វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="km">
  <siteinfo>
    <sitename>វិគីភីឌា</sitename>
    <dbname>kmwiki</dbname>
    <base>https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">មេឌា</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ពិសេស</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ការពិភាក្សា</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">វិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ឯកសារ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">មេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ជំនួយ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ</title>
    <ns>4</ns>
    <id>2563</id>
    <revision>
      <id>281767</id>
      <parentid>281637</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T08:37:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>12840</id>
      </contributor>
      <comment>/*  Vote for Election Compass Statements */ ផ្នែកថ្មី</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114085" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
{| style=&quot;border:1px solid #8888aa; background-color:#f7f8ff;padding:5px;font-size:95%;&quot;
|'''Willkommen''' bei der Botschaft der englischsprachigen Wikipedia. Fragen und Vorschläge zu internationalen oder khmer Themen können hier oder auf der Diskussionsseite zur Botschaft gepostet werden.&lt;br /&gt;&lt;center&gt;'''[http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ&amp;action=edit&amp;section=new Nachricht an die Botschaft]'''&lt;/center&gt;
|'''Bienvenue''' sur l'ambassade du Wikipédia khmer! Si vous avez une annonce ou demande concernant les questions internationales ou le wikipédia anglophone, vous pouvez la formuler ici ou sur la page de discussion de cet article.&lt;br /&gt;&lt;center&gt;'''[http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ&amp;action=edit&amp;section=new Consulter des ambassadeurs]'''&lt;/center&gt;
|'''Bienvenido''' a la embajada de la Wikipedia en jemer. Si tienes alguna duda o sugerencia sobre temas internacionales o la Wikipedia en inglés, estás invitado a colocarlas aquí o en la página de discusión de este artículo.&lt;br /&gt;&lt;center&gt;'''[http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ&amp;action=edit&amp;section=new Mensaje para la Embajada]'''&lt;/center&gt;
|'''Benvenuto''' all'ambasciata della Wikipedia cambogiana! Se hai proposte o domande da porre su problemi internazionali o sulla Wikipedia Inglese sei invitato a scriverli qui oppure sulla pagina di discussione di questo articolo.&lt;br /&gt;&lt;center&gt;'''[http://km.wikipedia.org/w/index.php?title=វិគីភីឌា:ស្ថានទូតខ្មែរ&amp;action=edit&amp;section=new Messaggio per l'ambasciata]'''&lt;/center&gt;
|}

==Have an idea also need help for that==
Hi I have this idea for you to write an article about Queen. First of all there are articles written about Queen in as many as 167 languages (included English), so it will be proper for your wikipedia to have an article about such a famous band. Moreover Queen is one of the most important bands, so it is jut essential for your wikipedia to have an article about them.Best regards from Armenia:[[User:Sabbathbloodness]]

== Duch Sophea ==

Hi. I would like to know what the spelling of &quot;Duch Sophea&quot;, a famous actor and singer, in Khmer language, please. --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Octahedron80|Octahedron80]] ម៉ោង១២:១៦ ថៃ្ងព្រហស្បតិ៍ ទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
: Hi Octahedron80. &quot;Duch Sophea&quot; in Khmer is &quot;[[ឌុច សុភា]]&quot;--[[អ្នកប្រើប្រាស់:គីមស៊្រុន|គីមស៊្រុន]] ម៉ោង១៥:២៤ ថៃ្ងព្រហស្បតិ៍ ទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
::Thanks for you help. En&amp;Th Wikipedia already have articles about her. I hope someone create her article here. :) --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Octahedron80|Octahedron80]] ម៉ោង១៦:១៨ ថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)

== Khmer language  ==

Hellow? I want to know how words are translation about &quot;Amnok River&quot; (Other name of &quot;Yalu River&quot; = [[ទន្លេយ៉ាលូ]]) and &quot;East Sea&quot; (Other name of &quot;Sea of japan&quot; = [[សមុទ្រជប៉ុន]]) for NPOV. And can you make to &quot;[[ទំព័រគំរូ:ទិន្នន័យ​នៃប្រទេសកូរ៉េខាងជើង]]
[[ទំព័រគំរូ:ទិន្នន័យ​នៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង]]&quot;(Maybe.. this is mean &quot;South Korea&quot; and &quot;North Korea&quot; in my opinion.) of table of [[សមុទ្រលឿង]] document? Thank you. --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Idh0854|Idh0854]] ម៉ោង០៤:៤៤ ថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
* 안녀하세요! Thanks for visiting our Khmer Wikipedia! Ok, here's your request: 1. Amnok River = ទន្លេអាមណុក 2. Templates of North &amp; South Korea - I will have a try ^^ oh, but give me the EN link to these 2 templates please. Cheers, --[[អ្នកប្រើប្រាស់:វ័ណថារិទ្ធ|វ័ណថារិទ្ធ]] ម៉ោង១០:០៩ ថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
** Thank you for quick answer. :) Umm, maybe.. [[:en:Template:Flagcountry|this]]? And What is name &quot;East Sea&quot;(→ [[សមុទ្រជប៉ុន|Sea of Japan]]) in Khmer language?(Translation) Thank you. :) --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Idh0854|Idh0854]] ម៉ោង១០:៥០ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
*** No prob. You're welcome! Sea of Japan = [[សមុទ្រជប៉ុន]] &amp; East Sea = [[សមុទ្រខាងកើត]]។ The 2 countries' Templates - Done too. Pls click on the links above - both work! ^^--[[អ្នកប្រើប្រាស់:វ័ណថារិទ្ធ|វ័ណថារិទ្ធ]] ម៉ោង១២:៣៤ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
**** Thank you so much! :) --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Idh0854|Idh0854]] ម៉ោង០៧:១៩ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ (UTC)

[[Category:វិគីភីឌា]]

== Logo ==

Hi,

The logo of your Wikipedia is outdated. You need to update it according to the instructions here: [[:foundation:Wikimedia official marks/Word mark creation]].

If you need any help with this, let me know! --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Amire80|ឤមីរ់ ឥ. ឤហរណី / Amir E. Aharoni]] ម៉ោង១៦:៣៦ ថ្ងៃអង្គារ ទី០៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១១ (UTC)

: Wow, you know some Khmer language? Surprised to see your name written in our Khmer language. Ok, back to the subject, in the past, I noticed a poll on new logo - but not sure what happened. Let me trace back. Will let you know if we need any help. Thank you! Regards, --[[អ្នកប្រើប្រាស់:វ័ណថារិទ្ធ|វ័ណថារិទ្ធ]] ម៉ោង០៧:០៩ ថ្ងៃពុធ ទី០៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១១ (UTC)
::Unfortunately i don't know the Khmer language. I loved this script since i was a little child - i used to collect stamps and i had many from Cambodia (it still said &quot;Kampuchea&quot; then). I have accounts in many Wikipedias and i try to write my name in the signature in the language of the Wikipedia. I do know a little Malayalam, so i understand how Indic-based scripts work, more or less. Does it look correct in Khmer? --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Amire80|ឤមីរ់ ឥ. ឤហរណី / Amir E. Aharoni]] ម៉ោង១០:៤៨ ថ្ងៃពុធ ទី០៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១១ (UTC)

== [[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:An]] ==

This user is cross-posting the text that he wrote on his user talk [[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:An]] also to Wikimedia Commons [[:commons:Commons:Administrators' noticeboard/Blocks and protections#``អូសទូកកុំឲ្យលំអាន``ចាប់ត្រីបានកុំឲ្យល្អក់ទឹក``]]. Im not aware of any Khmer speakers on Commons, therefore I ask here what he wants, if we can help him or if this posting is correctly placed on Commons Administrators' noticeboard and requires administrators attention. Thanks for translating his posting/question (if it even is a question). --[[អ្នកប្រើប្រាស់:Martin H.|Martin H.]] ម៉ោង០៧:១៤ ថ្ងៃសុក្រ ទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ (UTC) July 8, 2011, 07:14 (UTC)


== Hometown ==

I don't know exactly how to speak Khmer properly, I'm from Thailand

I want to know that is it correct to use ប្រជារាស្ត្រ and then province name in the category in people articles? I didn't make the category page yet, because I don't know it's correct or not. If not, then what should it be? I mean the hometown of each person.

I'm from Thailand doesn't mean I hate Cambodia. I like Cambodia very much.--[[Special:Contributions/110.49.249.224|110.49.249.224]] ([[User talk:110.49.249.224|ពិភាក្សា]]) ម៉ោង១៩:៤០ ថ្ងៃសុក្រ ទី២៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ (UTC)
: I don't speak Khmer, but check the main page to see. [[អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|WhisperToMe]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង២០:៣៨ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ (UTC)

==Article requests==
Please take a look at the following article requests:
*  [[:en:Lowell, Massachusetts]] (American city with a large Khmer population)
* [[:en:California]]
* [[:en:Massachusetts]]
* [[:en:Alabama]]
* [[:en:Washington (state)]]
* [[:en:Cambodia Angkor Air]] - [[កម្ភុជា អង្គរ អ៊ែរ]]
* [[:en:State Secretariat of Civil Aviation]] - [[រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល]], រលអស
* [[:en:Cambodian American]]
* [[:en:Cambodian Canadian]]
* [[:en:Cambodia Town, Long Beach, California]]
* [[:en:Vietnam Airlines Flight 815]]
* [[:en:Cambodian French (linguistics)]]
* [[:en:École française d'Extrême-Orient]]
* [[:en:China Southern Airlines]]
* [[:en:Daun Penh District]]
* [[:en:Siem Reap Airways International]]
*[[:en:Cambodians in France]]
*[[:en:Chinese Cambodians]]
*[[:en:Cambodian Hokkien]]
* [[:en:PMTair Flight 241]]
* [[:en:Royal Air Cambodge]]
* [[:en:Loung Ung]]
[[អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|WhisperToMe]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង២០:៣៨ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ (UTC)

== Monuments of Spain Challenge ==
Excuse me for not speaking Khmer yet.

[[:es:Wikimedia España|Wikimedia España]] invites you to join the Monuments of Spain Challenge. And what’s that? It’s a contest. You have to edit, translate or expand articles about the Spanish monuments and you will be granted points. So you’re not just writing about wonderful buildings: you can get prizes!

The time of the contest will include all October and any information you may need is [https://meta.wikimedia.org/wiki/Monuments_of_Spain_Challenge/en right here].

Join in and good luck!

PS: We would be grateful if you could translate this note into Khmer.

[[:es:Usuario:B25es|B25es]] on behalf of Wikimedia España.

== Ideas for Khmer articles: International schools in Phnom Penh ==

Hi! Is anyone interested in writing Khmer articles about international schools in Phnom Penh?

I started [[:en:Japanese School of Phnom Penh]] which opened recently. Also we have: [[:en:Lycée français René Descartes de Phnom Penh ]], [[:en:British International School of Phnom Penh]], [[:en:Canadian International School of Phnom Penh]], [[:en:Home of English International School]], [[:en:International School of Phnom Penh]], [[:en:Northbridge International School Cambodia]], [[:en:Zaman International School]], and [[:en:International School of Siem Reap]].

Thanks,
[[អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|WhisperToMe]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:WhisperToMe|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១៧:០៦ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ (UTC)

== Invitation to join the UCoC Roundtable Discussions ==

You are invited to participate in the '''[[m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|Roundtable Discussions]]''' about how to enforce the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] within the Wikimedia movement. There are two Zoom calls scheduled at '''15 May''' and '''29 May''', both at '''15:00-16.30 UTC'''. Please sign your name '''[[m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions#Sign up|here]]''' if you are interested. Should you have any questions, please contact [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]]. Thank you! [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង២១:៤៨ ថ្ងៃពុធ ទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&amp;oldid=21426668 --&gt;

== Invitation to join the 12 June UCoC Roundtable discussion ==

Dear Wikimedians: you are invited to participate in the next '''[[m:Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions/id|Roundtable discussion]]''' on the [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). The next iteration would be held on '''Saturday''', '''12 June 2021''', on '''05.00-06.30 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1623474056 see your local time here]). The forum would discuss how to enforce the Code of Conduct across Wikimedia projects and communities. Should you have any question, please direct it to [[m:User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]]. See you there! [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង០៩:៤៤ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&amp;oldid=21536726 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 2 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 2, July 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/2|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the second issue of [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

If you haven’t already, please remember to subscribe [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Enforcement Draft Guidelines Review''' -  Initial meetings of the drafting committee have helped to connect and align key topics on enforcement, while highlighting prior research around existing processes and gaps within our movement. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Enforcement Draft Guidelines Review|continue reading]])
*'''Targets of Harassment Research''' - To support the drafting committee, the Wikimedia Foundation has conducted a research project focused on experiences of harassment on Wikimedia projects. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Targets of Harassment Research|continue reading]])
*'''Functionaries’ Consultation''' - Since June, Functionaries from across the various wikis have been meeting to discuss what the future will look like in a global context with the UCoC. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Functionaries’ Consultation|continue reading]])
*'''Roundtable Discussions''' - The UCoC facilitation team once again, hosted another roundtable discussion, this time for Korean-speaking community members and participants of other ESEAP projects to discuss the enforcement of the UCoC. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Roundtable Discussions|continue reading]])
*'''Early Adoption of UCoC by Communities''' - Since its ratification by the Board in February 2021, situations whereby UCoC is being adopted and applied within the Wikimedia community has grown. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Early Adoption of UCoC by Communities|continue reading]])
*'''New Timeline for the Interim Trust &amp; Safety Case Review Committee''' - The CRC was originally expected to conclude by July 1. However, with the UCoC now expected to be in development until December, the timeline for the CRC has also changed. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#New Timeline for the Interim Trust &amp; Safety Case Review Committee|continue reading]])
*'''Wikimania''' - The UCoC team is planning to hold a moderated discussion featuring representatives across the movement during Wikimania 2021. It also plans to have a presence at the conference’s Community Village. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Wikimania Session|continue reading]])
*'''Diff blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff blog. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/2#Diff Blogs|continue reading]])
&lt;/div&gt;
Should you have any question regarding the UCoC, please direct it to the Movement Strategy &amp; Governance facilitator for the ESEAP region, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]].

-- [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១៤:១២ ថ្ងៃពុធ ទី១៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&amp;oldid=21536786 --&gt;

== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ==

Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 1, 2021.

The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.

English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.

We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:

* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus) 
* Are ready to find compromises. 
* Focus on inclusion and diversity. 
* Have knowledge of community consultations. 
* Have intercultural communication experience. 
* Have governance or organization experience in non-profits or communities. 
* Have experience negotiating with different parties. 

The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.

Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy starting from next week [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030{{at}}wikimedia.org or [[User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]], Movement Strategy and Governance facilitator for the [[:m:ESEAP Hub|ESEAP region]], with questions.

-- [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១០:៤០ ថ្ងៃសុក្រ ទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&amp;oldid=21536786 --&gt;

== Delay of the 2021 WMF Board of Trustees election ==

Dear Wikimedians,

We are reaching out to you today regarding the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. This election was due to open on August 4th. Due to some technical issues with SecurePoll, the election must be delayed by two weeks. This means we plan to launch the election on August 18th, which is the day after Wikimania concludes.

For information on the technical issues, you can see the [[phab:T287859|Phabricator ticket]].

We are truly sorry for this delay and hope that we will get back on schedule on August 18th. We are in touch with the Elections Committee and the candidates to coordinate next steps. We will update the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2021|Board election Talk page]] and [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram channel] as we know more.

-- [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១៦:០៧ ថ្ងៃអង្គារ ទី០៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies&amp;oldid=21536786 --&gt;

== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review ==

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021.

Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines are not final but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input.

Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours.

There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines: 

:'''[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]]''' - 16 August @ 11:00 UTC - 11:45 UTC
:'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]]''' - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC &amp; 14:00 UTC
:'''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]]''' - 18 September @ 03:00 UTC &amp; 15:00 UTC

The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations.

Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].

If you have any questions, please contact [[User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]], the facilitator for ESEAP region.

-- [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១៤:៥១ ថ្ងៃអង្គារ ទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21893476 --&gt;

== Voting for the 2021 WMF Board of Trustees election is now open ==

Voting for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|2021 Board of Trustees election]] is now open. Candidates from the community were asked to submit their candidacy. After a three week long Call for Candidates, there are [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|19 candidates for the 2021 election]].

The Wikimedia movement has the opportunity to vote for the selection of community-and-affiliate trustees. By voting, you will help to identify those people who have the qualities to best serve the needs of the movement for the next several years. The Board is expected to select the four most voted candidates to serve as trustees. Voting closes 31 August 2021.

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] oversees the Wikimedia Foundation's operations. The Board wants to improve their competences and diversity as a team. They have shared the [[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|areas of expertise]] that they are currently missing and hope to cover with new trustees.

[[m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|Learn more about candidates]]. [[c:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|Learn about the Board of Trustees]]. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Vote]].

Read the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021/2021-08-18/2021 Voting Opens|full announcement]].

Best,

The Elections Committee

-- [[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង០១:១២ ថ្ងៃពុធ ទី១៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21893476 --&gt;

== Movement Charter Drafting Committee - Community Elections to take place October 11 - 24 ==

This is a short message with an update from the Movement Charter process. The call for candidates for the Drafting Committee closed September 14, and we got a diverse range of candidates. The committee will consist of 15 members, and those will be (s)elected via three different ways.

The 15 member committee will be selected with a [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|3-step process]]:
* Election process for project communities to elect 7 members of the committee. 
* Selection process for affiliates to select 6 members of the committee. 
* Wikimedia Foundation process to appoint 2 members of the committee. 

The community elections will take place between October 11 and October 24. The other process will take place in parallel, so that all processes will be concluded by November 1. 

For the full context of the Movement Charter, its role, as well the process for its creation, please [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter|have a look at Meta]]. You can also contact us at any time on Telegram or via email (wikimedia2030@wikimedia.org).

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៨:៥៥ ថ្ងៃអង្គារ ទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=21992831 --&gt;

== Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines review still needs your ideas and opinions ==

Hello, this is just a reminder that the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|Universal Code of Conduct Draft Enforcement Guidelines]] are open for review and comment.  The Drafting Committee will start working on revisions and improvement in '''less than two weeks (October 17)''', so it is important that you give them your ideas and opinions soon!

There is now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/Abstract|a short, simple version of the Draft Guidelines]] here to make your review easier. If possible, also help translate the short version into more languages!

We will also hold [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|one last conversation hour]] on October 15, 2021 03:00 and 14:00 UTC.

On behalf of the [[m:Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Drafting Committee]], much thanks to everyone who has given ideas so far.  We hope to hear from more of you - the Guidelines will be much stronger if more opinions are included.

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៧:២៧ ថ្ងៃពុធ ទី០៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Voting period to elect members of the Movement Charter Drafting Committee is now open ==

Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections. '''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''

The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.

* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee|Learn about the Drafting Committee]]'''
* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates|Learn about each candidate]]''' to inform your vote in the language that you prefer
* We are piloting a voting advice application for this election. '''[https://mcdc-election-compass.toolforge.org/ Click yourself through the tool]''' and you will see which candidate is closest to you
* '''[[m:Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections|Vote here!]]''' 

Best,

[[User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]
&lt;br&gt;Movement Strategy &amp; Governance Team, Wikimedia Foundation
&lt;br&gt;ម៉ោង១០:៣៥ ថ្ងៃអង្គារ ទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Universal Code of Conduct News – Issue 4 ==

&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Universal Code of Conduct News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 4, October 2021'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fourth issue of Universal Code of Conduct News! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.

If you haven’t already, please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|here]] if you would like to be notified about future editions of the newsletter, and also leave your username [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|here]] if you’d like to be contacted to help with translations in the future.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up''' - The Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines Review will come to a close on 17 October 2021, after more than two months of extensive consultations. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Enforcement Draft Guidelines Review Wrap-up|continue reading]])
*'''Roundtable Discussions and Conversation Hours''' - Another successful roundtable session happened on September 18, 2021 to discuss the EDGR. One last conversation hour will be happening on October 15th, 2021.  ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Roundtable Discussions and Conversation Hours|continue reading]])
*'''Movement Charter Drafting Committee Elections''' - The Movement Charter Drafting Committee selection process has kicked off and will be open until October 25, 2021. Contributors to Wikimedia projects can elect their favorite candidates on to the committee. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Movement Charter Drafting Committee Elections|continue reading]])
*'''New Direction for the Newsletter''' - As we round-up the consultation processes for the Universal Code of Conduct, the facilitation team is currently envisioning new directions for the newsletter. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Newsletter/4#Diff Blogs|continue reading]])
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៨:២៥ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Learn how the Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==

We are excited to announce the reopening of the Movement Strategy Implementation Grants. This program fund projects that advance a specific Movement Strategy initiative. The projects can be big or small, but they must all make a case for advancing one initiative.

'''[[m:Grants:MSIG/About|Read all about it, what to apply for, and how to apply]]'''. Please do encourage others to apply as well.  

Best regards, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១០:២២ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20Knipel%20(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne%20Clin%20(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice%20Wiegand%20(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82%20Buczy%C5%84ski%20(Aegis%20Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard%20(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell%20(Ciell)|Ciell (Ciell)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan%20J%20Al-Taie%20(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass%20Sedrati%20(Anass%20Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica%20Azzellini%20(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie%20Li-Yun%20Lin%20(Li-Yun%20Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges%20Fodouop%20(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet%20Kaur%20(Manavpreet%20Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe%20Flores%20(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:User:Runab WMF|Runa Bhattacharjee]]''', '''[[m:User:JVargas (WMF)|Jorge Vargas]]'''.

The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.

If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].

With thanks from the Movement Strategy and Governance team&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៣:៣៩ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី០១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22126457 --&gt;

== ESEAP Regional Education Meeting ==

Join us for the 1st ESEAP Regional Education Meeting on 27th November 2021 at 7:00 UTC. 

We are using this as an opportunity to strengthen the EduWiki network, explore collaboration opportunities, and identify common practices or challenges that are faced by our community members in different regions of the world. Learn and share your projects, tools, or ideas with the education community in the ESEAP region. 

We are excited to hear from these wonderful speakers:

:Education activities in Indonesia - Dimas Hardijanto, Deputy Coordinator of Education Program of Wikimedia Indonesia
:Education activities in Australia - Alex Lum, President of Wikimedia Australia
:Education activities in Malaysia - Dody Ismoyo, Wikimedia Community User Group Malaysia
:Education activities in the Philippines - Imelda Brazal, EWOC Community Specialist - ESEAP Region

Read more about this event here: [[m:Education/About/Regional Meeting/ESEAP|ESEAP Regional Meeting]]
You may join as a sharer by adding your own agenda or send an email to ''dangbrazal@gmail.com'' to be included in the participants list.

Thank you.

Best,

EduWiki Outreach Collaborators Community Specialists Team

[[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង០៧:៥៤ ថ្ងៃអង្គារ ទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22285703 --&gt;

== Closing the comment period for the Universal Code of Conduct Enforcement Draft Guidelines ==

Thank you for your continued comments and ideas on the Universal Code of Conduct enforcement guidelines. Your responses have helped to build a stronger Universal Code of Conduct.

If you have not already provided your comments, now is the time as the drafting committee has been [[m:Special:MyLanguage/Universal Code_of Conduct/Drafting committee/Phase 2 meeting summaries|meeting to update the enforcement guidelines]]. The drafting committee wants to consider all comments as they make their updates. Please submit any comments by the end of November. The Committee hopes to finish its revisions before the end of the year, and the revised guidelines will be published as soon as they have been completed. 

The next steps for the Universal Code of Conduct include conversations about ratification of the enforcement guidelines. There will be [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|a conversation about ratification on November 29]]. 

The Wikimedia Foundation will make recommendations to the Board of Trustees about the ratification of the guidelines in December. The recommendations will inform the next steps in the Universal Code of Conduct process.

Best,
[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៨:៥៧ ថ្ងៃសុក្រ ទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22285703 --&gt;

== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content /&gt;
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.

While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:

* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?

* What involvement should candidates have during the election?

While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.

'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''

Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.

Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[User talk:RamzyM (WMF)|talk]]) ម៉ោង០៤:៤៨ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==

&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The '''Call for Feedback: Board of Trustees elections''' is now open and will close on '''7 February 2022'''. 

With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.

There are two confirmed questions that will be asked during this Call for Feedback:

# What is the best way to ensure more diverse representation among elected candidates?  ''The Board of Trustees noted the importance of selecting candidates who represent the full diversity of the Wikimedia movement. The current processes have favored volunteers from North America and Europe.''
# What are the expectations for the candidates during the election?  ''Board candidates have traditionally completed applications and answered community questions. How can an election provide appropriate insight into candidates while also appreciating candidates’ status as volunteers?''

There is one additional question that may be presented during the Call about selection processes. This question is still under discussion, but the Board wanted to give insight into the confirmed questions as soon as possible. Hopefully if an additional question is going to be asked, it will be ready during the first week of the Call for Feedback.

'''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]'''

Best, 

Movement Strategy and Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៣:១២ ថ្ងៃអង្គារ ទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Movement Strategy and Governance News #5 ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 5, January 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 7th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៧:១៤ ថ្ងៃសុក្រ ទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Additional question to the Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==

Dear ESEAP project communities,

I am reaching out to you today about an additional question to the Call for Feedback about Board of Trustees elections that I posted above. The Board has approved an additional question which we seek feedback to: 

'''How should affiliates participate in the elections?''' Affiliates are an important part of the Wikimedia movement. Two seats of the Board of Trustees due to be filled this year were filled in 2019 through the Affiliate-selected Board seats process. [https://foundation.wikimedia.org/w/index.php?title=Bylaws&amp;type=revision&amp;diff=123603&amp;oldid=123339 A change in the Bylaws removed the distinction between community and affiliate seats]. This leaves the important question: How should affiliates be involved in the selection of new seats? 

The Board of Trustees is seeking feedback about this last question especially, although not solely, from the affiliate community. Everyone is invited to share proposals and join the conversation in the Call for Feedback channels. In addition to collecting online feedback, the Movement Strategy and Governance team will organize several video calls with affiliate members to collect feedback. These calls will be at different times and include Trustees.

On behalf of the Movement Strategy and Governance team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៣:០៨ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== #WikiForHumanRights Conversation Hour - ESEAP Communities ==

'''#WikiForHumanRights''' is back!

We are calling all organizers, Wikimedia affiliates, and individuals to help us organize the [[m:WikiForHumanRights|'''WikiForHumanRights 2022''']] campaign this year, which focuses once again on the Right to a Healthy Environment, the newest human right to be recognized by the UN. 

Interested but not sure how or what to do? Need help in getting started? Join our regional support hour for Asian communities and learn everything you need to know to begin taking action. We will have representatives from the community resource team talk about what you need to know about the funding opportunities for your campaign. You can read our new post on [https://diff.wikimedia.org/2022/01/20/join-wikiforhumanrights2022-upcoming-regional-support-conversation-hours/ diff]. 

::Date: '''January 29, 2022''', Saturday
::Time: 15:00 UTC+8:00
::Zoom: https://wikimedia.zoom.us/j/86011791455

You may also write to '''campaigns@wikimedia.org''' or join the Telegram channel.


Best,

Foundation Programs Team

[[អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:MediaWiki message delivery|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង១១:១៨ ថ្ងៃសុក្រ ទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:IBrazal (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:IBrazal_(WMF)/sandbox/Targets&amp;oldid=22695300 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.

The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Best, [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១១:៥៦ ថ្ងៃពុធ ទី០៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.

The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.

The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''

To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''

The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''

Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process. 

Sincerely,

Movement Strategy and Governance&lt;br/&gt;
Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៦:៣៧ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22499498 --&gt;
=== Upcoming Conversation Hours on 25 February and 4 March ===
The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on Universal Code of Conduct enforcement ratification  on '''25 February 2022 at 12:00 UTC''' and '''4 March 2022 at 15:00 UTC'''. 

Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up for these conversation hours''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022. For more information, contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best, [[អ្នកប្រើប្រាស់:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:RamzyM (WMF)|ការពិភាក្សា]]) ម៉ោង០៣:៣៧ ថ្ងៃអង្គារ ទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ (UTC)

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback is now closed}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Call for Feedback: Board of Trustees elections]] is now closed. This Call ran from 10 January and closed on 16 February 2022. The Call focused on [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions#Questions|three key questions]] and received broad discussion [[m:Talk:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Discuss Key Questions|on Meta-wiki]], during meetings with affiliates, and in various community conversations. The community and affiliates provided many proposals and discussion points. The [[m:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Reports|reports]] are on Meta-wiki.

This information will be shared with the Board of Trustees and Elections Committee so they can make informed decisions about the upcoming Board of Trustees election. The Board of Trustees will then follow with an announcement after they have discussed the information.

Thank you to everyone who participated in the Call for Feedback to help improve Board election processes. 

Best,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៨:៣៩ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី០៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;Hello! 

The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about &quot;Regional and Thematic Hubs&quot;. The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet. 

Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.

The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.

Best regards,

[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]&lt;br /&gt;Movement Strategy
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

ម៉ោង០៩:៥៦ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី០៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].

The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].

You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Sincerely,

Movement Strategy and Governance

Wikimedia Foundation&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០០:៤១ ថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello everyone,

Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.

Thank you,

From the Community Development team&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៦:១២ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=22874552 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Join the Community Resilience and Sustainability Conversation Hour with Maggie Dennis&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:IRC office hours/Office hours 2022-03-24/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
The [[m:Community Resilience and Sustainability|Community Resilience and Sustainability]] team at the Wikimedia Foundation is hosting a conversation hour led by its Vice President [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis]]. 

Topics within scope for this call include Movement Strategy, Board Governance, Trust and Safety, the Universal Code of Conduct, Community Development, and Human Rights. Come with your questions and feedback, and let's talk! You can also send us your questions in advance.

The meeting will be on 24 March 2022 at 15:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1648134035 check your local time]).

You can [[m:IRC office hours/Office hours 2022-03-24|read details on Meta-wiki]].&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

Looking forward to seeing you on the call,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៣:១៨ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting is now closed&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Greetings,

The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) came to a close on 21 March 2022. Over {{#expr:2300}} Wikimedians voted across different regions of our movement. Thank you to everyone who participated in this process! The scrutinizing group is now reviewing the vote for accuracy, so please allow up to two weeks for them to finish their work.

The final results from the voting process will be announced [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|here]], along with the relevant statistics and a summary of comments as soon as they are available. Please check out [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|the voter information page]] to learn about the next steps. You can comment on the project talk page [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on Meta-wiki]] in any language. You may also contact the UCoC project team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org

Best regards,

Movement Strategy and Governance&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០១:២៥ ថ្ងៃសុក្រ ទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Leadership Development Working Group: Reminder to apply by 10 April 2022&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement/Reminder}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello everyone,

The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]. The purpose of the working group is to advise leadership development work. Feedback was collected in February 2022 and a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] is on Meta-wiki. The application period to join the Working Group is now open and is closing soon on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Purpose and Structure#3. How is the working group formed and structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#1. How to participate|apply if you are interested]]. 

Thank you, 

From the Community Development team&lt;br/&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៣:៥៤ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Join the Wikimedia Foundation Annual Plan conversations with Maryana Iskander&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/User:YShibata (WMF)/Sandbox|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:User:YShibata (WMF)/Sandbox}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hello,

The [[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Movement Communications]] and [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] teams invite you to discuss the '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|2022-23 Wikimedia Foundation Annual Plan]]''', a plan of record for the Wikimedia Foundation's work.

These conversations continue [[m:User:MIskander-WMF|Maryana Iskander]]'s [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|Wikimedia Foundation Chief Executive Officer listening tour]]. 

The conversations are about these questions:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|2030 Wikimedia Movement Strategy]] sets a direction toward &quot;knowledge as a service&quot; and &quot;knowledge equity&quot;. The Wikimedia Foundation wants to plan according to these two goals. How do you think the Wikimedia Foundation should apply them to our work?
* The Wikimedia Foundation continues to explore better ways of working at a regional level. We have increased our regional focus in areas like grants, new features, and community conversations. What is working well? How can we improve?
* Anyone can contribute to the Movement Strategy process. Let's collect your activities, ideas, requests, and lessons learned. How can the Wikimedia Foundation better support the volunteers and affiliates working in Movement Strategy activities?

You can find [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''the schedule of calls on Meta-wiki''']].

The information will be available in multiple languages. Each call will be open to anyone to attend. Live interpretation will be available in some calls.

Best regards,&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៥:៥៤ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 6&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 6, April 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt;
----

Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.

This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt;

*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get  up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about Movement Strategy on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;ucoc-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៦:៤៣ ថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board noticeboard/April 2022 - Board of Trustees on Next steps: Universal Code of Conduct (UCoC) and UCoC Enforcement Guidelines}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Community Affairs Committee of the Wikimedia Foundation Board of Trustees would like to thank everyone who participated in the recently concluded community vote on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct (UCoC). 

The volunteer scrutinizing group has completed the review of the accuracy of the vote and has reported the total number of votes received as 2,283. Out of the 2,283 votes received, a total of 1,338 (58.6%) community members voted for the enforcement guidelines, and a total of 945 (41.4%) community members voted against it. In addition, 658 participants left comments with 77% of the comments written in English.

We recognize and appreciate the passion and commitment that community members have demonstrated in creating a safe and welcoming culture that stops hostile and toxic behavior, supports people targeted by such behavior, and encourages good faith people to be productive on the Wikimedia projects. 

Even at this incomplete stage, this is evident in the comments received. While the Enforcement Guidelines did reach a threshold of support necessary for the Board to review, we encouraged voters, regardless of which way they were voting, to provide feedback on the elements of the enforcement guidelines that they felt needed to be changed or fixed, as well as why, in case it seemed advisable to launch a further round of edits that would address community concerns. 

Foundation staff who have been reviewing comments have advised us of some of the emerging themes, and as a result we have decided as Community Affairs Committee to ask the Foundation to reconvene the drafting committee and to undertake another community engagement to refine the enforcement guidelines based on the community feedback received from the recently concluded vote. 

For clarity, this feedback has been clustered into 4 sections as follows:

# To identify the type, purpose, and applicability of the training;
# To simplify the language for easier translation and comprehension by non-experts;
# To explore the concept of affirmation, including its pros and cons;
# To review the conflicting roles of privacy/victim protection and right to be heard.

Other issues may emerge during conversations, and particularly as the draft Enforcement Guidelines evolve, but we see these as the primary areas of concern for voters and are asking staff to facilitate review of these issues. After further engagement, the Foundation should re-run the community vote to evaluate the revamped Enforcement Outline to see if the new document is then ready for its official ratification.

Further, we are aware of the concerns with the note 3.1 in the Universal Code of Conduct Policy. We are directing the Foundation to facilitate a review of this language to ensure that the Policy meets its intended purposes of supporting a safe and inclusive community, without waiting for the planned review of the entire Policy at the end of year.

Again, we thank all who participated, thinking about these critical and difficult challenges and contributing to better approaches across the movement to working together well.

Best,

Rosie

Rosie Stephenson-Goodknight (she/her)&lt;br /&gt;
Acting Chair, Community Affairs Committee &lt;br /&gt;
Wikimedia Foundation Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០២:៣៩ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt; 
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The Board of Trustees seeks candidates for the 2022 Board of Trustees election. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Read more on Meta-wiki.''']]

The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] is here! Please consider submitting your candidacy to serve on the Board of Trustees.

The Wikimedia Foundation Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's operations. Community-and-affiliate selected trustees and Board-appointed trustees make up the Board of Trustees. Each trustee serves a three year term. The Wikimedia community has the opportunity to vote for community-and-affiliate selected trustees.

The Wikimedia community will vote to fill two seats on the Board in 2022. This is an opportunity to improve the representation, diversity, and expertise of the Board as a team.

Who are potential candidates? Are you a potential candidate? Find out more on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Apply to be a Candidate page]].

Thank you for your support, 

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៥:៤៧ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Call for volunteers: 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees election ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;languages/&gt;
The Movement Strategy and Governance team is looking for community members to serve as election volunteers in the upcoming Board of Trustees election.

The idea of the Election Volunteer Program came up during the 2021 Wikimedia Board of Trustees Election. This program turned out to be successful. With the help of Election Volunteers we were able to increase outreach and participation in the election by 1,753 voters over 2017.  Overall turnout was 10.13%, 1.1 percentage points more, and 214 wikis were represented in the election. 

But a total of 74 wikis that did not participate in 2017 produced voters in the 2021 election. Can you help change the participation?

Election volunteers will help in the following areas:
* Translate short messages and announce the ongoing election process in community channels
* Optional: Monitor community channels for community comments and questions

Volunteers should:

* Maintain the friendly space policy during conversations and events
* Present the guidelines and voting information to the community in a neutral manner

Do you want to be an election volunteer and ensure your community is represented in the vote? Sign up [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|here]] to receive updates. You can use the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|talk page]] for questions about translation.
&lt;/div&gt;

Best regards,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១០:១៥ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Announcing the members of the Leadership Development Working Group ==

Hello all,

Following up my previous message about the [[m:Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]]: the [[m:Community Development|Community Development Team]] has completed the candidate selection process and is happy to announce '''[https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/ZJIUYB3IOU3AULV2R7EY32L6LIUSO56R/ fifteen volunteers]''' that are beginning work on this project. 

Thank you for your support and participation throughout the process!

For the Community Development team,

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១៦:២៥ ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23027963 --&gt;

== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ==

Hello all,

I’d like to share an update on the work on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC):
* &lt;small&gt;(''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In May 2022, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|UCoC project team]] completed a report on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|2022 March ratification vote]] about the Guidelines. Voters cast votes from at least 137 communities, and at least 650 voters added comments with their vote. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|The report is available on '''Meta-Wiki''']].
* Following the vote, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee]] (CAC) of the Wikimedia Foundation Board of Trustees [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked] that several areas of the Guidelines be reviewed for improvements. A [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee|Revisions Committee]] will refine it based on community feedback.
* &lt;small&gt;(''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|see full announcement]]'')&lt;/small&gt; In order to help the Revisions Committee, input from the community is requested. You can visit the discussions below:
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Discussions related to revisions of the Enforcement Guidelines]]'''
** '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Discussions related to revision of the UCoC policy text]]''' 

Please let me know if you have any questions about these next steps. 

On behalf of the UCoC Project team,&lt;br&gt;
[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង១២:៤៦ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; 2022 Board of Trustees Call for Candidates&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/2022 Candidates for the Board of Trustees}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

The [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] Call for Candidates has now closed. This Call led 12 candidates from the community to submit their applications. Learn more about the [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|2022 Board of Trustees candidates]].

The Analysis Committee will now consider the candidates’ applications with the skills and criteria provided by the Board. The trustees seek certain skills and competencies to improve the capacity of the Board. After the Analysis Committee completes their review, the ratings of each candidate will be published. These ratings are for informational purposes only.

For more information about the 2022 Board election, you may find the timeline, voting information and other ways to get involved [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|on Meta-wiki]].

Thank you for your support,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Elections Committee and the Board of Trustees &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៣:៥៦ ថ្ងៃពុធ ទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Upcoming Activities}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

This message covers two upcoming activities for the 2022 Board of Trustees election.

The Board of Trustees election will have an Election Compass to support voters in their decision-making process. Eligible voters can propose statements in July and vote on which statements are used in the Election Compass in late July. Please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Election Compass page]] for more information.

Join conversations with the 2022 Board of Trustees candidates July 27 to August 7. Each candidate will have a one hour conversation with the community. Each conversation will be recorded and made available for future viewing. Live interpretation will be available. Languages available will be announced when the dates are set. These conversations will be scheduled with the candidates once the results of the Affiliate Selection are available. That information will be shared on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Events|2022 Board of Trustees election campaign events]] page.

Best,

Movement Strategy and Governance on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee&lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០១:១៦ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី១១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Movement Strategy and Governance News – Issue 7&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;div style = &quot;line-height: 1.2&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:200%;&quot;&gt;'''Movement Strategy and Governance News'''&lt;/span&gt;&lt;br&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:120%; color:#404040;&quot;&gt;'''Issue 7, July-September 2022'''&lt;/span&gt;&lt;span style=&quot;font-size:120%; float:right;&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Read the full newsletter''']]&lt;/span&gt; 
----
Welcome to the 7th issue of Movement Strategy and Governance News! The newsletter distributes relevant news and events about the implementation of Wikimedia's [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|Movement Strategy recommendations]], other relevant topics regarding Movement governance, as well as different projects and activities supported by the Movement Strategy and Governance (MSG) team of the Wikimedia Foundation.  

The MSG Newsletter is delivered quarterly, while the more frequent [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Updates|Movement Strategy Weekly]] will be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
&lt;/div&gt;&lt;div style=&quot;margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;&quot;&gt; 

* '''Movement sustainability''': Wikimedia Foundation's annual sustainability report has been published. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|continue reading]])
* '''Improving user experience''': recent improvements on the desktop interface for Wikimedia projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|continue reading]])
* '''Safety and inclusion''': updates on the revision process of the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|continue reading]])
* '''Equity in decisionmaking''': reports from Hubs pilots conversations, recent progress from the Movement Charter Drafting Committee, and a new white paper for futures of participation in the Wikimedia movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|continue reading]])
* '''Stakeholders coordination''': launch of a helpdesk for Affiliates and volunteer communities working on content partnership. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|continue reading]])
* '''Leadership development''': updates on leadership projects by Wikimedia movement organizers in Brazil and Cape Verde. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|continue reading]])
* '''Internal knowledge management''': launch of a new portal for technical documentation and community resources. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|continue reading]])
* '''Innovate in free knowledge''': high-quality audiovisual resources for scientific experiments and a new toolkit to record oral transcripts. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|continue reading]])
* '''Evaluate, iterate, and adapt''': results from the Equity Landscape project pilot ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|continue reading]])
* '''Other news and updates''': a new forum to discuss Movement Strategy implementation, upcoming Wikimedia Foundation Board of Trustees election, a new podcast to discuss Movement Strategy, and change of personnel for the Foundation's Movement Strategy and Governance team. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|continue reading]])
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;msg-newsletter&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៤:៣២ ថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi everyone,

'''The Affiliate voting process has concluded.''' Representatives from each Affiliate organization learned about the candidates by reading candidates’ statements, reviewing candidates’ answers to questions, and considering the candidates’ ratings provided by the Analysis Committee. The selected 2022 Board of Trustees candidates are:

* Tobechukwu Precious Friday ([[User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[User:Mike Peel|Mike Peel]])

You may see more information about the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Results]] and [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|Statistics]] of this Board election.

Please take a moment to appreciate the Affiliate Representatives and Analysis Committee members for taking part in this process and helping to grow the Board of Trustees in capacity and diversity. These hours of volunteer work connect us across understanding and perspective. Thank you for your participation.

Thank you to the community members who put themselves forward as candidates for the Board of Trustees. Considering joining the Board of Trustees is no small decision. The time and dedication candidates have shown to this point speaks to their commitment to this movement. Congratulations to those candidates who have been selected. A great amount of appreciation and gratitude for those candidates not selected. Please continue to share your leadership with Wikimedia.

Thank you to those who followed the Affiliate process for this Board election. You may review the results of the Affiliate selection process.

'''The next part of the Board election process is the community voting period.''' [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022#Timeline|You may view the Board election timeline here]]. To prepare for the community voting period, there are several things community members can engage with in the following ways:

* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Read candidates’ statements]] and read the candidates’ answers to the questions posed by the Affiliate Representatives.
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Questions_for_Candidates|Propose and select the 6 questions for candidates to answer during their video Q&amp;A]].
* See the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|Analysis Committee’s ratings of candidates on each candidate’s statement]].
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Propose statements for the Election Compass]] voters can use to find which candidates best fit their principles.
* Encourage others in your community to take part in the election.

Best,

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០១:២៩ ថ្ងៃពុធ ទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt; Vote for Election Compass Statements&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''

Hi all,

Volunteers in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|2022 Board of Trustees election]] are invited to [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|vote for statements to use in the Election Compass]]. You can vote for the statements you would like to see included in the Election Compass on Meta-wiki.

An Election Compass is a tool to help voters select the candidates that best align with their beliefs and views. The community members will propose statements for the candidates to answer using a Lickert scale (agree/neutral/disagree). The candidates’ answers to the statements will be loaded into the Election Compass tool. Voters will use the tool by entering in their answer to the statements (agree/disagree/neutral). The results will show the candidates that best align with the voter’s beliefs and views.

Here is the timeline for the Election Compass:

*&lt;s&gt;July 8 - 20: Volunteers propose statements for the Election Compass&lt;/s&gt;
*&lt;s&gt;July 21 - 22: Elections Committee reviews statements for clarity and removes off-topic statements&lt;/s&gt;
*July 23 - August 1: Volunteers vote on the statements
*August 2 - 4: Elections Committee selects the top 15 statements
*August 5 - 12: candidates align themselves with the statements
*August 15: The Election Compass opens for voters to use to help guide their voting decision

The Elections Committee will select the top 15 statements at the beginning of August

Best, 

Movement Strategy and Governance

''This message was sent on behalf of the Board Selection Task Force and the Elections Committee''
&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ម៉ោង០៨:៣៧ ថ្ងៃអង្គារ ទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/ESEAP_project_embassies_-_SEA_%26_P&amp;oldid=23312742 --&gt;</text>
      <sha1>h8rmk3gzl9te5fv5w0rnzpnmqo0nsmv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ប្រាសាទព្រះវិហារ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5454</id>
    <revision>
      <id>281758</id>
      <parentid>273201</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T15:39:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>175.100.60.69</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ហេតុអ្វីបាជាប្រាសាទព្រះវិហារមានជណ្តើរឡើង ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីថៃ សព្វថ្ងៃនេះទៅវិញ? */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111158" xml:space="preserve">{{Infobox ប្រាសាទ
|image =Preahvihear1.jpg
|creator = [[ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១]][[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] 
|proper_name = [[ប្រាសាទព្រះវិហារ]]
|date_built = សតវត្សទី ៩-១២
|primary_deity = [[ព្រះសិវៈ ស្រីសិខៈ រិស្វារៈ]] 
|architecture = [[រចនាបថឃ្លាំង]]
|location = [[ភូមិធម្មជាតិ]] [[ឃុំស្រអែម]] [[ស្រុកជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តព្រះវិហារ]]
|country = កម្ពុជា
}}
== ទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ==

ប្រាសាទព្រះវិហារ (Prasat Preah Vihear) ស្ថិតនៅភាគខាងជើងនៃ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]ក្នុងភូមិសាស្ត្រ [[ភូមិធម្មជាតិ]] [[ឃុំស្រអែម]] [[ស្រុកជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តព្រះវិហារ]]&lt;ref&gt;ឯកសារទីតាំងរដ្ឋបាលខេត្តព្រះវិហារ&lt;/ref&gt; និងពីអតីកាលមានទីតាំងក្នុងភូមិគ១ ឃុំកន្ទួត ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ&lt;ref&gt;សៀវភៅ មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរ ដោយលោក កែវ ភួង ឆ្នាំ២០០៣។&lt;/ref&gt;។ ចំណែកពីអតីកាលស្រុកជាំក្សាន្តស្ថិតនៅក្នុង[[ខេត្តកំពង់ធំ]]។ ប្រាសាទព្រះវិហារជាប្រាសាទភ្នំដែលកសាងនៅលើកំពូលភ្នំព្រះវិហារនៃ[[ជួរភ្នំដងរែក]] ដែលមានរយៈកម្ពស់ ៦២៥ម៉ែត្រ ធៀបទៅនិងទឹកសមុទ្រ។ សិលាចារឹកប្រាសាទខ្នា បានហៅភ្នំដងរែកថា ភ្នំកំផែង ឬភ្នំជញ្ជាំង។ ប្រជាជនថៃហៅភ្នំដងរែកថា ភ្នំវែង ចំណែកប្រជាជនឡាវហៅថា ភ្នំដេនមឿង។ ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅជាប់នឹងព្រំប្រទល់[[ខេត្តស៊ីសាកេត]] នៃ[[ប្រទេសថៃ]]។ ប្រាសាទព្រះវិហារមានចម្ងាយប្រមាណ ៥៥គីឡូម៉ែត្រពីសាលាស្រុកជាំក្សាន្ត ១០០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួម[[ខេត្តព្រះវិហារ]] ជាង ១៥០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួម [[ខេត្តសៀមរាប]] និងចម្ងាយប្រមាណ ៤០០គីឡូម៉ែត្រពី [[រាជធានីភ្នំពេញ]] ។ ជួរភ្នំដងរែកជាខណ្ឌសីមាព្រំប្រទល់ធម្មជាតិអន្តរជាតិរវាង[[ប្រទេសកម្ពុជា]] និង[[ប្រទេសថៃ]]។ ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅលើចំណុចខ្សែស្រប១៤.២៤ ទៅ១៨នៃរយៈទទឹងខាងកើត និងចំណុចខ្សែស្រប១០៤ ទៅ៤១.០២នៃរយៈបណ្តោយខាងជើង។ ប្រាសាទព្រះវិហារមានទីតាំងស្ថិតនៅលើខ្នងភ្នំព្រះវិហារ ស្ថិតនៅលើផ្ទៃដីទំហំ៨០០ គុណនឹង ៤០០ ម៉ែត្រការ៉េ។ ភ្នំប្រាសាទព្រះវិហារនេះមានលក្ខណៈចោទខ្លាំងពីខាង[[ប្រទេសកម្ពុជា]] និងជម្រាលពីខាង[[ប្រទេសថៃ]]។  សព្វថ្ងៃនេះអ្នកលក់ដូរ និងប្រជាជនតំបន់នោះភាគច្រើនតែងតែឡើងទៅលើភ្នំតាមផ្លូវស៊ី១ ពីព្រោះថាផ្លូវនោះវាងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ។ ម្យ៉ាងទៀតអ្នកទេសចរអាចឡើងភ្នំព្រះវិហារតាមរយៈជណ្តើរបុរាណនៅផ្នែកខាងកើតនៃភ្នំ ដែលត្រូវបានកសាងតាំងពីសម័យជាមួយប្រាសាទមកម្លេះ តែត្រូវបានខូចខាតយ៉ាខ្លាំង តែនៅពេលបច្ចុប្បន្នមានការជួសជុលនិងយកឈើធ្វើជាជណ្តើរជំនួសវិញក្រោមការជួសជុលរបស់ [[អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ]]។
ក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារគេអាចជ្រើសរើសតាមរយៈផ្លូវពីរគឺ៖
* ចេញពី [[ខេត្តសៀមរាប]]តាមផ្លូវទៅកាន់ [[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]] ឆ្ពោះទៅកាន់ [[ស្រុកអន្លង់វែង]] រហូតមកដល់វង្វង់មូលស្រអែម រួចបន្តដំណើរប្រហែល ២០គីឡូម៉ែត្រទៀត និងដល់[[ចំណតគ១]] ដែលជាកន្លែងលក់សំបុត្រឡើងប្រាសាទព្រះវិហារ។
* ចេញដំណើរពី [[រាជធានីភ្នំពេញ ]]ទៅ [[ខេត្តកំពង់ធំ]] បន្ទាប់មកដល់ថ្នល់បំបែកសៀមរាប-ព្រះវិហារ រួចបត់ស្តាំកាត់តាម [[រមណីយដ្ឋានសំបូរព្រៃគុក]] ឬ[[ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក]] រហូតដល់ផ្លូវបំបែក[[ភ្នំដែក]]រួចបត់ឆ្វេងមកទីរួម [[ខេត្តព្រះវិហារ]] ហើយបន្តដំណើររហូតដល់វង្វង់មូលស្រអែម។ 
== ឈ្មោះប្រាសាទ ==
ប្រាសាទព្រះវិហារ ឬប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ និងខៅផ្រៈវិហាន ជាភាសាថៃមានន័យថាប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ។ ខៅមានន័យថាភ្នំ ចំណែកពាក្យ ផ្រៈវិហានមកពីភាសាខ្មែរថាព្រះវិហារ ដែលភាសាសំស្រ្គឹតថាវិហារៈ។ តាមសិលាចារឹកប្រាសាទព្រះវិហារឈ្មោះតាមលិង្គ ដែលតម្កល់ទុកនៅទីនេះ មានឈ្មោះថា ប្រាសាទស្រី សិខារិស្វរៈ ដែលមានន័យថាម្ចាស់នៃកំពូលភ្នំ។ ប្រាសាទព្រះវិហារជាប្រាសាទហិណ្ឌូ។

== ប្រវត្តិប្រាសាទព្រះវិហារ ==
ក្រុមអ្នកបុរាណវិទ្យាតែងបានគិតថា ជាប្រាសាទដែលមានរបៀបសង់សឹងតែដូចៗគ្នាទៅនឹងសំណង់ដទៃទៀតដែលសិ្ថតក្នុងស្ថាបត្យកម្មរបស់ស្ថេចសូរ្យវរ្មម៌ទី១ គឺបែបប្រាសាទសណ្តូកលើភ្នំ ចាំងច្រិតថ្មភ្នំសាងជាប្រាសាទ ដូចគ្នាទៅនឹងប្រាសាទវត្តភូ ប្រាសាទភ្នំជីសូរ ប្រាសាទជើងព្រៃ ប្រាសាទវត្តត្រាច....ជាដើម។ល។ រីចម្លាក់នៅលើហោរជាងមានទំរង់ដូចនៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី និង កោះកេរ ដូច្នោះដែរ ។តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវអាចសន្មតថា សំណង់ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានចាប់ផ្តើមកសាងឡើងដំបូងនៅដើមសតវត្សទី៩ ក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២]] (៨០២-៨៥០)។ តាមរយៈសិលាចារឹកលេខ K-៥៨៣ នៅ[[ប្រាសាទបាពួន]] ចារក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២]] (៨៤៤-៩៦៨) និយាយថាព្រះអម្ចាស់ឥន្រ្ទាយុទ្ធជាព្រះបុត្រារបស់[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២]] បានទៅធ្វើតបៈនៅភ្នំលិង្គបព៌ត([[ប្រាសាទវត្តភូ]]ចំប៉ាសាក់[[ប្រទេសឡាវ]]) ហើយបាននាំយកលិង្គព្រះឥសូរពីថ្មលិង្គភ្នំធម្មជាតិ (ស្វយម្ភូលិង្គ) មកតម្កល់នៅលើភ្នំព្រះវិហារក្នុងព្រះនាមអាទិទេព ព្រះស្រីសិខរីស្វរៈ  ដែលមានន័យថាអាទិទេពនៃកំពូលភ្នំ។ ស្រីសិខរីស្វរៈនេះហើយដែលហៅចំពោះលិង្គព្រះឥសូរតម្កល់នៅប្រាសាទព្រះវិហារ និងជាឈ្មោះប្រាសាទព្រះវិហារសម័យបុរាណផង។ ប្រាសាទព្រះវិហារសាងសង់សម្រាប់ឧទ្ទិសចំពោះ[[ព្រះឥសូរ]] ក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍។ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរដែលកសាងប្រាសាទព្រះវិហារមានដូចជា៖
* ព្រះអង្គម្ចាស់ឥន្រ្ទាយុទ្ធបុត្រារបស់[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២]](៨០២-៨៥០)
* [[ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១]] (៨៨៩-៩០០)
* [[ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវរ្ម័នទី២]] (៩៤៤-៩៦៨)
* [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] (១០០២ -១០៥០)
* [[ព្រះបាទទ័យទិត្យវរ្ម័នទី១]] (១០៥៦-១០៦០)
* [[ព្រះបាទហស៌វរ្ម័នទី២]] (១០៦០-១០៨០)
* [[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៦]] (១០៨០-១១០៩) 
* [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] (១១១៣-១១៥០)

ព្រះមហាក្សត្រដែលបានកសាងប្រាសាទព្រះវិហារ និងជួសជុលប្រាសាទ ដែលលេចធ្លោមានដូចជា៖
* [[ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី១]]៖ ព្រះអង្គបានសាងសង់ប្រាសាទកណ្តាល។
* [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]]៖ ព្រះអង្គបានសាងសង់អគារដ៏វែងនៅជិតប្រាង្គកណ្តាល កំពែងព័ន្ធជុំវិញ និងគោបុរៈទី៣។ យោងតាមសិលាចារឹករបស់ប្រាសាទ [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] បានរៀបចំពិធីដើម្បីអញ្ចើញទេវៈ ភទ្រស្វរៈ ដែលគង់នៅវត្តភូ ([[ប្រទេសឡាវ]]) មកគង់នៅជាមួយនិងទេវៈ ស្រីសិខរិស្វរៈ ដើម្បីជួយការពារ និងថែរក្សាអាណាចក្រខ្មែរ និងប្រជារាស្រ្ត។
* [[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៦]]៖ ព្រះអង្គបានសាងសង់ហោត្រៃ ឬបណ្ណាល័យពីរ និងជួសជុលផ្នែកមួយចំនួននៃប្រាសាទ។
* [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]]៖ ព្រអង្គបានសាងសង់ព្រះលាន ដែលមាននាគក្បាលប្រាំពីរ រូបតោតាមផ្លូវ និងនាគជាច្រើនទៀតតាមជណ្តើរឡើង។ ព្រះអង្គបានរៀបចំពិធីសម្ពោធប្រាសាទ និងចាត់ទុកជាកន្លែងគោរពសម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រគ្រប់រូប។
តាមការស្រាវជ្រាវពីឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរជាច្រើន បានឱ្យដឹងថា ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានស្ថាបនាឡើងពីថ្មភក់ ចាប់តាំងពីរជ្ជកាល [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] ។ ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ សោយរាជ្យ នៅពាក់កណ្តាលទីមួយនៃសតវត្សទី១១។ ទីតាំងធ្វើប្រាសាទ ដែលស្ថិតនៅលើទីខ្ពស់ជាងគេ នោះមានកំពស់ ៦២៥ម៉ែត្រ (ឯកសារបារាំង) ឬ៦១៥ម៉ែត្រ (ឯកសារអង់គ្លេស) ។
ប្រវត្តិនៃការកសាងប្រាសាទព្រះវិហារ មាននៅលើសិលាចារឹកខ្មែរនៅ [[ប្រាសាទបាពួន]] ក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]] គឺK-៥៨៣ ៖ អ្នកដែលចារសិលាចារឹកគឺមានឈ្មោះ ហរិវាហៈ នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទរាជេន្រ្ទវរ្ម័នទី១]]  ឆ្នាំ៩៤៤ ដល់ ឆ្នាំ៩៦៨ នៃគ.ស ។ បានចារជាភាសាសំស្រ្កឹត និងជាភាសាខ្មែរបុរាណ ។ បានចារថា មានព្រះអង្គម្ចាស់មួយអង្គព្រះនាម ឥន្រ្ទាយុទ្ធ លោកបានយកលិង្គមួយ ឈ្មោះ ស្រីសិខរិស្វរៈ មកតាំងនៅ និងមកប្រតិស្ឋនៅទីនេះ គឺប្រាសាទព្រះវិហារនេះ។  ព្រះអង្គលោកខ្លាំងពូកែខ្លាំងណាស់ ។ លោកមានមហិទ្ធិឫទ្ធិ ទៅច្បាំងជាមួយនឹងស្តេចចាម ហើយចាប់ស្តេចចាមនោះបានទៀត ។ ចំពោះសេចក្តីសិលាចារឹកនេះ អ្នកប្រាជ្ញខាងប្រវត្តិសាស្ត្រគិតថា មិនមានសិលាចារឹកឯណាទៀត និយាយពីចម្បាំងទៅចាប់ស្តេចចាមនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែស្តេចដែលលោកចាប់បាននោះ ប្រហែលជាមិនមែនជាស្តេចចាម ដែលត្រួតប្រទេសចាមទាំងមូលនោះទេ ។ ប្រហែលជាស្តេចអង្គតូចមួយ ដែលត្រួតនៅនគរមួយ ដែលមានព្រំប្រទល់នៅជាប់នឹងប្រទេសខ្មែរ។
ប្រាសាទព្រះវិហារ ត្រូវបានបារាំងប្រគល់ទៅឱ្យ[[ប្រទេសថៃ]]កាន់កាប់នៅឆ្នាំ១៩៥៤ ហើយត្រូវបានប្រគល់ឱ្យ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]វិញតាមសាលក្រមចុះថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ នៅ[[តុលាការអន្តរជាតិ]]នៅ [[ទីក្រុងឡាអេ]]ប្រទេសហូឡង់។
== សិលាចារឹក ==
សិលាចារឹក ដែលមានចារនៅក្នុងប្រាសាទព្រះវិហារមានចំនួន ៤ផ្ទាំងដូចជាសិលាចារឹកលេខ K-៣៨០ K-៣៨១ K-៣៨២ និង K-៣៨៣។ សិលាចារឹកលេខ K-៣៨០ សិលាចារឹកនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅសងខាងនៃមេទ្វារនៃគោបុរៈទី៤នៃប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលចារជាភាសាសំស្រឹ្តត និងភាសាខ្មែរបុរាណនៅចន្លោះឆ្នាំ១០៣៨ និងឆ្នាំ១០៤៩នៃគ.ស។ សិលាចារឹកនេះមានសារៈប្រយោជន៍ជាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រាសាទព្រះវិហារ និងនិយាយពីស្រីសុកៈរាម ដែលបរិយាយនៅក្នុងអត្តបទខាងក្រោម។  សិលាចារឹកលេខ K-៣៨១ សិលាចារឹកនេះចារនៅក្លោងទ្វារព្រះបរមរាជវាំងក្នុងគោបុរៈទី៣នៃប្រាសាទព្រះវិហារ ដែលចារជាភាសាសំស្រ្តឹត និងភាសាខ្មែរបុរាណ ចារក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១០២៤ សិលាចារឹកនេះនិយាយពីព្រាហ្មណ៍តៈបៈស្វិន្រ្ទបណ្ឌិតនៅក្នុងអត្តបទខាងក្រោម។ សិលាចារឹកលេខ K-៣៨២ សិចារឹកនេះបានចារនៅលើសសរមួយ និងមានលក្ខណខូចខាតយ៉ាងខ្លាំង ដែលនៅពីមុខប្រាង្គសំខាន់នៃប្រាសាទព្រះវិហារ តែសព្វថ្ងៃត្រូវបានទុកនៅក្នងសារមន្ទីរជាតិនៅក្នុងទីក្រុងបាំកក។ សិលាចារឹកនេះចារនៅក្នុងឆ្នាំ១០៤៧ ក្នុងរាជ្ជកាលព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ និយាយពីការអនុញ្ញាតិក្នុងការចារសិលាចារឹក និងព័ត៌មានតិចតួចពីប្រាសាទព្រះវិហារ។ សិលាចារឹកលេខ K-៣៨៣ ជាសិលាចារឹកនិយាយពីព្រាហ្មណ៍ទិវាការៈ ឬទិវាក។ សិលាចារឹកនេះចារជាភាសាសំស្រ្តឹត និងភាសាខ្មែរបុរាណ ចារក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១១១៩ ដល់ ឆ្នាំ១១២១ ដោយមានការបញ្ជាពីព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២។ សិលាចារឹកនេះ បានបរិយាយនៅខាងក្រោម&lt;ref&gt;Vittorio Roveda, Preah Vihear, River books Guides, 2000,Bangkok,p.p18-20.&lt;/ref&gt;។ សិលាចារឹកទាំងបួននេះ ត្រូវបានរកឃើញដោយលោក អេទីជែនអាយម៉ូណីញេ (Etienne Aymonier) រកឃើញនៅចុងសតវត្សរ៍ទី១៩ ហើយត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅដើមសតវត្សរ៍ទី២០ និងសិក្សាជាបន្តបន្ទាប់ដោយលោក បាថ (Barth) និងលោក ប៊ែរហ្គែន (Bergaine) លោក ឡុយណេឌឺឡាស្ហុងគីជែរ (Lunet de Lajonquére) លោក ហ្វីណូ (Fino) លោក ប៉ាម៉ង់ទីជេរ (Parmentier) លោកម៉ាសាល់ (Marchal) លោកសឺដេស (Coedés) ជាដើម។ តាមសិលាចារឹកលេខ K-៣៨០ បានឱ្យដឹងថាប្រាសាទព្រះវិហារកសាងឡើងសម្រាប់ជាទីសក្ការៈឧទ្ទិសថ្វាយចំពោះទៅដល់ព្រះសិវៈ ឬព្រះឥសូរ និងបារមីនៅទីនោះដែលមានព្រះនាមថា ស្រីសិខារិស្វរៈ&lt;ref&gt;សាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិត រស់ ចន្ទ្របុត្រ&lt;/ref&gt;។
=== ព្រះអង្គម្ចាស់ឥន្រ្ទាយុទ្ធ ===
អំពីជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ឥន្រ្ទាយុទ្ធ៖ ព្រះអង្គម្ចាស់ ឥន្រ្ទាយុទ្ធជាបុត្ររបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ នៅពេលដែលលោកមានព្រះជន្មចាស់ទៅ ព្រះអង្គបានទៅរៀនធម៌ តាំងសីលនៅលិង្គបុរៈគឺជាវត្តភូ នៅខាងត្បូងស្រុកលាវ សព្វថ្ងៃនេះ ។ រួចហើយ ព្រះអង្គបានកសាងលិង្គមួយ ដោយយកថ្មនោះជាបំណែកនៃលិង្គធំមួយ។ លិង្គនោះឈ្មោះថា ស្រីសិខរិស្វរៈ ព្រះអង្គបានយកលិង្គនេះមកទុកនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ។ លិង្គឈ្មោះថា ស្រីសិខរិស្វរៈគឺជាឈ្មោះទីប្រាសាទព្រះវិហារនេះផងដែរ ដែលត្រូវបានយកមកប្រតិស្ឋស្ថាន នៅប្រាសាទស្រីសិខរិស្វរៈនេះ គឺជាបំណែកលិង្គ ដែលត្រូវបានយកមកពីលិង្គបុរៈ នៅវត្តភូចម៉្បាសាក់ ប្រទេសឡាវ គឺត្រូវបានយកមកទុកនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ដោយព្រះអង្គម្ចាស់ឥន្រ្ទាយុទ្ធ។ ពេលនោះ អ្នកប្រាជ្ញដែលសិក្សាពីសិលាចារឹក និងអំពីប្រាសាទព្រះវិហារនេះ គេសន្មត់ថា ទីនោះប្រហែលជាទីតាំងទាំងប៉ុន្មាន គឺមិនមែនដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ ។ មានតែអាស្រមធ្វើអំពីឈើ ពីព្រោះជាទីកន្លែងសម្រាប់ស្នាក់នៅនៃពួកព្រាហ្មណ៍ ដែលមានភារៈទទួលគោរពថែរក្សាលិង្គស្រីសិខរិស្វរៈនេះ។

=== ព្រាហ្មណ៍តៈបៈស្វិន្រ្ទបណ្ឌិត ===
បើតាមអត្ថបទសិលាចារឹក នៅប្រាសាទព្រះវិហារលេខ K-៣៨១ ដែលចារជាភាសាខ្មែរបុរាណ និងភាសាសំស្រ្កឹត បានឱ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា មានព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ឈ្មោះថា តៈបៈស្វិន្រ្ទបណ្ឌិត ជាមនុស្សសំខាន់ដែលទាក់ទិននឹងប្រវតិ្តប្រាសាទព្រះវិហារ ។ ព្រាហ្មណ៍តៈបៈស្វិន្រ្ទៈបណ្ឌិត មានអាស្រមួយ នៅនឹងដែនដីនៃទីតាំងប្រាសាទព្រះវិហារ។ នៅរវាងឆ្នាំ១០២៤នៃគ.ស គឺលោកបានទទួលអង្រឹងស្នែងមាស និងវត្ថុដ៏មានតម្លៃដទៃទៀតជាច្រើន ពី[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] ព្រោះតែព្រះអង្គដឹងគុណដល់ចំពោះព្រាហ្មណ៍តៈបៈស្វិន្រ្ទៈបណ្ឌិត ដែលបានថែរក្សាលិង្គព្រះអាទិទេព ស្រីសស្វ
[[ឯកសា|thumb|បើុយតាឌី]]
[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] ព្រះអង្គមានជំជឿខ្លាំងណាស់ នេះបើតាមសិលាចារឹក ។ លោកជឿថា លិង្គដែលមានព្រះនាម ស្រីសិខរិស្វរៈ ដែលធ្វើរួចហើយពីវត្តភូ យកមកទុកនៅនឹងប្រាសាទព្រះវិហារ នេះ តែងតែសម្តែងមហិទ្ធិឫទ្ធិ បដិហារឱ្យព្រះអង្គបានឃើញ ។ ព្រះអង្គមិនមានពេលនឹងទៅធ្វើពិធីគោរពបូជាដល់សិវលិង្គមានតែព្រាហ្មណ៍តៈបៈស្វិន្ទ្របណ្ឌិត គាត់ធ្វើ ហើយលោកសុំឱ្យខំធ្វើនោះទៅទៀត ដើម្បីឱ្យបានបុណ្យបានផលដល់លោកនិង[[ប្រទេសកម្ពុជា]] ។ សេចក្តីក្នុងសិលាចារឹនោះ បញ្ជាក់ហើយកញ្ជាក់ទៀត ព្រះអង្គខំធ្វើខ្លាំងណាស់ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា អ្នកដែលនៅបម្រើនៅក្នុងប្រាសាទព្រះវិហារ នៅដើមសតវត្សទី៩ នៃរជ្ជកាលរបស់[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] មានមនុស្សច្រើនណាស់ មិនមែនមានតែព្រាហ្មណ៍ទេ មានអ្នកខ្លះ ជាពល ជាអ្នកស្រុកនៃភូមិដែលនៅជិតមានឈ្មោះភូមិគេ ប៉ុន្តែភូមិខ្លះយើងមិនដឹងថា ទីតាំងនៅត្រង់ណា តែនៅនឹងជើងភ្នំ អាចឡើងមកនៅលើភ្នំទៀត សុទ្ធតែជាអ្នកនៅគោរព នៅបូជា អ្នកដែលជួយធ្វើនេះធ្វើនោះ ដើម្បីថែរក្សា។ ហេតុនេះ[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] លោកសុំឱ្យយកអ្នកទាំងអស់គ្នានេះ ចូលមកស្បថធ្វើឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។ មិនមែនគ្រាន់ជាអ្នកបម្រើ យើងធ្វើតាមចិត្ត នោះទេ។

សម្បថនោះមានអីខ្លះទៅ? គឺថាសម្បថនោះមាន បើអ្នកឯងស្បថថា យាមប្រាសាទ គឺប្រាកដជាយាមប្រាសាទ ។ បើអ្នកឯងថែទាំប្រាសាទ ប្រាកដជាថែទាំប្រាសាទ ។ ហើយលោកបញ្ជាក់ថា បើអ្នកឯងជាអ្នកថែទាំប្រាសាទ អ្នកឯងជាអ្នកការពារ អ្នកនៅបម្រើទាំងអស់សូម្បីតែនៅក្នុងប្រាសាទ ក៏ត្រូវការរពារ អ្នកអស់ សូម្បីតែគេទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រាសាទ ឧទាហរណ៍ដូចជាទៅធ្វើស្រែ ឃ្វាលគោ ដែលនៅក្រៅរង្វង់ប្រាសាទ អ្នកឯងក៏ត្រូវការពារគេនោះដែរ ។ ហើយលោកឲ្យការពារកុំឲ្យមានពួកបះបោរ មកធ្វើបាបអ្នកស្រុកអស់នោះ ។ ដូច្នេះសម្បថនេះមិនដូចសម្បថដែលពួកអ្នករាជការ គេហៅតម្រួតលោកឱ្យយធ្វើស្បថចំពោះលោក ដែលគេចារនៅលើខ្លោងទ្វារ[[ប្រាសាទវិមានអាកាស]] នៅអង្គរនោះមិនដូចគ្នាទេ ។ នេះគឺយើងស្បថ យើងសមរេចថា យើងនៅបម្រើអាទិទេព សិខរិស្វរៈ នៅនឹងភ្នំព្រះវិហារនេះ» ។
=== ស្រីសុកៈរាមា ===
នៅក្នុងចំណោមអ្នកដែលនៅបម្រើលិង្គព្រះអាទិទេព ស្រីសិខរិស្វរៈ កាលនោះមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះ ស្រីសុកៈរាមា ជាមនុស្សសំខាន់ ។ ស្រីសុកៈរាមានេះ មានក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ជាអ្នករក្សាទុកឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ តាំងពីព្រះរាជាកម្ពុជា រឿងរ៉ាវទាក់ទងនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ កិច្ចការរាជការ និងរឿងស្នាព្រះហស្តផ្សេងៗ តាំងពីសម័យមុនអង្គររហូតមកដល់ព្រះបាទសូរ្យវរ័្មនទី១នេះ មានទាំងអស់ គេសរសេរទុក ខ្ញុំមើលនៅស្លឹកហ្នឹង គឺស្លឹករឹតហើយ ។ ទុកនៅនឹងប្រាសាទព្រះវិហារផង និងទុកនៅនឹងប្រាសាទមួយទៀត ដែលសព្វថ្ងៃនេះ នៅនឹងប្រាសាទខាងជើងភ្នំដងរែក ។ គេយកគាត់មកនិយាយនេះ គឺគាត់ជាអ្នកគោរពត្រឹមត្រូវ ជួយធ្វើការបោសសំអាត រៀបចំគោរព ស្រីសិខរិស្វរៈ ។ [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] លោកជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ។ តែលោកនៅតែគោរពព្រះឥសូរ ព្រោះនៅក្នុងសិលាចារឹកនេះឯង គេបាននិយាយថា ដើម្បីកំណត់ព្រំប្រទល់អំណាចរបស់លោកបណ្តោះអាសន្ន លោកឱ្យគេធ្វើលិង្គចំនួន ០៤ ដែលលិង្គនីមួយៗឈ្មោះដដែលគឺ ស្រីសូរ្យវរមេស្វរៈ គឺលិង្គព្រះឥសូរតំណាងឱ្យ[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]]។ លិង្គទាំងបួននេះ គេយកទៅប្រតិស្ឋនៅទិសទាំងបួននៅនឹងគ.ស ១០១៨ ។ នេះគឺជាអ្វីដែល[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] លោកបានធ្វើសម្រាប់ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ ។ លិង្គទាំងបួនត្រូវបានដាក់ដម្កល់នៅតាមទីកន្លែងទាំងបួនផ្សេងៗគ្នាមានដូចជា៖
* សិវៈលិង្គមួយតម្កល់នៅ[[ប្រាសាទឯកភ្នំ]]នៅវត្តឯកភ្នំ([[ខេត្តបាត់ដំបង]]) ដែលមានឈ្មោះថាជ័យក្សេត្រ នៅព្រំប្រទល់ខាងលិច។
* សិវៈលិង្គមួយតម្កល់នៅប្រាសាទព្រះវិហារ ([[ខេត្តព្រះវិហារ]]) ដែលមានឈ្មោះថាស្រីសិខរិស្វរៈ នៅព្រំប្រទល់ខាងជើង។
* សិវៈលិង្គមួយតម្កល់នៅ[[ប្រាសាទភ្នំជីសូរ]]([[ខេត្តតាកែវ]]) ដែលភ្នំជីសូវពីមុនមានឈ្មោះថា ស្រីសូរ្យទ្រី ឬស្រីសូរ្យបព៌ត ឬស្រីសូរ្យគីរី មានន័យភ្នំរបស់[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] នៅព្រំប្រទល់ខាងត្បូង។
* សិវៈលិង្គមួយតម្កល់នៅឥសានតិរថៈ ប្រហែលជានៅតាមដង[[ទន្លេមេគង្គ]] ត្រង់[[ខេត្តក្រចេះ]] ឬក៏ស្ទឹងត្រែង នៅព្រំប្រទល់ខាងកើត។
=== ព្រាហ្មណ៍ទិវាការៈ ឬទិវាក ===
សិលាចារឹកនៅនឹង[[ភ្នំសន្តក]] K-១៩៤ នៅភ្នំព្រះវិហារនេះ K-៣៨៣ និយាយច្រើនណាស់ តែអំពីព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ ឈ្មោះ ទិវាក ឬទិវាការៈ ។ ហេតុអ្វី ព្រាហ្មណ៍នេះ បម្រើស្តេចខ្មែរតាំងតែពីនៅវ័យក្មេង តាំងតែពីជំនាន់រជ្ជកាល[[ព្រះបាទឧទ័យទិត្យវរ័្មនទី២]] ដែលលោកកសាង[[ប្រាសាទបាពួន]] ហើយរហូតមកដល់រជ្ជកាល[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] ។ លោកបានទទួលងារធំជាងគេបំផុត ក្នុងចំណោមព្រាហ្មណ៍ជាទីប្រឹក្សាផ្ទាល់របស់ [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] ហើយលោកតែងតាំងជាព្រាហ្មណ៍ធំ សម្រាប់ធ្វើរាជាភិសេកទាំងអស់ស្តេចទាំងប៉ុន្មាន ។ សេចក្តីសំខាន់នៃសិលាចារឹកដែលទាក់ទងនឹងប្រាសាទព្រះវិហារ គឺលោកជាអ្នកចាត់ចែងតបញ្ជាពី [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] មកទ្រព្យសម្បត្តិទាំងប៉ុន្មានសម្រាប់ប្រាសាទទាំងអស់ នៅក្នុងស្រុកខ្មែរហ្នឹង គឺលោកចាត់ចែង ។ ទ្រព្យសម្បត្តិភាគច្រើនដែលព្រាហ្មណ៍ទិវាក បានទទួលជាព្រះរាជទានពីព្រះមហាក្សត្រ រួមមានគ្រឿងអលង្ការជាមាស ជាពេជ្រដ៏មានតម្លៃ និងជាវត្ថុមានតម្លៃជាមធ្យមក្តី គឺលោកយកទៅថ្វាយព្រះអាទិទេព ស្រីសិខរិស្វរៈ ទាំងអស់ ។ ដូច្នេះចំពោះប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារនេះ ដែលមានអាទិទេព ស្រីសិខរិស្វរៈ នេះ ព្រាហ្មណ៍ ឈ្មោះ ទិវាការៈ លោកមានកិច្ចការសម្រាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ។
ព្រាហ្មណ៍ ទិវាការៈ ឬ ទិវាក នេះ លោកទៅសង់រូបអាទិទេពផ្សេងៗ លោកឱ្យដីភូមិ លោកទៅបោះព្រំប្រទល់ លោកឱ្យយពលសម្រាប់ភូមិណា ដែលត្រូវការសម្រាប់ធ្វើម៉េចឱ្យអាចបានធ្វើការ យកស្រូវ យកអង្ករយកមកបូជាធ្វើពិធីផ្សេងៗ នៅក្នុងប្រាសាទព្រះវិហារនេះ ។ ហើយមួយពេលនោះ លោកទទួលបានបុស្បុកមាសជារង្វាន់ពី [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] លោកយកទៅថ្វាយអាទិទេព ស្រីសិខរិស្វរៈ ។ ពេលដែលចូលឆ្នាំក៏លោកធ្វើសម្រាប់អាទិទេព ស្រីសិខរិស្វរៈ ហ្នឹង គឺលោកយកសំរឹទ្ធទៅក្រាលនៅកណ្តាលប្រាសាទ ដែលគេយល់ថាប្រាសាទនៅឯចុងភ្នំនោះ ហើយយកចានធ្វើអំពីមាស ពីប្រាក់ យកទៅប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រាសាទ មានឱ្យជាសត្វពាហនៈ មានឱ្យជាខ្ញុំបម្រើ ។ បន្ទាប់មកទៀត លោកធ្វើការជួសជុលសំណង់ផ្សេងៗ លោកជាអ្នកទទួលព្រះករុណាយាងទៅណា លោកទៅតាមដើម្បីនឹងទទួលកិច្ចការដែលពិនិត្យមើលប្រាសាទនានា ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ ។ ដូចនេះផ្នែកខាងបូជា ផ្នែកខាងរក្សាប្រាសាទ [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] លោកផ្ទុកផ្ដាក់ទៅលើព្រាហ្មណ៍ ឈ្មោះ ទិវាក ឬទិវាការៈ នេះឯង។

== ជណ្តើរបុរាណខាងជើង និងបង្កាន់ដៃនាគ ==
ជណ្តើរខាងជើងគឺជាជណ្តើរស្ថិតនៅក្បែរព្រំដែនថៃនិងែរ ដែលពីមុនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិអាចចូលតាមច្រកពីប្រទេសថៃបាន តែបច្ចុប្បន្នមិនអាចចូលទស្សនាបានទេ។ ជណ្តើរនេះមានចំនួន ១៦០កាំ។ ជណ្តើរនេះមានទទឹង ៨ម៉ែត្រ និងបណ្តោយ ៧៨,៨ម៉ែត្រ អមដោយរូបចម្លាក់តោនៅសងខាងជណ្តើរ ដែលបច្ចុប្បន្ននៅសល់តែរូបចម្លាក់តោពីរបីប៉ុណ្ណោ។ បន្ទាប់ពីជណ្តើរបុរាណខាងជើងគឺបង្កាន់ដៃនាគដែលមានទទឹង ៧ម៉ែត្រ និងបណ្តោយប្រវែង ៣១,៨ម៉ែត្រ អមដោយរូបចម្លាក់នាគក្បាល៧អមសាងខាងផ្លូវ និងបន្ទាប់ទៀតមានកាំជណ្តើរ ២៥កាំ ដើម្បីឡើងទៅកាន់គោបុរៈទី៥។
== គោបុរៈទី៥ ==
គោបុរៈទី៥គឺជាសំណង់ប្រាសាទដែលមានទំហំតូចជាងគោបុរៈដទៃទៀតនៃប្រាសាទព្រះវិហារ។ គោបុរៈនេះសាងសង់ជារាងចតុកោណកែងនៅលើខឿនដែលតម្រៀបថ្មខ្ពស់ផុតពីថ្មធម្មជាតិ ហើយមានជណ្តើរឡើងទៅទ្វារប្រាសាទខាងលើទាំងបួនទិស។ បច្ចុប្បន្ននេះមានតែទ្វារខាងត្បូងមួយគត់ដែលនៅមានរាងពេញលេញ ជារចនាបទសិល្បៈប្រាសាទព្រះវិហារ។  ចំណែកទ្វារផ្សេងទៀតបានរលំបាក់បែកអស់។  គោបុរៈទី៥ ជាប្រាសាទដែលមានទ្វារចំហទាំងបួនទិស (ទ្វារចតុមុខ) ហើយមានដំបូលប្រក់ពីលើអំពីក្បឿងដែលទ្រដោយសសរធំៗប្រវែងប្រមាណ ៣.៥ម៉ែត្រ។    ហើយដែលសព្វថ្ងៃយើងឃើញមានសសរខ្លះនៅឈរនៅឡើយ ប៉ុន្តែចំពោះដំបូលបានរលំបាក់បែកអស់។នៅខាងកើតគោបុរៈទី៥     មានជណ្តើរបុរាណដែលមានប្រវែងប្រមាណ   ១៥០០ម៉ែត្រឡើងពីជើងភ្នំមកដល់ខាងលើ    ចំណែកនៅខាងជើងមានជណ្តើរថ្មឡើងពីក្រោមមកដល់លើភ្ជាប់តាមស្ពាននាគដែលមាននាគធំៗពីរអមសងខាងដងផ្លូវទើបឡើងមកដល់គោបុរៈទី៥។ យោងតាមសិលាចារឹកបាននិយាយថាមានតែព្រះមហាក្សត្រទេដែលអាចឆ្លងកាត់បាននិងព្រះគ្រូ  ព្រាហ្មណ៍  ឥសី និងទីប្រឹក្សា អ្នកមុខអ្នកការ ដែលឆ្លងកាត់តាមខ្លោងទ្វារនេះត្រូវដោះគ្រឿងលម្អចេញទាំងអស់។ 

== ស្រះទឹក ឬស្រះស្រង់ ==
ស្រះទឹកបុរាណមួយនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅខាងឆ្វេងនៃព្រះថ្នល់ ដែលនៅចន្លោះគោបុរៈទី៥ និងគោបុរៈទី៤ ស្រះទឹកនេះជាស្រះទឹកខ្នាតធំដែលមានទទឹងប្រវែង ១៦.៨០ម៉ែត្រនិងបណ្តោយប្រវែង ៣៧.៨០ម៉ែត្រនិងមានកាំជណ្តើរចុះក្រោមជាថ្នាក់&lt;ref&gt;វីគីភីឌៀមជាភាសាថៃ&lt;/ref&gt;។
== គោបុរៈទី៤ ==
គោបុរៈ៤  តាមផ្លូវសក្ការៈ (វ្រះថ្នល់)   មានទទឹងប្រវែង ១០ម៉ែត្រ និងបណ្តោយប្រវែង ២៧៥ម៉ែត្រ    អមដោយបង្គោលមានលម្អជារាងផ្កាឈូក្រពុំម្ខាងមានចំនួន ៦៧បង្គោលសីមា ទាំងសងខាងមានចំនួន ១៣៤បង្គោលសីមា។ បង្គោលសីមាមួយមានកម្ពស់ ២ម៉ែត្រ បង្គោលសីមានេះមានលក្ខណៈស្រដៀងនិងបង្គោលសីមានៅប្រាសាទវត្តភូ និងប្រាសាទភ្នំរូងដែរ។ បន្ទាប់ពីព្រះថ្នល់ ដែលអមដោយបង្គោលសីមា មានជណ្តើរឡើងទៅកាន់គោបុរៈទី៤ ដែលជណ្តើរនេះមាន៤ថ្នាក់ មានទទឹងប្រវែង ៣,៥ម៉ែត្រ និងមាន ៣៧កាំ ដែលមានចម្លាក់តោអមសងខាង។ នៅជិតព្រះថ្នល់មានស្រះទឹកមួយមានទំហំទទឹងប្រវែង ១៨,៣ម៉ែត្រ និងបណ្តោយប្រវែង៣៦,៨ម៉ែត្រ ស្រះមានលក្ខណៈជាថ្នាក់ទៅខាងក្រោម និងមានចម្លាក់តោពីរនៅខាងមុខ។ បន្ទាប់មកគឺទៅដល់ល្បាក់ថ្មមួយជាន់ទៀតដែលមានប្រាសាទសង់រាងជាកាកបាទនៅលើខឿនដែលតំរៀបថ្មភក់បន្ទាប់ពីថ្មធម្មជាតិ។  សំណង់គោបុរៈទី៤ មិនមែនមានទ្វារចំហរទាមងបួនទិស (ទ្វារចតុមុខ) ដូចគោបុរៈទី៥ទេ។  សំណង់ប្រាសាទសាងសង់នៅលើខឿនតាមជ្រុងទាមងបួន។ ចំណែកជញ្ជាំងខ័ណ្ឌចំកណ្តាលច្រកចូលពីទិសទាំងបួនប្រៀបដូចជារនាំងបាំងមិនអោយមើលឃើញទៅដល់ប្រាសាទនៅខាងក្នុងទេ។ ក្បាច់ចម្លាក់លើហោជាង   និងផ្តែរតាមច្រកចូលនីមួយៗពិពណ៌នាអំពីអាទិទេពក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។   ផ្តែរច្រកចូលពីផ្នែកខាងកើតនិយាយអំពី  ព្រះក្រឹស្ហាកៃវល្យ (នាគមានក្បាលប្រាំមួយ)។   ចំណែកនៅលើហោជាង និងផ្តែរច្រកទ្វារខាងត្បូងនិយាយអំពី ទេវកថា កូសមុទ្រទឹកដោះ និងទេវកថា   ព្រះនារាយណ៍ផ្ទុំលើនាគអនន្តនៅកណ្តាលសាគរដែលជានិមិត្តរូបនៃការបង្កើតពិភពលោកសាជាថ្មី    និងនៅគង់វង្សជាអមតៈ     តាមរយៈទឹកអម្រឹតដែលទទួលបានពីការកូរសមុទ្រទឹកដោះរវាងពួកអសុរា  និងទេវតា។ នៅក្បែរគោបុរៈទី២ ខាងកើតប្រហែល៥០ម៉ែត្រមានស្រះតោមួយ ដែលមានទទឹងប្រវែង៩,៤ម៉ែត្រ។

== គោបុរៈទី៣ == 
គោបុរៈទី៣ឡើងទៅល្បាក់ភ្នំខាងលើតាមវ្រះថ្នល់មានទទឹងប្រវែង ១១ម៉ែត្រ និងបណ្តោយប្រវែង១៤៨ម៉ែត្រ   ដែលមានបង្គោលសីមាអមសងខាងចំនួន៨០ និងមានជណ្តើរឡើងកម្ពស់២៩កាំ ទើបទៅដល់គោបុរៈទី៣។ គោបុរៈ៣ ជាសំណង់ប្រាសាទដែលធំទូលាយ   សាងសង់សន្ធឹងពីលិចទៅកើត លើខឿនមួយខ្ពស់(នៅផ្នែកខាងកើត)។ ក្រៅពីសំណង់ប្រាសាទធំនៅកណ្តាលមានប្រាសាទសង់ជារាងថែវវែងពីរទៀតនៅសងខាង។នៅលើខឿនទីធ្លាខាងកើតមានកូនប្រាសាទតូចមួយ  ដែលមានដើមជ្រៃដុះស៊ុបទ្រុបលម្អពីលើ។ ប្រាសាទតូចនេះប្រហែលកសាងឡើងមុនពេលកសាងគោបុរៈផ្សេងៗនៃប្រាសាទព្រះវិហារ។  ចំណែកនៅផ្នែកខាងត្បូងមានសង់បន្ថែមថែវវែងពីរទៀតដែលគេហៅថា រាជវាំង។តាមរយៈសិលាចារឹកដែលមានចារនៅលើស៊ុមទ្វារថែវខាងកើតហើយថែវទាំងពីរនេះជាអាស្រមរបស់ព្រាហ្ម”វិរ”(Virashrama)   ហើយដែលគេយល់ថាជាកន្លែងព្រះរាជគ្រូរបស់ព្រះមហាក្សត្រសម័យអង្គរ   ឫអ្នកមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់មកគោរពបូជាដល់  ព្រះសិខរេស្វរៈ នៅប្រាសាទព្រះវិហារ។    សិលាចារឹកបានអោយដឹងទៀតថា (Virashrama) សាងសង់ក្នុងរាជ្ជកាល[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]]។
== គោបុរៈទី២ ==
គោបុរៈទី២ មានសភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំងជាងគោបុរៈផ្សេងៗទៀត។    គោបុរៈនេះបានផ្តល់ជាផ្លូវមួយយ៉ាងធំចូលទៅកាន់ទីលាន និងតួប៉មកណ្តាលដែលជាបូជនីយដ្ឋានធំ  និងជាកន្លែងចុងក្រោយនៃដំណើរធម្មយាត្រាទៅព្រះវិហារ។   ថែវខាងកើត   និងថែវខាងលិចមានជញ្ជាំងផ្ទៃលាត  និងបិទជិតនៅផ្នែកខាងក្រៅ ចំណែកឯផ្នែកខាងក្នុងមានសរសរស្តម្ភចំនួន'''១០'''   ដែលមានលក្ខណៈទោល  និងមានតួនាទីសម្រាប់ទ្រដំបូលខាងលើ  ហើយដែលសព្វថ្ងៃនេះបានខូចខាតនិងបាត់បង់អស់ហើយ។នៅក្នុងទីលានកណ្តាលផ្នែកខាងជើងមានបណ្ណាល័យចំនួនពីរ(២)មានរាងបួនជ្រុងទ្រវែងដែលមានទទឹង ៦.៥ម៉ែត្រ  និងបណ្តោយ១១ម៉ែត្រ   ឈរបើកចំហនៅលើអាកាស   ហើយស្ថិតនៅលើអក្សទិសខាងលិច   និងទិសខាងកើត។ នៅក្នុងអាគារកណ្តាលមានសិលាចារឹកដែលចុះកាលបរិច្ឆេទ ក្នុងរាជព្រះបាទ សូរ្យវរ្ម័នទី១ ហើយតាមសិលាចារឹកនេះដែរយើងអាចដឹងថា   ព្រះអង្គបានជ្រើសរើសយកប្រាសាទព្រះវិហារជាទីសក្ការៈក្នុងចំណោមទីសក្ការៈបី  ដើម្បីតម្កល់ព្រះសិវលិង្គ  ដ៏មានអានុភាពមួយដែលភ្ជាប់នឹងឈ្មោះព្រះអង្គថា SURYAMESHARA (សូរិយាមិស្វារៈ)  ជាម្ចាស់របស់ព្រះអង្គ។     សិលាចារឹកនេះក៏បានលើកឡើងអំពីក្រុមប្រឆាំងនិងរាជព្រះបាទ  សូរ្យវរ្ម័នទី១  ដែលមានឈ្មោះថាក្រុម បាសខ្មៅ។ នៅគ្រឹស្គសករាជឆ្នាំ១០៣៨ ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១បានប្រកាសថាព្រះអាទិទេព (Sri Bhadresvara)បានយាងមកប្រាសាទព្រះវិហារ  ហើយបានលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជានុរាស្រ្តធ្វើសច្ចាប្រណិធានអោយស្មោះភក្តីដល់ព្រះសិវៈ  ជាអ្នកការពារទឹកដីដែលតំណាងអោយព្រះអង្គផ្ទាល់។   ក្នុងកំឡុងពេលនោះគ្រួសាររបស់អ្នកតវ៉ា ប៉ះបោរក៏ត្រូវបានដោះស្រាយដោយព្រះអង្គផ្ទាល់។

== គោបុរៈទី១ ==
គោបុរៈទី១  ជាសំណង់មានប្លង់រាងចតុកោណកែង ដែលមានបន្ទប់វែង(ថែវ)ប្រវែង២៥ម៉ែត្រនិងទទឹង៥.៥ម៉ែត្រព័ទ្ធជុំវិញនិងមានជញ្ជាំងបិទផ្នែកខាងក្រៅ ប៉ុន្តែនៅចំកណ្តាលមណ្តោយថែវខាងលិច និងខាងកើតមានក្លោងទ្វារចូលពីខាងក្រៅមកវិញ។   ចំណែកទ្វារខាងក្នុងពុំមានទ្វារចេញឫចូលទេ មានតែបង្អួចបើកចំហរទាំងអស់ចំនួន '''៤២''' និងមានបង្អួចបញ្ឆោតចំនួន'''៦''' នៅផ្នែកខាងត្បូង។  ដោយឡែកនៅជញ្ជាំងខាងត្បូងមានក្លោងទ្វារចូលថែវ  ប៉ុន្តែពុំមានទ្វារចេញទៅក្រៅទេ។

នៅចំកណ្តាលនៃថែវព័ទ្ធជុំវិញ    គឺជាតួប្រាសាទកណ្តាលដែលរលំបាក់បែកមួយចំនួនដែលជាកន្លែងដាក់តម្កល់លិង្គ  '''សិខរេស្វរៈ  '''ដែលជាអាទិទេពព្រហ្មញ្ញសាសនា  ដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរសម័យអង្គរគោរពបូជាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។  បន្ទាប់ពីប្រាសាទកណ្តាលទៅខាងជើងមាន   '''''បណ្ឌប''''' ដែលមានឆ្លាក់លម្អយ៉ាងវិចិត្រនៃតួប្រាសាទ។   នៅខាងលើនៃទ្វារចូលពីខាងជើងនៃបណ្ឌបនោះមានឆ្លាក់លម្អលើហោជាង   នូវចម្លាក់ព្រះឥសូររាំលើក្បាលដំរី  ជានិមិត្តរូបនៃការបំផ្លាញនូវសភាវអាក្រក់ហើយបង្កើតឡើងវិញនូវសភាវល្អ។  នៅខាងកើត  និងខាងលិចគោបុរៈទី១   មានសំណង់ប្រាសាទពីរទៀតដែលប្រហែលជាសាងសង់នៅពេលក្រោយ  ដែលយើងពុំបានដឹងពិតប្រាកដអំពីតម្រូវការសាងសង់ប្រាសាទទាំងពីនេះនៅឡើយ។
== គោលបំណងនៃការកសាងប្រាសាទព្រះវិហារ ==
ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានស្ថាបនាឡើងក្នុងបំណងពិសេស ខុសប្លែកពីការកសាង[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ដែលស្ថាបនាឡើងដើម្បីរំឭកគុណព្រះវិស្ណុ [[ប្រាសាទបាពួន]] រំឭកគុណព្រះឥសូរ ។ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានស្ថាបនាឡើង ដើម្បីធ្វើជាទីដែលគេរក្សាទុកលិង្គព្រះអាទិទេព ស្រីសិខៈរិស្វរៈ ពីព្រោះតាមជំនឿរបស់[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] ជាពិសេស[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] ក៏អ៊ីចឹងដែរ លោកនៅតែគាំទ្រគំនិតដែលថា មហិទ្ធិឫទ្ធិធំណាស់អាទិទេពនេះ ដូច្នេះត្រូវធ្វើម៉េច បន់ស្រន់ គោរពបូជា យ៉ាងដាច់ខាត ។  ទីតាំងប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារនេះ 
* ទី១៖ គឺគេទុកអាទិទេព ស្រីសិខៈរិស្វរៈ ជួនកាលគេសរសេរ ខរៈស្វារៈ ជួនកាលគេសរសេរ សិខៈរិស្វារៈ ប៉ុន្តែគឺជាឈ្មោះតែមួយទេ ។ គឺជាកន្លែងដែរគេរក្សាទុក ពីព្រោះអាទិទេពនេះ ដែលមានលិង្គជាតំណាង មានមហិទ្ធិឫទ្ធិធំណាស់ ។ គេជឿថា នាំភោគផល នាំសេចក្តីសុខមកដល់ប្រទេសខ្មែរ ។ 
* ទី២៖ ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ ទីកន្លែងនេះមិនមែនជាទីកន្លែងសម្រាប់ព្រះរាជាគង់នៅទេ ។ មិនមែនមានទីភូមិសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។ គឺមានតែកន្លែងសម្រាប់អ្នកបួស ឱ្យចូលមកតាំងសីល ហើយនិងដើម្បីនឹងជួយបន្តពិធីគោរពបូជានេះ តទៅទៀត ។ បើពិនិត្យទៅ គឺត្រូវពិនិត្យមើលនៅប្រាសាទ ដែលជាប់នឹងខ្លោងទ្វារទី៣ ឬគោបុរៈទី៣  នៅគោបុរៈទី៣ មានសិលាចារឹក  K- ៣៨១ នោះ ត្រូវបានសង្ស័យថា នៅត្រង់កន្លែងនោះ គឺជាកន្លែងដែលគេបំបួសឱ្យទៅជាព្រាហ្មណ៍ ដើម្បីនឹងបន្តកិច្ចការគោរពនិងថែរក្សាអាទិទេព ស្រីសិខៈរិស្វរៈ នោះតទៅទៀត។  

== ដំណាក់កាលនៃការសាងសង់ ==

ការសាងសង់ប្រាសាទព្រះវិហារ មានបីដំណាក់កាលធំៗ 
* ដែលក្រុមអ្នកប្រវត្តិវិទូគិតសង្ស័យថា កាលពីជំនាន់ព្រះអង្គម្ចាស់ ឥន្រ្ទាយុទ្ធ គឺអាស្រមប្រហែលធ្វើអំពីឈើ 
* តែមកដល់រជ្ជកាល [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] គឺគេឈូសភ្នំយកថ្មភ្នំ ធ្វើជាកាំជណ្តើរធ្វើផ្លូវឡើងទៅលើភ្នំនិងយកថ្មភ្នំ ទៅកសាងជាទីតាំងប្រាសាទផ្សេងៗ នៅក្នុងដែនដីនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ។ 
* បន្ទាប់មក គឺក្នុងរជ្ជកាល [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] ពេលនោះហើយដែលគេគិតថា ប្រាសាទភ្នំព្រះវិហារ គឺបានស្ថាបនាឱ្យកាន់តែល្អឡើង នៅពាក់កណ្តាលសតវត្សទី១២ ។ [[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២]] នោះហើយ ដែលព្រះអង្គបានសាងប្រាង្គ[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ដែលស្ថិតនៅក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]] សព្វថ្ងៃនេះ ។
ប្រាសាទព្រះវិហារបែបមុខទៅទិសខាងជើងសង់នៅលើខ្នងភ្នំដងរែក ដែលជាភ្នំធម្មជាតិលើជម្រាលចោទពីត្បូងទៅជើងប្រាសាទព្រះវិហារមានជណ្តើរបុរាណពីរគឺជណ្តើរខាងជើង ឡើងចំគោបុរៈទាំងប្រាំ ដែលគោបុរៈទាំងប្រាំមានជណ្តើរនិងក្លោងទ្វារចូល និងជណ្តើរមួយទៀតឡើងពីខាងកើត(ជណ្តើរបុរាណ)។ ពីគោបុរៈទី៥ទៅគោបុរៈទី៤ និងគោបុរៈទី៤ទៅគោបុរៈទី៣ មានដាំបង្កោល(គោលសីមា) ថ្មភក់អមសងខាងព្រះថ្នល់។ ចំណែកឯពីគោបុរៈទី៣ទៅគោបុរៈទី២មានដាំបង្គោលសីមា និងនាគក្បាលប្រាំពីរបើកពពេរនៅសងខាងជាលំអ។ រីឯនៅកើតផ្លូវចូលនៅចន្លោះពីគោបុរៈទី៥ និងគោបុរៈទី៤មានស្រះទឹកបុរាណធំមួយ និងនៅពីខាងកើតព្រះថ្នល់នៅចន្លោះគោបុរៈទី៤និងគោបុរៈ៣ក៏មានស្រះទឹកបុរាណតូចមួយផងដែរ។ នៅផ្នែកឥសាននៃគោបុរៈទី៣មានសំណងើប្រាសាទទោលមួយធ្វើអំពីថ្មភក់។ នៅចន្លោះនៃគោបុរៈ២ និងគោបុរៈទី១ មានសំណង់ប្រាសាទពីទៀតសង់បញ្ច្រាសពីគ្នាមួយបែរទៅទិសខាងកើត មួយទៀតបែបទៅទិសខាងលិច ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវបារាំងយល់ថា ជាហោត្រ័យ ឬហោត្រៃ ឬបណ្ណាល័យ។
ប្រាង្គកណ្តាល ឬប្រាង្គសំខាន់មានតួនាទីសំខាន់ជាងគេ សម្រាប់ជាទីតាំងសក្ការៈគោរពបូជាដ៏ពិសិដ្ឋដែលសម្រាប់តម្កល់លិង្គស្រី សិខរិស្វរៈ។ ប្រាង្គកណ្តាលមានកំផែងជារោងទង (រោងថែវ) ព័ន្ធជុំវិញមានប្រក់ដំបូលធ្វើពីថ្មភក់។ កំផែងរោងទងអាចដើរពីខាងក្នុងបានលើកលែងជ្រុងរោងខាងឥសាន និងពាយ័ព្យខណ្ឌបិទជិតមិនអាចឆ្លងកាត់បាន។ ចំណែករោងទងខាងត្បូងខណ្ឌជាជញ្ជាំងដោយរៀបឥដ្ឋបិទបន្ថែមជិត ដោយយកឥដ្ឋរបស់ប្រាសាទចាស់មកប្រើ។ រោងទងខាងលិច និងរោងទងខាងកើតមានទ្វារមួយសម្រាប់ចេញចូល។ នៃខាងកើតនិងខាងលិចនៃរោងទងប្រាង្គកណ្តាលមានសំណង់ពីទៀតគឺជញ្ជាំងសម្រាប់ដាក់សម្ភារៈប្រើដល់ប្រាសាទ។ បន្តពីរោងទងខាងត្បូងនៃប្រាង្គកណ្តាលដល់ចុងចម្រាក់ភ្នំចុងខាងត្បូងបំផុតគឺជាទីលានមានផ្ទាំងថ្មដែលបន្សល់ទុកជាស្នាមដាប់យកថ្មមកសងប្រាសាទ។ នៅចុងខាងត្បូងបំផុតជាប៉ើយតាឌី។ 

បើគិតចាប់ពីដីទំនាប ពីផ្លូវឡើងទៅដល់ប្រាសាទដែលនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេនោះ គឺគេត្រូវដើរឡើងតាមជណ្តើរជាច្រើនកាំ ដែលមានចម្ងាយទាំងអស់ ៨០៤ម៉ែត្រ។ មុននឹងឡើងពីដីទំនាប ទៅដល់ប្រាង្គប្រាសាទលើកំពូលភ្នំ គេត្រូវឆ្លងកាត់ខ្លោងទ្វារ៥ ។ ទីតាំងដែលធ្វើប្រាសាទនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេ មានកម្ពស់ ៥២៥ម៉ែត្រ ។ តួប្រាសាទសំខាន់នោះមានទំហំ ៣៥ម៉ែត្រគុណនឹង ៤៥ម៉ែត្រ ដែលគេគិតសង្ស័យថា ជាកន្លែងរក្សាទុកលិង្គអាទិទេព ឈ្មោះ ស្រីសិខៈរិស្វរៈ ។
ទីមួយពីជើងភ្នំគឺមានចម្ងាយ ៥៤ម៉ែត្រគេធ្វើជាជណ្តើរៗ ទាំងអស់មាន ១៥៩កាំ ។ យើងធ្វើដំណើរឡើងជណ្តើរមានលក្ខណៈជម្រាលបន្តិចចម្ងាយ ២៥ម៉ែត្រចូលមកខ្លោងទ្វានៃគោបុរៈទី៥ ។ 

បន្ទាប់ពីធ្វើដំណើរមកដល់ខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៥ គេត្រូវធ្វើដំណើរតាមផ្លូវព្រះថ្នល់ឡើងមកទៀតប្រហែលចម្ងាយ ២៤៤ម៉ែត្រ ។ នៅតាមព្រះថ្នល់ គេមានបោះគោលតាមសងខាងផ្លូវ ដើរមកបានចូលខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៤ ។ នៅខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៤នេះ មានហោជាងឆ្លាក់ពិពណ៌នាពីរឿងទេវកថាគីរឿងកូរសមុទ្រទឹកដោះ គឺជារឿងនៃការបង្កើតសត្វលោក និងនៅខាងក្រោមមានផ្តែរជារូបព្រះវិស្ណុផ្ទំ ។ នៅពេលដែលឡើងជណ្តើរនៅខាងឆ្វេងដៃ មានស្រះបុរាណមួយ ។ ស្រះនេះគឺមានន័យសំខាន់ណាស់ ព្រោះថា កាលពីពេលដែលព្រះមហាក្សត្រថៃ សព្វថ្ងៃគឺ ព្រះបាទភូមិផុន អាឌុល យ៉ាដេត ឡើងគ្រងរាជ្យនៅថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៦ ថៃបានមកយកទឹកពីស្រះនេះទៅ ដើម្បីបំពេញពិធីអភិសេកព្រះមហាក្សត្រថៃ នៅឯ[[ទីក្រុងបាងកក]] [[ប្រទេសថៃ]] ។

ឡើងមកទៀត ហើយចម្ងាយ ១៥០ម៉ែត្រ មានបោះគោលតាមផ្លូវដូចមុន ។ នៅខាងឆ្វេងដៃមានតួប្រាសាទទោលតូចមួយ ឡើងមក១៥០ម៉ែត្រ បានមកដល់ខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៣ មានសិលាចារឹក ដែលនិយាយអំពីការកសាងប្រាសាទ គឺនៅក្នុងជំនាន់រជ្ជកាល[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១]] ប្រហែលជាទីកន្លែងអ្នកចូលទៅបួស គេឱ្យតាំងសីល គេឱ្យរៀនធម៌ នៅទីកន្លែនេះ ចូលផុតពីខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៣មកនេះ ។ 

នៅចន្លោះពីខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី៣ និងខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី២ មានផ្លូវដើរ ប្រហែល ៤០ម៉ែត្រ ។ ផ្លូវដើរ ៤០ម៉ែត្រនេះឯង ដែលមានធ្វើជានាគបើកពរពេរ ដូចជាបង្កាន់ដៃ ហើយនិងបោះគោលតាមផ្លូវនេះផងដែរ ។ យើងដើរតាមផ្លូវនាគមក បានមកដល់ខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី២ ។ មកដល់ខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី២ ប្រាសាទបែរមុខទៅទិសខាងជើង ។ នៅទិសខាងលិចឬក៏នៅស្តាំដៃមានអគារ​មួយ នៅខាងឆ្វេងដៃមិនមានទេ ។ អគារនេះឯងប្រហែលគេទុកឱ្យសម្រាប់ឥសីធំៗសំណាក់ឬក៏តាំងសីលនៅត្រង់កន្លែងនេះ» ។
ចម្ងាយពីខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈ២ទៅដល់ខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី១នោះ មានប្រមាណពី៤០ម៉ែត្រ ទៅ៥០ម៉ែត្រ ។ គេត្រូវដើរឆ្លងខ្លោងទ្វារនៃគោបុរៈទី២ នេះ ទើបទៅដល់ប្រាង្គប្រាសាទចុងក្រោយបង្អស់ ដែលស្ថិតនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេ ។ ទីតាំងដែលធ្វើប្រាសាទនៅលើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេនោះ មានកំពស់ ៥២៥ម៉ែត្រ ។ កន្លែងនេះឯង គឺជាកន្លែងដែលប្រហែលគេដាក់លិង្គ ដែលគេថា ជាអាទិទេពប្រចាំប្រាសាទព្រះវិហារ បើយើងគិតតែតួប្រាសាទធំចុងក្រោយនេះ គឺមានទំហំ ៣៥ម៉ែត្រគុណនឹង ៤៥ម៉ែត្រ តែប៉ុណ្ណោះ ហើយបើយើងដើរទៅខាងក្រោយប្រាសាទហ្នឹង ប្រយ័ត្នព្រោះហ្នឹងដល់ចុងភ្នំហើយ គឺកន្លែងដែលចោទហើយ ផុតត្រឹមប៉ុណ្ណឹង ។ ដូច្នេះចុងខាងក្រោយនេះឯង ប្រហែលជាគេទុកលិង្គអាទិទេព ឈ្មោះ ស្រីសិខៈរិស្វរៈ នោះ ។ មកដល់ឆ្នាំ២០០៨ នេះ មានបាត់បង់ក៏ច្រើន បាក់បែកក៏ច្រើន អ្វីដែលនៅឃើញសល់សព្វថ្ងៃនេះ យើងមើលទៅតាំងពីក្បាច់ចម្លាក់ គួរឱ្យស្រលាញ់ជាទីបំផុត ពីព្រោះស្អាតណាស់ ធ្វើហ្នឹង ធ្វើល្អខ្លាំងណាស់» ។
== ហេតុអ្វីបានជាប្រាសាទព្រះវិហារមានជណ្តើរឡើង ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីថៃ សព្វថ្ងៃនេះទៅវិញ? ==
លោកសាស្រ្តាចារ្យ ឃិន សុខ បច្ចុប្បន្នបង្រៀនប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរថៃលាវនិងភូមា នៅឯវិទ្យាស្ថានជាតិ អ៊ីណាល់កូ នៅ[[ទីក្រុងប៉ារីស]] [[ប្រទេសបារាំង]] មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលដែលស្តេចខ្មែរ ផ្តើមសាងសង់ប្រាសាទព្រះវិហារនោះឡើងនៅក្នុង[[ខេត្តព្រះវិហារ]]នៃដែនដីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីបុរាណសម័យនោះ គឺពុំទាន់មានប្រទេសសៀម ឬថៃ តាំងនៅទីតាំងប្រទេសថៃសព្វថ្ងៃនៅឡើយទេ។
ពិសេស កាលពីបុរាណសម័យ ស្រុកខ្មែរមានផ្ទៃដីធំធេង ផ្នែកខាងលិចគឺលាតសន្ធឹង ពីខេត្តព្រះវិហារ ហួសប្រទេសថៃសព្វថ្ងៃ និងតរហូតទៅដល់ប្រទេសភូមា ។ ចំណែកផ្នែកខាងជើង គឺលាតសន្ធឹងរាប់បញ្ចូលទាំងក្រុងឈៀងម៉ៃ ដែលសព្វថ្ងៃជាខេត្តមួយរបស់ថៃនោះផង ។ ដូច្នេះមិនមែនមកចោទថា ដីត្រង់កន្លែងនោះ មានសៀម មានអី បើសៀមមិនទាន់មកដល់ឯណា ។ សៀមទាល់តែចុងសតវត្សទី១៣ បានទើបនឹងចុះមក ។ ដូច្នេះ ដីត្រង់ដែលគេធ្វើប្រាសាទ នៅលើកំពូលភ្នំព្រះវិហារនេះ ជាដីរបស់ខ្មែរ ។ ខ្មែរចង់ធ្វើត្រង់ណា បែរទៅត្រង់ណា គេធ្វើតាមតែទីតាំងរបស់សាច់ភ្នំនោះ ។ 

== ព្រឹត្តិការណ៍នៃទាមទារប្រាសាទរបស់កម្ពជា ==
តើអ្វីទៅជាសម្បត្តិវប្បធ៌? សម្បត្តិវប្បធម៌គឺសំដៅទៅសម្បត្តិចលនៈ និងអចលនៈដែលមានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់មនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍។ ហេតុអ្វីបានជាយើងគួរការពារសម្បត្តិវប្បធម៌? បានជាយើងការពារសម្បត្តិវប្បធម៌ព្រោះការធ្វើឱ្យខូចដល់សម្បត្តិវប្បធម៌ដែលជាកម្មសិទ្ធរបស់មនុស្សជាតិណាក៏ដោយមានន័យថាធ្វើឱ្យខូចដល់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់មនុស្សជាតិទាំងមូល&lt;ref&gt;អនុសញ្ញាទីក្រុងឡាអេឆ្នាំ១៩៥៤។&lt;/ref&gt;។ 
# លាលដីកាតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៦២មានសេចក្តីដូចខាងក្រោម&lt;ref&gt;ខិតប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយ អបអរសាទរខួបលើកទី៥នៃការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។&lt;/ref&gt;៖
* ដោយមានសំឡេង៩ទល់នឹង៣៖ សម្រេចថាប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតក្នុងទឹកដៃក្រោមអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
* ដោយមានសំឡេង៩ទល់នឹង៣៖ ប្រទេសថៃមានកាតព្វកិច្ចដកកម្លាំងទ័ព ឬប៉ូលីស ឬអ្នកថែរក្សា ឬឆ្មាំដទៃទៀត ដែលថៃបានដាក់ក្នុងប្រាសាទ ឬនៅក្នុងតំបន់ក្បែរប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ក្បែរប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងទឹកដៃកម្ពុជា។
* មានសំឡេង៧ទល់នឹង៥៖ សម្រេចថាប្រទេសថៃមានកាតព្វកិច្ចប្រគល់មកឱ្យប្រទេសកម្ពុជាវិញនូវវត្ថុទាំងឡាយតាមប្រភេទ ដែលបានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីស្នើសុំវិនិច្ឆ័យទី៥របស់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានយកចេញពីប្រាសាទ ឬតំបន់ប្រាសាទដោយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធរបស់ប្រទេសថៃចាប់តាំងពីកាលបរិច្ឆេទនៃការកាន់កាប់ប្រាសាទនេះដោយប្រទេសថៃនៅឆ្នាំ១៩៥៤។
សេចក្តីសម្រេចលេខ 31COM 8B.24 សេចក្តីសម្រេចនេះបានសេចក្តីថា គណៈកម្មាធិកាបានឯកភាពគ្នាថាទីសក្ការៈបូជាប្រាសាទ(ប្រាសាទព្រះវិហារ)សក្តិសមនិងត្រូវដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដោយមានការចុះបញ្ជីជាផ្លូវការនឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គឆ្នាំ២០០៨។
សេចក្តីសម្រេចលេខ 32COM 8B.102 សម្រេចចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហាររបសើកម្ពុជានៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្រោមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ(I)ប្រាសាទព្រះវិហារគឺជាស្នាដៃឯកនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ។ ប្រាសាទព្រះវិហារមានលក្ខណៈពិសេសទាំងគម្រោង និងប្លង់ប្រាសាទ និងក្បូរក្បាច់រចនាលំអិត។
# សាលដីកាបង្កាប់របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០១១&lt;ref&gt;ខិតប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយ អបអរសាទរខួបលើកទី៥នៃការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។&lt;/ref&gt;៖
* ដោយមានសំឡេង១១ទល់នឹង៥៖ មានសេចក្តីថាភាគីទាំងពីរត្រូវដកជាបន្ទាន់នូវបុគ្គលិកយោធា ដែលមានវត្តមានបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងតំបន់គ្មានយោធាបណ្តោះអាសន្នដូចមានសេចក្តីចែងក្នុងកថាខណ្ឌ៦២នៃសេចក្តីសម្រេចនេះ និងទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានវត្តមានយោធាក្នុងតំបន់នោះ និងមិនឱ្យមានសកម្មភាពប្រដាប់អាវុធណាមួយតម្រង់ទៅកាន់តំបន់នេះឡើយ។
* ដោយមានសំឡេង១៥ទល់នឹង១៖ មានសេចក្តីថា ប្រទេសថៃមិនត្រូវរារាំងការចេញចូលដោយសេរីរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ឬការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារចំពោះបុគ្គលិកដែលមិនមែនយោធានៅក្នុងប្រាសាទឡើយ។
* ដោយមានសំឡេង១៥ទល់១៖ មានសេចក្តីថា ភាគីទាំងពីរត្រូវបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលគេបានព្រមព្រៀងនៅក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន និងជាពិសេសអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកសង្កេតការណ៍ដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយអង្គការនេះឱ្យចូលទៅកាន់តំបន់គ្មានកងទ័ពជាបណ្តោះអាសន្ន។
* ដោយមានសំឡេង១៥ទល់នឹង១៖ មានសេចក្តីថា ភាគីទាំងពីរត្រូវតែអត់ធ្មត់ មិនធ្វើសកម្មភាពណាដែលអាចនាំឱ្យមានជម្លោះ ដែលបានស្នើសុំឱ្យតុលាការដោះស្រាយនោះមានសភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ឬរីកធំឡើង ឬធ្វើឱ្យមានជម្លោះនោះកាន់តែពិបាកដោះស្រាយថែមទៀត។

តាមពិតទៅប្រទេសថៃបានចូលកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារខុសច្បាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៤០ និងបានដាក់បញ្ចូលប្រាសាទព្រះវិហារទៅក្នុងបញ្ជីជាតិថៃកាលពីឆ្នាំ១៩៤០នោះដែរ។ បន្ទាប់មកប្រទេសថៃបានដាក់ឆ្មាំការពារពីឆ្នាំ១៩៤១។ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចុះថ្ងៃទី១៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៨៤៦ បានចាត់ទុកអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩៤១ជាមោឃៈ និងតម្រូវឱ្យថែរក្សាស្ថានភាពព្រំដែនដូចមុនឆ្នាំ១៩៤១វិញ។ ប្រទេសថៃបានប្រគល់ [[ប្រាសាទវត្តភូ]]ឱ្យទៅប្រទេសឡាវវិញ ប៉ុន្តែប្រទេសថៃមិនព្រមប្រគល់ប្រាសាទព្រះវិហារមកឱ្យកម្ពុជាវិញឡើយ។ ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រើអធិតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន ដែលទើបទាមទារបានមកនោះ ដោយបានចាប់តាំងជនជាតិខ្មែរខ្មែរបីនាក់ឱ្យទៅថែរក្សាប្រាសាទព្រះវិហារ។ ប៉ុន្តែជនជាតិខ្មែរទាំងបីនាក់នោះត្រូវចាកចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារវិញតាមបញ្ជាដាច់ណាត់ពីអាជ្ញាធរថៃ។ នៅចុងខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៤ ដោយមានកង្វល់ក្នុងការស្ថាបនាឡើងវិញ នូវសណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់ព្រំដែនខាងជើងនោះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រមានទៅទីក្រុងបាកកថា និងបញ្ចូនយុទ្ធជនកម្ពុជាទៅកាន់ប្រាសាទព្រះវិហារ ដើម្បីជំនួសឆ្មាំកម្ពុជា ដែលបានដកខ្លួនពីប្រាសាទពីពេលមុននោះ។ ប៉ុន្តែមុនពេលអនុវត្តន៍គម្រោងនេះ ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ពីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធថៃ។ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥៩ ក្រោយពីទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា នៃលោក ថាណាត់ ខូម៉ាន់ (Thanat Koman) ជារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសថៃនោះមក  រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់សំណើថ្មីសម្រាប់ឱ្យថៃជ្រើសរើស។ សំណើនោះគឺ ការគ្រប់គ្រងប្រាសាទរួមគ្នា (Gestion commune du temple) ដោយប្រទេសកម្ពុជារក្សានូវសិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន (Le Cambodge réserve ses droits de souverraineté)។ បើសិនមិនយល់ព្រមតាមនោះទេ ប្រទេសកម្ពុជានឹងដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ក្រុងឡាអេ។ ដោយរដ្ឋាភិបាលថៃពុំបានឆ្លើយតបនឹងសំណើរនេះនៅថ្ងៃទី៦ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៩ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ (CI:Cour Internationale de Justice)។

សវនាការសាធារណៈនៃតុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ១៩៦១ និងឆ្នាំ១៩៦២ ដែលសមាភាពចូលរួមតវ៉ាមានដូចជា៖
# ឯកឧត្តម ទ្រឿង កាង ជាសមាជិកឧត្តមក្រុមព្រឹក្សាព្រះរាជបល្ល័ង។
# មេធាវីរបសើកម្ពុជាមានបីរូប៖
* [[លោក ឌីន អាចេហ្សឺន]] (Dean Acheson)៖ សមាជិកស្មាក្តីនៃតុលាការកំពូលសហរដ្ឋអាមេរិច។
* [[លោក រ៉ូហ្សេ ពិនតូ]] (Roger Pinto) ៖ សាស្រ្តាចារ្យមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្តក្រុងបារីស។
* [[លោក ប៉ូល រើទែរ]] (Paul Reuter) ៖ សាស្រ្តាចារ្យមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្រ្តក្រុងបារីស។
# សាក្សី
* លោក សួន បុន អភិបាលខេត្តកំពង់ធំពីឆ្នាំ១៩៤៨ ដល់ ឆ្នាំ១៩៥៤។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ឯកឧត្តម ទ្រឿង កាង ក្នុងសវនាការ នៅថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៦២ ពេលព្រឹក៖
លោកប្រធាន អស់លោកចៅក្រម៖ សម្រាប់និតិបច្ចុប្បន្ន សេចក្តីសន្និដ្ឋាននៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានដូចតទៅៈ សូមមេត្តា៖
# និយាយ និងវិនិច្ឆ័យថា ខែ្សបន្ទាត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងថៃ នៅក្នុងតំបន់ភ្នំដងរែកគឺជាខ្សែបន្ទាត់ដែលបានគូសនៅលើផែនទីរបស់គណៈកម្មាការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិន និងសៀម។ 
# និយាយ និងវិនិច្ឆ័យថា ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីជាអធិបតេយ្យភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
# និយាយ និងវិនិច្ឆ័យថា ព្រះរាជាណាចក្រថៃត្រូវដកទាហាន ដែលបានបោះទីតាំងនៅក្នុងទឹកដៃកម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤ នោះ ចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារវិញ។
# និយាយ និងវិនិច្ឆ័យថា រូបចម្លាក់ សិលាចារឹក ថ្មប្រាសាទ និងវត្តផ្សេងៗទៀត ដែលអាជ្ញាធរថៃបានយកចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារ តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៤នោះ រដ្ឋាភិបាលថៃនិងត្រូវប្រគល់ឱ្យកម្ពុជាវិញ។
តុលាការជំរះរឿងក្តីនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២៖ សម្រេចឱ្យខ្មែរបានទទួលជ័យជំនះក្នុងរឿងក្តីនេះ។ ដំបូងប្រទេសថៃបានបដិសេដ ចំពោះសាលក្រមរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ។ ប៉ុន្តែនៅទីបញ្ចប់គឺនៅថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ លោកសេនាប្រមុខសារិន (Maréchal Sarit) ថ្លែងថា ប្រទេសលោកលំឱនកាយទទួលយកសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីគោរណតាមកិច្ចសន្យារបស់ខ្លួន​ ចំពោះធម្មនុញសហប្រជាជាតិ។
នៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៦៣ សម្តេចព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ជាប្រមុខរដ្ឋ ដែលអមព្រះរាជដំណើរដោយព្រះសង្ឃ និងឥស្សរជនខ្មែរជាច្រើនរូប បានយាង និមន្ត និងអញ្ចើញឡើងកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារជាផ្លូវការឡើងវិញ ដោយមានការប្រាព្ធពិធីយ៉ាងឱឡារិក។

== កាលបរិច្ឆេទសំខាន់ៗ ==
* ថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២៖ ប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានសាលក្រម[[តុលាការអន្តរជាតិ]]នៃទីក្រុងឡាអេ បានសម្រេចឱ្យភាគីកម្ពុជាឈ្នះក្តីលើប្រាសាទព្រះវិហារ លើភាគីថៃ។
* ថ្ងៃទី០៧ខែកក្កដាឆ្នាំ២០០៨៖ អង្គការយូនីស្កូបានសម្រេចដាកើប្រាសាទព្រះវិហាររបស់កម្ពុជាចូលទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៣២ នាទី[[ក្រុងកេប៊ិច]] [[ប្រទេសកាណាដា]] ក្រោមសេចក្តិសម្រេច 32 COM 8B. 102 ។
* ថ្ងៃទី១០ខែតុលាឆ្នាំ២០០១៖ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានស្នើសុំប្រាសាទព្រះវិហារចុះក្នុងបញ្ជីរបស់អង្គការយូនីស្កូ។
* ថ្ងៃទី៣០ខែមិថុនាឆ្នាំ២០០៦៖ បញ្ជូនសំណុំឯកសារសម្រេចទៅមជ្ឍមណ្ឌលបេតិកភណ្ឌពិភពលោកយូនីស្កូប៉ារីស។
* ថ្ងៃទី២៣-២៩ខែតុលាឆ្នាំ២០០៦៖ បេសកម្មបច្ចេកទេសរបស់តំណាងក្រុមព្រឹក្សាអន្តរជាតិវាយតម្លៃប្រាង្គប្រាសាទ និងរមណីយដ្ឋាន ICOMOS នៅតំបនើប្រាសាទព្រះវិហារ។
* ថ្ងៃទី២១ខែមករាឆ្នាំ២០០៧៖ យល់ព្រមលើសំណើចុះបញ្ជីដោយ ICOMOS។
* ថ្ងៃទី២៣ខែមិថុនា-ថ្ងៃទី២ខែកក្កដាឆ្នាំ២០០៧៖ កិច្ចប្រជុំលើកទី៣១ របសើគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅហ្គ្រីសឆឺច(Christchuech) ប្រទេសណូវែលហ្សេឡង់។
* ថ្ងៃទី១១ខែសីហាឆ្នាំ២០១០៖ កម្ពុជាបានផ្ញើលិខិតទៅអង្គការសហប្រជាជាតិនាក្រុងញ៉ូវយ៉ក ដើម្បីសូមអន្តរាគមន៍អង្គការសហប្រជាជាតិឱ្យមានយន្តកម្មអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃមុំជាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ ថៃបានបង្កើតផែនទីជាឯកតោភាគីមានទំហំ ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ជាប់នឹងប្រាសាទព្រះវិហារថាជារបស់ខ្លួន ផែនទីនេះខុសបញ្ច្រាស់ទាំងស្រុងពីសាលក្រមតុលាការអន្តរជា ដែលមានន័យថា ប្រាសាទព្រះវិហារស្ថិតលើទឹកដីខ្មែរ និងដែនអធិតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។
== ព្រឹត្តិការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ ==

ចំពោះប្រាសាទព្រះវិហារមានផែនទីមួយមានចំណងជើងថា គណៈកម្មការកំណត់ព្រំដែនរវាងឥណ្ឌូចិននឹងសៀម (Commission de délimitation entre I´Indochine et le Siam) ត្រូវបានបោះពុម្ពនៅទីក្រុងប៉ារីស និងត្រូវបានប្រគល់ជូនឱ្យរដ្ឋាភិបាលសៀម និងផ្តល់ជូនរាល់សមាជិកមកពីប្រទេសសៀម ដែលស្ថិតនៅក្នុងគណៈកម្មការចម្រុះខាងកំណត់ព្រំដែននៅឆ្នាំ១៩០៨។ នៅក្នុងផែនទីនេះ ខ្សែព្រំដែនកាត់តាមខាងជើងប្រាសាទមានចម្ងាយប្រហែល៥០០ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទព្រះវិហារ ស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងច្បាស់ ហើយបន្ទាប់មកសៀមមិនដែលលើកយករឿងប្រាសាទព្រះវិហារមកចោទជាបញ្ហាម្តងណាឡើយ។ នៅឆ្នាំ១៩២៥ និងឆ្នាំ១៩២៦បារាំងនឹងសៀមបានរៀបចំដែនដី ហើយនៅពេលនោះក៏ពុំមានបញ្ហាចោទអំពីជួរភ្នំដងរែកឡើយ។ ជារឿងអកុសលណាស់ដែលជៀង៣០ឆ្នាំ ក្រោយពីសៀមបានដកថយជាលើកចុងក្រោយនោះ ប្រាសាទព្រះវិហារព្រមទាំងទឹកដីភាគខាងជើង និងពាយ័ត្យរបស់យើង មានបញ្ហាជាមួយសៀមម្តងទៀត។ អនុសញ្ញាបារាំងសៀម នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៤១ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា នៅទីក្រុងតូក្យូ តាមអន្តរាគមន៍នៃប្រទេសជប៉ុន ដែលបានតម្រូវឱ្យមានយុទ្ធសន្តិភាព ដើម្បីបញ្ឈប់ការប្រទូស្តរាយ ដែលប្រទេសសៀមបានប្រព្រឹត្តប្រឆាំងនឹងកម្ពុជា ពោលគឺប្រឆាំងនិងបារាំង នៅដើមសង្គ្រាមលើកលើទី២។ តាមអនុសញ្ញានេះប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់[[ខេត្តបាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ]]មួយភាគ [[ខេត្តសៀមរាប]] និង[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]។ ប៉ុន្តែជាសំណាងល្អ ប្រាំឆ្នាំក្រោយមកមានកិច្ចព្រមព្រៀងបារាំងសៀមនៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៤៦នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានរំលាយចោលនូវអនុសញ្ញាចុះថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៤១។ ដូច្នេះថៃត្រូវប្រគល់ទឹកដីខ្មែរ ដែលខ្លួនបានកាន់កាប់ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៤១ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៦នោះមកឱ្យខ្មែរវិញ&lt;ref&gt;ឯកសារសង្ខេបស្តីអំពី ប្រាសាទព្រះវិហារ អតីតកាលរុងរឿង និងមោទនភាពជាតិខ្មែរ រៀបចំដោយ បណ្ឌិត ស៊ន សំណាង និង បណ្ឌិត រស់ ចន្ត្រាបុត្រ ឆ្នាំ២០០២ ទំព័រទី៥&lt;/ref&gt;។
== ព្រះរាជបន្ទូលសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ&lt;ref&gt;http://spktliv.com/archives/5261&lt;/ref&gt; ==
ព្រះរាជបន្ទូលសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ក្នុងព្រះរាជពិធីបង្ហូតទង់ជាតិខ្មែរនៅប្រាសាទព្រះវិហារ ០៥ មករា ១៩៦៣
“ ———– ពួកថៃ ជាចុងក្រោយបានដកថយចេញពីប្រាសាទព្រះវិហារ បន្ទាប់ពីកុហកភូតភរជាច្រើនរួចមកនិងល្បិចកល់ដែលគេប្រើមិនទាន់អស់ការ។ ការដកថយនេះ មិនបានបញ្ឈប់ប្រទេសថៃឲ្យធ្វើខ្លួនជាអ្នកចាញ់ដ៏ល្អទេ តែប្រទេសថៃនៅបន្តការពង្រីកដែនដីរបស់គេពោលគឺគេបានគូសផែនទីថ្មីដោយរំលោភចូលមកប្រាសាទព្រះវិហារ។ជាពិសេសទៅទៀត ពួកថៃបានរាយលួលបន្លានិងសង់បន្ទាយយោធានិងតម្រួតនៅកន្លែងមួយចំនួនចូលជ្រៅក្នុងទឹកដីខ្មែរ។ការធ្វើបែបនេះគឺជាការបំពានសាលក្រមតុលាការអន្តរជាតិ “ ។
លិខិតក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គករសហប្រជាជតិដកនៅ ថៃ្ងទី ២៣ មេសា ១៩៦៦ ដកស្រង់ព្រះរាជសន្ទរកថាសម្តេចសីហនុដែលបានថ្លែងក្នុងពិធីបង្ហូតទង់ជាតិខ្មែរនៅប្រាសាទព្រះវិហារ។ 

== តម្លៃនៃប្រាសាទ ==
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវប្រៀបធៀបប្រដូចចម្លាក់រចនាបថ សិល្បៈខ្មែរ ដើម្បីស្វែងយល់ស្គាល់អំពីការវិវត្តិរបស់វប្បធម៌ខ្មែរ និងអរិយធម៌ខ្មែរអាចជាកត្តាមួយដើម្បីធ្វើឱ្យយើងមានមោទភាពក្រៃលែងចំពោះការប៉ិបប្រសប់ ចំណេះដឹងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ និងភាពឧស្សាណ៍ព្យាយាម តស៊ូរបស់ដូនតាយើង។ ប្រាសាទព្រះវិហារមិនគ្រាន់តែជាមោទភាពក្នុងផ្នែកសិល្បៈវប្បធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ ប្រាសាទព្រះវិហារជាមោទភាពដល់ធំធេង ឧត្តុងឧត្តមរបស់ខ្មែរក្នុងវិស័យទ្រឹស្តី គំនិត បញ្ញាញាណ នយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម យោធា គ្រប់គ្រង និងប្រវត្តិសាស្រ្ត។ល។ ប្រាសាទព្រះវិហារជាសក្ខីភាពនៃមហាអំណាចរបស់ខ្មែរជាសក្ខីភាពនៃការគ្រប់គ្រងនយោបាយដ៏ល្អប្រសើរមួយ ដែលមានទ្រឹស្តីពិតប្រាកដនិយម មានចក្ខុវិស័យល្អខ្ពង់ខ្ពស់ ចេះកសាងស្ថាបនាជាតិតាមផ្លូវល្អប្រសើរ ប្រត្យកនិយម និងជាសក្ខីភាពនៃសេចក្តីអង់អាចក្លាហាន ពូកែរបស់ខ្មែរចេះបន្តវេណគ្នាឱ្យមានចីរភាព។ កត្តានេះហើយដែលធ្វើឱ្យប្រទេសខ្មែរមានទឹកដីដល់ធំទូលាយក្លាយជាអាណាចក្រមួយយ៉ាងធំនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។


== រូបភាព ==

&lt;gallery&gt;
ឯកសារ:Phraviharngopura.jpg
ឯកសារ:Preahvihear2.jpg
ឯកសារ:Preah Vihear Cambodia 004.jpg
ឯកសារ:Temple of Preah Vihear-129338.jpg
ឯកសារ:Temple of Preah Vihear-129336.jpg
&lt;/gallery&gt;
== ឯកសារយោង ==

{{ទំព័រគំរូ:ស្ថានីយអង្គរ}}

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ទេសចរណ៍]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រាសាទខ្មែរ|ព្រះវិហារ]]</text>
      <sha1>tr2qbor3hqvjzybq9xxn6j25nrpua2z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អតិផរណា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13361</id>
    <revision>
      <id>281764</id>
      <parentid>281283</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T07:38:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.204.160</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1874" xml:space="preserve">អតិផរណាមានន័យថាស្ថានការណ៍ ដែលចំនួនប្រាក់យ៉ាងច្រើន ទិញផលិតផល និងសេវាកម្មតិចជាងមុន&lt;ref&gt;ឪពុកអ្នកមានបង្រៀនកូន វគ្គបង្កើតគុណសម្បត្តិផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយលោក រ់ូប៊ូត គីមយូសាគិ ឆ្នាំ២០១១ ទំព័រទី២១២&lt;/ref&gt;។'''អតិផរណា''' គឺជាការកើនឡើងនៃកំរិតថ្លៃរួម ហើយវាកើតឡើងនៅពេលដែលថ្លៃជាច្រើនកើនឡើងព្រមៗគ្នា យូរយតសតថសរតតេេ។ យើងវាស់អតិផរណាដោយពិនិត្យមើលទៅលើចំនួនជាច្រើននៃ[[ទ្រព្យ]] និង [[សេវា]] ហើយគណនាវាជាមធ្យមនូវការកើនឡើងនៃថ្លៃរបស់វាក្នុងរយៈកាលណាមួយនោះ ។&lt;br/&gt; ប៉ុន្តែមិនមែនសុទ្ធតែថ្លៃទំាងអស់កើនឡើងបង្កើតបានជាអតិផរណានោះទេ ។ ថ្លៃនៃទ្រព្យ និង សេវា ណានោះត្រូវបានកំណត់តាមវិធីផ្សេងៗគ្នា ។ ក្នុង[[ទីផ្សារប្រកួតប្រជែង]] ការជះឥទ្ធិពលទៅវិញទៅមកនៃអ្នកទិញច្រើន និង អ្នកលក់ច្រើន វាកំណត់បានថ្លៃ។

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>66i2f6melauu3ythcgti1og96wkk7gs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281765</id>
      <parentid>281764</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T07:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.204.160</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1649" xml:space="preserve">អតិផរណាមានន័យថាស្ថានការណ៍ ដែលចំនួនប្រាក់យ៉ាងច្រើន ទិញផលិតផល និងសេវាកម្មតិចជាងមុន&lt;ref&gt;ឪពុកអ្នកមានបង្រៀនកូន វគ្គបង្កើតគុណសម្បត្តិផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយលោក រ់ូប៊ូត គីមយូសាគិ ឆ្នាំ២០១១ ទំព័រទី២១២&lt;/ref&gt;។'''អតិផរណា''' គឺជាការsingle........។ យើងវាស់អតិផរណាដោយពិនិត្យមើលទៅលើចំនួនជាច្រើននៃ[[ទ្រព្យ]] និង [[សេវា]] ហើយគណនាវាជាមធ្យមនូវការកើនឡើងនៃថ្លៃរបស់វាក្នុងរយៈកាលណាមួយនោះ ។&lt;br/&gt; ប៉ុន្តែមិនមែនសុទ្ធតែថ្លៃទំាងអស់កើនឡើងបង្កើតបានជាអតិផរណានោះទេ ។ ថ្លៃនៃទ្រព្យ និង សេវា ណានោះត្រូវបានកំណត់តាមវិធីផ្សេងៗគ្នា ។ ក្នុង[[ទីផ្សារប្រកួតប្រជែង]] ការជះឥទ្ធិពលទៅវិញទៅមកនៃអ្នកទិញច្រើន និង អ្នកលក់ច្រើន វាកំណត់បានថ្លៃ។

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>4uoo9qob52l4salbcl9f6yc2fi5x9sl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>របាំព្រះរាជទ្រព្យ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13625</id>
    <revision>
      <id>281768</id>
      <parentid>281672</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T11:02:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Camhistory</username>
        <id>36281</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="45470" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width:2em;&quot;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
!style=&quot;background: #123456;&quot; colspan=&quot;2&quot;|&lt;p style=&quot;font-family:Khmer OS ; font-size:22pt; color:yellow ; text-shadow: 3px 2px gray;&gt;របាំព្រះរាជទ្រព្យ&lt;/p&gt;
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
| colspan=&quot;2&quot; |[[File:Cambodian Classical Dance 1930.jpg|thumb|250px]] 
|- style=&quot;text-align:center;&quot;
|style=&quot;background: #ABCDEF;&quot; colspan=&quot;5&quot; |Cambodia Royal Dance (1930) Image by © W. Robert Moore/National Geographic Society US Corbis Image.
|- style=&quot;background: #f1f5fc;&quot;
|- style=&quot;vertical-align:center;&quot;
|'''ឈ្មោះ​ផ្លូវការណ៍'''
|'''របាំព្រះរាជទ្រព្យ'''
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ស្ថិតក្នុងល្ខោនហ្លួង'''
|កម្រិតនៃល្ខោនថ្នាក់ខ្ពស់
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឈ្មោះសម្គាល់'''
|របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ 
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ស្នាព្រះហស្ថ'''
|ម្ចាស់ក្សត្រីយានី 
[[សុីសុវត្ថិ កុសមៈ]]
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ឆ្នាំប្រកាស UNESCO'''
|ជាប់ជាសម្បត្តិ បេតិភណ្ឌ ពិភពលោក 
ថ្ងៃ ០៧ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០៣
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''ជាប់ជាមរតកវប្បធម៌អរូបីយ តំណាងឱ្យមនុស្សជាតិ'''
|Intangible Cultural Heritage of Humanity.
|- style=&quot;vertical-align:top;&quot;
|'''Link''' 
[[File:Unesco Cultural Heritage logo.svg|100px]]     
|[https://ich.unesco.org/en/RL/royal-ballet-of-cambodia-00060 Royal Ballet of Cambodia-Inscribed in 2008 (3.COM)]
|}

'''របាំ​ព្រះ​រាជ​ទ្រព្យ​''' ([[អង់គ្លេស]]: Royal Ballet of Cambodia) គឺជារបាំក្បាច់បុរាណរបស់កម្ពុជា ដែលមានដើមកំណើតនៃការ សម្តែងក្នុងអំឡុងស.វទី៣ នៃគ.សករាជ ដែលប្រហែលជាកើតមានវត្តមានដំណាលគ្នានៃក្រុម [[ភ្លេងពិណពាទ្យ]] ក្នុងសម័យកាល អាណាចក្រនគរភ្នំ ។&lt;ref&gt; Krum Juṃnuṃ Daṃniam Damlâp Khmaer (1964) [https://books.google.com.kh/books?id=SSc7AAAAMAAJ&amp;q=%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%99&amp;dq=%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%99&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwii9MTZ8Iv1AhUPTGwGHWYhCyQQ6AF6BAgJEAM Rapāṃ prajāpriy khmaer], Publisher: Buddhasāsana Paṇḍity, Original from the University of Michigan p.155 &lt;/ref&gt; 
ឈ្មោះរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ដែលមានន័យថា របាំដែលជាទ្រព្យប្រទានរបស់ព្រះរាជា (Dance of Royal Wealth) ដែលរាជវង្សខ្មែរ បង្កើតជាទ្រព្យដវិសេស ដើម្បីបង្ហាញពីភាពថ្លៃថ្នូរខ្ពង់ខ្ពស់របស់អ្នករបាំខ្មែរ ដែលជាស្នាព្រះហស្ថ ព្រះមហាក្សត្រីយានី &quot;[[ស៊ីសុវត្ថិ កុសមៈ]] នារីរ័ត្នសេរីវឌ្ឍនា&quot;
ដែលច្នៃចេញពី របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ក្នុងរជ្ជកាលស្ដេច [[នរោត្តម]] របាំព្រះរាជទ្រព្យ ដែលជារបាំ ប្រចាំ [[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] ដែលមានភាពល្បីល្បាញខាង ប្រណិតភាពនៃសំលៀកបំពាក់ នៃការតុបតែងកាយ បំពាក់គ្រឿង មាសប្រាក់ អមទៅដោយក្បាច់រាំ ដែលមានភាពទន់ភ្លន់ ស្រស់ស្អាតគួរជាទីគយគន់ ដែលមើលទៅហាក់ដូចជារបាំរបស់ពពួកទេវៈ ឬ ទេវតា (Devata) ដែលឈានទៅរកលំដាប់ខ្ពស់របស់របាំ ដែលយើងអាចសន្មត់បានថាជា &quot;ស្ដេចរបាំ&quot; ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយអន្តរជាតិ ក្នុងការចុះបញ្ជីស្នាដៃរបស់កម្ពុជា ទៅក្នុងបញ្ជីរបេតិភណ្ឌពិភពលោក នៃមរតក វប្បធម៌អរូបីយតំណាងឲ្យមនុស្សជាតិ របស់អង្គការ (UNESCO) នាថ្ងៃទី ៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០៣ ។&lt;ref&gt; 	Valdimar Tr Hafstein (2004) [https://books.google.com.kh/books?id=jyZPAQAAMAAJ&amp;q=royal+ballet+of+cambodia+unesco&amp;dq=royal+ballet+of+cambodia+unesco&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjPoMe3-ov1AhU0RmwGHa6BCPU4ChDoAXoECAoQAw The Making of Intangible Cultural Heritage: Tradition and Authenticity, Community and Humanity], Publisher: University of California, Berkeley, Original from the University of California. p.520 &lt;/ref&gt;

== ប្រវត្តិ នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ == 
'''History of Royal Ballet of Cambodia'''
[[File:Cambodia Classical Dance 1918-1921.jpg|left|thumb|Cambodia Classical Dance (1918-1921) photography by Léon Busy, Photo set up by banker and philanthropist Albert Kahn.]] 

របាំព្រះរាជទ្រព្យ គឺជាឈ្មោះរបាំដែលតំណាងឱ្យរបាំក្បាច់បុរាណទាំងអស់របស់កម្ពុជា ដែលមានដើមកំណើតនៅ ស.វទី៣ នៃសម័យកាល អាណាចក្រនគរភ្នំ ដែលកម្ពុជា បានទទួលអរិយធម៌ពី [[ប្រទេសឥណ្ឌា]] សំណង់ទីសក្ការៈជាច្រើនបានរីកដុះដាលពេញផ្ទៃប្រទេស ដែលសាងសង់ សម្រាប់ឧទ្ទិសថ្វាយដល់ ពួកទេវៈ ឬ ពួកទេវតា ការហូរចូលនូវអារ្យធម៌ឥណ្ឌា មិនត្រឹមតែជាការជ្រួតជ្រាប ផ្នែក ភាសា សាសនា បដិមា សំណង់ និង ស្ថាប័ត្យកម្ម នោះទេ ថែមទាំងបញ្ជ្រាប ផ្នែកសិល្បៈរបាំផងដែរ ភស្តុតាង ដែលគេបានលើកឡើងថា របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ មានដើមកំណើតនៅ ស.វទី៣ នោះ គឺការកឃើញ នៅរូបចម្លាក់ស្រីរបាំ ធ្វើអំពីដីដុត ក្នុងបរិវេណ វត្តគំនូរស្ថិតនៅ [[ស្ថានីយ៍អង្គរបុរី]] ស្រុកអង្គរបុរី [[ខេត្តតាកែវ]] ។&lt;ref&gt; Bhnaṃ Beñ (1964) [https://www.worldcat.org/title/rapam-prajapriy-khmaer/oclc/54233456 Rapāṃ prajāpriy khmaer], Publisher: Khmer Tradition Church, Buddhist Academy of Cambodia, Notes: In Khmer. Added t.p. in French: Danses populaires au cambodge / d'après les travaux d'ʹetudes et de recherches de la Commission des Moeurs et Coutumes, Description: v, 155, x pages : illustrations ; 24 cm, OCLC Number: 54233456 &lt;/ref&gt;

 
យោងតាមកំណត់ត្រាសិលាចារឹកអង្គរបុរី K.557, K.600 ចុះកាលបរិច្ឆេទឆ្នាំ ៦១១ នៃគ.សករាជ ត្រូវនិង ស.វទី៧ ក្នុងរាជព្រះបាទ មហេន្ទ្រវរ្ម័ន បានពណ៌នា អំពីការថ្វាយដង្វាយ នូវនាដការរបាំ ៧ នាក់ ដើម្បីរាំបូជា ចំពោះអទិទេព ឬ ទេវៈ និងការរកឃើញ នូវ រូបចម្លាក់ព្រះឥសូររាំ លំអនៅលើស៊ុមផ្ដែរទ្វារ នៃរចនាបថ សម្បូរព្រៃគុហ៌ ក្នុងរាជព្រះបាទ ឥសានវរ្ម័នទី១ គ.សករាជ (៦១៥ - ៦៣៥) ។&lt;ref&gt; Dr. Vong Sotheara (2003)  [http://ckslibrary.khmerstudies.org:8080/newgenlibctxt/View?From=Library&amp;CatId=21474&amp;OwnLibId=1&amp;LibraryId=1 Inscriptions of Cambodia: Pre-Angkorian period], Publisher: Royal University of Phnom Penh p.216 [[ISBN]]: 9789996328244 &lt;/ref&gt; ភាពដូចគ្នា ទៅនិងការសន្និដ្ឋានរបស់ ប្រវត្តិវិទូលោក Martin Banham និងលោក James R. Brandon ដែលពណ៌នាថា របាំក្បាច់បុរាណ របស់កម្ពុជាទំនងជាកើតមានតាំងពី ស.វទី៧ ឬ មុនសម័យកាលអង្គរទៅទៀត ដែលលោកបានសរសេររៀបរាប់ ក្នុងសៀវភៅនិពន្ធរបស់លោក មានចំណងជើងថា &quot;The Cambridge Guide to Theatre&quot; ចេញផ្សាយដោយ សកលវិទ្យាល័យ Cambridge ឆ្នាំ 1995 ។&lt;ref&gt; Martin Banham, James R. Brandon (1995) [https://books.google.com.kh/books?id=8qMTPAPFGXUC&amp;dq=cambodian+classical+dance+3+century&amp;source=gbs_navlinks_s The Cambridge Guide to Theatre], Publisher: Cambridge University Press p.1233 [[ISBN]]: 0521434378 &lt;/ref&gt;

យោងតាមកំណត់ត្រាសិលាចារឹក [[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] ក្នុងរាជព្រះបាទ [[ជ័យវរ្ម័នទី៧]] ត្រូវនិង គ.សករាជ ១១៩១ ព្រះអង្គបានក៏សាងរាជដំណាក់ស្រីរបាំប្រចាំ [[ក្រុងអង្គរធំ]] ត្រង់ប្រាសាទ សួរព្រ័ត្យ ត្រូវបានគេប៉ានស្មានថាមានអ្នករបាំប្រហែលជា ១៦០០នាក់ ដែលសបញ្ចាក់ឱ្យឃើញថា ចក្រភពអង្គរមានភាពរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងទៅលើផ្នែកសិល្បៈរបាំ ។&lt;ref&gt; Ly Davavuth (2001) [https://www.worldcat.org/title/cultures-of-independence-an-introduction-to-cambodian-fine-arts-and-culture-in-the-1950s-and-1960s/oclc/612208087 Cultures of independence : an introduction to Cambodian fine arts and culture in the 1950s and 1960s], Publisher: Reyum Institute of Arts and Culture p.358 [[ISBN]]: 158886037X &lt;/ref&gt; ក្នុងនោះផងដែរ មានចម្លាក់អប្សារាជាង ១៥០០ចម្លាក់ សុទ្ធតែបានឆ្លាក់នូវក្បាច់ខុសគ្នា ដែលបង្ហាញជាអប្សរា​ច្រៀង និង​រាំ​យ៉ាង​ល្អិតល្អន់​ នៅតាមជញ្ជាំង [[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] ដ៏ល្អប្រណិតក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលត្រូវបានគេជឿជាក់ថា ក្រុមរបាំអប្សារា ក្នុងរាជរបស់ព្រះអង្គអាចមានការសម្ដែង របាំអប្សរា ប្រមាណជា ៣០០០ នាក់ ។&lt;ref&gt; Beverley Palmer, Rough Guides (Firm) (2002) [https://books.google.com.kh/books?id=oR-Kmnj8wmAC&amp;dq=Apsara+1500+dance&amp;source=gbs_navlinks_s The Rough Guide to Cambodia], Publisher: Rough Guides p.354 [[ISBN]]: 1858288371 &lt;/ref&gt;

=== ចម្លាក់អទិទេពរាំ === 
'''Dance Goddess Sculpture'''
[[File:Finial with dancing figure from Cambodia, Angkorian style, 10th century, HAA.JPG|left||thumb|Dance Goddess Sculpture of Cambodia 10th century gilt bronze, Honolulu Academy of Arts]]

យោងតាមរូបចម្លាក់អទិទេពរាំ ក្នុងរាជព្រះបាទ [[សូរ្យវរ្ម័នទី១]] គ.សករាជ (១០០២ - ១០៥០) បានឆ្លាក់អំពី [[ព្រះឥសូរ]] (ភាសាឥណ្ឌា៖ [[ព្រះសិវៈ]]) ទ្រង់សម្ដែងកិរិយារាំ ប្រដាប់ដោយអវុធ ត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថា &quot;នាដកេស្វរៈ&quot; (Natakesvara) ចំណែកឯប្រជាជនឥណ្ឌា បានហៅទ្រង់ថា &quot;ស្ដេចរបាំ&quot; (នាដតៈរាជ), ([[អង់គ្លេស]]: Nataraja), ([[សំស្ក្រឹត]]: नटराज) ភស្តុតាងទាំងអស់នេះបានសបញ្ជាក់ថា របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ឬ របាំព្រះរាជ្យទ្រព្យ របស់កម្ពុជា គឺជាប្រភេទរបាំបែបសក្ការៈ ដូចនេះមិនគួរយកទៅសម្ដែងក្នុងពិធីមិនត្រឹមត្រូវឡើយ និងរឹតតែ
មិនគួរយកទៅសម្ដែងនៅទីកន្លែងមិនសមរម្យនោះទេ ។&lt;ref&gt; Bijan Raj Chatterjee (1970)   [https://books.google.com.kh/books?id=SLYhAAAAMAAJ&amp;q=Natakesvara+Shiva+dance&amp;dq=Natakesvara+Shiva+dance&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjrhfno-5D1AhVE63MBHUvMDPIQ6AF6BAgFEAM Studies in Asian History and Culture: Presented to Dr. B. R. Chatterji on His Eightieth Birthday], Publisher: Meenakshi Prakashan, Original from the University of Michigan p.215 &lt;/ref&gt;

=== អត្ថន័យកាយវិការ នៃរបាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ === 
'''Gesture meaning of Khmer classical dance'''


របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ មានក្បាច់មូលដ្ឋានចំនួន ៤៥០០ ក្បាច់ ក្នុងនោះគ្រឹះនៃកាយវិការ គឺបង្កើតចេញពីធម្មជាតិ ដែលបានដកស្រង់ចេញពីច្បាប់ធម្មជាតិ នោះគឺ &quot;វដ្តនៃជីវិត&quot; (Life Cycle) គឺ​ជា​ដំណាក់កាល​បន្តបន្ទាប់​គ្នា​ដែល​ភាវៈរស់​ឆ្លងកាត់​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ជីវិត​របស់​វា មិនថា មនុស្ស រុក្ខជាតិ និងសត្វទាំងអស់ ត្រូវឆ្លងកាត់វដ្តជីវិត ដែលកើតឡើងម្ដងហើយម្ដងទៀត ។&lt;ref&gt; William H. Durham (1998) [https://books.google.com.kh/books?id=G4jFuCU-IEAC&amp;q=cambodia+classical+dance+4500+gestures&amp;dq=cambodia+classical+dance+4500+gestures&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjcqIm-opX1AhU-TGwGHUBACCkQ6AF6BAgGEAM Annual Review of Anthropology], Publisher: Annual Reviews, Incorporated p.577 [[ISBN]]: 0824319273 &lt;/ref&gt; កាយវិការ នៃការរាំរបស់អ្នករបាំកម្ពុជា មិនត្រឹមតែផ្សារភ្ជាប់និងច្បាប់ធម្មជាតិនោះទេ ចិត្តវិញាណ របស់អ្នករាំក៏បានឧទ្ទិសចំពោះព្រះ (Gods) ឬ ទេវៈ (Deva) ផងដែរ ដែលការរាំរបស់ពួកគេ ជារូបភាពតំណាងនៃការបង្ហាញគោលការណ៍នៃថាមពលអស់កល្បជានិច្ច ការបង្កើត, ការវិវត្តន៍, ការអភិរក្ស, 
ការគាំទ្រ, ការបំភ័ន, ការដោះលែង និង សិទ្ធិ ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃ របាំលោហធាតុរបស់ [[ព្រះសិវៈ]] តំណាងឱ្យអន្តរកម្មនៃលំហូរថាមពលរបាំទេវភាព ។&lt;ref&gt; Denise Heywood (2008) [https://books.google.com.kh/books?id=YW8NAQAAMAAJ&amp;q=cambodia+royal+dance+life+cycle&amp;dq=cambodia+royal+dance+life+cycle&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjmktnuoJX1AhVkSWwGHQZyALc4ChDoAXoECAkQAw Cambodian Dance: Celebration of the Gods], Publisher: River, Original from	the University of Michigan p.144 [[ISBN]]: 9749863402 &lt;/ref&gt;

=== របាំទេវភាព ទាំង៧របស់ព្រះឥសូរ ===
'''The 7 Divine Dance of God Eyso (Shiva)'''

*1- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់បង្កើតលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ ស្រីសៈតិ (Shrishti) ដែលព្រះឥសូរបានបែងភាគជា [[អវតារ]] ទេវី ហើយរាំអបអរពេលដែរ [[ព្រះព្រហ្ម]] បានបង្កើតលោក (Dance of Creation World) ។

*2- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់វិវត្តន៍លោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ សិវៈទណ្តវា (អានថា៖ តន់-តៈ-វា) (Shiva Tandava) ដែលព្រះឥសូរបានរាំដោយអំណាចថាមពល ធ្វើឱ្យមេឃាប្រែប្រួល នៅពេលដែល យក្ស [[ក្រុងរាពណ៍]] (Ravana) បានច្រៀងលើកតម្កើងថ្វាយចំពោះ ព្រះសិវៈ (Dance of Evolution World) ។

*3- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់អភិរក្សលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ អណន្តាទណ្តវា (អានថា៖ អៈ-ណន់-តា, តន់-តៈ-វា) (Ananda Tandava) ដែលព្រះឥសូរបានរាំ ប្រកបដោយសុភមង្គល នៃកិច្ចការពារ ក្នុងចម្បាំងមហាភារតៈ របស់ពួកទេវៈ (Dance of Conservation World) ។

*4- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់គាំទ្រលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ គោរីទណ្តវា (Gauri Tandava) ដែលព្រះឥសូរ បានរាំជាមួយ ព្រះមហេសី របស់ខ្លួនគឺព្រះម៉ែ &quot;ភារៈវត្តី&quot; (Parvati) ឬ ព្រះម៉ែឧម៉ា ដើម្បីគាំទ្រលោក នូវសេចក្ដីស្នេហារបស់ទ្រង់ (Dance of Support World) ។

*5- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់បំភ័នលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ កល្លិកាទណ្តវា (Kalika Tandava) ដែលព្រះឥសូរ បានរាំដើម្បីបំផ្លាញអំពើអាក្រក់ និងអំពើទុច្ចរិត ដោយព្រះឥសូរបានបែងភាគជា [[អវតារ]] &quot;កលភ័ក្រវា&quot; (Kala Bhairava) (Dance of illusion World) ។

*6- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់ដោះលែងលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ សន្ធយ៉ាទណ្តវា (Sandhya Tandava) ដែលព្រះឥសូរ បានរាំដើម្បីកាន់ទុក្ខ មរណភាពមហេសីរបស់ទ្រង់គឺព្រះម៉ែ &quot;សាទី&quot; (Sati) ដើម្បីដោះលែងវិញាណរបស់មហេសីទ្រង់ឱ្យមានសេរីភាព (Dance of Freedom World) ។

*7- ព្រះឥសូររាំក្នុងទម្រង់ផ្ដល់សិទ្ធិលោក ដោយគេឱ្យឈ្មោះថា៖ សាមហារៈទណ្តវា (Samhara Tandava) ដែលព្រះឥសូរ បានរាំពេល ដែលមហេសីរបស់ទ្រង់គឺ ព្រះម៉ែសាទី (Sati) បានដុតខ្លួនឯង ហើយព្រះឥសូរ ទ្រង់ព្រះពិរោធ រាំយ៉ាងស្វាហាប់ ធ្វើឱ្យអំណាចភ្លើងឆេះឡើង ដោយខ្លាចការបំផ្លិចបំផ្លាញ នៃពិភពទាំងបី ទេវៈជាច្រើន ​បាន​អង្វរ​ព្រះអង្គ ទើប​ទ្រង់​វិល​មក​រក​ភាព​ប្រក្រតី​វិញ ដែលបានផ្ដល់សិទ្ធិរស់រានឱ្យអ្នកដ៏ទៃ (Dance of Rights World) ។

== ដំណើរអ្នករបាំបុរាណខ្មែរទៅកាន់ប្រទេសបារាំង ==
'''Journey of Cambodian Classical dancers to France'''

[[File:Cambodia Classical Dance.jpg|thumb|Cambodia Classical Dance painting by Auguste Rodin 1906, Photo © The Israel Museum, Jerusalem​ ​2010]]

ដំណើរទស្សនៈកិច្ចផ្លូវការណ៍របស់ ព្រះមហាក្សត្រនៃកម្ពុជា គឺព្រះបាទសម្ដេច [[ព្រះសុីសុវត្ថិ]] ក្នុងឆ្នាំ ១៩០៦ ដែលបាននាំយកអ្នករបាំបុរាណកម្ពុជា ៤២នាក់ ទៅជាមួយផងដែរ ដើម្បីសម្ដែងជូនក្រុមទេសាភិបាលបារាំង ស្របពេលដែរវិចិត្រករបារាំងម្នាក់គឺលោក &quot;អ៊កហ្គីសតេ 
រូដាំង&quot; (Auguste Rodin) បានជួបក្រុមអ្នករបាំកម្ពុជា នាទីក្រុង[[ប៉ារីស]] (Paris) ដោយភាពចង់ដឹងនៃកាយវិការបាំ របស់ក្រុមរបាំកម្ពុជា លោកបានបន្តជិះរថភ្លើងទៅតាមដល់ទីក្រុងម៉ាកសី (Marseille) ដើម្បីសុំក្រុមរបាំកម្ពុជាបង្ហាញកាយវិការាំ ដើម្បីឱ្យលោកបានគូរផ្ដិតយកនូវទស្សនីយភាព កាយវិការរបាំនេះ រហូតដល់ក្រុមរបាំកម្ពុជាបានចាកចេញត្រឡប់ទៅកាន់មាតុប្រទេស នាទីក្រុងភ្នំពេញវិញ ។ ក្រោយមកលោក (Rodin) បានគូរគំនូរពណ៌ទឹកអំពីកាយវិការ អ្នករបាំបុរាណកម្ពុជាយ៉ាងតិចណាស់ ដែលមានចំនួន ១៥០ ផ្ទាំង ដោយគំនូររបស់លោក បានបន្សល់ទុកជាស្នាដៃនៃគំនូរបែបបុរាណ ដែលមានអាយុកាល ជាង ១០០ ឆ្នាំ ដែលមួយផ្ទាំងអាចមានតម្លៃជាង ១សែនដុល្លារ អាមេរិក ហើយគំនូររបស់លោក ត្រូវបានអ្នកជំនាញដាក់ដេញថ្លៃ ដើម្បីយកទៅតាំងពិពណ៌ ក្នុងសារៈមន្ទីរនាប្រទេសមួយចំនួនផងដែរ ។&lt;ref&gt; Auguste Rodin, Ernst-Gerhard Guse (1985) [https://books.google.com.kh/books?id=EbhPAAAAMAAJ&amp;q=auguste+rodin+cambodian+dancers&amp;dq=auguste+rodin+cambodian+dancers&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y Auguste Rodin, Drawings and Watercolors], Contributor: Westfälisches Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte Münster, Publisher: Rizzoli, Original from the University of Michigan p.357 [[ISBN]]: 0847806251 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Auguste Rodin, Jacques Vilain (2006) [https://books.google.com.kh/books?id=3k9IAQAAIAAJ&amp;q=auguste+rodin+cambodian+dancers&amp;dq=auguste+rodin+cambodian+dancers&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y Rodin and the Cambodian Dancers: His Final Passion], Publisher: Editions du Musée Rodin p.179 [[ISBN]]: 2901428959 &lt;/ref&gt;

== ពិធីសំពះគ្រូ ==
'''Dance Teacher Offering'''


ពិធីសំពះគ្រូ គឺជាពិធីសែនព្រេនដើម្បីរំលឹកដឹងគុណដល់ (ដួងព្រលឹង) របស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូ ដែលបានមរណៈភាពកន្លងទៅ និងជាកិច្ចឧទ្ទិសចំពោះបារមីដែលឃុំគ្រងនូវចិត្តវិញាណ ក្នុងតួអង្គរបាំនីមួយៗ ដើម្បីឱ្យពួកគេសម្ដែងប្រកបដោយភាពរលូន ជឿជាក់ និង គ្មាន
ឧបសគ្គរារាំង គេតែងធ្វើពិធីនេះនា [[ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍]] (Thursday) ដែលជាគណៈរាជគ្រូ នៃទេវៈ តំណាងឱ្យ [[ភពព្រហស្បតិ៍]] (Jupiter) ដែលភាសាឥណ្ឌា (ហិណ្ឌី/Hindi) ហៅថា (ព្រហស្បាទី/Brihaspati) ជាអទិទេពនៃសម្លេងពិសិដ្ឋ នៅក្នុងទេវកថាគម្ពីរ (Vedic) ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាគ្រូរបស់ទេវៈជាម្ចាស់នៃប្រាជ្ញាដ៏ពិសិដ្ឋ
ទេពនៃមន្តស្នេហ៍ទំនុកច្រៀងនិងជាទីប្រឹក្សាដ៏ឈ្លាសវៃរបស់ព្រះឥន្ទ្រក្នុងសង្គ្រាមប្រឆាំងនិងពួក អាសុរាផងដែរ ការប្រកាន់ជំនឿនៃការជ្រើសរើសយកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ គេជឿថា ទេវៈនៃគណៈគ្រូ និងជួយជម្រុញចិត្តវិញាណដល់សិស្សរបាំជំនាន់ក្រោយ ឱ្យរៀនរបាំឆាប់ចេះ ឆាប់ចាំ ប្រកបដោយជំនាញច្បាស់លាស់ ។&lt;ref&gt; Xenia Zarina (1967) [https://books.google.com.kh/books?id=ht4TAQAAIAAJ&amp;q=Royal+Ballet+teachers+salute+ceremony&amp;dq=Royal+Ballet+teachers+salute+ceremony&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiHsJO9oZr1AhWtUGwGHVw0BDkQ6AF6BAgHEAM Classic Dances of the Orient], Publisher: Crown Publishers p.232 &lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Astrological Magazine (1973) [https://books.google.com.kh/books?id=AqpgAAAAIAAJ&amp;q=Brihaspati+Cambodia&amp;dq=Brihaspati+Cambodia&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwj17KHf5Z31AhWSPXAKHU8xAx04HhDoAXoECAMQAw 	Astrological Magazine, Volume 62, Issues 7-12], Publisher: Original from the University of California. &lt;/ref&gt;

=== គ្រឿងសក្ការៈ និង តង្វាយ ===
'''Sacrifices and offerings'''

'''រណ្ដាប់បាយសី'''
* មានបាយសី ២១ថ្នាក់, ១២ថ្នាក់, ៩ថ្នាក់, ៧ថ្នាក់, ៥ថ្នាក់, និង ៣ថ្នាក់ ប៉ាក់ឆា មួយគូ រៀបតាមលទ្ធភាព និងធនធានដែលមាន ។
* នៅពីលើកំពូលបាយសី មានដោតពងមាន់ឆ្អិនជំនួន១គ្រាប់ និង ទានពណ៌លឿងមួយដើម ទៅតាមគ្រប់កំពូលបាយសី ដែលមានន័យបញ្ចាក់ថា កំណើតដែលកកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ប្រៀបប្រដូចនិងសិស្សរបាំ ដែលកើតមានមួយជំនាន់ហើយ មួយជំនាន់ទៀតបន្តគ្នាឥតដាច់ ។ ពេលធ្វើពិធីសំពះគ្រូចប់ តំណាំងគ្រូ និងដកយកពងមាន់ឆ្អិននោះ ឱ្យទៅសិស្សទទួលទាន ដោយគេមានជំនឿថា សិស្សរបាំ និង មានបញ្ញាឈ្លាសវៃរៀនពូកែផងដែរ ។

=== ការថ្វាយគ្រឿងតង្វាយ ===
* ស្លាធម៌ ១គូ, ជើងពានមានដាក់ ស្លា៥ ម្លូ៥ បារី៥ 
* ទឹកឃ្មុំ ដាក់ពែង ១គូ
* ផ្កាលាជ ដាក់ចាន ១គូ
* ដូងខ្ចីឡៅ ១គូ
* សំពត់អាវ អ្នករបាំ ឆ្វេងស្ដាំ 
* ទឹកអប់ ប្រេងម្សៅ គ្រឿងតែងកាយអ្នករបាំ ឆ្វេងស្ដាំ
* ផ្លែឈើ ៧មុខ ដាក់កូនថាស ១គូ 
* បង្អែមនិងចង្អាប ដាក់កូនថាស ១គូ
* ក្បាលជ្រូក ១គូ, មាន់១គូ, ទា១គូ, ត្រីរ៉ស់១គូ ដាក់តាមលទ្ធភាពដែលមាន ។ 
(ហាមដាច់ខាតការដាក់កញ្ចក់)

=== ការរៀបចំកិច្ចពិធី ===
'''ការរៀបឋានៈតួអង្គ (មុខខ្មុក)'''
* ខ្មុកព្រះមុនីឥសី (ថ្នាក់គ្រូធំ) គឺសម្ដេចព្រះឥសីអគ្គីនេត្រ &quot;ភ្នែកបី&quot; ឬ រាល់ខ្មុកដែលជាឥសី ថ្នាក់គ្រូ ត្រូវដាក់ចំកណ្ដាល ។
* មកុដតួនាយរោង, មកុដតួនាង ត្រូវដាក់នៅខាងស្ដាំ ព្រះមុនីឥសី ។
* ខ្មុកតួអង្គអាសុរា ត្រូវដាក់នៅខាងឆ្វេង ព្រះមុនីឥសី ។
* មេទ័ពស្វា ហនុមាន និង ពលស្វា ត្រូវដាក់ខាងស្ដាំ ផ្នែកខាងក្រោយ ហាមដាច់ខាត ខ្មុកយក្ស និង ស្វាដាក់ជិតគ្នា ។ 
* អាចារ្យជាអធិបតីក្នុងពិធីសំពះគ្រូ មាននាមជា &quot;គ្រូហ្ម&quot; ជាអ្នកបើកកិច្ចពិធីដោយហៅ ទេពរបាំមករាំថ្វាយ អាសនៈ ។
* ទេពរបាំ ដែលរាំថ្វាយ អាសនៈ គឺជានាដរបាំ ដែលស្លៀកពាក់ពណ៌ស មករាំជាតំណាងឱ្យទេពរបាំ ។

=== បទភ្លេងសម្រាប់ថ្វាយគ្រូ ===
[[File:Pierre Dieulefils postcard 1662.jpg|thumb|Orchestra for royal dances Cambodia (1907) by Pierre Dieulefils postcard.]] 
* បទភ្លេងពិណពាទ្យដែលប្រគំសម្រាប់ថ្វាយគ្រូ មាន ៣៤បទ បទនីមួយៗប្រគំតាមកាលៈទេសៈ តាមដំណើរតួអង្គ តាមដំណើរថ្វាយ (យាងមក, យាងសោយ, យាងចាក) ។ មុនពេលថ្វាយបទនីមួយៗ តំណាងទេពរបាំ តែងប្រកាសបទ និង សូមអញ្ជើញតាមដំណាក់កាល ទើបហៅបទភ្លេងមកប្រគំថ្វាយម្ដងមួយៗ ។
* ១.សាធុការ, ២.ប្រក់ព្រំ អញ្ជើញជាអធិបតី, ៣.ស្លឹកឈើលាស់ ៤.ពញ្ញាដើរ ឬ ស្ដេចយាង, ៥.ហក់ ឬ ឡូត, ៦.ដំណើរសត្វត្លុំ, ៧.ដំបងកល្ប, ៨.ក្អែកខ្មៅ ឬ គូរភ្ជាប់ពាក្យ, ៩.មហារិទ្ធី, ១០.រោទ៍កម្រងមាលា ៣ជាន់, ១១.ដំណើរឆ្លងសមុទ្រ, ១២.ឈានដើរ, ១៣.សន្ធឹកក្នុង, ១៤.ដំណើរសេះ, ១៥.បងអ្នករ៉ាប់រង, ១៦.ជ្វាឆ្លងប្រទេស, ១៧.ដំណើរជើត, ១៨.ជើតឈឹង ដំណើរជោគជ័យ, ១៩.បឋមវ័យ, ២០.រុករក, ២១.ជើតចាប់ ឬ ស្វាប្រចាប់, ២២.មហាជោគជ័យ, ២៣.ពរសព្ទសាធុការ, ២៤.សំពៅថយ, ២៥.លោហ៍អណ្ដែតទឹក, ២៦.ដាំដើមឈើ, ២៧.ប្រោះប្រេងម៉្សៅ, ២៨.ព្រាហ្មណ៍រើសចិញ្ចៀន, ២៩.ស្រង់ព្រះគង្គា, ៣០.សែនព្រេន, ៣១.ជ្វាបាចលាជ, ៣២.ជ័យយន្តោ ឬ នាងនាគ, ៣៣.ជើតចូលគ្រូ, ៣៤.ជើតសុង គ្រារាំ ។

== ការសម្ដែងរបាំមិត្តភាព ==
'''Friendship Dance Performance'''
[[File:BupphaDeviDancing.png|thumb|Princess Norodom Buppha Devi dancing the Royal Ballet of Cambodia in HRH (1959) The U.S. National Archives also has a clip and mentions it was created by the United States Information Agency.]]

ហេតុអ្វីរបាំក្បាច់បុរាណរបស់កម្ពុជា ដាក់ឈ្មោះថា Royal Ballet of Cambodia ដែលមានន័យថា រាជរបាំបាឡេរបស់កម្ពុជា នោះដោយសារតែ
ដំណើរទស្សនៈកិច្ចផ្លូវការណ៍របស់ ព្រះមហាក្សត្រីយានី [[ស៊ីសុវត្ថិ កុសមៈ]] ទៅកាន់ [[សហរដ្ឋអាមេរិក]] ក្នុងការនាំយក របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ចូលរួមក្នុងការសម្ដែងវប្បធម៌ប្រជាជាតិនៃរបាំ ទំនាក់ទំនង មិត្តភាពខ្មែរ-[[អាមេរិក]] ក្នុងឆ្នាំ 1959 ដោយគេបានប្រើឈ្មោះ របាំបាឡេរបស់កម្ពុជាមកជាតំណាង &quot;The Ballet of Khmer-American Friendship&quot; ដោយបែបនេះហើយទើបមានការហៅឈ្មោះបែបនេះមកដល់សព្វថ្ងៃ ។ &lt;ref&gt; Paul Cravath (2007) [https://books.google.com.kh/books?id=TDWGAAAAMAAJ&amp;q=The+Ballet+of+Khmer-American+Friendship+1959&amp;dq=The+Ballet+of+Khmer-American+Friendship+1959&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjFgrq8iKz1AhXBJaYKHSDFB-sQ6AF6BAgGEAM 	Earth in Flower: The Divine Mystery of the Cambodian Dance Drama], Publisher: DatAsia, Original from the University of Michigan p.514 [[ISBN]]: 1934431281 &lt;/ref&gt; ១ឆ្នាំក្រោយមក ក្នុងឆ្នាំ 1960 របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ ក៏បន្តទៅសម្ដែងនា [[ប្រទេសចិន]] ចូលរួមវប្បធម៌ទំនាក់ទំនង មិត្តភាពខ្មែរ-ចិន ដោយប្រើឈ្មោះដដែលថា &quot;The Ballet of Khmer-Chinese Friendship&quot; ដូចនេះហើយទើបគេងាយស្រួលក្នុងការសម្គាល់របាំរបស់កម្ពុជា ។&lt;ref&gt; Toni Shapiro (1994) [https://books.google.com.kh/books?id=LQCCAAAAMAAJ&amp;q=Dance+and+the+Spirit+of+Cambodia&amp;dq=Dance+and+the+Spirit+of+Cambodia&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjdkOzh7rjrAhWUbisKHeoOATcQ6AEwAHoECAIQAg Dance and the Spirit of Cambodia], Publisher: Cornell University, and the University of Michigan p.470 [[ISBN]]: 978-0804845168 &lt;/ref&gt; នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ទស្សវតន៍ទី៦០ ដដែល ភាពល្បីល្បាញនៃរបាំព្រះរាជទរព្យ កាន់តែរីកសុះសាយទៅកាន់ ពិភពលោក ក៏ដូចជាតំបន់ក្នុងសហគមន៍ទ្វីបអុឺរ៉ុប ឬ [[សហភាពអឺរ៉ុប]] (European Union) តាមរយៈទ្រង់ [[នរោត្តម បុប្ផាទេវី]] ដែលត្រូវជាចៅរបស់ ព្រះមហាក្សត្រិយានី [[ស៊ីសុវត្ថិ កុសមៈ]] និង ត្រូវជាព្រះរាជបុត្រី របស់ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្ដេច​ព្រះ [[នរោត្ដម សីហនុ]] និងត្រូវជាព្រះរៀម របស់ព្រះបាទ [[នរោត្តម សីហមុនី]] ក្នុងការចូលខ្លួនសម្ដែងជានាដការបាំ ក្នុងទម្រង់របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរផងដែរ ។
របាំព្រះរាជទ្រព្យ កាលដើមឡើយមិនមានមនុស្សប្រុសនោះទេ ព្រោះភាពល្វត់ល្វន់ទន់ភ្លន់នៃរបាំ មនុស្សប្រុសមិនអាចរាំដល់គម្រិតរបស់មុស្សស្រីនោះទេ ដែលបុរសរាំមានលក្ខណៈរឹងៗ រហូតមកដល់ជំនាន់ព្រះមហាក្សត្រីយានី កុសមៈ បានប្រែសម្រួលបន្ថែមនូវតួអង្គបុរសមួយចំនួន ដើម្បីបង្កើនអត្ថរស់  ដូចជាបញ្ចូលតួនាយរោង តួយក្ស តួស្វា និង តួព្រះមុនីឥសី...។&lt;ref&gt; Toni Samantha Phim, Ashley Thompson (1999) [https://books.google.com.kh/books?id=4mcNAQAAMAAJ&amp;q=norodom+buppha+devi+dance+in+europe&amp;dq=norodom+buppha+devi+dance+in+europe&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwjP8Zr47LD1AhV7wosBHaecAWoQ6AF6BAgDEAM Dance in Cambodia], Publisher: Oxford University Press, Original from the University of Michigan p.91 [[ISBN]]: 9835600597 &lt;/ref&gt;

== គ្រឿងអលង្ការ និង សំលៀកបំពាក់អ្នករបាំ ==
'''Dancer Jewelry &amp; Costume'''

 
នៅក្នុងសិល្បៈគ្រឿងលំអកាយ នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យកម្ពុជា មាននូវការបំេពាក់នៅគ្រឿងអលង្ការ ជាច្រើនទៅតាមចរិតលក្ខណៈរបស់តួអង្គ ដែលសាងឡើងអំពីគ្រឿងមាស គ្រឿងប្រាក់ និងប្រដាប់ដោយត្បូងយ៉ាងល្អប្រណិត គ្រឿងអលង្ការដែលពាក់លំអកាយទៅលើអ្នករបាំមិនត្រឹមតែជាគ្រឿងពាក់ដើម្បីតែភាពស្រស់ស្អាតនោះទេ វាថែមទាំងមានបង្កប់នូវអត្ថន័យជាតំណាងផងដែរ ។ នៅក្នុងកំណត់ត្រាលោក Malcolm MacDonald លោកបានសរសរក្នុងសៀវភៅកំហេតុរបស់លោក ដែលលោកបានភ្ញាក់ផ្ញើយ៉ាងខ្លាំង ពេលដែលលោកបានទស្សនា របាំក្បាច់បុរាណកម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ 1948 ក្នុងរាជព្រះបាទ [[នរោត្ដម សីហនុ]] សិល្បៈករកម្ពុជារាំជាមួយនិង គ្រឿងអលង្ការ មាសនិងប្រាក់យ៉ាងល្អប្រណិត ដែលមើលទៅប្រកបដោយភាពទាក់ទាញនិងមានមន្តស្នេហ៍ ហើយវាធ្វើឱ្យខ្ញុំមានពន្លឺគិតដល់ចន្លោះពេល ពីអតីតកាល និងបច្ចុប្បន្ន ដែលថ្នក់ចិត្តនៃប្រវត្តិសាស្ត្រជនជាតិខ្មែរ ដែលផ្សារភ្ជាប់ភាពទំនើបបច្ចុប្បន្ន ដែលមកពីភាពបុរាណកាលនាសម័យអង្គរ ។&lt;ref&gt; John Hoskin (1992) [https://books.google.com.kh/books?id=cXxuAAAAMAAJ&amp;q=Royal+Ballet+Cambodia+Jewelry&amp;dq=Royal+Ballet+Cambodia+Jewelry&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiX_-iLsrv1AhUA8HMBHTcYCqc4FBDoAXoECAoQAw Cambodia: A Portrait], Publisher: Asia Books, Original from the University of Michigan p.200 [[ISBN]]: 9748303063 &lt;/ref&gt;

=== ហេតុអ្វីអ្នករបាំត្រូវពាក់មកុដ? តើមកុដគឺជាអ្វី? ===
'''Why do dancers wear a crown? What is a crown?'''

បានជាអ្នករបាំត្រូវពាក់មកុដ ព្រោះមកុដគឺជានិមិត្តសញ្ញាបង្ហាញពីឋានៈនិងភាពស្ដុកស្ដម្ភរបស់តួអង្គ ដើម្បីឱ្យគេងាយស្រួលក្នុងការសម្គាល់តួអង្គ ថាតើជាតួអង្គតំណាងឱ្យ ស្ដេច ព្រះនាង ឬ ទេវតា ។ តើមកុដគឺជាអ្វី ? 
៖ មកុដគឺជា ព្រះមាលា (មួក/Hat) ដែលមានរាង្គជារាងកោណធ្វើពីគ្រឿងមាស និង គ្រឿងប្រាក់ ហើយមានដាំគ្រាប់ពេជ្រ និងត្បូងមានតម្លៃ ដែលសន្មត់ថាជាមួកដ៏អស្ចារ្យបង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់ដែលមានឋនៈខ្ពង់ខ្ពស់ ប្រកបដោយភាពស្ដុកស្ដម្ភ ដែលតំណាងឲ្យភ្នំព្រះសុម៉ែរុ (Mount Meru) ដែលជាភ្នំដ៏ពិសិដ្ឋនៃលំនៅឋាន របស់ពួកទេវៈ ឬ ពួកទេវតា ដែលមានតាំងពីបុរាណកាល ចារជាចំណារតរៀងមក ។&lt;ref&gt; Julio A. Jeldres (1999) [https://books.google.com.kh/books?id=4H5uAAAAMAAJ&amp;q=Royal+Ballet+Cambodia+Jewelry&amp;dq=Royal+Ballet+Cambodia+Jewelry&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwiIhPDZsLv1AhXXA4gKHWiiAAcQ6AF6BAgFEAM The Royal Palace of Phnom Penh and Cambodian Royal Life], Publisher: Post Books, Original from the University of Michigan p.132 [[ISBN]]: 9742020477 &lt;/ref&gt;

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>7nswdps7h67r9840b8jyih3tk7ea7cz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អ្នកប្រើប្រាស់:Chhen Pisey</title>
    <ns>2</ns>
    <id>43698</id>
    <revision>
      <id>281753</id>
      <parentid>281045</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T14:19:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5558" xml:space="preserve">ខ្ញុំឈ្មោះ '''ឈិន ពិសី''' រូបខ្ញុំផ្ទាល់ជា[[ជនជាតិខ្មែរ]]រស់នៅស្រុកឆ្លូង ខេត្តក្រចេះ ប្រទេសកម្ពុជា សព្វថ្ងៃនេះខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងការសិក្សានៅឡើយ ខ្ញុំចូលចិត្តសរសេរអត្ថបទវីគីភីឌាភាសាខ្មែរថ្មីៗ ដែរមិនទាន់មាននៅវីគីភីឌាខ្មែរ ខ្ញុំក៏ចូលចិត្តអានវានៅពេលទំនេរ និង ស្រាវជ្រាវអត្ថបទផ្សេងទៀតនៅវីគីភីឌា សុំទោសផងនូវកំហុសខុសឆ្គងអ្វីមួយសូមអភ័យទោសដល់ខ្ញុំផង ខ្ញុំសរសេរអត្ថបទថ្មីៗដោយចម្លងពីអត្ថបទផ្សេង មកដាក់លើវីគីភីឌាភាសាខ្មែរ ដោយឲគេសំរួល ខ្ញុំមិនចេះដាក់រូបភាព បកប្រែពីភាសាមួយទៅកាន់ភាសាមួយទៀតទេ រូបខ្ញុំត្រូវការអ្នកសំរួលអត្ថបទរបស់ខ្ញុំ ឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើយដើម្បីជួយលើកស្ទួយវីគីភីឌាភាសាខ្មែរឲ្យកាន់តែរីកចម្រើនឡើយ ! សូមអរគុណ រទៅ 

== សូមមើលផងដែរ ==
• [[សង្គ្រាមសៀម-យួន (១៨៤១-១៨៤៥)]] 

• [[បូរ៉ូប៊ូឌួ]] 

• [[ព្រំដែន កម្ពុជា-ថៃ]] 

• [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ]] 

• [[ភាពយន្ត រឿងទិព្វសូដាចន្ទ័]] 

• [[ព្រំដែន កម្ពុជា-ឡាវ]] 

• [[ព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម]] 

• [[ភាសាឡាវ]] 

• [[វត្ត]] 

• [[ទេសចរណ៍នៅប្រទេសកម្ពុជា|ទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា]] 

• [[ទេសចរណ៍នៅប្រទេសថៃ]] 

• [[ទេសចរណ៍នៅប្រទេសឡាវ]] 

• [[ទេសចរណ៍ប្រទេសវៀតណាម]] 

• [[ទេសចរណ៍នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា]] 

• [[ទេសចរណ៍នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី]] 

• [[រាជាយស្ម័យានកម្ពុជា]] 

• [[វត្តសង្កែ]] 

• [[វត្ត ពិភិទ្ធារាម]] 

• [[វត្តក្តុលដូនទាវ]] 

• [[អនុស្សាវរីយ៍ប្រជាធិបតេយ្យ]] 

• [[សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន]] 

• [[អាសុីអាគ្នេយ៍ដីគោក]] 

• [[អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីកោះ]] 

• [[ព្រះធាតុភូសុី]] 

• [[វត្ត សៀងថង]] 

• [[ពហុកីឡដ្ឋានជាតិឡាវ]] 

• [[ពហុកីឡដ្ឋានជាតិឡាវថ្មី]] 

• [[.ac]] 

• [[កោះបាលី]] 

• [[ថាច់ ភឿកប៊ិញ]] 

• [[រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា]] 

• [[សមរភូមិទន្លេសាប]] 

• [[រឿង ក្បូនជីវិត]] 

• [[រាមាកៀន]] 

• [[ឆ្នេររៃលេយ]] 

• [[ទី ជីហួត]] 

• [[ក្វាងចូវ]] 

• [[ឧទ្យានព្រះពុទ្ធ]] 

• [[វាលក្រឡ]] 

• [[ខេត្តនៃវៀតណាម]] 

• [[ការវាយលុកទីក្រុងកៀវ (២០២២)]] 

• [[ឧបលរ័តនរាជកញ្ញា សិរីវឌ្ឍនាពណ្ណវតី]]  

•  [[ព្រះអង្គម្ចាស់ក្សត្រីមហាចក្រីស៊ិរិនថន]] 

• [[ព្រះអង្គម្ចាស់ក្សត្រីជុឡាផន]] 

• [[នរោត្ដម ជេនណា|នរោត្ដម]] 

• [[វត្តលោកតាមាស]]

• [[សណ្ឋាគារភ្នំពេញ]] 

• [[គិង ថៅរឺវ៍មហាណាខន]] 

• [[ហោវ៉ៃ]] 

• [[វត្ត​បេញ្ចមបពិត្រ​តុសិតវនារាម]] 

• [[អាឡាន ធួរីង|អាឡាន ធូរីង]] 

• [[ក្រុមប្រទេសជី៧]] 

• [[ហ្គាណា]] 

• [[វត្តពោធិសាលរាជ]] 

• [[វត្តអង្គ]] 

• [[វត្តកំពង់និគ្រោធ]] 

• [[វត្តសិរីសុខុមសង្គមមានជ័យស្រឡូង​|វត្តសិរីសុខុមសង្គមមានជ័យស្រឡូង]] ​

• [[វត្តសិរីតេជោមហាទុប]] ​

• [[រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ]]​</text>
      <sha1>e434pn4egfctqjwxpof55ixfltpcg1t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ស៊ីលឡា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47362</id>
    <revision>
      <id>281752</id>
      <parentid>281734</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T13:54:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8421" xml:space="preserve">{{Rough translation}}{{Infobox country
| native_name            = {{lang|ko|신라 (新羅)}}
| conventional_long_name = អាណាចក្រស៊ីលឡា
| common_name            = ស៊ីលឡា
| status                 = 
| status_text            = 
| government_type        = [[ព្រះមហាក្សត្រ]]
| year_start             = 57 មុនគ.
| year_end               = 935 ក្រោយគ.
| life_span              = 57 មុនគ. – 935 ក្រោយគ.
| event_start            = ស្ថាបនា
| date_start             = 
| event_end              = ប្រគល់ឱ្យអាណចក្រ[[ហ្គោរ្យ៉ូ]]
| date_end               = 
| event1                 = សេចក្តីផ្តើមរបស់[[ពុទ្ធសាសនា]]
| date_event1            = 530
| event2                 = យុទ្ធនាការរបស់[[ជីនហ៊ឺងនៃស៊ីលឡា|ស្តេចជីនហ៊ឺង]]
| date_event2            = 551–585
| event3                 = [[សង្គ្រាមស៊ីលឡា-ថាង]]
| date_event3            = 668-676
| event4                 = [[អាណាចក្រស៊ីលឡាថ្មី]]
| date_event4            = 668–935
| event_pre              = 
| date_pre               = 
| p1                     = សហព័ន្ធរួមជីនហាន់
| p2                     = ហ្គោចូសន់
| s1                     = ហ្គោរ្យ៉ូ
| flag_s1                = Royal flag of Goryeo (Bong-gi).svg
| image_coat             = 
| coat_size              = 
| coat_alt               = 
| symbol                 = 
| symbol_type            = 
| other_symbol           = '''ត្រារាជ'''&lt;br /&gt;[[File:Seal of Silla.png|85px]]
| image_map              = History of Korea-576.png
| image_map_caption      = អាណាចក្រស៊ីលឡាមុនក្រោយនៅកម្ពស់របស់វានៅឆ្នាំ 576
| capital                = សរ៉ាបល់
| common_languages       = [[ភាសាកូរ៉េបុរាណ|កូរ៉េបុរាណ]],&lt;br/&gt;[[ភាសាចិនបុរាណ|ចិនបុរាណ]] &lt;small&gt;(អក្សរសាស្ត្រ)&lt;/small&gt;{{sfn|Lee|1984|pp=83–84}}
| religion               = [[ពុទ្ធសាសនានៅកូរ៉េ|ពុទ្ធសាសនា]],&lt;br/&gt;[[លទ្ធិខុងជឺនៅកូរ៉េ|ខុងជឺ]],&lt;br/&gt;[[សាសនាតាវនៅកូរ៉េ|តាវ]],&lt;br/&gt;[[លទ្ធិសាម៉ាន់នៅកូរ៉េ|សាម៉ាន់]]
| currency               = 
| title_leader           = ក្សត្រ
| leader1                = [[ហ្យុកករសេនៃស៊ីលឡា|ហ្យុកករសេ]] (ដំបូង)
| year_leader1           = 57 មុនគ. – 4 ក្រោយគ.
| leader2                = [[ជីនហ៊ឺងនៃស៊ីលឡា|ជីនហ៊ឺង]]
| year_leader2           = 540–576
| leader3                = [[មូយ៉លនៃស៊ីលឡា|មូយ៉ល]]
| year_leader3           = 654–661
| leader4                = [[មូនមូនៃស៊ីលឡា|មូនមូ]]
| year_leader4           = 661–681
| leader5                = [[ស៊ីនមូននៃស៊ីលឡា|ស៊ីនមូន]]
| year_leader5           = 681–692
| leader6                = [[គ្យុងស៊ុននៃស៊ីលឡា|គ្យុងស៊ុន]] (ចុងក្រោយ)
| year_leader6           = 927–935
| stat_year1             = សតវត្សទី 7&lt;ref name=&quot;고려시대 개경 연구&quot;&gt;{{cite book |author = 박용운  |title = 고려시대 개경연구 147~156쪽|year = 1996}}&lt;/ref&gt;
| stat_area1             = 
| stat_pop1              = 894,680
| stat_year2             = សតវត្សទី 8&lt;ref name=&quot;고려시대 개경 연구&quot; /&gt;
| stat_area2             = 
| stat_pop2              = 2,000,000
| footnotes              = 
| today                  = [[កូរ៉េខាងជើង]]&lt;br&gt;[[កូរ៉េខាងត្បូង]]
| legislature            = ហ្វាបែក
}}'''អាណាចក្រស៊ីលឡា''' (57 មុនគ.&lt;ref&gt;57 BCE according to the ''[[Samguk Sagi]]''; however Seth 2010 notes that &quot;these dates are dutifully given in many textbooks and published materials in Korea today, but their basis is in myth; only Goguryeo may be traced back to a time period that is anywhere near its legendary founding.&quot;&lt;/ref&gt; – 935 ក្រោយគ.) ({{Korean|[[wikt:신라|신라]]|hanja=[[wikt:新羅|新羅]]|rr=Silla}}) គឺជាអាណាចក្រកូរ៉េដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនិងផ្នែកកណ្តាលរបស់[[កូរ៉េ|ឧបទ្វីបកូរ៉េ]] អាណាចក្រស៊ីលឡារួមជាមួយអាណាចក្រ[[បែកជេ]]និង ហ្គោគូរ្យ៉ូ​ ដែលបានស្ថាបនា[[រាជាណាចក្របីនៃកូរ៉េ]]

អាណាចក្រនេះស្ថាបនាដោយព្រះម្ចាស់[[ហ្យុកករសេនៃស៊ីលឡា]] របស់រាជវង្សផាក រាជវង្ស[[ជនជាតិកូរ៉េ|កូរ៉េ]]&lt;ref&gt;&quot;...the ﬁrst united Korean nation-state was established by the Silla Dynasty&quot; The Two Koreas and the Great Powers, p. 48. Cambridge University Press.&lt;/ref&gt;ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយត្រកូល[[គីម (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|គ្យុងជូគីម]] (김, 金) អស់រយៈពេល 586 ឆ្នាំ ត្រកូល[[ផាក (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|មីរ្យ៉ាងផាក]] (박, 朴) អស់រយៈពេល 232 ឆ្នាំ និងត្រកូល[[សក (នាមត្រកូលជនជាតិកូរ៉េ)|វ៉ុលសុងសក]] (석, 昔) អស់រយៈពេល 172 ឆ្នាំ ចាប់ផ្តើមជាការចោទប្រកាន់មួយនៅឯសហព័ន្ធរួម[[សាមហាន់]] ធ្លាប់មានសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ[[រាជវង្សស៊ុយ]]ហើយបន្ទាប់មក[[រាជវង្សថាង]]​ រហូតដល់នៅទីបំផុតបានយកឈ្នះអាណាចក្រពីរផ្សេងទៀតគឺអាណាចក្រ[[បែកជេ]]ក្នុងឆ្នាំ 660 និងអាណាចក្រ[[ហ្គោគូរ្យ៉ូ]]ក្នុងឆ្នាំ 668 ក្រោយមក [[បង្រួបបង្រួមស៊ីលឡា|អាណាចក្រស៊ីលឡាក្រោយ]]បានកាន់កាប់ភាគច្រើននៃឧបទ្វីបកូរ៉េ ខណៈដែលផ្នែកខាងជើងលេចចេញជាថ្មីនៅពេលអាណាចក្រ[[បាល់ហែ]] រដ្ឋស្នងតំណែងរបស់ហ្គោគូរ្យ៉ូ បន្ទាប់ពីការគ្រប់គ្រងជិត 1,000 ឆ្នាំ អាណាចក្រស៊ីលឡាបំបែកចូលទៅក្នុង[[រាជាណាចក្របីក្រោយ]]នៃស៊ីលឡា អាណាចក្រ[[បែកជេថ្មី]]និង[[ថែបុង]] ប្រគល់អំណាចឱ្យអាណាចក្រ[[ហ្គោរ្យ៉ូ]]នៅឆ្នាំ 935&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.shilla.or.kr/shilla_culture/|title=Archived copy|access-date=2008-03-08|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080321070426/http://www.shilla.or.kr/shilla_culture/|archive-date=2008-03-21}} Retrieved on 2008-03-08&lt;/ref&gt;

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:Articles containing Korean-language text]]
&lt;references /&gt;

== កំណត់ចំណាំ ==
{{Notelist}}{{អត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ}}</text>
      <sha1>6x9rzrwzyokyt5c93wp6a85lppurum6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ទូរទស្សន៍វៀតណាម</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47421</id>
    <revision>
      <id>281750</id>
      <parentid>281589</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T13:02:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Tiamichaelnuksu1994 បានប្ដូរទីតាំង ទំព័រ [[ទូរទស្សន៍វៀតណាម។]] ទៅ [[ទូរទស្សន៍វៀតណាម]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="640" xml:space="preserve">'''ទូរទស្សន៍វៀតណាម។''' (ភាសាអង់គ្លេស: ''Vietnam Television'', វៀតណាម: ''Đài Truyền hình Việt Nam'') គឺជាទូរទស្សន៍ជាតិរបស់វៀតណាម។  ក្នុងនាមជាទូរទស្សន៍រដ្ឋក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម VTV មានភារកិច្ច &quot;ផ្សព្វផ្សាយទស្សនៈរបស់បក្ស គោលនយោបាយ ច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាល&quot;។</text>
      <sha1>a4ui6vyf25khp80f2qd7kepn8etcl13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281761</id>
      <parentid>281750</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T01:29:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2600:1700:A4A0:D940:E55A:749D:7041:1293</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3132" xml:space="preserve">'''ទូរទស្សន៍វៀតណាម។''' (ភាសាអង់គ្លេស: ''Vietnam Television'', វៀតណាម: ''Đài Truyền hình Việt Nam'') ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាទូរទស្សន៍សាយហ្គន (Đài Truyền hình Sài Gòn) ឬប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (Đài số 9) គឺជាទូរទស្សន៍ជាតិមួយក្នុងចំណោមទូរទស្សន៍ជាតិចំនួនពីរនៅវៀតណាមខាងត្បូងចាប់ពីថ្ងៃទី 7 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1966 រហូតដល់មុនការដួលរលំនៃទីក្រុង Saigon នៅថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។  វា​ជា​ទូរទស្សន៍​ដំបូង​គេ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។  វាត្រូវបានដំណើរការដោយការិយាល័យទូរទស្សន៍វៀតណាម (Nha Vô tuyến Truyền hình Việt Nam) ដែលជាផ្នែកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងភាពយន្ត (Tổng cuộc Truyền Thanh, Truyền hình và Điện ảnh) ក្នុងក្រសួងឃោសនាការ។  ទូរទស្សន៍វៀតណាមផ្សាយពីរដ្ឋធានី Saigon តាមប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (4.5 MHz) ជាពណ៌ខ្មៅ និងសស្តង់ដារ FCC។  ទូរទស្សន៍ជាតិផ្សេងទៀតគឺបណ្តាញកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធវៀតណាម ឬ NWB-TV នៅលើប៉ុស្តិ៍លេខ 11 ។ ប៉ុស្តិ៍ទាំងពីរបានប្រើប្រព័ន្ធបញ្ជូនបន្តតាមអាកាសពីយន្តហោះដែលហោះហើរក្នុងរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ហៅថា Stratovision ដែលជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការ Blue Eagle ។

 កម្មវិធីចុងក្រោយរបស់ទូរទស្សន៍វៀតណាមបានចាក់ផ្សាយនៅល្ងាចថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ស្ថានីយ៍នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញជាទូរទស្សន៍រំដោះ Saigon (Đài truyền hình Sài Gòn Giải phóng, SGTV) ជាមួយនឹងការផ្សាយបន្តផ្ទាល់របស់ប្រធានាធិបតីវៀតណាមខាងត្បូង Dương Văn Minh ការចុះចាញ់។  SGTV បានក្លាយជាទូរទស្សន៍ទីក្រុងហូជីមិញនៅថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1975 ។</text>
      <sha1>h98h0updf66e6gmexz5n9pm9phfp5bp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281762</id>
      <parentid>281761</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T01:34:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2600:1700:A4A0:D940:E55A:749D:7041:1293</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3131" xml:space="preserve">'''ទូរទស្សន៍វៀតណាម។''' (ភាសាអង់គ្លេស: ''Vietnam Television'', វៀតណាម: ''Đài Truyền hình Việt Nam'') ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាទូរទស្សន៍សាយហ្គន (Đài Truyền hình Sài Gòn) ឬប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (Đài số 9) គឺជាទូរទស្សន៍ជាតិមួយក្នុងចំណោមទូរទស្សន៍ជាតិចំនួនពីរនៅវៀតណាមខាងត្បូងចាប់ពីថ្ងៃទី 7 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1966 រហូតដល់មុនការដួលរលំនៃទីក្រុង Saigon នៅថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។  វា​ជា​ទូរទស្សន៍​ដំបូង​គេ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។  វាត្រូវបានដំណើរការដោយការិយាល័យទូរទស្សន៍វៀតណាម (Nha Vô tuyến Truyền hình Việt Nam) ដែលជាផ្នែកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងភាពយន្ត (Tổng cuộc Truyền Thanh, Truyền hình và Điện ảnh) ក្នុងក្រសួងឃោសនាការ។  ទូរទស្សន៍វៀតណាមផ្សាយពីរដ្ឋធានី Saigon តាមប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (4.5 MHz) ជាពណ៌ខ្មៅ និងសស្តង់ដារ FCC។  ទូរទស្សន៍ជាតិផ្សេងទៀតគឺបណ្តាញកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធវៀតណាម ឬ NWB-TV នៅលើប៉ុស្តិ៍លេខ 11 ។ ប៉ុស្តិ៍ទាំងពីរបានប្រើប្រព័ន្ធបញ្ជូនបន្តតាមអាកាសពីយន្តហោះដែលហោះហើរក្នុងរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ហៅថា Stratovision ដែលជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការ Blue Eagle ។

កម្មវិធីចុងក្រោយរបស់ទូរទស្សន៍វៀតណាមបានចាក់ផ្សាយនៅល្ងាចថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ស្ថានីយ៍នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញជាទូរទស្សន៍រំដោះ Saigon (Đài truyền hình Sài Gòn Giải phóng, SGTV) ជាមួយនឹងការផ្សាយបន្តផ្ទាល់របស់ប្រធានាធិបតីវៀតណាមខាងត្បូង Dương Văn Minh ការចុះចាញ់។  SGTV បានក្លាយជាទូរទស្សន៍ទីក្រុងហូជីមិញនៅថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1975 ។</text>
      <sha1>9v9w3ai4fp8vfearpbspeclrn2a60rp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281763</id>
      <parentid>281762</parentid>
      <timestamp>2022-07-26T02:03:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2600:1700:A4A0:D940:E55A:749D:7041:1293</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3128" xml:space="preserve">'''ទូរទស្សន៍វៀតណាម''' (ភាសាអង់គ្លេស: ''Vietnam Television'', វៀតណាម: ''Đài Truyền hình Việt Nam'') ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាទូរទស្សន៍សាយហ្គន (Đài Truyền hình Sài Gòn) ឬប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (Đài số 9) គឺជាទូរទស្សន៍ជាតិមួយក្នុងចំណោមទូរទស្សន៍ជាតិចំនួនពីរនៅវៀតណាមខាងត្បូងចាប់ពីថ្ងៃទី 7 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1966 រហូតដល់មុនការដួលរលំនៃទីក្រុង Saigon នៅថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។  វា​ជា​ទូរទស្សន៍​ដំបូង​គេ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។  វាត្រូវបានដំណើរការដោយការិយាល័យទូរទស្សន៍វៀតណាម (Nha Vô tuyến Truyền hình Việt Nam) ដែលជាផ្នែកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានវិទ្យុ ទូរទស្សន៍ និងភាពយន្ត (Tổng cuộc Truyền Thanh, Truyền hình và Điện ảnh) ក្នុងក្រសួងឃោសនាការ។  ទូរទស្សន៍វៀតណាមផ្សាយពីរដ្ឋធានី Saigon តាមប៉ុស្តិ៍លេខ 9 (4.5 MHz) ជាពណ៌ខ្មៅ និងសស្តង់ដារ FCC។  ទូរទស្សន៍ជាតិផ្សេងទៀតគឺបណ្តាញកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធវៀតណាម ឬ NWB-TV នៅលើប៉ុស្តិ៍លេខ 11 ។ ប៉ុស្តិ៍ទាំងពីរបានប្រើប្រព័ន្ធបញ្ជូនបន្តតាមអាកាសពីយន្តហោះដែលហោះហើរក្នុងរយៈកម្ពស់ខ្ពស់ហៅថា Stratovision ដែលជាផ្នែកមួយនៃប្រតិបត្តិការ Blue Eagle ។

កម្មវិធីចុងក្រោយរបស់ទូរទស្សន៍វៀតណាមបានចាក់ផ្សាយនៅល្ងាចថ្ងៃទី 29 ខែមេសា ឆ្នាំ 1975។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ស្ថានីយ៍នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញជាទូរទស្សន៍រំដោះ Saigon (Đài truyền hình Sài Gòn Giải phóng, SGTV) ជាមួយនឹងការផ្សាយបន្តផ្ទាល់របស់ប្រធានាធិបតីវៀតណាមខាងត្បូង Dương Văn Minh ការចុះចាញ់។  SGTV បានក្លាយជាទូរទស្សន៍ទីក្រុងហូជីមិញនៅថ្ងៃទី 1 ខែឧសភា ឆ្នាំ 1975 ។</text>
      <sha1>mb2stw9m08p7cy22owgvwd8wu13b03t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>បឹង ហ័នគៀម</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47459</id>
    <revision>
      <id>281749</id>
      <parentid>281740</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T13:01:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2177" xml:space="preserve">{{ត្រូវការឯកសារយោង|date=May 2020}}{{Rough translation}}
'''បឹងហ័នគៀម''' ( {{Lang-vi|Hồ Hoàn Kiếm}}  ) មានន័យថា &quot;'''បឹងនៃដាវដែលបានត្រឡប់មកវិញ'''&quot; ឬ &quot;'''បឹងនៃដាវដែលបានស្ដារឡើងវិញ'''&quot;) ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាបឹងដាវ (Hồ Gươm) ឬបឹង តា វុ៉ង (Hồ Tả Vọng) គឺជាបឹងទឹកសាបដែលមានទំហំប្រហែល ១២ ហិកតាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។  កណ្តាល'''[[ទីក្រុងហាណូយ]]''' រដ្ឋធានីនៃប្រទេសវៀតណាម។

កាល​ពី​អតីតកាល បឹង​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា​ថា “បឹង​លុកធូយ” ( {{Lang-vi|Hồ Lục Thủy}}   ) មានន័យថា &quot;បឹងទឹកបៃតង&quot; - ឈ្មោះត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពណ៌ទឹក) ឬ &quot;បឹងថុយក្វឹន&quot; ( {{Lang-vi|Hồ Thủy Quân}}   មានន័យថា &quot;បឹងសមុទ្រ&quot;) ។ បឹង​នេះ​គឺ​ជា​កន្លែង​ទេសភាព​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ក្នុង​ទីក្រុង ហើយ​បម្រើ​ជា​ចំណុច​បង្គោល​សម្រាប់​ជីវិត​សាធារណៈ​របស់​វា។ 
[[ឯកសារ:August 2003 Hoan Kiem 2.jpg|រូបភាពតូច]]

== វិចិត្រសាល ==
{{Panorama|image=File: Hoan Kiem Lake night panorama.jpg|height=150|caption=A panoramic view of the Hoan Kiem Lake by night.}}&lt;gallery mode=&quot;nolines&quot; widths=&quot;220px&quot; heights=&quot;220px&quot;&gt;
ឯកសារ:Thê Húc bridge with flags.jpg|ស្ពាន Huc
ឯកសារ:TurtleTower HoanKiemLake Hanoi.jpg|ប៉មអណ្តើកនៅពេលយប់
&lt;/gallery&gt;</text>
      <sha1>0jjkn5dwz3st910vv5h75bqiv58l1kh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ទូរទស្សន៍វៀតណាម។</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47460</id>
    <redirect title="ទូរទស្សន៍វៀតណាម" />
    <revision>
      <id>281751</id>
      <timestamp>2022-07-25T13:02:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tiamichaelnuksu1994</username>
        <id>26855</id>
      </contributor>
      <comment>Tiamichaelnuksu1994 បានប្ដូរទីតាំង ទំព័រ [[ទូរទស្សន៍វៀតណាម។]] ទៅ [[ទូរទស្សន៍វៀតណាម]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" xml:space="preserve">#បញ្ជូនបន្ត [[ទូរទស្សន៍វៀតណាម]]</text>
      <sha1>2xvjh5mfbofjh0a470kzm3huqzy2tey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47461</id>
    <revision>
      <id>281754</id>
      <timestamp>2022-07-25T14:47:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <comment>បានបង្កើតទំព័រដែលផ្ដើមដោយ '''រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ''' គឺជា [[មេធាវីហ្វីលីពីន]] និង [[អ្នកនយោបាយ]]ដែលបានបម្រើការជាប្រធានាធិបតីទី ១៦ នៃ [[ហ្វីលីពីន]] ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ដែលជាគណបក្សនយោបាយដែលកំពុ...</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1669" xml:space="preserve">'''រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ''' គឺជា [[មេធាវីហ្វីលីពីន]] និង [[អ្នកនយោបាយ]]ដែលបានបម្រើការជាប្រធានាធិបតីទី ១៦ នៃ [[ហ្វីលីពីន]] ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ដែលជាគណបក្សនយោបាយដែលកំពុងកាន់អំណាចក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនអំឡុងពេលលោកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតី។ លោក ឌូដឺតេ គឺជាប្រធានាធិបតីទីមួយរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលមកពី [[កោះមីនដាណាវ]]  និងជាបុគ្គលដែលមានវ័យចំណាស់បំផុតក្នុងការឡើងកាន់តំណែងដោយចាប់ផ្តើមអាណត្តិរបស់គាត់នៅអាយុ ៧១ ឆ្នាំ។ 
[[ឯកសារ:Rodrigo Duterte holds a meeting (cropped).jpg|រូបភាពតូច|ប្រធានាធិបតី រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ ជួបប្រជុំជាមួយសមាជិកនៃក្រុមការងារអន្តរទីភ្នាក់ងារស្តីពីជំងឺឆ្លងដែលកំពុងកើតមាន (IATF-EID) នៅក្នុង ម៉ាឡាកាណាង នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០។]]</text>
      <sha1>jxwew7udqfpyicl2wat28a4cwdvfk5y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281755</id>
      <parentid>281754</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T15:04:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3705" xml:space="preserve">'''រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ''' គឺជា [[មេធាវីហ្វីលីពីន]] និង [[អ្នកនយោបាយ]]ដែលបានបម្រើការជាប្រធានាធិបតីទី ១៦ នៃ [[ហ្វីលីពីន]] ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ដែលជាគណបក្សនយោបាយដែលកំពុងកាន់អំណាចក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនអំឡុងពេលលោកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតី។ លោក ឌូដឺតេ គឺជាប្រធានាធិបតីទីមួយរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលមកពី [[កោះមីនដាណាវ]]  និងជាបុគ្គលដែលមានវ័យចំណាស់បំផុតក្នុងការឡើងកាន់តំណែងដោយចាប់ផ្តើមអាណត្តិរបស់គាត់នៅអាយុ ៧១ ឆ្នាំ។ 
[[ឯកសារ:Rodrigo Duterte holds a meeting (cropped).jpg|រូបភាពតូច|ប្រធានាធិបតី រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ ជួបប្រជុំជាមួយសមាជិកនៃក្រុមការងារអន្តរទីភ្នាក់ងារស្តីពីជំងឺឆ្លងដែលកំពុងកើតមាន (IATF-EID) នៅក្នុង ម៉ាឡាកាណាង នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០។]]លោកកើតនៅ [[ម៉ាសិន]] , [[ឡីយតេ]] (ឥឡូវនៅ [[ឡីយតេ]] ភាគខាងត្បូង) លោក ឌូដឺតេ បានផ្លាស់ទៅ [[ដាវ៉ៅ]] កាលពីកុមារភាពដែលឪពុករបស់គាត់គឺ [[វីសេនតេ ឌូដឺតេ]] បម្រើការជាអភិបាលខេត្ត។  គាត់បានសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ [[លីសៀមនៃប្រទេសហ្វីលីពីន]] បានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំ ១៩៦៨ មុនពេលទទួលបានសញ្ញាប័ត្រច្បាប់ពី[[មហាវិទ្យាល័យច្បាប់ សាន់បេដា]] ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២។ បន្ទាប់មកគាត់បានធ្វើការជាមេធាវី និងជាព្រះរាជអាជ្ញាសម្រាប់ទីក្រុង [[ដាវ៉ៅ]] មុនពេលក្លាយជាអភិបាលរង និង  ក្រោយមកអភិបាលក្រុង បន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍អំណាចប្រជាជនឆ្នាំ ១៩៨៦។  លោក [[ឌូដឺតេ]] បានឈ្នះប្រាំពីរអាណត្តិ និងបានបម្រើការជាអភិបាលក្រុង ដាវ៉ៅ អស់រយៈពេលជាង ២២ ឆ្នាំ ក្នុងអំឡុងពេលដែលលោកបានផ្លាស់ប្តូរទីក្រុងដែលធ្លាប់មានឧក្រិដ្ឋកម្ម ទៅជាទីក្រុងសន្តិភាព និងជាទីពេញចិត្តរបស់វិនិយោគិន។</text>
      <sha1>mqgykfebcyqqfa8yqpahz3ufey5h5q2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281756</id>
      <parentid>281755</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T15:15:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10426" xml:space="preserve">'''រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ''' គឺជា [[មេធាវីហ្វីលីពីន]] និង [[អ្នកនយោបាយ]]ដែលបានបម្រើការជាប្រធានាធិបតីទី ១៦ នៃ [[ហ្វីលីពីន]] ពីឆ្នាំ ២០១៦ ដល់ដែលជាគណបក្សនយោបាយដែលកំពុងកាន់អំណាចក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីនអំឡុងពេលលោកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតី។ លោក ឌូដឺតេ គឺជាប្រធានាធិបតីទីមួយរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលមកពី [[កោះមីនដាណាវ]]  និងជាបុគ្គលដែលមានវ័យចំណាស់បំផុតក្នុងការឡើងកាន់តំណែងដោយចាប់ផ្តើមអាណត្តិរបស់គាត់នៅអាយុ ៧១ ឆ្នាំ។ 
[[ឯកសារ:Rodrigo Duterte holds a meeting (cropped).jpg|រូបភាពតូច|ប្រធានាធិបតី រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ ជួបប្រជុំជាមួយសមាជិកនៃក្រុមការងារអន្តរទីភ្នាក់ងារស្តីពីជំងឺឆ្លងដែលកំពុងកើតមាន (IATF-EID) នៅក្នុង ម៉ាឡាកាណាង នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០។]]លោកកើតនៅ [[ម៉ាសិន]] , [[ឡីយតេ]] (ឥឡូវនៅ [[ឡីយតេ]] ភាគខាងត្បូង) លោក ឌូដឺតេ បានផ្លាស់ទៅ [[ដាវ៉ៅ]] កាលពីកុមារភាពដែលឪពុករបស់គាត់គឺ [[វីសេនតេ ឌូដឺតេ]] បម្រើការជាអភិបាលខេត្ត។  គាត់បានសិក្សាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ [[លីសៀមនៃប្រទេសហ្វីលីពីន]] បានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំ ១៩៦៨ មុនពេលទទួលបានសញ្ញាប័ត្រច្បាប់ពី[[មហាវិទ្យាល័យច្បាប់ សាន់បេដា]] ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧២។ បន្ទាប់មកគាត់បានធ្វើការជាមេធាវី និងជាព្រះរាជអាជ្ញាសម្រាប់ទីក្រុង [[ដាវ៉ៅ]] មុនពេលក្លាយជាអភិបាលរង និង  ក្រោយមកអភិបាលក្រុង បន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍អំណាចប្រជាជនឆ្នាំ ១៩៨៦។  លោក [[ឌូដឺតេ]] បានឈ្នះប្រាំពីរអាណត្តិ និងបានបម្រើការជាអភិបាលក្រុង ដាវ៉ៅ អស់រយៈពេលជាង ២២ ឆ្នាំ ក្នុងអំឡុងពេលដែលលោកបានផ្លាស់ប្តូរទីក្រុងដែលធ្លាប់មានឧក្រិដ្ឋកម្ម ទៅជាទីក្រុងសន្តិភាព និងជាទីពេញចិត្តរបស់វិនិយោគិន។ 

[[យុទ្ធនាការ​ប្រធានាធិបតី​ឆ្នាំ ២០១៦]] របស់លោក ឌូដឺតេ បាន​នាំ​ឲ្យ​គាត់​ទទួល​បាន​ជ័យជម្នះ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត។  ក្នុងអំឡុងពេលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតី គោលនយោបាយក្នុងស្រុករបស់គាត់បានផ្តោតលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ដោយចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមដ៏ចម្រូងចម្រាសលើគ្រឿងញៀន ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្ម និងអំពើពុករលួយ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកាន់តែខ្លាំងប្រឆាំងនឹងភេរវកម្ម និងបះបោរកុម្មុយនិស្ត។  គាត់បានចាប់ផ្តើមផែនការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ធំមួយ បានផ្តួចផ្តើមកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចសេរី  សម្រួលដំណើរការរបស់រដ្ឋាភិបាល  និងបានស្នើការផ្លាស់ប្តូរទៅប្រព័ន្ធសហព័ន្ធនៃរដ្ឋាភិបាលដែលទីបំផុតមិនបានជោគជ័យ។ គាត់ក៏បានមើលការខុសត្រូវលើការបញ្ចុះសព [[ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាកូស|ហ្វឺឌឺណាន់ ម៉ាកូស]] ដ៏ចម្រូងចម្រាស សមរភូមិម៉ារ៉ាវីឆ្នាំ ២០១៧ និងការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះជំងឺរាតត្បាត[[កូវីដ-១៩]]។ គាត់​បាន​ប្រកាស​ពី​ចេតនា​ក្នុង​ការ​បន្ត &quot;គោលនយោបាយ​ការបរទេស​ឯករាជ្យ&quot; និង​បាន​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន និង​រុស្ស៊ី។  ដំបូងឡើយគាត់បានប្រកាសបេក្ខភាពអនុប្រធានាធិបតីនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២២ ប៉ុន្តែនៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២១ គាត់បានប្រកាសថាគាត់នឹងចូលនិវត្តន៍ពីនយោបាយ។  នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០២១ លោកបានដាក់បេក្ខភាពសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ប៉ុន្តែបានដកវាវិញនៅថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូ។ 

មុខតំណែងនយោបាយរបស់គាត់ត្រូវបានពិពណ៌នាថាជា[[អ្នកនិយម]] និង [[អ្នកជាតិនិយម]]។ ជោគជ័យនយោបាយរបស់លោក ឌូដឺតេ ត្រូវបានជួយដោយការគាំទ្រសំដីរបស់គាត់សម្រាប់ការសម្លាប់អ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងឧក្រិដ្ឋជនដទៃទៀត។  អាជីព​របស់​គាត់​បាន​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ការ​តវ៉ា​ជា​ច្រើន និង​ទាក់​ទាញ​ភាព​ចម្រូង​ចម្រាស ជា​ពិសេស​លើ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​ដ៏​ចម្រូងចម្រាស​របស់​គាត់។  ឌូដឺតេ បានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថាបានសម្លាប់ជនសង្ស័យឧក្រិដ្ឋជនផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលអាណត្តិរបស់គាត់ជាអភិបាលក្រុង ដាវ៉ៅ។  ការសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាប្រព្រឹត្តដោយក្រុមមរណៈ ដាវ៉ៅ ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩៨ និង ២០១៦ ក្នុងអំឡុងពេលអភិបាលក្រុង ឌូដឺតេ ក៏ត្រូវបានពិនិត្យដោយក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស និងការិយាល័យអ្នក​ត្រួត​ពិនិត្យ  ជនរងគ្រោះត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋជនជាចម្បងលើអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និង កុមារតាមដងផ្លូវ។ តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ បានបើកការស៊ើបអង្កេតបឋមលើសង្គ្រាមគ្រឿងញៀនរបស់លោក ឌូដឺតេ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ដែលជំរុញឱ្យ ឌូដឺតេ ដកហ្វីលីពីនចេញពីស្ថាប័នជាការឆ្លើយតប។  គាត់គឺជាប្រធានាធិបតីតែមួយគត់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រហ្វីលីពីន ដែលមិនប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុលរបស់គាត់។ ប្រជាប្រិយភាព​របស់ ឌូដឺតេ និង​ការ​វាយតម្លៃ​ក្នុង​ស្រុក​នៅ​តែ​មាន​កម្រិត​ខ្ពស់​ក្នុង​រយៈពេល​កាន់​តំណែង​របស់​គាត់។ 

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>qb7jewjsclohvdbo45u43iwd1zpcmgh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ប៉ម អណ្តើក</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47462</id>
    <revision>
      <id>281757</id>
      <timestamp>2022-07-25T15:35:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <comment>បង្កើតដោយការបកប្រែទំព័រ &quot;[[:en:Special:Redirect/revision/1084431394|Turtle Tower]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4092" xml:space="preserve"> 
[[ឯកសារ:Tháp_Rùa_5.jpg|រូបភាពតូច| ប៉មអណ្តើក]]
'''ប៉មអណ្តើក''' ( Vietnamese : ) គឺជាប៉មតូចមួយនៅកណ្តាលបឹងហ័នគៀម (បឹងដាវ) នៅកណ្តាលទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម។

== ប្រវត្តិសាស្ត្រ ==
កោះ​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រើ​ជា​កន្លែង​នេសាទ​ដំបូង។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៤០០ នៅក្រោម [[ឡេថាញ់តុង|លី ថាញ់តុង]] ប៉មមួយត្រូវបានសាងសង់ឡើងដើម្បីបង្កើនភាពងាយស្រួលនៃការនេសាទរបស់ស្តេច។ &lt;ref&gt;Trần Độ (Editor-in-chief). ''Văn hóa Việt Nam''. Hà Nội: Ban Văn hóa Văn nghệ Trung ương, 1989. Page 101.&lt;/ref&gt; នៅសតវត្សរ៍ទី១៧ និង១៨ ក្រោម [[រាជវង្សឡេ|រាជវង្សឡេដែលបានស្ដារឡើងវិញ]] [[ម្ចាស់ទ្រិញ|ស្ដេចទ្រិញ]] បានសាងសង់ប្រាសាទតាវង្សនៅលើកោះនេះ។ នៅសតវត្សរ៍ទី ១៨ នៅក្រោមស្តេច [[ចៅហ្វាយនាយង្វៀន|ង្វៀន]] បានបាត់ប្រាសាទ។

នៅឆ្នាំ ១៨៨៦ ខណៈពេលដែលវៀតណាមត្រូវបានកាន់កាប់ដោយជនជាតិបារាំងដែលជាតន្ត្រីករដែលធ្វើការដោយសម្ងាត់ឱ្យបារាំងបានទទួលការអនុញ្ញាតពីរដ្ឋាភិបាលឱ្យសាងសង់ប៉មមួយនៅកណ្តាលបឹងហ័នគៀម ដើម្បីជាកិត្តិយសដល់ [[ឡេ ឡៅយី|ឡេ ឡឺ]] ដែលជាឥស្សរជនដ៏ល្បីល្បាញបំផុតរបស់ ប្រវត្តិសាស្ត្រវៀតណាម និងជាវីរបុរសដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយ។ រឿងព្រេងជុំវិញជីវិតរបស់គាត់ទាក់ទងនឹងដាវ [[Thuận Thiên (ដាវ)|ធួនធៀន]] និង អណ្តើក ហ័នគៀម ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹង [[បឹង ហ័នគៀម]] និងកោះនេះ។

តន្ត្រីករគ្រោងនឹងបញ្ចុះសពឪពុករបស់គាត់ដោយសម្ងាត់នៅក្នុងប៉ម។ អ្នករស់នៅក្នុងទីក្រុងបានរកឃើញផែនការរបស់គាត់ ហើយបានយកសាកសពឪពុករបស់គាត់ចេញពីរចនាសម្ព័ន្ធ។ ប៉ម​បី​ជាន់​នៅ​តែ​សាងសង់​រួច​ហើយ​ដើម​ឡើយ​ត្រូវ​បាន​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា ប៉ម បាគឹម។

នៅឆ្នាំ ១៨៩០ ជនជាតិបារាំងបានសាងសង់រូបសំណាកសេរីភាពតូចមួយនៅលើកំពូលប៉ម។ នៅឆ្នាំ ១៩៤៥ បន្ទាប់ពី [[សហភាពឥណ្ឌូចិន|ការគ្រប់គ្រងរបស់បារាំងត្រូវបានផ្ដួលរំលំ]] រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានដករូបសំណាកនេះ។ 

== សូម​មើល​ផង​ដែរ ==

* អណ្តើក Hoan Kiem

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>agmxudoil06dfugwtm8s89mynbg2pup</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>សំណង់</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47463</id>
    <revision>
      <id>281759</id>
      <timestamp>2022-07-25T17:13:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>36.37.198.152</ip>
      </contributor>
      <comment>ឋឃ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43" xml:space="preserve">ាាសដសថា

ងសរ


កល</text>
      <sha1>humv2m8wleo6kwuilorfeny8rgl0ejo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>យសោធរបុរ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47464</id>
    <revision>
      <id>281760</id>
      <timestamp>2022-07-25T23:48:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>122.154.120.50</ip>
      </contributor>
      <comment>hdgdewoutyqamvn[bbpotot]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29" xml:space="preserve">skljdisutrpwireqw42.ekkgfiuig</text>
      <sha1>9ip8ze5dkansb38zmss0o62lx6o6kic</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>