიან ნაციონალურ მოძრაობასთან]]“ გაერთიანდა, ხოლო მარგველაშვილმა დატოვა პოლიტიკა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=26576 Giorgi Margvelashvili.] ''Civil'' Georgia. 15 October 2013.&lt;/ref&gt;

2011 წლიდან უკვე აქტიურად ჩაერთო პოლიტიკაში. გამოდიოდა [[ბიძინა ივანიშვილი]]სა და [[ქართული ოცნება|„ქართული ოცნების“]] მხარდამჭერად. [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2012)|საპარლამენტო არჩევნებში]] კოალიციის გამარჯვების შემდეგ, [[2012]] წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა განათლების მინისტრად. 2013 წლის თებერვალში, დაინიშნა პირველ ვიცე-პრემიერად. 2013 წლის ოქტომბრის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელების გამო, საკუთარი სურვილით დატოვა თანამდებობა. [[2013]] წლის 11 მაისს [[ქართული ოცნება|კოალიცია ქართულმა ოცნებამ]] პრეზიდენტობის კანდიდატად დაასახელა&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/latest/1001/1001.html?id=24983176 „ქართული ოცნების“ საპრეზიდენტო კანდიდატი გიორგი მარგველაშვილია]&lt;/ref&gt;. არჩევნებში მონაწილეობის გამო გიორგი მარგველაშვილმა დატოვა მინისტრის პოსტი 2013 წლის 18 ივლისს. 27 ოქტომბერს გამართულ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2013)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]] მან ხმათა 62% მიიღო და არჩეულ იქნა [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტად]].

===2018 წლის არჩევნები===
[[ლატვია|ლატვიის]] ყოფილ პრეზიდენტთან, [[ვალდის ზატლერსი|ვალდის ზატლერსისთან]] ერთად გამართულ სტუდენტებთან და აკადემიური წრეების წარმომადგენლებთან საჯარო შეხვედრაზე, გიორგი მარგველაშვილმა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მონაწილეობაზე უარი თქვა. მისი თქმით, როგორც პრეზიდენტობის 5 წლის განმავლობაში, მანამდეც და მომავალშიც მისი სამსახური საქართველოს სამსახურია - „არ ყოფილა მომენტი, რომ მე ელიტის ან სხვა ჯგუფის სამსახურში ვყოფილიყავი, ეს იწყებოდა საქართველოს მოქალაქეებით და გრძელდებოდა საქართველოს მოქალაქეებით. ამ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მე მონაწილეობის მიღებას აღარ ვაპირებ, არამედ სხვანაირად, სხვა ფორმით გავაგრძელებ თქვენი ქვეყნის სამსახურს“.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/29463535.html გიორგი მარგველაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებს]&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
მშობლიური [[ქართული ენა|ქართულის]] გარდა ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურსა]] და [[რუსული ენა|რუსულს]].&lt;ref&gt;[http://newsport.ge/14475-giorgi-margvelashvilis-CV#.Um4iLnAqwRA გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიული ცნობები]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; მისი [[ჰობი]]ა სეირნობა და [[ცხენოსნობა]].  უყვარს ცხოველები. შეუძლია ნადირობა, ეწევა ქველმოქმედებას.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; ჰყავს ქალიშვილი ანა (დ. 1993), რომელიც არის საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის სტუდენტი. ასევე ჰყავს ვაჟი თეიმურაზი (დ. [[2015]]).&lt;ref&gt;[http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/123056/ გიორგი მარგველაშვილსა და მაკა ჩიჩუას ვაჟი შეეძინათ] ჟურნალი „ლიბერალი“. 02.02.2015&lt;/ref&gt; მისი მეუღლეა მსახიობი და მხატვარი [[მაკა ჩიჩუა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://president.gov.ge/ge/President/Biography |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131111150831/http://president.gov.ge/ge/President/Biography |archivedate=2013-11-11 }}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Giorgi Margvelashvili}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002629}}
*[http://www.prezidenti.ge/index.php?party_1_id=16&amp;lang=geo პრეზიდენტობის კანდიდატის წინასაარჩევნო პროგრამა]
*{{facebook|GiorgiMargvelashvili1969}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ხატია დეკანოიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლების მინისტრი]] | წლები=2012—2013 | შემდეგი=[[თამარ სანიკიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ სააკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]] | წლები=2013–2018 &lt;br /&gt;| შემდეგი=[[სალომე ზურაბიშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:მარგველაშვილი, გიორგი}}
[[კატეგორია:ქართველი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1969]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მარგველაშვილები|გ]]</text>
      <sha1>eng3uk0w5guj5htfws88nx23ne5m7p0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407130</id>
      <parentid>4407081</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25977" xml:space="preserve">{{მმ*|მარგველაშვილი}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = გიორგი მარგველაშვილი
| სურათი= Prasidenten Margvelashvili (cropped).jpg|გიორგი მარგველაშვილი
| სურათის ზომა =270px
| წარწერა სურათის ქვეშ= გიორგი მარგველაშვილი
| ხელმოწერა =  Margvelashvili Signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1969|9|4}}
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = [[მაკა ჩიჩუა]]
| შვილები= ანა მარგველაშვილი, თეიმურაზ მარგველაშვილი, თომა მარგველაშვილი
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = 
| საიტი = [http://president.gov.ge/ ოფიციალური საიტი]
| შენიშვნა =

| რიგი =   [[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]&amp;nbsp;[[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]]&amp;nbsp;[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|საქართველო|25პქ]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[17 ნოემბერი]] [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[16 დეკემბერი]], [[2018]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი= [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[სალომე ზურაბიშვილი]]

| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო|საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[18 ივლისი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]
| თავმჯდომარე2=
| წინამორბედი2= [[ხატია დეკანოიძე]]
| მემკვიდრე2   = [[თამარ სანიკიძე]]

| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| თავმჯდომარე3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
}}
'''გიორგი მარგველაშვილი''' (დ. [[4 სექტემბერი]], [[1969]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]] და ფილოსოფოსი. [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს მე-4 პრეზიდენტი]] 2013 წლის 17 ნოემბრიდან [[2018]] წლის 16 დეკემბრამდე. [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს მოვალეობის შესრულებას ინაუგურაციის შემდეგ, იმავე წლის 17 ნოემბერს შეუდგა. 2013 წლის მაისში უპარტიო გიორგი მარგველაშვილი მმართველმა კოალიციამ „ქართულმა ოცნებამ“ პრეზიდენტობის კანიდადატად დაასახელა, რომელმაც დამაჯერებლად გაიმარჯვა ხმათა 62,18 %-ით. მისი წარსული დაკავშირებულია პოლიტიკასთან, საზოგადოებრივ და საგანმანათლებლო საქმიანობასთან.

2012 წლის ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებში ოპოზიციური კოალიციის გამარჯვების შემდეგ „[[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]]“ მთავრობასთან შეერთებამდე, გიორგი მარგველაშვილი ცნობილი იყო, როგორც პოლიტიკური ექსპერტი. მას ათ წელზე მეტ ხანს ეკავა სხვადასხვა, მათ შორის, რექტორის თანამდებობა [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში]] (GIPA), რომელიც წამყვანი უმაღლესი განათლების ცენტრია სახელმწიფო მართვის, სამართლის, საერთაშორისო ურთიერთობებისა და ჟურნალისტიკის მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography |title=მისი აღმატებულება, ბატონი გიორგი მარგველაშვილი, საქართველოს პრეზიდენტი |accessdate=2014-06-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |archivedate=2014-07-01 }}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
გიორგი მარგველაშვილი დაიბადა 1969 წლის 4 სექტემბერს ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]], მამამისის, ინჟინერის — თეიმურაზ მარგველაშვილისა და დედამისის, ფსიქოლოგის — მზეანა გომელაურის ოჯახში.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot;&gt;{{Cite web |url=http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიის დეტალები |accessdate=2014-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304221523/http://news.ge/ge/news/story/70828-margvelashvilis-biografiis-detalebi |archivedate=2016-03-04 }}&lt;/ref&gt; დაამთავრა თბილისის N1 საჯარო სკოლა. იგი, აგრეთვე, სწავლობდა რუსულ სკოლაში სირიაში, სადაც მისი მშობლები სამსახურეობრივ მივლინებაში იმყოფებოდნენ.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; [[1987]]-[[1992]] წლებში სწავლობდა [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. აქვს პედაგოგის სერტიფიკატი. 1993-1994 წლებში სწავლობდა [[ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტი|ცენტრალური ევროპის უნივერსიტეტში]] (Central European University), დიპლომის შემდგომ კურსზე სოციოლოგიაში (პრაღა, ჩეხეთი).&lt;ref name=&quot;bio&quot;&gt;[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/19503/ გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია]&lt;/ref&gt; მუშაობდა: 1992-1995 წლებში ტურისტული კომპანიაში სამთო ტურიზმის გიდად;&lt;ref name=&quot;bio&quot; /&gt; 1994-1995 წლებში „ბიზნეს დღიურების“ მარკეტინგის დეპარტამენტის უფროსად; 1996-1997 წლებში იყო თბილისის დამოუკიდებელი უნივერსიტეტის ლექტორი [[ფილოსოფია]]სა და [[კულტურა]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.epn.ge/?p=148813 ვინ არის გიორგი მარგველაშვილი?]&lt;/ref&gt; ხოლო 1995-2000 წლებში საერთაშორისო ურთიერთობების [[ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტი]]ს ადგილობრივი ხელმძღვანელობის სპეციალისტი — პროგრამის კონსულტანტი. [[1998]] წელს მიენიჭა დოქტორის ხარისხი [[ფილოსოფია]]ში.

2000-2006 და 2010-2012 წლებში [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საზოგადოებრივ საქმეთა  ინსტიტუტის]] რექტორი. 2006-2010 წლებში საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის კვლევითი დეპარტამენტის უფროსი.&lt;ref&gt;[http://news.ge/ge/page/giorgi-margvelashvili გიორგი მარგველაშვილი — ბიოგრაფიული ცნობები]&lt;/ref&gt;

== გაცემული ჯილდოები ==
გიორგი მარგველაშვილმა საპრეზიდენტო უფლებამოსილების განხორციელების 5-წლიან პერიოდში სახელმწიფო ჯილდოებით სულ 767 ადამიანს გადასცა:&lt;ref&gt;{{cite news |title=პრეზიდენტის ადმინისტრაცია: მარგველაშვილმა სულ 767 სახელმწიფო ჯილდო გასცა |url=https://tabula.ge/ge/news/617144-prezidentis-administratsia-margvelashvilma-sul |access-date=28 დეკემბერი, 2021 |work=Tabula |date=15 დეკემბერი, 2018}}&lt;/ref&gt;
* [[ეროვნული გმირის ორდენი]] — 3 ([[მარო მაყაშვილი]], [[მამია ალასანია]], [[გურამ გაბესკირია]]);
* [[თამარ მეფის ორდენი (სახელმწიფო ჯილდო)|თამარ მეფის ორდენი]] — 1 ([[ირინა ენუქიძე]]);
* [[ოქროს საწმისის ორდენი (საქართველო)|ოქროს საწმისის ორდენი]] — 25;
* [[წმინდა გიორგის სახელობის გამარჯვების ორდენი]] — 26;
* [[ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი]] — 52;
* [[წმინდა ნიკოლოზის ორდენი]] — 4;
* [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] — 78;
* [[ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენი]] — 107;
* [[ვახტანგ გორგასლის III ხარისხის ორდენი]] — 95;
* [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] — 225;
* [[მედალი „სამოქალაქო თავდადებისათვის“]] — 10;
* [[მედალი „მხედრული მამაცობისათვის“]] — 46;
* [[მედალი „საბრძოლო დამსახურებისათვის“]] — 19;
* [[ღირსების მედალი]] — 7 ადამიანი.

===პოლიტიკა===
მარგველაშვილი, პირველად, პოლიტიკურ ასპარეზზე 2003 წელს გამოჩნდა, როდესაც [[ზურაბ ჟვანია]]ს მოწვევით, შეუერთდა ოპოზიციურ ბლოკს „ბურჯანაძე—დემოკრატები“.&lt;ref&gt;[https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140701211613/https://www.president.gov.ge/ge/President/Biography/ |date=2014-07-01 }}, [https://www.president.gov.ge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161224001609/https://www.president.gov.ge/ |date=2016-12-24 }}&lt;/ref&gt; იგი პარტიის საარჩევნო სიის ათეულში შედიოდა.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/eng/article.php?id=4806 Burjanadze, Zhvania Offer Radical Changes]. ''Civil'' Georgia. 22 August 2003. Accessed 30 March 2013.&lt;/ref&gt; თუმცაღა [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდეგ, რომელიც არჩევნების გაყალბებას მოჰყვა, „ბურჯანაძე—დემოკრატები“ 
„[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიან ნაციონალურ მოძრაობასთან]]“ გაერთიანდა, ხოლო მარგველაშვილმა დატოვა პოლიტიკა.&lt;ref&gt;[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=26576 Giorgi Margvelashvili.] ''Civil'' Georgia. 15 October 2013.&lt;/ref&gt;

2011 წლიდან უკვე აქტიურად ჩაერთო პოლიტიკაში. გამოდიოდა [[ბიძინა ივანიშვილი]]სა და [[ქართული ოცნება|„ქართული ოცნების“]] მხარდამჭერად. [[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები (2012)|საპარლამენტო არჩევნებში]] კოალიციის გამარჯვების შემდეგ, [[2012]] წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა განათლების მინისტრად. 2013 წლის თებერვალში, დაინიშნა პირველ ვიცე-პრემიერად. 2013 წლის ოქტომბრის პრეზიდენტობის კანდიდატად დასახელების გამო, საკუთარი სურვილით დატოვა თანამდებობა. [[2013]] წლის 11 მაისს [[ქართული ოცნება|კოალიცია ქართულმა ოცნებამ]] პრეზიდენტობის კანდიდატად დაასახელა&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/latest/1001/1001.html?id=24983176 „ქართული ოცნების“ საპრეზიდენტო კანდიდატი გიორგი მარგველაშვილია]&lt;/ref&gt;. არჩევნებში მონაწილეობის გამო გიორგი მარგველაშვილმა დატოვა მინისტრის პოსტი 2013 წლის 18 ივლისს. 27 ოქტომბერს გამართულ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2013)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]] მან ხმათა 62% მიიღო და არჩეულ იქნა [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტად]].

===2018 წლის არჩევნები===
[[ლატვია|ლატვიის]] ყოფილ პრეზიდენტთან, [[ვალდის ზატლერსი|ვალდის ზატლერსისთან]] ერთად გამართულ სტუდენტებთან და აკადემიური წრეების წარმომადგენლებთან საჯარო შეხვედრაზე, გიორგი მარგველაშვილმა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მონაწილეობაზე უარი თქვა. მისი თქმით, როგორც პრეზიდენტობის 5 წლის განმავლობაში, მანამდეც და მომავალშიც მისი სამსახური საქართველოს სამსახურია - „არ ყოფილა მომენტი, რომ მე ელიტის ან სხვა ჯგუფის სამსახურში ვყოფილიყავი, ეს იწყებოდა საქართველოს მოქალაქეებით და გრძელდებოდა საქართველოს მოქალაქეებით. ამ [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|არჩევნებში]] მე მონაწილეობის მიღებას აღარ ვაპირებ, არამედ სხვანაირად, სხვა ფორმით გავაგრძელებ თქვენი ქვეყნის სამსახურს“.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/29463535.html გიორგი მარგველაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებს]&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
მშობლიური [[ქართული ენა|ქართულის]] გარდა ფლობს [[ინგლისური ენა|ინგლისურსა]] და [[რუსული ენა|რუსულს]].&lt;ref&gt;[http://newsport.ge/14475-giorgi-margvelashvilis-CV#.Um4iLnAqwRA გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფიული ცნობები]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; მისი [[ჰობი]]ა სეირნობა და [[ცხენოსნობა]].  უყვარს ცხოველები. შეუძლია ნადირობა, ეწევა ქველმოქმედებას.&lt;ref name=&quot;მბდ&quot; /&gt; ჰყავს ქალიშვილი ანა (დ. 1993), რომელიც არის საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის სტუდენტი. ასევე ჰყავს ვაჟი თეიმურაზი (დ. [[2015]]).&lt;ref&gt;[http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/123056/ გიორგი მარგველაშვილსა და მაკა ჩიჩუას ვაჟი შეეძინათ] ჟურნალი „ლიბერალი“. 02.02.2015&lt;/ref&gt; მისი მეუღლეა მსახიობი და მხატვარი [[მაკა ჩიჩუა]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://president.gov.ge/ge/President/Biography |title=გიორგი მარგველაშვილის ბიოგრაფია |accessdate=2013-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131111150831/http://president.gov.ge/ge/President/Biography |archivedate=2013-11-11 }}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Giorgi Margvelashvili}}
{{nplg ბიოგრაფია|00002629}}
*[http://www.prezidenti.ge/index.php?party_1_id=16&amp;lang=geo პრეზიდენტობის კანდიდატის წინასაარჩევნო პროგრამა]
*{{facebook|GiorgiMargvelashvili1969}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ხატია დეკანოიძე]] | ტიტული=[[საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო|საქართველოს განათლების მინისტრი]] | წლები=2012—2013 | შემდეგი=[[თამარ სანიკიძე]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[მიხეილ სააკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრეზიდენტი]] | წლები=2013–2018 &lt;br /&gt;| შემდეგი=[[სალომე ზურაბიშვილი]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრეზიდენტები}}
{{საქართველოს განათლების მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:მარგველაშვილი, გიორგი}}
[[კატეგორია:ქართველი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1969]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მარგველაშვილები|გ]]</text>
      <sha1>e9mrn1p92r5yxexknzwzdxu2ltura3a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩესტერფილდი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>240597</id>
    <revision>
      <id>4407082</id>
      <parentid>3415084</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:40:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Chestefield.jpg შეიცვალა Chesterfield.jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5267" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = ქალაქი
|ქართული სახელი        = ჩესტერფილდი
|მშობლიური სახელი   =Chesterfield&lt;br /&gt;[[ფაილი:Chesterfield.jpg|328px]]
|ქვეყანა                  = დიდი ბრიტანეთი
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|lat_dir = N|lat_deg = 53|lat_min = 14|lat_sec =
|lon_dir = W|lon_deg = 1|lon_min = 26|lon_sec =
|CoordAddon             = type:city
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ისტორიული საგრაფო
|რეგიონი                  = დერბიშირი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =ცერემონიალური საგრაფო
|რაიონი                   = ისტ-მიდლენდსი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 1204
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 1889
|ფართობი                 = 66,04
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 110,8 ათასი
|აღწერის წელი           = 2008
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +0
|DST                     = არის
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = S40
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =  www.chesterfield.gov.uk
|კატეგორია ვიკისაწყობში =Chesterfield
|add1n= 
|add1=
}}
'''ჩესტერფილდი''' ({{lang-en|Chesterfield}}) — ქალაქი [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთში]].

ქალაქი ჩესტერფილდი მდებარეობს [[ინგლისი]]ს ცენტრალურ ნაწილში, [[დერბიშირი]]ს საგრაფოს ტერიტორიაზე, [[ისტ-მიდლენდსი]]ს რეგიონში, [[შეფილდი]]დან სამხრეთით.

[[1204]] წელს ინგლისის მეფე [[ჯონ უმიწაწყლო]]მ ჩესტერფილდს ვაჭრობის უფლება მისცა. [[XIX საუკუნე]]ში ჩესტერფილდი სწრაფად გადაიქცა დიდი ქალაქად, განსაკუთრების მას შემდეგ, რაც [[ჯორჯ სტეფენსონი|ჯორჯ სტეფენსონმა]] ააგო სარკინიგზო ხაზი [[ლიდზი]] — [[დერბი]], რომელიც ჩესტერფილდზე გადიოდა.

ქალაქის სიმბოლოა წმინდა მარიასა და ყველა წმინდანის ტაძრის სამრეკლოს მრუდი (სპირალური) წვერო (აგებულია [[XIV საუკუნე]]ში).

== პარტნიორი ქალაქები ==
* {{დროშა|გერმანია}} [[დარმშტადტი]]
* {{დროშა|საფრანგეთი}} [[ტრუა]]
* {{დროშა|ჩინეთი}} [[იანგქუანი]]
* {{დროშა|ნამიბია}} [[ცუმები]]

[[კატეგორია:ინგლისის ქალაქები]]</text>
      <sha1>gh8vfx6wdnzh7laczeeb2crh12i7tq5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბესარიონ გუგუშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>253508</id>
    <revision>
      <id>4407084</id>
      <parentid>4404269</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:47:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10195" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი              = ბესარიონ გუგუშვილი
| სურათი              = Besarion Gugushvili.jpg
| სურათის ზომა        = 250პქ
| დაბადების თარიღი    = [[6 მაისი]], [[1945]]
| დაბადების ადგილი    = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}&lt;br /&gt;{{flag|FIN|name=ფინეთი}}&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(პოლიტ. თავშესაფარი)&lt;/small&gt;
| ეროვნება = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|23px]]&amp;nbsp;[[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[პაატა გუგუშვილი]]
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;თბილისის უცხო ენათა ინსტიტუტი
| პროფესია =[[ეკონომიკა|ეკონომისტი]], [[იტორიკოსი]], [[აღმოსავლეთმცოდნეობა|აღმოსავლეთმცოდნე]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო|წმ. ილია მართლის საზოგადოება; „ჰელსინკის კავშირი“]]

| რიგი = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|მარცხნივ|25პქ]][[საქართველო|საქართველოს]] 1-ლი [[სურათი:Coat of arms of the Democratic Republic of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[26 აგვისტო]], [[1991]]
| თანამდებობა დატოვა = [[6 იანვარი]], [[1992]]
| პრეზიდენტი = [[ზვიად გამსახურდია]]
| წინამორბედი= [[თენგიზ სიგუა]]&lt;br /&gt;[[მურმან ომანიძე]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(დროებითი)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე   = [[თენგიზ სიგუა]]
|სამეცნიერო ხარისხი=ეკონომიურ მეცნიერებათა კანდიდატი}}

'''ბესარიონ გუგუშვილი''' (დ. [[6 მაისი]], [[1945]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ეკონომისტი, პოლიტიკოსი და [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს პირველი პრემიერ-მინისტრი]]. 1994 წლიდან ემიგრაციაშია. ეკონომიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1971).

ბესარიონ გუგუშვილი სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიურ ფაკულტეტზე 1962-1963 წლებში; [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტზე თურქეთის ისტორიის სპეციალობით 1966-1967 წლებში; თბილისის უცხო ენათა ინსტიტუტში 1967-1970 წლებში. 1973 წლიდან იყო [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ინფორმაციის ცენტრის განყოფილების გამგე, შემდეგ დირექტორის მოადგილე.

ბესარიონ გუგუშვილი 1990-1991 წლებში იყო [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის მინისტრის]] მოადგილე და იმავდროულად შერეული სახელმწიფო-კერძო კომპანიის „საქართველოს კინოკორპორაციის“ პრეზიდენტი, რომელიც შეიქმნა ყოფილი სახელმწიფო კინომატოგრაფიის კომიტეტისა და ყოფილი კინოსტუდია [[ქართული ფილმი|„ქართული ფილმის“]] გაერთიანებისა და რეორგანიზების შედეგად (1991).

ბესარიონ გუგუშვილი პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე 1991 წლის 26 აგვისტოს დაინიშნა, მას შემდეგ რაც [[თენგიზ სიგუა]]მ 1991 წლის აგვისტოში თანამდებობა დატოვა. [[1991]]-[[1992]] წლებში [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს ბესარიონი [[ზვიად გამსახურდია]]სთან ერთად დევნილობაში წავიდა, ამის შემდეგ იგი 1993 წლის აჯანყებაშიც მონაწილეობდა, [[ზვიად გამსახურდია]]ს მხარდამხარ. აჯანყების დამარცხებისა და გამსახურდიას სიკვდილის შემდეგ ბესარიონი 1994 წელს იყო [[ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია]]ს  მინისტრთა კაბინეტის წევრი, 1995 წელს [[ფინეთი]]სგან პოლიტიკური თავშესაფარი მიიღო და საცხოვრებლად [[ფინეთი|ფინეთში]] გადავიდა. 2015 წლისთვის იგი [[ვანტაა]]ში ცხოვრობდა.

ბესარიონ გუგუშვილი 1978 წლიდან ეწეოდა კომპიუტერული [[შრიფტი|ფონტების]] შექმნას — ე.წ. BPG ფონტები, სხვა ნამუშევართა შორის მისი შექმნილია [[DejaVu]] ფონტების ქართული ზონა. მონაწილეობდა [[Nokia Pure]] ფონტის ქართული ზონის შექმნაში.

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|174}}
* საქართველოს სახელმწიფოს ხელმძღვანელები, ტ. XVIII, ბესარიონ გუგუშვილი, ოფიციალური დოკუმენტები, ინტერვიუები, თბ., 2020 ISBN 978-9941-9653-7-1

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00003100}}
* [http://besarion.wordpress.com/ პირადი გვერდი]
* [https://web.archive.org/web/20091027081648/http://www.geocities.com/shavlego/sa/bg-sa0.html ბესარიონ გუგუშვილი]
* [https://bpgfonts.wordpress.com/ BPG ბესარიონ გუგუშვილის ფონტები]
* [https://bpgfonts.files.wordpress.com/2012/09/nokia-pure_-gorgeous-georgian-for-nokia-pure.pdf Gorgeous Georgian for Nokia Pure] 
* [http://www.worldstatesmen.org/Georgia.html საქართველო] 
* [http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili მცირე ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120629205610/http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili |date=2012-06-29 }}
* [http://didgori.wordpress.com/2010/08/27/kanonieri-premier-ministri/ კანონიერი პრემიერ-მინისტრი]

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გუგუშვილი, ბესარიონ}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1945]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 მაისი]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გუგუშვილები|ბ]]</text>
      <sha1>421pyhelj9y67mizbtkegdbtqzp30x7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407085</id>
      <parentid>4407084</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:53:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლებისას დაშვებული შეცდომის გასწორება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10198" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი              = ბესარიონ გუგუშვილი
| სურათი              = Besarion Gugushvili.jpg
| სურათის ზომა        = 250პქ
| დაბადების თარიღი    = [[6 მაისი]], [[1945]]
| დაბადების ადგილი    = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}&lt;br /&gt;{{flag|FIN|name=ფინეთი}}&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(პოლიტ. თავშესაფარი)&lt;/small&gt;
| ეროვნება = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|23px]]&amp;nbsp;[[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[პაატა გუგუშვილი]]
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;თბილისის უცხო ენათა ინსტიტუტი
| პროფესია =[[ეკონომიკა|ეკონომისტი]], [[ისტორიკოსი]], [[აღმოსავლეთმცოდნეობა|აღმოსავლეთმცოდნე]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო|წმ. ილია მართლის საზოგადოება; „ჰელსინკის კავშირი“]]

| რიგი = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|მარცხნივ|25პქ]][[საქართველო|საქართველოს]] 1-ლი [[სურათი:Coat of arms of the Democratic Republic of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[26 აგვისტო]], [[1991]]
| თანამდებობა დატოვა = [[6 იანვარი]], [[1992]]
| პრეზიდენტი = [[ზვიად გამსახურდია]]
| წინამორბედი= [[თენგიზ სიგუა]]&lt;br /&gt;[[მურმან ომანიძე]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(დროებითი)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე   = [[თენგიზ სიგუა]]
|სამეცნიერო ხარისხი=ეკონომიურ მეცნიერებათა კანდიდატი}}

'''ბესარიონ გუგუშვილი''' (დ. [[6 მაისი]], [[1945]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ეკონომისტი, პოლიტიკოსი და [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს პირველი პრემიერ-მინისტრი]]. 1994 წლიდან ემიგრაციაშია. ეკონომიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1971).

ბესარიონ გუგუშვილი სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიურ ფაკულტეტზე 1962-1963 წლებში; [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტზე თურქეთის ისტორიის სპეციალობით 1966-1967 წლებში; თბილისის უცხო ენათა ინსტიტუტში 1967-1970 წლებში. 1973 წლიდან იყო [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ინფორმაციის ცენტრის განყოფილების გამგე, შემდეგ დირექტორის მოადგილე.

ბესარიონ გუგუშვილი 1990-1991 წლებში იყო [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის მინისტრის]] მოადგილე და იმავდროულად შერეული სახელმწიფო-კერძო კომპანიის „საქართველოს კინოკორპორაციის“ პრეზიდენტი, რომელიც შეიქმნა ყოფილი სახელმწიფო კინომატოგრაფიის კომიტეტისა და ყოფილი კინოსტუდია [[ქართული ფილმი|„ქართული ფილმის“]] გაერთიანებისა და რეორგანიზების შედეგად (1991).

ბესარიონ გუგუშვილი პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე 1991 წლის 26 აგვისტოს დაინიშნა, მას შემდეგ რაც [[თენგიზ სიგუა]]მ 1991 წლის აგვისტოში თანამდებობა დატოვა. [[1991]]-[[1992]] წლებში [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს ბესარიონი [[ზვიად გამსახურდია]]სთან ერთად დევნილობაში წავიდა, ამის შემდეგ იგი 1993 წლის აჯანყებაშიც მონაწილეობდა, [[ზვიად გამსახურდია]]ს მხარდამხარ. აჯანყების დამარცხებისა და გამსახურდიას სიკვდილის შემდეგ ბესარიონი 1994 წელს იყო [[ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია]]ს  მინისტრთა კაბინეტის წევრი, 1995 წელს [[ფინეთი]]სგან პოლიტიკური თავშესაფარი მიიღო და საცხოვრებლად [[ფინეთი|ფინეთში]] გადავიდა. 2015 წლისთვის იგი [[ვანტაა]]ში ცხოვრობდა.

ბესარიონ გუგუშვილი 1978 წლიდან ეწეოდა კომპიუტერული [[შრიფტი|ფონტების]] შექმნას — ე.წ. BPG ფონტები, სხვა ნამუშევართა შორის მისი შექმნილია [[DejaVu]] ფონტების ქართული ზონა. მონაწილეობდა [[Nokia Pure]] ფონტის ქართული ზონის შექმნაში.

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|174}}
* საქართველოს სახელმწიფოს ხელმძღვანელები, ტ. XVIII, ბესარიონ გუგუშვილი, ოფიციალური დოკუმენტები, ინტერვიუები, თბ., 2020 ISBN 978-9941-9653-7-1

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00003100}}
* [http://besarion.wordpress.com/ პირადი გვერდი]
* [https://web.archive.org/web/20091027081648/http://www.geocities.com/shavlego/sa/bg-sa0.html ბესარიონ გუგუშვილი]
* [https://bpgfonts.wordpress.com/ BPG ბესარიონ გუგუშვილის ფონტები]
* [https://bpgfonts.files.wordpress.com/2012/09/nokia-pure_-gorgeous-georgian-for-nokia-pure.pdf Gorgeous Georgian for Nokia Pure] 
* [http://www.worldstatesmen.org/Georgia.html საქართველო] 
* [http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili მცირე ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120629205610/http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili |date=2012-06-29 }}
* [http://didgori.wordpress.com/2010/08/27/kanonieri-premier-ministri/ კანონიერი პრემიერ-მინისტრი]

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გუგუშვილი, ბესარიონ}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1945]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 მაისი]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გუგუშვილები|ბ]]</text>
      <sha1>aw6ock0b8fma97em9z3pkb2vs73mftk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407136</id>
      <parentid>4407085</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:36:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ზურა6446|ზურა6446]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9661" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი              = ბესარიონ გუგუშვილი
| სურათი              = Besarion Gugushvili.jpg
| სურათის ზომა        = 250პქ
| დაბადების თარიღი    = [[6 მაისი]], [[1945]]
| დაბადების ადგილი    = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველო}}&lt;br /&gt;{{flag|FIN|name=ფინეთი}}&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(პოლიტ. თავშესაფარი)&lt;/small&gt;
| ეროვნება = [[ფაილი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|23px]]&amp;nbsp;[[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[პაატა გუგუშვილი]]
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო|წმ. ილია მართლის საზოგადოება; „ჰელსინკის კავშირი“]]

| რიგი = [[სურათი:Flag of Georgia (1990-2004).svg|მარცხნივ|25პქ]][[საქართველო|საქართველოს]] 1-ლი [[სურათი:Coat of arms of the Democratic Republic of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[26 აგვისტო]], [[1991]]
| თანამდებობა დატოვა = [[6 იანვარი]], [[1992]]
| პრეზიდენტი = [[ზვიად გამსახურდია]]
| წინამორბედი= [[თენგიზ სიგუა]]&lt;br /&gt;[[მურმან ომანიძე]]&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(დროებითი)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე   = [[თენგიზ სიგუა]]
}}

'''ბესარიონ გუგუშვილი''' (დ. [[6 მაისი]], [[1945]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ეკონომისტი, პოლიტიკოსი და [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|საქართველოს პირველი პრემიერ-მინისტრი]]. 1994 წლიდან ემიგრაციაშია. ეკონომიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1971).

ბესარიონ გუგუშვილი სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ეკონომიურ ფაკულტეტზე 1962-1963 წლებში; [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტზე თურქეთის ისტორიის სპეციალობით 1966-1967 წლებში; თბილისის უცხო ენათა ინსტიტუტში 1967-1970 წლებში. 1973 წლიდან იყო [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ინფორმაციის ცენტრის განყოფილების გამგე, შემდეგ დირექტორის მოადგილე.

ბესარიონ გუგუშვილი 1990-1991 წლებში იყო [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის მინისტრის]] მოადგილე და იმავდროულად შერეული სახელმწიფო-კერძო კომპანიის „საქართველოს კინოკორპორაციის“ პრეზიდენტი, რომელიც შეიქმნა ყოფილი სახელმწიფო კინომატოგრაფიის კომიტეტისა და ყოფილი კინოსტუდია [[ქართული ფილმი|„ქართული ფილმის“]] გაერთიანებისა და რეორგანიზების შედეგად (1991).

ბესარიონ გუგუშვილი პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე 1991 წლის 26 აგვისტოს დაინიშნა, მას შემდეგ რაც [[თენგიზ სიგუა]]მ 1991 წლის აგვისტოში თანამდებობა დატოვა. [[1991]]-[[1992]] წლებში [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს ბესარიონი [[ზვიად გამსახურდია]]სთან ერთად დევნილობაში წავიდა, ამის შემდეგ იგი 1993 წლის აჯანყებაშიც მონაწილეობდა, [[ზვიად გამსახურდია]]ს მხარდამხარ. აჯანყების დამარცხებისა და გამსახურდიას სიკვდილის შემდეგ ბესარიონი 1994 წელს იყო [[ჩეჩნეთის რესპუბლიკა იჩქერია]]ს  მინისტრთა კაბინეტის წევრი, 1995 წელს [[ფინეთი]]სგან პოლიტიკური თავშესაფარი მიიღო და საცხოვრებლად [[ფინეთი|ფინეთში]] გადავიდა. 2015 წლისთვის იგი [[ვანტაა]]ში ცხოვრობდა.

ბესარიონ გუგუშვილი 1978 წლიდან ეწეოდა კომპიუტერული [[შრიფტი|ფონტების]] შექმნას — ე.წ. BPG ფონტები, სხვა ნამუშევართა შორის მისი შექმნილია [[DejaVu]] ფონტების ქართული ზონა. მონაწილეობდა [[Nokia Pure]] ფონტის ქართული ზონის შექმნაში.

==ლიტერატურა==
{{ქე|2|174}}
* საქართველოს სახელმწიფოს ხელმძღვანელები, ტ. XVIII, ბესარიონ გუგუშვილი, ოფიციალური დოკუმენტები, ინტერვიუები, თბ., 2020 ISBN 978-9941-9653-7-1

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00003100}}
* [http://besarion.wordpress.com/ პირადი გვერდი]
* [https://web.archive.org/web/20091027081648/http://www.geocities.com/shavlego/sa/bg-sa0.html ბესარიონ გუგუშვილი]
* [https://bpgfonts.wordpress.com/ BPG ბესარიონ გუგუშვილის ფონტები]
* [https://bpgfonts.files.wordpress.com/2012/09/nokia-pure_-gorgeous-georgian-for-nokia-pure.pdf Gorgeous Georgian for Nokia Pure] 
* [http://www.worldstatesmen.org/Georgia.html საქართველო] 
* [http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili მცირე ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120629205610/http://www.nationmaster.com/encyclopedia/Bessarion-Gugushvili |date=2012-06-29 }}
* [http://didgori.wordpress.com/2010/08/27/kanonieri-premier-ministri/ კანონიერი პრემიერ-მინისტრი]

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}

{{DEFAULTSORT:გუგუშვილი, ბესარიონ}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1945]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 მაისი]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გუგუშვილები|ბ]]</text>
      <sha1>6524xisvyewfszft0o049yooiyegqb0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალექსანდრე ჭიკაიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>255548</id>
    <revision>
      <id>4407112</id>
      <parentid>4405471</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:26:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9922" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ალექსანდრე ჭიკაიძე
| ცოლი= 
| სურათი= ალექსანდრე ჭიკაიძე.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= ალექსანდრე ჭიკაიძე საკუთარ კაბინეტში
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1985|6|6|df=y}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს საბჭოთა რესპუბლიკა]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე =
| შვილები = 2
| მამაკაცი = 
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[დიპლომატი]], [[ისტორიკოსი]]
| საქმიანობა = 
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[23 იანვარი]], [[2015]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვახტანგ გომელაური]]
| რიგი2 =
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2 = 
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 = 
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|წოდება=[[პოლკოვნიკი]]}}
'''ალექსანდრე ჭიკაიძე''' (დ. [[6 ივნისი]], [[1985]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2013|2013 წლის]] 20 ნოემბრიდან [[2015]] წლის 23 იანვრამდე. პოლიციის პოლკოვნიკი.&lt;ref name=&quot;policege&quot;&gt;[http://police.ge/ge/ministry/the-minister-and-his-deputies/aleksandre-tchikaidze საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური საიტი]&lt;/ref&gt;

[[2007]] წელს დაასრულა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი დიპლომატიის სპეციალობით. [[2008]]-[[2009]] წლებში მუშაობდა თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის და ვაკე-საბურთალოს რაიონის სხვადასხვა განყოფილებაში. [[2009]] წელს დაინიშნა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივის თანაშემწე-გამომძიებელად.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2010]]-[[2011]] წლებში დაწინაურდა და გახდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივ-გამომძიებელი. [[2011]]-[[2012]] წლებში მუშაობა განაგრძო შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს პოლიციის განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე. 2012-[[2013]] წლებში მსახურობდა შსს-ს კახეთის სამხარეო მთავარი სამმართველოს უფროსი. [[2013]] წლის მარტიდან ნოემბრამდე იკავებდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს უფროსის თანამდებობას.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2013]] წლის 20 ნოემბერს, მას შემდეგ რაც [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა, ალექსანდრე ჭიკაიძე შინაგან საქმეთა მინისტრად იქნა დამტკიცებული.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=27584 ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პარლამენტის ნდობა მიიღო]. „Civil.ge“ 20 ნოე.'13&lt;/ref&gt; თანამდებობა [[2015]] წლის 23 იანვარს დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20150123/1001/1001.html?id=26809634 ალექსანდრე ჭიკაიძე გადადგა]. „რადიო თავისუფლება“. 23.01.2015&lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. ფლობს ინგლისურ და რუსულ ენებს.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2013 – 2015| შემდეგი=[[ვახტანგ გომელაური]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ჭიკაიძე, ალექსანდრე }}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1985]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ივნისი]]</text>
      <sha1>h7o0z1eu4o5r6bhpd2jj96ep2ze5qvy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407132</id>
      <parentid>4407112</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:გიო ოქრო|გიო ოქრო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9886" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ალექსანდრე ჭიკაიძე
| ცოლი= 
| სურათი= ალექსანდრე ჭიკაიძე.jpg
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= ალექსანდრე ჭიკაიძე საკუთარ კაბინეტში
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1985|6|6|df=y}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს საბჭოთა რესპუბლიკა]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მეუღლე =
| შვილები = 2
| მამაკაცი = 
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[დიპლომატი]]
| საქმიანობა = 
| რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებელი]]
| პარტია = 
| ვებ-საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Georgia MIA logo.jpg|right|25px]][[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ნოემბერი]], [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = [[23 იანვარი]], [[2015]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| წინამორბედი= [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| მემკვიდრე   = [[ვახტანგ გომელაური]]
| რიგი2 =
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2 = 
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| მონარქი2 =
| პრეზიდენტი2 = 
| კანცლერი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 = 
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|წოდება=[[პოლკოვნიკი]]}}
'''ალექსანდრე ჭიკაიძე''' (დ. [[6 ივნისი]], [[1985]], [[თბილისი]]) — [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] [[2013|2013 წლის]] 20 ნოემბრიდან [[2015]] წლის 23 იანვრამდე. პოლიციის პოლკოვნიკი.&lt;ref name=&quot;policege&quot;&gt;[http://police.ge/ge/ministry/the-minister-and-his-deputies/aleksandre-tchikaidze საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური საიტი]&lt;/ref&gt;

[[2007]] წელს დაასრულა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი დიპლომატიის სპეციალობით. [[2008]]-[[2009]] წლებში მუშაობდა თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის და ვაკე-საბურთალოს რაიონის სხვადასხვა განყოფილებაში. [[2009]] წელს დაინიშნა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივის თანაშემწე-გამომძიებელად.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2010]]-[[2011]] წლებში დაწინაურდა და გახდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს დეტექტივ-გამომძიებელი. [[2011]]-[[2012]] წლებში მუშაობა განაგრძო შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს გლდანი-ნაძალადევის სამმართველოს პოლიციის განყოფილების უფროსის თანამდებობაზე. 2012-[[2013]] წლებში მსახურობდა შსს-ს კახეთის სამხარეო მთავარი სამმართველოს უფროსი. [[2013]] წლის მარტიდან ნოემბრამდე იკავებდა შსს-ს თბილისის მთავარი სამმართველოს უფროსის თანამდებობას.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

[[2013]] წლის 20 ნოემბერს, მას შემდეგ რაც [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]] [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრის]] პოსტზე გადაინაცვლა, ალექსანდრე ჭიკაიძე შინაგან საქმეთა მინისტრად იქნა დამტკიცებული.&lt;ref&gt;[http://civil.ge/geo/article.php?id=27584 ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პარლამენტის ნდობა მიიღო]. „Civil.ge“ 20 ნოე.'13&lt;/ref&gt; თანამდებობა [[2015]] წლის 23 იანვარს დატოვა.&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/archive/geo-news/20150123/1001/1001.html?id=26809634 ალექსანდრე ჭიკაიძე გადადგა]. „რადიო თავისუფლება“. 23.01.2015&lt;/ref&gt;

ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. ფლობს ინგლისურ და რუსულ ენებს.&lt;ref name=&quot;policege&quot;/&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[ირაკლი ღარიბაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი]] | წლები=2013 – 2015| შემდეგი=[[ვახტანგ გომელაური]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ჭიკაიძე, ალექსანდრე }}
[[კატეგორია:საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1985]]
[[კატეგორია:დაბადებული 6 ივნისი]]</text>
      <sha1>rserzkj8yk8m1yxchb4ho92i14ql454</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დავით ნარმანია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256207</id>
    <revision>
      <id>4407076</id>
      <parentid>4398952</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15828" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით ნარმანია
| სურათი = Davit Narmania.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = დავით ნარმანია
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1979|3|7|df=y}}
| დაბადების ადგილი = სოფელი [[კოკი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველოს}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = როლანდ ნარმანია
| დედა = ნორა თოდუა
| მეუღლე = თინათინ თინიკაშვილი
| შვილები = 3
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია =[[ქართული ოცნება]] 
| საიტი = 
| შენიშვნა =
| რიგი = [[საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია|საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[1 ოქტომბერი]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| მონარქი=
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი= [[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br /&gt;[[გიორგი გახარია]]
| თავმჯდომარე=
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[2 აგვისტო]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]], [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი2 = [[გიგი უგულავა]] 
| მემკვიდრე2 = [[კახა კალაძე]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ოქტომბერი]] [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა3=[[14 აპრილი]] [[2014]]
| წინამორბედი3 = [[ლაშა მგელაძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ელგუჯა ხოკრიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;
| მონარქი3 =
| კანცლერი3 =
| თავმჯდომარე3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''დავით ნარმანია'''  (დ. [[7 მარტი]], [[1979]], [[კოკი]], [[ზუგდიდის რაიონი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[2012]]-[[2014]] წლებში იყო [[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]. 2014 წლის 2 აგვისტოდან [[2017]] წლის 13 ნოემბრამდე ქალაქ [[თბილისის მერი]]. 2019 წლის 1 ოქტომბრიდან არის საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე. 

== ბიოგრაფია ==
დავით ნარმანია დაიბადა 1979 წლის 7 მარტს სოფელ [[კოკი|კოკში]]. ამავე სოფელში დაამთავრა სკოლაც, უმაღლესი განათლება მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც ჯერ მაგისტრატურა, შემდეგ კი ასპირანტურა დაამთავრა. უნივერსიტეტში სწავლისას, მესამე კურსიდან იგი გახდა ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციის წევრი, სადაც ხელმძღვანელობდა სამეცნიერო მიმართულებას, ამის შემდეგ ნარმანია გახდა გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 2007 წლამდე იგი აქტიურად იყო ჩართული ასოციაციის საქმიანობაში.&lt;ref name=Narmania&gt;{{cite news |first= |last= |coauthors= |title=დავით ნარმანია მეორე შვილს ელოდება |publisher=Ambebi.Ge |work= |page= |date= |accessdate=25 თებერვალი 2013|quote= |url=http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/25686/}}&lt;/ref&gt; დავით ნარმანია არის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს სრული პროფესორი.&lt;ref&gt;[http://netgazeti.ge/news/27393/ „ქართული ოცნების“ თბილისის მერობის კანდიდატი დავით ნარმანია იქნება]&lt;/ref&gt;

[[2001]]–[[2003]] წლებში მუშაობდა საქართველოს საგადასახადო შემოსავლების და ფინანსთა სამინისტროებში.

იგი აქტიურად მოღვაწეობდა კოალიცია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართულ ოცნებაში“]] ეკონომიკური პროგრამის მომზადებაში. 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რომელშიც [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართულმა ოცნებამ]] გაიმარჯვა, ნარმანია დაინიშნა [[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის]] თანამდებობაზე.&lt;ref name=Narmania /&gt;

[[2003]]–[[2012]] წლებში მუშაობდა სხვადასხვა კერძო და საზოგადოებრივ ორგანიზაციებში. ამავდროულად კითხულობდა ლექციებს  [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტსა]] (GIPA) და [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]].

2013 წლის ნოემბრისთვის გავრცელდა ინფორმაცია, რომ თბილისის მერის არჩევნებზე [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] კანდიდატი დავით ნარმანია იქნებოდა. მან მინისტრის პოსტი დატოვა 2014 წლის 14 აპრილს.&lt;ref&gt;[http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/118229/ რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი ელგუჯა ხოკრიშვილი იქნება] ჟურნალი „ლიბერალი“&lt;/ref&gt;

2014 წლის 12 ივლისს, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების მეორე ტურში დაამარცხა კონკურენტი [[ნიკა მელია]] და არჩეულ იქნა [[თბილისი]]ს მერად.

არის 24 სამეცნიერო და პოპულარული ნაშრომის ავტორი და 34 სამეცნიერო ნაშრომის თანაავტორი. ფლობს ქართულ, რუსულ, ინგლისურ და გერმანულ ენებს.&lt;ref&gt;[http://www.newposts.ge/?l=G&amp;id=24150 დავით ნარმანიას ბიოგრაფია]&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
*[https://gnerc.org/ge/commission/structure-and-functions/chair საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე]
*[http://mrdi.gov.ge/ge/-/minister.html საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[რამაზ ნიკოლაიშვილი]]&lt;br /&gt; | ტიტული=[[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა]]&lt;br /&gt;[[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]| | წლები=[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] – [[14 აპრილი]], [[2014]]  | შემდეგი=[[ელგუჯა ხოკრიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიგი უგულავა]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=2 აგვისტო, 2014 - 13 ნოემბერი, 2017| შემდეგი=[[კახა კალაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ნარმანია, დავით}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრები]]
[[კატეგორია:ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 7 მარტი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>r94r3zixs5vvhed3f0ejmeedtuzw3hu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407127</id>
      <parentid>4407076</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15756" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = დავით ნარმანია
| სურათი = Davit Narmania.jpg
| სურათის ზომა = 250px
| წარწერა სურათის ქვეშ = დავით ნარმანია
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1979|3|7|df=y}}
| დაბადების ადგილი = სოფელი [[კოკი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{flag|GEO|name=საქართველოს}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = როლანდ ნარმანია
| დედა = ნორა თოდუა
| მეუღლე = თინათინ თინიკაშვილი
| შვილები = 3
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია = [[ეკონომისტი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = 
| საიტი = 
| შენიშვნა =
| რიგი = [[საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისია|საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[1 ოქტომბერი]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| მონარქი=
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი= [[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br /&gt;[[გიორგი გახარია]]
| თავმჯდომარე=
| რიგი2 = [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Tbilisi City Seal.svg|right|25px]][[თბილისის მერი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[2 აგვისტო]], [[2014]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]], [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| წინამორბედი2 = [[გიგი უგულავა]] 
| მემკვიდრე2 = [[კახა კალაძე]]
| რიგი3 = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[25 ოქტომბერი]] [[2012]]
| თანამდებობა დატოვა3=[[14 აპრილი]] [[2014]]
| წინამორბედი3 = [[ლაშა მგელაძე]]
| მემკვიდრე3 = [[ელგუჯა ხოკრიშვილი]]
| პრეზიდენტი3 =[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br /&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი3 = [[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br /&gt;
| მონარქი3 =
| კანცლერი3 =
| თავმჯდომარე3 =
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''დავით ნარმანია'''  (დ. [[7 მარტი]], [[1979]], [[კოკი]], [[ზუგდიდის რაიონი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[2012]]-[[2014]] წლებში იყო [[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]. 2014 წლის 2 აგვისტოდან [[2017]] წლის 13 ნოემბრამდე ქალაქ [[თბილისის მერი]]. 2019 წლის 1 ოქტომბრიდან არის საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე. 

== ბიოგრაფია ==
დავით ნარმანია დაიბადა 1979 წლის 7 მარტს სოფელ [[კოკი|კოკში]]. ამავე სოფელში დაამთავრა სკოლაც, უმაღლესი განათლება მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც ჯერ მაგისტრატურა, შემდეგ კი ასპირანტურა დაამთავრა. უნივერსიტეტში სწავლისას, მესამე კურსიდან იგი გახდა ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციის წევრი, სადაც ხელმძღვანელობდა სამეცნიერო მიმართულებას, ამის შემდეგ ნარმანია გახდა გამგეობის თავმჯდომარის მოადგილე, 2007 წლამდე იგი აქტიურად იყო ჩართული ასოციაციის საქმიანობაში.&lt;ref name=Narmania&gt;{{cite news |first= |last= |coauthors= |title=დავით ნარმანია მეორე შვილს ელოდება |publisher=Ambebi.Ge |work= |page= |date= |accessdate=25 თებერვალი 2013|quote= |url=http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/25686/}}&lt;/ref&gt; დავით ნარმანია არის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს სრული პროფესორი.&lt;ref&gt;[http://netgazeti.ge/news/27393/ „ქართული ოცნების“ თბილისის მერობის კანდიდატი დავით ნარმანია იქნება]&lt;/ref&gt;

[[2001]]–[[2003]] წლებში მუშაობდა საქართველოს საგადასახადო შემოსავლების და ფინანსთა სამინისტროებში.

იგი აქტიურად მოღვაწეობდა კოალიცია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართულ ოცნებაში“]] ეკონომიკური პროგრამის მომზადებაში. 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რომელშიც [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართულმა ოცნებამ]] გაიმარჯვა, ნარმანია დაინიშნა [[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის]] თანამდებობაზე.&lt;ref name=Narmania /&gt;

[[2003]]–[[2012]] წლებში მუშაობდა სხვადასხვა კერძო და საზოგადოებრივ ორგანიზაციებში. ამავდროულად კითხულობდა ლექციებს  [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი|საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტსა]] (GIPA) და [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]].

2013 წლის ნოემბრისთვის გავრცელდა ინფორმაცია, რომ თბილისის მერის არჩევნებზე [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] კანდიდატი დავით ნარმანია იქნებოდა. მან მინისტრის პოსტი დატოვა 2014 წლის 14 აპრილს.&lt;ref&gt;[http://www.liberali.ge/ge/liberali/news/118229/ რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრი ელგუჯა ხოკრიშვილი იქნება] ჟურნალი „ლიბერალი“&lt;/ref&gt;

2014 წლის 12 ივლისს, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების მეორე ტურში დაამარცხა კონკურენტი [[ნიკა მელია]] და არჩეულ იქნა [[თბილისი]]ს მერად.

არის 24 სამეცნიერო და პოპულარული ნაშრომის ავტორი და 34 სამეცნიერო ნაშრომის თანაავტორი. ფლობს ქართულ, რუსულ, ინგლისურ და გერმანულ ენებს.&lt;ref&gt;[http://www.newposts.ge/?l=G&amp;id=24150 დავით ნარმანიას ბიოგრაფია]&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
*[https://gnerc.org/ge/commission/structure-and-functions/chair საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე]
*[http://mrdi.gov.ge/ge/-/minister.html საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[რამაზ ნიკოლაიშვილი]]&lt;br /&gt; | ტიტული=[[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|საქართველოს რეგიონული განვითარებისა]]&lt;br /&gt;[[საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრო|და ინფრასტრუქტურის მინისტრი]]| | წლები=[[25 ოქტომბერი]], [[2012]] – [[14 აპრილი]], [[2014]]  | შემდეგი=[[ელგუჯა ხოკრიშვილი]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიგი უგულავა]] | ტიტული=[[თბილისის მერია|თბილისის მერი]] | წლები=2 აგვისტო, 2014 - 13 ნოემბერი, 2017| შემდეგი=[[კახა კალაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ქალაქ თბილისის მერები}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ნარმანია, დავით}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრები]]
[[კატეგორია:ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 7 მარტი]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>2jf9yuoi6pojjrwmid8i3ewyohxvn28</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თეა წულუკიანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>256836</id>
    <revision>
      <id>4407099</id>
      <parentid>4320126</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:13:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19557" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
|სახელი = თეა წულუკიანი
|სურათი=Thea_Tsulukiani.png
|სურათის ზომა =250px
|წარწერა სურათის ქვეშ=
|ხელმოწერა =  Tea_Tsulukiani_signature.svg
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|1|21}}
|დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = 
|გარდაცვალების ადგილი=
|მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
|ეროვნება =
|რეზიდენცია =
|საარჩევნო ოლქი =
|მამა =
|დედა =
|მეუღლე = 
|შვილები=
|განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[ამპერის სახელობის ლიცეუმი]]
|პროფესია =[[სამართალი|იურისტი]], [[დიპლომატი]], [[პოლიტიკოსი]]
|საქმიანობა =
|რელიგია =
|ჯილდოები =
|პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
|საიტი=
|რიგი = [[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა = [[22 მარტი]], [[2021]]
|თანამდებობა დატოვა = 
|ვიცე-პრეზიდენტი  =
|პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|თავმჯდომარე= [[არჩილ თალაკვაძე]]
|წინამორბედი =თანამდებობა შეიქმნა 
|მემკვიდრე = 
|რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტი|საქართველოს პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე]]
|თანამდებობა დაიკავა2 = [[11 დეკემბერი]], [[2020]]
|თანამდებობა დატოვა2 = [[30 მარტი]], [[2021]]
|ვიცე-პრეზიდენტი2  =
|პრეზიდენტი2 = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი2 =[[გიორგი გახარია]] &lt;br/&gt; [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|თავმჯდომარე2 =[[არჩილ თალაკვაძე]]
|წინამორბედი2 =[[გენადი მარგველაშვილი]] 
|მემკვიდრე2 =თანამდებობა გაუქმდა 
|რიგი3=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა3=[[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
|თანამდებობა დატოვა3=[[29 სექტემბერი]], [[2020]]
|პრეზიდენტი3=[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br/&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
|წინამორბედი3=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|მემკვიდრე3=[[გოჩა ლორთქიფანიძე]]
|პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br/&gt;[[გიორგი გახარია]]
|თავმჯდომარე3=
|რიგი4=[[ნაძალადევი|ნაძალადევის მაჟორიტარი დეპუტატი საქართველოს პარლამენტში]]
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ბიძინა ივანიშვილი]]
|თავმჯდომარე4=[[დავით უსუფაშვილი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=[[21 ოქტომბერი]], [[2012]]
|თანამდებობა დატოვა4=[[7 ნოემბერი]], [[2012]]
|მემკვიდრე4=[[თამარ კორძაია]]
|წინამორბედი4=[[მერაბ სამადაშვილი]]}}
'''თეა წულუკიანი''' (დ. [[21 იანვარი]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრიდან]] [[2020]] წლის [[29 სექტემბერი|29 სექტემბრამდე]] იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] (2019 წლის 19 სექტემბრიდან ასევე ვიცე-პრემიერი&lt;ref&gt;[http://gov.ge/files/522_73331_735499_365.pdf საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ბრძანება №365 თეა წულუკიანისათვის ვიცე-პრემიერის მოვალეობის დაკისრების შესახებ]&lt;/ref&gt;). [[2020]]-[[2021]] წლებში საქართველოს პარლამენტის მე-10 მოწვევის დეპუტატი, განათლებისა და მეცნიერების კომიტეტის თავმჯდომარე. [[2021]] წლის [[19 მარტი|19 მარტიდან]] [[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url = http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=288&amp;info_id=78928|title = საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრად თეა წულუკიანი დაინიშნა|publisher = [[საქართველოს მთავრობა]]|date = 2021-19-03|accessdate = 19 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; ვიცე-პრემიერი 2021 წლის 12 ივლისიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა თეა წულუკიანი და ლევან დავითაშვილი ვიცე-პრემიერებად დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/431702 |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=Civil.ge |date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]]. [[1992]] წელს დაამთავრა [[ლიონი]]ს [[ამპერის სახელობის ლიცეუმი]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. შემდეგ სწავლა გააგრძელა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე და დაამთავრა [[1997]] წელს. [[2000]] წელს [[საფრანგეთის სახელმწიფო მართვის სკოლა]]ში (ENA) საჯარო ადმინისტრაციაში (MPA) დაიცვა მაგისტრის ხარისხი.

[[2000]]-[[2010]] წლებში მუშაობდა [[ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო]]ში სხვადასხვა თანამდებობაზე.

2010 წლის 15 მაისს თეა წულუკიანი შეუერთდა პოლიტიკურ პარტიას „[[ჩვენი საქართველო - თავისუფალი დემოკრატები|ჩვენი საქართველო — თავისუფალი დემოკრატებს]]“, როგორც პარტიის თავმჯდომარის მრჩეველი ადამიანის უფლებათა დარგში, და მოგვიანებით პარტიის თავმჯდომარის მოადგილედ დაინიშნა.

[[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან   7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის ნაძალადევის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.

2012 წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა საქართველოს იუსტიციის მინისტრად. 2020 წლის 29 სექტემბერს, საარჩევნო კამპანიაში ჩართვის გამო, თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news|url = https://imedinews.ge/ge/politika/164861/saarchevno-kampaniashi-chartvis-gamo-tea-tsulukiani-tanamdebobas-tovebs|title = საარჩევნო კამპანიაში ჩართვის გამო, თეა წულუკიანი თანამდებობას ტოვებს|website = imedinews.ge|date = 2020-09-29|access-date = 30 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

[[2020]]-[[2021]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama|title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა|publisher = [[ცესკო]]|date = 2020-12-03|accessdate = 18 დეკემბერი, 2020|archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama|archivedate = 2020-12-15}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.justice.gov.ge/Page/index?code=266ddb17-b5d0-4e86-a7b9-f0eaf54ca2b2 ბიოგრაფია — საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]
{{nplg ბიოგრაფია|00005074}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4489}}
*[http://www.france24.com/en/20121210-interview-tea-tsulukiani-georgia-justice-minister-mikheil-saakashvili-bidzina-ivanishvili-arrests-officials თეა წულუკიანის შეხვედრა ფრანგული მედიის წარმომადგენლებთან (11.12.2012)]
*[https://www.giz.de/en/html/index.html თეა წულუკიანის შეხვედრა საერთაშორისო მედიის წარმომადგენლებთან (14.03.2013)]
*[https://www.washingtonpost.com/opinions/georgia-cant-turn-a-blind-eye-to-broken-laws/2013/06/05/64e296ac-cd2d-11e2-8573-3baeea6a2647_story.html washingtonpost.com (11.12.2012)]
*[http://neurope.eu/article/georgia-bringing-deep-democracy/ იუსტიციის მინისტრის ინტერვიუ სააგენტო „New Europe“-თვის (20.09.2013)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140122170742/http://www.neurope.eu/article/georgia-bringing-deep-democracy |date=22.01.2014 }}
*[https://www.youtube.com/watch?list=UUtyDW5hSe35eZp8ZvMibUBg&amp;v=9iXtJ9lpuS8 BBC (29.10.2013)]
*[https://www.contexte.com/article/pouvoirs/visa-liberalisation-is-what-will-bring-us-closer-to-the-eu_36000.html « Visa liberalisation is what will bring us closer to the EU » (17.10.2014)]
*[http://www.ukrinform.ru/rubric-lastnews/1850612-ministr_yustitsii_gruzii_glavnaya_oshibka_reformatora___dumat_chto_ti_vsegda_prav_1750328.html &quot;უკრინფორმი&quot;: Министр юстиции Грузии Тея Цулукиани в интервью Укринформу рассказала о реформах и о том, почему нету дружбы между Москвой и Тбилиси (28.05.2015)]
*[http://www.mediamax.am/en/news/interviews/14612/ Tea Tsulukiani: EEU doesn’t hinder Armenia-Georgia friendship (24.06. 2015)]
*[http://www.thehagueinstituteforglobaljustice.org/latest-insights/latest-insights/news-brief/georgia-minister-of-justice-thea-tsulukiani-changing-georgia-in-a-changing-europe/ Tea Tsulukiani: Changing Georgia in a Changing Europe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201034452/http://www.thehagueinstituteforglobaljustice.org/latest-insights/latest-insights/news-brief/georgia-minister-of-justice-thea-tsulukiani-changing-georgia-in-a-changing-europe/ |date=2017-12-01 }}
*[http://www.thejakartapost.com/news/2017/12/18/discourse-our-philosophy-have-a-good-system.html/ Discourse: ‘Our philosophy is to have a good system’]
*[https://govinsider.asia/smart-gov/georgia-prioritises-co-creation-public-services/ Why Georgia prioritises co-creation of public services]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი|წინამორბედი=[[ზურაბ ადეიშვილი]]|ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]|წლები=2012 – 2020|შემდეგი=[[გოჩა ლორთქიფანიძე]] }}
{{მემკვიდრეობის ყუთი|წინამორბედი= –|ტიტული=[[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]]|წლები=2021 –|შემდეგი= – }}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:წულუკიანი, თეა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:წულუკიანები|თეა]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრი ქალები]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრები]]</text>
      <sha1>rg091gismdg2tj45q7iuzlo3531r4vz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407114</id>
      <parentid>4407099</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:29:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19557" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
|სახელი = თეა წულუკიანი
|სურათი=Thea_Tsulukiani.png
|სურათის ზომა =250px
|წარწერა სურათის ქვეშ=
|ხელმოწერა =  Tea_Tsulukiani_signature.svg
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1975|1|21}}
|დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
|გარდაცვალების თარიღი = 
|გარდაცვალების ადგილი=
|მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
|ეროვნება =
|რეზიდენცია =
|საარჩევნო ოლქი =
|მამა =
|დედა =
|მეუღლე = 
|შვილები=
|განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[ამპერის სახელობის ლიცეუმი]]
|პროფესია = [[სამართალი|იურისტი]], [[დიპლომატი]]
|საქმიანობა = [[პოლიტიკოსი]]
|რელიგია =
|ჯილდოები =
|პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
|საიტი=
|რიგი = [[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა = [[22 მარტი]], [[2021]]
|თანამდებობა დატოვა = 
|ვიცე-პრეზიდენტი  =
|პრეზიდენტი = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი = [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|თავმჯდომარე= [[არჩილ თალაკვაძე]]
|წინამორბედი =თანამდებობა შეიქმნა 
|მემკვიდრე = 
|რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტი|საქართველოს პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე]]
|თანამდებობა დაიკავა2 = [[11 დეკემბერი]], [[2020]]
|თანამდებობა დატოვა2 = [[30 მარტი]], [[2021]]
|ვიცე-პრეზიდენტი2  =
|პრეზიდენტი2 = [[სალომე ზურაბიშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი2 =[[გიორგი გახარია]] &lt;br/&gt; [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
|თავმჯდომარე2 =[[არჩილ თალაკვაძე]]
|წინამორბედი2 =[[გენადი მარგველაშვილი]] 
|მემკვიდრე2 =თანამდებობა გაუქმდა 
|რიგი3=[[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]
|თანამდებობა დაიკავა3=[[25 ოქტომბერი]], [[2012]]
|თანამდებობა დატოვა3=[[29 სექტემბერი]], [[2020]]
|პრეზიდენტი3=[[მიხეილ სააკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br/&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
|წინამორბედი3=[[ზურაბ ადეიშვილი]]
|მემკვიდრე3=[[გოჩა ლორთქიფანიძე]]
|პრემიერ-მინისტრი3=[[ბიძინა ივანიშვილი]]&lt;br/&gt;[[ირაკლი ღარიბაშვილი]]&lt;br/&gt;[[გიორგი კვირიკაშვილი]]&lt;br/&gt;[[მამუკა ბახტაძე]]&lt;br/&gt;[[გიორგი გახარია]]
|თავმჯდომარე3=
|რიგი4=[[ნაძალადევი|ნაძალადევის მაჟორიტარი დეპუტატი საქართველოს პარლამენტში]]
|პრეზიდენტი4=[[მიხეილ სააკაშვილი]]
|პრემიერ-მინისტრი4=[[ბიძინა ივანიშვილი]]
|თავმჯდომარე4=[[დავით უსუფაშვილი]]
|თანამდებობა დაიკავა4=[[21 ოქტომბერი]], [[2012]]
|თანამდებობა დატოვა4=[[7 ნოემბერი]], [[2012]]
|მემკვიდრე4=[[თამარ კორძაია]]
|წინამორბედი4=[[მერაბ სამადაშვილი]]}}
'''თეა წულუკიანი''' (დ. [[21 იანვარი]], [[1975]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]]. [[2012]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბრიდან]] [[2020]] წლის [[29 სექტემბერი|29 სექტემბრამდე]] იყო [[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]] (2019 წლის 19 სექტემბრიდან ასევე ვიცე-პრემიერი&lt;ref&gt;[http://gov.ge/files/522_73331_735499_365.pdf საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ბრძანება №365 თეა წულუკიანისათვის ვიცე-პრემიერის მოვალეობის დაკისრების შესახებ]&lt;/ref&gt;). [[2020]]-[[2021]] წლებში საქართველოს პარლამენტის მე-10 მოწვევის დეპუტატი, განათლებისა და მეცნიერების კომიტეტის თავმჯდომარე. [[2021]] წლის [[19 მარტი|19 მარტიდან]] [[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url = http://gov.ge/index.php?lang_id=GEO&amp;sec_id=288&amp;info_id=78928|title = საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრად თეა წულუკიანი დაინიშნა|publisher = [[საქართველოს მთავრობა]]|date = 2021-19-03|accessdate = 19 მარტი, 2021}}&lt;/ref&gt; ვიცე-პრემიერი 2021 წლის 12 ივლისიდან ([[ირაკლი ღარიბაშვილი]]ს კაბინეტი).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ირაკლი ღარიბაშვილმა თეა წულუკიანი და ლევან დავითაშვილი ვიცე-პრემიერებად დანიშნა |url=https://civil.ge/ka/archives/431702 |access-date=29 იანვარი, 2022 |work=Civil.ge |date=12 ივლისი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]]. [[1992]] წელს დაამთავრა [[ლიონი]]ს [[ამპერის სახელობის ლიცეუმი]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. შემდეგ სწავლა გააგრძელა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საერთაშორისო სამართლისა და საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე და დაამთავრა [[1997]] წელს. [[2000]] წელს [[საფრანგეთის სახელმწიფო მართვის სკოლა]]ში (ENA) საჯარო ადმინისტრაციაში (MPA) დაიცვა მაგისტრის ხარისხი.

[[2000]]-[[2010]] წლებში მუშაობდა [[ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო]]ში სხვადასხვა თანამდებობაზე.

2010 წლის 15 მაისს თეა წულუკიანი შეუერთდა პოლიტიკურ პარტიას „[[ჩვენი საქართველო - თავისუფალი დემოკრატები|ჩვენი საქართველო — თავისუფალი დემოკრატებს]]“, როგორც პარტიის თავმჯდომარის მრჩეველი ადამიანის უფლებათა დარგში, და მოგვიანებით პარტიის თავმჯდომარის მოადგილედ დაინიშნა.

[[2012]] წლის 21 ოქტომბრიდან   7 ნოემბრამდე იყო  [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი (თბილისის ნაძალადევის მაჟორიტარი), საარჩევნო ბლოკი: „ბიძინა ივანიშვილი — ქართული ოცნება“.

2012 წლის 25 ოქტომბერს დაინიშნა საქართველოს იუსტიციის მინისტრად. 2020 წლის 29 სექტემბერს, საარჩევნო კამპანიაში ჩართვის გამო, თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news|url = https://imedinews.ge/ge/politika/164861/saarchevno-kampaniashi-chartvis-gamo-tea-tsulukiani-tanamdebobas-tovebs|title = საარჩევნო კამპანიაში ჩართვის გამო, თეა წულუკიანი თანამდებობას ტოვებს|website = imedinews.ge|date = 2020-09-29|access-date = 30 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

[[2020]]-[[2021]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.&lt;ref&gt;{{Cite web|url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama|title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა|publisher = [[ცესკო]]|date = 2020-12-03|accessdate = 18 დეკემბერი, 2020|archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama|archivedate = 2020-12-15}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.justice.gov.ge/Page/index?code=266ddb17-b5d0-4e86-a7b9-f0eaf54ca2b2 ბიოგრაფია — საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო]
{{nplg ბიოგრაფია|00005074}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|4489}}
*[http://www.france24.com/en/20121210-interview-tea-tsulukiani-georgia-justice-minister-mikheil-saakashvili-bidzina-ivanishvili-arrests-officials თეა წულუკიანის შეხვედრა ფრანგული მედიის წარმომადგენლებთან (11.12.2012)]
*[https://www.giz.de/en/html/index.html თეა წულუკიანის შეხვედრა საერთაშორისო მედიის წარმომადგენლებთან (14.03.2013)]
*[https://www.washingtonpost.com/opinions/georgia-cant-turn-a-blind-eye-to-broken-laws/2013/06/05/64e296ac-cd2d-11e2-8573-3baeea6a2647_story.html washingtonpost.com (11.12.2012)]
*[http://neurope.eu/article/georgia-bringing-deep-democracy/ იუსტიციის მინისტრის ინტერვიუ სააგენტო „New Europe“-თვის (20.09.2013)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140122170742/http://www.neurope.eu/article/georgia-bringing-deep-democracy |date=22.01.2014 }}
*[https://www.youtube.com/watch?list=UUtyDW5hSe35eZp8ZvMibUBg&amp;v=9iXtJ9lpuS8 BBC (29.10.2013)]
*[https://www.contexte.com/article/pouvoirs/visa-liberalisation-is-what-will-bring-us-closer-to-the-eu_36000.html « Visa liberalisation is what will bring us closer to the EU » (17.10.2014)]
*[http://www.ukrinform.ru/rubric-lastnews/1850612-ministr_yustitsii_gruzii_glavnaya_oshibka_reformatora___dumat_chto_ti_vsegda_prav_1750328.html &quot;უკრინფორმი&quot;: Министр юстиции Грузии Тея Цулукиани в интервью Укринформу рассказала о реформах и о том, почему нету дружбы между Москвой и Тбилиси (28.05.2015)]
*[http://www.mediamax.am/en/news/interviews/14612/ Tea Tsulukiani: EEU doesn’t hinder Armenia-Georgia friendship (24.06. 2015)]
*[http://www.thehagueinstituteforglobaljustice.org/latest-insights/latest-insights/news-brief/georgia-minister-of-justice-thea-tsulukiani-changing-georgia-in-a-changing-europe/ Tea Tsulukiani: Changing Georgia in a Changing Europe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171201034452/http://www.thehagueinstituteforglobaljustice.org/latest-insights/latest-insights/news-brief/georgia-minister-of-justice-thea-tsulukiani-changing-georgia-in-a-changing-europe/ |date=2017-12-01 }}
*[http://www.thejakartapost.com/news/2017/12/18/discourse-our-philosophy-have-a-good-system.html/ Discourse: ‘Our philosophy is to have a good system’]
*[https://govinsider.asia/smart-gov/georgia-prioritises-co-creation-public-services/ Why Georgia prioritises co-creation of public services]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი|წინამორბედი=[[ზურაბ ადეიშვილი]]|ტიტული=[[საქართველოს იუსტიციის სამინისტრო|საქართველოს იუსტიციის მინისტრი]]|წლები=2012 – 2020|შემდეგი=[[გოჩა ლორთქიფანიძე]] }}
{{მემკვიდრეობის ყუთი|წინამორბედი= –|ტიტული=[[საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრო|საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრი]]|წლები=2021 –|შემდეგი= – }}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}
{{გიორგი გახარიას კაბინეტი}}
{{ირაკლი ღარიბაშვილის კაბინეტი (მეორე ვადით)}}
{{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:წულუკიანი, თეა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:საქართველოს იუსტიციის მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:წულუკიანები|თეა]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრი ქალები]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის მინისტრები]]</text>
      <sha1>phgbuvlezpytzphfjs02hdkfk4zlcqn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მათეს სახარება</title>
    <ns>0</ns>
    <id>270627</id>
    <revision>
      <id>4406875</id>
      <parentid>4402913</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:23:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.184.106.32</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22892" xml:space="preserve">=== იესოს წარმოშობა ===

== შინაარსი და კომპოზიცია ==
სახარების ძირითადი თემაა — იესო ქრისტეს ცხოვრება და მოღვაწეობა, მისი ქადაგებები. წიგნის განსაკუთრებულობა იქიდან გამომდინარეობს, რომ იგი განკუთვნილია ებრაელი აუდიტორიისათვის — სახარების ნაწილები აგებულია [[ძველი აღთქმა|ძველი აღთქმის]] მესიანისტურ გზავნილებზე, რომელიც უნდა აღსრულდეს იესო ქრისტეს მიერ.  

სახარება იწყება იესო ქრისტეს [[გენეალოგია|გენეალოგიით]], რომელიც აღმავალი ხაზით მიემართება აბრაამიდან იოსებ დამწინდველამდე ღვთისმშობელ მარიამის ქმრამდე. მსგავსი გენეალოგია არსებობს [[ლუკას სახარება]]შიც. მათი განსხვავებების ძებნა იყო მრავალსრიცხოვანი [[ბიბლია|ბიბლიის]] და ისტორიის მკვლევართა საგანი.    

მეხუთედან მეშვიდე თავამდე  ნაწილი წარმოგვიდგენს იესოს მთაზე ქადაგების ყველაზე უფრო სრულყოფილ სურათს, რომელზეც დაეფუძნა ქრისტიანული სწავლება, მათ შორის, თვთისმსახურება (5:2—11) და ლოცვა „მამაო ჩვენო“ (6:9—13).

[[მახარებელი]] [[მხსნელი]]ს სიტყვებსა და ქადაგებებს წარმოადგენს სამ ნაწილად, მესიის სამმხრივი მსახურების შესაბამისად: როგორც წინასწარმეტყველის და კანონმდებლის (თ. 5 — 7), როგორც ხილული და უხილავი სამყაროს მეფის(თ. 8 — 25) და როგორც ყველა ადამიანის ცოდვათა ამღების და საკუთარი თავის მსხვერპლად შემწირველი პირველი მღვდელმთავრის (თ. 26 — 27).

მხოლოდ მათეს სახარებაში მოიხსენება იგავები: 

* ორი ბრმის განკურნებაზე (9:27—31)
* ვენახში მომუშავეებზე (20:1)
* ორ ვაჟიშვილზე (21:28)
* საქორწინო ნადიმზე (22:2)  
* ათ ქალწულზე (25:1)
* ტალანტებზე (25:31)
* და სხვ.

მათეს სახარება შედგება 28 თავისაგან. თითოეული თავი კი თავის მხრივ შედგება რამდენიმე ტექსტისგან. კერძოდ,
 
* თავი 1. იესოს წარმოშობა. იესოს შობა.
* თავი 2. მოგვები აღმოსავლეთიდან. ეგვიპტეში გაქცევა. ყრმათა ამოჟლეტა. ეგვიპტიდან დაბრუნება.
* თავი 3. იოანე ნათლისმცემლის ქადაგება. ნათლისღება.
* თავი 4. იესოს გამოცდა უდაბნოში. სიმონის, ანდრიას, იაკობისა და იოანეს მოწოდება. ქადაგება და კურნება გალილეაში. 
* თავი 5. ქადაგება მთაზე. თქვენ ხართ მარილი. თქვენ ხართ ნათელი. მრისხანებაზე და მკვლელობაზე. გულისთქმით შეხედვა. გაყრისათვის. თვალი თვალისა წილ. მეორე ლოყაც. შეიყვარეთ თქვენი მტრები.
* თავი 6. სწავლება მოწყალებისათვის. ლოცვისათვის. მამაო ჩვენო. მარხვისათვის. თვალი სანთელია. ორი ბატონის სამსახური.
* თავი 7. წველი და დირე. ეძებეთ და იპოვით. როგორც ვიწრო გზა სიცოცხლისაკენ. ცრუწინასწარმეტყველი ნაყოფით იცნობა. არა ყველა, რომელიც მეუბნება: „უფალო, უფალო!“. გონიერი და უგუნური მშენებლები. როგორც ხელმწიფების მქონე. 
* თავი 8. კეთროვნის განკურნება. ასისთავის მსახურის განკურნება. პეტრეს სიდედრის განკურნება. ზღვის დაწყნარება. ორი ეშმაკეულის განკურნება. 
* თავი 9. დავრდომილის განკურნება. მკურნალი სნეულებს სჭირდებათ. მარხვისათვის. სისხლდენით გატანჯული ქალი. ორი ბრმის განკურნება. მუნჯის ალაპარაკება. სამკალი ბევრია. 
* თავი 10. თორმეტის არჩევა. თორმეტის მივლინება. ცხვრები მგლებს შორის. ნუ გეშინიათ მათი. ქრისტეს აღიარება და უარყოფა. ვინც მე მღებულობს. 
* თავი 11. იოანე ნათლისმცემლის შეკითხვა. იოანეს შეფასება იესოს მიერ. ვაი, შენ, ქორაზინო, ბეთსაიდავ და კაპერნაუმო. ბრძენთა და გონიერთათვის დაფარული, ჩვილებისათვის გაცხადებული. 
* თავი 12. თავთავების წყვეტა შაბათ დღეს. ესაიას წინასწარმეტყველების აღსრულება. ფარისეველების მიერ იესოს შეურაცხყოფა. იესო ამხილებს ფარისევლებს. ხე ნაყოფით იცნობა. იონას სასწაული. არაწმიდა სული და დასუფთავებული სახლი. იესოს დედა და ძმები. 
* თავი 13. იგავი მთესველზე. იგავის განმარტება. იგავი ხორბლისა და ღვარძლისა. მდოგვის მარცვალზე. საფუარზე. ყანის და ღვარძლის იგავის განმარტება. მინდორში დაფარული განძი. ზღვაში გადაგდებული ბადე. წინასწარმეტყველის უპატივცემულობა.
* თავი 14. ნათლისმცემლის თავისმოკვეთა. ხუთი ათასი კაცის გაძღება. წყალზე სიარული. გენესარეთის ქვეყანაში სნეულთა განკურნება. 
* თავი 15. უხუცესთა ჩვეულება და ღვთის სიტყვა. გულიდან ამოდის. ქანაანელი ასულის განკურნება. ბევრის განკურნება და ოთხი ათასი კაცის გაძღება. 
* თავი 16. დროის და ნიშნის გამოცნობა. ფარისეველთა საფუარი. ქრისტე - ცოცხალი ღვთის ძე. იესო მოუწოდებს თავის მიმდევრებს. 
* თავი 17. ფერისცვალება. მთვარეულის განკურნება. სატაძრო ხარკისათვის. 
* თავი 18. როგორც ბავშვები. გზააბნეული ცხვარი. შემცოდე ძმა. სადაც ორი ან სამი შეიკრიბება ჩემი სახელით. მოწყალე მეფე და უმოწყალო მონა. 
* თავი 19. საბაბი გაყრისათვის. იესო ლოცავს ბავშვებს. საუკუნო სიცოცხლე. მდიდარი ჭაბუკი. 
* თავი 20. იგავი ვენახის მუშაკებზე. იესოს წინასწარმეტყველება თავის სიკვდილზე. ორი ბრმის განკურნება. 
* თავი 21. იესოს შესვლა იერუსალიმში. ტაძრის გაწმედა. ბრმებისა და კოჭლების განკურნება. ლეღვის ხის გახმობა. რომელი ხელმწიფებით. იგავი ორ ძეზე. იგავი ბოროტ მიწისმუშაკებზე. 
* თავი 22. საქორწილო ნადიმი. კეისარს - კეისრისა და ღმერთს - ღვთისა. მკვდრეთით აღდგომაზე. უდიდეს მცნებაზე. იესო ეკითხება ფარისევლებს.  
* თავი 23. იესო ამხილებს ფარისევლებს. შვიდგზის „ვაი თქვენ!“. წინასწარმეტყველთა დევნა. საყვედური იერუსალიმს. 
* თავი 24. იესოს წინასწარმეტყველება ტაძრის დანგრევაზე. კაცის ძის მოსვლა. 
* თავი 25. იგავი ათ ქალწულზე. ტალანტებზე. ხალხთა განკითხვაზე. 
* თავი 26. იესო იუწყება თავის სიკვდილს. იესოს ცხება ნელსაცხებლით ბეთანიაში. გაცემა. პასექის მომზადება. ბოლო სერობა. პეტრეს მიერ უარყოფაზე. გეთსიმანია. იესოს გაცემა და შეპყრობა. სინედრიონის სამსჯავროზე. უარყოფა პეტრეს მიერ. 
* თავი 27. იუდას აღსასრული. პილატეს სამსჯავრო. ჯვარცმა. იესოს დაცინვა. შეძახილი ჯვრიდან. სიკვდილი. შეძახილი ჯვრიდან. სიკვდილი. სამარხის დაცვა. 
* თავი 28. ანგელოზი უმჟღავნებს მარიამს იესოს აღდგომას. იესოს შეხვედრა დედაკაცებთან. მცველების მოსყიდვა. იესო ევლინება თერთმეტს. „წადით და ასწავლეთ ყველა ხალხს!“.

== ავტორობა ==
თუმცა მთელი სახარება (და საქმეები) წარმოადგენს ანონიმურ ტექსტებს, ძველი საეკლესიო ტრადიცია წმინდა მოციქულ მათეს მიიჩნევს ერთ–ერთ ავტორად როგორც თვითმხილველსა და [[იესო ქრისტე]]ს თანამიმდევარს (9:9, 10:3). ეს ტრადიცია დამოწმებულია [[IV საუკუნე|IV საუკუნის]] საეკლესიო ისტორიკოსის [[ევსევი კესარიელი]]ს მიერ.

იერონიმე სტრიდონელი, აგრეთვე, ამტკიცებს, რომ მას საშუალება ჰქონდა ენახა მოწამე პამფილეს მიერ შეგროვილი და [[კესარია|კესარიის]] ბიბლიოთეკაში არსებული ძველებრაულ ენაზე შესრულებული მათეს ორიგინალური სახარება.  

== მათეს სახარების ენა ==
თუ დავუჯერებთ მამათა საეკლესიო გადმოცემებს, მათეს სახარება [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] ერთადერთი წიგნია რომლის ორიგინალი დაწერილია არა [[ბერძნული ენა|ბერძნულ ენაზე]]. თუმცა მოგვიანებით ებრაული (არამეული) ორიგინალი დაიკარგა და კანონში ჩართულია სახარების ძველბერძნული თარგმანი. 

ენის თავისებურებები მიგვითითებს, რომ ავტორი წარმომავლობით პალესტინელი ებრაელი უნდა იყოს. უხვად არის გადმოცემული ებრაული ბრუნვა და სიტყვათწყობა. ავტორი საჭიროდ მიიჩნევს აგრეთვე მკითხველს გააცნოს ადგილობრივი გარემო პირობები და ებრაული ტრადიციები.  

== შექმნის დრო ==
შექმნის ზუსტი პერიოდის დადგენა შეუძლებელია. ზოგიერთი ავტორი თვლის, რომ მათეს სახარება შეიქმნა რიგით პირველი, ზოგი კი თვლის, რომ ის შეიქმნა რიგით მეორე [[მარკოზის სახარება|მარკოზის სახარების]] შემდეგ.   ეჭვს არ იწვევს ის გარემოება, რომ ის დაწერილია [[ლუკა მახარებელი|ლუკას]] და [[იოანე მახარებელი|იოანეს]] სახარებებზე უფრო ადრე. წიგნის შექმნის დათარიღების მიხედვით ტრადიციულად ის უნდა დაწერილიყო ახ. წ. [[41]]-[[55]] წლებში. 

[[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] დასაწყისიდან თეოლოგთა მნიშვნელოვანი ნაწილი (გორნაკი, ბულტმანი, როიტერი), თვლის, რომ მათეს სახარება დაიწერა [[70]]-[[80]] წლებს შორის.

== მათეს სახარება ისტორიასა და კულტურაში ==

&quot;მათეს სახარების&quot; მოტივებზე არსებობს სხვადასხვა ავტორის რამდენიმე მუსიკალური ნაწარმოები  &quot; წმინდა მათეს ვნებანი &quot;  მისივე ტექსტის ფრაგემენტების გამოყენებით, რომელთა შორის ყველაზე ცნობილია [[1727]]—[[1729]] წლებში შექმნილი ი. ს. ბახის ნაწარმოები ორი გუნდის, ორი ორკესტრისა და სოლისტებისათვის.

[[1964]] წელს იტალიელმა რეჟისორმა [[პიერ პაოლო პაზოლინი|პიერ პაოლო პაზოლინმა]] &quot;მათეს სახარების&quot; მიხედვით გადაიღო ფილმი.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98 მათე მახარებელი]
* [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1 წმინდა ოთხთავი]
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90 სახარება]
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90 ახალი აღთქმა]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://library.church.ge/index.php?option=com_content&amp;id=251:2010-12-29-16-09-40&amp;catid=43:2010-03-11-12-03-54&amp;Itemid მათეს სახარება (თანამედროვე ქართულ ენაზე)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306035732/http://library.church.ge/index.php?catid=43:2010-03-11-12-03-54&amp;id=251:2010-12-29-16-09-40&amp;itemid&amp;option=com_content |date=2016-03-06 }}
* [http://www.georgianweb.com/language/biblia/mate.htm მათეს სახარება]
* [http://www.orthodoxy.ge/tserili/gadasatseri/akhali/mate/mate-1.htm მათეს სახარება]
* [http://audbiblia.wordpress.com/mates-saxareba-audio/ მათეს სახარება (აუდიობიბლია)]
* [http://sarcmunoeba.com/biblia/akhali/mate/mate-20.htm მათეს სახარება (თანამედროვე და ძველ ქართულ ენაზე)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140327041524/http://sarcmunoeba.com/biblia/akhali/mate/mate-20.htm |date=2014-03-27 }}
* [http://saxareba.blogspot.com/2012/12/mates-saxareba.html მათეს სახარება]
* [https://www.youtube.com/watch?v=sSS8CODcirk მათეს სახარება იუთუბში]
* [https://www.youtube.com/watch?v=fY6hTN9KU1I ინსცენირებული ახალი აღთქმა - მათეს სახარება]
* [http://www.biblicalstudies.ru/Books/Gatri2.html მათეს სახარება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070710081853/http://www.biblicalstudies.ru/Books/Gatri2.html |date=2007-07-10 }}
* [http://www.biblegateway.com/passage/?search=Matthew+1&amp;version=NIV ბიბლიის ჭიშკარი]
* [http://www-user.uni-bremen.de/~wie/TCG/TC-Matthew.pdf მათეს სახარება (ინგლისური ვარიანტი)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050413192315/http://www-user.uni-bremen.de/~wie/TCG/TC-Matthew.pdf |date=2005-04-13 }}
* [http://www.earlychristianwritings.com/matthew.html  მათეს სახარება ]
* [http://www.newadvent.org/cathen/10057a.htm მათეს სახარება 1913 წლის კათოლიკური ენციკლოპედია]
* [http://bible.daresler.net/Matthew-1/ მათე – მეფე ჯეიმზის ვერსია]
* [http://www.allgeo.org/index.php/ka/2018-12-15-17-45-38/2018-12-16-00-25-41 აუდიო–ვერსია]

{{ახალი აღთქმა}}
[[კატეგორია: სახარებები]]
[[კატეგორია: ბიბლია]]
[[კატეგორია: საეკლესიო ნივთები]]
[[კატეგორია: ახალი აღთქმა]]</text>
      <sha1>mkomf80p1k4bd8736f1a56ns5mffygs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406890</id>
      <parentid>4406875</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:22:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/91.184.106.32|91.184.106.32]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23678" xml:space="preserve">[[ფაილი:Meister der Ada-Gruppe 002.jpg|220px|მინიატიურა|მათე მახარებელი სახარების შექმნისას. ]]
'''მათეს სახარება''' (ძვ. ბერძნულად „Εὐαγγέλιον κατὰ Μαθθαίον“ ან „Ματθαίον“) — [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] პირველი წიგნი და პირველი ოთხი კანონიკური [[სახარება|სახარებიდან]]. მას ტრადიციულად მოსდევს [[მარკოზის სახარება]], [[ლუკას სახარება]] და [[იოანეს სახარება]].

== შინაარსი და კომპოზიცია ==
სახარების ძირითადი თემაა — იესო ქრისტეს ცხოვრება და მოღვაწეობა, მისი ქადაგებები. წიგნის განსაკუთრებულობა იქიდან გამომდინარეობს, რომ იგი განკუთვნილია ებრაელი აუდიტორიისათვის — სახარების ნაწილები აგებულია [[ძველი აღთქმა|ძველი აღთქმის]] მესიანისტურ გზავნილებზე, რომელიც უნდა აღსრულდეს იესო ქრისტეს მიერ.  

სახარება იწყება იესო ქრისტეს [[გენეალოგია|გენეალოგიით]], რომელიც აღმავალი ხაზით მიემართება აბრაამიდან იოსებ დამწინდველამდე ღვთისმშობელ მარიამის ქმრამდე. მსგავსი გენეალოგია არსებობს [[ლუკას სახარება]]შიც. მათი განსხვავებების ძებნა იყო მრავალსრიცხოვანი [[ბიბლია|ბიბლიის]] და ისტორიის მკვლევართა საგანი.    

მეხუთედან მეშვიდე თავამდე  ნაწილი წარმოგვიდგენს იესოს მთაზე ქადაგების ყველაზე უფრო სრულყოფილ სურათს, რომელზეც დაეფუძნა ქრისტიანული სწავლება, მათ შორის, თვთისმსახურება (5:2—11) და ლოცვა „მამაო ჩვენო“ (6:9—13).

[[მახარებელი]] [[მხსნელი]]ს სიტყვებსა და ქადაგებებს წარმოადგენს სამ ნაწილად, მესიის სამმხრივი მსახურების შესაბამისად: როგორც წინასწარმეტყველის და კანონმდებლის (თ. 5 — 7), როგორც ხილული და უხილავი სამყაროს მეფის(თ. 8 — 25) და როგორც ყველა ადამიანის ცოდვათა ამღების და საკუთარი თავის მსხვერპლად შემწირველი პირველი მღვდელმთავრის (თ. 26 — 27).

მხოლოდ მათეს სახარებაში მოიხსენება იგავები: 

* ორი ბრმის განკურნებაზე (9:27—31)
* ვენახში მომუშავეებზე (20:1)
* ორ ვაჟიშვილზე (21:28)
* საქორწინო ნადიმზე (22:2)  
* ათ ქალწულზე (25:1)
* ტალანტებზე (25:31)
* და სხვ.

მათეს სახარება შედგება 28 თავისაგან. თითოეული თავი კი თავის მხრივ შედგება რამდენიმე ტექსტისგან. კერძოდ,
 
* თავი 1. იესოს წარმოშობა. იესოს შობა.
* თავი 2. მოგვები აღმოსავლეთიდან. ეგვიპტეში გაქცევა. ყრმათა ამოჟლეტა. ეგვიპტიდან დაბრუნება.
* თავი 3. იოანე ნათლისმცემლის ქადაგება. ნათლისღება.
* თავი 4. იესოს გამოცდა უდაბნოში. სიმონის, ანდრიას, იაკობისა და იოანეს მოწოდება. ქადაგება და კურნება გალილეაში. 
* თავი 5. ქადაგება მთაზე. თქვენ ხართ მარილი. თქვენ ხართ ნათელი. მრისხანებაზე და მკვლელობაზე. გულისთქმით შეხედვა. გაყრისათვის. თვალი თვალისა წილ. მეორე ლოყაც. შეიყვარეთ თქვენი მტრები.
* თავი 6. სწავლება მოწყალებისათვის. ლოცვისათვის. მამაო ჩვენო. მარხვისათვის. თვალი სანთელია. ორი ბატონის სამსახური.
* თავი 7. წველი და დირე. ეძებეთ და იპოვით. როგორც ვიწრო გზა სიცოცხლისაკენ. ცრუწინასწარმეტყველი ნაყოფით იცნობა. არა ყველა, რომელიც მეუბნება: „უფალო, უფალო!“. გონიერი და უგუნური მშენებლები. როგორც ხელმწიფების მქონე. 
* თავი 8. კეთროვნის განკურნება. ასისთავის მსახურის განკურნება. პეტრეს სიდედრის განკურნება. ზღვის დაწყნარება. ორი ეშმაკეულის განკურნება. 
* თავი 9. დავრდომილის განკურნება. მკურნალი სნეულებს სჭირდებათ. მარხვისათვის. სისხლდენით გატანჯული ქალი. ორი ბრმის განკურნება. მუნჯის ალაპარაკება. სამკალი ბევრია. 
* თავი 10. თორმეტის არჩევა. თორმეტის მივლინება. ცხვრები მგლებს შორის. ნუ გეშინიათ მათი. ქრისტეს აღიარება და უარყოფა. ვინც მე მღებულობს. 
* თავი 11. იოანე ნათლისმცემლის შეკითხვა. იოანეს შეფასება იესოს მიერ. ვაი, შენ, ქორაზინო, ბეთსაიდავ და კაპერნაუმო. ბრძენთა და გონიერთათვის დაფარული, ჩვილებისათვის გაცხადებული. 
* თავი 12. თავთავების წყვეტა შაბათ დღეს. ესაიას წინასწარმეტყველების აღსრულება. ფარისეველების მიერ იესოს შეურაცხყოფა. იესო ამხილებს ფარისევლებს. ხე ნაყოფით იცნობა. იონას სასწაული. არაწმიდა სული და დასუფთავებული სახლი. იესოს დედა და ძმები. 
* თავი 13. იგავი მთესველზე. იგავის განმარტება. იგავი ხორბლისა და ღვარძლისა. მდოგვის მარცვალზე. საფუარზე. ყანის და ღვარძლის იგავის განმარტება. მინდორში დაფარული განძი. ზღვაში გადაგდებული ბადე. წინასწარმეტყველის უპატივცემულობა.
* თავი 14. ნათლისმცემლის თავისმოკვეთა. ხუთი ათასი კაცის გაძღება. წყალზე სიარული. გენესარეთის ქვეყანაში სნეულთა განკურნება. 
* თავი 15. უხუცესთა ჩვეულება და ღვთის სიტყვა. გულიდან ამოდის. ქანაანელი ასულის განკურნება. ბევრის განკურნება და ოთხი ათასი კაცის გაძღება. 
* თავი 16. დროის და ნიშნის გამოცნობა. ფარისეველთა საფუარი. ქრისტე - ცოცხალი ღვთის ძე. იესო მოუწოდებს თავის მიმდევრებს. 
* თავი 17. ფერისცვალება. მთვარეულის განკურნება. სატაძრო ხარკისათვის. 
* თავი 18. როგორც ბავშვები. გზააბნეული ცხვარი. შემცოდე ძმა. სადაც ორი ან სამი შეიკრიბება ჩემი სახელით. მოწყალე მეფე და უმოწყალო მონა. 
* თავი 19. საბაბი გაყრისათვის. იესო ლოცავს ბავშვებს. საუკუნო სიცოცხლე. მდიდარი ჭაბუკი. 
* თავი 20. იგავი ვენახის მუშაკებზე. იესოს წინასწარმეტყველება თავის სიკვდილზე. ორი ბრმის განკურნება. 
* თავი 21. იესოს შესვლა იერუსალიმში. ტაძრის გაწმედა. ბრმებისა და კოჭლების განკურნება. ლეღვის ხის გახმობა. რომელი ხელმწიფებით. იგავი ორ ძეზე. იგავი ბოროტ მიწისმუშაკებზე. 
* თავი 22. საქორწილო ნადიმი. კეისარს - კეისრისა და ღმერთს - ღვთისა. მკვდრეთით აღდგომაზე. უდიდეს მცნებაზე. იესო ეკითხება ფარისევლებს.  
* თავი 23. იესო ამხილებს ფარისევლებს. შვიდგზის „ვაი თქვენ!“. წინასწარმეტყველთა დევნა. საყვედური იერუსალიმს. 
* თავი 24. იესოს წინასწარმეტყველება ტაძრის დანგრევაზე. კაცის ძის მოსვლა. 
* თავი 25. იგავი ათ ქალწულზე. ტალანტებზე. ხალხთა განკითხვაზე. 
* თავი 26. იესო იუწყება თავის სიკვდილს. იესოს ცხება ნელსაცხებლით ბეთანიაში. გაცემა. პასექის მომზადება. ბოლო სერობა. პეტრეს მიერ უარყოფაზე. გეთსიმანია. იესოს გაცემა და შეპყრობა. სინედრიონის სამსჯავროზე. უარყოფა პეტრეს მიერ. 
* თავი 27. იუდას აღსასრული. პილატეს სამსჯავრო. ჯვარცმა. იესოს დაცინვა. შეძახილი ჯვრიდან. სიკვდილი. შეძახილი ჯვრიდან. სიკვდილი. სამარხის დაცვა. 
* თავი 28. ანგელოზი უმჟღავნებს მარიამს იესოს აღდგომას. იესოს შეხვედრა დედაკაცებთან. მცველების მოსყიდვა. იესო ევლინება თერთმეტს. „წადით და ასწავლეთ ყველა ხალხს!“.

== ავტორობა ==
თუმცა მთელი სახარება (და საქმეები) წარმოადგენს ანონიმურ ტექსტებს, ძველი საეკლესიო ტრადიცია წმინდა მოციქულ მათეს მიიჩნევს ერთ–ერთ ავტორად როგორც თვითმხილველსა და [[იესო ქრისტე]]ს თანამიმდევარს (9:9, 10:3). ეს ტრადიცია დამოწმებულია [[IV საუკუნე|IV საუკუნის]] საეკლესიო ისტორიკოსის [[ევსევი კესარიელი]]ს მიერ.

იერონიმე სტრიდონელი, აგრეთვე, ამტკიცებს, რომ მას საშუალება ჰქონდა ენახა მოწამე პამფილეს მიერ შეგროვილი და [[კესარია|კესარიის]] ბიბლიოთეკაში არსებული ძველებრაულ ენაზე შესრულებული მათეს ორიგინალური სახარება.  

== მათეს სახარების ენა ==
თუ დავუჯერებთ მამათა საეკლესიო გადმოცემებს, მათეს სახარება [[ახალი აღთქმა|ახალი აღთქმის]] ერთადერთი წიგნია რომლის ორიგინალი დაწერილია არა [[ბერძნული ენა|ბერძნულ ენაზე]]. თუმცა მოგვიანებით ებრაული (არამეული) ორიგინალი დაიკარგა და კანონში ჩართულია სახარების ძველბერძნული თარგმანი. 

ენის თავისებურებები მიგვითითებს, რომ ავტორი წარმომავლობით პალესტინელი ებრაელი უნდა იყოს. უხვად არის გადმოცემული ებრაული ბრუნვა და სიტყვათწყობა. ავტორი საჭიროდ მიიჩნევს აგრეთვე მკითხველს გააცნოს ადგილობრივი გარემო პირობები და ებრაული ტრადიციები.  

== შექმნის დრო ==
შექმნის ზუსტი პერიოდის დადგენა შეუძლებელია. ზოგიერთი ავტორი თვლის, რომ მათეს სახარება შეიქმნა რიგით პირველი, ზოგი კი თვლის, რომ ის შეიქმნა რიგით მეორე [[მარკოზის სახარება|მარკოზის სახარების]] შემდეგ.   ეჭვს არ იწვევს ის გარემოება, რომ ის დაწერილია [[ლუკა მახარებელი|ლუკას]] და [[იოანე მახარებელი|იოანეს]] სახარებებზე უფრო ადრე. წიგნის შექმნის დათარიღების მიხედვით ტრადიციულად ის უნდა დაწერილიყო ახ. წ. [[41]]-[[55]] წლებში. 

[[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] დასაწყისიდან თეოლოგთა მნიშვნელოვანი ნაწილი (გორნაკი, ბულტმანი, როიტერი), თვლის, რომ მათეს სახარება დაიწერა [[70]]-[[80]] წლებს შორის.

== მათეს სახარება ისტორიასა და კულტურაში ==

&quot;მათეს სახარების&quot; მოტივებზე არსებობს სხვადასხვა ავტორის რამდენიმე მუსიკალური ნაწარმოები  &quot; წმინდა მათეს ვნებანი &quot;  მისივე ტექსტის ფრაგემენტების გამოყენებით, რომელთა შორის ყველაზე ცნობილია [[1727]]—[[1729]] წლებში შექმნილი ი. ს. ბახის ნაწარმოები ორი გუნდის, ორი ორკესტრისა და სოლისტებისათვის.

[[1964]] წელს იტალიელმა რეჟისორმა [[პიერ პაოლო პაზოლინი|პიერ პაოლო პაზოლინმა]] &quot;მათეს სახარების&quot; მიხედვით გადაიღო ფილმი.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98 მათე მახარებელი]
* [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98&amp;action=edit&amp;redlink=1 წმინდა ოთხთავი]
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90 სახარება]
* [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90 ახალი აღთქმა]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://library.church.ge/index.php?option=com_content&amp;id=251:2010-12-29-16-09-40&amp;catid=43:2010-03-11-12-03-54&amp;Itemid მათეს სახარება (თანამედროვე ქართულ ენაზე)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306035732/http://library.church.ge/index.php?catid=43:2010-03-11-12-03-54&amp;id=251:2010-12-29-16-09-40&amp;itemid&amp;option=com_content |date=2016-03-06 }}
* [http://www.georgianweb.com/language/biblia/mate.htm მათეს სახარება]
* [http://www.orthodoxy.ge/tserili/gadasatseri/akhali/mate/mate-1.htm მათეს სახარება]
* [http://audbiblia.wordpress.com/mates-saxareba-audio/ მათეს სახარება (აუდიობიბლია)]
* [http://sarcmunoeba.com/biblia/akhali/mate/mate-20.htm მათეს სახარება (თანამედროვე და ძველ ქართულ ენაზე)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140327041524/http://sarcmunoeba.com/biblia/akhali/mate/mate-20.htm |date=2014-03-27 }}
* [http://saxareba.blogspot.com/2012/12/mates-saxareba.html მათეს სახარება]
* [https://www.youtube.com/watch?v=sSS8CODcirk მათეს სახარება იუთუბში]
* [https://www.youtube.com/watch?v=fY6hTN9KU1I ინსცენირებული ახალი აღთქმა - მათეს სახარება]
* [http://www.biblicalstudies.ru/Books/Gatri2.html მათეს სახარება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070710081853/http://www.biblicalstudies.ru/Books/Gatri2.html |date=2007-07-10 }}
* [http://www.biblegateway.com/passage/?search=Matthew+1&amp;version=NIV ბიბლიის ჭიშკარი]
* [http://www-user.uni-bremen.de/~wie/TCG/TC-Matthew.pdf მათეს სახარება (ინგლისური ვარიანტი)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050413192315/http://www-user.uni-bremen.de/~wie/TCG/TC-Matthew.pdf |date=2005-04-13 }}
* [http://www.earlychristianwritings.com/matthew.html  მათეს სახარება ]
* [http://www.newadvent.org/cathen/10057a.htm მათეს სახარება 1913 წლის კათოლიკური ენციკლოპედია]
* [http://bible.daresler.net/Matthew-1/ მათე – მეფე ჯეიმზის ვერსია]
* [http://www.allgeo.org/index.php/ka/2018-12-15-17-45-38/2018-12-16-00-25-41 აუდიო–ვერსია]

{{ახალი აღთქმა}}
[[კატეგორია: სახარებები]]
[[კატეგორია: ბიბლია]]
[[კატეგორია: საეკლესიო ნივთები]]
[[კატეგორია: ახალი აღთქმა]]</text>
      <sha1>bkm2ck5t9cyraod5u0v13jf2u3nmb37</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბულტერიერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>274098</id>
    <revision>
      <id>4407242</id>
      <parentid>3917574</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T04:44:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5203" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ძაღლის ჯიში
|სახელი = ბულტერიერი
|სურათი =  Bull_terier_i_bull_terier_miniatura_d46.jpg
|სურათის ზომა =  
|ქვეყანა = [[დიდი ბრიტანეთი]]
|მამრის სიმაღლე = 50-55 სმ.
|მდედრის სიმაღლე = 45-50 სმ.
|მამრის წონა = 28-38 კგ.
|მდედრის წონა = 22-28 კგ.
|სიცოცხლის ხანგრძლივობა = 11-13 წელი
|ბეწვი = თეთრი&lt;br /&gt;ყავისფერი&lt;br /&gt;წითური&lt;br /&gt;შავი
|ამკჯგუფი = ტერიერები
|ამკსტდ = http://www.dogbreedinfo.com/bullterrier.htm
}}

'''ბულტერიერი''' ({{lang-en|Bull Terrier}}) — [[ძაღლი]]ს ჯიში, გამოყვანილი [[დიდი ბრიტანეთი|დიდ ბრიტანეთში]] XIX საუკუნეში.

ბულტერიერი შექმნა ჯეიმზ ჰინკსმა ქალაქ [[ბირმინგემი]]დან [[ბულდოგი]]ს და დღეს უკვე გადაშენებული [[თეთრი ინგლისური ტერიერი]]ს შეჯვარებით. ჰინკსის ჩანაფიქრით, ახალ ჯიშს წარმატება ელოდა [[ძაღლების ბრძოლებში]]ც და გამოფენებზეც, თვითონ ჰინკსი უპირატესობას თეთრ ბულტერიერებს ანიჭებდა, ისინი დღესაც ერთ-ერთი ყველაზე „მოდური“ შინაური კომპანიონები არიან. ჰინკასმა არ იცოდა, რომ თეთრბეწვიანი ძაღლების შერჩევის გამო ბულტერიერებს ახასიათებთ სიყრუისადმი, კანის ქრონიკული დაავადებებისადმი და გულის ავადმყოფობისადმი მიდრეკილება. „ფერად“ ბულტერიერებს ეს დაავადებები გაცილებით იშვიათად აღენიშნებათ, თუმცა თირკმლების მწვავე უკმარისობა შეიძლება ნებისმიერ ბულტერიერს განუვითარდეს. ბულტერიერი კეთილგანწყობილია ადამიანის მიმართ და ძაღლის სხვა ჯიშებთან შედარებით იშვიათად იკბინება. მაგრამ თუ ბულტერიერმა გადაწყვიტა, დაკბინოს მოწინააღმდეგე, მის კბილებს საშინელი დაზიანებების მიყენება შეუძლია — მსხვერპლისგან ძაღლის მოცილება ძალიან ძნელია.

ბულტერიერის ბეწვის შეფერილობა შეიძლება იყოს თეთრი, მოყვითალო-მოყავისფრო, წითური, სამფერა (შავი, წითური, თეთრი), ვეფხვის შეფერილობის მსგავსი. თავის ქალის ნაწილი მდორედ უერთდება დრუნჩს და ოდნავ ამობურცულ პროფილს ქმნის. კბილები მსხვილია. მოკლე კუდი ჰორიზონტალურად უჭირავს. ბულტერიერი ადვილად ეგუება ქალაქის პირობებს, კარგი მოდარაჯეა.  მისი ბეწვი განსაკუთრებულ მოვლას არ საჭიროებს. ბულტერიერის გაწვრთნა რთულია, შეიძლება წარმოიქმნას პრობლემები სხვა ძაღლებთან ურთიერთობისას.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://dogtime.com/dog-breeds/bull-terrier ბულტერიერი] {{en}}
{{commons category|Bull Terrier}}

[[კატეგორია:ტერიერები]]
[[კატეგორია:ბრიტანული წარმოშობის ძაღლის ჯიშები]]</text>
      <sha1>q18f7gnbv2oj4ohe90qt6jf6903v5xp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:საირმე</title>
    <ns>1</ns>
    <id>277824</id>
    <revision>
      <id>4407137</id>
      <parentid>2730258</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:41:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.70.53.177</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ფლორა და ფაუნა */ ახალი სექცია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1542" xml:space="preserve">'''საირმე'''-ზე ან '''საირმე (კურორტი)'''-ზე ხო არ გადავიტანოთ? ეს ხომ დასახლებული პუნქტი არ არის,--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|GagaVaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 03:35, 15 აგვისტო 2014 (UTC)

:გეთანხმები. პირდაპირ საირმეზე ჯობს გადატანა.  --[[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;font color=&quot;#006400&quot;&gt;'''JABA'''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''1977'''&lt;/span&gt;]] 05:58, 15 აგვისტო 2014 (UTC)

{{გაკეთდა}}. - [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 08:00, 15 აგვისტო 2014 (UTC)

== ფლორა და ფაუნა ==

ფლორა და ფაუნაზე ცნობები დაატანეთ. [[სპეციალური:წვლილი/185.70.53.177|185.70.53.177]] 19:41, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>l0qgu6rinaz8megwwbu5izvrnxm8k0n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფრანც ქსავერ ფონ ბაადერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>279768</id>
    <revision>
      <id>4407029</id>
      <parentid>3277791</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:30:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2627" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''ფრანც ქსავერ ფონ ბაადერი''' ({{lang-de|Franz Xaver von Baader}}; დ. [[27 მარტი]], [[1765]], [[მიუნხენი]] — გ. [[23 მაისი]], [[1841]], [[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] [[იდეალიზმი|იდეალისტი]], ბუნებისმეტყველი (ექიმი, გეოლოგი), [[ფილოსოფიური რომანტიზმი]]ს წარმომადგენელი. [[1826]] წლიდან [[მიუნხენის უნივერსიტეტი]]ს ფილოსოფიისა და ღვთისმეტყველების პროფესორი. განიცადა კაბალის, ბემეს, და ფრანგი მისტიკოსის სენ-მარტენის გავლენა. შექმნა თეოსოფიური სისტემა, რომლის თანახმად ადამიანის არსებობა და საზოგადოების ისტორია მთლიანად დამოკიდებულია ღმერთის ყოფიერებაზე. ბაადერის აზრით, შემეცნება არის ღმერთის „თვითგანვითარება“ ადამიანში. ამიტომ ჩვენი ცოდნა ღვთაებრივი ცოდნის ნაწილია. გავლენა მოახდინა შელინგზე, [[ფრიდრიხ შლეგელი|ფრიდრიხ შლეგელზე]] და აგრეთვე სლავიანოფილობაზე.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|115}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბაადერი, ფრანც ქსავერ ფონ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი თეოლოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1765]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1841]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>isx7v2dusu3pog52l6tffdzcdgx8w1k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407030</id>
      <parentid>4407029</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:31:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2766" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''ფრანც ქსავერ ფონ ბაადერი''' ({{lang-de|Franz Xaver von Baader}}; დ. [[27 მარტი]], [[1765]], [[მიუნხენი]] — გ. [[23 მაისი]], [[1841]], [[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] [[იდეალიზმი|იდეალისტი]], ბუნებისმეტყველი (ექიმი, გეოლოგი), [[ფილოსოფიური რომანტიზმი]]ს წარმომადგენელი. [[1826]] წლიდან [[მიუნხენის უნივერსიტეტი]]ს ფილოსოფიისა და ღვთისმეტყველების პროფესორი. განიცადა კაბალის, ბემეს, და ფრანგი მისტიკოსის სენ-მარტენის გავლენა. შექმნა თეოსოფიური სისტემა, რომლის თანახმად ადამიანის არსებობა და საზოგადოების ისტორია მთლიანად დამოკიდებულია ღმერთის ყოფიერებაზე. ბაადერის აზრით, შემეცნება არის ღმერთის „თვითგანვითარება“ ადამიანში. ამიტომ ჩვენი ცოდნა ღვთაებრივი ცოდნის ნაწილია. გავლენა მოახდინა შელინგზე, [[ფრიდრიხ შლეგელი|ფრიდრიხ შლეგელზე]] და აგრეთვე სლავიანოფილობაზე.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|115}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბაადერი, ფრანც ქსავერ ფონ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი თეოლოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1765]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1841]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]</text>
      <sha1>t62upbnrzdfjnooph0pkvdmtpjn7guy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407031</id>
      <parentid>4407030</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:31:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2913" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''ფრანც ქსავერ ფონ ბაადერი''' ({{lang-de|Franz Xaver von Baader}}; დ. [[27 მარტი]], [[1765]], [[მიუნხენი]] — გ. [[23 მაისი]], [[1841]], [[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფილოსოფია|ფილოსოფოსი]] [[იდეალიზმი|იდეალისტი]], ბუნებისმეტყველი (ექიმი, გეოლოგი), [[ფილოსოფიური რომანტიზმი]]ს წარმომადგენელი. [[1826]] წლიდან [[მიუნხენის უნივერსიტეტი]]ს ფილოსოფიისა და ღვთისმეტყველების პროფესორი. განიცადა კაბალის, ბემეს, და ფრანგი მისტიკოსის სენ-მარტენის გავლენა. შექმნა თეოსოფიური სისტემა, რომლის თანახმად ადამიანის არსებობა და საზოგადოების ისტორია მთლიანად დამოკიდებულია ღმერთის ყოფიერებაზე. ბაადერის აზრით, შემეცნება არის ღმერთის „თვითგანვითარება“ ადამიანში. ამიტომ ჩვენი ცოდნა ღვთაებრივი ცოდნის ნაწილია. გავლენა მოახდინა შელინგზე, [[ფრიდრიხ შლეგელი|ფრიდრიხ შლეგელზე]] და აგრეთვე სლავიანოფილობაზე.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|2|115}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბაადერი, ფრანც ქსავერ ფონ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი თეოლოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1765]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1841]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>p9mas8r1jd0lkl4bdc0nww55iwld58d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მეკვერნე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>295029</id>
    <revision>
      <id>4407096</id>
      <parentid>4402550</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:06:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.115.7.39</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1324" xml:space="preserve">'''მეკვრენე''' — მონადირე ძაღლის ჯიში, რომელიც გამოყვანილია დასავლეთ საქართველოში. ძირითადად  წარმომადგენელია (გურიასა და აჭარაში). 
ჯიში აღიარებულია  საქართველოს კინოლოგიური ფედერაციის მიერ. 

მეკვერნეს შეფერილობა უმეტეს შემთხვევაში არის წაბლისფერი  მუცელზე კისერზე  და ფეხებზე თეთრი შეფერილობით. ძაღლის სიმაღლე არ აღემტება 50 სანტიმეტრს, აქვს ზემოთ აცქვეტილი ყურები.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.youtube.com/watch?v=N25jk9JYqkU მეკვერნე] [[YouTube]]-ზე

[[კატეგორია:ძაღლის ჯიშები]]
[[კატეგორია:ქართული წარმოშობის ძაღლის ჯიშები]]</text>
      <sha1>kqdtsr3iwga8slkdaczwd89rykh654b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ხერსონის ოლქი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>300235</id>
    <revision>
      <id>4406897</id>
      <parentid>4389788</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:27:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1882" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი=ხერსონის ოლქი
|სათაური = [[ხერსონის ოლქი]]
|სურათი=[[ფაილი:Coat of Arms of Kherson Oblast.svg|40პქ|ხერსონის ოლქის გერბი]]
|ზედა= ადმინისტრაციული ცენტრი: [[ხერსონი]]
|სათსტილი =  background:{{ფერი|უკრაინა}}
|ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|უკრაინა}}
|ზედასტილი =  background:{{ფერი|უკრაინა}}
|სიაკლასი = hlist

|ჯგუფი1= რაიონები
|სია1=
*[[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავი]]
*[[ჰენიჩესკის რაიონი|ჰენიჩესკი]]
*[[კახოვკის რაიონი|კახოვკა]]
*[[სკადოვსკის რაიონი|სკადოვსკი]]
*[[ხერსონის რაიონი|ხერსონი]]

|ჯგუფი2 = ქალაქები
|სია2={{ნავდაფა ქვეჯგუფი
|ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|უკრაინა}}
|ჯგუფი1= რეგიონული
|სია1 =
*[[ჰოლა-პრისტანი]]
*[[კახოვკა]]
*[[ნოვა-კახოვკა]]
*'''[[ხერსონი]]'''

|ჯგუფი2= რაიონული
|სია2=
*[[ოლეშკი]]
*[[ბერისლავი]]
*[[ჰენიჩესკი]]
*[[სკადოვსკი]]
*[[ტავრიისკი]]
}}
}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:უკრაინის რეგიონების თარგები|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gmhlxag57e4256ogcrjjfij5loq0gla</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანატოლივკა (ჰენიჩესკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>310342</id>
    <revision>
      <id>4406936</id>
      <parentid>4359687</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანატოლივკა (ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანატოლივკა (ჰენიჩესკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3683" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანატოლივკა
|მშობლიური სახელი   = Анатолівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =04  |lat_sec = 39
|lon_dir =E  |lon_deg =34   |lon_min =29  |lon_sec = 19
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 481
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანატოლივკა''' ({{lang-uk|Анатолівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონი|ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 481 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>pgv7rzfp5359hk74htfc1ll2398wgsb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406939</id>
      <parentid>4406936</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:40:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3631" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანატოლივკა
|მშობლიური სახელი   = Анатолівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =04  |lat_sec = 39
|lon_dir =E  |lon_deg =34   |lon_min =29  |lon_sec = 19
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ჰენიჩესკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 481
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანატოლივკა''' ({{lang-uk|Анатолівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ჰენიჩესკის რაიონი|ჰენიჩესკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 481 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ჰენიჩესკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ccjqlozu2zp37kuz3onyk94lmz13rfw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანდრიივკა (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>310364</id>
    <revision>
      <id>4406900</id>
      <parentid>4359670</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:30:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანდრიივკა (ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანდრიივკა (ბერისლავის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3745" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანდრიივკა
|მშობლიური სახელი   = Андріївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =10  |lat_sec = 41
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =02  |lon_sec = 51
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 168
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანდრიივკა''' ({{lang-uk|Андріївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონი|ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 168 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>bct6chc6yudxihea7vdfrz5r15xvjly</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406902</id>
      <parentid>4406900</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:30:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3621" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანდრიივკა
|მშობლიური სახელი   = Андріївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =10  |lat_sec = 41
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =02  |lon_sec = 51
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 168
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანდრიივკა''' ({{lang-uk|Андріївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 168 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>pkv4kcdc8hc545c62cnp80o4wcpqj01</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანდრიივკა (კახოვკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>310774</id>
    <revision>
      <id>4406942</id>
      <parentid>4359695</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანდრიივკა (ჩაპლინკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანდრიივკა (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3609" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანდრიივკა
|მშობლიური სახელი   = Андріївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =29  |lat_sec = 58
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =25  |lon_sec = 33
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ჩაპლინკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 190
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანდრიივკა''' ({{lang-uk|Андріївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ჩაპლინკის რაიონი|ჩაპლინკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 190 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ჩაპლინკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>hykcpk1txkjao3gg24ubbxa4rjcxiyn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406946</id>
      <parentid>4406942</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3597" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანდრიივკა
|მშობლიური სახელი   = Андріївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =29  |lat_sec = 58
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =25  |lon_sec = 33
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = კახოვკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 190
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანდრიივკა''' ({{lang-uk|Андріївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[კახოვკის რაიონი|კახოვკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 190 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:კახოვკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>fyo5dra7v3ni5d5aeflxy7m1sazun2w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანტონივკა (კახოვკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>311880</id>
    <revision>
      <id>4406952</id>
      <parentid>4359664</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:44:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანტონივკა (ჰორნოსტაივკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანტონივკა (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3657" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანტონივკა
|მშობლიური სახელი   = Антонівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =46  |lat_sec = 52
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =50  |lon_sec = 12
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ჰორნოსტაივკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 483
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანტონივკა''' ({{lang-uk|Антонівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ჰორნოსტაივკის რაიონი|ჰორნოსტაივკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 483 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ჰორნოსტაივკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>2w0ko64tm738spsg3txa36imck020a3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406956</id>
      <parentid>4406952</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:45:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3597" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ანტონივკა
|მშობლიური სახელი   = Антонівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =46  |lat_sec = 52
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =50  |lon_sec = 12
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = კახოვკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 483
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ანტონივკა''' ({{lang-uk|Антонівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[კახოვკის რაიონი|კახოვკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 483 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:კახოვკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>9n53u7e4mjhtccwlzooopsig5n9thxg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაბენკივკა-დრუჰა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>314375</id>
    <revision>
      <id>4406930</id>
      <parentid>4359678</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:38:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3685" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ბაბენკივკა-დრუჰა
|მშობლიური სახელი   = Бабенківка Друга
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =12  |lat_sec = 05
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =21  |lon_sec = 49
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = სკადოვსკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 266
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბაბენკივკა-დრუჰა''' ({{lang-uk|Бабенківка Друга}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[სკადოვსკის რაიონი|სკადოვსკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 266 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:სკადოვსკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>nicv8cc1kxj8mhe7b8uwb8uwcmo69v5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაბენკივკა-პერშა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>314376</id>
    <revision>
      <id>4406927</id>
      <parentid>4359681</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:37:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3685" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ბაბენკივკა-პერშა
|მშობლიური სახელი   = Бабенківка Перша
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =46  |lat_min =10  |lat_sec = 59
|lon_dir =E  |lon_deg =33   |lon_min =29  |lon_sec = 34
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = სკადოვსკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 413
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბაბენკივკა-პერშა''' ({{lang-uk|Бабенківка Перша}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[სკადოვსკის რაიონი|სკადოვსკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 413 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:სკადოვსკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>qbsiz7zp3x9jbzwqibuj5g9g91mhduk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაბინე (კახოვკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>314388</id>
    <revision>
      <id>4406913</id>
      <parentid>4359674</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ბაბინე (ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ბაბინე (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3655" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ბაბინე
|მშობლიური სახელი   = Бабине
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =24  |lat_sec = 23
|lon_dir =E  |lon_deg =34   |lon_min =03  |lon_sec = 02
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 240
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბაბინე''' ({{lang-uk|Бабине}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონი|ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 240 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>8y2qsyem9n0i62l2iq87hehf5cgx5bf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406917</id>
      <parentid>4406913</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3567" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ბაბინე
|მშობლიური სახელი   = Бабине
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა = 
|პანორამის სიგანე = 300px
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  = 
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 100
|lat_dir =N  |lat_deg =47  |lat_min =24  |lat_sec = 23
|lon_dir =E  |lon_deg =34   |lon_min =03  |lon_sec = 02
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     = 300
|რეგიონის რუკის ზომა    = 300
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = კახოვკის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 240
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბაბინე''' ({{lang-uk|Бабине}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[კახოვკის რაიონი|კახოვკის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 240 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:კახოვკის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>6f6en20kxjwd6h9thyzf7v9bu6eaffh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>343021</id>
    <revision>
      <id>4407073</id>
      <parentid>3383687</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:25:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: დროშა.png შეიცვალა Საქართველოს_პარლამენტთან_არსებული_ჰერალდიკის_სახელმწიფო_საბჭო_(დროშა).png-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16449" xml:space="preserve">'''[[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო]]'''.&lt;ref&gt;{{ka icon}} [https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1670750 საქართველოს პარლამენტის დადგენილება საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს შესახებ].&lt;/ref&gt;  [[ელდარ შენგელაია]] - საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარე. [[მამუკა გონგაძე]] საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე.&lt;ref&gt;[http://heraldika.ge/index.php?m=59&amp;lng=geo ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს თანამშრომლები]. The State Council of Heraldry. Retrieved on March 18, 2011&lt;/ref&gt;

[[File:Logo of the State Council of Heraldry at the Parliament of Georgia 1.png|thumb|250px|საბჭოს ლოგო]]
[[ფაილი:Საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო (დროშა).png|მინი|250px|დროშა]]

==შექმნის ისტორია ==
საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის ([[1991]] წლის [[9 აპრილი]])  შემდეგ დღის წესრიგში დადგა  ჰერალდიკისა და ვექსილოლოგიის საკითხების მომზადებისა და კვლევებისათვის შესაბამისი სამსახურის შექმნის აუცილებლობა. [[1993]] წლის 16 დეკემბრის დადგენილებით საქართველოს პარლამენტში შეიქმნა „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლიკის თაობაზე წინადადებების მოსამზადებელი სამუშაო ჯგუფი“. მათ სახელმწიფო სიმბოლოების შეცვლის საკითხებზე წინადადებები უნდა მოემზადებინათ.

[[1994]] წლის 7 თებერვალს საქართველოს რესპუბლიკის მთავრობასთან იქმნება “საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო სიმბოლიკის მოსამზადებელი სამუშაო ჯგუფი. ამ ჯგუფის მუშაობის მიზანი იყო ახალი კონსტიტუციის შემუშავებასთან დაკავშირებით წარმოედგინა თავისი მოსაზრებები და პროექტები სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიაში. (საზოგადოებრივ საწყისებზე აღნიშნულ ჯგუფში ჩართული იყო ყველა სამინისისტროსა და უწყების მაღალი რანგის თანამდებობის პირი). ამიტომ [[1994]] წლის 19 აგვისტოს შეიქმნა საქართველოს რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების საბრძოლო დროშისა და სამკერდე წარჩინების ნიშნების დამდგენელი კომისიის პერსონალური შემადგენლობა და დამტკიცდა მათი სამუშაო გეგმა. კომისიას ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი ხელმძღვანელობდა.

[[1996]] წლის 17 იანვარს “საქართველოს რესპუბლიკის სახელმწიფო სიმბოლიკის მოსამზადებელი სამუშაო ჯგუფი“ თავმჯდომარის მოადგილემ ელდარ შენგელაიამ საქართველოს პარლამენტის წინაშე სიტყვით გამოსვლისა დააყენა საკითხი საქართველოს პრეზიდენტთან არსებული მუდმივმოქმედი სახელმწიფო ჰერალდიკური კოლეგიის შექმნის შესახებ.

[[1996]] წლის 12 აგვისტოს გამოიცა საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება „საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების კომისიის შექმნის შესახებ“.  კომისიას, რომლის თავმჯდომარე ქვეყნის პრეზიდენტი იყო, დაევალა საქართველოს ახალი სახელმწიფო სიმბოლოების შექმნის მიზნით კონკურსების მომზადება და გამოცხადება, საკონკურსო მასალების საჯარო განხილვა-გამოფენის უზრუნველყოფა, სხვადასხვა საკონკურსო ჟიურების შექმნა და სხვა. ამავე კომისიას ევალებოდა მოემზადებინა საკითხი „ჰერალდიკის სფეროში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის უზრუნველყოფის, სახელმწიფო სიმბოლოების სამართლებრივი სტატუსის განსაზღვრის, გამოყენებისა და დაცვის მიზნით“ ჰერალდიკის სახელმწიფო მუდმივმოქმედი კოლეგიის შექმნა. [[1996]] წლის 12 აგვისტოს საქართველოს საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების კომისიის შემადგენლობიდან სპეციალისტებმა  [[2000]] წელს სიმბოლოების საკითხებზე მომუშავე  არასამთავრობო ორგანიზაცია &quot;ქართული ჰერალდიკის ასოციაცია&quot;დააარსეს.

საქართველოს სახელმწიფო სიმბოლოების შემუშავებისა და ჰერალდიკის სფეროში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის უზრუნველყოფისმიზნით [[1997]] წელს საქართველოს პარლამენტში შეიქმნა ინტერფრაქციული ჯგუფი, რომელსაც სახელმწიფო ატრიბუტიკასთან დაკავშირებით სიმბოლოების კომისიასთან ერთობლივად უნდა ემუშავათ.

საქართველოს პრეზიდენტის [[2004]] წლის  2 მარტის ბრძანებულებით შეიქმნა „საქართველოს სახელმწიფო ატრიბუტიკის პრობლემათა შემსწავლელი და წინადადებათა შემმუშავებელი დროებითი სახელმწიფო კიომისია“, რომელმაც უზრუნველყო სახელმწიფო გერბის შესარჩევი კონკურსის ჩატარება.

ჰერალდიკის სფეროში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის უზრუნველყოფის, სახელმწიფო სიმბოლოების სამართლებრივი სტატუსის განსაზღვრის, გამოყენებისა და დაცვის მიზნით [[2004]] წლის 14 აგვისტოს საქართველოს პრეზიდენტის №333 ბრძანებულებით შეიქმნა საქართველოს პრეზიდენტთან არსებული ჰერალდიკური კომისია, რომლის საფუძველზეც საქართველოს პარლამენტის [[2008]] წლის 29 თებერვლის (№5778-Iს) დადგენილებით შეიქმნა საქართველოს პარლამენტთან არსებული ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭო. ეს არის მუდმივმოქმედი ორგანო, რომელიც ხელოს უწყობს ქვეყანაში ჰერალდიკის საკითხებსი ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის წარმართვას.

==  ამოცანები და მიზნები ==

'''ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს ძირითადი ამოცანებია:'''

ა) სახელმწიფო სიმბოლოებთან დაკავშირებით წინადადებების შემუშავება

ბ) სახელმწიფო სიმბოლოების გამოყენების შესახებ წინადადებების შემუშავება

გ) აფხაზეთისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკების და თვითმმართველი ერთეულების სიმბოლოების შექმნასა და მათი გამოყენების წესების დადგენაში მონაწილეობა და სათანადო რეკომენდაციების შემუშავება

დ) სახელმწიფო სიმბოლოებისა და განმასხვავებელი ნიშნების შექმნისა და გამოყენების შესახებ წინადადებების შემუშავება

ე) სახელმწიფო სიმბოლოებისა და განმასხვავებელი ნიშნების ნიმუშების ჰერალდიკური ექსპერტიზა და მათი შექმნისა და გამოყენების შესახებ შესაბამისი დასკვნების მომზადება

ვ) ახალი სახელმწიფო სიმბოლოებისა და განმასხვავებელი ნიშნების შემოღების შესახებ საქართველოს ნორმატიული აქტების პროექტების განხილვა და შესაბამისი დასკვნების მომზადება

ზ) ჰერალდიკის საკითხებზე ლიტერატურის გამოცემა თავისი კომპეტენციის ფარგლებში

თ) ქვეყანაში სახელმწიფო სიმბოლიკის და მისი მნიშვნელობის პოპულარიზაცია

ი) ჰერალდიკის სახელმწიფო საბჭოს ოფიციალური ვებ-გვერდის სრულყოფა და მხარდაჭერა

კ) სახელმწიფო სიმბოლოების სახელმწიფო რეგულირებასთან დაკავშირებული სხვა საკითხების გადაწყვეტა

ლ)საქართველოს კანონმდებლობით, მათ შორის, ამ დებულებით დაკისრებულ  სხვა ამოცანათა შესრულება

==გამოფენა==
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=12/ თანამედროვე სახელმწიფო სიმბოლოების გამოფენა ონში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=11/ თანამედროვე ქართული სახელმწიფო სიმბოლოების გამოფენა ცაგერში და ამბროლაურში  ]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=9/ გამოფენა სამცხე - ჯავახეთში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=10/ დმანისსა და ბოლნისში გამართული გამოფენა]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=3/ სახელმწიფო სიმბოლოების გამოფენა და კონფერენცია ბათუმში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=19/ სახელმწიფო სიმბოლოების გამოფენა დიასპორის დღეების ფარგლებში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=18/  გამოფენა სოფელ დუისში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=17/ გამოფენა დუშეთში]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=16/ სახელმწიფო დროშის დღე]
*[http://heraldika.ge/index.php?m=20&amp;artist_id=13/ გამოფენა ყვარელში]

==რესურსები ინტერნეტში==
* http://heraldika.ge/index.php?m=2&amp;lng=geo

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საქართველოს მთავრობა]]</text>
      <sha1>g753f9rx0ilc6ztyk9k73g0jxxsje64</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირაკლი კობახიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>353557</id>
    <revision>
      <id>4407072</id>
      <parentid>4398943</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:22:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20940" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი კობახიძე
| სურათი= Irakli_Kobakhidze_Cropped.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = Irakli Kobakhidze signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|25}}
| დაბადების ადგილი= 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა = [[გიორგი კობახიძე]]
| დედა = თამარ ზაალიშვილი
| მეუღლე = ნატალია მოწონელიძე
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] (2000)&lt;br /&gt;
[[დიუსელდორფის უნივერსიტეტი]] (2005)
| პროფესია = [[სამართალი|იურისტი]], [[პოლიტიკოსი]]
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[21 ივნისი]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| წინამორბედი =[[გიორგი ვოლსკი]] 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი=[[სალომე ზურაბიშვილი]]  
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი=[[მამუკა ბახტაძე]], [[გიორგი გახარია]], [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[21 ივნისი]], [[2019]]&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.ge/ka/news/136681 ირაკლი კობახიძე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეობიდან გადადგა]&lt;/ref&gt;
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]], [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]], [[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი2= [[დავით უსუფაშვილი]]
| მემკვიდრე2   = [[არჩილ თალაკვაძე]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/saqartvelos-parlamentis-tavmjdomared-archil-talakvadze-airchies/|title=საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარედ არჩილ თალაკვაძე აირჩიეს|publisher=1tv.ge|accessdate=25 ივნისი, 2019}}&lt;/ref&gt;
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3= 
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3=  
| ვიცე-პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4= 
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4=  
| ვიცე-პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4= 
|სამეცნიერო ხარისხი=[[ფილოსოფიის დოქტორი]] (სამართალში)}}
'''ირაკლი კობახიძე''' (დ. [[25 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — ქართველი [[პოლიტიკოსი]]. პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს თავმჯდომარე, საქართველოს IX და X მოწვევის [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] წევრი, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე [[2016]] [[წელი|წლის]] [[18 ნოემბერი|18 ნოემბრიდან]] [[2019|2019 წლის]] [[21 ივნისი|21 ივნისამდე]].&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/a/28126393.html ირაკლი კობახიძე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეა]&lt;/ref&gt; [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] თავმჯდომარე [[2021]] წლის [[16 იანვარი|16 იანვრიდან]].

== ბიოგრაფია ==
[[File:Irakli_Kobakhidze_and_Bidzina_Ivanishvili.jpg|thumb|left|ირაკლი კობახიძე [[ბიძინა ივანიშვილი|ბიძინა ივანიშვილთან]] ერთად]]
ირაკლი კობახიძე დაიბადა [[1978]] [[წელი|წლის]] [[25 სექტემბერი|25 სექტემბერს]]. იურიდიული განათლება მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] [[1995]]-[[2000]] წლებში, აგრეთვე [[გერმანია|გერმანიაში]], [[დიუსელდორფი|დიუსელდორფის]] [[უნივერსიტეტი|უნივერსიტეტში]] [[2002]]-[[2006]] წლებში, სადაც მიენიჭა სამართლის მაგისტრისა (LL.M.) და სამართლის დოქტორის (Dr. iur.) აკადემიური ხარისხი.
გერმანიიდან დაბრუნების შემდეგ, მუშაობდა საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და უნივერსიტეტებში. იკავებდა ექსპერტულ და მენეჯერულ თანამდებობებს გაეროს განვითარების პროგრამაში, აგრეთვე აკადემიურ თანამდებობებს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტსა]] და [[კავკასიის უნივერსიტეტი|კავკასიის უნივერსიტეტში]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://41.ge/party/Irakli-Kobakhidze |title=„ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო“ - ორაკლი კობახიძე |accessdate=2020-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200412164205/http://41.ge/party/Irakli-Kobakhidze |archivedate=2020-04-12 }}&lt;/ref&gt;

[[2015]] წელს [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართულ ოცნებაში“]] აღმასრულებელი მდივნის თანამდებობის დაკავების შემდეგ, ირაკლი კობახიძემ პარტიის გენერალურ მდივანთან, [[კახა კალაძე|კახა კალაძესთან]] ერთად, განახორციელა შიდაპარტიული რეფორმები. [[2016]] წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ირაკლი კობახიძე იყო პარტიის საარჩევნო შტაბის უფროსის მოადგილე, ხოლო [[2017]] წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე - საარჩევნო შტაბის უფროსი. [[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.  
2017-2018 წლებში ირაკლი კობახიძის ხელმძღვანელობით განხორციელდა ფართომასშტაბიანი საკონსტიტუციო რეფორმა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://parliament.ge/ge/parlamentarebi/chairman/chairmannews/irakli-kobaxidze-dasrulda-sakonstitucio-reformis-rtuli-da-xangrdzlivi-procesi-romlis-shedegad-saqartvelos-saxelmwifom-da-sazogadoebam-saparlamento-demokratiis-sauketeso-evropul-tradiciebze-dafudznebuli-dziritadi-kanoni-miigo.page |title=საკონსტიტუციო რეფორმის დასრულება |accessdate=2020-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200412164202/http://parliament.ge/ge/parlamentarebi/chairman/chairmannews/irakli-kobaxidze-dasrulda-sakonstitucio-reformis-rtuli-da-xangrdzlivi-procesi-romlis-shedegad-saqartvelos-saxelmwifom-da-sazogadoebam-saparlamento-demokratiis-sauketeso-evropul-tradiciebze-dafudznebuli-dziritadi-kanoni-miigo.page |archivedate=2020-04-12 }}&lt;/ref&gt; [[2017]]-[[2019]] წლებში იყო საქართველოს პარლამენტის დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტის წევრი.

ირაკლი კობახიძის თავმჯდომარეობის პერიოდში შეიქმნა [[საქართველო]]-[[უკრაინა]]-[[მოლდოვა|მოლდოვისა]] და საქართველო-[[პოლონეთი|პოლონეთის]] საპარლამენტო ასამბლეები, დაიდო თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმებები სხვადასხვა პარტნიორი ქვეყნის პარლამენტთან.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/politika/36696/dges-saqartvelosa-da-belaruss-shoris-urtierttanamshromlobis-memorandumi-gapormdeba საქართველოსა და ბელარუსს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა]&lt;/ref&gt;

პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობა მას შემდეგ დატოვა, რაც მართლმადიდებელი ქვეყნების საპარლამენტო ასამბლეის სესიის ჩატარებისას, რუსმა დეპუტატმა, სერგეი გავრილოვმა [[საქართველოს პარლამენტი]]ს სხდომათა დარბაზში პარლამენტის თავმჯდომარის სავარძელი დაიკავა.&lt;ref&gt;[https://www.alia.ge/გავრილოვის-იმ-სავარძელშ/ Alia.ge - „გავრილოვის იმ სავარძელში ჩახტომა იყო არაადეკვატური“ - გია ვოლსკი]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/video/irakli-kobakhidzem-tanamdeboba-datova/ ირაკლი კობახიძემ თანამდებობა დატოვა]&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ ის საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერად აირჩიეს.

არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (2020–) პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 9 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt; და საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://netgazeti.ge/news/508191/ | title = კობახიძე 2008 წლის წიგნში: დაუშვებელია ბოიკოტის გამო დაფინანსების შეწყვეტა პარტიებისთვის | publisher = Netgazeti | date = 2020-12-23 | accessdate = 30 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;.[[ევროპის საბჭო]]ს საპარლამენტო ასამბლეის ვიცე-პრეზიდენტი,&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/ge/mp/5615 საქართველოს პარლამენტი - ირაკლი კობახიძე]&lt;/ref&gt; აგრეთვე [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტის პროფესორი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tsu.ge/ge/faculties/law/acadpersonnel/ |title=თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი - აკადემიური პერსონალი |accessdate=2020-04-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200722011413/https://www.tsu.ge/ge/faculties/law/acadpersonnel/ |archivedate=2020-07-22 }}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[11 იანვარი|11 იანვარს]] [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] დამფუძნებელი და თავმჯდომარე [[ბიძინა ივანიშვილი]] პოლიტიკიდან წავიდა. [[16 იანვარი|16 იანვარს]] კობახიძე აირჩიეს „ქართული ოცნების“ ახალ თავმჯდომარედ.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://1tv.ge/news/partia-qartuli-ocnebis-tavmjdomared-irakli-kobakhidze-airchies/ | title = პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ ირაკლი კობახიძე აირჩიეს | website = 1tv.ge | date = 2021-01-16 | access-date = 19 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვალს]] საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე [[არჩილ თალაკვაძე]]მ დააჯილდოვა თავისუფლების საპარლამენტო ორდენით.&lt;ref&gt;{{cite news |title=არჩილ თალაკვაძემ ირაკლი კობახიძე თავისუფლების საპარლამენტო ორდენით დააჯილდოვა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31114000.html |access-date=21 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{ვიკიციტატა}}
*[https://www.facebook.com/KobakhidzeOfficial/?ref=py_c ირაკლი კობახიძე Facebook-ზე]
{{nplg ბიოგრაფია|00007232}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5615}}
* [http://41.ge/proportional?proportional_list_id=7&amp;m=0 ქართული ოცნების ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161221162732/http://41.ge/proportional?proportional_list_id=7&amp;m=0 |date=2016-12-21 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით უსუფაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] | წლები=2016 – 2019  | შემდეგი= [[არჩილ თალაკვაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები}}
{{DEFAULTSORT:კობახიძე, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 25 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>3ndlr2626l2lwewu3uws09uzdpol5lz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407125</id>
      <parentid>4407072</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:35:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:David1010|David1010]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20768" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ირაკლი კობახიძე
| სურათი= Irakli_Kobakhidze_Cropped.jpg
| სურათის ზომა = 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა = Irakli Kobakhidze signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1978|9|25}}
| დაბადების ადგილი= 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = [[საქართველო]]
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი = 
| მამა = [[გიორგი კობახიძე]]
| დედა = თამარ ზაალიშვილი
| მეუღლე = ნატალია მოწონელიძე
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] (2000)&lt;br /&gt;
[[დიუსელდორფის უნივერსიტეტი]] (2005)
| პროფესია = [[იურისტი]]&lt;br/&gt;პოლიტიკოსი
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| ჯილდოები = 
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
| ვებ-საიტი= 
| რიგი = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტის საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[21 ივნისი]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| წინამორბედი =[[გიორგი ვოლსკი]] 
| მემკვიდრე = 
| პრეზიდენტი=[[სალომე ზურაბიშვილი]]  
| ვიცე-პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი=[[მამუკა ბახტაძე]], [[გიორგი გახარია]], [[ირაკლი ღარიბაშვილი]]
| რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[21 ივნისი]], [[2019]]&lt;ref&gt;[http://www.rustavi2.ge/ka/news/136681 ირაკლი კობახიძე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეობიდან გადადგა]&lt;/ref&gt;
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[გიორგი მარგველაშვილი]], [[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = [[გიორგი კვირიკაშვილი]], [[მამუკა ბახტაძე]]
| წინამორბედი2= [[დავით უსუფაშვილი]]
| მემკვიდრე2   = [[არჩილ თალაკვაძე]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://1tv.ge/news/saqartvelos-parlamentis-tavmjdomared-archil-talakvadze-airchies/|title=საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარედ არჩილ თალაკვაძე აირჩიეს|publisher=1tv.ge|accessdate=25 ივნისი, 2019}}&lt;/ref&gt;
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3= 
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3=  
| ვიცე-პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4= 
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4=  
| ვიცე-პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4= 
}}
'''ირაკლი კობახიძე''' (დ. [[25 სექტემბერი]], [[1978]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — ქართველი [[პოლიტიკოსი]]. პარტია [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]ს თავმჯდომარე, საქართველოს IX და X მოწვევის [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტის]] წევრი, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე [[2016]] [[წელი|წლის]] [[18 ნოემბერი|18 ნოემბრიდან]] [[2019|2019 წლის]] [[21 ივნისი|21 ივნისამდე]].&lt;ref&gt;[http://www.radiotavisupleba.ge/a/28126393.html ირაკლი კობახიძე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეა]&lt;/ref&gt; [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] თავმჯდომარე [[2021]] წლის [[16 იანვარი|16 იანვრიდან]].

== ბიოგრაფია ==
[[File:Irakli_Kobakhidze_and_Bidzina_Ivanishvili.jpg|thumb|left|ირაკლი კობახიძე [[ბიძინა ივანიშვილი|ბიძინა ივანიშვილთან]] ერთად]]
ირაკლი კობახიძე დაიბადა [[1978]] [[წელი|წლის]] [[25 სექტემბერი|25 სექტემბერს]]. იურიდიული განათლება მიიღო [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] [[1995]]-[[2000]] წლებში, აგრეთვე [[გერმანია|გერმანიაში]], [[დიუსელდორფი|დიუსელდორფის]] [[უნივერსიტეტი|უნივერსიტეტში]] [[2002]]-[[2006]] წლებში, სადაც მიენიჭა სამართლის მაგისტრისა (LL.M.) და სამართლის დოქტორის (Dr. iur.) აკადემიური ხარისხი.
გერმანიიდან დაბრუნების შემდეგ, მუშაობდა საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და უნივერსიტეტებში. იკავებდა ექსპერტულ და მენეჯერულ თანამდებობებს გაეროს განვითარების პროგრამაში, აგრეთვე აკადემიურ თანამდებობებს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტსა]] და [[კავკასიის უნივერსიტეტი|კავკასიის უნივერსიტეტში]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://41.ge/party/Irakli-Kobakhidze |title=„ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო“ - ორაკლი კობახიძე |accessdate=2020-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200412164205/http://41.ge/party/Irakli-Kobakhidze |archivedate=2020-04-12 }}&lt;/ref&gt;

[[2015]] წელს [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|„ქართულ ოცნებაში“]] აღმასრულებელი მდივნის თანამდებობის დაკავების შემდეგ, ირაკლი კობახიძემ პარტიის გენერალურ მდივანთან, [[კახა კალაძე|კახა კალაძესთან]] ერთად, განახორციელა შიდაპარტიული რეფორმები. [[2016]] წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ირაკლი კობახიძე იყო პარტიის საარჩევნო შტაბის უფროსის მოადგილე, ხოლო [[2017]] წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე - საარჩევნო შტაბის უფროსი. [[2016]]-[[2020]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“.  
2017-2018 წლებში ირაკლი კობახიძის ხელმძღვანელობით განხორციელდა ფართომასშტაბიანი საკონსტიტუციო რეფორმა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://parliament.ge/ge/parlamentarebi/chairman/chairmannews/irakli-kobaxidze-dasrulda-sakonstitucio-reformis-rtuli-da-xangrdzlivi-procesi-romlis-shedegad-saqartvelos-saxelmwifom-da-sazogadoebam-saparlamento-demokratiis-sauketeso-evropul-tradiciebze-dafudznebuli-dziritadi-kanoni-miigo.page |title=საკონსტიტუციო რეფორმის დასრულება |accessdate=2020-04-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200412164202/http://parliament.ge/ge/parlamentarebi/chairman/chairmannews/irakli-kobaxidze-dasrulda-sakonstitucio-reformis-rtuli-da-xangrdzlivi-procesi-romlis-shedegad-saqartvelos-saxelmwifom-da-sazogadoebam-saparlamento-demokratiis-sauketeso-evropul-tradiciebze-dafudznebuli-dziritadi-kanoni-miigo.page |archivedate=2020-04-12 }}&lt;/ref&gt; [[2017]]-[[2019]] წლებში იყო საქართველოს პარლამენტის დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტის წევრი.

ირაკლი კობახიძის თავმჯდომარეობის პერიოდში შეიქმნა [[საქართველო]]-[[უკრაინა]]-[[მოლდოვა|მოლდოვისა]] და საქართველო-[[პოლონეთი|პოლონეთის]] საპარლამენტო ასამბლეები, დაიდო თანამშრომლობის შესახებ შეთანხმებები სხვადასხვა პარტნიორი ქვეყნის პარლამენტთან.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/politika/36696/dges-saqartvelosa-da-belaruss-shoris-urtierttanamshromlobis-memorandumi-gapormdeba საქართველოსა და ბელარუსს შორის ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორმდა]&lt;/ref&gt;

პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობა მას შემდეგ დატოვა, რაც მართლმადიდებელი ქვეყნების საპარლამენტო ასამბლეის სესიის ჩატარებისას, რუსმა დეპუტატმა, სერგეი გავრილოვმა [[საქართველოს პარლამენტი]]ს სხდომათა დარბაზში პარლამენტის თავმჯდომარის სავარძელი დაიკავა.&lt;ref&gt;[https://www.alia.ge/გავრილოვის-იმ-სავარძელშ/ Alia.ge - „გავრილოვის იმ სავარძელში ჩახტომა იყო არაადეკვატური“ - გია ვოლსკი]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/video/irakli-kobakhidzem-tanamdeboba-datova/ ირაკლი კობახიძემ თანამდებობა დატოვა]&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ ის საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერად აირჩიეს.

არის [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] (2020–) პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო“&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 9 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt; და საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://netgazeti.ge/news/508191/ | title = კობახიძე 2008 წლის წიგნში: დაუშვებელია ბოიკოტის გამო დაფინანსების შეწყვეტა პარტიებისთვის | publisher = Netgazeti | date = 2020-12-23 | accessdate = 30 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;.[[ევროპის საბჭო]]ს საპარლამენტო ასამბლეის ვიცე-პრეზიდენტი,&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/ge/mp/5615 საქართველოს პარლამენტი - ირაკლი კობახიძე]&lt;/ref&gt; აგრეთვე [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს იურიდიული ფაკულტეტის პროფესორი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tsu.ge/ge/faculties/law/acadpersonnel/ |title=თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი - აკადემიური პერსონალი |accessdate=2020-04-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200722011413/https://www.tsu.ge/ge/faculties/law/acadpersonnel/ |archivedate=2020-07-22 }}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[11 იანვარი|11 იანვარს]] [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო|ქართული ოცნების]] დამფუძნებელი და თავმჯდომარე [[ბიძინა ივანიშვილი]] პოლიტიკიდან წავიდა. [[16 იანვარი|16 იანვარს]] კობახიძე აირჩიეს „ქართული ოცნების“ ახალ თავმჯდომარედ.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://1tv.ge/news/partia-qartuli-ocnebis-tavmjdomared-irakli-kobakhidze-airchies/ | title = პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ ირაკლი კობახიძე აირჩიეს | website = 1tv.ge | date = 2021-01-16 | access-date = 19 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2021]] წლის [[21 თებერვალი|21 თებერვალს]] საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე [[არჩილ თალაკვაძე]]მ დააჯილდოვა თავისუფლების საპარლამენტო ორდენით.&lt;ref&gt;{{cite news |title=არჩილ თალაკვაძემ ირაკლი კობახიძე თავისუფლების საპარლამენტო ორდენით დააჯილდოვა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31114000.html |access-date=21 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{ვიკიციტატა}}
*[https://www.facebook.com/KobakhidzeOfficial/?ref=py_c ირაკლი კობახიძე Facebook-ზე]
{{nplg ბიოგრაფია|00007232}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5615}}
* [http://41.ge/proportional?proportional_list_id=7&amp;m=0 ქართული ოცნების ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161221162732/http://41.ge/proportional?proportional_list_id=7&amp;m=0 |date=2016-12-21 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დავით უსუფაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე]] | წლები=2016 – 2019  | შემდეგი= [[არჩილ თალაკვაძე]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები}}
{{DEFAULTSORT:კობახიძე, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 25 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1978]]
[[კატეგორია:საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]</text>
      <sha1>i7y58s1rcy69lrbka9pqodjf9jsm0u1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო</title>
    <ns>3</ns>
    <id>354848</id>
    <revision>
      <id>4407059</id>
      <parentid>4406840</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:20:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* თარგი:Infobox sports rivalry */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54623" xml:space="preserve">&lt;div style=&quot;right:10px;&quot; class=&quot;metadata topicon&quot;&gt;'''{{მიმდინარე თარიღი}}'''&lt;/div&gt;
{{მომწერეთ}}

{{არქივის დაფა|დაფის-სიგანე=26em|
*''[[/არქივი 1|№ 1]]''; [[15 ნოემბერი]], [[2016]] — [[31 დეკემბერი]], [[2016]].
*''[[/არქივი 2|№ 2]]''; [[1 იანვარი]], [[2017]] — [[31 დეკემბერი]], [[2017]].
*''[[/არქივი 3|№ 3]]''; [[1 იანვარი]], [[2018]] — [[31 დეკემბერი]], [[2018]].
*''[[/არქივი 4|№ 4]]''; [[1 იანვარი]], [[2019]] — [[11 მარტი]], [[2019]].
*''[[/არქივი 5|№ 5]]''; [[11 მარტი]], [[2019]] — [[14 ივნისი]], [[2019]].
*''[[/არქივი 6|№ 6]]''; [[15 ივნისი]], [[2019]] — [[11 ნოემბერი]], [[2019]].
*''[[/არქივი 7|№ 7]]''; [[11 ნოემბერი]], [[2019]] — [[23 მაისი]], [[2020]].
*''[[/არქივი 8|№ 8]]''; [[23 მაისი]], [[2020]] — [[11 ნოემბერი]], [[2020]].
*''[[/არქივი 9|№ 9]]''; [[12 ნოემბერი]], [[2020]] — [[27 თებერვალი]], [[2021]].
*''[[/არქივი 10|№ 10]]''; [[28 თებერვალი]], [[2020]] — [[31 დეკემბერი]], [[2021]].
}}

== [[კოსოვო]] დე ფაქტო ==

ამჟამად პრიშტინა კოსოვოს კონტროლის ქვეშ იმყოფება. ამრიგად, პრეამბულაში ორი ქვეყანა უნდა გამოვიდეს. [[სერბეთი]] დე იურე, [[კოსოვო]] დე ფაქტო. [[სპეციალური:წვლილი/94.245.135.104|94.245.135.104]] 17:29, 10 იანვარი 2022 (UTC)

:ორი ქვეყანა პრეამბულაში მითითებულია, ამას უკვე მეორედ ვწერ :) [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:30, 10 იანვარი 2022 (UTC)
::არა, პრეამბულაში ხარ, ორ ქვეყანას არ მიუთითებ. სერბეთი დე იურე, კოსოვო დე ფაქტო. [[სპეციალური:წვლილი/94.245.135.104|94.245.135.104]] 17:35, 10 იანვარი 2022 (UTC)
:::ვერ გავიგე რა მომწერეთ, როგორც ჩანს ქართული ენა არ იცით. რასაც აკეთებთ, მაგას ჰქვია ვანდალიზმი და შეწყვიტეთ. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:37, 10 იანვარი 2022 (UTC)
::::სერბეთმა დიდი ხანია შეწყვიტა კოსოვოს კონტროლი. [[სპეციალური:წვლილი/94.245.135.104|94.245.135.104]] 17:38, 10 იანვარი 2022 (UTC)
:::::ეგ არაფერს არ ცვლის. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:39, 10 იანვარი 2022 (UTC)
::::::ნეიტრალური თვალსაზრისი უნდა იყოს დაცული და პრეამბულაში ორი ქვეყანა უნდა იყოს მითითებული. [[სპეციალური:წვლილი/94.245.135.104|94.245.135.104]] 17:49, 10 იანვარი 2022 (UTC)

== სტატია &quot;ჰეშირების ფუნქცია&quot; ==

არ მესმის რატომ დააბრუნეთ ჩემს მიერ წაშლილი ტექსტი. ჯობია სტატია ორ წინადადებიანი იყოს, ვიდრე გამოტენილი უაზრო და გაუგებარი ინფორმაციით. მხოლოდ რედაქტირება არ ეყობა იმ ტექსტს, სრულადაა გადასაწერი.{{ხელმოუწერელი|Jooji-san}}
:ეგ გვერდი წასაშლელია. სხვებისთვის გასაგები რომ იყოს, თუ რატომაა წასაშლელი, ეს გაუმართავი ტექსტი უნდა ჩანდეს. ამოშლა და ორი წინადადების დატოვება გაუმჯობესება არ არის. თუ ვინმეს აქვს გაუმჯობესების სურვილი, ჯერ-ჯერობით დრო აქვს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 16:46, 22 იანვარი 2022 (UTC)

:არ ვიცოდი რომ წაშლას გეგმავდით. მაგ გადაწყვეტილებაში გეთანხმებით. [[მომხმარებელი:Jooji-san|Jooji-san]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Jooji-san|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Jooji-san|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:03, 22 იანვარი 2022 (UTC)

==ჯავის რაიონი==

გიორგი გამარჯობა, ბოდიშს ვიხდი შეწუხებისთვის, ჩემი რედაქტირება დააბრუნე რამდენჯერმე ისე, რომ დაწვრილებით არ აგიხსნია რატომ? მე დავწერე გადატანაში რა მიზეზითაც გადავიტანე და არგუმენტი ვერ დავინახე, რის საფუძველზეც აბრუნებ?--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|Gaga.vaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 16:48, 3 თებერვალი 2022 (UTC)

:გამარჯობა. იგივე მუნიციპალურ რეესტრში ჯავის მუნიციპალიტეტი არ არის შეტანილი. ოფიციალური კანონმდებლობით არ არსებობს. განხილვები რამდენიმე ადგილას მიდის, თუმცა შედეგი ჯერ არ დამდგარა. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 16:50, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
::ისევე, როგორც რუსეთის მიერ ოკუპირებული სხვა ადმინისტრაციული ერთეულები, რომლებიც არც მთლიანად და არც ნაწილობრივ არ შემოდიოდნენ საქართველოს იურისდიქციაში, ჯავაც არ არის რეგისტრირებული როგორც მუნიციპალიტეტი იხილეთ http://mreg.reestri.gov.ge/. თუმცა ვიკიპედიაში მიღებული საერთო გადაწყვეტილებით ყველა ეს ადმინისტრაციული ერთეული შეყვანილია, როგორც მუნიციპალიტეტი და რატომ გადაიტანეთ რაიონზე მხოლოდ ჯავა? ვისი გადაწყვეტილება იყო და რას ემყარებოდა? რათქმაუნდა თუ ამ საკითხის გადახედვა გვინდა ვიმსჯელოთ და გადავიტანოთ ყველა ეს ადმინისტრაციული ერთეული შესაბამის დასახელებაზე რასაც გადავწყვიტავთ. გადაწყვეტილების მიღებამდე დავაბრუნებ ძველ სახელზე, თუ რაიმე არგუმენტი არ გაქვთ.--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|Gaga.vaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 16:57, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
:::სად შევთანხმდით, რომ მუნიციპალიტეტი უნდა ერქვას ჯავას ან გულრიფშს? ნუ შეუცვლით სახელს ისეთით, რომელიც მოგონილია და არცერთ ოფიციალურ დოკუმენტში არ დასტურდება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:00, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
::::საერთოდ არ გეწინააღმდეგებით, ანუ შეიძლება გეთანხმებით კიდეც, მე სხვა რაიმეზე ვსაუბრობ. თავის დროზე განხილვები იყო გალის რაიონში მაგალითად და ასე შემდეგ და საბოლოოდ დატოვეს მუნიციპალიტეტზე. მე არაფერს არ ვამტკიცებ, რათქმაუნდა აბსურდია ერთის მხრივ რომ ბუნებაში არარსებული სახელი ქვია ობიექტს. უბრალოდ ვიკიპედიას მეტნაკლებად უყურებენ ახლგაზრდებიც და თქვენმა გადაწყვეტილებამ, რომ რატომღაც მხოლოდ ჯავა ამოგერჩიათ და გადაგეტანათ სხვებისგან განსხვავებულად, გამოიწვია დაბნეულობა. თუ სადმე არის შეთანხმება, რომ ჯავა არის გადასატანი რაიონზე, მაშინ გადავიტანოთ სხვებიც. თუ არ არის ეს გადაწყვეტილება მაშინ დავაბრუნოთ ჯავაც.--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|Gaga.vaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:06, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
:::::უნდა იყოს ერთიანი მიდგომა, გეთანხმებით. ჯავის რაიონიც და სხვების უნდა იყოს ისეთ სახელზე, როგორც ამჟამად არსებობენ. მუნიციპალიტეტები არ არსებობს. ამიტომ მოხდა ადრე ჯავის გადატანა. სად იყო განხილვები, რომლიც მიხედვითაც გადაწყდა გალის მუნიციპალიტეტზე გადატანა? [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:08, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
::::::მადლობა, რომ სწორად გამიგე რასაც ვგულისხმობდი, სწორედ ერთიან მიდგომას ვგულისხმობ. მაგ განხილვებში სიმართლე გითხრა მე არასდროს დამიფიქსირებია მოსაზრება, რადგან მართლა არ გამაჩნია გამოკვეთილი აზრი რანაირად შეიძლება მოვიქცეთ, ჩვენ კი არა მგონი სახელმწიფოსაც არ აქვს ხედვა. რამდენადაც მახსოვს განხილვის გვერდებზე იყო მსჯელობები, არ ვადევნებდი თვალყურს, საბოლოოდ შედეგი დადგა, რომ ვირაცამ გადაიტანა ყველაეგ ერთეული მუნიციპალიტეტზე. აქვე დავამატებ, რომ მე პირადად მუნიციპალიტეტს ალოგიკურად კი მივიჩნევ, მაგრამ რაიონიც ძალიან მჭრის ყურს და თუ შეცვლაზეა ლაპარაკი რაიმე განსხვავებული მოვიფიქროთ, ჯერ არ მაქვს იდეა.--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|Gaga.vaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:15, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
:::::::განხილვები იყო თუ არა, არ ვიცი. ადრე ყველა მუნიციპალიტეტის სტატიას რაიონი ერქვა, მერე შეეცვალა სახელი. ალბათ ამიტომაა გალისაც რომ მუნიციპალიტეტზე აღმოჩნდა. გალის და ჯავის მუნიციპალიტეტები არ არსებობს, მაგრამ არსებობდა ეს რაიონები, 1990 წლიდან კი სიტუაცია გაყინულია. მე რაიონი უფრო ლოგიკური მგონია, ვიდრე მუნიციპალიტეტი. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:17, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
::::::::არვიცი, როგორც გითხარი მე არ მაქვს ამ ეტაპზე იდეა. თუ გადაწყვეტილი გაქვს, რომ ყველა ეს მუნიციპალიტეტი გადაიტანო რაიონზე და მიყვე მაგ საქმეს ბოლომდე, კი ბატონო, მე დრო არ მაქვს დიდი ოდენობით რედაქტირებები იქნება საჭირო თუ ამ ეტაპზე არ აპირებ მაგის გაკეთებას, მაშინ დავაბრუნოთ ჯავაც და ერთიანი გეგმა შევიმუშაოთ.--[[მომხმარებელი:Gaga.vaa|Gaga.vaa]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Gaga.vaa|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Gaga.vaa|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:22, 3 თებერვალი 2022 (UTC)
:::::::::ჯავის მუნიციპალიტეტზე გადატანა იქნება უბრალოდ სხვების მოტყუება. ან რაიმე წყაროს მაინც საჭიროებს, რომ მუნიციპალიტეტი ჰქვია. ამიტომ, მე ამის წინააღმდეგი ვიყავი სხვა განხილვებში. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 17:26, 3 თებერვალი 2022 (UTC)

== იციკ მოშე - ცვლილებები ==

გამარჯობა, რამდენადაც დღეს შევამოწმე ჩემ მიერ განახლებული გვერდი არ დაადასტურეთ. თუ შეიძლება დამეხმარეთ რომ  ისე გავმართო სტატია, რომ ყველა ინფორმაცია რაც განვაახლე კვლავ დარჩეს. მე უშუალოდ ბატონი იციკ მოშეს ოფისში ვმუშაობ, შესაბამისად გვინდა რომ პერიოდულად აქტივობებთან ერთად მოხდეს სტატიის განახლება. მადლობა{{ხელმოუწერელი|Nesi315}}
:გამარჯობა. პირველ რიგში აუცილებელია სანდო წყაროები (მ.შ. დამოუკიდებელი), იხ. [[ვიკიპედია:წყაროს მითითება|წყაროს მითითება]]. ასევე, ვიკიპედია ყველაფრის საცავი არ არის, იხ. [[ვიკიპედია:რა არ არის ვიკიპედია|რა არ არის ვიკიპედია]].--[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 15:40, 17 თებერვალი 2022 (UTC)

:გამარჯობა. განახლებულ სტატიაში ყველა ინფორმაცია ბიოგრაფიულ ელემენტებს შეიცავს და არის დასათაურებული და სექციებად დაყოფილი ისე რომ უფრო ადვილად აღსაქმელი იყოს მკითხველისთვის. და იმ შემთხვევაში თუ მაინც არ შეესაბამება პირობებს სტატია თუ შეძლებთ რომ უფრო ზუსტად მიმითითოთ და დამეხმაროთ რომ ვიკიპედიისთვის შესაბამისი სახე მივცე ტექსტს. რაც შეეხება წყაროებს ყველა საჭირო წყარო მითითებულია. მადლობა.  [[მომხმარებელი:Nesi315|Nesi315]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Nesi315|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Nesi315|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 11:20, 22 თებერვალი 2022 (UTC)

== სტატიის წაშლა ==

ძალიან გამაოგნა თქვენმა გადაწყვეტილებამ, გვერდის წაშლის შესახებ. მე მაინტერესებს რა არგუმენტებს ემყარება თქვენი გადაწყვეტილება?! მე გწერთ უშუალოდ დავით ოსეფაშვილი 30 წლიანი პოლიტიკური გამოცდილებით და საქმიანობით. საინტერესოა თქვენი კვალიფიკაციაც, რაც დიდ ეჭვებს ბადებს.

სტატიას დაემატა უტყუარი ინფორმაცია; სატელევიზიო და საგაზეთო ინტერვიუებიდან, სადაც გამოკვეთილად დასტურდება პირის ბიოგრაფიაში მოყვანილი, სანდო და გადამოწმებადი ფაქტები. 

საინტერესოა, თქვენ არ ენდობით პირველ არხს? რუსთავი 2-ს ბიოგრაფიულ ლექსიკონს, რომელიც სახელისუფლო და სანდო რესურსია? თქვენ არ ენდობით &quot;ცესკოს?&quot; რა მასალები გინდათ კიდევ? შრომის წიგნაკი თუ მოქალაქის პირადი მაიდენტიფიცირებელი მონაცემები?! 

რას ჰგავს ეს ქმედება?! მე არ მეგონა თუ ასეთი არაკომპეტენტური მიდგომა არსებობს ამ სივრცეში. რამდენადაც ვიცი &quot;სეუ&quot;-ში სწავლობთ, რომელიც ქართულ უნივერსიტეტებში 36-ე ადგილზეა 40 უნივერსიტეტიდან. რა გაგიკეთებიათ ცხოვრებაში, რომ ღვაწლმოსილი ადამიანების საქმიანობას აფასებთ?! 

გარწმუნებთ, რომ თუ არ შეცვლით ამ გადაწყვეტლებას, ყველა სამართლებრივი და კანონიერი გზით, პასუხს აგებთ ამ ყველაფერზე. დაწყებული წერილების მიწერით &quot;ვიკიპედიაში&quot; სათავო ოფისში, დამთავრებული სხვა აპელაციებით.{{ხელმოუწერელი|Mileniumik}}
:წარმატებებს გისურვებთ აპელაციაში. ამავდროულად, გაეცანით: [[ვიკიპედია:რა არ არის ვიკიპედია]], [[ვიკიპედია:წყაროს მითითება]], [[ვიკიპედია:გადამოწმებადობა]] და [[:en:Wikipedia:Notability (people)]]. გაიღრმავეთ ცოდნა ვიკიპედიაში, და მერე მომწერეთ კომენტარები. ახლა ისევ თქვენ თავს აკნინებთ :))) --[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 20:52, 23 თებერვალი 2022 (UTC)

== როგორ მოვიქცეთ სათაურზე? ==

[[ჭრელი ფირფიტკბილა]] — ეს შემოვიტანე და [[ჭრელი კბილა სოკო]] — ეს იყო შემოტანილი. ლათინური დასახელება ერთნაირია. --[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 12:19, 22 მარტი 2022 (UTC)

:[[ჭრელი კბილა სოკო]] — აქ უნდა შეერწყას ინფორმაციები, მერე „ჭრელი ფირფიტკბილა“ წაიშლება და აქ გადავა ძველი სტატია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 12:29, 22 მარტი 2022 (UTC)

== მილოსი ==

[[მილოსი]] ეტყობა ომმა გადაგავიწა.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:23, 26 მარტი 2022 (UTC)

:კი, ომის გამო ვეღარ მოვიცალე ამათთვის. ხვალ-ზეგ შევეცდები ორივე მოვამთავრო. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 20:42, 26 მარტი 2022 (UTC)

== პოლონეთის გმინების სია ==

[[პოლონეთის გმინების სია]] — ესეც მისახედია.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 17:27, 26 მარტი 2022 (UTC)

==შეკითხვა==
გამარჯობა. შესაძლოა ვიკიპედიელთა შორის იყო განხილვა ამ თემაზე, მაგრამ, რადგან ვერსად მივაგენი, თქვენ მოგმართავთ შეკითხვით, რომელიც ეხება სხვადასხვა სტატიებსა და კატეგორიებში გამოყენებულ სიტყვათა სხვადასხვა ფორმებს, მათ შორის, მაგალითად, — საქართველოს სსრ-ის უმაღლესი საბჭო და საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭო. რომელი ფორმაა მართებული — პირველი თუ მეორე? წინასწარ გიხდით მადლობას დახმარებისათვის.--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 16:16, 30 მარტი 2022 (UTC)

:@[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] გამარჯობა. ვეღარც მე ვპოულობ იმ განხილვას. თუ სწორად მახსოვს, გადაწყდა, რომ სათაურებში ვწეროთ „-ის“ ბრუნვის ნიშნით. ტექსტურ ნაწილში არცერთი არ არის შეცდომა, რადგან მიღებული შემოკლებაა (იგივე ეხება სსრკ სპორტის ოსტატს და მისთანებს). [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 20:57, 30 მარტი 2022 (UTC)

== ჟოზე დე ანშიეტა ==

მისი სახელი ესპანური წარმოშობისაა, ამიტომ პორტუგალიურად სახელის დამატების მიზეზს ვერ ვხედავ. ეს უნდა იყოს მხოლოდ ესპანურად.--[[სპეციალური:წვლილი/87.223.197.195|87.223.197.195]] 19:29, 5 აპრილი 2022 (UTC)

== provelt ==

სალამი - გაჯეტად ხომ არ გადავაქციო?--[[მომხმარებელი:Melberg|&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;M&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;elberg&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|&lt;span style=&quot;color:grey&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 13:47, 16 აპრილი 2022 (UTC)

:რავიცი :) მე ასეც ვიყენებ. სხვებსაც თუ უნდათ გამოყენება, იყოს გაჯეტად. სათარგმნელი რაც იყო გლობალურად, თარგმნილია. ახლა ციტირების თარგების ნაწილია სათარგმნი ადგილობრივად. Cite news, მაგალითად, ძირითადად თარგმნილია, ცოტა რაღაცეები აკლია. იქნებ დავასრულო უახლოეს მომავალში (სხვა თარგებზე შეიძლება ჯერ არ იმუშაოს, არ მიცდია). [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 13:52, 16 აპრილი 2022 (UTC)
::კარგი, მაშინ მითხარი, რომ მორჩები. მანამდე ეს [[მედიავიკი:Gadget-oneclickdelete.js]] გადავაქციე გაჯეტად ;) [[მომხმარებელი:Melberg|&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;M&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;elberg&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|&lt;span style=&quot;color:grey&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 18:56, 18 აპრილი 2022 (UTC)
:::ძალიან კარგი {{(:)}}. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 18:58, 18 აპრილი 2022 (UTC)

== translatewiki ==

გამარჯობა. ესენი რა მიზეზით შეცვალე? [https://translatewiki.net/w/i.php?title=MediaWiki%3AGrouppage-autoreview%2Fka&amp;type=revision&amp;diff=10767393&amp;oldid=1923940 ეს] და [https://translatewiki.net/w/i.php?title=MediaWiki%3AGroup-autoreview%2Fka&amp;type=revision&amp;diff=10767392&amp;oldid=1923928&amp;fbclid=IwAR2PIkUJtMkM0PNIAgYr4cNR4dJWppWKFFlUCqy7n3lkHCTEA-wwsZ_Ry5M ეს]. ადმინის პანელში, საიდანაც მომხმარებლის უფლებებს მართავ, მოხდა არევა. გაჩნდა სანდო მომხმარებლის ორი ველი. სანდო არ არის ეგ, „ავტომატურად დადასტურებული მომხარებელია“. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|&lt;font color=&quot;#0000FF&quot;&gt;Mikheil&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|&lt;span style=&quot;color:#00FF00&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt;  12:52, 30 ივნისი 2022 (UTC)

:@[[მომხმარებელი:MIKHEIL|MIKHEIL]] Autoconfirmed არის ავტომატურად დადასტურებული. Autochecked კი არის ისეთი, ვის რედაქტირებასაც დამოწმება არ სჭირდება. სანდო თუ არ არის ეს, მაშინ სხვა რამეა? [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 13:04, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::როდესაც რაღაცა არ იცი ჯერ უნდა ჰკითხო და მერე შეცვალო ან საერთოდ არ უნდა მოკიდო ხელი. შენს გამო მთელი ინტერფეისი შეიცვალა და ეს ვანდალიზმია. --[[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 13:10, 30 ივნისი 2022 (UTC)
:::@[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]] ეგ ვანდალიზმი არ არის :) მითხარით მაშინ, რომ ვეც გავიგო, თუკი ვერ მივხვდი კარგად, რა განსხვავებაა მაგ autoreview-სა და ჩვენს სანდო მომხმარებელს შორის? [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 13:12, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::::გიპასუხე ტრანსლეტზე. აი მაინტერესებს, რაში დაგჭირდა მაგის შეცვლა, რამეში გიშლიდა ხელს? [[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 13:14, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::::::შენ რაში გიშლიდა ხელს, რატომ ჩათვალე, რომ ამ შეტყობინებათა შეცვლა იყო საჭირო, სად რას აფუჭებდა, მეც ეგ მაინტერესებს. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|&lt;font color=&quot;#0000FF&quot;&gt;Mikheil&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|&lt;span style=&quot;color:#00FF00&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt;  13:14, 30 ივნისი 2022 (UTC)
:::::::არეული იყო ტერმინები — ზოგან შემოწმებული ეწერა და ზოგან ავტომატურად დადასტურებული (ანუ სხვადასხვა ჯგუფები ერთმანეთში იყო არეული). @[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]] შენ რაც მიპასუხე, ის მგონი ავტომატურად დადასტურებული გაქვს ნაგულისხმები და ეგ გასაგებია. ეგ ადმინისტრატორებს არც გიჩანთ, რადგან ავტომატურად ენიჭება. მე მაინტერესებს, ინგლისურში რომ აქვთ Autopatrolled ეს ქართულად სანდო ხომ არის? თუ სხვა რამეა?
:::::::ადვილად რომ იყოს გასაგები — trusted თუ არის სანდო, autoconfirmed თუ არის ავტომატურად დადასტურებული, autoreview რა გამოდის? [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 13:21, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::::::::Trusted არის შემმოწმებელი (და არა სანდო), autoconfirmed არის ავტომატურად დადასტურებული (ზოგან პროგრამულად), თუმცა ჩვენთან იმასაც ადმინები ანიჭებენ და ბოლოს  autoreview არის სანდო მომხმარებელი. ერთი სიტყვით, ყველაფერი რიგზეა და არაა საჭირო რამის შეცვლა. [[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 13:25, 30 ივნისი 2022 (UTC)
:::::::::@[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]] მე რომ შემმოწმებლის დროშა მივიღე, იქ აჩვენებს editor-ს და არა trusted-ს. გამოდის,  რომ trusted არის სანდო და editor არის შემმოწმებელი (მედიავიკის სისტემაში ასეა, ქართულ ვიკიში სხვანაირად როგორ იქნება?).
:::::::::* trusted — სანდო
:::::::::* autoconfirmed — ავტომატურად დადასტურებული
:::::::::* reviewer — ?
:::::::::* editor — შემმოწმებელი
:::::::::* autoreview — ?
:::::::::ესენი ბოლო-ბოლო როგორაა ჩამოვაყალიბოთ, და შევცვლი, თუკი სადმე არეულია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 13:35, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::::::::::ქართულად შესაცვლელი არაფერი არ არის, აქ საუბარია ქართულად როგორ არის. editor თუ არის ქართულად შემმოწმებელი ასეც უნდა დარჩეს, ჩვენ აქ შეთანხმება არ გვაქვს რომ editor უნდა იყოს რედაქტორი და შენით ნუ ცვლი რაღაცეებს! [[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 13:53, 30 ივნისი 2022 (UTC)
:::::::::::@[[მომხმარებელი:Mehman97|Mehman97]] მე არც editor შემიცვლია და არც trusted, როგორც იყო ისე არის.
:::::::::::ქართულ ვიკიში არის ორი ერთნაირი სტატუსი Autochecked users (კოდი autoreview) და Trusted users (კოდი trusted). ხოდა, ერთ-ერთი არის ზედმეტი ან რაღაც ისეთი მოხდა თავის დროზე, რის გამოც ორი ერთნაირი სტატუსი დარჩა აქ. ამიტომ მოხდა, რომ თქვენს პანელში ორი სანდო გამოჩნდა. მგონია, რომ ფაბრიკატორიდან შეცვლიან ამას.
:::::::::::თვალსაჩინოებისათვის, იხ. [https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AF%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90?uselang=en ქართული გვერდის ინგლისურენოვანი ვერსია]. გვედზე ჩანს '''Autochecked users''' და '''Trusted users'''. თუკი გასასწორებელია, გასწორდეს. ეს ჩემი თარგმანით არ ყოფილა, მანამდელი პრობლემაა და სწორედ ამ ხარვეზის გამო შევედი შეცდომაში მე. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 14:03, 30 ივნისი 2022 (UTC)
::::::::::::თუ დეველოპერები გადაწყვეტენ, გაასწორებენ. მიმდინარე პრობლემა კი შენი თარგმანის გამო გაჩნდა. წლებია ეს ტერმინები გამოიყენებოდა და არანაირი პრობლემაც არ იყო, სანამ შენ არ შეცვალე თარგმანი. ამიტომ, არაფრის გასწორება ახლა არ არის საჭირო. [[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 14:15, 30 ივნისი 2022 (UTC)
ხოდა გასასწორებელია და ჩვენ თვითონვე მივმართოთ, რომ ერთ-ერთი ამოსაღებია მანდედან. ეგ ტერმინები წლებია გამოიყენებოდა არასწორად, რადგან ერთგან ავტომატურად დადასტურებული ერქვა და ამავე სახელის სხვა შეტყობინებაში ირეოდა, მეორეგან კი „შემოწმებული“, რაც ასევე არასწორი იყო და ახლაც ასე გამოჩნდება. ამიტომ, სად უნდა დაიწეროს მიმითითეთ რომელიმემ და გავასწორებინოთ. ინგლისურ ვიკიში trusted ამოღებულია და Autochecked არის დატოვებული მაგალითად (შემოწმების სტრუქტურა იქ სხვანაირი კი აქვთ, მაგრამ ეს სტატუსი არსებობს). --[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 14:20, 30 ივნისი 2022 (UTC)

:trusted გამოიყენება ჩვენთან უპირატესად და Autochecked იქნება ამოსაღები. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 14:27, 30 ივნისი 2022 (UTC)

==თარგი:Infobox sports rivalry==
გიო გამარჯობა, ერთი კითხვა მაქვს თარგებთან დაკავშირებით. თარგი:Infobox sports rivalry — ქართულად არ გვაქვს, ხომ არ იცი ვიკიპედიელთაგან ვის შეუძლია ამის შექმნა ან ვის შეიძლება ვთხოვოთ დახმარება.--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]) 19:19, 13 აგვისტო 2022 (UTC)

:@[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] სალამი. მე შევქმნი. ქართულად სახელწოდება რომელი აჯობებს — „სპორტული დაპირისპირება/მტრობა“ თუ უბრალოდ „დერბი“? მემგონი მეორე. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 19:57, 13 აგვისტო 2022 (UTC)
::მეც ვფიქრობ, რომ დერბი უფრო დამკვიდრებულია და თითქმის ყველამ იცის მისი მნიშვნელობა, ამიტომ მეც დერბისკენ უფრო ვიხრები. ზოგადად rivalry პირდაპირი თარგმანით მეტოქეობას ნიშნავს, აქედან გამომდინარე თარგის სახელწოდება შესაძლებელია იყოს „სპორტული მეტოქეობაც“ და „დერბიც“ — რაც შინაარსობრივად ერთი და იგივეა, თუმცა ზოგისთვის შეიძლება მეტოქეობა უფრო მისაღები იყოს, ზოგისთვის — დერბი. ჩემთვის პრინციპული სხვაობა ამ ორ ვარიანტს შორის არ არის. მგონი თარგის შემქმნელს შეუძლია თვითონ გადაწყვიტოს, რომელ სახელწოდებას აირჩევს, ასე რომ რომელსაც უფრო მისაღებად მიიჩნევ ის გამოიყენე.--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]) 20:26, 13 აგვისტო 2022 (UTC)
:::თარგი შევქმენი, მაგრამ მცირე ტექნიკური ხარვეზი აქვს და ხვალ ალბათ გავასწორებ. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 22:04, 13 აგვისტო 2022 (UTC)
::::დიდი მადლობა თარგისთვის! და უღრმესი მადლობა ასეთი ყურადღებისა და გულისხმიერებისთვის! საუკეთესო სურვილებით--[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Arkaitz1974|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Arkaitz1974|წვლილი]]) 07:27, 14 აგვისტო 2022 (UTC)
:::::@[[მომხმარებელი:Arkaitz1974|Arkaitz1974]] არაფრის, რისი მადლობა. 
:::::{{თ|ინფოდაფა დერბი}} — სტილი მთლიანად ინგლისური ვიკისი აქვს, შეგიძლიათ სურვილისამებრ შეცვალოთ. რამდენიმე მონაცემი (series, regularseason, trophy_series და postseason) ვერ ვთარგმნე, რადგან სპორტში არც ისე კარგად ვერკვევი და მგონი ამერიკული ფეხბურთის ან ბეისბოლის ტერმინებია, ამიტომ, დამალულია ახლა ინფოდაფაში და თუკი ვინმე თარგმნის, შეუძლია შემდეგ გამოაჩინოს. დანარჩენმა, წესით, ჩვეულებრივ უნდა იმუშაოს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;span style=&quot;color:#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/span&gt;]] 17:20, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>o0pb3innfa28bzqc3q8nk0erkninzd7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაქოს მუსლიმ გოგონათა სკოლა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>371886</id>
    <revision>
      <id>4406986</id>
      <parentid>4005703</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>31.200.11.4</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24682" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სკოლა
| სახელწოდება    = ბაქოს მუსლიმ გოგონათა სკოლა
| სურათი = [[ფაილი:Qızlar seminariyası.jpg|270პქ]]
| დევიზი       = 
| დაარსდა    = [[1901]]
| დაიხურა     =[[1918]] 
| დირექტორი    = 
| ტიპი        = 
| მოსწავლე     = 
| მასწავლებელი = 
| მისამართი       = [[ბაქო]], {{დროშა|აზერბაიჯანი}}, ისტიგლალიეთის ქუჩა
| კოორდინატები  = {{Coord|40.368517|N|49.833723|E}}
| ტელეფონი     = 
| ფაქსი       = 
| E-mail      = 
| ვებ–გვერდი        = 
| ველი        = 
| ტექსტის ველი  = 
}}

'''ბაქოს მუსლიმ გოგონათა სკოლა''' ({{lang-az|Bakı qızlar məktəbi}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც '''ალექსანდრას მუსლიმ გოგონათა სკოლა''' — პირველი მუსლიმ გოგონათა სკოლა [[კავკასია]]ში,&lt;ref&gt;[http://www.baku.ru/cmm-pht-list.php?cmm_id=276&amp;glr_id=2200 ძველი სურათი] XX საუკუნის დასაწყისი, წარწერით «Первое женское мусульманскаое училище на Кавказе»&lt;/ref&gt; რომლის შენობა აშენდა პოლონელი არქიტექტორის, იოზეფ გოსლავსკის მიერ, 1900 წელს [[ბაქო]]ში, ხოლო მშენებლობის ხარჯი დაფარა აზერბაიჯანელი ნავთობმაგნატი და მილიონერი [[ჰაჯი ზეინალაბდინ თაღიევი]]. ეს სკოლა სრულიად ახალი ტიპის სკოლა და პანსიონატი იყო, ძირეულად განსხვავდებოდა ძველ ''მოლახანას''. 1913 წელს, სკოლა გარდაიქმნა მუსლიმ გოგონათა სემინარიად.

ამჟამად, სკოლის შენობაში განლაგებულია [[აზერბაიჯანის ეროვნული მეცნიერებათა აკადემია|აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის]] [[აზერბაიჯანის ხელნაწერთა ინსტიტუტი|ხელნაწერთა ინსტიტუტი]].

== დაარსების ისტორია ==

=== სკოლის შენობის მშენებლობა ===
[[ფაილი:Haji Zeynalabdin Taghiyev.jpg|left|150px|thumb|სკოლის დამაარსებელი — [[ჰაჯი ზეინალაბდინ თაღიევი]]]]

[[ჰაჯი ზეინალაბდინ თაღიევი|ჰაჯი ზეინალაბდინ თაღიევმა]], [[ალექსანდრე III (რუსეთი)|ალექსანდრე III-ის]] მეფობის დროს, სთხოვა მას ნებართვა ბაქოს მუსლიმ გოგონათა სკოლის აშენების თაობაზე, სადაც მათ შეეძლოთ ესწავლად თავიანთ მშობლიურ ენაზე, მაგრამ პასუხად უარი მიიღო. ალექსანდრე III სიკვდილის შემდეგ, ტახტზე [[ნიკოლოზ II (რუსეთი)|ნიკოლოზ II]] ავიდა. ნიკოლოზ II-ის და [[ალექსანდრა თედორეს ასული (ნიკოლოზ II-ის მეუღლე)|ალექსანდრა თედორეს ასულის]] კორონაციის დროს, თაღიევმა ერთ-ერთ სენატორს დაუკავშირდა და ძალიან ძვირი საჩუქარი აჩუქა იმპერატრიცას, სადაც სთხოვა იმპერატრიცას, რომ მას დაეხმარა ბაქოს რუს-მუსლიმ გოგონათა სკოლის გახსნაში, ხოლო სკოლას მიენიჭა ''ალექსანდრას'' სახელი.

[[ფაილი:I. V. Goslavski with his family.jpg|thumb|არქიტექტორი იოზეფ გოსლავსკი ოჯახთან ერთად ბაქოში]]
ამავე დროს, თაღიევმა ბანკში 150,000 რუბლი ჩარიცხა, რომელის განაკვეთი 5% იყო წელიწადში, რაც 7,500 რუბლის შემოსავალს შეადგენდა, რომელიც განკუთვნილი იყო სკოლის მიმდინარე საჭიროებებზე. ორი წლის შემდეგ, 1896 წელს, სკოლის აშენების უფლება მისცეს. თაღიევმა სკოლის მშენებლობის პროექტი, პოლონელ არქიტექტორს იოზეფ გოსლავსკის ჩააბარა. მშენებლობა 1898 წელს დაიწყო და ორი წლის შემდეგ, 1900 წელს დასრულდა. მშენებლობის ღირებულებამ, დაახლოებით 184.000 რუბლი შეადგინა, ხოლო სკოლის შენობის ადგილმა, 864 კვადრატული [[საჟენი]] დაიკავა. როგორც აზერბაიჯანელი მწერალი და ისტორიკოსი მანაფ სულეიმანოვი აღნიშნავს: „თავისი სილამაზით, ლაკონიური და მკაცრი ელეგანტურობით, იგი გახსნა ახალი ბრწყინვალე გვერდი ნიკოლაევის ქუჩის არქიტექტურაში“.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;&gt;[Манаф Сулейманов. „Дни минувшие“. Баку. Азернешр 1967.]&lt;/ref&gt;

=== სამღვდელოების კურთხევა ===

სკოლის გასახსნელად ნებართვისა და კურთხევის მისაღებად, თაღიევმა სახლში ბაქოს სასულიერო პირების იმ დროის ყველაზე თვალსაჩინო წარმომადგენლები მოიწვია. თუმცა, სასულიერო პირების უმრავლესობა, გაბრაზებული იყო თაღიევზე. ამაზე მეტყველებს ის ფაქტი, რომ ორ რელიგიურ ლიდერს, რომლებმაც მოიწონეს გოგონათა სკოლის გახსნის იდეა, შეხვედრის მეორე დღეს შეტევა განიცადეს, კერძოდ: გაზი მირ მუჰამედ ქირიმის სახლს ნავთი შეასხეს და უშედეგოდ ცეცხლი წაუკიდეს,ხოლო ახუნდ მირზა აბუთურაბას კარიბჭეს, უცენზურო სიტყვები დაწერეს.

იმისათვის, რომ დააწყნაროს მუსლიმი ლიდერები, თაღიევმა მოლა მირზა მუჰამედ გაგზავნა წმინდა ადგილებში: [[მექა]]ში, [[მედინა]]ში, [[ქარბალა]]ში, ხორასანში, [[კაირო]]ში, [[სტამბოლი|სტამბოლსა]] და [[თეირანი|თეირანში]], რომელმაც უზრუნველყო იგი ფულით და მდიდარი საჩუქრებით. ჰაჯის უნდა შეხვედრილიყო ისლამურ სამყაროში ყველაზე პატივცემულ რელიგიურ ლიდერებთან, მუჯტაითებთან და აეღო მათგან დამადასტურებელი ოფიციალური დოკუმენტი (ხელმოწერილი და დალუქული), რომ მუსლიმ გოგოებს, როგორც ახალგაზრდა ვაჟებს, შეუძლიად მიიღონ განათლება თანამედროვე სკოლებში და რომ არაფერი ადათის საწინააღმდეგო აქ არ არის.

იმავდროულად, ბაქოში გოგონათათვის სკოლის გახსნის ამბავი სწრაფად გავრცელდა და მთელი ბაქო მოიცვა: საკითხს განიხილავდნენ ქორწილსა და მეჯლისებზე, ბაზრებსა და მაღაზიებში. რეაქციული მოლა ახუნდები კი, მოსახლეობას თაღიევის ისეის წინააღმდეგ განაწყობდნენ.

ამ დროს, მოლა მირზამ შეასრულა თაღიევის დავალება. მან ჩამოიტანა წერილობითი ნებართვები, იმ დროის რვა ყველაზე ცნობილი მუჯთაიდისგან. თაღიევმა ხელახლა შეკრიბა თავის სასახლეში სასულიერო პირები და სთხოვა, რომ მისთვის ეთქვათ მათი რჩეული მუჯთაიდი (მაშინ თითოეულ სასულიერო პირს, ჰყავდა თავისი პატივსაცემი მუჯთაიდი, რომლის სიტყვა ითვლებოდა მარადიულ კანონად). ისინიც ჩამოთვალეს მათი რჩეულები, მაშინ ჰაჯიმ აჩვენა მუჯთაიდების მიერ ხელმოწერილი ნებართვები, სადაც ისინი აძლევენ გოგონებს თანამედროვე მეცნიერების შესწავლის უფლებას.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

ამასობაში, თავად თაღიევმა [[ყაზანი|ყაზანში]] გაგზავნა მაცნეები, რომ ეპოვა მუსლიმი თათარი ქალი მასწავლებლები, რომლებიც ასწავლიდნენ გოგონებს. იპოვეს მასწავლებელი სახელად ხადიჯა ხანუმი, ასევე რუსულ გაზეთებში განათავსეს სარეკლამო განაცხადი, ქალი მასწავლებლების საპოვნელად, რომლებმაც იციან თურქული ენა. ამის შემდეგ, მალევე გამოცხადნენ კიდევ ორი ქალი მასწავლებელი - მარიამ ხანუმ სულკევიჩი ლიტვის თათრებიდან და ჰანიფა ხანუმი [[ახალციხე|ახალციხიდან]].&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

თათიევმა თაზაფირის მეჩეთში, ხელახლა შეკრიბა გავლენიანი სასულიერო პირები, სადაც ისევ დაიწყო მუსლიმ გოგონათა სკოლის გახსნის მნიშვნელობის საკითხის განხილვა. მაგრამ ბევრი სამღვდელოების წევრი ისევ წინააღმდეგი იყო, რომლებიც მაგალითებს და მტკიცებულებებს აჩვენებდნენ ყურანიდან, წმ. მუჰამედის ცხოვრებიდან, ხალიფებისა და იმამების ცხოვრებიდან, ხოლო თაღიევის მოწოდებას „დემონურსა“ და „ღმერთის საწინააღმდეგოს“ უწოდებდნენ. ხოლო გოჩები, რომლებიც ხმლებით და რევოლვერებით იყვნენ შეიარაღებული, ღიად იმუქრებოდნენ ჰაჯისა და მის მხარდამჭერებს. თაღიევმა, თავის მხრივ, აჩვენა დოკუმენტები და სერტიფიკატები, ჩამოტანილი ღვთისმსახურების ადგილებიდან და არაერთხელ წაიკითხა, არწმუნებდა თანამემამულეებს, რომ თანამედროვე მეცნიერების სწავლა გოგონებისთვის — სასარგებლო და საჭიროა. ასევე ბაქოს გუბერნიის კაზი, მირმუჰამედ ქერიმი და მირზა აბუთურაბ ახუნდი, კითხულობდნენ ყურანიდან სურებს, სადაც აღნიშნულია, რომ მუსლიმი ქალები, ისევე როგორც მუსლიმი მამაკაცები, უნდა დაეუფლონ ცოდნას და შეისწავლონ თანამედროვე მეცნიერებები, სადაც არაფერია „უღვთო“. მაგრამ ამან კიდევ ერთხელ პროტესტი გამოიწვია.

მაგრამ თაღიევი აცხადებდა, რომ მუსლიმი გოგონები უნდა ისწავლონ თვალების ასახილველად, რომ შემდგომში ისინი ოჯახში მოიქცნენ ღირსეულად. ასევე მან განაცხადა, რომ ახალგაზრდები, რომელიც მიემგზავრებიან სასწავლებლად ინგლისში, გერმანიასა და საფრანგეთში, იქიდან მოჰყავთ ცოლი, რადგან ადგილობრივი გოგონები არ შეესაბამებიან მათ, ხოლო ბავშვი დაბადებული ასეთ ქორწინება, უნებლიეთ ხდება სხვა რელიგიის მიმდევარი. თაღიევის განცხადებით, ახალი სკოლა შეასწავლის რელიგიური სამართალის საფუძვლებს, ეკონომიკას, უნარი შეინარჩუნოს სახლი, მზარეულობას, კერვას, წერას და საუბარს რუსულად და აზერბაიჯანულად, შეასწავლის არითმეტიკას, გეოგრაფიას, შვილების აღზრდას, ხოლო სკოლის მასწავლებლები იქნებიან ქალები.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

გოგონათა სკოლის ბედი, იმპერატრიცა ალექსანდრა ფიოდოროვას წერილმა გადაწყვიტა, რომელშიც მან გოგოებს უსურვა ისწავლონ „შესანიშნავად“, რომ გახდნენ სამშობლოს ერთგულები და სამაგალითო ქალი საზოგადოებაში, იცხოვრონ ჯანმრთელად და ბედნიერად. ეს წერილი იყო საპასუხოდ გოგოების დეპეშის, რომლითაც ისინი მადლობა გადაუხადეს იმპერატრიცას, სკოლის გახსნაში აქტიური მონაწილეობისთვის. დეპეშის დაწერა გოგონებს თაღიევმა ურჩია.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

=== სკოლის გახსნა ===
მიუხედავად იმისა, რომ სწავლა სკოლაში 1901 წლის 7 სექტემბერს დაიწყო, გახსნის საზეიმო ცერემონია 9 სექტემბერს შედგა. ამ შემთხვევაში ამ დღეს თაღიევმა ბევრი მისალოცი დეპეშა მიიღო ყირიმიდან, უზბეკეთიდან, პეტერბურგიდან, ყაზანიდან და სხვა ადგილებიდან. სენატორი იანკოვსკი, მაგალითად წერდა თაღიევს: „გისურვებ წარმატებებს სკოლაში, რომლის გახსნისთვის დახარჯე ამდენი ძალისხმევა ...“. თაღიევმა, გახსნის ცერემონიაზე საუბრისას, განაცხადა: „გოგონათა სკოლა მომავალში, ჩვენ უნდა გადავაკეთოდ გიმნაზიად. ეს არის ჩემი ოცნებაა“.

გახსნის ცერემონიას ესწრებოდა ბევრი ინტელექტუალი, რომელთა შორის იყო პირველი აზერბაიჯანული გაზეთის „ექინჯი“-ს რედაქტორი [[ჰასანბეკ ზარდაბი]]. თავისი გამოსვლა მან შემდეგი სიტყვებით დაასრულა: „მრავალი წელი სიცოცხლისა შენ, ჰაჯი!“.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

ერთ-ერთმა ფრანგმა, სახელად ''დე ბაი'', თავის გამოცემულ წიგნში პარიზში, პირველი მუსლიმ გოგონათა სკოლა ბაქოში, სასწაულად მოიხსენია.

მოგვიანებით, [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] სხვა ოლქებშიც დაიწყო მუსლიმ გოგონათა სკოლის გახსნა — [[თბილისი|თბილისში]], ყაზანში, [[ბაშკირეთი|ბაშკირეთში]], [[დაღესტანი|დაღესტანში]]. 1915 წლისთვის კი, ბაქოში უკვე 5 გოგონათა სკოლა არსებობდა. ერთ-ერთი მათგანი, ქალაქის სამუშაო ცენტრში — ბალახანიში მდებარეობდა.&lt;ref name=&quot;suleymanov&quot;/&gt;

== გალერეა ==
{|class=&quot;graytable&quot;
 |+ 
 |[[ფაილი:Muslim girls school in Baku.jpg|center|500px]]
 |[[ფაილი:Institute of Manuscripts, Baku, 2010.jpg|center|500px]]
 |- align=center
 |''სკოლის შენობა რევოლუციამდელ [[ბაქო]]ში''
 |''აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის ხელნაწერთა ინსტიტუტის შენობა 2010 წელს''
 |}

&lt;center&gt;
&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;170px&quot;&gt;
ფაილი:Baku muslim girls school.jpg|მასწავლებლები და მოსწავლეები 1902 წელს.
ფაილი:Schoolchildren in Baku muslim girls school.jpg|კერვის გაკვეთილი.
ფაილი:Tagiyev with schoolgirls of the first muslim school for girls.jpg|თაღიევი და მისი მეუღლე, ზარდაბი და მისი მეუღლე, თოფჩიბაშევი და მოსწავლეები.
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;
&lt;center&gt;
&lt;gallery widths=&quot;250px&quot; heights=&quot;150px&quot;&gt;
ფაილი:Schoolchildren in Baku muslim girls school 2.jpg|კერვის გაკვეთილი 1911 წელს.
ფაილი:Schoolchildren in Baku azeri girls school.jpg|სწავლის დროს.
ფაილი:Ганифа Меликова среди учениц первой рус.-мусульм. шк. для девочек..jpg|სკოლის დირექტორი ჰანიფა მელიქოვა
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

==ლიტერატურა==
* Манаф Сулейманов. Дни минувшие. — Баку: Азернешр, 1967.
* Шамиль Фатуллаев. Градостроительство Баку.
* Манаф Сулейманов [http://azer.com/aiweb/categories/magazine/ai102_folder/102_articles/102_taghiyev_residence.html Stories of Taghiyev. Baku's Most Renowned Oil Baron] // Azerbaijan International : журнал. — 2002. — С. 42-49.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ბაქოს სკოლები]]</text>
      <sha1>rmzajzqc22jmglx1jwrde44tovudqfx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მამუკა ბახტაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>387181</id>
    <revision>
      <id>4407091</id>
      <parentid>4404463</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:03:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16114" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = მამუკა ბახტაძე
| სურათი=Mamuka_Bakhtadze_MSC_2019.jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 2019 წელს
| ხელმოწერა =  Mamuka Bakhtadze signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1982|6|9}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება =
| რეზიდენცია =
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[INSEAD]]
| პროფესია =[[მენეჯერი]], [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]], [[ფინანსები|ფინანსისტი]], ინჟინერი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
| საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ივნისი]], [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[2 სექტემბერი]], [[2019]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br /&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[გიორგი გახარია]]
| რიგი2 = [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|საქართველოს ფინანსთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[20 ივნისი]], [[2018]]
| წინამორბედი2 = [[დიმიტრი ქუმსიშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ნიკოლოზ გაგუა]]
| პრეზიდენტი2=[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი}}

'''მამუკა ბახტაძე''' (დ. [[9 ივნისი]], [[1982]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] 2018 წლის 20 ივნისიდან [[2019|2019 წლის]] [[2 სექტემბერი|2 სექტემბრამდე]].&lt;ref&gt;[http://on.ge/story/42728-მამუკა-ბახტაძემ-თანამდებობა-დატოვა მამუკა ბახტაძემ გადადგომის შესახებ Facebook-ზე დაპოსტა]&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[13 ნოემბერი|13 ნოემბრიდან]] 2018 წლის 20 ივნისამდე იყო [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|საქართველოს ფინანსთა მინისტრი]]&lt;ref&gt;http://gov.ge/files/466_62782_403554_301.pdf&lt;/ref&gt;. მინისტრად დანიშვნამდე იყო [[საქართველოს რკინიგზა|საქართველოს რკინიგზის]]  გენერალური დირექტორი [[2013]] წლის [[აპრილი]]დან – [[2017]] წლის [[13 ნოემბერი|13 ნოემბრამდე]]. [[2010]] წლიდან [[2012]] წლამდე იყო [[საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაცია|საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაციის]]  გენერალური დირექტორი. მამუკა ბახტაძე აგრეთვე არის „ახალი აბრეშუმის გზის“ საკითხებში საქართველოს სპეციალური წარმომადგენელი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mof.ge/News/8217 |title=მამუკა ბახტაძე „ახალი აბრეშუმის გზის“ საკითხებში საქართველოს სპეციალურ წარმომადგენლად დაინიშნა |accessdate=2017-12-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210411103451/https://mof.ge/News/8217 |archivedate=2021-04-11 }}&lt;/ref&gt;

== განათლება ==

[[1999]] წელს დაამთავრა თბილსიის 169-ე საჯარო სკოლა. დამთავრებული აქვს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] მენეჯმენტისა და მიკროეკონომიკის განხრით. მაგისტრის ხარისხი მიიღო [[ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. [[2010]] წელს, INSEAD-ის ბიზნეს სკოლაში მიენიჭა MBA-ის კვალიფიკაცია. მამუკა ბახტაძე არის ტექნიკურ მეცნიერებათა [[ფილოსოფიის დოქტორი|დოქტორი]].

==საქართველოს პრემიერ-მინისტრი==
[[ფაილი:Ilham_Aliyev_met_with_Georgian_Prime_Minister_Mamuka_Bakhtadze_3.jpg|მინი|მარცხნივ|მამუკა ბახტაძე და [[ილჰამ ალიევი]]]]
„ქართულმა ოცნებამ“ [[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს გადადგომის შემდეგ მემკვიდრედ იმ დროისთვის 36 წლის ბახტაძე წარადგინა. იმ დროისთვის ის მეტწილად პოლიტიკური უცნობი იყო. 2018 წლის მაისში ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად გამოკითხულთა 55%-ს არ სმენოდა მის შესახებ. პრემიერ-მინისტრად დანიშვნამდე ბახტაძე [[2017]] წლის ნოემბრიდან [[2018]] წლის ივნისამდე იყო საქართველოს ფინანსთა მინისტრი. ბახტაძემ 2018 წელს გამოაქვეყნა ეკონომიკური და პოლიტიკური რეფორმების გეგმა, მათ შორის განათლების სისტემასთან დაკავშირებული გეგმები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze Presents Education Reform Plan |url=https://civil.ge/archives/254055 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=14 September 2018}}&lt;/ref&gt; ბახტაძე ჩართულ იყო [[სალომე ზურაბიშვილი]]ს [[2018]] წლის საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანიაში. მან არჩევნებში სალომე ზურაბიშვილის გამარჯვება „დემოკრატიის გამარჯვებად“ შეაფასა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze Says Presidential Election ‘Victory for Democracy’ |url=https://civil.ge/archives/268805 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=30 November 2018}}&lt;/ref&gt;

[[File:Secretary Pompeo and Georgian Prime Minister Bakhtadze Deliver Statements to the Press (48044936162).jpg|left|thumb|ბახტაძე და აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი [[მაიკ პომპეო]], [[2019]] წ.]]
ბახტაძის პირველი საგარეო ვიზიტი ბრიუსელში 2018 წლის ივლისში შედგა, სადაც მან ევროპელ ოფიციალურ პირებთან შეხვედრისას დაადასტურა, რომ საქართველო რჩება ევროკავშირისკენ მისწრაფებების ერთგული.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze: Georgia Firm on EU Integration Path |url=https://civil.ge/archives/246932 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=20 July 2018}}&lt;/ref&gt; 2018 წლის სექტემბერში გაეროს გენერალური ასამბლეაზე მიმართვაში ბახტაძემ დაგმო რუსეთის ფედერაციის მიერ საქართველოს ტერიტორიის ნაწილის ოკუპაცია და ისაუბრა საქართველოს შესახებ. მხარეებს შესთავაზა ახალი სამშვიდობო ინიციატივები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=In UNGA Speech, PM Bakhtadze Speaks of Russian Occupation, Engagement with Abkhaz, S.Ossetians |url=https://civil.ge/archives/255858 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=28 September 2018}}&lt;/ref&gt; 

[[2019]] წლის [[2 სექტემბერი|2 სექტემბერს]] ბახტაძემ თანამდებობიდან გადადგომის შესახებ [[Facebook]]-ზე დაწერა, სადაც მან გადადგომის მიზეზად დაასახელა: „მივიღე გადაწყვეტილება თანამდებობის დატოვების შესახებ, რადგან ვთვლი, რომ ჩემი მისია ამ ეტაპისათვის შევასრულე“. მამუკა ბახტაძე თანამდებობაზე [[გიორგი გახარია]]მ შეცვალა, რომელიც ბახტაძის კაბინეტში შინაგან საქმეთა მინისტრის თანამდებობას იკავებდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00011141}}
* [http://mof.ge/finansta_ministri საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ოფიციალურ საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190331143958/https://www.mof.ge/finansta_ministri |date=2019-03-31 }}
* {{Twitter|bakhtadzemamuka}}

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დიმიტრი ქუმსიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა მინისტრი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017 - 20 ივნისი, 2018| შემდეგი=[[ნიკოლოზ გაგუა]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=20 ივნისი, 2018 - 2 სექტემბერი, 2019| შემდეგი=[[გიორგი გახარია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ბახტაძე, მამუკა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1982]]
[[კატეგორია:საქართველოს ფინანსთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ბახტაძეები|მამუკა]]</text>
      <sha1>tn4f38ahnh6edce9u89b6jf6m8iyk0s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407119</id>
      <parentid>4407091</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:32:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16021" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = მამუკა ბახტაძე
| სურათი=Mamuka_Bakhtadze_MSC_2019.jpg
| სურათის ზომა =250px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 2019 წელს
| ხელმოწერა =  Mamuka Bakhtadze signature.svg
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1982|6|9}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა ={{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება =
| რეზიდენცია =
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[INSEAD]]
| პროფესია = [[ეკონომიკა|ეკონომისტი]], ინჟინერი
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო]]
| საიტი=
| რიგი = [[ფაილი:Flag of Georgia.svg|left|25px]][[ფაილი:Greater coat of arms of Georgia.svg|right|25px]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[20 ივნისი]], [[2018]]
| თანამდებობა დატოვა = [[2 სექტემბერი]], [[2019]]
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =[[გიორგი მარგველაშვილი]]&lt;br /&gt;[[სალომე ზურაბიშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = [[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| მემკვიდრე = [[გიორგი გახარია]]
| რიგი2 = [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|საქართველოს ფინანსთა მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[13 ნოემბერი]], [[2017]]
| თანამდებობა დატოვა2= [[20 ივნისი]], [[2018]]
| წინამორბედი2 = [[დიმიტრი ქუმსიშვილი]]
| მემკვიდრე2 = [[ნიკოლოზ გაგუა]]
| პრეზიდენტი2=[[გიორგი მარგველაშვილი]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=[[გიორგი კვირიკაშვილი]]
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
|სამეცნიერო ხარისხი=ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი}}

'''მამუკა ბახტაძე''' (დ. [[9 ივნისი]], [[1982]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი]] 2018 წლის 20 ივნისიდან [[2019|2019 წლის]] [[2 სექტემბერი|2 სექტემბრამდე]].&lt;ref&gt;[http://on.ge/story/42728-მამუკა-ბახტაძემ-თანამდებობა-დატოვა მამუკა ბახტაძემ გადადგომის შესახებ Facebook-ზე დაპოსტა]&lt;/ref&gt; [[2017]] წლის [[13 ნოემბერი|13 ნოემბრიდან]] 2018 წლის 20 ივნისამდე იყო [[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|საქართველოს ფინანსთა მინისტრი]]&lt;ref&gt;http://gov.ge/files/466_62782_403554_301.pdf&lt;/ref&gt;. მინისტრად დანიშვნამდე იყო [[საქართველოს რკინიგზა|საქართველოს რკინიგზის]]  გენერალური დირექტორი [[2013]] წლის [[აპრილი]]დან – [[2017]] წლის [[13 ნოემბერი|13 ნოემბრამდე]]. [[2010]] წლიდან [[2012]] წლამდე იყო [[საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაცია|საქართველოს საერთაშორისო ენერგეტიკული კორპორაციის]]  გენერალური დირექტორი. მამუკა ბახტაძე აგრეთვე არის „ახალი აბრეშუმის გზის“ საკითხებში საქართველოს სპეციალური წარმომადგენელი.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mof.ge/News/8217 |title=მამუკა ბახტაძე „ახალი აბრეშუმის გზის“ საკითხებში საქართველოს სპეციალურ წარმომადგენლად დაინიშნა |accessdate=2017-12-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210411103451/https://mof.ge/News/8217 |archivedate=2021-04-11 }}&lt;/ref&gt;

== განათლება ==

[[1999]] წელს დაამთავრა თბილსიის 169-ე საჯარო სკოლა. დამთავრებული აქვს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] მენეჯმენტისა და მიკროეკონომიკის განხრით. მაგისტრის ხარისხი მიიღო [[ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ლომონოსოვის სახელობის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. [[2010]] წელს, INSEAD-ის ბიზნეს სკოლაში მიენიჭა MBA-ის კვალიფიკაცია. მამუკა ბახტაძე არის ტექნიკურ მეცნიერებათა [[ფილოსოფიის დოქტორი|დოქტორი]].

==საქართველოს პრემიერ-მინისტრი==
[[ფაილი:Ilham_Aliyev_met_with_Georgian_Prime_Minister_Mamuka_Bakhtadze_3.jpg|მინი|მარცხნივ|მამუკა ბახტაძე და [[ილჰამ ალიევი]]]]
„ქართულმა ოცნებამ“ [[გიორგი კვირიკაშვილი]]ს გადადგომის შემდეგ მემკვიდრედ იმ დროისთვის 36 წლის ბახტაძე წარადგინა. იმ დროისთვის ის მეტწილად პოლიტიკური უცნობი იყო. 2018 წლის მაისში ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად გამოკითხულთა 55%-ს არ სმენოდა მის შესახებ. პრემიერ-მინისტრად დანიშვნამდე ბახტაძე [[2017]] წლის ნოემბრიდან [[2018]] წლის ივნისამდე იყო საქართველოს ფინანსთა მინისტრი. ბახტაძემ 2018 წელს გამოაქვეყნა ეკონომიკური და პოლიტიკური რეფორმების გეგმა, მათ შორის განათლების სისტემასთან დაკავშირებული გეგმები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze Presents Education Reform Plan |url=https://civil.ge/archives/254055 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=14 September 2018}}&lt;/ref&gt; ბახტაძე ჩართულ იყო [[სალომე ზურაბიშვილი]]ს [[2018]] წლის საპრეზიდენტო არჩევნების კამპანიაში. მან არჩევნებში სალომე ზურაბიშვილის გამარჯვება „დემოკრატიის გამარჯვებად“ შეაფასა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze Says Presidential Election ‘Victory for Democracy’ |url=https://civil.ge/archives/268805 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=30 November 2018}}&lt;/ref&gt;

[[File:Secretary Pompeo and Georgian Prime Minister Bakhtadze Deliver Statements to the Press (48044936162).jpg|left|thumb|ბახტაძე და აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი [[მაიკ პომპეო]], [[2019]] წ.]]
ბახტაძის პირველი საგარეო ვიზიტი ბრიუსელში 2018 წლის ივლისში შედგა, სადაც მან ევროპელ ოფიციალურ პირებთან შეხვედრისას დაადასტურა, რომ საქართველო რჩება ევროკავშირისკენ მისწრაფებების ერთგული.&lt;ref&gt;{{cite news |title=PM Bakhtadze: Georgia Firm on EU Integration Path |url=https://civil.ge/archives/246932 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=20 July 2018}}&lt;/ref&gt; 2018 წლის სექტემბერში გაეროს გენერალური ასამბლეაზე მიმართვაში ბახტაძემ დაგმო რუსეთის ფედერაციის მიერ საქართველოს ტერიტორიის ნაწილის ოკუპაცია და ისაუბრა საქართველოს შესახებ. მხარეებს შესთავაზა ახალი სამშვიდობო ინიციატივები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=In UNGA Speech, PM Bakhtadze Speaks of Russian Occupation, Engagement with Abkhaz, S.Ossetians |url=https://civil.ge/archives/255858 |accessdate=6 January 2019 |work=Civil Georgia |date=28 September 2018}}&lt;/ref&gt; 

[[2019]] წლის [[2 სექტემბერი|2 სექტემბერს]] ბახტაძემ თანამდებობიდან გადადგომის შესახებ [[Facebook]]-ზე დაწერა, სადაც მან გადადგომის მიზეზად დაასახელა: „მივიღე გადაწყვეტილება თანამდებობის დატოვების შესახებ, რადგან ვთვლი, რომ ჩემი მისია ამ ეტაპისათვის შევასრულე“. მამუკა ბახტაძე თანამდებობაზე [[გიორგი გახარია]]მ შეცვალა, რომელიც ბახტაძის კაბინეტში შინაგან საქმეთა მინისტრის თანამდებობას იკავებდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00011141}}
* [http://mof.ge/finansta_ministri საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს ოფიციალურ საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190331143958/https://www.mof.ge/finansta_ministri |date=2019-03-31 }}
* {{Twitter|bakhtadzemamuka}}

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{დაიწყე ყუთი}}{{s-off}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[დიმიტრი ქუმსიშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო|ფინანსთა მინისტრი]] | წლები=13 ნოემბერი, 2017 - 20 ივნისი, 2018| შემდეგი=[[ნიკოლოზ გაგუა]]}}
{{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი=[[გიორგი კვირიკაშვილი]] | ტიტული=[[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]] | წლები=20 ივნისი, 2018 - 2 სექტემბერი, 2019| შემდეგი=[[გიორგი გახარია]]}}
{{დაასრულე ყუთი}}

{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{გიორგი კვირიკაშვილის კაბინეტი}}
{{მამუკა ბახტაძის კაბინეტი}}

{{DEFAULTSORT:ბახტაძე, მამუკა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1982]]
[[კატეგორია:საქართველოს ფინანსთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ბახტაძეები|მამუკა]]</text>
      <sha1>spyidaa3er5lddh2w078c782zel62d3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Soccerway</title>
    <ns>10</ns>
    <id>396709</id>
    <revision>
      <id>4407185</id>
      <parentid>3469265</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:35:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1628" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2369}}

| {{#if: {{Isnumeric|{{{1|{{{id|}}}}}}}}

  | [https://int.soccerway.com/players/-/{{Trim|{{{1|{{{id}}}}}}}}/ {{#if: {{{2|{{{name&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template using numeric ID]]}}

  | [https://int.soccerway.com/players/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P2369}}|sep=,}} }}/ {{#if: {{{2|{{{name&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{name}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2369|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{WikidataCheck|property=P2369|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=Soccerway template with ID|namespaces=0|nocatsame=1}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}
    | {{#ifeq:{{{1|{{{id}}}}}}|{{#invoke:string|match|{{{1|{{{id}}}}}}|[a-z-]+/%d+}}||[[Category:Soccerway template with ID not matching pattern]]}}
    }}}}

  }}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[Template:Soccerway|Soccerway]]&amp;#125;&amp;#125; template missing ID and not present in Wikidata.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template missing ID and not in Wikidata]]}}

}}</text>
      <sha1>lvluntmsxsyfy414hdjjtkbmbf4pjmc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407199</id>
      <parentid>4407185</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:00:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1790" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2369}}

| {{#if: {{Isnumeric|{{{1|{{{id|}}}}}}}}

  | [https://int.soccerway.com/players/-/{{Trim|{{{1|{{{id|}}}}}}}}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template using numeric ID]]}}

  | [https://int.soccerway.com/players/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id|}}}}}} | {{First word|1={{#property:P2369}}|sep=,}} }}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2369|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{WikidataCheck|property=P2369|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=Soccerway template with ID|namespaces=0|nocatsame=1}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}
    | {{#ifeq:{{{1|{{{id|}}}}}}|{{#invoke:string|match|{{{1|{{{id|}}}}}}|[a-z-]+/%d+}}||[[Category:Soccerway template with ID not matching pattern]]}}
    }}}}

  }}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:Soccerway|Soccerway]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template missing ID and not in Wikidata]]}}

}}</text>
      <sha1>gt4pwgmqu8vrj8p6ltrbhnoja538qy6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407204</id>
      <parentid>4407199</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:03:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1924" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2369}}

| {{#if: {{Isnumeric|{{{1|{{{id|}}}}}}}}

  | [https://int.soccerway.com/players/-/{{Trim|{{{1|{{{id|}}}}}}}}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template using numeric ID]]}}

  | [https://int.soccerway.com/players/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id|}}}}}} | {{First word|1={{#property:P2369}}|sep=,}} }}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2369|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{WikidataCheck|property=P2369|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=Soccerway template with ID|namespaces=0|nocatsame=1}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}
    | {{#ifeq:{{{1|{{{id|}}}}}}|{{#invoke:string|match|{{{1|{{{id|}}}}}}|[a-z-]+/%d+}}||[[Category:Soccerway template with ID not matching pattern]]}}
    }}}}

  }}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:Soccerway|Soccerway]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template missing ID and not in Wikidata]]}}

}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5vjdx85n7ki0ezalp4b7qwrgstqt2pc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407209</id>
      <parentid>4407204</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:05:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1896" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2369}}

| {{#if: {{Isnumeric|{{{1|{{{id|}}}}}}}}

  | [https://int.soccerway.com/players/-/{{Trim|{{{1|{{{id|}}}}}}}}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template using numeric ID]]}}

  | [https://int.soccerway.com/players/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id|}}}}}} | {{First word|1={{#property:P2369}}|sep=,}} }}/ {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი|}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — Soccerway{{#if:{{{access-date|{{{accessdate|}}}}}}|. &lt;small style=&quot;color:grey&quot;&gt;ციტირების თარიღი: {{{access-date|{{{accessdate}}}}}}.&lt;/small&gt;}}&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2369|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{WikidataCheck|property=P2369|value={{{1|{{{id|}}}}}}|category=Soccerway template with ID|namespaces=0|nocatsame=1}}{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}
    | {{#ifeq:{{{1|{{{id|}}}}}}|{{#invoke:string|match|{{{1|{{{id|}}}}}}|[a-z-]+/%d+}}||[[Category:Soccerway template with ID not matching pattern]]}}
    }}}}

  }}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:Soccerway|Soccerway]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[Category:Soccerway template missing ID and not in Wikidata]]}}

}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>2h35m8f51627cguqb7jz7wpxyai0nw3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მოდული:EditAtWikidata</title>
    <ns>828</ns>
    <id>396764</id>
    <revision>
      <id>4407191</id>
      <parentid>3454101</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:45:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>Scribunto</model>
      <format>text/plain</format>
      <text bytes="1800" xml:space="preserve">-- Module to display an icon with a tooltip such as &quot;Edit this at Wikidata&quot;.
-- Icon is linked to the Wikidata entry for the article where this is placed.
-- This message is only displayed if a local_parameter is not supplied
-- i.e. when called from a template, it can be coded not to display the message.
-- The qid of a Wikidata entry can optionally be supplied for testing outside the article.
-- Usage:
-- {{#invoke:EditAtWikidata|showMessage|local_parameter}}
-- {{#invoke:EditAtWikidata|showMessage|qid=&lt;ArticleID&gt;|local_parameter}}

local p = {}

local i18n =
{
	[&quot;message&quot;] = &quot;ვიკიმონაცემებში რედაქტირება&quot;
}

local function trimToNil(text)
	-- Return trimmed non-empty text, or nil.
	if type(text) == 'string' then
		return text:match('(%S.-)%s*$')
	end
end

function p._showMessage(args)
	local local_parm = trimToNil(args[1])
	if local_parm then return &quot;&quot; end
	-- Parameter qid=x specifies the Wikidata ID for the article.
	-- This is not normally used except for testing outside the article.
	local qid = trimToNil(args.qid) or mw.wikibase.getEntityIdForCurrentPage()
	if qid and mw.wikibase.entityExists(qid) then
		-- Parameter pid=x uses x as an anchor in the link to the Wikidata entry.
		local anchor = trimToNil(args.pid)
		-- Parameter nbsp replaces the leading space with &amp;nbsp;
		local space = trimToNil(args.nbsp) and &quot;&amp;nbsp;&quot; or &quot; &quot;
		return
			space ..
			&quot;[[ფაილი:OOjs UI icon edit-ltr-progressive.svg|frameless|text-top|10პქ&quot; ..
			&quot;|alt=&quot; .. i18n.message ..
			&quot;|link=https://www.wikidata.org/wiki/&quot; .. qid ..
			(anchor and (&quot;#&quot; .. anchor) or &quot;&quot;) ..
			&quot;|class=noprint&quot; ..
			&quot;|&quot; .. i18n.message ..
			&quot;]]&quot;
	end
	return &quot;&quot;
end

function p.showMessage(frame)
	return p._showMessage(frame.args)
end

return p</text>
      <sha1>ivoohnjxyuk5mr62sa6byfx319wxnfu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯაბა სამუშია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>398742</id>
    <revision>
      <id>4406882</id>
      <parentid>4393519</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:35:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20213" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი =  ჯაბა სამუშია
| სურათი = 
| სურათის ზომა =270px
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1971|08|15}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}}
| ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = 
| დედა = 
| მეუღლე = 
| შვილები= 
| განათლება = [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =  ისტორიკოსი
| საქმიანობა =
| რელიგია = 
| ჯილდოები =
| პარტია = 
| საიტი = 
| შენიშვნა =

| რიგი = [[შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი]]ს დირექტორი
| თანამდებობა დაიკავა = [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა= 
| კანცლერი =
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრემიერ-მინისტრი= 
| თავმჯდომარე= 
| წინამორბედი = [[ზვიად გაბისონია]]
| მემკვიდრე =

| რიგი2 =    [[ფაილი:Flag of Tbilisi.svg|left|25px]][[ფაილი:Seal of Tbilisi, Georgia.svg|right|25px]][[თბილისის საკრებულო|თბილისის მე-4 მოწვევის საკრებულოს თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[2010]] 
| თანამდებობა დატოვა2 = [[26 ივლისი]], [[2013]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 = [[მიხეილ სააკაშვილი]]
| პრემიერ-მინისტრი2 = 
| წინამორბედი2= [[ზაალ სამადაშვილი]]
| მემკვიდრე2   = [[ირაკლი შიხიაშვილი]]

| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3= 
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3= 
| თავმჯდომარე3 =  

| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4= 
| პრეზიდენტი4= 
| მონარქი4= 
| კანცლერი4 =
| ვიცე-პრეზიდენტი4  =
| პრემიერ-მინისტრი4= 
| თავმჯდომარე4= 
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
}}

'''ჯაბა სამუშია''' (დ. [[15 აგვისტო]], [[1971]]) — [[ქართველი]] პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, ისტორიკოსი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (2002) პროფესორი, საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის აკადემიკოსი (2022). [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს სრული პროფესორი (2012). ჟურნალ „[[ისტორიანი (ჟურნალი)|ისტორიანი]]ს“ მთავარი რედაქტორი. [[2020]] წლიდან რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გენერალური დირექტორი&lt;ref name=&quot;რუსთაველი&quot;&gt;{{Cite web |url=https://rustaveli.org.ge/geo/tanamshromlebi |title=სსიპ შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის თანამშრომლები |accessdate=2022-07-09 |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;. 

[[2002]]-[[2010]] წლებში იყო [[წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი|წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის]] მემატიანე. [[2010]]-[[2014]] წლებში [[თბილისის საკრებულო]]ს თავმჯდომარის მოადგილე, ჟურნალ „Studia Orientalne“-ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი. [[ვარშავა|ვარშავის]] უნივერსიტეტის უმაღლესი ჯილდოს, საუნივერსიტეტო მედლის მფლობელი. საქართველოს ისტორიკოსთა ეროვნული კომიტეტის წევრი. [[2003]] წელს  საქართველოს პრეზიდენტის სტიპენდიანტი.

== ბიოგრაფია ==
ჯაბა სამუშია დაიბადა [[1971]] წლის [[15 აგვისტო]]ს, ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. [[1994]] წელს დაამთავრა [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი. [[2000]] წელს კი ლონდონის Edwards Language School. მონაწილეობა აქვს მიღებული ათობით საერთაშორისო კონფერენციასა და სემინარში.

== კარიერა ==
[[1994]] წლიდან მუშაობს ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში (შუა საუკუნეების საქართველოს ისტორიის ჯგუფის ხელმძღვანელი; 2006-2011 ჰუმანიტარული ფაკულტეტის ასისტენტ პროფესორი; 2011-2012 ასოცირებული პროფესორი. 2012 წლიდან დღემდე სრული პროფესორი).

[[2010]]-[[2014]] წლების მოწვევის [[თბილისის საკრებულო]]ს წევრი (თავმჯდომარის მოადგილე; თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი;). [[2014]]-[[2017]] წწ. თბილისის საკრებულოს მოწვევის წევრი (ქონების მართვისა და საფინანსო-საბიუჯეტო კომისიის თავმჯდომარე).

ქალაქ [[ტორუნი]]ს ([[პოლონეთი]]) აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტის ჟურნალის, „Studia Orientalne“ სამეცნიერო საბჭოს წევრი&lt;ref&gt;[http://marszalek.com.pl/studiaorientalne/redakcja.html Redakcja czasopisma]&lt;/ref&gt;. [[ვარშავის უნივერსიტეტი]]ს უმაღლესი ჯილდოს – საუნივერსიტეტო მედლის მფლობელი&lt;ref&gt;[http://www.interpressnews.ge/ge/sazogadoeba/351713-jaba-samushias-varshavis-universitetis-umaghlesi-jildo-gadaeca.html?ar=A ჯაბა სამუშიას ვარშავის უნივერსიტეტის უმაღლესი ჯილდო გადაეცა]&lt;/ref&gt;. სასკოლო სახელმძღვანელოების და სალექციო კურსების ავტორი.

მონაწილეობა აქვს მიღებული ისეთი გამოცემების მომზადებაში, როგორიცაა: „ქართული დიპლომატიური ლექსიკონი“, „ივანე ჯავახიშვილი- ენციკლოპედიური ლექსიკონი“, „ქართული საისტორიო ენციკლოპედიური ლექსიკონი“, „Православная Энциклопедия“ და სხვა. მისი ხელმძღვანელობით განხორციელდა რამდენიმე მასშტაბური პროექტი: ივ. ჯავახიშვილის თხზულებათა 5 ტომეულისა და „საქართველოს ილუსტრირებული ისტორიის“ 30 ტომეულის გამოცემა. [[2014]]-[[2017]] წლებში იყო [[შოთა რუსთაველი]]ს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის მიერ დაფინანსებული პროექტის „ტაო-კლარჯეთის ქართული ციხე-სიმაგრეების“ სამეცნიერო ხელმძღვანელი. 

[[2010]] წლიდან რადიო გადაცემის „ისტორიანი ჯაბა სამუშიასთან ერთად“ ავტორი და წამყვანი. [[2008]]-[[2009]] წლებში მონაწილეობდა სამაუწყებლო კომპანია „პირველი არხის“ მიერ მოწყობილ მედია-პროექტში: „საქართველოს დიდი ათეული“, იყო პროექტის მთავარი ექსპერტი. [[2007]] წელს სატელევიზიო სერიალის „საქართველოს ისტორია“ სცენარის თანაავტორი და ექსპერტი (ტელეკომპანია „მზე“). [[2006]]-[[2008]] სატელევიზიო სერიალ „მხედართმთავარის“  ექსპერტი (ტელეკომპანია „საქართველო“).

[[2018]] წლიდან რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გენერალური დირექტორის მოადგილედ დანიშნეს&lt;ref name=&quot;რუსთაველი&quot; /&gt;, ხოლო [[2020]] წლის 11 აგვისტოს ფონდის დირექტორად&lt;ref&gt;[https://www.interpressnews.ge/ka/article/613247-rustavelis-erovnuli-samecniero-pondis-generalur-direktorad-jaba-samushia-dainishna? რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გენერალურ დირექტორად ჯაბა სამუშია დაინიშნა]&lt;/ref&gt;.

== ოჯახი ==
ჯაბა სამუშია დაოჯახებულია, ჰყავს მეუღლე ნინო გძელიძე (დ. [[13 აგვისტო]], [[1982]]) და სამი შვილი: ცოტნე სამუშია (დ. [[11 ივნისი]], [[2007]]); თორნიკე სამუშია (დ. [[7 დეკემბერი]], [[2009]]) და დავით (დათა) სამუშია (დ. [[18 სექტემბერი]], [[2013]]).

== ბიბლიოგრაფია ==
ავტორია 200-ზე მეტი ნაშრომისა, მათ შორის:
* ნარკვევები შუა საუკუნეების საქართველოს ისტორიიდან, წიგნი I, თბ., 1999
*ერთი იდეოლოგიური კამპანიის ისტორიიდან (საბჭოთა კავშირის ტერიტორიული პრეტენზიები თურქეთისადმი 1945-1953 წლებში), თბ. 2003; 
*ბაგრატიონთა სამეფო ოჯახი (XI-XII სს.), გენეალოგიური ნარკვევი, თბ. 2003; 
*მეფეთ მეფე გიორგი II (თანაავტორი რ. მეტრეველი), თბ. 2003 (მეორე განახლებული გამოცემა თბ. 2018); 
*არტანუჯის ციხე-ქალაქი, თბ. 2008; 
*საქართველოს დიდი ბრძოლები, თბ. 2009; 
*ასე შენდებოდა თბილისის წმიდა სამების საკათედრო ტაძარი, თბ. 2010; 
*თამარ მეფის საფლავის საიდუმლოება, თბ. 2010; 
*ბაგრატ III, თბ. 2012 (მეორე განახლებული გამოცემა თბ. 2018); 
*Святой Давид Строитель-обьединитель Кавказа (თანაავტორი რ. მეტრეველი), თბ. 2015; 
*საქართველოს სამხედრო ისტორია (ნარკვევები) თბ. 2015; 
*ჩინგიზ-ყაენი, თბ. 2018.

„საქართველოს ილუსტრირებული ისტორიის“ სერიით არის ავტორი წიგნებისა: 
*მეფე თამარი, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 1, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2014, 48 გვ. 
*თბილისის ისტორია, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 1, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2014, 48 გვ. 
*ომი და მეომრები, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 1, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2014, 48 გვ. 
*დავით აღმაშენებელი, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 5, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2015, 48 გვ.  
*ფარნავაზი, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 8, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2015, 48 გვ.  
*ჯ. სამუშია, ნ. გძელიძე, ქრისტიანობა საქართველოში, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 14, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2015, 48 გვ.
*მ. გუნცაძე, ჯ. სამუშია, საქართველოს გაერთიანება, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 16, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2015, 48 გვ.
*ჯ. სამუშია, ტაო-კლარჯეთი, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 23, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2016, 48 გვ.
*ჯ. სამუშია, ბრძოლის საუკუნე, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 25, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2016, 48 გვ.
*ჯ. სამუშია, სამეფოებად და სამთავროებად დაშლილი საქართველო, საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 26, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2016, 48 გვ. (თანაავტორი ალ. ბოშიშვილი)
*ჯ. სამუშია, დასავლეთ საქართველო XV-XIX სს. საქართველოს ილუსტრირებული ისტორია, ტ. 28, გამომც. პალიტრა  L, თბ., 2016, 48 გვ. (თანაავტორი სულხან კუპრაშვილი)

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.tsu.ge/data/image_db_innova/JabaSamushiaCV.pdf ჯაბა სამუშიას ოფიციალური CV]
* [http://www.tbsakrebulo.gov.ge/index.php?m=591&amp;faction_id=390&amp;member=65&amp;fraction=&amp;name=%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%20%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%90 ჯაბა სამუშიას ბიოგრაფია თბილისის საკრებულოს გვერდზე]
* [https://burusi.wordpress.com/2010/02/08/jaba-samushia-3/ ჯაბა სამუშიას ბიოგრაფია]
* [https://web.archive.org/web/20190206154912/http://rustaveli.org.ge/images/Files/staff/CV/jaba%20samuShia%20geo%20cv.pdf ჯაბა სამუშიას ბიოგრაფია]
* [https://www.facebook.com/%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98-215457961860126/ ჟურნალ „ისტორიანის“ გვერდი ფეისბუკზე]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარეები}}
{{ქალაქ თბილისის საკრებულოს წევრები (2014-2017)}}

{{DEFAULTSORT:სამუშია, ჯაბა}}

[[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1971]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 აგვისტო]]</text>
      <sha1>n8t7s8x042tn6o0ap8hsggz9p1m8gym</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:WorldFootball.net</title>
    <ns>10</ns>
    <id>418843</id>
    <revision>
      <id>4407206</id>
      <parentid>3661910</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:04:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="855" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2020}}

| [http://www.worldfootball.net/player_summary/{{Trim|{{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|{{#property:P2020}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}}}/ {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|{{PAGENAMEBASE}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}] — WorldFootball.net&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2020|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}||}}}}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[Template:WorldFootball.net|WorldFootball.net]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|}}

}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>t4os1hq4m6h91er2232hmuyc959pbrg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407208</id>
      <parentid>4407206</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:05:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="827" xml:space="preserve">{{#if: {{{1&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}} {{{id|}}} {{#property:P2020}}

| [http://www.worldfootball.net/player_summary/{{Trim|{{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|{{#property:P2020}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}}}/ {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|{{PAGENAMEBASE}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}] — WorldFootball.net&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P2020|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|{{#if:{{{1|{{{id|}}}}}}||}}}}

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[Template:WorldFootball.net|WorldFootball.net]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|}}

}}&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bdcyk1o6z8gu9m12ps75xd49i5ti0nm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბიძინა კულუმბეგოვი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>427829</id>
    <revision>
      <id>4407281</id>
      <parentid>4344661</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:58:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>94.43.30.134</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9822" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე       =  
| სახელი       = ბიძინა ბიძო ყულუმბეგოვი
| ფოტო       =
| ფოტოს სიგანე =
|წარწერა = 
| ალტ         =
| მშობლსახელი =
| ენის კოდი    = 
| დაბსახელი    =
| დაბთარიღი   = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1980|1|30}}
| დაბადგილი   =
| მოქალაქეობა  = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| განათლება     =
| ალმა-მატერი   = [[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი]]
| აქტიურობის წლები = 1999–დღემდე
| სიმაღლე =        
| წონა    =   
| მეუღლეები   =  
| პარტნიორები = 
| შვილები = 
| მამა    =
| დედა   =
| ნათესავები = 
| ჯილდოები = 
| საიტი     = 
| ხელმოწერა =
| ხელმოწერის ზომა =
| ხელმოწერა ალტ = 
| შენიშვნები = 
}}
'''ბიძინა კულუმბეგოვი''' (დ. [[30 იანვარი]], [[1980]]&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://old.rustaveli.org.ge/index.php?module=projects&amp;page=winner_proj_detals&amp;proj_type=3&amp;project_id=2051 |title=შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდი |accessdate=2020-04-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201008172628/https://old.rustaveli.org.ge/index.php?module=projects&amp;page=winner_proj_detals&amp;proj_type=3&amp;project_id=2051 |archivedate=2020-10-08 }}&lt;/ref&gt;) — ქართველი პედიატრი, ალერგოლოგი და ტელეწამყვანი.

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1980]] წლის [[30 იანვარი|30 იანვარს]]. [[1999]]–[[2005]] წლებში სწავლობდა [[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტში]]. [[2005]]–[[2008]] წლებში იყო თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი რეზიდენტი — პედიატრი. [[2008]] წელს 3-თვიანი სტაჟირება გაიარა [[ავსტრია|ავსტრიის]] ქ. [[ლინცი|ლინცის]] დედათა და ბავშვთა კლინიკაში.

[[2008]]–[[2009]] წლებში იყო ალერგიისა და იმუნოლოგიის ცენტრის უმცროსი ექიმი. [[2009]] წელს მიიღო სახელმწიფო სერთიფიკატი. [[2010]] წლიდან მუშაობს ალერგიისა და იმუნოლოგიის ცენტრში (ბავშვთა ალერგოლოგი). [[2016]] წლიდან იყო ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემა „დღის შოუ“-ს თანაწამყვანი

[[2002]]–[[2005]] წლებში იყო თსსუ-ს ([[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი]]) ივ. თარხნიშვილის სახელობის სტუდენტთა სამეცნიერო საზოგადოების საბჭოს წევრი, პედიატრიის  სექციის თავმჯდომარე; [[2005]]-დან ევროპის ალერგიისა და კლინიკური იმუნოლოგიის აკადემიის ახალგაზრდა წევრი. [[2003]] წელს მიიღო მონაწილეობა ევროპის მედიკოს სტუდენტთა ასოციაციის და ივ. თარხნიშვილის სახელობის თსსუ-ს სტუდნტთა სამეცნიერო LXVI კონფერენციაზე. მიღებული აქვს პრეზიდენტის ჯილდო I ადგილისათვის. [[2004]] წელს, იმავე დასახელების LXVII კონფერენციაზე ისევ მიიღო პრეზიდენტის ჯილდო I ადგილისათვის.

[[2004]] წელს მონაწილეობდა II ევროპის ასთმის კონგრესზე [[თბილისი|თბილისში]]. [[2005]] წელს გახდა საქართველოს პრეზიდენტის სტიპენდიანტი. [[2005]] წელს მონაწილეობა მიიღო ლეიდენის საერთაშორისო სტუდენტთა სამედიცინო კონგრესზე ([[ნიდერლანდები]]; სპიკერი); [[2009]] წელს — ევროპის პედიატრიული ალერგოლოგიისა და ასთმის შეხვედრაზე ([[ვენეცია]], [[იტალია]]). [[2011]] წელს გახდა ევროპის რესპირაციული საზოგადოების ახალგაზრდა წევრი. [[2012]] წელს მონაწილეობდა ევროპის ალერგოლოგიის და კლინიკური იმულოგიის აკადემიის კონგრესზე ([[მილანი]], [[იტალია]]); [[2013]] წელს — ევროპის ალერგოლოგიის და კლინიკური იმულოგიის აკადემიის კონგრესზე ([[კოპენჰაგენი]], [[დანია]]).

[[2020]] წლის მარტიდან ამავე წლის მაისამდე [[გვანცა დარასელია]]სთან ერთად მიჰყავდა გადაცემა „[[პანდემია (ტელეგადაცემა)|პანდემია]]“ [[რუსთავი 2]]-ზე.&lt;ref&gt;[https://rustavi2.ge/ka/shows/pandemia rustavi2.ge]&lt;/ref&gt;

== სამეცნიერო აქტივობა ==
# კვლევარი, პიერ-ფაბრეს ატოპიური დერმატიტის კვლევა, [[2012]];
# მკვევარი, ფქოდის მე-3 ფაზის კვლევა, ბერინგერ ინგელჰაიმი, [[2012]]-[[2013]];
# კვლევის კოორდინატორი, ბავშვთა ასთმის კვლევა, გლაქსო, 2013.

=== პუბლიკაციები ===
# ''ბ. კულუმბეგოვი'', „სოკოვანი ალერგენებით სენსიბილიზაცია რესპირაციული ალერგიის მქონე ბავშვებში“, 2009, ევროპის პედიატრ ალერგოლოგთა კონგრესი, ვენეცია;
# ''ნ. სანოძე'', ''ნ. უბერი'', ''ე. უბერი'', ''ბ. კულუმბეგოვი'', ოქსიდაციური მეტაბოლიზმის პარამეტრები სეფსისით დაავადებულ პაცინეტებში ანემიის დროს, 2006, საქ. სამედიცინო სიახლეები;
# ''ბ. კულუმბეგოვი'', თირკმლის ქრონიკული უკმარიოსობით პაცინეტებში ანემიის კორექციის თავისებურებები, ლეიდენის სტუდენტა საერთაშორისო კოგრესი, [[2005]].

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ექიმი|00001357}}
* [http://www.vidal.ge/doctors/bidzina-kulumbegovi vidal.ge]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:კულუმბეგოვი, ბიძინა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1980]]
[[კატეგორია:დაბადებული 30 იანვარი]]
[[კატეგორია:საქართველოში დაბადებული ოსები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ექიმები]]</text>
      <sha1>oafc8gjid9abanc3pb7o7n5qtrb1c4o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:FootballDatabase.eu</title>
    <ns>10</ns>
    <id>432897</id>
    <revision>
      <id>4407203</id>
      <parentid>3648556</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:03:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1359" xml:space="preserve">{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|{{#property:P3537}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}

| {{#ifeq: {{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}} | &lt;includeonly&gt;{{#invoke:string|match|&lt;/includeonly&gt;{{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}}&lt;includeonly&gt;|%d+.*}}&lt;/includeonly&gt;

  | [http://www.footballdatabase.eu/en/player/details/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}

  | [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.{{#if: {{{1|{{{id|}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}.en.html

  }} {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] FootballDatabase.eu-ზე&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P3537|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:FootballDatabase.eu|FootballDatabase.eu]]&amp;#125;&amp;#125; თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[კატეგორია:თარგ FootballDatabase.eu-ს აკლია ID]]}}

}}&lt;noinclude&gt;
{{თარგის ინფო}}
[[კატეგორია:კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4vx8pdsroddw8gu2dolrc1kinnxqh0t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407205</id>
      <parentid>4407203</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:04:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1363" xml:space="preserve">{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|{{#property:P3537}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}

| {{#ifeq: {{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}} | &lt;includeonly&gt;{{#invoke:string|match|&lt;/includeonly&gt;{{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}}&lt;includeonly&gt;|%d+.*}}&lt;/includeonly&gt;

  | [http://www.footballdatabase.eu/en/player/details/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}

  | [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.{{#if: {{{1|{{{id|}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}.en.html

  }} {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — FootballDatabase.eu&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P3537|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:FootballDatabase.eu|FootballDatabase.eu]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[კატეგორია:თარგ FootballDatabase.eu-ს აკლია ID]]}}

}}&lt;noinclude&gt;
{{თარგის ინფო}}
[[კატეგორია:კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>0l6fklfv714gd73rxf0t80exthougtq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407210</id>
      <parentid>4407205</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:05:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1335" xml:space="preserve">{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|{{#property:P3537}}&lt;/includeonly&gt;}}}}}}

| {{#ifeq: {{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}} | &lt;includeonly&gt;{{#invoke:string|match|&lt;/includeonly&gt;{{{1|{{{id|{{#property:P3537}}}}}}}}&lt;includeonly&gt;|%d+.*}}&lt;/includeonly&gt;

  | [http://www.footballdatabase.eu/en/player/details/{{#if: {{{1|{{{id&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}

  | [http://www.footballdatabase.eu/football.joueurs.{{#if: {{{1|{{{id|}}}}}} | {{{1|{{{id}}}}}} | {{First word|1={{#property:P3537}}|sep=,}} }}.en.html

  }} {{#if: {{{2|{{{სახელი&lt;includeonly&gt;|&lt;/includeonly&gt;}}}}}} | {{{2|{{{სახელი}}}}}} | {{PAGENAMEBASE}} }}] — FootballDatabase.eu&lt;includeonly&gt;{{EditAtWikidata|pid=P3537|{{{1|{{{id|}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;

| &lt;span class=&quot;error&quot;&gt;&amp;#123;&amp;#123;[[თარგი:FootballDatabase.eu|FootballDatabase.eu]]&amp;#125;&amp;#125;-ის თარგს აკლია ID და იგი არც ვიკიმონაცემებშია წარმოდგენილი.&lt;/span&gt;{{#ifeq:{{NAMESPACENUMBER}}|0|[[კატეგორია:თარგ FootballDatabase.eu-ს აკლია ID]]}}

}}&lt;noinclude&gt;
{{თარგის ინფო}}
[[კატეგორია:ფეხბურთის თარგები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>jf32oagfglzlbyfax3701dczyyx4ck9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნიკა მელია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>433334</id>
    <revision>
      <id>4407095</id>
      <parentid>4402844</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:05:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.169.134.111</ip>
      </contributor>
      <comment>განახლება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41459" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი= ნიკა მელია
| მშობლიურ ენაზე= 
| სურათი=Nika Melia.jpg
| სურათის ზომა= 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= ნიკა მელია [[2017]] წელს
| ფსევდონიმი= 
| დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1979|12|21}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი= 
| გარდაცვალების ადგილი= 
| მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} → &lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| განათლება= საქართველოს  სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემია &lt;/br&gt; ოქსფორდის ბრუქსის უნივერსიტეტი
| სამეცნიერო ხარისხი=[[მაგისტრი]]
| ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]]
| რელიგია= 
| პარტია= [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ძირითადი იდეები= 
| საქმიანობა= [[სამართალი|იურისტი]], [[პოლიტიკოსი]], [[დიპლომატი]]
| მამა= [[ანზორ მელია]]
| დედა= ნანა ცანავა &lt;ref&gt; [https://www.ambebi.ge/article/256208-vin-arian-da-ras-sakmianoben-kartveli-politikosebi/ ვინ არიან და რას საქმიანობენ ქართველი პოლიტიკოსების ცნობილი და უცნობი დედები] &lt;/ref&gt;
| მეუღლე=
| შვილები= ალექსანდრე (სანდრო) მელია &lt;ref&gt; [https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/122775 ნიკა მელიას ქონებრივი დეკლარაცია] &lt;/ref&gt;
| ჯილდოები= 
| ხელმოწერა=
| საიტი= [https://nikamelia.ge nikamelia.ge]

| რიგი = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] თავმჯდომარე
| თანამდებობა დაიკავა      = [[27 დეკემბერი]], [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა      =
| ვიცე-პრეზიდენტი     =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი            = [[გრიგოლ ვაშაძე]]
| მემკვიდრე    = 
| რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[11 დეკემბერი]], [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[5 ოქტომბერი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 =
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| რიგი3 = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[12 დეკემბერი]], [[2019]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3  =
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| რიგი4 = [[მთაწმინდის რაიონი]]ს გამგებელი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[2014]]
| ვიცე-პრეზიდენტი4  =
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| რიგი5 = ეროვნული აღსრულების ბიუროს უფროსი
| თანამდებობა დაიკავა5 = [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა5 = [[2010]]
| ვიცე-პრეზიდენტი5  =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
}}
'''ნიკანორ (ნიკა) მელია''' (დ. [[21 დეკემბერი]], [[1979]], [[თბილისი]])&lt;ref&gt;{{cite web |title=ნიკა მელიას დეკლარაცია 2020 |url=https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/122775 |publisher=''declaration.gov.ge'' |access-date=27 თებერვალი, 2021 |date=30 დეკემბერი, 2019}}&lt;/ref&gt; — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]] და იურისტი. საქართველოს მე-9 და მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი.

==ბიოგრაფია==
ნიკანორ მელია დაიბადა [[1979]] წლის [[21 დეკემბერი|21 დეკემბერს]]. [[2002]] წელს დაამთავრა [[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემია |საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი.

[[1996]] წელს მელიამ დაამთავრა [[თბილისი]]ს 47-ე საშუალო სკოლა. 2002-2003 წლებში იგი იყო [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური|საქართველოს უშიშროების სამინისტროს]] გამომძიებელი. [[2006]] წელს დაამთავრა ოქსფორდის  ბრუქსის უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობის ფაკულტეტი, მიიღო მაგისტრის ხარისხი. 2007 წელს მუშაობდა [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს აპარატის თავდაცვისა და მართლწესრიგის დეპარტამენტში მრჩევლად. [[2008]]-[[2009]] წლებში მუშაობდა ეროვნულ აღსრულების ბიუროში უფროსის მოადგილედ. 2009-2010 წლებში იყო ეროვნული აღსრულების ბიუროს უფროსი. 2010 წელს იგი იყო [[საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა სამინისტრო]]ს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულებისა და პრობაციის ეროვნული სააგენტოს უფროსი. 2010 წელს დაინიშნა აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებლო ბიუროს უფროსად, 2010-2012 წლებში კი ამავე ბიუროს თავმჯდომარედ; 2013-2014 წლებში იყო [[მთაწმინდის რაიონი|მთაწმინდის]] გამგებელი. [[2014]] წელს იყო [[თბილისი]]ს მერობის კანდიდატი. [[2015]] წლიდან არის  „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“  თბილისის საქალაქო ორგანიზაციის თავმჯდომარის მოადგილე  და თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი. [[2016]]-[[2019]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. პარლამენტში ყოფნის პერიოდში იყო ოთხი საპარლამენტო კომიტეტის წევრი. [[2016]]-[[2017]] წლებში იყო საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის წევრი. [[2016]] წლის 18-დან 25 ნოემბრამდე იყო საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტის წევრი. [[2017]]-[[2019]] წლებში იყო თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის წევრი. [[2017]]-[[2018]] წლებში იყო ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის წევრი. [[2016]]-[[2017]] წლებში იყო საპარლამენტო ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე.

[[2019]] წლის 25 ივნისს [[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალურმა პროკურატურა]]მ მის წინააღმდეგ [[სისხლის სამართალი|სისხლის სამართლის]] საქმე აღძრა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზების, ხელმძღვანელობისა და მასში მონაწილეობის ბრალდებით (ე.წ. „[[გავრილოვის ღამე|გავრილოვის ღამესთან]]“ დაკავშირებით).&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://imedinews.ge/ge/dzalovnebi/109838/nika-melias-brali-tsaukenes|title=ნიკა მელიას ბრალი წაუყენეს|publisher=Imedinews|date=25 ივნისი, 2019|accessdate=1 ივლისი,2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Genin |first1=Aaron |title=Georgian Protests: Tbilis’s Two-Sided Conflict |url=https://calrev.org/2019/07/25/russian-impiety-georgian-riots/?v=7516fd43adaa |access-date=16 თებერვალი, 2021 |work=The California Review |date=25 ივლისი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190726201930/https://calrev.org/2019/07/25/russian-impiety-georgian-riots/?v=7516fd43adaa |archivedate=2019-07-26 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgian Parliament Strips Opposition Lawmaker Of Immunity Over Violent Protests |url=https://www.rferl.org/amp/georgian-parliament-strips-opposition-lawmaker-of-immunity-over-violent-protests/30022091.html |access-date=16 თებერვალი, 2021 |work=www.rferl.org}}&lt;/ref&gt; პროკურატურამ პატიმრობის ნებართვის გამოყენებაზე მიმართა საქართველოს პარლამენტს. 26 ივნისს [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] საგანგებო სესიაზე, რომელსაც „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისა]]“ და „[[ევროპული საქართველო]]ს“ წევრებმა ბოიკოტი გამოუცხადეს, მელიას სადეპუტატო იმუნიტეტი მოუხსნეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პარლამენტმა ნიკა მელიას დეპუტატის იმუნიტეტი შეუჩერა |url=https://imedinews.ge/ge/politika/109960/parlamentma-nika-melias-deputatis-imuniteti-sheuchera |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=imedinews.ge}}&lt;/ref&gt; 27 ივნისს სასამართლომ პატიმრობის მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა და 30&amp;nbsp;000-ლარიანი გირაოს სანაცვლოდ საქმის დასრულებამდე პატიმრობიდან გაათავისუფლა; გარდა ამისა, მოსამართლემ მას სხვა შეზღუდვების დაუწესა: საცხოვრებელი ადგილის (სახლის) დატოვება საგამოძიებო ორგანოს ინფორმირებისა და თანხმობის გარეშე, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას საჯარო განცხადებების გაკეთება, მოწმეებთან ნებისმიერი სახის კომუნიკაცია, დაეკისრა საგამოძიებო ორგანოსთვის პასპორტისა და პირადობის დამადასტურებელი სხვა დოკუმენტის ჩაბარების ვალდებულება.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელიას პატიმრობა არ შეუფარდეს |url=https://on.ge/story/39959-ნიკა-მელიას-პატიმრობა-არ-შეუფარდეს |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=27 ივნისი, 2019 |language=ka}}&lt;/ref&gt; მელიას ადვოკატის მიერ სააპელაციო სასამართლოში განაჩენის გასაჩივრების შემდეგ, სადაც პროკურატურა ისევ პატიმრობას ითხოვდა, აღნიშნული შეზღუდვები ძალაში დარჩა და ელექტრონული სამაჯურის ტარებაც დაევალა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გასაკონტროლებლად ნიკა მელიას ელექტრონულ სამაჯურს დაუმაგრებენ |url=https://on.ge/story/40173-გასაკონტროლებლად-ნიკა-მელიას-ელექტრონულ-სამაჯურს-დაუმაგრებენ |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=2 ივლისი, 2019 |language=ka}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] ბანკ „[[ქართუ ბანკი|ქართუს]]“ გაკოტრების მცდელობის საქმეზე, სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების ნაწილში ნიკა მელიას 25&amp;nbsp;000-ლარიანი ჯარიმა დაეკისრა. ასევე დამატებით სასჯელად 2 წლით და 3 თვის ვადით თანამდებობის დაკავების უფლება ჩამოერთვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ბანკი „ქართუს“ გაკოტრების საქმეზე ნიკა მელიას მიმართ არასაპატიმრო სასჯელი გამოიყენეს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/30302590.html |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[12 დეკემბერი|12 დეკემბერს]] შეუწყვიტეს პარლამენტარის უფლებამოსილობა, რასაც 88 დეპუტატმა დაუჭირა მხარი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია პარლამენტის დეპუტატი აღარ არის |url=https://www.ambebi.ge/article/239714-nika-melia-parlamentis-deputati-agar-aris/ |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე]] „ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ“ და გაერთიანებულმა ოპოზიციამ „[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]]“ გლდანის საარჩევნო ოლქის მაჟორიტარობის კანდიდატად წარადგინა.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://mtavari.tv/news/15487 | title = „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ მაჟორიტარობის კანდიდატები წარადგინა | publisher = [[მთავარი არხი]]. ''mtavari.tv'' | date = 2020-09-23 | accessdate = 24 სექტემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; პირველ ტურში მიიღო 31 391 ხმა (44,06%) და დაიკავა პირველი ადგილი. მეორე ტურში მონაწილეობაზე მელიამ უარი განაცხადა (მთლიანად ოპოზიციასთან ერთად, გაყალბებული არჩევნების მოტივით), მიუხედავად ამისა მისი გვარი დატანილი იყო საარჩევნო ბიულეტენზე. მან მეორე ტურში 3032 (10,64%) მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=არჩევნების შედეგები |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_44/dashboard |publisher=''results.cec.gov.ge'' |access-date=17 თებერვალი, 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_44/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; პარლამენტში პარტიული სიით შესვლაზე უარი განაცხადა (პარტიასთან ერთად, გაყალბებული არჩევნების მოტივით). მოგვიანებით შეწყვიტა ბოიკოტის რეჟიმი. ოფიციალურად [[2020]] წლის [[11 დეკემბერი|11 დეკემბრიდან]] [[2021]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრამდე]] იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 20 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt;

საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ გამართულ ერთ-ერთ აქციაზე ნიკა მელიამ ელექტროსამაჯური, რომელიც [[2019]] წლის ივლისიდან ეკეთა, დემონსტრაციულად მოიხსნა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=აღარ ვაპირებ ტარებას — ნიკა მელიამ აქციაზე ელექტროსამაჯური მოიხსნა |url=https://on.ge/story/68189-აღარ-ვაპირებ-ტარებას-ნიკა-მელიამ-აქციაზე-ელექტროსამაჯური-მოიხსნა |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=1 ნოემბერი, 2020 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ამას პროკურატურის მიერ მორიგი გირაოს გადახდის, გადაუხდელობის შემთხვევაში კი პატიმრობის მოთხოვნა მოჰყვა. მელიამ გირაოს გადახდაზე უარი განაცხადა, რადგან საქმე პოლიტიზებულად მიიჩნია.&lt;ref&gt;{{cite news |title=არ გადავიხდი და ვერ დამიჭერთ — ნიკა მელია პროკურატურას პასუხობს |url=https://on.ge/story/75188-არ-გადავიხდი-და-ვერ-დამიჭერთ-ნიკა-მელია-პროკურატურას-პასუხობს |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=5 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ პროკურატურამ საქართველოს პარლამენტს მიმართა სადეპუტატო იმუნიტეტის მოხსნის მოთხოვნით, რომელიც მეორეჯერაც დაკმაყოფილდა (88 ხმა 2-ის წინააღმდეგ).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ქართულმა ოცნებამ ნიკა მელიას დეპუტატის იმუნიტეტი მეორედაც მოუხსნა |url=https://on.ge/story/75865-ქართულმა-ოცნებამ-ნიკა-მელიას-დეპუტატის-იმუნიტეტი-მეორედაც-მოუხსნა |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=16 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] თბილისის საქალაქო სასამართლომ დააკმაყოფილა პროკურატურის შუამდგომლობა და ნიკა მელიას წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=სასამართლომ ნიკა მელიას წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა |url=https://civil.ge/ka/archives/398225 |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=Civil.ge |date=17 თებერვალი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; პრემიერ-მინისტრმა [[გიორგი გახარია]]მ გაუმართლებლად მიიჩნია ნიკა მელიას დაპატიმრება იმ პირობებში, როდესაც არსებობს პოლიტიკური ესკალაციის საფრთხე და თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პრემიერ-მინისტრი გიორგი გახარია თანამდებობიდან გადადგა |url=https://www.ambebi.ge/article/255622-premier-ministri-giorgi-gaxaria-tanamdebobidan-gad/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; დაკავების გადაწყვეტილების აღსრულება მას მერე დაიწყო, რაც [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] პრემიერის პოსტზე [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილს]] დაუჭირა მხარი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დააკავეს - რა არ უნდა გამოგრჩეს 23 თებერვალს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/ნიკა-მელია-დააკავეს---რა-არ-უნდა-გამოგრჩეს-23-თებერვალს/31116178.html |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] დილით განხორციელდა სპეციალური დანიშნულების რაზმებისა და პოლიციის შტურმი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისზე, სადაც შეკრებილი იყვნენ ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და მხარდამჭერები, და ნიკა მელია დააკავეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დაკავებულია |url=https://www.ambebi.ge/article/255843-nika-melia-dakavebulia/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[8 მაისი|8 მაისს]] „ევ­რო­პულ­მა ფონდმა დე­მოკ­რა­ტი­ის­თვის“ (European Endowment for Democracy) მელიას გირაოს თანხა საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას ჩაურიცხა, ასცოიაციამ თანხა სასჯელაღსრულების ბიუროს ანგარიშზე შეიტანა. &lt;ref&gt; {{cite news| title = სასამართლომ ნიკა მელიას საქმეზე წინასწარი პატიმრობა გირაოთი შეცვალა | url= https://tabula.ge/ge/news/667041-sasamartlom-nika-melias-sakmeze-cinascari |work= tabula.ge}} &lt;/ref&gt; 10 მაისს სასამართლომ მელიას საქმეზე წინასწარი პატიმრობა 40 000 ლარიანი გირაოთი შეცვალა. მელიამ ციხე იმავე დღეს, [[2021]] წლის [[10 მაისი|10 მაისს]] დატოვა. [[2021]] წლის [[23 ივლისი|23 ივლისს]] ოპოზიციის ნაწილმა მელია 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნებისათვის თბილისის მერობის კანდიდატად დაასახელა. &lt;ref&gt;{{cite news |title=ოპოზიციის ნაწილმა თბილისის მერობის კანდიდატად ნიკა მელია დაასახელა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31374178.html |access-date=23 ივლისი, 2021 |work=www.radiotavisupleba.ge}}&lt;/ref&gt; მას შემდეგ რაც [[2021]] წლის [[28 ივლისი|28 ივლისს]] „ქართული ოცნება“ [[ევროპული საბჭო]]ს პრეზიდენტ [[შარლ მიშელი]]ს შუამავლობით ხელმოწერილი შეთანხმებიდან გავიდა, ნიკა მელიამ [[29 ივლისი|29 ივლისს]] განაცხადა საპარლამენტო მანდატის დატოვების შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია საპარლამენტო მანდატს ტოვებს
 |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/667768-nika-melia-saparlamento-mandats-tovebs/ |access-date=29 ივლისი, 2021 |work=www.interpressnews.ge}}&lt;/ref&gt; [[თბილისი]]ს მერის არჩევნების პირველ ტურში მიიღო 163 489	ხმა (34,01%). &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |title=Results |accessdate=2020-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; მეორე ტურში მელიამ 206 598 ხმა (44,40%) მიიღო და მეორე ადგილი დაიკავა, დამარცხდა „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელ [[კახა კალაძე]]სთან.

მელია არის პარტია „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ პოლიტიკური საბჭოს თავმჯდომარე.&lt;ref&gt;{{cite web |title=პოლიტიკური საბჭო |url=https://unm.ge/ge/about-us/politikuri-sabcho |publisher=[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]. ''unm.ge'' |access-date=17 თებერვალი, 2021 |date=15 თებერვალი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210120065345/https://unm.ge/ge/about-us/politikuri-sabcho |archivedate=2021-01-20 }}&lt;/ref&gt; [[2020]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] აირჩიეს პარტიის თავმჯდომარედ.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/509131/ | title = „ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარედ ნიკა მელია ოფიციალურად აირჩიეს | website = netgazeti.ge | date = 2020-12-27 | access-date = 27 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

==პოპულარობა==
[[2021]] წლის ივნისში Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 47% დადებითად, ხოლო 53% – უარყოფითად აფასებს. &lt;ref&gt;{{cite news |title=Edison Research: არჩევნები რომ დღეს ტარდებოდეს – ოცნება 32%, ენმ – 24%, საქართველოსთვის – 13% |url=https://tabula.ge/ge/news/669171-edison-research-archevnebi-rom-dghes-tardebodes |access-date=24 ივნისი, 2021 |work=Tabula}}&lt;/ref&gt;. [[2021]] წლის აგვისტო-სექტემბერში Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 46% პოზიტიურად, ხოლო 54% – ნეგატიურად აფასებს.&lt;ref&gt;{{cite news |title= გახარია - 55%; კალაძე - 55%; მელია - 46% - პოლიტიკოსების მოწონება Edison-ის კვლევით |url=https://formulanews.ge/News/56362 |access-date=9 სექტემბერი, 2021 |work=Formulanews}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის 12-25 სექტემბრის მონაკვეთში ჩატარებული Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 46% პოზიტიურად, ხოლო 54% – ნეგატიურად აფასებს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გახარია - 49%; კალაძე - 55%; ბაქრაძე - 48% - პოლიტიკოსების მოწონება Edison-ის კვლევით
 |url=https://formulanews.ge/News/57260 |access-date=27 სექტემბერი, 2021 |work=Formulanews}}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
[[2014]] წელს შეეძინა შვილი, სანდრო მელია. მელიას მამა არის ცნობილი ქართველი ექიმი, [[ანზორ მელია]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელიას პირადი ცხოვრება - გასაიდუმლოებული რომანი და ქალი, რომელმაც პოლიტიკოსს ვაჟი გაუჩინა |url=https://www.ambebi.ge/article/255985-nika-melias-piradi-cxovreba-gasaidumloebuli-roma/ |access-date=25 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2014|თბილისის მერის არჩევნები (2014)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 92 125 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2014/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 27,97% || მეორე || 84 350 || 27,53% &lt;ref&gt;[https://cesko.ge/res/old/other/29/29065.pdf მეორე ტურის შედეგები]{{Dead link|date=ივლისი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}{{Dead link|date=აპრილი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || {{|მეორე 
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|გლდანის მაჟორიტარობის კანდიდატი (2020)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]-[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]]|| 31 391 || 44,06% || პირველი || 3032 || 10,64% || {{|მეორე &lt;ref&gt; არჩევნების მეორე ტურს მელიამ ბოიკოტი გამოუცხადა, მან მოუწოდა თავის მომრეებს არ მისულიყვნენ არჩევნებზე, მიუხედავად ამისა მისი გვარი დატანილი იყო საარჩევნო ბიულეტენზე &lt;/ref&gt;
|-
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 163 489 || 34,01% || მეორე || 206 598 || 44,40% || {{|მეორე
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Facebook|Nika.Melia5}}
{{ვიკიციტატა}}
{{nplg ბიოგრაფია|00007420}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5638}}
* [https://www.unm.ge/ge/about-us/nika-melia?page=2 ნიკა მელია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201113152254/https://www.unm.ge/ge/about-us/nika-melia?page=2 |date=2020-11-13 }} — [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] საიტი

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}

{{DEFAULTSORT:მელია, ნიკანორ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:ქართველი იურისტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:მელიები|ნიკა]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>0q3yzx2ge8156jbia12q9pe0uned88h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407116</id>
      <parentid>4407095</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:30:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/188.169.134.111|188.169.134.111]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41362" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი= ნიკა მელია
| მშობლიურ ენაზე= 
| სურათი=Nika Melia.jpg
| სურათის ზომა= 250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= ნიკა მელია [[2017]] წელს
| ფსევდონიმი= 
| დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1979|12|21}}
| დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი= 
| გარდაცვალების ადგილი= 
| მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} → &lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| განათლება= საქართველოს  სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემია &lt;/br&gt; ოქსფორდის ბრუქსის უნივერსიტეტი
| სამეცნიერო ხარისხი=
| ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]]
| რელიგია= 
| პარტია= [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]
| ძირითადი იდეები= 
| საქმიანობა= იურისტი, პოლიტიკოსი
| მამა= [[ანზორ მელია]]
| დედა= ნანა ცანავა &lt;ref&gt; [https://www.ambebi.ge/article/256208-vin-arian-da-ras-sakmianoben-kartveli-politikosebi/ ვინ არიან და რას საქმიანობენ ქართველი პოლიტიკოსების ცნობილი და უცნობი დედები] &lt;/ref&gt;
| მეუღლე=
| შვილები= ალექსანდრე (სანდრო) მელია &lt;ref&gt; [https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/122775 ნიკა მელიას ქონებრივი დეკლარაცია] &lt;/ref&gt;
| ჯილდოები= 
| ხელმოწერა=
| საიტი= [https://nikamelia.ge nikamelia.ge]

| რიგი = [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] თავმჯდომარე
| თანამდებობა დაიკავა      = [[27 დეკემბერი]], [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა      =
| ვიცე-პრეზიდენტი     =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი            = [[გრიგოლ ვაშაძე]]
| მემკვიდრე    = 
| რიგი2 = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[11 დეკემბერი]], [[2020]]
| თანამდებობა დატოვა2 = [[5 ოქტომბერი]], [[2021]]
| ვიცე-პრეზიდენტი2  =
| პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 =
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| რიგი3 = [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრი]]
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[18 ნოემბერი]], [[2016]]
| თანამდებობა დატოვა3 = [[12 დეკემბერი]], [[2019]]
| ვიცე-პრეზიდენტი3  =
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| რიგი4 = [[მთაწმინდის რაიონი]]ს გამგებელი
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა4 = [[2014]]
| ვიცე-პრეზიდენტი4  =
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| რიგი5 = ეროვნული აღსრულების ბიუროს უფროსი
| თანამდებობა დაიკავა5 = [[2009]]
| თანამდებობა დატოვა5 = [[2010]]
| ვიცე-პრეზიდენტი5  =
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
}}
'''ნიკანორ (ნიკა) მელია''' (დ. [[21 დეკემბერი]], [[1979]], [[თბილისი]])&lt;ref&gt;{{cite web |title=ნიკა მელიას დეკლარაცია 2020 |url=https://declaration.gov.ge/Home/DownloadPdf/122775 |publisher=''declaration.gov.ge'' |access-date=27 თებერვალი, 2021 |date=30 დეკემბერი, 2019}}&lt;/ref&gt; — [[ქართველები|ქართველი]] [[პოლიტიკოსი]] და იურისტი. საქართველოს მე-9 და მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი.

==ბიოგრაფია==
ნიკანორ მელია დაიბადა [[1979]] წლის [[21 დეკემბერი|21 დეკემბერს]]. [[2002]] წელს დაამთავრა [[საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემია |საქართველოს სახელმწიფო უშიშროების სამინისტროს აკადემიის]] სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტი.

[[1996]] წელს მელიამ დაამთავრა [[თბილისი]]ს 47-ე საშუალო სკოლა. 2002-2003 წლებში იგი იყო [[საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური|საქართველოს უშიშროების სამინისტროს]] გამომძიებელი. [[2006]] წელს დაამთავრა ოქსფორდის  ბრუქსის უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობის ფაკულტეტი, მიიღო მაგისტრის ხარისხი. 2007 წელს მუშაობდა [[საქართველოს ეროვნული უშიშროების საბჭო]]ს აპარატის თავდაცვისა და მართლწესრიგის დეპარტამენტში მრჩევლად. [[2008]]-[[2009]] წლებში მუშაობდა ეროვნულ აღსრულების ბიუროში უფროსის მოადგილედ. 2009-2010 წლებში იყო ეროვნული აღსრულების ბიუროს უფროსი. 2010 წელს იგი იყო [[საქართველოს სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა სამინისტრო]]ს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის არასაპატიმრო სასჯელთა აღსრულებისა და პრობაციის ეროვნული სააგენტოს უფროსი. 2010 წელს დაინიშნა აღსრულების ეროვნული ბიუროს თბილისის სააღსრულებლო ბიუროს უფროსად, 2010-2012 წლებში კი ამავე ბიუროს თავმჯდომარედ; 2013-2014 წლებში იყო [[მთაწმინდის რაიონი|მთაწმინდის]] გამგებელი. [[2014]] წელს იყო [[თბილისი]]ს მერობის კანდიდატი. [[2015]] წლიდან არის  „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“  თბილისის საქალაქო ორგანიზაციის თავმჯდომარის მოადგილე  და თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი. [[2016]]-[[2019]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეცხრე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. პარლამენტში ყოფნის პერიოდში იყო ოთხი საპარლამენტო კომიტეტის წევრი. [[2016]]-[[2017]] წლებში იყო საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის წევრი. [[2016]] წლის 18-დან 25 ნოემბრამდე იყო საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტის წევრი. [[2017]]-[[2019]] წლებში იყო თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის წევრი. [[2017]]-[[2018]] წლებში იყო ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის წევრი. [[2016]]-[[2017]] წლებში იყო საპარლამენტო ფრაქცია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე.

[[2019]] წლის 25 ივნისს [[საქართველოს გენერალური პროკურატურა|საქართველოს გენერალურმა პროკურატურა]]მ მის წინააღმდეგ [[სისხლის სამართალი|სისხლის სამართლის]] საქმე აღძრა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზების, ხელმძღვანელობისა და მასში მონაწილეობის ბრალდებით (ე.წ. „[[გავრილოვის ღამე|გავრილოვის ღამესთან]]“ დაკავშირებით).&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://imedinews.ge/ge/dzalovnebi/109838/nika-melias-brali-tsaukenes|title=ნიკა მელიას ბრალი წაუყენეს|publisher=Imedinews|date=25 ივნისი, 2019|accessdate=1 ივლისი,2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Genin |first1=Aaron |title=Georgian Protests: Tbilis’s Two-Sided Conflict |url=https://calrev.org/2019/07/25/russian-impiety-georgian-riots/?v=7516fd43adaa |access-date=16 თებერვალი, 2021 |work=The California Review |date=25 ივლისი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190726201930/https://calrev.org/2019/07/25/russian-impiety-georgian-riots/?v=7516fd43adaa |archivedate=2019-07-26 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Georgian Parliament Strips Opposition Lawmaker Of Immunity Over Violent Protests |url=https://www.rferl.org/amp/georgian-parliament-strips-opposition-lawmaker-of-immunity-over-violent-protests/30022091.html |access-date=16 თებერვალი, 2021 |work=www.rferl.org}}&lt;/ref&gt; პროკურატურამ პატიმრობის ნებართვის გამოყენებაზე მიმართა საქართველოს პარლამენტს. 26 ივნისს [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] საგანგებო სესიაზე, რომელსაც „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისა]]“ და „[[ევროპული საქართველო]]ს“ წევრებმა ბოიკოტი გამოუცხადეს, მელიას სადეპუტატო იმუნიტეტი მოუხსნეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პარლამენტმა ნიკა მელიას დეპუტატის იმუნიტეტი შეუჩერა |url=https://imedinews.ge/ge/politika/109960/parlamentma-nika-melias-deputatis-imuniteti-sheuchera |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=imedinews.ge}}&lt;/ref&gt; 27 ივნისს სასამართლომ პატიმრობის მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა და 30&amp;nbsp;000-ლარიანი გირაოს სანაცვლოდ საქმის დასრულებამდე პატიმრობიდან გაათავისუფლა; გარდა ამისა, მოსამართლემ მას სხვა შეზღუდვების დაუწესა: საცხოვრებელი ადგილის (სახლის) დატოვება საგამოძიებო ორგანოს ინფორმირებისა და თანხმობის გარეშე, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას საჯარო განცხადებების გაკეთება, მოწმეებთან ნებისმიერი სახის კომუნიკაცია, დაეკისრა საგამოძიებო ორგანოსთვის პასპორტისა და პირადობის დამადასტურებელი სხვა დოკუმენტის ჩაბარების ვალდებულება.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელიას პატიმრობა არ შეუფარდეს |url=https://on.ge/story/39959-ნიკა-მელიას-პატიმრობა-არ-შეუფარდეს |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=27 ივნისი, 2019 |language=ka}}&lt;/ref&gt; მელიას ადვოკატის მიერ სააპელაციო სასამართლოში განაჩენის გასაჩივრების შემდეგ, სადაც პროკურატურა ისევ პატიმრობას ითხოვდა, აღნიშნული შეზღუდვები ძალაში დარჩა და ელექტრონული სამაჯურის ტარებაც დაევალა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გასაკონტროლებლად ნიკა მელიას ელექტრონულ სამაჯურს დაუმაგრებენ |url=https://on.ge/story/40173-გასაკონტროლებლად-ნიკა-მელიას-ელექტრონულ-სამაჯურს-დაუმაგრებენ |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=2 ივლისი, 2019 |language=ka}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] ბანკ „[[ქართუ ბანკი|ქართუს]]“ გაკოტრების მცდელობის საქმეზე, სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების ნაწილში ნიკა მელიას 25&amp;nbsp;000-ლარიანი ჯარიმა დაეკისრა. ასევე დამატებით სასჯელად 2 წლით და 3 თვის ვადით თანამდებობის დაკავების უფლება ჩამოერთვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ბანკი „ქართუს“ გაკოტრების საქმეზე ნიკა მელიას მიმართ არასაპატიმრო სასჯელი გამოიყენეს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/30302590.html |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[12 დეკემბერი|12 დეკემბერს]] შეუწყვიტეს პარლამენტარის უფლებამოსილობა, რასაც 88 დეპუტატმა დაუჭირა მხარი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია პარლამენტის დეპუტატი აღარ არის |url=https://www.ambebi.ge/article/239714-nika-melia-parlamentis-deputati-agar-aris/ |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

[[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე]] „ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ“ და გაერთიანებულმა ოპოზიციამ „[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]]“ გლდანის საარჩევნო ოლქის მაჟორიტარობის კანდიდატად წარადგინა.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://mtavari.tv/news/15487 | title = „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ მაჟორიტარობის კანდიდატები წარადგინა | publisher = [[მთავარი არხი]]. ''mtavari.tv'' | date = 2020-09-23 | accessdate = 24 სექტემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt; პირველ ტურში მიიღო 31 391 ხმა (44,06%) და დაიკავა პირველი ადგილი. მეორე ტურში მონაწილეობაზე მელიამ უარი განაცხადა (მთლიანად ოპოზიციასთან ერთად, გაყალბებული არჩევნების მოტივით), მიუხედავად ამისა მისი გვარი დატანილი იყო საარჩევნო ბიულეტენზე. მან მეორე ტურში 3032 (10,64%) მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=არჩევნების შედეგები |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_44/dashboard |publisher=''results.cec.gov.ge'' |access-date=17 თებერვალი, 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_44/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; პარლამენტში პარტიული სიით შესვლაზე უარი განაცხადა (პარტიასთან ერთად, გაყალბებული არჩევნების მოტივით). მოგვიანებით შეწყვიტა ბოიკოტის რეჟიმი. ოფიციალურად [[2020]] წლის [[11 დეკემბერი|11 დეკემბრიდან]] [[2021]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრამდე]] იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეათე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — გაერთიანებული ოპოზიცია „ძალა ერთობაშია“.&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | title = ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საქართველოს პარლამენტის 2020 წლის 31 ოქტომბრის არჩევნები შეაჯამა | publisher = [[ცესკო]] | date = 2020-12-03 | accessdate = 20 დეკემბერი, 2020 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20201215084648/https://cesko.ge/geo/list/show/123458-tsentralurma-saarchevno-komisiam-saqartvelos-parlamentis-2020-tslis-31-oqtombris-archevnebi-sheadjama | archivedate = 2020-12-15 }}&lt;/ref&gt;

საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ გამართულ ერთ-ერთ აქციაზე ნიკა მელიამ ელექტროსამაჯური, რომელიც [[2019]] წლის ივლისიდან ეკეთა, დემონსტრაციულად მოიხსნა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=აღარ ვაპირებ ტარებას — ნიკა მელიამ აქციაზე ელექტროსამაჯური მოიხსნა |url=https://on.ge/story/68189-აღარ-ვაპირებ-ტარებას-ნიკა-მელიამ-აქციაზე-ელექტროსამაჯური-მოიხსნა |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=1 ნოემბერი, 2020 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ამას პროკურატურის მიერ მორიგი გირაოს გადახდის, გადაუხდელობის შემთხვევაში კი პატიმრობის მოთხოვნა მოჰყვა. მელიამ გირაოს გადახდაზე უარი განაცხადა, რადგან საქმე პოლიტიზებულად მიიჩნია.&lt;ref&gt;{{cite news |title=არ გადავიხდი და ვერ დამიჭერთ — ნიკა მელია პროკურატურას პასუხობს |url=https://on.ge/story/75188-არ-გადავიხდი-და-ვერ-დამიჭერთ-ნიკა-მელია-პროკურატურას-პასუხობს |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=5 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ პროკურატურამ საქართველოს პარლამენტს მიმართა სადეპუტატო იმუნიტეტის მოხსნის მოთხოვნით, რომელიც მეორეჯერაც დაკმაყოფილდა (88 ხმა 2-ის წინააღმდეგ).&lt;ref&gt;{{cite news |title=ქართულმა ოცნებამ ნიკა მელიას დეპუტატის იმუნიტეტი მეორედაც მოუხსნა |url=https://on.ge/story/75865-ქართულმა-ოცნებამ-ნიკა-მელიას-დეპუტატის-იმუნიტეტი-მეორედაც-მოუხსნა |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=On.ge |date=16 თებერვალი, 2021 |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] თბილისის საქალაქო სასამართლომ დააკმაყოფილა პროკურატურის შუამდგომლობა და ნიკა მელიას წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=სასამართლომ ნიკა მელიას წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა |url=https://civil.ge/ka/archives/398225 |access-date=17 თებერვალი, 2021 |work=Civil.ge |date=17 თებერვალი, 2021 |language=ka-GE}}&lt;/ref&gt; პრემიერ-მინისტრმა [[გიორგი გახარია]]მ გაუმართლებლად მიიჩნია ნიკა მელიას დაპატიმრება იმ პირობებში, როდესაც არსებობს პოლიტიკური ესკალაციის საფრთხე და თანამდებობა დატოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=პრემიერ-მინისტრი გიორგი გახარია თანამდებობიდან გადადგა |url=https://www.ambebi.ge/article/255622-premier-ministri-giorgi-gaxaria-tanamdebobidan-gad/ |access-date=18 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; დაკავების გადაწყვეტილების აღსრულება მას მერე დაიწყო, რაც [[საქართველოს პარლამენტი|პარლამენტმა]] პრემიერის პოსტზე [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილს]] დაუჭირა მხარი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დააკავეს - რა არ უნდა გამოგრჩეს 23 თებერვალს |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/ნიკა-მელია-დააკავეს---რა-არ-უნდა-გამოგრჩეს-23-თებერვალს/31116178.html |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=რადიო თავისუფლება |language=ka}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[23 თებერვალი|23 თებერვალს]] დილით განხორციელდა სპეციალური დანიშნულების რაზმებისა და პოლიციის შტურმი „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ოფისზე, სადაც შეკრებილი იყვნენ ოპოზიციური პარტიების ლიდერები და მხარდამჭერები, და ნიკა მელია დააკავეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია დაკავებულია |url=https://www.ambebi.ge/article/255843-nika-melia-dakavebulia/ |access-date=23 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt; [[8 მაისი|8 მაისს]] „ევ­რო­პულ­მა ფონდმა დე­მოკ­რა­ტი­ის­თვის“ (European Endowment for Democracy) მელიას გირაოს თანხა საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციას ჩაურიცხა, ასცოიაციამ თანხა სასჯელაღსრულების ბიუროს ანგარიშზე შეიტანა. &lt;ref&gt; {{cite news| title = სასამართლომ ნიკა მელიას საქმეზე წინასწარი პატიმრობა გირაოთი შეცვალა | url= https://tabula.ge/ge/news/667041-sasamartlom-nika-melias-sakmeze-cinascari |work= tabula.ge}} &lt;/ref&gt; 10 მაისს სასამართლომ მელიას საქმეზე წინასწარი პატიმრობა 40 000 ლარიანი გირაოთი შეცვალა. მელიამ ციხე იმავე დღეს, [[2021]] წლის [[10 მაისი|10 მაისს]] დატოვა. [[2021]] წლის [[23 ივლისი|23 ივლისს]] ოპოზიციის ნაწილმა მელია 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნებისათვის თბილისის მერობის კანდიდატად დაასახელა. &lt;ref&gt;{{cite news |title=ოპოზიციის ნაწილმა თბილისის მერობის კანდიდატად ნიკა მელია დაასახელა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/31374178.html |access-date=23 ივლისი, 2021 |work=www.radiotavisupleba.ge}}&lt;/ref&gt; მას შემდეგ რაც [[2021]] წლის [[28 ივლისი|28 ივლისს]] „ქართული ოცნება“ [[ევროპული საბჭო]]ს პრეზიდენტ [[შარლ მიშელი]]ს შუამავლობით ხელმოწერილი შეთანხმებიდან გავიდა, ნიკა მელიამ [[29 ივლისი|29 ივლისს]] განაცხადა საპარლამენტო მანდატის დატოვების შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელია საპარლამენტო მანდატს ტოვებს
 |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/667768-nika-melia-saparlamento-mandats-tovebs/ |access-date=29 ივლისი, 2021 |work=www.interpressnews.ge}}&lt;/ref&gt; [[თბილისი]]ს მერის არჩევნების პირველ ტურში მიიღო 163 489	ხმა (34,01%). &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |title=Results |accessdate=2020-12-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210104235435/https://results.cec.gov.ge/#/ka-ge/election_45/dashboard |archivedate=2021-01-04 }}&lt;/ref&gt; მეორე ტურში მელიამ 206 598 ხმა (44,40%) მიიღო და მეორე ადგილი დაიკავა, დამარცხდა „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელ [[კახა კალაძე]]სთან.

მელია არის პარტია „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ პოლიტიკური საბჭოს თავმჯდომარე.&lt;ref&gt;{{cite web |title=პოლიტიკური საბჭო |url=https://unm.ge/ge/about-us/politikuri-sabcho |publisher=[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]. ''unm.ge'' |access-date=17 თებერვალი, 2021 |date=15 თებერვალი, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210120065345/https://unm.ge/ge/about-us/politikuri-sabcho |archivedate=2021-01-20 }}&lt;/ref&gt; [[2020]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] აირჩიეს პარტიის თავმჯდომარედ.&lt;ref&gt;{{Cite news | url = https://netgazeti.ge/news/509131/ | title = „ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარედ ნიკა მელია ოფიციალურად აირჩიეს | website = netgazeti.ge | date = 2020-12-27 | access-date = 27 დეკემბერი, 2020}}&lt;/ref&gt;

==პოპულარობა==
[[2021]] წლის ივნისში Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 47% დადებითად, ხოლო 53% – უარყოფითად აფასებს. &lt;ref&gt;{{cite news |title=Edison Research: არჩევნები რომ დღეს ტარდებოდეს – ოცნება 32%, ენმ – 24%, საქართველოსთვის – 13% |url=https://tabula.ge/ge/news/669171-edison-research-archevnebi-rom-dghes-tardebodes |access-date=24 ივნისი, 2021 |work=Tabula}}&lt;/ref&gt;. [[2021]] წლის აგვისტო-სექტემბერში Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 46% პოზიტიურად, ხოლო 54% – ნეგატიურად აფასებს.&lt;ref&gt;{{cite news |title= გახარია - 55%; კალაძე - 55%; მელია - 46% - პოლიტიკოსების მოწონება Edison-ის კვლევით |url=https://formulanews.ge/News/56362 |access-date=9 სექტემბერი, 2021 |work=Formulanews}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის 12-25 სექტემბრის მონაკვეთში ჩატარებული Edison Research-ის ჩატარებული კვლევის მიხედვით მელიას გამოკითხულთა 46% პოზიტიურად, ხოლო 54% – ნეგატიურად აფასებს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=გახარია - 49%; კალაძე - 55%; ბაქრაძე - 48% - პოლიტიკოსების მოწონება Edison-ის კვლევით
 |url=https://formulanews.ge/News/57260 |access-date=27 სექტემბერი, 2021 |work=Formulanews}}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
[[2014]] წელს შეეძინა შვილი, სანდრო მელია. მელიას მამა არის ცნობილი ქართველი ექიმი, [[ანზორ მელია]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=ნიკა მელიას პირადი ცხოვრება - გასაიდუმლოებული რომანი და ქალი, რომელმაც პოლიტიკოსს ვაჟი გაუჩინა |url=https://www.ambebi.ge/article/255985-nika-melias-piradi-cxovreba-gasaidumloebuli-roma/ |access-date=25 თებერვალი, 2021 |work=www.ambebi.ge}}&lt;/ref&gt;

==შედეგები არჩევნებში==
{| class=wikitable width=100%
! rowspan=2|არჩევნები
! rowspan=2|წარმდგენი
! colspan=3|პირველი ტური
! colspan=3|მეორე ტური
|-
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
!ხმა
!პროცენტი
!ადგილი
|-align=center
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2014|თბილისის მერის არჩევნები (2014)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 92 125 &lt;ref&gt;[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/2014/index.html შედეგები არჩევნებზე]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || 27,97% || მეორე || 84 350 || 27,53% &lt;ref&gt;[https://cesko.ge/res/old/other/29/29065.pdf მეორე ტურის შედეგები]{{Dead link|date=ივლისი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}{{Dead link|date=აპრილი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; || {{|მეორე 
|-align=center
![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|გლდანის მაჟორიტარობის კანდიდატი (2020)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]-[[ძალა ერთობაშია (კოალიცია)|ძალა ერთობაშია]]|| 31 391 || 44,06% || პირველი || 3032 || 10,64% || {{|მეორე &lt;ref&gt; არჩევნების მეორე ტურს მელიამ ბოიკოტი გამოუცხადა, მან მოუწოდა თავის მომრეებს არ მისულიყვნენ არჩევნებზე, მიუხედავად ამისა მისი გვარი დატანილი იყო საარჩევნო ბიულეტენზე &lt;/ref&gt;
|-
![[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 2021|თბილისის მერის არჩევნები (2021)]]
| [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა]]|| 163 489 || 34,01% || მეორე || 206 598 || 44,40% || {{|მეორე
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Facebook|Nika.Melia5}}
{{ვიკიციტატა}}
{{nplg ბიოგრაფია|00007420}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5638}}
* [https://www.unm.ge/ge/about-us/nika-melia?page=2 ნიკა მელია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201113152254/https://www.unm.ge/ge/about-us/nika-melia?page=2 |date=2020-11-13 }} — [[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]] საიტი

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}
{{2021 წლის თბილისის მერობის კანდიდატები}}

{{DEFAULTSORT:მელია, ნიკანორ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:ქართველი იურისტები]]
[[კატეგორია:საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:მელიები|ნიკა]]
[[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>62dqkxrlwkmtm4dbkp7mekniv7z0st3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქეთი ტოროტაძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>442868</id>
    <revision>
      <id>4407272</id>
      <parentid>4231086</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T09:41:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.49.53.74</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ბიოგრაფია */ თარგმანებს დავამატე მათი გამოქვეყნების წლები. ბიბლიოგრაფიის ჩამონათვალში ისინი არ არის და თვითონ ბიოგრაფიაში მაინც რომ ჰქონდეს გამოქვეყნების წლები მითითებული, ამიტომ დავამატე/</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7418" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ქეთი ტოროტაძე
| სურათი= Ქეთი ტოროტაძე.jpg
| ტიტრი =
| ჩარჩო =
| ფსევდონიმი = 
| სრული სახელი = 
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1959|7|17}}
| დაბადების ადგილი = [[თბილისი]],[[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი = 
| საქმიანობა = ლიტერატურათმცოდნე, მთარგმნელი, მწერალი, პუბლიცისტი
| ეროვნება = [[ქართველი]]
| პერიოდი = 
| ჟანრი = 
| ენა = 
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} →&lt;/br&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| alma_mater = 
| თემატიკა = 
| მიმდინარეობა = 
| დებიუტი = 
| magnum_opus = 
| მეუღლე = 
| პარტნიორი =
| შვილები = 
| ნათესავები = 
| გავლენა მოახდინეს =
| გავლენა მოახდინა = 
| საიტი =
| ხელმოწერა = 
| სქოლიო =
}}
'''ქეთევან (ქეთი) ტოროტაძე''' (დ. [[17 ივლისი]], [[1959]]) — [[ქართველი]] ლიტერატურათმცოდნე, მთარგმნელი, [[მწერალი]] და პუბლიცისტი. ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი.

== ბიოგრაფია == 
ქეთი ტოროტაძე დაიბადა [[1959]] წლის 17 ივლისს, [[ქალაქი|ქალაქ]] [[თბილისი|თბილის]]ში. დაამთავრა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს დასავლეთ ევროპის ენებისა და ლიტერატურის ფაკულტეტი [[1981]] წელს. ამავე უნივერსიტეტის ასპირანტურა - [[1988]] წელს. საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე „[[საბჭოთა საქართველო|&lt;nowiki/&gt;]]&lt;nowiki/&gt;ავტორის პოზიციის თავისებურება XX საუკუნის მხატვრულ პროზაში (ინგლისური და ამერიკული ლიტერატურის მასალაზე)[[საბჭოთა საქართველო|“]] დაიცვა [[1988|1989]] წელს. მუშაობდა გამომცემლობა „[[საბჭოთა საქართველო]]ში“ რედაქტორად, უნივერსიტეტის საზღვარგარეთის ლიტერატურის ისტორიის კათედრაზე უფროს მეცნიერ-თანამშრომლად. კითხულობდა ლექციებს სხვადასხვა უმაღლეს სასწავლებლებში.

[[1989]]-[[1991]] წლებში აქვეყნებდა პუბლიკაციებს ქართულ პრესაში (გაზეთები „დედასამშობლო“, „[[თბილისი (გაზეთი)|თბილისი]]“, „მრგვალი მაგიდა — თავისუფალი საქართველო“). [[ინგლისური]]დან და [[რუსული]]დან ნათარგმნი აქვს: უილიამ ს. მოემის რომანი „[[საბჭოთა საქართველო|&lt;nowiki/&gt;]]&lt;nowiki/&gt;მოხატული ფარდა&lt;nowiki/&gt;[[საბჭოთა საქართველო|“]] (1985), ვაშინგტონ ირვინგის, ამბროზ ბირსის, დეივიდ ჰ. ლორენსის, მურიელ სპარკის მოთხრობები (1979-2011), ჩარლზ გალენკემპის „[[საბჭოთა საქართველო|&lt;nowiki/&gt;]]&lt;nowiki/&gt;მაია - გამქრალი ცივილიზაციის საიდუმლო&lt;nowiki/&gt;[[საბჭოთა საქართველო|“]] (1981), ა. ვ. ჩაკლინის „[[საბჭოთა საქართველო|&lt;nowiki/&gt;]]&lt;nowiki/&gt;მოგზაურობა საიდუმლოს ამოსაცნობად გრძელდება&lt;nowiki/&gt;[[საბჭოთა საქართველო|“]] (1984), ლოურენს გრინის „[[საბჭოთა საქართველო|&lt;nowiki/&gt;]]&lt;nowiki/&gt;ძველი აფრიკის უკანასკნელი საიდუმლოებანი&lt;nowiki/&gt;[[საბჭოთა საქართველო|“]] (1987). [[2011]]-[[2012]] წლებში აქვეყნებდა სტატიებს ჟურნალში „[[ისტორიან|ისტორიანი]]“.

== წიგნები ==
* „იმპერატორი ნაპოლეონი“ (2013; 2020)
*„პოლონური ქრონიკები“ (2013; 2020)
* „ინგლისური ლიტერატურის ისტორია“ (2013; 2020)
* „თქმა მართლისა“ (2015; 2020)
*„სიმბოლოები და ალეგორიები“ (2016; 2020)
* „არჩილი“ (2018; 2020)
* „ელექტრონული პორტრეტები“ (2019)
*„ნინოს ცხოვრება“ (2021)

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{nplg ბიოგრაფია|00008104}}

{{DEFAULTSORT:ტოროტაძე, ქეთი}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 17 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1959]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი ლიტერატურათმცოდნეები]]
[[კატეგორია:ქართველი მთარგმნელები]]
[[კატეგორია:ქართველი პუბლიცისტები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>f550f7tsbx0xxqy0u3jxn5o3fy6xuvt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხვიჩა კვარაცხელია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>445645</id>
    <revision>
      <id>4407222</id>
      <parentid>4398655</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:27:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34298" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ხვიჩა კვარაცხელია
|სურათი = i_bbf5c3e9cccd1f881244c54fee51f900_1655072679225649_0
|სურათის ზომა =1200x814px
|წარწერა = კვარაცხელია 2022 წელი
|სრული სახელი = 
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|12}}
|დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე = 183 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი =[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|ნომერი = 
|ახალგაზრდული წელი1 = 2012–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1 = 2017–2018
|წელი2 = 2018–2019
|წელი3 = 2019
|წელი4 = 2019–2022
|წელი5 = 2022
|წელი6 = 2022–
|კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2 = [[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|კლუბი3 = {{იჯარა}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მ.]]
|კლუბი4 = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი5 = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|კლუბი6 = [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|მატჩი1 = 4
|მატჩი2 = 18
|მატჩი3 = 7
|მატჩი4 = 69
|მატჩი5 = 11
|მატჩი6 = 0
|გოლი1 = 1
|გოლი2 = 3
|გოლი3 = 1
|გოლი4 = 9
|გოლი5 = 8
|გოლი6 = 0
|ეროვნული წელი1 = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2 = 2017–
|ეროვნული წელი3 = 2019–	
|ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1 = 21
|ეროვნული მატჩი2 = 6
|ეროვნული მატჩი3 = 17
|ეროვნული გოლი1 = 15
|ეროვნული გოლი2 = 2
|ეროვნული გოლი3 = 8
|მედლის თარგები = 
|კლუბი-განახლება = 1 მაისი 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 12 ივნისი, 2022
}}
'''ხვიჩა კვარაცხელია''' (დ. [[12 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[ფეხბურთელი]]. საქართველოს ეროვნული ნაკრებისა და [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლის“]] [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]].&lt;ref&gt;[https://sscnapoli.it/kvaratskhelia-ho-scelto-napoli-subito-sono-in-un-grande-club-e-una-citta-fantastica/ KVARATSKHELIA: „HO SCELTO NAPOLI SUBITO, SONO IN UN GRANDE CLUB E IN UNA CITTÀ FANTASTICA“]&lt;/ref&gt;

==საკლუბო კარიერა==
[[ფაილი:Khvicha_Kvaratskhelia_2019.jpg|მინი|მარცხნივ|კვარაცხელია [[2019]] წელს]]

===ადრეული კარიერა===
[[2012]] წლიდან თამაშობდა თბილისის „დინამოს“ აკადემიასა და ახალგაზრდულ გუნდებში. კვარაცხელიამ კარიერა [[2017]] წელს, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] დაიწყო. ერთი წლის შემდეგ „რუსთავში“ გადავიდა.

===მოსკოვის „ლოკომოტივი“===
[[2019]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]], კვარაცხელია იჯარით მოსკოვის „ლოკომოტივში“ გადავიდა.&lt;ref name=&quot;InKK&quot;&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/19535|title=Хвича Кварацхелия – в &quot;Локомотиве&quot;
|date=15 February 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი რუსეთის პრემიერ ლიგაში [[2019]] წლის [[10 მარტი|10 მარტს]], მაჰაჩყალის „ანჟის“ წინააღმდეგ შედგა. ის მოედანზე 86-ე წუთზე გამოვიდა, ჯეფერსონ ფარფანის ნაცვლად.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Russian Premier League|url=https://premierliga.ru/match/match_12726.html|title=Anzhi v Lokomotiv game report|date=10 March 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[1 ივლისი|1 ივლისს]], იჯარის ვადის გასვლის შემდეგ კვარაცხელიამ დატოვა „ლოკომოტივი“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/20350|title=Кварацхелия покинул &quot;Локомотив&quot;|trans-title=Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მოსკოვის „ლოკომოტივის“ მწვრთნელმა [[იური სიომინი|იური სიომინმა]] კი განაცხადა, რომ იმედგაცრუებული იყო ხვიჩას გუნდიდან წასვლის და „რუსთავისგან“ არ გამოსყიდვის გამო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Championat|url=https://www.championat.com/football/news-3793843-sjomin-iz-za-uhoda-kvarachelii-iz-lokomotiva-u-menja-potekli-sljozy.html|title=Сёмин: из-за ухода Кварацхелии из &quot;Локомотива&quot; у меня потекли слёзы|trans-title=Semin: I cried because Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

===ყაზანის „რუბინი“===
[[2019]] წლის [[6 ივლისი|6 ივლისს]], კვარაცხელიამ ხელი მოაწერა ხუთწლიან კონტრაქტს ყაზანის „რუბინთან“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Rubin Kazan|url=https://rubin-kazan.ru/posts/hvicha-kvaratsheliya-stal-igrokom-rubina|title=ХВИЧА КВАРАЦХЕЛИЯ СТАЛ ИГРОКОМ &quot;РУБИНА&quot;|trans-title=Khvicha Kvaratskhelia became a Rubin player|date=6 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; [[2019]] წლის [[15 ივლისი|15 ივლისს]], მან გაუტანა ყოფილ კლუბს, მოსკოვის „ლოკომოტივს“. კვარაცხელიამ მეორე გოლი „რუბინის“ მაისურით, [[2019]] წლის [[30 ნოემბერი|30 ნოემბერს]], [[გროზნო]]ს „ახმატის“ წინააღმდეგ გაიტანა.  [[2020]] წლის ზაფხულში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ „გალათასარაი“ მზად იყო მის სანაცვლოდ 15 მილიონი [[ევრო]] გადაეხადა, მაგრამ ტრანსფერი არ შედგა. [[2020]] წელს კვარაცხელია ზედიზედ სამჯერ, გულშემატკივრებმა აგვისტოში, სექტემბერსა და ოქტომბერში გუნდის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს. &lt;ref&gt; [https://sportall.ge/fekhburthi/fekhburthii/legionerebi/143975-kvarackhelia-zedized-mesamed-aghiares-qrubinisq-sauketheso-fekhburthelad.html კვარაცხელია ზედიზედ მესამედ აღიარეს &quot;რუბინის&quot; საუკეთესო ფეხბურთელად] &lt;/ref&gt; [[2020]] წელს დასახელდა [[საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელი|საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელად]]. [[2020]] წლის აპრილში კვლავ დაასახელეს გუნდის თვის საუკეთესო ფეხბურთელად.

2021 წლის დასაწყისში L'Equipe-მა გამოაქვეყნა 21-ე საუკუნეში დაბადებული 50 საუკეთესო ფეხბურთელის სია, რომელშიც ხვიჩა რუსეთის პრემიერ ლიგის ერთადერთი წარმომადგენელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Кварацхелия вошел в топ-50 молодых игроков в мире, первый — Фати |url=https://www.sport-express.ru/football/rfpl/news/kvaracheliya-voshel-v-top-50-molodyh-igrokov-v-mire-pervyy-fati-1756930/#! |website=sport-express.ru (in Russian), 12 February 2021}}&lt;/ref&gt;

===ბათუმის „დინამო“===
[[2022]] წლის 7 მარტს ფიფამ გამოაცხადა, რომ [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|უკრაინაში რუსეთის შეჭრის გამო]], რუსეთში მყოფ ლეგიონერებს შეუძლიათ ცალმხრივად გაწყვიტონ კონტრაქტები 2022 წლის 30 ივნისამდე და ეძლევათ უფლება შეუერთდნენ რუსეთის გარეთ არსებულ კლუბებს [[2022]] წლის 30 ივნისამდე.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FIFA]]|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-adopts-temporary-employment-and-registration-rules-to-address-several|title=FIFA adopts temporary employment and registration rules to address several issues in relation to war in Ukraine|date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[2022]] წლის 24 მარტს ყაზანის „რუბინმა“ განაცხადა, რომ კვარაცხელიას კონტრაქტი გაწყდა. &lt;ref&gt;{{cite press release|publisher=[[FC Rubin Kazan]]|url=https://rubin-kazan.ru/posts/rubin-i-hvicha-dogovorilis-o-priostanovke-kontrakta|title=&quot;РУБИН&quot; И ХВИЧА ДОГОВОРИЛИСЬ О ПРИОСТАНОВКЕ КОНТРАКТА|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022|language=ru}}&lt;/ref&gt; ამავე დღეს ის ბათუმის „დინამოს“ შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FC Dinamo Batumi|Dinamo Batumi]]|url=https://www.facebook.com/DinamoBatumi1923/posts/3011126885766758|title=Say what?|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;

კვარაცხელიამ გუნდის რიგებში 11 მატჩი ჩაატარა, სადაც 8 გოლის გატანა და 2 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა. დასახელდა ეროვნული ლიგის მეორე წრის საუკეთესო მოთამაშედ. &lt;ref&gt;{{cite web |title=ელიგის მეორე წრეში საუკეთესო კვარაცხელიაა |url=https://1tv.ge/news/eligis-meore-wreshi-sauketeso-kvarackheliaa-1tvsport/ |website=1tv.ge (in Georgian) |date=23 June 2022}}&lt;/ref&gt;

===ნაპოლი===

==სანაკრებო კარიერა==
მისი დებიუტი საქართველოს ეროვნულ ნაკრებში შედგა [[2019]] წლის [[7 ივნისი|7 ივნისს]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის ფარგლებში, [[გიბრალტარის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გიბრალტარის ეროვნული ნაკრების]] წინააღმდეგ. კვარაცხელიამ შეხვედრა ძირითად შემადგენლობაში დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[UEFA]]|url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/season=2020/matches/round=2001086/match=2026066/index.html|title=Georgia v Gibraltar game report|date=7 ივნისი, 2019}}&lt;/ref&gt; ეს იყო ერთადერთი შეხვედრა რომელიც კვარაცხელიამ [[2019]] წელს ნაკრებში ჩაატარა.

[[2020]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]], მან გაიტანა თავისი პირველი გოლი ნაკრების მაისურით, ერთა ლიგაზე, ჩრდილოეთ მაკედონიის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] გაიტანა [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ანგარიშით 1–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/ljpKqhj9/#match-summary|title=Georgia v Spain game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[31 მარტი|31 მარტს]] გაიტანა [[საბერძნეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/bqKWb9wN/#match-summary|title=Georgia v Greece game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2020]] წელს კვარაცხელიამ ეროვნულ ნაკრებში 4 შეხვედრაში ითამაშა და 1 გოლის გატანა მოახერხა.

[[2021]] წელს კვარაცხელიამ ნაკრებში სამი შეხვედრა ჩაატარა და ორი გოლის გატანა მოახერხა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] მან ესპანეთის ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებს გაუტანა, ხოლო სამ დღეში [[31 მარტი|31 მარტს]] საბერძნეთის ნაკრებთან გოლის გატანაც მოახერხა.

==საკლუბო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები კლუბის, სეზონისა და შეჯიბრის მიხედვით
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot;|სეზონი
!colspan=&quot;3&quot;|ლიგა
!colspan=&quot;2&quot;|თასი
!colspan=&quot;2&quot;|კონტინენტური
!colspan=&quot;2&quot;|სხვა
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
|-
!დივიზიონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2017|2017]]
|rowspan=&quot;1&quot;|[[ეროვნული ლიგა]]
|4||1||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||5||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!4!!1!!1!!0!!0!!0!!0!!0!!5!!1
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2018|2018]]
|rowspan=&quot;1&quot;|ეროვნული ლიგა
|18||3||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||18||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!18!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!0!!18!!3
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]]
|2018–19
|rowspan=&quot;1&quot;|[[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რპლ]]
|7||1||3||0||colspan=&quot;2&quot;|–||colspan=&quot;2&quot;|–||10||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Total
!7!!1!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!10!!1
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი ყაზანი]]
|2019–20
| rowspan=&quot;3&quot; |რპლ
|27||3||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||28||3
|-
|2020–21
|23||4||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||23||4
|-
|2020–21
|19
|2
|1
|0
|2
|0
| colspan=&quot;2&quot; |—
|22
|2
|-
! colspan=&quot;2&quot; |ჯამი
!69!!9!!2!!0!!2!!0!!0!!0!!73!!9
|-
|[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დიინამო ბათუმი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]]
|ეროვნული ლიგა
|11
|8
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
|11
|8
|-
|[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|2022–23
|[[იტალიის სერია A|სერია A]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
! colspan=&quot;3&quot; |კარიერის ჯამი
!109!!22!!6!!0!!2!!0!!0!!0!!117!!22
|}

==საერთაშორისო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}&lt;center&gt;'''№'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''თარიღი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''მასპინძელი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''სტუმარი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''გოლები'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''შეჯიბრება'''&lt;/center&gt;
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}7 ივნისი, 2019
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|GIB}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 წლის ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2019/06/07/europe/european-championship-qualification/georgia/gibraltar/2942800/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}5 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Estonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა 2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/05/europe/uefa-nations-league/estonia/georgia/3243352/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}8 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/08/europe/uefa-nations-league/georgia/macedonia-fyr/3243354/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}8 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Belarus}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის პლეი-ოფი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/08/europe/european-championship-qualification/georgia/belarus/3186351/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}14 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/14/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3243358/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}25 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/25/europe/wc-qualifying-europe/sweden/georgia/3430037/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}28 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Spain}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/28/europe/wc-qualifying-europe/georgia/spain/3430038/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}31 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/31/europe/wc-qualifying-europe/greece/georgia/3430040/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}9
{{!}}9 ოქტომბერი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/09/europe/wc-qualifying-europe/georgia/greece/3430048/  ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}10
{{!}}12 ოქტომბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Kosovo}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/12/europe/wc-qualifying-europe/kosovo/georgia/3430050/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}11
{{!}}11 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}2
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/11/europe/wc-qualifying-europe/georgia/sweden/3430052/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}12
{{!}}15 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Uzbekistan}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/15/world/friendlies/georgia/uzbekistan/3683567/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}13
{{!}}25 მარტი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bosnia-Herzegovina}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/03/25/world/friendlies/bosnia-herzegovina/georgia/3727361/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}14
{{!}}2 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|Gibraltar}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/02/europe/uefa-nations-league/georgia/gibraltar/3710522/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}15
{{!}}5 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–5'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/05/europe/uefa-nations-league/bulgaria/georgia/3710525/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}16
{{!}}9 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/09/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3710527/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}17
{{!}}12 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/12/europe/uefa-nations-league/georgia/bulgaria/3710528/ ანგარიში]
|}
'''ჯამი: 17 მატჩი / 8 გოლი, 10 გამარჯვება, 4 ფრე, 3 მარცხი'''

==პირადი ცხოვრება==
მისი მამა არის ყოფილი ფეხბურთელი [[ბადრი კვარაცხელია]] (დ. [[1965]]). [[2000]] წელს ბადრი კვარაცხელიამ ჩაატარა 3 მატჩი [[აზერბაიჯანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|აზერბაიჯანის]] ნაკრებში. თამაშობდა ქართულ და აზერბაიჯანულ კლუბებში.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/sporti/56991/khvicha-kvaratskhelia-shesadzloa-miunkhenis-baiernis-tsevri-gakhdes ''ხვიჩა კვარაცხელია შესაძლოა მიუნხენის „ბაიერნის“ წევრი გახდეს''] In: Imedinews.ge vom 13. April 2018 (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.worldfootball.net/player_summary/badri-kvaratskhelia/ ''Profil von Badri Kwarazchelia''] In: worldfootball.net (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt; ჰყავს ძმა, თორნიკე კვარაცხელია (დ. 2010) რომელიც „ავაზას“ საფეხბურთო აკადემიაში თამაშობს. &lt;ref&gt;[https://adjarasport.com/fekhburti/posts/bavshvi-romelits-qvelas-atquebs-10-tslis-kvaratskhelia-dzmis-kvalze-480492 ბავშვი, რომელიც ყველას ატყუებს - 10 წლის კვარაცხელია ძმის კვალზე]&lt;/ref&gt; კვარაცხელია [[ქრისტიანობა|ქრისტიანია]]. &lt;ref&gt; [https://leadersport.ge/news/%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%98 ცეცხლი მინდორზე – ვრცელი ინტერვიუ ხვიჩა კვარაცხელიასთან] &lt;/ref&gt;

==მიღწევები==
===საკლუბო===
;{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]] 
* [[რუსეთის საფეხბურთო თასი|რუსეთის თასი]] (1): 2018–19
===ინდივიდუალური===
* [[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რუსეთის პრემიერ ლიგის]] წლის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: 2019–20, 2020–21
* [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]]: 2020, 2021

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Khvicha Kvaratskhelia|ხვიჩა კვარაცხელია}}
* [https://www.rubin-kazan.ru/teams/rubin/players/hvicha-kvaratsheliya ხვიჩა კვარაცხელია] — ყაზანის „რუბინის“ ოფიციალურ საიტზე
* [https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ ხვიჩა კვარაცხელია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210504163533/https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ |date=2021-05-04 }} — [[უეფა]]ს ჩანაწერი
* {{nplg ბიოგრაფია|00016869}}
* [https://erovnuliliga.ge/en/player/137-khvicha-kvaratskhelia ხვიჩა კვარაცხელიას პროფილი ეროვნული ლიგის საიტზე]
* {{Facebook|kvarakvara7}}
* [https://www.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ UEFA]
* [https://web.archive.org/web/*/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people=201731311/index.html FIFA]

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender|&lt;center&gt;'''სოციალური ქსელები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.instagram.com/kvara7/ Instagram] 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''თემატური საიტები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.11v11.com/players/khvicha-kvaratskhelia-262679/ AFS] · [https://eu-football.info/_player.php?id=30646 EU-Football.info] · [https://fbref.com/en/players/dea88efd/Khvicha-Kvaratskhelia FBref.com] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/336156 FootballDatabase.eu] · [https://www.national-football-teams.com/player/74490.html National Football Teams.com] · [https://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=118634 Soccerbase] · [https://int.soccerway.com/players/-/463156/ Soccerway] · [https://www.thefinalball.com/player.php?id=533024 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/502670 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/khvicha-kvaratskhelia/ WorldFootball.net] 
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}}

{{DEFAULTSORT:კვარაცხელია, ხვიჩა}}
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 12 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:რუსთავის მეტალურგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მოსკოვის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:კვარაცხელიები|ხვიჩა]]</text>
      <sha1>60sagq9y40igv3qqcqmc5x7wzarmbue</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407223</id>
      <parentid>4407222</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34235" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ხვიჩა კვარაცხელია
|სურათი = 
|სურათის ზომა =
|წარწერა = კვარაცხელია 2022 წელი
|სრული სახელი = 
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|12}}
|დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე = 183 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი =[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|ნომერი = 
|ახალგაზრდული წელი1 = 2012–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1 = 2017–2018
|წელი2 = 2018–2019
|წელი3 = 2019
|წელი4 = 2019–2022
|წელი5 = 2022
|წელი6 = 2022–
|კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2 = [[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|კლუბი3 = {{იჯარა}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მ.]]
|კლუბი4 = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი5 = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|კლუბი6 = [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|მატჩი1 = 4
|მატჩი2 = 18
|მატჩი3 = 7
|მატჩი4 = 69
|მატჩი5 = 11
|მატჩი6 = 0
|გოლი1 = 1
|გოლი2 = 3
|გოლი3 = 1
|გოლი4 = 9
|გოლი5 = 8
|გოლი6 = 0
|ეროვნული წელი1 = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2 = 2017–
|ეროვნული წელი3 = 2019–	
|ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1 = 21
|ეროვნული მატჩი2 = 6
|ეროვნული მატჩი3 = 17
|ეროვნული გოლი1 = 15
|ეროვნული გოლი2 = 2
|ეროვნული გოლი3 = 8
|მედლის თარგები = 
|კლუბი-განახლება = 1 მაისი 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 12 ივნისი, 2022
}}
'''ხვიჩა კვარაცხელია''' (დ. [[12 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[ფეხბურთელი]]. საქართველოს ეროვნული ნაკრებისა და [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლის“]] [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]].&lt;ref&gt;[https://sscnapoli.it/kvaratskhelia-ho-scelto-napoli-subito-sono-in-un-grande-club-e-una-citta-fantastica/ KVARATSKHELIA: „HO SCELTO NAPOLI SUBITO, SONO IN UN GRANDE CLUB E IN UNA CITTÀ FANTASTICA“]&lt;/ref&gt;

==საკლუბო კარიერა==
[[ფაილი:Khvicha_Kvaratskhelia_2019.jpg|მინი|მარცხნივ|კვარაცხელია [[2019]] წელს]]

===ადრეული კარიერა===
[[2012]] წლიდან თამაშობდა თბილისის „დინამოს“ აკადემიასა და ახალგაზრდულ გუნდებში. კვარაცხელიამ კარიერა [[2017]] წელს, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] დაიწყო. ერთი წლის შემდეგ „რუსთავში“ გადავიდა.

===მოსკოვის „ლოკომოტივი“===
[[2019]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]], კვარაცხელია იჯარით მოსკოვის „ლოკომოტივში“ გადავიდა.&lt;ref name=&quot;InKK&quot;&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/19535|title=Хвича Кварацхелия – в &quot;Локомотиве&quot;
|date=15 February 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი რუსეთის პრემიერ ლიგაში [[2019]] წლის [[10 მარტი|10 მარტს]], მაჰაჩყალის „ანჟის“ წინააღმდეგ შედგა. ის მოედანზე 86-ე წუთზე გამოვიდა, ჯეფერსონ ფარფანის ნაცვლად.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Russian Premier League|url=https://premierliga.ru/match/match_12726.html|title=Anzhi v Lokomotiv game report|date=10 March 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[1 ივლისი|1 ივლისს]], იჯარის ვადის გასვლის შემდეგ კვარაცხელიამ დატოვა „ლოკომოტივი“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/20350|title=Кварацхелия покинул &quot;Локомотив&quot;|trans-title=Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მოსკოვის „ლოკომოტივის“ მწვრთნელმა [[იური სიომინი|იური სიომინმა]] კი განაცხადა, რომ იმედგაცრუებული იყო ხვიჩას გუნდიდან წასვლის და „რუსთავისგან“ არ გამოსყიდვის გამო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Championat|url=https://www.championat.com/football/news-3793843-sjomin-iz-za-uhoda-kvarachelii-iz-lokomotiva-u-menja-potekli-sljozy.html|title=Сёмин: из-за ухода Кварацхелии из &quot;Локомотива&quot; у меня потекли слёзы|trans-title=Semin: I cried because Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

===ყაზანის „რუბინი“===
[[2019]] წლის [[6 ივლისი|6 ივლისს]], კვარაცხელიამ ხელი მოაწერა ხუთწლიან კონტრაქტს ყაზანის „რუბინთან“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Rubin Kazan|url=https://rubin-kazan.ru/posts/hvicha-kvaratsheliya-stal-igrokom-rubina|title=ХВИЧА КВАРАЦХЕЛИЯ СТАЛ ИГРОКОМ &quot;РУБИНА&quot;|trans-title=Khvicha Kvaratskhelia became a Rubin player|date=6 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; [[2019]] წლის [[15 ივლისი|15 ივლისს]], მან გაუტანა ყოფილ კლუბს, მოსკოვის „ლოკომოტივს“. კვარაცხელიამ მეორე გოლი „რუბინის“ მაისურით, [[2019]] წლის [[30 ნოემბერი|30 ნოემბერს]], [[გროზნო]]ს „ახმატის“ წინააღმდეგ გაიტანა.  [[2020]] წლის ზაფხულში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ „გალათასარაი“ მზად იყო მის სანაცვლოდ 15 მილიონი [[ევრო]] გადაეხადა, მაგრამ ტრანსფერი არ შედგა. [[2020]] წელს კვარაცხელია ზედიზედ სამჯერ, გულშემატკივრებმა აგვისტოში, სექტემბერსა და ოქტომბერში გუნდის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს. &lt;ref&gt; [https://sportall.ge/fekhburthi/fekhburthii/legionerebi/143975-kvarackhelia-zedized-mesamed-aghiares-qrubinisq-sauketheso-fekhburthelad.html კვარაცხელია ზედიზედ მესამედ აღიარეს &quot;რუბინის&quot; საუკეთესო ფეხბურთელად] &lt;/ref&gt; [[2020]] წელს დასახელდა [[საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელი|საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელად]]. [[2020]] წლის აპრილში კვლავ დაასახელეს გუნდის თვის საუკეთესო ფეხბურთელად.

2021 წლის დასაწყისში L'Equipe-მა გამოაქვეყნა 21-ე საუკუნეში დაბადებული 50 საუკეთესო ფეხბურთელის სია, რომელშიც ხვიჩა რუსეთის პრემიერ ლიგის ერთადერთი წარმომადგენელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Кварацхелия вошел в топ-50 молодых игроков в мире, первый — Фати |url=https://www.sport-express.ru/football/rfpl/news/kvaracheliya-voshel-v-top-50-molodyh-igrokov-v-mire-pervyy-fati-1756930/#! |website=sport-express.ru (in Russian), 12 February 2021}}&lt;/ref&gt;

===ბათუმის „დინამო“===
[[2022]] წლის 7 მარტს ფიფამ გამოაცხადა, რომ [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|უკრაინაში რუსეთის შეჭრის გამო]], რუსეთში მყოფ ლეგიონერებს შეუძლიათ ცალმხრივად გაწყვიტონ კონტრაქტები 2022 წლის 30 ივნისამდე და ეძლევათ უფლება შეუერთდნენ რუსეთის გარეთ არსებულ კლუბებს [[2022]] წლის 30 ივნისამდე.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FIFA]]|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-adopts-temporary-employment-and-registration-rules-to-address-several|title=FIFA adopts temporary employment and registration rules to address several issues in relation to war in Ukraine|date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[2022]] წლის 24 მარტს ყაზანის „რუბინმა“ განაცხადა, რომ კვარაცხელიას კონტრაქტი გაწყდა. &lt;ref&gt;{{cite press release|publisher=[[FC Rubin Kazan]]|url=https://rubin-kazan.ru/posts/rubin-i-hvicha-dogovorilis-o-priostanovke-kontrakta|title=&quot;РУБИН&quot; И ХВИЧА ДОГОВОРИЛИСЬ О ПРИОСТАНОВКЕ КОНТРАКТА|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022|language=ru}}&lt;/ref&gt; ამავე დღეს ის ბათუმის „დინამოს“ შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FC Dinamo Batumi|Dinamo Batumi]]|url=https://www.facebook.com/DinamoBatumi1923/posts/3011126885766758|title=Say what?|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;

კვარაცხელიამ გუნდის რიგებში 11 მატჩი ჩაატარა, სადაც 8 გოლის გატანა და 2 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა. დასახელდა ეროვნული ლიგის მეორე წრის საუკეთესო მოთამაშედ. &lt;ref&gt;{{cite web |title=ელიგის მეორე წრეში საუკეთესო კვარაცხელიაა |url=https://1tv.ge/news/eligis-meore-wreshi-sauketeso-kvarackheliaa-1tvsport/ |website=1tv.ge (in Georgian) |date=23 June 2022}}&lt;/ref&gt;

===ნაპოლი===

==სანაკრებო კარიერა==
მისი დებიუტი საქართველოს ეროვნულ ნაკრებში შედგა [[2019]] წლის [[7 ივნისი|7 ივნისს]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის ფარგლებში, [[გიბრალტარის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გიბრალტარის ეროვნული ნაკრების]] წინააღმდეგ. კვარაცხელიამ შეხვედრა ძირითად შემადგენლობაში დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[UEFA]]|url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/season=2020/matches/round=2001086/match=2026066/index.html|title=Georgia v Gibraltar game report|date=7 ივნისი, 2019}}&lt;/ref&gt; ეს იყო ერთადერთი შეხვედრა რომელიც კვარაცხელიამ [[2019]] წელს ნაკრებში ჩაატარა.

[[2020]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]], მან გაიტანა თავისი პირველი გოლი ნაკრების მაისურით, ერთა ლიგაზე, ჩრდილოეთ მაკედონიის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] გაიტანა [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ანგარიშით 1–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/ljpKqhj9/#match-summary|title=Georgia v Spain game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[31 მარტი|31 მარტს]] გაიტანა [[საბერძნეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/bqKWb9wN/#match-summary|title=Georgia v Greece game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2020]] წელს კვარაცხელიამ ეროვნულ ნაკრებში 4 შეხვედრაში ითამაშა და 1 გოლის გატანა მოახერხა.

[[2021]] წელს კვარაცხელიამ ნაკრებში სამი შეხვედრა ჩაატარა და ორი გოლის გატანა მოახერხა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] მან ესპანეთის ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებს გაუტანა, ხოლო სამ დღეში [[31 მარტი|31 მარტს]] საბერძნეთის ნაკრებთან გოლის გატანაც მოახერხა.

==საკლუბო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები კლუბის, სეზონისა და შეჯიბრის მიხედვით
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot;|სეზონი
!colspan=&quot;3&quot;|ლიგა
!colspan=&quot;2&quot;|თასი
!colspan=&quot;2&quot;|კონტინენტური
!colspan=&quot;2&quot;|სხვა
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
|-
!დივიზიონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2017|2017]]
|rowspan=&quot;1&quot;|[[ეროვნული ლიგა]]
|4||1||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||5||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!4!!1!!1!!0!!0!!0!!0!!0!!5!!1
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2018|2018]]
|rowspan=&quot;1&quot;|ეროვნული ლიგა
|18||3||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||18||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!18!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!0!!18!!3
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]]
|2018–19
|rowspan=&quot;1&quot;|[[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რპლ]]
|7||1||3||0||colspan=&quot;2&quot;|–||colspan=&quot;2&quot;|–||10||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Total
!7!!1!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!10!!1
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი ყაზანი]]
|2019–20
| rowspan=&quot;3&quot; |რპლ
|27||3||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||28||3
|-
|2020–21
|23||4||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||23||4
|-
|2020–21
|19
|2
|1
|0
|2
|0
| colspan=&quot;2&quot; |—
|22
|2
|-
! colspan=&quot;2&quot; |ჯამი
!69!!9!!2!!0!!2!!0!!0!!0!!73!!9
|-
|[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დიინამო ბათუმი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]]
|ეროვნული ლიგა
|11
|8
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
|11
|8
|-
|[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|2022–23
|[[იტალიის სერია A|სერია A]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
! colspan=&quot;3&quot; |კარიერის ჯამი
!109!!22!!6!!0!!2!!0!!0!!0!!117!!22
|}

==საერთაშორისო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}&lt;center&gt;'''№'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''თარიღი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''მასპინძელი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''სტუმარი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''გოლები'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''შეჯიბრება'''&lt;/center&gt;
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}7 ივნისი, 2019
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|GIB}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 წლის ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2019/06/07/europe/european-championship-qualification/georgia/gibraltar/2942800/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}5 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Estonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა 2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/05/europe/uefa-nations-league/estonia/georgia/3243352/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}8 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/08/europe/uefa-nations-league/georgia/macedonia-fyr/3243354/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}8 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Belarus}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის პლეი-ოფი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/08/europe/european-championship-qualification/georgia/belarus/3186351/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}14 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/14/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3243358/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}25 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/25/europe/wc-qualifying-europe/sweden/georgia/3430037/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}28 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Spain}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/28/europe/wc-qualifying-europe/georgia/spain/3430038/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}31 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/31/europe/wc-qualifying-europe/greece/georgia/3430040/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}9
{{!}}9 ოქტომბერი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/09/europe/wc-qualifying-europe/georgia/greece/3430048/  ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}10
{{!}}12 ოქტომბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Kosovo}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/12/europe/wc-qualifying-europe/kosovo/georgia/3430050/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}11
{{!}}11 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}2
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/11/europe/wc-qualifying-europe/georgia/sweden/3430052/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}12
{{!}}15 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Uzbekistan}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/15/world/friendlies/georgia/uzbekistan/3683567/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}13
{{!}}25 მარტი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bosnia-Herzegovina}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/03/25/world/friendlies/bosnia-herzegovina/georgia/3727361/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}14
{{!}}2 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|Gibraltar}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/02/europe/uefa-nations-league/georgia/gibraltar/3710522/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}15
{{!}}5 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–5'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/05/europe/uefa-nations-league/bulgaria/georgia/3710525/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}16
{{!}}9 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/09/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3710527/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}17
{{!}}12 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/12/europe/uefa-nations-league/georgia/bulgaria/3710528/ ანგარიში]
|}
'''ჯამი: 17 მატჩი / 8 გოლი, 10 გამარჯვება, 4 ფრე, 3 მარცხი'''

==პირადი ცხოვრება==
მისი მამა არის ყოფილი ფეხბურთელი [[ბადრი კვარაცხელია]] (დ. [[1965]]). [[2000]] წელს ბადრი კვარაცხელიამ ჩაატარა 3 მატჩი [[აზერბაიჯანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|აზერბაიჯანის]] ნაკრებში. თამაშობდა ქართულ და აზერბაიჯანულ კლუბებში.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/sporti/56991/khvicha-kvaratskhelia-shesadzloa-miunkhenis-baiernis-tsevri-gakhdes ''ხვიჩა კვარაცხელია შესაძლოა მიუნხენის „ბაიერნის“ წევრი გახდეს''] In: Imedinews.ge vom 13. April 2018 (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.worldfootball.net/player_summary/badri-kvaratskhelia/ ''Profil von Badri Kwarazchelia''] In: worldfootball.net (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt; ჰყავს ძმა, თორნიკე კვარაცხელია (დ. 2010) რომელიც „ავაზას“ საფეხბურთო აკადემიაში თამაშობს. &lt;ref&gt;[https://adjarasport.com/fekhburti/posts/bavshvi-romelits-qvelas-atquebs-10-tslis-kvaratskhelia-dzmis-kvalze-480492 ბავშვი, რომელიც ყველას ატყუებს - 10 წლის კვარაცხელია ძმის კვალზე]&lt;/ref&gt; კვარაცხელია [[ქრისტიანობა|ქრისტიანია]]. &lt;ref&gt; [https://leadersport.ge/news/%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%98 ცეცხლი მინდორზე – ვრცელი ინტერვიუ ხვიჩა კვარაცხელიასთან] &lt;/ref&gt;

==მიღწევები==
===საკლუბო===
;{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]] 
* [[რუსეთის საფეხბურთო თასი|რუსეთის თასი]] (1): 2018–19
===ინდივიდუალური===
* [[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რუსეთის პრემიერ ლიგის]] წლის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: 2019–20, 2020–21
* [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]]: 2020, 2021

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Khvicha Kvaratskhelia|ხვიჩა კვარაცხელია}}
* [https://www.rubin-kazan.ru/teams/rubin/players/hvicha-kvaratsheliya ხვიჩა კვარაცხელია] — ყაზანის „რუბინის“ ოფიციალურ საიტზე
* [https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ ხვიჩა კვარაცხელია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210504163533/https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ |date=2021-05-04 }} — [[უეფა]]ს ჩანაწერი
* {{nplg ბიოგრაფია|00016869}}
* [https://erovnuliliga.ge/en/player/137-khvicha-kvaratskhelia ხვიჩა კვარაცხელიას პროფილი ეროვნული ლიგის საიტზე]
* {{Facebook|kvarakvara7}}
* [https://www.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ UEFA]
* [https://web.archive.org/web/*/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people=201731311/index.html FIFA]

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender|&lt;center&gt;'''სოციალური ქსელები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.instagram.com/kvara7/ Instagram] 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''თემატური საიტები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.11v11.com/players/khvicha-kvaratskhelia-262679/ AFS] · [https://eu-football.info/_player.php?id=30646 EU-Football.info] · [https://fbref.com/en/players/dea88efd/Khvicha-Kvaratskhelia FBref.com] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/336156 FootballDatabase.eu] · [https://www.national-football-teams.com/player/74490.html National Football Teams.com] · [https://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=118634 Soccerbase] · [https://int.soccerway.com/players/-/463156/ Soccerway] · [https://www.thefinalball.com/player.php?id=533024 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/502670 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/khvicha-kvaratskhelia/ WorldFootball.net] 
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}}

{{DEFAULTSORT:კვარაცხელია, ხვიჩა}}
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 12 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:რუსთავის მეტალურგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მოსკოვის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:კვარაცხელიები|ხვიჩა]]</text>
      <sha1>82n660vasejy9auuj310rumwqq568b3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407244</id>
      <parentid>4407223</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:08:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე|ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ჯეო|ჯეო]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34271" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ხვიჩა კვარაცხელია
|სურათი = Khvicha_Kvaratskhelia_2019_Rubin.jpg
|სურათის ზომა =
|წარწერა = კვარაცხელია 2019 წელს
|სრული სახელი = 
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|12}}
|დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე = 183 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი =[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|ნომერი = 
|ახალგაზრდული წელი1 = 2012–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1 = 2017–2018
|წელი2 = 2018–2019
|წელი3 = 2019
|წელი4 = 2019–2022
|წელი5 = 2022
|წელი6 = 2022–
|კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2 = [[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|კლუბი3 = {{იჯარა}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მ.]]
|კლუბი4 = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი5 = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|კლუბი6 = [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|მატჩი1 = 4
|მატჩი2 = 18
|მატჩი3 = 7
|მატჩი4 = 69
|მატჩი5 = 11
|მატჩი6 = 0
|გოლი1 = 1
|გოლი2 = 3
|გოლი3 = 1
|გოლი4 = 9
|გოლი5 = 8
|გოლი6 = 0
|ეროვნული წელი1 = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2 = 2017–
|ეროვნული წელი3 = 2019–	
|ეროვნული ნაკრები1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1 = 21
|ეროვნული მატჩი2 = 6
|ეროვნული მატჩი3 = 17
|ეროვნული გოლი1 = 15
|ეროვნული გოლი2 = 2
|ეროვნული გოლი3 = 8
|მედლის თარგები = 
|კლუბი-განახლება = 1 მაისი 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 12 ივნისი, 2022
}}
'''ხვიჩა კვარაცხელია''' (დ. [[12 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[ფეხბურთელი]]. საქართველოს ეროვნული ნაკრებისა და [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლის“]] [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|შემტევი ნახევარმცველი]].&lt;ref&gt;[https://sscnapoli.it/kvaratskhelia-ho-scelto-napoli-subito-sono-in-un-grande-club-e-una-citta-fantastica/ KVARATSKHELIA: „HO SCELTO NAPOLI SUBITO, SONO IN UN GRANDE CLUB E IN UNA CITTÀ FANTASTICA“]&lt;/ref&gt;

==საკლუბო კარიერა==
[[ფაილი:Khvicha_Kvaratskhelia_2019.jpg|მინი|მარცხნივ|კვარაცხელია [[2019]] წელს]]

===ადრეული კარიერა===
[[2012]] წლიდან თამაშობდა თბილისის „დინამოს“ აკადემიასა და ახალგაზრდულ გუნდებში. კვარაცხელიამ კარიერა [[2017]] წელს, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოში“]] დაიწყო. ერთი წლის შემდეგ „რუსთავში“ გადავიდა.

===მოსკოვის „ლოკომოტივი“===
[[2019]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]], კვარაცხელია იჯარით მოსკოვის „ლოკომოტივში“ გადავიდა.&lt;ref name=&quot;InKK&quot;&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/19535|title=Хвича Кварацхелия – в &quot;Локомотиве&quot;
|date=15 February 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი რუსეთის პრემიერ ლიგაში [[2019]] წლის [[10 მარტი|10 მარტს]], მაჰაჩყალის „ანჟის“ წინააღმდეგ შედგა. ის მოედანზე 86-ე წუთზე გამოვიდა, ჯეფერსონ ფარფანის ნაცვლად.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Russian Premier League|url=https://premierliga.ru/match/match_12726.html|title=Anzhi v Lokomotiv game report|date=10 March 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[1 ივლისი|1 ივლისს]], იჯარის ვადის გასვლის შემდეგ კვარაცხელიამ დატოვა „ლოკომოტივი“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Lokomotiv Moscow|url=https://www.fclm.ru/ru/publications/news/20350|title=Кварацхелия покинул &quot;Локомотив&quot;|trans-title=Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; მოსკოვის „ლოკომოტივის“ მწვრთნელმა [[იური სიომინი|იური სიომინმა]] კი განაცხადა, რომ იმედგაცრუებული იყო ხვიჩას გუნდიდან წასვლის და „რუსთავისგან“ არ გამოსყიდვის გამო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Championat|url=https://www.championat.com/football/news-3793843-sjomin-iz-za-uhoda-kvarachelii-iz-lokomotiva-u-menja-potekli-sljozy.html|title=Сёмин: из-за ухода Кварацхелии из &quot;Локомотива&quot; у меня потекли слёзы|trans-title=Semin: I cried because Kvaratskhelia left Lokomotiv|date=1 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt;

===ყაზანის „რუბინი“===
[[2019]] წლის [[6 ივლისი|6 ივლისს]], კვარაცხელიამ ხელი მოაწერა ხუთწლიან კონტრაქტს ყაზანის „რუბინთან“.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=FC Rubin Kazan|url=https://rubin-kazan.ru/posts/hvicha-kvaratsheliya-stal-igrokom-rubina|title=ХВИЧА КВАРАЦХЕЛИЯ СТАЛ ИГРОКОМ &quot;РУБИНА&quot;|trans-title=Khvicha Kvaratskhelia became a Rubin player|date=6 July 2019|language=Russian}}&lt;/ref&gt; [[2019]] წლის [[15 ივლისი|15 ივლისს]], მან გაუტანა ყოფილ კლუბს, მოსკოვის „ლოკომოტივს“. კვარაცხელიამ მეორე გოლი „რუბინის“ მაისურით, [[2019]] წლის [[30 ნოემბერი|30 ნოემბერს]], [[გროზნო]]ს „ახმატის“ წინააღმდეგ გაიტანა.  [[2020]] წლის ზაფხულში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ „გალათასარაი“ მზად იყო მის სანაცვლოდ 15 მილიონი [[ევრო]] გადაეხადა, მაგრამ ტრანსფერი არ შედგა. [[2020]] წელს კვარაცხელია ზედიზედ სამჯერ, გულშემატკივრებმა აგვისტოში, სექტემბერსა და ოქტომბერში გუნდის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს. &lt;ref&gt; [https://sportall.ge/fekhburthi/fekhburthii/legionerebi/143975-kvarackhelia-zedized-mesamed-aghiares-qrubinisq-sauketheso-fekhburthelad.html კვარაცხელია ზედიზედ მესამედ აღიარეს &quot;რუბინის&quot; საუკეთესო ფეხბურთელად] &lt;/ref&gt; [[2020]] წელს დასახელდა [[საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელი|საქართველოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელად]]. [[2020]] წლის აპრილში კვლავ დაასახელეს გუნდის თვის საუკეთესო ფეხბურთელად.

2021 წლის დასაწყისში L'Equipe-მა გამოაქვეყნა 21-ე საუკუნეში დაბადებული 50 საუკეთესო ფეხბურთელის სია, რომელშიც ხვიჩა რუსეთის პრემიერ ლიგის ერთადერთი წარმომადგენელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Кварацхелия вошел в топ-50 молодых игроков в мире, первый — Фати |url=https://www.sport-express.ru/football/rfpl/news/kvaracheliya-voshel-v-top-50-molodyh-igrokov-v-mire-pervyy-fati-1756930/#! |website=sport-express.ru (in Russian), 12 February 2021}}&lt;/ref&gt;

===ბათუმის „დინამო“===
[[2022]] წლის 7 მარტს ფიფამ გამოაცხადა, რომ [[რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|უკრაინაში რუსეთის შეჭრის გამო]], რუსეთში მყოფ ლეგიონერებს შეუძლიათ ცალმხრივად გაწყვიტონ კონტრაქტები 2022 წლის 30 ივნისამდე და ეძლევათ უფლება შეუერთდნენ რუსეთის გარეთ არსებულ კლუბებს [[2022]] წლის 30 ივნისამდე.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FIFA]]|url=https://www.fifa.com/about-fifa/organisation/fifa-council/media-releases/fifa-adopts-temporary-employment-and-registration-rules-to-address-several|title=FIFA adopts temporary employment and registration rules to address several issues in relation to war in Ukraine|date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[2022]] წლის 24 მარტს ყაზანის „რუბინმა“ განაცხადა, რომ კვარაცხელიას კონტრაქტი გაწყდა. &lt;ref&gt;{{cite press release|publisher=[[FC Rubin Kazan]]|url=https://rubin-kazan.ru/posts/rubin-i-hvicha-dogovorilis-o-priostanovke-kontrakta|title=&quot;РУБИН&quot; И ХВИЧА ДОГОВОРИЛИСЬ О ПРИОСТАНОВКЕ КОНТРАКТА|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022|language=ru}}&lt;/ref&gt; ამავე დღეს ის ბათუმის „დინამოს“ შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[FC Dinamo Batumi|Dinamo Batumi]]|url=https://www.facebook.com/DinamoBatumi1923/posts/3011126885766758|title=Say what?|date=24 March 2022|access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;

კვარაცხელიამ გუნდის რიგებში 11 მატჩი ჩაატარა, სადაც 8 გოლის გატანა და 2 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა. დასახელდა ეროვნული ლიგის მეორე წრის საუკეთესო მოთამაშედ. &lt;ref&gt;{{cite web |title=ელიგის მეორე წრეში საუკეთესო კვარაცხელიაა |url=https://1tv.ge/news/eligis-meore-wreshi-sauketeso-kvarackheliaa-1tvsport/ |website=1tv.ge (in Georgian) |date=23 June 2022}}&lt;/ref&gt;

===ნაპოლი===

==სანაკრებო კარიერა==
მისი დებიუტი საქართველოს ეროვნულ ნაკრებში შედგა [[2019]] წლის [[7 ივნისი|7 ივნისს]] ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის ფარგლებში, [[გიბრალტარის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გიბრალტარის ეროვნული ნაკრების]] წინააღმდეგ. კვარაცხელიამ შეხვედრა ძირითად შემადგენლობაში დაიწყო.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=[[UEFA]]|url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/season=2020/matches/round=2001086/match=2026066/index.html|title=Georgia v Gibraltar game report|date=7 ივნისი, 2019}}&lt;/ref&gt; ეს იყო ერთადერთი შეხვედრა რომელიც კვარაცხელიამ [[2019]] წელს ნაკრებში ჩაატარა.

[[2020]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]], მან გაიტანა თავისი პირველი გოლი ნაკრების მაისურით, ერთა ლიგაზე, ჩრდილოეთ მაკედონიის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] გაიტანა [[ესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ანგარიშით 1–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/ljpKqhj9/#match-summary|title=Georgia v Spain game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის [[31 მარტი|31 მარტს]] გაიტანა [[საბერძნეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ. შეხვედრა ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|publisher=Flashscore|url=https://www.flashscore.ge/match/bqKWb9wN/#match-summary|title=Georgia v Greece game report|date=2 აპრილი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2020]] წელს კვარაცხელიამ ეროვნულ ნაკრებში 4 შეხვედრაში ითამაშა და 1 გოლის გატანა მოახერხა.

[[2021]] წელს კვარაცხელიამ ნაკრებში სამი შეხვედრა ჩაატარა და ორი გოლის გატანა მოახერხა. [[2021]] წლის [[28 მარტი|28 მარტს]] მან ესპანეთის ეროვნულ საფეხბურთო ნაკრებს გაუტანა, ხოლო სამ დღეში [[31 მარტი|31 მარტს]] საბერძნეთის ნაკრებთან გოლის გატანაც მოახერხა.

==საკლუბო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები კლუბის, სეზონისა და შეჯიბრის მიხედვით
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot;|სეზონი
!colspan=&quot;3&quot;|ლიგა
!colspan=&quot;2&quot;|თასი
!colspan=&quot;2&quot;|კონტინენტური
!colspan=&quot;2&quot;|სხვა
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
|-
!დივიზიონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2017|2017]]
|rowspan=&quot;1&quot;|[[ეროვნული ლიგა]]
|4||1||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||5||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!4!!1!!1!!0!!0!!0!!0!!0!!5!!1
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2018|2018]]
|rowspan=&quot;1&quot;|ეროვნული ლიგა
|18||3||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||18||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!18!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!0!!18!!3
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]]
|2018–19
|rowspan=&quot;1&quot;|[[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რპლ]]
|7||1||3||0||colspan=&quot;2&quot;|–||colspan=&quot;2&quot;|–||10||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Total
!7!!1!!3!!0!!0!!0!!0!!0!!10!!1
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი ყაზანი]]
|2019–20
| rowspan=&quot;3&quot; |რპლ
|27||3||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||28||3
|-
|2020–21
|23||4||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—|| colspan=&quot;2&quot; |—||23||4
|-
|2020–21
|19
|2
|1
|0
|2
|0
| colspan=&quot;2&quot; |—
|22
|2
|-
! colspan=&quot;2&quot; |ჯამი
!69!!9!!2!!0!!2!!0!!0!!0!!73!!9
|-
|[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დიინამო ბათუმი]]
|[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]]
|ეროვნული ლიგა
|11
|8
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
| colspan=&quot;2&quot; |—
|11
|8
|-
|[[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|ნაპოლი]]
|2022–23
|[[იტალიის სერია A|სერია A]]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
! colspan=&quot;3&quot; |კარიერის ჯამი
!109!!22!!6!!0!!2!!0!!0!!0!!117!!22
|}

==საერთაშორისო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}&lt;center&gt;'''№'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''თარიღი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''მასპინძელი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''სტუმარი'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''გოლები'''&lt;/center&gt;
{{!}}&lt;center&gt;'''შეჯიბრება'''&lt;/center&gt;
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}7 ივნისი, 2019
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|GIB}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 წლის ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2019/06/07/europe/european-championship-qualification/georgia/gibraltar/2942800/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}5 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Estonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა 2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/05/europe/uefa-nations-league/estonia/georgia/3243352/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}8 სექტემბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/09/08/europe/uefa-nations-league/georgia/macedonia-fyr/3243354/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}8 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Belarus}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2020 ევროპის ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის პლეი-ოფი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/08/europe/european-championship-qualification/georgia/belarus/3186351/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}14 ოქტომბერი, 2020
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთა ლიგა  2020/21&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2020/10/14/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3243358/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}25 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/25/europe/wc-qualifying-europe/sweden/georgia/3430037/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}28 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Spain}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/28/europe/wc-qualifying-europe/georgia/spain/3430038/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}31 მარტი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/03/31/europe/wc-qualifying-europe/greece/georgia/3430040/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}9
{{!}}9 ოქტომბერი, 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|Greece}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/09/europe/wc-qualifying-europe/georgia/greece/3430048/  ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}10
{{!}}12 ოქტომბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Kosovo}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/10/12/europe/wc-qualifying-europe/kosovo/georgia/3430050/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}11
{{!}}11 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}2
{{!}}&lt;center&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/11/europe/wc-qualifying-europe/georgia/sweden/3430052/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}12
{{!}}15 ნოემბერი 2021
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Uzbekistan}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2021/11/15/world/friendlies/georgia/uzbekistan/3683567/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}13
{{!}}25 მარტი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bosnia-Herzegovina}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ამხანაგური მატჩი&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/03/25/world/friendlies/bosnia-herzegovina/georgia/3727361/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}14
{{!}}2 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|Gibraltar}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/02/europe/uefa-nations-league/georgia/gibraltar/3710522/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}15
{{!}}5 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–5'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/05/europe/uefa-nations-league/bulgaria/georgia/3710525/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}16
{{!}}9 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|North Macedonia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}1
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/09/europe/uefa-nations-league/macedonia-fyr/georgia/3710527/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}17
{{!}}12 ივნისი 2022
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Georgia}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|Bulgaria}}
{{!}}align=center{{!}}—
{{!}}&lt;center&gt;ერთ ლიგა 2022/23&lt;/center&gt;
{{!}}[https://int.soccerway.com/matches/2022/06/12/europe/uefa-nations-league/georgia/bulgaria/3710528/ ანგარიში]
|}
'''ჯამი: 17 მატჩი / 8 გოლი, 10 გამარჯვება, 4 ფრე, 3 მარცხი'''

==პირადი ცხოვრება==
მისი მამა არის ყოფილი ფეხბურთელი [[ბადრი კვარაცხელია]] (დ. [[1965]]). [[2000]] წელს ბადრი კვარაცხელიამ ჩაატარა 3 მატჩი [[აზერბაიჯანის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|აზერბაიჯანის]] ნაკრებში. თამაშობდა ქართულ და აზერბაიჯანულ კლუბებში.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/sporti/56991/khvicha-kvaratskhelia-shesadzloa-miunkhenis-baiernis-tsevri-gakhdes ''ხვიჩა კვარაცხელია შესაძლოა მიუნხენის „ბაიერნის“ წევრი გახდეს''] In: Imedinews.ge vom 13. April 2018 (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.worldfootball.net/player_summary/badri-kvaratskhelia/ ''Profil von Badri Kwarazchelia''] In: worldfootball.net (abgerufen am 7. November 2019)&lt;/ref&gt; ჰყავს ძმა, თორნიკე კვარაცხელია (დ. 2010) რომელიც „ავაზას“ საფეხბურთო აკადემიაში თამაშობს. &lt;ref&gt;[https://adjarasport.com/fekhburti/posts/bavshvi-romelits-qvelas-atquebs-10-tslis-kvaratskhelia-dzmis-kvalze-480492 ბავშვი, რომელიც ყველას ატყუებს - 10 წლის კვარაცხელია ძმის კვალზე]&lt;/ref&gt; კვარაცხელია [[ქრისტიანობა|ქრისტიანია]]. &lt;ref&gt; [https://leadersport.ge/news/%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%96%E1%83%94-%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%98 ცეცხლი მინდორზე – ვრცელი ინტერვიუ ხვიჩა კვარაცხელიასთან] &lt;/ref&gt;

==მიღწევები==
===საკლუბო===
;{{დროშანიშანი|რუსეთი}} [[ლოკომოტივი მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი მოსკოვი]] 
* [[რუსეთის საფეხბურთო თასი|რუსეთის თასი]] (1): 2018–19
===ინდივიდუალური===
* [[რუსეთის პრემიერ ლიგა|რუსეთის პრემიერ ლიგის]] წლის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: 2019–20, 2020–21
* [[საქართველოს წლის ფეხბურთელი]]: 2020, 2021

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Khvicha Kvaratskhelia|ხვიჩა კვარაცხელია}}
* [https://www.rubin-kazan.ru/teams/rubin/players/hvicha-kvaratsheliya ხვიჩა კვარაცხელია] — ყაზანის „რუბინის“ ოფიციალურ საიტზე
* [https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ ხვიჩა კვარაცხელია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210504163533/https://ru.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ |date=2021-05-04 }} — [[უეფა]]ს ჩანაწერი
* {{nplg ბიოგრაფია|00016869}}
* [https://erovnuliliga.ge/en/player/137-khvicha-kvaratskhelia ხვიჩა კვარაცხელიას პროფილი ეროვნული ლიგის საიტზე]
* {{Facebook|kvarakvara7}}
* [https://www.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/250101808/ UEFA]
* [https://web.archive.org/web/*/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people=201731311/index.html FIFA]

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender|&lt;center&gt;'''სოციალური ქსელები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.instagram.com/kvara7/ Instagram] 
|}

{| style=&quot;color: black;&quot;
|-
| style=&quot;width: 250px; background-color:Lavender |&lt;center&gt;'''თემატური საიტები'''&lt;/center&gt; || style=&quot;background: white;&quot;|[https://www.11v11.com/players/khvicha-kvaratskhelia-262679/ AFS] · [https://eu-football.info/_player.php?id=30646 EU-Football.info] · [https://fbref.com/en/players/dea88efd/Khvicha-Kvaratskhelia FBref.com] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/336156 FootballDatabase.eu] · [https://www.national-football-teams.com/player/74490.html National Football Teams.com] · [https://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=118634 Soccerbase] · [https://int.soccerway.com/players/-/463156/ Soccerway] · [https://www.thefinalball.com/player.php?id=533024 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/502670 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/khvicha-kvaratskhelia/ WorldFootball.net] 
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს წლის ფეხბურთელი}}

{{DEFAULTSORT:კვარაცხელია, ხვიჩა}}
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 12 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:რუსთავის მეტალურგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მოსკოვის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:კვარაცხელიები|ხვიჩა]]</text>
      <sha1>sbclkk4sfliv9h3o4w2hn4wjf0t95u0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარია პრუსიელი (1825-1889)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>460308</id>
    <revision>
      <id>4407066</id>
      <parentid>4131313</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:08:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Marie_of_prussia_queen_of_bavaria.jpg შეიცვალა Stieler_-_Marie,_Kronprinzessin_von_Bayern_(Schönheitengalerie).jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11778" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მმართველი
|სახელი = მარია პრუსიელი
|გარდაცვალების თარიღი = [[17 მაისი]], [[1889]], (63 წლის)
|დედა = მარია ანა ჰესენ-ჰომბურგელი
|მამა = პრინცი ვილჰელმ პრუსიელი
|დინასტია = [[ჰოენცოლერნები]]
|შვილები = [[ლუდვიგ II (ბავარია)|ლუდვიგ II, ბავარიის მეფე]]&lt;br/&gt;[[ოტო (ბავარია)|ოტო I, ბავარიის მეფე]]
|ქორწინება = [[მაქსიმილიან II (ბავარია)|მაქსიმილიან II, ბავარიის მეფე]]
|გარდაცვალების ადგილი = [[ჰოენშვანგაუს სასახლე|ჰოენშვანგაუ]], [[ბავარია]]
|დაბადების ადგილი = [[ბერლინი]], [[პრუსია]]
|სურათი = Stieler - Marie, Kronprinzessin von Bayern (Schönheitengalerie).jpg
|დაბადების თარიღი = [[15 ოქტომბერი]], [[1825]]
|მემკვიდრე = [[მარია ტერეზა დე ჰაბსბურგ-ესტე (1849-1919)|მარია ტერეზა დე ჰაბსბურგ-ესტე]]
|წინამორბედი = [[ტერეზა საქსენ-ჰილდბურგჰაუზენელი]]
|მმართველობის დასასრული = [[10 მარტი]], [[1864]]
|მმართველობის დასაწყისი = [[28 მარტი]], [[1848]]
|ქვეყანა = [[ბავარია|ბავარიის დედოფალი]]
|რელიგია = ჯერ [[ლუთერანიზმი]]&lt;br/&gt;შემდეგ [[კათოლიციზმი]]
}}
'''მარია პრუსიელი''' ({{Lang-de|Marie von Preußen}}; დ. [[15 ოქტომბერი]], [[1825]], [[ბერლინი]], [[პრუსია]] — გ. [[17 მაისი]], [[1889]], [[ჰოენშვანგაუს სასახლე|ჰოენშვანგაუ]], [[ბავარია]]) — [[ჰოენცოლერნები|ჰოენცოლერნთა დინასტიის]] წარმომადგენელი, პრუსიის პრინცესა დაბადებით. ბავარიის დედოფალი 1848-1864 წლებში როგორც [[მაქსიმილიან II (ბავარია)|მაქსიმილიან II]]-ის მეუღლე. ბავარიის ორი მეფის: [[ლუდვიგ II (ბავარია)|ლუდვიგ II]]-ისა და ოტოს დედა.

== ბიოგრაფია ==
მარია დაიბადა 1825 წლის 15 ოქტომბერს ბერლინში. იგი იყო პრინც ვილჰელმ პრუსიელისა და მისი მეუღლის, პრინცესა მარია ანა ჰესენ-ჰომბურგელის ნაბოლარა ქალიშვილი. მამამისი პრუსიის მეფე [[ფრიდრიხ ვილჰელმ II (პრუსია)|ფრიდრიხ ვილჰელმ II]]-ისა და დედოფალ [[ფრედერიკა ლუიზა ჰესენ-დარმშტადტელი|ფრედერიკა ლუიზა ჰესენ-დარმშტადტელის]] ვაჟი იყო, რის გამოც მარიას ბიძად ერგებოდა მეფე [[ფრიდრიხ ვილჰელმ III (პრუსია)|ფრიდრიხ ვილჰელმ III]], ხოლო მამიდად ნიდერლანდების დედოფალი [[ვილჰელმინა პრუსიელი (1774-1837)|ვილჰელმინა პრუსიელი]].

თავდაპირველად სერიოზულად განიხილებოდა მარიას მითხოვება საქსენ-კობურგ-გოთას მთავარ ერნესტ II-სთვის, რომელიც დიდი ბრიტანეთისა და ირლანდიის [[ვიქტორია (გაერთიანებული სამეფო)|დედოფალ ვიქტორიას]] ქმრის, [[ალბერტ საქსენ-კობურგ-გოთელი|პრინცი ალბერტის]] უფროსი ძმა იყო, თუმცა საქორწინო მოლაპარაკებები ჩაიშალა. 
[[ფაილი:Hanfstaengl, Franz - Königin Marie von Bayern (1825-1889) (Zeno Fotografie).jpg|მარცხნივ|მინი|339x339პქ|დედოფალი მარია 1860 წელს]]
1842 წლის 12 ოქტომბერს მარია ცოლად შერთეს ბავარიის კრონპრინც მაქსიმილიანს, მეფე ლუდვიგ I-ისა და დედოფალ [[ტერეზა საქსენ-ჰილდბურგჰაუზენელი|ტერეზა საქსენ-ჰილდბურგჰაუზენელის]] ვაჟს. საქმეს მხოლოდ ის ართულებდა, რომ მარია ლუთერანი იყო, ბავარია კი კათოლიკური ქვეყანა, თუმცა მარიას დედამთილიც და დედამთილის დედამთილიც პროტესტანტები იყვნენ, რის გამოც ისიც არ დაავალდებულეს რწმენის შეცვლით.

1848 წლის რევოლუციის დროს მისი მამამთილი, მეფე ლუდვიგი ტახტიდან გადადგა, რა დროსაც ტახტზე [[მაქსიმილიან II (ბავარია)|მაქსიმილიან II]] ავიდა, რითაც მარია ბავარიის ახალი დედოფალი გახდა. მან მალევე დააარსა ბავარიული [[წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა|წითელი ჯვარი]] და მისი მმართველიც გახდა.

1864 წლის 10 მარტს მაქსიმილიან II სრულიად მოულოდნელად გარდაიცვალა 52 წლის ასაკში, რის გამოც ტახტი მათმა ვაჟმა, [[ლუდვიგ II (ბავარია)|ლუდვიგ II]]-მ დაიკავა. მოგვიანებით, 1874 წლის 12 ოქტომბერს მარია თავისი ნებით მოინათლა კათოლიკედ.

დაქვრივებული მარია სამეფო კარისგან შორს, ნიმფენბურგის სასახლეში გადავიდა, ზაფხულობით კი [[ჰოენშვანგაუს სასახლე|ჰოენშვანგაუს სასახლეში]] ისვენებდა ხოლმე, ფიურსენთან ახლოს. ეს სასახლე მისი ქმრის მიერ იყო აგებული გოთიკურ სტილში და ალპებში მდებარეობს. აქ მარია თავის შვილებთან ერთად სიამოვნებით დადიოდა ხოლმე მთებზე სალაშქროდ. მარიამ თავისი უკანასკნელი პოლიტიკური როლი მაშინ შეასრულა, როდესაც ბავარიული მთავრობა მის ვაჟს, ოტოს ბრალს სდებდა შეთქმულების მოწყობის მცდელობაში და მისი სიკვდილით დასჯას აპირებდნენ, რაც მარიამ ლუდვიგს ძლივს გადააფიქრებინა. მისთვის საშინელი დარტყმა იყო 1888 წელს მისი ვაჟის ლუდვიგ II-ის გარდაცვალება, რის შემდეგაც თავად მარიაც მალევე, 1889 წლის 17 მაისს, ჰოენშვანგაუს სასახლეში გარდაიცვალა, 63 წლის ასაკში.

იგი გადაასვენეს და დაკრძალეს მიუნხენში, განსვენებული მეუღლის გვერდით.

== შვილები ==

# [[ლუდვიგ II (ბავარია)|ლუდვიგ II]] (1846-1888), ბავარიის მეფე 1864-1888 წლებში. [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალური]] მიდრეკილებების გამო ცოლი არ შეურთავს, რის გამოც გარდაიცვალა უშვილო;
# [[ოტო (ბავარია)|ოტო I]] (1848-1916), ბავარიის მეფე 1886-1913 წლებში. გარდაიცვალა დაუქორწინებელი და უშვილო;

== ლიტერატურა ==
* Martha Schad: Bayerns Königinnen (= Piper 4598). Durchgesehene Taschenbuchausgabe, Neuausgabe. Piper, München 2005, ISBN 3-492-24598-6.
* Manfred Berger: Marie Friederike Franziska Hedwig. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 24, Bautz, Nordhausen 2005, ISBN 3-88309-247-9, Sp. 1048–1054.
{{ბავარიის კონსორტები}}

[[კატეგორია:დაბადებული 15 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1825]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 17 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1889]]
[[კატეგორია:ჰოენცოლერნები]]
[[კატეგორია:პრუსიის პრინცესები]]
[[კატეგორია:ბავარიის დედოფლები]]
[[კატეგორია:დედოფალ მარია ლუიზას ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>qjswbq6s671zbjqd0dftmcwvarfvqxm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კრის ჯენერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>460869</id>
    <revision>
      <id>4407225</id>
      <parentid>4381736</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:50:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17177" xml:space="preserve">{{გრამატიკა}}
{{ინფოდაფა პიროვნება
|სახელი = კრის ჯენერი
|პორტრეტი = Kris Jenner shot by Jim Jordan at White Cross Studios (cropped).jpg
|წარწერა = კრის ჯენერი 2014 წელს
|ფოტოს სიგანე = 250პქ
|დაბთარიღი  = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1955|11|5}}
|საქმიანობა = სატელევიზიო სახეა,ბიზნესლედი,სატელევიზიო პროდიუსერი
|მოქალაქეობა = {{დროშა|აშშ}}
}}
'''კრის ჯენერი''' (დ. [[5 ნოემბერი]], [[1955]])&lt;ref&gt;{{cite web|title=Kristen Mary Houghton, born 11/5/1955|url=http://www.californiabirthindex.org/birth/kristen_mary_houghton_born_1955_5554859|publisher=[[California Birth Index]]|accessdate=April 29, 2015}}&lt;/ref&gt; — ამერიკელი სატელევიზიო სახე, პროდიუსერი, ბიზნესმენი და მწერალი. ჯენერი მონაწილეობს სატელევიზიო რეალით-შოუში ''Keeping Up With Kardashians'' ([[2007]] – დღემდე).

კრის ჯენერს ადვოკატ რობერტ კარდაშიანთან პირველი ქორწინებიდან ოთხი შვილი ჰყავს: [[კორტნი კარდაშიანი|კორტნი]], [[კიმ კარდაშიანი|კიმ]], [[ქლოი კარდაშიანი|ქლოი]] და რობერტი. მეორე ქორწინებიდან ოლიმპიურ ჩემპიონ ბრიუს ჯენერისგან (ახლანდელი კეიტლინი) კრისს ორი შვილი ჰყავს [[კენდალ ჯენერი|კენდალი]] და [[კაილი ჯენერი|კაილი]].

== ადრეული ცხოვრება ==
ჯენერი დაიბადა [[სან-დიეგო|სან დიეგოში,]] [[კალიფორნია|კალიფორნიაში]]. იგი მერი ჯო შანონის  და რობერტ ჰოსტონის ინჟინრის პირველი შვილია&lt;ref&gt;[https://www.elle.com/culture/celebrities/a19833299/kris-jenner-on-why-khloe-kardashian-named-her-baby-true-thompson/ &quot;Kris Jenner Explains Why Khloé Kardashian Named Her Baby True&quot;]. ''Elle''. April 16, 2018. (&quot;It turns out True has a lot of family history to it. &quot;FUN FACT,&quot; Jenner wrote in all caps so you don't miss it. &quot;My Grandfather's name on my Dad's side was True Otis Houghton....my real Dad's name was Robert True Houghton...so I am so excited Khloe named her daughter True!!!'&quot;)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.foxnews.com/entertainment/2018/04/17/khloe-kardashians-mom-kris-jenner-reveals-story-behind-baby-name-true.html &quot;Khloe Kardashian's mom Kris Jenner reveals story behind baby name True&quot;]. ''Fox News''. April 16, 2018.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~houghtonfamily/p956.htm#i92820|publisher=Ancestry.com|title=Houghton Surname Project|accessdate=October 17, 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160103011041/http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/%7Ehoughtonfamily/p956.htm#i92820|archivedate=იანვარი 3, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Stated in ''Kris Jenner... and All Things Kardashian'', 2011&lt;/ref&gt;.კრის ჯენერს [[ნიდერლანდები|ჰოლანდიური]], [[ინგლისი|ინგლისური]], [[ირლანდია|ირლანდიური]], [[გერმანია|გერმანული]] და [[შოტლანდია|შოტლანდიელი]] წარმოშობის წინაპრები ჰყავს. როდესაც ჯენერი შვიდი წლის იყო, მისი მშობლები განქორწინდნენ, კრისი და მისი უმცროსი და კარენი დედასთან დარჩნენ იქამდე  სანამ რამდენიმე წლის შემდეგ, დედა დაქორწინდებოდა  ბიზნესმენ ჰარი შანონზე.

მას შემდეგ რაც კრისის დედა და ბიზნესმენი ჰარი შანონი დაქორწინდნენ, შანონის სამსახურის გამო, ოჯახი ოქსნარდში, [[კალიფორნია|კალიფორნიაში]] გადავიდა საცხოვრებლად , გადასვლიდან სამი თვის შემდეგ, შანონმა  მიატოვა სამსახური ოქსნარდში&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.wetpaint.com/kourtney-and-kim-take-new-york/cast/kris-jenner|title=Kris Jenner bio|publisher=wetpaint.com}}&lt;/ref&gt;, და ამიტომ ოჯახი საცხოვრებლად დაბრუნდა კვლავ [[სან-დიეგო|სან-დიეგოში]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.biography.com/people/groups/famous-alumni-of-clairemont-high-school|title=Famous Clairemont High School Alumni|date=January 6, 2015|accessdate=February 16, 2016}}&lt;/ref&gt;.  ჯენერმა დაამთავრა კლერმონტის საშუალო სკოლა [[1973]] წელს.  კრისი [[1976]] წელს მუშაობდა ''American Airlines''- ში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.wetpaint.com/what-did-kris-jenner-do-before-she-got-famous-757940/|title=What Did Kris Jenner Do Before She Got Famous?|date=February 20, 2012|accessdate=February 16, 2016}}&lt;/ref&gt;

== კარიერა ==
კრის ჯენერი ხელმძღვანელობს საკუთარ დარსებულ კომპანიას ''Jenner Communications'', რომელიც დაფუძნებულია ლოს ანჯელესში. მას შემდეგ, რაც Keeping Up With Kardashians- ში მისი ქალიშვილები გამოჩნდნენ და პოპულარულობა მოიპოვეს  [[კიმ კარდაშიანი|კიმმა]] , [[კორტნი კარდაშიანი|კორტნიმ]],   [[ქლოი კარდაშიანი|ქლოიმ]], [[კენდალ ჯენერი|კენდალმა]] და [[კაილი ჯენერი|კაილიმ]], ის ასევე მონაწილეობს მათ ბიზნეს მენეჯმენტში.

ჯენერმა [[2004]] წელს გახსნა ბავშვთა ბუტიკი თავის უფროს ქალიშვილთან, კორტნისთან ერთად. ბუტიკის ეწოდა &quot;''Smooch''&quot; და [[2009]] წელს დახურვამდე [[6]] წლის განმავლობაში პოპულარობით სარგებლობდა&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.zimbio.com/Kourtney+Kardashian/articles/EtpeCHXXxNE/Smooch+Kardashians+Out+Business|title=Smooch by Kardashians: Out of Business|last=Bustillo|first=Deena|date=January 12, 2009|website=Zimbio|publisher=|access-date=April 3, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book|title=Kris Jenner... and All Things Kardashian|url=https://archive.org/details/krisjennerandall0000jenn|last=Jenner|first=Kris|publisher=Gallery Books and Karen Hunter Publishing|year=2011|isbn=9781451646962|location=New York|pages=[https://archive.org/details/krisjennerandall0000jenn/page/257 257]–260}}&lt;/ref&gt;.

== მწერლის კარიერა ==
კრის ჯენერის ავტობიოგრაფია ''Kris Jenner... and All Things Kardashian'' გამოიცა [[2011]] წლის ნოემბერში&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.ew.com/article/2011/11/01/kris-jenner-memoir-nicole-brown-simpson|title=Kris Jenner shares details on her relationship with Nicole Brown Simpson in new memoir|accessdate=November 4, 2015|date=November 1, 2011|work=[[Entertainment Weekly]]|publisher=[[Time Inc.]]|first=Breia|last=Brissey}}&lt;/ref&gt;.მოგვიანებით კრისმა დაწერა წიგნი სახელწოდებით  ''In the Kitchen with Kris: A Kollection of Kardashian-Jenner Family Favorites'' რომელიც გამოიცა [[2014]] წლის ოქტომბერში&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.cosmopolitan.com/entertainment/books/a32367/wonderfully-absurd-moments-in-kris-jenners-cookbook/|title=The 10 Most Wonderfully Absurd Moments in Kris Jenner's Cookbook|first=Lauren|last=Hoffman|date=October 22, 2014|work=[[Cosmopolitan (magazine)|Cosmopolitan]]|publisher=Hearst Corporation}}&lt;/ref&gt;.

== სატელევიზიო კარიერა ==
კრის ჰქონდა საკუთარი გადაცემა სახელად &quot;'''''კრის'''''&quot; გადაცემა ორიენტირებული იყო პოპ-კულტურაზე,სერიალი ''Fox''-ის ეთერში [[2013]] წლის [[15]] ივლისს გავიდა. შოუ ექვსკვირიანი საცდელი ვადით გავიდა ეთერში,ექვსიკვირის შემდეგ შოუ აღარ გაგრძელებულა&lt;ref&gt;{{cite web|last=Andreeva|first=Nellie|title=Kris Jenner's Syndicated Talk Show Gets Premiere Date, Executive Producer|url=http://www.deadline.com/2013/04/kris-jenners-syndicated-talk-show-gets-premiere-date-executive-producer/|website=[[Deadline Hollywood]]|accessdate=July 11, 2013|date=April 18, 2013}}&lt;/ref&gt;.

== ქორწინება ==
კრის ჯენერის პირველი ქორწინება იყო ადვოკატ რობერტ კარდაშიანთან (რობერტ კარდაშიანი შემდეგ ცნობილი გახდა ო. ჯ. სიმფსონის საქმეში მონაწილეობით) [[1978]] წლის [[8]] ივნისს&lt;ref&gt;Stated on ''[[The Tonight Show with Jay Leno]]'', November 8, 2011&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.thedashclothingstore.com/kris_jenner.html|title=Kris Jenner and Robert Kardashian on June 27, 1984 and Robert Kardashian, Jr. on March 17, 1987.|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110926062311/http://www.thedashclothingstore.com/kris_jenner.html|archivedate=September 26, 2011|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt;. მათ ოთხი შვილი ჰყავთ: ქალიშვილები [[კორტნი კარდაშიანი|კორტნი]] (დაიბადა [[1979]]), [[კიმ კარდაშიანი|კიმ]] (დაიბადა [[1980]] წელს), [[ქლოი კარდაშიანი|ქლოი]] (დაიბადა [[1984]] წელს) და ვაჟი რობი (დაიბადა [[1987]] წელს). ისინი განქორწინდნენ [[1991]] წლის მარტში, მაგრამ დარჩნენ ახლო მეგობრები [[2003]] წლამდე იქამდე სანამ რობერტ კარდაშიანს  საყლაპავის კიბო იმსხვერპლებდა&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/2003/10/03/us/robert-kardashian-a-lawyer-for-o-j-simpson-dies-at-59.html &quot;Robert Kardashian, a Lawyer For O. J. Simpson, Dies at 59&quot;], ''The New York Times'', October 2, 2003.&lt;/ref&gt;.

[[2012]] წელს, კრისმა აღიარა, რომ კარდაშიანთან ქორწინების დროს მას ჰქონდა ურთიერთობა ყოფილ ფეხბურთელთან და ტოდ ვატერმენთან&lt;ref name=&quot;todd waterman&quot;&gt;{{cite web|url=http://thestir.cafemom.com/celebrities/139157/keeping_up_with_the_kardashians|title='Keeping Up With the Kardashians' Recap: Kris Jenner Has No Business Meeting Up With Todd Waterman|publisher=CafeMom.com|first=Julie Ryan|last=Evans|date=June 17, 2012|accessdate=February 16, 2016}}&lt;/ref&gt;.

[[1991]] წლის აპრილში, რობერტ კარდაშიანთან განქორწინებს ერთი თვის თავზე, ჯენერი დაქორწინდა მეორე მეუღლეზე, პენსიაზე მყოფ ოლიმპიურ ჩემპიონზე ბრიუს ჯენერზე&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Baker|first1=Ken|last2=Finn|first2=Natalie|title=Kris Jenner and Bruce Jenner are Separated, 'Much Happier' Living Apart|url=http://www.eonline.com/news/468068/kris-jenner-and-bruce-jenner-are-separated-much-happier-living-apart|accessdate=October 8, 2013|date=October 8, 2013|work=[[E! Online]]|publisher=[[NBCUniversal]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last=Takeda|first=Allison|title=Kris Jenner, Bruce Jenner 23 Years of Marriage: 'I Will Always Love Him'|url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/kris-jenner-bruce-jenner-separate-after-22-years-of-marriage-i-will-always-love-him-2013810/|date=8 October 2013|accessdate=10 June 2018}}&lt;/ref&gt;, რომელიც [[2015]] წელს საჯაროდ გამოვიდა და გამოაცხადა რომ ის არის ტრანსგენდერი ქალი, სახელად კეიტლინი. მათ ერთად ორი ქალიშვილი ჰყავთ: [[კენდალ ჯენერი|კენდალი]] (დაიბადა [[1995]] წ.) და [[კაილი ჯენერი|კაილი]] (დაიბადა [[1997]] წ.).&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Staff|title=Celebrity News Kris and Bruce Jenner confirm they separated a year ago|url=http://www.foxnews.com/entertainment/2013/10/08/kris-and-bruce-jenner-confirm-separated-year-ago/|accessdate=September 23, 2014|agency=Associated Press|issue=Online|publisher=Fox News Channel|date=October 8, 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://shelf-life.ew.com/2011/11/01/kris-jenner-memoir-nicole-brown-simpson &quot;Kris Jenner shares details on her relationship with Nicole Brown Simpson in new memoir&quot;]. ''Entertainment Weekly''; November 1, 2011.&lt;/ref&gt;

ჯენერმა [[2013]] წელს გამოაცხადა რომ განქორწინებას აპირებდა,  და [[2014]] წლის [[22]] სექტემბერს კრისმა ოფიციალურად მოითხოვა განქორწინება , განქორწინება გაოფიციალურდა [[2015]] წლის [[23]] მარტს, ექვსთვიანი სახელმწიფო სამართლებრივი საქმის შემდეგ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elleuk.com/life-and-culture/culture/articles/g32620/kardashian-grandchildren-list/|title=A Full Breakdown Of All The Kardashian And Jenner Grandchildren, Because We Almost Lost Count|date=April 17, 2018|publisher=|accessdate=October 9, 2018}}&lt;/ref&gt;

ჯენერი კორი გამბლთან ურთიერთობაშია [[2014]] წლიდან.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Ledbetter|first1=Carly|title=Kris Jenner Just Hinted She Might Be Engaged To Corey Gamble|url=https://www.huffingtonpost.com/entry/kris-jenner-engaged-corey-gamble_us_5b6adfa3e4b0de86f4a71c24|accessdate=12 January 2019|work=Huffington Post|date=8 August 2018}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Commons-inline|Category:Kris Jenner}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჯენერი, კრის }}
[[კატეგორია:დაბადებული 1955]]
[[კატეგორია:დაბადებული 5 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ბიზნესმენები]]
[[კატეგორია:კარდაშიანების ოჯახი]]</text>
      <sha1>la056v946yccnlzt7wfdevlftbpujt4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯორჯ შულცი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>468513</id>
    <revision>
      <id>4407139</id>
      <parentid>4130435</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:45:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია ჯინჭ.</username>
        <id>143846</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მცირე რედაქტირება</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33502" xml:space="preserve">{{გასწორება}}
{{ინფოდაფა მმართველი 
|სახელი                  = ჯორჯ შულცი
|ორიგინალური სახელი     = George Pratt Shultz
|სურათი                 = George Pratt Shultz.jpg
|წარწერა                 = 
&lt;!-- პირველი თანამდებობა --&gt;
|ქვეყანა                  =  {{დროშა|აშშ}}-ის 
|თანამდებობა             =  მე-60 [[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი|სახელმწიფო მდივანი]]
|რიგი                    =
|კორონაცია               =
|მმართველობის წლები     = [[1982]] — [[1989]]
|მმართველობის დასაწყისი  = [[1982]] წლის [[16 ივლისი]]
|მმართველობის დასასრული = [[1989]] წლის [[20 იანვარი]]
|პრეზიდენტი             = [[რონალდ რეიგანი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი         =
|პრემიერ-მინისტრი       = 
|წინამორბედი             = [[ალექსანდერ ჰიგი]]
|მემკვიდრე               =  [[ჯეიმზ ბეიკერი]]
&lt;!-- მეორე თანამდებობა --&gt;
|ქვეყანა2                 =  {{დროშა|აშშ}}-ის
|თანამდებობა2            =  62-ე [[აშშ-ის სახაზინოს მდივანი|სახაზინოს მდივანი]] 
|რიგი2                   =
|კორონაცია2              =
|მმართველობის წლები2     = [[1972]] — [[1974]]
|მმართველობის დასაწყისი2 = [[1972]] წლის [[12 ივნისი]]
|მმართველობის დასასრული2= [[1974]] წლის [[8 მაისი]]
|პრეზიდენტი2            = [[რიჩარდ ნიქსონი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი2        =
|პრემიერ-მინისტრი2       =
|წინამორბედი2            = [[ჯონ კონალი]]
|მემკვიდრე2              = [[უილიამ საიმონი]]
&lt;!-- მესამე თანამდებობა --&gt;
|ქვეყანა3                 =   {{დროშა|აშშ}}-ის
|თანამდებობა3            =   მე-11 [[შრომის მდივანი]] 
|რიგი3                   =
|კორონაცია3              =
|მმართველობის წლები3     = [[1969]] — [[1970]]
|მმართველობის დასაწყისი3 = [[1969]] წლის [[22 იანვარი]]
|მმართველობის დასასრული3= [[1970]] წლის [[1 ივლისი]]
|პრეზიდენტი3            = [[რიჩარდ ნიქსონი]]
|ვიცე-პრეზიდენტი3        =
|პრემიერ-მინისტრი3       =
|წინამორბედი3            = [[უილიამ უილარდ ვიტცი]]
|მემკვიდრე3              = [[ჯეიმზ დეი ჰოდგსონი]]
&lt;!-- პირადი მონაცემები --&gt;
|სხვა წოდებები           = 
|რეგენტი                =
|მონარქი                = 
|სულთანი               =  
|პრემიერ-მინისტრები     =
|პარტია                 = [[რესპუბლიკური პარტია (აშშ)|რესპუბლიკური პარტია]]
|დაბადების თარიღი       = {{დაბადების თარიღი|1920|12|13}}
|დაბადების ადგილი       = [[ნიუ-იორკი]], [[ნიუ-იორკის შტატი]], [[აშშ]] 
|გარდაცვალების თარიღი   = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2021|2|6|1920|12|13}}
|გარდაცვალების ადგილი   = 
|დაკრძალვის ადგილი     = 
|ქორწინება               = 
|შვილები                = 5
|სრული სახელი          =
|დინასტია               = 
|მამა                   = 
|დედა                  = 
|რელიგია               =
|ხელმოწერა             = George Pratt Shultz Signature.svg
&lt;!-- სამხედრო კარიერა --&gt;
|მეტსახელი             = 
|ეროვნება              = {{დროშანიშანი|აშშ}} [[ამერიკელი]]
|კუთვნილება            = {{დროშა|აშშ}}
|სამხედრო წლები        = [[1942]] — [[1945]]
|წოდება                = [[File:US Marine O3 shoulderboard.svg|23პქ]] [[კაპიტანი (არმია)|კაპიტანი]]
|ჯარის სახეობა          = 
|მეთაურობდა            = 
|ნაწილი                = 
|ბრძოლები/ომები       = [[მეორე მსოფლიო ომი]]
* [[ანგაურის ბრძოლა]]
|ჯილდოები             = 
|კავშირი                = 
|სამსახურიდან გადადგომა = 
}}

'''ჯორჯ პრატ შულცი''' ({{IPAc-en|ʃ|ʊ|l|t|s}}; დ.  [[13 დეკემბერი]], [[1920]] — გ.   [[6 თებერვალი]], [[2021]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] [[ეკონომისტი]], [[პოლიტიკოსი]] და [[ბიზნესმენი]]. მსახურობდა სხვადასხვა პოზიციებზე სამი სხვადასხვა [[რესპუბლიკელთა პარტია (აშშ)|რესპუბლიკელი]] პრეზიდენტის ადმინისტრაციებისას. არის ერთ-ერთი იმ ორი ადამიანიდან რომელმაც [[აშშ]]-ის ოთხ ან მეტ მთავრობის პოზიციაზე იმსახურა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hoover.org/profiles/george-p-shultz|title=George P. Shultz|website=Hoover Institution}}&lt;/ref&gt; შულცმა ითამაშა მნიშვნელოვანი როლი [[რეიგანის დოქტრინა |რონალდ რეიგანის ადმინისტრაციის საგარეო პოლიტიკის]] ჩამოყალიბებაში. [[1974]]-[[1982]] წლები იყო ბაჩელის ჯგუფის, მომსახურების და ინჟინერიის კომპანიის აღმასრულებელი დირექტორი. [[2010-იანები|2010-იან]] წლებში, შულცი იყო ბიოტექნოლოგიური კომპანია [[Theranos]]-ის სკანდალის მნიშვნელოვანი მონაწილე, თაღლითობის მტკიცებულებების მიუხედავად მხარს უჭერდა კომპანიის დირექტორთა საბჭოს წევრს.

დაიბადა [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], [[1920]] წლის [[13 დეკემბერი|13 დეკემბერს]], დაამთავრა [[პრინცსტონის უნივერსიტეტი]] მანამ სანამ [[1942]] წელს შეუერთდა [[აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსი|აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსს]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]]. ომის შემდეეგ მიიღო დოქტორის ხარისხი ინდუსტრიულ ეკონომიკაში [[მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტი|მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტისაგან]] (MIT). MIT-ში სწავლობდა [[1948]]-[[1957]] წლებში, სადაც სასწავლო წელი [[1955]] წელს გამოტოვა რადგან იყო [[აშშ-ის პრეზიდენტი]] [[დუაიტ ეიზენჰაუერი|დუაით ეიზენჰაუერის]] [[ეკონომიკის საკითხებზე მჩეველთა საბჭო|ეკონომიკის საკითხებზე მჩეველთა საბჭოს]] წევრი. როდესაც [[ჩიკაგოს ბისზენის უნივერსიტეტი|ჩიკაგოს ბისზენის უნივერსიტეტში]] დეკანად მუშაობდა, ის დათანხმდა [[რიჩარდ ნიქსონი|რიჩარდ ნიქსონის]] დანიშვნას [[აშშ-ის შრომის მდივნი|შრომის მდივნად]]. ამ პოზიციაზე, მან განაწესა [[ფლადელფიის გეგმა]] სამშენებლო კონტრაქტორებისათვის, რომლებიც უარს აცხადებდნენ შავკანიან ადამიანებთან მუშაობაზე, რაც [[რასობრივი კვოტა|რასობრივი კვოტას]] პირველი გამოყენება იყო აშშ-ის ფედერალური მთავრობის მიერ. [[1970]] წელს ის გახდა [[მენეჯმენტის და ბიუჯეტის ოფისი|მენეჯმენტის და ბიუჯეტის ოფისის]] პირველი დირექტორი, შულცი ამ პოზიციაზე მის [[აშშ-ის ხაზინის მდივნი|ხაზინის მდივნად]] დანიშვნამდე, [[1972]] წელამდე მსახურობდა.

შულცმა ნიქსონის ადმინისტრაცია [[1974]] წელს დატოვა, რათა ბაჩტელის აღმსრულებელი დირექტორი გამხდარიყო. მას შემდეგ რაც ამ კომპანიის პრეზიდენტი და დირექტორი გახდა, შულცი დათანხმდა [[რონალდ რეიგანი|რონალდ რეიგანის]] შეთავაზებას [[აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი|აშშ-ის სახელმწიფო მდივანად]] დანიშვნის შესახებ. ჯორჯ შულცს აშშ-ის სხელმწიფო მდივნის თანამდებობა [[1982]]-[[1989]] წლებში ეკავა. შულცმა რონალდ რეიგანს მოუწოდა [[სსრკ]]-ის ლიდერ [[მიხეილ გორბაჩოვი|მიხაილ გორბაჩოვთან]] ურთიერთობების დამყარება, რამაც [[ცივი ომი|ცივ ომში]] გაყინული აშშ-სსრკ-ის ურთიერთობების გალღვობა. შულცი ეწინააღმდეგებოდა აშშ-ის დახმარებას კონტრასთვის (რამაც ირანი-კონტრას სკანდალი გამოიწვია), რომელიც [[სანდინისტების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ფრონტი|სანდინისტების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ფრონტის]] მთავრობის ჩანაცველებას ცდილობდნენ.

შულცი ოფიციალური პოლიტიკური და საჯარო სამხახურებიდან [[1989]] წელს გადადგა, თუმცა აქტიური დარჩა როგორც ბიზნესში ასევე პოლიტიკაში. მან იმსახურა [[ჯორჯ უოლკერ ბუში|ჯორჯ უოლკერ ბუშის]] არაფორმალურ მრჩეველად და საკუთარი წვლილი შეიტანა [[ბუშის დოქტრინა|ბუშის დოქტრინის]] ჩამოყალიბებაში. ის მსახურობდა [[კალიფორნია|კალიფორნიის]] გუბერნატორი [[არნოლდ შვარცნეგერი|არნოლდ შვარცნეგერის]] ეკონომიკური აღდგენის საბჭოს [[ნარკოპოლიტიკის საერთაშორისო კომისია|ნარკოპოლიტიკის საერთაშორისო კომისიაში]].

[[2013]] წლის შემდეგ მხარს უჭერს [[ნახშირბადის შემოსავლთან ნეიტრალური გადასახადი|ნახშირბადის შემოსავლთან ნეიტრალურ გადასახადს]], როგორც ყველაზე ეკონომიკურ გზას [[გლობალური დათბობა|გლობალური დათბობის]] შეფერხებისათვის.&lt;ref name=SchultzBecker&gt;{{cite news | last = Shultz | first = George | last2 = Becker | first2 = Gary | title = Why We Support a Revenue-Neutral Carbon Tax: Coupled with the elimination of costly energy subsidies, it would encourage competition. | newspaper = The Wall Street Journal | date = April 7, 2013 | url = https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323611604578396401965799658 | access-date = December 22, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=SchultzMIT&gt;{{cite news | last = Dizikes | first = Peter | title = George Shultz: &quot;Climate is changing,&quot; and we need more action; Former secretary of state – and former MIT professor – urges progress on multiple fronts. | newspaper = MIT News | publisher = Massachusetts Institute of Technology | date = October 1, 2014 | url = https://news.mit.edu/2014/george-shultz-climate-change-mit-talk-1001 | access-date = December 10, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=SchultzReaganApproach&gt;{{cite news | last = Shultz | first = George | title = A Reagan approach to climate change | newspaper = The Washington Post | date = March 13, 2015 | url = https://www.washingtonpost.com/opinions/a-reagan-model-on-climate-change/2015/03/13/4f4182e2-c6a8-11e4-b2a1-bed1aaea2816_story.html | access-date = December 21, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Schwartz2017&gt;{{cite news |author=John Schwartz |title='A Conservative Climate Solution': Republican Group Calls for Carbon Tax |url=https://www.nytimes.com/2017/02/07/science/a-conservative-climate-solution-republican-group-calls-for-carbon-tax.html |work=[[The New York Times]] |date=February 7, 2017 |access-date=April 17, 2017 |quote=The group, led by former Secretary of State James A. Baker III, with former Secretary of State George P. Shultz and Henry M. Paulson Jr., a former secretary of the Treasury, says that taxing carbon pollution produced by burning fossil fuels is &quot;a conservative climate solution&quot; based on free-market principles.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=ConservativeCaseClimate&gt;{{Cite web |url=https://www.clcouncil.org/wp-content/uploads/2017/02/TheConservativeCaseforCarbonDividends.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2020-05-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180921033350/https://www.clcouncil.org/wp-content/uploads/2017/02/TheConservativeCaseforCarbonDividends.pdf |archivedate=2018-09-21 }}&lt;/ref&gt; ის არის [[ჰუვერის საერთაშორისო ეკონომიკური ინსტიტუტის|ჰუვერის საერთაშორისო ეკონომიკური ინსტიტუტის]] და [[ვაშინგტონის ახლო აღმოსავლეთის პოლიტიკების ინსტიტუტი|ვაშინგტონის ახლო აღმოსავლეთის პოლიტიკების ინსტიტუტის]] წევრი. ჯორჯ შულცი გარდაიცვალა [[2021]] წლის [[6 თებერვალი|6 თებერვალს]], 100 წლის ასაკში, [[სტანფორდის უნივერსიტეტი]]ს კამპუსზე.

==ადრეული ცხოვრება==
ჯორჯ შულცი დაიბადა [[1920]] წლის [[13 დეკემბერი|13 დეკემბერს]], [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], ის არის მარგარეტ ლენოქსის და ბირლ ერლ შულცის ერთად-ერთი შვილი, და გაიზარდა [[ინგლვუდი |ინგლვუდი]], [[ნიუ-ჯერსი|ნიუ-ჯერსიში]].&lt;ref name=&quot;BioDictTreas&quot;&gt;{{cite book|last=Katz|first=Bernard S.|author2=C. Daniel Vencill|title=Biographical Dictionary of the United States Secretaries of the Treasury, 1789–1995|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|year=1996|pages=320–332|isbn=978-0313280122|url=https://books.google.com/?id=aMiA05P92h8C}}&lt;/ref&gt; [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]] მისი დიდი ბაბუა [[გერმანიის კავშირი|გერმანიის კავშირიდან]] გადავიდა საცხოვრებლად [[აშშ]]-ში.&lt;ref name=AmericanLives&gt;{{cite book
  |first=Robert |last=Vellani
  |chapter=George P. Shultz
  |title=Scribner Encyclopedia of American Lives, Thematic Series: Sports Figures
  |editor1=Arnold Markoe |editor2=[[Kenneth T. Jackson]]
  |location=New York
  |publisher=[[Charles Scribner's Sons]]
  |year=2003
  |accessdate=2012-02-07
  |chapter-url=http://ic.galegroup.com/ic/bic1/ReferenceDetailsPage/ReferenceDetailsWindow?displayGroupName=Reference&amp;disableHighlighting=false&amp;prodId=BIC1&amp;action=e&amp;windowstate=normal&amp;catId=&amp;documentId=GALE%7CK3436600565&amp;mode=view&amp;userGroupName=fairfax_main&amp;jsid=0cff5ea026d58aecc7ed1cfc7d7000d1
  |id=GALE&amp;#124;K3436600565
  |chapter-format= via Fairfax County Public Library}} {{subscription}}&lt;/ref&gt;

ადგილობრივ საჯარო სკოლაში სწავლის შემდეგ სკოლის ბოლო წელი ინგლვუდის ბიჭების სკოლაში (დღეს, [[დუაით-იგლვუდის სკოლა]]) გაატარა.&lt;ref&gt;Burnett, Paul. [https://bfi.uchicago.edu/sites/default/files/file_uploads/shultz_george_2016-transcript-BFI.pdf#page=12 ''Problems and Principles: George P. Shultz and the Uses of Economic Thinking''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180615005032/https://bfi.uchicago.edu/sites/default/files/file_uploads/shultz_george_2016-transcript-BFI.pdf#page=12 |date=June 15, 2018 }}, [[University of California, Berkeley]]. Accessed June 14, 2018. &quot;I went to the public school for a while, then I went to a school called the Englewood School for Boys, now merged with the Dwight School. In my last two years, I went to the Loomis School in Windsor, Connecticut.&quot;&lt;/ref&gt; [[1938]] წელს დაამთავრა ლუმისი ჩაფის სკოლა [[უინძორი (კონექტიკუტი)|უინძორ]], [[კონექტიკუტი|კონექტიკუტში]]. შულცმა პისტონის უნივერსიტეტში, ეკონომიკაში აიღო ბაკალავრის ხარისხი.&lt;ref name=&quot;BioDictTreas&quot;/&gt;&lt;ref name=AmericanLives/&gt;

[[1942]]-დან [[1945]] წლამდე ჯორჯ შულცი მსახურობდა [[აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსი|აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსში]], სადაც არტილერიის ოფიცრად მსახურობდ და მიიღო [[კაპიტანი (არმია)|კაპიტნის]] წოდება. კაპიტანი შულცი განწესებული იქნა [[აშშ-ის 81-ე ქვეით დივიზია|აშშ-ის 81-ე ქვეით დივიზიაში]] [[ანგაურის ბრძოლა|ანგაურის]] ([[პელელიუს ბრძოლა|პელელიუს]]) ბრძოლისას.&lt;ref&gt;{{cite journal|url=http://ftp.resource.org/gpo.gov/laws/108/publ479.108.txt |title=Joint Resolution: Recognizing the 60th anniversary of the Battle of Peleliu |accessdate=2012-02-07 |date=December 21, 2004 |journal=[[Congressional Record]] |publisher=[[Government Printing Office]] |author=U.S. House of Representatives |volume=150 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120322164850/http://ftp.resource.org/gpo.gov/laws/108/publ479.108.txt |archivedate=March 22, 2012 |author-link=U.S. House of Representatives }} H.J. Res. 102&lt;/ref&gt;

==ოჯახი==
[[ჰავაი|ჰავაიში]] საზღვაო ქვეითად მსახურობისას, შულცი შეხვდა ამხედრო ექთან [[ლეიტენანტი|ლეიტენანტ]] [[ელენა ო'ბრაიენი|ელენა ო'ბრაიენს]] (დ. [[1915]] გ. [[1995]]). ისინი დაქორწინდნენ [[1946]] წლის 16 თებერვალს და ეყოლათ 5 შვილი: მარგარეტ ენ ტილსვორთი, კათერინ პრატ შულც იორგენსენი, პიტერ მილტონ შულცი, ბარბარა ლენოქს შულც უაითი და ალექსანდერ გორგ შულცი.&lt;ref name=&quot;BioDictTreas&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|chapter=George P. Shultz|title=Contemporary Authors Online|location=Detroit, MI|publisher=Gale|year=2010|accessdate=2012-02-07|chapter-url=http://ic.galegroup.com/ic/bic1/ReferenceDetailsPage/ReferenceDetailsWindow?displayGroupName=Reference&amp;disableHighlighting=false&amp;prodId=BIC1&amp;action=e&amp;windowstate=normal&amp;catId=&amp;documentId=GALE%7CH1000090903&amp;mode=view&amp;userGroupName=fairfax_main&amp;jsid=2ee8a325aa743a1bde610325d8944b2e|id=GALE&lt;nowiki&gt;|&lt;/nowiki&gt;H1000090903|chapter-format=fee, via Fairfax County Public Library}}. Gale Biography In Context. {{subscription}}&lt;/ref&gt; ელენა გარდაიცვალა 1995 წელს პანკრეასის სიმისივნით.

[[1997]] წელს, ჯორჯ შულცი დაქორწინდა კალიფორნიელ ფილანტროპსა და სოციალიტზე, [[ჩარლოტ მილარდ სვიგი|ჩარლოტ მილარდ სვიგზე]].&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/1997/08/16/MN15851.DTL&amp;hw=george+shultz&amp;sn=025&amp;sc=400|title=Swig Tames Her Tiger|last=Donnally|first=Trish|date=August 16, 1997|work=[[San Francisco Chronicle]]|accessdate=2009-04-26}}&lt;/ref&gt;

==საპატიო ხარისხები==
ჯორჯ შულცს საპატიო ხარისხი გადასცა სხვადასხვა უნივერსიტეტმა, როგორებიცაა: კოლუმბიის, ნოტრ-დამის, ლოიოლას, პენსილვანიის, როჩესტერის, პრინცტონის, კარნიჯ-მელონის, ნიუ-იორკის, იეშივას, ჩრდილოდასავლეთის, ტეჩნიონის, თელ-ალივის და ვიეცმენის მეცნიერების უნივერსიტეტებმა, ნიუ-იორკის ბარუჩის კოლეჯმა, უილიამის კოლეჯმა, ჰებრიუს იერუსალიმის უნივერსიტეტმა, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა და ტოკიოს კეიოს უნივერსიტეტმა.&lt;ref name=&quot;hoover1&quot;&gt;Hoover Foundation: [http://www.hoover.org/profiles/george-p-shultz  Fellow, bio notes].&lt;/ref&gt;

==გამორჩეული ნამუშევრები==
* Shultz, George P. and [[James Goodby|Goodby, James E.]] ''The War that Must Never be Fought'', Hoover Press, {{ISBN|978-0-8179-1845-3}}, 2015.
* Shultz, George P. and Shoven, John B. ''Putting Our House in Order: A Guide to Social Security and Health Care Reform''. New York: [[W.W. Norton]], 2008
* ''Economics in Action: Ideas, Institutions, Policies, Hoover Institution on War, Revolution and Peace'', Stanford University, 1995.
* Shultz, George P. ''Turmoil and Triumph: My Years as Secretary of State'', New York: [[Scribner's]] 1993.
* ''U.S. Policy and the Dynamism of the Pacific; Sharing the Challenges of Success'', East-West Center (Honolulu), Pacific Forum, and the Pacific and Asian Affairs Council, 1988.
* ''The U.S. and Central America: Implementing the National Bipartisan Commission Report: Report to the President from the Secretary of State'', U.S. Department of State (Washington, DC), 1986.
* ''Risk, Uncertainty, and Foreign Economic Policy'', D. Davies Memorial Institute of International Studies, 1981.
* (With Kenneth W. Dam) ''Economic Policy beyond the Headlines'', Stanford Alumni Association, 1977.
* ''Leaders and Followers in an Age of Ambiguity'', [[New York University Press]] (New York), 1975.
* (With [[Albert Rees]]) ''Workers and Wages in an Urban Labor Market'', University of Chicago Press, 1970.
* (With Arnold R. Weber) ''Strategies for the Displaced Worker: Confronting Economic Change'', [[Harper (publisher)|Harper]] (New York), 1966.
* (Editor and author of introduction, with Robert Z. Aliber) ''Guidelines, Informal Controls, and the Market Place: Policy Choices in a Full Employment Economy'', [[University of Chicago Press]] (Chicago), 1966.
* (Editor, with Thomas Whisler) ''Management Organization and the Computer'', Free Press (New York), 1960.
* (Editor, with John R. Coleman) ''Labor Problems: Cases and Readings'', [[McGraw-Hill|McGraw]] (New York), 1953.
* ''Pressures on Wage Decisions: A Case Study in the Shoe Industry'', [[John Wiley &amp; Sons|Wiley]] (New York), 1951.
* (With Charles Andrew Myers) ''The Dynamics of a Labor Market: A Study of the Impact of Employment Changes on Labor Mobility, Job Satisfaction, and Company and Union Policies'', [[Prentice-Hall]] (Englewood Cliffs, NJ), 1951.

==ლიტერატურა==
* Dan Rather and Gary Paul Gates, ''The Palace Guard'' (1974)
* William Safire, ''Before the Fall: An Inside Look at the Pre-Watergate White House'' (1975)
* Laurence I. Barrett, ''Gambling with History: Reagan in the White House'' (1983)
* Allen J. Matsuow, ''Nixon's Economy: Boom, Busts, Dollars, and Votes'' (1998)
* '' [[TIME]]'' (July 5, 1982)
* ''[[Newsweek]]'' (July 5, 1982, February 7, 1983, May 31, 1993)
* ''[[The New Republic]]'' (Dec 15, 1986)
* ''[[The Economist]]'' (Apr 2, 1988 and December 3, 1988)
* Skoug, Kenneth N. (1996). ''The United States and Cuba Under Reagan and Shultz: A Foreign Service Officer Reports''. Westport, CT: Praeger.
* {{cite book|
author=Wilson, James Graham|
title=The Triumph of Improvisation: Gorbachev's Adaptability, Reagan's Engagement, and the End of the Cold War|
url=http://www.cornellpress.cornell.edu/book/?GCOI=80140100037580|
location=Ithaca | publisher=Cornell University Press|
year=2014|
isbn= 978-0801452291}}
* {{cite journal |last1=LaFranchi |first1=Howard |title=The World According to George Schultz |journal=The Christian Science Monitor Weekly |date=March 9, 2010 |volume=112 |issue=16 |pages=3, 22–28 |publisher=The Christian Science Publishing Society |location=Harklan, IA |issn=2166-3262}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.afsa.org/sites/default/files/flipping_book/070803/index.html#/78/ Foreign Service Journal article on his Lifetime Contributions to American Diplomacy Award.]
{{Wikiquote}}
{{Commons category|George P. Shultz}}
* [http://www.turmoilandtriumph.org Turmoil &amp; Triumph: The George Shultz Years]
* {{Cite journal |url=http://www-hoover.stanford.edu/bios/shultz.html |title=George P. Shultz |publisher=[[Hoover Institution]], [[Stanford University]] |year=2008 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050910225904/http://www-hoover.stanford.edu/bios/shultz.html |archivedate=September 10, 2005 }}.
* [http://asmeascholars.com Association for the Study of the Middle East and Africa](ASMEA)
* {{cite web |last=Roberts |first=Russ |title=George Shultz on Economics, Human Rights and the Fall of the Soviet Union |url=http://www.econtalk.org/archives/_featuring/george_schultz/ |work=[[EconTalk]] |publisher=[[Library of Economics and Liberty]] |authorlink=Russ Roberts |date=September 3, 2007}}

===ვიდეო===
* {{C-SPAN|georgeshultz}}
* [http://www.turmoilandtriumph.org Turmoil &amp; Triumph: The George Shultz Years&quot;]
* {{YouTube|fSsYabTogqk|George Shultz discusses his book ''Putting Our House in Order''}} (filmed on April 15, 2008, at Stanford)
* [https://web.archive.org/web/20070911183222/http://www.democracynow.org/article.pl?sid=07%2F09%2F06%2F1412242 George Shultz on panel] aired on ''[[Democracy Now!]]'' program, September 6, 2007
* [https://web.archive.org/web/20080429230312/http://www.charlierose.com/guests/george-shultz George Shultz on Charlie Rose]
* [https://web.archive.org/web/20120922053741/http://www.booknotes.org/Watch/44051-1/George+Shultz.aspx ''Booknotes'' interview with Shultz on ''Turmoil and Triumph: My Years as Secretary of State'', June 27, 1993.]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{აშშ-ის სახელმწიფო მდივნები}}
{{DEFAULTSORT:შულცი, ჯორჯ}}
[[კატეგორია:აშშ-ის სახელმწიფო მდივნები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის ხაზინის მდივნები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის შრომის მდივნები]]
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეები]]
[[კატეგორია:აშშ-ის საზღვაო ქვეითების კორპუსის კაპიტნები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1920]]
[[კატეგორია:დაბადებული 13 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 6 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2021]]</text>
      <sha1>4dk1tiyv94g3s5gvn5e5onxiclfznfj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/კანდიდატები/მორის რაველი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>471429</id>
    <revision>
      <id>4407275</id>
      <parentid>4402941</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T11:18:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1622" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{კანდიდატი}}&lt;/noinclude&gt;
*{{ნომი}} — [[მომხმარებელი:Anry.kiknavelidze|Anry Kiknavelidze]] &lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Anry.kiknavelidze|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub  style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/Anry.kiknavelidze|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 09:33, 8 ივნისი 2020 (UTC)
*{{ჰო}}--[[მომხმარებელი:Melberg|&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;M&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;elberg&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|&lt;span style=&quot;color:grey&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 19:36, 20 მაისი 2021 (UTC)
* {{ჰო}} --[[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;font color=&quot;#006400&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 05:53, 30 იანვარი 2022 (UTC)
*{{ჰო}}--[[მომხმარებელი:ზურა6446|&lt;span style=&quot;color:#000080;&quot;&gt;'''''ზურა'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|&lt;span style=&quot;color:#008000&quot;&gt;'''''6446'''''&lt;/span&gt;]]  11:38, 3 აგვისტო 2022 (UTC)
*{{ჰო}} --[[მომხმარებელი:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Mehman'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''97'''''&lt;/span&gt;]] 11:18, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>sq0cdw812vh8j3ra4gl0x6tmd6hc6a1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორიის განხილვა:საქართველოს ღირსების მედლით დაჯილდოებულები</title>
    <ns>15</ns>
    <id>475027</id>
    <revision>
      <id>4406940</id>
      <parentid>4406721</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:41:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* ღირსების მედალი */ პასუხი</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2954" xml:space="preserve">„'''კავალერ-ი''' (კავალრისა) [ფრან. cavalier რუს. ენის მეშვ.] რომელიმე ორდენის მქონე პირი; ორდენოსანი.“ — ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი. უნდა იყოს '''... მედლით დაჯილდოებულები'''. კავალერი ჰყავს ორდენს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 18:05, 27 ივლისი 2020 (UTC)

:{{გაკეთდა}}. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''გიო'''''&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|&lt;font color=&quot;#66FF00&quot;&gt;'''''ოქრო'''''&lt;/font&gt;]] 10:17, 13 დეკემბერი 2021 (UTC)

== ღირსების მედალი ==

ღირსების მედალოსნებს შორის არარის ნახსენები რეჟისორი გაიოზ ქართველიშვილი.გთხოვთ ჩასწორებას აღნიშნულზე. [[მომხმარებელი:Partika777|Partika777]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Partika777|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Partika777|წვლილი]]) 20:52, 13 აგვისტო 2022 (UTC)

ვეთანხმები [[მომხმარებელი:Partika777|Partika777]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Partika777|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Partika777|წვლილი]]) 20:56, 13 აგვისტო 2022 (UTC)

დიახ [[მომხმარებელი:Partika777|Partika777]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Partika777|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Partika777|წვლილი]]) 20:57, 13 აგვისტო 2022 (UTC)

:კატეგორიაში მხოლოდ მაშინ მოხვდება თუკი სტატია დაიწერება, რადგან სტატია არ წერია ბუნებრივია აქაც ვერ ნახავდით. [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:41, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hfir8na8kzgfshfxfn9iwlgap7ykizk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირაკლი აზაროვი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>476901</id>
    <revision>
      <id>4407149</id>
      <parentid>4340104</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:54:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია ჯინჭ.</username>
        <id>143846</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3569" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  &lt;nowiki&gt;[[ ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი) ცრვენა ზვეზდა&lt;/nowiki&gt;
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019-2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021-2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 15
|გოლი2              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021-
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|საფეხბურთო კლუბის ცრვენა ზვეზდას]]  რიგებში. თამაშობს მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>irfxoc1hjzwqqsvl8chzf5ng0sne0a2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407153</id>
      <parentid>4407149</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:55:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია ჯინჭ.</username>
        <id>143846</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3511" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019-2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021-2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 15
|გოლი2              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021-
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|საფეხბურთო კლუბის ცრვენა ზვეზდას]]  რიგებში. თამაშობს მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>pscdvn8uvfkcw97bc3gahxgznk6hfog</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407165</id>
      <parentid>4407153</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:22:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3479" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019-2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 15
|გოლი2              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021-
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>o7417dqw7tiz6lo7on6c741ymxemjlu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407166</id>
      <parentid>4407165</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3749" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი2              = 2022–
|კლუბი2              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი2               = 0
|გოლი2              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021-
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>n29f2dcny2icsh7vmlkbsgyy4qslhyd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407167</id>
      <parentid>4407166</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:25:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3749" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021-
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>8gzq7s4v6y1h971jxgyy6kiacovf0r4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407168</id>
      <parentid>4407167</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:25:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>// რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3751" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]
{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
{{ბათუმის დინამოს შემადგენლობა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>6fhwoeivc4c4rn7sypgysuogidp9a6l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407169</id>
      <parentid>4407168</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:26:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */ // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3666" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>550p48hs6i7kispln0t48680cid85ey</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407170</id>
      <parentid>4407169</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:26:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3779" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>fb6ery2an97xbqw7xzehbtv9lxrhlgw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407171</id>
      <parentid>4407170</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:26:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3889" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>su63sk3pf8161ktztgd48d4gpc0s3uh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407172</id>
      <parentid>4407171</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4017" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>q1y94wrgz88s9xx4qau1vxx6atgwxk5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407173</id>
      <parentid>4407172</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:27:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4127" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 1
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>fzt3njhuvxe5jctk0a9gxxzs44v4pu6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407175</id>
      <parentid>4407173</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4186" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 8
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 3 იანვარი, 2022 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 1 აგვისტო, 2022
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi პროფილი ეროვნული ლიგის ოფიციალურ საიტზე]

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>2e8u179t9gsyhbya10pba1swhn78hih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407182</id>
      <parentid>4407175</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:31:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4276" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 8
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 3 იანვარი, 2022 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 1 აგვისტო, 2022
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi ირაკლი აზაროვი] — ეროვნული ლიგის ოფიციალური საიტი]
* {{WorldFootball.net}}
* {{FootballDatabase.eu}}
* {{Soccerway}}

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>jqymuook4ipnue3x7825x5c9p65xead</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407200</id>
      <parentid>4407182</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4275" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ირაკლი აზაროვი
|სურათი               = 
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2002|2|21}}
|დაბადების ადგილი         = 
|სიმაღლე             = 172 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|პოზიცია            = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         =  [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|ნომერი          = 16
|ახალგაზრდული წელი1         = 
|ახალგაზრდული კლუბი1         = 
|წელი1              = 2019–2020
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|მატჩი1               = 12
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2021–2022
|კლუბი2              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი2               = 35
|გოლი2              = 3
|წელი3              = 2022–
|კლუბი3              = [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდა]]
|მატჩი3               = 0
|გოლი3              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 8
|ეროვნული გოლი1      = 0
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 3 იანვარი, 2022 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 1 აგვისტო, 2022
}}
'''ირაკლი აზაროვი''' (დ. [[21 თებერვალი]], [[2002]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. თამაშობს [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|ცრვენა ზვეზდას]] რიგებში, მცველის პოზიციაზე.

==ტიტულები==
'''დინამო თბილისი:'''
* [[ეროვნული ლიგა]] (1): 2019

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://erovnuliliga.ge/ge/player/4491-irakli-azarovi ირაკლი აზაროვი] — ეროვნული ლიგის ოფიციალური საიტი
* {{WorldFootball.net}}
* {{FootballDatabase.eu}}
* {{Soccerway}}

{{DEFAULTSORT:აზაროვი, ირაკლი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 21 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2002]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ბათუმის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ცრვენა ზვეზდას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>s8s548ip1yssjifdfx5p8si0nw61qkt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვილჰელმ დილტეი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>479367</id>
    <revision>
      <id>4407011</id>
      <parentid>3961887</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:19:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22944" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]</text>
      <sha1>74ys5yuo55k4ld9tgckgl742u3j0r3k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407012</id>
      <parentid>4407011</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:19:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23033" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]</text>
      <sha1>kzyyxvdds529bvcc9yklk4lr90980ea</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407014</id>
      <parentid>4407012</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:20:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23173" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]</text>
      <sha1>dihtu1io62qj0ei1bj2qr61672c9okz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407015</id>
      <parentid>4407014</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:21:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23324" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>m4xzcibrnmkshrbdghc2fmp7w0kxd2p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407016</id>
      <parentid>4407015</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:21:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23450" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]</text>
      <sha1>2pw9m3fxnpdasds7kvj4oxxlfy6my7l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407017</id>
      <parentid>4407016</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:21:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23538" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]</text>
      <sha1>mo7ocyksednh4ulqgazu49w4nzdgqn2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407018</id>
      <parentid>4407017</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:21:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23663" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>5tim5zywsmso4e65co7j98d9u7vsdbh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407019</id>
      <parentid>4407018</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:22:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23801" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]</text>
      <sha1>0w4vxdbhpoaqefmmnx73i4siwh0ohjb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407020</id>
      <parentid>4407019</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:22:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23951" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]</text>
      <sha1>b00oa73rofdowfoxldsspu6t9e2nwnh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407021</id>
      <parentid>4407020</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:22:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24076" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX  საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]</text>
      <sha1>n8kgwrblhrlos59lo3zwn3vc2j4jt9y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407022</id>
      <parentid>4407021</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:24:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24350" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]</text>
      <sha1>hefo6djvpf1jj6sml4ch1k81oqt6kp4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407023</id>
      <parentid>4407022</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:24:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24438" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]]</text>
      <sha1>lx5u2aaunlcd7vmd0eut5niu33paade</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407024</id>
      <parentid>4407023</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:24:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24602" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>d3ovfx8vnqctp2hx59uucz53470bi6o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407026</id>
      <parentid>4407024</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:25:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24777" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>3gwg2n9fyxwpyk23ua1csuvcard19ra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407027</id>
      <parentid>4407026</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:27:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24880" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>pdrhgjl0fe5q1y4u9tb7cyz5x1qvvu9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407028</id>
      <parentid>4407027</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:27:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24971" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  ვილჰელმ დილტეი
}}
'''ვილჰელმ დილტეი''' ({{Lang-de|Wilhelm Dilthey}}; დ. [[19 ნოემბერი]], [[1833]], [[ბიბრიხი (ვიზბადენი)|ბიბრიხი]] - [[1911]] [[1 ოქტომბერი|წლის 1 ოქტომბერი]], [[ცაისი]]) - [[გერმანია|გერმანელი]] კულტურის [[ისტორიკოსი]] და [[ფილოსოფოსი]]-[[იდეალიზმი|იდეალისტი]], [[ცხოვრების ფილოსოფია|ცხოვრების ფილოსოფიის წარმომადგენელი]], [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], რომელმაც პირველად შემოიღო კონფეფცია ე.წ. [[მეცნიერება სულის შესახებ|მეცნიერება სულის შესახებ]] ({{Lang-de|Geisteswissenschaft}}). დიდი გავლენა იქონია როგორც თანამედროვე ისტორიულ მეცნიერებებზე [[გერმანია|გერმანიაში]] ([[ჰაინრიხ რიკერტი (ფილოსოფოსი)|რიკერტი]], [[ვილჰელმ ვინდელბანდი|ვინდელბანდი]], [[ედვარდ შპრანგერი|შპრანგერი]] და სხვები), ასევე ლიტერატურულ კრიტიკაზე ([[რუდოლფ უნგერი|უნგერი]], [[ოსკარ ვალცელი]], [[ფრიდრიხ გუნდოლფი]] და სხვები).

== სწავლება ==
თავის მთავარ ნაშრომში „შესავალი მეცნიერებებში სულის შეხახებ“ ({{Lang-de|Einleitung in die Geisteswissenschaften}}, [[1880]]), ასევე „ისტორიული მეთოდის აგება მეცნიერებებში სულის შესახებ“ ({{Lang-de|Der Aufbau der geschichtlichen Methode in den Geistesw}}, [[1910]]) დილტეი უპირისპირებს მეცნიერებებს სულის შესახებ საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებს (რომელშიც ის ემპირიულ [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიას]] მოიაზრებს). ეს მეცნერებები, დილტეის აზრით, მოვლენებს [[ემპირიული მეთოდი|ემპირიული ანალიზით]] შეისწავლავლიან, მათაგან განსხვავებით მეცნიერებებს სულის შესახებ საქმე აქვთ უშუალო გონებრივ საქმიანობასთან — განცდასთან.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. p. 105.&lt;/ref&gt;

გონებრივი ცხოვრება აღიარებულია როგორც ერთიან უწყვეტ ნაკადად, მისი არსი მდგომარეობს [[არაგონივრული|ირაციონალურობაში]], [[ქვეცნობიერი|ქვეცნობიერში]] და [[ტელეოლოგია|თელეოლოგიურ ორიენტაციაში]]; მეთოდოლოგიურად ის ერთმანეთ უპირსიპირებს მოვლენის „ობიექტურ“ ან „საბუნებისმეტყველო“ ახსნას „გააზრების“ ან „ინტერპრეტაციის“ საკუთარ მეთოდს — აღწერით ფსიქოლოგიას.

დილტეის აზრით, ცხოვრება არ არის შეზღუდული და განსაზღვრული, ის საიდუმლო წყაროებიდან მოედინება და უცნობი მიზნებისკენ ისწრაფვის; ჩვენი გააზრებისთვის ის მხოლოდ ნაწილობრივ არის ხელმისაწვდომი: მხოლოდ ინდივიდუალური ცხოვრებისეული მოვლენები და მათი ფსიქოლოგიური ინტერპრეტაცია და გაგებაა შესაძლებელი. მათი გამეორებისა და კანონზომიერებებზე დაკვირვებით ხდება შესაძლებელი ზოგადი კლასიფიკაცია, რაც საშუალებას გვაძლევს  ამა თუ იმ ინდივიდუალური ფენომენის ჩართვა შედარებით მუდმივ ზოგად ტიპებსა და კანონებში.

[[ისტორია|ისტორიას]] მთლიანობაში არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს; აზრი აქვს მხოლოდ მისი ცალკეულ ეპოქებებზე დაკვირვებას. დილტეის „მეცნიერებას სულის შესახებ“ მცდელობაა ორი სისტემის მეთოდოლოგიურად გაერთიანებისა: ინგლისური [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმის]] მიზეზ-გენეტიკური ახსნა და გერმანული [[იდეალიზმი|იდეალიზმის]] ინტუიციური გაგება.&lt;ref&gt;Ramberg, Bjørn and Gjesdal, Kristin, &quot;Hermeneutics,&quot; ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy'', Edward N. Zalta (ed.)&lt;/ref&gt; დილტეის სურდა გერმანული იდეალიზმის აღორძინება უფრო მეცნიერულ საფუძველზე. მაგრამ იდეალიზმისა და პოზიტივიზმის ამ კომბინაციიდან ვერ გამოვიდა ვერც სრულყოფილი [[მსოფლმხედველობა]], ვერც ერთიანი მეთოდი; ამ სისტემების ელემენტები ყოველთვის იშლებიან იქ, სადაც დილტეი მათ პრაქტიკაში გამოყენებას ცდილობს; ის ამა თუ იმ სისტემისკენ ემხრობა: მისი მეცნიერული კარიერის დასაწისში ის ახლოს იყო [[პოზიტივიზმი|პოზიტივიზმთან]], მეორეში — განსაკუთრებით [[რიკერტი, ჰაინრიხი (ფილოსოფოსი)|რიკერტისა]] და [[ედმუნდ ჰუსერლი|ჰუსერლის]] მიერ მისი ნამუშევრების კრიტიკის შემდეგ — [[იდეალიზმი|იდეალიზმთან]].

== ისტორიული პერსპექტივა და კრიტიკა ==
დილტეას თეორიას ყველაზე მეტად აკლდა ისტორიული დინამიკის იდეა; ის ისტორიული პროცესების შესწავლის მაგივრად ინდივიდის ფსიქიკური განვითარების აღწერით იყო დაკავებული: თითქმის ყველა მისი კვლევა წარმოადგენდენ ან [[ბიოგრაფია]] ან ბიოგრაფიულ ესკიზებს. იმისათვის, რომ მის მეცნიერებას „შემოქმედებითი სინთეზის“ უნარი ჰქონოდა, იგი [[გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი|ჰეგელს]] დაუბრუნდა, მაგრამ აიღო მისი მეთოდის მხოლოდ [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკური ელემენტები]], [[დიალექტიკა|დიალექტიკის]] უგულებელყოფით; ის ისტორიული განვითარების საყრდენს გენიოსი-მხატვრების „&quot;მეტაფიზიკურ განცდაში“ ხედავდა, რითაც  [[მეტაფიზიკა]] განვითარების მთავარ კონცეფციად გახადა.

დილტეიმ, რომლის მსოფლმხედველობა [[გრიუნდერების ეპოქა|გრიუნდერების ეპოქისა]] (Gründerzeit) და გერმანიის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმის]] დასაწყისში ჩამოყალიბდა, ხვდებოდა იმ ეპოქაში კლასიკური იდეალიზმის აღორძინების შეუძლებლობას და [[Სკეპტიციზმი|სკეპტიციზმში]] ჩავარდა. ის წარმოადგენს განვითარების გრძელი ჯაჭვის რგოლს [[ფრიდრიხ ნიცშე|ნიცშედან]] [[ოსვალდ შპენგლერი|შპენგლერამდე]].

მისი [[დუალიზმი|დუალისტური]] მსოფლმხედველობის გამოყენებით, [[ლიტერატურათმცოდნეობა|ლიტერატურული კრიტიკაში]], დილტეი პირველ რიგში ეწინააღმდეგებოდა შერერ-შმიდტის ისტორიულ-ფილოლოგიური სკოლის; თუ ეს სკოლა, [[ოგიუსტ კონტი|კონტის]], [[იპოლიტ ტენი|ტაინისა]] და სხვების პოზიტივიზმის გავლენით, ცდილობდა ლიტერატურული ფენომენების შესწავლის პროცესში შემოეტანა [[საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები|ბუნებისმეტყველების]] სიზუსტეზე და ადამიანი სოციალურ არსებად მიაჩნდა, რომელიც ჩამოყალიბდა მისი გარემოს გავლენით. დილტეი თავის მხრივ პირიქით უარყოფდა გარე პირობების ზეგევლენას, რომელიც განსაზღვრავს ხელოვნების ნიმუშს, მისი ყურადღება მიპყრობილი იყო მწერლის მსოფლმხედველობაზე.

დილტეის აზრით, მხატვრის სამყარო განსხვავდება სხვა ადამიანების სამყაროსგან: პირველ რიგში, ის იკვებება პოეტური ფანტაზიით, რომელიც à priori მისი გონებრივი კონსტრუქციის ნაწილია, და მეორეც, მხატვარს ახასიათებს რეალობის ზეწოლისგან გათავისუფლების სურვილი, ამისთვის ის იყენებს მის ხელთ არსებულ ერთადერთ ინსტრუმენტს — Bautrieb-ს — სწრაფვას შემოქმედებისკენ; ამრიგად, თითოეული ხელოვნების ნიმუში წარმოადგენს ცალკეული მოვლენის ფორმულირებას, რომელიც ცხოვრებისეული გამოცდილებითა ნაკარნეხევი. ლიტერატურული კრიტიკის ამოცანებია კავშირის დამყარება პოეზიასა და მწერლის გამოცდილებას შორის.&lt;ref&gt;Palmer, Richard (1969). ''Hermeneutics''. Evanston, IL: Northwestern University Press. pp. 117-118.&lt;/ref&gt;

დილიეიმ ბევრს წერდა ლიტერატურულ თემებზე; მისი მთავარი ნამუშევრები: გერმანელი რომანტიკოსების ბიოგრაფიების სერია, დაწყებული [[ნოვალისი|ნოვალისიდან]] ([[1865]]) და დამთავრებული [[ფრიდრიხ ჰელდერლინი|ჰიოლდერლინით]] ([[1905]]). მისი ნამუშევრების ძირითადი თემები: „ფანტაზია და ფსიქოლოგია პოეზიაში“ — ''Charles Dickens und das Genie der erzählenden Dichtung'', [[1876]]–[[1877]]; „პოეტის ფანტაზია“ — ''&quot;Die Einbildungskraft des Dichters&quot;'', [[1877]]; „პოეტური წარმოსახვა და სიგიჟე“ — ''Dichterische Einbildungskraft und Wahnsinn'', [[1886]]; „მასალა პოეტიკის მშენებლობისთვის“ — ''Bausteine für eine Poetik'', [[1887]]; „თანამედროვე ესთეტიკის განვითარების სამი ქეპოქა და მისი თანამედროვე ამოცანები“ — ''Die drei Epochen der modernen Aesthetik und ihre heutige Aufgabe'', [[1892]]; „განცდა და შემოქმედება„ — ''Erlebnis und Dichtung'', [[1905]].

ამ უკანასკნელმა ნაშრომმა განსაკუთრებით შესამჩნევი გავლენა იქონია თანამედროვე სულიერ-ისტორიულ სკოლაზე. მაგრამ რადგან დილტეის მეთოდი მთლიანობაში შედგება დუალიზმისგან, რაც გამოიხატება მუდმივი რხევებით პოზიტივიზმსა და მეტაფიზიკას შორის, მისი ლიტერატურულო [[ვალზელი|მეთოდები]] იძლევა საშუალებას ის მოხსენებული იყოს ფორმალისტურ-ესთეტიკური სკოლის ფარგლებშიც ([[ოსკარ ვალცელი|ვალცელი]], შტრიხი და სხვები), ისევე როგორც  სულიერ-ისტორიული სკოლის მრავალ სხვა ტენდენციების ფარგლებში (უნგერი, მაიკი, გუნდოლფი, ციზარცი, ბერტრამი, კორფი, [[ემილი ერმატინგერი|ერმატინგერი]] და სხვები).

== ბიბლიოგრაფია ==

* Das Leben Schleiermachers, 1870; Gesammelte Schriften, 2 Aufl., hrsg. von Mulert H., I—VII Bde, 1922—1928;
* Шиллер Ф. П., Духовно-историческая школа в немецком литературоведении, «Лит-pa и марксизм», 1929, кн. IV; Erdmann В., Gedächtnisrede auf Dilthey, 1912;
* Spranger E., W. Dilthey, eine Gedächtnisrede, 1912;
* Tumarkin, Anna, Wilhelm Dilthey. L. Simion Nf.: — Берлин, 1912;
* Krakauer H., Dilthey’s Stellung zur theoretischen Philosophie Kants, 1913;
* Heynen W., Dilthey’s Psychologie des dichterischen Schaffens, 1916;
* Unger Rud., Weltanschauung und Dichtung. Zur Gestaltung des Problems bei Dilthey W., 1917;
* Cremer H., Die Begriffe „Romantik“ und «romantisch» in den „Schriften“ W. Dilthey’s, 1922;
* Unger R., Literaturgeschichte als Geistesgeschichte. Zur Frage geisteshistorischer Synthese mit bes. Berücksichtigung auf Dilthey W., 1924;
* Hoff B., Die Psychologie Dilthey’s W., 1926.

== ლიტერატურა ==
* ''Плотников, Н. С.'' Жизнь и история: Философская программа Вильгельма Дильгея. — М.: Дом интеллектуальной книги, 2000.
* Плотников, Николай — Куренной, Виталий. [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/12_2_2001.htm E-mail переписка по проблеме перевода некоторых терминов в рамках работы над собранием сочинений В. Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 186—200.
* ''Бибихин, В.'' [http://www.ruthenia.ru/logos/number/2001_2/13_2_2001.htm Письмо Николаю Плотникову. По поводу перевода терминологии Дильтея] // Логос. — 2001. — № 2. — С. 201—202.
* ''Роди, Ф.'' Интенсивность жизни. К вопросу о месте графа Йорка между Дильтеем и Хайдеггером / Перевод Николая Плотникова // Логос. — 1999. — № 10. — С. 29—42.
* ''Ящук, А. Н.'' Методологические принципы критики исторического разума В. Дильтея // Методология науки. — Томск, 1998. — Вып. 3. — С. 226—229.
* ''Будаев, А. А.'' Философия истории Вильгельма Дильтея: Дис. …канд. филос. наук / Санкт-Петербургский гос. ун-т. — СПб., 2002.
* ''Михайлов, И. А.'' Понятия «жизнь» и «история» в немецкой философии конца XIX — начала XX века: Граф Йорк фон Вартенбург, В. Дильтей и ранний Хайдеггер: Дис. … канд. филос. наук. — М., 1996.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:დილტეი, ვილჰელმ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ემპირისტები]]
[[კატეგორია:ეპისტემოლოგები]]
[[კატეგორია:ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:გერმანელი სოციოლოგები]]
[[კატეგორია:მეტაფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:ონტოლოგები]]
[[კატეგორია:განათლების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:რელიგიის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური მეცნიერების ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალური ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ვილჰელმ დილტეი]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ესეისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის გერმანელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი მამაკაცი არამხატვრული მწერლები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ესეისტები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:მეტაფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:კულტურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლიტერატურის ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:ლოგიკის ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>3w74vk6817g17m2hc80f1snyut22hs5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზურიკო დავითაშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>483258</id>
    <revision>
      <id>4407184</id>
      <parentid>4305969</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:35:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6288" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = 1657788818_4e842db3-7f4c-48a6-ae1a-a5f2febea7ed
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 63 [[კგ]]
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1              = 2017–2018
|წელი2              = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2022
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 11
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–	
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U21]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 3
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 0 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = დინამო ბათუმი
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 7 ივნისი, 2019
|წელი-განახლება=2022-|მატჩი-განახლება=12|გოლი-განახლება=6}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>p5m60qo53t6apuq0yxeehgdouoeruv5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407186</id>
      <parentid>4407184</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:37:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6260" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = IMG_20220815_003626
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 63 [[კგ]]
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1              = 2017–2018
|წელი2              = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2022
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 11
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–	
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U21]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 3
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 0 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = დინამო ბათუმი
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 7 ივნისი, 2019
|წელი-განახლება=2022-|მატჩი-განახლება=12|გოლი-განახლება=6}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>5pbvnkdf03k2l322aoozb1vhc46664u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407193</id>
      <parentid>4407186</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:52:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <comment>დაემატა ახალი ინფორმაცია</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6528" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = IMG_20220815_003626
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 63 [[კგ]]
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1              = 2017–2018
|წელი2              = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2022
|წელი5               = 2022-
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|კლუბი5              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 11
|მატჩი5               = 12
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|გოლი5              = 6
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–	
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U21]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 3
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 0 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = დინამო ბათუმი
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 7 ივნისი, 2019
|წელი-განახლება=2022-|მატჩი-განახლება=12|გოლი-განახლება=6}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>02qz1pwlalmd1g0km7grycjtyyft1t3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407202</id>
      <parentid>4407193</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:03:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6451" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = 
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1              = 2017–2018
|წელი2              = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2022
|წელი5               = 2022-
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|კლუბი5              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 11
|მატჩი5               = 12
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|გოლი5              = 6
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–	
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U21]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 3
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 0 
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 7 ივნისი, 2019
|წელი-განახლება=|მატჩი-განახლება=|გოლი-განახლება=}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>cxbbrq5ylwv5pk8s4necty2c31i19p1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407212</id>
      <parentid>4407202</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:10:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6506" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = Zuriko Davitashvili 2021.jpg
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1              = 2017–2018
|წელი2              = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2022
|წელი5               = 2022–
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|კლუბი5              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 11
|მატჩი5               = 12
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|გოლი5              = 6
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–	
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U17]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U19]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო U21]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 3
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 3
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 25 მაისი, 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 14 აპრილი, 2022
|წელი-განახლება=|მატჩი-განახლება=|გოლი-განახლება=
}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>syzmqhao42jctgu298k1py4bo6h1cok</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407213</id>
      <parentid>4407212</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:13:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6716" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = ზურიკო დავითაშვილი
|სურათი = Zuriko Davitashvili 2021.jpg
|სურათის ზომა          =
|წარწერა             = 
|სრული სახელი            = 
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|2001|02|15}}
|დაბადების ადგილი         = [[თბილისი]], [[საქართველო]]
|სიმაღლე             = 175 [[სანტიმეტრი|სმ]]
|წონა                = 
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი|შემტევი ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = დინამო ბათუმი
|ნომერი          = 30
|ახალგაზრდული წელი1         = 2013–2017	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|წელი1               = 2017–2018
|წელი2               = 2018–2019
|წელი3               = 2019–2020
|წელი4               = 2020–2021
|წელი5               = 2021–2022
|წელი6               = 2022–
|კლუბი1              = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|კლუბი2              = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|კლუბი3              = [[რუბინი ყაზანი (საფეხბურთო კლუბი)|რუბინი]]
|კლუბი4              = {{იჯარა}} როტორი ვოლგოგრადი
|კლუბი5              = არსენალი ტულა
|კლუბი6              = [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|მატჩი1               = 6
|მატჩი2               = 29
|მატჩი3               = 28
|მატჩი4               = 20
|მატჩი5               = 20
|მატჩი6               = 14
|გოლი1              = 0
|გოლი2              = 3
|გოლი3              = 2
|გოლი4              = 0
|გოლი5              = 3
|გოლი6              = 7
|ეროვნული წელი1      = 2016–2018	
|ეროვნული წელი2      = 2017–2018
|ეროვნული წელი3      = 2019–2020
|ეროვნული წელი4      = 2019–
|ეროვნული ნაკრები1       = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 17-წლ.]] 
|ეროვნული ნაკრები2       = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 19-წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები3       = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|საქართველო 21-წლ.]]
|ეროვნული ნაკრები4       = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველო]]
|ეროვნული მატჩი1       = 28
|ეროვნული მატჩი2       = 6
|ეროვნული მატჩი3       = 4
|ეროვნული მატჩი4      = 19
|ეროვნული გოლი1      = 24
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული გოლი3      = 0
|ეროვნული გოლი4      = 3
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 25 მაისი, 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 14 აპრილი, 2022
|წელი-განახლება=|მატჩი-განახლება=|გოლი-განახლება=
}}
'''ზურიკო დავითაშვილი''' (დ. [[15 თებერვალი]], [[2001]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ფეხბურთელი. [[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმისა]] და [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების]] შემტევი [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. [[2017]] წელს გახდა ყაზახეთის პრეზიდენტის თასის საუკეთესო ბომბარდირი, 6 გატანილი გოლით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=250097055/profile/index.html UEFA]
* {{soccerway|439913}}
{{DEFAULTSORT:დავითაშვილი, ზურიკო}}
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2001]]
[[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ყაზანის რუბინის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ვოლგოგრადის როტორის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>qwq5liq9mgr7uvygvep0obua19vmiwy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლიზა იასკო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>489470</id>
    <revision>
      <id>4407032</id>
      <parentid>4367287</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T14:42:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>635</id>
      </contributor>
      <comment>(ბოტი: Yasko_Elyzaveta.jpg შეიცვალა НДУ_9_Ясько_Єлизавета_Олексіївна.jpg-ით)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7193" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ელიზავეტა (ლიზა) იასკო
| სურათი= НДУ 9 Ясько Єлизавета Олексіївна.jpg
| სურათის ზომა = 200px
| წარწერა სურათის ქვეშ=
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1990|10|17}}
| დაბადების ადგილი= [[კიევი]], [[უკრაინა]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[უკრაინელები|უკრაინელი]]
| რეზიდენცია =
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე = 
| შვილები=
| განათლება = ტარას შევჩენკოს კიევის სახელმწიფო უნივერსიტეტი; ბლავატნიკის სამთავრობო სკოლა; [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი]]
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ხალხის მსახური (პარტია)|ხალხის მსახური]]
| საიტი=
| რიგი = [[უკრაინის უმაღლესი რადა|უკრაინის უმაღლესი რადის]] წევრი
| თანამდებობა დაიკავა = [[29 აგვისტო]], [[2019]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი =
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2=
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2=
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''ელიზავეტა (ლიზა) იასკო''' (დ. [[17 ოქტომბერი]], [[1990]]) — [[უკრაინელები|უკრაინელი]] პოლიტიკოსი, კულტურის საქმეთა ექსპერტი და კინოპროდიუსერი. [[უკრაინის უმაღლესი რადა|უკრაინის უმაღლესი რადის]] წევრი [[2019]] წლის [[29 აგვისტო]]დან. უკრაინის საპარლამენტო დელეგაციის ხელმძღვანელი [[ევროპის საბჭო]]ში.

[[2021]] წლის 1 ოქტომბერს, გავრცელდა ინფორმაცია რომ საქართველოს ექს-პრეზიდენტი [[მიხეილ სააკაშვილი]] საქართველოში დაბრუნდა, ის ამავე დღეს დააკავეს. მის ფეისბუქ-გვერდზე გავრცელებული ვიდეოდან კი ცნობილი გახდა რომ მიხეილ სააკაშვილი ახალ ოჯახს ქმნის [[უკრაინის უმაღლესი რადა|უკრაინის უმაღლესი რადის]] წევრ ლიზა იასკოსთან.&lt;ref&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/31488355.html ლიზა იასკო - ვინ არის მიხეილ სააკაშვილის &quot;ახალი ოჯახი&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://lenta.ru/news/2021/10/01/elizaveta/ Девушка Саакашвили обратилась к властям Украины с просьбой о помощи: Украина: Lenta.ru]&lt;/ref&gt; რამდენიმე დღის შემდეგ იასკომ აღნიშნა, რომ სანდრა რულოვსი სააკაშვილის „ყოფილი ცოლი“ იყო.&lt;ref&gt;[https://tabloid.pravda.com.ua/focus/615837d4cc6c6/ YASKO ON RELATIONS WITH SAAKASHVILI: HE IS GRATEFUL TO HIS EX-WIFE, BUT IT IS TIME TO MOVE FORWARD], [[Tablo ID]] (2 October 2021)&lt;/ref&gt; სანდრა რულოვსმა კი განაცხადა, რომ არ იცოდა მიხეილ სააკაშვილისა და ლიზა იასკოს ურთიერთობის შესახებ.&lt;ref&gt;[https://ria.ru/20211006/saakashvili-1753316698.html Жена Саакашвили отреагировала на появление новой возлюбленной мужа]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://lenta.ru/news/2021/10/06/rulofs/ Бывшая первая леди Грузии раскритиковала Саакашвили за видео с новой девушкой]&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.lisayasko.com/ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201119173039/https://www.lisayasko.com/ |date=2020-11-19 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:იასკო, ლიზა}}

[[კატეგორია:დაბადებული 17 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1990]]
[[კატეგორია:უკრაინის მე-9 მოწვევის უმაღლესი რადის წევრები]]
[[კატეგორია:უკრაინელი პოლიტიკოსი ქალები]]</text>
      <sha1>nq36n0pk5386y2rh9q247mnypmo2524</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Isnumeric</title>
    <ns>10</ns>
    <id>490079</id>
    <revision>
      <id>4407197</id>
      <parentid>4047012</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:58:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="501" xml:space="preserve">{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#iferror:{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#expr:{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:formatnum:{{{1|error}}}|R}}*0}}|{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#ifeq:{{{boolean|false}}}|true|0|}}|{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#ifeq:{{{boolean|false}}}|true|1|{{{1}}}}}}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}&lt;/noinclude&gt;

[[კატეგორია:მათემატიკური ფუნქციების თარგები]]
[[კატეგორია:ფორმატირების თარგები]]</text>
      <sha1>i28cw8bwwipf02i3wazq2dvxwmtfn1u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407198</id>
      <parentid>4407197</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:00:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="499" xml:space="preserve">{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#iferror:{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#expr:{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:formatnum:{{{1|error}}}|R}}*0}}|{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#ifeq:{{{boolean|false}}}|true|0|}}|{{safesubst&lt;noinclude/&gt;:#ifeq:{{{boolean|false}}}|true|1|{{{1}}}}}}}&lt;noinclude&gt;{{documentation}}[[კატეგორია:მათემატიკური ფუნქციების თარგები]]
[[კატეგორია:ფორმატირების თარგები]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>fiqq501loho2wytmqa2gth7vflnbcai</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მცირე ბაზრის მეჩეთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>504721</id>
    <revision>
      <id>4407159</id>
      <parentid>4303258</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:14:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4698" xml:space="preserve">{{გასწორება}}
{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   = მცირე ბაზრის მეჩეთი
|მშობლიური სახელი   = {{lang-az|Kiçik Bazar məscidi}}
|სურათი            = Kiçik Bazar Məscidi .jpg
|სურათის ზომა           = 200
|წარწერა            = 
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[ლენქორანი]], {{AZE}}
|არქიტექტორი =
|მოქანდაკე =
|ტიპი              =
|სტილი =ისლამური არქიტექტურა
|მასალა            =
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =
|დაწყება           =
|დასრულება        = 
|გახსნა             =
|თარიღდება  = 
|მდგომარეობა =მოქმედი
|მიძღვნილია        =
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             = 
|long            = 
|ექსტრა           =
}}


'''მცირე ბაზრის მეჩეთი''' ({{lang-az|Kiçik Bazar məscidi}}) — [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ქალაქ [[ლენქორანი|ლენკორანის]] მეჩეთი. [[აზერბაიჯანის მინისტრთა კაბინეტი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მინისტრთა]] კაბინეტის 2001 წლის 2 აგვისტოს განკარგულებით მეჩეთი სახელმწიფო დაცვის ქვეშ იქნა აყვანილი, როგორც ადგილობრივი მნიშვნელობის, ისტორიისა და კულტურის არქიტექტურული ძეგლი (ინვ. № 4806).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://heritage.gov.az/monuments|title=Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti|website=heritage.gov.az|accessdate=2020-09-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022221747/http://heritage.gov.az/monuments|archivedate=2021-10-22}}&lt;/ref&gt;

== აღწერა ==
მეჩეთი 1906 წელს აშენდა. მშენებლობის პროცესში ძირითადად წითელი გამომწვარი აგური, ადგილობრივი ხის სახეობები და კერამიკული ფილები გამოიყენებოდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|lang=az|url=http://scwra.gov.az/structure/44/?L%C9%99nk%C9%99ran%20%C5%9F%C9%99h%C9%99ri,%20Ki%C3%A7ik%20Bazar%20m%C9%99scidi|title=Lənkəran şəhəri, Kiçik Bazar məscidi|author=|website=scwra.gov.az|date=|publisher=|accessdate=2020-09-18}}&lt;/ref&gt;

მეჩეთმა თავისი სახელწოდება მიიღო საკუთარი ადგილმდებარეობის, ლენკორანის ცენტრში მდებარე კიჩიკ ბაზრის (მცირე ბაზრის) გამო.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მეჩეთის ნაგებობის სიგრძე არის 26 მეტრი, სიგანე 10 მეტრი, ხოლო კედლების სისქე 1 მეტრი. საბჭოთა რეჟიმის მიერ თავდაპირველი მინარეთის განადგურების შემდეგ აშენებულ 24-მეტრიან მინარეთს აქვს განმეორებითი არაბული წარწერა &quot;ალაჰი&quot;, რომელიც თეთრი აგურით არის შესრულებული. მეჩეთში ერთდროულად 250 ადამიანს შეუძლია ლოცვა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის მეჩეთები]]</text>
      <sha1>4gjwh1ffipdebvb38875nwkdlcaxt5p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407162</id>
      <parentid>4407159</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:18:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[m:Special:MyLanguage/User:Jon Harald Søby/diffedit|diffedit]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4697" xml:space="preserve">{{გასწორება}}
{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   = მცირე ბაზრის მეჩეთი
|მშობლიური სახელი   = {{lang-az|Kiçik Bazar məscidi}}
|სურათი            = Kiçik Bazar Məscidi .jpg
|სურათის ზომა           = 200
|წარწერა            = 
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[ლენქორანი]], {{AZE}}
|არქიტექტორი =
|მოქანდაკე =
|ტიპი              =
|სტილი =ისლამური არქიტექტურა
|მასალა            =
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =
|დაწყება           =
|დასრულება        = 
|გახსნა             =
|თარიღდება  = 
|მდგომარეობა =მოქმედი
|მიძღვნილია        =
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             = 
|long            = 
|ექსტრა           =
}}


'''მცირე ბაზრის მეჩეთი''' ({{lang-az|Kiçik Bazar məscidi}}) — [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ქალაქ [[ლენქორანი|ლენკორანის]] მეჩეთი. [[აზერბაიჯანის მინისტრთა კაბინეტი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მინისტრთა]] კაბინეტის 2001 წლის 2 აგვისტოს განკარგულებით მეჩეთი სახელმწიფო დაცვის ქვეშ იქნა აყვანილი, როგორც ადგილობრივი მნიშვნელობის ისტორიისა და კულტურის არქიტექტურული ძეგლი (ინვ. № 4806).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://heritage.gov.az/monuments|title=Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti|website=heritage.gov.az|accessdate=2020-09-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022221747/http://heritage.gov.az/monuments|archivedate=2021-10-22}}&lt;/ref&gt;

== აღწერა ==
მეჩეთი 1906 წელს აშენდა. მშენებლობის პროცესში ძირითადად წითელი გამომწვარი აგური, ადგილობრივი ხის სახეობები და კერამიკული ფილები გამოიყენებოდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|lang=az|url=http://scwra.gov.az/structure/44/?L%C9%99nk%C9%99ran%20%C5%9F%C9%99h%C9%99ri,%20Ki%C3%A7ik%20Bazar%20m%C9%99scidi|title=Lənkəran şəhəri, Kiçik Bazar məscidi|author=|website=scwra.gov.az|date=|publisher=|accessdate=2020-09-18}}&lt;/ref&gt;

მეჩეთმა თავისი სახელწოდება მიიღო საკუთარი ადგილმდებარეობის, ლენკორანის ცენტრში მდებარე კიჩიკ ბაზრის (მცირე ბაზრის) გამო.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მეჩეთის ნაგებობის სიგრძე არის 26 მეტრი, სიგანე 10 მეტრი, ხოლო კედლების სისქე 1 მეტრი. საბჭოთა რეჟიმის მიერ თავდაპირველი მინარეთის განადგურების შემდეგ აშენებულ 24-მეტრიან მინარეთს აქვს განმეორებითი არაბული წარწერა &quot;ალაჰი&quot;, რომელიც თეთრი აგურით არის შესრულებული. მეჩეთში ერთდროულად 250 ადამიანს შეუძლია ლოცვა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის მეჩეთები]]</text>
      <sha1>at6nil8dvcaz91ss0rmgvnuqbp8ayti</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რაფაელ მარია ბონელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>510836</id>
    <revision>
      <id>4407063</id>
      <parentid>4381341</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:03:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <comment>/* საჯარო გამოსვლები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10348" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''რაფაელ მარია ბონელი''' ({{lang-de|Raphael Maria Bonelli}}; დ. [[10 სექტემბერი]], [[1968]], [[ქალაქი|ქ]]. შერდინგი, [[ზემო ავსტრია]]) — [[ავსტრიელი]] [[ნეირომეცნიერი]], [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]], [[ფსიქოთერაპია|ფსიქოთერაპევტი]].

პროფ. რაფაელ მარია ბონელიმ დღემდე მრავალრიცხოვანი [[პუბლიკაცია]] მიუძღვნა ქორეა ჰენტიგტონის მედიკამენტოზური თერაპიის ასპექტებს.

პროფ. რაფაელ მ. ბონელი არის ავტორი [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიურ]] თემაზე დაწერილი მრავალი [[წიგნი|წიგნისა]], რომლებიც განკუთვნილია მკითხველთა ფართო წრისადმი.

2009 წელს პროფ. რაფაელ მ. ბონელიმ დააარსა [[რელიგიურობის ინსტიტუტი ფსიქიატრიასა და ფსიქოთერაპიაში]]  ({{lang-de|RPP-Institut}}), რომელსაც დღემდე უდგას სათავეში.

რაფაელ მარია ბონელის აქვს საკუთარი მცირე კლინიკა, სადაც მუშაობს როგორც ფსიქიატრი და სისტემური ფსიქოთერაპევტი.

== პროფ. რაფაელ მ. ბონელის პუბლიკაციები ==

=== სპეციალური ლიტერატურა ===

* mit Walter Pieringer und Hans-Peter Kapfhammer (Hrsg.): ''Religiosität in Psychiatrie und Psychotherapie. Tagungsband. Graz, 11.–13. Oktober 2007.'' Pabst, Lengerich 2007, ISBN 978-3-89967-423-1.
* mit Michael Utsch und Samuel Pfeifer: ''Psychotherapie und Spiritualität. Mit existenziellen Konflikten und Transzendenzfragen professionell umgehen.'' Springer, [[ბერლინი|Berlin]] 2014, ISBN 978-3-642-02522-8.

=== სამეცნიერო-პოპულარული წიგნები ===

* ''Selber schuld!: Ein Wegweiser aus seelischen Sackgassen.'' Pattloch, [[მიუნხენი|München]] 2013, ISBN 978-3-629-13028-0.
* ''Perfektionismus: Wenn das Soll zum Muss wird.'' Pattloch, München 2014, ISBN 978-3-629-13056-3.
* ''Der Glaube auf der Couch: Plädoyer für ein friedliches Miteinander von Psychotherapie und Religion. Eine Interviewsammlung, herausgegeben von Victoria Bonelli''. Patrimonium-Verlag, Heimbach/Eifel 2014, ISBN 978-3-86417-023-2.
* ''Männlicher Narzissmus: Das Drama der Liebe, die um sich selbst kreist.'' Kösel, München 2016, ISBN 978-3-466-34639-4.
* ''Frauen brauchen Männer (und umgekehrt): Couchgeschichten eines Wiener Psychiaters.'' Kösel, München 2018, ISBN 978-3-466-34687-5.

== საჯარო გამოსვლები == 

* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=59B6NAH-_-I   ინტერესთა კონფლიქტი! ...გაირკვა, რომ ფარმაკოლოგიური ინდუსტრია ავსტრიის 8 სამთავრობო მრჩეველს ვაქცინირების საკითხებში თანხას უხდის] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=9oKcSrq5WlU  პერფექციონიზმის ფსიქოთერაპია: პერფექციონიზმი არის აშლილობა, რომელსაც კარგი სახელი აქვს]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=oVPSAK-RHCQ  ოჯახის ფსიქოპათოლოგია: ფსიქიატრის ყოველდღიურობა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=VIMnw6R6Qfs  როგორ გადავრჩეთ რთულ დროში]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=IpjQWW-NsEk  ასკეზის ფსიქოპათოლოგია: ცხოვრების შეცვლა ასკეზის მეშვეობით]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=xFjuVSbiKlI  ნარცისტულად აღზრდილი ბავშვები]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=I_p4PraLUXs  რითია ავად ჩვენი საზოგადოება?]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=3IBkmv6_94g  როგორ ხდება ჩვენს საზოგადოებაში ნარცისული აშლილობის აღზრდა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=YBqKHiavF-c  პერფექციონიზმი და შინაგანი თავისუფლება]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=mN_xr7ibCu8  მსხვერპლის კულტი]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=aVS5hBGPrw4  მე, მე, მე! - პერფექციონისტები და ნარცისები ოჯახსა და ურთიერთობაში]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=HdOFr_A1k-U  მოაწესრიგეთ თქვენი ცხოვრება! ფსიქოჰიგიენა ღირებულებათა იერარქიისა და პრიორიტეტების დასახვის მეშვეობით]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=X7XAuycrmpI  გინდათ, რომ ყველას მოსწონდეთ? ჩამოიხსენით ნიღაბი] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=kgE8Bwgn9HY  ნარცისიზმის არსი - ეტიოლოგია, სიმპტომები, თერაპია] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=0mQj01L7j04  ნარცისიზმის მსხვერპლი თერაპიაზე: როგორ ახერხებენ ღალატის, დაცილების და მისთ. გადამუშავებას] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=qxs4DAYjNBM  როგორ გავიძლიეროთ თვითფასეულობის განცდა ჩვენში]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=3OHb520xEuM  პიროვნების განვითარება და ფსიქოლოგია: მუშაობა საკუთარ ხასიათზე] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=8XXD7UE1faU  როგორ გამოვიცნოთ ნარცისიზმი: სამი ნიშანი]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=S2Fa2_B6K_g  როგორ შეიძლება გავხდეთ ბედნიერი: რჩევები და გზები პირდაპირ მეცნიერებიდან] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=3tGtVL_ie1k  როგორ აყალიბებს არაცნობიერი სასიყვარულო ცხოვრებას]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=2Vscn63DpkQ  კაცურობის და ქალურობის დავიწყება დღევანდელობაში]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=259SVSbDprg  შეუცდომლობა, უნაკლობა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=IMEB74fTUqE  სექსი და პიროვნება]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=6BVV-jxuQTg  პიროვნების ჰისტრიონული აშლილობა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=Htnxi3S4nKI  აშლილობა ბორდერლაინი: როგორ ვიცნოთ, გავიგოთ და ვუმკურნალოთ] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=AXiSqvZ92KU  საუბარი რაფაელ მარია ბონელისთან]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=CBY1A7GC6zo  ქალს სჭირდება კაცი და პირიქით! წყვილების თერაპია]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=-z54oAxvw34  რატომ არ განიცდიან წყვილები სიყვარულს ერთმანეთისადმი და რატომ შედის ურთიერთობა ჩიხში] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=_ScPI8ILflI  ვარგხართ ლოგინში?!]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=8jFGC8gdE88  მავნე დამოკიდებულობათა გადალახვისკენ მიმავალი ყველაზე მარტივი გზა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=m-2llKVnKxo  სად არის ადამიანურობა?]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=UE1RMuN2H3s  ადამიანთა სამი ჯგუფი, რომლებთან ურთიერთობასაც უნდა ერიდოთ]

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.raphael-bonelli.com/ რაფაელ მარია ბონელის პირადი ვებ გვერდი]


{{DEFAULTSORT:ბონელი, რაფაელ მარია}}

[[კატეგორია:ავსტრიელი ფსიქოლოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1968]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 სექტემბერი]]</text>
      <sha1>eg0ny1bwgvwat8wqxwf9djqien3et0e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რელიგიურობის ინსტიტუტი ფსიქიატრიასა და ფსიქოთერაპიაში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>510931</id>
    <revision>
      <id>4407064</id>
      <parentid>4204212</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:04:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <comment>/* რეზონანსული გამოსვლები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6819" xml:space="preserve">'''რელიგიურობის ინსტიტუტი ფსიქიატრიასა და ფსიქოთერაპიაში''' ({{lang-de|Das Institut für Religiosität in Psychiatrie und Psychotherapie}}, ხოლო შემოკლებით RPP-Institut) ინტერდისცპლინური და ინტერრელიგიური ინსტიტუტი [[ავსტრია|ავსტრიაში]], რომლის მთავარი ოფისი [[ქალაქი|ქ]]. [[ვენა|ვენაში]] მდებარეობს. 

'''რელიგიურობის ინსტიტუტი ფსიქიატრიასა და ფსიქოთერაპიაში''' მიზნად ისახავს სამეცნიერო დიალოგის მეშვეობით [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრიის]], [[ფსიქოლოგია|ფსიქოლოგიისა]] და [[ფსიქოთერაპია|ფსიქოთერაპიის]] მიღეწვების გააცნოს [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]], [[თეოლოგია|თეოლოგიისა]] და რელიათმცოდნეობის დარგების მკვლევართ.

== ორგანიზაცია ==

'''რელიგიურობის ინსტიტუტი ფსიქიატრიასა და ფსიქოთერაპიაში''', ხოლო [[აბრევიაცია|შემოკლებით]] ერპეპე-ინსტიტუტის დამფუძნებელია ამავე სახელწოდების მქონე კავშირი, რომელიც შეიქმნა 2007 წელს [[ქალაქი|ქ]]. [[გრაცი|გრაცში]] დაწყებულ რიგ კონგრესთა მუშაობის საფუძველზე და მის სამართალმემკვიდრედ ითვლება.

ინსტიტუტის დამაარსებლები არიან ფსიქიატრი [[რაფაელ მარია ბონელი]] და აწ გარდაცვლილი ავსტრიელი სწავლულები, ფსიქოანალიტიკოსი ვალტერ პირინგერი (გარდ. 2020 წ.) და თეოლოგი ბერნდ ობენდორფერი (გარდ. 2020 წ.).

== რეზონანსული გამოსვლები == 

* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=5vpLZTEmeR8   რა განსხვავებაა ფსიქოთერაპიასა და ზიარებას შორის (ფილოსოფოსი ჰანა ბარბარა გერლ-ფალკოვიცი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=VTr9Gi_9UZ8   პადრე კარლ ვალნერი ყვება საეკლესიო ანეკდოტებს]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=Noz_qEI_2Sw&amp;t=7s   წარმომავლობა სამომავლო საქმედ რჩება. რეფლექსიები უფრო ძველ &quot;შენ&quot;-ზე (ფილოსოფოსი ჰანა ბარბარა გერლ-ფალკოვიცი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=9llT-kfcAvA   შვიდი გზა უკმაყოფილო და უბედური ყოფისაკენ - სასიკვდილო ცოდვები (ფილოსოფოსი ჰანა ბარბარა გერლ-ფალკოვიცი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=AvXSuv9DW_M   მისი უაღმატებულესობა ბავშვი ანუ როგორ აქცევს აღზრდა ბავშვს ნარცისად (ფსიქიატრი მიხაელ ვინტერჰოფი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=zzLM3CrfYm0   როგორ ათაყვანებს დიგიტალიზაცია ბავშვებს (ფსიქიატრი მიხაელ ვინტერჰოფი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=9oKcSrq5WlU   პერფექციონიზმის ფსიქოთერაპია: პერფექციონიზმი არის აშლილობა, რომელსაც კარგი სახელი აქვს (ფსიქიატრი რაფაელ მარია ბონელი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=YBqKHiavF-c   პერფექციონიზმი და შინაგანი თავისუფლება (ფსიქიატრი რაფაელ მარია ბონელი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=Mlyq0sgsvks   მედიტაციის ფსიქოლოგია: ბუდიზმი, თვითშთაგონება (''ავტოსუგესცია'') &amp; ლოცვა]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=U03Az1j93wg   როდის აჯანსაღებს რელიგია ჩვენს ფსიქიკას] 
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=dLB4xSmrxFQ   სამონასტრო საუბრები: დანაშაული და მონანიება ფსიქოთერაპიაში (როტრაუდ პერნერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=J8YFZEf2OF0   სამონასტრო საუბრები: დანაშაული და მონანიება ფსიქოთერაპიაში (რაფაელ მარია ბონელი)]

== რესურსი ინტერნეტში ==

* [http://rpp-institut.org/  ვენის რელიგიურობის ინსტიტუტის ოფიციალური საინტერნეტო გვერდი]

[[კატეგორია:ფსიქოთერაპია]]
[[კატეგორია:ფსიქოლოგია]]
[[კატეგორია:ფილოსოფია]]
[[კატეგორია:რელიგია]]
[[კატეგორია:რელიგიათმცოდნეობა]]
[[კატეგორია:ვენის ინსტიტუტები]]</text>
      <sha1>ltv1dxtzzknuby6fegzjgqqfdzkdjwi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ეროვნული ლიგა 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>522355</id>
    <revision>
      <id>4407090</id>
      <parentid>4406689</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:59:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Lado85</username>
        <id>35378</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29055" xml:space="preserve">{{მიმდსპორტი|ფეხბურთი}}

{{ინფოდაფა ფეხბურთის ლიგის სეზონი
| შეჯიბრება                = [[ეროვნული ლიგა]]
| სეზონი                     = 2022
| გამარჯვებულები                    =
| დაქვეითდა                  = 
| კონტინენტურითასი1            = [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2023–24|ჩემპიონთა ლიგა]]
| კონტინენტურითასი1 კვალიფიცირებული = 
| კონტინენტურითასი2            = [[უეფა-ს ევროპა ლიგა 2023-24|ევროპა ლიგა]]
| კონტინენტურითასი2 კვალიფიცირებული = 
| ლიგის ბომბარდირი           =  ჯოვინო ფლამარიონი {{small|(14 გოლი)}}
| უდიდესი საშინაო მოგება           =
| უდიდესი საგარეო მოგება           = 
| უხვგოლიანი შეხვედრა            = 
| შეხვედრები                    = 104
| გატანილი გოლი                = 289
| საშუალო გოლი              = 2,78
| წინა სეზონი                 = [[ეროვნული ლიგა 2021|2021]]
| შემდ. სეზონი                 = [[ეროვნული ლიგა 2023|2023]]
}}
'''ეროვნული ლიგა 2022''' — [[საქართველო]]ს უმაღლესი ლიგის 34-ე გათამაშება.
== ფორმატი ==

ჩემპიონატში მონაწილეობას იღებს 10 გუნდი, ერთმანეთთან გუნდები ოთხ თამაშს თამაშობენ. საბოლოო ჯამში თითო გუნდმა 36 მატჩი უნდა ითამაშოს.

ტურნირის გამარჯვებული [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2023-24|ჩემპიონთა ლიგაზე]] მონაწილეობას დაიწყებს I შესარჩევი ეტაპიდან. მეორე და მესამე ადგილზე გასული გუნდები და საქართველოს თასის გამარჯვებული მონაწილეობას მიიღებს [[უეფას კონფერენციების ლიგა|უეფას კონფერენციების ლიგაზე]] I შესარჩევი რაუნდიდან. თუ თასის გამარჯვებული გახდება გუნდი ჩემპიონატის ცხრილის პირველი სამეულიდან, უეფას კონფერენციების ლიგაზე მონაწილეობის საშუალება მიეცემა ჩემპიონატის IV-ადგილოსან გუნდს.

== კლუბები  ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|-
!კლუბი
!მდგომარეობა &lt;br /&gt;[[ეროვნული ლიგა 2021|2021]]
!ქალაქი
!რეგიონი
!სტადიონი
!ტევადობა
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|1
|[[ბათუმი]]
|[[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარა]]
|[[ბათუმის სტადიონი]]
|20 000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]|| 2 
| colspan=&quot;2&quot; |[[თბილისი]]|| [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი]] || 54 139
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
| 3 
|[[გორი]]
| [[შიდა ქართლის მხარე|შიდა ქართლი]]
| [[თენგიზ ბურჯანაძის სტადიონი]] 
| 5 000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]]
| 4 
| colspan=&quot;2&quot; rowspan=&quot;2&quot; |[[თბილისი]]
|[[მიხეილ მესხის სტადიონი]]&lt;br&gt;სფფ ტექნიკური ცენტრი, [[რუსთავი]]  
|25 500&lt;br&gt;1000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
| 5 
|მიხეილ მესხის სტადიონი&lt;br&gt;საგურამოს საფეხბურთო კომპლექსი, [[საგურამო]]
|25 500&lt;br&gt;700
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]
|6
|[[თელავი]]
|[[კახეთი]]
|[[გივი ჩოხელის სტადიონი]]
|12 000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]
| 7 
|[[წყალტუბო]]|| rowspan=&quot;2&quot; |[[იმერეთის მხარე|იმერეთი]]
| 26 მაისის სტადიონი
|12 000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]
| 8 / პლეი-ოფის გამარჯვებული 
|[[ქუთაისი]]
|[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]]&lt;br&gt;[[დავით აბაშიძის სტადიონი]], [[ზესტაფონი]]
|14 700&lt;br&gt;4 558
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
| [[ეროვნული ლიგა 2]]
|[[ბოლნისი]]
|[[ქვემო ქართლის მხარე|ქვემო ქართლი]]
|[[თამაზ სტეფანიას სტადიონი]] 
| 3 000
|-
| style=&quot;text-align:left;&quot; |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]
| [[ეროვნული ლიგა 2]]  / პლეი-ოფის გამარჯვებული 
| colspan=&quot;2&quot; |[[თბილისი]]||ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი
| 54 139
|-
|}

==ცხრილი==
&lt;onlyinclude&gt;{{#invoke:Sports table|main|style=WDL
|source=[https://erovnuliliga.ge/ge/tables ეროვნული ლიგა], [https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2022/regular-season/r67078/ Soccerway]

&lt;!--Update team positions here--&gt;
|team1=DBT |team2=DTB |team3=SMG |team4=DIL |team5=SAB |team6=TEL |team7=TKU |team8=GAG |team9=SIO |team10=LOC
&lt;!--Update team qualifications here (defined below)--&gt;
|result1=CL1Q |result2=EL1Q |result3=EL1Q |result8=RPO |result9=RPO |result10=REL

&lt;!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)--&gt;
|update=14 აგვისტო 2022
|win_GAG=6 |draw_GAG=4|loss_GAG=11|gf_GAG=24|ga_GAG=38&lt;!-- გაგრა --&gt;
|win_DIL=10|draw_DIL=4 |loss_DIL=7|gf_DIL=24|ga_DIL=19&lt;!-- დილა გორი --&gt;
|win_DBT=15|draw_DBT=5|loss_DBT=1 |gf_DBT=56|ga_DBT=14&lt;!-- დინამო ბათუმი --&gt;
|win_DTB=12|draw_DTB=5 |loss_DTB=4|gf_DTB=42|ga_DTB=21&lt;!-- დინამო თბილისი --&gt;
|win_TEL=6|draw_TEL=8|loss_TEL=7|gf_TEL=22|ga_TEL=18&lt;!-- თელავი --&gt;
|win_LOC=1|draw_LOC=0 |loss_LOC=20|gf_LOC=16|ga_LOC=64&lt;!-- ლოკომოტივი თბილისი --&gt;
|win_SAB=8|draw_SAB=6|loss_SAB=6 |gf_SAB=27|ga_SAB=22&lt;!-- საბურთალო თბილისი --&gt;
|win_SMG=10 |draw_SMG=7|loss_SMG=4|gf_SMG=34|ga_SMG=20&lt;!-- სამგურალი წყალტუბო  --&gt;
|win_SIO=5|draw_SIO=6|loss_SIO=10|gf_SIO=23|ga_SIO=39&lt;!-- სიონი ბოლნისი --&gt;
|win_TKU=7|draw_TKU=3|loss_TKU=10|gf_TKU=21|ga_TKU=34&lt;!-- ტორპედო ქუთაისი --&gt;

&lt;!--Status--&gt;

&lt;!--Head-to-head--&gt;

&lt;!--Team definitions (wikilinks in table)--&gt;
|name_GAG=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]
|name_DIL=[[დილა გორი  (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] 
|name_DBT=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|name_DTB=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|name_TEL=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]
|name_LOC=[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|name_SAB=[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო თბილისი]]
|name_SMG=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]
|name_SIO=[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
|name_TKU=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]

&lt;!--Table settings and rules--&gt;
|show_limit=5
|class_rules=1) ქულები; 2) ქულები ურთიერთშეხვედრებში; 3) გოლების სხვაობა ურთიერთშეხვედრებში; 4) გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში; 5) გასვლაზე გატანილი გოლები ურთიერთშეხვედრებში (მხოლოდ 2 გუნდის დროს); 6) გოლების სხვაობა; 7) გატანილი გოლები.

&lt;!--Qualification and relegation column definitions--&gt;
|res_col_header=QR
|col_CL1Q=green1 |text_CL1Q= [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2022-2023|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა 2022-23 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]]
|col_EL1Q=yellow1  |text_EL1Q= [[უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2022-2023|უეფა-ს კონფერენს ლიგა 2022-23 პირველი საკვალიფიკაციო ეტაპზე]]
|col_RPO=red2    |text_RPO= [[ეროვნული_ლიგა_2021#პლეი-ოფი|ლიგაში ადგილის შესანარჩუნებელი პლეი-ოფი]]
|col_REL=red1    |text_REL= [[ეროვნული ლიგა 2]]
}}&lt;/onlyinclude&gt;

==შედეგები==
ყველა გუნდი თამაშობს 18 საშინაო და 18 გასვლით თამაშს (თითო გუნდს ეთამაშება 4ჯერ), ჯამში 36 თამაშს.
{{col-begin}}
{{col-2}}

===ტური 1-18===
{{#invoke:sports results|main
| source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი]
| update = complete
| a_note =
| matches_style = FBR
| team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6=ლოკ | team7=  საბ | team8= სმგ  | team9= სიო | team10= ტორ

|name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]
|name_დილ=[[დილა გორი  (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] 
|name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]
|name_ლოკ=[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|name_საბ=[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო თბილისი]]
|name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]
|name_სიო=[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
|name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]

| match_გაგ_დილ = 1–0
| match_გაგ_დბთ = 0–3
| match_გაგ_დთბ = 1–0
| match_გაგ_თელ = 2–2
| match_გაგ_ლოკ = 5–3
| match_გაგ_საბ = 1–0
| match_გაგ_სმგ = 0–2
| match_გაგ_სიო =  1–2
| match_გაგ_ტორ = 0–2

| match_დილ_გაგ = 2–1
| match_დილ_დბთ = 2–1
| match_დილ_დთბ = 0–1
| match_დილ_თელ = 2–1
| match_დილ_ლოკ = 4–1
| match_დილ_საბ = 1–0
| match_დილ_სმგ =1–0
| match_დილ_სიო = 2–1
| match_დილ_ტორ = 2–0

| match_დბთ_გაგ = 5–2
| match_დბთ_დილ = 3–0
| match_დბთ_დთბ = 3–0
| match_დბთ_თელ = 1–0
| match_დბთ_ლოკ =7–2
| match_დბთ_საბ = 2–2
| match_დბთ_სმგ = 4–4
| match_დბთ_სიო = 4–0
| match_დბთ_ტორ = 4–0

| match_დთბ_გაგ = 5–0
| match_დთბ_დილ = 2–1
| match_დთბ_დბთ = 0–0
| match_დთბ_თელ = 3–2
| match_დთბ_ლოკ = 2–1
| match_დთბ_საბ = 0–0
| match_დთბ_სმგ = 0–0
| match_დთბ_სიო = 1–0
| match_დთბ_ტორ = 4–0

| match_თელ_გაგ = 1–0
| match_თელ_დილ = 0–0
| match_თელ_დბთ = 0–2
| match_თელ_დთბ = 1–1
| match_თელ_ლოკ = 5–0
| match_თელ_საბ = 0–2
| match_თელ_სმგ =  0–0
| match_თელ_სიო = 2–0
| match_თელ_ტორ = 0–0

| match_ლოკ_გაგ = 0–2
| match_ლოკ_დილ = 0–3
| match_ლოკ_დბთ = 0–2
| match_ლოკ_დთბ = 0–2
| match_ლოკ_თელ = 0–1
| match_ლოკ_საბ = 2–1
| match_ლოკ_სმგ = 0–2
| match_ლოკ_სიო = 1–2
| match_ლოკ_ტორ = 0–3

| match_საბ_გაგ = 3–0
| match_საბ_დილ = 0–2
| match_საბ_დბთ = 0–0
| match_საბ_დთბ = 1–1
| match_საბ_თელ = 1–0
| match_საბ_ლოკ = 3–1
| match_საბ_სმგ = 2–1
| match_საბ_სიო = 3–3
| match_საბ_ტორ = 2–0

| match_სმგ_გაგ =  1–1
| match_სმგ_დილ = 0–0
| match_სმგ_დბთ = 0–3
| match_სმგ_დთბ = 2–1
| match_სმგ_თელ = 2–1
| match_სმგ_ლოკ = 3–1
| match_სმგ_საბ = 3–0
| match_სმგ_სიო =  1–1
| match_სმგ_ტორ = 3–0

| match_სიო_გაგ = 2–1
| match_სიო_დილ = 0–0
| match_სიო_დბთ = 1–1
| match_სიო_დთბ = 3–7
| match_სიო_თელ = 0–2
| match_სიო_ლოკ = 5–1
| match_სიო_საბ = 1–0
| match_სიო_სმგ =  0–2
| match_სიო_ტორ = 1–1

| match_ტორ_გაგ =  1–0
| match_ტორ_დილ = 1–0
| match_ტორ_დბთ = 0–3
| match_ტორ_დთბ = 0–3
| match_ტორ_თელ = 1–1
| match_ტორ_ლოკ = 4–2
| match_ტორ_საბ = 0–1
| match_ტორ_სმგ = 0–2
| match_ტორ_სიო = 3–0

| match_დთბ_დილ_note=თამაში გადაიდო უამინდობის გამო
| match_თელ_სმგ_note=დთბ_დილ
| match_თელ_ტორ_note=დთბ_დილ
| match_საბ_დთბ_note=დთბ_დილ
| match_სმგ_გაგ_note=დთბ_დილ
| match_ტორ_ლოკ_note=დთბ_დილ
| match_ტორ_დთბ_note=ტორპედოს ჩაეთვალა ტექნიკური წაგება
}}
{{col-2}}

===ტური 19-36===
{{#invoke:sports results|main
| source = [https://erovnuliliga.ge/ge/results ეროვნული ლიგის შედეგები] [https://erovnuliliga.ge/ge/calendar ეროვნული ლიგის განრიგი]
| update = 14 აგვისტო 2022
| a_note =
| matches_style = FBR
| team1= გაგ | team2= დილ | team3= დბთ | team4= დთბ | team5=თელ | team6=ლოკ | team7=  საბ | team8= სმგ  | team9= სიო | team10= ტორ

|name_გაგ=[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]
|name_დილ=[[დილა გორი  (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] 
|name_დბთ=[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|name_დთბ=[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|name_თელ=[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]]
|name_ლოკ=[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]]
|name_საბ=[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო თბილისი]]
|name_სმგ=[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]
|name_სიო=[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
|name_ტორ=[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]]

| match_გაგ_დილ = {{small|1 ოქტ}}
| match_გაგ_დბთ = {{small|26 ნოე}}
| match_გაგ_დთბ = {{small|17 სექ}}
| match_გაგ_თელ = {{small|20 აგვ}}
| match_გაგ_ლოკ = {{small|15 ოქტ}}
| match_გაგ_საბ = 3–3
| match_გაგ_სმგ = {{small|29 ოქტ}}
| match_გაგ_სიო = {{small|5 ნოე}}
| match_გაგ_ტორ = {{small|4 სექ}}

| match_დილ_გაგ = 1–1
| match_დილ_დბთ = 0–1
| match_დილ_დთბ = {{small|22 ოქტ}}
| match_დილ_თელ = {{small|10 სექ}}
| match_დილ_ლოკ = {{small|12 ნოე}}
| match_დილ_საბ = {{small|31 აგვ}}
| match_დილ_სმგ =  {{small|3 დეკ}}
| match_დილ_სიო = {{small|27 აგვ}}
| match_დილ_ტორ = {{small|8 ოქტ}}

| match_დბთ_გაგ = {{small|10 სექ}}
| match_დბთ_დილ = {{small|15 ოქტ}}
| match_დბთ_დთბ = 4-1
| match_დბთ_თელ = {{small|31 აგვ}}
| match_დბთ_ლოკ = {{small|29 ოქტ}}
| match_დბთ_საბ = {{small|20 აგვ}}
| match_დბთ_სმგ = {{small|10 სექ}}
| match_დბთ_სიო = 3–0
| match_დბთ_ტორ = {{small|3 დეკ}}

| match_დთბ_გაგ = {{small|3 დეკ}}
| match_დთბ_დილ = {{small|20 აგვ}}
| match_დთბ_დბთ = {{small|8 ოქტ}}
| match_დთბ_თელ = {{small|12 ნოე}}
| match_დთბ_ლოკ = {{small|31 აგვ}}
| match_დთბ_საბ = {{small|29 ოქტ}}
| match_დთბ_სმგ = {{small|12 ნოე}}
| match_დთბ_სიო = 3–1
| match_დთბ_ტორ = 5–1

| match_თელ_გაგ = {{small|22 ოქტ}}
| match_თელ_დილ = {{small|26 ნოე}}
| match_თელ_დბთ = {{small|5 ნოე}}
| match_თელ_დთბ = {{small|4 სექ}}
| match_თელ_ლოკ = {{small|1 ოქტ}}
| match_თელ_საბ = {{small|17 სექ}}
| match_თელ_სმგ = 1–1
| match_თელ_სიო = {{small|8 ოქტ}}
| match_თელ_ტორ = {{small|27 აგვ}}

| match_ლოკ_გაგ = 0–2
| match_ლოკ_დილ = {{small|4 სექ}}
| match_ლოკ_დბთ = {{small|27 აგვ}}
| match_ლოკ_დთბ = {{small|5 ნოე}}
| match_ლოკ_თელ = 0–2
| match_ლოკ_საბ = {{small|26 ნოე}}
| match_ლოკ_სმგ = {{small|8 ოქტ}}
| match_ლოკ_სიო = {{small|17 სექ}}
| match_ლოკ_ტორ = {{small|22 ოქტ}}

| match_საბ_გაგ = {{small|8 ოქტ}}
| match_საბ_დილ = {{small|5 ნოე}}
| match_საბ_დბთ = {{small|22 ოქტ}}
| match_საბ_დთბ = {{small|27 აგვ}}
| match_საბ_თელ = {{small|3 დეკ}}
| match_საბ_ლოკ = {{small|10 სექ}}
| match_საბ_სმგ = 3–1
| match_საბ_სიო = {{small|4 სექ}}
| match_საბ_ტორ = {{small|13 აგვ}}

| match_სმგ_გაგ = {{small|27 აგვ}}
| match_სმგ_დილ = {{small|17 სექ}}
| match_სმგ_დბთ = {{small|4 სექ}}
| match_სმგ_დთბ = {{small|26 ნოე}}
| match_სმგ_თელ =  {{small|15 ოქტ}}
| match_სმგ_ლოკ = 4–1
| match_სმგ_საბ = {{small|1 ოქტ}}
| match_სმგ_სიო = {{small|22 ოქტ}}
| match_სმგ_ტორ = {{small|5 ნოე}}

| match_სიო_გაგ = {{small|31 აგვ}}
| match_სიო_დილ = {{small|29 ოქტ}}
| match_სიო_დბთ = {{small|1 ოქტ}}
| match_სიო_დთბ = {{small|15 ოქტ}}
| match_სიო_თელ = 0–0
| match_სიო_ლოკ = {{small|3 დეკ}}
| match_სიო_საბ = {{small|12 ნოე}}
| match_სიო_სმგ = {{small|20 აგვ}}
| match_სიო_ტორ = {{small|10 სექ}}

| match_ტორ_გაგ = {{small|12 ნოე}}
| match_ტორ_დილ = {{small|29 ივნ}}
| match_ტორ_დბთ = {{small|17 სექ}}
| match_ტორ_დთბ = {{small|1 ოქტ}}
| match_ტორ_თელ = {{small|29 ოქტ}}
| match_ტორ_ლოკ = 4–1
| match_ტორ_საბ = {{small|15 ოქტ}}
| match_ტორ_სმგ = {{small|31 აგვ}}
| match_ტორ_სიო = {{small|26 ნოე}}
}}
{{col-end}}

== პლეი-ოფი ==
{{football box
|date       = TBA
|time       = TBA
|team1      = TBD
|score      = 
|report     = 
|team2      = TBD
|goals1     = 
|goals2     = 
|stadium    = TBA
|attendance = 
|referee    = TBA
}}
{{football box
|date       = TBA
|time       = TBA
|team1      = TBD
|score      = 
|report     = 
|team2      = TBD
|goals1     = 
|goals2     = 
|stadium    = TBA
|attendance = 
|referee    = TBA
}}
----
{{football box
|date       = TBA
|time       = TBA
|team1      = TBD
|score      = 
|report     = 
|team2      = TBD
|goals1     = 
|goals2     = 
|stadium    = TBA
|attendance = 
|referee    = TBA
}}
{{football box
|date       = TBA
|time       = TBA
|team1      = TBD
|score      = 
|report     = 
|team2      = TBD
|goals1     = 
|goals2     = 
|stadium    = TBA
|attendance = 
|referee    = TBA
}}

== ბომბარდირები ==
{{updated|14 აგვისტო 2022 }}&lt;ref&gt;{{cite web |title=ბომბარდირები|url=https://erovnuliliga.ge/ge/stats/|publisher=ეროვნული ლიგა}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://int.soccerway.com/national/georgia/umaglesi-liga/2022/regular-season/r67078/players/&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|-
!ადგილი
!ფეხბურთელი
!კლუბი
!გოლები
|-
|1
|align=&quot;left&quot;|{{Flagicon|BRA}} [[ფლამარიონი]]
|align=&quot;left&quot;|[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|14
|-
|2
| align=&quot;left&quot;|{{Flagicon|GEO}} [[ირაკლი სიხარულიძე]]
| align=&quot;left&quot;|[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]]
|10
|-
| rowspan=&quot;2&quot;|3
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GEO}} [[ხვიჩა კვარაცხელია]]
| align=&quot;left&quot; |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
| rowspan=&quot;2&quot;|8
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|BRA}} ვაგნერ გონსალვესი
| align=&quot;left&quot; |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]]
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |4
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GEO}} ნიკა ხორხელი
| align=&quot;left&quot; |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
| rowspan=&quot;3&quot; |7
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|UKR}} სტანისლავ ბილენკი
| align=&quot;left&quot; |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GEO}} ირაკლი რუხაძე
| align=&quot;left&quot; |[[სამგურალი წყალტუბო (საფეხბურთო კლუბი)|სამგურალი წყალტუბო]]
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |5
| align=&quot;left&quot;|{{Flagicon|GEO}} ლუკა ხორხელი
| align=&quot;left&quot;|[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი ბოლნისი]]
| rowspan=&quot;4&quot; |6
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GEO}} [[მათე ვაწაძე]]
| align=&quot;left&quot; |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GEO}} [[ზურიკო დავითაშვილი]]
| align=&quot;left&quot; |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]
|-
| align=&quot;left&quot; |{{Flagicon|GUI}} უსმანე კამარა
| align=&quot;left&quot; |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://erovnuliliga.ge/ge ეროვნული ლიგის ოფიციალური ვებ-გვერდი]
* [http://www.scoresway.com/?sport=soccer&amp;page=season&amp;id=16894&amp;view=rules ჩემპიონატის წესები]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ეროვნული ლიგა}}

[[კატეგორია:ეროვნული ლიგის სეზონები]]
[[კატეგორია:უმაღლესი ლიგის სეზონები]]</text>
      <sha1>8iusg5w9witsbfkwd3aw3z8u6ezwlrb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რაინჰარდ ჰალერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>523004</id>
    <revision>
      <id>4407065</id>
      <parentid>4310829</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:06:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <comment>/* საჯარო გამოსვლები */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10530" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''რაინჰარდ ჰალერი''' ({{lang-de|Reinhard Haller}}, დ. [[25 სექტემბერი]], [[1951]], [[მელაუ]], [[ბრეგენცის ტყე]]) — [[ავსტრიელები|ავსტრიელი]] ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ცნობილი სპეციალისტი [[გერმანულენოვანი ქვეყნები|გერმანულენოვან ქვეყნებში]], წიგნების ავტორი.

რაინჰარდ ჰალერის სხვადასხვა საექსპერტო დასკვნებს შორისაა ისეთი გახმაურებული საქმეები, როგორიცაა

* სექსუალურ ნიადაგზე ჩადენილი სერიული მკვლელობების გახმაურებული საქმე, რომელიც ცნობილია ჯეკ უნტერვეგერის სახელით (1990/92 წწ.).
* ავსტრიელი ქსენოფობ-ტერორისტის, ფრანც ფუქსის საქმე (1993/94/95 წწ.).
* ვინენდენ-ვენდლინგენის [[ვინენდენის სკოლის სროლა|17 წლის ტიმ კრეჩმერის ამოკად გავარდნის საქმე]] (2009 წელი).
* ქალაქ გრაცის ცენტრში საფეხმავლო ზონასა და შანიგარტენზე სპორტული ავტომობილით ჩადენილი ამოკის ტური (2015 წელი).
* თავშესაფრის მაძიებლის დანით თავდასხმა დორნბირნის სადგურზე (2019 წელი).

რაინჰარდ ჰალერი 1983-დან ვიდრე 2017 წლამდე მუშაობდა მთავარ ექიმად ფრასტანცის განსაკუთრებული დანიშნულების ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, რომლის მთავარი პროფილია მავნე დამოკიდებულობები, და რომლის შემდგენლობაშიც შედის ორი ნარკოლოგიური სადგური და საკონსულტაციო ცენტრი. აქედან მოყოლებული რაინჰარდ ჰალერი არის ექსპერტი, მრჩეველი და ლექტორი ფსიქოლოგიურ თემებთან დაკავშირებულ საკითხებზე.

რაინარდ ჰალერი არის ფსიქოლოგიურ თემებზე მიძღვნილი ბესტსელერი წიგნების ავტორი.

== საჯარო გამოსვლები == 

* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=BX-KOqD3ppo&amp;t=633s   წყენინების ძალა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=ZFznXIRNhDk   გადაუმუშავებელი, სისტემატური წყენინების ძალა: &quot;წყენა საშიში ხდება მას შემდეგ, როგორც იძულებული ხდები დამალო იგი&quot; (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=PraaieT_Oog   პიროვნული აშლილობა და ბოროტება ფსიქიატრიული თვალთახედვიდან (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=10reWXvSbXU   ჩვეულებრივი ბოროტება ანუ რატომაა შესაძლებელი მაინც კარგ ადამიანებად დავრჩეთ (დიალოგი რაინჰარდ ჰალერთან)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=mZn7d3aqu0Y   ნარციზმის მახე (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=-63tHB9YQQA   ნარცისიზმი და აღზრდა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=pya2HEPvBO4   როგორ მოვიქცეთ, რა ვქნათ, თუკი ცხოვრების გზაზე ნარცისს გადავეყარეთ (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=wQLO4Sp9GTU   ნარცისიზმი პარტნიორულ ურთიერთობაში, პროფესიულ ცხოვრებასა და საზოგადოებაში (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=N-FWzMCerEY   დაფასების სასწაული (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=9447KokCuIU   ბედნიერება და უბედურება მავნე დამოკიდებულობის დროს (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=RYCVDNRdYqQ   მოდური დიაგნოზი (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=dA3Y3ffbA_4   შეთქმულების მითების მიმზიდველობის ძალა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=66cRw6KXwxA   შე-შლილი (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=FFkgoNUEo98   ძველი და ახალი მავნე დამოკიდებულობები, ნაწილი I (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=-F2ATJsH6WI   ძველი და ახალი მავნე დამოკიდებულობები, ნაწილი II (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=g7H6TOB5qUw   შიშის აშლილობის წარმოშობა და მისი გადალახვა: როგორ გავთავისუფლდეთ შიშისა და პანიკური შეტევებისგან. (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=NIzl16Eohj4   შურისძიება: ძალისა და უსუსურობის ტყვეობაში (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=pQZrRNY2e08   დადანაშაულება და შერცხვენა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=XNCxJXsiLGo&amp;t=52s   სიარული როგორც ფსიქოთერაპია: ბუნების განცდა და სულიერი სიჯანსაღე (რაინჰარდ ჰალერი)]

== პუბლიკაციები ==

; როგორც ავტორი
* ''Rache: gefangen zwischen Macht und Ohnmacht'', Ecowin, Salzburg/München 2021, ISBN 978-3-7110-0234-1
* ''Das Wunder der Wertschätzung: wie wir andere stark machen und dabei selbst stärker werden'', Gräfe und Unzer, München 2019, ISBN 978-3-8338-6744-6
* ''Das Böse: Die Psychologie der menschlichen Destruktivität'', Ecowin, Elsbethen bei Salzburg 2019, ISBN 978-3-7110-0248-8
* ''Die Macht der Kränkung''. Ecowin, Wals bei Salzburg 2015, ISBN 978-3-7110-0078-1&lt;ref&gt;Rezension: [http://www.nachrichten.at/nachrichten/gesundheit/Kraenkungen-und-die-Lust-auf-Rache;art114,2015891 Kränkungen und die Lust auf Rache]&lt;/ref&gt;
* ''Die Narzissmusfalle: Anleitung zur Menschen- und Selbstkenntnis''. Ecowin, Salzburg 2013
* ''Das ganz normale Böse''. Ecowin Verlag, Salzburg 2009, ISBN 978-3-902404-80-0
* ''Das psychiatrische Gutachten''. 2. Aufl. Manz, Wien 2008, ISBN 978-3-214-06930-8 (Schriftenreihe Recht der Medizin; 2)
* ''(Un)glück der Sucht. wie sie ihre Abhängigkeit besiegen''. Ecowin Verlag, Salzburg 2007, ISBN 978-3-902404-48-0
* ''Die Seele des Verbrechers. Motive, Impulse, Lebensbilder''. 3. Aufl. Residenz-Verlag, St. Pölten 2006, ISBN 3-7017-3037-7
* ''Selbstmord. Verzweifeln am Leben?'' Hannibal-Verlag, Wien 1987, ISBN 3-85445-030-3 (zusammen mit [[Albert Lingg]])
* ''Handbuch gerichtliche Medizin''. Hrsg.: Madea Brinkmann. Springer, 2003
* ''Alkoholismus – Missbrauch und Abhängigkeit. ''Hrsg.: Soyka/Küfner. Thieme, 2008
* ''Das ärztliche Gutachten''. Hrsg.: Diemath et al. Verlagshaus der Ärzte, 2008
* ''Alkohol und Tabak, Grundlagen von Folgeerkrankungen''. Hrsg.: Singer/Barta und Mann. Thieme, 2010
* ''Forensische Psychiatrie.'' Hrsg.: Nedopil/Müller. Thieme, 2012
* ''Kompendium – Psychiatrie, Psychotherapie, Psychosomatische Medizin.'' Hrsg.: Freyberger et al. Huber, 2012
* ''Das psychiatrische Gutachten.'' Manz, 2008, 2. Auflage

; როგორც გამომცემელი
* ''Drogen, Sucht, Kriminalität''. Forum-Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2009, ISBN 978-3-936999-63-1 (Neue kriminologische Schriftenreihe; 111)

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჰალერი, რაინჰარდ}}

[[კატეგორია:ავსტრიელი ექიმები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 25 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1951]]</text>
      <sha1>0alo8z77949wk35uaf2byrhzthxgbfc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407067</id>
      <parentid>4407065</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T18:09:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pirtskhalava</username>
        <id>2356</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10563" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''რაინჰარდ ჰალერი''' ({{lang-de|Reinhard Haller}}, დ. [[25 სექტემბერი]], [[1951]], [[მელაუ]], [[ბრეგენცის ტყე]]) — [[ავსტრიელები|ავსტრიელი]] ფსიქიატრი, ფსიქოთერაპევტი, სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ცნობილი სპეციალისტი [[გერმანულენოვანი ქვეყნები|გერმანულენოვან ქვეყნებში]], წიგნების ავტორი.

რაინჰარდ ჰალერის სხვადასხვა საექსპერტო დასკვნებს შორისაა ისეთი გახმაურებული საქმეები, როგორიცაა

* სექსუალურ ნიადაგზე ჩადენილი სერიული მკვლელობების გახმაურებული საქმე, რომელიც ცნობილია ჯეკ უნტერვეგერის სახელით (1990/92 წწ.).
* ავსტრიელი ქსენოფობ-ტერორისტის, ფრანც ფუქსის საქმე (1993/94/95 წწ.).
* ვინენდენ-ვენდლინგენის [[ვინენდენის სკოლის სროლა|17 წლის ტიმ კრეჩმერის ამოკად გავარდნის საქმე]] (2009 წელი).
* ქალაქ გრაცის ცენტრში საფეხმავლო ზონასა და შანიგარტენზე სპორტული ავტომობილით ჩადენილი ამოკის ტური (2015 წელი).
* თავშესაფრის მაძიებლის დანით თავდასხმა დორნბირნის სადგურზე (2019 წელი).

რაინჰარდ ჰალერი 1983-დან ვიდრე 2017 წლამდე მუშაობდა მთავარ ექიმად ფრასტანცის განსაკუთრებული დანიშნულების ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, რომლის მთავარი პროფილია მავნე დამოკიდებულობები. არსებული ფსიქიტრიულის შემდგენლობაში შედის ორი ნარკოლოგიური სადგური და საკონსულტაციო ცენტრი. აქედან მოყოლებული რაინჰარდ ჰალერი არის ექსპერტი, მრჩეველი და ლექტორი ფსიქოლოგიურ თემებთან დაკავშირებულ საკითხებზე.

რაინარდ ჰალერი არის ფსიქოლოგიურ თემებზე მიძღვნილი ბესტსელერი წიგნების ავტორი.

== საჯარო გამოსვლები == 

* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=BX-KOqD3ppo&amp;t=633s   წყენინების ძალა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=ZFznXIRNhDk   გადაუმუშავებელი, სისტემატური წყენინების ძალა: &quot;წყენა საშიში ხდება მას შემდეგ, როგორც იძულებული ხდები დამალო იგი&quot; (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=PraaieT_Oog   პიროვნული აშლილობა და ბოროტება ფსიქიატრიული თვალთახედვიდან (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=10reWXvSbXU   ჩვეულებრივი ბოროტება ანუ რატომაა შესაძლებელი მაინც კარგ ადამიანებად დავრჩეთ (დიალოგი რაინჰარდ ჰალერთან)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=mZn7d3aqu0Y   ნარციზმის მახე (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=-63tHB9YQQA   ნარცისიზმი და აღზრდა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=pya2HEPvBO4   როგორ მოვიქცეთ, რა ვქნათ, თუკი ცხოვრების გზაზე ნარცისს გადავეყარეთ (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=wQLO4Sp9GTU   ნარცისიზმი პარტნიორულ ურთიერთობაში, პროფესიულ ცხოვრებასა და საზოგადოებაში (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=N-FWzMCerEY   დაფასების სასწაული (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=9447KokCuIU   ბედნიერება და უბედურება მავნე დამოკიდებულობის დროს (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=RYCVDNRdYqQ   მოდური დიაგნოზი (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=dA3Y3ffbA_4   შეთქმულების მითების მიმზიდველობის ძალა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=66cRw6KXwxA   შე-შლილი (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=FFkgoNUEo98   ძველი და ახალი მავნე დამოკიდებულობები, ნაწილი I (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=-F2ATJsH6WI   ძველი და ახალი მავნე დამოკიდებულობები, ნაწილი II (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=g7H6TOB5qUw   შიშის აშლილობის წარმოშობა და მისი გადალახვა: როგორ გავთავისუფლდეთ შიშისა და პანიკური შეტევებისგან. (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=NIzl16Eohj4   შურისძიება: ძალისა და უსუსურობის ტყვეობაში (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=pQZrRNY2e08   დადანაშაულება და შერცხვენა (რაინჰარდ ჰალერი)]
* {{de}} [https://www.youtube.com/watch?v=XNCxJXsiLGo&amp;t=52s   სიარული როგორც ფსიქოთერაპია: ბუნების განცდა და სულიერი სიჯანსაღე (რაინჰარდ ჰალერი)]

== პუბლიკაციები ==

; როგორც ავტორი
* ''Rache: gefangen zwischen Macht und Ohnmacht'', Ecowin, Salzburg/München 2021, ISBN 978-3-7110-0234-1
* ''Das Wunder der Wertschätzung: wie wir andere stark machen und dabei selbst stärker werden'', Gräfe und Unzer, München 2019, ISBN 978-3-8338-6744-6
* ''Das Böse: Die Psychologie der menschlichen Destruktivität'', Ecowin, Elsbethen bei Salzburg 2019, ISBN 978-3-7110-0248-8
* ''Die Macht der Kränkung''. Ecowin, Wals bei Salzburg 2015, ISBN 978-3-7110-0078-1&lt;ref&gt;Rezension: [http://www.nachrichten.at/nachrichten/gesundheit/Kraenkungen-und-die-Lust-auf-Rache;art114,2015891 Kränkungen und die Lust auf Rache]&lt;/ref&gt;
* ''Die Narzissmusfalle: Anleitung zur Menschen- und Selbstkenntnis''. Ecowin, Salzburg 2013
* ''Das ganz normale Böse''. Ecowin Verlag, Salzburg 2009, ISBN 978-3-902404-80-0
* ''Das psychiatrische Gutachten''. 2. Aufl. Manz, Wien 2008, ISBN 978-3-214-06930-8 (Schriftenreihe Recht der Medizin; 2)
* ''(Un)glück der Sucht. wie sie ihre Abhängigkeit besiegen''. Ecowin Verlag, Salzburg 2007, ISBN 978-3-902404-48-0
* ''Die Seele des Verbrechers. Motive, Impulse, Lebensbilder''. 3. Aufl. Residenz-Verlag, St. Pölten 2006, ISBN 3-7017-3037-7
* ''Selbstmord. Verzweifeln am Leben?'' Hannibal-Verlag, Wien 1987, ISBN 3-85445-030-3 (zusammen mit [[Albert Lingg]])
* ''Handbuch gerichtliche Medizin''. Hrsg.: Madea Brinkmann. Springer, 2003
* ''Alkoholismus – Missbrauch und Abhängigkeit. ''Hrsg.: Soyka/Küfner. Thieme, 2008
* ''Das ärztliche Gutachten''. Hrsg.: Diemath et al. Verlagshaus der Ärzte, 2008
* ''Alkohol und Tabak, Grundlagen von Folgeerkrankungen''. Hrsg.: Singer/Barta und Mann. Thieme, 2010
* ''Forensische Psychiatrie.'' Hrsg.: Nedopil/Müller. Thieme, 2012
* ''Kompendium – Psychiatrie, Psychotherapie, Psychosomatische Medizin.'' Hrsg.: Freyberger et al. Huber, 2012
* ''Das psychiatrische Gutachten.'' Manz, 2008, 2. Auflage

; როგორც გამომცემელი
* ''Drogen, Sucht, Kriminalität''. Forum-Verlag Godesberg, Mönchengladbach 2009, ISBN 978-3-936999-63-1 (Neue kriminologische Schriftenreihe; 111)

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჰალერი, რაინჰარდ}}

[[კატეგორია:ავსტრიელი ექიმები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 25 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1951]]</text>
      <sha1>62kx59464tsnd4qfuc6l2sj5ffidj8f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:იზაბელა ბაუმფრი</title>
    <ns>1</ns>
    <id>525216</id>
    <revision>
      <id>4407220</id>
      <parentid>4397068</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:21:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" xml:space="preserve">{{ქალები ვიკიპედიაში 2022}}</text>
      <sha1>2vdjfdk6wm385hv2vyq7ptrr5slp4a4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>526040</id>
    <revision>
      <id>4407060</id>
      <parentid>4406833</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>/* 28 თებერვალი */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="620733" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)}}
'''რუსეთის შეჭრა უკრაინაში''' — დაიწყო 2022 წლის 24 თებერვალს. კამპანია დაიწყო ხანგრძლივი სამხედრო ძალის თავმოყრის შემდეგ, რუსეთის მიერ [[არაღიარებული ქვეყნების სია|თვითგამოცხადებული]] [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკის სახალხო რესპუბლიკისა]] და [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკის]] აღიარების შემდეგ, შეჭრის წინა დღეებში, რასაც მოჰყვა რუსეთის შეიარაღებული ძალების შესვლა აღმოსავლეთ უკრაინის დონბასის რეგიონში 2022 წლის 21 თებერვალს.

დაახლოებით 06:00 მოსკოვის დროით (UTC+3) პრეზიდენტმა [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]] გამოაცხადა სამხედრო ოპერაცია; რამდენიმე წუთის შემდეგ, სარაკეტო დარტყმები დაიწყო ქვეყნის მასშტაბით, მათ შორის დედაქალაქ [[კიევი|კიევთან]] ახლოს. უკრაინის სასაზღვრო სამსახურმა განაცხადა, რომ მის საზღვრებს რუსეთთან და ბელარუსთან დაესხნენ თავს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/h_ec5f24d5accb8f8503aabdc63e3fd22d|title=Russia attacks Ukraine|date=24 February 2022|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824058|title=Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии|date=24 February 2022|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; დასავლეთის ქვეყნებმა დაგმეს უკრაინაზე თავდასხმა.

== ფონი ==
{{მთავარი|ევრომაიდანი|ომი დონბასში}}
1991 [[სსრკ-ის დაშლა|წელს საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ]], უკრაინა და რუსეთი განაგრძობდნენ მჭიდრო კავშირებს. 1994 წელს უკრაინა დათანხმდა უარი ეთქვა ბირთვულ არსენალზე და ხელი მოაწერა ბუდაპეშტის მემორანდუმს უსაფრთხოების გარანტიების შესახებ იმ პირობით, რომ რუსეთი, დიდი ბრიტანეთი და შეერთებული შტატები გასცემდნენ უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობისა და პოლიტიკური დამოუკიდებლობისა დაცვის გარანტიას. ხუთი წლის შემდეგ, რუსეთი იყო ევროპული უსაფრთხოების ქარტიის ერთ-ერთი ხელმომწერი, სადაც მან „დაადასტურა თითოეული მონაწილე სახელმწიფოს თანდაყოლილი უფლება, იყოს თავისუფალი აირჩიოს ან შეცვალოს თავისი უსაფრთხოების ზომები, მათ შორის ალიანსის ხელშეკრულებები, როგორც ისინი განვითარდებიან“.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Istanbul Document 1999|url=http://www.osce.org/node/39569|publisher=Organization for Security and Co-operation in Europe|date=19 November 1999|access-date=21 July 2015}}&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ 1991 წლიდან იყო აღიარებული დამოუკიდებელი ქვეყანა, როგორც ყოფილი სსრკ-ს დამფუძნებელი რესპუბლიკა, უკრაინა რუსეთის ხელმძღვანელობის მიერ აღიქმებოდა, როგორც მისი გავლენის სფეროს ნაწილად. 2008 წელს რუსეთის პრეზიდენტმა [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინმა]] ისაუბრა [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ჩრდილო ატლანტიკურ ხელშეკრულებაში]] უკრაინის პოტენციური გაწევრიანების წინააღმდეგ.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Harding|first=Luke|last2=Borger|first2=Julian|last3=Chrisafis|first3=Angelique|date=2 April 2008|title=Bush-Putin row grows as pact pushes east|work=[[The Guardian]]|location=[[Moscow]]; [[Bucharest]]; [[Paris]]|url=https://www.theguardian.com/world/2008/apr/02/nato.georgia|url-status=live|url-access=subscription|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220208091130/https://www.theguardian.com/world/2008/apr/02/nato.georgia|archive-date=8 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Dawar|first=Anil|date=4 April 2008|title=Putin warns Nato over expansion|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2008/apr/04/nato.russia|url-status=live|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220213213527/https://www.theguardian.com/world/2008/apr/04/nato.russia|archive-date=13 February 2022|quote=The Russian president, Vladimir Putin, today repeated his warning that Moscow would view any attempt to expand NATO to its borders as a 'direct threat'.}}&lt;/ref&gt; 2009 წელს რუმინელმა ანალიტიკოსმა იულიან ჩიფუმ და მისმა თანაავტორებმა განაცხადეს, რომ უკრაინასთან დაკავშირებით რუსეთმა გამოიყენა [[ბრეჟნევის დოქტრინა|ბრეჟნევის დოქტრინის]] განახლებული ვერსია, რომელიც კარნახობს, რომ უკრაინის სუვერენიტეტი არ შეიძლება იყოს უფრო დიდი ვიდრე [[ვარშავის პაქტი|ვარშავის პაქტის]] წევრი ქვეყნები. საბჭოთა გავლენის სფეროს [[1989 წლის რევოლუციები|დაშლამდე]], 1980-იანი წლების ბოლოს და 1990-იანი წლების დასაწყისში. ეს თვალსაზრისი ეფუძნება წინაპირობას, რომ რუსეთის ქმედებები დასავლეთის დასამშვიდებლად 1990-იანი წლების დასაწყისში უნდა შეხვედროდა დასავლეთის ურთიერთშეთანხმებით, რუსეთის საზღვრის გასწვრივ ნატოს გაფართოების გარეშე.

[[File:Euromaidan Kyiv 1-12-13 by Gnatoush 005.jpg|thumb|left|[[ევრომაიდანი]]ს პროტესტი კიევში.]]
2014 წლის 21 თებერვალს პრორუსულმა უკრაინის პრეზიდენტმა [[ვიქტორ იანუკოვიჩი|ვიქტორ იანუკოვიჩმა]] და უკრაინის საპარლამენტო ოპოზიციის ლიდერებმა ხელი მოაწერეს მორიგების შეთანხმებას [[ევრომაიდანი|ევრომაიდანის]] მოძრაობის ფარგლებში (2013–2014) ფარგლებში. მეორე დღეს იანუკოვიჩი [[კიევი|კიევიდან]] გაიქცა იმპიჩმენტის კენჭისყრამდე, რომელმაც მას პრეზიდენტის უფლებამოსილება ჩამოართვა.&lt;ref name=&quot;interfax1&quot;&gt;{{Cite news|date=24 February 2014|title=Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25|agency=[[Interfax-Ukraine]]|url=http://en.interfax.com.ua/news/general/192030.html|url-status=live|access-date=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20200210094859/https://en.interfax.com.ua/news/general/192030.html|archive-date=10 February 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;RadioFreeEurope&quot;&gt;{{Cite news|last=Sindelar|first=Daisy|date=23 February 2014|title=Was Yanukovych's Ouster Constitutional?|work=Radiofreeeurope/Radioliberty|publisher=Radio Free Europe/Radio Liberty|url=http://www.rferl.org/content/was-yanukovychs-ouster-constitutional/25274346.html|url-status=live|access-date=25 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20200729143204/https://www.rferl.org/a/was-yanukovychs-ouster-constitutional/25274346.html|archive-date=29 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;huffingtonpost1&quot;&gt;{{Cite news|last=Feffer|first=John|date=14 March 2014|title=Who Are These 'People,' Anyway?|work=[[HuffPost]]|publisher=[[Buzzfeed]]|url=https://www.huffingtonpost.com/john-feffer/who-are-these-people-anyw_b_4964526.html|url-status=live|access-date=17 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140318044043/http://www.huffingtonpost.com/john-feffer/who-are-these-people-anyw_b_4964526.html|archive-date=18 March 2014|quote=At that point, his own party abandoned him and called for a vote to take place. Parliament then voted to remove Yanukovych from office by a margin of 328 to 0.}}&lt;/ref&gt; რუსულენოვანი აღმოსავლეთ უკრაინის რეგიონების ლიდერებმა განაცხადეს იანუკოვიჩისადმი ერთგულებას განაგრძობდნენ,&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Polityuk|first=Pavel|last2=Robinson|first2=Matt|last3=Baczynska|first3=Gabriela|last4=Goettig|first4=Marcin|last5=Graff|first5=Peter|last6=Elgood|first6=Giles|date=22 February 2014|title=Ukraine parliament removes Yanukovich, who flees Kiev in &quot;coup&quot;|work=Reuters|publisher=Thomson Corporation|location=Kyiv|editor-last=Roche|editor-first=Andrew|url=https://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-parliament-idINDEEA1L04L20140222|url-status=live|access-date=18 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20160609181723/http://in.reuters.com/article/ukraine-crisis-parliament-idINDEEA1L04L20140222|archive-date=9 June 2016|quote=Underscoring Ukraine's regional divisions, leaders of Russian-speaking eastern provinces loyal to Yanukovich voted to challenge anti-Yanukovich steps by the central parliament.}}&lt;/ref&gt; რამაც გამოიწვია პრორუსული არეულობა უკრაინაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=3 September 2014|title=Everything you need to know about the Ukraine crisis|url=https://www.vox.com/2014/9/3/18088560/ukraine-everything-you-need-to-know|access-date=24 January 2022|publisher=[[Vox Media]]}}&lt;/ref&gt; არეულობას მოჰყვა [[ყირიმის ანექსია რუსეთის ფედერაციის მიერ|რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსია]] 2014 წლის მარტში და [[ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში|ომი დონბასში]], რომელიც დაიწყო 2014 წლის აპრილში, [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკისა]] და [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკების]] რუსეთის მიერ მხარდაჭერილი კვაზისახელმწიფოების შექმნით.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Grytsenko|first=Oksana|last2=Vlasova|first2=Anastasia|date=12 April 2014|title=Armed pro-Russian insurgents in Luhansk say they are ready for police raid|work=[[Kyiv Post]]|publisher=Businessgroup LLC|location=Luhansk|url=http://www.kyivpost.com/content/ukraine/armed-pro-russian-insurgents-in-luhansk-say-they-are-ready-for-police-raid-343167.html|access-date=1 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20140412131249/http://www.kyivpost.com/content/ukraine/armed-pro-russian-insurgents-in-luhansk-say-they-are-ready-for-police-raid-343167.html|archive-date=12 April 2014|quote=... their top aim is federalization of the country through all-Ukrainian referendum, one step from secession from the nation. 'It should be a federation in the borders of Ukraine, but with the right to separate if people demand this,' Kariakin said, confident that 85 percent of people in Luhansk Oblast, Ukraine's seventh most populous with 2.2 million people, support him.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=16 March 2019|title=Annexation of Crimea: A masterclass in political manipulation|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2019/3/16/annexation-of-crimea-a-masterclass-in-political-manipulation|access-date=24 January 2022|publisher=[[Al Jazeera]]}}&lt;/ref&gt;

2020 წლის 14 სექტემბერს უკრაინის პრეზიდენტმა [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ვოლოდიმირ ზელენსკიმ]] დაამტკიცა უკრაინის ახალი ეროვნული უსაფრთხოების სტრატეგია, „რომელიც ითვალისწინებს ნატო-სთან გამორჩეული პარტნიორობის განვითარებას, ნატოში გაწევრიანების მიზნით“.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Duggal|first=Hanna|date=25 January 2022|title=Infographic: Military capabilities of Russia and Ukraine|work=aljazeera.com|publisher=[[Al Jazeera]]|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/1/25/infographic-military-capabilities-of-russia-and-ukraine-interactive|url-status=live|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220215002641/https://www.aljazeera.com/news/2022/1/25/infographic-military-capabilities-of-russia-and-ukraine-interactive|archive-date=15 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ua-nato-relations&quot;&gt;{{Cite news|date=11 January 2020|title=Relations with Ukraine|work=[[NATO]]|publisher=NATO|url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_37750.htm|url-status=live|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220215011708/https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_37750.htm|archive-date=15 February 2022|quote=In September 2020, President Volodymyr Zelenskyy approved Ukraine's new National Security Strategy, which provides for the development of the distinctive partnership with NATO with the aim of membership in NATO.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Getmanchuk|first=Alyona|date=30 September 2020|title=Russia as aggressor, NATO as objective: Ukraine's new National Security Strategy|work=atlanticcouncil.org|publisher=[[Atlantic Council]]|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/russia-as-aggressor-nato-as-objective-ukraines-new-national-security-strategy/|url-status=live|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220216000921/https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/russia-as-aggressor-nato-as-objective-ukraines-new-national-security-strategy/|archive-date=16 February 2022}}&lt;/ref&gt; 2021 წლის 24 მარტს ზელენსკიმ ხელი მოაწერა ''ბრძანება No117/2021''-ს, რომელიც ამტკიცებს „[[ყირიმის ავტონომიური რესპუბლიკა|ყირიმის ავტონომიური რესპუბლიკის]] დროებით ოკუპირებული ტერიტორიის და ქალაქ [[სევასტოპოლი|სევასტოპოლის]] დეოკუპაციისა და რეინტეგრაციის სტრატეგიას“.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=24 March 2021|title=Zelensky enacts strategy for de-occupation and reintegration of Crimea|work=[[Ukrinform]]|publisher=[[Government of Ukraine]]|url=https://www.ukrinform.net/rubric-polytics/3214479-zelensky-enacts-strategy-for-deoccupation-and-reintegration-of-crimea.html|url-status=live|access-date=15 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20211212130511/https://www.ukrinform.net/rubric-polytics/3214479-zelensky-enacts-strategy-for-deoccupation-and-reintegration-of-crimea.html|archive-date=12 December 2021|quote=''Decree No. 117/2021'' of March 24 on enactment of the relevant decision of the National Security and Defense Council was published on the website of the Head of State.}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის ივლისში პუტინმა გამოაქვეყნა ესე, სახელწოდებით: ''რუსებისა და უკრაინელების ისტორიული ერთიანობის შესახებ'', რომელშიც მან კიდევ ერთხელ დაადასტურა თავისი შეხედულება, რომ რუსები და უკრაინელები „[[სრულიად რუსი ერი|ერთი ხალხია]]“.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Putin|first=Vladimir|date=12 July 2021|title=Article by Vladimir Putin 'On the Historical Unity of Russians and Ukrainians'|url=http://en.kremlin.ru/events/president/news/66181|access-date=1 February 2022|work=The Kremlin|publisher=[[Government of Russia]]}}&lt;/ref&gt; ამერიკელმა ისტორიკოსმა ტიმოთი სნაიდერმა პუტინის იდეები [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმად შეაფასა]].&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Snyder|first=Timothy D.|date=18 January 2022|title=How to think about war in Ukraine|url=https://snyder.substack.com/p/how-to-think-about-war-in-ukraine|access-date=25 January 2021|work=Thinking about... (newsletter)|publisher=[[Substack]]}}&lt;/ref&gt; ბრიტანელმა ჟურნალისტმა ედუარდ ლუკასმა მას ისტორიული რევიზიონიზმი უწოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lucas|first=Edward|date=15 September 2020|title=Why Putin's history essay requires a rewrite|url=https://www.thetimes.co.uk/article/why-putins-history-essay-requires-a-rewrite-6nzjzbqjb|access-date=25 January 2022|work=[[The Times]]|publisher=Times Newspapers}}&lt;/ref&gt; სხვა დამკვირვებლებმა აღნიშნეს, რომ რუსეთის ხელმძღვანელობას აქვს დამახინჯებული შეხედულება თანამედროვე უკრაინასა და მის ისტორიაზე.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Roth|first=Andrew|date=7 December 2021|title=Putin's Ukraine rhetoric driven by distorted view of neighbour|url=https://www.theguardian.com/world/2021/dec/07/putins-ukraine-rhetoric-driven-by-distorted-view-of-neighbour|access-date=25 January 2021|work=The Guardian}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Dickinson|first=Peter|date=15 July 2021|title=Putin's new Ukraine essay reveals imperial ambitions|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/putins-new-ukraine-essay-reflects-imperial-ambitions/|access-date=25 January 2021|publisher=[[Atlantic Council]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Wilson|first=Andrew|date=23 December 2021|title=Russia and Ukraine: 'One People' as Putin Claims?|url=https://rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/russia-and-ukraine-one-people-putin-claims|access-date=25 January 2022|publisher=[[Royal United Services Institute]]}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა განაცხადა, რომ უკრაინის შესაძლო გაწევრიანება ნატოში და ზოგადად ნატოს გაფართოება საფრთხეს უქმნის ეროვნულ უსაფრთხოებას.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Taylor|first=Paul|date=23 November 2021|title=Ukraine: NATO's original sin|work=[[Politico]]|publisher=[[Axel Springer SE]]|url=https://www.politico.eu/article/ukraine-nato-georgia-europe-european-union-united-states/|url-status=live|access-date=1 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220129135805/https://www.politico.eu/article/ukraine-nato-georgia-europe-european-union-united-states/|archive-date=29 January 2022|quote=The result heightened Kremlin's fears of encirclement and of losing the strategic depth that enabled Russia to prevail over Western invaders twice ... no amount of assurances that NATO is not a threat to Russia, that its purpose is purely defensive or that none of its weapons would ever be used except in response to an attack could assuage Moscow.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Guyer|first=Jonathan|date=27 January 2022|title=How America's NATO expansion obsession plays into the Ukraine crisis|work=Vox|publisher=Vox Media|url=https://www.vox.com/22900113/nato-ukraine-russia-crisis-clinton-expansion|url-status=live|access-date=20 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218060139/https://www.vox.com/22900113/nato-ukraine-russia-crisis-clinton-expansion|archive-date=18 February 2022|quote=To the West, it's a statement of autonomy; to Russia, it's a threat.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Lee|first=Matthew|last2=Cook|first2=Lorne|date=7 January 2022|title=US, NATO rule out halt to expansion, reject Russian demands|language=en|work=AP News|agency=[[Associated Press]]|url=https://apnews.com/article/europe-russia-ukraine-vladimir-putin-emmanuel-macron-4b0815a24bb98ca7e3b81aa0dc6b1838|url-status=live|access-date=24 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220124151428/https://apnews.com/article/europe-russia-ukraine-vladimir-putin-emmanuel-macron-4b0815a24bb98ca7e3b81aa0dc6b1838|archive-date=24 January 2022}}&lt;/ref&gt; თავის მხრივ, უკრაინა და რუსეთის მეზობელი ევროპის სხვა ქვეყნები ადანაშაულებენ პუტინს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] ან [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირის]] აღდგენის მცდელობაში და აგრესიული მილიტარისტული პოლიტიკის გატარებაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=13 September 2014|title=Putin wants to destroy Ukraine and restore Soviet Union, says Yatseniuk|url=https://www.theguardian.com/world/2014/sep/13/putin-destroy-restore-soviet-union-ukraine-pm|access-date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=28 March 2014|title=Vladimir Putin: The rebuilding of 'Soviet' Russia|url=https://www.bbc.co.uk/news/magazine-26769481|access-date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=11 January 2022|title=Putin wants to reestablish the Russian empire. Can NATO stop him without war?|url=https://www.inquirer.com/opinion/ukraine-putin-russia-nato-20220111.html|access-date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|others=Photograph by Office of the Lithuanian President|date=20 December 2021|title=Lithuanian president: Russia's attempts to create 'zones of influence' will not be tolerated|work=LRT English|publisher=[[Lithuanian National Radio and Television]]|agency=[[Baltic News Service]]|url=https://www.lrt.lt/en/news-in-english/19/1568409/lithuanian-president-russia-s-attempts-to-create-zones-of-influence-will-not-be-tolerated|url-status=live|access-date=25 January 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220125154846/https://www.lrt.lt/en/news-in-english/19/1568409/lithuanian-president-russia-s-attempts-to-create-zones-of-influence-will-not-be-tolerated|archive-date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=20 June 2016|title=In push for equal NATO status, Poland asks for flashpoint troops|url=https://www.reuters.com/article/us-nato-poland-suwalki-idUSKCN0Z61XH|access-date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;

[[File:World map showing CSTO and NATO member states with disputed regions.svg|centre|thumb|700px|
{{Legend|#d40000|[[კუხო]]}}
{{Legend|#000080|[[ნატო]]}}
{{Legend|#ffd900|სამხელმწიფოები ტერიტორიული დავებით რუსეთთან ([[იაპონია]], [[საქართველო]] და [[უკრაინა]])}}
{{Legend|#008000|სეპარატისტული რეგიონები ([[აფხაზეთის რესპუბლიკა|აფხაზეთი]], [[ყირიმი]], [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკი]], [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკი]], [[სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა|სამხრეთი ოსეთი]])}}
]]

== შეჭრამდელი სიტუაცია ==

=== რუსული სამხედრო ძალის თავმოყრა ===

[[File:2nd Battalion, 503rd Infantry Regiment, 173rd Airborne Brigade depart Aviano Air Base, Italy, Feb. 24, 2022.jpg|thumb|[[აშშ-ის მეორე ბატალეონი, 503-ე ქვეითი პოლკი|აშშ-ის მეორე ბატალეონის, 503-ე ქვეითი პოლკის]] პარაშუტისტები იტლიიდან მიემართებიან [[ლატვია|ლატვიაში]] 24 თებერვალს. რუსეთის საპასუხოდ ათასობით ამერიკელი ჯარიკაცი გადაისროლეს აღმოსავლეთ ევროპაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.stripes.com/theaters/europe/2022-02-24/173rd-Airborne-Brigade-Ukraine-Latvia-Russia-5128627.html |work=Stars and Stripes |title=173rd Airborne Brigade battalion heads to Latvia as Ukraine comes under Russian attack |date=24 February 2022 |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;]]

კონფლიქტი დაიწყო ძირითადი სამხედრო ძალის თავმოყრით, თავდაპირველად 2021 წლის მარტიდან აპრილამდე, შემდეგ კი 2021 წლის ოქტომბრიდან 2022 წლის თებერვლამდე. მეორე ეტაპზე, რუსეთმა წამოაყენა მოთხოვნები შეერთებულ შტატებსა და ნატო-ს მიმართ, წარუდგინა ორი ხელშეკრულების პროექტი, რომელიც შეიცავდა მოთხოვნებს, რომლებსაც მოიხსენიებს, როგორც „უსაფრთხოების გარანტიებს“, მათ შორის იურიდიულად სავალდებულო დაპირებას, რომ უკრაინა ნატოში არ გაწევრიანდებოდა და ნატო შეამცირებდა სამხედრო წარმომადგენლობას აღმოსავლეთ ევროპაში&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Tétrault-Farber|first=Gabrielle|last2=Balmforth|first2=Tom|date=2021-12-17|title=Russia demands NATO roll back from East Europe and stay out of Ukraine|language=en|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/russia-unveils-security-guarantees-says-western-response-not-encouraging-2021-12-17/|url-status=live|access-date=2022-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222081106/https://www.reuters.com/world/russia-unveils-security-guarantees-says-western-response-not-encouraging-2021-12-17/|archive-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt; და დაემუქრა დაუზუსტებელი სამხედრო პასუხით, თუ ნატო გააგრძელებდა „აგრესიულობის ხაზს“.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=MacKinnon|first=Mark|date=2021-12-21|title=Putin warns of unspecified military response if U.S. and NATO continue 'aggressive line'|language=en-CA|work=The Globe and Mail|url=https://www.theglobeandmail.com/world/article-putin-warns-of-unspecified-military-response-if-us-and-nato-continue/|url-status=live|access-date=2022-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20220115165246/https://www.theglobeandmail.com/world/article-putin-warns-of-unspecified-military-response-if-us-and-nato-continue/|archive-date=15 January 2022}}&lt;/ref&gt;

=== რუსული ბრალდებები ===
==== რუსეთის ბრალდება გენოციდში ====

2021 წლის 9 დეკემბერს რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ისაუბრა რუსეთის ფარგლებს გარეთ რუსულენოვანთა დისკრიმინაციაზე და თქვა: „უნდა ვთქვა, რომ [[რუსოფობია]] პირველი ნაბიჯია [[გენოციდი|გენოციდისკენ]]. მე და შენ ვიცით რა ხდება დონბასში. ეს, რა თქმა უნდა, ძალიან ჰგავს გენოციდს.“&lt;ref&gt;{{Cite news|date=10 December 2021|title=Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide'|work=AFP|publisher=[[The Moscow Times]]|url=https://www.themoscowtimes.com/2021/12/10/putin-says-conflict-in-eastern-ukraine-looks-like-genocide-a75780|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220221082440/https://www.themoscowtimes.com/2021/12/10/putin-says-conflict-in-eastern-ukraine-looks-like-genocide-a75780|archive-date=21 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=9 December 2021|title=Путин заявил о геноциде на Донбассе|work=[[Rossiyskaya Gazeta]]|url=https://rg.ru/2021/12/09/putin-zaiavil-o-genocide-na-donbasse.html|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222212644/https://rg.ru/2021/12/09/putin-zaiavil-o-genocide-na-donbasse.html|archive-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსეთმა ასევე დაგმო უკრაინული ენის კანონი.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=1 April 2021|title=New law stokes Ukraine language tensions|work=France 24|url=https://www.france24.com/en/live-news/20210401-new-law-stokes-ukraine-language-tensions|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224032739/https://www.france24.com/en/live-news/20210401-new-law-stokes-ukraine-language-tensions|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=8 February 2022|title=The Ukrainian language is having a moment. To Putin's ears, it's a shot against Russian speakers|work=The Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/08/ukraine-russia-language-putin/|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220208194442/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/08/ukraine-russia-language-putin/|archive-date=8 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=13 February 2022|title=Ukraine's star author Kurkov says his native Russian should be curbed|work=France 24|url=https://www.france24.com/en/live-news/20220213-ukraine-s-star-author-kurkov-says-his-native-russian-should-be-curbed|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218203248/https://www.france24.com/en/live-news/20220213-ukraine-s-star-author-kurkov-says-his-native-russian-should-be-curbed|archive-date=18 February 2022}}&lt;/ref&gt; 2022 წლის 15 თებერვალს პუტინმა პრესას განუცხადა: „ის, რაც დონბასში ხდება, ზუსტად გენოციდია“.&lt;ref name=&quot;france24genocide&quot;&gt;{{Cite news|date=15 February 2021|title=US accuses Moscow of creating Ukraine invasion pretext with 'genocide' claims|work=AFP|publisher=[[France 24]]|url=https://www.france24.com/en/live-news/20220216-us-accuses-moscow-of-creating-ukraine-invasion-pretext-with-genocide-claims|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224034042/https://www.france24.com/en/live-news/20220216-us-accuses-moscow-of-creating-ukraine-invasion-pretext-with-genocide-claims|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; საინფორმაციო გამოშვებებმა აღნიშნეს, რომ მიუხედავად პუტინის მიერ მშობლიური რუსულენოვანი მოსახლების გენოციდში ბრალდებებისა, უკრაინის პრეზიდენტი [[ვოლოდიმირ ზელენსკი]] თავად არის მშობლიური ენით რუსულის მოლაპარაკე.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Vasilyeva|first=Nataliya|date=19 February 2022|title=Russians accuse Ukrainians of genocide as they pave way for potential invasion|work=The Telegraph|url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/19/russians-accuse-ukrainians-genocide-propaganda-blitz/|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223103730/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/19/russians-accuse-ukrainians-genocide-propaganda-blitz/|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რამდენიმე საერთაშორისო ორგანიზაციამ, მათ შორის [[გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი|გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარი]], ეუთოს სპეციალური სადამკვირვებლო მისია უკრაინაში და [[ევროპის საბჭო]], ვერ იპოვეს რუსეთის ბრალდებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=15 June 2014|title=Report on the human rights situation in Ukraine|url=https://www.ohchr.org/Documents/Countries/UA/HRMMUReport15June2014.pdf|publisher=OHCHR|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Civic Space and Fundamental Freedoms in Ukraine|url=https://www.ohchr.org/Documents/Countries/UA/UkraineCivicSpace2021-EN.pdf|publisher=OHCHR|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Daily and spot reports from the Special Monitoring Mission to Ukraine|url=https://www.osce.org/ukraine-smm/reports|publisher=OSCE|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2 April 2014|title=Ad hoc Report on the situation of national minorities in Ukraine adopted on 1 April 2014|url=https://rm.coe.int/16800c5d6f|publisher=Council of Europe}}&lt;/ref&gt; გენოციდის ბრალდებები [[ევროკომისია|ევროკომისიამ]] უარყო, როგორც რუსული დეზინფორმაცია.

უკრაინაში აშშ-ს საელჩომ რუსეთის გენოციდზე ბრალდება შეაფასა, როგორც სიცრუე,&lt;ref&gt;{{Cite news|date=17 February 2022|title=United States: Russia's claim of 'genocide in Ukraine' is reprehensible falsehood|work=[[Ukrinform]]|url=https://www.ukrinform.net/rubric-polytics/3406104-united-states-russias-claim-of-genocide-in-ukraine-is-reprehensible-falsehood.html|url-status=live|access-date=22 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218120707/https://www.ukrinform.net/rubric-polytics/3406104-united-states-russias-claim-of-genocide-in-ukraine-is-reprehensible-falsehood.html|archive-date=18 February 2022|quote=The Embassy of the United States of America in Ukraine called Russia's claim of &quot;genocide in Ukraine&quot; reprehensible falsehood.}}&lt;/ref&gt; ხოლო აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის სპიკერმა ნედ პრაისმა თქვა, რომ მოსკოვი ამგვარ პრეტენზიებს უკრაინაში შეჭრის საბაბად თხზავს.&lt;ref name=&quot;france24genocide1&quot;&gt;{{Cite news|date=15 February 2021|title=US accuses Moscow of creating Ukraine invasion pretext with 'genocide' claims|work=AFP|publisher=[[France 24]]|url=https://www.france24.com/en/live-news/20220216-us-accuses-moscow-of-creating-ukraine-invasion-pretext-with-genocide-claims|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224034042/https://www.france24.com/en/live-news/20220216-us-accuses-moscow-of-creating-ukraine-invasion-pretext-with-genocide-claims|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; 18 თებერვალს, რუსეთის ელჩმა შეერთებულ შტატებში, ანატოლი ანტონოვმა, უპასუხა შეკითხვას აშშ-ის ოფიციალური პირების შესახებ, რომლებიც ეჭვქვეშ აყენებენ დონბასში რუსების გენოციდის ფაქტს, საელჩოს ფეისბუქის გვერდზე განცხადების გამოქვეყნებით, რომელშიც ნათქვამია: „ამერიკელებს ურჩევნიათ არა მხოლოდ იგნორირება გაუკეთონ უკრაინაში რუსების იძულებითი ასიმილაციის მცდელობებს, არამედ ასევე კატეგორიულად ემხრობიან პოლიტიკური და სამხედრო მხარდაჭერით“.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=18 February 2021|title=US condones forceful assimilation of Russians in Ukraine – Russian ambassador to US|work=[[TASS]]|url=https://tass.com/russia/1405599|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218033744/https://tass.com/russia/1405599|archive-date=18 February 2022|quote=}}&lt;/ref&gt;

21 თებერვალს, სიტყვით გამოსვლისას, პუტინმა უკრაინულ საზოგადოებას ბრალი [[ნეონაციზმი|ნეონაციზმში]] დასდო და განაცხადა, რომ რუსეთის მიზანი უკრაინის „დენაციფიკაცია“ იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Fisher |author-first1=Max |date=23 February 2022 |title=Word by Word and Between the Lines: A Close Look at Putin's Speech |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2022/02/23/world/europe/putin-speech-russia-ukraine.html |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://archive.today/20220223115611/https://www.nytimes.com/2022/02/23/world/europe/putin-speech-russia-ukraine.html |archive-date=23 თებერვალი 2022 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Seddon |author-first1=Max |title=Putin justifies war in menacing speech as Zelensky appeals for peace |url=https://www.ft.com/content/0783ea10-b493-4889-8da8-5a5ea75cb977 |access-date=24 February 2022 |work=[[Financial Times]] |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224112202/https://www.ft.com/content/0783ea10-b493-4889-8da8-5a5ea75cb977 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;&gt;{{cite news|author-last1=Abbruzzese |author-first1=Jason |date=24 February 2022 |title=Putin says he is fighting a resurgence of Nazism. That's not true. |work=[[NBC News]] |url=https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/live-blog/russia-ukraine-conflict-live-updates-n1289655/ncrd1289673 |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224112830/https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/live-blog/russia-ukraine-conflict-live-updates-n1289655/ncrd1289673 |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; პრესაზე დაყრდნობით, პუტინი ამ „მცდარ ნაციზმს“ იყენებდა უკრაინაში შეჭრის საბაბად, მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინაში მემარჯვენე რადიკალიზმს ფართო მხარდაჭერა არ აქვს მთავრობაში, [[უკრაინის შეიარაღებული ძალები|არმიასა]] და [[უკრაინის უმაღლესი რადა|რადაში]].&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Li |author-first1=David K. |author-last2=Allen |author-first2=Jonathan |author-last3=Siemaszko |author-first3=Corky |title=Putin using false 'Nazi' narrative to justify Russia's attack on Ukraine, experts say |url=https://www.nbcnews.com/news/world/putin-claims-denazification-justify-russias-attack-ukraine-experts-say-rcna17537 |access-date=24 February 2022 |work=[[NBC News]] |date=24 February 2022 |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225025147/https://www.nbcnews.com/news/world/putin-claims-denazification-justify-russias-attack-ukraine-experts-say-rcna17537 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:02&quot;/&gt; პრეზიდნეტი ზელენსკი და პრემიერ მინისტრი შმიგალი [[აშქენაზები|აშქენაზი]] ებრაელები არიან. უკრაინა არის მეორე ქვეყანა, რომლის სათავეშიც ებრაელები არიან, პირველია ისრაელი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine's Newly Elected President Is Jewish. So Is Its Prime Minister. Not All Jews There Are Pleased |url=https://www.nytimes.com/2019/04/24/world/europe/volodomyr-zelensky-ukraine-jewish-president.html |website=[[The New York Times]] |date=24 April 2019 |access-date=25 February 2022 |author-last1=Higgins |author-first1=Andrew }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{cite web|author-last=Snyder |author-first=Timothy |title=Putin's Hitler-like tricks and tactics in Ukraine |url=https://www.bostonglobe.com/2022/02/24/opinion/putins-hitler-like-tricks-tactics-ukraine/ |access-date=25 February 2022 |website=BostonGlobe.com |publisher=[[The Boston Globe]] |language=en-US}}&lt;/ref&gt; ბრალდებას თავად ზელენსკიმ უპასუხა, მან განაცხადა, რომ ბაბუამისი საბჭოთა არმიაში იბრძოდა ნაცისტების წინააღმდეგ&lt;ref&gt;{{cite web|author-last2=Basu |author-first1=Dave |author-last1=Lawler |author-first2=Zachary |date=24 February 2022 |title=Ukrainian President Zelensky says Putin has ordered invasion as country prepares for war |url=https://www.axios.com/ukraine-russia-putin-zelensky-invasion-3e5b8783-c4b6-41e9-b6d5-b0706bfedfdf.html |access-date=24 February 2022 |website=Axios |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224031305/https://www.axios.com/ukraine-russia-putin-zelensky-invasion-3e5b8783-c4b6-41e9-b6d5-b0706bfedfdf.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt; და ჰოლოკოსტში სამი ოჯახის წევრი დაკარგა.&lt;ref&gt;{{cite news|author-last1=Li |author-first1=David K. |author-last2=Allen |author-first2=Jonathan |author-last3=Siemaszko |author-first3=Corky |date=24 February 2022|title=Putin using false 'Nazi' narrative to justify Russia's attack on Ukraine, experts say |work=[[NBC News]] |url=https://www.nbcnews.com/news/world/putin-claims-denazification-justify-russias-attack-ukraine-experts-say-rcna17537 |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225025147/https://www.nbcnews.com/news/world/putin-claims-denazification-justify-russias-attack-ukraine-experts-say-rcna17537 |archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; პუტინის მიერ ჰოლოკოსტით მანიპულირება დაგმო აშშ-ის ჰოლოკოსტის მემორიალურმა მუზეუმმა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Museum concerned about loss of life |url=https://www.ushmm.org/information/press/press-releases/museum-condemns-russias-invasion-of-ukraine |access-date=25 February 2022 |website=www.ushmm.org |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225015426/https://www.ushmm.org/information/press/press-releases/museum-condemns-russias-invasion-of-ukraine |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;/&gt;

==== სავარაუდო შეტაკებები ====

[[ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში|დონბასში ბრძოლები]] მნიშვნელოვნად გამწვავდა 2022 წლის 17 თებერვალს. მიუხედავად იმისა, რომ 2022 წლის პირველ ექვს კვირაში თავდასხმების ყოველდღიური რაოდენობა მერყეობდა ორიდან ხუთამდე,&lt;ref name=&quot;Globe22&quot;&gt;{{Cite news|last=Mark MacKinnon and Adrian Morrow|title=Putin orders snap nuclear drill|page=A3|work=[[The Globe and Mail]]}}&lt;/ref&gt; უკრაინის სამხედროებმა 17 თებერვალს 60 თავდასხმა განაცხადეს. რუსეთის სახელმწიფო მედია ასევე იტყობინება იმავე დღეს 20-ზე მეტი საარტილერიო თავდასხმის სეპარატისტთა პოზიციებზე.&lt;ref name=&quot;Globe22&quot; /&gt; მაგალითად, უკრაინის მთავრობამ რუსი სეპარატისტებს დაადანაშაულა სტანიცია ლუჰანსკას საბავშვო ბაღის დაბომბვაში არტილერიის გამოყენებით, რის შედეგადაც სამი მშვიდობიანი მოქალაქე დაშავდა. ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკამ განაცხადა, რომ მის ძალებს უკრაინის მთავრობა თავს დაესხა ნაღმტყორცნებით, ყუმბარმტყორცნებით და ტყვიამფრქვევით.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=17 February 2022|title=Ukraine: How big is Russia's military build-up?|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60158694|work=BBC News|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/west-accuses-russia-of-trying-to-create-pretext-for-invasion-after-shelling-in-east-ukraine/ar-AATZcQu?ocid=uxbndlbing|title=Ukraine, West accuse Russia of trying to create pretext for invasion after shelling in east|work=MSN|date=17 February 2022|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;

მეორე დღეს სეპარატისტულმა დონეცკის სახალხო რესპუბლიკამ და ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკამ გასცეს ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის სავალდებულო ევაკუაციის შესახებ მათი შესაბამისი დედაქალაქებიდან, თუმცა აღინიშნა, რომ სრული ევაკუაციის განხორციელებას თვეები დასჭირდებოდა.&lt;ref name=&quot;MTRefugeesRostov&quot;&gt;{{Cite web|last1=Light|first1=Felix|title=In the Closest Russian City to Ukraine's Separatist Region, There Are Few Signs of Refugees|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/20/in-the-closest-russian-city-to-ukraines-separatist-region-there-are-few-signs-of-refugees-a76473|date=20 February 2022|access-date=20 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/east-ukraine-shelling-russian-invasion-fears-putin-pretext-rcna16773|title=Russian-backed separatists announce civilian evacuation from eastern Ukraine as escalation stokes Russian invasion fears|date=18 February 2022|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/warning-siren-sounds-in-rebel-held-capital-in-east-ukraine-reuters-witness/ar-AAU29BV?ocid=entnewsntp|title=Warning siren sounds in rebel-held capital in east Ukraine -Reuters witness|date=18 February 2022|first1=Alexander|last1=Smith|access-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=19 February 2022|title=Ukraine conflict: Rebels declare general mobilisation as fighting grows|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60443504|url-status=live|access-date=19 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220219100114/https://www.bbc.com/news/world-europe-60443504|archive-date=19 February 2022}}&lt;/ref&gt; უკრაინული მედია იტყობინება, რომ დონბასში რუსეთის მეთაურობით საარტილერიო დაბომბვის მკვეთრი ზრდა, როგორც უკრაინის არმიის პროვოცირების მცდელობა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=47 shelling incidents leave 5 injured in Donbas|url=https://kyivindependent.com/national/over-40-shelling-incidents-leave-5-injured-in-donbas/|date=18 February 2022|access-date=18 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=How Russian proxy forces are attempting to provoke the Ukrainian army and are lying about a new Ukrainian offensive|url=https://english.nv.ua/nation/how-russian-proxies-are-attempting-to-provoke-the-ukrainian-army-lying-about-a-ukrainian-offensive-50218033.html|date=18 February 2022|access-date=18 February 2022}}&lt;/ref&gt;

21 თებერვალს, რუსეთის [[რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახური|უშიშროების ფედერალურმა სამსახურმა]] (FSB) გამოაცხადა, რომ უკრაინის დაბომბვამ გაანადგურა FSB-ის სასაზღვრო ობიექტი [[როსტოვის ოლქი|როსტოვის ოლქში]], რუსეთ-უკრაინის საზღვრიდან 150 მეტრში.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=&lt;!--Staff writer(s)/no by-line.--&gt;|date=21 February 2022|title=|script-title=ru:ФСБ сообщила о попадании снаряда в погранпункт на границе с ДНР|language=ru|trans-title=The FSB reported that a shell hit the border checkpoint on the border with the DPR|work=[[RBK Daily]]|publisher=[[RBK Group]]|url=https://www.rbc.ru/politics/21/02/2022/621360d79a79470fcd422edd|url-status=live|access-date=22 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222023632/https://www.rbc.ru/politics/21/02/2022/621360d79a79470fcd422edd|archive-date=22 February 2022|issn=1991-0703|oclc=849495462}}&lt;/ref&gt; ცალკე, [[სამხრეთის სამხედრო ოლქი|სამხრეთ სამხედრო ოლქის]] პრესსამსახურმა გამოაცხადა, რომ იმ დღეს დილით რუსულმა ძალებმა სოფელ მიტიაკინსკაიას მახლობლად ხუთი დივერსანტი მოკლეს, რომელებმაც საზღვარი გადაკვეთეს [[ქვეითთა საბრძოლო მანქანა|ქვეითთა ორი საბრძოლო მანქანით]].&lt;ref&gt;{{Cite news|date=21 February 2022|title=Российские военнослужащие уничтожили пять диверсантов с Украины при нарушении границы|publisher=[[TASS]]|url=https://tass.ru/proisshestviya/13784397?from=feed|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220221163322/https://tass.ru/proisshestviya/13784397?from=feed|archive-date=21 February 2022}}&lt;/ref&gt; უკრაინამ ორივე ინციდენტში მონაწილეობა უარყო და მათ სიყალბე უწოდა.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=21 February 2022|title=Russia Says Border Facility Near Ukraine Destroyed in Shell Attack|publisher=The Moscow Times|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/21/russia-says-border-facility-near-ukraine-destroyed-in-shell-attack-a76487|url-status=live|access-date=21 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220221123839/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/21/russia-says-border-facility-near-ukraine-destroyed-in-shell-attack-a76487|archive-date=21 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=21 February 2022|title=Russia says it prevented border breach from Ukraine, Kyiv calls it fake news|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-it-prevented-border-breach-ukraine-kyiv-calls-it-fake-news-2022-02-21/|url-status=live|access-date=21 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220221131855/https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-it-prevented-border-breach-ukraine-kyiv-calls-it-fake-news-2022-02-21/|archive-date=21 February 2022}}&lt;/ref&gt; გარდა ამისა, ორი უკრაინელი ჯარისკაცი და ერთი მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა დაბომბვის შედეგად სოფელ ზაიცევეში, დონეცკიდან 30 კმ-ს მოშორებით ჩრდილოეთით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://english.alarabiya.net/News/world/2022/02/21/Two-Ukraine-soldiers-killed-in-shelling-Police|title=Two Ukraine soldiers, civilian killed in shelling|work=Al-Arabiyah|date=21 February 2022|access-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რამდენიმე ანალიტიკოსმა, მათ შორის საგამოძიებო ვებსაიტმა Bellingcat-მა გამოაქვეყნა მტკიცებულება იმისა, რომ დონბასში თავდასხმების, აფეთქებებისა და ევაკუაციის უმეტესობა, მათ შორის დივერსანტების როსტოვის ოლქში შეჭრა, რუსეთის მიერ იყო დადგმული.&lt;ref&gt;{{Cite web|title='Dumb and lazy': the flawed films of Ukrainian 'attacks' made by Russia's 'fake factory'|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/21/dumb-and-lazy-the-flawed-films-of-ukrainian-attacks-made-by-russias-fake-factory|date=21 February 2022|access-date=22 February 2022|work=The Guardian}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Four Russian false flags that are comically easy to debunk|url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/21/five-russian-false-flags-comically-easy-debunk/|date=21 February 2022|access-date=22 February 2022|publisher=The Telegraph}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Russia's 'Idiotic' Disinformation Campaign Could Still Lead to War in Ukraine|url=https://www.vice.com/en/article/88gdj3/russia-disinformation-campaign-bombing-ukraine|date=21 February 2022|access-date=22 February 2022|publisher=Vice Media}}&lt;/ref&gt;

21 თებერვალს, [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკაში]] მდებარე ლუჰანსკის თბოელექტროსადგური უცნობი ძალებისგან დაიბომბა. უკრაინული ამბები აცხადებდა, რომ ამის შედეგად ის დახურეს.

=== ინტერვენცია დონბასში ===
==== 21 თებერვალი ====

2022 წლის 21 თებერვალს, დონეცკისა და ლუჰანსკის რესპუბლიკების აღიარების შემდეგ, პუტინმა ბრძანა რუსული ჯარების (ტანკების ჩათვლით) გაგზავნა დონბასში, რასაც რუსეთი „სამშვიდობო მისიას“ უწოდებდა.&lt;ref name=&quot;ru-troops-donbas&quot;&gt;{{Cite news|date=21 February 2022|title=Putin orders troops into separatist-held parts of Ukraine|publisher=CNN|url=https://cnn.com/2022/02/21/europe/russia-ukraine-tensions-monday-intl/index.html|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223102720/https://www.cnn.com/2022/02/21/europe/russia-ukraine-tensions-monday-intl/index.html|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Philp|first=Catherine|last2=Wright|first2=Oliver|last3=Brown|first3=Larissa|date=22 February 2022|title=Putin sends Russian tanks into Ukraine|language=en|work=The Times|url=https://www.thetimes.co.uk/article/putin-sends-tanks-into-ukraine-75dj973v8|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223032437/https://www.thetimes.co.uk/article/putin-sends-tanks-into-ukraine-75dj973v8|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსეთის სამხედროებმა განაცხადეს, რომ მათ მოკლეს 5 უკრაინელი დივერსანტი, რომლებმაც საზღვარი გადაკვეთეს, კიევმა ეს უარყო.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Russia claims to kill 5 Ukrainian 'saboteurs' who crossed border|work=THE TIMES OF ISRAEL|url=https://www.timesofisrael.com/russia-claims-to-kill-5-ukrainian-saboteurs-who-crossed-border/|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220221232442/https://www.timesofisrael.com/russia-claims-to-kill-5-ukrainian-saboteurs-who-crossed-border/|archive-date=21 February 2022}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, რამდენიმე დამოუკიდებელმა მედიასაშუალებამ დაადასტურა, რომ რუსული ძალები დონბასში შედიოდნენ.

==== 22 თებერვალი ====

2022 წლის 22 თებერვალს აშშ-ის პრეზიდენტმა [[ჯო ბაიდენი|ჯო ბაიდენმა]] განაცხადა, რომ „უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დასაწყისი“ მოხდა. [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] გენერალურმა მდივანმა [[იენს სტოლტენბერგი|იენს სტოლტენბერგმა]] და კანადის პრემიერ მინისტრმა [[ჯასტინ ტრიუდო|ჯასტინ ტრუდომ]] განაცხადეს, რომ მოხდა „შემდგომი შეჭრა“. უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, [[დმიტრო კულება|დმიტრო კულებამ]], განაცხადა: „არ არსებობს მცირე, საშუალო ან დიდი შეჭრა. შეჭრა შეჭრაა“.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Russian troops in east Ukraine an 'invasion,' White House declares - National|url=https://globalnews.ca/news/8636852/russian-troops-in-east-ukraine-an-invasion-white-house-declares/|access-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt;

[[File:Обращение Президента Российской Федерации 2022-02-21.webm|thumb|thumbtime=00:03|პუტინის მიმართვა&lt;br&gt;&lt;small&gt;(ხელმისაწვდომია ინგლისური და რუსული სუბტიტრები)&lt;/small&gt;]]
იმავე დღეს ფედერაციის საბჭომ ერთხმად მისცა პუტინს უფლება გამოეყენებინა სამხედრო ძალა რუსეთის ფარგლებს გარეთ. თავის მხრივ, პრეზიდენტმა ზელენსკიმ გასცა ბრძანება უკრაინის რეზერვისტების გაწვევის შესახებ, თუმცა ჯერ არ მიუღია საერთო მობილიზაცია.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Zinets|first=Natalia|last2=Williams|first2=Matthias|date=22 February 2022|title=Ukrainian president drafts reservists but rules out general mobilisation for now|language=en|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-calls-up-reservists-launches-programme-economic-patriotism-2022-02-22/|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222235612/https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-calls-up-reservists-launches-programme-economic-patriotism-2022-02-22/|archive-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt;

23 თებერვალს უკრაინამ გამოაცხადა ქვეყნის მასშტაბით [[საგანგებო მდგომარეობა]] დონბასში ოკუპირებული ტერიტორიების გამოკლებით, რომელიც ძალაში შუაღამისას ამოქმედდა.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Kingsley|first=Thomas|date=23 February 2022|title=Ukraine to introduce a state of emergency and tells its citizens to leave Russia immediately|work=The Independent|url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-sanctions-ukraine-reservists-west-b2021165.html|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224032730/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-sanctions-ukraine-reservists-west-b2021165.html|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს რუსეთმა დაიწყო კიევში საელჩოს ევაკუაცია და ასევე შენობის ზემოდან ჩამოხსნა რუსეთის დროშა.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Litvinova|first=Dasha|date=23 February 2022|title=Russia evacuates embassy in Ukraine as crisis escalates|work=Associated Press|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223102040/https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt; უკრაინის პარლამენტისა და მთავრობის ვებსაიტებზე, საბანკო ვებგვერდებთან ერთად, [[Denial-of-service attack|DDoS]] თავდასხმები მოხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=23 February 2022|title=Ukraine hit by more cyberattacks, destructive malware|language=en|work=Associated Press|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-technology-business-europe-russia-9e9f9e9b52eaf53cf9d8ade0588b661b|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064547/https://apnews.com/article/russia-ukraine-technology-business-europe-russia-9e9f9e9b52eaf53cf9d8ade0588b661b|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

24 თებერვალს, გამთენიისას, ზელენსკი გამოვიდა ტელევიზიით, რომელშიც მან რუსეთის მოქალაქეებს რუსულად მიმართა და სთხოვა, თავიდან აიცილონ ომი.

==== გაეროს უშიშროების საბჭო ====

21 თებერვლის ინტერვენცია დონბასში ფართოდ დაგმო [[გაეროს უშიშროების საბჭო|გაეროს უშიშროების საბჭომ]].&lt;ref&gt;{{Cite web|last=News|first=A. B. C.|title=Putin gets no support from UN Security Council over Ukraine|url=https://abcnews.go.com/US/wireStory/putin-support-security-council-ukraine-83037165|access-date=2022-02-24|language=en}}&lt;/ref&gt; კენიის ელჩმა, მარტინ კიმანიმ, პუტინის ნაბიჯი კოლონიალიზმს შეადარა და თქვა: „ჩვენ უნდა დავასრულოთ გამოჯანმრთელება მკვდარი იმპერიებისგან ისე, რომ არ დაგვაბრუნოს ბატონობისა და ჩაგვრის ახალ ფორმებში“.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=CNN|first=Amy Woodyatt|title=Kenya's UN ambassador slams Russia and compares Ukraine crisis to Africa's colonial past|url=https://www.cnn.com/2022/02/23/europe/kenya-ukraine-russia-colonialism-intl/index.html|access-date=2022-02-24}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს მორიგი სხდომა მოიწვიეს 2022 წლის 23-24 თებერვალს. რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა გაეროს უშიშროების საბჭოს საგანგებო სხდომაზე, რომელიც მიზნად ისახავდა კრიზისის განმუხტვას. გენერალურმა მდივანმა [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიო გუტერეშმა]] განაცხადა: „მიეცით მშვიდობას შანსი“.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|date=2022-02-23|title='It's too late': Russian move roils UN meeting on Ukraine|url=https://apnews.com/article/united-nations-general-assembly-russia-ukraine-europe-russia-united-nations-31c5af31d2a72163676459d317269b35|access-date=2022-02-24|language=en}}&lt;/ref&gt; რუსეთი შეიჭრა გაეროს უშიშროების საბჭოს თავმჯდომარეობის დროს 2022 წლის თებერვალში და აქვს ვეტოს უფლება, როგორც მუდმივ წევრს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|title=U.S. Says Russia Will Face U.N. Security Council Resolution|url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/pUrIX20rUPrwgE9WQPoX|access-date=2022-02-24|language=en}}&lt;/ref&gt;

== შეჭრის პირველი კვირის ქრონოლოგია ==
=== 24 თებერვალი ===

უკრაინის დროით 05:00 საათამდე (UTC+2) (06:00 მოსკოვის დროით, UTC+3) 24 თებერვალს, პუტინმა გამოაცხადა, რომ მიიღო გადაწყვეტილება სამხედრო ოპერაციის დაწყების შესახებ აღმოსავლეთ უკრაინაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Russian President Vladimir Putin announces military assault against Ukraine in surprise speech|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/russian-president-vladimir-putin-announces-military-assault-against-ukraine-in-surprise-speech/ar-AAUebpI|access-date=24 February 2022|language=en-US}}&lt;/ref&gt; თავის მიმართვაში პუტინმა განაცხადა, რომ არ აპირებს უკრაინის ტერიტორიის ოკუპაციას და განაცხადა, რომ იგი მხარს უჭერს უკრაინის ხალხების [[ერთა თვითგამორკვევა|თვითგამორკვევის]] უფლებას.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=24 February 2022|title=Путин принял решение о проведении операции по денацификации и демилитаризации Украины|language=ru|work=[[TASS]]|url=https://tass.ru/politika/13825671|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224045055/https://tass.ru/politika/13825671|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; პუტინმა ასევე განაცხადა, რომ რუსეთი უკრაინის „დემილიტარიზაციას და დენაციფიკაციას“ ესწრაფვის და მან უკრაინელ სამხედროებს იარაღის დაყრისკენ მოუწოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-60503037|title=Ukraine conflict: Russia announces special military operation in Donbas|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/russias-putin-announces-military-operation-in-ukraine-a76549|title=Russia's Putin Announces Military Operation in Ukraine|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

პუტინის განცხადებიდან რამდენიმე წუთში აფეთქებები დაფიქსირდა [[კიევი|კიევში]], [[ხარკივი|ხარკივში]], [[ოდესა|ოდესასა]] და დონბასში.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 February 2022|title=Putin announces 'special military operation' in Ukraine|url=https://www.politico.eu/article/putin-announces-special-military-operation-in-ukraine/|access-date=24 February 2022|language=en-US}}&lt;/ref&gt; უკრაინის ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ რუსეთმა ჯარები ჩამოიყვანა ოდესასა და [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]] და გაუშვა საკრუიზო და ბალისტიკური რაკეტები აეროდრომებზე, სამხედრო შტაბებსა და სამხედრო საცავებზე კიევში, ხარკივსა და [[დნეპრი (ქალაქი)|დნიპროში]].&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Osborn|first=Andrew|last2=Zinets|first2=Natalia|date=February 23, 2022|title=Russian forces invade Ukraine with strikes on major cities|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/|url-status=live|access-date=February 23, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224033456/https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Keith|first=Collins|last2=Lazaro|first2=Gamio|last3=Scott|first3=Reinhard|date=23 February 2022|title=Maps: Tracking the Russian Invasion of Ukraine|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/interactive/2022/world/europe/ukraine-maps.html|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222221302/https://www.nytimes.com/interactive/2022/world/europe/ukraine-maps.html|archive-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Isachenkov|first=Vladimir|last2=Litvinova|first2=Dasha|last3=Karmanau|first3=Yuras|last4=Heintz|first4=Jim|date=February 23, 2022|title=Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO|work=AP News|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|url-status=live|access-date=February 23, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223102040/https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt; მოგვიანებით უკრაინელმა სამხედროებმა უარყვეს ინფორმაცია რუსული არმიის ოდესაში დაშვების შესახებ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/5229859|title=Генштаб ВС Украины отрицает информацию о высадке российской армии в Одессе|language=Russian|date=24 February 2022|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; სამხედრო მანქანები უკრაინაში შევიდა სენკოვკას გავლით იმ ადგილას, სადაც უკრაინის, ბელარუსისა და რუსეთის საზღვრები იკვეთება ადგილობრივი დროით დილის 6:48 საათზე.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Hodge|first=Nathan|last2=Lister|first2=Tim|last3=Kottasová|first3=Ivana|last4=Regan|first4=Helen|date=February 24, 2022|title=Russia launches military attack on Ukraine with reports of explosions and troops crossing border|work=CNN|url=https://www.cnn.com/2022/02/23/europe/russia-ukraine-putin-military-operation-donbas-intl-hnk/index.html|url-status=live|access-date=February 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224060424/https://www.cnn.com/2022/02/23/europe/russia-ukraine-putin-military-operation-donbas-intl-hnk/index.html|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

უკრაინის სახელმწიფო მინისტრის ანტონ ჰერაშჩენკოს თქმით, მხოლოდ 06:30 UTC+2-ის შემდეგ, რუსული ძალები ხმელეთიდან შემოიჭრნენ ქალაქ ხარკივთან&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/index.html|title=Ukraine-Russia crisis: Live updates|access-date=2022-02-24}}&lt;/ref&gt; და დაფიქსირდა ფართომასშტაბიანი ამფიბიური დესანტი ქალაქებში მარიუპოლსა და ოდესაში; ჰერაშენკომ დაადასტურა დაშვება ოდესასთან.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/2022/2/23/22948534/russia-ukraine-war-putin-explosions|title=Russia has launched its war in Ukraine|access-date=2022-02-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Russia takes military action in Ukraine as UN meets|language=en|work=www.aljazeera.com|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/putin-orders-military-operations-in-eastern-ukraine-as-un-meets|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224053027/https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/putin-orders-military-operations-in-eastern-ukraine-as-un-meets|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Troianovski|first=Anton|last2=MacFarquhar|first2=Neil|date=2022-02-23|title=Ukraine Live Updates: Russia Begins Invasion From Land and Sea|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin|url-status=live|access-date=2022-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224061947/https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin|archive-date=24 February 2022|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; 07:40 საათზე BBC-მ სხვა წყაროებზე დაყრდნობით განაცხადა, რომ ჯარები ქვეყანაში ბელარუსიდანაც შედიოდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=621718cc000e9e34d25a795c%26Ukraine%3A%20Troops%20moving%20in%20from%20Belarus%262022-02-24T05%3A40%3A57.391Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:eab86d34-aa8d-4b91-874a-b71a45f3e7ad&amp;pinned_post_asset_id=621718cc000e9e34d25a795c&amp;pinned_post_type=share|title=Ukraine: Troops moving in from Belarus|access-date=2022-02-24}}&lt;/ref&gt; უკრაინის სასაზღვრო ძალებმა განაცხადეს თავდასხმების ობიექტებზე [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკში]], [[სუმის ოლქი|სუმიში]], [[ხარკივის ოლქი|ხარკივში]], [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივსა]] და [[ჟიტომირის ოლქი|ჟიტომირში]], ასევე ყირიმში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824058|title=Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

ერთი საათის შემდეგ უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს ვებგვერდი აღდგა. სამინისტრომ განაცხადა, რომ ლუჰანსკში ხუთი თვითმფრინავი და ერთი ვერტმფრენი ჩამოაგდეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=https://twitter.com/kyivpost/status/1496743183644086274|url=https://twitter.com/kyivpost/status/1496743183644086274|access-date=2022-02-24|language=en}}&lt;/ref&gt;

07:00 საათამდე (UTC+2) პრეზიდენტმა ზელენსკიმ უკრაინაში საომარი მდგომარეობის შემოღება გამოაცხადა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/23/ukraine-russia-news-crisis-latest-live-updates-putin-biden-europe-sanctions-russian-invasion-border-troops|title=Russia-Ukraine crisis live news: Putin has launched 'full-scale invasion', says Ukrainian foreign minister – latest updates &amp;#124; World news|work=The Guardian|date=2018-07-16|accessdate=2022-02-24}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს მოთხოვნის ფონზე უკრაინის საჰაერო მოძრაობის კონტროლის ქვედანაყოფებს ფრენების შეჩერების თხოვნით, აღმოსავლეთ უკრაინის საჰაერო სივრცეს აქვს შეზღუდვები სამოქალაქო საჰაერო მიმოსვლაზე, მთელი ტერიტორია ევროკავშირის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტოს მიერ მიჩნეულია აქტიურ კონფლიქტის ზონად (EASA).&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Operations in Flight Information Regions: FIR LVIV (UKLV), FIR KYIV (UKBV), FIR DNIPROPETROVSK (UKDV), FIR SIMFEROPOL (UKFV), FIR ODESA (UKOV)|url=https://www.easa.europa.eu/domains/air-operations/czibs/czib-2022-01|work=EASA|accessdate=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

უკრაინის სახელმწიფო მინისტრ [[ანტონ გერაშენკო|ანტონ გერაშენკოზე]] დარყრდნობით, 06:30 საათზე რუსები ხმელეთიდან უტევდნენ [[ხარკივი|ხარკივის]] მიმართულებით&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/index.html |title=Ukraine-Russia crisis: Live updates |publisher=Cnn.com |date=1 January 2000 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224044234/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/index.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; და ფართო ამფიბიური დესანტი გაიგზავნა [[მარიუპოლი|მარიუპოლის]] მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.vox.com/2022/2/23/22948534/russia-ukraine-war-putin-explosions |title=Russia has launched its war in Ukraine |publisher=[[Vox (website)|Vox]] |date=23 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224055715/https://www.vox.com/2022/2/23/22948534/russia-ukraine-war-putin-explosions |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russia takes military action in Ukraine as UN meets |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/putin-orders-military-operations-in-eastern-ukraine-as-un-meets |access-date=24 February 2022 |work=www.aljazeera.com |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224053027/https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/putin-orders-military-operations-in-eastern-ukraine-as-un-meets |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;TroianovskiNYT&quot;&gt;{{cite news|author-last1=Troianovski |author-first1=Anton |author-last2=MacFarquhar |author-first2=Neil |date=23 February 2022 |title=Ukraine Live Updates: Russia Begins Invasion From Land and Sea |language=en-US |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin|access-date=24 February 2022 |issn=0362-4331 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224061947/https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin |url-status=live}}&lt;/ref&gt; 07:40-ზე [[BBC]]-მ გამოაცხადა უკრინაში [[ბელარუსი|ბელორუსიის]] საღვრიდან შეჭრის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=621718cc000e9e34d25a795c%26Ukraine%3A%20Troops%20moving%20in%20from%20Belarus%262022-02-24T05%3A40%3A57.391Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:eab86d34-aa8d-4b91-874a-b71a45f3e7ad&amp;pinned_post_asset_id=621718cc000e9e34d25a795c&amp;pinned_post_type=share |title=Ukraine: Troops moving in from Belarus |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=24 February 2022 |website=bbc.com |publisher=BBC |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064605/https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=621718cc000e9e34d25a795c%26Ukraine%3A+Troops+moving+in+from+Belarus%262022-02-24T05%3A40%3A57.391Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn%3Aasset%3Aeab86d34-aa8d-4b91-874a-b71a45f3e7ad&amp;pinned_post_asset_id=621718cc000e9e34d25a795c&amp;pinned_post_type=share |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკარინული სასაზღვრო გვარდია აცხადებდა შეტაკებებზე [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკში]], [[სუმის ოლქი|სუმიში]], [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივში]], [[ჟიტომირის ოლქი|ჟიტომირსა]] და [[ყირიმი|ყირიმში]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824058 |title=Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии |language=ru |trans-title=Ukrainian border guards reported an attack on the border from Russia and Belarus |website=[[Interfax]] |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224073734/https://www.interfax.ru/world/824058 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ საზღვარზე უკრაინელებმა წინააღმდეგობა არ გაუწიეს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/russia/824062 |title=Военные РФ заявили, что погранслужба Украины не оказывает сопротивления |website=[[Interfax]] |lang=ru |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224075406/https://www.interfax.ru/russia/824062 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; უკრიანის შინაგან საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა რუსების მიერ [[გოროდიშჩე|გოროდიშჩესა]] და [[მილოვე|მილოვეს]] აღების შესახებ [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკის ოლქში]].&lt;ref name=&quot;TroianovskiNYT&quot;/&gt; უკრაინის სტრატეგიული კომუნიკაციის ცენტრმა განაცხადა [[სჩასტიე|სჩასტიას]] აღებისა და 50 რუსი სამხედროს ლიკვიდაციის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/war/vsu-otvoevali-schaste-unichtozheny-okolo-50-vragov-novosti-donbassa-11715445.html |title=ВСУ отвоевали Счастье: уничтожено около 50 врагов |language=ru |trans-title=Armed Forces of Ukraine won back Happiness: about 50 enemies were destroyed |website=[[Unian]] |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224092127/https://www.unian.net/war/vsu-otvoevali-schaste-unichtozheny-okolo-50-vragov-novosti-donbassa-11715445.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

ერთი საათით გათისვის შემდეგ აღდგა უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს ვებსაიტი. მინისტრმა განაცხადა, რომ ლუჰანსკში ჩამოაგდეს 5 თვითმფრინავი და 1 ვერტმფრენი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://twitter.com/kyivpost/status/1496743183644086274 |access-date=24 February 2022 |title=KyivPost, Twitter |website=Twitter |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224073842/https://twitter.com/kyivpost/status/1496743183644086274|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 07:00 საათამდე [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ზელენსკიმ]] განაცხადა საომარი მდგომარეობა&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/23/ukraine-russia-news-crisis-latest-live-updates-putin-biden-europe-sanctions-russian-invasion-border-troops |title=Russia-Ukraine crisis live news: Putin has launched 'full-scale invasion', says Ukrainian foreign minister – latest updates &amp;#124; World news |work=[[The Guardian]] |date=16 July 2018 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224054309/https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/23/ukraine-russia-news-crisis-latest-live-updates-putin-biden-europe-sanctions-russian-invasion-border-troops |url-status=live }}&lt;/ref&gt; და შემდეგ უკრაინულ არმიას უბრძანა „მაქსიმალური ზარალის მიყენება“ მტრისთვის.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/society/zelenskiy-otdal-prikaz-vsu-nanosit-maksimalnye-poteri-okkupantam-novosti-ukrainy-11715478.html |title=Зеленский отдал приказ ВСУ наносить максимальные потери оккупантам |language=ru |trans-title=Zelensky ordered the Armed Forces of Ukraine to inflict maximum losses on the invaders |website=[[Unian]] |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224082802/https://www.unian.net/society/zelenskiy-otdal-prikaz-vsu-nanosit-maksimalnye-poteri-okkupantam-novosti-ukrainy-11715478.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ზელენსკიმ ასევე განაცხადა რუსეთთან დიპლომატიური ურთიერთობების გაწყვეტის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824153 |title=Украина разорвала дипломатические отношения с Россией |website=[[Interfax]] |lang=ru |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224095330/https://www.interfax.ru/world/824153 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; მოგვიანებით გამოაცხადა საერთო მობილიზაციის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukrainian president signs decree on general mobilisation of population -Interfax |url=https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-signs-decree-general-mobilisation-population-interfax-2022-02-24/ |access-date=25 February 2022 |work=Reuters |date=24 February 2022 |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225025205/https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-president-signs-decree-general-mobilisation-population-interfax-2022-02-24/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; რუსეთმა რაკეთების სამიზნედ ამოიღო უკრაინული ინფრასტრუქტურა, მათ შორის უკრაინაში უდიდესი ბორისპილის აეროპორტი, კიევის აღმოსავლეთით, 29 კმ-ს მოშორებით.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last=Charpentreau |author-first=Clement |title=Ukraine closes airspace, Kyiv airport under attack |url=https://www.aerotime.aero/articles/30312-ukraine-closes-airspace-russia-attacks?_fb_noscript=1 |access-date=25 February 2022 |website=AeroTime Hub |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224151542/https://www.aerotime.aero/articles/30312-ukraine-closes-airspace-russia-attacks?_fb_noscript=1 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინამ ჩაკეტა საჰაერო სივრცე.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last=Eccles |author-first=Mari |date=24 February 2022 |title=Ukraine closes airspace as Putin orders military operation |url=https://www.politico.eu/article/ukraine-closes-airspace-as-putin-orders-military-operation/ |work=[[Politico]] |location= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224102433/https://www.politico.eu/article/ukraine-closes-airspace-as-putin-orders-military-operation/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[პოდილსკი (უკრაინა)|პოდილსკში]] უკრაინულ სამხედრო შენაერთს თავს დაესხა რუსული ძალები, ექვი დაიღუპა, შვიდი დაიჭრა და 19 დაკარგულად გამოცხადდა.&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;{{cite web|title=Ukraine-Russia invasion: Russia launches attack on Ukraine from several fronts |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60454795 |access-date=24 February 2022 |website=[[BBC News]] |language=en-gb |archive-date=21 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220221183326/https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60454795 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; კიდევ ერთი ადამიანი დაიღუპა [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]]. [[ჩუგუევი|ჩუგუივში]] სახლი სააზიანა რუსულმა არტილაერიამ, მოსახლეები დაშავდნენ და ერთი ბიჭი დაიღუპა.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.currenttime.tv/a/31720261.html |title=Россия обстреляла жилой дом в Чугуеве Харьковской области: видео последствий |language=ru |website=[[Current Time TV]] |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224092902/https://www.currenttime.tv/a/31720261.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=hromadske.online /&gt; 18 ადამიანი დაიღუპა [[ოდესის ოლქი|ოდესას ოლქში]] სოფელ [[ლიპეცკე|ლიპეცკეს]] დაბომბვისას.&lt;ref name=hromadske.online&gt;{{cite web |author= |url=https://hromadske.ua/posts/rosijsko-ukrayinska-vijna-tekstovij-onlajn |title=Російсько-українська війна (текстовий онлайн) |language=uk |website=[[Hromadske]] |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224060243/https://hromadske.ua/posts/rosijsko-ukrayinska-vijna-tekstovij-onlajn |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

10:00 საათზე (UTC+2) უკრაინის პრეზიდენტის ბრიფინგზე განაცხადეს, რომ რუსული შენაერთები უკრაინაში ჩრდილოეთიდან, [[ბელარუსი|ბელორუსის]] საზღვრის გადმოკვეთით, შევიდნენ უკრაინაში, 5 კილომეტრის სიღრმეზე. რუსი სამხედროები აქტიურები იყვნენ [[ხარკივის ოლქი|ხარკივის ოლქში]], [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივის ოლქსა]] და [[სუმი|სუმისთან]] ახლოს.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/war/voyska-rossii-na-severe-ukrainy-prodvinulis-vglub-do-pyati-kilometrov-arestovich-novosti-donbassa-11715571.html |title=Войска России на севере Украины продвинулись вглубь до пяти километров – Арестович |language=ru |website=Unian |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224091205/https://www.unian.net/war/voyska-rossii-na-severe-ukrainy-prodvinulis-vglub-do-pyati-kilometrov-arestovich-novosti-donbassa-11715571.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ზელენსკის პრესსამხასურმა განაცხადა, რომ უკრაინელებმა მოიგერიეს შეტევა [[ვოლინის ოლქი|ვოლინის ოლქში]].&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.president.gov.ua/en/news/prezident-uhvaliv-usi-neobhidni-rishennya-dlya-zahistu-krayi-73117 |title=President has made all necessary decisions to defend the country, the Armed Forces are actively resisting Russian troops – Adviser to the Head of the Office of the President |language=en |website=president.gov.ua |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224102445/https://www.president.gov.ua/en/news/prezident-uhvaliv-usi-neobhidni-rishennya-dlya-zahistu-krayi-73117 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 10:30 საათზე (UTC+2) უკრაინის თავდაცვლის სამინისტრომ განაცხადა ჩერნიჰივის ოლქში რუსების შეჩერების, [[ხარკივის ოლქი|ხარკივში]] დიდი ბრძოლისა და [[მარიუპოლი|მარიუპოლსა]] და [[სჩასტიე|სჩასტიეს]] დაბრუნების შესახებ.&lt;ref name=mil.2402.1030&gt;{{cite web |author= |url=https://www.mil.gov.ua/en/news/2022/02/24/general-staff-of-the-armed-forces-of-ukraine-operative-information-as-of-10-30/ |title=General Staff of the Armed Forces of Ukraine: Operative information as of 10.30 |language=en |website=[[Ministry of Defence (Ukraine)|mil.gov.ua]] |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224103548/https://www.mil.gov.ua/en/news/2022/02/24/general-staff-of-the-armed-forces-of-ukraine-operative-information-as-of-10-30/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინის არმიამ განაცხადა 6 თვითმფრინავის, 2 ვერტმფრენისა და ათობით ჯავშანტექნიკის განადგურების შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |author= |url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-50-russian-troops-killed-four-tanks-destroyed-2022-02-24/ |title=Ukraine says 50 Russian troops killed, four tanks destroyed |language=en |website=[[Reuters]] |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224101222/https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-50-russian-troops-killed-four-tanks-destroyed-2022-02-24/ }}&lt;/ref&gt; უკრაინის არმიის მთავარსარდალმა, [[ვალერი ზალუჟნი|ვალერი ზალუჟნიმ]], განაცხადა [[რუსეთის 423-ე მოტორიზირებული გვარდია|რუსეთის 423-ე მოტორიზებული გვარდიის]] ორი სამხედროს დატყვევების შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/war/voennye-vzyali-v-plen-pervyh-rossiyskih-okkupantov-kotorye-segodnya-vtorglis-v-ukrainu-foto-novosti-donbassa-11715970.html |title=Военные взяли в плен первых российских оккупантов, которые сегодня вторглись в Украину (фото) |lang=ru |trans-title=The military takes prisoner the first Russian occupiers who invaded Ukraine today (photos) |website=[[Unian]] |date= |access-date=24 February 2022 }}&lt;/ref&gt; [[რუსეთის 74-ე მოტორიზებული ბრიგადა|რუსეთის 74-ე მოტორიზებული ბრიგადის]] დაზვერვის დანაყოფი&lt;ref name=OZ&gt;{{cite news |author-last1=Osborn |author-first1=Andrew |author-last2=Zinets |author-first2=Natalia |title=Russian forces invade Ukraine with strikes on major cities |url=https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/ |access-date=23 February 2022 |work=[[Reuters]] |date=23 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224033456/https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[ჩერნიჰივი|ჩერნიჰივთან]] ახლოს დანებდა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Russia's 74th Motorised Rifle Brigade recon platoon surrenders to Ukraine's army |url=https://112.international/ukraine-top-news/russias-74th-motorized-rifle-brigade-recon-platoon-surrenders-to-ukraines-army-70097.html |access-date=25 February 2022 |website=112.international |language=en-US |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224204234/https://112.international/ukraine-top-news/russias-74th-motorized-rifle-brigade-recon-platoon-surrenders-to-ukraines-army-70097.html |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220224204234/https://112.international/ukraine-top-news/russias-74th-motorized-rifle-brigade-recon-platoon-surrenders-to-ukraines-army-70097.html |archivedate=24 თებერვალი 2022 }}&lt;/ref&gt;

ანტონოვის აეროპორტის ბრძოლაში რუსმა პარაშუტისტებმა აიღეს აეროპორტი [[ჰოსტომელი|ჰოსტომელში]], კიევის გარეუბანში. უკრაინული [[ჰოსტომელის აეროპორტისათვის ბრძოლა|კონტრშეტევა]] აეროპორტის დასაბრუნებლად დაიწყო იმავე დღეს.&lt;ref&gt;{{cite web|author=[[The Moscow Times]] |date=24 February 2022 |title=Russia Attacks Ukraine: As It's Happening |url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/russia-attacks-ukraine-as-its-happening-a76553 |access-date=24 February 2022 |website=[[The Moscow Times]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224122327/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/russia-attacks-ukraine-as-its-happening-a76553 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author-first1=Matthew |author-last1=Chance |author-first2=Aditi |author-last2=Sangal |date=24 February 2022 |title=On the ground: Russian forces take control of an air base near Kyiv, Ukraine |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_ab6cab437dff1920a9fcec2857593b70 |access-date=24 February 2022 |website=[[CNN]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224145330/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_ab6cab437dff1920a9fcec2857593b70 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინის ეროვნული გვარდიის სწრაფი რეაგირების ბატალეონმა ჩამოაგდო 3 რუსული ვერტმფრენი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Video shows helicopters flying toward Gomostel airfield in Ukraine |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/russia-ukraine-attack-news/#link-UMHNSQEUGZHETM37AQDV3MLYMA |newspaper=Washington Post |access-date=24 February 2022 |language=en |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224073822/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/russia-ukraine-attack-news/#link-UMHNSQEUGZHETM37AQDV3MLYMA |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

[[File:VOA video of Eastern Ukraine during 2022 Russian invasion.webm|thumb|აღმოსავლეთი უკრაინა შეჭრისას]]

ბელარუსმა რუს სამხედროებს უკრაინაში ჩრდილოეთიდან შეჭრის უფლება მისცა. 11:00 საათზე (UTC+2) [[ვილჩა|ვილჩაში]] ([[კიევის ოლქი]]) სასაზღვრო გვარდიამ განაცხადა საზღვრის გარღვევისა და სასაზღვრო გვარდელების [[ჟიტომირის ოლქი|ჟიტომირის ოლქში]] დაბომბვის შესახებ (დიდი ალბათობით [[BM-21 Grad]]-ით).&lt;ref name=hromadske.online /&gt; უნიშნო ვერტმფრენმა ბელარუსიიდან დაბომბა [[სლავუტიჩი|სლავუტუჩის]] მესასზღვრეების პოზიციები.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/society/so-storony-belarusi-vertolet-bez-opoznavatelnyh-znakov-obstrelyal-rayon-pered-kpp-slavutich-novosti-ukrainy-11715628.html |title=Со стороны Беларуси вертолет без опознавательных знаков обстрелял район перед КПП &quot;Славутич&quot; |trans-title=From the side of Belarus, an unmarked helicopter fired at the area in front of the checkpoint &quot;Slavutich&quot; |language=ru |website=[[Unian]] |date= |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224112325/https://www.unian.net/society/so-storony-belarusi-vertolet-bez-opoznavatelnyh-znakov-obstrelyal-rayon-pered-kpp-slavutich-novosti-ukrainy-11715628.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 11:30 საათზე (UTC+2) რუსული რაკეტების მეორე ტალღა გამოჩნდა [[კიევი|კიევში]], [[ოდესა|ოდესაში]], [[ხარკივი|ხარკივსა]] და [[ლვივი|ლვივში]]. მძიმე სახმელეთო ბრძოლები გაიმართა დონეცკისა და ლუჰანსკის ოლექბში.&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Ukraine hit by second wave of missile strikes – official |language=en |work=[[National Post]] |url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraine-hit-by-second-wave-of-missile-strikes-official |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224135835/https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraine-hit-by-second-wave-of-missile-strikes-official |url-status=live}}&lt;/ref&gt; სამოქალქო უფლებების აქტივისტებმა განაცხადეს ბელარუსიდან პოლონეთში მიგრაციის გაზრდის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last=Nielsen |author-first=Nikolaj |date=24 February 2022 |title=Belarus seen stepping-up use of migrants as a weapon |url=https://euobserver.com/migration/154425 |work=[[EUobserver]] |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224124429/https://euobserver.com/migration/154425 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ბელარუსი ითვლება რუსეთის ქვეშემდგომად და რუსეთის დავალებების მიხედვით ბელარუსის საზღვართან მიგრანტებს იარაღად იყინებს.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last=Mirovalev |author-first=Mansur |date=15 November 2021 |title=What's Putin's gain in the Belarus migrant crisis? |url=https://www.aljazeera.com/news/2021/11/15/whats-putins-gain-in-the-belarus-migrant-crisis |work=[[Al Jazeera]] |access-date=24 February 2022 |archive-date=15 January 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220115174702/https://www.aljazeera.com/news/2021/11/15/whats-putins-gain-in-the-belarus-migrant-crisis |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 12:04 საათისთვის (UTC+2) რუსი სამხედროები ყირიმიდან [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქში]], [[ნოვაია-კახოვკა|ნოვაია-კახოვკაში]] შევიდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://kyivindependent.com/uncategorized/russian-troops-moving-towards-town-of-nova-kakhovka-in-kherson-oblast/ |title=Russian troops moving towards town of Nova Kakhovka in Kherson Oblast. |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224213221/https://kyivindependent.com/uncategorized/russian-troops-moving-towards-town-of-nova-kakhovka-in-kherson-oblast/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მოგივანებით, იმავე დღეს, რუსმა სამხედროებმა დაიკავეს [[ჩრდილოეთ ყირიმის არხი]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aa.com.tr/en/europe/russian-troops-enter-ukraines-kherson-oblast-defense-ministry/2513722 |title=Russian troops enter Ukraine's Kherson Oblast: Defense Ministry |access-date=24 February 2022|publisher=[[Anadolu Agency]] |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224213215/https://www.aa.com.tr/en/europe/russian-troops-enter-ukraines-kherson-oblast-defense-ministry/2513722 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;riacanal24&quot;&gt;{{cite news |title=Российские войска вышли к Херсону и восстановили подачу воды в Крым |trans-title=Russian troops reached Kherson and restored water supply to Crimea |url=https://ria.ru/20220224/kanal-1774876399.html |access-date=24 February 2022 |agency=[[RIA Novosti]] |date=24 February 2022 |lang=ru |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224214657/https://ria.ru/20220224/kanal-1774876399.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

13:00 და 13:19 საათებზე (UTC+2) უკრაინის სასაზღვრო გვარდიამ და შეიარაებულმა ძალებმა განაცხადეს ორი ახალი შეტაკების შესახებ, სუმისთან და სტარობილსკთან.&lt;ref name=hromadske.online /&gt; 13:32 საათზე (UTC+2) [[ვალერი ზალუჟნი|ვალერი ზალუჟნიმ]] განაცხადა ბელარუსის ტერიტორიიდან გაშვებული ბალისტიკური რაკეტების შესახებ.&lt;ref name=hromadske.online /&gt; კიევისა და ხარკივის მეტროები გამოიყენებოდა დაბომბვებისაგან სამოქალაქო პირების დასაცავად.&lt;ref name=hromadske.online /&gt; უკრაინის სასაზღვრო გვარდიამ განაცხადა, რომ ორი რუსული სამხედრო ხომალდი, ''ვასილი ბიკოვი'' და ''მოსკვა'', თავს დაესხნენ და აიღეს [[ზმეინი|ზმეინის კუნძლი]], დანუბის დელტასთან ახლოს.&lt;ref name=hromadske.online /&gt;

16:00 საათზე (UTC+2) ზელენსკიმ განაცხადა ბრძოლების შესახებ [[ჩერნობილი|ჩერნობილისა]] და [[პრიპიატი|პრიპიატის]] „მოჩვენება ქალაქებში“.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last=Sullivan |author-first=Rory |date=24 February 2022 |title=Fighting breaks out near Chernobyl, says Ukrainian president |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-nuclear-russia-attack-ukraine-b2022444.html |access-date= |website=[[The Independent]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224151418/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-nuclear-russia-attack-ukraine-b2022444.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt; 18:20 საათისათვის (UTC+2) [[ჩერნობილის ატომური ელექტროსადგური|ჩერნობილის ბირთვული ელეტროსადგური]] რუსულ კონტროლში გადავიდა,&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=В Офисе президента подтвердили захват россиянами Чернобыльской АЭС |trans-title=The Office of the President confirmed the capture of the Chernobyl nuclear power plant by the Russians |url=https://www.unian.net/war/rossiyskie-voyska-zahvatili-chernobylskuyu-aes-ofis-prezidenta-novosti-donbassa-11716741.html |access-date=24 February 2022 |website=[[UNIAN]] |language=ru |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224172911/https://www.unian.net/war/rossiyskie-voyska-zahvatili-chernobylskuyu-aes-ofis-prezidenta-novosti-donbassa-11716741.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|agency=[[Reuters]] |access-date=24 February 2022 |title=Chernobyl power plant captured by Russian forces – Ukrainian official |url=https://www.reuters.com/world/europe/chernobyl-power-plant-captured-by-russian-forces-ukrainian-official-2022-02-24/ |newspaper=[[Reuters]] |date=24 February 2022|via=www.reuters.com |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224174356/https://www.reuters.com/world/europe/chernobyl-power-plant-captured-by-russian-forces-ukrainian-official-2022-02-24/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt; გარშემო რეგიონთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last1=Najjar |author-first1=Farah |author-last2=Child |author-first2=David |author-last3=Gadzo |author-first3=Mersiha |title=Russian forces seize Chernobyl site as Ukraine battles rage |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/23/ukraine-declares-state-of-emergency-amid-fears-of-invasion-liveblog |access-date=24 February 2022 |website=www.aljazeera.com |publisher=[[Al Jazeera]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224091527/https://www.aljazeera.com/news/2022/2/23/ukraine-declares-state-of-emergency-amid-fears-of-invasion-liveblog |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Zelenskiy Says Russian Forces Trying To Take Over Chernobyl Nuclear Power Plant |url=https://www.rferl.org/a/ukraine-invasion-russian-forces-chernobyl-/31721240.html |access-date=24 February 2022 |website=RadioFreeEurope/RadioLiberty |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224182943/https://www.rferl.org/a/ukraine-invasion-russian-forces-chernobyl-/31721240.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Fighting breaks out near Chernobyl, says Ukrainian president |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-nuclear-russia-attack-ukraine-b2022444.html |access-date=24 February 2022 |website=[[The Independent]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224151418/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-nuclear-russia-attack-ukraine-b2022444.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|author-first1=Aditi |author-last1=Sangal |author-first2=Meg |author-last2=Wagner |author-first3=Adrienne |author-last3=Vogt |author-first4=Melissa |author-last4=Macaya |author-first5=Rob |author-last5=Picheta |author-first6=Lauren |author-last6=Said-Moorhouse |author-first7=Ed |author-last7=Upright |author-first8=Maureen |author-last8=Chowdhury |date=24 February 2022 |title=Russian troops seize Chernobyl nuclear power plant, Ukrainian official says |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_438d63764e04c5907533d2c095e73cfd |access-date=24 February 2022 |website=[[CNN]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224182927/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_438d63764e04c5907533d2c095e73cfd |url-status=live}}&lt;/ref&gt; უკრაინის რადის დეპუტატ მარიანა ბეზუგლაზე დაყრდნობით, რუსები [[ზაპოროჟიის ატომური ელექტროსადგური|ზაპიროჟიის ბრითვულ ელექტროსადგურზე]] თავდასხმით იმუქრებოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.unian.net/war/rossiyskie-zahvatchiki-ugrozhayut-obstrelyat-zaporozhskuyu-aes-nardep-novosti-donbassa-11716903.html |title=Российские захватчики угрожают обстрелять Запорожскую АЭС – нардеп |trans-title=Russian invaders threaten to shell Zaporizhia nuclear power plant – people's deputy |lang=ru |website=[[Unian]] |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224194437/https://www.unian.net/war/rossiyskie-zahvatchiki-ugrozhayut-obstrelyat-zaporozhskuyu-aes-nardep-novosti-donbassa-11716903.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

16:18 საათზე (UTC+2), კიევის მერმა, [[ვიტალი კლიტსჩკო|ვიტალი კლიტსჩკომ]] განაცხადა კომენდანტის საათი, 22:00 საათიდან 07:00 საათამდე.&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Kyiv imposes curfew from 22:00 to 07:00, transport not to work at this time – Klitschko |url=https://ua.interfax.com.ua/news/general/801462.html |access-date=24 February 2022 |website=[[Interfax-Ukraine]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224160553/https://ua.interfax.com.ua/news/general/801462.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი|გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესმა კომისარმა]], [[ფილიპო გრანდი|ფილიპო გრანდიმ]] განაცხადა, რომ დაახლოებით 100 000-მა უკრაინელმა დატოვა სახლი.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine-Russia invasion: Russia launches attack on Ukraine from several fronts |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=6217ca57000e9e34d25a7ba4%26What%27s%20the%20latest%3F%262022-02-24T18%3A33%3A13.709Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:becba973-98df-4728-bcce-9f0e082111d9&amp;pinned_post_asset_id=6217ca57000e9e34d25a7ba4 |website=[[BBC News]] |access-date=24 February 2022 |language=en-gb |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224192206/https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=6217ca57000e9e34d25a7ba4%26What%27s+the+latest%3F%262022-02-24T18%3A33%3A13.709Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn%3Aasset%3Abecba973-98df-4728-bcce-9f0e082111d9&amp;pinned_post_asset_id=6217ca57000e9e34d25a7ba4 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 22:00 საათზე (UTC+2) უკრაინამ განაცხადა, რომ რუსებმა აიღეს ზმეინის კუნძული, [[კუნძულ ზმეინისთვის ბრძოლა|საჰაერო და საზღვაო დაბომბვის შემდეგ]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Острів Зміїний захопили російські окупанти – ДПСУ |language=uk |trans-title=Snake Island was captured by the Russian occupiers – SBGS |url=https://gazeta.ua/articles/donbas/_ostriv-zmiyinij-zahopili-rosijski-okupanti-dpsu/1072429 |access-date=24 February 2022 |publisher=Gazeta UA |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224202628/https://gazeta.ua/articles/donbas/_ostriv-zmiyinij-zahopili-rosijski-okupanti-dpsu/1072429 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; კუნძულზე მყოფი ცამეტივე უკრაინელი სამხედრო დაიღუპა, მას შემდეგ რაც [[რუსული სამხედრო ხომალდი, იდი ნახუი|რუსულ გემს დანებებაზე უარი უთხრეს]]. პრეზიდენტმა ზელენკიმ განაცხადა, რომ [[უკრაინის გმირი|უკრაინის გმირის]] წოდება მიენიჭებოდათ ზმეინზე დაღუპულებს,&lt;ref name=&quot;DailyThanthi&quot;&gt;{{cite web |date=24 February 2022 |title=ரஷ்ய தாக்குதல்: தெற்கு உக்ரைன் பகுதியில் 22 பேர் கொல்லப்பட்டதாக தகவல் |trans-title=Russian offensive: 22 killed in southern Ukraine |language=Tamil |url=http://www.dailythanthi.com/News/TopNews/2022/02/24231956/South-Ukraine-region-says-13-civilians-9-troops-killed.vpf |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224181739/https://www.dailythanthi.com/News/TopNews/2022/02/24231956/South-Ukraine-region-says-13-civilians-9-troops-killed.vpf |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=Dailythanthi.com}}&lt;/ref&gt; სამ დაღუპულს [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]] და ერთს [[ხარკივი|ხარკივში]].&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ukraine death toll: What we know so far |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/russia-ukraine-invasion-casualties-death-toll |access-date=24 February 2022 |website=www.aljazeera.com |publisher=[[Al Jazeera]] |language=en}}&lt;/ref&gt; ზელენსკიმ განაცხადა, რომ 137 უკრიანელი (სამოქალქო და სამხედრო პირები) დაიღუპა შეჭრის პირველ დღეს.&lt;ref name=&quot;:41&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine-Russia invasion: Russia launches attack on Ukraine from several fronts |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=6217ca57000e9e34d25a7ba4%26What%27s%20the%20latest%3F%262022-02-24T18%3A33%3A13.709Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:becba973-98df-4728-bcce-9f0e082111d9&amp;pinned_post_asset_id=6217ca57000e9e34d25a7ba4 |website=[[BBC News]] |access-date=24 February 2022 |language=en-gb |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224192206/https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=6217ca57000e9e34d25a7ba4%26What%27s+the+latest%3F%262022-02-24T18%3A33%3A13.709Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn%3Aasset%3Abecba973-98df-4728-bcce-9f0e082111d9&amp;pinned_post_asset_id=6217ca57000e9e34d25a7ba4 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

23:00-ზე (UTC+2) ზელენსკიმ [[საყოველთაო მობილიზაცია|საყოველთაო მობილიზაციის]] ბრძნაება გასცა და 18-60 წლების მამაკაცებს უკრაინის დატოვება აეკრძალათ.&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=Zelensky signs decree declaring general mobilization |url=https://en.interfax.com.ua/news/general/801769.html |access-date=25 February 2022 |website=[[Interfax-Ukraine]] |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225113724/https://en.interfax.com.ua/news/general/801769.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== 25 თებერვალი ===
[[File:Kyiv Tense as Russian Forces Advance.webm|thumb|„რუსეთის წინსვლასთან ერთად კიევი იძაბება“&amp;nbsp;– [[ამერიკის ხმა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;(ხელმისაწვდომია ინგლისური სუბტიტრები)&lt;/small&gt;]]
01:24 საათისათვის (UTC+2) ზელენსკიმ ბრძანა სრული მობილიზაცია უკრაინის არმიაში, 90 დღით.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Loc |author-first1=Samantha |author-last2=Singh |author-first2=Maanvi |author-last3=Oladipo |author-first3=Gloria |author-last4=Chao-Fong |author-first4=Léonie |author-last5=Rankin |author-first5=Jennifer |author-last6=Holmes |author-first6=Oliver |author-last7=Harding |author-first7=Luke |author-last8=Baloch |author-first8=Shah Meer |date=25 February 2022 |title=Russia-Ukraine latest news: Zelenskiy bans Ukrainian men aged 18–60 from leaving the country after invasion – live updates |language=en-GB |work=[[The Guardian]] |url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv |access-date=25 February 2022 |issn=0261-3077 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224075414/https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv |url-status=live }}&lt;/ref&gt; დაახლოებით 04:00 საათზე (UTC+2) კიევში მოხდა ორი აფეთქება. უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტოს წარმომადგენელმა, [[ანტონ გერაშენკო|ანტონ გერაშენკომ]], ტექსტური შეტყობინებით განაცხადა, რომ ეს აფეთქებები ფრთოსანი და ბალისტიკური რაკეტები იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|author-first1=Helen |author-last1=Regan |author-first2=Jonny |author-last2=Hallam |title=Ukrainian capital Kyiv targeted with missile fire, official says|url=https://www.cnn.com/2022/02/24/europe/ukraine-russia-invasion-friday-intl-hnk/index.html |access-date=25 February 2022 |website=[[CNN]] |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225040530/https://www.cnn.com/2022/02/24/europe/ukraine-russia-invasion-friday-intl-hnk/index.html |url-status=live}}&lt;/ref&gt; უკრაინამ განაცხადა, რომ კიევში ჩამოაგდეს რუსული [[სუ-27]], რომელიც სახლას დაეცა და სახლი დაიწვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Explosions heard in Kyiv, official says enemy aircraft downed |url=https://www.reuters.com/world/europe/explosions-heard-kyiv-official-says-enemy-aircraft-downed-2022-02-25/ |access-date=25 February 2022 |work=[[Reuters]] |date=25 February 2022 |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225050231/https://www.reuters.com/world/europe/explosions-heard-kyiv-official-says-enemy-aircraft-downed-2022-02-25/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;auto3&quot;&gt;{{cite web |author-last1=Chance |author-first1=Matthew |author-last2=Lister |author-first2=Tim |author-last3=Smith-Spark |author-first3=Laura |author-last4=Regan |author-first4=Helen |title=Battle for Ukrainian capital underway as Russian troops seek to encircle Kyiv |url=https://www.cnn.com/2022/02/24/europe/ukraine-russia-invasion-friday-intl-hnk/index.html |website=[[CNN]] |date=25 February 2022 |access-date=25 February 2022 }}&lt;/ref&gt;

დამოუკიდებელი სამხედრო ანალიტიკოსები საუბრობდნენ, რომ რუსული ძალები ჩრდილოეთში მძიმე ბერძოლაში ჩაებნენ უკრაინელებთან. რუსული დანაყოფების მიზანი [[კიევზე თავდასხმა (2022)|კიევის ალყაში მოქცევა]] და [[ხარკივის ბრძოლა (2022)|ხარკივის აღება]] იყო, მაგრამ მათ ხელს უშლიდა უკრაინელი მცველების მძიმე წინააღმდეგობა. სოციალურ მედიებში გავრცელებულ კადრებში ჩანს განადგურებული რუსული სამხედრო კოლონები. რუსული დანაყოფები სამხრეთში მეტი წარმატებით მიიწევდნენ. საუკეთესო რუსულის დანაყოფები განალაგეს დონბასში. როგორც ჩანს, მათ მანევრით გვერდი აუარეს და ზუგრში დაარტყეს უკრაინულ პოზიციებს. ამ დროს, რუსული სამხედროები [[ყირიმი|ყირიმიდან]] ორ კოლონად გაიყო, ანალიტიკოსების აზრით, მათ [[დონბასის ფრონტი|დონბასის ფრონტის]] იზოლირება და უკრაინელების ალყაში მოქცევა სურდათ, რათა უკრაინელებს გამაგრებული პოზიციების უპირატესობა დაეკარგათ.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last1=Barnes |author-first1=Julian E. |title=Russian forces are meeting more resistance near Kyiv and Kharkiv than farther south, analysts say. |url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-attacks-ukraine/russian-forces-are-meeting-more-resistance-near-kyiv-and-kharkiv-than-farther-south-analysts-say |website=[[The New York Times]] |access-date=25 February 2022 |date=25 February 2022 |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225045412/https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-attacks-ukraine/russian-forces-are-meeting-more-resistance-near-kyiv-and-kharkiv-than-farther-south-analysts-say |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

25 თებერვლის დილას, ზელენსკიმ რუსეთი სამოქალქო პირების მიმართ მიზანმიმართულ თავდასხმაში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Graham-Harrison |author-first1=Emma |author-last2=Harding |author-first2=Luke |author-last3=Boffey |author-first3=Daniel |author-last4=Elias |author-first4=Visontay |title=Ukraine invasion: Zelenskiy strikes defiant tone as explosions ring out in Kyiv |url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/ukraine-invasion-explosions-in-kyiv-as-uk-reports-fierce-resistance-across-the-nation |access-date=25 February 2022 |work=[[The Guardian]] |date=25 February 2022 |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225052024/https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/ukraine-invasion-explosions-in-kyiv-as-uk-reports-fierce-resistance-across-the-nation |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინის მთავრობის სპიკერმა განაცხადა, რომ ბოლო 24 საათში შეტევა განხორცილედა 33 სამოქალქო წერტილზე.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Polityuk |author-first1=Pavel |author-last2=Baczynska |author-first2=Gabriela |author-last3=Lawson |author-first3=Hugh |title=Ukraine ministry says Russia hit 33 civilian sites in last 24 hrs -Interfax |url=https://finance.yahoo.com/news/ukraine-ministry-says-russia-hit-075824163.html |access-date=25 February 2022 |work=[[Yahoo Finance]] |agency=[[Reuters]]/[[Interfax]] |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225113721/https://finance.yahoo.com/news/ukraine-ministry-says-russia-hit-075824163.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინის თავდაცვის მინისტრმა განაცხადა, რომ რუსები შევდნენ [[ობოლონი|ობოლონში]], [[კიევის ოლქი|კიევის ოლქში]] და [[უკრაინის უმაღლესი რადა|რადას]] შენობიდან დაახლოებით 9 კილომეტრის მოშრებით იყვნენ.&lt;ref name=&quot;:31&quot;&gt;{{cite web|title=Ukraine-Russia invasion: Ukraine says Russian rockets hit Kyiv overnight|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60517447|access-date=25 February 2022|website=[[BBC News]]|language=en-gb|archive-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225085334/https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ასევე თავდაცვის მინისტრმა განაცხადა, რომ მოხალისედ მიიღებდნენ ნებისმიერი ასაკის მსურველს.&lt;ref name=&quot;OZ&quot; /&gt;

უკრაინელებმა რადაიციის დონის ზრდა შეამჩნიეს [[ჩერნობილი|ჩერნობილში]], რაც მძიმე ტექნიკის გადაადგილებამ გამოიწვია.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Mathers |author-first1=Matt |title=Chernobyl radiation 'exceeds control levels' in multiple areas being seized by Russia |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-update-nuclear-radiation-ukraine-b2023062.html |access-date=25 February 2022 |work=[[The Independent]] |date=25 February 2022 |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225105519/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/chernobyl-update-nuclear-radiation-ukraine-b2023062.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Polityuk |author-first1=Pavel |title=Ukraine reports higher but &quot;not critical&quot; Chernobyl radiation |url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-nuclear-agency-reports-higher-chernobyl-radiation-levels-due-heavy-2022-02-25/ |access-date=25 February 2022 |work=[[Reuters]] |date=25 February 2022 |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225113725/https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-nuclear-agency-reports-higher-chernobyl-radiation-levels-due-heavy-2022-02-25/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 

ზელენსკიმ ანიშნა, რომ უკრაინის მთავრობა მოსალაქარაკებლად მზად იყო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/U1YDTnzZnlMsI6A2uzcb |title=Zelensky Says Russia Is Striking Military and Civilian Targets |work=www.wsj.com |publisher=[[Wall Street Journal]] |author-first=James |author-last=Marson |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, პუტინმა [[სი ძინპინი|სი ძინპინს]] აცნობა უკრაინასთან მოლაპარაკების სურვილი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://financialpost.com/pmn/business-pmn/putin-tells-xi-that-russia-willing-to-hold-high-level-talks-with-ukraine-chinas-cctv |title=Putin tells Xi that Russia willing to hold high-level talks with Ukraine -China's CCTV |work=financialpost.com |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის ჯარების კიევისკენ სვლასთან ერთად ზელენსკიმ მოსახლეობას [[მოლოტოვის კოქტეილი|მოლოტოვის კოქტეილების]] მომზადება სთოვა. პუტინმა გამოთქვა უკრაინის მთავრობის გადაყენების სურვილი.&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022 |title=Putin tells Ukrainian military to overthrow Zelensky – follow live |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/ukraine-russia-putin-war-kyiv-invasion-latest-b2022971.html |access-date=25 February 2022 |website=[[The Independent]] |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine-Russia news live: Troops enter Kyiv as Putin makes offer of Minsk peace talks |url=https://news.sky.com/story/ukraine-russia-war-live-latest-news-putin-kyiv-invasion-12541713 |access-date=25 February 2022 |website=[[Sky News]] |language=en}}&lt;/ref&gt; უკრიანამ კიევის მოქალაქეებს 18 000 იარაღი გადასცა და განალაგა [[უკრაინის ტერიტორიული თავდაცვის ძალები|ტერიტორიული თავდაცვის ძალები]], კიევის დასაცავად.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Kyiv residents take up arms as Russia advances |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=62190cb4980bea49f4b79f6f%26In%20pictures%3A%20Kyiv%20residents%20take%20up%20arms%20as%20Russia%20advances%262022-02-25T17%3A11%3A54.597Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:7f199aa7-37f7-4fc3-9fa1-16208268415c&amp;pinned_post_asset_id=62190cb4980bea49f4b79f6f |website=[[BBC News]] |access-date=25 February 2022 |language=en-gb |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; ზოგი რუსული ნაწილები კიევს ჩრდილოეთიდან მიუახლოვდნენ, თუმცა შემდეგ შეფერხდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news|author-last=Bengali |author-first=Shashank |author-last2=Bigg |author-first2=Matthew Mpoke |date=25 February 2022 |title=Live Updates: Kyiv Rocked by Explosions for Second Night |language=en-US |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/25/world/russia-ukraine-war |access-date=26 February 2022 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;

[[პენტაგონი (აშშ)|პენტაგონმა]] განაცხადა, რომ რუსეთმა ვერ აიღო საჰაერო უპირატოსება, რაც მოსალოდნელი არ იყო. უკრაინული საჰაერო თავდაცვა, დიდი ზიანის მიუხედავად, ეფექტურად მუშაობს.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Lamothe |author-first1=Daniel |title=Airspace over Ukraine remains contested, with no one in control, Pentagon says |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/25/ukraine-invasion-russia-news/#link-RCVQQO7CNFC33LEDYG2O3Q3JAE |newspaper=[[The Washington Post]] |access-date=25 February 2022 |language=en |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; პენტაგონმა ასევე განაცხადა, რომ რუსული ძალები მოლოდინთან შედარებით ბევრად ნელა მიდიოდნენ წინ და უკრანული სამმართველო მყარად იდგა.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Cooper |author-first1=Helene |title=Russian forces have lost some momentum, Pentagon official says. |url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/25/world/russia-ukraine-war/russian-forces-have-lost-some-momentum-pentagon-official-says |access-date=25 February 2022 |work=[[The New York Times]] |date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225191901/https://www.nytimes.com/live/2022/02/25/world/russia-ukraine-war/russian-forces-have-lost-some-momentum-pentagon-official-says |archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

უკრაინული რაკეტები თავს დასხა მილერევოს აივაბაზას [[როსტოვის ოლქი|როსტოვში]], რუსეთში.&lt;ref&gt;{{cite news|date=25 February 2022 |title=Вооруженные силы Украины атаковали Миллерово «Точкой-У» |trans-title=Ukrainian Armed Forces attacked Millerovo with Tochka-U |language=ru |work=RostovGazeta |url=https://rostovgazeta.ru/news/politics/25-02-2022/vooruzhennye-sily-ukrainy-atakovali-millerovo-tochkoy-u |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== 26 თებერვალი ===
00:00 საათზე მძიმე ბრძოლები გაიმართა კიევის სამხრეთით, [[ვასილკივი|ვასილკივთან]] და მის ავიაბაზასთან.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-25-22/index.html |title=Heavy fighting reported to the south of Kyiv |work=[[CNN]] |date=25 February 2022 |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[უკრაინის გენერალური შტაბი|უკრაინის გენერალურმა შტაბმა]] განაცხადა, რომ უკრაინულმა [[სუ-27]]-მა ჩამოაგდო რუსული [[Ilyushin Il-76|Il-76]], რომელსაც პარაშუტისტები გადაჰყავდა.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Давыгора |author-first1=Олег |title=Месть за Луганск 2014: возле Василькова сбили Ил-76 с вражескими десантниками |trans-title=Revenge for Luhansk 2014: Il-76 with enemy paratroopers was shot down near Vasilkov |url=https://www.unian.net/war/mest-za-lugansk-2014-vozle-vasilkova-sbili-il-76-s-vrazheskimi-desantnikami-novosti-donbassa-11718622.html |access-date=26 February 2022 |work=Unian |date=26 February 2022 |language=ru}}&lt;/ref&gt;

დაახლოებით 03:00 საათზე 30 წუთის ინტერვალში 48 აფეთქებაზე მეტი გაისმა კიევის შემოგარენში, როდესაც უკრაინის არმიამ განაცხადა ბრძოლების შესახებ [[ტროიეშჩინა|ტროიეშჩინას]] სამეზობლოში, ელექტროსადგურთან ახლოს.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Grady |first1=Siobhán |last2=Kornfield |first2=Meryl |title=Multiple explosions rock Kyiv as Russian forces target city |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/25/ukraine-invasion-russia-news/#link-TAIGHCFPGRBUVBQRFBISDQJSL4 |website=Washington Post |access-date=26 February 2022 |language=en |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[BBC]]-მ განაცხადა, რომ ეს შეიძლება ყოფილიყო ქალაქში ელექტროენერგიის გათიშვლის მცდელობა. მძიმე ბრძოლები გაიმართა [[კიევის ზოოპარკი|კიევის ზოოპარკთან]] და [[შულიავკა|შულიავკას]] სამეზობლოში. 26 თებერვალს უკრაინის არმიამ განაცხადა, რომ [[პერემოგის განზირი|პერემოგის განზირზე]], კიევის მთავარ გზაზე, მოიგერიეს რუსული თავდასხმა,&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine military says it repels Russian troops' attack on Kyiv base |url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-troops-attack-kyiv-military-base-are-repelled-ukraine-military-2022-02-26/ |access-date=26 February 2022 |work=Reuters |date=26 February 2022 |language=en}}&lt;/ref&gt; ასევე მათ განაცხაეს, რომ მოიგერიეს შეტევა [[მიკოლაივი|მიკოლაივზე]].&lt;ref&gt;{{cite web |title=Heavy fighting reported around Kyiv |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=6219818e0ce87e491a0ed0eb%26Battle%20for%20Kyiv%20under%20way%262022-02-26T01%3A32%3A51.226Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:e339c122-dc88-4e8b-a964-67b828e1e1b2&amp;pinned_post_asset_id=6219818e0ce87e491a0ed0eb |website=BBC News |access-date=26 February 2022 |language=en-gb |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; ამერიკელებმა განაცხადეს მეორე რუსული II-76-ის ჩამოგდების შესახებ, [[ბილა-ცერკვა|ბილა-ცერკვასთან]] ახლოს.&lt;ref name=&quot;AP_stand_firm&quot; /&gt;

ასობით ადამიანი დაიღუპა კიევითან ბრძოლაში და დაბომბვებმა გაანადგურა საცხოვრებელი შენობებიმ ხიდები და სკოლები, [[Associated Press]]-ის მიხედვით. რუსეთმა განაცხადა მელიტოპოლის აღების შესახებ,&lt;ref name=&quot;AP_stand_firm&quot; /&gt; თუმცა ეს ბრიტანეთმა კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Ukrainian city of Melitopol not in Russian hands, British minister says|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/europe/uk-believes-russians-have-not-taken-melitopol-minister-heappey-says-2022-02-26/|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.reuters.com/world/europe/uk-believes-russians-have-not-taken-melitopol-minister-heappey-says-2022-02-26/|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; 11:00 საათზე უკრაინის არმიამ განაცხადა, რომ მათმა თვითმფრინავებმა განახორციელა 34 ფრენა ბოლო 24 საათში, რაც ნიშნავს იმას, რომ რუსეთმა ვერ დაამყარა საჰაერო უპირატესობა.&lt;ref name=&quot;ISW Feb26&quot;&gt;{{cite web|last1=Clark|first1=Mason|last2=Barros|first2=George|last3=Stepanenko|first3=Katya|title=Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 26|url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/russia-ukraine-warning-update-russian-offensive-campaign-assessment-february-26|website=Institute for the Study of War|access-date=27 February 2022|language=en|date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

შუადღისათვის რუსეთის მიერ უკრაინის საზღვართან განლაგებული ყველა დანაყოფი ჩართული იყო ბრძოლაში. კიევის მერმა [[ვიტალი კლიჩკო|კლიჩკომ]] კომენდანტის საათი გამოაცხადა შაბათს 17:00-დან ორშაბათს 20:00-მდე და განაცხადა, რომ ამ დროს გარეთ გასვლა საბოტაჟად და ჯაშუშობად ჩაითვლებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Ukrainian forces slow Russian advance on three cities.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/26/world/ukraine-russia-war/ukrainian-forces-fight-back-as-russia-pushes-on-three-cities|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226122313/https://www.nytimes.com/live/2022/02/26/world/ukraine-russia-war/ukrainian-forces-fight-back-as-russia-pushes-on-three-cities|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[Reuters]]-მა განაცხადა, რომ უკრაინის ნაწილებში გაითშა ინტენრეტი, განსაკუთრებით სამხრეთში და აღმოსალვეთში.&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Internet in Ukraine disrupted as Russian troops advance|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/europe/internet-ukraine-disrupted-russian-troops-advance-2022-02-26/|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226105525/https://www.reuters.com/world/europe/internet-ukraine-disrupted-russian-troops-advance-2022-02-26/|archive-date=26 February 2022|author-last1=Pearson|author-first1=James|author-last2=Satter|author-first2=Raphael}}&lt;/ref&gt;

უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტორს წარმომადგენლემა, ვადიმ დენისენკომ განაცხადა, რომ რუსები მიემართებოდნენ [[ენერგოდარი|ენერგოდარისა]] და [[ზაპოროჟიის ატომური ელექტროსადგური|ზაპორიჟიას ატომუერ ელექტროსადგურისკენ]]. მან განაცხადა, რომ Grad რაკეტებით შეიძლება სადგურისათვის შეეტიათ.&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Wojna na Ukrainie. Rosjanie blisko elektrowni atomowej. Jest ryzyko, że zostanie ostrzelana|language=pl|trans-title=The war in Ukraine. Russians close to the nuclear power plant. There is a risk that it will be shot at|publisher=[[Polsat News]]|url=https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2022-02-26/wojna-na-ukrainie-rosjanie-blisko-elektrowni-atomowej-jest-ryzyko-ze-zostanie-ostrzelana/|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

[[შავი ზღვა|შავ ზღვაში]] იაპონურ სავაჭრო ხომალდს მოხვდა რუსული რაკეტა. მოლდოვურ გემსაც დაეცა რაკეტა, რომელამც სერიოზული დაშავებები დამოიწვია.&lt;ref&gt;{{cite web|website=[[CNN]]|author-first1=Adrienne|author-last1=Vogt|author-first2=Lauren|author-last2=Said-Moorhouse|author-first3=Brad|author-last3=Lendon|author-first4=Steve|author-last4=George|author-first5=Meg|author-last5=Wagner|date=26 February 2022|title=Japanese-owned cargo ship hit by a missile off Ukrainian coast|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_d79d1d542a90f15d7c38c6e3b03d73ab|access-date=26 February 2022|language=en}}&lt;/ref&gt;

[[რამზან კადიროვი|რამზან კადიროვმა]], [[ჩეჩნეთი|ჩეჩნეთის რესპუბლიკის]] მეთაურმა, განაცხადა უკრაინაში [[კადიროვსკი|კადიროვსკის]], ჩეჩნეთის რესპუბლიკის ერთგული მებრძოლების, გადასროლის შესახებ უკრაინაში, რუსეთის მხარდასაჭერად.&lt;ref&gt;{{cite web|date=26 February 2022|title=Chechen leader, a Putin ally, says his forces deployed to Ukraine|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/26/putins-chechen-ally-says-forces-deployed-ukraine-to-back-russia|access-date=26 February 2022|website=[[Al Jazeera]]|language=en}}&lt;/ref&gt;

[[CNN]]-მა გაასაჯაროვა უკრაინის საზღვართან [[TOS-1]] სისტემის განლაგების კადრები, რომელიც თერმობალური იარაღებითაა შეიარაღებული.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Zitser|first1=Joshua|date=26 February 2022|title=Russian army deploys its TOS-1 heavy flamethrower capable of vaporizing human bodies near Ukrainian border, footage shows|language=en|work=Business Insider Africa|url=https://africa.businessinsider.com/news/russian-army-deploys-its-tos-1-heavy-flamethrower-capable-of-vaporizing-human-bodies/e8sgz30|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[The Telegraph|Telegraph]]-მა განაცხადა, რომ ასეთი იარაღის გამოყენება მასობრივ განადგურებას გამოიწვევდა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Vladimir Putin poised to unleash terrifying new weapon in battle for Kyiv|url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/25/vladimir-putin-poised-unleash-terrifying-new-weapon-battle-kyiv/|first1=Robert|last1=Mendick|first2=James|last2=Rothwell|date=26 February 2022|access-date=26 February 2022|publisher=[[The Daily Telegraph]]}}&lt;/ref&gt;

ექვსი წლის ბიჭი დაიღუპა ოხმატდიტის ბავშვთა საავადმყოფოში, კიევში, საარტილერიო ცეცხლის შედეგად.&lt;ref&gt;{{Cite web|last1=Vogt|last7=Wagner|website=CNN|access-date=2022-02-27|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_60a7db10bfe4a64fb7fc9c2232fca43d|title=Six-year-old boy killed in Kyiv clashes, several more Ukrainian civilians wounded|date=2022-02-26|first8=Vera|last8=Amir|first7=Meg|first6=Steve|first1=Adrienne|last6=George|first5=Brad|last5=Lendon|first4=Jessie|last4=Yeung|first3=Jeevan|last3=Ravindran|first2=Lauren|last2=Moorhouse|language=en}}&lt;/ref&gt; უკრანის არმიამ განაცხადა, რომ [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივის ოლქში]] გაანადგურეს 56 რუსული საწვავის გადამზიდი.&lt;ref&gt;{{cite news|date=February 26, 2022|title=Ukrainian troops defending Chernihiv blow up 56 tanks of diesel fuel|work=Pravda|url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/02/26/7326282/|accessdate=February 26, 2022}}&lt;/ref&gt;

დღის დასასრულს რუსებმა ვერ შეასრულეს მიზნები.&lt;ref name=&quot;CT Update 9&quot;&gt;{{cite web|date=26 February 2022|title=Ukraine Conflict Update 9: February 26, 2022|url=https://www.criticalthreats.org/analysis/ukraine-conflict-update-9|access-date=27 February 2022|website=Critical Threats|publisher=Institute for the Study of War}}&lt;/ref&gt; უკრაინის გენერალურმა შტაბმა განაცხადა ბრძოლაში რუსეთის რეზერვის 17 [[ბატალიონის ტაქტიკური ჯგუფი|ბატალიონის ტაქტიკური ჯგუფის]] (BTG) ჩართვის შესაებ მას შემდე, რაც უკრაინელებმა 14 BTG შეაჩერეს კიევის ჩრდილოეთში.&lt;ref name=&quot;ISW Feb26&quot; /&gt; რუსეთმა დროებით შეაჩერა [[ჩერნიჰივი|ჩერნიჰივისა]] და [[ხარკივი|ხარკივის]] აღების მცდელობები მძიმე წინააღმდეგბის გამო.&lt;ref name=&quot;CT Update 9&quot; /&gt; [[ომის შესაწავლის ინსტიტუტი|ომის შესაწავლის ინსტიტუტმა]] (ISW) განაცხადა, რომ უკრაინელებს შეიძლება მალე აღმოსალვეთ უკრაინის მიტოვება ან დონბასიდან ჯარების გამოყვანა დასჭირვებოდა ალყაში მოხედრის თავიდან ასარიდებლად. სამხრეთში რუსეთმა ბერდიაანსკი აიღო და მარიუპოლს დაემუქრა.&lt;ref name=&quot;ISW Feb26&quot; /&gt; ISW-მ აღნიშნა რუსეთის ცუდი სამოქმედო გეგმა და აღსრულება, რომელიც ლოჯისტიკურ და მორალურ პრობლემებს იწვევდა ჩრდილოეთ უკრაინაში.&lt;ref name=&quot;CT Update 9&quot; /&gt; აშშ-მ და ბრიტანეთმა განაცხადეს, რომ რუსულ ნაწილებს გამოელიათ საწვავი და შეაჩერეს წინსვლა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=27 February 2022|title=UK says Russian advance has slowed, likely caused by logistical problems, resistance|language=en|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-says-russian-advance-has-slowed-likely-caused-by-logistical-problems-2022-02-26/|access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; გავრცელდა მიოტვებული რუსული ჯავშანტექნიკის ვიდეოები.&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=U.S., British Officials Say Russia Slowed By Logistics, 'Viable Ukrainian Resistance'|work=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]]|url=https://www.rferl.org/a/31724528.html|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; ასევე ISW-ის განცხადებით რუსეთი არ იყენებდა სრულ არსენალს მასობრივი სამოქალაქო დანაკრაგების შემთხვევაში დიპლომატიური და სამოქალაქო ზეწოლის თავიდან ასარიდებლად.&lt;ref name=&quot;ISW Feb26&quot; /&gt;

=== 27 თებერვალი ===
[[File:Equipment of the sabotage and reconnaissance group captured in Odessa Oblast, 2022 (2) (cropped).jpg|thumb|[[ოდესის ოლქი|ოდესის ოლქში]] დაკავებული საბოტაჟისა და დაზვერვის რუსული ჯგუფის აქჭურვილობა]]

ღამე [[ხარკივი|ხარკივში]] რუსებმა ბუნებრივი აირის სადენი ააფეთქეს&lt;ref&gt;{{cite news|title=What's happening in the Ukraine crisis now |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60542877 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60542877 |archive-date=27 February 2022 |publisher=[[BBC News]] |access-date=27 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; და რაკეტებით შეუტიეს [[კრიაჩკი|კრიაჩკის]] სოფლელში განლადეგულ ნავთობის საცავს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Update on Russian invasion: Vasylkiv hit with Russian missiles, oil depot nearby on fire |url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3414231-russia-hits-kyiv-regions-vasylkiv-with-cruise-or-ballistic-missiles.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3414231-russia-hits-kyiv-regions-vasylkiv-with-cruise-or-ballistic-missiles.html |archive-date=27 February 2022 |publisher=UkrInform |access-date=27 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ვასილკივის ავიაბაზა|ვასილკივის ავიაბაზაზე]] ბრძოლამ მეხანძრეებს ცეცხლის ჩაქრობის საშუალება არ მისცა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Орлова |first1=Віолетта |title=Під Васильковом продовжується бій за аеропорт |trans-title=The battle for the airport continues near Vasylkiv |url=https://www.unian.ua/war/pid-vasilkovom-prodovzhuyetsya-biy-za-aeroport-novini-donbasu-11720173.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.unian.ua/war/pid-vasilkovom-prodovzhuyetsya-biy-za-aeroport-novini-donbasu-11720173.html |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |publisher=[[Unian]] |date=27 February 2022 |language=uk}}&lt;/ref&gt; ასევე ღამე უკრაინელმა [[ბოშები|ბოშებმა]] ხელში ჩაიგდეს რუსული ტანკი [[ლიუბიმივკა|ლიუბიმივკაში]], [[კახოვკა|კახოვკასთან]] ახლოს, [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოქლში]].&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.unian.ua/war/pid-kahovkoyu-ukrajinski-romi-vkrali-u-rosiyskih-okupantiv-tank-novini-donbasu-11720335.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.unian.ua/war/pid-kahovkoyu-ukrajinski-romi-vkrali-u-rosiyskih-okupantiv-tank-novini-donbasu-11720335.html |archive-date=1 March 2022 |title=Під Каховкою українські роми вкрали у російських окупантів танк – місцеві |trans-title=Near Kakhovka, Ukrainian Roma stole a local tank from the Russian occupiers |language=uk |first=Violetta |last=Orlova |newspaper=Ukrainian Independent Information Agency |date=27 February 2022 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.diglogs.com/cesko/the-ukrainian-roma-achieved-success-seizing-the-russian-tank/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.diglogs.com/cesko/the-ukrainian-roma-achieved-success-seizing-the-russian-tank/ |archive-date=1 March 2022 |title=The Ukrainian Roma achieved success, seizing the Russian tank |newspaper=DigLogs |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; შემდეგ პრეზენტის ადმინისტრაციამ განაცხადა [[ჟულიანის აეროპორტი|ჟულიანის აეროპორტის]] დაბომბვის შესახებ.&lt;ref name=&quot;AP-2022-02-27&quot;&gt;{{cite web|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-volodymyr-zelenskyy-kyiv-europe-united-nations-edc6df79755195b29473cfd6d38b1ebb |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://apnews.com/article/russia-ukraine-volodymyr-zelenskyy-kyiv-europe-united-nations-edc6df79755195b29473cfd6d38b1ebb |archive-date=27 February 2022 |title=Russia hits Ukraine fuel supplies, airfields in new attacks |publisher=[[Associated Press]] |date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსეთის მიერ მხარდაჭერილმა სეტარატისტებმა განაცხადეს, რომ უკრიანული რაკეტა დაეცა ნავთობის საცავს [[როვენკი|როვენკიში]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Town near Ukraine's Kyiv hit by missiles, oil terminal on fire |url=https://www.reuters.com/world/europe/town-near-ukraines-kyiv-hit-by-missiles-oil-terminal-fire-2022-02-27/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/world/europe/town-near-ukraines-kyiv-hit-by-missiles-oil-terminal-fire-2022-02-27/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |publisher=[[Reuters]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[უკრაინის საგანგებო მდგომარეობის სამსახური|უკრაინის საგანგებო მდგომარეობის სამსახურმა]] გადაარჩინა 80 ადამიანი 9-სართულიანი შენობიდან [[ხარკივი|ხარკივში]], რომელსაც არტილერიის ჭურვები მოხვდა, მძიმედ დაზიანდა და შეიწირა ერთი ქალის სიცოცხლე.&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Adrienne |last1=Vogt |first2=Lauren |last2=Said-Moorhouse |first3=Jeevan |last3=Ravindran |first4=Peter |last4=Wilkinson |first5=Jessie |last5=Yeung |first6=Brad |last6=Lendon |first7=Steve |last7=George |first8=Meg |last8=Wagner |first9=Amir |last9=Vera |date=26 February 2022 |title=Russian aircraft banned from German airspace |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b166502aee8fd3e6916eed56d4c443f5 |access-date=27 February 2022 |website=[[CNN]] }}&lt;/ref&gt;

[[ნოვაია-კახოვკა|ნოვაია-კახოვკას]] მერმა, [[ვლადიმირ კოვალენკო|ვლადიმირ კოვალენკომ]], დაადასტურა, რომ ქალაქი აიღეს რუსებმა და ისინი დაადანაშაულა [[კოზაცკე|კოზაცკესა]] და [[ვესელე (ხერსონის ოლქი)|ვესელეს]] დასახლებების განადგურებაში.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Vinogradova |first=Ulyana |title=Новая Каховка полностью под контролем российских оккупантов – мэр |trans-title=New Kakhovka is completely under the control of Russian invaders – the mayor |url=https://korrespondent.net/ukraine/4452018-novaia-kakhovka-polnostui-pod-kontrolem-rossyiskykh-okkupantov-mer1 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://korrespondent.net/ukraine/4452018-novaia-kakhovka-polnostui-pod-kontrolem-rossyiskykh-okkupantov-mer1 |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |work=[[Korrespondent]] |language=uk}}&lt;/ref&gt; რუსი სამხედროები შევიდნენ [[ხარკივი|ხარკივში]], [[ხარკივისათვის ბრძოლა (2022)|ბრძოლები]] გაიმართა ქალაქის ქუჩებსა და ცენტრში.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russian troops enter Ukraine's Kharkiv -Ukrainian official |url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-troops-enter-ukraines-kharkiv-ukrainian-official-2022-02-27/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/world/europe/russian-troops-enter-ukraines-kharkiv-ukrainian-official-2022-02-27/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |publisher=[[Reuters]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; ამავე დროს, რუსული ტანკები დაიძრნენ [[სუმისათვის ბრძოლა|სუმის]] მიმართულებით.&lt;ref&gt;{{cite web |date=27 February 2022 |title=A large column of Russian vehicles is pushing into the city of Sumy from the side of Khimprom |url=https://kyivindependent.com/uncategorized/a-large-column-of-russian-vehicles-is-pushing-into-the-city-of-sumy-from-the-side-of-khimprom/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://kyivindependent.com/uncategorized/a-large-column-of-russian-vehicles-is-pushing-into-the-city-of-sumy-from-the-side-of-khimprom/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |website=The Kyiv Independent}}&lt;/ref&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა [[ხერსონი|ხერსონისა]] და [[ბერდიანსკისათვის ბრძოლა|ბერდიანსკის]] ალყაში მოქცევის შესახებ, დამატებით განაცხადეს [[გენიჩესკი|გენიჩესკისა]] და [[ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტი|ხერსონის საერთაშორისო აეროპორტის]] აღების შესაცებ [[ჩერნობაევკა|ჩერნობაევკაში]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-it-blocks-ukraines-kherson-berdyansk-ria-2022-02-27/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-it-blocks-ukraines-kherson-berdyansk-ria-2022-02-27/ |archive-date=27 February 2022 |title=Russia says it &quot;blocks&quot; Ukraine's Kherson, Berdyansk – RIA |first1=Olzhas |last1=Auyezov |first2=William |last2=Mallard |publisher=[[Reuters]] |date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.pnp.ru/politics/v-minoborony-soobshhili-ob-unichtozhenii-975-voennykh-obektov-ukrainy.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.pnp.ru/politics/v-minoborony-soobshhili-ob-unichtozhenii-975-voennykh-obektov-ukrainy.html |archive-date=27 February 2022 |title=В Минобороны сообщили об уничтожении 975 военных объектов Украины |trans-title=The Ministry of Defense announced the destruction of 975 military facilities of Ukraine |language=ru |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; შუადღისათვის [[ხარკივის ოლქი|ხარკივის ოლქის]] გამგებელმა, [[ოლეგ სინიეგუბოვი|ოლეგ სინიეგუბოვმა]], განაცხადა, რომ უკრაინელებმა დაიბრუნეს სრული კონტროლი ხარკივზე&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ukraine restores full control over Kharkiv: City governor |url=https://www.dailysabah.com/world/ukraine-restores-full-control-over-kharkiv-city-governor/news |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.dailysabah.com/world/ukraine-restores-full-control-over-kharkiv-city-governor/news |archive-date=27 February 2022 |website=[[Daily Sabah]] |access-date=27 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; და ტყვედ აიყვანეს ათობით რუსი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-27-22/index.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-27-22/index.html |archive-date=27 February 2022 |title=Ukrainian commander in Kharkiv says dozens of Russians surrendered |publisher=[[CNN]] |date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[კუპიანსკი|კუპიანსკის]] მერი დანებდა და ქალაქი რუსულ ჯარებს ჩააბარა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/02/27/7326623/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/02/27/7326623/ |archive-date=1 March 2022 |title=In Kharkiv region, mayor admits to handing over city to occupiers |work=[[Pravda]] |date=27 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

პუტინმა გასცა ბირთვული ძალების მაღარ მზადყოფნაზე დაყენების ბრძანება, [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ს წევრების „აგრესიული განცხადებების“ საპასუხოდ.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Karmanau |first1=Yuras |last2=Heintz |first2=Jim |last3=Isachenkov |first3=Vladimir |title=Putin puts Russia's nuclear forces on alert, cites sanctions |newspaper=The Washington Post |publisher=Associated Press |url=https://www.washingtonpost.com/politics/russia-hits-ukraine-fuel-supplies-airfields-in-new-attacks/2022/02/27/761e5432-9791-11ec-bb31-74fc06c0a3a5_story.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.washingtonpost.com/politics/russia-hits-ukraine-fuel-supplies-airfields-in-new-attacks/2022/02/27/761e5432-9791-11ec-bb31-74fc06c0a3a5_story.html |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Colton |first=Emma |date=27 February 2022 |title=Putin orders nuclear deterrent forces be put on high alert |url=https://www.foxnews.com/world/putin-orders-nuclear-deterrent-forces-be-put-on-high-alert |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.foxnews.com/world/putin-orders-nuclear-deterrent-forces-be-put-on-high-alert |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |website=[[Fox News]] }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Roth |first1=Andrew |title=Vladimir Putin puts Russia's nuclear deterrence forces on high alert |url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/27/vladimir-putin-puts-russia-nuclear-deterrence-forces-on-high-alert-ukraine |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.theguardian.com/world/2022/feb/27/vladimir-putin-puts-russia-nuclear-deterrence-forces-on-high-alert-ukraine |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |work=The Guardian |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; ამ ბრძანებას მოჰყვა მძიმე კრიტიკა NATO-ს, [[ევროკავშირი|ევროკავშირისა]] და [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] მხრიდან. [[იენს სტოლტენბერგი|იენს სტოლტენბერგმა]] ამას „საშიში და უპასუხისმგებლო უწოდა“, ხოლო სტეფან დუიარიკმა განაცხადა, რომ ბირთვული ომი „წარმოუდგენელია“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=27 February 2022 |title=NATO chief calls Putin's alert irresponsible, dangerous rhetoric |url=http://tribune.com.pk/story/2345548/nato-chief-calls-putin-alert-order-irresponsible-cites-dangerous-rhetoric |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/http://tribune.com.pk/story/2345548/nato-chief-calls-putin-alert-order-irresponsible-cites-dangerous-rhetoric |archive-date=1 March 2022 |access-date= |website=[[The Express Tribune]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |date=27 February 2022 |title=UN spokesman says idea of nuclear conflict 'inconceivable' |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/un-spokesman-says-idea-of-nuclear-conflict-inconceivable/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/un-spokesman-says-idea-of-nuclear-conflict-inconceivable/ |archive-date=1 March 2022 |access-date= |website=[[Times of Israel]]}}&lt;/ref&gt;

უკრიანამ განაცხადა, რომ მოლაპარაკებებზე [[გომელი|გომელში]] გაგზავნიდა დელეგაციას. ზელენსკის ადმინისტრაციამ განაცხადა, რომ შეხვედრა წინაპირობების გარეშე გაიმართებოდა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/27/ukraine-says-will-meet-russia-as-putin-puts-nuclear-defenses-on-alert-a76629 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/27/ukraine-says-will-meet-russia-as-putin-puts-nuclear-defenses-on-alert-a76629 |archive-date=27 February 2022 |title=Ukraine Says Will Meet Russia as Putin Puts Nuclear Defenses on Alert |website=[[The Moscow Times]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824950 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.interfax.ru/world/824950 |archive-date=27 February 2022 |title=Российская и украинская делегации выехали в Гомель на переговоры |trans-title=Russian and Ukrainian delegations left for Gomel for negotiations |language=ru |website=[[Interfax]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://meduza.io/news/2022/02/27/rossiya-snova-anonsirovala-peregovory-s-ukrainoy-istochniki-ukrainskih-smi-eto-podtverzhdayut |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://meduza.io/news/2022/02/27/rossiya-snova-anonsirovala-peregovory-s-ukrainoy-istochniki-ukrainskih-smi-eto-podtverzhdayut |archive-date=27 February 2022 |title=Делегации России и Украины встретятся на белорусско-украинской границе |trans-title=Delegations of Russia and Ukraine will meet at the Belarusian-Ukrainian border |language=ru |website=Meduza |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ზელენსკიმ]] ასევე თქვა, რომ ესაუბრა [[ალექსანდრე ლუკაშენკო|ალექსანდრე ლუკაშენკოს]] და მიიღო დაპირება, რომ ბელარუსი სამხედროები უკრაინაში არ შევიდოდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/world/824987 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.interfax.ru/world/824987 |archive-date=27 February 2022 |title=Зеленский сообщил об обещании Лукашенко не посылать войска на Украину |trans-title=Zelensky announced Lukashenka's promise not to send troops to Ukraine |language=ru |website=[[Interfax]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

დაზევრვის ანალიტიკოზებზე დაყრდნობით, რუსეთმა მოახერხა [[ყირიმი|ყირიმისა]] და [[დონბასი|დონბასის]] დაკავშირება, [[მარიუპოლი|მარიუპოლისა]] და [[ბერდიანსკი|ბერდიანსკის]] ალყაში მოქცევით.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ft.com/content/dd28dd4c-ab02-4f06-a56a-e930d1ce0ffd |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.ft.com/content/dd28dd4c-ab02-4f06-a56a-e930d1ce0ffd |archive-date=1 March 2022 |title=Russia homes in on Kyiv and Kharkiv and pushes across Black Sea coast |work=[[Financial Times]] |first1=Henry |last1=Foy |first2=John Paul |last2=Rathbone |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ოლექსი არესტოვიჩი|ოლექსი არესტოვიჩმა]], ზელენსკის მრჩეველმა განაცხადა, რომ ბერდიანსკი დაეცა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://fakty.com.ua/ua/ukraine/suspilstvo/20220228-melitopol-zahopyly-bojovyky-u-harkovi-ta-sumah-tysha-arestovych-pro-sytuacziyu-v-ukrayini/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://fakty.com.ua/ua/ukraine/suspilstvo/20220228-melitopol-zahopyly-bojovyky-u-harkovi-ta-sumah-tysha-arestovych-pro-sytuacziyu-v-ukrayini/ |archive-date=1 March 2022 |title=Бердянськ захопили бойовики, у Харкові та Сумах – тиша: Арестович про ситуацію в Україні |trans-title=Berdyansk captured by militants, silence in Kharkiv and Sumy: Arestovych on the situation in Ukraine |work=Fakty i Kommentarii |first=Yulia |last=Zakharchenko |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022 |language=Ukrainian |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220228033140/https://fakty.com.ua/ua/ukraine/suspilstvo/20220228-melitopol-zahopyly-bojovyky-u-harkovi-ta-sumah-tysha-arestovych-pro-sytuacziyu-v-ukrayini/ |archivedate=28 თებერვალი 2022 }}&lt;/ref&gt; ყირიმიდან მთავარმა რუსულმა ძალამ [[ზაპორიჟიისათვის ბრძოლა|ზაპორიჟიისკენ]] დაიწყო სვლა, ხოლო აღმოსავლეთ ძალები დაემუქრნენ [[მიკოლაივი|მიკოლაივს]].&lt;ref name=&quot;ISW_update_10&quot; &gt;{{cite web |title=Ukraine Conflict Update 10 |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/ukraine-conflict-update-10 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.understandingwar.org/backgrounder/ukraine-conflict-update-10 |archive-date=1 March 2022 |website=Institute for the Study of War |access-date=28 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსულმა ძალებმა უკან დაიხიეს [[ბუჩისათვის ბრძოლა|ბუჩასა]] და [[ირპინისათვის ბრძოლა|ირპინთან]], კიევის ჩრდილოეთ-დასავლეთით. დიდი ბრიტანეთის სამმხედრო დაზვერვის ცნობით, რუსული მოტორიზირებული ძალები აცდნენ [[ჩერნიჰივი|ჩერნიჰივს]] და კიევისკენ დაიძრნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sabbagh |first1=Dan |title=Russian forces advance on Kyiv: fighting on fourth day of invasion |url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/27/kyiv-surrounded-says-mayor-fighting-on-fourth-day-of-russian-invasion-of-ukraine |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.theguardian.com/world/2022/feb/27/kyiv-surrounded-says-mayor-fighting-on-fourth-day-of-russian-invasion-of-ukraine |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |work=[[The Guardian]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკის ოლქის]] გამგებელმა, სერგეი გაიდაიმ, რუსულ ძალებს [[სტანცია ლუჰანსკა|სტანცია ლუჰანსკას]] და [[სჩასტიე|სჩასტიეს]] განადგურებაში დაადანაშაულა, ხოლო [[დონეცკის ოლქი|დონეცკის ოლქის]] გამგებელმა განაცხადა [[ვოლნოვახა|ვოლნოვახას]] განადგურების შესაცებ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.rbc.ua/ukr/news/stanitsa-luganskaya-schaste-volnovaha-okazalis-1645985725.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.rbc.ua/ukr/news/stanitsa-luganskaya-schaste-volnovaha-okazalis-1645985725.html |archive-date=1 March 2022 |title=Станиця Луганська, Щастя і Волноваха опинилися на межі гуманітарної катастрофи |publisher=RBC Ukraine |date=27 February 2022 |access-date=28 February 2022 |language=uk}}&lt;/ref&gt;

[[ომის კვლევის ინსტიტუტი|ომის კვლევის ინსტიტუტმა]] განაცხადა, რომ რუსული ჯარები ჩრდილოეთში „ოპერაციულ პაუზაზე“ იყვნენ და ემზადებოდნენ შეტევის განსახორციელებლად მეორე დღეს, ისინი ელოდებოდნენ დამატებით ძალებსა და მომარაგებას, რუსეთის დამატებით სამხედრო რესურსები გაიგზავნა უკრაინაში.&lt;ref name=&quot;ISW_update_10&quot;/&gt;

=== 28 თებერვალი ===

ბრძოლა გაიმართა [[მარიუპოლის ალყა|მარიუპოლის]] ირგვლივ მთელი ღამის განმავლობაში.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Fighting around Ukraine's Mariupol throughout the night – regional governor |url=https://www.reuters.com/world/europe/fighting-around-ukraines-mariupol-throughout-night-regional-governor-2022-02-28/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/fighting-around-ukraines-mariupol-throughout-night-regional-governor-2022-02-28/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |work=[[Reuters]] |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვლის დილას დიდი ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ რუსული ძალები კიევიდან 30 კმ-ს მოშორებით, ჩრდილოეთით, რჩებოდნენ, ისინი უკრაინელებმა [[მეორე ბრძოლა ჰოსტომელის აეროპორტისათვის|ჰოსტომელის აეროპორტთან]] შეაჩერეს. ასევე თქვა, რომ ბრძოლები გრძელდებოდა [[ხარკივისათვის ბრძოლა (2022)|ხარკივთან]] და [[ჩერნიჰივის ალყა|ჩერნიჰივთან]] ახლოს და ორივე ქალაქი უკრაინელების ხელში რჩებოდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK says Russian advance on Kyiv slowed by staunch Ukrainian resistance |url=https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-britain-intelligence/uk-says-russian-advance-on-kyiv-slowed-by-staunch-ukrainian-resistance-idUSKBN2KX0LJ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/article/us-ukraine-crisis-britain-intelligence/uk-says-russian-advance-on-kyiv-slowed-by-staunch-ukrainian-resistance-idUSKBN2KX0LJ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Reuters]] |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[Maxar Technologies]]-მა გაავრცელა სატელიტის ფოტო, სადაც ჩანს რუსული კოლონა, ტანკებითა და თვითმავალი არტილერიით, რომელიც კიევისკენ მიემართებოდა ჩრდილოეთიდან.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite news |last=Beech |first=Eric |date=28 February 2022 |title=Russian military convoy north of Kyiv stretches for 40 miles -Maxar |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-military-convoy-north-kyiv-stretches-40-miles-maxar-2022-03-01/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/russian-military-convoy-north-kyiv-stretches-40-miles-maxar-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; თავიდან ფირმამ განაცხადა, რომ კოლონა 27 კილომეტრის სიგრძის იყო, თუმცა მეორე დღეს გაირჯვა, რომ კოლონის სიგრძე 64 კილომეტრი იყო.&lt;ref name=&quot;:22&quot;&gt;{{Cite news |last=Beech |first=Eric |date=28 February 2022 |title=Russian military convoy north of Kyiv stretches for 40 miles -Maxar |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-military-convoy-north-kyiv-stretches-40-miles-maxar-2022-03-01/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/russian-military-convoy-north-kyiv-stretches-40-miles-maxar-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა [[ენერჰოდარი|ენერჰოდარის]] აღებისა და [[ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგური]]&lt;nowiki/&gt;ს ალყაში მოქცევის შესახებ განაცხადა. უკრაინამ უარყო ელექტროსადგურის დაკარგვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russian forces seize two cities in Ukraine, Interfax says, with ceasefire talks about to begin |url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-isolation-deepens-ukraine-resists-invasion-2022-02-28/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/russias-isolation-deepens-ukraine-resists-invasion-2022-02-28/ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Reuters]] |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; ენერჰოდარის მერმა უარყო ქალაქისა და ელექტროსადგურის აღების ცნობები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Енергодар і Запорізька АЕС під контролем ЗСУ: мер міста просить не вірити фейкам |trans-title=Energodar and Zaporizhzhya NPP under the control of the Armed Forces: the mayor asks not to believe the fakes |url=https://fakty.com.ua/ua/ukraine/20220228-energodar-i-zaporizka-aes-pid-kontrolem-zsu-mer-mista-prosyt-ne-viryty-fejkam/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://fakty.com.ua/ua/ukraine/20220228-energodar-i-zaporizka-aes-pid-kontrolem-zsu-mer-mista-prosyt-ne-viryty-fejkam/ |archive-date=1 March 2022 |first=Valentina |last=Letyak |work=[[Fakty i Kommentarii]] |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022 |language=uk}}&lt;/ref&gt;

''[[The Times]]-მა'' განაცხადა, რომ [[ვაგნერის ჯგუფი]] აფრიკიდან კიევისაკენ დაბრუნდა, ზელენსკის მკვლელობის დავალებით შეჭრის პირველ დღეებში.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Manveen |last=Rana |url=https://www.thetimes.co.uk/article/volodymyr-zelensky-russian-mercenaries-ordered-to-kill-ukraine-president-cvcksh79d |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.thetimes.co.uk/article/volodymyr-zelensky-russian-mercenaries-ordered-to-kill-ukraine-president-cvcksh79d |archive-date=1 March 2022 |title=Volodymyr Zelensky: Russian mercenaries ordered to kill Ukraine's president |work=[[The Times]] |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; ორივე მხარე ერთმანეთს ''„&lt;nowiki/&gt;[[საზარბაზნე ხორცი|საზარბაზნე ხორცის]]&lt;nowiki/&gt;“'' გამოყენებაში ადანაშაულებს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://ua.interfax.com.ua/news/general/803678.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://ua.interfax.com.ua/news/general/803678.html |archive-date=1 March 2022 |title=Denysenko: Column of Russian military equipment near Makariv, Kyiv region destroyed |work=[[Interfax Ukraine]] |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tass.com/world/1412987 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://tass.com/world/1412987 |archive-date=1 March 2022 |title=Kiev regime uses local civilians as human shields, says Russia's top brass |work=[[TASS]] |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

ოლექსი არესტოვჩმა განაცხადა, რომ 200-ზე მეტი რუსული სამხედრო ტექნიკა და ტრანპორტი განადგურდა გზატკეცილზე [[ირპინი|ირპინსა]] და [[ჟიტომირი|ჟიტომირს]] შორის 14:00 საათისთვის.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://espreso.tv/do-1400-bulo-znishcheno-ponad-200-odinits-tekhniki-okupantiv-na-napryamkakh-trasi-irpin-zhitomir-arestovich |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://espreso.tv/do-1400-bulo-znishcheno-ponad-200-odinits-tekhniki-okupantiv-na-napryamkakh-trasi-irpin-zhitomir-arestovich |archive-date=1 March 2022 |title=До 14:00 було знищено понад 200 одиниць техніки окупантів на напрямках траси Ірпінь-Житомир, – Арестович |trans-title=By 14:00 more than 200 units of equipment of occupiers on the directions of the route Irpin-Zhytomyr were destroyed, – Arestovich |work=Espreso TV |date=28 February 2022 |access-date=28 February 2022 |language=uk}}&lt;/ref&gt; იგორ ტერეხოვმა, ხარკივის მერმა, განაცხადა, რომ რუსულმა დაბომბვამ მოკლა 9 და დაჭრა 37 სამოქალაქო პირი.&lt;ref name=&quot;:12&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine invasion: Three children among nine dead as footage shows Kharkiv apartment block being rocked by series of blasts |url=https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-cluster-munition-strikes-buildings-in-kharkiv-as-dozens-killed-in-mass-shelling-12554056 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-cluster-munition-strikes-buildings-in-kharkiv-as-dozens-killed-in-mass-shelling-12554056 |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |work=[[Sky News]]}}&lt;/ref&gt; ოქსანა მარკაროვმამ, უკრაინის ელჩმა აშშ-ში, რუსეთი [[ვაკუუმის ბომბი|ვაკუუმის ბომბების]] გამოყენებაში დაადანაშაულა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sabin |first1=Lamiat |title=Russia used vacuum bomb during invasion, Ukrainian ambassador claims |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-ukraine-war-vaccuum-bomb-thermobaric-b2025344.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-ukraine-war-vaccuum-bomb-thermobaric-b2025344.html |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |work=[[The Independent]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

მოლაპარაკებები გომელში უშედეგოდ დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Harrison |first1=Virginia |title=Ukraine: what we know on day six of Russia's invasion |url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/01/ukraine-what-we-know-day-six-russia-invasion |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.theguardian.com/world/2022/mar/01/ukraine-what-we-know-day-six-russia-invasion |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |work=The Guardian |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; შეჭრის შეჩერების სანაცვლოდ პუტინმა უკრაინას [[ნეიტრალიტეტი]], „დენაციფიკაცია“, „დემილიტარიზაცია“ და [[ყირიმის ანექსია რუსეთის ფედერაციის მიერ|ყირიმის ანექსიის]] აღიარება მოთხოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Putin says Ukrainian neutrality key to any settlement |url=https://www.reuters.com/world/putin-says-ukrainian-neutrality-key-any-settlement-2022-02-28/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/putin-says-ukrainian-neutrality-key-any-settlement-2022-02-28/ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Reuters]] |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა გაზარდა თავდასხმები უკრაინის აეროდრომებსა და ლოჯისტიკურ ცენტრებზე, განსაკუთრებით დასავლეთში, რათა [[უკრაინის სამხედრო-საჰაერო ძალები]] შეეჩერებინათ. ომის კვლევის ინსტიტუტმა ხარკივის მძიმე საარტილერიო დაბომბვას საშიში უწოდა. დამატებითი რუსული ძალები და ლოჯისტიკური კოლონები გამოჩნდა სამხრეთ ბეალრუსში.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Russian Offensive Campaign Assessment, February 28 2022 |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-february-28-2022 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-february-28-2022 |archive-date=1 March 2022 |website=Institute for the Study of War |access-date=1 March 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; სამეფო გაერთიანების სერვისების ინსტიტუტმა განაცხადა, რომ უკრაინის არმია აღარ იბრძოდა ფორმაციებში და დაიკავეს უძრავი ტავდაცვითი პოზიციები, [[უკრაინის ტერიტორიული თავდაცვის ძალები|ტერიტორიული თავდაცვის ძალებთან]] და შეარაღებულ მოხალისეებთან გაერთიანებასთან ერთად.&lt;ref&gt;{{cite web |title='Russia has 75% of forces inside Ukraine' |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60542877?ns_linkname=621dcac6ec502b53cd480359%26%27Russia%20has%2075%25%20of%20forces%20inside%20Ukraine%27%262022-03-01T07%3A37%3A57.818Z&amp;pinned_post_locator=urn:asset:341d7815-541d-4473-8a09-55b19f660556&amp;pinned_post_asset_id=621dcac6ec502b53cd480359 |website=[[BBC News]] |access-date=1 March 2022 |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

=== 1 მარტი ===
[[File:Kharkiv downtown street destroyed by Russian bombardment.jpg|thumb|ხარკივის ცენტრი დაბომბვის შემდეგ]]

დიმიტრო ჟივიტცზე ([[სუმის ოლქი|სუმის ოლქის]] გამგებელი) დაყრდნობით, 70-ზე მეტი უკრაინელი სამხედრო დაიღუპა [[ოხტირკა|ოხტირკას]] სამხედრო ბაზის [[ოხტირკისათვის ბრძოლა|დაბომბვის]] შედმეგ.&lt;ref&gt;{{cite web |title=More than 70 Ukrainian soldiers killed after Russian artillery hit Okhtyrka base |url=https://www.washingtontimes.com/news/2022/feb/28/ukrainian-soldiers-killed-after-russian-artillery-/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtontimes.com/news/2022/feb/28/ukrainian-soldiers-killed-after-russian-artillery-/ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Associated Press]] |publisher=[[The Washington Times]] |date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; რუსებმა რაკეტებით დაბომბეს რეგიონული ადმინისტრაციის შენობა თავისუფლების მოედანზე [[ხარკივი|ხარკივში]], დაიღუპა სულ მცირე 10 სამოქალქო პირი და დაიჭრა 35.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Zinets |first1=Natalia |title=Kharkiv official says Russian missiles hit administration building, residential areas |url=https://www.reuters.com/world/europe/kharkiv-official-russian-missiles-hit-city-administration-residential-areas-2022-03-01/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/kharkiv-official-russian-missiles-hit-city-administration-residential-areas-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |work=[[Reuters]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:42&quot;&gt;{{cite web |title=Footage appears to show strike on Kharkiv local government building |url=https://www.reuters.com/world/least-10-killed-latest-rocket-strikes-ukraines-kharkiv-says-ukrainian-official-2022-03-01/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/least-10-killed-latest-rocket-strikes-ukraines-kharkiv-says-ukrainian-official-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |date=1 March 2022 |access-date=2 March 2022 |work=Reuters}}&lt;/ref&gt; სამხერთი რუსეთი თავს დაესხნენ [[ხერსონი|ხერსონს]].&lt;ref name=&quot;BBC_1march&quot;&gt;{{cite news |title=Ukraine: Kharkiv attack was a war crime, says President Zelensky |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-60567162 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-60567162 |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |work=[[BBC News]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; უკრიანის მთავრობამ განაცხადა, რომ ინისი გაყიდიდნენ [[საომარი ვალდებულებები|საომარ ვალდებულებებს]], შეარეღებული ძალების დასაფინანსებლად.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine to sell 'war bonds' to fund armed forces |url=https://www.bbc.co.uk/news/business-60566776 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.bbc.co.uk/news/business-60566776 |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |work=[[BBC News]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

უკრაინის [[უკრაინის უმაღლესი რადა|უმაღლესმა რადამ]] განაცხადა, რომ [[ბელარუსის შეარაღებული ძალები]] ჩაებნენ ბრძოლაში [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივის ოლქში]], კიევის ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთით. [[UNIAN]]-მა განაცხადა, რომ 33 სამხედრო ტექნიკისა და ტრანსპორტისგან შემდგარი კოლონა შევიდა რეგიონში. [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-მ განაცხადა, რომ შეჭრაში ბელარუსის ჩართვის მტკიცებულება არ არსებობს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=US sees 'no indication' to back Ukrainian claim Belarus has joined Russia's invasion |url=https://www.politico.eu/article/belarus-russia-war-ukraine/amp/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.politico.eu/article/belarus-russia-war-ukraine/amp/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |first=Camille |last=Gijs |work=[[Politico]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე საათით ადრე [[ალექსანდრე ლუკაშენკო|ლუკაშენკომ]] განაცხადა, რომ ბელარუსი ომში არ ჩაერთვებოდა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Belarus leader says Minsk won't join Russian operation in Ukraine, Belta reports |url=https://www.reuters.com/world/europe/belarus-leader-says-minsk-wont-join-russian-operation-ukraine-belta-reports-2022-03-01/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/belarus-leader-says-minsk-wont-join-russian-operation-ukraine-belta-reports-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |website=[[Reuters]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის დავდაცვის სამინიტრომ დაანონსა, რომ შეაღერებდნენ „ინფორმაციულ შეტევებს“, ამის შემდეგ რაკეტა მოხვდა კიევის მთავარ სატელევიზიო ანძას და გაითიშა ტელეარხები.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Triebert |first1=Christiaan |last2=Willis |first2=Haley |last3=Tiefenthäler |first3=Ainara |last4=Koroleva |first4=Aleksandra |date=1 March 2022 |title=Kyiv’s main radio and TV tower is hit by projectile, with other explosions nearby. |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/live/2022/03/01/world/ukraine-russia-war |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.nytimes.com/live/2022/03/01/world/ukraine-russia-war |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; უკრაინამ განაცხადა, რომ შეტევამ შეიწირა 5 ადამიანი და დააზიანა [[ბაბინ იარის ჰოლოკოსტის მემორიალური ცენტრი]].&lt;ref&gt;{{cite web |date=1 March 2022 |title=Live updates: Russia kills 5 in attack on Kyiv TV tower |url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-spacex-kyiv-business-europe-6bcdf50c08dd62a4c5305aa34d045cce |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://apnews.com/article/russia-ukraine-spacex-kyiv-business-europe-6bcdf50c08dd62a4c5305aa34d045cce |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[AP News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Zachary |last1=Basu |first2=Dave |last2=Lawler |date=1 March 2022 |title=Russian strike on Kyiv TV tower kills 5 and damages Holocaust memorial: Zelensky |url=https://www.axios.com/ukraine-russia-peace-talks-zelensky-72a5de75-6cad-4780-9686-d28cec86edd8.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.axios.com/ukraine-russia-peace-talks-zelensky-72a5de75-6cad-4780-9686-d28cec86edd8.html |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[Axios (website)|Axios]]}}&lt;/ref&gt;

[[აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტი|აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტმა]] განაცხადა, რომ რუსეთმა აიღო [[ბერდიანსკი]] და [[მელიტოპოლი]].&lt;ref name=&quot;:32&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine live updates: Deadly blast at Kyiv TV tower after Russia warns capital |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60542877 |access-date=1 March 2022 |website=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt;

=== 2 მარტი ===
უკრაინის არმიამ განაცხადა რუსული საჰაერო დესანტის შესახებ, [[ხარკივი|ხარკივის]] ჩრდილოეთ-დასავლეთში, სადაც თავს დაესხნენ სამხედრო საავადმყოფოს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.skynews.com.au/world-news/russian-paratroopers-launch-fresh-attack-on-embattled-kharkiv-with-battle-underway-at-military-hospital/news-story/4cbd5625944ddf500545c11291e46302 |title=Russian paratroopers launch fresh attack on embattled Kharkiv with battle underway at military hospital |work=[[Sky News]] |date=2 March 2022 |access-date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt; ჟივიტსკიმ განაცხადა, რომ რუსებმა აიღეს [[ტროსტიანეცი (სუმის ოლქი)|ტროსტიანეცი]], ქალაში შესვლის შემდეგ, 01:03 საათზე.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://interfax.com.ua/news/general/805132.html |title=Тростянець захоплено агресором – голова ОВА |trans-title=Trostyanets was captured by the aggressor - the head of the OVA |work=[[Interfax Ukraine]] |date=2 March 2022 |access-date=2 March 2022 |language=Ukrainian}}&lt;/ref&gt;

ოლექსი არესტოვიჩმა განაცხადა, რომ უკრაინული ძალები გადაიდნენ შეტებაზე [[ჰორლივკა|ჰორლივკასთან]] ახლოს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://en.interfax.com.ua/news/general/805456.html |title=First in 7 days of war Ukrainian units go on offensive advancing to Horlivka – Arestovych |work=[[Interfax Ukraine]] |date=2 March 2022 |access-date=2 March 2022 }}&lt;/ref&gt; რუსებმა განაცხადეს [[ხერსონი|ხერსონის]] აღების შესახებ, თუმცა ეს განცხადება უარსო არესტოვიჩმა.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2022-03-02 |title=Ukrainians say they are fighting on in southern city of Kherson |url=https://www.reuters.com/world/europe/top-wrap-1-ukraines-besieged-cities-brace-more-russian-attacks-2022-03-02/|access-date=2022-03-02 |website=Reuters}}&lt;/ref&gt; [[მარიუპოლი|მარიუპოლის]] მერმა, ვადიმ ბოიჩენკომ, განაცხადა, რომ რუსები ქალქს დაუნდობლად ბომბავდნენ და უამრავი მშვიდობიანი მოქალაქე იყო დაიღუპული.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine live updates: Russia attacks key Ukraine cities as invasion intensifies |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60582327?ns_linkname=621f86de0ce87e491a0edc9f%26Mariupol%20mayor%20says%20Russia%20relentlessly%20shelling%20residential%20areas%262022-03-02T15%3A31%3A10.604Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:323d29a2-6958-45c8-ae84-68375d2326bc&amp;pinned_post_asset_id=621f86de0ce87e491a0edc9f&amp;pinned_post_type=share |access-date=2 March 2022 |agency=BBC News |date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt;

== შეჭრის ფრონტები და წინააღმდეგობა ==
[[File:2022 Russian Invasion of Ukraine animated.gif|thumb|upright=2.1|შეჭრის ანიმაციური რუკა]]

=== ჩრდილოეთის ფრონტი (24 თებერვალი – 7 აპრილი) ===
{{main|კიევისათვის ბრძოლა}}
[[ფაილი:Battle_of_Kyiv_(2022).svg|მარცხნივ|მინი|300x300პქ|სამხედრო კონტროლი კიევის ირგვლივ 5 მარტის მონაცემებით]]
[[File:An-225 Mriya after Russian invasion of Ukraine (3to4).jpg|thumb|ანტონოვის აეროპორტში განადგურებული [[An-225 Mriya]]]]

[[კიევისათვის ბრძოლა|კიევის აღების მცდელობა]] ითვალისწინებდა მთავარი ძალის ბელარუსიდან [[დნეპრი|დნეპრის]] დასავლეთ ნაპირზე სვლას და კიევის ალყაში მოქცევას დასავლეთიდან. ამას მხარს უჭერდა ორი რუსული თავდასხმა დნეპრის აღმოსავლეთისაკენ: [[ჩერნიჰივის ალყა|ჩერნიჰივიდან]] და [[სუმისათვის ბრძოლა|სუმიდან]]. აღმოსვლეთიდან თავდასხმების მიზანიც კიევის ალყაში მოქცევა იყო.&lt;ref name=&quot;ISW 4MAR&quot;&gt;{{cite web|title=Russian Offensive Campaign Assessment, March 4|url=https://understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-march-4|last1=Kagan|first1=Frederick|last2=Barros|first2=George|last3=Stepanenko|first3=Kateryna|website=[[Institute for the Study of War]]|access-date=5 March 2022|date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;CriticalThreats&quot;&gt;{{cite news|last1=Kagan|first1=Frederick|last2=Barros|first2=George|last3=Stepanenko|first3=Kateryna|date=5 March 2022|title=Russian Offensive Campaign Assessment, March 4|work=CriticalThreats|url=https://www.criticalthreats.org/analysis/russian-offensive-campaign-assessment-march-4|access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

[[ჩერნობილისათვის ბრძოლა|ჩერნობილის ბრძოლაში]] რუსებმა აიღეს [[ჩერნობილი]] და [[პრიპიატი]].&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022|title=Ukraine loses control of Chernobyl nuclear site, amid battles in Kyiv outskirts|work=[[The Times of Israel]]|url=https://www.timesofisrael.com/ukraine-troops-battle-invading-russian-army-in-kyiv-outskirts/|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225030412/https://www.timesofisrael.com/ukraine-troops-battle-invading-russian-army-in-kyiv-outskirts/|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; მათ წინსვა შეაჩერა ძლიერმა უკრაინულმა წინააღმდეგობამ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://gazeta.ua/articles/np/_ukrayinski-vijskovi-pid-kiyevom-zupinili-kolonu-rosijskih-tankiv/1072503|date=25 February 2022|access-date=25 February 2022|work=Gazeta|language=uk|title=Українські військові під Києвом зупинили колону російських танків|trans-title=The Ukrainian military stopped a column of Russian tanks near Kyiv|archive-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225100628/https://gazeta.ua/articles/np/_ukrayinski-vijskovi-pid-kiyevom-zupinili-kolonu-rosijskih-tankiv/1072503|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ჩერნობილის შემდეგ რუსების წინსვლა შეჩერდა [[ივანკივისათვის ბრძოლა|ივანკივის ბრძოლაში]]. რუსეთის პარაშუტისტებმა სცადეს კიევის ოლქის ორი აეროდრომის აღება [[ჰოსტომელის აეროპორტისათვის ბრძოლა|ჰოსტომელის აეროპორტის ბრძოლაში]]&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022|title=Battle Underway for Airbase on Kyiv Outskirts|work=[[The Moscow Times]]|agency=[[AFP (news agency)|AFP]]|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/battle-underway-for-airbase-on-kyiv-outskirts-a76573|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225043724/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/battle-underway-for-airbase-on-kyiv-outskirts-a76573|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|agency=AP|title=Russia claims to take control of Hostomel airport just outside Kyiv|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/russia-claims-to-take-control-of-hostomel-airport-just-outside-kyiv/|access-date=25 February 2022|work=[[The Times of Israel]]|archive-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225143618/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/russia-claims-to-take-control-of-hostomel-airport-just-outside-kyiv/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და შემდეგ [[ვასილკივისათვის ბრძოლა|ვასილკივის ბრძოლაში]] 26 თებერვალს.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Окупанти намагаються висадити десант у Василькові, йдуть бої|language=uk|agency=Ukrinform|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-ato/3413199-okupanti-namagautsa-visaditi-desant-u-vasilkovi-jdut-boi.html|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226004532/https://www.ukrinform.ua/rubric-ato/3413199-okupanti-namagautsa-visaditi-desant-u-vasilkovi-jdut-boi.html|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=У Василькові збили винищувач та два гвинтокрили окупантів|language=uk|agency=Unian|url=https://www.unian.ua/war/u-vasilkovi-zbili-vinishchuvach-ta-dva-gvintokrili-okupantiv-trivayut-vazhki-boji-novini-donbasu-11718652.html|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226003258/https://www.unian.ua/war/u-vasilkovi-zbili-vinishchuvach-ta-dva-gvintokrili-okupantiv-trivayut-vazhki-boji-novini-donbasu-11718652.html|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; ეს თავდასხმები, როგორც ჩანს, მიზნად ისახავდა [[კიევის ბრძოლა (2022)|კიევის]] სწრაფად აღებას, [[სპეცნაზი|სპეცნაზის]] ქალაქში ფარულად შესვლასთან ერთად, თუმცა წარუმატებელი აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Roblin|first=Sebastien|title=At Vasylkiv, Ukrainians Repel Russia's Paratroopers and Commandos in Frantic Night Battle|url=https://www.19fortyfive.com/2022/02/at-vasylkiv-ukrainians-repel-russias-paratroopers-and-commandos-in-frantic-night-battle/|website=19FortyFive|access-date=5 March 2022|date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

 
მარტის დასაწყისისთვის რუსეთის წინსვლა დნეპრთან შეზღუდული იყო და ძლიერ უკრაინულ თავდაცვას უპირისპირდებოდა.&lt;ref name=&quot;ISW 4MAR&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;CriticalThreats&quot; /&gt; 5 მარტისთვის რუსეთის 64 კილომეტრიანი კოლონა ნელ-ნელა უახლოვდებოდა კიევს.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Stern|first=David L.|date=5 March 2022|title=After temporary cease-fires break down, Putin threatens Ukraine's government|newspaper=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/05/ukraine-military-battlefield-kyiv-mariupol/|access-date=6 March 2022|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt; სამეფო გაერთიანებული სერვისების ინსტიტუტმა განაცხადა, რომ რუსეთის წინსვლა ნელი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Arnold|first=Edward|others=Interviewed by [[Rebecca Ritters]]|date=6 March 2022|at=3:26|title=How is the war in Ukraine going for Russia?|publisher=Deutsche Welle|via=YouTube|url=https://www.youtube.com/watch?v=f1po2OdNnIc|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; კიევის ჩრდილოეთ-დასავლეთით რუსებმა აიღეს [[ბუჩა (ქალაქი)|ბუჩა]], [[ჰოსტომელი]] და [[ვორზელი]]&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Lister|first1=Tim|last2=Pennington|first2=Josh|last3=McGee|first3=Luke|last4=Gigova|first4=Radina|date=7 March 2022|title='A family died... in front of my eyes': Civilians killed as Russian military strike hits evacuation route in Kyiv suburb|website=[[CNN]]|url=https://edition.cnn.com/2022/03/06/europe/ukraine-russia-invasion-sunday-intl-hnk/index.html|access-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=7 March 2022|title=Bucha, Vorzel, Hostomel under enemy's control, situation remains critical|website=[[Ukrinform]]|url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3422872-bucha-vorzel-hostomel-under-enemys-control-situation-remains-critical.html|access-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt; და [[ირპინი]] გახდა ბრძოლის ველი 9 მარტისთვის.&lt;ref&gt;{{cite news|date=8 March 2022|title=&quot;Irpin can't be bought, Irpin fights&quot;: Mayor refuses Russian demand to surrender|agency=CNN|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-08-22/h_e09d49888fcb2a07b8f1a95d6f2b0faa|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; 11 მარტისთვის გრძელი კოლონა უმეტესად დაშილილი იყო და დაიკავეს დაფარული პოზიციები, შემჩნეული იყო რაკეტების გამშვები სისტემები.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Murphy|first1=Paul|date=11 March 2022|title=Stalled 40-mile-long Russian convoy near Kyiv now largely dispersed, satellite images show|agency=CNN|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-11-22/h_1b9599f9b4bf3b17110242404180ffec|access-date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt; 16 მარტს უკრაინულმა ძლაებმა დაიწყეს კონტრშეტევა რუსეთის კიევიდან და სხვა გარშემო ქალაქებიდან განდევნის მიზნით.&lt;ref&gt;{{cite news |first1=Alan |last1=Cullison |first2=Isabel |last2=Coles |first3=Yaroslav |last3=Trofimov |date=16 March 2022 |title=Ukraine Mounts Counteroffensive to Drive Russians Back From Kyiv, Key Cities |work=[[The Wall Street Journal]] |url=https://www.wsj.com/articles/ukraine-mounts-counteroffensive-to-drive-russians-back-from-kyiv-key-cities-11647428858 |access-date=16 March 2022 |archive-date=16 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220316111106/https://www.wsj.com/articles/ukraine-mounts-counteroffensive-to-drive-russians-back-from-kyiv-key-cities-11647428858 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;

20 მარტისათვის რუსული ძალები ცდილობდნენ [[კიევისათვის ბრძოლა|კიევის]] აღებას, აღმოსავლეთ უკრაინის ოკუპაციასა და უკრაინის მთავრობის ჩამოგდებას. რუსული ძალების შეფერხება და გაჩერება გამოიწვია რამდენიმე ფაქტორმა: მორალისა და ხარისხის განსხვავება რუსულ და უკრაინულ ძალებს შორის, უკრაინის მიერ დასავლეთის მიერ მიწოდებული ტანკსაწინააღდეგო ჭკვიანი შეიარაღებისა და თურქეთის [[Bayraktar TB2|Bayraktar TB2-ის]] გამოყენება, რუსების ცუდი ლოჯისტიკა და აღჭურვილობა, [[რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალები|რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალების]] წარუმატებლობა და რუსული არმიის გამოფიტვა დიდი ქალაქების აღების მცდელობისას.&lt;ref name=&quot;wapo20220320&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/20/russia-ukraine-military-offensive/ |title=Russia's war for Ukraine could be headed toward stalemate |first1=Liz |last1=Sly |first2=Dan |last2=Lamothe |newspaper=[[The Washington Post]] |date=20 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2022/03/21/ukraine-is-winning-war-russia-offensive-putin/ |title=Opinion: Against all odds, Ukrainians are winning. Russia's initial offensive has failed. |first=Max |last=Boot |newspaper=[[The Washington Post]] |date=21 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.telegraph.co.uk/opinion/2022/03/22/russian-army-has-run-time/ |title=The Russian army has run out of time |first=Richard |last=Kemp |work=[[The Daily Telegraph]] |date=22 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt; სწრაფი გამარჯვების გარეშე რუსულმა ძალებმა შეცვალეს სტრატეგია, დაიწყეს განურჩეველი დაბომბვები და საალყო ომი.&lt;ref name=&quot;wapo20220320&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |first1=Michael R. |last1=Gordon |first2=Alex |last2=Leary |title=WSJ News Exclusive {{!}} Russia, Failing to Achieve Early Victory in Ukraine, Is Seen Shifting to 'Plan B' |url=https://www.wsj.com/articles/russia-failing-to-achieve-early-victory-in-ukraine-is-seen-shifting-to-plan-b-11647824374 |work=[[The Wall Street Journal]] |date=21 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.reuters.com/world/europe/putins-nuclear-move-could-make-situation-much-much-more-dangerous-us-official-2022-02-27/ |title=Russian forces appear to shift to siege warfare in Ukraine- U.S. official |first1=Idrees |last1=Ali |first2=Phil |last2=Stewart |work=[[Reuters]] |date=27 February 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;

25 მარტს უკრაინის კონტრშეტევისას კიევის დასავლეთსა და აღმოსავლეთში გათავისუფლდა რამდენიმე ქალაქი და დაბა, მათ შორის [[მაკარივის რაიონი (კიევის ოლქი)|მაკარივი]].&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60847188 |title=Ukraine war: Ukrainian fightback gains ground west of Kyiv |work=[[BBC News]] |date=23 March 2022 |access-date=29 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Guardian220325&quot;&gt;{{cite news |first1=Joanna |last1=Walters |first2=Jem |last2=Bartholomew |first3=Martin |last3=Belam |first4=Samantha |last4=Lock |date=25 March 2022 |title=Russia-Ukraine war latest: Ukraine takes back towns east of Kyiv; hopes of Mariupol humanitarian corridor grow – live |work=[[The Guardian]] |url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/mar/25/ukraine-war-latest-news-sanctions-a-little-late-zelenskiy-tells-european-council-biden-to-visit-poland-live |access-date=25 March 2022}}&lt;/ref&gt; რუსულმა ძალებმა უკან დახევა დაიწყეს მარტის ბოლოს, ამ პერიოდში რუსები გავიდნენ [[ბუჩა (ქალაქი)|ბუჩადან]], სადაც უკრაინელები 1 აპრილს შევიდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Rudenko |first=Olga |date=2 April 2022 |title=Hundreds of murdered civilians discovered as Russians withdraw from towns near Kyiv (GRAPHIC IMAGES) |url=https://kyivindependent.com/national/hundreds-of-murdered-civilians-discovered-as-russians-withdraw-from-towns-near-kyiv-graphic-images/ |access-date=3 April 2022 |website=[[The Kyiv Independent]] |archive-date=3 April 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220403022637/https://kyivindependent.com/national/hundreds-of-murdered-civilians-discovered-as-russians-withdraw-from-towns-near-kyiv-graphic-images/ |url-status=live}}&lt;/ref&gt; უკრაინამ განაცხადა [[ირპინი|ირპინის]], [[ბუჩა (ქალაქი)|ბუჩასა]] და [[ჰოსტომელი|ჰოსტომელის]] დაბრუნების შესახებ და გამოჩნდა [[ბუჩის ხოცვა-ჟლეტა|ომის დანაშაულების სამხილები ბუჩაში]] 2 აპრილისათვის.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Ukraine war latest: Ukraine says it has retaken entire Kyiv region |url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60949706 |access-date=2 April 2022 |website=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt; 6 აპრილს [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ს გენერალურმა მდივანმა [[იენს სტოლტენბერგი|იენს სტოლტენბერგმა]] განაცხადა, რომ რუსეთის „გასვლა, ხელახლა მომარაგების აღება და გადაჯგუფება“ კიევის ოლქში უნდა აღითქვას, როგორც პუტინის გეგმების გაფართოევა [[აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანია|უკრაინის აღმოსავლეთსა]] და [[მარიუპოლის ალყა|მარიუპოლში]] შემდეგი ორი კვირის განმავლობაში.&lt;ref name=&quot;news.yahoo.com&quot;&gt;{{cite news |url=https://news.yahoo.com/nato-chief-says-putin-still-144125043.html |title=NATO chief says Putin still wants to control all of Ukraine, despite repositioning forces to the eastern Donbas region |first1=Jake |last1=Epstein |first2=John |last2=Haltiwanger |date=6 April 2022 |access-date=7 April 2022}}&lt;/ref&gt;

=== ჩრდილო-აღმოსავლეთის ფრონტი (24 თებერვალი – 7 აპრილი) ===
{{main|ჩრდილო-აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანია}}

ჩრდლო-აღმოსავლეთის კამპანიაში რუსული ძალები ცდილობენ [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივისა]] და [[სუმის ოლქი|სუმის ოლქების]] და მათი დედაქალაქების აღებას სცდილობენ. [[ჩერნიჰივის ალყა|ჩერნიჰივი მოექცა ალყაში]] და რუსებმა აიღეს ოლქის მეორე უდიდესი ქალაქი, [[კონოტოპი]], საზღვრიდან 90 კილომეტრის მოშორებით, 25 თებერვალს.&lt;ref name=&quot;pol25feb&quot;&gt;{{cite news|last=Ward|first=Alexander|title='Almost not possible' for Ukraine to win without West's help, Ukraine official says|work=[[Politico]]|url=https://politi.co/3LWSyC5|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226175146/https://www.politico.com/newsletters/national-security-daily/2022/02/25/almost-not-possible-for-ukraine-to-win-00011969|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Ukraine war news from February 25: Kyiv suburbs breached, Russian forces face resistance, Zelensky warns Russia will 'storm' capital|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/93554a7e-f974-49fc-85ba-c111d253b002|url-status=live|url-access=subscription|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226151541/https://www.ft.com/content/93554a7e-f974-49fc-85ba-c111d253b002|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; სუმის ოლქში რუსულმა ძალებმა ვერ იაღეს ქალაქი [[სუმისათვის ბრძოლა|სუმი]], საზღვრიდან 35 კილომეტრში და დაიწყო [[სუმისათვის ბრძოლა|სუმის ბრძოლა]]. უკრაინელებმა ქალაქი შეინარჩუნეს მძიმე ურბანულ ბრძოლებში. უკრაინულ წყაროებზე დაყრდნობით, 100 მეტი რუსული ჯავშანტექნიკა განადგურდა და ათობით რუსი სამხედრო ჩავარდა ტყვედ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apostrophe.ua/news/society/2022-02-28/boi-pod-sumami-artilleriya-i-bayraktaryi-unichtojili-100-tankov-i-20-gradov-okkupantov/260916|title=Бои под Сумами: артиллерия и &quot;Байрактары&quot; уничтожили 100 танков и 20 &quot;Градов&quot; оккупантов|access-date=28 February 2022|archive-date=28 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220228222555/https://apostrophe.ua/news/society/2022-02-28/boi-pod-sumami-artilleriya-i-bayraktaryi-unichtojili-100-tankov-i-20-gradov-okkupantov/260916|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ბრძოლები გაიმართა [[ოხტირკისათვის ბრძოლა|ოხტირკაში]].&lt;ref name=&quot;unianberdyansk&quot;&gt;{{cite news|last=Polyakovskaya|first=Tanya|date=26 February 2022|script-title=ru:Российская военная техника заняла территорию бывшего аэропорта &quot;Бердянск&quot; – горсовет|language=ru|trans-title=Russian military equipment occupied the territory of the former airport &quot;Berdyansk&quot; – city council|publisher=Berdyansk city council|agency=[[Unian]]|url=https://www.unian.net/war/rossiyskaya-voennaya-tehnika-zanyala-territoriyu-byvshego-aeroporta-berdyansk-gorsovet-novosti-donbassa-11719648.html|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226195413/https://www.unian.net/war/rossiyskaya-voennaya-tehnika-zanyala-territoriyu-byvshego-aeroporta-berdyansk-gorsovet-novosti-donbassa-11719648.html|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; 4 მარტს [[ფრედერიკ კიგანი|ფრედერიკ კიგანმა]] განაცხადა, რომ „სუმის ღერძი იყო რუსეთის ყველაზე წარმატებული და საშიში წინ გაჭრა კიევისკენ“ და ასევე თქვა, რომ რელიეფი ხელს უწყობდა მექანიზირებულ ტექიკას, „რელიეფი ბრტყელია, იძლევა ცოტა კარგ თავდაცვით პოზიციას.&lt;ref name=&quot;CriticalThreats&quot; /&gt; რუსებმა გაიმარჯვეს [[კონოტოპისათვის ბრძოლა|კონოტოპის ბრძოლაში]] და მიაღწიეს [[ბროვარი|ბროვარიმდე]] (კიევის აღმოსალეთ გარეუბანი) 4 მარტს.&lt;ref name=&quot;ISW 4MAR&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;CriticalThreats&quot;/&gt;

6 აპრილს [[პენტაგონი (აშშ)|პენტაგონმა]] დაადასტურა რუსული ძალების [[ჩერნიჰივის ოლქი|ჩერნიჰივის ოლქიდან]] გასვლა, თუმცა [[სუმის ოლქი|სუმის ოლქში]] გრძელდებოდა ბრძოლები.&lt;ref&gt;{{Cite news |date=6 April 2022 |title=Pentagon: Russia has fully withdrawn from Kyiv, Chernihiv |newspaper=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2022/04/06/pentagon-russia-withdraws-kyiv-chernihiv/ |access-date=7 April 2022}}&lt;/ref&gt; 7 აპრილს [[დმიტრო ჟივიცკი|დმიტრო ჟივიცკიმ]], სუმის ოლქის გამგებლმა, განაცხადა, რომ რუსულმა ძალებმა დატოვეს რეგიონი და დაამატა, რომ ტერიტორიაზე შესვლა საფრთხისშემცვლელი იყო ნაღმების, მახეებისა და დატოვებული შეიარაღების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/04/8/7338013/ |title=Sumy region liberated from Russian troops |first=Anastasiya |last=Kalatur |work=[[Ukrayinska Pravda]] |date=8 April 2022 |access-date=15 April 2022}}&lt;/ref&gt;

=== აღმოსავლეთის ფრონტი ===
{{main|აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანია}}

[[ფაილი:Russian_bombardment_on_the_outskirts_of_Kharkiv.jpg|მინი|ხარკივის გარეუბანი რუსული დაბომბვის შემდეგ, 1 მარტს]]

აღმოსავლეთში რუსებმა სცადეს [[ხარკივი|ხაკივის]] აღება საზღვრიდან 35 კილომეტრში.&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022|title=Kharkiv's Resistance to Russia's War Has Already Begun|url=https://foreignpolicy.com/2022/02/24/russia-ukraine-war-resistance-kharkiv/|access-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225044904/https://foreignpolicy.com/2022/02/24/russia-ukraine-war-resistance-kharkiv/|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Росія атакувала українські міста: де відбулися бої|trans-title=Russia attacked Ukrainian cities: where the fighting took place|url=https://24tv.ua/rosiya-atakuvala-ukrayinski-mista-de-vidbulisya-boyi_n1877474|access-date=27 February 2022|website=[[Channel 24 (Ukraine)|Channel 24]]|language=uk|archive-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225025620/https://24tv.ua/rosiya-atakuvala-ukrayinski-mista-de-vidbulisya-boyi_n1877474|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[ხარკივისათვის ბრძოლა (2022)|ხარკივის ბრძოლაში]] რუსულ ტანკებს მძიმე წინააღმდეგობა დახვდა. 28 თებერვალს ქალაქი დაბომბეს სხვადასხვა სარაკეტო დანადგარებით, რომლებმაც დაუდასტურებელი რამოდენობის ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. [[ოლექსი არესტოვიჩი|ოლექსეი არესტოვიჩმა]] ბრძოლა აღწერა, როგორც „XXI საუკინის [[სტალინგრადის ბრძოლა|სტალინგრადი]]&lt;nowiki/&gt;“.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2 March 2022|title=Russia-Ukraine War: What to know on Day 7 of Russian assault|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-united-nations-general-assembly-state-of-the-union-address-kyiv-business-1fc732f01985f1b57e8dc5e7e411805f|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302184211/https://apnews.com/article/russia-ukraine-united-nations-general-assembly-state-of-the-union-address-kyiv-business-1fc732f01985f1b57e8dc5e7e411805f|archive-date=2 March 2022|access-date=2 March 2022|website=[[AP News]]}}&lt;/ref&gt;

25 თებერვლის დილას რუსეთის შეიარაღებული ძალები დაიძრნენ [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის]] ტერიტორიიდან [[მარიუპოლი|მარიუპოლისკენ]] და უკრაინულ ძალებს შეხვდნენ [[პავლოპილი|პავლოპილში]], სადაც დამარცხდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Fierce battles raging in all directions near Mariupol – mayor|url=https://ua.interfax.com.ua/news/general/801883.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226011040/https://ua.interfax.com.ua/news/general/801883.html|archive-date=26 February 2022|access-date=25 February 2022|website=[[Interfax-Ukraine]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Richárd|first=Jabronka|date=25 February 2022|title=Így áll most a háború Ukrajnában: több nagyvárosban harcok dúlnak, megtámadtak egy orosz repülőteret|trans-title=This is how the war in Ukraine is now: fighting is raging in several big cities, a Russian airport has been attacked|url=https://ellenszel.hu/2022/02/25/igy-all-most-a-haboru-ukrajnaban-tobb-nagyvarosban-harcok-dulnak-megtamadtak-egy-orosz-repuloteret/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226011052/https://ellenszel.hu/2022/02/25/igy-all-most-a-haboru-ukrajnaban-tobb-nagyvarosban-harcok-dulnak-megtamadtak-egy-orosz-repuloteret/|archive-date=26 February 2022|access-date=25 February 2022|website=[[Ellenszél]]|language=hu}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Battle ongoing near Mariupol – mayor|agency=Ukrinform|url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3412585-battle-ongoing-near-mariupol-mayor.html|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225110919/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3412585-battle-ongoing-near-mariupol-mayor.html|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსულმა ფლოტმა დაიწყო ამფიბიური შეტევა [[აზოვის ზღვა|აზოვის ზღვის]] 70 კილომეტრიან სანაპირო მონაკვეთზე. [[აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტი|აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტმა]] განაცხადა, რომ რუსები ათასობით საზღვაო ქვეითის გადასროლას აპირებდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022|title=&quot;Amphibious assault&quot; underway west of Mariupol on the Sea of Azov, senior US defense official says|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-25-22/h_622a8b21dd1cf52845090a96c9c6513b|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225220827/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-25-22/h_622a8b21dd1cf52845090a96c9c6513b|archive-date=25 February 2022|access-date=25 February 2022|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Russian Navy Carries Out Amphibious Assault Near Mariupol|url=https://www.maritime-executive.com/article/russian-navy-carries-out-amphibious-assault-near-mariupol|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225220846/https://www.maritime-executive.com/article/russian-navy-carries-out-amphibious-assault-near-mariupol|archive-date=25 February 2022|access-date=25 February 2022|website=The Maritime Executive}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=27 February 2022|title=Russian forces are about 31 miles outside southeastern Ukrainian city of Mariupol, US defense official says|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-27-22/h_32a28d1a9ec40e68486a3526f035dc6f|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227223234/https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-27-22/h_32a28d1a9ec40e68486a3526f035dc6f|archive-date=27 February 2022|access-date=27 February 2022|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 1 მარტს [[დენის პუშილინი|დენის პუშილინმა]], დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის მეთაურმა, განაცხადა, რომ დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის ძალებმა [[ვოლნოვახა|ვალნოვახა]] ალყაში მოაქციეს.&lt;ref&gt;{{cite web|date=1 March 2022|title=Russian-backed separatist leader expects his forces to surround Mariupol on Tuesday|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-01-22/h_0e3d20b474aa007bb1e4acc0d0fba984|access-date=1 March 2022|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს რუსული ძალები დამარხდნენ [[სევეროდონეცკისათვის ბრძოლა (2022)|სევეროდონეცკის ბრძოლაში]].&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Новини України: Російське вторгнення: поточна ситуація на Луганщині|url=https://galinfo.com.ua/news/rosiyske_vtorgnennya_potochna_sytuatsiya_na_luganshchyni_381541.html|access-date=3 March 2022|website=Гал-інфо}}&lt;/ref&gt;

=== სამხრეთის ფრონტი ===
{{main|სამხრეთ უკრაინის კამპანია}}

[[ფაილი:Destruction_of_Russian_tanks_by_Ukrainian_troops_in_Mariupol_(4).jpg|მარცხნივ|მინი|განადგურებული რუსული [[BMP-3]] [[მარიუპოლი|მარიუპოლთან]], 7 მარტს]]

24 თებერვალს რუსებმა აიღეს [[ჩრდილოეთ ყირიმის არხი]] და ნახევარკუნძულს აღუდგინა წყლის მიწოდება [[დნეპრი|დნეპრიდან]], რომელიც 2014 წლისდან არ მიეწოდებოდა [[ყირიმი|ყირიმს]].&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{cite news|date=24 February 2022|title=Russian forces unblock water flow for canal to annexed Crimea, Moscow says|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-forces-unblock-water-flow-canal-annexed-crimea-moscow-says-2022-02-24/|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/russian-forces-unblock-water-flow-canal-annexed-crimea-moscow-says-2022-02-24/|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[მარიუპოლის ალყა]] დაიწყო მარიუპოლზე სწრაფი თავდასხმით და დონბასის სეპარატისტული რეგიონების სამხრეთთან დაკავშირებით.&lt;ref name=&quot;unianberdyansk&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite tweet|user=nexta_tv|number=1497605510887100420|title=The tanks of the occupiers have circled #Berdyansk and are heading towards|date=26 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;
&lt;/ref&gt; 1 მარტს რუსებმა განაახლეს თავდასხმა [[მელიტოპოლისათვის ბრძოლა|მელიტოპოლზე]].&lt;ref&gt;{{cite web|first=Anastasia|last=Zadorozhnaya|date=1 March 2022|title=Войска оккупанта готовят наступление на Мелитополь|trans-title=Invader's troops are preparing an attack on Melitopol|url=https://ria-m.tv/news/279120/voyska_okkupanta_gotovyat_nastuplenie_na_melitopol.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302054411/https://ria-m.tv/news/279120/voyska_okkupanta_gotovyat_nastuplenie_na_melitopol.html|archive-date=2 March 2022|access-date=2 March 2022|work=[[RIA Melitopol]]|language=ru}}&lt;/ref&gt; მელიტოპოლის მერმა მოგვიანებით განაცხადა, რომ რუსებმა დაიკაცეს ქალაქი.&lt;ref&gt;{{cite web|first=Marina|last=Korobova|date=1 March 2022|title=&quot;Мелитополь не сдался, Мелитополь – временно оккупирован&quot; – городской голова о ситуации на 1 марта|trans-title=&quot;Melitopol did not surrender, Melitopol is temporarily occupied&quot; – the mayor on the situation on March 1|url=https://www.mv.org.ua/news/264014-melitopol_ne_sdalsja_melitopol_-_vremenno_okkupirovan_-_gorodskoi_golova_o_situacii_na_1_marta.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302054418/https://www.mv.org.ua/news/264014-melitopol_ne_sdalsja_melitopol_-_vremenno_okkupirovan_-_gorodskoi_golova_o_situacii_na_1_marta.html|archive-date=2 March 2022|access-date=2 March 2022|website=[[Mestnyye Vesti]]|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220302054418/https://www.mv.org.ua/news/264014-melitopol_ne_sdalsja_melitopol_-_vremenno_okkupirovan_-_gorodskoi_golova_o_situacii_na_1_marta.html|archivedate=2 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსები ყირიმიდან ჩრდილოეთით წავიდნენ 26 თებერვალს, [[რუსეთის არმიის 22-ე კორპუსი]] მიუახლოვდა [[ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგური|ზაპორიჟიის ატომურ ელექტროსადგურს]].&lt;ref&gt;{{cite news|date=26 February 2022|title=Ukraine official says Russian troops approaching Zaporizhzhia nuclear plant|work=[[National Post]]|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraine-official-says-russian-troops-approaching-zaporizhzhia-nuclear-plant|access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=28 February 2022|title=The Russians paused the invasion, but aren't losing|url=https://www.afr.com/policy/foreign-affairs/the-russians-have-paused-the-invasion-but-aren-t-losing-20220228-p5a09f|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220228023541/https://www.afr.com/policy/foreign-affairs/the-russians-have-paused-the-invasion-but-aren-t-losing-20220228-p5a09f|archive-date=28 February 2022|access-date=28 February 2022|website=[[Australian Financial Review]]}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვალს დაიწყო [[ენერჰოდარის ალყა]].&lt;ref&gt;{{cite news|date=4 March 2022|title=Ukraine nuclear plant on fire after Russia shelling|newspaper=News.com.au — Australia's Leading News Site|url=https://www.news.com.au/breaking-news/ukraine-pounded-and-exodus-mounts-as-russia-seizes-key-city/news-story/4c2bd269029008ba09ab2cab3a5a32b7|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; ატომური სადგურის ტერიტორიაზე გაჩნდა ცეცხლი.&lt;ref&gt;{{cite web|date=3 March 2022|title=Russian forces attacking Zaporizhzhia nuclear power plant in Ukraine, per multiple reports|url=https://www.businessinsider.com.au/russian-forces-attacking-zaporizhzhia-nuclear-power-plant-ukraine-ap-2022-3|access-date=4 March 2022|website=[[Business Insider]] Australia}}&lt;/ref&gt; [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტომ]] განაცხადა, რომ აუცილებელი აღჭურვილობა არ დაზიანებულა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=3 March 2022|title=Russian forces strike Ukraine from multiple fronts, including at power plant|work=[[ABC News (Australia)|ABC News]]|url=https://www.abc.net.au/news/2022-03-04/latest-on-where-fighting-is-happening-in-ukraine/100881052|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; 4 მარტს ატომური ელექტროსადგური აიღეს რუსებმა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=4 March 2022|title=Russian troops take Zaporizhzhia nuclear plant|work=[[ABC News]]|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/russia-attacks-ukraine-nuclear-plant-invasion-advances-83245801|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;

ყირიმიდან შეტევის მესამე მიმართულება ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთი იყო, სადაც რუსებმა აიღეს ხიდები დნეპრზე.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Ukraine loses control over crossing to Kherson|agency=[[Ukrinform]]|url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3412906-ukraine-loses-control-over-crossing-to-kherson.html|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225155031/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3412906-ukraine-loses-control-over-crossing-to-kherson.html|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს რუსებმა აიღეს [[ხერსონისათვის ბრძოლა|ხერსონი]], პირველი დიდი ქალაქი, რომელიც დაეცა.&lt;ref name=&quot;falls&quot;&gt;{{cite news|last1=Schwirtz|first1=Michael|last2=Pérez-Peña|first2=Richard|date=2 March 2022|title=First Ukraine City Falls as Russia Strikes More Civilian Targets|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2022/03/02/world/europe/kherson-ukraine-russia.html|url-status=live|access-date=3 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220303000108/https://www.nytimes.com/2022/03/02/world/europe/kherson-ukraine-russia.html|archive-date=3 March 2022|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; რუსები დაიძრნენ [[მიკოლაივი|მიკოლაივისაკენ]], რომელიც ხერსონსა და [[ოდესა|ოდესას]] შრის მდებარეობს. 4 მარტს უკრაინელებმა რუსები დაამარცხეს [[მიკოლაივისათვის ბრძოლა|მიკოლაივის ბრძოლაში]] და დაიბრუნეს [[კულბაკინოს ავიაბაზა]].&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{cite news|date=4 March 2022|title=Ukrainian defenders repelled attack on Mykolaiv city, fighting continues on outskirts|agency=[[Ukrinform]]|url=https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3420336-ukrainian-defenders-repelled-attack-on-mykolaiv-city-fighting-continues-on-outskirts.html|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;

2 მარტს უკრაინელებმა შეუტიეს [[ჰორლივკისათვის ბრძოლა|ჰორლივკას]].&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2 March 2022|title=First in 7 days of war Ukrainian units go on offensive advancing to Horlivka – Arestovych|url=https://en.interfax.com.ua/news/general/805456.html|access-date=2 March 2022|website=[[Interfax Ukraine]]}}&lt;/ref&gt; [[ჰორლივკა|ჰორლივკას]] სეპარატისტები აკონტროლებენ 2014 წლიდან.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Huijboom|first=Stefan|date=22 June 2015|title=Resident of Russian-held Horlivka: 'We have nothing'|newspaper=[[Kyiv Post]]|url=http://www.kyivpost.com/content/kyiv-post-plus/resident-of-russian-held-horlivka-we-have-nothing-391727.html|access-date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt;

===დასავლეთი უკრაინა===
{{მთავარი|ოდესის დაბომბვები (2022)}}
14 მარტს რუსეთმა სარაკეტო თავდასხმა განახორციელა სამხედრო საწვრთნელ ბაზაზე [[ოავორივი|ოავორივში]], [[ლვივის ოლქი|ლვივის ოქლში]], [[პოლონეთი|პოლონეთის]] საზღვართან. ლვივის გუბერნატორმა განაცხადა, რომ თავდასხმამ 35 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Russia strikes Ukraine army base near Poland as it widens attacks |date=14 March 2022 |access-date=19 March 2022 |publisher=[[Al Jazeera]] |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/13/russia-air-strikes-hit-ukraine-military-base-near-poland}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Dozens killed as Russian forces strike targets in western Ukraine |first1=Tim |last1=Lister |first2=Mohammed |last2=Tawfeeq |first3=Olga |last3=Voitovych |first4=Simone |last4=McCarthy |first5=Tara |last5=John |publisher=[[CNN]] |date=13 March 2022 |access-date=19 March 2022 |url=https://www.cnn.com/2022/03/13/europe/russia-invasion-ukraine-03-13-intl-hnk/index.html}}&lt;/ref&gt; 18 მარტს რუსეთითავს დაესხა თავად [[ლვივი|ლვივს]], უკრაინის არმიამ განაცხადა, რომ რუსეთმა შეტევა განხორციელდა თვითმფრინავების მიერ, ფრთოსანი რაკეტებით.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.cnn.com/2022/03/18/europe/lviv-ukraine-attack-russia-importance-intl/index.html |title=Russia has attacked Lviv. Here's why the western city is so important to Ukraine's defense |first1=Petro |last1=Zadorozhnyy |first2=Yulia |last2=Kesaieva |first3=Mohammed |last3=Tawfeeq |first4=Seán |last4=Federico-O'Murchú |first5=Adam |last5=Renton |first6=Tamara |last6=Qiblawi |publisher=[[CNN]] |date=18 March 2022 |access-date=19 March 2022}}&lt;/ref&gt;

=== საჰაერო და საზღვაო ბრძოლები ===
24 თებერვალს, ადგილობრივი დროით 18:00 საათზე, უკრაინის სასაზღვრო გვარდიამ განაცხადა, რომ რუსები თავს დაესხნენ [[ზმეინი|ზმეინის]] კუნძულს.&lt;ref&gt;{{cite tweet|user=PokiRae_|number=1497003710349824007|title=Ukrainian soldier deployed on Snake Island live streamed the moment a Russian warship opened fire on the Island. All 13 soldiers lost their lives.|date=25 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt; კრუისერი ''მოსკვამ'' და საპატრულო ხომალდმა ''ვასილი ბიკოვმა'' დაბომბეს კუნძული.&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022|title=Russian Navy Captures Ukraine's Outpost on Snake Island|work=The Maritime Executive|url=https://www.maritime-executive.com/article/russian-navy-captures-ukraine-s-outpost-on-snake-island|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225100645/https://www.maritime-executive.com/article/russian-navy-captures-ukraine-s-outpost-on-snake-island|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; როცა რუსებმა კუნძულის მცველებს დანებება მოთოხვეს, უკრაინელების პასუხი იყო: „&lt;nowiki/&gt;[[რუსული სამხედრო ხომალდი, იდი ნახუი]]&lt;nowiki/&gt;“&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Lister|first1=Tim|last2=Pennington|first2=Josh|date=24 February 2022|title=February 24, 2022 Russia-Ukraine news|website=[[CNN]]|at=Entry: Audio emerges appearing to be of Ukrainian fighters defending island from Russian warship|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_2e17e59214679efefede60d5fb481432|access-date=25 February 2022|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225020216/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_2e17e59214679efefede60d5fb481432|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=&quot;Русский корабль, иди на х.й!&quot;: захисники Зміїного відповіли ворогові|trans-title='Russian ship, go on f.y!': Defenders of the Serpent responded to the enemy|url=https://www.pravda.com.ua/news/2022/02/25/7325592/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225021042/https://www.pravda.com.ua/news/2022/02/25/7325592/|archive-date=25 February 2022|access-date=25 February 2022|website=[[Ukrayinska Pravda]]|language=uk}}&lt;/ref&gt; დაბომბვის შედმეგ კუნძული რუსებმა აიღეს.&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022|title=Ukraine soldiers told Russian officer 'go fuck yourself' before they died on island|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/ukraine-soldiers-told-russians-to-go-fuck-yourself-before-black-sea-island-death|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225102114/https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/ukraine-soldiers-told-russians-to-go-fuck-yourself-before-black-sea-island-death|archive-date=25 February 2022|access-date=25 February 2022|website=[[The Guardian]]}}&lt;/ref&gt; 24 თებერვლას რუსები თავს დაესხნენ [[ჩუჰუივი|ჩუჰუივის]] ავიაბაზას,&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine: Video appears to show aftermath of missile strike on air base in Chuhuiv|work=Sky News|date=24 February 2022|url=https://news.sky.com/video/ukraine-video-appears-to-show-aftermath-of-missile-strike-on-air-base-in-chuhuiv-12550242}}&lt;/ref&gt; რომელშიც ინახებოდა [[Bayraktar TB2]] დრონები. შეტევამ დააზიანა საწვავის მარაგები და ინფრასტრუქტურა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2022/02/24/satellite-imagery-shows-russian-attack-on-ukraine-from-space.html|title=Satellite imagery shows Russian attack on Ukraine from space|work=CNBC|first=Michael|last=Sheetz|date=24 February 2022|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;

25 თებერვლას მილეროვოს ავიაბაზას შეუტია უკრაინის არმიამ, [[OTR-21 Tochka]] რაკეტებით. უკრაინაზე დაყრდნობით, ამით გაანადგურეს რუსეთის სამხედრო-საჰაერო ძალების თვითმფრინავები და დაწვეს ავიაბაზა.&lt;ref name=&quot;:021&quot;&gt;{{cite news|last=Dutton|first=Jack|date=25 February 2022|title=Russian Military Base Blown Up as Ukraine Fights Back|work=[[Newsweek]]|url=https://www.newsweek.com/russian-military-base-blown-ukraine-fights-back-1682558|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225075915/https://www.newsweek.com/russian-military-base-blown-ukraine-fights-back-1682558|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=25 February 2022|title=Ukrainian Armed Forces attacked Millerovo with Tochka-U|work=[[Rostov Gazeta]]|url=https://rostovgazeta.ru/news/politics/25-02-2022/vooruzhennye-sily-ukrainy-atakovali-millerovo-tochkoy-u|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225073113/https://rostovgazeta.ru/news/politics/25-02-2022/vooruzhennye-sily-ukrainy-atakovali-millerovo-tochkoy-u|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; 27 თებერვლას რუსები ჟიტომირის აეროპორტს თავს დაესხნენ [[9K720 Iskander]]-ის სარაკეტო გამშვები სისტემით ბეალრუსიის ტერიტორიიდან.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Airport in central Ukraine reportedly targeted by missile fired from Belarus|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/airport-in-central-ukraine-reportedly-targeted-by-missile-fired-from-belarus/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227183646/https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/airport-in-central-ukraine-reportedly-targeted-by-missile-fired-from-belarus/|archive-date=27 February 2022|access-date=28 February 2022|publisher=[[The Times of Israel]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite tweet|user=KyivIndependent|number=1498178611916034054|title='Шановні українці!...'|trans-title=Russia used Iskander missile systems to attack Zhytomyr Airport. The air strikes were conducted from Belarus, using Russian ballistic missile launchers. Earlier, Belarus said it wouldn't allow air strikes from its territory amid Ukraine's upcoming peace talks with Russia.|date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსებმა 5 მარტს რამდენინე თვითმფრინავი დაკარგა, [[სუ-30SM]]-ის, ორი [[სუ-34]]-ის, ორი [[სუ-25]]-ის, ორი [[მი-24]]/[[მი-35]]-ის, ორი [[მი-8]]-სა და ორლანის უპილოტო საფრენი აპარატის ჩათვლით.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Trevithick|first=Joseph|title=The Russian Air Force Just Had A Terrible Day Over Ukraine|work=The Drive|url=https://www.thedrive.com/the-war-zone/44602/the-russian-air-force-just-had-a-terrible-day-over-ukraine|access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt; 6 მარტს [[უკრიანის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბი|უკრიანის შეიარაღებული ძალების გენერალურმა შტაბმა]] განაცხადა, რომ შეჭრის განმავლობაში ჩამოაგდეს 88 რუსული საფრენი აპარატი.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Enemy loses 88 aircraft, helicopters in Ukraine – General Staff|url=https://en.interfax.com.ua/news/general/808029.html|access-date=9 March 2022|website=[[Interfax-Ukraine]]}}&lt;/ref&gt; თუმცა, ანონიმურმა ამერიკულმა წყარომ [[Reuters]]-ს 7 მარტს უთხრა, რომ რუსული თვითმფრინავებისა და ვერტმფრენების „დიდი უმეტესობა“ მზად იყო საბრძოლველად.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=7 March 2022|title=Putin has deployed nearly 100% of pre-staged forces into Ukraine- U.S. Official|newspaper=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/putin-has-deployed-nearly-100-pct-pre-staged-forces-into-ukraine-us-official-2022-03-07/}}&lt;/ref&gt;

26 თებერვლას რუსეთმა განაცხადა, რომ აშშ-ის დრონები უკრაინას აწვდიდა ინფორმაციას რუსულ გემებზე [[შავი ზღვა|შავ ზღვაში]], ეს აშშ-მ უარყო.&lt;ref&gt;{{cite web|first1=Nathan|last1=Hodge|first2=Vasco|last2=Cotovio|first3=Oren|last3=Lieberman|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b669a7b9f3668b9579d3cb72c52647ac|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b669a7b9f3668b9579d3cb72c52647ac|archive-date=27 February 2022|date=26 February 2022|title=Pentagon denies Russia's claim that it's &quot;highly likely&quot; US used surveillance drones to help Ukrainian navy|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 3 მარტს უკრაინული ფრიგატი ''ჰელტმან საჰაიდაჩნი'' სწრაფად გადაიყვანეს [[მიკოლაივი|მიკოლაივში]], რათა ის ხელში არ ჩაეგდოთ რუსებს.&lt;ref name=&quot;Interfax_scuttle&quot;&gt;{{cite news|title=Hetman Sahaidachny frigate, being under repair, flooded not to get to enemy – Reznikov|publisher=Interfax Ukraine|url=https://en.interfax.com.ua/news/general/806837.html|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Times_Scuttles_Flagship&quot;&gt;{{cite news|last=Evans|first=Michael|date=4 March 2022|title=Ukraine scuttles its flagship frigate as Russians close in|newspaper=[[The Times]]|agency=[[The Times]]|url=https://www.thetimes.co.uk/article/ukraine-scuttles-its-flagship-frigate-as-the-russians-close-in-wtd07bbqp|access-date=4 March 2022|issn=0140-0460}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last=Evans|first=Michael|title=Ukraine scuttles its flagship frigate as the Russians close in|work=[[The Times]]|url=https://www.thetimes.co.uk/article/ukraine-scuttles-its-flagship-frigate-as-the-russians-close-in-wtd07bbqp|access-date=4 March 2022|issn=0140-0460}}&lt;/ref&gt;

რუსულ სამხედრო-საჰაერო ძალებს ბრძოლაში უფრო პატარა როლი ითამაშეს, იდრე ანალიტიკოსები ელოდნენ. მათი აზრით რუსული ავიაცია სწრაფად გაანადგურებდა უკრაინულ ანტისაჰაერო თავდაცვებს და მოიპოვებდა საჰაერო უპირატესობას. პირველ ორ კვირაში ავიაციამ მინიმალური როლი ითამაშა და რუსული ანტისაჰაერო თავდაცვები, ავიციასთან ერთად ფუნქციონირებადი დარჩა, რუსეთმა ვერ მოიპოვა უპირატესობა. ''[[ეკონომისტი (ჟურნალი)|ეკონომისტმა]]'' რუსეთის ავიაციის წარუმატებლობა ახსნა უკრაინის საშუალო დისტანციაზე მოქმედი ანტისაჰაერო რაკეტებით, რუსეთის სიზუსტით მართვადი ბომბების ნაკლებობითა და სტინეგრების ეფექტურობით და პილოტების გამოუცდელობით ახსნა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=3 March 2022|title=The curious case of Russia's missing air force|newspaper=The Economist|url=https://www.economist.com/interactive/2022/03/08/curious-case-russias-missing-air-force|url-access=subscription|access-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt;

[[File:Russian cruiser Moskva.jpg|thumb|რუსეთის შავი ზღვის ფლოტის ფლაგმანი სარაკეტო კრეისერი „[[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|მოსკვა]]“ ჩაძირა ორმა უკრაინულმა [[ნეპტუნი (ფრთოსანი რაკეტა)|ნეპტუნის ფრთოსანმა ხომალდსაწინააღმდეგო რაკეტამ]] 2022 წლის 14 აპრილს]]

14 მარტს რუსულმა RT-მ განაცხადა, რომ რუსებმა ვერდიასკში ხელში ჩაიგდეს ათობით უკრაინული გემი, მათ შორის სადესანტო გემი „იური ოლეფირენკო“.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.navyrecognition.com/index.php/focus-analysis/11502-analysis-russian-armed-forces-capture-dozen-ukrainian-ships-in-berdyansk.html |title=Analysis: Russian Armed Forces capture dozen Ukrainian ships in Berdyansk |date=14 March 2022 |access-date=18 March 2022 |website=Navy Recognition}}&lt;/ref&gt; 24 მარტს უკრაინამ განაცხადა ბერდიანსკში რუსული გემის „ორსკის“ განადგურების შესახებ, თუმცა განადგურებული გემი „ორსკის“ და „სარატოვი“ აღმოჩნდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-it-has-destroyed-large-russian-landing-ship-2022-03-24/ |title=Ukraine says it has destroyed a large Russian landing ship |first1=Pavel |last1=Polityuk |first2=Timothy |last2=Heritage |editor-first=Andrew |editor-last=Heavens |work=[[Reuters]] |date=24 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Guardian220325&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;CNN-Berdyansk&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.cnn.com/2022/03/24/europe/ukraine-russian-warship-berdyansk-intl/index.html |title=Ukrainians claim to have destroyed large Russian warship in Berdyansk |first1=Tim |last1=Lister |first2=Celine |last2=Alkhaldi |first3=Olga |last3=Voitovych |first4=Gianluca |last4=Mezzofiore |publisher=CNN |date=24 March 2022 |access-date=24 March 2022}}&lt;/ref&gt;

13 აპრილს რუსული [[მოსკვა (სარაკეტო კრეისერი)|სარაკეტო კრეისერი „მოსკვას“]], რუსეთის შავი ზღვის ფლოტის ფლაგმანს, უკრაინული წყაროებისა და აშშ-ის დაზვერვის ინფორაციით,&lt;ref&gt;{{Cite news|last=|first=|date=2022-04-16|title=Russia-Ukraine war latest: Ukraine PM to head to Washington; Russian warship sunk by Ukraine missile strike, say US officials – live|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/apr/16/russia-ukraine-war-latest-ukraine-pm-to-head-to-washington-russian-warship-sunk-by-ukraine-missile-strike-say-us-officials-live|access-date=2022-04-16|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt; მოხვდა ორი უკრაინული [[ნეპტუნი (ფრთოსანი რაკეტა)|ნეპტუნის ფრთოსანი ხომალდსაწინააღმდეგო რაკეტა]] და ბორტზე გაჩნდა ხანძარი.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Russia confirms severe damage to Black Sea Fleet Flagship Moskva, Crew Abandoned Ship |url=https://www.freepressjournal.in/world/russia-confirms-severe-damage-to-black-sea-fleet-flagship-moskva-crew-abandoned-ship |date=14 April 2022 |access-date=14 April 2022 |website=Free Press Journal }}&lt;/ref&gt; [[პენტაგონი (აშშ)|პენტაგონის]] სპიკერმა, [[ჯონ კირბი|ჯონ კირბიმ]], განაცხადა, რომ სატელიტებით გადაღებულ ფოტოებში ჩანს ხომადზე შეიარაღების საცავის აფეთქება და განაცხადა, რომ რუსებს ხომალდი [[სევასტოპოლი|სევასტოპოლის]] პორტში მიჰყავდათ ბუქსირებით.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Forgey |first=Quint |title=Pentagon confirms explosion aboard Russian warship |url=https://www.politico.com/news/2022/04/14/pentagon-explosion-russian-warship-00025243 |access-date=14 April 2022 |website=[[POLITICO]] |language=en}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ „მოსკვა“ ბუქსირით გადაყვანისას შტორმში ჩაიძირა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russian warship Moskva has sunk - state media |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-61114843 |access-date=14 April 2022 |work=BBC News |date=14 April 2022}}&lt;/ref&gt; 15 აპრილს რუსები რაკეტებით თავს დაეხსნენ [[ლუჩის დიზაინის ბიურო|ლუჩის დიზაინის ბიუროს]] [[კიევი|კიევში]], სადაც [[ნეპტუნი (ფრთოსანი რაკეტა)|ნეპტუნის]] ტიპის რაკეტებს ქმდინდნენ.&lt;ref&gt;April 15, 2022. &quot;Ukraine says fighting rages in Mariupol, blasts rattle Kyiv&quot;. By Pavel Polityuk and Elizabeth Piper. Reuters. [https://www.reuters.com/world/europe/powerful-explosions-heard-kyiv-after-russian-warship-sinks-2022-04-15/]&lt;/ref&gt;

===მსუბუქი ბირთვული იარაღი===
[[უილიამ ჯოზეფ ბარნსი|უილიამ ჯოზეფ ბარნსმა]], აშშ-ის [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო|ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტოს]] დირექტორმა, 14 აპრილს განაცხადა, რომ [[ვლადიმერ პუტინი|პუტინმა]] შესაძლოა გამოიყენოს [[ტაქტიკური ბირთვული იარაღი]] [[უკრაინა|უკრაინის]] წინააღმდეგ.&lt;ref&gt; &quot;C.I.A. Director Airs Concern That Putin Might Turn to Nuclear Weapons&quot;. The New York Times. By David E. Sanger and Julian E. Barnes. April 14, 2022. [https://www.nytimes.com/2022/04/14/us/politics/putin-nuclear-weapons.html]&lt;/ref&gt;

=== სახალხო წინააღმდეგობა ===
უკრაინელი ხალხი რუსულ შეჭრა რამდენიმე გზით ეწინააღმდეგება, როგორებიცაა: მოხალისედ გაწევრიანება ადგილობრივ ტერიტორიული თავდაცვის ნაწილებში, მოლოტოვის კოქტეილების დამზადება, საჭმლის მომზადებამ ბარიერების აგება&lt;ref name=&quot;wp-2022-02-28-ukraine-russia-kyiv-defense&quot;&gt;{{cite news|last1=Raghavan|first1=Sudarsan|last2=O'Grady|first2=Siobhán|last3=Shefte|first3=Whitney|last4=Khudov|first4=Kostiantyn|date=28 February 2022|title=In a Kyiv under siege, neighbors dig trenches and raise barriers to brace for Russian assault|newspaper=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/ukraine-russia-kyiv-defense/|access-date=10 March 2022}}&lt;/ref&gt; და ლტოლვილების დამხმარება.&lt;ref name=&quot;vox-2022-ukraine-resistance-volunteers&quot;&gt;{{cite web|first=Jen|last=Kirby|access-date=10 March 2022|title=The other members of Ukraine's resistance|url=https://www.vox.com/22956752/ukraine-resistance-volunteers-russia-invasion|date=3 March 2022|website=[[Vox (media)|Vox]]}}&lt;/ref&gt;

შეჭრის შემდეგ ბევრი უკრაინელი მოხალისე შეუერთდა [[უკრაინის ტერიტორიული თავდაცვის ძალები|ტერიტორიული თავდაცვის ძალებს]] და დანარჩენმა გადაწყვიტა რუსეთისთვის ხელის შეშლა უიარაღოდ, სამოქალაქო წინააღმდეგობით, სამოქლაქო პირებმა მოხსნეს საგზაო ნიშნები და შექმნეს ბარიერები გზებზე. გავრცელდა ვიდეოები, რომლებშიც ჩანს, რომ ოკუპირებულ დასახლებულ პუნქტებში ადგილობრივები ფიზიკურად და ვერბალურად უპირისპირდებიან რუს სამხედროებს, წინ უდგებიან სამხედრო ტექნიკასა და ტრანსპორტს.&lt;ref name=&quot;yes!2&quot;&gt;{{cite news|last=Hunter|first=Daniel|date=1 March 2022|title=How Ukrainian Civilians Are Resisting Military Force|work=YES! Magazine|url=https://www.yesmagazine.org/democracy/2022/03/01/ukraine-civilian-resistance|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Ukrainian Civilians Take On Russian Invaders With Words And Deeds|agency=Radio Free Europe/Radio Liberty|url=https://www.rferl.org/a/ukraine-civil-resistance-russian-aggression/31728966.html|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; ოკუპირებული [[ხერსონი|ხერსონიდან]] გავცელდა ვიდეო, სადაც მმოძრავ რუსულ ჯავშანტექნიკაზე დგას კაცი და უკრაინის ეროვნულ დროშას აფრიალებს.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Schwirtz|first1=Michael|last2=Santora|first2=Marc|last3=Hill|first3=Evan|last4=Cardia|first4=Alexander|date=5 March 2022|title=Ukrainian protesters take to the streets in occupied Kherson.|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2022/03/05/world/europe/kherson-protests-ukraine.html|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; რუსი სამხედროების პასუხი მერყეობს დაპიისპირებებსა და უკანდახევებს შორის.&lt;ref name=&quot;yes!2&quot; /&gt; ზოგი რუსი სამხედრო პირპაირ ესრპდა ხალხთა ჯგუფებს, ან ჰაერში ესროდნენ გაფრთხილებისა და ხალხის დაშინების მიზნით.&lt;ref&gt;{{cite news|date=5 March 2022|title=Ukrainian authorities accuse Russians of opening fire on civilian protest|agency=CNN|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-05-22/h_c9644300c3986a3e19e31dcb6188abdf|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;yes!&quot;&gt;{{cite news|last=Hunter|first=Daniel|date=1 March 2022|title=How Ukrainian Civilians Are Resisting Military Force|work=YES! Magazine|url=https://www.yesmagazine.org/democracy/2022/03/01/ukraine-civilian-resistance|access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; 9 მარტს უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა უკრაინელებს სთხოვა განეცხადათ რუსული ტექნიკის შემჩნევის შესახებ. გადაღებულ ფოტოებში ვხედავთ: Krasukha-4-ს, Infauna (RB-531B)-ს, a Tigr-M MKTK REI PP Leer-2 VPK-233114-ს, Diabazol-ს, R-378A(B)-ს, an RB-341V Leer-3-ს,  R-934B-ს, და Borisoglebsk-2-ს.&lt;ref&gt;{{cite tweet|user=armedforcesukr|number=1501607499748855816|title='Шановні українці!...'|trans-title='Dear Ukrainians!...'|date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt;

არსებობს უკრაინელი დემონსტრანტების მასობრივი დაკავებების შემთხვევები. ადგილობრივი მედიები ასევე ავრცელებენ ინფორმაციებს რუსული ძალების მიერ გაუჩინარებების, სიკვდილით დასჯების, მძევლებად აყვანის, სახალხო მკვლელობებისა და სექსუალური ძალადობების შესახებ, უკრაინული წინააღმდეგობის გასატეხად.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ordinary Ukrainians are resisting Vladimir Putin's occupying force in Kherson and elsewhere|url=https://www.economist.com/europe/ordinary-ukrainians-are-resisting-vladimir-putins-occupying-force-in-kherson-and-elsewhere/21808101|publisher=[[The Economist]]|date=9 March 2022|access-date=10 March 2022|url-access=subscription}}&lt;/ref&gt;

== სამხედრო მხარდაჭერა უკრაინას ==
[[File:Countries supplying military equipment to Ukraine during the 2022 Russian invasion.svg|thumb|upright=1.36|right|
{{legend|#800000|რუსეთი}}
{{legend|#ffff00|უკრაინა}}
{{legend|#000080|ქვეყნები, რომლებმაც სამხედრო აღჭურვილობა მიაწოდეს უკრაინას}}]]

[[ვიქტორ იანუკოვიჩი|ვიქტორ იანუკოვიჩის]] პრეზიდენტობისას უკრაინის არმიის მდგომარეობა სავალალო იყო. ცვილებისა და ქვეყნის სათავეშე პროდასავლური ძალების მოსვლის შემდეგ უკრაინის მომარაგება დაიწყეს დასავლელმა მოკავშირეებმა. უკრაინის არმია გაუმჯობესდა და გარკვეულ წარმატებებსაც მიაღწიეს [[დონბასის ომი|დონბასის ომში]]. უკრაინამ თურქული [[Bayraktar TB2]]-ების მიღება დაიწყო 2019 წლიდან,&lt;ref&gt;{{cite web |last=Axe |first=David |date=9 April 2021 |title=Ukraine Might Field A Drone Strike Force—And It Could Knock Out Russian Tanks |url=https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2021/04/09/ukraine-might-field-a-drone-strike-force-and-it-could-knock-out-russian-tanks/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2021/04/09/ukraine-might-field-a-drone-strike-force-and-it-could-knock-out-russian-tanks/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=19 April 2021 |website=[[Forbes]]}}&lt;/ref&gt; იგი გამოიყენეს 2021 წელს სეპარატისტების საარტილერიო პოზიციების წინააღმდეგ დონბასში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukrainian Military Deploys Turkish-made Bayraktar Drone in Donbas |url=https://www.defenseworld.net/news/30666/Ukrainian_Military_Deploys_Turkish_made_Bayraktar_Drone_in_Donbas#.YXlXmZ5ByUk |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.defenseworld.net/news/30666/Ukrainian_Military_Deploys_Turkish_made_Bayraktar_Drone_in_Donbas#.YXlXmZ5ByUk |archive-date=1 March 2022 |date=26 October 2021 |access-date=26 October 2021 |website=Defense World Net}}&lt;/ref&gt;

რუსეთის ძალების თავმოყრასთან ერთად [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ს წევრებმა გაზადრეს იარაღის მიწოდება.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Brennan |first1=Margaret |last2=Watson |first2=Eleanor |url=https://www.cbsnews.com/news/u-s-nato-ukraine-weapons-defense-russia/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cbsnews.com/news/u-s-nato-ukraine-weapons-defense-russia/ |archive-date=27 February 2022 |title=U.S. and NATO to surge lethal weaponry to Ukraine to help shore up defenses against Russia |publisher=[[CBS News]] |date=20 January 2022}}&lt;/ref&gt; აშშ-ის პრეზიდენტ [[ჯო ბაიდენი|ჯო ბაიდენმა]] აგვისტოსა და დეკემბერში უკრაინას 260 მილიონი დოლარის ღირებულების სამხედრო დახმარება გაუგზავნა. ამ დახმარებაში შედიოდა [[FGM-148 Javelin]]s და სხვა ჯავშანსაწინააღმდეგო აირაღები, ცეცხლსასროლი იარაღები, სხვადასხვა კალიბრის ტყვიები და სხვა აღჭურბილობა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=U.S. Security Assistance to Ukraine |url=https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF12040 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF12040 |archive-date=27 February 2022 |website=Congressional Research Service |access-date=26 February 2022 |date=9 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Mitchell |first1=Ellen |title=Pentagon mulling ways to get more lethal aid to Ukraine |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/pentagon-mulling-ways-to-get-more-lethal-aid-to-ukraine/ar-AAUjH92|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.msn.com/en-us/news/world/pentagon-mulling-ways-to-get-more-lethal-aid-to-ukraine/ar-AAUjH92|archive-date=27 February 2022 |website=[[The Hill (newspaper)|The Hill]] |access-date=26 February 2022 |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Gould |first1=Joe |last2=Altman |first2=Howard |title=Pentagon reveals info on $200M military aid to Ukraine, including more Javelins |url=https://www.defensenews.com/congress/2022/01/25/200m-in-javelins-other-anti-armor-systems-grenade-launchers-and-more-to-ukraine-dod/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.defensenews.com/congress/2022/01/25/200m-in-javelins-other-anti-armor-systems-grenade-launchers-and-more-to-ukraine-dod/ |archive-date=27 February 2022 |website=Defense News |access-date=26 February 2022 |date=25 January 2022}}&lt;/ref&gt;

შეჭრის შემდეგ უკრაინაში იარაღი გააგზავნეს [[ბელგია|ბელგიამ]],&lt;ref name=clapsonbe&gt;{{cite news |last=Clapson |first=Colin |date=26 February 2022 |title=Belgium sends weapons to Ukraine |url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2022/02/26/belgium-sends-weapons-to-ukraine/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.vrt.be/vrtnws/en/2022/02/26/belgium-sends-weapons-to-ukraine/ |archive-date=27 February 2022 |website=[[VRT (broadcaster)]] |location=Brussels |access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ჩეხეთი|ჩეხეთმა]],&lt;ref name=cznlweapons&gt;{{cite news |author=&lt;!--Staff writer(s)/no by-line.--&gt; |date=26 February 2022 |title=Czech Republic, Netherlands To Ship More Military Aid To Ukraine |url=https://www.rferl.org/a/czech-netherlands-military-aid-ukraine/31724987.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.rferl.org/a/czech-netherlands-military-aid-ukraine/31724987.html |archive-date=27 February 2022 |website=[[Eesti Rahvusringhääling]] |location=Washington |access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთმა]],&lt;ref name=errweapons&gt;{{cite news |author=&lt;!--Staff writer(s)/no by-line.--&gt; |date=25 February 2022 |title=Estonia sending additional weapons, aid to Ukraine |url=https://news.err.ee/1608512402/estonia-sending-additional-weapons-aid-to-ukraine |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://news.err.ee/1608512402/estonia-sending-additional-weapons-aid-to-ukraine |archive-date=27 February 2022 |website=[[Eesti Rahvusringhääling]] |location=Tallinn |access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[საფრანგეთი|საფრანგეთმა]], [[საბერძნეთი|საბერძნეთმა]],&lt;ref name=&quot;GreekMilitaryAid&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ekathimerini.com/news/1178530/greece-to-send-defensive-military-equipment-to-ukraine/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.ekathimerini.com/news/1178530/greece-to-send-defensive-military-equipment-to-ukraine/ |archive-date=27 February 2022 |title=Greece to send defensive military equipment to Ukraine |website=[[Kathimerini]] |date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებმა]], [[პორტუგალია|პორტუგალიამ]]&lt;ref name=&quot;:01&quot;&gt;{{cite web |title=Portugal vai enviar armas para a Ucrânia |trans-title=Portugal will send weapons to Ukraine |url=https://www.publico.pt/2022/02/27/mundo/noticia/portugal-vai-enviar-armas-ucrania-1996989 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.publico.pt/2022/02/27/mundo/noticia/portugal-vai-enviar-armas-ucrania-1996989 |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |website=[[Público (Portugal)|Público]] |language=pt}}&lt;/ref&gt; და [[გაერთიანებული სამეფო|დიდმა ბრიტანეთმა]].&lt;ref name=&quot;Reuters_jensNatoSupport2502&quot;&gt;{{cite news |title=NATO allies to provide more weapons to Ukraine, Stoltenberg says|url=https://www.reuters.com/world/europe/nato-allies-provide-more-weapons-ukraine-stoltenberg-says-2022-02-25/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.reuters.com/world/europe/nato-allies-provide-more-weapons-ukraine-stoltenberg-says-2022-02-25/ |archive-date=26 February 2022 |access-date=25 February 2022 |publisher=[[Reuters]]}}&lt;/ref&gt; 24 თებერვალს პოლონეთის მიერ გაგზავნილ დახმარებაში შედიოდა 100 ნაღმტყორცნი, სხვადასხვა ტყვია-წამალი და 40 000-ზე მეტი მუზარადი.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Polska broń dla Ukrainy. Pierwsze transporty dotarły, kolejne w drodze |trans-title=Polish weapons for Ukraine. The first shipments have arrived, others are on their way |url=https://www.rp.pl/biznes/art35754421-polska-bron-dla-ukrainy-pierwsze-transporty-dotarly-kolejne-w-drodze |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.rp.pl/biznes/art35754421-polska-bron-dla-ukrainy-pierwsze-transporty-dotarly-kolejne-w-drodze |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[Rzeczpospolita (newspaper)|Rzeczpospolita]] |language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Imielski |first=Roman |date=25 February 2022 |title=Ukraińcy ujawnili, jaką broń przekazała im w piątek Polska |trans-title=The Ukrainians revealed what weapons Poland gave them on Friday |language=pl |url=https://wyborcza.pl/7,75398,28158274,ukraincy-ujawnili-jaka-bron-przekazala-im-dzis-polska.html?disableRedirects=true |access-date=26 February 2022 |website=wyborcza.pl}}&lt;/ref&gt; NATO-ს წევრების უმეტესობამ გააგზავნა იარაღი, თუმცა NATO-მ, როგორც ორგანიზაიამ არა.&lt;ref name=&quot;Al-Jazeera-2022-02-28&quot;&gt;{{cite news|title=NATO to deploy thousands of commandos to nations near Ukraine |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/25/nato-allies-to-provide-more-weapons-to-ukraine-stoltenberg-says |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.aljazeera.com/news/2022/2/25/nato-allies-to-provide-more-weapons-to-ukraine-stoltenberg-says |archive-date=27 February 2022 |publisher=[[Al Jazeera]] |access-date=26 February 2022 |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

2022 წლის იანვარში გერმანიამ ესტონეთს აუკრძალა გერმანული იარაღის უკრაინაში გაგზავნა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.baltictimes.com/germany_blocks_estonia_from_transferring_weapons_to_ukraine/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.baltictimes.com/germany_blocks_estonia_from_transferring_weapons_to_ukraine/ |archive-date=27 February 2022 |title=Germany blocks Estonia from transferring weapons to Ukraine |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=23 January 2022 |website=[[The Baltic Times]] |access-date=27 February 2022 }}&lt;/ref&gt; გერმანიამ გააგზავნა 5 000 მუზარადი და საველე საავადმყოფო, რაზეც კიევის მერმა, ვიტალი კლიჩკომ, განაცხადა: „შემდეგს რას გამოგზავნით? ბალიშებს?“&lt;ref name=&quot;Telegraph 20220226&quot;&gt;{{cite news |first=Justin |last=Huggler |title=What will they send next? Pillows? |work=[[The Daily Telegraph]] |date=26 February 2022 |url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/01/26/will-send-next-pillows-kyiv-mayor-vitali-klitschko-hits-back/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/01/26/will-send-next-pillows-kyiv-mayor-vitali-klitschko-hits-back/ |archive-date=27 February 2022}}}&lt;/ref&gt; 26 თებერვალს გერმანიამ შეცვალა პოლიტიკა და ნიდერლანდებს ნება დართო გაეგზავნა 400 რაკეტიანი ყუმბარა,&lt;ref&gt;{{cite news |title=In policy shift, Berlin approves export of RPGs from Netherlands to Ukraine |url=https://www.reuters.com/world/europe/policy-shift-berlin-approve-export-rpgs-kyiv-by-third-country-2022-02-26/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/world/europe/policy-shift-berlin-approve-export-rpgs-kyiv-by-third-country-2022-02-26/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |publisher=[[Reuters]] |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; 500 სტინგერის რაკეტა და 1000 ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russia-Ukraine latest news: gunfights continue in Kyiv as capital goes under curfew – live |url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/26/russia-ukraine-latest-news-fighting-kyiv-zelenskiy-assault-putin-capital |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/26/russia-ukraine-latest-news-fighting-kyiv-zelenskiy-assault-putin-capital |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |work=[[The Guardian]] |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

27 თებერვალს [[ევროკავშირი]] კოლექტიურად გათანხმდა უკრაინისათვის იარაღის შეძენას. [[იოზეფ ბორელი|იოზეფ ბორელმა]] განაცხადა, რომ უკრაინისთვის იყიდდნენ 450 მილიონი ევროს (502 მილიონი აშშ დოლარი) ღირებულების ლეტალურ აღჭურვილობას და 50 მილიონი ევროს (56 მილიონი აშშ დოლარი) არალეტალურ აღჭურვილობას. ასევე ბორელმა თქვა, რომ ევროკავშირის თავდაცვის მინისტრები გადაწყვეტდნენ დეტალებს და [[პოლონეთი]] იქნებოდა დისტრიბუციის საწყისი წერტილი.&lt;ref&gt;{{cite web |title=EU shuts airspace to Russian airlines, will buy Ukraine arms |url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-europe-olaf-scholz-nato-91c93ef0dc7e759d202c0eee9c070ea5 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-europe-olaf-scholz-nato-91c93ef0dc7e759d202c0eee9c070ea5 |archive-date=1 March 2022 |website=[[AP News]] |publisher=[[Associated Press]] |access-date=28 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=27 February 2022 |title=Ukraine war: EU to buy and deliver weapons to Kyiv, says Ursula von der Leyen |website=[[Euronews]] |url=https://www.euronews.com/2022/02/27/eu-to-buy-and-deliver-weapons-to-ukraine-the-first-time-the-bloc-has-financed-military-sup |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=EU tightens Russian sanctions and buys weapons for Ukraine |url=https://www.reuters.com/world/europe/eu-close-airspace-russia-curb-media-target-belarus-2022-02-27/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/eu-close-airspace-russia-curb-media-target-belarus-2022-02-27/ |archive-date=1 March 2022 |publisher=[[Reuters]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; ბორელმა კიდევ თქვა, რომ ისინი უკრაინას მიაწვდიდნენ იმ თვითმფრინავებს, რომლებისთვისაც გაწვრთნილი პილოტები უკვე ჰყავდა უკრაინას. ეს თვითმფრინავები ([[მიგ-29]]-ები და [[სუ-25]]-ები) მხოლოდ პოლონეთს, [[ბულგარეთი|ბულგარეთს]] და [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთს]] ჰყავდათ.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Weber |first1=Peter |title=EU nations intend to supply Ukraine with fighter jets, foreign policy chief says |url=https://news.yahoo.com/eu-nations-intend-supply-ukraine-053017275.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://news.yahoo.com/eu-nations-intend-supply-ukraine-053017275.html |archive-date=1 March 2022 |website=[[The Week]] |access-date=28 February 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; 1 მარტს ამ ქვეყნებმა თვითმფრინავების გადახემაზე უარი განაცხადეს.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Brennan |first1=David |title=EU's Ukraine Fighter Jet Promise Falling Apart as Russia Advances |url=https://www.newsweek.com/eu-ukraine-fighter-jet-promise-falling-apart-russia-advances-slovakia-poland-bulgaria-1683588 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.newsweek.com/eu-ukraine-fighter-jet-promise-falling-apart-russia-advances-slovakia-poland-bulgaria-1683588 |archive-date=1 March 2022 |publisher=[[Newsweek]] |access-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

26 მარტს აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა, [[ანტონი ბლინკენი|ანტონი ბლინკენმა]] 350 მილიონი აშშ დოლარის ლეტალური დახმარება, ჯავშანსაწინააღმდეგო იარაღის, ჰაერსაწინააღმდეგო იარაღის, სხვადასხვა კალიბრის იარაღისა და ამუნიცის, ბრონიჟილეტისა და სხვა აღჭურვილობის ჩათვლით.&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Adrienne |last1=Vogt |first2=Lauren |last2=Said-Moorhouse |first3=Jeevan |last3=Ravindran |first4=Peter |last4=Wilkinson |first5=Jessie |last5=Yeung |first6=Brad |last6=Lendon |first7=Steve |last7=George |first8=Meg |last8=Wagner |date=26 February 2022 |title=Blinken authorizes $350 million more in US military assistance to Ukraine |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_a84870443012615e6811285f23d9c6fb |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_a84870443012615e6811285f23d9c6fb |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Adrienne |last1=Vogt |first2=Lauren |last2=Said-Moorhouse |first3=Jeevan |last3=Ravindran |first4=Peter |last4=Wilkinson |first5=Jessie |last5=Yeung |first6=Brad |last6=Lendon |first7=Steve |last7=George |first8=Meg |last8=Wagner |date=26 February 2022 |title=$350 million in US military assistance will include &quot;anti-armor and anti-aircraft systems,&quot; official says |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_92d1e845587a41545188ed1394c640ff |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_92d1e845587a41545188ed1394c640ff |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Nathan |last1=Hodge |first2=Vasco |last2=Cotovio |first3=Oren |last3=Lieberman |url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b669a7b9f3668b9579d3cb72c52647ac |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b669a7b9f3668b9579d3cb72c52647ac |archive-date=27 February 2022 |date=26 February 2022 |title=Pentagon denies Russia's claim that it's &quot;highly likely&quot; US used surveillance drones to help Ukrainian navy |website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 27 თებერვლას [[პორტუგალია|პორტუგალიამ]] დაანონსა, რომ უკრაინაში გააგზავნიდნენ [[H&amp;K G3]] ავტომატურ ცეცხლსასროლ იარაღსა და სხვა სამხედრო აღჭურვილობას.&lt;ref name=&quot;:01&quot;/&gt; [[შვედეთი|შვედეთმა]] და [[დანია|დანიამ]] გააგზავნეს 5 000 და 2 700 ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.svt.se/nyheter/utrikes/uppgift-sverige-kommer-bista-ukraina-med-forsvarsmateriel |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.svt.se/nyheter/utrikes/uppgift-sverige-kommer-bista-ukraina-med-forsvarsmateriel |archive-date=1 March 2022 |title=Sverige ger 5 000 pansarskott till Ukrainas militär |language=sv |trans-title=Sweden gives 5,000 armored shots to the Ukrainian military |publisher=[[Sveriges Television|SVT]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/europe/sweden-send-military-aid-ukraine-pm-andersson-2022-02-27/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/sweden-send-military-aid-ukraine-pm-andersson-2022-02-27/ |archive-date=1 March 2022 |title=Sweden to send military aid to Ukraine – PM Andersson |publisher=[[Reuters]]}}&lt;/ref&gt; დანიამ ასევე გააგზავნა 300 გაფუჭებული სტინგერის ნაწილები, რომლებსაც [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]] შეაკეთებდა.&lt;ref name=&quot;denmark-stinger&quot;&gt;{{cite news |last=Hansen |first=Louise Bolvig |date=27 February 2020 |title=Danmark sender panserværnsvåben til Ukraine – alle spilleregler er ændret, siger Mette Frederiksen |language=da |trans-title=Denmark sends anti-tank weapon to Ukraine – the game has changed, says Mette Frederiksen |website=[[TV 2 (Denmark)|TV 2]] |url=https://nyheder.tv2.dk/samfund/2022-02-27-danmark-sender-panservaernsvaaben-til-ukraine-alle-spilleregler-er-aendret-siger |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://nyheder.tv2.dk/samfund/2022-02-27-danmark-sender-panservaernsvaaben-til-ukraine-alle-spilleregler-er-aendret-siger |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

[[ნორვეგია|ნორვეგიის]] მთავრობამ თავდაპირველად განაცხადა, რომ არ გააგზავნიდნენ იარაღს, მაგრამ გააგზავნიდნენ დამცავ აღჭურვილობასა და მუზარადებს,&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nrk.no/norge/store-holder-pressekonferanse-om-situasjonen-i-ukraina-1.15872013 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.nrk.no/norge/store-holder-pressekonferanse-om-situasjonen-i-ukraina-1.15872013 |archive-date=27 February 2022 |title=Støre holder pressekonferanse om situasjonen i Ukraina |trans-title=Støre holds a press conference on the situation in Ukraine |language=no |first=Martin H. W. |last=Zondag |date=27 February 2022 |website=[[NRK]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.vg.no/i/7dg0mW |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.vg.no/i/7dg0mW |archive-date=27 February 2022 |title=Norge trekker oljefondet ut av Russland |language=no |trans-title=Norway withdraws oil fund from Russia |website=www.vg.no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;dagbladet02-27&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/norge-sender-militaert-utstyr/75482193 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.dagbladet.no/nyheter/norge-sender-militaert-utstyr/75482193 |archive-date=27 February 2022 |title=Norge sender militært utstyr |language=no |trans-title=Norway sends military equipment |first1=Kaja |last1=Storrøsten |first2=Madeleine |last2=Hatlo |date=27 February 2022 |website=dagbladet.no |publisher=[[Dagbladet]]}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვალს ნორვეგიამ განაცხადა 2 000-მდე [[M72 LAW]] ტანკსაწინააღდმეგო იარაღის გაგზავნის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |author= |date=28 February 2022 |title=Norway to send weapons to Ukraine, in change of policy |work=[[Reuters]] |url=https://www.reuters.com/markets/europe/norway-send-weapons-ukraine-change-policy-2022-02-28/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/markets/europe/norway-send-weapons-ukraine-change-policy-2022-02-28/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Jarstad |first=Lena |date=28 February 2022 |title=Norge sender våpen til Ukraina |trans-title=Norway sends weapons to Ukraine |url=https://www.nrk.no/norge/norge-sender-vapen-til-ukraina-1.15872918 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.nrk.no/norge/norge-sender-vapen-til-ukraina-1.15872918 |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[NRK]] |language=nb-NO}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=28 February 2022 |title=Norge sender våpen til Ukraina |trans-title=Norway sends weapons to Ukraine |url=https://www.vg.no/i/RrBrJ2 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.vg.no/i/RrBrJ2 |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=Vg.no |language=nb}}&lt;/ref&gt; მსგავსი პოლიტიკით [[ფინეთი|ფინეთმა]] გააგზავნა 2 500 იარაღი, 150 000 ტყვია, 1 500 ტანკსაწინააღმდეგო აიარაღი და 70 000 საბრძოლო საჭმლის რაციონის შეკვრა, ბრომიჟილეტთან და სამედიცინო აღჭურვილობასთან ერთად..&lt;ref&gt;{{cite news|title=Finland will send lethal weapons into Ukraine, bucking trend of nonintervention |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/russia-ukraine-war-putin-news/#link-3OC2ZCUSOJGCDGAKC4BGXYYY2Y |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/russia-ukraine-war-putin-news/#link-3OC2ZCUSOJGCDGAKC4BGXYYY2Y |archive-date=1 March 2022 |work=[[The Washington Post]] |access-date=28 February 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

===უცხოელი მოხალისეები===
{{see also|ქართული ლეგიონი (უკრაინა)}}

უკრაინელები აქტიურად ეძებდნენ მოხალისეებს სხვა ქვეყნებიდან. 1 მარტს უკრიანამ დროებით მოხსნა ვიზის ვალდებულება უცხოელი მოხალისეებისათვის. ზელენსკიმ შექმნა უკრაინის ტერიტორიული თავდაცვის ძალების საერთაშორისო ლეგიონი.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Timsit|first1=Annabelle|last2=Taylor|first2=Adam|last3=Cheng|first3=Amy|date=1 March 2022|title=Ukraine is asking foreigners to help fight Russia. Some are heeding the call, despite enormous risks.|newspaper=[[Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/01/ukraine-visa-volunteer-fighters-russia/|access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;

[[დმიტრო კულება|დმიტრო კულებამ]] 6 მარტს განაცხადა, რომ უკრიანაში 52 ქვეყნიდან 20 000 მოხალისე ჩავიდა უკრაინაში&lt;ref name=&quot;:61&quot;&gt;{{cite magazine|last=Abend|first=Lisa|date=7 March 2022|title=Meet the Foreign Fighters Risking Their Lives in Ukraine|url=https://time.com/6155670/foreign-fighters-ukraine-europe/|access-date=9 March 2022|magazine=[[Time (magazine)|Time]]}}&lt;/ref&gt; და მათი უმეტესობა გაწევრიანდა უკრაინის ტერიტორიული თავდაცვის ძალების საერთაშორისო ლეგიონს.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;

3 მარტს რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ ტყვედ ჩავარდნილ მოხალისეებს არ მისცემდნენ [[ჟენევის კონვენციები|ჟენევის კონვენვციით]] გათვალისიწნებულ უფლებებსა და ომის პატიმრის სტატუსს, მათ კრიმინალებად გაასამართლებდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Lemon|first=Jason|url=https://www.newsweek.com/russia-vows-prosecution-foreign-fighters-after-16k-join-ukraine-1684671|title=Russia Vows Prosecution of Foreign Fighters After 16K Join Ukraine|publisher=[[Newsweek]]|date=3 March 2022|access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;

11 მარტს მოსკოვმა განაცხადა 16 000 ახლო აღმოსავლელის რუსეთის მხარეს ომში ჩაბმის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine war: Putin seeks foreign volunteers to fight in Ukraine|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60705486|work=[[BBC News]]|date=11 March 2022|access-date=13 March 2022}}&lt;/ref&gt; ასევე გავრცელდა უკრიანის წინააღმდეგ საბრძოლველად განწყობილი [[ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა|ცენტრალურ აფრიკელი]] მებრძოლების ვიდეო.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Ball|first=Tom|title=African fighters prepare to join Russian troops|url=https://www.thetimes.co.uk/article/african-fighters-prepare-to-join-russian-troops-in-ukraine-jmhqlxrtv|website=[[The Times]]|date=11 March 2022|access-date=14 March 2022}}&lt;/ref&gt;

== შედეგები ==
=== ეკონომიკური შედეგები ===
[[File:Boris Johnson's visit to Ukraine in occasion of the possible Russian invasion (20).jpg|thumb|[[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ვოლოდიმირ ზელენსკისა]] და [[ბორის ჯონსონი|ბორის ჯონსონის]] შეხვედრა 2022 წლის 1 თებერვალს]]

შეჭრამ გამოიწვია სწრაფი სანქციები საერთაშორისო ძალებისგან. რუსული საფონდო ბირჟა დაეცა 39%-ით, [[RTS Index]]-ის მიხედვით,&lt;ref&gt;{{cite web |author-last1=Thompson |author-first1=Mark |title=Russian stocks crash 33% and ruble plunges to record low |url=https://edition.cnn.com/2022/02/24/investing/ruble-russian-stocks-crash/index.html |website=[[CNN]] |publisher=[[CNN]] |access-date=25 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224230229/https://edition.cnn.com/2022/02/24/investing/ruble-russian-stocks-crash/index.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მოსკოვის ბირჟის ორსაათიანი შეჩერების მიუხედავად.&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Moscow Exchange has suspended trading on all of its markets until further notice |url=https://www.moex.com/n41370 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224092135/https://www.moex.com/n41370 |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |work=[[Moscow Exchange]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Moscow Exchange suspends trading on all markets |newspaper=[[Reuters]] |url=https://www.reuters.com/business/moscow-exchange-suspends-trading-all-markets-2022-02-24/ |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224060330/https://www.reuters.com/business/moscow-exchange-suspends-trading-all-markets-2022-02-24/ |archive-date=24 February 2022 |author-first1=Anastasia |author-last1=Teterevleva |author-first2=Maxim |author-last2=Rodionov}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022|title=Moscow Exchange resumes trading on its markets at 10:00am|url=https://www.moex.com/n41373|url-status=live|access-date=24 February 2022|work=[[Moscow Exchange]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220224092209/https://www.moex.com/n41373|archivedate=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Russian stocks nosedive 20% as trading resumes on Moscow Exchange |newspaper=[[The Economic Times]] |url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/russian-stocks-nosedive-20-as-trading-resumes-on-moscow-exchange/articleshow/89794446.cms |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224073740/https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/russian-stocks-nosedive-20-as-trading-resumes-on-moscow-exchange/articleshow/89794446.cms |archive-date=24 February 2022 |author-last=Mudgill |author-first=Amit}}&lt;/ref&gt; სანქტ-პეტერბურგის საფონდო ბირჟაც შეჩერდა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Moscow, Saint Petersburg Exchanges Say Trading Suspended |work=[[Agence France-Presse]] |publisher=[[Barron's (newspaper)|Barron's]] |url=https://www.barrons.com/news/moscow-stock-exchange-says-trading-suspended-01645679707?refsec=afp-news |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220224073804/https://www.barrons.com/news/moscow-stock-exchange-says-trading-suspended-01645679707?refsec=afp-news}}&lt;/ref&gt; [[რუსული რუბლი|რუბლი]] [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლართან]] მიმართებით რეკორდულად გაუფასურდა 24 თებერვალს. [[რუსეთის ცენტრალური ბანკი|რუსეთის ცენტრალურმა ბანკმა]] დაანონსა [[ყირიმის ანექსია რუსეთის ფედერაციის მიერ|ყირიმის ანექსიის]] შემდეგ პირველი ინტერვენცია ბაზრის დასაბალანსებლად. ანალიტიკოსები ელოდნენ რუბლის სწრაფ გაუფასურებას და ცენტრალური ბანკის ქმედებებს.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last1=Fabrichnaya |author-first1=Elena |date=24 February 2022 |title=Russian cenbank to start FX intervention as rouble skids to record low |url=https://www.reuters.com/world/europe/russian-cenbank-says-will-start-fx-interventions-rouble-tanks-2022-02-24/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224133154/https://www.reuters.com/world/europe/russian-cenbank-says-will-start-fx-interventions-rouble-tanks-2022-02-24/ |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[Reuters]] |author-last2=Ostroukh |author-first2=Andrey}}&lt;/ref&gt;

[[უკრაინის ეროვნული ბანკი|უკრაინის ეროვნულმა ბანკმა]] შეაჩერა ვალუტების გაცვლა ცენტრალურმა ბანკმა ერთ დღეში მხოლოდ 100 000 გრივნიას გმაოტანა გახადა დასაშვები უცხოურ ვალუტებში. PFTS საფონდო ბირჟამ განაცხადა, რომ 24 თებერვალს ვაჭრობას წყვეტდა.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last1=Ostroff |author-first1=Caitlin |date=24 February 2022 |title=Ukraine Central Bank Halts Currency Market, Limits Cash Withdrawals |url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/0FHSuPNxXCqIn8zfYptK |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224133156/https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/0FHSuPNxXCqIn8zfYptK |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[Wall Street Journal]]}}&lt;/ref&gt; შეჭრის შედეგად ერთი კასრი [[ნედლი ნავთობი]] 100 დოლარს 2014 წლის შემდეგ პირველად აცდა.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last=Lockett |author-first=Hudson |date=24 February 2022 |title=Oil rises above $100 a barrel for the first time since 2014 |url=https://www.ft.com/content/d67df525-94b2-4462-903f-0dae153d63b0 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224092137/https://www.ft.com/content/d67df525-94b2-4462-903f-0dae153d63b0 |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |publisher=[[The Financial Times]] }}&lt;/ref&gt; ხორბლის ფანი 2008 წლის შემდეგ უმაღლესზე ავიდა, რადგან მსოფლო ხორბლის 30% უკრაინიდან და რუსეთიდან მარაგდება.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last1=Swanson |author-first1=Anna |title=Invasion threatens global wheat supply |url=https://www.nytimes.com/2022/02/24/business/ukraine-russia-wheat-prices.html |website=[[The New York Times]] |access-date=25 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224194252/https://www.nytimes.com/2022/02/24/business/ukraine-russia-wheat-prices.html |url-status=live }}&lt;/ref&gt; გაზრდილი ფასები უკვე ტვირთად დააწვა [[ეგვიპტე|ეგვიპტეს]] და სოციალური უკმაყოფილების მიზეზი გახდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=How tensions in Ukraine could rile Egypt |url=https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2022/02/03/how-tensions-in-ukraine-could-rile-egypt |newspaper=[[The Economist]] |access-date=25 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224074626/https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2022/02/03/how-tensions-in-ukraine-could-rile-egypt |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მსოფლიო ხორბლის ფასები წინა წელთან შედარებით უკვე 37%-ით იყო გაზრდილი. [[ჩრდილოეთი აფრიკა|ჩრდილოეთ აფრიკასა]] და [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთში]] ბოლო 20 წლის განმავლობაში უმძიმესი [[გვალვა|გვალვის]] შედეგად.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last1=Yee |author-first1=Vivian |title=In North Africa, the Ukraine war strains economies already hurt by the pandemic. |url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/25/world/russia-ukraine-war/in-north-africa-the-ukraine-war-strains-economies-already-hurt-by-the-pandemic |website=[[The New York Times]] |access-date=25 February 2022 |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

[[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი|ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა]] [[ბორის ჯონსონი|ბორის ჯონსონმა]] დაანონსა ყველა მსხვილი რუსული ბანკის აქტივების გაყინვა და ბრიტანეთის ფინანსური სისტემიდან გარიცხვა, ასევე შეაჩერა რუსული ექსპორტის ლიცენზიები.&lt;ref name=&quot;auto1&quot; /&gt; ბრიტანეთმა საკუთარ საჰაერო სივრცეში ფრენა აუკრძალა რუსულ სახელმწიფო ავიაკომფანია [[Aeroflot]]-სა და რუსულ კერძო თვითმფრინავებს.&lt;ref name=&quot;auto1&quot; /&gt;

[[ბალტიისპირეთი|ბალტიისპირა ქვეყნების]] საგარეო საქმეთა მინისტრებმა რუსეთის [[SWIFT]]-იდან (მსოფლიო ბანკების ფინანსური გადარიცხვების პლათფორმა) გათიშვა მოითხოვეს. თუმცა, ევროკავშირის სხვა ქვეყნები ყოყმანობდნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=The hidden costs of cutting Russia off from SWIFT |url=https://www.economist.com/finance-and-economics/2021/12/18/the-hidden-costs-of-cutting-russia-off-from-swift |newspaper=[[The Economist]] |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224074616/https://www.economist.com/finance-and-economics/2021/12/18/the-hidden-costs-of-cutting-russia-off-from-swift |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=EU unlikely to cut Russia off SWIFT for now, sources say |url=https://www.msn.com/en-gb/news/world/eu-unlikely-to-cut-russia-off-swift-for-now-sources-say/ar-AAUf89H |website=[[Reuters]] |access-date=24 February 2022 |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224174222/https://www.msn.com/en-gb/news/world/eu-unlikely-to-cut-russia-off-swift-for-now-sources-say/ar-AAUf89H |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[ჩეხეთის პრეზიდენტი|ჩეხეთის პრეზოდენტი]] [[მილოშ ზემანი|მილოშ ზერმანი]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Czech president: Russia should be cut off from SWIFT|url=https://finance.yahoo.com/news/czech-president-russia-cut-off-102059014.html|website=[[Reuters]]|access-date=24 February 2022|date=24 February 2022|archive-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224124430/https://finance.yahoo.com/news/czech-president-russia-cut-off-102059014.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და ბორის ჯონსონი დაეთანხმნენ რუსეთის SWIFT-იდან გათიშვას.&lt;ref&gt;{{cite web |title=UK politics live: Boris Johnson making statement on sanctions; PM 'trying to persuade G7 to remove Russia from Swift payments system' |url=https://www.msn.com/en-gb/news/world/uk-politics-live-boris-johnson-e2-80-98trying-to-persuade-g7-to-remove-russia-from-swift-payments-system-e2-80-99/ar-AAUeLPE |website=[[The Guardian]] |access-date=24 February 2022 |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224174211/https://www.msn.com/en-gb/news/world/uk-politics-live-boris-johnson-e2-80-98trying-to-persuade-g7-to-remove-russia-from-swift-payments-system-e2-80-99/ar-AAUeLPE |url-status=live }}&lt;/ref&gt; რუსული ბუნებრივი აირისა და ნავთობის გამო [[გერმანია]] ეწინააღმდოგებოდა ამ სვლას.&lt;ref&gt;{{cite news|author-last=Pop |author-first=Valentina |date=25 February 2022 |title=EU leaders agree more Russia sanctions, but save some for later |work=[[Financial Times]] |url=https://www.ft.com/content/8b99b33b-92b0-42f4-ac02-ecbc9fae4c4c |access-date=25 February 2022 }}&lt;/ref&gt;

საერთაშორისო დაფინანსების ფონდის დირექტორმა, კრისტინა გეორგიევამ, გაფრთხილება გასცა კონფლიქტის დიდი ეკონომიკური შედეგის შესახებ და განაცხადა 2.2 მილიარდი აშშ დოლარის უკრაინისათვის იჯარის სახლით გადაცემაზე. მსოფლიო ბანკების ჯგუფის პრეზიდენტმა განაცხადა კონფლიქტის დიდი ეკონომიკური და სოციალური შედეგების შესახებ უკრაინისა და რეგიონისთვის..&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.barrons.com/news/imf-chief-warns-of-significant-economic-risk-from-ukraine-conflict-01645718108?tesla=y |title=IMF, World Bank Chiefs Warn Of Global Impacts From Ukraine War |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224201323/https://dowjones-d.openx.net/w/1.0/arj?ju=https%3A%2F%2Fwww.barrons.com%2Farticles%2Frussia-ukraine-tensions-commodity-markets-51645219778&amp;ch=UTF-8&amp;res=1600x1000x24&amp;ifr=false&amp;tz=0&amp;tws=2560x32290&amp;be=1&amp;bc=hb_pb_3.0.3&amp;dddid=fc2cb432-6939-43f2-a30d-bd3a06de1af7&amp;nocache=1645733602998&amp;gdpr=0&amp;aus=300x250&amp;divids=AD_RAIL_2&amp;aucs=%252F2%252Fbarrons.com%252FCommodities%2523AD_RAIL_2&amp;auid=540797992 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==== სანქციები ====
[[File:President Biden on 2022 Russia invasion.webm|thumb|პრეზიდენტი [[ჯო ბაიდენი|ბაიდენის]] გამოსვლა 24 თებერვალს&lt;br&gt;&lt;small&gt;(ხელმისაწვდომია ინგლისური სუბტიტრები)&lt;/small&gt;]]

დასავლეთის ქვეყნებმა და სხვებმა დაიწყეს ლიმიტირრებული სანქციების დაყენება რუსეთზე, როდესაც მან ლუჰანსკისა და დონეცკის დამოუკიდებლობა აღიარა. შეჭრის დაწყებისთანავე გაიზარდა ქვეყნების რაოდენობა, რომლებიც რუსეთ უწესებდნენ სანქციებს. სანქციების მიზანი რუსეთის ეკონომიკის ჩამოშლა იყო. სანქიციები მრავლისმომცველი იყო, ისინი უმიზნებდნენ ინდივიდებს, ბანკებს, ბიზნესებს, ვალუტების გაცვლას, საბანკო გადარიცხვებს, იმპორტებსა და ექსპორტებს.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Melander|first1=Ingrid|last2=Gabriela|first2=Baczynska|date=24 February 2022|title=EU targets Russian economy after 'deluded autocrat' Putin invades Ukraine|url=https://www.reuters.com/world/europe/eu-launch-new-sanctions-against-russia-over-barbaric-attack-ukraine-2022-02-24/|access-date=26 February 2022|website=[[Reuters]]|archive-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226002323/https://www.reuters.com/world/europe/eu-launch-new-sanctions-against-russia-over-barbaric-attack-ukraine-2022-02-24/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022|title=Western Countries Agree To Add Putin, Lavrov To Sanctions List|url=https://www.rferl.org/a/eu-sanctions-putin-lavrov/31723682.html|access-date=26 February 2022|archive-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220226005425/https://www.rferl.org/a/eu-sanctions-putin-lavrov/31723682.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022|title=China State Banks Restrict Financing for Russian Commodities|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-02-25/chinese-state-banks-restrict-financing-for-russian-commodities|access-date=26 February 2022|website=[[Bloomberg News]]|archive-date=25 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225234148/https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-02-25/chinese-state-banks-restrict-financing-for-russian-commodities|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[BBC News]]-მა განაცხადა, რომ მიღებული ზომები ნომალურისაგან შორს და „ეკონომიკური ომის ფორმა“ იყო. სანქციების მიზანი რუსეთის ღრმა რეცესიაში ჩაშვება იყო, ბანკების ჩამოშლასა და [[ჰიპერინფლაცია|ჰიპერინფლაციასთან]] ერთად. ასევე BBC-მ განაცხადა, რომ მსგავსი ტიპის ეკონომიკური ზომები არასდროს ყოფილა მიღებული.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Islam|first1=Faisal|title=Why the world is waging economic war on Russia|url=https://www.bbc.co.uk/news/business-60550610|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.bbc.co.uk/news/business-60550610|archive-date=1 March 2022|publisher=[[BBC News]]|access-date=28 February 2022|date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Nordstream.png|მინი|[[ჩრდილოეთის ნაკადი]], ბინებრივი აირის სადენი ბალტიის ზღვის გავლით, უკრაინის აცილებით, გერმანიას ბუნებრივი აირის 50-75%-ს აწვდის რუსეთიდან.&lt;ref&gt;{{cite news|date=11 July 2018|title=Trump: How much of Germany's gas comes from Russia?|publisher=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/business-44794688|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.bbc.com/news/business-44794688|archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ჩრდილოეთის ნაკადი 2]]-ის მიწოდება პირველთან შედარებით ორჯერ დიდი იქნებოდა.]]

სანქციებში შედიოდა რუსული განკების [[SWIFT]]-იდან გათიშვაც. თუმცა სანქციების კვალვ ლიმიტირებული იყო რუსული [[ბუნებრივი აირი|ბუნებრივი აირისა]] და [[ნავთობი|ნავთობის]] გამო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Western allies will remove Russian banks from Swift|url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447|publisher=[[BBC News]]|access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; სანქციებში ასევე შედიოდა [[რუსეთის ცენტრალური ბანკი|რუსეთის ცენტრალური ბანკის]] 630 მილიარდი აშშ დოლარის ღირებულების აქციების გაყინვა, რათა ცენტრალურ ბანკს არ შესძლებოდა სანქციების წინააღმდეგ ბრძოლა.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Fleming|first1=Sam|last2=Solomon|first2=Erika|last3=Borrelli|first3=Silvia Sciorilli|date=26 February 2022|title=Italy move adds to EU momentum for cutting Russian banks from Swift|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/073a37d5-4daf-49ed-b5bc-a4682ef1aa88|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.ft.com/content/073a37d5-4daf-49ed-b5bc-a4682ef1aa88|archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last=Pop|first=Valentina|date=25 February 2022|title=EU leaders agree more Russia sanctions, but save some for later|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/8b99b33b-92b0-42f4-ac02-ecbc9fae4c4c|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.ft.com/content/8b99b33b-92b0-42f4-ac02-ecbc9fae4c4c|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Germany Backs 'Targeted' Russian SWIFT Removal: Ukraine Update|url=https://www.yahoo.com/now/kyiv-fighting-ongoing-no-word-072739163.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.yahoo.com/now/kyiv-fighting-ongoing-no-word-072739163.html|archive-date=27 February 2022|website=Yahoo|publisher=[[Yahoo News]]|access-date=26 February 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220226175647/https://www.yahoo.com/now/kyiv-fighting-ongoing-no-word-072739163.html|archivedate=26 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;

ისტორიულად ნეიტრალური ქვეყნები, როგორებიცაა [[შვეიცარია]] და [[სინგაპური]], სანქციებზე დათანხმდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Cumming-Bruce|first=Nick|date=28 February 2022|title=Switzerland says it will freeze Russian assets, setting aside a tradition of neutrality.|url=https://ww.nytimes.com/2022/02/28/world/europe/switzerland-russian-assets-freeze.html|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://ww.nytimes.com/2022/02/28/world/europe/switzerland-russian-assets-freeze.html|archive-date=1 March 2022|access-date=1 March 2022|website=[[New York Times]]|archiveurl=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://ww.nytimes.com/2022/02/28/world/europe/switzerland-russian-assets-freeze.html|archivedate=1 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Monaco clamps down on Russian assets after Ukraine invasion|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/business/wealth-hub-monaco-also-clamping-down-russian-assets-following-ukraine-invasion-2022-02-28/|url-status=live|access-date=1 March 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/business/wealth-hub-monaco-also-clamping-down-russian-assets-following-ukraine-invasion-2022-02-28/|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Singapore to impose banking, trade restrictions on Russia|work=[[Nikkei Asia]]|location=|url=https://asia.nikkei.com/Politics/Ukraine-conflict/Singapore-to-impose-banking-trade-restrictions-on-Russia|url-status=live|access-date=28 February 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://asia.nikkei.com/Politics/Ukraine-conflict/Singapore-to-impose-banking-trade-restrictions-on-Russia|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Jaipragas|first1=Bhavan|date=28 February 2022|title=Singapore to slap unilateral sanctions on Russia in 'almost unprecedented' move|work=[[South China Morning Post]]|url=https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3168648/ukraine-invasion-singapore-impose-unilateral-sanctions-russia|url-status=live|access-date=28 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220228145838/https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3168648/ukraine-invasion-singapore-impose-unilateral-sanctions-russia|archive-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Informal_meeting_of_economic_and_financial_affairs_ministers_(ECOFIN)._Arrivals_Bruno_Le_Maire_(36441297923).jpg|მინი|საფრანგეთის ფინანსთა მინისტრმა, ბრუნო ლე მეირემ განაცხადა, რომ ევროკავშირი რუსეთის ეკონომიკას „ჩამოშლისაკენ მიიყვანს“.&lt;ref&gt;{{cite web|date=1 March 2022|title=French finance minister: We will bring about collapse of the Russian economy|url=https://www.thelocal.fr/20220301/french-finance-minister-we-will-bring-about-collapse-of-the-russian-economy/|access-date=3 March 2022|website=[[The Local France]]}}&lt;/ref&gt;]]

ზოგი ქვეყნის სანქციები გავრცელდა ბელურზე, ბელარუს ორგანიზაციებსა და ბელარუს ინდივიდებზე, [[ალექსანდრე ლუკაშენკო|ალექსანდერ ლუკაშენკოს]] ჩათვლით, შეჭრაში მონაწილეობის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kajimoto|first1=Tetsushi|last2=Komiya|first2=Kantaro|date=28 February 2022|title=Japan joins sanctions on Russian central bank, says 'Japan is with Ukraine'|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/business/japan-govt-cbank-executives-meet-ukraine-crisis-jolts-markets-2022-02-28/|url-status=live|access-date=1 March 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/business/japan-govt-cbank-executives-meet-ukraine-crisis-jolts-markets-2022-02-28/|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

სანქციებისა და მოთხოვნების შემდეგ ბევრმა კომპანიამ დატოვა რუსული და ბელარუსული ბაზრები.&lt;ref&gt;{{cite news|date=1 March 2022|title=Sanctions on Russia: asset managers are making a disorderly retreat|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/c2464320-27cf-4072-9ba6-f62834025e45|access-date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მარტისათვის [[Visa]]-მ, [[Mastercard]]-მა და [[American Express]]-მა დამოუკიდებლად დატოვეს რუსული ბანკები.&lt;ref&gt;{{cite web|date=2 March 2022|title=Visa, Mastercard, Amex block Russian banks after sanctions|url=https://www.france24.com/en/live-news/20220302-visa-mastercard-amex-block-russian-banks-after-sanctions|access-date=2 March 2022|website=[[France 24]]}}&lt;/ref&gt;

===== ექსპორტი =====
[[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-მ დააწესა კონროლი ექსპორტებზე, ექსპორტის სანქციები ფოკუსირდებოდა მაღალტექნოლოგიურ კომპონენტებზე, რომელბიც აშშ-ში მზადდებოდა. სანქცია ყველა ფიზიკურ და იურიდიულ პირს, რომელსაც ტექნოლოგიების ([[ლაზერი|ლაზერები]], [[სენსორი|სენსორები]], [[ნახევარგამტარები]],  [[დაშიფრვის პროგრამა|დაშიფრვის პროგრამები]] და სხვა აპარატურები) რუსეთში გაყიდვა სურს, ლიცენზიის აღებას ავალდებულებს. სანქციები დაწესდა გემთმშენებელ, ავია და თავდაცვის ინდუსტრიების კომპანიებსა და ფიზიკურ პირებზე.&lt;ref&gt;{{cite news|date=25 February 2022|title=America has targeted Russia's technological fabric|newspaper=[[The Economist]]|url=https://www.economist.com/business/2022/02/25/america-has-targeted-russias-technological-fabric|url-status=live|access-date=25 February 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.economist.com/business/2022/02/25/america-has-targeted-russias-technological-fabric|archive-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

===== საჰაერო სივრცე =====
[[ფაილი:Mutually_closed_airspace_20220301.svg|მინი|{{legend|#ff0000|რუსეთი}}{{legend|#ffcc00|უკრიანა}}{{legend|#000080|ქვეყნები, რომლებმაც რუსეთს საჰაერო სივრცე დაუკეტეს}}]]
25 თებერვალს ყველა რუსული თვითმფრინავისთვის ცა დაკეტეს [[პოლონეთი|პოლონეთმა]], [[ბულგარეთი|ბულგარეთმა]] და [[ჩეხეთი|ჩეხეთმა]];&lt;ref&gt;{{cite news|date=25 February 2022|title=Poland says is preparing to close its airspace for Russian airlines|work=[[National Post]]|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/poland-says-is-preparing-to-close-its-airspace-for-russian-airlines|access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BBC air traffic ban&quot;&gt;{{cite web|title=Russian air traffic ban widens|url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60517447?ns_mchannel=social&amp;ns_source=twitter&amp;ns_campaign=bbc_live&amp;ns_linkname=621958630ce87e491a0ed0d1%26Russian%20air%20traffic%20ban%20widens%262022-02-25T22%3A52%3A46.225Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:240420d9-5cca-4e9a-85aa-db90eac24f9f&amp;pinned_post_asset_id=621958630ce87e491a0ed0d1|website=[[BBC News]]|access-date=25 February 2022|date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ესტონეთი|ესტონეთმა]] იგივე 26 თებერვალს გაიმეორა.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=ERR|first=ERR {{!}}|date=2022-02-26|title=Estonia to close airspace to Russian planes|url=https://news.err.ee/1608513518/estonia-to-close-airspace-to-russian-planes|access-date=2022-02-26|website=ERR|language=en}}&lt;/ref&gt; საპასუხოდ, რუსეთმა ფრენა აუკრძალა ბრიტანულ თვითმფრინავებს. რუსეთის უდიდესმა ავიაკომპანია [[S7 Airlines]]-მა დაანონსა ევროპაში ყველა ფრენის გაუქმების შესახებ.&lt;ref name=&quot;BBC air traffic ban&quot; /&gt; ამერიკულმა [[Delta Air Lines]]-მა დაანონსა Aeroflot-თან ურთიერთობების გაწყვეტა.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last1=Josephs|author-first1=Leslie|title=Delta cuts Aeroflot ties as fallout from Russia's invasion of Ukraine spreads in air travel|url=https://www.cnbc.com/2022/02/25/delta-air-lines-cuts-ties-with-aeroflot-after-russia-attacks-ukraine.html|website=[[CNBC]]|access-date=25 February 2022|date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Josephs|first1=Leslie|title=Delta cuts Aeroflot ties as fallout from Russia's invasion of Ukraine spreads in air travel|url=https://www.cnbc.com/2022/02/25/delta-air-lines-cuts-ties-with-aeroflot-after-russia-attacks-ukraine.html|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.cnbc.com/2022/02/25/delta-air-lines-cuts-ties-with-aeroflot-after-russia-attacks-ukraine.html|archive-date=26 February 2022|website=[[CNBC]]|access-date=25 February 2022|date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსეთმა ფრენა აუკრძალა ფრენა ბულგარეთის, პოლონეთისა და ჩეხეთის თვითმფრინავებს.&lt;ref&gt;{{cite web|date=26 February 2022|title=Russia bans flights from Bulgarian, Polish and Czech carriers|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_7ac43a5ce5d059b743346d896388bc3e|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_7ac43a5ce5d059b743346d896388bc3e|archive-date=27 February 2022|access-date=26 February 2022|url-status=live|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; რუსეთს ფრენა აუკრძალა რუმინეთმა, ლიეტუვამ და ლატვიამაც.&lt;ref&gt;{{cite web|first1=Adrienne|first7=Steve|access-date=27 February 2022|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_b166502aee8fd3e6916eed56d4c443f5|title=Russian aircraft banned from German airspace|date=26 February 2022|last9=Vera|first9=Amir|last8=Wagner|first8=Meg|last7=George|last6=Lendon|last1=Vogt|first6=Brad|last5=Yeung|first5=Jessie|last4=Wilkinson|first4=Peter|last3=Ravindran|first3=Jeevan|last2=Said-Moorhouse|first2=Lauren|website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 27 თებერვალს პორტუგალიის საგარეო საქმეთა სამინისტრომაც განაცხადა რუსეთისათვის საჰაერო სივრცის დაკეტვის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web|author=SAPO|title=Portugal fecha espaço aéreo a companhias aéreas russas|trans-title=Portugal closes airspace to Russian airlines|url=https://www.sapo.pt/noticias/economia/portugal-fecha-espaco-aereo-a-companhias_621b9bfd5bb46e5ef0f933d9|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.sapo.pt/noticias/economia/portugal-fecha-espaco-aereo-a-companhias_621b9bfd5bb46e5ef0f933d9|archive-date=27 February 2022|access-date=27 February 2022|website=[[SAPO (company)|SAPO]]|language=pt}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს ცა რუსეთისათვის დაკეტა ევროკავშრმა.&lt;ref name=&quot;dagbladet02-27&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/norge-sender-militaert-utstyr/75482193 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.dagbladet.no/nyheter/norge-sender-militaert-utstyr/75482193 |archive-date=27 February 2022 |title=Norge sender militært utstyr |language=no |trans-title=Norway sends military equipment |first1=Kaja |last1=Storrøsten |first2=Madeleine |last2=Hatlo |date=27 February 2022 |website=dagbladet.no |publisher=[[Dagbladet]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/business/824988|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.interfax.ru/business/824988|archive-date=27 February 2022|title=Евросоюз полностью закроет свое небо для российских самолетов|trans-title=The European Union will completely close its skies to Russian aircraft|language=ru|website=[[Interfax]]|date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Raskin|first=Sam|date=27 February 2022|title=EU boxing Russia in by barring from airspace, sending weapons, resources to Ukraine|url=https://nypost.com/2022/02/27/eu-barring-russia-from-airspace-sending-resources-to-ukraine/|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://nypost.com/2022/02/27/eu-barring-russia-from-airspace-sending-resources-to-ukraine/|archive-date=1 March 2022|access-date=27 February 2022|website=[[New York Post]]}}&lt;/ref&gt;

===== ჩრდილოეთის ნაკადი 2 =====
[[გერმანიის კანცლერი|გერმანიის კანცლერმა]] [[ოლაფ შოლცი|ოლაფ შოლცმა]] გაურკვეველი ვადით დაბლოკა ჩრდილოეთის ნაკადი 2.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Chazan|first=Guy|date=22 February 2022|title=Scholz takes heat off Germany with decision to freeze Nord Stream 2 project|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/60e42ac2-03d8-4faf-ad88-9f92982420f5|access-date=26 February 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.ft.com/content/60e42ac2-03d8-4faf-ad88-9f92982420f5|archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=1 March 2022|title=Ukraine war latest: Nord Stream 2 files for insolvency after sanctions target pipeline, Swiss official says|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/c61aaf81-5716-494d-9a6c-9047620f4aed|url-status=live|access-date=1 March 2022|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.ft.com/content/c61aaf81-5716-494d-9a6c-9047620f4aed|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;

===== შავი ზღვა =====
28 თებერვალს [[რეჯეფ თაიფ ერდოღანი|რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა]] განაცხადა, რომ [[თურქეთი]] რუსეთს [[შავი ზღვა|შავ ზღვასთან]] წვდომას შეუმცირებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Turkey to implement pact limiting Russian warships to Black Sea|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/turkey-implement-international-pact-access-shipping-straits-due-ukraine-war-2022-02-27/|access-date=3 March 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს, რუსულ ფრიგატ ''ადმირალ კასატონოვს'' უარი ეთქვა შავ ზღვაში შესვლაზე.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Pitel|first1=Laura|date=2 March 2022|title=Turkey's stance on Russian warships raises hope of reset in relations with west|publisher=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/433eb7e7-0c32-4c00-863a-9f1f9f294e9b|access-date=3 March 2022}}&lt;/ref&gt;

=== ჰუმანიტარული შედეგები ===
[[File:Countries supplying aid to Ukraine during the 2022 Russian invasion.svg|thumb|300px|right|
{{legend|#d50000|რუსეთი}}
{{legend|#ffff61|უკრაინა}}
{{legend|#00afff|ქვეყნები, რომლებმაც უკრაინას ნებისმიერი სახის დახმარება გაუწიეს, მათ შორის ჰუმანიტარული დახმარება}}]]

==== დევნილები და ლტოლვილები ====
 
[[ფაილი:Refugee_children_and_babies_in_a_basement_in_Kiev.jpg|მინი|ბავშვები კიევის სარდაფში 1 მარტს]]
[[ფაილი:Non-stop_information_and_coordination_point_in_Bucharest_North_Railway_Station_designed_to_provide_aid_to_arriving_Ukrainian_refugees.jpg|მინი|უწყვეტი საინფორმაციო და საკოორდინაციო ცენტრი ბუქარესტში, რომელიც უკრაინელ დევნილებს ეხმარება.]]
[[ფაილი:Refugees_from_Ukraine_at_border_posts_in_the_west_of_the_country.jpg|მინი|დევნილები სასაზღვრო გამშვებ პუნქტში, უკრაინის დასავლეთში]]
[[ფაილი:Refugee_from_Ukrainian_in_the_train_20220228.jpg|მინი|უკრაინიდან დევნილები მატარებელში]]
[[ფაილი:Refugee care near Poland border train station 20220228.jpg|მინი|უკრაინელი დევნილები პოლონეთში]]
სახედრო ძალის თავმოყრის შედეგად ბევრი მეზობელი მთავრობა და ორგანიზაცია ელოდა მასობრივ იძულებით გადაადგილებებს, შეჭრამდე კვირებით ადრე. უკრაინის თავდაცვის მინისტრმა 2021 წლის დეკემბერში ივარაუდა, რომ შეჭრის შემთხვევაში 3-5 მილიონ უკრაინელს მოუწევდა სახლების დატოვება..&lt;ref&gt;{{cite magazine|author-last=Aguilera |author-first=Jasmine |date=25 February 2022 |title=Russia's Invasion of Ukraine May Trigger a Refugee Crisis. Here's How the World Is Preparing |url=https://time.com/6150856/ukraine-refugees-russia-invasion-preparation/ |access-date=25 February 2022 |magazine=[[Time Magazine]]}}&lt;/ref&gt;

24 თებერვალს ლატვიის მთავრობამ დაადასტურა უკრაინიდან 10 000 დევნილის მიღების გეგმა&lt;ref&gt;{{cite news |date=24 February 2022 |title=Latvia ready to take in Ukrainian refugees, visas for Russians to be suspended |publisher=[[Public Broadcasting of Latvia]] |url=https://eng.lsm.lv/article/politics/politics/latvia-ready-to-take-in-ukrainian-refugees-visas-for-russians-to-be-suspended.a445142/ |access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; და 26 თებერვალს მიიღო პირველი დევნილები.&lt;ref&gt;{{cite news |author-first=Iveta |author-last=Čigāne |date=26 February 2022 |title=First Ukrainian refugees arrive in Latvia |publisher=[[Public Broadcasting of Latvia]] |url=https://eng.lsm.lv/article/society/society/first-ukrainian-refugees-arrive-in-latvia.a445412/ |access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

მოლდოვის პრეზიდენტმა, მაია სანდუმ, განაცხადა, რომ 24 თებერვალს მოლდოვაში შევიდა უკრაინის 4 000 მოქალაქე.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last=Epstein |author-first=Jake |title=Thousands of Ukrainian refugees have fled to Moldova, where the government has set up tents and vowed to keep its borders open to help |url=https://www.businessinsider.com/ukrainian-refugees-flee-moldova-borders-open-after-russia-attack-2022-2 |access-date=25 February 2022 |website=[[Business Insider]] |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225113725/https://www.businessinsider.com/ukrainian-refugees-flee-moldova-borders-open-after-russia-attack-2022-2 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; პოლონეთი ემზადება დევნილების მისაღებად, მიუხედავად იმისა, რომ შეჭრის პირველ დღეს პოლონეთში მნიშვნელოვანი რაოდენობის უკრაინელები არ გადასულან.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Poland prepares for flood of Ukrainian refugees |url=https://www.politico.eu/article/poland-prepares-refugees-ukraine-war-russia/ |website=[[POLITICO]] |date=24 February 2022 |access-date=25 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224124138/https://www.politico.eu/article/poland-prepares-refugees-ukraine-war-russia/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; საზღვრის გადაკვეთის გასაადვილებლად პოლონეთმა მოხსნა ქვეყანაში შესვლის COVID-19-ის კანონები.&lt;ref&gt;{{cite web |author-last1=Charlish |author-first1=Alan |author-last2=Ilie |author-first2=Luiza |title='I don't know what to do': fleeing Ukrainians start arriving in central Europe |url=https://www.reuters.com/world/europe/central-european-countries-prepare-receive-ukrainian-refugees-2022-02-24/ |website=[[Reuters]] |date=24 February 2022 |access-date=25 February 2022 |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225015837/https://www.reuters.com/world/europe/central-european-countries-prepare-receive-ukrainian-refugees-2022-02-24/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; შეჭრის დაწყებამდე&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/romania-prepared-to-receive-refugees-from-ukraine/ |title=Romania prepared to receive refugees from Ukraine |author-first=Bogdan |author-last=Neagu |newspaper=[[Euractiv]] |date=22 February 2022 |access-date=25 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224202933/https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/romania-prepared-to-receive-refugees-from-ukraine/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; უკრაინელმა ლტოლვილებმა გადაკვეთეს რუმინეთის საზღვარიც.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.digi24.ro/stiri/actualitate/mii-de-ucraineni-au-fugit-de-razboi-si-au-venit-in-romania-barbatii-si-au-adus-familiile-pana-la-granita-si-apoi-s-au-intors-sa-lupte-1850285 |title=Mii de ucraineni au fugit de război și au venit în România. Bărbații și-au adus familiile până la graniță și apoi s-au întors să lupte |trans-title=Thousands of Ukrainians fled the war and came to Romania. The men brought their families to the border and then returned to fight |newspaper=[[Digi24]] |date=25 February 2022 |language=ro}}&lt;/ref&gt; რუმინეთმა უკრაინელებისათვის მოხსნა სავალდებულო კარანტინი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.mediafax.ro/social/persoanele-care-sosesc-din-ucraina-in-romania-sunt-exceptate-de-carantina-20550876 |title=Persoanele care sosesc din Ucraina în România sunt exceptate de carantină. Anunțul CNSU |trans-title=People arriving from Ukraine to Romania are exempt from quarantine. CNSU announcement |language=ro |work=Mediafax |author-last=Buciu |author-first=Laura |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

26 თებერვალს, პოლონეთის მინისტრ პაველ შეფერნაკერზე დაყრდნობით, პოლონეთში 100 000 უკრაინელი წავიდა შეჭრის დაწყებიდან.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Some 100,000 Ukrainians have entered Poland since war began-interior minister |url=https://www.reuters.com/world/europe/some-100000-ukrainians-have-entered-poland-since-war-began-interior-minister-2022-02-26/ |access-date=26 February 2022 |work=Reuters |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;

====დანაკარგები====
{| class=&quot;wikitable plainrowheaders&quot;
! scope=&quot;col&quot; |დანაკარგების მხარე
! scope=&quot;col&quot; |დანაკარგები
! scope=&quot;col&quot; |დროის პერიოდი
! scope=&quot;col&quot; |წყარო
|-
! rowspan=&quot;2&quot; scope=&quot;row&quot; |'''მშივიდობიანი მოსახლეობა'''
|'''2 734–3 000''' მოკლული
(მხოლოდ [[ხარკივი|ხარკივსა]] და [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]])
|24 თებერვალი – 16 მარტი 2022
|უკრაინის მთავრობა&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-war-mariupol-descends-into-despair-708cb8f4a171ce3f1c1b0b8d090e38e3|title='Why? Why? Why?' Ukraine's Mariupol descends into despair|website=AP News|date=16 March 2022|access-date=16 March 2022|archive-date=16 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220315123735/https://apnews.com/article/russia-ukraine-war-mariupol-descends-into-despair-708cb8f4a171ce3f1c1b0b8d090e38e3|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=17 March 2022|title=Shells rain down on Kharkiv as Ukraine's army stands firm|publisher=[[BBC News]]|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60785679|access-date=18 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=16 March 2022|title=At least 500 Kharkiv city residents killed so far in war with Russia – emergency service|newspaper=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/least-500-kharkiv-city-residents-killed-so-far-war-with-russia-emergency-service-2022-03-16/|url-status=live|access-date=16 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220316120538/https://www.reuters.com/world/europe/least-500-kharkiv-city-residents-killed-so-far-war-with-russia-emergency-service-2022-03-16/|archive-date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|'''816''' მოკლული
|24 თებერვალი – 17 მარტი 2022
|გაერო&lt;ref&gt;{{Cite web|date=18 March 2022|title=At least 816 civilians killed in Ukraine since conflict began, UN says|url=https://www.reuters.com/world/least-816-civilians-killed-ukraine-since-conflict-began-un-says-2022-03-18/|access-date=18 March 2022|website=Reuters|language=en}}&lt;/ref&gt;
|-
! rowspan=&quot;3&quot; scope=&quot;row&quot; |მოხალისეები
|'''2 870''' მოკლული
|24 თებერვალი – 2 მარტი 2022
|რუსეთის მთავრობა&lt;ref name=&quot;500troops&quot;&gt;{{cite web|url=https://whdh.com/news/moscow-nearly-500-of-its-troops-have-been-killed-in-ukraine/|title=Moscow: Nearly 500 of its troops have been killed in Ukraine|website=[[WHDH (TV)|WHDH]]|access-date=3 March 2022|archive-date=2 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302202227/https://whdh.com/news/moscow-nearly-500-of-its-troops-have-been-killed-in-ukraine/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|'''2 000–4 000''' მოკლული
|24 თებერვალი – 9 მარტი 2022
|აშშ&lt;ref&gt;{{cite news|date=9 March 2022|title=Up to 6,000 Russians may have been killed in Ukraine so far, U.S. official estimates|publisher=CBS News|url=https://www.cbsnews.com/news/ukraine-russia-death-toll-invasion/|access-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|'''1,300''' მოკლული
|24 თებერვალი – 12 მარტი 2022
|უკრაინის მთავრობა&lt;ref name=&quot;1300troops&quot;&gt;{{cite news|date=12 March 2022|title=Around 1,300 Ukrainian troops killed since start of Russian invasion|publisher=The Jerusalem Post|url=https://www.jpost.com/international/article-701069|access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
! rowspan=&quot;3&quot; scope=&quot;row&quot; |რუსეთის ძალები
|'''498''' მოკლული
|24 თებერვალი – 2 მარტი 2022
|რუსეთის მთავრობა&lt;ref&gt;{{cite news|date=2 March 2022|title=Russia says 498 of its soldiers killed, 1,597 wounded in Ukraine – RIA|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/world/russia-says-498-its-soldiers-killed-1597-wounded-ukraine-ria-2022-03-02/|url-status=live|access-date=3 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302202155/https://www.reuters.com/world/russia-says-498-its-soldiers-killed-1597-wounded-ukraine-ria-2022-03-02/|archive-date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|'''3 000–10 000''' მოკლული
|24 თებერვალი – 18 მარტი 2022
|აშშ&lt;ref&gt;{{cite news|date=18 March 2022|title=Mounting Russian casualties in Ukraine lead to more questions about its military readiness|work=[[CNN]]|url=https://edition.cnn.com/2022/03/17/europe/russian-casualties-ukraine-military-readiness/index.html|url-status=live|access-date=18 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|'''14 200''' დანაკარგი
|24 თებერვალი – 18 მარტი 2022
|უკრაინის მთავრობა&lt;ref&gt;{{cite news|date=18 March 2022|title=РФ уже втратила в Україні 14,2 тис. особового складу, 450 танків, 93 літаки та 72 РСЗВ – Генштаб ЗСУ|publisher=[[Interfax-Ukraine]]|url=https://interfax.com.ua/news/general/815252.html}}&lt;/ref&gt;
|-
! scope=&quot;row&quot; |დონეცკის სრ-ს ძალები
|'''199''' მოკლული
|25 თებერვალი – 10 მარტი 2022
|დონეცკის სრ&lt;ref&gt;The DPR stated 212 of its servicemen were killed and 1,049 wounded between 1 Jan. and 10 March 2022,[https://eng.ombudsman-dnr.ru/the-overview-of-the-current-social-and-humanitarian-situation-in-the-territory-of-the-donetsk-peoples-republic-as-a-result-of-hostilities-in-the-period-from-05-to-11-march-2022/] of which 13 died and 50 were wounded between 1 Jan. and 25 Feb. 2022,[https://eng.ombudsman-dnr.ru/the-overview-of-the-current-social-and-humanitarian-situation-in-the-territory-of-the-donetsk-peoples-republic-as-a-result-of-hostilities-in-the-period-from-19-and-25-february-2022/] leaving a total of 199 killed and 1,044 wounded in the period of the Russian invasion.&lt;/ref&gt;
|}
უკრაინის განაცხადი, რუსების დანაკარგის შესახებ მაღალია, ხოლო თავად რუსების განაცხადი დაბალი. დანაკარგები დასტურდება სატალიტების გადაღებული სურათებით და სამხედრო მოქმედებების ვიდეოებით.&lt;ref name=&quot;MoraleIssue&quot;&gt;{{cite news|date=17 March 2022|title=As Russian Troop Deaths Climb, Morale Becomes an Issue, Officials Say|work=[[New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2022/03/16/us/politics/russia-troop-deaths.html|url-status=live|access-date=16 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220316225152/https://www.nytimes.com/2022/03/16/us/politics/russia-troop-deaths.html|archive-date=16 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt; უკრიანა იშვითად აცხადებდა საკუთარი დანაკარგების შესახებ.&lt;ref&gt;[https://fortune.com/2022/03/14/ukraine-russia-death-tolls-misinformation-find-your-own/ Why is it so hard to get accurate death tolls in the Russia-Ukraine war?]&lt;/ref&gt;

დანაკარგების ზუსტი რიცხივის დადგენა შეუძლებელია [[ომის ბინდი|ომის ბინდის]] გამო.&lt;ref&gt;Isabelle Khurshudyan and Griff Witte, [https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/26/ukraine-deaths-casualties/ Civilians are dying in Ukraine. But exactly how many remains a mystery.], ''Washington Post'' (26 February 2022).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;MoraleIssue&quot; /&gt; [[გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი|გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისია]] თვლის, რომ სამოქალაქო დანაკარგები დადასტურებულზე ბევრად მარალი იქნება.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ukraine: Civilian casualties as of 24.00 15 March 2022 [EN/RU/UK] – Ukraine|url=https://reliefweb.int/report/ukraine/ukraine-civilian-casualties-2400-15-march-2022-enruuk-0|access-date=17 March 2022|website=ReliefWeb}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+{{nowrap|2022 წლის შეჭრაში დაღუპული უცხოელი სამოქალაქო პირები}}
!ქვეყანა
!დაღუპულები
!წყარო(ები)
|-
|საბერძნეთი
|12
|&lt;ref&gt;{{cite web|date=27 February 2022|title=Greece says 10 expats killed in Ukraine, summons Russian ambassador|url=https://www.indiatoday.in/world/russia-ukraine-war/story/greece-expats-killed-ukraine-summons-russian-ambassador-1918377-2022-02-27|access-date=4 March 2022|archive-date=27 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227092428/https://www.indiatoday.in/world/russia-ukraine-war/story/greece-expats-killed-ukraine-summons-russian-ambassador-1918377-2022-02-27|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Two more Greek expats killed in strikes in Ukraine|newspaper=[[Proto Thema]]|url=https://en.protothema.gr/breaking-two-more-greek-expats-killed-in-strikes-in-ukraine/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220305174112/https://en.protothema.gr/breaking-two-more-greek-expats-killed-in-strikes-in-ukraine/|archive-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|აზერბაიჯანი
|4
|&lt;ref&gt;{{cite news|date=27 February 2022|title=Səfirlik: Ukraynada həlak olan 4 azərbaycanlının nəşlərinin ölkəyə göndərilməsi planlaşdırılır – YENİLƏNİB|language=az|trans-title=Embassy: It is planned to send the remains of 4 Azerbaijanis killed in Ukraine to the country|url=https://apa.az/az/avropa/sefirlik-ukraynada-helak-olan-4-azerbaycanlinin-neslerinin-olkeye-gonderilmesi-planlasdirilir-yenilenib-689343|url-status=live|access-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220227104219/https://apa.az/az/avropa/sefirlik-ukraynada-helak-olan-4-azerbaycanlinin-neslerinin-olkeye-gonderilmesi-planlasdirilir-yenilenib-689343|archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|ბელარუსი
|3
|&lt;ref&gt;{{cite web|date=10 March 2022|title=Two Belarusians were killed in Korosten, which was shelled from Belarus|url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/10/7330115/|access-date=|website=[[Ukrainska Pravda]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite tweet|author=Visegrád 24|user=visegrad24|number=1503151077897785350|date=13 March 2022|title=The Belarusian volunteer fighting for Ukraine, Aliaksej Skoblia, was killed in battle near Kyiv today. He died while covering the retreat of his brothers-in-arms after an ambush on his squad. One day, a free Belarus with its white-red-white flag will return. R.I.P. https://t.co/dTETeyhVhv|language=en|access-date=18 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314180324/https://twitter.com/visegrad24/status/1503151077897785350|archive-date=14 March 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite tweet|last=Viačorka|first=Franak|author-link=Franak Viačorka|user=franakviacorka|number=1503134196763668481|date=13 March 2022|title=R.I.P. Belarusian soldier in the Armed Forces of Ukraine Aliaksej Skoblia &quot;Tur&quot; died today near Kyiv. Tur was the group's deputy commander when his squad was ambushed. He perished, covering the retreat of his brothers. https://t.co/hQLlM2O37k|language=en|access-date=18 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314181141/https://twitter.com/franakviacorka/status/1503134196763668481|archive-date=14 March 2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|აშშ
|2
|&lt;ref&gt;{{cite news|last=Schwirtz|first=Michael|date=13 March 2022|title=Brent Renaud, an American journalist, is killed in Ukraine.|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2022/03/13/world/europe/brent-renaud-irpin.html|access-date=13 March 2022|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=US citizen among people killed by Russian shelling in Chernihiv, Ukrainian police say|url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-17-22/h_9dcabda5547a067dd8be47f4a01fb077|website=CNN|date=17 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|ავღანეთი
|1
|&lt;ref&gt;{{cite web|date=26 February 2022|title=Afghan student Mumtaz killed in Ukraine in Russian invasion|url=https://thenamal.com/featured/afghan-student-mumtaz-killed-in-ukraine-in-russian-invasion/|access-date=9 March 2022|website=The Namal}}&lt;/ref&gt;
|-
|ალჟირი
|1
|&lt;ref name=&quot;WP, students killed2&quot;&gt;{{cite news|last1=Hassan|first1=Jennifer|last2=Masih|first2=Niha|date=1 March 2022|title=Indian, Algerian students killed in Ukraine; others stranded during Russia's invasion beg for help|newspaper=[[Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/01/ukraine-students-killed-stranded-russia-war/|url-status=live|url-access=subscription|access-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301121312/https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/01/ukraine-students-killed-stranded-russia-war/|archive-date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|სომხეთი
|1
|&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Armenian civilian killed in Ukraine|url=https://en.armradio.am/2022/03/03/armenian-civilian-killed-in-ukraine/|access-date=14 March 2022|website=Public Radio of Armenia}}&lt;/ref&gt;
|-
|ბანგლადეში
|1
|&lt;ref&gt;{{cite web|date=3 March 2022|title=Ukraine: Bangladeshi Sailor Killed in Missile Attack Was His Family's Sole Breadwinner|url=https://thewire.in/south-asia/ukraine-bangladeshi-sailor-killed-in-missile-attack-was-his-familys-sole-breadwinner|website=The Wire|access-date=4 March 2022|archive-date=4 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220304221842/https://thewire.in/south-asia/ukraine-bangladeshi-sailor-killed-in-missile-attack-was-his-familys-sole-breadwinner|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|ინდოეთი
|1
|&lt;ref name=&quot;WP, students killed2&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Razdan|first=Nidhi|date=1 March 2022|editor-last=Ghosh|editor-first=Deepshikha|title=Indian Student, Killed In Ukraine, Was Standing In A Grocery Store Queue|url=https://www.ndtv.com/india-news/indian-student-killed-in-ukraine-was-standing-in-a-grocery-store-queue-2796821|access-date=4 March 2022|archive-date=1 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301161955/https://www.ndtv.com/india-news/indian-student-killed-in-ukraine-was-standing-in-a-grocery-store-queue-2796821|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|ერაყი
|1
|&lt;ref&gt;{{cite news|last=Shakir|first=Layal|date=25 February 2022|title=Kurdish student reportedly killed in Ukraine-Russia conflict|newspaper=[[Rudaw]]|url=https://www.rudaw.net/english/world/25022022-amp|url-status=live|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.rudaw.net/english/world/25022022-amp|archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;
|-
|ირლანდია
|1
|&lt;ref&gt;{{cite web|date=15 March 2022|title=Fox News cameraman Pierre Zakrzewski killed in Ukraine: network|url=https://www.france24.com/en/live-news/20220315-fox-news-cameraman-pierre-zakrzewski-killed-in-ukraine-network|access-date=15 March 2022|website=[[France 24]]}}&lt;/ref&gt;
|-
|ისრაელი
|1
|&lt;ref&gt;{{cite news|last=Yegorov|first=Ilya|date=3 March 2022|title=Friends of Israeli killed in Ukraine raising funds to bring him to burial in Israel|work=[[Israel Hayom]]|url=https://www.israelhayom.com/2022/03/03/friends-of-israeli-killed-in-ukraine-raising-funds-to-bring-him-to-burial-in-israel/|url-status=live|access-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308093140/https://www.israelhayom.com/2022/03/03/friends-of-israeli-killed-in-ukraine-raising-funds-to-bring-him-to-burial-in-israel/|archive-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;
|}

=====ქართველი მებრძოლები=====
{{მთავარი|რუსეთის უკრაინაში შეჭრისას დაღუპული ქართველი მებრძოლები}}
[[ირპინისათვის ბრძოლა|ირპინის ბრძოლაში]] დაიღუპნენ ქართველი მოხალისეები, [[გია ბერიაშვილი]] და [[დავით რატიანი]] დაიღუპნენ.&lt;ref name=&quot;voa1&quot;&gt;[https://www.amerikiskhma.com/a/bodies-of-georgian-fighters-who-died-in-ukraine-arrives-in-tbilisi/6499280.html უკრაინაში დაღუპული ქართველი მებრძოლები საქართველოში გადაასვენეს]&lt;/ref&gt; მათ გადმოსვენებას ესწრებოდნენ საქართველოს პრეზიდენტი [[სალომე ზურაბიშვილი]] და ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლები.&lt;ref name=&quot;voa1&quot;/&gt;

[[მარიუპოლის ალყა|მარიუპოლის ალყისას]], 19 მარტს, დაიღუპა [[ბახვა ჩიქობავა]].&lt;ref name=&quot;voa1&quot;/&gt;

26 მარტს [[ირპინისათვის ბრძოლა|ირპინისათვის ბრძოლაში]] დაიღუპა [[დავით გობეჯიშვილი (სამხედრო)|დავით გობეჯიშვილი]].&lt;ref&gt;[https://www.interpressnews.ge/ka/article/702741-ukrainashi-kidev-erti-kartveli-mebrzoli-daigupa/ უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა]&lt;/ref&gt;

9 აპრილს დაიღუპნენ [[დავით მენაბდიშვილი|დავით მენაბდიშვილისა]] და [[ზურა შანავა|ზურა შანავას]]. დავით მენაბდიშვილი უკრაინაში 2014 წლიდან იმყოფებოდა.&lt;ref&gt;[https://www.interpressnews.ge/ka/article/705252-ukrainashi-kidev-ori-kartveli-mebrzoli-daigupa/ უკრაინაში კიდევ ორი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა]&lt;/ref&gt;

ქალაქ [[რუბეჟნოე|რუბიჟნეში]] 16 აპრილს დაიღუპა [[არკადი კასრაძე]] და დაიჭრა [[ზურა მუშუქია]].&lt;ref&gt;{{Cite news |title=უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა |language=ka |work=interpressnews.ge |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/706419-ukrainashi-kidev-erti-kartveli-mebrzoli-daigupa/ |access-date=2022-04-16}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს გავრცელდა ინფორმაცია [[ზაზა ბიწაძე|ზაზა ბიწაძისა]] და [[ალიკა ცაავა|ალიკა ცაავას]] დაღუპვის შესახებ.&lt;ref&gt;{{Cite news |title=უკრაინაში დღეს 3 ქართველი მებრძოლი დაიღუპა
 |language=ka |work=interpressnews.ge |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/706436-ukrainashi-dges-3-kartveli-mebrzoli-daigupa |access-date=2022-04-16}}&lt;/ref&gt; 23 აპრილს [[იზიუმის ბრძოლა|იზიუმთან ბრძოლაში]] დაიღუპა 46 წლის [[ვიტალი ორბელაძე]].&lt;ref&gt;{{Cite news |title=უკრაინაში დაღუპული კიდევ ერთი ქართველის ვინაობა ცნობილია
 |language=ka |work=interpressnews.ge |url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/708366-ukrainashi-dagupuli-kidev-erti-kartvelis-vinaoba-cnobilia |access-date=2022-04-30}}&lt;/ref&gt; 

12 მაისს [[მარიუპოლის ალყა|აზოვსტალში]] 27 წლის ქართველი მებრძოლი [[ტატო ბიგვავა]] დაიღუპა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/710205-ukrainashi-azovstalshi-27-clis-kartveli-mebrzoli-daigupa|title=უკრაინაში, „აზოვსტალში“ 27 წლის ქართველი მებრძოლი დაიღუპა|language=ka|publisher=ipn.ge}}&lt;/ref&gt;

15 მაისს ქალაქ იზიუმთან შეტაკების დროს დაიღუპა 38 წლის [[რატი შურღაია]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://publika.ge/qalaq-iziumtan-kidev-erti-qartveli-mebrdzoli-daighupa/|title=ქალაქ იზიუმთან კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა}}&lt;/ref&gt;

====ომის პატიმრები====
2022 წლის მარტსათვის ბევრი სამხედრო დააკავეს როგორც უკრაინელებმა, ისე რუსებმა. 8 მარტს უკრაინის თავდაცვის სამინისტრომ ''[[The Kyiv Independent]]-''სთან განაცხადა, რომ რუსი პატიმრები იმუშავებდნენ უკრაინის აღდგენისთვის, საერთაშორისო კანონების დაცვით.&lt;ref&gt;{{cite web|last=Villarreal|first=Daniel|date=8 March 2022|title=Ukraine government says Russian POWs will &quot;work to revive&quot; economy|url=https://www.newsweek.com/ukraine-government-says-russian-pows-will-work-revive-economy-1686157|access-date=9 March 2022|website=[[Newsweek]]}}&lt;/ref&gt; ოქსანა მარკაროვამ განაცხადამ რომ რუსეთის 74-ე მოტომსროლელთა ბრიგადის გვარდიელები დანებდნენ კემეროვოს ოლქში „არ იცოდნენ, რომ აქ უკრაინელების დასახოცად წამოიყვანეს“.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Choi|first=Joseph|date=24 February 2022|title=Ukrainian ambassador says Russian platoon surrendered to Ukrainian forces|work=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|url=https://thehill.com/policy/international/595728-ukrainian-ambassador-says-russian-platoon-surrendered-to-ukrainian}}&lt;/ref&gt;

უკრაინამ გაავრცელა დახოცილი რუსების ვიდეოები და ფოტოები.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Harwell|first=Drew|date=3 March 2022|title=The gory online campaign Ukraine hopes will sow anti-Putin dissent probably violates the Geneva Conventions|newspaper=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/technology/2022/03/03/telegram-russian-war-dead-ukraine-pows/}}&lt;/ref&gt; [[Amnesty International]]-ი თვლის, რომ [[ჟენევის კონვენციები|ჟენევის მესამე კონვენცია]] კრძალავს ჯარისკაცების ვიდეოების გადაღებასა და გავრცელებას.&lt;ref&gt;{{cite news|date=7 March 2022|title=Russia/Ukraine: Prisoners of war must be protected from public curiosity under Geneva Convention|work=[[Amnesty International]]|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/03/russia-ukraine-prisoners-of-war-must-be-protected-from-public-curiosity-under-geneva-convention/}}&lt;/ref&gt;

==ომის დანაშაულები==
[[File:Місто Буча після звільнення від російських окупантів 01.jpg|thumb|ბუჩაში რუსი სამხედროების მიერ დახოცილი სამოქალაქო პირები, 3 აპრილი, 2022 წელი]]
უკრაინაში შეჭრამ დაარღვია გაეროს წესდების აკრძალვა აგრესიაზე და გამოიწვია [[აგრესიის დანაშაული]], სისხლის საერთაშორისო სამართალზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Guilfoyle |author-first1=Douglas |author-last2=McIntyre |author-first2=Juliette |author-last3=Paige |author-first3=Tamsin Phillipa |title=Is international law powerless against Russian aggression in Ukraine? No, but it's complicated |url=https://theconversation.com/is-international-law-powerless-against-russian-aggression-in-ukraine-no-but-its-complicated-177905 |access-date=26 February 2022 |work=[[The Conversation]] |date=24 February 2020}}&lt;/ref&gt; 25 თებერვალს, [[Amnesty International]]-მა განაცხადა, რომ მოიძიეს უტყუარი სამხილი რუსეთის მიერ საერთაშრისო ჰუმანიტარული კანონის დარღვევის და რუსეთის ზოგი თავდასხმის ომის დანაშაულად ქცევის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |author-last1=Churchman |author-first1=Laurie |title=Russia carrying out 'indiscriminate attacks' on civilian areas, says Amnesty |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-attacks-civilian-amnesty-ukraine-b2023362.html |access-date=25 February 2022 |work=[[The Independent]] |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; Amnesty-მ და [[Human Rights Watch]]-მა განაცხადეს, რომ რუსეთი განურჩევლად უტუვდა სამოქალაქო ზონებსა და საავადმყოფოებს, მათ შორის ვუჰლედარის საავადმყოფოზე სარაკეტო თავდასხმა, რომელმაც 4 სამოქალაქო პირი შეიწირა და 10 დაჭრა, სამედიცინო პერსონალის ჩათვლით.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine: Russian military have carried out indiscriminate attacks – new expert analysis |url=https://www.amnesty.org.uk/press-releases/ukraine-russian-military-have-carried-out-indiscriminate-attacks-new-expert-analysis |work=[[Amnesty International]] |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine: Russian Cluster Munition Hits Hospital |url=https://www.hrw.org/news/2022/02/25/ukraine-russian-cluster-munition-hits-hospital |access-date=26 February 2022 |work=[[Human Rights Watch]] |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

===აგრესიის დანაშაული===
ექსპერტებსა და ადამიანის უფლებათა ორგანიზაციებზე დაყრდნობით, უკრანიაში შეჭრამ დაარღვია [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] წესდების აკრძალვა აგრესიაზე და შეიძლებოდა ჩათვლილიყო აგრესიის დანაშაულად სისხლის საერთაშორისო სამართლის მიხედვით.&lt;ref name=&quot;OpinioJuris_aggression2&quot;&gt;{{cite news|date=4 February 2022|title=A Reminder of the Importance of the Crime of Aggression: Considering the Situation of Russia and Ukraine|work=Opinio Juris|url=http://opiniojuris.org/2022/02/04/a-reminder-of-the-importance-of-the-crime-of-aggression-considering-the-situation-of-russia-and-ukraine/|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225114043/http://opiniojuris.org/2022/02/04/a-reminder-of-the-importance-of-the-crime-of-aggression-considering-the-situation-of-russia-and-ukraine|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Conversation_intl_law_powerless2&quot;&gt;{{cite news|last1=Guilfoyle|first1=Douglas|last2=McIntyre|first2=Juliette|last3=Paige|first3=Tamsin Phillipa|date=24 February 2020|title=Is international law powerless against Russian aggression in Ukraine? No, but it's complicated|work=[[The Conversation (website)|The Conversation]]|url=https://theconversation.com/is-international-law-powerless-against-russian-aggression-in-ukraine-no-but-its-complicated-177905|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225123605/https://theconversation.com/is-international-law-powerless-against-russian-aggression-in-ukraine-no-but-its-complicated-177905|archive-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Can Russia Be Held Accountable for War Crimes in Ukraine?|url=https://www.cfr.org/article/can-russia-be-held-accountable-war-crimes-ukraine|access-date=2022-03-22|website=Council on Foreign Relations|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-01|title=Ukraine: Russia's invasion is 'crime of aggression' under international law|url=https://www.amnesty.org.uk/press-releases/ukraine-russias-invasion-crime-aggression-under-international-law|access-date=2022-03-22|website=www.amnesty.org.uk|publisher=Amnesty International}}&lt;/ref&gt; თუმცა არსებობს დიდი დაბრკოლებები, რომლებიც ხელს უშლის რუსეთის ლიდერების გასამართლებას [[სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლო|სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოში]], არც უკრაინა და არც რუსეთი არ არის სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს [[ომის დანაშაულები#%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%20%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90|რომის წესდების]] ხელმომწერი ქვეყანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-02-28|title=Statement of ICC Prosecutor, Karim A.A. Khan QC, on the Situation in Ukraine|url=https://www.icc-cpi.int/Pages/item.aspx?name=20220225-prosecutor-statement-ukraine|access-date=2022-03-22|website=International Criminal Court|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; [[გაეროს უშიშროების საბჭო|გაეროს უშიშროების საბჭოს]] მიერ სისხლის სამართლის საერთაშრისო სასამართლოსათვის მიმართვა ნაკლებად სავარაუდოა, რუსეთის ვეტოსა და ჩინეთის გავლენის გამო.&lt;ref&gt;{{cite web|date=|title=Mechanisms for Criminal Prosecution of Russia’s Aggression Against Ukraine|url=https://www.justsecurity.org/80626/mechanisms-for-criminal-prosecution-of-russias-aggression-against-ukraine/|publisher=[[Just Security]]|accessdate=14 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-02|title=Could the international criminal court bring Putin to justice over Ukraine?|url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/02/could-international-criminal-court-bring-putin-to-justice-over-ukraine|access-date=2022-03-22|website=the Guardian|language=en}}&lt;/ref&gt; თუმცა, აგრესიის დანაშაული შეიძლება გასამართლდეს სახელმწიფოს დონეზე, რუსეთში, უკრაინასა ან სხვა ქვეყნებში, რომლებშიც დაშვებულია [[ომის დანაშაულები|ომის დანაშაულებზე]] საერთო იურისდიქცია.&lt;ref name=&quot;OpinioJuris_aggression2&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Conversation_intl_law_powerless2&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Courthousenews_UA_legal_options2&quot;&gt;{{cite news|date=24 February 2022|title=Ukraine has few legal options to hold Russia accountable for invasion|work=Courthouse News Service|url=https://www.courthousenews.com/ukraine-has-few-legal-options-to-hold-russia-accountable-for-invasion|url-status=live|access-date=26 February 2022|archive-url=https://archive.today/20220226121559/https://www.courthousenews.com/ukraine-has-few-legal-options-to-hold-russia-accountable-for-invasion/|archive-date=26 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;

===სამოქალაქო ზონებზე თავდასხმა===
[[ფაილი:Shelling_of_Kharkiv_regional_state_administration,_01_March_2022.webm|მინი|ხარკივის რეგიონული ადმინისტრაციის შენობის დაბომბვა ]]
[[ფაილი:Kharkiv_Oblast_after_shelling_(6).jpg|მინი|300x300პქ|ხარკივის ოლქის საცხოვრებელი შენობების დაბომბვა]]
25 თებერვალს [[Amnesty International]]-მა განაცხადა, რომ რუსეთის ძალებმა „გამოიჩინეს მშვიდობიანი მოსახლეობის სიცოცხლეების უგულველყოფა ბალისტიკური რაკეტების და სხვა ფეთქებადი იარაღის გამოყენებით მჭიდროდ დასახლებულ არეებში“. დამატებით, რუსეთმა სიცრუით განაცხადა, რომ მხოლოდ მართვად იარაღს იღენებდნენ. [[ვუჰლედარი|ვუჰლედარის]], [[ხარკივისათვის ბრძოლა (2022)|ხარკივისა]] და [[უმანი|უმანის]] ბრძოლებში, [[Amnesty International]]-მა განაცხადა,რომ რუსები ცეცხლს განურჩევლად ხსნიდნენ და ეს იყო ომის დანაშაული.&lt;ref name=&quot;AI_RU_military_indiscriminate_attacks2&quot; /&gt; უმანზე თავდასხმა დაიწყო 07:00 საათზე (UTC), 24 თებერვალს, დაიღუპა ერთი მშვიდობიანი და დაზიანდა რესტორანი, ხარკივს შეუტიეს 08:00-ზე, რაკეტა საცხოვრებელი შენობებს შორის დაეცა და ერთი მშვიდობიანი პირი შეიწირა.&lt;ref name=&quot;AI_RU_military_indiscriminate_attacks2&quot;&gt;{{cite web |title=Russian military commits indiscriminate attacks during the invasion of Ukraine |website=[[Amnesty International]] |date=25 February 2022 |url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/russian-military-commits-indiscriminate-attacks-during-the-invasion-of-ukraine |access-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225151333/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/russian-military-commits-indiscriminate-attacks-during-the-invasion-of-ukraine |archive-date=25 February 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

1 და 2 მარტს რუსულმა არტილერიამ შეუტია [[მარიუპოლი|მარიუპოლის]] მჭიდროდ დასახლებულ სამეზობლოებს, დაბომბვა თითქმის 15 საათი გაგრძლედა. სამეზობლოს მნიშვნელოვანი ნაწილი დაინგრა და, მერის რწმუნებულის განცახადებით, „სულ მცირე ასობით ადამიანი დაიღუპა.“&lt;ref name=&quot;gunter2&quot;&gt;{{cite news|last1=Gunter|first1=Joel|date=2 March 2022|title=Ukrainian city of Mariupol 'near to humanitarian catastrophe' after bombardment|agency=bbc.com|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60585603|url-status=live|access-date=2 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302202213/https://www.bbc.com/news/world-europe-60585603|archive-date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=|first=|date=2 March 2022|title=Hundreds feared dead from 15-hour Russian attack on Mariupol, Ukraine|url=https://nypost.com/2022/03/02/hundreds-feared-dead-in-mariupol-ukraine-from-russian-shelling/|access-date=2 March 2022|website=[[New York Post]]|archive-date=2 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220302184258/https://nypost.com/2022/03/02/hundreds-feared-dead-in-mariupol-ukraine-from-russian-shelling/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

3 მარტს [[გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი|გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისმა]] განაცხადა, რომ შეჭრის პირველ კვირაში სულ მცირე 1006 სამოქალაქო პირი დაიღუპა, თუმცა ასევე ითქვა, რომ „ნამდვილი მონაცემები ბევრად მაღალი იქნებოდა.“&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://ukraine.un.org/en/173923-ukraine-civilian-casualties-2400-3-march-2022|title=Ukraine: Civilian casualties as of 24:00 3 March 2022|work=[[Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights]]|date=3 March 2022|access-date=4 March 2022|archive-date=5 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220305093826/https://ukraine.un.org/en/173923-ukraine-civilian-casualties-2400-3-march-2022|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

6 მარტს [[ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია|WHO]]-მ განაცხადა, რომ უკრაინაში რუსები თავს დაეხსნენ სამედიცინო დაწესებულებებს. [[ტედროს ადანომ გებრეისუსი|ტედროს ადანომ გებრეისუსმა]] თქვა, რომ „სამედიცინო ცენტრებზე თავდასხმა ან სამედიცინო პირების ნეიტრაილიტეტის უგულველყოფა საერთაშორისო ჰუმანიტარული კანონის დარღვევაა“.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-health-centres-have-been-attacked-who-chief-says-2022-03-06/|title=Ukraine health centres have been attacked, WHO chief says|work=[[Reuters]]|date=6 March 2022|access-date=6 March 2022|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308195922/https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-health-centres-have-been-attacked-who-chief-says-2022-03-06/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

====კლასტერული შეიარაღების გამოყენება====
24 თებერვალს 10:30 საათზე, რუსეთი თავს დაესხა [[ვუჰლედარი|ვუჰლედარს]] 9M79 რაკეტით, რაკეთა დაეცა საავადმყოფოს გვერდით და მოკლა სამი მშვიდობიანი მოქალაქე. [[Amnesty International]]-მა ეს დაახასიათა, როგორც „საეთაშორისო ჰუმანიტარული კანონისა და საერთაშორისო ადამიანის უფლებათა კანონის დარღვევის უტყუარი მტკიცებულება“ რუსული ძალების მიერ.&lt;ref name=&quot;AI_RU_military_indiscriminate_attacks&quot;&gt;{{cite web |title=Russian military commits indiscriminate attacks during the invasion of Ukraine |website=[[Amnesty International]] |date=25 February 2022 |url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/russian-military-commits-indiscriminate-attacks-during-the-invasion-of-ukraine |access-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225151333/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/russian-military-commits-indiscriminate-attacks-during-the-invasion-of-ukraine |archive-date=25 February 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; 

[[Human Rights Watch]] (HRW)-მ დაადგინამ რომ ვულჰედარის საავადმყოფოს თავს დაესხნენ 9N123 კლასტერული შეიარაღებით, რომელიც აკრძალული იარაღია, [[კონვენცია კლასტერული იარაღის შესახებ|კლასტერული იარაღის კონვენციის]] მიხედით, მისი გრძელვადიანი ხიფათის გამო სამოქალაქო პირების მიმართ. 9N123 შეიცავს ორმოცდაათ 9N24 ინდივიდუალურ სუბამუნიციას, რომელებიც იშლება 316 პატარა ბომბად. HRW-მ ეს ანალიზი დაამყარა საავადმყოფოსა და [[დონეცკის ოლქი|საოლქო]] ადმინისტრაციებთან კონტაქტის შემდეგ, ასევე ფოტოგრაფიული სამხილებით. HRW-მ რუსეთს მოთხოვა შეეჩერებინათ „შეტევების განხორციელება, რომელიც განურჩევლად კლავს და აზიანებს“.&lt;ref name=&quot;HRW_UA_RU_cluster_munition2&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine: Russian Cluster Munition Hits Hospital – 4 Civilians Killed, 10 Wounded |website=[[Human Rights Watch]] |date=25 February 2022 |url=https://www.hrw.org/news/2022/02/25/ukraine-russian-cluster-munition-hits-hospital |access-date=26 February 2022 |archive-url=https://archive.today/20220226170208/https://www.hrw.org/news/2022/02/25/ukraine-russian-cluster-munition-hits-hospital |archive-date=26 February 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; რუსეთის ფედერაციის პრესმდივანმა, [[დიმიტრი პესკოვი|დიმიტრი პესკოვმა]] უარყო ეს ინფორმაცია და თქვა, რომ ასეთი შეიარაღება [[უკრაინის შეიარაღებული ძალები|უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს]] აქვს.&lt;ref&gt;{{cite web|language=ru|url=https://ria.ru/20220301/bomby-1775810964.html|title=В Кремле опровергли сведения об использовании на Украине кассетных бомб|trans-title=The Kremlin denied reports of the use of cluster bombs in Ukraine|website=РИА Новости|date=4 March 2022|access-date=6 March 2022|archive-date=1 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301114351/https://ria.ru/20220301/bomby-1775810964.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

27 თებერვალს [[Amnesty International]]-მა დაიწყო რუსეთის მიერ კლასტერული შეიარაღების გამოყენების სამხილების ანალიზი, 220 მილიმეტრიანი [[BM-27 ურაგანი|BM-27 ურაგანის]] რაკეტიდან, რომელიც დაეცა საბავშვო ბაღს [[ოხტირკა|ოხტირკაში]], სადაც მშვიდობიანი პირები თავს აფარებდნენ 25 თებერვლიდან. დაიღუპა 3 ადამიანი, მათ შორის ბავშვი. უპილოტო საფრენი აპარატებით გადაღებები აჩვენებს ოთხი რაკეტის კვალს ბაღის სახურავზე და სამი კატეტის კვალს ბაღთან, მიწაზე, ორ დაშავებულ ან დახოცილ მშვიდობიან პირს და სისხლის გუბეებს. Amnesty International-მა გაანალიზა 65 ფოტო და ვიდეო ამ შემთვევიდან და ინტერვიუები ჩამოართვეს ადგილობრივებს.&lt;ref name=&quot;Amnesty_UA_cluster_munitions_kill_child2&quot;&gt;{{cite web |title=Ukraine: Cluster munitions kill child and two other civilians taking shelter at a preschool |website=[[Amnesty International]] |date=27 February 2022 |url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/ukraine-cluster-munitions-kill-child-and-two-other-civilians-taking-shelter-at-a-preschool |access-date=27 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220227214717/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/02/ukraine-cluster-munitions-kill-child-and-two-other-civilians-taking-shelter-at-a-preschool |archive-date=27 February 2022 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ''[[Bellingcat]]-''მა განაცხადა, რომ [[9M27K]] რაკეტის ნარჩენები იპოვეს საბავშვო ბაღიდან 200 მეტრის მოშორებით, აღმოსავლეთით. რუსული ძლაები განლაგებული იყვნენ ოხტირკას დასავლეთით. Amnesty-იმ რაკეტის ტიპი დაახასიათა, როგორც „არამართული და საყოვეთაოდ ცნობილი, როგორც არაზუსტი“, და თავდასხმას პოტენციური ომის დანაშაული უწოდა, რომელიც უნდა გამოიძიონ.&lt;ref name=&quot;Amnesty_UA_cluster_munitions_kill_child2&quot; /&gt;

4 მარტს [[Human Rights Watch]]-მა განაცხადა: „რუსეთის ძალებმა კლასტერული შეიარაღება ხარკივში სულ მცირე სამ საცხოვრებელ ზონას ესროლეს“ 28 თებერვალს, დაიღუპა სულ მცირე 3 მშვიდობიანი პირი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.hrw.org/news/2022/03/04/ukraine-cluster-munitions-launched-kharkiv-neighborhoods|title=Ukraine: Cluster Munitions Launched Into Kharkiv Neighborhoods|work=[[Human Rights Watch]]|date=4 March 2022|access-date=4 March 2022|archive-date=13 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220313140732/https://www.hrw.org/news/2022/03/04/ukraine-cluster-munitions-launched-kharkiv-neighborhoods|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

====ჰუმანიტარულ დერეფნებზე თავდასხმა====
[[ფაილი:Victim_of_a_Russian_attack_in_Mariupol.jpg|მარჯვნივ|მინი|267x267პქ|უკრაინის შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ გავრცელებული ფოტო, რომელიც რუსული დაბომბვის მსხვერპს გვიჩვენებს მარიუპოლში, მარტში]]

[[მარიუპოლის ალყა|მარიუპოლის ალყისას]] განცოხრციელდა ჰუმანიტარული ევაკუაციის დერეფნის შექმნის მცდელობები, თუმცა ისინი წარუმატებელი აღმოჩნდა, რადგან მათ მიზანში იღებდა და თავს ესხმოდა რუსეთი. 5 მარტს გამოცხადდა ხუთსაათიანი ცეცლის შეწყვეტა, თუმცა ევაკუაცია მალევე შეწყდა, რადგან არტილერია კვლავ ისროდა, ცეცხლის შეწყვეტის გამოცხადებოს მიუხედავად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60629851|title=Siege of Mariupol: Fresh Russian attacks throw evacuation into chaos|work=[[BBC News]]|first=Joel|last=Gunter|date=5 March 2022|access-date=5 March 2022|archive-date=6 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220306024228/https://www.bbc.com/news/world-europe-60629851|url-status=live}}&lt;/ref&gt; მეორე დღეს [[წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი|წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტმა]] (ICRC) გამოაცხადა ევაკუაციის მეორე მცდელობის წარუმატებლობის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news|date=6 March 2022|title=Ukraine: Second attempt to evacuate civilians from Mariupol fails — live updates {{!}} DW {{!}} 6 March 2022|work=[[Deutsche Welle]]|url=https://www.dw.com/en/ukraine-second-attempt-to-evacuate-civilians-from-mariupol-fails-live-updates/a-61030032|url-status=live|access-date=6 March 2022|archive-url=https://archive.today/20220306161124/https://www.dw.com/en/ukraine-second-attempt-to-evacuate-civilians-from-mariupol-fails-live-updates/a-61030032|archive-date=6 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt; 7 მარტს ICRC-მა განაცხადა, რომ ევაკუაციის ერთ-ერთი მარშრუტი რუსულმა ძალებმა დანაღმეს.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Rahman|first=Khaleda|date=7 March 2022|title=Evacuation Route Offered to Fleeing Ukrainians Was Mined—Red Cross|work=[[Newsweek]]|url=https://www.newsweek.com/evacuation-route-offered-fleeing-ukrainians-mined-1685418|url-status=live|access-date=7 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309083754/https://www.newsweek.com/evacuation-route-offered-fleeing-ukrainians-mined-1685418|archive-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt;

7 მარტს, მარიუპოლის ალყისას, აშშ-ის ელჩმა [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციაში]], [[მაიკლ კარპენტერი|მაიკლ კარპენტერმა]], აღწერა ორი ინციდენტი, რომლებსაც ომის დანაშაულები უწოდა, მან განაცხადა, რომ ორივე შემთხვევაში რუსებმა დაბომბეს წინასწარ შეთანხმებული და დაწესებული დერეფნები მაშინ, როდესაც მათ გამოყენებას სამოქალაქო პირები ცდილობდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2022/03/07/russia-ukraine-war-us-collecting-evidence-of-possible-war-crimes-nbc-reports.html|title=U.S. is collecting evidence of possible Russian war crimes in Ukraine|last=Mangan|first=Dan|date=7 March 2022|website=cnbc.com|publisher=[[CNBC]]|access-date=7 March 2022|quote=|archive-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309131213/https://www.cnbc.com/2022/03/07/russia-ukraine-war-us-collecting-evidence-of-possible-war-crimes-nbc-reports.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

====თერმობარული (ვაკუუმის) ბომბები====
28 თებერვალს [[ოქსანა მარკაროვა|ოქსანა მარკაროვამ]] განაცხადა, რომ რუსეთმა გამოიყენა [[თერმობარული ბომბი]] [[ოხტირკა|ოხტირკაში]].&lt;ref name=&quot;Reuters2&quot;&gt;{{cite web|title=Ukraine's ambassador to U.S. says Russia used a vacuum bomb on Monday|url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraines-ambassador-us-says-russia-used-vacuum-bomb-monday-2022-02-28/|publisher=[[Reuters]]|last=Zengerle|first=Patricia|access-date=28 February 2022|archive-date=1 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301002014/https://www.reuters.com/world/europe/ukraines-ambassador-us-says-russia-used-vacuum-bomb-monday-2022-02-28/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Oil depot burns after artillery shelling in Okhtyrka, Sumy Oblast. Mayor Pavlo Kuzmenko reported that Russian occupiers dropped a vacuum bomb. This type of weapon is known as the most deadly non-nuclear bomb, producing high-temperature explosions.|url=https://twitter.com/KyivIndependent/status/1498282971412979713|website=[[Twitter]]|publisher=[[The Kyiv Independent]]|access-date=28 February 2022|archive-date=28 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220228130512/https://twitter.com/KyivIndependent/status/1498282971412979713|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=28 February 2022|title=Ukraine's ambassador to U.S. says Russia used a vacuum bomb on Monday|work=National Post|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraines-ambassador-to-u-s-says-russia-used-a-vacuum-bomb-on-monday|url-status=live|access-date=1 March 2022|archive-url=https://archive.today/20220228235439/https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraines-ambassador-to-u-s-says-russia-used-a-vacuum-bomb-on-monday|archive-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; საერთაშორისო სამართალი არ კრძალავს თერბობარულ შეიარაღების, საწვავ-საჰაერო ფეთქებად მოწყობილებების ან ვაკუუმის ბომბების სამხედრო სამიზნეების წინააღმდეგ გამოყენებას.&lt;ref name=&quot;ABC_Thermobafic2&quot;&gt;{{cite news|date=1 March 2022|title=Ukraine's ambassador to US says Russia used a vacuum bomb, international groups say banned cluster munitions used to strike shelter|publisher=Australian Broadcasting Corporation|url=https://www.abc.net.au/news/2022-03-01/ukraine-ambassador-us-russia-used-vacuum-bomb-cluster-munitions/100870638|url-status=live|access-date=4 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220312172218/https://www.abc.net.au/news/2022-03-01/ukraine-ambassador-us-russia-used-vacuum-bomb-cluster-munitions/100870638|archive-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hanson2&quot;&gt;{{cite web|last1=Hanson|first1=Marianne|title=What are thermobaric weapons? And why should they be banned?|url=https://theconversation.com/what-are-thermobaric-weapons-and-why-should-they-be-banned-178289|website=The Conversation|access-date=4 March 2022|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308160414/https://theconversation.com/what-are-thermobaric-weapons-and-why-should-they-be-banned-178289|url-status=live}}&lt;/ref&gt; მათი გამოყენება აკრძალულია მშვიდობიანი მოქალაქეების წინააღმდეგ [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] (UN) კონვენციით ზოგიერთ კონვენციურ იარაღზე (CCW).&lt;ref name=&quot;Lawfire2&quot;&gt;{{cite journal|last1=Dunlap|first1=Charlie|title=The Ukraine crisis and the international law of armed conflict (LOAC): some Q &amp; A|journal=Lawfire|date=27 February 2022|url=https://sites.duke.edu/lawfire/2022/02/27/the-ukraine-crisis-and-the-international-law-of-armed-conflict-loac-some-q-a/|access-date=4 March 2022|archive-date=4 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220304042652/https://sites.duke.edu/lawfire/2022/02/27/the-ukraine-crisis-and-the-international-law-of-armed-conflict-loac-some-q-a/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; მარკაროვამ განაცხადა, რომ თერმობარული იარაღის გამოყენება [[ჟენევის კონვენციები|ჟენევის კონვენციების]] დარღვევაა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Live Updates / Russia-Ukraine war live updates: Russia investigated for war crimes as peace talks stall|url=https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/russia-ukraine-war-live-updates-n1290293|publisher=[[NBC News]]|access-date=1 March 2022|archive-date=1 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301001232/https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/russia-ukraine-war-live-updates-n1290293|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=28 February 2022|title=Ukraine's ambassador to U.S. says Russia used a vacuum bomb on Monday|newspaper=[[National Post]]|url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraines-ambassador-to-u-s-says-russia-used-a-vacuum-bomb-on-monday|url-status=live|access-date=1 March 2022|archive-url=https://archive.today/20220228235439/https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/ukraines-ambassador-to-u-s-says-russia-used-a-vacuum-bomb-on-monday|archive-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine's ambassador to the US accused Moscow of using a vacuum bomb in its invasion * Ukrainian President Volodymyr Zelensky said states that commit war crimes shouldn't get a permanent UNSC seat.|url=https://www.jpost.com/international/article-698953|publisher=[[The Jerusalem Post]]|last=Reich|first=Aaron|date=1 March 2022|access-date=1 March 2022|archive-date=1 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220301000615/https://www.jpost.com/international/article-698953|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[თეთრი სახლი|თეთრი სახლის]] პრესის მდივანმა, [[ჯენ ფსაკი|ჯენ ფსაკიმ]], განაცხადა, რომ მას არ ჰქონდა რუსების მიერ მსგავსი იარაღის გამოყენების დამადასტურებელი ცნობები და თქვა: „თუ ეს სიმართლეა, ეს პოტენვიურად იქნება ომის დანაშაული“.&lt;ref name=&quot;Reuters2&quot; /&gt; თავდასხმამ გაანადგურა უკრაინული სამხედრო ბაზა დამოკლა 70 სამხედრო.&lt;ref name=&quot;:1b2&quot;&gt;{{cite web|title=Russia used powerful vacuum bomb on Ukraine, envoy says|url=https://www.politico.eu/article/russia-vacuum-bomb-ukraine-invasion/|author1=Camille Gijs|author2=Douglas Busvine|publisher=[[Politico]]|date=1 March 2022|access-date=2 March 2022|archive-date=3 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220303231910/https://www.politico.eu/article/russia-vacuum-bomb-ukraine-invasion/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

===ატომურ ელექტროსადგურებზე თავდასხმა===
3 მარტს რუსული ძალები [[ზაპორიჟიის ატომური ელექტროსადგური|ზაპორიჟიის ატომურ ელექტროსადგურს]], ევროპის უდიდეს ელქტროსადგურს, არტილერიით დაესხნენ თავს.&lt;ref&gt;{{cite news|date=March 4, 2022|title=Security Council debates Russian strike on Ukraine nuclear power plant|work=UN News|url=https://news.un.org/en/story/2022/03/1113302|access-date=March 6, 2022}}&lt;/ref&gt; დაბომბვამ დააზიანა რამდენიმე შენობა, მათ შორის პირველი ბლოკი. გაჩნდა ხანძარი, რომელიც მალევე ჩააქრეს.&lt;ref&gt;{{cite news|date=4 March 2022|title=IAEA puts its Incident and Emergency Centre in full 24/7 response mode|work=[[Ukrayinska Pravda]]|url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/4/7328050/|url-status=live|access-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220304061909/https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/4/7328050/|archive-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last=Kalatur|first=Anastasiya|date=4 March 2022|title=Ministry of the Ecology: The events at Zaporizhzhya nuclear power plant may trigger a disaster not only in Europe, but all over the world|work=[[Ukrayinska Pravda]]|url=https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/4/7328016/|url-status=live|access-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220304063928/https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/03/4/7328016/|archive-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს, [[აშშ-ის საელჩო უკრაინაში|აშშ-ის საელჩომ უკრაინაში]] ატომური ელექტროსადგურის დაბომბვას ომის დანაშაული უწოდა.&lt;ref name=&quot;CBS_US_calls2&quot;&gt;CBS NEWS app,CBS News Live, World section (3 March 2022) &quot;US calls Russian attack on Ukraine nuclear power plant a &quot;War Crime&quot;&lt;/ref&gt; იმავე დღეს [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ვოლოდიმირ ზელენსკიმ]] [[ვლადიმერ პუტინი|პუტინი]] დაადანაშაულა „ბირთვული ტერორის“ წამოწყებაში.&lt;ref name=&quot;CBS_US_calls2&quot; /&gt; საერთაშორისო სამართალზე დაყრდნობით, თავდასხმამ დაარღვია საერთაშორისო სამართლის ნორმები, თუმცა, სავარაუდოდ, არ არის ომის დანაშაული.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Dannenbaum|first1=Tom|title=The Attack at the Zaporizhzhia Nuclear Plant and Additional Protocol I|url=https://lieber.westpoint.edu/attack-zaporizhzhia-nuclear-plant/|website=Lieber Institute West Point|access-date=16 March 2022|date=13 March 2022|archive-date=13 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220313184942/https://lieber.westpoint.edu/attack-zaporizhzhia-nuclear-plant/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

=== ომის პატიმრებთან მოპყრობა ===
რუსი ტყვეების რამდენიმე ვიდეო გავრცელდა სოციალურ მედიაში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Demoralised Russian soldiers tell of anger at being 'duped' into war|url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/04/russian-soldiers-ukraine-anger-duped-into-war|first=Luke|last=Harding|work=[[The Guardian]]|date=4 March 2022|access-date=7 March 2022|archive-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309010713/https://www.theguardian.com/world/2022/mar/04/russian-soldiers-ukraine-anger-duped-into-war|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine parades Russian troops captured during invasion before cameras|url=https://www.timesofisrael.com/ukraine-parades-russian-troops-captured-during-invasion-before-cameras/|first=Daphne|last=Rousseau|publisher=[[The Times of Israel]]|date=7 March 2022|access-date=8 March 2022|archive-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309142445/https://www.timesofisrael.com/ukraine-parades-russian-troops-captured-during-invasion-before-cameras/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ეს ვიდეოები შესაძლოა არღვევენ [[ჟენევის მესამე კონვენცია|ჟენევის მესამე კონვენციის]] მეცამეტე მუხლს, რომელიც აცხადებს, რომ ომის პატიმრები დაცული უნდა იყვნენ „შეურაწყოფებისა და საჯარო ცნობისმოყვარეობის წინააღმდეგ“.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Russian Prisoners and Ukrainian Soldiers Describe Two Sides of the Conflict|url=https://www.nytimes.com/2022/03/05/world/europe/ukraine-russia-soldiers-war.html|first=Andrew E.|last=Kramer|work=[[The New York Times]]|date=5 March 2022|access-date=7 March 2022|archive-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309095053/https://www.nytimes.com/2022/03/05/world/europe/ukraine-russia-soldiers-war.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Prisoners of war: What the Geneva convention rules are on how they should be treated and their rights|url=https://www.walesonline.co.uk/news/world-news/prisoners-war-what-geneva-convention-23274468|first=Tom|last=Blackburn|publisher=[[Wales Online]]|date=3 March 2022|access-date=7 March 2022|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308005230/https://www.walesonline.co.uk/news/world-news/prisoners-war-what-geneva-convention-23274468|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 7 მარტს [[Amnesty International]]-მა განაცხადა, რომ „აუცილებელია ყველა მხარემ დაიცვას ომის პატიმართა უფლებები“ და თქვეს, რომ ამ ვიდოებმა შესაძლოა რუსეთისაგან შურისძიება გამოიწვიოს.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Russia/Ukraine: Prisoners of war must be protected from public curiosity under Geneva Convention|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/03/russia-ukraine-prisoners-of-war-must-be-protected-from-public-curiosity-under-geneva-convention/|publisher=[[Amnesty International]]|date=7 March 2022|access-date=7 March 2022|archive-date=8 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220308224159/https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/03/russia-ukraine-prisoners-of-war-must-be-protected-from-public-curiosity-under-geneva-convention/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

[[Human Rights Watch]]-მა გააკრიტიკა უკრაინის მიერ ომის ტყვეების მოპყრობა.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-16|title=Ukraine: Respect the Rights of Prisoners of War|url=https://www.hrw.org/news/2022/03/16/ukraine-respect-rights-prisoners-war|access-date=2022-03-19|website=Human Rights Watch|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== ძარცვა ===
რუსი სამხედროები ძარცვავენ სახლებს, ბანკებსა და მაღაზიებს [[ხერსონი|ხერსონში]], უკრაინის არმიამ განაცხადა, რომ მოისმინეს რუსების სატელეფონო საუნბარი, რომელშიც რუსი სამხედროები ამაყობდნენ ქალაქის სახლებისა და მაღაზიების გაძარცვით.&lt;ref&gt;{{cite news|author=Liza Rozovsky|date=March 3, 2022|title=Panic in First Captured Ukrainian City: 'Russians Are Entering Houses, There's Looting'|work=Haaretz|url=https://www.haaretz.com/world-news/europe/.premium-panic-in-captured-ukrainian-city-russians-are-entering-houses-there-s-looting-1.10651066|access-date=March 6, 2022}}&lt;/ref&gt;

=== დეპორტაციები ===
რუსულმა ძალებმა ძალის გამოყენებით დაადეპორტირეს ათასობით მშვიდობიანი მოქალქე [[მარიუპოლის ალყა|მარიუპოლის ალყისას]].&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-20|title=US decries ‘disturbing’ accounts of Ukrainians deported to Russia|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/20/us-decries-disturbing-accounts-of-ukrainians-deported-to-russia|access-date=2022-03-22|website=www.aljazeera.com|language=en}}&lt;/ref&gt; უკარინის საგარეო საქმეთა სამინისტროზე დაყრდნობით, რუსებმა არალეგალურად გაყარეს 2 389 უკრაინის მოქალაქე ბავშვი [[დონეცკის ოლქი|დონეცკისა]] და [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკის]] ოლქებიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-22|title=Ukraine war: Kyiv claims Moscow forcefully deporting thousands of Ukrainian children to Russia|url=https://news.sky.com/story/ukraine-war-kyiv-claims-moscow-forcefully-deporting-thousands-of-ukrainian-children-to-russia-12572666|access-date=2022-03-22|website=Sky News|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2022-03-23|title=Russia is kidnapping children in Ukraine, says US embassy|url=https://www.scmp.com/news/world/russia-central-asia/article/3171461/russia-kidnapping-children-ukraine-says-us-embassy|access-date=2022-03-22|website=South China Morning Post|language=en}}&lt;/ref&gt; სამოქალაქო პირების დეპორტაციას კრძალავს [[ჟენევის მეოთხე კონვენცია|ჟენევის მეოთხე კონვენციის]] 49-ე მუხლი.

=== სამოქალაქო პირებზე თავდასხმა ===
==== საავადმყოფოებსა და სხვა სამედიცინო დაწესებულებებზე თავდასხმა ====
17 მარტს [[World Health Organization|მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ]] (WHO) განაცხადა 43 დადასტურებული შემთხვევის შესახებ, რომლებშიც რუსები თავს დაესხნენ ჯანდაცვის სისტემას, სამედიცინო დაწესებულებების, პაციენტებისა და ჯანდაცვის მუშაკების ჩათვლით, 24 თებერვლის შემდეგ.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=At least 43 attacks on health-care facilities and patients in Ukraine, WHO says|language=en-US|newspaper=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/17/ukraine-attacks-hospitals-clinics-health-care-russia/|access-date=2022-03-19|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Gonzalez|first=Oriana|date=11 March 2022|title=WHO: At least 41 Ukraine health facilities attacked since Russian invasion began|url=https://www.axios.com/russia-attack-ukraine-hospitals-who-0a2746e5-4502-4984-a385-944960c62a0e.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314042455/https://www.axios.com/russia-attack-ukraine-hospitals-who-0a2746e5-4502-4984-a385-944960c62a0e.html|archive-date=14 March 2022|access-date=14 March 2022|website=Axios}}&lt;/ref&gt;

===== მარიუპოლის საავადმყოფოზე თავდასხმა =====
9 მარტს რუსულმა ძალებმა დაბომბეს სამშობიარო და ბავშვთა საავადმყოფო [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]].&lt;ref&gt;{{Cite news|date=9 March 2022|title=Ukraine war: Maternity hospital hit by Russian air strike|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60675599|url-status=live|access-date=9 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220309204706/https://www.bbc.com/news/world-europe-60675599|archive-date=9 March 2022}}&lt;/ref&gt; საავადმყოფო განადგურდა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine war: Aftermath of Mariupol hospital shelling|url=https://news.sky.com/video/ukraine-war-aftermath-of-mariupol-hospital-shelling-12561770|access-date=9 March 2022|website=[[Sky News]]|archive-date=10 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310014831/https://news.sky.com/video/ukraine-war-aftermath-of-mariupol-hospital-shelling-12561770|url-status=live}}&lt;/ref&gt; სამი ადამიანი დაიღუპა, მათ შორის ახალგაზრდა გოგო, და 16 ადამიანი დაშავდა. ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ მეტი პაციენტი და სამედიცინო პერსონალი იყო ნანგრევებში მოყოლილი.&lt;ref&gt;{{cite news|author=AFP|date=March 10, 2022|title=EU condemns Russian bombing of Mariupol maternity hospital as a ‘war crime’|work=Times of Israel|url=https://www.timesofisrael.com/eu-condemns-russian-bombing-of-mariupol-maternity-hospital-as-a-war-crime/|access-date=March 11, 2022}}&lt;/ref&gt; [[ბორის ჯონსონი|ბორის ჯონსონმა]] დაბომბვას „უზნეო“ უწოდა.&lt;ref&gt;{{cite web|date=9 March 2022|title=UK's Johnson condemns reported Mariupol hospital attack|url=https://www.euronews.com/2022/03/09/uk-ukraine-crisis-johnson-mariupol|access-date=9 March 2022|website=[[euronews]]|archive-date=10 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310014818/https://www.euronews.com/2022/03/09/uk-ukraine-crisis-johnson-mariupol|url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[დმიტრო კულება|დმიტრო კულებამ]] დაბომბვას „უეჭველი ომის დანაშაული“ უწოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Dmytro Kuleba twitter|url=https://twitter.com/dmytrokuleba/status/1501597722171875331|access-date=10 March 2022|website=Twitter|archive-date=10 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220310012827/https://twitter.com/DmytroKuleba/status/1501597722171875331|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

რუსეთმა განაცხადა, რომ დაშავებული ფეხმძიმე ქალი „დაქირავებული მსახიობი“ იყო.&lt;ref name=&quot;Sky12&quot;&gt;{{cite news|last1=Hayes|first1=Andy|date=16 March 2022|title=Ukraine war: People buried under rubble after Mariupol theatre sheltering hundreds is hit by Russian bomb, officials say|work=Sky News|url=https://news.sky.com/story/ukraine-war-mariupol-theatre-where-hundreds-of-people-sheltering-bombed-by-russian-forces-officials-claim-12567393|url-status=live|access-date=16 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220316195527/https://news.sky.com/story/ukraine-war-mariupol-theatre-where-hundreds-of-people-sheltering-bombed-by-russian-forces-officials-claim-12567393|archive-date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt; ამ ცრუ ინფორმაციის გავრცელება დაიწყო რუსულ ტელეგრამ არხებზე, რომლებსაც ასობით ათასი გამომწერი ჰყავთ.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Macaluso|first1=Nora|title=Social Media Posts Misrepresent Victims of Hospital Bombed in Mariupol|url=https://www.factcheck.org/2022/03/social-media-posts-misrepresent-victims-of-hospital-bombed-in-mariupol/|website=FactCheck.org|publisher=Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania|access-date=20 March 2022|date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[რუსეთის საელჩო დიდ ბრიტანეთში|რუსეთის საელჩომ დიდ ბრიტანეთში]] [[Twitter|ტვიტერზე]] გააზიარა ტელეგრამის ეს ინფრომაცია და დაამატა, რომ ქალს „კარგი მაკიაჟი ჰქონდა“. ტვიტერმა წაშალა საელჩოს პოსტები.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Macaluso|first1=Nora|title=Social Media Posts Misrepresent Victims of Hospital Bombed in Mariupol|url=https://www.factcheck.org/2022/03/social-media-posts-misrepresent-victims-of-hospital-bombed-in-mariupol/|website=FactCheck.org|publisher=Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania|access-date=20 March 2022|date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt;

სხვა ფეფმძიმე ქალი, რომელსაც ვიდეოში საკაცით გადაჰყავდათ, 13 მარტს დაიღუპა.&lt;ref&gt;{{cite news|date=14 March 2022|title=Ukraine war: Pregnant woman and baby die after hospital shelled|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60734706|url-status=live|access-date=14 March 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314143240/https://www.bbc.com/news/world-europe-60734706|archive-date=14 March 2022}}&lt;/ref&gt;

== საერთაშორისო რეაქციები ==
ორი სეპარატისტული რესპუბლიკის აღიარების საპასუხოდ, დასავლეთის ქვეყნებმა დაიწყეს რუსეთის წინააღმდეგ სანქციების დაწესება. 22 თებერვალს, გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრმა [[ბორის ჯონსონი|ბორის ჯონსონმა]] სანქციები გავრცელდა ბანკებზე, Rossiya Bank, Industrialny Sberegatelny Bank, General Bank, Promsvyazbank და Black Sea Bank, და პუტინის სამი მილიარდერი პარტნიორზე, კერძოდ: გენადი ტიმჩენკო, ბორის როტენბერგი და იგორ როტენბერგი.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=22 February 2022|title=Ukraine: What sanctions are being imposed on Russia?|publisher=BBC|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60125659|url-status=live|access-date=22 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220223145030/https://www.bbc.com/news/world-europe-60125659|archive-date=23 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=22 February 2022|title=Британия ввела санкции против 5 российских банков, Ротенберга и Тимченко|publisher=[[RBK Daily]]|url=https://www.rbc.ru/politics/22/02/2022/6214d9bf9a7947b1554f8abb?from=from_main_1|url-status=live|access-date=22 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220222170654/https://www.rbc.ru/politics/22/02/2022/6214d9bf9a7947b1554f8abb?from=from_main_1|archive-date=22 February 2022}}&lt;/ref&gt; გერმანიის კანცლერმა შოლცმა გამოაცხადა Nord Stream 2 მილსადენის სერტიფიცირების პროცესის შეჩერება.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Germany shelves Nord Stream 2 pipeline|url=https://www.politico.eu/article/germany-to-stop-nord-stream-2/|access-date=23 February 2022|language=en-US}}&lt;/ref&gt; ევროკავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრებმა დუმის ყველა წევრი შეიტანეს შავ სიაში, რომლებმაც ხმა მისცეს სეპარატისტული რეგიონების აღიარებას, აუკრძალეს ევროკავშირის ინვესტორებს ვაჭრობა სეპარატისტულ სუბიექტებთან.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Chalmers|first=John|last2=Siebold|first2=Sabine|last3=Emmott|first3=Robin|date=22 February 2022|title=EU agrees sanctions 'to hurt Russia' over Ukraine crisis|language=en|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/europe/eu-envoys-discuss-scope-sanctions-after-russian-move-ukraine-regions-2022-02-22/|url-status=live|access-date=23 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224033754/https://www.reuters.com/world/europe/eu-envoys-discuss-scope-sanctions-after-russian-move-ukraine-regions-2022-02-22/|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა [[ჯო ბაიდენი|ჯო ბაიდენმა]] VEB.RF-ზე, Promsvyazbank-სა და რუსეთის სუვერენულ ვალზე დააწესა ყოვლისმომცველი სანქციები.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=What to know about new U.S. sanctions targeting Russia over Ukraine|url=https://www.cbsnews.com/news/russia-sanctions-ukraine-us-biden/|access-date=23 February 2022|language=en-US}}&lt;/ref&gt;

24 თებერვალს ავსტრალიის პრემიერ მინისტრმა, [[სკოტ მორისონი|სკოტ მორისონმა]], გამოაცხადა მიზანმიმართული მოგზაურობის აკრძალვა და ფინანსური სანქციები რუსეთის ეროვნული უშიშროების საბჭოს რვა წევრის წინააღმდეგ.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Cave|first=Damien|date=24 February 2022|title=Live Updates: Ukraine Says Russia Has Begun Its Invasion - The New York Times|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/23/world/russia-ukraine-putin|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224051512/https://www.nytimes.com/live/2022/02/23/world/russia-ukraine-putin|archive-date=24 February 2022|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალურმა მდივანმა [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიო გუტერეშმა]] მოუწოდა რუსეთს შეწყვიტოს აგრესია უკრაინაში, ხოლო საფრანგეთისა და აშშ-ის ელჩებმა განაცხადეს, რომ წარუდგენდნენ რეზოლუციას გაეროს უშიშროების საბჭოს 2022 წლის 25 თებერვალს,&lt;ref&gt;{{Cite news|last=MacNamee|first=Garreth|title='We will hold the Kremlin accountable': International anger as Russia attacks Ukraine|language=en|work=TheJournal.ie|url=https://www.thejournal.ie/ukraine-reaction-invasion-5691713-Feb2022/|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224052048/https://www.thejournal.ie/ukraine-reaction-invasion-5691713-Feb2022/|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:23&quot;&gt;{{Cite web|title=U.S. Says Russia Will Face U.N. Security Council Resolution|url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/pUrIX20rUPrwgE9WQPoX|access-date=2022-02-24|language=en}}&lt;/ref&gt; და გაერთიანებულმა სამეფომ დაგმო რუსეთის „არაპროვოცირებული თავდასხმა“ და დაპირდა, რომ ბრიტანეთი და მისი მოკავშირეები გადამწყვეტად უპასუხებდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Demianyk|first=Graeme|date=24 February 2022|title=Boris Johnson Condemns Russia's 'Unprovoked Attack' On Ukraine|language=en|work=HuffPost UK|url=https://www.huffingtonpost.co.uk/entry/boris-johnson-response-attack-russia-ukraine-putin_uk_621713afe4b0afc668baee29?d_id=3199306|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064549/https://www.huffingtonpost.co.uk/entry/boris-johnson-response-attack-russia-ukraine-putin_uk_621713afe4b0afc668baee29?d_id=3199306|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; ბაიდენმა უწოდა თავდასხმას „არაპროვოცირებული და გაუმართლებელი“ და აღნიშნა, რომ მისი ადმინისტრაცია განიხილავს შემდგომ შესაძლო ქმედებებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/biden-calls-putin-s-ukraine-actions-an-unprovoked-and-unjustified-attack-CGTFzK7GobHRwkC103AB|title=Biden Calls Putin's Ukraine Actions an 'Unprovoked and Unjustified' Attack|date=24 February 2022|access-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

მოსკოვის ბირჟამ დროებით შეაჩერა ყველა ვაჭრობა თავის ბაზრებზე 08:05 UTC+3 საათზე&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Teterevleva|first=Anastasia|last2=Rodionov|first2=Maxim|date=February 24, 2022|title=Moscow Exchange suspends trading on all markets|work=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/business/moscow-exchange-suspends-trading-all-markets-2022-02-24/}}&lt;/ref&gt; და განაახლა 10:00 საათზე.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Mudgill|first=Amit|date=2022-02-24|title=Russian stocks nosedive 20% as trading resumes on Moscow Exchange|work=[[The_Economic_Times]]|url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/russian-stocks-nosedive-20-as-trading-resumes-on-moscow-exchange/articleshow/89794446.cms}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.moex.com/n41373/?nt=201|title=Moscow Exchange resumes trading on its markets at 10:00am|date=24 February 2022|accessdate=24 February 2022|work=[[Moscow Exchange]]}}&lt;/ref&gt; სანქტ-პეტერბურგის საფონდო ბირჟამ ასევე შეაჩერა ვაჭრობა.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=24 February 2022|title=Moscow, Saint Petersburg Exchanges Say Trading Suspended|work=[[Agence France-Presse]]|publisher=[[Barron's]]|url=https://www.barrons.com/news/moscow-stock-exchange-says-trading-suspended-01645679707?refsec=afp-news|url-status=live|access-date=24 February 2022|archive-url=https://archive.is/wip/SBE5A|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;

=== საერთაშორისო ორგანიზაციები ===
==== NATO ====
[[File:RAK Lakenheath U.S. F-35s land in Estonia.webm|thumb|აშშ-ის [[F-35|F-35-ები]] ამარის საჰაერო ბაზაზე ესტონეთში 27 თებერვალს.&lt;ref&gt;{{cite news |date=24 February 2022 |title=U.S. sending F-35s jets to Baltics, extends stay of its troops |publisher=[[Reuters]] |url=https://www.reuters.com/world/us-sending-f-35s-jets-baltics-extends-stay-its-troops-2022-02-24/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/us-sending-f-35s-jets-baltics-extends-stay-its-troops-2022-02-24/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;]]

[[ბულგარეთი|ბულგარეთმა]], [[ჩეხეთი|ჩეხეთმა]], [[ესტონეთი|ესტონეთმა]], [[ლატვია|ლატვიამ]], [[ლიეტუვა|ლიეტუვამ]], [[პოლონეთი|პოლონეთმა]], [[რუმინეთი|რუმინეთმა]] და [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთმა]] გააქტიურეს NATO-ს უსაფრთხოების კონსულტაციები ჩრდილოეთ ატლანტიკური ხელშეკრულების მე-4 მუხლის მიხედვით.&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=NATO vows to defend its entire territory after Russia attack |url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-europe-russia-vladimir-putin-71bf9d3687e1a04f11dfb895639a13ca |access-date=25 February 2022 |website=[[AP News]]}}&lt;/ref&gt; ესპონეთის პრემიერ მინისტრმა, [[კაია კალასი|კაია კალასმა]], განაცხადა: „რუსეთის ფართო აგრეასია საფრთხეს წარმოადგენს მთლიანი სამყაროსა და NATO-სთვის და NATO-ს კონსულტაციები მოკავშირეების უსაფრთხოების გაძლიერების შესახებ უნდა დაიწყოს NATO-ს მოკავშირეების დასაცავად. რუსეთის აგრესიის წინააღმდეგ საუკეთესო პასუხი ერთობაა.“&lt;ref&gt;{{cite web |date=23 February 2022 |title=Poland and Baltic countries trigger consultations under NATO article 4 |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/h_e828bdb524147e7b3ca4a611b767d7b4 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224092134/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-23-22/h_e828bdb524147e7b3ca4a611b767d7b4 |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt; 24 თებერვალს [[იენს სტოლტენბერგი|სტოტლენბერგმა]] განაცხადა ახალი გეგმის შესახებ, რომელიც „მოგვცემს ძალების განლაგების შესაძლებლობას, მათ შორის NATO-ს რეაგირების ძალები, სადაც საჭირო იქნებოდა.“&lt;ref name=&quot;moreunited&quot;&gt;{{cite news |date=24 February 2022 |title=NATO 'more united and determined than ever' after Russia's 'brutal act of war' on Ukraine |newspaper=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/nato-response-russia-attack-ukraine/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/nato-response-russia-attack-ukraine/ |archive-date=26 February 2022 |first1=Annabelle |last1=Timsit |first2=Emily |last2=Rauhala}}&lt;/ref&gt; შეჭრის შემდეგ, NATO-მ დაანონსა სამხედრო განლაგეგების გაზდა&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_192404.htm |title=Statement by the North Atlantic Council on Russia's attack on Ukraine |date=24 February 2022 |access-date=1 March 2022 |quote=Today, we have held consultations under Article 4 of the Washington Treaty. We have decided, in line with our defensive planning to protect all Allies, to take additional steps to further strengthen deterrence and defence across the Alliance.}}&lt;/ref&gt; [[ბალტიისპირეთი|ბალტიისპირეთში]], რუმინეთში და პოლონეთში.&lt;ref&gt;{{cite web |title=NATO puts warplanes on alert, to increase troop presence on eastern flank |url=https://www.thestar.com.my/news/world/2022/02/24/nato-to-step-up-deterrence-measures-after-russian-attack-calls-summit |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.thestar.com.my/news/world/2022/02/24/nato-to-step-up-deterrence-measures-after-russian-attack-calls-summit |archive-date=26 February 2022 |website=[[The Star (Malaysia)|The Star]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Cook |first=Lorne |title=NATO leaders agree to bolster eastern forces after invasion |url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/nato-leaders-meet-reassure-allies-russia-ukraine-83105473 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://abcnews.go.com/International/wireStory/nato-leaders-meet-reassure-allies-russia-ukraine-83105473 |archive-date=26 February 2022 |website=[[ABC News]]}}&lt;/ref&gt;

გაეროს უშიშროების საბჭოს შეხვედრის შემდეგ სტოტლენბერგმა განაცხადა, რომ ისტორიაში პირველად NATO-ს რეაგირების ძალები გაიგზავნებოდა აღმოსავლეთ საზღვარზე. ძალებში შედიოდა [[უმაღლესი მომზადების გაერთიანებული დავალებათა ჯგუფი]] (VJTF), რომელსაც ამჟამად [[საფრანგეთი|საფრნგეთი]] მეთაურობს.&lt;ref name=&quot;NATO 20220225&quot;&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=NATO Agrees To Partial Deployment Of Response Force To Eastern Member Countries |url=https://www.rferl.org/a/nato-combat-ready-force-eastern-states-russia/31723732.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.rferl.org/a/nato-combat-ready-force-eastern-states-russia/31723732.html |archive-date=26 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[RadioFreeEurope]]/RadioLiberty}}&lt;/ref&gt; ასევე განაცხადეს, რომ NATO-ს ქვეყნები უკრიანაში გაგზავნიდნენ იარაღებს, მათ შორის საჰაერო თავდაცვის მოწყობილობებს. [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-მ 24 თებერვალს განაცხადა, რომ ევროპაში განლაგებულ 5 000 ამერიკელ სამხედროს შეუერთდებოდა კიდევ დამატებით 7 000 სამხედრო.&lt;ref name=&quot;NATO 20220225&quot; /&gt; NATO-ს ძალებში შედის [[USS Harry S. Truman|USS ''Harry S. Truman'']]-ის [[ავიამზიდის დამრტყმელი ჯგუფი 8]], რომელიც [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვაში]] შევიდა ერთი კვირით ადრე. ავიამზიდის დამრტყმელი ჯგუფი გადავიდა NATO-ს მმართველობის ქვეშ [[ცივი ომი|ცივი ომის]] შემდეგ პირველად.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Coleman |first1=Julie |date=25 February 2022 |title=NATO takes command of US carrier strike group as allies send more jets and warships to deter Russia's threat against Ukraine |url=https://news.yahoo.com/nato-takes-command-us-carrier-190427482.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://news.yahoo.com/nato-takes-command-us-carrier-190427482.html |archive-date=26 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[Business Insider]]}}&lt;/ref&gt; 27 თებერვალს [[ოლაფ შოლცი|ოლაფ შოლცმა]] განაცხადა, რომ გერმანიის თავდაცვის ბიუჯეტი გაიზრდებოდა 100 მილიარდი ევროთი (113 მილიარდი აშშ დოლარი)&lt;ref&gt;{{cite web |title=Germany commits 100 billion euros to new armed forces fund |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/germany-commits-100-billion-euros-to-new-armed-forces-fund/ar-AAUmRRo|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.msn.com/en-us/news/world/germany-commits-100-billion-euros-to-new-armed-forces-fund/ar-AAUmRRo|archive-date=27 February 2022 |website=[[MSN]] |publisher=[[Associated Press]] |access-date=27 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; და განაცხადა: „უკრაინაში შეჭრით ჩვენ ახალ ერაში ვართ.“ თავდაცვის ბიუჯეტის გაზრდით გერმანიის თავდაცვის ბიუჯეტი მშპ-ს 2% გახდა და დააკმაყოფილა NATO-ს მოთხოვნა, რომელიც 2024 წლამდე უნდა შეასრულოს ყველა წევრმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Germany to Boost Military Spending in Latest Historic Shift |url=https://finance.yahoo.com/news/germany-lift-defense-spending-latest-113940829.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://finance.yahoo.com/news/germany-lift-defense-spending-latest-113940829.html |archive-date=27 February 2022 |website=[[Bloomberg News]] |access-date=27 February 2022 |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

==== ევროპის კავშირი ====
[[File:European Union member states and candidates v2.svg|thumb|[[ევროკავშირი]]:
{{Legend|#3F48CC|ამჟამინდელი წევრები}}
{{Legend|#48cc3f|მოლაპარაკებები გაწევრიანებაზე}}
{{legend|#71f268|წევრობის კანდიდანტები}}
{{Legend|#FFD833|აპლიკანტი ქვეყნები}}
{{Legend|#FF9130|პოტენციური კანდიდანტები}}
{{Legend|#808080|ყოფილი წევრები}}]]

27 თებერვალს ევროპის კომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლეიენმა განააცხადა, რომ ევროკავშირი აკრძალაბდა სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად მედიებს, [[RT (TV Network)|RT]]-სა და [[Sputnik (news agency)|Sputnik]]-ს, დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის საპასუხოდ.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Kayali |first1=Laura |title=EU to ban Russia's RT, Sputnik media outlets, von der Leyen says |url=https://www.politico.eu/article/ursula-von-der-leyen-announces-rt-sputnik-ban/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.politico.eu/article/ursula-von-der-leyen-announces-rt-sputnik-ban/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |work=[[Politico]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; მან ასევე განაცდა, რომ ევროკავშირი უკრაინისთვის იყიდიდა სამხედრო აღჭურვილობასა და იარაღს.&lt;ref&gt;{{cite news |title='Watershed moment': EU to buy and deliver weapons to Ukraine |url=https://www.euronews.com/2022/02/27/eu-to-buy-and-deliver-weapons-to-ukraine-the-first-time-the-bloc-has-financed-military-sup |access-date=27 February 2022 |work=[[Euronews]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;

28 თებერვალს [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ზელენკიმ]] [[ევროკავშირი|ევროკავშირში]] გაწევირანება სწრაფი წესით მოითხოვა. მალე გავრცელდა დოკუმენტის ხელისმოწერის ფოტოებიც.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Zelensky asks to join the European Union |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/28/russia-ukraine-war-putin-news/ |newspaper=[[The Washington Post]] |access-date=28 February 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

მალევე, 2 მარტს, [[საქართველო|საქართველომაც]] შეიტანა განაცხადი დაჩქარებული წესით ევროკავშირში გაწევრიანების შესახებ.&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/news/irakli-kobakhidze-qartuli-ocnebis-politikurma-gundma-miigho-gadawyvetileba-evrokavshiris-wevrobis-kandidatis-statusis-misaghebad-ganackhadi-dauyovnebliv-waradginos/ ირაკლი კობახიძე - „ქართული ოცნების“ პოლიტიკურმა გუნდმა მიიღო გადაწყვეტილება, ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მისაღებად განაცხადი დაუყოვნებლივ წარადგინოს]&lt;/ref&gt; 3 მარტს განაცხადს ხელი მოაწერა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა [[ირაკლი ღარიბაშვილი|ირაკლი ღარიბაშვილმა]].&lt;ref&gt;[https://1tv.ge/news/irakli-gharibashvilma-saqartvelos-evrokavshirshi-wevrobis-ganackhads-kheli-moawera-video/ ირაკლი ღარიბაშვილმა საქართველოს ევროკავშირში წევრობის განაცხადს ხელი მოაწერა]&lt;/ref&gt; ევროკავშირის წევრობაზე განაცხადი შეიტანა [[მოლდოვა|მოლდოვამაც]].

==== ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია (OSCE) ====
23 თებერვლას, [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკისა]] და [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკის]] აღიარების შემდეგმ [[ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|OSCE]]-ს პოლონელმა თავმჯდომარემ სასწრაფოდ მოიწვია ორგანიზაციის მუდმივი საბჭო სიტუაციის განსახილად. პოლონეთის მინისტრებმა განაცხადეს, რომ პუტინის ქცევებმა დაარღვია [[მინსკის ხელშეკრულება|მინსკის შეთანხმება]].&lt;ref name=&quot;:44&quot;&gt;{{cite web|title=Special OSCE Permanent Council meeting held following Russian decision to recognize parts of Donetsk and Luhansk regions of Ukraine as independent|url=https://www.osce.org/chairmanship/512857|access-date=4 March 2022|website=www.osce.org}}&lt;/ref&gt;

24 თებერვალს OSCE-ს გენერალურმა მდივანმა და თავმჯდომარემ, რომელიც ამავდროულად პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრია, [[ზბიგნიევ რაუ|ზბიგნიევ რაუმ]], განაცხადა, რომ რუსეთმა დაიწყო სამხედრო ოპერაციები უკრაინაში, რომელსაც მკაცრად გმობდნენ.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Joint statement by OSCE Chairman-in-Office Rau and Secretary General Schmid on Russia's launch of a military operation in Ukraine |url=https://www.osce.org/chairmanship/512890 |access-date=4 March 2022 |website=www.osce.org}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს OSCE-ის პარლამენტარებმაც დაგმეს რუსეთის ქცევები და მოითხოვეს დეესკალაცია ვენის საზამთრო შეხვედრაზე, 24-25 თებერვალს, და სამხედრო ოპერაციების დაუყოვნებლივი შეჩერება.&lt;ref&gt;{{cite web |title=OSCE parliamentarians condemn Russian military action in Ukraine, call for de-escalation at Vienna Winter Meeting |url=https://www.osce.org/parliamentary-assembly/512938 |access-date=4 March 2022 |website=www.osce.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=The Reinforced Meeting of the OSCE Permanent Council at the Ministerial Level |url=https://www.osce.org/chairmanship/512974 |access-date=4 March 2022 |website=www.osce.org}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Statement of the Secretary General on the temporary evacuation of OSCE staff from Ukraine |url=https://www.osce.org/secretary-general/512953 |access-date=4 March 2022 |website=www.osce.org}}&lt;/ref&gt;

==== გაერო ====
[[File:United Nations General Assembly resolution ES-11 L.1 vote.svg|thumb|ხმისმიცემის შედეგები გაეროს რეზოლუციაზე, რომელიც რუსეთის ავალდებულებს ჯარების უკრაინიდან გამოყვანას&lt;br /&gt;{{Legend|#74C365|ეთანხმება}}{{Legend|#ab4e52|ეწინააღმდეგება}}{{Legend|#FADA5E|თავი შეიკავა}}{{Legend|#89CFF0|არ ესწრებოდა}}{{legend|#C0C0C0|არაა წევრი}}
]]
23 თებერვალს [[გაერო|გაეროს]] გენერალურმა მდივანმა, [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტერეშმა]], რუსეთს სასწრაფოდ მოთხოვა აგრესიის შეჩერება სიტყვებით: „თუ საჭირო ოპერაცია (სამხედრო) მართლაც მზადდება, გულის სიღრმიდან ერთი სათქმელი მაქვს: პრეზიდნეტო პუტინო, შეაჩერე შენი სამხედროები. [[Give Peace a Chance|Give peace a chance]]. უკვე ზედმეტად ბევრი ადამიანი დაიღუპა.“&lt;ref&gt;{{cite web |title='Give Peace a Chance', Secretary-General Urges Russian Federation at Security Council Meeting on Ukraine, Saying too Many People Have Died {{!}} Meetings Coverage and Press Releases |url=https://www.un.org/press/en/2022/sgsm21155.doc.htm |access-date=4 March 2022 |website=www.un.org |publisher=[[United Nations]]}}&lt;/ref&gt;

საფრანგეთისა და აშშ-ის ელჩებმა განაცხადეს, რომ 25 თებერვალს [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] წარუდგენდნენ ახალ რეზოლუციას.&lt;ref name=&quot;WSJ-2022-02-23&quot;&gt;{{cite web|title=U.S. Says Russia Will Face U.N. Security Council Resolution |url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/pUrIX20rUPrwgE9WQPoX |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064610/https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/pUrIX20rUPrwgE9WQPoX |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[Wall Street Journal]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=MacNamee |first1=Garreth |title='We will hold the Kremlin accountable': International anger as Russia attacks Ukraine |url=https://www.thejournal.ie/ukraine-reaction-invasion-5691713-Feb2022/ |access-date=24 February 2022 |work=[[TheJournal.ie]] |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224052048/https://www.thejournal.ie/ukraine-reaction-invasion-5691713-Feb2022/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[დიდმა ბრიტანეთ|დიდმა ბრიტანეთმა]],&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Demianyk |first1=Graeme |title=Boris Johnson Condemns Russia's 'Unprovoked Attack' On Ukraine |url=https://www.huffingtonpost.co.uk/entry/boris-johnson-response-attack-russia-ukraine-putin_uk_621713afe4b0afc668baee29 |access-date=24 February 2022 |work=[[HuffPost UK]] |date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064549/https://www.huffingtonpost.co.uk/entry/boris-johnson-response-attack-russia-ukraine-putin_uk_621713afe4b0afc668baee29 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-მ,&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/biden-calls-putin-s-ukraine-actions-an-unprovoked-and-unjustified-attack-CGTFzK7GobHRwkC103AB |title=Biden Calls Putin's Ukraine Actions an 'Unprovoked and Unjustified' Attack |date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |work=[[Wall Street Journal]] |first=Tarini |last=Parti |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224064548/https://www.wsj.com/livecoverage/russia-ukraine-latest-news/card/biden-calls-putin-s-ukraine-actions-an-unprovoked-and-unjustified-attack-CGTFzK7GobHRwkC103AB |url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[კანადა|კანადამ]]&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Blanchfield |first1=Mike |last2=Berthiaume |first2=Lee |title=Trudeau condemns Russia's attack on Ukraine, says Russia will suffer consequences |url=https://www.cp24.com/world/trudeau-condemns-russia-s-attack-on-ukraine-says-russia-will-suffer-consequences-1.5793901 |website=[[CP24]] |date=24 February 2022 |agency=The Canadian Press |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224151318/https://www.cp24.com/world/trudeau-condemns-russia-s-attack-on-ukraine-says-russia-will-suffer-consequences-1.5793901 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; და [[ევროკავშირი|ევროპის კავშირმა]] თავდასხმას არაპროვოცირებული და გაუმართლებელი უწოდეს&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://townhall.com/tipsheet/madelineleesman/2022/02/24/eu-to-hit-russia-with-new-sanctions-over-its-barbaric-invasion-of-ukraine-n2603729 |title=EU to hit Russia With New Sanctions Over Its 'Barbaric' Invasion of Ukraine |date=24 February 2022 |website=Townhall |last=Leesman |first=Madeline |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224164649/https://townhall.com/tipsheet/madelineleesman/2022/02/24/eu-to-hit-russia-with-new-sanctions-over-its-barbaric-invasion-of-ukraine-n2603729 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მკაცრი სანქციების დაწესების პირობა დადეს რუსი ინდივიდების, რუსული ბიზნესებისა და აქტივების წინაათმდეგ.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Rankin |first1=Jennifer |last2=Holmes |first2=and Oliver |last3=Lock |first3=Samantha |last4=Harding |first4=Luke |last5=Boffey |first5=Daniel |last6=Boffey |first6=Daniel |last7=Chrisafis |first7=Angelique |last8=O'Carroll |first8=Lisa |last9=Roth |first9=Andrew |date=24 February 2022 |title=Ukraine crisis latest news: Russia invading on multiple fronts, former Ukrainian defence minister says |work=[[The Guardian]] |url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv |access-date=24 February 2022 |issn=0261-3077 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224075414/https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv|url-status=live}}&lt;/ref&gt; 25 თებერვალს რუსეთმა ვეტო დაადო ახალ რეზოლუციას, როგორც მოსალოდნელი იყო, 11 ქვეყანა დაეთანხმა რეზოლუციას, ხოლო [[ჩინეთი|ჩინეთმა]], [[ინდოეთი|ინდოეთმა]] და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულმა საემიროებმა]] თავი შეიკავეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=At U.N., Russia vetoes U.S. resolution condemning Ukraine invasion |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/25/ukraine-invasion-russia-news/#link-VAD5RAA4NFBYDBHCHBNAHAKFCE |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/25/ukraine-invasion-russia-news/#link-VAD5RAA4NFBYDBHCHBNAHAKFCE |archive-date=26 February 2022 |newspaper=[[The Washington Post]] |access-date=26 February 2022 |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; 27 თებერვალს გაეროს უშიშროების საბჭომ კენჭი უყარა გაეროს [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გენერალური ასამბლეის]] სასწრაფო სესიას, იმავე შედეგებით.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Nichols |first1=Michelle |title=U.N. Security Council calls rare General Assembly session on Ukraine |url=https://www.reuters.com/world/un-security-council-calls-rare-general-assembly-session-ukraine-2022-02-27/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/world/un-security-council-calls-rare-general-assembly-session-ukraine-2022-02-27/ |archive-date=27 February 2022 |website=[[Reuters]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; ისტორიაში მე-11 სპეციალური სესია ჩატარდა 28 თებერვლას და სიტყვით გამოსვლებმა რამდენიმე დღეს გასტანა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Tawfik |first1=Nada |title=Rare UN meeting gets under way |url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60542877?ns_linkname=621ce500ec502b53cd480244%26Rare%20UN%20meeting%20gets%20under%20way%262022-02-28T15%3A27%3A22.255Z&amp;ns_fee=0&amp;pinned_post_locator=urn:asset:94c61eaf-858f-42a5-a9e9-2bd5e2698f49&amp;pinned_post_asset_id=621ce500ec502b53cd480244 |publisher=[[BBC News]] |access-date=28 February 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭო|გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოს]] შეხვედრისას, 1 მარტს, პროტესტის ნიშნად 100-ზე მეტმა დიპლომატმა დატოვა დარბაზი [[სერგეი ლავროვი|სერგეი ლავროვის]], რომელიც შეხვედრას ონლაინ ჩაერთო, იგი სანქციების გამო ფიზიკურად ვერ ჩავიდა გაეროს შტაბ-ბინაში, [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], გამოსვლისას.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Nebehay |first=Stephanie |date=1 March 2022 |title=Western envoys, allies walk out on Lavrov speech to UN rights forum |work=[[Reuters]] |url=https://www.reuters.com/world/eu-us-british-envoys-boycott-lavrov-speech-un-rights-forum-2022-03-01/ |url-status=live |access-date=1 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220301161517/https://www.reuters.com/world/eu-us-british-envoys-boycott-lavrov-speech-un-rights-forum-2022-03-01/ |archive-date=1 March 2022 |quote=More than 100 diplomats from some 40 Western countries and allies including Japan walked out of a speech by Russian Foreign Minister Sergei Lavrov to the top U.N. human rights forum on Tuesday in protest over Russia's invasion of Ukraine.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Cumming-Bruce |first=Nick |date=1 March 2022 |title=Diplomats walk out of Lavrov's speech at the U.N. in Geneva. |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/2022/03/01/world/europe/lavrov-speech-un.html |url-status=live |access-date=1 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220301162010/https://www.nytimes.com/2022/03/01/world/europe/lavrov-speech-un.html |archive-date=1 March 2022 |quote=Ukraine's ambassador to the United Nations in Geneva led the walkout, which left a largely empty conference hall to hear the remarks by Foreign Minister Sergey V. Lavrov at a conference on disarmament.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Shah |first=Furvah |date=1 March 2022 |title=UN diplomats walk out on Russian minister's speech in protest at Ukraine invasion |work=[[The Independent]] |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/un-walkout-ukraine-russia-minister-sergei-lavrov-b2025921.html |url-status=live |access-date=1 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220301181252/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/un-walkout-ukraine-russia-minister-sergei-lavrov-b2025921.html |archive-date=1 March 2022 |quote=Dozens of officials, including those from Britain, the US and the European Union, left the UN Human Rights Council meeting in Geneva, Switzerland on Tuesday as a video message from Vladimir Putin's ally played.}}&lt;/ref&gt;

ადამიანთა უფლებებისთვის გაეროს უმაღლესმა კომისიონერმა, [[მიშელ ბაჩელეტი|მიშელ ბაჩელეტმა]], მოითოხვა უკრაინაში რუსეთის სამხედრო მოქმედებების დაუყოვნებლივი შეჩერება.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=28153&amp;LangID=E |title=OHCHR &amp;#124; UN Human Rights Chief urges an immediate halt to the Russian Federation's military action against Ukraine |website=www.ohchr.org}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს გაერომ კენჭი უყარა რეზოლუციას, რომელიც რუსეთს უკრაინის დატოვებას ავალდებულებდა. 141 ქვეყანა მხარს უჭერდა რეზოლუციას, 35-მა თავი შეიკავა ხოლო ბელარუსი, ჩრდილოეთი კორეა, სირია და ერიტრეა რუსეთის ერთადერთი მხარდამჭერები იყვნენ.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Pamuk |first1=Humeyra |last2=Landay |first2=Jonathan |title=U.N. General Assembly in historic vote denounces Russia over Ukraine invasion |url=https://www.reuters.com/world/un-general-assembly-set-censure-russia-over-ukraine-invasion-2022-03-02/ |work=[[Reuters]] |date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt;

==== ქვეყნების რეაქცია ====
[[File:International reactions to the 2022 Russian invasion of Ukraine.svg|thumb|upright=1.36|right|საერთაშორისო რეაქციების რუსეთის უკრანაში შეჭრაზე.
----
{{legend|#0099FF|დაგმეს შეჭრა}}
{{legend|#666666|შეინარჩუნეს ნეიტრალიტეტი}}
{{legend|#FF6600|შეჭრა დააბრალეს NATO-ს „პროვოკაციებს“}}
{{legend|#C0C0C0|უცნობია}}
----
{{legend|#FF0000|რუსეთი}}
{{legend|#0000FF|უკრიანა}}]]

[[File:20220302 Ambasada RP w Sarajewie, flagi PL i UA.jpg|thumb|უკრაინის დროშა პოლონეთის საერჩოზე [[სარაევო|სარაევოში]]]]

* {{flag|ჩინეთი}} – ჩინეთის პროპაგანდამ უკრიანაში მიმდინარე სიტუაცია აშშ-სა და NATO-ს დააბრალა,&lt;ref&gt;{{cite news |title=China’s Propaganda Machine Gears Up for Putin — and Blames America for the Invasion |url=https://www.rollingstone.com/politics/politics-features/russia-china-ukraine-propaganda-invasion-ccp-1315024/ |work=Rolling Stone |date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=How China embraces Russian propaganda and its version of the war |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2022/03/05/asia-pacific/russia-china-information-war/ |work=Japan Times |date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt; თუმცა ჩინეთმა ოფიციალურად ნეიტრალიტეტი აირჩია.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Wen Liu |first1=Tracy |title=China’s Propaganda Over Ukraine Is Shifting and Uncertain |url=https://foreignpolicy.com/2022/03/01/china-propaganda-ukraine-russia/ |publisher=FP |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=China asked Russia to delay Ukraine invasion until after Olympics -NYT |url=https://www.reuters.com/world/us-officials-say-china-asked-russia-delay-ukraine-war-until-after-beijing-2022-03-02/ |work=Reuters |date=3 March 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს [[ნიუ-იორკ ტაიმზი (გაზეთი)|''ნიუ-იორკ ტაიმზმა'']] განაცხადა, რომ, ბაიდენის ადმინისტრაციაზე და ევროპელ თანამდებობის პირებზე დაყრდნობით, ჩინეთმა პუტინს უკრაინაში შეჭრის გადატანა და [[ზამთრის ოლიმპიური თამაშები 2022|პეკინის ზამთრის ოლიმპიადის]] დასრულებამდე მოეცადა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Wong |first1=Edward |last2=Barnes |first2=Julian |title=China Asked Russia to Delay Ukraine War Until After Olympics, U.S. Officials Say |url=https://www.nytimes.com/2022/03/02/us/politics/russia-ukraine-china.html |publisher=The New York Times |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

* {{flag|საფრანგეთი}} – [[ემანუელ მაკრონი]] ინარჩინებს კომუნიკაციას პუტინთან და მოქმედებს, როგორც დიპლომატიის ცენტრი ევროპაში. მაკრონი ასევე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ევროკავშირისა და NATO-ს საპასუხო ზომებში.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Emmanuel Macron's Ukraine mission buys time, but works no miracles |url=https://www.economist.com/europe/emmanuel-macrons-ukraine-mission-buys-time-but-works-no-miracles/21807598 |newspaper=The Economist |date=8 February 2022 |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Troianovski |first1=Anton |title=A Putin-Macron call leaves France persuaded that Russia wants ‘control of all of Ukraine.’ |url=https://www.nytimes.com/2022/03/03/world/europe/putin-macron-call.html |publisher=The New York Times |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Bisserbe |first1=Noemie |title=French President Emmanuel Macron Declares Run for Re-Election |url=https://www.wsj.com/articles/french-president-emmanuel-macron-declares-run-for-re-election-11646335861 |publisher=The Wall Street Journal |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

* {{flag|გერმანია}} – გერმანიამ შეჭრამდე შეიანრჩინა პოლიტიკა ლეტალური იარაღის არგადაცემისა და საშუალო კლასის მხარდაჭერის შესახებ, რომელიც [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდეგ მიიღეს. შეჭრის შემდეგ გერმანიამ შეაჩერა [[ჩრდილოეთის ნაკადი 2]], რამაც შესაძლოა საშუალო კლასისთვის სირთულეები გამოიწვიოს, და უკრაიას გაუგზავნა საბრძოლო მასალა და იარაღი. ''[[ეკონომისტი (ჟურნალი)|ეკონომისტმა]]'' პოლიტიკის ცვლას ახალი ეპოქა უწოდა. გერმანიამ თავდაცვის ბიუჯეტი 100 მილიარდი ევროთი გაზარდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=With war at its doors, Europe discovers a capacity for action |url=https://www.economist.com/europe/with-war-at-its-doors-europe-discovers-a-capacity-for-action/21807967 |newspaper=[[The Economist]] |date=5 March 2022 |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

* {{flag|ინდოეთი}} – [[ინდოეთის პრემიერ-მინისტრი|ინდოეთის პრემიერ-მინისტრმა]], [[ნარენდრა მოდი|ნარენდრა მოდიმ]], შეიკავა თავი და არ დაგმო რუსეთის შეჭრა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Modi Appeals for 'Cessation of Violence' in Call With Putin, First Indian Reaction to Russian Attack |url=https://thewire.in/diplomacy/modi-appeals-for-cessation-of-violence-in-call-with-putin-first-indian-reaction-to-russian-attack |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://thewire.in/diplomacy/modi-appeals-for-cessation-of-violence-in-call-with-putin-first-indian-reaction-to-russian-attack |archive-date=26 February 2022 |website=[[The Wire (India)|The Wire]]}}&lt;/ref&gt; ინდოეთი ამზადებდა ახალ ეკონომიკურ მექანიზმს, რომლითაც რუსეთთან [[ინდური რუპია|რუპიებით]] ივაჭრებდა და თავს აარიდებდა დასავლურ სანქციებს.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Jadhav |first1=Rajendra |last2=Anand |first2=Nupur |last3=Ahmed |first3=Aftab |title=India explores setting up rupee trade accounts with Russia to soften sanctions blow – sources |url=https://www.reuters.com/world/india/india-explores-setting-up-rupee-trade-accounts-with-russia-soften-sanctions-blow-2022-02-25/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.reuters.com/world/india/india-explores-setting-up-rupee-trade-accounts-with-russia-soften-sanctions-blow-2022-02-25/ |archive-date=26 February 2022 |website=[[Reuters]] |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt;

* {{Flag|ყაზახეთი}} – რუსეთმა ყაზახეთს ჯარის გაგზავნა მოთხოვა უკრაინაში, შეჭრის მხარდასაჭერად, თუმცა ყაზახეთმა უარი თქვა და განაცხადა, რომ ის არ აღიარებდა [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკისა]] და [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანსკის]] დამოუკიდებლობას და ამიტომ შეჭრაში მონაწილეობას ვერ მიიღებდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/russia-ukraine-live-updates-n1289976/ncrd1289985 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.nbcnews.com/news/world/live-blog/russia-ukraine-live-updates-n1289976/ncrd1289985 |archive-date=26 February 2022 |agency=[[NBC News]] |title=One of Russia's closest allies denies request for troops |date=25 February 2022 |access-date=25 February 2022 |last=Alexander |first=Peter |author-link=Peter Alexander (journalist)}}&lt;/ref&gt;

=== სხვები ===
==== რელიგიური ლიდერები ====
*[[რომის პაპი|რომის პაპმა]] [[ფრანცისკე|ფრანცისკემ]] [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ზელენსკისთან]] სატელეფონოზარში „ღრმა მწუხარება“ გამოხატა და ზელენსკიმ მადლობა გადაუხადა მხარდაჭერისთვის.&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Adrienne |last1=Vogt |first2=Lauren |last2=Said-Moorhouse |first3=Jeevan |last3=Ravindran |first4=Peter |last4=Wilkinson |first5=Jessie |last5=Yeung |first6=Brad |last6=Lendon |first7=Steve |last7=George |first8=Meg |last8=Wagner |first9=Amir |last9=Vera |date=26 February 2022 |title=Pope expresses &quot;his deepest sorrow&quot; in phone call with Zelensky |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_8ce86aec7efbf5b3b607258cf1eb49f1 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_8ce86aec7efbf5b3b607258cf1eb49f1 |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;
*[[მსოფლიო პატრიარქი|მსოფლიო პატრიარქმა]] [[ბართლომე I (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|ბართლომე I]]-მა ომის დასრულება მოითოხვა, ომს საშინელი უწოდა და [[უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესია|უკრაინის მართლმადიდებლურ ეკლესიას]] მხარდაჭერა გამოუცხადა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Christian Orthodox spiritual leader calls for end of Ukraine war |url=https://www.reuters.com/world/europe/christian-orthodox-spiritual-leader-calls-end-ukraine-war-2022-02-27/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/christian-orthodox-spiritual-leader-calls-end-ukraine-war-2022-02-27/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |work=[[Reuters]] |date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;
*[[მიტროპოლიტი|მიტროპოლიტმა]] [[ონოფრე (ბერეზოვსკი)|ონოფრემ]], უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესიის ლიდერმა, ომს გაუმართლებელი უწოდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Moscow Patriarch Kirill, Ukrainian Orthodox leaders issue calls for peace |url=https://religionnews.com/2022/02/24/orthodox-patriarch-of-moscow-kirill-calls-on-all-parties-to-avoid-civilian-casualties-in-ukraine/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://religionnews.com/2022/02/24/orthodox-patriarch-of-moscow-kirill-calls-on-all-parties-to-avoid-civilian-casualties-in-ukraine/ |archive-date=27 February 2022 |work=[[Religion News Service]] |date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Moscow patriarch prays for unity of 'single space' of Russia and Ukraine |url=https://www.pillarcatholic.com/p/moscow-patriarch-prays-for-unity |access-date=3 March 2022 |website=www.pillarcatholic.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Слово Святейшего Патриарха Кирилла в Неделю о Страшном Суде после Литургии в Храме Христа Спасителя / Патриарх / Патриархия.ru |trans-title=Word of His Holiness Patriarch Kirill on the Week of the Last Judgment after the Liturgy at the Cathedral of Christ the Savior / Patriarch / Patriarchy.ru |url=http://www.patriarchia.ru/db/text/5904390.html |access-date=3 March 2022 |website=Патриархия.ru |language=ru}}&lt;/ref&gt;
*[[ჯასტინ უელბი|ჯასტინ უელბიმ]], კანტერბურის [[ანგლიკანიზმი|ანგლიკანმა]] მთავარეპისკოპოსმა, თქვა: „რაც ახლა უკრაინაში ხდება თქვენს სულს წვავს“. მან განაცხადა, რომ ხალხი „მხარდამხარ“ უნდა დადგეს და შეეწინააღმდეგოს იმას, „რაც არასწორია“ უკრაინის კრიზისში.&lt;ref&gt;{{cite web|website=[[BBC News]] |url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-sussex-60619831 |title=Ukraine: Archbishop of Canterbury asks people to stand 'shoulder to shoulder' |date=4 March 2022 |access-date=5 March 2022}}&lt;/ref&gt;

==== გართობისა და სპორტის ორგანიზაციები ====
[[საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტი|საერთაშორისო ოლიმპიურმა კომიტეტმა]] მოითხოვა საერთაშორისო სპორტულ ფედერაციებს გადაეტანათ ან გაეუქმებინათ ბელარუსსა და რუსეთში დაგეგმილი ყველა სპორტული ღნისძიება.&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=International Olympic Committee urges sports bodies to cancel events in Russia, Belarus |url=https://www.espn.com/olympics/story/_/id/33368931/international-olympic-committee-urges-sports-bodies-cancel-events-russia-belarus |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.espn.com/olympics/story/_/id/33368931/international-olympic-committee-urges-sports-bodies-cancel-events-russia-belarus |archive-date=27 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[ESPN]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=Russia stripped of major events as invasion of Ukraine intensifies |url=https://www.reuters.com/lifestyle/sports/russia-stripped-major-events-invasion-ukraine-intensifies-2022-02-25/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.reuters.com/lifestyle/sports/russia-stripped-major-events-invasion-ukraine-intensifies-2022-02-25/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[Reuters]]}}&lt;/ref&gt; ბელარუს და რუს სპორტსმენებს გამოსვლის უფლება მხოლოდ ნეიტრალიტეტის დაცვით შეეძლებოდათ, მათ არ უნდა წარმოედგინათ რუსეთი და ბელარუსი.&lt;ref name=&quot;WaPO IOC&quot;&gt;{{cite news |date=28 February 2022 |title=IOC, FIFA clamp down on Russian and Belarussian athletes and teams |url=https://www.washingtonpost.com/sports/2022/02/28/sports-russia-ukraine/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtonpost.com/sports/2022/02/28/sports-russia-ukraine/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |newspaper=[[The Washington Post]]}}&lt;/ref&gt; [[ველოსიპედისტების საერთაშორისო კავშირი|ველოსიპედის საერთაშორისო კავშირმა]] და [[ტანვარჯიშის საერთაშორისო ფედერაცია|ტანვარჯიშის საერთაშორისო ფედერაციამ]] იმოქმედეს მსგავსად.&lt;ref&gt;{{cite press release |url=https://www.uci.org/pressrelease/uci-statement-concerning-the-situation-in-ukraine/5g1BfHYJ85VKaLl7o0U7rI |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.uci.org/pressrelease/uci-statement-concerning-the-situation-in-ukraine/5g1BfHYJ85VKaLl7o0U7rI |archive-date=27 February 2022 |title=UCI statement concerning the situation in Ukraine |publisher=[[Union Cycliste Internationale|UCI]] |date=26 February 2022 |access-date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite press release |title=FIG decision regarding the conflict in Europe |url=https://www.gymnastics.sport/site/news/displaynews.php?idNews=3439 |access-date=26 February 2022 |publisher=[[International Gymnastics Federation]] |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მარტს [[საერთაშორისო პარაოლიმპიური კომიტეტი|საერთაშორისო პარაოლიმპიურმა კომიტეტმა]] განაცხადა, რომ რუს და ბალარუს ათლეტებს [[ზამთრის პარაოლიმპიადა 2022]]-ში გამოსვლა მხოლოდ ნეიტრალური დროშით შეეძლებოდათ.&lt;ref&gt;{{cite press release|title=IPC makes decisions regarding RPC and NPC Belarus|url=https://www.paralympic.org/press-release/ipc-makes-decisions-regarding-rpc-and-npc-belarus|publisher=International Paralympic Committe|date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt; 3 მარტს, კრიტიკის შემდეგ, გადაწყვეტილება შეიცვალა და რუს და ბელარუს ათლეტებს პარაოლიმპიადაში მონაწილეობა აეკრძალათ.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.paralympic.org/news/ipc-decline-athlete-entries-rpc-and-npc-belarus-beijing-2022|title=IPC to decline athlete entries from RPC and NPC Belarus for Beijing 2022|website=paralympic.org|date=3 March 2022|access-date=3 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[ძიუდოს საერთაშორისო ფედერაცია|ძიუდოს საერთაშორისო ფედერაციამ]] პუტინს ჩამოართვა „საპატიო პრეზიდენტისა და ელჩის“ წოდება.&lt;ref&gt;{{cite web |author=[[International Judo Federation]] |date=27 February 2022 |title=International Judo Federation – statement suspending Putin |url=https://www.ijf.org/news/show/official-announcement-of-the-international-judo-federation |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.ijf.org/news/show/official-announcement-of-the-international-judo-federation |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; 1 მარტს [[ციგაობის საერთაშორისო კავშირი|ციგაობის საერთაშორისო კავშირმა]] დაანონსა, რომ რუსეთი და ბელარუსი გაირიცხებოდა ყველა შეჯიბრებიდა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Boren |first1=Cindy |last2=Bonesteel |first2=Matt |date=1 March 2022 |title=Russia, Belarus barred from competition by International Skating Union |url=https://www.washingtonpost.com/sports/2022/03/01/russia-belarus-barred-competition-by-international-skating-union/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtonpost.com/sports/2022/03/01/russia-belarus-barred-competition-by-international-skating-union/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |newspaper=[[The Washington Post]] |ref=skating_russia}}&lt;/ref&gt;

[[UEFA]]-,მ, ევროპული ფეხბურთის ასოციაციამ, გადაწყვიტა 20222 წლის ჩემპიონთა ლიგის ფინალის [[სანქტ-პეტერბურგი|სანქტ-პეტერბურგიდან]] [[საინტ-ლუისი|საინტ-ლუისში]] გადატანა.&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=Champions League Final Will Be Played in Paris, Not Russia |url-status=live |url=https://www.nytimes.com/2022/02/25/sports/soccer/champions-league-final-paris-russia.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.nytimes.com/2022/02/25/sports/soccer/champions-league-final-paris-russia.html |archive-date=27 February 2022 |url-access=limited |access-date=25 February 2022 |website=[[The New York Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=UEFA Champions League final moved from St. Petersburg to Paris |url=https://soccer.nbcsports.com/2022/02/25/uefa-champions-league-final-moved-from-st-petersburg-to-paris/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://soccer.nbcsports.com/2022/02/25/uefa-champions-league-final-moved-from-st-petersburg-to-paris/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[NBC Sports]]}}&lt;/ref&gt; [[პოლონეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პოლონეთის]], [[ჩეხეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ჩეხეთისა]] და [[შვედეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|შვედეთის]] ეროვნულმა ნაკრებებმა უარი განაცხადეს [[რუსეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|რუსეთთან]] თამაშზე.&lt;ref&gt;{{cite web |first1=Adrienne |last1=Vogt |first2=Lauren |last2=Said-Moorhouse |first3=Jeevan |last3=Ravindran |first4=Peter |last4=Wilkinson |first5=Jessie |last5=Yeung |first6=Brad |last6=Lendon |first7=Steve |last7=George |first8=Meg |last8=Wagner |date=26 February 2022 |title=Poland refuses to play Russia in next month's 2022 World Cup qualifier over Ukraine |url=https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_d09e904fff4e101b023b5870b982b80a |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-26-22/h_d09e904fff4e101b023b5870b982b80a |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[CNN]] |url-status=live}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვალს [[FIFA]]-მ და UEFA-მ რუსეთს საეთაშირისო ფეხბურთის თამაში აუკრძალა, [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002|2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპის ჩათვლით.&lt;ref&gt;{{cite news |date=28 February 2022 |title=FIFA suspends Russia from playing international soccer indefinitely |url=https://www.washingtonpost.com/sports/2022/02/28/fifa-suspends-russian-teams/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtonpost.com/sports/2022/02/28/fifa-suspends-russian-teams/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=28 February 2022 |newspaper=[[The Washington Post]]}}&lt;/ref&gt; [[ჰოკეის ეროვნული ლიგა|ჰოკეის ეროვნულმა ლიგამ]] შეაჩერა ყველა რუსული ბიზნეს ურთიერთობა, შეაჩერა რუსულენოვანი საიტი და განაცხადა, რომ რუსეთში არ ჩაატარებდნენ შეჯიბრებებს. [[ყინულის ჰოკეის საერთაშორისო ფედერაცია|ყინულის ჰოკეის საერთაშორისო ფედერაციამ]] შეაჩერა რუსეთისა და ბელარუსის ყველა გუნდის მონაწილეობა შეჯიბრებაში და რუსეთს აუკრძალა 2023 წლის ჰოკეის ახალგაზრდული ჩემპიონათის მასპინძლობა.&lt;ref name=&quot;WaPO IOC&quot; /&gt; ფინურმა ''კოკერიტმა'' და ლატვიურმა ''დინამო რიგამ'' დატოვეს რუსეთის ჰოკეის უმაღლესი საკლუბო ლიგა.&lt;ref&gt;{{cite web |author=[[ESPN]] |date=25 February 2022 |title=Finnish hockey team leaves KHL playoffs over Ukraine invasion |url=https://www.espn.com/nhl/story/_/id/33369502/finnish-team-leaves-khl-playoffs-ukraine-invasion |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.espn.com/nhl/story/_/id/33369502/finnish-team-leaves-khl-playoffs-ukraine-invasion |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=27 February 2022 |title=Dinamo Riga withdraws from KHL following Russian invasion into Ukraine |url=https://nypost.com/2022/02/27/dinamo-riga-withdraws-from-khl-after-russia-invades-ukraine/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://nypost.com/2022/02/27/dinamo-riga-withdraws-from-khl-after-russia-invades-ukraine/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |work=[[New York Post]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=28 February 2022 |title=Dinamo Rīga pulls out of KHL |publisher=[[Public Broadcasting of Latvia]] |url=https://eng.lsm.lv/article/culture/sport/dinamo-riga-pulls-out-of-khl.a445632/ |url-status=live |access-date=28 February 2022 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://eng.lsm.lv/article/culture/sport/dinamo-riga-pulls-out-of-khl.a445632/ |archive-date=1 March 2022 }}&lt;/ref&gt;

[[ფორმულა ერთი|ფორმულა ერთმა]] გააუქმა რუსული გრან პრი, [[სებასტიან ფეტელი|სებასტიან ფეტელმა]] და [[მაქს ვერსტაპენი|მაქს ვერსტაპენმა]] რუსეთში რბოლის ჩატარებას „არასწორი“ უწოდეს.&lt;ref&gt;{{cite web|date=25 February 2022 |title=Sebastian Vettel and Max Verstappen call for Russian GP boycott |url=https://www.telegraph.co.uk/football/2022/02/23/premier-league-clubs-urged-boycott-champions-league-final-uefa/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.telegraph.co.uk/football/2022/02/23/premier-league-clubs-urged-boycott-champions-league-final-uefa/ |archive-date=27 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=[[The Daily Telegraph]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=25 February 2022 |title=Formula 1 statement on the Russian Grand Prix |url=https://www.formula1.com/en/latest/article.formula-1-statement-on-the-russian-grand-prix.4S39V28GpAH5ESb8LksW0J.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.formula1.com/en/latest/article.formula-1-statement-on-the-russian-grand-prix.4S39V28GpAH5ESb8LksW0J.html |archive-date=27 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=F1}}&lt;/ref&gt; [[EA Sports]]-მა დაანონსა რუსული და ბალრუსული გინდების ამოღება როგორც ''[[FIFA 22]]-''იდან, ისე ''[[NHL 22]]-''იდან. კომპანიამ ასევე განაცხადა, რომ ეს შეეხებოდა ახალ ''[[F1 2022]]-''ს, რომელშიც იქნებოდნენ რუსი მრობლელი ნიკიდა მაზეპინი, მისი სპონსორი [[Uralkali]] და რუსული გრან პრი.&lt;ref&gt;{{cite web|title=EA Sports removes Russian teams from NHL, FIFA video games |url=https://www.polygon.com/22958515/fifa-nhl-russian-teams-banned-ea-sports-statement |author-first=Owen S. |author-last=Good |website=[[Polygon (website)|Polygon]] |publisher=[[Vox Media]] |date=2 March 2022 |access-date=2 March 2022}}&lt;/ref&gt; 5 მარტს მაზეპინისა და Uralkali-ის კონტრაქტები გაწყვიტა Haas-ის გუნდმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Haas F1 team splits with Mazepin, Uralkali after Ukraine invasion |url=https://www.autosport.com/f1/news/haas-f1-team-splits-with-mazepin-uralkali-after-ukraine-invasion/8717996/ |access-date=5 March 2022 |website=www.autosport.com |language=en}}&lt;/ref&gt; რუსეთი მოხსნეს ევროვიზია 2022-იდანაც.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Thomas |first=Tobi |date=25 February 2022 |title=Russia is banned from Eurovision after invasion of Ukraine |url=https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2022/feb/25/russia-banned-from-eurovision-after-invasion-of-ukraine |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2022/feb/25/russia-banned-from-eurovision-after-invasion-of-ukraine |archive-date=26 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[The Guardian]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite press release |url=https://eurovision.tv/mediacentre/release/ebu-statement-russia-2022 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://eurovision.tv/mediacentre/release/ebu-statement-russia-2022 |archive-date=26 February 2022 |title=EBU statement regarding the participation of Russia in the Eurovision Song Contest 2022 |work=[[Eurovision Song Contest]] |publisher=[[European Broadcasting Union]] |date=25 February 2022 |access-date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; მის სუპერნაციონალმა სოციალურ მედიაზე განაცხადა, რომ ისინი არ მიიღებდნენ რუს მონაწილეებმს.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Requintina |first=Robert |date=1 March 2022 |title=Miss Supranational bans Russia from joining in solidarity with Ukraine |url=https://mb.com.ph/2022/03/01/miss-supranational-bans-russia-from-joining-in-solidarity-with-ukraine/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://mb.com.ph/2022/03/01/miss-supranational-bans-russia-from-joining-in-solidarity-with-ukraine/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=Manila Bulletin}}&lt;/ref&gt; [[The Walt Disney Company|Disney]]-მ, [[Warner Bros.|Warner Bros]]-მა და [[Sony Pictures]]-მა განაცხადეს, რომ რუსეთში შეაჩერებდნენ ფილების გაშვებას.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/film/2022/mar/01/disney-and-warner-bros-pause-film-releases-in-russia-over-ukraine-invasion |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.theguardian.com/film/2022/mar/01/disney-and-warner-bros-pause-film-releases-in-russia-over-ukraine-invasion |archive-date=1 March 2022 |title=Disney, Sony and Warner Bros pause film releases in Russia over Ukraine invasion |date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[The Guardian]]}}&lt;/ref&gt;

== სამშვიდობო მცდელობები ==
[[File:Volodymyr Zelenskyy met with the heads of governments of Poland, the Czech Republic and Slovenia in Kyiv. (51941194944).jpg|thumb|პოლონეთის მთვარობების პრემიერ-მინისტრები, ჩეხეთისა და სლოვაკეთის პრეზიდნეტები კიევში 15 მარტს (შეჭრის მე-20 დღე). პირველი სამთავრობო დელეგაცია უკრაინაში რუსეთის მიერ დაწყებული შეჭრის შემდეგ.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.reuters.com/world/europe/polands-kaczynski-calls-peacekeeping-mission-ukraine-2022-03-15/|title = Poland's Kaczynski calls for peacekeeping mission in Ukraine|newspaper = Reuters|date = 15 March 2022}}&lt;/ref&gt;]]

28 თებერვალს უკრაინამ და რუსეთმა [[გომელი|გომელში]] ცეცხლის შეწყვეტისა და სამოქალაქო პირების ევაკუაციის მოლაპარაკებები დაიწყეს. სამი მცდელობის შემდეგ შედეგს ვერ მიაღწიეს.&lt;ref&gt;{{cite web|date=7 March 2022|title=Ukraine and Russia hold third round of talks|url=https://www.dw.com/en/ukraine-and-russia-hold-third-round-of-talks/a-61039008|access-date=8 March 2022|website=[[Deutsche Welle]]}}&lt;/ref&gt; 5 მარტს რუსეთმა ხუთ საათ-ნახაევრიანი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა [[ვოლნოვახა|ვოლნოვახასა]] და [[მარიუპოლი|მარიუპოლში]], ჰუმანიტარული დერეფნების გასახსნელად და სამოქალაქო პირების ევაკუაციისათვის.&lt;ref&gt;{{cite web |date=5 March 2022 |title=Russia declares brief ceasefire to allow civilians to leave 2 cities in Ukraine |url=https://www.indiatoday.in/world/russia-ukraine-war/story/russia-ukraine-war-news-updates-ceasefire-open-civilian-corridors-1921003-2022-03-05 |access-date=7 March 2022 |website=[[India Today]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=5 March 2022 |agency=[[Reuters]] |title=Russia declares partial ceasefire in two Ukrainian cities |url=https://www.thehindubusinessline.com/news/world/russia-declares-partial-ceasefire-in-two-ukrainian-cities/article65192853.ece |access-date=7 March 2022 |via=The Hindu BusinessLine}}&lt;/ref&gt; რუსულმა ძალებმა ცეცხლის შეწყვეტა დაარღვიეს ორი ქალაქის დაბომბვით.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-united-nations-europe-singapore-42fc449b3e3336d09660c273aa0d9f19 |title=Live updates: Ukrainian paramedic remembered for bravery |website=AP Press |publisher=[[Associated Press]] |date=6 March 2022 |access-date=8 March 2022 |quote=Russia promised to stop the shelling of Mariupol, a port city of 430,000, and Volnovakha, a city in the east, but violated the cease-fire.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ABC_Ceasfire&quot; /&gt; რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ უკრაინელები თავს დაესხნენ რუსეთის ძალებს.&lt;ref name=&quot;ABC_Ceasfire&quot;&gt;{{cite news |title=Fleeing civilians face Russian bombardment as evacuation ceasefire breaks down in Ukraine and humanitarian crisis worsens |url=https://www.abc.net.au/news/2022-03-06/russia-not-observing-ceasefire-in-ukraine-say-city-leaders/100885872 |access-date=8 March 2022 |publisher=Australian Broadcasting Commission |date=6 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა|წითელმა ჯვარმა]] გამოაცხადა ევაკუაციის მცდელობის წარუმატებლობა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/europe/russia-ukraine-blame-each-other-mariupol-evacuation-fails-again-2022-03-06/ |title=Evacuation of Mariupol fails again, stranding civilians under siege |first1=Edmund |last1=Blair |first2=Alessandra |last2=Prentice |work=[[Reuters]] |date=6 March 2022 |access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;

7 მარტს კრემლმა მშვიდობის სანაცვლოდ მოითხოვა უკრაინის [[ნეიტრალიტეტი]], [[ყირიმის ანექსია რუსეთის ფედერაციის მიერ|ყირიმის ანექსიის]] აღიარება და [[დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა|დონეცკისა]] და [[ლუჰანსკის სახალხო რესპუბლიკა|ლუჰანკის სახალხო რესპუბლიკების]] აღიარება.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russia will stop 'in a moment' if Ukraine meets terms – Kremlin |url=https://www.reuters.com/world/kremlin-says-russian-military-action-will-stop-moment-if-ukraine-meets-2022-03-07/ |work=[[Reuters]] |date=7 March 2022 |access-date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt; იმავე დღეს რუსეთმა დროებითი ცეცხლის შეწყვეტა გამოაცხადა [[კიევი|კიევში]], [[სუმი|სუმში]] და ორ სხვა ქალაქში 10:30 საათზე, მოსკოვის დროით.&lt;ref&gt;{{cite web |date=7 March 2022 |title=Russia announces ceasefire in Kyiv, 3 other cities for humanitarian corridors |url=https://www.hindustantimes.com/world-news/russia-announces-ceasefire-in-kyiv-3-other-cities-for-humanitarian-corridors-101646633888107.html |access-date=7 March 2022 |website=[[Hindustan Times]]}}&lt;/ref&gt; 8 მარტს ზელენსკიმ წინ წამოწია [[ვლადიმერ პუტინი|პუტინთან]] პირდაპირ შეხვედრისა და პუტინის მოთხოვნების განხილვის სურვილი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine's Zelenskiy Says Open to 'Compromise' with Russia on Crimea, Separatist Territories |url=https://www.themoscowtimes.com/2022/03/08/ukraines-zelenskiy-says-open-to-compromise-with-russia-on-crimea-separatist-territories-a76821 |work=[[The Moscow Times]] |date=8 March 2022 |access-date=10 March 2022}}&lt;/ref&gt; ზელენსკიმ თქვა, რომ ის იყო მზად დიალოგისათვის და „არა კაპიტულაციისთვის“.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Israel's Bennett plays peacemaker in Ukraine-Russia war |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-60679175 |work=[[BBC News]] |date=10 March 2022}}&lt;/ref&gt; ზელენსკიმ [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-ს, [[რუსეთი|რუსეთს]], [[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთს]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთს]], [[გერმანია|გერმანიასა]] და თურქეთს წარუდგინა ახალი კოლექტიური თავდაცვის ხელშეკრულება, [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ში შესვლის ალტერნატივად.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Analysis: Two weeks into Ukraine war, analysts detect faint glimmers of compromise emerge |url=https://www.reuters.com/world/europe/two-weeks-into-ukraine-war-faint-glimmers-compromise-emerge-2022-03-10/ |work=[[Reuters]] |date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[ვოლოდიმირ ზელენსკი|ზელენსკის]] პარტიამ, [[ხალხის მსახური (პარტია)|ხალხის მსახურმა]], განაცხადა, რომ უკრაინა არ დათმობდა [[ყირიმის ოლქი|ყირიმს]], [[დონეცკის ოლქი|დონეცკსა]] და [[ლუჰანსკის ოლქი|ლუჰანსკს]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Alternative to NATO proposed by Zelensky's party |url=https://www.jpost.com/international/article-700683 |work=[[The Jerusalem Post]] |date=8 March 2022}}&lt;/ref&gt;

10 მარტს [[ანთალია|ანთალიაში]] შეხვდნენ [[დმიტრო კულება]] და [[სერგეი ლავროვი]], თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[მევლუთ ჩავუშოღლუ|მევლუთ ჩავოშოღლუ]] შეხვედრისას იყო მედიატორი. ეს იყო პირველი მაღალი დონის კონტაქტი ორ მხარეს შორის, შეჭრის დაწყების შემდეგ.&lt;ref&gt;{{cite web |title='No progress' as top Russia, Ukraine diplomats talk in Turkey |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/10/top-russia-ukraine-diplomats-arrive-in-turkey-for-talks |date=10 March 2022 |access-date=11 March 2022 |publisher=[[Al Jazeera]]}}&lt;/ref&gt; 15 მარტს გაიმართა მოლაპარაკების მეოთხე რაუნდი, ზელენსკიმ განაცხადა, რომ დათანხმდებოდა [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|NATO]]-ს წევრობისკენ სვლის შეჩერებას.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/russia-said-to-ease-stance-at-talks-zelensky-says-ukraine-accepts-not-joining-nato/|title=Russia said to ease stance at talks, Zelensky says Ukraine accepts not joining NATO|newspaper=[[The Times of Israel]]|date=15 March 2022|access-date=15 March 2022}}&lt;/ref&gt; 17 მაერს ''[[Financial Times]]''-მა განაცხადა, რომ 15 პუნქტიანი მოლაპარაკებული გეგმა ზელენსკიმ შეაფასა, როგორც ომის დასრულების მეტად „რეალისტური“ შესაძლებლობა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Reed |first1=John |last2=Olearchyk |first2=Roman |last3=Shotter |first3=James |last4=Schwartz |first4=Felicia |title=Zelensky says Ukrainian and Russian positions becoming more 'realistic' |url=https://www.ft.com/content/7b341e46-d375-4817-be67-802b7fa77ef1 |access-date=17 March 2022 |work=Financial Times |date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt; [[მიხაილო პოდოლიაკი|მიხაილო პოდოლიაკმა]], უკრაინის მხრიდან მთავარმა დიპლომატმა მოლაპარაკებებზე, განაცხადა, რომ 15 პუნქტიან გეგმაში შედიოდა რუსეთის ძალების უკრაინიდან გასვლა, საერთაშორისო სამხედრო დახმარების გარანტია კონფლიქტის განახლების შემთხვევაში და უკრაინის NATO-სკენ სვლის შეჩერება.&lt;ref&gt;&quot;What could a Ukraine-Russia peace agreement look like?&quot; TRT World News. March 18, 2022. [https://www.trtworld.com/magazine/what-could-a-ukraine-russia-peace-agreement-look-like-55615/amp]&lt;/ref&gt; 17 მარტს მევლუთ ჩავოშოღლუ გახდა პირველი საგაერო საქმეთა მინისტრი, რომელიც უკრაინაში ჩავიდა შეჭრის დაწყების შემდეგ, იგი შეხვდა დმიტრო კულებას და განიხილა ახალი კოლექტიური თავდაცვის ხელშეკრულების გეგმა, მან განაცხადა, რომ „ცეცხლის შეწყვეტის იმედი გაიზარდა“.&lt;ref&gt;&quot;Çavuşoğlu: İki ülkeye ziyaretin neticesinde ateşkes umudumuz biraz daha arttı&quot;, March 17, 2022. [https://tr.euronews.com/2022/03/17/cavusoglu-iki-ulkeye-ziyaretin-neticesinde-ateskes-umudumuz-biraz-daha-artt Euronews]&lt;/ref&gt;

== მედია ==
შეჭრის განმოვლაბაში მესოჯები, ვიდეოები, ფოტოები და ხმოვანი ჩანაწერები აქტიურად ვრცელდებოდა სოციალურ მედიებსა და ახალი ამბების ვებგვერდებზე, უკრაინისა და რუსეთის მებრძოლების, მათი მეგობრებისა და ოჯახისწევრების მეშვეობით. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ასეთი კარდი ნამდვილი იყო, ზოგი ვიდეო და ფოტო იყო წარსული კონფლიკტების ან სხვა მხრივ შემცდომაში შემყვანი. ზოგი მათგანი შექმნილი იყო დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის გასავრცელებლად.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Seitz |first1=Amanda |last2=Klepper |first2=David |date=25 February 2022 |title=Propaganda, fake videos of Ukraine invasion bombard users |url=https://abcnews.go.com/Politics/wireStory/propaganda-fake-videos-ukraine-invasion-bombard-users-83102027 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://abcnews.go.com/Politics/wireStory/propaganda-fake-videos-ukraine-invasion-bombard-users-83102027 |archive-date=27 February 2022 |access-date=27 February 2022 |website=[[ABC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Coleman |first1=Alistair |last2=Sardarizadeh |first2=Shayan |title=Ukraine conflict: Many misleading images have been shared online |url=https://www.bbc.co.uk/news/60513452 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.bbc.co.uk/news/60513452 |archive-date=1 March 2022 |publisher=[[BBC News]] |date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Kern |first1=Rebecca |last2=Scott |first2=Mark |last3=Goujard |first3=Clothilde |date=24 February 2022 |title=Social media platforms on the defensive as Russian-based disinformation about Ukraine spreads |url=https://www.politico.com/news/2022/02/24/social-media-platforms-russia-ukraine-disinformation-00011559 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.politico.com/news/2022/02/24/social-media-platforms-russia-ukraine-disinformation-00011559 |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[Politico]]}}&lt;/ref&gt;

ზოგმა დასავლური მედია გააკრიტიკა უკრაინის ომის [[ავღანეთის ომი (2001–2021)|ავღანეთის]], [[ერაყის ომი|ერაყის]], [[სირიის სამოქალაქო ომი|სირიის]], [[ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტი|პალესტინა-ისრაელის]], [[ეთიოპიის სამოქალაქო ომი (2018-დღემდე)|ეთიოპიის]], [[ლიბიის სამოქალაქო ომი|ლიბიისა]] და [[იემენის სამოქალაქო ომი (2015-დღემდე)|იემენის]] ომებისგან განსხვავებულად წარმოჩენისთვის.&lt;ref&gt;{{cite news |title='Double standards': Western coverage of Ukraine war criticised |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/27/western-media-coverage-ukraine-russia-invasion-criticism |work=[[Al Jazeera]] |date=27 February 2022|access-date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=White |first=Nadine |title=The racial bias in western media's Ukraine coverage is shameful |url=https://www.independent.co.uk/voices/ukraine-refugees-racial-bias-western-media-b2024864.html |work=[[The Independent]] |date=1 March 2022 |access-date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Fatir Tahir |first=Ataul |title=Selective empathy: Western media's horrific double standards amid Russia-Ukraine War |url=https://www.alhakam.org/selective-empathy-western-medias-horrific-double-standards-amid-russia-ukraine-war/ |work=[[Al Hakam (newspaper)|Al Hakam]] |date=2 March 2022|access-date=7 March 2022}}&lt;/ref&gt; ზოგმა ხელი შეუწყო რუსული ნარატივების გავრცელებას, როგორც [[ცინიზმი|ცინიზმს]] [[ამერიკის შეერთებული შტატების საგაერო პოლიტიკა|აშშ-ის საგაერო პოლიტიკის]] მიმართ.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=9 March 2022 |title=Why Are Indonesian Netizens Expressing Support for Russia's Invasion of Ukraine? |url=https://thediplomat.com/2022/03/why-are-indonesian-netizens-expressing-support-for-russias-invasion-of-ukraine/ |website=[[The Diplomat]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=11 March 2022 |title=Why Do Many Indonesians Support Putin's Invasion of Ukraine? – Page 2 |url=https://www.cnnindonesia.com/internasional/20220311071348-106-769708/mengapa-banyak-warga-indonesia-dukung-putin-invasi-ukraina/2 |website=[[CNN Indonesia]] |language=id-ID}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Nugroho |first=Johannes |title=Chinese internet or US foreign policy? Why some Indonesians support Russia's invasion of Ukraine |url=https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3169708/chinese-internet-or-us-foreign-policy-why-some-indonesians |work=[[South China Morning Post]] |date=8 March 2022 |access-date=16 March 2022}}&lt;/ref&gt;

=== ცენზურა ===
რუსეთის ცენზურის აპარატმა, [[როსკომნადზორი|როსკომნადზორმა]], ქვეყნის მედიებს ინფორმაციისათვის მხოლოდ რუსული სახემწიფო წყაროების გამოყენება უბრძანა, წინააღმდეგ შემთხვევაში იქნებოდა ჯარიმები და დაბლოკვები.&lt;ref&gt;{{cite web |date=24 February 2022 |url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/use-only-official-sources-about-ukraine-war-russian-media-watchdog-tells-journalists-a76567 |title=Use Only Official Sources About Ukraine War, Russian Media Watchdog Tells Journalists |website=[[The Moscow Times]] |access-date=24 February 2022 |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224123216/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/use-only-official-sources-about-ukraine-war-russian-media-watchdog-tells-journalists-a76567 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ასევე აიკრძალა სიტყვა „ომის“ გამოყენება, სანაცვლოდ უნდა ეთქვათ „სპეციალური სამხედრო ოპერაცია“,&lt;ref&gt;{{cite web |date=26 February 2022 |title=Специальная военная операция по защите ДНР и ЛНР. День третий. Онлайн |trans-title=Special military operation to protect the DNR and LNR. Day three. Online |url=https://rg.ru/2022/02/26/specialnaia-voennaia-operaciia-po-zashchite-dnr-i-lnr-den-tretij-onlajn.html |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://rg.ru/2022/02/26/specialnaia-voennaia-operaciia-po-zashchite-dnr-i-lnr-den-tretij-onlajn.html |archive-date=27 February 2022 |language=ru}}&lt;/ref&gt; პუტინის 24 თებერვლის სიტყვით გამოსვლის თანახმად. სტატიები და ისტორიები, რომლებშიც რუსეთის უკრაინაში შეჭრა მოხსენიებული იყო, როგორც „თავდასხმა“, „შეჭრა“ და „ომის გამოცხადება“, წაშალეს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.rferl.org/a/ukraine-russia-crisis-crosshairs-live-briefing/31668477.html|title=Live Briefing: Ukraine Under Attack|publisher=Radio Free Europe/Radio Liberty|date=3 March 2022|access-date=3 March 2022|quote=Russia's national media watchdog Roskomnadzor has warned news outlets across the country that Russia's actions in Ukraine cannot be called a 'war' or an 'invasion' and should instead be referred to as a &quot;special military operation in Ukraine.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=26 February 2022 |last=Landen |first=Xander |title=Russia Tells Media to Delete Stories Mentioning Ukraine 'Invasion' |work=[[Newsweek]] |url=https://www.newsweek.com/russia-tells-media-delete-stories-mentioning-ukraine-invasion-1682973 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.newsweek.com/russia-tells-media-delete-stories-mentioning-ukraine-invasion-1682973 |archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author=&lt;!--Staff writer(s)/no by-line.--&gt; |title=Russia Bans Media Outlets From Using Words 'War,' 'Invasion' |date=26 February 2022 |magazine=[[The Moscow Times]] |url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/26/russia-bans-media-outlets-from-using-words-war-invasion-a76605 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/26/russia-bans-media-outlets-from-using-words-war-invasion-a76605 |archive-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[როსკომნადზორი|როსკომნადზორმა]] დაიწყო გამოძიება რუსული დამოუკიდებელი მედიების წინააღმდეგ, ომში დანაკარგების გაშუქების გამო.&lt;ref name=&quot;rferl-petition&quot;&gt;{{cite news |title=Russian Government Orders Media Outlets To Delete Stories Referring To 'Invasion' Or 'Assault' On Ukraine |url=https://www.rferl.org/a/roskomnadzor-russia-delete-stories-invasion/31724838.html|archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.rferl.org/a/roskomnadzor-russia-delete-stories-invasion/31724838.html|archive-date=27 February 2022 |work=[[Radio Free Europe/Radio Liberty]], RFE/RL |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[როსკომნადზორი]] ასევე დაიმუქრა რუსული ვიკიპედიის დაბლოკვით, რუსეთის უკრაინაში შეჭრის სტატიაში რუსული დანაკარგებისა და დაღუპული უკრაინელი სამოქალაქო პირების შესახებ დაწერის გამო.&lt;ref&gt;{{cite news |date=1 March 2022 |title=Moscow threatens to block Russian-language Wikipedia over invasion article |work=[[National Post]] |url=https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/crime-pmn/moscow-threatens-to-block-russian-language-wikipedia-over-invasion-article |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://nationalpost.com/pmn/news-pmn/crime-pmn/moscow-threatens-to-block-russian-language-wikipedia-over-invasion-article |archive-date=1 March 2022 |access-date=2 March 2022 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.vice.com/en/article/bvnpq5/russia-threatens-to-block-wikipedia-for-stating-facts-about-its-war-casualties-editors-say |title=Russia Threatens to Block Wikipedia for Stating Facts About Its War Casualties, Editors Say |date=2 March 2022 |first=Samantha |last=Cole |website=[[Vice Media|Vice]]}}&lt;/ref&gt;

[[როსკომნადზორი|როსკომნადზორმა]] ნაწილობრივ შეზღუდა [[Facebook]]-ი 25 თებერვალს,&lt;ref&gt;{{cite web|title=Russia Puts 'Partial Restriction' on Facebook Access Citing Censorship on State Media |website=India.com |date=25 February 2022 |url=https://www.india.com/news/world/russia-puts-partial-restriction-on-facebook-access-citing-censorship-on-state-media-5258636/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.india.com/news/world/russia-puts-partial-restriction-on-facebook-access-citing-censorship-on-state-media-5258636/ |archive-date=26 February 2022 }}&lt;/ref&gt; რადგან Facebook-მა უარყო რუსეთის მოთხოვნა, რუსული სახელმწიფო მედიების (ზვეზდა, რია ნოვოსტი, ლენტა.რუ და გაზეტა.რუ) პოსტების ფაქტობრივობის შემოწმების შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Russia is limiting access to Facebook. The company says it was ordered to stop fact-checking |url=https://www.npr.org/live-updates/russia-invades-ukraine-news-friday#russia-is-limiting-access-to-facebook-the-company-says-it-was-ordered-to-stop-fact-checking |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.npr.org/live-updates/russia-invades-ukraine-news-friday#russia-is-limiting-access-to-facebook-the-company-says-it-was-ordered-to-stop-fact-checking |first=Shannon |last=Bond |archive-date=26 February 2022 |website=[[NPR]] |access-date=26 February 2022 |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; 26 თებერვალს Facebook-მა რუსულ სახელმწიფო მედიებს აუკრძალა თავის პლათფორმაზე რეკლამირება.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Sabes |first=Adam |date=26 February 2022 |title=Facebook bans Russian state media from advertising and monetizing content on its platform |url=https://www.foxbusiness.com/technology/facebook-bans-russian-state-media-from-advertising-on-their-platform |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220226/https://www.foxbusiness.com/technology/facebook-bans-russian-state-media-from-advertising-on-their-platform |archive-date=26 February 2022 |access-date=26 February 2022 |website=[[Fox Business]]}}&lt;/ref&gt; Facebook-მა გამოაშკარავა რუსული დეზინფრომაციის კამპანიები, ყალბი აკაუნტები და უკრაინელი მაღალჩინოსნების აკაუნტების დაჰაკვის მცდელობები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Facebook and TikTok ban Russian state media in Europe |newspaper=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/technology/2022/02/28/facebook-ukraine-russian-disinformation/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.washingtonpost.com/technology/2022/02/28/facebook-ukraine-russian-disinformation/ |archive-date=1 March 2022 |first1=Elizabeth |last1=Dwoskin |first2=Cat |last2=Zakrzewski |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; 4 მარტს [[როსკომნადზორი|როსკომნადზორმა]] დაბლოკა უცხოული მედიები, რუსული [[BBC News]]-ის, ამერიკის ხმის, [[RFE/RL]]-ის, [[Deutsche Welle]]-ისა and ''[[Meduza]]-''ის ჩათვლით, ასევე Facebook-ი და [[Twitter]]-ი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/business/media-telecom/russia-restricts-access-bbc-russian-service-radio-liberty-ria-2022-03-04/ |title=Russia blocks access to BBC and Voice of America websites |website=[[Reuters]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/03/04/facebook-multiple-media-sites-partially-down-in-russia-afp-ngo-a76750 |title=Facebook, Multiple Media Sites Partially Down in Russia – AFP, NGO |website=[[The Moscow Times]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/04/russia-completely-blocks-access-to-facebook-and-twitter |title=Russia blocks access to Facebook and Twitter |date=4 March 2022 |access-date=4 March 2022 |website=[[The Guardian]] |last=Milmo |first=Dan}}&lt;/ref&gt; ასევე დაბლოკეს [[ეხო მასკვი]], რუსეთის დამოუკიდებელი ტელევიზია და დოჟდია,&lt;ref&gt;{{cite news |last=Lott-Lavigna |first=Ruby |title=Russia's Only Independent TV Station Won't Censor the Ukraine War |url=https://www.vice.com/en/article/jgmakx/russia-ukraine-invasion-dozhd-tv |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.vice.com/en/article/jgmakx/russia-ukraine-invasion-dozhd-tv |archive-date=1 March 2022 |work=[[Vice (media)|Vice]] |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; რუსული არმიის წინააღმდეგ „ყალბი ინფორმაციის“ გავრცელებისა და „ძალადობისკენ“ მოწოდების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news|last=Troianovski |first=Anton |title=Echo of Moscow, a liberal Russian radio station, is shut down |date=3 March 2022 |magazine=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/live/2022/03/02/world/ukraine-russia-war?smtyp=cur&amp;smid=tw-nytimes#echo-of-moscow-a-liberal-russian-radio-station-is-shut-down}}&lt;/ref&gt;

4 მარტს პუტინმა დააკანონა 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა მათთვის, ვინც „ცრუ და ყალბ ინფრომაციას“ გაავრცელებდა რუსეთისა არმიისა და მისი მოქმედებების შესახებ,&lt;ref&gt;{{cite news |title=Even Russia's Kremlin-backed media is going off message and beginning to question Putin's war on Ukraine |url=https://fortune.com/2022/03/11/russia-kremlin-backed-media-off-message-question-putin-war-ukraine-invasion/ |work=Fortune |date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt; შედეგად ზოგდა მედიამ შეწყვიტა უკრაინის თემების გაშუქება, პუტინმა ასევე დააკანონა სამი წლით თავისუფლების აღკვეთა სანქციების მომხრეებისათვის.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/03/04/putin-signs-law-introducing-jail-terms-for-fake-news-on-army-a76768 |title=Putin Signs Law Introducing Jail Terms for 'Fake News' on Army |website=[[The Moscow Times]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ukraine invasion: Russia passes law threatening 15 years in jail for spreading 'fake' information about the military |url=https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-russia-passes-law-threatening-15-years-in-jail-for-spreading-fake-information-about-the-military-12557176 |work=[[Sky News]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.themoscowtimes.com/2022/03/04/russia-duma-passes-law-on-fake-news-a76754 |title=Russia Duma Passes Law on 'Fake News' |website=[[The Moscow Times]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; 11 მარტს, მარკ ბარნსტეინი, წამვანი ედიტორი რუსულ ვიკიპედიაში, დააკავა ბელარუსის უსაფრთხოების სამსახუმა „ყალბი ინფორმაციის გავრცელების“ გავრცელების გამო.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Song |first=Victoria |title=A top Wikipedia editor has been arrested in Belarus |url=https://www.theverge.com/2022/3/11/22973293/wikipedia-editor-russia-belarus-ukraine |access-date=13 March 2022 |work=[[The Verge]] |date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt;

18 მარტს ბრიტანულმა რეგულატორმა, [[Ofcom]]-მა გაწყვიტა რუსული ტელეარხების ლიცენზიები.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Ofcom revokes UK broadcasting licence of Kremlin-backed RT TV channel |url=https://www.theguardian.com/world/2022/mar/18/rt-uk-broadcasting-licence-kremlin-backed-tv-channel-ofcom |access-date=18 March 2022 |work=the Guardian |date=18 March 2022 |language=en}}&lt;/ref&gt;

=== პროპაგანდა ===
==== რუსული სამხედრო პროპაგანდა ====
[[File:Vladimir Putin and Konstantin Ernst 24 March 2014.jpeg|thumb|[[ვლადიმერ პუტინი|პუტინი]] და [[კონსტანტინ ერნეტი]], [[რუსეთის პირველი არხი|რუსეთის პირველი არხის]] პრეზიდენტი.]]
რუსულმა სახელმწიფო მედია, როგორებიცაა რუსეთი-24,&lt;ref&gt;{{cite magazine |last=Gessen |title=The War That Russians Do Not See |first=Masha |url=https://www.newyorker.com/news/dispatch/03/14/the-war-that-russians-do-not-see |magazine=[[The New Yorker]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; რუსეთი-1 და პირველი არხი მიყვებოდნენ მთავრობის ნარატივს ომზე საუბრისას.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Vorobyov |first=Niko |title=How is the Ukraine invasion being viewed in Russia? |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/no-choice-but-to-invade-ukraine-kremlin |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.aljazeera.com/news/2022/2/24/no-choice-but-to-invade-ukraine-kremlin |archive-date=27 February 2022 |work=[[Al Jazeera]] |date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Simmons |first=Ann |title=Russian State Media Bolster Putin's Narrative for Ukraine Invasion |url=https://www.wsj.com/articles/russian-state-media-bolster-putins-narrative-for-ukraine-invasion-11645874643 |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.wsj.com/articles/russian-state-media-bolster-putins-narrative-for-ukraine-invasion-11645874643 |archive-date=27 February 2022 |work=[[The Wall Street Journal]] |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Korenyuk |first1=Maria |last2=Goodman |first2=Jack |title=Ukraine war: 'My city's being shelled, but mum won't believe me' |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60600487 |work=[[BBC News]] |date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვალს RIA ნოვოსტმა გააცრცელა და შემდეგ წაშალა სტატია, სადაც ეწერა, რომ რუსეთმა მოიგო ომი და „უკრაინა დაუბრინდა რუსეთს“.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Coleman |first=Alistair |title=Ukraine crisis: Russian news agency deletes victory editorial |url=https://www.bbc.com/news/technology-60562240 |website=[[BBC News]] |access-date=7 March 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Bradley |first=Jane |title=Ukraine-Russia conflict: Russian state news agency appears to accidentally publish article claiming war victory |url=https://www.scotsman.com/news/world/russian-news-agency-appears-to-accidentally-publish-article-claiming-victory-3590253 |website=[[The Scotsman]] |access-date=7 March 2022 |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt; 14 მარტს [[მარინა ოვსიანიკოვა]] შეიჭრა სახლემწიფო ტელევიზიის პირდაპირ გადაცემაში და შეიტანა ბანერი წარწერით: „შეაჩერეთ ომი, არ დაიჯეროთ პროპაგანდა, აქ თქვენ გატყუებენ.“&lt;ref&gt;{{cite news |title=Russia-Ukraine war: Marina Ovsyannikova interrupts Russian show |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/15/anti-war-protester-interrupts-russian-tv-news-show |work=[[Al Jazeera]] |date=15 March 2022}}&lt;/ref&gt; RT დაიბლოკა [[პოლონეთი|პოლონეთში]], [[ავსტრალია|ავსტრალიასა]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theaustralian.com.au/business/media/foxtel-strips-russia-today-from-its-platforms-over-concern-of-its-content-on-the-ukraine-invasion/news-story/4050256fefef93681b240314893fac8c |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220227/https://www.theaustralian.com.au/business/media/foxtel-strips-russia-today-from-its-platforms-over-concern-of-its-content-on-the-ukraine-invasion/news-story/4050256fefef93681b240314893fac8c |archive-date=27 February 2022 |title=Foxtel strips Russia Today from its platforms over concern of its content on the Ukraine invasion |date=26 February 2022 |website=[[The Australian]] |first=Sophie |last=Elsworth |access-date=27 February 2022}}&lt;/ref&gt; და [[კანადა|კანადაში]].&lt;ref&gt;{{cite web |last=Vlessing |first=Etan |date=28 February 2022 |title=Canada's Cable TV Giants Pull Russian State-Backed RT Channel |url=https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/canada-cable-giants-pull-russia-rt-channel-1235101010/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/canada-cable-giants-pull-russia-rt-channel-1235101010/ |archive-date=1 March 2022 |access-date=1 March 2022 |website=[[The Hollywood Reporter]]}}&lt;/ref&gt; რუსული სახელმწიფო არხები RT და [[Sputnik]] დაიბლოკა [[YouTube]]-ზე, რუსული დეზინფრომაციის გავრცელების შესაჩერებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-youtube-to-block-access-to-rt-and-sputnik-across-europe-immediately-12554678 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://news.sky.com/story/ukraine-invasion-youtube-to-block-access-to-rt-and-sputnik-across-europe-immediately-12554678 |archive-date=1 March 2022 |title=Ukraine invasion: YouTube to block access to RT and Sputnik across Europe 'immediately' |access-date=1 March 2022 |website=[[Sky News]]}}&lt;/ref&gt; ბევრმა ჟურნალისტმა დატოვეს რუსული სახელმწიფო ტელევიზიები შეჭრის შემდეგ.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gilbody-Dickerson |first=Claire |title=Russia Today hit by resignation of several UK-based journalists within hours of Putin's invasion of Ukraine |url=https://inews.co.uk/news/world/russia-today-resignation-several-uk-journalists-within-hours-putins-invasion-of-ukraine-1486142 |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://inews.co.uk/news/world/russia-today-resignation-several-uk-journalists-within-hours-putins-invasion-of-ukraine-1486142 |archive-date=1 March 2022 |work=[[i (newspaper)|inews.co.uk]] |date=26 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Escritt |first=Thomas |title=Exclusive: Russian news agency in Berlin faces staff exodus over Ukraine invasion |url=https://www.reuters.com/world/europe/exclusive-russian-news-agency-berlin-faces-staff-exodus-over-ukraine-invasion-2022-02-28/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.reuters.com/world/europe/exclusive-russian-news-agency-berlin-faces-staff-exodus-over-ukraine-invasion-2022-02-28/ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Reuters]] |date=28 February 2022}}&lt;/ref&gt;

რუსმა მასწავლებლებმა მიიღეს დეტალური ინსტრუქცია, თუ როგორ ესაუბრონ მოსწავლეებს უკრაინაში შეჭრასა და ომზე.&lt;ref name=&quot;coda-propaganda&quot;&gt;{{cite news |last=Tyan |first=Alexandra |title=The Kremlin forces schools and theaters to uphold Putin's invasion propaganda |url=https://www.codastory.com/disinformation/kremlin-schools-propaganda/ |url-status=live |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220301/https://www.codastory.com/disinformation/kremlin-schools-propaganda/ |archive-date=1 March 2022 |work=[[Coda Media]] |date=1 March 2022}}&lt;/ref&gt; მოსკოვის მაიაკოვსკის თეატრმა მიიღო მთავრობის მეილი, რომელშიც ეწერა: „თავი შეიკავეთ უკრაინაში სამხედრო ქმედებებზე მებისმიერი კომენტარისგან“ და ნებისმიერი უარყოფითი კომენტარი „ჩაითვლებოდა ღალატად სამშობლოს წინააღმდეგ“.&lt;ref name=&quot;coda-propaganda&quot; /&gt; ''„Z“'' სიმბოლოს რუსეთის მთავრობა და რუსი მოქალაქეები ომის მხარდამჭერი პროპაგადის ხელსაწყოდ იყენებენ.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Butterfield |first=Michelle |title=How the letter 'Z' became a powerful Russian propaganda tool |url=https://globalnews.ca/news/8667536/z-symbol-russia-what-does-it-mean/ |website=[[Global News]] |access-date=11 March 2022 |date=8 March 2022 |archive-date=9 March 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220309153821/https://globalnews.ca/news/8667536/z-symbol-russia-what-does-it-mean/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

კრემის [[პროპაგანდა]] და დეზინფორმაციის გავრცელება მთავარი მიზეზია შეჭრის მხარდაჭერისა რუსული საზოგადოების მიერ.&lt;ref&gt;{{cite news |title='Pure Orwell': how Russian state media spins invasion as liberation |url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/pure-orwell-how-russian-state-media-spins-ukraine-invasion-as-liberation |work=The Guardian |date=25 February 2022}}&lt;/ref&gt; 28 თებერვლიდან 1 მარტამდე ჩატარებულ დამოუკიდებულ კვლევაში გამოჩნდა, რომ რუსი რესპონდენდების 58% მხარს უჭერდა „სპეციალურ სამხედრო ოპერაციას“.&lt;ref&gt;{{cite news |date=8 March 2022 |title=58 percent of Russians support the invasion of Ukraine, and 23 percent oppose it, new poll shows |newspaper=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/08/russia-public-opinion-ukraine-invasion/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20220314102356/https://www.washingtonpost.com/world/2022/03/08/russia-public-opinion-ukraine-invasion/ |archive-date=14 მარტი 2022 |access-date=12 აპრილი 2022 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Putin rebuilds the Iron Curtain |url=https://www.axios.com/russia-ukraine-iron-curtain-4e03e4dd-cdaf-4029-97a7-e15a8cd2f4d1.html |work=Axios |date=11 March 2022}}&lt;/ref&gt; 25 თებერვლიდან 3 მარტამდე [[ალექსეი ნავალნი|ალექსეი ნავალნის]] [[ანტიკორუფციული ფონდი|ანტიკორუფციული ფონდის]] მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ რესპოდენტების რიცხვი, რომლებიც რუსეთს აგრესორად თვლიდნენ 29%-იდან 53%-მდე გაიზარდა, ხოლო მათი რიცხვი, ვინც რუსეთს „სამშვიდობო ძალად“ თვლიდა 25%-იდან 12%-მდე დაეცა.&lt;ref&gt;{{cite web |date=8 March 2022 |title=Russian people increasingly against Ukraine war—opposition poll |url=https://www.newsweek.com/navalny-russia-ukraine-kyiv-putin-conflict-war-poll-1685898 |access-date=15 March 2022 |website=Newsweek}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Bancroft |first=Holly |title=Anti-war momentum growing in Russia, poll from opposition leader Navalny claims |newspaper=[[The Independent]] |date=8 March 2022 |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-ukraine-war-alexey-navalny-putin-b2030915.html }}&lt;/ref&gt; ზოგიერთი დამკვირვებელი საუბრობს „თაობათა ჭიდილზე“ რუსებს შორის, წამოწყებული ომის აღთქმის შესახებ. ახალგაზრდების უმეტესობა ეწინააღმდეგება ომს, ხოლო ასაკოვანი რუსები მეტად იჯერებენ რუსეთის სახელმწიფო პროპაგანდასა და დეზინფორმაციას.&lt;ref name=&quot;aljazeera-media&quot;&gt;{{cite news |last=Jack |first=Victor |title=How do young Ukrainians and Russians feel about another war? |url=https://www.aljazeera.com/news/2022/2/7/not-worth-fighting-for-young-ukrainians-and-russians-shun-war |work=[[Al Jazeera]] |date=7 February 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Hooper |first=Cynthia |date=2 March 2022 |title=Russia's invasion of Ukraine has Kremlin battling for hearts and minds at home |url=https://theconversation.com/russias-invasion-of-ukraine-has-kremlin-battling-for-hearts-and-minds-at-home-177991 |access-date=3 March 2022 |website=[[The Conversation (website)|The Conversation]]}}&lt;/ref&gt; კატარინა ვოლჩუკმა, [[ჩეთემ ჰაუსი|ჩეთემ ჰაუსითან]] ასოცირებულმა პირმა, განაცხადა, რომ „[ასაკოვანი] რუსები იჯერებენ რუსეთის ოფიციალურ ნარატივს, რომ რუსეთი იცავს რუსულად მოლაქარაკე ხალხს უკრაინაში, ანუ მათთვის ეს უფრო დაცვაა, ვიდრე აგრესია.“&lt;ref name=&quot;aljazeera-media&quot; /&gt;

==== პროპაგანდა სხვა ქვეყნებში ====
ჩინელი დიპლომატები, მთავრობის სააგენტოები და სამთავრობო მედიები ომს ანტიამერიკული პროპაგანდის წამოწყებისათვის იყენებენ&lt;ref&gt;{{cite magazine |date=2 March 2022 |last=Kroll |first=Andy |title=China's Propaganda Machine Gears Up for Putin — and Blames America for the Invasion |url=https://www.rollingstone.com/politics/politics-features/russia-china-ukraine-propaganda-invasion-ccp-1315024/ |magazine=[[Rolling Stone]]}}&lt;/ref&gt; და ავრცელებენ შეთქმულების თეორიას უკრაინაში განლაგებული ამერიკული ბიოლოგიური იარაღების ლაბორატორიის შესახებ.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Wong |first=Edward |title=U.S. Fights Bioweapons Disinformation Pushed by Russia and China |url=https://www.nytimes.com/2022/03/10/us/politics/russia-ukraine-china-bioweapons.html |work=[[The New York Times]] |date=11 March 2022 |access-date=12 March 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=5 March 2022 |title=How China embraces Russian propaganda and its version of the war |work=[[Japan Times]] |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2022/03/05/asia-pacific/russia-china-information-war/}}&lt;/ref&gt; ჩინეთის [[iQIYI|iQiyi Sports]]-მა განაცხადა, რომ ისინი არ გაუშვებდნენ [[ინგლისის პრემიერლიგა|პრემიერლიგის]] მატჩებს, რადგან პრემიერლიგა მხარს უჭერს უკრაინას.&lt;ref&gt;{{cite news |date=4 March 2022 |last=Roan |first=Dan |title=China Premier League coverage pulled |work=[[BBC Sport]] |url=https://www.bbc.com/sport/football/60524865 |access-date=4 March 2022}}&lt;/ref&gt;

სხვა ქვეყნების სამთავრობო მედიები, როგორიც [[ირანი]] და [[სერბეთი|სერბეთია]], იმეორებენ რუსეთის პროპაგანდას.&lt;ref&gt;{{cite web |last=Ziabari |first=Kourosh |date=9 March 2022 |title=In Backing Russia on Ukraine, Iran Is on the Wrong Side of History |url=https://foreignpolicy.com/2022/03/09/iran-support-russia-war-ukraine/ |website=[[Foreign Policy]] |language=en-US}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |date=14 March 2022 |title=Putin supporters demonstrate in Belgrade backing Ukrainian invasion |work=[[Business Standard India]], [[Associated Press]] |url=https://www.business-standard.com/article/international/putin-supporters-demonstrate-in-belgrade-backing-ukrainian-invasion-122031300819_1.html}}&lt;/ref&gt; ირანში სახელმწიფო მედიამ გააკრიტიკა ბრიტანეთის საელჩო თეირანში მას შემდეგ, რაც მათ აღმართეს უკრაინის დროშა. რუსეთის სახელპიფო მედია სპუტნიკი პროპაგანდის საკითხებში აქტიურად თანამშრომლობს ირანულ სამხელწიფო მედიასთან.&lt;ref&gt;{{cite web |date=5 March 2022 |title=In Iran, Sputnik Persian, the British Embassy and Ahmadinejad Clash Over Ukraine |url=https://iranwire.com/en/features/11420 |website=[[IranWire]] |access-date=17 March 2022 |first=Ehsan |last=Mehrabi }}&lt;/ref&gt;

== პროტესტები და დემონსტრაციები ==
1 800-ზე მეტი რუსი დააკავეს 51 ქალაქში, შეჭრის წინააღმდეგ პროტესტში მონაწილეობისათვის, [[OVD-Info]]-ზე დაყრდნობით.&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Russian police have detained almost 1,400 people at anti-war protests across Russia after President Vladimir Putin sent troops to invade Ukraine, an independent monitor said Thursday. |url=https://www.msn.com/en-us/news/world/russian-police-have-detained-almost-1400-people-at-anti-war-protests-across-russia-after-president-vladimir-putin-sent-troops-to-invade-ukraine-an-independent-monitor-said-thursday/ar-AAUgfKI |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224192858/https://www.msn.com/en-us/news/world/russian-police-have-detained-almost-1400-people-at-anti-war-protests-across-russia-after-president-vladimir-putin-sent-troops-to-invade-ukraine-an-independent-monitor-said-thursday/ar-AAUgfKI |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=AFP}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Dozens of Russian Anti-War Picketers Detained – Reports |url=https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/dozens-of-russian-anti-war-picketers-detained-reports-a76559 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224142927/https://www.themoscowtimes.com/2022/02/24/dozens-of-russian-anti-war-picketers-detained-reports-a76559 |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[The Moscow Times]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ukraine crisis latest news: Kyiv urges EU to provide air defences as Russia invades on multiple fronts |url=https://amp.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224175723/https://amp.theguardian.com/world/live/2022/feb/24/russia-invades-ukraine-declares-war-latest-news-live-updates-russian-invasion-vladimir-putin-explosions-bombing-kyiv-kharkiv |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[The Guardian]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Ukraine invasion latest: Russia looking to mass 'overwhelming forces' around Kyiv |language=en-GB |work=[[The Daily Telegraph]] |url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/24/russia-ukraine-news-invasion-war-nato-putin-sanctions-latest2/ |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225025201/https://www.telegraph.co.uk/world-news/2022/02/24/russia-ukraine-news-invasion-war-nato-putin-sanctions-latest2/ |archive-date=25 February 2022 |issn=0307-1235 |author-last=Johnson |author-first=Jamie}}&lt;/ref&gt; რუსეთის შინაგან საქმეთა მინისტრმა დაკავებები კორონავირუსის შეზღუდვებით გაამართლა.&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Alec Luhn |url=https://twitter.com/asluhn/status/1496869020372398080?s=21}}&lt;/ref&gt; რუსმა ნობელის მშვიდობის პრემიის ლაურეანტმა, ტიმიტრი მურატოვმა, განაცხადა, რომ გაზეთი ''[[Novaya Gazeta]]'' დაიბეჭდებოდა რუსულთან ერთად უკრაინულ ენაზეც. მურატოვმა, მიხეილ ზიგარმა და ვლადიმერ მირზოიევმა ხელი მოაწერეს დოკუმენტს, რომელიც აცხადებს, რომ უკრაინა არ არ წარმოადგენს საფრთხეს რუსეთისათვის და რუს მოქალაქეებს ომის დაგმობისაკენ მოუწოდებს.&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Nobel Peace Prize winner, other prominent Russian figures condemn country's attack on Ukraine |language=en |agency=[[The Washington Post]] |url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/russia-ukraine-attack-news/#link-ZFYLGJKGEZDDNFHUIFI2V4LDG4 |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224073822/https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/russia-ukraine-attack-news/#link-ZFYLGJKGEZDDNFHUIFI2V4LDG4 |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; ელენა ჩერნეკომ, ''[[Kommersant]]''-ის შურნალისტმა, გაავრცელა წერული, რომელსაც ხელი 170-მა ჟურნალისტმა და აკადემიკოსმა მოაწერა.&lt;ref&gt;{{cite web|author-last1=Allsop |author-first1=Jon |date=24 February 2022 |title=Propaganda, confusion, and an assault on press freedom as Russia attacks Ukraine |url=https://www.cjr.org/the_media_today/propaganda-confusion-and-an-assault-on-press-freedom-as-russia-attacks-ukraine.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224181721/https://www.cjr.org/the_media_today/propaganda-confusion-and-an-assault-on-press-freedom-as-russia-attacks-ukraine.php |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=[[Columbia Journalism Review]] |language=en}}&lt;/ref&gt; უკრაინის მხარდამჭერი აქციები გაიმართა [[სომხეთი|სომხეთში]],&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=&quot;There are people in Armenia who are against the war, Russia's imperialist policy.&quot; Protest in front of the Russian Embassy |website=aysor.am |url=https://www.aysor.am/am/news/2022/02/24/%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%A1-%D5%8C%D4%B4-%D5%A4%D5%A5%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6/1932562 |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224203649/https://www.aysor.am/am/news/2022/02/24/%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%A1-%D5%8C%D4%B4-%D5%A4%D5%A5%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6/1932562 |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Earl|first=Carly|last2=Australia|first2=Source: Guardian|date=2022-02-25|title=Ukraine supporters gather in Sydney to protest Russian invasion – video|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/video/2022/feb/25/ukraine-supporters-gather-in-sydney-after-russian-invasion-video|access-date=2022-02-26|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt; [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]],&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=На протеста пред руското посолство: Киев покръсти Русия, Киев ще я опее |language=bg |trans-title=At the protest in front of the Russian embassy: Kiev baptised Russia, Kiev will sing it |work=Dnevnik (news) |url=https://www.dnevnik.bg/bulgaria/2022/02/24/4316397_na_protesta_pred_ruskoto_posolstvo_kiev_pokrusti/?ref=home_layer2 |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224201304/https://www.dnevnik.bg/bulgaria/2022/02/24/4316397_na_protesta_pred_ruskoto_posolstvo_kiev_pokrusti/?ref=home_layer2 |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ბელგია]]ში,&lt;ref name=&quot;brusselsembassy2&quot;&gt;{{cite news|author=&lt;!--Staff writer(s)/no by-line.--&gt; |date=24 February 2022 |title=Russian embassy target of Ukrainian anger |work=[[VRT (broadcaster)]] |location=Brussels |url=https://www.vrt.be/vrtnws/en/2022/02/24/russian-embassy-target-of-ukrainian-anger/ |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224164704/https://www.vrt.be/vrtnws/en/2022/02/24/russian-embassy-target-of-ukrainian-anger/ |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[კანადა]]ში,&lt;ref&gt;{{cite web|author-last=Perez |author-first=Jackie |date=24 February 2022 |title=Ukrainian-Canadians rally outside embassy in Ottawa ahead of Russian invasion |url=https://ottawa.ctvnews.ca/ukrainian-canadians-rally-outside-embassy-in-ottawa-ahead-of-russian-invasion-1.5794015 |access-date=25 February 2022 |website=[[CTV News]] |language=en |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224135625/https://ottawa.ctvnews.ca/ukrainian-canadians-rally-outside-embassy-in-ottawa-ahead-of-russian-invasion-1.5794015 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[საქართველო]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news |title=In Photos: Georgians March for Ukraine |url=https://civil.ge/archives/474945 |access-date=25 February 2022 |work=[[Civil Georgia]] |date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[გერმანია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite web|author=[[Deutsche Welle]] |title=Ukraine-Russia conflict: Protests in Berlin {{!}} DW {{!}} 23.02.2022 |url=https://www.dw.com/en/ukraine-russia-conflict-protests-in-berlin/g-60885890 |access-date=25 February 2022 |website=[[Deutsche Welle|DW.com]] |language=en-GB |archive-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224031252/https://www.dw.com/en/ukraine-russia-conflict-protests-in-berlin/g-60885890 |url-status=live}}&lt;/ref&gt; [[უნგრეთი|უნგრეთში]],&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=&quot;Ruszkik haza, ruszkik haza!&quot; – tüntetés a budapesti orosz nagykövetségnél |language=hu |trans-title=&quot;Rusks home, Russians home!&quot; – demonstration in front of the Russian Embassy in Budapest |website=Telex.hu |url=https://telex.hu/belfold/2022/02/24/ellenzeki-tuntetes-orosz-ukran-haboru |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224191517/https://telex.hu/belfold/2022/02/24/ellenzeki-tuntetes-orosz-ukran-haboru|archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ისლანდია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Mótmæli við sendiráðið: &quot;Erfitt að lýsa þessu með orðum&quot; |trans-title=Protest at the embassy: &quot;It is difficult to put it into words&quot; |website=[[Vísir.is]] |url=https://www.visir.is/g/20222227209d/motmaeli-vid-sendiradid-erfitt-ad-lysa-thessu-med-ordum- |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224163146/https://www.visir.is/g/20222227209d/motmaeli-vid-sendiradid-erfitt-ad-lysa-thessu-med-ordum- |archive-date=24 February 2022 |author-first=Snorri |author-last=Másson |language=is}}&lt;/ref&gt; [[ირლანდია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title='This is a tragedy' – Ukrainians protest outside Dáil, Russian embassy |website=[[Raidió Teilifís Éireann|RTÉ]] |url=https://www.rte.ie/news/2022/0224/1282754-ukrainians-protests/|url-status=live|access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224172356/https://www.rte.ie/news/2022/0224/1282754-ukrainians-protests/ |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[იაპონია]]ში,&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ukrainians vent ire at Russian moves with rally outside embassy {{!}} The Asahi Shimbun: Breaking News, Japan News and Analysis|url=https://www.asahi.com/ajw/articles/14556520|access-date=2022-02-26|website=The Asahi Shimbun|language=en}}&lt;/ref&gt; [[ყაზახეთი|ყაზახეთში]],&lt;ref&gt;{{cite web|author-last=ОМАР |author-first=Заңғар |date=24 February 2022 |title=Ресей консулдығының алдында пикет өткізгендерді полиция ұстап әкетті |trans-title=Picket passed by the police before the Russian consulate |url=https://www.azattyq.org/a/31720090.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224145553/https://www.azattyq.org/a/31720090.html |archive-date=24 February 2022 |access-date=25 February 2022 |website=Азаттық радиосы |language=kk}}&lt;/ref&gt; [[მოლდოვა]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Protest la Ambasada Federației Ruse din Chișinău: &quot;Kremlin, oprește-te!&quot; |language=ro |trans-title=Protest at the Embassy of the Russian Federation in Chișinău: &quot;Kremlin, stop!&quot; |newspaper=Jurnal.md |url=https://www.jurnal.md/ro/news/ef290524822b5b15/protest-la-ambasada-federatiei-ruse-din-chisinau-kremlin-opreste-te.html |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224230533/https://www.jurnal.md/ro/news/ef290524822b5b15/protest-la-ambasada-federatiei-ruse-din-chisinau-kremlin-opreste-te.html |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებში]],&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Tientallen demonstranten voor Russische ambassade en op Plein |language=nl |trans-title=Dozens of demonstrators in front of Russian embassy and in Square |work=NU.nl |url=https://www.nu.nl/den-haag/6186109/tientallen-demonstranten-voor-russische-ambassade-en-op-plein.html |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224163206/https://myprivacy.dpgmedia.nl/consent/?siteKey=ucf98legs1caotgh&amp;callbackUrl=https%3A%2F%2Fwww.nu.nl%2Fprivacy-gate%2Faccept%3FredirectUri%3Dhttps%253A%252F%252Fwww.nu.nl%252Fden-haag%252F6186109%252Ftientallen-demonstranten-voor-russische-ambassade-en-op-plein.html |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; [[პორტუგალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Manifestação em Lisboa, frente à embaixada da Federação Russa: &quot;Queremos armas!&quot; |trans-title=Demonstration in Lisbon, in front of the Russian Federation embassy: &quot;We want weapons!&quot; |url=https://expresso.pt/sociedade/manifestacao-em-lisboa-frente-a-embaixada-da-federacao-russa-queremos-armas/ |access-date=25 February 2022 |website=Expresso |language=pt-PT}}&lt;/ref&gt; [[რუმინეთი|რუმინეთში]],&lt;ref&gt;{{cite web|date=24 February 2022 |title=Profesorul de istorie Marcel Bartic protestează în fața Ambasadei Rusiei din București în semn de solidaritate cu Ucraina/ A fost amendat de jandarmerie pentru protest neautorizat |trans-title=History professor Marcel Bartic protests in front of the Russian Embassy in Bucharest in solidarity with Ukraine / Was fined by the gendarmerie for unauthorised protest |url=https://www.g4media.ro/profesorul-de-istorie-marcel-bartic-a-protestat-in-fata-ambasadei-rusiei-din-bucurstii-in-semn-de-solidaritate-cu-ucraina-a-fost-amendat-de-jandarmerie-pentru-protest-neautorizat.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224214315/https://www.g4media.ro/profesorul-de-istorie-marcel-bartic-a-protestat-in-fata-ambasadei-rusiei-din-bucurstii-in-semn-de-solidaritate-cu-ucraina-a-fost-amendat-de-jandarmerie-pentru-protest-neautorizat.html |archive-date=24 February 2022 |access-date=24 February 2022 |website=G4Media |language=ro}}&lt;/ref&gt; [[სლოვაკეთი|სლოვაკეთში]],&lt;ref&gt;{{Cite web|date=24 February 2022 |title=Nesúhlas s útokom na Ukrajinu vyjadrili v Bratislave, v Prievidzi i v Košiciach |trans-title=They expressed their disapproval of the attack on Ukraine in Bratislava, Prievidza and Košice |url=https://spravy.pravda.sk/domace/clanok/618060-v-bratislave-sa-dnes-uskutocni-svieckovy-pochod-za-mier-na-ukrajine/ |access-date=26 February 2022 |website=Pravda.sk |language=sk-SK}}&lt;/ref&gt; [[შვედეთი|შვედეთში]],&lt;ref&gt;{{cite web|title=Sweden: Hundreds protest in Stockholm against Russian military offensive in Ukraine {{!}} Video Ruptly |url=https://www.ruptly.tv/en/videos/20220225-062-Sweden-Hundreds-protest-in-Stockholm-against-Russian-military-offensive-in-Ukraine |access-date=25 February 2022 |website=www.ruptly.tv |publisher=[[Ruptly]] |language=en}}&lt;/ref&gt; [[ტაივანი|ტაივანში]],&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Thomas|first=Cat|date=2022-02-25|title=We’re All Ukrainians Today: Rally Held in Taipei to Protest the Invasion of Ukraine|url=https://ketagalanmedia.com/2022/02/25/were-all-ukrainians-today-rally-held-in-taipei-to-protest-the-invasion-of-ukraine/|access-date=2022-02-26|website=Ketagalan Media|language=en-US}}&lt;/ref&gt; [[თურქეთი|თურქეთში]]&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Hacaloğlu|first=Hilmi|last2=Çolak|first2=Umut|date=2022-02-25|title=İstanbul’daki Rusya Karşıtı Protestolar İkinci Gününde|url=https://www.amerikaninsesi.com/a/istanbul-daki-rusya-karsiti-protestolar-ikinci-gununde/6458872.html/|access-date=2022-02-25|website=Voice of America|language=tr-TR}}&lt;/ref&gt;, [[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]],&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Hundreds protest outside Downing Street to demand tougher sanctions on Russia after invasion of Ukraine |work=[[The Big Issue]] |url=https://www.bigissue.com/news/activism/protesters-to-gather-outside-downing-street-to-demand-tougher-russia-sanctions/ |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224163156/https://www.bigissue.com/news/activism/protesters-to-gather-outside-downing-street-to-demand-tougher-russia-sanctions/ |archive-date=24 February 2022 |author-first=Greg |author-last=Barradale}}&lt;/ref&gt; [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-სა&lt;ref&gt;{{cite news|date=24 February 2022 |title=Demonstrators protest outside Russian Embassy in Washington after Russia invades Ukraine |work=[[CBS News]] |url=https://www.cbsnews.com/amp/news/demonstrators-russian-embassy-washington-after-russia-ukraine-invasion/ |url-status=live |access-date=24 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224163145/https://www.cbsnews.com/amp/news/demonstrators-russian-embassy-washington-after-russia-ukraine-invasion/ |archive-date=24 February 2022}}&lt;/ref&gt; და [[ჩეხეთი|ჩეხეთში]].&lt;ref&gt;{{cite web |date=24 February 2022 |title=Thousands gather to support Ukraine in central Prague |url=https://english.radio.cz/thousands-gather-support-ukraine-central-prague-8743026 |access-date=25 February 2022 |website=[[Radio Prague International]] |language=en |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225112835/https://english.radio.cz/thousands-gather-support-ukraine-central-prague-8743026 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=V centru Prahy se sešly tisíce lidí, protestovaly proti invazi na Ukrajinu |trans-title=Thousands of people gathered in the center of Prague to protest the invasion of Ukraine |url=https://www.ceskenoviny.cz/zpravy/na-vaclavskem-namesti-lide-demonstruji-proti-ruske-invazi/2166759 |access-date=25 February 2022 |website=ČeskéNoviny.cz |language=cs |archive-date=25 February 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220225113739/https://www.ceskenoviny.cz/zpravy/na-vaclavskem-namesti-lide-demonstruji-proti-ruske-invazi/2166759 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

უკრაინის მხარდამჭერი აქციები:
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;200&quot;&gt;
File:Georgians Protest Invasion Of Ukraine 2.jpg|thumb|[[თბილისი|თბილისში]]
File:White-blue-white flag in Tbilisi.jpg|thumb|[[თეთრ-ლურჯი-თეთრი დროშა]], თბილისში, პარლამენტის შენობის წინ
File:Ukraine solidarity protest Berlin Pariser Platz with lighted Brandenburg Gate 2022-02-24 07.jpg|thumb|[[ბრანდენბურგის კარიბჭე]] [[ბერლინი|ბერლინში]]
File:27 Feb 2022 in Stockholm. Demonstration against the Russian invasion of Ukraine. 34.jpg|thumb|[[სტოკჰოლმი|სტოკჰოლმში]]
File:Ukraine protest Amsterdam 27 february 2022.jpg|thumb|[[ამსტერდამი|ამსტერდამში]]
File:Candlelight vigil for Ukraine, UNU Plaza, Tokyo 3.jpg|[[ტოკიო|ტოკიოში]]
File:Pro-Ukraine Demonstration at LaFayette Square.jpg|thumb|[[ვაშინგტონი|ვაშინგტონში]]
File:No to War - Protesting in London, 4 March 2022.jpg|thumb|[[ლონდონი|ლონდონში]]
File:Glasgow, George Square, protest against war in Ukraine (27 February 2022).jpg|thumb|[[გლაზგო|გლაზგოში]]
File:Latvia Stand with Ukraine United with Ukraine.jpg|thumb|[[ლატვია|ლატვიაში]]
File:Tallinn Ukraina toetusmeeleavaldus 2.jpg|thumb|[[ტალინი|ტალინში]]
File:Protest against the Russian invasion of Ukraine in 2022 in Helsinki, Finland.jpg|thumb|[[ჰელსინკი|ჰელსინკში]]
&lt;/gallery&gt;

== ჰაკერული თავდასხმები რუსეთზე ==
25 თებერვალს, ჰაკერულმა და ჯგუფება [[ანონიმუსი (დაჯგუფება)|Anonymus]]-მა ომი გამოუცხადა რუსეთის მთავრობას.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://formulanews.ge/News/65202|title=ჰაკერული დაჯგუფება Anonymous რუსეთის ხელისუფლებასთან კიბერ ომში ჩაერთო|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=ფორმულა|date= თებერვალი 25, 2022}}&lt;/ref&gt; 26 თებერვალს Anonymus-მა პირადად პუტინს მიმართა გადადგომის მოთხოვნით, მიმართვაში ვიგებთ:&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://formulanews.ge/News/65202|title=Anonymous პუტინს: მოვითხოვთ, აღადგინოთ უკრაინელი ხალხის უფლებები და გადადგეთ|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=ფორმულა|date= თებერვალი 26, 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://georgiatoday.ge/anonymous-hackers-to-putin-were-forced-to-take-measures-especially-for-you/|title=‘Anonymous’ Hackers to Putin: We’re Forced to Take Measures Especially for You|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=Georgia Today|date= feburuary 26, 2022}}&lt;/ref&gt; {{ციტატა|ჩვენ მოთმინებით ველოდებოდით თქვენს პასუხს ჩვენს ბოლო მოთხოვნაზე. მაგრამ, მოთმინება არ გვყოფნის, თქვენ აყოვნებთ.

სამწუხაროდ, როგორც ჩანს, თქვენ აირჩიეთ უგულებელყოთ ჩვენი არსებობა. ჩვენ იძუებულნი ვართ უდრეკად ვიმოქმედოთ, სპეციალურად შენთვის. 

ალბათ გახსოვს, 2018 წელს ჩვენ გავთიშეთ roscommodz-ის ვებგვერდი. 

ბატონო პუტინ, გახსოვთ, როცა ავღანეთის ხელში აღმოჩნდა თავდაცვის სამინისტროს მონაცემები, რომელიც მეილების მისამართებს და პაროლებს მოიცავდა. ეს მონაცემები ტვიტერზე გამოქვეყნდა და ახლა საჯარო ინფორმაციაა. 

თქვენი ბოლო მცდელობა, დაემუქროთ შვედეთს და ფინეთს, სამარცხვინოა. თქვენ დაემუქრეთ ამ ქვეყნებს შეჭრით იმ შემთხვევაში, თუ ისინი NATO-ს შეუერთდებიან.

ჩვენ გავთიშეთ ფედერალური ანტიმონოპოლიური სამსახურის, კრემლის, Russia Today-ის ვებ გვერდები და რუსეთის მთავრობასთან დაკავშირებული ბევრი სხვა საიტი. 

ვლადიმირ პუტინი ფიქრობს, რომ ეს დამთხვევაა, Anonymous ფიქრობს, რომ არა. 

ჩვენ ვცდილობთ, გამოვააშკარაოთ ის, რაც წლებია დამალულია, Anonymous-ის ძალით, რომელიც გიმკლავდებათ თქვენ და თქვენს ახლობლებს. 

მხოლოდ დროის ამბავია, გამოვააშკარავოთ ის სიბინძურე, რასაც თქვენ საზოგადოებას უმალავთ.

ახლა მოვითხოვთ, აღადგინოთ უკრაინელი ხალხის უფლებები და გადადგეთ თანამდებობიდან. თქვენ ვერ შეძელით ადამიანების დაცვა, თქვენ, როგორც საჯარო მოხელემ, ვერ შეძელით თქვენი მორალური და სამოქალაქო მოვალეობების შესრულება, რადგან მოინდომეთ მუდმივი მმართველობა და ჩამოიშორეთ პატივისცემა.}}

კიბერომში ჩაერთო ქართველ ჰაკერთა საზოგადოება [[GNG]], რომელიც საქართველოს სახელით მხარს უჭერს უკრაინას, და, რომელმაც გათიშა ჩეჩნეთის მთავრობის, ალტ-ინფოს, Alfa-ს, Sber-ის, VTB-ის ვებსაიტები.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://formulanews.ge/News/65339|title=პრორუსული მედია ალტ-ინფოს ვებგვერდი გათიშულია|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=ფორმულა|date= თებერვალი 26, 2022}}&lt;/ref&gt;

26 თებერვალს, მოგვიანებიით [[ანონიმუსი (დაჯგუფება)|ანონიმუსმა]] გათიშა რუსეთის პრეზიდენტის ოფიციალური ვებსაიტი, ასევე მთავრობის, დუმის, ფედერაციის საბჭოს და როსკომნადზორის (კომუნიკაციების, საინფორმაციო ტექნოლოგიებისა და მასობრივი კომუნიკაციების ზედამხედველობის ფედერალური სამსახური) ვებსაიტები.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://formulanews.ge/News/65378|title=Anonymus-მა რუსეთის სამთავრობო საიტები გათიშა|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=ფორმულა|date= თებერვალი 26, 2022}}&lt;/ref&gt;

27 თებერვალს ანონიმუსმა გათიშა ჩეჩნეთის სამთავრობო ვებსაიტი, რომლის ლიდერმაც, [[რამზან კადიროვი|რამზან კადიროვმა]], უკრაინაში სამხედროების გაგზავნის შესახებ განაცხადა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://formulanews.ge/News/65412|title=Anonymous-ის თქმით, მათ ჩეჩნეთის მთავრობის ვებსაიტი დაბლოკეს|accessdate=2022-02-28|work= |publisher=ფორმულა|date= თებერვალი 27, 2022}}&lt;/ref&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
{{პორტალი|რუსეთი}}
{{პორტალი|უკრაინა}}
{{პორტალი|ომი}}

* [[ომი აღმოსავლეთ უკრაინაში]]
* [[ყირიმის ანექსია რუსეთის ფედერაციის მიერ|ყირიმის ანექსია]]
* [[ევრომაიდანი]]
* [[მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტი]]
* [[რუსეთ-საქართველოს ომი (2008)|რუსეთ-საქართველოს ომი]]
* [[მეორე ცივი ომი]]
* [[კიევისათვის ბრძოლა]]
* [[კიევის ბრძოლა (2022)|კიევის ბრძოლა]]
* [[კუნძულ ზმეინისთვის ბრძოლა]]
* [[რუსული სამხედრო ხომალდი, იდი ნახუი]]
* [[ჩერნიჰივის ალყა]]
* [[ვასილკივისათვის ბრძოლა]]
* [[ივანკივისათვის ბრძოლა]]
* [[ჩერნობილისათვის ბრძოლა]]
* [[ქართული ლეგიონი (უკრაინა)|ქართული ლეგიონი]]
* [[კონოტოპისათვის ბრძოლა]]
* [[ხარკივისათვის ბრძოლა (2022)]]
* [[აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანია]]
* [[სტარობილსკისათვის ბრძოლა]]
* [[ოხტირკისათვის ბრძოლა]]

==ლიტერატურა==
* {{cite book |last1=Wood |first1=Elizabeth A. |last2=Pomeranz |first2=William E. |last3=Merry |first3=E. Wayne |last4=Trudolyubov |first4=Maxim |date=15 December 2015 |title=Roots of Russia's War in Ukraine |publisher=[[Columbia University Press]] |isbn=978-0-231-80138-6 |oclc=1008637056 |url=https://books.google.com/books?id=JyDyCgAAQBAJ&amp;pg=PP1}}
* {{cite book |last=D'Anieri |first=Paul |date=31 October 2019 |title=Ukraine and Russia: From Civilized Divorce to Uncivil War |publisher=[[Cambridge University Press]] |isbn=978-1-108-48609-5 |url=https://books.google.com/books?id=Gs6vDwAAQBAJ&amp;pg=PP1}}
* {{cite book |last=Smith |first=Christopher M. |date=15 March 2022 |title=Ukraine's Revolt, Russia's Revenge |publisher=[[Brookings Institution Press]] |isbn=978-0-8157-3925-8 |oclc=1287616684 |url=https://books.google.com/books?id=HxUWEAAAQBAJ&amp;pg=PP1}}
* {{cite book |last1=Menon |first1=Rajan |last2=Rumer |first2=Eugene B. |date=6 February 2015 |title=Conflict in Ukraine: The Unwinding of the Post-Cold War Order |publisher=[[MIT Press]] |isbn=978-0-262-53629-5 |oclc=1029335958 |url=https://books.google.com/books?id=3L34DwAAQBAJ&amp;pg=PP1}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=_5YeX8eCLgA პუტინის მიმართვის ნაწყვეტი შეჭრამდე]. კომენტარებული დაარქივებულია [https://archive.today/2022.02.26-013443/https://www.youtube.com/watch?v=_5YeX8eCLgA archive.today]-ში. ვიდეო დაარქივებულია [https://ghostarchive.org/varchive/_5YeX8eCLgA ghostarchive.org]-ში.
** [https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-02-24/full-transcript-vladimir-putin-s-televised-address-to-russia-on-ukraine-feb-24 პუტინის მიმართვის სრული ვერსია]
* [https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-putin-news-03-21-22/index.html რუსეთის შეჭრა უკრაინაში]. CNN.
* [https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60890199 უკრაინის სიახლეები]. BBC News.
* [https://graphics.reuters.com/UKRAINE-CRISIS/zdpxokdxzvx/ რუსეთის შეჭრა უკრაინაში]. Reuters, 10 მარტი, 2022
* [https://www.rferl.org/Videos ვიდეო არქივი]. [[RFE/RL]]
* [https://mediamanipulation.org/research/tracking-social-media-takedowns-and-content-moderation-during-2022-russian-invasion სოციალური მედიის დაბლოკვები და კონტენტის მოდერატორები რუსეთის უკაინაში შეჭრისას, 2022 წელს] (ახლდება ყოველკვირეულად)
* [https://gijn.org/2022/03/02/15-tips-for-investigating-war-crimes ომის დანაშაულების გამოძიების გზამკვლევი] ჟურნალიზმის გლობალური გამოძიების ქსელში, გამომძიებელ ჟურნალისტ მანიშა განგულის მიერ
* ვებვერდები, რომლებშიც წარმოდგენილია სამხილები ომის დანაშაულებზე:
** სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს [https://otppathway.icc-cpi.int/link/registerapplication?name=otpcontactpathway&amp;lang=en_UK პროკურირის ოფისი] 
** [https://warcrimes.gov.ua უკრაინის სამტავრობო ვებგვერდი] რუსული ძალების მიერ ჩადენილ ომის დანაშაულებზე სამხილების შესაგროვებლად
* [https://ukraine.bellingcat.com ომის დანაშაულების რუკა] [[Bellingcat]]-ის მიერ
* ვიდეოები:
** [https://www.youtube.com/watch?v=CwfyJGdFpSA მარიუპოლის დაბომბილი საცხოვრებელი შენობები. News.com.au, The News Room, მარტი 15 2022]
** [https://www.youtube.com/embed/Z1kG24ndMS4 მარიუპოლში ტანკი შეუჩერებლად ესვრის საცხოვრებელ შენობას, მშვიდობიანი პირები საავადმყოფოში, ქალი ტირის დახოცილი ბავშვების გამო. AP News, 12 მარტი 2022.]
** [https://news.sky.com/story/ukraine-war-children-buried-under-rubble-after-russian-airstrike-hit-hospital-in-mariupol-president-zelenskyy-says-12561747 მარიუპოლში სამშობიაროს დაბომბვის შედეგი, დაშავებული ფეხმძიმე ქალი. Sky News, მარტი 9, 2022]  13 მარტს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ეს ქალი და მისი შვილი დაიღუპნენ მძიმე დაზიანებების შედეგად.&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2022-03-14|title=Ukraine war: Pregnant woman and baby die after hospital shelled|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-60734706|url-status=live|access-date=2022-03-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20220314143240/https://www.bbc.com/news/world-europe-60734706|archive-date=14 March 2022}}&lt;/ref&gt;


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{შენიშვნების სია}}

{{რუსეთ-უკრაინის ომი}}
{{პოსტსაბჭოთა ქვეყნები}}
{{უკრაინის თემები}}

[[კატეგორია:რუსეთ-უკრაინის ომი]]
[[კატეგორია:რუსეთის ომები]]
[[კატეგორია:ბელარუსის ომები]]
[[კატეგორია:უკრაინის ომები]]
[[კატეგორია:2020-იანი წლების კონფლიქტები]]
[[კატეგორია:რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)|*]]</text>
      <sha1>k1klrcf8qczcfhlat8mg4b04vedx1g2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტომაჟ პლანინა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>530740</id>
    <revision>
      <id>4407274</id>
      <parentid>4363920</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T09:58:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>PJakopin</username>
        <id>142005</id>
      </contributor>
      <comment>საინფორმაციო ყუთის ფოტო შეიცვალა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27219" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება|name_color=black|back_color=white|სახელი=ტომაჟ პლანინა|პორტრეტი=Tomaž Planina by VPosypai (cropped).jpg|წარწერა=ტომაჟ პლანინა, 1981 წ.|დაბ თარიღი=[[17 მარტი]], [[1934]]|დაბ ადგილი=შკოფია-ლოკა, [[სლოვენია]]|გარდ თარიღი=[[31 დეკემბერი]], [[2014]] (80 წლის)|გარდ ადგილი=ლაშკო, [[სლოვენია]]|მოქალაქეობა={{დროშა|იუგოსლავიის სამეფო}}&lt;br /&gt;[[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა]]&lt;br /&gt;{{დროშა|სლოვენია}}|საქმიანობა=[[სპელეოლოგია]], გამოქვაბულის ფოტოგრაფია|ხელმოწერა=File:Tomaž Planina signature.svg|მეუღლე=მეტკა პლანინა (ბენედიჩიჩი) (1932-2006)|შვილები=პოლონიცა პლანინა (1961) ალეშ პლანინა (1966)}}

'''ტომაჟ პლანინა''' ( [[სლოვენური ენა|სლოვენ.]] Tomaž Planina; დ. [[17 მარტი]] , [[1934]] — გ. [[31 დეკემბერი]], [[2014]] ) — [[სლოვენიელები|სლოვენიელი]] გამოქვაბულის ფოტოგრაფი, [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგი]] და [[ბოტანიკა|ბოტანიკოსი]]. ცნობილია თავისი ნამუშევრებით გამოქვაბულების ფოტოგრაფიის სფეროში, თოკების, განსაკუთრებით კვანძების ლაბორატორიული ტესტირებით და  ერთი თოკის ტექნიკის ('''''S'''ingle '''R'''ope '''T'''echnique'' ) განვითარებაში შეტანილი წვლილით.&lt;ref&gt;[https://bib.cobiss.net/bibliographies/si/webBiblio/bib201_20220415_224652_06577.html Tomaž Planina / Personal Bibliography] . ''Co-operative Online Bibliographic System &amp; Services''. ციტირების თარიღი&lt;small&gt;: 28 აპრილი 2021.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://issuu.com/revijajamar/docs/jamar_12_2015/10 ''Primož Jakopin.'' Tomaž Planina (1934-2014)] &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვ]].)&lt;/small&gt; // Jamar [სპელეოლოგი] : ჟურნალი. — Ljubljana: Jamarska zveza Slovenije [სლოვენიის სპელეოლოგთა ასოციაცია]. — Zv. 12, štev. 3. — S. 14—15.&lt;/ref&gt;  

== ბავშვობა, განათლება და კარიერა ==
დაიბადა ქალაქ [[შკოფია ლოკაში]], [[გეოგრაფია|გეოგრაფის]], [[კარტოგრაფია|კარტოგრაფის]], [[ბიოლოგია|ბიოლოგის]], [[სლოვენია|სლოვენიის]] საბუნებისმეტყველო მუზეუმის დირექტორის ფრანც პლანინას ოჯახში. დაწყებითი და საშუალო სკოლის დამთავრების შემდეგ ტომაჟ პლანინამ სწავლა [[ლიუბლიანა|ლუბლიანაში]] გააგრძელა, სადაც   ოჯახი  გადავიდა საცხოვრებლად. მან 1957 წელს დაამთავრა [[ლიუბლიანა|ლუბლიანას]] უნივერსიტეტის [[ბიოლოგია|ბიოლოგიის]] ფაკულტეტი.

პლანინამ დაიცვა დისერტაცია. მას გარკვეული მიღწევები ჰქონდა ბოტანიკურ მეცნიერებაში, შექმნა ცნობილი ჰერბარიუმი. მიუხედავად ამისა, არ გააგრძელა აკადემიური კარიერა და სამსახური დაიწყო &quot;ისკრას&quot; ელექტრონიკისა და ავტომატიზაციის განვითარებისა და ტექნოლოგიების ცენტრში. მუშაობდა სხვადასხვა თანამდებობებზე, მათ შორის,  გახლდათ კვლევითი პროექტის ხელმძღვანელი.&lt;ref&gt;Tomaž Planina (1957). ''Ligusticum seguieri v jugovzhodnih apneniških Alpah'' (Diploma thesis) [&lt;nowiki/&gt;[[სლოვენური ენა|სლოვ.]]]. University of Ljubljana. p. 54.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Tomaž Planina, Avrelija Prelovšek, Igor Kloar.'' Vpliv stopnje onesnaženja zraka na električne avtomatske naprave v telekomunikacijah in industriji &lt;small&gt;[[სლოვენური ენა|(სლოვ]].)&lt;/small&gt;. — Kranj: Iskra - Elektromehanika, 1976.&lt;/ref&gt;

== სპელეოლოგია ==
[[ფაილი:Tomaž Planina in Marijino brezno cave 1960.jpg|მინი|ფოტოსესია გამოქვაბულში, 1960 წ.]]
[[სლოვენია|სლოვენიის]] [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგიის]] პიონერის, პაველ კუნავერის მიერ ორგანიზებული ექსკურსიები გამოქვაბულებში დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. სწორედ ამან განაპირობა პლანინას გამოქვაბულებით დაინტერესება.  1950 წელს, 16 წლის ასაკში ის შეუერთდა DZRJL-ს — [[ლუბლიანას მღვიმეების მკვლევართა საზოგადოებას]]  და 1954 წელს პირველი წვლილი შეიტანა [[სლოვენია|სლოვენიის]] გამოქვაბულების რეესტრის შედგენაში. 1992 წლამდე მან დაარეგისტრირა 51 ახალი [[მღვიმე]], ძირითადად დაბლობ [[კარსტი|კარსტში]].&lt;ref&gt;[https://www.dzrjl.si/en/new-caves-registration-no-501-to-1800/ New caves, Registration No. 501 to 1800 . DZRJL] (6 სექტემბერი 2015). ციტირების თარიღი&lt;small&gt;: 3 მაისი 2021.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;

1953 წლიდან 1956 წლამდე იგი მონაწილეობდა მაღალმთიანი [[კარსტი|კარსტების]] პირველ კვლევებში მალიპოდის პლატოზე, [[სკუტას მთა|სკუტას მთის]] ქვემოთ, კამნიკ-სავინსკის [[ალპები|ალპებში]].

მომდევნო წლებში იგი ასევე შეუერთდა რამდენიმე ექსპედიციას ტრიგლავსკო ბრეზნოს გამოქვაბულში [[ტრიგლავის პლატო|ტრიგლავის პლატოზე]] ( სიმაღლე 2377 მ.).

იოჟე შტირნთან ერთად მან დაწერა მიმოხილვითი სტატია მაღალმთიან [[კარსტოსფერო|კარსტზე]], რომელიც გამოიცა მისი გარდაცვალების შემდეგ. 

1960-იანი წლების შუა ხანებში მოხდა თაობების ცვლა—ლუბლიანას გამოქვაბულების მკვლევართა საზოგადოებაში [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] შექმნილმა გუნდმა ადგილი დაუთმო ახალგაზრდა [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგებს]].

ეს მაშინვე აისახა უფრო ამბიციურ პროგრამაში, რომელიც შთაგონებული იყო 1963 წლის დიდი წარმატებით, როდესაც ახალგაზრდა მღვიმეების მცირე ჯგუფმა გაარღვია ვიწრო გადასასვლელი ნაჟდენა ჯამას  (Najdena jama) მღვიმის ბოლოს. მღვიმე, რომელიც აღმოაჩინა ვილჯემ პუტიკმა მე-19 საუკუნის ბოლოს, [[მდინარე უნიკა|მდინარე უნიკას]] ზემოთ, მხოლოდ 250 მეტრის სიგრძის იყო. გარღვევის შედეგად გამოჩნდა 5 კმ სიგრძის გამოქვაბული. &lt;ref&gt;''Jurij Kunaver.'' [https://www.dzrjl.si/wp-content/uploads/2021/04/GP2021-1-pp03-08.pdf Kako se je kalilo prijateljstvo s Tomažem Planino (1934-2015)] &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვენ]].)&lt;/small&gt; // Glas podzemlja [ხმა მიწისქვეშეთიდან] : ჟურნალი. — Ljubljana: DZRJL. — S. 3—8.&lt;/ref&gt;

1967 წლიდან 1971 წლამდე და 1984 წლიდან 1986 წლამდე ტომაჟ პლანინა ხელმძღვანელობდა DZRJL-ს. მისი ხელმძღვანელობით ექსპედიციები გაიმართა ძალიან ღრმა გამოქვაბულებში. ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო 1969 წლის 20 კაციანი ექსპედიცია ჟანკანა იამას გამოქვაბულში (როგორც ამას ადგილობრივები უწოდებენ) სოფელ რასპორთან, [[ისტრია|ისტრიაში]], [[ხორვატია]].&lt;ref&gt;''Primož Presetnik, [https://www.dzrjl.si/en/dzrjl-members-1910-2010/ Bojana Fajdiga.]'' [https://www.dzrjl.si/en/dzrjl-members-1910-2010/ DZRJL Members 1910 - 2010] . DZRJL [ლუბლიანას გამოქვაბულების მკვლევართა საზოგადოება] (13 ივლისი 2015). ციტირების თარიღი&lt;small&gt;: 29 აპრილი 2021.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.dzrjl.si/en/ljubljana-cave-exploration-society-dzrjl/dzrjl-history/dzrjl-presidents DZRJL presidents . DZRJL] (აპრილი 2021). ციტირების თარიღი&lt;small&gt;: 28 აპრილი 2021.&lt;/small&gt;

&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:DZRJL Žankana jama Cave Expedition Team 1969.jpg|მინი|DZRJL-ს ექსპედიცია ჟანკანა იამას გამოქვაბულში, 1969 წ.]]
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ]] და [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომებს]] შორის [[ისტრია]] [[იტალია|იტალიას]] ეკუთვნოდა, ლიტერატურაში გამოქვაბულს აბისსო ბერტარელი ერქვა, იგი გამოიკვლიეს 1924 და 1925 წლებში. 1924 წლიდან 1926 წლამდე (450 მ სიღრმით) ითვლებოდა მსოფლიოში ყველაზე ღრმა გამოქვაბულად. 1959 წლიდან უკვე  &lt;nowiki/&gt;[[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის]]  ყველაზე ღრმა გამოქვაბული იყო, რომელიც მოიცავდა [[სლოვენია|სლოვენიას]] და [[ხორვატია|ხორვატიას]]. ექსპედიციის ერთ-ერთი მიზანი იყო ახალი ზუსტი კვლევის ჩატარება. ექსპედიციამ მიაღწია გამოქვაბულის მანამდე ცნობილ ფსკერს, [[იტალია|იტალიურ]] [[სიფონი (ჰიდროგრაფია)|სიფონს]], 346 მ სიღრმეზე და შემდეგ  გრძელი, დაბალი, მტვრიანი ჰორიზონტალური გვირაბით ჩავიდა [[სლოვენია|სლოვენიურ]] [[სიფონი (ჰიდროგრაფია)|სიფონამდე]] 361 მ სიღრმეზე. ახალმა სიღრმემ გამოქვაბული [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის]] ყველაზე ღრმა გამოქვაბულების სიაში მესამე ადგილზე დააყენა. შემდგომმა DZRJL-ის ექსპედიციებმა გოტოვჟსა და იაზბენში გოტოვჟის სიღრმე 320 მ-მდე შეამცირა, იაზბენი კი — 334 მ-მდე. პირველ ადგილზე დარჩა ჟანკანას ორმო&lt;ref&gt;''France Hribar.'' [https://www.jamarska-zveza.si/images/Documents/Nase_jame/Nase_jame_01_1959.pdf Najgloblja brezna v Jugoslaviji] &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვენ]].)&lt;/small&gt; // Naše jame [ჩვენი გამოქვაბულები] : ჟურნალი. — Zv. 1. — S. 29—29.&lt;/ref&gt;. ამ მიღწევებმა DZRJL დააყენა იმ დროისთვის [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის]] [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგთა]] სათავეში. შემდეგი დიდი ექსპედიცია, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ტომაჟ პლანინა, იყო [[არჩვი|არჩვის]] უფსკრულში (Brezno pri gamsovi glavici) [[ბოჰინჯის ტბა|ბოჰინჯის ტბაზე]] 1972 წლის სექტემბერში. [[სლოვენია|სლოვენიის]] ძირითადი სპელეოლოგიური უბნები, სადაც პლანინა მუშაობდა, იყო [[ცერკნიშკას ტბა]] და პლანინსკოს ველის გამოქვაბულები, განსაკუთრებით რაკოვ შკოციანი, კრიზნას ორმო და ნაიდენას ორმო. [[სლოვენია|სლოვენიის]] ფარგლებს გარეთ ის კარგად იცნობდა [[ხორვატია|ხორვატიაში]] [[ველებიტის მთიანეთი|ველებიტის მთიანეთს]] და [[მონტენეგრო|მონტენეგროში]] [[დურმიტორის მასივი|დურმიტორის მასივს]] —  ამ ტერიტორიების ზოგიერთი ნაწილი მან ადგილობრივებზე უკეთ იცოდა.

პლანინა ასევე გახლდათ [[სლოვენია|სლოვენიის]] გამოქვაბულების სამაშველო სამსახურის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და მთავარი სლოვენური გამოქვაბულების ჟურნალის Naše jame (ჩვენი გამოქვაბულები) სარედაქციო კოლეგიის წევრი 1977 წლიდან გარდაცვალებამდე.

== გამოქვაბულის ფოტოგრაფია ==
[[ფაილი:Tomaž Planina in Križna jama cave 1974.jpg|მინი|კრიჟნა იამას გამოქვაბულში, 1974 წ.]]
[[სლოვენიელები|სლოვენიელი]] გამოქვაბულის ფოტოგრაფების სიაში ტომაჟ პლანინა  მესამე ადგილს იკავებდა  ბოგომილ ბრინშეკის (1884-1914) და ფრანც ბაჰრის (1901-1988) შემდეგ. პლანინამ სწორედ მათგან  ისწავლა გამოქვაბულებში [[ფოტოგრაფია|ფოტოგრაფიის]] ხელოვნება. მან ჯერ კიდევ 1960-იან წლებში  დაიწყო 35 მმ-იანი ერთლინზიანი რეფლექსური კამერის გამოყენება დიდი ფორმატის კამერების ნაცვლად, რომლებიც იმ დროს ჩვეულებრივ გამოიყენებოდა გამოქვაბულების ფოტოგრაფიაში. პლანინამ ასევე უარი თქვა ფოტო  ფლეშზე, როგორც განათების საშუალებაზე, გამოქვაბულებში ჰაერის ძლიერი დაბინძურების გამო და გახდა პირველი, ვინც დაეუფლა ელექტრონული ფლეშის გამოყენების ტექნიკას.&lt;ref&gt;''Franci Bar.'' Fotografiranje v jamah [გამოქვაბულის პოტოგრაფია] // Jamarski priročnik &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვ]].)&lt;/small&gt; / Ivan Gams, Peter Habič, Roman Savnik, Boris Sket. — Ljubljana: Mladinska knjiga, 1964. — С. 121—129.&lt;/ref&gt;

პლანინას  ყველაზე წარმატებული ნამუშევრები გაკეთდა [[კრიჟნა იამა|კრიჟნა იამას]] გამოქვაბულში. მისი ნამუშევრები რეგულარულად ჩნდებოდა საბუნებისმეტყველო პრესაში, მათ იყენებდნენ გამოქვაბულების რეკლამირებისთვის, ასევე აქვეყნებდა სტატიებს გამოქვაბულებისა და გამოქვაბულების ფოტოგრაფიის ტექნიკის შესახებ.&lt;ref&gt;''Tomaž Planina.'' Tehnika fotografiranja na jamarskih raziskovalnih ekskurzijah &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვენ]].)&lt;/small&gt; // Proteus : журнал. — Prirodoslovno društvo Slovenije. — Zv. 43, štev. 3. — S. 115—117. — [[წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი|ISSN]] [https://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&amp;q=n2:0033-1805 0033-1805].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Kadrnka, Oldřich &amp; Planina, Tomaž (1980), ''Rakov Škocjan [Postcard] ; Križna jama cave'', Postojna: Postojnska jama&lt;/ref&gt;

== უბედური შემთხვევა მთაში ==
[[ფაილი:Tomaž Planina at home around year 2000.jpg|მარცხნივ|მინი|ტომაჟ პლანინა, 2000 წ.]]
1994 წელს [[იალოვეცის მთა|იალოვეცის მთაზე]] (2645 მ.) ექსკურსიის დროს, დიდი ქვა დაგორდა თოვლიან [[კულუარი|კულუარზე]] და ტომაჟ პლანინას ფეხი დაუზიანდა მუხლის ქვემოთ. მკურნალობის პროცესი, რომლითაც დასრულდა მისი პროფესიული კარიერა, რამდენიმე წელი გაგრძელდა, მან კვლავ შეძლო სიარული, მაგრამ ბოლომდე ვერ გამოჯანმრთელდა. ის გარდაიცვალა  2015 წლის დადგომამდე ცოტა ხნით ადრე  ხანგრძლივი ავადმყოფობის შედეგად გამოწვეული გართულებებისგან.&lt;ref&gt;''Anton Praprotnik, Primož Jakopin.'' [https://www.dzrjl.si/en/1994-accident-of-tomaz-planina-in-the-couloir-of-m 1994 accident of Tomaž Planina in the couloir of Mt. Jalovec &lt;small&gt;)&lt;/small&gt;]. DZRJL (იანვარი 2021).ციტირების თარიღი  &lt;small&gt;28 აპრილი 2021.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობა ==
პლანინას ნამუშევრებმა ასახვა პოვა მისი მშობლიური სპელეოლოგიის ინსტიტუტის, [[ლიუბლიანა|ლუბლიანას]] [[მღვიმე|მღვიმეების]] კვლევის საზოგადოებისა და ზოგადად [[სლოვენია|სლოვენიელი]] [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგების]] მიღწევებში. მნიშვნელოვანია მისი წვლილი [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგიური]] აღჭურვილობის გაუმჯობესებასა და უსაფრთხოებაში. პლანინა იყო ხიდი თაობებს შორის და დიდი მენტორი. იგი ყოველთვის ემახსოვრებათ იდეების, პრობლემების გადაჭრის მეთოდების, უსაზღვრო იუმორის, [[სპელეოლოგია|სპელეოლოგიის]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[გამოქვაბული|გამოქვაბულების]] არაჩვეულებრივი სიყვარულის გამო.&lt;ref&gt;''Metod Di Batista.'' [https://www.dzrjl.si/zalostna-vest-umrl-je-castni-clan-tomaz/ Žalostna vest - umrl je častni Član Tomaž] &lt;small&gt;([[სლოვენური ენა|სლოვენ.]])&lt;/small&gt;. DZRJL  (1 იანვარი 2015). ციტირების თარიღი&lt;small&gt;: 29 დეკემბერი 2020.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:Žiglovica Cave Hammer Brake Rope Descent 1961.jpg|ჩაქუჩის მუხრუჭი, 1961 წ.
ფაილი:Helictites in Križna jama Cave 1966.jpg|[[ჰელიქტიტები]] [[სტალაქტიტები (არქიტექტურა)|სტალაქტიტზე]], 1966
ფაილი:DZRJL Brezno pod gamsovo glavico Cave Expedition Team 1972.jpg|1972 წლის ექსპედიცია
ფაილი:Križna jama Ponor Outflow 1973.jpg|გამოქვაბულის ნაკადული
ფაილი:Križna jama Cave Chimborazo Hill 1973.jpg|ჩიმბორაზო ტბაზე, 1973
ფაილი:Aragonite Crystals in Ravenska jama cave 1973.jpg|არაგონიტის კრისტალები, 1973
ფაილი:Small Stalactites and Aragonite Crystals in Ravenska jama Cave 1973.jpg|[[სტალაქტიტები]] და არაგონიტი, 1973
ფაილი:Križna jama Cave - Boat in a Passage 1996.jpg|ნავი გამოქვაბულში
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:დაბადებული 17 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1934]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 31 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2014]]
[[კატეგორია:სპელეოლოგია]]
[[კატეგორია:ფოტოგრაფია]]
[[კატეგორია:ფოტოგრაფები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სლოვენი ფოტოგრაფები]]
[[კატეგორია:სლოვენი სპელეოლოგები]]</text>
      <sha1>nmjuenioabzgtepmkfjuh9xwixundia</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თენგრი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>532121</id>
    <revision>
      <id>4407155</id>
      <parentid>4380529</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:01:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ჯეო</username>
        <id>96107</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16226" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
[[ფაილი:Tengrism1.svg|მინი|თენგრიზმის სიმბოლო]]
'''თენგრი''' — ადრეულ თურქულ და მონღოლურ ხალხთა პირველადი მთავარი ღვთაების ერთ-ერთი სახელი. თენგრის თაყვანისმცემელ რწმენას თენგრიზმი ეწოდება. . 
თენგრიზმში ძირითადი არსებები არიან მამაზეციური (თენგრი/თენგერ ეცეგი) და დედამიწის დედა. თენგრიზმი მოიცავს შამანიზმს, ანიმიზმს, ტოტემიზმს და წინაპართა თაყვანისცემას.

==ისტორია==
[[ფაილი:Orkhon.svg|მინი|„თენგრის“ წარმოთქმა ძველ თურქულ დამწერლობაში]]
[[ფაილი:Guyuk_khan's_Stamp_1246.jpg|მინი|ბეჭედი გიუგ ხანის პაპ [[ინოკენტი IV]]-ისადმი მიწერილი წერილიდან, 1246. პირველი ოთხი სიტყვა, ზემოდან ქვემოდან, მარცხნიდან მარჯვნივ, იკითხება როგორც „möngke ṭngri-yin küčündür“ – „მარადიული ზეციური ძალის ქვეშ“.]]
თენგრი იყო გოქთურქების ეროვნული ღმერთი, მოხსენიებული როგორც „თურქების ღმერთი“ (Türük Tängrisi).&lt;ref&gt; Jean-Paul Roux, Die alttürkische Mythologie, p. 255 &lt;/ref&gt; გოქთურქი ხანები თავის ძალაუფლებას თენგრის „მანდატზე აფუძნებდნენ“. მმართველებს ხალხი აღიქვამდა როგორც თენგრის შვილებს, მის მიერ დედამიწაზე გამოგზავნილს (მის წარმომადგენელს).ისინი ატარებდნენ ტიტულებს, როგორიცაა ''თენგრიქუთი'', ''კიუთლუგი'' და ''ქუთალმიში'', რაც გამოწვეული იყო იმით, რომ მათ მიაღწიეს ''კუტს'', ძლევამოსილ სულს, რომელიც თენგრიმ მიანიჭა მმართველებს.&lt;ref&gt;Käthe Uray-Kőhalmi, Jean-Paul Roux, [[Pertev N. Boratav]], Edith Vertes. &quot;''Götter und Mythen in Zentralasien und Nordeurasien''&quot;; section: Jean-Paul Roux: &quot;''Die alttürkische Mythologie''&quot; (&quot;Old Turkic Mythology&quot;) {{ISBN|3-12-909870-4}}&lt;/ref&gt;

თენგრი იყო მთავარი ღვთაება, რომელსაც თაყვანს სცემდნენ შუა აზიის სტეპების მმართველი კლასი მე-VI-მე-IX-ე საუკუნეებში (თურქები, მონღოლები და [[მადიარების ტომები]])..&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Buddhist studies review, Volumes 6–8, 1989, p. 164.&lt;/ref&gt;
თენგრის თაყვანისცემა აღმოსავლეთ ევროპაში ჰუნებმა და ადრეულმა ბულგარებმა შემოიტანეს.

თენგრიითვლება მთავარ ღმერთად, რომელმაც შექმნა ყველაფერი. ამ ციური ღმერთის გარდა, მათი წარმოდგენით ასევე არსებოდნენ მცირე ღვთაებები (ალპები), რომლებიც თენგრის მიზნებს ასრულებდნენ.&lt;ref&gt;Kaya, Polat. ''&quot;Search For the Origin of the Crescent and Star Motif in the Turkish Flag&quot;'', 1997. [http://www.compmore.net/~tntr/crescent_stara.html]&lt;/ref&gt;	 	
როგორც გიოქ თანრი, ის იყო მზის (კოიაშის) და მთვარის (აი ტანრი) მამა, ასევე იხსენიებოდ როგორც უმაი, ერლიკი და ზოგჯერ ულგენი.

==მითოლოგია==
თენგრი იყო თურქული პანთეონის მთავარი ღმერთი, რომელიც აკონტროლებდა ციურ სფეროს.&lt;ref&gt;Abazov, Rafis. &quot;''Culture and Customs of the Central Asian Republics''&quot;. [[Greenwood Press]], 2006. [https://books.google.com/books?id=MrjiisjS4AIC&amp;pg=RA1-PA62&amp;dq=tengri+sky+god&amp;hl=tr&amp;sig=RMa8iOhXvoejfKxv0ntcQHYv2pE ''page 62'']&lt;/ref&gt; თენგრი მიჩნეულია ინდოევროპული ცის ღმერთის, [[Dyeus|*Dyeus]] მსგავსებად, ხოლო აღდგენილი პროტო-ინდო-ევროპული რელიგიის სტრუქტურა უფრო ახლოსაა ადრეულ თურქებთან, ვიდრე ახლო აღმოსავლეთის ან ანტიკური ხმელთაშუა ზღვის ნებისმიერი ხალხის რელიგია.&lt;ref&gt;[[Mircea Eliade]], John C. Holt, ''Patterns in comparative religion'', 1958, p. 94.&lt;/ref&gt; თენგრის თაყვანისცემის ყველაზე მნიშვნელოვანი ახლანდელი პერიოდის შემთხვევა გვხვდება ძველ თურქულში ორხონის წარწერებში (კულ ტიგინის სტელაზე), დათარიღებული VIII საუკუნის დასაწყისით. ე. წ. კულ ტიგინის სტელაზე შესრულებული ეს წარწერები ასახავს თურქების მითოლოგიურ წარმომავლობას. კულ ტინიგზე შესრულებული წარწერა მოიცავს პასაჟებს (ყაზახეთის რესპუბლიკის კულტურისა და ინფორმაციის სამინისტროს ენის კომიტეტის მიერ მოწოდებულ თარგმანში): „როცა ცისფერი ცა [თენგრი] ზემოთ და ყავისფერი დედამიწა შეიქმნა, მათ შორის. შეიქმნა ადამიანი. ადამიანებზე ჩემი წინაპრები ბუმინ ყაენი და ისტემი ყაენიმართავდნენ. ისინი მართავდნენ ხალხს თურქული კანონებით, მეთაურობდნენ მათ და მიაღწიეს წარმატებას“; „თენგრი ქმნის სიკვდილს. ყველა ადამიანი შექმნილია იმისთვის, რომ მოკვდეს“ (ძველი თურქული: Öd Teŋri yasar kisi oγlu qop ölgeli törürmis); „შენ“ გარდაიცვალე, (განათ.: „გაფრინდა“) მანამ სანამ თენგრი არ მოგცემს ხელახლა სიცოცხლეს&quot;; თენგრის ნებით მართული ხაგანები ძველ თურქ ხალხს ეგონათ და ეს აზრები ორხონის წარწერების ტექსტებში შემდეგნაირად შემოინახეს: „ამ დროს ტახტზე ავედი მე, თენგრისმაგვარი და თენგრიში დაბადებული თურქი ბილგე ყაენი“. (ძველი თურქული: Teŋiriteg Teŋiride bolmuš Türük Bilge Qaγan bü ödüke olurtum). &lt;ref&gt;{{Cite journal|url=https://pdf.sciencedirectassets.com/277811/1-s2.0-S1877042814X0042X/1-s2.0-S1877042814036015/main.pdf?X-Amz-Security-Token=IQoJb3JpZ2luX2VjEK3%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2FwEaCXVzLWVhc3QtMSJGMEQCIBwrpPrNrMeAClbsLNGshfLgiq74RsHaj87HQ9hNcG6tAiBnqftLDXEDEgumaPYVqIt62FzSAwogpCosFkAXIgsCrCrZAgj2%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F%2F8BEAIaDDA1OTAwMzU0Njg2NSIMx6hCjZurtwAHE%2FFnKq0Cu3biAUqu8uceVPrf4xJZ8KgAJMWs4vpeIsq23pckzBg9w%2BfgP7tXHfS7g3D%2BE373kyVcL95Gewe88ywRyAf6%2BmA%2FcpbkYbq14rgx2e%2ByBSXR9YGnCZ%2F9oSxHGmf9oo%2BBA7aCb2hOKZf75HlUx5eiG0DLh%2FnEX99r%2FnfXKX2V6PI99guRwiRfje29dx6TyYuVo3x3VwULu6fmf7zTHPP%2Fc1KRLoUI6CzUXDH8%2BpYJ3IjefShU8UwMGJnhk1nJ2EqGjxfqXafr0cseG%2FUZ88ae6M%2BYzN7vvZ370nTfrC%2FMcJo%2B4JEeUmqsTITUwCp5Vg5ttf64TpYcb47v9NKfuZWf6xUnFPvcDNhafv9VtbiIpfPoDnOVt%2FJGWNOToPHZc%2FdPXxt2MNBuTCV5%2BN29lTDeosXvBTrQAhtLtCCpFOICbj8CfwfeFeqwqOFqWTAo%2BHQWcyoAPCRbYl%2BO%2FJJaR7uz9NMQeYXu7GQquFseobpCM3Nk4ylAgXNDyiwSDn1DOP5Rkpi6aS47BasN6HpxAZhagvYwcix465uQcEEq6Kyu9Flm6JE3nnS5SOoyR0Jxb0FwIuyIaCjUiEG0LNjymr5XsOB2Pdf445n18W8p8x2pwCjfUNQtxRAjpadxZsW3Lo9nKqtAdRJGcIxYNOZRkQlxaxKexHvNGbKP%2B8n3CDN%2BehMEYwAztm2h443xfDQyN9YGrcyeN0OuNSXResuq4s%2FvtokFYi%2F48AwJXHwMLSsVXpn59K50t70HEjU9icN3Z3f9wZ91GCqADZGdpuiw295hr7dw4WxUtWo07XUt9Ir7BlapJ3nAkFofciDRzqRuWVHXCg%2B%2FrHDYbZs%2Bi9PYfaMFFznPN9wCnQ%3D%3D&amp;X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&amp;X-Amz-Date=20191211T213449Z&amp;X-Amz-SignedHeaders=host&amp;X-Amz-Expires=300&amp;X-Amz-Credential=ASIAQ3PHCVTYVRGQFFC2%2F20191211%2Fus-east-1%2Fs3%2Faws4_request&amp;X-Amz-Signature=2d6ec352b05ffc6f105fb8da964dcdad0545086d3de7cdb00d8966dac2766ad6&amp;hash=cbfe707b4c556279b0dbed177f2f7900b1b0ebccc87a80d041e8002ceeea9ec1&amp;host=68042c943591013ac2b2430a89b270f6af2c76d8dfd086a07176afe7c76c2c61&amp;pii=S1877042814036015&amp;tid=spdf-1a84530c-e8f9-4443-b5b6-99ee774bfdc7&amp;sid=00cdb9fc49e133492928f0e27a81309716degxrqb&amp;type=client|doi=10.1016/j.sbspro.2014.05.177|title=The Role of Old Turkic Place Names in Teaching History|year=2014|last1=Ayanovna|first1=Nakhanova Lyazzat|journal=Procedia - Social and Behavioral Sciences|volume=141|pages=1054–1061}}&lt;/ref&gt;

ერთ თურქულ მითში თენგრი არის სუფთა, თეთრი ბატი, რომელიც გამუდმებით დაფრინავს წყლის გაუთავებელ სივრცეზე, რომელიც წარმოადგენს დროს. ამ წყლის ქვეშ აკ ანა („თეთრი დედა“) უხმობს მას და ეძახის „შექმენი“. მარტოობის დასაძლევად თენგრი ქმნის „ერ კიშის“, რომელიც არც ისე სუფთაა და არც თეთრი, როგორც თენგრი, ისინი ერთად ქმნიან სამყაროს. ერ კიში ხდება დემონური პერსონაჟი და ცდილობს ხალხი შეცდომაში შეიყვანოს, ჩაითრიოს თავის სიბნელეში. თენგრი ატარებს სახელს „Tengri Ülgen“ და გადადის სამოთხეში, საიდანაც ცდილობს ხალხს ხელმძღვანელობით მიაწოდოს წმინდა ცხოველების მეშვეობით, რომლებიც მათ შორის გაგზავნის. „Ak Tengris“ იკავებს სამოთხის მეხუთე დონეს. შამანი მღვდლები, რომელთაც სურთ მიაღწიონ „Tengri Ülgen“-ს, არასდროს სცილდებიან ამ დონეს, სადაც ისინი თავიანთ სურვილებს ღვთაებრივ მეგზურებს გადასცემენ. დედამიწაზე ან ფიზიკურ დონეზე დაბრუნება ხდება ბატის ფორმის ჭურჭელში.&lt;ref&gt;Göknil, Can. ''&quot;Creation myths from Central Asia to Anatolia&quot;''. Yapı Kredi Art Galleries, 1997. [http://www.cangoknil.com/english/essays/creation.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091203155024/http://www.cangoknil.com/english/essays/creation.html |date=2009-12-03 }}&lt;/ref&gt;

==გეოგრაფიული სახელი==
[[Image:Khan Tengri Pyramid.jpg|thumb|right|250px|ხან-თენგრი]]
* ტიან შანის ქედის პირამიდულ მწვერვალს ჩინეთს, ყაზახეთსა და ყირგიზეთს შორის ეწოდება „ხან თენგრი“. თავად თიან შანი უიღურში ცნობილია როგორც ტანრი ტაგი.
* თანგრას მთები ლივინგსტონის კუნძულზე, ანტარქტიდის სამხრეთ შეტლანდიურ კუნძულებზე, ასევე ღვთაების სახელს ატარებს.
* ბულგარელებმა რილას ქედის დიდ მთას ტანგრას სახელი უწოდეს,{{Citation needed|date=August 2014}} თუმცა მას მე-15 საუკუნეში თურქმა ოსმალებმა დაარქვეს მუსალა („ალაჰის მთა“).
* ოტგონტენგერი, ხანგაის მთების უმაღლესი მთა მონღოლეთში.
* [[ტენგერის უდაბნო]], უდაბნო [[შიდა მონღოლეთი|შიდა მონღოლეთში]], ჩინეთი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://gokturkanitlari.appspot.com Tengri Teg Tengri Created Türk Bilge Kagan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171002180329/http://gokturkanitlari.appspot.com/ |date=2017-10-02 }} (Orkhon Inscriptions)
*[http://aton.ttu.edu/OLD_TURK_DEITIES.asp Excerpt from ''Tengrianizm: Religion of Turks and Mongols'', by Rafael Bezertinov] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060105095326/http://aton.ttu.edu/OLD_TURK_DEITIES.asp |date=2006-01-05 }} (2000)
*Andrei Vinogradov [https://web.archive.org/web/20060824220524/http://library.usask.ca/theses/available/etd-01192005-154827/unrestricted/tezispdf.pdf Ak Jang in the contextof Altai religious tradition] (2003)
*Hasan Bülent Paksoy, [https://web.archive.org/web/20110614153729/http://www.eumed.net/entelequia/pdf/2010/e11a14.pdf Tengri on Mars] (2010)

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:აზიური შამანიზმი]]</text>
      <sha1>syp7839f97n4g91t5g7f4yhb8i659zz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საქართველოს შინაგანი ჯარები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>534095</id>
    <revision>
      <id>4407104</id>
      <parentid>4383821</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:20:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12868" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო ნაწილი
|ნაწილის სახელი=  საქართველოს შინაგანი ჯარები
|სურათი= 
|წარწერა= 
|თარიღები= 1991-2004
|ქვეყანა= {{დროშა|საქართველო}}
|allegiance= [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა სამინისტრო]]
|შემადგენლობა= 
|ტიპი= 
|როლი= 
|რაოდენობა= 5000–7000 ჯარისკაცი &lt;small&gt;(1995 წლის ბოლოსათვის)&lt;/small&gt;
|სამეთაურო სტრუქტურა=
|გარნიზონი= 
|garrison_label=
|მეტსახელი=
|patron=
|დევიზი=
|ფერები=
|colors_label=
|მარშიმარში=
|თილისმა=
|აღჭურვილობა=
|equipment_label=
|ბრძოლები=[[ქართულ-ოსური კონფლიქტი]]
* [[სამხრეთ ოსეთის ომი (1991–1992)|1991-1992 წლების ომი]]
* 2004 წლის შეტაკებები
[[აჭარის კრიზისი (2004)|აჭარის კრიზისი]]
[[აფხაზეთის ომი (1992-1993)|აფხაზეთის ომი]]&lt;br&gt;[[პანკისის ხეობის კრიზისი]]
|დღესასწაულები=
|მხატვრული გაფორმება=
|საბრძოლო დამსახურებები=
|disbanded=
&lt;!-- მეთაურები --&gt;
|მეთაური1=
|commander1_label=
|მეთაური2=
|commander2_label=
|მეთაური3=
|commander3_label=
|ცნობილი მეთაურები=
&lt;!-- განმასხვავებელი ნიშნები --&gt;
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო=
|identification_symbol_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო2=
|identification_symbol_2_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო3=
|identification_symbol_3_label=
|საიდენტიფიკაციო სიმბოლო4=
|identification_symbol_4_label=
&lt;!-- თვითმფრინავი --&gt;
|მოიერიშე თვითმფრინავი=
|ბომბდამშენი თვითმფრინავი=
|ელექტრონული თვითმფრინავი=
|გამანადგურებელი თვითმფრინავი=
|ვერტმფრენი=
|მოიერიშე ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_cargo=
|aircraft_helicopter_multirole=
|aircraft_helicopter_observation=
|სატრანსპორტო ვერტმფრენი=
|aircraft_helicopter_utility=
|გადამტაცი თვითმფრინავი=
|საპატრულო თვითმფრინავი=
|მზვერავი თვითმფრინავი=
|სავარჯიშო თვითმფრინავი=
|სატრანსპორტო თვითმფრინავი=
}}

'''საქართველოს შინაგანი ჯარები''' — ჟანდარმერიის მსგავსი გასამხედროებული დაჯგუფება [[საქართველო|საქართველოში]] 1991 წლიდან 2004 წლამდე. იგი ექვემდებარებოდა [[საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო|შინაგან საქმეთა სამინისტროს]].

== ისტორია ==
საქართველოს შინაგანი ჯარები შეიქმნა 1991 წლის 12 სექტემბერს, [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირისგან]] ქვეყნის დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან ხუთი თვის შემდეგ. ის იყო საბჭოთა კავშირის შინაგანი ჯარების მემკვიდრე. მათ დაევალათ დახმარებოდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროს უსაფრთხოების ზომების მიღებაში, ორგანიზებულ დანაშაულთან, [[ტერორიზმი|ტერორიზმთან]] და დივერსიასთან ბრძოლაში, ასევე დამოუკიდებლად ან სხვა სამართალდამცავ უწყებებთან ერთად მნიშვნელოვანი ობიექტებისა და სპეციალური ტვირთების დაცვაში; მონაწილეობა მიეღოთ ქვეყნის დაცვაში ომის დროს. შინაგანი ჯარები ძირითადად გაწვევის გზით იყო დაკომპლექტებული, მაგრამ ასევე ნაწილობრივ კონტრაქტის საფუძველზეც.&lt;ref name=&quot;Belkin2&quot;&gt;{{cite book|last1=Belkin|first1=Aaron|title=Divide-and-Conquer Politics and the Logic of International Hostility|date=2005|publisher=SUNY Press|isbn=0791483789|page=106}}&lt;/ref&gt;

საქართველოში შინაგანი ჯარები სხვადასხვა კონფლიქტსა და ოპერაციაში მონაწილეობდნენ [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|პოსტსაბჭოთა არეულობების]] დროს, მათ შორის [[ცხინვალის რეგიონი|ცხინვალის რეგიონში]] ([[სამხრეთ ოსეთის ომი (1991–1992)|1991–1992]], 2004), [[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთში]] (1992–1993) და [[პანკისის ხეობის კრიზისი|პანკისის ხეობაში]] (2001–2003). 1995 წლის ბოლოსათვის შინაგან ჯარებს ჰყავდა 5000-დან 7000-მდე ჯარისკაცი, რაც მას აქცევდა სიდიდით მესამე სამხედრო დაჯგუფებას საქართველოში, იმ დროს ქვეყანაში დისლოცირებული [[ამიერკავკასიის სამხედრო ოლქი|რუსული ჯარებისა]] და [[საქართველოს თავდაცვის ძალები|საქართველოს შეიარაღებული ძალების]] შემდეგ. შინაგანი ჯარები მოიცავდნენ საპატრულო ქვედანაყოფებს, ციხეების დაცვის სპეციალურ ქვედანაყოფს, 1-ელ ოპერატიულ მოტომსროლელ ბრიგადას [[თბილისი|თბილისში]], მე-2 ოპერატიულ მოტომსროლელ ბრიგადას [[ქუთაისი|ქუთაისში]], [[ბათუმი|ბათუმის]] ცალკეულ ბატალიონს და ვერტმფრენის ქვედანაყოფს მინიმუმ 2 [[მი-8]]-ით. მათ ჰქონდათ მინიმუმ 10 მძიმე და მსუბუქი ტანკი და ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი. 1997 წლის ოფიციალურმა ბიუჯეტმა შეადგინა 5312 [[ლარი]]; თანამდებობის პირების ხელფასები დაბალი იყო და კორუფციის შესახებ ცნობები ფართოდ იყო გავრცელებული.&lt;ref name=&quot;Belkin&quot;&gt;{{Cite book|last1=Belkin|first1=Aaron|title=Divide-and-Conquer Politics and the Logic of International Hostility|date=2005|publisher=SUNY Press|isbn=0791483789|page=106}}&lt;/ref&gt;

[[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] შემდგომ საქართველოს სამხედრო და უშიშროების ძალებში რეფორმების ფარგლებში, 2004 წლის ნოემბერში გაუქმდა შინაგანი ჯარები და მთელი მისი საბრძოლო მასალა და ინფრასტრუქტურა გადაეცა [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|თავდაცვის სამინისტროს]]. შინაგანი ჯარების პერსონალის დიდმა ნაწილმა ჩამოაყალიბა [[საქართველოს სახმელეთო ჯარები|საქართველოს სახმელეთო ჯარების]] მე-4 ქვეითი ბრიგადა.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Liklikadze|first=Koba|date=1 November 2004|title=შინაგანი ჯარი თავდაცვის სამინისტროში გადასვლას „ვარდი 2004“-ით აღნიშნავს [Internal Troops mark transfer to Defense Ministry with Rose-2004 drills]|language=Georgian|agency=RFE/RL|url=http://www.radiotavisupleba.ge/a/1537975.html|access-date=15 August 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=15 September 2004|title=Interior Troops Abolished, Units Merged with the Defense Ministry|work=Civil Georgia|url=http://www.civil.ge/eng/article.php?id=7840|access-date=15 August 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=27 January 2006|title=Reports: National Guard Commander Resigns|work=Civil Georgia|url=http://civil.ge/eng/article.php?id=11632|access-date=15 August 2016}}&lt;/ref&gt;

== მეთაურები ==
* ჯონდო ტაბატაძე, პოლკოვნიკი, საქართველოს შინაგანი ჯარების სამმართველოს უფროსი (1991 წ.)
* ივანე ჭელიძე, პოლკოვნიკი, სარდალი (1991–1992 წწ.)
* გელა ლანჩავა, გენერალ-მაიორი, სარდალი (1992–1993 წწ.)
* ვლადიმერ ჩიქოვანი, გენერალ-მაიორი, სარდალი (1993–1994 წწ.)
* გია თორაძე, გენერალ-მაიორი, სარდალი (1994–1995 წწ.)
* პავლე ნორაკიძე, პოლკოვნიკი, მეთაურის მოვალეობის შემსრულებელი (1995–1996 წწ.)
* გიორგი შერვაშიძე, გენერალ-ლეიტენანტი, სარდალი (1996–2003 წწ.)
* გოგი თათუხაშვილი, გენერალ-ლეიტენანტი, სარდალი (2003–2004 წწ.)

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს უსაფრთხოების ძალები}}

[[კატეგორია:საქართველოს სამართალდამცავი ორგანოები]]
[[კატეგორია:საქართველოს სამხედრო ერთეულები და ფორმირებები]]</text>
      <sha1>bvit9j86h7txy0l3pteh866zq482knk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Arkaitz1974/სავარჯიშო12</title>
    <ns>2</ns>
    <id>534374</id>
    <revision>
      <id>4407151</id>
      <parentid>4406845</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:55:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81930" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დერბი
| სახელი = ბრაზილია–არგენტინის დერბი
| სურათი = Caniggia vs taffarel.jpg
| სურათის ზომა = 
| ალტ = 
| სურათის აღწერა = არგენტინა 1–0 ბრაზილია&lt;br /&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1990|1990 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის მერვედფინალი]]&lt;br /&gt;24 ივნისი, 1990&lt;ref&gt;[https://www.elgrafico.com.ar/articulo/1098/34281/1990-mundial-de-italia-mision-cumplida 1990. MUNDIAL DE ITALIA: MISIÓN CUMPLIDA] // ''elgrafico''&lt;/ref&gt;
| გუნდი1ლოგო = 
| გუნდი2ლოგო = 
| გუნდი3ლოგო = 
| გუნდი4ლოგო = 
| გუნდი1 = 
| გუნდი2 = 
| გუნდი3 = 
| გუნდი4 = 
| მშობლიური სახელი = 
| სხვა სახელები = ''Clásico del Atlántico ან Clássico do Atlântico''
| სპორტი = [[ფეხბურთი]]
| ტიპი = 
| ქალაქი ან რეგიონი = [[კონმებოლი]]
| მდებარეობა = 
| მონაწილე გუნდები = {{fb|ARG}}&lt;br /&gt;{{fb|BRA}}
| პირველი შეხვედრა = {{nowrap|არგენტინა 3–0 ბრაზილია}}&lt;br /&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;br /&gt;20 სექტემბერი, 1914&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201409/79808-argentina-brasil-clasico-por-excelencia.php Argentina - Brasil, clásico por excelencia] by Eduardo Cántaro on Télam, 29 სექტემბერი, 2014&lt;/ref&gt;
| ბოლო შეხვედრა = {{nowrap|არგენტინა 0–0 ბრაზილია}}&lt;br /&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი]]&lt;br /&gt;16 ნოემბერი, 2021
| შემდეგი შეხვედრა = {{nowrap|არგენტინა – ბრაზილია}}&lt;br /&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი]]&lt;br /&gt;22 სექტემბერი, 2022
| მაუწყებლები = 
| სტადიონები = 
| ჯილდო = 
| სულ = 111
| მეტი გამარჯვება = [[ბრაზილიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ბრაზილია]] (42)
| ყველაზე მეტი ქულა = 
| ყველა დროის რეკორდი = [[პელე]] (8)
| უდიდესი გამარჯვება = არგენტინა 6–1 ბრაზილია&lt;br /&gt;[[ხულიო არხენტინო როკა|როკას თასი]]&lt;br /&gt;5 მარტი, 1940
| უმცირესი გამარჯვება = 
| უდიდესი ქულა = 
| გამარჯვებების უგრძესი სერია = 
| დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია = 
| გამარჯვებების მიმდინარე სერია = 
| დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია = 
| სექციის ინფორმაცია = 
| სექციის სათაური = 
| პოზრუკა = 
| რუკის სიგანე = 
| რუკის წარწერა = 
| რუკის ალტ = 
| რელიეფი = 
&lt;!--      გუნდი1      --&gt;
| რუკის წარწერა1 = 
| რუკის წარწერის1 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი1 = 
| კოორდინატები1 = 
| კოორდინატები = 
&lt;!--      გუნდი2      --&gt;
| რუკის წარწერა2 = 
| რუკის წარწერის2 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი2 = 
| კოორდინატები2 = 
&lt;!--      გუნდი3      --&gt;
| რუკის წარწერა3 = 
| რუკის წარწერის3 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი3 = 
| კოორდინატები3 = 
&lt;!--      გუნდი4      --&gt;
| რუკის წარწერა4 = 
| რუკის წარწერის4 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი4 = 
| კოორდინატები4 = 
| ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე = [[ხავიერ ძანეტი]] (16)
}}
'''ბრაზილია–არგენტინის დერბი''' ({{lang-es|Superclásico de las Américas}}; {{lang-pt|Superclássico das Américas}}) is a [[sports rivalry]] between the national [[Association football|football]] teams of the two countries and their respective sets of [[Fan (person)|fans]].[1] Games between the two teams, even those that are only [[friendly match]]es, are often marked by notable and controversial incidents. The rivalry has also been referred to as the &quot;Battle of the Americas.&quot; [[FIFA]] has described it as the &quot;essence of football rivalry&quot;,[2] ''[[ESPN FC]]'' ranked it first of their list of rivalries between national sides, while [[CNN]] ranked it second on their top 10 list of international rivalries—only below the older [[England–Scotland football rivalry]].[3]

[[Brazil national football team|Brazil]]-[[Argentina national football team|Argentina]] matches are often known for the high level of competitiveness and talent of the two teams.[4] Brazil and Argentina are the two teams with the [[World Football Elo Ratings#Highest%20average%20over%20entire%20team%20history|highest ''average'']] [[Elo Rating]] calculated over the entire team history, with 1994 and 1984 respectively. Both are also routinely ranked among the top ten national teams in the world in both the [[FIFA World Rankings]] and the [[World Football Elo Ratings]].[5] Both countries have produced players considered at the time the best in the world, such as [[Alfredo Di Stéfano]], [[Diego Maradona]], and [[Lionel Messi]] for Argentina, and [[Pelé]], [[Ronaldo (Brazilian footballer)|Ronaldo]], and [[Ronaldinho]] for Brazil.[6]

==History==
The origins of the football rivalry between Argentina and Brazil can be traced to a time before football became so popular in both countries.[1] Today, few remember wars and other political confrontations between both countries, and only recall matches, victories, goals, and other sport-related incidents. Their [[Sports rivalry|rivalry]] is found in almost all sports, but a men's [[Association football|football]] match between Argentina and Brazil is one that neither side wants to lose, and often acquires more importance than the championship within which it takes place. To exemplify the intensity of this rivalry, one only needs to remember that after the 1946 incidents ([[Argentina–Brazil football rivalry#1945%20and%201946%20incidents|see below]]), the two teams did not play against each other for ten years; either team would decline to play in a given cup so that they would never have to play against the [[Neighbourhood|neighboring]] country.

A Brazilian defender threw the ball before Laguna reaches it, during the [[1916 South American Championship|1916 Copa América]]. Brazil wore a green and yellow striped jersey for that game

Since their first match in 1914, the national teams have played 105 matches counting friendlies, [[FIFA World Cup]] matches, and other official competitions (excluding matches between youth sides).

Even though there is a difference depending on whether the [[Argentine Football Association]] (AFA) or the [[Brazilian Football Confederation]] (CBF) does the counting, the near-balance is not in dispute. According to FIFA, of the 105 matches played between both national teams, Argentina and Brazil hold 38 and 41 victories, respectively, with 26 draws. Argentina has 160 goals, while Brazil has 163.[2] Only counting World Cup matches, Brazil is slightly ahead with two wins, one draw, and one loss, whereas in the [[Copa América]] matches, Argentina holds a comfortable lead with 14 victories, 8 draws, and 9 defeats. Of the 60 friendly matches, 25 went to Brazil, 20 to Argentina, and 16 were draws.

Both captains shake hands before playing a match at the [[1923 South American Championship|1923 Copa América]]

Since the first match between the two countries in 1914, Argentina dominated the early years with more than double the Brazilian victories. This is even when Brazil was world champion in 1958 and 1962. However, the 1970s proved to be dark times for Argentina, with seven defeats, four draws, and only one victory, although it should be mentioned that one of the draws came in the [[1978 FIFA World Cup|1978 World Cup]] played in Argentina. The 0–0 draw helped Argentina reach their second World Cup final and their first World Cup title. In the 1978 World Cup, Brazil was left behind, playing for third place.

The highest scoring wins between these two nations were for Argentina 6–1 (at home in [[ბუენოს-აირესი]], 1940) and 1–5 (away at [[Rio de Janeiro]], 1939), for Brazil 6–2 (at home in Rio de Janeiro, 1945) and 1–4 (away at ბუენოს-აირესი, 1960).

The most important victory matches between these two nations were, for Argentina, the 2–0 match in the [[1937 South American Championship|1937 Copa América]] final,[3] the tie 0–0 in the [[1978 World Cup]] that helped them to reach the final and their first World Cup title, the 1–0 victory over Brazil in the [[1990 FIFA World Cup|1990 World Cup]] which eliminated Brazil from the World Cup in the Round of 16, and the 1–0 victory over Brazil in the [[2021 Copa América Final]], played in the [[Maracana Stadium]].

For Brazil, the most important were two Copa America victories in the Copa America finals. The first, in Peru in 2004, saw Brazil win in a penalty shootout (4–2) after a (2–2) draw, and the second was a (3–0) win in the 2007 Copa América final played in Venezuela.[4] Another important victory for Brazil was the [[2005 FIFA Confederations Cup]] final, where the [[Brazilians]] defeated Argentina 4–1 in the decisive match.

== სტატისტიკა ==
===ძირითადი ოფიციალური ტიტულების შედარება===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! მთავარი ტიტულები !! არგენტინა !! ბრაზილია
|- 
|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]|| {{center|2}} || {{center|'''5'''}}
|-
|[[ფიფა-ს კონფედერაციის თასი]] || {{center|1}} || {{center|'''4'''}}
|-
|[[კოპა ამერიკა]]|| {{center|'''15'''}} || {{center|9}}
|-
|პანამერიკული ჩემპიონატი|| {{center|1}}  || {{center|'''2'''}}
|-
|უეფა–კონმებოლის ჩემპიონთა თასი || {{center|'''2'''}} || {{center|0}}
|-
|'''მთავარი ტიტულები ჯამში'''|| {{center|'''21'''}} || {{center|20}}
|-
! ახალგაზრდული ტიტულები
! width=50px| არგენტინა 
! width=50px| ბრაზილია
|-
| [[Football at the Summer Olympics|Summer Olympics]]|| {{center|'''2'''}} || {{center|'''2'''}}
|-
| [[Football at the Pan American Games|Pan American Games]] || {{center|'''7'''}} || {{center|4}}
|-
| [[CONMEBOL Pre-Olympic Tournament]] || {{center|5}} || {{center|'''7'''}}
|-
| [[FIFA U-20 World Cup]] || {{center|'''6'''}} || {{center|5}}
|-
| [[FIFA U-17 World Cup]] || {{center|0}} || {{center|'''4'''}}
|-
| [[South American Youth Football Championship|South American U-20 Championship]] || {{center|5}} || {{center|'''11'''}}
|-
| [[South American U-17 Championship]] || {{center|4}} || {{center|'''12'''}}
|-
| [[South American U-15 Championship]] || {{center|1}} || {{center|'''5'''}}
|-
| [[Football at the South American Games|South American Games]] || {{center|'''2'''}} || {{center|0}}
|-
| '''Total youth titles'''|| {{center|32}} || {{center|'''50'''}}
|- style=&quot;background:#cccccc&quot;
| '''Grand total'''|| {{center|53}} || {{center|'''70'''}}
|}

===Head-to-head===
{{updated|16 November 2021}}

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
!Tournament 
!Matches played
!Argentina win
!Draw
!Brazil win
!Argentina goals
!Brazil goals
|- align=center
| [[FIFA World Cup]] || 4 || 1 || 1 || 2 || 3 || 5
|- align=center
| [[FIFA Confederations Cup]] || 1 || 0 || 0 || 1 || 1 || 4
|- align=center
| [[1980 Mundialito|Mundialito]][https://pbs.twimg.com/media/FUQ5EkcX0AAv76Q?format=jpg&amp;name=medium] || 1 || 0 || 1 || 0 || 1 || 1
|- align=center
| [[Copa América]] || 34 || 16 || 8 || 10 || 53 || 40
|- align=center
| [[FIFA World Cup qualification]] || 9 || 2 || 3 || 4 || 9 || 15
|- align=center
| [[Panamerican Championship]] || 3 || 1 || 1 || 1 || 4 || 4
|- align=center bgcolor=#CCDDCC style=&quot;color:black;&quot;
! Total official matches || 52 || 20 || 14 || 18 || 71 || 69
|- align=center
| [[Roca Cup]]&lt;ref name=&quot;Roca Cup&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesr/roca.html |title=Copa Julio Roca | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt; || 21 || 9 || 3 || 9 || 50 || 45
|- align=center
| [[Superclásico de las Américas]] || 8 || 3 || 1 || 4 || 5 || 8
|- align=center
| [[Taça do Atlântico]]{{#tag:ref|1976 Taça do Atlântico matches also counted for the 1976 Roca Cup&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/atlantico.html |title=Copa del Atlántico | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Roca Cup&quot;/&gt;|group=&quot;note&quot;}} || 4 || 0 || 1 || 3 || 2 || 9
|- align=center
| Copa ZH 35th Anniversary {{refn|Organised by the [[Porto Alegre]] newspaper ''Zero Hora'' to celebrate its 35th. anniversary.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesz/zh35.html |title=Copa &quot;ZH 35th Anniversary&quot; | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt;|group=note|name=zeroh}} || 2 || 1 || 0 || 1 || 4 || 4 
|- align=center
| [[Copa Roberto Chery]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesc/cherry19.html |title=Copa Roberto Chery | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt; || 1 || 0 || 1 || 0 || 3 || 3
|- align=center
| [[Copa Confraternidad]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesc/confrater23.html |title=Copa Confraternidad | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt; || 1 || 0 || 0 || 1 || 0 || 2
|- align=center
| [[Taça das Nações]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesn/naciones64.html |title=Nations' Cup (Brazil 1964) | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt; || 1 || 1 || 0 || 0 || 3 || 0
|- align=center
| [[Australia Bicentenary Gold Cup]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tableso/oz-bicent88.html |title=Australia Bicentenary Gold Cup (Australia 1988) | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt; || 1 || 0 || 1 || 0 || 0 || 0
|- align=center
| Copa Centenario de la AFA {{refn|Organised by the [[Argentine Football Association]] to celebrate its 100th. anniversary. Not to be confused with the [[Copa Centenario de la AFA|homonymous]] Argentine national cup.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/afa100-93.html |title=Copa Centenario de la A.F.A. | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt;|group=note|name=centenafa}} || 1 || 0 || 1 || 0 || 1 || 1
|- align=center
| [[Copa 50imo Aniversario de Clarín]] {{refn|Organised by Argentine newspaper ''[[Clarín (Argentine newspaper)|Clarín]]'' to celebrate its 50th. anniversary.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesc/clarin95.html |title=Copa 50imo Aniversario de Clarín | author=RSSSF | access-date=20 July 2021}}&lt;/ref&gt;|group=note|name=clarin50}} || 1 || 0 || 0 || 1 || 0 || 1
|- align=center
| Friendly matches || 16 || 6 || 4 || 6 || 22 || 25
|- style=&quot;background:#cccccc&quot;
! '''Grand total''' || 109 || 40 || 26 || 43 || 162 || 166
|}

=== Eliminations ===

* [[1937 South American Championship|1937 Copa América]] Final: Argentina 2 x 0 Brazil '''- Argentina Champion'''
* [[1990 FIFA World Cup|1990 World Cup]] Round of 16: Argentina 1 x 0 Brazil '''- Argentina Classified'''
* [[1993 Copa América]] Quarterfinal: Argentina 1 (6) x (5) 1 Brazil '''- Argentina Classified'''
* [[1995 Copa América]] Quarterfinal: Argentina 2 (2) x (4) 2 Brazil '''- Brazil Classified'''
* [[1999 Copa América]] Quarterfinal: Argentina 1 x 2 Brazil '''- Brazil Classified'''
* [[2004 Copa América]] Final: Argentina 2 (2) x (4) 2 Brazil '''- Brazil Champion'''
* [[2005 FIFA Confederations Cup|2005 Confederations Cup]] Final: Argentina 1 x 4 Brazil '''- Brazil Champion'''
* [[2007 Copa América]] Final: Argentina 0 x 3 Brazil '''- Brazil Champion'''
* [[2019 Copa América]] Semifinal: Argentina 0 x 2 Brazil '''- Brazil Classified'''
* [[2021 Copa América]] Final: Argentina 1 x 0 Brazil '''- Argentina Champion'''

== List of matches ==
Complete list of matches between both sides:[1][2]

'''Note''': Matches held before 1914 (when the [[Brazilian Football Confederation]] was established) are not recognized by [[FIFA]] so the International Federation considers that Brazilian squads formed until then were not official representatives of the country.[3]

Before 1914, Argentina had toured Brazil twice, the first time in 1908,[4] returning in 1912.[5]

===Recognised matches===
{| width=&quot;1130&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 95%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
! №!!თარიღი!!შეხვედრის ადგილი!!არენა
! მოგებული!! ანგ.!! შეჯიბრება!! გოლები (არგენტინა)!! გოლები (ბრაზილია)
|-
| 1 || 20.09.1914 || [[ბუენოს-აირესი]] || ესტადიო გება || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–0}}|| ამხანაგური || ისაგირე (2), მოლფინო||
|-
| 2 || 27.09.1914 || ბუენოს-აირესი || ესტადიო გება || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || როკას თასი || || სალეში
|- 
| 3 || 10.07.1916 || ბუენოს-აირესი || ესტადიო გება || {{center|ფრე}} || {{center|1–1}} || [[სამხრეთ ამერიკის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1916|1916 სუდამერიკანო]] || ლაგუნა || ალენკარი
|-
| 4 || 03.10.1917 || [[მონტევიდეო]] || პარკე პერეირა || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|4–2}} || 1917 სუდამერიკანო || [[Pedro Calomino|Calomino]], [[Alberto Ohaco|Ohaco]] (2), Blanco || [[Neco]], [[Sílvio Lagreca|S. Lagreca]]
|-
| 5 || 18.05.1919 || [[რიო-დე-ჟანეირო]] || ლარანჟეირასი ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} || 1919 სუდამერიკანო || Izaguirre || [[Heitor (footballer, born 1898)|Heitor]], [[Amílcar Barbuy|Amílcar]], [[Adolpho Millon Júnior|Millon]]
|-
| 6 || 01.06.1919 || რიო-დე-ჟანეირო || ლარანჟეირასი || {{center|ფრე}} || {{center|3–3}} || რობერტო ჩერის თასი || Clarke, Mattozzi, Laiolo || Arlindo (2), Haroldo
|-
| 7 || 25.09.1920 || ვინია-დელ-მარი || ვალპარაისო || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–0}} || 1920 სუდამერიკანო || Echeverría, [[Julio Libonatti|Libonatti]] || 
|-
| 8 || 06.10.1920 || ბუენოს-აირესი || სპორტივო ბარაკასი || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–1}} || ამხანაგური || Echeverría (2), Lucarelli || [[Castelhano]]
|-
| 9	|| 02.10.1921 || ბუენოს-აირესი || სპორტივო ბარაკასი ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|1–0}}|| [[1921 South American Championship|1921 Sudamericano]] || Libonatti || 
|-
| 10 || 15.10.1922 || რიო-დე-ჟანეირო || ლარანჟეირასი ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || [[1922 South American Championship|1922 Sudamericano]] || || Neco, Amílcar (p)
|-
| 11 || 22.10.1922 || სან-პაულუ || პარკე ანტარტიკა ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || როკას თასი ||Francia || Brasileiro, Gamba
|-
| 12 || 18.11.1923 || მონტევიდეო|| [[Estadio Gran Parque Central|Parque Central]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–1}} || [[1923 South American Championship|1923 Sudamericano]] || [[Cesáreo Onzari|Onzari]], Saluppo || [[Nilo Murtinho Braga|Nilo]]
|-
| 13 || 02.12.1923 || ბუენოს-აირესი || სპორტივო ბარაკასი ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} ||[[Copa Confraternidad]] || || Nilo, [[Zezé Moreira|Zezé]]
|-
| 14 || 09.12.1923 || ბუენოს-აირესი || სპორტივო ბარაკასი || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–0}} || როკას თასი || Dino (og), Onzari || 
|-
| 15 || 13.12.1925 || ბუენოს-აირესი || სპორტივო ბარაკასი ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|4–1}} || [[1925 South American Championship|1925 Sudamericano]]|| [[Manuel Seoane|Seoane]] (3), [[Alfredo Garasini|Garasini]]  || Nilo
|-
|16 || 25.12.1925 ||ბუენოს-აირესი|| [[Estadio Ministro Brin y Senguel|Boca Juniors]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || [[1925 South American Championship|1925 Sudamericano]] || Cerroti, Seoane|| [[Arthur Friedenreich|Friedenreich]], Nilo
|-
| 17 || 30.01.1937 || ბუენოს-აირესი || [[Estadio Gasómetro|Gasómetro]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|1–0}} || [[1937 South American Championship|1937 Sudamericano]] || [[Enrique García (Argentine footballer)|E. García]] || 
|-
| 18 || 01.02.1937|| ბუენოს-აირესი || Gasómetro ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center| 2–0}}|| [[1937 South American Championship|1937 Sudamericano]] || [[Vicente de la Mata|De la Mata]] (2) || 
|-
| 19 || 15.01.1939 || რიო-დე-ჟანეირო || [[Estádio São Januário|São Januário]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|5–1}} ||rowspan=7|როკას თასი || E. García, [[Herminio Masantonio|Masantonio]] (2), [[José Manuel Moreno|Moreno]] (2) || [[Leônidas]]
|-
| 20 || 22.01.1939 || რიო-დე-ჟანეირო ||São Januário|| style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–2}} || Rodolfi, E. García || Leônidas, Adílson, [[José Perácio|Perácio]] (p.)
|-
| 21 || 18.02.1940 || [[სან-პაულუ]] || პარკე ანტარტიკა ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || Cassan, Baldonedo || Leônidas (2) 
|-
| 22|| 25.02.1940  || სან-პაულუ || პარკე ანტარტიკა ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–0}} || Baldonedo, Fidel, [[Antonio Sastre|Sastre]]|| 
|-
| 23 || 05.03.1940 || ბუენოს-აირესი || Gasómetro ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|6–1}} || Masantonio (2), [[Carlos Peucelle|Peucelle]] (3), Baldonedo || [[Jair da Rosa Pinto|Jair]]
|-
| 24 || 10.03.1940 || ბუენოს-აირესი || Gasómetro ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–2}} || Baldonedo (2) || [[Hércules de Miranda|Hércules]] (2), Leônidas 
|-
| 25 || 17.03.1940 || [[აველიანედა]] || [[Estadio Libertadores de América|Independiente]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|5–1}} ||Baldonedo, Masantonio (2), Peucelle, Cassan || Leônidas
|-
| 26 || 17.01.1942 || მონტევიდეო|| [[Estadio Centenario|Centenario]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–1}} || [[1942 South American Championship|1942 Sudamericano]] || E. García, Masantonio || [[Servílio de Jesús|Servílio Sr.]]
|-
| 27 || 16.02.1945 || Santiago || [[Estadio Nacional Julio Martínez Prádanos|Nacional]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–1}} || [[1945 South American Championship|1945 Sudamericano]]  || [[Norberto Doroteo Méndez|N. Méndez]] || [[Ademir de Menezes|Ademir]]
|-
| 28 || 16.12.1945 || სან-პაულუ || [[Pacaembu Stadium|Pacaembu]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|4–3}} ||rowspan=3|როკას თასი || [[Adolfo Pedernera|Pedernera]], [[Mario Boyé|Boyé]], [[Ezra Sued|Sued]], [[Ángel Labruna|Labruna]] || Salomón (og), [[Zizinho]], Ademir
|-
| 29 || 20.12.1945 || რიო-დე-ჟანეირო || São Januário ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|6–2}} || Pedernera, [[Rinaldo Martino|Martino]] || Ademir (2), Leônidas (p.), Zizinho, [[Francisco Aramburu|Chico]], [[Heleno de Freitas]]
|-
| 30 || 23.12.1945 || რიო-დე-ჟანეირო || São Januário ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} || Martino  || Heleno de Freitas, [[Eduardo Lima (Brazilian footballer)|E. Lima]], Fonda (o.g.)
|-
| 31 || 10.02.1946 || ბუენოს-აირესი || [[Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti|Monumental]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–0}} || [[1946 South American Championship|1946 Sudamericano]] || N. Méndez (2)  || 
|-
| 32 || 05.02.1956 || მონტევიდეო|| Centenario ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || [[1956 South American Championship|1956 Sudamericano]] ||   || [[Luís Trochillo|Luizinho]]
|-
| 33 || 18.03.1956 || [[Mexico D.F.]] || [[Estadio Olímpico Universitario|Municipal]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || [[1956 Panamerican Championship|1956 Panamerican]] || [[José Yudica|Yudica]], [[Omar Sívori|Sívori]] || [[Chinesinho]], [[Ênio Andrade]]
|-
| 34 || 08.07.1956 || აველიანედა || [[Estadio Presidente Juan Domingo Perón|Racing]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || [[Taça do Atlântico]] ||   || 
|-
| 35 || 03.04.1957 || [[Lima]] || [[Estadio Nacional del Perú|Nacional]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–0}} || [[1957 South American Championship|1957 Sudamericano]] || [[Antonio Angelillo|Angelillo]], [[Humberto Maschio|Maschio]], [[Osvaldo Héctor Cruz|Cruz]] || 
|-
| 36 || 07.07.1957 || რიო-დე-ჟანეირო || [[Maracanã Stadium|Maracanã]]||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–1}} || rowspan=2|როკას თასი || Labruna, Juárez || [[Pelé]]
|-
| 37 || 10.07.1957 || სან-პაულუ || Pacaembu ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || || Pelé, [[José João Altafini|Mazzola]]
|-
| 38 || 04.04.1959 ||ბუენოს-აირესი || Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || [[1959 South American Championship (არგენტინა)|1959 Sudamericano (A)]] || [[Juan José Pizzuti|Pizzuti]] || Pelé
|-
| 39 || 22.12.1959 || [[Guayaquil]] || [[Estadio Modelo Alberto Spencer Herrera|Modelo]] ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|4–1}} || [[1959 South American Championship (Ecuador)|1959 Sudamericano (E)]]  || O.H. García, [[José Sanfilippo|Sanfilippo]] (3) || [[Geraldo José da Silva|Geraldo]] 
|-
| 40 || 13.03.1960 ||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Nacional || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–1}} ||rowspan=2|[[1960 Panamerican Championship|1960 Panamerican]]||  Belén, Nardiello  || Teixeira
|-
| 41 || 20.03.1960 || San José || Nacional|| style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || || Kuelle
|-
| 42 || 26.05.1960 || ბუენოს-აირესი || Monumnetal || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|4–2}} ||rowspan=2|როკას თასი || Nardiello (2), D'Ascenzo, Belén || [[Djalma Santos]], [[Delém]]
|-
| 43 || 29.05.1960 || ბუენოს-აირესი || Monumental || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|4–1}} || R. Sosa || Delém, [[Julinho (footballer, born 1929)|Julinho]], [[Servílio de Jesus Filho|Servílio Jr.]]
|-
| 44 || 12.07.1960 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|5–1}} || Taça do Atlântico || R. Sosa  ||Chinesinho, Pelé, [[Pepe (footballer, born 1935)|Pepe]] (2), Delém
|-
| 45 || 24.03.1963 || [[La Paz]] || [[Estadio Hernando Siles|Hernando Siles]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა  || {{center|3–0}} || [[1963 South American Championship|1963 Sudamericano]] || M. Rodríguez, Savoy, Juárez  || 
|-
| 46 || 13.04.1963 || სან-პაულუ || Morumbi || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–2}} || როკას თასი || Lallana (2), Juárez  || Pepe (2)
|-
| 47 || 16.04.1963 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|5–2}} || როკას თასი || Fernández, Savoy  || Pelé (3), [[Amarildo Tavares da Silveira|Amarildo]] (2)
|-
| 48 || 03.06.1964 || სან-პაულუ|| Pacaembu || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–0}} || [[Taça das Nações]] || [[Ermindo Onega|E. Onega]], [[Roberto Telch|Telch]] (2)  ||
|-
| 49 || 09.06.1965 || რიო-დე-ჟანეირო|| Maracanã ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || ამხანაგური ||   || 
|-
| 50 || 07.08.1968 || რიო-დე-ჟანეირო|| Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|4–1}} || ამხანაგური || [[Alfio Basile|Basile]]  || Waltencir, [[Roberto Miranda|R. Miranda]], [[Jairzinho]], [[Caju (footballer, born 1949)|Caju]]
|-
| 51 || 11.08.1968 || [[Belo Horizonte]] || [[Mineirão]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–2}} || ამხანაგური || Rendo, Silva || [[Evaldo Cruz|Evaldo]], Rodrigues, [[Dirceu Lopes|Dirceu]] 
|-
| 52 || 04.03.1970 || [[Porto Alegre]] || [[Estádio Beira-Rio|Beira-Rio]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–0}} || ამხანაგური || [[Oscar Mas|Mas]], Conigliaro  || 
|-
| 53 || 08.03.1970 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || ამხანაგური || [[Miguel Brindisi|Brindisi]]  || Pelé, Jairzinho
|-
| 54 || 28.07.1971 || ბუენოს-აირესი|| Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || როკას თასი || Madurga || Caju
|-
| 55 || 31.07.1971 || ბუენოს-აირესი|| Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || როკას თასი || Fischer (2) || [[Tostão]], Caju
|-
| 56 || 30.06.1974 || [[Hannover]] || [[Niedersachsenstadion]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || [[1974 FIFA World Cup|1974 World Cup]] || Brindisi || [[Rivelino]], Jairzinho
|-
| 57 || 06.08.1975 || Belo Horizonte || Mineirão || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–2}} ||rowspan=2|[[1975 Copa América]] || [[Julio Asad|Asad]] || [[Nelinho]] (2)
|-
| 58 || 16.08.1975 || [[Rosario, Santa Fe|Rosario]] || [[Estadio Gigante de Arroyito|Gigante Arroyito]] || style=&quot;background:#ffdd00; color:#008000&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || || [[Danival]]
|-
| 59 || 27.02.1976 || ბუენოს-აირესი || Monumental ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} ||rowspan=2|Taça do Atlântico + როკას თასი || [[Mario Kempes|Kempes]] || [[Lula (footballer, born 1946)|Lula]], [[Zico (footballer)|Zico]]
|-
| 60 || 19.05.1976 || რიო-დე-ჟანეირო|| Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || || Lula, Neca
|-
| 61 || 18.06.1978 || Rosario || Gigante Arroyito ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || [[1978 FIFA World Cup|1978 World Cup]] || ||
|-
| 62 || 02.08.1979 || რიო-დე-ჟანეირო|| Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} ||rowspan=2|[[1979 Copa América]] || Coscia || Zico, [[Tita (footballer, born 1958)|Tita]]
|-
| 63 || 23.08.1979 || ბუენოს-აირესი || Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || [[Daniel Passarella|Passarella]], [[Ramón Díaz|R. Díaz]] || [[Sócrates]] (2)
|-
| 64 || 04.01.1981 || მონტევიდეო|| Centenario ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || [[1980 Mundialito|Mundialito]] || [[Diego Maradona|Maradona]] || [[Edevaldo de Freitas|Edevaldo]]
|-
| 65 || 02.06.1982 || [[Barcelona]] || [[Sarrià Stadium|Sarrià]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} || [[1982 FIFA World Cup|1982 World Cup]] || R. Díaz  || Zico, [[Serginho Chulapa|Serginho]], [[Leovegildo Lins da Gama Júnior|Júnior]]
|-
| 66 || 24.08.1983 || ბუენოს-აირესი || Monumental ||style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|1–0}} || [[1983 Copa América]] || [[Ricardo Gareca|Gareca]] || 
|-
| 67 || 14.09.1983 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || [[1983 Copa América]] ||   || 
|-
| 68 || 17.06.1984 || სან-პაულუ || Morumbi ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || ამხანაგური ||   || 
|-
| 69 || 05.05.1985 || [[Salvador, Bahia|Salvador]] || [[Itaipava Arena Fonte Nova|Fonte Nova]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || ამხანაგური || [[Jorge Burruchaga|Burruchaga]]  || [[Careca]], [[Alemão (footballer, born 1961)|Alemão]]
|-
| 70 || 10.07.1988 || [[Melbourne]] || [[Olympic Park Stadium (Melbourne)|Olympic Park]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || [[Australia Bicentenary Gold Cup]] ||   || 
|-
| 71 || 12.07.1989 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || [[1989 Copa América]] ||   || [[Bebeto]], [[Romário]]
|-
| 72 || 24.06.1990 || [[Turin]] || [[Stadio delle Alpi|delle Alpi]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა ||{{center|1–0}} || [[1990 FIFA World Cup|1990 World Cup]]  || [[Claudio Caniggia|Caniggia]] || 
|-
| 73 || 27.03.1991 || ბუენოს-აირესი || [[José Amalfitani Stadium|José Amalfitani]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|3–3}} || ამხანაგური || Ferreyra, [[Darío Franco|Franco]], Bisconti || [[Renato Gaúcho]], [[Luís Henrique Pereira dos Santos|Luís Henrique]], [[Careca Bianchezi]]
|-
| 74 || 27.06.1991 || [[Curitiba]] || [[Pinheirão]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || ამხანაგური || [[Claudio Caniggia|Caniggia]] || [[Neto (footballer, born 1966)|Neto]]
|-
| 75 || 17.07.1991 || [[Santiago]] || Estadio Nacional || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–2}} || [[1991 Copa América]] || Franco (2), [[Gabriel Batistuta|Batistuta]] || [[Branco (footballer)|Branco]], [[João Paulo (footballer, born 1964)|Joao Paulo]]
|-
| 76 || 18.02.1993 || ბუენოს-აირესი || Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || [[Copa Centenario de la AFA]] || [[Alejandro Mancuso|Mancuso]] || Luís Henrique
|-
| 77 || 27.06.1993 || [[Guayaquil]] ||[[Estadio Monumental Isidro Romero Carbo|Monumental]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} || [[1993 Copa América]] || L. Rodríguez || [[Müller (footballer, born 1966)|Müller]]
|-
| 78 || 23.03.1994 || [[Recife]] || [[Estádio do Arruda|Arruda]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || ამხანაგური ||   || [[Bebeto]] (2)
|-
| 79 || 17.07.1995 || [[Rivera]] || [[Estadio Atilio Paiva Olivera|Atilio Paiva]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} || [[1995 Copa América]] || [[Abel Balbo|Balbo]], Batistuta || [[Edmundo (footballer)|Edmundo]], [[Túlio Maravilha|Túlio]] 
|-
| 80 || 08.11.1995 || ბუენოს-აირესი || Monumental || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || [[Copa 50imo Aniversario de Clarín]] || || [[Osmar Donizete Cândido|Donizete]]
|-
| 81 || 29.04.1998 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|1–0}} || ამხანაგური ||[[Claudio López (footballer)|C. López]] ||
|-
| 82 || 11.06.1999 || [[Ciudad del Este]] || [[Estadio Antonio Aranda|Antonio Aranda]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || [[1999 Copa América]] || [[Juan Pablo Sorín|Sorín]]  || [[Rivaldo]], [[Ronaldo (Brazilian footballer)|Ronaldo]]
|-
| 83 || 04.09.1999 || ბუენოს-აირესი || Monumental || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–0}} ||rowspan=2| Copa ZH 35th Anniversary ||[[Juan Sebastián Verón|Verón]], [[Hernán Crespo|Crespo]] || 
|-
| 84 || 07.09.1999 || Porto Alegre || [[Estádio Beira-Rio|Beira-Rio]] ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|4–2}} || [[Roberto Ayala|Ayala]], [[Ariel Ortega|Ortega]]  || Rivaldo (3), Ronaldo
|-
| 85 || 26.07.2000 || სან-პაულუ || Morumbi || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} ||rowspan=2|[[2002 FIFA World Cup qualification (CONMEBOL)|2002 World Cup qualification]] || [[Matías Almeyda|Almeyda]] || [[Alex (footballer, born 1977)|Alex]], [[Vampeta]] (2)
|-
| 86 || 05.09.2001 || ბუენოს-აირესი|| Monumental || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|2–1}} || [[Marcelo Gallardo|Gallardo]], Cris (o.g.) || Ayala (o.g.)
|-
| 87 || 02.06.2004 || Belo Horizonte || Mineirão || style=&quot;background:#ffdd00; color:#008000&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} || [[2006 FIFA World Cup qualification (CONMEBOL)|2006 World Cup qualification]]  || Sorín  || Ronaldo (3)
|-
| 88 || 25.07.2004 || Lima || Estadio Nacional ||{{center|ფრე}}|| {{center|2–2}} ||[[2004 Copa América]]|| [[Kily González|K. González]], [[Marcelo Delgado|Delgado]] || [[Ânderson Luís da Silva|Luisão]], [[Adriano (footballer, born 1982)|Adriano]]
|-
| 89 || 08.06.2005 || ბუენოს-აირესი|| Monumental || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|3–1}} ||2006 World Cup qualification || Crespo (2), [[Román Riquelme|Riquelme]] || [[Roberto Carlos|R. Carlos]]
|-
| 90 || 29.06.2005 || [[Frankfurt]] || [[Waldstadion (Frankfurt)|Waldstadion]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|4–1}} || [[2005 FIFA Confederations Cup]] ||[[Pablo Aimar|Aimar]] || Adriano (2), [[Kaká]], [[Ronaldinho]]
|-
| 91 || 03.09.2006 || [[London]] || [[Emirates Stadium]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–0}} || ამხანაგური ||   || [[Elano]] (2), Kaká
|-
| 92 || 15.07.2007 || [[Maracaibo]] || [[Estadio José Pachencho Romero|José P. Romero]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–0}} || [[2007 Copa América]] ||  || [[Júlio Baptista|J. Baptista]], Ayala (o.g.), [[Dani Alves]]
|-
| 93 || 18.06.2008 || Belo Horizonte || Mineirão ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} ||rowspan=2|[[2010 FIFA World Cup qualification (CONMEBOL)|2010 World Cup qualification]] || ||
|-
| 94 || 05.09.2009 || Rosario || Gigante Arroyito || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–1}} || [[Jesús Dátolo|Dátolo]]  || Luisão, [[Luís Fabiano|L. Fabiano]] (2)
|-
| 95 || 17.11.2010 || [[Doha]] ||[[Khalifa International Stadium|Khalifa International]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა || {{center|1–0}} || ამხანაგური || [[Lionel Messi|Messi]]  || 
|-
| 96 || 14.09.2011 || [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]] || [[Estadio Mario Alberto Kempes|Mario A. Kempes]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || rowspan=2|[[2011 Superclásico de las Américas|2011 Superclásico]] ||   || 
|-
| 97 || 28.09.2011 || [[Belém]] || [[Estádio Olímpico do Pará|Mangueirão]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || || [[Lucas Moura|L. Moura]], [[Neymar]]
|-
| 98 || 09.06.2012 || [[East Rutherford, New Jersey|East Rutherford]] || [[MetLife Stadium]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა|| {{center|4–3}} || ამხანაგური ||Messi (3), [[Federico Fernández (footballer)|F. Fernández]] || [[Rômulo (footballer, born 1990)|Rômulo]], [[Oscar (footballer, born 1991)|Oscar]], [[Hulk (footballer)|Hulk]]
|-
| 99 || 19.09.2012 || [[Goiânia]] || [[Estádio Serra Dourada|Serra Dourada]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–1}} || rowspan=2|[[2012 Superclásico de las Américas|2012 Superclásico]] || J.M. Martínez|| [[Paulinho (footballer, born July 1988)|Paulinho]], Neymar
|-
| 100 || 21.11.2012 || ბუენოს-აირესი || [[La Bombonera]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა|| {{center|2–1}} || [[Ignacio Scocco|Scocco]] (2) || [[Fred (footballer, born 1983)|Fred]]
|-
| 101 || 11.10.2014 ||[[Beijing]] ||[[Beijing National Stadium|National Stadium]]|| style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || [[2014 Superclásico de las Américas|2014 Superclásico]] ||  || [[Diego Tardelli|D. Tardelli]] (2)
|-
| 102 || 13.11.2015 || ბუენოს-აირესი || Monumental ||{{center|ფრე}}|| {{center|1–1}} ||rowspan=2|[[2018 FIFA World Cup qualification (CONMEBOL)|2018 World Cup qualification]] || [[Ezequiel Lavezzi|Lavezzi]] || [[Lucas Lima (footballer, born 1990)|L. Lima]]
|-
| 103 || 10.11.2016 || Belo Horizonte || Mineirão || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|3–0}} || || [[Philippe Coutinho|Coutinho]], Neymar, Paulinho
|-
| 104 || 09.06.2017 || [[Melbourne]] || [[Melbourne Cricket Ground|Cricket Ground]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა|| {{center|1–0}} || [[2017 Superclásico de las Américas|2017 Superclásico]] || [[Gabriel Mercado|Mercado]]  || 
|-
| 105 || 16.10.2018 || [[Jeddah]] || [[King Abdullah Sports City|King Abdullah]] || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|1–0}} || [[2018 Superclásico de las Américas|2018 Superclásico]]  ||   || [[Miranda (footballer, born 1984)|Miranda]]
|-
| 106 || 02.07.2019 || Belo Horizonte || Mineirão|| style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|ბრაზილია|| {{center|2–0}} || [[2019 Copa América]] || || [[Gabriel Jesus|G. Jesus]], [[Roberto Firmino|R. Firmino]]
|-
| 107 || 15.11.2019 || [[Riyadh]] || [[King Saud University Stadium|King Saud]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა|| {{center|1–0}} || [[2019 Superclásico de las Américas|2019 Superclásico]] || Messi || 
|-
| 108 ||10.07.2021 || რიო-დე-ჟანეირო || Maracanã || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|არგენტინა|| {{center|1–0}}|| [[2021 Copa América]] ||[[Ángel Di María|Di María]]||
|-
| 109 || 16.11.2021 || [[სან-ხუანი (არგენტინა)|სან-ხუანი]] || [[Estadio San Juan del Bicentenario|Bicentenario]] ||{{center|ფრე}}|| {{center|0–0}} || [[2022 FIFA World Cup qualification (CONMEBOL)|2022 World Cup qualification]] || ||
|}

=== Unrecognised matches ===

{{see also|Argentina national football team results (unofficial matches)}}

List of matches played from 1908 to 1914 – before the CBF was established – between the Argentina national team and diverse representatives (named themselves &quot;Brazil&quot;), such as [[Campeonato Paulista|Liga Paulista]] and [[Campeonato Carioca|Liga Carioca]] combined, or clubs ([[Club Athletico Paulistano|Paulistano]], [[Sport Club Americano|SC Americano]]), among others. It is believed that in the first match held on July 2, 1908, Argentina wore the light blue and white shirt for the first time,&lt;ref name=viejos/&gt; although other sources state that the shirt debuted in a [[Copa Newton]] match v Uruguay in September that year.&lt;ref name=&quot;arch&quot;&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg-intres.html ARGENTINA NATIONAL TEAM ARCHIVE] by Héctor Pelayes on the RSSSF&lt;/ref&gt; In 1913, a Liga Paulista team arrived in Argentina to play two friendly matches there.&lt;ref name=viejos&gt;Los orígenes de los clásicos con Brasil (1908-1914)&quot; on Viejos Estadios blogsite&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable collapsible collapsed&quot; style=&quot;width:1000px; font-size: 12px&quot;
|-
! width=50px| #
! width=100px| Date
! width=100px| City
! width=100px| Venue
! Winner
! width=50px| Score
! width=250px| Goals (ARG)!! width=200px| Goals (BRA)
|-
| 1 || 2 Jul 1908 || [[São Paulo]] || [[Velódromo Paulistano|Velódromo]] || style=background:white| (Draw) || {{center|2–2}} || [[Jorge Brown|J. Brown]], [[Eliseo Brown|E. Brown]] || Miller
|-
| 2 || 5 Jul 1908 || São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|6–0}} || Susán, E. Brown (3), A. Brown (2) || 
|-
| 3 || 7 Jul 1908 ||São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|4–0}} || Dickinson, Susán, A. Brown, [[Ernesto Brown|E.A. Brown]] || 
|-
| 4 || 9 Jul 1908 || [[Rio de Janeiro]] || [[Estádio das Laranjeiras|Laranjeiras]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina|| {{center|3–2}} || V. Etchegaray (o.g.), Dickinson, Burgos || Sampaio, E. Etchegaray (p.)
|-
| 5 || 11 Jul 1908 || Rio de Janeiro || Laranjeiras || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|7–1}} || Robinson (o.g.), E.A. Brown (2), Burgos, E. Brown (2), Susán || Monk
|-
| 6 || 12 Jul 1908 || Rio de Janeiro || Laranjeiras || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina|| {{center|3–0}} || E.A. Brown (3) || 
|-
| 7 || 14 Jul 1908 || [[Santos, São Paulo|Santos]] || Liga Santista || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|6–1}} || E.A. Brown (2), Susán (2), E. Brown (2) || Colston
|-
| 8 || 4 Sep 1912 || São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|Brazil || {{center|4–3}} || [[Juan Enrique Hayes|Hayes]] (3) || Mariano, Décio (3)
|-
| 9 || 5 Sep 1912 || São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina|| {{center|3–0}} || [[Juan Domingo Brown|J.D. Brown]] (p), E.A. Brown, Viale ||
|-
| 10 || 7 Sep 1912 || São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina|| {{center|6–3}} || Susán, E.A. Brown (2), Viale, Hayes (2) || J.D. Brown (o.g.), Boyes, Manne
|-
| 11 || 8 Sep 1912 || São Paulo || Velódromo || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina|| {{center|6–3}} || Susán (2), E.A. Brown (3), Hayes || Friedenreich, Malta, Salles
|-
| 12 || 12 Sep 1912 || Rio de Janeiro || Laranjeiras  || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|4–0}} || E.A.Brown, [[Alberto Ohaco|Ohaco]], Hayes (2) ||
|-
| 13 || 14 Sep 1912 || Rio de Janeiro || Laranjeiras  || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|9–1}} || (n/d) || Robinson
|-
| 14 || 15 Sep 1912 || Rio de Janeiro || Laranjeiras  || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|5–0}} || Hayes (4), Susán|| 
|-
| 15 || 10 Aug 1913 || [[Avellaneda]] || [[Estadio Racing Club|Racing]] ||style=&quot;background:#FEDF00; color:#009B3A&quot;|Brazil || {{center|2–0}} || || Campos, Décio
|-
| 16 || 17 Aug 1913 || [[ბუენოს-აირესი]] || [[Estadio G.E.B.A.|GEBA]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|2–0}} || Viale, Susán || 
|-
| 17{{#tag:ref|This match was not of Brazil national team, but [[Rio de Janeiro state football team]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://rsssfbrasil.com/sel/observ.htm|title=Observations about the Brazilian National Team Archive|author=RSSSF Brasil|access-date=12 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesr/rcolombo56.html|title=Copa Raúl Colombo|author=RSSSF|access-date=8 February 2022}}&lt;/ref&gt;|group=&quot;note&quot;}} || 5 Dec 1956 || [[Rio de Janeiro]] || [[Estádio do Maracanã|Maracanã]] || style=&quot;background:#6ab5ff; color:white&quot;|Argentina || {{center|[[Copa Raúl Colombo|2–1]]}} || Sanfilippo, Garabal || [[Índio (footballer, born 1931)|Índio]] 
|}

&lt;references group=&quot;note&quot;/&gt;

==Pelé–Maradona rivalry==
[[File:Maradona pele elgrafico.jpg|thumb|right|230px|Diego Maradona and Edson Pelé during a meeting arranged by Argentine magazine ''El Gráfico'', April 1979]]
Among the elite group of players, football fans consider as contenders for the title, ''of the best player of all time'', Brazil's [[Pelé|Edson Pelé]] and Argentina's [[Diego Maradona]] are probably the most famous, and generally, dominate polls on the subject. Some of their fellow countrymen also feature regularly in such debates. The next most notable pair are perhaps [[Garrincha]] (Brazilian) and [[Alfredo Di Stéfano]] (Argentine). The most dominant figures from the two countries in the modern game are [[Neymar]] (Brazilian) and [[Lionel Messi]] (Argentine). Both Pelé and Maradona have declared Neymar and Messi their respective &quot;successors&quot;.

[[File:Torcedor do Brasil com caixao de Maradona (2009).jpg|thumb|left|Brazilian supporter with a fake coffin with the colors of the Argentine flag and the name &quot;Maradona&quot; in 2009]]
However, the overriding discussion about which of Pelé and Maradona is the greater has proved to be never-ending. Even though most consider them the best players of their times, many consider the comparison between them useless, as they played during incomparable eras and in different leagues.[1] The debate between the pair has been described as &quot;the rivalry of their countries in microcosm&quot;.[2]

Pelé was given the title &quot;Athlete of the Century&quot; by the [[International Olympic Committee]].[3] In 1999, [[Time (magazine)|''Time'']] magazine named Pelé one of the [[Time 100: The Most Important People of the Century|100 Most Important People of the 20th Century]].[4] Also, he was elected ''Football Player of the Century'', by France Football's Golden Ball Winners in 1999, ''Football Player of the Century'', and ''South America Football Player of the Century'', both by [[International Federation of Football History &amp; Statistics|the International Federation of Football History &amp; Statistics]] (IFFHS), 1999. For his part, Maradona has been named ''Best Player of the 20th Century'' by the [[Globe Soccer Awards]],[5] best soccer player in [[FIFA World Cup|World Cup]] history both by [[The Times]][6] and [[FourFourTwo]],[7] publication that also rewarded him as the &quot;Best Football Player of All Time&quot;.[8] He was also elected as the &quot;Greatest Athlete in History&quot; by [[Corriere dello Sport – Stadio|Corriere Dello Sport – Stadio]].[9]

[[File:Messi with Neymar Junior the Future of Brazil.jpg|thumb|right|160px|Argentine [[Lionel Messi]] and Brazilian [[Neymar]], former teammates at [[FC Barcelona|Barcelona]], have been described by Pelé and Maradona as their &quot;successors&quot;]]
The controversy reached a climax during the [[FIFA player of the century|''FIFA century awards'']] in 2000, in which Maradona was voted ''Player of the Century'' in an official internet poll, garnering 53.6% of the votes against 18.53% for Pelé. Shortly before the ceremony, FIFA unexpectedly decided to add a second award and appointed a &quot;Football Family&quot; committee composed of football journalists that gave to Pelé the title of 'best player of the century to make it a draw. This move was criticized in Argentina, that suspected Pelé was rewarded for his constant support of FIFA, in contrast to Maradona's frequent criticism.[1] Others believe that FIFA was considering issues other than football, notably Maradona's drug problem. Maradona left the ceremony right after receiving his award and before Pelé was given his.[2]

In another internet poll that took place in 2002, Maradona received another award from FIFA, as one of his goals was selected as the [[Goal of the Century|World Cup Goal of the Century]]. One of Pelé's goals received third place, while Maradona had a second goal selected as fourth.[3]

Despite their frequent confrontations,[4] usually through quotations by the media, Pelé was the guest star of Maradona's TV show ''La Noche del 10'' (&quot;''The Night of the #10''&quot;), where they had a friendly chat and played a bout of headers.[5] The two players also showed great respect for each other despite differences, such as when Pelé stated in 2018 that Maradona was better than Messi, or in 2019 when Maradona prayed for Pelé to recover after the Brazilian legend was admitted to hospital for health reasons.[6][7] When Maradona died on 25 November 2020, Pelé was among the major football figures to mourn Maradona's death.[8]

Famous players and football figures often give their opinion on the Maradona and Pelé rivalry, sometimes choosing one over the other.[9] Others prefer not to compare them, as they played at very different times.

==Incidents and historical matches==
===1925 Copa América===
[[File:Argentina brasil nascimento bianchi.jpg|thumb|200px|Carlos Nascimento and Argentine Juan Bianchi jumping for the ball at the 1925 South American final]]
For the [[1925 South American Championship|1925 Copa América]], Argentina and Brazil played the final match at [[Estadio Sportivo Barracas|Sportivo Barracas Stadium]], on Christmas Day. The unusual date was not an obstacle to drawing a crowd of more than 30,000 people. In a crowded stadium, the match started in a tense atmosphere: at 27 minutes [[Severino Franco da Silva|Lagarto]] intercepted a back pass by [[Ludovico Bidoglio]] and passed the ball to [[Arthur Friedenreich]], who beat [[Américo Tesoriere]] with a strong shot. It was 1-0 for the Brazilians. Three minutes later, [[Nilo Murtinho Braga|Nilo]] scored the second for the ''canarinha''. The crowd was astonished, because if the Brazilian lead was maintained, a new match had to be played to determinate the champion.

Before completing the first half, a dangerous counterattack by the visitors was stopped by [[Ramón Muttis]] with a strong foul on Friedenreich, who in turn, reacted with a kick. The Argentine responded with a punch at the Brazilian's face, and the incident unleashed a buzz among several players and also with some spectators who invaded the pitch. The game was suspended, and only resumed - without a sending-off - after a hug between Friedenreich and Muttis that sealed a truce. However, the incident made a dent in the Brazilian players and the match changed course: at the end of the first half Antonio Cerrotti reduced the deficit and opened the road to recovery. The equaliser came ten minutes into the second half through [[Manuel Seoane]]. The match ended tied 2–2, and Argentina won its second Copa America in history in a rugged match against Brazil. The incidents did not go unnoticed in Brazil and some local newspapers referred to the game as ''&quot;The Barracas' War&quot;''.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://viejosestadios.blogspot.com/p/sportivo-barracas.html#Sudamericano_1925|title=Viejos Estadios: Sportivo Barracas}}&lt;/ref&gt; Because of this match, Argentina and Brazil did not play-officially again for 11 years.

===1937 Copa América final===
{{main|1937 South American Championship Final}}
[[File:Cardeal y celestino martinez.jpg|thumb|200px|Cardeal (left) and Celestino Martínez during the 1937 match]]
In the [[1937 South American Championship]] (currently [[Copa América]]), the rivalry between both teams was already something of national pride. There were verbal confrontations between both parties, and Argentine fans often taunted the Brazilians by calling them ''macaquitos'' and making monkey sounds.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.sportskeeda.com/football/copa-americas-classic-rivalry-brazil-vs-argentina|title=Copa America's Classic Rivalry: Brazil vs. Argentina|date=2011-07-03|access-date=2018-08-21}}&lt;/ref&gt; The final match, held in [[ბუენოს-აირესი]], was played between the two sides and was goalless after 90 minutes. In extra time, Argentina scored two goals. Questioning one of the goals and fearful for their own safety, the Brazilian players decided to leave the stadium before the match was officially finished. The Brazilian press has since called this match &quot;''jogo da vergonha''&quot; (&quot;the shame game&quot;).&lt;ref name=&quot;vasco&quot; /&gt; Argentina won, 2–0, and was South American champion again.

===1939 Copa Roca===
[[File:Gualco lesionado copa roca 1939.jpg|thumb|left|Argentine goalkeeper Sebastián Gualco injured in the second match of 1939 Copa Roca]]
The 1939 edition of Roca Cup was the longest in history, having been defined after four matches. The first two games were held in [[Estádio São Januário]] in [[Rio de Janeiro]]. The first one, held in January, ended 5–1 to Argentina.&lt;ref&gt;[https://www.infobae.com/2014/07/08/1579280-argentina-fue-el-ultimo-que-le-hizo-5-goles-brasil-domicilio/ Argentina fue el último que le hizo 5 goles a Brasil a domicilio] on Infobae, 8 Jul 2014&lt;/ref&gt;

A second match was held only one week later, with the Brazilian team seeking revenge for the previous defeat. The match was vibrating; first Brazil went ahead 1–0, then Argentina recovered to lead 1–2, and Brazil then drew level at 2–2. Shortly before the end of the match the referee, the same as in the previous match, gave a penalty to Brazil. Furious, Argentina player Arcadio López verbally attacked the referee and had to be escorted out of the pitch by police. The Argentine team, enraged by the actions of the referee and the police, left the pitch. The penalty that gave Brazil the 3–2 victory was scored without a goalkeeper, because the entire Argentine team had already walked off the pitch.&lt;ref name=&quot;vasco&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.netvasco.com.br/mauroprais/futbr/braxarg.html|title=The Rivalry: Brazil X Argentina|publisher=netvasco.com|access-date=13 May 2008}}&lt;/ref&gt;

As both teams had won one match each, a third game was scheduled to be played at Parque Antarctica in [[São Paulo]]. The match ended 2–2 [[overtime (sports)|after extra time]] therefore a fourth and final match was held in the same venue and was won by Argentina 3–0, which finally won the trophy.
{{-}}

=== 1945–1946 incidents ===
[[File:Argentina v brazil 1946.jpg|thumb|150px|The 1946 South American championship final, won by Argentina]]
In the 1945 Copa Roca match that Brazil won 6–2, young Brazilian [[Ademir de Menezes]] fractured Argentine José Battagliero's leg.&lt;ref&gt;[https://elpais.com/deportes/2015/06/28/actualidad/1435504805_775999.html Aquella patada de Jair a Salomón] by Alfredo Relaño on El País, 4 Jul 2005&lt;/ref&gt; Though it seemed to be only an unfortunate accident, the game was played roughly and sometimes violently.

A few months later, the [[1946 South American Championship]] final again involved Argentina and Brazil. There was widespread media coverage, and the conviction that it would be a rough match. Twenty-eight minutes after the beginning, when both teams went for a free ball, Brazilian [[Jair da Rosa Pinto|Jair Rosa Pinto]] fractured Argentine captain [[José Salomón]]'s [[tibia]] and [[fibula]]. General disorder ensued, with Argentine and Brazilian players fighting on the pitch with the police. The public invaded the pitch and both teams had to go to the dressing rooms. After order was restored the game continued, and Argentina won the match 2–0. Salomón never recovered completely nor played professional football after the incident.&lt;ref&gt;[http://www.museudosesportes.com.br/noticia.php?id=1250 Museo Dos Deportes – &quot;O dia do desespero entre Brasil e Argentina&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20021001051434/http://www.museudosesportes.com.br/noticia.php?id=1250 |date=1 October 2002 }} {{in lang|pt}}. Last retrieved 31 May 2006.&lt;/ref&gt;

=== 1974 World Cup ===

It would be the first ever meeting between Brazil and Argentina in the FIFA World Cup. [[1970 FIFA World Cup Final|Defending champions]] Brazil faced Argentina in West Germany's [[Niedersachsenstadion]] in [[Hanover]] in the second round as both were placed in [[1974 FIFA World Cup Group A|Group A]]. Brazil won it by 2–1 via goals from [[Rivellino|Rivelino]] and [[Jairzinho]] whereas [[Miguel Ángel Brindisi|Brindisi]] scored the only goal for Argentina.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Argentina v Brazil, 30 June 1974|url=https://www.11v11.com/matches/argentina-v-brazil-30-june-1974-232893/|access-date=2021-08-05|website=11v11.com}}&lt;/ref&gt;

=== 1978 World Cup ===
[[File:Argentina versus Brasil en el Gigante 1978.JPG|thumb|left|150px|Argentina and Brazil teams before playing their match at the 1978 World Cup]]
The Group B of the second round was essentially a battle between Argentina and Brazil, and it was resolved in controversial circumstances. In the first round of group games, Brazil beat [[Peru national football team|Peru]] 3–0 while Argentina saw off [[Poland national football team|Poland]] 2–0. Brazil and Argentina then played out a tense and violent goalless draw – also known as &quot;''A Batalha de Rosário''&quot; (&quot;The Battle of Rosario&quot;), so both teams went into the last round of matches with three points. Argentina had an advantage that their match against Peru kicked off several hours after Brazil's match with Poland.

Brazil won their match 3–1, so Argentina could know that they had to beat Peru by four clear goals to go through to the final. Argentina managed it with what some saw as a suspicious degree of ease. Trailing 2–0 at half-time, Peru simply collapsed in the second half, and Argentina eventually won 6–0. Rumours suggested that Peru might have been somehow illicitly induced not to try too hard (especially because the Peruvian goalkeeper, [[Ramón Quiroga]], was born in Argentina); but nothing could be proved, and Argentina met the [[Netherlands national football team|Netherlands]] in the final.

Brazil, denied a final place by Argentina's 6–0 win over Peru, took third place from an enterprising [[Italy national football team|Italy]] side and were dubbed &quot;moral champions&quot; by coach [[Cláudio Coutinho]], because they did not win the tournament but did not lose a single match either.
{{-}}

=== 1982 World Cup ===
Group C, a &quot;[[group of death]]&quot; with Brazil, Argentina and Italy, that World Cup history was made. In the opener, Italy prevailed 2–1 over Argentina. Argentina now needed a win over Brazil on the second day, but they were no match, as the Brazilians' attacking game, characterised by nimble, one-touch passing on-the-run, eclipsed the reigning world champions. The final score of 3–1 – Argentina only scoring in the last minute – could have been much higher had Brazil centre-forward [[Serginho Chulapa|Serginho]] not wasted a series of near-certain scoring opportunities. Frustrated because of the poor refereeing and the imminent loss, Diego Maradona kicked Brazilian player [[João Batista da Silva|Batista]] and received a straight [[Penalty card#Red card|red card]].

=== 1990 World Cup (The &quot;holy water&quot; scandal) ===
{{multiple image
|total_width= 350
|image1 = Caniggia gol vs brasil.jpg
|image2 = Caniggia scoring v Brazil.jpg
|footer = Two views of the goal scored by [[Claudio Caniggia]] that allowed Argentina to beat Brazil at the [[1990 FIFA World Cup|1990 World Cup]]
}}
The last time both teams met in a World Cup match was in [[1990 FIFA World Cup|1990]], which featured Argentina defeating Brazil 1–0 with a goal from [[Claudio Caniggia]] after a pass from Diego Maradona. The end of the match was controversial, however, with Brazilian player [[Branco (footballer)|Branco]] accusing the Argentina training staff of giving him a bottle of water laced with tranquillizers while they were tending to an injured player. Years later, Maradona admitted the truth on an Argentine television show, saying that Branco had been given &quot;holy water&quot;. The [[Argentine Football Association]] and the team coach of the time, [[Carlos Bilardo]], denied that the &quot;holy water&quot; incident ever took place,&lt;ref&gt;{{cite news| url=https://www.independent.co.uk/sport/football/news-and-comment/the-maradona-diet-a-gastric-bypass-holy-water-and-a-pinch-of-salt-6233.html | title=Football: The Maradona diet: a gastric bypass, holy water and a pinch of salt | work = The Independent  |location = London |date=15 March 2005 |access-date=9 October 2015 |first=Phil |last=Davison}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{in lang|es}} http://www.laultima.com/noticia.php?id=11179&amp;seccion=F%C3%BAtbol&amp;idcategoria=7 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929102716/http://www.laultima.com/noticia.php?id=11179&amp;seccion=F%C3%BAtbol&amp;idcategoria=7 |date=29 September 2007 }}&lt;/ref&gt; though prior to the previous denial Bilardo said of Branco's allegation: &quot;I'm not saying it didn't happen.&quot;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/football/2005/jan/21/newsstory.sport5|title=Brazil revive drug row after 15 years|last=Bellos|first=Alex|date=21 January 2005|work=[[The Guardian]]|access-date=2018-07-23}}&lt;/ref&gt;

===1991 Copa América match===
Argentina defeated Brazil 3–2 in [[Santiago]] in the first match of the final pool. Five players were sent off: Claudio Caniggia and [[Mazinho Oliveira|Mazinho]] after tangling in the 31st minute; [[Carlos Enrique]] and [[Márcio Roberto dos Santos|Márcio Santos]] for another fight in the 61st minute, with one player leaving on a stretcher; and [[Careca Bianchezi]] in the 80th minute, two minutes after coming on as a substitute.&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tables/91safull.html#final Copa América 1991 Final Pool] – from [[RSSSF]].&lt;/ref&gt;

===1993 Copa América match===
Argentina and Brazil finished 1–1 at the quarterfinal match, played in [[Guayaquil]]. Brazil started winning the game, but [[Leonardo Rodríguez]] drew with the head after a corner kick at the second part. In penalties, ''Los Gauchos'' defeated 5–4 and advanced to the quarter-finals. Argentina finally won the [[Copa América]] title after defeating [[Mexico national football team|Mexico]] in the final.

===1995 Copa América match===
Held in Uruguay, the two nations met at the quarter-finals stage on 17 July 1995. The Brazilian [[Túlio Maravilha|Túlio]] became famous for scoring a late equalizer five minutes from time after controlling the ball with his left arm. Despite the obvious foul, the referee, [[Alberto Tejada Noriega]] of Peru, claimed he did not see the incident and the goal therefore stood. The game finished with a 2–2 draw and Brazil went on to win on penalties. The Argentine media labeled the incident as the &quot;hand of the devil&quot;,&lt;ref&gt;[http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4156/is_19990711/ai_n13941670 The hand of the devil still rankles as the Copa reaches its climax].&lt;/ref&gt; a reference to the [[Mano de Dios|controversial goal]] scored by Diego Maradona in the [[1986 FIFA World Cup|1986 World Cup]] against [[England national football team|England]].

===2004 Copa América Final===
{{main|2004 Copa América Final}}
Argentina was winning 2–1, but in a spectacular turn of events, [[Adriano (footballer, born 1982)|Adriano]] scored a goal in the last minute of the match, taking the match to penalties, where Brazil won with [[Júlio César (football goalkeeper, born 1979)|Júlio César]] stopping an impossible shot from [[Andrés D'Alessandro]]. Brazil was playing with its second-string team and this victory could be considered an underdog one.

===2005 Confederations Cup Final===
[[File:Anstoß im Finale Confed-Cup 2005.JPG|200px|thumb|Argentina and Brazil clash at the final of the [[Confederations Cup 2005|2005 Confederations Cup]].]]
In 2005, Brazil and Argentina participated in the [[2005 FIFA Confederations Cup]]. Brazil entered the competition as the reigning World Cup champions at the time. Since Brazil had also won the Copa América the previous year, however, Copa runners-up Argentina was allowed to participate in the tournament to take up the vacated berth. In the semi-finals, Brazil eliminated host nation [[Germany national football team|Germany]], while Argentina eliminated Mexico. This competition was the first time the two rivals would meet in a final game of a tournament sponsored by FIFA. In a surprising turn of events, the Brazilian team won the game easily, thrashing the Argentines 4–1. Adriano scored twice for Brazil, along with [[Kaká]] and [[Ronaldinho]], while [[Pablo Aimar]] scored Argentina's only goal.

===2007 Copa América Final===
{{main|2007 Copa América Final}}
Brazil defeated Argentina 3–0 in [[Maracaibo]], Venezuela, at the final. The goals scored were by [[Júlio Baptista]], an own goal by [[Roberto Ayala]], and by [[Dani Alves]].

=== 2008 Summer Olympics – Beijing ===
[[File:Argentina Brasil - Gol de Riquelme.jpg|200px|thumb|[[Juan Román Riquelme]] scores Argentina's third and final goal against Brazil at [[2008 Summer Olympics|Beijing 2008]], following [[Sergio Agüero]]'s brace.]]
Defending champions Argentina and Brazil met on 19 August in the semifinal game of the Summer Olympics. The game, billed as a tête-à-tête between [[Lionel Messi]] and [[Ronaldinho]], [[FC Barcelona|Barcelona]] teammates, was in the end a hard-fought clash between two historic rivals, marred by numerous fouls and two ejections for Brazil. Argentina convincingly won with a score of 3–0, and went on to beat [[Nigeria national football team|Nigeria]] 1–0 in the final, being the first in obtaining two consecutive gold medals in football in 40 years and the third overall after the Olympic teams of the United Kingdom and Uruguay. Brazil eventually won the gold medal at the Olympics themselves playing at home in [[Football at the 2016 Summer Olympics|2016]].

===2019 Copa América===
Brazil and Argentina met at the semifinal of the [[2019 Copa América]], which was hosted in Brazil. Brazil defeated Argentina 2–0 with goals by [[Gabriel Jesus]] and [[Roberto Firmino|Firmino]]. Argentina eventually placed third and Brazil went on to win their 9th Copa América title.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Brazil 2-0 Argentina: Roberto Firmino and Gabriel Jesus send Selecao to Copa America final|url=https://www.skysports.com/football/news/32506/11755626/brazil-2-0-argentina-roberto-firmino-and-gabriel-jesus-send-selecao-to-copa-america-final|access-date=2021-08-05|website=Sky Sports|language=en}}&lt;/ref&gt;

===2021 Copa América Final===
{{main|2021 Copa América Final}}
The [[2021 Copa América]] was originally scheduled to be jointly held in Colombia and Argentina in 2020, but it was postponed to 2021 due to the [[COVID-19 pandemic]]. Colombia and Argentina were removed as hosts due to [[2021 Colombian protests|social unrest in Colombia]] and the [[COVID-19 pandemic in Argentina]]. Brazil was chosen to host the tournament. In the final, Argentina defeated Brazil 1–0 with the only goal by [[Ángel Di María]] at the [[Maracanã Stadium]] to win their 15th Copa América title.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Argentina 1-0 Brazil: Copa América final – as it happened {{!}} Copa América |url=https://amp.theguardian.com/football/live/2021/jul/10/argentina-v-brazil-copa-america-final-live|access-date=2021-08-05|website=The Guardian}}&lt;/ref&gt;

==Club level official titles comparison==
Note: Only official competitions (organised by [[CONMEBOL]] and/or other continental confederations) are included
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Competition !! Arg. !! Bra.
|-
| [[FIFA Club World Cup]]|| {{center|0}} || '''{{center|4}}'''
|-
| [[Intercontinental Cup (football)|Intercontinental Cup]]{{refn|group=note|name=defunct}} || '''{{center|9}}''' || {{center|6}}
|-
| [[Copa Libertadores]] || '''{{center|25}}''' || {{center|21}}
|-
| [[Copa Sudamericana]] ||'''{{center|9}}'''|| {{center|5}}
|-
| [[Copa CONMEBOL]] {{refn|Defunct competition.&lt;ref name=autogenerated1&gt;[http://www.rsssf.com/miscellaneous/torre-sac-best.html Rsssf.com] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100201210855/http://www.rsssf.com/miscellaneous/torre-sac-best.html |date=1 February 2010 }}.&lt;/ref&gt;|group=note|name=defunct}} || {{center|3}} || '''{{center|5}}'''
|-
| [[Copa Mercosur]] {{refn|group=note|name=defunct}}  || {{center|1}} || '''{{center|3}}'''
|-
| [[Supercopa Libertadores]] {{refn|group=note|name=defunct}} || '''{{center|6}}'''|| {{center|3}}
|-
| [[Recopa Sudamericana]] || {{center|10}} || '''{{center|12}}'''
|-
| [[Copa Interamericana]] {{refn|group=note|name=defunct}} || '''{{center|7}}''' || {{center|0}}
|-
| [[Copa de Oro]] {{refn|group=note|name=defunct}} || {{center|1}} || '''{{center|2}}'''
|-
| [[Copa Master de Supercopa]] {{refn|group=note|name=defunct}} || {{center|1}} || {{center|1}}
|-
| [[Copa Master de CONMEBOL]] {{refn|group=note|name=defunct}}|| {{center|0}} || '''{{center|1}}'''
|-
| [[Intercontinental Champions' Supercup]] {{refn|group=note|name=defunct}} || {{center|0}} || '''{{center|1}}'''
|-
| [[J.League Cup / Copa Sudamericana Championship|Suruga Bank Cup]]|| '''{{center|3}}''' || {{center|2}}
|-
! Total || '''{{center|75}}''' || {{center|67}}
|}
;Note:
{{reflist|group=note}}

===Copa Libertadores de America===
In the history of this tournament, played since [[1960 Copa Libertadores|1960]], only twice has a Brazilian team captured a title on Argentine soil. In 1963, Brazilian side [[Santos FC|Santos]] defeated the most popular Argentine club, [[Boca Juniors]], and in 2017, when [[Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense|Grêmio]] defeated [[Club Atlético Lanús]] . However, the same Argentine club team, Boca Juniors, has celebrated three of its six titles on Brazilian soil, defeating [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] in [[2000 Copa Libertadores|2000]], Santos in [[2003 Copa Libertadores|2003]] and [[Grêmio Foot-Ball Porto Alegrense|Grêmio]] in [[2007 Copa Libertadores|2007]]. The two greatest Argentine and Brazilian players that have ever played this sport had at one point played in these same two clubs: Pelé for Santos while Diego Maradona had done the same for Boca Juniors. It has been reported that in all three of Boca Juniors' victories on Brazilian soil, Boca's players were not allowed to properly sleep in their hotel rooms the night before their final matches because of the chaos and noise created by Brazilian fans outside the hotel rooms, who attempted to disrupt the Argentine players from performing to their best of their abilities the following day.

In the international arena, the most successful Argentine clubs are [[Boca Juniors]] (six Libertadores and three [[Intercontinental Cup (football)|Intercontinental Cups]]), [[Club Atlético Independiente|Independiente]] (seven Libertadores and two Intercontinental Cups), [[Estudiantes de La Plata]] (four Libertadores and one Intercontinental Cup), [[Club Atlético River Plate|River Plate]] (four Libertadores and one Intercontinental Cup), [[Club Atlético Vélez Sarsfield|Vélez Sársfield]] (one Libertadores and one Intercontinental), [[San Lorenzo de Almagro|San Lorenzo]] (one Libertadores, one [[Copa Mercosur]] and one [[Copa Sudamericana]]), [[Argentinos Juniors]] (one Libertadores) and [[Racing Club de Avellaneda|Racing Club]] (one Libertadores and one Intercontinental Cup).

The most successful Brazilian clubs are [[São Paulo FC|São Paulo]] (three Libertadores, one [[FIFA Club World Cup]] and two Intercontinental Cups), Santos (three Libertadores and two Intercontinental Cups), Grêmio (three Libertadores and one Intercontinental Cup), [[Sociedade Esportiva Palmeiras|Palmeiras]] (three Libertadores, one [[Copa Mercosur]] and one [[Recopa Sudamericana]]), [[Sport Club Internacional|Internacional]] (two Libertadores and one [[FIFA Club World Cup]]), [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] (two Libertadores), [[Sport Club Corinthians Paulista|Corinthians]] (one Libertadores and two FIFA Club World Cups), [[Clube de Regatas do Flamengo|Flamengo]], (two Libertadores, one Copa Mercosur, one Copa de Oro, one Recopa and one Intercontinental Cup), [[Club de Regatas Vasco da Gama|Vasco da Gama]] (one Libertadores, one South American Championship of Champions and one Copa Mercosur) AND [[Clube Atlético Mineiro|Atlético Mineiro]] (one Libertadores and two [[Copa Conmebol]]).

==Women's football==
[[File:BRASIL ENFRENTA A ARGENTINA (15364134245).jpg|250px|thumb|The women's national sides representing Argentina and Brazil play at the [[2014 Copa América Femenina]].]]
The [[Brazil women's national football team|Brazil women's national team]] is a successful [[women's association football|women's football]] team, though not as successful as the men's counterpart. It was runner-up in the [[FIFA Women's World Cup]] of 2007, and won a silver medal at the [[Olympic games]] in 2004 and 2008. In comparison, Argentina does not have a professional (or even semi-professional) women's football league; the members of the Argentina women's national football team are all amateur players despite their clubs often being affiliated with prominent men's professional clubs. Although the two teams usually have to battle for the top qualification spots for [[CONMEBOL]] when the World Cup qualification comes around, this rivalry does not provide the passion that men's matches encounter yet.

Brazil won every game of the [[Sudamericano Femenino]] against Argentina until the 2006 edition, when Argentina finally beat them 2–0 in the final group stage, awarding Argentina the championship. Argentina did not participate in the 1991 [[South American]] competition and was second to Brazil in the following three tournaments. Beginning with the 2003 edition, both champion and runner-up qualified for the World Cup. As Argentina has not been past the group stages in the World Cup, the two teams have not met in the [[Olympic Football Tournament]] yet.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat|Argentina–Brazil association football rivalry|არგენტინა-ბრაზილიის საფეხბურთო მეტოქეობა}}
* [http://www.rsssf.com/tablesb/brasargres.html Argentina vs. Brazil statistics] — RSSSF 
* [http://www.netvasco.com.br/mauroprais/futbr/braxarg.html Brazil vs. Argentina rivalry] — Netvasco.com 
* [https://web.archive.org/web/20090908102708/http://www.clbuzz.com/argentina-vs-brazil-fifa-world-cup-2010-qualifier-highlights-live-score-results/ Argentina vs. Brazil September 5 2009 results]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:არგენტინა-ბრაზილიის საფეხბურთო მეტოქეობა}}</text>
      <sha1>cpn1x0au69k1m0t38kqbrzpua45h1bv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზემო ჯოჭოს ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>535007</id>
    <revision>
      <id>4406880</id>
      <parentid>4390694</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:35:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2464" xml:space="preserve">'''ზემო ჯოჭოს ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტი]]ს  სოფელ [[ზემო ჯოჭო]]ში. აგებულია შუა საუკუნეებში.

გათხრების შედეგად აღმოჩნდა მცირე ზომის დარბაზული ტიპის ეკლესიის ნანგრევები რომელიც საძირკვლის ბოლომდეა მონგრეული. შემორჩენილია დასავლეთის, ჩრდილოეთის, და აღმოსავლეთის კედლის ნაშთები. ეკლესის [[აფსიდა]] კედელშია ჩასმული. ნაგებობას სამხრეთით და დასავლეთით ჰქონდა შესასვლელები. იგი ეკლესიის ძირი კარგადაა დაცული.ნაგებია გვერდებჩამოსწორებული კირქვის ქვებით. დაცულია სამი რიგი. [[საძვალე]]ს ჰქონია ერთადერთი შესასვლელი ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში.  მინაშენის გათხრებმა გვიჩვენა, რომ სხვადასხვა დროს 21 მიცვალებული ყოფილა ჩასვენებული. ჩანს, რომ საძვალე ფუნქციონირებდა მე-[[XI საუკუნე|XI საუკუნ]]იდან მე-[[XVIII საუკუნე|XVI]] -[[XVIII საუკუნე|XVII]] საუკუნეებამდე, ამ რეგიონში [[ოსმალთა იმპერია|ოსმალთა]] გამოჩენამდე.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|26118}}

[[კატეგორია:ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>mj4kjvq302hrp64blrk7ovpgfu469pp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბრუნუ ფერნანდეში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>535816</id>
    <revision>
      <id>4407152</id>
      <parentid>4404627</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:55:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ჯეო</username>
        <id>96107</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="139511" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ბრუნუ ფერნანდეში
|სურათი               = Bruno Fernandes Portugal, 2018.jpg
|სურათის ზომა         = 250px
|წარწერა             = ბრუნუ ფერნანდეში 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე
|სრული სახელი            = ბრუნუ მიგელ ბორჟეშ ფერნანდეში&lt;ref&gt;{{cite web |title=FIFA World Cup Russia 2018 List of Players |url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |website=FIFA.com|publisher=Fédération Internationale de Football Association |archive-url=https://web.archive.org/web/20180812185537/https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=12 აგვისტო 2018}}&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1994|9|8}}&lt;ref name=&quot;PL profile&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/players/23396/Bruno-Fernandes/overview |title=Bruno Fernandes: Overview |publisher=Premier League |access-date=2 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt;
|დაბადების ადგილი         = [[მაია (პორტუგალია)|მაია]], [[პორტუგალია]]
|სიმაღლე             = 179 [[სმ]]&lt;ref name=&quot;PL profile&quot;/&gt;
|პოზიცია            = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|მიმდინარე კლუბი         = [[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ იუნაიტედი]]
|ნომერი          = 8
|ახალგაზრდული წელი1         = 2002–2004	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = ინფესტა
|ახალგაზრდული წელი2        = 2004–2012	
|ახალგაზრდული კლუბი2         = ბოავიშტა
|ახალგაზრდული წელი3         = 2005–2010	
|ახალგაზრდული კლუბი3         = {{იჯარა}} პაშტელეირა
|ახალგაზრდული წელი4        = 2012–2013	
|ახალგაზრდული კლუბი4         = ნოვარა
|წელი1              = 2012–2013	
|კლუბი1              = ნოვარა
|მატჩი1               = 23
|გოლი1              = 4
|წელი2             = 2013–2016	
|კლუბი2              = [[უდინეზე (საფეხბურთო კლუბი)|უდინეზე]]
|მატჩი2               = 86
|გოლი2              = 10
|წელი3           = 2016–2017	
|კლუბი3              = [[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|სამპდორია]]
|მატჩი3               = 33
|გოლი3              = 5
|წელი4             = 2016–2017	
|კლუბი4         = [[სპორტინგი (საფეხბურთო კლუბი)|სპორტინგი]]
|მატჩი4               = 83
|გოლი4              = 39
|წელი5            = 2017–	
|კლუბი5         = [[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ იუნაიტედი]]
|მატჩი5               = 89
|გოლი5              = 36
|ეროვნული წელი1      = 2012	
|ეროვნული ნაკრები1       = პორტუგალია 19 წლ.
|ეროვნული მატჩი1       = 2
|ეროვნული გოლი1      = 0
|ეროვნული წელი2      = 2014	
|ეროვნული ნაკრები2       = პორტუგალია 20  წლ.
|ეროვნული მატჩი2     = 5
|ეროვნული გოლი2      = 1
|ეროვნული წელი3     = 2014–2017	
|ეროვნული ნაკრები3       = პორტუგალია 21 წლ.
|ეროვნული მატჩი3   = 17
|ეროვნული გოლი3      = 6
|ეროვნული წელი4     = 2016	
|ეროვნული ნაკრები4       = პორტუგალია 23 წლ.
|ეროვნული მატჩი4 = 4
|ეროვნული გოლი4      = 0
|ეროვნული წელი5    = 2017–	
|ეროვნული ნაკრები5       = [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]
|ეროვნული მატჩი5  = 46
|ეროვნული გოლი5      = 8
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 13 აგვისტო 2022
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 12 ივნისი 2022
}}
'''ბრუნუ მიგელ ბორჟეშ ფერნანდეში''' ({{lang-pt|Bruno Miguel Borges Fernandes}}; დ. [[8 სექტემბერი]], [[1994]], [[მაია (პორტუგალია)|მაია]], [[პორტუგალია]]) — [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელი]] ფეხბურთელი, ინგლისის პრემიერ ლიგის კლუბ „[[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ იუნაიტედისა]]“ და [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს შემტევი ნახევარმცველი.

პატარა ქალაქ [[მაია (პორტუგალია)|მაიაში]] დაბადებულმა ფეხბურთელმა კარიერა იტალიის [[სერია B]]-ს კლუბ „ნოვარაში“ დაიწყო, საიდანაც [[2013]] წელს [[სერია A]]-ს კლუბ „უდინეზეში“ გადადის, საიდანაც სამი წლის შემდეგ „სამპდორიაში“ გადავიდა. [[2017]] წელს, ხუთწლიანი ევროპული კარიერის შემდგომ პორტუგალიურ „[[სპორტინგი (საფებურთო კლუბი)|სპორტინგში]]“ გადავიდა, სადაც ის გუნდის კაპიტანი ხდება, ახერხებს გუნდთან ერთად [[პორტუგალიის საფეხბურთო თასი]]სა (2018–19)  და [[პორტუგალიის ლიგის თასი]]ს ორგზის მოგებას (2017–18, 2018–19), რის გამოც იგი ორივე სეზონში ხვდება პრიმეირა ლიგის წლის გუნდში და პრიმეირა ლიგის წლის საუკეთესო მოთამაშედ სახელდება. 2018–19 წლების სეზონში ყველა ტურნირზე 33 გოლის განატა მოახერხა. ფერნანდეშის თამაშმა [[ინგლისის პრემიერ ლიგა|პრემიერ ლიგის]] რამდენიმე კლუბის ინტერესი გამოიწვია. საბოლოოდ, 2020 წლის იანვარში ბრუნუ „მანჩესტერ იუნაიტედმა“ 55 მილიონ [[ევრო]]დ (47 მილიონი [[ფუნტი სტერლინგი]]) შეიძინა.

ფერნანდეში იყო პორტუგალიის ახალგაზრდული ნაკრებების წევრი, გამოდიოდა რა, 19, 20, 21 და 23 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრებებში. 2016 წელს იყო 23 წლამდელთა ნაკრების წევრი [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2016|ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]]. მისი დებიუტი ეროვნულ ნაკრებში [[2017]] წელს შედგა, რის შემდეგაც იყო გუნდის შემადგენლობის წევრი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018|2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე]], 2019 წლის ერთა ლიგის ფინალურ თამაშებსა და [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე]]. [[2019]] წელს ნაკრებთან ერთად საშინაო მინდორზე მოიგო ერთა ლიგა, და ტურნირის საუკეთესო შემადგენლობაში დასახელდა.

==საკლუბო კარიერა==
===ადრეული კარიერა===
ფერნანდეშმა ახალგაზრდული კარიერა ადგილობრივ კლუბ „ინფესტაში“ დაიწყო. მალევე მას კონტრაქტი შესთავაზა „პორტუს“ აკადემიამ, მაგრამ ბრუნუ მათ ადგილობრივ მეტოქე კლუბს, „ბოავიშტას“ შეუერთდა, რადგან ისინი ბრუნუს ვარჯიშზე ტრანსპორტირებას სთავაზობდნენ, მის მშობლებს კი არ შეეძლოთ პორტუში ვარჯიშებზე მისი ყოველდღიურად წაყვანა.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=WJ8N6xAUgJY&amp;t=117s&amp;ab_channel=Goal90 Goal 90] &lt;/ref&gt; ფერნანდეშმა ახალგაზრდული კარიერის უმეტესი ნაწილი „ბოავიშტაში“ გაატარა და ცენტრალური მცველის პოზიციაზე თამაშობდა, მანამ სანამ 15 წლის ასაკში „პასტელეირაში“ იჯარით ყოფნის პერიოდში შემტევი ნახევარმცველის პოზიციაზე გადავიდოდა. &lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=WJ8N6xAUgJY&amp;t=117s&amp;ab_channel=Goal90 Goal 90] &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt;

[[2012]] წლის [[27 აგვისტო]]ს ბრუნუ იტალიურ „ნოვარას“ შეუერთდა. &lt;ref&gt;{{cite news|last=Roseiro|first=Bruno|date=27 ივნისი 2017|title=Bruno Fernandes. O miúdo que começou a rolar na capital do hóquei|language=pt|trans-title=Bruno Fernandes. The kid who started rolling in the hockey capital|newspaper=Observador|location=Lisbon|url=https://observador.pt/2017/06/27/bruno-fernandes-o-miudo-que-comecou-a-rolar-na-capital-do-hoquei/|url-status=live|access-date=25 მაისი 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128051013/https://observador.pt/2017/06/27/bruno-fernandes-o-miudo-que-comecou-a-rolar-na-capital-do-hoquei/|archive-date=28 ნოემბერი 2020}}&lt;/ref&gt; თავდაპირველად ბრუნუს [[იტალია]]ში ცხოვრება ძალიან გაუჭირდა, ის განიცდიდა მონატრებას და უჭირდა იტალიური ენის სწავლაც. მისი მეგობარი გოგონას იტალიაში გადასვლის შემდეგ, ბრუნუმ სწრაფად აითვისა ენა და დაიწყო თავის დამკვიდრება, მიიღო ზედმეტსახელები „ნოვარას მარადონა“ და „მინი რუი კოშტა“. &lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt; ახალგაზრდული გუნდის რიგებში გატარებული რამდენიმე კვირის შემდეგ, ფერნანდეში დაწინაურდა სერია B-ში მოთამაშე „ნოვარას“ პირველ გუნდში და აქ გაატარა 2012-13 წლების სეზონი, დაეხმარა რა გუნდს, სერია A-ში გადასასვლელ პლეი-ოფში მოხვედრაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Italian Serie B Table|url=https://www.espn.co.uk/football/table/_/season/2012/league/ITA.2|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20201231125950/https://www.espn.co.uk/football/table/_/season/2012/league/ITA.2|archive-date=31 დეკემბერი 2020|access-date=2 დეკემბერი 2020|website=[[ESPN]]}}&lt;/ref&gt; 2013 წლის ზაფხულში, სერია A-ს კლუბებს „[[ინტერ მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანის „ინტერსა“]] და [[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|„იუვენტუსს“]] სურდათ მისი შეძენა, მაგრამ ფერნანდეში გარკვეული დათქმების სანაცვლოდ „უდინეზეს“ შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://it.sports.yahoo.com/blog/euroscout-it/bruno-fernandes-l-ennesimo-colpo-dell-udinese-095838834--sow.html |title=Bruno Fernandes, l'ennesimo colpo dell'Udinese|trans-title=Bruno Fernandes, Udinese's umpteenth steal |website=Yahoo! Sports |language=it |date=3 დეკემბერი 2013 |access-date=27 მარტი 2016|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160408021728/https://it.sports.yahoo.com/blog/euroscout-it/bruno-fernandes-l-ennesimo-colpo-dell-udinese-095838834--sow.html |archive-date=8 აპრილი 2016}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი [[სერია A]]-ში შედგა 3 ნოემბერს, როდესაც საშინაო შეხვედრაში მილანის „ინტერის“ წინააღმდეგ ცვლილებაზე მეორე ტაიმში შემოვიდა, მატჩი „უდინეზეს“ მარცხით 0-3 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web|date=3 ნოემბერი 2013|title=Udinese-Inter 0–3: Palacio, raddoppia Rannocchia, tris di Alvarez|trans-title=Udinese-Inter 0–3: Palacio, Rannocchia doubles it, Alvarez gets third|url=http://www.calciomercato.com/inter/udinese-inter-diretta-989532|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200927034817/https://www.calciomercato.com/news/udinese-inter-diretta-989532|archive-date=27 სექტემბერი 2020|access-date=27 მარტი 2016|website=Calciomercato.com|publisher=Calcioinfinito|language=it}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშმა პირველი გოლი ლიგაში [[2013]] წლის [[7 დეკემბერი|7 დეკემბერს]], [[ნაპოლი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნაპოლისთან“]] ფრედ, ანგარიშით 3–3, დასრულებულ შეხვედრაში გაიტანა.&lt;ref&gt;{{cite web|date=7 დეკემბერი 2013|title=Pareggio al San Paolo, doppietta di Pandev e gol di Dzemaili per gli azzurri|trans-title=Draw at San Paolo, Pandev brace and Dzemaili goal for the blues|url=http://www.sscnapoli.it/static/news/Napoli-Udinese-3-3-1462.aspx|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200927034821/https://www.sscnapoli.it/static/news/Napoli-Udinese-3-3-1462.aspx|archive-date=27 სექტემბერი 2020|access-date=27 მარტი 2016|publisher=[[S.S.C. Napoli]]|language=it}}&lt;/ref&gt; მან აგრეთვე გაიატანა გუნდებს შორის გამართულ მეორე მატჩში, რომელიც ფრედ, ამჯერად 1–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/19-04-2014/udinese-napoli-1-1-gol-callejon-bruno-fernandes-espulso-fernandez-80482800612.shtml |title=Udinese-Napoli 1–1, gol di Callejon e Bruno Fernandes. Espulso Fernandez |trans-title=Udinese-Napoli 1–1, goals from Callejon and Bruno Fernandes. Fernandez sent off |newspaper=La Gazzetta dello Sport |location=Milan |first=Mimmo |last=Malfitano |language=it |date=19 აპრილი 2014 |access-date=27 მარტი 2016}}&lt;/ref&gt;

[[2016]] წლის [[16 აგვისტო]]ს ფერნანდეში „სამპდორიას“ შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.football-italia.net/89837/official-sampdoria-sign-bruno-fernandes |title=Official: Sampdoria sign Bruno Fernandes |website=Football Italia |publisher=Tiro Media |date=16 აგვისტო 2016 |access-date=26 აგვისტო 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.corrieredellosport.it/news/calcio/calcio-mercato/2016/08/16-14450411/ufficiale_bruno_fernandes_alla_sampdoria/ |title=Ufficiale: Bruno Fernandes alla Sampdoria|trans-title=Official: Bruno Fernandes to Sampdoria |newspaper=Corriere dello Sport |location=Rome |language=it |date=16 აგვისტო 2016 |access-date=26 აგვისტო 2016}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი გუნდში თერთმეტი დღის შემდეგ, „ატალანტასთან“ შეხვედრში შედგა, სადაც ბრუნუმ 6 წუთი ითამაშა. მატჩი „სამპდორიას“ გამარჯვებით 2–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.ecodibergamo.it/stories/Sport/sampdoria-atalanta-le-ultime-notizieil-modulo-e-il-3-5-2-gioca-carmona_1198963_11/ |title=Atalanta ancora ko: 2–1 per la Samp – Non riesce la rimonta in dieci uomini|trans-title=Atalanta down again: 2–1 to Samp – No comeback with ten men |newspaper=L'Eco di Bergamo |language=it |date=28 აგვისტო 2016 |access-date=28 ივნისი 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180520124145/https://www.ecodibergamo.it/stories/Sport/sampdoria-atalanta-le-ultime-notizieil-modulo-e-il-3-5-2-gioca-carmona_1198963_11/ |archive-date=20 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt; [[2016]] წლის [[26 სექტემბერი|26 სექტემბერს]] ბრუნუმ გუნდის რიგებში სადებიუტო გოლი გაიტანა, „კალიარისთან“ შეხვედრაში, რომელშიც „სამპდორია“ ანგარიშით 1–2 დამარცხდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.corrieredellosport.it/news/calcio/serie-a/2016/09/26-15799051/serie_a_cagliari-sampdoria_2-1_joao_pedro_e_melchiorri_show_bruno_fernandes_non_basta/ |title=Serie A, Cagliari-Sampdoria 2–1: Joao Pedro e Melchiorri show, ma che papera di Viviano|trans-title=Serie A, Cagliari-Sampdoria 2–1: Joao Pedro and Melchiorri show, but what a blunder by Viviano |newspaper=Corriere dello Sport |location=Rome |language=it |date=26 სექტემბერი 2016 |access-date=28 ივნისი 2017}}&lt;/ref&gt; 2016–17 წლების სეზონში სერია A-ში ჩატარებულ 33 შეხვედრაში ფერნანდეშმა 5 გოლი გაიტანა,&lt;ref&gt; [https://uk.soccerway.com/players/bruno-miguel-borges-fernandes/276371/ Soccerway] &lt;/ref&gt; დაეხმარა რა გუნდს, მეათე პოზიციის დაკავებაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=League Table {{!}} Lega Serie A|url=http://www.legaseriea.it/en/serie-a/league-table|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109011819/http://www.legaseriea.it/en/serie-a/league-table|archive-date=9 ნოემბერი 2020|access-date=2 დეკემბერი 2020|website=legaseriea.it|publisher=[[Serie A]]}}&lt;/ref&gt;

====სპორტინგი====
=====2017–2018: პრიმეირა ლიგის წლის საუკეთესო მოთამაშე=====
2017 წლის 27 ივნისს, უეფას 21-წლამდელთა ევროპის ჩემპიონატიდან დაბრუნების შემდეგ, ფერნანდეშმა „სპორტინგთან“ ხუთწლიანი კონტრაქტი გააფორმა, 8,5 მილიონი ევროსა და ბონუსების სანაცვლოდ.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.maisfutebol.iol.pt/liga/27-06-2017/oficial-sampdoria-confirma-bruno-fernandes-no-sporting?_ga=2.128693580.1153459493.1498137173-1125892984.1471973876 |title=Sporting: Bruno Fernandes com cláusula de 100 milhões|trans-title=Sporting: Bruno Fernandes with 100 million clause |website=Maisfutebol |publisher=IOL |language=pt |date=27 ივნისი 2017 |access-date=27 ივნისი 2017}}&lt;/ref&gt;2017 წლის 6 აგვისტოს ფერნანდეშმა „სპორტინგის“ რიგებში სადებიუტო შეხვედრა ჩაატარა, გუნდმა „დესპორტივო დას ავეში“, ანგარიშით 2–0 დასრულდა&lt;ref&gt;{{Cite news |url=https://tribunaexpresso.pt/sporting/2017-08-06-Olha-o-primeiro-11-da-epoca-do-Sporting---com-Adrien-e-com-espaco-para-Bruno-Fernandes |title=Look at the first 11 of the Sporting season – with Adrien and with space for Bruno Fernandes |access-date=20 მარტი 2021 |website=[[Tribuna Expresso]] |language=pt }}&lt;/ref&gt; მან გაიტანა ოთხი გოლი პრემიერ ლიგის პირველ ხუთ თამაშში, მათ შორის დუბლი 5–0 „ვიტორია დე გიმარაეშთან“ სტუმრად მოგებულ შეხვედრაში.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/sporting/detalhe/jorge-jesus-dupla-bruno-fernandes-bas-dost-nao-serve-para-todos-os-jogos.html |title=Jorge Jesus: &quot;Dupla Bruno Fernandes-Bas Dost não serve para todos os jogos&quot;|trans-title=Jorge Jesus: «Bruno Fernandes-Bas Dost duo is not good for every game» |newspaper=Record |location=Lisbon |language=pt |date=19 აგვისტო 2017 |access-date=27 ივნისი 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/sporting/noticias/interior/bruno-fernandes-arranca-como-balakov-8760054.html |title=Bruno Fernandes arranca como Balakov|trans-title=Bruno Fernandes gets going like Balakov |newspaper=O Jogo |location=Porto |first1=Duarte |last1=Tornesi |first2=Rafael |last2=Toucedo |language=pt |date=10 სექტემბერი 2017 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშის პირველი თამაში უეფას ჩემპიონთა ლიგის ჯგუფურ ეტაპზე 12 სექტემბერს შედგა, სადაც „ოლიმპიაკოსთა“ნ 3-2 მოგებულ შეხვედრაში 43-ე წუთზე გუნდის უპირატესობა 3-0-მდე გაზარდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://pt.uefa.com/uefachampionsleague/season=2018/matches/round=2000881/match=2021594/postmatch/report/index.html?rss=2500275+Sporting+derrota+Olympiacos+na+Gr%C3%A9cia |title=Sporting derrota Olympiacos na Grécia |trans-title=Sporting defeat Olympiacos in Greece |publisher=UEFA |language=pt |date=12 სექტემბერი 2017 |access-date=13 სექტემბერი 2017 |archive-date=15 სექტემბერი 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170915173910/http://pt.uefa.com/uefachampionsleague/season=2018/matches/round=2000881/match=2021594/postmatch/report/index.html?rss=2500275+Sporting+derrota+Olympiacos+na+Gr%C3%A9cia |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშის პირველი სეზონი გუნდში წარმატებული გამოდგა. ყველა შეჯიბრზე მან 16 გოლი გაიტანა, რითაც ბას დოსტის შემდეგ მეორე ადგილი დაიკავა. ბრუნუმ აგრეთვე მიითვალა 20 საგოლე გადაცემა, დასახელდა პრიმეირა ლიგის წლის გუნდში და პრიმეირა ლიგის წლის საუკეთესო მოთამაშედ.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/sporting/detalhe/quarta-vez-de-bruno-fernandes.html |title=Quarta vez de Bruno Fernandes|trans-title=Fourth time for Bruno Fernandes |newspaper=Record |location=Lisbon |language=pt |date=29 აპრილი 2018 |access-date=25 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2018]] წლის 15 მაისს რამოდენიმე თანაგუნდელთან და მწვრთნელთან ერთად გუნდის სავარჯიშო ბაზაზე დაშავდა. მათ თავს დაესხა გუნდის 50-მდე ქომაგი რომელთაც ამით უკმაყოფილება გამოხატეს გუნდის მიერ ნაჩვენები შედეგის გამო, „სპორტინგმა“ ლიგა მესამე ადგილზე დაასრულდა ვერ მოახერხა უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგაზე გასვლა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.msn.com/pt-pt/desporto/sporting/19-jogadores-do-sporting-contam-tudo-sobre-o-ataque-a-alcochete-e-como-palhinha-protegeu-montero/ar-AAxF6FQ |title=19 jogadores do Sporting contam tudo sobre o ataque a Alcochete (e como Palhinha protegeu Montero)|trans-title=19 Sporting players tell everything about the attack at Alcochete (and how Palinha protected Montero) |website=MSN |publisher=Microsoft |language=pt |date=23 მაისი 2018 |access-date=24 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.sportsjoe.ie/football/sporting-lisbon-attack-160186 |title=Sporting Lisbon players attacked at training ground after failing to secure Champions League spot |website=SportsJOE.ie |publisher=Maximum Media |first=Ben |last=Kiley |date=15 მაისი 2018 |access-date=16 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt; ამ მოვლენების მიუხედავად გუნდი დასთანხმდა [[პორტუგალიის საფეხბურთო თასი|პორტუგალიის საფეხბურთო თასის]] ფინალში მონაწილეობას, რომელიც შემდეგ კვირას გაიმართა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/sport/amp/football/44142885 |title=Sporting Lisbon: Players agree to play Portuguese Cup final after attack |website=BBC Sport |date=16 მაისი 2018 |access-date=2 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt; „სპორტინგი“ „დესპორტივო დას ავეშთან“ დამარცხდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/futebol/taca-portugal/noticias/interior/aves-ganha-a-taca-de-portugal-gracas-a-bis-de-guedes-9360212.html |title=Aves ganha a Taça de Portugal graças a bis de Guedes|trans-title=Aves win Portuguese Cup thanks to Guedes brace |newspaper=O Jogo |location=Porto |language=pt |date=20 მაისი 2018 |access-date=26 ივლისი 2018}}&lt;/ref&gt; 6 ივლისს ფერნანდეში პრიმეირა ლიგის წლის საუკეთსო მოთამაშედ დაასახელეს.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/sporting/noticias/interior/bruno-fernandes-eleito-melhor-jogador-da-i-liga-em-201718-9561926.html |title=Bruno Fernandes eleito melhor jogador da 1 Liga|trans-title=Bruno Fernandes voted best player of the 1 League |newspaper=O Jogo |location=Porto |language=pt |date=6 ივლისი 2018 |access-date=18 აგვისტო 2018}}&lt;/ref&gt;ოთხი დღის შემდეგ მან ხელი მოაწერა ახალ ხუთწლიან კონტრაქტს, 100 მილიონ ევროიანი გამოსასყიდი თანხით,&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.sportsmole.co.uk/football/sporting-lisbon/transfer-talk/news/bruno-fernandes-pens-sporting-lisbon-deal_330281.html |title=Bruno Fernandes pens Sporting Lisbon deal |publisher=Sports Mole |date=10 ივლისი 2018 |access-date=18 აგვისტო 2018}}&lt;/ref&gt; თავდაპირველად გეგმავდა კლუბის დატოვებას, პრეზიდენტ ბრუნო დე კარვალიოსთან დაპირისპირების გამო მაგრამ ხელფასის გაზრდამ მის დარჩენაში დიდი როლი ითამაშა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.abola.pt/nacional/Noticias/Ver/739382 |title=Bruno Fernandes passará a ganhar o dobro|trans-title=Bruno Fernandes will earn twice as much |newspaper=A Bola |location=Lisbon |language=pt |date=8 ივლისი 2018 |access-date=9 ივლისი 2018}}&lt;/ref&gt;

=====2018–2020: ევროპის ყველაზე უხვგოლიანი ნახევარმცველი=====
ფერნანდეშმა 2018-19 წლების სეზონში რიგით 23-ე გოლი, 2019 წლის 3 მარტს, „პორტიმონენსეს“ წინააღმდეგ 3-1 მოგებულ შეხვედრაში, თერთმეტრიანით გაიტანა. ამით მან გადააჭარბა ანტონიო ოლივეირას 1981-82 წლების სეზონის საკლუბო რეკორდს, და გახდა ერთ სეზონში ყველაზე მეტი გოლის ავტორი ნახევარმცველი.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://observador.pt/2019/03/03/bruno-fernandes-e-um-recorde-que-fica-bem-na-fotografia-medio-bate-registo-de-golos-de-oliveira/ |title=Bruno Fernandes e um recorde que fica bem na fotografia: médio bate registo de golos de Oliveira|trans-title=Bruno Fernandes and a record that looks pretty good: midfielder breaks Oliveira's scoring figures |newspaper=Observador |location=Lisbon |first=Bruno |last=Roseiro |language=pt |date=3 მარტი 2019 |access-date=5 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; 5 მაისს მან ჰეთ-თრიკი შეასრულა „ბელენენსეშის“ წინააღმდეგ გასვლით შეხვედრაში, რომელიც  8–1 დასრულდა. ამის შედეგად ის გახდა საუკეთესო პორტუგალიელ ნახევარმცველებს შორის ერთ სეზონში გატანილი გოლების რაოდენობით, გაიტანა 31-ე გოლი.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://portugoal.net/club-news/1143-sporting-put-eight-past-belenenses-following-big-wins-for-title-bound-benfica-and-fc-porto |title=Sporting put eight past Belenenses following big wins for title-tussling Benfica and FC Porto |website=PortuGOAL.net |first=Patrick |last=Ribeiro |date=5 მაისი 2019 |access-date=7 მაისი 2019}}&lt;/ref&gt; მან სეზონში 33-ე გოლი 2019 წლის 25 მაისს, პორტუგალიის საფეხბურთო თასის ფინალში, „პორტუს“ წინააღმდეგ გაიტანა, და დაეხმარა „სპორტინგს“ თასის მოგებაში.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://portugoal.net/club-news/1166-sporting-complete-cup-double-over-porto-to-secure-taca-de-portugal-title |title=Sporting complete cup-double over Porto and secure Taça de Portugal title |website=PortuGOAL.net |first=Patrick |last=Ribeiro |date=25 მაისი 2019 |access-date=13 იანვარი 2020}} &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; [https://www.foradejogo.net/player.php?player=199409080001&amp;language=2 ForaDeJogo] &lt;/ref&gt; 2018–19 წლების სეზონში კიდევ ერთი წარმატებული სეზონის ჩატარების გამო დასახელდა პრიმეირა ლიგის წლის მოთამაშედ.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://maisfutebol.iol.pt/sporting/06-07-2019/bruno-fernandes-eleito-o-melhor-jogador-da-liga-em-18-19 |title=Bruno Fernandes eleito o melhor jogador da Liga em 18/19 |trans-title=Bruno Fernandes elected the best player of the League in 18/19 |website=maisfutebol.iol.pt |language=pt |date=5 ივლისი 2019 |access-date=18 მაისი 2020}}&lt;/ref&gt;

2019–20 წლების სეზონში ჩატარებულ პირველ 10 შეხვედრაში მოახერხა შვიდი გოლის გატანა, მათ შორის მოახერხა გოლის გატანა ზედიზედ ექვს შეხვედრაში.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.zerozero.pt/match_live.php?id=7049462 |title=Sporting 2–1 LASK Linz: Relato |trans-title=Sporting 2–1 LASK Linz: Report |website=zerozero.pt |language=pt |date=3 ოქტომბერი 2019 |access-date=17 მაისი 2020}}&lt;/ref&gt; ამით ის გახდა „სპორტინგის“ მესამე მოთამაშე 21-ე საუკუნეში, რომელმაც საკლუბო დონეზე გოლი გაიტანა ზედიზედ ექვს ან მეტ მატჩში, მარიო ჟარდელისა და ბას დოსტის შემდეგ.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.zerozero.pt/news.php?id=264683 |title=Ainda há palavras para os registos históricos deste senhor capitão? |trans-title=Are there still words for this captain's historical record? |website=zerozero.pt |language=pt |date=4 ოქტომბერი 2019 |access-date=17 მაისი 2020}}&lt;/ref&gt; [[28 ნოემბერი|28 ნოემბერს]], მან შეასრულა დუბბლი და გააკეთა ორი საგოლე გადაცემა „პსვ ეინდჰოვენთან“ შეხვედრაში, რომელიც ანგარიშით 4–0 დასრულდა. ამ გამარჯვების შედეგად „სპორტინგმა“ გაინაღდა უეფა-ს ევროპა ლიგის ჯგუფური ეტაპიდან გასვლა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://portugoal.net/club-news/1395-europa-league-all-smiles-for-sporting-porto-and-braga-vitoria-unlucky-again |title=Europa League: All smiles for Sporting, Porto and Braga, Vitória unlucky again |website=PortuGOAL.net |date=29 ნოემბერი 2019 |access-date=17 მაისი 2020}}&lt;/ref&gt;

====მანჩესტერ იუნაიტედი====

====2019–2020: ევროპა ლიგის საუკეთესო ბომბარდირი====
[[2020]] წლის 29 იანვარს [[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|„მანჩესტერ იუნაიტედმა“]] დაადასტურა რომ ფერნანდეშის ტრანსფერთან დაკავშირებით „სპორტინგთან“ შეთანხმებას მიაღწია. ტრანსფერი სავარაუდოდ €80&amp;nbsp;მილიონად (£67.6&amp;nbsp;მილიონი) დაჯდებოდა,&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bruno Fernandes: Manchester United agree deal with Sporting Lisbon |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51301424 |website=BBC Sport |date=29 იანვარი 2020 |access-date=2 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; სამედიცინო შემოწმებისა და პირად კონტრაქტზე შეთავაზებული პირობების სანაცვლოდ.&lt;ref&gt;{{cite web |title=United agree deal to sign Bruno Fernandes |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/manchester-united-agree-deal-to-sign-bruno-fernandes |publisher=Manchester United F.C. |date=29 იანვარი 2020 |access-date=29 იანვარი 2020}}&lt;/ref&gt; ტრანსფერი ოფიციალურად დასრულდა მეორე დღეს, საწყისი საფასურით დაახლოებით €55&amp;nbsp;მილიონი (£47&amp;nbsp;მილიონი),&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bruno Fernandes: Manchester United sign Sporting Lisbon midfielder |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51292312 |website=BBC Sport |date=30 იანვარი 2020 |access-date=30 იანვარი 2020}}&lt;/ref&gt; პლუს 25&amp;nbsp;მილიონ ევრომდე (£21&amp;nbsp;მილიონი) დანამატები და მოგების 10%, თუ „იუნაიტედმა“ ოდესმე გაყიდა ფერნანდეში.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sporting oficializa venda de Bruno Fernandes ao Man. United: todos os detalhes do negócio |url=https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/sporting/detalhe/sporting-oficializa-venda-de-bruno-fernandes-ao-manchester-united-os-detalhes-do-negocio |newspaper=Record |location=Lisbon |language=pt-PT |date=29 იანვარი 2020 |access-date=2 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშმა გუნდთან ხუთნახევარწლიანი კონტრაქტი გააფორმა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Man Utd complete the signing of Bruno Fernandes from Sporting |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/man-utd-complete-the-signing-of-bruno-fernandes-from-sporting |publisher=Manchester United F.C. |date=30 იანვარი 2020 |access-date=30 იანვარი 2020}}&lt;/ref&gt;

მისი დებიუტი გუნდში [[1 თებერვალი|1 თებერვალს]], [[ვულვერჰემპტონ უონდერერსი|„ვულვერჰემპტონ უონდერერსთან“]] უგოლო ფრით დასრულებულ შეხვედრაში შედგა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Manchester United 0–0 Wolverhampton Wanderers |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51246502 |website=BBC Sport |date=1 თებერვალი 2020 |access-date=2 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; 17 თებერვალს, „მანჩესტერ იუნაიტედის“ გასვლაზე გამართულ შეხვედრაში [[ჩელსი (საფეხბურთო კლუბი)|„ჩელსისთან“]], მან საგოლოე გადაცემა გაუკეთა ჰარი მაგუაიერს, რომელმაც თავურით საბოლოო ანგარიში, 2–0 დააფიქსირა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Phil |last=McNulty |title=Chelsea 0–2 Manchester United |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51439302 |website=BBC Sport |date=17 თებერვალი 2020 |access-date=17 თებერვალი 2020 }}&lt;/ref&gt; გუნდის რიგებში მისი ევროპული დებიუტი „კლუბ ბრიუგესთან“ 1–1 დასრულებულ შეხვედრაში შედგა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Club Bruges 1–1 Manchester United |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51533294 |website=BBC Sport |date=20 თებერვალი 2020 |access-date=20 თებერვალი 2020 }}&lt;/ref&gt; პირველი გოლი „იუნტაიტედის“ რიგებში გაიტანა 23 თებერვალს, „უოტფორდის“ წინააღმდეგ, სადაც ზუსტად შეასრულა თერთმეტრიანი და საგოლე გადაცემა გაუკეთა მესიონ გრინვუდს. „ოლდ ტრაფორდზე“ გამართული შეხვედრა 3–0 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Manchester United 3–0 Watford |url=https://www.premierleague.com/match/46871 |website=Premier League |date=23 თებერვალი 2020 |access-date=23 თებერვალი 2020 }}&lt;/ref&gt; კლუბისთვის ევროპულ სარბიელზე პირველი გოლი უეფა-ს ევროპა ლიგის 1/32 ფინალურ შეხვედრაში, „კლუბ ბრიუგესთან“ გაიტანა, ზუსტად შეასრულა თერთმეტმეტრიანი და დაეხმარა გუნდს 5–0 გამარჯვებაში.&lt;ref&gt;{{cite web |first=Emlyn |last=Begley |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/51623256 |title=Manchester United 5–0 Club Brugge |website=BBC Sport |date=27 თებერვალი 2020 |access-date=28 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; 16 მარტს ფერნანდესი პრემიერ ლიგის თებერვლის თვის საუკეთესო მოთამაშედ დასახელდა.&lt;ref name=&quot;POTMFeb20&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/1644143 |title=Fernandes: I'm happy with my start at Man Utd |publisher=Premier League |date=16 მარტი 2020 |access-date=17 მარტი 2020}}&lt;/ref&gt; [[30 ივნისი|30 ივნისს]] „ბრაიტონ ენდ ჰოუვ ალბიონთან“ 3–0 დასრულებულ შეხვედრაში ფერნანდეშმა გუნდის რიგებში პირველი დუბლი შეასრულა.&lt;ref&gt;{{Cite news |first=Shamoon |last=Hafez|title=Brighton 0–3 Man Utd: Visitors score through Greenwood and Fernandes' double |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/52072990 |website=BBC Sport |date=30 ივნისი 2020 |access-date=30 ივნისი 2020 }}&lt;/ref&gt; მის მიერ ნაჩვენები შედეგების გამო ივნისში მოიგო არაერთი საკლუბო და პრემიერ ლიგის ჯილდო, მათ შორის „პრემიერ ლიგის თვის მოთამაშე“, „თვის გოლი“, რითაც გახდა პირველი მოთამაშე პრემიერ ლიგის ისტორიაში რომელმაც ორივე ჯილდო ერთდროულად მოიგო.&lt;ref&gt; [https://www.premierleague.com/news/1715420 პრემიერ ლიგა] &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; [https://www.premierleague.com/news/1644272 პრემიერ ლიგა] &lt;/ref&gt; 2006–07 წლების სეზონის შემდეგ გახდა „მანჩესტერ იუნაიტედის“ პირველი მოთამაშე [[კრიშტიანუ რონალდუ]]ს შემდეგ, რომელმაც „პრემიერ ლიგის თვის მოთამაშის“ ჯილდო მოიპოვა.&lt;ref&gt;{{Cite news |first=Sam |last=France |title=Fernandes matches Ronaldo's Man Utd feat with latest Premier League Player of the Month award|url=https://www.goal.com/en/news/fernandes-matches-ronaldo-man-utd-premier-league-player-of/19bgfcebthnuq1u96efo56gyh2|work=Goal.com|date=10 ივლისი 2020 |access-date=13 ივლისი 2020 }}&lt;/ref&gt; სექტემბერში ფერნანდეში დასახელდა მანჩესტერ იუნაიტედის „სერ მეტ ბასბის წლის საუკეთესო მოთამაშის“ ჯილდოს მფლობელი, რომელიც გადაეცემა გუნდის წინა სეზონის საუკეთესო მოთამაშეს.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Joe |last=Ganley |title=Fernandes voted Sir Matt Busby Player of the Year |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-wins-sir-matt-busby-player-of-the-year-award-for-2019-20 |website=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=18 სექტემბერი 2020 |access-date=18 სექტემბერი 2020 }}&lt;/ref&gt;

===== 2020–2021: რეკორდული წარმატება და ევროპა ლიგის ფინალი =====
[[25 სექტემბერი|25 სექტემბერს]] ფერნანდეშმა სეზონში პირველი გოლი „ბრაიტონ ენდ ჰოუვ ალბიონის“ წინააღმდეგ გამართულ დრამატულ შეხვედრაში მე-100 წუთზე გაიტანა. მას შემდეგ რაც მსაჯმა შეხვედრა დაასრულა ვიდეო რეფერიმ გადახედა შეხვედრის ბოლო წამებზე მომხდარ სადავო მომენტს და „ბრაიტონის“ კარში თერთმემტრიანი დანიშნა, რომელიც ფერნანდეშმა ზუსტად შეასრულა და გუნდს გამარჯვება მოუტანა. &lt;ref&gt;{{cite news |last=Wright |first=Chris |url=https://www.espn.co.uk/football/manchester-united/story/4192046/how-did-man-uniteds-bruno-fernandes-score-winner-vs-brighton-after-full-time-whistle-was-blown |title=How did Man United's Bruno Fernandes score winner vs. Brighton AFTER full-time whistle was blown? |date=26 სექტემბერი 2020 |access-date=15 იანვარი 2021 |publisher=ESPN}}&lt;/ref&gt; 7 ნოემბერს ფერნანდეშმა გაიტანა დუბლი და მიითვალა საგოლე გადაცემა „ევერტონის“ წინააღმდეგ გამართულ შეხვედრაში, რომელიც 3–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Magowan |first=Alistair |url=https://www.bbc.com/sport/football/54758065 |title=Everton 1–3 Manchester United: Bruno Fernandes scores twice at Goodison |date=7 ნოემბერი 2020 |access-date=8 ნოემბერი 2020 |website=BBC Sport}}&lt;/ref&gt; ნოემბერში პრემიერ ლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშედ დასახელდა, რადგან ეს თვე მისთვის საკმაოდ წარმატებული გამოდგა, მიითვალა რა ოთხი გოლი და ერთი საგოლე გადაცემა.&lt;ref name=&quot;POTMNov20&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/1931610 |title=Fernandes voted November EA SPORTS Player of the Month |publisher=Premier League |date=11 დეკემბერი 2020 |access-date=11 დეკემბერი 2020}}&lt;/ref&gt; სტატუსი მეორედ მიიღო დეკემბერში, გაიტანა რა სამი გოლი და ოთხი საგოლე გადაცემა, რითაც გახდა პირველი ფეხბურთელი რომელმაც თვის საუკეთესო მოთამაშის ჯილდოს მოგება ერთ კალენდარულ წელიწადში ოთხჯერ მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Hall |first=Peter |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/manchester-united/bruno-fernandes-player-of-the-month-b1787879.html |title=Manchester United's Bruno Fernandes sets Premier League Player of the Month record |date=15 იანვარი 2021 |access-date=15 იანვარი 2021 |work=The Independent}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.skysports.com/football/news/11095/12188313/fernandes-named-player-of-the-month-smith-wins-manager-award |title=Bruno Fernandes: Manchester United midfielder named Premier League Player of the Month for December |date=15 იანვარი 2021 |access-date=15 იანვარი 2021 |publisher=Sky Sports}}&lt;/ref&gt; მან გაიტანა ერთი გოლი და მიითვალა ორი საგოლე გადაცემა „მანჩესტერისთვის“ ისტორიულ უხვგოლიან შეხვედრაში, რომელშიც გუნდმა [[2021]] წლის 2 თებერვალს „საუთჰემპტონი“ გამანადგურებული ანგარიშით 9–0 დაამარცხა.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Stone|first=Simon|date=2 თებერვალი 2021|title=Man Utd beat nine-man Southampton 9–0 |website=BBC Sport|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/55806211 |access-date=3 თებერვალი 2021}}&lt;/ref&gt; ბომბარდირთა დავაში ბრუნუმ მესამე ადგილი დაიკავა 18 გოლით, ხოლო საგოლე გადაცემების რაოდენობით პირველი (12 საგოლე გადაცემა).&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://footballexpress.co.uk/premier-league-top-5-midfielders/ |title=Premier League : Top 5 midfielders|website=Football Express.co.uk|access-date=2 ივნისი 2021}}&lt;/ref&gt;

[[File:Manchester United v Leeds United, 14 August 2021 (14).jpg|thumb|upright|ფერნანდეში „ლიდზ იუნაიტედის“ წინააღმდეგ შეხვედრაში, 2021–22 წლების სეზონი]]
2021 წლის აპრილში მანჩესტერ იუნაიტედმა“ გამოაცხადა რომ გეგმავდა უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგიდან გასვლას და 11 სხვა კლუბთან ერთად [[ევროპის სუპერლიგა|ევროპის სუპერლიგის]] პროექტთან შეერთებას. ფერნანდეში გახდა ტურნირის პოტენციურ მოთამაშეებს შორის ერთ-ერთი პირველი რომელსაც მოუწია ამაზე კომენტარის გაკეთება, მან დაადასტურა თავისი დამოკიდებულება ტურნირის მიმართ: „ოცნებების ყიდვა შეუძლებელია“ &lt;ref&gt;{{cite news |title='Dreams can't be bought': Bruno Fernandes breaks silence on Super League |url=https://indianexpress.com/article/sports/football/super-league-fernandes-ozil-herrera-lovren-reactions-7280517/ |access-date=26 ივლისი 2021 |work=[[The Indian Express]] |date=20 აპრილი 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bruno Fernandes and Joao Cancelo oppose European Super League: Dreams can't be bought |url=https://www.marca.com/en/football/international-football/2021/04/19/607db7ff46163fbd388b4574.html |access-date=26 ივლისი 2021 |work=[[marca.com]] |date=19 აპრილი 2021}}&lt;/ref&gt; მომდევნო დღეს, „მანჩესტერ იუნაიტედმა“ დატოვა ევროპის სუპერლიგა, პროექტი შეჩერებულად გამოცხადდა, მოთამაშეების, მენეჯერების, საფეხბურთო ინსტიტუტების, პოლიტიკოსების, გულშემატკივრებისა და მედიის მძაფრი გამოხმაურების ფონზე.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Luckhurst |first1=Samuel |title=Manchester United withdraw from Super League |url=https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/man-united-super-league-glazer-20430997 |access-date=26 ივლისი 2021 |work=[[Manchester Evening News]] |date=20 აპრილი 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Marcotti |first1=Gabriele |title=Super League suspended: Why English clubs pulled out, and what's next for them and UEFA |url=https://www.espn.com/soccer/blog-marcottis-musings/story/4365465/super-league-suspended-why-english-clubs-pulled-outwhats-next-for-them-and-uefa |access-date=26 ივლისი 2021 |publisher=[[ESPN]] |date=21 აპრილი 2021}}&lt;/ref&gt; 29 აპრილს ფერნანდეშმა გაიტანა დუბლი და მიითვალა ორი საგოლე გადაცემა უეფა-ს ევროპა ლიგის ნახევარფინალური ეტაპის პირველ შეხვედრაში, სადაც „მანჩესტერელებმა“ [[რომა (საფეხბურთო კლუბი)|„რომა“]] 6–2 დაამარცხეს;&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Manchester United 6-2 Roma: United win eight-goal thriller in Europa League semi-final |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/56892065 |website=BBC Sport |date=29 აპრილი 2021 |access-date=29 აპრილი 2021 }}&lt;/ref&gt; მან აგრეთვე მიითვალა საგოლე გადაცემა გუნდების მეორე შეხვედრაში, სადაც „წითელი ეშმაკები“ „რომასთან“ 2–3 დამარცხდნენ მაგრამ ორი მატჩის ჯამში 8–5 იმარჯვეს.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Roma 3-2 Man Utd (5-8 on aggregate): Solskjaer's side through to Europa League final |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/56973031|website=BBC Sport |date=6 მაისი 2021 |access-date=6 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt; [[26 მაისი|26 მაისს]] „მანჩესტერ იუნაიტედი“ ფინალში [[ვილიარეალი (საფეხბურთო კლუბი)|„ვილიარეალს“]] დაუპირსპირდა სადაც ძირითაიდ დრო 1–1 დასრულდა, თერთმემეტრიანების სერიაში კი გუნდი დამარცხდა (ბრუნუმ თავისი დარტყმა ზუსტად შეასრულა).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/match/2029909--villarreal-vs-man-united/postmatch/report/ |title=Villarreal 1-1 Manchester United (aet, 11-10 pens): Spanish side win Europa League in marathon shoot-out |website=UEFA |date=26 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt;

=====2021–2022: კონტრაქტის გახანგრძლივება, ფორმის დაკარგვა=====
[[2021]] წლის [[14 აგვისტო]]ს პრემიერ ლიგის სეზონის გახსნით შეხვედრაში ფერნანდეშმა „ლიდზ იუნაიტედის“ წინააღდმდეგ 5–1 მოგებულ შეხვედრაში ჰეთ-ტრიკი შეასრულა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2021/aug/14/manchester-united-leeds-premier-league-match-report|title=Bruno Fernandes hits hat-trick as Manchester United crush Leeds |website=The Guardian |date=14 აგვისტო 2021 }}&lt;/ref&gt; გუნდის შემდეგ საშინაო შეხვედრაში კი „ნიუკასლ იუნაიტედის“ წინააღმდეგ 25 იარდიდან (23 მეტრი) მოახერხა მეტოქის კარის აღება,&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Cristiano Ronaldo twice scores as Manchester United beat Newcastle |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/58437003 |website=BBC Sport |date=11 სექტემბერი 2021 |access-date=11 სექტემბერი 2021 }}&lt;/ref&gt; მაგრამ ორი კვირის შემდეგ, „ასტონ ვილასთან“ შეხვედრაში ბოლო წუთზე თერთმეტმეტრიანი გააფუჭა და მატჩი ფრედ, 1–1 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Neil |last=Johnston |title=Manchester United 0-1 Aston Villa |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/58606473 |website=BBC Sport |date=25 სექტემბერი 2021 |access-date=27 სექტემბერი 2021 }}&lt;/ref&gt; მოგვიანებით გაფუჭებული პენალტის გამო საკუთარ [[Instagram]] გვერდზე მოიბოდიშა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.skysports.com/football/news/11667/12418426/bruno-fernandes-manchester-united-midfielder-vows-to-come-back-stronger-after-penalty-miss|title=Bruno Fernandes: Manchester United midfielder vows to 'come back stronger' after penalty miss vs Aston Villa|publisher=Sky Sports|date=26 სექტემბერი 2021|access-date=27 სექტემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; [[23 ნოემბერი|23 ნოემბერს]] ჩემპიონთა ლიგის ჯგუფური ეტაპის შეხვედრაში „ვილიარელთან“ გაუკეთა საგოლე გადაცემა [[ჯეიდონ სანჩო]]ს, მატჩი კი საბოლოოდ 2–0 დასრულდა. ამ გამარჯვებით გუნდმა ჯგუფური ეტაპიდან გასვლა გაინაღდა. ფერნანდეში კი გახდა პირველი მოთამაშე ინგლისური კლუბებიდან, რომელმაც ჩემპიონთა ლიგის ზედიზედ 5 შეხვედრაში გააკეთა საგოლე გადაცემა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.101greatgoals.com/news/revealed-the-record-bruno-fernandes-set-during-manchester-uniteds-win-over-villarreal/|title=Bruno Fernandes Assist record|website=101GreatGoals|date=23 ნოემბერი 2021|access-date=23 ნოემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; [[2 დეკემბერი|2 დეკემბერს]] „ოლდ ტრაფორზე“ გუნდში რიგით მე-100 შეხვედრა ჩაატარა [[არსენალი (საფეხბურთო კლუბი)|„არსენალის“]] წინააღმდეგ, სადაც მეტოქის კარის აღება მოახერხა. მატჩი მასპინძელთა გამარჯვებით, 3–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Man Utd 3-2 Arsenal: Cristiano Ronaldo passes 800 goals in win tinged with controversy |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/59411776 |website=BBC Sport |date=2 დეკემბერი 2021 |access-date=2 დეკემბერი 2021 }}&lt;/ref&gt;

2022 წლის 1 აპრილს ფერნანდეშმა ხელი მოაწერა ახალ კონტრაქტს, რომელის მიხედვითაც ის გუნდში 2025 წლის ივნისამდე რჩება.&lt;ref&gt;{{Cite news |date=1 აპრილი 2022 |title=Bruno Fernandes signs new contract with Man Utd {{!}} Manchester United |work=Manchester United |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-signs-new-contract-with-man-utd-april-2022 |access-date=1 აპრილი 2022}}&lt;/ref&gt; 2 მაისს, „ბრენტოფრდთან“ 3–0 მოგებულ შეხვედრაში ფერნანდეშმა გუნდის რიგებში 50-ე გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Man Utd 3-0 Brentford: Fernandes, Ronaldo &amp; Varane score in morale-boosting win|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/61212449|website=BBC Sport |date=2 მაისი 2022|access-date=2 მაისი 2022}}&lt;/ref&gt; მისმა შედეგიანობამ სეზონის განმავლობაში საგრძნობლად იკლო, გუნდის შედეგები უარესდებოდა ხოლო ფანების უკამყოფილება იზრდებოდა, მათ შორის ბრუნუს ქმედებების გამო, რომელიც მუდმივად კონფლიქტური იყო მსაჯების მიმართ. კლუბმა პრემიერლიგაში მეექვსე ადგილი დაიკავა და ჩემპიონთა ლიგის ზონის მიღმა დარჩა, გავიდა რა უეფა-ს ევროპა ლიგის საკვალიფიკაციო ეტაპზე. მიუხედავად იმისა, რომ ფერნანდეში უეფას ჩემპიონთა ლიგის 2021-22 წლების სეზონის საუკეთესო ასისტენტი გახდა, ჯამში 7 საგოლე გადაცემით.&lt;ref&gt;{{cite news |first=James |last=Findlater |title=Frenkie de Jong offers solution to Bruno Fernandes issue that infuriates Manchester United fans|url=https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/de-jong-fernandes-manchester-united-24205305|website=BBC Sport |date=12 იცნიაი 2022|access-date=5 ივლისი 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2022-05-23 |title=Comparing Messi's PSG record with Ronaldo's at Man Utd in 2021-22 |url=https://www.planetfootball.com/quick-reads/comparing-lionel-messi-psg-record-with-cristiano-ronaldo-at-man-utd-in-2021-22/ |access-date=2022-06-12 |website=Planet Football}}&lt;/ref&gt;

=====2022–2023=====
[[1 ივლისი|1 ივლისს]] „მანჩესტერ იუნაიტედმა“ გამოაცხადა რომ ფერნანდეში 18-ნომრიანი მაისურიდან 8-ნომრიან მაისურზე გადადიოდა, რომლითაც ის „სპორტინგში“ გამოდიოდა, ეს რიცხვი უკვაშირდება ერთის მხრივ მის დაბადების თარიღს, ხოლო მეორეს მხრივ მამამისს, რომელიც სწორედ ამ ნომრით თამაშობდა. ფერნანდეშმა 8-ნომრიანი მაისური გუნდიდან [[ხუან მატა]]ს წასვლის შემდეგ მიიღო.&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web |date=7 ივლისი 2022|title=Bruno Fernandes tem novo número no United |url=https://desporto.sapo.pt/futebol/premier-league/artigos/bruno-fernandes-tem-novo-numero-para-a-nova-temporada |access-date=2 ივლისი 2022|website=Sapo Desporto |language=PT-PT}}&lt;/ref&gt;

==საერთაშორისო კარიერა==
===ახალგაზრდული კარიერა===
[[File:Bruno Miguel Borges Fernandes.jpg|thumb|left|ფერნანდეში პორტუგალიის ოლიმპიური ნაკრების რიგებში, 2016 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე]]
პორტუგალიის 20 წლამდელთა ნაკრების რიგებში ფერნანდეში მონაწილეობდა [[2014]] წლის ტულონის ტურნირზე. მან ოთხი შეხვედრა ჩაატარა, გაიტანა გოლი ჩილესთან ჯგუფური ეტაპის მატჩში და დაეხმარა პორტუგალიას მესამე ადგილის დაკავებაში.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.footballdatabase.eu/fr/match/resume/1184718-portugal-chili |title=Portugal U-20 3-1 Chili U-20 - 23 mai 2014 / Tournoi de Toulon 2014}} &lt;/ref&gt; ფერნანდეში თამაშობდა პორტუგალიას 19, 20, 21 და 23 წლამდე ნაკრებებში, სადაც ჯამში 28 შეხვედრა ჩაატარა. სანაკრებო დებიუტამდე მწვრთნელმა რუი ხორხემ 21-წლამდელთა ნაკრების კაპიტანად დაასახელა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Steve |last=Sutcliffe |title=Manchester United: Can Bruno Fernandes translate his talent and confidence into success at Old Trafford? |url=https://www.bbc.com/sport/football/51285178 |website=BBC Sport |date=29 იანვარი 2020 |access-date=12 მარტი 2020 }}&lt;/ref&gt; 2017 წლის უეფას 21-წლამდელთა ევროპის ჩემპიონატის საკვილიფაკაციო ეტაპის შეხვედრებში მოახერხა ოთხი გოლის გატანა და ოთხი საგოლე გადაცემის გაკეთება, დაეხმარა ნაკრებს ტურნირზე გასვლაში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/under21/season=2015/matches/round=2000412/match=2011536/postmatch/report/index.html|title=Portugal make light work of Israel|publisher=UEFA|first=Carlos|last=Machado|date=10 ოქტომბერი 2013|access-date=11 ოქტომბერი 2013}}&lt;/ref&gt; ივნისში ფერნანდეშმა მონაწილეობა მიიღო 2017 წლის უეფა-ს 21-წლამდელთა ევროპის ჩემპიონატზე. ჯგუფური ეტაპის გახსნით შეხვედრაში გაიტანა სერბეთის ნაკრების წინააღმდეგ, მაგრამ ნაკრები ჯგუფურ ეტაპზე ჩარჩა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.uefa.com/under21/match/2021138--portugal-vs-serbia/?referrer=%2Funder21%2Fseason%3D2017%2Fmatches%2Fround%3D2000645%2Fmatch%3D2021138%2Findex|title=Portugal-Serbia &amp;#124; Under-21|website=UEFA.com|accessdate=11 ნოემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშმა ოლიმპიური ნაკრების რიგებში მიიღო მონაწილეობა 2016 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე. &lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/internacional/selecao/noticias/interior/os-18-convocados-de-rui-jorge-para-os-jogos-olimpicos-5284354.html |title=Os 17 convocados de Rui Jorge para os Jogos Olímpicos|trans-title=The 17 called up by Rui Jorge for the Olympic Games |newspaper=O Jogo |location=Porto |language=pt |date=14 ივლისი 2016 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt; მან ყველა თამაში ძირითად შემადგენლობაში დაიწყო, პორტუგალიის ნაკრებმა კი ტურნირის მეოთხედფინალურ ეტაპამდე მიაღწია.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fpf.pt/pt/Notícias/Notícia/news/8190/contextid/174 |title=Vitória na estreia|trans-title=Win in debut |publisher=Portuguese Football Federation |language=pt |date=4 აგვისტო 2016 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fpf.pt/pt/Notícias/Notícia/news/8222/contextid/174 |title=Portugal vence e garante quartos de final|trans-title=Portugal win and confirm quarter-finals |publisher=Portuguese Football Federation |language=pt |date=7 აგვისტო 2016 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fpf.pt/pt/Notícias/Notícia/news/8235/contextid/174 |title=Portugal assegura primeiro lugar|trans-title=Portugal confirm first place |publisher=Portuguese Football Federation |language=pt |date=10 აგვისტო 2016 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt;

===სანაკრებო კარიერა===
[[ფაილი:Bruno Fernandes 2018.jpg|thumb|right|ფერნანდეში 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე]]
იტალიაში გატარებული პერიოდის განმავლობაში პორტუგალიის ნაკრების სამწვრთენლო შტაბისთვის ბრუნუ ნაკლებად შესამჩენვევი მოთამაშე იყო, და ნაკრების განაცხადში პირველად [[2017]] წლის [[28 აგვისტო]]ს მოხვდა, მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის მატჩებისათვის. მიუხედავად ამისა მას არც ფარერების კუნძულებთან და არც უნგრეთთან გამართულ შეხვედრაში მიუღია მონაწილეობა. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://rr.sapo.pt/noticia/92067/bruno_fernandes_chamado_para_o_lugar_de_pizzi |title=Bruno Fernandes chamado para o lugar de Pizzi|trans-title=Bruno Fernandes called in place of Pizzi |publisher=Rádio Renascença |language=pt |date=28 აგვისტო 2017 |access-date=12 სექტემბერი 2017}}&lt;/ref&gt;

ფერნანდეშის დებიუტი ნაკრებში ამავე წლის ნოემბერში შედგა, როდესაც საუდის არაბეთის წინააღმდეგ გამართულ შეხვედრაში მანუელ ფერნანდეში ჩაანაცვლა და 34 წუთი თამაშა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://desporto.sapo.pt/futebol/amigaveis-selecoes/artigos/portugal-vence-arabia-saudita-com-golos-de-manuel-fernandes-goncalo-guedes-e-joao-mario |title=Portugal vence Arábia Saudita com golos de Manuel Fernandes, Gonçalo Guedes e João Mário |trans-title=Portugal beat Saudi Arabia with goals from Manuel Fernandes, Gonçalo Guedes and João Mário |website=SAPO Desporto |language=pt |date=10 ნოემბერი 2017 |access-date=11 ნოემბერი 2017}}&lt;/ref&gt; ფერნანდუ სანტუშმა ფერნანდეში ნაკრების შემადგენლობაში დაასახელა [[რუსეთი|რუსეთში]] გამართულ 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.sbs.com.au/news/portugal-world-cup-squad |title=Nearly half Portugal's Euro squad to miss World Cup |publisher=Special Broadcasting Service |date=17 მაისი 2018 |access-date=18 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt; სადებიუტო გოლი ნაკრებში ტურნირის წინა მატჩში, 7 ივნისს, ესტადიო დე ლუსზე, [[ალჟირის ეროვნული საფეხბურო ნაკრები]]ს წინააღმდეგ გაიტანა, შეხვედრა პორტუგალიელთა გამარჯვებით 3–0 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.bbc.com/sport/football/44373997 |title=Portugal 3–0 Algeria |website=BBC Sport |date=7 ივნისი 2018 |access-date=8 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.maisfutebol.iol.pt/selecao/portugal/bruno-fernandes-foi-o-meu-primeiro-golo-de-cabeca-como-profissional |title=Bruno Fernandes: &quot;Foi o meu primeiro golo de cabeça como profissional&quot;|trans-title=Bruno Fernandes: «It was my first goal with the head as a professional» |website=Maisfutebol |publisher=IOL |language=pt |date=7 ივნისი 2018 |access-date=8 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშმა მსოფლიო ჩემპიონატზე პირველი შეხვედრა [[2018]] წლის [[15 ივნისი|15 ივნისს]], ესპანეთთან ჩაატარა, სადაც ითამაშა 66 წუთი და ყვითელი ბარათი მიიღო. შეხვედრა ფრედ, 3–3 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/world-cup/2018/06/15/portugal-vs-spain-world-cup-2018-live-score-latest-updates/ |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/world-cup/2018/06/15/portugal-vs-spain-world-cup-2018-live-score-latest-updates/ |archive-date=11 იანვარი 2022 |url-access=subscription |url-status=live |title=Cristiano Ronaldo scores sensational hat-trick as Portugal hold Spain in instant World Cup classic |newspaper=The Daily Telegraph |location=London |first1=Sam |last1=Wallace |first2=Rob |last2=Bagchi |date=15 ივნისი 2018 |access-date=15 ივნისი 2018}}{{cbignore}}&lt;/ref&gt; [[30 ივნისი|30 ივნისს]] მერვედფინალურ შეხვედრაში პორტუგალია ურუგვაისთან, ანგარიშით 2–1 დამარცხდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/44439361 |title=Uruguay 2–1 Portugal |website=BBC Sport |last=Rose |first=Gary |date=30 ივნისი 2018 |access-date=1 ივლისი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180701010039/https://www.bbc.co.uk/sport/football/44439361 |archive-date=1 ივლისი 2018}}&lt;/ref&gt;

ფერნანდეშმა სამი შეხვედრა ჩაატარა 2018–19 წლების ერთა ლიგის ჯგუფურ ეტაპზე,&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/season=2019/teams/player=250059115/statistics/ |title=Bernardo Silva |work=UEFA |access-date=26 თებერვალი 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/season=2019/matches/round=2000959/match=2024021/index.html?iv=true&amp;iv=true |title=Poland vs Portugal |work=UEFA |access-date=26 თებერვალი 2019}}&lt;/ref&gt; დაეხმარა რა პორტუგალიას ტურნირის ფინალურ სერიაში გადასვლაში, რომელიც 2019 წლის ივნისში ჩატარდა. ფერნანდეშმა მონაწილეობა მიიღო ფინალური ეტაპის ყველა შეხვედრაში და პორტუში გამართულ ფინალში [[ნიდერლანდების ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს მინიმალური სხვაობით, 1–0 დამარცხების შემდეგ ტურნირის გამარჯვებული გახდა.&lt;ref&gt;{{cite news |first=Daniel |last=Taylor |author-link=Daniel Taylor (journalist) |url=https://www.theguardian.com/football/2019/jun/09/portugal-netherlands-nations-league-final-match-report |title=Portugal win Nations League as Gonçalo Guedes does for the Netherlands |website=[[The Guardian]] |location=Estádio do Dragão |date=9 ივნისი 2019 |access-date=2 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; ტურნირზე მის მიერ ნაჩვენები შედეგები გამო, ტურნირის სიმბოლურ გუნდში დასახელდა.&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/newsid=2607717.html |title=UEFA Nations League Finals: Team of the Tournament |publisher=UEFA |date=10 ივნისი 2019 |access-date=10 ივნისი 2019}}&lt;/ref&gt;

ფერნანდეშმა ითამაშა [[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატზე]], მონაწილეობა მიიღო ყველა შეხვედრაში. მერვედფინალურ ეტაპზე პორტუგალიის ნაკრები ტურნირს გამოეთიშა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://pt.uefa.com/uefaeuro-2020/news/0269-1252942bc164-e2eac2467985-1000--convocados-de-portugal-para-o-euro-2020/|title=Convocados de Portugal para o EURO 2020|date=20 მაისი 2021|website=UEFA.com|accessdate=11 ნოემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; ფერნანდეშს წილად კრიტიკა და უამრავი უარყოფითი შეფასება ხვდა, რაც გამოწვეული იყო იმით რომ ის სანაკრებო დონეზე ისე ვერ თამაშობდა, როგორც საკლუბოზე, და ტურნირის განმავლობაში საგრძნობლად დაიჩრდილა.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/bruno-fernandes-man-utd-portugal-24410128|title=Roy Keane gives verdict on Fernandes as Man Utd star dropped by Portugal again|first=Gareth|last=Bicknell|date=28 ივნისი 2021|newspaper=[[Daily Mirror]]|accessdate=11 ნოემბერი 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2022]] წლის 29 მარტს [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|2022 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის]] პლეი-ოფის ფინალურ შეხვედრაში გაიტანა დუბლი ჩრდილოეთ მაკედონიის ნაკრების წინააღმდეგ, რითაც ნაკრები ტურნირზე მოხვდა.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/sport/football/60907078 |title=Bruno Fernandes sends Portugal to World Cup|first=Emlyn|last=Begley|date=29 მარტი 2022|website=[[BBC]]|accessdate=31 მარტი 2022}}&lt;/ref&gt;

====სანაკრებო მატჩები====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}'''№'''
{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}'''შეხვედრის ადგილი'''
{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}
{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}10.11.2017
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვიზეუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|KSA}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://sports.yahoo.com/soccer/international-friendlies/portugal-saudi-arabia-94989/?dateRange=03&amp;dateRangeDisplay=03&amp;year=2021&amp;guccounter=1&amp;guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&amp;guce_referrer_sig=AQAAACUxo9qzpVC26W5p9ln6CWcMxhMVExuWV_rO3bLMTft4npAnlYeJxaIvAXeHXWS4plBDsRhrGJzBDjN6l-41acnLwJiajKoEjIBQO7O2_SYD44dW4oQe__SOawXVPTSMO7m2D8O7r8RTPhcCY8o7uLzub5XYEPN-0zJZJUSEVcED ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}14.11.2017
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლეირია]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|USA}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.theguardian.com/football/live/2017/nov/14/portugal-v-usa-international-friendly-live ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}23.03.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ციურიხი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Egypt}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/43491412 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}26.03.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ჟენევა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|NED}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/43549760 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}02.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბრიუსელი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Belgium}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/44034297 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}07.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|ALG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/44373997 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}15.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სოჭი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–3'''
{{!}}{{fb|ESP}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.whoscored.com/Matches/1249919/Show/International-FIFA-World-Cup-2018-Portugal-Spain ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}20.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მოსკოვი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|MAR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/44439069 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}9
{{!}}06.09.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|CRO}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.managingmadrid.com/2018/9/6/17829374/match-report-international-friendly-portugal-1-1-croatia ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}10
{{!}}11.10.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ხოჟუვი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Poland}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2018-19&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/45831221 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}11
{{!}}14.10.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლონდონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Scotland}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/45173871 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}12
{{!}}05.06.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|SWI}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2018-19 (ნახევარფინალი)&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/match/2024419--portugal-vs-switzerland/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}13
{{!}}09.06.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|NED}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2018-19 (ფინალი)&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/season=2019/matches/round=2000958/match=2024422/index.html ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}14
{{!}}07.09.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბელგრადი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Serbia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–4'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://bleacherreport.com/articles/2852774-cristiano-ronaldo-scores-portugal-beats-serbia-4-2-in-euro-2020-qualifier ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}15
{{!}}10.09.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვილნიუსი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Lithuania}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–5'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://sportstar.thehindu.com/football/international-football/cristiano-ronaldo-portugal-lithuania-euro-2020-qualifier-record-hattrick-robbie-keane-republic-of-ireland-nations-league-juventus-ferenc-puskas-ballon-d-or/article29389569.ece ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}16
{{!}}11.10.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|LUX}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/50019280 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}17
{{!}}14.10.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კიევი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Ukraine}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://sports.ndtv.com/football/ukraine-vs-portugal-euro-qualifiers-ukraine-qualify-for-euro-2020-despite-cristiano-ronaldos-700th-g-2116871 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}18
{{!}}14.10.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ფარუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''6–0'''
{{!}}{{fb|LTU}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/european-qualifiers/news/0257-0df5c634c54d-4114e3765699-1000--ronaldo-takes-portugal-close/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}19
{{!}}17.11.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლუქსემბურგი (ქალაქი)|ლუქსემბურგი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Luxembourg}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევრო 2020-ის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://bleacherreport.com/articles/2863105-cristiano-ronaldo-portugal-beat-luxembourg-2-0-to-book-euro-2020-spot ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}20
{{!}}05.09.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლუქსემბურგი (ქალაქი)|ლუქსემბურგი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–1'''
{{!}}{{fb|CRO}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2020-21&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0261-104df9ab20e7-ebd4defbd745-1000--portugal-4-1-croatia-highlights-report/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}21
{{!}}08.09.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სტოკჰოლმი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Sweden}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2020-21&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0261-1053fd19b47e-1796d682c1fb-1000--sweden-0-2-portugal-report/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}22
{{!}}11.10.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;სენ-დენი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|France}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2020-21&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0262-109659f9171f-74e3cb0d45bd-1000--report-france-0-0-portugal/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}23
{{!}}14.10.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|SWE}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2020-21&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0262-109c62765efa-5d3a49ea7241-1000--portugal-3-0-sweden-diogo-jota-stars-to-sink-sweden/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}24
{{!}}17.11.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სპლიტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Croatia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2020-21&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/570655 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}25
{{!}}24.03.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ტურინი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|AZE}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/590425 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}26
{{!}}27.03.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბელგრადი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Serbia}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.eurosport.com/football/world-cup-qualification-uefa/2022/serbia-2-2-portugal-cristiano-ronaldo-has-last-gasp-finish-controversially-denied-in-qualifier_sto8194346/story.shtml ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}27
{{!}}04.05.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მადრიდი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Spain}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/report/_/gameId/593740 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}28
{{!}}09.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|ISR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/593741 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}29
{{!}}15.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბუდაპეშტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Hungary}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|ევრო 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026a-128701020958-fdd14ccc3a2c-1000--hungary-0-3-portugal-record-breaking-ronaldo-s-late-double-seal/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}30
{{!}}15.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მიუნხენი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–4'''
{{!}}{{fb|GER}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|ევრო 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/19692/12336557/portugal-2-4-germany-joachim-lows-side-look-like-euro-2020-contenders-after-help-from-ruben-dias-and-raphael-guerreiro-own-goals ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}31
{{!}}23.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბუდაპეშტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|FRA}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|ევრო 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/19692/12340083/portugal-2-2-france-didier-deschamps-side-seal-top-spot-in-group-f-as-portugal-get-through-in-third ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}32
{{!}}23.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სევილია]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Belgium}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|ევრო 2020-ის მერვედფინალი]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/026a-129f635680e0-02912a4240c4-1000--belgium-1-0-portugal-holders-dethroned-by-thorgan-hazard/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}33
{{!}}01.09.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ფარუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|IRL}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/12098/12396854/portugal-2-1-republic-of-ireland-cristiano-ronaldo-becomes-mens-all-time-international-scorer-in-dramatic-late-win ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}34
{{!}}04.09.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[დებრეცენი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Qatar}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.footballcritic.com/fifa-friendlies-qatar-portugal/preview/2239703 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}35
{{!}}07.09.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბაქო]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Azerbaijan}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/58461000 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}36
{{!}}09.10.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ფარუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|QAT}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/591835 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}37
{{!}}12.10.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ფარუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''5–0'''
{{!}}{{fb|LUX}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.eurosport.com/football/world-cup-qualification-uefa/2022/world-cup-qualifying-portugal-v-luxembourg-follow-live-coverage_sto8580659/story.shtml ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}38
{{!}}11.11.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[დუბლინი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Ireland}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/11095/12466190/republic-of-ireland-0-0-portugal-pepe-sent-off-as-hosts-frustrate-cristiano-ronaldo-and-his-team ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}39
{{!}}14.11.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|SRB}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/59282726 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}40
{{!}}24.03.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|TUR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.in/football/match/_/gameId/622111 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}41
{{!}}24.03.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|TUR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.in/football/match/_/gameId/622111 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}42
{{!}}29.03.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|MKD}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/report/_/gameId/633465 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}43
{{!}}02.06.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სევილია]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Spain}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2022-23&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0276-154b5611b83e-16bebbb412c5-1000--spain-1-1-portugal-ricardo-horta-s-first-portugal-goal-earns-po/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}44
{{!}}05.06.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|SWI}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2022-23&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.aa.com.tr/en/sports/portugal-hammer-switzerland-4-0-in-uefa-nations-league/2606445 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}45
{{!}}09.06.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლისაბონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Portugal}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|CZE}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2022-23&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/61750157 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}46
{{!}}12.06.2022
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ლანსი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|Switzerland}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|POR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;უეფა-ს ერთა ლიგა 2022-23&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/0276-155f70fc5b2f-3a9f9b83e4e5-1000--switzerland-1-0-portugal-seferovic-s-record-breaking-goal-seals/ ანგარიში]
{{!}}-
|}

{| class=&quot;wikitable right&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ შეჯიბრების მიხედვით
|-
! შეჯიბრი !! მატჩი !! გოლი
|-
| ამხანაგური || 12 || 4
|-
| შესარჩევები || 15 || 4
|-
| ევროპის ჩემპიონატი|| 4 || 0
|-
| მსოფლიო ჩემპიონატი || 2 || 0
|-
| ერთა ლიგა || 13 || 0
|-
! ჯამი !! 46 !! 8
|}

==სპონსორი==
ფერნანდეშის სპონსორია კომპანია [[Nike]]. ის მოედანზე სწორედ ამ კომპანიის ბუცებით, „Nike Mercurial Vapor“-ით თამაშობს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bruno Fernandes 2021 – Net Worth, Salary and Endorsements |url=https://weallfollowunited.com/2021/08/26/bruno-fernandes-net-worth/|website=We All Follow United |date=26 აგვისტო 2021}}&lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
18 წლის ასაკში როდესაც ფერნანდესი ნოვარაში გადავიდა, მასთან ჩავიდა მისი ბავშვობის შეყვარებული ანა პინიო, რომელზეც [[2015]] წელს იქორწინა.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=WJ8N6xAUgJY&amp;t=117s&amp;ab_channel=Goal90 Youtube] &lt;/ref&gt; წყვილს ჰყავს ქალიშვილი სახელად მატილდე (დ. [[30 იანვარი]], [[2017]]) და ვაჟი გონსალო (დ. [[6 სექტემბერი]], [[2020]]).&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=WJ8N6xAUgJY&amp;t=117s&amp;ab_channel=Goal90 Goal 90] &lt;/ref&gt; ბრუნუს ორივე მკლავზე აქვს ტატუ რომელზეც „8“-იანია დატანილი. ერთის მხრივ ეს არის დაბადების თარიღი, ხოლო მეორეს მხრივ მან ამით პატივი მიაგო მამას, რომელიც ასევე ფეხბურთელი იყო, და ამ ნომრით გამოდიოდა.  ტატუზე ასო „F“ მისი გვარის სიმბოლოა ხოლო „23“ მისი სათამაშო ნომერი და ასაკი პორტუგალიის ნაკრებში დებიუტის მომენტში.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt;

ფერნანდეში პოლიგლოტია, გარდა მშობლიური პორტუგალიურისა, თავისუფლად ფლობს ესპანურ, ინგლისურ და იტალიურ ენებს. აგრეთვე საუბრობს ფრანგულად.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt;

ბრუნუს დიდხნიანი მეგობრობა აკავშირებს რაფინია დიაშ ბელოისთან, რომელსაც ჯერ კიდევ მანამდე იცნობდა, ვიდრე „სპორტინგში“ თანაგუნდელები გახდებოდნენ.&lt;ref name=&quot;12 Things You Don't Know About Me By Raphinha&quot;&gt;{{cite web |title=12 Things You Don't Know About Me By Raphinha |url=https://www.theplayerstribune.com/posts/raphinha-leeds-united-premier-league-soccer |website=The Players' Tribune |publisher=Minute Media |access-date=2 სექტემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; რაფინიას განცხადებით ფერნანდეშმა დიდი წვლილი შეიტანა მისი საფეხბურთო კარიერის განვითარებაში და უდიდესი დახმარება გაუწია.&lt;ref name=&quot;12 Things You Don't Know About Me By Raphinha&quot; /&gt; „[[ლიდზ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|ლიდზ იუნაიტედში]]“ გადასვლამდე რაფინიას ფერნანდეშმა უთხრა რომ „მისი სტილი პრემიერ ლიგას მოერგებოდა“.&lt;ref name=&quot;12 Things You Don't Know About Me By Raphinha&quot; /&gt; ფერნანდეში ასევე მეგობრობს „მანჩესტერელ“ თანაგუნდელბთან, [[მარკუს რაშფორდი|მარკუს რაშფორდთან]], დონი ვან დე ბეეკთან, ფრედთან და ალექს ტელესთან. ბრუნუ ასევე მეგობრობს ყოფილ თანაგუნდელ [[ანტონიო დი ნატალე]]სთან რომელთან ერთადაც წარსულში „უდინეზეში“ თამაშობდა.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=WJ8N6xAUgJY&amp;t=117s&amp;ab_channel=Goal90 Goal 90] &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt; ფერნანდეში აგრეთვე აქტიურად უყურებს [[ჩოგბურთი|ჩოგბურთს]], და [[როჯერ ფედერერი]]ს ქომაგია.&lt;ref&gt; [https://www.youtube.com/watch?v=PmMDiJOXQsM&amp;t=88s&amp;ab_channel=SoccerStories-OhMyGoal Oh My Goal] &lt;/ref&gt;

==კარიერული სტატისტიკა==
===კლუბი===
{{updated|22 მაისი 2022}}

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები სეზონისა და ტურნირის მიხედვით
!rowspan=&quot;2&quot;|კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot;|სეზონი
!colspan=&quot;3&quot;|ლიგა
!colspan=&quot;2&quot;|ეროვნული თასი{{efn|მოიცავს [[იტალიის საფეხბურთო თასი|იტალიის საფეხბურთო თას]], [[ინგლისის ასოციაციის თასი|ინგლისის ასოციაციის თასს]], [[პორტუგალიის საფეხბურთო თასი|პორტუგალიის საფეხბურთო თასს]]}}
!colspan=&quot;2&quot;|ლიგის თასი{{efn|მოიცავს [[პორტუგალიის ლიგის თასი|პორტუგალიის ლიგის თასს]], [[ინგლისის ლიგის თასი|ინგლისის ლიგის თასს]]}}
!colspan=&quot;2&quot;|ევროპა
!colspan=&quot;2&quot;|სხვა
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
|-
!დივიზიონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი
|-
|ნოვარა
|2012–13&lt;ref name=Soccerway&gt;{{cite web |url=https://uk.soccerway.com/players/bruno-miguel-borges-fernandes/276371/ |title=Bruno Fernandes: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |access-date=7 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt;
|[[სერია B]]
|23||4||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||23||4
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|უდინეზე
|2013–14&lt;ref name=Soccerway/&gt;
|[[სერია A]]
|24||4||4||0||colspan=&quot;2&quot;|—||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||28||4
|-
|2014–15&lt;ref name=Soccerway/&gt;
|სერია A
|31||3||3||1||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||34||4
|-
|2015–16&lt;ref name=Soccerway/&gt;
|სერია A
|31||3||2||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||33||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!86||10||9||1||colspan=&quot;2&quot;|—||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||95||11
|-
|[[სამპდორია (საფეხბურთო კლუბი)|სამპდორია]]
|2016–17&lt;ref name=Soccerway/&gt;
|სერია A
|33||5||2||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||35||5
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|სპორტინგი
|2017–18&lt;ref name=fdj&gt;{{cite web |url=https://www.foradejogo.net/player.php?player=199409080001&amp;language=2 |title=Bruno Fernandes |website=ForaDeJogo.net |access-date=28 იანვარი 2020}}&lt;/ref&gt;
|[[პრიმეირა ლიგა]]
|33||11||5||1||4||0||14{{efn|რვა მატჩი და ერთი გოლი უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგაზე, ექვსი თამაში და სამი გოლი უეფა-ს ევროპა ლიგაზე}}||4||colspan=&quot;2&quot;|—||56||16
|-
|2018–19&lt;ref name=fdj/&gt;
|პრიმეირა ლიგა
|33||20||7||7||5||3||8{{efn|name=UEL|თამაშები [[უეფა-ს ევროპა ლიგა]]ზე}}||3||colspan=&quot;2&quot;|—||53||33
|-
|2019–20&lt;ref name=fdj/&gt;
|პრიმეირა ლიგა
|17||8||1||0||4||2||5{{efn|name=UEL}}||5||1{{efn|[[პორტუგალიის საფეხბურთო სუპერთასი]]}}||0||28||15
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!83||39||13||8||13||5||27||12||1||0||137||64
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ იუანაიტედი]]
|2019–20&lt;ref&gt;{{soccerbase season|72111|2019|access-date=16 აგვისტო 2020}}&lt;/ref&gt;
|[[პრემიერ ლიგა]]
|14||8||3||1||colspan=&quot;2&quot;|—||5{{efn|name=UEL}}||3||colspan=&quot;2&quot;|—||22||12
|-
|2020–21&lt;ref&gt;{{soccerbase season|72111|2020|access-date=26 მაისი 2021}}&lt;/ref&gt;
|[[პრემიერ ლიგა]]
|37||18||3||1||3||0||15{{efn|ექვსი თამაში და ოთხი გოლი უეფა-ს ჩემპიოონთა ლიგაზე, ცხრა თამაში და ხუთი გოლი უეფა-ს ევროპა ლიგაზე}}||9||colspan=&quot;2&quot;|—||58||28
|-
|2021–22&lt;ref name=sb2122&gt;{{soccerbase season|72111|2021|access-date=22 მაისი 2022}}&lt;/ref&gt;
|[[პრემიერ ლიგა]]
|36||10||2||0||1||0||7{{efn|name=UCL|თამაშები უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგაზე}}||0||colspan=&quot;2&quot;|—||46||10
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!87||36||8||2||4||0||27||12||colspan=&quot;2&quot;|—||126||50
|-
!colspan=&quot;3&quot;|კარიერა
!312||94||32||11||17||5||54||24||1||0||416||134
|}

{{notelist}}

===საერთაშორისო===
{{updated|12 ივნისი 2022}}&lt;ref name=EU&gt;{{cite web |url=https://eu-football.info/_player.php?id=30046 |title=National football team player Bruno Fernandes |website=EU-Football.info |access-date=13 ივნისი 2022}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები ეროვნული ნაკრებისა და წლის მიხედვით
|-
!ნაკრები!!წელი!!თამაში!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]
|2017||2||0
|-
|2018||9||1
|-
|2019||8||1
|-
|2020||6||0
|-
|2021||15||4
|-
|2022||6||2
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი||46||8
|}

{{updated|12 ივნისი 2022}}
:''თავდაპირველად ჩანს ანგარიში ფერნანდეშის გოლის გატანის შემდეგ, ხოლო შემდგომ, საბოლოო ანგარიში''&lt;ref name=EU/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ ბრუნო ფერნანდეშის მიერ გატანილი გოლები საერთაშორისო დონეზე
|-
!scope=col|No.
!scope=col|თარიღი
!scope=col|ადგილი
!scope=col|მეტოქე
!scope=col|ანგარიში
!scope=col|საბოლოო შედეგი
!scope=col|ტურნირი
|-
|align=center| 1 || 7 ივნისი 2018 || ესტადიო და ლუზი, [[ლისაბონი]], პორტუგალია || {{fb|ALG}} ||align=center| 2–0 ||align=center| 3–0 || [[ამხანაგური მატჩი]]
|-
|align=center| 2 || 17 ნოემბერი 2019 || სტად ჟოზი ბართელი, [[ლუქსემბურგი (ქალაქი)|ლუქსემბურგი]], [[ლუქსემბურგი]] || {{fb|LUX}} ||align=center| 1–0 ||align=center| 2–0 || ევრო 2020-ის შესარჩევი
|-
|align=center| 3 ||rowspan=2| 9 ივნისი 2021 ||rowspan=2| ესტადიო ჟოზე ალვალადე, ლისაბონი, პორტუგალია || rowspan=&quot;2&quot; | {{fb|ISR}} ||align=center| 1–0 ||align=center rowspan=2| 4–0 ||rowspan=2| [[ამხანაგური მატჩი]]
|-
|align=center| 4 ||align=center| 4–0
|-
|align=center| 5 || 4 სექტემბერი 2021 || ნაგიერდეი, დებრეცენი, [[უნგრეთი]] || {{fb|QAT}} ||align=center| 3–1 ||align=center| 3–1 || [[ამხანაგური მატჩი]]
|-
|align=center| 6 || 12 ოქტომბერი 2021 || ესტადიო ალგარვე, [[ფარუ]], [[პორტუგალია]] || {{fb|LUX}} ||align=center| 3–0 ||align=center| 5–0 || 2022 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი
|-
|align=center| 7 ||rowspan=2| 29 მარტი 2022 ||rowspan=2| ესტადიო და დრაგანი, [[პორტუ]], პორტუგალია ||rowspan=2| {{fb|MKD}} ||align=center| 1–0 ||align=center rowspan=2| 2–0 ||rowspan=2| 2022 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი
|-
|align=center| 8 ||align=center| 2–0
|}

==ტიტულები==
'''სპორტინგი'''
*[[პორტუგალიის საფეხბურთო თასი]]: 2018–19&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.dn.pt/desportos/interior/leao-rei-dos-penaltis-e-leva-para-casa-o-segundo-trofeu-da-epoca-10941375.html |title=Leão rei dos penáltis leva para casa o segundo troféu da época|trans-title=Penalty-king lion takes home second trophy of the season |newspaper=Diário de Notícias |location=Lisbon |first=Carlos |last=Nogueira |language=pt |date=26 მაისი 2019 |access-date=27 მაისი 2019}}&lt;/ref&gt;
*[[პორტუგალიის ლიგის თასი]]: 2017–18, 2018–19&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://portugoal.net/club-news/1045-penalties-give-sporting-the-taca-da-liga |title=Penalties smile on Sporting again as Lions retain Taça da Liga crown |website=PortuGOAL.net |date=26 იანვარი 2019 |access-date=28 იანვარი 2019}}&lt;/ref&gt;

'''მანჩესტერ იუნაიტედი'''
*[[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს ევროპა ლიგის]] ფინალისტი: 2020–21&lt;ref&gt;{{cite news |first=Simon |last=Stone |title=Villarreal 1–1 Manchester United (11–10 on pens): David de Gea spot kick saved in epic Europa League final shootout |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/57224112|website=BBC Sport |date=26 მაისი 2021 |access-date=26 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt;

'''პორტუგალია'''
*[[უეფა-ს ერთა ლიგა]]: 2018–19&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://desporto.sapo.pt/futebol/liga-das-nacoes/artigos/portugal-regressa-ao-topo-da-europa-liga-das-nacoes-fica-em-casa |title=Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa|trans-title=Portugal return to the top of Europe. Nations League stays home |website=SAPO Desporto |language=pt |date=9 ივნისი 2019 |access-date=10 ივნისი 2019}}&lt;/ref&gt;

'''ინდივიდუალური'''
*SJPF-ს თვის ახალგაზრდა მოთამაშე: აგვისტო 2017,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://sjpf.pt/?pt=news&amp;op=OP_SHOW_DETAIL&amp;id=8907 |title=Bruno Fernandes e Stojkovic são os Melhores Jovens de agosto |trans-title=Bruno Fernandes and Stojkovic are the Best Young Players of August |publisher=Sindicato dos Jogadores |language=pt |date=15 სექტემბერი 2017 |access-date=23 მარტი 2019 |archive-date=9 მარტი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |archivedate=9 მარტი 2018 }}&lt;/ref&gt; სექტემბერი 2017,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://sjpf.pt/?pt=news&amp;op=OP_SHOW_DETAIL&amp;id=8978 |title=Bruno Fernandes e Chiquinho são os melhores jovens de setembro |trans-title=Bruno Fernandes and Chiquinho are the Best Young Players of September |publisher=Sindicato dos Jogadores |language=pt |date=20 ოქტომბერი 2017 |access-date=23 მარტი 2019 |archive-date=9 მარტი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |archivedate=9 მარტი 2018 }}&lt;/ref&gt; ოქტომბერი/ნოემბერი 2017,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://sjogadores.pt/?pt=news&amp;op=OP_SHOW_DETAIL&amp;id=9106 |title=Bruno Fernandes vence prémio de outubro/novembro|trans-title=Bruno Fernandes wins award of October/November |publisher=Sindicato dos Jogadores |language=pt |date=29 დეკემბერი 2017 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; თებერვალი 2018,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://sjogadores.pt/?pt=news&amp;op=OP_SHOW_DETAIL&amp;id=9305 |title=Bruno Fernandes é o Melhor Jovem de fevereiro da Liga|trans-title=Bruno Fernandes is League's Best Young Player of February |publisher=Sindicato dos Jogadores |language=pt |date=16 მარტი 2018 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; აპრილი 2018&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://sjpf.pt/?pt=news&amp;op=OP_SHOW_DETAIL&amp;id=9425 |title=Bruno Fernandes e Chiquinho eleitos melhores jovens de abril |trans-title=Bruno Fernandes and Chiquinho elected Best Young Players of September |publisher=Sindicato dos Jogadores |language=pt |date=10 მაისი 2018 |access-date=23 მარტი 2019 |archive-date=9 მარტი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180309053659/http://sjpf.pt/?pt=news |archivedate=9 მარტი 2018 }}&lt;/ref&gt;
*პრეიმეირა ლიგის თვის გოლი: აგვისტო 2017, სექტემბერი 2017
*პრეიმეირას თვის ნახევარმცველი: აგვისტო 2017, ოქტომბერი/ნოემბერი 2018, დეკემბერი 2018, იანვარი 2019, თებერვალი 2019, მარტი 2019, აპრილი 2019, აგვისტო 2019, სექტემბერი 2019 
*პრიმეირა ლიგის თვის მოთამაშე: აგვისტო 2017,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://ligaportugal.pt/pt/epocas/20172018/noticias/institucional/vencedores-dos-premios-mensais-da-liga-portugal-1 |title=Vencedores dos prémios mensais da Liga Portugal 2017–18|trans-title=Winners of the Liga Portugal 2017–18 monthly awards |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=15 სექტემბერი 2017 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; სექტემბერი 2017,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://ligaportugal.pt/pt/epocas/20172018/noticias/institucional/vencedores-dos-premios-mensais-da-liga-portugal-2017-18 |title=Vencedores dos prémios mensais da Liga Portugal 2017–18|trans-title=Winners of the Liga Portugal 2017–18 monthly awards |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=20 ოქტომბერი 2017 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; აპრილი 2018,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://ligaportugal.pt/pt/epocas/20172018/noticias/geral/bruno-fernandes-e-ricardo-gomes-eleitos-jogador-do-mes-de-abril/ |title=Bruno Fernandes e Ricardo Gomes eleitos &quot;Jogador do Mês&quot; de abril|trans-title=Bruno Fernandes and Ricardo Gomes elected &quot;Player of the Month&quot; of April |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=10 მაისი 2018 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; დეკემბერი 2018,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20182019/noticias/geral/premios/melhores-de-dezembro-bruno-fernandes-e-luiz-phellype-em-destaque/ |title=Melhores de dezembro: Bruno Fernandes e Luiz Phellype em destaque|trans-title=Best in December: Bruno Fernandes and Luiz Phellype highlighted |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=9 იანვარი 2019 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; თებერვალი 2019,&lt;ref name=&quot;Jogo&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/sporting/noticias/interior/bruno-fernandes-eleito-melhor-jogador-do-mes-de-marco-10812753.html |title=Bruno Fernandes eleito melhor jogador do mês de março|trans-title=Bruno Fernandes voted best player in March |newspaper=O Jogo |location=Porto |language=pt |date=18 აპრილი 2019 |access-date=31 მაისი 2019}}&lt;/ref&gt; მარტი 2019,&lt;ref name=&quot;Jogo&quot;/&gt; აპრილი 2019&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20182019/noticias/geral/premios/abril-2019/melhores-de-abril-bruno-lage-eleito-o-melhor-treinador-da-liga-nos/ |title=Melhores de abril: Bruno Lage eleito o Melhor Treinador da Liga NOS|trans-title=Best in April: Bruno Lage voted Best Manager in NOS League |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=10 მაისი 2019 |access-date=14 ივლისი 2019}}&lt;/ref&gt;
*პრეიმეირა ლიგის წლის მოთამაშე: 2017–18,&lt;ref name=&quot;Best&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.dn.pt/desportos/interior/ruben-dias-eleito-jogador-jovem-da-i-liga-9561841.html |title=Bruno Fernandes eleito melhor jogador da I Liga|trans-title=Bruno Fernandes voted I League's best player |newspaper=Diário de Notícias |location=Lisbon |first=Carlos |last=Nogueira |language=pt |date=6 ივლისი 2018 |access-date=23 მარტი 2019}}&lt;/ref&gt; 2018–19&lt;ref name=&quot;Best2&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.ligaportugal.pt/pt/epocas/20192020/noticias/geral/kick-off-2019-20/vencedores-dos-premios-oficiais-da-liga-portugal-2018-2019/ |title=Vencedores dos prémios oficiais da Liga Portugal 2018–2019|trans-title=Winners of the 2018–19 Liga Portugal official awards |publisher=Liga Portuguesa de Futebol Profissional |language=pt |date=5 ივლისი 2019 |access-date=14 ივლისი 2019}}&lt;/ref&gt;
*პრემიეირა ლიგის წლის გუნდის წევრი: 2017–18,&lt;ref name=&quot;Best&quot;/&gt; 2018–19&lt;ref name=&quot;Best2&quot;/&gt;
*უეფა-ს ევროპა ლიგის სიმბოლური გუნდის წევრი: 2017–18,&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/newsid=2560036.html |title=UEFA Europa League Squad of the 2017/18 Season |publisher=UEFA |date=17 მაისი 2018 |access-date=18 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt; 2019–20,&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/0260-10391fbb6c62-2c8b46747bf5-1000--uefa-europa-league-squad-of-the-season/|title=UEFA Europa League Squad of the Season|publisher=UEFA |date=26 აგვისტო 2020 |access-date=26 აგვისტო 2020}}&lt;/ref&gt; 2020–21&lt;ref&gt;{{cite news|title=UEFA Europa League Squad of the Season 2020/21|url=https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/news/0269-1262ae3ac85f-0a3f996ae443-1000--uefa-europa-league-squad-of-the-season-2020-21/|date=28 მაისი 2021|access-date=30 მაისი 2021|publisher=UEFA}}&lt;/ref&gt;
*„სპორტინგის“ წლის მოთამაშე: 2018,&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/sporting/noticias/premios-stromp-bruno-fernandes-e-o-futebolista-do-ano-10196368.html |title=Prémios Stromp: Bruno Fernandes é o futebolista do ano |newspaper=O Jogo |location=Porto |language=pt |date=18 ნოემბერი 2018 |access-date=1 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; 2019&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/sporting/detalhe/bruno-fernandes-e-joelson-agradecem-premios-stromp |title=Bruno Fernandes e Joelson agradecem prémios Stromp |newspaper=Record |location=Lisbon |language=pt |date=18 დეკემბერი 2019 |access-date=1 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt;
*CNID-ის წლის მოთამაშე: 2019&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://desporto.sapo.pt/futebol/primeira-liga/artigos/bruno-fernandes-eleito-futebolista-da-i-liga-pelos-associados-do-cnid |title=Bruno Fernandes eleito futebolista da I Liga pelos associados do CNID|trans-title=Bruno Fernandes voted footballer of I League by CNID members |website=SAPO Desporto |language=pt |date=21 მაისი 2019 |access-date=23 მაისი 2019}}&lt;/ref&gt;
*უეფა-ს ერთა ლიგის ფინალების სიმბოლური გუნდის წევრი: [[2019]]&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/news/newsid=2607717.html |title=UEFA Nations League Finals: Team of the Tournament |publisher=UEFA |date=10 ივნისი 2019 |access-date=11 ივნისი 2019}}&lt;/ref&gt;
*პროფესიონალ ფეხბურთელთა ასოციაციის თვის საუკეთესო მოთამაშე (პრემიერ ლიგა): თებერვალი 2020,&lt;ref&gt;{{Cite web |title=FERNANDES WINS FANS' PLAYER OF THE MONTH AWARD |url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-wins-pfa-fans-player-of-the-month-for-february |website=ManUtd.com (Manchester United) |date=9 მარტი 2020 |access-date=9 მარტი 2020}}&lt;/ref&gt; ივნისი/ივლისი 2020&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Bruno Fernandes has been voted the PFA Bristol Street Motors Player of the Month for June/July by football fans across the country|url=https://www.bristolstreet.co.uk/news/manchester-uniteds-bruno-fernandez-wins-pfa-bristol-street-motors/|website=bristolstreet.co.uk|date=3 აგვისტო 2020 |access-date=16 აგვისტო 2020}}&lt;/ref&gt;
*პროფესიონალ ფეხბურთელთა ასოციაციის პრემიერ ლიგის წლის სიმბოლური გუნდის წევრი: 2020–21&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/57356719|title=PFA Premier League Team of the Year: Kevin de Bruyne one of six Manchester City players picked |website=BBC Sport |date=4 ივნისი 2021|access-date=4 ივნისი 2021}}&lt;/ref&gt;
*პრემიერ ლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშე: თებერვალი 2020,&lt;ref name=&quot;POTMFeb20&quot;/&gt; ივნისი 2020,&lt;ref name=&quot;POTMJun20&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/1715420 |title=Fernandes wins EA SPORTS Player of the Month again |publisher=Premier League |date=10 ივლისი 2020 |access-date=10 ივლისი 2020}}&lt;/ref&gt; ნოემბერი 2020,&lt;ref name=&quot;POTMNov20&quot;/&gt; დეკემბერი 2020&lt;ref name=&quot;POTMDec20&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/1970984 |title=Fernandes makes history as EA SPORTS Player of the Month|publisher=Premier League |date=15 იანვარი 2021 |access-date=15 იანვარი 2021}}&lt;/ref&gt;
*პრემიერ ლიგის თვის გოლი: ივნისი 2020,&lt;ref name=&quot;GOTMJun20&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/1644272 |title=Budweiser Goal of the Month completes Fernandes double|publisher=Premier League |date=10 ივლისი 2020 |access-date=10 ივლისი 2020}}&lt;/ref&gt; თებერვალი 2021&lt;ref name=&quot;GOTMFeb21&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.premierleague.com/news/2061419 |title=Fernandes stunner wins Budweiser Goal of the Month |publisher=Premier League |date=12 მარტი 2021 |access-date=12 მარტი 2021}}&lt;/ref&gt;
*უეფა-ს ევროპა ლიგის საუკეთესო ბომბარდირი: 2019–20 (8 გოლი)&lt;ref&gt;{{cite web |title=Statistics — Tournament phase — Players — Goals (Assists) |url=https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/season=2020/statistics/round=2001150/players/kind=goals/index.html |publisher=UEFA |access-date=23 აგვისტო 2020 }}&lt;/ref&gt;
*სერ მეტ ბაბის წლის მოთამაშე: 2019–20,&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-wins-sir-matt-busby-player-of-the-year-award-for-2019-20|title=Fernandes Voted Sir Matt Busby Player of the Year|first=Joe|last=Ganley |website=manutd.com |publisher=Manchester United|date=18 სექტემბერი 2020|access-date=18 სექტემბერი 2020}}&lt;/ref&gt; 2020–21&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-is-2020-21-sir-matt-busby-player-of-the-year|first=Adam|last=Marshall|title=Sir Matt Busby Player of the Year Revealed|website=manutd.com |publisher=Manchester United|date=18 მაისი 2021|access-date=18 მაისი 2021}}&lt;/ref&gt;
*„მანჩესტერ იუნაიტედის“ სეზონის გოლი: 2020–21 (vs. „ევერტონი“, 6 თებერვალი 2021)&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.manutd.com/en/news/detail/bruno-fernandes-wins-man-utd-goal-of-the-season-award-2020-21|title=Your Goal of the Season winner is
|first=Sam|last=Carney|website=manutd.com|publisher=Manchester United|date=18 მაისი 2021|access-date=18 მაისი 2021}}&lt;/ref&gt;
*FSA-ს წლის საუკეთესო მამაკაცი მოთამაშის ჯილდო: 2020&lt;ref&gt;{{cite web|title=FSA Awards in association with BeGambleAware|url=https://thefsa.org.uk/news/fsa-awards-in-association-with-begambleaware/|website=thefsa.org.uk|date=12 მარტი 2021|access-date=13 მარტი 2021}}&lt;/ref&gt;
*ESM-ის წლის სიმბოლური გუნდის წევრი: 2020–21&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.worldsoccer.com/esm-golden-shoe/esm-team-of-the-season-2020-21-412505|title=ESM Team of the Season – 2020–21|website=World Soccer|date=7 ივნისი 2021}}&lt;/ref&gt;
*უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის საუკეთსო მეპასე (ყველაზე მეტი ასისტის ავტორი): 2021–22&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/statistics/players/?sortBy=assists|title=UEFA Champions League – Top Assists|website=UEFA.com|publisher=Union of European Football Associations|access-date=28 მაისი 2022}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons|Bruno Fernandes}}
*[https://www.manutd.com/en/players-and-staff/detail/bruno-fernandes პროფილი] „მანჩესტერ იუნაიტედის“ საიტზე
*[https://www.fpf.pt/pt/Jogadores/Jogador/playerId/717039 მონაცემები ეროვნულ ნაკრებში] (პორტუგალიურად)
{{Instagram|brunofernandes8}}
*{{Facebook|BrunoFernandesOfficial}}
* {{Soccerway|bruno-miguel-borges-fernandes/276371}}
* {{Transfermarkt|240306}}

{{პორტალი ფეხბურთი}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{მანჩესტერ იუნაიტედის შემადგენლობა}}
{{პორტუგალიის შემადგენლობა 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{პორტუგალიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:ფერნანდეში, ბრუნუ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 8 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1994]]
[[კატეგორია:ნოვარას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:უდინეზეს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:სამპდორიას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლისაბონის სპორტინგის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მანჩესტერ იუნაიტედის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:პორტუგალიელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>qqo053kll4bc41swnv5bd2e3jnh32tu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/კანდიდატები/ბრუნუ ფერნანდეში</title>
    <ns>4</ns>
    <id>536117</id>
    <revision>
      <id>4407154</id>
      <parentid>4396881</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:56:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ჯეო</username>
        <id>96107</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3113" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{კანდიდატი}}&lt;/noinclude&gt;
*{{ნომი}} - ინფორმატიულად მდიდარი სტატიაა, მგონია რომ მკითხველამდე მაქსიმალურად ამომწურავ ინფორმაციას მიიტანს. საფეხბურთო თემატიკაზე ასეთი მოცულობის სტატიები არც თუ ისე ბევრი გვაქვს. ველოდები შენიშვნებს, კომენტარებს----&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''''ჯეო'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''2007'''''&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 12:59, 21 ივლისი 2022 (UTC)
* {{არა}} სტატია ჯერ დასამოწმებელია, ვფიქრობ დარღვევაა ამ სტატიის წარდგენა კანდიდატად. დამოწმება კი ხდება მას შემდეგ რაც შემმოწმებლები გადახედავენ და სტატიას ჩათვლიან დამოწმების ღირსად. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 17:47, 21 ივლისი 2022 (UTC)
: {{ping|Jaba1977}} დღეის მდგომარეობით სტატია დამოწმებულია----&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''''ჯეო'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''2007'''''&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 19:56, 14 აგვისტო 2022 (UTC)
* {{მოიცა}} დაველოდოთ დამოწმებას. --[[მომხმარებელი:ზურა6446|&lt;span style=&quot;color:#000080;&quot;&gt;'''''ზურა'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|&lt;span style=&quot;color:#008000&quot;&gt;'''''6446'''''&lt;/span&gt;]]  09:31, 23 ივლისი 2022 (UTC)
: {{ping|ზურა6446}} დღეის მდგომარეობით სტატია დამოწმებულია----&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''''ჯეო'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''2007'''''&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 19:56, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>hosreikwship3yez66ye4qrivnaelgh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:რჩეული სტატიები/კანდიდატები/იზაბელა ბაუმფრი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>536196</id>
    <revision>
      <id>4407218</id>
      <parentid>4397067</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T21:21:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ზურა6446</username>
        <id>102258</id>
      </contributor>
      <comment>შინაარსი შეიცვალა '{{წასაშლელი}}'-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31" xml:space="preserve">{{წასაშლელი}}</text>
      <sha1>kqi96424qh27dlezfvl00q0acwvfs4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანტე რებიჩი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536364</id>
    <revision>
      <id>4406964</id>
      <parentid>4406800</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ჯეო</username>
        <id>96107</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="121878" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|ჯეო]].|11|08|2022}}
{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ანტე რებიჩი
|სურათი               = Ante_Rebić_2018.jpg
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = ანტე რებიჩი ხორვატიის ნაკრების რიგებში, 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფინალი
|სრული სახელი            = ანტე რებიჩი &lt;ref name=&quot;FIFA&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |title=FIFA World Cup Russia 2018: List of Players: Croatia |publisher=FIFA |page=7 |date=15 ივლისი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190611000407/https://www.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF |archive-date=11 ივნისი 2019}}&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი          = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1993|9|21}}&lt;ref name=&quot;FIFA&quot;/&gt;
|დაბადების ადგილი         = [[სპლიტი]], [[ხორვატია]]
|სიმაღლე             = 185 [[სმ]]&lt;ref name=&quot;FIFA&quot;/&gt;
|პოზიცია            = [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|გარემარბი]], მეორე თავდამსხმელი
|მიმდინარე კლუბი         = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]]
|ნომერი          = 12
|ახალგაზრდული წელი1         = 2002–2008	
|ახალგაზრდული კლუბი1         = ვინიანი
|ახალგაზრდული წელი2         = 2008–2010	
|ახალგაზრდული კლუბი2         = იმოცკი
|ახალგაზრდული წელი3         = 2010–2011	
|ახალგაზრდული კლუბი3         = სპლიტი
|წელი1              = 2011–2013	
|კლუბი1              = სპლიტი
|მატჩი1               = 59
|გოლი1              = 18
|წელი2              = 2013–2018	
|კლუბი2              = [[ფიორენტინა (საფეხბურთო კლუბი)|ფიორენტინა]]
|მატჩი2               = 5
|გოლი2              = 2
|წელი3              = {{იჯარა}} 2014–2015	
|კლუბი3              = [[ლაიფციგი (საფეხბურთო კლუბი)|ლაიფციგი]]
|მატჩი3               = 11
|გოლი3              = 0
|წელი4              = {{იჯარა}} 2015–2016	
|კლუბი4              = [[ჰელას ვერონა]]
|მატჩი4               = 10
|გოლი4              = 0
|წელი5              = {{იჯარა}} 2016–2018	
|კლუბი5              = [[აინტრახტი ფრანკფურტი (საფეხბურთო კლუბი)|აინტრახტი ფრანკფურტი]]
|მატჩი5               = 49
|გოლი5              = 8
|წელი6             = 2018–2020	
|კლუბი6              = [[აინტრახტი ფრანკფურტი (საფეხბურთო კლუბი)|აინტრახტი ფრანკფურტი]]
|მატჩი6               = 29
|გოლი6              = 9
|წელი7             = 2019–2020	
|კლუბი7              = {{იჯარა}} [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]]
|მატჩი7               = 26
|გოლი7              = 11
|წელი8             = 2020–
|კლუბი8              = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]]
|მატჩი8               = 51
|გოლი8              = 13
|ეროვნული წელი1      = 2011
|ეროვნული ნაკრები1       = ხორვატია 18 წლ.
|ეროვნული მატჩი1       = 3
|ეროვნული გოლი1      = 0
|ეროვნული წელი2      = 2011–2012	
|ეროვნული ნაკრები2       = ხორვატია 19 წლ.
|ეროვნული მატჩი2       = 5
|ეროვნული გოლი2      = 3
|ეროვნული წელი3    = 2012–2013	
|ეროვნული ნაკრები3       = ხორვატია 20 წლ.
|ეროვნული მატჩი3       = 6
|ეროვნული გოლი3      = 3
|ეროვნული წელი4       = 2012–2013	
|ეროვნული ნაკრები4       = ხორვატია 21 წლ.
|ეროვნული მატჩი4       = 8
|ეროვნული გოლი4      = 4
|ეროვნული წელი5       = 2013–	
|ეროვნული ნაკრები5       = [[ხორვატიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ხორვატია]]
|ეროვნული მატჩი5       = 42
|ეროვნული გოლი5      = 3
|მედლის თარგები      = 
|კლუბი-განახლება         = 
|ეროვნული ნაკრები-განახლება = 
}}
'''ანტე რებიჩი''' ({{IPA|ǎːnte rěːbitɕ|hr}}; დ. [[21 სექტემბერი]], [[1993]], [[სპლიტი]], [[ხორვატია]]) — [[ხორვატები|ხორვატი]] ფეხბურთელი. იტალიური „მილანისა“ და [[ხორვატიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს გარემარბი, რომელსაც შეუძლია თამაში როგორც ორივე ფლანგზე, ასევე მეორე თავდამსხმელის პოზიციაზე.

მისი პროფესიონალური კარიერა „სპლიტში“ დაიწყო სადაც [[2013]] წელს სერიე A-ს კლუბ „ფიორენტინას“ შეუერთდა. გუნდში ყოფნის დიდი ნაწილი მან იჯარით გაატარა „ლაიფციგში“, „ვერონასა“ და ფრანკფურტის „აინტრახტში“. [[2019]] წლის სექტემბერში რებიჩი „მილანმა“ ორწლიანი იჯარით აიყვანა, თუმცა ერთ სეზონში ის გუნდს ოფიციალურად შეუერთდა.

რებიჩის დებიუტი ნაკრებში [[2013]] წელს შედგა. ამავე წელს ის დასახელდა „ხორვატიული ფეხბურთის წლის იმედად“, რაც მიუთითებდა რომ იგი ახალგაზრდა ხორვატ ფეხბურთელებს შორის ერთ-ერთი საუკეთესო იყო. რებიჩი იყო გუნდის წევრი ორ მსოფლიო ჩემპიონატსა ([[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|2014]] და [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018|2018]]) და ერთ ევროპის ჩემპიონატზე ([[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020|2020]]). [[2018]] წელს ითამაშა მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფინალში.

„სპლიტში“ 10 და 11, „ფიორენტინაში“ 9 და 93, „ჰელას ვერონაში“ 27, „აინტრახტში“ 4 და 17, ხოლო „მილანში“ 12 და 18 ნომრიანი მაისურებით გამოდიოდა. &lt;ref&gt; [https://www.transfermarkt.com/ante-rebic/rueckennummern/spieler/187587 Transfermarkt] &lt;/ref&gt;

==საკლუბო კარიერა==
===ახალგაზრდული კარიერა===
რებიჩმა თამაში ახალგაზრდულ დონეზე „ვინიანში“ დაიწყო, საიდანაც [[2008]] წელს „იმოცკის“ შეუერთდა, სადაც 2 სეზონი გაატარა. მას შემდეგ რაც მან თავი გამოიჩინა იტალიაში გამართულ ტურნირზე, სადაც „ჰაიდუკ სპლიტთან ერთად“ იყო, რებიჩი „სპლიტმა“ შეიძინა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.imotskenovine.hr/Razgovori/Ante-Rebic-imotski-nogometas-u-prvoligasu-RNK-Split.html |title=Ante Rebić, imotski nogometaš u prvoligašu RNK Split |last=Kuzmanić |first=Dražen |date=28 სექტემბერი 2011 |work=Imotske novine |language=hr |access-date=10 ნოემბერი 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120331195602/http://www.imotskenovine.hr/Razgovori/Ante-Rebic-imotski-nogometas-u-prvoligasu-RNK-Split.html |archive-date=31 მარტი 2012 }}&lt;/ref&gt;

===სპლიტი===
რებიჩის დებიუტი ძირითად გუნდში [[2011]] წლის 21 მაისს, ხორვატიის საფეხბურთო ლიგის შეხვედრაში, ზაგრების „დინამოს“ წინააღმდეგ შედგა. მატჩი ფრედ, ანგარიშით 1–1 დასრულდა, შეხვედრის მიწურულს ანგარიშის გათანაბრება რებიჩმა მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hrsport.net/vijesti/418081/nogomet-1-hnl/naslov-i-europa-proslavljeni-bodom |title=Naslov i Europa proslavljeni bodom |last=Rupnik |first=Borna |date=21 მაისი 2011 |work=Sportnet.hr |language=hr |access-date=10 ნოემბერი 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.hrsport.net/vijesti/418189/nogomet-1-hnl/rebic-hvala-obilinovicu-na-lopti |title=Rebić: Hvala Obilinoviću na lopti |last=Rupnik |first=Borna |date=23 მაისი 2011 |work=Sportnet.hr |language=hr |access-date=10 ნოემბერი 2011}}&lt;/ref&gt; 2011 წლის აგვისტოს, რებიჩმა „სპლიტთან“ სამწლიანი კონტრაქტი გააფორმა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.dalmacijanews.com/Split/View/tabid/87/ID/65399/Ante-Rebic-sa-Splitom-potpisao-ugovor-do-2014-godine.aspx |title=Ante Rebić sa Splitom potpisao ugovor do 2014. godine! |last=Pavković |first=Božo |date=31 აგვისტო 2011 |work=dalmacijanews.com |language=hr |access-date=10 ნოემბერი 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120508103654/http://www.dalmacijanews.com/Split/View/tabid/87/ID/65399/Ante-Rebic-sa-Splitom-potpisao-ugovor-do-2014-godine.aspx |archive-date=8 მაისი 2012 }}&lt;/ref&gt; 2011–12 წლების სეზონში რებიჩმა ლიგის 20 შეხვედრაში 5 ბურთის გატანა მოახერხა, აქედან 4 მოედანზე გამოსვლის შემდეგ. 2012–13 წლების სეზონში კი 29 შეხვედრაში 10 გოლის გატანა მოახერხა.

===ფიორენტინა===
[[File:Ante Rebic.jpg|thumb|left|150px|რებიჩი „ფიორენტინას“ რიგებში 2015 წელს]]

2013 წლის 28 აგვისტოს რებიჩმა ხელი მოაწერა ხუთწლიან კონტრაქტს იტალიურ „ფიორენტინასთან“ (გაურკვეველი სატრანსფერო ღირებულება).&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www1.skysports.com/news/12040/8893811/|title=Transfer news: Fiorentina complete signing of Croatian forward Ante Rebic|date=28 აგვისტო 2013|access-date=28 აგვისტო 2013|publisher=SkySports}}&lt;/ref&gt; სამედიცინო შემოწმების გავლის შემდეგ რებიჩმა 9-ნომრიანი მაისური მიიღო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=ANTE REBIĆ NA PREDSTAVLJANJU 'Nastojat ću biti dostojan Batistutinog dresa'|url=http://www.jutarnji.hr/ante-rebic-na-predstavljanju---nastojat-cu-biti-dostojan-batistutina-dresa-/1125825/|publisher=JutarnjiList|access-date=8 იანვარი 2014}}&lt;/ref&gt; მისი დებიუტი გუნდში 30 სექტემბერს შედგა, როდესაც „პარმასთან“ ფრედ, 2–2 დასრულებულ შეხვედრაში მატჩის 36-ე წუთზე მოედანზე ჯუზეპე როსი შეცვალა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ante Rebić debitirao za Fiorentinu u remiju s Parmom|url=http://www.vecernji.hr/strani-nogomet/ante-rebic-debitirao-za-fiorentinu-u-remiju-s-parmom-621126|publisher=Večernji list|access-date=8 იანვარი 2014}}&lt;/ref&gt; სადებიუტო შეხვედრაში რებიჩმა ტრავმა მიიღო, რის გამოც 3 კვირა გაუცდა. გუნდში ჩატარებული კიდევ 3 შეხვედრის შემდეგ, 2014 წლის 8 იანვარს იტალიის საფეხბურთო თასი 1/16 ფინალურ მატჩში ვერონულ „კიევოს“ გაუტანა, მატჩი კი 2–0 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Farinola |first1=Antonio |title=Coppa Italia, Fiorentina-Chievo 2–0: I viola volano ai quarti |url=http://www.repubblica.it/sport/calcio/serie-a/2014/01/08/news/coppa_italia_fiorentina-chievo_2-0_i_viola_volano_ai_quarti-75452827/ |access-date=21 ივნისი 2018 |work=La Repubblica |date=8 იანვარი 2014 |language=it}}&lt;/ref&gt; 18 მაისს „არტემიო ფრანჩიზე“ „ტორინოსთან“ გამართულ შეხვედრაში, სერია A-ში სადებიუტო გოლი გაიტანა, რაც ცვლილებაზე შემოსვლიდან 2 წუთში მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Fiorentina-Torino 2–2, Cerci sbaglia al 94' il rigore dell'Europa |url=http://www.repubblica.it/sport/calcio/serie-a/fiorentina/2014/05/18/news/fiorentina-torino_2-2_rosati_dice_no_al_sogno_europeo_dei_granata-86527800/ |access-date=21 ივნისი 2018 |work=La Repubblica |date=18 მაისი 2014 |language=it}}&lt;/ref&gt;

2014 წლის 3 აგვისტოს ბუნდესლიგა 2-ის კლუბ „ლაიფციგს“ ერთსეზონიანი იჯარით შეუერთდა. მეორე ბუნდესლიგაში რებიჩმა 10 შეხვედრა ჩაატარა, თუმცა გოლის გატანა ვერ მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Ante Rebić na posudbi u Leipzigu|url=http://www.vecernji.hr/nogomet/ante-rebic-odlazi-iz-fiorentine-na-godinu-dana-u-leipzig-953862|publisher=Večernji list|access-date=4 აგვისტო 2014|language=hr}}&lt;/ref&gt; „ლაიფციგში“ ადგილის დამკვიდრება მან ერთის მხრივ, მწვრთნელთან, ახიმ ბაიერლოცერთან კონფლიქტის, მეორეს მხრივ კი, ტრავმიანობის გამო ვერ მოახერხა. იჯარის დასრულების შემდეგ, რებიჩი „ფიორენტინას“ დაუბრუნდა 11-ნომრიანი მაისური მიიღო, რომელსაც მანამდე მარცხენა გარემარბი ხუან კუადრადო ირგებდა. მისი ევროპული დებიუტი გუნდის რიგებში „ბელენენსეშის“ წინააღმდეგ, უეფა-ს ევროპა ლიგაზე შედგა, და „ფიორენტინას“ გამარჯვებით, 4–0 დასრულდა. ტურნირზე გამართულ შემდეგ შეხვედრაში რებიჩი მოედნიდან გააძევეს, გუნდი კი პოლონურ პოზნანის „ლეხთან“ 2–1 დამარცხდა. [[1 ნოემბერი|1 ნოემბერს]] „ფროზინონესთან“ 4–1 მოგებულ შეხვედრაში სერია A-ში სადებიუტო გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt; [https://www.espn.com/soccer/report/_/gameId/432162 ESPN] &lt;/ref&gt;

გუნდში ექვსი ჩატარებული შეხვედრის შემდეგ, სადაც თავის გამოჩენა ერთხელ მოახერხა, რებიჩი 2016 წლის 14 იანვარს იჯარით „ჰელას ვერონაში“ გადავიდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.violanation.com/fiorentina-transfer-rumors-news-reports/2016/1/14/10768314/ante-rebic-joins-struggling-hellas-verona-on-loan|title=Ante Rebic Joins Struggling Hellas Verona On Loan|last=Chloe_Beresford|date=14 იანვარი 2016|access-date=17 აგვისტო 2016}}&lt;/ref&gt; ხორვატმა გუნდის რიგებში 9 შეხვედრის ჩატარების მიუხედავად ვერ მოახერხა გოლის გატანა, „ვერონა“ კი ,სერიე B-ში გავარდა. 20 მარტს, „კარპისთან“ წაგებულ შეხვედრაში, პირველი ტაიმის შემდეგ შეცვალა ჯამპაოლო პაცინი, მაგრამ ორი ყვითელი ბარათის მიღბის შემდეგ მოედნიდან გააძევეს.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Barzizza |first1=Marco |title=Lasagna condanna il Verona e rilancia il Carpi verso la salvezza |url=https://it.eurosport.com/calcio/serie-a/2015-2016/lasagna-condanna-il-verona-e-rilancia-il-carpi-verso-la-salvezza_sto5326397/story.shtml |access-date=21 ივნისი 2018 |publisher=Eurosport |date=20 მარტი 2016 |language=it}}&lt;/ref&gt;

===ფრანკფურტის „აინტრახტი“===
[[File:Zen-Aintr (1).jpg|thumb|left|upright|რებიჩი [[2017]] წელს, ფრანკფურტის „აინტრახტის“ რიგებში]]

რებიჩი შეუერთდა ფრანკფურტის აინტრახტს იჯარით 2016 წლის 11 ივლისს, სადაც მან მუშაობა ეროვნული ნაკრების ყოფილ მწვრთნელ, ნიკო კოვაჩთან გააგრძელა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.eintracht.de/en/news/article/ante-rebic-joined-eintracht-55721/|title=Ante Rebic Joined Eintracht|date=11 ივლისი 2016|access-date=17 აგვისტო 2016|archive-date=17 აგვისტო 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160817020100/http://www.eintracht.de/en/news/article/ante-rebic-joined-eintracht-55721/|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; ინფექციური მონუკლეოზის დამარცხების შემდეგ, რებიჩის დებიუტი გუნდში 17 სექტემბერს, „ბაიერ ლევერკუზენის“ წინააღმდეგ შედგა, სადაც მოედანზე მარკო ფაბიანი შეცვალა და გამარჯვების მომტანი გოლიც გაიტანა (2–1).&lt;ref&gt;{{cite news|title=Neue Unberechenbarkeit mit Fabian, Rebic und Co.|url=http://www.kicker.de/news/fussball/bundesliga/startseite/660541/artikel_neue-unberechenbarkeit-mit-fabian-rebic-und-co-.html|access-date=4 ივნისი 2017|work=kicker Online|date=18 სექტემბერი 2016|language=de}}&lt;/ref&gt; 2017 წლის 5 თებერვალს გუნდის რიგებში სადებიუტო გოლი გაიტანა, კომერცბანკ არენაზე, „დარმშტადტ 98“-ის წინააღმდეგ.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Die Wuchtbrumme |url=http://www.fr.de/sport/eintracht/ante-rebic-die-wuchtbrumme-a-745271 |access-date=21 ივნისი 2018 |work=Frankfurter Runschau |date=6 თებერვალი 2017 |language=de}}&lt;/ref&gt; 27 მაისს გაიტანა გერმანიის საფეხბურთო თასის ფინალში, აღადგინა რა წონასწორობა [[ბორუსია დორტმუნდი (საფეხბურთო კლუბი)|დორტმუნდის „ბორუსიასთან“]] შეხვედრაში. მიუხედავად ამისა გუნდი ფინალში 2–1 დამარცხდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Borussia Dortmund's Aubameyang sinks Eintracht Frankfurt to land cup |url=https://www.theguardian.com/football/2017/may/27/borussia-dortmund-eintracht-frankfurt-german-cup-final-match-report |access-date=21 ივნისი 2018 |work=The Guardian |agency=Press Association |date=27 მაისი 2017}}&lt;/ref&gt;

2017 წლის 31 აგვისტოს რებიჩი გუნდს იჯარით ხელმეორედ, ამჯერად გამოსყიდვის უფლებით შეუერთდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Rebic Back in Frankfurt |url=https://www.eintracht.de/en/news/article/rebic-back-in-frankfurt-61661/ |access-date=21 ივნისი 2018 |publisher=Eintracht Frankfurt |date=31 აგვისტო 2017 |archive-date=22 ივნისი 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180622035808/https://www.eintracht.de/en/news/article/rebic-back-in-frankfurt-61661/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; ამ სეზონში რებიჩმა ყველა ტურნირზე 9 გოლის გატანა და 3 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა.&lt;ref name=reeves&gt;{{cite news |last1=Reeves |first1=Bernie |title=Ante Rebic: who is Eintracht Frankfurt and Croatia's man for the big occasion? |url=https://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/ante-rebic-eintracht-frankfurt-dfb-cup-hero-croatia-world-cup-506773.jsp |access-date=21 June 2018 |publisher=Bundesliga |date=21 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt; მათ შორის ორი გოლი 19 მაისს გამართულ 2018 წლის გერმანიის საფეხბურთო თასის ფინალში, [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|მიუნხენის „ბაიერნის“]] წინააღმდეგ. „აინტრახტმა“ 3–1 გაიმარჯვა და 1988 წლის შემდეგ პირველად დაეუფლა გერმანიის თასს. „ბაიერნმა“ კი ამ მარცხის გამო ვერ მოახერხა სატიტულო დუბლის გაფორმება (მეორე ტიტულის მოგება სეზონში).&lt;ref name=pokal&gt;{{cite news |title=Eintracht Frankfurt stun Bayern Munich to win DFB Cup final for fifth time |url=https://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/bayern-munich-frankfurt-dfb-cup-final-live-line-ups-stats-james-rodriguez-506506.jsp |access-date=21 ივნისი 2018 |publisher=Bundesliga |date=19 მაისი 2018}}&lt;/ref&gt; სეზონის მიწურულს „აინტრახტმა“ გამოიყენა შესაძლებლობა და რებიჩი 2 მილიონ ევროდ გამოისყიდა.

2018 წლის 10 აგვისტოს რებიჩმა გუნდთან კონტრაქტი 2022 წლის ბოლომდე გაახანგრძლივა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Croatian top player extended until 2022 |url=https://www.eintracht.de/news/artikel/kroatischer-topspieler-verlaengert-bis-2022-66551/ |access-date=10 აგვისტო 2018 |publisher=Eintracht Frankfurt |date=24 აგვისტო 2018 |archive-date=10 აგვისტო 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180810173356/https://www.eintracht.de/news/artikel/kroatischer-topspieler-verlaengert-bis-2022-66551/ |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; მას აკვირდებოდნენ ისეთი კლუბები როგორიცაა [[მანჩესტერ იუნაიტედი (საფეხბურთო კლუბი)|„მანჩესტერ იუნაიტედი“]], [[ტოტენჰემ ჰოტსპური (საფეხბურთო კლუბი)|„ტოტენჰემ ჰოტსპური“]], [[ბაიერნი (საფეხბურთო კლუბი)|„ბაიერნი“]] და [[სევილია (საფეხბურთო კლუბი)|„სევილია“]].&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Van Opdorp |first1=Davis |title=Why Ante Rebic is the man Eintracht Frankfurt needed to keep |url=https://www.dw.com/en/why-ante-rebic-is-the-man-eintracht-frankfurt-needed-to-keep/a-45042883 |access-date=20 აგვისტო 2018 |publisher=Deutsche Welle |date=11 აგვისტო 2018}}&lt;/ref&gt; ორი დღის შემდეგ, ფრანკფურტის „აინტრახტი“ 2018 წლის გერმანიის საფეხბურთო სუპერთასის ფინალში, მიუნხენის „ბაიერნთან“ 0–5 დამარცხდა. რებიჩი მოედანზე 64-ე წუთზე გამოვიდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Bayern Munich thrash Eintracht Frankfurt to win DFL-Supercup |url=https://www.eurosport.co.uk/football/dfl-supercup/2018-2019/bayern-munich-thrash-eintracht-frankfurt-to-win-dfl-supercup_sto6887063/story.shtml |access-date=20 აგვისტო 2018 |publisher=Eurosport |date=12 აგვისტო 2018}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[11 აგვისტო]]ს, [[გერმანიის საფეხბურთო თასი]]ს შეხვედრაში „ვალდჰოფ მანჰეიმთან“ რებიჩმა ჰეთ-თრიკი შეასრულა. მატჩი ფრანკფურტის „აინტრახტის“ გამარჯვებით, 5–3 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Sport Rebic hat-trick sends Frankfurt into German Cup second round |url=https://www.euronews.com/2019/08/11/rebic-hat-trick-sends-frankfurt-into-german-cup-second-round |access-date=2 სექტემბერი 2019|publisher=Eurosport |date=11 აგვისტო 2019}}&lt;/ref&gt;

===მილანი===
==== 2019–20 ====

[[2019]] წლის [[2 სექტემბერი|2 სექტემბერს]] რებიჩი იტალიაში დაბრუნდა, და „მილანთან“ ორწლიანი საიჯარო ხელშეკრულება გააფორმა. ფრანკფურტის „აინტრახტმა“ ბარტერის შედეგად ანდრე სილვა მიიღო.

2019-20 წლების სეზონის პირველი ნახევარი რებიჩმა „მილანის“ სათადარიგოთა სკამზე გაატარა, ამ დროის მანძილზე მან ბევრად მეტი წუთი ითამაშა ნაკრებში, ვიდრე საკლუბო დონეზე,&lt;ref&gt;{{cite news |title='NE RADIMO NA NJEGOVOM POVRATKU, NE TREBA NAM NITKO!' Iz kluba koji je mogao biti jedini Rebićev spas stigla najgora moguća poruka za našeg napadača|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/transferi/ne-radimo-na-njegovom-povratku-ne-treba-nam-nitko-iz-kluba-koji-je-mogao-biti-jedini-rebicev-spas-stigla-najgora-moguca-poruka-za-naseg-napadaca/9821587 |access-date=19 იანვარი 2020|publisher=Sportske novosti|first=Slaven|last=Kižlin |date=6 იანვარი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt; რებიჩმა პირველი ორი გოლი ლიგაზე „უდინეზეს“ წინააღმდეგ (3–2), 2020 წლის 19 იანვარს გაიტანა, როდესაც მეორე ტაიმში შეცვლაზე ჯაკომო ბონავენტურა შეცვალა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=VIDEO: LUDNICA NA SAN SIRU, ANTE REBIĆ JUNAK VELIKOG PREKRETA! Ušao u igru, odmah zabio za izjednačenje, a onda u zadnjim sekundama i za pobjedu|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/serie-a/video-ludnica-na-san-siru-ante-rebic-junak-velikog-prekreta-usao-u-igru-odmah-zabio-za-izjednacenje-a-onda-u-zadnjim-sekundama-i-za-pobjedu/9870148/ |publisher=Sportske novosti |date=19 იანვარი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt; ერთი კვირის შემდეგ, მან გააგრძელა თავისი გოლების სერია, „ბრეშასთან“ გამართულ შეხვედრაში, რომელიც 1–0 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.legaseriea.it/en/serie-a/match-report/2019-20/UNICO/UNI/21/BREMIL|title = Match Report &amp;#124; 2019-20 &amp;#124; 21ª Match Day &amp;#124; Lega Serie A}}&lt;/ref&gt; 9 თებერვალს მან გახსნა ანგარიში, „დერბი დელა მადონინაში“, [[ინტერ მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანის „ინტერის“ წინააღმდეგ]] გამართულ შეხვედრაში, რომელიც „მილანის“ გამარჯვებით 4–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/sport/football/51428363|title=Inter Milan 4–2 AC Milan|work=BBC Sport|first=Shamoon|last=Hafez|date=9 თებერვალი 2020}}&lt;/ref&gt; ოთხი დღის შემდეგ მან გაიტანა იტალიის საფეხბურთო თასის შეხვედრაში, [[იუვენტუსი (საფეხბურთო კლუბი)|„იუვენტუსის“]] წინააღმდეგ, ფრედ 1–1 დასრულებულ შეხვედრაში.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/serie-a/rebic-doveo-rossonere-u-vodstvo-ronaldo-izjednacio-u-posljednjim-trenucima-nova-briljantna-utakmica-vatrenog-u-dresu-milana-u-derbiju-na-san-siru/9972580/|title=REBIĆ DOVEO ROSSONERE U VODSTVO, RONALDO IZJEDNAČIO U POSLJEDNJIM TRENUCIMA Nova briljantna utakmica Vatrenog u dresu Milana u derbiju na San Siru|publisher=Sportske novosti|date=13 თებერვალი 2020|access-date=14 თებერვალი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/serie-a/ante-rebic-novim-golom-potvrdio-sjajnu-formu-trener-milana-nakon-utakmice-porucio-decki-nemaju-za-cime-zaliti-ali-zbog-jedne-sam-stvari-jako-ljut/9974143/|title=ANTE REBIĆ NOVIM GOLOM POTVRDIO SJAJNU FORMU, TRENER MILANA NAKON UTAKMICE PORUČIO 'Dečki nemaju za čime žaliti, ali zbog jedne sam stvari jako ljut'|publisher=Sportske novosti|date=14 თებერვალი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/ante-rebic-svojim-predstavama-zaludio-nogometnu-italiju-sa-svih-strana-stizu-pohvale-na-racun-vatrenog-on-je-postao-zlatni-covjek-u-napadu-milana/9975265/|title=ANTE REBIĆ SVOJIM PREDSTAVAMA ZALUDIO NOGOMETNU ITALIJU! SA SVIH STRANA STIŽU POHVALE NA RAČUN VATRENOG 'On je postao zlatni čovjek u napadu Milana'|publisher=Sportske novosti|date=14 თებერვალი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt; [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] მან გაიტანა შეხვედრის ერთადერთი გოლი „ტორინოსთან“ გამართულ დაპირსპირებაში, რომელიც 1–0 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/serie-a/video-ante-rebic-strijelac-za-pobjedu-milana-pogledajte-kako-je-zabio-svoj-peti-gol-u-isto-toliko-utakmica/9987289/|title=VIDEO: ANTE REBIĆ STRIJELAC ZA POBJEDU MILANA Pogledajte kako je zabio svoj peti gol u isto toliko utakmica!|publisher=Sportske novosti|date=17 თებერვალი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/serie-a/uspon-se-nastavlja-ibrahimovicev-efekt-prije-rebicev-ucinak-sada-hrvat-je-taj-koji-gura-velikana-prema-naprijed/9987973/|title=USPON SE NASTAVLJA: IBRAHIMOVIĆEV EFEKT PRIJE, REBIĆEV UČINAK SADA Hrvat je taj koji gura velikana prema naprijed!|publisher=Sportske novosti|date=18 თებერვალი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt; [[12 ივნისი|12 ივნისს]], პირველ შეხვედრაში რომელიც რებიჩმა გუნდის რიგებში კორონავირუსის პანდემიის დროს ჩაატარა, იგი მოედნიდან გააძევეს „იუვენტუსის“ მცველ დანილოსთან უხეშობის გამო, იტალიის საფეხბურთო თასის შეხვედრაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=12 ივნისი 2020|title=Rebić ekspresno dobio crveni zbog kung-fu udarca, Ronaldo promašio penal!|url=https://gol.dnevnik.hr/clanak/rubrika/nogomet/ante-rebic-ekspresno-dobio-crveni-zbog-kung-fu-udarca-pokosio-je-danila-iz-juventusa---609053.html?amp-article|website=Gol.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt; [[4 ივლისი|4 ივლისს]] მან გაიტანა გუნდის მესამე გოლი და საბოლოო ანგარიში დააფიქსირა „ლაციოსთან“ გამართულ შეხვედრაში. ამ სეზონში ეს „ლაციოს“ პირველი საშინაო მარცხი იყო.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Fisher|first=Oliver|date=4 ივლისი 2020|title=Lazio 0-3 AC Milan: Ruthless Rossoneri hand Lazio their first home defeat of the season|url=https://sempremilan.com/lazio-0-3-ac-milan-ruthless-rossoneri-hand-lazio-their-first-home-defeat-of-the-season|website=SempreMilan|language=en}}&lt;/ref&gt; [[7 ივლისი|7 ივლისს]] მან გააკეთა საგოლე გადაცემა და მოიპოვა თერთმეტმეტრიანი „იუვენტუსთან“ გამართულ შეხვედრაში, რომელიც „მილანელთა“ სასარგებლოდ 4–2 დასრულდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=AC Milan vs. Juventus - Football Match Summary - July 7, 2020 - ESPN|url=https://www.espn.com/soccer/match?gameId=554277|access-date=7 ივლისი 2020|website=ESPN.com|language=en}}&lt;/ref&gt;
ამ სეზონში რებიჩმა ჯამში 12 გოლის შეგდება და 4 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=ANTE REBIC |url=https://en.as.com/resultados/ficha/deportista/ante_rebic/23054/2019/estadisticas/italia/ |website=AS |date=2 აგვისტო 2020 |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;

==== 2020–21: „მილანის“ მეორე ადგილი ====

[[2020]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] „მილანმა“ გამოიყენა რებიჩის სამუდამოდ შეძენის შესაძლებლობა და მოთამაშესთან ხუთწლიანი კონტრაქტი გააფორმა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.acmilan.com/it/news/articoli/media/2020-09-12/comunicato-ufficiale-ante-rebic|title=COMUNICATO UFFICIALE: ANTE REBIĆ|language=it|website=AC Milan|date=12 სექტემბერი 2020}}&lt;/ref&gt; [[27 სექტემბერი|27 სექტემბერს]] მან მოიპოვა თერთმეტრიანი „კროტონესთან“ შეხვედრაში, რომელიც გოლად ფრანკ კესიმ აქცია, და „მილანის“ 2–0 გამარჯვება უზრუნველყო. მატჩის 58-ე წუთზე კონტრშეტევის დროს დაცემის შედეგად რებიჩმა იდაყვის ტრავმა მიიღო.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Hina|date=27 სექტემბერი 2020|title=VIDEO: Grozan pad Ante Rebića, poznata težine ozljede, Milan već traži novog napadača!?|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-grozan-pad-ante-rebica-poznata-tezine-ozljede-milan-vec-trazi-novog-napadaca-15021570|website=Sportske novosti|language=hr-hr}}&lt;/ref&gt; ის გუნდს პირველ ნოემბერს დაუბრუნდა. მატჩის 71-ე წუთზე „უდინეზესთან“ 2–1 მოგებულ შეხვედრაში რაფაელ ლეანი შეცვალა.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Hina|date=1 ნოემბერი 2020|title=Video: Pogledajte veliki Ibra show! Maestralna asistencija pa škarice za pobjedu na dodavanje Rebića!|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-pogledajte-veliki-ibra-show-maestralna-asistencija-pa-skarice-za-pobjedu-na-dodavanje-rebica-15029090|website=Sportske novosti|language=hr-hr}}&lt;/ref&gt; [[23 დეკემბერი|23 დეკემბერს]] მან გაიტანა „მილანელთა“ პირველი გოლი „ლაციოსთან“ 3–2 მოგებულ შეხვედრაში.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=23 დეკემბერი 2020|title=VIDEO: Rebić zabio ovosezonski prvijenac u derbiju kola i izborio jedanaesterac, Milan dramatično slavio|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-rebic-zabio-ovosezonski-prvijenac-u-derbiju-kola-i-izborio-jedanaesterac-milan-dramaticno-slavio-15038883|access-date=23 დეკემბერი 2020|website=Sportske novosti|language=hr-hr}}&lt;/ref&gt; 6 იანვარს რებიჩს კორონავირუსი დაუდასტურდა, რის გამოც „იუვენტუსთან“ გამართული შეხვედრა გამოტოვა, რომელშიც „მილანმა“ სეზონში პირველი მარცხი იწვნია, ანგარიშით 3–1.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=6 იანვარი 2021|title=Ante Rebić pozitivan na koronavirus, Milanov dvojac propušta veliki derbi protiv Juventusa|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/ante-rebic-pozitivan-na-koronavirus-milanov-dvojac-propusta-veliki-derbi-protiv-juventusa-15041026|access-date=6 იანვარი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=6 იანვარი 2021|title=VIDEO: Juve potopio Milan! Pogledajte poteze večeri - peta, gol u rašlje, pa eksplozija 'novog Zlatana'|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-juve-potopio-milan-pogledajte-poteze-veceri-peta-gol-u-raslje-pa-eksplozija-novog-zlatana-15041105|access-date=6 იანვარი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr}}&lt;/ref&gt; [[28 თებერვალი|28 თებერვალს]] „[[რომა (საფეხბურთო კლუბი)|რომასთან]]“ 2–1 მოგებულ შეხვედრაში რებიჩმა გუნდისთვის გამარჯვების მომტანი გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=28 თებერვალი 2021|title=Video: Fantastičan gol Ante Rebića za pobjedu Milana, ali potom i ozljeda! Ozlijedio se i Ibrahimović...|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-fantastican-gol-ante-rebica-za-pobjedu-milana-ali-potom-i-ozljeda-ozlijedio-se-i-ibrahimovic-15054215|url-status=live|access-date=1 მარტი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519031720/https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/video-fantastican-gol-ante-rebica-za-pobjedu-milana-ali-potom-i-ozljeda-ozlijedio-se-i-ibrahimovic-15054215 |archive-date=19 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt; [[9 მაისი|9 მაისს]] რებიჩმა „იუვენტუსთან“ 3–0 მოგებულ შეხვედრაში ულამაზესი გოლი გაიტანა, „მილანმა“ კი ამ მოგების შედეგად მოპოვებული სამი ქულით გარდამტეხი უპირატესობა მოიპოვა უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის ზონაში შესასვლელად.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=9 მაისი 2021|title=Pogledajte spektakularan pogodak Rebića! Milan razbio Juve, Ante ušao umjesto Zlatana i zabio golčinu|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/pogledajte-spektakularan-pogodak-rebica-milan-razbio-juve-ante-usao-umjesto-zlatana-i-zabio-golcinu-15071821|url-status=live|access-date=10 მაისი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510002014/https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/serie-a/pogledajte-spektakularan-pogodak-rebica-milan-razbio-juve-ante-usao-umjesto-zlatana-i-zabio-golcinu-15071821 |archive-date=10 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt; სამი დღის შემდეგ, „მილანმა“ „ტორინო“ 7–0 გაანადგურა. რებიჩმა გაუკეთა საგოლე გადაცემა ტეო ერნანდესს, რის შემდეგაც თავად მოახერხა ჰეთ-თრიკის შესრულება.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Znaor|first=Mislav|date=12 მაისი 2021|title=Rebić rastavio Torino na proste faktore: Hat-trick u 12 minuta!|url=https://www.24sata.hr/sport/vatreni-nerazzurri-ne-staju-marcelo-brozovic-probio-romu-761718|url-status=live|access-date=12 მაისი 2021|website=24sata|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519031621/https://www.24sata.hr/sport/vatreni-nerazzurri-ne-staju-marcelo-brozovic-probio-romu-761718 |archive-date=19 მაისი 2021 }}&lt;/ref&gt;
ჯანმში ამ სეზონში რებიჩმა 11 გოლის გატანა და 3 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=ANTE REBIC |url=https://en.as.com/resultados/ficha/deportista/ante_rebic/23054/2020/estadisticas/italia/ |website=AS |date=24 მაისი 2021 |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;

==== 2021–22: ტრავმები ====

[[2021]] წლის 12 სექტემბერს „[[ლაციო (საფეხბურთო კლუბი)|ლაციოსთან]]“ 2–0 მოგებულ შეხვედრაში რებიჩმა ორი საგოლე გადაცემა გააკეთა. &lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-09-12|title=Rebić s dvije asistencije srušio Lazio. Evo kako je namjestio gol Ibrahimoviću|url=https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2303455|url-status=live|access-date=2021-09-13|website=Index.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt; სამი დღის შემდეგ, რებიჩმა პირველად ითამაშა [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ზე. „ლივერპულთან“ 3–2 მოგებულ შეხვედრაში რებიჩმა „მილანელთა“ პირველი გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-09-15|title=LIVERPOOL - MILAN 3:2 Rebić zabio prvijenac u LP-u, Milan pao nakon preokreta|url=https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2304178|url-status=live|access-date=2021-09-15|website=Index.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt;
19 სექტემბერს გაიტანა „იუვენტუსის“ წინააღმდეგ, რითაც შეხვედრაში ანგარიში გაათანაბრა (1-1). ჯამში ლიგაში „იუვენტუსის“ წინააღმდეგ ეს მისი მესამე გოლი იყო.&lt;ref&gt;{{cite web |title=JUVENTUS V AC MILAN: ALL THE NUMBERS |url=https://www.acmilan.com/en/news/articles/stats/2021-09-19/juventus-v-ac-milan-all-the-numbers |website=acmilan |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;
24 ნოემბერს ცნობილი გახდა რომ რებიჩი ვარჯიშზე დაშავდა და 1 თვე გაუცდებოდა.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Fisher |first1=Oliver |title=Giornale: Milan juggling multiple injuries again - latest on Rebic, Calabria, Maignan and Tomori |date=24 ნოემბერი 2021 |url=https://sempremilan.com/rebic-calabria-maignan-tomori-return |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt; მან [[2022]] წლის 9 იანვრამდე, „ვენეციასთან“ გამართულ შეხვედრამდე იუქმა.&lt;ref&gt;{{cite web |title=AC MILAN SINK VENEZIA AT THE PENZO |url=https://www.acmilan.com/en/news/articles/serie-a/2022-01-09/ac-milan-sink-venezia-at-the-penzo |website=acmilan |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;
[[19 თებერვალი|19 თებერვალს]] მან გაათანაბრა ანგარიში „სალერნიტანასთან“ გამართულ შეხვედრაში. რებიჩმა ძლიერი დარტყმით მეტოქის კარის აღება 25 იარდის (დაახლოებით 23 მეტრი) მანძილიდან მოახერხა, შეხვედრა კი საბოლოოდ ანგარიშით 2-2 დასრულდა. ეს იყო მისი პირველი გოლი ბოლო 5 თვის მანძილზე.&lt;ref&gt;{{cite web |title=SALERNITANA V AC MILAN: THE STATS FROM THE GAME |url=https://www.acmilan.com/en/news/articles/stats/2022-02-19/salernitana-v-ac-milan-the-stats-from-the-game |website=acmilan |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Salernitana 2-2 AC Milan |url=https://sempremilan.com/salernitana-ac-milan-match-report |website=sempremilan |date=19 თებერვალი 2022 |access-date=19 Febrთებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=A DRAW IN SALERNO |url=https://www.acmilan.com/en/news/articles/serie-a/2022-02-19/a-draw-in-salerno |website=acmilan |access-date=19 თებერვალი 2022}}&lt;/ref&gt;

==საერთაშორისო კარიერა==
[[File:Ante Rebić.jpg|200px|thumb|რებიჩი ხორვატიის ნაკრების რიგებში, 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი]]

[[2013]] წლის 31 ივლისს რებიჩი პირველად გამოიძახეს ეროვნული ნაკრების რიგებში. [[14 აგვისტო]]ს შედგა მისი დებიუტი ლიხტენშტაინის წინააღმდეგ გამართულ შეხვედრაში. მატჩის 63-ე წუთზე რებიჩმა მოედანზე ივიკა ოლიჩი შეცვალა და შემოსვლიდან ოთხ წუთში გოლის გატანაც მოახერხა, რითაც შეიტანა წვლილი გუნდის მძიმედ, ანგარიშით 3–2 მოპოვებულ გამარჯვებაში. შეხვედრის შემდეგ ის ხორვატიის ნაკრების მწვრთნელმა, იგორ შტიმაცმა შეაქო.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Štimcu je Ante Rebić novi adut za Marakanu|url=http://www.vecernji.hr/sport/vijesti/stimcu-je-ante-rebic-novi-adut-marakanu-clanak-598959|publisher=Večernji list|access-date=16 აგვისტო 2013}}&lt;/ref&gt; ნაკრებში მისი დებიუტი 19 წლისა და 10 თვის ასაკში შედგა.

ხორვატიის ნაკრებში ნიკო კოვაჩის მოსვლის შემდეგ, რომელთანაც რებიჩს 21 წლამდელთა ნაკრებში უკვე ჰქონდა მუშაობის გამოცდილება, ის 2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის პლეი-ოფის შეხვედრებისთვის ნაკრების რიგებში გამოიძახეს. ორი მატჩის ჯამში ხორვატებმა [[ისლანდიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ისლანდია]] 2–0 (0–0, 2–0) დაამარცხეს და მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე გასვლა მოახერხეს.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Iceland 0–0 Croatia |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/24862499 |access-date=22 ივნისი 2018 |publisher=BBC Sport |date=15 ნოემბერი 2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Croatia 2–0 Iceland |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/24907602 |access-date=22 ივნისი 2018 |publisher=BBC Sport |date=19 ნოემბერი 2013}}&lt;/ref&gt;

კოვაჩმა რებიჩი [[ბრაზილია]]ში გასამართი მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატისთვის, ნაკრების 23-კაციან სიაში შეიყვანა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Croatia squad for 2014 World Cup: the 23 chosen by Niko Kovac |url=https://www.theguardian.com/football/2014/jun/05/croatia-squad-2014-world-cup |access-date=22 June 2018 |work=The Guardian |date=5 ივნისი 2014}}&lt;/ref&gt; მან მონაწილეობა მიიღო მსოფლიო ჩემპიონატის გახსნით შეხვედრაში, რომელიც [[სან-პაულუ]]ში გაიმართა. ხორვატები [[ბრაზილიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|მასპინძელ ბრაზილიასთან]] 3–1 დამარცხდნენ. რებიჩი შეხვედრაში 78-ე წუთზე ჩაერთო.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Smith |first1=Ben |title=Brazil 3–1 Croatia |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/25285029 |access-date=22 June 2018 |publisher=BBC Sport |date=12 June 2014}}&lt;/ref&gt; კამერუნთნ 4–0 მოგებულ შეხვედრაში რებიჩი თამაშში 78-ე წუთზე ჩაერთო. ჯგუფური ეტაპის ბოლო შეხვედრაში მექსიკასთან, ცვლილებაზე 69-ე წუთზე შემოვიდა, მაგრამ 89-ე წუთზე წითელი ბარათით გააძევეს კარლოს პენიასთან უხეშობის გამო. ხორვატია 1–3 დამარცხდა და ჯგუფში მესამე ადგილი დაიკავა, რითაც მსოფლიო ჩემპიონატს გამოეთიშა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Sanghera |first1=Mandeep |title=Croatia 1–3 Mexico |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/25285326 |access-date=22 ივნისი 2018 |publisher=BBC Sport |date=23 ივნისი 2014}}&lt;/ref&gt;

2015 წლის ივნისიდან 2017 წლის ნოემბრამდე რებიჩს ნაკრების რიგებში არ უთამაშია.&lt;ref name=reeves/&gt; ხორვატიის ნაკრების მწვრთნელმა ზლატკო დალიჩმა რუსეთში გასამართი 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატისთვის რებიჩი გუნდის შემადგენლობაში დაასახელა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=World Cup 2018: Dejan Lovren named in strong Croatia squad |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/44356857 |access-date=22 ივნისი 2018 |publisher=BBC Sport |date=4 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt; ჯგუფური ეტაპის მეორე შეხვედრაში, რომელშიც ხორვატები ნიჟნი-ნოვგოროდს არგენტინაში დაუპირსპირდნენ, რებიჩმა არგენტინელთა მეკარის, ვილი კაბალიეროს შეცდომით ისარგებლა და შეხვედრის საბოლოო ანგარიში, 3–0 დააფიქსირა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=James |first1=Stuart |title=Argentina on brink as Ante Rebic sparks rout to put Croatia through |url=https://www.theguardian.com/football/2018/jun/21/argentina-croatia-world-cup-2018-group-d-match-report |access-date=22 June 2018 |work=The Guardian |date=21 ივნისი 2018}}&lt;/ref&gt; [[დანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|დანია]]სთან გამართულ შეხვედრაში, 1/8 ფინალურ ეტაპზე, რებიჩს გოლის გატანის შესანისნავი შანსი მიეცა, მაგრამ მასზე დანიელთა მცველმა, მატიას იორგენსენმა იუხეშა. დანიელთა კარში დანიშნული თერთმეტრიანი კი [[ლუკა მოდრიჩი|ლუკა მოდრიჩმა]] ვერ გამოიყენა. მიუხედავად ამისა ხორვატებმა თერთმეტმეტრიანების სერიაში იმარჯვეს.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Hytner |first1=David |title=Croatia send Denmark out of World Cup after Subasic heroics in shootout |url=https://www.theguardian.com/football/2018/jul/01/croatia-denmark-world-cup-last-16-match-report |access-date=2 ივლისი 2018 |work=The Guardian |date=1 ივლისი 2018}}&lt;/ref&gt; ნახევარფინალურ შეხვედრაში [[ინგლისის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ინგლისთან]], რებიჩმა მატჩის 96-ე წუთზე ყვითელი ბარათი მიიღო, 5 წუთში კი მის ნაცვლად მოედანზე ანდრეი კრამარიჩი შემოვიდა.

რებიჩმა ძირითად შემადგენლობაში ითამაშა 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფინალში, რომელშიც ხორვატია [[საფრანგეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საფრანგეთს]] ლუჟიინკრების სტადიონზე დაუპირსპირდა. რებიჩი მატჩის 71-ე წუთზე მოედანზე კრამარიჩმა შეცვალა. შეხვედრაში ხორვატია ანგარიშით 4–2 დამარცხდა და მსოფლიო ჩემპიონატის ვერცხლის მედალი მოიპოვა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=McNulty |first1=Phil |title=France 4–2 Croatia |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/44754965 |access-date=18 ივლისი 2018 |publisher=BBC Sport |date=15 ივლისი 2018}}&lt;/ref&gt; მსოფლიო ჩემპიონატის შემდეგ რებიჩის სატრანსფერო ღირებულება 10 მილიონიდან 30 მილიონ ევრომდე გაიზარდა. &lt;ref&gt; [http://lelo.ge/article/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9C-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90-%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90-7164 ლელო] &lt;/ref&gt;

რებიჩმა ნაკრების რიგებში მესამე გოლი [[2019]] წლის 24 მარტს, ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის ფარგლებში, ბუდაპეშტში, [[უნგრეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|უნგრეთთან]] გამართულ, 2–1 წაგებულ შეხვედრაში გაიტანა.&lt;ref&gt;{{cite news |title=FOTO: HRVATSKA PALA U BUDIMPEŠTI! MAĐARI VELIKIM PREOKRETOM STIGLI DO POVIJESNE POBJEDE Rebić načeo domćine, a onda je sve krenulo u krivom smjeru!|url=https://sportske.jutarnji.hr/euro2020/foto-hrvatska-pala-u-budimpesti-madari-velikim-preokretom-stigli-do-povijesne-pobjede-rebic-naceo-domcine-a-onda-je-sve-krenulo-u-krivom-smjeru/8640119/ |access-date=19 იანვარი 2020|publisher=Sportske novosti|first=Davorin|last=Olivari |date=24 მარტი 2019|language=hr}}&lt;/ref&gt; მას შემდეგ რაც კლუბში სათადარიგო სკამზე გადაინაცვლა, და მისი ფორმის ვარდნა შეინიშნებოდა შესარჩევი ეტაპის თამაშებში, გაჩნდა მოსაზრება და საშიშროება იმის არომ ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შემადგენლობის მიღმა მოხვედრილიყო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=(KRAJ) Azerbajdžan - Hrvatska 1:1|url=https://www.germanijak.hr/vijesti/stigli-sastavi-dalic-je-ozbiljno-shvatio-azerbajdzan-vatreni-bez-iznenadjenja/65933 |access-date=19 Januaიანვარიry 2020|publisher=Germanijak|author=Germanijak/I.A.S. |date=9 სექტემბერი 2019|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=OTKRIVAMO DVIJE NEMOGUĆE DILEME ZLATKA DALIĆA Malo tko bi Vlašiću dao prednost pred 'institucijom HR nogometa', a dvojba u napadu još je teža...|url=https://sportske.jutarnji.hr/euro2020/otkrivamo-dvije-nemoguce-dileme-zlatka-dalica-malo-tko-bi-vlasicu-dao-prednost-pred-institucijom-hr-nogometa-a-dvojba-u-napadu-jos-je-teza/9451619/ |access-date=19 იანვარი 2020|publisher=Sportske novosti|first=Dražen|last=Antolić |date=7 ოქტომბერი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=NAPOKON JE GOTOVO, HRVATSKA RIJETKO VIĐENIM PREOKRETOM IZBORILA EURO! Slovaci su zabili, a onda je Zlatko Dalić povukao potez kvalifikacija|url=https://sportske.jutarnji.hr/euro2020/napokon-je-gotovo-hrvatska-rijetko-videnim-preokretom-izborila-euro-slovaci-su-zabili-a-onda-je-zlatko-dalic-povukao-potez-kvalifikacija/9622936/ |access-date=19 იანვარი 2020|publisher=Sportske novosti|first=Davorin|last=Olivari |date=16 ნოემბერი 2019|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=NAJTEŽI DANI U KARIJERI DALIĆEVOG STARTERA Anti Rebiću visi nastup na Euru!|url=https://sportske.jutarnji.hr/nogomet/reprezentacija/najtezi-dani-u-karijeri-dalicevog-startera-anti-rebicu-visi-nastup-na-euru/9817735/ |access-date=19 იანვარი 2020|publisher=Sportske novosti|first=Robert|last=Matteoni |date=4 იანვარი 2020|language=hr}}&lt;/ref&gt;

After missing the majority of Croatia's [[2020–21 UEFA Nations League A#Group 3|2020–21 Nations League]] campaign due to injuries,&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Dobrinić|first=Damir|date=2 ივლისი 2021|title=Priča s Antom Rebićem počela je puno ranije? Jedna rečenica Zlatka Dalića je svima promaknula|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/prica-s-antom-rebicem-pocela-je-puno-ranije-jedna-recenica-zlatka-dalica-je-svima-promaknula-15085000|url-status=live|access-date=3 ივლისი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210702122244/https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/prica-s-antom-rebicem-pocela-je-puno-ranije-jedna-recenica-zlatka-dalica-je-svima-promaknula-15085000 |archive-date=2 ივლისი 2021 }}&lt;/ref&gt; Rebić was included in Dalić's final squad for the [[UEFA Euro 2020]]. In Croatia's first two [[UEFA Euro 2020 Group D|group stage]] games against [[England national football team|England]] and the [[Czech Republic national football team|Czech Republic]], Rebić was deployed by Dalić as a striker rather than a winger with poor results, as Croatia lost 1–0 and drew 1–1 respectively.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Topić|first=Mihovil|date=19 ივნისი 2021|title=Dalić je potrošio sve alibije|url=https://telesport.telegram.hr/analize/dalic-je-potrosio-sve-alibije/|url-status=live|access-date=19 ივნისი 2021|website=Telesport|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210619091420/https://telesport.telegram.hr/analize/dalic-je-potrosio-sve-alibije/ |archive-date=19 ივნისი 2021 }}&lt;/ref&gt; In the [[UEFA Euro 2020 knockout phase#Croatia vs Spain|Round of 16]] match against [[Spain national football team|Spain]], Rebić came off the field in the 38th minute to change his [[Football boot|boots]]. At that moment, Croatia were 1–0 up and Spain were in the attack, resulting in [[Pablo Sarabia]]'s equalizing goal. Croatia would go on to lose the match 5–3 after extra time.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=29 ივნისი 2021|title=VIDEO: Pojavila se nova snimka Rebićevog poteza, prikazuje reakciju njega i Dalića kad je pao gol|url=https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/pojavila-se-nova-snimka-rebicevog-poteza-prikazuje-reakciju-njega-i-dalica-kad-je-pao-gol---657497.html|url-status=live|access-date=29 ივნისი 2021|website=Gol.hr|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629103711/https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/pojavila-se-nova-snimka-rebicevog-poteza-prikazuje-reakciju-njega-i-dalica-kad-je-pao-gol---657497.html |archive-date=29 ივნისი 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=29 ივნისი 2021|title=Rebićev potez hit na internetu: Ove su šale sinoć kružile po cijeloj Hrvatskoj|url=https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/rebicev-potez-hit-na-internetu-ove-su-sale-sinoc-kruzile-po-cijeloj-hrvatskoj---657437.html|url-status=live|access-date=29 ივნისი 2021|website=Gol.hr|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629064934/https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/rebicev-potez-hit-na-internetu-ove-su-sale-sinoc-kruzile-po-cijeloj-hrvatskoj---657437.html |archive-date=29 ივნისი 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=29 ივნისი 2021|title=VIDEO: Pogledajte što se točno dogodilo! Rebić mijenja kopačke pa uz Dalića gleda kako primamo gol|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/video-pogledajte-sto-se-tocno-dogodilo-rebic-mijenja-kopacke-pa-uz-dalica-gleda-kako-primamo-gol-15084323|url-status=live|access-date=30 ივნისი 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629173712/https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/video-pogledajte-sto-se-tocno-dogodilo-rebic-mijenja-kopacke-pa-uz-dalica-gleda-kako-primamo-gol-15084323 |archive-date=29 ივნისი 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=29 ივნისი 2021|title=Marca otkriva što se događalo na poluvremenu oko Rebića: Slomio se|url=https://www.index.hr/sport/clanak/marca-otkriva-sto-se-dogadjalo-na-poluvremenu-oko-rebica-slomio-se/2286940.aspx|url-status=live|access-date=30 ივნისი 2021|website=Index.hr|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210709181729/https://www.index.hr/sport/clanak/marca-otkriva-sto-se-dogadjalo-na-poluvremenu-oko-rebica-slomio-se/2286940.aspx |archive-date=9 ივლისი 2021 }}&lt;/ref&gt; Following the intense criticism he received in his homeland for that gesture,&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Jurišić|first=Bernard|date=3 ივლისი 2021|title=Neka gori Rebić|url=https://telesport.telegram.hr/kolumne/juris/neka-gori-rebic/|url-status=live|access-date=4 ივლისი 2021|website=Telesport|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210703100602/https://telesport.telegram.hr/kolumne/juris/neka-gori-rebic/ |archive-date=3 ივლისი 2021 }}&lt;/ref&gt; part of which came from Dalić himself,&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lugonjić|first=Saša|date=29 June 2021|title=Dalić ekskluzivno: &quot;Neki su igrači potrošili kredite. Moram shvatiti da sam pogriješio&quot;|url=https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/dalic-ekskluzivno-neki-su-igraci-potrosili-kredite-moram-shvatiti-da-sam-pogrijesio---657581.html|url-status=live|access-date=30 June 2021|website=Gol.hr|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210629190812/https://gol.dnevnik.hr/clanak/euro-2020/dalic-ekskluzivno-neki-su-igraci-potrosili-kredite-moram-shvatiti-da-sam-pogrijesio---657581.html |archive-date=29 June 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=HINA|author-link=Croatian News Agency|date=28 June 2021|title=Dalić: Dok mi mijenjamo kopačke i pijemo vodu, protivnik nam zabija|url=https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2286915|url-status=live|access-date=30 June 2021|website=Index.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt; Rebić criticized Dalić and the [[Croatian Football Federation]] on his [[Instagram]] account saying that &quot;it is a fact that [the national team] have been [shit] for the past two, three years&quot; and that he is &quot;personally sorry that they had nobody to make use of this talented generation&quot;. He also went on to ironically criticize Croatian pundits (more precisely [[Robert Prosinečki]], [[Goran Vlaović]] and Antun Samovojska), telling them to &quot;let go of [[spritzer]] before broadcasts&quot; (alluding to Prosinečki's drinking issues)&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Karin|first=Vice|date=30 June 2021|title=Frajeri iz reprezentacije, odrastite|url=https://www.index.hr/sport/clanak/frajeri-iz-reprezentacije-odrastite/2287408.aspx|url-status=live|access-date=1 ივლისი 2021|website=Index.hr|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210630194114/https://www.index.hr/sport/clanak/frajeri-iz-reprezentacije-odrastite/2287408.aspx |archive-date=30 June 2021 }}&lt;/ref&gt; and to &quot;cheer for Croatia instead&quot;. Shortly after, he deleted the posts and deactivated his account.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=30 June 2021|title=Rebić: Mi smo govno zadnje 2-3 godine. Nismo imali nikoga da iskoristi ovu generaciju|url=https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2287391|url-status=live|access-date=30 ივნისი 2021|website=Index.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=30 ივნისი 2021|title=Rebić prozvao Prosinečkog, Vlaovića i &quot;TV stručLjake&quot;|url=https://www.index.hr/clanak.aspx?id=2287396|url-status=live|access-date=30 ივნისი 2021|website=Index.hr|language=hr}}&lt;/ref&gt; Ahead of the September [[2022 FIFA World Cup qualification – UEFA Group H|World Cup qualifiers]] against [[Russia national football team|Russia]], [[Slovakia national football team|Slovakia]] and [[Slovenia national football team|Slovenia]], Rebić was omitted from the national team.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=16 აგვისტო 2021|title=Zlatko Dalić objavio prvi popis igrača nakon Eura! Na njemu nema Rebića, ali tu su Sosa, Livaja...|url=https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/zlatko-dalic-objavio-prvi-popis-igraca-nakon-eura-na-njemu-nema-rebica-ali-tu-su-sosa-livaja-15095229|url-status=live|access-date=16 აგვისტო 2021|website=Sportske novosti|language=hr-hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210816104002/https://sportske.jutarnji.hr/sn/nogomet/reprezentacija/zlatko-dalic-objavio-prvi-popis-igraca-nakon-eura-na-njemu-nema-rebica-ali-tu-su-sosa-livaja-15095229 |archive-date=16 აგვისტო 2021 }}&lt;/ref&gt;

===სანაკრებო მატჩები===
====სანაკრებო მატჩები====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}'''№'''
{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}'''შეხვედრის ადგილი'''
{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}
{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}14.08.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვადუცი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|LIE}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–3'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.sofascore.com/liechtenstein-croatia/pUbsFWb ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}15.11.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[რეიკიავიკი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ISL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის პლეი-ოფი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.besoccer.com/match/seleccion-islandia/seleccion-croacia/2014141062 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}19.11.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ზაგრები]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Iceland}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის პლეი-ოფი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/24907602 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}31.05.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ოსიეკი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Mali}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/13950/9333499/international-friendly-croatia-beat-mali-2-1-thanks-to-ivan-perisic-brace ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}06.06.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სალვადორი (ბრაზილია)|სალვადორი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Australia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.11v11.com/matches/croatia-v-australia-06-june-2014-308839/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}14.06.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სან-პაულუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/25285029 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}19.06.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მანაუსი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CMR}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–4'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/25285162 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}23.06.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[რესიფი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–3'''
{{!}}{{fb|Mexico}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/25285326 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}9
{{!}}07.06.2015
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვარაჟდინი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–0'''
{{!}}{{fb|Gibraltar}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.footballcritic.com/fifa-friendlies-croatia-gibraltar/match-stats/502463 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}10
{{!}}12.06.2015
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სპლიტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Italy}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2016 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/33081590 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}11
{{!}}09.11.2017
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ზაგრები]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–1'''
{{!}}{{fb|Greece}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.sbnation.com/soccer/2017/11/9/16630172/croatia-vs-greece-final-score-2018-world-cup-qualifying-results ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}12
{{!}}12.11.2017
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ათენი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|GRE}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.11v11.com/matches/greece-v-croatia-12-november-2017-355803/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}13
{{!}}24.03.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;მაიამი-გარდენსი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|PER}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.eurosport.co.uk/football/peru-beat-croatia-2-0-in-florida-friendly_sto6688131/story.shtml ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}14
{{!}}28.03.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[არლინგტონი (ტეხასი)|არლინგტონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|MEX}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.11v11.com/matches/mexico-v-croatia-28-march-2018-357212/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}15
{{!}}03.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლივერპული]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/498150 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}16
{{!}}08.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ოსიეკი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Senegal}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.croatiaweek.com/video-croatia-2-1-senegal/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}17
{{!}}16.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კალინინგრადი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|Nigeria}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/13950/11406983/croatia-2-0-nigeria-luka-modric-penalty-seals-win-in-world-cup-group-d-opener ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}18
{{!}}21.06.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ნიჟნი-ნოვგოროდი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–3'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.theguardian.com/football/live/2018/jun/21/argentina-v-croatia-world-cup-2018-live ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}19
{{!}}01.07.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ნიჟნი-ნოვგოროდი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1 (3–2)'''
{{!}}{{fb|Denmark}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/498151 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}20
{{!}}07.07.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სოჭი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|RUS}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2 (3–4)'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/498143 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}21
{{!}}07.07.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მოსკოვი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1 ([[დამატებითი დრო|დ.დ.]])'''
{{!}}{{fb|England}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/12098/11433124/croatia-2-1-england-aet-mario-mandzukic-dashes-englands-world-cup-dream-in-semi-final ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}22
{{!}}15.07.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მოსკოვი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|FRA}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–2'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]] – ფინალი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/498139 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}23
{{!}}12.10.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[რიეკა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|England}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[უეფა-ს ერთა ლიგა]] 2018–2019&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/45755081 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}24
{{!}}15.10.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[რიეკა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Jordan}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/european-qualifiers/friendlies/match/2024405--croatia-vs-jordan/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}25
{{!}}15.11.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ზაგრები]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–2'''
{{!}}{{fb|Spain}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[უეფა-ს ერთა ლიგა]] 2018–2019&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/505516 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}26
{{!}}18.11.2018
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლონდონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[უეფა-ს ერთა ლიგა]] 2018–2019&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/46167890 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}27
{{!}}21.03.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ზაგრები]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Azerbaijan}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.11v11.com/matches/croatia-v-azerbaijan-21-march-2019-361646/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}28
{{!}}24.03.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბუდაპეშტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|HUN}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2026043--hungary-vs-croatia/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}29
{{!}}06.09.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ტრნავა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|SVK}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–4'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/528979 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}30
{{!}}09.09.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბაქო]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|AZE}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.11v11.com/matches/azerbaijan-v-croatia-09-september-2019-363674/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}31
{{!}}10.10.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სპლიტი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|Hungary}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/528935 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}32
{{!}}13.10.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარდიფი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|WAL}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/49949349 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}33
{{!}}16.11.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[რიეკა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|Slovakia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.uefa.com/uefaeuro/match/2026113--croatia-vs-slovakia/ ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}34
{{!}}19.11.2019
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პულა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Georgia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.sofascore.com/georgia-croatia/pUbsnVb ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}35
{{!}}05.09.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[პორტუ]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|POR}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[უეფა-ს ერთა ლიგა]] 2020–2021&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.fotmob.com/news/kkm4k5zvxrr11qoxgdwkodu6s/portugal-4-1-croatia-ronaldo-absence-no-issue-as-nations-league-defence-begins-with-dominant-win ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}36
{{!}}08.09.2020
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;სენ-დენი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|FRA}}
{{!}}align=center{{!}}'''4–2'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[უეფა-ს ერთა ლიგა]] 2020–2021&lt;/div&gt;
{{!}}[ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}37
{{!}}01.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ველიკა-გორიცა&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Armenia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/591080 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}38
{{!}}06.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბრიუსელი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BEL}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.espn.com/soccer/match/_/gameId/591079 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}39
{{!}}13.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლონდონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/19692/12331441/england-1-0-croatia-raheem-sterling-gets-gareth-southgates-side-off-to-winning-start-at-euro-2020 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}40
{{!}}18.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[გლაზგო]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Czech Republic}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.skysports.com/football/news/19692/12335737/croatia-1-1-czech-republic-patrik-schick-scores-again-as-group-d-qualification-goes-down-to-the-wire ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}41
{{!}}22.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[გლაზგო]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|Scotland}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/51198439 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}42
{{!}}28.06.2021
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კოპენჰაგენი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–5'''
{{!}}{{fb|Spain}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020]]&lt;/div&gt;
{{!}}[https://www.bbc.co.uk/sport/football/51198542 ანგარიში]
{{!}}-
|}

====მატჩები 21-წლამდელთა ნაკრებში====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 95 %&quot;
{{!}}-
{{!}}'''№'''
{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}'''შეხვედრის ადგილი'''
{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}{{Tooltip|'''ანგ.'''|შეხვედრის ანგარიში|}}
{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}1
{{!}}10.09.2012
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ალიკანტე]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|SPA}}
{{!}}align=center{{!}}'''6–0'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2013 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}} [https://www.transfermarkt.com/spielbericht/index/spielbericht/1143741 ანგარიში]
{{!}}-
{{!}}2
{{!}}24.03.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვარაჟდინი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|Sweden}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}3
{{!}}10.09.2012
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლვოვი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|UKR}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}4
{{!}}14.10.2013
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ლუგანო]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|SWI}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}5
{{!}}28.05.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ზაგრები]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|Ukraine}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}6
{{!}}03.09.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ელგავა]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|LAT}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–3'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}7
{{!}}10.10.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ვულვერჰემპტონი]]&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|Croatia}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
{{!}}8
{{!}}14.10.2014
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ვინკოვცი&lt;/div&gt;
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CRO}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–2'''
{{!}}{{fb|England}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;2015 წლის 21-წლამდელთა ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}-
|}

==თამაშის სტილი==
რებიჩი ცნობილია მისი ფიზიკური შესაძლებლობისა და სიჩქარის გამო, მას შეუძლია სწრაფად მოძრაობა, როგორც ბურთით, ისე მის გარეშე. [[2019]] წელს, „აინტრახტში“ თამაშის პერიოდში, [[აშრაფ ჰაკიმი]]ს შემდეგ იყო მეორე ყველაზე სწრაფი ფეხბურთელი [[ბუნდესლიგა]]ში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bundesliga.com/en/bundesliga/news/top-10-fastest-players-kingsley-coman-schulz-hakimi-rebic-havertz-3907|title = Who are the ten fastest players in the Bundesliga?}}&lt;/ref&gt; [[2018]] წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე [[კრიშტიანუ რონალდუ]]სთან ერთად იყო ტურნირის ყველაზე ჩქარი ფეხბურთელი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/20-fastest-players-world-cup-12858465|title = The 20 fastest players at the World Cup - featuring 4 England stars|website = [[Daily Mirror]]|date = 6 July 2018}}&lt;/ref&gt; რებიჩს შესანიშნავად გამოსდის დრიბლინგი, განსაკუთრებით მეტოქესთან ერთი ერთზე ყოფნის მომენტებში, მას კარგად შეუძლია ბურთის დაცვა ფიზიკურ ორთაბრძოლებში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://totalfootballanalysis.com/player-analysis/ante-rebic-201920-scout-report-tactical-analysis-tactics|title = Ante Rebic 2019/20 - scout report|date = 16 August 2019}}&lt;/ref&gt; მისი პირველი შეხება ბურთთან ის უნარია, რომელიც გამოსწორებას საჭიროებს. ამ მხრივ ასევე აღსანიშნავია პასის სიზუსტე, ჩაწოდება, შორი მანძილიდან დარტყმა და სწრაფი გადაწყვეტილების მიღბის უნარი მაღალი წნეხის შემთხვევაში.&lt;ref name=&quot;sempremilan.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sempremilan.com/ante-rebic-insight-scouting-report-statistical-comparison-rating-and-more|title = Ante Rebic insight: Scouting report, statistical comparison, rating and more…|date = 3 September 2019}}&lt;/ref&gt; ტაქტიკურად, რებიჩი არის მრავალმხრივი ფორვარდი, რომელსაც შეუძლია სხვადასხვა ტაქტიკურ ფორმაციაზე მოგება, და რამდენიმე პოზიციაზე თამაში. 4–3–3 ან 4–2–3–1 ტაქტიკური სქემის დროს, იგი მარცხენა გარემარბად თამაშობს. ასევე შეუძლია ითამაშოს როგორც ძირითად, ისე მეორე თავდამსხმელად 4–4–2 ტაქტიკურ სქემაში. „აინტრახტში“ ყოფნის პერიოდში 2018–19 წლების სეზონში მას უწევდა შემტევი ნახევარმცველის პოზიციის დაკავება 3–4–1–2 ტაქტიკაში, სადაც ქმნიდა გოლების გამტან ტრიოს, [[ლუკა იოვიჩი|ლუკა იოვიჩთან]] და [[სებასტიან ჰალერი|სებასტიან ჰალერთან]] ერთად.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tifoblog.it/ante-rebic|title = Site is undergoing maintenance|date = 31 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.milannews.it/news/rebic-che-duttilita-puo-fare-la-prima-punta-la-seconda-e-anche-il-trequartista-342216 |title=Rebic, che duttilità: può fare la prima punta, la seconda e anche il trequartista |publisher=Milan News |last1=Ferrazzi |first1=Enrico |language=it |date=11 August 2019 |access-date=18 February 2020 }}&lt;/ref&gt; გარდა შემტევი პოზიციებისა, იგი აქტიურად ერთვება დაცვით თამაშში, თუკი გუნდი დაცვით ტაქტიკაზეა ორიენტირებული.&lt;ref name=&quot;sempremilan.com&quot;/&gt;

ყველაზე მეტი გოლი რებიჩს „ტორინოს“ კარში აქვს გატანილი. ამ გუნდის წინააღმდეგ ჩატარებულ 6 შეხვედრაში რებიჩმა 5 გოლის გატანა მოახერხა. ყველაზე მეტი საგოლე გადაცემა კი „ლაციოს“ წინააღმდეგ აქვს გაკეთებული (3 საგოლე გადაცემა 8 შეხვედრაში). &lt;ref&gt; [https://www.transfermarkt.com/ante-rebic/bilanz/spieler/187587 Transfermarkt] &lt;/ref&gt; მიუხედავად იმისა რომ რებიჩი მარცხენა გარემარბად თამაშობს, ის მარჯვენა ფეხს ბევრად უფრო უკეთესად იყენებს. გარდა მარცხენა გარემარბის პოზიციისა, შეუძლია ითამაშოს როგორც ცენტრფორვარდად, ისე მეორე შემტევად.

===ტრავმიანობა===
ანტე რებიჩის კარიერაში ხელისშემშლელი ფაქტორი იყო ტრავმიანობა. რებიჩმა კარიერის მანძილზე გადაიტანა ჯვარედინი იოგების, ბარძაყის, მუხლის, ზურგის, ფეხის, წვივის, კუნთის და კოჭის ტრავმა. &lt;ref&gt; [https://www.flashscore.ge/player/rebic-ante/GWSMlnRk/ Flashscore] &lt;/ref&gt;

==პირადი ცხოვრება==
2018 წლის ივნისში ცნობილი გახდა რომ რებიჩმა მისი ბავშვობის სოფლის, ვინიანი დონის მოსახლეობის ყველა სესხი გადაიხადა.&lt;ref&gt;{{Cite web|date=14 ივლისი 2018|title=Ante Rebić platio kredite svim mještanima svog rodnog sela|trans-title=Ante Rebić paid the loans to all the residents of his native village|url=https://www.novizivot.net/ante-rebic-otplatio-kredite-mjestanima-rodnog-sela/|url-status=live|access-date=18 თებერვალი 2021|website=www.novizivot.net|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20190512125251/https://www.novizivot.net/ante-rebic-otplatio-kredite-mjestanima-rodnog-sela/ |archive-date=12 მაისი 2019 }}&lt;/ref&gt; [[2021]] წლის თებერვალში რებიჩმა 10 000 ევრო გაიღო რათა დახმარებოდა სლავონსკი ბროდში ბავშთა საგანმანათლებლო და სარეაბილიტაციო დაწესებულების აშენებას.&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Lawless|first=Josh|date=18 თებერვალი 2021|title=AC Milan's Ante Rebic Is One Of The Most Generous Footballers In The World|url=https://www.sportbible.com/football/news-ante-rebic-has-gone-to-incredible-lengths-to-look-after-residents-20210218|url-status=live|access-date=19 თებერვალი 2021|website=Sport Bible|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210218122851/https://www.sportbible.com/football/news-ante-rebic-has-gone-to-incredible-lengths-to-look-after-residents-20210218 |archive-date=18 თებერვალი 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Fisher|first=Oliver|date=18 თებერვალი 2021|title=Ante Rebic shows incredibly generosity to help residents of his home village in Croatia|url=https://sempremilan.com/ante-rebic-shows-incredibly-generosity-to-help-residents-of-his-home-village-in-croatia|url-status=live|access-date=19 თებერვალი 2021|website=Sempre Milan|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210218134346/https://sempremilan.com/ante-rebic-shows-incredibly-generosity-to-help-residents-of-his-home-village-in-croatia |archive-date=18 თებერვალი 2021 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=17 თებერვალი 2021|title=Rebić je svima u selu otplatio kredite, a sada je ponovno učinio divno djelo|trans-title=Rebić repaid the loans to everyone in the village, and now he has done a wonderful job again|url=https://www.novizivot.net/ante-rebic-ucinio-divno-djelo-u-tajnosti/|url-status=live|access-date=19 თებერვალი 2021|website=Novizivot|language=hr|archive-url=https://web.archive.org/web/20210217111220/https://www.novizivot.net/ante-rebic-ucinio-divno-djelo-u-tajnosti/ |archive-date=17 თებერვალი 2021 }}&lt;/ref&gt;
{{ციტატა|მინდა ანტე რებიჩს დიდი მადლობა გადავუხადო. ასევე, მადლობას ვუხდი მის მეგობრებს, რომლებმაც მირჩიეს, რომ ამ რთულ პერიოდში, ფინანსური დახმარებისთვის სწორედ მისთვის მიმემართა. რებიჩი შესანიშნავი ფეხბურთელია, მისი თამაშები რუსეთში გამართულ მსოფლიო ჩემპიონატზე კარგად მახსენდება. თუმცა ამასთან ერთად, იგი ბრწყინვალე პიროვნებაცაა}} – ილია ჯერკოვიჩი, ფონდის ხელმძღვანელი &lt;ref&gt; [https://www.live.ge/fexburti/ante-rebichi-erth-erthi-qhvelaze-qvelmoqmedi-phekhburtheli-msophlioshi/ ანტე რებიჩი: ერთ-ერთი ყველაზე ქველმოქმედი ფეხბურთელი მსოფლიოში] &lt;/ref&gt;
[[2021]] წლის იანვარში რებიჩი კორონავირუსით დაინფიცირდა. მან დაავადება მარტივად დაამარცხა და გამოჯანმრთელდა. &lt;ref&gt; [https://www.live.ge/fexburti/rebichi-da-krunichi-koronavirusisgan-gamojanmrtheldnen-teo-ernandess-testma-mtsdari-pasukhi-achvena/ live.ge] &lt;/ref&gt;

==კარიერული სტატისტიკა==
{{updated|15 მაისი 2022}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://it.soccerway.com/players/ante-rebi/191203/|access-date=20 აგვისტო 2019|title=Ante Rebić |website=Soccerway |publisher=Perform Group}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები კლუბის, სეზონის და ტურნირის მიხედვით
|-
!rowspan=&quot;2&quot;|კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot;|სეზონი
!colspan=&quot;3&quot;|ლიგა
!colspan=&quot;2&quot;|თასი{{efn|[[ხორვატიის საფეხბურთო თასი]], [[იტალიის საფეხბურთო თასი]], [[გერმანიის საფეხბურთო თასი]]}}
!colspan=&quot;2&quot;|ევროპა
!colspan=&quot;2&quot;|სხვა
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
|-
!დივიზონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;5&quot;|სპლიტი
|2010–11
|Prva HNL
|1||1||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||1||1
|-
|2011–12
|Prva HNL
|20||5||1||0||3{{efn|name=UEL|[[უეფა-ს ევროპა ლიგა]]}}||0||colspan=&quot;2&quot;|—||24||5
|-
|2012–13
|Prva HNL
|29||10||2||2||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||31||12
|-
|2013–14
|Prva HNL
|4||0||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||4||0
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!54!!16!!3!!2!!3!!0!!0!!0!!60!!18
|-
|rowspan=&quot;3&quot;|[[ფიორენტინა (საფეხბურთო კლუბი)|ფიორენტინა]]
||2013–14
|[[სერია A]]
|4||1||1||1||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||5||2
|-
|2015–16
|სერია A
|4||1||1||0||2{{efn|name=UEL}}||0||colspan=&quot;2&quot;|—||7||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!8!!2!!2!!1!!2!!0!!0!!0!!12!!3
|-
|[[ლაიფციგი (საფეხბურთო კლუბი)|ლაიფციგი]] (იჯარა)
|2014–15
|2. ბუნდესლიგა
|10||0||1||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||11||0
|-
|ჰელას ვერონა (იჯარა)
|2015–16
|სერია A
|10||0||0||0||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||10||0
|-
|rowspan=&quot;2&quot;|[[აინტრახტი ფრანკფურტი (საფეხბურთო კლუბი)|აინტრახტი ფრანკფურტი]] (იჯარა)
|2016–17
|[[ბუნდესლიგა]]
|24||2||4||1||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||28||3
|-
|2017–18
|ბუნდესლიგა
|25||6||3||3||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||28||9
|-
|rowspan=&quot;3&quot;|აინტახტი ფრანკფურტი
|2018–19
|ბუნდესლიგა
|28||9||0||0||9{{efn|name=UEL}}||1||1{{efn|[[გერმანიის საფეხბურთო სუპერთასი]]}}||0||38||10
|-
|2019–20
|ბუნდესლიგა
|1||0||1||3||4{{efn|name=UEL}}||0||colspan=&quot;2&quot;|—||6||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!78!!17!!8!!7!!13!!1!!1!!0!!100!!25
|-
|[[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] (იჯარით)
|2019–20
|სერია A
|26||11||4||1||colspan=&quot;2&quot;|—||colspan=&quot;2&quot;|—||30||12
|-
|rowspan=&quot;3&quot;|მილანი
|2020–21
|სერია A
|27||11||1||0||5{{efn|name=UEL}}||0||colspan=&quot;2&quot;|—||33||11
|-
|2021–22
|სერია A
|24||2||3||0||2{{efn|name=UCL|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]}}||1||colspan=&quot;2&quot;|—||29||3
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი
!77!!24!!8!!1!!7!!1!!0!!0!!92!!26
|-
!colspan=&quot;3&quot;|კარიერა
!238!!60!!22!!11!!25!!2!!1!!0!!286!!73
|}

{{notelist}}

რებიჩმა [[სერია A]]-ში ჩატარებულ 96 შეხვედრაში 28 გოლის გატანა და 12 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა. [[ბუნდესლიგა]]ში ჩატარებულ 78 შეხვედრაში 17 გოლის გატანა და 9 საგოლე გადაცემის გაკეთება მოახერხა. ხორვატიის საფეხბურთო ლიგაში 54 ჩატარებულ შეხვედრაში 16 გოლის გატანა და 6 საგოლე გადაცემის გაკეთა მოახერხა. მეორე ბუნდესლიგაში ჩატარებულ 10 შეხვედრაში კი მან ვერც გოლის გატანა და ვერც საგოლე გადაცემის გაკეთება ვერ მოახერხა.


===საერთაშორისო===
{{updated|28 ივნისი 2021}}&lt;ref name=international&gt;{{cite web|title=Ante Rebić|url=http://eu-football.info/_player.php?id=28301|website=EU-Football.info|access-date=7 სექტემბერი 2019}}&lt;/ref&gt;

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+ მატჩები და გოლები ეროვნული ნაკრებისა და წლის მიხედვით
|-
!ეროვნული ნაკრები!!წელი!!თამაში!!გოლი
|-
|rowspan=9|[[ხორვატიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ხორვატია]]
|2013||3||1
|-
|2014||5||0
|-
|2015||2||0
|-
|2016||0||0
|-
|2017||2||0
|-
|2018||14||1
|-
|2019||8||1
|-
|2020||2||0
|-
|2021||6||0
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამი||42||3
|}

{{updated|28 ივნისი 2021}}
:''თავდაპირველად ჩანს ანგარიში რებიჩის გოლის გატანის შემდეგ, ხოლო შემდგომ, საბოლოო ანგარიში''&lt;ref name=international/&gt;

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ ანტე რებიჩის მიერ გატანილი გოლები საერთასორისო დონეზე
|-
!scope=col|No.
!scope=col|თარიღი
!scope=col|ადგილი
!scope=col|მატჩი
!scope=col|მეტოქე
!scope=col|ანგარიში
!scope=col|საბოლოო ანგარიში
!scope=col|ტურნირი
|-
|align=&quot;center&quot;|1||14 აგვისტო 2013||რეინპარკის სატდიონი, ვადუცი, ლიხტენშტაინი||align=&quot;center&quot;|1||{{fb|LIE}}||align=&quot;center&quot;|2–1||align=&quot;center&quot;|3–2||[[ამხანაგური მატჩი|მატჩი]]
|-
|align=&quot;center&quot;|2||21 ივნისი 2018||ნიჟნი-ნოვგოროდის სტადიონი, [[ნიჟნი-ნოვგოროდი]], [[რუსეთი]]||align=&quot;center&quot;|18||{{fb|ARG}}||align=&quot;center&quot;|1–0||align=&quot;center&quot;|3–0||[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018]]
|-
|align=&quot;center&quot;|3||24 მარტი 2019||გრუპამა არენა, [[ბუდაპეშტი]], უნგრეთი||align=&quot;center&quot;|28||{{fb|HUN}}||align=&quot;center&quot;|1–0||align=&quot;center&quot;|1–2||ევროპის 2020 წლის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევი
|}

==სატრანსფერო ღირებულება==
რებიჩს აგენტობას უწევს LIAN Sports Group. მისი ამჟამინდელი სატრანსფერო ღირებულებაა [[2022]] წლის [[7 ივნისი]]ს მონაცემებით არის 17, 000, 000 [[ევრო]].
{| class=&quot;wikitable right&quot;
|+ანტე რებიჩის ღირებულება&lt;br&gt;&lt;small&gt;([[Transfermarkt]]-ის მონაცემები&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ante Rebic - Market Value Development|url=https://www.transfermarkt.com/ante-rebic/marktwertverlauf/spieler/187587|publisher=''www.transfermarkt.co.uk''|accessdate=2019-04-22}}&lt;/ref&gt;)&lt;/small&gt;
!კლუბი
!პერიოდი
!ღირებულება
|-
|{{CRO}} '''სპლიტი'''
|აგვისტო, 2011
|300,000 ევრო
|-
|{{CRO}} '''სპლიტი'''
|თებერვალი, 2012
|650,000 ევრო
|-
|{{CRO}} '''სპლიტი'''
|მარტი, 2013
|1 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''ფიორენტინა'''
|სექტემბერი, 2013
|4 500 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''ფიორენტინა'''
|ივლისი, 2014
|4 000 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''ლაიფციგი'''
|ოქტომბერი, 2014
|3 500 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''ლაიფციგი'''
|იანვარი, 2015
|2 500 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''ფიორენტინა'''
|ივლისი, 2015
|1 500 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''ფიორენტინა'''
|იანვარი, 2016
|1 000 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|ივლისი, 2016
|900 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|მარტი, 2017
|1 500 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|ივნისი, 2017
|2 500 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|დეკემბერი, 2017
|4 500 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|აპრილი, 2018
|8 500 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|ივნისი, 2018
|10 000 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|ივლისი, 2018
|40 000 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|დეკემბერი, 2018
|35 000 000 ევრო
|-
|{{GER}} '''აინტრახტი'''
|ივნისი, 2019
|40 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|დეკემბერი, 2019
|30 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|აპრილი, 2020
|24 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|აგვისტო, 2020
|32 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|დეკემბერი, 2021
|27 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|მარტი, 2022
|22 000 000 ევრო
|-
|{{ITA}} '''მილანი'''
|ივნისი, 2022
|17 000 000 ევრო
|-
|}

==ტიტულები==
'''ფრანკფურტის „აინტრახტი“'''
* [[გერმანიის საფეხბურთო თასი]]: 2017–18&lt;ref name=pokal/&gt; 

'''მილანი''' 
* [[სერია A]]: 2021–22&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.news18.com/news/football/ac-milan-secure-1st-serie-a-title-in-11-years-5225965.html |title=Milan Secure 1st Serie A Title in 11 Years |website=news18.com |date=23 მაისი 2022 |access-date=23 მაისი 2022}}&lt;/ref&gt;

'''ხორვატია'''
* [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის]] ფინალისტი: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2018|2018]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/44754965|title=France 4–2 Croatia|publisher=BBC |date=15 ივლისი 2018|access-date=15 ივლისი 2018|last=McNulty|first=Phil}}&lt;/ref&gt;

'''ინდივიდუალური'''
* ხორვატიული ფეხბურთის წლის იმედი: 2013

'''ორდენები'''
* თავადი ბრანიმირის ორდენი: 2018&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://predsjednica.hr/objava/1/1/2707|title=News: President Decorates Croatian National Football Team Players and Coaching Staff|date=13 ნეომბერი 2018|publisher=Office of the President of the Republic of Croatia|access-date=11 იანვარი 2019|quote=the Order of Prince Branimir with Ribbon was awarded to Mr. Ante Rebić...|archive-url=https://web.archive.org/web/20190409171628/http://predsjednica.hr/objava/1/1/2707|archive-date=9 აპრილი 2019|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.national-football-teams.com/player/53309.html National-Football-Teams.com]
* [https://web.archive.org/web/20200622011204/http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=369058/index.html FIFA]
* [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/139510 Footballdatabase.eu]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ხორვატიის შემადგენლობა 2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{ხორვატიის შემადგენლობა 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{ხორვატიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:რებიჩი, ანტე}}

[[კატეგორია:დაბადებული 21 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1993]]
[[კატეგორია:ხორვატი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ფიორენტინას ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ფრანკფურტის აინტრახტის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>4zd2aaborgbnffx7axpmimx9vt2zq8b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ავილის მუნიციპალიტეტები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536703</id>
    <revision>
      <id>4407257</id>
      <parentid>4404896</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:13:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* მუნიციპალიტეტების სია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="310600" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Jaba1977|Jaba1977]].|6|08|2022}}
[[ფაილი:Localización_de_la_provincia_de_Ávila.svg|300px|მინი|ავილის მდებარეობა ესპანეთის რუკაზე]]
[[ავილის პროვინცია]] ({{lang-es|Ávila}}) შედის [[კასტილია და ლეონი]]ს ავტონომიურ გაერთიანებაში და შედგება 248 მუნიციპალიტეტისაგან. ესპანეთის ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონის ({{lang-es|Ley reguladora de las Bases del Régimen Local}}) თანახმად მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის ძირითად სუბიექტს, რომლის ძირითადი ელემენტებია ტერიტორია, მოსახლეობა და ადგილობრივი ადმინისტრაცია. თითოეულ მუნიციპალიტეტს აქვს საბჭო, კომისია (მინისტრთა კაბინეტის მსგავსი) და ყავს მერი (ალკალდი). მუნიციპალური საბჭოს წევრებს ირჩევენ პროპორციული არჩევნების გზით.&lt;ref&gt;[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029162123/http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html |date=2020-10-29 }} art.11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|title=Spain. Local government|publisher=''britannica.com''|lang=en|accessdate=2020-11-17|archive-date=2020-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914224528/https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|dead-url=no}}&lt;/ref&gt;

ავილის  მუნიციპალიტეტები ერთიანდებიან 5 კომარკაში: [[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]], [[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]], [[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]], [[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]], [[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]. 

ავილის პროვინციის ფართობია 8 050 კმ² და [[2020]] წლის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 157 664 მაცხოვრებელს.&lt;ref name=&quot;ine.es&quot;&gt;&lt;/ref&gt; დედაქალაქია [[ავილა]], რომელიც ასევე მოსახლეობის მიხედვით  და ფართობით ყველაზე დიდია (230,71 კმ²), ხოლო ყველაზე პატარაა — [[პოიალეს-დელ-ოიო]] (3,38 კმ²)&lt;ref name=&quot;infolaso&quot;&gt;&lt;/ref&gt;.

==მუნიციპალიტეტების სია==
{| class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align: center; font-size: 95%&quot;
|-
!class=&quot;unsortable&quot;|სახელწოდება
!class=&quot;unsortable&quot;|ფოტო
!class=&quot;unsortable&quot;|გერბი
!ფართობი (კმ²)&lt;ref name=&quot;infolaso&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Asturias|author=|lang=es|date=|work=|publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Астурии по площади|accessdate=2020-11-18|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118233218/https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|dead-url=no}}&lt;/ref&gt;
!მოსახლეობა (2020)&lt;ref name=&quot;ine.es&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2886#!tabs-tabla|title=Asturias: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-18}}&lt;/ref&gt;
!class=&quot;unsortable&quot;|კოორდინატები
!კომარკა
!class=&quot;unsortable&quot;|რუკა
!class=&quot;unsortable&quot;|სქოლიო
|-align=&quot;center&quot;
|[[ადანერო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Adanero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento Adanero.jpg|170px|[[Аданеро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Adanero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аданеро]]]]||31,42||211||{{coord|40.94583|4.60667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Adanero.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.adanero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Аданеро|publisher=''adanero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054239/https://www.adanero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალბორნოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Albornos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Albornos (ruta Daganzo-Narros) - panoramio.jpg|170px|[[Альборнос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albornos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альборнос]]]]||17,15||177||{{coord|40.83861|4.88139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Albornos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.albornos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альборнос|publisher=''albornos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127002150/https://www.albornos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალდეანუევა-დე-სანტა-კრუსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeanueva de Santa Cruz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz 01.jpg|170px|[[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeanueva de Santa cruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||8,48||117||{{coord|40.38167|5.41944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aldeanuevadesantacruz.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеануэва-де-Санта-Крус|publisher=''aldeanuevadesantacruz.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128053750/http://aldeanuevadesantacruz.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალდეასეკა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeaseca''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aldeaseca (Ávila).jpg|170px|[[Альдеасека]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeaseca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеасека]]]]||24,25||228||{{coord|41.04944|4.81750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Aldeaseca.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aldeaseca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеасека|publisher=''aldeaseca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319111325/http://www.aldeaseca.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ამავიდა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Amavida''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Amavida-iglesia2.JPG|170px|[[Амавида]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Амавида]]]]||15||127||{{coord|40.57333|5.06667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Amavida.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.amavida.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Амавида|publisher=''amavida.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201090921/https://www.amavida.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არენას-დე-სან-პედრო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arenas de San Pedro''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Arenas de San Pedro, Spain.jpg|170px|[[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arenas de San Pedro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||194,85||6344||{{coord|40.20889|5.09111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Arenas de San Pedro municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoarenas.com|title=Официальный сайт муниципалитета Аренас-де-Сан-Педро|publisher=''aytoarenas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319113646/http://www.aytoarenas.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არევალილიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arevalillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalillo-panorama.jpg|170px|[[Аревалильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревалильо]]]]||15||69||{{coord|40.58722|5.37444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Arevalillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.arevalillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревалильо|publisher=''arevalillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201150815/https://www.arevalillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არევალო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревало]]]]||80||7960||{{coord|41.06667|4.71667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientoarevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревало|publisher=''ayuntamientoarevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125024429/http://www.ayuntamientoarevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ავეინტე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aveinte''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aveinte iglesia parroquial.jpg|170px|[[Авейнте]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авейнте]]]]||12,78||83||{{coord|40.78222|4.83750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Aveinte.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.aveinte.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авейнте|publisher=''aveinte.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125062710/https://www.aveinte.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[აველიანედა (ავილა)|აველიანედა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Avellaneda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Avellaneda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||12,78||26||{{coord|40.38861|5.38806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Avellaneda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.avellaneda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авельянеда|publisher=''avellaneda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2009-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327130448/http://www.avellaneda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Avila 001.jpg|170px|[[Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авила]]]]||231,9||58 369||{{coord|40.6543472|4.6962222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ávila municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.avila.es|title=Официальный сайт муниципалитета Авила|publisher=''avila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725035534/http://www.avila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბარომანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Barromán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Barromán-Iglesia de la Asunción.jpg|170px|[[Барроман]]]]||[[ფაილი:Escudo de Barromán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Барроман]]]]||20||185||{{coord|41.06500|4.93139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Barromán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.barroman.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Барроман|publisher=''barroman.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232526/https://www.barroman.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბესედასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Becedas 40.jpg|170px|[[Беседас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседас]]]]||32||191||{{coord|40.40500|5.63472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.becedas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседас|publisher=''becedas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204210827/https://www.becedas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბესედილიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedillas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Becedillas-panorama.jpg|170px|[[Беседильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседильяс]]]]||19||80||{{coord|40.53722|5.32500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedillas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.becedillas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседильяс|publisher=''becedillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128074228/https://www.becedillas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბერსიალ-დე-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bercial de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bercial De Zapardiel.jpg|170px|[[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bercial de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||17||197||{{coord|41.04639|4.96917}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bercial de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bercialdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Берсияль-де-Сапардьель|publisher=''bercialdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125172808/https://www.bercialdezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბერნუი-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bernuy-Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casa consistorial de Bermuy-Zapardiel.jpg|170px|[[Бернуй-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bernuy Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бернуй-Сапардьель]]]]||19,78||97||{{coord|40.97611|4.94389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bernuy-Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bernuyzapardiel.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бернуй-Сапардьель|publisher=''bernuyzapardiel.e''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბეროკალეხო-დე-არაგონა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Berrocalejo de Aragona''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona 01 by-dpc.jpg|170px|[[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||[[ფაილი:Escudo de Berrocalejo de Aragona.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||9||49||{{coord|40.69417|4.59694}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoberrocalejo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беррокалехо-де-Арагона|publisher=''aytoberrocalejo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20110729154558/http://www.aytoberrocalejo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკომილიანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascomillán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Бласкомильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкомильян]]]]||39,6||181||{{coord|40.80139|5.08861}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascomillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blascomillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкомильян|publisher=''blascomillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203163308/https://www.blascomillan.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკონუნიო-დე-მატაკაბრასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blasconuño de Matacabras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Martín, Blasconuño de Matacabras 01.jpg|170px|[[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||12,99||14||{{coord|41.12333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Blasconuño de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blasconunodematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласконуньо-де-Матакабрас|publisher=''blasconunodematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022623/https://www.blasconunodematacabras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკოსანჩო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Blascosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Бласкосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudoblas2.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкосанчо]]]]||23||96||{{coord|40.87778|4.63583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blascosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкосанчо|publisher=''blascosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105557/https://www.blascosancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბოოიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bohoyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:BOHOYO.JPG|170px|[[Боойо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bohoyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Боойо]]]]||74||232||{{coord|40.31500|5.44111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bohoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bohoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Боойо|publisher=''bohoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234135/https://www.bohoyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბონილია-დე-ლა-სიერა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bonilla de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bonilla de la Sierra-AV.jpg|170px|[[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||55||125||{{coord|40.52889|5.26417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bonilla de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayto-bonilla.com|title=Официальный сайт муниципалитета Бонилья-де-ла-Сьерра|publisher=''ayto-bonilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200123060932/http://www.ayto-bonilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბრაბოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Brabos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Brabos-Ávila.jpg|170px|[[Брабос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Брабос]]]]||18,35||43||{{coord|40.77833|4.93778}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Brabos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.brabos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Брабос|publisher=''brabos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202152331/https://www.brabos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბულაროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bularros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bularros10.jpg|170px|[[Буларрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Буларрос]]]]||32||66||{{coord|40.74556|4.88750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Bularros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bularros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Буларрос|publisher=''bularros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210129074218/https://www.bularros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბურგოონდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Burgohondo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Burgohondo.JPG|170px|[[Бургоондо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Burgohondo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бургоондо]]]]||55||1180||{{coord|40.41361|4.78639}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Burgohondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.burgohondo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бургоондо|publisher=''burgohondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128174159/https://burgohondo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დე-ალამბრე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas de Alambre''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ermita de Cabezas de Alambre.JPG|170px|[[Кабесас-де-Аламбре]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas de Alambre.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-де-Аламбре]]]]||11||161||{{coord|40.94028|4.84250}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas de Alambre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdealambre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-де-Аламбре|publisher=''cabezasdealambre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127171405/https://www.cabezasdealambre.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დელ-პოსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Pozo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia Nuestra Señora de la Asunción en Cabezas del Pozo.jpg|170px|[[Кабесас-дель-Посо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas del Pozo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Посо]]]]||18||70||{{coord|41.0006278|4.9521000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas del Pozo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdelpozo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Посо|publisher=''cabezasdelpozo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127015639/https://www.cabezasdelpozo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დელ-ვილიარი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Villar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cabezas del Villar-iglesia.JPG|170px|[[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||110||257||{{coord|40.71528|5.20833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cabezas del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdelvillar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Вильяр|publisher=''cabezasdelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127140941/https://www.cabezasdelvillar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბისუელა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabizuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Кабисуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабисуэла]]]]||19||79||{{coord|40.90111|4.80028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabizuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabizuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабисуэла|publisher=''cabizuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722200156/http://www.cabizuela.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანალესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Canales''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Canales (Ávila).jpg|170px|[[Каналес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Каналес]]]]||7||42||{{coord|41.0027972|4.8997694}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Canales.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.canales.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каналес|publisher=''canales.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203193452/https://www.canales.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანდელედა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Candeleda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CandeledaVistaDelPueblo.jpg|170px|[[Канделеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Candeleda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Канделеда]]]]||215||5025||{{coord|40.15583|5.24083}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Candeleda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientocandeleda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Канделеда|publisher=''ayuntamientocandeleda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201173711/https://ayuntamientocandeleda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანტივეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cantiveros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ábside de la Iglesia de San Miguel Arcángel de Cantiveros.JPG|170px|[[Кантиверос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кантиверос]]]]||14,37||98||{{coord|40.95278|4.95444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cantiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cantiveros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кантиверос|publisher=''cantiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130084855/https://www.cantiveros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კარდენიოსა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cardeñosa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cardenhosa01.jpg|170px|[[Карденьоса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Карденьоса]]]]||41||435||{{coord|40.74167|4.74528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cardeñosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cardenosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Карденьоса|publisher=''cardenosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045813/https://www.cardenosa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასას-დელ-პუერტო-დე-ვილიატორო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casas del Puerto''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CASAS DEL PUERTO.jpg|170px|[[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||39,8||85||{{coord|40.52750|5.19417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Casas del Puerto.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casasdelpuerto.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо|publisher=''casasdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202063114/https://www.casasdelpuerto.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასასოლა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casasola''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casasola 15.jpg|170px|[[Касасола]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касасола]]]]||18||73||{{coord|40.66889|4.82667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Casasola.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casasola.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Касасола|publisher=''casasola.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054710/https://www.casasola.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასავიეხა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casavieja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casavieja vista general.jpg|170px|[[Касавьеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casavieja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касавьеха]]]]||39||1434||{{coord|40.28111|4.76667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Casavieja municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casavieja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касавьеха|publisher=''casavieja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200715111253/http://www.casavieja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასილიასი (ავილა)|კასილიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casillas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casillas, Avila (39778512643).jpg|170px|[[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||12||640||{{coord|40.32417|4.57250}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Casillas municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casillas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касильяс|publisher=''casillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824134311/http://www.casillas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასტელიანოს-დე-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Castellanos de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santa María del Castillo, Castellanos de Zapardiel 01.jpg|170px|[[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Castellanos de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||12||94||{{coord|41.08528|4.90972}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Castellanos de Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.castellanosdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастельянос-де-Сапардьель|publisher=''castellanosdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128075503/https://www.castellanosdezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სებრეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cebreros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cebreros, vista parcial (43665523784).jpg|170px|[[Себрерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cebreros.svg|80px|Герб муниципалитета [[Себрерос]]]]||137,47||3152||{{coord|40.45500|4.46472}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Cebreros municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villadecebreros.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Себрерос|publisher=''villadecebreros.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024140843/http://www.villadecebreros.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სეპედა-ლა-მორა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cepeda la Mora''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CEPEDA LA MORA.jpg|170px|[[Сепеда-ла-Мора]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cepeda la Mora.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сепеда-ла-Мора]]]]||31||74||{{coord|40.45778|5.04833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Cepeda la Mora.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cepedalamora.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сепеда-ла-Мора|publisher=''cepedalamora.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126154331/https://www.cepedalamora.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ჩამარტინი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Chamartín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Chamartín de la Sierra.jpg|170px|[[Чамартин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Chamartin.svg|80px|Герб муниципалитета [[Чамартин]]]]||15||74||{{coord|40.70111|4.95806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Chamartín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.chamartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Чамартин|publisher=''chamartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045851/https://www.chamartin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სილიანი (ესპანეთი)|სილიანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cillán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Cillán.jpg|170px|[[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||14||88||{{coord|40.70500|4.97806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сильян|publisher=''cillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105631/https://www.cillan.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სისლა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cisla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cisla.jpg|170px|[[Сисла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сисла]]]]||20,31||98||{{coord|40.96472|5.01222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cisla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cisla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сисла|publisher=''cisla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062718/https://www.cisla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კოლიადო-დე-კონტრერასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado de Contreras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Collado Contreras (Provincia de Ávila).jpg|170px|[[Кольядо-де-Контрерас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Collado de Contreras.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кольядо-де-Контрерас]]]]||18,44||160||{{coord|40.88667|4.92778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Collado de Contreras.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.colladodecontreras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-де-Контрерас|publisher=''colladodecontreras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202185532/https://www.colladodecontreras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კოლიადო-დელ-მირონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado del Mirón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Collado del Mirón-cruz.jpg|170px|[[Кольядо-дель-Мирон]]]]||[[ფაილი:Collado del Mirón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кольядо-дель-Мирон]]]]||5||31||{{coord|40.55278|5.35389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Collado del Mirón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.colladodelmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-дель-Мирон|publisher=''colladodelmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062806/https://www.colladodelmiron.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კონსტანსანა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Constanzana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Constanzana.jpg|170px|[[Констансана]]]]||[[ფაილი:Escudo de Constanzana (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Констансана]]]]||26||105||{{coord|40.93861|4.87444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Constanzana.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.constanzana.es|title=Официальный сайт муниципалитета Констансана|publisher=''constanzana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204224225/https://www.constanzana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კრესპოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Crespos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:EspadanaPascualgrande2.jpg|170px|[[Креспос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Crespos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Креспос]]]]||32||493||{{coord|40.89444|4.91528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Crespos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.crespos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Креспос|publisher=''crespos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126014453/https://www.crespos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კუევას-დელ-ვალიე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cuevas del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Cuevas del Valle.JPG|170px|[[Куэвас-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cuevas del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Куэвас-дель-Валье]]]]||19||475||{{coord|40.29361|5.00889}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Cuevas del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cuevasdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Куэвас-дель-Валье|publisher=''cuevasdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204235538/https://www.cuevasdelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დიეგო-დელ-კარპიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Diego del Carpio''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Diego Alvaro.jpg|170px|[[Дьего-дель-Карпио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Diego del Carpio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Дьего-дель-Карпио]]]]||34||126||{{coord|40.66861|5.33417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Diego del Carpio.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.diegodelcarpio.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дьего-дель-Карпио|publisher=''diegodelcarpio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218063103/https://www.diegodelcarpio.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დონხიმენო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donjimeno''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Donjimeno 01 - by smart-drone.es.jpg|170px|[[Донхимено]]]]||[[ფაილი:Escudo de Donjimeno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донхимено]]]]||14||77||{{coord|40.95972|4.84528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donjimeno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.donjimeno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донхимено|publisher=''donjimeno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201024341/https://www.donjimeno.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დონვიდასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donvidas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista, Donvidas 01.jpg|170px|[[Донвидас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донвидас]]]]||11,48||30||{{coord|41.08917|4.80778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donvidas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.donvidas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донвидас|publisher=''donvidas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20190417001159/http://www.donvidas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-არენალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Arenal''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de El Arenal.JPG|170px|[[Эль-Ареналь]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Arenal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ареналь]]]]||27||948||{{coord|40.26472|5.08722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:El Arenal municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elarenal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ареналь|publisher=''elarenal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127224036/http://elarenal.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბარკო-დე-ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barco de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista barco de avila.jpg|170px|[[Эль-Барко-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Barco de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Барко-де-Авила]]]]||12||2330||{{coord|40.35972|5.52361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Barco de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytobarcodeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Барко-де-Авила|publisher=''aytobarcodeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210101160453/https://www.aytobarcodeavila.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბარაკო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barraco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cebrera.jpg|170px|[[Эль-Баррако]]]]||[[ფაილი:Escudo del Barraco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Баррако]]]]||153||1893||{{coord|40.47528|4.64194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Barraco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elbarraco.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Баррако|publisher=''elbarraco.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031422/https://www.elbarraco.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბოოდონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Bohodón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Bohodon 02 by-dpc.jpg|170px|[[Эль-Боодон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Bohodón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Боодон]]]]||22||117||{{coord|40.9160611|4.7286389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:El Bohodón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elbohodon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Боодон|publisher=''elbohodon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810085049/https://www.elbohodon.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ფრესნ]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Fresno''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Fresno-casa consistorial1.jpg|170px|[[Эль-Фресно]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Fresno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Фресно]]]]||12||582||{{coord|40.61361|4.75750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Fresno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elfresno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Фресно|publisher=''elfresno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071626/https://www.elfresno.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ორნილიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hornillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de El Hornillo, Ávila.JPG|170px|[[Эль-Орнильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hornillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Орнильо]]]]||24,22||277||{{coord|40.24972|5.10417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:El Hornillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elhornillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Орнильо|publisher=''elhornillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20200825075531/http://www.elhornillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ოიო-დე-პინარესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hoyo de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pueblo de El Hoyo de Pinares.JPG|170px|[[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hoyo de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||80,51||2129||{{coord|40.50083|4.42389}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Hoyo de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elhoyodepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ойо-де-Пинарес|publisher=''elhoyodepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20201110162104/https://www.elhoyodepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ლოსარ-დელ-ბარკო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Losar del Barco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tormes09.jpg|170px|[[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||19,54||107||{{coord|40.39250|5.53944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Losar del Barco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ellosardelbarco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Лосар-дель-Барко|publisher=''ellosardelbarco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127082538/https://www.ellosardelbarco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-მირონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Mirón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Mirón 015—View.jpg|170px|[[Эль-Мирон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Mirón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Мирон]]]]||31||118||{{coord|40.53194|5.40528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Mirón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Мирон|publisher=''elmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071723/https://www.elmiron.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ოსო (ავილა)|ელ-ოსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Oso''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||18||158||{{coord|40.84167|4.77056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Oso.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elosoavila.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Осо|publisher=''elosoavila.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127004225/http://elosoavila.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-პარალი (კასტილია და ლეონი)|ელ-პარალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;{{lang-es|El Parral}}&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Parral-iglesia 1.jpg|170px|[[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||11||62||{{coord|40.80056|4.98083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Parral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elparral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Парраль|publisher=''elparral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130175133/https://www.elparral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ტიემბლო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Tiemblo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Tiemblo 7 (29946201038) (cropped).jpg|170px|[[Эль-Тьембло]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Tiemblo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Тьембло]]]]||75||4180||{{coord|40.41444|4.50028}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Tiemblo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.eltiemblo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Тьембло|publisher=''eltiemblo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219002223/http://www.eltiemblo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ესპინოსა-დე-ლოს-კაბალიეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Espinosa de los Caballeros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Espinosa de los Caballeros.jpg|170px|[[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||19,4||112||{{coord|41.03028|4.67306}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Espinosa de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.espinosadeloscaballeros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эспиноса-де-лос-Кабальерос|publisher=''espinosadeloscaballeros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319165310/http://www.espinosadeloscaballeros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფლორეს-დე-ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Flores de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia-santa-maria-del-castillo-flores-de-avila.jpg|170px|[[Флорес-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Флорес-де-Авила]]]]||43||295||{{coord|40.93333|5.07889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Flores de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.floresdeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Флорес-де-Авила|publisher=''floresdeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204051755/https://www.floresdeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფონტივეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fontiveros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fontiveros fuente 01.jpg|170px|[[Фонтиверос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fontiveros (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фонтиверос]]]]||36||749||{{coord|40.93333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fontiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fontiveros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Фонтиверос|publisher=''fontiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225102923/https://www.fontiveros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფრესნედილია]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fresnedilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Fresnedilla.JPG|170px|[[Фреснедилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фреснедилья]]]]||24,52||107||{{coord|40.23361|4.62056}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Fresnedilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fresnedilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фреснедилья|publisher=''fresnedilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20190416232629/http://www.fresnedilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფუენტე-ელ-საუსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuente el Saúz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente el Sauz rollo.jpg|170px|[[Фуэнте-эль-Саус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuente el Sauz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнте-эль-Саус]]]]||10||159||{{coord|40.97750|4.90889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuente el Saúz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fuenteelsauz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнте-эль-Саус|publisher=''fuenteelsauz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202032425/https://www.fuenteelsauz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფუენტე-დე-ანიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuentes de Año''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Palacio del Conde de Valdelágila en Fuentes de Año (Ávila).jpg|170px|[[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuentes de Año (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||20||95||{{coord|41.01583|4.90861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuentes de Año.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fuentesdeano.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнтес-де-Аньо|publisher=''fuentesdeano.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204223721/https://www.fuentesdeano.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გალიეგოს-დე-ალტამიროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Altamiros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Altamiros 12.jpg|170px|[[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||20||66||{{coord|40.70944|4.89833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Altamiros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gallegosdealtamiros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Альтамирос|publisher=''gallegosdealtamiros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234855/https://www.gallegosdealtamiros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გალიეგოს-დე-სობრინოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Sobrinos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos-casa 4.jpg|170px|[[Гальегос-де-Собринос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Собринос]]]]||43||40||{{coord|40.71639|5.11194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gallegosdesobrinos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Собринос|publisher=''gallegosdesobrinos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124090640/https://www.gallegosdesobrinos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გარგანტა-დელ-ვილიარი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Garganta del Villar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE GARGANTA DEL VILLAR.jpg|170px|[[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Escudo de Garganta del Villar (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||18,57||39||{{coord|40.44889|5.10417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Garganta del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gargantadelvillar.es|title=Официальный сайт муниципалитета Гарганта-дель-Вильяр|publisher=''gargantadelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127172809/https://www.gargantadelvillar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გავილანესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gavilanes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Gavilanes.JPG|170px|[[Гавиланес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gavilanes (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гавиланес]]]]||29||563||{{coord|40.27750|4.85111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Gavilanes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gavilanes.com|title=Официальный сайт муниципалитета Гавиланес|publisher=''gavilanes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20080908051223/http://www.gavilanes.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხემუნიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gemuño''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gemuño-panorama.jpg|170px|[[Хемуньо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хемуньо]]]]||17||152||{{coord|40.59306|4.78222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gemuño.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://gemuno.orgfree.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Хемуньо|publisher=''gemuno.orgfree.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123185344/http://gemuno.orgfree.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხილ-გარსია]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gil García''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Хиль-Гарсия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хиль-Гарсия]]]]||15||38||{{coord|40.29778|5.59417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gil García.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gilgarcia.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хиль-Гарсия|publisher=''gilgarcia.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130180010/https://www.gilgarcia.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხილბუენა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gilbuena''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gilbuena 14.jpg|170px|[[Хильбуэна]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хильбуэна]]]]||15||60||{{coord|40.41528|5.60528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gilbuena.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gilbuena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хильбуэна|publisher=''gilbuena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218073413/https://www.gilbuena.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხიმიალკონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gimialcón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gimialcon 03 by-dpc.jpg|170px|[[Химиялькон]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Химиялькон]]]]||19||75||{{coord|40.87750|5.12222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gimialcón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.gimialcon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Химиялькон|publisher=''gimialcon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20201116010421/https://www.gimialcon.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გოტარენდურა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gotarrendura''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gotarrendura 01 by-dpc.jpg|170px|[[Готаррендура]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gotarrendura.svg|80px|Герб муниципалитета [[Готаррендура]]]]||10||170||{{coord|40.82667|4.73917}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gotarrendura.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gotarrendura.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Готаррендура|publisher=''gotarrendura.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109104025/http://www.gotarrendura.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გრანდეს-ი-სან-მარტინი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Grandes y San Martín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Grandes-Iglesia de san Juan Bautista.jpg|170px|[[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||11,59||25||{{coord|40.75583|4.95556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Grandes y San Martín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.grandesysanmartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Грандес-и-Сан-Мартин|publisher=''grandesysanmartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204104551/https://www.grandesysanmartin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გისანდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Guisando''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:GUISANDO, Ávila. España-Spain.jpg|170px|[[Гисандо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Guisando (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гисандо]]]]||37,38||510||{{coord|40.22167|5.13972}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Guisando location map.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.guisando.net|title=Официальный сайт муниципалитета Гисандо|publisher=''guisando.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203213007/https://guisando.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გუტიერე-მუნიოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gutierre-Muñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Gutierre-Muñoz.jpg|170px|[[Гутьерре-Муньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gutierre-Muñoz (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гутьерре-Муньос]]]]||11||75||{{coord|40.98333|4.63861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gutierre-Muñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gutierremunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гутьерре-Муньос|publisher=''gutierremunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204072649/https://www.gutierremunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერნანსანჩო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hernansancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hernansancho 10 by-dpc.jpg|170px|[[Эрнансанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эрнансанчо]]]]||19,38||155||{{coord|40.85750|4.72944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Hernansancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hernansancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эрнансанчо|publisher=''hernansancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125054253/https://www.hernansancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერადონ-დე-პინარესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herradón de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Herradón de Pinares panorámica.jpg|170px|[[Эррадон-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррадон-де-Пинарес]]]]||48,4||419||{{coord|40.56333|4.55833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herradón de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.herradondepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррадон-де-Пинарес|publisher=''herradondepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2014-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140612003105/http://www.herradondepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერეროს-დე-სუსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herreros de Suso''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Herreros de Suso 5.jpg|170px|[[Эррерос-де-Сусо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Herreros de Suso (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррерос-де-Сусо]]]]||21,53||129||{{coord|40.80194|5.03833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herreros de Suso.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.herrerosdesuso.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррерос-де-Сусо|publisher=''herrerosdesuso.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022637/https://www.herrerosdesuso.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[იგერა-დე-ლას-დუენიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Higuera de las Dueñas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Higuera de las Dueñas.JPG|170px|[[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Higuera de las Dueñas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||35||260||{{coord|40.23972|4.60167}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Higuera de las Dueñas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.higueradelasduenas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Игера-де-лас-Дуэньяс|publisher=''higueradelasduenas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218074229/https://www.higueradelasduenas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ორკახო-დე-ლას-ტორესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Horcajo de las Torres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Horcajo de las Torres.JPG|170px|[[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Horcajo de las Torres.svg|80px|Герб муниципалитета [[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||47||496||{{coord|41.06500|5.09083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Horcajo de las Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.horcajodelastorres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Оркахо-де-лас-Торрес|publisher=''horcajodelastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210124131413/https://www.horcajodelastorres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოკასერო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyocasero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Hoyocasero.JPG|170px|[[Ойокасеро]]]]||[[ფაილი:Hoyocasero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойокасеро]]]]||52||281||{{coord|40.39889|4.97583}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Hoyocasero municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyocasero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойокасеро|publisher=''hoyocasero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128100105/https://www.hoyocasero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიორედონდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyorredondo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Ойорредондо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойорредондо]]]]||17,22||61||{{coord|40.46222|5.41000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyorredondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyorredondo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойорредондо|publisher=''hoyorredondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127072254/https://www.hoyorredondo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დე-მიგელ-მუნიოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos de Miguel Muñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz panorama.jpg|170px|[[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||12||27||{{coord|40.3922417|5.0671389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-де-Мигель-Муньос|publisher=''hoyosdemiguelmunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203004347/https://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დელ-კოლიადო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Collado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hoyos del Collado.JPG|170px|[[Ойос-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Кольядо]]]]||10||33||{{coord|40.35944|5.20111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Кольядо|publisher=''hoyosdelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124120711/https://www.hoyosdelcollado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დელ-ესპინო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Espino''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:P1070707hoyosdelespino.JPG|170px|[[Ойос-дель-Эспино]]]]||[[ფაილი:Escudo de Hoyos del Espino.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Эспино]]]]||52||368||{{coord|40.35667|5.17417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Espino.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdelespino.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Эспино|publisher=''hoyosdelespino.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216153229/http://www.hoyosdelespino.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ურტუმპასკუალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hurtumpascual''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Asunción de Nuestra Señora-Hurtumpascual.JPG|170px|[[Уртумпаскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Уртумпаскуаль]]]]||18,61||48||{{coord|40.69222|5.11250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Hurtumpascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hurtumpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уртумпаскуаль|publisher=''hurtumpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205093715/https://www.hurtumpascual.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხუნსიანა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Junciana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Junciana 11.jpg|170px|[[Хунсиана]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хунсиана]]]]||15||35||{{coord|40.41000|5.55778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Junciana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.junciana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хунсиана|publisher=''junciana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174140/https://www.junciana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Адрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Adrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Adrada (Ávila).JPG|170px|[[Ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Адрада]]]]||58||2539||{{coord|40.29917|4.63500}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:La Adrada municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.laadrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Адрада|publisher=''laadrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201074545/https://www.laadrada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Альдеуэла]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Aldehuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Aldehuela Avila.jpg|170px|[[Ла-Альдеуэла]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Aldehuela.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Альдеуэла]]]]||17||153||{{coord|40.41083|5.40917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldewela.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytolaaldehuela.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Альдеуэла|publisher=''aytolaaldehuela.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126172625/http://aytolaaldehuela.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Каррера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Carrera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente de La Carrera (Ávila).jpg|170px|[[Ла-Каррера]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Carrera.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Каррера]]]]||14||167||{{coord|40.34778|5.55472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Carrera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lacarrera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Каррера|publisher=''lacarrera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130075602/https://www.lacarrera.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Колилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Colilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Panoramica La Colilla.JPG|170px|[[Ла-Колилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de La colilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Колилья]]]]||11||335||{{coord|40.64611|4.76583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Colilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lacolilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Колилья|publisher=''lacolilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205083027/http://lacolilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Иха-де-Диос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Hija de Dios''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE LA HIJA DE DIOS.jpg|170px|[[Ла-Иха-де-Диос]]]]||[[ფაილი:Escudo La Hija de Dios.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Иха-де-Диос]]]]||12,5||75||{{coord|40.53139|4.96583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Hija de Dios.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lahijadedios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Иха-де-Диос|publisher=''lahijadedios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130232007/https://www.lahijadedios.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Оркахада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Horcajada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lahorcajada.jpg|170px|[[Ла-Оркахада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Horcajada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Оркахада]]]]||47||486||{{coord|40.43750|5.46667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Horcajada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lahorcajada.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Оркахада|publisher=''lahorcajada.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20080221143957/http://www.lahorcajada.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Серрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Serrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Serrada (cropped).JPG|170px|[[Ла-Серрада]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Серрада]]]]||7||118||{{coord|40.63139|4.79222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Serrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.laserrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Серрада|publisher=''laserrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202223929/https://www.laserrada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Torre''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Torre carretera.jpg|170px|[[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||58||230||{{coord|40.58917|4.96528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Torre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.latorre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Торре|publisher=''latorre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031200/https://www.latorre.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ланга (Авила)|Ланга]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Langa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Plaza de la Constitución en Langa (Ávila).JPG|170px|[[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||[[ფაილი:Escudo de Langa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||80,51||480||{{coord|41.00778|4.85944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Langa municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.langa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ланга|publisher=''langa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127193454/https://www.langa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лансаита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Lanzahíta''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lanzahíta.JPG|170px|[[Лансаита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lanzahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лансаита]]]]||33||811||{{coord|40.20389|4.93722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Lanzahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lanzahita.es|title=Официальный сайт муниципалитета Лансаита|publisher=''lanzahita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2013-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608000519/http://www.lanzahita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лас-Берланас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Berlanas, Las''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Nuestra señora de la Concepción. Las Berlanas (Ávila).JPG|170px|[[Лас-Берланас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Berlanas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Берланас]]]]||16||329||{{coord|40.80306|4.76056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Las Berlanas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lasberlanas.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Лас-Берланас|publisher=''lasberlanas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20111221021508/http://www.lasberlanas.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лас-Навас-дель-Маркес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Las Navas del Marqués''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Las Navas del Marqués.jpg|170px|[[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Navas del Marqués.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||9793||5146||{{coord|40.60389|4.32778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Las Navas del Marqués.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navasdelmarques.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Las Navas del Marqués|publisher=''navasdelmarques.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2006-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20060209055209/http://www.navasdelmarques.com/|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лос-Льянос-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Los Llanos de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Los llanos de Tormes.jpg|170px|[[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Los Llanos de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||17||60||{{coord|40.3281556|5.5001972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Los Llanos de Tormes municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.losllanosdetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лос-Льянос-де-Тормес|publisher=''losllanosdetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113452/https://www.losllanosdetormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Madrigal de las Altas Torres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres b.jpg|170px|[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Madrigal de las Altas Torres (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||106||1399||{{coord|41.08944|4.99889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.madrigaldelasaltastorres.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес|publisher=''madrigaldelasaltastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130111802/https://www.madrigaldelasaltastorres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Маэльо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Maello''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Maello 01 by-dpc.jpg|170px|[[Маэльо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Maello.svg|80px|Герб муниципалитета [[Маэльо]]]]||65||590||{{coord|40.81111|4.50889}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Maello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.maello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Маэльо|publisher=''maello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170825120435/http://www.maello.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мальпартида-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Malpartida de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Malpartida de Corneja 1.jpg|170px|[[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||19||96||{{coord|40.52111|5.35111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Malpartida de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.malpartidadecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мальпартида-де-Корнеха|publisher=''malpartidadecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133318/https://www.malpartidadecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мамблас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mamblas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mamblas2.jpg|170px|[[Мамблас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mamblas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мамблас]]]]||24||200||{{coord|41.01944|5.01111}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Mamblas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mamblas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мамблас|publisher=''mamblas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204010726/https://www.mamblas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мансера-де-Арриба]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mancera de Arriba''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mancera de arriba-casa.jpg|170px|[[Мансера-де-Арриба]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мансера-де-Арриба]]]]||17,59||69||{{coord|40.79111|5.14722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mancera de Arriba.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.manceradearriba.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мансера-де-Арриба|publisher=''manceradearriba.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113530/https://www.manceradearriba.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Манхабалаго]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ortigosa de Rioalmar.jpg|170px|[[Манхабалаго]]]]||[[ფაილი:Escudo de Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Манхабалаго]]]]||17||24||{{coord|40.66444|5.07611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Manjabálago.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.manjabalago.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Манхабалаго|publisher=''manjabalago.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20190913085304/http://www.manjabalago.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Марлин (Авила)|Марлин]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Marlín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Marlin 01 by-dpc.jpg|170px|[[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||6||32||{{coord|40.71139|4.82972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Marlín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.marlin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Марлин|publisher=''marlin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202022529/https://www.marlin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мартиерреро]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martiherrero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Martiherrero 3.jpg|170px|[[Мартиерреро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Martiherrero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартиерреро]]]]||22,79||314||{{coord|40.69500|4.80417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Martiherrero.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.martiherrero.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартиерреро|publisher=''martiherrero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127150417/https://www.martiherrero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мартинес (Авила)|Мартинес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martínez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Martínez 2.jpg|170px|[[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||18||113||{{coord|40.63083|5.34833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Martínez.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.martinez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартинес|publisher=''martinez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203044401/https://www.martinez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Медияна-де-Вольтойя]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mediana de Voltoya''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Tomás Apóstol, Mediana de Voltoya 01.jpg|170px|[[Медияна-де-Вольтойя]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mediana de Voltoya.svg|80px|Герб муниципалитета [[Медияна-де-Вольтойя]]]]||18,38||114||{{coord|40.70056|4.56389}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mediana de Voltoya.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.medianadevoltoya.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Медияна-де-Вольтойя|publisher=''medianadevoltoya.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201000455/http://medianadevoltoya.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мединилья (Авила)|Мединилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Medinilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Medinilla 21.jpg|170px|[[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||23||91||{{coord|40.43944|5.61750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Medinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.medinilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мединилья|publisher=''https://www.medinilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20210131031839/https://www.medinilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Менгамуньос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mengamuñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Mengamuñoz 2.jpg|170px|[[Менгамуньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mengamuñoz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Менгамуньос]]]]||11,75||61||{{coord|40.500|5.000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mengamuñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mengamunoz.es|title=Официальный сайт муниципалитета Менгамуньос|publisher=''mengamunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012657/https://www.mengamunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Месегар-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mesegar de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mesegar de Corneja-puerta verde.jpg|170px|[[Месегар-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mesegar de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Месегар-де-Корнеха]]]]||10||57||{{coord|40.50278|5.30167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Mesegar de Corneja.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mesegardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Месегар-де-Корнеха|publisher=''mesegardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203003536/https://www.mesegardecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Михарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mijares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mijares, Avila - 50104694648.jpg|170px|[[Михарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mijares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Михарес]]]]||46,32||694||{{coord|40.29750|4.83667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Mijares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mijares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Михарес|publisher=''mijares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125091522/http://www.mijares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мингоррия]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mingorría''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mingorria32.jpg|170px|[[Мингоррия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мингоррия]]]]||30||373||{{coord|40.75083|4.66528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mingorría.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mingorria.com|title=Официальный сайт муниципалитета Мингоррия|publisher=''mingorria.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2004-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20041202131743/http://www.mingorria.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Миронсильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mironcillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mironcillo Ávila.JPG|170px|[[Миронсильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Миронсильо]]]]||15||106||{{coord|40.55500|4.82556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mironcillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mironcillo.net|title=Официальный сайт муниципалитета Миронсильо|publisher=''mironcillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031073532/http://www.mironcillo.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mirueña de los Infanzones''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones-iglesia portada.jpg|170px|[[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mirueña de los Infanzones.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||31,21||94||{{coord|40.73750|5.09083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miruenadelosinfanzones.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мируэния-де-лос-Инфансонес|publisher=''miruenadelosinfanzones.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201114721/https://www.miruenadelosinfanzones.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Момбельтран]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mombeltrán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mombeltrán udsigt over dalen 4.JPG|170px|[[Момбельтран]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mombeltrán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Момбельтран]]]]||49||942||{{coord|40.26000|5.01778}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Mombeltrán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mombeltran.es|title=Официальный сайт муниципалитета Момбельтран|publisher=''mombeltran.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200402030330/https://www.mombeltran.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Монсалупе]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Monsalupe''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Monsalupe.jpg|170px|[[Монсалупе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Monsalupe (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монсалупе]]]]||17,5||62||{{coord|40.76861|4.78111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Monsalupe.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.monsalupe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Монсалупе|publisher=''monsalupe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125084957/https://www.monsalupe.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Моралеха-де-Матакабрас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Moraleja de Matacabras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de la Asunción de Nuestra Señora, Moraleja de Matacabras 02.jpg|170px|[[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Moraleja de Matacabras (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||15||49||{{coord|41.10722|4.95750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Moraleja de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moralejadematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Моралеха-де-Матакабрас|publisher=''moralejadematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232242/https://www.moralejadematacabras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньяна]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñana.jpg|170px|[[Муньяна]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñana.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньяна]]]]||33,61||371||{{coord|40.59056|5.01500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньяна|publisher=''munana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127115318/https://www.munana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньико]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñico''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Muñico.JPG|170px|[[Муньико]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñico.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньико]]]]||13,28||86||{{coord|40.70472|5.02667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñico.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munico.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньико|publisher=''munico.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064529/https://www.munico.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньогалиндо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogalindo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñogalindo-cruceros 1.jpg|170px|[[Муньогалиндо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñogalindo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогалиндо]]]]||18||326||{{coord|40.60250|4.89500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogalindo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогалиндо|publisher=''ayuntamientodemunogalindo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205074856/https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньогранде]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogrande''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Andrés Apóstol, Muñogrande 04.jpg|170px|[[Муньогранде]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогранде]]]]||16||70||{{coord|40.82111|4.92194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogrande.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munogrande.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогранде|publisher=''munogrande.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130193236/https://www.munogrande.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньомер-дель-Пеко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñomer del Peco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Муньомер-дель-Пеко]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñomer del Peco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньомер-дель-Пеко]]]]||10||109||{{coord|40.85861|4.88028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñomer del Peco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munomerdelpeco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньомер-дель-Пеко|publisher=''munomerdelpeco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011115/https://www.munomerdelpeco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньопепе]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñopepe''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñopepe (cropped).JPG|170px|[[Муньопепе]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньопепе]]]]||6||101||{{coord|40.63556|4.81806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñopepe.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munopepe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньопепе|publisher=''munopepe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201085314/https://www.munopepe.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньосанчо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:MuñoSancho.jpg|170px|[[Муньосанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньосанчо]]]]||19,72||91||{{coord|40.92194|5.03583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньосанчо|publisher=''munosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113809/https://www.munosancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньотельо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñotello''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñotello vista desde pandero mozas.jpg|170px|[[Муньотельо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньотельо]]]]||20||58||{{coord|40.54306|5.04083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñotello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munotello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньотельо|publisher=''munotello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130181611/https://www.munotello.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррильос-дель-Аламо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Álamo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Álamo.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Аламо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narrillos del Álamo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Аламо]]]]||29,35||72||{{coord|40.56694|5.46694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Narrillos del Álamo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrillosdelalamo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Аламо|publisher=''narrillosdelalamo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027113149/https://www.narrillosdelalamo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррильос-дель-Ребольяр]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Rebollar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Rebollar-casa.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||17,41||43||{{coord|40.66444|4.96472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narrillos del Rebollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrillosdelrebollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Ребольяр|publisher=''narrillosdelrebollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrillosdelrebollar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-де-Сальдуэния]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros de Saldueña''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narros de Saldueña castillo.jpg|170px|[[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narros de Saldueña.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||9||106||{{coord|40.87528|4.86944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros de Saldueña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdesalduena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-де-Сальдуэния|publisher=''narrosdesalduena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201172507/https://www.narrosdesalduena.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-дель-Кастильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Castillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Narros del Castillo - panoramio.jpg|170px|[[Наррос-дель-Кастильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Кастильо]]]]||33,61||151||{{coord|40.85861|5.05861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros del Castillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdelcastillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Кастильо|publisher=''narrosdelcastillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrosdelcastillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-дель-Пуэрто]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Puerto''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:DehesaNarros.JPG|170px|[[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||[[ფაილი:Escudo NarrosDelPuerto.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||10,37||23||{{coord|40.54167|4.99194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narros del Puerto.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdelpuerto.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Пуэрто|publisher=''narrosdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123192642/https://www.narrosdelpuerto.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нава-де-Аревало]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava de Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalillo 04 by-dpc.jpg|170px|[[Нава-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-де-Аревало]]]]||58,26||718||{{coord|40.97833|4.77583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Nava de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navadearevalo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-де-Аревало|publisher=''navadearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121170752/https://www.navadearevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нава-дель-Барко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava del Barco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Nava del Barco.jpg|170px|[[Нава-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-дель-Барко]]]]||29,37||79||{{coord|40.29250|5.54028}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Nava del Barco.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navadelbarco.com|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-дель-Барко|publisher=''navadelbarco.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126084803/http://www.navadelbarco.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навасепедилья-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navacepedilla de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Plaza mayor de Navacepedilla del Corneja.jpg|170px|[[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navacepedilla de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||29||94||{{coord|40.48583|5.18444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navacepedilla de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navacepedilladecorneja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навасепедилья-де-Корнеха|publisher=''navacepedilladecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127133646/https://www.navacepedilladecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навадихос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navadijos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:NAVADIJOS.jpg|170px|[[Навадихос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navadijos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навадихос]]]]||20||31||{{coord|40.42583|5.08361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navadijos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.navadijos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навадихос|publisher=''navadijos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205123352/https://www.navadijos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наваэскурияль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaescurial''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Наваэскурияль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваэскурияль]]]]||35||45||{{coord|40.47194|5.27778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navaescurial.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaescurial.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваэскурияль|publisher=''navaescurial.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203095003/https://www.navaescurial.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наваондилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navahondilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista general de Navahondilla.JPG|170px|[[Наваондилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navahondilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваондилья]]]]||22,07||321||{{coord|40.32528|4.49444}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Navahondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navahondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваондилья|publisher=''navahondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129171541/https://www.navahondilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалакрус]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalacruz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navalacruz carnicería.jpg|170px|[[Навалакрус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalacruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалакрус]]]]||50||226||{{coord|40.44028|4.93250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalacruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalacruz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалакрус|publisher=''navalacruz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129013130/https://www.navalacruz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальмораль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalmoral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vistas1.jpg|170px|[[Навальмораль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalmoral de la Sierra (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальмораль]]]]||43,35||338||{{coord|40.45972|4.76861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalmoral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalmoraldelasierra.com|title=Официальный сайт муниципалитета Навальмораль|publisher=''navalmoraldelasierra.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310005633/http://navalmoraldelasierra.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалонгилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalonguilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fplazuela.jpg|170px|[[Навалонгилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалонгилья]]]]||90||216||{{coord|40.27833|5.50194}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalonguilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.navalonguilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалонгилья|publisher=''navalonguilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024094841/https://www.navalonguilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалоса]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalosa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navalosa nevada.jpeg|170px|[[Навалоса]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalosa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалоса]]]]||30||300||{{coord|40.40139|4.93139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалоса|publisher=''navalosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174753/https://www.navalosa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальпераль-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Estación de Navalperal.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Pinares ( Avila).jpg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||49||757||{{coord|40.59444|4.41083}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalperal de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalperal.com|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Пинарес|publisher=''navalperal.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123026/https://navalperal.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальпераль-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Navalperal de Tormes.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Тормес]]]]||61||81||{{coord|40.35278|5.30056}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalperal de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalperaldetormes.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Тормес|publisher=''navalperaldetormes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200518232551/http://www.navalperaldetormes.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалуэнга]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaluenga''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navaluenga 01 by-dpc.jpg|170px|[[Навалуэнга]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалуэнга]]]]||73,70||2018||{{coord|40.41111|4.70778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navaluenga.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaluenga.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навалуэнга|publisher=''navaluenga.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2015-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150825230456/http://www.navaluenga.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навакесера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaquesera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista área de Navaquesera.jpg|170px|[[Навакесера]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навакесера]]]]||9,16||16||{{coord|40.42500|4.90861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navacasquera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaquesera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навакесера|publisher=''navaquesera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085402/https://www.navaquesera.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварредонда-де-Гредос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredonda de Gredos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.JPG|170px|[[Наварредонда-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarredonda de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредонда-де-Гредос]]]]||79||430||{{coord|40.36250|5.13361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://navarredondadegredos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредонда-де-Гредос|publisher='' https://navarredondadegredos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002624/http://navarredondadegredos.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварредондилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredondilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navarredondilla (cropped).jpg|170px|[[Наварредондилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредондилья]]]]||20,27||177||{{coord|40.45361|4.82139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarredondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navarredondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредондилья|publisher=''navarredondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203202848/https://www.navarredondilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварревиска]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarrevisca''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Navarrevisca.jpg|170px|[[Наварревиска]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarrevisca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварревиска]]]]||40||256||{{coord|40.36417|4.89500}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarrevisca.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navarrevisca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварревиска|publisher=''navarrevisca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002104/http://www.navarrevisca.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наватальгордо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatalgordo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navatalgordo 8.jpg|170px|[[Наватальгордо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatalgordo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватальгордо]]]]||20||231||{{coord|40.41000|4.87222}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navatalgordo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navatalgordo.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватальгордо|publisher=''navatalgordo.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203222426/https://navatalgordo.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наватехарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatejares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La quinta del chocolatero (Navatejares, Ávila).jpg|170px|[[Наватехарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatejares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватехарес]]]]||11||51||{{coord|40.33556|5.53083}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navatejares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navatejares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватехарес|publisher=''navatejares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127230900/https://www.navatejares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нейла-де-Сан-Мигель]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Neila de San Miguel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Torre de la Iglesia (Neila de San Miguel).jpg|170px|[[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Neila de San Miguel (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||8||67||{{coord|40.42194|5.59722}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Neila de San Miguel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.neiladesanmiguel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Нейла-де-Сан-Мигель|publisher=''neiladesanmiguel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130044649/https://www.neiladesanmiguel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ниарра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Niharra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Niharra 01 by smart-drone.es.JPG|170px|[[Ниарра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Niharra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ниарра]]]]||11||202||{{coord|40.58944|4.83972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Niharra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://niharra.iespana.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ниарра|publisher=''niharra.iespana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-04-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20100403230509/http://niharra.iespana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Охос-Альбос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ojos-Albos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ojos-Albos.JPG|170px|[[Охос-Альбос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Охос-Альбос]]]]||43||76||{{coord|40.70667|4.51639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ojos-Albos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoojosalbos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Охос-Альбос|publisher=''aytoojosalbos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140241/http://www.aytoojosalbos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Орбита (Авила)|Орбита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Orbita''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Orbita.jpg|170px|[[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||14||69||{{coord|40.99861|4.64750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Orbita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.orbita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Орбита|publisher=''orbita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026042514/https://www.orbita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Падьернос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Padiernos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Padiernos.jpeg|170px|[[Падьернос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Padiernos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Падьернос]]]]||37||273||{{coord|40.62167|4.84556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Padiernos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.padiernos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Падьернос|publisher=''padiernos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20110109094447/http://padiernos.net/|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пахарес-де-Адаха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pajares de Adaja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Pajares de Adaja.jpg|170px|[[Пахарес-де-Адаха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pajares de Adaja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пахарес-де-Адаха]]]]||23||138||{{coord|40.92361|4.64056}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pajares de Adaja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pajaresdeadaja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пахарес-де-Адаха|publisher=''pajaresdeadaja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123163742/https://www.pajaresdeadaja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Паласиос-де-Года]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Palacios de Goda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Palacios de Goda 09 by-dpc.jpg|170px|[[Паласиос-де-Года]]]]||[[ფაილი:Escudo de Palacios de Goda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Паласиос-де-Года]]]]||53||389||{{coord|41.11722|4.78417}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Palacios de Goda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.palaciosdegoda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Паласиос-де-Года|publisher=''palaciosdegoda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085938/https://www.palaciosdegoda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Папатриго]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Papatrigo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Папатриго]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Папатриго]]]]||21||227||{{coord|40.86722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Papatrigo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.papatrigo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Папатриго|publisher=''papatrigo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125021950/https://www.papatrigo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Паскуалькобо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pascualcobo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pascualcobo Nevado.jpg|170px|[[Паскуалькобо]]]]||[[ფაილი:Escudo pascualcobo.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Паскуалькобо]]]]||16||43||{{coord|40.65694|5.27694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Pascualcobo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pascualcobo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Паскуалькобо|publisher=''pascualcobo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202055420/https://www.pascualcobo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Педро-Бернардо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro Bernardo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pedro Bernardo (Ávila, Castilla y León).jpg|170px|[[Педро-Бернардо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Bernardo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Бернардо]]]]||69||787||{{coord|40.24278|4.91472}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Pedro Bernardo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pedrobernardo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Бернардо|publisher=''pedrobernardo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304073811/http://www.pedrobernardo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Педро-Родригес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro-Rodríguez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia San Pedro Apostol, Pedro Rodríguez.JPG|170px|[[Педро-Родригес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Rodriguez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Родригес]]]]||14||133||{{coord|40.93694|4.78500}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pedro-Rodríguez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pedrorodriguez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Родригес|publisher=''pedrorodriguez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126131626/https://www.pedrorodriguez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пегеринос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peguerinos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Peguerinos.JPG|170px|[[Пегеринос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Peguerinos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пегеринос]]]]||87||275||{{coord|40.62722|4.23278}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Peguerinos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.peguerinos.net|title=Официальный сайт муниципалитета Пегеринос|publisher=''peguerinos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918042836/http://peguerinos.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пеньяльба-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peñalba de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Penhalba0509.jpg|170px|[[Пеньяльба-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пеньяльба-де-Авила]]]]||24||105||{{coord|40.77194|4.74611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Peñalba de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.penalbadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пеньяльба-де-Авила|publisher=''penalbadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124083015/https://www.penalbadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пьедраита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedrahíta''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Piedrahitacuesta.jpg|170px|[[Пьедраита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedrahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедраита]]]]||28||1802||{{coord|40.46361|5.32750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Piedrahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytopiedrahita.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедраита|publisher=''aytopiedrahita.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128154332/https://www.aytopiedrahita.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пьедралавес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedralaves''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Piedralavs Municipio.jpg|170px|[[Пьедралавес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedralaves (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедралавес]]]]||55,25||2070||{{coord|40.31722|4.69806}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Piedralaves.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.piedralaves.info|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедралавес|publisher=''piedralaves.info''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203135411/http://piedralaves.info/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Поведа]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poveda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Poveda-panorama.JPG|170px|[[Поведа]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Поведа]]]]||6||39||{{coord|40.56694|5.07972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Poveda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.poveda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Поведа|publisher=''poveda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130014612/https://www.poveda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пойялес-дель-Ойо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poyales del Hoyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Poyales del Hoyo.JPG|170px|[[Пойялес-дель-Ойо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пойялес-дель-Ойо]]]]||3,38||458||{{coord|40.17167|5.15694}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Poyales del Hoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.poyalesdelhoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пойялес-дель-Ойо|publisher=''poyalesdelhoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205062253/https://www.poyalesdelhoyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Посанко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pozanco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista. Pozanco.JPG|170px|[[Посанко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Посанко]]]]||11||53||{{coord|40.80139|4.66722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pozanco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pozanco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Посанко|publisher=''pozanco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122022215/https://www.pozanco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Прадосегар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pradosegar, barrio de arriba''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Barrio de Arriba-Pradosegar.JPG|170px|[[Прадосегар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Прадосегар]]]]||11,29||109||{{coord|40.55083|5.07111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pradosegar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pradosegar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Прадосегар|publisher=''pradosegar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127052057/https://www.pradosegar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Puerto Castilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santiago de Aravalle, fuente e iglesia.jpg|170px|[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||43,28||107||{{coord|40.28944|5.62972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Puerto Castilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.puertocastilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пуэрто-Кастилья|publisher=''puertocastilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029194459/http://puertocastilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Расуэрос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rasueros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente en Rasueros.jpg|170px|[[Расуэрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Расуэрос]]]]||40||174||{{coord|41.02306|5.07444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rasueros.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rasueros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Расуэрос|publisher=''rasueros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201028044730/https://www.rasueros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Риокабадо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riocabado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Риокабадо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riocabado.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риокабадо]]]]||19||137||{{coord|40.83000|4.80306}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riocabado.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.riocabado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Риокабадо|publisher=''riocabado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124004046/https://www.riocabado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Риофрио]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riofrío''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sierra de Guadarrama Ávila.JPG|170px|[[Риофрио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riofrio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риофрио]]]]||65||203||{{coord|40.54722|4.77722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riofrío.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.riofrio.es|title=Официальный сайт муниципалитета Риофрио|publisher=''riofrio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202100251/https://www.riofrio.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ривилья-де-Барахас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rivilla de Barajas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Rivilla de Barajas 01 by-dpc.jpg|170px|[[Ривилья-де-Барахас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ривилья-де-Барахас]]]]||24,38||67||{{coord|40.90194|4.98806}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rivilla de Barajas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rivilladebarajas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ривилья-де-Барахас|publisher=''rivilladebarajas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034459/http://www.rivilladebarajas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Салобраль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salobral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Salobral (cropped).JPG|170px|[[Салобраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Салобраль]]]]||8||112||{{coord|40.61167|4.81111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Salobral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.salobral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Салобраль|publisher=''salobral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204143505/https://www.salobral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сальвадиос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salvadiós''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Salvadios 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сальвадиос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сальвадиос]]]]||20,38||69||{{coord|40.87694|5.09639}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Salvadiós.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.salvadios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сальвадиос|publisher=''salvadios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130010334/https://www.salvadios.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Béjar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||16,49||39||{{coord|40.40806|5.66306}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Béjar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedebejar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Бехар|publisher=''sanbartolomedebejar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202090002/https://www.sanbartolomedebejar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja 20.jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||7||44||{{coord|40.49278|5.38528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Корнеха|publisher=''sanbartolomedecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125051633/https://www.sanbartolomedecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares (Ávila).jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Bartolomé de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||74,49||534||{{coord|40.54250|4.54250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Пинарес|publisher=''sanbartolomedepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120102/https://www.sanbartolomedepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de los Patos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lospatos11.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban de los Patos (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||10||23||{{coord|40.74583|4.62500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Esteban de los Patos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandelospatos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-лос-Патос|publisher=''sanestebandelospatos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201112610/https://www.sanestebandelospatos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel, torre.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||13||40||{{coord|41.09306|4.90083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-Сапардьель|publisher=''sanestebandezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064514/https://www.sanestebandezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de San Esteban del Valle.JPG|170px|[[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||37||718||{{coord|40.27528|4.98000}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:San Esteban del Valle municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-дель-Валье|publisher=''sanestebandelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823174546/https://www.sanestebandelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San García de Ingelmos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San García de Ingelmos- San Fabián y San Sebastián.jpg|170px|[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||38||75||{{coord|40.76972|5.11639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San García de Ingelmos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sangarciadeingelmos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Гарсия-де-Инхельмос|publisher=''sangarciadeingelmos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120103/https://www.sangarciadeingelmos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-Гредос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de Gredos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Molino en San Juan de Gredos.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||96||247||{{coord|40.35611|5.24222}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Juan de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandegredos.com|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-Гредос|publisher=''sanjuandegredos.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823171129/http://www.sanjuandegredos.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Encinilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan de la Encinilla Ermita del Cristo 2.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||17,38||80||{{coord|40.83000|4.83833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan de la Encinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья|publisher=''san-juan-de-la-encinilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2012-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20120531134503/http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Nava''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de San Juan de la Nava.JPG|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de la Nava (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||60,78||459||{{coord|40.47917|4.68194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan de la Nava.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelanava.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Нава|publisher=''sanjuandelanava.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305003847/http://www.sanjuandelanava.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Molinillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan del Molinillo-iglesia 1.jpg|170px|[[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||35,79||196||{{coord|40.46167|4.82861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan del Molinillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelmolinillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Молинильо|publisher=''sanjuandelmolinillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201170510/https://www.sanjuandelmolinillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Olmo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan del Olmo- Iglesia parroquial.JPG|170px|[[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||31||90||{{coord|40.65278|5.04972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan del Olmo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelolmo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Ольмо|publisher=''sanjuandelolmo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129093628/https://www.sanjuandelolmo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Lorenzo de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ermita de la Inmaculada.jpg|170px|[[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Lorenzo de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||14,5||27||{{coord|40.37028|5.48806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Lorenzo de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanlorenzodetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Лоренсо-де-Тормес|publisher=''sanlorenzodetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202114931/https://www.sanlorenzodetormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín de la Vega del Alberche''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.jpg|170px|[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||50,48||166||{{coord|40.43111|5.15667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче|publisher=''sanmartindelavegadelalberche.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201212846/https://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín del Pimpollar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE NAVALSAUZ.jpg|170px|[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||45,64||186||{{coord|40.3687278|5.0540500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín del Pimpollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmartindelpimpollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-дель-Пимпольяр|publisher=''sanmartindelpimpollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203140613/https://www.sanmartindelpimpollar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мигель-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Corneja. Cruz.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Miguel de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||7||53||{{coord|40.48667|5.28750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Miguel de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmigueldecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Корнеха|publisher=''sanmigueldecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140315/http://www.sanmigueldecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Serrezuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela-iglesia.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||34,75||115||{{coord|40.67028|5.28750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmigueldeserrezuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Серресуэла|publisher=''sanmigueldeserrezuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202193012/https://www.sanmigueldeserrezuela.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Паскуаль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pascual''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pascual (Ávila).JPG|170px|[[Сан-Паскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Паскуаль]]]]||18,61||39||{{coord|40.88222|4.75611}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Pascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Паскуаль|publisher=''sanpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201111059/https://www.sanpascual.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Педро-дель-Арройо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pedro del Arroyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sanpedro01.jpg|170px|[[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Escudo San Pedro del Arroyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||18,55||422||{{coord|40.80222|4.87083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Pedro del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanpedrodelarroyo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Педро-дель-Арройо|publisher=''sanpedrodelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022060748/https://www.sanpedrodelarroyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Висенте-де-Аревало]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Vicente de Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Vicente de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||16||170||{{coord|40.96778|4.80000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Vicente de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanvicentedearevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Висенте-де-Аревало|publisher=''sanvicentedearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200723182328/http://www.sanvicentedearevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санчидриян]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchidrián''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Sanchidrián.JPG|170px|[[Санчидриян]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchidrián.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчидриян]]]]||26||714||{{coord|40.89194|4.58139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sanchidrián municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanchidrian.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчидриян|publisher=''sanchidrian.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203142934/https://www.sanchidrian.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санчорреха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchorreja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sanchorreja-casa 2.jpg|170px|[[Санчорреха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchorreja (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчорреха]]]]||35||83||{{coord|40.66472|4.91528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sanchorreja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanchorreja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчорреха|publisher=''sanchorreja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125222939/https://www.sanchorreja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Крус-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz de Pinares.JPG|170px|[[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo Santa Cruz de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||41||148||{{coord|40.54194|4.57944}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Localizacion Santa Cruz de Pinares.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santacruzdepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-де-Пинарес|publisher=''santacruzdepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124122433/https://www.santacruzdepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Крус-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.JPG|170px|[[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||15,15||332||{{coord|40.25083|5.00389}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santacruzdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-дель-Валье|publisher=''santacruzdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519075913/https://www.santacruzdelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María de los Caballeros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SantaMaríaDeLosCaballeros storks.jpg|170px|[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María de los Caballeros.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||22||63||{{coord|40.38889|5.45167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadeloscaballeros.com|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-де-лос-Кабальерос|publisher=''santamariadeloscaballeros.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022185135/http://santamariadeloscaballeros.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Арройо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Arroyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa María del Arroyo.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||11||105||{{coord|40.60028|4.92222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelarroyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Арройо|publisher=''santamariadelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130015304/https://www.santamariadelarroyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Berrocal''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa María del Berrocal 32.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Berrocal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||28,34||388||{{coord|40.50944|5.40639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María del Berrocal.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelberrocal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Беррокаль|publisher=''santamariadelberrocal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20100630205156/http://www.santamariadelberrocal.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Кубильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Cubillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:20070824aldeavieja.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Maria del Cubillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||65||303||{{coord|40.71778|4.46167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Cubillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelcubillo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Кубильо|publisher=''santamariadelcubillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126011513/https://www.santamariadelcubillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Тьетар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Tiétar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Santa María del Tiétar.JPG|170px|[[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Tiétar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||12||447||{{coord|40.30417|4.55417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Santa María del Tiétar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadeltietar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Тьетар|publisher=''santamariadeltietar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203013813/http://santamariadeltietar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сантияго-дель-Кольядо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Collado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santiago del Collado 8.jpg|170px|[[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||43||170||{{coord|40.43361|5.35639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santiagodelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Кольядо|publisher=''santiagodelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204180344/https://www.santiagodelcollado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сантияго-дель-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сантияго-дель-Тормес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Тормес]]]]||68,45||114||{{coord|40.34556|5.38000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santiagodeltormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Тормес|publisher=''santiagodeltormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129164824/https://www.santiagodeltormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Domingo de las Posadas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de las Posadas.jpg|170px|[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||13||69||{{coord|40.81222|4.63361}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Domingo de las Posadas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santodomingodelasposadas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Доминго-де-лас-Посадас|publisher=''santodomingodelasposadas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127022823/https://www.santodomingodelasposadas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санто-Томе-де-Сабаркос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Tomé de Zabarcos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SANTOTOME 20090316 01.JPG|170px|[[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santo Tomé de Zabarcos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||8||67||{{coord|40.78611|4.91000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Tomé de Zabarcos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santotomedezabarcos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Томе-де-Сабаркос|publisher=''santotomedezabarcos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123161005/https://www.santotomedezabarcos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Серранильос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Serranillos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Serranillos.jpg|170px|[[Серранильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Serranillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Серранильос]]]]||20,74||243||{{coord|40.33583|4.91167}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Serranillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.serranillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Серранильос|publisher=''serranillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202120643/https://www.serranillos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сихерес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sigeres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sigeres.jpg|170px|[[Сихерес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сихерес]]]]||13,7||45||{{coord|40.79944|4.93250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sigeres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sigeres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сихерес|publisher=''sigeres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202150049/https://www.sigeres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Синлабахос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sinlabajos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pelayo II.jpg|170px|[[Синлабахос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sinlabajos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Синлабахос]]]]||20||143||{{coord|41.07722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sinlabajos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sinlabajos.es|title=Официальный сайт муниципалитета Синлабахос|publisher=''sinlabajos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823214531/http://www.sinlabajos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солана-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SOLANA DE AVILA.(Avila).jpg|170px|[[Солана-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Авила]]]]||68||110||{{coord|40.31472|5.61583}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Solana de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solanadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Авила|publisher=''solanadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202123830/https://www.solanadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солана-де-Риоальмар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Rioalmar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cupae y verraco Solana de Rioalmar.jpg|170px|[[Солана-де-Риоальмар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solana de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Риоальмар]]]]||37||151||{{coord|40.73722|5.01056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solana de Rioalmar.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solanaderioalmar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Риоальмар|publisher=''solanaderioalmar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125095631/https://www.solanaderioalmar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солосанчо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Solosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Солосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solosancho.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солосанчо]]]]||54,4||820||{{coord|40.55361|4.90611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solosancho.com|title=Официальный сайт муниципалитета Солосанчо|publisher=''solosancho.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823225258/http://www.solosancho.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сотальво]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotalbo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sotalbo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сотальво]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotalbo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотальво]]]]||90||232||{{coord|40.55306|4.87167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sotalbo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sotalbo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сотальво|publisher=''sotalbo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112411/https://www.sotalbo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сотильо-де-ла-Адрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotillo de la Adrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Sotillo de la Adrada.JPG|170px|[[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotillo de la Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||43,96||4653||{{coord|40.28306|4.58306}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Sotillo de la Adrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sotillo.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Сотильо-де-ла-Адрада|publisher=''sotillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101035313/https://www.sotillo.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тиньосильос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tiñosillos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tiñosillos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Тиньосильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tiñosillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тиньосильос]]]]||27,25||775||{{coord|40.93417|4.72750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Tiñosillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tinosillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тиньосильос|publisher=''tinosillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023030834/https://www.tinosillos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тольбаньос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tolbaños''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:070408tolbanhos.jpg|170px|[[Тольбаньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tolbaños.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тольбаньос]]]]||52||78||{{coord|40.75111|4.58139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tolbaños.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tolbanos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тольбаньос|publisher=''tolbanos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204052049/https://www.tolbanos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тормельяс]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tormellas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tormellas 4.jpg|170px|[[Тормельяс]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тормельяс]]]]||9||37||{{coord|40.30417|5.51167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tormellas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tormellas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тормельяс|publisher=''tormellas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129020339/https://www.tormellas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Торнадисос-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tornadizos de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.jpg|170px|[[Торнадисос-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tornadizos de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Торнадисос-де-Авила]]]]||95,47||418||{{coord|40.62611|4.61528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Торнадисос-де-Авила|publisher=''ayuntamientodetornadizosdeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203192901/http://ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тортолес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tórtoles''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tórtoles.jpg|170px|[[Тортолес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тортолес]]]]||20,78||46||{{coord|40.56083|5.26167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tórtoles.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|title=Официальный сайт муниципалитета Тортолес|publisher=''wikidata.org/wiki/Q1606741''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414132109/https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Умбриас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Umbrías''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ávila (provincia) 1976 05.jpg|170px|[[Умбриас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Умбриас]]]]||12||96||{{coord|40.31306|5.57806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Umbrías.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.umbrias.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Умбриас|publisher=''umbrias.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205021537/https://www.umbrias.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вадильо-де-ла-Сьерра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vadillo de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vadillo de la Sierra II.jpg|170px|[[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||42||54||{{coord|40.60639|5.12472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Vadillo de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vadillodelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вадильо-де-ла-Сьерра|publisher=''vadillodelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202034804/https://www.vadillodelasierra.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вальдекаса]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Valdecasa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Valdecasa (cropped).JPG|170px|[[Вальдекаса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вальдекаса]]]]||21,76||59||{{coord|40.65778|5.03500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Valdecasa.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.valdecasa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вальдекаса|publisher=''valdecasa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126160324/https://www.valdecasa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вега-де-Санта-Мария]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vega de Santa María''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vega de Santa Maria 01 by-dpc.JPG|170px|[[Вега-де-Санта-Мария]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vega de Santa María.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вега-де-Санта-Мария]]]]||18||77||{{coord|40.83583|4.64194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vega de Santa María.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vegadesantamaria.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вега-де-Санта-Мария|publisher=''vegadesantamaria.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182350/https://www.vegadesantamaria.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Велайос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Velayos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Velayos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Велайос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Velayos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Велайос]]]]||20||214||{{coord|40.8397806|4.6216056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Velayos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.velayos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Велайос|publisher=''velayos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202184848/https://www.velayos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяфлор]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villaflor''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Villaflor4.jpg|170px|[[Вильяфлор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villaflor.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфлор]]]]||18||111||{{coord|40.75833|4.87417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villaflor.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villaflor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфлор|publisher=''villaflor.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112836/https://www.villaflor.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villafranca de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VILLAFRANCA 10.jpg|170px|[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villafranca de la sierra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||39||129||{{coord|40.49861|5.23139}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villafranca de la Sierra.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villafrancadelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфранка-де-ла-Сьерра|publisher=''villafrancadelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124060518/https://www.villafrancadelasierra.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Villanueva de Ávila.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Авила]]]]||21||217||{{coord|40.37972|4.82194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Villanueva de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Авила|publisher=''villanuevadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182917/https://www.villanuevadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-де-Гомес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Gómez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sta M la Mayor, Villanueva de Gómez, restos.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Gómez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||21||115||{{coord|40.88389|4.71528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva de Gómez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadegomez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Гомес|publisher=''villanuevadegomez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218221458/https://www.villanuevadegomez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-дель-Асераль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Aceral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VillanuevaDelAceral.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||17,57||109||{{coord|41.04139|4.85222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva del Aceral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadelaceral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Асераль|publisher=''villanuevadelaceral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203160109/https://www.villanuevadelaceral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-дель-Кампильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Campillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VERRACO DE VILLANUEVA DEL CAMPILLO 2.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||46||101||{{coord|40.57833|5.18000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villanueva del Campillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadelcampillo.es/?|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Кампильо|publisher=''villanuevadelcampillo.es/?''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124055639/https://www.villanuevadelcampillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяр-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villar de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia villar corneja2.jpg|170px|[[Вильяр-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяр-де-Корнеха]]]]||7||35||{{coord|40.47528|5.42917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villar de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяр-де-Корнеха|publisher=''villardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011541/https://www.villardecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильярехо-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villarejo del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Villarejo del Valle.jpg|170px|[[Вильярехо-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villarejo del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильярехо-дель-Валье]]]]||41,6||328||{{coord|40.28583|4.99750}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Villarejo del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villarejodelvalle.com|title=Официальный сайт муниципалитета Вильярехо-дель-Валье|publisher=''villarejodelvalle.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123241/http://www.villarejodelvalle.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяторо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villatoro''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VILLATORO 2.jpg|170px|[[Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villatoro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяторо]]]]||56||157||{{coord|40.55611|5.11111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villatoro.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villatoro.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяторо|publisher=''villatoro.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201208011919/https://www.villatoro.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Виньегра-де-Морания]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Viñegra de Moraña''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de Guzmán, Viñegra de Moraña 02.jpg|170px|[[Виньегра-де-Морания]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Виньегра-де-Морания]]]]||10||53||{{coord|40.84917|4.92222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Viñegra de Moraña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vinegrademorana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Виньегра-де-Морания|publisher=''vinegrademorana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204084035/https://www.vinegrademorana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вита (Авила)|Вита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vita''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vita.jpg|170px|[[Вита (Авила)|Вита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вита (Авила)|Вита]]]]||16,75||83||{{coord|40.81194|5.00472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вита|publisher=''vita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133042/https://www.vita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Cañada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Zapardiel 5 (2011) - panoramio.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||[[ფაილი:Coat of arms of Zapardiel de la Cañada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||40||91||{{coord|40.60583|5.34000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Cañada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.zapardieldelacanada.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Каньяда|publisher=''zapardieldelacanada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129073056/https://www.zapardieldelacanada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сапардьель-де-ла-Рибера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Ribera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||43||107||{{coord|40.35556|5.32861}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.zapardieldelaribera.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Рибера|publisher=''zapardieldelaribera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}&lt;/ref&gt;
|}

==რუკა==
{{პოზრუკა+|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|width=1100|float=center|caption=ავილის პროვინციის მუნიციპალიტეტები|places=
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ადანერო|1]]|lat=40.94583||long=-4.60667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альборнос|2]]|lat=40.83861||long=-4.88139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альдеануэва-де-Санта-Крус|3]]|lat=40.38167||long=-5.41944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альдеасека|4]]|lat=41.04944||long=-4.81750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Амавида|5]]|lat=40.57333||long=-5.06667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аренас-де-Сан-Педро|6]]|lat=40.20889||long=-5.09111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аревалильо|7]]|lat=40.58722||long=-5.37444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аревало|8]]|lat=41.06667||long=-4.71667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авейнте|9]]|lat=40.78222||long=-4.83750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авельянеда (Авила)|10]]|lat=40.38861||long=-5.38806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авила|11]]|lat=40.6543472||long=-4.6962222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Барроман|12]]|lat=41.06500||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беседас|13]]|lat=40.40500||long=-5.63472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беседильяс|14]]|lat=40.53722||long=-5.32500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Берсияль-де-Сапардьель|15]]|lat=41.04639||long=-4.96917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бернуй-Сапардьель|16]]|lat=40.97611||long=-4.94389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беррокалехо-де-Арагона|17]]|lat=40.69417||long=-4.59694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласкомильян|18]]|lat=40.80139||long=-5.08861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласконуньо-де-Матакабрас|19]]|lat=41.12333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласкосанчо|20]]|lat=40.87778||long=-4.63583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Боойо|21]]|lat=40.31500||long=-5.44111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бонилья-де-ла-Сьерра|22]]|lat=40.52889||long=-5.26417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Брабос|23]]|lat=40.77833||long=-4.93778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Буларрос|24]]|lat=40.74556||long=-4.88750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бургоондо|25]]|lat=40.41361||long=-4.78639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-де-Аламбре|26]]|lat=40.94028||long=-4.84250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-дель-Посо|27]]|lat=41.0006278||long=-4.9521000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-дель-Вильяр|28]]|lat=40.71528||long=-5.20833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабисуэла|29]]|lat=40.90111||long=-4.80028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Каналес|30]]|lat=41.0027972||long=-4.8997694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Канделеда|31]]|lat=40.15583||long=-5.24083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кантиверос|32]]|lat=40.95278||long=-4.95444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Карденьоса|33]]|lat=40.74167||long=-4.74528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо|34]]|lat=40.52750||long=-5.19417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касасола|35]]|lat=40.66889||long=-4.82667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касавьеха|36]]|lat=40.28111||long=-4.76667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касильяс (Авила)|37]]|lat=40.32417||long=-4.57250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кастельянос-де-Сапардьель|38]]|lat=41.08528||long=-4.90972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Себрерос|39]]|lat=40.45500||long=-4.46472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сепеда-ла-Мора|40]]|lat=40.45778||long=-5.04833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Чамартин|41]]|lat=40.70111||long=-4.95806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сильян (Испания)|42]]|lat=40.70500||long=-4.97806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сисла|43]]|lat=40.96472||long=-5.01222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кольядо-де-Контрерас|44]]|lat=40.88667||long=-4.92778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кольядо-дель-Мирон|45]]|lat=40.55278||long=-5.35389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Констансана|46]]|lat=40.93861||long=-4.87444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Креспос|47]]|lat=40.89444||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Куэвас-дель-Валье|48]]|lat=40.29361||long=-5.00889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Дьего-дель-Карпио|49]]|lat=40.66861||long=-5.33417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Донхимено|50]]|lat=40.95972||long=-4.84528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Донвидас|51]]|lat=41.08917||long=-4.80778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Ареналь|52]]|lat=40.26472||long=-5.08722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Барко-де-Авила|53]]|lat=40.35972||long=-5.52361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Баррако|54]]|lat=40.47528||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Боодон|55]]|lat=40.9160611||long=-4.7286389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Фресно|56]]|lat=40.61361||long=-4.75750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Орнильо|57]]|lat=40.24972||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Ойо-де-Пинарес|58]]|lat=40.50083||long=-4.42389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Лосар-дель-Барко|59]]|lat=40.39250||long=-5.53944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Мирон|60]]|lat=40.53194||long=-5.40528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Осо (Авила)|61]]|lat=40.84167||long=-4.77056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|62]]|lat=40.80056||long=-4.98083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Тьембло|63]]|lat=40.41444||long=-4.50028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эспиноса-де-лос-Кабальерос|64]]|lat=41.03028||long=-4.67306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Флорес-де-Авила|65]]|lat=40.93333||long=-5.07889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фонтиверос|66]]|lat=40.93333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фреснедилья|67]]|lat=40.23361||long=-4.62056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фуэнте-эль-Саус|68]]|lat=40.97750||long=-4.90889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фуэнтес-де-Аньо|69]]|lat=41.01583||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гальегос-де-Альтамирос|70]]|lat=40.70944||long=-4.89833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гальегос-де-Собринос|71]]|lat=40.71639||long=-5.11194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гарганта-дель-Вильяр|72]]|lat=40.44889||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гавиланес|73]]|lat=40.27750||long=-4.85111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хемуньо|74]]|lat=40.59306||long=-4.78222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хиль-Гарсия|75]]|lat=40.29778||long=-5.59417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хильбуэна|76]]|lat=40.41528||long=-5.60528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Химиялькон|77]]|lat=40.87750||long=-5.12222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Готаррендура|78]]|lat=40.82667||long=-4.73917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Грандес-и-Сан-Мартин|79]]|lat=40.75583||long=-4.95556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гисандо|80]]|lat=40.22167||long=-5.13972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гутьерре-Муньос|81]]|lat=40.98333||long=-4.63861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эрнансанчо|82]]|lat=40.85750||long=-4.72944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эррадон-де-Пинарес|83]]|lat=40.56333||long=-4.55833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эррерос-де-Сусо|84]]|lat=40.80194||long=-5.03833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Игера-де-лас-Дуэньяс|85]]|lat=40.23972||long=-4.60167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Оркахо-де-лас-Торрес|86]]|lat=41.06500||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойокасеро|87]]|lat=40.39889||long=-4.97583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойорредондо|88]]|lat=40.46222||long=-5.41000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-де-Мигель-Муньос|89]]|lat=40.3922417||long=-5.0671389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-дель-Кольядо|90]]|lat=40.35944||long=-5.20111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-дель-Эспино|91]]|lat=40.35667||long=-5.17417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Уртумпаскуаль|92]]|lat=40.69222||long=-5.11250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хунсиана|93]]|lat=40.41000||long=-5.55778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Адрада|94]]|lat=40.29917||long=-4.63500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Альдеуэла|95]]|lat=40.41083||long=-5.40917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Каррера|96]]|lat=40.34778||long=-5.55472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Колилья|97]]|lat=40.64611||long=-4.76583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Иха-де-Диос|98]]|lat=40.53139||long=-4.96583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Оркахада|99]]|lat=40.43750||long=-5.46667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Серрада|100]]|lat=40.63139||long=-4.79222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Торре (Авила)|101]]|lat=40.58917||long=-4.96528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ланга (Авила)|102]]|lat=41.00778||long=-4.85944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лансаита|103]]|lat=40.20389||long=-4.93722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лас-Берланас|104]]|lat=40.80306||long=-4.76056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лас-Навас-дель-Маркес|105]]|lat=40.60389||long=-4.32778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лос-Льянос-де-Тормес|106]]|lat=40.3281556||long=-5.5001972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес|107]]|lat=41.08944||long=-4.99889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Маэльо|108]]|lat=40.81111||long=-4.50889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мальпартида-де-Корнеха|109]]|lat=40.52111||long=-5.35111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мамблас|110]]|lat=41.01944||long=-5.01111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мансера-де-Арриба|111]]|lat=40.79111||long=-5.14722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Манхабалаго|112]]|lat=40.66444||long=-5.07611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Марлин (Авила)|113]]|lat=40.71139||long=-4.82972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мартиерреро|114]]|lat=40.69500||long=-4.80417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мартинес (Авила)|115]]|lat=40.63083||long=-5.34833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Медияна-де-Вольтойя|116]]|lat=40.70056||long=-4.56389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мединилья (Авила)|117]]|lat=40.43944||long=-5.61750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Менгамуньос|118]]|lat=40.500||long=-5.000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Месегар-де-Корнеха|119]]|lat=40.50278||long=-5.30167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Михарес|120]]|lat=40.29750||long=-4.83667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мингоррия|121]]|lat=40.75083||long=-4.66528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Миронсильо|122]]|lat=40.55500||long=-4.82556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мируэния-де-лос-Инфансонес|123]]|lat=40.73750||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Момбельтран|124]]|lat=40.26000||long=-5.01778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Монсалупе|125]]|lat=40.76861||long=-4.78111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Моралеха-де-Матакабрас|126]]|lat=41.10722||long=-4.95750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньяна|127]]|lat=40.59056||long=-5.01500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньико|128]]|lat=40.70472||long=-5.02667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньогалиндо|129]]|lat=40.60250||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньогранде|130]]|lat=40.82111||long=-4.92194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньомер-дель-Пеко|131]]|lat=40.85861||long=-4.88028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньопепе|132]]|lat=40.63556||long=-4.81806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньосанчо|133]]|lat=40.92194||long=-5.03583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньотельо|134]]|lat=40.54306||long=-5.04083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррильос-дель-Аламо|135]]|lat=40.56694||long=-5.46694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррильос-дель-Ребольяр|136]]|lat=40.66444||long=-4.96472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-де-Сальдуэния|137]]|lat=40.87528||long=-4.86944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-дель-Кастильо|138]]|lat=40.85861||long=-5.05861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-дель-Пуэрто|139]]|lat=40.54167||long=-4.99194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нава-де-Аревало|140]]|lat=40.97833||long=-4.77583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нава-дель-Барко|141]]|lat=40.29250||long=-5.54028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навасепедилья-де-Корнеха|142]]|lat=40.48583||long=-5.18444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навадихос|143]]|lat=40.42583||long=-5.08361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наваэскурияль|144]]|lat=40.47194||long=-5.27778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наваондилья|145]]|lat=40.32528||long=-4.49444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалакрус|146]]|lat=40.44028||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальмораль|147]]|lat=40.45972||long=-4.76861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалонгилья|148]]|lat=40.27833||long=-5.50194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалоса|149]]|lat=40.40139||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальпераль-де-Пинарес|150]]|lat=40.59444||long=-4.41083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальпераль-де-Тормес|151]]|lat=40.35278||long=-5.30056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалуэнга|152]]|lat=40.41111||long=-4.70778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навакесера|153]]|lat=40.42500||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварредонда-де-Гредос|154]]|lat=40.36250||long=-5.13361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварредондилья|155]]|lat=40.45361||long=-4.82139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварревиска|156]]|lat=40.36417||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наватальгордо|157]]|lat=40.41000||long=-4.87222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наватехарес|158]]|lat=40.33556||long=-5.53083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нейла-де-Сан-Мигель|159]]|lat=40.42194||long=-5.59722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ниарра|160]]|lat=40.58944||long=-4.83972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Охос-Альбос|161]]|lat=40.70667||long=-4.51639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Орбита (Авила)|162]]|lat=40.99861||long=-4.64750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Падьернос|163]]|lat=40.62167||long=-4.84556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пахарес-де-Адаха|164]]|lat=40.92361||long=-4.64056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Паласиос-де-Года|165]]|lat=41.11722||long=-4.78417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Папатриго|166]]|lat=40.86722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Паскуалькобо|167]]|lat=40.65694||long=-5.27694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Педро-Бернардо|168]]|lat=40.24278||long=-4.91472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Педро-Родригес|169]]|lat=40.93694||long=-4.78500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пегеринос|170]]|lat=40.62722||long=-4.23278|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пеньяльба-де-Авила|171]]|lat=40.77194||long=-4.74611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пьедраита|172]]|lat=40.46361||long=-5.32750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пьедралавес|173]]|lat=40.31722||long=-4.69806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Поведа|174]]|lat=40.56694||long=-5.07972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пойялес-дель-Ойо|175]]|lat=40.17167||long=-5.15694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Посанко|176]]|lat=40.80139||long=-4.66722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Прадосегар|177]]|lat=40.55083||long=-5.07111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|178]]|lat=40.28944||long=-5.62972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Расуэрос|179]]|lat=41.02306||long=-5.07444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Риокабадо|180]]|lat=40.83000||long=-4.80306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Риофрио|181]]|lat=40.54722||long=-4.77722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ривилья-де-Барахас|182]]|lat=40.90194||long=-4.98806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Салобраль|183]]|lat=40.61167||long=-4.81111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сальвадиос|184]]|lat=40.87694||long=-5.09639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Бехар|185]]|lat=40.40806||long=-5.66306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха|186]]|lat=40.49278||long=-5.38528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес|187]]|lat=40.54250||long=-4.54250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос|188]]|lat=40.74583||long=-4.62500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель|189]]|lat=41.09306||long=-4.90083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-дель-Валье|190]]|lat=40.27528||long=-4.98000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос|191]]|lat=40.76972||long=-5.11639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-Гредос|192]]|lat=40.35611||long=-5.24222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья|193]]|lat=40.83000||long=-4.83833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-ла-Нава|194]]|lat=40.47917||long=-4.68194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-дель-Молинильо|195]]|lat=40.46167||long=-4.82861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-дель-Ольмо|196]]|lat=40.65278||long=-5.04972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Лоренсо-де-Тормес|197]]|lat=40.37028||long=-5.48806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче|198]]|lat=40.43111||long=-5.15667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр|199]]|lat=40.3687278||long=-5.0540500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мигель-де-Корнеха|200]]|lat=40.48667||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мигель-де-Серресуэла|201]]|lat=40.67028||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Паскуаль|202]]|lat=40.88222||long=-4.75611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Педро-дель-Арройо|203]]|lat=40.80222||long=-4.87083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Висенте-де-Аревало|204]]|lat=40.96778||long=-4.80000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санчидриян|205]]|lat=40.89194||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санчорреха|206]]|lat=40.66472||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Крус-де-Пинарес|207]]|lat=40.54194||long=-4.57944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Крус-дель-Валье|208]]|lat=40.25083||long=-5.00389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос|209]]|lat=40.38889||long=-5.45167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Арройо|210]]|lat=40.60028||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Беррокаль|211]]|lat=40.50944||long=-5.40639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Кубильо|212]]|lat=40.71778||long=-4.46167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Тьетар|213]]|lat=40.30417||long=-4.55417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сантияго-дель-Кольядо|214]]|lat=40.43361||long=-5.35639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сантияго-дель-Тормес|215]]|lat=40.34556||long=-5.38000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас|216]]|lat=40.81222||long=-4.63361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санто-Томе-де-Сабаркос|217]]|lat=40.78611||long=-4.91000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Серранильос|218]]|lat=40.33583||long=-4.91167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сихерес|219]]|lat=40.79944||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Синлабахос|220]]|lat=41.07722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солана-де-Авила|221]]|lat=40.31472||long=-5.61583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солана-де-Риоальмар|222]]|lat=40.73722||long=-5.01056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солосанчо|223]]|lat=40.55361||long=-4.90611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сотальво|224]]|lat=40.55306||long=-4.87167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сотильо-де-ла-Адрада|225]]|lat=40.28306||long=-4.58306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тиньосильос|226]]|lat=40.93417||long=-4.72750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тольбаньос|227]]|lat=40.75111||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тормельяс|228]]|lat=40.30417||long=-5.51167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Торнадисос-де-Авила|229]]|lat=40.62611||long=-4.61528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тортолес|230]]|lat=40.56083||long=-5.26167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Умбриас|231]]|lat=40.31306||long=-5.57806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вадильо-де-ла-Сьерра|232]]|lat=40.60639||long=-5.12472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вальдекаса|233]]|lat=40.65778||long=-5.03500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вега-де-Санта-Мария|234]]|lat=40.83583||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Велайос|235]]|lat=40.8397806||long=-4.6216056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяфлор|236]]|lat=40.75833||long=-4.87417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра|237]]|lat=40.49861||long=-5.23139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-де-Авила|238]]|lat=40.37972||long=-4.82194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-де-Гомес|239]]|lat=40.88389||long=-4.71528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-дель-Асераль|240]]|lat=41.04139||long=-4.85222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-дель-Кампильо|241]]|lat=40.57833||long=-5.18000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяр-де-Корнеха|242]]|lat=40.47528||long=-5.42917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильярехо-дель-Валье|243]]|lat=40.28583||long=-4.99750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяторо|244]]|lat=40.55611||long=-5.11111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Виньегра-де-Морания|245]]|lat=40.84917||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вита (Авила)|246]]|lat=40.81194||long=-5.00472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сапардьель-де-ла-Каньяда|247]]|lat=40.60583||long=-5.34000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сапардьель-де-ла-Рибера|248]]|lat=40.35556||long=-5.32861|background=#FEFEE9|position=top}}
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1198-extension-geografica-de-los-municipios-de-teruel.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Teruel|author= |lang=es|date= |work= |publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов провинции Теруэль по площади|accessdate=2021-02-02}}
* {{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2899#!tabs-tabla|title=Teruel: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2021-02-02}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ესპანეთის მუნიციპალიტეტები}}

[[კატეგორია:ავილის მუნიციპალიტეტები|*]]</text>
      <sha1>rugbscek91emxnektgp7er02qe8w8sy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407258</id>
      <parentid>4407257</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T06:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="310601" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Jaba1977|Jaba1977]].|15|08|2022}}
[[ფაილი:Localización_de_la_provincia_de_Ávila.svg|300px|მინი|ავილის მდებარეობა ესპანეთის რუკაზე]]
[[ავილის პროვინცია]] ({{lang-es|Ávila}}) შედის [[კასტილია და ლეონი]]ს ავტონომიურ გაერთიანებაში და შედგება 248 მუნიციპალიტეტისაგან. ესპანეთის ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონის ({{lang-es|Ley reguladora de las Bases del Régimen Local}}) თანახმად მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის ძირითად სუბიექტს, რომლის ძირითადი ელემენტებია ტერიტორია, მოსახლეობა და ადგილობრივი ადმინისტრაცია. თითოეულ მუნიციპალიტეტს აქვს საბჭო, კომისია (მინისტრთა კაბინეტის მსგავსი) და ყავს მერი (ალკალდი). მუნიციპალური საბჭოს წევრებს ირჩევენ პროპორციული არჩევნების გზით.&lt;ref&gt;[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029162123/http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html |date=2020-10-29 }} art.11&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|title=Spain. Local government|publisher=''britannica.com''|lang=en|accessdate=2020-11-17|archive-date=2020-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914224528/https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|dead-url=no}}&lt;/ref&gt;

ავილის  მუნიციპალიტეტები ერთიანდებიან 5 კომარკაში: [[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]], [[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]], [[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]], [[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]], [[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]. 

ავილის პროვინციის ფართობია 8 050 კმ² და [[2020]] წლის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 157 664 მაცხოვრებელს.&lt;ref name=&quot;ine.es&quot;&gt;&lt;/ref&gt; დედაქალაქია [[ავილა]], რომელიც ასევე მოსახლეობის მიხედვით  და ფართობით ყველაზე დიდია (230,71 კმ²), ხოლო ყველაზე პატარაა — [[პოიალეს-დელ-ოიო]] (3,38 კმ²)&lt;ref name=&quot;infolaso&quot;&gt;&lt;/ref&gt;.

==მუნიციპალიტეტების სია==
{| class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align: center; font-size: 95%&quot;
|-
!class=&quot;unsortable&quot;|სახელწოდება
!class=&quot;unsortable&quot;|ფოტო
!class=&quot;unsortable&quot;|გერბი
!ფართობი (კმ²)&lt;ref name=&quot;infolaso&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Asturias|author=|lang=es|date=|work=|publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Астурии по площади|accessdate=2020-11-18|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118233218/https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|dead-url=no}}&lt;/ref&gt;
!მოსახლეობა (2020)&lt;ref name=&quot;ine.es&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2886#!tabs-tabla|title=Asturias: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-18}}&lt;/ref&gt;
!class=&quot;unsortable&quot;|კოორდინატები
!კომარკა
!class=&quot;unsortable&quot;|რუკა
!class=&quot;unsortable&quot;|სქოლიო
|-align=&quot;center&quot;
|[[ადანერო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Adanero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento Adanero.jpg|170px|[[Аданеро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Adanero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аданеро]]]]||31,42||211||{{coord|40.94583|4.60667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Adanero.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.adanero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Аданеро|publisher=''adanero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054239/https://www.adanero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალბორნოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Albornos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Albornos (ruta Daganzo-Narros) - panoramio.jpg|170px|[[Альборнос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Albornos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альборнос]]]]||17,15||177||{{coord|40.83861|4.88139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Albornos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.albornos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альборнос|publisher=''albornos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127002150/https://www.albornos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალდეანუევა-დე-სანტა-კრუსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeanueva de Santa Cruz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz 01.jpg|170px|[[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeanueva de Santa cruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеануэва-де-Санта-Крус]]]]||8,48||117||{{coord|40.38167|5.41944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldeanueva de Santa Cruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aldeanuevadesantacruz.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеануэва-де-Санта-Крус|publisher=''aldeanuevadesantacruz.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128053750/http://aldeanuevadesantacruz.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ალდეასეკა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aldeaseca''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aldeaseca (Ávila).jpg|170px|[[Альдеасека]]]]||[[ფაილი:Escudo de Aldeaseca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Альдеасека]]]]||24,25||228||{{coord|41.04944|4.81750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Aldeaseca.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aldeaseca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Альдеасека|publisher=''aldeaseca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319111325/http://www.aldeaseca.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ამავიდა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Amavida''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Amavida-iglesia2.JPG|170px|[[Амавида]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Амавида]]]]||15||127||{{coord|40.57333|5.06667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Amavida.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.amavida.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Амавида|publisher=''amavida.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201090921/https://www.amavida.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არენას-დე-სან-პედრო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arenas de San Pedro''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Arenas de San Pedro, Spain.jpg|170px|[[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arenas de San Pedro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Аренас-де-Сан-Педро]]]]||194,85||6344||{{coord|40.20889|5.09111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Arenas de San Pedro municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoarenas.com|title=Официальный сайт муниципалитета Аренас-де-Сан-Педро|publisher=''aytoarenas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319113646/http://www.aytoarenas.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არევალილიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arevalillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalillo-panorama.jpg|170px|[[Аревалильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревалильо]]]]||15||69||{{coord|40.58722|5.37444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Arevalillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.arevalillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревалильо|publisher=''arevalillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201150815/https://www.arevalillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[არევალო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Аревало]]]]||80||7960||{{coord|41.06667|4.71667}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientoarevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Аревало|publisher=''ayuntamientoarevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125024429/http://www.ayuntamientoarevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ავეინტე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Aveinte''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Aveinte iglesia parroquial.jpg|170px|[[Авейнте]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авейнте]]]]||12,78||83||{{coord|40.78222|4.83750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Aveinte.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.aveinte.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авейнте|publisher=''aveinte.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125062710/https://www.aveinte.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[აველიანედა (ავილა)|აველიანედა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Avellaneda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Avellaneda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авельянеда (Авила)|Авельянеда]]]]||12,78||26||{{coord|40.38861|5.38806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Avellaneda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.avellaneda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Авельянеда|publisher=''avellaneda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2009-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20090327130448/http://www.avellaneda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Avila 001.jpg|170px|[[Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Авила]]]]||231,9||58 369||{{coord|40.6543472|4.6962222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ávila municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.avila.es|title=Официальный сайт муниципалитета Авила|publisher=''avila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-07-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20190725035534/http://www.avila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბარომანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Barromán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Barromán-Iglesia de la Asunción.jpg|170px|[[Барроман]]]]||[[ფაილი:Escudo de Barromán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Барроман]]]]||20||185||{{coord|41.06500|4.93139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Barromán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.barroman.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Барроман|publisher=''barroman.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232526/https://www.barroman.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბესედასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Becedas 40.jpg|170px|[[Беседас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседас]]]]||32||191||{{coord|40.40500|5.63472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.becedas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседас|publisher=''becedas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204210827/https://www.becedas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბესედილიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Becedillas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Becedillas-panorama.jpg|170px|[[Беседильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Becedillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беседильяс]]]]||19||80||{{coord|40.53722|5.32500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Becedillas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.becedillas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беседильяс|publisher=''becedillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128074228/https://www.becedillas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბერსიალ-დე-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bercial de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bercial De Zapardiel.jpg|170px|[[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bercial de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Берсияль-де-Сапардьель]]]]||17||197||{{coord|41.04639|4.96917}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bercial de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bercialdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Берсияль-де-Сапардьель|publisher=''bercialdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125172808/https://www.bercialdezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბერნუი-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bernuy-Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casa consistorial de Bermuy-Zapardiel.jpg|170px|[[Бернуй-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bernuy Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бернуй-Сапардьель]]]]||19,78||97||{{coord|40.97611|4.94389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Bernuy-Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bernuyzapardiel.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бернуй-Сапардьель|publisher=''bernuyzapardiel.e''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბეროკალეხო-დე-არაგონა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Berrocalejo de Aragona''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona 01 by-dpc.jpg|170px|[[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||[[ფაილი:Escudo de Berrocalejo de Aragona.svg|80px|Герб муниципалитета [[Беррокалехо-де-Арагона]]]]||9||49||{{coord|40.69417|4.59694}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Berrocalejo de Aragona.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoberrocalejo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Беррокалехо-де-Арагона|publisher=''aytoberrocalejo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20110729154558/http://www.aytoberrocalejo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკომილიანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascomillán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Бласкомильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкомильян]]]]||39,6||181||{{coord|40.80139|5.08861}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascomillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blascomillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкомильян|publisher=''blascomillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203163308/https://www.blascomillan.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკონუნიო-დე-მატაკაბრასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blasconuño de Matacabras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Martín, Blasconuño de Matacabras 01.jpg|170px|[[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бласконуньо-де-Матакабрас]]]]||12,99||14||{{coord|41.12333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Blasconuño de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blasconunodematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласконуньо-де-Матакабрас|publisher=''blasconunodematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022623/https://www.blasconunodematacabras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბლასკოსანჩო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Blascosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Blascosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Бласкосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudoblas2.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Бласкосанчо]]]]||23||96||{{coord|40.87778|4.63583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Blascosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.blascosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Бласкосанчо|publisher=''blascosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105557/https://www.blascosancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბოოიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bohoyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:BOHOYO.JPG|170px|[[Боойо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Bohoyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Боойо]]]]||74||232||{{coord|40.31500|5.44111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bohoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bohoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Боойо|publisher=''bohoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234135/https://www.bohoyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბონილია-დე-ლა-სიერა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bonilla de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bonilla de la Sierra-AV.jpg|170px|[[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бонилья-де-ла-Сьерра]]]]||55||125||{{coord|40.52889|5.26417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Bonilla de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayto-bonilla.com|title=Официальный сайт муниципалитета Бонилья-де-ла-Сьерра|publisher=''ayto-bonilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-01-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200123060932/http://www.ayto-bonilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბრაბოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Brabos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Brabos-Ávila.jpg|170px|[[Брабос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Брабос]]]]||18,35||43||{{coord|40.77833|4.93778}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Brabos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.brabos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Брабос|publisher=''brabos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202152331/https://www.brabos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბულაროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Bularros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Bularros10.jpg|170px|[[Буларрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Буларрос]]]]||32||66||{{coord|40.74556|4.88750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Bularros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bularros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Буларрос|publisher=''bularros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210129074218/https://www.bularros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ბურგოონდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Burgohondo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Burgohondo.JPG|170px|[[Бургоондо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Burgohondo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Бургоондо]]]]||55||1180||{{coord|40.41361|4.78639}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Burgohondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.burgohondo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Бургоондо|publisher=''burgohondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128174159/https://burgohondo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დე-ალამბრე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas de Alambre''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ermita de Cabezas de Alambre.JPG|170px|[[Кабесас-де-Аламбре]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas de Alambre.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-де-Аламбре]]]]||11||161||{{coord|40.94028|4.84250}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas de Alambre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdealambre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-де-Аламбре|publisher=''cabezasdealambre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127171405/https://www.cabezasdealambre.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დელ-პოსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Pozo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia Nuestra Señora de la Asunción en Cabezas del Pozo.jpg|170px|[[Кабесас-дель-Посо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cabezas del Pozo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Посо]]]]||18||70||{{coord|41.0006278|4.9521000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabezas del Pozo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdelpozo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Посо|publisher=''cabezasdelpozo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127015639/https://www.cabezasdelpozo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბესას-დელ-ვილიარი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabezas del Villar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cabezas del Villar-iglesia.JPG|170px|[[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабесас-дель-Вильяр]]]]||110||257||{{coord|40.71528|5.20833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cabezas del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabezasdelvillar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабесас-дель-Вильяр|publisher=''cabezasdelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127140941/https://www.cabezasdelvillar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კაბისუელა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cabizuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Кабисуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кабисуэла]]]]||19||79||{{coord|40.90111|4.80028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cabizuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cabizuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кабисуэла|publisher=''cabizuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722200156/http://www.cabizuela.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანალესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Canales''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Canales (Ávila).jpg|170px|[[Каналес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Каналес]]]]||7||42||{{coord|41.0027972|4.8997694}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Canales.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.canales.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Каналес|publisher=''canales.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203193452/https://www.canales.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანდელედა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Candeleda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CandeledaVistaDelPueblo.jpg|170px|[[Канделеда]]]]||[[ფაილი:Escudo de Candeleda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Канделеда]]]]||215||5025||{{coord|40.15583|5.24083}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Candeleda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientocandeleda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Канделеда|publisher=''ayuntamientocandeleda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201173711/https://ayuntamientocandeleda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კანტივეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cantiveros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ábside de la Iglesia de San Miguel Arcángel de Cantiveros.JPG|170px|[[Кантиверос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кантиверос]]]]||14,37||98||{{coord|40.95278|4.95444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cantiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cantiveros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кантиверос|publisher=''cantiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130084855/https://www.cantiveros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კარდენიოსა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cardeñosa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cardenhosa01.jpg|170px|[[Карденьоса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Карденьоса]]]]||41||435||{{coord|40.74167|4.74528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cardeñosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cardenosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Карденьоса|publisher=''cardenosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045813/https://www.cardenosa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასას-დელ-პუერტო-დე-ვილიატორო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casas del Puerto''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CASAS DEL PUERTO.jpg|170px|[[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо]]]]||39,8||85||{{coord|40.52750|5.19417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Casas del Puerto.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casasdelpuerto.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо|publisher=''casasdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202063114/https://www.casasdelpuerto.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასასოლა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casasola''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casasola 15.jpg|170px|[[Касасола]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касасола]]]]||18||73||{{coord|40.66889|4.82667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Casasola.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casasola.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Касасола|publisher=''casasola.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127054710/https://www.casasola.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასავიეხა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casavieja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casavieja vista general.jpg|170px|[[Касавьеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casavieja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касавьеха]]]]||39||1434||{{coord|40.28111|4.76667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Casavieja municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casavieja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касавьеха|publisher=''casavieja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20200715111253/http://www.casavieja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასილიასი (ავილა)|კასილიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Casillas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Casillas, Avila (39778512643).jpg|170px|[[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Casillas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Касильяс (Авила)|Касильяс]]]]||12||640||{{coord|40.32417|4.57250}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Casillas municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.casillas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Касильяс|publisher=''casillas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824134311/http://www.casillas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კასტელიანოს-დე-საპარდიელი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Castellanos de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santa María del Castillo, Castellanos de Zapardiel 01.jpg|170px|[[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Castellanos de Zapardiel.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кастельянос-де-Сапардьель]]]]||12||94||{{coord|41.08528|4.90972}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Castellanos de Zapardiel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.castellanosdezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кастельянос-де-Сапардьель|publisher=''castellanosdezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128075503/https://www.castellanosdezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სებრეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cebreros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cebreros, vista parcial (43665523784).jpg|170px|[[Себрерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cebreros.svg|80px|Герб муниципалитета [[Себрерос]]]]||137,47||3152||{{coord|40.45500|4.46472}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Cebreros municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villadecebreros.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Себрерос|publisher=''villadecebreros.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024140843/http://www.villadecebreros.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სეპედა-ლა-მორა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cepeda la Mora''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:CEPEDA LA MORA.jpg|170px|[[Сепеда-ла-Мора]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cepeda la Mora.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сепеда-ла-Мора]]]]||31||74||{{coord|40.45778|5.04833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Cepeda la Mora.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cepedalamora.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сепеда-ла-Мора|publisher=''cepedalamora.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126154331/https://www.cepedalamora.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ჩამარტინი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Chamartín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Chamartín de la Sierra.jpg|170px|[[Чамартин]]]]||[[ფაილი:Escudo de Chamartin.svg|80px|Герб муниципалитета [[Чамартин]]]]||15||74||{{coord|40.70111|4.95806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Chamartín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.chamartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Чамартин|publisher=''chamartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125045851/https://www.chamartin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სილიანი (ესპანეთი)|სილიანი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cillán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Cillán.jpg|170px|[[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сильян (Испания)|Сильян]]]]||14||88||{{coord|40.70500|4.97806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Cillán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cillan.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сильян|publisher=''cillan.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125105631/https://www.cillan.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[სისლა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cisla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cisla.jpg|170px|[[Сисла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сисла]]]]||20,31||98||{{coord|40.96472|5.01222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Cisla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cisla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сисла|publisher=''cisla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062718/https://www.cisla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კოლიადო-დე-კონტრერასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado de Contreras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Collado Contreras (Provincia de Ávila).jpg|170px|[[Кольядо-де-Контрерас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Collado de Contreras.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кольядо-де-Контрерас]]]]||18,44||160||{{coord|40.88667|4.92778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Collado de Contreras.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.colladodecontreras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-де-Контрерас|publisher=''colladodecontreras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202185532/https://www.colladodecontreras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კოლიადო-დელ-მირონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Collado del Mirón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Collado del Mirón-cruz.jpg|170px|[[Кольядо-дель-Мирон]]]]||[[ფაილი:Collado del Mirón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Кольядо-дель-Мирон]]]]||5||31||{{coord|40.55278|5.35389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Collado del Mirón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.colladodelmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Кольядо-дель-Мирон|publisher=''colladodelmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218062806/https://www.colladodelmiron.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კონსტანსანა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Constanzana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Constanzana.jpg|170px|[[Констансана]]]]||[[ფაილი:Escudo de Constanzana (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Констансана]]]]||26||105||{{coord|40.93861|4.87444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Constanzana.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.constanzana.es|title=Официальный сайт муниципалитета Констансана|publisher=''constanzana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204224225/https://www.constanzana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კრესპოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Crespos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:EspadanaPascualgrande2.jpg|170px|[[Креспос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Crespos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Креспос]]]]||32||493||{{coord|40.89444|4.91528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Crespos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.crespos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Креспос|publisher=''crespos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126014453/https://www.crespos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[კუევას-დელ-ვალიე]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Cuevas del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Cuevas del Valle.JPG|170px|[[Куэвас-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Cuevas del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Куэвас-дель-Валье]]]]||19||475||{{coord|40.29361|5.00889}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Cuevas del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cuevasdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Куэвас-дель-Валье|publisher=''cuevasdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204235538/https://www.cuevasdelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დიეგო-დელ-კარპიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Diego del Carpio''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Diego Alvaro.jpg|170px|[[Дьего-дель-Карпио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Diego del Carpio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Дьего-дель-Карпио]]]]||34||126||{{coord|40.66861|5.33417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Diego del Carpio.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.diegodelcarpio.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Дьего-дель-Карпио|publisher=''diegodelcarpio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218063103/https://www.diegodelcarpio.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დონხიმენო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donjimeno''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Donjimeno 01 - by smart-drone.es.jpg|170px|[[Донхимено]]]]||[[ფაილი:Escudo de Donjimeno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донхимено]]]]||14||77||{{coord|40.95972|4.84528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donjimeno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.donjimeno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донхимено|publisher=''donjimeno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201024341/https://www.donjimeno.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[დონვიდასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Donvidas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista, Donvidas 01.jpg|170px|[[Донвидас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Донвидас]]]]||11,48||30||{{coord|41.08917|4.80778}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Donvidas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.donvidas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Донвидас|publisher=''donvidas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20190417001159/http://www.donvidas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-არენალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Arenal''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de El Arenal.JPG|170px|[[Эль-Ареналь]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Arenal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ареналь]]]]||27||948||{{coord|40.26472|5.08722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:El Arenal municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elarenal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ареналь|publisher=''elarenal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127224036/http://elarenal.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბარკო-დე-ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barco de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista barco de avila.jpg|170px|[[Эль-Барко-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Barco de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Барко-де-Авила]]]]||12||2330||{{coord|40.35972|5.52361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Barco de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytobarcodeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Барко-де-Авила|publisher=''aytobarcodeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210101160453/https://www.aytobarcodeavila.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბარაკო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Barraco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cebrera.jpg|170px|[[Эль-Баррако]]]]||[[ფაილი:Escudo del Barraco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Баррако]]]]||153||1893||{{coord|40.47528|4.64194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Barraco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elbarraco.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Баррако|publisher=''elbarraco.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031422/https://www.elbarraco.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ბოოდონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Bohodón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Bohodon 02 by-dpc.jpg|170px|[[Эль-Боодон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Bohodón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Боодон]]]]||22||117||{{coord|40.9160611|4.7286389}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:El Bohodón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elbohodon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Боодон|publisher=''elbohodon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810085049/https://www.elbohodon.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ფრესნ]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Fresno''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Fresno-casa consistorial1.jpg|170px|[[Эль-Фресно]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Fresno.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Фресно]]]]||12||582||{{coord|40.61361|4.75750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Fresno.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elfresno.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Фресно|publisher=''elfresno.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071626/https://www.elfresno.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ორნილიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hornillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de El Hornillo, Ávila.JPG|170px|[[Эль-Орнильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hornillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Орнильо]]]]||24,22||277||{{coord|40.24972|5.10417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:El Hornillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elhornillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Орнильо|publisher=''elhornillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20200825075531/http://www.elhornillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ოიო-დე-პინარესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Hoyo de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pueblo de El Hoyo de Pinares.JPG|170px|[[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Hoyo de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Ойо-де-Пинарес]]]]||80,51||2129||{{coord|40.50083|4.42389}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Hoyo de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elhoyodepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Ойо-де-Пинарес|publisher=''elhoyodepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20201110162104/https://www.elhoyodepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ლოსარ-დელ-ბარკო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Losar del Barco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tormes09.jpg|170px|[[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Лосар-дель-Барко]]]]||19,54||107||{{coord|40.39250|5.53944}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Losar del Barco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ellosardelbarco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Лосар-дель-Барко|publisher=''ellosardelbarco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127082538/https://www.ellosardelbarco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-მირონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Mirón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Mirón 015—View.jpg|170px|[[Эль-Мирон]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Mirón.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Мирон]]]]||31||118||{{coord|40.53194|5.40528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:El Mirón.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elmiron.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Мирон|publisher=''elmiron.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218071723/https://www.elmiron.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ოსო (ავილა)|ელ-ოსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Oso''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Осо (Авила)|Эль-Осо]]]]||18||158||{{coord|40.84167|4.77056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Oso.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elosoavila.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Осо|publisher=''elosoavila.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127004225/http://elosoavila.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-პარალი (კასტილია და ლეონი)|ელ-პარალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;{{lang-es|El Parral}}&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Parral-iglesia 1.jpg|170px|[[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|Эль-Парраль]]]]||11||62||{{coord|40.80056|4.98083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:El Parral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.elparral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Парраль|publisher=''elparral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130175133/https://www.elparral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ელ-ტიემბლო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''El Tiemblo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:El Tiemblo 7 (29946201038) (cropped).jpg|170px|[[Эль-Тьембло]]]]||[[ფაილი:Escudo de El Tiemblo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эль-Тьембло]]]]||75||4180||{{coord|40.41444|4.50028}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:El Tiemblo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.eltiemblo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эль-Тьембло|publisher=''eltiemblo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219002223/http://www.eltiemblo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ესპინოსა-დე-ლოს-კაბალიეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Espinosa de los Caballeros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Espinosa de los Caballeros.jpg|170px|[[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эспиноса-де-лос-Кабальерос]]]]||19,4||112||{{coord|41.03028|4.67306}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Espinosa de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.espinosadeloscaballeros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эспиноса-де-лос-Кабальерос|publisher=''espinosadeloscaballeros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319165310/http://www.espinosadeloscaballeros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფლორეს-დე-ავილა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Flores de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia-santa-maria-del-castillo-flores-de-avila.jpg|170px|[[Флорес-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Флорес-де-Авила]]]]||43||295||{{coord|40.93333|5.07889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Flores de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.floresdeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Флорес-де-Авила|publisher=''floresdeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204051755/https://www.floresdeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფონტივეროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fontiveros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fontiveros fuente 01.jpg|170px|[[Фонтиверос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fontiveros (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фонтиверос]]]]||36||749||{{coord|40.93333|4.99028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fontiveros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fontiveros.es|title=Официальный сайт муниципалитета Фонтиверос|publisher=''fontiveros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225102923/https://www.fontiveros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფრესნედილია]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fresnedilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Fresnedilla.JPG|170px|[[Фреснедилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фреснедилья]]]]||24,52||107||{{coord|40.23361|4.62056}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Fresnedilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fresnedilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фреснедилья|publisher=''fresnedilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20190416232629/http://www.fresnedilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფუენტე-ელ-საუსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuente el Saúz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente el Sauz rollo.jpg|170px|[[Фуэнте-эль-Саус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuente el Sauz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнте-эль-Саус]]]]||10||159||{{coord|40.97750|4.90889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuente el Saúz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fuenteelsauz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнте-эль-Саус|publisher=''fuenteelsauz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202032425/https://www.fuenteelsauz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ფუენტე-დე-ანიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Fuentes de Año''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Palacio del Conde de Valdelágila en Fuentes de Año (Ávila).jpg|170px|[[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Fuentes de Año (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Фуэнтес-де-Аньо]]]]||20||95||{{coord|41.01583|4.90861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Fuentes de Año.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.fuentesdeano.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Фуэнтес-де-Аньо|publisher=''fuentesdeano.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204223721/https://www.fuentesdeano.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გალიეგოს-დე-ალტამიროსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Altamiros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Altamiros 12.jpg|170px|[[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Альтамирос]]]]||20||66||{{coord|40.70944|4.89833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Altamiros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gallegosdealtamiros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Альтамирос|publisher=''gallegosdealtamiros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130234855/https://www.gallegosdealtamiros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გალიეგოს-დე-სობრინოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gallegos de Sobrinos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos-casa 4.jpg|170px|[[Гальегос-де-Собринос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Гальегос-де-Собринос]]]]||43||40||{{coord|40.71639|5.11194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gallegos de Sobrinos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gallegosdesobrinos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гальегос-де-Собринос|publisher=''gallegosdesobrinos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124090640/https://www.gallegosdesobrinos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გარგანტა-დელ-ვილიარი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Garganta del Villar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE GARGANTA DEL VILLAR.jpg|170px|[[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||[[ფაილი:Escudo de Garganta del Villar (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гарганта-дель-Вильяр]]]]||18,57||39||{{coord|40.44889|5.10417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Garganta del Villar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gargantadelvillar.es|title=Официальный сайт муниципалитета Гарганта-дель-Вильяр|publisher=''gargantadelvillar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127172809/https://www.gargantadelvillar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გავილანესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gavilanes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Gavilanes.JPG|170px|[[Гавиланес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gavilanes (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гавиланес]]]]||29||563||{{coord|40.27750|4.85111}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Gavilanes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gavilanes.com|title=Официальный сайт муниципалитета Гавиланес|publisher=''gavilanes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20080908051223/http://www.gavilanes.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხემუნიო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gemuño''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gemuño-panorama.jpg|170px|[[Хемуньо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хемуньо]]]]||17||152||{{coord|40.59306|4.78222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gemuño.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://gemuno.orgfree.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Хемуньо|publisher=''gemuno.orgfree.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123185344/http://gemuno.orgfree.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხილ-გარსია]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gil García''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Хиль-Гарсия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хиль-Гарсия]]]]||15||38||{{coord|40.29778|5.59417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gil García.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gilgarcia.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хиль-Гарсия|publisher=''gilgarcia.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130180010/https://www.gilgarcia.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხილბუენა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gilbuena''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gilbuena 14.jpg|170px|[[Хильбуэна]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хильбуэна]]]]||15||60||{{coord|40.41528|5.60528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Gilbuena.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gilbuena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хильбуэна|publisher=''gilbuena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218073413/https://www.gilbuena.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხიმიალკონი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gimialcón''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gimialcon 03 by-dpc.jpg|170px|[[Химиялькон]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Химиялькон]]]]||19||75||{{coord|40.87750|5.12222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gimialcón.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.gimialcon.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Химиялькон|publisher=''gimialcon.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20201116010421/https://www.gimialcon.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გოტარენდურა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gotarrendura''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Gotarrendura 01 by-dpc.jpg|170px|[[Готаррендура]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gotarrendura.svg|80px|Герб муниципалитета [[Готаррендура]]]]||10||170||{{coord|40.82667|4.73917}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Gotarrendura.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gotarrendura.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Готаррендура|publisher=''gotarrendura.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109104025/http://www.gotarrendura.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გრანდეს-ი-სან-მარტინი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Grandes y San Martín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Grandes-Iglesia de san Juan Bautista.jpg|170px|[[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Грандес-и-Сан-Мартин]]]]||11,59||25||{{coord|40.75583|4.95556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Grandes y San Martín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.grandesysanmartin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Грандес-и-Сан-Мартин|publisher=''grandesysanmartin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204104551/https://www.grandesysanmartin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გისანდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Guisando''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:GUISANDO, Ávila. España-Spain.jpg|170px|[[Гисандо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Guisando (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гисандо]]]]||37,38||510||{{coord|40.22167|5.13972}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Guisando location map.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.guisando.net|title=Официальный сайт муниципалитета Гисандо|publisher=''guisando.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203213007/https://guisando.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[გუტიერე-მუნიოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Gutierre-Muñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Gutierre-Muñoz.jpg|170px|[[Гутьерре-Муньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Gutierre-Muñoz (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Гутьерре-Муньос]]]]||11||75||{{coord|40.98333|4.63861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Gutierre-Muñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gutierremunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Гутьерре-Муньос|publisher=''gutierremunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204072649/https://www.gutierremunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერნანსანჩო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hernansancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hernansancho 10 by-dpc.jpg|170px|[[Эрнансанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эрнансанчо]]]]||19,38||155||{{coord|40.85750|4.72944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Hernansancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hernansancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эрнансанчо|publisher=''hernansancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125054253/https://www.hernansancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერადონ-დე-პინარესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herradón de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Herradón de Pinares panorámica.jpg|170px|[[Эррадон-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррадон-де-Пинарес]]]]||48,4||419||{{coord|40.56333|4.55833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herradón de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.herradondepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррадон-де-Пинарес|publisher=''herradondepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2014-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140612003105/http://www.herradondepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ერეროს-დე-სუსო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Herreros de Suso''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Herreros de Suso 5.jpg|170px|[[Эррерос-де-Сусо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Herreros de Suso (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Эррерос-де-Сусо]]]]||21,53||129||{{coord|40.80194|5.03833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Herreros de Suso.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.herrerosdesuso.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Эррерос-де-Сусо|publisher=''herrerosdesuso.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125022637/https://www.herrerosdesuso.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[იგერა-დე-ლას-დუენიასი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Higuera de las Dueñas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Higuera de las Dueñas.JPG|170px|[[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||[[ფაილი:Escudo de Higuera de las Dueñas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Игера-де-лас-Дуэньяс]]]]||35||260||{{coord|40.23972|4.60167}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Higuera de las Dueñas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.higueradelasduenas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Игера-де-лас-Дуэньяс|publisher=''higueradelasduenas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218074229/https://www.higueradelasduenas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ორკახო-დე-ლას-ტორესი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Horcajo de las Torres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Horcajo de las Torres.JPG|170px|[[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Horcajo de las Torres.svg|80px|Герб муниципалитета [[Оркахо-де-лас-Торрес]]]]||47||496||{{coord|41.06500|5.09083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Horcajo de las Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.horcajodelastorres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Оркахо-де-лас-Торрес|publisher=''horcajodelastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210124131413/https://www.horcajodelastorres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოკასერო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyocasero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Hoyocasero.JPG|170px|[[Ойокасеро]]]]||[[ფაილი:Hoyocasero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойокасеро]]]]||52||281||{{coord|40.39889|4.97583}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Hoyocasero municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyocasero.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойокасеро|publisher=''hoyocasero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201128100105/https://www.hoyocasero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიორედონდო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyorredondo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Ойорредондо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойорредондо]]]]||17,22||61||{{coord|40.46222|5.41000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyorredondo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyorredondo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойорредондо|publisher=''hoyorredondo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127072254/https://www.hoyorredondo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დე-მიგელ-მუნიოსი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos de Miguel Muñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz panorama.jpg|170px|[[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-де-Мигель-Муньос]]]]||12||27||{{coord|40.3922417|5.0671389}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos de Miguel Muñoz.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-де-Мигель-Муньос|publisher=''hoyosdemiguelmunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203004347/https://www.hoyosdemiguelmunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დელ-კოლიადო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Collado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Hoyos del Collado.JPG|170px|[[Ойос-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Кольядо]]]]||10||33||{{coord|40.35944|5.20111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Кольядо|publisher=''hoyosdelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124120711/https://www.hoyosdelcollado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ოიოს-დელ-ესპინო]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hoyos del Espino''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:P1070707hoyosdelespino.JPG|170px|[[Ойос-дель-Эспино]]]]||[[ფაილი:Escudo de Hoyos del Espino.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ойос-дель-Эспино]]]]||52||368||{{coord|40.35667|5.17417}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Hoyos del Espino.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hoyosdelespino.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ойос-дель-Эспино|publisher=''hoyosdelespino.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216153229/http://www.hoyosdelespino.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ურტუმპასკუალი]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Hurtumpascual''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Asunción de Nuestra Señora-Hurtumpascual.JPG|170px|[[Уртумпаскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Уртумпаскуаль]]]]||18,61||48||{{coord|40.69222|5.11250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Hurtumpascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.hurtumpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Уртумпаскуаль|publisher=''hurtumpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205093715/https://www.hurtumpascual.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[ხუნსიანა]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Junciana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Junciana 11.jpg|170px|[[Хунсиана]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Хунсиана]]]]||15||35||{{coord|40.41000|5.55778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Junciana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.junciana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Хунсиана|publisher=''junciana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174140/https://www.junciana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Адрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Adrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Adrada (Ávila).JPG|170px|[[Ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Адрада]]]]||58||2539||{{coord|40.29917|4.63500}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:La Adrada municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.laadrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Адрада|publisher=''laadrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201074545/https://www.laadrada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Альдеуэла]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Aldehuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Aldehuela Avila.jpg|170px|[[Ла-Альдеуэла]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Aldehuela.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Альдеуэла]]]]||17||153||{{coord|40.41083|5.40917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Aldewela.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytolaaldehuela.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Альдеуэла|publisher=''aytolaaldehuela.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126172625/http://aytolaaldehuela.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Каррера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Carrera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente de La Carrera (Ávila).jpg|170px|[[Ла-Каррера]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Carrera.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Каррера]]]]||14||167||{{coord|40.34778|5.55472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Carrera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lacarrera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Каррера|publisher=''lacarrera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130075602/https://www.lacarrera.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Колилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Colilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Panoramica La Colilla.JPG|170px|[[Ла-Колилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de La colilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Колилья]]]]||11||335||{{coord|40.64611|4.76583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Colilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lacolilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Колилья|publisher=''lacolilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205083027/http://lacolilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Иха-де-Диос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Hija de Dios''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE LA HIJA DE DIOS.jpg|170px|[[Ла-Иха-де-Диос]]]]||[[ფაილი:Escudo La Hija de Dios.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Иха-де-Диос]]]]||12,5||75||{{coord|40.53139|4.96583}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Hija de Dios.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lahijadedios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Иха-де-Диос|publisher=''lahijadedios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130232007/https://www.lahijadedios.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Оркахада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Horcajada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lahorcajada.jpg|170px|[[Ла-Оркахада]]]]||[[ფაილი:Escudo de La Horcajada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Оркахада]]]]||47||486||{{coord|40.43750|5.46667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:La Horcajada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lahorcajada.org/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Оркахада|publisher=''lahorcajada.org''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2008-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20080221143957/http://www.lahorcajada.org/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Серрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Serrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Serrada (cropped).JPG|170px|[[Ла-Серрада]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Серрада]]]]||7||118||{{coord|40.63139|4.79222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Serrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.laserrada.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Серрада|publisher=''laserrada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202223929/https://www.laserrada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''La Torre''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La Torre carretera.jpg|170px|[[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ла-Торре (Авила)|Ла-Торре]]]]||58||230||{{coord|40.58917|4.96528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:La Torre.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.latorre.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ла-Торре|publisher=''latorre.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127031200/https://www.latorre.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ланга (Авила)|Ланга]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Langa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Plaza de la Constitución en Langa (Ávila).JPG|170px|[[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||[[ფაილი:Escudo de Langa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ланга (Авила)|Ланга]]]]||80,51||480||{{coord|41.00778|4.85944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Langa municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.langa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ланга|publisher=''langa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127193454/https://www.langa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лансаита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Lanzahíta''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lanzahíta.JPG|170px|[[Лансаита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Lanzahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лансаита]]]]||33||811||{{coord|40.20389|4.93722}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Lanzahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lanzahita.es|title=Официальный сайт муниципалитета Лансаита|publisher=''lanzahita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2013-06-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20130608000519/http://www.lanzahita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лас-Берланас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Berlanas, Las''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Nuestra señora de la Concepción. Las Berlanas (Ávila).JPG|170px|[[Лас-Берланас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Berlanas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Берланас]]]]||16||329||{{coord|40.80306|4.76056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Las Berlanas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lasberlanas.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Лас-Берланас|publisher=''lasberlanas.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20111221021508/http://www.lasberlanas.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лас-Навас-дель-Маркес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Las Navas del Marqués''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Las Navas del Marqués.jpg|170px|[[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Las Navas del Marqués.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лас-Навас-дель-Маркес]]]]||9793||5146||{{coord|40.60389|4.32778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Las Navas del Marqués.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navasdelmarques.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Las Navas del Marqués|publisher=''navasdelmarques.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2006-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20060209055209/http://www.navasdelmarques.com/|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Лос-Льянос-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Los Llanos de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Los llanos de Tormes.jpg|170px|[[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Los Llanos de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Лос-Льянос-де-Тормес]]]]||17||60||{{coord|40.3281556|5.5001972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Los Llanos de Tormes municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.losllanosdetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Лос-Льянос-де-Тормес|publisher=''losllanosdetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113452/https://www.losllanosdetormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Madrigal de las Altas Torres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres b.jpg|170px|[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Madrigal de las Altas Torres (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес]]]]||106||1399||{{coord|41.08944|4.99889}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Madrigal de las Altas Torres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.madrigaldelasaltastorres.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес|publisher=''madrigaldelasaltastorres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130111802/https://www.madrigaldelasaltastorres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Маэльо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Maello''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Maello 01 by-dpc.jpg|170px|[[Маэльо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Maello.svg|80px|Герб муниципалитета [[Маэльо]]]]||65||590||{{coord|40.81111|4.50889}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Maello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.maello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Маэльо|publisher=''maello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20170825120435/http://www.maello.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мальпартида-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Malpartida de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Malpartida de Corneja 1.jpg|170px|[[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мальпартида-де-Корнеха]]]]||19||96||{{coord|40.52111|5.35111}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Malpartida de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.malpartidadecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мальпартида-де-Корнеха|publisher=''malpartidadecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133318/https://www.malpartidadecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мамблас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mamblas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mamblas2.jpg|170px|[[Мамблас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mamblas.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мамблас]]]]||24||200||{{coord|41.01944|5.01111}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Mamblas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mamblas.es|title=Официальный сайт муниципалитета Мамблас|publisher=''mamblas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204010726/https://www.mamblas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мансера-де-Арриба]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mancera de Arriba''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mancera de arriba-casa.jpg|170px|[[Мансера-де-Арриба]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мансера-де-Арриба]]]]||17,59||69||{{coord|40.79111|5.14722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mancera de Arriba.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.manceradearriba.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мансера-де-Арриба|publisher=''manceradearriba.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113530/https://www.manceradearriba.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Манхабалаго]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ortigosa de Rioalmar.jpg|170px|[[Манхабалаго]]]]||[[ფაილი:Escudo de Manjabálago y Ortigosa de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Манхабалаго]]]]||17||24||{{coord|40.66444|5.07611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Manjabálago.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.manjabalago.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Манхабалаго|publisher=''manjabalago.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-09-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20190913085304/http://www.manjabalago.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Марлин (Авила)|Марлин]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Marlín''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Marlin 01 by-dpc.jpg|170px|[[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Марлин (Авила)|Марлин]]]]||6||32||{{coord|40.71139|4.82972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Marlín.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.marlin.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Марлин|publisher=''marlin.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202022529/https://www.marlin.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мартиерреро]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martiherrero''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Martiherrero 3.jpg|170px|[[Мартиерреро]]]]||[[ფაილი:Escudo de Martiherrero.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартиерреро]]]]||22,79||314||{{coord|40.69500|4.80417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Martiherrero.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.martiherrero.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартиерреро|publisher=''martiherrero.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127150417/https://www.martiherrero.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мартинес (Авила)|Мартинес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Martínez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Martínez 2.jpg|170px|[[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мартинес (Авила)|Мартинес]]]]||18||113||{{coord|40.63083|5.34833}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Martínez.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.martinez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мартинес|publisher=''martinez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203044401/https://www.martinez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Медияна-де-Вольтойя]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mediana de Voltoya''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Tomás Apóstol, Mediana de Voltoya 01.jpg|170px|[[Медияна-де-Вольтойя]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mediana de Voltoya.svg|80px|Герб муниципалитета [[Медияна-де-Вольтойя]]]]||18,38||114||{{coord|40.70056|4.56389}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mediana de Voltoya.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.medianadevoltoya.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Медияна-де-Вольтойя|publisher=''medianadevoltoya.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201000455/http://medianadevoltoya.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мединилья (Авила)|Мединилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Medinilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Medinilla 21.jpg|170px|[[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мединилья (Авила)|Мединилья]]]]||23||91||{{coord|40.43944|5.61750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Medinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.medinilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мединилья|publisher=''https://www.medinilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20210131031839/https://www.medinilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Менгамуньос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mengamuñoz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Mengamuñoz 2.jpg|170px|[[Менгамуньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mengamuñoz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Менгамуньос]]]]||11,75||61||{{coord|40.500|5.000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mengamuñoz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mengamunoz.es|title=Официальный сайт муниципалитета Менгамуньос|publisher=''mengamunoz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124012657/https://www.mengamunoz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Месегар-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mesegar de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mesegar de Corneja-puerta verde.jpg|170px|[[Месегар-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mesegar de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Месегар-де-Корнеха]]]]||10||57||{{coord|40.50278|5.30167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Mesegar de Corneja.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mesegardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Месегар-де-Корнеха|publisher=''mesegardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203003536/https://www.mesegardecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Михарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mijares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mijares, Avila - 50104694648.jpg|170px|[[Михарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mijares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Михарес]]]]||46,32||694||{{coord|40.29750|4.83667}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Mijares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mijares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Михарес|publisher=''mijares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125091522/http://www.mijares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мингоррия]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mingorría''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mingorria32.jpg|170px|[[Мингоррия]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мингоррия]]]]||30||373||{{coord|40.75083|4.66528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mingorría.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mingorria.com|title=Официальный сайт муниципалитета Мингоррия|publisher=''mingorria.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2004-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20041202131743/http://www.mingorria.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Миронсильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mironcillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mironcillo Ávila.JPG|170px|[[Миронсильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Миронсильо]]]]||15||106||{{coord|40.55500|4.82556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mironcillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mironcillo.net|title=Официальный сайт муниципалитета Миронсильо|publisher=''mironcillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20201031073532/http://www.mironcillo.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mirueña de los Infanzones''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones-iglesia portada.jpg|170px|[[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mirueña de los Infanzones.svg|80px|Герб муниципалитета [[Мируэния-де-лос-Инфансонес]]]]||31,21||94||{{coord|40.73750|5.09083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Mirueña de los Infanzones.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.miruenadelosinfanzones.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Мируэния-де-лос-Инфансонес|publisher=''miruenadelosinfanzones.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201114721/https://www.miruenadelosinfanzones.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Момбельтран]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Mombeltrán''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Mombeltrán udsigt over dalen 4.JPG|170px|[[Момбельтран]]]]||[[ფაილი:Escudo de Mombeltrán.svg|80px|Герб муниципалитета [[Момбельтран]]]]||49||942||{{coord|40.26000|5.01778}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Mombeltrán.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mombeltran.es|title=Официальный сайт муниципалитета Момбельтран|publisher=''mombeltran.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200402030330/https://www.mombeltran.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Монсалупе]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Monsalupe''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Monsalupe.jpg|170px|[[Монсалупе]]]]||[[ფაილი:Escudo de Monsalupe (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Монсалупе]]]]||17,5||62||{{coord|40.76861|4.78111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Monsalupe.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.monsalupe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Монсалупе|publisher=''monsalupe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125084957/https://www.monsalupe.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Моралеха-де-Матакабрас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Moraleja de Matacabras''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de la Asunción de Nuestra Señora, Moraleja de Matacabras 02.jpg|170px|[[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||[[ფაილი:Escudo de Moraleja de Matacabras (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Моралеха-де-Матакабрас]]]]||15||49||{{coord|41.10722|4.95750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Moraleja de Matacabras.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moralejadematacabras.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Моралеха-де-Матакабрас|publisher=''moralejadematacabras.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127232242/https://www.moralejadematacabras.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньяна]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñana''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñana.jpg|170px|[[Муньяна]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñana.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньяна]]]]||33,61||371||{{coord|40.59056|5.01500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñana.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньяна|publisher=''munana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127115318/https://www.munana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньико]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñico''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Muñico.JPG|170px|[[Муньико]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñico.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньико]]]]||13,28||86||{{coord|40.70472|5.02667}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñico.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munico.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньико|publisher=''munico.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064529/https://www.munico.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньогалиндо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogalindo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñogalindo-cruceros 1.jpg|170px|[[Муньогалиндо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñogalindo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогалиндо]]]]||18||326||{{coord|40.60250|4.89500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogalindo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогалиндо|publisher=''ayuntamientodemunogalindo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205074856/https://www.ayuntamientodemunogalindo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньогранде]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñogrande''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Andrés Apóstol, Muñogrande 04.jpg|170px|[[Муньогранде]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньогранде]]]]||16||70||{{coord|40.82111|4.92194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñogrande.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munogrande.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньогранде|publisher=''munogrande.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130193236/https://www.munogrande.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньомер-дель-Пеко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñomer del Peco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Муньомер-дель-Пеко]]]]||[[ფაილი:Escudo de Muñomer del Peco.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньомер-дель-Пеко]]]]||10||109||{{coord|40.85861|4.88028}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñomer del Peco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munomerdelpeco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньомер-дель-Пеко|publisher=''munomerdelpeco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011115/https://www.munomerdelpeco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньопепе]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñopepe''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñopepe (cropped).JPG|170px|[[Муньопепе]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньопепе]]]]||6||101||{{coord|40.63556|4.81806}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñopepe.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munopepe.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньопепе|publisher=''munopepe.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201085314/https://www.munopepe.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньосанчо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:MuñoSancho.jpg|170px|[[Муньосанчо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньосанчо]]]]||19,72||91||{{coord|40.92194|5.03583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Muñosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munosancho.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньосанчо|publisher=''munosancho.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218113809/https://www.munosancho.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Муньотельо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Muñotello''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Muñotello vista desde pandero mozas.jpg|170px|[[Муньотельо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Муньотельо]]]]||20||58||{{coord|40.54306|5.04083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Muñotello.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.munotello.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Муньотельо|publisher=''munotello.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130181611/https://www.munotello.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррильос-дель-Аламо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Álamo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Álamo.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Аламо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narrillos del Álamo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Аламо]]]]||29,35||72||{{coord|40.56694|5.46694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Narrillos del Álamo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrillosdelalamo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Аламо|publisher=''narrillosdelalamo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201027113149/https://www.narrillosdelalamo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррильос-дель-Ребольяр]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narrillos del Rebollar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narrillos del Rebollar-casa.jpg|170px|[[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррильос-дель-Ребольяр]]]]||17,41||43||{{coord|40.66444|4.96472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narrillos del Rebollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrillosdelrebollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррильос-дель-Ребольяр|publisher=''narrillosdelrebollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrillosdelrebollar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-де-Сальдуэния]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros de Saldueña''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Narros de Saldueña castillo.jpg|170px|[[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||[[ფაილი:Escudo de Narros de Saldueña.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-де-Сальдуэния]]]]||9||106||{{coord|40.87528|4.86944}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros de Saldueña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdesalduena.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-де-Сальдуэния|publisher=''narrosdesalduena.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201172507/https://www.narrosdesalduena.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-дель-Кастильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Castillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Narros del Castillo - panoramio.jpg|170px|[[Наррос-дель-Кастильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Кастильо]]]]||33,61||151||{{coord|40.85861|5.05861}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Narros del Castillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdelcastillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Кастильо|publisher=''narrosdelcastillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218114326/https://www.narrosdelcastillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наррос-дель-Пуэрто]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Narros del Puerto''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:DehesaNarros.JPG|170px|[[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||[[ფაილი:Escudo NarrosDelPuerto.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наррос-дель-Пуэрто]]]]||10,37||23||{{coord|40.54167|4.99194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Narros del Puerto.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.narrosdelpuerto.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наррос-дель-Пуэрто|publisher=''narrosdelpuerto.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123192642/https://www.narrosdelpuerto.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нава-де-Аревало]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava de Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Arevalillo 04 by-dpc.jpg|170px|[[Нава-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-де-Аревало]]]]||58,26||718||{{coord|40.97833|4.77583}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Nava de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navadearevalo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-де-Аревало|publisher=''navadearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121170752/https://www.navadearevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нава-дель-Барко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Nava del Barco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Nava del Barco.jpg|170px|[[Нава-дель-Барко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Нава-дель-Барко]]]]||29,37||79||{{coord|40.29250|5.54028}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Nava del Barco.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navadelbarco.com|title=Официальный сайт муниципалитета Нава-дель-Барко|publisher=''navadelbarco.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126084803/http://www.navadelbarco.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навасепедилья-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navacepedilla de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Plaza mayor de Navacepedilla del Corneja.jpg|170px|[[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navacepedilla de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навасепедилья-де-Корнеха]]]]||29||94||{{coord|40.48583|5.18444}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navacepedilla de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navacepedilladecorneja.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навасепедилья-де-Корнеха|publisher=''navacepedilladecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127133646/https://www.navacepedilladecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навадихос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navadijos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:NAVADIJOS.jpg|170px|[[Навадихос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navadijos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навадихос]]]]||20||31||{{coord|40.42583|5.08361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navadijos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.navadijos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навадихос|publisher=''navadijos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205123352/https://www.navadijos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наваэскурияль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaescurial''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Наваэскурияль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваэскурияль]]]]||35||45||{{coord|40.47194|5.27778}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navaescurial.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaescurial.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваэскурияль|publisher=''navaescurial.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203095003/https://www.navaescurial.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наваондилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navahondilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista general de Navahondilla.JPG|170px|[[Наваондилья]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navahondilla.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наваондилья]]]]||22,07||321||{{coord|40.32528|4.49444}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Navahondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navahondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наваондилья|publisher=''navahondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129171541/https://www.navahondilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалакрус]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalacruz''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navalacruz carnicería.jpg|170px|[[Навалакрус]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalacruz.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалакрус]]]]||50||226||{{coord|40.44028|4.93250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalacruz.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalacruz.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалакрус|publisher=''navalacruz.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129013130/https://www.navalacruz.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальмораль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalmoral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vistas1.jpg|170px|[[Навальмораль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalmoral de la Sierra (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальмораль]]]]||43,35||338||{{coord|40.45972|4.76861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalmoral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalmoraldelasierra.com|title=Официальный сайт муниципалитета Навальмораль|publisher=''navalmoraldelasierra.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160310005633/http://navalmoraldelasierra.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалонгилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalonguilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fplazuela.jpg|170px|[[Навалонгилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалонгилья]]]]||90||216||{{coord|40.27833|5.50194}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalonguilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.navalonguilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалонгилья|publisher=''navalonguilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201024094841/https://www.navalonguilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалоса]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalosa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navalosa nevada.jpeg|170px|[[Навалоса]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalosa.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалоса]]]]||30||300||{{coord|40.40139|4.93139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalosa.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalosa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навалоса|publisher=''navalosa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127174753/https://www.navalosa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальпераль-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Estación de Navalperal.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Pinares ( Avila).jpg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Пинарес]]]]||49||757||{{coord|40.59444|4.41083}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navalperal de Pinares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalperal.com|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Пинарес|publisher=''navalperal.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123026/https://navalperal.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навальпераль-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navalperal de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Navalperal de Tormes.jpg|170px|[[Навальпераль-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navalperal de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навальпераль-де-Тормес]]]]||61||81||{{coord|40.35278|5.30056}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navalperal de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navalperaldetormes.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Навальпераль-де-Тормес|publisher=''navalperaldetormes.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200518232551/http://www.navalperaldetormes.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навалуэнга]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaluenga''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navaluenga 01 by-dpc.jpg|170px|[[Навалуэнга]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навалуэнга]]]]||73,70||2018||{{coord|40.41111|4.70778}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navaluenga.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaluenga.es|title=Официальный сайт муниципалитета Навалуэнга|publisher=''navaluenga.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2015-08-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20150825230456/http://www.navaluenga.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Навакесера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navaquesera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista área de Navaquesera.jpg|170px|[[Навакесера]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Навакесера]]]]||9,16||16||{{coord|40.42500|4.90861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navacasquera.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navaquesera.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Навакесера|publisher=''navaquesera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085402/https://www.navaquesera.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварредонда-де-Гредос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredonda de Gredos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.JPG|170px|[[Наварредонда-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarredonda de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредонда-де-Гредос]]]]||79||430||{{coord|40.36250|5.13361}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navarredonda de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://navarredondadegredos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредонда-де-Гредос|publisher='' https://navarredondadegredos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002624/http://navarredondadegredos.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварредондилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarredondilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navarredondilla (cropped).jpg|170px|[[Наварредондилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварредондилья]]]]||20,27||177||{{coord|40.45361|4.82139}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarredondilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navarredondilla.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварредондилья|publisher=''navarredondilla.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203202848/https://www.navarredondilla.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наварревиска]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navarrevisca''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Navarrevisca.jpg|170px|[[Наварревиска]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navarrevisca.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наварревиска]]]]||40||256||{{coord|40.36417|4.89500}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navarrevisca.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navarrevisca.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наварревиска|publisher=''navarrevisca.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124002104/http://www.navarrevisca.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наватальгордо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatalgordo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Navatalgordo 8.jpg|170px|[[Наватальгордо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatalgordo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватальгордо]]]]||20||231||{{coord|40.41000|4.87222}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Navatalgordo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navatalgordo.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватальгордо|publisher=''navatalgordo.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203222426/https://navatalgordo.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Наватехарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Navatejares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:La quinta del chocolatero (Navatejares, Ávila).jpg|170px|[[Наватехарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Navatejares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Наватехарес]]]]||11||51||{{coord|40.33556|5.53083}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Navatejares.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.navatejares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Наватехарес|publisher=''navatejares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127230900/https://www.navatejares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Нейла-де-Сан-Мигель]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Neila de San Miguel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Torre de la Iglesia (Neila de San Miguel).jpg|170px|[[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||[[ფაილი:Escudo de Neila de San Miguel (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Нейла-де-Сан-Мигель]]]]||8||67||{{coord|40.42194|5.59722}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Neila de San Miguel.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.neiladesanmiguel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Нейла-де-Сан-Мигель|publisher=''neiladesanmiguel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130044649/https://www.neiladesanmiguel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ниарра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Niharra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Niharra 01 by smart-drone.es.JPG|170px|[[Ниарра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Niharra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ниарра]]]]||11||202||{{coord|40.58944|4.83972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Niharra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://niharra.iespana.es|title=Официальный сайт муниципалитета Ниарра|publisher=''niharra.iespana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-04-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20100403230509/http://niharra.iespana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Охос-Альбос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Ojos-Albos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Ojos-Albos.JPG|170px|[[Охос-Альбос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Охос-Альбос]]]]||43||76||{{coord|40.70667|4.51639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Ojos-Albos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytoojosalbos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Охос-Альбос|publisher=''aytoojosalbos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140241/http://www.aytoojosalbos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Орбита (Авила)|Орбита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Orbita''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Orbita.jpg|170px|[[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Орбита (Авила)|Орбита]]]]||14||69||{{coord|40.99861|4.64750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Orbita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.orbita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Орбита|publisher=''orbita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026042514/https://www.orbita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Падьернос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Padiernos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Padiernos.jpeg|170px|[[Падьернос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Padiernos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Падьернос]]]]||37||273||{{coord|40.62167|4.84556}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Padiernos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.padiernos.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Падьернос|publisher=''padiernos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2011-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20110109094447/http://padiernos.net/|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пахарес-де-Адаха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pajares de Adaja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Pajares de Adaja.jpg|170px|[[Пахарес-де-Адаха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pajares de Adaja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пахарес-де-Адаха]]]]||23||138||{{coord|40.92361|4.64056}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pajares de Adaja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pajaresdeadaja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пахарес-де-Адаха|publisher=''pajaresdeadaja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123163742/https://www.pajaresdeadaja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Паласиос-де-Года]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Palacios de Goda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Palacios de Goda 09 by-dpc.jpg|170px|[[Паласиос-де-Года]]]]||[[ფაილი:Escudo de Palacios de Goda.svg|80px|Герб муниципалитета [[Паласиос-де-Года]]]]||53||389||{{coord|41.11722|4.78417}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Palacios de Goda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.palaciosdegoda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Паласиос-де-Года|publisher=''palaciosdegoda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125085938/https://www.palaciosdegoda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Папатриго]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Papatrigo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Папатриго]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Папатриго]]]]||21||227||{{coord|40.86722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Papatrigo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.papatrigo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Папатриго|publisher=''papatrigo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125021950/https://www.papatrigo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Паскуалькобо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pascualcobo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pascualcobo Nevado.jpg|170px|[[Паскуалькобо]]]]||[[ფაილი:Escudo pascualcobo.jpg|80px|Герб муниципалитета [[Паскуалькобо]]]]||16||43||{{coord|40.65694|5.27694}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Pascualcobo.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pascualcobo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Паскуалькобо|publisher=''pascualcobo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202055420/https://www.pascualcobo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Педро-Бернардо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro Bernardo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Pedro Bernardo (Ávila, Castilla y León).jpg|170px|[[Педро-Бернардо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Bernardo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Бернардо]]]]||69||787||{{coord|40.24278|4.91472}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Pedro Bernardo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pedrobernardo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Бернардо|publisher=''pedrobernardo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304073811/http://www.pedrobernardo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Педро-Родригес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pedro-Rodríguez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia San Pedro Apostol, Pedro Rodríguez.JPG|170px|[[Педро-Родригес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Pedro Rodriguez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Педро-Родригес]]]]||14||133||{{coord|40.93694|4.78500}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Pedro-Rodríguez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pedrorodriguez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Педро-Родригес|publisher=''pedrorodriguez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126131626/https://www.pedrorodriguez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пегеринос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peguerinos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:View of Peguerinos.JPG|170px|[[Пегеринос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Peguerinos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пегеринос]]]]||87||275||{{coord|40.62722|4.23278}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Peguerinos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.peguerinos.net|title=Официальный сайт муниципалитета Пегеринос|publisher=''peguerinos.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2017-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20170918042836/http://peguerinos.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пеньяльба-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Peñalba de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Penhalba0509.jpg|170px|[[Пеньяльба-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пеньяльба-де-Авила]]]]||24||105||{{coord|40.77194|4.74611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Peñalba de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.penalbadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пеньяльба-де-Авила|publisher=''penalbadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124083015/https://www.penalbadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пьедраита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedrahíta''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Piedrahitacuesta.jpg|170px|[[Пьедраита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedrahita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедраита]]]]||28||1802||{{coord|40.46361|5.32750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Piedrahíta.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aytopiedrahita.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедраита|publisher=''aytopiedrahita.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128154332/https://www.aytopiedrahita.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пьедралавес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Piedralaves''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Piedralavs Municipio.jpg|170px|[[Пьедралавес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Piedralaves (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Пьедралавес]]]]||55,25||2070||{{coord|40.31722|4.69806}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Piedralaves.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.piedralaves.info|title=Официальный сайт муниципалитета Пьедралавес|publisher=''piedralaves.info''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203135411/http://piedralaves.info/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Поведа]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poveda''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Poveda-panorama.JPG|170px|[[Поведа]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Поведа]]]]||6||39||{{coord|40.56694|5.07972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Poveda.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.poveda.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Поведа|publisher=''poveda.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130014612/https://www.poveda.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пойялес-дель-Ойо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Poyales del Hoyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Poyales del Hoyo.JPG|170px|[[Пойялес-дель-Ойо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пойялес-дель-Ойо]]]]||3,38||458||{{coord|40.17167|5.15694}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Poyales del Hoyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.poyalesdelhoyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Пойялес-дель-Ойо|publisher=''poyalesdelhoyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205062253/https://www.poyalesdelhoyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Посанко]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pozanco''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Juan Bautista. Pozanco.JPG|170px|[[Посанко]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Посанко]]]]||11||53||{{coord|40.80139|4.66722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pozanco.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pozanco.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Посанко|publisher=''pozanco.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20210122022215/https://www.pozanco.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Прадосегар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Pradosegar, barrio de arriba''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Barrio de Arriba-Pradosegar.JPG|170px|[[Прадосегар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Прадосегар]]]]||11,29||109||{{coord|40.55083|5.07111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Pradosegar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pradosegar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Прадосегар|publisher=''pradosegar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127052057/https://www.pradosegar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Puerto Castilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santiago de Aravalle, fuente e iglesia.jpg|170px|[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Пуэрто-Кастилья (Авила)|Пуэрто-Кастилья]]]]||43,28||107||{{coord|40.28944|5.62972}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Puerto Castilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.puertocastilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Пуэрто-Кастилья|publisher=''puertocastilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201029194459/http://puertocastilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Расуэрос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rasueros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Fuente en Rasueros.jpg|170px|[[Расуэрос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Расуэрос]]]]||40||174||{{coord|41.02306|5.07444}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rasueros.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rasueros.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Расуэрос|publisher=''rasueros.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20201028044730/https://www.rasueros.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Риокабадо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riocabado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Риокабадо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riocabado.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риокабадо]]]]||19||137||{{coord|40.83000|4.80306}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riocabado.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.riocabado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Риокабадо|publisher=''riocabado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124004046/https://www.riocabado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Риофрио]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Riofrío''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sierra de Guadarrama Ávila.JPG|170px|[[Риофрио]]]]||[[ფაილი:Escudo de Riofrio.svg|80px|Герб муниципалитета [[Риофрио]]]]||65||203||{{coord|40.54722|4.77722}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Riofrío.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.riofrio.es|title=Официальный сайт муниципалитета Риофрио|publisher=''riofrio.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202100251/https://www.riofrio.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Ривилья-де-Барахас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Rivilla de Barajas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Rivilla de Barajas 01 by-dpc.jpg|170px|[[Ривилья-де-Барахас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Ривилья-де-Барахас]]]]||24,38||67||{{coord|40.90194|4.98806}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Rivilla de Barajas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rivilladebarajas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Ривилья-де-Барахас|publisher=''rivilladebarajas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20201219034459/http://www.rivilladebarajas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Салобраль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salobral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Salobral (cropped).JPG|170px|[[Салобраль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Салобраль]]]]||8||112||{{coord|40.61167|4.81111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Salobral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.salobral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Салобраль|publisher=''salobral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204143505/https://www.salobral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сальвадиос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Salvadiós''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Salvadios 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сальвадиос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сальвадиос]]]]||20,38||69||{{coord|40.87694|5.09639}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Salvadiós.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.salvadios.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сальвадиос|publisher=''salvadios.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130010334/https://www.salvadios.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Béjar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Бехар]]]]||16,49||39||{{coord|40.40806|5.66306}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Béjar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedebejar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Бехар|publisher=''sanbartolomedebejar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202090002/https://www.sanbartolomedebejar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja 20.jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Корнеха]]]]||7||44||{{coord|40.49278|5.38528}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Корнеха|publisher=''sanbartolomedecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125051633/https://www.sanbartolomedecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Bartolomé de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares (Ávila).jpg|170px|[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Bartolomé de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Бартоломе-де-Пинарес]]]]||74,49||534||{{coord|40.54250|4.54250}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Bartolomé de Pinares municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanbartolomedepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Бартоломе-де-Пинарес|publisher=''sanbartolomedepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120102/https://www.sanbartolomedepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de los Patos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Lospatos11.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban de los Patos (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-лос-Патос]]]]||10||23||{{coord|40.74583|4.62500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Esteban de los Patos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandelospatos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-лос-Патос|publisher=''sanestebandelospatos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201112610/https://www.sanestebandelospatos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban de Zapardiel''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel, torre.jpg|170px|[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-де-Сапардьель]]]]||13||40||{{coord|41.09306|4.90083}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Esteban de Zapardiel.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandezapardiel.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-де-Сапардьель|publisher=''sanestebandezapardiel.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129064514/https://www.sanestebandezapardiel.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Эстебан-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Esteban del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de San Esteban del Valle.JPG|170px|[[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Esteban del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Эстебан-дель-Валье]]]]||37||718||{{coord|40.27528|4.98000}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:San Esteban del Valle municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanestebandelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Эстебан-дель-Валье|publisher=''sanestebandelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823174546/https://www.sanestebandelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San García de Ingelmos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San García de Ingelmos- San Fabián y San Sebastián.jpg|170px|[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Гарсия-де-Инхельмос]]]]||38||75||{{coord|40.76972|5.11639}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San García de Ingelmos.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sangarciadeingelmos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Гарсия-де-Инхельмос|publisher=''sangarciadeingelmos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201225120103/https://www.sangarciadeingelmos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-Гредос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de Gredos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Molino en San Juan de Gredos.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de Gredos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-Гредос]]]]||96||247||{{coord|40.35611|5.24222}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Juan de Gredos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandegredos.com|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-Гредос|publisher=''sanjuandegredos.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823171129/http://www.sanjuandegredos.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Encinilla''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan de la Encinilla Ermita del Cristo 2.jpg|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья]]]]||17,38||80||{{coord|40.83000|4.83833}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan de la Encinilla.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья|publisher=''san-juan-de-la-encinilla.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2012-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20120531134503/http://www.san-juan-de-la-encinilla.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan de la Nava''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de San Juan de la Nava.JPG|170px|[[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan de la Nava (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-де-ла-Нава]]]]||60,78||459||{{coord|40.47917|4.68194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan de la Nava.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelanava.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-де-ла-Нава|publisher=''sanjuandelanava.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305003847/http://www.sanjuandelanava.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Molinillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan del Molinillo-iglesia 1.jpg|170px|[[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Молинильо]]]]||35,79||196||{{coord|40.46167|4.82861}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:San Juan del Molinillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelmolinillo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Молинильо|publisher=''sanjuandelmolinillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201170510/https://www.sanjuandelmolinillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Juan del Olmo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Juan del Olmo- Iglesia parroquial.JPG|170px|[[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Хуан-дель-Ольмо]]]]||31||90||{{coord|40.65278|5.04972}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Juan del Olmo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanjuandelolmo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Хуан-дель-Ольмо|publisher=''sanjuandelolmo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129093628/https://www.sanjuandelolmo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Lorenzo de Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ermita de la Inmaculada.jpg|170px|[[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Lorenzo de Tormes.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Лоренсо-де-Тормес]]]]||14,5||27||{{coord|40.37028|5.48806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Lorenzo de Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanlorenzodetormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Лоренсо-де-Тормес|publisher=''sanlorenzodetormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202114931/https://www.sanlorenzodetormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín de la Vega del Alberche''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.jpg|170px|[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче]]]]||50,48||166||{{coord|40.43111|5.15667}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín de la Vega del Alberche.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче|publisher=''sanmartindelavegadelalberche.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201212846/https://www.sanmartindelavegadelalberche.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Martín del Pimpollar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:IGLESIA DE NAVALSAUZ.jpg|170px|[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр]]]]||45,64||186||{{coord|40.3687278|5.0540500}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Martín del Pimpollar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmartindelpimpollar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мартин-дель-Пимпольяр|publisher=''sanmartindelpimpollar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203140613/https://www.sanmartindelpimpollar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мигель-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Corneja. Cruz.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Miguel de Corneja.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Корнеха]]]]||7||53||{{coord|40.48667|5.28750}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:San Miguel de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmigueldecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Корнеха|publisher=''sanmigueldecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414140315/http://www.sanmigueldecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Miguel de Serrezuela''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela-iglesia.JPG|170px|[[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Мигель-де-Серресуэла]]]]||34,75||115||{{coord|40.67028|5.28750}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Miguel de Serrezuela.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanmigueldeserrezuela.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Мигель-де-Серресуэла|publisher=''sanmigueldeserrezuela.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202193012/https://www.sanmigueldeserrezuela.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Паскуаль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pascual''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pascual (Ávila).JPG|170px|[[Сан-Паскуаль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Паскуаль]]]]||18,61||39||{{coord|40.88222|4.75611}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Pascual.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanpascual.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Паскуаль|publisher=''sanpascual.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201201111059/https://www.sanpascual.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Педро-дель-Арройо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Pedro del Arroyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sanpedro01.jpg|170px|[[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Escudo San Pedro del Arroyo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Педро-дель-Арройо]]]]||18,55||422||{{coord|40.80222|4.87083}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:San Pedro del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanpedrodelarroyo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Педро-дель-Арройо|publisher=''sanpedrodelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022060748/https://www.sanpedrodelarroyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сан-Висенте-де-Аревало]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''San Vicente de Arévalo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||[[ფაილი:Escudo de San Vicente de Arévalo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сан-Висенте-де-Аревало]]]]||16||170||{{coord|40.96778|4.80000}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:San Vicente de Arévalo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanvicentedearevalo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сан-Висенте-де-Аревало|publisher=''sanvicentedearevalo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200723182328/http://www.sanvicentedearevalo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санчидриян]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchidrián''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Sanchidrián.JPG|170px|[[Санчидриян]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchidrián.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчидриян]]]]||26||714||{{coord|40.89194|4.58139}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sanchidrián municipality.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanchidrian.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчидриян|publisher=''sanchidrian.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203142934/https://www.sanchidrian.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санчорреха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sanchorreja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sanchorreja-casa 2.jpg|170px|[[Санчорреха]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sanchorreja (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Санчорреха]]]]||35||83||{{coord|40.66472|4.91528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sanchorreja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sanchorreja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санчорреха|publisher=''sanchorreja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125222939/https://www.sanchorreja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Крус-де-Пинарес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz de Pinares''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz de Pinares.JPG|170px|[[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||[[ფაილი:Escudo Santa Cruz de Pinares.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-де-Пинарес]]]]||41||148||{{coord|40.54194|4.57944}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Localizacion Santa Cruz de Pinares.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santacruzdepinares.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-де-Пинарес|publisher=''santacruzdepinares.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124122433/https://www.santacruzdepinares.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Крус-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa Cruz del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.JPG|170px|[[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Крус-дель-Валье]]]]||15,15||332||{{coord|40.25083|5.00389}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Santa Cruz del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santacruzdelvalle.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Крус-дель-Валье|publisher=''santacruzdelvalle.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-05-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200519075913/https://www.santacruzdelvalle.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María de los Caballeros''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SantaMaríaDeLosCaballeros storks.jpg|170px|[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María de los Caballeros.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос]]]]||22||63||{{coord|40.38889|5.45167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María de los Caballeros.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadeloscaballeros.com|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-де-лос-Кабальерос|publisher=''santamariadeloscaballeros.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201022185135/http://santamariadeloscaballeros.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Арройо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Arroyo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa María del Arroyo.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Арройо]]]]||11||105||{{coord|40.60028|4.92222}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Arroyo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelarroyo.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Арройо|publisher=''santamariadelarroyo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130015304/https://www.santamariadelarroyo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Berrocal''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santa María del Berrocal 32.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Berrocal.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Беррокаль]]]]||28,34||388||{{coord|40.50944|5.40639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santa María del Berrocal.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelberrocal.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Беррокаль|publisher=''santamariadelberrocal.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2010-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20100630205156/http://www.santamariadelberrocal.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Кубильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Cubillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:20070824aldeavieja.jpg|170px|[[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Maria del Cubillo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Кубильо]]]]||65||303||{{coord|40.71778|4.46167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santa María del Cubillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadelcubillo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Кубильо|publisher=''santamariadelcubillo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126011513/https://www.santamariadelcubillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санта-Мария-дель-Тьетар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santa María del Tiétar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de Santa María del Tiétar.JPG|170px|[[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Tiétar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санта-Мария-дель-Тьетар]]]]||12||447||{{coord|40.30417|4.55417}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Santa María del Tiétar.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santamariadeltietar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санта-Мария-дель-Тьетар|publisher=''santamariadeltietar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203013813/http://santamariadeltietar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сантияго-дель-Кольядо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Collado''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Santiago del Collado 8.jpg|170px|[[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Кольядо]]]]||43||170||{{coord|40.43361|5.35639}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Collado.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santiagodelcollado.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Кольядо|publisher=''santiagodelcollado.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204180344/https://www.santiagodelcollado.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сантияго-дель-Тормес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santiago del Tormes''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:No image available rectangle alt 213 ru.svg|170px|[[Сантияго-дель-Тормес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сантияго-дель-Тормес]]]]||68,45||114||{{coord|40.34556|5.38000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Santiago del Tormes.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santiagodeltormes.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сантияго-дель-Тормес|publisher=''santiagodeltormes.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129164824/https://www.santiagodeltormes.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Domingo de las Posadas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de las Posadas.jpg|170px|[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Доминго-де-лас-Посадас]]]]||13||69||{{coord|40.81222|4.63361}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Domingo de las Posadas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santodomingodelasposadas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Доминго-де-лас-Посадас|publisher=''santodomingodelasposadas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127022823/https://www.santodomingodelasposadas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Санто-Томе-де-Сабаркос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Santo Tomé de Zabarcos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SANTOTOME 20090316 01.JPG|170px|[[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Santo Tomé de Zabarcos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Санто-Томе-де-Сабаркос]]]]||8||67||{{coord|40.78611|4.91000}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Santo Tomé de Zabarcos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.santotomedezabarcos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Санто-Томе-де-Сабаркос|publisher=''santotomedezabarcos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201123161005/https://www.santotomedezabarcos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Серранильос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Serranillos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Serranillos.jpg|170px|[[Серранильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Serranillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Серранильос]]]]||20,74||243||{{coord|40.33583|4.91167}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Serranillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.serranillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Серранильос|publisher=''serranillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202120643/https://www.serranillos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сихерес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sigeres''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sigeres.jpg|170px|[[Сихерес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сихерес]]]]||13,7||45||{{coord|40.79944|4.93250}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sigeres.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sigeres.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Сихерес|publisher=''sigeres.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202150049/https://www.sigeres.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Синлабахос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sinlabajos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de San Pelayo II.jpg|170px|[[Синлабахос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sinlabajos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Синлабахос]]]]||20||143||{{coord|41.07722|4.83194}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Sinlabajos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sinlabajos.es|title=Официальный сайт муниципалитета Синлабахос|publisher=''sinlabajos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823214531/http://www.sinlabajos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солана-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:SOLANA DE AVILA.(Avila).jpg|170px|[[Солана-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Авила]]]]||68||110||{{coord|40.31472|5.61583}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Solana de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solanadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Авила|publisher=''solanadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202123830/https://www.solanadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солана-де-Риоальмар]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solana de Rioalmar''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Cupae y verraco Solana de Rioalmar.jpg|170px|[[Солана-де-Риоальмар]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solana de Rioalmar.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солана-де-Риоальмар]]]]||37||151||{{coord|40.73722|5.01056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solana de Rioalmar.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solanaderioalmar.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Солана-де-Риоальмар|publisher=''solanaderioalmar.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2021-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125095631/https://www.solanaderioalmar.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Солосанчо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Solosancho''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Solosancho 01 by-dpc.jpg|170px|[[Солосанчо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Solosancho.svg|80px|Герб муниципалитета [[Солосанчо]]]]||54,4||820||{{coord|40.55361|4.90611}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Solosancho.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.solosancho.com|title=Официальный сайт муниципалитета Солосанчо|publisher=''solosancho.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823225258/http://www.solosancho.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сотальво]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotalbo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sotalbo 01 by-dpc.jpg|170px|[[Сотальво]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotalbo.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотальво]]]]||90||232||{{coord|40.55306|4.87167}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Sotalbo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sotalbo.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сотальво|publisher=''sotalbo.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112411/https://www.sotalbo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сотильо-де-ла-Адрада]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Sotillo de la Adrada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Sotillo de la Adrada.JPG|170px|[[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||[[ფაილი:Escudo de Sotillo de la Adrada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сотильо-де-ла-Адрада]]]]||43,96||4653||{{coord|40.28306|4.58306}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Sotillo de la Adrada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.sotillo.net/|title=Официальный сайт муниципалитета Сотильо-де-ла-Адрада|publisher=''sotillo.net''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101035313/https://www.sotillo.net/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тиньосильос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tiñosillos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tiñosillos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Тиньосильос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tiñosillos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тиньосильос]]]]||27,25||775||{{coord|40.93417|4.72750}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Tiñosillos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tinosillos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тиньосильос|publisher=''tinosillos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023030834/https://www.tinosillos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тольбаньос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tolbaños''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:070408tolbanhos.jpg|170px|[[Тольбаньос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tolbaños.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тольбаньос]]]]||52||78||{{coord|40.75111|4.58139}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tolbaños.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tolbanos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тольбаньос|publisher=''tolbanos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204052049/https://www.tolbanos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тормельяс]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tormellas''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tormellas 4.jpg|170px|[[Тормельяс]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тормельяс]]]]||9||37||{{coord|40.30417|5.51167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tormellas.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.tormellas.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Тормельяс|publisher=''tormellas.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129020339/https://www.tormellas.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Торнадисос-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tornadizos de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.jpg|170px|[[Торнадисос-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Tornadizos de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Торнадисос-де-Авила]]]]||95,47||418||{{coord|40.62611|4.61528}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Tornadizos de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|title=Официальный сайт муниципалитета Торнадисос-де-Авила|publisher=''ayuntamientodetornadizosdeavila.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203192901/http://ayuntamientodetornadizosdeavila.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Тортолес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Tórtoles''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Tórtoles.jpg|170px|[[Тортолес]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Тортолес]]]]||20,78||46||{{coord|40.56083|5.26167}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Tórtoles.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|title=Официальный сайт муниципалитета Тортолес|publisher=''wikidata.org/wiki/Q1606741''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2019-04-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20190414132109/https://www.wikidata.org/wiki/Q1606741|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Умбриас]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Umbrías''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Ávila (provincia) 1976 05.jpg|170px|[[Умбриас]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Умбриас]]]]||12||96||{{coord|40.31306|5.57806}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Umbrías.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.umbrias.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Умбриас|publisher=''umbrias.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205021537/https://www.umbrias.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вадильо-де-ла-Сьерра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vadillo de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vadillo de la Sierra II.jpg|170px|[[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вадильо-де-ла-Сьерра]]]]||42||54||{{coord|40.60639|5.12472}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Vadillo de la Sierra.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vadillodelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вадильо-де-ла-Сьерра|publisher=''vadillodelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202034804/https://www.vadillodelasierra.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вальдекаса]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Valdecasa''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Valdecasa (cropped).JPG|170px|[[Вальдекаса]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вальдекаса]]]]||21,76||59||{{coord|40.65778|5.03500}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Valdecasa.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.valdecasa.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вальдекаса|publisher=''valdecasa.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126160324/https://www.valdecasa.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вега-де-Санта-Мария]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vega de Santa María''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vega de Santa Maria 01 by-dpc.JPG|170px|[[Вега-де-Санта-Мария]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vega de Santa María.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вега-де-Санта-Мария]]]]||18||77||{{coord|40.83583|4.64194}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vega de Santa María.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vegadesantamaria.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вега-де-Санта-Мария|publisher=''vegadesantamaria.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182350/https://www.vegadesantamaria.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Велайос]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Velayos''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Velayos 02 by-dpc.jpg|170px|[[Велайос]]]]||[[ფაილი:Escudo de Velayos.svg|80px|Герб муниципалитета [[Велайос]]]]||20||214||{{coord|40.8397806|4.6216056}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Velayos.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.velayos.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Велайос|publisher=''velayos.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20201202184848/https://www.velayos.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяфлор]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villaflor''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Villaflor4.jpg|170px|[[Вильяфлор]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villaflor.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфлор]]]]||18||111||{{coord|40.75833|4.87417}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villaflor.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villaflor.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфлор|publisher=''villaflor.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124112836/https://www.villaflor.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villafranca de la Sierra''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VILLAFRANCA 10.jpg|170px|[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villafranca de la sierra.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяфранка-де-ла-Сьерра]]]]||39||129||{{coord|40.49861|5.23139}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villafranca de la Sierra.png|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villafrancadelasierra.es|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяфранка-де-ла-Сьерра|publisher=''villafrancadelasierra.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124060518/https://www.villafrancadelasierra.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-де-Авила]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Ávila''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vista de Villanueva de Ávila.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Авила]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Ávila.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Авила]]]]||21||217||{{coord|40.37972|4.82194}}||[[დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსის კომარკა|დე-ბურგოხონდო-ელ-ტიემბლო-სებრეროსი]]||[[ფაილი:Villanueva de Ávila.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadeavila.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Авила|publisher=''villanuevadeavila.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20201126182917/https://www.villanuevadeavila.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-де-Гомес]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva de Gómez''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Sta M la Mayor, Villanueva de Gómez, restos.JPG|170px|[[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villanueva de Gómez.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-де-Гомес]]]]||21||115||{{coord|40.88389|4.71528}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva de Gómez.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadegomez.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-де-Гомес|publisher=''villanuevadegomez.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201218221458/https://www.villanuevadegomez.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-дель-Асераль]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Aceral''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VillanuevaDelAceral.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Асераль]]]]||17,57||109||{{coord|41.04139|4.85222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Villanueva del Aceral.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadelaceral.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Асераль|publisher=''villanuevadelaceral.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20201203160109/https://www.villanuevadelaceral.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильянуэва-дель-Кампильо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villanueva del Campillo''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VERRACO DE VILLANUEVA DEL CAMPILLO 2.jpg|170px|[[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильянуэва-дель-Кампильо]]]]||46||101||{{coord|40.57833|5.18000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villanueva del Campillo.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villanuevadelcampillo.es/?|title=Официальный сайт муниципалитета Вильянуэва-дель-Кампильо|publisher=''villanuevadelcampillo.es/?''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124055639/https://www.villanuevadelcampillo.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяр-де-Корнеха]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villar de Corneja''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia villar corneja2.jpg|170px|[[Вильяр-де-Корнеха]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяр-де-Корнеха]]]]||7||35||{{coord|40.47528|5.42917}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Villar de Corneja.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villardecorneja.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяр-де-Корнеха|publisher=''villardecorneja.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201130011541/https://www.villardecorneja.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильярехо-дель-Валье]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villarejo del Valle''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Villarejo del Valle.jpg|170px|[[Вильярехо-дель-Валье]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villarejo del Valle.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильярехо-дель-Валье]]]]||41,6||328||{{coord|40.28583|4.99750}}||[[არენას-დე-სან-პედროს კომარკა|არენას-დე-სან-პედრო]]|[[ფაილი:Villarejo del Valle.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villarejodelvalle.com|title=Официальный сайт муниципалитета Вильярехо-дель-Валье|publisher=''villarejodelvalle.com''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200722123241/http://www.villarejodelvalle.com/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вильяторо]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Villatoro''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:VILLATORO 2.jpg|170px|[[Вильяторо]]]]||[[ფაილი:Escudo de Villatoro (Ávila).svg|80px|Герб муниципалитета [[Вильяторо]]]]||56||157||{{coord|40.55611|5.11111}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Villatoro.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.villatoro.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вильяторо|publisher=''villatoro.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20201208011919/https://www.villatoro.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Виньегра-де-Морания]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Viñegra de Moraña''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Iglesia de Santo Domingo de Guzmán, Viñegra de Moraña 02.jpg|170px|[[Виньегра-де-Морания]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Виньегра-де-Морания]]]]||10||53||{{coord|40.84917|4.92222}}||[[ლა-მორანიის კომარკა|ლა-მორანია]]||[[ფაილი:Viñegra de Moraña.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vinegrademorana.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Виньегра-де-Морания|publisher=''vinegrademorana.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-12-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204084035/https://www.vinegrademorana.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Вита (Авила)|Вита]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Vita''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Vita.jpg|170px|[[Вита (Авила)|Вита]]]]||[[ფაილი:Escudo de Vita.svg|80px|Герб муниципалитета [[Вита (Авила)|Вита]]]]||16,75||83||{{coord|40.81194|5.00472}}||[[დე-ავილის კომარკა|დე-ავილა]]||[[ფაილი:Vita.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.vita.es/|title=Официальный сайт муниципалитета Вита|publisher=''vita.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129133042/https://www.vita.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Cañada''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Zapardiel 5 (2011) - panoramio.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||[[ფაილი:Coat of arms of Zapardiel de la Cañada.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Каньяда]]]]||40||91||{{coord|40.60583|5.34000}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Cañada.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.zapardieldelacanada.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Каньяда|publisher=''zapardieldelacanada.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22|archive-date=2020-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20201129073056/https://www.zapardieldelacanada.es/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-align=&quot;center&quot;
|[[Сапардьель-де-ла-Рибера]]&lt;br&gt;&lt;small&gt;[[ესპანური ენა|ესპ.]] ''Zapardiel de la Ribera''&lt;/small&gt;||align=center|[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.jpg|170px|[[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||[[ფაილი:Coats of arms of None.svg|80px|Герб муниципалитета [[Сапардьель-де-ла-Рибера]]]]||43||107||{{coord|40.35556|5.32861}}||[[ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტის კომარკა|ელ-ბარკო-დე-ავილა-პიედრახიტა]]||[[ფაილი:Zapardiel de la Ribera.svg|140px|Расположение муниципалитета на карте провинции]]||&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.zapardieldelaribera.es|title=Официальный сайт муниципалитета Сапардьель-де-ла-Рибера|publisher=''zapardieldelaribera.es''|lang=es|accessdate=2021-01-22}}&lt;/ref&gt;
|}

==რუკა==
{{პოზრუკა+|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|width=1100|float=center|caption=ავილის პროვინციის მუნიციპალიტეტები|places=
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[ადანერო|1]]|lat=40.94583||long=-4.60667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альборнос|2]]|lat=40.83861||long=-4.88139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альдеануэва-де-Санта-Крус|3]]|lat=40.38167||long=-5.41944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Альдеасека|4]]|lat=41.04944||long=-4.81750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Амавида|5]]|lat=40.57333||long=-5.06667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аренас-де-Сан-Педро|6]]|lat=40.20889||long=-5.09111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аревалильо|7]]|lat=40.58722||long=-5.37444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Аревало|8]]|lat=41.06667||long=-4.71667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авейнте|9]]|lat=40.78222||long=-4.83750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авельянеда (Авила)|10]]|lat=40.38861||long=-5.38806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Авила|11]]|lat=40.6543472||long=-4.6962222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Барроман|12]]|lat=41.06500||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беседас|13]]|lat=40.40500||long=-5.63472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беседильяс|14]]|lat=40.53722||long=-5.32500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Берсияль-де-Сапардьель|15]]|lat=41.04639||long=-4.96917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бернуй-Сапардьель|16]]|lat=40.97611||long=-4.94389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Беррокалехо-де-Арагона|17]]|lat=40.69417||long=-4.59694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласкомильян|18]]|lat=40.80139||long=-5.08861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласконуньо-де-Матакабрас|19]]|lat=41.12333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бласкосанчо|20]]|lat=40.87778||long=-4.63583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Боойо|21]]|lat=40.31500||long=-5.44111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бонилья-де-ла-Сьерра|22]]|lat=40.52889||long=-5.26417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Брабос|23]]|lat=40.77833||long=-4.93778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Буларрос|24]]|lat=40.74556||long=-4.88750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Бургоондо|25]]|lat=40.41361||long=-4.78639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-де-Аламбре|26]]|lat=40.94028||long=-4.84250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-дель-Посо|27]]|lat=41.0006278||long=-4.9521000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабесас-дель-Вильяр|28]]|lat=40.71528||long=-5.20833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кабисуэла|29]]|lat=40.90111||long=-4.80028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Каналес|30]]|lat=41.0027972||long=-4.8997694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Канделеда|31]]|lat=40.15583||long=-5.24083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кантиверос|32]]|lat=40.95278||long=-4.95444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Карденьоса|33]]|lat=40.74167||long=-4.74528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касас-дель-Пуэрто-де-Вильяторо|34]]|lat=40.52750||long=-5.19417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касасола|35]]|lat=40.66889||long=-4.82667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касавьеха|36]]|lat=40.28111||long=-4.76667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Касильяс (Авила)|37]]|lat=40.32417||long=-4.57250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кастельянос-де-Сапардьель|38]]|lat=41.08528||long=-4.90972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Себрерос|39]]|lat=40.45500||long=-4.46472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сепеда-ла-Мора|40]]|lat=40.45778||long=-5.04833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Чамартин|41]]|lat=40.70111||long=-4.95806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сильян (Испания)|42]]|lat=40.70500||long=-4.97806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сисла|43]]|lat=40.96472||long=-5.01222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кольядо-де-Контрерас|44]]|lat=40.88667||long=-4.92778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Кольядо-дель-Мирон|45]]|lat=40.55278||long=-5.35389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Констансана|46]]|lat=40.93861||long=-4.87444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Креспос|47]]|lat=40.89444||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Куэвас-дель-Валье|48]]|lat=40.29361||long=-5.00889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Дьего-дель-Карпио|49]]|lat=40.66861||long=-5.33417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Донхимено|50]]|lat=40.95972||long=-4.84528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Донвидас|51]]|lat=41.08917||long=-4.80778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Ареналь|52]]|lat=40.26472||long=-5.08722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Барко-де-Авила|53]]|lat=40.35972||long=-5.52361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Баррако|54]]|lat=40.47528||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Боодон|55]]|lat=40.9160611||long=-4.7286389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Фресно|56]]|lat=40.61361||long=-4.75750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Орнильо|57]]|lat=40.24972||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Ойо-де-Пинарес|58]]|lat=40.50083||long=-4.42389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Лосар-дель-Барко|59]]|lat=40.39250||long=-5.53944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Мирон|60]]|lat=40.53194||long=-5.40528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Осо (Авила)|61]]|lat=40.84167||long=-4.77056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Парраль (Кастилия и Леон)|62]]|lat=40.80056||long=-4.98083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эль-Тьембло|63]]|lat=40.41444||long=-4.50028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эспиноса-де-лос-Кабальерос|64]]|lat=41.03028||long=-4.67306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Флорес-де-Авила|65]]|lat=40.93333||long=-5.07889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фонтиверос|66]]|lat=40.93333||long=-4.99028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фреснедилья|67]]|lat=40.23361||long=-4.62056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фуэнте-эль-Саус|68]]|lat=40.97750||long=-4.90889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Фуэнтес-де-Аньо|69]]|lat=41.01583||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гальегос-де-Альтамирос|70]]|lat=40.70944||long=-4.89833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гальегос-де-Собринос|71]]|lat=40.71639||long=-5.11194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гарганта-дель-Вильяр|72]]|lat=40.44889||long=-5.10417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гавиланес|73]]|lat=40.27750||long=-4.85111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хемуньо|74]]|lat=40.59306||long=-4.78222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хиль-Гарсия|75]]|lat=40.29778||long=-5.59417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хильбуэна|76]]|lat=40.41528||long=-5.60528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Химиялькон|77]]|lat=40.87750||long=-5.12222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Готаррендура|78]]|lat=40.82667||long=-4.73917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Грандес-и-Сан-Мартин|79]]|lat=40.75583||long=-4.95556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гисандо|80]]|lat=40.22167||long=-5.13972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Гутьерре-Муньос|81]]|lat=40.98333||long=-4.63861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эрнансанчо|82]]|lat=40.85750||long=-4.72944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эррадон-де-Пинарес|83]]|lat=40.56333||long=-4.55833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Эррерос-де-Сусо|84]]|lat=40.80194||long=-5.03833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Игера-де-лас-Дуэньяс|85]]|lat=40.23972||long=-4.60167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Оркахо-де-лас-Торрес|86]]|lat=41.06500||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойокасеро|87]]|lat=40.39889||long=-4.97583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойорредондо|88]]|lat=40.46222||long=-5.41000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-де-Мигель-Муньос|89]]|lat=40.3922417||long=-5.0671389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-дель-Кольядо|90]]|lat=40.35944||long=-5.20111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ойос-дель-Эспино|91]]|lat=40.35667||long=-5.17417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Уртумпаскуаль|92]]|lat=40.69222||long=-5.11250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Хунсиана|93]]|lat=40.41000||long=-5.55778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Адрада|94]]|lat=40.29917||long=-4.63500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Альдеуэла|95]]|lat=40.41083||long=-5.40917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Каррера|96]]|lat=40.34778||long=-5.55472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Колилья|97]]|lat=40.64611||long=-4.76583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Иха-де-Диос|98]]|lat=40.53139||long=-4.96583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Оркахада|99]]|lat=40.43750||long=-5.46667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Серрада|100]]|lat=40.63139||long=-4.79222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ла-Торре (Авила)|101]]|lat=40.58917||long=-4.96528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ланга (Авила)|102]]|lat=41.00778||long=-4.85944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лансаита|103]]|lat=40.20389||long=-4.93722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лас-Берланас|104]]|lat=40.80306||long=-4.76056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лас-Навас-дель-Маркес|105]]|lat=40.60389||long=-4.32778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Лос-Льянос-де-Тормес|106]]|lat=40.3281556||long=-5.5001972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мадригаль-де-лас-Альтас-Торрес|107]]|lat=41.08944||long=-4.99889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Маэльо|108]]|lat=40.81111||long=-4.50889|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мальпартида-де-Корнеха|109]]|lat=40.52111||long=-5.35111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мамблас|110]]|lat=41.01944||long=-5.01111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мансера-де-Арриба|111]]|lat=40.79111||long=-5.14722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Манхабалаго|112]]|lat=40.66444||long=-5.07611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Марлин (Авила)|113]]|lat=40.71139||long=-4.82972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мартиерреро|114]]|lat=40.69500||long=-4.80417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мартинес (Авила)|115]]|lat=40.63083||long=-5.34833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Медияна-де-Вольтойя|116]]|lat=40.70056||long=-4.56389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мединилья (Авила)|117]]|lat=40.43944||long=-5.61750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Менгамуньос|118]]|lat=40.500||long=-5.000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Месегар-де-Корнеха|119]]|lat=40.50278||long=-5.30167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Михарес|120]]|lat=40.29750||long=-4.83667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мингоррия|121]]|lat=40.75083||long=-4.66528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Миронсильо|122]]|lat=40.55500||long=-4.82556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Мируэния-де-лос-Инфансонес|123]]|lat=40.73750||long=-5.09083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Момбельтран|124]]|lat=40.26000||long=-5.01778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Монсалупе|125]]|lat=40.76861||long=-4.78111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Моралеха-де-Матакабрас|126]]|lat=41.10722||long=-4.95750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньяна|127]]|lat=40.59056||long=-5.01500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньико|128]]|lat=40.70472||long=-5.02667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньогалиндо|129]]|lat=40.60250||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньогранде|130]]|lat=40.82111||long=-4.92194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньомер-дель-Пеко|131]]|lat=40.85861||long=-4.88028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньопепе|132]]|lat=40.63556||long=-4.81806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньосанчо|133]]|lat=40.92194||long=-5.03583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Муньотельо|134]]|lat=40.54306||long=-5.04083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррильос-дель-Аламо|135]]|lat=40.56694||long=-5.46694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррильос-дель-Ребольяр|136]]|lat=40.66444||long=-4.96472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-де-Сальдуэния|137]]|lat=40.87528||long=-4.86944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-дель-Кастильо|138]]|lat=40.85861||long=-5.05861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наррос-дель-Пуэрто|139]]|lat=40.54167||long=-4.99194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нава-де-Аревало|140]]|lat=40.97833||long=-4.77583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нава-дель-Барко|141]]|lat=40.29250||long=-5.54028|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навасепедилья-де-Корнеха|142]]|lat=40.48583||long=-5.18444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навадихос|143]]|lat=40.42583||long=-5.08361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наваэскурияль|144]]|lat=40.47194||long=-5.27778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наваондилья|145]]|lat=40.32528||long=-4.49444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалакрус|146]]|lat=40.44028||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальмораль|147]]|lat=40.45972||long=-4.76861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалонгилья|148]]|lat=40.27833||long=-5.50194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалоса|149]]|lat=40.40139||long=-4.93139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальпераль-де-Пинарес|150]]|lat=40.59444||long=-4.41083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навальпераль-де-Тормес|151]]|lat=40.35278||long=-5.30056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навалуэнга|152]]|lat=40.41111||long=-4.70778|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Навакесера|153]]|lat=40.42500||long=-4.90861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварредонда-де-Гредос|154]]|lat=40.36250||long=-5.13361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварредондилья|155]]|lat=40.45361||long=-4.82139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наварревиска|156]]|lat=40.36417||long=-4.89500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наватальгордо|157]]|lat=40.41000||long=-4.87222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Наватехарес|158]]|lat=40.33556||long=-5.53083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Нейла-де-Сан-Мигель|159]]|lat=40.42194||long=-5.59722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ниарра|160]]|lat=40.58944||long=-4.83972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Охос-Альбос|161]]|lat=40.70667||long=-4.51639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Орбита (Авила)|162]]|lat=40.99861||long=-4.64750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Падьернос|163]]|lat=40.62167||long=-4.84556|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пахарес-де-Адаха|164]]|lat=40.92361||long=-4.64056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Паласиос-де-Года|165]]|lat=41.11722||long=-4.78417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Папатриго|166]]|lat=40.86722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Паскуалькобо|167]]|lat=40.65694||long=-5.27694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Педро-Бернардо|168]]|lat=40.24278||long=-4.91472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Педро-Родригес|169]]|lat=40.93694||long=-4.78500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пегеринос|170]]|lat=40.62722||long=-4.23278|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пеньяльба-де-Авила|171]]|lat=40.77194||long=-4.74611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пьедраита|172]]|lat=40.46361||long=-5.32750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пьедралавес|173]]|lat=40.31722||long=-4.69806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Поведа|174]]|lat=40.56694||long=-5.07972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пойялес-дель-Ойо|175]]|lat=40.17167||long=-5.15694|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Посанко|176]]|lat=40.80139||long=-4.66722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Прадосегар|177]]|lat=40.55083||long=-5.07111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Пуэрто-Кастилья (Авила)|178]]|lat=40.28944||long=-5.62972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Расуэрос|179]]|lat=41.02306||long=-5.07444|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Риокабадо|180]]|lat=40.83000||long=-4.80306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Риофрио|181]]|lat=40.54722||long=-4.77722|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Ривилья-де-Барахас|182]]|lat=40.90194||long=-4.98806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Салобраль|183]]|lat=40.61167||long=-4.81111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сальвадиос|184]]|lat=40.87694||long=-5.09639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Бехар|185]]|lat=40.40806||long=-5.66306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Корнеха|186]]|lat=40.49278||long=-5.38528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Бартоломе-де-Пинарес|187]]|lat=40.54250||long=-4.54250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-де-лос-Патос|188]]|lat=40.74583||long=-4.62500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-де-Сапардьель|189]]|lat=41.09306||long=-4.90083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Эстебан-дель-Валье|190]]|lat=40.27528||long=-4.98000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Гарсия-де-Инхельмос|191]]|lat=40.76972||long=-5.11639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-Гредос|192]]|lat=40.35611||long=-5.24222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-ла-Энсинилья|193]]|lat=40.83000||long=-4.83833|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-де-ла-Нава|194]]|lat=40.47917||long=-4.68194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-дель-Молинильо|195]]|lat=40.46167||long=-4.82861|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Хуан-дель-Ольмо|196]]|lat=40.65278||long=-5.04972|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Лоренсо-де-Тормес|197]]|lat=40.37028||long=-5.48806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мартин-де-ла-Вега-дель-Альберче|198]]|lat=40.43111||long=-5.15667|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мартин-дель-Пимпольяр|199]]|lat=40.3687278||long=-5.0540500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мигель-де-Корнеха|200]]|lat=40.48667||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Мигель-де-Серресуэла|201]]|lat=40.67028||long=-5.28750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Паскуаль|202]]|lat=40.88222||long=-4.75611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Педро-дель-Арройо|203]]|lat=40.80222||long=-4.87083|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сан-Висенте-де-Аревало|204]]|lat=40.96778||long=-4.80000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санчидриян|205]]|lat=40.89194||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санчорреха|206]]|lat=40.66472||long=-4.91528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Крус-де-Пинарес|207]]|lat=40.54194||long=-4.57944|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Крус-дель-Валье|208]]|lat=40.25083||long=-5.00389|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-де-лос-Кабальерос|209]]|lat=40.38889||long=-5.45167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Арройо|210]]|lat=40.60028||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Беррокаль|211]]|lat=40.50944||long=-5.40639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Кубильо|212]]|lat=40.71778||long=-4.46167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санта-Мария-дель-Тьетар|213]]|lat=40.30417||long=-4.55417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сантияго-дель-Кольядо|214]]|lat=40.43361||long=-5.35639|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сантияго-дель-Тормес|215]]|lat=40.34556||long=-5.38000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санто-Доминго-де-лас-Посадас|216]]|lat=40.81222||long=-4.63361|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Санто-Томе-де-Сабаркос|217]]|lat=40.78611||long=-4.91000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Серранильос|218]]|lat=40.33583||long=-4.91167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сихерес|219]]|lat=40.79944||long=-4.93250|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Синлабахос|220]]|lat=41.07722||long=-4.83194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солана-де-Авила|221]]|lat=40.31472||long=-5.61583|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солана-де-Риоальмар|222]]|lat=40.73722||long=-5.01056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Солосанчо|223]]|lat=40.55361||long=-4.90611|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сотальво|224]]|lat=40.55306||long=-4.87167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сотильо-де-ла-Адрада|225]]|lat=40.28306||long=-4.58306|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тиньосильос|226]]|lat=40.93417||long=-4.72750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тольбаньос|227]]|lat=40.75111||long=-4.58139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тормельяс|228]]|lat=40.30417||long=-5.51167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Торнадисос-де-Авила|229]]|lat=40.62611||long=-4.61528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Тортолес|230]]|lat=40.56083||long=-5.26167|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Умбриас|231]]|lat=40.31306||long=-5.57806|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вадильо-де-ла-Сьерра|232]]|lat=40.60639||long=-5.12472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вальдекаса|233]]|lat=40.65778||long=-5.03500|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вега-де-Санта-Мария|234]]|lat=40.83583||long=-4.64194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Велайос|235]]|lat=40.8397806||long=-4.6216056|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяфлор|236]]|lat=40.75833||long=-4.87417|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяфранка-де-ла-Сьерра|237]]|lat=40.49861||long=-5.23139|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-де-Авила|238]]|lat=40.37972||long=-4.82194|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-де-Гомес|239]]|lat=40.88389||long=-4.71528|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-дель-Асераль|240]]|lat=41.04139||long=-4.85222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильянуэва-дель-Кампильо|241]]|lat=40.57833||long=-5.18000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяр-де-Корнеха|242]]|lat=40.47528||long=-5.42917|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильярехо-дель-Валье|243]]|lat=40.28583||long=-4.99750|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вильяторо|244]]|lat=40.55611||long=-5.11111|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Виньегра-де-Морания|245]]|lat=40.84917||long=-4.92222|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Вита (Авила)|246]]|lat=40.81194||long=-5.00472|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сапардьель-де-ла-Каньяда|247]]|lat=40.60583||long=-5.34000|background=#FEFEE9|position=top}}
{{პოზრუკა~|ესპანეთი კასტილია და ლეონი ავილა|label=[[Сапардьель-де-ла-Рибера|248]]|lat=40.35556||long=-5.32861|background=#FEFEE9|position=top}}
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1198-extension-geografica-de-los-municipios-de-teruel.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Teruel|author= |lang=es|date= |work= |publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов провинции Теруэль по площади|accessdate=2021-02-02}}
* {{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2899#!tabs-tabla|title=Teruel: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2021-02-02}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ესპანეთის მუნიციპალიტეტები}}

[[კატეგორია:ავილის მუნიციპალიტეტები|*]]</text>
      <sha1>rf9khzhyfxnaaoqz8lladu2t9fkilzk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კურზუს ციხე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536952</id>
    <revision>
      <id>4406904</id>
      <parentid>4405803</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:31:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1542" xml:space="preserve">'''კურზუს ციხე ''' — არქიტექტურული ძეგლი [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[კურზუ]]ში. მარტვილი-[[ტალერი]]-[[ჩხოროწყუ|ჩხოროწყუს]] საავტომობილო გზის მარცხენა მხარეს, მაღალ [[ფერდობი|ფერდობზე]], ზღვის დონიდან [[429]] [[მეტრი|მეტრზე]].  

[[კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი|ძეგლი]] თითქმის სრულიად დანგრეულია, შემორჩენილია [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის 3-4 მეტრი სიმაღლის [[ფრაგმენტი]] და კედლის მცირე ფრაგმენტები. ირგვლივ [[ფერდობი|ფერდობზე]] მიმოფანტულია სამშენებლო [[ქანი (გეოლოგია)|ქვა]].

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|16119}}

[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>894ujbkpoogpa8410ei5zizui5fna1j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406906</id>
      <parentid>4406904</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:32:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1542" xml:space="preserve">'''კურზუს ციხე ''' — არქიტექტურული ძეგლი [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[კურზუ]]ში, მარტვილი-[[ტალერი]]-[[ჩხოროწყუ|ჩხოროწყუს]] საავტომობილო გზის მარცხენა მხარეს, მაღალ [[ფერდობი|ფერდობზე]], ზღვის დონიდან [[429]] [[მეტრი|მეტრზე]].  

[[კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი|ძეგლი]] თითქმის სრულიად დანგრეულია, შემორჩენილია [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის 3-4 მეტრი სიმაღლის [[ფრაგმენტი]] და კედლის მცირე ფრაგმენტები. ირგვლივ [[ფერდობი|ფერდობზე]] მიმოფანტულია სამშენებლო [[ქანი (გეოლოგია)|ქვა]].

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|16119}}

[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>29ey0oi2hak203l5i5t02dhwb4ltqk8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406908</id>
      <parentid>4406906</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:32:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1538" xml:space="preserve">'''კურზუს ციხე ''' — არქიტექტურული ძეგლი [[მარტვილის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[კურზუ]]ში, მარტვილი-[[ტალერი]]-[[ჩხოროწყუ|ჩხოროწყუს]] საავტომობილო გზის მარცხენა მხარეს, მაღალ [[ფერდობი|ფერდობზე]], ზღვის დონიდან [[429]] [[მეტრი|მეტრზე]].  

[[კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი|ძეგლი]] თითქმის სრულიად დანგრეულია, შემორჩენილია [[დასავლეთი|დასავლეთ]] კედლის 3-4 მეტრი სიმაღლის ფრაგმენტი და კედლის მცირე ფრაგმენტები. ირგვლივ [[ფერდობი|ფერდობზე]] მიმოფანტულია სამშენებლო [[ქანი (გეოლოგია)|ქვა]].

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|16119}}

[[კატეგორია:მარტვილის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>ppcp06mfv5q1b7nsxp6gyuujkthkf45</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536960</id>
    <revision>
      <id>4406921</id>
      <parentid>4405820</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:36:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[წმინდა გიორგის ეკლესია (ჯონია)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3746" xml:space="preserve">'''ჯონიას წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი, მდებარეობს [[იმერეთის მხარე]]ში, [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ჯონია]]ში. თარიღდება [[XI საუკუნე|XI]]-[[XII საუკუნე|XII]] საუკუნეებით.

== ძეგლის აღწერა ==
ეკლესია წარმოადგენს [[დარბაზული ეკლესია|დარბაზულ]] ნაგებობას. დასავლეთით ტაძარს აქვს გვიანი პერიოდის მინაშენი, რომელიც ამჟამად ნახევრად დანგრეულია. ნაგებობას აქვს ორი შესასვლელი - სამხრეთითა და დასავლეთით, ორივე მათგანი გარედან სწორკუთხაა, შიგნიდან კი - თაღოვანი. დარბაზის კამარა ჩამონგრეულია, შემორჩენილია [[აფსიდა|აფსიდის]] კონქი. კამარა ეყრდნობოდა [[პილასტრი|პილასტრებზე]] გადაყვანილ თაღებს. საკურთხეველი გვიანი პერიოდის ხის კანკელითაა გამოყოფილი, რომელიც დაფარულია რუსული ტიპის მხატვრობით. ინტერიერი შელესილია. ეკლესიას ვიწრო, თაღოვანი სარკმლები აქვს, რომლებიც ინტერიერში ფართოვდება. ფასადები სადაა, ასრულებს მოურთველი და თაროსებრი ლავგარდანი. ტაძრის კედელზე გვხვდება ასომთავრული ლაპიდარული წარწერა. ეკლესია ნაგებია თლილი ქვით.

არ არის შემორჩენილი [[ფრესკა]]. რესტავრაციამდე ეკლესია დაზიანებული იყო.  დასავლეთით გამოსახულია [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობელი მარიამი]], ხოლო აღმოსავლეთით - უფლის გამოსახულებაა. კარებს ამკობს  მთავარანგელოზთა გამოსახულება, კანკელის თავზე საიდუმლო სერობის სიუჟეტია წარმოდგენილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://georgiantravelguide.com/ka/jonias-tsminda-giorgis-eklesia ჯონიას წმინდა გიორგის ეკლესია]
*[https://apinazhi.ge/journal/12--.html დავით კაკაურიძე - ტყიბული და მისი შემოგარენი]

[[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>2ljztu8itpb9t9hm3g1rqpd7dok3qbf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406923</id>
      <parentid>4406921</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:36:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3713" xml:space="preserve">'''ჯონიას წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი[[იმერეთის მხარე]]ში, [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ჯონია]]ში. თარიღდება [[XI საუკუნე|XI]]-[[XII საუკუნე|XII]] საუკუნეებით.

== ძეგლის აღწერა ==
ეკლესია წარმოადგენს [[დარბაზული ეკლესია|დარბაზულ]] ნაგებობას. დასავლეთით ტაძარს აქვს გვიანი პერიოდის მინაშენი, რომელიც ამჟამად ნახევრად დანგრეულია. ნაგებობას აქვს ორი შესასვლელი - სამხრეთითა და დასავლეთით, ორივე მათგანი გარედან სწორკუთხაა, შიგნიდან კი - თაღოვანი. დარბაზის კამარა ჩამონგრეულია, შემორჩენილია [[აფსიდა|აფსიდის]] კონქი. კამარა ეყრდნობოდა [[პილასტრი|პილასტრებზე]] გადაყვანილ თაღებს. საკურთხეველი გვიანი პერიოდის ხის კანკელითაა გამოყოფილი, რომელიც დაფარულია რუსული ტიპის მხატვრობით. ინტერიერი შელესილია. ეკლესიას ვიწრო, თაღოვანი სარკმლები აქვს, რომლებიც ინტერიერში ფართოვდება. ფასადები სადაა, ასრულებს მოურთველი და თაროსებრი ლავგარდანი. ტაძრის კედელზე გვხვდება ასომთავრული ლაპიდარული წარწერა. ეკლესია ნაგებია თლილი ქვით.

არ არის შემორჩენილი [[ფრესკა]]. რესტავრაციამდე ეკლესია დაზიანებული იყო.  დასავლეთით გამოსახულია [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობელი მარიამი]], ხოლო აღმოსავლეთით - უფლის გამოსახულებაა. კარებს ამკობს  მთავარანგელოზთა გამოსახულება, კანკელის თავზე საიდუმლო სერობის სიუჟეტია წარმოდგენილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://georgiantravelguide.com/ka/jonias-tsminda-giorgis-eklesia ჯონიას წმინდა გიორგის ეკლესია]
*[https://apinazhi.ge/journal/12--.html დავით კაკაურიძე - ტყიბული და მისი შემოგარენი]

[[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>9qpm3yja3gk35m9iq6c9bb0b6u3kbwn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406924</id>
      <parentid>4406923</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:36:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3713" xml:space="preserve">'''ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი[[იმერეთის მხარე]]ში, [[ტყიბულის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ჯონია]]ში. თარიღდება [[XI საუკუნე|XI]]-[[XII საუკუნე|XII]] საუკუნეებით.

== ძეგლის აღწერა ==
ეკლესია წარმოადგენს [[დარბაზული ეკლესია|დარბაზულ]] ნაგებობას. დასავლეთით ტაძარს აქვს გვიანი პერიოდის მინაშენი, რომელიც ამჟამად ნახევრად დანგრეულია. ნაგებობას აქვს ორი შესასვლელი - სამხრეთითა და დასავლეთით, ორივე მათგანი გარედან სწორკუთხაა, შიგნიდან კი - თაღოვანი. დარბაზის კამარა ჩამონგრეულია, შემორჩენილია [[აფსიდა|აფსიდის]] კონქი. კამარა ეყრდნობოდა [[პილასტრი|პილასტრებზე]] გადაყვანილ თაღებს. საკურთხეველი გვიანი პერიოდის ხის კანკელითაა გამოყოფილი, რომელიც დაფარულია რუსული ტიპის მხატვრობით. ინტერიერი შელესილია. ეკლესიას ვიწრო, თაღოვანი სარკმლები აქვს, რომლებიც ინტერიერში ფართოვდება. ფასადები სადაა, ასრულებს მოურთველი და თაროსებრი ლავგარდანი. ტაძრის კედელზე გვხვდება ასომთავრული ლაპიდარული წარწერა. ეკლესია ნაგებია თლილი ქვით.

არ არის შემორჩენილი [[ფრესკა]]. რესტავრაციამდე ეკლესია დაზიანებული იყო.  დასავლეთით გამოსახულია [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობელი მარიამი]], ხოლო აღმოსავლეთით - უფლის გამოსახულებაა. კარებს ამკობს  მთავარანგელოზთა გამოსახულება, კანკელის თავზე საიდუმლო სერობის სიუჟეტია წარმოდგენილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://georgiantravelguide.com/ka/jonias-tsminda-giorgis-eklesia ჯონიას წმინდა გიორგის ეკლესია]
*[https://apinazhi.ge/journal/12--.html დავით კაკაურიძე - ტყიბული და მისი შემოგარენი]

[[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>pxbdbes0wk55clyxbz2hlmngois4q4e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ახუთის მაცხოვრის ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>536967</id>
    <revision>
      <id>4406929</id>
      <parentid>4405831</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:38:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5263" xml:space="preserve">'''ახუთის მაცხოვრის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის]] სოფელ [[ახუთი|ახუთში]].

მოზრდილი [[დარბაზული ეკლესია]] ნაგებია იდეალურად თლილი შირიმის მონაცრისფრო კვადრებით. წყობა თარაზულია. ეკლესიის ზედა ნაწილს მთლიანად სურო აქვს მოდებული. გეგმით სწორკუთხედს წარმოადგენს, [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთით]] შვერილი ნალისებრი [[აფსიდა|აფსიდით]], რომლის ცენტრში გაჭრილია გარეთ შევიწროებული არქიტრავული სარკმელი. აბსიდის [[სამხრეთი|სამხრეთ]] მხარეს ორი, ხოლო ჩრდილოეთით ერთი სწორკუთხა ნიშია მოწყობილი. კონქი შეისრულია. მას ეტყობა გვიანდელი გადაკეთების კვალი. სატრიუმფო თაღი აბსიდის მხრებს ეყრდნობა. გრძივი კედლები დაყოფილია მძლავრი [[პილასტრი|პილასტრებით]], რომლებიც დაგვირგვინებულია პროფილირებული [[კაპიტელი|კაპიტელებით]]. კაპიტელებს ცილინდრული [[კამარა|კამარის]] საბჯენი [[თაღი]] ეყრდნობა. პილასტრებს ერთი მხრიდან წყვილი საფეხური ებჯინება, მეორე მხრიდან თაროები. თაროებიდან იშლება კედლის ნახევარწრიული თაღები, ხოლო საფეხურებიდან ოდნავ შეისრული. თაღების მიერ შექმნილი შეღრმავებებით ხაზგასმულია პროპორციათა მოხდენილობა. პილასტრები ორსაფეხურიან [[ბაზისი (არქიტექტურა)|ბაზისებზე]] დგანან. [[დასავლეთი|დასავლეთით]] კამარის საბჯენი თაღი მცირე ზომის კრონშტეინებს ეყრდნობა. ეკლესიას შესასვლელი სამივე კედელში აქვს დატანებული, დასავლეთის თაღოვანია, სამხრეთის და [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთის]] კი შიგნით თაღოვანი, გარეთ არქიტრავულია. სამივე კარის თავზე მაღალი სწორკუთხა სარკმლებია გაჭრილი. ინტერიერში, კედლებზე შემორჩენილია ნალესობის ფრაგმენტები. სამხრეთ კედლის ერთ-ერთ პილასტრზე მოხატულობის უმნიშვნელო კვალია. ჩრდილოეთით მდებარე პილასტრზე ბოლნური [[ჯვარი|ჯვრის]] რელიეფური გამოსახულებაა. [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] ფასადები სადაა. აღმოსავლეთიდან მას აქვს ორსაფეხურიანი, ხოლო დანარჩენ სამ მხარეს ერთსაფეხურიანი ცოკოლი. ეკლესიიდან ჩრდილოდასავლეთით 7-8 [[მეტრი|მეტრში]] მდებარეობს კრიპტა. ძეგლის გარშემო [[გალავანი|გალავნის]] ფრაგმენტებია.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|10334}}

[[კატეგორია:ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>e8hz8ub8tfnnuw763sj5hdbcbnxyhm3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მალიბეილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537001</id>
    <revision>
      <id>4406873</id>
      <parentid>4406243</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:19:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>/* კულტურა */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8429" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''მალიბეილი''' ({{lang-az|Malıbəyli}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშის რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ მალიბეილის ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლის]] [[11 თებერვალი|11 თებერვლიდან]] ოკუპირებულია სომხეთის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
სოფელი მალიბეილი ჩამოყალიბდა XVIII საუკუნის ბოლოს და XIX საუკუნის დასაწყისში, მალიბეილითა ოჯახის ჩამოსახლების შედეგად, რომლებიც სოფელ [[მალიბეი|მალიბეიდან]] გადმოვიდნენ და ამ მხარეში დასახლდნენ. სოფლის სახელი მომდინარეობს სიტყვებიდან „Malıbəy“ (საკუთარი სახელი) და „-li“ (სუფიქსი). 1912 წელს გამოქვეყნებულ ჟურნალში „კავკასიის კალენდარი“, [[ელიზავეტპოლის გუბერნია|ელიზავეტპოლის გუბერნატორის]] [[შუშის მაზრა|შუშის]] რაიონში შემავალი სოფლის მოსახლეობა შეადგენს 1060 ადამიანს, უმეტესობა აზერბაიჯანელები არიან, რომლებიც მოხსენიებული იყვნენ, როგორც თათრები. 1921 წლის აღწერის შედეგებით, სოფელში ცხოვრობდა 942 ადამიანი და ყველა აზერბაიჯანელი იყო. 1986 წლის აღწერის შედეგებით, სოფელში ცხოვრობდა 1224 ადამიანი და ყველა აზერბაიჯანელი იყო.&lt;ref&gt;Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, 1986&lt;/ref&gt;

[[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის ომის]] დროს სოფელი ძლიერ დაზიანდა, სომხური სამხედრო ძალები სოფელს არაერთხელ შეუტიეს.

* 1992 წლის 25 იანვარს შუშის რაიონის სოფელ ხალფალსა და მალიბეილაზე შეიარაღებული თავდასხმის შედეგად 4 ადამიანი დაიღუპა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Erməni terror aktları|url=http://www.mns.gov.az/az/pages/107-72.html|access-date=2012-12-29}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლის]] 8 თებერვლიდან 12 თებერვლამდე მალიბეილიზე 366-ე პოლკი და ხანქენდში მცხოვრები სომხური ნაწილები თავს დაესხნენ. შეტევა 5 დღე გაგრძელდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ermənilər Xocalıdan Əvvəl Malıbəylidə Soyqırıma Hazırlaşırdılar|url=http://www.musavat.com/new/Qaraba%C4%9F_x%C9%99b%C9%99rl%C9%99ri/96038-%E2%80%9CERM%C6%8FN%C4%B0L%C6%8FR_XOCALIDAN_%C6%8FVV%C6%8FL_MALIB%C6%8FYL%C4%B0D%C6%8F_SOYQIRIMA_HAZIRLA%C5%9EIRDILAR%E2%80%9D|access-date=2012-12-29}}&lt;/ref&gt; საბოლოოდ, 1992 წლის 10-11 თებერვლის ღამეს, სოფელი სომხებმა აიღეს და მთლიანად გადაწვეს. შედეგად 50 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. [[1992|1992 წლის]] 10 ოქტომბერს აზერბაიჯანის საჰაერო ძალების კუთვნილი [[სუ-25]] თვითმფრინავი, სომხეთის არმიის საზენიტო დანაყოფებმა სოფელ მალიბეილის თავზე ჩამოაგდეს. პილოტი პარაშუტის ვერ გახსნის გამო დაიღუპა.

== კულტურა ==
ხალიჩების ქსოვა ოდითგანვე ამ სოფლის ქალების მთავარ საქმიანობას წარმოადგენდა. სოფელი განთქმული იყო ხალიჩის ნაწარმის წარმოებით, რომელსაც ფართოდ იყენებდნენ ყოველდღიურ ცხოვრებაში და სოფლის მეურნეობაში.

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი მალიბეილი [[გარგარჩაი|გარგარჩაის]] სანაპიროზე, [[შუშა (ქალაქი)|ქალაქ შუშიდან]] 15 კმ ჩრდილოეთით, მთისწინეთში მდებარეობს. იგი მდებარეობდა მალიბეილი ხანკენდიდან მხოლოდ 2,5 კმ დაშორებით, შუშიდან 18, ხოლო აღდამიდან 51 კილომეტრით. სოფლის ოთხი მხარე სომხური სოფლებით იყო გარშემორტყმული.

== მოსახლეობა ==
სოფელი ძირითადად [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელებისგან]] შედგება. მოსახლეობის უმრავლესობა ამჟამად [[საბუნჩი (მრავალმნიშვნელოვანი)|საბუნჩუს]] რაიონში, 2007 წელს აშენებულ [[რამანა-450|Ramana-450]] დასახლეობაში ცხოვრობს.

=== ცნობილნი ===

* [[მალიბეილი ჯუმშუდ|მალიბეილი ჯუმშუდი]] — მომღერალი-სიმღერების ავტორია
* [[მალიბეილი ჰამიდი]] — მომღერალი-სიმღერების ავტორი და ტარზანი
* [[მირ მეჰდი აგამიროვი]] — პედაგოგი
* [[მოადგილე შირინოვი|ნაიბ შირინოვი]] — გეოგრაფიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი

== ეკონომიკა ==
საბჭოთა ხელისუფლების დროს სოფელში ჟანგბადის ქარხანა მუშაობდა.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მალიბეილისა და გუშჩულარის ხოცვა-ჟლეტა]]
* [[მალიბეი]]
* [[მალიბეილის ხალიჩა]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>rf3chbp0eh2v9p27ecpa6kdgqypbuv1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406874</id>
      <parentid>4406873</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:22:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8127" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''მალიბეილი''' ({{lang-az|Malıbəyli}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშის რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ მალიბეილის ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლის]] [[11 თებერვალი|11 თებერვლიდან]] ოკუპირებულია სომხეთის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
სოფელი მალიბეილი ჩამოყალიბდა XVIII საუკუნის ბოლოს და XIX საუკუნის დასაწყისში, მალიბეილითა ოჯახის ჩამოსახლების შედეგად, რომლებიც სოფელ [[მალიბეი|მალიბეიდან]] გადმოვიდნენ და ამ მხარეში დასახლდნენ. სოფლის სახელი მომდინარეობს სიტყვებიდან „Malıbəy“ (საკუთარი სახელი) და „-li“ (სუფიქსი). 1912 წელს გამოქვეყნებულ ჟურნალში „კავკასიის კალენდარი“, [[ელიზავეტპოლის გუბერნია|ელიზავეტპოლის გუბერნატორის]] [[შუშის მაზრა|შუშის]] რაიონში შემავალი სოფლის მოსახლეობა შეადგენს 1060 ადამიანს, უმეტესობა აზერბაიჯანელები არიან, რომლებიც მოხსენიებული იყვნენ, როგორც თათრები. 1921 წლის აღწერის შედეგებით, სოფელში ცხოვრობდა 942 ადამიანი და ყველა აზერბაიჯანელი იყო. 1986 წლის აღწერის შედეგებით, სოფელში ცხოვრობდა 1224 ადამიანი და ყველა აზერბაიჯანელი იყო.&lt;ref&gt;Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, 1986&lt;/ref&gt;

[[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის ომის]] დროს სოფელი ძლიერ დაზიანდა, სომხური სამხედრო ძალები სოფელს არაერთხელ შეუტიეს.

* 1992 წლის 25 იანვარს შუშის რაიონის სოფელ ხალფალსა და მალიბეილაზე შეიარაღებული თავდასხმის შედეგად 4 ადამიანი დაიღუპა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Erməni terror aktları|url=http://www.mns.gov.az/az/pages/107-72.html|access-date=2012-12-29}}&lt;/ref&gt;

[[1992|1992 წლის]] 8 თებერვლიდან 12 თებერვლამდე მალიბეილიზე 366-ე პოლკი და ხანქენდში მცხოვრები სომხური ნაწილები თავს დაესხნენ. შეტევა 5 დღე გაგრძელდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Ermənilər Xocalıdan Əvvəl Malıbəylidə Soyqırıma Hazırlaşırdılar|url=http://www.musavat.com/new/Qaraba%C4%9F_x%C9%99b%C9%99rl%C9%99ri/96038-%E2%80%9CERM%C6%8FN%C4%B0L%C6%8FR_XOCALIDAN_%C6%8FVV%C6%8FL_MALIB%C6%8FYL%C4%B0D%C6%8F_SOYQIRIMA_HAZIRLA%C5%9EIRDILAR%E2%80%9D|access-date=2012-12-29}}&lt;/ref&gt; საბოლოოდ, 1992 წლის 10-11 თებერვლის ღამეს, სოფელი სომხებმა აიღეს და მთლიანად გადაწვეს. შედეგად 50 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა. [[1992|1992 წლის]] 10 ოქტომბერს აზერბაიჯანის საჰაერო ძალების კუთვნილი [[სუ-25]] თვითმფრინავი, სომხეთის არმიის საზენიტო დანაყოფებმა სოფელ მალიბეილის თავზე ჩამოაგდეს. პილოტი პარაშუტის ვერ გახსნის გამო დაიღუპა.

== კულტურა ==
ხალიჩების ქსოვა ოდითგანვე ამ სოფლის ქალების მთავარ საქმიანობას წარმოადგენდა. სოფელი განთქმული იყო ხალიჩის ნაწარმის წარმოებით, რომელსაც ფართოდ იყენებდნენ ყოველდღიურ ცხოვრებაში და სოფლის მეურნეობაში.

== გეოგრაფია და კლიმატი ==
სოფელი მალიბეილი [[გარგარჩაი|გარგარჩაის]] სანაპიროზე, ქალაქ [[შუშა (ქალაქი)|შუშიდან]] 15 კმ ჩრდილოეთით, მთისწინეთში მდებარეობს. სოფელი [[ხანქენდი]]დან 2,5 კმ დაშორებულია, ხოლო აღდამიდან 51 კილომეტრით. სოფლის ოთხი მხარე სომხური სოფლებით იყო გარშემორტყმული.

== მოსახლეობა ==
სოფელი ძირითადად [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელებისგან]] შედგებოდა. მოსახლეობის უმრავლესობა ამჟამად [[საბუნჩი (მრავალმნიშვნელოვანი)|საბუნჩუს]] რაიონში, 2007 წელს აშენებულ „Ramana-450“ დასახლებაში ცხოვრობს.

=== ცნობილი პირები ===
* [[მალიბეილი ჯუმშუდი]] — მომღერალი
* [[მალიბეილი ჰამიდი]] — მომღერალი
* [[მირ მეჰდი აგამიროვი]] — პედაგოგი
* [[ნაიბ შირინოვი]] — გეოგრაფიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი

== ეკონომიკა ==
საბჭოთა ხელისუფლების დროს სოფელში ჟანგბადის ქარხანა ფუნქციონირებდა.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მალიბეილისა და გუშჩულარის ხოცვა-ჟლეტა]]
* [[მალიბეი]]
* [[მალიბეილის ხალიჩა]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>im3hca7rmb9bqqvy5t7j2qcnik0umpe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მიხეილ ჭიაურელი (რეჟისორი, დაბადებული 1943)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537006</id>
    <revision>
      <id>4407037</id>
      <parentid>4406285</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:47:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[მიხეილ ჭიაურელი (უმცროსი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[მიხეილ ჭიაურელი (რეჟისორი, დაბადებული 1943)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6392" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი = 
| სახელი = მიხეილ ჭიაურელი 
| ფოტო = მიხეილ_(უმც)_ჭიაურელი.jpg
| ფოტოს სიგანე = 220პქ
| წარწერა = მიხეილ (უმცროსი) ჭიაურელი
| დაბსახელი = 
| დაბთარიღი  = {{დაბადების თარიღი|1943|6|16}}
| დაბადგილი = [[თბილისი]]
| გარდთარიღი = 
| გარდადგილი = 
| საქმიანობა = [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]], [[სცენარისტი]]
| სხვა სახელები= 
| აქტიურობის წლები = 
| მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}}&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| მეუღლე= 
| შვილები=
| რეზიდენცია=
| საიტი= 
| ჯილდოები= [[ღირსების მედალი]]
}}
'''მიხეილ (მიშა) ჭიაურელი''' (დ. [[16 ივნისი]], [[1943]], [[თბილისი]]) — ქართველი [[რეჟისორი|კინორეჟისორი]] და [[სცენარისტი]].&lt;ref&gt;[http://geocinema.ge//ka/persons/5319 ეროვნული ფილმოგრაფია]&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
1964 წელს დაამთავრა თბილისის სოფლის მეურნეობის ინსტიტუტის მექანიზაციის ფაკულტეტი, 1971 წელს — [[თბილისის სამხატვრო აკადემია|საქართველოს სამხატვრო აკადემია]], 1977 წელს — სსრკ სახელმწიფო კინემატოგრაფიის სააგენტოს სცენარისტებისა და რეჟისორების ორწლიანი უმაღლესი კურსები.

1973 წლიდან მუშაობდა საქართველოს ტელერადიო კომიტეტში რეჟისორის ასისტენტად, 1976 წლიდან — საქართველოს კინოსტუდიის რეჟისორად. არის  სცენარის ავტორი და დამდგმელი რეჟისორი ფილმებისა: „ჭიდაობას რა უნდა&quot;, „მე, პელეს ნათლია!&quot;, „სოფიკო&quot; და სხვა. მისი დოკუმენტური ფილმი —„უბედურების ზონა, ანუ არაჩვეულებრივი ფაშიზმი&quot;, მანას ფესტივალის გამარჯვებული გახდა. ავტორია წიგნისა — „ჩემი ცხოვრების აბლაბუდაში&quot;.

==ჯილდოები, პრემიები და პრიზები==
* 1996 — [[ღირსების მედალი]] (&lt;small&gt;საქართველოში დემოკრატიის მშენებლობისა, სტაბილიზაციის განმტკიცებისა და ახალი ეკონომიკური რეფორმების განხორციელების საქმეში შეტანილი წვლილისათვის&lt;/small&gt;)

==ფილმოგრაფია==
===ფილმების დამდგმელი რეჟისორი===
* 1975 — რულონი
* 1975 — ლილეო
* 1980 — [[სიყვარული ყველას უნდა]] (რეჟ. [[გიორგი შენგელაია]]სთან ერთად)
* 1986 — [[ჭიდაობას რა უნდა]]
* 1991 — მე, პელეს ნათლია!
* 1996 — ბზარი
* 2008 — სოფიკო
===სცენარის ავტორი===
* 1975 — რულონი 
* 1975 — ლილეო
* 1982 — ვის უცდიან თოვლიანი მთები
* 1986 — ჭიდაობას რა უნდა
* 1991 — მე, პელეს ნათლია!
* 1996 — ბზარი
* 2008 — სოფიკო
===კომპოზიტორი===
* 1975 — რულონი

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{commons-inline|Mikheil Chiaureli (II)|მიხეილ ჭიაურელი (უმცროსი)}}
* {{nplg ბიოგრაფია|00016142}}
* {{Geocinema პიროვნება|147}}
* {{imdb name|0157101}}

==ლიტერატურა==
* წიგნი ღირსებისა. ტ. 1/ შემდგ.: თამაზ ყიფიანი (რედ.), თენგიზ გაჩეჩილაძე, გურამ სიმონიშვილი. თბილისი. 2000. გვ.452
* მიხეილ ჭიაურელი. „ჩემი ცხოვრების აბლაბუდაში“ — თბილისი. საარი. 2018. 220გვ. ISBN 978-994-147-731-7.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჭიაურელი, მიხეილ (უმც)}}
[[კატეგორია:დაბადებული 16 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1943]]
[[კატეგორია:ქართველი კინორეჟისორები]]
[[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო სამხატვრო აკადემიის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>sy8wp05yx6stp77liax70my09ubibqj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კარლო ცაძიკიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537015</id>
    <revision>
      <id>4407036</id>
      <parentid>4406315</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:38:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2728" xml:space="preserve">{{წაშლის კანდიდატი/ძირი|მიზეზი=[[ვპ:ბიო|ბიოგრაფიას არ აქვს ენციკლოპედიური მნიშვნელობა]]|14|08|2022|}}
'''კარლო ცაძიკიძე''' (დ. [[1943]]) — [[ქართველი]] [[ექიმი]].

==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1943]] წელს. [[1962]] წელს ჩააბარა [[მოსკოვი|მოსკოვის]] ინდუსტრიულ ტექნიკუმში, [[1965]] წელს კარლო ცაძიკიძე [[ალტაი|ალტაის]] სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტში ჩაირიცხა. 

სამედიცინო ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ ალტაის მხარეში, [[ტოპჩინი|ტოპჩინის]] რაიონში დანიშნეს ქირურგიული განყოფილების გამგედ, [[1967]] წელს კი [[ახმეტა|ახმეტის]] რაიონული საავადმყოფოს ქირურგიულ განყოფილებაში გადავიდა. კარლო ცაძიკიძემ ახმეტის საავადმყოფოში ოცი წელი იმუშავა. მას დიდი ღვაწლი მიუძღვის [[თუშეთი|თუშეთის]] აღორძინებაშიც. მადლიერმა თუშებმა ის თუშეთის საპატიო მოქალაქედაც აირჩიეს. [[1987]] წლის ივლისში თავისი ნებით გაემგზავრა [[ომალო|ომალოში]] და სათავეში ჩაუდგა ხალხის ჯანმრთელობის დაცვის საქმეს. მისი ინიციატივით გაიხსნა თუშეთის საუბნო საავადმყოფო, რომელსაც სიცოცხლის ბოლომდე ედგა სათავეში.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Nplg ბიოგრაფია|00018983}}

{{DEFAULTSORT:ცაძიკიძე, კარლო}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1943]]
[[კატეგორია:ქართველი ექიმები]]</text>
      <sha1>h51njxebcehar7xd1eggq22isdwowax</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნახიდურის ნასოფლარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537036</id>
    <revision>
      <id>4406878</id>
      <parentid>4406316</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:33:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5115" xml:space="preserve">'''ნახიდურის ნასოფლარი''' — არქეოლოგიური ძეგლი [[ბოლნისის მუნიციპალიტეტი|ბოლნისის მუნიციპალიტეტში]] სოფელ [[ნახიდური|ნახიდურში]], რომელიც გაშლილია [[მდინარე]] ხრამის მარჯვენა მხარეს მდებარე კლდოვანი მასის [[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთ]] ნაწილში.

[[ნასოფლარი]] კლდის მასივის [[სამხრეთი|სამხრეთ]] და აღმოსავლეთ ექსპოზიციაზე [[ტერასა|ტერასულად]] გაშლილი განვითარებული [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] დასახლებაა. [[ნაგებობა|ნაგებობები]] ნაგებია ნატეხი ადგილობრივი [[ქანი (გეოლოგია)|ქვის]] მშრალი წყობით და [[დუღაბი|დუღაბით]]. შეინიშნება ორ ნაწილად გაყოფილი დასახლება, რომელსაც შუაში [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] აღმოსავლეთით ქუჩა კვეთავს. სახლები მიწურის ტიპის უნდა ყოფილიყო რამდენიმე სენაკიანები. ქვედა ტერასაზე, სამხრეთ ექსპოზიციაზე მდებარეობს ნასოფლარის [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესია]] თავისი [[გალავანი|გალავნით]]. გალავანი მხოლოდ [[ჩრდილოეთი|ჩრდილოეთიდან]] აქვს შემორჩენილი. ეკლესია დარბაზულია. ნაგებია სხვადასხვა ზომის [[ბაზალტი|ბაზალტის]] ნატეხი ქვით დუღაბზე. დგას დაბალ და ფართო ცოკოლზე. შესასვლელი სამხრეთიდან აქვს. აღმოსავლეთით ნახევარწრიული [[აფსიდა|აფსიდია]], რომლის ღერძზე ვიწრო სარკმელია გაჭრილი. ტაძარს კირით მოგებული იატაკი ქონია. ტაძარს სამხრეთიდან შემდგომი პერიოდის ვიწრო ეკვდერი აქვს, რომლის კარი ტაძრის კარის გასწვრივ, სამხრეთ კედელშია გაჭრილი. ეკვდერის იატაკი ერთი საფეხურით მაღლაა, ვიდრე ტაძრისა. [[ნასოფლარი|ნასოფლარის]] აღმოსავლეთ ექსპოზიციაზე, მდინარე ხრამის ფლატეზე განლაგებულია რვასენაკიანი საცხოვრისი, რომლის [[ოთახი|ოთახების]] ნაწილი კლდეში ნაწილობრივ შემჯდარი კედლებითაა ნაგები, ნაწილი კი ცალკე ამოყვანილით. კედლების სისქე 80-1 [[მეტრი|მეტრს]] შორის მერყეობს. სახლის ერთი ოთახი როგორც ჩანს ერდოიანი [[დარბაზი]] უნდა ყოფილიყო, დანარჩენები სამეურნეო დანიშნულების. [[სახლი]] ტერასულადაა განლაგებული. აღნიშნული ნაგებობა გაითხარა 1974-1975 წლებში [[ქვემო ქართლი|ქვემო ქართლის]] არქეოლოგიური ექპსედიციის მიერ.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|38138}}

[[კატეგორია:ბოლნისის მუნიციპალიტეტის არქეოლოგიური ძეგლები]]</text>
      <sha1>46ee5h2x3acj8lyeezm184c024pd16d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარიენბურგის ციხესიმაგრე (ჰანოვერი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537040</id>
    <revision>
      <id>4406892</id>
      <parentid>4406581</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:23:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ციხესიმაგრეები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11806" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე. მდებარეობს [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. ის მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის აიგო როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადებისდღის საჩუქარი . 1714-დან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ. &lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>9ismzvg60g12zk0cg60sb6p0cilzk03</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406893</id>
      <parentid>4406892</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:23:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:Pages with unreviewed translations]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11739" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე. მდებარეობს [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. ის მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის აიგო როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადებისდღის საჩუქარი . 1714-დან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ. &lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}</text>
      <sha1>o0ydcip9p6r1u3i6mnfalw9rpmlnhbw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406894</id>
      <parentid>4406893</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:23:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11843" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე. მდებარეობს [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. ის მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის აიგო როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადებისდღის საჩუქარი . 1714-დან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ. &lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>d6edcsluyz6xxj0dusvq4rq5mhm01f6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406895</id>
      <parentid>4406894</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:24:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11773" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია]]. მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის აიგო როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადებისდღის საჩუქარი . 1714-დან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ. &lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>pbzwajuf72kfkejwz2b9g220nan4t72</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406896</id>
      <parentid>4406895</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:24:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11784" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია]]. მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის ააგეს როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადების დღის საჩუქარი. 1714 წლიდან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ.&lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>hvzgkrqskm3s1elyi1ff1ychvf6rr2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406898</id>
      <parentid>4406896</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:27:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12016" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია]]. მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის ააგეს როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადების დღის საჩუქარი. 1714 წლიდან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ.&lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Schloss Marienburg|Marienburg Castle}}
* {{Official website|https://www.schloss-marienburg.de/}}  
* {{Official website|https://www.schloss-marienburg.de/en/}}  

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>4rqgcj0w6g4oabvmt2vugdscaq8rjaf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406899</id>
      <parentid>4406898</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:27:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11996" xml:space="preserve">[[ფაილი:Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg/330px-Panoramaaufnahme_Schloss_Marienburg_cropped.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხესიმაგრე]]
'''მარიენბურგის ციხესიმაგრე''' — [[ნეოგოტიკა|ნეოგოტიკური]] ციხე [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიაში]], [[გერმანია]]. მდებარეობს [[ჰილდესჰაიმი|ჰილდესჰაიმიდან]] ჩრდილო-დასავლეთით 15 კილომეტრში და [[ჰანოვერი|ჰანოვერიდან]] სამხრეთით დაახლოებით 30 კილომეტრში, [[პატენსენი|პატენსენის]] [[მუნიციპალიტეტი|მუნიციპალიტეტში]], [[ჰანოვერის რაიონი|ჰანოვერის რაიონში]]. ციხესიმაგრე ასევე იყო [[ველფები|ველფის საგვარეულოს]] საზაფხულო რეზიდენცია, რომლის დროშა, ყვითელი და თეთრი ფერებით, ფრიალებს მთავარ კოშკზე.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marienburg_Castle_in_summer.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Marienburg_Castle_in_summer.jpg/220px-Marienburg_Castle_in_summer.jpg|მინი| მარიენბურგი]]
ციხესიმაგრე აშენდა 1858-1867 წლებში. ის ააგეს როგორც [[ჯორჯ V (ჰანოვერი)|ჰანოვერის მეფე ჯორჯ V]]-ის (მეფობდა 1851–1866) მეუღლის, [[მარია საქსენ-ალტენბურგელი|მარი საქსენ-ალტენბურგის]] დაბადების დღის საჩუქარი. 1714 წლიდან 1837 წლამდე ჰანოვერში პრაქტიკულად არ არსებობდა სამეფო სასამართლო, რადგან [[ჰანოვერის დინასტია]] მართავდა ჰანოვერისა და ბრიტანეთის სამეფოებს პირადი გაერთიანებით. ასე რომ, ციხესიმაგრე ასევე აშენდა, რათა შესაფერისი საზაფხულო ადგილი ყოფილიყო ჰანოვერის დინასტიისთვის გერმანიაში.

მისი არქიტექტორი იყო კონრად ვილჰელმ ჰასე, ჰანოვერის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი არქიტექტორი. 1866 წელს [[პრუსია|პრუსიის]] მიერ [[ჰანოვერის სამეფო|ჰანოვერის]] ანექსიის გამო, მას შემდეგ, რაც სამეფო ოჯახი გადასახლა [[გმუნდენი|გმუნდენში]], ავსტრიაში, სადაც ისინი ცხოვრობდნენ დედოფლის ვილაში და მოგვიანებით, კუმბერლენდის ციხესიმაგრეში, 80 წლის განმავლობაში ციხე იყო დაუსახლებელი. აქედან გამომდინარე, მარიენბურგი კარგად არის შემონახული, რადგან რამდენიმე რემონტი ჩაუტარდა აღდგენის შემდეგ.&lt;ref&gt;http://www.schloss-marienburg.com/en/schloss/&lt;/ref&gt; [[ერნესტ ავგუსტუსი, ბრუნსვიკის ჰერცოგი]] და მისი ცოლი [[ვიქტორია პრუსიელი|პრუსიის პრინცესა ვიქტორია ლუიზა]] 1945 წელს გადავიდნენ მარიენბურგში, მას შემდეგ რაც იძულებულნი გახდნენ დაეტოვებინათ [[ბლანკენბურგის ციხე (ჰარცი)|ბლანკენბურგის ციხესიმაგრე]] . 1954 წელს მათმა ვაჟმა, [[ჰანოვერის პრინცი ერნესტ ავგუსტუსი (1914-1987)|პრინცმა ერნესტ ავგუსტუს IV-მ]] გახსნა ციხის მუზეუმი მას შემდეგ, რაც გადავიდა [[კალენბერგის ციხე|კალენბერგ დემესნეში]] .

== ციხესიმაგრე დღეს ==
[[ფაილი:Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg/220px-Schloss_Marienburg_im_herbstlichen_Abendlicht.jpg|მინი| მარიენბურგის ციხის სამხრეთ-აღმოსავლეთის ხედი შემოდგომაზე]]
ციხე ეკუთვნოდა ჰანოვერის პრინც ერნსეტ ავგუსტს, მას შემდეგ რაც მამამ გადაუფორმა ციხესიმაგრე 2004 წელს, ყველა სხვა სამეფო საკუთრებასთან ერთად ჰანოვერსა და გმუნდენში. ციხესიმაგრეში განლაგებული იყო ჰანოვერის სამეფო სახლის ქონების მართვის ოფისები. მისი ნაწილები ღია იყო საზოგადოებისთვის, როგორიცაა ციხის მუზეუმი, რესტორანი, სამლოცველო და შეიძლება ქორწილების, მიღებების, კონცერტების და სხვა ღონისძიებების დაჯავშნა. 2010 წელს ციხესიმაგრეში გადაიღეს სერიალი ''[[შენს ოცნებებში (სერიალი)|In Your Dreams]]'' .

1000-ზე მეტი ნივთიდან, 30 შემოწირული იყო [[ელისაბედ II]]-ის მიერ, მათ შორის [[გიორგი I-ის სახელმწიფო გვირგვინი|ჯორჯ I-ის სამეფო გვირგვინი]], ხოლო ერნესტ ავგუსტმა მიაწოდა მეფის ცნობილი აუგსბურგის ვერცხლის ტახტი და 1720 წლის სხვა ვერცხლის ავეჯი, ასევე ჰანოვერის გვირგვინის სამკაულები

2018 წლის ნოემბერში, პრინცმა ერნსეტ ავგუსტმა გამოაცხადა ციხის საკუთრებაში გადაცემა [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის შტატზე]], რადგან მისი შეკეთებისა და ტექნიკური ხარჯები ძალიან დიდი იყო მისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Maestro|first=Andrea|date=24 December 2018|title=Impoverished high nobility Expensive gift|work=Die Tageszeitung: Taz|url=http://www.taz.de/!5558670/}}&lt;/ref&gt; ციხის სარემონტო ხარჯები, რომელიც სავსეა [[მშრალი ლპობა|მშრალი ლპობით]] და ემუქრება არქიტექტურული პრობლემებით, შეფასებულია 27 მილიონ ევროდ. ის გეგმავდა საკუთრების გადაცემას სახელმწიფოს მიერ კონტროლირებად ფონდზე (,,ჰანოვერის მონსტრების პალატა&quot;, რომელიც დააარსა მისმა ოჯახმა 1569 წელს. ფონდი ჯერ კიდევ ფლობს ყოფილი სამეფოს სეკულარიზებული მონასტრებისა და საეკლესიო მამულების უმეტესობას), სიმბოლური გასაყიდი ფასით 1 ევრო. &lt;ref&gt;''Hannoversche Allgemeine Zeitung'', 19 July 2016, p 1&lt;/ref&gt; ნამუშევრების დარჩენილი კოლექციის შენახვა ციხეში იგეგმებოდა, რომელსაც აკონტროლებდა როგორც ოჯახი, ასევე სახელმწიფო, თუმცა, გარიგება შეჩერდა 2019 წლის გაზაფხულზე მამის მიერ საკუთრების აღდგენის მიზნით განხორციელებული სამართლებრივი მოქმედებით. &lt;ref&gt;[https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/hannover_weser-leinegebiet/Marienburg-Ernst-August-senior-legt-Einspruch-ein,marienburg412.html ''Marienburg: Ernst August senior legt Einspruch ein.''] In: ''ndr.de''. 5 February 2019.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
ფაილი:Aerial image of the Marienburg Castle.jpg|საჰაერო ხედი
ფაილი:Castle Marienburg in Lower Saxony.jpg|ხედი ჩრდილოეთის მხრიდან
ფაილი:Schloss Marienburg bei Raureif.jpg|ხედი სამხრეთიდან, ზამთარში
ფაილი:Marienburg Südhang.jpg|სახურავის დიზაინის ახლო ხედვა
ფაილი:2014-05-01 Ausstellung Eröffnung „Der Weg zur Krone. Das Königreich Hannover und seine Herrscher“, Schloss Marienburg, Herrschafts' Zeiten e.V.jpg|გამოფენის ''„გზა გვირგვინისკენ'' “ გახსნა 2014 წელს
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|Schloss Marienburg}}
* {{Official website|https://www.schloss-marienburg.de/}}  
* {{Official website|https://www.schloss-marienburg.de/en/}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>7oddqq1bqvy048tu02dxqg5sq1d72go</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კვისინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537056</id>
    <revision>
      <id>4406949</id>
      <parentid>4406553</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:43:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის არქიტექტურული ძეგლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1826" xml:space="preserve">'''კვისინეთის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — არქიტექტურული ძეგლი [[ბორჯომის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ქვაბისხევი (ბორჯომის მუნიციპალიტეტი)|ქვაბისხევში]]. ზღვის დონიდან 1222 მეტრზე.

მისი ნაშთი მდებარეობს უღრან ტყეში, მაღალი მთის ფერდზე. ეკლესიის მიგნება საკმაოდ რთულია, რადგან იგი მთლიანად დანგრეულია. გეგმაც კი არ იკითხება. მცირე ფრაგმენტის სახით შემორჩენილია საკურთხევლის აფსიდი. მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესიისაგან თითქმის არაფერი არის დარჩენილი, იგი მოსახლეობის მეხსიერებაში ჯერ ისევ არსებობს. ნაეკლესიარი შესანარჩუნებელია როგორც წმინდა ადგილი და ასევე ისტორიული მეხსიერება.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|24973}}

[[კატეგორია:ბორჯომის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]]</text>
      <sha1>ky0j0ebzhj9jw6ha2g5iupo3414kv1c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ონვერსთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537059</id>
    <revision>
      <id>4406876</id>
      <parentid>4406541</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:24:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1620" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი
}}
'''ონვერსთი''' ({{lang-az|Onverst}}; ყოფ. '''სახქაძორი''') — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ზემო ყარაბაღის რეგიონი|ზემო ყარაბაღის რეგიონში]], [[შუშის რაიონი|შუშის რაიონში]], სოფელ სარიბაბის ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

[[1992]] წლიდან ოკუპირებულია სომხეთის შეიარაღებული ძალების მიერ.

== ისტორია ==
სოფლის წინა სახელი იყო '''სახქაძორი''', [[1999]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრიდან]] ეწოდა '''ონვერსთი'''.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>9s7umfxbd1q6e9338pozbayiuirh1ft</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ყაიბალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537078</id>
    <revision>
      <id>4406877</id>
      <parentid>4406566</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:27:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman97</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1619" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = სოფელი}}

'''გაიბალი''' ({{lang-az|Qaybalı}}) — სოფელი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[შუშის რაიონი|შუშას რაიონში]], გაიბალის ადმინისტრაციულ თემში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

1992 წლიდან ოკუპირებულია [[სომხეთი|სომხეთის]] შეიარაღებული ძალების მიერ.

== გეოგრაფია ==
სოფელი მდებარეობს მდინარე ხალფალის ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის კალთაზე. ადრე მას გეიბალიგანდი ერქვა.&lt;ref&gt;[https://haqqinda.az/Az%C9%99rbaycan+xanl%C4%B1qlar%C4%B1/43608-1823c%C3%BC+ild%C9%99+m%C3%BClk%C9%99darlara+aid+k%C9%99ndl%C9%99r.html]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{შუშის რაიონი}}

[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>j8aueff4ufpptgcqx9t4wf3ktv8jm2g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტირიონ ლანისტერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537084</id>
    <revision>
      <id>4406879</id>
      <parentid>4406590</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T12:34:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4510" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Nikaparunashvili|Nikaparunashvili]].|13|08|2022}}
'''ტირიონ ლანისტერი''' ({{lang-en|}}Tyrion Lannister}) —  [[ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი]]ს [[ფენტეზი|ფენტეზის]] [[ჟანრი|ჟანრის]] რომანების სერიის, „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის“ [[პერსონაჟი]] და ასევე მისი ტელეადაპტაციის ერთ-ერთი მთავარი [[გმირი]]. ეკრანიზაციაში მის როლს ასრულებს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანელი]] [[მსახიობი]] [[პიტერ დინკლიჯი|პიტერ დინკლიჯი]].

თავდაპირველად პერსონაჟი გამოჩნდა 1996 წელს გამოცემულ [[წიგნი|წიგნში]] „სატახტოთა თამაში“. ტირიონი არის ერთ-ერთი უმდიდრესი და ძლევამოსილი „ლანისტერების ოჯახის“ წევრი. იგი ფიგურირებს წიგნებში: „[[მეფეთა ჯახი]]“ ([[1998]]), „[[ხმლების ქარიშხალი]]“, ხოლო ცენტრალური პერსონაჟია წიგნებისა: „[[ნადიმი ყვავებისთვის]]“ ([[2005]]), „[[ცეკვა დრაკონებთან]]“ ([[2011]]) და „ზამთრის ქარები“ ([[2020]]).

ტირიონი წარმოდგენილია როგორც მდიდარი და ძლიერი ტაივინ ლანისტერის, [[მეფე|მეფის]] ყოფილი მარჯვენა [[ხელი|ხელის]], და ჯოანა ლანისტერის მესამე და უმცროსი შვილი, რომელიც მშობიარობისას გარდაიცვალა. ტირიონის უფროსი და, [[სერსეი ლანისტერი|სერსეი]],ვესტეროსის დედოფალი მეფე რობერტ ბარათეონთან ქორწინების გამო, ხოლო სერსეის ტყუპისცალი, ჯეიმი, არის სამეფო დაცვის ერთ-ერთი [[მცველი]]. აღწერილია, როგორც შეუხედავი რაინდი, არაფორმირებული ჯუჯა სხვადასხვა ფერის [[თვალი|თვალებით]], მწვანე და შავი, ტირიონს აქვს ლანისტერის თეთრ-ქერა [[თმა]], მაგრამ აქვს რთული ურთიერთობა ოჯხის წევრებთან.

პიტერ დინკლიჯმა ამ როლით მოიპოვა [[ემის ჯილდო|ემის]] სპეციალური ჯილდო დრამატულ სერიალში შესრულებული მეორეხარისხოვანი როლისთვის, ისევე, როგორც [[ოქროს გლობუსი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|ოქროს გლობუსი]] სერიალში მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

==ლიტერატურა==
* ''ჯ.რ.რ მარტინი'', სატახტო თამაში, აშშ., 1996

[[კატეგორია:სატახტოთა თამაში]]
[[კატეგორია:ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის პერსონაჟები]]</text>
      <sha1>hs1ulilniii1xykf11yxikgovqoudi9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407174</id>
      <parentid>4406879</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4370" xml:space="preserve">'''ტირიონ ლანისტერი''' ({{lang-en|}}Tyrion Lannister}) —  [[ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი]]ს [[ფენტეზი|ფენტეზის]] [[ჟანრი|ჟანრის]] რომანების სერიის, „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის“ [[პერსონაჟი]] და ასევე მისი ტელეადაპტაციის ერთ-ერთი მთავარი [[გმირი]]. ეკრანიზაციაში მის როლს ასრულებს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანელი]] [[მსახიობი]] [[პიტერ დინკლიჯი|პიტერ დინკლიჯი]].

თავდაპირველად პერსონაჟი გამოჩნდა 1996 წელს გამოცემულ [[წიგნი|წიგნში]] „სატახტოთა თამაში“. ტირიონი არის ერთ-ერთი უმდიდრესი და ძლევამოსილი „ლანისტერების ოჯახის“ წევრი. იგი ფიგურირებს წიგნებში: „[[მეფეთა ჯახი]]“ ([[1998]]), „[[ხმლების ქარიშხალი]]“, ხოლო ცენტრალური პერსონაჟია წიგნებისა: „[[ნადიმი ყვავებისთვის]]“ ([[2005]]), „[[ცეკვა დრაკონებთან]]“ ([[2011]]) და „ზამთრის ქარები“ ([[2020]]).

ტირიონი წარმოდგენილია როგორც მდიდარი და ძლიერი ტაივინ ლანისტერის, [[მეფე|მეფის]] ყოფილი მარჯვენა [[ხელი|ხელის]], და ჯოანა ლანისტერის მესამე და უმცროსი შვილი, რომელიც მშობიარობისას გარდაიცვალა. ტირიონის უფროსი და, [[სერსეი ლანისტერი|სერსეი]],ვესტეროსის დედოფალი მეფე რობერტ ბარათეონთან ქორწინების გამო, ხოლო სერსეის ტყუპისცალი, ჯეიმი, არის სამეფო დაცვის ერთ-ერთი [[მცველი]]. აღწერილია, როგორც შეუხედავი რაინდი, არაფორმირებული ჯუჯა სხვადასხვა ფერის [[თვალი|თვალებით]], მწვანე და შავი, ტირიონს აქვს ლანისტერის თეთრ-ქერა [[თმა]], მაგრამ აქვს რთული ურთიერთობა ოჯხის წევრებთან.

პიტერ დინკლიჯმა ამ როლით მოიპოვა [[ემის ჯილდო|ემის]] სპეციალური ჯილდო დრამატულ სერიალში შესრულებული მეორეხარისხოვანი როლისთვის, ისევე, როგორც [[ოქროს გლობუსი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|ოქროს გლობუსი]] სერიალში მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

==ლიტერატურა==
* ''ჯ.რ.რ მარტინი'', სატახტო თამაში, აშშ., 1996

[[კატეგორია:სატახტოთა თამაში]]
[[კატეგორია:ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის პერსონაჟები]]</text>
      <sha1>5wquj165gg1j6dgcy2u1g9wqmypsqtz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407192</id>
      <parentid>4407174</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:50:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4448" xml:space="preserve">'''ტირიონ ლანისტერი''' ({{lang-en|}}Tyrion Lannister}) —  [[ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი]]ს [[ფენტეზი|ფენტეზის]] [[ჟანრი|ჟანრის]] რომანების სერიის, „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის“ [[პერსონაჟი]] და ასევე მისი ტელეადაპტაციის ერთ-ერთი მთავარი [[გმირი]]. ეკრანიზაციაში მის როლს ასრულებს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანელი]] [[მსახიობი]] [[პიტერ დინკლიჯი|პიტერ დინკლიჯი]].

თავდაპირველად პერსონაჟი გამოჩნდა 1996 წელს გამოცემულ [[წიგნი|წიგნში]] „სატახტოთა თამაში“. ტირიონი არის ერთ-ერთი უმდიდრესი და ძლევამოსილი „ლანისტერების ოჯახის“ წევრი. იგი ფიგურირებს წიგნებში: „[[სატახტოთა თამაში]]“ ([[1996]])„[[მეფეთა ჯახი]]“ ([[1998]]), „[[ხმლების ქარიშხალი]]“ ([[2000]]), ხოლო ცენტრალური პერსონაჟია წიგნებისა: „[[ნადიმი ყვავებისთვის]]“ ([[2005]]), „[[ცეკვა დრაკონებთან]]“ ([[2011]]) და „ზამთრის ქარები“ ([[2020]]).

ტირიონი წარმოდგენილია როგორც მდიდარი და ძლიერი ტაივინ ლანისტერის, [[მეფე|მეფის]] ყოფილი მარჯვენა [[ხელი|ხელის]], და ჯოანა ლანისტერის მესამე და უმცროსი შვილი, რომელიც მშობიარობისას გარდაიცვალა. ტირიონის უფროსი და, [[სერსეი ლანისტერი|სერსეი]],ვესტეროსის დედოფალი მეფე რობერტ ბარათეონთან ქორწინების გამო, ხოლო სერსეის ტყუპისცალი, ჯეიმი, არის სამეფო დაცვის ერთ-ერთი [[მცველი]]. აღწერილია, როგორც შეუხედავი რაინდი, არაფორმირებული ჯუჯა სხვადასხვა ფერის [[თვალი|თვალებით]], მწვანე და შავი, ტირიონს აქვს ლანისტერის თეთრ-ქერა [[თმა]], მაგრამ აქვს რთული ურთიერთობა ოჯხის წევრებთან.

პიტერ დინკლიჯმა ამ როლით მოიპოვა [[ემის ჯილდო|ემის]] სპეციალური ჯილდო დრამატულ სერიალში შესრულებული მეორეხარისხოვანი როლისთვის, ისევე, როგორც [[ოქროს გლობუსი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|ოქროს გლობუსი]] სერიალში მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

==ლიტერატურა==
* ''ჯ.რ.რ მარტინი'', სატახტო თამაში, აშშ., 1996

[[კატეგორია:სატახტოთა თამაში]]
[[კატეგორია:ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის პერსონაჟები]]</text>
      <sha1>a254kr3imaz419w2rcj4mphbqi0r6v9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407250</id>
      <parentid>4407192</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:35:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5253" xml:space="preserve">'''ტირიონ ლანისტერი''' ({{lang-en|Tyrion Lannister}}) —  [[ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი]]ს [[ფენტეზი|ფენტეზის]] [[ჟანრი|ჟანრის]] რომანების სერიის, „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის“ [[პერსონაჟი]] და ასევე მისი ტელეადაპტაციის ერთ-ერთი მთავარი [[გმირი]]. ეკრანიზაციაში მის როლს ასრულებს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანელი]] [[მსახიობი]] [[პიტერ დინკლიჯი|პიტერ დინკლიჯი]].

თავდაპირველად პერსონაჟი გამოჩნდა 1996 წელს გამოცემულ [[წიგნი|წიგნში]] „სატახტოთა თამაში“. ტირიონი არის ერთ-ერთი უმდიდრესი და ძლევამოსილი „ლანისტერების ოჯახის“ წევრი. იგი ფიგურირებს წიგნებში: „[[სატახტოთა თამაში]]“ ([[1996]])„[[მეფეთა ჯახი]]“ ([[1998]]), „[[ხმლების ქარიშხალი]]“ ([[2000]]), ხოლო ცენტრალური პერსონაჟია წიგნებისა: „[[ნადიმი ყვავებისთვის]]“ ([[2005]]), „[[ცეკვა დრაკონებთან]]“ ([[2011]]) და „ზამთრის ქარები“ ([[2020]]).

ტირიონი წარმოდგენილია როგორც მდიდარი და ძლიერი ტაივინ ლანისტერის, [[მეფე|მეფის]] ყოფილი მარჯვენა [[ხელი|ხელის]], და ჯოანა ლანისტერის მესამე და უმცროსი შვილი, რომელიც მშობიარობისას გარდაიცვალა. ტირიონის უფროსი და, [[სერსეი ლანისტერი|სერსეი]],ვესტეროსის დედოფალი მეფე რობერტ ბარათეონთან ქორწინების გამო, ხოლო სერსეის ტყუპისცალი, ჯეიმი, არის სამეფო დაცვის ერთ-ერთი [[მცველი]]. აღწერილია, როგორც შეუხედავი რაინდი, არაფორმირებული ჯუჯა სხვადასხვა ფერის [[თვალი|თვალებით]], მწვანე და შავი, ტირიონს აქვს ლანისტერის თეთრ-ქერა [[თმა]], მაგრამ აქვს რთული ურთიერთობა ოჯხის წევრებთან.

პიტერ დინკლიჯმა ამ როლით მოიპოვა [[ემის ჯილდო|ემის]] სპეციალური ჯილდო დრამატულ სერიალში შესრულებული მეორეხარისხოვანი როლისთვის, ისევე, როგორც [[ოქროს გლობუსი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|ოქროს გლობუსი]] სერიალში მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

==ლიტერატურა==
* ''ჯ.რ.რ მარტინი'', სატახტო თამაში, აშშ., 1996

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-game-of-thrones/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Game of Thrones'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-clash-of-kings/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Clash of Kings'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-storm-of-swords/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Storm of Swords'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* [https://web.archive.org/web/20170725121418/http://www.imdb.com/character/ch0146096/ Tyrion Lannister] on [[IMDb]]

[[კატეგორია:სატახტოთა თამაში]]
[[კატეგორია:ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის პერსონაჟები]]</text>
      <sha1>e4flqnj5srvlvsk0qnt462i3t6g5fy3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407251</id>
      <parentid>4407250</parentid>
      <timestamp>2022-08-15T05:36:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5259" xml:space="preserve">'''ტირიონ ლანისტერი''' ({{lang-en|Tyrion Lannister}}) —  [[ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი]]ს [[ფენტეზი|ფენტეზის]] [[ჟანრი|ჟანრის]] რომანების სერიის, „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის“ [[პერსონაჟი]] და ასევე მისი ტელეადაპტაციის ერთ-ერთი მთავარი [[გმირი]]. ეკრანიზაციაში მის როლს ასრულებს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანელი]] [[მსახიობი]] [[პიტერ დინკლიჯი|პიტერ დინკლიჯი]].

თავდაპირველად პერსონაჟი გამოჩნდა 1996 წელს გამოცემულ [[წიგნი|წიგნში]] „სატახტოთა თამაში“. ტირიონი არის ერთ-ერთი უმდიდრესი და ძლევამოსილი „ლანისტერების ოჯახის“ წევრი. იგი ფიგურირებს წიგნებში: „[[სატახტოთა თამაში]]“ ([[1996]]), „[[მეფეთა ჯახი]]“ ([[1998]]), „[[ხმლების ქარიშხალი]]“ ([[2000]]), ხოლო ცენტრალური პერსონაჟია წიგნებისა: „[[ნადიმი ყვავებისთვის]]“ ([[2005]]), „[[ცეკვა დრაკონებთან]]“ ([[2011]]) და „[[ზამთრის ქარები]]“ ([[2020]]).

ტირიონი წარმოდგენილია როგორც მდიდარი და ძლიერი ტაივინ ლანისტერის, [[მეფე|მეფის]] ყოფილი მარჯვენა [[ხელი|ხელის]], და ჯოანა ლანისტერის მესამე და უმცროსი შვილი, რომელიც მშობიარობისას გარდაიცვალა. ტირიონის უფროსი და, [[სერსეი ლანისტერი|სერსეი]],ვესტეროსის დედოფალი მეფე რობერტ ბარათეონთან ქორწინების გამო, ხოლო სერსეის ტყუპისცალი, ჯეიმი, არის სამეფო დაცვის ერთ-ერთი [[მცველი]]. აღწერილია, როგორც შეუხედავი რაინდი, არაფორმირებული ჯუჯა სხვადასხვა ფერის [[თვალი|თვალებით]], მწვანე და შავი, ტირიონს აქვს ლანისტერის თეთრ-ქერა [[თმა]], მაგრამ აქვს რთული ურთიერთობა ოჯხის წევრებთან.

პიტერ დინკლიჯმა ამ როლით მოიპოვა [[ემის ჯილდო|ემის]] სპეციალური ჯილდო დრამატულ სერიალში შესრულებული მეორეხარისხოვანი როლისთვის, ისევე, როგორც [[ოქროს გლობუსი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|ოქროს გლობუსი]] სერიალში მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

==ლიტერატურა==
* ''ჯ.რ.რ მარტინი'', სატახტო თამაში, აშშ., 1996

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-game-of-thrones/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Game of Thrones'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-clash-of-kings/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Clash of Kings'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* {{cite web |url=http://www.sparknotes.com/lit/a-storm-of-swords/canalysis.html#Tyrion-Lannister |title=''A Storm of Swords'': Analysis of Tyrion Lannister |publisher=SparkNotes |access-date=August 4, 2014}}
* [https://web.archive.org/web/20170725121418/http://www.imdb.com/character/ch0146096/ Tyrion Lannister] on [[IMDb]]

[[კატეგორია:სატახტოთა თამაში]]
[[კატეგორია:ყინულისა და ცეცხლის სიმღერის პერსონაჟები]]</text>
      <sha1>o15bgtui2z2m5yj4s30aiccyw7zzvek</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ინფოდაფა დერბი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>537097</id>
    <revision>
      <id>4407054</id>
      <parentid>4406734</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:09:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12807" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
| child = {{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes|yes}}
| სხეულის სტილი   = {{#if:{{{სიგანე|}}}|width: 26em;}}

| წარწერა        = {{if empty|{{{სახელი|}}}|{{{სათაური|}}}}}|{{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}

| სურათი        = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{if empty|{{{სურათი|}}}|{{{ლოგო|}}}}}|size={{{სურათის ზომა|}}}|upright={{if empty|{{{image_upright|}}}|1}}|alt={{{ალტ|}}}}}
| ტიტრი     = {{{სურათის აღწერა|}}}

| სურათი2      = {{#if:{{{გუნდი1ლოგო|}}}{{{გუნდი2ლოგო|}}}{{{გუნდი3ლოგო|}}}{{{გუნდი4ლოგო|}}}|
{{ინფოდაფა დერბი/რიგითობა
 | სურათი1 = {{{გუნდი1ლოგო|}}} | წარწერა1 = {{{გუნდი1|}}}
 | სურათი2 = {{{გუნდი2ლოგო|}}} | წარწერა2 = {{{გუნდი2|}}}
 | სურათი3 = {{{გუნდი3ლოგო|}}} | წარწერა3 = {{{გუნდი3|}}}
 | სურათი4 = {{{გუნდი4ლოგო|}}} | წარწერა4 = {{{გუნდი4|}}}
 }}
}}

| სახელის სტილი = border-top: #aaa 1px solid;
| მონაცემის სტილი   = text-align: left;

| სახელი1      = მშობლიური სახელი
| მონაცემი1      = {{{მშობლიური სახელი|}}}
| სახელი2      = სხვა სახელები
| მონაცემი2      = {{{სხვა სახელები|}}}
| სახელი3      = სპორტი
| მონაცემი3      = {{{სპორტი|}}}
| სახელი4      = სპორტები
| მონაცემი4      = {{{სპორტები|}}}
| სახელი5      = ტიპი
| მონაცემი5      = {{{ტიპი|}}}
| სახელი6      = მდებარეობა
| მონაცემი6      = {{if empty|{{{ქალაქი ან რეგიონი|}}}|{{{ქალაქი ან რეგიონი|}}}|{{{მდებარეობა|}}}}}
| სახელი7      = მდებარეობები
| მონაცემი7      = {{{მდებარეობები|}}}
| სახელი8      = გუნდები
| მონაცემი8      = {{if empty|{{{მონაწილე გუნდები|}}}|{{{გუნდები|}}}|{{#if:{{{გუნდი1ლოგო|}}}||{{Unbulleted list|{{{გუნდი1|}}}|{{{გუნდი2|}}}|{{{გუნდი3|}}}|{{{გუნდი4|}}}}}}}}}
| სახელი9      = პირველი შეხვედრა
| მონაცემი9      = {{{პირველი შეხვედრა|}}}
| სახელი10      = ბოლო შეხვედრა
| მონაცემი10      = {{{ბოლო შეხვედრა|}}}
| სახელი11      = შემდეგი შეხვედრა
| მონაცემი11      = {{{შემდეგი შეხვედრა|}}}
| სახელი12     = მაუწყებლები
| მონაცემი12     = {{{მაუწყებლები|}}}
| სახელი13     = სტადიონები
| მონაცემი13     = {{{სტადიონები|}}}
| სახელი14     = ჯილდო
| მონაცემი14     = {{{ჯილდო|}}}

| თავი15    = {{#if:{{{სულ|}}}{{{მეტი გამარჯვება|}}}{{{ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|}}}{{{ყველაზე მეტი ქულა|}}}{{{ყველა დროის რეკორდი|}}}&lt;!--{{{series|}}}{{{regularseason|}}}{{{postseason|}}}--&gt;{{{უდიდესი გამარჯვება|}}}{{{უდიდესი ქულა|}}}{{{გამარჯვებების უგრძესი სერია|}}}{{{დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|}}}{{{გამარჯვებების მიმდინარე სერია|}}}{{{დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|}}}|{{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes||სტატისტიკა}}}}
| სახელი16     = შეხვედრები სულ
| მონაცემი16     = {{{სულ|}}}
| სახელი17     = ყველაზე მეტი გამარჯვება
| მონაცემი17     = {{{მეტი გამარჯვება|}}}
| სახელი18     = ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე
| მონაცემი18     = {{{ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|}}}
| სახელი19     = ყველაზე მეტი ქულის ამღები
| მონაცემი19     = {{{ყველაზე მეტი ქულა|}}}
| სახელი20     = ყველა დროის რეკორდი
| მონაცემი20     = {{{ყველა დროის რეკორდი|}}}&lt;!--
| სახელი21     = All-time series {{#if:{{{league|}}}|({{{league}}} only)}}
| მონაცემი21     = {{{series|}}}
| სახელი22     = Regular season series
| მონაცემი22     = {{{regularseason|}}}
| სახელი23     = Trophy series
| მონაცემი23     = {{if empty|{{{trophy series|}}}|{{{trophy_series|}}}}}
| სახელი24     = Postseason results
| მონაცემი24     = {{{postseason|}}}--&gt;
| სახელი25     = უდიდესი გამარჯვება
| მონაცემი25     = {{{უდიდესი გამარჯვება|}}}
| სახელი26     = უმცირესი გამარჯვება
| მონაცემი26     = {{{უმცირესი გამარჯვება|}}}
| სახელი27     = უდიდესი დაფიქსირებული ქულა
| მონაცემი27     = {{{უდიდესი ქულა|}}}
| სახელი28     = გამარჯვებების უგრძესი სერია
| მონაცემი28     = {{{გამარჯვებების უგრძესი სერია|}}}
| სახელი29     = დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია
| მონაცემი29     = {{{დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|}}}
| სახელი30     = გამარჯვებების მიმდინარე სერია
| მონაცემი30     = {{{გამარჯვებების მიმდინარე სერია|}}}
| სახელი31     = დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია
| მონაცემი31     = {{{დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|}}}

| თავი32    = {{#if:{{{სექციის ინფორმაცია|}}}|{{if empty|{{{სექციის სათაური|}}}|&lt;nowiki /&gt;}}}}
| მონაცემი33     = {{{სექციის ინფორმაცია|}}}

| მონაცემი34     = {{#if:{{{პოზრუკა|}}}|{{Location map many|{{{პოზრუკა}}}
 | width     = {{{რუკის სიგანე|}}}
 | max_width = 300
 | float     = center
 | border    = infobox
 | caption   = {{{რუკის წარწერა|}}}
 | alt       = {{{რუკის ალტ|}}}
 | relief    = {{{რელიეფი|}}}

 | label1    = {{if empty|{{{რუკის წარწერა1|}}}|{{{გუნდი1|}}}}}
 | position1 = {{{რუკის წარწერის1 პოზიცია|}}}
 | mark1 = {{{რუკის ნიშანი1|}}}
 | coordinates1 = {{if empty|{{{კოორდინატები1|}}}|{{{კოორდინატები|}}}}}

 | label2    = {{if empty|{{{რუკის წარწერა2|}}}|{{{გუნდი2|}}}}}
 | position2 = {{{რუკის წარწერის2 პოზიცია|}}}
 | mark2 = {{{რუკის ნიშანი2|}}}
 | coordinates2 = {{{კოორდინატები2|}}}

 | label3    = {{if empty|{{{რუკის წარწერა3|}}}|{{{გუნდი3|}}}}}
 | position3 = {{{რუკის წარწერის3 პოზიცია|}}}
 | mark3 = {{{რუკის ნიშანი3|}}}
 | coordinates3 = {{{კოორდინატები3|}}}

 | label4    = {{if empty|{{{რუკის წარწერა4|}}}|{{{გუნდი4|}}}}}
 | position4 = {{{რუკის წარწერის4 პოზიცია|}}}
 | mark4 = {{{რუკის ნიშანი4|}}}
 | coordinates4 = {{{კოორდინატები4|}}}
 }}}}
}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:გვერდები, რომლებიც იყენებენ დერბის ინფოდაფას უცნობი პარამეტრებით]]|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=გვერდი იყენებს თარგს {{თ|ინფოდაფა დერბი}} უცნობი პარამეტრით „_VALUE_“|ignoreblank=y|ჩაშენებული|სიგანე|სახელი|სათაური|სურათი|ლოგო|სურათის ზომა|image_upright|ალტ|სურათის აღწერა|გუნდი1ლოგო|გუნდი2ლოგო|გუნდი3ლოგო|გუნდი4ლოგო|გუნდი1|გუნდი2|გუნდი3|გუნდი4|მშობლიური სახელი|სხვა სახელები|სპორტი|სპორტები|ტიპი|ქალაქი ან რეგიონი|მდებარეობა|მდებარეობები|მონაწილე გუნდები|გუნდები|პირველი შეხვედრა|ბოლო შეხვედრა|შემდეგი შეხვედრა|მაუწყებლები|სტადიონები|ჯილდო|სულ|მეტი გამარჯვება|ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|ყველაზე მეტი ქულა|ყველა დროის რეკორდი|league|series|regularseason|trophy series|postseason|უდიდესი გამარჯვება|უდიდესი ქულა|გამარჯვებების უგრძესი სერია|დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|გამარჯვებების მიმდინარე სერია|დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|უმცირესი გამარჯვება|სექციის ინფორმაცია|სექციის სათაური|პოზრუკა|რუკის სიგანე|რუკის წარწერა|რუკის ალტ|რელიეფი|რუკის წარწერა1|რუკის წარწერის1 პოზიცია|რუკის ნიშანი1|კოორდინატები1|კოორდინატები|რუკის წარწერა2|რუკის წარწერის2 პოზიცია|რუკის ნიშანი2|კოორდინატები2|რუკის წარწერა3|რუკის წარწერის3 პოზიცია|რუკის ნიშანი3|კოორდინატები3|რუკის წარწერა4|რუკის წარწერის4 პოზიცია|რუკის ნიშანი4|კოორდინატები4|nocat|demo|categories}}&lt;noinclude&gt;
{{თარგის ინფო}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>gidaa0mqwn0tg9rqg1biejt1tc247pe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407058</id>
      <parentid>4407054</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:15:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12534" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
| child = {{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes|yes}}
| სხეულის სტილი = {{#if:{{{სიგანე|}}}|width: 26em;}}

| წარწერა = {{if empty|{{{სახელი|}}}|{{{სათაური|}}}}}|{{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes||{{PAGENAMEBASE}}}}

| სურათი = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{if empty|{{{სურათი|}}}|{{{ლოგო|}}}}}|size={{{სურათის ზომა|}}}|upright={{if empty|{{{image_upright|}}}|1}}|alt={{{ალტ|}}}}}
| ტიტრი = {{{სურათის აღწერა|}}}

| სურათი2 = {{#if:{{{გუნდი1ლოგო|}}}{{{გუნდი2ლოგო|}}}{{{გუნდი3ლოგო|}}}{{{გუნდი4ლოგო|}}}|
{{ინფოდაფა დერბი/რიგითობა
 | სურათი1 = {{{გუნდი1ლოგო|}}} | წარწერა1 = {{{გუნდი1|}}}
 | სურათი2 = {{{გუნდი2ლოგო|}}} | წარწერა2 = {{{გუნდი2|}}}
 | სურათი3 = {{{გუნდი3ლოგო|}}} | წარწერა3 = {{{გუნდი3|}}}
 | სურათი4 = {{{გუნდი4ლოგო|}}} | წარწერა4 = {{{გუნდი4|}}}
 }}
}}

| თავის სტილი = border-top: #aaa 1px solid;
| სახელის სტილი = border-top: #aaa 1px solid;
| მონაცემის სტილი = text-align: left;

| სახელი1 = მშობლიური სახელი
| მონაცემი1 = {{{მშობლიური სახელი|}}}
| სახელი2 = სხვა სახელები
| მონაცემი2 = {{{სხვა სახელები|}}}
| სახელი3 = სპორტი
| მონაცემი3 = {{{სპორტი|}}}
| სახელი4 = სპორტები
| მონაცემი4 = {{{სპორტები|}}}
| სახელი5 = ტიპი
| მონაცემი5 = {{{ტიპი|}}}
| სახელი6 = მდებარეობა
| მონაცემი6 = {{if empty|{{{ქალაქი ან რეგიონი|}}}|{{{ქალაქი ან რეგიონი|}}}|{{{მდებარეობა|}}}}}
| სახელი7 = მდებარეობები
| მონაცემი7 = {{{მდებარეობები|}}}
| სახელი8 = გუნდები
| მონაცემი8 = {{if empty|{{{მონაწილე გუნდები|}}}|{{{გუნდები|}}}|{{#if:{{{გუნდი1ლოგო|}}}||{{Unbulleted list|{{{გუნდი1|}}}|{{{გუნდი2|}}}|{{{გუნდი3|}}}|{{{გუნდი4|}}}}}}}}}
| სახელი9 = პირველი შეხვედრა
| მონაცემი9 = {{{პირველი შეხვედრა|}}}
| სახელი10 = ბოლო შეხვედრა
| მონაცემი10 = {{{ბოლო შეხვედრა|}}}
| სახელი11 = შემდეგი შეხვედრა
| მონაცემი11 = {{{შემდეგი შეხვედრა|}}}
| სახელი12 = მაუწყებლები
| მონაცემი12 = {{{მაუწყებლები|}}}
| სახელი13 = სტადიონები
| მონაცემი13 = {{{სტადიონები|}}}
| სახელი14 = ჯილდო
| მონაცემი14 = {{{ჯილდო|}}}

| თავი15 = {{#if:{{{სულ|}}}{{{მეტი გამარჯვება|}}}{{{ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|}}}{{{ყველაზე მეტი ქულა|}}}{{{ყველა დროის რეკორდი|}}}&lt;!--{{{series|}}}{{{regularseason|}}}{{{postseason|}}}--&gt;{{{უდიდესი გამარჯვება|}}}{{{უდიდესი ქულა|}}}{{{გამარჯვებების უგრძესი სერია|}}}{{{დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|}}}{{{გამარჯვებების მიმდინარე სერია|}}}{{{დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|}}}|{{#ifeq:{{{ჩაშენებული|}}}|yes||სტატისტიკა}}}}
| სახელი16 = შეხვედრები სულ
| მონაცემი16 = {{{სულ|}}}
| სახელი17 = ყველაზე მეტი გამარჯვება
| მონაცემი17 = {{{მეტი გამარჯვება|}}}
| სახელი18 = ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე
| მონაცემი18 = {{{ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|}}}
| სახელი19 = ყველაზე მეტი ქულის ამღები
| მონაცემი19 = {{{ყველაზე მეტი ქულა|}}}
| სახელი20 = ყველა დროის რეკორდი
| მონაცემი20 = {{{ყველა დროის რეკორდი|}}}&lt;!--
| სახელი21 = All-time series {{#if:{{{league|}}}|({{{league}}} only)}}
| მონაცემი21 = {{{series|}}}
| სახელი22 = Regular season series
| მონაცემი22 = {{{regularseason|}}}
| სახელი23 = Trophy series
| მონაცემი23 = {{if empty|{{{trophy series|}}}|{{{trophy_series|}}}}}
| სახელი24 = Postseason results
| მონაცემი24 = {{{postseason|}}}--&gt;
| სახელი25 = უდიდესი გამარჯვება
| მონაცემი25 = {{{უდიდესი გამარჯვება|}}}
| სახელი26 = უმცირესი გამარჯვება
| მონაცემი26 = {{{უმცირესი გამარჯვება|}}}
| სახელი27 = უდიდესი დაფიქსირებული ქულა
| მონაცემი27 = {{{უდიდესი ქულა|}}}
| სახელი28 = გამარჯვებების უგრძესი სერია
| მონაცემი28 = {{{გამარჯვებების უგრძესი სერია|}}}
| სახელი29 = დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია
| მონაცემი29 = {{{დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|}}}
| სახელი30 = გამარჯვებების მიმდინარე სერია
| მონაცემი30 = {{{გამარჯვებების მიმდინარე სერია|}}}
| სახელი31 = დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია
| მონაცემი31 = {{{დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|}}}

| თავი32 = {{#if:{{{სექციის ინფორმაცია|}}}|{{if empty|{{{სექციის სათაური|}}}|&lt;nowiki /&gt;}}}}
| მონაცემი33 = {{{სექციის ინფორმაცია|}}}

| მონაცემი34 = {{#if:{{{პოზრუკა|}}}|{{Location map many|{{{პოზრუკა}}}
 | width = {{{რუკის სიგანე|}}}
 | max_width = 300
 | float = center
 | border = infobox
 | caption = {{{რუკის წარწერა|}}}
 | alt = {{{რუკის ალტ|}}}
 | relief = {{{რელიეფი|}}}

 | label1 = {{if empty|{{{რუკის წარწერა1|}}}|{{{გუნდი1|}}}}}
 | position1 = {{{რუკის წარწერის1 პოზიცია|}}}
 | mark1 = {{{რუკის ნიშანი1|}}}
 | coordinates1 = {{if empty|{{{კოორდინატები1|}}}|{{{კოორდინატები|}}}}}

 | label2 = {{if empty|{{{რუკის წარწერა2|}}}|{{{გუნდი2|}}}}}
 | position2 = {{{რუკის წარწერის2 პოზიცია|}}}
 | mark2 = {{{რუკის ნიშანი2|}}}
 | coordinates2 = {{{კოორდინატები2|}}}

 | label3 = {{if empty|{{{რუკის წარწერა3|}}}|{{{გუნდი3|}}}}}
 | position3 = {{{რუკის წარწერის3 პოზიცია|}}}
 | mark3 = {{{რუკის ნიშანი3|}}}
 | coordinates3 = {{{კოორდინატები3|}}}

 | label4 = {{if empty|{{{რუკის წარწერა4|}}}|{{{გუნდი4|}}}}}
 | position4 = {{{რუკის წარწერის4 პოზიცია|}}}
 | mark4 = {{{რუკის ნიშანი4|}}}
 | coordinates4 = {{{კოორდინატები4|}}}
 }}}}
}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:გვერდები, რომლებიც იყენებენ დერბის ინფოდაფას უცნობი პარამეტრებით]]|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=გვერდი იყენებს თარგს {{თ|ინფოდაფა დერბი}} უცნობი პარამეტრით „_VALUE_“|ignoreblank=y|ჩაშენებული|სიგანე|სახელი|სათაური|სურათი|ლოგო|სურათის ზომა|image_upright|ალტ|სურათის აღწერა|გუნდი1ლოგო|გუნდი2ლოგო|გუნდი3ლოგო|გუნდი4ლოგო|გუნდი1|გუნდი2|გუნდი3|გუნდი4|მშობლიური სახელი|სხვა სახელები|სპორტი|სპორტები|ტიპი|ქალაქი ან რეგიონი|მდებარეობა|მდებარეობები|მონაწილე გუნდები|გუნდები|პირველი შეხვედრა|ბოლო შეხვედრა|შემდეგი შეხვედრა|მაუწყებლები|სტადიონები|ჯილდო|სულ|მეტი გამარჯვება|ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|ყველაზე მეტი ქულა|ყველა დროის რეკორდი|league|series|regularseason|trophy series|postseason|უდიდესი გამარჯვება|უდიდესი ქულა|გამარჯვებების უგრძესი სერია|დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|გამარჯვებების მიმდინარე სერია|დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|უმცირესი გამარჯვება|სექციის ინფორმაცია|სექციის სათაური|პოზრუკა|რუკის სიგანე|რუკის წარწერა|რუკის ალტ|რელიეფი|რუკის წარწერა1|რუკის წარწერის1 პოზიცია|რუკის ნიშანი1|კოორდინატები1|კოორდინატები|რუკის წარწერა2|რუკის წარწერის2 პოზიცია|რუკის ნიშანი2|კოორდინატები2|რუკის წარწერა3|რუკის წარწერის3 პოზიცია|რუკის ნიშანი3|კოორდინატები3|რუკის წარწერა4|რუკის წარწერის4 პოზიცია|რუკის ნიშანი4|კოორდინატები4|nocat|demo|categories}}&lt;noinclude&gt;
{{თარგის ინფო}}
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lx2b0klk0duk8oeywspq65f8gjvtkn3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ინფოდაფა დერბი/ინფო</title>
    <ns>10</ns>
    <id>537098</id>
    <revision>
      <id>4407057</id>
      <parentid>4406740</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T17:13:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11442" xml:space="preserve">{{ლუა|Infobox|InfoboxImage|Check for unknown parameters|უკატეგორიო=კი}}
{{Parameter names example|ჩაშენებული|სიგანე|სახელი|სათაური|სურათი|ლოგო|სურათის ზომა|image_upright|ალტ|სურათის აღწერა|გუნდი1ლოგო|გუნდი2ლოგო|გუნდი3ლოგო|გუნდი4ლოგო|გუნდი1|გუნდი2|გუნდი3|გუნდი4|მშობლიური სახელი|სხვა სახელები|სპორტი|სპორტები|ტიპი|ქალაქი ან რეგიონი|მდებარეობა|მდებარეობები|მონაწილე გუნდები|გუნდები|პირველი შეხვედრა|ბოლო შეხვედრა|შემდეგი შეხვედრა|მაუწყებლები|სტადიონები|ჯილდო|სულ|მეტი გამარჯვება|ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე|ყველაზე მეტი ქულა|ყველა დროის რეკორდი|league|series|regularseason|trophy series|postseason|უდიდესი გამარჯვება|უდიდესი ქულა|გამარჯვებების უგრძესი სერია|დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია|გამარჯვებების მიმდინარე სერია|დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია|უმცირესი გამარჯვება|სექციის ინფორმაცია|სექციის სათაური}}
&lt;pre style=&quot;overflow:auto;&quot;&gt;
{{ინფოდაფა დერბი
| სახელი = 
| სურათი = 
| სურათის ზომა = 
| ალტ = 
| სურათის აღწერა = 
| გუნდი1ლოგო = 
| გუნდი2ლოგო = 
| გუნდი3ლოგო = 
| გუნდი4ლოგო = 
| გუნდი1 = 
| გუნდი2 = 
| გუნდი3 = 
| გუნდი4 = 
| მშობლიური სახელი = 
| სხვა სახელები = 
| სპორტი = 
| ტიპი = 
| ქალაქი ან რეგიონი = 
| მონაწილე გუნდები = 
| პირველი შეხვედრა = 
| ბოლო შეხვედრა = 
| შემდეგი შეხვედრა = 
| მაუწყებლები = 
| სტადიონები = 
| ჯილდო = 
| სულ = 
| მეტი გამარჯვება = 
| ყველაზე მეტი ქულა = 
| ყველა დროის რეკორდი = 
| უდიდესი გამარჯვება = 
| უმცირესი გამარჯვება = 
| უდიდესი ქულა = 
| გამარჯვებების უგრძესი სერია = 
| დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია = 
| გამარჯვებების მიმდინარე სერია = 
| დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია = 
| სექციის ინფორმაცია = 
| სექციის სათაური = 
| პოზრუკა = 
| რუკის სიგანე = 
| რუკის წარწერა = 
| რუკის ალტ = 
| რელიეფი = 
&lt;!--      გუნდი1      --&gt;
| რუკის წარწერა1 = 
| რუკის წარწერის1 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი1 = 
| კოორდინატები1 = 
| კოორდინატები = 
&lt;!--      გუნდი2      --&gt;
| რუკის წარწერა2 = 
| რუკის წარწერის2 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი2 = 
| კოორდინატები2 = 
&lt;!--      გუნდი3      --&gt;
| რუკის წარწერა3 = 
| რუკის წარწერის3 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი3 = 
| კოორდინატები3 = 
&lt;!--      გუნდი4      --&gt;
| რუკის წარწერა4 = 
| რუკის წარწერის4 პოზიცია = 
| რუკის ნიშანი4 = 
| კოორდინატები4 = 
| ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე = 
}}
&lt;/pre&gt;
&lt;templatedata&gt;
{
	&quot;params&quot;: {
		&quot;ჩაშენებული&quot;: {},
		&quot;სიგანე&quot;: {},
		&quot;სახელი&quot;: {
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;სათაური&quot;
			]
		},
		&quot;სურათი&quot;: {
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;ლოგო&quot;
			]
		},
		&quot;სურათის ზომა&quot;: {},
		&quot;image_upright&quot;: {},
		&quot;ალტ&quot;: {},
		&quot;სურათის აღწერა&quot;: {},
		&quot;გუნდი1ლოგო&quot;: {},
		&quot;გუნდი2ლოგო&quot;: {},
		&quot;გუნდი3ლოგო&quot;: {},
		&quot;გუნდი4ლოგო&quot;: {},
		&quot;გუნდი1&quot;: {},
		&quot;გუნდი2&quot;: {},
		&quot;გუნდი3&quot;: {},
		&quot;გუნდი4&quot;: {},
		&quot;მშობლიური სახელი&quot;: {},
		&quot;სხვა სახელები&quot;: {},
		&quot;სპორტი&quot;: {
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;სპორტები&quot;
			]
		},
		&quot;ტიპი&quot;: {},
		&quot;მდებარეობები&quot;: {},
		&quot;ქალაქი ან რეგიონი&quot;: {
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;მდებარეობა&quot;
			]
		},
		&quot;მონაწილე გუნდები&quot;: {
			&quot;aliases&quot;: [
				&quot;გუნდები&quot;
			]
		},
		&quot;პირველი შეხვედრა&quot;: {},
		&quot;ბოლო შეხვედრა&quot;: {},
		&quot;შემდეგი შეხვედრა&quot;: {},
		&quot;მაუწყებლები&quot;: {},
		&quot;სტადიონები&quot;: {},
		&quot;ჯილდო&quot;: {},
		&quot;სულ&quot;: {},
		&quot;მეტი გამარჯვება&quot;: {},
		&quot;ყველაზე მეტი ქულა&quot;: {},
		&quot;ყველა დროის რეკორდი&quot;: {},
		&quot;უდიდესი გამარჯვება&quot;: {},
		&quot;უმცირესი გამარჯვება&quot;: {},
		&quot;უდიდესი ქულა&quot;: {},
		&quot;გამარჯვებების უგრძესი სერია&quot;: {},
		&quot;დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია&quot;: {},
		&quot;გამარჯვებების მიმდინარე სერია&quot;: {},
		&quot;დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია&quot;: {},
		&quot;სექციის ინფორმაცია&quot;: {},
		&quot;სექციის სათაური&quot;: {},
		&quot;პოზრუკა&quot;: {},
		&quot;რუკის სიგანე&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერა&quot;: {},
		&quot;რუკის ალტ&quot;: {},
		&quot;რელიეფი&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერა1&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერის1 პოზიცია&quot;: {},
		&quot;რუკის ნიშანი1&quot;: {},
		&quot;კოორდინატები1&quot;: {},
		&quot;კოორდინატები&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერა2&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერის2 პოზიცია&quot;: {},
		&quot;რუკის ნიშანი2&quot;: {},
		&quot;კოორდინატები2&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერა3&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერის3 პოზიცია&quot;: {},
		&quot;რუკის ნიშანი3&quot;: {},
		&quot;კოორდინატები3&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერა4&quot;: {},
		&quot;რუკის წარწერის4 პოზიცია&quot;: {},
		&quot;რუკის ნიშანი4&quot;: {},
		&quot;კოორდინატები4&quot;: {},
		&quot;ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე&quot;: {}
	},
	&quot;format&quot;: &quot;block&quot;,
	&quot;paramOrder&quot;: [
		&quot;ჩაშენებული&quot;,
		&quot;სიგანე&quot;,
		&quot;სახელი&quot;,
		&quot;სურათი&quot;,
		&quot;სურათის ზომა&quot;,
		&quot;image_upright&quot;,
		&quot;ალტ&quot;,
		&quot;სურათის აღწერა&quot;,
		&quot;გუნდი1ლოგო&quot;,
		&quot;გუნდი2ლოგო&quot;,
		&quot;გუნდი3ლოგო&quot;,
		&quot;გუნდი4ლოგო&quot;,
		&quot;გუნდი1&quot;,
		&quot;გუნდი2&quot;,
		&quot;გუნდი3&quot;,
		&quot;გუნდი4&quot;,
		&quot;მშობლიური სახელი&quot;,
		&quot;სხვა სახელები&quot;,
		&quot;სპორტი&quot;,
		&quot;ტიპი&quot;,
		&quot;ქალაქი ან რეგიონი&quot;,
		&quot;მდებარეობები&quot;,
		&quot;მონაწილე გუნდები&quot;,
		&quot;პირველი შეხვედრა&quot;,
		&quot;ბოლო შეხვედრა&quot;,
		&quot;შემდეგი შეხვედრა&quot;,
		&quot;მაუწყებლები&quot;,
		&quot;სტადიონები&quot;,
		&quot;ჯილდო&quot;,
		&quot;სულ&quot;,
		&quot;მეტი გამარჯვება&quot;,
		&quot;ყველაზე მეტჯერ გამოჩენილი მოთამაშე&quot;,
		&quot;ყველაზე მეტი ქულა&quot;,
		&quot;ყველა დროის რეკორდი&quot;,
		&quot;უდიდესი გამარჯვება&quot;,
		&quot;უმცირესი გამარჯვება&quot;,
		&quot;უდიდესი ქულა&quot;,
		&quot;გამარჯვებების უგრძესი სერია&quot;,
		&quot;დაუმარცხებლობის უგრძესი სერია&quot;,
		&quot;გამარჯვებების მიმდინარე სერია&quot;,
		&quot;დაუმარცხებლობის მიმდინარე სერია&quot;,
		&quot;სექციის ინფორმაცია&quot;,
		&quot;სექციის სათაური&quot;,
		&quot;პოზრუკა&quot;,
		&quot;რუკის სიგანე&quot;,
		&quot;რუკის წარწერა&quot;,
		&quot;რუკის ალტ&quot;,
		&quot;რელიეფი&quot;,
		&quot;რუკის წარწერა1&quot;,
		&quot;რუკის წარწერის1 პოზიცია&quot;,
		&quot;რუკის ნიშანი1&quot;,
		&quot;კოორდინატები1&quot;,
		&quot;კოორდინატები&quot;,
		&quot;რუკის წარწერა2&quot;,
		&quot;რუკის წარწერის2 პოზიცია&quot;,
		&quot;რუკის ნიშანი2&quot;,
		&quot;კოორდინატები2&quot;,
		&quot;რუკის წარწერა3&quot;,
		&quot;რუკის წარწერის3 პოზიცია&quot;,
		&quot;რუკის ნიშანი3&quot;,
		&quot;კოორდინატები3&quot;,
		&quot;რუკის წარწერა4&quot;,
		&quot;რუკის წარწერის4 პოზიცია&quot;,
		&quot;რუკის ნიშანი4&quot;,
		&quot;კოორდინატები4&quot;
	]
}
&lt;/templatedata&gt;
&lt;includeonly&gt;[[კატეგორია:სპორტული ინფოდაფის თარგები]]&lt;/includeonly&gt;</text>
      <sha1>7zq8i01thipe1hychcc3qqczjho9e33</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Tiger II</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537102</id>
    <revision>
      <id>4407035</id>
      <parentid>4406795</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T15:27:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14561" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება 1945 წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო 1937 წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  1939 წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

''''Henschel''-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

'''პორშეს''' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც Elefant-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

=== წარმოება ===
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა 1944 წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა 1943-1945 წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

==== საბრძოლო ისტორია ====
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს 1944 წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>02l9m7mktq7ymvbtxo7gh0jroqkntt9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407117</id>
      <parentid>4407035</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:30:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* განვითარება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14555" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება 1945 წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო 1937 წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  1939 წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

''''Henschel''-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

'''პორშეს''' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც Elefant-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა 1944 წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა 1943-1945 წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს 1944 წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>6x38b6llixhjde8uwb2c01ts2to0u9y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407140</id>
      <parentid>4407117</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:45:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* განვითარება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14555" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება 1945 წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

პორშეს კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა 1944 წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა 1943-1945 წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს 1944 წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>caemhc1onkvec8eiubt2cn269vwo7hl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407141</id>
      <parentid>4407140</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:46:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14559" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

პორშეს კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა 1944 წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა 1943-1945 წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს 1944 წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>i0nbmxs9gn4u0jb5xcpbmx3whw1d2h2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407142</id>
      <parentid>4407141</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* წარმოება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14571" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

პორშეს კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს 1944 წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>696exmurwoq1iry94a53izer0v8fdkt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407143</id>
      <parentid>4407142</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:47:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* საბრძოლო ისტორია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14575" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალური Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] დაღლილი გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით Tiger I-ის კორპუსებზე. ტრეკებმა გამოიყენეს შერწყმული დიზაინი, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

პორშეს კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. შეჩერება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ ვეფხვზე ტანკზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში და გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დაკიდების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი წინადადება იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება მოიპოვა

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>fp5os0xyltctravgyiuqxs4nkcvj4k5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407157</id>
      <parentid>4407143</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:07:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* განვითარება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14836" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალი Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] იგივე გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით კი Tiger I-ის კორპუსებზე. სრული Schachtellaufwerk რეზინის რგოლებით საგზაო ბორბლების სისტემა, რომელიც გამოიყენებოდა თითქმის ყველა გერმანულ ნახევარტრასაზე, იყენებდა შერეულ დიზაინს, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

''პორშეს'' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. დამუხრუჭება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ  Tiger-ზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დამუხრუჭების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი სიტყვა იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება დაიმსახურა.

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი გამომწვევი მიზეზი იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში ნაცისტებმა [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>61erqzngjgc1a81vyf6ionto2aycfs9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407158</id>
      <parentid>4407157</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:09:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* წარმოება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14878" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალი Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] იგივე გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით კი Tiger I-ის კორპუსებზე. სრული Schachtellaufwerk რეზინის რგოლებით საგზაო ბორბლების სისტემა, რომელიც გამოიყენებოდა თითქმის ყველა გერმანულ ნახევარტრასაზე, იყენებდა შერეულ დიზაინს, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

''პორშეს'' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. დამუხრუჭება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ  Tiger-ზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დამუხრუჭების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი სიტყვა იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება დაიმსახურა.

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება მეორე მსოფლიო ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი მიზეზიც იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში [[ნაცისტები|ნაცისტებმა]] [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
'''Tiger II''' პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის 18 ივლისს ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაცია Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ კრატერში ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის 12 აგვისტოს გამოიყენეს 501 პანტერების მძიმე ბატალიონში რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწიე ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი '''Tiger II''' განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501 ბატალიონის თოთხმეტი '''Tiger II''' განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს რაიონში 11-დან 14 აგვისტომდე ჩასაფრებისა და ფლანგური თავდასხმების დროს საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით და ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან რელიეფზე. სამი ოპერატიული '''Tiger II'''-ის დაჭერამ საბჭოთა კავშირს საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

'''Tiger II''' ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 '''Tiger II''' იყო წარმოდგენილი, მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი; უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი '''Tiger II''' ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის იანვარში, ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის ტბაზე შეტევის დროს უნგრეთში 1945 წლის მარტში, ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის აპრილში ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>8y06mlcj8vpfh7jsc9bnz948wwrnijh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407161</id>
      <parentid>4407158</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:18:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* საბრძოლო ისტორია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15200" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალი Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] იგივე გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით კი Tiger I-ის კორპუსებზე. სრული Schachtellaufwerk რეზინის რგოლებით საგზაო ბორბლების სისტემა, რომელიც გამოიყენებოდა თითქმის ყველა გერმანულ ნახევარტრასაზე, იყენებდა შერეულ დიზაინს, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

''პორშეს'' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. დამუხრუჭება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ  Tiger-ზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დამუხრუჭების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი სიტყვა იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება დაიმსახურა.

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება მეორე მსოფლიო ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი მიზეზიც იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში [[ნაცისტები|ნაცისტებმა]] [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
Tiger II პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის [[18 ივლისი|18 ივლისს]] ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაციისას სახელწოდებით Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ [[კრატერი (გეოლოგია)|კრატერში]] ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის [[12 აგვისტო|12 აგვისტოს]] გამოიყენეს 501-ე პანტერების მძიმე [[ბატალიონი|ბატალიონში]] რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწია ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი Tiger II განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501-ე ბატალიონის თოთხმეტი Tiger II განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს   11-დან 14 [[აგვისტო|აგვისტომდე]] საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით ასევე ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან [[რელიეფი|რელიეფზე]]. სამი ოპერატიული Tiger II-ის დაჭერამ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირს]] საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

Tiger II ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული იყო ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის დეკემბერში. სულ მცირე 150 Tiger II იყო წარმოდგენილი, (მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი) უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი Tiger II ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის [[იანვარი|იანვარში]], ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის [[ტბა|ტბაზე]] შეტევის დროს [[უნგრეთი|უნგრეთში]] 1945 წლის [[მარტი|მარტში]], ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის [[აპრილი|აპრილში]] ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>9ewkdh2yp9y2qn6mevb3ev3bnsa738a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407163</id>
      <parentid>4407161</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:18:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* საბრძოლო ისტორია */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15232" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალი Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] იგივე გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით კი Tiger I-ის კორპუსებზე. სრული Schachtellaufwerk რეზინის რგოლებით საგზაო ბორბლების სისტემა, რომელიც გამოიყენებოდა თითქმის ყველა გერმანულ ნახევარტრასაზე, იყენებდა შერეულ დიზაინს, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

''პორშეს'' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. დამუხრუჭება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ  Tiger-ზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დამუხრუჭების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი სიტყვა იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება დაიმსახურა.

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება მეორე მსოფლიო ომის დროს მიმდინარეობდა რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ რისი მიზეზიც იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 სექტემბრიდან-7 ოქტომბრამდე მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში [[ნაცისტები|ნაცისტებმა]] [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
Tiger II პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის [[18 ივლისი|18 ივლისს]] ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაციისას სახელწოდებით Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ [[კრატერი (გეოლოგია)|კრატერში]] ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის [[12 აგვისტო|12 აგვისტოს]] გამოიყენეს 501-ე პანტერების მძიმე [[ბატალიონი|ბატალიონში]] რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწია ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი Tiger II განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501-ე ბატალიონის თოთხმეტი Tiger II განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს   11-დან 14 [[აგვისტო|აგვისტომდე]] საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით ასევე ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან [[რელიეფი|რელიეფზე]]. სამი ოპერატიული Tiger II-ის დაჭერამ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირს]] საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

Tiger II ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული იყო ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]]. სულ მცირე 150 Tiger II იყო წარმოდგენილი, (მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი) უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი Tiger II ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის [[იანვარი|იანვარში]], ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის [[ტბა|ტბაზე]] შეტევის დროს [[უნგრეთი|უნგრეთში]] 1945 წლის [[მარტი|მარტში]], ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის [[აპრილი|აპრილში]] ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>nl1gq092mwrcmo66pxsr9od60es4djt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407164</id>
      <parentid>4407163</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:20:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikaparunashvili</username>
        <id>143680</id>
      </contributor>
      <comment>/* წარმოება */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15301" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''Tiger II''' — [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროინდელი [[მძიმე ტანკი]], რომლის წარმოება [[1945]] წელს დაიწყო. ტანკის სრული სახელი არის '''''Panzerkampfwagen Tiger Ausf B'''''. შემოკლებით '''''Tiger B'''''. ცნობილი როგორც &quot;მეფე ვეფხვი&quot; ({{lang-en|King Tiger}}) მოკავშირეთა ჯარისკაცებისთვის, და ასევე ცნობილი არაფორმალური სახელით '''''Königstiger''''' (გერმანული სახელია და [[ბენგალური ვეფხვი|ბენგალურ ვეფხვს]] ნიშნავს) 

Tiger II არის გაუმჯობესებული ვარიანტი [[ვეფხვი (ტანკი)|Tiger I]]-ის რომელიც აერთიანებს ამ უკანასკნელის სქელ ჯავშანს და პანტერას ({{lang-en|Panther}}) [[საშუალო ტანკი|საშუალო ტანკზე]] გამოყენებულ დახრილ ჯავშანს. ტანკი თითქმის 70 [[ტონა|ტონას]] იწონიდა და წინიდან დაცული იყო 100-185 [[მილიმეტრი|მილიმეტრის]] სისქის ჯავშნით. იგი შეიარაღებული იყო გრძელლულიანი 8,8 [[სანტიმეტრი|სანტიმეტრის]] '''''KwK 43 L/71''''' ტანკსაწინააღმდეგო ქვემეხით. შასს ასევე საფუძვლად დაედო '''Jagdtiger'''-ის უნაკლო ტანკსაწინააღმდეგო მანქანას '''Jagdpanzer'''.

== განვითარება ==
'''Tiger II'''-ის დიზაინის შემუშავება დაიწყო [[1937]] წელს. საწყისი დიზაინისთვის დაკვეთა მისცეს კომპანია Henschel-ს.  [[1939]] წელს მოჰყვა კიდევ ერთი დიზაინის კონტრაქტი და გადაეცა [[Porsche]]-ს. ორივე [[პროტოტიპი|პროტოტიპს]] ჰქონდა იგივე [[ლულა]] რომელზეც იმაშავა კომპანია Krupp-მა. ძირითადი განსხვავებები იყო კორპუსში, ტრანსმისიაში, დამუხრუჭებასა და საავტომობილო მახასიათებლებში.

Henschel-ის ვერსიაში გამოყენებული იყო ჩვეულებრივი კორპუსის დიზაინი დახრილი ჯავშნით, რომელიც წააგავდა პანტერის ტანკის განლაგებას. მას ჰქონდა უკან დამაგრებული ძრავა და იყენებდა ცხრა ფოლადის ღეროს, ოთხმოცი სანტიმეტრის [[დიამეტრი|დიამეტრის]] გადახურულ [[გზა|გზის]] [[ბორბალი|ბორბალს]] თითო მხარეს შიდა ზამბარით, განივი ბრუნვის ზოლებზე დამონტაჟებული, ორიგინალი Henschel-ის დიზაინის Tiger I-ის ანალოგიურად. მოვლის გამარტივებისთვის. თუმცა, როდესაც იგივე [[ფოლადი|ფოლადისგან]] იგივე გზის ბორბლები გამოიყენებოდა მოგვიანებით კი Tiger I-ის კორპუსებზე. სრული Schachtellaufwerk რეზინის რგოლებით საგზაო ბორბლების სისტემა, რომელიც გამოიყენებოდა თითქმის ყველა გერმანულ ნახევარტრასაზე, იყენებდა შერეულ დიზაინს, რომელიც მოგვიანებით მემკვიდრეობით მიიღო Tiger I და Panther-ის ადრეული წარმოების ვერსიებმა.

''პორშეს'' კორპუსის დიზაინი მოიცავდა უკანა კოშკურას და შუაში დამაგრებულ [[ძრავა|ძრავას]]. დამუხრუჭება იგივე იყო, რაც [[Elefant]]-ის სატანკო გამანადგურებელზე. მას ჰქონდა ექვსი გზის ბორბალი თითო მხარეს, რომლებიც დამონტაჟებული იყო დაწყვილებულ ბორბლებში, რომლებიც მოკლე გრძივი ბრუნვის ზოლებით შექმნეს, რომლებიც განუყოფელი იყო ბორბლების წყვილისთვის; ამან დაზოგა შიდა სივრცე და ხელი შეუწყო რემონტს. პორშეს ერთ-ერთ ვერსიას ჰქონდა ბენზინ-ელექტროძრავა (ძირითადად იდენტურია დიზელ-ელექტრო გადაცემათა კოლოფთან, მხოლოდ ბენზინზე მომუშავე ძრავას იყენებდა ძირითად ძრავად), ბენზინ-ელექტრული ჰიბრიდის მსგავსი, მაგრამ შესანახი ბატარეის გარეშე; ორი ცალკეული წამყვანი მატარებელი პარალელურად, ერთი ავზის თითო მხარეს, თითოეული შედგება ჰიბრიდული მამოძრავებელი მატარებლისგან; ბენზინის ძრავა-ელექტროგენერატორი-ელექტროძრავა-ამძრავის საჭე. ძრავის ეს მეთოდი ადრე სცადეს უარყოფილ  Tiger-ზე (რომელიც ხელახლა აშენდა როგორც Elefant) და ზოგიერთ აშშ-ს დიზაინში გამოშვებული იყო პირველი მსოფლიო ომის ეპოქის Saint-Chamond ტანკში და პირველი მსოფლიო ომის შემდგომ FCM Char 2C. Porsche-ს დამუხრუჭების კომპონენტები მოგვიანებით გამოიყენეს Jagdtiger-ის რამდენიმე მოგვიანებით სატანკო გამანადგურებელზე. კიდევ ერთი სიტყვა იყო ჰიდრავლიკური დისკების გამოყენება; დოქტორ პორშეს არაორდინალურმა დიზაინებმა მცირე მოწონება დაიმსახურა.

== წარმოება ==
'''Tiger II'''-ის  წარმოება მეორე მსოფლიო ომის დროს მიმდინარეობდა, რაც მათ საშაულებას არ აძლევდა რომ დიდი რაოდენობით ეწარმოებინათ, რისი მიზეზიც იყო მოკავშირეთა ხშირი დაბომბვები. მათ შორისაა [[1944]] წელს 22 [[სექტემბერი|სექტემბრიდან]]-7 [[ოქტომბერი|ოქტომბრამდე]] მომხდარი დარბევა რომელმაც გაანადგურა Henschel-ის ქარხნის 95%. საბოლოო ჯამში [[ნაცისტები|ნაცისტებმა]] [[1943]]-[[1945]] წლამდე შეძლეს მხოლოდ 657 ასეთი ტანკის წარმოება. თითოეულის შესაქმნელად საჭირო იყო 300 000 ადამიანური [[საათი]] რაც ღირდა 800 000 რაიხსმარკი იგივე 300 000 [[ამერიკული დოლარი]] (რაც დღეს-დღეობით 4,600,000 ამერიკული დოლარის ექვივალენტია)

== საბრძოლო ისტორია ==
Tiger II პირველად გამოიყენეს [[1944]] წელს [[ნორმანდიის ბრძოლა|ნორმანდიის ბრძოლაში]], 1944 წლის [[18 ივლისი|18 ივლისს]] ტროარნსა და დემოვილს შორის დაპირისპირებული ოპერაციისას სახელწოდებით Atlantic. ორი მათგანი ბრძოლისას განადგურდა როდესაც ბომბის მიერ შექმნილ [[კრატერი (გეოლოგია)|კრატერში]] ჩავარდა.

[[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთ ფრონტზე]] პირველად 1944 წლის [[12 აგვისტო|12 აგვისტოს]] გამოიყენეს 501-ე პანტერების მძიმე [[ბატალიონი|ბატალიონში]] რომელმაც წინააღმდეგობა გაუწია ლვოვ-სანდომიერცის შეტევას. თავდასხმა მოხდა საბჭოთა ხიდზე მდინარე ვისტულაზე ბარანოვ სანდომიერსკის მახლობლად. ოგლედოვის გზაზე სამი Tiger II განადგურდა რამდენიმე T-34-85-ის მიერ. იმის გამო, რომ გერმანელმა ტანკებმა განიცადეს საბრძოლო მასალის აფეთქება, რამაც გამოიწვია ეკიპაჟის მრავალი წევრის დაღუპვა, ძირითადი იარაღი აღარ იყო დაშვებული კოშკის შიგნით, რამაც შეამცირა ტევადობა 68-მდე. 501-ე ბატალიონის თოთხმეტი Tiger II განადგურდა ან ხელში ჩაიგდეს   11-დან 14 [[აგვისტო|აგვისტომდე]] საბჭოთა T-34-85 და [[იოსებ სტალინი (ტანკი)|IS-2]] ტანკებით ასევე ISU-122 თავდასხმის იარაღით არასასიამოვნო ქვიშიან [[რელიეფი|რელიეფზე]]. სამი ოპერატიული Tiger II-ის დაჭერამ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირს]] საშუალება მისცა ჩაეტარებინათ ტესტები კუბინკაზე და შეეფასებინათ მისი ძლიერი და სუსტი მხარეები.

Tiger II ასევე გამოიყენებოდა მნიშვნელოვანი რაოდენობით, განაწილებული იყო ოთხ მძიმე პანცერ ბატალიონში, არდენების შეტევის დროს (ასევე ცნობილი როგორც &quot;ბლუგის ბრძოლა&quot;) 1944 წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]]. სულ მცირე 150 Tiger II იყო წარმოდგენილი, (მთლიანი წარმოების თითქმის მესამედი) უმეტესობა დაიკარგა შეტევის დროს.

ზოგიერთი Tiger II ასევე იმყოფებოდა საბჭოთა ვისლა-ოდერის და აღმოსავლეთ პრუსიის შეტევების დროს 1945 წლის [[იანვარი|იანვარში]], ასევე გერმანიის შეტევისას ბალატონის [[ტბა|ტბაზე]] შეტევის დროს [[უნგრეთი|უნგრეთში]] 1945 წლის [[მარტი|მარტში]], ზელოუს სიმაღლეების ბრძოლაში. 1945 წლის [[აპრილი|აპრილში]] ბერლინის ბრძოლისას [[ომი|ომის]] დასასრულს.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [http://www.panzerworld.net/tigerii.html Information about the Pz.Kpfw.Tiger Ausf.B &quot;Tiger II&quot; at Panzerworld]
* [http://www.fprado.com/armorsite/tiger2.htm Tiger II at the Armorsite]
* [http://www.lonesentry.com/articles/ttt_pantiger/index.html Pantiger, A Redesigned Tiger] (U.S. intelligence report, 1944)

[[კატეგორია:გერმანიის ტანკები]]</text>
      <sha1>lo0h9evo2a5vwa7mp0es39e3v2wnyj2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Nikita Karpovi/ადამიანის ევოლუცია</title>
    <ns>2</ns>
    <id>537107</id>
    <revision>
      <id>4406871</id>
      <timestamp>2022-08-14T12:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nikita Karpovi</username>
        <id>143838</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1104345842|Human evolution]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7156" xml:space="preserve">
[[ფაილი:Ape_skeletons.png|ბმული=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Ape_skeletons.png/330px-Ape_skeletons.png|მინი| [[ჰომინიდები|ჰომინოიდები]] [[საერთო წარმოშობა|საერთო წინაპრის]] შთამომავლები არიან]]
'''ადამიანის ევოლუცია''' არის [[ევოლუცია|ევოლუციური]] პროცესი [[პრიმატები|პრიმატების]] [[პრიმატების ევოლუცია|ისტორიაში]], რამაც გამოიწვია ''[[ადამიანი|ჰომო საპიენსის]]'', როგორც [[ადამიანის მსგავსი მაიმუნები|ჰომინიდების]] ოჯახის ცალკეული სახეობის გაჩენა, რომელშიც შედის დიდი მაიმუნები. ამ პროცესის დროს თანდათან გავითარდა ისეთი თვისებები, როგორიცაა [[ადამიანის ჩონჩხის ცვლილებები ბიპედალიზმის გამო|ადამიანის ბიპედალიზმი]] და [[ენა]], &lt;ref name=&quot;HallHallgrímsson2011c&quot;&gt;{{Cite book|last=Brian K. Hall|title=Strickberger's Evolution|url=https://books.google.com/books?id=CrJsNQ5wX8oC&amp;pg=PA488}}&lt;/ref&gt; ასევე სხვა [[ჰომინინი|ჰომინინებთან]] შეჯვარება, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ ადამიანის ევოლუცია არ იყო ხაზოვანი, არამედ ქსელის მაგვარი.  &lt;ref name=&quot;Denisovans &amp; Neandertals&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.livinganthropologically.com/biological-anthropology/denisovans-neandertals-human-races/|title=Denisovans and Neandertals: Rethinking Species Boundaries|last=Antrosio|first=Jason|date=August 23, 2018}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Human Hybrids&quot;&gt;[http://www.grochbiology.org/EarlyHominidInterbreeding.pdf Human Hybrids]. (PDF). Michael F. Hammer. ''Scientific American'', May 2013.&lt;/ref&gt; 

ადამიანის ევოლუციის შესწავლა მოიცავს რამდენიმე სამეცნიერო დისციპლინას, მათ შორის [[ბიოლოგიური ანთროპოლოგია|ფიზიკურ ანთროპოლოგიას]], [[ევოლუციური ანთროპოლოგია|ევოლუციურ ანთროპოლოგიას]], [[პრიმატოლოგია|პრიმატოლოგიას]], [[არქეოლოგია|არქეოლოგიას]], [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგიას]], [[ნეირომეცნიერება|ნეირობიოლოგიას]], [[ეთოლოგია|ეთოლოგიას]], [[ენათმეცნიერება|ლინგვისტიკას]], [[ევოლუციური ფსიქოლოგია|ევოლუციურ ფსიქოლოგიას]], [[ემბრიოლოგია|ემბრიოლოგიას]] და [[გენეტიკა|გენეტიკას]] .   გენეტიკური კვლევები აჩვენებს, რომ პრიმატები გამოეყვნენ სხვა [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებს]] დაახლოებით 85 მილიონი წლის წინ, [[გვიანი ცარცული|გვიან ცარცულ]] პერიოდში და ყველაზე ადრეული [[ნამარხი ნაშთები|ნამარხი]] აღმოჩენილია [[პალეოცენი|პალეოცენში]], დაახლოებით 55 მილიონი წლის წინ . &lt;ref&gt;{{Cite web|last=Tyson|first=Peter|date=July 1, 2008|title=Meet Your Ancestors|work=[[Nova ScienceNow]]|publisher=PBS; [[WGBH Educational Foundation]]|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/evolution/meet-your-ancestors.html|access-date=April 18, 2015}}&lt;/ref&gt;

[[Hominoidea]]-ს სუპეროჯახში, [[ადამიანის მსგავსი მაიმუნები|Hominidae]] (დიდი მაიმუნები) ოჯახი წარმოიქმნა [[გიბონისებრნი|Hylobatidae]] (გიბონები) ოჯახიდან დაახლოებით 15-20 მილიონი წლის წინ; ქვეოჯახი Homininae (აფრიკული მაიმუნები) წარმოიქმნა Ponginae-სგან ( [[ორანგუტანი|ორანგუტანები]] {{შენიშვნა|Ponginae is not to be confused with [[Pongidae]], an obsolete family which grouped together orangutans, gorillas and chimps, to separate them from humans.}} ) დაახლოებით 14&amp;nbsp;მილიონი წლის წინ; ჰომინინების ტომი (მათ შორის ადამიანები, ''ავსტრალოპითეკები'' და [[შიმპანზე|შიმპანზეები]] ) წარმოიქმნენ გორილინების ტომისგან ( [[გორილა|გორილები]] ) 8-9 მილიონი წლის წინ. თავის მხრივ, ქვეტომები ჰომინინა (ადამიანები და გადაშენებული ორფეხა წინაპრები) და [[შიმპანზე|პანინა]] ( [[ჩვეულებრივი შიმპანზე|შიმპანზეები]] ) განცალკევდნენ 4–7&amp;nbsp;მილიონი წლის წინ. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.science.org/content/article/bonobos-join-chimps-closest-human-relatives-rev2|title=Bonobos Join Chimps as Closest Human Relatives|access-date=May 19, 2018|date=June 13, 2012|last1=Gibbons|first1=Ann}}&lt;/ref&gt; [[გონიერი ადამიანი|ანატომიურად თანამედროვე ადამიანები]] აფრიკაში დაახლოებით 300 000 წლის წინ გამოჩნდნენ.

== ანატომიური ცვლილებები ==

&lt;nowiki&gt;
[[კატეგორია:ანთროპოლოგია]]&lt;/nowiki&gt;</text>
      <sha1>aqd3n1vd7zhkluawx987jx53dai77mn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:91.184.106.32</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537108</id>
    <revision>
      <id>4406889</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:21:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:ბლოკი|დრო=1 კვირის|მიზეზი=გვერდებიდან შიგთავსის წაშლა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="518" xml:space="preserve">==ბლოკი==
{{ბლოკი/ძირი|დრო=1 კვირის|მიზეზი=გვერდებიდან შიგთავსის წაშლა}}— [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 13:21, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>p4fz8nsw2cuf5xiry4gd6rw3ufetceg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Nikita Karpovi</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537109</id>
    <revision>
      <id>4406891</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:22:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}} ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="366" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}} [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 13:22, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>jqo5i1ccnz9l9q1b13qstv8nwq4gb0j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანდრიივკა (ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537110</id>
    <redirect title="ანდრიივკა (ბერისლავის რაიონი)" />
    <revision>
      <id>4406901</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:30:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანდრიივკა (ველიკა-ოლექსანდრივკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანდრიივკა (ბერისლავის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="130" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ანდრიივკა (ბერისლავის რაიონი)]]</text>
      <sha1>r4p7iov001o9iqw5zim8ftz6kkta2kn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>537111</id>
    <revision>
      <id>4406905</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:32:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ხერსონის ოლქის სოფლები]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="94" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ხერსონის ოლქის სოფლები]]</text>
      <sha1>lwkcc0s4zdth5fbrfccevyltm06fz50</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაბინე (ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537112</id>
    <redirect title="ბაბინე (კახოვკის რაიონი)" />
    <revision>
      <id>4406914</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:34:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ბაბინე (ვერხნი-როჰაჩიკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ბაბინე (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ბაბინე (კახოვკის რაიონი)]]</text>
      <sha1>ort6lrhvwndviufz7qi9al2ioobik4n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>წმინდა გიორგის ეკლესია (ჯონია)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537113</id>
    <redirect title="ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია" />
    <revision>
      <id>4406922</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:36:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[წმინდა გიორგის ეკლესია (ჯონია)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="132" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ჯონიის წმინდა გიორგის ეკლესია]]</text>
      <sha1>5bc99xxlu9q7aoakdypzz9asbo8s3iw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანატოლივკა (ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537114</id>
    <redirect title="ანატოლივკა (ჰენიჩესკის რაიონი)" />
    <revision>
      <id>4406937</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:40:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანატოლივკა (ნიჟნი-სიროჰოზის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანატოლივკა (ჰენიჩესკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="133" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ანატოლივკა (ჰენიჩესკის რაიონი)]]</text>
      <sha1>at1st4b16gjgexgr2ltih1hcbvrun0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Partika777</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537115</id>
    <revision>
      <id>4406941</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:41:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="313" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:41, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>jzorsg9gnp3dawiwnj6azb4hqqkiw3r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანდრიივკა (ჩაპლინკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537116</id>
    <redirect title="ანდრიივკა (კახოვკის რაიონი)" />
    <revision>
      <id>4406943</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანდრიივკა (ჩაპლინკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანდრიივკა (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="124" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ანდრიივკა (კახოვკის რაიონი)]]</text>
      <sha1>n50fmop3mmfhj0aagmou1201ljjjb1v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Bachi77</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537117</id>
    <revision>
      <id>4406944</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="313" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:42, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>t4946v2vqpzde17dpco5w33ccx6mfgq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Nino basilaya</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537118</id>
    <revision>
      <id>4406945</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:42:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="313" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:42, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>t4946v2vqpzde17dpco5w33ccx6mfgq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანტონივკა (ჰორნოსტაივკის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537119</id>
    <redirect title="ანტონივკა (კახოვკის რაიონი)" />
    <revision>
      <id>4406953</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[ანტონივკა (ჰორნოსტაივკის რაიონი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ანტონივკა (კახოვკის რაიონი)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="124" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ანტონივკა (კახოვკის რაიონი)]]</text>
      <sha1>pnbi2ber0kkbu3daljcdvrql00c1e3n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბაქოს სკოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>537120</id>
    <revision>
      <id>4406985</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:56:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>31.200.11.4</ip>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Commonscat|Schools in Baku}}  [[კატეგორია:აზერბაიჯანის სკოლები]] [[კატეგორია:ბაქოს განათლების ცენტრები]] [[კატეგორია:ბაქოს შენობა-ნაგებობები]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="324" xml:space="preserve">{{Commonscat|Schools in Baku}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის სკოლები]]
[[კატეგორია:ბაქოს განათლების ცენტრები]]
[[კატეგორია:ბაქოს შენობა-ნაგებობები]]</text>
      <sha1>fmtb34iuo0y6f1cnsltv4ywv4pzzbwk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:აზერბაიჯანის სკოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>537121</id>
    <revision>
      <id>4406988</id>
      <timestamp>2022-08-14T13:57:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>31.200.11.4</ip>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:განათლება აზერბაიჯანში]] [[კატეგორია:სკოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="203" xml:space="preserve">[[კატეგორია:განათლება აზერბაიჯანში]]
[[კატეგორია:სკოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>9wfomr376ltmxx4ylqvtsr88pn3dnuv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4406989</id>
      <parentid>4406988</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T13:59:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>31.200.11.4</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="241" xml:space="preserve">{{Commonscat|Schools in Azerbaijan}}

[[კატეგორია:განათლება აზერბაიჯანში]]
[[კატეგორია:სკოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>8ixxadzhww4rsyu33gfthnif51115r7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:136.158.48.182</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537122</id>
    <revision>
      <id>4407034</id>
      <timestamp>2022-08-14T15:24:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:OTW}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="402" xml:space="preserve">== Warning / ყურადღება ==
{{OTW/ძირი}}— [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 15:24, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>krrkoesgc35gmjgz6ptaxv0cj48g9ho</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მიხეილ ჭიაურელი (უმცროსი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537123</id>
    <redirect title="მიხეილ ჭიაურელი (რეჟისორი, დაბადებული 1943)" />
    <revision>
      <id>4407038</id>
      <timestamp>2022-08-14T15:47:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა David1010 გვერდი „[[მიხეილ ჭიაურელი (უმცროსი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[მიხეილ ჭიაურელი (რეჟისორი, დაბადებული 1943)]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="158" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[მიხეილ ჭიაურელი (რეჟისორი, დაბადებული 1943)]]</text>
      <sha1>32dhzfksp3i5uqcdhabjz64u20retix</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბურჰუნკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537124</id>
    <revision>
      <id>4407039</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:05:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ბურჰუნკა |მშობლიური სახელი   = Бургунка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2702" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ბურჰუნკა
|მშობლიური სახელი   = Бургунка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 	1159
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ბურჰუნკა''' ({{lang-uk|Бургунка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1159 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>4j1xfdmrczvzxvb0fn9x66q2vae7gaj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვისოკე (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537125</id>
    <revision>
      <id>4407040</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:05:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ვისოკე |მშობლიური სახელი   = Високе |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგანე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2681" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ვისოკე
|მშობლიური სახელი   = Високе
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 1030
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ვისოკე''' ({{lang-uk|Високе}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1030 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>tw3nz23suqzaoxssg6i3wrcrl6rf28l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვირივკა (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537126</id>
    <revision>
      <id>4407041</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:06:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ვირივკა |მშობლიური სახელი   = Вірівка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგან...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2689" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ვირივკა
|მშობლიური სახელი   = Вірівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 495
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ვირივკა''' ({{lang-uk|Вірівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 495 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>f95esnuwwrn9ca5n112r4aj6caawvei</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიტროვე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537127</id>
    <revision>
      <id>4407042</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:06:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ვიტროვე |მშობლიური სახელი   = Вітрове |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგან...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2689" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ვიტროვე
|მშობლიური სახელი   = Вітрове
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 170
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ვიტროვე''' ({{lang-uk|Вітрове}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 170 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>lb06qwtm7e62phf58p6xjhzo61xxcw7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზმიივკა (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537128</id>
    <revision>
      <id>4407043</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:06:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ზმიივკა |მშობლიური სახელი   = Зміївка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგან...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2691" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ზმიივკა
|მშობლიური სახელი   = Зміївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 2759
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ზმიივკა''' ({{lang-uk|Зміївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 2759 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>jpfmm0jxvp013skrlbgpvqvv2vl1rw7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ინჰულივკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537129</id>
    <revision>
      <id>4407044</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:06:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ინჰულივკა |მშობლიური სახელი   = Інгулівка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სი...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2709" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ინჰულივკა
|მშობლიური სახელი   = Інгулівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 274
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ინჰულივკა''' ({{lang-uk|Інгулівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 274 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>q4utx1lvdqlmi4spohhmacaqn4wm3qj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კაჩკარივკა (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537130</id>
    <revision>
      <id>4407045</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:17:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = კაჩკარივკა |მშობლიური სახელი   = Качкарівка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2721" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = კაჩკარივკა
|მშობლიური სახელი   = Качкарівка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 2004
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''კაჩკარივკა''' ({{lang-uk|Качкарівка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 2004 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>40gbs4c0rbdfjgr35b53xapri7ddijx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლიმანეცი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537131</id>
    <revision>
      <id>4407046</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:17:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ლიმანეცი |მშობლიური სახელი   = Лиманець |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2699" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ლიმანეცი
|მშობლიური სახელი   = Лиманець
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 896
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლიმანეცი''' ({{lang-uk|Лиманець}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 896 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ixubk59yydfvp1gvt6emz1hbhba8yrt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლვივსკი-ოტრუბი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537132</id>
    <revision>
      <id>4407047</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:17:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ლვივსკი-ოტრუბი |მშობლიური სახელი   = Львівські Отруби |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2761" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ლვივსკი-ოტრუბი
|მშობლიური სახელი   = Львівські Отруби
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 126
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლვივსკი-ოტრუბი''' ({{lang-uk|Львівські Отруби}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 126 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>kd515lse36fr5on0a5wg8m8gy1tuft8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლვოვე (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537133</id>
    <revision>
      <id>4407048</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:17:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ლვოვე |მშობლიური სახელი   = Львове |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგანე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2675" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ლვოვე
|მშობლიური სახელი   = Львове
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 2565
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ლვოვე''' ({{lang-uk|Львове}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 2565 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>jzsohh7bem95ul0ijomvdztlmw0pxun</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მიკოლაივკა (ტიაჰინკის თემი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537134</id>
    <revision>
      <id>4407049</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:29:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = მიკოლაივკა |მშობლიური სახელი   = Миколаївка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2719" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = მიკოლაივკა
|მშობლიური სახელი   = Миколаївка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 858
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მიკოლაივკა''' ({{lang-uk|Миколаївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 858 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>9inukc0r21bh21xum8bc1zfbwl8bmiq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მილოვე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537135</id>
    <revision>
      <id>4407050</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:29:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = მილოვე |მშობლიური სახელი   = Милове |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სიგანე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2681" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = მილოვე
|მშობლიური სახელი   = Милове
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 1071
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''მილოვე''' ({{lang-uk|Милове}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1071 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>rewyglayommpe41tsda4m3fmt3lj131</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნოვობერისლავი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537136</id>
    <revision>
      <id>4407051</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:29:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ნოვობერისლავი |მშობლიური სახელი   = Новоберислав |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2747" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ნოვობერისლავი
|მშობლიური სახელი   = Новоберислав
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 1058
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნოვობერისლავი''' ({{lang-uk|Новоберислав}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1058 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>55cp9qu72y0spqnsxkpi8rdmvhx9xab</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნოვოკაირი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537137</id>
    <revision>
      <id>4407052</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:29:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ნოვოკაირი |მშობლიური სახელი   = Новокаїри |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სი...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2711" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ნოვოკაირი
|მშობლიური სახელი   = Новокаїри
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 1146
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნოვოკაირი''' ({{lang-uk|Новокаїри}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1146 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>761qinqlpnq6k7pbfmh25tbgss1l4au</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნოვოსილკა (ბერისლავის რაიონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537138</id>
    <revision>
      <id>4407053</id>
      <timestamp>2022-08-14T16:29:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი                  = სოფელი |ქართული სახელი        = ნოვოსილკა |მშობლიური სახელი   = Новосілка |ქვეყანა                  = უკრაინა |წარწერა =  |დროშა                    =  |გერბი                  =  |გერბის სი...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2707" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი
|ქართული სახელი        = ნოვოსილკა
|მშობლიური სახელი   = Новосілка
|ქვეყანა                  = უკრაინა
|წარწერა = 
|დროშა                    = 
|გერბი                  = 
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|რეგიონის ტიპი             = ოლქი
|რეგიონი                  = ხერსონის ოლქი
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             = რაიონი
|რაიონი                   = ბერისლავის რაიონი
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 91
|აღწერის წელი           = 2013
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +2
|DST                     = +3
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    = 
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
}}
'''ნოვოსილკა''' ({{lang-uk|Новосілка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ხერსონის ოლქი|ხერსონის ოლქის]] [[ბერისლავის რაიონი|ბერისლავის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 91 კაცს შეადგენდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი]

[[კატეგორია:ბერისლავის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ij7pq9xoh8jhqm0q2jdv291xuvfjlbp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფარნას ოდა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537140</id>
    <revision>
      <id>4407088</id>
      <timestamp>2022-08-14T18:58:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Datuna002</username>
        <id>141613</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ფარნას ოდა'''— მდინარე [[აბაშა|აბაშის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ბალდა|ბალდის]] ღვთისმშობლის სახელობის მამათა მონასტრისკენ (ასევე ბალდის კანიონისკენ) მიმავალი სამანქანო გზის ხელმა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8574" xml:space="preserve">'''ფარნას ოდა'''— მდინარე [[აბაშა|აბაშის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ბალდა|ბალდის]] ღვთისმშობლის სახელობის მამათა მონასტრისკენ (ასევე ბალდის კანიონისკენ) მიმავალი სამანქანო გზის ხელმარჯვნივ გზიდან სიღრმეში მდებარეობს &quot;[[ფარნას ოდა|ფარნას ოდ]]ა&quot;. სახლი მცირედით დამრეც რელიეფზეა მორგებული, ჩრდილოეთიდან ერთ სართულიანია, ხოლო სამხრეთიდან ორ სართულიანი. ქვედა სართულზე, რომელშიც შესასვლელი სახლის უკანა ეზოდან, სამხრეთიდანაა გაჭრილი, მოწყობილია მარანი. მარნის იატაკის თავდაპირველი დონე თიხატკეპნილით იყო წარმოდგენილი, მოგვიანებით ის განაახლეს და ქვის ფლეთილი ფილები დააგეს. შესასვლელიდან ხელმარცხნივ იატაკის დონიდან მცირედით ამაღლებული ბაქანია აგურით ამოყვანილი, სადაც რამოდენიმე ქვევრია ჩაყრილი. მარნის შესასვლელშივე წრიული მოყვანილობის სვეტის მსგავსი საინჟინრო კონსტრუქციული ნაგებობაა, რომელიც ქვითა და ტალახით არის ამოყვანილი, ის წარმოადგენს ბუხრის ქვედა ნაწილს. ბუხარი ისეა მეორე სართულზე ამოყვანილი, რომ სამივე ოთახს მოიცავს. სართულშუა გადახურვა ასწლოვან ხის კოჭებს ეყრდნობა. ცენტრალური ფასადის მხარეს სახლი ერთ სართულიანია, გახსნილი აივნით. აივანი ქვის საყრდენებს ეყრდნობა და მასზე ორსაფეხურიანი კიბით ავდივართ. ღია აივანი ხუთი სვეტითაა დანაწევრებული. მოაჯირები ხისაა, ყრუ, გაუმჭვირვალი კოლონადებით წარმოდგენილი. სახურავის საყრდენ სვეტებს შორის წარმოდგენილია ჭვირულ ორნამენტებიანი ფარდები, რომლებიც საკმაოდ ოსტატურადაა გამოჭრილი და მრავალფეროვანი ორნამენტებით დახუნძლული. ყველა მათგანი ერთნაირია და სიმეტრიულობით ხასიათდება. კუთხეებში მარაოსებრი ფორმის ჭვირულორნამენტიანი დეტალებია გამოყენებული, ცენტრში მცირედი შვერილები. ჭვირული ფარდის ჰორიზონტალურ ნაწილზე სხვადასხვა ფორმის ორნამენტებია დატანილი. მათ შორის სამი, ცენტრში შედარებით მოზრდილი ხოლო კუთხეებისკენ მცირედით პატარა ზომის ვარდულები, მზის (ბჟა) სტილიზებული გამოსახულებებია. მეორე სართულის კედლები მთლიანად წაბლის ხის ნათალი ფიცრებითაა ამოყვანილი. აივნის მხრიდან ცენტრალური ფასადი სამი ორფრთიანი ფანჯრის ღიობითა და ორი კარითაა დანაწევრებული. ფანჯრებს ხისავე დარაბები აქვს. აივანზე ხის მოსასვენებელი ტახტია მოთავსებული. სახლს მეორე სართულზე გარდა წინა ეზოსკენ მთელ სიგრძეზე განთავსებული აივნისა, უკანა ეზოსკენ გამომავალი მცირედი აივანიც აქვს. სახლის ძირითადი სივრცე 3 ოთახადაა განაწილებული, საიდანაც ერთი ძირითადი მისაღები ოთახია, ხოლო დანარჩენი ორი მცირე ზომის საძინებელი ოთახები. მისაღები ოთახის ჭერზე ერდოიანი გვირგვინია მოწყობილი. ასევე მისაღებ ოთახში გამოდის ბუხრის ტანი, რომელზეც გადმოცემით სახლის ამშენებელ [[ფარნა ბჟალავა]]ს საკუთარი ხელით ნაუცბათევად საბჭოთა სიმბოლოები, ნამგალი და ურო, ასევე ხუთ ქიმიანი ვარსკვლავი ამოუტვიფრავს, გასაბჭოების დროს ამ გზით გადარჩენია დაჭერას. ინტერიერში კედლები ღვინის ფერი და ზურმუხტის ფერი შპალერითაა გაფორმებული. სახლის სახურავი ოთხფერდაა, გადახურულია თუნუქის ფირფიტებით. ოდა სახლის აღმოსავლეთით რამოდენიმე მეტრში სამზადი სახლი მდებარეობს. სამზადი სახლიც ასევე წაბლის ხის ფიცრებითაა აგებული, გადახურულია აზბოცემენტის ფილებით. ოდა სახლის უკანა ეზო, რომელიც ტერასებადაა დანაწევრებული, მდინარე აბაშამდე ჩადის. &quot;ფარნას ოდის&quot; ეზოში აგურის სვეტებზე ამოყვანილი ორფერდა სახურავიანი კრამიტით გადახურული ხის ჭიშკრის გავლით ვხვდებით. ოდაში დღეს ფარნა ბჟალავას მემკვიდრეები, ძაგანიები ცხოვრობენ.

==რესურსები ინტერნეტში==
https://memkvidreoba.gov.ge/objects/immovable/immovableObject?id=39396

[[კატეგორია: კულტურული მემკვიდრეობა]]</text>
      <sha1>r462d73ihtemwsobld48reqvk2rl7t6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407102</id>
      <parentid>4407088</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T19:16:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Datuna002</username>
        <id>141613</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8612" xml:space="preserve">'''ფარნას ოდა'''— მდინარე [[აბაშა|აბაშის]] მარჯვენა ნაპირზე, [[ბალდა|ბალდის]] ღვთისმშობლის სახელობის მამათა მონასტრისკენ (ასევე ბალდის კანიონისკენ) მიმავალი სამანქანო გზის ხელმარჯვნივ გზიდან სიღრმეში მდებარეობს &quot;[[ფარნას ოდა|ფარნას ოდ]]ა&quot;. სახლი მცირედით დამრეც რელიეფზეა მორგებული, ჩრდილოეთიდან ერთ სართულიანია, ხოლო სამხრეთიდან ორ სართულიანი. ქვედა სართულზე, რომელშიც შესასვლელი სახლის უკანა ეზოდან, სამხრეთიდანაა გაჭრილი, მოწყობილია მარანი. მარნის იატაკის თავდაპირველი დონე თიხატკეპნილით იყო წარმოდგენილი, მოგვიანებით ის განაახლეს და ქვის ფლეთილი ფილები დააგეს. შესასვლელიდან ხელმარცხნივ იატაკის დონიდან მცირედით ამაღლებული ბაქანია აგურით ამოყვანილი, სადაც რამოდენიმე ქვევრია ჩაყრილი. მარნის შესასვლელშივე წრიული მოყვანილობის სვეტის მსგავსი საინჟინრო კონსტრუქციული ნაგებობაა, რომელიც ქვითა და ტალახით არის ამოყვანილი, ის წარმოადგენს ბუხრის ქვედა ნაწილს. ბუხარი ისეა მეორე სართულზე ამოყვანილი, რომ სამივე ოთახს მოიცავს. სართულშუა გადახურვა ასწლოვან ხის კოჭებს ეყრდნობა. ცენტრალური ფასადის მხარეს სახლი ერთ სართულიანია, გახსნილი აივნით. აივანი ქვის საყრდენებს ეყრდნობა და მასზე ორსაფეხურიანი კიბით ავდივართ. ღია აივანი ხუთი სვეტითაა დანაწევრებული. მოაჯირები ხისაა, ყრუ, გაუმჭვირვალი კოლონადებით წარმოდგენილი. სახურავის საყრდენ სვეტებს შორის წარმოდგენილია ჭვირულ ორნამენტებიანი ფარდები, რომლებიც საკმაოდ ოსტატურადაა გამოჭრილი და მრავალფეროვანი ორნამენტებით დახუნძლული. ყველა მათგანი ერთნაირია და სიმეტრიულობით ხასიათდება. კუთხეებში მარაოსებრი ფორმის ჭვირულორნამენტიანი დეტალებია გამოყენებული, ცენტრში მცირედი შვერილები. ჭვირული ფარდის ჰორიზონტალურ ნაწილზე სხვადასხვა ფორმის ორნამენტებია დატანილი. მათ შორის სამი, ცენტრში შედარებით მოზრდილი ხოლო კუთხეებისკენ მცირედით პატარა ზომის ვარდულები, მზის (ბჟა) სტილიზებული გამოსახულებებია. მეორე სართულის კედლები მთლიანად წაბლის ხის ნათალი ფიცრებითაა ამოყვანილი. აივნის მხრიდან ცენტრალური ფასადი სამი ორფრთიანი ფანჯრის ღიობითა და ორი კარითაა დანაწევრებული. ფანჯრებს ხისავე დარაბები აქვს. აივანზე ხის მოსასვენებელი ტახტია მოთავსებული. სახლს მეორე სართულზე გარდა წინა ეზოსკენ მთელ სიგრძეზე განთავსებული აივნისა, უკანა ეზოსკენ გამომავალი მცირედი აივანიც აქვს. სახლის ძირითადი სივრცე 3 ოთახადაა განაწილებული, საიდანაც ერთი ძირითადი მისაღები ოთახია, ხოლო დანარჩენი ორი მცირე ზომის საძინებელი ოთახები. მისაღები ოთახის ჭერზე ერდოიანი გვირგვინია მოწყობილი. ასევე მისაღებ ოთახში გამოდის ბუხრის ტანი, რომელზეც გადმოცემით სახლის ამშენებელ [[ფარნა ბჟალავა]]ს საკუთარი ხელით ნაუცბათევად საბჭოთა სიმბოლოები, ნამგალი და ურო, ასევე ხუთ ქიმიანი ვარსკვლავი ამოუტვიფრავს, გასაბჭოების დროს ამ გზით გადარჩენია დაჭერას. ინტერიერში კედლები ღვინის ფერი და ზურმუხტის ფერი შპალერითაა გაფორმებული. სახლის სახურავი ოთხფერდაა, გადახურულია თუნუქის ფირფიტებით. ოდა სახლის აღმოსავლეთით რამოდენიმე მეტრში სამზადი სახლი მდებარეობს. სამზადი სახლიც ასევე წაბლის ხის ფიცრებითაა აგებული, გადახურულია აზბოცემენტის ფილებით. ოდა სახლის უკანა ეზო, რომელიც ტერასებადაა დანაწევრებული, მდინარე აბაშამდე ჩადის. &quot;ფარნას ოდის&quot; ეზოში აგურის სვეტებზე ამოყვანილი ორფერდა სახურავიანი კრამიტით გადახურული ხის ჭიშკრის გავლით ვხვდებით. ოდაში დღეს ფარნა ბჟალავას მემკვიდრეები, ძაგანიები ცხოვრობენ.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|39396}}

[[კატეგორია: კულტურული მემკვიდრეობა]]</text>
      <sha1>d6iempvrzeueinogbk6c83qh8em63st</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აშხაპირა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537141</id>
    <revision>
      <id>4407100</id>
      <timestamp>2022-08-14T19:15:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Datuna002</username>
        <id>141613</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''აშხაპირა''' — მცირე ზომის წყარო, მდებარეობს სოფელ [[ხვანჭკარა (ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი)|ხვანჭკარაში]], მდინარე [[რიონი|რიონის]] მარჯვენა ნაპირზე. სასაფლაოსკენ მიმავალი გზი...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3004" xml:space="preserve">'''აშხაპირა''' — მცირე ზომის წყარო, მდებარეობს სოფელ [[ხვანჭკარა (ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი)|ხვანჭკარაში]], მდინარე [[რიონი|რიონის]] მარჯვენა ნაპირზე. სასაფლაოსკენ მიმავალი გზის ხელმარჯვნივ, გზის პირას. წყაროს საფასადე კედელი წარმოდგენილია ნათალი კვადრებით ამოყვანილი 5 ჰორიზონტალური რიგით, რომლებიც სამკუთხა დეკორატიული ფრონტონით სრულდება. ფრონტონს რელიეფური ლილვი მიუყვება. წყაროს საფასადე მხარეს მცირე ზომის მართკუთხა ფორმის ავზი აქვს ამოყვანილი. ფრონტონის ქვები რომლებიც წყაროს საფასადე კედელს ხურავს და ზემოდან ბრტყლად ედება, როგორც ჩანს თითო-თითო მასიურ ქვაში იყო გამოთლილი, რომლებიც შემდგომ დაზიანდა და ორ-ორ ნაწილად არის გადატეხილი. მეორე ჰორიზონტალურ რიგში მოწყობილია წყლის სადინარი ღიობი. წყარო წყლით მარაგდება ხვანჭკარის ჩრდილოეთით არსებული მთის მასივებიდან თიხის მილებით გამოყვანილი სისტემით. საფასადე კედელზე წყაროს აგების წელია ამოკვეთლი: &quot;19-23 წ. 19 აპ.&quot;. საიდანაც ვგებულობთ, რომ წყარო უკვე 1 საუკუნეს ითვლის. აღმოსავლეთ მხარეს წყაროს ფლეთილი ქვებით ამოყვანილი მცირე ზომის თარო აქვს მოწყობილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|39395}}

[[კატეგორია: საქართველოს წყაროები:]]
[[კატეგორია: სოფლები]]</text>
      <sha1>3icrv076oebigx6pbuwtcvtslvq07fa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ივანე ბაღვაში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537142</id>
    <redirect title="ივანე ლიპარიტის ძე" />
    <revision>
      <id>4407144</id>
      <timestamp>2022-08-14T19:50:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>„[[ივანე ბაღვაში]]“-ის გადამისამართება გვერდზე „[[ივანე_ლიპარიტის_ძე]]“ // [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" xml:space="preserve">#REDIRECT [[ივანე_ლიპარიტის_ძე]]</text>
      <sha1>bste7jj3tezykbrxdfubw3wsn5w4g94</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დილითი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537143</id>
    <redirect title="დილიფი" />
    <revision>
      <id>4407147</id>
      <timestamp>2022-08-14T19:53:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>„[[დილითი]]“-ის გადამისამართება გვერდზე „[[დილიფი]]“ // [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">#REDIRECT [[დილიფი]]</text>
      <sha1>6bmpnez7xe0zi1t6ixt0j9zz23s29tp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დლივი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537144</id>
    <redirect title="დილიფი" />
    <revision>
      <id>4407148</id>
      <timestamp>2022-08-14T19:53:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>„[[დლივი]]“-ის გადამისამართება გვერდზე „[[დილიფი]]“ // [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">#REDIRECT [[დილიფი]]</text>
      <sha1>6bmpnez7xe0zi1t6ixt0j9zz23s29tp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პანგანტუკანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537145</id>
    <revision>
      <id>4407176</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''პანგანტუკანი''' (ოფიციალურად '''პანგანტუკანის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Pangantucan}}; {{lang-tl|Bayan ng Pangantucan}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3011" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''პანგანტუკანი''' (ოფიციალურად '''პანგანტუკანის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Pangantucan}}; {{lang-tl|Bayan ng Pangantucan}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 56 580 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 19 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = პანგანტუკანი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 27
| Jan low C  = 20
| Feb high C = 28
| Feb low C  = 20
| Mar high C = 28
| Mar low C  = 20
| Apr high C = 29
| Apr low C  = 21
| May high C = 27
| May low C  = 22
| Jun high C = 26
| Jun low C  = 21
| Jul high C = 26
| Jul low C  = 21
| Aug high C = 27
| Aug low C  = 21
| Sep high C = 27
| Sep low C  = 21
| Oct high C = 26
| Oct low C  = 21
| Nov high C = 27
| Nov low C  = 21
| Dec high C = 27
| Dec low C  = 20
| Jan precipitation mm = 174
| Feb precipitation mm = 145
| Mar precipitation mm = 159
| Apr precipitation mm = 192
| May precipitation mm = 302
| Jun precipitation mm = 343
| Jul precipitation mm = 297
| Aug precipitation mm = 265
| Sep precipitation mm = 244
| Oct precipitation mm = 293
| Nov precipitation mm = 306
| Dec precipitation mm = 188
| Jan rain days        = 17.4
| Feb rain days        = 14.4
| Mar rain days        = 17.4
| Apr rain days        = 21.3
| May rain days        = 27.6
| Jun rain days        = 28.0
| Jul rain days        = 27.9
| Aug rain days        = 26.9
| Sep rain days        = 25.0
| Oct rain days        = 26.9
| Nov rain days        = 26.0
| Dec rain days        = 21.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/adtugan_philippines_1732223
| title =  Pangantucan: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>a0y68s4bgidmswo4ealt41xo5gysn4m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლანტაპანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537146</id>
    <revision>
      <id>4407177</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ლანტაპანი''' (ოფიციალურად '''ლანტაპანის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Lantapan}}; {{lang-tl|Bayan ng Lantapan}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიც...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2992" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ლანტაპანი''' (ოფიციალურად '''ლანტაპანის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Lantapan}}; {{lang-tl|Bayan ng Lantapan}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 65 974 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 14 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = ლანტაპანი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 24
| Jan low C  = 18
| Feb high C = 24
| Feb low C  = 18
| Mar high C = 26
| Mar low C  = 18
| Apr high C = 27
| Apr low C  = 19
| May high C = 26
| May low C  = 20
| Jun high C = 25
| Jun low C  = 20
| Jul high C = 25
| Jul low C  = 20
| Aug high C = 25
| Aug low C  = 19
| Sep high C = 26
| Sep low C  = 20
| Oct high C = 25
| Oct low C  = 20
| Nov high C = 25
| Nov low C  = 19
| Dec high C = 25
| Dec low C  = 19
| Jan precipitation mm = 118
| Feb precipitation mm = 73
| Mar precipitation mm = 66
| Apr precipitation mm = 74
| May precipitation mm = 175
| Jun precipitation mm = 261
| Jul precipitation mm = 271
| Aug precipitation mm = 281
| Sep precipitation mm = 267
| Oct precipitation mm = 258
| Nov precipitation mm = 164
| Dec precipitation mm = 93
| Jan rain days        = 16.0
| Feb rain days        = 13.8
| Mar rain days        = 12.4
| Apr rain days        = 13.1
| May rain days        = 24.2
| Jun rain days        = 27.6
| Jul rain days        = 28.9
| Aug rain days        = 28.5
| Sep rain days        = 27.1
| Oct rain days        = 27.4
| Nov rain days        = 21.0
| Dec rain days        = 16.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/lantapan_philippines_1707437
| title =  Lantapan: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>hkqfm240bl7kctw5qc9g5g3nz37w4dr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლიბონა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537147</id>
    <revision>
      <id>4407178</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ლიბონა''' (ოფიციალურად '''ლიბონის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Libona}}; {{lang-tl|Bayan ng Libona}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2940" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ლიბონა''' (ოფიციალურად '''ლიბონის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Libona}}; {{lang-tl|Bayan ng Libona}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 48 965 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 14 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = ლიბონა (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 25
| Jan low C  = 21
| Feb high C = 25
| Feb low C  = 20
| Mar high C = 26
| Mar low C  = 20
| Apr high C = 27
| Apr low C  = 21
| May high C = 27
| May low C  = 22
| Jun high C = 26
| Jun low C  = 22
| Jul high C = 26
| Jul low C  = 22
| Aug high C = 26
| Aug low C  = 22
| Sep high C = 26
| Sep low C  = 22
| Oct high C = 26
| Oct low C  = 22
| Nov high C = 26
| Nov low C  = 21
| Dec high C = 25
| Dec low C  = 21
| Jan precipitation mm = 271
| Feb precipitation mm = 217
| Mar precipitation mm = 193
| Apr precipitation mm = 178
| May precipitation mm = 344
| Jun precipitation mm = 423
| Jul precipitation mm = 362
| Aug precipitation mm = 358
| Sep precipitation mm = 329
| Oct precipitation mm = 320
| Nov precipitation mm = 322
| Dec precipitation mm = 260
| Jan rain days        = 23.2
| Feb rain days        = 19.5
| Mar rain days        = 22.0
| Apr rain days        = 22.8
| May rain days        = 29.6
| Jun rain days        = 28.9
| Jul rain days        = 30.3
| Aug rain days        = 29.8
| Sep rain days        = 28.1
| Oct rain days        = 28.8
| Nov rain days        = 26.1
| Dec rain days        = 24.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/libona_philippines_1706607
| title =  Libona: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://web.archive.org/web/20160215003931/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>pwqme7nq8iiqyim06hfs4hhmscudshi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მალიტბოგი (ბუკიდნონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537148</id>
    <revision>
      <id>4407179</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''მალიტბოგი''' (ოფიციალურად '''მალიტბოგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Malitbog}}; {{lang-tl|Bayan ng Malitbog}}) ― მეორე კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2990" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''მალიტბოგი''' (ოფიციალურად '''მალიტბოგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Malitbog}}; {{lang-tl|Bayan ng Malitbog}}) ― მეორე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 26 741 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 11 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = მალიტბოგი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 27
| Jan low C  = 23
| Feb high C = 28
| Feb low C  = 23
| Mar high C = 29
| Mar low C  = 23
| Apr high C = 30
| Apr low C  = 24
| May high C = 29
| May low C  = 25
| Jun high C = 29
| Jun low C  = 25
| Jul high C = 29
| Jul low C  = 24
| Aug high C = 29
| Aug low C  = 24
| Sep high C = 29
| Sep low C  = 24
| Oct high C = 29
| Oct low C  = 24
| Nov high C = 28
| Nov low C  = 24
| Dec high C = 28
| Dec low C  = 24
| Jan precipitation mm = 271
| Feb precipitation mm = 217
| Mar precipitation mm = 193
| Apr precipitation mm = 178
| May precipitation mm = 344
| Jun precipitation mm = 423
| Jul precipitation mm = 362
| Aug precipitation mm = 358
| Sep precipitation mm = 329
| Oct precipitation mm = 320
| Nov precipitation mm = 322
| Dec precipitation mm = 260
| Jan rain days        = 23.2
| Feb rain days        = 19.5
| Mar rain days        = 22.0
| Apr rain days        = 22.8
| May rain days        = 29.6
| Jun rain days        = 28.9
| Jul rain days        = 30.3
| Aug rain days        = 29.8
| Sep rain days        = 28.1
| Oct rain days        = 28.8
| Nov rain days        = 26.1
| Dec rain days        = 24.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/malitbog_philippines_1702637
| title =  Malitbog: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>f86j9hu5cpagcepfol4c0dbsywo11z1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მანოლო-ფორტიჩი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537149</id>
    <revision>
      <id>4407180</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''მანოლო-ფორტიჩი''' (ოფიციალურად '''მანოლო-ფორტიჩის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Manolo Fortich}}; {{lang-tl|Bayan ng Manolo Fortich}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3275" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''მანოლო-ფორტიჩი''' (ოფიციალურად '''მანოლო-ფორტიჩის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Manolo Fortich}}; {{lang-tl|Bayan ng Manolo Fortich}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 113 200 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 22 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = მანოლო-ფორტიჩი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 25
| Jan low C  = 21
| Feb high C = 25
| Feb low C  = 21
| Mar high C = 26
| Mar low C  = 21
| Apr high C = 28
| Apr low C  = 22
| May high C = 27
| May low C  = 22
| Jun high C = 27
| Jun low C  = 22
| Jul high C = 27
| Jul low C  = 22
| Aug high C = 27
| Aug low C  = 22
| Sep high C = 27
| Sep low C  = 22
| Oct high C = 26
| Oct low C  = 22
| Nov high C = 26
| Nov low C  = 22
| Dec high C = 25
| Dec low C  = 21
| Jan precipitation mm = 271
| Feb precipitation mm = 217
| Mar precipitation mm = 193
| Apr precipitation mm = 178
| May precipitation mm = 344
| Jun precipitation mm = 423
| Jul precipitation mm = 362
| Aug precipitation mm = 358
| Sep precipitation mm = 329
| Oct precipitation mm = 320
| Nov precipitation mm = 322
| Dec precipitation mm = 260
| Jan rain days        = 23.2
| Feb rain days        = 19.5
| Mar rain days        = 22.0
| Apr rain days        = 22.8
| May rain days        = 29.6
| Jun rain days        = 28.9
| Jul rain days        = 30.3
| Aug rain days        = 29.8
| Sep rain days        = 28.1
| Oct rain days        = 28.8
| Nov rain days        = 26.1
| Dec rain days        = 24.1
| source 1 = Meteoblue &lt;small&gt;(Use with caution: this is modeled/calculated data, not measured locally.)&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/manolo-fortich_philippines_1701537
| title =  Manolo Fortich: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*{{official website|http://manolofortich.gov.ph/}}
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]
*[http://www.manolofortich.com.ph  Old Official Website of Manolo Fortich]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>nyopkxziu7bl0omo2megerpm16g13yk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარამაგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537150</id>
    <revision>
      <id>4407181</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:28:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''მარამაგი''' (ოფიციალურად '''მარამაგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Maramag}}; {{lang-tl|Bayan ng Maramag}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3409" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''მარამაგი''' (ოფიციალურად '''მარამაგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Maramag}}; {{lang-tl|Bayan ng Maramag}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 108 293 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 20 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location             = მარამაგი (ბუკიდნონი)
| width                = auto
| metric first         = Yes
| single line          = Yes
| Jan high C           = 29
| Jan low C            = 20
| Feb high C           = 29
| Feb low C            = 20
| Mar high C           = 30
| Mar low C            = 20
| Apr high C           = 31
| Apr low C            = 21
| May high C           = 30
| May low C            = 22
| Jun high C           = 29
| Jun low C            = 23
| Jul high C           = 29
| Jul low C            = 22
| Aug high C           = 29
| Aug low C            = 22
| Sep high C           = 30
| Sep low C            = 22
| Oct high C           = 29
| Oct low C            = 22
| Nov high C           = 29
| Nov low C            = 22
| Dec high C           = 29
| Dec low C            = 21
| Jan precipitation mm = 44
| Feb precipitation mm = 27
| Mar precipitation mm = 32
| Apr precipitation mm = 35
| May precipitation mm = 76
| Jun precipitation mm = 117
| Jul precipitation mm = 108
| Aug precipitation mm = 108
| Sep precipitation mm = 94
| Oct precipitation mm = 100
| Nov precipitation mm = 76
| Dec precipitation mm = 46
| Jan rain days        = 10.3
| Feb rain days        = 8.1
| Mar rain days        = 8.5
| Apr rain days        = 9.6
| May rain days        = 21.0
| Jun rain days        = 24.9
| Jul rain days        = 25.0
| Aug rain days        = 24.2
| Sep rain days        = 22.5
| Oct rain days        = 23.4
| Nov rain days        = 17.7
| Dec rain days        = 11.4
| source 1             = Meteoblue &lt;small&gt;(modeled/calculated data, not measured locally)&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/maramag_philippines_1701124
| title   =Maramag: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date                 = 29 April 2020
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20090503105008/http://maramag.gov.ph/ Maramag]
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>c927319hjis3thjzaq70w1dnt6hfwgt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კესონი (ბუკიდნონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537151</id>
    <revision>
      <id>4407187</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:38:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''კესონი''' (ოფიციალურად '''კესონის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Quezon}}; {{lang-tl|Bayan ng Quezon}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3113" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''კესონი''' (ოფიციალურად '''კესონის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Quezon}}; {{lang-tl|Bayan ng Quezon}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 109 624 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 31 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = კესონი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 29
| Jan low C  = 20
| Feb high C = 29
| Feb low C  = 20
| Mar high C = 30
| Mar low C  = 20
| Apr high C = 31
| Apr low C  = 21
| May high C = 30
| May low C  = 22
| Jun high C = 29
| Jun low C  = 23
| Jul high C = 29
| Jul low C  = 22
| Aug high C = 29
| Aug low C  = 22
| Sep high C = 30
| Sep low C  = 22
| Oct high C = 29
| Oct low C  = 22
| Nov high C = 29
| Nov low C  = 22
| Dec high C = 29
| Dec low C  = 21
| Jan precipitation mm = 44
| Feb precipitation mm = 27
| Mar precipitation mm = 32
| Apr precipitation mm = 35
| May precipitation mm = 76
| Jun precipitation mm = 117
| Jul precipitation mm = 108
| Aug precipitation mm = 108
| Sep precipitation mm = 94
| Oct precipitation mm = 100
| Nov precipitation mm = 76
| Dec precipitation mm = 46
| Jan rain days        = 10.3
| Feb rain days        = 8.1
| Mar rain days        = 8.5
| Apr rain days        = 9.6
| May rain days        = 21.0
| Jun rain days        = 24.9
| Jul rain days        = 25.0
| Aug rain days        = 24.2
| Sep rain days        = 22.5
| Oct rain days        = 23.4
| Nov rain days        = 17.7
| Dec rain days        = 11.4
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/quezon_philippines_1692214
| title =  Quezon: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| access-date = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20160215003931/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]
*[https://web.archive.org/web/20070930081837/http://foo.ncc.gov.ph/ecommunity/quezon-buk/index.php?option=com_frontpage&amp;Itemid=1 Quezon:Sugarlandia of Bukidnon]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>tgwpy0v8b7dqmeewkjwtwon3x10g2fa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სან-ფერნანდო (ბუკიდნონი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537152</id>
    <revision>
      <id>4407189</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:41:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''სან-ფერნანდო''' (ოფიციალურად '''სან-ფერნანდოს მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa San Fernando}}; {{lang-tl|Bayan ng San Fernando}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტე...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3073" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''სან-ფერნანდო''' (ოფიციალურად '''სან-ფერნანდოს მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa San Fernando}}; {{lang-tl|Bayan ng San Fernando}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 63 045 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 24 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = სან-ფერნანდო (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 27
| Jan low C  = 21
| Feb high C = 27
| Feb low C  = 21
| Mar high C = 28
| Mar low C  = 21
| Apr high C = 30
| Apr low C  = 21
| May high C = 29
| May low C  = 23
| Jun high C = 28
| Jun low C  = 23
| Jul high C = 28
| Jul low C  = 22
| Aug high C = 28
| Aug low C  = 22
| Sep high C = 29
| Sep low C  = 23
| Oct high C = 28
| Oct low C  = 23
| Nov high C = 28
| Nov low C  = 22
| Dec high C = 28
| Dec low C  = 21
| Jan precipitation mm = 118
| Feb precipitation mm = 73
| Mar precipitation mm = 66
| Apr precipitation mm = 74
| May precipitation mm = 175
| Jun precipitation mm = 261
| Jul precipitation mm = 271
| Aug precipitation mm = 281
| Sep precipitation mm = 267
| Oct precipitation mm = 258
| Nov precipitation mm = 164
| Dec precipitation mm = 93
| Jan rain days        = 16.0
| Feb rain days        = 13.8
| Mar rain days        = 12.4
| Apr rain days        = 13.1
| May rain days        = 24.2
| Jun rain days        = 27.6
| Jul rain days        = 28.9
| Aug rain days        = 28.5
| Sep rain days        = 27.1
| Oct rain days        = 27.4
| Nov rain days        = 21.0
| Dec rain days        = 16.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/san-fernando_philippines_1996192
| title =  San Fernando: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20120716233046/http://www.census.gov.ph/data/census2007/index.html 2007 Official Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>jhfkm6hghpbzc8utsdvqqta2kor8u13</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სუმილაო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537153</id>
    <revision>
      <id>4407190</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:44:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''სუმილაო''' (ოფიციალურად '''სუმილაოს მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Sumilao}}; {{lang-tl|Bayan ng Sumilao}}) ― მეოთხე კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3029" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''სუმილაო''' (ოფიციალურად '''სუმილაოს მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Sumilao}}; {{lang-tl|Bayan ng Sumilao}}) ― მეოთხე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 29 531 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 10 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = სუმილაო (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 24
| Jan low C  = 19
| Feb high C = 25
| Feb low C  = 19
| Mar high C = 26
| Mar low C  = 19
| Apr high C = 27
| Apr low C  = 19
| May high C = 27
| May low C  = 20
| Jun high C = 26
| Jun low C  = 21
| Jul high C = 26
| Jul low C  = 21
| Aug high C = 26
| Aug low C  = 21
| Sep high C = 26
| Sep low C  = 21
| Oct high C = 26
| Oct low C  = 21
| Nov high C = 25
| Nov low C  = 20
| Dec high C = 25
| Dec low C  = 20
| Jan precipitation mm = 152
| Feb precipitation mm = 103
| Mar precipitation mm = 80
| Apr precipitation mm = 79
| May precipitation mm = 185
| Jun precipitation mm = 275
| Jul precipitation mm = 292
| Aug precipitation mm = 319
| Sep precipitation mm = 298
| Oct precipitation mm = 275
| Nov precipitation mm = 195
| Dec precipitation mm = 120
| Jan rain days        = 16.2
| Feb rain days        = 12.9
| Mar rain days        = 13.1
| Apr rain days        = 14.4
| May rain days        = 25.9
| Jun rain days        = 28.5
| Jul rain days        = 29.9
| Aug rain days        = 29.6
| Sep rain days        = 28.4
| Oct rain days        = 27.8
| Nov rain days        = 22.0
| Dec rain days        = 16.4
| source 1 = Meteoblue &lt;small&gt;(modeled/calculated data, not measured locally)&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/sumilao_philippines_1685302
| title =  Sumilao: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>gp04luir3gbi4hqmeesi10ucibmk21x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტალაკაგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537154</id>
    <revision>
      <id>4407194</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:53:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ტალაკაგი''' (ოფიციალურად '''ტალაკაგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Talakag}}; {{lang-tl|Bayan ng Talakag}}) ― პირველი კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2963" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ტალაკაგი''' (ოფიციალურად '''ტალაკაგის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Talakag}}; {{lang-tl|Bayan ng Talakag}}) ― პირველი კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ბუკიდნონი]]ს [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 77 027 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 29 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = ტალაკაგი (ბუკიდნონი)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 26
| Jan low C  = 22
| Feb high C = 26
| Feb low C  = 22
| Mar high C = 27
| Mar low C  = 22
| Apr high C = 28
| Apr low C  = 22
| May high C = 28
| May low C  = 23
| Jun high C = 27
| Jun low C  = 23
| Jul high C = 27
| Jul low C  = 23
| Aug high C = 28
| Aug low C  = 23
| Sep high C = 28
| Sep low C  = 23
| Oct high C = 27
| Oct low C  = 23
| Nov high C = 27
| Nov low C  = 23
| Dec high C = 26
| Dec low C  = 22
| Jan precipitation mm = 271
| Feb precipitation mm = 217
| Mar precipitation mm = 193
| Apr precipitation mm = 178
| May precipitation mm = 344
| Jun precipitation mm = 423
| Jul precipitation mm = 362
| Aug precipitation mm = 358
| Sep precipitation mm = 329
| Oct precipitation mm = 320
| Nov precipitation mm = 322
| Dec precipitation mm = 260
| Jan rain days        = 23.2
| Feb rain days        = 19.5
| Mar rain days        = 22.0
| Apr rain days        = 22.8
| May rain days        = 29.6
| Jun rain days        = 28.9
| Jul rain days        = 30.3
| Aug rain days        = 29.8
| Sep rain days        = 28.1
| Oct rain days        = 28.8
| Nov rain days        = 26.1
| Dec rain days        = 24.1
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/talakag_philippines_1684086
| title =  Talakag: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| access-date = 29 April 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 29 April 2020  
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://web.archive.org/web/20131004104825/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ბუკიდნონი}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ბუკიდნონის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>cwx89qpclvdvd2d6vajy5kjrib9txmn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩრდილოეთ ლანაოს მუნიციპალიტეტები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>537155</id>
    <revision>
      <id>4407195</id>
      <timestamp>2022-08-14T20:57:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ფილიპინების მუნიციპალიტეტები]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ფილიპინების მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>0uxuhrs0w03kyt0usw68y4tzd8cex1v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407196</id>
      <parentid>4407195</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T20:57:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ მინდანაოს მუნიციპალიტეტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="248" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ფილიპინების მუნიციპალიტეტები]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ მინდანაოს მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>j9u7fwe6obgje6dhco2qrxboqzjgnzj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაკოლოდი (ჩრდილოეთი ლანაო)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537156</id>
    <revision>
      <id>4407201</id>
      <timestamp>2022-08-14T21:02:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ბაკოლოდი''' (ოფიციალურად '''ბაკოლოდის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Bacolod}}; {{lang-tl|Bayan ng Bacolod}}) ― მეოთხე კლასის ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3318" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ბაკოლოდი''' (ოფიციალურად '''ბაკოლოდის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Bacolod}}; {{lang-tl|Bayan ng Bacolod}}) ― მეოთხე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ჩრდილოეთი ლანაო|ჩრდილოეთ ლანაოს]] [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 24 367 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 16 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location = ბაკოლოდი (ჩრდილოეთი ლანაო)
| width = auto
| metric first = Yes
| single line = Yes
| Jan high C = 29
| Jan low C = 22
| Feb high C = 30
| Feb low C = 22
| Mar high C = 30
| Mar low C = 22
| Apr high C = 31
| Apr low C = 23
| May high C = 30
| May low C = 24
| Jun high C = 29
| Jun low C = 24
| Jul high C = 29
| Jul low C = 24
| Aug high C = 30
| Aug low C = 23
| Sep high C = 30
| Sep low C = 24
| Oct high C = 29
| Oct low C = 24
| Nov high C = 30
| Nov low C = 23
| Dec high C = 29
| Dec low C = 23
| Jan precipitation mm = 69
| Feb precipitation mm = 58
| Mar precipitation mm = 67
| Apr precipitation mm = 60
| May precipitation mm = 109
| Jun precipitation mm = 114
| Jul precipitation mm = 83
| Aug precipitation mm = 78
| Sep precipitation mm = 76
| Oct precipitation mm = 92
| Nov precipitation mm = 86
| Dec precipitation mm = 63
| Jan rain days = 12.8
| Feb rain days = 11.6
| Mar rain days = 14.8
| Apr rain days = 17.4
| May rain days = 24.8
| Jun rain days = 23.5
| Jul rain days = 20.7
| Aug rain days = 18.5
| Sep rain days = 17.4
| Oct rain days = 22.5
| Nov rain days = 21.6
| Dec rain days = 15.6
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web|url=https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/bacolod_philippines_1729580| title=Bacolod: Average Temperatures and Rainfall|publisher=Meteoblue|accessdate=30 January 2020}}&lt;/ref&gt;
| date = 30 January 2020 
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://cmci.dti.gov.ph/lgu-profile.php?lgu=Bacolod%20(LN)   Bacolod Profile at the DTI Cities and Municipalities Competitive Index]
*[https://web.archive.org/web/20081120024509/http://www.census.gov.ph/data/census2007/index.html Philippine Census Information]
*[https://web.archive.org/web/20120527051141/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23&amp;frmIdDcfCode=7&amp;fLguType=CM&amp;frmIdRegion=13&amp;frmIdProvince=73&amp;frmIdLgu=1422 Local Governance Performance Management System]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ჩრდილოეთი ლანაო}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ლანაოს მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>4rnczq40kvqn8419pxcwabfv153rub0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბალოი (ჩრდილოეთი ლანაო)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537157</id>
    <revision>
      <id>4407207</id>
      <timestamp>2022-08-14T21:05:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ბალოი''' (ოფიციალურად '''ბალოის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Balo-i}}; {{lang-tl|Bayan ng Balo-i}}) ― მესამე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3431" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ბალოი''' (ოფიციალურად '''ბალოის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Balo-i}}; {{lang-tl|Bayan ng Balo-i}}) ― მესამე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ჩრდილოეთი ლანაო|ჩრდილოეთ ლანაოს]] [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 68 465 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 21 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = ბალოი (ჩრდილოეთი ლანაო)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 26
| Jan low C  = 22
| Feb high C = 27
| Feb low C  = 22
| Mar high C = 27
| Mar low C  = 22
| Apr high C = 28
| Apr low C  = 23
| May high C = 28
| May low C  = 23
| Jun high C = 27
| Jun low C  = 23
| Jul high C = 27
| Jul low C  = 23
| Aug high C = 27
| Aug low C  = 22
| Sep high C = 28
| Sep low C  = 23
| Oct high C = 27
| Oct low C  = 23
| Nov high C = 27
| Nov low C  = 23
| Dec high C = 27
| Dec low C  = 22
| Jan precipitation mm = 159
| Feb precipitation mm = 143
| Mar precipitation mm = 166
| Apr precipitation mm = 183
| May precipitation mm = 357
| Jun precipitation mm = 414
| Jul precipitation mm = 333
| Aug precipitation mm = 309
| Sep precipitation mm = 289
| Oct precipitation mm = 285
| Nov precipitation mm = 253
| Dec precipitation mm = 166
| Jan rain days        = 18.4
| Feb rain days        = 17.2
| Mar rain days        = 20.6
| Apr rain days        = 23.4
| May rain days        = 29.3
| Jun rain days        = 29.2
| Jul rain days        = 29.9
| Aug rain days        = 29.4
| Sep rain days        = 27.7
| Oct rain days        = 28.7
| Nov rain days        = 25.5
| Dec rain days        = 19.9
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/mamungan_philippines_1727889
| title =  Balo-i: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 30 January 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 30 January 2020 
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://cmci.dti.gov.ph/lgu-profile.php?lgu=Baloi   Baloi Profile at the DTI Cities and Municipalities Competitive Index]
*{{official website|http://www.balo-i.gov.ph}}
*[https://web.archive.org/web/20160215003931/http://census.gov.ph/ Philippine Census Information]
*[https://web.archive.org/web/20120527051135/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23&amp;frmIdDcfCode=7&amp;fLguType=CM&amp;frmIdRegion=13&amp;frmIdProvince=73&amp;frmIdLgu=1423 Local Governance Performance Management System]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ჩრდილოეთი ლანაო}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ლანაოს მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>lqyzcrefz5pp5woo9vkxovormbnhk7n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაროი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537158</id>
    <revision>
      <id>4407211</id>
      <timestamp>2022-08-14T21:08:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} '''ბაროი''' (ოფიციალურად '''ბაროის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Baroy}}; {{lang-tl|Bayan ng Baroy}}) ― მეოთხე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] ჩ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3529" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''ბაროი''' (ოფიციალურად '''ბაროის მუნიციპალიტეტი'''; {{lang-ceb|Lungsod sa Baroy}}; {{lang-tl|Bayan ng Baroy}}) ― მეოთხე კლასის [[ფილიპინების მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[ჩრდილოეთი ლანაო|ჩრდილოეთ ლანაოს]] [[ფილიპინების პროვინციები|პროვინციაში]], [[ფილიპინები|ფილიპინებში]]. [[2020]] წლის აღწერით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 24 683 ადამიანს შეადგენს. მოიცავს 23 [[ბარანგაი]]ს.

==კლიმატი==
{{Weather box
| location     = ბაროი (ჩრდილოეთი ლანაო)
| width        = auto
| metric first = Yes
| single line  = Yes
| Jan high C = 29
| Jan low C  = 22
| Feb high C = 30
| Feb low C  = 22
| Mar high C = 31
| Mar low C  = 22
| Apr high C = 31
| Apr low C  = 23
| May high C = 30
| May low C  = 24
| Jun high C = 30
| Jun low C  = 24
| Jul high C = 29
| Jul low C  = 24
| Aug high C = 30
| Aug low C  = 24
| Sep high C = 30
| Sep low C  = 24
| Oct high C = 30
| Oct low C  = 24
| Nov high C = 30
| Nov low C  = 23
| Dec high C = 30
| Dec low C  = 23
| Jan precipitation mm = 69
| Feb precipitation mm = 58
| Mar precipitation mm = 67
| Apr precipitation mm = 60
| May precipitation mm = 109
| Jun precipitation mm = 114
| Jul precipitation mm = 83
| Aug precipitation mm = 78
| Sep precipitation mm = 76
| Oct precipitation mm = 92
| Nov precipitation mm = 86
| Dec precipitation mm = 63
| Jan rain days        = 12.8
| Feb rain days        = 11.6
| Mar rain days        = 14.8
| Apr rain days        = 17.4
| May rain days        = 24.8
| Jun rain days        = 23.5
| Jul rain days        = 20.7
| Aug rain days        = 18.5
| Sep rain days        = 17.4
| Oct rain days        = 22.5
| Nov rain days        = 21.6
| Dec rain days        = 15.6
| source 1 = Meteoblue &lt;ref name=&quot;met_norms&quot;&gt;
{{cite web 
| url = https://www.meteoblue.com/en/weather/historyclimate/climatemodelled/baroy_philippines_1726586
| title =  Baroy: Average Temperatures and Rainfall
| publisher = Meteoblue
| accessdate = 30 January 2020 }}&lt;/ref&gt;
| date = 30 January 2020 
}}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category}}
*[https://cmci.dti.gov.ph/lgu-profile.php?lgu=Baroy   Baroy Profile at the DTI Cities and Municipalities Competitive Index]
*[https://web.archive.org/web/20081120024509/http://www.census.gov.ph/data/census2007/index.html Philippine Census Information]
*[https://web.archive.org/web/20080616225647/http://www.baroy.gov.ph/index.php?cat1=1 Official site of Baroy]
*[https://web.archive.org/web/20120527051131/http://www.blgs.gov.ph/lgpmsv2/cmshome/index.php?pageID=23&amp;frmIdDcfCode=7&amp;fLguType=CM&amp;frmIdRegion=13&amp;frmIdProvince=73&amp;frmIdLgu=1424 Local Governance Performance Management System]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ჩრდილოეთი ლანაო}}
{{ჩრდილოეთი მინდანაო}}
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ლანაოს მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>g505b17t723fnoj50enob5t21bibg6y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</title>
    <ns>2</ns>
    <id>537159</id>
    <revision>
      <id>4407231</id>
      <timestamp>2022-08-14T22:28:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ქართული კლასიკური ბალეტის ისტორია -'''XIX (19) საუკუნის შუა წლებიდან იწყება. რუსეთის მეფისნაცვალმა კავკასიაში [[მიხეილ ვორონცოვი|ვორონცოვმა]] მანოხინს ყველა პირობა შეუქმნა საბა...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2322" xml:space="preserve">'''ქართული კლასიკური ბალეტის ისტორია -'''XIX (19) საუკუნის შუა წლებიდან იწყება. რუსეთის მეფისნაცვალმა კავკასიაში [[მიხეილ ვორონცოვი|ვორონცოვმა]] მანოხინს ყველა პირობა შეუქმნა საბალეტო ჯგუფის ჩამოსაყალიბებლად და  მართლაც, 1852  წელს თბილისელ  მაყურებელს წარუდგინეს მეორე მოქმედების ნაწყვეტი ბალეტიდან „სილფიდა“. [[საქართველო|'''საქართველოში''']] საბალეტო სკოლის ფუძემდებელი იყო იტალიელი მოცეკვავე და პედაგოგი [[მარია პერინი|''მარია პერინი.'']] 1916 წელს მან თბილისში სტუდია გახსნა, რომელშიც აღიზარდა ლეგენდარული [[ვახტანგ ჭაბუკიანი|'''ვახტანგ  ჭაბუკიანი''']] . 1936 წელს [[ანდრია ბალანჩივაძე|''ანდრია ბალანჩივაძი'']]&lt;nowiki/&gt;ს მუსიკაზე შეიქმნა პირველი ქართული საბალეტო სპექტაკლი „მზეჭაბუკი“. სწორედ ჭაბუკიანის სახელს უკავშირდება ქართული ბალეტის შემდგომი წარმატებები, რომელმაც ბრწყინვალე ეპოქა შექმნა ქართული ბალეტის ისტორიაში. დღეს მის გზას აგრძელებს მსოფლიო ბალეტის პრიმა - ბალერინა [[ნინო ანანიაშვილი]].</text>
      <sha1>rmqed6bb6nkgi9o0ia5myuypdjhvaya</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407233</id>
      <parentid>4407231</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:37:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <comment>გვერდი დაცარიელდა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407234</id>
      <parentid>4407233</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:45:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="949" xml:space="preserve">'''ანასტასია ჯინჭარაძე'''

''ჩემს შესახებ'' 

დავიბადე 2008 წლის 13 სექტემბერს. [[საქართველო|'''საქართველოში''']], [[ბათუმი|''ბათუმში'']]. დიდი მოყვარული ფეხბურთის და სპორტის.

ჩემი დარეგისტრირება ვიკიპედიაზე მოხდა ინფორმაციის რედაქტირების გამო, შევამჩნიე უკვე მოძველებული ინფორმაცია რომელიც მსურდა გამესწორებინა.

მეტი არ ვიცი რა დავწერო ( ◜‿◝ )♡ მადლობთ ყურადღებისათვის!(◔‿◔)</text>
      <sha1>8mf8w6mhq1z9po9hzn2jsri82zjqemw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407235</id>
      <parentid>4407234</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T22:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1221" xml:space="preserve">'''ანასტასია ჯინჭარაძე'''

''ჩემს შესახებ'' 

დავიბადე 2008 წლის 13 სექტემბერს. [[საქართველო|'''საქართველოში''']], [[ბათუმი|''ბათუმში'']]. ვარ სკოლის მოსწავლე და ამასთანავე ბათუმის ვახტანგ ჭაბუკიანის სახელობის საბალეტო სკოლის მოსწავლეც. ps. დიდი მოყვარული ფეხბურთის და სპორტის.

ჩემი დარეგისტრირება ვიკიპედიაზე მოხდა ინფორმაციის რედაქტირების გამო, შევამჩნიე უკვე მოძველებული ინფორმაცია რომელიც მსურდა გამესწორებინა.

მეტი არ ვიცი რა დავწერო ( ◜‿◝ )♡ მადლობთ ყურადღებისათვის!(◔‿◔)</text>
      <sha1>mynaqtzv5lg0dd2qbdwa66q69n5jc77</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4407240</id>
      <parentid>4407235</parentid>
      <timestamp>2022-08-14T23:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</username>
        <id>143847</id>
      </contributor>
      <comment>გვერდი დაცარიელდა</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:ანასტასია(ტასო) ჯინჭარაძე</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537160</id>
    <revision>
      <id>4407232</id>
      <timestamp>2022-08-14T22:34:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ჯეო</username>
        <id>96107</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="390" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— --&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''''ჯეო'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;gold&quot;&gt;'''''2007'''''&lt;/font&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]&lt;/sup&gt;&lt;sub style=&quot;margin-left:-4.5em&quot;&gt;[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]&lt;/sub&gt; 22:34, 14 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ht39l6d0bc9y0kyh1rvkz4h7xntdm7c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Luka tchitchinadze</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537161</id>
    <revision>
      <id>4407247</id>
      <timestamp>2022-08-15T05:14:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}} ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="366" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}} [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 05:14, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>33tkjkli1zhpwt0cxkiwll39q5u8p6d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Tasuna (Taso)</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537162</id>
    <revision>
      <id>4407249</id>
      <timestamp>2022-08-15T05:15:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}} ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="366" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}} [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 05:15, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>n2qy4ro1yibfuzzinnrsulwft1ir4gk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქემნიცი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537165</id>
    <redirect title="კემნიცი" />
    <revision>
      <id>4407266</id>
      <timestamp>2022-08-15T06:58:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[ქემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კემნიცი]]“ გადამისამართებაზე</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[კემნიცი]]</text>
      <sha1>49lp62zb3ghxpf8fqasiqjhtl0b2zjf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:ქემნიცი</title>
    <ns>1</ns>
    <id>537166</id>
    <redirect title="განხილვა:კემნიცი" />
    <revision>
      <id>4407268</id>
      <timestamp>2022-08-15T06:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>გიო ოქრო</username>
        <id>84301</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა გიო ოქრო გვერდი „[[განხილვა:ქემნიცი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[განხილვა:კემნიცი]]“ გადამისამართებაზე</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="97" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[განხილვა:კემნიცი]]</text>
      <sha1>3bu1hu51ua17xu29lgk6c70ycivbmpr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იმამგულულარი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537167</id>
    <revision>
      <id>4407271</id>
      <timestamp>2022-08-15T08:46:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mashull17</username>
        <id>143630</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:az:Special:Redirect/revision/6472743|İmamqulular]]“</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2439" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება|lat_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_deg=|lon_min=|lon_sec=}}

'''იმამგულულარი''' არის სოფელი, რომელიც მდებარეობს [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] [[შუშის რაიონი|შუშას რაიონის]] სარი ბაბას მთის ძირში, მწვერვალთან ყველაზე ახლოს, რომელიც ცნობილია თავისი მინერალური წყლებით და უხვი წყლის წყაროებით, სოფელ ხანალის ადმინისტრაციულ ტერიტორიულ რაიონში. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf|archivedate=2020-04-16|title=İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı|author=Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi|date=2019|publisher=stat.gov.az|accessdate=2020-04-16|language=az}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
მთისწინეთშია. დასახლება იმამგულების შთამომავლების ჩამოსახლების შედეგად შეიქმნა. ეს სოფელი ძალიან კულტურული და კეთილშობილი მოსახლეობით შუშის რაიონის ერთ-ერთი ყველაზე აყვავებული და თვალწარმტაცი ადგილია. ამ ტერიტორიაზე ასევე არის ტყე და მინერალური წყარო &lt;ref&gt;Azərbaycan toponimlərinin Ensiklopedik lüğəti I cild, Bakı “Şərq-Qərb”, 2007&lt;/ref&gt;, რომელიც დაკავშირებულია ამ თაობის სახელთან.

== სქოლიო ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[კატეგორია:შუშის რაიონის სოფლები]]
[[კატეგორია:Pages with unreviewed translations]]</text>
      <sha1>dvsux1zxxcmgrt7xpfic7trefel3mlr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Zizila</title>
    <ns>3</ns>
    <id>537168</id>
    <revision>
      <id>4407280</id>
      <timestamp>2022-08-15T11:27:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}} ~~~~</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="366" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}} [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 11:27, 15 აგვისტო 2022 (UTC)</text>
      <sha1>f2kc6tw1a8gnjbk9jlfwbqzwdt8mitu</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>